De Vlaamse Schrijnwerker februari 2020

Uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel • Afgiftekantoor Gent X • Post P409635

De Vlaamse

Schrijnwerker

FEBRUARI 2020 DRIEMAANDELIJKS VAKBLAD

#121

HOUTDRAAIEN Didier Sirjacobs wil kennis en passie doorgeven ONDERWIJS Welke weg slaat Vlaanderen in?

ECOLOGIE

Hout als wapen tegen klimaatopwarming

Bona FlexiSand 1.9 De veelzijdige machine voor vloerbewerking • • • • •

- Sinds 1832 De beste parketolie om het natuurlijke en heldere uitzicht van hout te behouden en te verbeteren

Boenen Oliën Reinigen Schuren (ook beton) Borstelen

Bona FlexiSand 1.9 Het innovatieve antwoord op alle vloeruitdagingen, voor een soepeler en sneller werkproces Bona n.v. - Leuvensesteenweg 542 C.3 - 1930 Zaventem 02/721 27 59 - infobelgium@bona.com - www.bona.com

Bona - expert in houten vloerbehandeling sinds 1919

uw springplank naar zorgeloos ondernemen

PARKETOLIE MILIEU ■ Watergedragen impregnerende olie ■ Parket, trappen, houtwerk, werkvlakken ■ Zeer gemakkelijk aan te brengen zonder sporen van de verfrol, zonder te polieren ■ Natuurlijk mat uitzicht, behoudt de helderheid van het hout ■ Geolied parket klaar in 4U

U start of heeft een bedrijf? Vertrouw dan op Formalis: • bij de afhandeling van al uw administratieve formaliteiten;

www.blanchon.com

• voor de inschrijving en wijzigingen in de Kruispuntbank van Ondernemingen; • voor onze expertise en kennis van het ondernemerschap.

Meer info via formalis.be

in samenwerking met

INHOUD

11

14

18

Onderwijs

Houtdraaien

Klimaatopwarming

Vlaanderen wil in de tweede en derde graad van het secundair het aantal praktijkuren terugschroeven.

De VCB luidt de alarmbel.

Leerkracht Didier Sirjacobs is een van de beste houtdraaiers van Europa.

Hij wil zijn stielkennis en liefde voor het ambacht doorgeven aan anderen.

Hout kan heel wat CO2 opslaan, en dus een belangrijke rol spelen in onze strijd tegen de klimaatopwarming.

5

20

26

Voorwoord

WTCB

Beursnieuws

Door Willy Simoens

Binnenluchtkwaliteit: de impact van afwerkingsmaterialen verminderen

Meer dan 14.000 bezoekers op 19e editie van Polyclose

6 Prikbord

23

28 Brandveiligheid

Nederland heeft nu ook zijn Limosa

De holistische benadering van een brandveilige gevel

De Vlaamse Houtproef komt er alweer aan

24

32

12

Dag van de Afwerking is opnieuw voltreffer

10

Werken in het buitenland

Onderwijs

Onderwijs Zesde- en zevendejaarsleerlingen van Oscar Romerocollege maken bierbakken voor Cornet

Beursnieuws

Splinternieuws

38 Nieuwe leden

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

3

Zicht op kwaliteit

NIEUW Productie brandwerend schrijnwerk Ramen en deuren in pvc en aluminium

Kies voor onze totaalaanpak Cras en Viewworks bieden kwaliteitsvolle ramen in pvc (Cras) en aluminium (Viewworks) tegen een scherpe prijs. We hebben 40 jaar ervaring in buitenschrijnwerk en gebruiken onder andere profielen van Gealan en Reynaers. Duurzaam, stijlvol ĂŠn budgetproof.

We kiezen voor een totale, geĂŻntegreerde aanpak voor onze professionele klanten.

Geleverd op de werf of het complete pakket inclusief plaatsing. Met onze grondige voorbereiding en planmatige aanpak kom je nooit voor verrassingen te staan.

www.cras-f.com

www.viewworks.be

EDITO

De bouw in beweging Beste collega’s In dit eerste vakblad van 2020 wens ik u traditiegetrouw het allerbeste toe voor het nieuwe jaar, en uiteraard is een goede gezondheid daarbij essentieel. Over de gezondheid was in de eerste weken van dit jaar trouwens heel wat te doen, want niet alleen werden we getroffen door de jaarlijks terugkerende griepepidemie, de wereld was ook in de ban van het coronavirus.

Een van de vele verhalen in het kader van die coronacrisis was de bouw van een Chinees noodziekenhuis. We konden zien hoe de Chinezen op tien dagen tijd een ziekenhuis voor 1.000 bedden optrokken. De Chinezen voorzagen zelfs een livestream waarop geïnteresseerden de vooruitgang van dit huzarenstukje uur na uur konden volgen.

Van wat propaganda zijn ze nooit vies geweest, daar in China.

Willy Simoens

Het illustreert wel mooi hoezeer de bouwsector is veranderd. Nog niet zo heel lang geleden zou de bouw van zo’n enorm gebouw een paar jaren in beslag genomen hebben. Nu kan het razendsnel, weliswaar dankzij de inzet van tientallen graafmachines, bulldozers en andere grondverzetmachines en met de hulp van niet minder dan 7.000 (!) bouwvakkers.

Nog zo’n opvallende verandering in de bouw: dit jaar blijven verschillende grote fabrikanten van bakstenen weg van Batibouw. De Belg heeft nog steeds een spreekwoordelijke baksteen in de maag, maar er bestaan tegenwoordig zoveel alternatieve gevelbekledingsmaterialen, dat de baksteen slechts één van de eindeloze keuzemogelijkheden is.

In onze sector is het niet anders. Nieuwe bouwproducten en bouwmethodes duiken met de regelmaat van de klop op, en wij moeten ons blijven bijscholen. En dat is een goede zaak, het houdt ons beroep uitdagend, het dwingt ons om bij de les te blijven, en bovenal: die innovaties zorgen voor meer werk. En zo blijft ook onze sector gezond!

Willy Simoens VOORZITTER CONFEDERATIE BOUW – VLAAMSE SCHRIJNWERKERS

COLOFON Confederatie Bouw Vlaamse Schrijnwerkers

Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel Tel: +32 (0)2 545 57 10 Fax: +32 (0)2 545 58 59 www.vlaamseschrijnwerkers.be

Verantwoordelijke Uitgever

Filip Coveliers Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel filip.coveliers@confederatiebouw.be

Administratie en redactie

Redactie: Bram Schittecatte Tel: 02/545 59 47 Fax: 02/545 58 59 bram.schittecatte@confederatiebouw.be

Advertentieverantwoordelijke Steve Caufriez Tel.: +32 (0)2 545 57 25 GSM: +32 (0)486 58 71 91 steve.caufriez@confederatiebouw.be

Vormgeving

Abder-Razzaaq Boujdaini abder-razzaaq.boujdaini@confederatiebouw.be Nikka Cuypers nikka.cuypers@confederatiebouw.be

Drukwerk: Graphius Coverbeeld: Shutterstock

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

5

Prikbord

Nieuw keurmerk BENOR-i3 moet risico op inbraak verkleinen Begin november 2019 heeft minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken Pieter De Crem een overeenkomst bekrachtigd tussen de FOD Binnenlandse Zaken en de vzw BENOR. Het resultaat van die samenwerking is het nieuwe keurmerk ‘BENOR-i3’, een nieuw instrument voor consumenten, bedrijven en overheden om het risico op inbraak te verkleinen.

In 2018 vonden er in België 51.617 inbraken plaats in woningen (21.476 in Vlaanderen, 22.917 in Wallonië en 7.224 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest). Gemiddeld betekent dit 141 inbraken per dag in ons land. Dat is bijna 32% minder dan in 2012, toen er nog gemiddeld 207 woninginbraken per dag werden vastgesteld.

Bovendien waren bedrijven en handelszaken het slachtoffer van ongeveer 11 600 inbraken en kregen overheidsdiensten en gebouwen van de administratie 4 603

6

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

keer inbrekers over de vloer (gegevens van de federale politie).

De buit van de inbrekers bestaat meestal uit juwelen en horloges, geld, computers, smartphones en allerlei elektronica.

Kaf van het koren scheiden

Er zijn talrijke producten verkrijgbaar die consumenten en bedrijven helpen om zich beter te beschermen of diefstal te voorkomen. De kwaliteit ervan laat

echter soms te wensen over. Daarom hebben BENOR en i3 besloten om hun krachten te bundelen. Zij willen de consumenten en professionals helpen om de juiste producten te selecteren voor hun buitendeuren, ramen, garagedeuren… maar ook voor hun sloten, klinken, etc. Deze producten kunnen voortaan een BENOR-i3-certificatie behalen.

Dat keurmerk garandeert een zeer goede beveiliging gedurende minstens drie minuten.

Waarom precies drie minuten? Uit onderzoek blijkt namelijk dat 95% van de inbrekers hun poging tot inbraak opgeeft na drie minuten. Wanneer ze na drie minuten nog niet binnen zijn, wordt de grond te heet onder hun voeten en maken ze dat ze weg zijn. Anders wordt het risico op betrapping immers te groot.

Om een woning inbraakveilig te maken, is het dus essentieel om gebruik te maken van betrouwbaar en efficiënt schrijnwerk. Producten die voorzien zijn van het vrijwillige BENOR-i3-merk, moeten de eindgebruiker de zekerheid bieden dat inbrekers niet zonder slag of stoot de woning zullen kunnen binnendringen.

Benor-i3 is beschikbaar voor inbraakver-

tragende gevelelementen en inbraakbestendige deuren.

Over Benor:

Het merk BENOR is eigendom van het Bureau voor Normalisatie (NBN), de organisatie die in België verantwoordelijk is voor het ontwikkelen en verkopen van

normen. Het NBN is een instelling van openbaar nut onder voogdij van de federale minister die bevoegd is voor Economie. Het merk BENOR, dat ruime bekendheid geniet in de bouwsector, bestrijkt ook brand- en inbraakbeveiliging en andere belangrijke domeinen waarvoor productkwaliteit een absolute vereiste is.

Wetgeving over het gebruik van vrij kristallijn siliciumdioxide verstrengd Vrij kristallijn siliciumdioxide houdt een aantal gezondheidsrisico’s in, voornamelijk bij straalbewerkings en ontzandingswerkzaamheden, waarbij erg grote hoeveelheden fijn stof vrijkomen. De wetgeving betreffende het verbod op het gebruik van zand of andere korrels die meer dan 1% vrij kristallijn siliciumdioxide bevatten voor deze werkzaamheden, werd vorig jaar aangepast.

Voor 1 augustus 2019, de datum waarop het koninklijk besluit van 17 juni 2019 van kracht geworden is, was het gebruik van zand of andere korrels die meer dan 1% vrij kristallijn siliciumdioxide bevatten,

toegestaan voor straalbewerkings- en ontzandingswerkzaamheden die onder bepaalde voorwaarden uitgevoerd werden in hermetisch afgesloten lokalen, cabines of toestellen.

Deze voorwaarden werden geschrapt, wat betekent dat

er nu ook in hermetisch afgesloten lokalen, cabines en toestellen een totaalverbod is op straalbewerkingsen ontzandingswerkzaamheden.

Een andere wijziging heeft betrekking op straalbe-

werkings- en ontzandingswerkzaamheden in openlucht, bijvoorbeeld voor grote oppervlakken of vaste constructies (bv. gevels van gebouwen, scheepsrompen, staalconstructies, masten). Vroeger moest voor aanvang van deze werkzaamheden toestemming gevraagd worden aan de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg.

Dit vergunningensysteem werd geschrapt uit de wetgeving. Straalbewerkingsen ontzandingswerkzaamheden in openlucht met zand of andere korrels die meer dan 1% vrij kristallijn silicium bevatten, zijn niet langer verboden, maar er mag uitsluitend gebruik gemaakt worden van straalbewerkingsprocédés met inherent watergebruik. Met deze werkmethode wordt de hoeveelheid inadembaar stof immers sterk gereduceerd.

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

7

Prikbord

De Vlaamse Schrijnwerkers trekken naar Vlaams-Brabant voor hun voorjaarsweekend Nadat vorig jaar de Oost-Vlaamse collega’s het voorjaarsweekend van De Vlaamse Schrijnwerkers organiseerden, is het nu de beurt aan de collega’s van Vlaams-Brabant.

Op het programma staat zoals steeds een waaier aan activiteiten.

Het voorjaarweekend valt dit jaar op 21 en 22 juni en het gros van de activiteiten zal plaatsvinden in Meensel-Kiezegem, het geboortedorp van wielerlegende Eddy Merckx. Er staat onder andere een bezoek gepland aan fruitbedrijf Vanhellemont, met aansluitend een picknick en een bezoek aan het fruitsorteercentrum. In de vooravond volgt een bezoek aan het Museum ’44, waar we het verhaal te horen krijgen van de bloedige razzia’s die op 1 en 11 augustus 1944 plaatsvonden in Meensel-Kiezegem.

Na afloop beklimmen we de beroemde Vlooybergtoren, die de kijkers van de TV-serie ‘De Callboys’ ongetwijfeld zullen kennen. Ter plaatse drinken we een aperitief, om vervolgens af te zakken naar Hotel Kronacker in Tienen voor het diner en de overnachting. Op zondag staat nog een korte wandeling door Tienen gepland.

GEÏNTERESSEERDEN KUNNEN ZICH INSCHRIJVEN VIA HET SECRETARIAAT: hilke.holtof@confederatiebouw.be

Glazeniers bezoeken Safetyglass Op 09 december 2019 vond de algemene vergadering van de Beroepsfederatie van de Glazeniers plaats. Aansluitend op de vergadering brachten de bestuursleden een bezoek aan de fabriek van Safetyglass in het Henegouwse Fleurus.

Safetyglass, een onderdeel van de bedrijvengroep Euroglas - De Landtsheer, is een fabrikant van gehard glas. De fabriek beschikt onder andere over een MGLASS hardingsoven waar glasoppervlakken tot 2400 X 4500 mm kunnen geproduceerd worden.

De bestuursleden vergaapten zich aan ultramoderne machinepark en de immense glasbeslagvoorraad.

8

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

Activiteitenoverzicht BEWAP

BEWAP-nieuws Ook in 2020 zit het BEWAP-team niet stil.

In 2020 gaan we opnieuw heel wat activiteiten organiseren!

BEWAP is de Beroepsvereniging van Afwerkingsbedrijven en vertegenwoordigt de belangen van aannemers die verlaagde plafonds, scheidingswanden en verhoogde vloeren plaatsen.

BEWAP werd opgericht in 1996 en telt momenteel zo'n 160 aangesloten leden.

Studienamiddagen Brandveiligheid In het voorjaar van 2020 zullen we samen met het Wetenschappelijk en Technisch Comité voor de Bouw (WTCB) verschillende studiedagen organiseren over brandveiligheid. Deze studiedagen zullen gericht zijn naar een breder publiek (schilders, schrijnwerkers, elektrotechnici, chaufagisten, stukadoors en uiteraard ook de BEWAP-leden). De studiedagen zullen plaatsvinden in een brandweerkazerne, en steeds afgesloten worden met een barbecue. Meer info volgt van zodra de praktische details bekend zijn.

Zomeropera Madame Butterfly Deze zomer organiseren we opnieuw een activiteit om onze leden samen te brengen en hen in een ongedwongen sfeer te laten netwerken. Deze keer trekken we naar de landcommanderij van Alden Biesen, waar de Zomeropera Madame Butterfly van Giacomo Puccini geprogrammeerd staat.

Wie er bij wil zijn, aarzelt best niet om zich in te schrijven, want we hebben slechts dertig tickets ter beschikking.

De kostprijs van dit VIP-arrangement bedraagt normaal gezien 140 euro, maar BEWAP-leden betalen slechts 90 euro, de rest wordt bijgepast door onze vereniging.

PRAKTISCH: • DATUM: woensdag 3 juni 2020 • PROGRAMMA: 18u: ontvangst en diner (buffet) 20u: Opera Madame Butterfly Aansluitend: receptie en networking • INSCHRIJVEN: contacteer het secretariaat via ann.cassauwers@confederatiebouw.be De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

9

Onderwijs

De Vlaamse Houtproef gaat op zoek naar de beste jonge houtbewerkers van Vlaanderen De Vlaamse Houtproef is een gevestigde waarde in het Vlaamse onderwijslandschap. Na 19 edities – eerst alleen in West-Vlaanderen, later over heel Vlaanderen- behoeft de wedstrijd eigenlijk geen introductie meer. Toch stellen we het concept nog eens kort voor, want dit jaar nemen enkele nieuwe scholen deel.

De Vlaamse Houtproef is een wedstrijd waarin leerlingen uit het BSO, TSO en BuSo het tegen elkaar opnemen en op zoek gaan naar de beste jonge houtbewerken van Vlaanderen. De wedstrijd vindt plaats in de houtopleidingen van de tweede en derde graad van het secundair onderwijs.

Op de dag van de wedstrijd – dit jaar is dat donderdag 23 april – krijgen de leerlingen de plannen te zien van een werkstuk dat ze op één schooldag tijd moeten maken. Hoe het werpstuk eruit gaat zien en welke verbindingen er gebruikt worden, weten ze vooraf niet. Omdat de organisatoren, de Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers, veel belang hechten aan vakmanschap en manuele vaardigheden, moeten de deelnemers het grootste deel van het werk met de hand doen. De bewerkingen waarvoor de deelnemers wel een CNC of zaagmachines mogen gebruiken, zijn strikt afgelijnd.

‘Handigheid’ blijft essentieel

“De reden waarom we zoveel belang hechten aan deze manuele vaardigheid is eenvoudig”, vertelt Willy Simoens, voorzitter van de Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers. “In het atelier kan je inderdaad voor alles je machines gebruiken. Maar wanneer je als schrijnwerker op een werf terecht komt en je moet een meubelstuk, of ramen plaatsen, dan blijken er ter plekke toch altijd kleine aanpassingen nodig te zijn, die je enkel met de hand kan doen. Ondanks de

10

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

toename van de machines blijft het handwerk dus nog altijd een essentieel onderdeel van onze job. We weten dat de leerplannen steeds meer belang hechten aan het werken met machines, maar wij willen met deze wedstrijd een signaal geven dat het handwerk niet verwaarloosd mag worden. Net omdat de werkgevers in de sector er ook zoveel belang aan hechten.

Met een werknemer die enkel machines kan bedienen, maar twee linkerhanden heeft, kunnen zij niets aanvangen”.

Promotie voor het vak

Tegelijk hopen de organisatoren ook om de deelnemende jongeren warm te maken voor een job in de sector. Wie het goed doet in de wedstrijd, maakt namelijk kans om eerst op provinciaal ni-

veau en nadien op Vlaamse niveau in de prijzen te vallen. Zowel de lokale als de Vlaamse prijsuitreiking krijgen meestal ook veel wat aandacht in de pers. Deelnemers die het goed doen, hebben dus niet alleen de voldoening van hun eigen prestatie, maar ze krijgen ook heel wat waardering van de buitenwereld. Door de leerling-houtbewerkers op een positieve manier in de aandacht te brengen, hopen de organisatoren de leerlingen te overtuigen dat de schrijnwerkerij een aantrekkelijke sector is die heel wat toekomstperspectieven biedt.

MEER INFO OP: www.facebook.com/houtproef www.houtproef.be

Onderwijs

Ongerustheid over voorstellen Vlaamse onderwijshervorming Momenteel werkt Vlaanderen aan een onderwijshervorming waarbij de eindtermen voor de tweede en derde graad in TSO en BSO flinke wijzigingen ondergaan.

Concreet zouden er 4 tot 12 lesuren per week verloren gaan in de praktijkvakken.

17 sectorfederaties, waaronder de Vlaamse Confederatie Bouw, trekken daarom aan de alarmbel.

DE VLAAMSE HOUTPROEF 2020:

822 59

leerlingen

deelnemende scholen

Slechts 1 WINNAAR per categorie

Dit voorjaar buigen de Vlaamse regering en het parlement zich over de nieuwe eindtermen voor de tweede en derde graad secundair onderwijs. Uit de eerste berichten die naar buiten lekten, bleek dat men het aantal praktijkuren wil inperken ten voordele van de algemene vakken.

Afhankelijk van de studierichting zou dit concreet betekenen dat er per week 4 tot 12 lesuren minder voorzien worden voor technische vorming. Deze uren zouden dan ingevuld worden door bijkomende basisvorming (bv. burgerschap of kunst en cultuur). Of samengevat: minder praktijkuren en meer theorie.

Technisch talent gezocht

Nochtans kampt de arbeidsmarkt al jaren met een zwaar tekort aan technische profielen. Net zoals het afgelopen decennium voeren ook in 2020 de technische beroepen de lijst met knelpuntberoepen aan. Bovendien zorgen evoluties zoals digitalisering ervoor dat ook in andere beroepen steeds meer technische competenties nodig zijn. Een sterk technisch onderwijs is dus cruciaal om het kwantitatieve en kwalitatieve tekort aan te pakken.

17 sectorfederaties, waaronder de Vlaamse Confederatie Bouw, hebben daarom hun bezorgdheid neergepend in een brief die naar alle Vlaamse volksvertegenwoordigers gestuurd werd. In de brief drukken de federaties hun ongerustheid uit over het feit dat TSO en BSO een soort “ASO light” dreigen te worden.

Ze roepen de politiek op om meer in te zetten op technische vorming en de industrie te betrekken in de discussies over de invulling van de technische en beroepsopleidingen.

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

11

Onderwijs

Zesde- en zevendejaarsleerlingen van Oscar Romerocollege maken bierbakken voor Cornet Leerkrachten zijn steeds op zoek naar uitdagende opdrachten die de leerlingen enthousiast en gemotiveerd houden. Sven Arys, leerkracht houtbewerking aan het Oscar Romerocollege van Dendermonde, kreeg als bij toeval een gouden opportuniteit in de schoot geworpen.

Het biermerk Cornet was namelijk op zoek naar ambachtelijke houten bierbakken en wilde die laten maken door de jongeren.

“Ik raakte buiten de werkuren toevallig aan de praat met de Brand Manager bij Cornet”, legt Sven Arys uit. “We babbelden over onze beroepsbezigheden en toen de man vernam dat ik leerkracht houtbewerking ben, vertelde hij me dat Cornet een partner zocht om houten bierbakken te maken. Cornet is een relatief nieuw bier, maar vanuit de brouwerij trachten ze het biermerk een heel sterke identiteit mee te geven. Omdat er tijdens het brouwproces schilfers van eik aan het brouwsel toegevoegd worden, wilde de brouwerij bakken laten maken in massieve eik. Voor het ontwerp van de bakken wilde men teruggrijpen naar de stijl van de bierbakken die men begin vorige eeuw gebruikte in ons land. En bij de brouwerij vond men het wel een leuk idee om de bakken te laten maken door de leerlingen houtbewerking.

Aanvankelijk wilde Cornet duizenden van die bakken laten maken, maar al snel werd duidelijk dat dat met onze beperkte middelen niet mogelijk was. Daarom kwamen we tot een tussenoplossing: we zouden een beperkte oplage maken, maar we wilden van de bakken wel een echt collector’s item maken.

Zo kwamen we tot het idee om slechts 15 bakken te maken. Elk van de bakken zou bovendien een nummer krijgen en aan de binnenkant van de bak zouden we subtiel het logo van onze school verwerken”.

12

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

De gehelmde ridder van het etiket komt terug op de zijkanten van de bakken.

Het Cornet-logo werd in het hout gelaserd.

Eigen ontwerp

De school mocht zelf een voorstel doen voor het ontwerp van de bakken, en dus stak Sven Arys de koppen samen met de zesde- en zevendejaarsleerlingen van de richting industriële houtbewerking van de campus techniek & engineering aan het Oscar Romerocollege.

“We bestudeerden eerst foto’s van oude bierbakken. Die gebruikten we als basis, maar de jongeren kwamen zelf ook met heel nuttige suggesties aanzetten. Zo opperde een leerling dat we de ridder, die op het etiket van de bierflesjes staat afgebeeld, ook in het ontwerp van de bierbak moesten laten terugkomen. Uiteindelijk hebben we op de zijkanten van de bak een stuk bevestigd dat dezelfde opvallende vorm heeft als de helm van de ridder en dat dienstdoet als handgreep. Een andere leerling suggereerde om de bak niet dicht te maken, maar uitsparingen te voorzien

Het visier van de helm doet dienst als handgreep.

waardoor de ridder op het etiket en het logo op de hals van de flesjes zou zichtbaar zijn. Ook dat idee heeft het uiteindelijke ontwerp gehaald. Voorts hebben we de inzetstukken, die de flesjes van elkaar scheiden, niet vastgezet, zodat de latere eigenaars de kisten nog voor andere doeleinden zouden kunnen gebruiken. Een laatste suggestie was om de bakken zo te ontwerpen dat ze makkelijk stapelbaar zijn en in elkaar klikken. Na wat gepuzzel zijn we erin geslaagd om al deze ideeën te integreren in ons definitieve ontwerp.”

De uitwerking

“De leerlingen hebben bijna al het werk zelf gedaan. Alle kaders voor de bakken hebben ze zelf verzaagd en op mallen verlijmd en genageld. We hebben mallen gebruikt, omdat we zeker wilden zijn dat de bakken naadloos op elkaar zouden aansluiten bij het stapelen. De helmen, die aan de zijkanten van de

bakken zitten, hebben de jongeren zelf uitgefreesd op onze CNC. Tot slot hebben we ook zowel het Cornet-logo als het logo van onze school in het hout gelaserd. Dat is trouwens heel mooi gelukt, het lijkt net alsof ze in het hout gebrand zijn.

Voor de leerlingen was het een leuk project. Niet alleen was dit een uitdagende opdracht, het lokte bovendien ook heel wat persbelangstelling. Voor de leerlingen was het leuk om op deze manier eens positief in de aandacht te komen.”

De brouwer heeft namelijk 10 van de bakken geveild in het kader van de Warmste Week. Dat leverde de som van 1.200 euro op. De vijf resterende bakken werden verloot via een wedstrijd op de sociale mediakanalen van Cornet.

Extra’s

Omdat de brouwer zo tevreden was over het geleverde werk, kregen de leerlingen na afloop ook een geleid bezoek aan de brouwerij aangeboden, inclusief degustatie. Iets wat zeer gesmaakt werd door de jongeren!

Verder besloot Cornet het mosselfestijn van de school te sponsoren en heeft het enkele bakken bier beloofd voor de tijdens de proclamatie van de leerlingen. Er ontstond op die manier dus een mooie samenwerking tussen de brouwerij en de school.

De leerlingen poseren trots bij de afgewerkte bak.

“Voor de leerlingen zijn dit heel dankbare opdrachten, “besluit Sven Arys. “Ze kunnen tonen wat ze in hun mars hebben, ze mogen een product ontwikkelen dat echt nuttig is en ze krijgen ook nog eens waardering van de buitenwereld. Iedereen wint erbij”.

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

13

Houtdraaien

Als leerkracht houtbewerking in de tweede en derde graad van het secundair, is Didier Sirjacobs vertrouwd met alle houtbewerkingstechnieken. Maar zijn hart ligt eigenlijk bij het houtdraaien, een oude houtbewerkingsmethode die de laatste jaren opnieuw aan populariteit wint.

“Houtdraaien is eigenlijk een heel eenvoudige techniek”, legt Didier Sirjacobs uit. “Je klemt een stuk hout op een roterende draaibank en schaaft of snijdt dan met een beitel hout weg. Op die manier kan je je werkstuk vorm geven. Door te spelen met het de rotatiesnelheid en door verschillende soorten beitels te gebruiken, kan je heel uiteenlopende vormen creëren.

In essentie is het houtdraaien dus een heel eenvoudige methode, want veel meer dan een draaibank en enkele beitels heb je niet nodig. Een starterskit hoeft dus niet veel geld te kosten, al kan je uiteraard ook heel geavanceerde draaibanken en peperdure beitelsets kopen.

Maar die heb je zeker niet nodig om van start te kunnen gaan”.

Vlaamse Gilde

Didier Sirjacobs bij zijn draaibank.

Didier weet waarover hij spreekt, want hij is een van de stuwende krachten in

Didier Sirjacobs wil passie voor houtdraaien doorgeven het Europese houtdraaierslandschap. Zo is hij voorzitter van de West-Vlaamse afdeling van Vlaamse Gilde van Houtdraaiers, geeft hij opleidingen voor verdeler van draaibanken Willy Vanhoutte en heeft hij al heel wat internationale beurzen en houtdraaierswedstrijden op zijn actief.

“Met onze Gilde, die ongeveer 1.000 leden telt over heel Vlaanderen, willen we kennis en informatie verspreiden over

14

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

Leerkracht Didier Sirjacobs van het VTI in Menen heeft zich gespecialiseerd in de eeuwenoude techniek van het houtdraaien. Hij behoort bij de beste houtdraaiers van Europa en wil niets liever dan zijn kennis en liefde voor het ambacht doorgeven aan anderen. dit ambacht en trachten we het houtdraaien te promoten. Ik geef heel veel demonstraties in binnen- en buitenland en heb in het verleden ook al regelmatig

deelgenomen aan internationale wedstrijden!” En met succes, want Didier viel al verschillende keren in de prijzen.

“Het mooie aan dit ambacht is dat beginners heel snel eenvoudige stukken kunnen maken. Een kommetje, een vaas, een lamp,… Maar voor wie gebeten raakt door deze techniek en zich verder vervolmaakt, gaat er nog een hele waaier aan mogelijkheden open. Zo kan je bijvoorbeeld ook nat gaan draaien, bij die methode wordt het hout bevochtigd, waardoor het tijden het droogproces opkrult.

Een van Didiers pronkstukken is dit gebogen schuifje.

Didiers stukken kenmerken zich door hun technische complexiteit en haarfijne afwerking.

Voor mijn meer complexe stukken, zoals bijvoorbeeld de stukken die ik maak voor wedstrijden, opteer ik meestal voor een heel technische insteek. Mijn stukken zijn uiterst precies, ik werk vaak tot op 1/10 van een millimeter nauwkeurig. Omwille van de complexiteit maak ik meestal eerst een 3D-model via AutoCAD en stel ik de technische tekeningen op. Op basis daarvan draai ik dan alle benodigde onderdelen.

Ik ben maniakaal op het vlak van afwerking, dat betekent dat alle elementen naadloos moeten aansluiten, perfect verlijmd moeten zijn en dat de afwerking smetteloos moet zijn. Ook let ik erop dat er aan de onderzijde van mijn ontwerpen geen sporen te zien mogen zijn van de klauwkop van de draaibank. Ook de niet-zichtbare delen van mijn stukken moeten immers perfect afgewerkt zijn!”

De houtdraaiersblik

Door het houtdraaien leer je ook op een andere manier naar hout kijken.

Didier Sirjacobs: “Wanneer je een boomstam ziet, dan voelt iedereen intuïtief wel aan op welke manieren je er planken kan uit maken in de verschillende zaagwijzen. Wel, ik heb iets vergelijkbaars. Wanneer ik een stuk hout in handen krijg, dan zie ik meteen in mijn hoofd welke vormen ik ermee zou kunnen maken en hoe ik de houtekening het mooist kan laten uitkomen. En voor het houtdraaien heb je geen mooie, egale balken nodig, je kan uit ieder stuk hout wel iets moois maken. Hoe grillig of ongewoon de vorm ook is. Wat voor veel mensen een waardeloos stuk hout is, dat enkel geschikt is voor de stoof, daarin zie ik vaak nog een enorm potentieel.

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

15

Houtdraaien

Bij de keuze van een stuk hout tracht ik bovendien altijd te kijken hoe ik de houttekening het mooiste kan laten uitkomen. Vandaar ook dat ik graag gebruik maak van stoofhout of bijvoorbeeld wortels of wratten van bomen.

Dat geeft vaak een heel mooie tekening.

Ook met hout met veel kwasten of barsten kan je heel mooie decoratieve stukken draaien. Maar eigenlijk kan je elke houtsoort draaien.”

De houtdraaiers van de toekomst

“Veel van mijn leerlingen weten dat ik actief ben als houtdraaier en ik krijg er ook regelmatig vragen over. Je merkt duidelijk dat het houtdraaien hun verbeelding prikkelt. Helaas laten de leerplannen ons weinig ruimte om hier tijdens de lessen aandacht aan te besteden.

In de eerste graad kunnen we hen nog wel eens kort laten proeven van deze techniek. Dan laten we ze enkele heel eenvoudige stukken draaien, zoals een paddenstoeltje. Maar in de latere jaren hebben we helaas geen ruimte meer om het houtdraaien op te nemen in het lessenpakket. Toch zie je dat de interesse in het houtdraaien in stijgende lijn zit.

Bij de Vlaamse Gilde van Houtdraai-

ers merken we sinds een paar jaar ook een instroom van meer jonge leden.

Dat gaat van vakmensen, over hobbyisten, tot kunstenaars. Heel veel mensen zijn gefascineerd door de mogelijkheden

van deze techniek. En terecht ook, want jong en oud kunnen hier hun creativiteit in kwijt”. www.houtdraaiersgilde.be

HOE ZIT HET MET DE VEILIGHEID? Ook bij het houtdraaien is het belangrijk om de nodige voorzorgsmaatregelen in acht te nemen.

Het valt aan te raden om een speciale, nauw aansluitende schort te dragen, zodat er geen loshangende kledij in het draaimechanisme kan verstrikt raken. Personen met lang haar moeten ook hun haren vastbinden en liefst een kapje dragen. Om het gezicht te beschermen voor wegspringende schilfers, gebruik je een veiligheidsbril en liever nog een volgelaatsmasker.

Een van de grootste risico’s is het gevaar dat de draaibank zelf begint te schudden. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer je met een groot stuk hout werkt het gewicht niet meer mooi gelijkmatig ver-

16

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

Drie leerlingen van Didier Sirjacobs vielen in de prijzen tijdens de Vlaamse Hulde van de Vlaamse Houtproef.

deeld zit. Als zo’n stuk dan aan 1.200 omwentelingen ronddraait, kan de draaibank aan het schudden gaan. Om dat te voorkomen, werk je in dergelijke situaties best aan een lager toerental.

60 pagina’s vol met binnendeureninspiratie!

Zien? Wij stellen u graag onze nieuwe binnendeurenbrochure ter beschikking. Contacteer ons via e-mail, bel onze verkoopdienst op 03/312 90 80 of raadpleeg onze website.

NIEUW

Breen Belgium BV • Vlimmersebaan 136 / 12 • B-2275 Wechelderzande Tel.: 03 312 90 80 • Fax: 03 385 97 06 E-mail: info@breen-belgium.com • www.breen-belgium.com

101% kwaliteit in binnendeuren, sinds 1986

TOPLIGHT

K400 RSX HYBRIDE Verkrijgbaar 2020

K1003 RSX

HYBRID E IN OPTIE

ONDERHOUD-HERSTELLINGEN-VERHUUR-VERKOOP Industrieweg 34 - 2880 Bornem - Belgium t +32(0)3 771 28 40 - f +32(0)3 771 44 97

www.klaas-belgium.be

Ecologie

Hout als wapen in de strijd tegen klimaatverandering Over klimaatopwarming was in 2019 heel wat te doen.

En wellicht zal het thema ook dit jaar ‘brandend’ actueel blijven, want sommigen linkten de enorme bosbranden in Australië van begin dit jaar ook al aan de klimaatopwarming.

Een van de manieren om de klimaatopwarming tegen te gaan, is het terugdringen van onze CO2-uitstoot. En daarbij kan hout een belangrijke rol spelen.

De atmosfeer van onze planeet bevat natuurlijke broeikasgassen, zoals waterdamp en CO2, die ervoor zorgen dat een deel van de zonnewarmte als een soort deken rond de aarde blijft hangen. Dit noemt men het natuurlijk broeikaseffect.

Door de menselijke activiteit op aarde worden er steeds meer broeikasgassen uitgestoten. Sinds de industriële revolutie is het gebruik van fossiele brandstoffen enorm toegenomen, met een toename van het aantal broeikasgassen en CO2 in het bijzonder tot gevolg. Daardoor wordt de laag broeikasgassen in de atmosfeer steeds dikker. Het gevolg is dat nog meer warmte vastgehouden wordt en onze planeet langzaam opwarmt.

Fotosynthese = CO2-opslag

Een van de belangrijkste broeikasgassen is CO2, of koolstofdioxide. CO2 wordt door bomen via fotosynthese omgezet in zuurstof en suikers. De zuurstof

18

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

wordt terug vrijgegeven aan de lucht, terwijl koolstof wordt opgeslagen in de stam, de wortels, de takken en de bladeren. Bij de ontbinding van dood hout komt koolstof deels weer als koolstofdioxide in de atmosfeer terecht, en deels als koolstof in de bodem. Op die manier wordt er een netto winst geboekt en verlagen bomen het CO2 gehalte in de atmosfeer.

Wanneer hout echter verbrand wordt, komt alle CO2 opnieuw in de atmosfeer gebracht. Maar ook dan speelt hout nog steeds een belangrijke rol, want doordat er decennialang CO2 wordt opgeslagen in het hout, ontstaat er toch nog steeds een (weliswaar tijdelijke) verlaging van de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer.

Hout werkt dus op twee manieren als een wapen in de strijd tegen CO2.

Wanneer de bomen groeien, halen ze actief CO2 uit de lucht. Dit gas blijft vervolgens decennialang opgeslagen in het hout. Volgens berekeningen wordt

per kubieke meter hout ongeveer 0,9 ton CO2 opgeslagen. Dat varieert echter naargelang de dichtheid van de houtsoort (zie verder).

Belang van hergebruik

Deze 0,9 tot CO2 blijft in het hout bewaard tijdens volledige levensduur van een houten product, maar ook bij het hergebruik of bij het recycleren ervan (bijvoorbeeld als plaatmateriaal of samengesteld hout). Het is pas op het ogenblik dat het hout verbrand wordt of verrot, dat de CO2 terug vrijgegeven wordt en opnieuw in de atmosfeer belandt.

Volgens schattingen varieert de gemiddelde levensduur van op hout gebaseerde producten tussen twee maanden (krantenpapier) en 75 jaar (structureel hout). Hoe langer een houten product gebruikt wordt, hoe beter voor het milieu. Ook hier is het effect tweeledig.

Niet alleen zit er CO2 opgeslagen in het hout, maar indien een houten product

BEREKEN ZELF DE CO2-OPSLAG Heb je klanten die veel belang hechten aan ecologie? Dan is het misschien een leuk idee om hen een berekening te geven van de hoeveelheid CO2 die hun bouwproject aan de atmosfeer onttrekt.

Wanneer je weet welke houtsoort je gaat gebruiken, en je kent het volume ervan, dan kan je op de website co2opslag.nbvt.nl heel eenvoudig een berekening maken van de hoeveelheid CO2-die in die hoeveelheid hout opgeslagen zit. De tool laat bovendien ook toe om verschillende houtsoorten te combineren en er is rekening gehouden met de hout(vezels) in verschillende soorten plaatmaterialen.

In deze tijden van klimaat­ bewustzijn is het zeker een leuk weetje om mee uit te pakken.

langer gebruikt wordt, is er ook geen energie nodig om nieuwe producten aan te maken, wat dikwijls gepaard gaat met CO2-uitstoot.

Kyoto-norm

In het kader van de internationale onderhandelingen binnen de Verenigde Naties heeft België zich ertoe verbonden om mee te helpen aan het terugdringen van de CO2-uitstoot. Over heel Europa wil men de uitstoot van koolstofdioxide tegen 2050 met 80 tot 95% te verminderen ten opzichte van het niveau in 1990. Die doelstelling is behoorlijk ambitieus, en daarbij kunnen bomen en houtproducten dus een belangrijke rol spelen. Het op grote schaal inzetten van hout als grondstof is volgens verschillende studies een eenvoudige, goedkope en doeltreffende methode om het CO2-gehalte in de atmosfeer te verlagen.

Hout als bouwmateriaal

Niet alleen is de productie en de verwerking van hout zeer energie-efficiënt,

waardoor houten producten een zeer lage koolstofvoetafdruk hebben, maar hout kan ook andere bouwmaterialen vervangen. Meestal is er veel meer energie nodig om deze alternatieven, zoals staal, aluminium of kunststof te vervaardigen.

Elke kubieke meter hout die als alternatief voor andere bouwmaterialen wordt gebruikt, doet de CO2-uitstoot in de atmosfeer gemiddeld met 1,1 ton dalen.

Tellen we daarbij de (gemiddeld) 0,9 ton koolstofdioxide die wordt vastgehouden in het houten product zelf, dan bespaart elke kubieke meter hout in totaal 2 ton CO2.

Wanneer we hout gebruiken als bouwmateriaal, dan boeken we dus een dubbele winst. De bomen zorgen actief voor een vermindering van CO2 in de atmosfeer, en tegelijk vermijden we dat er nieuwe CO2 vrijkomt omdat er bijvoorbeeld staal of beton moet aangemaakt worden.

Impact houtsoort en levensduur

Afhankelijk van de dichtheid van het gebruikte hout (hoe dichter, hoe meer koolstof opslag) kan een kubieke meter duurzaam hout meer dan 1 ton CO2 opslaan.

Maar ook de leeftijd van een boom speelt een rol. Uit onderzoek blijkt dat beheerde bossen efficiëntere koolstofreservoirs zijn dan bossen die in een natuurlijke toestand worden gelaten. Dat komt omdat jonge bomen tijdens hun groeifase meer CO2 opnemen dan volgroeide bomen die uiteindelijk sterven en wegrotten, en de vastgehouden CO2 terug in de atmosfeer loslaten.

In beheerde bossen wordt het grootste deel van de bomen regelmatig geoogst, waardoor het grootste deel van de CO2 vastgehouden blijft gedurende de gehele levensduur van het resulterende houten product. De nieuw aangeplante bomen halen tijdens hun periode van snelle groei vervolgens opnieuw veel CO2 uit de lucht.

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

19

mo

WTCB

Binnenluchtkwaliteit: de impact van afwerkingsmaterialen verminderen Aangezien een slechte binnenluchtkwaliteit een weerslag kan hebben op het comfort van de bewoners en aanleiding kan geven tot diverse gezondheidsklachten, moet er reeds bij het ontwerp van het gebouw bijzondere aandacht besteed worden aan dit aspect, onder meer bij de materiaalkeuze.

Sommige materialen zullen de binnenluchtkwaliteit immers beter vrijwaren dan andere. Men heeft er dan ook alle belang bij om te weten welke dit zijn.

Een niet te verwaarlozen criterium

De luchtkwaliteit in gebouwen heeft een impact op de gezondheid en het welzijn van de bewoners. Zo kan een ongezonde binnenlucht aanleiding geven tot bepaalde kankers, chronische ziekten of concentratiestoornissen. Daarom is het belangrijk om de binnenluchtkwaliteit reeds bij de aanvang van het bouwof reno­ vatieproject in aanmerking te ­nemen. Dit wil zeggen dat men bij de keuze voor materialen rekening moet houden met hun mogelijke gezondheidsimpact.

Hoe een goede luchtkwaliteit waarborgen in gebouwen?

Om een goede luchtkwaliteit in gebouwen te bekomen, moet men een globale strategie toepassen die gebaseerd is op drie specifieke pijlers (zie onderstaande afbeelding), namelijk: • de controle van de bronnen van binnenluchtpolluenten • de ventilatie van de gebouwen • het binnendringen van buitenluchtpolluenten.

Aangezien deze twee laatste pijlers reeds besproken werden in de TV 258, spitst

20

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

dit artikel zich louter toe op de bronnen van binnenluchtpolluenten.

Allereerst willen we erop wijzen dat bepaalde binnenluchtpolluenten niet vermeden kunnen worden, omdat ze afkomstig zijn van de bewoners (bio-effluenten) en hun activiteiten.

Micro-organismen (schimmels) en de producten van hun metabolisme (sporen en toxines) ontstaan op hun beurt bij een gebrekkige vochtbeheersing in het gebouw, bijvoorbeeld omwille van bouwgebreken (koudebruggen) en/of een onzorgvuldige ventilatie. In goed ontworpen en correct gebruikte gebouwen zullen dergelijke polluenten met andere woorden niet aanwezig zijn.

Vluchtige organische stoffen (VOS) zijn de polluenten die in de regel het meest voorkomen in de binnenlucht.

Tot slot bevat de binnenlucht ook tal van polluenten die uitgestoten worden door de aanwezige producten en materialen, waaronder de bouwmaterialen en – meer in het bijzonder – de binnenafwerkingsmaterialen. Door reeds in de ontwerpfase te opteren voor materialen die weinig polluenten afgeven, kan men de polluentenconcentratie in de lucht verminderen.

Binnenafwerkingsmaterialen, bron van binnenluchtpolluenten

Bepaalde binnenafwerkingsmaterialen – zoals vloer-, muur- en plafondbekledingen – kunnen vluchtige organische stoffen (VOS) afgeven aan de lucht. Bij volledig anorganische materialen – zoals keramiek, glas, metaal of baksteen – is dit niet het geval.

Onder ‘vluchtige organische stoffen’ verstaan we organische moleculen die bij de omgevingstemperatuur spontaan het (bouw)materiaal verlaten in een gasvormige toestand. Nadat ze uitgestoten zijn, kunnen deze moleculen (formaldehyde, tolueen, fenol ...) zich soms ver verspreiden.

VOS zijn de polluenten die in de regel het meest voorkomen in de binnenlucht.

oet houden met hun mogelijke gezondheidsimpact.

• het binnendringen va buitenluchtpolluenten.

VENTILATIE

Buitenlucht­ polluenten Binnenlucht­ polluenten BINNENDRINGEN VAN BUITENLUCHT­ POLLUENTEN

CONTROLE VAN DE BRONNEN VAN BINNEN­ LUCHTPOLLUENTEN

Afb. 1: Strategie gebaseerd op drie pijlers.

Zoals vermeld wordt in de WTCB-Dossiers 2011/3.9, bestaat er geen systematische correlatie tussen het VOS-gehalte van de materialen en de VOS-emissie in de lucht. Deze twee begrippen mogen dan ook niet met elkaar verward worden. Het is immers niet het VOS-gehalte, maar wel de VOS-emissie die bepalend is voor de impact ervan op de

binnenluchtkwaliteit. Zo kunnen materialen met een zeer laag VOS-gehalte toch aanleiding geven tot een hoge VOS-emissie.

Een gestandaardiseerde methode en drempelwaarden

Bepaalde door de aanwezige materialen afgegeven stoffen zijn schadelijk, en

INDOOR AIR QUALITY Op de pagina van de Normen-Antenne Indoor Air Quality op de WTCB-website vindt u meer informatie met betrekking tot de drie pijlers van deze multidisciplinaire strategie.

Deze door de FOD Economie gesubsidieerde Normen-Antenne heeft als doel om de bouwsector te informeren over de normalisatie en de reglementering met betrekking tot de binnenluchtkwaliteit bij het ontwerp, de uitvoering en de renovatie van gebouwen. Op deze pagina kunt alle ontwikkelingen en vorderingen op dit gebied opvolgen.

zelfs toxisch, voor de mens. Bijgevolg mogen deze slechts in zeer kleine concentraties in de binnenlucht aanwezig zijn. Daarom werd het essentieel geacht om een gestandaardiseerde methode te ontwikkelen voor de beoordeling van de VOS-emissies tijdens de gebruiksfase van het gebouw.

Sinds eind 2017 is er in de norm NBN EN 16516 een protocol vastgelegd om in gecontroleerde standaardomstandigheden stalen te nemen van de door bouwmaterialen uitgestoten VOS en om deze te identificeren en te kwantificeren.

Het resultaat dat men voor elk type uitgestoten VOS bekomt, wordt uitgedrukt in massaconcentratie in de binnenlucht van een referentieruimte (µg/m³).

Voor de VOS die als gevaarlijk beschouwd worden voor de mens, werden er op basis van verschillende toxicologische gegevens een aantal specifieke drempelwaarden vastgelegd (vaak Lowest Concentration of Interest- of LCI-waarden genoemd). Als het bekomen resulDe Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

21

WTCB

taat onder deze waarden ligt, bestaat er geen gezondheidsrisico, zelfs bij een langdurige blootstelling.

Deze waarden worden vandaag de dag reeds in de meeste nationale reglementeringen en vrijwillige labels in beschouwing genomen. Bovendien werd het raadzaam geacht om uit voorzorg ook de totale VOS-emissie (TVOS), dat wil zeggen de som van alle VOS-emissies, te beperken. Er kon evenwel nog geen enkel verband gevonden worden tussen de totale VOS-emissie en een mogelijke impact op de gezondheid.

Reglementeringen en labels

Het Koninklijk Besluit van 8 mei 2014 legt voor meer dan 170 VOS drempelwaarden op die van toepassing zijn op alle op de markt beschikbare vloerbekledingen, hun bevestigingsmiddel (lijm) en hun afwerkingsproducten (verven, vernissen, impregneermiddelen, vochtwerende middelen ...). Voor de producten die rechtstreeks in contact komen met de binnenlucht, maar niet onder het Koninklijk Besluit vallen (bv. muur- en plafondbekledingen), kan men zijn toevlucht nemen tot andere reglementeringen of labels die een laag emissiegehalte attesteren.

In Frankrijk is het sinds 1 januari 2012 verplicht om op alle in gebouwen ge-

22

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

bruikte bouwproducten of wandbekledingen en op alle bij de uitvoering aangewende producten een label aan te brengen (zie afbeelding 2). Dit label geeft het emissiegehalte van de vluchtige polluenten weer door middel van een klasse gaande van A+ (zeer laag) tot C (hoog).

De criteria voor deze etikettering zijn echter vrij summier, aangezien ze slechts tien als gevaarlijk beschouwde VOS en de totale VOS-emissie in aanmerking nemen. Onder deze tien stoffen vallen onder meer formaldehyde, acetaldehyde, styreen en xyleen.

Er bestaan ook vrijwillige labels die heel wat veeleisender zijn en die een zeer laag emissiegehalte attesteren*, zoals: • het Duitse GUT-label voor textiele vloerbekledingen • de Natureplus- of Blue Angel-labels voor diverse bouwmaterialen

Afb. 2: Links: het verplichte label dat op alle in Frankrijk verkochte producten aangebracht moet worden. Rechts: het vrijwillige Emicode EC 1PLUS-label dat op bepaalde plaatsingsen afwerkingsproducten voor vloerbekledingen vermeld wordt.

schouwd werd in de bouweisen, staat het vandaag de dag helemaal in de schijnwerpers. Daarom werkt de Euro­pese Commissie momenteel aan een classificatie voor materialen op basis van hun uitstoot van vluchtige organische stoffen. Deze classificatie zal weldra opgenomen worden in de productnormen en de reglementeringen. Men doet er dus goed aan om deze kwestie op de voet op te volgen.

BRON: WTCB-Contact 2020-01 P. Steenhoudt, ir., adjunct-afdelingshoofd, afdeling Chemie, microbiologie en microstructuur WTCB, T. Haerinck, dr., projectleider, laboratorium Bouwchemie WTCB

• het Emicode EC 1PLUS-label voor de plaatsings- en afwerkingsmaterialen voor vloerbekledingen (zie afbeelding 2).

Dit artikel werd opgesteld in het kader van de Normen-Antenne Indoor Air Quality, gesubsidieerd door de FOD Economie.

De binnenluchtkwaliteit moet dus reeds bij het ontwerp van het gebouw in aanmerking genomen worden. Daar waar dit aspect lange tijd als minder belangrijk be-

* Voor meer informatie met betrekking tot deze verschillende labels verwijzen we naar de pagina van de Normen-Antenne Indoor Air Quality op onze website.

Werken in het buitenland

Nederland heeft nu ook zijn Limosa Bouwbedrijven die werknemers naar Nederland detacheren, zijn vanaf 1 maart 2020 verplicht om een melding te doen aan een digitaal loket. Hetzelfde geldt voor zelfstandigen die in Nederland gaan werken.

Het gaat om de Nederlandse versie van onze Limosa.

zijn. Het is dan aan de melder om een nieuwe, gecorrigeerde aangifte te doen.

Als een Belgisch bouwbedrijf een ander bouwbedrijf (of een zelfstandige) inschakelt om als zijn onderaannemer in Nederland te werken, dan moet deze onderaannemer zijn personeel (of zichzelf ) melden. De controle van deze melding wordt uitgevoerd door het Belgische bouwbedrijf dat de onderaannemer inschakelt.

Contactpersoon

De melder moet ook een contactpersoon opgeven en het adres in Nederland waar deze bereikbaar is. Deze contactpersoon is het aanspreekpunt voor de inspectie van het Nederlandse ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).

Deze contactpersoon mag een gedetacheerde werknemer zijn.

Zelfstandigen

Ook zelfstandige bouwaannemers moeten de melding doen vanaf 1 maart 2020 wanneer ze voor een opdrachtgever in Nederland werken. Ook in dit geval wordt gevraagd naar de identiteit van de zelfstandige, een aantal bedrijfsgegevens en informatie over de klant, het project en of er een A1-verklaring is.

Boete!

De melding moet gebeuren op de website www.postedworkers.nl. In Nederland wordt de Engelse uitdrukking posted worker vaak gebruikt wanneer het over gedetacheerden gaat.

en zijn onderneming opgeven. Verder: een aantal gegevens over de klant of opdrachtgever en over het project, met de vermoedelijke start- en einddatum van de werkzaamheden.

De verplichting gaat in op 1 maart 2020.

In Frankrijk, Luxemburg en Duitsland was een dergelijke melding al langer verplicht.

Ten slotte moet vanzelfsprekend ook de identiteit van de werknemer opgegeven worden en of er een A1 voor hem bestaat, samen met zaken als de vermoedelijke periode waarin hij in Nederland zal werken.

In het geval van gedetacheerde werknemers moeten op de werkplek verschillende documenten aanwezig zijn, onder mee de arbeidsovereenkomst en een gedetailleerd loonbriefje. De volledige lijst van deze documenten vindt u in de FAQs op www.postedworkers.nl.

De opdrachtgever in Nederland controleert de melding en kan deze eventueel afkeuren, bijvoorbeeld omdat de starten einddatum van de werken niet correct

MEER INFO OP: www.postedworkers.nl Bij vragen helpt de Vlaamse Confederatie Bouw u graag verder.

Werkgevers

Gaat het om werknemers die gedetacheerd worden naar Nederland, dan moet de Belgisch werkgever de melding doen. De melder moet een hele reeks gegevens over zijn persoonlijke identiteit

Wanneer de melding niet gebeurd of fout is, riskeert de Belgische werkgever of zelfstandige een boete.

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

23

Beursnieuws

Dag van de Afwerking lokt 3.900 professionals uit de bouw Niet minder dan 3.900 professionals uit de afwerkingssector zakten op donderdag 26 november af naar de hallen van Brussels Kart Expo voor de twaalfde editie van de Dag van de Afwerking. Het werd opnieuw een schot in de roos.

Net zoals tijdens de voorbije edities werd ook nu weer duidelijk dat de Dag van de Afwerking een unieke vakbeurs is. De diverse mix van fabrikanten maakt deze beurs aantrekkelijk voor tal van vakmensen uit de bouwsector. De diversiteit en het uitgebreide aanbod verklaren ook waarom het een van de weinige bouwbeurzen is die zo sterk gewaardeerd worden door zowel bezoekers als exposanten.

Nieuwigheden

Hoewel de Dag van de Afwerking elk jaar opnieuw positieve kritieken krijgt, trachten de organisatoren Confederatie Bouw en BEWAP toch telkens om het concept bij te schaven en nog verder te verfijnen. Dat leidt ieder jaar tot enkele nieuwigheden.

Dit jaar werden de exposanten niet langer per beroepsgroep samen geplaatst, maar willekeurig verspreid over de beurs. Het verplichtte de bezoekers om alle hallen van de beurs te gaan verkennen, iets wat door de exposanten fel geapprecieerd werd.

De demonstratietent aan de ingang bleef behouden, maar we zagen dit jaar dat meer exposanten ook demonstraties gaven op hun stand. Deze tendens past bovendien perfect binnen het kader van de Dag van de Afwerking, die een echte belevingsbeurs wil zijn, waarbij de bezoekers de aangeboden producten niet alleen kunnen bekijken, maar er ook kunnen aan voelen of ze ter plaatse kunnen uittesten.

24

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

Een andere nieuwigheid waren de seminaries die voor het eerst georganiseerd werden. Wie naast het klassieke beursbezoek ook nog wat wilde bijleren (bijvoorbeeld over het verwijderen van asbest) kon hiervoor terecht in de seminaries. Door ook een inhoudelijk element te koppelen aan

het traditionele beursbezoek, trachten de organisatoren om nog een extra meerwaarde te bieden voor de bezoekers.

Aandacht voor veiligheid

De Confederatie Bouw maakte van de Dag van de Afwerking ook gebruik om

OVER DE BEZOEKERS Een analyse van de bezoekersprofielen wijst uit dat de schilders en schrijnwerkers het best vertegenwoordigd zijn op de Dag van de Afwerking. Bijna een derde (29%) van de aanwezigen waren schilders.

De schrijnwerkers waren met 26% de tweede grootste groep, gevolgd door algemene aannemers (19%). Stukadoors (12%) en parketplaatsers/ vloerders (11%) waren ietsje minder goed vertegenwoordigd, maar dat is enigszins logisch aangezien dat ook kleinere sectoren zijn.

Bezoekers vs. beroepen 3%

Schrijnwerkers

Algemene aanneming

26%

19%

Gevel- en pleisterwerken

12%

Parketteurs en vloerders

11%

Andere 3%

Schilders

29%

de veiligheidscampagne ‘Safety My priority’ in de kijker te zetten. De actie kon op heel wat belangstelling rekenen.

180 aannemers uit de afwerkingssector ondertekenden op de beurs het ‘Safety my priority-charter’ en maakten zo aan

iedereen duidelijk dat veiligheid voor hen een absolute topprioriteit is.

Op naar 2020

Gezien het succes van de beurs komt er in 2020 een nieuwe edi-

tie van de Dag van de Afwerking.

Noteer alvast de datum van dinsdag 24 november 2020 in uw agenda! www.dagvandeafwerking.be

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

25

Beursnieuws

Meer dan 14.000 bezoekers op 19e editie van Polyclose Van 15 tot en met 17 januari 2020 vond in Flanders Expo in Gent de 19e editie van Polyclose plaats, de Europese vakbeurs voor raam-, deur-, zonwering-, gevel- en toegangstechniek. Met 14.326 professionele bezoekers en 250 standhouders op een oppervlakte van 28.000m² was het een schot in de roos!

De sector van raam-, deur-, zonwering-, gevel- en toegangstechniek onderneemt en innoveert, dat was de belangrijkste conclusie van Polyclose 2020.

Esthetiek, zonder in te boeten op functionaliteit

Energiezuinigheid, design, smarttechnologie en veiligheid voerden de boventoon. Er wordt steeds meer belang gehecht aan een quasi onzichtbare integratie van elementen, zoals deuren, garagepoorten, ramen, brievenbussen, parlofoons, beveiliging, zonwering…

Gevels worden dynamischer en ‘slimmer’, zo was er op de beurs onder andere energieleverend glas te zien en

26

sensoren die data vergaren voor zonwering. Elegante schuifsystemen met slanke profielen en hypermoderne vormgeving doen het goed, zonder aan energie-efficiëntie en comfort in te boeten. Ook ventilatiesystemen ontsnappen niet aan de trend van automatisering, wat zich vertaalt in comfort en energiezuinigheid.

Verschillende exposanten braken een lans voor het milieu met duurzame materialen, zoals gerecycleerd aluminium voor ramen, deuren en gevels.

Zonwering en beveiliging

Ook integratie van zonwering wordt steeds belangrijker, nu het aantal zonni-

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

ge dagen per jaar stijgt. De trend naar outdoor living zet zich onbetwistbaar door. Zo werden tal van esthetische en technologische evoluties voor buitenleefruimtes gepresenteerd.

Beveiliging krijgt een prominentere rol, en wordt steeds vroeger in het bouwproces geïntegreerd. Op Polyclose waren sleutelloze toegangsmogelijkheden te zien, zoals

vingerscan, of contactloze ontgrendeling van deuren voor integratie in smarthome systemen.

20e editie in 2022

De meeste exposanten lieten intussen al weten present te zullen zijn op de 20e jubileumeditie van de vakbeurs op woensdag 19, donderdag 20 en vrijdag 21 januari 2022.

MEER INFO OP www.polyclose.be

Veilig bouwen: eerst denken, en dan doen!

Doe mee op is safetymypriority.be Uw engagement belangrijk. Doe mee en signeer het charter op safetymypriority.be cfb-safety-adv-A4 .indd 1

29/01/19 11:00

Brandveiligheid

De holistische benadering van een brandveilige gevel Brandveiligheid kreeg de voorbije decennia steeds meer aandacht.

En met succes, want het aantal dodelijke slachtoffers van brandgerelateerde incidenten kent een dalende trend in Europa. Recente ontwikkelingen doen ontwerpers, brandveiligheidsexperten en wetgevers inzien dat de brandveiligheid van gebouwen afhankelijk is van heel wat aspecten en dat net daarom een alomvattende benadering vereist is zowel op vlak van brandpreventie als op vlak van brandveilig gebouwontwerp.

Brandpreventie is essentieel om gebouwbranden te voorkomen, terwijl een brandveilig gebouwontwerp doordachte systeemoplossingen vereist om de verspreiding van brand te beperken.

Positieve evolutie

Europa heeft de voorbije decennia wezenlijke verbeteringen gerealiseerd op vlak van brandveiligheid. Het aantal dodelijke slachtoffers is met 65% gedaald in de afgelopen 30 jaar dankzij een verbeterde kennis, een beter ontwerp en dankzij de geschikte regelgeving. Recente tragische gebeurtenissen zorgen voor een krachtige sensibilisering om de brandveiligheid van gebouwen nog verder te optimaliseren.

Tragische branden komen helaas nog steeds voor. Door de omstandigheden te analyseren die tot deze betreurenswaardige incidenten hebben geleid, is duidelijk geworden dat er systematisch inbreuken zijn op één of meerdere van de bestaande voorschriften. De naleving van de brandveiligheidsvoorschriften had in vele gevallen de ontsteking, verspreiding en dus ook het verlies van levens kunnen voorkomen. Daarom zijn brandveiligheidsinspecties in gebouwen belangrijk gedurende de hele levens­ cyclus.

Holistische benadering

Brandveiligheid heeft heel wat benaderingen en beperkt zich niet louter tot de

28

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

keuze van een product met een bepaalde brandreactieklasse.

Brandveiligheid wordt bepaald door: 1) het gebouwontwerp, 2) de technische installaties 3) en het gebouwbeheer De holistische benadering van brandveiligheid kan slechts gerealiseerd worden wanneer men in alle drie de categorieën rekening houdt met diverse facetten zoals preventie, detectie, vroege onderdrukking, evacuatie, compartimentering, structurele veiligheid en tot slot brandbestrijding.

Dit is essentieel; de gehele brandveiligheidsstrategie komt reeds in gevaar wanneer slechts één van deze aspecten faalt.

In de volgende paragrafen gaan we dieper in op het gebouwontwerp.

Ontwerp en naleving

Heel wat grote brandincidenten zijn te wijten aan een gebrekkige naleving van de geldende normen en regelgeving.

Zo voldeed ook de gevelopbouw bij de tragische brand in Grenfell niet aan de Engelse bouwrichtlijnen. De daar toegepaste gevelbekleding van aluminium-

composiet (ACM) met kern van PE had onmogelijk een grootschalige proef volgens BS 8414 kunnen doorstaan.

Brandveilige gebouwen dienen voorzien te worden van goedgekeurde systemen die geplaatst en onderhouden worden conform de geldende richtlijnen.

Systeembeoordeling

De brandoverslag via de gevels kan op drie manieren plaatsvinden: ∙ Overslag langs het oppervlak van de gevelbekleding ∙ Overslag binnen het gevelsysteem ∙ Overslag tussen twee compartimenten van het gebouw Voor hoge gebouwen is het essentieel om een snelle brandverspreiding langs de gevelbekleding te voorkomen. Bij brandverspreiding langs het gevelsysteem dient de interne compartimentering van het gebouw in elk geval intact te blijven.

De brandveiligheid van een gevelbekledingssysteem kan niet louter beoordeeld worden op basis van de brandreactieklasse van de toegepaste producten aangezien de prestaties van het gevelbe-

kledingssysteem afhankelijk zijn van een aantal factoren:

∙ De combinatie van verschillende

producten in een geventileerde gevelopbouw resulteert in aangepaste brandreactieprestaties in verhouding tot de individuele brandreactieprestaties van elk toegepast product.

∙ Zelfs wanneer enkel onbrandbare pro-

ducten worden gebruikt, speelt het ontwerp (zoals ventilatie-openingen, raamdetaillering, spouwstop..) een belangrijke rol bij brandverspreiding.

∙ Brandschermen werden ontwikkeld

voor verschillende types gevelsystemen (geventileerde gevelsystemen, ETICS). Kleinschalige testen zijn op

zich onvoldoende om de doeltreffendheid van deze brandschermen te garanderen.

Het is daarom essentieel dat het brandgedrag van alle buitenmuurisolatiesystemen voor hoge gebouwen, ongeacht het brandgedrag van de individuele componenten, bepaald wordt aan de hand van grootschalige testen zodat alle eigenschappen van het gevelsysteem in overweging kunnen genomen worden.

Brandveilig ontwerp van geventileerde gevels

Het Koninklijk Besluit basisnormen voor de preventie van brand en ontploffing beschrijft een aantal eisen met het oog op de beperking van brandoverslag via de gevelbekleding van geventileerde gevels.

Het WTCB benadrukt dat deze eisen van toepassing zijn op de bouwproducten in hun uiteindelijke gebruiksvoorwaarden (end-use conditions), waardoor het mogelijk wordt om rekening te houden met de eventuele invloed van de onderliggende materiaallagen en de bevestigingswijze. De brandreactie-eis heeft dus betrekking op het volledige gevelbekledingssysteem in zijn uiteindelijke toepassing.

Een recente studie van Guillaume et al.

(2017) bevestigt dat het brandgedrag afhankelijk is van de combinatie van alle componenten en niet zozeer van de eigenschappen van elke afzonderlijke component. Het onderzoek beschrijft een brandtest op 9 verschillende gevel­ systemen met 3 verschillende isolatie­ types en 3 verschillende aluminium-

Brandveiligheid

ONDERZOCHTE GEVELBEKLEDINGEN EN ISOLATIETYPES (Guillaume et al. )

GEVELBEKLEDINGEN

ISOLATIETYPES

Aluminium met minerale kern (ACM-A2)

Polyisocyanurate (PIR)

Aluminium met brandvertragende kern (ACM-FR)

Minerale wol (MW)

Aluminium met polyethyleen kern (ACM-PE)

Resolschuim (PF)

composietgevelbekledingen (ACM) (zie bovenstaande tabel).

BRON: Efectis test report

De tests met de twee naar brandgedrag verbeterde kwaliteiten van ACM (ACM-A2 en ACM-FR) vertonen zeer vergelijkbare resultaten op het gebied van brandvoortplanting en warmteafgifte, ongeacht de toegepaste isolatie. De uitgevoerde toxische gasanalyse detecteerde voornamelijk CO en CO2 afkomstig van de verbranding van de gevelbekleding. Metingen van andere toxische stoffen worden als onbeduidend beschouwd in het onderzoek. Alle drie de testen die werden uitgevoerd op ACM-PE gevelbekleding (de minst gunstige kwaliteit) resulteerden in een zeer intense en

30

snelle brandvoortplanting, waardoor de spouwcompartimentering omzeild werd.

De voortplanting van de brand langs de ACM-PE bekleding was zo snel dat de bijdrage van de achterliggende isolatie aan het ontstaan en de uitbreiding van de brand verwaarloosbaar is. Men concludeert dat de resultaten, ongeacht het isolatiemateriaal, zeer vergelijkbaar zijn.

Brandveilige detaillering

Onderzoek toont het belang aan van een goed begrip van de complexiteit van gevelbranden omdat het steeds gaat over een combinatie van verschillende producten (isolatie, bekleding, spouwstop) en detailleringen (compartimentering, bevestigers en gevelopeningen ter hoog-

SAMENSTELLING ALUMINIUMCOMPOSIET MET POLYETHYLEEN KERN (ACM-PE)

te van ramen en deuren). Deze aspecten kunnen slechts correct beoordeeld worden aan de hand van brandproeven in de toepassing op voldoende grote schaal.

Voor onderdelen van geveltoepassingen is het gebruik van grootschalige brandtesten een aangewezen startpunt, aangevuld met transparante informatie over de systemen en toepassingen waarin de producten mogen toegepast worden.

Toekomstperspectief K.B.

Het K.B. basisnormen ondergaat momenteel een grondige revisie en zal in de toekomst ook de resultaten van diverse erkende grootschalige proeven uit omringende landen erkennen als beoordelingsmethodiek van de brandveiligheid van gevels. Deze benadering wordt positief onthaald door de industrie die zich ondertussen klaarstoomt voor een aangepaste testmethodiek. Op lange termijn ijvert de industrie voor uniforme beoordelingscriteria over de verschillende EU-lidstaten heen. Het bepalen van de meest geschikte en realistische testmethode is momenteel voer voor discussie onder diverse stakeholders waaronder academici, brandexperten, regelgevers en testinstituten. Deze oefening is mogelijks de volgende stap naar een uniforme en transparante benadering van brandveiligheid doorheen Europa.

Wordt ongetwijfeld vervolgd!

Christoph Desmet, IKO namens PUrability, een divisie van essenscia PolyMatters

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

Productnieuws

HAWA Sliding Solutions: schuifdeuren met geluidsisolatie HAWA Suono, de geluidgeïsoleerde schuifdeuren van HAWA, zijn bekroond met de Interzum Award.

De Suono-binnendeuren beschermen tegen geluids- en geuremis­sies en creëren op die manier nieuwe mogelijkheden in het interieurontwerp. Met zijn gepatenteerde 3D-beweging maakt HAWA Suono gecertificeerde schuifdeursystemen voor eisen voor geluidsbescherming tot 39 decibel mogelijk. Dit opent veel nieuwe toepassingsgebieden voor schuifoplossingen in particuliere en commerciële omgevingen.

Het hart van de HAWA Suono is de innovatieve technologie: de rails zijn zo gevormd dat de deur bij het sluiten tegelijker-

32

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

tijd, naar beneden en zijwaarts beweegt. Hierdoor heeft het systeem geen invoerpunt nodig. HAWA Suono combineert de voordelen van schuivende oplossingen zoals weinig ruimteverlies, aantrekkelijk uiterlijk en toegankelijkheid met het steeds belangrijker wordende onderwerp van geluidsisolatie. Privacy en geluidsisolatie zijn uiterst comfortabel en ruimtebesparend, omdat het deurblad met rubberen profielen in de eindpositie dicht bij het deurkozijn en de vloer wordt gedrukt.

Het glijdende schuifsysteem is ontworpen voor houten binnendeuren tot 100 kg en een deurdikte van tenminste 51 mm. www.hawa.com

EKU Porta Black Edition

Design dat beweegt – EKU Porta met nieuwe look

Gratis vouwmeter Black Edition.* Te verkrijgen via: www.ekuportablack.com

Voor houten en glazen schuifdeuren

EKU Porta Black Edition is een nieuwe beslagvariant waar veel vraag naar is vanuit de markt en die nieuwe perspectieven opent voor houten en glazen deuren tot 100 kg. In combinatie met de minimale inbouwhoogte en het onzichtbaar ingebouwde mechanisme vullen de mat zwarte looprails en aluminium afdekprofielen de kwaliteiten van deze flexibele, doordachte oplossing optimaal aan. Exclusief te verkrijgen bij uw beslaghandelaar.

Meer gedetailleerde informatie vindt u op www.ekuportablack.com *Geldig: 18.3. – 30.6.2020 of zolang de voorraad strekt.

Hawa Sliding Solutions AG, schuifoplossingen, Zwitserland, www.hawa.com

Productnieuws

Het belang van digitalisering voor aannemers Digitalisering staat op de agenda van veel bedrijven, maar niet elke vakman loopt er warm voor. Nochtans bestaan er vandaag de dag digitale oplossingen voor elke vakman, vooral voor het vereenvoudigen van administratie. Ze zijn simpel in gebruik en maken het werk een pak makkelijker. Bovendien helpen ze moderne vakmannen concurrentieel te blijven.

Teamleader is een Belgische sofwareproducent die verschillende tools ontwikkeld heeft om de administratie van aannemers te vereenvoudigen en digitaliseren. Teamleader biedt heel uiteenlopende diensten aan, maar voor aannemers uit de bouw zijn de digitale offertes, digitale werkbonnen en de tools om digitaal te factureren wellicht het meest interessant.

rect geprijsde, heldere offerte in mensentaal wekt het vertrouwen van een potentiĂŤle klant.

Digitale offertes: meer klanten in minder tijd.

Het maken en versturen van offertes is er dankzij digitalisering gelukkig lichtjaren op vooruit gegaan. Sjablonen in eigen huisstijl maken, artikellijsten en algemene voorwaarden toevoegen,

De offerte is een krachtig gereedschap in de kist van vakmannen. Beschouw ze gerust als het ultieme visitekaartje: een cor-

34

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

Onderschat echter de eventuele negatieve impact van een offerte niet: na een teleurstellende offerte keert de aanvrager waarschijnlijk nooit naar jouw zaak terug.

6%-btw-attest, begeleidende brieven, je kan het allemaal met offertesoftware. De truc is dat je al die onderdelen maar één keer moet maken.

Eens de offerte is verzonden, kan de klant meteen online ondertekenen. Via de klassieke post duurt dat dagen, online niet meer dan enkele minuten. Zo bespaart een vakman veel tijd met digitale offertes die bovendien vaker dan ooit weten te overtuigen.

Digitale werkbonnen

Ook de traditionele werkbon heeft kunnen genieten van een digitale make-over. Dat werd ook tijd. De slordige papieren werkbon is ondertussen bijna prehistorisch, maar heel wat vakmannen gebruiken nog de combinatie van een mobiele printer met Excel of een op maat gemaakt programma.

Tegenwoordig kan dat beter. Op digitale werkbonnen kan je nog steeds gewerkte uren, afgelegde kilometers en materialen kwijt, maar ook eventuele extra informatie zoals notities of foto’s. Allemaal op een tablet of smartphone.

Digitale werkbonnen kunnen op verschillende manieren worden ingezet. Bij een interventie zal je als vakman bijvoorbeeld vaak beginnen met een lege werkbon. Ter plekke bij de klant wordt dan alle nodige info toegevoegd tijdens of vlak na de klus. Daarna kan de klant de bon ondertekenen, en wordt de bon in enkele seconden naar kantoor gestuurd.

hem ook invult, en moet nooit achteraf nog worden gekopieerd of overgetypt om de factuur op te stellen.

Vergeet niet: hoe nauwkeuriger de werkbon, hoe beter voor het bedrijf. Wie graag correct betaald wordt voor geleverde diensten, springt dus best niet al te slordig om met werkbonnen

Digitaal factureren

Tot slot: digitaal factureren. Dat fenomeen is heel populair bij de overheid (e-Invoicing of e-Facturatie) en grote bedrijven, maar werkt ook heel efficiënt voor kleinere bedrijven en vakmannen. De factuur komt altijd aan, er komt amper nog handmatig werk bij kijken, en de verwerking lukt veel sneller.

Er zijn nog voordelen verbonden aan digitaal factureren. Zo word je vaker tijdig en correct betaald, door de online betaalopties die de meeste facturatiesoftware biedt. Laatbetalers vang je dan weer op met automatische betaalherinneringen.

Wil je al je uitstaande of betaalde facturen zien, dan kan dat doorgaans in een overzicht. Dat werkt een pak sneller dan zoeken in e-mails of mappen.

Ook je boekhouder zal altijd voor elektronisch factureren kiezen. Wat hij of zij vooral zal appreciëren, is dat jij je facturen overzichtelijk en automatisch doorstuurt. Zo wordt het boekhoudwerk gespreid, in plaats van de klassieke pieken op het einde van het kwartaal

De werkbon kan al helemaal zijn voorbereid op kantoor, zoals wanneer er wordt vertrokken van een goedgekeurde offerte. In dat geval zal de werkbon meestal een pak meer details bevatten, en moet de werkbon hoogstens nog worden aangepast en ondertekend.

En omdat je veel minder moet investeren in papier, postzegels, inkt, een printer en vooral tijd, kost een elektronische factuur ook veel minder geld. Onderzoek toont zelfs aan dat een papieren factuur tot bijna 4x zo duur is.

Digitale werkbonnen zijn heel wat minder slordig en veel professioneler dan de vorige generaties. Hij is altijd leesbaar, wie

INTERESSE OM ZELF JE ADMINISTRATIE TE DIGITALISEREN? Probeer het zelf uit op www.teamleader.be.

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

35

Splinter

Vernieuwd Viewworks ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet “Ik ben doorheen mijn carrière al in tal van sectoren actief geweest”, vertelt de 48-jarige ondernemer. “Na omzwervingen in de modewereld, catering en retail stond ik de voorbije jaren aan het hoofd van mijn eigen bouwbedrijf. Toen ik een tweetal jaar geleden een partij ramen nodig had, zocht ik een buitenlandse partner om die voor mij te maken. Dat verliep goed en al snel kreeg ik van bevriende aannemers de vraag om ook voor hen ramen te maken. Zo begon het idee te groeien om iets in de ramenbranche te beginnen. Ik startte een eigen bedrijf op en kon al snel niet meer volgen met offertes en planning. Toen ik via via vernam dat F. Cras bvba een overnemer zocht, was de keuze snel gemaakt”.

Automatisering

Nico Vranckaert nam de Kontichse ramenfabrikant begin vorig jaar over. De afdeling die PVC-ramen en deuren produceert, gaat verder onder de naam F. Cras, maar de divisie aluminium ramen en deuren werd omgedoopt tot ‘Viewworks’.

“Ik wil van Viewworks een modern, efficiënt bedrijf maken, waar automatisatie, een goede service en moderne accommodatie centraal staan.

Op het ogenblik dat ik de zaak overnam, gebeurde alles nog manueel. De productie, maar ook de inventarisatie van het

36

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

Begin 2019 nam Nico Vranckaert ramen- en deurenfabrikant F. Cras bvba en Cras-Al nv uit Kontich over. Op minder dan een jaar tijd optimaliseerde hij het volledige productieproces en de manier van werken van het bedrijf.

De afdeling aluminium ramen en deuren gaat voortaan onder de naam ‘Viewworks’ door het leven.

magazijn, de boekhouding, de administratie,… Ik heb meteen de kaart van de automatisatie getrokken, omdat ik er rotsvast van overtuigd ben dat de hedendaagse slimme technologieën het werk een stuk sneller en efficiënter kunnen laten verlopen. Zo hebben we de administratie en de inventarisatie van het magazijn volledig geautomatiseerd. Daardoor krijgen onze medewerkers tijd vrij voor andere taken.

Ook heb ik intussen flink geïnvesteerd in het machinepark. Waarom een aparte zaag en een freesmachine hebben, wanneer er tegenwoordig volautomatische systemen bestaan die tientallen profielen helemaal zelfstandig kunnen afkorten en klaarmaken? De automatisatie van het productieproces is een eerste belangrijke ingreep om het bedrijf een nieuw elan te geven.”

Partnerships

Ook besloot Nico Vranckaert om in zee te gaan met verschillende betrouwbare partners. “Voor onze afdeling PVC-ra-

men en deuren, is Gealan onze vaste partner. We gebruiken de Gealan-profielen bij al onze PVC-producten. Voor onze aluminium afdeling, Viewworks, hebben we gekozen voor een samenwerking met Reynaers Aluminium. We maken niet alleen gebruik van hun profielen, maar ook van de rest van hun dienstverlening en van de Reynaers-softwarepakketten. Een derde belangrijke partner is de Belgische lijmenfabrikant Soudal voor allerlei toebehoren.”

Service en klantvriendelijkheid

“Een andere belangrijke pijler van onze werking is dienstverlening. We willen we onze klanten heel wat ondersteuning en uiteenlopende diensten aanbieden.

Dat gaat van een goede, klantvriendelijke dienst na verkoop, over opleidingen tot begeleiding bij projecten. We weten dat vele kleine schrijnwerkbedrijven nog met vragen zitten over luchtdicht bouwen. Wel, we gaan samen met Soudal trainingssessies organiseren waarop we onze klanten alle kneepjes van het luchtdicht bouwen bijbrengen. De mensen

INFODAG VIEWWORKS EN F. CRAS Op 12 maart organiseren Viewworks en F. Cras een infodag in samenwerking met Soudal, Reynaers en Gealan.

Al deze partners zullen tijdens de infodag hun nieuwe producten en installatietechnieken komen voorstellen in de showroom van Viewworks in Kontich.

PRAKTISCH:

• DATUM: 12 maart 2020 • TIJDSTIP: 15u – 19u • LOCATIE: Viewworks, Grote

Steenweg 32, 2550 Kontich.

• INSCHRIJVEN:

pr@viewworks.be

Voor wie?

Nico Vranckaert op de stand van Reynaers Aluminium tijdens de voorbije editie van polyclose.

van Soudal zijn zelfs bereid om na afloop mee te gaan naar een werf om de schrijnwerkers in de praktijk ook te begeleiden bij hun luchtdichte projecten.

Maar onze dienstverlening gaat verder.

Klanten zullen ook gratis gebruik kunnen maken van onze showroom en onze accommodatie. We weten dat niet iedere schrijnwerker een eigen showroom heeft.

Willen ze echter aan potentiële klanten demonstraties geven van onze producten, dan kunnen ze daarvoor steeds terecht in onze gebouwen. Ook ’s avonds en in de weekends!

Via initiatieven als deze trachten we meer te zijn dan louter een fabrikant en aan onze klanten ook extra services te bieden”.

ADVERTENTIE ADVERTENTIE MAYER 192x66mm MAYER NL.pdf 192x66mm 1NL.pdf 13/09/12 1 13/09/12 15:36

Wie zijn die klanten dan? Nico Vranckaert: “We mikken in eerste instantie op de zelfstandige schrijnwerker en op grote bouwprojecten, maar eigenlijk is iedereen bij ons welkom. Of het nu gaat om een opdracht voor twee of tweehonderd ramen, we trachten iedereen te helpen.

We richten onze blik in hoofdzaak op aannemers in Vlaams-Brabant, Antwerpen en Oost-Vlaanderen, maar uiteraard zijn we ook op dat punt flexibel. Geïnteresseerde aannemers, die eens met eigen ogen willen zien wat wij voor hen kunnen doen, raad ik dan ook aan om een kijkje te komen nemen op onze infodag, begin maart”.

15:36

VITAP Universeel CNC bewerkingscenter K2 De meest flexibele machine in zijn range:

N.V.

N.V.

• • • • • •

alles in één enkele doorvoer optimalisatie en opdelen X en Y bar nesting boorfunctie 5 zijden en groeven zagen op de X-as freesbewerking langs de 4 zijden en oppervlakte en zo veel meer.

Wij zijn klaar voor de industriële revolutie 4.0

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

37

Nieuwe leden

Wij heten de nieuwe leden van onze federatie welkom

38

De Hr De Romagnoli Eddy

1570 GALMAARDEN

Comm.V Kailux

2845 NIEL

NV Stals En Zoon

9160 LOKEREN

De Hr Bostoen Bart

8930 MENEN

BVBA Blockmans

1930 ZAVENTEM

BVBA Vdh Keukens

9620 ZOTTEGEM

BVBA Schrijnwerkerij Van Rossem

1745 OPWIJK

BVBA Project B

2900 SCHOTEN

BVBA Jofran Bouw

1755 GOOIK

BVBA Reno-Bjoc

2500 LIER

NV Waeles Wilfried Hout en Bouwbedrijf

8600 DIKSMUIDE

VOF C&r Equifence

3980 TESSENDERLO

BVBA Algemene Schrijnwerkerij Claes

1750 LENNIK

Heremans Nick

2220 HEIST OP DEN BERG

BVBA Woodframes

9981 SINT-LAUREINS

BVBA Grinord

2800 MECHELEN

De Hr Steppé Franky

1785 MERCHTEM

NV Van Praet

2880 BORNEM

De Hr Pynnebrouck Rudi

8800 ROESELARE

BVBA Wdh Design

2630 AARTSELAAR

BVBA Timmerbedrijf Rossey

8620 NIEUWPOORT

BV Michiel Ostyn

8980 ZONNEBEKE

BVBA Declercq Etienne

8700 TIELT

De Hr Milojevic Aleksandar

9971 KAPRIJKE

BVBA Marniek Declercq

8700 TIELT

BVBA Kastenadvies

2000 ANTWERPEN

De Hr Finoulst Jean

3320 HOEGAARDEN

BV Van Gompel Dirk

2321 HOOGSTRATEN

BVBA De Coster - Van Mileghem

1731 ASSE

De Hr De Brauwer Jonas

9120 BEVEREN

NV Hendrickx Trading

3018 LEUVEN

De Hr Deroo Lowie

8970 POPERINGE

BVBA In2design

1860 MEISE

De Hr Bonte Kevin

8930 MENEN

BVBA Vandenberghen Interieur

3220 HOLSBEEK

CommV C-Interieur

8620 NIEUWPOORT

BVBA Dewavan

8770 INGELMUNSTER

De Hr Gielen Hans

3670 OUDSBERGEN

De Hr Desmedt Thierry

3300 TIENEN

BV Cs Interieur

2381 RAVELS

BVBA Finefloor

3320 HOEGAARDEN

BVBA Rdg Team

2110 WIJNEGEM

BVBA Dream Colour

3110 ROTSELAAR

BVBA Mhd

8870 IZEGEM

BVBA Isolatiewerken Lutin

8540 DEERLIJK

BVBA Xpera

3570 ALKEN

BVBA Van Der Slycken

9240 ZELE

De Hr Selos Gerrit

9570 LIERDE

De Hr Loosveldt Brecht

8530 HARELBEKE

De Hr Declerck Johan

1540 HERNE

BVBA L&c Profile

8570 ANZEGEM

BVBA Jago Construct

2920 KALMTHOUT

BVBA Boap

1861 MEISE

De Hr Penninck Carlo

8720 DENTERGEM

BVBA Decxan Plastics

9700 OUDENAARDE

BV Pro 4 Wood

9520 SINT-LIEVENS-HOUTEM

BVBA Buyens Tom

9660 BRAKEL

De Hr Nas Ercan

1910 KAMPENHOUT

VOF Dvg.Construct

9260 WICHELEN

De Hr Jonckheere Jan

8210 ZEDELGEM

De Hr Baert Joeri

9032 GENT

De Hr Wybouw Nicolas

8770 INGELMUNSTER

De Hr Reigel Robby

9310 AALST

De Hr De Buck Wim

8340 DAMME

BVBA Vandamme Jo

8770 INGELMUNSTER

De Hr Vantornhout Marino

8200 BRUGGE

BVBA Dc-Ds Consulting

8490 JABBEKE

De Hr Vanoverschelde Frédéric

8200 BRUGGE

Denorme Yentl

8770 INGELMUNSTER

De Hr Serry Bram

8755 RUISELEDE

BVBA O Concept Home Interiors

8793 WAREGEM

BVBA Kato Construct

9140 TEMSE

BVBA Schrijnwerk-Interieur Vyvey

8480 ICHTEGEM

De Hr Derdaele Filip

8600 DIKSMUIDE

NV Devos Interieurs

8540 DEERLIJK

BV Schrijnwerken Pieter Lanckriet

8700 TIELT

BVBA Slabans

8760 MEULEBEKE

BV Declercq-Thienpont

8700 TIELT

BV Arcona

8710 WIELSBEKE

De Hr Nys Thomas

8500 KORTRIJK

De Hr Rock François

8691 ALVERINGEM

De Hr Packet Karel

8600 DIKSMUIDE

De Hr Vermont Sander

8560 WEVELGEM

De Hr Gauquie Marc

8970 POPERINGE

BV Poortman

8830 HOOGLEDE

De Hr Bonte Louis

8340 DAMME

BVBA Boncquet Johan

8870 IZEGEM

De Hr Temmerman Ivo

9200 DENDERMONDE

BVBA Plan D'artagnan

8792 WAREGEM

BVBA B&m Concept

8792 WAREGEM

BVBA Thijsebaert Interieur

8730 BEERNEM

De Hr Eloy Klaas

9700 OUDENAARDE

BV Jens Vandewaetere

8980 ZONNEBEKE

De Hr Van Der Poorten Stijn

9000 GENT

De Hr Swartelé Bjorn

8972 POPERINGE

BVBA Logicflex

2980 ZOERSEL

De Hr Van Hove Kevin

9960 ASSENEDE

De Hr Mauws Geert

8760 MEULEBEKE

BVBA Innex Schrijnwerk

9910 AALTER

De Hr Dhaenens Wim

8570 ANZEGEM

BVBA C-Parket

8930 MENEN

VOF Firma Flieberg - de Coster

1745 OPWIJK

BVBA Crossbat

8480 EERNEGEM

De Hr Dubois Wouter

8560 WEVELGEM

Catuna Viorel

9100 SINT-NIKLAAS

BV Pura Keukens

9890 GAVERE

BV Interieur de Keyser

8670 KOKSIJDE

BVBA Dak-En Timmerwerken Mertens

2270 HERENTHOUT

BVBA Olliwoods

8500 KORTRIJK

BV Vervecken Project

2370 ARENDONK

BV Schrijnwerk Moeyersoon

9200 DENDERMONDE

BVBA Vdk J-P

1755 GOOIK

BVBA Reno de Luxe

8560 WEVELGEM

De Hr Tack Donovan

2900 SCHOTEN

BVBA Deceuninck Koen Schrijnwerkerij

8370 BLANKENBERGE

De Hr Buddaert David

8020 OOSTKAMP

De Hr Volckaert Vincent

8560 WEVELGEM

De Hr Lobbens Kevin

8930 MENEN

BVBA Lima Projects

2310 RIJKEVORSEL

De Hr Van Bockstal Ben

9160 LOKEREN

Comm.V Noppe Bruno

8791 WAREGEM

De Hr Meeus Peter

2370 ARENDONK

De Hr Martens Anthony

9150 KRUIBEKE

BV Sti Design

8950 HEUVELLAND

BV Roodhooft-Geerinckx

2500 LIER

De Hr Vanwildemeersch David

8972 POPERINGE

BV Romulus & Remus Projects

3740 BILZEN

De Hr Blancquaert Filip

3071 KORTENBERG

De Hr Lammerant Lieven

8020 OOSTKAMP

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

-10%* OP UW VERZEKERINGSPAKKET

Nu exclusief CADEAU voor u, als lid van de Confederatie Bouw: een werfradio!** Met Build-Safe geniet u van een flexibel verzekerings-pakket op maat! En -10% op uw polissen! En als lid van de Confederatie Bouw krijgt u daar nu een exclusief cadeau bovenop: een stevige werfradio!**

Ontdek Build-Safe en uw voordeel op go.federale.be/build-safe-confed

VOOR EEN BESCHERMING OP MAAT * Actievoorwaarden op go.federale.be/build-safe-confed. ** Aanbod geldig t.e.m. 31/03/2020 of zolang de voorraad strekt Federale Verzekering – Stoofstraat 12 – 1000 Brussel. www.federale. be. Coöperatieve Vennootschap voor Verzekering tegen Ongevallen, Brand, Burgerlijke Aansprakelijkheid en Diverse Risico’s CV. Financieel rekeningnummer: BIC: BBRUBEBB IBAN: BE31 3100 0723 3155 RPR Brussel. BTW BE 0403.257.506 - Gemeenschappelijke Kas voor Verzekering tegen Arbeidsongevallen. Financieel rekeningnummer: BIC: BBRUBEBB IBAN: BE19 3100 7685 5412 - RPR Brussel. BTW BE 0407.963.786

Buildsafe 185 x 130 (construction).indd 1

19/02/2020 09:39:14

Sinds 1975

Industriële ventilatie - Ontstoffing Referenties

Ÿ +40 jaar ervaring Ÿ Elke installatie is maatwerk Ÿ Ontwerp in eigen engineering afdeling Ÿ Productie in eigen atelier Ÿ Levering, plaatsing en service na verkoop in

eigen beheer

www.

.be

Industrieweg Noord 1141 - 3660 OUDSBERGEN t: 089 85 55 21 - f: 089 85 42 21 - info@limoco.be

VOOR IEDER BUDGET EN BEHOEFTE EEN FORMAATZAAG BIJ DB&S MACHINES

Hammer K3

GROOTTE, PRESTATIE & PRECISIE

hoogwaardige technologie, uniek bediencomfort en excellente detailoplossingen

Felder K500

TOPPRESTATIES AAN DE BESTE PRIJS

betrouwbaarheid, stabiliteit en perfecte resultaten voor professionele houtbewerking

Felder K740

VOOR DE VEELEISENDE VAKMAN

flexibele oplossingen voor individuele uitdagingen

Format-4 Kappa 590 GENIALE PANEELZAAG

dubbele zwenking voor versteksnedes in alle situaties

www.felder.be

WWW.DBS-MACHINES.BE

www.felder.be

www.felder.be

Bruggesteenweg 109c 8830 Hooglede-Gits

+32 (0)51 70 54 66 info@dbs-machines.be