De Vlaamse Schrijnwerker - november 2020 by Embuild

Uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel • Afgiftekantoor Gent X • Post P409635

De Vlaamse

Schrijnwerker

OKTOBER 2020 DRIEMAANDELIJKS VAKBLAD

#124

Ramen en deuren: innovaties en nieuwe ontwikkelingen

Kömmerling

introduceert vernieuwde Premislide

Standenbouwers aan de slag als schrijnwerker

Zit je administratie muurvast? Wij Teamleader maakt werken ze welwerk los.makkelijker. Van het eerste klantencontact tot de betaalde factuur.

Teamleader maakt werk makkelijker. Van het eerste klantencontact tot de betaalde factuur.

Teamleader Teamleadermaakt maakt werk Teamleader is eenvoudige software werkmakkelijker. makkelijker. waarmee vakmannen hun hele zaak runnen.

Omzetten Leads naareerste klantencontact Taken Offertes Van het Van het eersteaanmaken klantencontact project toevoegen maken tot de betaalde factuur.

Leads toevoegen

Offertes maken

Voeg leads toe en volg het verkoopproces op de voet.

Verstuur professionele offertes in je eigen huisstijl.

en offertes wijs taken in je toe. eigen huisstijl. project in enkele klikken. en wijs taken toe. eerste klantencontact tot de betaalde factuur:

Offertes Offertes maken maken

Omzetten naar Omzetten naar project project

Taken Taken aanmaken aanmaken

Voeg leads toe en volg het Voeg leads op toede envoet. volg het verkoopproces verkoopproces op de voet.

Verstuur professionele Verstuur professionele offertes in je eigen huisstijl. offertes in je eigen huisstijl.

Maak van je offerte een Maak van je klikken. offerte een project in enkele project in enkele klikken.

Verdeel je project in fases Verdeel je project en wijs taken toe. in fases en wijs taken toe.

Geld

Voeg potentiële klanten toe aan je contactenlijst, zelfs vanop je smartphone.

Tijd Geld

Facturen

Offertes maken & versturen online verzenden

Uren & materialen ontvangen registreren registreren

Facturen maken & versturen herinneringen sturen

Maak een offerte in je eigen huisstijl en laat ze online goedkeuren.

Laat je uren & materialen bevestigen door de klant met mobiele werkbonnen.

Maak in 1-2-3 een factuur van je werkbon of offerte. Verstuur automatische betaalherinneringen.

Word snel en correct betaald, ook online.

snel ende correct RegistreerWord eenvoudig betaald, ook online. gewerkte tijd op je project.

Factureer je werk in een handomdraai.

Geld Geld ontvangen ontvangen

Word snel en correct Wordook snelonline. en correct betaald, betaald, ook online.

Facturen Facturen versturen versturen

Factureer je werk je werk in eenFactureer handomdraai. in een handomdraai.

www.teamleader.be

Tijd Tijd registreren registreren

Registreer eenvoudig de Registreer gewerkte tijd opeenvoudig je project. de gewerkte tijd op je project.

Factureer je werk in een handomdraai.

Tijd Facturen sturen registreren

naar je boekhouder

Registreer eenvoudig de gewerkte tijd op je project.

Via een koppeling kan je facturen direct naar je boekhouder sturen.

www.teamleader.be

Teamleader is de max van een systeem, gebruiksvriendelijk en tijdbesparend.”

www.teamleader.be

www.teamleader.be VDS Renovaties, Gentbrugge

Probeer het nu gratis op tmldr.eu/cb

Taken aanmaken

tot de betaalde factuur. Teamleader maakt werk makkelijker, van het VerdeelVerstuur je project professionele in fases Maak van je offerte een Verdeel je project in fases

Maak Voeg van leads je offerte toe en eenvolg het project verkoopproces in enkele klikken. op de voet.

Leads Leads toevoegen toevoegen

Contacten maken ontvangen & opvolgen

Omzetten naar project

SCAN DE QR EN KRIJG 1 JAAR TEAMLEADER VOOR -20%

INHOUD

DAG VAN DE AFWERKING Evenementensector

Ramen en deuren

Honderden standenbouwers zitten momenteel zonder werk. Smets Houtbedrijf bood hen een uitkomst.

De fabrikanten van ramen en deuren zitten niet stil! Ontdek de laatste nieuwe producten en technieken in deze special.

Ramen en deuren

Door Willy Simoens

Voorwoord

Kömmerling introduceert vernieuwde Premislide

Prikbord

24 NOV 2020

O P G E E CA N L VRIJD ET - NIE AG 23 NO

De 13e editie van de Dag van de Afwerking wordt met een jaar uitgesteld.

Productnieuws

Structureel verlijmde beglazing: een revolutie voor het houten raam?

het licht van Corona zullen we er alles aan 36Indoen om de veiligheid, gezondheid en welzijn

Regionaal Landschap wil Kempens garanderen. veken herintroduceren

Verlijming van de beglazing in houten schrijnwerkprofielen

Prestatieniveaus voor waterdichtheid, luchtdichtheid en weerstand tegen windbelasting

DOMOTEX 2021 verschuift van januari naar mei 2021

Beursnieuws

Dag van de Afwerking

Ramen en deuren vervangen? Wijs je klant op bestaande premies!

Historisch schrijnwerk van exposanten, medewerkers en bezoekers te U wil kijken, ontmoeten en bijleren?

40Geen betere gelegenheid dan een vakbeurs en

WTCB netwerkevent om alle nieuwe trends en technieken

Welke er voor optoleranties het vlak vangelden interieur en afwerking te ontdekken. glazen binnenwanden?

Voor wie is het? 42Alle professionals die bezig zijn met afwerking. Van plaatser tot ontwerper. Safety My Priority Aantal lichte arbeidsongevallen daalt, aantal ernstige ongevallen blijft stabiel

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Zicht op kwaliteit

NIEUW Productie brandwerend schrijnwerk Ramen en deuren in pvc en aluminium

Kies voor onze totaalaanpak Cras en Viewworks bieden kwaliteitsvolle ramen in pvc (Cras) en aluminium (Viewworks) tegen een scherpe prijs. We hebben 40 jaar ervaring in buitenschrijnwerk en gebruiken onder andere profielen van Gealan en Reynaers. Duurzaam, stijlvol én budgetproof. We kiezen voor een totale, geïntegreerde aanpak voor onze professionele klanten. Geleverd op de werf of het complete pakket inclusief plaatsing. Met onze grondige voorbereiding en planmatige aanpak kom je nooit voor verrassingen te staan.

www.cras-f.com

www.viewworks.be

EDITO

De fundamenten van ons vak Beste lezer, Zoals u wellicht reeds heeft gemerkt, staat dit nummer van De Vlaamse Schrijnwerker helemaal in het teken van ramen en deuren, twee onmisbare elementen van een woning, maar vooral ook twee fundamenten van ons vak. Het plaatsen van ramen en deuren is immers een basisvaardigheid die iedere schrijnwerker aangeleerd krijgt tijdens zijn opleiding. Daarnaast is het plaatsen van ramen en deuren voor heel wat mensen in de sector ook nog steeds een belangrijke bron van inkomsten. En hoewel steeds meer klanten kiezen voor geprefabriceerd industrieel schrijnwerk, zijn er gelukkig ook nog steeds veel schrijnwerkers die zelf hun eigen ramen vervaardigen in aluminium, pvc of hout.

Willy Simoens

Doorheen de jaren zijn de materialen en de technieken voor het fabriceren van buitenschrijnwerk wel flink veranderd. De steeds strenger wordende energienormen blijven de innovaties en productontwikkelingen bovendien steeds voortstuwen. Verderop in dit blad vindt u heel wat voorbeelden van die innovaties. Ook de eisen die gesteld worden aan de prestaties van het buitenschrijnwerk, worden jaar na jaar strenger. Het is dus belangrijk om als vakman op de hoogte te blijven van al deze ontwikkelingen. Normaal gezien is de Dag van de Afwerking een uitstekende gelegenheid om kennis te maken met veel nieuwe producten, maar dat is dit jaar helaas niet mogelijk. Net zoals vele andere evenementen en organisaties is de Dag van de Afwerking geannuleerd omwille van de coronacrisis. We proberen dan maar om u via dit blad verschillende nieuwigheden voor te stellen. Hopelijk vindt u er enkele zaken tussen die voor u van belang zijn. Veel leesplezier en ik wens iedereen uiteraard een goede gezondheid toe! Willy Simoens VOORZITTER CONFEDERATIE BOUW – VLAAMSE SCHRIJNWERKERS

COLOFON Confederatie Bouw Vlaamse Schrijnwerkers

Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel Tel: +32 (0)2 545 57 10 Fax: +32 (0)2 545 58 59 www.vlaamseschrijnwerkers.be

Verantwoordelijke Uitgever

Filip Coveliers Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel filip.coveliers@confederatiebouw.be

Administratie en redactie

Redactie: Bram Schittecatte Tel: 02/545 59 47 Fax: 02/545 58 59 bram.schittecatte@confederatiebouw.be

Advertentieverantwoordelijke Steve Caufriez Tel.: +32 (0)2 545 57 25 GSM: +32 (0)486 58 71 91 steve.caufriez@confederatiebouw.be

Vormgeving

Abder-Razzaaq Boujdaini abder-razzaaq.boujdaini@confederatiebouw.be Nikka Cuypers nikka.cuypers@confederatiebouw.be

Drukwerk: Graphius Coverbeeld: Kömmerling

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

RUDIMENTS OF DESIGN.

publireportage

The KÖMMERLING design conveys an awareness of life – and you get a free product into the bargain. This is of course exaggerated, but it does illustrate the philosophy behind it. High contrasts, positive images with people, photos of modern architecture flooded with light, and a striking “transparent area” (see pages 22) already give rise to a subconscious association with the subject of windows. KÖMMERLING creates a feel good world of images and colours.

The KÖMMERLING colour composition. The colour circle: dark A recurring colour composition of cyan with black breaks, grey hues, and a great deal of white as well as harmonising independent elements become the characteristic KÖMMERLING essentials that provide the consistent setting for the logo’s formal elements. This impressive, yet not too colourful overall look testifies to an elegance that lends substance to the experienced service provider and communicates reliability and mastery.

Verrassend veelzijdig

The KÖMMERLING brand UIT becomes visible. KÖMMERLING PAKT KÖMMERLING PAKT UITMET MET The page layout presents aPREMISLIDE powerful and generous space with an VERNIEUWDE PREMISLIDE VERNIEUWDE abundance of white.

De De Duitse fabrikant introduceert de vernieuwde versie vanvan zijnzijn schuifsysteem dat dat luistert Duitse fabrikant introduceert de vernieuwde versie schuifsysteem luistert naar de naam “Premislide”. EenEen inbraakwerend en budgetvriendelijke schuifdeur die die voldoet naar de naam “Premislide”. inbraakwerend en budgetvriendelijke schuifdeur voldoet aanaan allealle hedendaagse eisen op het vlakvlak energiezuinigheid, akoestiek en duurzaamheid. hedendaagse eisen op het energiezuinigheid, akoestiek en duurzaamheid.

Verrassend veelzijdig Verrassend veelzijdig Waarom kiezen voor schuifsysteem Waarom kiezen voor dit schuifsysteem Waarom kiezen voor dit dit schuifsysteem uniek zijn soort? uniek in zijn soort? uniek ininzijn soort?

uzelf Overtuig uzelf Premislide: niets danvoor troeven de producentOvertuig Premislide: niets dan troeven de producent Premislide: niets dan troeven voor devoor producent QRQR CODE CODE

zuinige of BEN-gebouwen. De schuiframen kunnen bovendien voorzien worden van drievoudige beglazing (tot en met 52 mm).

Extra troef is dat een fabrikant de eigen stock aan uitbreidingsprofielen kan aanwenden om er vervolgens ontelbaar veel combinaties met de Premislide mee te maken. profine en Siegenia bundelden hun krachten en bogen zich samen over de constructie en technische details van dit schuifraam.

HetHet isHet mogelijk om om in de is mogelijk inPremislide de Premislide schuiframen-en is mogelijk om in deschuiframen-en Premislide schuiframen-en deuren een ‘soft deuren een ‘soft close demper’ aan te brengen. Bij Bij de ervan werd van meet af aan deuren een ‘soft close demper’ aan te brengen. Bij ontwikkeling de ontwikkeling ervan werd van meet af aan close demper’ aan te brengen. Deze demper remt de vleugel net voor zijn de ontwikkeling ervan werd van meet demper remt de de vleugel net net voor gekozen voor eeneen uiterst slank profielaanzicht, Deze demper remt vleugel zijn gekozen voor uiterst slank profielaanzicht, eindstand af en trekt hem zachtjes in voor dezijn definitieve sluitstand. Dit heeft twee af aan gekozen voor een uiterst slank Deze af en hemhem zachtjes in de zowel in het vaste als het bewegende gedeelte. eindstand aftrekt en trekt zachtjes indefinitieve de definitieve zowel in het vaste als het bewegende gedeelte.eindstand voordelen: het behoedt de gebruiker voor mogelijke letsels, maar tegelijk profielaanzicht, zowel in het vaste als Dit Dit heeft twee voordelen: het het behoedt Hetgeen zichzich vertaalt in een zeerzeer beperkte sluitstand. heeft twee voordelen: behoedt Hetgeen vertaalt in een beperktesluitstand. devoor demper ook letsels, voor minder slijtage het bewegende gedeelte. zich de gebruiker mogelijke maar tegelijk plaatsinname en en resulteert in Hetgeen eeneen maximale dezorgt gebruiker voor mogelijke letsels, maar tegelijkbij veelvuldig gebruik. Tot slot plaatsinname resulteert in maximale voorziet de samenwerking met Siegenia de bij Premislide van een ECO SLIDEvertaalt in een zeer beperkte plaatsinname de de demper ookook voorvoor minder slijtage bij lichtinval. Tevens werd veelveel aandacht besteed zorgt demper minder slijtage lichtinval. Tevens werd aandacht besteedzorgt beslagsysteem. De combinatie van een ononderbroken dichting rondom en resulteert in een maximale lichtinval. aanaan de de thermische isolatiekenmerken vanvan de deveelvuldig veelvuldiggebruik. gebruik.Tot Totslotslotvoorziet voorzietde de thermische isolatiekenmerken metmet Siegenia de Premislide vanvan eeneen profielen die zichzich metmet eeneen Uf Uf waarde tot tot 1,3 1,3samenwerking samenwerking Siegenia de Premislide profielen die waarde en speciale axiaal verschuivende wielen dragen bij tot een comfortabele Tevens werd veel aandacht besteed aan SLIDEbeslagsysteem. combinatie W/m2K en eneeneen luchtdichtheidsklasse 4 4ECOECO SLIDEbeslagsysteem. De combinatie van W/m2K luchtdichtheidsklasse bediening. Dit uit zich inDe een soepele envan slijtagevrije sluitbeweging. de thermische isolatiekenmerken van de ononderbroken dichting rondom en speciale uitstekend lenen tot moderne of ofeeneen ononderbroken dichting rondom enwat speciale uitstekend lenen moderne Het Premislide-systeem biedt heel troeven die perfect aansluiten bij profielen die zichtot met eenenergiezuinige Ufenergiezuinige waarde tot verschuivende wielen dragen bij bij tot tot eeneen BEN-gebouwen.. axiaal verschuivende wielen dragen BEN-gebouwen..De Deschuiframen schuiframenkunnen kunnenaxiaal moderne en hedendaagse woningbouw. 1,3 W/m2K en een luchtdichtheidsklasse bediening. Dit Dit uit zich in een soepele bovendien voorzien worden vanvan drievoudige comfortabele bediening. uit zich in een soepele bovendien voorzien worden drievoudigecomfortabele 4 uitstekend lenen tot moderne energie en slijtagevrije sluitbeweging. beglazing (tot(tot en met 52 mm). en slijtagevrije sluitbeweging. beglazing en met 52 mm).

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Flexible, easily manageable eightcolumn concept for a maximum of design freedom that nevertheless promotes clarity and neatness. Striking, harmonious overall concept with a lot of white and with a contrasting arrangement of copy and images.

profine Belux BVB KÖMMERLIN

Many bright and lightweight closeups of people that represent family values.

Zone 3 Doornveld 110 - 1731 Ze Tel. +32 2 466 99 info@profine-group. www.kommerling.

Uf waarde tot 1,3W/m²K Uf waarde tot 1,3W/m²K Sterke combinatie! Slagregendicht tot klasse 9A 9A Slagregendicht tot klasse De constructievoorwaarden worden gecreëerd door de combinatie van een ononderbroken Luchtdichtheidsklasse 4 Luchtdichtheidsklasse 4 dichting en speciale verschuivende ∙ rondom 16 - 52 mm axiaal beglazing enwielen. lambrisering ∙ Uf waarde tot 1,3W/m²K met 76 mm inbouwdiepte Tripple afdichtingssysteem Tripple afdichtingssysteem met 76 mm inbouwdiepte De SOFT CLOSE (in optie) demper remt de vleugel net voor zijn eindstand af en trekt deze mogelijk Uiterst smal profielaanzicht van 55 mm Uiterst smaltot profielaanzicht van 55 mmvleugel zacht in de definitieve sluitstand. Deze demper behoedt de gebruiker voor mogelijke ∙ Slagregendicht klasse 9A indien het schuifraam te hard zou gesloten worden. Bovendien zorgt de demper ook Compatibel met bestaande vensters en deuren uit 76-reeks Compatibel met bestaande vensters en letsels deuren uit de 76-reeks voor∙minder slijtage bij veelvuldig gebruik. de Lasbare PCE-of EPDM-dichtingen in ∙ Luchtdichtheidsklasse 4 aanzienlijke tijdswinst Volledig lasbare elementen: in hetinproductieproces Volledig lasbare elementen: aanzienlijke tijdswinst het productieproces lichtgrijs of zwart 16 - 52 mm en lambrisering mogelijk 16afdichtingssysteem - 52beglazing mm beglazing en lambrisering mogelijk ∙ Tripple PCE-of EPDM-dichtingen in lichtgrijs of∙ zwart met Lasbare ECO SLIDE-beslagsysteem van de PCE-of EPDM-dichtingen in lichtgrijs of zwart 158 Lasbare mm inbouwdiepte ECO van de hand van Siegenia SLIDE-beslagsysteem ECO SLIDE-beslagsysteem van de hand van Siegenia hand van Siegenia ∙ Uiterst smal profielaanzicht van 55 mm Tot 2Tot axiaal verschuifbare vleugels 2 axiaal verschuifbare vleugels aan Tot axiaal verschuifbare 4 vergrendelingspunten trekken de vleugel aan ∙en houden ze stevig vast vast vleugels 4 vergrendelingspunten trekken de vleugel en2houden ze stevig ∙ Compatibel met bestaande vensters Constructie technische details in samenwerking met Siegenia ‘exclusief voor partners profine’ Constructie technische details in samenwerking met Siegenia ‘exclusief voor partners ∙ 4 vergrendelingspunten trekken de profine’

∙ A memorable combination consisting

en deuren uit de 76-reeks

Volledig lasbare elementen hetgeen

SOFT CLOSE vleugel aan en houden zedemper stevig vast

ECO SLIDE beslag (axiaal wiel)

resulteert in een aanzienlijke tijdswinst in het productieproces

∙

(optioneel)

Constructie technische details in

samenwerking met Siegenia ‘exclusief voor partners profine’

of photos of people and the product in the installed state (building), or photos

Type photos specific to target customers

of people and the product technology.

in trade brochures.

KÖMMERLING PREMISLIDE 76 76 KÖMMERLING PREMISLIDE

KÖMMERLING 88. Premium-Haustürsystem, innen öffnend.

KÖMMERLING PREMISLIDE 76

sive Exklu üren

profine Belux BVB KÖMMERLIN

IHRE EXKLUSIVE HAUSTÜR.

Haust

Mit dem Haustürsystem von KÖMMERLING 88 verleihen Sie Ihrem Haus einen unverwechselbaren Charakter und schaffen durch den Einbruchschutz ein Höchstmaß an Sicherheit. Hinzu kommt die barrierefreie, thermisch getrennte Schwelle für mehr Komfort und Wärmedämmung.

Für Ihre Individuellen Ansprüche. Gestalten Sie Ihre Tür nach Ihren Vorstellungen. KÖMMERLING 88 bietet Ihnen dazu verschiedene Holzstrukturen, Uni- und Metallicfarben sowie Funktions- /Ornamentgläser, Haustürfüllungen und Zusatzausstattungen. Wie Sie sich auch entscheiden: Mit dem Haustürsystem KÖMMERLING 88 bereiten Sie Ihren Gästen immer einen freundlichen Empfang – mit Sicherheit.

KÖMMERLING 88

Premium-Haustürsystem AluClip, innen öffnend.

Ihre richtige Wahl. Haustürsysteme KÖMMERLING 88 zeichnen sich durch eine Fülle technologischer Besonderheiten, die für hohe Sicherheit, hervorragende Wärmedämmung, ausgezeichnete Dichtigkeit und hohe Statik sorgen. Mit dem Premium-Haustürsystem KÖMMERLING 88 treffen Sie immer die richtige Entscheidung.

KÖMMERLING 88 Premium-Haustürsystem mit zeitgemäßer Bautiefe von 88 mm. Zukunftsweisende 6-KammerKonstruktion mit maximal dimensionierter Stahlverstärkung und Schweißeckverbinder für höhere Statik. Hohe Dichtheit durch doppelte Abdichtung zur thermisch getrennten, barrierefreien Haustürschwelle. Hohe Wärmedämmung und Einbruchschutz. Zusätzlicher Schlagregenschutz durch Aluminium-Wetterschenkel und Falzpad-Set.

Uncluttered and

Zone 3 Doornveld 110 - 1731 Ze Tel. +32 2 466 99 info@profine-group. arrangement of www.kommerling. product advantages in recognisable

product brochures and product detail sheets.

Schwellenverbinder für passgenauen Sitz und Abdichtung zur Haustürschwelle. Tiefer Glasfalz für moderne 3-fach Verglasungen, spezielle Funktionsgläser oder Haustürfüllungen bis 56 mm Dicke.

Uniek & veelzijdig schuifsysteem Uniek & veelzijdig schuifsysteem Maximale Flügelgrößen:

Haustür einflügelig 1200 x 2400 mm Haustür Stulpflügel 1000 x 2400 mm

profine GmbH KÖMMERLING KUNSTSTOFFE

Technische Änderungen vorbehalten! Bestell-Nr. 2 01 130375 - 0716. KE

Postfach 2165 · 66929 Pirmasens Tel. 06331 56-0 · Fax 06331 56-2475 E-Mail: info@koemmerling.de Internet: www.koemmerling.de

Formally aesthetic titles with a lot of white

Very high quality polychrome illustrations

space and striking logo placement.

or photos in derived KÖMMERLING cyan hues that present the key technical aspects and details.

www.kommerling.be www.kommerling.be 4|5

Prikbord

Vandaag geldt de verlaagde btw van 6% op sloop en heropbouw in 32 stedelijke gebieden. In het regeerakkoord van de Vivaldi-regering staat dat deze maatregel veralgemeend zal worden naar heel België, wat binnen de huidige economische context uiteraard positief is. Toch benadrukken de drie organisaties dat deze fiscale maatregel niet enkel mag gelden voor particulieren die een huis slopen en heropbouwen, maar ook wanneer zij een woning kopen die door professionele bouwheren en promotoren heropgebouwd werd na aankoop en afbraak van één of meerdere oude panden. Zo staat het ook omschreven in het

Veralgemening 6% BTW op sloop en heropbouw moet ook gelden voor aankoop van hernieuwbouw De veralgemening van de btw-verlaging naar 6% op sloop en heropbouw, die in het regeerakkoord van de Vivaldi-regering staat als relanceplanmaatregel, is een stap in de goede richting, zo menen de Confederatie Bouw, de Beroepsvereniging van de Vastgoedsector (BVS) en de Federatie van Algemene Bouwaannemers (FABA). De drie organisaties pleiten evenwel voor heel duidelijke uitvoeringsmodaliteiten zodat deze fiscale maatregel ook zeker van toepassing is voor de koper van hernieuwbouw. Enkel op die manier zal stadsvernieuwing, verdichting en het duurzamer maken van ons woningpark kunnen worden gerealiseerd. Indien de maatregel correct wordt geformuleerd, zal hij zorgen voor een jaarlijks budgettair overschot van 55 miljoen euro én een terugverdieneffect van ongeveer 100 miljoen euro op dertig jaar, zoals uitdrukkelijk bevestigd in een studie van de KU Leuven. wetsvoorstel van kamerlid Leen Dierick (CD&V), dat reeds op 18 oktober 2019 werd ingediend. Ook in de studie van de KU Leuven wordt bevestigd dat de uitbreiding van het toepassingsgebied naar de verkoop van cruciaal belang is voor de realisatie van een aanzienlijk terugverdieneffect, dat zowel de Federale als de Deelstatelijke regering ten goede

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

zal komen. Deze vaststellingen liggen eveneens in lijn met een studie die uitgevoerd werd door de ‘London School of Economics’.

Belangrijk voor stadsvernieuwing

Robert de Mûelenaere, gedelegeerd bestuurder van de Confederatie Bouw:

“Voor onze sector is de veralgemeende btw van 6% op hernieuwbouw een goede zaak voor de brede bouwen vastgoedsector. We gaan ervan uit dat deze maatregel ook geldt voor promotoren en ontwikkelaars die vervallen huizen en gebouwen opkopen en die deze vervangen door moderne en duurzame panden. Dat zou het proces van stads-

Patrice Dresse, algemeen directeur van de Federatie van Algemene Bouwaannemers: “Het uitzonderlijke aan deze maatregel is dat hij inspeelt op verscheidene maatschappelijke bekommernissen. Vooreerst kost hij geen geld, maar brengt hij geld op. Vervolgens maakt hij het bouwen van een nieuwbouwwoning toegankelijker voor mensen die ingevolge het oorspronkelijke btw-tarief van 21% daar niet het budget voor konden vrijmaken. Tot slot en misschien zelfs het allerbelangrijkste: de maatregel laat toe om oude, vervallen en weinig energie-performante gebouwen te vervangen door een nieuwbouw die – wettelijk

vernieuwing aanzienlijk versnellen.” Olivier Carrette, gedelegeerd bestuurder van de Beroepsvereniging van de

gezien – aan de strengste voorwaarden inzake energieprestaties dient te voldoen. Dat laatste is niet onbelangrijk, gelet op het feit dat België door Europa dreigt veroordeeld te worden tot het betalen van aanzienlijke geldboetes indien zij haar (ambitieuze) klimaatdoelstellingen niet zou behalen.”

Overgangsregime noodzakelijk

De drie organisaties benadrukken wel dat deze maatregel zo snel mogelijk ingevoerd moet worden en dat er sowieso gedacht moet worden aan een overgangsregime. Zo niet zullen potentiële kopers hun aankoop uitstellen tot wanneer de btw-verlaging effectief een feit is, met alle negatieve gevolgen ondertussen voor bouwbedrijven en vastgoedpromotoren.

VARIO ®

Ga eens stevig uit je dak

tem NT GARA

Vastgoedsector (BVS): “Deze btw-verlaging kan tevens de meerkost van het huidige trage vergunningenbeleid gedeeltelijk compenseren.”

Uniek all-in-one systeem voor een perfect geïsoleerd dak Isoleren doe je best niet half. Isover biedt als enige op de markt een compleet allin-one systeem. In 5 stappen maak je met de hoogwaardige Isover producten een perfect geïsoleerd dak, met bovendien 50 jaar garantie op het Vario® assortiment. Met het ISOVER dakisolatiesysteem zit je er straks dus warmpjes bij. Meer info op www.isover.be/perfectdak. Perfect dak

Vario® DoubleFit Vario® KB1 Vario® KM Duplex Isoconfort

Suspente PlaGyp® I

www.isover.be/perfectdak

0511-2020_Isover advertentie Perfect dak_NL.indd 1

30/09/20 10:35

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Prikbord

VASPA houdt najaarsweekend (100% coronaproof) in Oudenaarde Het najaarsweekend van de Vereniging van Aannemers-Schrijnwerkers van de Provincie Antwerpen (VASPA) is sinds jaar en dag een vaste traditie bij onze Antwerpse collega’s. Dus hebben ze ook dit jaar alles in het werk gesteld om hun najaarsweekend ondanks het coronavirus toch te laten doorgaan! Het kostte wat extra inspanningen om alles volledig coronaproof te laten verlopen, maar met behulp van mondmaskers, handgels en voldoende afstand, slaagden de VASPA-leden erin om alles op een veilige manier te laten doorgaan. De bestemming was dit jaar het Oost- Vlaamse Oudenaarde. Op zaterdag 26 september bezochten de collega’s het gloednieuwe magazijn van houthandel Janssens en Janssens op het industriepark De Bruwaan in Oudenaarde. ‘s Namiddags stond een fietstocht door de prachtige heuvels van de Vlaamse Ardennen gepland, inclusief een een beklimming van de beruchte Oude Kwaremont. De weergoden beslisten er echter anders over. Storm Odette trok dat weekend net door het land en de regen viel met bakken uit de hemel. Onze Antwerpse collega’s besloten dan maar wijselijk om de fietsen aan de kant te laten staan en binnen te blijven. De zondag stond wel helemaal in het teken van wielrennen. De VASPA-leden brachten namelijk een bezoek aan het Wielercentrum Ronde van Vlaanderen en kregen een gesmaakte rondleiding door tweevoudig wereldkampioen Freddy Maertens en Nico Mattan. Corona mag een dan een deel geworden zijn van onze levens, de Antwerpse col-

Freddy Maertens (midden, met gekruiste armen) en Nico Mattan (rechts, met opgestoken duim) zijn bijna onherkenbaar door de mondkapjes.

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

lega’s toonden aan dat dit niet hoeft te betekenen dat het maatschappelijke en sociale leven helemaal stil moet liggen. Door de regels te respecteren en het gezond verstand te gebruiken, slaagden ze er in om ook in deze coronatijden hun

najaarsweekend op een veilige en verantwoorde manier te laten doorgaan. www.vaspa.be

De VASPA leden in het magazijn van Janssens en Janssens

MAGNETISME LOST PROBLEEM VAN DILATATIE OP. Iedereen die een voordeur heeft geplaatst, kent het probleem. Zodra er een warme periode is, komen de telefoons binnen van klanten die klagen over hun voordeur, die door de warmte is kromgetrokken. Daar bestaat tegenwoordig een unieke oplossing voor: Magnetude®. Het unieke vleugeloverdekkende systeem voor zowel aluminium als pvc zorgt ervoor dat het gekende bimetaaleffect en zijn gevolgen helemaal van de baan zijn.

GEEN KROMTREKKENDE DEUREN MEER DANKZIJ VLEUGELOVERDEKKEND SYSTEEM OP MAGNETISME. • Het probleem van dilatatie is opgelost. Het principe om te werken met magnetisme, is een verbazingwekkend eenvoudige oplossing voor het alomgekende probleem rond dilatatie. • Grote tijdwinst. Bij dit systeem wordt het sandwichpaneel op glasmaat gemonteerd, waarna de buitenplaat via magnetisme wordt geplaatst. Alles bij elkaar duurt dit amper 6 minuten. • Dubbele kostenbesparing want dankzij Magnetude® zal de schrijnwerker minder kosten moeten maken omdat dilatatie niet langer een probleem is. En bij Magnetude® wordt het vulpaneel als voorlopig paneel geplaatst, waarna de uiteindelijke vleugelopdekplaat de dag voor oplevering door één man kan worden gemonteerd. • Veelzijdige oplossing: De Magnetude®-deuren kunnen perfect gecombineerd worden met een nieuw reeks deurtrekkers. Deze zijn niet doorgaand bevestigd, waardoor de binnenzijde van de deur een perfect egaal vlak is, zonder visueel storende elementen CDeSIGN.be

• Iedereen wint. Bouwpromotoren geraken meer en meer overtuigd. Voor de schrijnwerker is er de besparing op restauratiekosten en de eindklant is altijd tevreden.

HARINCK s.a. Heirweg 95, 8710 Wielsbeke, België T +32 (0)56 67.40.50 | F +32 (0)56 67.40.51 info@frager.be | www.frager.be

Prikbord

Nieuwe opleidingen ‘Plaatser van brandwerende deuren’ Binnenkort gaan in Gent en Kortrijk nieuwe opleidingen ‘Brandwerende deuren’ van start. Het volgen van deze opleiding is één van de voorwaarden om erkend te kunnen worden als gecertificeerd plaatser van brandwerende deuren. De certificatie is echter niet wettelijk verplicht. het kan wel expliciet geëist worden door de opdrachtgever/bouwheer (bv. via het advies van de lokale brandweerdienst). Het opleidingsprogramma wordt regelmatig aangepast, rekening houdend met de technische evolutie. Tijdens de opleiding worden eveneens de procedures in verband met de certificatie door een ISIB-instructeur toegelicht. Het aantal inschrijvingen is beperkt tot 24 deelnemers.

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Het volgen van de 4 sessies is noodzakelijk om een certificaat te verkrijgen. Na de opleiding volgt een theoretisch en praktisch examen bij het WTCB/CSTC in Limelette.

Programma

Het opleidingsprogramma van de plaatsers omvat volgende onderdelen: • algemene begrippen in verband met brand en brandvorming in gebou-

DATA

ZWIJNAARDE

KORTRIJK

Dag 1

10/11/2020

23/04/2021

Dag 2

17/11/2020

30/04/2021

Dag 3

24/11/2020

07/05/2021

Dag 4

01/12/2020

21/05/2021

wen: reglementaire bepalingen, in het bijzonder met betrekking tot brandwerende deuren en de plaatsing • elementaire materiaaleigenschappen in verband met brandweerstand • principes van de testmethode en van de klassering voor brandweerstand • detailstudie van de bestaande goedkeuringsdocumenten • plaatsing van RF-deuren Tijdens de eerste sessie worden praktische afspraken gemaakt omtrent het afnemen van de praktische proef die be-

-10%* OP UW VERZEKERINGSPAKKET

staat uit 2 delen: • DEEL 1: verifieert het correcte lezen en begrijpen van de Benor/Atg goedkeuring en de algemene basiskennis die hiervoor nodig is en deel uitmaakt van de opleiding •

DEEL 2: omvat de verificatie van een geplaatste brandwerende deur aan de hand van een checklist.

De proeven worden afgenomen door een ISIB-examinator in het WTCB te Limelette en door die examinator geëvalueerd. MEER WETEN? ms.confederatiebouw.be/Opleidingen

Nu exclusief CADEAU voor u, als lid van de Confederatie Bouw: een werfradio!** Met Build-Safe geniet u van een flexibel verzekerings-pakket op maat! En -10% op uw polissen! En als lid van de Confederatie Bouw krijgt u daar nu een exclusief cadeau bovenop: een stevige werfradio!**

Ontdek Build-Safe en uw voordeel op go.federale.be/build-safe-confed

VOOR EEN BESCHERMING OP MAAT * Actievoorwaarden op go.federale.be/build-safe-confed. ** Aanbod geldig t.e.m. 31/12/2020 of zolang de voorraad strekt Federale Verzekering – Stoofstraat 12 – 1000 Brussel. www.federale. be. Coöperatieve Vennootschap voor Verzekering tegen Ongevallen, Brand, Burgerlijke Aansprakelijkheid en Diverse Risico’s CV. Financieel rekeningnummer: BIC: BBRUBEBB IBAN: BE31 3100 0723 3155 RPR Brussel. BTW BE 0403.257.506 - Gemeenschappelijke Kas voor Verzekering tegen Arbeidsongevallen. Financieel rekeningnummer: BIC: BBRUBEBB IBAN: BE19 3100 7685 5412 - RPR Brussel. BTW BE 0407.963.786

Buildsafe 185 x 130 (construction).indd 1

01/10/2020 08:04:31

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Covid-19

Geen evenementen geen werk? Toch wel: standenbouwers en schrijnwerkers slaan handen in elkaar

Toen Bernard Platteau een reportage zag over de werkloosheid in de evenementensector, kreeg hij een ingeving. Waarom deze mensen niet inschakelen om het aanhoudende personeelstekort in de bouw op te vangen? Het bleek een schot in de roos. “Enkele weken geleden zag ik op televisie een nieuwsitem over de gevolgen van de coronacrisis op de evenementensector”, vertelt Bernard Platteau, werfleider bij Smets Houtbedrijf uit Zulte. “Dat zette me aan het denken. In onze sector zijn we al jarenlang vruchteloos op zoek naar extra werkvolk, terwijl de standenbouwers uit de evenementensector al maandenlang thuis zitten, zonder enig perspectief. Want niemand kan op dit ogenblik zeggen wanneer massa-evenementen zoals beurzen weer van start zullen kunnen gaan. En die standenbouwers, dat zijn toch handige mensen die geen schrik hebben om de handen uit de mouwen te steken?! Ik weet dat er in die branche ook hard gewerkt wordt, en ik ging ervan uit dat dat ook vakmensen zijn die met een boor en een waterpas overweg kunnen.”

Oproep via Facebook

Bernard bleef dus niet bij de pakken zitten en kroop achter zijn computer. “Ik heb dezelfde dag nog op Facebook een oproep geplaatst, waarin ik standenbouwers en andere tijdelijk werk-

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

De oproep van Bernard Platteau lokte heel wat positieve reacties uit.

Standenbouwer Koen Smits en cateraar Riego Desmet, op veilige afstand van elkaar.

loze mensen uit de evenementensector opriep om voor ons te komen werken. Wij hebben steeds handenvol werk, en we hebben bovendien ook voldoende klussen die de mensen zonder ervaring in de bouw perfect kunnen uitvoeren. Wanneer zij gedurende deze coronaperiode voor ons komen werken, dan winnen we daar allemaal bij. Onze werven gaan sneller vooruit en zij hebben toch nog een bron van inkomsten, nu de evenementen volledig stil liggen. Een win-winsituatie dus!” De oproep van Bernard Platteau bleef niet zonder gehoor, en al snel liepen er reacties binnen. Zo vond hij vier geschikte kandidaten, die kort nadien aan de slag gingen op een werf in Halle. “Daar moest een vochtscherm en PUR-isolatieplaten geplaatst worden tegen de gevel van een nieuwbouwappartement. Dat is een klus die de standenbouwers perfect kunnen uitvoeren. We hebben de eerste dag een ploeg van onze eigen mensen meegestuurd om hen op weg te helpen en hen de veiligheidsvoorschriften op de werf bij te brengen, maar al snel bleek dat de standenbouwers van aanpakken weten. Ze waren er meteen mee weg en ze werken heel zelfstandig, tot ieders tevredenheid. Wij zijn momenteel zeer te spreken over de manier waarop alles verloopt. Van mij mogen ze nog lang voor ons werken,

maar we stellen ons begripvol en flexibel op. Zij werken gewoon als freelancers en ze factureren hun gewerkte dagen. Wanneer morgen de beurzen opnieuw kunnen opstarten, dan kunnen ze ook weer heel snel overstappen naar hun oude job.”

Overeenkomsten en verschilpunten

Hoe ervaren de standenbouwers het werk op de werf dan? Heel positief, zo blijkt, want eigenlijk zijn de verschillen met de evenementensector niet zo groot. “Ik ben een buitenbeentje, maar de meeste mensen in de sector van de stedenbouwers hebben ook een achtergrond als schrijnwerker,” vertelt standenbouwer Koen Smits. “Maar ook voor mij verliep de omschakeling heel erg vlot hoor. Het werk dat we hier moeten doen, is niet zo moeilijk. Isolatieplaten bevestigen en vastzetten met lattenwerk, dat kan eigenlijk iedereen die een beetje handig is. In normale tijden werk ik als standenbouwer. In eigen land werk ik bijvoorbeeld voor beurzen als Batibouw of het Autosalon, maar wij trekken voor het werk ook heel vaak naar het buitenland. Engeland, Frankrijk, Duistland,… we reizen zowat heel Europa rond. Dat is een vast deel van de job. Als standenbouwer moet je bovendien

ook van alle markten thuis zijn. Wij bouwen de wanden voor beursstands, maar we maken ook maatwerkmeubilair, we leggen de elektriciteit,… Het grote verschil met de bouw is de routine. Hier begin je iedere dag ongeveer op hetzelfde tijdstip. In ons geval is dat meestal rond 6:30 u ’s ochtends. Als je voor een beurs werkt, dan kan je werkdag op eender welk moment beginnen, afhankelijk van wanneer de beurshal de deuren opent. En typisch aan dat soort werk is ook dat je met hele korte deadlines werkt: je krijgt meestal maar een paar dagen om een beurs van niets op te bouwen en die moet af zijn wanneer de beurs opent. Als het nodig is, werken we dan ook de hele nacht door om een stand tijdig klaar te krijgen. Werkdagen van 12 uur of meer zijn in ons vak geen uitzondering. Op het vlak van veiligheid zijn er weinig verschillen. De persoonlijke beschermingsmiddelen die we hier dragen, zijn exact dezelfde als in ons vak. En op deze werf is een stelling geplaatst, maar ook dat zijn we gewoon. Op grote evenementen waar we decoratie van podia doen, komen we die ook wel eens tegen.”

Minder avontuurlijk

Of Koen het dan zou zien zitten om blijvend als schrijnwerker in de bouw te werken? Toch niet, zo blijkt. “Ik zou er niet mee inzitten om dit gedurende enkele maanden te doen. Het werk valt best mee en ook over de verloning kunnen we zeker niet klagen. Tijdens de zomermaanden vond ik het bovendien ook heel aangenaam om in open lucht te werken, maar het vooruitzicht om tijdens de wintermaanden in regen en koude te moeten werken, is al wat minder aanlokkelijk. Voor een beperkte tijd zie ik dit zeker zitten, maar dit leven is iets te routineus voor mij. Als standenbouwer is iedere klus volledig nieuw, en vaak kom je in steden waar je nog nooit eerder geweest bent. Dat avontuurlijke, dat mis ik het meest. Omwille van die reden zal ik zeker terug gaan naar mijn oude job, wanneer deze crisis achter de rug is. Maar tot die tijd blijf ik hier met de glimlach verder werken.” De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Beursnieuws

DOMOTEX 2021 verschuift van januari naar mei 2021 De organisatie van DOMOTEX, de grootste vakbeurs ter wereld voor de vloerbekledingssector, heeft besloten om DOMOTEX 2021 vier maanden later te organiseren dan aanvankelijk gepland. De reden ligt uiteraard bij de wereldwijde Covid-19 pandemie. De organisator, Deutsche Messe, benadrukt dat de verschuiving niet het gevolg is van een gebrek aan belangstelling voor de beurs. Ongeveer twee derde van de beursoppervlakte was reeds geboekt, en de organisatie had ook al tal van maatregelen genomen om te voldoen aan de coronamaatregelen. Desondanks is toch beslist om de beurs te verplaatsen van 15 - 18 januari 2021 naar 20 - 22 mei 2021. De organisatie nam deze beslissing omdat heel veel landen momenteel strenge reis- en quarantainebeperkingen opleggen. In sommige gevallen zijn buitenlandse reizen zelfs helemaal verboden. Ook zouden veel exposanten en standhouders om een latere datum gevraagd hebben, omdat ze

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

vreesden om niet tot in Hannover te geraken. Domotex lokt traditioneel immers een heel internationaal publiek. Vorig jaar was 70 % van de bezoekers uit het buitenland afkomstig. Ook de standhouders komen van over de hele wereld. Vorig jaar waren er exposanten aanwezig uit niet minder dan 60 verschillende landen.

Aanpassingen

Naast de nieuwe datum zal DOMOTEX 2021 dus ook een dag korter zijn dan in andere jaren. Om dit op te vangen, komt er op 15 januari 2021, oorspronkelijk de eerste dag van de beurs, een digitale conferentie rond het thema ‘Cover New Ground!’. De bedoeling is dat actoren

uit de sector tijdens deze conferentie bediscussiëren welke rol vloerbekledingen kunnen spelen in tijden van Covid-19. Ook de beurs zelf zal een hybride karakter krijgen. Naast de fysieke beurs komen er verschillende virtuele formats. Bezoekers die niet kunnen of mogen naar Duitsland afreizen, zullen dan toch nog digitaal kunnen deelnemen aan de beurs. De organisatoren kondigen aan dat ze hiervoor gebruik zullen maken van nieuwe presentatieformats. Benieuwd wat dat wordt! DOMOTEX 2021 zal plaatsvinden van 20 tot 22 mei in Hannover, Duitsland. www.domotex.de

Hou de warmte onder uw dak met minerale wol van URSA

Wist u dat bij een slecht geïsoleerde woning bijna 30% van de warmte verloren gaat via het dak? Goede dakisolatie creëert niet alleen een aangenaam binnenklimaat, maar doet ook uw energiefactuur dalen. Uw dak isoleren is dan ook een must! Door uw hellend dak te isoleren met de minerale wol van URSA houdt u bovendien geluiden uit de buitenomgeving tegen. #isolerenisbesparen

Isoleren voor een betere toekomst

• Hoge thermische prestaties • Brandveilige isolatie • Geluidswerend • Kostenbesparend • Ecologisch

Ramen en deuren

Structureel verlijmde beglazing: een revolutie voor het houten raam? Hoewel houten ramen al eeuwenlang bestaan, blijven er ook in dit marktsegment innovaties opduiken. Raamfabrikant Andries uit Evergem introduceerde in 2018 de eerste houten ramen met structureel verlijmde beglazing op de Belgische markt. Wordt dit de toekomst van het houten raam? Andries is al 35 jaar een gevestigde waarde in de ramenbranche. Het Evergemse familiebedrijf werd groot met de productie van houten ramen en deuren en produceert ook al geruime tijd hout-alu buitenschrijnwerk.

deze eisen en verwachtingen van onze klanten opgelijst en zijn we gaan kijken hoe we een raam konden ontwikkelen dat aan zo veel mogelijk van deze punten voldeed. Zo zijn onze DUO-ramen ontstaan.”

“Ondanks de concurrentie van aluminium en pvc-ramen, blijft de vraag naar houten ramen erg groot,” vertelt zaakvoerder Johan Andries. “Het grote voordeel van houten raamprofielen is de flexibiliteit. Fabrikanten van ramen in aluminium of pvc zijn vaak gebonden aan de profielen die hun leverancier aanlevert. Wij daarentegen hebben een veel grotere vrijheid. Wil de klant een profiel dat wat dikker of dunner is, of een raam in ongewone vormen, dan kan dat allemaal. We kunnen het hout immers de vorm geven die we wensen.”

Beste van beide werelden

Veeleisende klanten

De voorbije jaren zijn de klanten echter steeds veeleisender geworden. Daar waar vroeger vooral de prijs doorslaggevend was, verwacht de klant anno 2020 ook veel meer van de prestaties van het raam. Johan Andries: “Vroeger peilden de klanten eerst naar de prijs en was de rest bijkomstig. Nu zien we vaak dat ze eerst en vooral willen weten hoe het zit met de isolatiewaarden, de prijs is ondergeschikt. Maar ook de akoestische prestaties winnen aan belang en klanten willen graag een vergrijsd raam, of een raam waarvan de houttekening mooi uitkomt,… kortom, de verwachtingen liggen dus een stuk hoger dan vroeger. Een drietal jaar geleden hebben we al

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

De DUO-ramen van Andries worden gemaakt uit twee verschillende houtsoorten. Langs de buitenzijde gebruikt men een kwalitatief hoogstaande houtsoort, omdat dit deel van het raam het het hardst te verduren krijgt. Aan de binnenzijde kiest men voor een esthetisch mooie houtsoort. Meestal is dit Red Grandis, dat behoort tot de Eucalyptusfamilie. Een ecologisch verantwoorde keuze, want het hout is afkomstig uit Uruguayaanse plantages die 100% FSC gecertificeerd zijn. Bovendien groeit deze houtsoort 4 tot 5x sneller dan Meranti of Mahonie, waardoor het ook beter isoleert (λ 0.12). “Op die manier krijgen we dus het beste van beide werelden. Een bijzonder duurzaam raam met zeer goede isolatiewaarden dat langs de buitenzijde helemaal kan afgewerkt worden volgens de wensen van de klant. We kunnen het raam lakken in alle RAL-kleuren, maar ook een staallook geven, vergrijzen of er een aluminium buitenschild over plaatsen, zodat het langs de buitenzijde lijkt alsof het een alumiuniumraam is, terwijl je aan de binnenkant de warme houtlook behoudt,” vervolgt Johan Andries.

Glas als structuurelement

“Omdat klanten en architecten ook steeds smallere en lichtere profielen eisen, zijn de profielen van de DUO-ramen ex-

treem dun gemaakt. Dat heeft ons heel wat kopbrekers bezorgd, want hoewel we een volautomatische CNC-machine gebruiken voor de productie, was het technisch toch zeer complex om een raam te ontwerpen dat aan al deze eisen voldoet én ook nog via de machine gefreesd kan worden. Die lichtere profielen zijn echter minder stevig dan een klassiek raamprofiel. Bovendien konden we ook geen glaslatten meer gebruiken om het raam vast te zetten in het kozijn. Zo zijn we uitgekomen bij een vernuftige oplossing: structureel

VOORDELEN DUO ∙ Ecologisch en duurzaam ∙ Uitstekende isolatiewaarden ∙ 10 à 15 % meer lichtinval ∙ Verborgen beslag ∙ Raamvleugel is onzichtbaar langs buitenzijde

∙ Alle types ramen ∙ Aanpasbaar aan wensen klant

verlijmde beglazing. We verlijmen het glas rechtstreeks op het profiel, het glas is in deze ramen eigenlijk een structureel element. Het is het glas dat het raam zijn sterkte geeft.

Uiteindelijk heeft het drie jaar geduurd eer het raam helemaal op punt stond.

Uiteraard verliep dat niet zonder slag of stoot. We hebben heel lang geëxperimenteerd met de juiste lijmkeuze, en ook de adhesie op de lak van het hout bezorgde ons flink wat hersenbrekers. De gangbare lijmen bleken allemaal niet te voldoen, waardoor we ons genoodzaakt zagen om een creatieve oplossing uit onze mouw te toveren. Wat die oplossing juist

Johan Andries: “Mooi meegenomen is dat we met deze methode ook driedubbel glas kunnen plaatsen in al onze ramen. Wanneer de energie-eisen in de nabije jaren nog verstrengd worden, dan zou het best kunnen dat driedubbel hoogrendementsglas de nieuwe norm wordt. Wij zijn met de DUO-ramen nu reeds voorbereid op deze evolutie.

is, dat houd ik liefst voor mezelf,” klinkt het mysterieus.

We gebruiken voor al onze ramen verdekt beslag en door de smalle profielen is er visueel geen enkele verschil meer tussen vaste ramen en ramen met een opendraaiende vleugel. De smalle profielen geven ook 10 à 15% meer lichtinval, eveneens een leuke bijkomstigheid.”

Alle types

Andries stelde de DUO-ramen voor het eerst voor op de BIS-beurs van 2018. Enkele maanden later kwamen de ramen in de handel. Johan Andries: “In het begin konden we enkel een beperkt aantal types ramen via dit systeem aanbieden. Daardoor zijn we toen zelfs enkele mooie opdrachten misgelopen. Maar in tussentijd hebben we onze kennis steeds verder uitgebreid en inmiddels kunnen we alle raamtypes aanbieden via het DUO-systeem. De De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Ramen en deuren

schuiframen waren de grootste hersenbrekers omdat we beide houtsoorten niet via asymmetrische verlijming aan elkaar willen bevestigen, maar ook daarvoor hebben we inmiddels een oplossing gevonden.”

Aanpassen aan wensen klant

De DUO ramen zijn dus beschikbaar in alle mogelijke raamtypes. Ook de afwerking kan volledig gekozen worden door de klant. Er zijn verschillende houtsoorten mogelijk, verschillende afwerkingen, er kan een aluminium buitenschild voor geplaatst worden,… Ook de vorm en de afmetingen van de profielen kunnen aangepast worden volgens de wensen van de klant. Bij alle modellen krijgt het hout eerst een schimmelwerende hydrocoating, gevolgd door een primer en dekkende of transparante beits. Voor de beglazing kiest Andries Ramen standaard voor hoogrendementsbeglazing met een ug-waarde van 1.0 W/m²K.

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

RESTAURATIE VTS SINT-NIKLAAS Andries kreeg de vraag om de ramen te maken voor de restauratie van voormalige Vrije Technische scholen (VTS) in Sint-Niklaas. Die site wordt herbestemd tot een stedelijke woonwijk. Voor Andries was het een ongebruikelijk project, het ging namelijk om een beschermd gebouw en het agentschap Onroerend Erfgoed eiste dat de ramen er exact zouden uitzien als de originelen. In het atelier van Andries werden alle onderdelen minutieus gekopieerd, waardoor de nieuwe ramen visueel nauwelijks te onderscheiden zijn van de originelen en de prachtige historische gevels bewaard bleven. Op die manier werd het gebouw energetisch gerenoveerd en voldoet het aan de hedendaagse energie-eisen, terwijl de beschermde gevel nog steeds intact is. Een mooie oplossing, waarbij esthetiek en functionaliteit hand in hand gaan.

Alles bouwen Alles over over bouwen en en verbouwen verbouwen www.buildyourhome.be www.buildyourhome.be

Wiltuudeel deeluitmaken uitmaken van van de Wilt de 16.000 14.500 betrouwbare betrouwbareaannemers aannemers opdit ditultieme ultieme platform platform voor voor bouwers op bouwersen enverbouwers? verbouwers?

Surfsnel snelnaar naar www.confederatiebouw.be www.confederatiebouw.be en Surf enword wordlid! lid!

WTCB

Verlijming van de beglazing in houten schrijnwerkprofielen Het verlijmen van de beglazing in het schrijnwerkprofiel biedt bepaalde voordelen, zoals een betere haaksheid en de mogelijkheid om verborgen vleugels uit te voeren. Maar zorgt deze methode ook voor een verbetering van de sterkte van de hoeken?

Problematiek ten gevolge van de evolutie van de eisen

De evolutie van de eisen met betrekking tot de transparantie, de helderheid en de thermische prestaties van de beglazing heeft een impact op de sterkte van de buitenschrijnwerk-profielen. Om aan deze eisen te kunnen voldoen, moet het zichtbare deel (d.w.z. de n uttige doorsnede) van de profielen immers verkleind worden. Doordat de profielen bovendien vaak opgebouwd zijn uit houtsoorten met een lagere dichtheid, opengewerkt kunnen zijn of uit een combinatie van materialen kunnen bestaan (bv. hout-aluminium of houtisolatie), bestaat het risico dat ze brozer zijn in de hoeken. Het is bijgevolg mogelijk dat de traditionele hoekverbindingen (bv. pen- en gatverbindingen of vingerlasverbindingen) niet beantwoorden aan de geldende eisen (zie de WTCB-Dossiers 2009/4.9).

Mogelijke oplossing

In functie van de gebruikte verbindingstechniek, de configuratie van het schrijnwerk en de uitgevoerde materialen, bestaan er verschillende technieken om de mechanische sterkte van de hoeken te verbeteren. Een van deze technieken bestaat erin om de beglazing in de vleugel te verlijmen. Door deze manier van werken kan men onder meer verhelpen aan voormelde sterktevermindering van de profielen en is het mogelijk om verborgen vleugels uit te voeren. Deze techniek laat eveneens toe om de beglazing op te spannen en om de vleugel in het atelier af te stellen, waardoor men tijd bespaart

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

bij de uitvoering op de bouwplaats. Het is echter wel cruciaal om de regels met betrekking tot de plaatsing van de beglazing en de ontwatering van de glassponning te respecteren (zie TV 221).

Door het WTCB uitgevoerde proeven

Het WTCB heeft een aantal vergelijkende proeven uitgevoerd waarbij de sterkte van de hoeken beoordeeld werd in functie van de gebruikte beglazing. Deze proeven werden uitgevoerd volgens de in de technische specificaties STS 52.1 beschreven procedure en op hoeken met hiermee overeenstemmende afmetingen. Hiertoe werd er een vierkante beglazing gemonteerd die het volledige binnenoppervlak van de hoek bedekte. Deze proeven werden uitgevoerd op een nieuwe proefopstelling en brachten aan het licht dat de verlijming een aanzienlijke verbetering van de sterkte van de hoeken met zich meebrengt, met name van drie tot vier keer de waarde die verkregen werd zonder de beglazing.

Voor- en nadelen

De verlijming van de beglazing vormt een aanvulling op een hoekverbinding en: • versterkt deze aanzienlijk • laat verschillende designs toe (bv. verborgen vleugels en zeer dunne profielen) • vergemakkelijkt de haakse uitvoering tijdens de fabricage • vermijdt het risico op breuk (voorna-

melijk ter hoogte van de hoeken) tijdens de plaatsing op de bouwplaats. Deze techniek brengt echter ook enkele nadelen met zich mee. Zo: • bemoeilijkt ze de plaatsing van schrijnwerk met vrij grote afmetingen • belemmert ze de demontage en de vervanging van de beglazing omdat het raamkader en zijn bescherming erdoor beschadigd zouden kunnen raken • verhindert ze de uitvoering van aanpassingen aan de opspanning van de beglazing om eventuele afwijkingen op de uitvoering bij een complexere plaatsing op te vangen (montage van de vleugel in het vaste kader).

Prefabricage in de fabriek

De verlijming gebeurt in de fabriek, moet ononderbroken zijn en in elk punt hechten. Men dient er ook op toe te zien dat de ontwateringsen ventilatie openingen in de sponning niet afgedicht worden en dat de doeltreffendheid ervan gegarandeerd is. Als de beglazing op de glaslatten verlijmd wordt, moeten deze laatste geschroefd worden en moet de afstand tussen de schroeven beantwoorden aan de specificaties van de fabrikant (gevalideerd door proeven). Om de duurzaamheid van de verlijming te garanderen, moet men rekening houden met een aantal aandachtspunten, waaronder: • de keuze van het lijmtype: men

dient te opteren voor lijmen die bruikbaar zijn voor geklemde buitengevelbeglazingen (dit zijn gevelsystemen waarbij de beglazing volgens de geldende voorschriften in een sponning geplaatst wordt) of voor structureel gelijmd glas. De modulus van de lijm moet in staat zijn om de differentiële bewegingen op te vangen. Om aan deze eis te kunnen voldoen, zou de modulus begrepen moeten zijn tussen 1 à 2 MPa. Bij deze specifieke uitvoeringstechnieken voor gevels wordt de beglazing echter op metalen profielen verlijmd. Men dient dus na te gaan of deze eveneens toepasbaar zijn op hout • de keuze van de verlijmings zone: om de doeltreffendheid van de

verlijming te garanderen, moet deze

over een voldoende groot oppervlak uitgevoerd worden. Ongeacht de gekozen zone, dus of de verlijming nu uitgevoerd wordt ter hoogte van de buitenbeglazing op de tegenaanslag (zie afbeelding 1) dan wel ter hoogte van de binnenbeglazing op de glaslat (zie afbeelding 2), moet de duurzaamheid van de verlijming steeds verzekerd worden in functie van de mechanische en/of klimatologische belastingen waaraan ze onderworpen kan worden. Hierbij is het voornamelijk van belang om – naargelang van de ligging van de verlijmingszone – de weerstand van de verlijming tegen temperatuur- en vochtschommelingen en uv-straling te controleren. De verlijming mag in geen geval de ontwatering van de glassponning belemmeren

FIGUUR 1: Verlijming op de tegenaanslag.

• de verenigbaarheid tussen de gekozen lijmen en de beglazing enerzijds en tussen de lijmen en het hout anderzijds, al dan niet

met een speciale afwerking, in functie van het tanninegehalte en de vochtschommelingen van het hout gedurende de levensduur van het venster. Om het risico op vochtschommelingen in het buitenschrijnwerk te verminderen, moeten de ontwateringsen ventilatie-openingen regelmatig onderhouden en gereinigd worden (zie de Onderhoudsgids voor duurzame gebouwen). Het dichtingsscherm van de dubbele beglazingen zou bovendien niet meer belast mogen worden, voor zover de beglazingen correct opgespannen zijn (zie TV 221).

BRON: WTCB-Contact 2020/4

FIGUUR 2: Verlijming op de glaslat.

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Ramen en deuren

Prestatieniveaus voor waterdichtheid, luchtdichtheid en weerstand tegen windbelasting Normaal gezien vind je in een bestek steeds de geëiste prestatieniveaus voor waterdichtheid, luchtdichtheid en weerstand tegen windbelasting voor vensters in een gebouw. Maar wat als deze prestatieniveaus niet opgegeven zijn. Hoe kan je ze zelf bepalen? In ons land zijn de prestatieniveaus voor waterdichtheid, luchtdichtheid en weerstand tegen windbelasting voor vensters in een gebouw vastgelegd in de norm NBN B 25-002-1:2019. Deze norm is te koop via het Bureau voor Normalisatie (NBN).

ëiste prestatieniveaus vastgelegd voor zowel waterdichtheid, luchtdichtheid en weerstand tegen windbelasting. Er staat telkens ook een verwijzing bij naar de bijhorende norm.

Deze Belgische norm is gebaseerd op een Europese norm (NBN EN 143511). Die lijst alle vensterprestaties op en beschrijft hoe deze prestaties moeten worden bepaald. Dat zorgt ervoor dat men overal in Europa dezelfde prestaties hanteert en dezelfde methodes gebruikt om ze te bepalen. Ieder land legt echter wel zijn eigen geëiste prestatie niveaus vast. De prestatieniveaus verschillen ook nog eens afhankelijk van de beoogde toepassing.

• Luchtdichtheid: NBN EN 12207

Wanneer je de Belgische norm bezit, dan kan je heel makkelijk zelf de gevraagde prestatieklassen vinden voor je werf.

Blootstellingsklassen

De Belgische norm bevat 8 verschillende blootstellingsklassen. Deze klassen worden aangeduid met een hoofdletter W, gevolgd door een cijfer (1-8). Voor iedere blootstellingsklassen zijn de ge-

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

• Waterdichtheid: NBN EN 12208

• Weerstand tegen windbelasting: NBN EN 12210 Om de gevraagde prestatieniveaus te kennen, moet je dus bepalen in welke blootstellingsklasse het gebouw valt. Daarvoor heb je drie (gebouwproject-) parameters nodig: • De referentiehoogte van het gebouw (Ze) • De basiswindsnelheid (conform de NBN EN 1991-1-4 ANB:2010) • De ruwheidscategorie van het terrein (conform de NBN EN 1991-1-4) Al deze parameters zijn relatief makkelijk te achterhalen.

De referentiehoogte van het gebouw komt in de meeste gevallen overeen met de hoogte van het gebouw. Een gedetailleerdere beschrijving van de precieze berekeningswijze van de referentiehoogte vind je in het WTCB-Rapport nr. 11 (2009). De basiswindsnelheid is afhankelijk van de geografische ligging van het bouwproject. De norm NBN EN 1991-1-4 ANB:2010 deelt ons land op in 4 zones, die referentiesnelheden hebben tussen 23 en 26 m/s. De zone tegen de kust heeft de hoogste referentiesnelheid (26 m/s), de laagste referentiesnelheid vind je in het uiterste zuiden van het land, met onder andere de provincie Luxemburg (23 m/s). Om rekening te houden met de ruwheid van het terrein, definieert de norm verschillende ruwheidscategorieën. De toepasselijke ruwheidscategorie is niet alleen afhankelijk van de ligging van het gebouw, maar ook van de hoogte en oriëntatie. Deze waarde wordt vaak aangeduid in de bestekken. Is dat niet het geval, dan kan je die zelf eenvoudig bepalen aan de

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Ramen en deuren

hand van de gebouwprojectgegevens. De correcte manier hiervoor staat eveneens beschreven in het WTCB-Rapport nr. 11 (2009). Het WTCB heeft echter ook een tool ontwikkeld waarmee je de terreinruwheidscategorie kan bepalen. Deze online tool (Cint) berekent op basis van het adres en de gebouwhoogte de juiste terreinruwheidscategorie. Je vind deze online tool via de WTCB-website.

Tabellen vergelijken

Wanneer je deze drie parameters hebt, dan kan je in Tabel 2 bij de norm NBN B 25-002-1:2019 gaan kijken welke blootstellingsklasse daarbij hoort. Je begint door de regel met de juiste Ruwheidscategorie op te zoeken. Vervolgens zoek je de regel met de juiste Basiswindsnelheid. De tabel bevat voor iedere blootstellingsklasse uiteenlopende referentie-

TERREINRUWHEIDSCATEGORIEËN

zmin (m)

Zee of kuststreek die blootstaat aan zeewinden

Meer of zone met uiterst weinig vegetatie die vrij is van obstakels

Zone met lage vegetatie (zoals gras), met of zonder alleenstaande obstakels (bomen, gebouwen) op een onderlinge afstand van minstens 20 keer hun hoogte

III

Zone met een regelmatige begroeiing, met alleenstaande gebouwen of obstakels op een onderlinge afstand van maximum 20 keer hun hoogte (bv. dorpen, voorsteden, permanente bossen)

Stedelijke zones waar minstens 15 % van het oppervlak wordt ingenomen door gebouwen met een gemiddelde hoogte van meer dan 15 m

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

hoogtes. Om te bepalen tot welke blootstellingsklasse jouw werf behoort, moet je een referentiehoogte gebruiken die groter is of gelijk aan de hoogte van je werf. Dit is een zeer belangrijk punt! Eenmaal je de juiste blootstellingsklasse gevonden hebt, kan je in Tabel 3 van de norm zien wat de prestatieniveaus voor waterdichtheid, luchtdichtheid en weerstand tegen windbelasting zijn die horen bij deze categorie.

ONTDEK ONZE NIEUWE WEBSITE AGC-PYROBEL.COM!

FIRE RESISTANT GLASS FOCUSING ON YOUR SAFETY Geteste oplossingen van EW15 tot EI180 Korte levertijden Multifunctionele beglazingen die brandveiligheid combineren met schokbestendig heid, inbraakwering, kogelwering, en bijkomende prestaties zoals akoestiek, zonwering en thermische isolatie Duurzame oplossingen ondersteund met EPD en Cradle to Cradle™ Certified Silver AGC Glass Europe www.agcpyrobel.com www.agcyourglass.com België: roeland.vanaelst@eu.agc.com Nederland: jan.liebeton@eu.agc.com

Ramen en deuren

Ramen en deuren vervangen?

Wijs je klant op bestaande premies! Wil een klant zijn ramen en/of deuren laten vervangen? Dan heeft hij mogelijk ook recht op premies. De Vlaamse Renovatiepremie is een premie van de Vlaamse overheid, bestemd voor particulieren die werken aan de eigen woning-hoofdverblijfplaats laten uitvoeren. Bijkomende voorwaarden zijn dat die woning dan wel minstens 30 jaar oud moet zijn en uiteraard in het Vlaamse Gewest moet liggen. Ook is de premie pas van toepassing vanaf een kostprijs van 2.500 euro. De renovatiepremie bedraagt 20% of 30% van de goedgekeurde facturen (exclusief btw) met een maximum van 10.000 euro. De premie wordt gespreid over 2 aanvragen. De klant kan pas na afloop van de werken deze premie aanvragen, en hij moet daarvoor een factuur kunnen voorleggen (tot maximaal twee jaar na de werken). Onder buitenschrijnwerk wordt verstaan het geheel van buitendeuren en ramen in de gevels van de woning, met uitsluiting van de dak(vlak)ramen en dakkapellen. Voor buitenschrijnwerk dat wordt geplaatst vanaf 1 september 2019 mag de warmtegeleidingscoëf fi ciënt van de beglazing maximaal 1,0 W/m²K bedragen. Wie enkel de beglazing vervangt en niet het schrijnwerk, komt niet in aanmerking voor de Vlaamse renovatiepremie. Maar er bestaan wel andere premiesystemen voor het plaatsen hoogrendementsbeglazing.

Premies voor ramen

De netbeheerder voorziet namelijk premies voor de plaatsing van hoogrendementsbeglazing in bestaande woningen of appartementen (aangesloten op het

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

MEER INFO OVER PREMIESTELSELS: www.wonenvlaanderen.be https://www.premiezoeker.be www.energiesparen.be

lijkheid om dit online te regelen, wat doorgaans resulteert in een snellere uitbetaling.

VRAGEN? Contacteer tim.vanhelden@vcb.be

Daarnaast geven sommige gemeentes en provincies ook premies voor de plaatsing van hoogrendementsglas.

Duidelijke facturen elektriciteitsnet vóór 1 januari 2006). Deze premie bedraagt 8 euro per vierkante meter beglazing. De beglazing mag maximaal een U-waarde hebben van 1,0 W/m²K. Ook deze premie kan pas na de werken aangevraagd worden, de klant zal eveneens zijn factuur moeten voorleggen. ER bestaat een moge-

Je kan als aannemer het verkrijgen van deze premies vergemakkelijken door op de facturen duidelijke en gedetailleerde informatie te verschaffen: omschrijving, hoeveelheden, eenheidsprijs, totaalprijs, BTW, werfadres... van de uitgevoerde werken. Bij specifieke kwaliteitseisen (bv. voor buitenschrijnwerk) zal de aannemer ook de nodige attesten moeten leveren aan de klant.

Veilig bouwen: eerst denken, en dan doen!

Doe mee op safetymypriority.be cfb-safety-adv-A4 liggend2.indd 1

29/01/19 10:58

aesthetic & movable walls

vraag een demonstratie op www.JuuNoo.com

Ramen en deuren – Fabrikantennieuws

Ramen- en deurenfabrikant Viewworks wil het verschil maken met service en klantvriendelijkheid Klantvriendelijkheid en service blijven de kernwoorden van ramen- en deurenfabrikant Viewworks. De Kontichse specialist in aluminium- en PVC schrijnwerk wil niet alleen op een snelle en efficiënte manier hoge kwaliteitsproducten afleveren, maar bovenal ook het leven van de schrijnwerkers vergemakkelijken. Zaakvoerder Nico Vranckaert heeft een duidelijke visie over hoe zijn bedrijf het verschil kan maken. Nico Vranckaert: “Uiteraard komen kwaliteitsvolle ramen en deuren op de eerste plaats, en dankzij onze samenwerking met partners als Reynaers Aluminium en GEALAN kunnen we ijzersterke producten afleveren. Maar wanneer we ons écht willen onderscheiden van de concurrentie, dan moeten we meer kunnen bieden aan de schrijnwerkers waarmee we samenwerken. En dus trekken wij volop de kaart van dienstverlening,

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

automatisatie en klantvriendelijkheid. Op dit ogenblik implementeren we een ERP-systeem om het volledige proces overzichtelijk in kaart te kunnen brengen. Een pijnlijk maar noodzakelijke stap voor de toekomst. We hebben dit jaar onze showroom, hier in Kontich, volledig vernieuwd. Schrijnwerkers mogen de showroom zeven dagen op zeven en 24u/24 gebruiken om hun klanten rond te leiden. We hebben de hoofdingang uitgerust met een elektronisch slot, zodat ze op elk moment van de dag -of nacht– hier binnen kun-

nen. Er zijn bovendien steeds koffie en dranken aanwezig, zodat ze hun klanten ook iets kunnen aanbieden. Het is een service die we aan al onze klanten aanbieden en die hen kan helpen om hun cliënteel te overtuigen. Daarnaast werken we ook aan een virtuele showroom, die in de loop van volgend jaar online zal gaan.”

Eigen calculatie- en offertetool

Ook voor het opmaken van offertes en het plaatsen van bestellingen trekt Viewworks de kaart van snelheid en efficiëntie.

de opties. Wel dan kan de schrijnwerker op zijn laptop vliegensvlug offertes maken voor de drie opties. De klant weet dan meteen waar hij aan toe is en kan een weloverwogen keuze maken. En wanneer de klant zijn beslissing genomen heeft, kan de schrijnwerker de offerte via de tool rechtstreeks aan ons overmaken. Onze mensen gaan meteen aan de slag. Op die manier schakelen we een hoop onnodige tussenstappen uit een winnen makkelijk een week tijd.”

Webshop voor meer efficiëntie Nico Vranckaert: “Begin 2021 lanceren we onze online tool waarmee de schrijnwerkers in een handomdraai offertes kunnen maken. Stel: een schrijnwerker leidt zijn klant rond in onze showroom. De klant twijfelt tussen drie verschillen-

Viewworks heeft sinds dit jaar ook een eigen webshop. En ook die is er gekomen om de klanten ter hulp te komen. Nico Vranckaert: “We willen vermijden dat onze klanten onnodig naar de groothandel moeten rijden om producten en

toebehoren. Daarom bieden wij zaken als PU-schuim, luchtdichtheidsslabben en ankers aan via onze webshop. Particulieren kunnen er onderhoudsproducten en cleaners bestellen. Het is een kleine extra service die we aanbieden, die de vakman wel wat tijd en heen-en-weer gerij kan besparen.”

Inzetten op brandwerende deuren

Een laatste opvallende nieuwigheid is dat Viewworks sinds dit jaar ook brandwerende deuren fabriceert én plaats. Dat is een bewuste keuze, want door het toenemend aantal appartementen wordt compartimentering steeds belangrijker en neemt de vraag naar brandwerende deuren toe. www.viewworks.be

uw springplank naar zorgeloos ondernemen

Rubio Monocoat Oil Plus 2C is Fit for Food

U start of heeft een bedrijf? Vertrouw dan op Formalis: • bij de afhandeling van al uw administratieve formaliteiten;

in samenwerking met

‘Fit for Food’ betekent dat snijplanken, keukenwerkbladen, tafelbladen, enz. die zijn behandeld met Rubio Monocoat Oil Plus 2C ook veilig zijn voor huishoudelijk gebruik.

• voor de inschrijving en wijzigingen in de Kruispuntbank van Ondernemingen; • voor onze expertise en kennis van het ondernemerschap.

Meer info via formalis.be

www.rubiomonocoat.com

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Ramen en deuren – Fabrikantennieuws

Breen Belgium: binnendeuren voor uw project Breen Belgium, gevestigd in Wechelderzande, is sinds 1986 specialist in binnendeuren. De ruime voorraad (gemiddeld 15.000 binnendeuren), een modern uitgerust atelier, een zeer uitgebreide en recent vernieuwde showroom, een uitgestrekt verdelernetwerk in België en de mogelijkheid tot plaatsingsklaar leveren, inclusief alle denkbare accessoires, maken van Breen Belgium de perfecte partner in binnendeuren voor ambachtslieden.

Michaël Oostvogels, zaakvoerder van Breen Belgium: “Steeds meer particulieren zien de voordelen van fraaie en kwalitatieve binnendeuren in hun woning. Standaard wit en vlak voegt het praktische aspect van een deur toe, maar absoluut geen sfeer en klasse. We voeren dit type deur in

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

ons assortiment, kwalitatief hoogwaardig en zelfs plafondhoog, maar merken dat steeds meer particulieren overtuigd kiezen voor sfeervolle binnendeuren. Men herkent het kwaliteitsverschil en ziet dat met klasserijke binnendeuren vrij eenvoudig de ideale woonsfeer bereikt kan worden.

Het assortiment dat wij aanbieden is zeer uiteenlopend en kent, naast diverse reeksen die in eigen atelier worden vervaardigd, ook diverse gekende merken die Breen Belgium als zuivere en exclusieve importeur/distributeur op de Belgische markt brengt.”

deuren in het echt en niet van een tekening of een foto. Daarnaast kunnen wij en onze verdelers altijd de juiste informatie verstrekken. Teleurstelling achteraf behoort hiermee tot het verleden. Vervolgens is gemak het uitgangspunt. Bestelde binnendeuren worden, via een verdeler naar keuze, volledig op maat, ingekast, afgewerkt en plaatsingsklaar, inclusief alle denkbare accessoires geleverd. Dat is zowel mogelijk voor private woningen als voor projecten. Het voorkomt kosten van vergissingen en bespaart ambachtslieden veel moeite en tijd met een gezonde marge en veel toegevoegde waarde tot gevolg. “Voor ambachtslieden zijn wij een zeer interessante partij! Men kan particuliere klanten een keuze laten maken in de showrooms van onze verdelers, maar ook

naar onze zeer uitgebreide showroom in Wechelderzande sturen. De keuze voor particulieren wordt hierdoor een stuk eenvoudiger, want men ziet de binnen-

Alle standaardmaten & maatwerk

Keuze uit ruim 200 deurmodellen

(van klassiek tot modern)

Snel geleverd

Binnendeuren nodig voor uw project? Breen Belgium BV • Vlimmersebaan 136 / 12 • B-2275 Wechelderzande Tel.: 03 312 90 80 • Fax: 03 385 97 06 E-mail: info@breen-belgium.com • www.breen-belgium.com

101% kwaliteit in binnendeuren, sinds 1986

Breen Belgium staat voor 101% kwaliteit in binnendeuren!” www.breen-belgium.com

Plaatsklaar ingekast

Volledig afgewerkt

(vernissen, beitsen, ceruseren, oliën, grondlagen of lakken)

Exclusieve import & kwaliteitsproductie in eigen huis

Met zoveel modellen en veel mogelijkheden is het misschien wat lastig kiezen, maar verder...

Ramen en deuren – Fabrikantennieuws

Belned glaslatten: maatwerk uit voorraad Op de bouw wil u als vakman efficiënt aan de slag en werk van hoge kwaliteit leveren. Daarbij kan Belned u helpen. Al meer dan 40 jaar zijn wij specialist op het gebied van beglazingsartikelen. Onze kennis en kunde heeft zich onder andere vertaald in een ruim assortiment glaslatten in verschillende maten en vormen. Vanuit onze voorraad leveren we u naast reguliere glaslatten tevens opdeklatten, sponning verhogende latten, ventilatielatten, neuslatten, MDF koplatten, MDF plinten en aluminium beglazingsprofielen. Onze glaslatten zijn standaard van 1e kwaliteit Dark Red Meranti dat voldoet aan de PEFC-norm en zijn op aanvraag ook leverbaar in KOMO-gecertificeerd en FSC-gecertificeerd hout. Diverse modellen kunt u ook verkrijgen in Accoya hout, het beste alternatief voor tropisch hardhout en standaard FSC-gecertificeerd. Om direct aan de slag te kunnen gaan op het werk, is het mogelijk dat wij de glas- & neuslatten voor u afkorten op de door u gewenste lengte(s). Ook bewerkingen als in verstek zagen, voorboren, contramallen en voorzien van uitkepin-

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

gen, kunnen wij vooraf al voor u verzorgen. Evenals het plakken van beglazingsband op de afgekorte lengtes. Met een verfstraat in huis kunnen wij de glaslatten voor u in iedere gewenste RAL kleur gronden. Standaard worden onze latten in RAL1013 gegrond. RAL7026 of Pehalin zijn tevens kleuren die uit voorraad leverbaar zijn. Belned is niet alleen op het gebied van glaslatten uw partner in kwaliteit. U bent bij ons ook aan het juiste adres voor kitten, gereedschappen, ventilatie roosters, voorzetramen en andere beglazingsartikelen. Kijk op www.belned.eu wat we voor u kunnen betekenen.

Covid-19

FFP2- en FFP3-maskers blijven ook dit najaar schaars Bij het uitbreken van de coronacrisis in maart doneerden heel wat bouwbedrijven hun voorraden FFP2- en FFP3-mondmaskers aan ziekenhuizen en zorginstellingen. Maar de bouwbedrijven dreigen nu slachtoffer te worden van hun eigen vrijgevigheid, want een half jaar later blijkt er nog steeds een schaarste aan deze types mondmaskers te bestaan. importeren uit China en andere landen.

Uitzondering uitsluitend voor zorg

Deze versoepeling gold echter uitsluitend voor de zorgsector, en niet voor de bouw of de industrie. Bijgevolg mogen in de industrie en de bouw enkel de FFP2en FFP3-maskers gebruikt worden die het CE-keurmerk dragen. En die zijn nog steeds moeilijk te vinden.

Bij het uitbreken van de coronacrisis in ons land, was er heel wat te doen om het tekort aan FFP2- en FFP3-maskers. Deze maskers, die de drager beschermen, worden echter niet alleen in de zorg gebruikt, maar ook in andere sectoren, waaronder de bouw.

Na een oproep in de pers schonken talloze bouwbedrijven hun voorraden FFP2- en FFP3-maskers aan ziekenhuizen en andere zorginstellingen. Dankzij de gulheid van de bouwfirma’s kon de meest acute nood aan maskers opgevangen worden.

Ook de Europese Commissie schoot in actie en vaardigde de einde maart een aanbeveling uit, waardoor het testprotocol voor de invoer van FFP2- en FFP3-maskers versoepeld werd. Ons land nam deze aanbeveling over, wat ervoor zorgde dat we veel makkelijker maskers konden

De zorgsector is momenteel dus uit de nood geholpen, maar in de bouw en de industrie blijft het tekort aan FFP2- en FFP3-mondmaskers bestaan. Het tekort is weliswaar minder nijpend dan dit voorjaar, maar de situatie is verre van ideaal. FFP2- en FFP3-maskers zijn immers essentieel om werknemers in de bouw te beschermen tegen onder andere kwartsstof en asbest. Febelsafe, de beroepsfederatie van PBM-gerelateerde bedrijven, is daarom samen met de overheid op zoek naar een duurzame oplossing, zodat ook de werknemers in de bouw en de industrie steeds over voldoende beschermingsmiddelen beschikken.

Historisch schrijnwerk

Regionaal Landschap wil

Kempens veken herintroduceren

De Antwerpse Kempen hebben heel wat natuurschoon: heide, venen, bospartijen en landbouwgronden komen overal in de streek voor. Sinds enkele decennia verdwijnen echter kleine landschapselementen uit het landschapsbeeld, zoals waterputten, hekken en hoogstamboomgaarden… Net die elementen geven een identiteit aan de regio. Daarom loopt momenteel een project om de traditionele Kempense houten toegangshekken, de vekens, te herintroduceren in de streek.

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

HET VEKEN VOOR LEKEN Tegenwoordig is de term ‘veken’ een verzamelnaam voor hekken, slagbomen en hordes. Ook in de middeleeuwen was het al een overkoepelende benaming voor diverse types afsluitingen van openingen of wegen. Het Centrum voor Agrarische Geschiedenis heeft een uitgebreid historisch onderzoek gedaan naar het Kempens Veken. Op basis daarvan werden drie archetypes van het Kempens veken onderscheiden:

VEKEN ZONDER TOPDRIEHOEK De basis van dit veken is een rechthoek met een diagonale schoor om verzakkingen te voorkomen. Dit type werd meestal niet perfect verticaal, maar lichtjes schuin hellend geplaatst, zodat het automatisch dichtvalt.

VEKEN MET TOPDRIEHOEK Dit type hek draait op een steen door middel van een ijzeren pin die in het hout is aangebracht. Het hekwerk bestaat uit houten planken die met pen-en-gatverbindingen met elkaar zijn verbonden. Het hek hangt vast in een houten ring die aan een verticale paal is verbonden.

VEKEN MET LIGGENDE BOOM Dit is het grootste type, dat men meestal aantreft bij hoeves, in natuurgebieden, weilanden, of akkers, waar er meer ruimte is. Dat is ook nodig, want de draaiopening is van dit veken is maar liefst vier meter breed. Voor de lange bovenbalk gebruikt men een boom van 9 meter lang (soms zelfs met wortel), waarvan 5 meter dienst doet als tegengewicht.

De typische houten toegangshekken, ook vekens genoemd, bestaan al eeuwenlang. Ze worden van oudsher gebruikt om weides of akkers af te sluiten, zodat het vee niet kon ontsnappen en ongewenste indringers niet konden binnendringen. De vekens duiken al op in schilderijen en letterkundige werken uit de middeleeuwen.

te plaatsen in elke opening in de omheining waar een rijweg met erfdienstbaarheid doorheen liep. Het veken moest steeds in goede staat zijn en iedereen was verplicht om vekens of horden opnieuw te sluiten die hij tegenkwam op zijn weg. Er stond een sanctie op het open laten staan evenals het opzettelijk beschadigen.

In de 16e en 17e eeuw werden in veel geschriften regels rond het gebruik (verplicht sluiten) van de vekens vastgelegd. In het oude Kempense dorp was het namelijk verplicht om een veken of poort

Met uitsterven bedreigd

De vekens maken dus al eeuwenlang deel uit van het Kempense landschap. Toch zijn ze sinds een paar decennia langzaam aan het verdwijnen. Ze wor-

den door velen beschouwd als een klein element in het landschap zonder artistieke waarde en worden daardoor niet historisch waardevol aanzien. De voorbije decennia werden ook veel vekens vervangen door metalen seriemodellen. De regio verliest zo een stukje van zijn eigen streekidentiteit. Steeds meer groeit echter het besef dat ook kleine historische landschapselementen waardevol zijn. Er is meer oog voor het behoud en herstel van deze elementen. Het Regionaal Landschap de Voorkempen en het Regionaal LandDe Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Historisch schrijnwerk

schap Kleine en Grote Nete hebben daarom het project ‘Kempens veken, terug van weggeweest’ opgestart. Door de vekens op het platteland te herintroduceren, willen ze de identiteit van de Kempen versterken. Ze werken hiervoor samen met lokale ondernemers en met Kempens hout. Zo wordt het een product van eigen streek. Een leuk extraatje is dat zo ook het ambacht van houtbewerking in de kijker geplaatst wordt.

Herintroductie van het veken

Het Regionaal Landschap de Voorkempen en het Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete willen nu de typische vekens herintroduceren. Ze zoeken daarvoor enerzijds mensen die zo’n typisch hek willen plaatsen langs hun erf, weide of moestuin. Anderzijds zijn ze ook op zoek naar schrijnwerkers die tegen betaling de poorten willen vervaardigen. Daarbij moeten de schrijnwerkers wel rekening houden met enkele voorschriften. De vekens werden origineel van eikenhout gemaakt, maar tegenwoordig maakt men ook gebruik van robinia, tamme kastanje en in mindere mate es of spar. Voor de authenticiteit is het wel

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

belangrijk dat het hout uit de Kempen afkomstig is. Van de drie types vekens zijn gedetailleerde technische tekeningen gemaakt. Die zijn beschikbaar via de website van het project. Oorspronkelijk werden hoofdzakelijk pen-en-gatverbindingen gebruikt, al komen ook zwaluwstaartverbindingen voor. Vanaf de negentiende eeuw werden ook smeedijzeren nagels gebruikt, meestal om het lattenwerk vast te zetten. Traditioneel werden ook geen metalen scharnieren gebruikt, als scharnier ge-

bruikte men wilgenbanden die het veken met de vekenpost verbonden (de paal waar het hek rond draait). Omwille van de authenticiteit vraagt men ook nu dat het scharnierwerk volledig uit hout gemaakt wordt.

Meewerken?

Schrijnwerkers uit de Kempen die graag willen meewerken aan de herintroductie van het veken kunnen contact opnemen met Jan Ostermeyer van Regionaal Landschap de Voorkempen vzw. Jan.OSTERMEYER@rldv.be www.rldevoorkempen.be

NIEUW

iRoof Voor een geïsoleerd keper-/spantendak in één arbeidsgang • Constructie en isolatie in één = tijdwinst. • Betere thermische prestaties, t/m U 0,12. • Dampopen = een gezonde bouwschil. • Keuzevrijheid ten aanzien van de binnenafwerking. • Leverbaar in projectspecifieke lengtes.

Sinds 1832

PARKETOLIE MILIEU Een doorlopende isolatieschil zonder koudebruggen

www.isobouw.be/iRoof

De beste parketolie om het natuurlijke en heldere uitzicht van hout te behouden en te verbeteren ■ Watergedragen impregnerende olie ■ Parket, trappen, houtwerk, werkvlakken ■ Zeer gemakkelijk aan te brengen zonder sporen van de verfrol, zonder te polieren ■ Natuurlijk mat uitzicht, behoudt de helderheid van het hout ■ Geolied parket klaar in 4U w w w.blanchon.nl

200878_ISOBOUW_iRoof_90x265mm_D02_001 1

06-10-20 11:15

WTCB

Welke toleranties gelden er voor glazen binnenwanden? In afwachting van de publicatie van de derde Technische Voorlichting met betrekking tot glazen binnenwanden en gehelen uit gehard glas, wordt er in voorliggend artikel dieper ingegaan op de fabricage- en plaatsingstoleranties die van toepassing zijn voor glazen binnenwanden. Bij glazen binnenwanden moet er doorgaans een onderscheid gemaakt worden tussen: • de dimensionale toleranties, die voornamelijk betrekking hebben op afwijkingen ten gevolge van de fabricage en de plaatsing van de glasproducten • de uitzichtscriteria, die in dit artikel evenwel niet aan bod

komen.

maker moet dus nagaan of er beantwoord wordt aan de in de referentiedocumenten vermelde vlakheidstoleranties (zie de overeenkomstige TV’s). Indien er – in functie van het type ondergrond – niet voldaan kan worden aan voormelde algemene TABEL A: Toelaatbare afwijkingen op de verticaliteit van de glazen wanden

1 Fabricagetoleranties

Er bestaan zowel toleranties voor de basisproducten (floatglas, gepolijst draadglas, getrokken glas, figuurglas, gewapend figuur glas, gewapend of ongewapend profielglas) als voor de verwerkte producten. Men vindt deze fabricagetoleranties terug in de betreffende productnormen.

2 Plaatsingstoleranties 2.1 TOLERANTIES OP DE ONDERGROND

Wanneer de opdrachtgever instaat voor de oplevering van de ondergrond, dan is het aan de glazenmaker om erop toe te zien dat deze laatste geschikt is om de wand volgens de regels van de kunst te plaatsen. Zo zou de algemene afwijking onder de lat van 2 m niet meer dan ± 5 mm mogen bedragen. De glazen TABEL B: Toelaatbare afwijkingen op de rechtheid van de profielen.

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Verschillende soorten niveauverschil tussen beglaasde elementen.

2.4 NIVEAUVERSCHIL TUSSEN BEGLAASDE ELEMENTEN

Wat de uitlijning van de beglazingen betreft, moeten de fabricagetoleranties op de dikte en de vlakheid van het glas normaal gezien gecombineerd worden met een uitvoeringsafwijking van ± 3 mm. Aangezien deze fabricagetoleranties in de praktijk doorgaans zeer klein zijn, hanteert men een globale afwijking van ± 3 mm. 2.5 SPELING TUSSEN BEGLAASDE ELEMENTEN

Het is aangeraden om tussen de vaste delen een speling van minstens 2 mm te laten. In de praktijk wordt deze bepaald door het type afdichting (bv. soepele voeg, voorgevormde voeg of geëxtrudeerd profiel). Bij wanden met volledig glazen deuren worden de volgende spelingen rondom de deuren aanbevolen: • verticale voegen: ≥ 3 mm • horizontale voegen: in totaal 10 mm (bij voorkeur als volgt verdeeld: 7 mm onderaan en 3 mm bovenaan).

TABEL C: Toelaatbare afwijkingen op de verticaliteit van de glazen wanden

tolerantie (bv. bij bedrijfsvloeren), dan zouden er bijkomende maatregelen getroffen moeten worden om de goede installatie van de wand te verzekeren. 2.2 VERTICALITEIT VAN DE WANDEN

Voor een courante verdiepingshoogte (± 2,50 m) bedraagt de maximale scheefstand van een glazen wand of van een van de randen ervan ± 6 mm voor de normale tolerantieklasse (klasse bij ontstentenis) en ± 4 mm voor de speciale tolerantieklasse (in het bestek voor te schrijven klasse). Bij grotere hoogtes is een bijkomende afwijking van ± 2 mm/m toegelaten (met een maximum van ± 20 mm). Voor een 4,50 m hoge wand is dus bijvoorbeeld een afwijking van ± 10 mm toegestaan. Als de wand ook een deur bevat, dan dient men erop toe te zien dat de goede werking van deze laatste niet in het gedrang komt. Tabel A geeft een overzicht van de toelaatbare afwijkingen op de verticaliteit van de wanden voor verschillende verdiepingshoogtes. 2.3 RECHTHEID VAN DE PROFIELEN

Wat de profielen betreft, dient men de toelaatbare fabricage afwijkingen (zie de norm NBN EN 12020-2 voor elementen uit aluminium) te combineren met de toelaatbare plaatsings afwijkingen. Deze laatste bedragen ± 2 mm/m. Tabel B op de volgende pagina geeft een overzicht van de combinatie van deze afwijkingen voor verschillende courant gebruikte profiellengtes.

Op deze spelingen zijn globale plaatsingsafwijkingen van ± 1 mm/m toegestaan. Tabel C geeft voor verschillende courant gebruikte profielhoogtes een overzicht van de toelaatbare afwijkingen op de speling tussen de beglaasde elementen. BRON: WTCB-Contact 2020/4

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Safety My Priority

Aantal lichte arbeidsongevallen daalt, aantal ernstige ongevallen blijft stabiel Ondanks alle technologische evoluties en het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen, blijft het vak van schrijnwerker een gevaarlijk beroep. Wie zijn hoofd er niet bij houdt, loopt de kans om zich te verwonden. Dat blijkt helaas ook uit de recentste cijfers van Fedris, het vroegere Fonds voor Arbeidsongevallen.

Fedris publiceert jaarlijks statistieken over de arbeidsongevallen in de private sector in België. Die cijfers zijn gegroepeerd per beroepsactiviteit. Omdat de bouw traditioneel een van de sectoren is met het meeste arbeidsongevallen, maakt Fedris ook nog aparte sectorfiches voor de bouw. Daarin worden de statistieken voor afzonderlijke bouwberoepen toegelicht. Ook over de schrijnwerkers bestaat er een afzonderlijke sectorfiche. De statistieken die hier besproken worden, hebben betrekking op het jaar 2018. De nasleep ervan (voornamelijk om te bepalen of een letsel blijvend is) werd opgevolgd tot december 2019. De ongevallen op de weg naar en van het werk zijn er niet in opgenomen, het gaat dus uitsluitend om de ongevallen op de werf of in het atelier.

Ernstige gevolgen

Uit onderstaande tabel blijkt duidelijk dat het aantal ongevallen met tijdelijke arbeidsongeschiktheid gestaag daalt. Jammer genoeg is dat niet het geval voor de ongevallen met (voorziene) blijvende ongeschiktheid. Dat aantal blijft nagenoeg constant.

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Anders geformuleerd: het aantal lichte ongevallen daalt jaar na jaar, maar het aantal ernstige ongevallen blijft constant.

Risicofactoren

Fedris houdt ook gegevens bij over de oorzaken van de ongevallen. Wanneer we kijken naar de oorzaken van de ongevallen met dodelijke afloop of blijvende ongeschiktheid tot gevolg, dan zien we dat valpartijen van hoogte op de eerste plaats komen (13% van het aantal ongevallen met dodelijke afloop of blijvende ongeschiktheid). Dat zal niemand verbazen, valpartijen vormen sinds jaar en dag het grootste risico in de bouw. Net daarom is het zo belangrijk om steeds te blijven hameren op het gebruik van (collectieve of individuele valbescherming) en het het respecteren van de procedures (niet werken op ladders, aanbrengen van afschermingen). Valpartijen van hoogte zijn misschien niet talrijk, maar ze hebben haast altijd heel zware gevolgen voor het slachtoffer. Op de tweede en derde plaats komen ‘ongecoördineerde, onbeheerste of verkeerde bewegingen’ (13 %) en ‘verlies van controle (geheel of gedeeltelijk) over een handgereedschap (al dan niet

gemotoriseerd) en over het met het gereedschap bewerkte materiaal’ (11 %). Ook dit is niet verbazend. Wanneer je bet een beitel uitschiet, kan je je hand kwetsen, en helaas zijn er anno 2020 ook nog steeds schrijnwerkers die met hun vingers in een zaag terechtkomen. Ook hier kan een goede opleiding veel leed voorkomen. De volgende risicofactor is het ‘verlies van controle (geheel of gedeeltelijk) over een voorwerp (dat wordt gedragen, verplaatst, gehanteerd enz.)’, met 6 %. Denk hierbij aan een deur of een meubel dat valt bij het uitladen en iemand verwondt, of een voorwerp dat van een stelling valt en op een voorbijganger belandt. Op plaats vijf komt tot slot het ‘bewegen van het lichaam met of zonder fysieke belasting (doorgaans leidend tot inwendig letsel) – niet gespecificeerd’ (6 %). Met andere woorden: een verkeerde beweging maken. Deze categorie is misschien wel het moeilijkst te voorkomen, al kunnen correcte hef- en tiltechnieken je al een flink eind op weg helpen. MEER INFORMATIE OVER VEILIG WERKEN IN DE BOUW VIND JE OP: www.safetymypriority.be

VERDELING VAN DE ONGEVALLEN VOLGENS DE GEVOLGEN ERVAN VOOR HET SLACHTOFFER DIE BEKEND ZIJN OP HET TIJDSTIP WAAROP HET JAARLIJKSE VERSLAG WORDT OPGEMAAKT. Aantal ongevallen per jaar

2014

2015

2016

2017

2018

Aantal ongevallen met tijdelijke ongeschiktheid

1.102

1.046

1.022

1.031

933

Aantal ongevallen met voorziene blijvende ongeschiktheid

227

220

241

228

232

Aantal ongevallen met dodelijke afloop

Totaal aantal ongevallen (zonder gevolg inbegrepen)

1.859

1.769

1.763

1.779

1.669

Bron: Fedris

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Dag van de Afwerking

Coronavirus dwarsboomt Dag van de Afwerking 2020 Is 13 echt een ongeluksgetal? Een mens zou het haast gaan geloven. Normaal gezien moest dit jaar de 13e editie van de Dag van de Afwerking plaatsvinden, maar het coronavirus heeft er anders over beslist. Er komt geen Dag van de Afwerking in 2020.

richting uit te gaan en waren de organisatoren vastbesloten om de beurs effectief te laten doorgaan. Maar plots gingen de cijfers van het aantal besmettingen weer de verkeerde richting uit.

De organisatoren Confederatie BouwAfwerking en BEWAP hebben al het mogelijke gedaan om de beurs dit jaar toch te laten plaatsvinden. Er was een systeem met tijdslots uitgewerkt, waarbij het aantal bezoekers kon beperkt worden en de toegelaten bezoekersaantallen niet zouden overschreden worden. De standen waren zo ingedeeld dat alle aanwezigen een vast parcours doorheen de hallen van Brussels Kart Expo moesten volgen en het aantal contacten zo veel mogelijk

De gevolgen lieten niet lang op zich wachten. Heel wat exposanten lieten weten dat ze de beurs dit jaar liever aan zich voorbij lieten gaan en haakten af. Een enquête onder de bezoekers bracht aan het licht dat ook dat de overgrote meerderheid van de bezoekers dit jaar zou passen.

beperkt werd. Uiteraard waren heel wat ontsmettingsmiddelen voorzien en zelfs de catering was volledig coronaproof gemaakt, zodat het beursbezoek toch gezellig zou blijven voor de bezoekers. Alles was dus voorzien om de veiligheid van de exposanten en bezoekers zo goed mogelijk te verzekeren, zonder afbreuk te doen aan de sfeer en gezelligheid die de beurs zo typeert. Tot begin september leek alles de goede

Ondanks al deze maatregelen komt er dit jaar geen Dag van de Afwerking.

Exposanten en bezoekers haken af

Daarbovenop kwam nog de onzekerheid over mogelijke verstrengde overheidsmaatregelen, plaatselijke quarantaines,… Alles samen genomen, leek het dus verstandiger om de stekker te trekken uit de editie van 2020 en de blik te richten op de editie van 2021, die naar alle waarschijnlijkheid wel gewoon zal kunnen plaatsvinden. Het was een moeilijke beslissing, maar in de huidige situatie zat er niets anders op.

Ook andere beurzen vallen weg

Twee andere organisaties van de Confederatie Bouw, Belgium Roof Day, de vakbeurs voor professionals uit de dakensector en Install Day, voor de installatiesector, waren eenzelfde lot beschoren. Ook deze vakbeurzen zullen dit jaar niet plaatsvinden. De nieuwe data voor de vakbeurzen zijn: • Install Day – 19/11/2021 • Dag Van De Afwerking – 23/11/2021 • Belgian Roof Day – 26/11/2021

Op naar 2021!

Niemand weet hoe de toekomst eruit ziet en hoe de coronasituatie zal evolueren, maar we duimen dat we in november 2021 wel onze beurzen kunnen organiseren. OP DE HOOGTE BLIJVEN? Dagvandeafwerking.be

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

DAG VAN DE AFWERKING 24 NOV 2020

G E CA

OPGE L E T - N C E L D! VRIJD NIEU WE D AG 23 ATUM NOVE ! MBER 2021

In het licht van Corona zullen we er alles aan doen om de veiligheid, gezondheid en welzijn van exposanten, medewerkers en bezoekers te garanderen. U wil kijken, ontmoeten en bijleren? Geen betere gelegenheid dan een vakbeurs en netwerkevent om alle nieuwe trends en technieken op het vlak van interieur en afwerking te ontdekken. Voor wie is het? Alle professionals die bezig zijn met afwerking. Van plaatser tot ontwerper.

Waar is het te doen? In de ruime hallen van de Brussels Kart Expo in Groot-Bijgaarden, van 9u30 tot 19u00. Wat valt er precies te beleven? Er zijn ruim 140 standen en een demotent. En je geniet er van een gemoedelijke sfeer met gratis buffetten en drank. Meer informatie en inschrijvingen als standhouder voor dit unieke evenement via steve.caufriez@confederatiebouw.be.

Dag van de Afwerking - Exposanten

Brandwerend glas, transparante beveiliging. Op vlak van brandwerendheid is België bij de strengste van de klas. Aan welke brandwerende eis in welk type gebouw moet voldaan worden staat beschreven in een Koninklijk Besluit. Bij ons is veelal een EI-classificatie vereist. Dit betekent dat het glas niet enkel vlamdicht (E) en/ of warmtestraling beperkend (EW) is, maar in geval van brand ook een thermische en visuele barrière geeft zodat mensen in alle rust en veiligheid kunnen evacueren. Hoe we testen en classificeren is vastgelegd in Europese normen, maar het veiligheidsniveau wordt nog steeds landelijk bepaald. AGC Pyrobel zorgt voor de ontwikkeling, productie en wereldwijde verdeling van zijn brandwerend glas. Het Pyrobel-gamma is uitstekend te combineren met andere prestaties

zoals thermisch en akoestisch comfort, inbraakwerenheid en bescherming tegen kogels. Aanvullend werd Pyrobel-T ontwikkeld, met unieke

TOPROCK – the Sound of Systainer Het nieuwste lid van de Festool soundfamilie luistert naar de naam TOPROCK. De krachtige Bluetooth-luidspreker werd in het deksel van de nieuwe Systainer³ geïntegreerd en verenigt zo alle voordelen van het Festool Systainer-systeem met een uit-

stekend hifi-geluid. Zowel op de werf, in de werkplaats als in de vrije tijd. Verantwoordelijk voor het hoogwaardige hifi-geluid zijn vier in het deksel aangebrachte krachtige neodymluidsprekers in combinatie met twee bassreflexsystemen die hun indruk-

lichttransmissie waarden en immense afmetingen. Neem contact: roeland.vanaelst@eu.agc.com

wekkende bass uit een slim ontworpen resonantiekamer halen. Het resultaat maakt veel indruk, ook op veeleisende oren: de nieuwe TOPROCK levert een kristalhelder en volumineus hifi-geluid. Wie in grote ruimtes muziek wil laten klinken, kan eenvoudig twee TOPROCK-luidsprekers met de smartphone koppelen en in een handomdraai van een ruimtevullend stereogeluid genieten. Dit wordt mogelijk gemaakt door de geavanceerde Bluetooth 5.0 standaard met TWS (true wireless stereo) technologie. De TOPROCK kan perfect muziek op zeer hoge geluidsniveaus aan. Dankzij de geïntegreerde accu houdt de nieuwe TOPROCK het op gemiddeld geluidsniveau tot wel 10 uur uit. Dat betekent een hele werkdag muziek. Via de geïntegreerde USB-uitgang kunnen externe apparaten eenvoudig opgeladen worden. www.festool.be

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Magnetude van Frager, een revolutionaire gepatenteerde technologie Iedere schrijnwerker die een voordeur plaatst, kent het probleem rond dilatatie. Zodra het warm en zonnig wordt, gaan voordeuren door de hitte uitzetten en kromtrekken in het deurkader, met alle gevolgen van dien. Gezien de populariteit van vleugeloverdekkende systemen is dat momenteel een groot probleem. Door dilatatie geraakt de voordeur vervormd en zit die vastgeklemd in zijn kader. Voor de schrijnwerker zit er niets anders op dan de volledige deur te gaan vervangen. Dat betekent de productie en plaatsing van een volledig nieuwe deur, dikwijls op eigen kosten. De R&D-afdeling van Harinck heeft daarvoor een unieke oplossing ontwikkeld: een vleugeloverdekkend systeem voor zowel aluminium als pvc werkt met deurpanelen die niet op het binnenpaneel worden verlijmd maar gemonteerd worden via het magneetprincipe: Magnetude. Dilatatie is met deze innovatie voorgoed verleden tijd: bij verwarming zet namelijk alleen de buitenzijde van de deur uit. Het binnenpaneel, waar de scharnieren en het slot op zitten, trekt niet krom, waardoor de deur niet meer zal knellen. Bovendien verloopt de plaatsing ook veel

sneller via dit systeem. Magnetude past op alle profielsystemen in zowel aluminium als pvc – en dat zowel eenzijdig (aan de buitenkant) als tweezijdig (binnen en buiten) vleugeloverdekkend. Terwijl het bij een klassiek verlijmd vleugel

opdeksysteem niet altijd mogelijk is om het deurblad met behulp van callageblokjes perfect te calleren, is dat bij deze technologie met magneet geen probleem. www.frager.be

STRIEBIG VERTICALE PANEELZAGEN MAKEN HET VERSCHIL. Maak kennis met het nieuwe type Control 18, een verticaal opdeelcenter van de premium klasse. NOBLESSE BENELUX N.V.

INDUSTRIEPARK - NERINGSTRAAT 2 B - 1840 LONDERZEEL

TEL.: +32 (0)52 30 09 81 FAX : +32 (0)52 31 94 13 www.noblesse.be info@noblesse.be

NIEUW optimalisatiesoftware, automatische beweging van de zaagbalk en labelprinter.

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Dag van de Afwerking - Exposanten

IsoBouw introduceert een revolutionaire dakisolatie IsoBouw heeft een opzienbarende nieuwe isolatie ontwikkeld voor hellende daken, genaamd iRoof. Het meest opvallende kenmerk van iRoof is dat de kepers al fabrieksmatig geïntegreerd zijn in de isolatielaag. Op deze wijze kan de constructie én isolatie in één arbeidsgang worden aangebracht. iRoof biedt u flexibiliteit, afwerkingsvrijheid en meer verwerkingsgemak. Met de doorlopende isolatielaag tussen de kepers en de tand-/groefverbinding voorkomt u koudebruggen en wordt het dak wind- en luchtdicht zonder plaatsing van een extra scherm. Het gevolg: Betere thermische prestaties en hogere energiebesparingen tegen lagere kosten. iRoof is een dampopen en constructief sterke, zelfdragende dakisolatie.

De platen zijn leverbaar in projectspecifieke lengtes tot 7,5 m in diverse U-waarde t/m 0,12 W/m²K (RD 8,3 m2K/W ). Aan de binnenzijde kunnen kabels en leidingen op eenvoudige wijze worden weggewerkt.

Vervolgens kunt u naar eigen keuze zelf invulling geven aan de verdere binnen afwerking, zoals bijvoorbeeld met gipsplaten. www.isobouw.be/iRoof

ISOVER lanceert upgrade online perfect dakdossier Sinds 1 januari 2020 moet elk dak in Vlaanderen voldoen aan de nieuwe Vlaamse dakisolatienorm. Maar wat heb je precies nodig om bij de (na-) isolatie van een dak tot een optimaal resultaat te komen? Het antwoord is te vinden op het gloednieuwe perfect dakdossier van ISOVER. Met het Suspente PlayGyp I-systeem biedt ISOVER een unieke all-in-one totaaloplossing aan, met als resultaat een maximaal comfort, hoge isolatiewaarden en optimale akoestische prestaties. Bovendien wordt de isolatie via het perfect dak-systeem tot maar liefst 25 procent sneller geplaatst. Meer weten over het perfect dak van ISOVER? Surf snel naar www.isover.be/perfectdak Bereken nu nog makkelijker het benodigde materiaal! Hoeveel materiaal heb je precies nodig om bij de (na-)isolatie van een hellend dak tot een optimaal resultaat te komen? Op onze website kan je dit vanaf nu op een nog eenvoudigere manier berekenen, zowel voor nieuwbouw als voor renovatie. www.dakisolatiecalculator.be

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Designed to work for you HeartFelt ® Baffles bieden ontwerpers en architecten een grensverleggend plafond van duurzaam materiaal met een robuuste structuur, zachte uitstraling, uitstekende akoestische eigenschappen en keuze uit diverse toepassingen.

The ceiling that had to be made

HeartFelt Baffles

“The

JOURNEY

continues”

Hunter Douglas Architectural Belgium Industriezone E17/1080 - Dijkstraat 26 - 9160 Lokeren T +32 (0)9 340 44 66 info@hunterdouglas.be - www.hunterdouglas.be ® Geregistreerd handelsmerk van Hunter Douglas - een HunterDouglas® product. © Copyright Hunter Douglas 2020.

20_____Adv HeartFelt® Baffles_186x128_NL+FR_BE.indd 1

28-09-20

10:54

Dag van de Afwerking - Exposanten

Verplaatsbare en esthetische wanden van JuuNoo In 2017 ontwikkelde het Kortrijkse bouwbedrijf JuuNoo een revolutionair draagsysteem voor lichte interieurwanden. De telescopische stalen modules verzekeren een ergonomische opbouw en dankzij de gepatenteerde Quickspan technologie, wordt een JuuNoo wand 7X sneller geïnstalleerd dan traditionele binnenwanden. Deze drastische tijdsbesparing laat professionele plaatsers toe meer marge te nemen zonder verhoogde kost voor hun klanten. Bovendien is de draagstructuur compatibel met alle gangbare afwerkingsplaten, zoals Unilin Clicwall en Gyproc. Afhankelijk van het gekozen afwerkingspaneel kan men werken met schroeven of JuuNoo-tapes. De voornaamste voordelen van deze JuuNoo-tapes zijn een nóg hogere plaatsingssnelheid en de eenvoud om de panelen los te maken en te

herbevestigen aan de structuur, zonder de wand zelf of de omgeving te beschadigen. Steeds meer vakmensen raken overtuigd van het esthetische

Nieuw: Rockfon Plafond Installatiekit Rockfon, leverancier van akoestische plafond- en wandoplossingen en onderdeel van de ROCKWOOL Group, introduceert de nieuwe Rockfon Plafond Installatiekit. Hiermee installeert elke vakman snel en eenvoudig zelf een systeemplafond. Nog niet eerder een plafondklus tot uitvoering gebracht? Met de uitgebreide handleiding, installatievideo en online calculator helpt Rockfon u op weg. De installatiekit bestaat uit één doos met alle benodigdheden voor een ophangsysteem van een plafond van 8,64 m². Dit komt overeen met één doos Rockfon plafondplaten van 60x60 cm. Bereken zelf het benodigde aantal dozen voor uw project en u kunt direct aan de slag. Het enige dat u naast de plafondplaten nog nodig heeft, zijn de bevestigingsmiddelen. Deze zijn afhankelijk van de

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

ondergrond, laat u hierover informeren bij de vakhandel.

Online calculator U start altijd met het symmetrisch uittekenen van het plafond. Gebruik hiervoor de online calculator op www.rockfon.be/installatiekit, vul de lengte en breedte van de ruimte in en u ontvangt met één druk op de knop een plattegrond op maat. U kunt ook gebruik maken van het rasterformulier in de bijgeleverde handleiding.

en verplaatsbare wandsysteem van JuuNoo. Download de technische brochure op JuuNoo.com/praktisch.

Verdere instructies voor de installatie zijn te vinden in de montagehandleiding en de installatievideo.

Makkelijk te transporteren Met een lengte van 2,4 meter neemt u de kit makkelijk mee in elke bedrijfsbus. U combineert de kit met de standaard Rockfon plafondplaten naar keuze van 60x60 cm en 2 cm dik. Kijk op www.rockfon.be/installatiekit voor meer informatie of neem contact op met de Rockfon Customer Service via info@rockfon.be of tel. 02 715 68 68.

Part of the ROCKWOOL Group

Rockfon Plafond Installatiekit • Eén kit met het complete ophangsysteem* • Combineert perfect met 60x60cm plafondplaten • Ideaal voor kleine tot middelgrote (renovatie)projecten • Past in elke bedrĳfsbus

NIEUW Monteer zelf eenvoudig een systeemplafond

Meer weten? Contacteer ons: Tel. 02 715 68 68 info@rockfon.be www.rockfon.be/installatiekit *Eén verpakking bevat muur-, hoofd- en dwarsproﬁelen, snelhangers goed voor 8,64 m2 en handschoenen. Plafondplaten en bevestigingsmiddelen zĳn niet inbegrepen.

Dag van de Afwerking - Exposanten

URSA: hellende daken isoleren met minerale glaswol Kwalitatieve isolatie van gebouwen is vandaag niet meer weg te denken. En als je weet dat een slecht geïsoleerd gebouw een derde van zijn warmte via het dak verliest, weet je dat dakisolatie bijzondere aandacht verdient. URSA biedt isolatie-oplossingen met minerale glaswol voor allerlei constructies. Als enige Vlaamse glaswolproducent produceert URSA minerale glaswol in een breed gamma van producten. Met een ruime stock en een productie volledig in eigen beheer reken je er als professional op flexibiliteit en een sterke service.

Isolatie met praktische voordelen Als doorontwikkeld product is de minerale glaswol van URSA gekend om zijn sterke thermische prestaties. Zowel voor binnen- als voor buitenisolatie. Maar er is meer. De unieke structuur en samenstelling van glaswol creëert een grote brandveiligheid en een akoestische demping. Zo helpt het mee aan de realisatie van een comfortabele en veilige woon- of werkomgeving.

daken URSA HOMETEC 32 en URSA HOMETEC 35. Deze onbeklede minerale wolplaat in rolvorm maakt een snelle en eenvoudige plaatsing mogelijk. Door ze af te werken met een lucht- en dampscherm uit de URSA SECO-lijn verzeker je je klant ook van een luchtdicht en schimmelvrij resultaat. Voor maximale isolatie en energiebesparing. Dat zijn alle materialen voor een geslaagde opdracht bij één professionele partner. Inclusief advies en nauwe opvolging van bestellingen. www.ursa.be

URSA HOMETEC In het ruime productenassortiment heeft URSA voor elke isolatieklus een passende oplossing. Zo is er voor hellende

SoudaFrame SWI brengt buitenschrijnwerk installeren en afdichten naar een hoger niveau Al in 2009 lanceerde Soudal met het Soudal Window System een systeemoplossing die beantwoordt aan de steeds strenger wordende EPB-eisen. Aandacht voor buitenschrijnwerk en de aansluiting errond zijn van cruciaal belang bij het realiseren van een lage-energiewoning. Het is dan ook hier dat Soudal zich op focust. Met de lancering van een intelligent prekadersysteem SoudaFrame SWI betreedt Soudal nu ook het domein van de installatie van buitenschrijnwerk. Het prekader, vervaardigd uit glasvezelversterkt kunststof, combineert niet alleen een slank design met een zeer hoog dragend vermogen. Het zorgt tegelijkertijd voor een bouwdetail, dat snel, eenvoudig en kwalitatief kan afgedicht worden en dit alles volgens de afdichtingsfilosofie van het SWS-model. Het SWS-model gaat uit van een afdichting op 3 niveaus. Dit wil zeggen weersbestendig (slagregen, uv en wind) afdichten aan de buitenzijde, thermisch en akoestisch isoleren in het midden en luchtdicht maken aan de binnenzijde. De SoudaFrame-profielen zijn beschikbaar in 4 varianten (90, 130, 160 en 200 mm), afhankelijk van de isolatiedikte, telkens met een lengte van 2,2 of 6 m.

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

Primeur Met de opening van het 24e International Passive House Conference ontving Soudal z’n allereerste erkenning van het befaamde PHi. Zowel de vloeibare luchtdichtingspasta, Soudatight LQ en SP, als het intelligent prekadersysteem SoudaFrame zijn vanaf nu beschikbaar in de Passive House component database. http://www.soudalluchtdicht.be/

Licht aan. Wand en plafond perfect.

De nieuwe PLANEX Langnekschuurmachine met LED verlichting. Dé revolutie in droogbouw door zijn ingebouwde LED lichtring en zijn exentrische schuurbeweging. De ingebouwde verlichting werkt als controlelamp en legt oneffenheden al tijdens het schuren bloot. U ziet wat u doet. Gemakkelijk naar een perfect resultaat zonder nabewerking.

Wij heten de nieuwe leden van onze federatie welkom

NV Aannemingen Bosschaert

8500

KORTRIJK

BVBA Aabik 2520 Oelegem

BVBA D.C. Construct

3118

ROTSELAAR

NV Aannemingsbedrijf Aertsse

2940

STABROEK

NV Grond- en Afbraakwerken G. en A. de Meuter

BVBA Smet Aannemingen

9130

BEVEREN

1740

TERNAT

BVBA Hannes J.

9420

ERPE-MERE

NV Gebroeders Dielis Slopingsbedrijf

2340

BEERSE

BVBA Buysse Afbraakwerken

9900

Eeklo

BVBA Baldewijns & Co

3511

HASSELT

NV I.K.P. Benelux

3290

DIEST

NV Aclagro 9032 GENT

BVBA Joosen Robin

2960

BRECHT

NV Devagro 8792 WAREGEM

NV General Industrial Assistance Cataro

9000

GENT

NV Hens 2990 WUUSTWEZEL

NV Adams Aannemingen

2340

BEERSE

NV Verhelst Aannemingen

8400

OOSTENDE

NV Aannemingsbedrijf Janssens L.

2840

RUMST

NV De Coster Dominique 3530 HOUTHALEN- HELCHTEREN

BVBA Van Gorp Frans

2275

LILLE

NV Martens Demolition Company

BVBA Guy Nooyens

2275

LILLE

BVBA Tmb Projects 2580 PUTTE

BVBA Cosmo 9200 DENDERMONDE BVBA Grondwerken Declercq

8760

MEULEBEKE

GENK

BVBA Asdemo 9831 SINT-MARTENS LATEM

BV Cayseele W. 9042 GENT

BVBA Nebo 2940 STABROEK

BVBA A.A.G. Nys

BVBA Omniworx 2630 AARTSELAAR

2480

DESSEL

NV Javemat 2030 ANTWERPEN

BVBA D & M Afgrotrans

9700

OUDENAARDE

NV Jan Stallaert

BVBA Van Gheluwe Grond- en Afbraakwerken

9800

DEINZE

NV Ddm Belgium

2550

KONTICH

BV Vdv Afbraakwerken

9820

MERELBEKE

BVBA De Ridder en Zonen

9260

WICHELEN

NV C.R.T.C. Belgium-Lataire

9800

DEINZE

BVBA Afbraakwerken Van Nieuwenhuyse

3221

HOLSBEEK

BVBA Rr Recycling

9042

GENT

BVBA Aclo & Co

9230

WETTEREN

BVBA Sloopwerken Covemacker

8890

MOORSLEDE

2870

PUURS-SINT-AMANDS

NV Mourik 2030 ANTWERPEN BVBA Robert Mathijssen

3990

PEER

NV Aannemingsbedrijf Princen

3890

GINGELOM

BVBA Lymar 2520 RANST BVBA A.G.B. Gagelmans

2990

WUUSTWEZEL

NV Lavagro 8930 MENEN NV Marc - Deneire Nv

8600

DIKSMUIDE

BVBA Wuyts Afbraakwerken

2240

ZANDHOVEN

BVBA Grondwerken Rovana

2570

DUFFEL

NV Jan Verheyen 2381 RAVELS BVBA Afbraakwerken Van Kempen

2170

ANTWERPEN

BVBA Dikkrie 2800 MECHELEN

3600

De Vlaamse Schrijnwerker • oktober 2020

BVBA Esma 8770 INGELMUNSTER BVBA Baele Philip

9630

ZWALM

BV Afbraakwerken Angelo de Clercq

9290

BERLARE

INTELLIGENT PREKADERSYSTEEM

PASSIVE HOUSE CERTIFIED X 3

SOUDAFRAME SWI

Voor het eerst in de geschiedenis van het PHi is een component succesvol getest op de vereisten van drie verschillende klimaatzones. Het SoudaFrame SWI prekadersysteem combineert een ijzersterk, maar slank design met een hoge thermische performantie. Ontdek alle voordelen op www.soudalluchtdicht.be.

SWI INSTALLATION

SOUDAL N.V. • EVERDONGENLAAN 18-20 • B-2300 TURNHOUT • BELGIË • TEL.: +32-(0)14 42 42 31 • WWW.SOUDAL.COM

000590-ADVERT

VENSTERMONTAGE EN -AFDICHTING PASSIVE HOUSE CERTIFIED

GROTE PROMOTIES OP EEN DEEL VAN ONZE PANEELZAGEN

kappa 590 e-motion kappa 550 e-motion kappa 400 x-motion

ZIE FOTO

K 700 S K 540 S

K4 perform ZIE FOTO K3 winner comfort

Promoties geldig van 01/10/20 t.e.m. 30/11/20

www.felder-group.be

WWW.DBSMACHINES.BE

www.felder-group.be

Bruggesteenweg 109c 8830 Hooglede-Gits

www.felder-group.be

+32 (0)51 70 54 66 info@dbs-machines.be