r e t e B Eten AANGEBODEN DOOR BETER VOOR IEDEREEN
December 2020
Tijd om te veranderen SOMMIGEN BESEFTEN AL LANG VOOR DE CRISIS VAN DE AFGELOPEN MAANDEN HET BELANG VAN EEN GEZONDE EN DUURZAME VOEDING. TOCH BLIJFT WAT OP HET BORD VAN DE GEMIDDELDE BELG LIGT ERG ONEVENWICHTIG. WAAROP WACHTEN WE OM ONZE LEVENSSTIJL TE VERANDEREN? Door de gezondheidscrisis kiezen steeds meer consumenten voor kwaliteitsvolle voeding. Zo ervaarden we de afgelopen maanden een echte rush op lokale producten, dichtbij geproduceerd en bij voorkeur van biologische oorsprong. Maar na de eerste lockdown en door de economische crisis gooiden we al snel onze goede gewoontes overboord en kochten we weer massaal goedkope producten. Die zijn misschien beter voor de portemonnee, maar niet echt voor de gezondheid van onszelf of onze planeet.
Tweestrijd
Er is een duidelijk onevenwicht tussen enerzijds voeding van superieure kwaliteit voor wie het zich kan veroorloven en anderzijds massaproductie voor de overgrote meerderheid waarvan de enige deugd de zeer lage prijs is. Deze druk op de prijzen heeft gevolgen op de velden en de boerderijen, waar voedsel (granen, zuivelproducten, vlees ...) met lagere voedingswaarde geproduceerd wordt. Dit valt moeilijk te rijmen met het streven naar een evenwichtige voeding. Het is hoog tijd om dit model te doorbreken en zo ons consumptiegedrag en onze keuzes opnieuw in overweging te nemen. Daarom ijveren sommigen ervoor om gezonde voeding voor zo veel mogelijk
mensen toegankelijk te maken. Volgens deze visie begint een gezond dieet bij goede dierenvoeding, die uiteindelijk de menselijke gezondheid beïnvloedt met een betere voedingsopname door ons lichaam.
Betere immuniteit
De gevolgen van deze productiekeuzes – die vandaag al gemaakt worden door wetenschappers, boeren en distributeurs zoals supermarkten – zijn talrijk. Door gericht te kiezen voor veevoeder met diverse gewassen zoals lijnzaad, tuinbonen en erwten en geen overmatig gebruik te maken van maïs en sojabonen, verbetert de gezondheid van de dieren en de kwaliteit van hun afgeleide producten. Vooral vlees, eieren en melk zijn rijker aan omega 3, waarvan het gunstige effect op de gezondheid bewezen is. Bepaalde voedingsmiddelen, zoals eieren of kaas, afkomstig van boerderijen die de planeet en het dierenwelzijn respecteren, zijn ook een uitstekende bron van vitamine D. Vitamine D versterkt de immuniteit van de mens en stimuleert mechanismen die voorkomen dat virussen binnendringen in onze cellen. Wetenschappers hebben hierop gewezen nadat het coronavirus op onze planeet opdook. Ten slotte
bieden deze kwaliteitsvoedselketens een eerlijke vergoeding aan de boeren. Hun werk wordt naar waarde geschat. De consument is een belangrijke speler in de verandering van gewoontes en mentaliteit. Om ons ervan bewust te worden dat deze veranderingen nodig zijn en tal van voordelen bieden, loont het de moeite om de gezonde, duurzame en betaalbare voeding te ontdekken.
10/1 Het onevenwichtige dieet van de Belg weerspiegelt zich in de verhouding van zijn dagelijkse inname van omega 6 en omega 3. Voor een goede gezondheid zouden we omega 6 en omega 3 moeten consumeren in een verhouding van vier tegen een. In België is deze verhouding echter tien tegen een, wat betekent dat we te veel omega 6 eten en niet genoeg omega 3. Een met omega 3 verrijkt dieet kan het evenwicht helpen te herstellen en heeft een zeer gunstig effect op onze gezondheid.
BETER VOOR IEDEREEN • 1
“Wat goed is voor de bodem en de dieren, is goed voor de mens” TER GELEGENHEID VAN DE TWINTIGSTE VERJAARDAG BLIKT OPRICHTER PIERRE WEILL TERUG OP DE OORSPRONG VAN BETER VOOR IEDEREEN, DAT DAGELIJKS STREEFT NAAR GOED, GEZOND EN DUURZAAM VOEDSEL MET BEWEZEN VOEDINGSKWALITEITEN, RESPECT VOOR DE BODEM EN ZORG VOOR DE DIEREN. Twintig jaar geleden ontstond op initiatief van landbouwingenieur Pierre Weill de Franse vereniging Bleu Blanc Cœur, in België beter bekend als Beter Voor Iedereen. Het gaat om een innovatieve en gezamenlijke visie die steunt op een landbouw die goed is voor de bodem, de dieren en de mens. “In de jaren ‘90 was de landbouw nog erg afhankelijk van soja-eiwitten afkomstig uit de Verenigde Staten en elders in de wereld. We wilden in de plaats daarvan lokale eiwitten telen om de link te leggen tussen de bodem en het dier”, herinnert Pierre Weill zich.
Wetenschappelijk bewezen
“We schakelden over op plantenzaden zoals vlas, koolzaad of luzerne, die veel minder chemische behandeling nodig hebben dan maïs en sojabonen. Het is dus in de eerste plaats veel beter voor de natuur, de biodiversiteit en de rijkdom van de bodem”, gaat Pierre Weill verder. Maar het was niet vanzelfsprekend om zowel boeren als consumenten voor dezelfde kar te spannen. “Door deel te nemen aan een onafhankelijke wetenschappelijke studie konden we aantonen dat melkkoeien die op deze manier gevoederd werden, vruchtbaarder waren.” Pierre Weill is ervan overtuigd dat deze wetenschappelijke benadering de basis moet zijn van een meer verantwoorde landbouw. Verdere onderzoeken (meer dan 400 tot nu toe en 5 klinische studies) bewijzen het verband tussen enerzijds een gezond dieet voor koeien, varkens en pluimvee en anderzijds een volwaardige voeding die de menselijke gezondheid ten goede komt. Zo ontdekten we dat dieren die op
2 • BETER VOOR IEDEREEN
deze manier werden gevoederd een betere natuurlijke immuniteit hadden, vooral dankzij omega 3, vitamine D3 enzovoort in hun metabolisme.” De positieve effecten op het menselijk lichaam voor de mechanismen van ontsteking, immuniteit en het voorkomen van zogenaamde welvaartsziekten (hart- en vaatziekten, kanker, diabetes enzovoort) worden vandaag wetenschappelijk erkend. Al deze voordelen maakten het mogelijk om de vereniging op te richten in 2000, op het moment dat Europa hard werd getroffen door gezondheidscrisissen zoals de dolle koeienziekte en de dioxinecrisis.
Nieuw dieet
“Je bent wat je eet, wordt weleens gezegd. Dat geldt ook voor wat de dieren eten. Als zij gezonde voeding krijgen, is dat goed voor de eindconsument: de mens”, legt Pierre Weill uit. Hij gelooft steevast in het concept van één unieke gezondheid. “De enige gezondheid is de duurzaamheid van de bodem, omdat het de diversiteit van gewassen bevordert en de chemische invloed beperkt. Vervolgens leven dieren door een gevarieerde voeding gezonder en hebben ze bijvoorbeeld minder antibiotica nodig. Ten slotte komt het de gezondheid van de mens ten goede dankzij de grotere voedingswaarde en omega 3-inname.” Welke effecten heeft voeding op onze gezondheid? “We voeren momenteel twee klinische onderzoeken uit om het verband tussen de manier waarop mensen eten en de effecten van COVID te analyseren.” “Voedsel gaat het coronavirus natuurlijk niet vernietigen, maar we zien dat landen waar het dieet rijker is aan omega 3 en
vitamine D3 (twee dierlijke voedingsstoffen die we samen op het bord terugvinden), beter resistent zijn tegen het virus”, besluit Pierre Weill. We kunnen zeggen dat gezond voedsel een dam opwerpt en onze immuniteit stimuleert.
In het veld
Deze aanpak is mogelijk dankzij de samenwerking van heel wat verschillende spelers in de voedselproductie: van veevoederproducenten tot distributeurs en boeren. Het vraagt om een gezamenlijke aanpak die kwaliteitsvol voedsel voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk maakt. Volgens deze visie worden in België dagelijks vlees en eieren met het Beter Voor Iedereen-label geproduceerd.
AANGEBODEN DOOR BETER VOOR IEDEREEN
Een heilzaam concept, voor ons bord én onze planeet HET LABEL ‘BETER VOOR IEDEREEN’ IS HET RESULTAAT VAN OVERLEG TUSSEN WETENSCHAPPERS EN BOEREN. DAT OVERLEG STARTTE IN FRANKRIJK, ZO’N TWINTIG JAAR GELEDEN, EN WAAIDE IN 2013 OVER NAAR BELGIË. ONDERTUSSEN KUN JE OOK IN ONS LAND VARKENSVLEES EN EIEREN KOPEN VAN NATUURLIJK GEVOEDE DIEREN, DIE ZORGEN VOOR EEN GEZONDERE VOEDING EN EEN POSITIEVE IMPACT OP HET MILIEU. HOE ZIT DAT PRECIES? In België bestaat Beter Voor Iedereen dus al zeven jaar. Jean van de Put, de huidige coördinator, raakte geïnteresseerd in de organisatie toen hij kwaliteitsmanager was bij Delhaize en programma's ontwikkelde om de voedingskwaliteit van hun producten te verbeteren. De ambities en de waarden van het project trokken hem over de streep. Beter Voor Iedereen is ontstaan uit de wens om in België vlees aan te bieden dat gezonder is en rijker aan omega 3. Voorlopig heeft het label alleen betrekking op varkensvlees en eieren. Maar het is de bedoeling dat ook heel wat andere sectoren – melk, rundvlees en gevogelte bijvoorbeeld – zich op korte termijn aansluiten bij het project.
Toevallige ontmoeting
De ontstaansgeschiedenis van de organisatie is trouwens best interessant. Het begon allemaal met een toevallige ontmoeting tussen een landbouwkundige, een arts en een landbouwer, drie mannen
Beter Voor Iedereen in België, dat betekent vandaag:
245
geëngageerde landbouwers
50
uit totaal verschillende werelden. Hun conclusie was zonneklaar: een betere voeding voor het dier zorgt ook voor een betere voeding voor de mens. Een gezonde bodem, gezonde dieren, gezonde mensen: het is allemaal met elkaar verbonden. En Beter Voor Iedereen heeft zich kunnen baseren op tal van wetenschappelijke studies om dit concept van een ‘unieke gezondheid’ te staven. Een concept dat steeds meer terrein wint, in alle lagen van de bevolking. In deze geest heeft de organisatie als logo de vlasbloem gekozen, een bloem die symbool staat voor het doorgeven van de voedingsstoffen van de planten op het veld naar de voederbak van het dier en daarna naar de mens.
spelers in de voedselketen die actief deelnemen aan dit initiatief
Naar een échte mentaliteitswijziging
producten, verkrijgbaar in alle Delhaize-winkels
Zo’n label invoeren gaat uiteraard niet vanzelf. Het is een heel avontuur om alle producenten, kwekers, landbouwers enzovoort bij elkaar te brengen. Tientallen spelers zetten zich elke dag in om de waarden van de organisatie uit te dragen en de consument gezondere producten te kunnen aanbieden. Er zijn, in absolute termen, meer dan dertig sectoren met zeer specifieke voorschriften: zuivelproducten, vis, rundvlees, noem maar op. Heel wat mogelijkheden dus om het aanbod in België binnen afzienbare tijd uit te breiden.
90
gezondheidsprofessionals die het label ondersteunen
70
30
miljoen eieren en 400.000 varkens per jaar
800
laboratoriumanalyses per jaar om de samenstelling van de producten te controleren
BETER VOOR IEDEREEN • 3
Als de dieren beter eten, eten wij ook beter EEN VAN DE BASISPRINCIPES VAN BETER VOOR IEDEREEN IS EEN BETERE VOEDING VOOR DE DIEREN. SPELERS IN DE VOEDSELPRODUCTIE KRIJGEN HULP OM HUN PRODUCTIEMETHODEN TE VERANDEREN, OM ZO TE STREVEN NAAR GEZONDERE MENSEN, GEZONDERE DIEREN EN EEN GEZONDERE PLANEET. Beter Voor Iedereen vraagt om een verandering in de voeding van de dieren en een regulering van alle betrokken sectoren. Samen met de veehouders en de voederfabrikanten, moeten we in de eerste plaats nadenken over de samenstelling van de diervoeders en de veehouders begeleiden tijdens de verschillende fokfases. Daarna is het de beurt aan de slachthuizen en vleesverwerkende bedrijven. Zij worden begeleid door de organisatie om ervoor te zorgen dat ze voldoen aan de resultaatverplichting, zodat de consument kan genieten van producten met echte nutritionele voordelen. Bij dit project zijn alle spelers betrokken.
geven van dierlijke eiwitten aan herbivoren vandaag algemeen gezien als een vergissing. Vaak kopen voederfabrikanten hun grondstoffen in alle uithoeken van de wereld, zonder stil te staan bij hoe ze verbouwd worden. Beter Voor Iedereen geeft de voorkeur aan producten die lokaal geproduceerd worden en blijft dus liever ver weg van producten uit andere continenten, waarvan we vaak niet eens het productieproces kennen.
Van de voederbak naar ons bord
Al deze spelers moeten zich uitgebreid bezinnen over voedsel in het algemeen. Als we vlees willen blijven eten, moeten we ons wel degelijk zorgen maken over wat onze dieren eten, zodat dit niet alleen een positief effect heeft op onze eigen gezondheid, maar ook op die van onze planeet. Om onze bodem niet uit te putten, hebben we lokale voeding nodig en moeten we voorrang geven aan gediversifieerde gewassen.
Voordelen van traditionele planten
Het doel van Beter Voor Iedereen is om de diversiteit in diervoeding te bevorderen met zaden van planten waarvan de voedingswaarde al bewezen is: lijnzaad, linzen, erwten, tuinbonen, luzerne enzovoort. Deze diversiteit leidt tot een bodem die minder veeleisend is op het vlak van agrarische grondstoffen, en dus gunstiger voor de diversiteit van de gewassen en van onze voeding.
Voorkeur voor lokale voeding
De voedermethodes op boerderijen verschillen van land tot land en van continent tot continent. Het debat hierover woedt in alle hevigheid. Zo wordt bijvoorbeeld het
4 • BETER VOOR IEDEREEN
Hoe het project Beter Voor Iedereen Delhaize wist te verleiden Bart Hermans, Senior Manager Fresh Meat bij Delhaize, legt uit waarom het bedrijf zijn schouders zette onder Beter Voor Iedereen. Waarom werkt u met het label Beter Voor Iedereen? “We willen alle schakels in de productieketen vruchtbaar met elkaar laten samenwerken, voor vlees en eieren van betere kwaliteit. Het is een gedeelde visie op hoe we kunnen produceren, zodat iedereen zich hier uiteindelijk in kan vinden: de producent, de verwerker én de consument.” Vanwaar de keuze voor varkensvlees en eieren? “In de eerste plaats zijn het dagelijkse massaconsumptieproducten die de basis vormen van vele bereidingen. We hebben ervoor gekozen om de kwaliteit van de producten die we aanbieden aan de consument naar een hoger niveau te tillen. Dit doen we door de prijs betaalbaar te houden en de kwaliteit te garanderen door een aantal middelen en resultaten te koppelen aan de productiemethode.” Hoe zit het met de lokale verankering? “De 245 producenten van eieren en varkensvlees, van wie er een aantal al meer dan zeven jaar betrokken zijn bij Beter Voor Iedereen, zijn verspreid over heel het land. Het zijn in zekere zin de buren van onze klanten, dus het gaat wel degelijk om lokale productie!”
AANGEBODEN DOOR BETER VOOR IEDEREEN
“Zorg voor een evenwichtig eetpatroon met goede voedingsstoffen” ZOWEL OMEGA 6- ALS OMEGA 3-VETZUREN ZIJN ESSENTIEEL VOOR ONZE GEZONDHEID. ONS LICHAAM PRODUCEERT ZE ECHTER NIET ZELF, DUS WE MOETEN ZE UIT ONS VOEDSEL HALEN. VOEDINGSDESKUNDIGE, MARIJKE VAN DER SCHUEREN LEGT UIT WAAROM. Wat is het verschil tussen omega 6- en omega 3-vetzuren? “Het zijn allebei meervoudig onverzadigde vetzuren, maar hun moleculaire structuur is anders. Idealiter zouden deze twee vetzuren in het lichaam worden aangetroffen, in een verhouding van vier op één (omega 6 versus omega 3). Maar over het algemeen consumeren we te veel omega 6 en niet genoeg omega 3. Omega 6-vetzuren zitten vooral in plantaardige oliën uit zonnebloemen, maïs- of soja, afkomstig van een weinig gediversifieerde landbouw en gebaseerd op intensieve monoculturen van soja en maïs. Omega 3 is moeilijker te vinden in onze voeding. Het zit echter in noten en vette vis, zoals zalm, makreel, sardines, haring en producten die speciaal verrijkt zijn met omega 3. Voor wie niet van vis of noten houdt, zijn er andere bronnen van omega 3 zoals lijn- en chiazaad, amandelen, boerenkool, spinazie en spruitjes. Ten slotte komen ze voor in producten met het Beter Voor Iedereen-label, zoals varkensvlees en eieren. Wist je trouwens dat eieren met dit kwaliteitslabel een van de enige zijn die Nutri-Score A krijgen?”
Hoe kunnen we voorzien in onze behoefte aan kwaliteitsvetzuren? “Het is heel belangrijk om gevarieerd te eten. Als algemeen advies geldt het gebruik van diverse oliën, twee keer vis op het weekmenu zetten en producten eten die verrijkt zijn met omega 3. Een mooi voorbeeld van een evenwichtig menu dat voorziet in je dagelijkse behoefte aan omega 3: granola met lijnzaad als ontbijt, een wrap met gerookte zalm en avocado ‘s middags, een portie noten als tussendoortje en ten slotte groenten die rijk zijn aan omega 3 (zoals boerenkool, spinazie of spruitjes) en varkensvlees van het Beter Voor Iedereen-label als avondeten. Ik raad zelfs aan om twee soorten groenten bij het avondeten te combineren, zoals champignons en gepureerde knolselderij.”
bewerkte voedingsmiddelen. Dit helpt om ons eetpatroon op lange termijn aan te passen, in tegenstelling tot een tijdelijke switch, bijvoorbeeld een dieet. Beter Voor Iedereen zet zich in voor een evenwichtig eetpatroon met gezonde producten voor mens en dier. Het kwaliteitslabel garandeert de kwaliteit van op het veld tot op het bord van de consument en met respect voor dieren en het milieu. Aan het voeder van varkens en legkippen worden zaden zoals vlas (die een grote hoeveelheid omega 3-vetzuren bevatten) toegevoegd. Dit supplement draagt bij tot een betere voedingskwaliteit en smaak van varkensvlees en eieren. Producten van Beter Voor Iedereen zijn niet alleen goed voor onze gezondheid maar dragen ook hun steentje bij tot het milieu.”
Wat maakt Beter Voor Iedereen zo goed voor onze gezondheid? “Als voedingsdeskundige raad ik aan om gevarieerd te eten, met gezonde en on-
Zijn producten van Beter Voor Iedereen duurder? “Het is belangrijk dat de producten voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk zijn. Daarom werken professionals samen met veehouders om een landbouwmodel te gebruiken dat qua prijs dicht bij het traditionele equivalent ligt. Die aanpak zit vervat in de uiteindelijke prijs. De boeren ontvangen een correcte vergoeding voor hun extra inspanningen, zoals de naleving van richtlijnen en strikte controles of de diversificatie van hun boerderijen.” Steun je het initiatief? “Ik sta volledig achter het concept van Beter Voor Iedereen. Het vertegenwoordigt de drie belangrijke pijlers van voedingsdeskundigen: verantwoorde landbouw die goed is voor dieren, kwaliteitsvolle voeding die goed is voor mensen en een kleinere ecologische voetafdruk die goed is voor de aarde. Een kwestie van gezond verstand!”
BETER VOOR IEDEREEN • 5
“Trots om gezonder vlees te produceren voor alle Belgen” DE BOEREN ACHTER HET BETER VOOR IEDEREEN-LABEL ENGAGEREN ZICH VOOR EEN LANDBOUW DIE DE GEZONDHEID VAN ZOWEL DIEREN ALS CONSUMENTEN VERBETERT. ZE KRIJGEN HIERBIJ STEUN VAN DE BELGISCHE TAK VAN DE FRANSE VERENIGING BLEU-BLANC-COEUR. DE GEBRUIKTE METHODES EN VOEDINGSWAARDEN VAN DE EINDPRODUCTEN MOETEN AAN BEPAALDE EISEN VOLDOEN. ZO VERBETERT DE KWALITEIT EN WORDEN DE GEWENSTE RESULTATEN BEREIKT IN DE HELE VOEDSELKETEN. Bart Vergote is een varkensfokker in hart en nieren uit Zedelgem. Hij houdt van zijn vak en werd partner van het Beter Voor Iedereen-label in 2014, toen het in België verscheen. Hij deelt graag zijn ervaringen over Beter Voor Iedereen. Hoe ben je lid geworden van Beter Voor Iedereen? “In 2014 hebben we de chirurgische castratie van biggen beëindigd op vraag van het merk Delhaize, waarmee we samenwerkten. Delhaize wilde ook varkensvlees produceren met het Beter Voor Iedereen-label. We deelden de principes van de vereniging en kozen ervoor om ons aan te sluiten bij het project. Hiervoor
hebben we de voeding van onze varkens tijdens hun groeiproces aangepast. We diversifiëren de gewassen die in het voeder worden gebruikt, zoals lijnzaad (rijk aan omega 3), om de dieren een betere immuniteit te geven en een balans te vinden tussen de essentiële onverzadigde vetzuren omega 3 en omega 6.” Draagt deze aanpak bij tot het welzijn van de dieren? “Ik stel inderdaad vast dat de gezondheidstoestand en het algemeen welzijn van de varkens verbeterde. Door onverzadigde omega 3-vetzuren en een vitamine E-supplement in te nemen, versterkt hun gestel en immuniteit. Er is ook een duidelijke verbetering van de voederconversie (de hoeveelheid krachtvoeder per kg vleesproductie, n.v.d.r.), hun groei en zelfs hun natuurlijke weerstand.”
Wat maakt de Beter Voor Iedereenaanpak zo bijzonder? “De vereniging vertegenwoordigt elke speler in de vee-industrie, zoals fokkers, veevoederleveranciers, slachthuizen, distributeurs, maar ook consumenten en gezondheidsdeskundigen of wetenschappers. Er zijn vertegenwoordigers uit elke fase in de voedselketen. Zo is het mogelijk om de nodige veranderingen en aanpassingen te bespreken en om ieders standpunten naar voren te brengen.” Heeft jouw inzet voor het label je inkomen verbeterd? “Dankzij de samenwerking tussen Beter Voor Iedereen en Delhaize ontving elke deelnemende boer ongeveer één euro meer per varken. Maar voor mij ligt de echte meerwaarde eerder in de verbetering die we in de fokkerij hebben waargenomen. De betere voederconversie en algemene gezondheidstoestand van de dieren, verhoogt over het algemeen ons inkomen. Ten slotte is het partnerschap en de gegarandeerde afzet bij Delhaize een echte troef. Op die manier krijg ik toegang tot de Belgische markt die relatief stabiel is en waar er maar zelden een overaanbod van varkensvlees is. Zo heb ik altijd een gegarandeerde afzet, terwijl de Belgische consumenten verzekerd zijn van lokaal vlees.” Weten de buren dat je vlees produceert voor de Belgische markt? Benadruk je deze troef? “We hebben een bord met het Beter Voor Iedereen-label geplaatst. Dat is goed zichtbaar vanop straat. Schoolgroepen brengen weleens een bezoek aan ons bedrijf. We lichten ons engagement toe aan onze bezoekers. Bovendien ben ik in mijn gemeente zeer actief op sociaal en politiek vlak. Ik heb dus heel wat mogelijkheden om onze inzet voor Beter Voor Iedereen te promoten. Ik deel graag wat ik doe op sociale media. Ik ben heel trots om gezonder vlees te produceren voor alle Belgen, vlees dat ze in hun plaatselijke supermarkt terugvinden.”
6 • BETER VOOR IEDEREEN
AANGEBODEN DOOR BETER VOOR IEDEREEN
Vijf traditionele planten voor een collectief welzijn DIEREN HEBBEN GEVARIEERDE EN UITGEBALANCEERDE VOEDING NODIG DIE ZOWEL LIPIDEN ALS PROTEÏNEN BEVAT, AANWEZIG IN VERSCHILLENDE ZADEN EN LOKALE PLANTEN. HET IS DAN OOK ESSENTIEEL OM HUN VOEDING IN EVENWICHT TE BRENGEN EN ZO PRODUCTEN AAN TE BIEDEN DIE GOED ZIJN VOOR DE MENS.
Lijnzaad
Lijnzaad is een echte aanwinst voor de bodem én voor de voeding. De plant vormt een goed alternatief voor traditionele gewasrotatie dankzij haar lage gevoeligheid voor ongedierte (slakken, bladluizen, …) en doordat ze niet in de smaak valt bij konijnen. Bovendien helpt ze schadelijke planten te bestrijden (kruisbloemigen, geraniums, …). In de dierenvoeding zorgt lijnzaad voor alfalinoleenzuur, een belangrijk omega 3-vetzuur dat mensen of dieren zelf niet kunnen produceren. Daarom is het interessant om dit gewas te promoten. Het omega 3-vet stimuleert een evenwichtige voeding voor varkens, gevogelte en zelfs koeien wanneer die het in de winter zonder vers gras moeten stellen.
Tuinbonen, lupine, erwten en alfalfa
Deze peulvruchten fixeren stikstof uit de lucht door een symbiose aan te gaan met de bodembacteriën. Dit kan de broeikasgassen en de vermesting van het grondwater (nitraatuitspoeling) substantieel terugdringen. Bovendien bevatten deze gewassen stuifmeel en nectar voor bestuivende insecten.
Tuinbonen en erwten
Zij vormen een bron van hoogwaardige eiwitten voor het dier en leveren een substantiële hoeveelheid energie.
Lupine
Lupine is het eiwitzaad dat de meeste eiwitten bevat en heeft bovendien een vetgehalte dat vergelijkbaar is met dat van koolzaad.
Alfalfa
Alfalfa is een plant die meer dan drie jaar vruchten voortbrengt. Ze kan direct begraasd worden in een plantenmengeling of gemaaid worden om te gebruiken in veevoer voor herkauwers. Alfalfa is rijk aan eiwitten, waardoor het een ideale plant is om lokale eiwitten te leveren. Zo is alfalfa goed voor 2,6 ton proteïnen per hectare, terwijl dit bijvoorbeeld voor soja maar 1,4 ton is. Een diversificatie van de oliehoudende gewassen in de bodem verlengt de rotatie van gewassen. Deze gewassen herstellen de kwaliteit van de bodemstructuur en activeren het leven in de bodem en de circulatie van voedingsstoffen, waardoor de bodem vruchtbaarder wordt. Op die manier stijgt niet alleen het rendement, maar wordt de bodem ook hersteld en zijn er veel minder middelen nodig om de gewassen te beschermen. Uiteindelijk is het de diversiteit aan grondstoffen die een gevarieerde, kwalitatief hoogwaardige en aan alle dieren aangepaste voeding mogelijk maakt.
» www.betervooriedereen.be
Vier tips om gezonde voeding te kiezen Is gezond en evenwichtig eten moeilijk? Helemaal niet. Met enkele goede gewoontes verbeter je zowel je voeding als jezelf. 1 Neem de tijd
Neem de tijd om een nauwkeurig boodschappenlijstje te maken (want ja, je vermijdt kant-en-klaarmaaltijden en kookt zelf). Kies de ingrediënten zorgvuldig uit. 2 Eet lokaal en seizoensgebonden
Lokale en seizoensproducten hebben geen duizenden kilometers per boot of vliegtuig afgelegd. Ontdek zelf hoe landbouwers uit jouw streek duurzaam werken en steun hen. 3 Kies voor labels
Sommige labels nemen de productkwaliteit heel ernstig, andere zijn puur op marketing gericht. Besteed speciale aandacht aan hun beloftes. Beter Voor Iedereen zet zich in voor een duurzame voedselketen. 4 Kijk verder dan de prijs
Voor een beetje meer geld eet je gezond volgens de belangrijkste voedingsprincipes: vijf stukken groenten en fruit per dag, drie tot vier zuivelproducten per dag, minder zout en suiker ... Door iets meer te investeren in evenwichtige voeding, dalen op termijn de gezondheidskosten.
BETER VOOR IEDEREEN • 7
we Aan tafel makerneld samen de we een? beter voor ieder ter voor n be eld van morge Wat als de wer Beter voor de mens. Zijn n? iedereen zou zij r voor het milieu immuniteit. Bete n zij , id he nd zo ge biodiversiteit. Met een grotere gezondheid ook, natuurlijk. n or de dieren, hu En ook beter vo ter voor iedereen, dus. En Be n. en hun welzij varkensvlees fel. Kies gewoon ta n aa iedereen’. dat begint or vo label ‘Beter t he et m en er en ei ilieu, de dieren ed is voor het m Beter Voor Het label dat go n Ontdek en steu en de mensen. ooriedereen.be rv te be e sit eb w Iedereen op onze
ze community.en.be) n o ij b n a a je it Steun ons en sululier terug op betervooriedere rm (vind ons steunfo