Stowarzyszenie Elektryków Polskich Centralny Ośrodek Szkolenia
BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY
AUDYT ENERGETYCZNY
i Wydawnictw
Data wydania 31-08-2010 Rok1 , Numer 2
NIE TYLKO BUDYNKI...
Ważne tematy: Menedżerowie muszą zdać sobie sprawę z faktu, że można obniżyć energochłonność . małe i średnie przedsiębiorstwa mogą występować do Agencji Rozwoju Przemysłu o pożyczki na realizację inwestycji poprawiających efektywność energetyczną. Celem audytu elektroenergetycznego jest umożliwienie obniżenia kosztów zakupu i użytkowania energii elektrycznej LED Roczne oszczędności energii: 39 055,50 PLN Dyrektywa w sprawie efektywności energii i usług energetycznych wzywa państwa członkowskie do zmniejszenia zużycia energii przez odbiorców końcowych o 9% do 2016 r.,
W
ostatnim numerze Biuletynu obszerny artykuł poświęciliśmy audytowi budynków przemysłowych. Tymczasem energia zużyta na ogrzewanie takich budynków jest tylko niewielkim składnikiem całej energii niezbędnej dla działalności zakładu przemysłowego. Podstawowym jej odbiorcą jest sam proces produkcyjny. Racjonalne zużycie energii przez przedsiębiorstwo jest sposobem na obniżenie kosztów produkcji i zwiększenie jego konkurencyjności na rynku. Audyt energetyczny jest skutecznym narzędziem ograniczania energochłonności zakładu przemysłowego. Polega on przede wszystkim na:
rozpoznaniu obszarów, w których następuje utrata energii,
oszacowaniu potencjału oszczędności, wskazaniu kierunku działao dla ograniczenia zużycia energii. Warunkiem powodzenia jest zawsze wsparcie ze strony kierownictwa zakładu.
W tym numerze: Nie tylko budynki...
1
Informacja prasowa Agencji Rozwoju Przemysłu S.A.
2
Piorunem w styropian.
3
Graniczne wartości współczynników przenikania ciepła.
4
Audyt elektroenergetyczny.
5
Światło przyszłości.
7
Efektywność energetyczna, alternatywne źródła energii, racjonalizacja zużycia energii.
8
COSiW w nowej szacie. Targi
9
Formularz zamówienia
10
A
udyt przemysłowy można przeprowadzid w dwojaki sposób: własnymi siłami zakładu (audyt wewnętrzny). Wymaga on posiadania odpowiednio przygotowanej kadry i wyposażenia, ale nie stwarza ograniczeo związanych z poufnością danych dotyczących procesów produkcyjnych, a ponadto osoby przeprowadzające audyt mają stały i nieograniczony dostęp do instalacji produkcyjnych.
J
eśli przeprowadzenie audytu własnymi siłami zakładu nie jest możliwe, warto zatrudnid firmę audytorską i przeprowadzid tzw. audyt zewnętrzny. Dobre firmy tego rodzaju dysponują nowoczesnym sprzętem pomiarowym i najwyższej klasy specjalistami. Badania będą mogły byd przeprowadzane tylko w określonych ramach czasowych, a przeanalizowanie zagadnieo ściśle związanych z technologią może przysporzyd pewnych trudności. Ale spojrzenie „z zewnątrz”, zwrócenie uwagi na obszary wykorzystania energii, które nie były dotąd rozważane może okazad się bezcenne.
P
odstawą jednak poprawy efektywności energetycznej w przedsiębiorstwie jest zwiększenie świadomości kadry zarządzającej w tej dziedzinie. Menedżerowie muszą zdad sobie sprawę z faktu, że można obniżyd energochłonnośd i że potencjał tej obniżki jest naprawdę duży. Nie musi przy tym wcale wiązad się z wysokimi kosztami wprowadzenia. Usprawnienie procesu zarządzania energią, zmiana dostawcy, renegocjacja umów z dostawcą i wzmocnienie procesu kontroli operacji technologicznych, to działania beznakładowe. Można podjąd także niskonakładowe działania, np. zastosowanie dodatkowego wyposażenia. Przy modernizacji całego procesu technologicznego trzeba się już liczyd z wysokimi nakładami. Ale i to może okazad się opłacalne. Dzięki pomocy finansowej i różnego rodzaju dotacjom, w innych krajach europejskich w ciągu ostatnich dziesięciu lat osiągnięto znaczną poprawę efektywności energetycznej - nawet powyżej 30% oszczędności energii w wielu sektorach. h.s.k
AUDYTOR ENERGETYCZNY BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY
Str. 2
INFORMACJA PRASOWA AGENCJI ROZWOJU PRZEMYSŁU S.A. Efektywne i racjonalne gospodarowanie energią Warszawa, 15 czerwca 2010 r.
Od czerwca małe i średnie przedsiębiorstwa mogą wystę-
Spłata pożyczki może następowad w okresie do 48 miesięcy, a jej oprocentowanie wyliczane jest na podstawie stopy bazowej określanej przez Komisję Europejską (w czerwcu 2010 r. wynosi ona 4,49 %). Oprocentowanie bazowe jest
powad do Agencji Rozwoju Przemysłu o pożyczki na reali-
powiększone o marżę, która zgodnie z komunikatem Komisji
zację inwestycji poprawiających efektywnośd energetycz-
Europejskiej ustalana jest indywidualnie dla każdego projek-
ną.
tu w zależności od sytuacji finansowo-ekonomicznej wnio-
Pożyczki mogą byd przeznaczone na inwestycje prowadzą-
skodawcy oraz proponowanych zabezpieczeo i powinna
ce do zmniejszenia zużycia energii w procesach produkcyj-
wynosid od 1% do 4%.
nych oraz zwiększenia udziału energii odnawialnej i energii
Zabezpieczeniem pożyczki może byd hipoteka na nierucho-
pozyskiwanej z odpadów lub ciepła odpadowego.
mości, przewłaszczenie lub zastaw rejestrowy na środkach
Regulamin funduszu uwzględnia m.in. inwestowanie w wy-
trwałych lub zapasach, zastaw na udziałach, cesja z kontrak-
sokosprawne silniki i napędy elektryczne, energooszczędne
tu, pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem banko-
systemy oświetlenia i systemy sprężonego powietrza.
wym lub weksel in blanco w wysokości nie niższej niż 150 %
W zakresie wykorzystania ciepła uwzględnione są kotły do
kwoty udzielanej pożyczki.
wytwarzania pary, odwadniacze i energooszczędne systemy
W przypadku dużego ryzyka projektu zgłoszonego przez
gospodarowania parą oraz systemy skojarzonego wytwarza-
przedsiębiorcę Agencja Rozwoju Przemysłu może wymagad
nia ciepła i energii elektrycznej.
dodatkowych zabezpieczeo. Koszty ustanowienia i zwolnie-
Pożyczki przeznaczone mogą byd również na zakup syste-
nia zabezpieczeo ponosi pożyczkobiorca.
mów zarządzania środowiskiem oraz systemów oznakowao
O pożyczkę mogą strad się przedsiębiorstwa o stabilnej sytu-
ekologicznych, związanych z ochroną środowiska przed ne-
acji finansowej. Pożyczki nie mogą byd udzielane przedsię-
gatywnymi skutkami produkcji i zużycia energii a także na
biorcom znajdującym się w trudnej sytuacji lub pozostają-
zakup narzędzi, urządzeo i systemów informatycznych służą-
cym w okresie restrukturyzacji prowadzonej z wykorzysta-
cych poprawie efektywności energetycznej i racjonalnemu
niem pomocy publicznej.
zarządzaniu energią.
Pożyczki będą udzielane ze środków funduszu zarządzanego przez ARP S.A. na podstawie porozumienia zawartego z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości S.A. Poprawa efektywności energetycznej polskiej gospodarki jest pierwszym z sześciu priorytetów określonych w rządowym dokumencie „Polityka energetyczna Polski do 2030 roku". Uruchomienie przez Agencję Rozwoju Przemysłu S.A. funduszu pożyczkowego mającego na celu finansowanie
W regulaminie funduszu pożyczkowego ARP uwzględnione jest także wykonywanie audytów energetycznych projektów
inwestycji poprawiających efektywnośd energetyczną służy realizacji tej polityki.
technicznych prowadzących do realizacji przedsięwzięd po-
Więcej informacji na stronie internetowej ARP S.A. –
prawiającego efektywnośd energetyczną oraz finansowanie
www.arp.com.pl.
innych działania prowadzących do zmniejszenia zużycia energii i kosztów energii u pożyczkobiorcy. O udzielenie pożyczki mogą występowad mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. Maksymalna wielkośd pożyczki wynosi 300 tys. zł, a wkład własny nie może byd niższy niż 10 % wnioskowanej kwoty.
Nowe Pozycje w ofercie sklepu Idealne narzędzie dla projektanta, inspektora nadzoru, wykonawcy Czytniki tekstu z normami, ustawami, poradnikami, katalogami w wersji elektronicznej
-50%
Wszystkie potrzebne pozycje w jednej małej obudowie. Internet, odręczne notatki, schematy, zdjęcia.
RAZEM Z CZYTNIKIEM OTRZYMUJESZ NORMY SEP ZA POŁOWĘ CENY !!
AUDYTOR ENERGETYCZNY BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY
Str. 3
PIORUNEM W STYROPIAN OCIEPLANIE BUDYNKÓW WYPOSAŻONYCH W LPS
W
związku z nieprawidłowościami, jakie występują przy ocieplaniu budynków wyposażonych w urządzenia piorunochronne, a w szczególności – przy pokrywaniu tych urządzeo styropianem, uznaje się za niezbędne zwrócenie uwagi zainteresowanych Osób i Instytucji na następujące kwestie: 1. Od szeregu lat dokonywane jest w Polsce pokrywanie ścian budynków styropianem w celu ich ocieplania. Chociaż jest to uregulowane odpowiednimi przepisami, to nie może dotyczyd obiektów wyposażonych w urządzenia piorunochronne, a w szczególności pokrywania tych urządzeo styropianem, gdyż istnieją ku temu istotne przeciwwskazania i nie ma żadnych uregulowao prawno-normatywnych w tej sprawie. Próby objęcia jej postanowieniami aktualnej normy ochrony odgromowej PN-EN 62305-3, dotyczącymi przewodów odprowadzających (p. 5.3.4) i zacisków probierczych (p. 5.3.6), są oparte na nieprawidłowej interpretacji tych postanowieo. 2. Chcąc ocieplad budynki w sposób bezkolizyjny z zasadami ochrony odgromowej, należy istniejące przepisy o ocieplaniu budynków dostosowad odpowiednio do tych zasad. Niestety obecnie upowszechniła się karygodna praktyka pokrywania urządzeo piorunochronnych styropianem przez ekipy budowlane bez udziału specjalisty z zakresu ochrony odgromowej. Co gorsza odbiór robót związanych z ocieplaniem budynków jest dokonywany przez inspektorów nadzoru budowlanego, którzy również nie mają odpowiednich kwalifikacji z tego zakresu. Rezultatem jest niedopuszczalne pogorszenie warunków środowiskowych urządzenia piorunochronnego, a nawet dewastacja jego elementów (głównie zacisków probierczych), i poważne utrudnienie w dokonywaniu czynności eksploatacyjnych (głównie przeglądów okresowych). Warunki środowiskowe mają charakter zarówno termiczny, jak i wilgotnościowy, i jak wynika z doświadczeo, wilgod pod styropianem stanowi problem nie tylko dla urządzenia piorunochronnego, ale również dla samego budynku. 3. Wobec istnienia poważnych zastrzeżeo pod adresem pokrywania urządzeo piorunochronnych styropianem, należy zdecydowanie i bezzwłocznie zaniechad ocieplania budynków bez demontażu urządzenia piorunochronnego i ponownego jego zainstalowania zgodnie z postanowieniami aktualnej serii norm PN-EN 62305. Zewnętrzne urządzenie piorunochronne, jak sama nazwa wskazuje, powinno byd układane na zewnątrz budynku, który w normalnych warunkach powinien byd projektowany tak, by nie wymagał późniejszego ocieplania. W myśl postanowieo PN-EN 62305-3, projektowanie i wykonywanie urządzenia piorunochronnego powinno byd realizowane przez właściwego specjalistę równocześnie z projektowaniem i wykonywaniem samego budynku. 4. Do czasu wydania odpowiednich normatywnych należy:
uregulowao
prawno-
- zakazad dokonywania robót ocieplających przez ekipy budowlane bez udziału specjalisty z zakresu ochrony odgromowej; - do odbioru robót ocieplających budynki z urządzeniami pioru-
nochronnymi dopuścid jedynie inspektorów nadzoru budowlanego dysponujących kwalifikacjami z zakresu ochrony odgromowej; - zapewnid łatwy dostęp do przewodów odprowadzających w celu dokonywania (nie rzadziej niż co 2 lata) okresowych przeglądów, lub stworzyd możliwośd łatwego przeprowadzania pomiaru ich ciągłości galwanicznej; - stworzyd właściwe warunki termiczne wokół przewodów odprowadzających, tj. zwiększyd stosownie ich średnicę (nawet do 12 mm) i zapewnid tam właściwe warunki przeciwwilgociowe tj. wyeliminowad możliwośd zalegania wilgoci lub radykalnie zwiększyd odpornośd na korozję samych przewodów oraz elementów służących ich łączeniu i mocowaniu; - zapewnid prawidłowe (zgodne z PN-EN 62305-3) usytuowanie i wykonanie rozłączalnych zacisków probierczych. 5. Żadne rurki, korytka, czy listwy osłaniające nie mogą byd uznane za substytut, któregoś z wymienionych wyżej środków zaradczych. Przedstawiając powyższe, wyrażamy nadzieję, że zewnętrzne urządzenia piorunochronne w ocieplanych budynkach będą instalowane prawidłowo przez specjalistów z kwalifikacjami z zakresu ochrony odgromowej. Prof. dr hab. inż. Zdobysław Flisowski Przewodniczący Polskiego Komitetu Ochrony Odgromowej
AUDYTOR ENERGETYCZNY BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY
Str. 4
GRANICZNE WARTOŚCI WSPÓŁCZYNNIKÓW PRZENIKANIA CIEPŁA Wartości współczynnika przenikania ciepła U ścian i stropodachów , obliczone zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi obliczania oporu cieplnego i współczynników przenikania ciepła, nie mogą byd większe niż wartości U (max). Określa je załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 1 stycznia 2009r. „Wymagania izolacyjności cieplnej i inne wymagania związane z oszczędnością energii”. Wybrane wartości przedstawiono w poniższej tabeli. Warto zauważyd, iż dla większości budynków w naszym kraju, wartości współczynnika przenikania ciepła U, znacznie odbiegają od wartości granicznych U (max). A przecież Polskie Normy i tak są bardzo łagodne. Wytyczne dla projektantów domów np. w Szwecji różnią się od polskich dośd wyraźnie – wartości U ściany 0,19 W/( m2xK) (na razie w Polsce 0,30), dach 0,13 W/( m2xK) (na razie w Polsce 0,25), podłoga nad piwnicą 0,15 W/( m2xK) (na razie w Polsce 0,45).
Niektóre wartości U(max) według obowiązujących w Polsce przepisów Rodzaj przegrody i temperatura w pomieszczeniu
Budynek mieszkalny i
Budynek użyteczności publicznej
Budynek produkcyjny, magazynowy, gospodarczy
U(max) *w/(m2 x K)+
U(max) *w/(m2 x K)+
0.30
0.30
1.8
0.80
0.65
2.6
Ściany wewnętrzne między pomieszczeniami ogrzewanymi a nieogrzewanymi, klatkami schodowymi, korytarzami
1.00
1.00
1.00
Stropy nad nieogrzewanymi piwnicami
0.45
0.45
0.80
Okna (z wyjątkiem połaciowych), drzwi balkonowe w I, II, III strefie klim.
1.8
1.8
1.9
w IV, V strefie klim.
1.7
Drzwi zewnętrzne wejściowe
2.6
zamieszkania zbiorowego U(max) *w/(m2 x K)+
Ściany zewnętrzne przy ti >16oC przy ti <16oC
1.7
2.6
2.6
1. PN-EN ISO 13789:2001: Właściwości cieplne budynków - Współczynnik strat ciepła przez przenikanie Metoda obliczania 2. PN-EN ISO 6946:2004: Komponenty budowlane i elementy budynku - Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła - Metoda obliczania 3. PN-EN ISO 10211-1:2005: Mostki cieplne w budynkach - Obliczanie strumieni cieplnych i temperatury powierzchni - Częśd 1: Metody ogólne + Ap1:2006 4. PN-EN ISO 10211-2:2002: Mostki cieplne w budynkach - Obliczanie strumieni cieplnych i temperatury powierzchni - Częśd 2: Liniowe mostki cieplne 5. PN-EN ISO 14683:2001: Mostki cieplne w budynkach - Liniowy współczynnik przenikania ciepła - Metody uproszczone i wartości orientacyjne 6. PN-EN ISO 10456:2004: Materiały i wyroby budowlane - Procedury określania deklarowanych i obliczeniowych wartości cieplnych 7. PN-EN 12524:2003: Materiały i wyroby budowlane - Właściwości cieplno-wilgotnościowe - Tabelaryczne wartości obliczeniowe 8. PN-EN ISO 10077-1:2006 (U): Cieplne właściwości użytkowe okien, drzwi i żaluzji - Obliczanie współczynnika przenikania ciepła - Częśd 1: Postanowienia ogólne
Szukaj na Świętokrzyskiej 14
ilość ciepła, w W, przenikającą w warunkach ustalonych przez 1 m2 powierzchni rzutu przegrody w kierunku głównego strumienia ciepła (ściany, dachu, stropodachu, okna, drzwi), przy jednostkowej różnicy temperatury
AUDYTOR ENERGETYCZNY BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY
Str. 5
AUDYT (ELEKTRO)ENERG (ELEKTRO)ENERGETYCZNY ETYCZNY AUTOR PREZENTUJE AUDYT ENERGETYCZNY PRZEDSIĘBIORSTWA UKIERUNKOWANY NA ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ, NAZYWAJĄC GO AUDYTEM ELEKTROENERGETYCZNYM
P
rzedsięwzięcia skutkujące poprawą efektywności energetycznej, rozumianej, jako optymalizacja zużycia energii elektrycznej, mająca miejsce na etapie wytwarzania, przesyłu, dystrybucji lub koocowego zużycia tej energii, spowodowana zmianami technicznymi, technologicznymi, zmianami zachowao i zmianami ekonomicznymi, zapewniającymi identyczny lub wyższy poziom komfortu lub świadczonych usług są, zdaniem autora, niedocenianym obszarem, któremu należy przyjrzed się z najwyższą uwagą. Efektywnośd energetyczna w zdecydowanej większości przypadków kojarzy się z efektywnością energetyczną budynków, a jeszcze częściej zagadnienie zawężane jest do budynków mieszkalnych. Potencjał oszczędności energii w budynkach określa ich charakterystyka energetyczna, czyli ilośd energii niezbędnej do zapewnienia w budynku właściwego ogrzewania, wentylacji, ewentualnego chłodzenia, przygotowania ciepłej wody i oświetlenia pomieszczeo. Uzyskanie lepszej charakterystyki nie może byd osiągane kosztem pogorszenia warunków użytkowania w zakresie komfortu cieplnego, jakości powietrza lub oświetlenia.
W
obiektach przemysłowych, niezależnie od powyższego, energia, w tym energia elektryczna zużywana jest głównie do celów produkcyjnych. Nie wdając się w szczegółowe rozważania, na potrzeby niniejszego artykułu, niejako dla przypomnienia należy wspomnied, że do pomiaru efektywności wykorzystuje się cząstkowe, syntetyczne wskaźniki produktywności wykorzystania zasobów. Efektywnośd można identyfikowad w ujęciu ex post i ex ante. Ocena ex post dokonywana jest po zakooczeniu realizowanego programu, a jej głównym celem jest zdefiniowanie jego długotrwałych efektów, w tym wielkości zaangażowanych środków, skuteczności i przede wszystkim efektywności. Głównym celem tej oceny jest przede wszystkim dostarczenie informacji na temat długotrwałych efektów, powstałych w wyniku wdrażania danych działao, wraz ze sformułowaniem wniosków dotyczących ich dalszego kierunku. Ocena ex-ante ma na celu określenie zapotrzebowania na konkretne działanie przeprowadzone przed jego wdrożeniem. W skrócie: obliczając efektywnośd ex ante szacuje się przewidywane efekty przy zaangażowaniu określonych środków, czasu. Efektywnośd ex post dotyczy określania rezultatów konkretnych działao. Do oceny efektywności stosuje się analizę wskaźnikową. Dla zidentyfikowania obszarów działalności przedsiębiorstwa, w których istnieją możliwości poprawy efektywności energetycznej, ich sparametryzowanie oraz zalecenie konkretnych rozwiązao (technicznych, organizacyjnych, formalnych) wraz z określeniem poziomu ich opłacalności oraz okresu zwrotu warto pokusid się o przeprowadzenie audytu elektroenergetycznego.
P
rofesjonalnie przeprowadzony audyt elektroenergetyczny daje możliwośd uzyskania obszernego, wiarygodnego opracowania, określającego zakres i parametry techniczne oraz ekonomiczne ewentualnego przedsięwzięcia naprawczego, wraz z rekomenda-
cjami dla rozwiązania optymalnego, którego realizacja przyczyni się do faktycznego obniżenia kosztów zużycia energii elektrycznej w audytowanych obiektach. Audyt elektroenergetyczny winien obejmowad w szczególności analizę dokumentów handlowych związanych z zakupem energii elektrycznej, w tym faktur za energię elektryczną, umów sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji (przesyłowych), obowiązujących taryf i cenników za energię elektryczną i jej dystrybucję (przesył). Nie mniej istotna jest analiza dokumentów technicznych związanych z zasilaniem w energię elektryczną, jej wewnętrznym rozdziałem i odbiornikami, a w szczególności schematów jednokreskowych układów zasilania i rozdziału energii, doboru urządzeo elektrycznych i elektroenergetycznych oraz ich powiązao z rozdzielnicami i podrozdzielnicami, reżimów pracy tych urządzeo i innych wynikających ze specyfiki obiektu. Wizja lokalna obiektów pod kątem infrastruktury technicznej związanej z zasilaniem w energię elektryczną, jej wewnętrznym rozdziałem i odbiornikami, a w szczególności zapoznanie się z pomieszczeniami rozdzielni, z maszynami i urządzeniami zastosowanymi w obiekcie, jak i z samym obiekcie, poznanie wykorzystywanych technologii pod kątem ich wpływu na wykorzystanie energii elektrycznej to nieodzowna, główna częśd audytu elektroenergetycznego. Całości winien dopełnid protokół koocowy, zawierający wnioski pokontrolne i zalecenia dotyczące działao służących optymalizacji kosztów zakupu energii elektrycznej wykorzystywanej na potrzeby obiektu przemysłowego.
W
szyscy użytkownicy energii elektrycznej, w nomenklaturze przedsiębiorstw energetycznych zwani użytkownikami lub klientami koocowymi, niezależnie od celu czy metod jej wykorzystania, a w szczególności:
właściciele nieruchomości: obiektów przemysłowych i komercyjnych,
właściciele obiektów nieprzemysłowych; szpitali, hoteli, obiektów handlowych, użytkowych,
zarządcy nieruchomości, przedstawiciele sieci handlowych, przedstawiciele spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych,
deweloperzy, o ile jeszcze nie przeprowadzili podobnych działao, winni rozważyd w najbliższej przyszłości przeprowadzenie takiego audytu. Audyt elektroenergetyczny, dla uzyskania obiektywnych, wiarygodnych wyników, powinien przeprowadzid zespół niezależnych, nie związanych z badaną firmą ekspertów, posiadających wymagane doświadczenie i kwalifikacje. Nie jest intencją autora sugerowanie, iż właściwe miejscowo służby energetyczne odbiorcy nie są zdolne do prowadzenia prawidłowej gospodarki energetycznej w obiekcie, czy też rzetelnej oceny sytuacji, jednak doświadczenie uczy, że obiektywne,
Projektujesz Budujesz Nadzorujesz Poradniki Normy Przepisy
AUDYTOR ENERGETYCZNY BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY
Str. 6 profesjonalne i – przede wszystkim - niezależne spojrzenie „z zewnątrz” ma kolosalne znaczenie dla uzyskania wiarygodnego, rzetelnego obrazu stanu faktycznego przedsiębiorstwa.
C
elem audytu elektroenergetycznego, z założenia, jest umożliwienie obniżenia kosztów zakupu i użytkowania energii elektrycznej poprzez:
zidentyfikowanie obszarów działalności odbiorcy, w których istnieją możliwości poprawy efektywności energetycznej,
sparametryzowanie oraz wdrożenie konkretnych rozwiązao (technicznych, organizacyjnych oraz formalnych) wraz z określeniem poziomu ich opłacalności oraz okresu zwrotu,
przeprowadzenie działao zakooczonych skutecznym wejściem na wolny rynek energii elektrycznej. udyt elektroenergetyczny zakooczyd winno obszerne, profesjonalne opracowanie, określające zakres i parametry techniczne oraz ekonomiczne ewentualnego przedsięwzięcia naprawczego z rekomendacją dla rozwiązania optymalnego, którego realizacja przyczyni się do obniżenia kosztów zużycia energii elektrycznej w audytowanych obiektach, w tym także poprzez gruntowne przygotowanie do ewentualnej zmiany sprzedawcy tej energii, jako efektu przeprowadzonej analizy, a nie jako celu samego w sobie.
A
Zakres profesjonalnego audytu winien objąd:
wnikliwą analizę dokumentów handlowych związanych z zakupem energii elektrycznej, a w szczególności faktur za energię elektryczną, umów sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji (przesyłowych), obowiązujących taryf i cenników za energię elektryczną i jej dystrybucję (przesył);
analizę dokumentów technicznych związanych z zasilaniem w energię elektryczną, jej rozdziałem i odbiornikami, a w szczególności schematów jednokreskowych układów zasilania i rozdziału energii, doboru urządzeo elektrycznych i elektroenergetycznych oraz ich powiązao z rozdzielnicami i podrozdzielnicami, reżimów pracy tych urządzeo i innych wynikających ze specyfiki obiektów i/ lub instalacji Użytkownika energii elektrycznej;
wizję lokalną obiektów i/lub instalacji pod kątem infrastruktury technicznej związanej z zasilaniem w energię elektryczną, jej rozdziałem i odbiornikami, a w szczególności zapoznanie się z pomieszczeniami rozdzielni, z maszynami i urządzeniami zastosowanymi w obiektach i/lub instalacjach Użytkownika energii elektrycznej, jak i z samymi obiektami, poznanie technologii wykorzystywanej przez Użytkownika energii elektrycznej pod kątem jej wpływu na wykorzystanie energii elektrycznej;
przygotowanie protokołu koocowego zawierającego opis stanu faktycznego, wnioski pokontrolne i zalecenia dotyczące działao służących optymalizacji kosztów zakupu energii elektrycznej wykorzystywanej na potrzeby Użytkownika energii elektrycznej. udyt winien byd przeprowadzony we wszystkich obiektach użytkownika z osobna, a w przypadku dużej ich ilości, przynajmniej
A
w starannie dobranych reprezentatywnych dla danych grup obiektach.
Podczas przygotowywania audytu, szczególną uwagę zwrócid należy na szereg istotnych czynników, mających wpływ na strukturę ostatecznych kosztów ponoszonych w przedsiębiorstwie z tytułu zakupu i użytkowania energii elektrycznej: typ umowy (np. kompleksowa, rozdzielona, na czas określony/nieokreślony, okres wypowiedzenia);
grupę taryfową, w której jest aktualnie rozliczany obiekt; sposób zasilania; napięcie zasilania; kierunki zasilania; granice stron
ilośd przyłączy, typ przyłączy (kablowe/napowietrzne), długośd, rodzaj pracy (równoległa/naprzemienna); moce obiektu: moc przyłączeniowa łączna/na przyłączu; moc zainstalowana, rodzaj, moc/ charakterystyka największego odbiornika, moc/typ rozruchu, praca ciągła, przerywana, dorywcza itp.; moc umowna; moc bezpieczna; moc użytkowana – największa/najmniejsza; zakłócenia w poborze mocy umownej - przekroczenia, ich przyczyny; typ układu pomiarowego, miejsce zainstalowania elementów układu pomiarowego; oraz – oczywiście - zużycie energii elektrycznej czyli profil dobowogodzinowy; lub zużycie w strefach z podziałem na miesiące/ tygodnie/dni;
sezonowośd (np. lato/zima); przestoje planowane; występowanie awarii. szczególnych przypadkach, zależnych od specyfiki obiektu lub instalacji, konieczne może byd dodatkowe uzupełnienie bądź rozszerzenie powyższych informacji.
W
Audyt elektroenergetyczny może zostad uznany za skutecznie przeprowadzony po przedstawieniu użytkownikowi energii elektrycznej przez wykonawcę kompletnego protokołu koocowego z audytu, spełniającego kryteria przedstawione w przedstawionym wcześniej zakresie. mgr inż. Mirosław Kuczyoski Dyrektor Biura Doradztwa i Inwestycji, JES Energy Sp. z o.o. Mirosław Kuczyoski Od października 2008 roku pracuje w firmie JES Energy Sp. z o.o., gdzie zarządza zespołem specjalistów zajmujących się między innymi wykonywaniem profesjonalnych ekspertyz dotyczących określania, podejmowania i realizacji przedsięwzięd w tym organizacyjnych i technicznych, skutkujących poprawą efektywności energetycznej, zwanych w skrócie audytem elektroenergetycznym. Jest członkiem Zespołu Doradców-Ekspertów przy Izbie Energetyki Przemysłowej i Odbiorców Energii. Absolwent Wydziału Elektrycznego Politechniki Szczecioskiej (1988) o specjalności Przetwarzanie i Użytkowanie Energii Elektrycznej. W latach 1989 – 1998 pracował w Zakładzie Energetycznym Szczecin SA (dzisiejsza ENEA), a następnie w okresie 1998 – 2007 w warszawskim STOEN SA (dziś RWE Polska). tel. [+48] 22 3352200, fax [+48] 22 3352202 e-mail: miroslaw.kuczynski@jes-energy.com.pl http://www.jes-energy.com.pl/
AUDYTOR ENERGETYCZNY BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY
Str. 7
ŚWIATŁO PRZYSZŁOŚCI?
C
oraz częściej tradycyjne oświetlenie zastępowane jest diodami LED z uwagi na ich bardzo mały pobór energii i bardzo długą żywotnośd.
LED została zaprezentowana po raz pierwszy w 1962 r. przez General Electric. Dioda elektroluminescencyjna (LED -light-emitting diode) jest to świecąca dioda złączowa, będąca źródłem promieniowania. Jest połączeniem dwóch półprzewodników typu: p i n. Gdy dioda zostanie spolaryzowana w kierunku przewodzenia, wówczas elektrony przechodzą do obszaru o niższym poziomie energetycznym, co w efekcie powoduje, że częśd swojej energii oddają one w postaci kwantu energii świetlnej. jest monochromatycznośd światła (emituje światło w bardzo wąskim zakresie widma promieniowania -jednej barwie). diody regulujemy za pomocą zmiany wartości prądu zasilania, a zmianę barwy świecenia można uzyskad tylko na etapie produkcji
ZAŁOŻENIA Obiekt przemysłowy oświetlony 100 lampami sodowymi w oprawach ulicznych lub wiszących otwartych o mocy 250 W każda. Oświetlenie pracuje 365 dni po 10 godzin dziennie. Cena energii elektrycznej 0,50 PLN.
Przykład z życia wzięty Koszty użytkowania lampy sodowej 250 W : 100 szt. x 250 W = 25 000 W= 25 kW 10h x 25 kW x 365 dni = 91 250 kWh /rok 91 250 kWh x 0.50 PLN = 45 625,00 PLN rocznie. Koszty użytkowania lampy LED typu LU2 75W przy zachowaniu tego samego komfortu oświetlenia: 100 szt. x 75 W = 7500 W = 7,5 kW 10 h x 7,5 kW x 365 dni = 27 375 kWh /rok 27 375 kWh x 0.50 PLN = 13 687,50 PLN rocznie Roczna oszczędnośd kosztów energii wynosi:
45 625,50 PLN - 13 687,00 PLN = 31 938,50 PLN Koszty użytkowania lampy LED typu SP90 36W, przy zachowaniu tego samego komfortu oświetlenia: 100 szt. x 36 W = 3600 W = 3,6 kW 10 h x 3,6 kW x 365 dni = 13 140 kWh /rok przez dobór materiałów i domieszek wchodzących w skład diody. Z tego powodu uzyskanie pewnych kolorów (niebieskiego i białego) jest bardzo trudne i kosztowne. Istnieje sposób dzięki luminoforom oraz dzięki stosowaniu zestawów złożonych z 3 diod w kolorach: czerwonym, niebieskim i zielonym (RBG).
13140 kWh x 0.50 PLN = 6 570,00 PLN rocznie Roczna oszczędnośd kosztów energii wynosi
45 625,50 PLN - 6 570,00 PLN = 39 055,50 PL ZAŁOŻENIA cena lampy LED wynosi 840,00 PLN/szt. : cena lampy sodowej Philips 250W wynosi 40,00 PLN/szt. żywotnośd lampy LED wynosi 50 000 godzin żywotnośd lampy sodowej wynosi 8 000 godzin
Lampy LED LU2 - 2 x 75 W zamienniki lamp tradycyjnych 2 x 150 – 250 W
Oznacza to, iż w ciągu okresu żywotności lampy LED należałoby wymienid 7x lampy sodowe wynika z tego, że porównujemy koszt lampy LED 840,00 PLN/szt. do 7 x 40,00 PLN = 280,00 PLN za lampy sodowe, Koszt zakupu LED-ów na wymianę to: 100 szt. x 840,00 PLN = 84 000,00 PLN. Lampy te powinny poprawnie pracowad przez 50 000 h : 10 h/ dziennie = 5000 dni : 365 dni (rok) = 13 lat !!! należałoby w tym czasie wymienid 7 razy lampy sodowe na łączną wartośd 7*100*40= 28 000 PLN
AUDYTOR ENERGETYCZNY BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY
Str. 8 Jeśli weźmiemy pod uwagę, że oszczędności z tytułu zużytej energii wynoszą 39 055 PLN rocznie, wnioski nasuwają się same. Przy lampach sodowych przez 13 lat/przy dzisiejszej cenie energii/ wydamy 13* 45 625,00 PLN = 593 125 PLN Przy lampach LED typu LU2 przez 13 lat/przy dzisiejszej cenie energii/ wydamy 13* 13 687,50 PLN = 177 937,5 PLN Przy lampach LED typu SP90, przez 13 lat/przy dzisiejszej cenie energii/ wydamy 13* 6 570,00 PLN = 85 410,00 PLN Okres zwrotu przy zastosowaniu LED typu SP90 w cenie 840,00 PLN/szt. Koszt inwestycji; 100 *840 PLN= 84 000PLN Roczne oszczędności energii: 39 055,50 PLN SPBP= 84 000PLN/ 39 055,50 PLN= 2,15 lat Na podstawie materiałów Polsko Japooskiego Centrum Efektywności Energetycznej
EFEKTYWNOŚĆ ENERGETY ENERGETYCZNA CZNA. ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA ENERGII RACJONALIZACJA ZUŻYCIA ENERGII
E
fektywnośd w sensie ogólnym zwykle pojmowana jest, jako rezultat podjętych działao dający się opisad relacją uzyskanych ostatecznych efektów tych działao do poniesionych łącznie nakładów. Opisuje zatem najlepsze efekty działalności w obszarze np.: wytwarzania, dystrybucji, sprzedaży, promocji, reklamy itd. Efektywnośd coraz częściej jest przedmiotem wielu dyskusji i analiz. Popularnośd, nie tylko w środowiskach związanych z energetyką, zdobywa pojęcie efektywności energetycznej, rozumianej, jako wielkośd zużycia energii odniesionej do uzyskiwanej wielkości efektu użytkowego. wiat i cała współczesna Europa, zarówno kraje najbardziej rozwinięte jak i te nadrabiające opóźnienia w stosunku do czołówki, zmierzyd się muszą z nieznanymi dotąd na taką skalę wyzwaniami: zmieniające się, w trudny do przewidzenia sposób, ceny paliw i surowców energetycznych, realne, powtarzające się zjawiska zakłóceo w zaopatrzeniu w energię. Deficyt energetyczny i zmiany klimatyczne, wywołujące spowolnienie czy wręcz recesję we wszystkich dziedzinach gospodarki są faktami, z którymi mało kto waży się poważnie polemizowad. Zapotrzebowanie na energię w społeczeostwie XXI wieku jest ogromne i trudno wyobrazid sobie życie bez jej użytkowania. Produkcja przemysłowa, transport, ogrzewanie czy oświetlenie wymagają zasilania w energię. Energia jest dziś tak samo oczywista i tak samo niezbędna do normalnego życia jak woda, żywnośd czy powietrze. W obliczu ogromnego rozwoju techniki, gdy niemal wszystkie urządzenia, od najprostszych w gospodarstwie domowym do najbardziej skomplikowanych w przemyśle, na-
Ś
pędzane są za pomocą energii elektrycznej, a sama energia elektryczna stanowi główną gałąź gospodarki każdego rozwiniętego kraju - poszukiwania nowych jej źródeł są bezwzględną koniecznością. Z jednej strony kurczące się w sposób nieubłagany zasoby naturalnych nieprzetworzonych paliw; drewna, węgla brunatnego, kamiennego, ropy naftowej czy gazu, z drugiej strony względy ekologiczne stawiają przed ludzkością nowe zadania i wyzwania w tej dziedzinie.
A
trakcyjnośd i niewątpliwe zalety źródeł odnawialnych, w połączeniu ze stałą poprawą uzyskiwanych efektów, coraz dobitniej uzasadniają finansowanie prac. Do głównych zalet niewątpliwie należą: ograniczony wpływ na środowisko, oszczędnośd paliw kopalnych poprzez eliminację zużycia węgla, ropy i gazu w produkcji energii elektrycznej, duże, stale odnawiające się zasoby energii, stały koszt jednostkowy uzyskiwanej energii elektrycznej, możliwośd pracy na sied wydzieloną, czy wreszcie rozproszenie na całym obszarze kraju, co rozwiązuje problem transportu energii, gdyż może byd ona pozyskiwana niemal w dowolnym miejscu, a w konsekwencji eliminuje się straty związane z jej dystrybucją. Wciąż jednak, pomimo wielkiego postępu technicznego umożliwiającego stosowanie technologii najbardziej zaawansowanych, źródła alternatywne są zdolne pokryd zaledwie częśd ogólnego zapotrzebowania. Dlatego też racjonalizacja zużycia energii wydaje się byd najszybszym, najtaoszym i najprostszym sposobem przekształcenia opisanych wyzwao w realnie osiągalne możliwości. Ocenia się, że dostępne dziś technologie pozwalają na osiągnięcie oszczędności energii na poziomie 30%. Wdrażanie efektywności energetycznej mogłoby zmniejszyd emisję gazu cieplarnianego w UE o około 20%. Jednak znaczna częśd paostw członkowskich UE nadal nie potrafi z tej szansy skorzystad i nie wprowadza transparentnych jednoznacznych działao na rzecz racjonalizacji zużycia energii, w tym energii elektrycznej. Dyrektywa w sprawie efektywności koocowego wykorzystania energii i usług energetycznych (dyrektywa ESD, 2006/32/WE) wzywa paostwa członkowskie do zmniejszenia zużycia energii przez odbiorców koocowych o 9% do 2016 r., wprowadzenia mechanizmów, zachęt oraz ram instytucjonalnych, prawnych i finansowych służących osiągnięciu tego celu oraz stworzenia warunków dla rozwoju i wspierania rynków usług energetycznych. Szacunkowe łączne zużycie światowej produkcji energii przez paostwa członkowskie UE wynosi 17%. Zużycie energii zależy głównie od stopnia rozwoju przemysłowego i liczby ludności danego kraju. Zgodnie z informacjami publikowanymi przez polskie
Str. 9
AUDYTOR ENERGETYCZNY BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY
Energetyka PROGRAM TARGÓW I dzień - 14 września 2010 (wtorek) Godziny otwarcia ekspozycji: 9:00 - 17:00 11:00 – 11:45 - uroczystość oficjalnego otwarcia Targów 11:30 – 16:30 - prezentacje promocyjne wystawców 15:00 – 15:45 - ogłoszenie wyników Konkursu i wręczenie wyróżnień II dzień - 15 września 2010 (środa) Godziny otwarcia ekspozycji: 9:00 - 17:00 10:00 – 16:30 - prezentacje promocyjne wystawców 10:00 – 15:00 - konferencja „Odnawialne źródła energii – perspektywy rozwoju” 9:30 – 14:30 - seminarium nt. „Elektroenergetyka w budownictwie” III dzień - 16 września 2010 (czwartek) Godziny otwarcia ekspozycji: 9:00 - 15:00 10:00 – 13:00 - prezentacje promocyjne wystawców 15:00 - zakończenie targów
Wytwarzanie, przesyłanie i rozdział energii Elektroenergetyka Aparatura pomiarowa, diagnostyczna i rejestrująca Aparatura rozdzielcza i łączeniowa Automatyka elektroenergetyczna Sieci i instalacje elektroenergetyczne Przekształcanie i kondycjonowanie energii elektrycznej Zasilanie awaryjne i na sieć wydzieloną Osprzęt eksploatacyjny i narzedzia Elektrotechnika i elektronika Maszyny i urządzenia Wyroby przemysłu elektrotechnicznego Wyroby przemysłu elektronicznego Sprzęt oświetleniowy Inne Odnawialne Źródła energii Energia wodna, wiatrowa, słoneczna, wód geotermalnych, biomasa
Radioelektronik
Zakład Szkoleniowy
Kwartalnik Audyt ...
Sklep Techniczny
Dyrektor Biura Doradztwa i Inwestycji, JES Energy Sp. z o.o.
Księgarnia Internetowa
mgr inż. Mirosław Kuczyoski
ŁATWY DOSTĘP DO NOWYCH PROPOZYCJI COSIW SEP
Ministerstwo Gospodarki w ciągu ostatnich 10 lat w Polsce dokonał się ogromny postęp w zakresie efektywności energetycznej. Energochłonnośd Produktu Krajowego Brutto spadła, bowiem blisko o 1/3. Polskie dokonania to przede wszystkim: przedsięwzięcia termomodernizacyjne wykonywane w ramach ustawy o wspieraniu przedsięwzięd termomodernizacyjnych, modernizacja oświetlenia ulicznego czy też optymalizacja procesów przemysłowych. Nadal jednak efektywnośd energetyczna polskiej gospodarki jest około 3 razy niższa niż w najbardziej rozwiniętych krajach europejskich i około 2 razy niższa niż średnia w krajach Unii Europejskiej. Dodatkowo, zużycie energii pierwotnej w Polsce, odniesione do liczebności populacji, jest niemal 40 % niższe niż w krajach „starej 15”. Powyższe świadczy o ogromnym potencjale w zakresie oszczędzania energii w Polsce, charakterystycznym dla gospodarki intensywnie rozwijającej się. W Polsce przewidywany jest szybki proces wdrażania dyrektyw wykonawczych do dyrektywy ramowej 2005/32/WE ustanawiającej ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów wykorzystujących energię. Będzie to bardzo istotnym impulsem do zmniejszenia energochłonności tych urządzeo. Jak dotychczas wszystkie dyrektywy dotyczące etykietowania i wymagao efektywności energetycznej urządzeo zostały w Polsce wdrożone. W świetle powyższego, wypada stwierdzid, że o ile termomodernizacja zdobyła sobie należne miejsce w działaniach pro-efektywnościowych, o tyle realizacja innych przedsięwzięd optymalizacyjnych wciąż jeszcze wymaga intensyfikacji.
Centralny Ośrodek Szkolenia i Wydawnictw
W NASTĘPNYM NUMERZE budynek pasywny kolektory słoneczne - rynek w Polsce wentylacja mechaniczna z rekuperacją
AUDYT ENERGETYCZNY Ul. Świętokrzyska 14 00-050 Warszawa Tel.: 22 336 14 19 Faks: 22 336 14 25 E-mail: audyt.energetyczny@cosiw.pl
AUDYT ENERGETYCZNY
Redakcja: Hanna Świderska-Kicior Janusz Grodecki janusz.grodecki@interia.pl
Henryk Gładyś hgladys@astercity.net
Zespół Obsługi Sklepu Internetowego www.sklep.cosiw.pl Jarosław Cyrynger Jerzy Szczurowski DTP/WWW Jarosław Cyrynger
*Pola obowiązkowe
Imię*: Nazwisko*: E-mail*:
www.sklep.cosiw.pl Udostępniamy biuletyn w postaci pliku PDF do pobrania na stronie internetowej
www.sep.com.pl
COSiW Wypełniając formularz rejestracji zapewniamy dostarczenie AUDYTU ENERGETYCZNEGO na Paostwa adres poczty elektronicznej Będę pobierał samodzielnie
Proszę o wysyłanie pliku na podany adres e-mail
WYŚLIJ
UWAGA Wypełniając formularz wyrażam zgodę na wykorzystanie moich danych osobowych w bazie adresowej firmy COSiW, zgodnie z ustawą z dnia 29.08.97 o ochronie danych osobowych (Dz. U. nr 133, poz. 883).