Stowarzyszenie Elektryków Polskich Centralny Ośrodek Szkolenia
BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY
i Wydawnictw
AUDYTOR ENERGETYCZNY
Data wydania 25-03-2010 Rok1 , Numer 0
OD REDAKCJI
O
sji, zdobywania nowych wiadomości. Zajmujemy się przecież zupełnie nową dyscypliną i tak na‐ prawdę wszyscy dopiero się jej uczymy.
Chcemy go poświęcić szeroko rozumianej efek‐ tywności energetycznej budynku, a przede wszystkim zagadnieniom związanym z audytem energetycznym i świadectwem charakterystyki energetycznej. Adresujemy nasze wydawnictwo do osób zawodowo wykonujących audyty i świa‐ dectwa energetyczne, jak i do wszystkich zainte‐ resowanych tematyką efektywności energe‐ tycznej, chcących po‐ szerzyć i usystematy‐ zować swoją wiedzę.
Problematyka optymalizacji zużycia energii przez sektor mieszkaniowy i usługowy jest sto‐ sunkowo nowa. Dopiero od ok. 20 lat zaczyna‐ my uświadamiać sobie jak wiele jest w tej spra‐ wie do zrobienia. Regulacje prawne dotyczące tych zagadnień są jeszcze nowsze. Od niedawna funkcjonujące w naszym języku określenia: świadectwo energetycz‐ ne, audyt, certyfikat, premia termo moderni‐ zacyjna są nie do końca rozróżnialne nawet dla osób blisko związanych zawodowo z energetyką.
ddajemy do Państwa dyspozycji nowy biuletyn informacyjno ‐ techniczny Audy‐
tor Energetyczny.
Ważne tematy: • zagadnienia związane z audytem energetycznym i świadectwem charakterystyki energetycznej • Inwestor jest obowiązany dołączyć świadectwo charakterystyki energetycznej budynku • Co warto modernizować, aby przyniosło to wymagane przepisami korzyści • Czy warto wykonać tzw. pre-audyt, lub audyt szacunkowy.
Zachęcamy do zada‐ wania pytań, dzielenia się opiniami i do‐ świadczeniami zawo‐ dowymi. Chcielibyśmy wiedzieć, co Państwa interesuje, jakie tematy powinniśmy poruszyć w kolejnych wydaniach, o jakie dziedziny poszerzyć nasz biuletyn. Mamy nadzieję, że ten biuletyn stanie się miej‐ scem wymiany doświadczeń, ciekawych dysku‐
Myli się – co jest obo‐ wiązkowe, co niekoniecz‐ Foto. ksch nie, co z czego wynika itd. W pierwszym numerze chcielibyśmy zatem przy‐ bliżyć i uporządkować te terminy, wyjaśnić jakie mają podstawy prawne i jakie znaczenie dla oszczędzania energii i ochrony środowiska.
h.s.k
W tym numerze: Artykuł Wstępny
1
Świadectwo Charakterystyki Energetycznej Budynku (Certyfikat energetyczny)
1
Audyt Energetyczny
2
Termomodernizacja
3
Premia Termomodernizacyjna
3
PRE-AUDYT
3
Formularz dostarczania
4
ŚWIADECTWO CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ BUDYNKU (Certyfikat energetyczny)
D
yrektywa 2002/91/WE Parlamentu Euro‐ pejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budyn‐ ków nakazuje państwom członkowskim zmniej‐ szenie wydatków na eksploatację budynków, a w dłuższej perspektywie zmniejszenie zużycia energii, tym samym ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.
W Polsce, ustawa z dnia 19 września 2007 o zmianie ustawy Prawo Budowlane – (z później‐ szymi zmianami) wprowadza z dniem 1 stycznia 2009 obowiązek ustalenia charakterystyki ener‐ getycznej w formie świadectwa charakterystyki energetycznej.
Dotyczy on każdego budynku sprzedawanego lub wynajmowanego zarówno na rynku pierwot‐ nym jak i wtórnym. Świadectwo energetyczne (certyfikat) jest to dokument sporządzony i po‐ świadczony przez uprawnionego specjalistę. Uprawnienia w tej dziedzinie nadaje Minister Infrastruktury. Świadectwo charakterystyki energetycznej określa ilość energii (kWh/m2/ rok) niezbędną do zaspokojenia potrzeb związa‐ nych z użytkowaniem budynku, a więc do:
• • • •
ogrzewania i wentylacji chłodzenia przygotowania ciepłej wody oświetlenia wbudowanego
AUDYTOR ENERGETYCZNY BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY
Str. 2
• używanych jako miejsca kultu i do działalności
Inwestor jest obowiązany dołą‐ czyć świadectwo charakterystyki energetycznej budynku do za‐ wiadomienia o zakończeniu budowy lub wniosku o udziele‐ nie pozwolenia na użytkowanie. W przypadku gdy budynek lub lokal mieszkalny podlega zbyciu lub wynajmowi, nabywcy lub najemcy powinno być udostęp‐ nione świadectwo charaktery‐ styki energetycznej. Ważność dokumentu wynosi 10 lat, chyba, że wcześniej zostanie przeprowadzona modernizacja budynku w wyniku której zmieni się jego charakterystyka energe‐ tyczna. Wówczas należy wysta‐ wić nowe świadectwo. Przepi‐ sów ustawy nie stosuje się do budynków:
religijnej;
• przeznaczonych do użytkowania w czasie nie dłuższym niż 2 lata;
• niemieszkalnych służących gospodarce rolnej; • przemysłowych i gospodarczych o zapotrzebo‐ waniu na energię nie większym niż 50 kWh/m2/ rok;
• mieszkalnych przeznaczonych do użytkowania nie dłużej niż 4 miesiące w roku;
• wolnostojących o powierzchni użytkowej poniżej 50 m2. W przypadku budynków ze wspólną instalacją grzewczą świadectwo charakterystyki energetycznej sporządza się wyłącznie dla całego budynku. Loka‐ tor takiego budynku ma prawo żądać od wspólno‐ ty /spółdzielni kopii świadectwa. W ważniejszych i większych budynkach użyteczności publicznej tabliczka z charakterystyką energetyczną powinna być umieszczona w widocznym miejscu.
• podlegających ochronie na podstawie przepisów
h.s.k
o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
AUDYT ENERGETYCZNY
A
uditing energetyczny jest to szereg czynności związanych z oceną i analizą aktualnego stanu pozyskiwania energii, jej użytkowania w badanym obiekcie oraz wskazanie potencjalnych możliwości poprawy i racjonalizacji tego stanu.
Internetowa Księgarnia Techniczna. Najnowsze poradniki dla elektryków
Zgodnie z Ustawą Termomodernizacyjną, audytem energetycznym nazywamy opracowanie, określają‐ ce zakres i parametry techniczne oraz ekonomiczne przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, ze wska‐ zaniem rozwiązania optymalnego, w szczególności z punktu widzenia kosztów realizacji tego przedsię‐ wzięcia oraz oszczędności energii. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 15 stycznia 2002r. określa szczegółowy zakres i formy audytu energetycznego oraz algorytm oceny opłacalności przedsięwzięcia termomo‐ dernizacyjnego. Przedstawienie audytu energetycznego jest podsta‐ wowym warunkiem formalnym ubiegania się o pre‐ mię termomodernizacyjną. Audyt energetyczny powinien określić:
• co robić, czyli co warto modernizować, aby osią‐ gnąć z tego korzyści
• jak to wykonać, czyli jakie zastosować rozwiąza‐
nia techniczne, jakie materiały i urządzenia, jaką przyjąć kolejność realizacji itd.
• jakie będą koszty i efekty ekonomiczne termo‐ modernizacji oraz czas zwrotu poniesionych nakładów finansowych.
• jak to finansować, czyli ocena celowości i sposo‐ bu korzystania z kredytu, wskazanie rodzaju pomocy finansowej, o którą można się ubiegać (pomoc Państwa, NFOŚ, EkoFunduszu, kredyty zagraniczne itd. Kto może wykonać audyt energetyczny ? Teoretycznie do wykonania audytu energetycznego nie trzeba mieć żadnych specjalnych uprawnień. Na rynku jednak występuje obecnie bardzo duża ilość technologii i technik grzewczych, nowoczesnych materiałów i skomplikowanych technologii ocieple‐ niowych, różnorodność systemów wentylacyjnych, urządzeń do racjonalizacji zużycia wody itp. Nie‐ zbędna jest zatem szeroka wiedza i umiejętności inżynierskie, oraz praktyczna znajomość dość skom‐ plikowanych metod obliczeniowych, zalecanych przez ministerstwo. Audytor – bo tak nazywa się specjalista w tej dzie‐ dzinie musi ponadto posługiwać się nowoczesnymi technikami pomiarowymi (między innymi termo‐ grafią). h.s.k
Tegoroczne Międzynarodowe Energetyczne Targi Bielskie ENERGETAB 2010 odbędą się w dniach 14-16 września 2010 roku. Będzie to już 23 edycja targów.
COSiW zaprasza na swoje stoisko
AUDYTOR ENERGETYCZNY BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY
Str. 3
TERMOMODERNIZACJA
U
stawa z dnia 18 grudnia 1998 r. o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz.U. Nr 162, poz 1121) wraz z zmianami wg Ustawy z dnia 21 czerwca 2001 ( Dz.U. Nr 76, poz . 808 ) okre‐ śla przedsięwzięcie termomodernizacyjne jako: a) ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniej‐ szenie rocznego zapotrzebowania na energię zużywaną na potrzeby, ogrzewania, oraz pod‐ grzewania wody użytkowej:
• w budynkach, w których modernizuje się jedy‐ nie system grzewczy ‐ co najmniej o 10%,
• w budynkach, w których w latach 1985‐2001 przeprowadzono modernizację systemu grzewczego – co najmniej o 15%,
• w pozostałych budynkach ‐ co najmniej o 25%, b) ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniej‐ szenie rocznych strat energii pierwotnej w lokal‐ nych źródłach ciepła i w lokalnej sieci ciepłowni‐ czej ‐ co najmniej o 25%,
dacją lokalnego źródła ciepła, w celu zmniejszenia kosztów zakupu ciepła dostarczanego do budyn‐ ków ‐ co najmniej 20% w stosunku rocznym, d) zamianę konwencjonal‐ nych źródeł energii na źródła niekonwencjonalne. Co warto modernizo‐ wać, aby przyniosło to wyma‐ gane przepisami korzyści, jak to wykonać, jakie zastosować rozwiązania techniczne, jakie materiały i urządzenia, jaką przyjąć kolejność realizacji itd. – to wszystko określa audyt.
Foto: h.s.k
Prawidłowo wykonany i pozytywnie zweryfikowany audyt jest też podstawą ubiegania się o premię termomodernizacyjną.
c) wykonywanie przyłączy technicznych do scen‐ tralizowanego źródła ciepła, w związku z likwi‐
h.s.k
PREMIA TERMOMODERNIZACYJNA
K
oszt termomodernizacji jest na ogół wysoki i trudno go podźwignąć właścicielom budynków, zarządom spółdzielni, czy wspólnot. Konieczne jest zaciągnięcie kredytu. Remonty tego typu są w Pol‐ sce finansowo wspierane przez państwo. Obecnie zasady tej pomocy określa nowa ustawa o wspiera‐ niu termomodernizacji i remontów, która weszła w życie z dniem 19 marca 2009 r.
Premia termomodernizacyjna udzielana jest przez Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków Fundu‐ szu Termomodernizacji i Remontów (FTiR). O jej przyznanie mogą ubiegać się zarówno osoby fizycz‐ ne, jak i prawne, m.in: właściciele domów jednoro‐ dzinnych, spółdzielnie mieszkaniowe oraz wspólno‐ ty mieszkaniowe. Warunkiem otrzymania premii jest zaciągnięcie kredytu w banku komercyjnym na pokrycie kosztów realizacji inwestycji termomoder‐ nizacyjnej, oraz przedstawienie audytu energetycz‐ nego, którego poprawność jest weryfikowana przez . Obecnie premia pokrywa do 20% kwoty kredytu przyznanego inwestorowi na działania termomo‐ dernizacyjne (jednak nie więcej niż 16% kosztów całej inwestycji). Jest ona także zwolniona z podat‐ ku dochodowego od osób fizycznych. Dodatkową zachętą dla inwestorów do podjęcia działań termomodernizacyjnych jest również celo‐ wy brak w nowej ustawie wymogów dotyczących długości okresu kredytowania przedsięwzięcia, jak i wysokości minimalnego udziału własnego.
Kredyty na realizację przedsięwzięć termo‐ modernizacyjnych z premią termomodernizacyjną są udzielane przez banki, które podpisały umowę o współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego lub podmioty upoważnione przez BGK. Należy zwrócić uwagę, że pieniądze wydane na ter‐ momodernizację zwracają się w postaci mniejszych rachunków za ogrzewanie. Efektywność takiej inwe‐ stycji zależy od stanu wyjściowego budynku, zakre‐ su podjętych działań, jak też zastosowanych rozwią‐ zań technicznych. h.s.k
PRE-AUDYT
C
zasem mamy wątpliwości, czy działania termo‐ modernizacyjne przyniosą oczekiwany efekt i czy poniesione koszty zwrócą się w postaci oszczęd‐ ności na ogrzewaniu. Audyt energetyczny powinien dać odpowiedź na to pytanie, jednak sam w sobie jest on dość kosztowny. W takiej sytuacji warto wykonać tzw. pre‐audyt, lub audyt szacunkowy.
Audyt szacunkowy decyduje o wykonaniu lub nie audytu energetycznego szczegółowego. Daje też możliwość inwestorowi podjęcia negocja‐ cji z bankiem na temat udzielenia kredytu i sposobu jego zabezpieczenia.
Projektujesz Budujesz Nadzorujesz Poradniki Normy Przepisy
Centralny Ośrodek Szkolenia i Wydawnictw AUDYTOR ENERGETYCZNY Ul. Świętokrzyska 14 00-050 Warszawa Tel.: 22 336 14 19 Faks: 22 336 14 25 E-mail: ae@cosiw.pl
Audyt szacunkowy pozwala oszacować:
• ocenę kosztów ciepła • koszty inwestycji • wysokość kredytu • przewidywane oszczędności zużycia energii • przewidywane oszczędności kosztów ogrzewania • wstępny wynik finansowy. Czy można spłacić kredyt z powstałych oszczędności i jaka będzie miesięczna rata kredytu.
h.s.k
Redakcja: Hanna Świderska-Kicior Hanna Świderska-Kicior Zespół Obsługi Sklepu Internetowego Henryk Gładyś www.sklep.cosiw.pl Janusz Grodecki Jarosław Cyrynger JerzySzczurowski Szczurowski Jerzy
Jarosław Cyrynger
W NASTĘPNYM NUMERZE Po co nam te świadectwa? Termomodernizacja – czy to zawsze się opłaca? Audyt a certyfikat – czym to się właściwie różni?
WWW.SKLEP.COSIW.PL WWW.SEP.COM.PL
AUDYTOR ENERGETYCZNY
U W A G A Wypełniając formularz wyrażam zgodę na wykorzystanie moich danych osobowych w bazie adresowej firmy COSiW, zgodnie z ustawą z dnia 29.08.97 o ochronie danych osobowych (Dz. U. nr 133, poz. 883).
każdy nowy numer w Twojej skrzynce e‐mail Udostępniamy biuletyn w postaci pliku PDF do pobrania na stronie internetowej COSiW Wypełniając formularz rejestracji zapewniamy dostarczenie AUDYTORA ENERGETYCZNEGO na Państwa adres poczty elektronicznej *Pola obowiązkowe
Imię*: Nazwisko*:
Ankieta Prosimy w kilku zdaniach zaproponować interesujące Państwa tematy które możemy rozwinąć w następnych numerach
E-mail*: Będę pobierał samodzielnie Proszę o wysyłanie pliku na podany adres e‐mail
Wyślij po wypełnieniu
Drukuj Formularz
Wydawnictwa Centralnego Ośrodka Szkolenia i Wydawnictw Stowarzyszenia Elektryków Polskich Poradnik energetyka praktyka Zeszyt nr 1 Pierwsza pozycja na rynku księgarskim, w której przedstawiono rodzaje uprawnień, jakie może zdobyć energetyk oraz wyczerpująco omówiono ochronę przeciwporażeniową w sieciach i instalacjach elektroenergetycznych wysokiego napięcia. W rozdziale 1 – dotyczącym uprawnień – przedstawiono rodzaje uprawnień przydatnych dla energetyków, poczynając od eksploatacyjnych, a kończąc na specjalistycznych, z zakresu jakości energii elektrycznej. Omówiono uprawnienia: • dla dozoru, • budowlane, • biegłego sądowego, • audytora energetycznego, • rzeczoznawcy, • weryfikatora. Opisano wymagania na poszczególne uprawnienia, podano też praktyczne wskazówki, np. jakie dokumenty i gdzie należy je złożyć, aby przystąpić do odpowiedniego egzaminu. Zrobiono to w bardzo przystępnej formie – krok po kroku. Autorem rozdziału 1 jest dr inż. Jan Strzałka, przewodniczący Centralnej Komisji Uprawnień Zawodowych i Specjalizacji Zawodowej Inżynierów, wieloletni wykładowca AGH w Krakowie.
Rozdział 2 – dotyczący ochrony przeciwporażeniowej w sieciach i instalacjach elektroenergetycznych wysokiego napięcia – zawiera wiadomości podstawowe, niezbędne do zrozumienia tematu. Omówiono w nim również: • środki ochrony przeciwporażeniowej w stacjach wysokiego napięcia, • projektowanie ochrony przeciwporażeniowej przy uszkodzeniu w stacjach wysokiego napięcia, • algorytm projektowania ochrony przy uszkodzeniu w liniach wysokiego napięcia, • dobór parametrów elementów instalacji uziemiających w ramach „projektu podstawowego”, • kryteria skuteczności ochrony. Autorem rozdziału 2 jest dr inż. Witold Jabłoński, wiceprzewodniczący Centralnej Komisji Norm i Przepisów SEP, były, wieloletni pracownik naukowo-dydaktyczny Politechniki Wrocławskiej, specjalista w dziedzinie ochrony przeciwporażeniowej w urządzeniach niskiego i wysokiego napięcia. Do książki jest dołączona płyta CD-ROM, na której zawarto przepisy legislacyjne, ustawy, zarządzenia, prawa (np. energetyczne i budowlane) związane z zawodem energetyka, na które są powołania w rozdziale 1, dotyczącym uprawnień. Zalety książki: • staranny dobór materiałów, • sposób przedstawienia omawianych zagadnień, • aktualność informacji. Jest to pierwsza publikacja książkowa, w której tak kompleksowo przedstawiono zarówno zagadnienia dotyczące uzyskiwania uprawnień przez energetyków, jak i ochrony przeciwporażeniowej w sieciach i instalacjach elektroenergetycznych wysokiego napięcia.
Poradnik energetyka praktyka Zeszyt nr 2 Jest to pierwsza publikacja na rynku księgarskim, która omawia w przystępny sposób, w jaki sposób można zaoszczędzić na ogrzewaniu i jak korzystać z prawa energetycznego na co dzień. Rozdział 1. Jak zaoszczędzić na ogrzewaniu, czyli programowa regulacja układów grzewczych
Kontakt: Jerzy Szczurowski SEP COSiW ul. Świętokrzyska 14 00-050 Warszawa tel./fax 022 336 14 25 handlowy@cosiw.pl
Czy istnieje jakiś uniwersalny przepis, jak zaoszczędzić na ogrzewaniu budynku? Dla wszystkich jest oczywiste, że budynek powinien być: dobrze zaprojektowany, prawidłowo wykonany i staranie utrzymywany podczas eksploatacji. Do tego dochodzi jeszcze jeden czynnik, często niedoceniany – regulacja całego układu cieplnego i poszczególnych instalacji. Tu kryją się dodatkowe możliwości oszczędzania. Autor starał się odpowiedzieć na pytania: • jak prawidłowo zaprojektować budynek, jeśli jesteśmy inwestorami? • jak poprawić charakterystyki istniejącego układu cieplnego, nie wydając zbyt dużo pieniędzy? • gdzie są ukryte możliwości zmniejszenia zużycia energii bez obniżania komfortu cieplnego?
Autorem rozdziału 1 jest prof. dr hab. inż. Aleksander Szarowski, pracownik Politechniki Koszalińskiej, specjalista w dziedzinach ciepłownictwa, doskonalenia spalania paliwa i ochrony atmosfery, Rzeczywisty Członek Międzynarodowej Akademii Badań Stosowanych, Wiceprezes Środkowopomorskiego Towarzystwa Naukowego Ochrony Środowiska, ekspert PURMO. Rozdział 2. Prawo energetyczne na co dzień Każdy elektryk, oprócz praktycznej wiedzy technicznej, musi równie doskonale orientować się w bieżących regulacjach prawnych dotyczących wykonywanego zawodu. Najbardziej istotnymi ustawami, jakie powinien znać, są: Prawo energetyczne oraz Prawo budowlane. Autor przedstawił w przystępny sposób genezę Prawa energetycznego, wskazując najbardziej istotne dla energetyka przepisy oraz – na przykładach sytuacji spotykanych w życiu codziennym – omówił zagadnienia związane z procesem przyłączania urządzeń do sieci elektroenergetycznych oraz z procesem dostarczania odbiorcom energii elektrycznej. Ponadto, dla ułatwienia poruszania się w gąszczu przepisów, podał alfabetyczny zbiór najważniejszych definicji i pojęć używanych w Prawie energetycznym. Czytelnik będzie zatem wiedział, kiedy trzeba zmienić zasilanie z jednofazowego na trójfazowe i otrzyma instrukcje „Krok po kroku” jak się do tego zabrać i jakie spełnić formalności. Ponadto omówiono: zagadnienia dotyczące doprowadzenia prądu do budowanego domu, zmiany sprzedawcy energii elektrycznej, przerw w dostawie prądu itp. Autorem rozdziału 2 jest mgr inż. Jarosław Łabno, wieloletni pracownik przedsiębiorstwa energetycznego, osoba odpowiedzialna za formalnoprawne aspekty rozwoju sieci dystrybucyjnej, moderator Forum SEP.
Prezentowane poradniki są wspólnym projektem wydawniczym Stowarzyszenia Elektryków Polskich i Wydawnictw Naukowo-Technicznych Sp. z o.o.