CT-Magazine Vol.17 by Creative Thailand Magazine

นิตยสารสงเสร�มความคิดสรางสรรคผลักดันเศรษฐกิจไทย โดย

ศูนยสรางสรรคงานออกแบบ สำนักงานบร�หารและพัฒนาองคความรู (องคการมหาชน)

THE OBJECT Hi Panda

CREATIVE CITY เซ�่ยงไฮ

กุมภาพันธ 2554 ปที่ 2 | ฉบับที่ 5

THE CREATIVE Robin Li

แจกฟร�

CHINA

Creative Thailand

l กุมภาพันธ 2554

Editor's Note บทบรรณาธิการ

ปลอยจ�นใหหลับใหลเถิด และเมื่อตื่นข�้น เธอจะทําใหโลกนี้สั�นไหว นโปเลียน โบนาปารต กุมภาพันธ 2554

Creative Thailand

สารบัญ

บรรณาธิการอำนวยการ ที่ปรึกษา

The Subject

The Object

Classic Item

Propapanda Hi Panda

Chinese Propaganda Poster

วัตถุดิบทางความคิด

เปลี่ยนโลกรอบตัว

เรื่องจากปก

Insight

คิด ทำ กิน

จับกระแสเมืองสรางสรรค

มุมมองของนักคิด

Featured Book / Book / Trend Book / DVD มหัศจรรยสิ่งกอสราง ตานทุกแรงสั่นไหว China: The Transformation งามอยางจีน

China Guardian Shanghai: เมืองแหงฝนที่ตื่นขึ้นอีกครั้ง Robin Li

อภิสิทธิ์ ไลสัตรูไกล กิตติรัตน ปติพานิช ชมพูนุท วีรกิตติ พิชิต วีรังคบุตร ศิริอร หริ่มปราณี มนฑิณี ยงวิกุล กนกพร เกียรติศักดิ์ วราภรณ วศินสังวร จรินทรทิพย ลียะวณิช นันทิยา เล็กสมบูรณ พัชรินทร พัฒนาบุญไพบูลย ชิดชน นินนาทนนท นิรชา ชินะรัตนกุล กมลกานต โกศลกาญจน

บรรณาธิการบริหาร ผูชวยบรรณาธิการ บรรณาธิการศิลปกรรม ผูจัดการฝายผลิตและเผยแพร นักศึกษาฝกงาน

จัดทําโดย ศูนยสรางสรรคงานออกแบบ (TCDC) ชั้น 24 อาคารเอ็มโพเรียมทาวเวอร 622 สุขุมวิท 24 แขวงคลองตัน เขตคลองเตย กรุงเทพมหานคร 10110 โทร. 02 664 7667 แฟกซ. 02 664 7670 แยกสี บริษัท 71 อินเตอรสแกน จำกัด โทร. 02 631 7171 แฟกซ. 02 631 7181 พิมพที่ บริษัท คอมฟอรม จำกัด โทร. 02 368 3942-7 แฟกซ. 02 368 2962 จำนวน 50,000 เลม นิตยสารฉบับนี้ใชหมึกพิมพจากน้ำมันถั่วเหลือง ที่ไมเปนอันตรายตอสุขภาพ ทั้งยังเปนมิตรตอ สิง่ แวดลอม และทีส่ ำคัญคือ เปนผลผลิตจากความคิ ด ของผูประกอบการไทย

Media Partner

จัดทำภายใตโครงการ “CreativeThailand สรางเศรษฐกิจไทยดวยความคิดสรางสรรค” โดยศูนยสรางสรรคงานออกแบบ สำนักงานบริหารและพัฒนาองคความรู (องคการมหาชน) ซึ่งมีเปาหมาย ในการเผยแพรความรูเกี่ยวกับเศรษฐกิจสรางสรรค (Creative Economy) และผลักดันการใชความคิด สรางสรรคในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย อนุญาตใหใชไดตามสัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส แสดงทีม่ า-ไมใชเพือ่ การคา-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

อานนิตยสารฉบับออนไลนและดูขอมูลเพิ่มเติมไดที่ www.creativethailand.org Email: creativethailand@tcdc.or.th Twitter: @Creative_TH Facebook: Creative Thailand

Editor's Note บทบรรณาธิการ

จากยูนนาน ถึงแหลมฉบัง… เมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2010 บนหนาหนังสือพิมพฉบับ หนึ่ง ปรากฏโฆษณาเนื่องในโอกาสวันครบรอบ 61 ปของการสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีน เนือ้ หา สําคัญในนัน้ มิใชมงุ เนนการคารวะตอทานประธาน เหมา หรือเชิดชูวิสัยทัศนอันกวางไกลของนายเติ้ง เสีย่ วผิง หากแตกลาวถึงความรวมมือในการพัฒนา กิจการรถไฟระหวางราชอาณาจักรไทยกับสาธารณรัฐ ประชาชนจีน โครงการสรางทางรถไฟดังกลาวนี้ พาดผานจาก เหนือจรดใตของไทยดวย 5 เสนทาง เริ่มลําดับ แรกที่เสนทางกรุงเทพฯ-หนองคาย ซึ่งจะเชื่อมตอ กับเสนทางรถไฟสายคุนหมิง-เวียงจันทร และ โครงการที่สอง กรุงเทพฯ-ระยอง ที่มีปลายทางที่ แหลมฉบัง อันจะเปนการเปดพื้นที่การขนสงใหม จากมณฑลยูนนานออกสูท ะเล ทัง้ หมดนีค้ งไมยาก ทีจ่ ะจินตนาการวา ไทยและจีนจะรวมความไพบูลย แหงเศรษฐกิจอันมาจากการลงทุนและผลพวงของ การใชระบบลอจิสติกสใหม พรอมๆ กันนั้น จีนก็ ไมรีรอที่จะสรางเสนทางสายไหมของศตวรรษใหม ใหรุดหนาในประเทศอื่นๆ เชนกัน ดังนั้นแลว ผล ผลิตมากมายจึงจะถูกสงตอและกระจายออกไป อยางกวางขวางในระยะเวลาอันสั้น ผูคนจะไดลิ้ม ลองรสชาติใหมของอาหาร อากาศ และวัฒนธรรม ชีวิตจะเปลี่ยน และโลกจะไมเหมือนเดิมอยางที่ เคยเปนมา

จีนกําลังทะยานสูการเติบโตทางเศรษฐกิจ อยางอัศจรรย ทามกลางความอิจฉาทีจ่ นี มัง่ คัง่ ใน ขณะทีเ่ ศรษฐกิจของตะวันตกเขาขัน้ หายนะ พรอม กับคําครหาในฐานะผูรายซึ่งกอมลพิษ และกีดกัน สิทธิมนุษยชนมากที่สุดแหงหนึ่งในโลก แตกระนั้น หลายประเทศก็เลือกที่จะหลับตาขางหนึ่งเสียและ จับมือทําธุรกิจกับจีนอยางกระตือรือรน เพื่อรวม เปนสวนหนึ่งของความรุงเรืองทางเศรษฐกิจที่รอ อยูขางหนา เพราะหลังจากหลับใหลมายาวนาน และทดลองชิมรสชาติระบบทุนนิยมดวยการประกาศ เขตเศรษฐกิจพิเศษของเติ้ง เสี่ยวผิง เมื่อ 30 ปที่ แลว จีนก็วางเดิมพันสูงดวยการเปนเจาภาพโอลิมปก ในป 2008 อันถือเปนสัญญาณทีบ่ อกกับโลกวา ภาพ ของจีนนั้นเปลี่ยนไปแลว จากประเทศที่วุนวาย ไร ระเบียบ เต็มไปดวยแรงงานราคาถูกแตขาดแคลน ทักษะ กลายเปนผูสรางสรรคนวัตกรรมใหมๆ มี กองทัพแรงงานทีแ่ ข็งขัน และพรัง่ พรอมดวยทุนทาง วัฒนธรรมที่แข็งแกรงซึ่งพรอมจะถูกนํามาใชอยาง ถูกที่ถูกเวลา เสนทางรถไฟสายแรกที่จีนจะเขามาลงทุนใน ไทยนั้น มีกําหนดระยะเวลาสราง 4 ป เงื่อนเวลา ดังกลาวทําใหเราตองเริ่มนับถอยหลังกับปรากฏ การณที่จะเกิดขึ้น และถาไมอยากตกขบวนรถไฟ เรายังพอมีเวลาที่จะสํารวจตัวเองอยางจริงจังอีก ครั้งวา ทุนทางปญญาและทุนวัฒนธรรมที่มีอยูนั้น ยังแข็งแกรงพอที่จะรับความเปลี่ยนแปลงนี้หรือไม อภิสิทธิ์ ไลสัตรูไกล บรรณาธิการอํานวยการ

กุมภาพันธ 2554

Creative Thailand

The Subject

ภาพจาก www.sxc.hu โดย mantomalac

ภาพจาก flickr โดย Clemson

เรื่อง: นันทิยา เล็กสมบูรณ เมื่อสังคมกาวเขาสูการเปลี่ยนแปลง ความหวาดกลัวและความ หวังจ�งลอยอยูคูกันในบรรยากาศ ภาพการสรางชาติผานพลัง ใหมของคนหนุม สาว เด็กทีเ่ ปนเหมือนแสงตะวันแหงอนาคต ไปจน ถึงภาพทานผูน าํ ทีม่ าพรอมกับขอความปลุกใจให "รักชาติ เทิดทูน พรรคคอมมิวนิสต บูชาประธานเหมา" รวมถึงดอกไมแดง สัญลักษณ แหงการปฏิวัติวัฒนธรรม จ�งกลายเปนศิลปะที่ถูกใชรอยเร�ยง ความเช�่อ ตลอดจนสรางขวัญกําลังใจใหกับพลังกรรมาชนจ�น ภายใตยุคแหงการปฏิวัติอันยิ�งใหญ

ในวันทีโ่ ลกแบงออกเปนสองขัว้ ความคิด "โฆษณาชวนเชือ่ " หรือ Propaganda คือสิง่ ที่มบี ทบาทสําคัญอยางยิง่ ในการจัดระเบียบความคิดและบริหารจัดการ สังคมใหเกิดความเปนเอกภาพ การใช Propaganda โดยรัฐบาลประเทศ ตางๆ จึงเฟองฟูอยางมากในชวงสงครามเย็น และถือไดวาเปนหัวใจ สําคัญสําหรับพรรคคอมมิวนิสตและรัฐบาลจีนในการบริหารประเทศ เพือ่ ประชาสัมพันธแนวคิดทางการเมือง ความสัมพันธระหวางพลเมืองกับ เจาหนาที่รัฐ การสงเสริมความสําคัญทางพลังมวลชน ตอไปจนถึงเรื่อง "สังคมแหงความหวัง" ที่เกี่ยวของกับการศึกษา ผูหญิง และเด็ก นอกเหนือจากการใช Propaganda ในการสื่อสารกับคนในประเทศ แลว จีนก็มรี ปู แบบการสือ่ สารกับโลกภายนอกทีน่ า สนใจเชนเดียวกัน โดย เฉพาะอยางยิ่งนโยบาย "การทูตแพนดา" หรือ Panda Diplomacy อัน โดงดัง

Creative Thailand

l กุมภาพันธ 2554

จริงๆ แลว การทูตแพนดา (ที่บางครั้งเรียกวา Pandapoly) นั้น ได มีการใชกันมาตั้งแตอดีต ยอนกลับไปไดถึงสมัยราชวงศถังในป ค.ศ. 685 เมื่อมีการสงทูตแพนดาไปเจริญสัมพันธไมตรีกับญี่ปุน แตมาทวีความ สําคัญอยางมากในชวงหลังการปฏิรูปการปกครองสมัยประธานเหมา ที่มี การสงแพนดาผูกโบวไปใหประเทศตางๆ อาทิ รัสเซีย เกาหลีเหนือ ญีป่ นุ ฝรั่งเศส และอังกฤษ แตที่กลายมาเปนตํานานระดับโลกคงหนีไมพนการ สง "หลิงหลิง" และ "ซิงซิง" ไปเจริญสัมพันธไมตรีกับสหรัฐอเมริกาใน ป 1974 หลังจากการเดินทางเยือนกรุงปกกิ่งของประธานาธิบดีริชารด นิกสันในป 1972 อีกหนึ่งกรณีคลาสสิกสําหรับการทูตแพนดาคงหนีไมพนการสง "ถวนถวน" และ "หยวนหยวน" ใหกับไตหวัน ที่ไดมีการคุยกันตั้งแตป 2005 แตประธานาธิบดีไตหวันในขณะนัน้ คือนายเฉิน สุยเปย น ซึง่ ชูนโยบาย ไมรวมไตหวันเขากับจีนไดปฏิเสธขอเสนอดังกลาว เนื่องจากมีนัยทางการ เมืองเรื่องการรวมประเทศมากเกินไป ทั้งในสวนของการตีความเรื่องการ ขนยายสัตววา เปนการขนยาย "ในประเทศ" หรือ "ขามประเทศ" รวมถึงชือ่ ของแพนดาทั้งสองตัวที่สอความหมายถึง "การอยูรวมกัน" อยางไรก็ดี เมื่อขั้วการเมืองในไตหวันเปลี่ยน ในที่สุด ทูตแพนดาทั้งสองตัวก็ไดเดิน ทางออกจากแผนดินใหญขามไปยังเกาะไตหวันในป 2008 ในสมัยของ ประธานาธิบดี หมา หยิง เจียว แพนดา จึงไมไดมีความสําคัญแคเพียงสัตวอนุรักษที่ใครๆ ก็ชื่นชม ความนารักของมันเทานัน้ แตกลับเปนสิง่ มีชวี ติ ทีม่ นี ยั สําคัญทางการเมือง ระดับโลก อยางที่ไมมีมนุษยคนไหนทําได

The Object

เรื่อง: กมลกานต โกศลกาญจน จะเกิดอะไรข�้น หากแพนดาที่เคยเปนทั�ง สัญลักษณของประเทศ และสัตวที่มีภาพ ลักษณแสนจะนาเอ็นดู กลายมาเปนของ เลนหนาตาข�้หงุดหง�ด ดูมีนิสัยสุดจะเอา แตใจ และสามารถแสดงความรูสึกซุกซน แบบที่เห็นนี้ไดภายใตความสูงเพียง 9 เซนติเมตรเทานั�น แพนดาของเลน (Toy Figure) ที่วานี้คือ 'Hi Panda' หรือ 'HELLO Panda' ฝมือการออกแบบ ของ Jiji ดีไซเนอรรุนใหมแถวหนาของ ประเทศจ�น แพนดาข�้เลนตัวนี้ไมไดเปน เพ�ยงของเลนที่ทําหนาที่เติมเต็มความ สนุกของใครหลายคนเทานั�น แตมันยัง นําพาเอกลักษณอันโดดเดนนี้ขามทว�ป ไปแสดงไกลในหลายประเทศ ไมวาจะเปน อังกฤษ ฝรั�งเศส เยอรมนี หร�อญี่ปุน

Jiji ไมไดออกแบบ Hi Panda ใหหยุดอยูแ คการ เปนของเลนเพื่อสะสมเทานั้น แตยังนําแพนดา คิ้วขมวดตัวนี้ไปปรากฏตัวอยูบนเสื้อยืดและ กระเปา พรอมเพิม่ ความแตกตางของคาแรกเตอร ใหมีความหลากหลายยิ่งขึ้น เชน การมี Hi Panda เด็กผูห ญิงติดโบวลายจุดทีแ่ สนจะเตะตา พรอมยืนโพสทาปดกระโปรงที่ดูแลวนารักเหลือ ราย หรือ Hi Panda ที่ผูกเชือกตัวเองติดไวกับ จรวด ซึง่ หลายคนเห็นแลวก็อดยิม้ กับความขีเ้ ลน เล็กๆ นอยๆ แบบนี้ไมได และถึง Hi Panda จะนารักแบบหยิกแกมหยอก แตการไดเปน ผลงานสวนหนึ่งที่รวมจัดแสดงในนิทรรศการ 'China Design Now' ที่พิพิธภัณฑวิกตอเรีย แอนดอัลเบิรต (V&A) ในลอนดอนเมื่อป 2008 รวมถึงการมีรานตัวแทนจําหนายมากกวา 50 รานในจีน ญี่ปุน และฝรั่งเศส ก็เปนการยืนยัน ถึงความสามารถในการทํางานอยางมืออาชีพ ของเขาไดเปนอยางดี ความเขาใจในบริบทแหงยุคสมัยการปฏิวัติ วัฒนธรรมทีเ่ ขาเกิดมา ไดสะทอนใหเห็นอยูค กู บั มุมมองแบบคนรุน ใหมของ Jiji ความขีเ้ ลนแบบ Hi Panda จึงเปนเสมือนตัวแทนของการให ความหมายใหม และบอกถึงความจริงรวมสมัย ในวันนีส้ งั คมเปดรับความทาทายมากขึน้ นัน่ เอง

ที่มา: www.computerarts.co.uk www.dazeddigital.com www.hellopanda.net www.urbanatomy.com

กุมภาพันธ 2554

Creative Thailand

Classic Item

เรื่อง: นันทิยา เล็กสมบูรณ ถึงแมวา พรรคคอมมิวนิสตและรัฐบาลจ�น ในยุคของการเปลีย่ นแปลง จะใชการสือ่ สาร แบบที่เร�ยกวา “โฆษณาชวนเช�่อ” ผานสื่อ หลายๆ ชนิด แตดูเหมือนวาโปสเตอรจะ เปนหนึ่งในเคร�่องมือที่ไดผลและถูกใช อยางกวางขวางมากทีส่ ดุ เพราะผลิตไดงา ย ดวยตนทุนต่ำ และเพราะเปนการผลิตใน ปริมาณมาก โปสเตอรโฆษณาชวนเชื่อ ของจ�นจ�งพบเห็นไดทั�วไปจนกลายเป น ศิลปะในชีวิตประจําวัน ที่ประดับประดา อยูบ นฝาบานในทุกครัวเร�อน

เมื่อคนสวนใหญมองโปสเตอรเหลานี้เปนความ สวยงาม มากกวาที่จะรูสึกวาถูกรัฐบาลเกลี้ย กลอมทางความคิด มันจึงกลายเปนกลวิธีอัน แนบเนียนในการสงผานขอความเขาไปยังจิตใต สํานึกและชีวิตประจําวันของผูคนในที่สุด ไม เพียงเทานั้น ในวันที่สังคมยังปดกั้น ศิลปะ ประดับฝาบานพวกนี้นั่นเองที่เปนเสมือนพื้นที่ แสดงออกของความคิดสรางสรรคสาํ หรับศิลปน จีน และทุกวันนี้มันยังกลายเปนของสะสมและ แรงบันดาลใจในการตอยอดงานสรางสรรค สําหรับใครอีกหลายๆ คน 8

Creative Thailand

l กุมภาพันธ 2554

โปสเตอรที่คุนตากันมากที่สุด แสงแหงความหวังใหมอันเร คงหนีไมพนภาพทานประธานเหมา ที่มักจะมากับ ืองรอง และขอความ "ชวนเช ื่อ" ทางการเมือง

Classic Item

 สิ่งสําคัญคือการดึงผูหญิงให ญ ให ง ่ ิ ย ่ ี มท ย นิ คม ง ั บส ะบ งร า  เพื่อสร มารถทางการผลิต หนึ่งใน สา าม คว ม ่ พิ รเ กา ใน ญ คั า สํ ง ั พล มาเปน น รูป "กรรมาชนหญงิ " ทีท่ าํ งาน เป ง จึ ื ่ อ เช วน  ช อร เต ปส งโ ขอ ั ก ธีมหล ไดไมแพผูชาย

เด็กคือพลังแหงอนาคต และถูกใชเป ธีมหลักเชนเดียวกัน แนนอนวา ทุก นอีกหนึ่ง "พิมพนิยม" ที่ดูสมบูรณแข็งแรง เปยคนอยูใน มไปดวย ความหวังและความสุข ชวนเชื่อจะเปลี่ยน ม วา ค อ  ข ะ ล แ  ณ ษ ก ั ล ถึงแมรูป วลชนและความภาค ม ง ั ล พ  ต แ ย ั ม ส ค ุ ย ไปตาม ื้อหาสําคัญสําหรับ เน น  ป งเ ค ง ั ย ิ ต า ช ภูมิใจใน นี้ รัฐบาลจีนมาจนถึงวัน

เมอ่ื เขา สูย คุ Modernization ในสม โปสเตอรชวนเชื่อจึงหันมาใชขอ ยั เตง้ิ เสย่ี วผงิ ไปกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสความที่ขนาน ที่เนนความเจริญทางวัตถุ และ ังคมแหงชาติ "การลงมือทํา" มากกวา "คําพูด" ที่มา: หนังสือ Chinese Propaganda Posters (Taschen) และ chineseposters.net

1. "แสงตะวันแหงความคิดของเหมา เจอตุง สองสวางสูท างแหง การปฏิวตั วิ ฒั นธรรมกรรมาชนอันยิง่ ใหญ" โดย Shanghai People's Fine Arts Publishing House Propaganda Group (1966) 2. Woman Workers Poster โดย Luo Ke, Shanghai People's Art Publishing House (1964) 3. "เราคือนักบินอวกาศแหงอนาคต ยานอวกาศ 086" โดย Popular Science Publishing House (1986) 4. "มวลชนแหงความอุตสาหะ ใบไมผลิเร็วกวาเดิม" โดย Liu Yuanxing (1987) 5. "ปกกิ่งใหม โอลิมปกอันยิ่งใหญ" โดย Hao Xueli (2000) กุมภาพันธ 2554

Creative Thailand

วัตถุดบิ ทางความคิด

เรือ่ ง: เลอชาติ ธรรมธีรเสถียร และ กริยา บิลยะลา

China’s New Dawn: An Architectural Transformation โดย Layla Dawson จากการเปนเจาภาพกีฬาโอลิมปกในป 2008 ตอดวยมหกรรมเวิลดเอ็กซโป 2010 ในปที่แลว เสียงสะทอนที่ออกมาในทํานองเดียวกันก็คือ จีนไดสรางมาตรฐานใหมในการจัดงานระดับ โลก และผูคนทั้งโลกเริ่มมองเห็นชัดวา จีนไม เหมือนเดิมอีกตอไป แตไมใชเรื่องนาแปลกใจ ที่จีนยุคใหมจะ สร า งความตื่น ตาตื่น ใจได แ บบนี ้ ในฐานะ ทรัพยากรการผลิตและตลาดผูบริโภคขนาด ใหญที่สุด จีนกําลังสงพลังดึงดูดมหาศาลไปยัง วงการตางๆ ใหเล็งเห็นโอกาสและอยากลอง ทํามาคาขายกับจีนกันแทบทั้งนั้น พลังดึงดูดนี้ รวมไปถึงวงการนักคิด นักสรางสรรค ทีด่ เู หมือนวา กําลังใชจนี เปนสนามประลองกําลังการสรางสรรค กันอยางเอาจริงเอาจัง จีนในวันนีจ้ งึ ไมใชแคเมืองทีม่ ปี ระวัตศิ าสตร และเอกลักษณทางวัฒนธรรมอันนาทึ่งเทานั้น ดวยพื้นที่กวางใหญไพศาลและมีเมืองสําคัญ ทางเศรษฐกิจหลายตอหลายเมือง ไมวาจะเปน ปกกิ่ง, เซี่ยงไฮ, กวางโจว, เซินเจิ้น ฯลฯ ทําให สถาปนิกชื่อดังระดับโลก เขามาสรางผลงาน สะดุดตาไวอยางมากมายและตอเนื่อง ไมวาจะ เปน Rem Koolhaas และ OMA (Office for Metropolitan Architecture) กับอาคารสํานัก งานใหญโทรทัศน CCTV, Zaha Hadid กับ โรงละครโอเปราที่กวางโจว, Pei Partnership Architects กับอาคารสํานักงานใหญ Bank of China, Norman Foster กับสนามบินนานาชาติ แหงกรุงปกกิ่ง และ Kohn Peterson กับอาคาร Shanghai World Financial Centre เปนตน

Creative Thailand

l กุมภาพันธ 2554

ไมเพียงเทานัน้ หนังสือเลมนีย้ งั ไดรวบรวม การพลิกโฉมของจีนไวอยางครอบคลุม แสดงให เห็นถึงการใหน้ำหนักไปยังทุกภาคสวน ตั้งแต เรื่องการเดินทาง ขนสง การทองเที่ยว การ วางผังเมือง การปรับปรุงอาคารทีท่ าํ การของรัฐ อาคารทางธุรกิจ พื้นที่สําหรับการคา การจัด ประชุ ม และนิ ท รรศการขนาดใหญ อาคาร วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี สถาปตยกรรม ทางวัฒนธรรม ตลอดไปจนถึงสนามกีฬา ในบทนําของหนังสือ ไดมีการกลาวถึง วิวัฒนาการการเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่สงผล ตอรูปแบบของเมืองและสถาปตยกรรมไวอยาง นาสนใจ และดูเหมือนวาทั้งภาครัฐ และเอกชน ในระยะหลังของจีน มีแนวโนมพรอมที่จะเขาสู ความเปนสากลแบบกาวกระโดด ดวยการนํา เขานักคิดและมันสมองจากตางชาติ เพื่อมา สรางสรรคเมืองใหมีความทันสมัยไมแพที่อื่นๆ ในตอนทาย มีคําพูดของ I.M. Pei สถาปนิก สัญชาติอเมริกนั เชือ้ สายจีนชือ่ กองโลก ที่กลาวไว อยางนาคิดวา "จีนจําเปนตองสรางความมั่นใจ ในตัวเองขึ้นมาอีกครั้งบนพื้นฐานวัฒนธรรม ของตน เพราะความมั่นใจนี้จะทําใหเกิดชีวิต ใหม วัฒนธรรมใหม และรูปแบบสถาปตยกรรม สมัยใหมที่มีเอกลักษณเฉพาะแบบของตนเอง"

วัตถุดบิ ทางความคิด

Chinese Characters โดย Nina Train Choa เปนที่รูกันวา ภาษาจีน โดยเฉพาะตัวอักษรจีน นัน้ เปนภาษารูปภาพภาษาสุดทายทีย่ งั คงมีการ ใชอยูถึงปจจุบัน เนื่องจากอักษรจีน มีความ แตกตางจากอักษรรูปภาพภาษาอื่นที่สาบสูญ ตรงทีม่ คี วามยืดหยุน และใชงานไดงา ยกวา ตอบ สนองตอวิวฒั นาการทางภาษา แตในขณะเดียวกัน ถือวาเปนภาษาทีม่ ตี วั อักษรมากที่สดุ ในโลก สราง ความยากและงุนงงใหกับผูที่ตองการเรียนรูอยู ไมนอย หนังสือเลมนี้จะชี้ใหคุณเห็นมุมมองที่ แตกตางจากภาษาจีนที่เราคุนเคย ความเชื่อม โยง ระหวางรูปทรงของตัวอักษรกับความหมาย ของมัน ใน 4 กลุมดวยกัน ไดแก กลุมอักษร พื้นฐานที่จะสามารถนําไปผสมสรางตัวอักษร อื่นๆ กลุมที่มาจากรางกายและชีวิต กลุมที่มา จากธรรมชาติ และกลุมของสิ่งของ ซึ่งผูเขียน ไดเขียนคําอธิบายถึงทีม่ าของตัวอักษรแตละตัว รวมถึงภาพเปรียบเทียบการแปลงจากรูปภาพ เปนตัวอักษรไวอยางนาสนใจ และนั่นอาจจะ พอทําใหเราเขาใจภาษาจีนไดงายขึ้นบาง

Mega Trend report N 13 Lifestyle trends to 2012: Mobility objects

I.M. Pei: First Person Singular & The Museum on the Mountain โดย Home Vision Entertainment

เราจะหลีกเลีย่ งความเจริญกาวหนาทางเทคโนโลยี และนวัตกรรมสมัยใหมของโลกใบนีไ้ ปไมได ถา มนุษยยงั มีความตองการไมสน้ิ สุด การแสวงหา สิ่งใหมๆ จึงดําเนินไปอยางไมรูจบ เทรนด ไลฟสไตลในฤดูกาล 2012 จึงใชคําวา "การ เคลื่อนที่" ในรูปแบบตางๆ มาเปนประเด็นใน การนําเสนอ ไมวาจะเปน 'New Traditions' ที่ หยิบเอาการเคลื่อนที่ของเวลา หรือหยิบเอา ของเกาและใหมมาผสมผสานกันใหดเู ขาถึงงาย คลาสสิก และทันสมัยในเวลาเดียวกัน 'Natural Governance' การเคลือ่ นทีเ่ ขาหาธรรมชาติและ การเปนผูบริโภคที่มีความรับผิดชอบมากยิ่งขึ้น 'Creative Consumer' การออกแบบเพื่อสราง อรรถประโยชนแบบครบวงจร ซึง่ รวมถึงการนํา กลับมาใชใหม หรือใชประโยชนไดมากกวาหนึง่ และสุดทาย 'New Territories' เมื่อเทคโนโลยี กลายเปนสวนหนึ่งในชีวิตประจําวันและระบบ การสื่อสารสามารถเชื่อมโยงทุกอยางไดอยาง งายดาย แตบอ ยครัง้ ทีเ่ ทคโนโลยีสะทอนถึงความ แข็งทื่อ ไมยืดหยุน วันนี้เทคโนโลยีตางๆ จึง พยายามเคลื่อนเขาสูรูปแบบนวัตกรรมมีชีวิต คือ มีผิวสัมผัส มีรูปทรงที่เปนธรรมชาติและ เขาถึงไดงายมากขึ้น

ผลงานการออกแบบทีด่ ยี อ มเกิดจากสวนผสมของ ประสบการณชวี ติ และวิธคี ดิ ทีเ่ ปนระบบ ซึง่ I.M. Pei สถาปนิกอเมริกนั เชือ้ สายจีนไดแสดงใหเห็น ในสารคดีที่จะพายอนไปสูเรื่องราวชีวิตวัยเด็ก การศึกษา การพัฒนาระบบความคิด จนเริม่ เขา สูว งการสถาปตยกรรมสมัยใหม พรอมผลงานที่ สรางความสนใจ และเกิดเปนความแปลกใหมให กับคนทั่วโลก ซึ่งรวมถึงวิธีการทํางานที่ใสใจใน รายละเอียด การนํานวัตกรรมเชิงโครงสรางทาง สถาปตยกรรมสมัยใหม อยางเชน หิน คอนกรีต แกว และเหล็ก ผสมผสานกับสิง่ แวดลอมเดิมที่ ธรรมชาติสรางไว หรือแมแตการตอเติมสิง่ กอสราง เดิมไมใหหลุดออกจากกรอบวิธปี ฏิบตั ทิ เ่ี คยเปน เชนเดียวกับการใชเวลาในการสํารวจเก็บขอมูล เพือ่ นํามาสรางสรรคผลงานจนเปนที่ยอมรับ โดย มีตัวอยางผลงานที่นาสนใจคือ The Museum on the Mountain พิพิธภัณฑทามกลางหุบเขา แถบเมืองเกียวโต ซึ่งไดรับรางวัลมากมายจาก หลายสถาบัน สิ่งเหลานี้นับเปนผลสะทอนของ ประสบการณและความคิดที่ถูกนํามาใชกับ นวัตกรรมสมัยใหมดว ยความใสใจในสภาพแวด ลอมและความเขาอกเขาใจของสถาปนิกผูที่ได รับการยอมรับใหเปนไอคอนคนหนึ่งของวงการ สถาปตยกรรมสมัยใหม กุมภาพันธ 2554

Creative Thailand

เปลีย่ นโลกรอบตัว

มหัศจรรยสิ�งกอสราง ตานทุกแรงสั�นไหว เรียบเรียงจากหนังสือ เปลีย่ นโลกรอบตัว โดย (ผูเ ขียน: ชนากานต คําภิโล)

ที่อยูอาศัยนับเปนหนึง่ ในปจจัยสีท่ ม่ี วี ว� ฒ ั นาการ นาสนใจที่สดุ อีกอยางหนึง่ ของโลก เพราะนอก จากจะชวยใหมนุษยที่เคยดํารงช�ว�ตแนวราบ ในบานติดดิน ข�้นไปยืนสูดอากาศแนวตั�งบน อาคารสูงขนานระนาบขอบฟาไดแลว สิง� ปลูก สรางรางสูงโปรงในวันนี้ ยังไดพส� จู นถงึ ความ พยายามในการเอาชนะธรรมชาติของมนุษย เพ�อ� การใชชว� ต� แบบยกระดับใหปลอดภัยและ มัน� คงทีส่ ดุ ดวย เหลานีค้ อื ตัวอยางนวัตกรรม ที่ถกู คิดคนข�น้ เพ�อ� ตานแรงสัน� ไหวใหกบั อาคาร สูงทั�งหลาย ที่เปร�ยบเสมือนการตอบโจทย ของมนุษยตอ ความทาทายจากธรรมชาติ

ภาพจาก http://ns.umich.edu

แคฝนตกก็ลดรอยราว

ตึกระฟานัน้ เสีย่ งตอการพังทลายจากแผนดินไหว มากทีส่ ดุ คอนกรีตไฮเทคที่ชื่อ ECC (Engineered Cementitious Composite) ซึ่งมีความยืดหยุน สูงและซอมแซมตัวเองไดจึงเกิดขึ้น เพียงแคมี คารบอนไดออกไซดและน้ำก็สามารถเปลีย่ นสาร พิเศษในคอนกรีตใหกลายเปนแคลเซียมคารบอเนต ตัวการประสานรอยราวที่เกิดขึ้นบนผนังไดดวย ตนเอง นัน่ หมายถึงวา แคฝนตกปรอยๆ ก็เพียง พอแลวทีจ่ ะซอมแซมอาคารบานเรือนไดทง้ั เมือง นอกจากนี้ เสนใยเคลือบพิเศษสมรรถนะสูงยัง ชวยปองกันไมใหเกิดรอยแตกราวขนาดใหญที่ อาจเชื่อมตอกันเปนวงกวางเมื่อไดรับแรงสั่น สะเทือนไดดวย

ภาพจาก http://throughthesandglass.typepad.com

ดินแกรงดวยแบคทีเร�ย

เมือ่ เกิดแผนดินไหว ไมเพียงแตโครงสรางอาคาร เทานั้นที่นาเปนหวง ดินที่อยูลึกลงไปอยางดิน ทรายอาจเปลี่ยนสภาพกลายเปนของเหลวและ ก อ ความเสี ย หายให ก ั บ อาคารบ า นเรื อ นได เชนกัน ทีมวิจัยจากคณะวิศวกรรมโยธาและ สิง่ แวดลอมของมหาวิทยาลัยแคลิฟอรเนีย เดวิส จึงนําแบคทีเรียตัวเกงที่ชื่อ Bacillus Pasteurii มาชวยเสริมความแข็งแรงใหกบั โครงสรางของดิน ดวยคุณสมบัตใิ นการผลิตแคลเซียมคารบอเนต ทีจ่ ะเขาปรับสภาพดินทรายทีอ่ ยูก นั อยางหลวมๆ ใหกลับมาเกาะตัวกันแนนและแข็งแรงกวาเดิม ยิง่ กวานัน้ แบคทีเรียทีว่ า ยังไมกอ ปญหาสารพิษ ตกตางเมื่อเทียบกับการใชสารเคมี

กระจกผูพ�ทักษกันความรอน เสนเอ็นจากเหล็กกลา ทาแผนดินไหว

ลาสุดนักวิจัยจากสแตนฟอรดและอิลินอยสได ออกแบบระบบโครงสรางอาคารทีร่ องรับแรงสัน่ สะเทือนจากแผนดินไหวโดยเฉพาะ โดยใชระบบ กระจายพลังงานไปยังสวนตางๆ ของอาคารที่ เชื่อมตอกันดวยเสนเอ็นซึ่งผลิตจากเหล็กกลา ความยืดหยุนของเสนเอ็นจะชวยดึงโครงสราง ของอาคารใหกลับมาตั้งตรงอีกครั้ง โดยมีฟวส ที่ฐานอาคารชวยตานแรงและรักษาโครงสราง อาคาร เทคนิคดังกลาวยังถูกนําไปใชในการกอ สรางที่ญี่ปุนและสามารถรับแรงสะเทือนไดถึง 7 ริกเตอรเลยทีเดียว 12

Creative Thailand

l กุมภาพันธ 2554

Guardian Industries Corp. เอาใจคนเมืองรอนดวยกระจกรูปแบบใหมเคลือบอนุภาคโลหะ ขนาดเล็กเพื่อกระจายความรอน (Sputter Coated) ชวยลดปญหาการสะสมความรอนใน ตัวอาคาร โดยมีใหเลือกใชถึง 3 รุน ไดแก 'Superneutral' กระจกใสที่ไมสะสมความรอน 'High Performance' ทีเ่ คลือบสาร Low-E ชวยกรองแสงและความรอนไดดี และ 'Solar' ชวย กรองรังสีจากดวงอาทิตยและสะทอนแสงไดอยางมีประสิทธิภาพ

ใสไดไมตองเช�ดลาง

การทําความสะอาดกระจกบนตึกสูงดูจะเปนงานหินไมใชนอย แตคงไมใชสําหรับตึกที่สราง ดวยกระจก Self-Cleaning Glass ที่สามารถทําความสะอาดตัวเองไดโดยไมตองพึ่งแรงใคร กระจกชนิดนีเ้ คลือบดวยฟลม Ti02 (Titanium Oxide) จนเปนเนือ้ เดียวกับผิวกระจก เมือ่ ถูก แสงที่ใหพลังงานมากพอจะทําใหเกิดออกไซดสปชสี ท จ่ี ะชวยสลายสารอินทรีย อนินทรีย ตลอด จนกําจัดแบคทีเรียและไวรัส อีกทั้งยังชวยปองกันฝาจากหยดน้ำอีกดวย

Editor's Note

บทบรรณาธิการ

ตุลาคม 2553

Creative Thailand

13 23

Cover Story เร�่องจากปก

เรื่อง: มนฑิณี ยงวิกุล แมวาการเขาเปนสมาช�กองคการการคาโลก (WTO) จะเปนอีก หนึ่งการเปลี่ยนแปลงครั�งใหญของจ�นที่ทําใหการคากับประเทศ ตางๆ สั�นสะเทือนทั�งในเช�งบวกและลบ แตในอนาคตอันใกลนี้ ดวยเงินทุนสํารองที่มีมากถึง 2.85 ลานลานเหรียญสหรัฐฯ ความกระหายในการประกาศศักดา และความเขาใจการบร�หาร ขุมทรัพยทางวัฒนธรรมของตัวเอง ในไมชาจีนจะเปลี่ยนโลก อีกครั�ง 14

Creative Thailand

l กุมภาพันธ 2554

Cover Story เร�่องจากปก

ถึงคราว China Chic ราลฟ โทเทงโก ดีไซเนอรแหงราลฟ นิวยอรก แบรนดดังของฮอลลีวูด ไมตางจากดีไซเนอร รายอืน่ ทีป่ ระทับใจในโรงงานเล็กๆ แหงหนึง่ ทาง จีนตอนใตซึ่งเพียบพรอมไปดวยเครื่องจักรทัน สมัย พนักงานชาวจีนและอิตาเลียนในชุดยูนฟิ อรม ทีด่ ปู ระณีต และผลผลิตคุณภาพยอดเยีย่ มทีเ่ กิด จากความใสใจในรายละเอียด จนทําใหเขาเลือก ทําคอลเลคชั่นสองชุดของตัวเองที่นั่น แตทวาภาพลักษณแบบ Made in China ที่ ยังคงหมายถึงของถูกคุณภาพต่ำ ทําใหแบรนด ดังหลายรายปฏิเสธที่จะบอกวาคอลเลคชั่นของ พวกเขาทําขึ้นที่เมืองจีน แมวาในจีนจะเต็มไป ดวยสาธารณูปโภคและแหลงผลิตเพื่อรองรับ ผลิตภัณฑชน้ั สูง อันเนือ่ งมาจากผลพวงแหงการ ไหลเขามาของทุนตางชาติและความตั้งใจใน การปรับคุณภาพการผลิตของรัฐบาลจีนก็ตาม แมจะไมเปดเผยวาเปนรายใด แตสมาคมผูผ ลิต สินคาหรูหราแหงโลกไดประมาณการณในป 2009 วา รอยละ 60 ของสินคาหรูหราทั้งหมด นั้นทําขึ้นในเมืองจีน อยางไรก็ตาม เมื่อเดือนกันยายน 2010 ที่ ผานมา แอรเมสไดสรางความฮือฮาใหกบั วงการ แบรนดหรูดวยการประกาศเปดราน "ซางเซี่ย" (Shang Xia) รานคาทีป่ ระกาศตนวาเปนแบรนด จีน อยางเต็มตัว มีการพัฒนาสินคาและบริหาร โดยทีมนักออกแบบชาวเซี่ยงไฮ สินคาจะผลิต ขึน้ จากวัตถุดบิ และชางฝมอื ชาวจีน และจําหนาย ในราคาที่สามารถเอื้อมถึงไดมากขึ้น ซางเซี่ยไมเพียงเปนทางเลือกใหมในการ หลีกหนีจากแบรนดทเ่ี ปนเจาครองตลาดจีนราย เดิมๆ อยาง หลุยส วิตตอง กุชชี่ และชาแนล แตยงั เปนการเจาะตลาดชาวจีนรุน ใหมทม่ี องหา สินคาหรูหราและมีความพิเศษมากกวาแคโลโก นั่นคือ "การสรางแอรเมสแบบจีน ดวยการสราง แบรนดใหมที่เติบโตมาพรอมกับปรัชญาของ แอรเมส ทั้งดานคุณภาพที่โดดเดน ความคิด สรางสรรค และสไตลที่ชัดเจน" แพทริก โทมัส ประธานกรรมการบริหารของแอรเมสกลาว

รานซางเซี่ยแหงแรกจึงเปดขึ้นที่ชั้นหนึ่ง ของอาคารฮองกง พลาซา หางสรรพสินคาสุด หรูแหงใหมในเซี่ยงไฮ จําหนายสินคาคุณภาพ สูงสําหรับการอยูอาศัยตั้งแตเฟอรนิเจอรไมเนื้อ แดง เสือ้ สเว็ตเตอรผา แคชเมียรทต่ี ดั เย็บดวยมือ ไปจนถึงชุดน้ำชาซึง่ มีรปู แบบของการผสมผสาน ระหวางหัตถศิลปของจีนและงานออกแบบสมัย ใหม การตัดสินใจครั้งนี้ทําใหนักการตลาดและ นักวิเคราะหหลายรายเห็นวา ซางเซี่ยซึ่งทําใน ประเทศจีนอาจลดทอนคุณคาของแอรเมสมาก กวาจะเปนการสงเสริม เพราะลูกคาสวนใหญยงั คงตองการสินคาที่เหมือนกับที่วางขายในยุโรป หรือสหรัฐอเมริกา แตสําหรับแอรเมสนั้นกลับ กลายเปนโอกาสที่ดีในการนําวัฒนธรรมหลาย พันปของจีนมาสรางความแปลกใหมใหกบั ลูกคา และนําไปสูแผนการที่จะเปดรานซางเซี่ยขึ้นใน ปารีสในป 2011 และในปกกิง่ อีก 2-3 ปขา งหนา ทีผ่ า นมาผูผ ลิตสินคาแบรนดเนม ทัง้ ชาแนล ไลกา หรือแมแตเฟอรรารี่ตางตองปรับรูปแบบ ของสินคาโดยผลิตรุน China Limited Edition ขึ้น เพื่อจับกลุมผูมีฐานะชาวจีนที่ยังคงมีความ แตกตางดานวัฒนธรรมทั้งในเรื่องสีสันและ ความเชื่อตางๆ จากตะวันตก หากแตกรณีของ แอรเมสกลับเปนการดึงเอาความตางดานศิลปะ วัฒนธรรมและทักษะชั้นสูงของชางชาวจีนมา ผสานกับจุดแข็งของแบรนดเพื่อผลิตเปนสินคา ที่สามารถขายไดในทั้งสองซีกโลก

1. ซางเซีย่ ทีแ่ ปลวา ขึน้ -ลง สะทอนถึงการไหลของพลังการถาย ทอดแกนทางวัฒนธรรมและสุนทรียภาพจากอดีตสูปจจุบัน 2. เกาอีต้ า เทียนตี้ ทําจากไมเนือ้ แดง (Rosewood) และเทคนิค ของการคัดและอบไม การประกอบและการขัดของชางฝมอื จีน

เมื่อป 2009 จีนไดจัดทําโฆษณาพิเศษความยาว 30 วินาทีฉายผานชองสถานี CNN เพื่อลบลาง ภาพลักษณเดิมของสินคาจีน ภายใตแนวคิดใหมวา "Made in China, made with the world" ทีแ่ สดงใหเห็นวาจีนสามารถรวมกับบริษทั ตางชาติในการผลิตสินคาคุณภาพสูง ตัง้ แตสนิ คาในชีวติ ประจําวันอยางรองเทาผาใบที่ผลิตดวยเทคโนโลยีการกีฬาของอเมริกา ตูเย็นที่ออกแบบโดยนัก ออกแบบชาวยุโรป และเครื่องบินที่ผลิตในจีนโดยทีมวิศวกรจากทั่วโลก

กุมมกราคม ภาพันธ 2554

Creative Thailand

Cover Story เร�่องจากปก

ภาพจาก www.wannahaves.com

ภาพจาก www.wristlounge.com

China Limited Edition กลองไลกาทองคํา 24 กะรัตนี้ทําขึ้น 60 ชุด เพื่อเฉลิมฉลองการครบรอบ 60 ปของพรรค คอมมิวนิสตจนี โดยมีหมายเลขกํากับตัง้ แต 1949 ถึง 2009 พรอมกับภาพจัตรุ สั เทียนอันเหมินและ ตัวอักษรจีนสีแดงทีเ่ ปนสโลแกนของเหมาเจอตุงวา "สาธารณรัฐประชาชนจีนจงเจริญ" (Long Live the People’s Republic of China)

ภาพจาก http://racked.com, www.luxury-insider.com, www.bagsnob.com

กระเปารุนใหมในคอลเลคชั่นชาแนล เซี่ยงไฮ ที่คารล ลาเกอรเฟลด นําไอเดียมาจากกลองอาหาร นํากลับของจีน ทําจากผาทีเ่ หมือนโลหะ ตกแตงดวยหนังและสายโลหะ มาพรอมกับเครือ่ งประดับ ชนิดอื่นๆ ในดีไซนที่สื่อความเปนจีน ภาพจาก www.sportscarsnews.net

เฟอรรารี่รวมมือกับศิลปนรวมสมัยที่ทรงอิทธิพลของจีน หลู ฮาว ผลิตรถรุน 599 GTB Fiorano China Limited Edition ที่มีการสลักชื่อเจาของ โดยมีปุมสตารทเปนอักษรจีนโบราณไปจนถึง ลวดลายบนตัวถังรถที่สะทอนความเปนจีนอยางรวมสมัย ภาพจาก www.ausmotive.com

Creative Thailand

l กุมภาพันธ 2554

Cover Story เร�่องจากปก

ไดเวลาผลิดอกออกผล ในชวงสิบกวาปที่ผานมา ผลผลิตจากการเขา เรียนที่โรงเรียนสอนการออกแบบและแฟชั่น ชั้นนําในปารีสและมิลานของนักเรียนชาวจีน กําลังเบงบาน เมื่อตลาดในประเทศจีนพรอมที่ จะรองรับสินคาที่เกิดจากการผสมผสานของ สองวัฒนธรรมมากขึ้น ที่ยานซินเลอลู ในเขตพื้นที่ฝรั่งเศส เมือง เซี่ยงไฮ เปนที่ตั้งของรานแฟชั่นที่กําลังมาแรง ของสองสาวดีไซเนอรอยาง ลิเลียน จาง และ เจนนี่ ลี ซึง่ เปนทีร่ จู กั ดีในสไตลตะวันออกเชือ่ ม โลกตะวันตก ซึ่งกําลังเปนแนวโนมการบริโภค ใหมที่แผขยายจากเซี่ยงไฮไปยังปกกิ่งและเขต เมืองเศรษฐกิจสําคัญในจีน หยาน จุน ประธานบริษัทอีโคล บริษัทที่ ปรึกษาดานแฟชั่นและสินคาหรูหราในปกกิ่ง กลาววา รสนิยมของผูบริโภคชาวจีนเปลี่ยนไป พวกเขามีเหตุผลมากขึ้นในการเลือกซื้อแบรนด ทีส่ ามารถสะทอนสไตลของพวกเขาได และสินคา หรูหราทีจ่ ะเลือกนัน้ ตองมีเอกลักษณ หรือมีความ พิเศษกวาสินคาราคาแพงทั่วไป ขณะที่แมนทิว แครบบ ผูร ว มกอตัง้ บริษทั คอนซัลแทนซี่ แอคเซส เอเชีย ใหความเห็นวา "การผลิตสินคาโดยใช วัสดุและชางฝมอื ทองถิน่ และการสรางความรูส กึ เหมือนครอบครัวสมัยกอน สามารถดึงดูดลูกคา ชาวจีนได เพราะลูกคาสมัยนี้เริ่มมองหาสิ่งที่ สามารถสะทอนรากฐานทางวัฒนธรรมของตัว เองแตดทู นั สมัย หรือมองหาความโรแมนติกจาก ชนบทและวัฒนธรรมในอดีตมากขึ้น" ดวยแรงขับเคลื่อนของเหลาดีไซเนอรจีนที่ กําลังมุงไปสูการสรางสินคาจีนสมัยใหมที่ไมใช เพียงแคการนําเอาแบบของตะวันตกมาเปนของ ตัวเอง แตไดคิดคนเอกลักษณพิเศษของตัวเอง ขึ้น จากการผสมผสานจุดเดนของยุโรปในแง ของความเรียบงาย การใชงายไดจริง เขากับ

องคประกอบความเปนจีน ไมเพียงแตเปลีย่ นรูป โฉมของตลาดในเมืองจีน แตยังชวยสรางภาพ ลักษณใหแบรนดของจีนสามารถกาวไปสูระดับ โลกไดมากขึ้น จาวยี่ เจด ผูผลิตเครื่องประดับที่ไดชื่อวา มีทั้งนวัตกรรมและความวิจิตร ไดวางแผนที่จะ เปดรานคาทีน่ วิ ยอรก ปารีส ฮองกง และโตเกียว ภายในเวลา 5 ป หลังจากทีไ่ ดกาํ หนดยุทธศาสตร การเปนแบรนดชั้นสูง โดยเปนเจาแรกที่เขาไป เปดรานในยานเดอะบันด 18 เคียงคูก บั คารเทียร และหองเสือ้ แอรเมเนจิลโด เซนญา (Ermenegildo Zegna) หวัง หยุนเหอ ผูกอตั้งและประธานจาวยี่ เจด กลาววา "หยก" นั้นอาจจะหมายถึงแรหยก ทั้งที่หายากและหางายก็ได ซึ่งเราตองสงเสริม แรหยกใหเปนเหมือนเครื่องเพชรพลอยหรูหรา และให จาวยี่ เจด เปนสัญลักษณของแฟชัน่ ชัน้ สูง ดวยการออกแบบใหมีการผสมผสานเสนห แหงความบอบบางแบบตะวันออกและความสุก สวางของแฟชัน่ สากล ทัง้ นีเ้ พราะเธอเขาใจดีวา "ดีไซนเปนเหมือนชีวติ ของสินคา และแบรนดเปน เหมือนวิญญาณของมัน”

ภาพจาก www.zhaoyijade.com

ภาพจาก http://c1.ac-images.myspacecdn.com

นักชอปจ�นหลากสไตล ขณะที่ตลาดสินคาในเซี่ยงไฮเริ่มมีความลุมลึกขึ้นตามรสนิยมที่เปลี่ยนไปของผูบริโภค นับเปน การเปดโอกาสใหรา นอยาง "วิลลาเซีย่ งไฮ" รานจําหนายเสือ้ ผาแฟชัน่ แบรนดเล็กคุณภาพสูงอยาง เฮิรพ เลเกอร (Herve Leger) ดิเรค แลม (Derek Lam) และโรเบิรต โรดริเกซ (Robert Rodriguez) เกิดขึน้ เพือ่ รองรับลูกคากลุม ใหมทส่ี นใจในรายละเอียดตัง้ แตการตกแตงราน พนักงานทีไ่ ดรบั การ อบรมเปนอยางดี และคําตอบทีน่ า พึงใจเกีย่ วกับสไตล ขณะทีอ่ กี ดานของเมืองจีน การบริโภคแบบ ตรงไปตรงมาก็ยังคงมีอยู อยางกรณีที่หนุมชาวจีนรายหนึ่งซึ่งปรากฏเปนขาวโดงดังเมื่อเขาขอ แฟนสาวแตงงานดวยดอกไมทองคํา ดวยเหตุผลที่วาแฟนสาวเปนคนที่ชอบดอกไมมาก แตทวา ดอกไมนั้นไมคงทนเชนทองคำ

กุมภาพันธ 2554

Creative Thailand

Cover Story เร�่องจากปก

Creative Thailand

มภาพันธ2554 2554 l กุมกราคม

Cover Story เร�่องจากปก

ประกาศแสนยานุภาพ ปจจุบนั สินคากวาคอนโลกไดรบั การตีตรา Made in China ซึ่งมีทั้งสินคาจากหองเสื้อชื่อดังและ ตุก ตาบารบแ้ี สนสวย ไปจนถึงสินคาจีนคุณภาพ ต่ำที่ทะลักออกไปตีตลาดทั่วโลกดวยราคาที่ต่ำ อยางไมนาเชื่อ ซึ่งลวนแลวแตทําใหยอดการ สงออกของจีนพุงทะยานจนกลายเปนประเทศ เจาของเงินตราและพันธบัตรสกุลเงินตางประเทศ รวมกันมากทีส่ ดุ ในโลก โดยมีมากถึง 2.85 ลาน ลานเหรียญสหรัฐฯ (85.5 ลานลานบาท) ในป 2010 ที่ผานมา ทวารัฐบาลจีนตระหนักดีวา การเติบโตอยางรอนแรงเชนในอดีตกําลังจะสิ้น สุดลงในไมชา ดวยคาแรงที่พุงทะยาน ปญหา เงินเฟอ การขาดแคลนวัตถุดบิ และปญหาความ เหลือ่ มล้ำของรายได ทีล่ ว นทําใหความไดเปรียบ ดานคาแรงต่ำของจีนถูกกัดเซาะไปเรือ่ ยๆ รัฐบาล จึงไมลังเลที่จะลงทุนมหาศาลเพื่อเตรียมการ สําหรับอนาคต แตลาํ พังเพียงนโยบายการพัฒนา ประเทศที่มีเปาหมายชัดเจนนั้นไมนาจะสราง ความตืน่ ตะลึงไดเทากับปณิธานอันแรงกลาของ เหลาผูนําในองคกรหัวหอกดานการพัฒนาของ รัฐบาลจีน ยอนหลังไปเพียง 5 ป ประเทศจีนยังไมมี รถไฟความเร็วสูง แตในป 2012 จีนกําลังจะมี ปริมาณเสนทางรถไฟความเร็วสูงรวมกันมากที่ สุดในโลก ดวยเงินลงทุนทั้งหมด 3 แสนลาน เหรียญสหรัฐฯ (9 ลานลานบาท) และอีกไมชา ในป 2020 จีนจะมีเสนทางรถไฟความเร็วสูง รวมกันทั้งสิ้น 25,000 กิโลเมตรตัดผานทั่ว ประเทศจีน ยังไมนบั รวมทีก่ าํ ลังขยายออกนอก ประเทศเพือ่ ตัดผานไปยังประเทศพมา เวียดนาม ลาว และไทย ซึ่งจะสงผลใหการขนสงสินคา ภายในประเทศและการลําเลียงสินคาไปยังกลุม ประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใตสะดวกรวดเร็ว และมีประสิทธิภาพมากขึ้น

ปริมาณเสนทางรถไฟและความเร็วของ รถไฟที่เร็วทําลายสถิติโลก 486.1 กิโลเมตรตอ ชัว่ โมงมาจากความพยายามอยางหนัก ซึง่ นายเจิง้ ฉางหง ประธานบริษทั China South Locomotive & Rolling Stock Corporation Limited (CSR) ที่ถือหุนโดยรัฐบาล กลาววา "เราไดกาวจากยุค Made in China มาสูยุค Created in China แลว ตลอด 6 ปที่ผานมา พนักงานของบริษัท ทํางานตลอด 24 ชัว่ โมงเพือ่ ทุม เทใหกบั แนวคิด 1 ตอ 3 ที่หมายถึง ทุกๆ 1 หยวนของการซื้อ หรือนําเขาเทคโนโลยีชน้ั สูง เราจะลงทุน 3 หยวน เพือ่ เรียนรูแ ละยกระดับใหดยี ง่ิ ขึน้ ไป" ดังนัน้ CSR จึงทุมเงินลงทุนไปกับการทดสอบเครื่องมือและ อุปกรณเพื่อการพัฒนาความเร็วของรถไฟ ดวย จํานวนนักวิทยาศาสตรและนักเทคนิคนับหมื่น คน รวมทั้งการรวมมือกับนักวิชาการ 20 คน และอีก 14 สถาบันวิจัย ซึ่งผลตอบแทนที่ไดรับ จากความทุมเทดังกลาวนี้ ไมเพียงจะทําใหจีน กลายเปนเจาของเทคโนโลยีในการพัฒนาความ เร็วของรถไฟฟาไดถึง 600 กิโลเมตรตอชั่วโมง ที่จะมีการทดสอบขึ้นในไมชานี้แลว แตจีนยัง สามารถสงออกเทคโนโลยีและอุปกรณไปยัง 40 ประเทศทั่วโลก โดยสรางรายไดคิดเปนรอยละ 20 ของรายไดทั้งหมดของ CSR ทางดานอุตสาหกรรมการบิน แมวาจีนจะ ตองใชเวลาอีกหลายปกวาจะกาวขึน้ มาเปนคูแ ขง กับแอรบสั และโบอิง้ แตจนี ก็เริม่ ตนแลวดวยการ ผลิตเครือ่ งบินทีส่ ว นประกอบทัง้ หมดประทับตรา Made in China โดยจะใชสําหรับสายการบิน ในประเทศกอนที่จะสงออกเพื่อจําหนายใหกับ สายการบินอื่นๆ ตอไป อีกหนึง่ ความตัง้ ใจจริงทีท่ รงพลังซึง่ ไมเพียง แตจะสรางคุณภาพชีวิตที่ดีใหกับชาวจีน แตยัง เปนการลงทุนทีช่ ว ยลบลางขอกลาวหาวาจีนเปน แหลงสรางมลภาวะใหกบั โลกเกิดขึน้ ในเขตพืน้ ที่ อุตสาหกรรมไฮเทค "อูจิน" ในเมืองฉางโจว

มลฑลเจียงสู ซึง่ ปจจุบนั แวดลอมไปดวยนวัตกรรม เพือ่ ลดกาซคารบอนไดออกไซด อาคารอนุรกั ษ พลังงาน พืน้ ทีแ่ สดงสถาปตยกรรมเพือ่ สิง่ แวดลอม จากเดิมทีเ่ คยเปนเมืองอุตสาหกรรมทีเ่ ต็มไปดวย มลพิษ เพราะรัฐบาลทองถิ่นไดตัดสินใจเปลี่ยน ทิศทางการพัฒนาเมือง จากเดิมทีอ่ ยูบ นพืน้ ฐาน ของการใชทรัพยากรมาสูการใชนวัตกรรมเพื่อ สิง่ แวดลอม ดวยการลงทุนราว 11 พันลานหยวน (55 พันลานบาท) ในโครงการความทันสมัยสีเขียว โดยการลดปริมาณกาซคารบอนไดออกไซดและ ลงทุนในพลังงานสะอาดอยางเชนพลังงานลม พรอมทัง้ ปดกิจการโรงงานยอมผาเคมีขนาดเล็ก ที่กอใหเกิดมลภาวะถึง 845 ราย ความเอาจริงเอาจังในพลังงานสะอาดไมได อยูแคเขตอูจินในเมืองฉางโจวเทานั้น แตสวน อื่นๆ ของประเทศตางก็หันมาทุมเทใหกับพลัง งานสะอาดเชนกัน ในป 2010 จีนจึงยังครอง แชมปผูนําดานการลงทุนพลังงานลมแซงหนา สหรัฐอเมริกา และเมือ่ เทียบกับมูลคาการลงทุน ทัง้ หมดในโลกซึง่ อยูท ี่ 20,500 ลานเหรียญสหรัฐฯ นัน้ ปริมาณการลงทุนของจีนจะมีสดั สวนถึงรอย ละ 50 หรืออีกนัยหนึง่ จํานวนกังหันลมครึง่ หนึง่ ของทัง้ โลกนัน้ ถูกติดตัง้ อยูใ นประเทศจีน นายเบน วอเร็น หัวหนาทีป่ รึกษาดานโครงสรางสิง่ แวดลอม และพลังงานของ เอินสท แอนด ยัง กลาววา "จีนกาวขึ้นไปครองตําแหนงผูนําพลังงานลม เมือ่ เดือนกันยายน ทิง้ หางตลาดจากประเทศอืน่ ๆ สงผลใหอตุ สาหกรรมดานเทคโนโลยีสะอาดและ พลังงานทดแทนกลายมาเปนจุดหมายสําคัญ ในแผนการพัฒนาเศรษฐกิจจีนใหเติบโตใน อนาคต โดยปจจุบันนี้ อุตสาหกรรมพลังงาน แสงอาทิตยในจีนก็ไดทวีความสําคัญในตลาด โลกอยางรวดเร็ว"

กุมภาพันธ 2554

Creative Thailand

Cover Story เร�่องจากปก

ผูผ ลิตสินคาทีเ่ ขาไปขายของในเมืองจีนสวนใหญ มักจะพูดวา จีนมีประชากรพันกวาลานคน ขอ เพียงแครอ ยละ 1 ก็พอแลว ในทางกลับกันเพียง แคผูประกอบการรอยละ 1 ของเมืองเศรษฐกิจ ในจีนเหลานีล้ กุ ขึน้ มาผลิตสินคาดีไซนทม่ี คี ณุ ภาพ ก็นาจะเพียงพอที่จะสั่นสะเทือนวงการการคา ของโลกไดอีกระลอกเชนกัน

ภาพจาก Flickr โดย Ivan Walsh

ภาพจาก Flickr โดย tomislav_domes

Creative Thailand

l กุมภาพันธ 2554

ที่มา: - บทความ New Chinese luxury shopper forgoing mega lebels? (red-luxury.com) - บทความ Chinese takeover of hi-tech firm (www.irishexaminer.com) - บทความ For China's 60th anniversary, a gold-plated Leica (news.cnet.com) - BusinessWeek Magazine June 14th, 2010 - China Brief Volume 9 Issue 15 July 23th, 2009 - www.styleite.com/retail/hermes-china-shang-xia/ - www.chinapictorial.com.cn - www.chinadaily.com

กุมภาพันธ 2554

Creative Thailand

Insight

เรื่อง: กมลกานต โกศลกาญจน

การเคลือ่ นที่ทางคุณคากลับมาสูต ะวันออก เกิดข�้นไมเวนแมแตในโลกแหงความงาม การปรากฏตัวของนางแบบโครงหนารูปไข ผมสีดํา ดวงตาชั�นเดียว ที่มาพรอมร�ม ฝปากเอิบอิ�ม บนรันเวยของเสื้อผาหลาย คอลเลคชัน� จากหลากแบรนดดงั ระดับโลก กําลังทําใหใครหลายคนตกหลุมรักความ งดงามแบบตะวั น ออกอยางไมท ั น รู  ต ั ว ในวันนี้ นางแบบเช�้อสายจ�นกลายเปนตัว แทนของการถายทอดความงดงาม เพ��อ สร า งปรากฏการณ ค วามแปลกใหม ความนาสนใจ และนําเสนอ "เสนห" ทีย่ าก จะเลียนแบบได ออกสูสายตาคนนับลาน ใหไดรับรู

หลิว เหวิน (Liu Wen) คือนางแบบสัญชาติจีน ที่ไดรับฉายาวา "ราชินีแหงรันเวย" ดวยความ งดงามบนใบหนาที่สมสัดสวน และเสนหอันนา หลงใหลจากดวงตาเรียวไดรปู หลิวเริม่ ตนเขาสู วงการนางแบบเมือ่ ป 2005 เธอเปนตัวแทนแหง เอกลักษณของความเปนจีน และนําเอาเอกลักษณ ที่ชัดเจนนี้กาวขึ้นสูเวทีระดับสากล หลิว เหวิน ไดรับการคัดเลือกใหปรากฏตัวอยูบนรันเวยใน แทบทุ ก เมื อ งชั ้ น นํ า ของวงการแฟชั ่ น อย า ง

ปารีส นิวยอรก มิลาน และไมอามี่ ดีไซเนอร แบรนดดงั ตัง้ แตชาแนล, แอรเมส, หลุยส วิตตอง หรือฌอง ปอล โกลติเยร ตางเลือกหลิวใหเปน ตัวแทนในการถายทอดความสวยงามผานเสื้อ ผาที่เธอใส ในป 2008 หลิวไดรับเลือกใหเปน 1 ใน 10 นางแบบดาวรุง จากเว็บไซตแฟชัน่ หัวแถว Style.com และในป 2009 วิกตอเรีย ซีเคร็ท ไดเลือกหลิวใหเปนสวนหนึ่งของแคทวอลก ภายในปเดียวกัน หลิวยังติดอันดับที่ 10 จากการ จัดอันดับ 50 นางแบบโลกโดย Models.com และนับเปนนางแบบเอเชียคนแรกที่ติดอันดับ สูงสุดในรอบสิบป ความรอนแรงของหลิวขึ้นสูง แบบฉุดไมอยูเมื่อเธอกลายเปนนางแบบจากฝง เอเชียคนแรกของโลกทีไ่ ดรบั เลือกเปนพรีเซนเตอร เครื่องสําอางเอสเต ลอเดอร เมื่อปที่ผานมา นอกจากนี้ ภาพของหลิวยังปรากฏอยูในหนา นิตยสารชื่อดังหลายตอหลายเลม ไมวาจะเปน Vogue, ELLE, Marie Claire, W หรือ Harper’s Bazaar อีกดวย เอกลักษณความ "งามอยางจีน" นั้นกําลัง สรางคานิยมใหมใหเกิดขึ้นในระดับโลก และ กลายเปนทางเลือกใหมใหกับวงการแฟชั่นและ การออกแบบ ในวันนี้ประเทศจีนไมไดมีเพียง หลิว เหวิน เทานัน้ แตยงั มี ซิน ชูเปย (Qin Shupei) เฟยเฟย ซัน (Feifei Sun) และ หมิง ฉี (Ming Xi) รวมถึงนางแบบคนอื่นๆ ที่ตางกําลังรวมสราง กาวใหมของประวัตศิ าสตรแหงการเปลีย่ นแปลงนี้ นาดีใจวา บนถนนแหงการเปลี่ยนผานที่กําลัง มุง ไปทางทิศตะวันออก มีความงามเดินเคียงขาง ไปดวยพรอมๆ กัน

ที่มา: www.models.com www.style.com www.nymag.com www.red-luxury.com

Creative Thailand

l กุมภาพันธ 2554

Creative Entrepreneur คิด ทํา กิน

เรื่อง: พัชรินทร พัฒนาบุญไพบูลย

Creative Entrepreneur คิด ทํา กิน

นอกจากความมั�งคั�งทางเศรษฐกิจ ความ เข ม แข� ง ด า นนโยบายการปกครองและ ความสัมพันธระหวางประเทศ ความเช�อ่ มัน� ของประชากรทีด่ าํ รงช�วต� อยูใ นผืนแผนดิน อันอุดมสมบูรณแลว ประเทศที่ยิ�งใหญ ยังตองมีความรุม รวยทางศิลปวัฒนธรรม ที่สามารถสงตอใหลูกหลานไดภาคภูมิใจ และเปนสมบัตทิ ส่ี ะทอนรสนิยมความเจร�ญ ทางอารยะของชาติใหนานาประเทศไดรับ รูอีกดวย

เชนเดียวกับจีน หนึ่งในประเทศผูที่ทรงอิทธิพล ตอการหมุนของแกนโลกวันนี้ ที่กําลังเรียกคืน ความเฟอ งฟูดา นอารยธรรมและวัฒนธรรมผาน การประมูลศิลปวัตถุอันเปนสมบัติของชาติ กลับคืนสูมาตุภูมิอยางเต็มกําลัง

ชาตินิยมกับธุรกิจการประมูล แมเศรษฐีจีนรุนใหมยังคงนิยมซื้อหาสินคา แบรนดเนมราคาสูงจากตางแดนที่พากันมา เปดสาขารอตอ นรั บลูก คาหมวยตี๋กันถึงใน ประเทศ แตกระแสความนิยมอีกดานของนักชอป ชาวจีนกลับเปนการมองหาสินคาที่มีทั้งความ หรูหราและสามารถสือ่ ถึงความเปน "ชนชาติมงั กร" ไดดีเสมอกัน โดยเฉพาะการนําเอาวัฒนธรรม เกาแกและความสวยงามของศิลปะประจําชาติ มาประยุกตเขากับสินคารวมสมัย หรือแมแต การตามลาสมบัติชิ้นสําคัญในประวัติศาสตรที่ สูญหายไปเพื่อสะทอนรากเหงาของชนชาติจีน อยางจริงจังผานการประมูลศิลปวัตถุชิ้นสําคัญ ตางๆ รสนิยมการเสพงานศิลปที่โกหรูของชาว จีนนั้น นอกจากจะสะทอนถึงความเฟองฟูทาง สภาพเศรษฐกิ จ และสั ง คมที่ข ยั บ ฐานะของ ประชากรจีน โดยเฉพาะกลุม "ผูมั่งคั่ง" (High Net Worth Individuals) ที่มีรายไดเฉลี่ยตอป 24

Creative Thailand

l กุมภาพันธ 2554

กวา 1 พันลานเหรียญสหรัฐฯ แลว นิโคลาส โจว หัวหนาแผนกงานศิลปะและเครื่องปนดิน เผาจีนระหวางประเทศของซัทเธอรบีส ธุรกิจ การประมูลรายใหญของโลก ยังใหความเห็นวา การครอบครองงานศิลปะจากอดีตอันรุงเรือง ยังสะทอนถึงความตองการในการสรางเอกลักษณ ใหมใหจีนในฐานะประเทศที่เริ่มฟนจากการ ปดกั้นทางสังคม สถานะที่เปนรองมหาอํานาจ ตางชาติ และความลาหลังทางเศรษฐกิจ เพราะ การไดครอบครองผลงานชิ้นสําคัญที่มีความ เกี่ยวพันอยางใกลชิดกับประวัติศาสตร ยอม เปรียบเสมือนการไดครอบครองประวัติศาสตร เสี้ยวหนึ่งยิ่งกวานั้น การตื่นตัวในการประมูล และเก็บสะสมผลงานศิลปะนีย้ งั สรางปรากฏการณ ใหชาวจีนตระหนักถึงคุณคาและหันมาปกปอง รักษามรดกทางดานวัฒนธรรมของชาติมากขึ้น อยางเห็นไดชัด และยังไดรับการยอมรับใหเปน สวนหนึ่งที่มีความเกี่ยวพันอยางใกลชิดกับชีวิต ประจําวันของคนทั่วไป

China Guardian ผูพ  ท� กั ษคณ ุ คาศิลปวัตถุจน� ทามกลางตลาดธุรกิจการประมูลที่รอนแรง China Guardian บริษทั ผูจ ดั การประมูลสัญชาติ จีนคือหนึ่งในผูนําแถวหนาของอุตสาหกรรมดัง กลาว ดวยการพัฒนาธุรกิจการประมูลในจีนผาน มุมมองดานการอนุรกั ษมรดกทางวัฒนธรรมของ ชาติ การดําเนินงานทีโ่ ปรงใส และเปนมืออาชีพ สงผลให China Guardian กลายเปนบริษัท ผูน าํ ในธุรกิจการประมูลของจีน โดยมีสาํ นักงาน อยูในเขตเศรษฐกิจสําคัญๆ เกือบทั่วประเทศ ทัง้ ในปกกิง่ เซีย่ งไฮ และเทียนจิน รวมถึงฮองกง ไตหวัน ญี่ปุน และประเทศนอกทวีปอยางใน นิวยอรก สหรัฐอเมริกา

นอกจากนี้ China Guardian ยังไดทาํ งาน รวมกับรัฐบาลเพื่อกําหนดวิธีการและนโยบาย ในการสงออกผลงานทางดานศิลปวัฒนธรรม ตางๆ รวมถึงการนําสมบัตขิ องชาติจากตางแดน กลับคืนสูม าตุภมู ิ โดยปจจุบนั China Guardian ไดรับการจัดอันดับใหเปนบริษัทผูดําเนินธุรกิจ การประมูลทีม่ คี วามนาเชือ่ ถือในระดับ AAA ซึง่ นับเปนการจัดอันดับที่ดีที่สุดในอุตสาหกรรม ดังกลาว ลาสุด China Guardian เพิ่งจัดงาน ประมูลไปเมื่อเดือนมิถุนายนปที่ผานมา และ สามารถทุบสถิตปิ ระมูลผลงานศิลปวัตถุโบราณ จํานวนกวา 2,300 ชิ้นหมดในเวลาเพียง 3 วัน สรางเม็ดเงินสะพัดกวา 311 พันลานเหรียญ สหรัฐฯ สงผลให China Guardian เอาชนะ บริษัทผูทําธุรกิจการประมูลชั้นนําของฝงโลก ตะวันตกอยางคริสตีสและซัทเธอรบีสที่มีมูลคา การประมูลที่ 256 และ 293 พันลานเหรียญ ตามลําดับ เมื่อสิ้นสุดการจัดงานประมูลในชวง ฤดูใบไมผลิที่ผานมา

ภาพจาก www.sxc.hu โดย tomdowson

Creative Entrepreneur คิด ทํา กิน

ครอบครองประวัติศาสตร เร�ยกคืนสมบัติแผนดิน ความกระหายในการครอบครองประวัติศาสตร อันรุงเรืองในอดีตยังทําใหเกิดการทุมเงินเพื่อ เรียกคืนสมบัติของชาติ นักสะสมชาวจีนกลาย เปนลูกคาอันดับหนึ่งของสถาบันประมูลงาน ศิลปะในหลายประเทศของยุโรปที่เคยยึดครอง โบราณวัตถุจากจีนในอดีต โดยสถาบันประมูล งานศิลปะหลายแหงของฝรั่งเศส รายงานวา กลุม นักสะสมชาวจีนยอมทุม เงินประมูลโบราณ วัตถุจากจีนทีส่ ญู หายไปจากประเทศในชวงการ ปฏิวตั วิ ฒั นธรรมระหวางป 1967-1976 ดวยราคา สูงลิ่วจากราคาประเมินแบบทุบสถิติ เชนเดียว กับสถาบันแหงอืน่ ๆ ในยุโรปทีต่ า งทํารายไดเปน กอบเปนกําเมือ่ หันมาจัดประมูลงานศิลปะเอเชีย ทั้งนี้เนื่องจากนักประมูลชาวจีนตองการหลีก เลีย่ งปญหาของปลอมทีร่ ะบาดหนักอยูใ นตลาด การประมูลของจีนนั่นเอง ความสําเร็จของธุรกิจการประมูลศิลปวัตถุ ในจีนนี้ ทําใหสถาบันการประมูลชัน้ นําของโลก อยางซัทเธอรบีสถึงกับตองชักธงชาติจีนขึ้นสู ยอดเสาด า นนอกอาคารสํ า นั ก งานใหญ ใ น มหานครนิวยอรก เพื่อใหเกียรติแกประเทศที่ เปนฐานลูกคาสําคัญของตน นอกเหนือจาก สหรัฐอเมริกา อังกฤษ ฝรัง่ เศส และสวิตเซอรแลนด ทั้งยังเปนการประกาศยอมรับวา จีนคือตลาด ประมู ล โบราณวั ต ถุ แ ละงานศิ ล ปะที่เ ติ บ โต รวดเร็วที่สุดในโลกเวลานี้ ไมเพียงเทานั้น ดวยอํานาจทางเศรษฐกิจ และการเมืองของจีนทีแ่ ข็งแกรงขึน้ ยังสงผลให ฮองกงกลายเปนแหลงประมูลแหงใหญอันดับ สามของโลก รองจากนิวยอรก และลอนดอน เควิน ชิง ผูบ ริหารของซัทเธอรบสี ป ระจําภูมภิ าค เอเชียระบุวา เมือ่ สถาบันเปดการประมูลทีเ่ อเชีย ในปที่แลว ปรากฏวาชาวจีนแผนดินใหญเปนผู

ประมูลไดไปมากถึงครึง่ หนึง่ ของการประมูลขาย ทัง้ หมด เชนเดียวกับคริสตีสท เ่ี ผยวา ลูกคาจาก จีนมักเปนผูช นะการประมูลของโกหรูทม่ี รี าคาแพง ที่สุดใน 6 หมวดจากทั้งหมด 11 หมวด คิด เปนรอยละ 21 ของการขายในการเปดประมูล ที่ฮองกงโดยคริสตีสเมื่อฤดูใบไมรวงปที่แลว

ศิลปะยืนยาว ช�ว�ตสั�น แมตลาดการประมูลศิลปวัตถุในจีนที่ดูเหมือน จะรอนแรงติดเพดานในชวง 4-5 ปหลังมานี้จะ มีแนวโนมที่ดีอยางตอเนื่อง แตเมื่อลงลึกไปใน อุตสาหกรรมดังกลาวจริงๆ กลับยังพบประเด็น ปญหาความออนไหวของธุรกิจการประมูล ดังเชน เมื่อป 2007 ที่ธุรกิจการประมูลงานศิลปในจีน อยูในชวงขาขึ้นสูงสุด บรรดานักคาและนัก ประมูลผลงานศิลปะตางสนุกกับการปนราคา ศิลปวัตถุเพื่อการเก็งกําไรเชนเดียวกับการเก็ง กําไรในตลาดหุนหรือการซื้อมาขายไปของ สินคาราคาแพงตางๆ ตลอดจนเพื่อหลีกเลี่ยง การแบกรับความเสี่ยงเรื่องของคาเงินผันผวน จนสงผลใหเกิดความตองการงานศิลปะที่มรี าคา แพงระยับเพิ่มมากขึ้นหลายเทาตัว ตลอดจนมี ศิลปนจีนที่ไดรับอานิสงสจากความนิยมในงาน ศิลปะเกิดขึ้นมากหนาหลายตาเชนกัน ทวาความนิยมดังกลาวอาจไมยนื ยาวอยาง ทีค่ ดิ เมือ่ การวางแผนสรางสถานทีจ่ ดั แสดงงาน ศิลปะ แกลเลอรี รวมถึงสตูดโิ อสําหรับศิลปนใน โครงการหมูบานศิลปนซงจวง ยานทงโจว ชาน เมืองฝงตะวันออกของกรุงปกกิ่งที่เปนเสมือน สัญลักษณแหงศิลปะจีนรวมสมัยหยุดชะงักลง ในป 2008 เนื่องจากราคาผลงานศิลปะจีนดิ่ง ลงถึงรอยละ 60 เพราะเศรษฐีจีนเริ่มตระหนัก ถึงปญหาที่เกิดขึ้นจากการประมูลศิลปวัตถุ ไม วาจะเปนการลักลอบนําเขาผลงานผิดกฎหมาย การนําผลงานที่ไมมีใบรับรองมาทําการประมูล

รวมไปถึงการขโมยและปลอมแปลงผลงานเมื่อ ผูจัดการประมูลไมสามารถเสาะหาของมีคาที่ จูงใจใหเศรษฐีเลือดใหมไดประมูลตามทีต่ อ งการ ถึงแมวาตลาดจะกลับมารอนแรงอีกครั้งเมื่อ ปที่ผานมา เราคงตองรอดูกันตอไปวา การ ประมูลศิลปวัตถุของจีนนั้นจะยังสามารถดํารง เสนกราฟที่ไตระดับความมั่งคั่งอยูไดอีกนาน เทาใด ภาพจาก flickr โดย Angell Williams

ภาพจาก flickr โดย denizen24

ที่มา: http://in.reuters.com www.artmarketmonitor.com http://asia.wsj.com www.bangkokbiznews.com www.mcot.net www.manager.co.th

กุมภาพันธ 2554

Creative Thailand

Creative City

จับกระแสเมืองสรางสรรค

เรือ่ ง: นันทิยา เล็กสมบูรณ

Creative Thailand

l กุมภาพันธ 2554

Creative City

จับกระแสเมืองสรางสรรค

ภาพหญิงสาวในชุดราตร�ทันสมัยทีน่ ั�ง ดินเนอรอยูบนดาดฟาในยานเดอะบันด กับหญิงวัยกลางคนที่จายตลาดยามเชา ในชุดนอน ดูเหมือนจะเปนความขัดแยง อั น นาสนใจที่ถ ู ก วางอยูเ คี ย งข า งกั น ใน ไกดบุกหลายตอหลายเลม แตจะมีที่ไหน อีกในโลก ทีค่ วามขัดแยงจะอยูด ว ยกันได อยางกลมกลืนมากไปกวาเซ�่ยงไฮ เมืองที่ เปนที่สุดของการรวมความเปนทุนนิยม เขากับสังคมนิยม ความเปนตะวันตกเขา กับความเปนตะวันออก และความทันสมัย สุดขอบเขากับกลิน� อายทางประวัตศิ าสตร และวัฒนธรรม

THE DREAM CITY ยอนหลังไปไมนานในประวัตศิ าสตร เซีย่ งไฮ คือ บานเกิดของ "สังคมทันสมัย" สําหรับจีน รถยนต ทีว่ ง่ิ คันแรกในประเทศ หรือภาพยนตรเรือ่ งแรก ตางเกิดขึ้นที่นี่ ความรอนแรงเกินจินตนาการ ในดานเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ทําให หลายคนเรียกเมืองแหงนี้วา "เมืองแหงฝน" ซึ่งก็เปนทั้งฝนดีและฝนราย เพราะในความ เจริญทางดานวัตถุ และการรับอารยธรรมตะวัน ตกแบบสุดขอบนี้ ยังรวมเอาปญหายาเสพติด อาชญากรรม และโสเภณีเขาไวดวย เมื่อเขาสูยุคของการปดประเทศ "ความ ทันสมัย" และเปน "สากล" กลับกลายเปนตรา บาป ผูคนและธุรกิจจํานวนมากยายออกจาก เมือง แตเมือ่ มันถูกปลุกใหตน่ื ขึน้ อีกครัง้ ดวยแผน ปฏิรูปเศรษฐกิจในตนทศวรรษ 1990 เซี่ยงไฮ ก็ลุกขึ้นมาทําหนาที่อยางกระฉับกระเฉง ดวย การสรางสังคมเมืองสําหรับชนชัน้ กลางทีม่ คี วาม พรอมในการเปน "ผูบริโภค" แถวหนาของโลก อีกครั้ง

จากนโยบาย "สี่ทันสมัย" ในยุคของการ สรางชาติ อันหมายถึงการพัฒนาเกษตรกรรม อุตสาหกรรม การทหาร และการพัฒนาทาง วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ในวันนี้มันไดถูก เปลี่ยนผานเปนความทันสมัยในบริบทของ บริโภคนิยม นัน่ คือความฝนทางวัตถุ (Material Dream) สี่อยางอันประกอบดวย บาน รถยนต คอมพิวเตอร และโทรศัพทเคลือ่ นที่ และเซีย่ งไฮ ก็ดูเหมือนจะเปนทําเลทองในการเติมเต็มไป จนถึงขั้นปรนเปรอความฝนนี้ใหกับชาวจีน ในวันนี้ เซีย่ งไฮในฐานะหนึง่ ในเมืองเศรษฐกิจ ขนาดใหญที่เติบโตเร็วที่สุด ไดกลับมาเปนศูนย กลางการคาและการเงินของจีนอีกครัง้ และกลาย เปนทาสินคาที่มีมูลคาทางเศรษฐกิจขนาดใหญ ที่สุดในโลก มีบริษัทขามชาติรายใหญกวา 500 แหงเขามาเปดกิจการ ซึง่ ในหลายๆ กรณีไมได เปนเพียงสาขาเทานั้น แตคือสํานักงานใหญใน ภูมิภาคที่มีฝายวิจัยและพัฒนาตั้งอยู ตึกที่ติด อันดับสูงที่สุดในโลกหลายแหงอยูที่นี่ รวมถึง แฟล็กชิปสโตรที่หรูหราที่สุดของสินคาหลายๆ แบรนด ก็อยูที่นี่เชนกัน

ภาพจาก www.sxc.hu โดย Marshall Strabala

กุมภาพันธ 2554

Creative Thailand

Creative City

จับกระแสเมืองสรางสรรค

SHANGHAI COLORS หากการเติบโตในจังหวะกาวกระโดดทําใหหาย ใจไมออก ลองหันหลังใหกับตึกสูงระฟาในเขต เมืองใหมที่สะทอนวัฒนธรรมทุนนิยมอยาง ผูตง มองขามแมน้ำหวงผูไปยังยานเดอะบันด บนฝง ตะวันตก เราก็จะไดสมั ผัสความโรแมนติก จากวัฒนธรรมโคโลเนียลอันรุง เรืองในตนศตวรรษ ที่ 20 ที่กลับมาเฉิดฉายอีกครั้ง ไมวา จะในยุคสมัยใด ดูเหมือนวา ชือ่ "เซีย่ งไฮ" กับความทันสมัยนัน้ แยกจากกันไมออก เชนเดียว กับที่โลกแฟชั่นกําลังชวยกันออกแบบสไตลของ เซีย่ งไฮทน่ี าํ สมัย แตทพ่ี เิ ศษคือพวกเขากําลังทํา มันดวยการเสนอจินตนาการกลับไปยังอดีต ดังจะเห็นไดจากงานของแบรนดดังระดับโลก ไมวาจะเปน วิเวียน แทม, ฮั่นเฟง หรือเชียงไฮ แทง หรือแมแตแบรนดทองถิ่นอยาง ลูคุน ใน ขณะที่พื้นที่ชอปปงยานซินเทียนตี้ ก็ไดกลาย เปนจุดหมายของความทันสมัยในเมืองหลวง ใหมของโลกแฟชัน่ ทีบ่ รรจุอยูใ นสถาปตยกรรม แบบยอนยุค มันคือสถานที่แหงอนาคตอันทรง อิทธิพล วิเวียน แทม เจาของแบรนดแฟชั่นชื่อดัง ไดกลาวไวอยางนาสนใจวา "อนาคตของฉันอยู ที่เมืองจีน ฉันภูมิใจในประเทศและวัฒนธรรม ของฉันเสมอ ฉันตองการบอกใหโลกรูดวยวา งานของฉันนั้นทําในเมืองจีน มีแรงบันดาลใจ จากเมืองจีน และสรางสรรคจากเมืองจีน"i

Creative Thailand

l กุมภาพันธ 2554

1. The Bund แนวอารยธรรมตะวันตกบน ริมแมน้ำหวงผูของเซี่ยงไฮ เรียงรายดวย ตึกที่กอสรางตามแบบสถาปตยกรรม ยุโรปหลากสไตล ไมวา จะเปนโรมาแนสก โกธิค บาโรก คลาสสิก หรือเรอเนซองส 2. Shanghai Tang Café ในซินเทียนตี้ 3. แฟล็กชิปสโตรที่ใหญที่สุดของ UNIQLO แบรนดเสือ้ ผาดังจากญีป่ นุ ก็อยูใ นเซีย่ งไฮ

BETTER LIFE, BETTER CITY เมื่อระบบเศรษฐกิจไดรับการ "เปด" อยางเต็มที่ แตระบบการบริหารยังคงอยูใ นแบบ "รวมอํานาจ" จึงไมนา แปลกใจทีห่ ลายๆ ครัง้ รัฐบาลจีนสามารถ ผลักดันแผนงานหลายอยางไดรวดเร็วราวเนรมิต ไมเพียงแคเรื่องที่อยูในขอบเขตการทําหนาที่ ของรัฐเทานั้น แตหลายครั้งยังรวมถึงการสราง sense หรือ "ความรูสึก" ใหกับประชากรจีน อีกดวย เชนเดียวกับที่นิวยอรกเคยใชนิทรรศการ "ฟวเจอรามา" ในป 1939 เพือ่ แสดงใหชาวอเมริกนั เห็นภาพเมืองแหงอนาคต เงินลงทุนมหาศาล ที่รัฐบาลจีนใชสําหรับการจัดงานเวิลดเอ็กซโป ทีเ่ ซีย่ งไฮเมือ่ ปทแ่ี ลว ก็คอื การสรางความพรอม สําหรับประชากรจีนในการกาวเขาสู "สังคม

เมือง" ที่ "ทันสมัย" และเปย มดวย "คุณภาพชีวติ " ผานการเปดพื้นที่ใหทุกประเทศในโลกมาแสดง ใหดูวา การใชชีวิตแบบมีคุณภาพนั้นคืออะไร มีการจัดการอยางไร และใชเทคโนโลยีแบบใด ไมเวนแมแตรายละเอียดอยางหองน้ำแบบชัก โครก หรือการเขาคิวเพื่อชมนิทรรศการที่เคย เปนเรื่อง "ไกลตัว" สําหรับคนจีน การจั ด งานเวิ ล ด เ อ็ ก ซ โ ปจึ ง ไมไ ด เ ป น เพียงการประกาศถึงศักยภาพอันยิ่งใหญ และ Propaganda แบบใหมในการสรางความภาค ภูมใิ จใหกบั คนในชาติเทานัน้ แตทส่ี าํ คัญยิง่ กวา ก็คือ การใหความรูแบบ "กาวกระโดดไกล" สําหรับคนจีนเองในเรื่องสังคม "อยูดีมีสุข" ที่ พวกเขาจะไดสัมผัสในอนาคตอันใกล

Creative City

จับกระแสเมืองสรางสรรค

ROAD TO 2020 ระบบบริหารอาจเปนความไดเปรียบสําคัญที่ นํามาสูการตัดสินใจและลงมือทําสิ่งตางๆ ไดอยางรวดเร็ว แตนั่นก็อาจหมายถึงการขาด โอกาสในการมีสวนรวมของสมาชิกสังคมใน การกําหนดหนาตาเมืองของตัวเองเหมือนอยาง ทีก่ าํ ลังเกิดขึน้ ในหลายๆ แหงทัว่ โลก "วิสยั ทัศน" ของผูปกครองจึงกลายเปนเดิมพันสําคัญใน การนําพาเมืองแหงนี้ไปสูฝนอันยิ่งใหญที่ได วาดไว รายงานจากโกลดแมน แซคส บอกวา ภายในป 2020 เซีย่ งไฮจะมีสภาพคลองเกินครึง่ หนึ่งของสภาพคลองทั้งหมดในตลาดทุนทั่ว เอเชีย นั่นจึงไมนาแปลกใจ ที่เมืองแหงนี้มีแผน การผลักดันตัวเองใหกลายเปนศูนยกลางทาง การเงินของโลก และเปดใหซื้อขายหุนไดตลอด 24 ชัว่ โมง นับเปนหนึง่ ในแผนการผลักดันระบบ เศรษฐกิจของเมืองใหเขาสูเศรษฐกิจบริการ (Service Economy) อันหมายถึงความกาวหนา ในการสรางมูลคาทางเศรษฐกิจตามมุมมองของ นักนโยบาย หลายคนอาจไมรวู า จีนคือประเทศทีม่ กี าร ผลักดันดานเทคโนโลยีสิ่งแวดลอมอยางจริงจัง ที่สุดแหงหนึ่งในโลก และเซี่ยงไฮก็คือเมืองที่มี การลงทุนในโครงการดานสิ่งแวดลอมมากที่สุด เมืองหนึง่ เชนกัน นัน่ รวมถึงเงินลงทุนถึงหนึง่ พัน ลานเหรียญสหรัฐฯ ในการทําความสะอาดคลอง ซูโจวทีไ่ หลผานใจกลางเมือง การสนับสนุนการ ใชพลังงานทางเลือก การยายโรงงานออกไป ชานเมือง ไมเพียงเทานัน้ วิสยั ทัศน "สีเขียว" นี้ ยังรวมถึงการผลักดันนโยบาย 'Half Green' หรือ การกําหนดใหเซี่ยงไฮ มีพื้นที่สีเขียวอยางนอย 6,787 ตารางกิโลเมตร หรือคิดเปนพื้นที่ครึ่ง หนึ่งของเมืองเลยทีเดียว i จากบทความ Vivienne Tam, Headed Home (www.forbes.com) i จากบทความ Shanghai: The World’s Best School System (asiasociety.org) i i รายงานจากโกลดแมน แซคส ระบุวา จีนจะกลายเปนประเทศทีม่ ขี นาด

มันอาจฟงดูเพอฝนอยางยิ่ง ที่จะเปลี่ยน เมืองที่มีขนาดประชากร 20 ลานคนใหเปนพื้น ที่สีเขียว พื้นที่ชุมชนเกาจึงถูกเปลี่ยนใหเปน เมืองใหมใน "แนวดิง่ " อยางไมมที างเลือก (และ ทําใหหลายคนใจหาย) เมือ่ บวกกับแผนการสราง เมืองบริวารใหมถึง 10 แหง ที่ถูกออกแบบให เชื่อมตอกับเมืองชั้นในดวยเสนทางสีเขียว หรือ Eco-corridors นีค่ อื ภาพของเซีย่ งไฮทห่ี ลายคน ตั้งตารอ แต "เมืองแหงอนาคต" จะเกิดขึน้ ไมไดหาก ไมมปี ระชากรทีม่ คี ณุ ภาพ การปฏิรปู การศึกษา จึงเกิดขึ้นตั้งแตป 1985 โดยมีหัวใจสําคัญอยูที่ "การเรียนรูเพื่อการเรียนรู" (Learn to Learn) ที่มีตั้งแตการออกขอสอบเพื่อทดสอบทักษะใน ชีวติ จริง การกระตุน ใหแตละสถาบันพัฒนาหลัก สูตรของตนเอง รวมถึงการดึงฝายตางๆ ที่อยู นอกระบบการศึกษา เชน พิพิธภัณฑ เขามา เปนพารทเนอร และทีส่ าํ คัญคือ ระบบการศึกษา ทีไ่ ดรบั การออกแบบใหนกั เรียนตางชาติสามารถ เขามาอยูในระบบไดอยางกลมกลืน ในวันนี้ ระบบการศึกษาของเซี่ยงไฮจึงไดรับการยกยอง วาดีทส่ี ดุ ในโลกii และมีจาํ นวนผูไ ดรบั การศึกษา ในระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษา 100 เปอรเซ็นตเต็ม

CENTER TO THE TRANSFORMATION ป 2010 จีนไดแซงหนาญีป่ นุ ขึน้ เปนประเทศทีม่ ี เศรษฐกิจขนาดใหญเปนอันดับสองของโลก และภายในทศวรรษหนา จีนจะแซงหนาสหรัฐ อเมริกาขึ้นมาเปนอันดับหนึ่งiii ซึ่งเร็วกวาเวลา ทีห่ ลายคนคาดการณไว ระเบียบโลกกําลังเปลีย่ น ผานไปสูส มดุลใหม ลองหลับตาและจินตนาการ ถึงจุดศูนยกลางของโลกในอีกไมเกินยี่สิบปขาง หนา คุณเห็นภาพ "เมืองแหงฝน" หรือไม

ภาพจาก www.sxc.hu โดย Jakob Montrasio ทีม่ า: www.forbes.com, http://asiasociety.org, www.asiaone.com www.businessweek.com, http://shanghaiist.com และหนังสือประกอบ นิทรรศการ China Design Now โดย V&A ภาพเปดจาก flickr โดย rickyqi

Shanghai 2020 จะดีแคไหนถาเราสามารถเห็นภาพเมืองของ ตัวเองในอนาคตได? สํานักผังเมืองของเซีย่ งไฮ ไดจดั ทําโมเดลขนาด 800 ตารางเมตร ทีย่ อ สวน เมืองเซี่ยงไฮในสเกล 1:200 เพื่อแสดงใหเห็น ภาพของเมืองเซี่ยงไฮในป 2020 โดยโมเดลนี้ เปนสวนหนึ่งของการจัดแสดงนิทรรศการภาย ใตธีม "เมือง คน สิ่งแวดลอม และการพัฒนา" ของศูนยนิทรรศการผังเมือง

เศรษฐกิจใหญที่สุดในโลกในป 2027

กุมภาพันธ 2554

Creative Thailand

The Creative

มุมมองของนักคิด

เรื่อง: ณัฐพร ศรีศิริรังสิมากุล

Creative Thailand

l กุมภาพันธ 2554

The Creative

มุมมองของนักคิด

ถึงแมวา เสิรช เอนจ�นอยาง “กูเกิล” จะประสบความสําเร�จจนสามารถ เปลี่ยนช�่อธุรกิจของตัวเองใหกลายมาเปนคํากร�ยาที่คนทั�งโลก ใชในการคนหาขอมูล แตในประเทศจ�น ยักษใหญของโลกกลับ ตองพายแพใหแก Baidu (ไปต)ู เสิรช เอนจ�นสัญชาติจน� ซ�ง่ ครอง ใจผูใชอินเทอรเน็ตแดนมังกรกวารอยละ 70 หร�อประมาณ 294 ลานคน จนทําใหไปตูกาวทะยานข�้นมาเปนเสิรชเอนจ�นยอดนิยม อันดับ 4 ของโลก และผูอยูเบื้องหลังความสําเร�จนี้ คือ โรบิน หลี่ (Robin Li) ผูกอตั�งและผูบร�หารไฟแรง ที่ไดรับเลือกใหเปนหนึ่ง ใน 100 ผูทรงอิทธิพลของโลกประจําป 2010 โดยนิตยสารไทม และนิตยสารฟอร ฟอรบส พรอมทัง� ไดรบั การขนานนามวาเปน “ชายผู พ�ช�ตกูเกิล” เสิรชหา Search ในฝน

ชือ่ "ไปต"ู ไดแรงบันดาลใจมาจากบทกวีเกาแกทม่ี ชี อ่ื เสียงในสมัยราชวงศ ซง ซึง่ บรรยายถึงความเพียรพยายามของชายหนุม ในการออกตามหาหญิง สาวในอุดมคติ "ไปตู แปลตรงตัวไดวา 'นับรอยครั้ง' มันสื่อถึงการคนหา ผมจึงคิดวาคํานี้นาจะเหมาะ" หลี่เลาถึงเหตุผลในการตั้งชื่อเสิรชเอนจิน ของเขา แตคงจะไมผิด หากเราจะใชคําวา "ไปตู" เพื่อบอกเลาถึงเสนทาง ชีวติ ของผูบ ริหารไฟแรงคนนี้ และความมุมานะแบบไมลดละในการเดินทาง ตามฝนของเขา หลี่เกิดและเติบโตในครอบครัวคนงานของโรงงานแหงหนึ่งในเมือง หยางเฉวียน ทางตอนเหนือของประเทศจีน ในฐานะลูกชายคนเดียวของ ตระกูล เขาขวนขวายหาความรูจนไดเขาเรียนในคณะบริหารจัดการ สารสนเทศ มหาวิทยาลัยปกกิ่ง "ตอนผมเปนเด็ก แมคอยสอนเสมอวา ครอบครัวของเราไมมีเสนสาย ไมมีทางลัดสูความสําเร็จ ถาผมตองการ มีงานที่ดีและอนาคตที่มั่นคง ก็ตองตั้งใจเรียนและสอบเขามหาวิทยาลัย ใหได" หลี่เลา จากนั้นเขาไดเดินทางไปศึกษาตอระดับปริญญาโท สาขา วิทยาศาสตรคอมพิวเตอร ณ มหาวิทยาลัยนิวยอรก บัฟฟาโล ในสหรัฐ อเมริกา และเริ่มตนการทํางานในวงการธุรกิจดอทคอมในบริษัทชื่อดัง อยางดาวโจนส และไดรับมอบหมายใหพัฒนาโปรแกรมซอฟทแวรแก เว็บไซตข องวอลสตรี ท เจอรนัล กอนที่จะยายไปหาประสบการณ ใ น ซิลคิ อน วัลเลย แหลงรวมบุคลากรหัวกะทิของวงการไอที จากการทาบทาม ของผูพัฒนาเสิรชเอนจินรุนกอนอยาง Infoseek

การทํางานและใชชีวิตในอเมริกานี่เองที่จุดประกายใหหลี่สนใจใน เสิรช เอนจินอยางจริงจัง "ผมรูว า สิง่ นีจ้ ะเปนประโยชนแกคนนับลานทัว่ โลก และผมก็รูวาผมสามารถสรางมันขึ้นมาได" หลี่กลาว และเขาก็ทําไดเชน นั้นจริงๆ เขาประสบความสําเร็จในการคิดคนระบบวัดและจัดอันดับ เว็บไซต โดยประเมินจากจํานวนลิงกของเว็บไซตอน่ื ๆ ทีม่ เี นือ้ หาเกีย่ วของ ทีท่ าํ การเชือ่ มโยงมายังเว็บเพจ และไดจดสิทธิบตั รไวภายใตชอ่ื RankDex ทัง้ ยังคิดคนระบบคนหารูปภาพใหแกเว็บไซต Go.com กอนทีจ่ ะตัดสินใจ เดินทางกลับบานเกิดเพือ่ บุกเบิกตลาดเสิรช เอนจินในประเทศจีน ทามกลาง เสียงคัดคานของคนรอบขางที่แนะใหเขาลงทุนกับธุรกิจเกมออนไลนแทน เพราะสามารถทําเงินไดเร็วกวา แตหลี่กลับปฏิเสธและเปดตัวไปตูขึ้นใน ป 2000 "จะวาผมหัวรั้นก็ได แตผมเห็นอนาคตของเสิรชเอนจินวามีทาง โตไดอีกไกล อีกอยาง ผมเปนคนมุงมั่นมาก หากผมตัดสินใจอะไรลงไป แลว จะไมเปลี่ยนใจงายๆ และจะทุมเทใหกับสิ่งนั้นจนกวาจะทํามันใหดี ไดดั่งใจ" กุมภาพันธ 2554

Creative Thailand

The Creative

มุมมองของนักคิด

ตลาดของประเทศจ�นแตกตางจาก ทีอ่ น่ื มาก คุณตองเร�ยนรูท จ่ี ะอดทน และรับมือกับความทาทายและสิ�งที่ อยูเหนือการควบคุม

ภาพจาก www.sxc.hu โดย Kwinton

ภาพจาก www.sxc.hu โดย bunders

Creative Thailand

l กุมภาพันธ 2554

Outgoogled Google

แนนอนวาความมุมานะของหลี่เปนผล เขาใชเวลาเพียงหาปในการทําให ไปตูกลายเปนบริษัทจากประเทศจีนแหงแรกที่ไดเขาสูตลาดหลักทรัพย แนสแด็ก (NASDAQ) แถมยังช็อกโลกเมื่อเขาปฏิเสธขอเสนอของไมโคร ซอฟท ยาฮู และกูเกิล ที่ขอซื้อหุนไปตูในราคากวา 1.5 พันลานเหรียญ สหรัฐฯ "ผมรูวาไปตู มีคามากกวานั้น เพราะตลาดจีนมีศักยภาพที่จะ เติบโตไดอยางมหาศาล" นักธุรกิจผูมองการณไกลใหเหตุผลงายๆ และ เขาก็ไดพิสูจนแลววาตัดสินใจไมผิด ปจจุบัน ดวยวัยเพียง 42 ป หลี่ไดรับ การจัดอันดับใหเปนบุคคลที่ร่ำรวยที่สุดเปนอันดับสองของประเทศจีน ดวยมูลคาทรัพยสินกวา 7.2 พันลานเหรียญสหรัฐฯ และกําไรในป 2010 ของไปตูก็เพิ่มขึ้นถึง 112% เมื่อเทียบกับของปที่ผานมา แตความสําเร็จของไปตูกลับเปนที่กังขาของหลายฝาย หลี่ตองพา บริษัทฝาฟนมรสุมมากมาย ทั้งโดนฟองรองจากคายเพลงยักษใหญนานา ชาติในขอหาละเมิดลิขสิทธิ์ เนื่องจากแสดงลิงกเว็บไซตดาวนโหลดเพลง ผิดกฎหมาย และโดนโจมตีในเรื่องความนาเชื่อถือของขอมูล (เมื่อเทียบ กับขอมูลทีไ่ ดจากกูเกิล) เนือ่ งจากไปตคู ดั กรองเว็บไซตทม่ี เี นือ้ หาเกีย่ วของ กับการเมือง เพื่อใหผานกระบวนการเซ็นเซอรของรัฐบาลจีน ทั้งยังถูก ครหาวาพึ่งใบบุญรัฐบาลจีนที่ชวยปดกั้นการเขาถึงบริการของกูเกิลหลาย อยาง จนกูเกิลตองถอนกิจการออกจากประเทศจีนในเดือนมีนาคม ป 2010 อีริค ชมิดท ซีอีโอของกูเกิล พูดถึงการปดกูเกิลในประเทศจีนที่ทํา ใหไปตูไดกําไรจากคาโฆษณาเพิ่มขึ้นมหาศาลวาเปน "ของขวัญแกโรบิน" แตหลี่มองวา ความสําเร็จของไปตูนั้นมาจากการทําการบานและศึกษา ตลาดมาอยางดีตางหาก "การทีจ่ ะประสบความสําเร็จในตลาดจีนไดนน้ั ไมใชเรือ่ งงาย ในชวงแรก ที่เริ่มทําไปตู ผมเคยคิดที่จะยายไปฮองกงเหมือนกัน เพื่อจะไดไมตอง รับมือกับระบบเซ็นเซอร แตคุณลองคิดดูดีๆ หากบริษัทสัญชาติจีนอยาง ไปตทู าํ เชนนัน้ จริง ก็คงถูกตราหนาวาเปนพวกตอตานรัฐบาล และชีวติ ผม คงจบเหแคนั้น ตลาดของประเทศจีนแตกตางจากที่อื่นมาก คุณตอง เรียนรูที่จะอดทนและรับมือกับความทาทายและสิ่งที่อยูเหนือการควบคุม เชน ความเร็วอินเทอรเน็ตทีช่ า ระบบราชการ และการเซ็นเซอร" หลีก่ ลาว "กอนที่กูเกิลจะเขามาลงทุนในจีน มีคนถามผมวา กูเกิลควรจะทําอยางไร ใหตีตลาดจีนได ผมตอบไปวา หากผมเปนอีริค ผมจะมาอยูที่เมืองจีน อยางนอย 6 เดือน เพื่อศึกษาตลาด แตเห็นไดชัดวา เขาไมไดทําตามคํา แนะนําของผม"

The Creative

มุมมองของนักคิด

รูเ ขา รูเ รา รบรอยครัง� ชนะรอยครัง�

ตลอดระยะกวาสิบปที่ผานมา ไปตูทิ้งคูแขงอื่นๆ แบบไมเห็นฝุน พรอมชู จุดเดนในฐานะที่เปนเว็บคนหาภาษาจีนที่สรางขึ้นโดยคนจีนและเพื่อคน จีน "ภาษาจีนนัน้ เต็มไปดวยความซับซอนทัง้ ตัวอักษรและการออกเสียง และ มีการเวนวรรคทีต่ า งจากภาษาอังกฤษ แคคาํ วา 'ฉนั ' ในภาษาจีนก็มวี ธิ พี ดู ที่แตกตางกันไปอยางนอยถึง 38 อยางแลว ทีมวิศวกรของเราจึงออกแบบ ระบบการคนหาใหอาํ นวยความสะดวกแกผใู ชภาษาจีนไดอยางสมบูรณทส่ี ดุ " "คนสวนใหญมักเขาใจผิดวา ที่ไปตูสามารถครองตลาดจีนไดเพราะ เราไมมีคูแขงและไดรับอภิสิทธิ์จากรัฐบาล" หลี่พูดถึงอีกหนึ่งขอวิจารณ ของใครหลายคน "แตจริงๆ แลว ประเทศจีนเปนตลาดที่ใหญและเติบโต เร็วมาก นอกจากไปตูแลว ผูใชอินเทอรเน็ตชาวจีนยังมีเว็บคนหาขอมูล สัญชาติจีนใหเลือกอีกหลายเจา ทั้ง Tencent, Soso, Sogou และ Goso คุณตองพรอมรับมือกับคูแขงใหมๆ ที่ผุดขึ้นมามากมายทุกวัน" นอกจากนี้ หลีย่ งั สรางจุดขายเพิม่ ใหแกเว็บไซตของเขา โดยนําเสนอ บริการและผลการคนหาที่หลากหลายตรงใจผูใช "หนาผลการคนหาของ ไปตู นอกจากจะแสดงผลการคนหาขอมูลที่ตองการแลว ยังมีลิงกที่เชื่อม โยงไปยังเว็บบอรดที่ผูใชสามารถตั้งกระทูเพื่อแสดงความคิดเห็น ซักถาม ขอสงสัย และพูดคุยกันได เมื่อพวกเขารูสึกผูกพันและเปนสวนหนึ่งของ ไปตูแลว พวกเขาก็จะไมเปลี่ยนใจไปหาเว็บไซตอื่น" หลี่อธิบาย พรอม กลาวเสริมถึงแผนในอนาคตที่จะขยายธุรกิจของไปตูใหครอบคลุมเกม ออนไลน บริการชําระเงิน และซื้อของออนไลน ในป 2010 ไปตูไดรับการจัดอันดับจาก Alexa ใหเปนเว็บไซตที่มีผู ใชมากที่สุดเปนอันดับ 6 ของโลก แซงหนาเว็บไซตที่เราคุนเคยอยาง Wikipedia หรือแมแต Amazon เมื่อประสบความสําเร็จกับการครอง ตลาดในประเทศเชนนี้แลว เปาหมายตอไปของผูบริหารคนนี้ก็คือ การพา เสิรชเอนจินสัญชาติจีนของเขาออกสูตลาดโลก โดยจุดหมายแรกของเขา คือ ญี่ปุน "เราเลือกญี่ปุนเปนประเทศแรก เนื่องจากภาษาจีนและภาษา ญี่ปุนนั้นมีความคลายคลึงกัน และผมก็เชื่อมั่นในเทคโนโลยีของไปตูที่ สนับสนุนการคนหาขอมูลสําหรับเว็บไซตทไ่ี มใชภาษาอังกฤษ" หลีก่ ลาว

ภาษาจ�นนัน� เต็มไปดวยความซับซอน ทั�งตัวอักษรและการออกเสียง และ มีการเวนวรรคที่ตางจากภาษา อังกฤษ แคคําวา ‘ฉัน’ ในภาษาจ�น ก็มวี ธ� พ ี ดู ทีแ่ ตกตางกันไปอยางนอย ถึง 38 อยางแลว ทีมว�ศวกรของเรา จ�งออกแบบระบบการคนหาให อํานวยความสะดวกแกผูใชภาษา จ�นไดอยางสมบูรณที่สุด แตสิ่งที่หลายฝายตางจับตามอง คือ การพบปะพูดคุยกันระหวาง หลีแ่ ละมารก ซักเคอรเบิรก ผูก อ ตัง้ เฟซบุก ซึง่ เดินทางไปพบหลีท่ อ่ี อฟฟศ ในกรุงปกกิง่ ถึงสองครัง้ แลว ไมมใี ครรูถ งึ รายละเอียดในการพูดคุยกันของ สองเจาสัวแหงวงการไอทีทั้งสอง แตสื่อมวลชนและนักวิเคราะหตางมอง วา ซักเคอรเบิรก ตองการคําแนะนําจากหลีใ่ นการหาทางเจาะตลาดประเทศ จีน ซึ่งบล็อกการใชงานเว็บไซตเครือขายสังคมออนไลนอยาง เฟซบุก ทวิตเตอร และยูทูบ "ผมไมตองการเงินเยอะไปกวานี้แลว สิ่งสําคัญที่สุดสําหรับผม คือ การพัฒนาไปตูใหดียิ่งขึ้นเรื่อยๆ" หลี่ตอบ เมื่อถามถึงแรงผลักดันในการ ทํางานของเขา "ในอีกสิบปขางหนา ผมหวังวาไปตูจะเปนชื่อที่คนทั่วโลก รูจัก อีกไมนาน คุณจะเห็นบริษัทสัญชาติจีนหลายแหงผงาดในตลาดโลก และผมเชื่อวา ไปตูมีศักยภาพพอที่จะเปนหนึ่งในบริษัทเหลานั้น" ซีอีโอ หนุมคนนี้ตอบปดการสัมภาษณดวยน้ำเสียงมั่นใจ

กุมภาพันธ 2554

Creative Thailand

The Creative

มุมมองของนักคิด

ครอบครัว สมาชิกในครอบครัวเปนสวนสําคัญในชีวิตของหลี่มาโดยตลอด เมื่อเขา ยังเด็ก เขามีพส่ี าวเปนแบบอยาง "พีส่ าวผมชวยสอนหนังสือผมตัง้ แตกอ น ผมเขาโรงเรียนเสียอีก ผมเลยเขาใจบทเรียนไดเร็วกวาเพื่อนรวมชั้น แถม พอเธอไปเรียนตอที่ปกกิ่ง ทุกครั้งที่เธอกลับมาบาน ก็จะเลาใหฟงวา มหาวิทยาลัยที่นั่นดีอยางไร นั่นเปนแรงผลักดันใหผมอยากจะเขาเรียน มหาวิทยาลัยแบบเธอบาง" หลี่ยังยกใหเมลิสซา หมา ภรรยาของเขา เปน อีกหนึ่งแรงบันดาลใจที่ผลักดันใหเขาประสบความสําเร็จอยางในทุกวันนี้ "เธอเปนรักแรกพบของผม ซึง่ คอยอยูเ คียงขางและสนับสนุนผมตลอดมา"

ภาพจาก flickr โดย Kevin

อเมร�กา "ชวงทีย่ า ยจากปกกิง่ เพือ่ ไปเรียนตอทีน่ วิ ยอรกนัน้ อาจเปนหนึง่ ในชวงทีล่ าํ บาก ที่สุดสําหรับผม" หลี่ยอมรับ "ในตอนนั้นภาษาอังกฤษผมก็ยังไมแข็งแรง สื่อสารกับใครก็ลําบาก แถมยังพลาดการเรียนไปตั้งหนึ่งเทอม แต ประสบการณครัง้ นัน้ สอนใหผมรูจ กั ใชชวี ติ ดวยตนเอง และรูว า จริงๆ แลว ผมก็ไมไดดอยไปกวาคนอื่น" ลูกสาว หากมีเวลาวาง หลี่จะพาภรรยาและลูกสาวของเขาไปเที่ยว "การเปนพอ ทําใหผมเปลี่ยนไปเยอะ" หลี่เลายิ้มๆ "กอนหนานี้ ผมคิดเสมอวาการมี ลูกนั้นเปนภาระ แตตอนนี้ไมมีอะไรในโลกที่จะดีไปกวาการไดใชเวลากับ ลูกสาวของผมอีกแลว"

ภาพจาก www.sxc.hu โดย nhennette

สุข = สําเร�จ อาจจะฟงดูเฝอ แตหลี่บอกวาเคล็ดลับสูความสําเร็จของเขานั้น คือ เลือก ทําสิง่ ทีท่ าํ แลวมีความสุข "ผมชอบบอกใครๆ วาผมทํางานทีไ่ ปตู และชอบ เลาใหคนอื่นฟงวาผมทําอะไรบาง เพราะผมรักในสิ่งที่ผมทํา ผมรักเสิรช เอนจิน และผมมีความสุขที่ไดเห็นผลงานของผมเปนประโยชนตอคนอื่น คุณตองหาใหเจอวาคุณชอบอะไร อะไรทีท่ าํ ใหคณุ มีความสุข และเมือ่ คุณ พบสิ่งนั้นแลว ก็ทุมเทใหกับมัน เพียงแคนี้ปาฏิหาริยก็จะเกิด" ที่มา: www.businessweek.com www.guardian.co.uk www.chinadaily.com www.forbes.com www.web2summit.com

Creative Thailand

l กุมภาพันธ 2554

กาวสูม ติ ิใหมของโลกธุรกิจสรางสรรค…กาวทันตลาดยุคใหม โครงการ “การสรางคุณคาและมูลคาเพิม่ ของผลิตภัณฑ ดวยความคิดสรางสรรคป 2554” ณ จังหวัดเชียงใหม พบงานสัมมนากระตุนความคิดสรางสรรค ใหคุณไดยกระดับผลิตภัณฑสูระดับสากลไปกับกูรูมืออาชีพ วันที่ 1 มีนาคม 2554 เวลา 9.00 - 18.00 น. ณ หองบรรยายรวม ชั้น 4 อาคารใหม คณะวิจิตรศิลป มหาวิทยาลัยเชียงใหม และพบผูเชี่ยวชาญดานการพัฒนาผลิตภัณฑจาก TCDC รวมใหคำปรึกษาในการตอยอดผลิตภัณฑอยางใกลชิดภายในงาน สำรองที่นั่งและสอบถามขอมูลเพิ่มเติมไดที่ศูนยสรางสรรคงานออกแบบ (TCDC) โทร. 02 664 8448 ตอ 213, 214 และรวมเปน 1 ใน 20 คนที่มีโอกาสเขารวมเวิรกช็อปเพื่อการพัฒนาผลิตภัณฑเต็มรูปแบบกับผูเชี่ยวชาญดานการออกแบบผลิตภัณฑฟรี!! สมัครวันนี้ - 28 กุมภาพันธ 2554 ติดตอขอรับใบสมัครและสงใบสมัครไดที่ ศูนยสงเสริมอุตสาหกรรมภาคที่ 1 จังหวัดเชียงใหม เลขที่ 158 ถนนทุงโฮเต็ล ตำบลวัดเกต อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม 50000 โทรศัพท : (053) 245361-2, 243494, 243492, 242226 ตอ 330 หรือดาวนโหลดใบสมัครไดที่ www.tcdc.or.th

จัดโดย

กุมภาพันธ 2554

Creative Thailand

Editor's Note บทบรรณาธิการ

Creative Thailand

l กุมภาพันธ 2554