Cyprus Museum Guide by CyprusMuseumGuide

ΟΔΗΓΟΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΟΠΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ 2014

Γενική Εποπτεία-Συντονισμός Έκδοσης: Δρ. Θεοπίστη Στυλιανού-Λάμπερτ Συγγραφή-Επιμέλεια Κειμένων: Χρυστάλλα Γ. Αντωνίου Έρευνα-Συλλογή Πληροφοριών: Ευτυχία Χριστοδούλου Σχεδιασμός-Στοιχειοθεσία: Μαρίνα Γεραλή Καλλιτεχνική Επιμέλεια: Ασπασία Παπαδήμα Εξώφυλλο: Μαρίνα Γεραλή Εκτύπωση: Laser Graphics Ltd Απαγορεύεται η αναπαραγωγή οποιουδήποτε τμήματος αυτού του βιβλίου, που καλύπτεται από δικαιώματα (copyright), ή η χρήση του σε οποιαδήποτε μορφή, χωρίς την άδεια του Εργαστηρίου Οπτικής Κοινωνιολογίας και Μουσειολογίας του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου. © 2014, Εργαστήριο Οπτικής Κοινωνιολογίας και Μουσειολογίας Τμήμα Πολυμέσων και Γραφικών Τεχνών Σχολή Καλών και Εφαρμοσμένων Τεχνών Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου Αρχιεπισκόπου Κυπριανού 31, 3036, Λεμεσός vsmslab@cut.ac.cy www.cyprusmuseumguide.com ISBN 978-9963-697-12-0

ΟΔΗΓΟΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΟΠΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

2014

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή

Λαογραφικό Μουσείο Πεδουλά 8

Μουσείο του Σκαρπάρη Χρίστου Χρυσάνθου 40 Πρωτοβιομηχανικό Εργαστήρι Αγιας Βαρβάρας

41 42

ΛΕΥΚΩΣΙΑ

Τοπικό Αγροτικό Μουσείο Φικάρδου

Κυπριακό Μουσείο

Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής 43

Αρχαιολογικό Μουσείο Συλλογής Γεωργίου και Νεφέλης Τζιάπρα Πιερίδη του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τραπέζης Κύπρου 14 Τοπικό Μουσείο Αρχαίου Ιδαλίου

Βυζαντινό Μουσείο και Πινακοθήκη Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄

Μουσείο Ιεράς Μονής Κύκκου

Εικονοφυλάκιο Ιεράς Μονής Λαμπαδιστού 20 Βυζαντινό Μουσείο Πεδουλά

Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας 22 Μουσείο Αγώνος

Μουσείο Ιστορίας της Κυπριακής Νομισματοκοπίας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τραπέζης Κύπρου

Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου

Εργατικό Μουσείο ΠΕΟ

Μουσείο Αστυνομίας Κύπρου

Μουσείο Νερού

Ταχυδρομικό Μουσείο

Μουσείο Αγώνων Καταδρομών Κύπρου 32

Μουσείο Ληνός

Μουσείο Ελιόμυλος

Λεβέντειος Πινακοθήκη

Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Κυπριακής Τέχνης

Μουσείο Τεχνών Λουκίας και Μιχαλάκη Ζαμπέλα 50 Μουσείο Ιδρύματος Νίκος Κουρούσιης

Point Centre for Contemporary Art

Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας

Κυπριακό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας

Δασικό Μουσείο Κάμπου

Ίδρυμα Παιδικό Μουσείο Ρότα

Μουσείο Τύπου Ένωσης Συντακτών

ΛΕΜΕΣΟΣ

Μεσαιωνικό Μουσείο Κύπρου (Κάστρο Λεμεσού)

Επαρχιακό Μουσείο Λεμεσού

Εκπαιδευτικό Αρχαιολογικό Μουσείο Δήμου Κάτω Πολεμιδιών

Τοπικό Αρχαιολογικό Μουσείο Κουρίου

65 66

Μουσείο Αγώνος Γερίου

Μουσείο ΕΛΔΥΚ

Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Κύπρου

Βυζαντινό Εκκλησιαστικό Μουσείο Ιερού Ναού Παναγίας Αγρού

Εθνολογικό Μουσείο Οικία Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου

Βυζαντινό Εικονοφυλάκιο -Παρεκκλήσιο Τιμίου Σταυρού

Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παραδοσιακής Κληρονομιάς, Πλατανιστάσα 38

Μουσείο Στρατηγού Γεώργιου Γρίβα Διγενή

Παττίχειο Δημοτικό Μουσείο-Ιστορικό Αρχείο-Κέντρο Μελετών

Μουσείο Μέλισσας και Κεντήματος

102

Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, Κάτω Δρυς

103

Μουσείο Ε.Ο.Κ.Α. 55-59

Μουσείο Κώστα Αργυρού

104

Δημοτικό Μουσείο Λαϊκής Τέχνης

Δημοτικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας

Το Πλουμιστό Ψωμί

Λάρνακας 106

Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, Άρσος

Ιατρικό Μουσείο Κυριαζή

107

Μουσείο Χαρουπιού

Δημοτική Πινακοθήκη Λεμεσού

Μουσείον Χαρακτικής Χαμπή

ΠΑΦΟΣ

109

Μουσείο Φραγκουλίδη

Επαρχιακό Μουσείο Πάφου

110

Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη

Τοπικό Μουσείο Παλαιπάφου, Κούκλια

111

Μουσείο Νερού Λεμεσού

Τοπικό Μουσείο Μαρίου-Αρσινόης, Πόλη Χρυσοχούς 112

Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και Αγροτικής Ζωής 80 Δημοτικό Μουσείο-Αρχείο Σόλωνα Μιχαηλίδη 81

Βυζαντινό Μουσείο Επισκοπής Αρσινόης 113 Πατρική Οικία-Μουσείο Ευαγόρα Παλληκαρίδη 114

Μουσείο Ιστορικού και Κλασικού Αυτοκινήτου Κύπρου

Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, Γεροσκήπου

115

Θεατρικό Μουσείο Κύπρου

Εθνογραφικό Μουσείο Πάφου

116

Ιατρικό Μουσείο Κύπρου

Μουσείο Αγροτικής Ζωής Στενής

117

Κυπριακό Οινομουσείο

Μουσείο Υφαντικής και Λαϊκής Τέχνης

118

Μουσεία Ομόδους

Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Πωμού

119

Μουσείο Ζιβανίας

Mουσείο Δημοτικής Εκπαίδευσης

ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ

121

ΛΑΡΝΑΚΑ 91 Μουσείο Πιερίδη-Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου

Επαρχιακό Μουσείο Λάρνακας

Κάστρο Λάρνακας

Καλλινίκειο Δημοτικό Μουσείο Αθηένου 96 Βυζαντινό Μουσείο Αγίου Λαζάρου

Μουσείο Ανόρθωσις Αμμοχώστου

Λαογραφικό Μουσείο Αραδίππου Κώστας Καϊμακλιώτης

100

Τοπικό Μουσείο Παραδοσιακής Κεντητικής και Αργυροχοΐας

101

Δημοτικό Μουσείο Αγίας Νάπας THALASSA και Δημοτικό Μουσείο Θαλάσσιας Ζωής Γ.Κ. Τορναρίτη -Δ.Ζ. Πιερίδη 122 Λαογραφικό Μουσείο Δερύνειας

124

Υπαίθριο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Παραδοσιακών Επαγγελμάτων Δερύνειας 125 Εθνογραφικό Μουσείο Αυγόρου -Ίδρυμα Πιερίδη

126

Παράρτημα (Πηγές Φωτογραφιών) 127

ΣΥΜΒΟΛΑ Μεγάλο Μουσείο Μικρό Μουσείο Πωλητήριο Καφετέρια Προσβάσιμο

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΠΑΡΧΙΕΣ Μουσεία Λευκωσίας Μουσεία Λεμεσού Μουσεία Λάρνακας Μουσεία Πάφου Μουσεία Αμμοχώστου ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ Αρχαιολογικό Βυζαντινό Ιστορικό Εθνογραφικό / Λαογραφικό Τέχνης / Πινακοθήκη Κέντρο Τεχνών Φυσικής Ιστορίας / Περιβαλλοντικό Άλλα

Η Κύπρος, μια μικρή χώρα με λιγότερο από ένα εκατομμύριο κατοίκους, διαθέτει ένα σχετικά εντυπωσιακά μεγάλο αριθμό μουσείων. Τα μουσεία αυτά ποικίλουν, από κρατικά ιδρύματα με μεγάλες συλλογές και μεγάλο εργατικό δυναμικό, όπως το Κυπριακό Μουσείο στη Λευκωσία, έως μικρά ιδιωτικά μουσεία τα οποία λειτουργούν υπό την εποπτεία ενός ατόμου και έχουν διατηρηθεί με την επιμονή και την αφοσίωση των ιδιοκτητών τους, όπως το Εθνογραφικό Μουσείο στην Πάφο. Κάποια μουσεία στεγάζονται σε εντυπωσιακά κτήρια, όπως η νέα Λεβέντειος Πινακοθήκη στη Λευκωσία, με καθορισμένο ωράριο λειτουργίας, ενώ άλλα φιλοξενούνται σε μικρά σπίτια που βρίσκονται κυρίως σε χωριά και η επίσκεψη σε αρκετά από αυτά μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης ή ζητώντας το κλειδί από τον υπεύθυνο του μουσείου. Όλα μαζί, παρέχουν τη δυνατότητα στο κοινό να επισκεφθεί μια πλούσια γκάμα από διάφορα είδη μουσείων, αρχαιολογικά, βυζαντινά, ιστορικά, εθνογραφικά μουσεία, μουσεία φυσικής ιστορίας /περιβαλλοντικά, μουσεία τέχνης / πινακοθήκες, εικαστικά κέντρα και άλλα. Η κύρια πρόκληση που αντιμετωπίσαμε κατά τη δημιουργία του παρόντος οδηγού μουσείων ήταν η απόφαση σχετικά με το ποια ιδρύματα να συμπεριληφθούν σε αυτόν. Σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM), ως «μουσείο» ορίζεται «ο ανοικτός προς το κοινό, μη κερδοσκοπικός οργανισμός που υπηρετεί την κοινωνία και την ανάπτυξή της, ο οποίος αποκτά, δέχεται, φυλάσσει και διατηρεί αντικείμενα ή συλλογές αντικειμένων που αποτελούν υλική μαρτυρία του ανθρώπου και του περιβάλλοντός του, τα οποία καταγράφει, τεκμηριώνει, ερευνά, συντηρεί, ερμηνεύει και εκθέτει προς το κοινό με σκοπό τη μελέτη, εκπαίδευση και ψυχαγωγία του». Ο ορισμός αυτός υιοθετήθηκε από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου και συγκεκριμένα στη διατύπωση του Νόμου του 2009 σχετικά με την Αναγνώριση Ιδιωτικών Μουσείων και Μουσείων των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (N. 58 (Ι)/ 2009). Το γεγονός, όμως, ότι κανένα ιδιωτικό ή περιφερειακό μουσείο δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί από το προαναφερθέν Υπουργείο, κατέστησε την απόφασή μας δύσκολη. 8

Λαμβάνοντας υπόψη τον κύριο στόχο της παρούσας έκδοσης που είναι η ενημέρωση του κοινού για τα υφιστάμενα μουσεία της Κύπρου και, κατ’ επέκταση, η αύξηση της επισκεψιμότητάς τους, αποφασίσαμε να συμπεριλάβουμε στον οδηγό κάθε ίδρυμα που είτε φιλοξενεί εκθέσεις ανοικτές για το κοινό (εκτός των εμπορικών γκαλερί/ ιδρυμάτων), είτε χρησιμοποιεί τον όρο «μουσείο» στον τίτλο του, ανεξάρτητα από το μέγεθος, την ποιότητα, τις λειτουργίες ή τη δημοτικότητά του. Παρόλο που πρόκειται για έναν ευρύτερο ορισμό από αυτόν που υιοθετήθηκε από το ICOM και από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, κάποια ιδρύματα που φέρουν τον όρο «μουσείο» δεν έχουν συμπεριληφθεί σε αυτό τον οδηγό, είτε επειδή συνήθως δεν είναι ανοικτά για το κοινό, είτε γιατί πρόκειται για κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Απόρροια αυτής της προσπάθειας είναι η καταχώρηση και η περιγραφή ενενήντα περίπου μουσείων από διάφορες πόλεις και χωριά που βρίσκονται στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου και τα οποία είναι ανοικτά προς το κοινό. Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου και τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού για τη γενναιόδωρη υποστήριξή τους. Με τη βοήθειά τους, ο έντυπος οδηγός στην ελληνική γλώσσα διανέμεται δωρεάν. Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι μέσα από την ιστοσελίδα www.cyprusmuseumguide.com παρέχεται δωρεάν πρόσβαση στον πλήρη οδηγό. Αυτή η έκδοση δε θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς την ομάδα του Εργαστηρίου Οπτικής Κοινωνιολογίας και Μουσειολογίας και συγκεκριμένα τη Χρυστάλλα Αντωνίου, την Ευτυχία Χριστοδούλου και τη Μαρίνα Γεραλή, που με ενθουσιασμό και αφοσίωση εργάστηκαν ακούραστα για τη συλλογή πληροφοριών, τη συγγραφή των κειμένων και τον σχεδιασμό του οδηγού. Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την Ασπασία Παπαδήμα, ερευνητικά υπεύθυνη του Εργαστηρίου για τη Γλώσσα και τη Γραφιστική Επικοινωνία,για την καλλιτεχνική επιμέλεια της έκδοσης. Δρ. Θεοπίστη Στυλιανού-Λάμπερτ Συντονίστρια Εργαστηρίου Οπτικής Κοινωνιολογίας και Μουσειολογίας 9

ΛΕΥΚΩΣΙΑ

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ

ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Έτος λειτουργίας 1908

Το Κυπριακό Μουσείο, το πρώτο αρχαιολογικό μουσείο της Κύπρου, εκθέτει ευρήματα από τις πρωιμότερες περιόδους της ανθρώπινης εγκατάστασης στο νησί, από τη 10η χιλιετία π.Χ. μέχρι και τη Ρωμαϊκή περίοδο. Η αίθουσα Ι παρουσιάζει τη Νεολιθική και Χαλκολιθική περίοδο με αρχαιολογικά ευρήματα και φωτογραφικό υλικό. Στις αίθουσες ΙΙ και ΙΙΙ εκτίθενται δείγματα από την πλούσια συλλογή κεραμικής, από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού μέχρι και τη Ρωμαϊκή περίοδο. Πήλινα ειδώλια και αγάλματα από το αρχαϊκό ιερό της Αγίας Ειρήνης εκτίθενται στην αίθουσα IV. Η αίθουσα V παρουσιάζει τη χρονολογική εξέλιξη της γλυπτικής στην Κύπρο ενώ η ύστερη φάση της κυπριακής γλυπτικής παρουσιάζεται στην αίθουσα VΙ. Η αίθουσα VΙΙ διαιρείται σε τρεις ενότητες με συλλογές από μεταλλικά αντικειμένα, νομίσματα, έργα κοσμηματοποιίας, υαλουργίας κ.ά. Η αίθουσα VΙΙΙ έχει διαμορφωθεί ειδικά για να δεχθεί την αναπαράσταση αρχαίων τάφων που καλύπτουν την περίοδο από την 4η χιλιετία μέχρι τον 4ο αιώνα 12

π.Χ. Στην αίθουσα ΙΧ υπάρχουν συγκεντρωμένα εκθέματα που έχουν σχέση με τον θάνατο όπως σαρκοφάγοι και επιτύμβιες στήλες. Η αίθουσα Χ παρουσιάζει μια αναδρομή στην εξέλιξη της γραφής στην Κύπρο. Τα μοναδικά στο είδος τους ευρήματα που προέρχονται από τους βασιλικούς τάφους της Σαλαμίνας (τέλη 8ου-αρχές 7ου αιώνα π.Χ.) φιλοξενούνται στην αίθουσα ΧΙ. Η αίθουσα ΧΙΙ είναι αφιερωμένη στην αρχαία μεταλλουργία και η αίθουσα ΧΙΙΙ φιλοξενεί τα αγάλματα που κοσμούσαν το ρωμαϊκό γυμνάσιο της Σαλαμίνας. Τέλος, στην αίθουσα ΧIV παρουσιάζονται σε θεματικές ενότητες τα πήλινα ειδώλια της Κύπρου (Πρώιμη Εποχή του Χαλκού - Ρωμαϊκή περίοδος). Το Μουσείο διοργανώνει διάφορες περιοδικές εκθέσεις, διαλέξεις και σεμινάρια, εκδηλώσεις για τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων (18 Μαΐου) καθώς και άλλες εκδηλώσεις στον κήπο του. Επίσης, προσφέρει εκπαιδευτικά προγράμματα σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.

«Θεός του Ταλάντου» Αγαλματίδιο από κράμα χαλκού το οποίο αναπαριστά μια θεότητα να κρατεί στο δεξί της χέρι ένα ακόντιο και στο αριστερό μια ασπίδα, ενώ στέκεται σε τάλαντο, υποδεικνύοντας έτσι τη θεϊκή επιβολή στα κυπριακά μεταλλεία χαλκού. Ο εξοπλισμός που φέρει η θεότητα είναι άκρως πολεμικός, αφού διακρίνονται και οι περικνημίδες στα πόδια. Βρέθηκε σε ιερό της Έγκωμης (12ος αιώνας π.Χ.).

Διεύθυνση Μουσείου 1, 1516 Λευκωσία

Ιστοσελίδα www.mcw.gov.cy

Mόνιμες και περιοδικές εκθέσεις

Τηλέφωνο / Φαξ 22865854 / 22303148

Ώρες & μέρες λειτουργίας Τρίτη-Παρασκευή 08:00–16:00 Σάββατο 09:00-16:00 Κυριακή 10:00-13:00

Είσοδος €4,50

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο antiquitiesdept@da.mcw. gov.cy

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ

Αρχαιολογικό Μουσείο Συλλογής Γεωργίου και Νεφέλης Τζιάπρα Πιερίδη του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τραπέζης Κύπρου Έτος ίδρυσης 2002

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Συλλογής Γεωργίου και Νεφέλης Τζιάπρα Πιερίδη (δωρεά Κλειώς και Σόλωνα Τριανταφυλλίδη) στεγάζεται στο κτήριο του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τραπέζης Κύπρου στη Φανερωμένη, στο ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας. Παρουσιάζει μια από τις σημαντικότερες ιδιωτικές συλλογές κυπριακών αρχαιοτήτων, που καλύπτει ένα ευρύ φάσμα της κυπριακής αρχαιολογίας, από την Πρώιμη Eποχή του Xαλκού (2500 π.X.) έως και τη Mεσαιωνική περίοδο (16ος αιώνας). Η συλλογή, που αριθμεί περισσότερα από εξακόσια αντικείμενα, περιλαμβάνει μοναδικά δείγματα μυκηναϊκής κεραμικής και αντιπροσωπευτικά δείγματα κεραμικής της Γεωμετρικής, Αρχαϊκής, Κλασικής, Ρωμαϊκής και Mεσαιωνικής περιόδου, πήλινα ειδώλια, μια σημαντική συλλογή λίθινων γλυπτών και σφραγίδων, κοσμήματα, νομίσματα και χάλκινα αντικείμενα. Τα αντικείμενα που δεν εκτίθενται στις κυρίως προθήκες

συγκεντρώθηκαν σε μια ξεχωριστή προθήκη, προσιτή στους ερευνητές. Στο Μουσείο υπάρχει ο Ψηφιακός Αρχαιολογικός Εξερευνητής SPYRA, ο οποίος λειτουργεί με διαδραστικό τρόπο. Οι επισκέπτες επιλέγουν ένα κεραμικό όστρακο ή ένα θραύσμα από ασβεστολιθικό άγαλμα (απομίμηση του πρωτότυπου) και το τοποθετούν σε μια κυκλική βάση, η οποία το «διαβάζει» και το αναδημιουργεί σε μια μεγάλη οθόνη. Χρησιμοποιώντας μια μικρή οθόνη αφής, ο επισκέπτης μπορεί να αντλήσει διάφορες πληροφορίες που σχετίζονται με το συγκεκριμένο αντικείμενο. Το Μουσείο διοργανώνει διαλέξεις, ημερίδες και σεμινάρια. Επίσης, προσφέρει εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε μαθητές Δημοτικής Εκπαίδευσης. Πραγματοποιούνται δωρεάν ξεναγήσεις κατόπιν συνεννόησης, οι οποίες προσαρμόζονται στα άτομα, στα οργανωμένα σύνολα ή στις ομάδες επισκεπτών.

Η συλλογή θεωρείται μοναδική για τα θαυμαστά δείγματα μυκηναϊκής κεραμικής του εικονογραφικού ρυθμού (14ος-13ος αιώνας π.Χ.), όπως για παράδειγμα ο μυκηναϊκός κωδωνόσχημος κρατήρας (1300-1270 π.Χ.).

Διεύθυνση Φανερωμένης 86-90, 1011 Λευκωσία

Ιστοσελίδα www.boccf.org www.facebook.com.boccf

Τηλέφωνο / Φαξ 22128157 / 22662898

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα–Κυριακή 10:00–19:00

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@cultural.bankofcyprus.com 14

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ

Τοπικό Μουσείο Αρχαίου Ιδαλίου Έτος ίδρυσης 2007

Το Τοπικό Μουσείο Αρχαίου Ιδαλίου ιδρύθηκε με σκοπό να προβάλει τα ευρήματα της περιοχής του Ιδαλίου και για να λειτουργήσει μεταγενέστερα ως κέντρο επισκεπτών του αρχαιολογικού χώρου, μέσα στον οποίο βρίσκεται. Ο αρχαιολογικός χώρος του Ιδαλίου είναι ένας από τους σημαντικότερους της Κύπρου με πλούσια ευρήματα, μερικά από τα οποία κοσμούν σήμερα τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου. Τα εκθέματα του Μουσείου είναι αντιπροσωπευτικά όλων των χρονολογικών φάσεων της ιστορίας του Ιδαλίου και προέρχονται από παλιές και πρόσφατες ανασκαφές στην περιοχή της αρχαίας πόλης, σε οικισμούς και νεκροταφεία. Στην πρώτη αίθουσα της έκθεσης υπάρχει πληροφοριακό υλικό για την ιστορία του χώρου και των ανασκαφών,

καθώς και φωτογραφικό υλικό με τα αξιολογότερα ευρήματα που βρίσκονται σε ξένα μουσεία. Στη δεύτερη αίθουσα του Μουσείου παρουσιάζονται επιγραφές που μαρτυρούν την κατάληψη του βασιλείου, μέρος του αρχείου της φοινικικής διοίκησης της πόλης, επιτύμβια μνημεία, δείγματα κεραμικής και αντικείμενα καθημερινής χρήσης όλων των εποχών με επεξηγηματικά κείμενα για τη σημασία της κάθε περιόδου ξεχωριστά. Υπάρχουν επίσης δείγματα εισηγμένης κεραμικής από την Αττική και χαρακτηριστικά έργα της κοροπλαστικής και της γλυπτικής. Σε ειδικό χώρο της αίθουσας σκιαγραφείται με φωτογραφικό υλικό, αποθηκευτικούς πίθους και μικροτεχνήματα, η εικόνα της οικονομίας του Ιδαλίου, που ήταν η βάση για την ανάπτυξη του πολιτισμού, ο οποίος αποτελεί σήμερα αντικείμενο μελέτης παγκοσμίως. Πραγματοποιούνται εκδηλώσεις στο Μουσείο, κάθε χρόνο, τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων (18 Μαΐου).

Πρωτο-Αιολικό επίκρανο από ασβεστόλιθο με ανάγλυφα φυτικά μοτίβα (6ος-5ος αιώνας π.Χ.). Τέτοια επίκρανα κοσμούσαν ταφικά μνημεία και το ανάκτορο του Ιδαλίου.

Διεύθυνση Λεωφόρος Γ. Π.Γρούτα 26, 2540 Δάλι, Λευκωσία Τηλέφωνο 22444818

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο antiquitiesdept@da.mcw.gov.cy Ιστοσελίδα www.mcw.gov.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 08:30–16:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €2,50

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ

Βυζαντινό Μουσείο και Πινακοθήκη Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ Έτος ίδρυσης 1978

περιόδου (10ος-12ος αιώνας), της Φραγκοκρατίας (1191-1478), της Ενετοκρατίας (1498-1571), της Τουρκοκρατίας (1571-1878) και της Αγγλοκρατίας (1878-1960).

Το Βυζαντινό Μουσείο παρουσιάζει μια πλούσια και αντιπροσωπευτική συλλογή έργων βυζαντινής τέχνης, προερχόμενων από ολόκληρη την Κύπρο. Εκτίθενται πέραν των τριακοσίων εικόνων, που χρονολογούνται από τον 12ο έως και τον 20ό αιώνα, αποτοιχισμένες τοιχογραφίες από τον 9ο έως τον 18ο αιώνα, καθώς και αντιπροσωπευτικά δείγματα της βυζαντινής μικροτεχνίας της Κύπρου, όπως Ιερά κειμήλια, σκεύη και άμφια. Ιδιαίτερη θέση κατέχουν κειμήλια και εικόνες, που κλάπηκαν μετά το 1974 από το κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Κύπρου και που επανακτήθηκαν μετά από δικαστικούς αγώνες ή δωρεές από το εξωτερικό. Ξεχωρίζει η συλλογή εκατόν εβδομήντα τριών θησαυρών (εικόνων, ψηφιδωτών και τοιχογραφιών), που προέρχονται από πενήντα ναούς των κατεχομένων και επαναπατρίσθηκαν από τη Γερμανία στα τέλη του 2013. Οι επισκέπτες του Βυζαντινού Μουσείου έχουν τη δυνατότητα να περιδιαβούν τα τελευταία 1500 χρόνια ιστορίας του τόπου, μέσα από την τέχνη της Πρωτοβυζαντινής περιόδου (4ος7ος αιώνας), της Μέσης Βυζαντινής 16

Περιοδικά, παρουσιάζονται στον χώρο του Μουσείου εκθέσεις σύγχρονης αγιογραφίας και ψηφιδωτού από Κύπριους καλλιτέχνες καθώς και εκθέσεις που σχετίζονται με την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς στις κατεχόμενες περιοχές του νησιού. Η Πινακοθήκη φιλοξενεί σε δύο ορόφους μια συλλογή αντιπροσωπευτικών έργων από τον δυτικοευρωπαϊκό χώρο, που χρονολογούνται από την Αναγέννηση έως τη Νεότερη Εποχή. Η συλλογή χωρίζεται σε πέντε ενότητες: (α) Πίνακες με θρησκευτική και μυθολογική θεματική, καθώς επίσης προσωπογραφίες και τοπία δυτικοευρωπαϊκής ζωγραφικής (15ος-19ος αιώνας) (β) Πίνακες ζωγραφικής Ελλαδιτών καλλιτεχνών (19ος-20ός αιώνας) (γ) Πίνακες Κύπριων καλλιτεχνών (20ός αιώνας) (δ) Το εργαστήρι του γλύπτη Θεόδουλου Θεοδούλου (1947-2008) (ε) Πινακοθήκη και Εθνολογική Συλλογή για τη Νεότερη Ιστορία του Ελληνισμού Πραγματοποιούνται δωρεάν ξεναγήσεις σε ομάδες επισκεπτών ενώ διατίθεται και ακουστικός οδηγός (2€).

Σπαράγματα ψηφιδωτών του 6ου αιώνα από την αψίδα του ναού της Παναγίας Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη.

Διεύθυνση Πλατεία Αρχιεπισκόπου Κυπριανού, Παλιά Λευκωσία (βορείως του Μεγάρου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής), Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22430008 / 22430667 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@makariosfoundation.org.cy

Ιστοσελίδα www.makariosfoundation. org.cy

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις

Ώρες & μέρες λειτουργίας Βυζαντινό Μουσείο Δευτέρα-Παρασκευή 09:00-16:30 Σάββατο 09:00-13:00 Πινακοθήκη Δευτέρα-Παρασκευή 09:00-13:00 & 14:00-16:30

Είσοδος €4,00 €2,00 Μειωμένο

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ

Μουσείο Ιεράς Μονής Κύκκου Έτος ίδρυσης 1992

Το Μουσείο Ιεράς Μονής Κύκκου στεγάζεται σε ένα σύγχρονο κτήριο, μέσα σε ένα από τα παλαιότερα μοναστήρια της Κύπρου. Αποτελείται από πέντε ανεξάρτητους χώρους, στους οποίους φιλοξενούνται ορισμένα εκθέματα από τις μεγάλες συλλογές που κατέχει το Μουσείο. Συγκεντρώνει ποικίλα αντικείμενα από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα. Συγκεκριμένα, υπάρχει η αίθουσα με τις αρχαιότητες, με ιδιαίτερη βαρύτητα στην κυπριακή κεραμική καθώς και η αίθουσα με έργα του χριστιανικού πολιτισμού

από τα παλαιοχριστιανικά, βυζαντινά και μεταβυζαντινά χρόνια, όπως τελετουργικά σκεύη, νομίσματα, κοσμήματα και χρυσοΰφαντα. Μια άλλη αίθουσα του Μουσείου φιλοξενεί τοιχογραφίες, βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες, καθώς και αντιπροσωπευτικά ξυλόγλυπτα εκκλησιαστικά έπιπλα. Σε άλλο χώρο εκτίθενται αντικείμενα από χαρτί ή περγαμηνή, όπως χειρόγραφα, βιβλία, ειλητάρια, καθώς και ποικίλα έγγραφα σχετικά με την ιστορία της Μονής. Τα πλείστα εκθέματα του Μουσείου σχετίζονται με την ιστορία της Μονής, ενώ άλλα αγοράστηκαν στο παρελθόν από τη Μονή, είτε από την Κύπρο είτε από το εξωτερικό. Το Μουσείο διοργανώνει κατά καιρούς συνέδρια και διαλέξεις, διενεργεί αρχαιολογικές ανασκαφές, συμμετέχει σε ερευνητικά προγράμματα και παρουσιάζει εκδοτικό έργο. Προσφέρεται δωρεάν ξενάγηση τόσο σε ομάδες όσο και σε μεμονωμένους επισκέπτες, κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης. Ξύλινο Αντιμήνσιο του 1653 με ενσωματωμένα λείψανα αγίων, πλακίδιο από ελεφαντόδοντο με τον Απόστολο Πέτρο (6ου αιώνα μ.Χ.) και κυκλικό καμέο (υαλόμαζα) με τον Άγιο Δημήτριο (12ου αιώνα μ.Χ.). Από θρησκευτικής άποψης αποτελεί ένα από τα ιερότερα αντικείμενα της Μονής, λόγω του ότι διασώζει τα λείψανα διάφορων αγίων, τα ονόματα των οποίων αναγράφονται στο κάτω μέρος του αντικειμένου. Ιστορικά, το εν λόγω αντικείμενο είναι σημαντικό, διότι συνδυάζει τρεις διαφορετικές ιστορικές περιόδους της Βυζαντινής Εποχής. Υλικά και τεχνοτροπικά είναι σημαντικό, αφού αποτελεί το μοναδικό βυζαντινό αντικείμενο στην Κύπρο, το οποίο διασώζει ελεφαντόδοντο, ενώ γενικά τα ξύλινα αντιμήνσια είναι σπάνια.

Διεύθυνση 2865 Μονή Κύκκου, Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22942736 / 22386154 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο mimk@cy.net

Ιστοσελίδα www.kykkos-museum.org.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Χειμερινό ωράριο Καθημερινά 10:00-16:00 Θερινό ωράριο Καθημερινά 10:00-18:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €5,00 €3,00 Για οργανωμένα σύνολα Δωρεάν για παιδιά κάτω των δώδεκα ετών

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ

Εικονοφυλάκιο Ιεράς Μονής Λαμπαδιστού Έτος ίδρυσης 2000

Το Εικονοφυλάκιο Ιεράς Μονής Λαμπαδιστού, που στεγάζεται στο παλιό Δημοτικό Σχολείο και αργότερα Πολιτιστικό Κέντρο, αποτελεί μουσείο βυζαντινών εικόνων και άλλων εκκλησιαστικών κειμηλίων. Εδώ φυλάσσονται εκκλησιαστικοί θησαυροί, που διασώθηκαν στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή καθώς και στις άλλες εκκλησίες και στα ξωκκλήσια του Καλοπαναγιώτη, αφού έτυχαν της αναγκαίας συντήρησης.

Κάποια από τα αντικείμενα του Εικονοφυλακίου είναι μοναδικά και ανεκτίμητης αξίας. Ξεχωρίζουν το μεγάλο επιστήλιο, παλαιολόγειας τέχνης, αγιογραφημένο από Κωνσταντινουπολίτη αγιογράφο (14ος αιώνας), η εικόνα της Παναγίας, κομνήνειας τέχνης με καθαρά βυζαντινά χαρακτηριστικά (12ος αιώνας) και το μοναδικό Ευαγγέλιο που τυπώθηκε στη Γένοβα της Ιταλίας το 1550, με μεταλλικό κάλυμμα, περίπου χιλίων χρόνων που είναι κατασκευασμένο στην Κωνσταντινούπολη. Στο Εικονοφυλάκιο εκτίθεται και μια εικόνα της Παναγίας δεξιοκρατούσας του 15ου προς 16ο αιώνα που είναι «περιβλέπουσα», δηλαδή σε οποιοδήποτε σημείο σταθεί ο θεατής, η Παναγία γυρίζει ολόκληρο το κεφάλι, κάτι σπάνιο στην αγιογραφία. Προσφέρονται ξεναγήσεις στο Εικονοφυλάκιο, χωρίς χρέωση.

Εξαίρετο δίπτυχο (τέλη του 14ου με αρχές του 15ου αιώνα), με τα χαρακτηριστικά της τέχνης του Σινά. Παριστάνει αρκετές μορφές, όπως την Παναγία που φιλά τον Γιο της για τελευταία φορά, τη Σταύρωση, τον Ευαγγελισμό κ.ά.

Διεύθυνση 2862 Καλοπαναγιώτης, Λευκωσία Ώρες & μέρες λειτουργίας Καθημερινά Δεκέμβριος-Φεβρουάριος 10:00-15:30 20

Μάρτιος-Μάιος 09:30-17:00 Ιούνιος-Αύγουστος 09:30-19:00 (13:00-15:30 κλειστό) Σεπτέμβριος 09:30-17:00 Οκτώβριος-Νοέμβριος 10:00-15:30

Κυριακή & Επίσημες αργίες 11:00-15:30 Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €1,00

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ

Βυζαντινό Μουσείο Πεδουλά Έτος ίδρυσης 1999

Το Βυζαντινό Μουσείο Πεδουλά, με την ίδρυσή του, πέτυχε τη συγκέντρωση πολύτιμων εικόνων και Ιερών κειμηλίων του 13ου μέχρι και του 20ού αιώνα, από τα δέκα εκκλησάκια της κοινότητας Πεδουλά.

Το Μουσείο βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, η οποία είναι ενταγμένη στον κατάλογο πολιτιστικής κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.

Αυτό που κάνει το Μουσείο ξεχωριστό είναι ότι τα εκθέματά του χρονολογούνται από τον 13ο αιώνα.

Η εικόνα της Παναγίας της Κυκκώτισσας, ζωγραφισμένη από τον Λουκά Ταπεινό στις αρχές του 16ου αιώνα, είναι σπάνια στο είδος της, για τον λόγο ότι κρατά τον Χριστό από τη δεξιά πλευρά και όχι από την αριστερή, όπως συνηθίζεται. Ακολουθεί την κρητική τεχνοτροπία, δοσμένη με κάποια γλυκύτηταστην έκφραση και κάπως μαλακότερο πλάσιμο.

Διεύθυνση 2850 Πεδουλάς, Λευκωσία

Ιστοσελίδα www.pedoulasvillage.com

Τηλέφωνο 22953636

Ώρες & μέρες λειτουργίας Τρίτη-Κυριακή 10:00-16:20

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο www.pedoylas@cytanet.com.cy 21

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας Έτος ίδρυσης 1984

Το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας στεγάζεται σε ένα συγκρότημα τριών παραδοσιακών κτηρίων, το οποίο με σύγχρονες αρχιτεκτονικές επεμβάσεις εξυπηρετεί τις μουσειακές του ανάγκες. Αποτελεί το Ιστορικό Μουσείο της Λευκωσίας, το οποίο ξεδιπλώνει την ιστορία της πόλης, από τα προϊστορικά χρόνια έως σήμερα, μέσα από τις μοναδικές και πλούσιες συλλογές που διαθέτει. Τα αντικείμενα, που παρουσιάζονται στους μόνιμους εκθεσιακούς χώρους, προσφέρουν στον επισκέπτη ένα ταξίδι στην ιστορία της Λευκωσίας και της Κύπρου γενικότερα, ξεκινώντας από την αίθουσα για τον γεωλογικό σχηματισμό της περιοχής και την αρχαία Λευκωσία, η οποία παρουσιάζει κυρίως απολιθώματα και σχετικά ευρήματα, τις αίθουσες Βυζαντινής και Μεσαιωνικής περιόδου, οι οποίες περιλαμβάνουν μια μοναδική συλλογή από εφυαλωμένα αγγεία, τις αίθουσες Ενετικής περιόδου με μια πολύτιμη συλλογή χαρτών της Λευκωσίας, τις αίθουσες Οθωμανικής περιόδου με παλαιά βιβλία ξένων περιηγητών, με την εξαίρετη 22

συλλογή κοσμημάτων, κεντημάτων και άλλων σπάνιων αντικειμένων, και τέλος την αίθουσα της Βρετανικής Διακυβέρνησης, στην οποία παρουσιάζεται κυρίως η κοινωνική ανάπτυξη της πόλης και οι διοικητικές αλλαγές μέχρι την ανεξαρτησία. Γίνεται επίσης σύντομη αναφορά και στα πρόσφατα χρόνια από το 1960 μέχρι σήμερα. Επιπρόσθετα, στο Μουσείο εκτίθενται δύο αξιόλογες αρχαιολογικές συλλογές κυρίως κεραμικής, η Συλλογή Κωστάκη και Λητώς Σεβέρη και η Συλλογή Φυλακτού. Κάθε χρόνο διοργανώνονται τακτικές και περιοδικές θεματικές εκδηλώσεις για το ευρύ κοινό αλλά και για συγκεκριμένες ομάδες ατόμων. Επιπλέον, προσφέρονται διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά διαφόρων ηλικιών αλλά και για ενήλικες. Το Μουσείο προσφέρει ειδικές και θεματικές ξεναγήσεις σε συγκεκριμένες μέρες και ώρες, ενώ ξενάγηση μπορεί επίσης να γίνει και σε μεμονωμένους επισκέπτες.

Έγχρωμη γκραβούρα της Λευκωσίας. Παρουσιάζει την άλωση της πόλης από τους Οθωμανούς το 1570 με παραστατικότητα. Ο χάρτης αυτός συμπληρώνει την εξαίρετη συλλογή χαρτών του Μουσείου, η οποία αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη συλλογή χαρτών της Λευκωσίας παγκόσμια.

Διεύθυνση Ιπποκράτους 15-17, Λαϊκή Γειτονιά, 1500 Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22661475 / 22662285

Ιστοσελίδα www.leventismuseum.org.cy

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις

Ώρες & μέρες λειτουργίας Τρίτη–Κυριακή 10:00-16:30

Είσοδος Δωρεάν

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@leventismuseum.org.cy 23

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Μουσείο Αγώνος Έτος ίδρυσης 1961

Το Μουσείο Αγώνος ιδρύθηκε δύο χρόνια μετά τη λήξη του Απελευθερωτικού Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. 1955-59, με απόφαση της Ελληνικής Κοινοτικής Συνέλευσης. Η απόφαση αυτή στόχευε πρωτίστως στη διάδοση της μνήμης του Απελευθερωτικού Αγώνα, για αυτό και έλαβε μορφή αρχειακή. Παράλληλα στόχευε και στην απονομή φόρου τιμής στους πεσόντες και στη συγκέντρωση υλικού για τον ερευνητή και ιστορικό του μέλλοντος. Το Μουσείο αφηγείται και ζωντανεύει με παραστατικό τρόπο τον Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. Ουσιαστικός εκφραστής αυτής της ζωντανής αφήγησης είναι η αποτύπωση των ιστορικών γεγονότων μέσα από τις φωτογραφίες που εκτίθενται, σε συνδυασμό με τα κείμενα που παρατίθενται, είτε αυτά αποτελούν φυλλάδια, εντολές, διαταγές και οδηγίες της Οργάνωσης, είτε 24

σχετίζονται με την καταγραφή προσωπικών βιωμάτων, εθνικών ανησυχιών ή ιδεολογικών και θρησκευτικών πεποιθήσεων. Το νέο Μουσείο, όπως έχει διαμορφωθεί, αποτελεί ένα σημαντικό ιστορικό-επιστημονικό αρχείο, το οποίο, με τη νέα τεχνολογία και τα πολυμέσα που έχουν ενταχθεί στη δύναμή του, καθίσταται κέντρο έρευνας και άντλησης πληροφοριών. Στο πλαίσιο της λειτουργίας του γίνονται, επίσης, προβολές ταινιών που αναφέρονται στην ιστορική πορεία της Κύπρου, με ιδιαίτερη αναφορά στον Απελευθερωτικό Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. Πραγματοποιούνται δωρεάν ξεναγήσεις για ομάδες επισκεπτών, κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης.

Τα Δημοψηφίσματα των ετών 1921, 1930 και 1950 τα οποία αποτελούν ιστορικά ντοκουμέντα που εξέφραζαν την τότε έντονη επιθυμία των Ελληνοκυπρίων για «Ένωση» με την Ελλάδα.

Διεύθυνση Πλατεία Αρχιεπισκόπου Κυπριανού, 1016 Λευκωσία

Ιστοσελίδα http://www.moec.gov.cy/ politistikes_ypiresies

Τηλέφωνο / Φαξ 22305878 / 22305882

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 08:00-14:30

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο mouseioagonos@cytanet.com.cy 25

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Μουσείο Ιστορίας της Κυπριακής Νομισματοκοπίας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τραπέζης Κύπρου Έτος ίδρυσης 1995

Το Mουσείο Ιστορίας της Κυπριακής Νομισματοκοπίας είναι το μοναδικό στο είδος του στην Κύπρο. Η Νομισματική Συλλογή του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τραπέζης Κύπρου καλύπτει όλο το φάσμα της κυπριακής νομισματοκοπίας, από τον 6ο αιώνα π.Χ. μέχρι σήμερα. Στη μόνιμη έκθεση παρουσιάζεται ένα μεγάλο μέρος της Nομισματικής Συλλογής του Iδρύματος. H παρουσίαση των πεντακοσίων και πλέον νομισμάτων, τα οποία χωρίζονται σε εννέα χρονολογικές περιόδους, έχει ως στόχο την προβολή της πολυτάραχης ιστορίας της Kύπρου. H παρουσίαση αρχίζει με τα πρώτα νομίσματα που εκδόθηκαν στο νησί τον 6ο αιώνα π.X. και φτάνει μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Στις προθήκες υπάρχουν σύντομα ιστορικά κείμενα, τα οποία συνοδεύει εποπτικό υλικό. Τα σημαντικότερα νομίσματα κάθε

ιστορικής περιόδου εικονίζονται σε μεγέθυνση και όλα τα νομίσματα συνοδεύονται από σύντομες περιγραφές. Η έκθεση εμπλουτίζεται με διαδραστική οθόνη αφής για την εξέλιξη του νομίσματος από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα και παράλληλα παρουσιάζει τα κυπριακά νομίσματα της συλλογής του Μουσείου. Το Μουσείο διοργανώνει περιοδικά μικρές θεματικές εκθέσεις καθώς και διαλέξεις, ημερίδες και σεμινάρια. Επίσης, προσφέρει εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε μαθητές Δημοτικής Εκπαίδευσης, με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. Οργανώνονται δωρεάν ξεναγήσεις κατόπιν συνεννόησης, οι οποίες προσαρμόζονται στα άτομα, στα οργανωμένα σύνολα ή στις ομάδες που τις παρακολουθούν.

Τα νομίσματα της συλλογής που καλύπτουντα αρχαϊκά και κλασικά χρόνια (κυπριακές πόλεις-βασίλεια, 6ος-4ος αιώνας π.Χ.) θεωρούνται ιδιαίτερα σπάνια σήμερα. Παράδειγμα αποτελεί το χρυσό νόμισμα του βασιλιά Ευαγόρα της Σαλαμίνας (411-375 π.Χ.).

Διεύθυνση Φανερωμένης 86-90, 1011 Λευκωσία

Ιστοσελίδα www.boccf.org www.facebook.com/boccf

Τηλέφωνο / Φαξ 22128157 / 22662898

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα–Κυριακή 10:00–19:00

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@cultural.bankofcyprus.com 26

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου Έτος ίδρυσης 2007

που διετέλεσαν καθηγητές και μαθητές του σχολείου και η Συλλογή Φυσικής Ιστορίας.

Τα Μουσεία του Παγκυπρίου Γυμνασίου, του αρχαιότερου σχολείου Μέσης Παιδείας της Κύπρου, στεγάζονται σε ένα νέο μουσειακό χώρο στον ιστορικό πυρήνα της Λευκωσίας, στις οδούς Αγίου Ιωάννου και Θησέως, δίπλα από το Παγκύπριο Γυμνάσιο. Εκτός από τη Συλλογή της Ιστορίας του Σχολείου, τα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου συγκροτούνται από την Αρχαιολογική και τη Νομισματική Συλλογή, τις Συλλογές Παλαιών Χαρτών και Παλαιών Όπλων. Περιλαμβάνονται επίσης, η Πινακοθήκη, με έργα μεγάλων Κύπριων ζωγράφων,

Στον μουσειακό χώρο εντάσσεται και η διαδραστική τεχνολογία, όπως για παράδειγμα οθόνες αφής με την εφαρμογή «Παγκύπριον Γυμνάσιον – Πορεία στον Χρόνο» και υπολογιστής με οθόνη ως άλμπουμ φωτογραφιών με ιστορικές φωτογραφίες και απόφοιτους ανά έτος κ.τ.λ. Διοργανώνονται εργαστήρια με τη συμμετοχή κυρίως των μαθητών του Παγκυπρίου Γυμνασίου ως συνέχεια της διδακτικής πράξης στο σχολείο, κάποιες περιοδικές εκθέσεις και διαλέξεις. Επίσης προσφέρονται δύο εκπαιδευτικά προγράμματα που απευθύνονται σε σχολικές ομάδες μαθητών Δημοτικής Εκπαίδευσης και μαθητών ηλικίας δεκατεσσάρων με δεκαοκτώ ετών. Πραγματοποιούνται δωρεάν ξεναγήσεις, τόσο σε ομάδες επισκεπτών όσο και σε μεμονωμένους επισκέπτες. Η ξενάγηση ομάδων άνω των δέκα ατόμων γίνεται κατόπιν διευθέτησης. Ο «Ευλογών Χριστός», ένα μοναδικό, μεσαιωνικό, έξεργο ανάγλυφο, που εντυπωσιάζει με το μέγεθος, την εκτέλεση, την τεχνοτροπία του και τις εικονογραφικές του αναφορές, συμπληρώνει τις συλλογές.

Διεύθυνση Γωνία οδών Aγίου Ιωάννου & Θησέως, 1016 Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22466014 / 22466021 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο pgmuseum@cytanet.com.cy

Ιστοσελίδα http://www.scholikieforeialefkosias.org.cy/index. php/mouseia-pagkypriou-gymnasiou Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 09:00-15:30

Τετάρτη 09:00-17:00 Σάββατο 09:00-13:00 Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Εργατικό Μουσείο ΠΕΟ Έτος ίδρυσης 1992

της ΠΕΟ. Επιπλέον, αποσκοπεί στη συγκέντρωση, διαφύλαξη και προβολή παλαιών εργαλείων ορισμένων παραδοσιακών κλάδων όπως του κτίστη, του πελεκάνου, του σκαρπάρη, του ράφτη, του μεταλλωρύχου, του πετροκόπου και του εργάτη γης. Όλα τα εκθέματα που βρίσκονται στο Μουσείο είναι δωρεά από μέλη και φίλους της ΠΕΟ και άλλα προέρχονται από τα αρχεία της ΠΕΟ και των συντεχνιών της.

Το Μουσείο της ΠΕΟ ιδρύθηκε με σκοπό την προστασία και την προβολή της ιστορικής πορείας του εργατικού κινήματος εκθέτοντας έγγραφα και υλικό ιστορικής σημασίας από την ζωή και τους αγώνες της εργατικής τάξης, από τη δεκαετία του 1930 μέχρι σήμερα, όπως επίσης καταστατικά, πιστοποιητικά εγγραφής, φωτογραφικό υλικό, σφραγίδες συντεχνιών και βιβλία πρακτικών συνεδριάσεων και συνεδρίων

Το Ιστορικό Εργατικό Μουσείο ΠΕΟ κάθε χρόνο, τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων (18 Μαΐου) διοργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις, εκθέσεις φωτογραφίας κ.ά. Το Μουσείο έχει δανείσει μέρος των συλλογών του σε διάφορες δικοινοτικές πολιτιστικές εκδηλώσεις. Προσφέρονται ξεναγήσεις τόσο σε μεμονωμένους επισκέπτες όσο και σε ομάδες. Ξεναγήσεις κατά το σαββατοκυρίακο γίνονται κατόπιν διευθέτησης.

Το «σφογγάρι» που χρησιμοποιούσαν οι μεταλλωρύχοι. Αφού το έβρεχαν με νερό, το έδεναν με σπάγκο στο στόμα για να φιλτράρεται ο μολυσμένος αέρας που εισέπνεαν κατά την ώρα εργασίας. Η εισπνοή μολυσμένου αέρα αποτελούσε την κυριότερη αιτία πνευμονοκονίασης, που εκείνη την εποχή θέριζε τους μεταλλωρύχους ή προκαλούσε χρόνια αναπνευστικά προβλήματα.

Διεύθυνση Αρχέρμου 29, 1514 Λευκωσία

Ιστοσελίδα www.peo.org.cy

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις

Τηλέφωνο / Φαξ 22866696 / 22866512

Ώρες & μέρες λειτουργίας Καθημερινά 08:00-17:00

Είσοδος Δωρεάν

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο museum@peo.org.cy 28

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Μουσείο Αστυνομίας Κύπρου Έτος ίδρυσης 1933

και άγνωστες πτυχές της ιστορίας της Κύπρου. Η ιστορία της Κυπριακής Αστυνομίας ξετυλίγεται μέσα από μια συλλογή από αστυνομικό εξοπλισμό και οπλισμό, στολές και εξαρτύσεις, αστυνομικά οχήματα, υπηρεσιακά έγγραφα και μητρώα, όργανα της Φιλαρμονικής της Αστυνομίας, καθώς και φωτογραφίες εποχής. Στο Μουσείο εκτίθενται επίσης φονικά όργανα, φωτογραφίες και άλλα αντικείμενα που έχουν σχέση με εγκλήματα του παρελθόντος που συγκλόνισαν την κοινή γνώμη. Το Μουσείο Αστυνομίας Κύπρου, το οποίο ιδρύθηκε αρχικά ως Εγκληματολογικό Μουσείο, το 1933, από τον τότε Βρετανό Αρχηγό Αστυνομίας της αποικιοκρατικής κυβέρνησης, στεγάζεται σήμερα σε ένα ειδικά διαμορφωμένο χώρο παρά το Αρχηγείο Αστυνομίας. Τα εκθέματα του Μουσείου παρουσιάζουν την εξέλιξη της Αστυνομίας, τις μεθόδους αστυνόμευσης καθώς επίσης

Επιπλέον, παρουσιάζεται μια σειρά εκθεμάτων που προέρχονται από σημαντικές περιόδους και γεγονότα της νεότερης κυπριακής ιστορίας όπως τα Οκτωβριανά, ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο Εθνικοαπελευθερωτικός Αγώνας του 1955-59, εποχές κατά τις οποίες η Κυπριακή Αστυνομία ήταν υπό βρετανική διοίκηση. Προσφέρεται δωρεάν ξενάγηση στον κάθε επισκέπτη ή οργανωμένο σύνολο. Η είσοδος και η περιήγηση στο Μουσείο επιτρέπονται μόνο παρουσία υπευθύνου, εφόσον δεν πραγματοποιείται άλλη ξενάγηση.

Το όχημα μεταφοράς κρατουμένων «Black Maria» που χρησιμοποιούσαν οι Άγγλοι για τη μεταφορά των αγωνιστών της Ε.Ο.Κ.Α.

Διεύθυνση Γωνία Λεωφόρου Λεμεσού & Λεωφόρου ΡΙΚ, Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22808793 / 22808780

Ιστοσελίδα www.police.gov.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 09:00-13:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο pressoffice@police.gov.cy 29

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Μουσείο Νερού Έτος ίδρυσης 2013

Το Μουσείο Νερού αποτυπώνει, μέσα από τα εκθέματά του, την ιστορία του νερού στην Κύπρο και σκιαγραφεί μια πλήρη εικόνα της διαχρονικής εξέλιξης της πορείας που ακολούθησε ο άνθρωπος της Κύπρου για να προμηθευτεί το νερό και να εξασφαλίσει την ύπαρξή του. Το Μουσείο αποτελείται από τρεις ενότητες: (α) Το Υπαίθριο Μουσείο Νερού, πλαισιωμένο από βλάστηση κυπριακής χλωρίδας, περιλαμβάνει ανεμόμυλο, αλακάτι, στέρνα, πηγάδια, πέτρινες βρύσες, τουλούμπα, άμαξες κ.ά. (β) Το «παλιό εργαστήρι» που αναπαριστά τον μηχανικό τρόπο διοχέτευσης νερού. Εδώ εκτίθενται εργαλεία, όργανα,

συσκευές και εξαρτήματα που χρησιμοποιούνταν στα δίκτυα ύδρευσης, από τα παλιά χρόνια μέχρι και πρόσφατα, όπως παλαιά συστήματα απολύμανσης του νερού (χλωριωτές), μετρητές στάθμης νερού και μηχανές άντλησης. (γ) Την «παλιά αποθήκη» η οποία μετατράπηκε σε χώρο εκδηλώσεων για διαλέξεις, προβολές κ.ά. Λειτουργεί επίσης ως χώρος μόνιμης έκθεσης φωτογραφιών που αποτυπώνουν στιγμές από το παρελθόν σε σχέση με το νερό. Στον χώρο του Μουσείου διοργανώνονται διαλέξεις σχετικές με το νερό, εργαστήρια κ.ά. Επίσης προσφέρονται εκπαιδευτικά προγράμματα σε σχολικές ομάδες, μέσω του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. Προσφέρεται δωρεάν ξενάγηση, τόσο σε μεμονωμένους επισκέπτες όσο και σε ομάδες, κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης.

Αλακάτι με ζώο - Το αλακάτι, γνωστό και ως μαγγανοπήγαδο, ήταν μηχάνημα που αντλούσε νερό από λάκκο (ανακατώλακκο), για το πότισμα κυρίως των περιβολιών. Λειτουργούσε με τη βοήθεια ζώου, τις πλείστες φορές γαϊδούρι, το οποίο περιστρεφόταν γύρω από τον λάκκο θέτοντας σε κίνηση το μηχανισμό.

Διεύθυνση Λεωφόρος Αθαλάσσας 84, 2012 Στρόβολος, Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22698203, 22698225 / 22698200

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο mail@wbn.org.cy Ιστοσελίδα www.wbn.org.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 07:30-15:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Ταχυδρομικό Μουσείο Έτος ίδρυσης 1981

Το Ταχυδρομικό Μουσείο βρίσκεται στην «εντός των τειχών» Λευκωσία, κοντά στις ιστορικές εκκλησίες του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Τρυπιώτη και του Αγίου Σάββα. Τα εκθέματα του Μουσείου παρουσιάζουν την εξέλιξη της ταχυδρομικής ιστορίας της Κύπρου και σκιαγραφούν την ιστορία και τον πολιτισμό της. Στο Μουσείο εκτίθενται, με χρονολογική κατάταξη, γραμματόσημα και φιλοτελικό υλικό που αφορά στην ταχυδρομική ιστορία της Κύπρου, αρχίζοντας από την Ενετοκρατία (15ος αιώνας μ.Χ.), όταν για πρώτη φορά οργανώθηκαν ταχυδρομικές επικοινωνίες από και προς την Κύπρο, και φτάνοντας μέχρι τις

μέρες μας. Στην κύρια αίθουσα φιλοξενούνται εκθέματα που σχετίζονται με την περίοδο της Αγγλοκρατίας, όπως η παλαιότερη σειρά κυπριακών γραμματοσήμων που απεικονίζουν τη Βασίλισσα της Αγγλίας Βικτώρια καθώς και η πρώτη αμιγώς κυπριακή σειρά δέκα γραμματοσήμων του 1928, με τοπία και μορφές που σχετίζονται με την ιστορία του νησιού. Στις υπόλοιπες αίθουσες του Μουσείου παρουσιάζονται φάκελοι πρώτης ημέρας κυκλοφορίας και γραμματόσημα, από την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας (1960) μέχρι σήμερα. Το Μουσείο περιλαμβάνει επίσης δείγματα γραμματοσήμων, αερογράμματα, ειδικά περιτυλίγματα για ταχυδρόμηση εφημερίδων και περιοδικών, ταχυδρομικά δελτάρια με προπληρωμένο απαντητικό φύλλο, παλιά γραμματοκιβώτια, βιβλία και περιοδικά φιλοτελικού ενδιαφέροντος, διάφορους τύπους ταχυδρομικών σφραγίδων κ.ά. Προσφέρονται ξεναγήσεις τόσο σε ομάδες όσο και σε μεμονωμένους επισκέπτες, κατόπιν διευθέτησης. Γραμματόσημο των £5 του Βασιλέως Γεωργίου V, του 1928. Είναι ένα από τα πιο σπάνια και ακριβά γραμματόσημα της συλλογής των κυπριακών γραμματοσήμων.

Διεύθυνση Αγίου Σάββα 3Β, 1015 Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22304711, 22760522 / 22760733

Ιστοσελίδα www.cypruspost.gov.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 09:00-15:00 Σάββατο 09:00-13:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Μουσείο Αγώνων Καταδρομών Κύπρου Έτος ίδρυσης 2010

To Μουσείο Αγώνων Καταδρομών Κύπρου στεγάζεται σε ένα νεοκλασικό αρχοντικό του 1934, στην καρδιά της μοιρασμένης πόλης της Λευκωσίας, απέναντι από την εκκλησία της Παναγίας της Φανερωμένης. Το κτήριο συνδυάζει την καλαισθησία της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής, τη μοντέρνα διαρρύθμιση και την τεχνολογία της σύγχρονης μουσειολογίας. Το Μουσείο προβάλλει την ιστορία και τους αγώνες των Μονάδων Καταδρομών, μέσα από τέσσερις ενότητες. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στη μύηση των εθελοντών νεοσυλλέκτων στην καταδρομική ιδέα και την εκπαίδευσή τους στο ανορθόδοξο πνεύμα, ενώ η δεύτερη αποτελεί ένα «Χρονικό υπέρ Αγώνων και Θυσιών» της πολεμικής ιστορίας των Καταδρομών από το 1964 μέχρι και το 1974. Η τρίτη ενότητα παρουσιάζει τις πολύπλευρες δραστηριότητες του Παγκύπριου Συνδέσμου Εφέδρων Καταδρομέων, ενώ η τελευταία αναφέρεται

Διεύθυνση Φανερωμένης 54, 1011 Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22678076 / 22671523 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@psek.org 32

στους πεσόντες και αγνοούμενους καταδρομείς στα πεδία των μαχών. Οι συλλογές που παρουσιάζονται στο Μουσείο περιλαμβάνουν διάφορες στρατιωτικές ενδυμασίες καταδρομών, αδρανοποιημένο στρατιωτικό οπλισμό, πολεμικά λάφυρα, το μηχανογραφημένο αρχείο της εφεδρείας των Καταδρομών, οπτικοακουστικές αναπαραστάσεις των μαχών και άλλα κειμήλια. Η ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας υποβοηθά την ανεύρεση πληροφοριών για την πολεμική ιστορία των Μονάδων Καταδρομών καθώς και για άλλα συναφή θέματα. Διοργανώνονται διαλέξεις και άλλου είδους δραστηριότητες σε συνεργασία με την Ακαδημία των Καταδρομών. Προσφέρονται ξεναγήσεις διάρκειας περίπου 40 λεπτών, κατά τις ώρες λειτουργίας του Μουσείου. Ξεναγήσεις μπορούν να προσφερθούν και εκτός του προκαθορισμένου προγράμματος λειτουργίας, κατόπιν σχετικής διευθέτησης.

Προσωπικά κειμήλια πεσόντων καταδρομέων και πολεμικά λάφυρα.

Ιστοσελίδα www.psek.org

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις

Ώρες & μέρες λειτουργίας Τετάρτη 19:00-21:00 Κατόπιν διευθέτησης

Είσοδος Δωρεάν

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Μουσειο Αγωνος ΓΕΡΙΟΥ Έτος ίδρυσης 2006

Το Μουσείο Αγώνος Γερίου βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του Δήμου και δημιουργήθηκε προς τιμή των ηρώων Ιωνά Νικολάου, Κυριάκου Κολοκάση και Κυριάκου Κακουλλή. Την ανέγερση του Μουσείου ανέλαβε το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού σε συνεργασία με το Συμβούλιο Ιστορικής Μνήμης Αγώνα Ε.Ο.Κ.Α. 1955-59. Κατά τον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα, στη μάχη του Νοσοκομείου

που πραγματοποιήθηκε στις 31 Αυγούστου 1956, ο Ιωνάς Νικολάου και Κυριάκος Κολοκάσης έπεσαν ηρωικά. Κατά την περίοδο των διακοινοτικών ταραχών, στη μάχη των Καζιβερών, στις 19 Μαρτίου 1964 σκοτώθηκε ο Κυριάκος Κακουλλής. Στο Μουσείο εκτίθενται προσωπικά αντικείμενα των ηρώων, φωτογραφίες, οι αυθεντικές υπογραφές των κατοίκων Γερίου από το Δημοψήφισμα που διενεργήθηκε για «Ένωση» με την Ελλάδα κ.ά. Τόσο η επίσκεψη και όσο και η ξενάγηση στο Μουσείο μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης.

Διεύθυνση Πλατεία Ηρώων Γερίου, Γέρι, Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22481755 / 22480157

Ιστοσελίδα www.yeri.org.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή Κατόπιν διευθέτησης

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@yeri.org.cy 33

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Μουσείο ΕΛΔΥΚ Έτος ίδρυσης 2006

Το Στρατιωτικό Μουσείο ΕΛΔΥΚ (Ελληνικής Δύναμης Κύπρου) βρίσκεται εντός του στρατοπέδου «Ταγματάρχη (ΜΧ) Σταυριανάκου Σωτήριου» της ΕΛΔΥΚ και προσφέρει μια ιστορική αναδρομή στους αγώνες της. Οι χώροι του Μουσείου χωρίζονται στις εξής τρεις θεματικές ενότητες: (α) Οι παράλληλοι αγώνες Ελλάδας και Κύπρου και η συμμετοχή των Κυπρίων, από την Επανάσταση του 1821 μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

(β) Ο Εθνικοαπελευθερωτικός Αγώνας 1955-59 και η ιστορία της ΕΛΔΥΚ από την άφιξή της στην Κύπρο μέχρι σήμερα καθώς και η δράση της Δύναμης στις επιχειρήσεις του 1974. (γ) Η ιστορία της Εθνικής Φρουράς. Στο Μουσείο εκτίθενται στολές και οπλισμός που σχετίζονται με τις παραπάνω θεματικές ενότητες. Επίσης προβάλλεται οπτικοακουστικό υλικό στα ελληνικά, το οποίο παρουσιάζει ιστορικά στοιχεία που αφορούν στις μάχες της ΕΛΔΥΚ κατά την τουρκική εισβολή του 1974. Λόγω του ότι το Μουσείο βρίσκεται εντός στρατοπέδου, για λόγους ασφαλείας απαγορεύεται η φωτογράφιση και οπτικοκογράφηση, ενώ για την είσοδο απαιτείται ο έλεγχος στοιχείων των επισκεπτών (ταυτότητα–διαβατήριο). Τόσο η επίσκεψη όσο και η ξενάγηση στο Μουσείο μπορούν να πραγματοποιηθούν κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης. Οι ξεναγήσεις, διάρκειας 45 λεπτών, προσφέρονται στην ελληνική γλώσσα, χωρίς χρέωση και είναι προτιμότερο η κάθε ομάδα να μην υπερβαίνει τα πενήντα άτομα.

Διεύθυνση Μαλούντα, Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22412781 / 22412706 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο eldykmail@gmail.com 34

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 08:00-14:00 Κατόπιν διευθέτησης

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Κύπρου Έτος ίδρυσης 1937

Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Κύπρου ιδρύθηκε από την Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών. Στεγάζεται σε παλαιό μοναστήρι γοτθικής αρχιτεκτονικής, το οποίο αποτέλεσε και παλαιό οίκημα της Αρχιεπισκοπής. Σε αυτό διασώζεται πλούσια διακοσμημένη γοτθική καμάρα με την αξιόλογη τοιχογραφία του Ευαγγελισμού (16ος αιώνας), ιταλοβυζαντινής τέχνης. Τα περισσότερα αντικείμενα προέρχονται από τις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου. Στις συλλογές του Μουσείου υπάρχουν έργα υφαντικής, αγγειοπλαστικής, κεντητικής,

μεταλλοτεχνίας, ξυλογλυπτικής, καλαθοπλεκτικής, δερματοτεχνίας, λαϊκής ζωγραφικής, φορεσιές, δαντέλες, γεωργικά εργαλεία, εργαλεία υφαντικής κ.ά. Το Μουσείο έχει μια μεγάλη συλλογή αργυροχρυσοχοΐας από δωρεές, όπως είναι αυτή του κατεχόμενου μοναστηριού του Αποστόλου Ανδρέα και της Μαρίας Ελευθερίου-Γκαφιέρο. Φιλοξενεί επίσης τη Συλλογή του Μουσείου Αργυροχρυσοχοΐας. Αξιοπρόσεκτη είναι επίσης η θύρα του Αγίου Μάμαντος (19ος αιώνας), από την οποία εμπνεύστηκε για το ποίημά του «Λεπτομέρειες στην Κύπρο» ο Γιώργος Σεφέρης. Στον όροφο, ο επισκέπτης μπορεί να ξεναγηθεί στο παλαιό Αρχιεπισκοπικό Μέγαρο, όπου βρίσκονται μεταξύ άλλων τα δωμάτια των αρχιεπισκόπων Κυπριανού και Μακαρίου, η πρώτη Ελληνική Σχολή και το Μέγα Συνοδικό. Στο Μουσείο διοργανώνονται διάφορες ημερίδες, συμπόσια και διαλέξεις. Επίσης, προσφέρονται εργαστήρια για παιδιά (κατά τη διάρκεια σχολικών διακοπών) και ενήλικες («Εισαγωγή στη συντήρηση μουσειακών αντικειμένων») καθώς και εκπαιδευτικό πρόγραμμα για σχολικές ομάδες. Προσφέρονται ξεναγήσεις κατόπιν διευθέτησης.

Διεύθυνση Πλατεία Αρχιεπισκόπου Κυπριανού, 1508 Λευκωσία

Ιστοσελίδα http://www.cypriotstudies. org/

Τηλέφωνο / Φαξ 22432578 / 22343439

Ώρες & μέρες λειτουργίας Τρίτη-Παρασκευή 09:30–16:00 Σάββατο 09:00–13:00

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο cypriotstudies@gmail.com

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις Είσοδος €2,00 €1,00 μειωμένο

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Εθνολογικό Μουσείο Οικία Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου Έτος ίδρυσης 1882

Το αρχοντικό του Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου αποτελεί το σημαντικότερο δείγμα αστικής αρχιτεκτονικής της περιόδου της Τουρκοκρατίας στη Λευκωσία. Μέσα από την οικία παρουσιάζεται η οικογενειακή ζωή του Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου καθώς και ο ρόλος που διαδραμάτισε, ως δραγουμάνος των οθωμανικών αρχών (διερμηνέας της Πύλης), κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Η αποκατάσταση της οικίας τιμήθηκε με το βραβείο Europa Nostra. Η διώροφη οικία (1793), σχήματος Π, περικλείει εσωτερική αυλή στην οποία υπάρχει μια μνημειακή κρήνη και ένα ιδιωτικό τουρκικό λουτρό (χαμάμ). Στο ισόγειο της οικίας βρίσκονταν οι χώροι για την υπηρεσία, η κουζίνα, οι στάβλοι καθώς και οι διάφοροι αποθηκευτικοί και βοηθητικοί χώροι. Η επίσημη αίθουσα υποδοχής, ο οντάς, βρίσκεται στο άκρο της ανατολικής πτέρυγας του ανωγείου και ξεχωρίζει από όλα τα υπόλοιπα δωμάτια με την πλούσια ξυλόγλυπτη, 36

επιχρυσωμένη διακόσμησή της και την ελαιογραφία που παρουσιάζει πιθανόν μια φανταστική πόλη. Τα δωμάτια του ορόφου έχουν διαμορφωθεί ως εκθεσιακοί χώροι όπου, με τη βοήθεια ποικίλου εποπτικού υλικού αλλά και αυθεντικών αντικειμένων της εποχής, παρουσιάζεται η ιστορία της οικογένειας Χατζηγεωργάκη και η διαδικασία αποκατάστασης του αρχοντικού. Εκτίθενται επίσης διάφορα αντικείμενα της Βυζαντινής και Μεσαιωνικής περιόδου, καθώς και της Τουρκοκρατίας. Στους χώρους του Μουσείου διοργανώνονται εικαστικές εκθέσεις και στην εσωτερική αυλή πραγματοποιούνται εκδηλώσεις για τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων (18 Μαΐου) καθώς και άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες.

Ρολόι τοίχου Ξύλινο μακροσκελές ρολόι με βάση για να στηρίζεται στο δάπεδο. Διακρίνονται ζωγραφισμένα, με ζωηρά και έντονα χρώματα, διάφορα μοτίβα καθώς και μια νεαρή κοπέλα που δεσπόζει σε κεντρικό σημείο επάνω στο αντικείμενο.

Διεύθυνση Πατριάρχου Γρηγορίου 20, Λευκωσία Τηλέφωνο 22305316 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο antiquitiesdept@da.mcw.gov.cy

Ιστοσελίδα www.mcw.gov.cy

Μόνιμες εκθέσεις

Ώρες & μέρες λειτουργίας Τρίτη-Παρασκευή 08:30–15:30 Σάββατο 09:30-15:30

Είσοδος €2,50

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παραδοσιακής Κληρονομιάς, πλατανιστασα Έτος ίδρυσης 2000

Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παραδοσιακής Κληρονομιάς βρίσκεται κοντά στην πλατεία του χωριού Πλατανιστάσα. Παρά το μικρό του μέγεθος, καλύπτει πλήρως τη διαχρονική ιστορία, την πολιτιστική και λαογραφική κληρονομιά της κοινότητας. Στο Μουσείο εκτίθενται εργαλεία που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν όπως για παράδειγμα αργαλειός (βούφα) για ύφανση με όλα τα σύνεργά του, μυλόπετρα καθώς και

Διεύθυνση Αρχαγγέλου Μιχαήλ, 2755 Πλατανιστάσα, Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22652090 / 22652690 38

όλα τα σύνεργα ελαιοτριβείου και οινοποιείου. Ακόμη, παρουσιάζονται όλα τα εργαλεία της γεωργικής και κτηνοτροφικής ζωής, εργαλεία και σύνεργα μεταλλωρύχων, οικιακά σκεύη, παραδοσιακές ενδυμασίες κ.ά. Στο Μουσείο πραγματοποιούνται ομιλίες θρησκευτικού, πολιτιστικού και εθνικού περιεχομένου. Επίσης προσφέρονται ξεναγήσεις, κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης.

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@platanistasa.org Ιστοσελίδα www.platanistasa.org. Ώρες & μέρες λειτουργίας Κατόπιν διευθέτησης

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Λαογραφικό Μουσείο Πεδουλά Έτος ίδρυσης 2005

Το Λαογραφικό Μουσείο βρίσκεται σε κεντρική τοποθεσία του χωριού, κοντά στην εκκλησία του Τιμίου Σταυρού. Στεγάζεται σε αναπαλαιωμένο κτήριο, στο οποίο ήταν κάποτε συγκεντρωμένες πολλές από τις τέχνες και τα επαγγέλματα που σήμερα παρουσιάζονται στους χώρους του όπως το ραφτάδικο, το σιδεράδικο, το κρεοπωλείο, το καφενείο και ο φούρνος, προσφέροντας έτσι μια εικόνα της κοινωνικής

Διεύθυνση Βάσου Χ’’ Ιωάννου 2, Πεδουλάς, Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22952140, 99348751, 22952629 / 22953344

και οικονομικής ανάπτυξης της κοινότητας. Εκτός από τις παραδοσιακές τέχνες και τα επαγγέλματα, το Μουσείο παρουσιάζει το εσωτερικό του κυπριακού παραδοσιακού σπιτιού, με τα αυθεντικά του έπιπλα, τα σκεύη και άλλα οικιακά αντικείμενα, συμπεριλαμβανομένων τοπικών ενδυμασιών. Στην είσοδο του Μουσείου βρίσκεται η προτομή του χορηγού του Μουσείου, εφοπλιστή Βάσου Χατζηιωάννου.

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο pedoylas@cytanet.com.cy Ιστοσελίδα www.pedoulasvillage.com

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

Ώρες & μέρες λειτουργίας Τρίτη-Κυριακή 09:30-16:00 39

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Μουσείο του Σκαρπάρη Χρίστου Χρυσάνθου Έτος ίδρυσης 2007

Το Μουσείο του Σκαρπάρη Χρίστου Χρυσάνθου είναι χαρακτηριστικό δείγμα σκαρπάρικου (τσαγγάρικου) του πρώτου μισού του 20ού αιώνα. Περιλαμβάνει όλα τα εργαλεία, μηχανές και άλλα χρειώδη ενός σκαρπάρικου. Συγκεκριμένα έχει όλων των ειδών τα καλαπόδια για παπούτσια και ποδίνες (μπότες), δύο μηχανές του 1930 για επίπεδο και κυλινδρικό ράψιμο των δερμάτων, τον πάγκο εργασίας με όλα τα μικροεργαλεία καθημερινής χρήσης και θήκες για μικροεξαρτήματα, πατρόν και δέρματα.

Σε ένα τραπέζι υπάρχουν βιβλία με κατάστιχα για τις παραγγελίες των πελατών και λογιστικά βιβλία. Το σκαρπάρικο διατηρεί ακόμη τις φωτογραφίες που κοσμούσαν το εργαστήρι του Χρίστου, ο οποίος εξάσκησε την τέχνη αυτή από το 1915 μέχρι το 1995. Στο Μουσείο ξεχωρίζουν τα βιβλία των πελατών στα οποία υπάρχουν καταγεγραμμένα πολλά ονόματα των κατοίκων των Σπηλιών και της γύρω περιοχής, χρονολογικά και με την παραγγελία του καθενός. Καταγράφονται επίσης οι τιμές, σε νόμισμα της εποχής, της κατασκευής ή επιδιόρθωσης κάθε ζεύγους και ο τρόπος αποπληρωμής. Τόσο η επίσκεψη στο Μουσείο όσο και η ξενάγηση που προσφέρεται σε άτομα και ομάδες, πραγματοποιούνται χωρίς χρέωση, μόνο κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης.

Πάγκος εργασίας, κατασκευασμένος το 1920, τον οποίο ο σκαρπάρης (τσαγγάρης) Χρίστος Χρυσάνθου χρησιμοποίησε για εβδομήντα πέντε χρόνια. Γύρω από τον πάγκο αυτό κάθονταν και οι μαθητές του Χρίστου για τρία έως πέντε χρόνια, μαθαίνοντας από αυτόν τα μυστικά της τέχνης.

Διεύθυνση 2841 Σπήλια, Λευκωσία

Ιστοσελίδα www.soliacy.com

Τηλέφωνο / Φαξ 99176839 / 22313521

Ώρες & μέρες λειτουργίας Καθημερινά 10:00-18:00 Κατόπιν διευθέτησης

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο andreasflora@gmail.com 40

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Πρωτοβιομηχανικό Εργαστήρι Αγιας Βαρβάρας Έτος ίδρυσης 2000

κίνηση. Το σύνολο των εκθεμάτων συμπληρώνεται με καζάνι ζιβανίας, κρασόμυλο, αλλά και αργαλειό που χειρίζεται επιδέξια η σύζυγος του ιδιοκτήτη, συνεισφέροντας στο οικογενειακό εισόδημα.

Το Πρωτοβιομηχανικό Εργαστήρι συνδυάζει παραδοσιακή κατοικία και χώρο εργασίας. Η ευρηματικότητα του ιδιοκτήτη του και τα μέσα της εποχής της δεκαετίας του 1920 συνέβαλαν στη δημιουργία ενός πρωτοποριακού εργαστηρίου. Αλευρόμυλος, πουργουρόμυλος, κριθαρόμυλος, ελιόμυλος κ.ά., παίρνουν κίνηση από τη μια και μοναδική μηχανή. Με συνδυασμούς αξόνων, τροχαλιών και κολανιών, η κίνηση κατανέμεται σε επιμέρους μηχανήματα, καλύπτοντας τις απαιτήσεις του ιδιοκτήτη για

Στον χώρο του Μουσείου διοργανώνονται διάφορες διαλέξεις από πολιτιστικές ομάδες της περιοχής καθώς και ποιητικές βραδιές. Κατά περιόδους, διοργανώνονται διάφορα προγράμματα για παιδιά, όπως κατασκευή χαρταετού και κατασκευή κλουβιών για πουλιά. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα πραγματοποίησης επίσκεψης οργανωμένων συνόλων και εκτός του προκαθορισμένου ωραρίου λειτουργίας, το οποίο μπορεί να διαφοροποιηθεί κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης.

Η κύρια μηχανή με διάφορους ιμάντες, η οποία έδινε λειτουργία στις υπόλοιπες μηχανές.

Διεύθυνση Γρηγόρη Παπαφλέσσα 26, Αγία Βαρβάρα, Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22521715 / 22441150

Ιστοσελίδα www.ayiavarvar.org.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Τετάρτη & Σάββατο 08:00-13:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ayiavarvaranic@cytanet.com.cy 41

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Τοπικό Αγροτικό Μουσείο Φικάρδου

Το Τοπικό Αγροτικό Μουσείο Φικάρδου στεγάζεται στην Οικία Κατσινιόρου, στο χωριό Φικάρδου, το οποίο είχε σχεδόν ολοκληρωτικά εγκαταλειφθεί από τους κατοίκους του, αναστηλώθηκε από το Τμήμα Αρχαιοτήτων και κηρύχθηκε ολόκληρο σε αρχαίο μνημείο. Η Οικία Κατσινιόρου, το όνομα της οποίας προέρχεται από τον τελευταίο ιδιοκτήτη, είναι ένα διώροφο αγροτικό αρχοντικό με ξύλινη αμφικλινή στέγη

και πολλά αρχιτεκτονικά στοιχεία της Ενετοκρατίας. Ο όροφος αποτελούσε τον χώρο διαβίωσης, ενώ στο ισόγειο γίνονταν οι διάφορες εργασίες, αποθηκεύονταν τα προϊόντα και υπήρχαν οι στάβλοι για τα ζώα της οικογένειας. Η οικία επιπλώθηκε σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής της, έτσι ώστε να αντανακλά την εικόνα της καθημερινής ζωής σε μια αγροτική οικία. Τα εργαλεία και τα σκεύη που συγκεντρώθηκαν στο ισόγειο δίνουν μια εικόνα της αγροτικής ζωής και των καθημερινών ασχολιών των κατοίκων του χωριού. Το υλικό αυτό ενισχύεται με φωτογραφίες, σχέδια και κείμενα που εκτίθενται στον όροφο. Η Οικία Κατσινιόρου, καθώς και η λεγόμενη Οικία Αχιλλέα Δημήτρη, η οποία έχει διαμορφωθεί σε εργαστήρι υφαντικής και ξενώνα μελετητών, έχουν τιμηθεί με το βραβείο Europa Nostra. Αποστακτήρας ζιβανίας, γνωστός για την παραγωγή ζιβανίας στα χωριά της ευρύτερης περιοχής. Αποτελείται από ένα χάλκινο καζάνι και ένα ημισφαιρικό καπάκι που προεκτείνεται με σωλήνα στη μια πλευρά και αποκτά το σχήμα ανεστραμμένης πίπας, για αυτό λέγεται και λουλάς. Το τελικό προϊόν της όλης διαδικασίας λέγεται ζιβανία, το οποίο συλλέγεται μέσα σε ένα αγγείο που είναι τοποθετημένο στην άκρη του σωλήνα.

Διεύθυνση Φικάρδου 2623, Λευκωσία

Ιστοσελίδα www.mcw.gov.cy

Τηλέφωνο 22634731

Ώρες & μέρες λειτουργίας Χειμερινό ωράριο Δευτέρα-Κυριακή 08:30–16:00

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο antiquitiesdept@da.mcw. gov.cy 42

Θερινό ωράριο Δευτέρα-Κυριακή 09:30–17:00 Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €2,50

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής Έτος ίδρυσης 2011

Το Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής είναι ένα κοινωφελές μη κερδοσκοπικό σωματείο, που ιδρύθηκε ως συνέχεια του Εικονικού Μουσείου Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής. Έχει ως βασικό στόχο τη μελέτη, διάσωση και διάδοση της κυπριακής παραδοσιακής κουζίνας. Βασικός σκοπός είναι η ανάληψη δραστηριοτήτων για την προαγωγή της έρευνας, της μελέτης και της εκπαίδευσης στους τομείς που αφορούν στις κυπριακές παραδοσιακές μορφές των: τροφίμων, διατροφής, μέσων (σκεύη, εργαλεία), τεχνικών παραγωγής, διάθεσης και φύλαξης των τροφίμων, καθώς και χώρων παραγωγής και διάθεσης τροφίμων. Στο Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής υπάρχει

Διεύθυνση Γραφεία: Χριστιάνας Χριστοφίδου 5, 2417 Έγκωμη, Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 99059820 / 22770676

πλούτος υλικού, πληροφοριών και φωτογραφιών, το οποίο εμπλουτίζεται συνεχώς και το οποίο δε θα ήταν δυνατόν να εκτεθεί σε ένα εκθεσιακό χώρο, οποιασδήποτε χωρητικότητας. Πολύ σημαντικά τεκμήρια είναι οι μεταπτυχιακές διατριβές και τα βιβλία που γράφτηκαν στα πλαίσια δημιουργίας του διαδικτυακού Μουσείου. Το Μουσείο συμμετέχει σε ευρωπαικά ερευνητικά προγράμματα και ευρωπαικά δίκτυα μουσείων. Επίσης, διοργανώνει παγκύπριο διαγωνισμό μαγειρικής για παιδιά και νέους, παγκύπριο διαγωνισμό φωτογραφίας, εργαστήρια κυπριακής κουζίνας, ενώ προσφέρει και διαδικτυακές εκπαιδευτικές δραστηριότητες (http://foodmuseum.cs.ucy.ac.cy/web/guest/games).

Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο cyfoodmuseum@gmail.com Ιστοσελίδα http://foodmuseum.cs.ucy. ac.cy/

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

Ώρες & μέρες λειτουργίας Διαδικτυακό μουσείο 43

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Μουσείο Ληνός Έτος ίδρυσης 2000

Το Μουσείο Ληνός στεγάζεται στην παλιά Κακοπετριά, στη φερώνυμη οδό. Διαθέτει δύο αίθουσες στο ισόγειο και άλλες δύο στο ανώγειο, μέσα στις οποίες φιλοξενούνται εκθέματα από τρεις θεματικές ενότητες εκ των οποίων η πρώτη είναι αφιερωμένη στο κρασί, η δεύτερη στο ψωμί και η τελευταία στο λάδι.

Στην πρώτη αίθουσα του ισογείου, όπου είναι και ο προθάλαμος, εκτίθενται πάχνες όπου έτρωγαν τα γαϊδούρια. Στην κυρίως αίθουσα του Ληνού, βρίσκεται μια μεγάλη δεξαμενή στην οποία τοποθετείτο όλη η παραγωγή των σταφυλιών καθώς και ένας μεγάλος μοχλός τον οποίο έσπρωχναν τα γαϊδούρια με τη βοήθεια τουλάχιστον δύο ανθρώπων. Ο μοχλός αυτός καθώς ανεβοκατέβαινε, συμπίεζε με μεγάλη δύναμη τα σταφύλια και τα πολτοποιούσε. Στη συνέχεια, ο χυμός του σταφυλιού έρεε σε μεγάλα πιθάρια. Στις αίθουσες του ανωγείου υπάρχει φωτογραφικό υλικό και ταινίες που παρουσιάζουν την ιστορία του Μουσείου καθώς και εικόνες από τις τρεις θεματικές ενότητες του Μουσείου. Η επίσκεψη στο Μουσείο μπορεί να πραγματοποιηθεί κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης με το Κοινοτικό Συμβούλιο. Διατίθεται ακουστικός οδηγός.

Εργαλείο που χρησιμοποιείτο για την παραγωγή του κρασιού (Ληνός).

Διεύθυνση Παλαιά Κακοπετριά-Οδός Ληνού, Κακοπετριά, Λευκωσία Τηλέφωνο 22922323

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο kakopetriaeu@cytanet.com.cy Ιστοσελίδα www.kakopetria.org.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 07:30-15:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Μουσείο Ελιόμυλος

Το Μουσείο Ελιόμυλος στεγάζεται στο προαύλιο της εκκλησίας του Σωτήρος, στην παλιά γραφική γειτονιά της Κακοπετριάς. Ο παλιός ελιόμυλος, με τη χαρακτηριστική μυλόπετρα που εκτίθεται σήμερα στο Μουσείο, δε λειτουργεί πλέον.

Ο παραδοσιακός μύλος αποτελείτο από δύο πέτρες, το «σκουτέλλιν» και τη μυλόπετρα. Το «σκουτέλλιν» χρησίμευε ως λεκάνη, ενώ η μυλόπετρα περιστρεφόταν με τη βοήθεια των αντρών που έσπρωχναν το δοκάρι της, πολτοποιώντας έτσι τις ελιές. Ο πολτός αυτός τοποθετείτο στα ζεμπύλια όπου συμπιεζόταν με μέγγενη και ακολούθως έρεε το λάδι. Σε περίπτωση που το Μουσείο δεν είναι ανοιχτό οι επισκέπτες μπορούν να εισέλθουν σε αυτό αφού παραλάβουν το κλειδί από την κυρία Ελένη που μένει απέναντι από την εκκλησία. Ελιόμυλος– Μυλόπετρα

Διεύθυνση Παλαιά ΚακοπετριάΠροαύλιο εκκλησίας Σωτήρος, Κακοπετριά, Λευκωσία

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο kakopetriaeu@cytanet.com.cy

Τηλέφωνο 22922323

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 07:30-15:00

Ιστοσελίδα www.kakopetria.org.cy

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΤΕΧΝΗΣ / ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

Λεβέντειος Πινακοθήκη Έτος ίδρυσης 1990

Κτισμένη στην καρδιά της Λευκωσίας, η Λεβέντειος Πινακοθήκη στεγάζει περισσότερα από οκτακόσια έργα και αντικείμενα τέχνης που αποτελούν τις σημαντικές Συλλογές του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη. Σε ένα ειδικά σχεδιασμένο, οικολογικό κτήριο με σύγχρονη αισθητική, φιλοξενούνται οι τρεις ξεχωριστές Συλλογές της Πινακοθήκης οι οποίες παρουσιάζουν μοναδικά έργα τέχνης έως έπιπλα-αντίκεςκαι πορσελάνες. Η Συλλογή του Παρισιού, προσωπική συλλογή του Αναστάσιου Γ. Λεβέντη, περιλαμβάνει έργα κορυφαίων Ευρωπαίων δημιουργών από τον 17ο έως τον 20ό αιώνα και οφείλει το όνομά της στην παρισινή κατοικία του, όπου στεγάστηκε, αθέατη από το ευρύ κοινό για περισσότερο από μισό αιώνα. Η Συλλογή Έργων Ελλήνων Καλλιτεχνών του 19ου και του 20ού αιώνα συγκροτήθηκε από έναν αρχικό πυρήνα έργων που αγόρασε ο Α. Γ. Λεβέντης, το 1973, ενώ αργότερα συμπληρώθηκε από το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη. Η Κυπριακή Συλλογή, η οποία δημιουργήθηκε μετά τον θάνατο του Α. Γ. Λεβέντη, περιλαμβάνει έργα της πρώτης γενιάς των Κύπριων ζωγράφων καθώς και μερικά νεότερα. Μαζί οι τρεις Συλλογές παρουσιάζουν έργα κορυφαίων καλλιτεχνών, μεταξύ άλλων, των Canaletto, Boucher, Fragonard, Corot, Boudin, Renoir, Monet, Signac, Chagall, Βρυζάκη, 46

Βολανάκη, Ράλλη, Μόραλη, Τσαρούχη, Γκίκα, Κισσονέργη, Διαμαντή και Κάνθου. Τόσο η μουσειογραφική μελέτη όσο και η παρουσίαση των Συλλογών συνδέουν την τέχνη του παρελθόντος με τη σύγχρονη τεχνολογία, όπως διαδραστικές, ψηφιακές λεζάντες και οθόνες αφής. Μέρος της Πινακοθήκης αποτελούν επίσης τα γλυπτά-φωτιστικά Michael Anastassiades, τα έπιπλα Louis XVI και οι πορσελάνες Meissen και Sèvres, που κάποτε συνιστούσαν αναπόσπαστο τμήμα του διαμερίσματος του Α. Γ. Λεβέντη στο Παρίσι. Τα έπιπλα και πορσελάνες συμπεριλαμβάνονται στη Συλλογή του Παρισιού. Απόηχος αυτού του διαμερίσματος είναι το δωμάτιο με τη boiserie το οποίο έχει μεταφερθεί αυτούσιο και στεγάζεται σήμερα στην Πινακοθήκη. Η Λεβέντειος Πινακοθήκη συνεργάζεται με τη διεθνή ακαδημαϊκή και επιστημονική κοινότητα, με σημαντικά εκπαιδευτικά ιδρύματα και μουσεία ανά τον κόσμο. Σύντομα πρόκειται να αρχίσει τη λειτουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων και άλλων εκδηλώσεων για το κοινό.

Το προσωπικό γραφείο του Αναστάσιου Γ. Λεβέντη (1902-1978), από ξύλο δαλβεργίας (kingwood) με διακοσμήσεις από επιχρυσωμένο ορείχαλκο, τέλος 18ου αιώνα.

Διεύθυνση Λεωνίδου 5, 1097 Λευκωσία

Ιστοσελίδα www.leventisgallery.org

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις

Τηλέφωνο 22668838

Ώρες & μέρες λειτουργίας Καθημερινά εκτός Τρίτης 10:00-17:00 Τετάρτη 10:00-22:00

Είσοδος €2,00 για το 2014 €5,00 μετά το 2014

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@leventisgallery.org

ΤΕΧΝΗΣ / ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Κυπριακής Τέχνης Έτος ίδρυσης 1990

Η Κρατική Πινακοθήκη λειτουργεί υπό την ευθύνη των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. Το διατηρητέο νεοκλασικό κτήριο, όπου στεγάζεται, φιλοξενεί μια αντιπροσωπευτική συλλογή έργων Κύπριων καλλιτεχνών, που αναδεικνύει και τεκμηριώνει την εξελικτική πορεία της κυπριακής τέχνης, από τις αρχές του 20ού αιώνα. Πέρα από τη μόνιμη έκθεση, στην Πινακοθήκη τηρείται αρχείο καλλιτεχνών, το οποίο περιλαμβάνει βιογραφικά και εργογραφικά τους στοιχεία, αρχείο διαφανειών και αρχείο φωτογραφιών. Λειτουργεί επίσης βιβλιοθήκη τέχνης με εκδόσεις ιστορίας και θεωρίας της τέχνης, καταλόγους εικαστικών εκθέσεων, μονογραφίες καλλιτεχνών κ.ά. Με την επικείμενη διαμόρφωση του κτηρίου της ΣΠΕΛ (έναντι Πύλης Αμμοχώστου), η Κρατική Πινακοθήκη πρόκειται να αποκτήσει και δεύτερο εκθεσιακό χώρο στην καρδιά της παλιάς πόλης.

Η Κρατική Συλλογή Έργων Τέχνης θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς θησαυρούς της Κύπρου. Η Κρατική Πινακοθήκη αποτελεί ένα μοναδικό χώρο, ο οποίος συγκεντρώνει τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα της Κρατικής Συλλογής καθώς και πληροφορίες για τα έργα και τους δημιουργούς τους. Στο χώρο της Κρατικής Πινακοθήκης διοργανώνονται κατά καιρούς διαλέξεις, μουσικές εκδηλώσεις, περφόρμανς κ.ά. ενώ λειτουργούν σε εβδομαδιαία βάση εκπαιδευτικά προγράμματα σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Στο πωλητήριο οι επισκέπτες μπορούν να βρουν κατάλογους εκθέσεων, μονογραφίες και άλλες εικαστικές εκδόσεις. Πραγματοποιούνται δωρεάν ξεναγήσεις για ομάδες επισκεπτών, κατόπιν επικοινωνίας με τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες.

«Πυραμίδα», 1968 - Σύνθεση του Χριστόφορου Σάββα. Πρόκειται για ένα από τα τελευταία έργα που δημιούργησε και εξέθεσε ο Σάββα λίγο πριν τον θάνατό του, στο πλαίσιο της πρώτης συμμετοχής της Κύπρου στην 34η Μπιενάλε Βενετίας. Το εμβληματικό αυτό έργο συμπυκνώνει την καταλυτική παρουσία του καλλιτέχνη στις μεταβάσεις της μοντέρνας κυπριακής τέχνης στη σφαίρα του σύγχρονου.

Διεύθυνση Γωνία Λεωφόρου Στασίνου & Κρήτης 1, 1060 Λευκωσία

Ιστοσελίδα http://www.moec.gov.cy/ politistikes_ypiresies/

Τηλέφωνο / Φαξ 22458228 / 22304976

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 10:00–16:45 Σάββατο 10:00–13:00

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο stategallery@culture.moec.gov.cy

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΤΕΧΝΗΣ / ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

Μουσείο Τεχνών Λουκίας και Μιχαλάκη Ζαμπέλα Έτος ίδρυσης 2012

Το Μουσείο Τεχνών Λουκίας και Μιχαλάκη Ζαμπέλα βρίσκεται έξω από τα τείχη της Λευκωσίας, στο Καϊμακλί. Πρόκειται για ένα Κέντρο Τεχνών το οποίο στεγάζεται σε ένα μοντέρνο αρχιτεκτόνημα, που συνδυάζει την παράδοση με την καινοτομία, αφού επιτυγχάνει το πάντρεμα σπιτιών του 1950, 1960, 1980, 1990 και 2010. Στη μόνιμη συλλογή του Μουσείου οι επισκέπτες μπορούν να βιώσουν ευρωπαϊκά καλλιτεχνικά ρεύματα του 20ού και του 21ου αιώνα, τις κυπριακές τάσεις και την κυπριακή κουλτούρα μέσα από τα μάτια Κύπριων καλλιτεχνών. Η μόνιμη συλλογή, με μοντέρνα και σύγχρονη τέχνη κυρίως Κύπριων και Ελλήνων καλλιτεχνών, ανταποκρίνεται στα ιδεώδη του Μουσείου, που επικεντρώνονται στην εκπροσώπηση και προβολή της κυπριακής αλλά και της ευρύτερης σύγχρονης τέχνης και κουλτούρας. Κάποια ονόματα καλλιτεχνών των οποίων τα έργα εκτίθενται στο Μουσείο είναι: Χριστόφορος Σάββα, Glyn 50

Hughes, Κώστας Αβερκίου, Ανδρέας Χρυσοχόος, Ανδρέας Μακαρίου, Mary Plant, Νίτσα Χατζηγεωργίου και πολλοί άλλοι. Στη Zmart Gallery, στο ισόγειο του Μουσείου, πραγματοποιούνται εποχικές εκθέσεις μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης, διαλέξεις καλλιτεχνών και άλλα καλλιτεχνικά δρώμενα. Το Μουσείο διαθέτει εκπαιδευτικό τμήμα, το οποίο προσφέρει εκπαιδευτικά προγράμματα σε παιδιά από την Προδημοτική μέχρι και τη Μέση Εκπαίδευση. Επίσης, προσφέρονται διάφορα εργαστήρια για μικρούς και μεγάλους, αλλά και για οικογένειες. Οι ξεναγήσεις πραγματοποιούνται κατόπιν συνεννόησης, συνήθως για ομάδες επισκεπτών με χρέωση, η οποία καθορίζεται ανάλογα με το μέγεθος της ομάδας, σύμφωνα με τις χρεώσεις του Μουσείου για επίσκεψη στη μόνιμη συλλογή. Διατίθεται επίσης ειδική ξενάγηση για οικογένειες, από μουσειοπαιδαγωγούς.

«Ζευγάρι» Ανάγλυφο γλυπτό από άσπρο τσιμέντο (1962-1965) του Χριστόφορου Σάββα. Απεικονίζει δύο αφηρημένες μορφές που αντικρίζουν η μια την άλλη. Φαινομενικά οι μορφές έχουν ένα δισδιάστατο χαρακτήρα που παράλληλα εξουδετερώνεται με τη χρήση του χρώματος και τη σύνθεση που δημιουργούν τα ανάγλυφα στοιχεία του έργου. Αυτό το γλυπτό αποτελεί παράδειγμα των πειραματισμών του Χριστόφορου Σάββα, καθώς ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε με την τεχνική αυτή, η οποία στη συνέχεια ονομάστηκε τσιμεντογραφία.

Διεύθυνση Αρχ.Μακαρίου ΙΙΙ 27, 1020 Καϊμακλί, Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22456099 / 22456091 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@zampelasart.com.cy Ιστοσελίδα www.zampelasart.com.cy

Ώρες & μέρες λειτουργίας Σεπτέμβριος–Μάιος Δευτέρα-Πέμπτη 10:00-13:00 & 16:00-9:00 Παρασκευή 10:00-13:00 & 16:00-20:00 Σάββατο 10:00-19:00 Ιούνιος-Αύγουστος Δευτέρα-Πέμπτη 10:00-13:00 & 17:00-20:00 Παρασκευή 10:00-13:00 & 17:00-21:00

Σάββατο 10:00-19:00 Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις Είσοδος €6,00 €4,00 μειωμένο

ΤΕΧΝΗΣ / ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

Μουσείο Ιδρύματος Νίκος Κουρούσιης Έτος ίδρυσης 2013

με νέα έργα του. Όραμα του καλλιτέχνη είναι να καταστήσει τον χώρο πολιτιστικό πυρήνα στην ευρύτερη περιοχή και για αυτό στα μελλοντικά σχέδιά του είναι η δημιουργία βιβλιοθήκης για έρευνα και μελέτη, υπαίθριου θεάτρου για πολιτιστικές δραστηριότητες καθώς και χώρου φιλοξενίας καλλιτεχνών, παρέχοντάς τους έτσι τη δυνατότητα να δημιουργήσουν μέσα στον περιβάλλων χώρο. Το Μουσείο του Ιδρύματος Νίκος Κουρούσιης δημιουργήθηκε από τον Νίκο Κουρούσιη (1937), έναν από τους πιο σημαντικούς καλλιτέχνες της γενιάς του, ο οποίος ασχολείται με τη γλυπτική, τη χαρακτική, το σχέδιο, τη ζωγραφική, τη φωτογραφία, το βίντεο και τη σκηνογραφία. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης έχει επιλέξει να εγκαταστήσει το Μουσείο στη γενέτειρά του, το Μιτσερό. Σκοπός του καλλιτέχνη, με την ίδρυση του Μουσείου του εν ζωή, είναι να συγκεντρώσει το έργο του ολοκληρωμένο σε ένα χώρο, να το προστατεύει, να το συντηρεί και να το εκθέτει σύμφωνα με το δικό του εικαστικό ύφος, έτσι ώστε να προβάλλεται η πορεία του μέσα από τον χρόνο. Το Μουσείο βρίσκεται σε δασώδη χώρο δέκα εκταρίων στον οποίο ο Ν. Κουρούσιης άρχισε να δημιουργεί και το πάρκο γλυπτικής

Προσφέρονται ξεναγήσεις διάρκειας περίπου 30 λεπτών σε ομάδες επισκεπτών, με χρέωση. Η ξενάγηση αλλά και η επίσκεψη στο Μουσείο πραγματοποιούνται κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης.

«Ιερά Πορνεία» - Το έργο είναι εμπνευσμένο από τις τελετουργίες της Ιεράς Πορνείας στα Ιερά της Αφροδίτης στον ευρύτερο αρχαίο ελληνικό χώρο και ιδιαίτερα στο Ιερό της Αφροδίτης στα Κούκλια της Πάφου. Ποίημα του Γιώργου Σεφέρη για την Ιερά Πορνεία είναι ενσωματωμένο στο έργο.

Διεύθυνση Μιτσερό, Λευκωσία

Ιστοσελίδα www.kouroussis.com

Τηλέφωνο 99441937

Ώρες & μέρες λειτουργίας Κατόπιν διευθέτησης

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο nkouroussis@yahoo.com

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις

Είσοδος €5,00 €3,00 Για οργανωμένα σύνολα

ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΧΝΩΝ

Point Centre for Contemporary Art Έτος ίδρυσης 2007

δράσεις του οποίου είναι και η δημοσίευση σχετικών εκδόσεων.

Το Point Centre for Contemporary Art βρίσκεται στο κομβικό σημείο μεταξύ της παλιάς πόλης της Λευκωσίας και του παρακμάζοντος «μοντέρνου» εμπορικού κέντρου. Είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που προωθεί και στηρίζει δημιουργικά διάφορους τομείς της σύγχρονης πολιτιστικής παραγωγής. Σκοπός του είναι να ενθαρρύνει την ανάπτυξη μιας διεπιστημονικής προσέγγισης προς νέες τάσεις σε όλες τις εκφάνσεις των τεχνών, της αρχιτεκτονικής, του κινηματογράφου, της μουσικής και των ηχητικών τεχνών, του λόγου και της σκέψης, ενώ παράλληλα προσδοκεί στην ανάπτυξη ενός κριτικού διαλόγου γύρω από αυτές. Αναθέτει διεθνώς έργα που κυρίως συσχετίζονται με το ανατολικό μεσογειακό περιβάλλον του Point και που διαδρούν με την τοποθεσία του. Το Point φιλοξενεί βιβλιοθήκη και ερευνητικό τμήμα, ανάμεσα στις

Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαιδευτική διάσταση, στην επιμόρφωση διάφορων πληθυσμιακών ομάδων, την έναρξη διαλόγου και την ανταλλαγή απόψεων γύρω από θέματα σχετικά με την τέχνη και τον πολιτισμό. Για αυτό, παράλληλα με κάθε εκθεσιακή δραστηριότητα του χώρου ή ερευνητικό πρόγραμμα, σχεδιάζεται και πραγματοποιείται στο Point μια σειρά από σεμινάρια, διαλέξεις, συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης, εργαστήρια, προβολές, εκπαιδευτικά προγράμματα και άλλες σχετικές δράσεις για άτομα διάφορων ηλικιών. Προσφέρονται δωρεάν ξεναγήσεις κατόπιν διευθέτησης, για ομάδες και για μεμονωμένους επισκέπτες. Οι ξεναγήσεις αλλάζουν και διαμορφώνονται ανάλογα με την κάθε έκθεση.

Διεύθυνση Λεωφόρος Ευαγόρου 2, Μέγαρο Χατζησάββα, 1097 Λευκωσία

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@pointcentre.org

Τηλέφωνο 22662053

Ώρες & μέρες λειτουργίας Τρίτη-Παρασκευή 11:00-18:00 Σάββατο 11:00-15:00

Ιστοσελίδα www.pointcentre.org

Περιοδικές εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΧΝΩΝ

Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας Έτος ίδρυσης 1994

καλλιτέχνες να συνεργαστούν με ξένους συναδέλφους τους. Το NiMAC ξεχωρίζει τόσο για τη μοναδικότητά του στην υιοθέτηση και ανάπτυξη εκθεσιακής πολιτικής όσο και για τη διαφορετικότητα και την ποικιλία των εκθέσεων και εκδηλώσεών του.

Το Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας (NiMAC), το οποίο λειτουργεί σε συνεργασία με το Ίδρυμα Πιερίδη, στεγάζεται στο κτήριο της Παλιάς Ηλεκτρικής, που υπήρξε για χρόνια ο πρώτος ηλεκτροπαραγωγικός σταθμός της Λευκωσίας. Το χαρακτηριστικό αυτό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής αποκαταστάθηκε τηρώντας όλους τους όρους και τις προϋποθέσεις ενός σύγχρονου μουσειακού και εκθεσιακού κέντρου. Η αποκατάστασή του τιμήθηκε από την Europa Nostra το 1994. Στα είκοσι χρόνια της λειτουργίας του, το Κέντρο οργάνωσε και παρουσίασε πέραν των εβδομήντα σημαντικών εκθέσεων σύγχρονης τέχνης από την Κύπρο και το εξωτερικό. Μέσα στους κύριους στόχους του είναι να ανοίξει διόδους καλλιτεχνικής επικοινωνίας, να αναπτύξει και να ενθαρρύνει συνεργασίες καλλιτεχνών και πολιτιστικών παραγωγών στην Κύπρο και το εξωτερικό, να φέρει σε επαφή το κυπριακό κοινό με τα διεθνώς τεκταινόμενα στον χώρο της σύγχρονης τέχνης και να δώσει την ευκαιρία σε Κύπριους 54

Στο NiMAC λειτουργεί Εκπαιδευτικό Κέντρο Παιδιών που στόχο έχει να εξοικειώσει τα παιδιά τόσο των Κυπρίων αλλά και των μεταναστών που ζουν στην παλιά Λευκωσία, με την τέχνη. Στον χώρο λειτουργεί εργαστήρι χαρακτικής και κινηματογραφικό εργαστήρι για παιδιά ηλικίας έξι έως δώδεκα ετών και εφήβους λυκειακής ηλικίας, αντίστοιχα. Εκτός από αυτά τα δύο μόνιμα εργαστήρια, το NiMAC οργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα ειδικά διαμορφωμένα στην εκάστοτε έκθεση που φιλοξενεί. Επίσης, προσφέρει ξεναγήσεις ανοικτές για το κοινό, αναλόγως της κάθε έκθεσης που διοργανώνει. Στο NiMAC στεγάζεται εξειδικευμέvη βιβλιoθήκη ιστορίας της τέχνης, η oπoία περιλαμβάvει περίπου τριάντα χιλιάδες τόμoυς βιβλίωv. H θεματική αυτή βιβλιοθήκη είvαι μovαδική στηv Κύπρo και περιέχει σπάvιες εκδόσεις τέχvης, καταλόγoυς εκθέσεωv, εξειδικευμέvες εκδόσεις καθώς και μεγάλη πoικιλία από διεθvή περιoδικά τέχvης. Διαθέτει επίσης τηv oλoκληρωμέvη σειρά ιστορικών περιοδικών εκδόσεων τέχνης όπως τα Verve, Minotaure και Cahiers d’ Art.

Διεύθυνση Παλιάς Ηλεκτρικής 19, 1016 Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22797400 / 22432531

Ιστοσελίδα www.nimac.org.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Τρίτη-Σάββατο 10:00-21:00

Περιοδικές εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@nimac.org.cy 55

ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ

Κυπριακό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Έτος ίδρυσης 1996

To Κυπριακό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας είναι το μεγαλύτερο στο είδος του στην Κύπρο. Στην πρώτη αίθουσα του Μουσείου παρουσιάζονται χαρακτηριστικά ιζηματογενή και ηφαιστειογενή πετρώματα και ορυκτά της Κύπρου, από το Τρόοδος, τη Μεσαορία και άλλες περιοχές. Στη δεύτερη αίθουσα αναπαρίσταται ο βυθός της Μεσογείου και εκτίθεται το τμήμα παλαιοντολογίας με μερικά σημαντικά απολιθώματα από την Κύπρο, που δίνουν πληροφορίες για τη χλωρίδα και πανίδα του νησιού, πριν από εκατομμύρια χρόνια. Στην επόμενη αίθουσα αναπαρίστανται δύο από τους σημαντικότερους βιότοπους της Κύπρου, μέρος του δάσους της Πάφου και της αλυκής της

Λάρνακας. Η τέταρτη αίθουσα χωρίζεται σε διάφορες ενότητες όπου φιλοξενούνται διάφορα είδη του ζωικού βασιλείου της Κύπρου, με πληροφορίες για την ανατομία και τις συνήθειές τους, τα είδη που αποτελούν την τροφή τους κ.ά. Ακολουθεί το τμήμα εντόμων με συλλογές από έντομα που συναντώνται σε μεγάλους αριθμούς στην Κύπρο. Ενδιαφέρον κομμάτι του Μουσείου είναι η αναπαράσταση της κυπριακής αγροτικής αυλής, ενώ κάτι άλλο που εντυπωσιάζει είναι ο καρχαρίας μήκους τριών μέτρων που υπάρχει στο Μουσείο. Επιπλέον, η συλλογή έχει εμπλουτιστεί με αριθμό θηλαστικών από τη Β. Αμερική, ημιπολύτιμους λίθους, κοχύλια και κοράλλια διάφορων ωκεανών. Στον εξωτερικό χώρο του Μουσείου εκτίθενται ομοιώματα δεινοσαύρων. Προσφέρονται δωρεάν ξεναγήσεις σε οργανωμένα σύνολα, διάρκειας 45 λεπτών. Τόσο η ξενάγηση όσο και η επίσκεψη μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο κατόπιν προηγούμενης διευθέτησης. Ταριχευμένο κατσικάκι με δύο κεφάλια. Σπάνιο μηρυκαστικό ζώο το οποίο γεννήθηκε στην Κύπρο και παρουσιάζει το φαινόμενο της πολυκεφαλίας.

Διεύθυνση Ζυθοβιομηχανία Φώτος Φωτιάδης (Carlsberg), 2251 Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22585834, 22585858 / 22481450

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο theodora.korniotou@ppgroup. com.cy

Παρασκευή 09:00-13:00 Κατόπιν διευθέτησης

Ιστοσελίδα www.natmuseum.org.cy

Μόνιμες εκθέσεις

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Πέμπτη 09:00-12:00 & 14:00-16:00

Είσοδος Δωρεάν

ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ

Δασικό Μουσείο Κάμπου Έτος ίδρυσης 2013

Το Δασικό Μουσείο Κάμπου βρίσκεται ανατολικά της κοινότητας Κάμπου, σε κορυφογραμμή μέσα στο δάσος, πεντακόσια μέτρα μακριά από την κοινότητα. Στην αίθουσα προβολών οι επισκέπτες ενημερώνονται για τη ζωή των ανθρώπων του Κάμπου και τις σχέσεις τους με το δάσος. Σε άλλη αίθουσα εκτίθενται φωτογραφίες, χάρτες, έγγραφα, αναφορές και εργαλεία μέσω των οποίων γίνεται αναφορά στη σχέση των ανθρώπων με το δάσος, από την Εποχή του Χαλκού μέχρι σήμερα.

Κατεβαίνοντας στον ημιυπόγειο χώρο, βρίσκεται ένα πριονιστήριο και ένα εργαστήριο ξυλουργού με όλα τα χρειώδη και τις κατασκευές. Ο χώρος έχει διαμορφωθεί ώστε οι επισκέπτες να οσφραίνονται το ξύλο και να ακούνε τους θορύβους των μηχανών και του ξυλουργού. Σε εξωτερικό διάδρομο, με θέα το δάσος, γίνεται ενημέρωση για τη χλωρίδα της Κύπρου, ενώ περιμετρικά του Μουσείου υπάρχει βοτανικός κήπος. Το Μουσείο διοργανώνει δεντροφυτεύσεις και διαλέξεις για τη σχέση των ανθρώπων της περιοχής με τη φύση. Επίσης, προσφέρει ξεναγήσεις σε μαθητές στα δάση της περιοχής, κατόπιν διευθέτησης. Πραγματοποιούνται ξεναγήσεις σε ομάδες επισκεπτών και απαιτείται προηγούμενη διευθέτηση, τόσο για την ξενάγηση όσο και για την επίσκεψη.

Αυθεντική πριονιστική μηχανή, μοναδική παγκυπρίως, που χρονολογείται στις αρχές του 20ού αιώνα. Αρχικά λειτούργησε μέσα στο δάσος με κινητήριο ενέργεια τον ατμό (με καύση ξύλων). Γύρω στο 1940 μεταφέρθηκε στον Κάμπο όπου υπήρχε παροχή ηλεκτρισμού από ιδιώτη. Εκεί η μηχανή έκοβε τα κορμοτεμάχια των δέντρων κατά μήκος με ένα μεγάλο δίσκο διαμέτρου ενός μέτρου, παράγοντας μοριοσανίδες.

Διεύθυνση Χρ. Καλαϊτζή 2, 2863 Κάμπος, Λευκωσία

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο sumkambou@cytanet.com.cy

Μόνιμες εκθέσεις

Ιστοσελίδα www.kambos-museum.org

Είσοδος €3,00 €2,00 Mειωμένο

Τηλέφωνο / Φαξ 22942450 / 22942747

Ώρες & μέρες λειτουργίας Κατόπιν διευθέτησης 57

ΑΛΛΑ

Ίδρυμα Παιδικό Μουσείο Ρότα Έτος ίδρυσης 2010

στο περιβάλλον, τα συναισθήματα, την ιστορία, τον πολιτισμό, την επιστήμη και την τεχνολογία.

Το Παιδικό Μουσείο Ρότα, στεγασμένο σε ένα διατηρητέο διώροφο κτήριο στην καρδιά της Λευκωσίας, προτείνει ένα εναλλακτικό τρόπο εκπαίδευσης και δημιουργικής απασχόλησης των παιδιών. Χρησιμοποιώντας τα εκθέματά του, το παιχνίδι και το παραμύθι, προσφέρει βιωματικές εμπειρίες οι οποίες διεγείρουν την περιέργεια, τη φαντασία και τη δημιουργικότητα των παιδιών. Σε ένα ειδικά διαμορφωμένο χώρο, τα παιδιά τα καλούνται σε ένα ταξίδι εξερεύνησης και αυτογνωσίας. Το Μουσείο έχει στόχο να αποτελέσει ένα φορέα άτυπης εκπαίδευσης και να προσφέρει συνεχείς ευκαιρίες δημιουργικής δράσης για παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς. Πρόκειται για ένα θεσμό που έχει καθιερωθεί στον χώρο της Ευρώπης και της Αμερικής και στοχεύει στη συναισθηματική ανάπτυξη και κοινωνικοποίηση των παιδιών, μέσα από τη διαδραστική επαφή τους με εκθέματα που αφορούν

Το Μουσείο παρουσιάζει την έκθεση «Οι θησαυροί που κρύβω μέσα μου». Τα εκθέματα είναι τρισδιάστατες κατασκευές με διαδραστικό χαρακτήρα που βοηθούν τα παιδιά, ανάμεσα σε άλλα, να αναγνωρίζουν συναισθήματα, να εκφράζουν και να διαχειρίζονται τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις τους σε διάφορες καταστάσεις. Στο Μουσείο προσφέρονται θεματικά εργαστήρια για ομάδες παιδιών που περιλαμβάνουν δημιουργικές δραστηριότητες όπως θεατρικό παιχνίδι, εικαστικά, παραμύθι και συμβουλευτικά προγράμματα, εκπαιδευτικά σεμινάρια, διαλέξεις για γονείς, εκπαιδευτικούς και φοιτητές. Επίσης, προσφέρεται εκπαιδευτικό πρόγραμμα συναισθηματικής αγωγής (3€) για σχολικές ομάδες παιδιών ηλικίας τεσσάρων μέχρι δώδεκα ετών, το οποίο είναι εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Για ομάδες ελεύθερων επισκεπτών (πέντε άτομα και άνω) προσφέρεται εκπαιδευτικό πρόγραμμα που στηρίζεται στην εκάστοτε τρέχουσα έκθεση (Σάββατο, 10:00-13:00 , 5€), κατόπιν διευθέτησης.

Διεύθυνση Θησέως 68, Ταχτελκαλέ, Λευκωσία

Ιστοσελίδα www.rota-childrenmuseum. com

Τηλέφωνο / Φαξ 22349434 / 22349424

Ώρες & μέρες λειτουργίας Καθημερινά 08:00-13:00 Σάββατο 10:00-13:00

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@rota-childrenmuseum.com 58

Περιοδικές εκθέσεις Είσοδος €3,00

ΑΛΛΑ

Μουσειο Τυπου Ενωσης Συντακτων Έτος ίδρυσης 2004

Το Μουσείο Τύπου παρουσιάζει την εξελικτική πορεία του τύπου (εφημερίδες και περιοδικά) της Κύπρου, την προσφορά του από την έκδοση της πρώτης κυπριακής εφημερίδας το 1878 μέχρι τις μέρες μας καθώς και την ιστορία της δημοσιογραφίας στην Κύπρο. Στους χώρους του Μουσείου εκτίθενται όλα τα στοιχεία, εργαλεία και μηχανές, όπως λινοτυπικές μηχανές, μηχανές μονοτυπίας και τυπογραφικά ψηφία, που χρησιμοποιούνταν για τη στοιχειοθέτηση και έκδοση των εφημερίδων. Στο Μουσείο

Διεύθυνση Λεωφόρος ΡΙΚ 12, Αγλαντζιά, Λευκωσία Τηλέφωνο / Φαξ 22446090 / 22446095

φυλάσσονται επίσης τόμοι ιστορικών εφημερίδων που δίνουν τη δυνατότητα για άντληση στοιχείων σε ερευνητές-μελετητές. Δίπλα από το Μουσείο λειτουργεί πλούσια δανειστική βιβλιοθήκη. Προσφέρονται δωρεάν ξεναγήσεις, τόσο σε σχολικές ομάδες όσο και σε άλλους επισκέπτες, κατόπιν διευθέτησης.

Ιστοσελίδα www.esk.org.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 08:30-13:00 & 15:00-17:30

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο cyjourun@logosnet.cy.net 59

Λεμεσός

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ

ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΌ ΜΟΥΣΕΊΟ ΚΎΠΡΟΥ (ΚΆΣΤΡΟ ΛΕΜΕΣΟΎ) Έτος ίδρυσης 1964

Τo Μεσαιωνικό Μουσείο Κύπρου βρίσκεται στον πυρήνα του ιστορικού κέντρου της πόλης και κοντά στο παλιό λιμάνι. Στεγάζεται στο Κάστρο της Λεμεσού, το οποίο από το 1987 λειτουργεί ως Μεσαιωνικό Μουσείο Κύπρου. Το σημερινό Κάστρο χρονολογείται στην περίοδο της Τουρκοκρατίας (γύρω στο 1590) και ενσωματώνει τμήματα του προγενέστερου μεσαιωνικού κάστρου. Αρχαιολογικές έρευνες δείχνουν ότι το κάστρο κτίστηκε πάνω σε μια παλαιοχριστιανική βασιλική (4ου-7ου αιώνα μ.Χ.) καθώς και σε ένα μεσοβυζαντινό μνημείο (10ου-11ου αιώνα μ.Χ.). Άλλα ευρήματα μαρτυρούν την ύπαρξη ενός σημαντικού ναού, πιθανώς του πρώτου λατινικού καθεδρικού της πόλης. Από την Τουρκοκρατία και μέχρι το 1940, το Κάστρο χρησιμοποιείτο ως φυλακή, ενώ από το 1948 έως το 1964 χρησιμοποιήθηκε ως Επαρχιακό Αρχαιολογικό Μουσείο Λεμεσού. Στο Μεσαιωνικό Μουσείο εκτίθενται αντικείμενα μέσα από τα οποία αντικατοπτρίζεται το ιστορικό γίγνεσθαι της Κύπρου, η οικονομική, κοινωνική και θρησκευτική ζωή, καθώς και άλλες πτυχές της

Διεύθυνση Ριχάρδου & Βερεγγάριας, Λεμεσός (παλιό λιμάνι) Τηλέφωνο 25305419

καθημερινής ζωής στο νησί, από τον 3ο μέχρι τον 18ο αιώνα μ.Χ. Περιλαμβάνονται όπλα, πανοπλίες, εργαλεία, βυζαντινή, μεσαιωνική και ισλαμική εφυαλωμένη και χρηστική κεραμική, χάλκινα και υάλινα σκεύη, λύχνοι, κοσμήματα, νομίσματα, αντικείμενα λατρείας, καθώς και αρχιτεκτονικά μέλη που προέρχονται από βυζαντινά και γοτθικά κτήρια. Εντυπωσιακή είναι μια σειρά γύψινων εκμαγείων του γλυπτού διακόσμου του μεσαιωνικού καθεδρικού ναού της Αγίας Σοφίας στη Λευκωσία. Εκτίθεται επίσης μια σημαντική συλλογή από μεσαιωνικές εγχάρακτες ταφόπλακες. Στο Κάστρο παρουσιάζεται επίσης πλούσιο φωτογραφικό υλικό που αφορά στις βυζαντινές και μεσαιωνικές οχυρώσεις της Κύπρου, καθώς και αντιπροσωπευτικά εκκλησιαστικά μνημεία των προαναφερθεισών περιόδων. Στον χώρο του Κάστρου πραγματοποιούνται περιοδικές εκθέσεις και άλλες εκδηλώσεις.

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο antiquitiesdept@da.mcw.gov.cy Ιστοσελίδα www.mcw.gov.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 08:00-17:00

Επιτύμβιος στήλη (ταφόπλακα) που απεικονίζει μια μορφή, ονομαζόμενη ως «ο Πεταλούδης».

Σάββατο 09:00-17:00 Κυριακή 10:00-13:00 Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €4,50

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ

Επαρχιακό Μουσείο Λεμεσού Έτος ίδρυσης 1948

πουλί, το άγαλμα του θεού Βησά και το αθωρικό κιονόκρανο που δεσπόζει στο βάθος της αίθουσας. Στην επόμενη αίθουσα εκτίθενται κυρίως αντικείμενα μεταλλοτεχνίας όπως εργαλεία, όπλα, κοσμήματα, νομίσματα αλλά και λίθινα και πήλινα αγαλματίδια. Στο Επαρχιακό Μουσείο Λεμεσού εκτίθενται ευρήματα που καλύπτουν όλη την αρχαιότητα, από την 10η χιλιετία π.Χ. μέχρι και το τέλος της Ρωμαϊκής περιόδου. Τα ευρήματα προέρχονται κυρίως από το βασίλειο της Αμαθούντας, αλλά και από οικισμούς και νεκροταφεία από την πόλη και την επαρχία Λεμεσού. Η περιήγηση στο Μουσείο ξεκινά από τη νότια μεγάλη αίθουσα, η οποία περιλαμβάνει ευρήματα από την Προϊστορική περίοδο από τη θέση Ακρωτήρι-Αετόκρεμος, όπου παρατηρήθηκε η πρωιμότερη ανθρώπινη παρουσία στην Κύπρο. Ακολουθούν ευρήματα από θέσεις που χρονολογούνται από τη Νεολιθική μέχρι και την Κλασική περίοδο. Ξεχωρίζουν τα αγγεία που κατασκευάζονταν μόνο στην Αμαθούντα και φέρουν ζωγραφισμένο το κεφάλι της Αιγυπτιακής θεάς Άθωρ, οι οινοχοΐσκες με το ζωγραφιστό

Σε μια από τις αίθουσες του Μουσείου φιλοξενούνται επίσης περιοδικές εκθέσεις. Η περιήγηση καταλήγει στη βόρεια αίθουσα, όπου παρουσιάζονται αντικείμενα κεραμικής, γλυπτικής, υαλουργίας, καθώς και επιτύμβιες και αναθηματικές επιγραφές από την Ελληνιστική και Ρωμαϊκή περίοδο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ασβεστολιθικά αγάλματα από το Ιερό του Διός Λαβρανίου στη Φασούλα. Στον προθάλαμο του Μουσείου εκτίθεται η εντυπωσιακή ανθρωπόμορφη μαρμάρινη σαρκοφάγος από τη νεκρόπολη της Αμαθούντας. Στους εξωτερικούς χώρους του Μουσείου παρουσιάζονται διάφορα εκθέματα, όπως ένα ψηφιδωτό από ρωμαϊκή οικία του 5ου αιώνα μ.Χ. από την Άλασσα, λίθινοι σαρκοφάγοι και διάφορα άλλα λίθινα αντικείμενα, όπως επιγραφές, επιτύμβιες στήλες και αγάλματα. Ανθρωπόμορφη σαρκοφάγος η οποία βρέθηκε στη νεκρόπολη της Αμαθούντας. Φέρει μια ανθρωπόμορφη κεφαλή στο άνω μέρος της.

Διεύθυνση Γωνία Βύρωνος & Αναστάση Σιούκρη, Λεμεσός Τηλέφωνο 25305157

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο antiquitiesdept@da.mcw.gov.cy Ιστοσελίδα www.mcw.gov.cy

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €2,50

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 08:00–16:00 63

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ

Εκπαιδευτικό Αρχαιολογικό Μουσείο δημου κατω πολεμιδιων Έτος ίδρυσης 2010

Το Εκπαιδευτικό Αρχαιολογικό Μουσείο φιλοξενεί μια αρχαιολογική συλλογή κεραμικής που προέρχεται από την περιοχή των Κάτω Πολεμιδιών και χρονολογείται από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού μέχρι και τη Ρωμαϊκή περίοδο. Ταυτόχρονα, προσφέρεται μέσα από τη χρήση της τεχνολογίας, πλούσιο υλικό που σχετίζεται με τις ανασκαφές και τα ευρήματα της περιοχής, ενώ συνδυάζεται η μάθηση με το παιχνίδι. Το βιβλίο επαυξημένης πραγματικότητας παρέχει τη δυνατότητα μελέτης των ημερολογίων των ανασκαφών της περιοχής των Κάτω Πολεμιδιών. Μέσα από τις σελίδες ζωντανεύουν τρισδιάστατα μοντέλα αρχαίων αντικειμένων, τα οποία οι χρήστες

μπορούν να περιστρέψουν και να εξερευνήσουν, κρατώντας το βιβλίο στα χέρια τους. Το Μουσείο παρέχει εκπαιδευτικές δραστηριότητες που στοχεύουν στη διασκεδαστική μάθηση. Περιστρέφοντας ειδικές κάρτες οι επισκέπτες μπορούν να στήσουν διάφορα παζλ με εικόνες αγγείων, να συναρμολογήσουν τα θραύσματα ενός τρισδιάστατου αγγείου ή να ομαδοποιήσουν αγγεία με βάση τη χρήση τους, εμπλουτίζοντας έτσι τις γνώσεις τους για τον αρχαίο πολιτισμό του τόπου. Πρόκειται για ένα πρότυπο και πρωτοποριακό Μουσείο που στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό μικρό καφενείο του τέλους του 19ου αιώνα, ενταγμένο σε ένα συγκρότημα τουρκοκυπριακών κατοικιών, στο οποίο έχουν αποφευχθεί οι μεγάλες επεμβάσεις που θα αλλοίωναν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του χώρου. Το Εκπαιδευτικό Αρχαιολογικό Μουσείο στεγάζεται στον ίδιο χώρο με το Ιατρικό Μουσείο Κύπρου.

Kέρνος της Ερυθρής Στιλβωτής Κεραμικής της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού 2500-2000 π.Χ. Υιοθετήθηκε ως το έμβλημα του Δήμου Κάτω Πολεμιδιών και συμβολίζει τη φιλοξενία των κατοίκων του.

Διεύθυνση 1ος Δρόμος αρ. 4-6, 4157 Κάτω Πολεμίδια, Λεμεσός Τηλέφωνο / Φαξ 25821382 / 25395632

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο polemidiamunicipal@ cytanet.com.cy Ιστοσελίδα www.polemidiamunicipal@ cytanet.com.cy

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα, Tετάρτη, Σάββατο 10:00–18:00 Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ

Τοπικό Αρχαιολογικό Μουσείο Κουρίου Έτος ίδρυσης 1969

Το Τοπικό Αρχαιολογικό Μουσείο Κουρίου αποτελεί τμήμα της οικίας του 1937 που άνηκε στον George McFadden, ο οποίος ηγήθηκε εκτενών αρχαιολογικών ερευνών στο Κούριο και στην ευρύτερη περιοχή, από το 1934 μέχρι τον θάνατό του το 1953. Μετά τον θάνατό του McFadden, το σπίτι μεταβιβάστηκε στο Τμήμα Αρχαιοτήτων. Ένα μέρος του διαμορφώθηκε σε εκθεσιακό χώρο και εγκαινιάστηκε τον Δεκέμβριο του 1969. Το Μουσείο στεγάζει, στις δύο εκθεσιακές αίθουσές του, ευρήματα από την αρχαία πόλη του Κουρίου, το Ιερό του Απόλλωνα Υλάτη καθώς και τους οικισμούς και τις νεκροπόλεις της γύρω περιοχής.

Διεύθυνση Μουσείου 6, Επισκοπή, Λεμεσός Τηλέφωνο / Φαξ 25932453 / 25933177

Τα αντικείμενα που εκτίθενται στην πρώτη αίθουσα αντικατοπτρίζουν τις διάφορες φάσεις της ιστορίας της πόλης του Κουρίου. Τα ευρήματα προέρχονται από την ακρόπολη του Κουρίου, την εκτεταμένη νεκρόπολη του Αγίου Ερμογένη, καθώς και τις παλαιοχριστιανικές βασιλικές της περιοχής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι σκελετοί μιας τριμελούς οικογένειας που έχασαν τη ζωή τους κατά τον μεγάλο σεισμό του 365 μ.Χ. που κατέστρεψε την πόλη του Κουρίου. Η δεύτερη αίθουσα περιλαμβάνει ευρήματα από το Ιερό του Απόλλωνα Υλάτη και από διάφορες θέσεις οικισμών και νεκροπόλεων της ευρύτερης περιοχής του Κουρίου.

Ιστοσελίδα www.mcw.gov.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 08:00–15:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €2,50

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο antiquitiesdept@da.mcw.gov.cy 65

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ

Βυζαντινό Εκκλησιαστικό Μουσείο Ιερού Ναού Παναγίας Αγρού Έτος ίδρυσης 1995

To Βυζαντινό Εκκλησιαστικό Μουσείο Ιερού Ναού Παναγίας Αγρού στεγάζεται σε μια μικρή ξυλόστεγη εκκλησία και με τα εκθέματά του κάνει αναφορά σε ένα ιστορικό μοναστήρι της οροσειράς του Τροόδους που δεν υπάρχει πια. Συγκεκριμένα, το Μουσείο περιλαμβάνει οτιδήποτε σώθηκε από την ιστορική Μονή του

Μεγάλου Αγρού, όπως το τέμπλο, οι βυζαντινές εικόνες και η Αγία Τράπεζα. Στον ίδιο χώρο με το Βυζαντινό Εκκλησιαστικό Μουσείο Ιερού Ναού Παναγίας Αγρού βρίσκεται και το Μουσείο Σ. Φραγκουλίδη, το οποίο αξίζει κανείς να επισκεφθεί. Η επίσκεψη στο Μουσείο πραγματοποιείται μετά από τηλεφωνική συνεννόηση ή εναλλακτικά, παίρνοντας το κλειδί του Μουσείου από το καφενείο του χωριού, που βρίσκεται σε απόσταση είκοσι μέτρων από το Μουσείο. Προσφέρονται δωρεάν ξεναγήσεις κατόπιν προηγούμενης τηλεφωνικής διευθέτησης. Εικόνα της Παναγίας του Μεγάλου Αγρού που μεταφέρθηκε στην Κύπρο τα χρόνια της Εικονομαχίας, έργο του Αποστόλου Λουκά κατά την παράδοση.

Διεύθυνση Αγρός, Λεμεσός Τηλέφωνο / Φαξ 99613558 / 25522230 66

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή Κατόπιν διευθέτησης

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ

Βυζαντινό Εικονοφυλάκιο-Παρεκκλήσιο Τιμίου Σταυρού Έτος ίδρυσης 1994

Το Βυζαντινό Εικονοφυλάκιο στεγάζεται στο αρχαίο γραφικό αγιογραφημένο παρεκκλήσιο του Τιμίου Σταυρού στην Κυπερούντα, μια μονόκλιτη ξυλόστεγη βασιλική του 15ου αιώνα. Στο παρεκκλήσιο σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση τοιχογραφίες του 1521, οι οποίες παρουσιάζουν την ιστορία της εύρεσης του Τιμίου Σταυρού, τους τέσσερις Ευαγγελιστές, τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού. Παράλληλα, στον χώρο του Μουσείου εκτίθενται εικόνες

Διεύθυνση 1 Απριλίου 19, Κυπερούντα, Λεμεσός Τηλέφωνο 99352547, 25813206, 99409041

και Ιερά σκεύη, από τον 13ο μέχρι τον 20ό αιώνα. Στον εξωτερικό χώρο έχει διαμορφωθεί βοτανικός κήπος με αρωματικά φυτά και άλλα φυτά της περιοχής. Ο χώρος του Μουσείου είναι ιερός, αφού πρόκειται για εκκλησία για αυτό και οι επισκέπτες πρέπει να προσέρχονται με σεμνή ενδυμασία. Προσφέρονται ξεναγήσεις, τόσο σε ομάδες και όσο και σε μεμονωμένους επισκέπτες, κατόπιν διευθέτησης.

Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο kskype@cytanet.com.cy

Μόνιμες εκθέσεις

Iστοσελίδα www.visitkyperounda.com

Είσοδος Δωρεάν

Ώρες & μέρες λειτουργίας Απρίλιος-Οκτώβριος Δευτέρα-Παρασκευή 09:00-14:00 Κατόπιν διευθέτησης 67

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Μουσείο Στρατηγού Γεώργιου Γρίβα Διγενή Έτος ίδρυσης 2004

χρησιμοποίησε κατά τη διάρκεια του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. 1955-59.

Το Μουσείο Στρατηγού Γεώργιου Γρίβα Διγενή είναι αφιερωμένο στη ζωή και το έργο Στρατηγού Γεώργιου Γρίβα Διγενή (1897-1974) και περιλαμβάνει προσωπικά του αντικείμενα, φωτογραφικό και άλλο έντυπο υλικό, από τη γέννηση μέχρι και τον θάνατό του. Εκτός των ποικίλων εκθεμάτων, εντός του Μουσείου βρίσκεται και το υπόγειο κρησφύγετο του Στρατηγού Διγενή, που

Εκεί στεγαζόταν και το αρχηγείο της Ε.Ο.Κ.Α. από όπου ο Διγενής διεύθυνε τον Αγώνα για τέσσερα χρόνια. Επιπλέον, στο προαύλιο του Μουσείου εκτίθεται το ιστορικό πλοιάριο «Σειρήν», το οποίο μετέφερε τον οπλισμό για την έναρξη του Αγώνα, τον Μάρτιο του 1954. Με το ίδιο πλοίο ταξίδεψε επίσης ο Διγενής και αποβιβάστηκε στις ακτές της Χλώρακας, τον Νοέμβριο του 1954 για να προετοιμάσει τον Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. Στον ίδιο χώρο βρίσκεται και ο τάφος του Γεώργιου Γρίβα Διγενή. Προσφέρεται δωρεάν ξενάγηση κατά τις ώρες λειτουργίας του Μουσείου.

Πλοιάριο «Σειρήν» Το «Σειρήν» πραγματοποίησε το πρώτο του δρομολόγιο τον Μάρτιο του 1954, με προορισμό τη Χλώρακα της Πάφου, μεταφέροντας τα πρώτα όπλα στο νησί για τον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα 1955-59. Το ίδιο πλοιάριο μετέφερε και τον αρχηγό της Ε.Ο.Κ.Α., Γεώργιο Γρίβα Διγενή από την Ελλάδα στην Κύπρο, στις 10 Νοεμβρίου 1954, για να οργανώσει τον Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α.

Διεύθυνση Γρίβα Διγενή 70, 3106, Λεμεσός Τηλέφωνο / Φαξ 25582107, 25364211 / 25746710

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο idrima-griva.digeni@ cytanet.com.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Σάββατο 09:00-12:30 Τετάρτη 15:30-17:30

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Παττίχειο Δημοτικό Μουσείο-Ιστορικό Αρχείο -Κέντρο Μελετών Έτος ίδρυσης 2011

Στον χώρο του Αρχείου υπάρχουν σε ψηφιοποιημένη μορφή τέσσερα αρχεία του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών:

Το Παττίχειο Δημοτικό ΜουσείοΙστορικό Αρχείο και Κέντρο Μελετών, που στεγάζεται στην ανακαινισμένη πρώην Οικία Επάρχου, δημιουργήθηκε από τον Δήμο Λεμεσού σε συνεργασία με το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών. Ο χώρος αυτός καταμαρτυρεί την ιστορική εξέλιξη της πόλης της Λεμεσού και επιπλέον αποτελεί ένα πρότυπο ερευνητικό κέντρο. Η ιστορική αναδρομή της Λεμεσού παρουσιάζεται μέσα από τις εκθέσεις και τις συλλογές αντικειμένων του Μουσείου. Καρναβαλίστικα κουστούμια, ιστορικά πορτρέτα και φωτογραφίες, αφίσες, έργα Λεμεσιανών καλλιτεχνών, μουσικές παρτιτούρες και μουσικά όργανα, προϊόντα που παρήχθησαν στη Λεμεσό, χάρτες και γκραβούρες, βιβλία, αυθεντικά έγγραφα και ιστορικά ντοκουμέντα, έπιπλα και άλλα δημιουργούν ένα χρονολόγιο της Λεμεσού στο οποίο περιγράφονται σημαντικά γεγονότα και προσωπικότητες από την ιστορία της πόλης.

Διεύθυνση Βύρωνος 5, 3105, Λεμεσός Τηλέφωνο / Φαξ 25763755 / 25763758 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@limassol.archive.com

α) το Αρχείο Εφημερίδων από το 1878, β) το Αρχείο Ανακοινωθέντων από το 1962, γ) το Αρχείο Φωτογραφιών και δ) το Αρχείο Κινηματογραφικών Ταινιών. Τα ψηφιοποιημένα αρχεία, με ελεύθερη πρόσβαση προς το κοινό, συμβάλλουν στην περαιτέρω προβολή της ιστορίας της Κύπρου καθιστώντας προσβάσιμες τις πληροφορίες που κάτω από άλλες συνθήκες θα ήταν αδύνατο να βρει κανείς κάτω από μια στέγη. Στον μουσειακό χώρο υπάρχει αίθουσα για περιοδικές εκθέσεις καθώς και αίθουσα εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Το Μουσείο διοργανώνει κάθε χρόνο το Ετήσιο Επιστημονικό Συμπόσιο Προφορικής Ιστορίας, προσφέρει μαθήματα και σεμινάρια για την ιστορία της Λεμεσού και πραγματοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης. Επίσης, προσφέρεται δωρεάν ξεναγήση στους επισκέπτες. Η περιήγηση στους χώρους του Μουσείου γίνεται με την παρουσία υπευθύνου.

Ιστοσελίδα www.limassolmunicipal. com.cy

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 09:00-16:00 Σάββατο 09:00-12:00 69

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Μουσείο Ε.ο.κ.α. 55-59 Έτος ίδρυσης 2011

Το Μουσείο Ε.Ο.Κ.Α. 1955-59 στεγάζεται σε μια αναπαλαιωμένη οικία στον παραδοσιακό πυρήνα του χωριού Κυπερούντα. Η οικία ανήκει στον ήρωα της Ε.Ο.Κ.Α. Χριστόδουλο Καννάουρο, ο οποίος δολοφονήθηκε εκεί από τους Άγγλους το 1958, κατά τη διάρκεια του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα. Στον χώρο του Μουσείου βρίσκεται κρησφύγετο της Ε.Ο.Κ.Α., στάβλος με ταριχευμένα ζώα, πίνακες

με χάρτη των κρησφυγέτων της περιοχής, τα ονόματα των αγωνιστών και πολιτικών κρατουμένων καθώς και πληροφορίες για την προσφορά της Κυπερούντας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και γενικότερα στους αγώνες του έθνους. Πραγματοποιούνται δωρεάν ξεναγήσεις τόσο σε μεμονωμένους επισκέπτες όσο και σε ομάδες, κατόπιν διευθέτησης.

Διεύθυνση Χριστόδουλου Καννάουρου 20, Κυπερούντα, Λεμεσός

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο kskype@cytanet.com.cy

Τηλέφωνο 25813206, 99352547

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 09:00-15:00

Ιστοσελίδα www.visitkyperounda.com

Σαββατοκυρίακα κατόπιν διευθέτησης Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Δημοτικό Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Έτος ίδρυσης 1985

Το Δημοτικό Μουσείο Λαϊκής Τέχνης στεγάζεται στο κέντρο της Λεμεσού σε διατηρητέα οικοδομή, δείγματος αστικής αρχιτεκτονικής. Περιλαμβάνει πλούσιες και αξιόλογες συλλογές κυπριακής λαϊκής τέχνης και χειροτεχνίας, από τα τέλη του 19ου μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, όπως συλλογές ενδυμάτων, κεντημάτων, ξυλόγλυπτων, αγροτικών και γεωργικών εργαλείων και σκευών, κοσμημάτων, διακοσμητικών αντικειμένων και επίπλων. Το Μουσείο τίμηθηκε το 1988 με το βραβείο Europa Nostra.

Μερικά από τα αντικείμενα που φιλοξενούνται στο Μουσείο είναι τα εξής: βούφα, δουλάππι, αδράκτι, ανέμη, κλώστρα, χαρακτή βούφας, κεντήματα, πετσετάκια, κάδρα με κουκούλι, κυπριακές παραδοσιακές στολές, σιφονιέρες, κονσόλες, ξυλόγλυπτα μπαούλα, ξύλινοι καθρέφτες, πανέρια, χάλκινα πιάτα, πήλινα αγγεία, μπρούντζινες τσαγιέρες, κούπες, λύχνοι, καρέκλες, σκαμνάκια, πιθκιαύλι, δρεπάνια, ζεμπύλια και τσέστοι. Επιπλέον, στο Μουσείο εκτίθενται αργαλειός και όλα τα σχετικά με την ύφανση, αλλαγές της κυπριακής σαγιάς και συλλογή γιλέκων. Παρουσιάζεται επίσης η αστική ενδυμασία και ο αστικός διάκοσμος, η χωρική ενδυμασία και ο χωρικός διάκοσμος, η προίκα, τα ασπροπλουμιά, οι ροναρέττοι, οι ταντέλλες, τα χρυσαφικά, η καρκόλα, τα εργαλεία της αγροτικής ζωής κ.ά. Η συλλογή γιλέκων που διαθέτει το Δημοτικό Μουσείο Λαϊκής Τέχνης είναι μια από τις ωραιότερες που υπάρχουν στον ελληνικό χώρο.

Διεύθυνση Αγίου Ανδρέου 253, Λεμεσός Τηλέφωνο 25362303

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 07:30-15:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €2,00

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Το Πλουμιστό Ψωμί Έτος ίδρυσης 2011

Το Πλουμιστό Ψωμί, στεγασμένο σε κτίσμα της δεκαετίας του 1950, είναι το μοναδικό μουσείο διακοσμημένων ψωμιών στην Κύπρο. Σκοπός του είναι η διάσωση και διάδοση της πολιτιστικής κληρονομιάς, εστιασμένη στο ψωμί που πέρα από διατροφικό αγαθό και χρηστικό αντικείμενο αντιμετωπίζεται ως εικαστικό έργο τέχνης, φορέας πολιτισμού, μέσο έκφρασης, ιερό σύμβολο και τελετουργικό αντικείμενο. Στο Μουσείο παρουσιάζεται οπτικοακουστικό υλικό για τα εκθέματα στα ελληνικά, αγγλικά και ρωσικά. Εκτός από την αίθουσα εκθεμάτων, στον χώρο υπάρχουν και αίθουσα εκδηλώσεων, εργαστήρι, βιβλιοθήκη-αναγνωστήριο. Σε εβδομαδιαία βάση, πραγματοποιούνται στο Μουσείο εργαστήρια δημιουργικής απασχόλησης παιδιών (πέντε με οκτώ ετών), μουσικοκινητικής αγωγής (από δύο ετών), θεατρικό εργαστήρι για ενήλικες και λέσχη βιβλίου για ενήλικες και παιδιά. Περιστασιακά διοργανώνονται άλλα εργαστήρια όπως παρασκευής ή/και

πλουμίσματος ψωμιού και θεματικές βραδιές γευσιγνωσίας. Ο χώρος διατίθεται για φιλοξενία εκθέσεων, διαλέξεων και πολιτιστικών εκδηλώσεων. Επίσης, για σχολικές ομάδες προσφέρονται προγράμματα μουσειακής αγωγής, διαμορφωμένα για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Ακόμη, διενεργούνται ερευνητικά προγράμματα λαογραφικών καταγραφών με συμμετοχή μαθητών. Για την ξενάγηση οργανωμένων ομάδων επισκεπτών, στο Μουσείο προσφέρονται διάφορες ενότητες από τις οποίες η ομάδα μπορεί να επιλέξει τον επιθυμητό συνδυασμό που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της (διάρκειας 30-150 λεπτών, €2-€7/άτομο). Ενότητες: υποδοχή, διαλέξεις, ξενάγηση στα εκθέματα, επίδειξη πλουμίσματος, εργαστήρι πλουμίσματος ψωμιού, παραδοσιακό κέρασμα. Για τη διευθέτηση του προγράμματος απαιτείται τηλεφωνική επικοινωνία. Για μεμονωμένους επισκέπτες ή πολύ μικρές ομάδες μπορεί να γίνουν ανάλογες διευθετήσεις, κατόπιν προσυνεννόησης. Γαμήλια διακοσμημένα ψωμιά της κυπριακής παράδοσης. Ξεχωρίζουν για την πλούσια περίτεχνη διακόσμηση και τους πολλούς συμβολισμούς που φέρουν τα πλουμίδια καθώς και για τη σύνδεσή τους με αρχαία έθιμα και σύμβολα.

Διεύθυνση Γρηγόρη Αυξεντίου 9, 3021 Λεμεσός Τηλέφωνο / Φαξ 25340347, 99681999 / 25727209

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο museum@technodromio.org

Δευτέρα–Παρασκευή 16:00-19:00 (εκτός απόγευμα Τετάρτης)

Ιστοσελίδα www.technodromio.org

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα–Σάββατο 09:30–13:00

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, ΑΡΣΟΣ Έτος ίδρυσης 1997

Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης στεγάζεται σε ένα αναπαλαιωμένο κτήριο του 18ου αιώνα, που στην πραγματικότητα είναι ένα παραδοσιακό σπίτι της περιοχής με όλο τον οικιακό και άλλο εξοπλισμό. Δημιουργήθηκε με στόχο τη διατήρηση των ηθών και εθίμων της κοινότητας Άρσους καθώς και της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς των Κρασοχωριών. Στο μπροστινό μέρος του σπιτιού υπάρχει ψηλός πετρόκτιστος τοίχος

με το ξωπόρτι που οδηγεί στη λιθόκτιστη αυλή και το υπόστεγο, όπου εκτίθενται πολλά εργαλεία και υλικά που έχουν σχέση με το αμπέλι και το κρασί. Προχωρώντας συναντάται το «παλάτι», το οποίο ήταν ο κυριότερος χώρος χρήσης που λειτουργούσε ως κουζίνα, τραπεζαρία και καθιστικό για την οικογένεια. Στον χώρο αυτό βρίσκονται σκάφες, χαρτζιά (χάλκινα οικιακά σκεύη), μονοβούππες (πινακωτή), αρμαρόλλα (ντουλάπι), νισκιά (σημείο όπου έψηναν το φαγητό τους) και άλλα. Στη συνέχεια είναι το σώσπιτο (κελάρι) όπου διατηρούνται παραδοσιακά εργαλεία οινοποιίας. Στο μεγάλο δωμάτιο του ανωγείου βρίσκονται παραδοσιακά έπιπλα καθώς και παραδοσιακά εργαλεία υφαντικής, όπως η βούφα με το δουλάππι και την ανέμη. Στο εσωτερικό δωμάτιο του ανωγείου υπάρχει μια μόνιμη έκθεση από παλιές φωτογραφίες από εκδηλώσεις, γάμους, αγώνες του έθνους και άλλες δραστηριότητες. Στο Μουσείο διοργανώνονται δραστηριότητες που έχουν σχέση με τα εκθέματα και τις ασχολίες των κατοίκων της κοινότητας. Επίσης, ο χώρος προσφέρεται για τη φιλοξενία εκθέσεων. Πραγματοποιούνται δωρεάν ξεναγήσεις, κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης, τόσο σε ομάδες όσο και σε μεμονωμένους επισκέπτες.

Διεύθυνση Πλατεία Αποστόλου Φιλίππου 1, 4770 Άρσος, Λεμεσός Τηλέφωνο / Φαξ 25943223 / 25944378 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@arsos.org

Ιστοσελίδα www.arsos.org

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 07:30-15:00 Σαββατοκυρίακα ή άλλες ώρες κατόπιν διευθέτησης

Είσοδος Δωρεάν

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Μουσείο Χαρουπιού Έτος ίδρυσης 2006

Το Μουσείο Χαρουπιού στεγάζεται σε ένα πέτρινο παραδοσιακό κτήριο του 1889 στο οποίο ξετυλίγεται η ιστορία των χαρουπιών, η καταγωγή τους, οι διάφορες κατηγορίες, οι ποικιλίες, η χρήση τους καθώς και η χρήση των κουκουτσιών και των παραγώγων τους. Επιπλέον, στο Μουσείο παρουσιάζεται η παραδοσιακή μέθοδος παρασκευής χαρουπόμελου και παστελιού (παραδοσιακό έδεσμα με βασικό συστατικό του τον χυμό χαρουπιών).

Αυτό που κάνει το Μουσείο μοναδικό στο είδος του είναι η δυνατότητα που δίνει στους επισκέπτες να γνωρίσουν με βιωματικό τρόπο την παραδοσιακή μέθοδο παρασκευής χαρουπόμελου και παστελιού, όπως διασώθηκε από γενιά σε γενιά. Στο εργαστήρι, που βρίσκεται δίπλα από το Μουσείο, παρουσιάζεται ζωντανά η διαδικασία παρασκευής και υπάρχει η δυνατότητα δοκιμής εδεσμάτων από χαρούπι. Προσφέρονται ξεναγήσεις για μεγάλες ομάδες διάρκειας 20 λεπτών.

Διεύθυνση Οινοποιείου 15, Ανώγυρα, Λεμεσός Τηλέφωνο 25222225

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο mavros.chrysos@yahoo.com Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα–Κυριακή 09:00-17:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΤΕΧΝΗΣ / ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

Δημοτική Πινακοθήκη Λεμεσού Έτος ίδρυσης 1988

Η Πινακοθήκη Λεμεσού περιλαμβάνει μια αντιπροσωπευτική συλλογή σύγχρονης κυπριακής τέχνης, αρχίζοντας από πρωτεργάτες και δασκάλους όπως για παράδειγμα ο Αδαμάντιος Διαμαντής, ο Τηλέμαχος Κάνθος, ο Βίκτωρ Ιωαννίδης καθώς και άλλοι μεταγενέστεροι, ενώ η συλλογή εκτείνεται σε σύγχρονους και νεώτερους καλλιτέχνες με έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, κεραμικής

και κατασκευές με μικτά υλικά. Περιλαμβάνει ακόμη τη Συλλογή Μάριου Β. Βασιλειάδη με έργα Κύπριων, Ελλαδιτών και ξένων καλλιτεχνών καθώς και τη Συλλογή με έργα αφιερωμένα στον Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. 1955-59, που ανήκει στο Συμβούλιο Ιστορικής Μνήμης και το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Στον χώρο της Πινακοθήκης προσφέρονται εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές Δημοτικής Εκπαίδευσης (Ε’ τάξης) σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.

Έργα των πρωτεργατών της κυπριακής τέχνης.

Διεύθυνση 28ης Οκτωβρίου 311, Λεμεσός

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 07:45-14:45

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €2,00

Τηλέφωνο / Φαξ 25583383 / 25588401 75

ΤΕΧΝΗΣ / ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

Μουσείον Χαρακτικής Χαμπή Έτος ίδρυσης 2008

Το Μουσείον Χαρακτικής Χαμπή είναι το πρώτο και μοναδικό μουσείο χαρακτικής της Κύπρου. Εδώ οι επισκέπτες γνωρίζουν την ιστορική πορεία της χαρακτικής, τις τεχνικές και τα υλικά της, πιεστήρια χαρακτικής καθώς επίσης έργα και τους δημιουργούς τους. Εκτίθενται περισσότερα από διακόσια χαρακτικά, από τον 16ο αιώνα μέχρι σήμερα, από την Κύπρο και άλλες χώρες του κόσμου. Ένα μέρος του Μουσείου προβάλλει περισσότερα από εβδομήντα έργα χαρακτικής Κύπριων καλλιτεχνών. Σε άλλη αίθουσα εκτίθενται περίπου ογδόντα διεθνή έργα, ξυλογραφίες, χαλκογραφίες, λιθογραφίες και

λινογραφίες. Σε ειδικές προθήκες παρουσιάζονται παλιά βιβλία με αυθεντικά χαρακτικά, εργαλεία όλων των τεχνικών χάραξης, χαραγμένες πλάκες διάφορων τεχνικών με τις εκτυπώσεις τους, φωτογραφικά και άλλα ντοκουμέντα. Σε άλλο χώρο παρουσιάζονται έργα του χαράκτη Χαμπή, ενώ δύο δωμάτια αφιερώνονται στις περιοδικές εκθέσεις. Μέσα στη Σχολή υπάρχει μόνιμη έκθεση έργων μαθητών της Σχολής από το 1995. Η Σχολή-Μουσείον Χαρακτικής Χαμπή διοργανώνει δωρεάν μαθήματα χαρακτικής, ειδικά εργαστήρια (διάφορες τεχνικές της χαρακτικής), διαλέξεις και προβολές ταινιών. Πραγματοποιούνται επίσης ποικίλες εκπαιδευτικές δράσεις για παιδιά, όπως για παράδειγμα εργαστήρι χαρακτικής (λινογραφίας) και προγράμματα με θέμα τη λαϊκή τέχνη της Κύπρου. Προσφέρονται δωρεάν ξεναγήσεις τόσο σε μεμονωμένους επισκέπτες όσο και σε ομάδες. Η ξενάγηση οργανωμένων συνόλων πραγματοποιείται κατόπιν διευθέτησης. Χαλκογραφία του 1510-1527, του Ιταλού χαράκτη Marco Dente da Ravenna. Εκπροσωπεί ιδιαίτερα τη χαρακτική του 16ου αιώνα και εντυπωσιάζει για την ποιότητά του.

Διεύθυνση 4605 Πλατανίστεια, Λεμεσός Τηλέφωνο / Φαξ 25222772 / 25222772 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@hambisprintmakingcenter. org.cy 76

Ιστοσελίδα www.hambisprintmakingcenter. org.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Τετάρτη-Κυριακή (1 Νοεμβρίου-31 Μαρτίου) 10:00-13:00 & 15:00-17:00

(1 Απριλίου-30 Οκτωβρίου) 10:00-13:00 & 16:00-18:00 Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις Είσοδος €2,00

ΤΕΧΝΗΣ / ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

Μουσείο Φραγκουλίδη Έτος ίδρυσης 12005

διαφόρων έργων του, ενώ τα ολοκληρωμένα έργα βρίσκονται σε ιδιωτικές ή δημόσιες συλλογές. Τα προσχέδια αυτά προσφέρουν τη δυνατότητα για μελέτη τόσο σε φοιτητές Καλών Τεχνών, όσο και στον κάθε επισκέπτη. Στο Μουσείο εκτίθενται επίσης προσωπικά αντικείμενα και έπιπλα του καλλιτέχνη, κατάλογοι και σχόλια εκθέσεών του.

Το Μουσείο Φραγκουλίδη στον Αγρό επικεντρώνεται στο έργο του Κύπριου ζωγράφου Σόλωνα/ Σολωμού Φραγκουλίδη (19021981), ενός από τους σημαντικούς εκπροσώπους της πρώτης γενιάς των Κύπριων καλλιτεχνών. Πρωτοπόρος ζωγράφος και αγιογράφος της Κύπρου, ο Φραγκουλίδης συνήθιζε πριν από το τελικό έργο να δημιουργεί προσχέδια με μολύβι, κάρβουνο ή και χρώμα. Το Μουσείο περιλαμβάνει τα εξελικτικά προσχέδια-μελέτες και σκίτσα

Το Μουσείο βρίσκεται στο κέντρο του χωριού, δίπλα από την εκκλησία της Παναγίας, της οποίας το εικονοστάσιο αγιογράφησε εξ ολοκλήρου ο Φραγκουλίδης, κατά τη διάρκεια της διαμονής του στο χωριό, το 1932-34. Το κτήριο του Μουσείου είναι πετρόκτιστο, κατάλοιπο της αρχαίας Μονής του Μεγάλου Αγρού. Συνδυάζει παραδοσιακή αρχιτεκτονική με μοντέρνου τύπου προθήκες και φωτισμό στο εσωτερικό. Προσφέρεται δωρεάν ξενάγηση τόσο σε ομάδες όσο και σε μεμονωμένους επισκέπτες.

«Μυστικός Δείπνος» Το τελικό έργο, το οποίο τιμήθηκε με αργυρό μετάλλιο στη Biennale D’ Arte Sacra στη Foggia της Ιταλίας το 1972, βρίσκεται στην εκκλησία της Παναγίας και στο Μουσείο εκτίθεται το προσχέδιο.

Διεύθυνση Φώτου Ια Φωτιάδη 2, 4860 Αγρός, Λεμεσός

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο kinotikosimboulioagrou@ cytanet.com.cy

Ώρες & μέρες λειτουργίας Κατόπιν διευθέτησης

Τηλέφωνο / Φαξ 99699002, 99613558, 99415647 / 25522144

Ιστοσελίδα www.agros.org.cy

Είσοδος Δωρεάν

Μόνιμες εκθέσεις

ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΧΝΩΝ

Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη Έτος ίδρυσης 2002

Το Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη βρίσκεται στην πλατεία του Μεσαιωνικού Κάστρου Λεμεσού και στεγάζεται στο ένα τρίτο περίπου του Χαρουπόμυλου, ενός από τα μεγαλύτερα διατηρητέα βιομηχανικά κτήρια παγκύπρια. Στον χώρο αυτό συγκεντρώνονταν τα χαρούπια, τα οποία τύγχαιναν επεξεργασίας στις αλεστικές μηχανές. Ο εξοπλισμός βρίσκεται στο μεσαίο τμήμα του χώρου, το οποίο έχει διαμορφωθεί σε μουσείο χαρουπιού. Αυτός ο μεγάλων διαστάσεων (1400 τ.μ.) και απρόσκοπτος χώρος κρίθηκε ως ιδανικός για να στεγάσει το πολυλειτουργικό κέντρο και να αποτελέσει την έδρα του Ιδρύματος Ευαγόρα και Κάθλην Λανίτη, το οποίο δημιουργήθηκε εις μνήμη του Ευαγόρα Λανίτη (1921-1992). Το Κέντρο χορηγεί και προσφέρει στο κοινό υψηλού επιπέδου πολιτιστικές εκδηλώσεις, περιλαμβάνοντας

Διεύθυνση Βασιλίσσης, 3602 Λεμεσός (παλιό λιμάνι) Τηλέφωνο / Φαξ 25342123 / 25342125

ποικίλες δραστηριότητες, όπως εκθέσεις, κυρίως εικαστικές, συνέδρια, διαλέξεις και εκπαιδευτικά προγράμματα, σε συνεργασία με τοπικά και διεθνή ιδρύματα. Οι δραστηριότητες αυτές καταπιάνονται με διάφορους τομείς δημιουργίας και προβληματισμού, όπως είναι η τέχνη, η επιστήμη, το περιβάλλον και η εκπαίδευση. Στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού και επιστημονικού χαρακτήρα των εκθέσεων, περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα διαλέξεις από έγκριτους επιστημόνες οι οποίες απευθύνονται είτε στο ευρύ κοινό είτε στον επιστημονικό κλάδο, όπως επίσης και εκπαιδευτικά προγράμματα, τα οποία απευθύνονται σε μαθητές διάφορων βαθμίδων εκπαίδευσης, ανάλογα πάντοτε με το περιεχόμενο της έκθεσης. Προσφέρονται ξεναγήσεις αναλόγως της έκθεσης.

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@lanitisfoundation.org Ιστοσελίδα www.lanitisfoundation.org Ώρες & μέρες λειτουργίας Καθημερινά 08:45-16:45

Περιοδικές εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ

Μουσείο Νερού Λεμεσού Έτος ίδρυσης 2008

Το Μουσείο Νερού στεγάζεται στο παλιό αντλιοστάσιο, τη λεγόμενη Νερομηχανή, δίπλα από τα Γραφεία του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λεμεσού. Το παλιό κτήριο της Νερομηχανής αποκαταστάθηκε και ένα σύγχρονο κτήριο που εφάπτεται του κτίσματος της Νερομηχανής ανεγέρθηκε για να δημιουργήσει, το πρώτο στο είδος του στην Κύπρο, Μουσείο Νερού και Κέντρο Ανάπτυξης Υδατικής Συνείδησης. Στο Μουσείο Νερού παρουσιάζονται μόνιμα εκθέματα που έχουν σχέση με το νερό. Το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου έχει διαθέσει σημαντικά αρχαιολογικά εκθέματα, ενώ εκτίθενται επίσης σπάνια αντικείμενα και όργανα που χρησιμοποιούνταν για την άντληση,

τη μέτρηση, τον καθαρισμό και άλλες δραστηριότητες σχετικές με το νερό. Μέσα από διάφορες θεματικές ενότητες, που υποστηρίζονται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό, αλλά και μέσω μιας σύντομης ταινίας που προβάλλεται στις οθόνες του Μουσείου, τονίζεται η σημασία του υδάτινου στοιχείου για ολόκληρο τον πλανήτη, για την Κύπρο και για τη Λεμεσό. Το Μουσείο Νερού αποτελεί ένα κέντρο ανάπτυξης και καλλιέργειας υδατικής συνείδησης των παιδιών, της νεολαίας και όλων των επισκεπτών, για αυτό και στο πλαίσιο της δράσης του διοργανώνει διάφορες εκδηλώσεις και διαγωνισμούς. Προσφέρονται δωρεάν ξεναγήσεις, προσαρμοσμένες στην ηλικιακή κατηγορία των επισκεπτών, από παιδιά Προδημοτικής Εκπαίδευσης μέχρι και ενήλικες. Οι ομαδικές ξεναγήσεις γίνονται κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης. H παλιά Νερομηχανή η οποία χρησίμευε στην άντληση μεγάλων ποσοτήτων νερού από το υδροφόρο υπέδαφος του δέλτα του Γαρύλλη στα Τσιφλικούδια. Το νερό στη συνέχεια μεταφερόταν με αγωγούς στον υδατόπυργο, ώστε να καλύψει τις ανάγκες υδροδότησης της Λεμεσού. Το σύστημα μεταφοράς νερού ήταν πρωτοποριακό για την Κύπρο, αλλά και για ολόκληρη τη γύρω περιοχή.

Διεύθυνση Φραγκλίνου Ρούσβελτ 66, 3012 Λεμεσός Τηλέφωνο / Φαξ 25830157 / 25564382 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο contact@wbl.com.cy

Ιστοσελίδα www.wbl.com.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 10:00-13:00 Επισκέψεις εκτός του ωραρίου λειτουργίας κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €1,00 €10,00 Για οργανωμένα σύνολα πέραν των δέκα ατόμων

ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ

Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και Αγροτικής Ζωής Έτος ίδρυσης 2006

Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και Αγροτικής Ζωής στεγάζεται σε μια αναπαλαιωμένη κατοικία κοντά στο κέντρο του χωριού Κυπερούντα. Στο ισόγειο του χώρου βρίσκεται η έκθεση με ταριχευμένα ζώα και πουλιά της κυπριακής πανίδας. Στους υπόλοιπους χώρους στεγάζεται το Λαογραφικό Μουσείο,

Διεύθυνση Γρηγόρη Αυξεντίου 80, Κυπερούντα, Λεμεσός Τηλέφωνο 25813206, 99352547

το οποίο περιλαμβάνει μια αξιόλογη συλλογή αντικειμένων που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι τον περασμένο αιώνα. Πραγματοποιούνται δωρεάν ξεναγήσεις τόσο σε οργανωμένες ομάδες και όσο και σε μεμονωμένους επισκέπτες, κατόπιν διευθέτησης.

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο kskype@cytanet.com.cy Ιστοσελίδα www.visitkyperounda.com Ώρες & μέρες λειτουργίας Kαθημερινά 09:00-14:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΑΛΛΑ

Δημοτικό Μουσείο-Αρχείο Σόλωνα Μιχαηλίδη Έτος ίδρυσης 2005

Είναι το μοναδικό Μουσείο-Αρχείο για τον Κύπριο Σόλωνα Μιχαηλίδη (1905-1979), ο οποίος υπήρξε σπουδαίος συνθέτης, μουσικολόγος, αρχιμουσικός, δάσκαλος, κριτής και σύνεδρος, διευθυντής και σίγουρα μια πολύπλευρη προσωπικότητα με διεθνή ακτινοβολία, που κυριάρχησε στη μουσική ζωή της Κύπρου και της Ελλάδας. Στον χώρο του Μουσείου-Αρχείου υπάρχει φωτογραφικό υλικό από τη ζωή του συνθέτη, προσωπικά του αντικείμενα, η προσωπική του μουσική βιβλιοθήκη και τα περισσότερα από τα χειρόγραφα

έργα του. Επίσης, προβάλλεται ταινία για τη ζωή και το έργο του. Στο Μουσείο διοργανώνονται διαλέξεις και συναυλίες, με θέμα τόσο τη ζωή και το έργο του Σόλωνα Μιχαηλίδη όσο και άλλους Κύπριους ή Έλληνες μουσικοσυνθέτες. Επίσης, προσφέρονται εκπαιδευτικές δράσεις για σχολικές ομάδες όλων των βαθμίδων, με σκοπό τη γνωριμία των παιδιών με τη ζωή και το έργο του Σόλωνα Μιχαηλίδη. Το Μουσείο είναι ανοικτό για φοιτητές μουσικής που ενδιαφέρονται για κάποιο έργο, χειρόγραφη παρτιτούρα, βιβλίο ή μελέτη σχετικά με τον Σόλωνα Μιχαηλίδη. Πραγματοποιούνται ξεναγήσεις στον χώρο του Μουσείου και παρέχεται πληροφόρηση για το μουσικό έργο του Σόλωνα Μιχαηλίδη, κατόπιν προηγούμενης διευθέτησης.

Συλλογή με τα χειρόγραφα έργαπαρτιτούρες του συνθέτη.

Διεύθυνση Αχαιών, 3600 Λεμεσός

Ιστοσελίδα www.smichaelidis.com

Τηλέφωνο / Φαξ 25763343 / 25341674

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα–Παρασκευή 08:30-12:30

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο corina_vassiliou@hotmail.com 81

ΑΛΛΑ

Μουσείο Ιστορικού και Κλασικού Αυτοκινήτου Κύπρου Έτος λειτουργίας 2014

Το Μουσείο Ιστορικού και Κλασικού Αυτοκινήτου είναι το πρώτο και μοναδικό στο είδος του στην Κύπρο. Μέσα από τα εκθέματά του, που καλύπτουν έναν αιώνα αυτοκινητοβιομηχανίας, ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει την ιστορία και την εξέλιξη του αυτοκινήτου. Στο Μουσείο εκτίθενται αυτοκίνητα από διάφορες χρονικές περιόδους και αντικείμενα αντίκες. H συλλογή περιλαμβάνει ιστορικά οχήματα με πολιτιστική αξία, όπως η υπερθωρακισμένη προεδρική Cadillac του Προέδρου Μακαρίου Γ’ (1977), το διάσημο πράσινο Mini του

Mr. Bean και ένα από τα αυτοκίνητα που χρησιμοποιούσε η Margaret Thatcher, μάρκας Rover P5 του 1973. Στον εξωτερικό χώρο του Μουσείου εκτίθενται οι πρώτοι γεωργικοί ελκυστήρες που χρησιμοποιήθηκαν στην Κύπρο καθώς και λεωφορεία. Στον χώρο του Μουσείου προβάλλεται ταινία για την ιστορία του αυτοκινήτου. Το Μουσείο διαθέτει υπηρεσία ενοικίασης κλασικού αυτοκινήτου με οδηγό. Επίσης, πραγματοποιεί ξενάγηση και σεμινάριο οδικής ασφάλειας σε σχολικές ομάδες. Προσφέρονται δωρεάν ξεναγήσεις σε ομάδες επισκεπτών, κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης.

Αυτοκίνητο μάρκας Ford, μοντέλο T κατασκευασμένο το 1912. Το T έφερε επανάσταση στην κατασκευαστική διαδικασία των αυτοκινήτων και έγινε το ορόσημο για τη μαζική παραγωγή σε ολόκληρο τον κόσμο. Έχει χαρακτηριστεί μέσα από παγκόσμια δημοσκόπηση ως το πλέον σημαντικό αυτοκίνητο στον κόσμο, για τον 20ό αιώνα. 82

Διεύθυνση Δημήτρη Παπανικολή 15, 4180 Ύψωνας, Λεμεσός Τηλέφωνο / Φαξ 70009000, 99252626 / 25390601 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο cyprusmotormuseum@ cytanet.com.cy

Ιστοσελίδα www.cyprusmotormuseum. com.cy

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις

Ώρες & μέρες λειτουργίας Χειμερινό ωράριο Τετάρτη, Σαββάτο, Κυριακή 10:00–17:00 Θερινό ωράριο Τετάρτη, Παρασκευή, Σαββάτο, Κυριακή 09:00–13:00, 15:00–19:00

Είσοδος €7,00 €5,00 Μειωμένο

ΑΛΛΑ

Θεατρικό Μουσείο Κύπρου Έτος ίδρυσης 2011

Το Μουσείο είναι το μοναδικό σε λειτουργία Θεατρικό Μουσείο στον ελληνικό χώρο. Είναι σύγχρονο, διαδραστικό και χωρίζεται σε τρεις θεματικές ενότητες: (α) «Η ιστορία»: πρόκειται για µια αναδροµή στους σηµαντικούς σταθµούς της θεατρικής δραστηριότητας στην Κύπρο, µε έµφαση στις περιόδους που σηµατοδοτούν τις αλλαγές στην εξέλιξη του θεατρικού γίγνεσθαι. (β ) «Οι συντελεστές»: φωτογραφίες, µακέτες, σκίτσα, κοστούµια, αφίσες και οπτικοακουστικό υλικό αποτελούν το περιεχόµενο της συγκεκριµένης ενότητας, η οποία εστιάζει στα βασικά στάδια µιας θεατρικής παραγωγής. Μέσα από τα εκθέµατα διαφαίνεται η συνάντηση όλων εκείνων των τεχνών που συνθέτουν την τέχνη του θεάτρου.

(γ) «Η παράσταση»: πρόκειται για το κεντρικό µέρος του Μουσείου στο οποίο παρουσιάζονται κουστούµια από σηµαντικές και εµβληµατικές παραστάσεις της θεατρικής πορείας του τόπου, όπως για παράδειγμα το κουστούµι της «Μάνα Κουράγιο» από την παράσταση του ΘΟΚ. Στο Μουσείο σχεδιάζονται και πραγματοποιούνται πολλές εκδηλώσεις με καλλιτεχνικό, εκπαιδευτικό και επιστημονικό ενδιαφέρον. Διεξάγονται θεατρικά εργαστήρια για παιδιά και ενήλικες, συνεργασία με θεατρικές ομάδες και θεατρικές παραστάσεις στον χώρο. Επίσης, προσφέρονται εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολικές ομάδες από την Προδημοτική μέχρι και τη Μέση Εκπαίδευση. Προσφέρεται δωρεάν ξενάγηση κάθε Κυριακή στις 11:00 π.μ. Για άλλες μέρες υπάρχει η δυνατότητα ξενάγησης για οργανωμένα σύνολα, κατόπιν προηγούμενης διευθέτησης.

Η αφίσα της Βαβυλωνίας του Δημήτριου Βυζάντιου είναι το παλαιότερο έκθεμα του Μουσείου και το μόνο που δεν αφορά στο κυπριακό θέατρο. Είναι ένα από τα σημαντικότερα αποκτήματα της συλλογής του Ν. Νικολαΐδη, δώρο από τον Σωκράτη Καραντινό. Το έργο παρουσιάστηκε το 1879 στο Θέατρο Απόλλων της Σύρου από τον θίασο «Μένανδρος», με κορυφαίους ηθοποιούς της εποχής.

Διεύθυνση Πάνου Σολομωνίδη 2-8, 3032 Λεμεσός

Ιστοσελίδα www.cyprustheatremuseum. com

Κυριακή 10:00- 14:00

Τηλέφωνο / Φαξ 25343464 / 25343464

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα, Τετάρτη, Πέμπτη 09:00-13:00 Τρίτη, Παρασκευή 9:00-13:00 & 16:00-19:00

Είσοδος €3,00 €2,00 Μειωμένο

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο theatre.museum@cytanet.com.cy 84

Μόνιμες εκθέσεις

ΑΛΛΑ

Ιατρικό Μουσείο Κύπρου Έτος ίδρυσης 2001

ιατρικής στην Κύπρο κατά τον προηγούμενο αιώνα. Οι οθόνες αφής που βρίσκονται στο Μουσείο παρέχουν περαιτέρω πληροφορίες για τα εκθέματα. Επίσης, στο πίσω μέρος του Μουσείου υπάρχει βοτανικός κήπος με διάφορα ιατρικά βότανα της Μεσογείου. Tο Ιατρικό Μουσείο Κύπρου στεγάζεται σε ένα διατηρητέο κτήριο στον οικιστικό πυρήνα των Κάτω Πολεμιδιών. Τα διάφορα εκθέματά του, που είναι χωρισμένα σε επτά ενότητες ειδικοτήτων, αναδεικνύονται μέσα από την κατάλληλη τοποθέτησή τους σε πλατφόρμες με τον κατάλληλο φωτισμό, χρησιμοποιώντας κούκλες με ανάλογες στολές, ενώ οπτικοακουστικό υλικό παρουσιάζει εικόνες μιας άλλης εποχής, σχετικές με αναπαραστάσεις ιατρικών επεμβάσεων και εξετάσεων. Το Μουσείο συλλέγει εργαλεία, μηχανήματα και οτιδήποτε άλλο αφορούσε στην πρακτική της

Το Μουσείο προσφέρει εκπαιδευτική δράση σε μαθητές Λυκείου με ενδιαφέρον στη Βιολογία. Επίσης διοργανώνει εκθέσεις και εργαστήρια με μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Πραγματοποιούνται ξεναγήσεις διάρκειας 40-60 λεπτών, κατά τις ώρες λειτουργίας του Μουσείου, τόσο για μεμονωμένους επισκέπτες όσο και για ομάδες. Για ομάδες επισκεπτών δίνεται η δυνατότητα διευθέτησης επίσκεψης και εκτός του προκαθορισμένου προγράμματος λειτουργίας, κατόπιν προηγούμενης συνεννόησης. Επιπλέον, υπάρχει προκαταρτισμένο πρόγραμμα επισκέψεων για μαθητές και φοιτητές.

Μηχανή αιμοδιάλυσης που ξεχωρίζει λόγω της χρήσης της. Πρόκειται για την πρώτη μηχανή αιμοδιάλυσης που χρησιμοποιήθηκε ιδιωτικά στην Κύπρο από Ελληνοκύπρια και Τουρκοκύπριο γείτονά της, για οκτώ χρόνια.

Διεύθυνση 1ος Δρόμος αρ.4, 4157 Κάτω Πολεμίδια, Λεμεσός

Ιστοσελίδα www.cyprus-medical-museum. org

Τηλέφωνο / Φαξ 25713933 / 25713933

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα,Τετάρτη & Σάββατο 10:00-18:00

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο iatrikomouseio@cytanet.com.cy

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις Είσοδος €3,00 €0,50 Μειωμένο

ΑΛΛΑ

Κυπριακό Οινομουσείο Έτος ίδρυσης 2004

του οίνου στις τέχνες, προβάλλει τις γηγενείς ποικιλίες σταφυλιού καθώς και την ιστορία ενός από τα αρχαιότερα και μοναδικά κρασιά που ακόμα παράγονται, την Κουμανταρία (Νάμα). Το 2008, το Κυπριακό Οινομουσείο βραβεύτηκε από το European Museum Forum.

Το Κυπριακό Οινομουσείο προβάλλει την ιστορία οινοπαραγωγής της Κύπρου και τους δρόμους του κρασιού της. Διαθέτει μοναδική θεματική έκθεση, συλλογή αρχαιολογικών ευρημάτων και σειρά εκθεμάτων με θέμα τον οίνο. Παρέχει στους επισκέπτες ένα μοναδικό ταξίδι στους πενήντα πέντε αιώνες οινοπαραγωγής της Κύπρου, ενημέρωση για τη φύλαξη, χρήση και εμπορία του οίνου από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας. Σκιαγραφεί επίσης τη σημασία της αμπέλου, του σταφυλιού και

Καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς διοργανώνονται διαλέξεις, μαθήματα γευσιγνωσίας οίνου, παραστάσεις και συναυλίες. Επίσης, εφαρμόζονται διαφορετικές εκπαιδευτικές δράσεις που απευθύνονται σε σχολικές ομάδες όλων των βαθμίδων. Προσφέρονται δωρεάν ξεναγήσεις στις εκθέσεις και γευστολόγηση οίνου (με χρέωση) από κυπριακές ποικιλίες σταφυλιών, τόσο σε μεμονωμένους επισκέπτες όσο και σε ομάδες. Η ξενάγηση οργανωμένου συνόλου επισκεπτών πραγματοποιείται κατόπιν προηγούμενης διευθέτησης. Δύο βάσεις από φλάσκες (δανεισμός από το Τμήμα Αρχαιοτήτων) που βρέθηκαν στο χωριό Ερήμη και χρονολογούνται γύρω στο 3500 π.Χ. Οι αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν στα απομεινάρια των βάσεων των φλασκών φανέρωσαν υψηλά επίπεδα ταρταρικού οξέως, χαρακτηριστικού οξέως του κρασιού. Έτσι, συμπεραίνεται πως στην Κύπρο παραγόταν κρασί πριν από 5500 χρόνια, θέτοντας την Ερήμη ως γενέτειρα του ευρωπαϊκού οίνου.

Διεύθυνση Γωνία Πάφου 42 & Ιπποτών, 4630 Ερήμη, Λεμεσός

Ιστοσελίδα www.cypruswinemuseum. com

Τηλέφωνο / Φαξ 25873808 / 25821718

Ώρες & μέρες λειτουργίας Καθημερινά 09:00–17:00

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο cypruswinemuseum@cytanet. com.cy 86

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις

Είσοδος €7,00 / €5,00 Ξενάγηση, προβολή, γευστολόγηση κυπριακών οίνων και παραδοσιακών εδεσμάτων €4,00 Ξενάγηση, προβολή €1,00 Για σχολικές επισκέψεις

ΑΛΛΑ

Μουσεία Ομόδους

Στο χωριό Όμοδος οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν τα εξής επτά διαφορετικά μουσεία: (α) Δεσποτικό: πρόκειται για ένα δωμάτιο, στη βόρεια πτέρυγα της Ιεράς Μονής Τιμίου Σταυρού Ομόδους, όπου φιλοξενούνταν ο δεσπότης όταν ερχόταν στη Μονή. Η «Κάμαρη του Δεσπότη», όπως αλλιώς αποκαλείται, διασώζει τον παραδοσιακό χαρακτήρα της και τη διακόσμηση της εποχής με τα έπιπλα, τα κεντήματα, τα υφαντά, τις γκραβούρες κ.τ.λ. (β) Εικονοφυλάκιο: είναι ένα σύγχρονο εκκλησιαστικό μουσείο στο ισόγειο της Μονής Τιμίου Σταυρού Ομόδους. Εδώ διαφυλάσσονται σημαντικά εκκλησιαστικά κειμήλια, ορισμένα από τα οποία χρονολογούνται από τα μεσαιωνικά χρόνια, όπως βυζαντινές εικόνες, Ευαγγέλια, Ιερά σκεύη, ασημένιες λειψανοθήκες και ξυλόγλυπτοι σταυροί. (γ) Μέγα Συνοδικό: ο χώρος εντυπωσιάζει για την ομορφιά και την τέχνη του σκαλιστού

του ταβανιού από ξύλο καρυδιάς. (δ) Μουσείο Αγώνος: ο χώρος είναι αφιερωμένος στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα 1955-59 της Κύπρου κατά των Άγγλων αποικιοκρατών. Εκτίθενται προσωπικά αντικείμενα των αγωνιστών καθώς και η ελληνική σημαία η οποία βρισκόταν στο κρυσφήγετο Ομόδους κατά την καταστροφή του στον Αγώνα. (ε) Πινακοθήκη: Φιλοξενεί μια μόνιμη συλλογή έργων τέχνης γνωστών σύγχρονων Κύπριων ζωγράφων με θέμα το Όμοδος. (στ) Έκθεση Φωτογραφίας: περιλαμβάνει φωτογραφίες χρονολογημένες από τον 19ο αιώνα μέσα από τις οποίες οι επισκέπτες έρχονται σε επαφή με τα έθιμα και τη ζωή του Ομόδους. (ζ) Κέντρο Διάσωσης Δαντέλας: μέσα από τον χώρο αυτό διασώζεται ο τρόπος κατασκευής της «πιπίλας», δηλαδή της δαντέλας κεντημένης με βελονάκι. Στο Μουσείο υπάρχει μια αξιόλογη συλλογή πέραν των εκατόν εργόχειρων.

Διεύθυνση 4760 Όμοδος, Λεμεσός

Ιστοσελίδα www.omodos.org

Θερινό ωράριο 09:30-19:00

Τηλέφωνο 25422678, 99794899

Ώρες & μέρες λειτουργίας Χειμερινό ωράριο Καθημερινά 09:30-16:00

Μόνιμες εκθέσεις

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@omodos.org panaiszinonos@gmail.com

Είσοδος Δωρεάν

ΑΛΛΑ

μουσειο ζιβανιας Έτος ίδρυσης 2013

Το Μουσείο Ζιβανίας, που βρίσκεται στο χωριό Βάσα Κοιλανίου, αποτελεί ένα οδοιπορικό από την παραγωγή, την απόσταξη, τη φύλαξη μέχρι και την κατανάλωση της ζιβανίας. Κάθε έκθεμα συνοδεύεται από πληροφορίες για την κατασκευή και τη χρήση του. Στο Μουσείο παρουσιάζονται επίσης εκθέματα ενός παλιού αρχοντικού σπιτιού.

Τα περισσότερα από τα εκθέματα του Μουσείου προέρχονται από δωρεές των χωριανών και η ολοκλήρωση του ήταν αποτέλεσμα της εθελοντικής εργασίας των μελών του Κοινοτικού Συμβουλίου. Πραγματοποιούνται ξεναγήσεις τόσο σε ομάδες όσο και σε μεμονωμένους επισκέπτες, τις ώρες λειτουργίας του Μουσείου.

Το καζάνι όπου γινόταν η απόσταξη της ζιβανίας στα παλιά χρόνια

Διεύθυνση Βάσα Κοιλανίου, Λεμεσός Τηλέφωνο / Φαξ 25942634, 25942124 / 25942891

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο vkmousiozivanias@cytanet. com.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Καθημερινά 08:00-13:00 Σάββατο & Κυριακή κατόπιν διευθέτησης

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €2,00

ΑΛΛΑ

Mουσείο Δημοτικής Εκπαίδευσης Έτος ίδρυσης 2011

Το Mουσείο Δημοτικής Εκπαίδευσης, αποτέλεσμα συνεργασίας της Παγκύπριας Οργάνωσης Ελλήνων Δασκάλων με την κοινότητα Βάσας Κοιλανίου, είναι το μοναδικό στο είδος του στην Κύπρο και χαρακτηρίζεται για τον τίτλο του «Το Σχολείο της Βάσας θυμάται…». Στεγάζεται στον χώρο του παλιού αρρεναγωγείου, σε ένα ύψωμα κοντά στο κέντρο του χωριού. Οι τέσσερις ενότητες του Μουσείου καλύπτουν τόσο την ιστορία της κοινότητας, όσο και αυτή της κυπριακής Δημοτικής Εκπαίδευσης στην ύπαιθρο, κατά τις περιόδους της Tουρκοκρατίας και της Aγγλοκρατίας. Η πρώτη ενότητα παρουσιάζει την ιστορία της Bάσας μέσα από οθόνες αφής και άλλο οπτικοακουστικό

υλικό. Επίσης, παρουσιάζονται οι πέντε μεγάλες προσωπικότητες της Παιδείας που σχετίζονται με το χωριό: Στυλιανός Xουρμούζιος, Xαράλαμπος Παπαδόπουλος, Ελένη Zαχαριάδου, Aνδρέας Νικολαΐδης και Δημήτρης Λιπέρτης. H δεύτερη ενότητα παρουσιάζει την ιστορία της Παιδείας κατά την περίοδο της Tουρκοκρατίας. Ο διαμορφωμένος χώρος που θυμίζει εκκλησία, το ποικίλο οπτικοακουστικό υλικό και μια οθόνη αφής με σπάνιες φωτογραφίες, παραπέμπουν στην εποχή εκείνη. Στον χώρο εκτίθενται επίσης σελίδες από τα πρώτα βιβλία, τα «μαθηματάρια», και δίνονται πληροφορίες για τις ποινές της τότε σχολικής ζωής. H τρίτη ενότητα καλύπτει την ιστορία της Παιδείας κατά την Aγγλοκρατία, μέσα σε ένα χώρο που θυμίζει το Γραφείο Παιδείας της Αγγλικής Αποικιοκρατικής Κυβέρνησης. Η οθόνη αφής προβάλλει την περιπέτεια της Ελληνικής Παιδείας κατά τη συγκεκριμένη περίοδο. Εκτίθενται επίσης παλιά σχολικά βιβλία και χειροποίητα τετράδια. Η τέταρτη ενότητα αναπαριστά και ξαναζωντανεύει μια παραδοσιακή τάξη ενός αλληλοδιδακτικού σχολείου, όπως λειτουργούσε στα τέλη του 19ου με αρχές του 20ού αιώνα. Προσφέρεται εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε σχολικές ομάδες, κατόπιν σχετικής διευθέτησης.

Διεύθυνση Βάσα Κοιλανίου, Λεμεσός

Ιστοσελίδα www.vasakilaniou.org

Τηλέφωνο / Φαξ 25942634 / 25942891

Ώρες & μέρες λειτουργίας Καθημερινά 08:00-13:00

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ksvasakoilaniou_krasoxori@ cytanet.com.cy

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €1,00

Λάρνακα

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ

Μουσείο Πιερίδη-Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου Έτος ίδρυσης 1839

Το Μουσείο Πιερίδη στεγάζεται στην οικία της οικογένειας Πιερίδη στη Λάρνακα, ένα κτήριο του 1815. Μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα από τα σπουδαιότερα μουσεία της Κύπρου, χάρη στην Αρχαιολογική Συλλογή του, που καλύπτει 9000 χρόνια πολιτισμού στο νησί, με ευρήματα από τη Νεολιθική Εποχή, τη Χαλκοκρατία, τη Γεωμετρική, την Αρχαϊκή, Ελληνιστική, Ρωμαϊκή και Βυζαντινή-Μεσαιωνική Εποχή. Ακόμη, στο Μουσείο στεγάζεται μια εξαιρετική συλλογή από παλαιούς χάρτες της Κύπρου και της Ανατολικής Μεσογείου, μοναδικής σημασίας καθώς και η συλλογή 92

ελληνιστικών και ρωμαϊκών γυάλινων αγγείων. Τέλος, στον κήπο του Μουσείου υπάρχoυν γλυπτά με δημιουργίες σημαντικών Ελλήνων και Κύπριων καλλιτεχνών. Στο Μουσείο διοργανώνονται εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, διαλέξεις και εκπαιδευτικές δράσεις για σχολικές ομάδες παιδιών της Δημοτικής Εκπαίδευσης. Επίσης, το Μουσείο διαθέτει τον κήπο του για διάφορες εκδηλώσεις. Προσφέρονται δωρεάν ξεναγήσεις, κατόπιν διευθέτησης.

Ειδώλιο γυμνής ανδρικής μορφής της Χαλκολιθικής Εποχής. Αποτελεί το μεγαλύτερο πήλινο ειδώλιο αυτής της περιόδου, με ύψος τριάντα έξι εκατοστόμετρα και θεωρείται εξαιρετικά μοναδικό, αφού δε βρέθηκε άλλο παρόμοιό του στην Κύπρο. Μια άποψη υποστηρίζει ότι πρόκειται για ένα είδος «Πρώιμης Φωνής», που επικαλείται πιθανόν κάποιο θεό για βοήθεια. Μια άλλη άποψη υποστηρίζει ότι η στάση του ειδωλίου συνδέεται με τη γονιμότητα. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι η ένταση που δείχνει η στάση του ειδωλίου υποδεικνύει ανδρικό οργασμό. Η μορφή αυτή αποτελεί μέρος αρχαίας τελετουργίας για γονιμότητα.

Διεύθυνση Ζήνωνος Κιτιέως 4, 6023 Λάρνακα Τηλέφωνο / Φαξ 24814555 / 24817868 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο pieridesmuseum@ bankofcyprus.com

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Πέμπτη 09:00-16:00 Παρασκευή-Σάββατο 09:00-13:00

Είσοδος €3,00 €1,00 Μειωμένο €2,00 Για οργανωμένα σύνολα πέραν των δέκα ατόμων

Μόνιμες εκθέσεις

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ

Επαρχιακό Μουσείο Λάρνακας Έτος ίδρυσης 1969

Το Επαρχιακό Μουσείο Λάρνακας προσφέρει μια πλήρη και περιεκτική εικόνα της ιστορίας της πόλης και της επαρχίας Λάρνακας, μέσα από τα εκθέματά του, τα οποία ακολουθούν χρονολογική κατάταξη. Το Μουσείο διαθέτει δύο πτέρυγες. Στην ανατολική πτέρυγα εκτίθενται αντικείμενα από τους προϊστορικούς χρόνους, δηλαδή από τη Νεολιθική περίοδο μέχρι την Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Μεγάλο μέρος των αντικειμένων που εκτίθενται στην αίθουσα αυτή προέρχεται από τους σημαντικούς οικισμούς της Χοιροκοιτίας και της Καλαβασού. Η δυτική πτέρυγα του Μουσείου είναι υπό ανακαίνιση και αναμένεται να ανοίξει για το κοινό το φθινόπωρο του 2014. Η πρώτη αίθουσα της δυτικής

πτέρυγας παρουσιάζει αρχαιολογικά ευρήματα τα οποία σκιαγραφούν την ιστορία της πόλης του Κιτίου, από τη Γεωμετρική περίοδο μέχρι τη Ρωμαϊκή. Στη δεύτερη αίθουσα εκτίθενται σημαντικά αγάλματα και ειδώλια από ιερά της επαρχίας της Λάρνακας, ενώ στην τρίτη παρουσιάζονται ευρήματα που σχετίζονται με τα νεκροταφεία του αρχαίου Κιτίου. Σημαντικές σαρκοφάγοι εκτίθενται σε νέα πτέρυγα στο ισόγειο του Μουσείου. Τα ογκώδη λίθινα ευρήματα φυλάσσονται κάτω από στέγαστρο στην αυλή του Μουσείου και στα βόρεια του στεγάστρου αναστηλώθηκε ένα ελαιοπιεστήριο Ελληνιστικής περιόδου, που ανασκάφηκε στο χωριό Μαρί. Μυκηναϊκός κρατήρας από την Καλαβασό. Πολύ σημαντική είναι η συλλογή του Μουσείου σε μυκηναϊκά αντικείμενα. Μοναδικά παραδείγματα στο είδος τους είναι οι μυκηναϊκοί κρατήρες από την Καλαβασό και την Πύλα.

Διεύθυνση Πλατεία Καλογραιών, Λάρνακα

Ηλεκτρονικό tαχυδρομείο antiquitiesdept@da.mcw. gov.cy

Τηλέφωνο 24304169

Ιστοσελίδα www.mcw.gov.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 08:00–16:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €2,50

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ

Κάστρο Λάρνακας

Το Κάστρο Λάρνακας, που δεσπόζει στο νότιο άκρο του παραλιακού μετώπου του ιστορικού πυρήνα της πόλης της Λάρνακας, είναι ένα οθωμανικό οικοδόμημα του 1625 μ.Χ. Το Κάστρο κτίστηκε αρχικά στα τέλη του 14ου αιώνα μ.Χ. από τον Λουζινιανό βασιλιά της Κύπρου Ιάκωβο Α΄(1382-1398). Στον όροφο του κύριου κτηρίου της εισόδου, το οποίο χρονολογείται στην Τουρκοκρατία, στεγάζεται σήμερα ένα μικρό μουσείο που αποτελείται από τρεις αίθουσες. Στο δωμάτιο Ι εκτίθενται αρχαιότητες που χρονολογούνται στην Παλαιοχριστιανική περίοδο. Υπάρχει επίσης φωτογραφικό υλικό σχετικό με τα παλαιοχριστιανικά, βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία της Κύπρου. Στο κεντρικό δωμάτιο ΙΙ υπάρχει φωτογραφικό

υλικό σχετικό με τη βυζαντινή τέχνη της Κύπρου. Στo δωμάτιο ΙΙΙ εκτίθενται αντιπροσωπευτικά δείγματα βυζαντινής, μεσαιωνικής και ισλαμικής εφυαλωμένης κεραμικής, μεταλλικά σκεύη, πυροβόλα όπλα, κράνη και σπαθιά. Η έκθεση συνοδεύεται με πλούσιο φωτογραφικό υλικό σχετικό με τις βυζαντινές και μεσαιωνικές οχυρώσεις, καθώς και με τη μεσαιωνική αρχιτεκτονική του νησιού. Το ανατολικό άκρο του δωματίου ΙΙΙ έχει διαμορφωθεί με κατάλληλη επίπλωση σε οντά. Στην εσωτερική αυλή του Κάστρου εκτίθεται μια συλλογή κανονιών, μερικά από τα οποία χρονολογούνται στη Μεσαιωνική περίοδο. Η αυλή χρησιμοποιείται επίσης ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Διεύθυνση Αγκύρας, 6026 Λάρνακα

Ιστοσελίδα www.mcw.gov.cy

Τηλέφωνο 24304576

Ώρες & μέρες λειτουργίας Χειμερινό ωράριο Δευτέρα-Παρασκευή 08:00–17:00 Σάββατο-Κυριακή 09:30-17:00

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο antiquitiesdept@da.mcw. gov.cy

Θερινό ωράριο Δευτέρα-Παρασκευή 08:00-19:30 Σάββατο-Κυριακή 09:30-17:00 Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €2,50

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ

Καλλινίκειο Δημοτικό Μουσείο Αθηένου Έτος ίδρυσης 2009

Το Καλλινίκειο Δημοτικό Μουσείο Αθηένου πήρε το όνομά του από τον αγιογράφο και ευεργέτη του Δήμου Αθηένου, μοναχό Καλλίνικο Σταυροβουνιώτη. Οι τρεις Συλλογές είναι στημένες με μοντέρνο τρόπο και ύφος και παρουσιάζουν την ιστορία, την παράδοση και τον πολιτισμό της Αθηένου, από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (16001050 π.Χ.) μέχρι και σήμερα. Η Αρχαιολογική Συλλογή αποτελείται από κεραμικά αγγεία, λύχνους, λίθινα και πήλινα ειδώλια και άλλα έργα τέχνης από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού μέχρι την Ελληνιστική περίοδο (310-30 π.Χ.) και μαρτυρά τον τρόπο ζωής και λατρείας των ανθρώπων. Η Συλλογή Εκκλησιαστικής Τέχνης παρουσιάζει συλλογή φορητών εικόνων που φιλοτεχνήθηκαν από τον μοναχό Καλλίνικο Σταυροβουνιώτη καθώς και άλλες της προσωπικής του συλλογής.

Στο Εργαστήριο Αγιογραφίας και Ψηφιδωτού, προβάλλεται η τέχνη της αγιογραφίας και του ψηφιδωτού των αδελφών Γιώργου και Άλκη Κεπόλα. Η Εθνογραφική Συλλογή παρουσιάζει τη ζωή των κατοίκων του 20ού αιώνα, μέσω φωτογραφικού υλικού και άλλων αντικειμένων της Συλλογής. Το Μουσείο διοργανώνει διάφορες δραστηριότητες όπως εργαστήρια ψηφιδωτού, φωτογραφίας, βιβλιοπαρουσιάσεις, περιοδικές εκθέσεις, ενώ παράλληλα προσφέρει και εκπαιδευτικές δράσεις με θέματα αρχαιολογίας, ψηφιδωτού, εθνογραφίας, ιστορίας, παράδοσης, τέχνης κ.τ.λ., που απευθύνονται σε παιδιά. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να συνδυάσουν την επίσκεψη στο Μουσείο με άλλους σχετικούς χώρους όπως τον αρχαιολογικό χώρο Μάλλουρα και τις Διατηρητέες Οικοδομές, οι οποίες διαθέτουν εκθεσιακούς χώρους.

Εικόνα (μινιατούρα) της Παναγίας Γαλακτοτροφούσας, αγιογραφημένη από τον μοναχό Γεώργιο.

Διεύθυνση Λεωφόρος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ΙΙΙ 2, 7600 Αθηένου, Λάρνακα Τηλέφωνο / Φαξ 24524002, 24811370 / 24522333 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο museum@athienou.org.cy

Ιστοσελίδα www.athienoumuseum. org.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 08:00-15:00 Σάββατο & Κυριακή κατόπιν διευθέτησης

Είσοδος €2,00 €1,00 Για οργανωμένα σύνολα πέρα των δέκα ατόμων Δωρεάν για παιδιά μέχρι δώδεκα ετών

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις 97

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ

Βυζαντινό Μουσείο Αγίου Λαζάρου Έτος ίδρυσης1990

Το Βυζαντινό Μουσείο Αγίου Λαζάρου βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά, στον περίβολο του αρχαίου ναού του Αγίου Λαζάρου. Το Μουσείο παρουσιάζει μια πλούσια συλλογή από μεταβυζαντινές εικόνες, παλαίτυπα Ευαγγέλια και εκκλησιαστικά βιβλία, εκκλησιαστικά αντικείμενα, κυρίως αργυρά, τα οποία είναι διακοσμημένα με εξαιρετικές

παραστάσεις, αρχαία νομίσματα, ξυλόγλυπτα, υφασμάτινα είδη κ.ά. Τα περισσότερα από τα Ιερά κειμήλια που εκτίθενται στο Μουσείο είναι συνυφασμένα με τη μακραίωνη και πλούσια ιστορία του ναού του Αγίου Λαζάρου. Κάποια από αυτά τα κειμήλια είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τον Άγιο Λάζαρο, όπως η λειψανοθήκη όπου φυλασσόταν για χρόνια το Ιερό λείψανο του Αγίου. Επιπλέον, στο Μουσείο φιλοξενούνται σημαντικές εικόνες όπως «η Έγερση του Αγίου Λαζάρου» (17ος αιώνας), «η Θεοτόκος η Οδηγήτρια» (16ος αιώνας) και «ο Σταυρός Ευλογία» (18ος αιώνας). Μεταβυζαντινή εικόνα της Έγερσης του Αγίου Λαζάρου του 17ου αιώνα. Η εικόνα αυτή είναι συνυφασμένη με τη μακραίωνη θρησκευτική και λατρευτική ζωή και κυρίως με τις ιερές πανήγυρεις, που γίνονταν προς τιμή της Αναστάσεως του Αγίου Λαζάρου.

Διεύθυνση Περίβολος Αγίου Λαζάρου, 6500 Λάρνακα Τηλέφωνο / Φαξ 24652498 / 24655343 Ιστοσελίδα http://www.ayioslazaros.org 98

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 8:15-12:30 & 15:00-17:30 Τετάρτη & Σάββατο 08:15-12:30

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €1,00 €10,00 Για οργανωμένα σύνολα

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Μουσείο ΑΝΟΡΘΩΣΙσ Αμμοχώστου Έτος ίδρυσης 2009

Το Μουσείο «ΑΝΟΡΘΩΣΙΣ» Αμμοχώστου περιλαμβάνει μοναδικά εκθέματα αθλητικού και πολιτιστικού περιεχομένου. Σε ένα μικρό χώρο παρουσιάζεται η ιστορία του αρχαιότερου αθλητικού σωματείου της Κύπρου, από τη μέρα ίδρυσής του μέχρι και σήμερα. Πρωταθλήματα, κύπελα, ασπίδες, διάφορες τιμητικές διακρίσεις και πολύτιμα έγγραφα εκτίθενται στο Μουσείο, με στόχο τη στέγαση και διαφύλαξη της ιστορίας του

Διεύθυνση Στάδιο «Αντώνης Παπαδόπουλος», Αντώνη Παπαδοπούλου, Λάρνακα Τηλέφωνο / Φαξ 24821911 / 24635833

Σωματείου. Επιπρόσθετα, στο Μουσείο υπάρχει αναγνωστήριο το οποίο είναι ελεύθερο και προσβάσιμο για τους επισκέπτες. Προσφέρεται δωρεάν ξενάγηση τόσο σε μεμονωμένους επισκέπτες όσο και σε ομάδες. Τόσο η ξενάγηση όσο και η επίσκεψη στο Μουσείο μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης.

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@anorthosisfc.com Ιστοσελίδα www.anorthosis.com

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

Ώρες & μέρες λειτουργίας Κατόπιν διευθέτησης 99

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Λαογραφικό Μουσείο Αραδίππου Κώστας Καϊμακλιώτης Έτος ίδρυσης 2007

Το Λαογραφικό Μουσείο Αραδίππου «Κώστας Καϊμακλιώτης» στεγάζεται σε ένα παλιό αρχοντικό, κτίσμα του 1901, δωρεά της οικογένειας Καϊμακλιώτη προς τον Δήμο. Κύριος στόχος της δημιουργίας του Μουσείου είναι η διαφύλαξη, η έρευνα και η προβολή της κυπριακής λαογραφικής παράδοσης. Στο ισόγειο του κτηρίου βρίσκονται ο ηλιακός, το δίχωρο και οι αίθουσες υφαντικής, οικιακών σκευών, γεωργίας, κτηνοτροφίας και παραδοσιακών επαγγελμάτων. Στο ανώγειο του Μουσείου υπάρχουν δύο δωμάτια, το μονόχωρο και η αίθουσα κοινωνικών και πολιτιστικών εθίμων της Αραδίππου, στην οποία αναπαρίσταται το

στόλισμα της νύφης. Επιπλέον, κατά τους μήνες Μάρτιο μέχρι Μάιο εκτρέφονται στον χώρο του Μουσείου μεταξοσκώληκες και οι επισκέπτες μπορούν να δουν την όλη διαδικασία. Στο Μουσείο πραγματοποιούνται διάφορες διαλέξεις και δραστηριότητες όπως για παράδειγμα γευσιγνωσία κρασιού. Επίσης, στον υπαίθριο χώρο, τους καλοκαιρινούς μήνες διοργανώνονται πολιτιστικές και άλλες εκδηλώσεις. Το Μουσείο προσφέρει ξενάγηση (20€) καθώς και βιωματικά εργαστήρια (50€), κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης, τόσο σε σχολικές ομάδες όσο και σε άλλες ομάδες επισκεπτών, σε θέματα που σχετίζονται με την παραδοσιακή παρασκευή ψωμιού, την κατασκευή παραδοσιακών γλυκών, την αναπαράσταση κυπριακού γάμου κ.τ.λ. Πραγματοποιείται ξενάγηση και σε μεμονωμένους επισκέπτες, χωρίς χρέωση. Ο αργαλειός και τα σύνεργά του, από την αίθουσα υφαντικής του Μουσείου.

Διεύθυνση Θερμοπυλών 12. Αραδίππου, Λάρνακα Τηλέφωνο / Φαξ 24531218 / 24531218

100

Ιστοσελίδα www.aradippou.org.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 07:30-15:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν Για οργανωμένα σύνολα κατόπιν διευθέτησης

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Τοπικό Μουσείο Παραδοσιακής Κεντητικής και Αργυροχοΐας

Το Τοπικό Μουσείο Παραδοσιακής Κεντητικής και Αργυροχοΐας των Λευκάρων στεγάζεται στην Οικία Πάτσαλου, η οποία πήρε το όνομά της από τον τελευταίο της ιδιοκτήτη. Η οικία χρονολογείται στον 19ο αιώνα, ενώ έγιναν διάφορες προσθήκες κατά τον 20ό. Από την αριστερή γωνία της αυλής μια σκάλα οδηγεί στον πάνω όροφο, ο οποίος περιλαμβάνει τρία δωμάτια. Εκεί έχουν τοποθετηθεί αστικά έπιπλα του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα. Η επίπλωση των δωματίων αυτών

δημιουργεί την ατμόσφαιρα ενός τυπικού αρχοντικού των Λευκάρων. Σε άλλα δωμάτια του ορόφου εκτίθενται παραδοσιακές στολές, είδη αργυροχοΐας και μια ενδιαφέρουσα συλλογή από λευκαρίτικα κεντήματα, για τα οποία το χωριό ήταν διεθνώς φημισμένο. Η διαρρύθμιση του χώρου στο ισόγειο, που περιλαμβάνει μια παραδοσιακού τύπου τραπεζαρία και την αποθήκη όπου διατηρούνται μεγάλα πιθάρια και αγροτικά εργαλεία, δίνει μια ζωντανή εικόνα της παραδοσιακής αγροτικής ζωής στο χωριό.

Λευκαρίτικο κέντημα

Διεύθυνση Οικία Πάτσαλου, Λεύκαρα, Λάρνακα Τηλέφωνο 24342326 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο antiquitiesdept@da.mcw. gov.cy

Ιστοσελίδα www.mcw.gov.cy

Δευτέρα-Κυριακή 09:30-17:00

Ώρες & μέρες λειτουργίας Χειμερινό ωράριο (16/9-15/4) Δευτέρα-Κυριακή 08:30-16:00 Θερινό ωράριο (16/4-15/9)

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €2,50

101

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Μουσείο Μέλισσας και Κεντήματος Έτος ίδρυσης 2008

(δ) Οικιακά σκεύη: πρόκειται για ένα δωμάτιο διαμορφωμένο σε παλαιά κουζίνα (μαειρκόν). (ε) Αργαλειός με μεγάλη συλλογή υφαντών, υφασμάτων μεταξωτών, λινών, ταϊστών, όλα καμωμένα στον αργαλειό. (στ) Ιστορία και πλούσια συλλογή λευκαρίτικου κεντήματος. Το Μουσείο περιλαμβάνει έξι βασικές ενότητες κατανεμημένες σε επτά δωμάτια ως εξής: (α) Μελισσοκομία: φιλοξενούνται αντικείμενα παλαιάς και νέας μελισσοκομίας και περιγράφεται εκτενώς ο τρόπος λειτουργίας της κοινωνίας των μελισσών. (β) Οινοποιία: παρουσιάζει τον τρόπο εξαγωγής κουμανταρίας και ζιβανίας. (γ) Γεωργικά εργαλεία: περιλαμβάνει μια πλούσια συλλογή εργαλείων που χρησιμοποιούσαν οι γεωργοί πριν την έλευση της μηχανής.

Οι ενότητες (α)-(ε) στεγάζονται σε ένα σπίτι τριακοσίων χρόνων ενώ η (στ) εκτίθεται σε τρία δωμάτια νεοκλασικού κτηρίου του 1937. Το Μουσείο δίνει την ευκαιρία στους επισκέπτες να μάθουν για τον πολιτισμό και την ιστορία της Κύπρου, να πάρουν μια γεύση από τη φιλοξενία και να μεταφερθούν, έστω και για λίγο, σε παλιές εποχές. Το Μουσείο είναι αφιερωμένο στους Κύπριους εθελοντές των Βαλκανικών Πολέμων του 1912-13. Προσφέρεται ξενάγηση διάρκειας 30 λεπτών, τόσο σε ομάδες όσο και σε μεμονωμένους επισκέπτες.

Λευκαρίτικο κλινοσκέπασμα σε σχέδιο της Μαργαρίτας Ορθοδόξου Τσαμίλλη και κεντημένο από την εγγονή της, Έλλη Ορθοδόξου Κορνιώτη. Είναι κεντημένο σε γαλλικό λινό, χρώματος μπανανί, με κλωστή d.m.c. no.50. Αποτελείται από τριάντα ένα ξεχωριστά κομμάτια ενωμένα με κεντητή δαντέλα. Το σχέδιο αποτελείται από ανθοδέσμες και πουλιά σε έναν υπέροχο συνδυασμό και συμπληρώνεται με δύο μεγάλες μαξιλαροθήκες, με λουλούδια και πεταλούδες. Το κέντημα κοσμεί ένα παραδοσιακό κρεβάτι με μεταξωτό σκλουβέρι.

Διεύθυνση 7714 Κάτω Δρυς, Λάρνακα Τηλέφωνο / Φαξ 99892677, 99360147 / 24342296 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο gardenkamara@avacom.net, elli.kornioti@gmail.com 102

Ώρες & μέρες λειτουργίας Χειμερινό ωράριο Καθημερινά εκτός Πέμπτης 10:00-16:00 Θερινό ωράριο Καθημερινά εκτός Πέμπτης 10:00-13:00 & 16:00-19:00

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις Είσοδος €2,00 €1,00 Μειωμένο

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, Κάτω Δρυσ Έτος ίδρυσης 2004

Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης στον Κάτω Δρυ στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό σπίτι που ανήκει στον Γαβριήλ και στην Ελένη Παπαχριστοφόρου. Αρκετά χρόνια μετά τον θάνατό τους, οι κληρονόμοι το δώρισαν στο Τμήμα Αρχαιοτήτων, που το συντήρησε και το μετέτρεψε σε τοπικό μουσείο. Το σπίτι αποτελεί δείγμα τοπικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα.

Είναι πετρόκτιστο, με πέντε ισόγεια και ένα ανώγειο δωμάτιο, εσωτερική περίκλειστη αυλή με φούρνο και στεγασμένο πέρασμα με καμάρα, που καταλήγει στο μεγάλο ξωπόρτι, το οποίο ανοίγει στο δρόμο. Αν και απλό, ήταν για την εποχή του ένα αρκετά πλούσιο σπίτι, που ανήκε σε εύπορη οικογένεια. Όταν το μετέτρεψαν σε μουσείο, το Τμήμα Αρχαιοτήτων φρόντισε ώστε τα είδη και η διαρρύθμιση να δίνουν στον επισκέπτη την εικόνα ενός παραδοσιακού, αγροτικού νοικοκυριού. Αυτό που κάνει το Μουσείο ιδιαίτερο είναι η αρχιτεκτονική του σπιτιού, καθώς η είσοδος από τον δρόμο στην αυλή γίνεται μέσω του ηλιακού, ενώ ο κύριος όγκος της κατοικίας βρίσκεται στο βάθος του οικοπέδου.

Ζωγραφιστά πιάτα στη γύψινη σουβάντζα

Διεύθυνση 7714 Κάτω Δρυς, Λάρνακα Τηλέφωνο / Φαξ 24342833, 24342648 / 24342199

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο symvoulio.katodrys@cytanet. com

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €1,00

Ώρες & μέρες λειτουργίας Τρίτη-Παρασκευή & Κυριακή 09:00-15:00 103

ΤΕΧΝΗΣ / ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

Μουσείο Κώστα Αργυρού Έτος ίδρυσης 2000

Το Μουσείο Κώστα Αργυρού περιλαμβάνει το έργο ζωής του ναΐφ καλλιτέχνη Κώστα Αργυρού (1917 – 2001). Στο Μουσείο φιλοξενούνται τα πέτρινα γλυπτά του καλλιτέχνη, τα οποία αποτελούν την πλειοψηφία των εκθεμάτων, οι κοσμικές ψηφιδωτές παραστάσεις και οι ζωγραφικοί πίνακες. Σε ειδικό χώρο φυλάσσονται τα ξυλόγλυπτα έργα του καλλιτέχνη, τα οποία στο παρόν στάδιο δε διατίθενται προς έκθεση. Σε ξεχωριστή αίθουσα, δίπλα από το κυρίως κτήριο του Μουσείου, βρίσκονται οι θρησκευτικές ψηφιδωτές παραστάσεις και τα κενοτάφια του καλλιτέχνη και της συζύγου του. Το Μουσείο ανεγέρθηκε από τον ίδιο τον Κώστα Αργυρού, με σκοπό να στεγάσει τα έργα του και η 104

παρέμβασή του στον σχεδιασμό του κτηρίου είναι εμφανής, σε βαθμό που το κτήριο να θεωρείται αναπόσπαστο κομμάτι της κληρονομιάς του καλλιτέχνη. Στο παρόν στάδιο προωθείται η διαδικασία για έναρξη της ανακαίνισης του Μουσείου. Όραμα του Ιδρύματος Μουσείου Κώστα Αργυρού είναι η καθιέρωση του Μουσείου ως περιφερειακού κόμβου πολιτισμού, καλλιτεχνικής και πνευματικής δημιουργίας. Προσφέρονται δωρεάν ξεναγήσεις, κυρίως σε ομάδες επισκεπτών, κατόπιν προηγούμενης διευθέτησης. Διαρκούν 15-30 λεπτά, αναλόγως του αριθμού των ατόμων και των ιδιαίτερων ενδιαφερόντων τους.

«Αλυσοδεμένη Κύπρος» Πρόκειται για ένα συμβολικό έργο το οποίο δημιουργήθηκε μόλις επτά χρόνια (1981) μετά την τουρκική εισβολή. Η γυναίκα, με τη μορφή της Κύπριας χωρικού, συμβολίζει τη σκλαβωμένη Κύπρο, καθώς τα χέρια της είναι δεμένα με χοντρή αλυσίδα, ενώ πατά στο γεωγραφικό σχήμα της Κύπρου.

Διεύθυνση Κώστα Αργυρού 7, 7577 Μαζωτός, Λάρνακα Τηλέφωνο / Φαξ 24433335 / 24433336

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ka_museum@cytanet.com.cy

Μόνιμες εκθέσεις

Ώρες & μέρες λειτουργίας Τρίτη-Παρασκευή 09:00-12:00 & 14:00-16:00 Σάββατο & Κυριακή 09:00-12:00

Είσοδος Δωρεάν

105

ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ

Δημοτικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Λάρνακας Έτος ίδρυσης 1992

Το Δημοτικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Λάρνακας φιλοξενεί μεγάλο αριθμό εκθεμάτων απο τη χλωρίδα, την πανίδα και τη γεωλογία της Κύπρου. Το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής αποτελείται από ταριχευμένα θηλαστικά, πτηνά, ψάρια, ερπετά καθώς και πετρώματα, ορυκτά, ημιπολύτιμους λίθους, όστρακα και απολιθώματα από το κυπριακό περιβάλλον. Σε κάθε ομάδα εκθεμάτων έγινε προσπάθεια να προβάλλονται όπως στο φυσικό τους περιβάλλον. Στόχος του Μουσείου είναι να παρουσιάζει στους επισκέπτες ανάγλυφη τη

Διεύθυνση Λεωφόρο Γρηγόρη Αυξεντίου 47, 6021 Λάρνακα Τηλέφωνο / Φαξ 24652569 / 24652569 106

φύση με τα πιο αντιπροσωπευτικά της δείγματα και κατ’ επέκταση να τα αναγνωρίζουν στο φυσικό τους περιβάλλον και να τα προστατεύουν. Στον χώρο του Μουσείου πραγματοποιούνται διαδραστικά εκπαιδευτικά προγράμματα, τα οποία ετοιμάζονται σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς και στοχεύουν στην ενεργό εμπλοκή των παιδιών. Προσφέρονται δωρεάν ξεναγήσεις, κυρίως σε ομάδες επισκεπτών αλλά και σε σχολικές ομάδες.

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο nhmuseum@larnaka.com

Μόνιμες εκθέσεις

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 09:00-16:00 Σάββατο 10:00-13:00

Είσοδος €0,50

ΑΛΛΑ

Ιατρικό Μουσείο Κυριαζή Έτος ίδρυσης 2011

Το Ιατρικό Μουσείο Κυριαζή, στεγασμένο σε ένα κτήριο νεοκλασικού τύπου του 1927, στοχεύει στη διατήρηση της ιατρικής πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου. Η κύρια συλλογή του καλύπτει την περίοδο 1850-1950 μ.Χ. και ανήκει στους πρόπαππου και παππού του ιδιοκτήτη. Κάποια από τα υπόλοιπα εκθέματα του Μουσείου χρονολογούνται από τους αρχαίους ρωμαϊκούς χρόνους, ενώ άλλα είναι πιο πρόσφατα, του 1980. Περιλαμβάνει παλιά ιατρικά εργαλεία και αντικείμενα από την κυπριακή ιατρική, καθώς και συλλογή από την κυπριακή ιατρική λαογραφία με ποιήματα, κατάρες και φράσεις. Στον ηλιακό του κτηρίου εκτίθενται φωτογραφίες και πλαισιωμένες εικόνες από την παλιά ιατρική, διαμέσου των

μεσαιωνικών και βυζαντινών χρόνων, μέχρι και την Τουρκοκρατία. Τα εκθέματα αυτά απεικονίζουν χειρουργικές επεμβάσεις χωρίς αναισθητικό, θεραπεία χολέρας, θεραπείες σε μοναστήρια κ.τ.λ. Η μια από τις αίθουσες του Μουσείου αξιοποιείται κυρίως ως χώρος μελέτης και έρευνας, αφού διαθέτει βιλιοθήκη με ιατρικά βιβλία στην ελληνική, αγγλική και γαλλική γλώσσα καθώς και στην κυπριακή διάλεκτο. Το Μουσείο επιτρέπει στους επισκέπτες να χειριστούν οποιοδήποτε αντικείμενο βρίσκεται στον χώρο. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι η καφετερία του Μουσείου διαθέτει παραδοσιακά κυπριακά θεραπευτικά ποτά. Το Μουσείο διοργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις, διαλέξεις για το κοινό και δραστηριότητες με ιατρικό ενδιαφέρον. Επίσης προσφέρει εκπαιδευτική δράση τόσο σε μαθητές οποιασδήποτε ηλικίας όσο και σε φοιτητές, μετά από σχετική διευθέτηση. Πραγματοποιούνται δωρεάν ξεναγήσεις για ομάδες επισκεπτών, κατόπιν διευθέτησης. Δίνεται η δυνατότητα επίσκεψης και ξενάγησης και εκτός του προκαθορισμένου προγράμματος λειτουργίας του Μουσείου. Χειρουργικό τραπέζι όπου έγιναν τουλάχιστον δέκα χιλιάδες επεμβάσεις και τοκετοί στην παλιά Λάρνακα.

Διεύθυνση Καραολή & Δημητρίου 35, Λάρνακα Τηλέφωνο 99994718

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο drmarios@live.it Ιστοσελίδα http://en.wikipedia.org/wiki/ Kyriazis_Medical_Museum

Ώρες & μέρες λειτουργίας Τετάρτη-Σάββατο 09:00-12:30 Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν 107

108

Πάφος

109

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ

Επαρχιακό Μουσείο Πάφου έτος λειτουργίας 1952

Στο Επαρχιακό Μουσείο Πάφου εκτίθενται ευρήματα που προέρχονται από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές θέσεις της πόλης και επαρχίας Πάφου και καλύπτουν όλη την ιστορία της Κύπρου, από τη Νεολιθική Εποχή μέχρι και την Ενετοκρατία. Το Μουσείο διαθέτει συνολικά πέντε αίθουσες και ένα στέγαστρο στο προαύλιο, όπου βρίσκονται διάφορα ογκώδη λίθινα αρχιτεκτονικά και άλλα ευρήματα. Στην αίθουσα Ι εκτίθενται ευρήματα από αρχαιολογικούς χώρους της Προϊστορικής περιόδου της ευρύτερης περιοχής της Πάφου. Η αίθουσα ΙΙ στεγάζει αντικείμενα από τη Γεωμετρική μέχρι και την Κλασική περίοδο, τα οποία προέρχονται από την Παλαίπαφο (Κούκλια), τη Νέα (Κάτω) Πάφο και το Μάριον. Στην αίθουσα ΙΙΙ εκτίθενται ευρήματα της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής περιόδου, καθώς και μέρος της συλλογής σαρκοφάγων και λίθινων γλυπτών. Στην αίθουσα IV εκτίθενται δείγματα ευρημάτων που προέρχονται από ανασκαφές

της Νέας Πάφου, όπως σπαράγματα τοιχογραφιών και κεραμική της Ρωμαϊκής περιόδου, καθώς και αντικείμενα της Παλαιοχριστιανικής και της περιόδου των αραβικών επιδρομών. Τέλος, στην αίθουσα V εκτίθεται κυρίως βυζαντινή και μεσαιωνική εφυαλωμένη και χρηστική κεραμική από ανασκαφές της Νέας Πάφου (Χρυσοπολίτισσα, Σαράντα Κολόνες κ.ά.), καθώς και γλυπτά της Φραγκοκρατίας και της Ενετοκρατίας. Στο Μουσείο πραγματοποιούνται επίσης περιοδικές εκθέσεις και προσφέρεται εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.

Μαρμάρινο άγαλμα Αφροδίτης, Ελληνιστικής περιόδου (1ος αιώνας π.Χ.).

Διεύθυνση Γρίβα Διγενή (Κτήμα), Πάφος

Ιστοσελίδα www.mcw.gov.cy

Τηλέφωνο 26306215

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 08:00–16:00

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο antiquitiesdept@da.mcw.gov.cy 110

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €2,50

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ

Τοπικό Μουσείο Παλαιπάφου, Κούκλια Έτος λειτουργίας 1956

προθήκες της δεύτερης αίθουσας του Μουσείου εκτίθενται ευρήματα που προέρχονται από τις πλούσιες νεκροπόλεις της περιοχής. Τα ευρήματα αυτά, τα οποία χρονολογούνται από τη 2η χιλιετία π.Χ. μέχρι και τους ρωμαϊκούς χρόνους, περιλαμβάνουν λίθινα εργαλεία, μεταλλικά αντικείμενα, δείγματα κεραμικής, κοσμήματα, πήλινα ειδώλια, επιγραφές, γλυπτά κ.ά. Το τελευταίο τμήμα της ίδιας αίθουσας είναι αφιερωμένο στα βυζαντινά και μεσαιωνικά ευρήματα του χώρου. Εδώ εκτίθενται εφυαλωμένα αγγεία ντόπιας παραγωγής αλλά και εισηγμένα, καθώς και χρηστικά αγγεία που χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή ζάχαρης και προέρχονται από την παρακείμενη θέση Σταυρός. Στο βάθος της αίθουσας εκτίθενται δύο βενετσιάνικα κανόνια.

Το Τοπικό Μουσείο Παλαιπάφου στεγάζεται στη Μεσαιωνική Έπαυλη των Λουζινιανών, κτήριο το οποίο αποτελεί και το ίδιο μνημείο. Εδώ εκτίθενται αντικείμενα που βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές του Ιερού της θεάς Αφροδίτης και της γύρω περιοχής καθώς και των νεκροπόλεων της ευρύτερης περιοχής. Στην πρώτη αίθουσα, στο δάπεδο της οποίας έχει τοποθετηθεί ένα ρωμαϊκό ψηφιδωτό, εκτίθενται κινητά ευρήματα από το Ιερό της Αφροδίτης. Στην αίθουσα αυτή βρίσκεται ο κωνικός λίθος, που αποτελούσε την ανεικονική παρουσία της τιμώμενης θεάς. Στην αίθουσα αυτή εκτίθενται και άλλα ευρήματα από το Ιερό, που χρονολογούνται από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους. Στις

Στο Μουσείο διοργανώνονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, στην αίθουσα γοτθικής αρχιτεκτονικής και στην εσωτερική αυλή. Επίσης, προσφέρονται εκπαιδευτικά προγράμματα σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Σαρκοφάγος που χρονολογείται στα τέλη της Αρχαϊκής περιόδου. Είναι λαξευμένη σε τοπικό ασβεστόλιθο και φέρει ανάγλυφες παραστάσεις.

Διεύθυνση Νοτιοδυτικά πριν από το χωριό Κούκλια, Πάφος Τηλέφωνο 26432155 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο antiquitiesdept@da.mcw. gov.cy

Ιστοσελίδα www.mcw.gov.cy

Μόνιμες εκθέσεις

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Κυριακή Χειμερινό ωράριο 08:30–17:00 Θερινό ωράριο Δευτέρα-Κυριακή 08:30–19:30

Είσοδος €4,50

111

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ

Τοπικό Μουσείο Μαρίου-Αρσινόης, Πόλη Χρυσοχούς Έτος λειτουργίας 1998

Το Τοπικό Μουσείο ΜαρίουΑρσινόης, κτισμένο σε νεοκλασικό ρυθμό, στεγάζει κινητά ευρήματα που προέρχονται από την αρχαία πόλη και τις νεκροπόλεις του Μαρίου, το οποίο μετονομάστηκε σε Αρσινόη τον 3ο αιώνα π.Χ., προς τιμή της αδελφής και συζύγου του Πτολεμαίου Β΄ Φιλάδελφου.

έτσι ώστε να αντικατοπτρίζεται η ιστορική εξέλιξη της πόλης του Μαρίου-Αρσινόης και της ευρύτερης περιοχής, από τη Νεολιθική περίοδο μέχρι και τον Μεσαίωνα. Η αίθουσα ΙΙ περιλαμβάνει μια εξαίρετη συλλογή ευρημάτων που προέρχονται από τις πλούσιες νεκροπόλεις της περιοχής. Η παρουσίαση των αντικειμένων γίνεται με γνώμονα την τοποθεσία εύρεσης.

Στην αίθουσα Ι εκτίθενται αντικείμενα σε χρονολογική διαδοχή

Στον εξωτερικό χώρο του Μουσείου υπάρχει στέγαστρο με αρχιτεκτονικά μέλη και ένα μπρούντζινο κανόνι.

Λίθινο άγαλμα λιονταριού με εγχάρακτη συλλαβική γραφή. Πρόκειται για ένα επιτύμβιο μνημείο που βρέθηκε στο αρχαίο Μάριον (6ος αιώνας π.Χ.).

Διεύθυνση Λεωφόρος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ΙΙΙ, Πόλη Χρυσοχούς, Πάφος Τηλέφωνο 26322955

112

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο antiquitiesdept@da.mcw. gov.cy

Σάββατο 09:00-15:00

Ιστοσελίδα www.mcw.gov.cy

Μόνιμες εκθέσεις

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 08:00-16:00

Είσοδος €2,50

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ

Βυζαντινο Μουσειο Επισκοπης Αρσινοης Έτος ίδρυσης 2000

Το Βυζαντινό Μουσείο Επισκοπής Αρσινόης στην Περιστερώνα φιλοξενεί θρησκευτικούς θησαυρούς και αρχαίες εικόνες τοπικών αγίων που δε συναντώνται αλλού. Ο χώρος του Μουσείου έχει διαμορφωθεί σε μια ορθόδοξη εκκλησία με τα εκθέματα του Μουσείου να αποτελούν τον απαραίτητο εξοπλισμό της ως προς την τέλεση των Ιερών Ακολουθιών και κυρίως του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Συγκεκριμένα, το Μουσείο περιλαμβάνει βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες που

χρονολογούνται από τον 13ο μέχρι και τον 19ο αιώνα. Από τις εικόνες που ξεχωρίζουν είναι η εικόνα του Αγίου Γεωργίου σε πάσσαλο (13ος αιώνας), η εικόνα της Παναγίας Βρεφοκρατούσας (14ος αιώνας) από την Περιστερώνα, του Αγίου Αρίστωνος και του Αγίου Μάμα (16ος αιώνας). Εξίσου σημαντική είναι και η εικόνα του Αγίου Νικολάου (18ος αιώνας), η οποία είναι υπογραμμένη από τον Ιωάννη Κορνάρο και στο πίσω μέρος της είναι γραμμένη η ιστορία της καταδίωξης του Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου. Η ξυλογλυπτική παρουσιάζεται με έργα όπως το τέμπλο και το προσκυνητάρι (18ος-19ος αιώνας) και τον δεσποτικό θρόνο (18ος αιώνας). Η αργυροχοΐα και η μεταλλοτεχνία αντιπροσωπεύονται με Άγια Ποτήρια (1800), σταυρό, εξαπτέρυγα, θυμιατό, κανδήλες. Δύο ιερατικές στολές (18ος-19ος αιώνας) και μια αρχιερατική στολή παρουσιάζουν τα άμφια της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Πολύ αξιόλογα εκθέματα είναι επίσης οι αρχιερατικές μήτρες, τα επιμανίκια, ο χρυσοκέντητος επιτάφιος, το Αντιμήνσιον (1782) και οι πρωτότυποι χειρόγραφοι κώδικες. Προσφέρονται δωρεάν ξεναγήσεις, τόσο σε μεμονωμένους επισκέπτες όσο και σε ομάδες, κατόπιν διευθέτησης. Εικόνα του Αγίου Γεωργίου (σε πάσσαλο), λιτανευτική του 13ου αιώνα.

Διεύθυνση Περιστερώνα, Πάφος Τηλέφωνο / Φαξ 26352515 / 25352413

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή Χειμερινό ωράριο 10:00-16:00 Θερινό ωράριο 10:00-13:00 & 15:00-18:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €2,00

113

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Πατρική Οικία-Μουσείο Ευαγόρα Παλληκαρίδη Έτος ίδρυσης 2001

Το Μουσείο Ευαγόρα Παλληκαρίδη είναι αφιερωμένο στον Ευαγόρα Παλληκαρίδη (1938-1957), ο οποίος έλαβε μέρος στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα 195559 κατά των Άγγλων αποικιοκρατών και απαγχονίστηκε σε ηλικία 19 ετών. Το Μουσείο στεγάζεται στην πατρική οικία όπου γεννήθηκε και έζησε τα σύντομα χρόνια της ζωής του. Στο πρώτο δωμάτιο της οικίας παρουσιάζεται η εικόνα της παραδοσιακής αγροτικής οικίας των μέσων του 20ού αιώνα, εποχή κατά την οποία έζησε ο Παλληκαρίδης. Στο δεύτερο δωμάτιο παρουσιάζονται η ζωή και οι αγώνες του έφηβου ήρωα της κυπριακής ελευθερίας. Μέσα από φωτογραφίες, επιστολές και κείμενα του ήρωα ποιητή σκιαγραφείται το

όλο ηθικό και ψυχικό μεγαλείο της προσωπικότητάς του. Στον χώρο του Μουσείου κατασκευάστηκε υπαίθριο αμφιθέατρο με στόχο η ΟικίαΜουσείο Ευαγόρα Παλληκαρίδη να αποτελέσει και κέντρο πολιτιστικής δραστηριότητας. Πραγματοποιούνται δωρεάν ξεναγήσεις, τόσο σε οργανωμένες ομάδες όσο και σε μεμονωμένους επισκέπτες, κατά τις ώρες λειτουργίας του Μουσείου. Για οργανωμένα σύνολα υπάρχει η δυνατότητα διευθέτησης ξενάγησης και εκτός του προκαθορισμένου ωραρίου, κατόπιν τηλεφωνικής συνεννόησης.

Διεύθυνση Ευαγόρα Παλληκαρίδη 4, Τσάδα, Πάφος

Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 09:00-13:00

Τηλέφωνο 26642800

Μόνιμες εκθέσεις

114

Είσοδος Δωρεάν

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, Γεροσκήπου Έτος λειτουργίας 1978

Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης στη Γεροσκήπου στεγάζεται στην ιστορικής σημασίας παραδοσιακή οικία του 18ου αιώνα, τη λεγόμενη «Οικία του Χατζησμίθ». Ανήκε στον Αντρέα Ζυμπουλάκη, έναν πλούσιο και μορφωμένο άνθρωπο που υπήρξε προξενικός πράκτορας της Αγγλίας στην Πάφο και προμηθευτής του αγγλικού στόλου.

Η «Οικία του Χατζησμίθ» είναι ένα μεγάλο παραδοσιακό αρχοντικό που αρχικά αποτελούσε ένα συγκρότημα οικοδομών, μεγαλύτερο από το υφιστάμενο. Στεγάζει μια μεγάλη συλλογή παραδοσιακών αντικειμένων που προέρχονται από όλη την Κύπρο και κυρίως από την επαρχία Πάφου. Μέσα από τα αντικείμενα αυτά αντικατοπτρίζεται η καθημερινή ζωή, οι διάφορες γεωργικές ασχολίες και τα παραδοσιακά επαγγέλματα, καθώς και οι διάφορες εκφάνσεις της λαϊκής τέχνης στην Κύπρο κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας μέχρι και τα μέσα του 20ού αιώνα. Ορισμένοι χώροι της οικίας έχουν διαμορφωθεί έτσι ώστε να αναπαριστούν τα τυπικά μέρη ενός παραδοσιακού αγροτικού σπιτιού. Σε άλλους χώρους παρουσιάζονται οι παραδοσιακές βιοτεχνικές και επαγγελματικές ασχολίες, καθώς και κάποια έθιμα, όπως για παράδειγμα το πανάρχαιο ελληνικό έθιμο του «παστού». Έτσι, τα αντικείμενα δεν παρατίθενται απλά ως εκθέματα, αλλά εντάσσονται μέσα στο συγκείμενό τους για να γίνονται πιο κατανοητά. Στην αυλή του Μουσείου πραγματοποιούνται διάφορες εκδηλώσεις. «Φυθκιώτικα» υφαντά. Πρόκειται για περίτεχνα εργόχειρα με ζωηρά χρώματα, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της λαϊκής τέχνης στην Κύπρο.

Διεύθυνση Γεροσκήπου, Πάφος

Ιστοσελίδα www.mcw.gov.cy

Τηλέφωνο 26306216

Ώρες & μέρες λειτουργίας Χειμερινό ωράριο Δευτέρα-Κυριακή 08:30-16:00

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο antiquitiesdept@da.mcw. gov.cy

Θερινό ωράριο Δευτέρα -Κυριακή 09:30-17:00 Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος € 2,50

115

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Εθνογραφικό Μουσείο Πάφου Έτος ίδρυσης 1958

Πρόκειται για ένα Μουσείο που καλύπτει όλες τις φάσεις της ιστορίας της Κύπρου, από τη Χαλκολιθική Εποχή μέχρι σήμερα, με υλικό το οποίο συγκέντρωσε ο ιδρυτής, αρχαιολόγος Γιώργος Ηλιάδης.

Το Εθνογραφικό Μουσείο Πάφου στεγάζεται σε ένα πετρόκτιστο κτήριο του 1894, που αποτελείται από δύο ορόφους και μια μεγάλη αυλή. Η αρχιτεκτονική τεχνοτροπία του κτηρίου ανήκει στην κατηγορία της αστικής αρχιτεκτονικής.

Στον χώρο του Μουσείου υπάρχει ένας αυθεντικός τάφος της Ελληνιστικής περιόδου του 3ου αιώνα π.Χ. και ασκητήρια του 2ου αιώνα μ.Χ. Στην αυλή εκτίθενται παραδοσιακοί φούρνοι, πιθάρια για το κρασί, ελιόμυλος, βρύση του χωριού, αλακάτι. Στο ισόγειο βρίσκονται η αίθουσα της Χαλκολιθικής περιόδου και οι συλλογές λαϊκής τέχνης που περιλαμβάνουν κεντήματα, παραδοσιακές ενδυμασίες, είδη κεραμικής, γεωργικά εργαλεία, παραδοσιακή κουζίνα κ.ά. Στον πρώτο όροφο φιλοξενούνται συλλογές νομισμάτων, κασέλες, σουβάντζες με βενετσιάνικα πιάτα, βυζαντινά κοσμήματα, αμφορείς της Γεωμετρικής περιόδου. Στον ίδιο όροφο βρίσκεται η αίθουσα της Βικτωριανής Εποχής, η βιβλιοθήκη του καθηγητή Γιώργου Ηλιάδη με παλιές εκδόσεις βιβλίων, καθώς και αντίκες από διάφορες χώρες. Κεφάλι του θεού Απόλλωνα, κλασικής περιόδου (5ος αιώνας π.Χ.).

Διεύθυνση Έξω Βρύση 1, 8047 Πάφος Τηλέφωνο / Φαξ 26 932010 / 26 948478 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο amimoni@cytanet.com.cy

116

Ιστοσελίδα www.ethnographicalmuseum. com Ώρες & μέρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 10:00–17:00 Σάββατο 10:00–15:00 Κυριακή 11:00–13:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €3,00 €2,00 Για οργανωμένα σύνολα πέραν των δέκα ατόμων Δωρεάν για παιδιά κάτω των δώδεκα ετών

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Μουσείο Αγροτικής Ζωής Στενής Έτος ίδρυσης 2008

Το Μουσείο Αγροτικής Ζωής Στενής παρουσιάζει τη ζωή εντός και εκτός της κατοικίας κάθε αγροτικής οικογένειας στην Κύπρο, διά μέσου των αιώνων μέχρι το 1960. Παρουσιάζει στους επισκέπτες όλα τα αντικείμενα που ήταν απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία και επιβίωση στην ύπαιθρο, κατά τη

διάρκεια μιας δύσκολης εποχής. Το Μουσείο περιλαμβάνει εκθέματα που σχετίζονται με το όργωμα της γης, την αγροτική κουζίνα, την παρασκευή ψωμιού, την παραγωγή κλωστής, την ύφανση στον αργαλειό, τη χειροτεχνία, τους τεχνίτες, την ιστορία κ.ά. Η μεγάλη ποικιλία των αντικειμένων, ο τρόπος που παρουσιάζονται, οι διάφορες ενότητες που σχετίζονται με τα επαγγέλματα και τις καθημερινές ασχολίες, παρουσιάζουν μια πλήρη εικόνα της καθημερινής αγροτικής ζωής ανθρώπων και ζώων της εποχής. Για μεμονωμένους επισκέπτες, η είσοδος στο Μουσείο δε χρεώνεται αλλά γίνονται δεκτές εισφορές. Σήματα της Αγγλοκρατίας που χρησιμοποιούνταν από τον κοινοτάρχη, τον αγροφύλακα και τον βοσκό.

Διεύθυνση 8884 Στενή, Πάφος

Ιστοσελίδα www.steni.org.cy

Τηλέφωνο / Φαξ 99625004, 26352143 / 26352020

Ώρες & μέρες λειτουργίας Καθημερινά 10:00-16:00

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο kssteniscy@cytanet.com.cy

Μόνιμες εκθέσεις

Είσοδος €1,00 Για οργανωμένα σύνολα

117

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Μουσείο Υφαντικής και Λαϊκής Τέχνης Έτος ίδρυσης 2000

Το Μουσείο Υφαντικής και Λαϊκής Τέχνης βρίσκεται στην πλατεία του χωριού Φυτή και στεγάζεται σε τρεις συνεχόμενες αίθουσες. Στην πρώτη αίθουσα γίνονται τα παραδοσιακά φυτιώτικα υφαντά σε παραδοσιακή βούφα (αργαλειό) και εκτίθεται μια πλούσια συλλογή από αυτά, όπως σιεμέδες, μαξιλαροθήκες, ποδιές και παπλώματα. Στη δεύτερη αίθουσα του Μουσείου εκτρέφεται μεταξοσκώληκας κάθε Μάιο, μήνας κατά τον οποίο ο μεταξοσκώληκας βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη. Επίσης, σε αυτή την αίθουσα γίνεται επεξεργασία των κουκουλιών του μεταξοσκώληκα, τα οποία μετατρέπονται με τη ρόκα (αδράκτι) σε κουκουλάρικη κλωστή για

Διεύθυνση 8748 Φυτή, Πάφος Τηλέφωνο 99211524, 99824544 Ώρες & μέρες λειτουργίας Χειμερινό ωράριο Δευτέρα–Σάββατο 118

ύφανση. Με αυτή την κλωστή υφαίνονται στον αργαλειό μεταξωτά φυτιώτικα υφαντά. Στην ίδια αίθουσα εκτίθενται εργαλεία κατασκευής ψωμιού και μαγειρέματος, θήκες πιάτων, ποτηριών και μαχαιροπήρουνων καθώς και παραδοσιακός ξεκοκκιστήρας. Στην τρίτη αίθουσα στεγάζονται όλα τα παραδοσιακά εργαλεία του γεωργού, του παπουτσή, του πεταλωτή και του βοσκού. Ακόμη, εδώ φιλοξενούνται ζυγαριές, ελαιοπιεστήριο κ.ά. Πραγματοποιούνται ατομικές και ομαδικές ξεναγήσεις, τόσο στην ελληνική όσο και στην αγγλική γλώσσα, κυρίως κατόπιν τηλεφωνικής διευθέτησης.

08:00-15:30 Θερινό ωράριο 08:00-18:00 Επισκέψεις εκτός ωραρίου λειτουργίας, κατόπιν διευθέτησης

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος Δωρεάν

ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ

Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Πωμού Έτος ίδρυσης 2007

Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Πωμού, στεγασμένο σε ένα σύγχρονο κτήριο δίπλα από την κοίτη του ποταμού, περιλαμβάνει κυρίως ταριχευμένα ζώα και πτηνά, καθώς επίσης ορυκτά και πετρώματα. Στο Μουσείο παρουσιάζεται η άγρια πανίδα της Κύπρου, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα της. Στόχος του Μουσείου είναι οι επισκέπτες αφού γνωρίσουν τη φύση, να

την αγαπήσουν περισσότερο, να αποκτήσουν περιβαλλοντική συνείδηση και να συμβάλουν στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Το Μουσείο πραγματοποιεί ποικίλα εκπαιδευτικά προγράμματα σε σχολικές ομάδες όλων των βαθμίδων, μετά από σχετική διευθέτηση. Επίσης, προσφέρονται δωρεάν ξεναγήσεις, τόσο σε οργανωμένα σύνολα όσο και σε μεμονωμένους επισκέπτες.

Διόραμα που παρουσιάζει την αλυκή της Λάρνακας.

Διεύθυνση Χαράλαμπου Φουρνίδη, Πωμός, Πάφος

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ksymvouliopomou@cytanet. com.cy

Τηλέφωνο / Φαξ 26342627, 26342084 / 26342319

Ώρες & μέρες λειτουργίας Καθημερινά 08:00-14:00 Τετάρτη 08:00-17:00 Σάββατο 08:00-13:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €1,00

119

120

Αμμόχωστος

121

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ

Δημοτικό Μουσείο Αγίας Νάπας THALASSA και Δημοτικό Μουσείο Θαλάσσιας Ζωής Γ.Κ. Τορναρίτη-Δ.Ζ. Πιερίδη Έτος ίδρυσης 2005

Το Δημοτικό Μουσείο Αγίας Νάπας THALASSA έχει ως θέμα τη θάλασσα και ως στόχο να παρουσιάσει στους επισκέπτες τον ρόλο και τη σημασία της θάλασσας στην ιστορία της Κύπρου, από τα πανάρχαια χρόνια μέχρι σήμερα. Στους εκθεσιακούς χώρους του σύγχρονου τριώροφου Μουσείου παρουσιάζονται κυπριακές αρχαιότητες, από τη Νεολιθική Εποχή μέχρι και την περίοδο της Ενετοκρατίας (5000 π.Χ.-1600 μ.Χ.). Το κύριο έκθεμα του Μουσείου είναι το «Κυρήνεια ΙΙ», πιστό αντίγραφο του αρχαίου ναυαγίου των κλασικών χρόνων. Η αναπαράσταση του ναυαγίου καθώς και το ντοκιμαντέρ της ανακάλυψης και συντήρησης του αρχαίου καραβιού προβάλλονται στον χώρο. Στον μουσειακό χώρο εκτίθεται επίσης πιστό αντίγραφο της «παπυρέλλας», ενός ελληνικού μεσολιθικού πλοιαρίου (9200 π.Χ.). Επιπλέον, το Μουσείο διαθέτει αίθουσα παλαιοντολογίας όπου εκτίθενται διάφορα ευρήματα όπως οστά και κρανία από πυγμαίους ελέφαντες και ιπποπόταμους της Κύπρου καθώς και πλούσια συλλογή από απολιθώματα. Στον ημιυπόγειο όροφο του Δημοτικού Μουσείου THALASSA στεγάζεται το Δημοτικό Μουσείο Θαλάσσιας Ζωής Γ.Κ. Τορναρίτη-Δ.Ζ. Πιερίδη. Στο επίπεδο αυτό εκτίθενται μεταξύ 122

άλλων, απολιθωμένα ψάρια και όστρακα, σφουγγάρια, κοράλλια, αμμωνίτες και ρουδιστές της Ύστερης Κρητιδικής περιόδου (13065 000 000 π.Χ.) κ.ά. Επιπλέον, φιλοξενούνται σπάνια ταριχευμένα θαλάσσια και υδρόβια είδη, ψάρια και θηλαστικά, όπως πουλιά, χελώνες, φώκια της Μεσογείου (Monachus Monachus), καρχαρίες και δελφίνια. Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα τα είδη που εκτίθενται απομακρύνθηκαν από το περιβάλλον τους μετά από τον φυσικό θάνατό τους. Κάποια από τα παλαιοντολογικά, γεωλογικά, αρχαιολογικά και τα θαλάσσιας ζωής εκθέματα παρουσιάζονται σε υποδαπέδιες γυάλινες προθήκες πάνω στις οποίες οι επισκέπτες μπορούν να περπατούν. Στον χώρο του Μουσείου υπάρχει επίσης αίθουσα πολλαπλής χρήσης για περιοδικές εκθέσεις και υπαίθριο αμφιθέατρο για καλοκαιρινές εκδηλώσεις. Κάθε χρόνο, από τον Νοέμβριο μέχρι τα τέλη Μαρτίου, διοργανώνονται δωρεάν ποικιλόμορφα εργαστήρια και δραστηριότητες για ντόπιους και ξένους ενήλικες όπως αγγειοπλαστική, κεραμική, αγιογραφία και καλαθοπλεκτική. Οι ξεναγήσεις γίνονται σε ομάδες επισκεπτών και πραγματοποιούνται μετά από τηλεφωνική ή διαδικτυακή διευθέτηση, με την ανάλογη χρέωση.

«Κυρήνεια ΙΙ» Πιστό αντίγραφο του αρχαίου ναυαγίου των κλασικών χρόνων που βρίσκεται σήμερα στο κατεχόμενο κάστρο της Κερύνειας και κατασκευάστηκε στο πλαίσιο ενός πειραματικού προγράμματος ενάλιας αρχαιολογίας, το 1985.

Διεύθυνση Κρύου Νερού 14, 5345 Αγία Νάπα, Αμμόχωστος Τηλέφωνο /Φαξ 23816366 / 23816369 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο thalassa.museum@ agianapa.org.cy Ιστοσελίδα www.thalassamuseum.org.cy

Ώρες & μέρες λειτουργίας Χειμερινό ωράριο (1 Οκτωβρίου–31 Μαΐου) Δευτέρα 09:00-13:00 Τρίτη–Σάββατο 09:00-17:00 Θερινό ωράριο (1 Ιουνίου-30 Σεπτεμβρίου) Δευτέρα 09:00-15:00 Τρίτη–Σάββατο 09:00-17:00 Κυριακή 5:00-19:00

Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις Είσοδος €4,00 €2,50 Μαθητές Λυκείου & Φοιτητές €1,50 Μαθητές Γυμνασίου & Δημοτικού

123

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Λαογραφικό Μουσείο Δερύνειας Έτος ίδρυσης 2000

πιστά τη λειτουργικότητά τους στο παραδοσιακό κυπριακό σπίτι. Όλα τα αντικείμενα προσφέρθηκαν δωρεάν από τους κατοίκους του Δήμου και της γύρω περιοχής.

Το Λαογραφικό Μουσείο Δερύνειας φιλοξενείται σε μια παραδοσιακή διατηρητέα οικία, δωρεά του ζεύγους Βαρνάβα και Μαργαρίτας Χατζηλιασή στη μνήμη των τριών παιδιών τους. Η διαμόρφωση των χώρων του Λαογραφικού Μουσείου καθώς και των εκθέσεών του έγινε με τρόπο ώστε αυτά να αναπαριστούν όσο το δυνατό πιο

Εκτίθενται ο εξοπλισμός μιας παραδοσιακής κυπριακής οικίας και τα αγροτικά εργαλεία που χρησιμοποιούσε μια παραδοσιακή αγροτική οικογένεια στην περιοχή. Στο προαύλιο του Μουσείου είναι κτισμένος ο φούρνος, τον οποίο η Μαργαρίτα Χατζηλιασή συχνά χρησιμοποιεί για να ψήνει ψωμιά και κουλούρια, ζωντανεύοντας έτσι τη λειτουργία του Λαογραφικού Μουσείου. Στον χώρο του Μουσείου διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις λαογραφικού περιεχομένου. Προσφέρεται δωρεάν ξενάγηση καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας του Μουσείου.

Το δωμάτιο της οικοκυράς που περιλαμβάνει τον αργαλειό, με τον οποίο η οικοδέσπινα έφτιαχνε τα υφάσματα και άλλα είδη για τις ανάγκες της οικογένειας (σεντόνια, είδη ένδυσης).

Διεύθυνση Δημήτρη Λιπέρτη 2, 5380 Δερύνεια, Αμμόχωστος Τηλέφωνο / Φαξ 23740353 / 23825550 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο deryneia.mumicipality@ cytanet.com.cy

124

Ιστοσελίδα www.deryneia.org.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Χειμερινό ωράριο Δευτέρα-Σάββατο 9:00-13:00 & 15:00-17:00 (εκτός αργιών) Θερινό ωράριο Δευτέρα–Σάββατο 09:00-13:00 & 15:00-18:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €2,00 €1,00 Για οργανωμένα σύνολα / Το εισιτήριο καλύπτει και την είσοδο στο Υπαίθριο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Παραδοσιακών Επαγγελμάτων Δερύνειας

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Υπαίθριο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Παραδοσιακών Επαγγελμάτων Δερύνειας Έτος ίδρυσης 2013

Το Υπαίθριο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Παραδοσιακών Επαγγελμάτων βρίσκεται στη Δερύνεια. Οι εκθεσιακοί χώροι του Μουσείου αποτελούνται από διάφορα δωμάτια που παρουσιάζουν την ιστορία, τον πολιτισμό και την παράδοση της Κύπρου μέσα από ποικίλα παραδοσιακά επαγγέλματα, όπως πελεκάνος, επιπλοποιός, τσαγγάρης–σκαρπάρης, ράφτης, κωμοδρόμος–σιδεράς, οικοδόμος– κτίστης, κουρέας, πετροκόπος, ψαράς και περιβολάρης. Στους ημιυπαίθριους εκθεσιακούς χώρους εκτίθενται παραδοσιακά αντικείμενα όπως καρρέτα, θεριστική μηχανή,

αλωνιστική μηχανή και άλλα εργαλεία αλωνίσματος, βάρκα, μυλόπετρες, πέτρινες γούρνες κ.ά. Πέρα από τα παραδοσιακά εκθέματα, στην αυλή του Μουσείου υπάρχουν διάφορα ενδημικά δέντρα και φυτά της Κύπρου. Το Μουσείο διοργανώνει διαλέξεις, προβολές κινηματογραφικών ταινιών, φεστιβάλ σιταριού, φεστιβάλ κρασιού και λαογραφικό φεστιβάλ. Πραγματοποιεί επίσης εκπαιδευτικές δράσεις χειροτεχνίας με κατασκευές πανεριών, κοφίνων και δέσιμο καρέκλας. Προσφέρεται δωρεάν ξενάγηση. Ο κωμοδρόμος του χωριού ήταν ο σιδεράς, που ήταν απαραίτητος για τις ανάγκες κυρίως του γεωργού. Το βαρύ αμόνι, ο τροχός για το άναμμα της φωτιάς, τα σφυριά, οι λαβίδες, διάφορα μικρότερα εργαλεία, χαλινάρια, καλλίτζια διάφορων ζώων, κόφτες, ψαλίδια κ.ά., αποτελούσαν τα εργαλεία του.

Διεύθυνση Δημήτρη Λιπέτρη 3, 5380 Δερύνεια, Αμμόχωστος Τηλέφωνο / Φαξ 96529707 / 23825550 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο deryneia.municipality@ cytanet.com.cy

Ιστοσελίδα www.deryneia.org.cy Ώρες & μέρες λειτουργίας Χειμερινό ωράριο Δευτέρα-Σάββατο 09:00-13:00 & 15:00-18:00 (εκτός αργιών) Θερινό ωράριο Δευτέρα–Σάββατο 09:00-13:00 & 15:00-17:00

Μόνιμες εκθέσεις Είσοδος €2,00 €1,00 Για οργανωμένα σύνολα / Το εισιτήριο καλύπτει και την είσοδο στο Λαογραφικό Μουσείο Δερύνειας

125

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

Εθνογραφικό Μουσείο Αυγόρου–Ίδρυμα Πιερίδη Έτος ίδρυσης 2002

Το Εθνογραφικό Μουσείο Αυγόρου – Ίδρυμα Πιερίδη στεγάζεται στην οικία Κούτρα, κτίσμα του 1925, που αποτελεί σπάνιο δείγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της περιοχής. Στο ισόγειο αυτής της διώροφης πέτρινης οικίας βρίσκονται το δίχωρο (το κεντρικό δωμάτιο), το σώσπιτο (εσωτερικό αποθηκευτικό δωμάτιο), το δωμάτιο με σέντε (αποθηκευτικός χώρος στο ταβάνι), η κουζίνα, ο αχυρώνας και ο στάβλος. Στον πάνω όροφο, ο οποίος υπήρχε συνήθως σε σπίτια έυπορων ιδιοκτητών, υπάρχουν δύο υπνοδωμάτια και ο ηλιακός.

Στο Μουσείο εκτίθενται δωρεές από προσωπικές συλλογές των κατοίκων της κοινότητας Αυγόρου και η σημαντική λαογραφική συλλογή του Ιδρύματος Πιερίδη που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων σπάνια ξυλόγλυπτα έπιπλα του 18ου και του 19ου αιώνα, κεντήματα και υφαντά, φορεσιές, είδη αγγειοπλαστικής και αργυροχοΐας καθώς και παραδοσιακά εργαλεία και σκεύη. Επιπλέον, εκτίθεται μια σειρά από έργα ζωγραφικής του μεγάλου λαϊκού ζωγράφου της Κύπρου, Μιχαήλ Κάσιαλου. Τα εκθέματα που βρίσκονται στην αυλή του οικήματος, όπως ο ανεμόμυλος για την άντληση νερού από πηγάδι, σχετίζονται με την υπαίθρια καθημερινή ζωή των Κύπριων αγροτών. Στο Μουσείο διοργανώνονται φεστιβάλ, παραδοσιακές βραδιές, θεατρικές παραστάσεις κ.ά. Προσφέρονται ξεναγήσεις για όλους τους επισκέπτες ενώ για μεγάλες ομάδες συστείνεται προηγούμενη τηλεφωνική διευθέτηση. Βαφείο παραδοσιακής κυπριακής βράκας. Προέρχεται από την Πάφο και είναι ίσως το μοναδικό που σώζεται μέχρι σήμερα.

Διεύθυνση Λεωφόρος Καρύων 52, 5510 Αυγόρου, Αμμόχωστος Τηλέφωνο / Φαξ 23923340 (Μουσείο), 23923700 (Κ. Σ. Αυγόρου) / 23922580 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ksavgorou@cytanet.com.cy 126

Ώρες & μέρες λειτουργίας Χειμερινό ωράριο Δευτέρα–Παρασκευή 08:30–13:30 Τετάρτη–Πέμπτη 15:00–17:00 Σάββατο 09:00–13:00 Θερινό ωράριο Δευτέρα–Παρασκευή 08:30–13:30 Τετάρτη–Πέμπτη 16:00–18:00 Σάββατο 09:00–13:00

Είσοδος €1,71 €0,86 Για παιδιά Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις

Παράρτημα (Πηγές Φωτογραφιών) 12

Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ 16

(Κάστρο Λεμεσού)

Ιδρύματος Τραπέζης Κύπρου

@ Βυζαντινό Εκκλησιαστικό Μουσείο

Ιερού Ναού Παναγίας Αγρού

41 42

127

Θαλάσσιας Ζωής Γ.Κ. Τορναρίτη -Δ.Ζ. Πιερίδη 122

Αυτοκινήτου Κύπρου

–Ίδρυμα Πιερίδη

@ Λαογραφικό Μουσείο Αραδίππου Κώστας Καϊμακλιώτης

100

101

102

103

@ Μουσείο Κώστα Αργυρού

104

@ Δημοτικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Λάρνακας

106

@ Ιατρικό Μουσείο Κυριαζή

107

@ Επαρχιακό Μουσείο Πάφου

110

@ Τοπικό Μουσείο Παλαιπάφου, Κούκλια 111 © Τοπικό Μουσείο Μαρίου-Αρσινόης, Πόλη Χρυσοχούς 112 © Βυζαντινο Μουσειο Επισκοπης Αρσινοης

113

114

115

116

117

119

124

Παραδοσιακών Επαγγελμάτων Δερύνειας 125 126

129