ΣΥΝΕΔΡΙΟ
Η διαπολιτισμική Ευρώπη και η ανάδειξη του ρόλου των αρχαίων, παραδοσιακών αλλά και σύγχρονων αθλημάτων και παιχνιδιών βρέθηκαν στο επίκεντρο του Διεθνούς Διεπιστημονικού Δυνεδρίου που διοργανώθηκε το Δεκέμβριο του 2014 στην Καβάλα από τον επικεφαλής εταίρο, Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση Καβάλας, με τη συμμετοχή επιστημόνων από την Ελλάδα και τις χώρες των εταίρων του έργου. Το Διεθνές Διεπιστημονικό Συνέδριο είχε τον τίτλο: «Το άθλημα και το παιχνίδι στην επιστήμη, τη ζωή και την τέχνη». Βασικός θεματικός άξονας του Συνεδρίου, ήταν η διαθεματική προσέγγιση και η σύνδεση των παραδοσιακών και αρχαίων αθλημάτων με τη φιλοσοφία, την κοινωνιολογία, τη
θρησκεία, την κοινωνική ανθρωπολογία, την ψυχολογία, την εκπαίδευση, τις τέχνες, την τεχνολογία, τη δυσλεξία, τη μουσειολογία, τη φυσική αγωγή, το περιβάλλον και την οικονομία. Η άθληση και το παιχνίδι αντιμετωπίστηκαν ως μοχλός για τη δημιουργική ενασχόληση και επαφή με τα ανθρωπογεωγραφικά στοιχεία κάθε χώρας-εταίρου. Η δημοσιοποίηση, συζήτηση, τεκμηρίωση και γέννηση νέων συνεργασιών για τη διάσωση και διάδοση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και κυρίως του τμήματος που αφορά στο παιχνίδι και το άθλημα, αποτέλεσε ένα από τα κύρια κριτήρια διοργάνωσης του Διεθνούς Συνεδρίου.
Το Συνέδριο «Το άθλημα και το παιχνίδι στην επιστήμη, τη ζωή και την τέχνη» πραγματοποιήθηκε στις 12 και 13 Δεκεμβρίου του 2014, στο ξενοδοχείο ΙΜΑΡΕΤ στην Καβάλα, με δωρεάν είσοδο, μέσω ηλεκτρονικής προεγγραφής και έκδοσης e-ticket. Τόσο η Επιστημονική Επιτροπή, όσο και η Οργανωτική Επιτροπή του Συνεδρίου, στο πρόγραμμα που στοιχειοθέτησαν, συνεργάστηκαν προς μια κατεύθυνση: στην ανάδειξη των προβληματισμών, αλλά και των διαφορετικών προσεγγίσεων σε ό, τι αφορά τις προοπτικές
που προσφέρει η άθληση και το παιχνίδι γενικότερα μέσα στο σύγχρονο τρόπο ζωής, πώς αναπτύχθηκαν από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα και τα αίτια της διαχρονικότητάς τους. Στο Συνέδριο κλήθηκαν να συμμετάσχουν ακαδημαϊκοί, συγγραφείς, κοινωνικοί επιστήμονες και ερευνητές, καθώς και άτομα από κοινότητες διάσωσης και διάδοσης των παραδοσιακών αθλημάτων και παιχνιδιών. Πραγματοποιήθηκε επίσης διάλογος με φορείς εκπαίδευσης και κατάρτισης, ΜΚΟ και εθελοντικές οργανώσεις.
Τα κύρια στοιχεία που αναδείχθηκαν από το Συνέδριο συνοψίζονται στα εξής: • Ωριμότητα, γνώση, διαφοροποιημένες προτάσεις, ανάγκη ύπαρξης ευρύτερου πεδίου εφαρμογής, ανάπτυξη εξωστρέφειας. • Κατευθύνσεις και προοπτικές, παρελθόν, παρόν και μέλλον του αθλήματος και του παιχνιδιού. • Ανάδειξη του τοπικού επιστημονικού δυναμικού. • Ευρεία συμμετοχή και διαφοροποιημένη σύνθεση (περίπου 400 εκπαιδευτικοί, επιστήμονες, ερευνητές και φοιτητές).
Επίσης, το Συνέδριο πλαισιώθηκε με εργαστήρια που αποσκοπούσαν στη βιωματική προσέγγιση του παραδοσιακού αθλήματος και παιχνιδιού, στη σύνδεση του αθλήματος με τη συναισθηματική ανάπτυξη και νοημοσύνη των παιδιών και στην ενσωμάτωση μεθόδων έρευνας, ενώ στόχευσαν στη δημιουργία νέων και αποτελεσματικών προσεγγίσεων αναφοράς. Μετά το τέλος του Συνεδρίου χορηγήθηκε στους συμμετέχοντες βεβαίωση συμμετοχής και τις επόμενες ημέρες αναρτήθηκαν στον επίσημο ιστοχώρο του έργου, οι εισηγήσεις και παρουσιάσεις των προσκεκλημένων.
Πρόγραμμα Συνεδρίου: Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2014 Ιμαρέτ – Έναρξη 17:30 – 18:00 Προσέλευση – εγγραφή συμμετεχόντων, δήλωση συμμετοχής στα εργαστήρια της Κυριακής 18:00 – 18:05 Χαιρετισμός από τη Δήμαρχο Καβάλας, κα. Τσανάκα Δήμητρα 18:05 – 18:10 Χαιρετισμός από τον Αντιδήμαρχο Πολιτισμού, κ. Λυχούνα Μιχαήλ 18:10 – 18:15 Χαιρετισμός από την Πρόεδρο της ΔΗΜΩΦΕΛΕΙΑ, κα. Ιωσηφίδου Αναστασία
18:15 – 18:20 Χαιρετισμός και σύντομη παρουσίαση «Erasmus+: Sport, European Week of Sport», Florence Mondin, Υπεύθυνος Πολιτικής, Μονάδα Αθλητισμού, Ευρωπαϊκής Επιτροπής ΕΕ 18:20 – 18:25 Σύντομη παρουσίαση του έργου «Europe is our playground», κα. Υψηλάντη Βασιλική, Στέλεχος Διεύθυνσης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ΔΗΜΩΦΕΛΕΙΑ 18:25 – 18:35 Φωτοπούλου Σταυρούλα–Βίλλυ, Δ/ντρια Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος & Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού – Ιστορικός, Εναρκτήρια ομιλία, «Το παιχνίδι και η άυλη πολιτιστική
κληρονομιά. Παίζοντας με τις εμπειρίες, τις μνήμες, το παρελθόν και το παρόν»
Ιμαρέτ – Α΄Συνεδρία
Εκπαίδευση, Τέχνες, Φιλοσοφία, Θρησκεία, Λογοτεχνία, Κοινωνική Ανθρωπολογία Συντονίστρια: Γκουγκουλή Κλειώ, Κοινωνική Ανθρωπολόγος – Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών, Πανεπιστήμιο Πατρών 18:45 – 19:05 Καρακατσάνη Δέσποινα, Αναπλ. Καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου,
Εκπαίδευση, «Εδώ δεν παίζουμε, δουλεύουμε!» 19:05 – 19:25 Κούρια Αφροδίτη, Ιστορικός Τέχνης – Ανεξάρτητη επιμελήτρια εκθέσεων, Τέχνες, «Παιδί και Παιχνίδι στον καθρέφτη της Νεοελληνικής Τέχνης» 19:25 – 19:45 Κόντου Αγγελική, Δρ Φιλοσοφίας, Κοινωνιολόγος – Φιλόσοφος, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Μέλος ΣΕΠ (ΜΠΣ «Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων»), Φιλοσοφία, «Το παιγνιώδες στοιχείο στη φιλοσοφική σκέψη: Εκφάνσεις και Επιστημολογικές αναζητήσεις» 19:45 – 20:05 Διάλειμμα – Καφές
20:05 – 20:25 Λαμπροπούλου Άννα, Βυζαντινολόγος – Ιστορικός – Δ/ντρια Ερευνών Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών, Θρησκεία, «Το παιχνίδι κατά τη βυζαντινή περίοδο: Πηγές και αρχαιολογικά ευρήματα» 20:25 – 20:45 Κανατσούλη Μένη, Καθηγήτρια Παιδικής Λογοτεχνίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Λογοτεχνία, «Το παιχνίδι μέσα στα λογοτεχνικά βιβλία για παιδιά και μέσα από τα λογοτεχνικά βιβλία για παιδιά» 20:45 – 21:05 Βελιώτη–Γεωργοπούλου Μαρία, Κοινωνική Ανθρωπολόγος – Αναπληρώτρια καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Κοινωνική Ανθρωπολογία, «Το κουκλοθέατρο ως παιχνίδι στην Ελλάδα: ιστορικο-ανθρωπολογικές αναζητήσεις»
21:05 – 21:30 Συζήτηση
Σάββατο 13 Δεκεμβρίου 2014 Ιμαρέτ – Β΄Συνεδρία
Μουσειολογία, Περιβάλλον, Ψυχολογία, Κοινωνιολογία Συντονιστής: Παληκίδης Άγγελος, Λέκτορας Διδακτικής της Ιστορίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης 09:30 – 10:00 Προσέλευση – εγγραφή συμμετεχόντων 10:00 – 10:20 Reuter Christiane, Επιμελήτρια Μουσείου Παιχνιδιών «Toy Museum, Museum Lydia Bayer», Μουσειολογία, «Ένα Μουσείο Παιχνιδιών στην πόλη των παιχνιδιών, τη Νυρεμβέργη» 10:20 – 10:40 Μπότσογλου Καφένια, Αναπλ. Καθηγήτρια
Προσχολικής Παιδαγωγικής του Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Περιβάλλον, «Υπαίθριοι χώροι παιχνιδιού: Χώροι άθλησης ή χώροι μάθησης;» 10:40 – 11:00 Παπαδοπούλου Καλλιρρόη, Επίκ. Καθηγήτρια Αναπτυξιακής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ψυχολογία, «Η συμμετοχή των ενηλίκων στο παιχνίδι των παιδιών» 11:00 – 11:20 Καλιγέρη–Βυθούλκα Καλλιόπη–Δέσποινα, Κοινωνική Λειτουργός – Πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια δια βίου μάθησης, Κοινωνιολογία, «Η κατασκευή παιχνιδιών σαν μέσο αναπόλησης. Βιοψυχοκοινωνικό άθλημα για τους ηλικιωμένους» 11:20 – 11:40 Συζήτηση
11:40 – 12:00 Διάλειμμα – Καφές
Ιμαρέτ – Γ΄Συνεδρία
Αθλητισμός & Σύγχρονη Κοινωνία, Αθλητισμός & Οικονομία, Δημιουργική Οικονομία, Φυσική Αγωγή, ΜΜΕ Συντονιστής: Παπαδόπουλος Τάκης, Τέως Αναπλ. Καθηγητής ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας -Θράκης 12:00 – 12:20 Joanna Kalecinska, Βαρσοβία, Καθηγήτρια στη Σχολή Τουρισμού και Αναψυχής του Πανεπιστημίου Φυσικής Αγωγής Jozef Pilsudski της Πολωνίας, Αθλητισμός – Σύγχρονη Κοινωνία, «Τα παραδοσιακά παιχνίδια και οι αθλητικές δραστηριότητες του πολωνικού λαού σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή κοινωνία»
12:20 – 12:40 Κώστα Γεώργιος, Καθηγητής στο Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ) του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Αθλητισμός και Οικονομία, «Αθλητική Αναψυχή και Παιχνίδι στη Σύγχρονη Κοινωνία» 12:40 – 13:00 Λέανδρος Νικόλαος, Καθηγητής στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Πάντειου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Δημιουργική Οικονομία, «Παιχνίδι, Παράδοση και Δημιουργική Οικονομία» 13:00 – 13:20 Καμπάς Αντώνης, Αναπλ. Καθηγητής στο Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ) του Δημοκρίτειου Πανε-
πιστημίου Θράκης, Φυσική Αγωγή, «Φυσική Δραστηριότητα & Άθληση για την Υγεία: Το φάρμακο είναι η Άθληση» 13:20 – 13:40 Μακρυνιώτη Δήμητρα, Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστήμιου Αθηνών, MME, «Παίζοντας στη μικρή οθόνη: Διασκέδαση, Γνώσεις και Κοινωνικός Έλεγχος» 13:40 – 14:00 Συζήτηση
Ιμαρέτ – Δ΄Συνεδρία
Αστική Ανάπτυξη, Τεχνολογία, Παιχνίδι και Δυσλεξία, Παρουσίαση έρευνας έργου εταιρικού σχήματος Συντονιστής: Καραγιαννακίδης Νίκος, Ιστορικός, Υποψήφιος Δρ. Ιστορίας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο
17.00 – 17.20 Προσέλευση – εγγραφή συμμετεχόντων 17:20 – 17:50 Γκουγκουλή Κλειώ, Κοινωνική Ανθρωπολόγος – Επίκ. Καθηγήτρια Τμήμα Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Πατρών, Αστική Ανάπτυξη, «Παίζοντας έξω. Το παιχνίδι ως διεκδίκηση και οικειοποίηση του δημόσιου χώρου από τα παιδιά» 17:50 – 18:10 Κίργινας Σωτήρης, ∆άσκαλος – Ερευνητικός συνεργάτης Εργαστηρίου Νέων Τεχνολογιών στην Επικοινωνία, την Εκπαίδευση και τα ΜΜΕ, Τεχνολογία, «Ψηφιακά παιχνίδια πέρα από διασκέδαση» 18:10 – 18:30 Νικολαΐδου Πηνελόπη, Δασκάλα ειδικής αγω-
γής – μέλος Ελληνικής Εταιρείας Παιγνιοθήκης, Εκπαίδευση, «Παιγνιοθήκη: χώρος παιχνιδιού και ψυχαγωγίας» 18:30 – 18:50 Γαρυφαλάκη Ελένη, Σύμβουλος Αγωγής & Εκπαίδευσης, Παιχνίδι και Δυσλεξία, «Μαθαίνω… επιτρα-παίζοντας» 18.50 – 19.00 Διάλειμμα – Καφές 19:00 – 19:40 Szymanska-Stulka Katarzyna (Πολωνία), Makatsori Amalia (Γερμανία), Nenov Nikolay (Βουλγαρία), Daceva-Filipova Sveza (Σουηδία), Άλκηστις Βλάχου (Ελλάδα), Παρουσίαση κύριας έρευνας, «Επιλογή Παραδοσιακών Αθλημάτων και Παιχνιδιών» 19:40 – 20:00 Συζήτηση
Επιστημονική Επιτροπή Βελιώτη-Γεωργοπούλου Μαρία, Κοινωνική Ανθρωπολόγος - Αναπληρώτρια καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Βλάχου Άλκηστις, Πολιτισμολόγος, Προϊσταμένη της Δ/νσης Πολιτισμού της ΔΗΜΩΦΕΛΕΙΑ Γκουγκουλή Κλειώ, Κοινωνική Ανθρωπολόγος - Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών, Πανεπιστήμιο Πατρών Καρακατσάνη Δέσποινα, Αναπλ. Καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Χατζηνικολάου Τέτη, Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος του ICOM
Οργανωτική επιτροπή Σαρηγιαννίδης Λάζαρος, Οικονομολόγος, PhD, Στέλεχος Διεύθυνσης Ανάπτυξης & Περιβάλλοντος Στρατηλάτη Μακρίνα, Διεθνολόγος – Πολιτειολόγος, MSc, Στέλεχος Διεύθυνσης Ανάπτυξης & Περιβάλλοντος Υψηλάντη Βασιλική-Ζαφειρία, Πολιτειολόγος, MSc, Προϊσταμένη Διεύθυνσης Ανάπτυξης & Περιβάλλοντος
Εντυπώσεις Ένα μεγάλο, ένα τεράστιο ευχαριστώ... σε όλους σας, για την εξαιρετική οργάνωση, το χαμόγελο και την υπομονή σας απέναντι σε όλους μας. Η συμμετοχή μου στο συνέδριο, η γνωριμία μου με παιδιά πολλών και διαφορετικών ηλικιών, με τους γονείς τους, ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία για μένα. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την ατμόσφαιρα μέσα στο τζαμί, που αποδείχθηκε ο ιδανικότερος χώρος για παραμύθια, ιστορίες και δημιουργία. Ελπίζω από την πλευρά σας να μείνατε ευχαριστημένοι από τη συμμετοχή μου... Ε.Γ. Δεν έχω λόγια να ευχαριστήσω τους διοργανωτές/τριες του συνεδρίου για το παιχνίδι και το άθλημα από τη ΔΗΜΩΦΕΛΕΙΑ. Οργανωτικότητα, ζεστασιά, υψηλή επιστημονική ποιότητα, καλαισθησία... Ευχαριστώ και πάλι
εκ βαθέων και καλή συνέχεια. Μ.Κ. Ευχαριστώ και εγώ με τη σειρά μου, τόσο τους ανθρώπους της ΔΗΜΩΦΕΛΕΙΑ για την άψογη οργάνωση και φιλοξενία, όσο και τους συναδέλφους εισηγητές για την ευκαιρία που μου δόθηκε να βρεθώ σε ένα πολύ δημιουργικό και ενδιαφέρον περιβάλλον, και να δω το παιχνίδι, μέσα από πολλές και δια-
νωμένο συνέδριο. Θερμές ευχαριστίες προς όλους τους συντελεστές. Ελπίζουμε ότι θα υπάρξουν νέες πρωτοβουλίες και δράσεις. Ν.Λ.
φορετικές οπτικές. Κ.M. Και από μένα θερμές ευχαριστίες σε όλους και όλες για την άψογη οργάνωση και τη φιλοξενία καθώς και για την ευκαιρία να βρεθούμε στην όμορφη πόλη σας! Δ.Μ. Ήταν ένα πολύ ενδιαφέρον και άψογα οργα-
Αγαπητοί Άλκηστη, Νίνα, Βασιλική, Λάζαρε, Κλειώ, μέλη της επιστημονικής επιτροπής και τόσοι άλλοι που κοπιάσατε και οργανώσατε στην εντέλεια αυτό το ξεχωριστό συνέδριο, θα ήθελα να σας συγχαρώ και να σας ευχαριστήσω για όλα! Η όμορφη Καβάλα μας τα παρείχε όλα πλουσιοπάροχα (υλικά και πνευματικά) και αυτό χάρη σ' εσάς! Ήταν μεγάλη χαρά για εμάς επίσης η επανασύνδεση με ανθρώπους καταξιωμένους στο επιστημονικό τους πεδίο και η γνωριμία με άλλους που είχαν να παρουσιάσουν εξαίρετες δουλειές. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω την κοινωνική λειτουργό και την εργοθεραπεύτρια του ΚΔΑΠ-ΜΕΑ που μας υποδέχτηκαν στο εργαστήρι μας, στο χώρο των ατόμων με αναπηρία και θαυμάσαμε την άρτια οργάνωση και το μεράκι τους! Ήταν μια ξεχωριστή συμμετοχή για εμάς και σας ευχαριστούμε θερμά! Π.Ν. & Γ.Μ. Εκ μέρους της επιστημονικής επιτροπής, θα ήθελα κι εγώ με τη σειρά μου να ευχαριστήσω όλη την ομάδα της Δημωφέλεια για την
καταπληκτική πρωτοβουλία σας, τον ενθουσιασμό σας, την άψογη διοργάνωση και τη ζεστή φιλοξενία: Άλκηστη, Μακρίνα, Βασιλική, Λάζαρε, δεν έχουμε λόγια να σας ευχαριστήσουμε. Θερμές ευχαριστίες οφείλουμε και σε όλους τους εισηγητές και τις εισηγή-
τριες για την υψηλή ποιότητα των εισηγήσεων, καθώς και τους διοργανωτές και εμψυχωτές των εργαστηρίων τα οποία συνέβαλαν στην απήχηση και επιτυχία του συνεδρίου στην τοπική κοινωνία. Κ.ΓΚ.
Στοιχεία επικοινωνίας: Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Καβάλας ΔΗΜΩΦΕΛΕΙΑ Διεύθυνση Ανάπτυξης & Περιβάλλοντος Διεύθυνση Πολιτισμού Διεύθυνση Αθλητισμού & Παιδείας Ομονοίας 117, Καβάλα, 2510 831388 (εσ.2), 2510 240983 develop@kavalagreece.gr, culture@kavalagreece.gr www.kavalagreece.gr Ιστοχώρος έργου: www.euplayground.org Facebook page: Europe is our playground
Με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης