Economía 2016 17 by Daniel García Cancio

PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE ECONOMÍA

CURSO 16/17

MEMBROS DO DEPARTAMENTO: Dolores Gómez Nieto.

ÍNDICE Páx.

- Iniciación á actividade emprendedora

- Economía ( 4º ESO)

- Economía (1º Bacharelato)

- Economía da empresa

- Fundamentos de administración e xestión

- Mecanismos de control e mellora da programación

INICIACIÓN Á ACTIVIDADE EMPRENDEDORA E EMPRESARIAL (4º ESO) 1.- INTRODUCIÓN O espírito emprendedor é un concepto que abrangue valores persoais tales como a creatividade, a disposición positiva para a innovación e o cambio, a confianza en si mesmo/a, a motivación de logro, o liderado, a aceptación do fracaso como fonte de experiencia, e as actitudes de cooperación e de traballo en equipo. Todas as persoas terán que emprender na súa vida persoal e laboral, terán que innovar e procurar novas respostas, no mundo globalizado e cambiante ao que se enfrontan, aínda que non todas logran levar a cabo un proxecto empresarial propio. Formar cidadáns e cidadás capaces de asumir riscos, ser innovadores/as, con posibilidade de negociación e pensamento estratéxico, e con capacidade para o emprendemento constitúe o reto desta materia. Inclúe aspectos teóricos e prácticos orientados a preparar o alumnado para unha cidadanía responsable e para a vida profesional; axuda ao coñecemento das actividades e das necesidades das persoas emprendedoras, persegue que poidan responsabilizarse da súa propia carreira e do seu camiño persoal de formación, e da toma das decisións clave na súa vida, ademais da posibilidade de crear un negocio propio ou actuar como innovadores/as no traballo dentro dunha organización. A estrutura desta materia consta de tres grandes bloques: o primeiro, titulado "Autonomía persoal, liderado e innovación", está centrado na descrición das calidades e as destrezas persoais asociadas á iniciativa emprendedora, no repaso das decisións sobre o itinerario vital e a actuación como futuro/a traballador/a; no segundo bloque, "Proxecto de empresa", repásanse as principais áreas e funcións da empresa co obxecto de pór en marcha o proxecto empresarial xurdido da idea de negocio xerado previamente; e para finalizar, un bloque que baixo o título de "Finanzas" analiza as alternativas con que conta a empresa para elixir a súa forma xurídica, as fontes de financiamento do seu proxecto empresarial,a necesidade de planificar as necesidades financeiras e as obrigas fiscais e prever a evolución do negocio, garantindo a súa viabilidade. Esta materia contribúe ao desenvolvemento, ademais, da competencia de sentido de iniciativa emprendedora e espírito emprendedor, que incide na consecución do benestar económico e social da comunidade, así como das competencias de comunicación lingüística e matemática, e das competencias básicas en ciencia e tecnoloxía, dixital, sociais e cívicas, e a competencia de aprender a aprender.

2.- OBXECTIVOS XERAIS DO CURSO.-

A Educación Secundaria Obrigatoria contribuirá a desenvolver nos alumnos e as alumnas as capacidades que lles permitan conseguir os seguintes obxectivos: a. Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no respecto aos demais, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre as persoas e grupos, exercitarse no diálogo afianzando os dereitos humanos e a igualdade de trato e de oportunidades entre mulleres e homes, como valores comúns dunha sociedade plural e prepararse para o exercicio da cidadanía democrática. b. Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo como condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal. c. Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportuni-dades entre eles. Rexeitar a discriminación das persoas por razón de sexo ou por calquera outra condición ou circunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereo-tipos que supoñan discriminación entre homes e mulleres, así como calquera manifestación de violencia contra a muller. d. Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas relacións cos demais, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de calquera tipo, os comportamentos sexistas e resolver pacificamente os conflitos. e. Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información para, con sentido crítico, adquirir novos coñecementos. Adquirir unha preparación básica no campo das tecnoloxías, especialmente as da información e a comunicación. f. Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura en distintas disciplinas, así como coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas nos diversos campos do coñecemento e da experiencia. g. Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participación, o sentido crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar, tomar decisións e asumir responsabilidades. h. Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua galega e na lingua castelá, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no coñecemento, na lectura e no estudo da literatura. i. Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira apropiada. j. Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e da historia propias e das outras persoas , así como o patrimonio artístico e cultural, coñecer mulleres e homes

l. m.

que realizaron achegas importantes a cultura e sociedade galega ou a outras culturas do mundo. Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o dos outros, respectar as diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais e incorporar a educación física e a práctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coñecer e valorar a dimensión humana da sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar criticamente os hábitos sociais relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o medio ambiente, contribuíndo á súa conservación e mellora. Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das distintas manifestacións artísticas, utilizando diversos medios de expresión e representación. Coñecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio lingüístico, cultural, histórico e artístico de Galicia, participar na súa conservación e mellora e respectar a diversidade lingüística e cultural como dereito dos pobos e das persoas, desen-volvendo actitudes de interese e respecto cara o exercicio deste dereito. Coñecer e valorar a importancia do uso do noso idioma como elemento fundamental para o mantemento da nosa identidade. , e como medio de relación interpersoal e expresión de riqueza cultural nun contexto plurilingüe, que nos comunica con outras linguas, en especial coas pertencentes a comunidade lusófona.

3.- CONTIDOS MÍNIMOS

Coñecer as habilidades do emprendedor.

Coñecer as formas xurídicas das empresas.

-Saber as fontes de financiamento precisas. -

Traballar activamente no seu grupo de traballo para desenrolar un proxecto emprendedor.

Indicar os trámites de constitución e as obrigas ante as diferentes administracións: Mercantís, fiscais, sociais...

Coñecer as formas de selección e contratación do persoal, deeitos e obrigas laborais

4.- CONTIDOS.- CRITERIOS DE AVALIACIÓN.- ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE:- COMPETENCIAS CLAVE.Iniciación á Actividade Emprendedora e Empresarial. 4º de ESO Obxec Contidos tivos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competen cias clave

Bloque 1. Autonomía persoal, liderado e innovación  e  g

 B1.1. Autonomía e autocoñecemento.  B1.1. Describir as calidades persoais e  IAEEB1.1.1. Identifica as calidades  CSIEE

A iniciativa emprendedora e o/a empresario/a na sociedade.  B1.2.

Intereses, aptitudes e motivacións persoais para a carreira profesional.

as destrezas asociadas á iniciativa emprendedora, analizando os requisitos de distintos postos de traballo e actividades empresariais.

persoais, as actitudes, as  CAA aspiracións e a formación propias das persoas con iniciativa emprendedora, e describe a actividade dos/das empresarios/as e o seu papel na xeración de traballo e benestar social.  IAEEB1.1.2. Investiga con medios  CD

telemáticos as áreas de actividade  CAA profesional do seu contorno, os tipos de empresa que as  CSIEE desenvolven e os postos de traballo en cada unha, razoando os requisitos para o desempeño profesional en cada un deles.  b  g

 B1.3. Itinerarios formativos e carreiras  B1.2. Tomar decisións sobre o itinerario  IAEEB1.2.1. Deseña un proxecto de  CAA

profesionais. Proceso de procura de emprego en empresas do sector. Autoemprego. Proceso de toma de decisións sobre o itinerario persoal.

 a

 B1.4. Dereito do traballo.

 c

 B1.5. Dereitos e deberes derivados da

 g  m

Contrato de negociación colectiva.

traballo

 B1.7. Seguridade Social. Sistema de

protección. Emprego e desemprego.  B1.8. Protección do/da traballador/a e

beneficios sociais.  B1.9.

carreira profesional propia  CSIEE relacionando as posibilidades do ámbito coas calidades e as aspiracións persoais, e valorando a opción do autoemprego e a necesidade de formación ao longo da vida.

 B1.3. Actuar como futuro/a traballador/a  IAEEB1.3.1. Identifica as normas e  CSC

relación laboral.  B1.6.

vital propio comprendendo as posibilidades de emprego, o autoemprego e a carreira profesional, en relación coas habilidades persoais e as alternativas de formación e aprendizaxe ao longo da vida.

Riscos laborais. Normas. Planificación da protección na empresa.

responsable coñecendo os seus dereitos e deberes como tal, valorando a acción do Estado e da Seguridade Social na protección da persoa empregada, e comprendendo a necesidade de protección dos riscos laborais. 

as institucións que interveñen nas  CSIEE relacións entre os/as traballadores/as e as empresas, en relación co funcionamento do mercado de traballo. IAEEB1.3.2. Distingue os dereitos e  CSC as obrigas que se derivan das  CSIEE relacións laborais, e compróbaos en contratos de traballo e documentos  CMCCT de negociación colectiva.

 IAEEB1.3.3. Describe as bases do  CCL

sistema da Seguridade Social e as  CSC obrigas dos/das traballadores/as e dos/das empresarios/as dentro  CSIEE deste, así como as prestacións mediante procuras nas web institucionais, valorando a súa acción protectora ante as continxencias cubertas.

Iniciación á Actividade Emprendedora e Empresarial. 4º de ESO Obxec Contidos tivos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competen cias clave

 IAEEB1.3.4. Identifica as situacións  CSIEE

de risco laboral máis habituais nos  CAA sectores de actividade económica máis salientables no ámbito, e  CMCCT indica os métodos de prevención legalmente establecidos, así como as técnicas de primeiros auxilios aplicables en caso de accidente ou dano. Bloque 2. Proxecto de empresa  d  g

 B2.1. Idea de proxecto de empresa.  B2.1. Crear un proxecto de empresa na  IAEEB2.1.1.

Avaliación da idea. O contorno e o papel social da empresa.  B2.2.

Elementos e estrutura da empresa.

 B2.3. Plan de empresa.  B2.4. Planificación na empresa.

Determina a aula e describir as características oportunidade dun proxecto de internas e a súa relación co contorno, así empresa, identificando as como a súa función social, identificando características e tomando parte na os elementos que constitúen a súa rede actividade que a empresa loxística como provedores/as, clientela, desenvolve. sistemas de produción e  IAEEB2.1.2. Identifica as comercialización, redes de almacenaxe, características internas e externas etc. da empresa en proxecto, así como os elementos que constitúen o contono específico desta (mercado, provedores/as, clientela, sistemas de produción e/ou comercialización, almacenaxe, etc.).

 CSIEE  CAA

 CSIEE  CMCCT  CD

 IAEEB2.1.3. Describe a relación da  CSIEE

empresa proxectada co seu sector,  CCL a súa estrutura organizativa e as funcións de cada departamento, e  CMCCT identifica os procedementos de traballo no desenvolvemento do proceso produtivo ou comercial.  IAEEB2.1.4. Elabora documentos  CCL

para a planificación das funcións da  CSIEE empresa en proxecto, tanto a longo  CMCCT como a curto prazo.  b  g  h

 B2.5.

Información na empresa.  B2.2. Identificar e organizar a  IAEEB2.2.1. Manexa como usuario/a  CD Información contable. Información de información das áreas da empresa en de nivel básico aplicacións  CMCCT recursos humanos. Documentos proxecto aplicando os métodos informáticas de control e seguimento comerciais de cobramento e correspondentes á tramitación de clientela, provedores/as e outros,  CAA pagamento. Arquivo. documental empresarial. aplicando as técnicas básicas de contabilidade, xestión financeira e comercial e administración de persoal, para a organización da información da empresa proxectada.  IAEEB2.2.2. Transmite información  CCL

entre as áreas e a clientela da  CSIEE empresa en proxecto, recoñecendo e aplicando técnicas de  CD comunicación e negociación, e  CMCCT aplicando o tratamento protocolario axeitado mediante medios telemáticos e presenciais.

Iniciación á Actividade Emprendedora e Empresarial. 4º de ESO Obxec Contidos tivos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competen cias clave

 g  h  l

 B2.6.

Actividades na empresa.  B2.3. Realizar actividades de produción  IAEEB2.3.1. Crea materiais Función de produción. Función e comercialización propias da empresa publicitarios e para a difusión dos comercial e de márketing. proxectada, aplicando técnicas de produtos e/ou servizos obxecto do comunicación e traballo en equipo. proxecto, e elabora un plan de  B2.7. Axudas e apoio á creación de comunicación en internet e en redes empresas. sociais, aplicando os principios do márketing.

 CCL  CSIEE  CD  CMCCT

 IAEEB2.3.2. Desenvolve tarefas de  CSIEE

produción e/ou comercialización na  CMCCT empresa en proxecto segundo os plans de control prefixados:  CD simulando a toma de decisións para  CAA cumprir os prazos e os obxectivos establecidos e propondo melloras, mediante o traballo en equipo.  IAEEB2.3.3. Compila datos sobre os  CD

apoios á creación de empresas tanto  CMCCT do contorno próximo como do territorial, estatal ou europeo, e  CSIEE selecciona as posibilidades que se axusten ao proxecto de empresa formulado. Bloque 3. Finanzas  a  d  g  h  l

 B3.1. Tipos de empresa segundo a  B3.1. Describir as formas xurídicas das  IAEEB3.1.1. Distingue as formas  CSIEE

súa forma xurídica.  B3.2. Elección da forma xurídica.  B3.3. Trámites de posta en marcha

dunha empresa.

empresas en relación coas responsabilidades legais dos/das seus/súas propietarios/a e xestores/as, así como coas esixencias de capital.

xurídicas das empresas e indica as  CMCCT esixencias de capital e responsabilidades propias de cada tipo.  IAEEB3.1.2. Identifica e enumera as  CD

administracións públicas implicadas  CMCCT na posta en marcha de empresas, e compila por vía telemática os  CSIEE principais documentos necesarios para a posta en funcionamento.

 ñ

 IAEEB3.1.3. Valora as tarefas de  CSC

apoio, rexistro, control e  CMCCT fiscalización que realizan as autoridades no proceso de creación de empresas, e describe os trámites que se deben realizar.  IAEEB3.1.4. Selecciona a forma  CAA

xurídica máis axeitada en cada  CSIEE caso segundo a actividade que se vaia desenvolver, o número de  CMCCT emprendedores/as, o alcance da responsabilidade que se vaia asumir, a complexidade organizativa, a dispoñibilidade financeira e a fiscalidade.  b  f  g

 B3.4. Fontes de financiamento das  B3.2.

empresas: externas (bancos, axudas e subvencións, e crowdfunding) e internas (accionistas, investidores/as e aplicación de beneficios).

Identificar as fontes de  IAEEB3.2.1. Determina os  CSIEE financiamento das empresas propias de investimentos necesarios para a  CMCCT cada forma xurídica, incluíndo as posta en marcha dunha empresa, e externas e internas, e valorar as máis distingue as principais partidas  CD axeitadas para cada tipo e momento no relacionadas nun balance de ciclo de vida da empresa. situación.

Iniciación á Actividade Emprendedora e Empresarial. 4º de ESO Obxec Contidos tivos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competen cias clave

 B3.5. Produtos financeiros e bancarios

para pequenas e medianas empresas (PME): comparación.

 b  f  g  l  ñ

 B3.6.

 IAEEB3.2.2. Caracteriza de xeito  CMCCT

básico as posibilidades de  CD financiamento das empresas, diferenciando o financiamento  CSIEE externo e o interno, a curto e a longo prazo, así como o custo de cada unha e as implicacións na marcha da empresa.

Planificación financeira das  B3.3. Recoñecer a necesidade de  IAEEB3.3.1. Presenta un estudo de empresas. Estudo de viabilidade planificar o negocio das empresas viabilidade económico-financeiro a económico-financeira. Proxección da ligándoa á previsión da evolución do medio prazo do proxecto de actividade. Instrumentos de análise. sector e da economía nacional, así como empresa, aplicando condicións Razóns básicas. da planificación financeira e fiscal. reais de produtos financeiros analizados e previsións de vendas,  B3.7. Impostos que afectan as segundo un estudo do ámbito empresas. Calendario fiscal. mediante unha aplicación informática tipo folla de cálculo, manexando razóns financeiras básicas.

 CD  CSIEE  CAA  CMCCT

 IAEEB3.3.2. Analiza os produtos  CAA

financeiros máis axeitados de entre  CSIEE as entidades financeiras do ámbito para cada tipo de empresa,  CMCCT valorando o custo e o risco de cada  CD un, e selecciona os máis acaído para o proxecto de empresa.  IAEEB3.3.3. Identifica as obrigas  CMCCT

fiscais das empresas segundo a  CD súa actividade e a súa forma xurídica, sinala o funcionamento  CSIEE básico do IAE, IVE, IRPF e IS, e indica as principais diferenzas entre eles. - IAEEB3.3.4. Valora a achega que  CSC supón a carga impositiva das  CAA empresas á riqueza nacional e ao sostemento das cargas do Estado.

4.- TEMPORALIZACIÓN.1ª Avaliación: bloque 1 . 2ª Avaliación: Bloque 2 . 3ª Avaliación: Bloque 3.

5.- METODOLOXÍA, MATERIAIS CURRICULARES E RECURSOS DIDÁCTICOS:-

O ensino do espíritu emprendedor require unha metodoloxía dinámica que favorezca o desenrolo de capacidades, a adquisición de coñecementos e a acumulación de experiencias no alumnado que permitan facer proxectos. Os principios metodolóxicos básicos aplicados ó ensino da asignatura parten da consideración do ensino coma un proceso no que tanto o profesor coma o alumno manifestan unha actitude activa e participativa, que permite o traballo autónomo e o desenrolo de aprendizaxes significaticas.

Por isto; os alumnos organizaranse en grupos de traballo (máximo de 4 persoas); todos e cada un dos compoñentes do grupo serán responsables da consecución e posta a punto do proxecto. A labor do profesor orientarase a xerar o traballo en equipo, favorecer a aprendizaxe por descubrimento e impulsar a motivación do alumno. Fomentarase a lectura entre o alumnado en cada unha das U.D.e intentarase usar periódicos, revistas e o uso das novas tecnoloxías da información.

Materiais e Recursos: Fotocopias do proxecto BIC Galicia , actividades elaboradas pola profesora, prensa, ordenadores( Aula do CEFORES). Non hai libro de texto.

7.-PROCEDEMENTOS CUALIFICACIÓN.-

INSTRUMENTOS

AVALIACIÓN.

SISTEMA

Aval. Ordinaria:Avaliarase ós alumnos en función do seu traballo diario, mediante as fichas que farán ao longo de cada trimestre e un pequeño exame teórico dos contidos vistos. No 2º-3º trimestre farán un( ou dous como máximo) pequeno traballo que asemella un proxecto de empresa.

Para aqueles alumnos que non acaden os criterios de avaliación, farase unha proba escrita de recuperación. Ademáis aqueles alumnos que teñan as fichas incompletas ou mal feitas deberán repetilas, tamén deberán repetir o proxecto de empresa se non participan axeitadamente no grupo de traballo.

O exame teórico pondera un 30% na nota final de cada avaliación. O 70% será froito do seu traballo diario reflexado nas fichas e proxecto de empresa . Os alumnos para poder aprobar cada avaliación deben ter aprobada cun 5 a proba teórica , para conseguir ese mínimo de 5 , poderase facer unha recuperación antes de cada avaliación, se fose preciso. A proba teórica puntuará sobre 10 puntos. A nota que se precisa para ter aprobada cada avaliación é un 5. A nota final é a media das tres avaliacións. Premiarase a boa presentación e a omisión de faltas de ortografía cun mínimo de 0,5 puntos en cada proba realizada; sempre que esté aprobado. Aval. Extraordinaria: Avaliarase ós alumnos mediante unha proba escrita. Ademais cada alumno deberá traer feito e entregar un pequeno proxecto de empresa.

8-MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

Sendo unha materia totalmente nova, sinxela e moi práctica, é facil de comprender por todo o alumnado. De todos os xeitos, para aqueles alumnos que precisen unha adicación especial, faranse: -

Exercicios con diferentes graos de dificultade adaptados ás necesidades individuais do alumnado.

Exercicios en grupo para fomentar a colaboración e cooperación dos alumnos con maior nivel de coñecementos cos que teñen un nivel mais baixo.

9.-PLANS DE TRABALLO PARA A SUPERACIÓN DAS MATERIAS PENDENTES Para aqueles alumnos que teñan a materia pendente ( que non é o caso, non hai alumnos coa materia de obradoiro pendente) faríase un plan de traballo consistente na entrega ao alumnado do material preciso para que él poida facer un proxecto empresarial sinxelo.

10-ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES QUE SIRVAN PARA COHESIONAR AOS GRUPOS -

Visita á exposición industrial da Fundación Pedro Barrié de la Maza ( en Vigo ou Coruña).

Participación no xogo da bolsa europeo, se se pode; xa que o curso pasado xa non poidemos participar xa que ningunha caixa española participou no devandito xogo.

11.-TRATAMENTO DE FOMENTO DA LECTURA E DAS TICS En tódalas clases vanse adicar unhos 5-10 minutos á lectura ; xa sexa lendo a ficha de traballo correspondente, libros de lectura recomendadas nas fichas, apuntes elaborados pola profesora de carácter teórico, información atopada en internet, etc. A gran maioría das clases desenrolanse na aula de informática, ahí usaremos internet como fonte de información, xa sexa busando directamente o alumno ou mediante direccións sinaladas pola profesora. Ademais no proxecto de empresa será preciso usar Word e Excel.

12.-EDUCACIÓN EN VALORES E CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA

Esta materia , como o resto das materias da ESO e Bacharelato , contribuímos no día a día na mellora da convivencia no centro; esta é unha tarefa complexa que parte o primeiro día lendo as normas de convivencia que figuran nas aulas e continúa ao longo do curso dando exemplo esta profesora no seu comportamento diario e lembrando aos alumnos aquelas normas lidas ao comenzo do curso. Tamén tratamos de educar en valores continuamente facendo unha educación non sexista, educando para a saúde, educación moral e cívica, educación para o consumidor; etc.

ECONOMÍA (4º ESO)

1. INTRODUCIÓN.A formación en economía faise necesaria nun contexto globalizado, no que as relacións entre os axentes económicos e sociais son cada día máis complexas. A consideración do comportamento económico das persoas na procura da satisfacción das súas necesidades, así como da produción e da organización dos bens e os servizos necesarios, e da distribución dos recursos escasos facilitan a compresión da realidade social. Calquera persoa necesita coñecer as regras básicas que explican os acontecementos económicos e a linguaxe específica utilizada por economistas e medios de comunicación para analizar eses feitos. O estudo da economía axuda a percibir e a coñecer o mundo, e posibilita analizar e afondar nas relacións humanas, facilita a comprensión dos conceptos utilizados habitualmente na análise económica e empresarial, serve para potenciar destrezas de razoamento, abstracción e interrelación, e proporciona ferramentas para examinar de xeito crítico a sociedade. E contribúe tamén a desenvolver a curiosidade intelectual, a capacidade analítica, o rigor e a amplitude de perspectivas á hora de indagar no coñecemento de variables como o crecemento, a pobreza, a educación, a saúde, a riqueza, o ambiente, etc. Proporciona importantes coñecementos matemáticos e estatísticos, habilidades de comunicación oral e escrita para explicar e transmitir ideas e conclusións, con argumentos e evidencias empíricas, sentido da ética e respecto polo ser humano, así como unha intensa capacidade de traballo, tanto individual como en equipo. O enfoque empregado pola economía na resolución dos problemas sociais distínguea das restantes ciencias sociais. A materia de 4º de ESO distribúese en seis bloques que permiten o estudo da economía como ciencia e do papel dos axentes económicos. No bloque 1 ("Ideas económicas básicas") recóllense aspectos relativos aos principios económicos, á terminoloxía propia e á metodoloxía da ciencia económica. No bloque 2 ("Economía e empresa") analízase o papel e o funcionamento do/da axente de empresas na economía. O seguinte bloque ("Economía persoal") está dedicado ao estudo da transcendencia das decisións económicas na vida das persoas. O cuarto bloque ("Economía e ingresos e gastos do Estado") repasa o papel estatal no funcionamento económico a través da análise dos seus ingresos e gastos. No quinto bloque ("Economía e tipos de xuro, inflación e

desemprego") repásanse os aspectos máis salientables da economía financeira e a súa repercusión na actividade económica e o nivel de emprego. E para rematar, o bloque de "Economía internacional" fai un breve repaso do funcionamento do sector exterior da economía con especial fincapé nas repercusións da integración económica e a globalización. A materia de Economía de 1º de bacharelato emprega un esquema mixto de presentación, herdado de deseños curriculares anteriores e baseado principalmente na análise da economía como ciencia, do papel dos axentes económicos e do funcionamento das principais institucións económicas e os seus elementos. Estrutúrase en sete bloques: no primeiro abórdase a o principal problema orixe da ciencia económica, a economía e a escaseza, continuando coa organización da actividade económica para estudar a estrutura dos sistemas económicos; nun segundo bloque ("A actividade produtiva") descríbese a produción como principal actividade económica; no terceiro ("O mercado e o sistema de prezos") repásase a principal institución na fixación de prezos e asignación de recursos; o seguinte bloque ("A macroeconomía") céntrase na medición da actividade económica e no estudo do mercado de traballo; no quinto ("Aspectos financeiros da economía") faise un repaso da vertente financeira da actividade económica; o sexto ("O contexto internacional da economía") aborda a análise do sector exterior e dos fenómenos de integración económica e globalización; e, finalmente, no bloque titulado "Desequilibrios económicos e o papel do Estado na económica", reflexiónase sobre o carácter cíclico da actividade económica e o papel do Estado para mitigar e corrixir os desequilibrios xurdidos do funcionamento económico. A grande transcendencia social da economía queda reflectida na súa contribución ao fomento da mellora na calidade de vida, ao progreso e ao benestar social. Os coñecementos económicos teñen cada día mías valor, pola importancia de contar cunha cidadanía formada e pola relevancia dunha boa administración dos recursos públicos. O estudo da economía proporciona, xunto coa formación técnica, competencias lingüísticas e de comunicación, matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía, sociais e cívicas, así como sentido da iniciativa e espírito emprendedor. 2.- OBXECTIVOS XERAIS DO CURSO.Son os mesmos enumerados para iniciación á actividade emprendedora.

3.- CONTIDOS MÍNIMOS - Identificar o concepto de custo de oportunidade.

Diferenciar entre economía positiva e economía normativa. Representar gráficamente a FPP e analizar o custo de oportunidade. Representar gráficamnete o fluxo circular da renda. Calcular os custos e os beneficios da empresa. Distinguir as formas xurídicas das empresas e relacionalas coas esixencias de capital, nº de socios e responsabilidade. Identificar os factores produtivos das empresas. Clasificar as empresas segundo o sector económico. Explicar as posibilidades de financiamento das empresas. Identificar as obrigas fiscais das empresas. Diferenciar os distintos tipos de gastos persoais e por exemplos deles. Explicar alguns motivos para aforrar. Coñecer o concepto de diñeiro e as funcións do mesmo. Identificar e explicar as modalidades de tarxetas bancarias. Identificar, describir e clasificar os tipos de seguros. Definir o concepto de inflación e describir as causas da inflación e as repercusións da mesma. Explica o funcionamento dos tipos de interese e as consecuencas da súa variación para a a marcha da economía. Describir as causas do desemprego e valorar as súas principais repercusións económicas e sociais. Explicar os tipos de desemprego. Calcular e interpretar datos relacionados co empleo/desemprego. Diferenciar entre política fiscal expansiva e restrictiva. Explicar as medidas de política fiscal máis importantes. Identificar as principais áreas de gatos do Estado. Expresar as diferenzas entre débeda pública e déficit público. Explicar os tipos de déficit público. Coñecer os instrumentos de redistribución da renda. Explicar as razóns que xustifican o intercambio económico entre países. Concepto de globalización. Vantaxes e inconvenientes. Enumerar vantaxes e inconvenientes do proceso de integración económica e monetaria da Unión Europea.

4.- OBXECTIVOS.- CONTIDOS.- CRITERIOS DE AVALIACIÓN.-ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE.- COMPETENCIAS CLAVE.Economía. 4º de ESO Obx

Contidos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

Bloque 1. Ideas económicas básicas 



B1.1. Economía como ciencia: actividade económica e sociedade.



B1.2. Principios na toma de decisións económicas.



B1.3. Escaseza, elección e asignación de recursos. Custo de oportunidade.



B1.1. Explicar a como ciencia valorar o permanente das económicas na persoas.

economía social e impacto decisións vida das

ECB1.1.1. Recoñece a escaseza de recursos e a necesidade de elixir e tomar decisións como as claves dos problemas básicos de calquera economía, e comprende que todas as eleccións supoñen renunciar a outras alternativas e que todas as decisións teñen consecuencias.



CCL



CSC

ECB1.1.2. Distingue formas de analizar e resolver problemas económicos, e identifica as súas vantaxes, os seus inconvenientes e as súas limitacións.



CAA



ECB1.2.1. Comprende e utiliza correctamente termos da área da economía.



CCL



ECB1.2.2. Diferencia entre economía positiva e economía normativa.



CAA



CSC

ECB1.2.3. Representa e analiza graficamente o custo de oportunidade mediante a fronteira de posibilidades de produción.



CMCCT

ECB1.3.1. Representa as relacións que se establecen entre as economías domésticas e as empresas.



CMCCT



CSC



B1.4. O método na economía: modelos económicos.



B1.5. Fronteira de posibilidades de produción.



B1.2. Identificar a terminoloxía económica básica e o uso dos modelos económicos, e familiarizarse con eles.



B1.6. As relacións económicas básicas e a súa representación.



B1.3. Tomar conciencia dos principios da economía para aplicar nas relacións económicas básicas cos



Economía. 4º de ESO Obx

Contidos

Criterios de avaliación condicionantes de recursos e as necesidades.

Estándares de aprendizaxe 

Competencias clave

ECB1.3.2. Aplica razoamentos básicos para interpretar problemas económicos provenientes das relacións económicas do seu contorno.



CMCCT



CSC

ECB2.1.1. Distingue as formas xurídicas das empresas e relaciónaas coas esixencias de capital para a súa constitución e coas responsabilidades legais para cada tipo.



CMCCT



CSIEE

ECB2.1.2. Identifica e valora as formas xurídicas de empresas máis apropiadas en cada caso, en función das características concretas, aplicando o razoamento sobre clasificación das empresas.



CAA



ECB2.1.3. Distingue os tipos de empresas e de empresarios/as que actúan no seu ámbito, así como a forma de interactuar co seu contorno máis próximo e os efectos sociais e ambientais, positivos e negativos, que se observan.



CSIEE



CSC

ECB2.2.1. Analiza os tipos de factores produtivos e as relacións entre produtividade, eficiencia e tecnoloxía.



CMCCT



CSC

ECB2.2.2. Identifica os sectores económicos, así como os seus retos e as súas oportunidades.



CSC

ECB2.3.1. Explica as posibilidades de financiamento das empresas e diferencia o financiamento externo e o interno, a curto e a longo prazo, así como o custo de cada unha e as implicacións na marcha da empresa.



CCL



CMCCT

Bloque 2. Economía e empresa 



B2.1. A empresa empresario/a.

o/a



B2.2. Elementos, funcións e obxectivos da empresa.



B2.3. Clases de empresas.



B2.4. Formas xurídicas da empresa.



B2.1. Describir os tipos de empresas e as formas xurídicas das empresas, e relacionar con cada unha coas súas esixencias de capital e as responsabilidades legais dos/das propietarios/as e xestores/as, así como as interrelacións das empresas no seu contorno inmediato.



B2.5. Proceso produtivo e factores produtivos.



B2.6. Sectores da actividade económica.

B2.2. Analizar as características principais do proceso produtivo.



B2.7. Fontes de financiamento das empresas. Novas formas de financiamento.



B2.3. Identificar as fontes de financiamento das empresas.



Economía. 4º de ESO Obx 



Contidos

Criterios de avaliación



B2.8. Ingresos e custos da empresa: clasificación.



B2.9. Resultados empresa.



B2.10. Obrigas fiscais das empresas.



Estándares de aprendizaxe

B2.4. Determinar, para un caso sinxelo, a estrutura de ingresos e custos dunha empresa, calculando o seu beneficio.



B2.5. Diferenciar os impostos que afectan as empresas e a importancia do cumprimento das obrigas fiscais.



Competencias clave

ECB2.4.2. Distingue os ingresos e os custos dunha empresa, calcula o seu beneficio ou a súa perda, aplicando razoamentos matemáticos, e interpreta os resultados.



CMCCT

ECB2.5.1. Identifica as obrigas fiscais das empresas segundo a súa forma xurídica e as actividades, e sinala o funcionamento básico dos impostos e as principais diferenzas entre eles.



CMCCT



ECB2.5.2. Valora a achega que para a riqueza nacional supón a carga impositiva que soportan as empresas.



CSC



ECB3.1.1. Elabora un orzamento ou plan financeiro persoal, identificando os ingresos e os gastos integrantes, e realiza o seu seguimento.



CAA



CMCCT

ECB3.1.2. Utiliza ferramentas informáticas na preparación e desenvolvemento dun orzamento ou plan financeiro personalizado.



CAA



CMCCT

ECB3.1.3 Manexa gráficos de análise que permiten comparar unha realidade personalizada coas previsións establecidas.



CAA



CMCCT

ECB3.2.1. Comprende as necesidades de planificación e do manexo de asuntos financeiros ao longo da vida. Esa planificación vincúlase á previsión realizada en cada etapa, de acordo coas decisións tomadas e a marcha da actividade económica nacional.



CAA



CSIEE

Bloque 3. Economía persoal 



B3.1. Orzamento persoal. Control de ingresos e gastos.



B3.2. Xestión do orzamento. Obxectivos e prioridades.



B3.1. Realizar un orzamento persoal distinguindo entre os tipos de ingresos e gastos, e controlar o seu grao de cumprimento e as posibles necesidades de adaptación.



B3.3. Planificación económico-financeira: necesidades económicas nas etapas da vida.



B3.2. Decidir con racionalidade ante as alternativas económicas da vida persoal, e relacionalas co benestar propio e social.



Economía. 4º de ESO Obx 



Contidos 



B3.4. Aforro e endebedamento. Os plans de pensións.



B3.5. Risco e diversificación.



B3.6. O diñeiro.



B3.7. Contratos financeiros: contas e tarxetas de débito e crédito.



B3.8. Relacións no mercado financeiro: información e negociación.



Criterios de avaliación



B3.9. Implicacións dos contratos financeiros. Dereitos e responsabilidades dos/das consumidores/as no mercado financeiro.

Estándares de aprendizaxe

B3.3. Expresar unha actitude positiva cara ao aforro, e empregar o aforro como medio para alcanzar diversos obxectivos.



B3.4. Recoñecer o funcionamento básico do diñeiro e diferenciar os tipos de contas bancarias e de tarxetas emitidas como medios de pagamento, e valorar a oportunidade do seu uso con garantías e responsabilidade.



B3.10. O seguro como medio para a cobertura de riscos. Tipoloxía de seguros.



B3.5. Coñecer o concepto de seguro e a súa finalidade.



Competencias clave

ECB3.3.1. Recoñece e explica a relevancia do aforro e do control do gasto.



CAA



CSC

ECB3.3.2. Analiza as vantaxes e inconvenientes do endebedamento, valorando o risco e seleccionando a decisión máis axeitada para cada momento.



CAA



CSC

ECB3.4.1. Comprende os termos fundamentais e describe o funcionamento das contas na operativa bancaria.



CCL



CMCCT

ECB3.4.2. Valora e comproba a necesidade de interpretar as cláusulas dos contratos bancarios para coñecer os dereitos e as obrigas que se derivan delas, así como a importancia de operar en condicións de seguridade cando se empregan procedementos telemáticos.



CCL



CAA



ECB3.4.3. Recoñece a capacidade de negociación coas entidades financeiras e analiza os procedementos de reclamación ante estas.



CAA



ECB3.4.4. Identifica e explica as modalidades de tarxetas bancarias, así como os elementos e os procedementos que garanten a seguridade na súa operativa.



CCL



CMCCT

ECB3.5.1. Identifica, describe e clasifica os tipos de seguros segundo os riscos ou as situacións adversas nas etapas da vida.



CAA



CCL



CMCCT

Bloque 4. Economía e ingresos e gastos do Estado

Economía. 4º de ESO Obx 



Contidos 

Criterios de avaliación

B4.1. Orzamentos públicos: ingresos e gastos do Estado.



B4.1. Recoñecer e analizar a procedencia das principais fontes de ingresos e gastos do Estado, e interpretar gráficos onde se amose esa distribución.

Estándares de aprendizaxe 



B4.2. A débeda pública e o déficit público.



B4.3. Desigualdades económicas e distribución da renda.



B4.2. Diferenciar e explicar os conceptos de débeda pública e déficit público.



B4.3. Determinar o impacto para a sociedade da desigualdade da renda e estudar as ferramentas de redistribución da renda.



Competencias clave

ECB4.1.1. Identifica as vías de onde proceden os ingresos do Estado, así como as principais áreas dos gastos do Estado, e comenta as súas relacións.



CMCCT



CSC

ECB4.1.2. Analiza e interpreta datos e gráficos de contido económico relacionados cos ingresos e os gastos do Estado.



CMCCT

ECB4.1.3. Distingue nos ciclos económicos o comportamento dos ingresos e dos gastos públicos, así como os efectos que se poden producir ao longo do tempo.



CMCCT



CSC

ECB4.1.4. Describe o contido dos orzamentos públicos e argumenta a necesidade de prever os ingresos e os gastos, e controlar a súa execución.



CCL



CSC

ECB4.2.1. Comprende e expresa as diferenzas entre os conceptos de débeda pública e déficit público, así como a relación que se produce entre eles.



CCL



CMCCT

ECB4.3.1. Coñece e describe os efectos da desigualdade da renda e os instrumentos de redistribución desta.



CCL



CMCCT



CSC

ECB4.3.2. Interpreta gráficos representativos da distribución da renda



CAA



CMCCT

ECB5.1.1. Describe as causas da inflación e valora as súas principais repercusións económicas e sociais.



CCL



CSC

Bloque 5. Economía e tipos de xuro, inflación e desemprego 



B5.1. Tipos de xuro.



B5.2. Inflación.



B5.3.

Consecuencias



dos

B5.1. Diferenciar as magnitudes de tipos de xuro, inflación e desemprego, analizar as



Economía. 4º de ESO Obx 

Contidos

Criterios de avaliación

cambios nos tipos de xuro e inflación.

f 

relacións entre elas e interpretar datos e gráficos vinculados con esas magnitudes.

B5.4. Desemprego: clasificación e consecuencias.

Estándares de aprendizaxe 



B5.5. Causas do desemprego e políticas contra o desemprego. O desemprego en Galicia. B5.6. Perspectivas ocupación.



B5.2. Valorar opcións de políticas macroeconómicas para facer fronte ao desemprego.



Competencias clave

ECB5.1.2. Explica o funcionamento dos tipos de interese e as consecuencias da súa variación para a marcha da economía.



CCL



CMCCT



CSC

ECB5.1.3. Valora e interpreta datos e gráficos de contido económico relacionados cos tipos de xuro, inflación e desemprego.



CMCCT

ECB5.2.1. Describe as causas do desemprego e valora as súas principais repercusións económicas e sociais.



CCL



CMCCT



CSC

ECB5.2.2. Analiza os datos de desemprego en España e as políticas contra o desemprego.



CSC

ECB5.2.3. Investiga e recoñece vieiros e tendencias de emprego.



CAA



ECB6.1.1. Valora o grao de interconexión das economías de todos os países do mundo e aplica a perspectiva global para emitir xuízos críticos.



CAA



CSC

ECB6.1.2. Explica as razóns que xustifican o intercambio económico entre países e que inflúen nel.



CCL



CSC

ECB6.1.3. Analiza e presenta acontecementos económicos contemporáneos no contexto da globalización e o comercio internacional.



CAA



CSC

ECB6.1.4. Recoñece e enumera vantaxes e inconvenientes do proceso de integración económica e monetaria da Unión Europea.



CCL



CSC

Bloque 6. Economía internacional 



B6.2. Comercio internacional.



B6.3. Integración económica e monetaria europea.



B6.4. Economía e ambiente: sustentabilidade.



B6.1. económica.

Globalización



B6.1. Valorar o impacto da globalización económica, do comercio internacional e dos procesos de integración económica na calidade de vida das persoas e no ambiente.



Economía. 4º de ESO Obx

Contidos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe 

ECB6.1.5. Reflexiona sobre os problemas ambientais e a súa relación co impacto económico internacional, e analiza as posibilidades dun desenvolvemento sustentable.

Competencias clave 

CAA



CSC

4. TEMPORALIZACIÓN.1ª Avaliación: Unidades 1y 2 (Bloque I), 3 y 4 (Bloque II). 2ª Avaliación: Unidades 5,6,7 (Bloque III) y 8 (Bloque V). 3ª Avaliación Unidades 9 (Bloque V), 10 (Bloque IV), 11 y 12 (Bloque VI).

5.- METODOLOXÍA, MATERIAIS CURRICULARES E RECURSOS DIDÁCTICOS.Emplearase unha metodoloxía expositiva combinada coa técnica interrogativa, de xeito que os alumnos/as fagan constantemente un contraste entre o que están aprendendo, as ideas previas e a realidade que os rodea. Cada unidade didáctica acompañarase dunha serie de cuestións e casos prácticos, para que o alumno/a comprenda con maior claridade o significado das explicacións teóricas dadas. Intentarase mostrar ós alumnos/as no desenrolo de cada unidade didáctica, as conexións coas demais, para que así, teñan unha visión global da asignatura. En todo momento favorecerase a participación activa e constructiva dos alumnos no desenrolo das sesións impulsando así a súa autonomía persoal. Materiais e Recursos: Utilizarase como libro de texto: ECONOMÍA Penalonga Sweers. Ed Mc Graw- Hill.

de Anxo

Facilitaranse fotocopias nalguns temas. Tamén se contará con artigos seleccionados de revistas de información económica, periódicos, etc.

Usarase con asiduidade ordenadores. 6.- PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN. SISTEMA DE CUALIFICACIÓN.-

INSTRUMENTOS DE CONTROL: Probas escritas ou orais de respostas curtas. Probas escritas ou orais de resolución de problemas. Probas escritas ou orais de: reproducción de contidos conceptuais importantes, de aplicar contidos, de relacionar contidos próximos. Elaboración e interpretación de gráficos. Probas de composición e ensaio: comentarios de texto, elaboración de síntesis. Probas tipo test. EXAMES: As probas serán escritas; podendo ter preguntas curtas, preguntas a desenrolar, preguntas tipo test e resolución de problemas. En cada unha das avaliacións farase un exame por cada duas unidades didácticas, que puntuarán sobre 10 puntos cada un:

NOTA DE AVALIACIÓN: Será a media dos exames que ponderarán un 80%(en cada unha das probas o alumno precisa unha nota mínima de 5 para poder aprobar o exame da avaliación correspondente)na nota de avaliación. Ademáis valorarase positivamente o traballo do alumnado ata un máximo de 2 puntos( sumaría o 20% restante). A nota necesaria para aprobar cada avaliación é un 5. NOTA FINAL: Será a media das tres avaliacións. Para aqueles alumnos que non acaden os criterios de avaliación, programase unha proba escrita de recuperación en cada avaliación( que puntuará sobre 10 puntos). Os alumnos que a final de curso teñan 2 avaliacións suspensas van con toda a materia ó exame final( que puntuará sobre 10 puntos). Cando un alumno non se presente a unha proba escrita, convocada previamente, será cualificado cunha nota de cero puntos. O profesor valorará de forma excepcional a documentación que presente o alumno para xustificar a ausencia, decidindo se se fai un novo exame a este.

7.-MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE Débese ter en conta a diversidade do alumnado e as necesidades educativas coa realización dos seguintes apartados: 

Exercicios con diferentes graos de dificultade adaptados ás necesidades individuais do alumnado.



Exercicios en grupo para fomentar a colaboración e cooperación dos alumnos con maior nivel de coñecementos con os que teñen un nivel máis baixo.



Facer exercicios de reforzo para aqueles alumnos que non acadaron un resultado positivo ou non acadaron os obxectivos mínimos.



Exercicios de ampliación para o alumnado con maior nivel de coñecementos. 8.-ACTIVIDADES DE SEGUIMENTO DAS MATERIAS PENDENTES

Por ser o primeiro ano de implantación, non hai alumnos con materias pendentes.

9.-ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES PREVISTAS

Xogo da Bolsa europeo ( no caso de que Caixa Galicia ofreza a posibilidade de poder facelo). Concurso do Banco de España. Levaranse ós alumnos/as á aula de ordenadores para o xogo da bolsa, e con certa frecuencia para consultar información e completar o aprendido nas U.D.: IGE, INE, INEM, portais educativos como ecobachillerato, etc.

11.-TRATAMENTO DE FOMENTO DA LECTURA E DAS TIC Fomentarse a lectura entre o alumnado mediante debate de noticias económicas nos periódicos.

a lectura, interpretación e

Tamén a búsqueda de información en internet sobre temas puntuais supón o exercicio da lectura.

O uso dos ordenadores para buscar información ou a participación no xogo de Caixa Galicia , como o concurso do Banco de España supoñen o uso continuo das TIC. Tamén visitamos as páxinas do ige, inem, ine e portais educativos como ecomur, ecobachillerato, economiweb., etc.

12.- EDUCACIÓN EN VALORES E CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA Esta materia , como o resto das materias da ESO e Bacharelato, contribuímos no día a día na mellora da convivencia no centro; esta é unha tarefa complexa que parte o primeiro día lendo as normas de convivencia que figuran nas aulas e continúa ao longo do curso dando exemplo esta profesora no seu comportamento diario e lembrando aos alumnos aquelas normas lidas ao comenzo do curso. Tamén tratamos de educar en valores continuamente facendo unha educación non sexista, educando para a saúde, educación moral e cívica, educación para o consumidor; etc.

ECONOMÍA 1º BACHARELATO

1.-INTRODUCIÓN Non hai dúbida de que a economía está de moda. Unha simple ollada aos periódicos amosaranos que as noticias económicas , antano marxinadas un par de páxinas ao final do diario, ocupan agora moito máis espacio e colócanse ao mesmo nivel que as noticias da sección nacional ou internacional, acaparando moitas veces as portadas. As variacións nas taxas de desemprego, a evolución dos tipos de interese ou as modificacións dos impostos e o gasto público atraen a atención dos políticos, dos medios de comunicación e do cidadán de a pé. Nas librerías, as seccións de Economía son cada vez máis amplas, e varios libros de divulgación económica colócanse entre os libros de ensaio máis vendidos nos últimos anos.

E non é unha moda pasaxeira. A sociedade foise dando conta do importante que é para a vida da xente o modo en que se producen os bens e servicios e o modo en que se reparten. Continuamente nos plantexamos preguntas sobre a realidade que teñen moito que ver coa ciencia económica: ¿por qué suben os prezos?, ¿por qué uns países son máis ricos ca outros?, ¿por qué se producen as crises económicas?, ¿por qué a miña roupa se fabrica agora noutros países?, ¿por qué sube o tipo de xuro da miña hipoteca?.

Reponder a estas custións non é fácil, e os propios economistas teñen ás veces intensas discusións sobre elas. En todo caso, a Economía sempre nos proporcions unha análise da realidade que contribúe a que comprendamos mellor por qué suceden as cousas.

Economía é unha materia con un gran poder explicativo da realidade. O principal beneficio que obterán os alumnos de Economía será obter unha visión máis profunda da realidade e do funcionamento da sociedade. Pero, ademáis, proporciona uns coñecementos sólidos que servirán de base para futuros estudos que o alumno vaia a cursar. Carreiras como Periodismo, Publicidade, Comunicación; Socioloxía, Psicoloxía; Dereito e, por suposto, Economía e Administración de Empresas teñen (en maior ou menor medida) varias asignaturas relacionadas coa Economía. Os cilos formativos de grao medio e superior relacionados coa Administración e as finanzas, turismo, Comercio exterior, Xestión comercial.... esixen un bó nivel de coñecementos de Economía.

2.-OBXECTIVOS XERAIS DO CURSO O bacharelato contribuirá a desenvolver no alumnado as capacidades que lle permitan: a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do Estatuto de autonomía de Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza a sustentabilidade. b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma responsable e autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Ser quen de prever e resolver pacificamente os conflitos persoais, familiares e sociais. c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar e valorar criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en particular, a violencia contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación das persoas por calquera condición ou circunstancia persoal ou social, con atención especial ás persoas con discapacidade. d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o eficaz aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal. e) Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua castelá. f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras. g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da comunicación. g)Utilizar con solvencia e responsabilidade a TIC.

h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito solidario no desenvolvemento e na mellora do seu contorno social. i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar as habilidades básicas propias da modalidade elixida. j) Comprender os elementos e procedementos fundamentais da investigación e dos métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da tecnoloxía no cambio das condicións da vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto cara o medio ambiente. k) Afianzar o espíritu emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico. l) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da tecnoloxía ao cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio ambiente e a ordenación sustentable do territorio, con especial referencia ao territorio galego. m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico. n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes de formación e enriquecemento cultural. ñ) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social, e impulsar condutas e hábitos saudables. o) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria. p) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á súa conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.

3.- CONTIDOS MÍNIMOS

- Recoñecer e clasificar os distintos bens económicos. - Distinguir os diferentes axentes económicos e as función básicas. -

Recoñecer os diferentes factores productivos.

Diferenciar entre escasez física e escasez económica.

- Definir o sistema económico. - Diferenciar entre os distintos sistemas económicos - Identificar a función de producción.

- Identificar o papel que xoga a tecnoloxía na producción. -

Definir a productividade.

Facer exercicios de productividade e interpretar o resultado.

Definir os custos de producción.

Calcular custos gráficamente.

Diferenciar entre eficiencia técnica e eficiencia económica.

Explicar os obxectivos das empresas.

e beneficos das empresas e representar e interpretalos

- Os sectores económicos e a sua interdependencia. -

Coñecer e explicar os factores dos que depende a oferta e demanda.

Representar gráficamente os efectos das variacións das variables no funcionamento dos mercados.

Coñecer o concepto de elasticidade- prezo representación gráfica e interpretación.

da demanda

e a súa fórmula,

- Coñecer as principais características dos mercados de competencia perfecta. - Indicar e coñecer as principais características do oligopolio, monopolio competencia monopolística.

- Coñecer as características dos mercados de factores productivos e as peculiaridades que presenta a remuneración dos mesmos. - Identificar os principais instrumentos da política distributiva. - Identificar os fallos do sistema de economía de mercado. - A provisión de bens públicos. -

Diferenciar entre externalidades positivas e negativas.

- Coñecer e valorar a repercusión da distribución da renda nos diferentes grupos sociais. - Diferenciar Macroeconomía e Microeconomía. -

Identificar as principais variables macroeconómicas.

Definir e calcular os indicadores económicos da contabilidade nacional.

Coñecer as limitacións do PIB

Coñecer as causas e consecuencias da inflación.

Distinguir e diferenciar os principais compoñentes da demanda agregada.

Coñecer os factores dos que depende o consumo e a inversión.

Diferenciar entre os conceptos de población activa, población inactiva , población ocupada e población parada.

Coñecer os tipos de desempleo e describilos.

Definir a política fiscal e coñecelos principais instrumentos e cómo repercuten na economía.

Coñecer e definir os tipos de tributos que hai.

- Explicar a forma de elaboración dos presupostos do Estado. -

Definir o concepto de déficit público e coñecer os tipos de déficit que hai.

- Definir o diñeiro, as funcións, e determinar a súa influencia na economía. - Explicar o proceso de creación do diñeiro bancario. - Especificar os principais axentes do sistema financeiro español. - Determinar as principais funcións do Banco de España. -

Identificar as política monetaria e coñecer os seus principais instrumentos.

Explicar o funcionamento do sistema financeiro e coñecer as características dos seus principais produtos e mercados.

Explicar as clases de diñeiro fiduciario.

- Explicar as causas polas que se produce o comercio internacional. - Distinguir os distintos rexímenes de comercio. - Analizar o concepto de Balanza de Pagamentos. -Definir o mercado de divisas internacional. - Identificar os diferentes sistemas de tipos de cambio nos mercados de divisas. -

Coñecer o Sistema Monetario Europeo.

Coñecer as estructuras de integración económica.

Analizar e valorar as causas e as consecuencias da globalización económica, así como o papel dos organismos económicos internacionales na súa regulación.

Identificar as características básicas do subdesenvolvemento.

4.- CONTIDOS.- CRITERIOS DE AVALIACIÓN.- ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE.- COMPETENCIAS CLAVE.

BLOQUE 1 : ECONOMÍA E ESCASEZA. A ORGANIZACIÓN DA ACTIVIDADE ECONÓMICA: -

Unidade 1 : A razón de ser da economía. Unidade 2 : Organización e crecemento.

Obxectivos i l

Contidos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

- Escaseza, elección e asignación de recursos. Custo de oportunidade.

1. Explicar o problema da escaseza.: recursos escasos e necesidades ilimitadas.

1.1. Recoñece a escaseza e a correspondente necesidade de elexir entre decisións alternativas, como problema máis determinante para afrontar en todo sistema económico 2.1. Analiza as respostas ás preguntas clave sobre a organización dos principais sistemas económicos.

a h i l

Mecanismos de asignación de recursos. Análise e comparación dos sistemas

2. Observar os problemas económicos dunha sociedade, así como analizar e expresar unha valoración crítica das

Competencias clave CAA CMCCT

CSC CMCCT CD

económicos.

i l

formas de resolución desde o punto de vista dos sistemas económicos.

Economía como ciencia: actividade económica e sociedade.

3. Comprender o método científico que se utiliza na área de economía, así como identificar as fases da investigación científica - Principios na en economía e modelos toma de decisións económicos. económicas. Modelos económicos. Economía positiva e normativa. Información económica: Interpretación de datos e gráficos.

2.2. relaciona, para a súa interpretación, os cambios máis recentes no escenario económico mundial coas circunstancias técnicas, económicas, sociais e políticas que os explican, a partir de casos concretos de análise. 2.3 Compara sistemas económicos, utilizando exemplos actuais do ámbito internacional. 3.1 Distingue as proposicións económicas positivas das proposicións económicas normativas. 3.2 Interpreta os modelos de representación da realidade económica, e emprega os termos e a metodoloxía apropiados para analizar problemas económicos concretos.

CSC CD CAA

1.1 Expresa unha visión integral do funcionamento do sistema produtivo do estudo da empresa a e a súa participación en sectores

CAA CCl CSC

CAA CD CSC

CAA CMCCT

CCL CMCCT CD

BLOQUE 2 A ACTIVIDADE PRODUTIVA: Unidade 2 : Organización e crecemento. Unidade 3 : Produción e distribución.

i l m p

-Proceso produtivo e factores de produción.

1. Analizar as características principais do proceso produtivo.

i l

- División técnica do traballo, produtividade e interdependecia.

2. Explicar as razóns do proceso de división técnica do traballo.

a h i l m

- Globalización: Cambios no sistema produtivo ou na organización da produción

3. Identificar os efectos da actividade empresarial para a sociedade e a vida das persoas.

a h i m

- Empresa : Obxectivos e funcións.

4. Expresar os obxectivos e as funcións principais das empresas, utilizando referencias reais do ámbito próximo e transmitindo a utilidade que se xera coa súa actividade. 5. Relacionar e distinguir a eficiencia técnica e a eficiencia económica.

i l m

Eficacia, eficiencia e efectividad. Eficiencia na produción: eficiencia técnica e económica.

económicos, así como a súa conexión e interdependencia. 2.1.Relaciona o proceso de división técnica do traballo coa interdependencia económica nun contexto global. 2.2. Clasifica e define os factores produtivos e describe as relacións entre productividade, eficiencia e tecnoloxía 3.1. Analiza para explicar as repercusións da actividade das empresas, tanto nun ámbito próximo coma nun ámbito internacional 4.1. Distingue e interpreta os obxectivos e as funcións das empresas. 4.2 Explica a función creadora de utilidade dos bens das empresas 5.1. Determina e interpreta a eficiencia técnica e económica a partir dos casos formulados.

CSC CMCCT

CMCCT CCL

CSIEE CCL

CSIEE CAA

CD CCL

CD CMCCT

i l m

-Custos de produción. Cálculo e análise dos custos de produción e dos beneficios.

- A función de produción.

6. Calcular e controlar os custos e os beneficios das empresas, e representar e interpretar gráficos relativos a eses conceptos.

7.Analizar, representar e interpretar a función de produción dunha empresa a partir dun caso dado.

6.1. Calcula, clasifica e utiliza diversos tipos de custos, fixos e variables, totais, medios e marxinais, e representa e intrepreta gráficos de custos. 6.2 calcula, analiza e interpreta os beneficios dunha empresa a a partir de supostos de ingresos e custos dun período 7.1 Representa e interpreta gráficos de produción total, media e marxinal, a apartir de supostos dados.

CMCCT CD

BLOQUE 3 : O MERCADO E O SISTEMA DE PREZOS. FALLOS DO MERCADO E O PAPEL DO ESTADO NA ECONOMÍA.

Unidade 4 : O funcionamento do mercado. Unidade 5 : Tipos de mercado. Unidade 6 . Os fallos do mercado.

Obxectivos Contidos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

m -

a h i l m

Curva de demanda. Movementos ao longo da curva de demanda e desprazamentos na curva da demanda. Elasticidad demanda. Curva de oferta. Movementos ao longo da curva de oferta e desprazamentos na curva da oferta: Elasticidade da oferta. Equilibrio de mercado

Estructuras de mercado e modelos de competencia. Competencia perfecta.

1. Interpretar, a partir do funcionamento do emrcado, as variacións en cantidades demandadas e ofertadas de bens e servizos en función de distintas variables.

2. Analizar o funcionamento de mercados reais e observar as súas diferenzas cos modelos, así como as

1.1. Representa gráficamente os efectos das variacións das variables no funcionamento dos mercados 1.2 Define e expresa as variables que determinan a oferta e a demanda 1.3 Analiza as elasticidades de demanda e de oferta, interpretando os cambios en prezos e cantidades, así como os seus efectos sobre os ingresos totais.

2.1. Analiza e compara o funcionamento dos tipos de mercados, e explica as súas diferenzas.

CMCCT CD

CMCCT CCL

CMCCT CD

CMCCT CCL

Competencia imperfecta. Monopolio. Oligopolio. Competencia monopolística.

súas consecuencias para os/as consumidores/as, as empresas ou os estados.

2.2. Aplica a análise CAA dos tipos de CSC mercados a casos reais identificados a partir da observación do ámbito máis inmediato.

2.3 Valora de forma CSC crítica os efectos que se derivan sobre os axentes intervenientes nos diversos mercados.

- Os fallos do mercado e a intervención do sector público

1. Explicar os fallos do mercado e valorar o papel do Estado na actividade económica

1.1. Identifica os principais fallos do mercado, as suas causas e os seus efectos para os axentes que interveñen na economía, e as opcións de actuación por parte do Estado.

CSC CMCCT CD

BLOQUE 4 . A MACROECONOMÍA: Unidade 7 : Indicadores económicos: a produción. Unidade 8 : Indicadores económicos: empleo e prezos. Unidade 9: Forzas internas do mercado. Unidade 10: A política fiscal. g h i l

Macromagnitudes: produción. Renda.Gasto. -Equilibrio macroeconómico: demanda e oferta agregadas - Os vinvulos dos problemas macroeconómicos e a súa interrelación.

1. Distinguir as principais magnitudes macroeconómicas, operar con elas e analizar as súas interrelacións, valorando os inconvenientes e as limitacións que presentan como indicadores de calidade de vida.

1.1. Mide, interpreta e expresa as principais magnitudes macroeconómicas como indicadores da situación económica dun país.

CMCCT CD CSC CCL

1.2. Relaciona as principais macromgnitudes e utilizaas para establecer comparacións con carácter global.

CAA CSC

g i

- Indicadores do desenvolvemento da sociedade . as macromagnitudes e as súas limitacións

2. Interpretar datos e indicadores económicos básicos e a súa evolución.

1.3. Analiza de CSC forma crítica os indicadores estudados e valora o seu impacto, os seus efectos e as súas limitacións para medir a calidade de vida. 21. Utiliza e CMCCT interpreta a CD información contida en táboas e gráficos de variables macroeconómicas e a súa evolución no tempo.

2.2 Considera investigacións e publicacións económicas de referencia como fonte de datos específicos, e recoñece os métodos de estudo utilizados por economistas 2.3 Opera con variables económicas mediante aplicacións informáticas, analízaas e interprétaas, e presenta as súas valoracións de carácter persoal.

CAA CD

CD CMCCT

a h i l m

a g h i l p

- Mercado de traballo. Desemprego: Tipos e causas.

3. Valorar a estrutura do mercado de traballo e a súa relación coa educación e a formación, analizando de xeito especial o desemprego

- Políticas contra o desemprego. O desemprego en Galicia.

4. Estudar as opcións de políticas macroeconómicas para facer fronte a inflación e ao desemprego.

- Política fiscal e orzamentos públicos.

5. Estudar a política fiscal e analizar os instrumentos que utiliza o Estado, valorando o seu papel na economía.

3.1 Examina e interpreta datos e gráficos de contido económico relacionados co mercado de traballo. 3.2 Valora a relación da educación e a formación coas posibilidades de obter un emprego e mellores salarios. 3.3. Investiga e recoñece vieiros de ocupación e tendencias de emprego.

CMCCT CD

4.1. Analiza os datos de inflación e desemprego en españa e as alternativas para loitar contra o desemprego e a inflación. 5.1 Distingue e explica a función fiscal do Estado . 5.2 Clasifica e describe os elementos integrantes dos orzamentos públicos e argumenta a necesidade de prever os ingresos e os gastos, e controlar a súa execución.

CD CSIEE

CSC CAA

CAA CD

CAA CMCCT CD

BLOQUE 5 : ASPECTOS FINANCEIROS DA ECONOMÍA Unidade 11: O diñeiro, os bancos e a política monetaria. Unidade 12 : O sistema financeiro español. A bolsa.

Obxectivos Contidos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

i l

1. Recoñecer o preoceso de creación do diñeiro, os cambios no seu valor e a forma en que estes se miden

1.1. Analiza e explica o funcionamento do diñeiro e do sistema financeiro nunha economía.

a d h i l

2. Describir as teorías explicativas sobre as causas da inflación e os seus efectos sobre os/as consumidores/as, as empresas e o conxunto da economía - Sistema financeiro. 3. Explicar o Novas formas de funcionamento do financiamento. sistema financeiro e coñecer as características dos seus principais produtos e mercados.

i l

a d h i l

i l a h

O diñeiro na economía: tipoloxía e funcionamento. - Proceso de creación do diñeiro. - Teorías explicativas da inflación.

Competenci as clave CSC CMCCT CD CCL

2.1. Recoñece as CD causas da inflación e CSC valora as súas repercusións económicas e sociais.

3.1. Valora o papel do sistema financeiro como elemento canalizador do aforro ao investimento, e identifica os produtos e os mercados que o compoñen. - Política monetaria: 4. Analizar os tipos de 4.1. Razoa de forma Instrumentos. política monetaria. crítica, en contextos reais, sobre as accións de política monetaria e o seu impacto económico e social. - Banco Central 5. Identificar o papel 5.1. Identifica os Europeo. do Banco Central obxectivos e a - Mecanismos da Europeo e a estrutura finalidade do Banco oferta e demanda da súa política central europeo, e monetaria: monetaria. razoa sobre o seu efectos sobre os papel e o seu tipos de xuro. funcionamento.

5.2 Describe os efectos das variacións dos tipos de xuro na economía

CAA CSC CD

CAA CMCCT CSC

CMCC CD CSC

CMCCT CCL

BLOQUE 6 . O CONTEXTO INTERNACIONAL DA ECONOMÍA: Unidade 13 . Comercio internacional. Unidade 14: A Unión Europea.

Obxectivos Contidos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

g i l

Comercio internacional: causas e teorías. Balanza de pagamentos, con especial referencia á española. Cooperación e integración económica. A Unión Europea(UE)

1. Analizar os fluxos comerciais entre dúas economías.

1.1 Identifica e describe os fluxos comerciais internacionais.

2. Examinar os procesos de integración económica e describir os pasos que se produciron no caso da Unión Europea.

Globalización económica e financeira: Causas e consecuencias. Organismos económicos interncaionais: mecanismos de regulación.

3. Analizar e valorar as causas e as consecuencias da globalización económica, así como o papel dos organismos económicos internacionais na súa regulación.

2.1. Explica o proceso de cooperación e integración económica producido na Unión Europea e reflexiona para valorar as repercusións e as implicacións para España nun contexto global. 3.1. Expresa as razóns que xustifican o inercambio económico entre países.

a i l

a b h i l p

3.2 Describe as implicacións e os efectos da globalización económica nos países e reflexiona sobre a necesidade da súa regulación e da súa coordinación.

Competencia s clave CCL CMCCT

CSC CCL

CAA CD CMCCT CSC

BLOQUE 7 : DESEQUILIBRIOS ECONÓMICOS E O PAPEL DO ESTADO NA ECONOMÍA. Unidade 15: A globalización e os desequilibrios da economía mundial.

Obxectivos a b c i l

Contidos -

Ciclos eonómicos: crises na economía. Políticas macroeconómicas de crecemento, estabilidade e desenvolvemento. Pobreza e subdesenvolvemen to: causas e posibles vías de solución

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

1. Reflexionar sobre o impacto do crecemento e as crises cíclicas na economía e os seus efectos na calidade de vida das persoas, o ambiente e a distribución da riqueza a nivel local e mundial.

1.1. Identifica e analiza os factores e as variables que inflúen no crecemento económico, no desenvolvemento e na redistribución da renda. 1.2. Diferencia os conceptos de crecemento e desenvolvemento.

Competencia s clave CSC CMCCT CD

CCL CMCCT

CCL CSC 1.3. Recoñece e explica as consecuencias do crecemento sobre a repartición da riqueza, sobre o ambiente e sobre a calidade de vida.

1.4.Analiza de CAA forma práctica os CSC modelos de CD desenvolvemento dos países emerxentes e as oportunidades que teñen os países en vías de desenvolvemento para crecer e progresar.

1.5. Reflexiona sobre CSC os problemas CMCCT ambientais e a súa relación co impacto económico internacional analizando as posibilidades dun desenvolvemento sustentable.

1.6. Desenvolve CSC actitudes positivas en CAA relación co ambiente e valora a consideración da protección do ambiente na toma de decisións económicas.

a c i l

O Estado na economía: funcións. Redistribución da renda e riqueza: igualdade de oportunidades.

1.7. Identifica os bens ambientais como factor de produción escaso, que proporciona inputs e recolle refugallos e residuos, o que supón valorar os custos asociados. 1.8. Recoñece a evolución cíclica da actividade económica, describe as fases, as representa gráficamente e considera as súas consecuencias sociais. 1. Explicar e ilustrar 1.1. Distingue e con exemplos explica as funcións significativos as do Estado: fiscais, finalidades e as estabilizadoras, funcións do Estado nos redistributivas, sistemas de economía reguladoras e de mercado, e provedoras de bens e identificar os principais servizos públicos. instrumentos que utiliza, valorando as vantaxes e os inconvenientes do seu papel na actividade económica.

CSC CMCCT

CMCCT CSC

CCL CMCCT

4.- TEMPORALIZACIÓN 1ª Avaliación: Unidades 1,2 ,3,4 e 5. 2ª Avaliación: Unidades 6,7,8,9,10. 3ª Avaliación: Unidades 11,12,13,14,e 15

5.-METODOLOXÍA, MATERIAIS CURRICULARES E RECURSOS DIDÁCTICOS

Emplearase unha metodoloxía expositiva combinada coa técnica interrogativa, de xeito que os alumnos/as fagan constantemente un contraste entre o que están aprendendo, as ideas previas e a realidade que os rodea. Cada unidade didáctica acompañarase dunha serie de cuestións e casos prácticos, para que o alumno/a comprenda con maior claridade o significado das explicacións teóricas dadas. Intentarase mostrar ós alumnos/as no desenrolo de cada unidade didáctica, as conexións coas demais, para que así, teñan unha visión global da asignatura. En todo momento favorecerase a participación activa e constructiva dos alumnos no desenrolo das sesións impulsando así a súa autonomía persoal. Materiais e Recursos: Utilizarase como libro de texto: ECONOMÍA Penalonga Sweers. Ed Mc Graw- Hill.

de Anxo

Facilitaranse fotocopias nalguns temas. Tamén se contará con artigos seleccionados de revistas de información económica, periódicos, etc.

Usarase con asiduidade ordenadores. 6.-PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN. SISTEMA DE CUALIFICACIÓN INSTRUMENTOS DE CONTROL: Probas escritas ou orais de respostas curtas. Probas escritas ou orais de resolución de problemas. Probas escritas ou orais de: reproducción de contidos conceptuais importantes, de aplicar contidos, de relacionar contidos próximos. Elaboración e interpretación de gráficos. Probas de composición e ensaio: comentarios de texto, elaboración de síntesis. Probas tipo test. EXAMES: As probas serán escritas; podendo ter preguntas curtas, preguntas a desenrolar, preguntas tipo test e resolución de problemas. En cada unha das avaliacións faranse duas probas escritas, que puntuarán sobre 10 puntos cada unha: 1ª AVALIACIÓN: - 1ª proba: Unidades 1, 2,3 - 2ª proba: Unidades 4, 5 2ª AVALIACIÓN: .- 1ª proba: Unidades 6, 7 , 8 - 2ª proba: Unidades 9,10. 3ª AVALIACIÓN: - 1ª proba: Unidades 11, 12, - 2ª proba: Unidades 13, 14,15. NOTA DE AVALIACIÓN: Será a media das duas probas que ponderarán un 90%(en cada unha das probas o alumno precisa unha nota mínima de 5 para poder aprobar o exame da avaliación correspondente)na nota de avaliación. Valorarase positivamente os instrumentos de control sinalados ata un máximo de 1 punto( sumaría o 10% restante). Nota necesaria para superar cada avaliación é de 5. NOTA FINAL: Será a media das tres avaliacións. Para aqueles alumnos que non acaden os criterios de avaliación, programase unha proba escrita de recuperación en cada avaliación( que puntuará sobre 10 puntos). Os alumnos que a final de curso teñan 2 avaliacións suspensas van con toda a materia ó exame final( que puntuará sobre 10 puntos)..

Cando un alumno non se presente a unha proba escrita, convocada previamente, será cualificado cunha nota de cero puntos. O profesor valorará de forma excepcional a documentación que presente o alumno para xustificar a ausencia, decidindo se se fai un novo exame a este. 8.-MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE Débese ter en conta a diversidade do alumnado e as necesidades educativas coa realización dos seguintes apartados: 

Exercicios con diferentes graos de dificultade adaptados ás necesidades individuais do alumnado.



Exercicios en grupo para fomentar a colaboración e cooperación dos alumnos con maior nivel de coñecementos con os que teñen un nivel máis baixo.



Facer exercicios de reforzo para aqueles alumnos que non acadaron un resultado positivo ou non acadaron os obxectivos mínimos.



Exercicios de ampliación para o alumnado con maior nivel de coñecementos. 9.-ACTIVIDADES DE SEGUIMENTO DAS MATERIAS PENDENTES

Prestarase unha atención individualizada aos alumnos correspondentes atendendo as súas dúbidas e pasarase exercicios, cuestions a maiores se fose necesario.

10.-ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES PREVISTAS

Xogo da Bolsa europeo ( no caso de que se ofreza a posibilidade de poder facelo). Concurso do Banco de España. Levaranse ós alumnos/as á aula de ordenadores para o xogo da bolsa, e con certa frecuencia para consultar información e completar o aprendido nas U.D.: IGE, INE, INEM, portais educativos como ecomur, ecobachillerato, etc.

11.-TRATAMENTO DE FOMENTO DA LECTURA E DAS TIC Fomentarse a lectura entre o alumnado mediante debate de noticias económicas nos periódicos.

a lectura, interpretación e

Tamén a búsqueda de información en internet sobre temas puntuais supón o exercicio da lectura. O uso dos ordenadores para buscar información ou a participación no xogo de Caixa Galicia , como o concurso do Banco de españa supoñen o uso continuo das TIC. Tamén visitamos as páxinas do ige, inem, ine e portais educativos como ecobachillerato, economiweb., etc.

ECONOMÍA DA EMPRESA ( 2º BACHARELATO) 1.-INTRODUCIÓN Economía da Empresa trata de explicar a realidade empresarial, como unha rama da economía especializada nun determinado suxeito económico: a empresa. Trátase dunha ciencia que, por unha banda, procura a explicación do fenómeno económico da empresa e, por outra, a actuación sobre ela para alcanzar certos fins. A tendencia actual diríxese a tratar de converter esta disciplina nun corpo de coñecementos interdisciplinarios que traten calquera problema que se formule na empresa. A empresa é un axente esencial da actividade económica. As empresas constitúen as células elementais de produción que integran o organismo económico a través das cales se conseguen os obxectivos macroeconómicos e, por iso, ocupan a atención dos/das economistas. É na economía contemporánea onde acha a súa plenitude, xa que a división do traballo, a especialización, o desenvolvemento do sistema monetario e a amplitude do mercado crearon o clima necesario para que se dea con precisión e características peculiares a unidade autónoma de produción, que constitúe o obxecto real da economía da empresa. Nesta materia traballaranse cuestións como a razón da existencia das empresas,

as súas características, os tipos de organización e de funcionamento, e os factores que inflúen na toma de decisións. A materia, que emprega un enfoque de presentación baseado na análise de distintas áreas e funcións da empresa, estrutúrase nos bloques seguintes: "A empresa", no que se describen os seus elementos, as súas funcións e os seus obxectivos; "Desenvolvemento da empresa", onde se fai unha análise das decisións de dimensión e localización, e das estratexias de crecemento; "Organización e dirección da empresa", no que se explica a planificación, a organización e a xestión dos recursos da empresa; "A función produtiva", para analizar os procesos produtivos e a estrutura de ingresos e custos derivada deles; "A función comercial da empresa", que repasa as principais decisións da empresa na comercialización dos seus produtos e/ou servizos; "A información na empresa", para comprender a importancia de contar con datos e información relevante e precisa na toma de decisións e no cumprimento das obrigas fiscais; e finalmente "A función financeira", onde se trata de analizar os aspectos salientables das decisión de investimento e financiamento na empresa. A empresa ten un significado social (crea emprego), canaliza a renda e, conseguintemente, constitúe un elemento de redistribución da renda nacional. O desenvolvemento da actividade empresarial e a acción do/da empresario/a deben estar guiados pola responsabilidade social e o comportamento ético, máis alá da procura duns resultados. A materia ha permitir o fomento dunha cultura e dun xeito de pensar empresarial, onde se exerciten e medren a creatividade e o espírito de innovación, e se incentive a elaboración de reflexións persoais e a toma de decisións fundamentadas, así como a concepción do erro como fonte de progreso e aprendizaxe. Tamén ha contribuír ao desenvolvemento da competencia matemática e das competencias básicas en ciencia e tecnoloxía, de comunicación lingüística e dixital, da capacidade de aprender a aprender, e do sentido da iniciativa e o espírito emprendedor. 2.- OBXECTIVOS XERAIS DO CURSO.Son os mesmos que os de 1º de bacharelato. 3.OBXECTIVOS. CONTIDOS. CRITERIOS DE AVALAICIÓN. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE. COMPETENCIAS CLAVE Economía da Empresa. 2º de bacharelato Obx

Contidos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

Bloque 1. A empresa

Economía da Empresa. 2º de bacharelato Obx 



Contidos

Criterios de avaliación



B1.1. A empresa empresario/a.

o/a



B1.2. Elementos, funcións e obxectivos da empresa.



B1.3. Clases de empresas.



B1.4. Marco xurídico actividade empresarial.



B1.1. Describir e interpretar os elementos da empresa, as clases de empresas e as súas funcións na economía, así como as formas xurídicas que adoptan, e relacionar con cada unha as responsabilidades legais dos/das propietarios/as e xestores/as, e as esixencias de capital.

Estándares de aprendizaxe 



B1.5. Contorno da empresa.



B1.6. Responsabilidade social e ambiental da empresa.



B1.7. Funcionamento creación de valor.



B1.2. Identificar e analizar os trazos principais do contorno en que a empresa desenvolve a súa actividade e explicar, a partir deles, as estratexias e as decisións adoptadas, e as



Competencias clave

EEB1.1.1. Distingue as formas xurídicas das empresas e relaciónaas coas esixencias de capital e coas responsabilidades para cada tipo.



CMCCT



CSIE

EEB1.1.2. Identifica e valora as formas xurídicas de empresa máis apropiadas en cada caso en función das características concretas, aplicando o razoamento sobre clasificación das empresas.



CMCCT

EEB1.1.3. Analiza, para un determinado caso práctico, os criterios de clasificación de empresas: segundo a natureza da actividade que desenvolven, a súa dimensión, o nivel tecnolóxico que alcanzan, o tipo de mercado en que operan, a fórmula xurídica que adoptan, e o seu carácter público ou privado.



CAA



CMCCT

EEB1.1.4. Describe os elementos da empresa en relación coas funcións que desenvolven e os obxectivos que procuran dentro do sistema.



CCL



CSIEE

EEB1.2.1. Identifica os tipos de empresas e de empresarios/as que actúan no seu contorno, así como a forma de relacionar co seu contorno máis próximo.



CMCCT



CSC



CSIEE

Economía da Empresa. 2º de bacharelato Obx 



Contidos

Criterios de avaliación posibles implicacións sociais e ambientais da súa actividade.

Estándares de aprendizaxe 



Competencias clave

EEB1.2.2. Analiza a relación entre empresa, sociedade e ambiente, e valora os efectos positivos e negativos das actuacións das empresas nas esferas social e ambiental.



CSC



CSIEE

EEB1.2.3. Analiza a actividade das empresas como elemento dinamizador de progreso, estimando a súa creación de valor para a sociedade e para a cidadanía.

 

CSIEE

EEB2.1.1. Describe e analiza os factores que determinan a localización e a dimensión dunha empresa, e valora a transcendencia futura para a empresa desas decisións.



CCL



CMCCT

EEB2.1.2. Valora o crecemento da empresa como estratexia competitiva e relaciona as economías de escala coa dimensión óptima da empresa.



CMCCT



CSIEE

EEB2.1.3. Identifica e explica as estratexias de especialización e diversificación.



CCL



CMCCT



CSIEE

EEB2.1.4. Analiza as estratexias de crecemento interno e externo a partir de supostos concretos.



CAA



CMCCT

CSC

Bloque 2. Desenvolvemento da empresa 



B2.1. Localización dimensión empresarial.



B2.2. Estratexias crecemento interno externo.

de e



B2.3. Pequenas e medianas empresas: estratexias de mercado.



    

   



B2.1. Identificar e analizar as estratexias de crecemento e as decisións tomadas polas empresas, tendo en consideración as características do marco global en que actúan.



B2.4. Importancia das pequenas e medianas empresas (PME) na economía. B2.5. Internacionalización, competencia global e tecnoloxía. B2.6. Empresa multinacional: aspectos positivos e negativos do seu funcionamento.



Economía da Empresa. 2º de bacharelato Obx

Contidos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe 



Competencias clave

EEB2.1.5. Examina o papel das pequenas e das medianas empresas no noso país, e valora as súas estratexias e as súas formas de actuar, así como as súas vantaxes e os seus inconvenientes.



CSC



CSIEE

EEB2.1.6. Describe características e estratexias desenvolvemento empresa multinacional, valora a importancia responsabilidade social ambiental.

as as de da e da e



CCL



CSC



CMCCT

EEB2.1.7. Estuda o impacto da incorporación da innovación e das novas tecnoloxías na estratexia da empresa, e relaciónao coa capacidade para competir de xeito global.



CMCCT



CSC

EEB3.1.1. Reflexiona sobre a división técnica do traballo nun contexto global de interdependencia económica para valorar as súas consecuencias sociais.



CMCCT



CSC

EEB3.1.2. Describe a estrutura organizativa, o estilo de dirección, as canles de información e de comunicación, o grao de participación na toma de decisións e a organización informal da empresa.



CCL



CMCCT



CSIEE

Bloque 3. Organización e dirección da empresa 



B3.1. División técnica do traballo e necesidade de organización no mercado actual.



B3.2. Funcións básicas da dirección.



B3.3. Planificación e toma de decisións estratéxicas.



B3.4. Organización formal e informal da empresa: deseño e análise da súa estrutura.



B3.5. A xestión dos recursos humanos e a súa incidencia



B3.1. Explicar a planificación, a organización e a xestión dos recursos dunha empresa, valorando as posibles modificacións para realizar en función do ámbito en que desenvolve a súa actividade e dos obxectivos formulados.



Economía da Empresa. 2º de bacharelato Obx

Contidos

Criterios de avaliación

na motivación. 

Estándares de aprendizaxe 

B3.6. Os conflitos de intereses e as súas vías de negociación.



Competencias clave

EEB3.1.3. Identifica a función de cada área de actividade da empresa (aprovisionamento, produción e comercialización, investimento e financiamento, recursos humanos e administrativa), así como as súas interrelacións.



CMCCT



CSIEE

EEB3.1.4. Investiga sobre a organización nas empresas do seu ámbito máis próximo e identifica vantaxes e inconvenientes, detecta problemas para solucionar, e describe propostas de mellora.



CAA



CSC



CSIEE

EEB3.1.5. Aplica os seus coñecementos a unha organización concreta, para detectar problemas e propor melloras.



CAA



CMCCT



CSIEE

EEB3.1.6. Valora a importancia dos recursos humanos nunha empresa e analiza diferentes maneiras de abordar a súa xestión e a súa relación coa motivación e a produtividade.



CAA



CSC



CSIEE

EEB4.1.1. Realiza cálculos da produtividade de distintos factores e interpreta os resultados obtidos, coñecendo medios e alternativas de mellora da produtividade nunha empresa.



CMCCT

Bloque 4. A función produtiva 



B4.1. Produción e proceso produtivo.



B4.2. Función de produción. Produtividade e eficiencia



B4.3. Investigación, desenvolvemento e innovación (I+D+i) como



B4.1. Analizar procesos produtivos desde a perspectiva da eficiencia e a produtividade, e recoñecer a importancia da I+D+i.



Economía da Empresa. 2º de bacharelato Obx

Contidos

Criterios de avaliación

elementos clave para o cambio tecnolóxico e a mellora da competitividade empresarial.

Estándares de aprendizaxe 



B4.4. Custos: clasificación e cálculo dos custos na empresa.



B4.5. Cálculo e interpretación do limiar de rendibilidade da empresa.

B4.2. Determinar a estrutura de ingresos e custos dunha empresa, calculando o seu beneficio e o seu limiar de rendibilidade, a partir dun suposto formulado.



B4.6. Os inventarios da empresa e os seus custos. Modelos de xestión de inventarios.



B4.3. Describir os conceptos fundamentais do ciclo de inventario e manexar os modelos de xestión.



Competencias clave

EEB4.1.2. Analiza e valora a relación entre a produtividade e os salarios dos/das traballadores/as.



CMCCT



CSC

EEB4.1.3. Reflexiona sobre a importancia para a sociedade e para a empresa da investigación e da innovación tecnolóxica en relación coa competitividade e o crecemento.



CAA



CMCCT



CSC

EEB4.2.1. Distingue os ingresos e os custos dunha empresa, calcula o seu beneficio ou a súa perda xerados ao longo do exercicio económico, aplicando razoamentos matemáticos, e interpreta os resultados.



CMCCT

EEB4.2.2. Identifica e calcula os tipos de custos, ingresos e beneficios dunha empresa, e represéntaos graficamente.



CMCCT

EEB4.2.3. Calcula o limiar de vendas (de rendibilidade) necesario para a supervivencia da empresa.



CMCCT

EEB4.2.4. Analiza os métodos custo beneficio e custo eficacia como instrumentos de medida e avaliación que axudan á toma de decisións.



CMCCT



CSIEE

EEB4.3.1. Identifica os custos que xera o almacén e resolve casos prácticos sobre o ciclo de inventario.



CMCCT

Economía da Empresa. 2º de bacharelato Obx

Contidos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe Valora as en almacén diferentes

 

CMCCT

EEB4.3.3. Valora a relación entre o control de inventarios e a produtividade e a eficiencia nunha empresa.



CMCCT



CSIEE



EEB5.1.1. Caracteriza un mercado en función de diferentes variables como, por exemplo, o número de competidores e o produto vendido.



CSIEE



EEB5.1.2. Identifica e adapta a cada caso concreto as estratexias e os enfoques de márketing.



CAA



CMCCT

EEB5.1.3. Interpreta e valora estratexias de márketing, incorporando nesa valoración consideracións de carácter ético, social e ambiental.



CMCCT



CSC



CSIEE

EEB5.1.4. Comprende e explica as fases e as etapas da investigación de mercados.



CCL



CMCCT

EEB5.1.5. Aplica criterios e estratexias de segmentación de mercados en casos prácticos.



CMCCT



EEB4.3.2. existencias mediante métodos.

Competencias clave CD

Bloque 5. A función comercial da empresa 



B5.1. Departamento comercial da empresa



B5.2. Concepto e clases de mercado.



B5.3. Técnicas de investigación de mercados.



B5.4. Comportamento do/da consumidor/a e segmentación de mercados.



B5.5. Variables do márketing-mix e elaboración de estratexias. B5.6. Estratexias márketing e empresarial.



B5.1. Analizar as características do mercado e explicar, de acordo con elas, as políticas de márketing aplicadas por unha empresa ante diferentes situacións e obxectivos.



de ética

B5.7. Tecnoloxías da información e das comunicacións e márketing.



Economía da Empresa. 2º de bacharelato Obx

Contidos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

EEB5.1.6. Analiza e valora as oportunidades de innovación e transformación do márketing que xorden co desenvolvemento das tecnoloxías da información e da comunicación.



CMCCT



CSC

EEB5.1.7. Describe organización e funcionamento departamento comercial empresa.

a o do da



CCL



CMCCT

EEB5.1.8. Determina as necesidades da clientela en relación coas características dos produtos ou dos servizos ofrecidos pola empresa.



CMCCT



CSC

EEB6.1.1. Recoñece os elementos patrimoniais e a función que teñen asignada.



CMCCT



CSIEE



EEB6.1.2. Identifica, valora e clasifica os bens, os dereitos e as obrigas da empresa en masas patrimoniais.



CMCCT



EEB6.1.3. Interpreta a correspondencia entre os investimentos e o seu financiamento.



CAA



EEB6.1.4. Detecta posibles desaxustes no equilibrio patrimonial, na solvencia e no apancamento da empresa, mediante a utilización de rateos.



CMCCT



Bloque 6. A información na empresa 



B6.1. Obrigas contables da empresa.



B6.2. A composición do patrimonio e a súa valoración.



B6.3. Resultados empresa.



B6.4. As contas anuais e a imaxe fiel.



B6.5. Elaboración do balance e da conta de perdas e ganancias.



B6.6. Análise interpretación información contable.

e da



B6.1. Identificar os datos máis salientables do balance e da conta de perdas e ganancias, explicar o seu significado, diagnosticar a situación a partir da información obtida e propor medidas para a súa mellora.



Economía da Empresa. 2º de bacharelato Obx

Contidos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe 



B6.7. Fiscalidade empresarial: principais figuras impositivas e elementos clave do súa estrutura e do seu funcionamento.



B6.2. Recoñecer a importancia do cumprimento das obrigas fiscais e explicar os impostos que afectan as empresas.



Competencias clave

EEB6.1.5. Propón medidas correctoras axeitadas en caso de se detectar desaxustes patrimoniais ou financeiros.



CAA



CSIEE

EEB6.1.6. Recoñece a importancia do dominio das operacións matemáticas e dos procedementos propios das ciencias sociais como ferramentas que facilitan a solución de problemas empresariais.



CMCCT



EEB6.1.7. Recoñece a conveniencia do equilibrio económico, patrimonial e financeiro da empresa.



CMCCT



CSIEE

EEB6.1.8. Valora a importancia da información na toma de decisións.



CAA



CSIEE

EEB6.1.9. Calcula o resultado do exercicio económico da empresa, empregando os criterios de imputación aplicables.



CMCCT

EEB61.10. Identifica, interpreta e clasifica os elementos do resultado da empresa.



CMCCT



CSIEE

EEB6.2.1. Identifica as obrigas fiscais das empresas segundo a súa organización e a actividade que desenvolvan.



CMCCT



CSIEE

EEB6.2.2. Describe o funcionamento básico dos impostos que recaen sobre as empresas e destaca as principais diferenzas entre eles.



CCL



CMCCT

Economía da Empresa. 2º de bacharelato Obx

Contidos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave



EEB6.2.3. Valora a achega que supón para a riqueza nacional a carga impositiva que soportan as empresas.



CSC



EEB7.1.1. Coñece e enumera os métodos estáticos (prazo de recuperación) e dinámicos (criterio do valor actual neto) para seleccionar e valorar investimentos.



CSIEE



CMCCT

EEB7.1.2. Aplica métodos estáticos (prazo de recuperación) e dinámicos (valor actual neto), nun suposto concreto de selección de alternativas de investimento para unha empresa.



EEB7.1.3. Explica as posibilidades de financiamento das empresas diferenciando o externo e o interno, a curto e a longo prazo, así como o custo de cada un e as implicacións na marcha da empresa.

 

CMCCT

EEB7.1.4. Analiza, nun suposto concreto de financiamento externo, as opcións posibles, os seus custos e as variantes de amortización.



CAA



CMCCT

EEB7.1.5. Analiza e avalía, a partir dunha necesidade concreta, as posibilidades que teñen as empresas de recorrer ao mercado financeiro.



CAA



CMCCT



CSIEE

Bloque 7. A función financeira 



B7.1. Estrutura económica e financeira da empresa.



B7.2. Concepto e clases de investimento.



B7.3. Valoración e selección de proxectos de investimento.



B7.4. Fontes de financiamento interno e externo da empresa. Novas formas de financiamento.



B7.5. Ciclos da empresa.



B7.6. Período maduración.

medio



B7.1. Valorar proxectos de investimento, xustificar razoadamente a selección da alternativa máis vantaxosa, diferenciar as posibles fontes de financiamento nun determinado suposto e razoar a elección máis axeitada.



de 



CD CMCCT

CCL

Economía da Empresa. 2º de bacharelato Obx

Contidos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe 



Competencias clave

EEB7.1.6. Valora as fontes externas e internas de financiamento da empresa.



CMCCT



CSIEE

EEB7.1.7. Analiza e expresa as opcións financeiras que mellor se adaptan a un caso concreto de necesidade financeira.



CAA



CMCCT

EEB7.1.8. Aplica os coñecementos tecnolóxicos á análise e á resolución de supostos.

 

CMCCT

EEB7.1.9. Identifica e describe os ciclos da actividade da empresa e as súas fases.



CCL



CMCCT



CSIEE

EEB7.1.10. Calcula, para un determinado suposto práctico, os períodos de maduración da empresa, e distingue as súas fases.



CMCCT



CAA



4.- TEMPORALIZACIÓN.-

1ª Avaliación: 1ª Parte: Estándares: EEB1; EEB2; EEB4.11; EEB4.3.2 2ª Parte: Estándares : EEB6 1.1.; 1.2; 1.3; 1.6; 1.7; 1.8, 1.9; 1.10

2ª Avaliación: 1ª Parte: Estándares: EEB4 1.2; 1.3; 2.2; 2.3; 2.4; 3.1;3.3; EEB6 2.1; 2.2; 2.3 2ª Parte: EEB 1.1-1.5; EEB4 2.1; EEB7

3ª Avaliación: EEB3 1.6; EEB 5 ; EEB6 1.4; 1.5

5.-METODOLOXÍA, MATERIAIS CURRICULARES E RECURSOS DIDÁCTICOS

Emplearase unha metodoloxía expositiva combinada coa técnica interrogativa, de xeito que os alumnos fagan constantemente un contraste entre o que están aprendendo, as ideas anteriores e a realidade que os rodea. Cada tema acompañarase dunha serie de cuestións e casos prácticos, para que o alumno/a comprenda con maior claridade o significado das explicacións teóricas. Intentarase mostrar ós alumnos/as no desenrolo de cada unidade didáctica, as conexións coas demais; para que así, teñan unha visión xeral da asignatura. En todo momento favorecerase a participación activa e constructiva dos alumnos no desenrolo das sesións dando así impulso á autonomía persoal do alumnado. Materiais e Recursos: Utilizarase como libro de texto: ECONOMÍA DE LA EMPRESA. José Alfaro Giménez. Ed. Mc GraW-Hill. Facilitaranse fotocopias cando sexa necesario.

6.-PROCEDEMENTOS , INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN. SISTEMAS DE CUALIFICACIÓN

As probas serán escritas; podendo ter preguntas cortas , desenrolar e resolución de problemas.

preguntas

En cada unha das avaliacións faranse duas probas escritas ( que puntuarán sobre 10 puntos); a ponderación será dun 50% cada unha das probas, precisando un mínimo de 5 puntos en cada unha delas para facer media e superar cada avaliación . .A media das duas probas ponderarán un 90% na nota de avaliación. Ademais dos exercicios prácticos propios da 2ª avaliación; poderanse añadir nesta avaliación exercicios prácticos vistos na 1ª ( confección de balances, análisis de balances, Conta de Perdas e ganancias, valoración de existencias e productividade).

Na 3ª avaliación entrará todo tipo de exercicios prácticos vistos na 1ª 2ª e 3ª avaliación. Valorarase positivamente a participación na clase, facer diariamente as tarefas, sair voluntarios ao encerado, ata un máximo de 1 punto por avaliación.(sumaría o 10% restante). NOTA FINAL: A media das notas das tres avaliacións ponderará un 70% e o 30% restante será a ponderación que se aplique ao exame final de toda a materia (será a media dos tres exames finais que se fagan , un por cada avaliación). Para aqueles alumnos que non acaden os criterios de avaliación, programase unha proba escrita de recuperación en cada avaliación( que puntuará sobre 10 puntos). Cando un alumno non se presente a unha proba escrita, convocada previamente, será cualificado cunha nota de cero puntos. O profesor, valorará de forma excepcional a documentación que presente o alumno para xustificar a ausencia, decidindo se se fai un novo exame a este .

7.-MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE Débese ter en conta a diversidade do alumnado e as necesidades educativas coa realización dos seguintes apartados:



Exercicios con diferentes graos de dificultade adaptados ás necesidades individuais do alumnado.



Exercicios en grupo para fomentar a colaboración e cooperación dos alumnos con maior nivel de coñecementos con os que teñen un nivel máis baixo.



Facer exercicios de reforzo para aqueles alumnos que non acadaron un resultado positivo ou non acadaron os obxectivos mínimos.



Exercicios de ampliación para o alumnado con maior nivel de coñecementos.

8.-ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES Non hai nada programado extensa.

xa que non dá tempo xa que a programación é moi

9.-TRATAMENTO DE FOMENTO DA LECTURA E DAS TIC Fomentarse a lectura entre o alumnado mediante a lectura e debate de artículos de revistas e periódicos. Pódese usar internet para cousas moi puntuais que axuden a comprender ou ver mais exemplos relacionados según U.D. 10.-EDUCACIÓN EN VALORES E CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA Esta materia , como o resto das materias da ESO e Bacharelato, contribuímos no día a día na mellora da convivencia no centro; esta é unha tarefa complexa que parte o primeiro día lendo as normas de convivencia que figuran nas aulas e continúa ao longo do curso dando exemplo esta profesora no seu comportamento diario e lembrando aos alumnos aquelas normas lidas ao comenzo do curso.

Tamén tratamos de educar en valores continuamente facendo unha educación non sexista, educando para a saúde, educación moral e cívica, educación para o consumidor; etc.

FUNDAMENTOS DE ADMINISTRACIÓN E XESTIÓN ( 2º BACHARELATO)

1.- INTRODUCIÓN.-

A Administración é un proceso consistente nas actividades de planeamento, organización, execución e control, desempeñadas para determinar e alcanzar os obxectivos sinalados co uso de recursos produtivos. Como ciencia trata de planificar e organizar as relacións entre as funcións, os niveis e as actividades, coa finalidade de lograr a máxima eficiencia dentro dos plan e os obxectivos sinalados pola empresa. Por xestión entendemos a realización de dilixencias enfocadas á obtención dalgún beneficio, empregando os recursos activos da empresa para o logro dos obxectivos Trátase, xa que logo, de estimular entre o alumnado as destrezas e as habilidades que permitan pór en marcha e manter un proxecto empresarial a través do estudo das variables que determinan a súa viabilidade. Constitúe obxecto de estudo desta materia o conxunto de áreas e funcións nas que se divide a actividade da empresa, tanto no nivel de planificación e definición de obxectivos como no nivel de xestión diaria dos recursos e as actividades da empresa que permitan alcanzar o obxectivo de consolidación dun proxecto empresarial, todo isto enmarcado dentro da idea de fomentar o espírito emprendedor na educación secundaria. Préstase especial atención ao desenvolvemento da creatividade e o espírito de innovación para resolver situacións en diferentes ámbitos, así como a relevancia de valorar e percibir o erro de xeito positivo. Incentívase a elaboración de reflexións persoais e a toma de decisións fundamentadas, con independencia do resultado final, promóvese o traballo en equipo, mantendo unha comunicación fluída entre as persoas autoras do proxecto compartido, e dáselle un especial impulso á utilización de ferramentas informáticas e audiovisuais que axuden á difusión efectiva do proxecto.

Serán desenvolvidas as capacidades e as habilidades propias da competencia clave de sentido da iniciativa e o espírito emprendedor, ademais de outras vinculadas coa comunicación lingüística, a competencia matemática e as competencias básicas en ciencia e tecnoloxía, a competencia dixital, as competencias sociais e cívicas, e a de aprender a aprender. A materia estrutúrase en nove bloques: "Innovación empresarial. A idea de negocio: o proxecto de empresa", "A organización interna da empresa. Forma xurídica e recursos", "Documentación e trámites para a posta en marcha da empresa", "O plan de aprovisionamento", "Xestión comercial e márketing na empresa", "Xestión dos recursos humanos", "Xestión da contabilidade da empresa. Investimento e xestión financeira", "Viabilidade da empresa" e "Presentación da idea de negocio". 2.- OBXECTIVOS XERAIS DO CURSO.Son os mesmos do bacharelato. 3.CONTIDOS.CRITERIOS DE AVALIACIÓN.APRENDIZAXE.- COMPETENCIAS CLAVE.-

ESTÁNDARES

Fundamentos de Administración e Xestión. 2º de bacharelato Obxectivos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

Bloque 1. Innovación empresarial. A idea de negocio: o proxecto de empresa  g  h  m

 B1.1. Innovación, desenvolvemento  B1.1. Relacionar os factores da  FAXB1.1.1.

económico e creación de empresas.  B1.2. Idea de negocio.

innovación empresarial coa actividade de creación de empresas.

Identifica os aspectos da  CSC innovación empresarial e explica a súa  CSIEE relevancia no desenvolvemento económico e na creación de emprego.

 FAXB1.1.2.

Recoñece experiencias de  CSIEE innovación empresarial e analiza os  CAA elementos de risco que levan aparelladas.

 FAXB1.1.3.

Valora a importancia da  CD tecnoloxía e de internet como factores clave  CSIEE de innovación e relaciona a innovación coa internacionalización da empresa.

 i  l

 B1.3. Relación da empresa co  B1.2.

contorno. Análise do sector.

 m

 b  i  l

 B1.4.

Emprendedor e idea negocio.

Analizar a información  FAXB1.2.1. Analiza o sector empresarial económica do sector de actividade onde se desenvolve a idea de negocio. empresarial no que se situará a  FAXB1.2.2. Realiza unha análise do empresa. mercado e da competencia para a idea de negocio seleccionada.

 CMCCT  CSIEE  CSIEE  CAA  CD

de  B1.3. Seleccionar unha idea de  FAXB1.3.1. negocio, e valorar e argumentar tecnicamente a elección.

Explica desde diferentes  CCL perspectivas a figura do/da emprendedor/a  CSIEE de negocios.  CSC

Fundamentos de Administración e Xestión. 2º de bacharelato Obxectivos

Criterios de avaliación

 m

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

 FAXB1.3.2. Avalía as repercusións que  CSIEE

supón elixir unha idea de negocio.

 CSC  CAA

 FAXB1.3.3. Analiza as vantaxes e os  CAA

inconvenientes de propostas de ideas de  CSIEE negocio realizables.  CMCCT  FAXB1.3.4. Expón os seus puntos de vista,  CSIEE

mantén unha actitude proactiva e desenvolve  CCL iniciativa emprendedora.  FAXB1.3.5. Traballa en equipo mantendo  CCL

unha comunicación fluída cos seus  CSIEE compañeiros e coas súas compañeiras para o desenvolvemento do proxecto de empresa. Bloque 2. A organización interna da empresa. Forma xurídica e recursos  a  g  b

 B2.1. Planificación empresarial e  B2.1.

obxectivos. Organización interna. Responsabilidade social da empresa.

 i

 B2.2. Forma xurídica da empresa.

 l

 B2.3. Dimensión e localización

Analizar a organización  FAXB2.1.1. Recoñece os obxectivos e os interna da empresa, a forma fins da empresa, e relaciónaos coa súa xurídica, a localización e os organización. recursos necesarios, e valorar as  FAXB2.1.2. Reflexiona sobre o papel da alternativas dispoñibles e os responsabilidade social corporativa, e valora obxectivos marcados co proxecto. a existencia dunha ética dos negocios.

 m

 CSIEE  CMCCT  CSC  CSIEE

 FAXB2.1.3. Proporciona argumentos que  CCL

xustifican a elección da forma xurídica e da  CSC localización da empresa.  CMCCT  FAXB2.1.4. Interpreta a información que  CSIEE

proporciona o organigrama dunha empresa e  CMCCT a importancia da descrición de tarefas e  CD funcións para cada posto de traballo.

 FAXB2.1.5. Realiza unha previsión dos  CSIEE

recursos necesarios para o  CAA desenvolvemento do proxecto de empresa.

Bloque 3. Documentación e trámites para a posta en marcha da empresa  a  b

 B3.1. Trámites para a creación e  B3.1. Analizar os trámites legais e  FAXB3.1.1. Identifica os diferentes trámites  CSC

posta en marcha dunha empresa.

 i

as actuacións necesarias para crear a empresa.

 l

legais necesarios para a posta en marcha  CMCCT dun negocio e recoñece os organismos ante  CD os cales han de presentarse os trámites.  CSIEE

 m  a  b

 B3.1. Trámites para a creación e  B3.2. Xestionar a documentación  FAXB3.2.1. Interpreta e sabe realizar os  CAA

posta en marcha dunha empresa.

 i

necesaria para a posta en marcha dunha empresa.

 l

trámites fiscais, laborais, de Seguridade  CMCCT Social e outros para a posta en marcha.  CD  FAXB3.2.2.

Valora a necesidade do  CSC cumprimento dos prazos legais para efectuar os trámites de creación dun negocio.

 m  p

Bloque 4. O plan de aprovisionamento  b  e  g

 B4.1. Plan de aprovisionamento.  B4.2. Xestión de inventarios.

 B4.1. Establecer os obxectivos e as  FAXB4.1.1.

necesidades de aprovisionamento.

Deseña un aprovisionamento da empresa.

plan

de  CAA  CMCCT  CD

Fundamentos de Administración e Xestión. 2º de bacharelato Obxectivos

Criterios de avaliación

 i

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

 FAXB4.1.2. Aplica métodos de valoración de  CMCCT

existencias.

 l

 CD

 m  b

 B4.3. Selección de provedores.

 e  g

 B4.2.

Realizar procesos de  FAXB4.2.1. Identifica os tipos de  CCL selección de provedores analizando documentos utilizados para o intercambio de  CMCCT as condicións técnicas. información con provedores.  CD

 i

 FAXB4.2.2. Utiliza diferentes fontes para a  CD

procura de provedores en liña e offline.

 l  m

 CMCCT

 FAXB4.2.3. Relaciona e compara as ofertas  CAA

de provedores, utilizando diversos criterios  CMCCT de selección, e explica as vantaxes e os  CD inconvenientes de cada unha.  b

 B4.4. Xestión de compras.

 e  g  i  l

Planificar a xestión das  FAXB4.3.1. Identifica e aplica técnicas de negociación e comunicación. relacións con provedores, aplicando técnicas de negociación e  FAXB4.3.2. Recoñece as etapas nun comunicación. proceso de negociación de condicións de aprovisionamento.

 B4.3.

 CCL  CSIEE  CAA  CSIEE  CMCCT

 m

Bloque 5. Xestión comercial e márketing na empresa  b  e  g  h  i

 B5.1.

Xestión empresa. Plan Márketing-mix.

comercial na  B5.1. Desenvolver a  de márketing. comercialización dos produtos ou servizos da empresa e o plan de márketing.  B5.2. Análise do mercado e do  comportamento do/da consumidor/a. Atención á clientela.

 l

FAXB5.1.1. Analiza o proceso de  CSIEE comercialización dos produtos ou servizos  CMCCT da empresa. FAXB5.1.2. Explica as características da  CCL clientela potencial da empresa e identifica o  CMCCT comportamento dos competidores desta.

 FAXB5.1.3.

Aplica procesos de  CCL comunicación e habilidades sociais en  CSC situacións de atención á clientela e  CMCCT operacións comerciais.  CD

 m

 FAXB5.1.4.

Realiza unha previsión de  CD vendas a curto e a medio prazo, manexando  CMCCT a folla de cálculo.

 g

 B5.3. Produto e prezo

 B5.2.

 a

 B5.4. Publicidade e promoción.

 B5.3.

 e

 B5.5. Distribución dos produtos e

 h  i  l

Fixar os prezos de  FAXB5.2.1. Reflexiona sobre as estratexias  CAA comercialización dos produtos ou os de prezos tendo en conta as características  CMCCT servizos, e comparalos cos da do produto ou do servizo, e argumenta sobre competencia. a decisión do establecemento do prezo de  CSIEE venda.

 m

 g  h  i  l  m

dos servizos da empresa.

Analizar as políticas de  FAXB5.3.1. Elabora un plan de medios onde márketing aplicadas á xestión se describan as accións de promoción e comercial. publicidade para atraer a clientela potencial, facendo especial fincapé nas aplicadas en internet e dispositivos móbiles.

 CCL  CCEC  CMCCT  CD

 FAXB5.3.2. Valora e explica as canles de  CSIEE

distribución e venda que pode utilizar a  CCL empresa.  CMCCT

 p

Fundamentos de Administración e Xestión. 2º de bacharelato Obxectivos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

Bloque 6. Xestión dos recursos humanos  c  e  g  h

 B6.1. Planificación dos recursos  B6.1.

humanos.  B6.2. Recrutamento e selección de

persoal.

Planificar a xestión dos  FAXB6.1.1. Avalía as necesidades da  CSIEE recursos humanos. empresa, e analiza e describe os postos de  CMCCT traballo.  CD  FAXB6.1.2.

Identifica as fontes de  CSIEE recrutamento, así como as fases do proceso  CMCCT de selección de persoal.

 i  l  m  a  c

 B6.3. Xestión laboral, contratación,  B6.2. Xestionar a documentación  FAXB6.2.1. Analiza e aplica para a empresa  CAA

Seguridade Social e nóminas.

 e

que xera o proceso de selección e contratación de persoal, aplicando as normas vixentes.

 g

as formalidades e as documentais de contratación.

modalidades  CMCCT  CD

 FAXB6.2.2. Identifica as subvencións e os  CMCCT

incentivos á contratación.

 h  i

 CD

 FAXB6.2.3.

Recoñece as obrigas  CSC administrativas do/da empresario/a ante a  CSIEE Seguridade Social.

 l  m

 FAXB6.2.4. Analiza os documentos do  CMCCT

proceso de retribución e cotización do  CD persoal e de xustificación do pagamento.

Bloque 7. Xestión da contabilidade da empresa  g  i

 B7.1. Fundamentos de contabilidade  B7.1.

financeira.

 l

 B7.2. Plan Xeral de Contabilidade.

 m

 B7.3. Ciclo contable.  B7.4.

Fiscalidade da empresa: liquidación e rexistro contable.

Contabilizar os feitos  FAXB7.1.1. Opera cos elementos contables derivados das operacións patrimoniais da empresa, valora a da empresa, cumprindo os criterios metodoloxía contable e explica o papel dos establecidos no Plan Xeral de libros contables. Contabilidade (PXC).  FAXB7.1.2. Analiza e representa os principais feitos contables da empresa.

 CAA  CMCCT  CD  CSIEE  CD  CMCCT

 FAXB7.1.3.

Identifica o concepto de  CMCCT amortización e procede ao seu rexistro  CD contable.

 FAXB7.1.4. Analiza e asigna os gastos e os  CMCCT

ingresos ao exercicio económico ao que  CD correspondan, con independencia das súas  CSIEE datas de pagamento ou cobramento.  FAXB7.1.5. Distingue as fases do ciclo  CMCCT

contable, analiza o proceso contable de  CD pechamento de exercicio e determina o resultado económico obtido pola empresa.

 FAXB7.1.6. Analiza as obrigas contables e  CSC

fiscais, e a documentación correspondente á  CMCCT declaración-liquidación dos impostos.  CD  FAXB7.1.7. Manexa a nivel básico unha  CD

aplicación informática de contabilidade, onde  CMCCT realiza todas as operacións necesarias e presenta o proceso contable correspondente a un ciclo económico. Bloque 8. Investimento e xestión financeira. Viabilidade da empresa

Fundamentos de Administración e Xestión. 2º de bacharelato Obxectivos  g  i  l  m

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

 B8.1.

Estrutura económica e  B8.1. Determinar o investimento  FAXB8.1.1. Elabora un plan de financeira da empresa. Equilibrio necesario e as necesidades investimentos da empresa, que inclúa o patrimonial. financeiras para a empresa, activo non corrente e o corrente. identificando as alternativas de  B8.2. Planificación financeira da financiamento posibles.  FAXB8.1.2. Analiza e selecciona as fontes empresa. Novas formas de de financiamento da empresa. financiamento.

Competencias clave  CSIEE  CAA  CMCCT  CMCCT  CD

 FAXB8.1.3. Recoñece as necesidades de  CSIEE

financiamento da empresa.  a  g  h  i  l  m

de selección e  B8.2. Avaliar a viabilidade da  FAXB8.2.1. Determina e explica a viabilidade empresa, de acordo con diferentes valoración de investimentos. da empresa, tanto a nivel económico e tipos de análise. financeiro como a nivel comercial e  B8.4. Análise da viabilidade da ambiental. empresa.  FAXB8.2.2. Aplica métodos de selección de  B8.5. Solvencia e liquidez na investimentos e analiza os investimentos empresa. Previsións de tesouraría. necesarios para a posta en marcha.  B8.3. Métodos

 CSIEE  CSC  CCL  CSIEE  CMCCT  CD

 FAXB8.2.3. Elabora estados de previsión de  CMCCT

tesouraría e explica alternativas para a  CD resolución de problemas puntuais de tesouraría.  a  b  g  h

 B8.6. Custo e selección de fontes  B8.3. Analizar e verificar o acceso  FAXB8.3.1.

financeiras. Axudas á creación de empresas en Galicia.

ás fontes de financiamento para a posta en marcha do negocio.

 B8.7. Morosidade empresarial.

Valora as fontes de  CAA financiamento, así como o custo do  CMCCT financiamento e as axudas financeiras e  CD subvencións.

 FAXB8.3.2.

Comprende o papel dos  CSC intermediarios financeiros na actividade cotiá  CMCCT das empresas e na sociedade actual.  CD  FAXB8.3.3. Distingue o papel dos intermediarios financeiros na actividade cotiá das empresas e na sociedade actual.

 i  l  m  p

 FAXB8.3.4. Valora a importancia, no mundo  CSC

empresarial, de responder en prazo aos  CSIEE compromisos de pagamento adquiridos. Bloque 9. Presentación da idea de negocio  b  e  g

 B9.1. Plan de negocio. Técnicas de  B9.1.

presentación e edición do plan de negocio.

Expor e comunicar  FAXB9.1.1. Utiliza habilidades comunicativas  CCL publicamente o proxecto de e técnicas para atraer a atención na  CD empresa. exposición pública do proxecto de empresa.  CSIEE

 i  l  m  b  d  e

 B9.2.

Ferramentas audiovisuais  B9.2. Utilizar ferramentas  FAXB9.2.1. Manexa ferramentas  CD para a presentación de proxectos. informáticas que apoian a informáticas e audiovisuais atractivas que  CCL comunicación e a presentación do axudan a unha difusión efectiva do proxecto.  CMCCT proxecto.

 g  i  l  m

4.- TEMPORALIZACIÓN.1ª Avaliación: Bloques 1,2 e 7. 2ª Avaliación : Bloques 4, 5 e 8. 3ª Avaliación: Bloques 3,6 e 9.

5.- METODOLOXÍA, MATERIAIS CURRICULARES E RECURSOS DIDÁCTICOS.-

6.-PROCEDEMENTOS , INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN. SISTEMAS DE CUALIFICACIÓN

As probas serán escritas; podendo ter preguntas cortas , desenrolar e resolución de problemas.

preguntas

En cada unha das avaliacións farase unha ou duas probas escritas ( que puntuarán sobre 10 puntos); a ponderación será dun 50% cada unha das probas, precisando un mínimo de 5 puntos en cada unha delas para facer media e superar cada avaliación . .A media das duas probas ponderarán un 50% na nota de avaliación.O 50% restante sería para actividades feitas, traballo na clasee intervencións .

Para aqueles alumnos que non acaden os criterios de avaliación, programase unha proba escrita de recuperación en cada avaliación( que puntuará sobre 10 puntos). Cando un alumno non se presente a unha proba escrita, convocada previamente, será cualificado cunha nota de cero puntos. O profesor, valorará de forma excepcional a documentación que presente o alumno para xustificar a ausencia, decidindo se se fai un novo exame a este .

7.-MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE Débese ter en conta a diversidade do alumnado e as necesidades educativas coa realización dos seguintes apartados: 

Exercicios con diferentes graos de dificultade adaptados ás necesidades individuais do alumnado.



Exercicios en grupo para fomentar a colaboración e cooperación dos alumnos con maior nivel de coñecementos con os que teñen un nivel máis baixo.



Facer exercicios de reforzo para aqueles alumnos que non acadaron un resultado positivo ou non acadaron os obxectivos mínimos.



Exercicios de ampliación para o alumnado con maior nivel de coñecementos.

8.-ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES Non hai nada programado extensa.

xa que non dá tempo xa que a programación é moi

MECANISMOS DE CONTROL E MELLORA DA PROGRAMACIÓN.Farase no Departamento (unha reunión mensual) un seguimento desta programación para ver se se van conseguindo os obxectivos marcados ou para axustalos tendo en conta os imprevistso que poiden xurdir, as actividades extraescolares que se realicen e o avance do propio alumnado. Ao finalizar o curso farase unha avaliación, atendendo aos resultados académicos logrados e á propia opinión do alumnado e profesorado implicado, para saber o funcionamento da programación e introducir os cambios necesarios.