faíscas
2015
4
l
w
g
CIENCIAS
CONCURSOS
VIAXES
ARTES
ADN, Rally de Ciencias, Olimpiada de Xeoloxía
María Varela Constitución
Leikaroz. Lugo e Samos
Fotoentroido, Mamma Mía!
W W 9 7 3 6 5 7
ies Xesús Taboada Chivite
I E S X E S Ú S TA B O A D A C H I V I T E - V E R Í N
© Javier Díaz. Diseño y Maquetación Verín - 2015
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
kumbarikira
K
umbarikira, verba da lingua kukama que significa “compadrito”. Kukama, etnia que vive, entre outras
Esta é a letra do rap
O noso Kumbarikira:
(Estribillo)
Estrofas 3º ESO A: Nós tamén queremos denunciar que o noso medio ambiente estamos a estragar.
zonas da Amazonía, ó carón do río Marañón, en Perú. Kukama, un
Estrofas 1º ESO A
Ó carón do noso centro hai una central
pobo e a súa lingua, un tesouro,
Eu falo dúas linguas, galego e
que a nosa saúde pode danar.
como outros tres mil idiomas no mundo, en
castelán.
perigo de extinción.
As dúas serven para navegar.
A toda a nosa xente queremos concienciar
Co galego podemos coñecer,
a través do kukama, galego e castelán.
falar, soñar e tamén aprender.
Oxalá vos guste moito o noso rap,
Coñecemos o pobo kukama, que habita ó
pois nós co voso puidemos gozar.
carón do contaminado río Marañón e que loita polo seu medio ambiente e o seu patrimonio
O galego foi moi desprezado
cultural, a través do blog Santa Rita de Castilla,
pero agora podemos amalo.
que xestiona a nosa compañeira Cristina Cor-
O kukama é o noso amigo
Estrofas 3º ESO B :
ral Soilán. Descubrimos nese blog o rap Kum-
e debemos salvalo do perigo.
Eu son nativa da Galiza central e aquí a nosa lingua comézase a olvidar.
barikira, no que nenos e nenas kukama falan do seu mundo e da súa lingua empregando
Estribillo:
Ás veces na aula pódela escoitar
o kukama e o castelán. Quixemos aproximar-
KUMBARIKIRA URUPUKIRA
pero se vas á rúa non a oes falar.
nos a eles, dicirlles que compartimos as súas
TSA KUMBARI UTSU UKAIMA
loitas, por iso alumnado de 1º, 3º e 4º ESO e 1º
KUMBARIKIRA URUPUKIRA
Un gran cargueiro cunha rocha topou
Bacharelato (xilófonos) participou na creación
TSA KUMBARI UTSU UKAIMA
e o seu contido nas costas derramou.
dun rap galego-kukama titulado O noso kum-
KURACHI WIRI TIMA TSA KATUPI
Nós xa sabemos cal é a repercusión.
barikira. Podedes velo no blog O fiadeiro da
TSA KUMBARIKIRA URUPUKIRA
Con vós loitaremos contra a polución.
lingua, nos artigos de xaneiro deste ano.
KURACHI WIRI TIMA TSA KATUPI
O vídeo foi publicado na páxina da Secre-
TSA KUMBARIKIRA URUPUKIRA
(Estribillo)
Galicia, no apartado dedicado ós Equipos de
Estrofas 1º ESO C:
Estrofas 4º ESO B:
Dinamización Lingüística. Tamén o viron en
O río Támega non está mal
Falamos este idioma para que non se perda.
Perú e mandaron unha mensaxe de agradece-
mais o Marañón vaise estragar.
Canto queremos a lingua galega!
mento, que copiamos a continuación:
Entre todos debemos traballar
Que se escoite a nosa lingua no mundo enteiro.
para o Marañón e o kukama res-
Síntete orgulloso de ser galego!
taría Xeral de Política Lingüística da Xunta de
catar. A nosa lingua é moi especial.
“Gracias al alumnado IES Xesús Taboada Chivite de España, al pueblo gallego, maravillosa forma de luchar juntos por nuestros idiomas, por nuestras identidades. Desde el pueblo kukama en Perú les decimos gracias infinitamente, gracias, su solidalidaridad nos fortalece y nos anima. Ñaparari: hasta pronto.” Leonardo – Radio Ucamara
O kukama estamos a salvar,
Non todos os galegos a saben ben falar.
por iso esta canción estamos a
O galego está desprestixiado.
cantar.
Por iso queremos reivindicalo.
Os avós sábeno falar e nós os nenos ímolo usar.
Estrofas 4º ESO C: O galego e o kukama son moi pequenos
(Estribillo)
aínda que para nós son o mesmo universo. O Marañón tinguiuse de negro
Estrofas 1º ESO D :
e nós outra vez limpo queremos velo.
A lingua galega estase perdendo e tamén se está esquecendo.
Cantamos este rap para fraternizar
Dános moita mágoa que desapa-
nunha lingua tan singular.
reza,
No voso idioma queremos cantar…
que perdamos tanta beleza. (Estribillo) Temos o galego, tedes o Kukama. Que non nolos quiten da nosa alma. Kumbarikira é a nosa canción. Cantámola todos con emoción.
O APALPADOR Como todos os anos, o 31 de decembro, os rapaces da aldea estaban moi nerviosos por un acontecemento moi especial. Como ben sabemos, era a visita do apalpador: un vello carboeiro que cada ano baixaba da súa cova a regalr castañas aos nenos das aldeas. Aquel 31 de decembro, xa se vía baixando pola ladeira do monte a un vello
Texto de Alfonso Seoane González e debuxos de Ana Salgado Martínez e Alba Sanín Rodríguez, todos de 3º ESO C
de barba vermella que, axudado do seu inseparable caxato, comezara a entrar nas casas do pequeño pobo. Como sempre, apalpaba cas súas mans a tripiña dos rapaces para ver se estaban fartos de comer e que non lles faltaba comida durante todo o ano. Tocou a primeira barriga e dixo “Así esteas todo o ano”, e sorrindo regaloulle unas castañas. Agora ben, se tiñas a barriga vacía, regalabache alguna castaña e marchaba preocupado cun “A próxima come máis”. E xa a noite chegara á súa fin, e como todos os anos, da mesma maneira que baixara do seu fogar, volvía fumando ca súa pipa á súa casa do monte.
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
mamma mia!
mamma mia!!! o musical Este ano o Chivite fai a súa propia versión en galego do musical Mamma mia! Como xa dixemos en xuño do ano pasado, ó finalizar as representacións do noso querido musical Moulin Rouge, este curso tocoulle o turno ó famoso espectáculo baseado en cancións do exitoso grupo sueco Abba. Ademais de contar con catorce cancións traducidas ó galego por Isabel Cota e por min mesmo, sempre baixo a supervisión das nosas compañeiras Hortensia Arcos e Fátima Rodríguez (profesoras do departamento de Lingua galega), cantadas cun ou varios solistas e acompañadas con piano e cun coro de entre unha e ata cinco voces mixtas, este musical inclúe oito divertidas coreografías deseñadas e preparadas pola profesora Iria Otero, que con suma xenerosidade e dedicación leva compartido connosco entre dúas e tres tardes semanais desde outubro. Os profesores Javier Díaz e Pilar Tabarés (do departamento de Debuxo) están a preparar os seis fondos que precisamos para desenvolver as 17 escenas teatrais (preto de corenta páxinas de guión), ademais de todo o material visual: carteles, invitacións, abanos decorados co logo do musical, camisetas, etc. Os profesores Javier Rodríguez e Kike Reza (dos departamentos de Ciencias e Tecnoloxía, respectivamente) están a preparar a iluminación, os decorados e outros moitos aspectos relacionados co que o espectador atopará enriba do escenario. Cómpre sinalar a colaboración do equipo directivo, así como o apoio incondicional dos nosos amigos e compañeiros Marita, Elisa, Felisa, Antonia, Belén, Xusta, Maricarmen, Carmen, Mª Jesús, Daniel García, Daniel Lorenzo, César Sánchez ,Puy Manuel Herrero, Laude, Lucía e Rubén. A todos eles e a todos os que se sumen ao proxecto, moitas grazas. Pero o principal desta idea é a participación dos alumnos: moitos de 4º ESO, algúns de 2º ESO e algúns de 1º Bacharelato sen música decidiron sumarse, e levan ensaiando connosco todos estes meses. Ademais, un grupo de seis alumnos interpretará a obertura do musical, cunha mestura dos principais temas a cargo dunha trompeta (Toni), dunha frauta traveseira (María), dun violín (Alba), dun saxofón soprano (Sabela) e de dous saxofóns altos (Maika e Joaquín). Pola súa banda, todos os alumnos de 3º ESO A, B e C, de 4º D e de 1º Bacharelato con Música están a preparar un concerto de xilófonos para mediados de maio con algunhas das principais cancións deste musical. Hai contabilizados case 160 alumnos neste proxecto. Mil grazas a todos. A finais de maio, se todo vai ben, poderemos estrear o musical. Contamos con facer unha xira, ou ben a finais deste curso ou a comezos do próximo. Estamos francamente ilusionados coa acollida deste proxecto e temos o firme propósito de repetilo o vindeiro curso. Desde aquí agracedemos o seu esforzó a todos os que o están a facer posible
Asinado: David Rodríguez Rivada
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
I CERTAME DE RELATO BREVE
MARÍA VARELA
A
Primero premio: sobre nº 44,
nosa María era profesora de grego e amante do teatro. Deu clase no Chivite e, xunto con Elisa, fundou o grupo de teatro do instituto. Ademais, organizou durante anos a mostra de teatro de Verín e dirixiu o grupo A caixa de Pandora. É incrible todo o que facía. María non tiña recreos, porque os adicaba a ensaiar co grupo de teatro do Carlos Casares, en Viana; os xoves viña, sempre apurada, a dirixir o do Chivite. Pola noite facía as adaptacións das obras. Organizaba o clube de lectura do seu centro. Levaba as contas do comedor. Montaba rifas para conseguir cartos para as actividades, organizaba excursións, saídas, conferencias… Son moitas cousas, si; pero, que pouco din de quen era María, do seu entusiasmo e xenerosidade! Este certame que leva o seu nome quería ser unha pequena mostra de recoñecemento e agarimo. Temos que dar as grazas a todos os que nos axudaron a facela realidade: á directiva do Chivite, ás profesoras e alumnas que integraron o xurado, aos compañeiros Javier, Isabel, David, Dani e Fátima e, sobre todo, aos alumnos de distintos centros que se animaron a participar. A iniciativa tivo unha moi boa acollida, pois participaron case 100 alumnos. Como dixo a nosa compañeira Fátima Rodríguez, foi emocionante ver xunta tanta xente que se reunira para escribir en galego. E, si, houbo que reunirse, porque o certame foi presencial. Con este formato só intentabamos favorecer a espontaneidade e a frescura dos relatos, pero finalmente resultou ademais unha interesante experiencia de convivencia entre alumnos e profesores de diferentes centros. Como é habitual neste tipo de certames, o punto de partida dos escritos foi unha frase que había que incluir nos textos. Nós quixemos que esta frase tivese algunha relación coa persoa homenaxeada, polo que andivemos buceando nas obras que María tiña representado no centro. Finalmente, dimos con esta frase extraída de Romeo e Xulieta: “Canto máis dou, máis teño”. Son palabras de Xulieta, e refírese ao amor. “Canto máis dou, máis teño”, que boa maneira de lembrarte, María, a ti que tanto nos diches a todos. Coordinadoras do grupo de teatro A tecedora de soños
Noa Fdz. Méndez. IES Taboada Chivite Salientamos no texto gañador a escolla dun escenario teatral para situar esta evocación emocionada e o uso á vez metáforico e real dese pano que vai marcando as etapas da reflexión e da vida. Tamén nos gustou o ben encaixada que quedou a frase de partida e, sobre todo, o cambio de ritmo no parágrafo final, que parece seguir a aceleración do pulso do personaxe a piques de saír a escena. Acaba de abrirse o pano. Coma se fose un soño do que ninguén quere espertar. O escenario está baleiro, aínda que estou totalmente segura de que as pantasmas da túa memoria han de acompañarme sempre. Podo verte, máis aínda cando creo que continúas a estar comigo. Escoito os teus pasos, rápidos, lixeiros; coma se estiveses voando. A túa voz, forte e segura; os teus ollos, felices e abertos. Ti, coma se foses un raio de luz, capaz de iluminar todas as nosas vidas. Antes de caer, xa estabas disposta a levantarte. Cando caíamos nós, eras quen de ser o motor que votaba a pórnos en pé. Alzo a vista, entras pola porta. Pestanexo, unha milésima de segundo, e ti xa estás, cargada de enerxía no medio do escenario. Ensinando, axudando, comprendendo, escoitando…Nunca che dixen que ti eras a miña referencia. Non me atrevín sequera a recoñecer o mérito que tiñan os teus actos cargados de felicidade, de soños… que endexamais chegarán a cumprirse. “Canto máis dou,
máis teño”, dicíasnos naqueles momentos
Accésit: sobre nº 28,
de sorrisos, de recordos. De repente, cae o
Iria Rúa Vázquez.
pano. A luz apágase, estou ás escuras e ti,
IES Castro de Baronceli
ti xa non estás. Escoito crebar as paredes que me rodean, o ruído enxordecedor da
Gustounos que a autora do relato utiliase a frase de partida para facer
treboada que comeza fóra. Os berros dos
esta encantadora versión modernizada de Romeo e Xulieta e o ambente
que vimos de quedar sós. As bágoas dos que
de festa popular co que comeza, tan ben suxerido. Pero o que nos cau-
perderon. Os saloucos dos que non podem-
tivou foi sobre todo a sorpresa final, lograda por un uso hábil da elipse
os máis. Non obstante, non pode ser certo.
e o brusco cambio do personaxe enfocado polo narrador.
Nin sequera tiven a oportunidade de decirche adeus. Quen ía imaxinar que remataría tan
Os peregrinos ateigaban as rúas de Compostela, os bares dábanlle
cedo a incrible obra de teatro que era a túa
a benvida o sol e os nenos corrían baixo a atenta mirada das dúas
vida?
eternas Marías. A música abrollaba de cada árbore, aínda que o seu
Alguén dixo unha vez que, se non existe nada
corazón posuía unha banda sonora constante, leda pero morriñen-
que nos salve da morte, polo menos que
ta, que facía que dende aquel 22 de xaneiro de 1960, cada latexo
o teatro nos salve da vida. Non entendín o
entoara unha nota a través do acordeón.
significado desas palabras ata que vin caer
Eran as festas de maio na capital galega, e Estela levaba días
o pano, e a ti con el. Vinte no teatro por
amañando todos os detalles do seu vestiario para estas datas: aquel
última vez, o mellor xeito de despedirme de
vestido branco que lle resaltaba o moreniño, ou a camisa vermella
ti. Sei, case con toda a seguridade que me
coa que parecía unha famosa da televisión. Sempre se puña nervi-
proporciona non saber nada, que, esteas
osa cando se achegaban as festas, e agora que por primeira vez os
onde esteas, cotinúas a vixiar, cos ollos ben
seus amigos e ela ían ser testemuñas dos seus primeiros bailes de
abertos, como nos colocamos no escenario,
noite, embriagados de felicidade, aínda máis.
a entoación das nosas voces, os xestos dos
Chegou a noite. Os amigos reuníranse para ir xuntos ata a praza,
nosos rostros.
onde tocaba a banda, e poderían ser libres, como non o foran antes.
Ábrese o pano, de novo. As butacas están
Tiña que ser unha noite para o recordo, mais para Estela só existía
cheas de xente que observa con inquedanza
o mesmo músico de sempre. Comezou a sentir o amor cara a ese
o escenario, aínda baleiro. Soa a música, as
mozo das mans creadoras de maxia, co que falaba a través de sorri-
bágoas abrasan os meus ollos. Sinto que non
sos, nunca a través de palabras.
podo, que non teño voz. Non podo saír aí,
As cancións comezaron a inundar a festa, e mentres a maioría esta-
diante de toda esa xente, sabendo que ti non
ba esperando a que unha man lle fixese voar o vestido, Estela correu
estás nin estarás nunca. Fáltanme os teus
ao seu anhelado encontro. Alí estaba el, coma sempre, tocando o
ánimos, a túa voz, tranquilizadora e doce.
acordeón co que conseguira namorala, especialmente coa que, sen
O teu sorriso, que facía o mesmo efecto ca
ter que dicilo, era xa a súa canción, Toda una vida.
unha bocanada de aire fresco en alguén que
Por primeira vez, acompañou as notas cunha doce voz:
non pode respirar.
“Toda una vida estaría contigo,
Camiños que se cruzan, con vidas que es-
no me importa en qué forma,
capan, que comezan e terminan. Panos que
ni dónde, ni cómo, pero junto a ti.”
caen, que se abren, que non queren contin-
A súa gorra no chan non tiña moedas, pero non deixaba de tocar,
uar pechados. Tempo que pasa, deixando
nin de sorrir, a ela e á vida, como dicindo que, canto máis daba,
rastro… Mundo que cambia. Persoas que
máis tiña. Estela sabía que era unha raza diferente á súa, con outra
marchan. Luces que se apagan. Morte, vida.
cultura e tradicións. Os maiores acusábanos de ser mala xente,
Pecho os ollos e saio. Un único nome invade
ladróns… En cambio, no seu corazón non existían tales diferenzas, e
a miña mente. María, vouno facer por ti.
el, afortunadamente, sentía o mesmo. Sempre estaba a desexar que
Porque sei o que che debo. Porque se medrei
chegara ela, a rapaza de ollos cor mel, á que sentía que xa coñecía,
como actriz foi grazas a ti…
sen nin sequera terlle dito nunca “Ola!”. Por fin, cando rematou o
Agora xa non son eu a que pensa e a que
seu bolero, o xitano posou o seu acordeón e acercouse a ela:
fala. Deixei a dor e as bágoas entre bamboli-
- Alégrome de verte. Sempre espero a túa visita, cada atardecer des-
nas, deixeime a min tamén. Outro personaxe
de xaneiro. Fixeches que a miña música tivese un feitizo eterno.
acaba de saír ao escenario. Que non remate
- Oh… É a miña rutina favorita e tamén a única da que non podería
nunca, non quero voltar a ser eu mesma.
prescindir.
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
Fartáronse de falar sen
Accésit: nº 22,
ao paso dos días. Cada un igual ao an-
decatarse de que pasa-
Iroa Rodríguez Cañueto.
terior, sumímonos na profundidade da
ran as horas e a festa
IES Carlos Casares
monotonía, perdemos o rumbo, o sentido
rematara, polo que os
de seguir aquí sendo nós, sen ser real-
amigos de Estela, fartos
Este texto foi escollido pola orixinalidade
mente ninguén. Pois, amigo meu, quén
de buscala desesperada-
do estilo, que por veces se achega á prosa
chorará cando o meu mirar xa non se
mente, chamaron os seus
poética.
cruce co teu, cando non haxa máis sorrisos
ríxidos pais. Ela era allea
compartidos e a túa, miña, nosa fe sucum-
a todo o mundo, e cando
Que escribir, quizais esa sexa a miña mel-
ba en cinza?
quedaron un do carón
lor pregunta. Non saber como empezar,
Dixen, amigo meu, que intentamos encher
do outro, a respiración
con que encher este papel. Ese é o prob-
os ocos que día a día medran, mais eu
converteuse nunha nova
lema. Mais, no que ando a pensar quizais
hoxe perdín a facultade de enganarme
banda sonora, e o brillo
sexa unha boa cousa. Nestas liñas que
querendo crer que algo, alguén, pode
dos seus ollos, nos fogos
che adico, prometo liberarte, liberarme,
suplir iso que cada día deixa un baleiro
artificiais. Os seus beizos
liberaranos do tempo, que sempre se nos
máis grande.
encaixaron e fundíronse
quixo escapar.
Quixera facerme forte, sacar a carraxe do
no seu primeriro e inmor-
De súpeto, un día calquera, nos plant-
máis profundo da miña escuridade, abrir
tal bico.
examos qué somos finalmente. Soños,
as ás e voar, sentir a vida en soño, sen
De súpeto, os gritos
recordos, segredos, sorrisos, concén-
precisar un agora, un antes e un despois,
achegáronse. Apareceron
transe en imaxes que a toda presa, coma
confiando no porvir. Ser eu, sen medo que
os furiosos pais de Estela
nun filme, pásannos pola cabeza mostrán-
me limite. Fuxir lonxe, moi lonxe, onde
e con decisión e berros
donos a nosa vida. Nese intre, dámonos
a vida non cesa e o horizonte alberga
amarrárona e obrigárona
conta de que sendo algo, non somos
amenceres laranxas. Sentir que o cabelo
a apartarse do músi-
nada, baleiros de nós mesmos.
dourado, a utopía da liberdade, voa comigo
co. Só lle deu tempo a
Queremos crer, ser felices, estar a escoller
da man e que a ela tampoco lle preocupe
escoitar que lle pregunt-
as cousas acertadas. Mais iso é un enga-
esquecer os límites; mais, amigo meu, os
aba o seu nome: “Estela,
no, unha mentira piadosa que nos conta-
soños soños son.
chámome Estela, e ti?
mos para poder continuar co sensentido
Sinto que o tempo é un alumiño perver-
A pequena Marta, con
do noso día a día.
so que me aferra á realidade facéndome
ollos de durmida, pero
Cando imos medrando intentamos ench-
escrava dos meus soños. O ar fixo voar
mirando desexosa de
er eses ocos, que ao compás tamén se
as miñas ás, os meus días sucumbiron en
saber o final da historia,
veñen facendo máis grandes, con cousas
cinza e só, amigo meu, me quedou o poder
preguntou inqueda:
tan sinxelas como un amigo ou un amor,
dos recordos. Lembrar e revivir, unha e
- E cal era o nome do
pero a pregunta é: por fin logramos ench-
outra vez, é a miña maior liberdade: canto
músico, avoa? Logrou
er o baleiro?
máis dou, máis teño.
escoitalo?
O amor, ese sentimento fugaz que cando
A vella Estela respondou
nos invade fai que nos sintamos libres,
co seu tenro sorriso:
que non nos importe pagar o prezo de
- Gustavo, miña nena.
abrir as ás e voar, voar ben alto, rompen-
Acaso non é o nome máis
do a gaiola da monotonía e o gris, apren-
bonito do mundo?
dendo a ser libres, LI-BRES. Pero, amigo
A pequena, viva imaxe da
meu, todo cesa.
ledicia, respondeu:
O amor, efímero como a vida, esgótase
- Claro que o é. É o mes-
e dámonos de bruces contra o chan, ab-
mo ca o do avó.
rindo os ollos e deixando de soñar libres, pois a liberdade é ela, a luz na escuridade, a forza do vento, os seus cabelos dourados, que cando vou tocalos esfúmanse coa bruma da noite, deixando a súa pegada no ceo, sendo utopía. O amor desaparece e acostumámonos
GAÑADORES DO CONCURSO DA CONSTITUCIÓN
O día seis de decembro foi un día moi importante para nós , xa que recibimos o premio da constitución . Esa mañá saímos de Verín ás nove, estabamos bastante nerviosos ,xa que era a primeira vez que participábamos no concurso e gañabamos. Nada máis chegar ó auditorio , encontrámonos cunha traballadora que nos guiaba a unha sala e indicábanos o noso asento. O acto non comezou ata que chegaron todos os alumnos dos colexios gañadores da provincia de Ourense . Alí encontrábanse os deputados, senadores e o subdelegado do goberno, eles foron os que nos ían a entregar os premios. Dependendo da idade que tiveras correspondíanos distintos galardós. Nada máis comezar o acto, unha traballadora da subdelegación comezou dándonos a benvida a todos os que estabamos alí presentes. Os primeiros en recibir os premios foron os cativos de primaria que participaban presentando un debuxo sobre a “Coroa”. De seguido comezaron as entregas de premios aos alumnos da ESO que participamos escribindo un relato, sobre o tema xa dito. Ao rematar subimos ó escenario coas autoridades a sacarnos unhas fotos e darnos a noraboa . Saímos do salón principal e fumos hacia a recepción onde había varias mesas con lambetadas para todos. O premio recibido foi unha Constitución asinada por todos os diputados e senadores e o outro premio é unha excursión de catro días a Madrid. Para terminar, temos que dicir que foi unha experiencia moi gratificante, estar alí enriba do escenario, do que nós, o rapaces e rapazas éramos os protagonistas. Iván Jiménez Franco 4ºC Paula Seoane Fernández 4ºB
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
Premios dos Certames do Día das Letras Galegas Na Gala Músico-Literaria das Letras Galegas, celebrada na Casa da Cultura de Verín, Juan Manuel Jiménez Morán, alcalde do Concello de Verín, institución promotora dos premios; Benita Fernández Pérez, sobriña do literato difunto Antonio Fernández Pérez; Xosé Carlos Caneiro e os membros do xurado cualificador: María Teresa Santamaría Hervella, Montserrat Núñez Luis, María del Pilar López López e Serafín Vázquez Álvarez entregaron os premios do Certame de relato curto Antonio Fernández Pérez e do Certame de poesía Xosé Carlos Caneiro Pérez No nivel de 3º e 4º de ESO, o primeiro premio foi para A melodía do silencio, de Daniela Domínguez Gómez, alumna de 4º C do IES Xesús Taboada Chivite.. En 1º e 2º de ESO o primeiro premio recaeu en Lembro un tempo no que..., de Katia Vidal Morales, alumna de 1º D En 3º e 4º de ESO E o terceiro premio para, Pérdida, de Noa Fernández Méndez, alumna de 4º C do IES Xesús Taboada Chivite.
A MELODÍA DO SILENCIO Por Daniela Domínguez Gómez
Era a metade dun silencio, a metade porque non era enteiro, se fose enteiro non se escoitaría nada, pero nese intre escoitábase algo. O son da auga da fonte do cruceiro, o son dunha das últimas follas do outono acariciando suavemente o vento ata chegar ao solo, os pasos dun home indo para a casa despois de tomar demasiadas cervexas na taberna do lado, as voces dos homes falando, o son dos cans ladrando... Pero había unha pequena parte da metade do silencio que non estaba ocupada por ningún deses sons. Era un son diferente, o son dunha melodía, a melodía máis perfecta xamais escoitada. Sería unha noite entre moitas, unha noite calquera, unha sinxela noite de outono se non se escoitase aquela melodía acompañada dunha voz suave e harmoniosa. Na taberna da terceira esquina daquela vila diferenciábanse tres voces de tres homes diferentes. A primeira era a do
PRESENTACIÓN DO CERTAME
propietario, unha voz ronca e vibrante. A segunda era unha voz
Con este epílogo musical daremos por rematado o acto.
sentados nas cadeiras arredor da mesa bebendo e contando
Despidamos ós músicos do Grupo Instrumental do
historias de tempos pasados. Mentres, a muller, detrás da
Conservatorio Elemental de Música de Verín, que nos
barra limpaba coidadosamente as xerras e os pratos. Era unha
harmonizaron esta Gala, coa calor dos nosos aplausos.
muller maior, duns sesenta anos, tiña o pelo negro como o car-
Pero antes, se me desculpan, gustaríame despedir á miña
bón. A súa expresión era seria e serea e os seus ollos estaban
propia persoa. Eu son Sabela Domínguez Souto, alum-
perdidos entre a auga que saía da billa.
Por Sabela Domínguez
sinxela, dun home de corenta anos. A terceira voz era unha voz de neno que pertencía a un home maior. Todos eles estaban
na de 1º de Bacharelato do IES Xesús Taboada Chivite. Decidín aceptar a proposta de presentar este certame
Fóra non se oía nada se non escoitabas. Se escoitabas atenta-
única e exclusivamente polo cariño e admiración que
mente podías diferenciar o son do vento deslizándose entre
teño cara as Letras Galegas, así como cara toda a nosa
as árbores e as casas. E se escoitabas aínda con máis atención
cultura, á que desgraciadamente tratan sen ningún tipo
podías ata escoitar os sons dunhas mans acariciando as cordas
de respecto, ou á que defenden unicamente cando a
dun instrumento.
recompensa non é tan só subxectiva. Deste xeito, cada día é derrubada parte da nosa identidade para benefi-
Os dous homes saíron e marcharon para a casa. O home
cio duns poucos que logo dan a cara en días coma este
da voz ronca recolleu as xerras da mesa e deullas a muller
coma se a súa presencia nun acto remediara todo o que
para que as lavase. Cando os dous remataron de facer todo
botan abaixo ou cobren con cemento cada día. A mesma
apagaron o pouco lume que quedaba na cheminea e os brillos
defensa é dada por aqueles que constrúen un albergue
chispeantes e inquedos das velas que iluminaban o cuarto.
para a cultura onde, por dicilo dalgunha maneira, todos
Apagaron todo e subiron a durmir.
os peregrinos foron asasinados. É unha lástima que aínda hoxe se crea que a cutura vai ligada á ideoloxía.
Outra vez fóra comezaban a caer as primeiras gotas de auga
A cultura galega non se defende nun día, por iso para
dunha noite de tormenta e tronos. Os cans pararon de ladrar,
rematar quero felicitar neste 17 de maio a todos aqueles
as follas xa non caían e o son da gran tormenta tapaba o da
que sinten Galicia todos os días, incluso nos anos bises-
fonte.
tos, e sobretodo, sen ánimo de lucro. Moitas gracias pola súa atención.
Seguía existindo a metade do silencio, pero agora só se escoitaban dous sons: o da tormenta e o da melodía.
Certame de relato curto Antonio Fernández Pérez Certame de poesía Xosé Carlos Caneiro Pérez Mentres a lúa permanecía no alto do teito do mundo e a tormenta cada vez era máis grande, nun pequeno recuncho afastado da vila, a melodía seguía soando. Era a metade dun silencio, a metade porque non era enteiro, se fose enteiro non se escoitaría a doce melodía que inundaba a noite. O home seguía alí, no alto do tellado daquela pequena casa. O seu cabelo era roxo, coma o lume da fogueira que se fai para asar as castañas do outono. Os seus ollos eran verdes coma o campo en primavera, pero ao mesmo tempo escuros do cansanzo de tantos anos mirando as estrelas. E as súas mans limpas e doces deslizándose suavemente entre as cordas da guitarra, e a súa voz cálida, doce e suave facían que te derreteras coma a cera dunha vela e que choraras como as fontes en inverno E alí estaba o home misterioso, facendo a melodía máis perfecta xamais escoitada.
PÉRDIDA
por Noa Fernández Méndez E de repente, marcha sen que ti o planeases sen tempo para despedidas para suspirar Coma paxaros que cambian de rumbo sen saber moi ben cara aonde simplemente deixándose levar polo vento Case sen que te decates sen tempo para vivir a agonía da súa marcha sen dor nas túas veas sen manchas Non hai mellor metáfora para explicar a pérdida que imaxinarse a alguén que o ten todo e que de repente perde o único que lle facía verdadeira falta
LEMBRO UN TEMPO NO QUE... Por Katia Vidal Morales Lembro un tempo no que... O único medo era: "dígollo a mamá", facer carreiras de gotas de auga no cristal, poñer tacóns para aparentar unha moza. Agora teño medo ao mundo que me rodea, fago carreiras ou apostas que acaban mal, collo un chupete para volver a ser como antes. Lembro un tempo no que... Bebía do tapón da botella, xogaba a "mamás e papás", e non me importaba o físico ou o aspecto. E, como volver a eses tempos? Agora entendo por que Peter Pan non quería medrar ou por que a crenza na maxia debería ser eterna, tamén por que eses eran os bos tempos. Lembro un tempo no que... Cunha bágoa conseguíao todo, repartía bicos aos da casa, e non me separaba de mamá. E agora? Agora todo acaba...
Xa non está Non poderás dicir o seu nome sen chorar sen que as bágoas abrasen a túa pel o teu corazón será unha pedra de xeo Aínda que ás veces parecerache que o tes diante de ti saltarás aos seus brazos e caerás ao chan Lema: cantas cousas perdemos por medo a perder...
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
DÍA DA PAZ: É A GUERRA Por Ana Salgado 3º ESO C
"A obra de teatro que foi representada o Día da Paz é unha parodia sobre a guerra e está dividida en seis escenas. Na primeira escena aparecen unhas enfermeiras presentando a obra e facendo un discurso entre todas elas. A segunda escena desenrolase nun cuartel durante unha noite de garda na que aparecen catro soldados , os cales non recordan o contrasinal pero encontraron un sobre onde a parecía o contrasinal desde día , xa que tódolos días o cambiaban, pero de repente aparece o capitán pedíndollo , e cando llo din o capitán di que que é incorrecto xa que son máis das doce da noite polo tanto o contrasinal cambiou. Na terceira escena volven aparecer as enfermeiras facendo outra parodia sobre a guerra. A cuarta escena componse de catro soldados feridos pola guerra que vas ser premiados por unha medalla cada un , onde contan as causas polas que están feridos e ao final os catro soldados e o capitán van ao cine , xa que non querían quedarse ao discurso das medallas. A quinta escena é a da borracheira, na que o día anterior o capitán estivera borracho e non recordaba nada, entón o soldado que estaba de garda apuntou no parte que o capitán chegara nese estado e o capitán botoulle a bronca por por iso xa que non recordaba nada. A última escena é un episodio no campo de batalla onde se explica que hai dous exércitos , primeiro preséntanse e os capitáns dan un discurso e a continuación din que ataquen e de repente sae un soldado que quere sacarse unha foto co inimigo e así o fan todos , ao rematar os capitáns din de novo que ataquen pero non disparan un exército contra o outro senón que lles disparan a eles. E por último volven repetir esta ultima escena pero non lles disparan aos capitáns si non que disparan contra o público caramelos."
U
EDiPO REi
n magnífico grupo de alumnos de 2º de Bacharelato do IES Ribeira do Louro (O Porriño), capitaneados por Delio, Virginia e Patricia, deixounos onte marabillados coa súa fermosa versión de "Edipo, rei", de Sófocles. Algúns doWWWs nosos alumnos puideron gozar co seu talento, dedicación e CORAXE. Talento, o que precisaron para memorizar un texto tan difícil, tan fermoso e tan esixente como o que adaptaron, traduciron e interpretaron en galego. Talento, o que amosaron ó dar vida a tantos personaxes, seres tráxicos con tanta profundidade e con tal carga emotiva que algúns dos nosos alumnos non terminaron de comprender a súa proposta.
Talento, o que derrochou ese fabuloso coro grego, recitando ó unísono, sen mirarse, de memoria, as súas magníficas reflexións. Dedicación, a que nos demostraron ó ter coidado ata o mínimo detalle: o altar, as ramiñas do coro, as túnicas, esas preciosas máscaras que traballaron con Víctor (profe de plástica e amigo, un grande docente). Dedicación, a que é necesaria para vir dende O Porriño ata Verín para representar un clásico como este ante un público descoñecido a 150 km da túa casa. Dedicación, a que se precisa para compartir nervios, agobios, présas, horas e horas de ensaios, viaxes cos teus compañeiros de teatro. Pero sobre todo CORAXE, e permitídeme que use as maiúsculas. Nunha época na que se trocea os alumnos con decimais, táboas de baremación, cualificacións ponderadas, táboas de excel que pretenden poñer parcelas ó océano, nunha época asquerosamente mecanizada, onde só vales o que indica a túa nota de corte e os ingresos dos teus pais, onde se enmudece os que queren facer algo diferente, pero non só polo feito de facer algo distinto SENÓN PORQUE ISO É O QUE REALMENTE DI ALGO DELES MESMOS... nun momento histórico (permitídeme que corrixa: histérico) como este, estamos diante de auténticos HEROES e HEROÍNAS das artes cando vemos alumnos de 2º de Bacharelato apuntándose a algo polo que non se lles vai agasallar con ningunha décima, polo que perderán tempo de estudo para aquelo co que realmente se lles retribuirá …… GRAZAS, moitas moitas GRAZAS, por dedicarnos o voso tempo, por compartir a vosa paixón connosco, por ser tan xenerosos, por manter vivo o espírito da traxedia clásica, por respectar tanto o texto orixinal, por involucrarvos tantísimo, por ter arriscado esas décimas e ser libres. Grazas, grupo de teatro do IES Ribeira do Louro. Sodes moi grandes. David Rodríguez Rivada
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
PROXECTO DRAGAL No marco do Proxecto Dragal no que participamos xunto con outros dez centros galegos, recibimos a sempre agradable visita de Elena Gallego escritora de éxito e antiga alumna do IES Taboada Chivite Este é a segunda edición dun proxecto educativo, de carácter interdisciplinar e no cal participan escolares de secundaria de distintos puntos da nosa xeografía co obxectivo de poñer en valor a lingua e a cultura propias. Está organizado pola produtora cinematográfica Ficción Produccións en colaboración coa Secretaría Xeral de Política Lingüística. Grazas á lectura da novela de Elena GallegoAbad, DRAGAL, os rapaces e rapazas poderon gozar e coñecer de preto a realidade e os tesouros máxicos que os rodean. Coa vantaxe de que llo han de ensinar ao resto do mundo a través da wiki que econstruímos entre os centros participantes http://ficcion-producciones.com/wikidragal . Esta ventá máxica fará que a xente coñeza o que andan a facer os membros do grupo. No proxecto participamos 11 centros de ensino de toda Galicia
LINGU NAM
VISITA DE BUBÉN RUIBAL
O
19 de novembro dramaturgo Rubén Ruibal visitou o noso centro para falar do seu libro “Limpeza de sangue”. Este libro é unha das lecturas obrigatorias de 1º de Bacharelato, por iso asistimos os alumnos deste curso, e a demais tamén foi posible que asistiran os alumnos do Bacharelato de Humanidades e os alumnos que pertencen ó grupo de teatro.
Rubén Ruibal falou moi abertamente do seu libro. Explicou as escenas máis difíciles de entender.
Durante uns vinte minutos aproximadamente Ruibal estivo falando sobre as distintas casualidades que o levaron a escribir o libro, sobre o seu título, sobre a orixinalidade que intentou conseguir e na que fracasou cando se deu conta de que xa había un libro que se chamaba do mesmo xeito. Posteriormente, Rubén contestou a todas as preguntas que os alumnos quixeron facer. A primeira delas foi por que elixiu matar a un dos protagonistas e non ó outro, segundo Ruibal, esta pregunta élle formulada cada vez que fala do seu libro, asegurando que a xente o odia por haber ideado aquela morte. Os últimos minutos con Rubén Ruibal foron dedicados á sinatura dos seus libros. Rubén Ruibal ofreceu sinaturas a todos aqueles que quixeron que o seu libro estivera dedicado. Deste xeito remataron as nosas dúas horas con Rubén Ruibal, que para algúns quedarán marcadas na memoria
UA DE MORAR Para festexar o día dos namorados enchemos o taboleiro do IES con declaracións de amor feitas polo noso alumnado. A de Sabela Domínguez foi premiada no concurso Lingua de Namorar
Decidín asimilarte con cancións... E agora es o meu ritmo de vida.
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
viaxe a lugo e samos
O
6 de outubro, as 9 menos dez, os alum-
Don Luis mercounos un décimo de lotería de Nadal,
nos de segundo de Bacharelato con
o 49.699, e se toca volveremos todos de excursión de
relixión, collíamos o autobús que nos
novo!!
levaría ata Lugo, e deste xeito, cumprir a
O autobús deixounos nun merendeiro ao lado dun río
promesa por parte do noso profesor de
bastante tranquilo e agradable, a única pega e que facía
relixión de levarnos de excursión. Inten-
moito frío. Para o meu gusto foi un dos mellores mo-
tamos escoller unha data, na que segundo os predicións
mentos da excursión, comendo e pasando o tempo cos
metereolóxicas, nos aseguraban un bo día, con tan mala
compañeiros. Cando rematamos, empezamos a camiñar
sorte, que o final resultou ser un día de choiva e de frío,
cara o mosteiro, como de costume, os máis lacazáns
mais non foi este un motivo polo cal desaparecese o bril-
queixábanse por ter que ir a pé. Tivemos que parar nun
lo dos ollos, entusiasmados pola idea de que sería unha
bar a tomar algo e facer tempo ata as catro e media, hora
das nosas últimas excursións xuntos.
na que abría o mosteiro. Cando chegamos, recibiunos un
A viaxe, a pesares de durar preto de dúas horas e media,
monxe que sería o noso guía polo edificio. El amosounos
non se fixo longa, a compañía era grata e os temas de
todos as instalacións e segredos das pinturas que en-
conversación múltiples. A metade do camiño fixemos
volvían as paredes. Díxonos que en Ourense hai cousas
unha parada para estirar as pernas, e algúns para
moi bonitas e Lucía coa súa espontaneidade respon-
aproveitar e levar algo ata o estómago. Cando por fin
deulle: por exemplo as mozas!! Ademais, tamén tivemos
chegamos ao noso primeiro destino, Lugo, dirixímonos
a oportunidade de ver o cemiterio no que soterraran
directamente cara a famosa muralla. Moitos xa non era
aos monxes que se aloxan alí. O monxe que nos tocou
a primeira vez que visitaban a cidade, e para outros, era
durante a visita, era moi simpático e logo simpatizamos
a primeira vez que tiñamos a oportunidade de desfilar
moito con el. Cando rematamos de ver todo, fomos a
pola pasarela da antiga construción, ao mesmo tempo
unha pequena tenda que había dentro do mosteiro, na
que podiamos aproveitar das fermosas vistas. Seguindo
que puidemos comprar agasallos e recordos. Nese mo-
o percorrido chegamos a catedral. Elegante e simple ao
mento, o moxe que nos guiara anteriormente, regaloume
mesmo tempo, a definiría eu. Nada máis chegar a porta,
unha tableta de chocolate que eles mesmos fixeran alí, e
xa todos empezamos a facer bromas e a deteñernos
eu repartina cos compañeiros. Gustounos tanto, que ao
pensando nos tres típicos desexos que hai que pedir ao
final todos acabamos comprando máis chocolate!
entrar a unha igrexa ou templo por primeira vez. Persoal-
O monxe díxolle a Don Luis que quedou abraiado coa
mente, son unha persoa que sempre se fascina ao ver a
madurez e coas preguntas que lle faciamos.
decoración de grandes igrexas por dentro, e a cantidade
Despedímonos e de novo voltamos ao autobús para di-
de pequenos detalles que a simple vista se escapan dos
rixirnos ao noso último destino, O Cebreiro. Lugar no que
nosos ollos. O profe, Don Luís, tivo o detalle de mercar-
empeza o camiño de Santiago. Trátase dunha pequena
nos a todos unha estampiña da virxe para que nos dese
aldea que seguramente viva do turismo, posto que está
boa sorte.
chea de tendas de recordos, bares e un pequeno super-
Cando saímos da catedral, xa nos atopabamos famentos,
mercado. Tivemos 45 minutos libres, aproximadamente,
e cansos, con ganas de parar a descansar. Por outro lado,
para mercar cousas e visitar a aldea, pero a maioría
tamén existía unha maioría que pedía aos mestres que
optamos por meternos nun bar ou nunha tenda e pasar
nos levasen ao centro comercial, pero non puido ser,
o tempo, xa que chovía moito e facía moitísimo frío.
posto que en Lugo, eran festas. Terminamos de dar unha
Xa moi cansados, regresamos ao autobús e emprendem-
volta completa a muralla, e regresamos ao autobús con
os o regreso a Verín!
dirección a Samos. Os máis impacientes incluso lle dimos
A dicir verdade, foi unha excursión da que todos saímos
uns bocados ao bocadillo antes de chegar ao destino.
moi contentos e agradecidos polo respiro que se nos ofreceu nun atarefado segundo de bacharelato!
INMERSIÓN DE
INGLÉS EN
LEKAROZ
O
día 12 de outubro saímos de Verín un grupo de 25 alumnos e alumnas de 2º da E.S.O. e dúas profesoras (Maite e
Nuria) con destino a Lekaroz (Navarra), grazas a unha subvención do Ministerio de Educación e Ciencia.
producindo, chegando incluso a dirixirse a
Para a obtención da mesma as profesoras acompañantes tivemos
nós en inglés como primeira lingua de comu-
que presentar un proxecto didáctico relacionado co tema “English
nicación.
around the world”.
O tempo foi espectacular, por contra do que
O noso proxecto foi cualificado coa terceira mellor nota de Galicia co
sucedía en Verín (semana pasada por auga).
que finalmente fomos seleccionados para participar no proxecto de
As instalacións envexables, tanto no interior
inmersión lingüística en inglés.
como no exterior. As actividades propostas
Os días que pasamos no Campamento de Inglés foron compartidos
polo equipo de traballo axeitadas ao nivel
con outro grupo tamén de alumnos de 2º da E.S.O. que viñan de Llei-
dos alumnos e o proxecto proposto polas
da. A convivencia foi moi interesante por parte de alumnos e profeso-
profesoras acompañantes foi levado a cabo
ras. O comportamento dos nosos rapaces foi altamente satisfactorio
integramente.
e a súa participación no desenvolvemento das actividades diarias
A experiencia foi altamente satisfactoria para
exemplar.
os alumnos e para nós, co que esperamos
As actividades foron coordinadas por sete profesores nativos que
poder participar nun proxecto semellante
falaban constantemente en inglés ós nosos alumnos. O primeiro día
nun futuro próximo.
observamos as dificultades dos nosos alumnos para comunicarse ,
MAITE GONZÁLEZ E NURIA TRIGUEROS
pero ao longo da semana puidemos comprobar a mellora que se ía
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
promoci
i贸n 2015
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
e s a t e o p , s o r De monst
T
alqu
oda grande historia merece ser contada
no que nos retiran das trincheiras. Fin da contenda. Mil botes
coma unha andanza de heroes intrépidos
de champán desvirgados. Os verdugos de selectividade recol-
que loitan contra a adversidade. Heroes que
len e gardan os coitelos para a seguinte campaña dos xogos
miden a súa grandeza a golpe de humani-
da fame.
dade. Que se erixen como tales co aceiro
Pero non todo é angustia camaradas. Contra o calvario que
nunha man... e na outra un libro. Cada noite,
goberna os nosos días sempre hai un humor irreverente para
cada ano.
combatilo. Que sería de nós sen os chistes de César e Anto-
Esa é a nosa historia, tan só memoria. Peripecias que aín-
nio Vila, as montaxes e memes, o ñamñam, as reclamacións
da están por escribir. Inimigos acérrimos do tempo. Que
de Hortensia a toda multinacional, o Bernardo campechano,
con papel e tinta o único que se mata son as horas. E dito
e como non, a comedia que levamos por bandeira? No día a
sexa de paso, a ilustre virtude da ignorancia.
día, os sorrisos convértense no analséxico máis eficaz contra a
Mais alí, nas salferidas páxinas que principian toda aven-
monotonía.
tura, as letrás trázanse con maiúscula. Coma unha dem-
Mentres tanto, nun alarde máis de conciencia co progreso de
ostración de intencións xa no limiar. Pero a nosa xesta é
xeracións vindeiras, decidimos elaborar o decálogo de segun-
destas humildes; inocente, como non, á súa maneira.
do de Bacharelato. O súmmum lexislativo que substituirá os
Seis primaveras atrás, unha cuadrilla de monicreques
mandamentos que hoxe penden das paredes de cada aula.
ruíns tomaba as aulas do instituto con intención de
Texto que pasará a engrosar os apuntamentos de historia,
medrar entre esas paredes . Eran tempos de primeiro da
compartindo folla cas constitucións... Reza así:
ESO, o Bronx do instituto. Zona vedada aos de paciencia ausente baixo risco fatal. Cheiro a napalm cada mañá,
DECÁLOGO DE SEGUNDO DE BACHARELATO
instintos de supervivencia alerta en todo momento... Por entón viamos que o mundo se nos viña enriba por ter
1.Amarás a Luz sobre tódalas cousas e a César de historia
que coller un libro. Xa non digamos estudar. Inocentes.
coma a ti mesmo.
Non imaxinabamos que seis anos despois a cousa estaría
2.Non aplicarás L´Hôpital en van.
coma o rosario da Aurora. Aviso para navegantes.
3.Santificarás as reseñas.
Os seguintes anos aseméllanse a mellor parte dunha
4.Farás crer que sabes portugués cando reclames en Zara.
película. O celuloide acelera con insolencia. As imaxes
5.Ñamñamñam....Jenni.
circulan cunha fermosura espléndida e case poética. Xa
6.”Que no les engañen”. ( Ca súa variante vaga, “Colegas, no
tarde reparas na primacía da idiotez que toma cunha ex-
sean parvos”)
periencia admirable a batuta. E ocorre que uns instantes
7.Amarrarás o mundo intelixible coa man esquerda e viceversa
depois, venche á cabeza un pensamento amargo coma
co sensible.
el só. Nalgún momento do camiño deixaches de ser un
8.”Ya tenía que estar el ordenador encendido y los apuntes
rapaz. E cada recordo dese pasado feliz vólvese carne de
encima de la mesa…”
canón. Descobres por primeira vez o malsá e miserable
9.Non soltarás o moño os días de luz.
que é a maquinaria do olvido. Aniquilando todo bálsa-
10.Vivirás en perpetuo sufrimento.
mo de nostalxia, esnaquizando con rancor os vidros da memoria.
*Nota: Se ofende é por cortesía da Cristina Campos. Se non,
Así de boas a primeiras chegas a bacharelato, lamen-
do resto.
tando non exprimirlle ó verán aqueles minutos que se evaporaban con supina torpeza. Agora ben, pese a verte
E aí podía quedar todo dito. O epílogo deses instantes tan
cunha man diante e outra detrás, sentes que unha ar-
inesperados coma memorables. O rostro amable do ano que
mazón de responsabilidade se pecha sobre ti. Sería esta
fai enfermar de morte a rutina.
unha circunstancia formidable de non ser pola incrible
Pero lonxe da memoria que se plasma contundente, quero
capacidade que teñen as esperanzas para se escoar
que estas liñas sexan en última instancia a despedida que
entre calquera fenda . E en segundo de bacharelato esa
moitos de vós merecedes. Un longo e grato adeus, deses que
esperanza é equivalente ao eterno perdedor, coa súa
incendian cada milímetro na bóveda dos ollos.
mirada sempre cravada no chan. Non hai consolo posible
Pois ben, do querer pouco nos teriamos lembrado pola conta
para un ser infeliz por condena propia. Así que calquera
que nos trae, pero a felicidade nunca chega tarde á súa cita
promesa de salvación se pospón para o 13 de Xuño, día
(que nolo digan a nós...) .Cando un mestre antepón a súa
uimistas virtude humana á crudeza do oficio, demostra, por riba de todo, que ás veces ser persoas vale máis que calquera coñecemento. Que somos alumnos, non ovellas nin enxendros mecánicos. E con isto non pretendo predicar a filosofía da vagancia, nada máis lonxe da realidade. Homer Simpson, insigne pensador, dicía que intentalo é o primeiro paso cara ao fracaso. Non lle quitaría a razón, pero intentalo tamén supón o primeiro e único paso para conseguilo. Claro que de todo hai na viña do señor. Non negaremos que algúns mestres aman a amargura recíproca, adórano. Pero son tan poucos que adoitan eclipsarse pola súa engorrosa belixerancia. Por iso, grazas de todo corazón a aqueles que entendedes e amades o voso cometido. En fin, que os intres deste tempo son xa pó disperso vento. Agora que o mundo nos ferve nos adentros como miradas núas . Ás veces inmensas e de vidro inerte, e noutras ocasións escuálidas e ruíns coma esqueletes cegos. Porque o medo é xa unha cor inexcusable que pousando o corpo no vacío se atreve a voltar a vista camiño atrás e dicirse a si mesmo cousas terribles. E o capitán procura emborronar o caderno de bitácora. Pero contar a vida con palabras nunca foi empresa doada. Deica logo, xente.
desfile de nenos cos minions Os alumnos de terceiro e cuarto da eso xunto a algúns alumnos de primeiro de bacharelato, tivemos o placer de poder participar no desfile de nenos o pasado 12 de febreiro. Despois de moito traballo na aula de plástica tanto polas mañás como polas tardes, sempre coa axuda do noso profesor Javier Díaz, fixemos os nosos disfrazes con diversos materiais (goma espuma, fieltro, cartulinas, pegamento…) Con moito esforzo conseguimos facer un maravilloso disfraz de minión. A pesar de todo o traballo que costou facelos, pasamos uns momentos moi divertidos e puxemos moito empeño en crear estos fantásticos disfrazes. Ivana Rivera Acosta (4º de ESO
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
MODELOS DA ESTRU TURA DO ADN Modelos da dobre hélice do ADN, realizados polos alumnos de 4º de ESO, na materia de Bioloxía e Xeoloxía coa profesora Mª Luz Blanco.
O
s alumnos 4º ESO da materia de Bioloxía e Xeoloxía presentaron como traballo do primeiro trimestre maquetas que trataban de representar a estrutura do ADN. Estrutura proposta por James Watson eFrancis Crick en 1953 e polo que en 1962 recibiron o Premio Nobel de Fisiología y Medicina. O deseño era libre ao igual que o material . Catulina, folios,
madeira, alame, porexpan foron os materiais máis escollidos quizás pola súa facilidade de manexo. Resultado foi unha grande variedade de modelos todos eles perseguindo o obxectivo de comprender a estrutura da molécula da vida.
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
O día 11 de febreiro, os alumnos que cursamos 1º de Bacharelato pola rama de saúde tivemos a oportunidade de asistir á Olimpíada de Xeoloxía. Os 17 alumnos do centro fomos acompañados polos docentes Guiomar Vázquez e Javier Rodríguez á sexta edición deste concurso. A primeira hora da mañá, desplazámonos a Ourense en autobús baixo risos e nervios mentres repasabamos os últimos conceptos. Ao chegar á Facultade de Ciencias, tras coñecer a participantes doutros centros, comezou a ansiada primeira proba. Esta consistía en dúas partes: unha sobre propostas nun mapa topográfico; outra sobre a identificación tipo “visu” de fotografías xeolóxicas, exemplares de rochas, minerais e fósiles. Foron uns exercicios entretidos dado que se realizaron en grupo e puidemos axudarnos mutuamente. Ao rematar, tivemos tempo libre para xantar. Algúns grupos decidiron trasladarse ao centro comercial e outros permanecer nos aredores do campus universitario. Aproveitamos tamén a nosa estancia botándolle unha ollada aos comercios da zona. Xa pola tarde, tivemos que resolver unha proba tipo test na que se nos avaliaba sobre os contidos adquiridos nas aulas. Ao rematala, disfrutamos dunha proxección de interese xeolóxico. Finalmente, algo cansados pero moi ledos chegamos a Verín. En conclusión, esta actividade que tanto nos gustaría repetir fomentou o traballo en equipo, o interese pola materia de Xeoloxía e permitiunos ter un día digno de recordar polas novas e increíbles experiencias vividas.
VI OLIMPIADA DE XEO
VIDEOCONFERENCIA CIENCIA EN GALEGO Na videoconferencia, que deu comezo ás 12:00 e tivo unha duración dunha hora, Manuel Caeiro Rodríguez, Doutor en Enxeñaría de Telecomunicación e profesor na Escola de Enxeñaría de Telecomunicación na Universidade de Vigo, ofreceu unha charla para o alumnado do 2º ciclo da ESO e o Bacharelato baixo o título “A ciencia de proramación de ordenadores (tamén en galego)”. Nela, o profesor Caeiro introduciu a historia da programación de ordenadores dende a orixe do algoritmo dos árabes pasando por Ada Lovelace e Alan Turing para chegar á estrutura dos ordenadores actuais e aos paradigmas de computación máis empregados. O relator amosou ferramentas coas que é moi doado programar, como Scratch e Squeak, para que poidamos facer, tamén en galego, os nosos programas.
LOXÍA
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
rally científico
E
ste ano os alumnos de 4ºA participamos nun Rally Científico, nun grupo formado por oito de nós, este grupo formabámolo: Adrián, Aitana, Alex, Ánxela, David, Carla, Laura e Miguel. Primeiro tivemos que facer una proba
online dende o instituto que tamén fixeron os alumnos de 4ºC que cursan Bioloxía e Xeoloxía e Física e Química ao igual que nós. Nesta primeira proba puidemos contar coa axuda dos profesores, sobre todo de Bernardo, que nos axudou cos problemas, pois gran parte das cousas que preguntaban inda non as demos. Eu creo que ningún dos que formábamos o grupo cri-
camiño de lembr
S
airá de novo da súa man. Coma sempre. Coma desde aquel día. Aprenderá a camiñar, pois onte esquecéuselle de novo. “Tes que ser forte”. O desafío de sempre. Ou quizais o de antes. Quen sabe. Mellor dito, quen o lembra? Dende logo, el non. Pé
dereito. Aférrase á man. Pé esquerdo. Por que? Deixa as preguntas para despois, tes que aprender a camiñar. Pé dereito. Téñenme que ensinar a camiñar. Pé esquerdo. Non quero aprender. Pé dereito. Só quero lembrar. De súpeto unha aperta. - Moi ben avoíño, canto andamos hoxe! Voute convidar a un chocolate que vai moito frío. Vamos, uns pasiños máis. Comezamos de novo. Que pé ía agora? Mentres dubida busca a resposta naqueles olliños meigos. Pé esquerdo. Por fin chegan ao café. É certo, hoxe andaron moito. Ou moi pouco. Non ten nada co que comparalo. -Dous chocolatiños ben quentes, por favor. -Deseguida. Mira aquel lugar estrañado. É o café dos venres. Pero el non o sabe. Mellor dito, non o lembra. -Mmmm, que ben ole… verdade? - Ti quéresme máis agora ou antes? -Xa sabes que eu te quero sempre, avoíño.
amos que iamos pasar a final, pero así foi para a nosa sorpresa. Agora tocábanos ir a Santiago, outros dous grupos que pasarán de toda Galicia de cuarto tamén irían, o premio una viaxe a Toulouse.
ANIVERSARIO DA PUBLICACIÓN DO LIBRO
O día de ir chegou, nos estábamos nerviosos, sabíamos que o iamos ter difícil, pero queríamos gañar. Unha vez en Santiago, fumos a Facultade de Química alí iamos facer o examen, repartimos as preguntas en dous grupos de catro para que nos dese tempo e logo xuntabamos as respostas. Xa tiñamos o exame feito, agora só queda saber que tal o fixemos. Malia que os profesores que nos acompañaban xa sabían o resultado antes ca nós, pois estiveran na correción dos exames, non nolo quixeron dicir. Os resultados déronos na Aula de Bioloxía, a máis grande da Facultade, o grupo de 4º de ciencias foi o último e os nosos nervios ían a máis, comezaban polo terceiro, dixeron o noso nome, quedamos de terceiros. Sí, sentimonos algo decepcionados, por así dicilo, pero non tivemos sorte, no examen saían forzas e en clase inda non empezaramos con elas, pero a diferencia entre os grupos foi pouca. Creo que os oito que fumos, quedámonos coa experiencia, coas risas no autobús, coa visita ao Museo de Historia Natural e co orgullo de ser terceiros de Galicia.
Con motivo do 150 aniversario da publicación do libro de Lewis Carrol, “ Alicia no país das marabillas”, o Departamento de Matemáticas preparou unha presentación en PowerPoint para pasarlle aos cursos 1º e 2º da ESO. Na presentación resúmense dous libros moi parecidos:o de Lewis Carrol (“Alicia no país das marabillas” ) e o de Carlo Frabetti (“Malditas Matemáticas, Alicia no país das Matemáticas”). Tanto Lewis Carrol como Carlo Frabetti son dous “frikis” das matemáticas e das ciencias . Os dous, ademais de intentar divertir teñen intención de ensinar. A presentación remata con xogos de maxia, nos que algúns alumnos de 1º e 2º da Eso demostran as súas dotes de MATEMAGOS .
ranzas
RELATO CAÑADOR DO CONCURSO INSPIRACIENCIA CRISTINA SALGADO
-E a mamá? Eu penso que antes me quería máis, agora
súa memoria non lle roubara. E dicíase, coma sempre,
mírame coma se estivese cansa de min…
¿ou por primeira vez? ”teño que ser forte por ti”. Estaba
-Non digas iso, avó. Xa sabes que te queremos moito.
tardando demasiado en ir á cama. Ou iso lle parecía a
- Aínda que ás veces non vos recoñeza?
el. Pode que estivese falando coa muller que o chama
- Si, porque que non nos recoñezas non quere dicir que
“papá”. Si, tiña que estar falando con ela, porque nunca
nos teñas esquecidos.
deixaba tanto tempo só ao avó. Mañá aprenderá o nome
-Ensíname a tomar o chocolate e despois volvemos onda
desa muller. Unha muller que ten os seus mesmos ollos e
a señora que se parece a ti. Esa da que falamos hai un
o falar da avoíña. Na casa falan moito da avoíña. El quere
chisco.
coñecela, pero dinlle que non pode. Que xa non. Mentres
-Mira, colles a taza por aquí e achégala á boca. Así. Moi
pensa nos decoñecidos do pasado, o seu neto fala coa
ben.
muller que ten os mesmos ollos que o avó. Hoxe descu-
Pé esquerdo da man do seu neto. Antes de poder botar
briron que inxectando unha proteína, a Crtc1, nunha par-
o dereito de novo, un home traxeado reclama a súa
te do cerebro, hipocampo ou algo así, se podería evitar
atención:
a perda de memoria en persoas que teñen a mesma en-
-Bos días, poderíame responder unhas preguntas desta
fermidade que o seu avoíño, pero nun estado moito máis
enquisa? Non tardará moito tempo, asegúrollo.
leve. E é que o seu avoíño está moi enfermo. El nótao e
-Tenme que desculpar, pero precisamente tempo é o que
por iso o axuda. Porque o quere e porque non lle gusta
me falta. Nun só día teño que aprender o que souben
a idea de que esqueza quen é. Polo de agora esta proba
toda unha vida: camiñar, falar, bicar, estar cos meus…
só deu bos resultados con ratos, pero el confía en que
Cando todo sexa coma antes respondereille. Por que
o seu avó se curará. Aínda que estea moi grave. E aínda
todo volverá a ser coma antes, non si?
que non sexa un ratiño. Aínda que iso ao que chaman
- Non o dubides avoíño.
Alzheimer viva no seu peito. El sabe que se curará porque
Dende aquel día durmía sempre acompañado. Ao espe-
unha enfermidade non pode roubarlle a vida a ninguén.
rtar vía o seu neto á súa beira. Vía a única persoa que a
Non, e menos aínda ao seu avó.
“ALICIA NO PAÍS DAS MARABILLAS”
C
R
I
S
A
R
I
S
A
R
I
S
O
N
T
A A
Aquí tedes un reto matemático de criptoarimética: Tedes que descubrir o nº que vale cada letra para que dea a suma.
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
Imaxes do Fotontroido 2015
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
redes sociais e violencia de xénero En decembro, déronnos unha charla sobre os perigos que agochan as Redes Sociais, así como unha larga lista sobre os problemas e consecuencias que todo isto provoca: Sexting, Grooming…E diferentes tipos de problemas que derivan do acoso mediante Internet. Todos algunha vez na nosa vida, ou case todos, escoitamos falar, e probamos, o Facebook, Tuenti, Instagram, e demais redes Sociais que tanto usamos os adolescentes. Pero, realmente coñecemos tanto como pensamos o que estamos a utilizar? Probablemente non. Unha foto, xunto coa típica localización do lugar de onde nos atopamos, pode acabar sendo catastrófico, así como vellas fotos que nos nosos tempos “mozos” colgamos na rede, e xa nin sabemos da súa existencia; pero aí están, a man de calquera persoa, que pode utilizalas ó seu antollo. Pensaches en algo parecido mentres lías isto? Entón é probable que ti tamén teñas múltiples contas que xa non utilizas nas que no seu momentos colgaches numerosas fotos. Internet non é, nin será, unha ferramenta fácil de utilizar, tal e como nos mostraron na charla, polo tanto debemos absternos de non facer algo que non nos gustaría que nos pasase a nós, e ser conscientes do que enviamos ou colgamos en Internet; pode que en pouco tempo acabemos por arrepentirmos diso. Temos que ser conscientes do que é bo e do que non, por exemplo: enviar unha foto de nós mesmos nun momento comprometido a alguén que hoxe ten a nosa confianza, pode acabar completamente mal se no día de mañá, esa persoa deixa de manter unha relación cordial contigo e difunde esa imaxe por toda a rede; non creo que fose do noso agrado. Así, debemos diferenciar que unha relación mediante as redes socias, sempre vai ser completamente diferente ca unha con unha persoa que ves todos os días, unha relación que se basea, na maioría do tempo, en estar pegados os teléfonos, ten máis posibilidades de acabar convertida nunha relación na que un “maltrate”,aínda que de xeito involuntario e de maneira débil, á outra persoa; unha relación así, controladora, posesiva, de ameazas, non é boa, non nos pode acabar achegando nada bo. Polo tanto, Internet é unha arma de dobre filo, a nós pode parecernos que é algo xenial, no que compartir as nosas vidas, pero que á larga, pode acabar devolvéndonos a xogada. A túa vida é tía,e non tes a necesidade de compartila con ninguén. Ana Manso e Alba Sanín (debuxo) de 3º ESO C,
OS POEMAS
DO RÍO
E
ste ano, os integrantes do club de lectura A árbore vermella reunímonos nalgunhas ocasións para compartir textos escritos ou vídeos gravados por nós mesmos ou novelas gráficas, como Leviatán, de Ramón Trigo, ou poemarios que fomos descubrindo, como Estrela do norte, de Luis Rei Núñez ou Penúltimas tendencias, de
Carlos Negro, ou para lembrar o noso querido Eduardo Galeano, protagonista de sesións do club de lectura en anos pasados e recentemente finado. Mais queremos destacar un proxecto no que alumnado de 1º e 2º de ESO e do club de lectura estivo a traballar ó longo do ano. Trátase dun “Río de poemas”, inspirado polos Poemas do río da nosa compañeira Cristina Corral Soilán. Os poemas do río é o título dunha obra “teatral poética” creada por Cristina Corral Soilán, profesora de Lingua castelá e literatura no noso centro hai un ano. Dinos Cristina na páxina web Os poemas do río: (http://ospoemasdorio.com/aobra/) “Esta pequena obriña teatral composta en verso fala dunha xornada na aula dunha mestra. A profesora le co alumnado poemas que van compoñendo ele@s mesm@s e que conforman a historia dunha fraga de animais que recitan tamén. Na obra e nos poemas tod@s prestan especial atención á lectura de versos das poetas galegas (María Mariño, Rosalía de Castro, Francisca Herrera, Pura Vázquez e Filomena Dato) que acompañan a historia que tod@s eles van creando.” Nós tamén lemos poesía e creamos o noso río poético con versos sobre o medo, a familia, o amor, as inquedanzas, os sentimentos. Un río que fluíu por aulas e corredores do instituto, e incluso fóra del….. Grazas, poetas e poetisas, que non se apague nunca a vosa creatividade!!!!!
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
encontro lu VIAXE A PORTO
Por Noa Fernandez Méndez 4º C Cando saín de casa o venres día dezaseis de maio, pensaba que ía ser unha excursión normal, na que apenas poderiamos separarnos un minuto dos profesores, nin dar un chío no autobús. Pero leveime unha moi grata sorpresa. Tiñamos que estar diante da entrada do instituto as nove menos cuarto, coma sempre, pero esta vez con “puntualidade británica”, segundo o noso director. A esta mesa hora, todos agardabamos con impaciencia poder subir aos autobuses, sobre todo para poder coller os asentos que se atopan atrás. Non tardamos demasiado en subir, e a viaxe en si, comezou. Durante o transcurso ata Chaves, as risas e as gargalladas pola nosa parte xa comezaron a ser algo rutineiro, aínda que non moi altas, posto que parecía que estabamos medio durmidos. Cando chegamos a Chaves, agardamos polos rapaces da Escola Secundaria Fernão de Magalhães, de décimo curso, o que para nos é 4º da ESO. Unha vez eles estiveron listos, arrancamos dirección Porto. Nas dúas horas aproximadas que durou a viaxe, non faltaron as cancións no autobús, nin as risas, nin os berros. Todos iamos contentos, cun sorriso adornando os nosos beizos e desexando que as nosas actividades comezasen xa. Pero baixo esa imborrable felicidade, tamén se atopaba certa sensación de inquedanza. Por fin iamos coñecer aos alumnos cos que estiveramos a cartearnos durante case todo un curso! Tiñamos ganas de saber como eran, de pórlles máis cara aínda (porque xa os viamos nas fotos de Instagram, Facebook, Snapchat...) e de falar con eles. Ao fin, chegamos a Porto, xa dende as fiestras do autobús semellaba unha fermosísima cidade. Baixamos xusto ao carón da praia; unha praia impresionante, con amplas ondas que chocaban contra as escuras rochas; tiñamos unhas vistas arrepiantes do bonitas que eran. Percorremos un pequeno camiño ata chegar ás portas do acuario Sea Life, a nosa primeira parada. Aínda iamos todos separados por grupos; nós, os galegos, cos nosos; e os portugueses cos seus. Había vergoña; pode resultar estraño, sendo nos, os alumnos de 4º da ESO, tan extravertidos coma somos no instituto, pero era así. Tocounos agardar un anaco ata que puidemos entrar, e durante este tempo algúns xa aproveitamos para acercarnos a falar cos nosos respectivos receptores das cartas. Na maior parte dos casos, fomos os alumnos do Chivite os que nos atrevemos a dar o incómodo paso de acercarnos a saudar. Foron saúdos bastante curtos, xa que non tardamos demasiado en entrar. A visita ao acuario foi perfecta; seguro que máis dunha vez todos quedamos coa boca aberta ante todas aquelas criaturas mariñas. Ao rematar, saímos rapidamente, supondo que xa iriamos comer. Pero non estaba demasiado claro. Camiñamos bastante, sen saber a onde nos dirixiamos; nin sequera os profesores parecían sabelo. Atravesamos un longo camiño areoso que nos levou a un parque, pensando que sería aí onde quedariamos a xantar. Pero non, continuamos co
uso-galaico transcurso do paseo ata unha longa estrada, cunhas vistas bastante curiosas: un aparcadoiro de autobuses. Aínda nos tocou andar outro longo treito ata chegar ao lugar onde quedariamos a comer. Hai que recoñecer, que o esforzo tivo a súa recompensa, os xardíns eran preciosos. Antes de poder buscar un sitio baixo a sombra das árbores e sacar a comida das nosas mochilas, sacamos varias fotos todos xuntos, e os respectivos directores de ambos centros procederon a unha entrega de regalos. Cando remataron, tivemos vía libre para estar ao noso. Quedamos divididos polos nosos grupos de amizades, tanto portugueses como galegos, e comezamos a xantar. Os meus amigos e máis eu aínda non remataramos, cando un grupo de rapaces e rapazas de Portugal se acercaron a nós, e entre todos comezamos a falar. Eu, sinceramente, pensaba que non ía a entender nin a metade do que dicían, pero teño que recoñecer que estaba equivocada. Ao finalizar a comida, volvemos aos autobuses, que nos levaron a nosa seguinte actividade, Cruceiro polo río Douro. Dende que o rústico e fermoso barco arrincou polas augas do río, ata que volveu chegar de volta a terra, foi moi difícil quitar a ollada das vistas. Non hai adxectivos posibles para describir a súa fermosura. Corría moito vento, pero non foi quen de facer que os que nos atopabamos fóra entrásemos cara a parte interior do barco. Tampouco se pode negar que moitos de nós aproveitamos para interpretar a famosa escena de Titanic 'O rei do mundo', porque: a caso algún de nós non se sentía coma tal, estando a pasalo tan ben? Incluso rematamos bailando e cantando, todos xuntos, galegos e portugueses, sen ningún tipo de vergoña. Ao rematar, baixamos do barco e fomos outra vez cara os autobuses, pensando que xa iamos marchar. Por iso nos levamos unha grata sorpresa cando os profesores comunicaron que como despedida, deixaríannos un tempo no centro comercial. Algúns aproveitaron para ir de compras, nun tempo récord, baixo o meu punto de vista, e outros -coma min- simplemente demos un paseo e sentámonos nas terrazas a descansar. Porque sí, xa estabamos cansos. Media hora despois, camiñabamos de volta aos autobuses que nos levarían de regreso a Verín, de novo cunha viaxe cargada de risas e de cancións, sen faltar os berros para animar a Dani de historia a que cantase (algo que non conseguimos, por certo) Chegamos a Chaves e tocaron as despedidas. Pero, ollo, ningún rostro triste, todos con sorrisos na cara, porque despois de pasalo tan ben, non merecía a pena desanimarse. O transcurso a Verín pasou voando, e algúns de nós aproveitamos para ir a cenar por aí nada mais chegar. Resumindo, foi unha viaxe que repetiría mil veces. Quedei con ganas de coñecer Porto aínda máis, e sobre todo, de pasar máis tempo cos alumnos portugueses.
faiscas | IES Taboada Chivite 2015
Fin de curso co “Non podo gabar o que ten medo, se o que teme é reflexionar” (Eurípides As troianas) Despois de representar a comedia contemporánea Es la guerra, A tecedora de soños volve con outra obra antibelicista, esta vez unha traxedia clásica. No festival de fin de curso estrearemos a nosa versión de As troianas de Eurípides e repetiremos o mesmo día pola tarde, na sesión para pais. Cando compuso esta obra, Eurípides sabía ben do que falaba pois el mesmo, alá polo século V antes de Cristo, pasou a meirante parte da súa vida entre a II Guerras Médica e a inacabable Guerra do Peloponeso. Seguramente por iso, As troianas non trata nin de heroísmo, nin de nobreza, nin de xusticia. Moi ó contrario, o que nos mostra é a crueldade duns vencedores, os gregos, e a humillación duns vencidos, os prisioneiros troianos, a piques de ser reducidos á escravitude. Mais nas guerras de Eurípides ninguén gaña; os gregos levan xa dez anos lonxe das súas familias e morrendo ó pe dos muros de Troia. Tamén para eles reservan os deúses unha abondosa ración de futuras desgrazas. Os alumnos do grupo de teatro están a traballar arreo para meterse na pel de gregos e troianos: deuses, heroes, un coro que encarna a desgrazas dun pobo enteiro … todo un reto para os actores de A tecedora. Esperamos que o seu esforzo sirva para acercarnos a todos a esta obra que, 2500 anos despois de ser escrita, continúa en plena vixencia, pois a traxedia da guerra segue, bárbara e cruel coma entonces, ouveando por todos os rincóns do noso mundo.
on As troianas
E
revista faĂscas I E S
X E S Ăš S
T A B O A D A
C H I V I T E
www.edu.xunta.es/centros/iesxesustaboada/