IES XESÚS TABOADA CHIVITE
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN Cesar
2015/16
[Escriba texto]
Página 0
http://www.iesxesustaboadachivite.org/
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
ÍNDICE LATÍN I I.-Introdución e contextualización. ........................................................ 4 II.- Contribución ao desenvolvemento das competencias clave. Concreción que recolla a relación dos estándares de aprendizaxe da materia que forman parte dos perfís competenciais.- ........................................................... 6 III.- Concreción dos obxectivos para o curso ......................................... 10 IV.-Concreción para cada estándar de aprendizaxe de:........................... 11 1º Temporalización ......................................................................... 11 2º Grao mínimo de consecución para superar a materia ...................... 11 3º Procedementos e instrumentos de avaliación ................................. 11 VI.-Materiais e recursos didácticos que se vaian a utilizar. ...................... 16 VII.- Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado........................................................................................................ 18 VIII.- Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e a práctica docente.- .......................................................................................... 21 IX.- Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación de materias pendentes.- ..................................................................... 23 X.- Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se poidan adoptar como consecuencia dos seus resultados.- ....................... 24 XI.- Medidas de atención á diversidade.- .............................................. 25 XII.- Concreción dos elementos transversais a traballar: ........................ 26 XIII.- Actividades complementarias e extraescolares programadas.- ........ 27 XIV.- Programación da educación en valores.- ....................................... 28 XV.- Accións de contribución ao Plan Lector.- ........................................ 29 XVI.- Accións de contribución ao Plan TIC .- .......................................... 30 XVII.- Accións de contribución ao Plan de convivencia.- .......................... 31 XVIII.- Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da Programación didáctica en relación cos resultados académicos e procesos de mellora.- .. 32
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
LATÍN II Introdución e contextualización. .......................................................... 34 Obxectivos por curso. ......................................................................... 35 Secuencia de contidos ........................................................................ 36 Temporalización. ............................................................................... 38 Criterios de avaliación ........................................................................ 39 Procedementos de avaliación.............................................................. 40 Instrumentos de avaliación. ................................................................ 41 Criterios de cualificación. .................................................................... 42 Mínimos esixibles ............................................................................... 45 Actividades de seguimento das materias pendentes ............................... 46 Procedementos para acreditar os coñecementos previos ......................... 47 Metodoloxía didáctica ......................................................................... 48 Medidas de atención á diversidade. ...................................................... 50 Programación da educación en valores. ................................................ 51 Accións de contribución ao proxecto lector. ........................................... 52 Accións de contribución ao plan TIC. .................................................... 53 Accións de contribución ao plan de convivencia. .................................... 54 Materiais e recursos didácticos incluídos os libros de texto. ..................... 55 Actividades complementarias e extraescolares. ..................................... 56 Incorporación de modificacións propostas na memoria do curso anterior. . 57 Procedementos para avaliar a propia programación................................ 58
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
LATÍN I
2015/16
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
I.-Introdución e contextualización. I.1 Marco xurídico.-
Según oDecreto 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da Educación Secundaria Obrigatoria e do Bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia; recóllese que a lingua clásica latina está presente no currículo de Bachillerato , pois o seu estudo a nivel fonético, morfosintáctico e léxico proporciona unha sólida base para o perfeccionamiento no manexo doutras linguas. Desempeña, pois, un papel relevante como soporte lingüístico da maioría das linguas e para a comprensión do léxico culto que forma gran parte da terminoloxía científica e técnica actual nas linguas que o alumnado coñeceou estuda; sen esquecer o enriquecimiento cultural que lle proporciona o coñecemento dos aspectos que se inclúen da civilización clásica, berce da Europa actual, como son, entre outros, a mitología, a relixión ou as súas creacións literarias e artísticas, que tanta influencia tiveron en épocas posteriores e seguen tendo hoxe en día. Por iso, é esencial a incorporación desta lingua clásica ao currículo integrado das linguas, para reforzar a reflexión lingüística do noso alumnado e fortalecer o seu acceso á cultura literaria.
. I.2 Alumado co que contamos para el presente curso escolar Durante o presente curso escolar o número de alumnos matriculados en Latín I no Ies “Xesús Taboada Chivite” é dun total de 10 alumnos, procedentes dos distintos centros de ensino secundario existentes que hai na localidade de Verín, polo tanto a súa procedencia é variada e os coñecementos previos respecto de esta asignatura tamén son variados e heteroxéneos, aínda que destacaremos que, a gran maioría deles , o 80% non cursaron a asignatura de latín en 4º de eso, co cal partiremos de cero na nosa práctica docente..
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
I.3Composición do Departamento de Latín O departamento de Latín do Ies “Xesús Taboada Chivite” está composto por unha única integrante, Mª Sonia Sanz Sastre, que impartirá a asignatura nos dous niveis de Bachillerato e ademáis ocupará a Xefatura do Departamento. [Este ano non saíu grupo para impartir Latin en 4º de Eso]. .
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
II.- Contribución ao desenvolvemento das competencias clave. Concreción que recolla a relación dos estándares de aprendizaxe da materia que forman parte dos perfís competenciais.As competencias do currículo establecidas pola normativa básica para o noso sistema educativo son: a) Comunicación lingüística(=>CCL) b) Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía(=>CMCT) c) Competencia digital(=>CD). d) Aprender a aprender(=>CAA). e) Competencias sociais e cívicas (=>CSYC). f ) Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (=>SIEP). g) Conciencia e expresións culturais (=>CEC). Aínda que na asignatura de latín, a competencia que se traballará de xeito fundamental será a de comunicación lingüística, xa que é a propia máis afín á asignatura, terán tamén moito peso específico a de aprender a aprender, a competencia de conciencia e expresión cultural e a competencia social e cívica, aínda que en maior ou menor medida incidiremos en todas as restantes ao longo de todo curso escolar do xeito que , grosso modo, a continuación se indica:
Competencia
Descriptor
Comunicaciónlingüística Comprender o sentido dos textos escritos
Manter unha actitude favorable cara á lectura.
Desempeño Lee e comenta os epígrafes informativos do manual ou textos propostos ad hoc Realiza as lecturas recomendadas por el la profesora:unha por
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
trimestre
Conciencia e expresións culturais
Expresarse oralmente con corrección, adecuación e coherencia.
Fai preguntas y se comunica cos demáis de xeito e adecuado.
Utilizar o vocabulario axeitado, as estruturas lingüísticas e as normas ortográficas y gramaticales para elaborar textos escritos e orais.
Responde a preguntas sobre cuestiones teorizantes da lingua latina.
Respectar as normas de comunicación en calquera contexto: quenda de palabra, escoita atenta ao interlocutor…
Interven en debates ou suscitados na clase.
Mostrar respecto cara ao patrimonio cultural romano nas súas distintas vertentes (artístico-literaria, etnográfica, científicotécnica), e cara ás persoas que contribuíron ao seu desenvolvemento.
Lee o conto de Psique e Cupido, encadrado no “Asno De ouro”de Apuleio.
Utiliza vocabulario e latinismos aprendidos na clase
Fai unha presentación en powerpoint sobre as murallas de Lugo Fai un sinxelo estudo das termas romanas de Aquae Flaviae ou Aquis Querquennis
Valorar a interculturalidade como fonte de riqueza persoal e cultural.
Realiza unha actividade sobre as pegadas dos castrexos
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN Competencias sociais e cívicas
Aprender a aprender
2015/16
Mostrar disponibilidade para a participación activa.
Participa en debate respectando as quendas de palabra
Recoñecer riqueza na diversidade de opinións e ideas.
Expón as súas ideas e entende as dos sus compañeiros.
Evaluar a consecución de obxectivos de aprendizaxe.
Realiza actividades de repaso e profundización.
Tomar conciencia dos procesos de aprendizaxe.
Manexa con fluidez os aspectos lingüísticos estudados para realizar as actividades propostas. Manéxase na técnica da tradución tanto directa como inversa. Utiliza os latinismos aprendidos
Competencia dixital
Empregar distintas fontes para a búsqueda de información.
Busca en Internet información sobre a distribución xeográfica das lenguas romances. Busca en la web el significado de latinismos Prepara powerpoints sobre as pegadas da romanización
Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
Comprender e interpretar a información presentada en formato gráfico.
Interpreta gráficos e mapas sobre o desenvolvemento da escritura, a evolución dos alfabetos e os dialectos da península
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN itálica.
2015/16
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
III.- Concreción dos obxectivos para o curso A presenza do Latín no Bachillerato cobra sentido na súa contribución á formación dos alumnos o coñecemento das bases lingüísticas, históricas e culturais da civilización occidental. Xunto ao Grego, cuxa cultura Roma asimilou e transmitiu a toda Europa, o Latín constitúe un apoio insubstituíble á aprendizaxe das linguas faladas en España. A materia de Latín ten como principal finalidade introducir ao alumnado no coñecemento da lingua e a cultura latina, facendo fincapé ao mesmo tempo no papel que estas desempeñan en tanto que orixe e fundamento das linguas romances e da cultura occidental.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
IV.-Concreción para cada estándar de aprendizaxe de: 1º Temporalización 2º Grao mínimo de consecución para superar a materia 3º Procedementos e instrumentos de avaliación BLOQUE 1 Enumeración dos estándares de aprendizaxe do bloque:
1.1. O indoeuropeo. Linguas indoeuropeas e familias lingüísticas 1.2. Marco xeográfico da lingua latina 1.3. Orixe, evolución e etapas do latín. 1.4. Linguas de España: linguas romances e non romances.
1.5 Léxico: Presenza do latín no século XXI en campos como a ciencia, a cultura, a publicidade, os medios de comunicación, internet e as redes sociais.
1.6O alfabeto latino.Pronunciación del latín clásico.
1.7. Concepto e funciones dos “casos latinos”. Concepto de declinación e conxugación. 1.8.Palabras variables e invariables. 1.9.Sustantivos: Primera e segunda declinación 1.9
Adxectivos 2-1-2
1.10 SVM e verbosregulares: tempos simples activos:presente/pto impf/ fut. 1.11 Elementos da oración latina. Oracións predicativas e atributivas. Iniciación ás técnicas de tradución.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
1.12 Regras de concordancia na lingua latina e a súa correspondencia no galego e no castelán. 1.13. Periodos da historia romana: A Monarquía. 1.14 Organización social na antiga Roma. 1.15 Principais deuses e héroes na mitoloxía grecolatina. Os ritos funerarios.i Temporalización*: Primeiro trimestre do curso
BLOQUE 2 Enumeración dos estándares de aprendizade da unidade:
2.1. Sustantivos: terceira, cuarta e quinta declinación 2.2. Adxectivos da 2ª clase. Graos. 2.3. SVM e verbos regulares:tempos compostos activos: pto perf/ plusc. 2.4. Pronomes: a súa flexión.
2.5 Preposicións e conxuncións.
2.6 A oración simple
2.7Iniciación ao análise oracional morfosintáctico . Técnicas de tradución.
2.8.Léxico: Relación de términos e locucións latinas de manexo habitual nosa vida cotidiá. 2.9 Periodos da historia romana: A República. 2.10 O exército romano 2.11. Organización política na antiga Roma.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Temporalización*: Segundo trimestre do curso
BLOQUE 3 Enumeración dos estándares de aprendizaxe do bloque: 3.1. Formas non persoais do verbo: Participio e infinitivo: .As súas construcción na oración. 3.2 Produción de pequenos textos en lingua latina. 3.3. Nocións básicas de evolución fonética, morfológica e semántica do latín ao galego e castelán. 3.4. Oración composta: coordinación e subordinación. Partículas subordinantes máis frecuentes. Técnicas de tradución. 3.5. Arte romana: características e principais manifestacións no ámbito da pintura e escultura. 3.6. Periodos da historia romana: O Imperio. 3.7 Principais obras públicas no mundo romano 3.8 A Romanización en Hispania e Gallaecia. 3.9 Pegadas de romanización , incidindo en Gallaecia
Temporalización*: Terceiro trimestre do curso *É posible que ao longo do curso debamos axustar ou alterar lixeiramente a orde dos contidos por motivos pedagóxicos o segundo os resultados do proceso de avaliacion do alumnado. En calquera caso este axuste non suporá un cambio relevante a final do curso.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Grao mínimo de consecución para superar a materia: Morfoloxía: paradigmas nominais, pronominais completos e dominio dos paradigma verbais regulares máis frecuentes en Indicativo e Subxuntivo nas voces activas e pasiva. Sintaxe: Funcións dos casos. Oración simple activa e pasiva. Oracións de relativo. Traducción correcta dos principais nexos subordinantes Fonética:Regrasde evolución fonética de latín ó galego e o castelán. Palabras patrimoniais e cultismos. Coñecementos sobre a cultura romana: - Organización política na antiga Roma - Deuses da mitoloxía grecolatina -Termos e locucións latina empregadas nosa lingua habitual
Procedementos e instrumentos de avaliación:
Como parte máis importante avaliaranse os coñecementos que adquira o alumno, pero tamén a súa superación, a súa técnica para conseguilo, a súa constancia, a súa forma de expresión,....O traballo continuo en clase, observado pola profesora, e a superación do alumno son aspectos que han de terse en conta, ademáis da realización de probas específicas para avaliación. É dicir, trátase de facer unha avaliación continua e formativa, levándoa a cabo durante o proceso de ensino -aprendizaxe, para conseguir que tanto o profesor como os alumnos poidan tomar decisións para emendar as deficiencias observadas. Isto facilita, como é obvia, unha recuperación efectiva, xa que o profesor pode coñecer durante o curso cáles son as carencias de cada alumno en particular, e polo tanto pode corrixilas e observar a súa recuperación, atendendo ao mesmo tempo á diversidade. O curso divídese en tres sesións de avaliación. Estas avaliacións deben entenderse como momentos nos que o profesor e os alumnos fan un balance da marcha do curso; é dicir, trátase de informar sobre os logros /non logros ata ese momento e reflexionar sobre iso. Respecto aos contidos, avaliarase preferentemente e de xeito global a capacidade de comprender e traducir textos e o manexo dos
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
elementos lingüísticos. A recuperación irase dando progresivamente: ao superar a 2ª avaliación darase por aprobada a primeira, e así sucesivamente, de modo que a avaliación final será unha visión global de todo o curso. Basicamente, e en resumo, polo tanto, os procedementos de avaliación serán: -Probas escritas que incluirán aspectos lingüísticos e de carácter cultural. Sendo alumnos de bacharelato entendemos que isto tipo de probas é imprescindible. - Intervencións en clase. - Realización de traballos individuais e en grupo. - Observación do interese e do progreso do alumno nas tarefas de clase.
Os Instrumentos de avaliación a utilizar serán:
Caderno ou libreta do alumn@. Observación do alumn@ na clase: atención, participación e respecto. Traballo e /ou tarefas feitos fora da aula, xa sexan individuais ou colaborativos. Probas, controis e aplicación de coñecementos. Terase moi en conta a corrección na expresión e na ortografía.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
V.-Concrecións metodolóxicas que require a materia Co fin de que o alumnado logre unha aprendizaxe significativa, estructuraremos o enfoque metodolóxico nos seguintes apartados: Lectura de textos como fonte de información sobre a antigüidade. Partindo duns coñecementos previos adquiridos, o alumno/-a demostrará o seu nivel de desenvolvemento na materia á hora de interpretar ou traducir tales textos. Relacionado co apartado anterior, levaranse a cabo actividades orientadas á ampliación do propio vocabulario para así mellorar a comprensión e expresión do alumnado. Enfoque funcional da morfosintaxe latina para aplicala ao recoñecemento dos textos. No eixe de evolución da lingua latina, propóñense contidos e exercicios destinados a observar e comprender como a evolución do latín deu lugar ás linguas románicas, centrándonos na lingua galega e castelá. Atender a outro tipo de contidos conceptuais que consideren os principais aspectos históricos, culturais e artísticos do mundo clásico e insistir na herdanza que deles se conserva na actualidade. Así os alumnos aquilatarán debidamente devendita herdanza observando a súa proxección ata o día de hoxe.
A metodoloxía estará sempre condicionada pola resposta obtida ao longo do curso, modificando os aspectos necesarios se os resultados das avaliacións non fosen satisfactorios.
VI.-Materiais e recursos didácticos que se vaian a utilizar. Decantámonos por continuar coa utilización dun manual cun método no que as regras morfosintácticas se deducen da práctica da lectura e da tradución, e no que a súa aprendizaxe sistemática constitúe unha segunda fase.Por iso optamos polo libro de texto: Latín. 1º Bachillerato. Edit. Oxford Educación.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Co fin de amoldarnos ás novidades introducidas pola LOMCE tendremos tamén apoio nun material adicional preparado pola profesora con temas, textos ou exercicios elaborados ad hoc. - Libros de lectura que se indicarán ao principio de cada trimestre. (Estes estarán, na medida do posible, a disposición dos alumnos na Biblioteca do Centro). - Fotocopias con actividades elaboradas ou recopiladas pola profesora, presentaciones en powerpoint, a Pizarra Dixital, películas,....
-As partes referidas ao apartado da cultura e civilización de Roma estarán ilustradas con lecturas de obras clásicas complementariase outros materiais de apoio como mapas, montaxes de power point, material da web...etc.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
VII.- Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado.Os criterios que se terán en conta a la hora de avaliar ao alumnado serán:
1. Comprender e ser capaz de traducir textos latinos breves e sinxelos , orixinais, adaptados o elaborados , coa maior fidelidade posible.
Este criterio será aplicado gradualmente, pero será máis eficaz a partir da segunda mitade do curso, cando o alumnado manexara os aspectos básicos de declinación nominal, conxugación verbal, léxico e sintaxe. Os textos serán de carácter elemental, orixinais ou razoablemente adaptados.
2. Recoñecer en textos latinos sinxelos os elementos básicos da morfoloxia regular e da sintaxe da oración, en función da comprensión do texto latino , apreciando variantes e coincidencias con outras linguas coñecidas, especialmente co galego e co castelán.
3. Ler e comentar textos traducidos referentes ao mundo romano e distinguir aspectos históricos e culturais contidos neles. Relacionarase este aspecto co compromiso do centro no seu plan de apoio á lectura (Plan Lector-), elixindo textos atractivos relacionados con temas de civilización romana vistos no aula.
4.Recoñecer no léxico do galego, do castelán e doutras linguas faladas na Península palabras de orixe latina e analizar a súa evolución fonética, morfolóxica e semántica , así como deducir regras básicas de derivación e composición.
5. Identificar os aspectos máis importantes da historia do pobo romano e da súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura clásica en diversos aspectos da civilización actual.
6. Planificar e realizar,seguindo as pautas do profesorado, algún traballo de investigación sobre a presenza do mundo romano no contorno, consultando as fontes directas (restos arqueolóxicos, epigrafía, textos antigos) e
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
utilizando TIC como ferramenta de organización e comunicación dos resultados.
7. Comentar narracións didácticas, novelas históricas, bandas deseñadas ou películas documentais e de ficción relativas ao mundo romano.
A aprendizaxe da lingua latina é un proceso continuo, por iso cas avaliación ordinaria aprobada recupera en si mesma a anterior ou anteriores, no caso de estar suspensas. En definitiva, os contidos da asignatura poden esixirse en calquera avaliación, aínda que estean aprobados. En consecuencia: quen aproba a segunda avaliación recupera a primeira se estivese suspensa. Quen aproba a terceira e última avaliación, recupara calquera avaliación que estivese suspensa. Quen suspende a terceira e última avaliación , suspende a asignatura na convocatoria de Xuño, aínda no caso de que a primeira e segunda avaliación estivesen aprobadas, e, xa que logo, deberá examinarse na convocatoria de setembro. Os exames de recuperación non teñen razón de ser nesta materia, polo que queda excluído calquera tipo de exame de recuperación.
No proceso de cualificación valorarase a participación do alumn@ nas actividades diarias da aula, tanto as cooperativas como as individuais. Para supervisarlas, solicitaraselles aos alumnos a realización de traballo persoal e/ ou colaborativodiario (-actividades na casa-), controlando ademais a súa participación activa : tres días, ao longo dunha avaliación sen traer feita a tarefa ( ou deberes para casa) , por causas sen xustificar, supoñerán o suspenso automático na avaliación). A boa resposta e seguimento positivo e axeitado da asignatura, o bo comportamento, a asistencia diaria as clases e o seu aproveitamento poderá ser valorado e premiado pola profesora redondeando ao alza a cualificación numérica obtida nas probas escritas que se especifican a continuación.
A realización de probas escritas en cada avaliación axudarán ó alumn@ e profesora a comprobar dunha forma máis obxectiva se a asimilación dos contidos é a correcta e en cales é necesario insistir. Para aprobar unha avaliación é necesario que o alumn@ obteña alomenos unha media de cinco puntos nas probas escritas .
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Cada trimestre levarase a cabo o seguinte: farase, ademais do exame de avaliación, obligatoriamente un exercicio parcial que valerá un 40% da nota, mentres que o primeiro que citamos cuantificarase como un 60% da mesma.
Os exames constarán de dous partes nas que se distribuirán os contidos da seguinte forma: a) cuestións lingüísticas e gramáticais, con textos ou frases b) cuestíóns
sobre cultura, civilización e /ou cuestións etimolóxicas.
A parte de gramática consistirá na análise morfosintáctica e tradución. A parte de cultura, civilización e etimoloxías será teórica.
Neles, a materia de exame será a programada nos contidos. Terase en conta a coidada presentación, limpeza, boa expresión e a corrección ortográfica nestes exames, premiándose cun mínimo de 0’5 puntos a nota , sempre e cando éste estea aprobado.
Os exames puntuaranse sobre dez, sendo a parte de gramática a de máis peso á hora de cualificar, cun 70% da nota global .
Na cualificación final dos alumnos, influirá máis o aspecto lingüístico que o cultural, supoñendo este último non máis dun 30% da nota final. É dicir, dun máximo de 10 puntos, 3 poderán ser para a parte cultural e /ou teorizante e 7 para a lingua ( tradución, análise, léxico,...)
De xeito global e aproximado, o máximo de 10 puntos repártese así: Apartado práctico: Tradución, análise e cuestións lingüísticas: 70% Apartado teórico : Cuestións culturais e teorizadoras: 30%
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Será necesario para aprobar ter polo menos superado o 50% no apartado teórico.
Quéirase deixar aclarado na presente Programación que non se farán probas escritas separadamente das marcadas pola profesora, a non ser que o alumno que falte presente un xustificante oficial.
PROBA EXTRAORDINARIA En SETEMBRO o exame extraordinario será o mesmo para todos os alumnos e constará de: Tradución dun texto: 3 puntos. Cuestións de carácter práctico morfolóxica e/ou sintáctica : 3 puntos. Cuestión teórica de morfoloxía e/ou de sintaxe: 1 punto Cuestión de vocabulario derivados en galego e/ou castelán: 1 punto. Cuestión de cultura e civilización romana: 2 puntos.
As construccións morfosintácticas que aparezan no texto axustaranse ao que se traballara durante o curso.
VIII.- Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e a práctica docente.Observaránseentre outros, os seguintes parámetros: -O grado de satisfacción que demostre o alumnado ante a asignatura. - Os resultados (bós) que se acaden nas probas avaliativas. -A observancia da profesora no desenvolvemento da Programación docente. -A aplicación axeitada das medidas necesarias con alumnos de atención á diversidade. - A coordinación con outros profesores do Centro á hora de facer tareas colaborativas.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
- O aproveitamento dos materiais e recursos do centro, indicando mellóralas que puidesen facerse no seu uso e temporalización. - As relacións establecidas con outros sectores da comunidade educativa para manter ou mellorar a convivencia, especialmente cos pais ou representantes legais. - A coordinación adecuada co equipo directivo, os distintos membros do departamento e os titores dos grupos. - O exame da aplicación dos criterios de avaliación da aprendizaxe. - A valoración das medidas de reforzo e apoio empregadas cos alumnos que as necesitasen. - A reflexión sobre o uso dos materiais didácticos empregados e a súa utilidade por si houbese que modificar a metodoloxía empregada.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
IX.- Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación de materias pendentes.A profesora distribuirá actividades personalizadas para o alumnado que o precise, co fin de que acade os obxectivos establecidos. Ademais, proporcionaranse trozos de traducións para realizar na casa, que despois se lle entregarán para ser valorados persoalmente. Deste xeito, partindo da diversidade de circunstancias, formularanse metodoloxías e niveis de axuda variados e axeitados; poderanse prever adaptacións de material didáctico, proporanse actividades de aprendizaxe diferentes… Todas estas medidas buscarán que todo o alumnado alcance os mesmos obxectivos traballando sobre os mesmos contidos.
Ademáis, a profesora fixará o recreo dun día da semana durante o segundo e tercer trimestre para estar a dispor dos alumnos e solventar dúbidas.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
X.-Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se poidan adoptar como consecuencia dos seus resultados.Como nesta asignatura, partimos de cero, non se contempla facer unha avaliación inicial, aínda que a profesora tanteará o interese dos alumnos pola materia.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
XI.- Medidas de atención á diversidade.Por experiencia previa, incluiremos neste apartado a tres tipos de alumnos: os de procedencia estranxeira, os superdotados o de altas capacidades yos alumnos con necesidades educativas especiais.
De xeito xeral , utilizaremos estas estratexias:
Utilización dunha linguaxe directa e clara na exposición dos contidos gramaticais.
Elección de textos para traducir de progresiva complicación conceptual e gramatical.
Actividades que implican reflexión, relación e integración de aspectos diverxentes. Obrígase con iso ao alumno a relacionar aspectos de mundo romano coa época actual, co que de enriquecedor ten tal exercicio.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
XII.-Concreción dos elementos transversais a traballar: -O desenvolvemento da igualdade efectiva entre homes e mulleres, a prevención da violencia de xénero ou contra persoas con discapacidade, e os valores inherentes ao principio de igualdade de trato e non discriminación por calquera condición ou circunstancia persoal ou social. - A aprendizaxe da prevención e resolución pacífica de conflitos en todos os ámbitos da vida. -Fomento de valores como a liberdade, a xustiza, a igualdade o pluralismo político, a paz , a democracia, o Estado deDereito, o respecto dos dereitos humanos. -Belixerancia contra os comportamentos sexistas ou xenófobos que supoñan discriminación -Promover o favorecimiento da sostenibilidad medioambiental
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
XIII.- Actividades complementarias e extraescolares programadas.A realización destas actividades dependerá do desenvolvemento da programación e da propia organización das actividades do Centro. Se é posible, sempre se realizarán en colaboración co Departamento de Grego do noso centro, e incluso, cos Departamentos de Clásicas doutros centros da provincia debido ao reducido número de alumnos que cursan a nosa materia.
En principio, a proposta que temos es:
Excursión a Lugo ou Ourense dentro do marco do Festival de Teatro Clásico Xuvenil Grecolatino, para asistir a unha representación teatral. Farase no segundo trimestre.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
XIV.- Programación da educación en valores.Nesta materia educarase aos alumnos nos seguintes aspectos: 1.
Respecto ao traballo propio e dos demáis.
2. Respecto polo material do Centro , uso dos ordenadores , ou uso do material bibliográfico da aula , ou da Biblioteca. 3. Tolerancia sobre as ideas dos demáis cando expresen as súas dúbidas ou pregunten na clase. 4. Puntualidade na asistencia a clase e na entrega dos traballos solicitados polo profesor. 5.
Perseverancia na realización dos exercicios.
6.
Esforzo continuado no aprendizaxe.
7.
Respeto polas normas .
8.
Interés , valoración e respeto polo proceso de ensino-aprendizaxe.
9.
Colaboración nas tarefas de grupo.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
XV.- Accións de contribución ao Plan Lector.A materia de Latín fomenta a lectura e o desenvolvemento da expresión e comprensión oral e escrita. Isto queda reflectido en varios aspectos: a) No cotián devir da clase, coa lectura da lección que corresponda e a interpretación do lido por parte do alumno. b) Coa realización de resumos escritos e/ou exposicións orais sobre aspectos concretos sinalados pola profesora ao longo do curso. c) Coa lectura de obras de temas relacionados co mundo romano, que consiga introducir os alumnos de Latín no mundo clásico dunha forma amena e entretenida.Para elo, na Biblioteca do Centro , contamos con unha ampla bibliografía que permitirá o acceso do alumnado a ditas lecturas. Preténdese que alomenos dous lecturas sexan obrigatorias. Ademais, dende este Departamento participarase en calquera actividade de animación á lectura elaborado a través do Plan Lector do Centro para coadxuvar á creación de hábitos de lectura.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
XVI.- Accións de contribución ao Plan TIC .Respecto ás Tecnoloxías da Información e a Comunicación, dende o Departamento de Latín tratará de que o alumnado :
Desenvolva a súa capacidade investigadora e creativa para conseguir que sexa el o protagonista da súa propia aprendizaxe, buscando fontes propias de informacións e elaborando material . Poda ter acceso a coñecementos sobre o mundo romano relacionados cos contidos da asignatura que cursa o de interese persoal. Poda ter acceso a material que poda ser descargado e impreso[apuntes, exercicios, fotos, mapas, ... ]. Acceda a portais educativos especializados en temas de cultura clásica. Realice exercicios interactivos de webs seleccionadas pola profesora alomenos unha svez ao mes na aula de informática, se é posible, para repasar os contidos explicados na clase.
Na medida das nosas posibilidades, utilizaremos Internet na aula para afondar nos contidos da materia referentes sobre todo, ao ámbito "Roma e o seu legado existente en imaxes, visitas virtuais a museos, busca de información.... seralles útil para ilustrar os contidos adscritos ao devandito apartado. Nos apartados nos que se manexen contidos referentes a "Lingua, Tradución e Léxico", recomendaremos algúns programas de repaso de declinacións,conxugacións verbais,... ou algunhas direccións de páxinas web ou blogs para que o alumno consulte e utilice .
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
XVII.- Accións de contribución ao Plan de convivencia.Trataráse de conseguir un clima de traballo na aula que permita o desenvolvemento das actividades con normalidade. Cando se detecte algúnproblema entre alumnos ou con eles, comunicarase ao equipo de Mediación Escolar, para a súa posible resolución. De non ser así comunicarase a Xefatura de Estudios para a aplicación das medidas correctoras que establece o Regulamento de Réxime Interno.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
XVIII.- Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da Programación didáctica en relación cos resultados académicos e procesos de mellora.Os resultados académicos obtidos perante o curso pasado nesta asignatura, foron finalmente os seguintes RESULTADOS CURSO 4º ESO 1º BACH 2º BACH
Nº MATRICULADOS 10 9 11
Nº APROBADOS 10 6 11
PORCENTAXE 100% 66.6% 100%
Aprobados na asignatura de latín nas Convocatorias PAAU de Xuño e Sept.=>100%
Á vista dos resultados precedentes, obsérvanse uns resultados gratamente positivos, si non, excelentes nos cursos de 2º Bach e 4º ESO. Para 1º Bachillerato, os acordos que se toman a nivel departamental de face a mellorar aínda máis o número de aprobados é primar máis no apartado de comprensión textual cando se realicen actividades de tradución por encima dos coñecementos puramente gramaticales ou conceptuais. Ademais ampliaranse os exercicios en que se traballe co léxico latino con vistas a relacionalo con términos persistentes nas linguas que manexamos habitualmente hoxe en día.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
LATÍN II
2015/16
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Introdución e contextualización. As linguas clásicas suponen para os nosos xoves a mellor oportunidade de coñecer de modo directo e con certo grado de profundidade os aspectos fundamentais do legado clásico: a lingua e a literatura, as institucións e a arte, a organización social e a vida cotidiá. Por outra banda, as linguas clásicas como linguas flexivas que son, dotan ao alumno duns eficaces instrumentos para a análise lingüística e dun gran dominio de amplas parcelas da gramática, que lle facilitarán o esforzo de comprensión e análise tanto da lingua galega e castelá como doutras linguas modernas de orixe romance que estude. Neste sentido, o latín é un instrumento insubstituible para conseguir estes obxectivos. No ámbito cultural, a civilización romana ten o valor engadido de asimilar e transmitirnos a cultura grega. Pero a utilidade do Grego o do Latín non estriba só nos aspectos que sinalamos, senón que tamén axuda a alcanzar outros obxectivos que deben conseguirse no Bacharelato, xa que potencia o desenvolvemento dos mecanismos intelectuais básicos para unha reflexión razoada, coherente e científica.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Obxectivos por curso. Neste apartado reproducimos o marco legal do currículo en Galicia (Decreto 126/2008, de 19 de xuño), tal e como foi aprobado pola súa Administración educativa e publicado no D.O.G. o 23 de xuño de 2008. Iniciarse na lectura, interpretacion e tradución de textos de dificultade progresiva, utilizando, para este fin, o coñecemento dos elementos morfolóxicos, sintácticos e lexicos básicos de lingua latina. Reflexionar sobre os elementos substanciais que conforman as linguas e recoñecer compoñentes significativos da flexión nominal, pronominal e verbal latina nas lenguas modernas derivadas do latín ou influidas por el. Achegarse a textos latinos diversos, traducidos e orixinais , a través dunha lectura comprensiva, e distinguir as súas características esenciais e o xénero literario ao que pertencen. Recoñecer algúns dos elementos da lingua latina que permanecen ou que evolucionaron nas nosas linguas e aprecialos como clave para a súa interpretación. Buscar e indagar en documentos e fontes de información variadas, relacionando elementos dispersos e analizar criticamente as súas achegas. Identificar e valorar as principais achegas da civilización romana e da lingua como instrumento transmisor da súa cultura. Valorar as achegas do espírito clásico como elemento integrador de diferentes correntes de pensamento e actitudes (éticas, estéticas) que conforman o ámbito cultural europeo ao que o alumno pertence.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Secuencia de contidos
1. Lengua latina. Morfosintaxe nominal: revisión das declinacións. Formas nominais menos usuais e irregulares. Adxectivos. Revisión da súa flexión. Graos do adxectivo. Formación de adverbios de modo a partir do adxectivo. Os numerais. Morfosintaxe pronominal: revisión da súa flexión. Morfosintaxe verbal: revisión da flexión regular. Verbos deponentes. Verbos irregulares e defectivos. Formas nominais do verbo. A oración. A concordancia. Profundización na sintaxe dos casos. Oracións simples e compostas. Revisión da voz pasiva. Oracións interrogativas directas. A prohibición. A coordinación. A subordinación. Oracións sustantivas. Oracións adxectivas. Oracións adverbiais. Construcións de infinitivo e participio.
2.Os textos latinos e a súa interpretación. Afondamento na lectura comprensiva e tradución de textos latinosachegándose ao seu contexto social , cultural e histórico.Neste punto traballarase fundamentalmente con textos de Eutropio eFedro. Lectura e comentario de obras e fragmentos latinos traducidos relacionados cos diversos xéneros literarios asimilando as súas características formais.Neste punto traballarase cos textos sinalados pola CIUG na circular remitida en xullo de 2008 pertencentes a Ovidio, Catulo, Tito Livio, Tácito e Plauto.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
3. O léxico latino e a súa evolución.
3.1.
Uso correcto do diccionario.
3.2. Formación de palabras latinas. Composición e derivación. Compoñentes etimolóxicos nos léxico das linguas romances. Listado de 75 topónimos remitido pola CIUG. 3.3. Vocabulario específico de orixe grecolatino usual nas disciplinas que se estudan no Bacharelato. 3.4. Expresións latinas incorporadas á lingua culta: 150 remitidas pola CIUG.
4.Roma e o seu legado.
4.1.
Transmisión da literatura clásica.
4.2.. Os xéneros literarios latinos (-teatro, historiografía, oratoria, épica e lírica-) ea súa influencia nas manifestacións posteriores artísticas e literarias con especial referencia á cultura galega. 4.3. A romanización da Gallaecia. Vestixios en xacementos arqueolóxicos e museos.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Temporalización. En canto á temporalización , faremos a secuencia en tres trimestres:
1ª AVALIACIÓN: Nun tempo real de doce semanas, a razón de catro horas semanais, desenvolveranse as seguintes unidades didácticas sinaladas nos contidos conceptuais: 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5,1.8 (-oracións de ralativo e construccións de participio-),2.1 , 2.2. (-Textos de Plauto y Livio), 3.1, 3.3, 3.4, 4.1, 4.2. (-Teatro e historiografía romana-) 2ª AVALIACIÓN: Nun tempo real de dez semanas, coas mesmas horas semanais, desenvoveranse as unidades didácticas que a constinuación se especifican: 1.5, 1.6,1.7,1.8 (-construccións de infinitivo-),2.1, 2.2 (-textos Ovidio e Catulo ),3.1, 3.4.4.2 (- a épica e a lírica en Roma) 3ª AVALIACIÓN: Nun tempo real de sete semanas, coas mesmas horas semanais, desenvolveranse as unidades que a continuación se especifican: 1.8, 2.1,2.2(- textos de Tácito-),3.1, 3.2, 4.2 (-a oratoria romana-) 4.3.
É posible que ao longo do curso debamos axustar ou alterar lixeiramente a orde dos contidos por motivos pedagóxicos o segundo os resultados do proceso de avaliacion do alumnado. En calquera caso este axuste non suporá un cambio relevante a final do curso.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Criterios de avaliación 1. Ser capaz de comprender e traducir de forma coherente textos latinos pertencentes a diversos xéneros literarios. 2. Recoñecer en textos latinos orixinais os elementos básicos da morfoloxía regular e da sintaxe da oracion , en función da comprensión do texto latino, apreciando variantes e coincidencias con outras linguas coñecideas, especialmente co galego e co castelán. 3. Comparar o léxico latino co das outras linguas de uso do alumnado, identificando os seus compoñentes e deducindo o seu significado etimolóxico. 4. Realizar comentarios de texto traducidos, analizar as estruturas e trazos literarios deles e recoñecer o papel da literatura clásica nas literaturas occidentais. 5 Planificar e realizar traballos monográficos manexando fonte de diversos tipos (restos arqueolóxicos, inscicións, léxicos, traballos específicos...) e utilizando as TIC como ferramenta da organización e comunicación dos resultados. Ler obras da literatura latina traducidas.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Procedementos de avaliación.
Como parte máis importante avaliaranse os coñecementos que adquira o alumno, pero tamén a súa superación, a súa técnica para conseguilo, a súa constancia, a súa forma de expresión,....O traballo continuo en clase, observado pola profesora, e a superación do alumno son aspectos que han de terse en conta, ademáis da realización de probas específicas para avaliación. É dicir, trátase de facer unha avaliación continua e formativa, levándoa a cabo durante o proceso de ensino -aprendizaxe, para conseguir que tanto o profesor como os alumnos poidan tomar decisións para emendar as deficiencias observadas. Isto facilita, como é obvia, unha recuperación efectiva, xa que o profesor pode coñecer durante o curso cáles son as carencias de cada alumno en particular, e polo tanto pode corrixilas e observar a súa recuperación, atendendo ao mesmo tempo á diversidade. O curso divídese en tres sesións de avaliación. Estas avaliacións deben entenderse como momentos nos que o profesor e os alumnos fan un balance da marcha do curso; é dicir, trátase de informar sobre os logros /non logros ata ese momento e reflexionar sobre iso. Respecto aos contidos, avaliarase preferentemente e de xeito global a capacidade de comprender e traducir textos e o manexo dos elementos lingüísticos. A recuperación irase dando progresivamente: ao superar a 2ª avaliación darase por aprobada a primeira, e así sucesivamente, de modo que a avaliación final será unha visión global de todo o curso. Básicamente, e en resumo, polo tanto, os procedementos de avaliación serán: -Probas escritas que incluirán aspectos lingüísticos e de carácter cultural. Sendo alumnos de bacharelato entendemos que isto tipo de probas é imprescindible. - Intervencións en clase. - Realización de traballos individuais e en grupo. - Observación do interese e do progreso do alumno nas tarefas de clase.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Instrumentos de avaliación.
Os Instrumentos de avaliación serán:
Caderno ou libreta do alumn@. Observación do alumn@ na clase: atención, participación e respecto. Traballo e /ou tarefas de casa. Probas, controis e aplicación de coñecementos. Terase moi en conta a corrección na expresión e na ortografía.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Criterios de cualificación.
A aprendizaxe da lingua latina é un proceso continuo, por iso cas avaliación ordinaria aprobada recupera en si mesma a anterior ou anteriores, no caso de estar suspensas. En definitiva, os contidos da asignatura poden esixirse en calquera avaliación, aínda que estean aprobados. En consecuencia: quen aproba a segunda avaliación recupera a primeira se estivese suspensa. Quen aproba a terceira e última avaliación, recupara calquera avaliación que estivese suspensa. Quen suspende a terceira e última avaliación , suspende a asignatura na convocatoria de Xuño, aínda no caso de que a primeira e segunda avaliación estivesen aprobadas, e, xa que logo, deberá examinarse na convocatoria de setembro. Os exames de recuperación non teñen razón de ser nesta materia, polo que queda excluído calquera tipo de exame de recuperación.
Solicitaraselles aos alumnos a realización de traballo persoal (-actividades na casa-), controlando ademais a súa participación activa na clase: tres días, ao longo dunha avaliación sen traer feita a tarefa (ou deberes para casa), por causas sen xustificar, supoñerán o suspenso automático na avaliación.
A boa resposta e seguimento positivo e axeitado da asignatura, o bo comportamento, a asistencia diaria as clases e o seu aproveitamento poderá poderá ser valorado e premiado pola profesora redondando al alza a cualificación numérica obtida nas probas escritas que se especifican a continuación..
A realización de probas escritas en cada avaliación axudarán ó alumn@ e profesora a comprobar dunha forma máis obxectiva se a asimilación dos contidos é a correcta e en cales é necesario insistir. Para aprobar unha avaliación é necesario que o alumn@ obteña alomenos unha media de cinco puntos nas probas escritas .
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
A estructura e contido das probas neste curso axustaranse ás directrices marcadas pola CIUG e seu Grupo de Traballo dedicado a esta asignatura que nos ocupa.
Tamén haberá cada trimestre, como en Latín I, dúas probas escritas. Como en 2º de Bacharelato prímase o contido da lingua latina a partir dos textos na lingua orixinal, outorgarase o 70% da cualificación á comprensión de devanditos textos e ás cuestións de índole gramatical, e o 30% aos demais aspectos culturais e teóricos.
Así, no apartado lingüístico esixirase a tradución de textos coa axuda do diccionario. Pedirase además a análise morfolóxica e /ou sintáctica, que pode ser guiado mediante cuestións.
De xeito global, o máximo de 10 puntos repartirase así: Apartado práctico: Tradución, análise e cuestión lingüísticas: 70% Apartado teórico : Cuestións culturais e teorizadoras: 30%
Será necesario para aprobar ter polo menos superado o 50% no apartado último, o referido ás cuestións culturais e teóricas.
Tamén se terá en conta a coidada presentación, limpeza, boa expresión e a corrección ortográfica nestas probas escritas , premiándose ata con 0’5 puntos a nota , sempre e cando ésta estea aprobada. Quéirase deixar aclarado na presente Programación que non se farán probas escritas separadamente das marcadas pola profesora, a non ser que o alumno que falte presente un justificante oficial.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
PROBA EXTRAORDINARIA En SETEMBRO o exame extraordinario será o mesmo para todos os alumnos e elaborado polo Departamento. Constará de: Dous textos (uno en prosa e outro en verso) dos autores programados, dos cales o alumno elixirá un para traducir: 5 puntos. Unha cuestión de morfoloxía: 1 punto. Unha cuestión de sintaxe: 1 punto. Unha cuestión dos temas de literatura: 1 puntos. Unha cuestión sobre as lecturas dos fragmentos literarios sinalados pola CIUG: 0’5 puntos. Cuestións sobre: expresións latinas, topónimos e composición e derivación: 0’5 puntos cada unha.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Mínimos esixibles
Os contidos mínimos esixibles serán:
COÑECEMENTOS BÁSICOS DE LINGUA LATINA: Morfoloxía: Dominio da morfoloxía casual nominal e pronominal. Paradigma verbal regular e irregular en Indicativo e Subxuntivo nas voces activas e pasivas.Formas non persoais do verbo. Sintaxe: Dominio da oración simple enriquecida en todos os séus complementos e posibilidades, e á oración composta, sobre todo subordinada. Tradución detextos cláscios de carácter histórico e /ou fabular.
COÑECEMENTOS BÁSICOS DE CULTURA E LITERATURA LATINA: a) Xéneros literarios da literatura romana: historiografía, oratoria, épica e lírica. b)
Expresións latinas incorporadas á linguaxe culta.
Topónimos de orixe romano.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Actividades de seguimento das materias pendentes Cos alumnos e alumnas que tén a materia pendente, se houbéseospor novas incorporacións ao longo do curso debido a matrículas por traslado etc. , habería unha comunicación persoal xa desde principios de curso, de cara a estudar as dificultades que presentan. De todolos xeitos á data de hoxe non temos ningún alumno coa materia pendente. Plantéxanse desde este departamento, unhas clases de reforzo fóra do horario lectivo nas que se lles dará unha atención personalizada para acadar a superación da materia mediante exercicios e traballos de afianzamento. Para afrontar con boas expectativas a solución aos problemas que se lles expoñan aos alumno afectados, faranse unhas actividades de reforzo e de recuperación específica cuxo seguimento será levado a cabo pola Xefa de Departamento. Os contidos sobre os que versarán, serán os mínimos esixidos nesta materia. Por último, tamén coordinarémosnos con outros departamentos didácticos e cos titores destes alumno para obter información da súa evolución nas demais áreas que cursa.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
Procedementos para acreditar os coñecementos previos Non é necesario para esta materia.
2015/16
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Metodoloxía didáctica
-Para este 2º curso de Bacharelato non aconsellamos aos alumnos contar cun libro de texto específico de ningunha editorial. Os materiais e recursos usados fundamentalmente serán apuntamentos sobre temas lingüísticos elaborados pola profesora, fotocopias de fichas de repaso, antoloxía de textos dos autores programados, material audiovisual sobre algún tema de cultura, ... No bloque de lingua latina ofrécense de forma funcional os contidos morfolóxicos e sintácticos que permitirán ao alumno un progresivo coñecemento das estructuras sintácticas latinas ( desde a oración simple ata a composta) , coa proposta de actividades de aplicación. Estas son, a grandes liñas: a/ Declinación de palabras variables e aprendizaxe das invariables e das súas funcións. b/
Formación de verbos en voz activa e pasiva.
c/ Será convinte partir de textos breves anotados, de gradual complexidade, e adecuados ao nivel de competencia dos alumnos e alumnas. Continuarase coa traduciónde textos históricos en prosa e tamén en verso, preferentemente de carácter fabular. Os autores latinos, serán Eutropio e Fedro, tal como marca a CIUG.
Ademais menexaranse traducións de calidade co fin de conseguir unha maior complexidade da literatura e do pensamento romanos.Todo isto terá que ir acompañado sempre da comparación con fenómenos e estructuras da lingua materna que garantan o afianzamento dos coñecementos.
Para rematar, no bloque de cultura clásica, ofrécense os contidos relacionados coa cultura xeral, e traballaranse especialmente os contidos referidos á literatura latina partindo de textos e baseándose na comparación dos trazos predominantes que pasaron ás distintas literaturas e que se mantiveron ata a actualidade. Para o presente ano, tomamos como referente as lecturas propostas pola CIUG: Épica: Ovidio => “Apolo e Dafne”, “Píramo e Tisbe”, “Orfeo e Eurídice”. Historiografía: Tito Livio=> “A traxedia de Lucrecia”
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN Oratoria: Tácito =>“ Discursos de Calgaco e Agrícola” Teatro: Plauto=> “Anfitrión” ou “Os Xemelgos”.
2015/16
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Medidas de atención á diversidade.
Con respecto a este apartado, procurarase que a adquisición e a aprendizaxe dos contidos, o vocabulario e as técnicas de tradución e interpretación de textos realícense dunha forma progresiva.
Desde o punto de vista práctico, promoverase unha ampla gama de exercicios e actividades para o perfeccionamento e o asentamento das ideas estudadas.
Tendo en conta as dificultades coas que se atopa o alumno á hora de afrontar o estudo dun latín máis avanzado, programamos unha serie de actuacións tendentes a resolver as carencias máis comúns entre os alumnos. Entre as principais destacamos: Reparto equilibrado dos contidos lingüísticos e culturais. Utilización dunha linguaxe directa e clara na exposición dos contidos gramaticais. Elección de textos para traducir de progresiva complicación conceptual e gramatical. Actividades que implican reflexión, relación e integración de aspectos diverxentes. Obrígase con iso ao alumno a relacionar aspectos de mundo romano coa época actual, co que de enriquecedor ten tal exercicio. Se aparecese un alumno/-a de altas capacidades remitido polo Departamento de Orientación do centro, deseñarase unha ampliación de contidos específicos para el.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Programación da educación en valores. Nesta materia educarase aos alumnos nos seguintes aspectos: 1.
Respecto ao traballo propio e dos demáis.
2. Respecto polo material do Centro , uso dos ordenadores , ou uso do material bibliográfico da aula , ou da Biblioteca. 3. Tolerancia sobre as ideas dos demáis cando expresen as súas dúbidas ou pregunten na clase. 4. Puntualidade na asistencia a clase e na entrega dos traballos solicitados polo profesor. 5.
Perseverancia na realización dos exercicios.
6.
Esforzo continuado no aprendizaxe.
7.
Respeto polas normas .
8.
Interés , valoración e respeto polo proceso de ensino-aprendizaxe.
9.
Colaboración nas tarefas de grupo.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Accións de contribución ao proxecto lector. A materia de Latín fomenta a lectura e o desenvolvemento da expresión e comprensión oral e escrita. Isto queda reflectido en varios aspectos: a) No cotián devir da clase, coa lectura da lección que corresponda e a interpretación do lido por parte do alumno. (En Latín I e II) b) Coa realización de resumos escritos e/ou exposicións orais sobre aspectos concretos sinalados pola profesora ao longo do curso. (Latín I e II) c) Coa lectura de obras de temas relacionados co mundo romano, que consiga introducir os alumnos de Latín I no mundo clásico dunha forma amena e entretendida.Para elo, na Biblioteca do Centro , contamos con unha ampla bibliografía que permitirá o acceso do alumnado a ditas lecturas. Preténdese que alomenos dous lecturas sexan obrigatorias. d) Coa lectura de textos orixinais e/ou fragmentos da literatura romana prescritos pola CIUG en Latín II para o presente curso escolar, a través dos cales o alumnos deberá mostrar a súa capacidade de comprensión dos textos lidos.
Ademais, dende este Departamento participarase en calquera actividade de animación á lectura elaborado a través do PLan Lector do Centro para coadxuvar á creación de hábitos de lectura.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Accións de contribución ao plan TIC.
Respecto ás Tecnoloxías da Información e a Comunicación, dende o Departamento de Latín tratará de que o alumnado :
Desenvolva a súa capacidade investigadora e creativa para conseguir que sexa el o protagonista da súa propia aprendizaxe, buscando fontes propias de informacións e elaborando material . Poda ter acceso a coñecementos sobre o mundo romano relacionados cos contidos da asignatura que cursa o de interese persoal. Poda ter acceso a material que poda ser descargado e impreso[apuntes, exercicios, fotos, mapas, ... ]. Acceda a portais educativos especializados en temas de cultura clásica. Realice exercicios interactivos de webs seleccionadas pola profesora alomenos unha svez ao mes na aula de informática, se é posible, para repasar os contidos explicados na clase.
Na medida das nosas posibilidades, utilizaremos Internet na aula para afondar nos contidos da materia referentes sobre todo, ao ámbito "Roma e o seu legado" tanto en Latín I coma en Latín II, onde o material existente en imaxes, visitas virtuais a museos, busca de información.... seralles útil para ilustrar os contidos adscritos ao devandito apartado. Nos apartados de "Lingua, Tradución e Léxico" é pouco probable que fagamos uso deste tipo de recursos, conscientes de que para estes coñecementos se necesita ante todo, a explicación e comentarios da profesora e o traballo persoal do propio alumno sobre os textos. En todo caso, e se o tempo o permite, recomendaremos algúns programas de repaso de declinacións ou algunhas direccións de páxinas web ou blogs para que o alumno consulte e utilice fóra do horario de clase.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Accións de contribución ao plan de convivencia. Trataráse de conseguir un clima de traballo na aula que permita o desenvolvemento doas actividades con normalidade. Cando se detecte algúnproblema entre alumnos ou con eles comunicarase ao equipo de Mediación Escolar, para a súa polible resolución. De non ser así cominícarase a Xefatura de Estudios para a aplicación das medidas correctoras que establece o Regulamento de Réxime Interno.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Materiais e recursos didácticos incluídos os libros de texto. Libro de texto: Sen libro de texto. Material elaborado polo departamento. Dicionario de Latín. Libros de lectura: Breviario, Eutropio Fábulas, Fedro Metamorfosis, Ovidio Carmina, Catulo Ab urbe Condita,Tito Livio Agrícola,Tácito Anfitrión/ Gemelos , Plauto.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Actividades complementarias e extraescolares. A realización destas actividades dependerá do desenvolvemento da programación e da propia organización das actividades do Centro. Se é posible, sempre se realizarán en colaboración co Departamento de Grego do noso centro, e incluso, cos Departamentos de Clásicas doutros centros da provincia debido ao reducido número de alumnos que cursan a nosa materia.
En principio, a proposta que temos es: Excursión a Lugo ou Ourense no marco do Festival de Teatro Clásico Xuvenil Grecolatino para asistir a unha representación teatral. Se plantea para o segundo trimestre.
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Incorporación de modificacións propostas na memoria do curso anterior. Á vista dos resultados obtidos no curso anterior na proba de acceso á Universidade PAAU, cun 100% de aprobados nas convocatorias de Xuño e Setembro, e tendo en conta o total cumprimento da programación presentada o ano pasado, non cremos que sexa necesario modificar sustancialmente a programación presentada o curso anterior
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN
2015/16
Procedementos para avaliar a propia programación. Unha vez ao mes incluirase no libro de actas o seguemento da programación e as súas modificacións. Incluindo as causas que provoquen tales modificacións, se fora o caso. Na memoria final de curso, realizarase unha valoración desta programación e incluiranse as posibles modificacións para o vindeiro curso.