Prog Did Relixión evanxélica 2015-16 by Daniel García Cancio

IES XESÚS TABOADA CHIVITE

PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE RELIXION EVANXÉLICA CURSO 2015/2016 Formado por: Rebeca Ares Iglesias

PROGRAMACIÓN RELATIVA A 1º DE ESO INDICE

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.

Introducción e contextualización Contribución ao desenvolvemento das competencias clave en relación cos estándares de aprendizaxe avaliables. Obxectivos Estándares de aprendizaxe avaliables Concrecións metodolóxicas da materia Materiais e recursos didácticos Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e a práctica docente Organización de actividades de seguimento e avaliación das materias pendentes Deseño da avaliación inicial e medidas a tomar en función dos resultados Medidas de atención á diversidade Concreción dos elementos transversais e programación da educación en valores Actividades complementarias e extraescolares programadas Accións de contribución ao proxecto lector Accións de contribución ao plan TIC Accións de cotribución ao plan de convivencia Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da programación en relación cos resultados académicos e procesos de mellora

INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN

Na Etapa de Educación Secundaria a área de Ensino de Relixión Evanxélica ten a finalidade de capacitar ao alumnado para que coñeza a fe evanxélica desde unha perspectiva bíblica, comuníquea na súa vida cotiá en situacións de convivencia relixiosa e cultural e participe activa e responsablemente na sociedade de que forma parte. Con este enfoque, o Ensino de Relixión Evanxélica supera o marco da instrución e adquire unha nova dimensión, onde non todo se restrinxe ao tanxible e temporal, senón que se abre un camiño cara á transcendencia e a eternidade. As respostas que o alumno nesta etapa comece a darse respecto de interrogantes trascendentes inflúen poderosamente sobre o desenvolvemento integral da súa persoa. Coa finalidade indicada o deseño do currículo de Ensino de Relixión Evangélica realizouse asumindo os elementos previstos polo artigo 6 da Lei Orgánica 2/2006, de 3 de maio, de Educación segundo o redactado dado pola Lei Orgánica 8/2013, de 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa, entendendo que con iso se facilita a coherencia na programación, ensino e avaliación da Relixión Evanxélica en relación ao resto de asignaturas que se imparten na mesma etapa. Ao mesmo tempo posibilítase aos profesionais, desde a súa autonomía pedagóxica, para cumprir coa súa función de programación e o ensino das áreas e materias e que poidan adoptar innovacións metodolóxicas por si mesmos ou en colaboración cos equipos docentes dos centros en que se integran. Entre estes elementos curriculares destácase a concreción das finalidades a alcanzar en Secundaria mediante o desenvolvemento dos contidos que se organizan nesta área nos seguintes núcleos fundamentais: a Biblia e o seu estudo, a historia da salvación de Adán a Xesucristo, a vida e ministerio de Xesús, a historia do cristianismo desde as súas orixes ata a Reforma do século XVI, o ser cristián e o que iso implica como unha forma de vida e a ética cristiá. Para o proceso de avaliación suscítanse os correspondentes criterios de avaliación, que foron enunciados de xeito descriptiva, e en cuxa formulación se ha ter especial coidado para garantir que fan referencia en cada caso a algunha das finalidades propostas. Non pode ser doutro xeito si recordamos que ambos adquiren relevancia en momentos distintos do proceso de aprendizaxe; as finalidades ao suscitar a aprendizaxe que o alumnado debe adquirir e os criterios de avaliación na comprobación de si os alcanzaron. Introdúcense un número de estándares de aprendizaxe evaluables, concibidos en relación cos contidos e criterios de avaliación, propostos como unidades mínimas que han de guiar o desenvolvemento da aprendizaxe de cada alumno. En todos os elementos hanse de ter en conta as competencias clave establecidas no ordenamento vixente a fin de que no Ensino de Relixión Evanxélica, como no resto de asignaturas que aborda o alumno de Educación secundaria, garántase unha formulación no ensino e aprendizaxe que conduce ao alumnado a aplicar os contidos, a realización adecuada de actividades e a resolución eficaz de problemas complexos.

CONTRIBUCIÓN AO DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS CLAVE EN RELACIÓN COS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE AVALIABLES.

As competencias clave son aquelas que “sustentan a realización persoal, a inclusión social e a cidadanía activa”. Reflexionamos a continuación sobre o que aporta a Ensinanza Relixiosa Evanxélica (ERE) a cada unha das competencias clave que sinalamos a continuación: 1. Competencia en comunicación lingüística. No pulo necesario para todo o alumnado da ESO en xeral no que se refire a acadar dunha mellora na competencia lingüística, a ERE fará a súa propia aportación no que se refire ó traballo específico con textos. Este traballo irá encamiñado na lectura propiamente dita, pero tamén na comprensión lectora, exposición oral, etc. Tal como se aprobou en claustro e consello escolar por unanimidade o noso departamento súmase a guía de intervención para a mellora desta competencia premiando a presentación e a omisión de faltas de ortografía, con 0,5 puntos en cada proba realizada. 3. Competencia dixital. Entendemos a importancia fundamental das NTIC na sociedade actual na que nos desenvolvemos, e o ensino en xeral non pode ser alleo a esta realidade. É máis, estase a facer un esforzo para a incorporación destas no ámbito educativo. Dende a ERE, estableceremos cauces de achegamento á información específica que nos compete. Guiaremos ó alumnado a unha exploración que parta deles mesmos. Fundamentalmente (aínda que non exclusivamente) esta busca de información desenrolarase en internet. Tamén favoreceremos a consecución desta competencia a través da elaboración da revista “Anaranía” 4, Competencia aprender a aprender A metacognición desenrolarase a partires das técnicas de estudo necesarias para a adquisición duns obxectivos propostos. A metodoloxía -fundamentamente participativa e activa- facilitará este aspecto. A atención, a memoria, a experiencia, a síntese da información, a opinión, pero fundamentalmente o traballo en equipo (aínda que este sexa moi pequeno polas características específicas da ERE) facilitarán a adquisición desta competencia.

5. Competencia social e cívica. Sen dúbida a ERE educa directamente en valores, sendo estes de inspiración cristiana ,xa que promove que os alumnos coñezan a realidade social, o seu pasado histórico e os seus problemas, saiban vivir en sociedade e comprendan a realidade social do mundo no que viven. Ademáis, a materia busca que os alumnos sexan capaces de poñerse no lugar do outro, aceptar as diferencias, ser tolerante e respetar os valores, as creencias, as culturas e a historia persoal e colectiva dos outros, saber convivir e facelo de forma comprometida cos valores universalmente aceptados. Especialmente no bloque de ética cristiá incidiremos nesta competencia.

6. Competencia sentido de autonomía e espíritu emprendedor. A Ensinanza relixiosa Evanxélica promove que os alumnos saiban optar con criterio propio, saiban levar adiante as iniciativas necesarias para facerse responsables das propias opcións e adquiran a capacidade necesaria para enfrentarse aos problemas. Ademais, esta materia busca que os alumnos adquiran valores como a dignidade, a liberdade, a autoestima, a seguridade nun mismo, e sexan capaces de transformar as ideas en actos, de xerar ideas novas e posean as cualidades da autonomía, autoestima, perseverancia, responsabilidade, autocrítica, iniciativa e creatividade, ademais das habilidades sociais de respeto polas ideas dos demais, capacidade de diálogo e traballo cooperativo. Por último, os contidos desta materia suliñan a importancia de que os alumnos teñan confianza en sí mesmos, espíritu de superación e a asunción de risgos, e sexan capaces de ter un espíritu emprendedor e unha sana ambición persoal e profesional. 7. Conciencia e expresións culturais A contribución a esta competencia inclue aspectos de coñecemento e valoración de toda a expresión artística, plastica, histórica, simbólica, valores e modos de vida impregnados de cristianismo desde o seu orixe e o seu desenrolo actual, como manifestación do feito relixioso. O alumno non so vai coñecer, senón que poderá comprender e asumir os valores que conleva o coñecemento do feito relixioso na súa expresion artística, cultural e estética, teoloxica e vivencial.

OBXECTIVOS

1. Valorar e respectar a Biblia como fonte pola cal Deus se revela e fala ó ser humano, utilizándoa como recurso para o desenrolo individual e colectivo. 2. Coñecer os principais feitos na historia do pobo de Israel e as súas implicacións no plan salvífico de Deus. 3. Identifica-la persoa de Xesús como a máxima expresión da acción salvífica de Deus que demanda unha resposta a cada ser humano. 4. Coñecer as ensinanzas e feitos de Xesús de Nazaret, valorando a importancia que tiveron nas persoas que se relacionaron con El. 5. Recoñecer e identificar os principias dados, feitos históricos e as súas consecuencias no devir do pobo cristián dende os seus oríxenes ata a Reforma relixiosa do século XVI 6. Descubrir e valorar en certos personaxes do Novo Testamento, as vidas transformadas e a nova relación con Deus que experimentan, para entender qué significa ser cristián. 7. Apreciar á familia como parte importante do plan de Deus para o desenrolo integral de cada ser humano. 8. Desenrolar un espírito sensible, solidario e comprometido coa sociedade na que vivimos. 9.Valorar a diversidade cultural manifestando actitudes de tolerancia e respecto por outras culturas, sen renunciar a un xuízo crítico das mesmas dende unha perspectiva cristián. 10. Afirmarse nos valores éticos cristiáns logo dun contraste serio e detallados cos valores que se amosan na sociedade actual, sobor de todo nos aspectos de consumismo, tolerancia, solidariedade e pacifismo. 11. Apreciar a creatividade artística do ser humano como manifestación da súa semellanza coa capacidade creadora de Deus.

ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE AVALIABLES 4

B.C.

C.E.

ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE

Competencia Clave Principal Secundaria

ESO Primeiro curso

1.1

Recoñece a estrutura e composición do Antigo e Novo Testamento relacionando os libros da Biblia cos distintos escritores e situándoos na liña do tempo

1.2

Compón cadros esquemáticos respecto da composición do Antigo e Novo Testamento identificando o contexto histórico de cada un deles.

1.3

Localiza os libros da Biblia con axilidade e amosa capacidade de manexar a Biblia con autonomía.

1.4

2.1

2.2

Memoriza versículos clave acerca do valor da Biblia e a sua importancia para a vida do cristiá explicando o seu significado. Busca, selecciona e interpreta información sobre a inspiración, revelación e canon da Biblia, a partir da utilización de diversas fontes. Transmite a información seleccionada de maneira precisa utilizando diversos soportes.

B.C.

C.E.

ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE

2.3

2.4

2.5

Competencia Clave Principal Secundaria

Utiliza a información de carácter teolóxico da Biblia para formarse unha opinión propia e argumentar sobre problemas relacionados. Reflexiona sobre as razóns polas cales Deus decide revelarse ao ser humano.

3.1

Explica o proceso seguido para o establecemento do canon do Novo Testamento para comprender a composición da Biblia. Identifica as ideas principais sobre a Biblia como medio polo cal Deus se revela e fala ao ser humano.

1 6

3.2

Recoñece pasaxes bíblicos onde se observa como Deus fala a distintas persoas describindo as características xerais de cada situación.

3.3

Extrae ensinanzas do texto bíblico e as aplica na vida cotia.

3.4

Investiga o propósito da Biblia como revelación do amor de Deus e do plan de salvación para o ser humano.

1.1

Estudia o relato da creación e a desobediencia do ser humano relacionándoo coa súa importancia para a humanidade.

1.2

Discrimina en Xénesis a promesa dun Salvador explicando o sentido do texto coas sus palabras.

1.3

Identifica os feitos do libro de Xénesis concernientes á salvación para encuadralos dentro do plan de Deus para redimir á humanidade.

1 1

1.4

Identifica e contrasta, a partir do relato bíblico, a obediencia de Noé hacia Deus contra o comportamento dos seus contemporáneos.

2 2

1.5

1.6

2.1

2.2

Observa e estuda o relato da historia de Babel ou outras historias analizando distintas actitudes e esforzos humanos de querer vivir sin Deus. Identifica os personaxes bíblicos claves nesta etapa ordenándoos cronolóxicamente entendendo a importancia da súa contribución á historia da salvación. Analiza a partir do pasaxe de Xénesis cal foi a orixen do pecado explicando as súas consecuencias inmediatas e posteriores. Explica o orixen da historia da salvación e axúdase de tablas, gráficos, resúmenes.

2 4

ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE

Competencia Clave Principal Secundaria

B.C.

C.E.

2.3

Valora e debate en clase acerca da fidelidade de Deus no relato da historia de Noé.

5 4

2.4

Identifica a promesa de Deus de bendecir a todas as nacións a través da descendencia de Abraham lendo e analizando os textos bíblicos que fan referencia a iso.

2.5

Analiza as implicaciónsque teñen os feitos principais do inicio da historia do pobo de Israel no plan de salvación de Deus asociándoos coas súas causas.

1.1

2.1

Recoñece e ordea cronolóxicamente as etapas da vida de Xesús ubicándoas nunha línea de tempo, tabla ou gráfico entendendo a importancia e o valor de cada unha delas. Busca, selecciona e organiza información relevante sobre a etapa inicial do ministerio de Xesús, analiza, obtén conclusións, reflexiona acerca do proceso seguido e o comunica oralmente e por escrito.

1 3

2.2

Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para elaborar traballos acerca da vida de Xesús

1 4

2.3

Analiza informacións relacionadas coa vida de Xesús manexando mapas, resúmenes e as tecnoloxías da información e a comunicación.

3.1

Relaciona e distingue explicando coas sùas palabras a divinidade e humanidade de Xesús analizando diversos textos bíblicos.

3.2

Observa, analiza e explica a primeira etapa da vida de Xesús, nomeando algúns dos exemplos máis relevantes da súa conducta e actitudes.

4.1

Valora, partindo do análisis de diversos textos bíblicos, as boas novas da salvación encarnadas en Xesús, resumindo as súas conclusións personais.

4 4

4.2

Lee e identifica no evanxeo de Xoan características de Xesús, resumíndoas coas súas palabras.

1.1

Observa a relación histórica e teolóxica entre xudaísmo e cristianismo, elaborando unha tabla comparativa.

1.2

Realiza traballos individuais e grupais de investigación sobre a orixe e extensión da Igrexa no libro dos Feitos dos Apóstoles.

B.C.

C.E.

ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE

2.1

Competencia Clave Principal Secundaria 6

2.2

Identifica e analiza o proceso de cambio que se opera nos discípulos de Xesús pola acción do Espíritu Santo no libro dos Feitos dos Apóstoles, expricándoo coas súas palabras. Analiza e valora as repercusións da venida e acción do Espíritu Santo.

2.3

Explica e valora accións que reflexan a conducta dos primeros cristianos.

1 6

2.4

Coñece en que consistiu o concilio de Xerusalén, analizando os antecedentes históricos e as súas consecuencias prácticas.

2.5

Observa e explica os pasos iniciais na extensión do evanxelio ás nacións, lendo o libro de Feitos dos Apóstoles.

2.6

2 6

3.1

Coñece, interpreta e constrúe unha línea de tempo e en mapas, cos principais feitos históricos desde a orixe da Igrexa ata o final do ministerio de Pablo. Utiliza bibliografía variada para conseguir información sobre a obra misioneira de Pablo e elaborar traballos y/ou tarefas específicas.

3.2

Explica aspectos relacionados coa forma de vida, expansión e influencia da Igrexa na etapa estudiada.

4.1

Explica, á luz do Novo Testamento, a responsabilidade colectiva dos cristiáns na transmisión do Evanxelio de Xesús.

6 1

4.2

Amosa tolerancia, respeto e valoración crítica de formas de vida, creencias, sociedades e culturas distintas á propia, dende unha perspectiva bíblica e histórica.

4.3

Utiliza a súa iniciativa persoal para deseñar e elaborar, con medios informáticos, esquemas explicando como se veu afectada polo cristianismo a sociedade antiga e actual.

6 9

1.1

Explica bíblicamente a natureza do ser humano: corpo, alma e espíritu.

1.2

Reflexiona sobre a imaxe de Deus no ser humano creado como home e muller.

4 4

1.3

Explica accións que reflexan diferentes aspectos da imaxe de Deus na persoa: espiritualidade, entendemento, voluntade, autoridade, responsabilidade, etc.

B.C.

C.E.

ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE

1.4

Competencia Clave Principal Secundaria 7

1.5

Analiza algunha producción artística (plástica, literaria ou musical), elaborada por eles mesmos ou por outras persoas, identificando características que denoten orixinalidade e creatividade. Dialoga sobre a relación que hay entre a capacidade creadora de Deus e a capacidade creadora do ser humano.

1.6

Debate sobre a vida como sagrada e importante xustificándoo bíblicamente.

1.7

Analiza desde a perspectiva bíblica a dignidade de tódales persoas, explicando as súas implicaciòns prácticas.

2.1

Medita e explica a responsabilidade persoal e consecuencias das decisións e condutas que adopta na vida.

1 5

2.2

Resume e explica, de modo oral ou por escrito, relatos do evanxelio que manifestan a dignidade de toda persoa según as palabras e feitos de Xesús.

8 8

2.3

Escoita e respeta as ideas dos outros.

2.4

Amosa, nas relacións interpersonais, unha actitude de respeto hacia a dignidade e liberdade humana.

3.1

3.2

Analiza o amor de Deu pola humanidade reflexado na creación e debate na clase como se traduce nun plan para cada persoa en particular. Emprende en grupo, un análisis xeral da realidade humana a través dos medios informativos relacionándoo cos temas estudiados no bloque.

1.1

Busca y escolle personaxes e historias bíblicas significativas para debatir e analizar o valor da vida expresado ao longo da Biblia.

1.2

Define a liberdade de conciencia, analizando a súa importancia persoal e social e a responsabilidade que temos asociada á liberdade.

8 8

1.3

Describe o coidado persoal en torno á ensinanza bíblica sobre o corpo do cre cuerpo do creyente.

1.4

Dialoga, analiza e debate na clase que Deus nos acepta e nos ama tal e como somos, en comparación coas ideas e tendencias da nosa sociedade.

ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE

Competencia Clave Principal Secundaria

B.C.

C.E.

2.1

Lee textos bíblicos analizando as características da familia cristiana.

2.2

Distingue e sinala textos bíblicos que ensinan sobre a sexualidade e o matrimonio.

2.3

Busca información, compara e analiza algunhas familias da Biblia e extrae conclusións para a súa propia vida.

2.4

Dialoga en clase valorando en que medida a familia contribúe ao desenrolo integral de cada ser humano.

2Bloque de Contenido 3 Criterio de Avaliación 4Competencias clave onde 1. Comunicación lingüística. 2. Competencia matemática e competencias básicas en Obxetivo Xeral ciencia y tecnoloxía. 3. Competencia dixital. 4. Aprender a aprender. 5. Competencias sociais e cívicas. 6. Sentido de iniciativa e espíritu emprendedor. 7. Conciencia e expresións culturais.

.5. CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS DA MATERIA

De acordo co concepto vixente de currículo a definición de obxectivos, competencias clave, contidos, criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe avaliables debe completarse coa referencia ás orientacións de metodoloxía didáctica, entendendo por tal o proceso polo que os anteriores chegan a alcanzarse. A propia identidade do Ensino de Relixión Evanxélica determina as orientacións metodolóxicas necesarias para que docentes e discentes desenvolvan o currículo de acordo coas decisións de concreción do mesmo adoptadas nas correspondentes Programacións didácticas e secuencia de Unidades didácticas. Como parte de todo o currículo cursado polos alumnos de Educación Secundaria a programación de Ensino de Relixión Evanxélica debe integrarse no Proxecto Educativo de cada centro en que se imparte desde a coherencia cos valores, obxectivos e prioridades do mesmo que contribúe a enriquecer. No desenvolvemento deste currículo, os docentes de Ensino de Relixión Evanxélica teñen un especial protagonismo ao integrar o seu capacitación específica no área que imparten, o seu coñecemento e participación no contexto en que o fan, e a súa identidade persoal como cristiáns convencidos da mensaxe e o labor que desenvolven. Neste sentido adquire unha relevancia significativa, dentro das funcións que comparte co resto do profesorado da etapa, a de elaborar a Programación didáctica e deseñar

e desenvolver as Unidades Didácticas e as tarefas de clase segundo as características da súa contorna educativa e necesidades dos seus alumnos.

No desenvolvemento na práctica destas programacións o docente ha de ter en conta que os alumnos aprenden cando participan en experiencias, sexan estas reais, simuladas ou ficticias. Neste sentido o profesor de Ensino de Relixión Evanxélica convértese nun facilitador de experiencias ao alumnado nas que, ademais de suscitar os contidos e actitudes que se pretende ensinar, deseña situacións que poñen en contacto aos seus alumnos e alumnas con personaxes bíblicos e con situacións ricas nas que poñer en práctica os principios do cristianismo evanxélico. Ten tamén unha función mediadora aportando no proceso de ensino e aprendizaxe os recursos e medios necesarios para a interpretación os feitos, ideas, principios, datos ou valores, e constitúese en guía, aportando unha visión bíblica dos mesmos e modelos de aplicación práctica en situacións cotiás. Ten, para rematar, un valor de modelo posto que o alumnado tende a aprender inconscientemente actitudes das persoas de autoridade. Por iso os profesores de Ensino de Relixión Evanxélica han de asumir un rol ético propio de actitudes cristiás e unha función de guía que aporte aos alumnos os recursos, medios e orientación necesarios para que sexan capaces de elaborar as súas propias interpretacións e conclusións persoais a partir das situacións suscitadas.

O alumno que aprende Relixión Evanxélica ha de ser un alumno activo, a quen se propoñen múltiples situacións de procura e participación e de quen se espera que propoña á súa vez respostas diversas para as mesmas. É prioritaria o seu capacitación, desde idades tempranas, no coñecemento e o manexo da Biblia pois ha de remitirse a esta ao longo de todo a súa aprendizaxe como fonte básica para a comprensión do modo en que Deus se achegou e revelado ao ser humano. Esta capacitación para a investigación bíblica se complementa co uso de fontes extrabíblicas, en ocasións coincidentes con outras materias que tamén estuda (literarias, históricas, documentales) como garantía da complementariedad do Ensino de Relixión Evanxélica co resto do currículo e a súa achega á formación integral do adolescente.

Ter en conta a aprendizaxe nesta idade implica tomar en consideración os seus propios intereses e as súas características evolutivas á hora de suscitar distintas situacións de aprendizaxe. É por iso que ao longo da etapa, o Ensino de Relixión Evanxélica debe tender a facilitar unha cada vez maior autonomía do alumno e unha progresión desde o coñecemento inmediato cara a maiores cotas de abstracción. Débense potenciar a medida que se avanza na etapa situacións cunha cada vez maior dose de confrontación e exercicio crítico que lle permita afianzar a fe e valores cristiáns que adquire. Lógicamente, todo nun clima de liberdade e convivencia, no que non se pretende tanto que a

mensaxe sexa aceptado, canto que sexa apreso. Non se pretende impoñer externamente virtudes, crenzas ou modos de comportarse, pero si esperar que flúan no alumnado a partir de conviccións suficientemente profundas. O Ensino de Relixión Evanxélica suscítase simultáneamente como un espazo de aprendizaxe da convivencia, tanto nos grupos de idade que se constitúen para impartirla, como no conxunto do centro e do grupo clase onde se convive con outros compañeiros e outras opcións. Para iso o docente planifica tarefas dinámicas de aprendizaxe con flexibilidad para adaptarse aos diferentes situacións persoais e/ou grupales. De igual modo o docente ha de reflexionar sobre a xestión do tempo ao propoñer ao alumnado as tarefas propias do área, a fin de que estas permitan ao alumnado traballar de xeito adecuado tanto cando está aproximándose por primeira vez ás propostas como cando está revisando o seu traballo. O docente de Ensino Relixioso Evanxélica debe, en definitiva, xestionar o tempo e os espazos de traballo de maneira que facilite o traballo activo e responsable do alumno.

É pertinente suscitar a relevancia dos recursos didácticos entre as decisións metodolóxicas a adoptar, de maneira que, está na propia identidade do área o uso prioritario da Biblia como recurso básico e imprescindible. No entanto incluiranse no proceso de ensino e aprendizaxe outros materiais, impresos, dixitales ou doutro tipo, que se incorporan como medios para estimular o estudo da Biblia. O docente de Ensino Relixioso Evanxélica participa na produción destes materiais e na súa difusión e intercambio en foros específicos creados no marco de FEREDE e que teñen a importancia de ser un espazo de crecemento profesional ao facilitar a formación e innovación permanente do profesorado. En canto a estratexias metodológicas propiamente ditas non se identifica o Ensino de Relixión Evanxélica cun único método universalmente aplicado, senón que é o docente o que debe adoptar decisións concretas de como traballar e orientar o traballo en cada caso para alcanzar os fins previstos, coas máximas cotas posibles de calidade, de acordo co contexto en que se sitúa. En calquera caso, ao adoptar estas decisións metodolóxicas o docente debe ter en conta a importancia de estimular a motivación do alumnado, potenciar o seu autoestima e a súa autonomía, desenvolver estratexias de traballo compartido e potenciar a comunicación coas familias.

MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS

Recursos Humanos: O mestre na aula con exposicións, proposta de actividades, atención individualizada…

Recursos Materiais: -

Música.

Medios Audiovisuais (Canón, ordenador portátil, Aula de Informática, Internet, …).

Libros de consulta (Concordancias, Atlas, Comentarios Esexéticos, Dicionarios Bíblicos…). -

Xogos (El gran juego de la Biblia, Biblos, el juego de oro)

O único libro de texto que utilizarán os rapaces, e que tamén servirá coma guía do mestre será a Biblia que o propio alumno ou alumna teña na súa casa non importando, en principio, a versión se esta é fiel ós manuscritos orixinais. O mestre recomendará a lectura de determinados libros e/ou fragmentos axeitados para unha maior comprensión do explicado na aula. Utilizaranse os materiais que o mestre determina axeitados para o desenvolvemento de cada unha das Unidades Didácticas pertencentes a diferentes editoriais do campo evanxélico, católico e/ou secular.

CRITERIOS SOBRE A AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN DO ALUMNADO

A avaliación no Ensino de Relixión Evanxélica enténdese como a descrición das aprendizaxes logradas polo alumnado e debe diferenciarse, para evitar reducila a ela, da cualificación ou xuízo que é pertinente dar ao finalizar cada unidade de tempo previsto para iso (trimestral, anual ou ao finalizar a etapa).

É necesario destacar que a avaliación de ERE, de acordo co resto da etapa, será continua, considerando todos os criterios de avaliación previstos e atenderá ás características persoais de cada alumno a fin de facilitar a individualización necesaria para garantir o éxito de todos. Por iso, á hora de formular probas conducentes a unha cualificación, hase de coidar non expresalas de modo que presupoñen que o alumno asume afirmacións que son declaracións de fe cristiá, cando realmente non as asume, nin está obrigado a iso.

Considerarase as diferenzas entre os referentes conceptuais e procedimentales, por unha banda, e os actitudinais, por outro, debido a que no ámbito das actitudes e no marco deste área - tal e como foi concibida no contexto do sistema educativo- a resposta dos alumnos é e debe ser voluntaria, sen afectar a súa decisión á ponderación da cualificación.

No entanto, os referentes actitudinais poden e deben ser obxecto de avaliación aínda que non se poden evaluar do mesmo xeito que o cognitivo e procedimental. Na avaliación das actitudes han de esperarse respostas voluntarias, non sistematizadas, senón representativas, indicios da actitude ou actitudes que se pretende que os alumnos aprendan. Para iso é imprescindible que o docente, na súa metodoloxía, conte con rexistros adecuados de recolleita de información baseados nos propios elementos do currículo, dispoña tamén de estratexias de autoevaluación do propio alumnado e manteña unha comunicación fluída coas familias. Esta participación de alumnos e familias, en conxunción co labor do docente de ERE, pode contribuír a que o desenvolvemento persoal, espiritual e social dos alumnos teña lugar de modo coherente.

O Ensino de Relixión Evanxélica, tamén na Educación Secundaria, contribúe ao desenvolvemento integral do individuo, de acordo co establecido na normativa vixente de ordenación do sistema educativo. Neste sentido asume que calquera aprendizaxe, para selo, ha de ser significativo e permitir a movilización e aplicación en situacións reais, por complexas que sexan, do aprendido. O Ensino de Relixión Evanxélica persegue, xa que logo, que todos os alumnos adquiran coñecementos, desenvolvan destrezas e habilidades e manifesten actitudes propias de cidadáns responsables e críticos, capaces de coñecer a realidade, interpretala, actuar nela, resolver situacións problemáticas desde a base da fe cristiá.

No seguinte cadro recollemos os criterios de avaliación para este curso: Contidos Vida de Xesús: Nacemento e infancia de Xesús. Desenrolo da súa labor ministerial. A figura de Xesús: Xesús: Deus e o home. Xesús: exemplo de vida. Xesús: boas novas de salvación.

Criterios de Avaliación 1.Identificar e ordenar cronolóxicamente as etapas do nacemento, crecimento e primeiros anos do ministerio de Xesús, que relatan os evanxelios. 2. Obtener y analizar información relevante sobre a etapa inicial do ministerio de Xesús, utilizando a Biblia como fonte. 3. Explicar a figura de Xesús, analizando a súa divinidade e humanidade, así como o seu exemplo de vida. 4. Valorar as boas novas de salvación analizando textos bíblicos.

Estándares de aprendizaxe avaliables 1.1 Recoñece e ordea cronológxcamente as etapas da vida de Xesús ubicándoas nunha liña de tempo, tabla ou gráfico entendendo a importancia e o valor de cada unha delas. 2.1. Busca, selecciona e organiza información relevante sobre a etapa inicial do ministerio de Xesús, a analiza, obtén conclusións, reflexiona acerca do proceso seguido e o comunica oralmente ou por escrito. 2.2. Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para elaborar traballos acerca da vida de Xesús 2.3. Analiza informacións relacionadas coa vida de Xesús manexando mapas, resúmenes e as tecnoloxías da información e a a comunicación. 3.1. Relaciona e distingue explicando coas súas palabras a divinidade e humanidade de Xesús analizando diversos textos bíblicos. 3.2. Observa, analiza e explica a primeira etapa da vida de Xesús, nombrando algúns dos exemplos máis relevantes da súa conducta e actitudes. 4.1. Valora, partindo do análisis de diversos textos bíblicos, as boas novas da salvación encarnadas en Xesús, resumindo as súas conclusións persoais. 4.2. Lee e identifica no evanxelio de Xoan características de Xesús, resumíndoas coas súas palabras.

Oríxenes da Igrexa. A obra misioneira de Pablo. A extensión da igrexa e as cartas de Pablo.

1. Obter información concreta e relevante sobre os oríxes da Igrexa, utilizando diferentes fontes. 2. Identificar y situar cronolóxica e xeográficamente os principais feitos históricos no devir do pobo cristiano no período neotestamentario, analizando as consecuencias sociais e históricas dos mesmos. 3. Utilizar as tecnoloxías da información e da comunicación para obter información e aprender e expresar contidos sobre a historia do cristianismo primitivo. 4. Participar en diálogos e debates sobre os cambios producidos polo cristianismo nos distintos ámbitos da sociedade antiga e actual.

O ser humano como creación de Deus

1. Identificar, analizar e resumir os textos bíblicos clave que amosan que o ser humano foi creado á imaxe de Deus.

A imaxe de Deus no ser humano 2. Identificar e localizar en pasaxes bíblicos,

1.1. Observa a relación histórica e teolóxica entre xudaísmo e cristianismo, elaborando unha tabla comparativa. 1.2 Realiza traballos individuais e grupais de investigación sobre a orixe e extensión da Igrexa no libro dos Feitos dos Apóstoles. 2.1. Identifica e analiza o proceso de cambio que se opera nos discípulos de Xesús pola acción do Espíritu Santo no libro de Feitos dos Apóstoles, expricándoo coas súas palabras. 2.2. Analiza e valora as repercusións da venida e acción do Espíritu Santo. 2.3. Explica e valora accións que reflexan a conducta dos primeiros cristianos. 2.4. Coñece en que consistiu o concilio de Xerusalén, analizando os antecedentes históricos e as suas consecuencias prácticas. 2.5. Observa e explica os pasos iniciais na extensión do evanxelio ás nación, lendo o libro de Feitos dos Apóstoles. 2.6. Coñece, interpreta e construe unha liña de tempo ou mapas, cos principais feitos históricos desde a formación da Igrexa ata o final do ministerio de Pablo. 3.1. Utiliza bibliografía variada para conseguir información sobre a obra misioneira de Pablo e elabora traballos y/o tarefas específicas. 3.2. Explica aspectos relacionados coa forma de vida, expansión e influencia da Igrexa na etapa estudiada. 4.1. Explica, á luz del Novo Testamento, a responsabilidade colectiva dos cristiás na transmisión do Evanxelio de Xesús. 4.2 Amosa tolerancia, respeto e valoración crítica de formas de vida, crenzas, sociedades e culturas distintas á propia, desde una perspectiva bíblica e histórica. 4.3. Utiliza a sua iniciativa persoal para deseñar e elaborar, con medios informáticos, esquemas explicando como foi afectada polo cristianismo a sociedade antiga e a actual.

1.1. Explica bíblicamente a natureza do ser humano: corpo, alma e espíritu. 1.2. Reflexiona sobre a imaxe de Deus no ser humano creado como home e muller. 1.3. Explica accións que reflexan diferentes aspectos da imaxe de Deus na persona: espiritualidad, entendemento, voluntade, autoridade, responsabilidade, etc. 1.4. Analiza algunha producción artística (plástica, literaria ou musical), elaborada por eles

A dignidade de tódalas persoas O valor da vida e o amor de Deus pola humanidade

exemplos de conductas, actitudes e valores que reflexan o que significa ter unha relación persoal con Deus. 3. Explicar o amor de Deus pola humanidade e por cada individuo en particular, analizando as implicacións.

A liberdade de conciencia e a responsabilidade persoal.

1. Analizar a importancia da liberdade de conciencia e a responsabilidade no marco bíblico e no contexto social.

O matrimonio e a familia cristiana. 2. Entender a base bíblica da familia cristiana.

mesmos ou por outras persoas, identificando características que denoten orixinalidade e creatividade. 1.5. Dialoga sobre a relación que hay entre a capacidade creadora de Deus e a capacidade creadora do ser humano. 1.6. Debate sobre a vida como sagrada e importante xustificándoo bíblicamente. 1.7. Analiza desde a perspectiva bíblica a dignidade de todas as persoas, explicando as implicacións prácticas. 2.1. Medita e explica a responsabilidade persoal e as consecuencias das decisión e conductas que se adoptan na vida. 2.2. Resume e explica, de modo oral ou por escrito, relatos do evanxelio que manifiestan a dignidade de toda persoa según as palabras e feitos de Xesús. 2.3 Escoita e respeta as ideas dos outros. 2.3. Amosa, nas relación interpersoais, una actitude de respeto hacia a dignidade e liberdade humana. 3.1. Analiza o amor de Deus pola humanidade reflexado na creación e debate na clase como se traduce nun plan para cada persoa particular. 3.2. Emprende en grupo, un análisis xeral da realidade humana a través dos medios informativos relacionándoo cos temas estudiados no bloque. 1.1. Busca y escolle personaxes e historias bíblicas significativas para debatir e analizar o valor da vida expresado ó longo da Biblia. 1.2. Define a liberdade de conciencia, analizando a sua importancia persoal e social e a responsabilidade que temos asociada á liberdade 1.3. Describe o coidado persoal en torno a ensinanza bíblica sobre o corpo do creente. 1.4. Dialoga, analiza e debate en clase que Deus nos acepta e nos ama tal e como somos, en comparación coas ideas e tendencias da nosa sociedade. 2.1. Lee textos bíblicos analizando as características da familia cristiana. 2.2. Distingue e sinala textos bíblicos que ensinan sobre a sexualidade e o matrimonio. 2.3. Busca información, compara e analiza algunhas familias da Biblia e extrae conclusións para a sua propia vida. 2.4. Dialoga en clase valorando en que medida a familia contribue o desenvolvemento integral de cada ser humano.

SISTEMA DE CUALIFICACIÓN Reflexamos o peso porcentual de cada un dos elementos que conformarán a avaliación: Asistencia, participación, traer o material á clase e actitude (hacia os compañeiros, hacia o mestre, hacia a asigntura) : 30% Media diferentes traballos e/ou exames: 70% Recuperación durante o curso. No caso de non supera unha avaliación, darase a posibilidade de recuperación da materia mediante a presentación dos traballos e/ou exames que se establezan. Probas extraordinarias. No caso que a materia non sexa superada de xeito ordinario, poderá ser recuperada por medio de exames extraordinarios nas datas e horarios que se establezan no IES.

INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE ENSINO E A PRACTICA DOCENTE

Indicador

Utilización das TIC

En ningunha unidade

Nalgunhas unidades

Na maioría das unidades

En todas as unidades

Cumprimento do proxecto lector

En ningunha unidade

Nalgunhas unidades

Na maioría das unidades

En todas as unidades

Porcentaxe de aprobados

50% - 60%

60% - 70%

70% - 85%

85% - 100%

Realización de actividades en parella, grupo, etc.

En ningunha unidade

Nalgunhas unidades

Na maioría das unidades

En todas as unidades

Emprego de recursos variados na práctica docente

En ningunha unidade

Nalgunhas unidades

Na maioría das unidades

En todas as unidades

Tratamento de temas transversais Non se trataron os temas transversais

Tratáronse algúns dos temas establecidos

Tratáronse a maioría dos temas establecidos

Tratáronse todos os temas establecidos

Cumprimento da temporalización

Nalgunhas unidades Na

maioría das unidades

En todas as unidades

En ningunha unidade

ORGANIZACIÓN DE ACTIVIDADES DE SEGUIMENTO, RECUPERACIÓN E AVALIACIÓN DAS MATERIAS PENDENTES

Non é relevante neste curso

10.

DESEÑO DA AVALIACIÓN INICIAL E MEDIDAS A TOMAR EN FUNCIÓN DOS RESULTADOS

Durante o primeiro mes de curso procederase a unha avaliación inicial xeral para a que se utilizarán algúns destes instrumentos: -Informes individualizados do curso anterior. -Cuestionarios escritos iniciais. -Cuestionarios orais breves ao comezo de cada clase -Exame superficial do traballo no caderno individual. Recolleranse datos sobre os seguintes indicadores: -Capacidade de comprensión utilizando contidos vellos. -Capacidade de memorización comprensiva e interiorización de contidos novos. -Capacidade xeral de comunicación. Todos estes datos compararanse cos recollidos polo resto do profesorado na sesión de avaliación inicial. Discriminaranse entón que elementos do proceso de ensino/aprendizaxe están mediatizados polas actitudes e cales responden a situacións determinadas a respecto das áreas lingüística e socio-cultural de cada alumno/a.

11.

MEDIDAS DE ATENCION A DIVERSIDADE

A escola debe ofrecer a cada alumno a axuda pedagóxica que necesite, adaptando a intervención educativa á individualidade destes. Respecto dos alumnos que requiran unha atención especial, programamos (e continuaremos facéndoo) actividades de reforzo específicamente dirixidas aos alumnos que experimentan algún tipo de dificultade no proceso de aprendizaxe e que requiran reforzar os contidos desenvolvidos na unidade ou tema traballado.

12.

CONCRECIÓN DOS ELEMENTOS TRANSVERSAIS E PROGRAMACIÓN DA EDUCACIÓN EN VALORES

Os elementos transversais que se introducirán ao longo de toda a etapa da educación secundaria obligatoria na asignatura de Relixión Evanxélica comprenden a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual, as Tecnoloxías da Información e a Comunicación, o emprendemento, a educación cívica e constitucional. A programación docente incluirá a prevención de calquera forma de violencia, racismo ou xenofobia, así como outras situacións de risco (explotación e abuso sexual, mala utilización das Tecnoloxías da Información e a Comunicación). Se potenciarán aptitudes como a creatividade, a autonomía, a iniciativa, o traballo en equipo, a cooperación e o sentido crítico. Ademáis traballarase o desenvolvemento dos valores cristiáns que fomenten o amor, o respecto, a cooperación, a igualdade, a liberdade, a xustiza e a paz.

13.

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES PROGRAMADAS.

No momento da elaboración desta programación propoñemos como actividade complementaria o “VI Concurso Bíblico” que terá lugar nos recreos durante unha ou dúas semanas do segundo trimestre. Non propoñemos ningunha actividade extraescolar e/ou complementaria máis xa que non sabemos neste intre as actividades que se programarán no noso entorno que poden ser de interese para o alumnado. De producirse algunha, faremos as xestións oportunas no seu momento para participar activamente.

14.

ACCIÓNS DE CONTRIBUCION AO PROXECTO LECTOR

A nosa área súmase ó Plan Lector propoñendo ó alumnado a lectura de varios fragmentos ou libros completos (dependendo do curso) que teñen unha relación directa coa materia que nos ocupa Os libros ós que nos referimos son os seguintes:



BONET, S: Las aventuras de Mario y Elena. Editorial Clie



Cómic: La historia de David



Cómic: Jeremías



Gómez, Miguel ngel : El enigma de la lápida. Editorial Peregrino



INTRIERI, A: Dios también elige burros. Hacia una autoestima sana. Certeza



LEWIS, C.S: Las crónicas de Narnia. HarperEntertainment



En un año. Devocional para niños. Editorial Tyndale



LUCADO, M: La vela de Navidad. Grupo Nelson. IEM. 2007

No instituto temos a denominada “Hora de ler” na que todo instituto está lendo durante unha hora ó mesmo tempo. Aos alumnos cóstalle ler e para inicialos na lectura dispoñemos de libros adecuados a súa idade (biografías de misioneiros, comics, novelas…) no Departamento e incluso algún deles pediunos en préstamo. Tamén celebramos o día da Biblia estudando a súa situación no mundo e lendo a “Historia de Mary Jones y su Biblia”

15.

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN TIC

O uso das NTIC estarán presentes de dous xeitos fundamentais:



Emprego das NTIC como Recurso Didáctico.

O mestre as utilizará para o desenrolo da súa actividade docente e, concretamente, na exposición de varios temas utilizando Power Point. 

Utilización de Internet.

Este recurso será utilizado para visualizar páxinas propostas polo mestre para completar, reforzar e/ou ampliar os coñecementos adquiridos na aula.

16.

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN A PLAN DE CONVIVENCIA

A Ensinanza Relixiosa Evanxélica ven sendo dende fai anos un instrumento para a formación integral do alumnado que elixe dita asignatura, considerando a visión global da persoa. A Ensinanza relixiosa Evanxélica está especialmente preocupada pola formación para e pola práctica das ensinanzas adquiridas no reflexo da vida diaria. Existe unha relación entre o aprendizaxe das diferentes unidades didácticas e a educación moral, aprender a ser e aprender a convivir, baseámonos en educar para a paz e a convivencia, fomentando a resolución pacífica de conflictos que en definitiva van rodear a vida diaria do alumnado, pretendemos por tanto, a través das ensinanzas bíblicas, fomentar e adiestrar nesas estratexias. Existe una honda preocupación social, polo deterioro das relacións e dos valores éticos e morais, para iso procuramos fomentar e traballar tendo en conta todos os aspectos que podemos incluir por medio do noso rico currículo e adestrando no desenvolvemento da intelixencia emocional e social por medio dos pasaxes bíblicos (sermón do monte, parábolas de Xesús, proverbios, etc.). Por outra banda un obxetivo fundamental é a interacción entre culturas, e especialmente este entorno mayoritario de etnia xitana, compre unhas características que procuramos traballar dende o noso currículo de maneira trasversal e troncal. Por medio da ensinanza evanxélica queremos aportar claves ao alumnado para abordar a difícil tarea de convivir pacifica, solidaria e equitativamente.

17.

MECANISMOS DE REVISION, AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DA PROGRMACIÓN EN RELACIÓN COS RESULTADOS ACADÉMICOS E PROCESOS DE MELLORA.

Os mecanismos de revisión, avaliación e modificación da programación didáctica poden extraerse da táboa do apartado 8.

PROGRAMACIÓN RELATIVA A 2º DE ESO

INDICE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.

Introducción e contextualización Contribución das áreas e materias ao logro das competencias básicas Obxectivos, contidos e temporalizacion Avaliación Metodoloxía didáctica Medidas de atención á diversidade Programación da educación en valores Accións de contribución ao proxecto lector Accións de contribución ao plan TIC Accións de contribución ao plan de convivencia Materias e recursos didácticos incluídos os libros de texto Actividades complementaris e extraescolares Incorporación de modificacións propostas na memoria do curso anterior Procedementos para avaliar a propia programación

INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN

A través da Ensinanza Relixiosa Evanxélica, na Educación Secundaria Obligatoria, preténdese ofrecer aos alumnos e alumnas aqueles elementos que, baseados nos principios bíblicos, poidan axudarlles no seu desenrolo integral como persoas co propósito de adquirir unha madurez axeitada, autonomía e responsabilidade persoal. Considerando a persoa humana coma un ser integral no que subsisten diferentes dimensións -biolóxica, psicolóxica, social e espiritual- faise necesaria unha formación que teña en conta os aspectos espirituais da misma. Precisamente nunha sociedade pluralista como a nosa cabe esperar a coexistencia de diversos criterios de pensamento e acción, nun clima de liberdade e diálogo. É por isto que, considerando as características dos alumnos nesta etapa, a Ensinanza Relixiosa Evanxélica pretende ofrecer una formación que teña en conta estos aspectos ou dimensións da persoa. No IES “Xesús Taboada Chivite”, a Ensinanza Relixiosa Evanxélica atopase cunha implantación que goza dunha situación de normalidade que estimamos amplamente positiva. Esta situación, vese reflectida dende o momento no que un alumno ou alumna fai a súa matrícula no Centro, xa que á hora de escoller entre as diferentes opcións, atopamos a opción de Ensinanza Relixiosa Evanxélica en consonancia có que establece a lexislación vixente. Sen dúbida, os centros educativos deben ser un reflexo da pluralidade cultural na que se atopan. Este centro (e algúns outros da nosa comunidade) dan un paso máis cara a interculturalidade, no momento no que non so se recoñecen diferentes culturas, senón que tamén se fomenta a interacción cultural a tódolos niveis. O feito de que a Ensinanza Evanxélica sexa unha opción máis, deixa a un lado toda susceptibilidade no que se refire ó feito relixioso diferencial no que cohabitan os cidadáns galegos dende fai máis de cen anos. Queremos sinalar que dependendo dos coñecementos previos dos alumnos e alumnas en cada nivel, e baseándonos nos principios constructivistas verbo da educación, partiremos dos seus coñecementos para construír os novos. Ademais,se calquera programación ten un carácter aberto en canto ao seu posterior desenvolvemento no aula; as circunstacias concretas que rodean a programación desta materia, fan que nos atopemos cunha programación moito máis aberta do que nos gustaría. Tal e como reflexamos na memoria do curso pasado o principal problema co que nos atopamos é o elevado número de faltas dos alumnos que cursan esta materia e a súa falta de motivación cara o estudo.

Por esta razón, e tendo en conta que coñecemos os alumnos, este curso centrarémonos nos temas que non traballamos durante o curso pasado, e adaptarémonos, en todo momento, ao nivel psicoevolutivo dos alumnos. Ademáis, así o reflexamos tamén na memoria, seguiremos traballando coas novas tecnoloxías ,creando un blog, presentacións de powerpoint... xa que estas foron medidas que aumentaron a motivación e o interese dos nosos alumnos.

CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO LOGRO DAS COMPETENCIAS BASICAS

As competencias básicas son aquelas que “sustentan a realización persoal, a inclusión social e a cidadanía activa”. Neste documento reflexionamos sobre o que aporta a Ensinanza Relixiosa Evanxélica (ERE) a cada unha das competencias básicas que sinalamos a continuación:

1. Competencia en comunicación lingüística.

No pulo necesario para todo o alumnado da ESO en xeral no que se refire a acadar dunha mellora na competencia lingüística, a ERE fará a súa propia aportación no que se refire ó traballo específico con textos. Este traballo irá encamiñado na lectura propiamente dita, pero tamén na comprensión lectora, exposición oral, etc. Tal como se aprobou en claustro e consello escolar por unanimidade o noso departamento súmase a guía de intervención para a mellora desta competencia premiando a presentación e a omisión de faltas de ortografía, con 0,5 puntos en cada proba realizada.

3. Tratamento da información e competencia dixital.

Entendemos a importancia fundamental das NTIC na sociedade actual na que nos desenvolvemos, e o ensino en xeral non pode ser alleo a esta realidade. É máis, estase a facer un esforzo para a incorporación destas no ámbito educativo. Dende a ERE, estableceremos cauces de achegamento á información específica que nos compete. Guiaremos ó alumnado a unha exploración que parta deles mesmos.

Fundamentalmente (aínda que non exclusivamente) esta busca de información desenrolarase en internet. Tamén favoreceremos a consecución desta competencia a través da elaboración da revista “Anaranía”

4. Competencia social e cívica. Sen dúbida a ERE educa directamente en valores, sendo estes de inspiración cristiana ,xa que promove que os alumnos coñezan a realidade social, o seu pasado histórico e os seus problemas, saiban vivir en sociedade e comprendan a realidade social do mundo no que viven. Ademáis, a materia busca que os alumnos sexan capaces de poñerse no lugar do outro, aceptar as diferencias, ser tolerante e respetar os valores, as creencias, as culturas e a historia persoal e colectiva dos outros, saber convivir e facelo de forma comprometida cos valores universalmente aceptados. Especialmente no bloque de ética cristiá incidiremos nesta competencia.

6. Competencia de aprender a aprender. A metacognición desenrolarase a partires das técnicas de estudo necesarias para a adquisición duns obxectivos propostos. A metodoloxía -fundamentalmente participativa e activa- facilitará este aspecto. A atención, a memoria, a experiencia, a síntese da información, a opinión, pero fundamentalmente o traballo en equipo (aínda que este sexa moi pequeno polas características específicas da ERE) facilitarán a adquisición desta competencia.

7. Competencia sobre autonomía e iniciativa persoal. A Ensinanza relixiosa Evanxélica promove que os alumnos saiban optar con criterio propio, saiban levar adiante as iniciativas necesarias para facerse responsables das propias opcións e adquiran a capacidade necesaria para enfrentarse aos problemas. Ademais, esta materia busca que os alumnos adquiran valores como a dignidade, a liberdade, a autoestima, a seguridade nun mismo, e sexan capaces de transformar as ideas en actos, de xerar ideas novas e posean as cualidades da autonomía, autoestima, perseverancia, responsabilidade, autocrítica, iniciativa e creatividade, ademais das habilidades sociais de respeto polas ideas dos demais, capacidade de diálogo e traballo cooperativo. Por último, os contidos desta materia suliñan a importancia de que os alumnos teñan confianza en sí mesmos, espíritu de superación e a asunción de risgos, e sexan capaces de ter un espíritu emprendedor e unha sana ambición persoal e profesional.

OBXECTIVOS, CONTIDOS E TEMPORALIZACIÓN Obxectivos Xerais da Ensinanza Relixiosa Evanxélica

1. Valorar e respectar a Biblia como fonte pola cal Deus se revela e fala ó ser humano, utilizándoa como recurso para o desenrolo individual e colectivo. 2. Coñecer os principais feitos na historia do pobo de Israel e as súas implicacións no plan salvífico de Deus. 3. Identifica-la persoa de Xesús como a máxima expresión da acción salvífica de Deus que demanda unha resposta a cada ser humano. 4. Coñecer as ensinanzas e feitos de Xesús de Nazaret, valorando a importancia que tiveron nas persoas que se relacionaron con El. 5. Recoñecer e identificar os principias dados, feitos históricos e as súas consecuencias no devir do pobo cristián dende os seus oríxenes ata o século XXI. 6. Descubrir e valorar en certos personaxes do Novo Testamento, as vidas transformadas e a nova relación con Deus que experimentan, para entender qué significa ser cristián. 7. Apreciar á familia como parte importante do plan de Deus para o desenrolo integral de cada ser humano. 8. Desenrolar un espírito sensible, solidario e comprometido coa sociedade na que vivimos. 9.Valorar a diversidade cultural manifestando actitudes de tolerancia e respecto por outras culturas, sen renunciar a un xuízo crítico das mesmas dende unha perspectiva cristián. 10. Afirmarse nos valores éticos cristiáns logo dun contraste serio e detallados cós valores que se amosan na sociedade actual, sobor de todo nos aspectos de consumismo, tolerancia, solidariedade e pacifismo.

Centrámonos, a continuación, nas unidades didácticas e a temporalización

Primeiro Trimestre Bloque 1: A HISTORIA DA SALVACIÓN UD 1: QUEN É XESÚS? OBXETIVOS 1. Entender que Xesús mesmo afirmou ser Deus. 2. Entender que os seus amigos o recoñeceron como tal 3. Coñecer que cada un de nos debemos decidir sobre Xesús dun xeito individual. CONTIDOS Conceptos 1. Distintas teorías sobre Xesús 2. Palabras de Xesús sobre si mesmo 3. Palabras de contemporáneos acerca de Xesús Procedementos 1. Lecturas bíblicas 2. Debates

Actitudes 1.Valoración da persoa de Xesús

UD 2: O PECADO É O MEU PROBLEMA OBXETIVOS 1. Coñecer a perspectiva bíblica do pecado 2. Recoñecer as razóns polas que o pecado é un problema para nós. CONTIDOS Conceptos 1. Algúns problemas na nosa sociedade 2. Perspectiva bíblica sobre o pecado Procedementos 1. Lecturas bíblicas 2. Debates Actitudes 1. Interese por extraer ensinanzas da palabra de Deus.

UD 3: A SITUACIÓN DO PECADOR OBXETIVOS 1. Comprender as esixencias de Deus ante o home pecador CONTIDOS Conceptos 1. A situación do pecador 2. Algunhas solución 3. A esixencia imposta por Deus 4. O sistema xudeu de sacrificios 5. Xesús a solución ao problema do pecado Procedementos 1. Lecturas bíblicas 2. Búsqueda no diccionario de palabras como: esclavitude, oscuridade… Actitudes 1. Interese por extraer ensinanzas da palabra de Deus.

UD 4: DEUS SOLUCIONA AS COUSAS OBXETIVOS 1. Recoñecer a obra salvífica de Xesús o morrer na cruz CONTIDOS Conceptos 1. Palabras de Xesús 2. Palabras de Pablo 3. O plan de Deus de salvación Procedementos 1. Lecturas bíblicas 2. Realización de esquemas sobre o plan de Deus de salvación Actitudes 1. Agradecer a Deus o seu plan de salvación 2. Recoñecer a Xesús como o seu salvador persoal

UD 5: TEMOS QUE TOMAR UNHA DECISIÓN OBXETIVOS 1. Entender a necesidade de tomar una decisión sobre Xesús 2. Entender as implicacións de aceptar a Xesús na nosa vida CONTIDOS Conceptos 1. A historia do xuíz 2. Que significa creer en Xesús 3. A parábola do fillo pródigo Procedementos 1. Lecturas bíblicas Actitudes 1. Disposición a tomar unha decisión sobre a persoa de Xesús

Segundo Trimestre Bloque 2: ÉTICA CRISTIÁ UD 6: Sadrac, Mesac e Abed-Nego. Resistindo a presión. OBXETIVOS 1. Coñecer principios bíblicos que nos axuden a resistir a presión da sociedade. CONTIDOS Conceptos 1. O exemplo do pobo de Israel 2. A advertencia bíblica en relación ao conformismo 3. Principios para afrontar a presión Procedementos 1. Lectura dunha historia que ilustre o que imos aprender nesta lección 2. Lecturas bíblicas relacionadas co tema de estudo 3. Búsqueda dunha idea clave para a reflexión Actitudes 1. Identificación daquelas áreas nas que se sinte presionado e decisión de non deixarse presionar.

UD 7: XACOB. O RELATIVISMO MORAL OBXETIVOS 1. Entender a importancia de desenvolver valores absolutos nas nosas vidas CONTIDOS Conceptos 1. O concepto de relativismo 2. Dous modelos opostos de verdade 3. Deus, base e sustento dos absolutos Procedementos 1. Lectura dunha historia que ilustre o que imos aprender nesta lecci贸n 2. Lecturas b铆blicas relacionadas co tema de estudo 3. B煤squeda dunha idea clave para a reflexi贸n Actitudes 1.Ter en conta a palabra de Deus para decidir sobre o ben e o mal

UD 8: O RACISMO E OS PREXUÍZOS OBXETIVOS 1.Entender que Deus non quere que os prexuízos e as discriminacións formen parte das relacións entre os seres humanos CONTIDOS Conceptos 1.Parábola do bo Samaritano 2.Textos bíblicos que amosan a actitude de Xesús ante determinados grupos Procedementos 1.Tarefas grupais

Actitudes 1.Amosar amor e comprensión hacia as víctimas do racismo e a intolerancia

UD 15: A PARELLA OBXETIVOS 1.Coñecer as características do amor verdadeiro dadas na Biblia

CONTIDOS Conceptos 1.Características do amor Procedementos 1.Debate 2.Lectura de 1ª Corintios 13 Actitudes 1.Poñer en práctica os principios cristiáns na relación cos demais.

Terceiro Trimestre

BLOQUE 3: HISTORIA DO CRISTIANISMO: DOS SEUS ORIXES ATA A REFORMA DO SÉCULO XVI UD8: ORIXE DA IGREXA E A SÚA EXPANSIÓN POLO IMPERIO ROMANO. OBXETIVOS 1.Coñecer os inicios do cristianismo

CONTIDOS Conceptos 1. Características da primeira igrexa 2. Os viaxes misioneiros de Pablo Procedementos 1. Elaboración, lectura e interpretación de mapas xeográficos e históricos. 2. Representación de procesos históricos mediante diagramas, cuadros e mapas. Actitudes 1. Toma de conciencia da responsabilidade colectiva dos cristiáns na transmisión do Evanxeo de Xesús. 2. Consideración da conducta dos primeiros cristiáns.

UD 9: A ÉPOCA DAS PERSECUCIÓNS. OBXETIVOS 1. Coñecer as primeiras controversias na época das persecucións

CONTIDOS Conceptos 1. A época das persecucións Procedementos 1. Elaboración, lectura e interpretación de mapas xeográficos e históricos. 2. Utilización de bibliografía para conseguir información sobre un tema dado. Actitudes 1. Tolerancia, respeto e valoración crítica de formas de vida, creencias, sociedades e culturas distintas á nosa. UD 10: A CONFIGURACIÓN DO CRISTIANISMO NA PENÍNSULA IBERICA OBXETIVOS 1.Coñecer a difusión do cristianismo na Península CONTIDOS Conceptos 1.O cristianismo na Península Ibérica Procedementos 1. Elaboración, lectura e interpretación de mapas xeográficos e históricos.

2. Utilización de bibliografía para conseguir información sobre un tema dado. 3. Representación de procesos históricos mediante diagramas, cuadros e mapas. Actitudes 1. Preocupación polo rigor e a obxetividade na utilización e interpretación das fontes de información. 2. Toma de conciencia da responsabilidade colectiva dos cristiáns na transmisión do Evanxeo de Xesús. UD 11: A IGREXA NA IDADE MEDIA OBXETIVOS 1.Coñecer a historia da igrexa na idade media CONTIDOS Conceptos 1.A igrexa na Idade Media Procedementos 1. Elaboración, lectura e interpretación de mapas xeográficos e históricos. 2. Utilización de bibliografía para conseguir información sobre un tema dado. Actitudes 1.Toma de conciencia da responsabilidade colectiva dos cristiáns na transmisión do Evanxeo de Xesús.

UD 12: A REFORMA PROTESTANTE EN EUROPA OBXETIVOS 1.Coñecer como xurde o protestantismo 2.Coñecer a figura de Lutero CONTIDOS Conceptos 1.Precedentes medievais da reforma 2.Biografía de Lutero. Videoforum da película “Lutero” 3.A reforma protestante en Europa Procedementos 1. Elaboración, lectura e interpretación de mapas xeográficos e históricos. 3. Comentario de textos relacionados coa historia do cristianismo ata o siglo XVI. 4. Utilización de bibliografía para conseguir información sobre un tema dado. 5. Representación de procesos históricos mediante diagramas, cuadros e mapas.

Actitudes 1. Tolerancia, respeto e valoración crítica de formas de vida, creencias, sociedades e culturas distintas á nosa. 2. Valoración das repercusións que a Reforma tivo en Europa.

AVALIACIÓN

CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1. Identificar as principais ensinanzas de Xesús, a partir de textos dos Evanxeos seleccionados polo profesor e polos propios alumnos, aplicando diversos métodos de estudo. 2. Sacar conclusións acerca das implicacións que teñen os principias feitos da historia antiga do pobo de Israel no plan de Deus para a salvación da humanidade, á luz de textos do Antigo Testamento seleccionados polo profesor 3. Mediante o estudo de diversos textos bíblicos do Antigo e Novo Testamento seleccionados polo profesor, situar a persoa e a obra de Xesús no contexto da acción salvífica de Deus, ó longo da historia, a favor da humanidade, evaluando as implicacións persoais que ten a desposta que de á súa mensaxe

4. Identificar e ordenar cronolóxicamente as diversas etapas da vida de Xesús, utilizando un coñecemento básico das mismas para entender e situar os diversos episodios da vida de Xesús que relatan os Evanxeos. 5. Identificar e situar cronolóxica y xeográficamente os principais feitos históricos no devenir do pobo cristiá dende os seus oríxenes no século I ata a Reforma relixiosa do século XVI, analizando as consecuencias sociais e históricas dos mesmos. 6. Mediante o estudo, individual e en grupo, de diversos textos dos Evanxeos que relatan encontros de Xesús con diferentes persoas, sacar conclusións acerca de qué significa e qué implicacións persoais ten ser discípulo de Xesucristo, comunicando os hallazgos ó resto da clase. 7. Participar activamente en algún proxecto colectivo (na familia, no centro escolar, no barrio, no pobo ou na cidade onde vive) que contribua a cubrir as necesidades básicas (biolóxicas, psicolóxicas, sociais ou espirituais) de persoas do seu entorno cercano, manifestando actitudes de solidaridade e compromiso. 8. Participar en diálogos e debates sobre diversos temas, na interacción cotidiana no aula e no Centro escolar, manifestando actitudes de tolerancia e respeto hacia outras culturas e formas de pensar, recoñecendo que iso é posible sin renunciar a un xuizo crítico sobre as mesmas dende unha perspectiva bíblica. 9. Utilizando informacións de diversas fontes (libros, artículos de revistas ou periódicos, entrevistas, cuestionarios, programas de radio ou televisión, películas, anuncios publicitarios), identificar os valores predominantes na sociedade actual respecto a diversas situacións, problemas e dilemas éticos contemporáneos, contrastándoos cos valores éticos cristiáns que se encontran expresamente nos Evanxeos e as Epístolas ou se deducen das ensinanzas de Xesús.

Os traballos poden ser tanto exames coma cuestionarios, tests, redaccións, traballos en grupo, o caderno de clase ou calquera medio de avaliación que o mestre considere axeitado. Valorarase altamente a participación activa na aula e a predisposición cara a área que nos ocupa.

Como contidos mínimos veremos se finalmente o alumno: -

É consciente da importancia da salvación na historia da humanidade

Coñece formas para amar máis a Deus

Decide falar da súa fe dun xeito valente

Reflexiona sobre as consecuencias dos seus actos

Valora a situación de liberdade relixiosa na que vivimos e que non existe noutros países

Coñece as características dun verdadeiro cristián

Recoñece a importancia do esforzo persoal e do compromiso

Coñece as características da primeira igrexa

Coñece a historia de Reforma

Coñece a figura de Lutero

Coñece o exemplo do apóstol Pablo

Coñece distintas parábolas narradas no Novo Testamento

Sabe as características da verdadeira amizade

Rexeita todo tipo de actitudes e comportamentos que promovan a denigración, exclusión ou conduzan á violencia cós semellantes

Partiremos dunha avaliación inicial, que se levará a cabo o primeiro mes de curso para a que se utilizarán algúns destes instrumentos: -Informes individualizados do curso anterior. -Cuestionarios escritos iniciais. -Cuestionarios orais breves ao comezo de cada aula, aproveitando que se pasa lista -Exame superficial do traballo no caderno individual.

Recolleranse datos sobre os seguintes indicadores: -Capacidade de comprensión utilizando contidos vellos. -Capacidade de memorización comprensiva e interiorización de contidos novos. -Capacidade xeral de comunicación. Todos estes datos compararanse cos recollidos polo resto do profesorado na sesión de avaliación inicial . Discriminaranse entón que elementos do proceso de ensino/aprendizaxe están mediatizados polas actitudes e cales responden a situacións determinadas a respecto das áreas lingüística e socio-cultural de cada alumno/a. Posteriormente, faremos unha avaliación continuada onde analizaremos o progreso dos rapaces e rapazas, pero tamén o do mestre pasando algún tipo de enquisa sobre o alumnado e facendo unha propia avaliación verbo do acadado ou non sobor o planificado. Faremos tamén, ó remata-lo curso unha avaliación final ou sumativa cunha regulación retroactiva para futuras intervencións educativas.

Sistema de Cualificación Reflexamos o peso porcentual de cada un dos elementos que conformarán a avaliación: Asistencia, participación, ter o material e actitude na clase: 30% Media diferentes traballos e/ou exames: 70% Recuperación durante o curso. No caso de non supera unha avaliación, darase a posibilidade de recuperación da materia mediante a presentación dos traballos e/ou exames que se establezan. Probas extraordinarias. No caso que a área non sexa superada de xeito ordinario, poderá ser recuperada por medio de exames extraordinarios nas datas e horarios que se establezan no IES.

Materia pendente. No caso de que a materia non fose superada na avaliación final, poderá ser recuperada nas condicións seguintes: -

O alumno, con materias pendentes, que realice satisfactoriamente os traballos ou probas marcados polo departamento superará a materia pendente.

O alumno que supere a 2ª Avaliación do curso actual terá superada a materia pendente ( por ser ésta unha materia con contidos progresivos)

Aqueles alumnos que polos criterios anteriores non superen a pendente terán a posibilidade de asistir a unha proba final ordinaria en maio e a unha extraordinaria en

Setembro. -

Finalmente, se un alumno aproba a materia do curso actual, aínda que suspendera a pendente, superará esta de maneira automática.

METODOLOXÍA DIDÁCTICA

Aínda que é certo que non nos identificamos con ningunha teoría en concreto; os principios metodolóxicos que se seguirán na nosa área veranse próximos á concepción constructivista verbo da educación. Algúns dos principios que consideramos básicos son os seguintes: 1.

Partir do nivel do alumno, das súas posibilidades de razoamento e aprendizaxe que as súas capacidades lle dan.

Asegura-la construción de aprendizaxes significativos. Intentar construír, educativamente falando, sobre a base que o alumno xa ten.

Posibilitar o aprendizaxe dos alumnos e alumnas por si mesmos, que o alumno ou alumna sexa capaz de aprender a aprender.

Partir do máis concreto para chegar ó máis lonxano.

Interactuar dunha maneira libre e o máis amizosa posible có mestre, de maneira que este sexa quen de dirixir á persoa ó aprendizaxe.

Para que todo isto se leve a bo termo; plantexaremos unha metodoloxía que requira en todo momento a participación activa do rapaz ou rapaza, tentando reducir as leccións maxistrais nas diferentes Unidades Didácticas ó imprescindible. Prestaremos especial atención ós alumnos repetidores, se ben é certo que aínda que repiten a maioría deles teñen superada a nosa asignatura.

MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

Os alumnos teñen diversas capacidades, unha diversa formación, uns intereses diversos, unha diversa motivación e unhas necesidades diversas. A atención á diversidade, logo, suscítase de tres modos básicamente: mediante a chamada “optatividade”, mediante a denominada “diversidade curricular” e mediante as designadas “adaptacións curriculares individuais”. Este último mecanismo se contempla na programación específica de cada área, de maneira que se chegue a “personalizar” o proceso de ensino-aprendizaxe adecuándoo á diversidade de capacidades, formación, intereses, motivación e necesidades do alumnado. A escola debe ofrecer a cada alumno a axuda pedagóxica que necesite, adaptando a intervención educativa á individualidade destes. Respecto dos alumnos que requiran unha atención especial, programamos (e continuaremos facéndoo) actividades de reforzo específicamente dirixidas aos alumnos que experimentan algún tipo de dificultade no proceso de aprendizaxe e que requiran reforzar os contidos desenvolvidos na unidade ou tema traballado. 7.

PROGRAMACIÓN DA EDUCACIÓN EN VALORES

A programación docente incluirá a prevención de calquera forma de violencia, racismo ou xenofobia, así como outras situacións de risco (explotación e abuso sexual, mala utilización das Tecnoloxías da Información e a Comunicación). Se potenciarán aptitudes como a creatividade, a autonomía, a iniciativa, o traballo en equipo, a cooperación e o sentido crítico. Ademáis traballarase o desenvolvemento dos valores cristiáns que fomenten o amor, o respecto, a cooperación, a igualdade, a liberdade, a xustiza e a paz.

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PROXECTO LECTOR

Cómic: La historia de David



Cómic: Jeremías



FERNÁNDEZ, J: Treinta pasos hacia la amistad. Lid



INTRIERI, A: Dios también elige burros. Hacia una autoestima sana. Certeza



LEYS, L: Encuentros al límite.



LEWIS, C.S: Las crónicas de Narnia. HarperEntertainment



LUCADO, M: La vela de Navidad. Grupo Nelson. IEM. 2007

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN TIC

O uso das TIC estarán presentes de dous xeitos fundamentais: 

Emprego das TIC como Recurso Didáctico.

O mestre as utilizará para o desenrolo da súa actividade docente e, concretamente, na exposición de varios temas utilizando Power Point. 

Utilización de Internet.

Este recurso será utilizado para visualizar páxinas propostas polo mestre para completar, reforzar e/ou ampliar os coñecementos adquiridos na aula.

10. ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA

11. MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS INCLUIDOS OS LIBROS DE TEXTO Recursos Humanos: -

O mestre na aula con exposicións, proposta de actividades, atención individualizada…

Recursos Materiais: -

Música.

Medios Audiovisuais (Canón, ordenador portátil, Aula de Informática, Internet, …).

Libros de consulta (Concordancias, Atlas, Comentarios Esexéticos, Dicionarios Bíblicos…).

Xogos de mesa bíblicos

12. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES

13. INCORPORACIÓN DE MODIFICACIÓNS PROPOSTAS NA MEMORIA DO CURSO ANTERIOR Introducir as novas tecnoloxías, permitir que os alumnos preparasen unha clase… foron medidas que aumentaron a motivación e o interese dos alumnos. Por iso pensamos seguir traballando deste xeito o próximo curso.

Tamén nos decatamos das deficiencias do alumnado en canto a alfabetización informacional, polo que para o vindeiro curso promoveremos o traballo por proxectos no que, ademáis de traballar en grupos e ser os alumnos os que vaian investigando, fomentaremos a busca e discriminación de información.

Consideramos que a creación dun blog de aula, na que os alumnos escriban as súas reflexións, traballos… pode ser altamente motivante e por iso trataremos de crear un blog no curso que vén.

Ademáis este Departamento considera que debemos traballar máis para combatir o absentismo escolar dos nosos alumnos. Neste sentido dende fai varios anos a xefa do Departamento trata de asistir ás Xornadas de Ensinantes con Xitanos que se celebran en Setembro. Ademáis colaboramos coa dirección para falar cos pais dos nosos alumnos, cos que xa mantivemos dúas reunións nas que tratamos de conciencialos da importancia dos estudos para os seus fillos e seguiremos no vindeiro curso nesta liña traendo a rapaces de etnia xitana que finalizaron a ESO para que teñan charlas cos nosos alumnos. En canto ao ANEAE dispoñemos de fichas adaptadas e os libros da editorial AKAL “Crecer con la Biblia”.

14. PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROPIA PROGRAMACIÓN

Indicador

Utilización das TIC

En ningunha unidade

Nalgunhas unidades

Na maioría das unidades

En todas as unidades

Cumprimento do proxecto lector

En ningunha unidade

Nalgunhas unidades

Na maioría das unidades

En todas as unidades

Porcentaxe de aprobados

50% - 60%

60% - 70%

70% - 85%

85% - 100%

Realización de actividades en parella, grupo, etc.

En ningunha unidade

Nalgunhas unidades

Na maioría das unidades

En todas as unidades

Emprego de recursos variados na práctica docente

En ningunha unidade

Nalgunhas unidades

Na maioría das unidades

En todas as unidades

Tratamento de temas transversais Non se trataron os temas transversais

Tratáronse algúns dos temas establecidos

Tratáronse a maioría dos temas establecidos

Tratáronse todos os temas establecidos

Cumprimento da temporalización

Nalgunhas unidades Na

maioría das unidades

En todas as unidades

En ningunha unidade

PROGRAMACIÓN RELATIVA A 2º BACHARELATO

INDICE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.

Introducción e contextualización Obxectivos, contidos e temporalizacion Avaliación Metodoloxía didáctica Medidas de atención á diversidade Programación da educación en valores Accións de contribución ao proxecto lector Accións de contribución ao plan TIC Accións de contribución ao plan de convivencia Materias e recursos didácticos incluídos os libros de texto Actividades complementaris e extraescolares Incorporación de modificacións propostas na memoria do curso anterior Procedementos para avaliar a propia programación

INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN

Na Etapa de Bacharelato a área de Ensino de Relixión Evanxélica ten a finalidade de capacitar ao alumnado para que coñeza a fe evanxélica desde unha perspectiva bíblica, comuníquea na súa vida cotiá en situacións de convivencia relixiosa e cultural e participe activa e responsablemente na sociedade de que forma parte. Con este enfoque, o Ensino de Relixión Evanxélica supera o marco da instrución e adquire unha nova dimensión, onde non todo se restrinxe ao tanxible e temporal, senón que se abre un camiño cara á transcendencia e a eternidade. As respostas que o alumno nesta etapa comece a darse respecto de interrogantes trascendentes influirán poderosamente sobre o desenvolvemento integral da súa persoa. Coa finalidade indicada o deseño do currículo de Ensino de Relixión Evanxélica realizouse asumindo os elementos previstos polo artigo 6 da Lei Orgánica 2/2006, de 3 de maio, de Educación segundo o redactado dado pola Lei Orgánica 8/2013, de 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa, entendendo que con iso se facilita a coherencia na programación, ensino e avaliación da Relixión Evanxélica en relación ao resto de asignaturas que se imparten na mesma etapa. Ao mesmo tempo posibilítase aos profesionais, desde a súa autonomía pedagóxica, para cumprir coa súa función de programación e o ensino das áreas e materias e que poidan adoptar innovacións metodolóxicas por si mesmos ou en colaboración cos equipos docentes dos centros en que se integran. Entre estes elementos curriculares destácase a concreción das finalidades a alcanzar en Bachillerato mediante o desenvolvemento dos contidos que se organizan nesta área nos seguintes núcleos fundamentais: A racionalidade da revelación bíblica, a historia da salvación, a figura histórica de Xesús de Nazaret, a historia do cristianismo desde as súas orixes ata

os nosos días,

ser cristián

e o

que iso

implica

canto

comportamento

ético

as responsabilidades no

contexto

contemporáneo.

OBXECTIVOS, CONTIDOS E TEMPORALIZACIÓN

Obxectivos xerais para a etapa do bacharelato A finalidade da Relixión Evanxélica concrétase en:

1. Recoñecer o valor e autoridade da Biblia, a súa vixencia e os privilexios de ter o texto bíblico ao noso alcance como medio de coñecemento do único e sabio Deus. 2. Aplicar diferentes métodos de estudo bíblico que permitan un maior coñecemento das Sagradas Escrituras e dos feitos histórico-bíblicos a partir de distintos tipos de fontes, tanto primarias como secundarias. 3. Identificar as distintas etapas do desenvolvemento do Pobo de Israel, coñecendo o contexto do mundo bíblico e a intervención de Deus na vida e historia deste pobo. 4. Recoñecer a Xesucristo como personaxe central da Biblia e da Historia, o seu compromiso na salvación do home a través da súa vinda e a súa obra redentora, descubrindo por medio de todo iso o amor de Deus. 5. Analizar e apreciar a persoa, palabra, doutrina e ensinos de Xesucristo, segundo o Evanxelio, no seu contexto histórico. 6. Analizar críticamente as realidades e valores morais do mundo contemporáneo e os diferentes factores que inflúen nel, relacionando o Señorío de Cristo coa totalidade da cultura moderna. 7. Adquirir unha conciencia do trascendente que poida ser aplicada nos diferentes ámbitos da existencia. 8. Relacionar a Historia do Cristianismo coa Igrexa de hoxe. 9. Comprender a escala de valores que proporciona o sentido cristián da vida desenvolvendo unha conciencia crítica desde a perspectiva bíblica, dos diferentes problemas éticos que se suscitan no mundo contemporáneo. 10. Establecer uns valores morais e espirituais sólidos nos que o alumno poida basear a súa existencia de forma que chegue a unha madurez moral, persoal e social que lle permita actuar de forma responsable e autónoma.

Centrámonos, a continuación, nas unidades didácticas e a temporalización

Primeiro Trimestre Bloque 1: DEUS E O SER HUMANO. DEUS REVÉLASE Á HUMANIDADE Contidos Interese de Deus polo ser humano dende o momento da creación A elección de Abraham e a súa descendencia Israel, o orixe do pobo de Deus Os pactos de Deus no Antigo Testamento e o seu significado na historia da salvación Xesús e o novo pacto. A Igrexa

Bloque 2: La Biblia, cultura y pensamiento. Pensamento cristiano e cultura contemporánea Contidos

A Biblia e a influencia da ética e valores xudeo-cristianos no mundo O legado cultural do Antigo e do Novo Testamento Relacion do cristianismo protestante coa filosofía, pensamento, política e cultura do século XX e XXI O cristianismo a a arte Tendencias filosóficas contemporáneas. Cristianismo e secularización

Segundo Trimestre

Bloque 3: Xesucristo e a Igrexa. Historia da Igrexa dende o século XVI ata a actualidade Contidos Unidade e diversidade das igrexas derivadas da Reforma. Principios comúns e principais denominacións Extensión do protestantismo en Europa e no mundo O protestantismo e a sociedade secular Protestantismo en España dende o século XIX á actualidade Evolución histórica da presencia evanxélica en España

Bloque 4: A Biblia e a sua interpretación. Exégesis no estudo bíblico. Contidos A importancia de aprender a estudar a Biblia O proceso de exégesis para prepara o estudo bíblico Repaso de normas básicas de interpretación bíblica, exéxesis e hermenéutica Aplicación para a vida persoal das ensinanzas das escrituras Recursos e materiais para o estudo bíblico A lectura e reflexión do estudo bíblico colectivo

Terceiro Trimestre Bloque 5. Ética cristiana. Aspectos prácticos da ética cristiá. Contidos Democracia y dereitos humanos. Ética da vida. A dignidade humana. Igualdade, complementariedade, home-muller. Bioética: problemas éticos ó principio e o final da vida. Sexualidade, anticoncepción e aborto. Técnicas de fecundación. Cuidados paliativos e eutanasia. Xenofobia, racismo. Ética social. Ecoloxía: coidado da Creación. Ética do traballo e a economía. Paz e violencia. Outros retos contemporáneos e ética cristiana.

AVALIACIÓN

Dado o carácter especial desta asignatura, que sobor de todo se basea en termos actitudinais, a avaliación non pode ser entendida en termos cuantitativos, senón cualitativos. De tódolos xeitos, entendemos que o carácter cuantitativo do contexto académico no que nos atopamos require que o alumno sexa cualificado cuantitativamente. Para a obtención dunha determinada nota non nos basearemos so nos termos actitudinais, e tomaremos como criterios de avaliación o acadamento dos obxectivos referidos ós contidos. Estes entenderanse satisfeitos se a alumno ou alumna supera os traballos presentados polo mestre para a súa elaboración individual ou por grupo segundo o caso. Os traballos poden ser tanto exames coma cuestionarios, tests, redaccións, traballos en grupo, o caderno de clase ou calquera medio de avaliación que o mestre considere axeitado. Valorarase altamente a participación activa na aula e a predisposición cara a área que nos ocupa. Como contidos mínimos veremos se finalmente o alumno: -

Coñece os pactos de Deus no A.T e o significado que estos teñen na historia de salvación

Recoñece a Xesús como o novo pacto

Coñece a historia do protestantismo en España dende o século XIX ata os nosos días

Recoñece a importancia do estudio da Biblia

Recoñece aspectos básicos da ética cristiana

CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1. Analizar os pactos de Deus no Antigo Testamento interpretando o seu significado na historia da salvación. 2. Identificar e localizar no tempo e e na xeografia do mundo antigo os procesos e acontecementos históricos mais relevantes da historia do pobo de Israel para adquirir una perspectiva global do seu desarrollo. 3. Coñecer as etapas máis importantes do pobo de Israel no contexto do mundo bíblico según se ensina no Antigo Testamento

4. Coñecer o papel do pobo de Israel dende o seu orixe, según se ensina no Antigo Testamento ata a época de Xesús 5. Ordenar temporalmente feitos históricos e outros feitos relevantes da historia de Israel relacionándoos coa historia da salvación 6. Comprender a trascendencia de Xesús e o novo pacto á luz do Novo Testamento e a Igrexa no Antigo Testamento 7. Estudiar os principios e valores que surxen do Antigo e do Novo Testamento, contrastándoos con filosofías, ideoloxías, relixións e sistemas de valores actuais 8. Comprender a importancia dos valores cristians e a sua relación co mundo das artes, cultura e pensamento 9. Valorar a importancia da Reforma e as suas múltiples repercusións na Igrexa e na sociedade 10. Identificar e localizar no tempo e no espazo os procesos e acontecementos históricos máis relevantes da reforma protestante 11. Expricar a árbore denominacional protestante e as diferencias mais importantes entre as distintas igrexas na actualidade á luz da Biblia 12. Poñer en práctica as normas básicas de interpretación bíblica aplicándoos á lectura persoal e colectiva reflexionando sen prexuizos e con rigor 13. Coñecer as principais técnicas sobre cómo levar un estudo bíblico persoal e de grupo 14. Relacionar a Declaración dos Dereitos Humanos con pasaxes ou principios bíblicos 15. Entender e valorar os principais conflictos sociais (violencia, guerras, desempleo, marxinación, tecnodependencia) e as suas consecuencias individuais, familiares e sociais relacionándoos cos principios da ética social cristiana 16. Aproximarse á complexidade dos conflictos morais bioéticos dende a afirmación do valor inviolable da vida humana

Realizaremos unha avaliación inicial co fin de detectar os coñecementos previos dos nosos alumnos a partir de -Informes individualizados do curso anterior. -Cuestionarios escritos iniciais. -Cuestionarios orais breves ao comezo de cada aula, aproveitando que se pasa lista -Exame superficial do traballo no caderno individual.

METODOLOXÍA DIDÁCTICA

A propia identidade do Ensino de Relixión Evanxélica determina as orientacións metodolóxicas necesarias para que docentes e discentes desenvolvan o currículo de acordo coas decisións de concreción do mesmo adoptadas nas correspondentes Programaciones didácticas e secuencia de Unidades didácticas. Como parte de todo o currículo cursado polos alumnos de Bacharelato a programación de Ensino de Relixión Evanxélica debe integrarse no Proxecto Educativo de cada centro en que se imparte desde a coherencia cos valores, obxectivos e prioridades do mesmo que contribúe a enriquecer.

No desenvolvemento deste currículo, os docentes de Ensino de Relixión Evanxélica teñen un especial protagonismo ao integrar o seu capacitación específica no área que imparten, o seu coñecemento e participación no contexto en que o fan, e a súa identidade persoal como cristiáns convencidos da mensaxe e o labor que desenvolven. Neste sentido adquire unha relevancia significativa, dentro das funcións que comparte co resto do profesorado da etapa, a de elaborar a Programación didáctica e deseñar e desenvolver as Unidades Didácticas e as tarefas de clase segundo as características da súa contorna educativa e necesidades dos seus alumnos.

No desenvolvemento na práctica destas programacións o docente ha de ter en conta que os alumnos aprenden cando participan en experiencias, sexan estas reais, simuladas ou ficticias. Neste sentido o profesor de Ensino de Relixión Evanxélica convértese nun facilitador de experiencias ao alumnado nas que, ademais de suscitar os contidos e actitudes que se pretende ensinar, deseña situacións que poñen en contacto aos seus alumnos e alumnas con personaxes bíblicos e con situacións ricas nas que poñer en práctica os principios do cristianismo evanxélico. Ten tamén unha función mediadora aportando no proceso de ensino e aprendizaxe os recursos e medios necesarios para a interpretación os feitos, ideas, principios, datos ou valores, e constitúese en guía e orientador espiritual, aportando unha visión bíblica dos mesmos e modelos de aplicación práctica en situacións cotiás. Ten, para rematar, un valor de modelo posto que o alumnado tende a aprender subliminalmente actitudes das persoas de autoridade. Por iso os profesores de Ensino de Relixión Evanxélica han de asumir un rol ético propio de actitudes cristiás e un rol didascálico que aporte aos alumnos os recursos, medios e guía necesaria para que sexan capaces por si mesmos de elaborar as súas propias interpretacións e conclusións persoais a partir das situacións suscitadas.

Ter en conta a aprendizaxe nesta idade implica tomar en consideración os seus propios intereses e as súas características evolutivas á hora de suscitar distintas situacións de aprendizaxe. É por iso que ao longo da etapa, o Ensino de Relixión Evanxélica debe tender a facilitar unha cada vez maior autonomía do alumno e unha progresión desde o coñecemento inmediato cara a maiores cotas de abstracción. Débense potenciar a medida que se avanza na etapa situacións cunha cada vez maior dose de confrontación e exercicio crítico que lle permita afianzar a fe e valores cristiáns que adquire. Lóxicamente, todo nun clima de liberdade e convivencia, no que non se pretende tanto que a mensaxe sexa aceptado, canto que sexa aprendido. Non se pretende impoñer externamente virtudes, crenzas ou modos de comportarse, pero si esperar que flúan no alumnado a partir de conviccións suficientemente profundas.

O Ensino de Relixión Evanxélica suscítase simultáneamente como un espazo de aprendizaxe da convivencia, tanto nos grupos de idade que se constitúen para impartirla, como no conxunto do centro e do grupo clase onde se convive con outros compañeiros e outras opcións. Para iso o docente planifica tarefas dinámicas de aprendizaxe con flexibilidade para adaptarse aos diferentes situacións persoais e/ou grupales.

De igual modo o docente ha de reflexionar sobre a xestión do tempo ao propoñer ao alumnado as tarefas propias do área, a fin de que estas permitan ao alumnado traballar de xeito adecuado tanto cando está aproximándose por primeira vez ás propostas como cando está revisando o seu traballo. O docente de Ensino Relixioso Evanxélica debe, en definitiva, xestionar o tempo e os espazos de traballo de maneira que facilite o traballo activo e responsable do alumno.

MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

6, PROGRAMACIÓN DA EDUCACIÓN EN VALORES A programación docente incluirá a prevención de calquera forma de violencia, racismo ou xenofobia, así como outras situacións de risco (explotación e abuso sexual, mala utilización das Tecnoloxías da Información e a Comunicación). Se potenciarán aptitudes como a creatividade, a autonomía, a iniciativa, o traballo en equipo, a cooperación e o sentido crítico. Ademáis traballarase o desenvolvemento dos valores cristiáns que fomenten o amor, o respecto, a cooperación, a igualdade, a liberdade, a xustiza e a paz.

7, ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PROXECTO LECTOR A nosa área súmase ó Plan Lector propoñendo ó alumnado a lectura de varios fragmentos ou libros completos (dependendo do curso) que teñen unha relación directa coa materia que nos ocupa Os libros ós que nos referimos son os seguintes: 

ALCALÁ, X: Entre fronteiras. Editorial Galaxia



ALCALA, X: Nas catacumbas. Editorial Galaxia



ALCALÁ, X: Unha falsa luz. Editorial Galaxia



FERNÁNDEZ, J: Treinta pasos hacia la amistad. Lid



GEORGE, J: Un joven conforme al corazón de Dios



LEYS, L: 101 preguntas difíciles, respuestas directas



LEYS, L: Encuentros al límite.



LUCADO, M: La historia, edición adolescentes.



YOUNG, P: La cabaña

8. ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN TIC O uso das TIC estarán presentes de dous xeitos fundamentais: 

Emprego das TIC como Recurso Didáctico.

O mestre as utilizará para o desenrolo da súa actividade docente e, concretamente, na exposición de varios temas utilizando Power Point. 

Utilización de Internet.

Este recurso será utilizado para visualizar páxinas propostas polo mestre para completar, reforzar e/ou ampliar os coñecementos adquiridos na aula.

9. ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA A Ensinanza Relixiosa Evanxélica ven sendo dende fai anos un instrumento para a formación integral do alumnado que elixe dita asignatura, considerando a visión global da persoa. A Ensinanza relixiosa Evanxélica está especialmente preocupada pola formación para e pola práctica das ensinanzas adquiridas no reflexo da vida diaria. Existe unha relación entre o aprendizaxe das diferentes unidades didácticas e a educación moral, aprender a ser e aprender a convivir, baseámonos en educar para a paz e a convivencia, fomentando a resolución pacífica de conflictos que en definitiva van rodear a vida diaria do alumnado, pretendemos por tanto, a través das ensinanzas bíblicas, fomentar e adiestrar nesas estratexias. Existe una honda preocupación social, polo deterioro das relacións e dos valores éticos e morais, para iso procuramos fomentar e traballar tendo en conta todos os aspectos que podemos incluir por medio do noso rico currículo e adestrando no desenvolvemento da intelixencia emocional e social.

10. MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS INCLUIDOS OS LIBROS DE TEXTO Recursos Humanos: -

O mestre na aula con exposicións, proposta de actividades, atención individualizada…

Recursos Materiais: -

Música.

Medios Audiovisuais (Canón, ordenador portátil, Aula de Informática, Internet, …).

Libros de consulta (Concordancias, Atlas, Comentarios Esexéticos, Dicionarios Bíblicos…).

Xogos de mesa bíblicos

11. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES No momento da elaboración desta programación propoñemos como actividade complementaria o “VI Concurso Bíblico” que terá lugar nos recreos durante unha ou dúas semanas do segundo trimestre. Non propoñemos ningunha actividade extraescolar e/ou complementaria máis xa que non sabemos neste intre as actividades que se programarán no noso entorno que poden ser de interese para o alumnado. De producirse algunha, faremos as xestións oportunas no seu momento para participar activamente.

12. INCORPORACIÓN DE MODIFICACIÓNS PROPOSTAS NA MEMORIA DO CURSO ANTERIOR Introducir as novas tecnoloxías, permitir que os alumnos preparasen unha clase… foron medidas que aumentaron a motivación e o interese dos alumnos. Por iso pensamos seguir traballando deste xeito o próximo curso.

13.

PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROPIA PROGRAMACIÓN

Indicador

Utilización das TIC

En ningunha unidade

Nalgunhas unidades

Na maioría das unidades

En todas as unidades

Cumprimento do proxecto lector

En ningunha unidade

Nalgunhas unidades

Na maioría das unidades

En todas as unidades

Porcentaxe de aprobados

50% - 60%

60% - 70%

70% - 85%

85% - 100%

Realización de actividades en parella, grupo, etc.

En ningunha unidade

Nalgunhas unidades

Na maioría das unidades

En todas as unidades

Emprego de recursos variados na práctica docente

En ningunha unidade

Nalgunhas unidades

Na maioría das unidades

En todas as unidades

Tratamento de temas transversais Non se trataron os temas transversais

Tratáronse algúns dos temas establecidos

Tratáronse a maioría dos temas establecidos

Tratáronse todos os temas establecidos

Cumprimento da temporalización

Nalgunhas unidades

Na maioría das unidades

En todas as unidades

En ningunha unidade

En Verín a 29 de Setembro de 2015 A Xefa de Departamento Rebeca Ares Iglesias