Prog Did Tecnoloxía 2015-16 by Daniel García Cancio

ÍNDICE XERAL: Programación de Tecnoloxía para 2º, 3º e 4º da ESO .................................................................................1 Programación de Tecnoloxía Industrial I......................................................................................................41 Programación de Tecnoloxía Industrial II....................................................................................................121 Programación de Electrotecnia....................................................................................................................160 Programación de Informática para 4º de ESO..............................................................................................194 Programación de TIC I para 1º de Bacharelato..............................................................................................211

DISTRIBUCIÓN DE GRUPOS DOS COMPOÑENTES DO DEPARTAMENTO: 

Alberte Blanco Casal: 1. Dous grupos de 2º de ESO. 2. Dous grupos de 3º de ESO. 3. Dous grupos de 4º de ESO ( un grupo con alumnos de tres cursos e un grupo de diversificación). 4. Un grupo de TIC de 1º de Bacharelato.



Enrique Álvarez Reza: 1. Dous grupos de 2º de ESO. 2. Un grupo de 3º de ESO. 3. Tres grupos de Informática. 4. Un grupo de TIC de 1º de Bacharelato.



César Sánchez Pampín: 1. Un grupo de Tecnoloxía Industrial I. 2. Un grupo de Tecnoloxía Industrial II. 3. Un grupo de Electrotecnia.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA PROXECTO CURRICULAR DE AULA E PROGRAMACIÓN DE 2º,3º e 4º DA E.S.O Curso : 2015-2016

Xefe de Departamento : ALBERTE BLANCO CASAL Profesores : ALBERTE BLANCO ENRIQUE ÁLVAREZ REZA

IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” VERIN

ÍNDICE 1. Introdución. A tecnoloxía na ESO

2. Adquisición de competencias básicas

3. Obxectivos



Obxectivos xerais



Obxectivos do 1º ciclo



Obxectivos do 2º ciclo

4. Contidos



2º curso da ESO



3º curso da ESO



Temporalización e contidos mínimos de 2º e 3º ESO



4º curso da ESO



Temporalización e contidos mínimos de 4º ESO

5. Metodoloxía e recursos didácticos empregados

6. Avaliación



Criterios de cualificación



Instrumentos de avaliación



Procedementos para a realización da avaliación inicial



Procedementos da avaliación e orientación da aprendizaxe



Criterios de avaliación e promoción

7. Atención á diversidade

8. Temas transversais e Educación en valores

9. Recuperación das materias pendentes

10. Plan de reforzo para alumnos repetidores

11. Fomento da lectura e accións de contribución ao plan das TIC

12. Actividades extraescolares

13. Accións de contribución ao Plan de Convivencia 14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da programación en relación cos resultados académicos e procesos de mellora

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

1. INTRODUCIÓN A Tecnoloxía na ESO Nos cursos 2º ESO e 3º ESO o nome da materia será Tecnoloxías dividida en Tecnoloxías I para o segundo curso e Tecnoloxías II para o terceiro curso da ESO. Polo que respecta ao cuarto curso a denominación da mesma segue sendo Tecnoloxía. A materia de Tecnoloxías na ESO basea a súa aprendizaxe, en consecuencia, na adquisición de coñecementos (segundo os casos, por achegamento ou por descubrimento) e no desenvolvemento de destrezas que permitan tanto a comprensión dos obxectos técnicos coma a intervención sobre eles, ben sexa modificándoos ou ben creándoos, fomentando as actitudes innovadoras na busca de solucións para os problemas existentes e sensibilizando os alumnos no aproveitamento dos recursos (en suma, un coñecemento integrado, baseado metodoloxicamente na dialéctica coñecemento-acción). Do mesmo xeito, cómpre que os alumnos empreguen as tecnoloxías da información e da comunicación como ferramentas para localizaren, crearen, analizaren, intercambiaren e presentaren a información, algo que non é exclusivo desta materia senón propio de todas, tal e como se pon de manifesto na aprendizaxe por competencias. Unha materia coma esta, cun forte compoñente procedemental e na que os contidos se están a renovar decontino —pouco ten que ver esta materia coa de hai uns anos e non só polas diferenzas de contido, senón tamén pola súa metodoloxía—, debe ser proposta dende uns parámetros pouco academicistas, de querer que serva para acadar os obxectivos previstos (a utilidade dos coñecementos adquiridos impulsa a motivación do alumno). A formulación curricular desta materia optativa no último curso da Educación Secundaria Obrigatoria —como culminación da formación tecnolóxica que o alumno tivo en cursos precedentes coa de Tecnoloxías e neste mesmo coa tamén optativa de Informática— toma como principal punto de referencia os métodos e procedementos dos que se serviu a humanidade para resolver problemas e satisfacer necesidades, é dicir, a tecnoloxía é concibida como o conxunto de actividades e coñecementos científicos e técnicos empregados polo ser humano para a construción ou elaboración de obxectos, sistemas ou contornas; non en balde impulsou o desenvolvemento de moi diversos aspectos das distintas civilizacións históricas desde as súas orixes. Por iso contémplase como un proceso que desenvolve habilidades, destrezas e métodos que, á súa vez, permiten avanzar desde a identificación e formulación dun problema técnico ata a súa solución construtiva, ademais de facer fincapé nunha planificación que busque a optimización dos recursos e das solucións. E este é o eixo sobre o que xiran os contidos —máis complexos— deste curso, no que o alumno poderá integrar non só os dos distintos bloques senón tamén os dos cursos anteriores.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

Así, a tecnoloxía trata de fomentar as aprendizaxes e desenvolver as capacidades que permitan a comprensión dos obxectos técnicos, a súa utilización e a súa manipulación, así como o dominio dos procesos tecnolóxicos mediante os que tales obxectos se deseñan e constrúen empregando as tecnoloxías da información e da comunicación. Unha das características esenciais da actividade tecnolóxica con maior incidencia na educación básica é o relativo ao seu carácter integrador de diferentes disciplinas. A actividade tecnolóxica require a conxugación de elementos que proveñen do coñecemento científico e da súa aplicación técnica, pero tamén doutros de carácter económico e estético. Todo iso de maneira integrada e cun referente disciplinar propio baseado nun modo ordenado e metódico de intervir no contorno. O valor educativo desta materia está, así, asociado tanto aos compoñentes que a integran como ao propio modo de levar a cabo esa integración. O principal destes compoñentes, que constitúe o eixo vertebrador do resto de contidos da materia, é o proceso de resolución de problemas tecnolóxicos. Trátase do desenvolvemento de habilidades e da aplicación de métodos que permiten avanzar desde a identificación e formulación dun problema técnico ata a súa solución construtiva, e todo iso a través dun proceso planificado que busque a optimización dos recursos e das solucións. A posta en práctica deste proceso tecnolóxico exixe, pola súa vez, un compoñente científico e técnico. Tanto para coñecer e utilizar mellor os obxectos tecnolóxicos como para intervir neles é necesario poñer en xogo un conxunto de coñecementos sobre os fenómenos nos que se basean as máquinas e os elementos que as constitúen, e tamén sobre os procesos de análise, deseño, manipulación e construción de obxectos técnicos, que contribúen á adquisición de novos coñecementos e á consolidación doutros. Non sería posible abordar a tecnoloxía nin desenvolverse na sociedade actual sen as tecnoloxías da información e da comunicación e, por iso, a súa presenza no currículo converte a esta materia nun instrumento na formación da cidadanía e dá coherencia ás aprendizaxes a elas asociadas. Trátase de lograr un uso competente destas tecnoloxías, na medida do posible dentro dun contexto, é dicir, asociado ás tarefas específicas para as que son útiles. A incorporación das tecnoloxías da información e da comunicación, por outra parte, facilita a integración das aprendizaxes obtidas noutras materias, mellora a comprensión dos procesos e contribúe a potenciar a súa utilización de maneira autónoma. Neste contexto é no que imos artellar o proxecto curricular, esperando acertar no establecemento dos obxectivos e contidos, na metodoloxía e na avaliación desta materia.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

2. ADQUISICIÓN DAS COMPETENCIAS BÁSICAS No noso sistema educativo considérase que as competencias básicas que debe ter o alumno cando remata a escolaridade obrigatoria para enfrontar os retos da súa vida persoal e laboral son as seguintes:  Competencia en comunicación lingüística.  Competencia matemática e básica en ciencia e tecnoloxía  Competencia no tratamento da información e competencia dixital.  Competencia social e cidadá.  Competencia cultural e artística.  Competencia para aprender a aprender.  Competencia en iniciativa persoal e espíritu emprendedor. A continuación detallamos como esta materia contribúe a adquisición destas competencias : A contribución á competencia en comunicación lingüística realízase a través da adquisición de vocabulario específico, que ten que utilizarse nos procesos de busca, análise, selección, resumo e comunicación de información. A lectura, interpretación e redacción de informes e documentos técnicos contribúe ao coñecemento e á capacidade de utilización de diferentes tipos de textos e das súas estruturas formais. O uso da lingua galega nun contexto tecnolóxico (léxico específico) estende o seu ámbito de aplicación facilitando a normalización da lingua no ámbito profesional. Contribúe así, a crear un espazo tecnolóxico lingüístico propio cuxa existencia, senón imprescindible é, cando menos, necesaria para o desenvolvemento tecnolóxico da comunidade autónoma. O uso instrumental de ferramentas matemáticas, na súa xusta dimensión e de maneira fortemente contextualizada, contribúe a configurar adecuadamente a competencia matemática, na medida na que proporciona situacións de aplicabilidade a diversos campos, facilita a visibilidade desas aplicacións e das DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

relacións entre os contidos matemáticos e pode, segundo como se formule, colaborar á mellora da confianza no uso desas ferramentas matemáticas. Algunhas delas están especialmente presentes nesta materia, como a medición e o cálculo de magnitudes básicas, o uso de escalas, a lectura e interpretación de gráficos, a resolución de problemas baseados na aplicación de expresións matemáticas, referidas a principios e fenómenos físicos, que resolven problemas prácticos ou necesidades sociais. A área de tecnoloxía contribúe de forma directa ao desenvolvemento da competencia científico-tecnolóxica, principalmente, mediante o coñecemento e a comprensión de obxectos, procesos, sistemas e ambientes tecnolóxicos, e a través do desenvolvemento de destrezas técnicas e habilidades para manipular obxectos con precisión e seguridade. A interacción cun contorno no que o tecnolóxico constitúe un elemento esencial, vese facilitada polo coñecemento e utilización do proceso de resolución técnica de problemas e a súa aplicación para identificar e dar resposta a necesidades, avaliando o proceso e os seus resultados. Pola súa parte, a análise de obxectos e sistemas técnicos desde varios puntos de vista, permite coñecer como foron deseñados e construídos os elementos que os forman e a súa función no conxunto, facilitando o seu uso e a súa conservación. O tratamento específico das tecnoloxías da información e da comunicación, integrado nesta materia, proporciona unha oportunidade especial para desenvolver a competencia no tratamento da información e da competencia dixital, e a este desenvolvemento están dirixidos especificamente unha parte dos contidos. Contribuirase ao desenvolvemento desta competencia na medida na que as aprendizaxes asociadas incidan na confianza no uso dos ordenadores, nas destrezas básicas asociadas a un uso suficientemente autónomo destas tecnoloxías e, en definitivo contribúan a familiarizarse suficientemente con eles. En todo caso, están asociados ao seu desenvolvemento os contidos que permiten localizar, procesar, elaborar, almacenar e presentar información co uso da tecnoloxía. Por outra parte, debe destacarse, en relación co desenvolvemento desta competencia, a importancia do uso das tecnoloxías da información e da comunicación como ferramenta de simulación de procesos tecnolóxicos e para a adquisición de destrezas con linguaxes específicas, como a icónica ou a gráfica. A contribución á adquisición da competencia social e cívica, no que se refire ás habilidades para as relacións humanas e ao coñecemento da organización e funcionamento das sociedades, virá determinada polo modo no que se aborden os contidos, especialmente os asociados ao proceso de resolución de problemas tecnolóxicos, onde o alumnado ten múltiples ocasións para expresar e discutir adecuadamente ideas e razoamentos, escoitar ás outras persoas, abordar dificultades, xestionar conflitos e tomar decisións practicando o diálogo e a negociación, e adoptando actitudes de respecto e tolerancia cara ás súas compañeiras e aos seus compañeiros. A competencia cultural e artística adquírese desenvolvendo a iniciativa, a imaxinación e a creatividade na resolución das necesidades sociais e permite

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

unha mellor apreciación das manifestacións culturais que sempre incorporan elementos técnicos. Á adquisición da competencia de aprender a aprender contribúese polo desenvolvemento de estratexias de resolución de problemas, reflexión sobre as relacións de causa-efecto, a contrastación nos procesos de experimentación e construción. O estudo metódico de obxectos, sistemas ou contornos axuda a desenvolver habilidades e estratexias cognitivas e promove actitudes e valores necesarios para a aprendizaxe. A competencia en iniciativa persoal e espírritu emprendedor céntrase no modo particular que proporciona esta materia para abordar os problemas tecnolóxicos, e será maior na medida en que, a metodoloxía empregada na aula, fomente modos de enfrontarse a eles de maneira autónoma e creativa, incida na valoración reflexiva das diferentes alternativas e prepare para a análise previa das consecuencias das decisións que se toman no proceso. Na parte dos contidos aparecen as unidades temporalizadas que se estudiarán en cada nivel; a continuación, amosamos que unidades tratan máis a fondo cada unha das competencias para cada nivel:

2º ESO:

COMPETENCIA

UNIDADES

Científico-tecnolóxica  Coñecer e comprender obxectos, procesos, sistemas e contornos tecnolóxicos.  Desenvolver destrezas e habilidades para manipular obxectos con precisión e seguridade.  Coñecer e utilizar o proceso de resolución técnica de problemas e a súa aplicación para identificar e dar resposta a distintas necesidades.  Favorecer a creación dun ambiente saudable mediante a análise crítica da repercusión medioambiental da actividade tecnolóxica e o fomento do consumo responsable.

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 e 9

Matemática  Empregar

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 e 9 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8 e 9 1, 4, 5, 6, 7, 8 e 9

1, 2, 3, 4, 5, 6 e 9

1, 2, 4, 7 e 9 as

ferramentas

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

matemáticas axeitadas para cuantificar e analizar fenómenos, especialmente a medición, o emprego de escalas, a interpretación de gráficos, os cálculos básicos das magnitudes físicas…

1, 2, 4, 7 e 9

Tratamento da información e competencia dixital  Manexar a información nos seus distintos formatos: verbal, numérico, simbólico ou gráfico  Empregar as tecnoloxías da información con seguridade e confianza para obter e reportar datos e para simular situacións e procesos tecnolóxicos.  Localizar, procesar, elaborar, almacenar e presentar información axudados polo uso da tecnoloxía

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 e 9

Comunicación lingüística  Adquirir o vocabulario específico para comprender e interpretar mensaxes relativas á tecnoloxía e aos procesos tecnolóxicos.  Utilizar a terminoloxía axeitada para redactar informes e documentos técnicos.

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 e 9

Social e cívica  Preparar os futuros cidadáns para a súa participación activa na toma fundamentada de decisións.  Desenvolver habilidades para as relacións humanas que favorezan a discusión de ideas, a xestión de conflitos e a toma de decisións cunha actitude de respecto e tolerancia.  Explicar a evolución histórica do desenvolvemento tecnolóxico para entender os cambios económicos que favoreceron a evolución social.

1, 2, 3, 5, 6, 8 e 9

Aprender a aprender  Desenvolver estratexias de resolución de problemas tecnolóxicos mediante a obtención, a análise e a selección de información útil para acometer un proxecto.

1, 2, 4, 5, 6, 8 e 9

Sentido da iniiativa e espíritu emprendedor  Fomentar o achegamento autónomo e

1, 2, 5, 6, 8 e 9

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 e 9

1, 2, 3, 5, 8 e 9

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 e 9

1, 3, 5, 7, 8 e 9

1, 5, 6, 8 e 9

1, 2 e 3

1, 2, 4, 5, 6, 8 e 9

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016



creativo aos problemas tecnolóxicos, avaliando as distintas alternativas e previndo as consecuencias. Desenvolver calidades persoais como a iniciativa, o espírito de superación, a perseveranza ante as dificultades, a autonomía e a autocrítica.

1, 2, 5, 6, 8 e 9

1, 2, 5, 6 e 9

3º ESO: COMPETENCIA

UNIDADES

Científico-tecnolóxica  Coñecer e comprender obxectos, procesos, sistemas e contornos tecnolóxicos.  Desenvolver destrezas e habilidades para manipular obxectos con precisión e seguridade.  Coñecer e utilizar o proceso de resolución técnica de problemas e a súa aplicación para identificar e dar resposta a distintas necesidades.  Favorecer a creación dun contorno saudable mediante a análise crítica da repercusión ambiental da actividade tecnolóxica e o fomento do consumo responsable.

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8

Matemática  Empregar as ferramentas matemáticas axeitadas para cuantificar e analizar fenómenos, moi especialmente a medición, o uso de escalas, a interpretación de gráficos, os cálculos básicos de magnitudes físicas...

3, 4 ,5 e 6

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8 1, 2, 3, 4, 5 e 6 1, 2, 3, 5, 6, 7 e 8

5,6, 7e 8

3, 4 , 5 e 6

Tratamento da información e competencia dixital  Manexar a información nos distintos formatos: verbal, numérico, simbólico ou gráfico.  Utilizar as tecnoloxías da información con seguridade e confianza para obter e reportar datos e para simular situacións e procesos tecnolóxicos.  Localizar, procesar, elaborar, almacenar e presentar información co uso da tecnoloxía.

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8

Comunicación lingüística  Adquirir o vocabulario específico para comprender e interpretar mensaxes

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8

2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8 1, 2, 3, 4, 5, 6 e 8

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016



relativas á tecnoloxía e aos procesos tecnolóxicos. Utilizar a terminoloxía axeitada para redactar informes e documentos técnicos.

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8

Social e cívica  Preparar futuros/as cidadáns/as para a súa participación activa na toma fundamentada de decisións.  Utilizar a evolución histórica do desenvolvemento tecnolóxico para entender os cambios económicos que propiciaron a evolución social.  Desenvolver habilidades para as relacións humanas que favorezan a discusión de ideas, a xestión de conflitos e a toma de decisións baixo unha actitude de respecto e tolerancia.

1, 2, 4, 5, 7 e 8

Aprender a aprender  Desenvolver estratexias de resolución de problemas tecnolóxicos mediante a obtención, a análise e a selección de información útil para abordar un proxecto.

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8

Sentido da iniciativa e espíritu emprendedor  Fomentar o achegamento autónomo e creativo aos problemas tecnolóxicos, valorando as distintas alternativas e prevendo as consecuencias.  Desenvolver calidades persoais como a iniciativa, o espírito de superación, a perseveranza ante as dificultades, a autonomía e a autocrítica.

1, 2, 4, 5 e 6

1, 2, 5 e 8 1, 4 e 5

1, 5, 6 e 8

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8

1, 2, 4, 5 e 6

1e2

4º ESO: COMPETENCIA

UNIDADES

Científico-tecnolóxica Coñecer e comprender obxectos, procesos, sistemas e contornas tecnolóxicas. Desenvolver destrezas e habilidades para manipular obxectos con precisión e seguridade. Coñecer e utilizar o proceso de resolución técnica de problemas e a súa aplicación para identificar e dar resposta

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8 1, 4, 5, 6, 7 e 8 2, 3,4, 5 e 8

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

a distintas necesidades. Favorecer a creación dunha contorna saudable mediante a análise crítica da repercusión ambiental da actividade tecnolóxica e o fomento do consumo responsable.

2,3, 4,5, 6 e 8

Matemática Empregar as ferramentas matemáticas axeitadas para cuantificar e analizar fenómenos, moi especialmente a medición, o uso de escalas, a interpretación de gráficos, os cálculos básicos de magnitudes físicas…

2, 3, 4, 5, 6 e 8

Tratamento da información e competencia dixital Manexar a información nos seus distintos formatos: verbal, numérico, simbólico ou gráfico. Utilizar as tecnoloxías da información con seguridade e confianza para obter e reportar datos e para simular situacións e procesos tecnolóxicos. Localizar, procesar, elaborar, almacenar e presentar información co uso da tecnoloxía.

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8

Comunicación lingüística Utilizar a terminoloxía axeitada para redactar informes e documentos técnicos.

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8

Social e cívica Preparar a futuros cidadáns para a súa participación activa na toma fundamentada de decisións. Explicar a evolución histórica do desenvolvemento tecnolóxico para entender os cambios económicos que favoreceron a evolución social. Desenvolver habilidades para as relacións humanas que favorezan a discusión de ideas, a xestión de conflitos e a toma de decisións baixo unha actitude de respecto e tolerancia.

1,2, 4, 5,6, 7 e 8

Aprender a aprender Desenvolver estratexias de resolución de problemas tecnolóxicos mediante a obtención, a análise e a selección de información útil para abordar un proxecto.

2, 3,4, 5, 6 e 8

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8

2, 4, 5,6, 7 e 8 1,2, 4, 5, 6,7 e 8

1, 4, 5,6, 7 e 8

1,2, 4, 6 e 7 1,4, 5 e 8

1e8

1,2, 3, 4, 5, 6,7 e 8

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

Sentido da iniciativa e espíritu emprendedor Fomentar o achegamento autónomo e creativo aos problemas tecnolóxicos, valorando as distintas alternativas e previndo as súas consecuencias. Desenvolver calidades persoais como a iniciativa, o espírito de superación, a perseveranza ante as dificultades, a autonomía e a autocrítica.

2, 3,4, 5, 6 e 8 2, 3,4, 5, 6 e 8

4,5 e 8

3. OBXECTIVOS 3.1.Obxectivos xerais para a Tecnoloxía na ESO 1. Analizar os obxectos e sistemas técnicos para identificar os seus elementos e as funcións que realizan, explicar o seu funcionamento, utilizalos e controlalos de diversas formas, e recoñecer as condicións fundamentais que interveñen no seu deseño e construción. 2. Abordar con autonomía e creatividade, individualmente e en grupo, problemas tecnolóxicos traballando de forma ordenada e metódica para estudar o problema, recompilar e seleccionar información procedente de distintas fontes, elaborar a documentación pertinente, concibir, deseñar, planificar e construír obxectos ou sistemas que resolvan o problema e avaliar a súa idoneidade desde distintos puntos de vista. 3. Actuar de xeito dialogante, flexible, responsable e voluntario no traballo en equipo, na procura de solucións, na toma de decisións e na execución das tarefas encomendadas con actitude de respecto, cooperación, tolerancia e solidariedade. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

4. Empregar as destrezas e os coñecementos necesarios para a análise, intervención, deseño, elaboración e manipulación de forma segura e precisa de materiais, obxectos e sistemas. 5. Expresar e comunicar ideas e solucións técnicas, así como explorar a súa viabilidade e alcance utilizando os medios tecnolóxicos, os recursos gráficos, a simboloxía e o vocabulario axeitados. 6. Adoptar actitudes favorables á resolución de problemas técnicos, desenvolvendo interese e curiosidade cara á actividade tecnolóxica, analizando e valorando criticamente a investigación e o desenvolvemento tecnolóxico e a súa influencia na sociedade, no ambiente, na saúde e na calidade de vida das persoas. 7. Manexar con soltura aplicacións informáticas para buscar, almacenar, organizar, manipular, recuperar, presentar, compartir e publicar información, e empregar de forma habitual as redes de comunicación na propia formación, na busca de emprego e para acceder a servizos electrónicos administrativos ou comerciais. 8. Interesarse polos avances tecnolóxicos valorando criticamente a súa contribución á mellora do benestar social e individual, e incorporándoos ao seu facer cotiá. 3.1.1.Obxectivos para 2ºe 3º curso 



 



Asumir responsablemente os seu deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no respecto ás outras persoas, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre as persoas e grupos, exercitarse no diálogo afianzando os dereitos humanos como valores comúns dunha sociedade plural e prepararse para o exercicio da cidadanía democrática. Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo como condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal. Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre eles. Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes e mulleres. Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas relacións coas outras persoas, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de calquera tipo, os comportamentos sexistas e resolver pacificamente os conflitos. Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes da información para, con sentido crítico, adquirir novos coñecementos. Adquirir unha preparación básica no campo das tecnoloxías, especialmente as da información e a comunicación.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016



  



 



Concibir o coñecemento científico como un saber integrado que se estrutura en distintas disciplinas, así como coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas nos diversos campos do coñecemento e da experiencia. Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participación, o sentido crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar, tomar decisións e asumir responsabilidades. Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua galega e na lingua castelá, textos e mensaxes complexos, e iniciarse no coñecemento, a lectura e o estudo da literatura. Comprender e expresarse en máis dunha lengua estranxeira de maneira apropiada. Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e a historia propia e das outras persoas, así como o patrimonio artístico e cultural, coñecer mulleres e homes que realizaron achegas importantes á cultura e sociedade galega ou a outras culturas do mundo. Coñecer o corpo humano e o seu funcionamento, aceptar o propio e o das outras persoas, aprender a coidalo, respectar as diferenzas, afianzar os hábitos do coidado e saúde corporais e incorporar a educación física e a práctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coñecer e valorar a dimensión humana da sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar criticamente os hábitos sociais relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o ambiente, contribuíndo á súa conservación e mellora. Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das distintas manifestacións artísticas, utilizando diversos medios de expresión e representación. Coñecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio lingüístico, cultural, histórico e artístico de Galicia, participar na súa conservación e mellora e respectar a diversidade lingüística e cultural como dereito dos pobos e das persoas, desenvolvendo actitudes de interese e respecto cara ao exercicio deste dereito. Coñecer e valorar a importancia do uso do noso idioma como elemento fundamental para o mantemento da nosa identidade.

3.1.2. Obxectivos para o 4º curso Consideramos que este curso debe ser un afondamento dos obxectivos propostos no 3º curso. A formación básica remata en 3º xa que en 4º a área é optativa. O traballo debe enfocarse en duas direccións:  

ORIENTATIVA, tratando de poñer en contacto ó alumnado cos aspectos organizativos e técnicos do mundo do traballo. DE AFONDAMENTO, ampliando os campos ou tecnoloxías e perfeccionando os procedementos adquiridos.

A práctica totalidade dos obxectivos de 3º manteñen a súa vixencia, non obstante, propoñemos os seguintes como complemento dos de 3º . DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

Obxectivos       

Abordar con autonomía problemas tecnolóxicos empregando con soltura o método tecnolóxico, é decir, a elaboración de proxectos técnicos. Analizar obxectos e sistemas tecnolóxicos desde diversos puntos de vista, establecendo relacións entre os diferentes aspectos. Elabora-la documentación correspondente ó proceso tecnolóxico con corrección e seguindo normativas básicas. Elaborar e interpretar documentos administrativos asociados a proxectos tecnolóxicos. Valora-la tecnoloxía como un compoñente da cultura. Relaciona-los principios de funcionamento das organizacións sociais co traballo realizado co grupo na aula. Buscar información sobre acceso e desenvolvemento das profesións ligadas ós ámbitos tecnolóxicos estudiados.

4. CONTIDOS 4.1. Criterios para a secuencia de contidos A proposta que se fai ten en conta os seguintes criterios básicos:

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

-As características evolutivas dos alumnos. -Os coñecementos previos. -O grao de relación entre os contidos. -A continuidade ou progresión no desenvolvemento da secuencia. -A integración e tratamento equilibrado dos diferentes tipos de contidos. -O tempo e recursos dispoñibles. 4.1.1. Criterios epistemolóxicos. Dámoslle especial relevancia ós contidos relacionados con procedementos e estratexias de achegamento ó método de resolución de problemas, especialmente ás facilidades e métodos que permiten avanzar desde a identificación e formulación de problemas ata a súa solución constructiva. Os contidos que fan referencia á análise, deseño, construcción e avaliación de obxectos e sistemas técnicos aparecen secuenciados desde unha aproximación intuitiva e informal ata unha formulación sistemática e formalizada. Dáselle especial relevancia a aqueles contidos que tenden a reforzar o carácter cultural da tecnoloxía, e ós derivados das innovacións tecnolóxicas presentes na vida cotiá do alumnado. Tamén recóllense contidos de carácter máis técnico relacionados con calquera actividade de fabricación, como poden ser o debuxo técnico, as ferramentas e técnicas de fabricación e a metroloxía así como os coñecementos relacionados cos materiais, elementos de máquinas e mecanismos. 4.1.2. Criterios pedagóxicos. O criterio pedagóxico empregado foi o valor educativo intrínseco que teñen algúns coñecementos tecnolóxicos pola súa capacidade de estructurar modos de pensar e que son relevantes para desenvolver as capacidades cognitivas, de equilibrio persoal e interpersoal, e de inserción na vida activa. 4.1.3. Criterios psicolóxicos. Facemos fincapé na significatividade psicolóxica dos contidos. Por outra banda, os contidos teñen correspondencia co desenvolvemento evolutivo do alumnado. 4.1.4. Carga horaria Neste curso a carga horaria é de 3 horas semanais en 2º curso da ESO. No segundo ciclo impartiranse as seguintes horas: 2 en 3º curso da ESO, 3 en 4º curso da ESO e 3 no PDC de 4º ESO. 4.2.Contidos para 2ºe 3º curso 4.2.1. Bloque 1. Proceso de resolución de problemas tecnolóxicos 

A tecnoloxía como resposta ás necesidades humanas: fundamento do quefacer tecnolóxico. O proceso inventivo e de deseño. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

     

Fases do proxecto tecnolóxico. Elaboración de ideas e procura de solucións. Distribución de tarefas e responsabilidades, cooperación e traballo en equipo. Realización de documentos técnicos. Deseño, planificación e construción de prototipos ou maquetas mediante o uso responsable de materiais, ferramentas e técnicas axeitadas. Avaliación do proceso creativo, de deseño e de construción. Análise e valoración das condicións do contorno de traballo. Utilización de aplicacións informáticas para a resolución de problemas tecnolóxicos. Exemplificación do proceso tecnolóxico na industria do contorno. Esgotamento de recursos enerxéticos e de materias primas. Consumo responsable e desenvolvemento sostible.

4.2.2. Bloque 2. Hardware e sistemas operativos    

Descrición da arquitectura, dos elementos dun ordenador e doutros dispositivos periféricos. Funcionamento, manexo e interconexión dos elementos dun ordenador. Emprego do sistema operativo como interface persoa-máquina. Almacenamento, organización e recuperación da información en soportes físicos, locais e extraíbles. Acceso a recursos compartidos en redes locais e posta a disposición destes. Instalación de programas e realización de tarefas básicas de mantemento do sistema.

4.2.3. Bloque 3. Materiais de uso técnico    

Análise de materiais e técnicas básicas e industriais empregadas na construción e fabricación de obxectos. Materiais naturais, transformados e sintéticos: madeira, metais, materiais plásticos, cerámicos e pétreos. Propiedades e técnicas básicas de utilización. Tratamento de residuos e impacto ambiental do proceso produtivo. Uso de materiais comerciais e reciclados para a construción e fabricación de obxectos. Emprego das ferramentas de forma axeitada e segura.

4.2.4. Bloque 4. Técnicas de expresión e comunicación 

 

Uso de instrumentos e técnicas de debuxo, así como de aplicacións de deseño gráfico por ordenador, para a realización de bosquexos e esbozos, empreñando escalas, cotas e sistemas de representación normalizados. Utilización de aplicacións informáticas de ofimática para a creación, edición, mellora e presentación de documentos técnicos, e descrición da súa terminología e dos seus procedementos básicos. Coñecemento da linguaxe icónica como base para o dominio da expresión por medio da imaxe e a asimilación das diversas técnicas DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

cinematográficas: plano, universo fílmico, movementos de cámara, panorámicas, trucos e recursos do cinema. 4.2.5. Bloque 5. Estruturas  Descrición dos elementos dunha estrutura e dos esforzos aos que están sometidos. Análise da función que desempeñan os elementos na estrutura.  Deseño, planificación e construción de estruturas utilizando distintos tipos de apoio e triangulación 4.2.6. Bloque 6. Máquinas e mecanismos  Mecanismos de transmisión e transformación do movemento. Análise da súa función en máquinas. Relación de transmisión.  Descrición e funcionamento básico dos motores térmicos e eléctricos.  Deseño e construción de maquetas que inclúan mecanismos de transmisión e transformación do movemento.  Uso de simuladores para recrear a función dos operadores mecánicos no deseño de prototipos. 4.2.7. Bloque 7. Electricidade e electrónica  Efectos da corrente eléctrica: luz, calor e electromagnetismo.  Circuíto eléctrico: elementos, funcionamento e simboloxía. Magnitudes eléctricas. Compoñentes e dispositivos básicos. Realización de medidas. Corrente continua e alterna.  Instalacións eléctricas nas vivendas. Potencia. Dispositivos de protección.  Valoración crítica dos efectos do uso da enerxía eléctrica sobre o ambiente: xeración e transporte de enerxía eléctrica. Emprego de enerxías renovables.  Deseño de circuítos que cumpran unha función predeterminada, realización da montaxe, nas condicións de seguridade apropiadas e utilización de simuladores para a comprobación previa do seu funcionamento.  Valoración da importancia actual da electrónica e respecto polas normas de seguridade. 4.2.8. Bloque 8. Tecnoloxías da comunicación. Internet  Sistemas de comunicación: telefonía, radio, televisión e redes de transmisión de datos.  Estrutura e funcionamento da internet. Dispositivos de comunicación. Servizos da internet.  Ferramentas e aplicacións básicas para a procura, descarga, intercambio e publicación de información.  Actitude crítica e responsable cara á propiedade intelectual e á distribución dos contidos e da información en xeral. Licenzas de uso e distribución do software.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

Estes bloques de contidos están secuenciados en 9 unidades didácticas para 2ºESO e en 8 unidades para 3º ESO .A temporalización ven exposta nas TABOAS I e II e reflicten os contidos mínimos esixibles. 4.2.8. Temporalización e contidos mínimos para 2º e 3º da ESO

TABOA I.

TEMPORALIZACIÓN PARA O 2º CURSO. 2015-2016. CONTIDOS MÍNIMOS

1º TRIMESTRE

2º TRIMESTRE

Unidade 1. Materiais

Unidade 5. Os metais

-Materias primas, materiais e produtos tecnolóxicos. -Clasificación das materias primas segundo a orixe. -Obtención e aplicacións dos materiais de uso técnico. -Propiedades (físicas, químicas e ecolóxicas) dos materiais.

-Os metais. Obtención clasificación . -Metais ferrosos. -Metais non ferrosos e aliaxes. -Técnicas de conformación. -Técnicas de manipulación . -Unións nos metais: fixas desmontables.

Unidade 2. derivados

madeira

3º TRIMESTRE Unidade 8. O ordenador e -Introdución á informática. -O ordenador: elementos internos, compoñentes e funcionamento básico. -Software e sistema operativo. -Aplicacións ofimáticas: e procesadores de texto, follas de cálculo e bases de datos. -Interconexión de ordenadores

e Unidade 6. Electricidade

-A madeira: constitución e propiedades . -Proceso de obtención da madeira. -Consumo respectuoso co medio. -Clasificación da madeira. -Derivados da madeira: madeiras prefabricadas e materiais celulósicos. -Procesos de obtención, propiedades características e aplicacións. -Ferramentas, máquinas e útiles. -Normas de seguridade e hixiene no traballo coa madeira.

-Corrente eléctrica. Circuítos eléctricos. -Elementos dun circuíto eléctrico. -Instrumentos de medida. -Efectos da corrente . -Magnitudes eléctricas. -Lei de Ohm. Aplicacións da lei de Ohm. -Obtención e transporte da electricidade. -Normas de seguridade ao traballar coa corrente eléctrica. -Circuítos en serie e en paralelo.

Unidade 3. A Tecnoloxía e o Unidade 7. proceso tecnolóxico mecanismos -A tecnoloxía como fusión da ciencia e a técnica. - Ingredientes da tecnoloxía. -Fases do proceso tecnolóxico. -A aula taller e o traballo en grupo. -Normas de hixiene e seguridade na aula taller. -A memoria dun proxecto.

Unidade 9. Internet

Estructuras

-Elementos e características dunha comunicación. -Internet, a rede de redes. . -Servizos que ofrece Internet. -Navegadores. -Buscadores e portais. Tipos de busca. -Os correos electrónicos

-Forzas e estruturas. Estruturas naturais e artificiais. -Definición de carga: cargas fixas e variables. Concepto de tensión interna e de esforzo. -Tipos principais de esforzos: tracción, compresión, flexión, torsión e cortante. -Condicións das estruturas:

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

rixidez, resistencia e estabilidade. Triangulación. -Tipos de estruturas. -Debuxo técnico. Concepto e -Principais elementos das utilidade . estruturas artificiais -Materiais e instrumentos básicos . -Trazados básicos de debuxo técnico. -Bosquexo e esbozo como elementos de expresión e ordenación de ideas. -Escalas de ampliación e redución. -Introdución á representación de vistas Unidade 4 .Expresión gráfica

PROXECTO DE CONSTRUCCIÓN: Deseño e construcción dunha casa de madeira seguindo o procedemento indicado para a elaboración do proxecto técnico

PROXECTO DE CONSTRUCCIÓN: Deseño e construcción dunha estrutura con instalación eléctrica que incorpore algún dos materiais estudiados.

PROXECTO PRÁCTICO Realización de varios supostos prácticos nos que o alumno empregue o procesador de texto e internet.

Nota: O número de horas lectivas adicadas a cada unidade didáctica, non se establece dada a dificultade que entraña o seguemento estricto, debido á diversidade de coñecementos previos, capacidades e interés do alumnado

TABOA II. MÍNIMOS

TEMPORALIZACIÓN DO 3º CURSO. 2015-2016. CONTIDOS

1º TRIMESTRE UNIDADE 1. RESOLUCIÓN DE PROBLEMAS TECNOLÓXICOS  Fases do proxecto técnico.Elaboración de ideas e busca de solucións.  Realización de documentos técnicos.  Avaliación do proceso creativo,de deseño e construción.  Emprego das TIC.

2º TRIMESTRE UNIDADE 4. MECANISMOS.   

Sistemas de poleas e relación de transmisión Sistema de cadea e piñón Tren de engrenaxes e infuencia dunha roda intermedia

3º TRIMESTRE UNIDADE 7: HARDWARE E SISTEMA OPERATIVO  Codificación da información.  Arquitectura dun ordenador.  Sistema operativo.  Conexión de dispositivos.  Almacenamento da información.  Creación dunha base de datos.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

UNIDADE 2 MATERIAIS DE USO TÉCNICO.      

Plásticos.Procedencia, obtención, clasificación e propiedades. Técnicas de conformación dos materiais plásticos. Técnicas de manipulación de plásticos, ferramentas e maquinaria necesarios. Unión de materiais plásticos. Materiaistéxtiles. Obtención.Clasificación. Materiais de construción: pétreos e cerámicos.

UNIDADE 3. EXPRESIÓN GRÁFICA.    

UNIDADE 5. ELECTRICIDADE E ENERXÍA

UNIDADE 8. O ORDENADOR E OS NOSOS PROXECTOS.



   

       

UNIDADE 6. INTRODUCCIÓN Á ELECTRÓNICA

Perspectivas. Vistas dun  obxecto. Normalización. Escalas.  Acoutamento. Instrumentos de medida 

PROXECTO DE CONSTRUCCIÓN Construción utilizando os materiais estudados neste trimestre: plásticos, téxtiles, pétreos ou cerámicos

Magnitudes eléctricas: tensión, intensidade e resistencia.Unidades e lei de Ohm. O circuito eléctrico: representación e simboloxía. Corrente continua e alterna. Enerxía e potencia. Electromagnetismo O motor eléctrico O relé Instrumentos de medida A enerxía eléctrica e avaliación do uso da enerxía sobre o medio ambiente

UNIDADE 9.INTERNET 

Introdución a electrónica básica: a resistencia, diodo, condensador e transistor. Xeración da electricidade. Centrais eléctricas. Valoración dos efectos do uso da enerxía eléctrica sobre o medio ambiente.

PROXECTO DE CONSTRUCCIÓN Instalación dunha alarma con luz e son

Aplicacións informáticas Procesador de textos Base de datos Folla de cálculo e presentacións.

  

Servizos de internet: foros, grupos, chats. Comunidades virtuais. Creación de páxinas web. Transferencia de ficheiros.

PROXECTO DE CONSTRUCCIÓN Utilizando as ferramentas comparativas sobre os equipos de fútbol de 1ª división atendendo a aforo dos campos, nº de copas, orzamento, etc

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

4.3.Contidos para o 4º curso 4.3.1 Bloque 1. Instalacións en vivendas   

Análise dos elementos que configuran as instalacións dunha vivenda: electricidade, comunicacións, auga sanitaria, evacuación de augas, sistemas de calefacción, gas, aire acondicionado, domótica. Acometidas, compoñentes, normativa, simboloxía, análise, deseño e montaxe en equipo de modelos sinxelos destas instalacións. Análise de facturas domésticas e aforro energético nas instalacións de vivendas. Arquitectura bioclimática.

4.3.2 Bloque 2. Electrónica, pneumática e hidráulica     

Descrición e análise dos sistemas hidráulicos e pneumáticos, dos seus compoñentes e principios físicos de funcionamento. Electrónica analóxica e dixital. Compoñentes básicos, simboloxía, análise de circuítos elementais. Aplicación da álxebra de Boole a problemas tecnológicos básicos. Portas lóxicas. Aplicacións típicas dos sistemas electrónicos, pneumáticos e hidráulicos en sistemas industriais. Valoración da importancia da normalización. Deseño e montaxe de circuítos electrónicos básicos e sistemas pneumáticos sinxelos que cumpran unha función predeterminada, interpretando adecuadamente a simboloxía. Deseño de circuítos mediante simuladores, empreñando simboloxía específica e uso de simuladores para analizar o comportamento dos circuítos.

4.3.3 Bloque 3. Tecnoloxías da comunicación  

Descrición dos sistemas de comunicación con e sen fíos e dos seus principios técnicos para transmitir son, imaxe e datos. Utilización de tecnoloxías da comunicación de uso cotián.

4.3.4. Bloque 4. Control e robótica    

Elementos de sistemas de control. Análise e experimentación con sistemas automáticos, sensores, actuadores e aplicación da realimentación en dispositivos de control. Aplicacións domésticas. Deseño e montaxe de robots a partir de elementos preconstruídos. Uso do ordenador, como elemento programable, para controlar un sistema automático o un robot. Traballo con simuladores informáticos para verificar e comprobar o funcionamento dos sistemas deseñados

4.3.5. Bloque 5. Tecnoloxía e sociedade 

Valoración do desenvolvemento tecnolóxico ao longo da historia. Análise do impacto das novas tecnologías na sociedade actual.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

   

Desenvolvemento de proxectos técnicos. Organización do traballo. Produción en serie e control de calidade. Análise da evolución de obxectos técnicos e importancia da normalización nos produtos industriais. Aproveitamento de materias primas e recursos naturais e adquisición de hábitos que potencien o desenvolvemento sustentable. A aplicación das ferramentas informáticas e de control no desenvolvemento de proxectos tecnolóxicos.

Concrétase, na temporalización trimestral que expoñemos no seguinte epígrafe,os temas e unidades que programamos para 4º curso e reflicten os contidos mínimos.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

TEMPORALIZACIÓN PARA 4º CURSO. 2015-2016. CONTIDOS MÍNIMOS 1º TRIMESTRE Unid 1. SOCIEDADE

TECNOLOXÍA

2º TRIMESTRE E Unid 4. ELECTRÓNICA

 Introducción.  O desenvolvemento tecnolóxico na historia.  A revolución industrial e a aceleración tecnolóxica do s. XX.  Repercusións do desenvolvemento científico e tecnolóxico na sociedade actual.

 Circuíto eléctrico.  Conceptos eléctricos fundamentais.  Electrónica: Diodo.Transistor  Dispositivos de entrada: interruptores, fotoresistencias(LDR), termoresistencias, potenciómetro.  Dospositivos de saída: o Relé e os seus circuítos, zumbador, diodo LED.  Deseño do circuíto do transistor.  Circuítos temporizadores.  Circuítos integrados.  Técnicas de construcción de circuitos.

3º TRIMESTRE Unid 7. TECNOLOXÍAS DAS COMUNICACIÓNS E DA INFORMACIÓN  Clasificación das redes informáticas.  Internet. Descripción. Principios

técnicos.  Aulas virtuais. Concepto e obxectivos.  Sistemas de comunicación

inalámbrica: telefonía móvil e sistemas de navegación por satélite.  A Folla de Cálculo  O Procesador de Textos.  O Xestor de Base de Datos

Unid 2. TÉCNICAS DE Unid 5: ELECTRÓNICA DIXITAL EXPRESIÓN E COMUNICACIÓN GRÁFICA.  Electrónica dixital. Sinais analóxicos e dixitais.  Nocións sobre Debuxo Técnico.  Táboa de verdade dun circuíto.  Introducción ó deseño asistido por  Función lóxica dun circuíto. ordenador (CAD).  Portas lóxicas: OR, AND E NOT.  Prácticas de deseño elemental de  Portas e funcións lóxicas. CAD.  Circuítos integrados de portas lóxicas.  Montaxe real de portas lóxicas.  Exemplos: sistema de perigo nunha atracción de feira e porta automática nunha farmacia.

Unid 8. DOMÓTICA E INSTALACIÓNS NA VIVENDA

Unid 3. HIDRÁULICA

Unid 9. CONTROL E ROBÓTICA

NEUMÁTICA

E Unid 6: MECANISMOS

 Introducción.  Elementos dun circuito neumático.  Aplicacións e funcionamento dos sistemas neumáticos. Válvulas.  As forzas no circuito neumático: os cilindros.  Temporizadores neumáticos.  Control neumático automático.  A hidráulica. Conceptos básicos.  Exercicios prácticos de neumática.

 Máquina e mecanismo  Sistemas de poleas e relación de

transmisión  Sistema de cadea e piñón  Tren de engrenaxes composto  Mecanismo biela-manivela  Concepto de momentop de traballo  Concepto de par e potencia dun mecanismo  Diversos tipos de mecanismos

    

Domótica Elementos dun sistema automático Arquitectura bioclimática Seguridade e aforro enerxético Medidas de seguridade nas instalacións Instalacións eléctricas nunha vivenda Instalación de auga, calefacción, gas, aire acondicionado e comunicación

 

    

Sistemas automáticos. Programación básica en WinLogo. Controladora de investrónica. Controladora Enconor. Exemplos de sistemas realizados con controladora: iluminación variable, clasificador de moedas, medidor de obxectos.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

PROXECTOS DE CONSTRUCCIÓN PROXECTOS DE CONSTRUCCIÓN 1. Estudo económico sobre o solo industrial das comarcas de Verín e a Limia. 2. Exercicios de neumática. 3. Deseño e construcción de cilindros pneumáticos (CSE, CDE)

1. Construcción dun mecanismo con portas lóxicas. Por exemplo, un sistema de alarma nunha casa. 2. Deseño e construcción dun automóbil propulsado por enerxía solar.

PROXECTOS DE CONSTRUCCIÓN 1. Construción dun portal automático mediante un sistema mecánico e electrónico. 2. Luz de porche automática. 3. Sistema de seguridade nocturno. 4. Contrución das instalacións básicas de auga e calefacción nunha vivenda

5. METODOLOXÍA 5.1.Tipos de actividades A consecución dos obxectivos de aprendizaxe esixe unha gran variedade de actividades que combine o desenvolvemento das capacidades apoiándose nos diferentes contidos. Para o deseño de actividades incluídas en cada unidade didáctica aplicamos os seguintes criterios: 

Tipo de contido que abordan as actividades En función do tipo de contido que se trata con máis intensidade ou de maneira máis específica temos : -Actividade sobre contidos de tipo conceptual : realización dun mapa conceptual, elaboración dun resumo, explicación do profesor, memorización, etc. -Actividades sobre contidos de tipo procedemental: medida de dimensións dun obxecto, deseño de solucións, busca de información, construcción dun obxecto, etc. -Actividades sobre contidos de tipo actitudinal : participación nos debates, recollida da aula, traballo cooperativo en grupo, etc.



Grao de apertura das actividades Por outro lado, as actividades pódense graduar de acordo co nivel de intervención de alumnos e profesores. Así, habería actividades pechadas, como a resolución dun problema no encerado polo profesor ou actividades abertas como a realización libre dun xoguete.

5.2.Estratexias metodolóxicas e métodos didácticos A experiencia e a investigación didáctica aconsellan empregar unha variedade de metodoloxías que permitan o axeitamento a diversas situacións de grupo, recursos e obxectivos. Este enfoque permite unha maior adaptación ós diferentes tipos de contidos. De acordo con este plantexamento, indicanse os diferentes métodos a empregar polo profesorado: 

Método expositivo

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

Resulta útil para a transmisión de información. Facilita a construcción de conceptos e o coñecemento das normas, e permite a guía de exercicios de adquisición de técnicas básicas. É unha actividade de tipo pechado. As fases deste método son :  Informativa, que consiste nunha explicación oral breve do profesor apoiada por medios audiovisuais; o visionado dunha proxeccción (diapositivas, videograma, presentación informática); ou a lectura dun texto.  Exemplificativa: resolución de problemas ou demostracións prácticas por parte do profesor.  Realización de problemas polo alumnado. Construcción ou montaxe por parte do alumnado. Exemplo: A introducción á técnica da soldadura con estaño. O profesor describe o soldador, os fundamentos da soldadura, os pasos a dar e, logo, fai unha demostración práctica mostrando cómo soldar dous cables. Finalmente, propón como actividade que os alumnos constrúan un triángulo con tres tramos de cable. 

Método de descubrimento guiado.

Con este sistema arrancamos cunha actividade realizada por parte do alumnado, que participa na formulación do problema e vai elaborando conclusións e construíndo o seu propio coñecemento. Coñécese tamén como método inductivo. Este método consta de 4 fases:    

Experimentación Posta en común Segunda experimentación Conclusións.

Exemplo: investigación sobre a influencia do perfil na resistencia dunha viga. Os alumnos constrúen vigas con diferentes perfís, comproban a súa resistencia á compresión e á flexión e sacan conclusións guiados polo profesor ou profesora.



Método de proxectos

Este método é a concreción da compoñente metodolóxica da área. É a versión didáctica do método tecnolóxico polo que constitúe á súa vez un contido de aprendizaxe. Este método vai ser o que se aplique na maioría dos casos para a elaboración dos proxectos de aula-taller. Etapas ou fases :  

Formulación do problema, de duración breve e que consiste nunha explicación do profesor, un debate na aula ou na lectura dun texto. Busca de información, de duración variable, con intervención do profesor, consulta de textos, audiovisuais, expertos ou visitas. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

    

Deseño da solución, de duración longa, con debate en grupo, elaboración de bosquexos e especificacións. Comunicación da solución, de duración longa, con elaboración de planos e documentos; exposicións orais. Realización, de duración longa, onde se procede a construir os obxectos; faise a montaxe; simúlase o funcionamento dos servicios. Avaliación, de duración longa, coa elaboración de cuestionarios; debate en grupo; propostas de mellora. Comunicación do proxecto, de duración longa, con elaboración da memoria; exposicións orais; elaboracións de audiovisuais.

5.3. Recursos didácticos     

Empregarase material elaborado polo departamento para que o alumno teña un referente á hora de consultar as súas dúbidas e que lle sirva de guía. Empregarase a biblioteca do centro e a da aula de Tecnoloxía para a búsqueda de información. Como complemento das explicacións do profesor, empregaranse distintos medios audiovisuais: proxector de transparencias, diapositivas, vídeo, ordenador e internet. Actividades extraescolares: Para o presente curso tense previsto organizar conferencias e visitar fábricas do entorno, con actividades que estén directamente relacionadas cos contidos que se imparten. Como recursos técnicos, empregaranse materiais comerciais (madeira, plástico, metais, etc.), e os útiles e ferramentas dos que está dotada a aula en entre os que se atopan unha serie de operadores mecánicos, eléctricos, electrónicos, neumáticos, etc., para a confección de partes de circuitos ou mecanismos que entrañen certa dificultade de comprensión por parte do alumnado.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

6. AVALIACIÓN 6.1. Introducción A avaliación ten duas finalidades. Por unha banda a finalidade cualificativa. E por outra, a finalidade de orientar a aprendizaxe do alumnado. Os dous aspectos son importantes e están entrelazados. 6.2 Criterios de cualificación. Entendemos por cualificación as decisións académicas que se toman para a promoción do alumnado. Neste sentido, terase en conta:    

Que os alumnos coñezan os criterios de avaliación, é decir, o que se lle vai esixir para aprobar. Que os alumnos coñezan as actividades que se van ter en conta para aprobar e a importancia que terá cada unha. Que as actividades de avaliación respondan ao traballo realizado nas clases. Que se empregue unha variedade de instrumentos de avaliación en consonancia coa diversidade de capacidades e contidos da área.

Como proposta xeral e síntese do dito, valga o seguinte esquema de carácter orientativo: DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

ACTIVIDADES DE AVALIACIÓN

IMPORTANCIA NA CUALIFICACIÓN

- Probas escritas/orais

30%

- Traballos de construción - Predisposición cara ao traballo. - Interese polo traballo - Cumprimento das normas - Busca de información

60%

10 %

Según o desenvolvemento da programación hai unha parte que se desenvolve a través de traballos realizados nos postos de ordenadores ou traballos que os alumnos poidan entregar. Este tipo de traballos tamén formarán parte das actividades de construcción e por tanto a súa importancia tamén será dun 60%. Ademais, por aprobación unánime das medidas a tomar para a mellora das competencias lingüística e matemática no Consello escolar do 30 de xuño do 2010,este departamento comprometerase a levar a cabo ditas melloras. Así dentro das medidas na competencia matemática non haberá cambios sustanciais co que xa programamos dentro desta competencia, mentres que dentro da competencia lingüística hai unha medida que incorporamos que é a de premiar a boa presentación e a omisión de faltas de ortografía, en todas as materias, cun mínimo de 0,5 puntos en cada proba realizada. 6.3. Instrumentos de avaliación   

Probas escritas ao remate dos temas teóricos, que poden facerse despois de cada tema ou ao rematar todos en conxunto Traballos prácticos de aplicación de coñecementos teóricos desenvolvidos nos temas correspondentes. Proxecto técnico trimestral que se desenvolverá despois de acadar os coñecementos teóricos adecuados e que se desenvolverá en equipo.

6.4 Procedementos para a realización da avaliación inicial  

Proba teórica de caracter básico para 2º da ESO Proba teórica sobre os contidos mínimos esixidos en 2º e 3º para os alumnos de 3º e 4º da ESO.

6.5. Procedementos de avaliación e orientación da aprendizaxe A avaliación acompaña sempre as actividades de ensinanza- aprendizaxe. Para enfocar a avaliación teremos en conta os seguintes aspectos: 

Todas as actividades deben ter un momento de avaliación que sirva para que o alumnado reflexione sobre o que aprendeu. Deste xeito, e como DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016



    

instrumento de seguimento por parte do profesor se realizará unha proba escrita cada vez que unha unidade se remate. Procurarase que toda actividade teña unha corrección rápida para que se poida aprender dos erros. Para que o alumnado rectifique esos erros realizarase unha “proba de recuperación” a aqueles alumnos/as que non acadaron os obxectivos previstos na primeira proba. A calificación que terá o alumnado que precise de probas de recuperación será realizada do seguinte xeito: se na primeira proba o alumno tivo unha calificación inferior ou igual a tres a calificación final será dun cinco se na proba de recuperación supera esta nota ( cinco) ou a calificación obtida na recuperación cando nesta proba non se chegue ó 5. Aquel alumno que teña unha calificación superior a tres e inferior a cinco na proba principal a calificación final será a da proba de recuperación cando nesta iguale ou supere o 5 ou a da media aritmética das probas principal e recuperadora se nesta última a calificación é inferior a cinco. Con este sistema pretendemos premiar o alumnado que de xeito satisfactorio cubre os obxectivos nas primeiras probas.Ademais cabe a posibilidade de subida de nota por parte de alumnos que superen o cinco na proba principal e así o desexen. Neste caso a proba de subida de nota non ten por que coincidir coa proba de recuperación . Nestes casos a calificación final será a obtida na proba de subida de nota se se supera a calificación principal ou manterase esta se non é superada. O finalizar o trimestre a calificación que terá cada alumno farase atendendo a estes criterios: 1.- Farase a media aritmética das calificacións finais das probas correspondentes as unidades que se foron abordando ao longo deste período. 2.- Tomarase a calificación dos traballos de construcción. 3.- Tomarase a calificación da predisposición cara o traballo e cumprimento das normas. 4.- Farase a media dos valores anteriores ponderados según o cadro exposto anteriormente Ao finalizar cada trimestre o alumnado realizará probas para ver se se van cubrindo as competencias básicas. Ademais tamén se pasarán unhas probas finais para a avaliciación de competencias. Ao finalizar curso a calificación ordinaria que terá cada alumno será a media aritmética das calificacións obtidas en cada trimestre.Considérase que a materia é superada cando a calificación é igual ou superior a cinco. A avaliación inicial non só serve para que o profesor teña información sobre os alumnos. Tamén os propios alumnos deben ter información sobre o seu punto de partida. Os traballos prácticos e o contacto cos materiais permiten unha corrección rápida e personalizada que non debe realizarse cada vez sobre todos os aspectos da actividade para que non se traduza en desánimo. A avaliación extraordinaria será realizada a través dunha proba onde se recollan tódolos aspectos teóricos-prácticos abordados ó longo do curso e será unha proposta para a superación da materia de aquel alumnado que teña unha calificación inferior a 5 na caificación ordinaria. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

6.6. Criterios de avaliación. 6.6.1. Cursos segundo e terceiro 1. Resolver problemas tecnolóxicos identificando os condicionantes, empregando os coñecementos precisos, propoñendo solucións variadas e desenvolvendo a máis axeitada nun contexto de traballo colectivo, e empregando adecuadamente os recursos de expresión e comunicación. 2. Realizar as operacións técnicas previstas nun plan de traballo utilizando os recursos materiais e organizativos con criterios de economía, seguridade e respecto ao ambiente e valorando as condicións do contorno de traballo. 3. Identificar e conectar compoñentes físicos dun ordenador e outros dispositivos periféricos e explicar o seu funcionamento. Manexar o contorno gráfico dos sistemas operativos como interface de comunicación coa máquina. 4. Describir propiedades básicas de materiais técnicos e as súas variedades comerciais: madeira, metais, materiais plásticos, cerámicos e pétreos. Identificalos en aplicacións comúns e empregar técnicas básicas de conformación, unión e acabado. 5. Representar mediante vistas e perspectivas obxectos e sistemas técnicos sinxelos, aplicando criterios de normalización. 6. Elaborar, almacenar e recuperar documentos en soporte electrónico que incorporen información textual e gráfica. 7. Analizar e describir nas estruturas do contorno os elementos resistentes e os esforzos aos que están sometidos. 8. Identificar, manexar e aplicar operadores mecánicos encargados da transformación e transmisión de movementos para deseñar obxectos técnicos, explicando o funcionamento dos operadores no conxunto e, se é o caso, calcular as relacións de transmisión. 9. Deseñar e simular circuítos coa simboloxía adecuada e montar circuítos formados por operadores elementais, nos que se empreguen os efectos da enerxía eléctrica e a súa capacidade de conversión noutras manifestacións enerxéticas, utilizando correctamente instrumentos de medida de magnitudes eléctricas básicas. 10. Acceder á internet para a utilización de servizos básicos: navegación para a localización de información, correo electrónico, comunicación no grupo e publicación de información.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

6.6.2. Cuarto curso 1. Describir os elementos que compoñen as distintas instalacións dunha vivenda e as normas que regulan o seu deseño e utilización. Realizar deseños sinxelos, empregando a simboloxía adecuada, e montaxes de circuítos básicos, e valorar as condicións que contribúen ao aforro enerxético, á habitabilidade e á estética nunha vivenda. 2. Analizar esquemas de circuítos electrónicos, pneumáticos ou hidráulicos para describir o seu funcionamento, os seus compoñentes elementais e os principios físicos nos que se basean e realizar a montaxe de circuítos, previamente deseñados, con finalidade clara, introducindo modificacións cun propósito determinado. . 3. Coñecer as principais aplicacións das tecnoloxías electrónica, hidráulica e pneumática e identificar e describir as características e o funcionamento deste tipo de sistemas. Utilizar con soltura a simboloxía e a nomenclatura necesaria para representar circuítos coa finalidade de deseñar e construír un circuíto ou mecanismo capaz de resolver un problema cotián, utilizando enerxía eléctrica, hidráulica ou pneumática. . 4. Deseñar e construír un circuíto ou mecanismo capaz de resolver un problema cotián, utilizando as tecnoloxías electrónica, hidráulica ou pneumática. 5. Realizar operacións lóxicas empregando a álxebra de Boole, relacionar formulacións lóxicas con procesos técnicos e resolver mediante portas lóxicas problemas tecnolóxicos sinxelos. 6. Analizar e describir os elementos e sistemas de comunicación con e sen fíos e os principios básicos que rexen o seu funcionamento. 7. Desenvolver un programa para controlar un sistema automático ou un robot e o seu funcionamento de forma autónoma en función da realimentación que reciba del contorno. 8. Explicar a evolución tecnolóxica ao longo da historia analizando obxectos técnicos e a súa relación co contorno, e valorando a súa repercusión na calidade de vida.

7. ATENCIÓN Á DIVERSIDADE A medida que se desenvolvan as sucesivas Unidades Didácticas, irase modificando puntualmente a programación coa finalidade de atender a aqueles alumnos que presenten dificultades de aprendizaxe. As modificacións que se efectúen consultaranse en todo-los casos co Departamento de Orientación do Centro. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

Como medida xeral, incrementaranse os contidos procedementais naqueles alumnos con dificultades de aprendizaxe, diminuindose os de tipo conceptual. Nas actividades programadas prevense as seguintes axudas:       

Contacto persoal con axudas puntuais do profesorado. Modificación da composición dos grupos de traballo para conseguir mellores axudas dos compañeiros. No caso de traballos individuais, pode suxerirse o traballo cun compañeiro/a. Diferenciar todos aqueles elementos que resulten esenciais nos contidos daqueles que son de ampliación e profundación. Graduar a dificultade das tarefas que se propoñan. Información escrita complementaria á disposición do alumnado. Poden ser unhas fichas de axuda que lle permitan superar algunhas fases do traballo ou ben que posibiliten o ensaio de solucións máis complexas. Modificación das actividades cambiando requisitos ou condicións. Especialmente importante é o tempo adicado, que nalgúns casos debe ampliarse aínda que iso supoña a non realización doutras actividades. Actividades complementarias de recuperación ou ampliación que poden realizar individualmente. Nesta liña son moi aproveitables os recursos audiovisuais ou informáticos.

8. TEMAS TRANSVERSAIS. EDUCACIÓN EN VALORES A Tecnoloxía debe acercar ós xóvenes ós problemas sociais que lle rodean, e para facilitarlle esta tarefa, é convinte que se lle informe e elabore o seu propio DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

discurso e xuicios de valor sobre as relacións existentes entre a actividade tecnolóxica e cada un dos temas transversais, atendendo especialmente á aportación que fan as novas tecnoloxías. Preténdese que os alumnos adopten unha actitude de respeto polas solucións aportadas por outras persoas do grupo, en principio, e extrapolarase a personas doutras razas e culturas. Fomentarase a propia iniciativa creadora, con orden, seguridade e cooperación cos membros do seu grupo. Na área de tecnoloxía moitos contidos relacionados con temas transversais, como a educación ambiental, a educación para a saúde e para o consumo, aparecen de forma explícita do DCB. O enfoque sócio-cultural da tecnoloxía supón o tratamento de perspectivas críticas e valorativas incluídas nas propostas dos temas transversais. 

Educación ambiental. Un punto fundamental no estudio da Tecnoloxía é a relación existente entre ésta e o medio ambiente, xa que a tecnoloxía supón unha modificación do medio. Terase en conta para cada proxecto, máquina ou elemento tecnolóxico elaborado ou estudiado na aula, a súa incidencia no medio ambiente, non só natural, senon tamén sociocultural.



Educación para a saúde. Os contidos relativos á educación para a saúde están reflectidos no tratamento dos temas relativos á seguridade e hixiene no traballo, aos primeiros auxilios, aos riscos profesionais e á seguridade laboral.



Educación non sexista. A educación para a igualdade entre os homes e mulleres maniféstase de forma xeral durante o desenvolvemento da área a través dun reparto non discriminatorio dos diferentes tipos de tarefas así como proporcionando, tel e como indicamos anteriormente, contextos de aprendizaxe nos que os aspectos tecnolóxicos non teñan marcado carácter masculino.



Educación para a convivencia. A educación moral e cívica encontra espacios de tratamento nos contidos relacionados co traballo e o mercado de traballo, e de forma explícita no desenvolvemento de actitudes de responsabilidade cara ao traballo ben feito e a cooperación no grupo.



Educación para o consumidor. Ten un tratamento xeral nos contidos relacionados coa análise de obxectos, a publicidade, a oferta e a demanda dos productos.



Educación vial. Ten un tratamento específico na análise e repercusións da evolución tecnolóxica dos medios de transporte dada a necesidade de regular o seu uso cada vez máis estendido. A propia regulación pode ser fonte de actividades tecnolóxicas (semáforos, control automático, etc.).



Educación para a paz. A evolución da tecnoloxía vai ligada ás necesidades armamentísticas en todas as épocas históricas. Convén propiciar debates DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

en torno ao control das tecnoloxías pola sociedade nunha perspectiva de convivencia pacífica entre os pobos.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

9. RECUPERACIÓN PENDENTES

MATERIAS

Metodoloxía para levar a cabo o plan de traballo. Os profesores que imparten clase nos cursos con alumnos coa materia pendente van ir dando os contidos esixibles propios do curso así como as actividades de recuperación e avaliación ademais dos criterios de avaliación. Cada certo tempo, máis ou menos estipulado cada duas ou tres semanas se lles darán os alumnos as actividades de recuperación mencionadas e nas segiuntes duas ou tres semanas serán entregadas ó profesor de Tecnoloxía que lles imparte clase e despois pasarán ó xefe de departamento. Os alumnos terán a súa disposición no horario de recreo os profesores de Tecnoloxía para as dúbidas que se lles presenten sobre as actividades entregadas. Os alumnos que entreguen as actividades de recuperación no prazo previsto e superen as actividades de avaliación previstas e xa non terán que presentarse os exames oficiais da convocatoria de Maio ou Setembro. Os alumnos que non entreguen as actividades de recuperación nos prazos previstos ou non superen as actividades de avaliación deberán presentarse os exames oficiais. Os alumnos coa materia de 1º e 3º pendente terán como material de apoio o libro de texto que empregaron durante ese curso e os alumnos de 2º de ESO disporán de material proporcionado polo departamento. Avaliación e cualificación

A avaliación ten dúas finalidades. Por unha banda a finalidade cualitativa, que entendemos por as decisións académicas que se toman para a promoción do alumnado, e por outra a finalidade de orientar a aprendizaxe do alumnado. Os dous aspectos son importantes e están entrelazados. Neste sentido, terase en conta: - Que os alumnos coñezan os criterios de avaliación, é decir, o que se lle vai esixir para aprobar. - Que os alumnos coñezan as actividades que se van ter en conta para aprobar e a importancia que terá cada unha. - Que se empregue unha variedade de instrumentos de avaliación en consonancia coa diversidade de capacidades e contidos da área. A cualificación para os alumnos que realicen a proba final extraordinaria en setembro será a cualificación da proba en si. Alumnos do Programa de Diversificación Curricular

Os alumnos incluidos no programa de diversificación curricular para superar a área pendente deberán realizar os correspondentes traballos-mural de cada avaliación. Senón superan a área con dita actividade terán a posibilidade de realizar unha proba final ordinaria en maio e unha extraordinaria en setembro. A cualificación para os alumnos que realicen a proba final DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

ordinaria en maio terá en conta o rendemento acadado durante o curso na realización da actividade anteriormente mencionada segundo a seguinte ponderación: Proba Final: 60%, Actividades de Recuperación: 40%. A cualificación para os alumnos que realicen a proba final extraordinaria en setembro será a cualificación da proba en si.

10. PLAN REFORZO REPETIDORES

PARA

ALUMNOS

En primeiro lugar o profesor que imparte clase a este alumnado informarase das partes temáticas onde máis dificultades atopou o alumno. Deste xeito, cando eses temas sexan abordados farase un seguimento maior para ese alumnado a través da realización de fichas extras e a petición de traballos eleborados por eles mesmos. Por outra parte, se lles permitirá a participación nas explicacións e elaboración de traballos a modo de “monitores ou axudantes “do profesor co fin de que a sua motivación sexa maior .

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

11. FOMENTO DA LECTURA E AS TIC Pensamos que o aporte que este departamento fai ó fomento da lectura e das tecnoloxías da información e comunicación é elevado. Dentro das estratexias metodolóxicas destaca o método expositivo e dentro do mesmo está a fase informativa onde o alumnado leva a cabo lecturas de textos. Por outro lado, e dentro do método de proxectos hai unha fase onde a lectura tamén está presente que é na parte de búsqueda de información. Por último a adopción que das TIC facemos ven reflectida nos seguintes párrafos: 2º ESO: Unidade: Operadores mecánicos. Búsqueda de información a través de enciclopedias virtuais e internet para poder ver simulacións virtuais con diferentes mecanismos. Unidade: Tecnoloxías da información. O ordenador e os seus compoñentes. O procesador de texto. Táboas e gráficos. Introducción a outras aplicacións ofimáticas.Iniciación á folla de cálculo. Elaboración de gráficas.O ordenador como procedemento de busca de información: enciclopedias virtuais e internet.Páxinas web e correo electrónico. Nota: na eleboración dos proxectos tecnolóxicos levados a cabo no taller os alumnos poden empregalo procesador de textos para a entrega de memorias así coma o uso da folla de cálculo para a elaboración de presupostos. 3º ESO: Unidade: Electricidade e enerxía. O simulador de circuitos “Cocodrile”. Simulación de circuitos eléctricos e electrónicos. Comprobación de magnitudes eléctricas. Uso de internet. Búsqueda de información sobre o funcionamento das principais centrais eléctricas. Unidade: O ordenador e os nosos proxectos. Aplicacións informáticas: procesador de textos , base de datos, folla de cálculo e presentacións. Unidade: Internet. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

Servicios de internet: foros, grupos, chats. Comunidades virtuais.Creación de páxinas web.Transferencia de ficheiros. 4º ESO: Unidade: Electrónica analóxica e dixital. Simuladores de circuitos “Cocodrile” e “Electronics Workbench”. Simulación de circuitos elctrónicos tanto analóxicos coma dixitais. Comprobación de magnitudes. Unidade: Técnicas de expresión e comunicación gráfica. Introducción ó deseño asistido por ordenador ( AUTOCAD). Unidade: Neumática e hidráulica. Simulador de circuitos neumáticos “Peneusim”. Unidade: Tecnoloxías da información. A folla de cálculo. O procesador de textos.O xestor de base de datos.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

12. ACTIVIDADES EXTRAESCOLARES Neste curso 2015-2016 no departamento de tecnoloxía intentarase realizar algunha visita a empresas ou fábricas do entorno.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

13. ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA 

Procurar resolver ou corrixir os problemas habituais de comportamento en clase mediante a toma de medidas puntuais polo profesor dentro da aula



Comunicación á xefatura de estudos e ao titor dos comportamentos disrruptivos do alumnado



Envío do alumno reiteradanmente disrruptivo ou por comportamentos graves á aula de convivencia seguindo o procedemento establecido.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

14. MECANISMOS DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA EN RELACIÓN COS RESULTADOS E PROCESOS DE MELLORA 

Durante o curso farase un seguimento da programación e da temporalización dos contidos mínimos e adoptaranse as modulacións e modificacións puntuais que correspondan en función do nivel do alumnado e dos problemas xerais detectados na clase derivados do proceso de aprendizaxe. Destas modificacións darase conta nas reunións mensuais do Departamento e deberán ser autorizadas polo mesmo.



En función das incidencias sinaladas na memoria de final do curso anterior sobre a materia impartida tomaranse, para o curso seguinte, as medidas correspondentes sobre a modificación da programación tanto no que teña a ver coa secuenciación como cos contidos.



Os aspectos prácticos –o desenvolvemento do proxecto e traballos de aplicación práctica- terán prevalencia sobre os contidos teóricos.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía da ESO. Curso 2015-2016

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA PROXECTO CURRICULAR DE AULA E PROGRAMACIÓN DE 1º DE BACHARELATO Curso : 2015-2016

Xefe de Departamento : ALBERTE BLANCO CASAL Profesor : CÉSAR SÁNCHEZ PAMPÍN

IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” VERIN

INDICE: 1. Introdución e contextualización ...........................................................................................42 2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave.................................................43 3. Obxectivos ........................................................................................................................ 49 2.1 Obxectivos xerais de etapa 2.2 Obxectivos xerais de materia 4. Contidos, estándares de aprendizaxe, temporalización e distribución de contidos ............51 4.1 Contidos 4.2 Estándares de aprendizaxe 4.3 Temporalización 4.4 Distribución de contidos en 16 unidades didácticas 5. Avaliación................................................................................................. ..............................57 5.1 Criterios de avaliación 5.2 Grao mínimo de consecución para aprobar a materia 5.3 Procedementos de avaliación 4.4 Criterios de cualificación. 6. Unidades didácticas..............................................................................................................64 7. Actividades de seguemento das materias pendentes ........................................................112 8. Procedementos para acreditar coñecementos previos......................................................113 9. Material ...............................................................................................................................113 10. Aspectos metodolóxicos ..................................................................................................114 11. Medidas de atención á diversidade ..................................................................................115 12. Contidos transversais ........................................................................................................116 13. Conexións interdisciplinares ...............................................................................................117 14. Fomento da lectura e das TIC ............................................................................................. 118 15. Accións de contribución ao plan de convivencia .................................................................119 16. Actividades extraescolares ..................................................................................................120 17. Incorporación das modificacións propostas no curso 2014-2015.........................................120 18. Procedementos para avaliar a propia programación............................................................120

41 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

1. INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN

O Real decreto 86/2015, do 29 de XUÑOo, establece a estructura do bacharelato e fixa as súas ensinanzas mínimas. Así, no curso 2015-16 esta estructura comezou a implantarse no primeiro curso do bacharelato e será na modalidade de ciencias e tecnoloxía onde figurará a materia optativa de Tecnoloxía Industrial I cuxa programación desenvolveremos a continuación. Neste marco desenvólvese "Tecnoloxía Industrial I" co obxecto de encamiñar aos/as alumnos/ás cara á consecución dos obxectivos establecidos en forma de capacidades que espera alcancen. A tecnoloxía pode entenderse, nun sentido amplo, como o tratado ou o conxunto de coñecementos técnicos, ou no seu sentido restrinxido como o conxunto dos coñecementos técnicos dunha área ou actividade específica. O desenvolvemento dos contidos en "Tecnoloxía Industrial I" derívase dos distintos compoñentes que a integran: 

Compoñente científico: os desenvolvementos científicos aplícanse a desenvolvementos tecnolóxicos.



Compoñente técnico: fai referencia ao "saber facer".



Compoñente social e cultural: que mostra a relación entre os obxectos inventados polo ser humano e os cambios que se producen nas súas condicións de vida.



Compoñente metodolóxico: derivado do modo creativo, ordenado e sistemático como base para a resolución técnica de problemas.



Compoñente de representación gráfica e verbal: mediante a cal se fan realidade as ideas. 42

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

Segundo expón a lexislación educativa vixente enténdese por currículo en Bacharelato o conxunto de obxectivos, contidos, métodos pedagóxicos, e criterios de avaliación que han de regular a práctica docente. O currículo pasa por tres niveis de concreción ata chegar a propostas concretas plasmadas polos profesores dun determinado Departamento que son as programacións de aula. Na presente programación organízase o currículo da materia "Tecnoloxía Industrial I" para primeiro curso de Bacharelato do IES Xesús Taboada Chivite, pertencente a localidade de Verín a cal é de predominio rural e de poboacións pequenas ao sur da provincia de Ourense. Economicamente hai unha preponderancia do sector primario e algo do secundario (construción, transformado da madeira) e sector servizos (comercio, servizos públicos). O alumnado tipo vive cos seus pais e, en numerosos casos, xunto cos avós, na casa propia e con sitio particular para estudar. Os seus pais traballan e gran parte das nais están dedicadas ás tarefas do fogar. 2. CONTRIBUCIÓN AO DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS CLAVE

As capacidades que se deben aplicar de xeito integrado cos contidos propios desta materia co fin de lograr a realización adecuada de actividades e a resolución eficaz de problemas complexos son: 

Competencia lingüística (CCL).



Competencia matemática e competencias básicas

en ciencia e tecnoloxía

(CMCCT). 

Competencia dixital (CD).



Competencias sociais e cívicas (CSC)



Conciencia e expresións culturais (CCEC)



Aprender a aprender (CAA)



Sentido da iniciativa e espíritu emprendedor (CSIEE).

43 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

A continuación detallamos como esta materia contribúe a adquisición destas competencias :

A contribución á competencia lingüística realízase a través da adquisición de vocabulario específico, que ten que utilizarse nos procesos de busca, análise, selección, resumo e comunicación de información. A lectura, interpretación e redacción de informes e documentos técnicos contribúe ao coñecemento e á capacidade de utilización de diferentes tipos de textos e das súas estruturas formais.

O uso da lingua galega nun contexto tecnolóxico (léxico específico) estende o seu ámbito de aplicación facilitando a normalización da lingua no ámbito profesional. Contribúe así, a crear un espazo tecnolóxico lingüístico propio cuxa existencia, senón imprescindible é, cando menos, necesaria para o desenvolvemento tecnolóxico da comunidade autónoma.

O uso instrumental de ferramentas matemáticas, na súa xusta dimensión e de maneira fortemente contextualizada, contribúe a configurar adecuadamente a competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía, na medida na que proporciona situacións de aplicabilidade a diversos campos, facilita a visibilidade desas aplicacións e das relacións entre os contidos matemáticos e pode, segundo como se formule, colaborar á mellora da confianza no uso desas ferramentas matemáticas. Algunhas delas están especialmente presentes nesta materia, como a medición e o cálculo de magnitudes básicas, o uso de escalas, a lectura e interpretación de gráficos, a resolución de problemas baseados na aplicación de expresións matemáticas, referidas

44 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

a principios e fenómenos físicos, que resolven problemas prácticos ou necesidades sociais.

Ademais área de tecnoloxía contribúe de forma directa ao desenvolvemento da competencia científico-tecnolóxica, principalmente, mediante o coñecemento e a comprensión de obxectos, procesos, sistemas e ambientes tecnolóxicos, e a través do desenvolvemento de destrezas técnicas e habilidades para manipular obxectos con precisión e seguridade. A interacción cun contorno no que o tecnolóxico constitúe un elemento esencial, vese facilitada polo coñecemento e utilización do proceso de resolución técnica de problemas e a súa aplicación para identificar e dar resposta a necesidades, avaliando o proceso e os seus resultados. Pola súa parte, a análise de obxectos e sistemas técnicos desde varios puntos de vista, permite coñecer como foron deseñados e construídos os elementos que os forman e a súa función no conxunto, facilitando o seu uso e a súa conservación. O tratamento específico das tecnoloxías da información e da comunicación, integrado nesta

materia,

proporciona

unha

oportunidade

especial

para

desenvolver

competencia dixital, e a este desenvolvemento están dirixidos especificamente unha parte dos contidos. Contribuirase ao desenvolvemento desta competencia na medida na que as aprendizaxes asociadas incidan na confianza no uso dos ordenadores, nas destrezas básicas asociadas a un uso suficientemente autónomo destas tecnoloxías e, en definitivo contribúan a familiarizarse suficientemente con eles. En todo caso, están asociados ao seu desenvolvemento os contidos que permiten localizar, procesar, elaborar, almacenar e presentar información co uso da tecnoloxía. Por outra parte, debe destacarse, en relación co desenvolvemento desta competencia, a importancia do uso das tecnoloxías da información e da comunicación como ferramenta 45 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

de simulación de procesos tecnolóxicos e para a adquisición de destrezas con linguaxes específicas, como a icónica ou a gráfica.

A contribución á adquisición da competencia social e cívica, no que se refire ás habilidades para as relacións humanas e ao coñecemento da organización e funcionamento das sociedades, virá determinada polo modo no que se aborden os contidos, especialmente os asociados ao proceso de resolución de problemas tecnolóxicos, onde o alumnado ten múltiples ocasións para expresar e discutir adecuadamente ideas e razoamentos, escoitar ás outras persoas, abordar dificultades, xestionar conflitos e tomar decisións practicando o diálogo e a negociación, e adoptando actitudes de respecto e tolerancia cara ás súas compañeiras e aos seus compañeiros.

A conciencia e expresións culturais adquírese desenvolvendo a iniciativa, a imaxinación e a creatividade na resolución das necesidades sociais e permite unha mellor apreciación das manifestacións culturais que sempre incorporan elementos técnicos.

adquisición

competencia

aprender

contribúese

polo

desenvolvemento de estratexias de resolución de problemas, reflexión sobre as relacións de causa-efecto, a contrastación nos procesos de experimentación e construción. O estudo metódico de obxectos, sistemas ou contornos axuda a desenvolver habilidades e estratexias cognitivas e promove actitudes e valores necesarios para a aprendizaxe.

46 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

O sentido da iniciativa e o espíritu emprendedor céntrase no modo particular que proporciona esta materia para abordar os problemas tecnolóxicos, e será maior na medida en que, a metodoloxía empregada na aula, fomente modos de enfrontarse a eles de maneira autónoma e creativa, incida na valoración reflexiva das diferentes alternativas e prepare para a análise previa das consecuencias das decisións que se toman no proceso.

A continuación amosamos cada un dos bloques que se estudiarán nesta materia coas competencias clave que deben de ser tratadas máis a fondo: BLOQUE 1 . Recursos enerxéticos: - CMCCT: realizar todo tipo de cálculos coas variables enerxéticas. Utilizar o proceso de resolución técnica de problemas e a súa aplicación para identificar e dar resposta a distintas necesidades. Favorecer a creación dun ambiente saudable mediante a análise crítica da repercusión medioambiental da actividade tecnolóxica e o fomento do consumo responsable. - CCL: utilizar a terminoloxía axeitada para redactar informes e documentos técnicos. - CD: manexar a información nos seus distintos formatos: verbal, numérico, simbólico ou gráfico. - CSC: desenvolver habilidades que favorezan a discusión de ideas, a xestión de conflitos e a toma de decisións cunha actitude de respecto e tolerancia no que respecta a produción, distribución e consumo enerxéticos.

BLOQUE 2. Materiais e procedementos de fabricación: - CMCCT: empregar as ferramentas matemáticas axeitadas para cuantificar e analizar fenómenos, moi especialmente a medición, o uso de escalas, a interpretación de gráficos, os cálculos básicos de magnitudes físicas. Favorecer a creación dun ambiente saudable mediante a análise crítica da repercusión medioambiental da actividade tecnolóxica e o fomento do consumo responsable. - CCL: utilizar a terminoloxía axeitada para redactar informes e documentos técnicos.

47 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

- CD: localizar, procesar, elaborar, almacenar e presentar información co uso da tecnoloxía. - CSC: desenvolver habilidades que favorezan a discusión de ideas baixo unha actitude de respecto e tolerancia en canto á valoración no impacto ambiental das distintas técnicas empregadas na obtención de materiais e nos procesos de fabricación.

BLOQUE 3. Elementos de máquinas e sistemas: - CMCCT: deducir e empregar as expresións matemáticas axeitadas na resolución dediferentes problemas mecánicos para cuantificar e analizar fenómenos. Coñecer e utilizar o proceso de resolución técnica de problemas e a súa aplicación para identificar e dar resposta a distintas necesidades. - CD: elaborar información e presentala a través do uso de programas de deseño axeitados previa á realización de esquemas eléctrico-electrónicos, pneumáticos ou hidráulicos. - CCL: utilizar a terminoloxía axeitada para redactar informes e documentos técnicos. - CAA: desenvolver estratexias de resolución de problemas tecnolóxicos mediante a obtención, a análise e a selección de información útil para abordar un proxecto. -CSIEE: fomentar o achegamento autónomo e creativo aos problemas tecnolóxicos, valorando as distintas alternativas e previndo as súas consecuencias cando se aborde algún proxecto concreto.

BLOQUE 4. Produtos da tecnoloxía (deseño, produción e comercialización): - CMCCT: empregar as ferramentas matemáticas axeitadas para cuantificar e analizar fenómenos, moi especialmente a medición, o uso de escalas e a interpretación de gráficos. -CCL: utilizar a terminoloxía axeitada para redactar informes e documentos técnicos. -CAA: desenvolver estratexias de resolución de problemas tecnolóxicos mediante a obtención, a análise e a selección de información útil para acometer un proxecto. CSIEE: fomentar o achegamento autónomo e creativo aos problemas tecnolóxicos, valorando as distintas alternativas e previndo as súas consecuencias cando se aborde algún proxecto concreto.

48 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

3. OBXECTIVOS

3.1 Obxectivos xerais de etapa En relación ao currículo oficial a materia de "Tecnoloxía Industrial I" contribúe a desenvolver as seguintes capacidades: a) Dominar a lingua castelá e a lingua galega. b) Analizar e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo e os antecedentes e factores que inflúen nel. c) Comprender os elementos fundamentais da investigación do método científico. d) Consolidar unha madureza persoal, social e moral que lles permita actuar de forma responsable e autónoma. e) Participar de forma solidaria no desenvolvemento e mellora do ámbito social. f) Dominar os coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais e as habilidades básicas propias da modalidade escollida. g) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria como fonte de formación e enriquecemento cultural. h) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do Estatuto de autonomía de Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsibilidade na construción dunha sociedade xusta e quitativa e favoreza a sustentabilidade. i) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres evitando a deiscriminación das persoas con discapacidades, criticando as desigualdades e impulsando as igualdades. 49 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

j) Reforzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina. k) Expresarse con fluidez e correción nunha ou máis linguas extranxeiras. l) Utilizar eficazmente e con responsabilidade as tecnoloxías da información e da comunicación. m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo en equipo, autoconfianza e sentido crítico n) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social e impulsar conductas e hábitos saudables o) Reforzar actitudes de respecto e de prevención no ámbito da seguridade viaria p) Valorar,repectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia e contribír á súa conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.

3.2 Obxectivos xerais da materia: O desenvolvemento desta materia

debe contribuír a que os/as alumnos/ás

adquiran as seguintes capacidades: a) Desenvolver autonomía e confianza para inspeccionar, manipular e intervir en máquinas, sistemas e procesos técnicos e comprender o seu funcionamento. b) Comprender o papel da enerxía en procésoos tecnolóxicos, as súas distintas transformacións e aplicacións e adoptar actitudes de aforro e valoración da eficiencia enerxética. c) Utilizar correctamente os útiles, máquinas e ferramentas, dispoñibles na aula taller, valorando a importancia da súa correcta utilización, tanto dende o punto de vista económico coma de seguridade persoal.

50 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

d) Comprender e explicar como se organizan e desenvolven procesos tecnolóxicos concretos, identificando e describindo as técnicas e os factores económicos e sociais que concorren en cada caso. e) Analizar obxectos e sistemas técnicos para comprender o seu funcionamento, a mellor forma de usalos e controlalos, de cara á súa posterior aplicación en proxectos. f) Analizar e valorar criticamente o impacto do desenvolvemento científico e tecnolóxico na evolución da sociedade, así como na organización do tempo libre e nas actividades de ocio. g) Transmitir con precisión coñecementos e ideas sobre procesos ou produtos tecnolóxicos utilizando vocabulario,símbolos e formas de expresión apropiadas.

4. CONTIDOS, ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE, TEMPORALIZACIÓN E DISTRIBUCIÓN DE CONTIDOS

4.1 Contidos. 4.1.1 Contidos comúns: - Análise de obxectos e montaxes para a identificación e a selección de solucións a problemas técnicos. -Prevención de recursos materiais e as ferramentas para a realización de cálculos e planificación dos traballos. -Realización de montaxes ou construción de obxectos procurando o uso correcto das feramentas e seguindo a planificación previamente elaborada. -Valoración das montaxes ou dos obxectos construídos. -Investigación de aspectos históricos ou científicos, xerais e específicos de Galicia. 51 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Emprego das TIC para completala formación en canto o acade de obxectivos e resultados. 4.1.2 Contidos específicos: Os contidos tratados nesta materia poden distribuirse por bloques e cada bloque abarcará unha serie de unidades onde se especifican de xeito máis concreto os contidos a tratar. Os bloques coas unidades correspondentes son os seguintes: BLOQUE 1 . Recursos enerxéticos: unidades 1 e 2. -Obtención, transformación e transporte das fontes de enerxía. Importancia do uso de enerxías alternativas. -Modelización elemental e simulación de instalacións de transformación de enerxía. -Impacto ambiental da produción enerxética en Galicia. -Consumo enerxético. Cálculos e estimacións de consumo. Técnicas e criterios de aforro enerxético. BLOQUE 2.  Materiais: unidades 3,4, 5 e 6. -Estado natural, obtención e transformación dos materiais. Propiedades máis relevantes. -Identificación das formas de presentación e selección de materiais comúns en aplicacións características. -Impacto ambiental dos materiais producido en todo o seu ciclo de obtención, transformación e refugo. -Exemplificación da aplicación e da elección de materiais para algún proxecto tipo.  Procedementos de fabricación: unidades7 e 8. -Técnicas de fabricación: tipos e clasificación. Máquinas e ferramentas apropiadas para cada procedemento.

52 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Criterios de uso e mantemento de máquinas e ferramentas. Normas de seguranza e hixiene no traballo. -Exemplificación dalgunha técnica sinxela de fabricación con máquinas e ferramentas axeitadas. -Novas tecnoloxías aplicadas aos procesos de fabricación. -Impacto ambiental dos procedementos de fabricación. Criterios de redución. BLOQUE3. Elementos de máquinas e sistemas: unidades 9, 10,11,12, 13 e 14. -Máquinas e sistemas mecánicos. Vantaxe e rendemento. Transmisión e transformación de movementos. -Esforzos básicos en elementos estruturais. Soporte e unión de elementos mecánicos. -Cálculo, montaxe e experimentación de mecanismos característicos. -Elementos auxiliares de acumulación, disipación e lubricación. -Elementos dun circuíto xenérico: xerador, condutores, dispositivos de regulación e control, receptores de consumo e utilización. -Representación esquematizada de circuítos. Simboloxía. Interpretación de planos e esquemas. -Simulación, montaxe e experimentación de circuítos eléctricos e pneumáticos característicos. BLOQUE 4. Produtos da tecnoloxía (deseño, produción e comercialización): unidades 15 e 16. -Proceso cíclico de deseño e mellora de produtos. Importancia das novas tecnoloxías. -Normalización e control de calidade. -Distribución de produtos. O mercado e as súas leis básicas. Patentes. -Análise sistemática de produtos tecnolóxicos actuais. Razóns do seu éxito ou fracaso.

53 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Planificación e desenvolvemento práctico dun proxecto de deseño e comercialización dun produto. 4.2 Estándares de aprendizaxe: Tendo en conta que deben ser observables, medibles e avaliables para poder escalar o logro alcanzado, as especificacións que nesta materia nos van a permitir definir o que se debe aprender e saber, quedan definidas a continuación para cada un dos bloques da materia. BLOQUE 1 . Recursos enerxéticos. 1. Decribe as formas de producir enerxía, en relación co custo de produción, o impacto ambiental e a sustentabilidade. 2. Debuxa diagramas de bloques de diferentes tipos de centrais de produción enerxética. 3. Calcula custos de consumo enerxéticos. 4. Interpreta recibos de consumo domésticos e elabora plans de redución de consumo. BLOQUE 2. Materiais e procedementos de fabricación: 1. Establece a relación entre a estrutura interna dos materiais e as súas propiedades e explica como se poden modificar estas últimas segundo a natureza da estrutura interna. 2. Identifica as máquinas e as ferramentas utilizadas na fabricación dun produto dado e explica as técnicas utilizadas para tal fin. 3. Describe as condicións de seguridade que se deben ter nun determinado ámbito de produción. 4. Coñece o impacto ambiental que poden producir as diferentes técnicas usadas.

54 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

BLOQUE 3. Elementos de máquinas e sistemas: 1. Debuxa diagramas de bloques de máquinas-ferramentas decribindo a función dos bloques e explicando a contribución de cada bloque ao conxunto da máquina. 2. Calcula os parámetros básicos de calquera sistema mecánico ou circuíto eléctrico-electrónico pneumático ou hidráulico. 3. Aprende a usar un simulador para cada un dos circuítos. 4. Deseña, constrúe e programa un sistema automático ou robot cos actuadores e os sensores axeitados. BLOQUE 4. Produtos da tecnoloxía (deseño, produción e comercialización): 1. Deseña unha proposta dun novo produto a partir dunha premisa dada pensando en como lanzalo ao mercado. 2. Elabora e desenvolve o esquema dun posible modelo de excelencia, razoando a importancia de cada axente implicado.

4.3 Temporalización: Os contidos distribúense en dezaseis unidades didácticas adaptables a un período lectivo de nove meses distribuído en tres trimestres; así, a distribución temporal sería a reflectida na seguinte táboa:

UNIDADES DIDÁCTICAS 1:Fuentes de enerxía. Produción e distribución. Impactos ambientais e sustentabilidade. 2:Usos e aplicacións da enerxía. Técnicas de aforro. Consumo enerxético en vivendas e locais

Nº SESIÓNS 14 8

3:O ferro e metais ferrosos

4: Metais non ferrosos

5: Materiais de construción

7 55

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

6: Outros materiais de uso técnico

7: Conformación sen perda de material

8: Fabricación con perda de material

9: Mecanismos de transmisión de movementos

10: Mecanismos transformadores de movementos

11: Elementos auxiliares de máquinas

12: Unión de elementos mecánicos

13: Circuítos eléctricos

14: Circuítos pneumáticos

15: A empresa industrial

16: Deseño e calidade dos produtos

4.4 Distribución de contidos: A distribución de contidos axústase a un período lectivo de tres trimestres establecéndose a repartición das 16 unidades do seguinte modo: 

Primeiro trimestre: abrangue as seis primeiras unidades computando un total de 50 sesións. Este trimestre divídese en dúas partes: a primeira parte refírese á enerxía, as súas transformacións e usos; e a segunda parte engloba o estudio de materiais. Segundo estes contidos é un trimestre propicio para programar unha visita a algunha central eléctrica ou industria do metal.



Segundo trimestre: abrangue dende a unidade 7 ata a 12 (ambas as dúas inclusive) computando un total de 44 sesións. De novo este período divídese en dúas partes: a primeira abarca as unidades 7 e 8 nas que se trata a conformación de materiais, mentres que a segunda fai referencia á parte de mecánica da área de "Tecnoloxía Industrial I " 56 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016



Terceiro trimestre: abrangue as últimas catro unidades. En canto ao número de unidades é un trimestre máis curto, non obstante compútanse 41 sesións para que unidades tan importantes como as referidas ao estudio de circuítos eléctricos e pneumáticos sexan tratadas de forma ampla sen que supoñan unha carga excesiva para o alumnado neste período final. Con esta distribución preténdese que o primeiro trimestre supoña unha boa

toma de contacto coa materia e dados os temas tratados é un bo período para que a finais del se poida levar unha visita a algunha instalación en concordancia con eses estudios. O segundo trimestre quizais sexa o que máis complexo lle resulte ao alumnado e por iso abarca este período aínda que a realización dalgún tipo de mecanizado ou prácticas con mecanismos sinxelos pode axudar a suavizar esta complexidade. Por último o terceiro trimestre enténdese idóneo para o período final polo xa comentado.

5. AVALIACIÓN

5.1Criterios de avaliación : O "que avaliar" introdúcese en cada unha das unidades didácticas de modo que ao ir tratando cada unidade os criterios de avaliación sexan o máis axustados posibles aos obxectivos que se pretenden conseguir. De tódolos xeitos podemos citar os seguintes criterios de avalicaión xerais:  Identificar diferentes fontes de enerxía utilizadas no consumo da vivenda e do centro docente.  Describir diferentes formas de aplicación da enerxía no ámbito doméstico, así como o proceso seguido desde a súa obtención ata a súa utilización.  Interpretar correctamente a información económica e relativa ó consumo enerxético 57 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

                       

que proporcionan as facturas e outros tipos de documentación comercial. Interpretar as características técnicas das instalacións de consumo de enerxía a partir dos datos que figuran nestas. Realizar os cálculos oportunos para determinar o custo económico do consumo enerxético a partir dos datos obtidos. Suxerir posibles vías de reducción de custos e xustificalas de forma razoada. Describir as características físicas e técnicas dos materiais compoñentes dun obxecto ou producto tecnolóxico, tales como metais, plásticos, illantes e semiconductores. Realizar unha análise técnica do obxecto e suxerir posibles procedementos de fabricación e montaxe. Estimar o custo económico e o posible beneficio que xustifiquen a súa producción. Enumerar repercusións ambientais da súa producción, uso e eliminación, e clasificalas segundo a fase do proceso á que correspondan. Emitir xuízos de valor sobre a conveniencia ou inconveniencia da súa producción e uso para a calidade de vida, a saúde e a seguridade persoal e colectiva. Propoñer medidas alternativas para reciclar os materiais compoñentes, unha vez desbotado o obxecto ou producto analizado. Desmontar e montar de novo un artefacto, identificar os seus elementos compoñentes e a función que desempeña cada un. Utilizar as ferramentas necesarias para a montaxe e desmontaxe de modo correcto. Realizar unha análise funcional do obxecto ou sistema técnico e distinguir entre pezas fundamentais e accesorias. Utilizar recursos gráficos, como debuxos técnicos, diagramas e debuxos funcionais, para describir o funcionamento do obxecto ou sistema analizado. Propoñer alternativas ós elementos funcionais de modo que o artefacto realice a súa función en condicións similares. Valorar de maneira equilibrada as vantaxes e inconvenientes da actividade técnica para a calidade de vida das persoas. Identificar os factores non estrictamente técnicos que deben ser tidos en conta á hora de avaliar as repercusións da producción e utilización dun producto técnico. Suxerir materiais, principios de funcionamento ou técnicas de producción alternativas que atenúen as repercusións da actividade técnica. Propoñer formas de utilización dos productos e servicios de tipo técnico que lles garantan unha mellor calidade de vida ós usuarios e consumidores. Avaliar a idoneidade das solucións propostas. Incorporar ó vocabulario habitual os termos específicos e os modos de expresión propios da actividade técnica. Describir os útiles, ferramentas e máquinas que se utilizan nun proceso productivo. Describir as técnicas de traballo que se utilizan nos procesos productivos mediante esquemas e diagramas de fluxo. Realizar análises anatómicas de pezas, mecanismos, sistemas e circuítos utilizando en cada caso o vocabulario e a terminoloxía apropiados. Recoñecer a simboloxía empregada nos planos e esquemas das instalacións eléctricas 58 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

      

ou pneumáticas. Seleccionar os compoñentes correspondentes ó circuíto que se desexa montar a partir da información obtida do plano ou esquema. Conectar os compoñentes de maneira adecuada sobre un armazón ou nun simulador, seguindo as orientacións do plano ou esquema analizado. Verificar o funcionamento do circuíto e comprobar a súa utilidade para unha aplicación determinada. Contribuír co esforzo persoal ás tarefas de traballo do equipo. Tomar a iniciativa para expoñer e defender os propios puntos de vista, argumentando de forma rigorosa. Amosar flexibilidade e receptividade ante as ideas ou as achegas doutros membros do equipo. Interrogarse ante situacións novas e ser cauteloso na toma de decisións e na elaboración de conclusións.

5.2 Grao mínimo de consecución para aprobar a materia: RECURSOS ENERXÉTICOS: 

Coñecer as distints fontes de enerxía, renovables e non renovables, así coma a súa obtención, transformación e transporte.



Enumerar ventaxas e inconvintes de cada tipo de enerxía.



Coñecer as medidas de aforro enerxéticas e saber interpretar cálculos de consumo enerxético.

MATERIAIS: 

Coñecer as propiedades máis importantes dos materiais á hora de escollelos para a fabricación de obxetos.



Coñecer e saber identificar os materiais máis importantes a nivel industrial ( metais e aliaxes, plásticos, cerámicos,téxtiles …) e as súas principais características e aplicacións.



Coñecer en detalle a obtención e procedencia dos materiais máis importantes a nivel industrial.

59 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

ELEMENTOS DE MÁQUINAS E SISTEMAS: 

Saber identificar e indicar a misión dos elementos de transmisión e transformación do movemento.



Calcular correctamente as velocidades, momentos torsores e potencias de diferentes conxuntos mecánicos.



Saber clasificar e coñecer a función dos elementos mecánicos auxiliares.



Entender o funcionamento dos circuitos pneumáticos e eléctricos sabendo recoñecer os seus elementos e a súa misión.



Identificar a simboloxía empregada en pneumática e en electricidade.

PROCEDEMENTOS DE FABRICACIÓN: 

Coñecer, comprender e explicar os distintos procedementos e técnicas empregadas na fabricación de máquinas.



Coñecer os sistemas de fabricación, as máquinas ferramentas principais e as operacións básicas.



Enumerar as medidas de seguridade para traballar con cada máquina.

PROCESO E PRODUTOS DA TECNOLOXÍA: 

Coñecer os distintos elementos que forman un sistema de producción e a misión de cada un deles.



Entender o concepto de normalización, calidade e de tolerancias de fabricación.



Identificar as fases de deseño, planificación da producción, producción e posta no mercado dun produto de venta masiva.

60 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

5.3 Procedementos de avaliación: Representan os medios dos que nos valemos para efectuar un diagnóstico das capacidades indicadas nos obxectivos. A avaliación ha de ser continua ao longo do proceso e utilízanse os seguintes recursos: 

Observación sistemática na aula e comportamento.



Grao de participación nos grupos de traballo.



Realización de exercicios propostos.



Asistencia e puntualidade a clase.



Realización de probas escritas: faranse probas parciais que representen unha división coherente das unidades dese trimestre. Antes da finalización do trimestre o profesor debe facer probas de recuperación. O profesor pode levar a cabo a realización de tales probas de duas maneiras. Unha das maneiras e facer probas de recuperación despois das correspondentes probas parciais nas que os alumnos non tiveron unha calificación igual ou superior a cinco. Outra maneira pode ser esperar ao final do trimestre e facer unha única proba de recuperación para aqueles alumnos que non teñan unha media aritmética superior ou igual a cinco das probas parciais (nestes casos a recuperación global abarcará as probas con calificación inferior a cinco) . Este opción só pode escollerse cando a nota de cada unha das probas parciais sexa igual ou superior a catro.

Decidir entre unha maneira ou outra dependerá de como se vaia desenvolvendo a materia e será acordado entre o profersor e o alumnado.

61 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

Tamén é posible a mellora da calificación global a través dunha proba especial que non ten por que coincidir coas probas de recuperación.



Avaliación de proxectos e traballos ( terminación no prazo previsto, satisfacción polo traballo en grupo, orixinalidade, limpeza e orde no traballo, faltas de ortografía e emprego do vocabulario técnico axeitado, etc ).

5.4 Criterios de cualificación: A cualificación global do trimestre farase según os seguintes casos: 1.- Alumnos con calificacións nas probas parciais superiores ou iguais a cinco:media aritmética das mesmas. 2.-Alumnos con calificacións iguais ou superiores a catro ( cando se opte por unha única proba de recuperación global) nalgunha das probas parciais: media aritmética das mesmas. 3.- Alumnos con probas de recuperación feitas (cando se opte por facer varias recuperacións): media das probas parciais superadas xunto coas probas de recuperación. 4.- Alumnos que non superaron ningunha proba parcial: media aritmética das probas de recuperación. 5.- Alumnos con suba de nota nalgunha das probas individuais: media do resultado da proba de suba de nota xunto cos resultados das demais probas individuais. A calificación anterior pode verse modificada positiva ou negativamente atendendo a aspectos como son a entrega de traballos, asistencia a clase, puntualidade, traballo e participación en clase, etc. O profesor pode estimar que estes baremos afecten a calificación final do trimestre nunha porcentaxe que implique a suma ou a perda dun punto da calificación global. 62 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

Como proposta xeral e síntese do dito, valga o seguinte esquema de carácter orientativo:

ACTIVIDADES DE AVALIACIÓN

IMPORTANCIA

- Probas escritas / orais

85 %

- Entrega de traballos

10 %

- Predisposición cara ao traballo. - Interese polo traballo

- Cumprimento das normas - Busca de información



A calificación ordinaria na finalización do curso será a media das

calificacións obtidas en cada un dos trimestres. 

Aqueles alumnos que non acaden na calificación global un resultado igual

ou superior a cinco terán que facer unha proba extraordinaria na que se engloben tódolos contados imartidos ao longo do curso. Esta proba terá unha calificación positiva se é superior ou igual a cinco. Ademais o profesor tamén se avaliará a través dunha reflexión propia tendo en conta os resultados obtidos da avaliación do alumnado.

63 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

6.UNIDADES DIDÁCTICAS

A continuación, preséntanse esas dezaseis unidades cada unha cos seus obxectivos, contidos ( conceptos, procedementos, actitudes, valores e normas ), metodoloxía, actividades e criterios de avaliación:

UNIDADE 1: FONTES DE ENERXÍA NON RENOVABLES/RENOVABLES

Obxectivos Ao termo desta unidade didáctica o alumnado deberá ser capaz de: - Enumerar fontes de enerxía utilizadas polo home ao longo da historia. - Distinguir entre fontes de enerxía renovables e non renovables para poder levar a cabo unha a súa clasificación. - Diferenciar correctamente entre enerxía cinética e enerxía potencial dun corpo. - Recoñecer os diferentes tipos de carbón segundo o seu contido en carbono, poder calirífico e as súas aplicacións. - Describir os procesos de extracción de combustibles. - Diferenciar os distintos tipos de combustibles gasosos e líquidos segundo a súa orixe, composición, poder calirífico e aplicacións. - Identificar os axentes contaminantes que se producen na combustión do carbono e do petróleo e valorar criticamente as súas consecuencias ambientais. - Enumerar os produtos máis importantes que se obteñen da destilación fraccionada do petróleo e as súas aplicacións máis significativas. - Enumerar os elementos básicos dunha central eléctrica. 64 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

- Enumerar os diferentes tipos de centrais térmicas e explicar as súas características. - Distinguir os diferentes tipos de centrais nucleares e valorar o seu impacto ambiental. - Calcular a potencia dunha central hidroeléctrica coñecidos o caudal dispoñible e a altura do salto. - Describir a estrutura e o funcionamento dun colector solar plano. - Describir a transformación enerxética que ten lugar nas centrais heliotérmicas. - Relacionar a superficie dun panel fotovoltaico coa enerxía útil que se obtén del. - Indicar as condicións máis apropiadas para a instalación dunha central eólica. - Describir o funcionamento básico dunha central xeotérmica e dunha maremotriz - Describir os procesos de transformación da biomasa e os biocombustibles. - Realizar os cálculos enerxéticos a partir do poder enerxético de diferentes biocombustibles. - Clasificar os residuos sólidos urbanos atendendo á natureza dos seus compoñentes e describir os procesos que permiten o seu aproveitamento enerxético. Contidos: a) Conceptos: 1. A enerxía: tipos, transformacións e fontes. 2. O carbón: tipos, procesos de extracción e combustión. 3. O petróleo: proceso de refinado e combustión dos seus derivados. 4. Os combustibles gasosos: gas natural, gas do carbón, gas de hulla, gases licuados do petróleo e acetileno. 5. Os combustibles líquidos: gasolina, gasóleo, queroseno. 6. Centrais térmicas: aproveitamento térmico do combustible, ciclo do vapor, circuíto de refrixeración e xeración de enerxía eléctrica.

65 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

7. Centrais nucleares:seguridad e impacto ambiental. 8. Centrais hidráulicas: características e potencia. 9. Centrais heliotérmicas. 10. Conversión fotovoltaica. 11. Centrais eólicas. 12. Enerxía xeotérmica. 13. Enerxía maremotriz: centrais. 14. A biomasa: aproveitamento enerxético. 15. Os residuos sólidos urbanos ( RSU ).

b) Procedementos: - Identificación e clasificación das fontes de enerxía. - Clasificación dos derivados do petróleo. - Clasificación dos combustibles gasosos e líquidos. - Descrición do proceso de xeración de enerxía eléctrica nunha central térmica. - Cálculo da enerxía xerada a partir da desintegración dunha determinada cantidade de combustible nuclear. - Descrición do funcionamento dunha central eléctrica a partir dunha visita guiada. - Clasificación das centrais hidráulicas. - Cálculo da potencia dunha central hidráulica,de un colector solar e dun aeroxerador. - Cálculo dun panel fotovoltaico. - Decrición do funcionamento dunha central maremotriz. - Cálculo da enerxía que se pode obter a partir da biomasa. - Interpretación de diagramas de composición e destino dos RSU. 66 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

c) Actitudes, valores e normas: - Comprender a evolución dos distintos sistemas de xeración de enerxía. - Informarse sobre os novos desenvolvementos tecnolóxicos. - Valorar a necesidade de reducir a contaminación xerada nas centrais térmicas e nas nucleares ( educación ambiental ) - Interese por investigar acerca da fisión nuclear. - Comportamento responsable nas visitas ás instalacións industriais.

Metodoloxía: Iniciarase o tema motivando o alumno a través dun resumo sobre as fontes de enerxía e expresando a necesidade das enerxías alternativas. Levaranse a cabo explicacións teóricas apoiándose sempre en esquemas ,estadísticas e exemplos para que o alumnado poida comprender, crear a súa opinión e a discutir en grupos e chegar a posicións de responsabilidade polo interese do medio e a ecoloxía. Actividades: - Expoñer coñecementos previos. - Identificar os diferentes tipos de manifestacións enerxéticas e facer cálculos sinxelos de enerxía cinética, potencial, térmica etc. - Confeccionar un esquema no que se clasifiquen os tipos de enerxías. - Buscar información sobre as variedades de carbón que inclúa datos sobre o seu contido en carbono, poder calirífico e aplicacións. - Buscar información sobre a chuvia ácida e o efecto invernadoiro. - Realizar un cadro resumo sobre os produtos obtidos da destilación do petróleo xunto coa súa temperatura de condensación e aplicacións. 67 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

- Identificar as partes e o funcionamento dunha central térmica e describir os intercambios enerxéticos que teñen lugar nelas. - Investigar sobre as características dalgunha central térmica existente en Galicia. - Aplicar a ecuación de Einstein para calcular a enerxía obtida por desintegración de unha determinada cantidade de materia. - Identificar as partes esenciais dunha central nuclear e describir a función de cada unha. - Observar mediante algunha imaxe como se realiza a transformación enerxética nunha central hidroeléctrica e ver as diferenzas entre os diferentes tipos destas. - Calcular a potencia dunha central hidroeléctrica manexando rendementos. - Calcular a potencia desenvolvida por colectores planos tendo en conta a radiación soar terrestre, superficie dos colectores e rendemento da instalación. - Calcular a potencia desenvolvida por muíños eólicos tendo en conta datos como a superficie das súas aspas, velocidade e densidade do vento. - Ler textos explicativos sobre a conversión fotovoltaica da enerxía solar e calcular os diferentes parámetros relacionados cos paneis solares. - Resumir o funcionamento das centrais xeotérmicas, mareomotoras e hidrotérmicas. - Calcular a enerxía que pode obterse a partir dunha determinada masa de biocombustible. - Analizar diversos diagramas nos que se valoren criticamente o uso dos RSU. - Visitar algunha central térmica, hidroeléctrica ou eólica e confeccionar un traballo sobre os seus características técnicas, potencia etc.

Avaliación: - Clasificar unha determinada fonte de enerxía como renovable ou non renovable. 68 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

- Definir os conceptos de enerxía eólica, hidráulica, térmica, nuclear, soar e ver o seu relación coa súa fonte de enerxía. - Enumerar os principais axentes contaminantes derivados da combustión do carbón e dos derivados do petróleo, e describir os seus efectos ambientais. - Describir o proceso de destilación do petróleo. - Identificar os elementos básicos dunha central térmica a partir dun esquema. - Explicar a función do moderador e as barras de control nunha central nuclear e enumerar os riscos deste tipo de centrais xunto coas medidas de seguridade. - Explicar o funcionamento dun determinado tipo de turbina hidráulica. - Realizar problemas encamiñados ao cálculo de potencias de centrais hidráulicas, colectores solares planos e aeroxeradores. - Describir o funcionamento dun dispositivo de aproveitamento de enerxía xeotérmica, maremotriz ou hidrotérmica. - Calcular a enerxía obtida a partir dunha determinada masa de biocombustible coñecido o seu poder calirífico e rendemento da instalación.

69 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

UNIDADE 2: USOS E APLICACIÓNS DA ENERXÍA

Obxectivos: Ao termo desta unidade didáctica o alumno deberá ser capaz de: -Describir as características xerais da rede de distribución eléctrica. -Identificar os elementos de seguridade e control dunha instalación eléctrica e explicar a función de cada un. -Determinar o grao de electrificación dunha vivenda segundo as súas necesidades de consumo. -Identificar os termos que aparecen nunha factura de enerxía eléctrica e interpretalos. -Calcular o custo de consumo eléctrico dunha vivenda a partir das potencias dos receptores. -Coñecer as diferentes modalidades de subministración de gas que pode ter unha vivenda. -Realizar cálculos de consumo de gas en situacións cotiás. -Identificar os termos que aparecen nunha factura de gas canalizado e interpretalos. -Calcular o custo de consumo de gas a escala doméstica tendo en conta todos os termos que aparecen na factura. -Coñecer a normativa xeral sobre instalacións eléctricas e manexo do gas, así como os aparatos conectados a el, vixentes no noso país.

Contidos: a) Conceptos: 1. A enerxía eléctrica. 2. Elementos de seguridade e control da instalación. 3. Grao de electrificación dunha vivenda. 70 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

4. A factura da enerxía eléctrica. 5. Normativa xeral sobre instalacións eléctricas. 6. O gas: medida do seu consumo. 7. A factura de gas canalizado. 8. Precaucións no uso e manexo do gas.

b) Procedementos: -Determinar o grao de electrificación dunha vivenda. -Interpretar a factura de enerxía eléctrica. -Aplicación xeral da normativa sobre instalacións eléctricas. -Determinación do consumo de gas. -Interpretación da factura de gas canalizado. c) Actitudes, valores e normas: -Valorar a necesidade de medidas de aforro enerxéticas que minimizan o consumo da enerxía e a adopción desas medidas no ámbito persoal ( educación do consumidor ). - Valorar a necesidade dun aforro enerxético dende un punto de vista económico, social e ambiental.

Metodoloxía: Iniciarase o tema motivando o alumno mediante información sobre o consumo de enerxía en Galicia en relación ao resto do país e mesmo comparando este consumo entre España e o resto de países desenvolvidos. Dende aquí a ira desenvolvendo o tema en canto ao consumo de enerxía eléctrica e de gas deixando ao alumno discutir

71 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

en grupo as distintas achegas para acabar acentuando o trasfondo da unidade que é fomentar o interese crecente polo medio e a ecoloxía.

Actividades de aprendizaxe: -Identificación dos usos e aplicacións da enerxía a partir dos coñecementos iniciais. -Consulta de fontes de información escrita acerca dos usos e aplicacións enerxéticas. -Manexar elementos de seguridade e control dunha instalación eléctrica (contador, ICP, diferenciais). -Ler e memorizar un cadro no que se especifiquen as condicións para determinar o grao de electrificación dunha vivenda e aplicalo a cálculos simples a partir da potencia de determinados receptores conectados á rede. -Observar a factura do consumo de enerxía eléctrica e identificar os seus termos. -Calcular o importe de consumo de enerxía eléctrica tendo en conta os termos que aparecen na factura. -Calcular a enerxía útil subministrada por un quentador de gas, coñecida a súa potencia, tempo de funcionamento e rendemento de transferencia de calor da instalación. -Observar unha factura de gas canalizado e identificar os termos que aparecen nela. -Calcular o importe total do consumo de gas tendo en conta os termos da factura. -Deseñar a instalación eléctrica dunha vivenda con grao de electrificación medio e confeccionar o esquema unificar do circuíto. -Enumerar medidas de aforro enerxéticas.

72 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

Avaliación: -Describir os elementos de seguridade de e control dunha instalación eléctrica. -Determinar o grao de electrificación dunha vivenda a partir da potencia dos aparatos conectados á rede. -Interpretar unha factura real tanto de enerxía eléctrica coma de gas canalizado e calcular o importe total de cada unha tendo en conta todos os termos que aparecen nelas. -Calcular a potencia subministrada e a enerxía consumida nunha vivenda a partir da lectura do contador de gas. -Enumerar as precaucións no uso e manexo do gas por parte do usuario. -Enumerar medidas de aforro enerxético.

UNIDADE 3: O FERRO E OS METAIS FERROSOS

Obxectivos Ao termo desta unidade o alumnado deberá ser capaz de: -Entender o proceso de extracción, limpeza e transformación do mineral de ferro. -Clasificar os materiais siderúrxicos e describir a utilidade industrial de cada un. -Denominar correctamente as partes e os elementos de que consta un alto forno e describir os procesos que nel teñen lugar. -Enumerar riscos para a saúde provocados polo traballo na siderurxia e sensibilizarse fronte a eles. -Comprender o proceso de obtención de fundicións e aceiros ( forno LD, convertedor Bessemer, forno Siemens-Martin, forno eléctrico e forno de indución ). -Comprender a terminoloxía básica no campo da siderurxia.

73 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Coñecer cales son os materiais máis empregados industrialmente e as súas propiedades mecánicas.

Contidos: a) Conceptos: 1. O ferro.

4. Os aceiros: procesos de fabricación.

2. Os materiais férricos.

5. Presentación comercial do aceiro.

3. As fundicións.

6. Impacto humano da obtención do ferro e do aceiro.

b) Procedementos: -Realización dun esquema gráfico do proceso completo de extracción, transformación e tratamento dos materiais metálicos. -Diferenzas entre aceiros e fundicións segundo o contido de carbono da aliaxe. -Interpretación dos diagramas Fe-C. -Realización de sinxelos exercicios para identificar o tipo de aceiro necesario en determinadas aplicacións. -Interpretación da simboloxía e códigos alfa-numéricos que identifican os diferentes tipos de aceiros comerciais. c) Actitudes, valores e normas: -Comprender e respectar as vantaxes sociais e medio ambientais que desenvolven os chatarreiros ( educación ambiental ). -Comprender a necesidade de aproveitamento enerxético dos residuos que se producen o alto forno. -Toma de conciencia das repercusións dos procesos de obtención do ferro e do aceiro para a saúde ( educación para a saúde ). 74 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

Metodoloxía: Iniciarase o tema motivando o alumno a través dun resumo sobre a clasificación, obtención e aplicacións dos materiais férricos. Posteriormente levaranse a cabo explicacións teóricas apoiándose sempre en esquemas e material audiovisual para concluír coa realización por parte do alumno dun traballo en pequenos grupos co fin de promover o interese que teñen os materiais férricos no noso tempo.

Actividades de aprendizaxe: -Observar un diagrama para distinguir as materias primas dos materiais elaborados e dentro destes, diferenciar os metálicos dos non metálicos. -Elaborar un resumo coa composición, aspecto e riqueza dos principais minerais do ferro. -Identificar as partes principais e os procesos que teñen lugar nun alto forno. -Interpretar un diagrama Fe-C e calcular a cantidade relativa de cada fase. -Analizar un cadro resumo no que se detallen as diferentes aliaxes que pode conter o aceiro xunto coas súas aplicacións máis relevantes. -Analizar comparativamente os convertedores de Bessemer-Thomas a través da lectura de textos e interpretación de imaxes. -Identificar as partes principais e os procesos que teñen lugar nun forno SiemensMartins. -Comparar o forno eléctrico de arco co de indución a través da lectura de textos.

75 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

- Memorizar comprensivamente as diferentes formas de tratamento de coada, tipos de instalacións siderúrxicas onde ten lugar e o impacto humano destes procesos. -Analizar un esquema no que se especifiquen os códigos e a simboloxía dos aceiros comerciais.

Avaliación: -Relacionar os principais minerais de ferro coa súa composición. -Identificar nun debuxo os elementos da instalación dun alto forno e describir os procesos que nel teñen lugar. -Analizar comparativamente un covertidor Bessemer e un LD, un forno eléctrico de arco e un de indución; e describir o ciclo teórico do combustible nun forno SiemensMartin. -Relacionar as principais aliaxes do aceiro e enumerar aplicacións concretas. - Describir as formas do tratamento da coada e os produtos que se obteñen. UNIDADE 4: METAIS NON FERROSOS

Obxectivos Ao termo desta unidade didáctica o alumnado deberá ser capaz de: -Clasificar os materiais non férricos en función da súa densidade. -Coñecer os metais máis utilizados na industria ante determinadas situacións de corrosión e os máis empregados como complemento dos aceiros e fundicións. -Coñecer o proceso de obtención do ao, Mg e Cu así como as súas propiedades mecánicas fundamentais e aplicacións. -Comprender a terminoloxía técnica básica no ámbito en que se desenvolve este tema.

Contidos: a) Conceptos: 76 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

1. Clasificación dos materiais non férricos. 2. Aliaxes de aluminio. 3. Metais ultralixeiros. Aliaxes de magnesio. 4. Metais pesados. O cobre e as súas aliaxes. 5. Outros metais: chumbo, estaño, cromo, mercurio, cinc, níquel e titanio. 6. Aplicacións particulares dos metais non férricos. b) Procedementos: -Observación e análise dos procesos de obtención e afinación dos principais metais non férricos. c) Actitudes, valores e normas: -Interese pola consulta de materiais didácticos para intentar reproducir como se producen as reaccións de corrosión química e comprender os inconvenientes que xorden en certos procesos industriais debido á corrosión. -Toma de conciencia das repercusións da manipulación dalgúns metais non férricos para a saúde e seguridade dos traballadores ( educación para a saúde ).

Metodoloxía: Iniciarase o tema motivando o alumno a través dun resumo sobre a clasificación e aplicacións dos materiais férricos. Posteriormente levaranse a cabo explicacións teóricas apoiándose sempre en esquemas e material audiovisual para concluír coa realización por parte do alumno dun traballo en pequenos grupos co fin de promover o interese que teñen os materiais non férricos no noso tempo.

77 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

Actividades de aprendizaxe: -Observar un diagrama para distinguir os principais metais non férricos en función da súa densidade e confeccionar un resumo coas características físico-químicas dos principais minerais de cada un deses metais. -A partir da lectura dun texto e observación de imaxes identificar as partes principais e os procesos que teñen lugar nos medios de obtención de metais non ferrosos. -Realizar resumos coas principais características dos metais non ferrosos máis significativos dando aplicacións de cada un deles.

Avaliación: -Enumerar metais non ferrosos empregados na fabricación de obxectos de uso doméstico e industrial e clasificalos en función da súa densidade. -Xustificar as vantaxes que presentan algunhas aliaxes destes metais fronte aos metais puros. -Xustificar a utilización de metais non férricos en aplicacións concretas.

UNIDADE 5: MATERIAIS DE CONSTRUCIÓN

Obxectivos Ao termo desta unidade didáctica o alumnado deberá ser capaz de: -Identificar e distinguir os diferentes grupos de materiais de construción. -Distinguir os diferentes tipos de materiais de construción polas súas aplicacións e propiedades. -Coñecer os procesos de fabricación de certos materiais de construción. -Ser capaz de identificar os diferentes materiais de construción dunha obra e a función que desempeñan. 78 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Expresar as súas ideas en relación ao tema utilizando un vocabulario rico e apropiado.

Contidos: a) Conceptos: 1. Materiais pétreos e cerámicos: pedra para construción, arxilas e derivados. 2. Conglomerantes e morteiros. 3. O formigón. 4. O xeso. 5. O vidro: tipos e produtos derivados. 6. A madeira: aplicacións e derivados. Vernices e pinturas. 7. Aceiros para a construción. b) Procedementos: -Analizar diferentes materiais de construción do centro e investigar sobre as novidades máis recentes en materiais de construción.

c) Actitudes, valores e normas: -Valoración da utilidade de diferentes materiais empregados na construción a partir das súas características técnicas e do seu prezo no mercado (educación do consumidor).

Metodoloxía: Esta é unha unidade onde se pode lograr unha intensa actividade do alumnado, dado o alto grao de nivel participativo que podemos desenvolver a través de actividades que fomenten a busca de información e actividades que lles aproximen ao terreo profesional no que se encadra a devandita unidade. É un tema que non achega conceptos físicos 79 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

nin

matemáticos

importantes

pero

pode

achegar

elementos

básicos

desenvolvemento intelectual do alumnado grazas á posibilidade que este vai ter de aprender en contacto coa realidade.

Actividades de aprendizaxe: -Evocar coñecementos previos. -Ler un texto e observar imaxes co fin de: i.

Memorizar as aplicacións das principais rochas e derivados da arxila na construción así como as do formigón en masa e do formigón armado, e do xeso.

ii.

Identificar as transformacións que teñen lugar no proceso de obtención do cemento Pórtland.

iii.

Comprender o proceso de tensado das armaduras do formigón pretensar.

iv.

Presentar a cronoloxía do vidro tanto na Antigüidade coma na era industrial.

Confeccionar unha ficha resumo co proceso de obtención e as aplicacións máis destacadas dos principais derivados da madeira.

vi.

Xustificar a utilidade dos aceiros e outros materiais metálicos empregados na construción.

Avaliación: -Xustificar as aplicacións dalgúns materiais cerámicos e pétreos a partir das súas propiedades técnicas. -Identificar os diferentes procesos durante a obtención de cemento Pórtland. -Calcular o custo enerxético de obtención dunha determinada cantidade de cemento. 80 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Describir as vantaxes do formigón armado e do formigón pretensar fronte o formigón convencional. -Calcular a cantidade de compoñentes necesaria para obter un determinado volume de formigón de características dadas. -Enumerar os diferentes tipos xeso. -Relacionar os principais compoñentes do vidro ordinario xunto coas súas propiedades. -Sinalar qué vidro é o máis acertado segundo o tipo de aplicación. -Seleccionar o tipo de madeira máis axeitado para a construción dun elemento estrutural en función dos esforzos que debe soportar. -Xustificar a utilidade do aceiro fronte a outros materiais de construción.

UNIDADE 6: OUTROS MATERIAIS DE USO TÉCNICO

Obxectivos Ao termo desta unidade didáctica o alumnado deberá ser capaz de: -Xustificar a estrutura molecular dos plásticos a partir dos distintos procesos de polimerización que se empregan na súa obtención. -Distinguir entre plásticos termoplásticos e plásticos termoestables. -Identificar o tipo de plástico co que están fabricados diferentes obxectos e clasificalo segundo o seu comportamento fronte á calor e segundo a súa orixe. -Describir algún proceso de obtención de plásticos. -Describir os procesos de produción de pasta de papel e os métodos e produtos empregados, e enumerar as operacións sucesivas polas que pasa o papel durante o proceso de fabricación.

81 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Distinguir diferentes tipos de papel segundo o seu grosor, textura e as súas propiedades. -Recoñecer a importancia económica e ecolóxica do papel reciclado. -Identificar fibras téxtiles, clasificalas segundo a súa orixe e comparar as características e propiedades das principais fibras naturais. -Distinguir tipos de tecido pola forma de entrelazado dos seus fíos. -Describir o proceso de obtención de tecidos.

Contidos: a) Conceptos: 1. Os plásticos: estrutura. 2. Clasificación dos plásticos: xeral e segundo a súa orixe. 3. Métodos de obtención de plásticos. 4. O papel. 5. Proceso de produción de pasta de papel. 6. Fabricación do papel. 7. Tipos de papel: o papel reciclado. 8. Fibras téxtiles e tecidos. 9. Tipos de tecidos. Proceso de obtención. b) Procedementos: -Observación e análise do proceso de obtención do papel, dos plásticos e fibras sintéticas. c)Actitudes, valores e normas: -Valoración crítica do uso do papel reciclado tendo en conta as súas vantaxes e inconvenientes así como o seu prezo de mercado ( educación para o consumidor ). 82 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Interese por coñecer as vantaxes do papel reciclado ( educación ambiental ).

Metodoloxía: Iniciarase o tema motivando o alumno a través dun resumo sobre a tipoloxía, constitución, propiedades e aplicacións de materiais como o papel, os plásticos e fibras téxtiles. Posteriormente levaranse a cabo explicacións teóricas apoiándose sempre en esquemas e material audiovisual para concluír coa realización por parte do alumno dun traballo en pequenos grupos co fin de promover o interese que teñen os materiais anteriores no noso tempo.

Actividades de aprendizaxe: -Realizar ensaios sinxelos co fin de diferenciar distintos tipos de plásticos polas súas propiedades. -Buscar información acerca do reciclado de plásticos. -Escribir a fórmula de diversas estruturas moleculares de polímeros sinalando o tipo de polimerización que presentan. -Resumir textos nos que se describen diferentes tipos de plásticos segundo a súa orixe. -Analizar comparativamente os diferentes métodos de obtención de papel. -Identificar as transformacións xerais que teñen lugar no proceso de obtención do papel. -Obter información que xustifique o uso de papel reciclado. -Confeccionar un esquema que sintetice cáles son as principais fibras téxtiles. -Resumir textos que expliquen os procesos das principais fibra téxtiles ( algodón, la, liño e seda ). 83 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

Avaliación: -Explicar as diferenzas entre cada un dos tres métodos de obtención de pasta de papel. -Describir o proceso de fabricación do papel. -Enumerar as aplicacións do papel segundo as súas propiedades de constitución. -Indicar razoadamente as vantaxes e inconvenientes do uso do papel reciclado fronte ao papel normal. -Escribir a fórmula molecular dun polímero a partir dun monómero de orixe. -Identificar as diferenzas entre os plásticos termoplásticos e os termoestables. -Enumerar diferentes tipos de plásticos segundo as súas aplicacións. -Describir as fibras téxtiles segundo a súa orixe e describir o proceso de obtención de tecidos.

UNIDADE 8: FABRICACIÓN CON PERDA DE MATERIAL

Obxectivos Ao termo desta unidade didáctica o alumno deberá ser capaz de: -Identificar as técnicas de fabricación con perda de material e distinguir entre as que poden desenvolverse de forma manual e as que se levan a cabo mediante máquinas. -Recoñecer e saber dar utilidade ás máquinas ferramentas do aula-taller. -Clasificar as máquinas ferramentas segundo a súa potencia, cantidade de material que desprenden e o tipo de operación que levan a cabo. -Identificar as magnitudes que caracterizan as máquinas ferramentas. -Saber manipular os obxectos de forma axeitada e correcta coas máquinas ferramentas. -Coñecer os principios básicos de funcionamento das máis representativas.

84 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Coñecer e aplicar as normas específicas de uso e mantemento das máquinas ferramentas máis representativas. -Efectuar sinxelos traballos de mecanización de materiais utilizando algunha das máquinas ferramentas que se describen nesta unidade. -Coñecer e xustificar as medidas de protección tanto das máquinas coma do propio operario.

Contidos: a) Conceptos: 1. Ferramentas manuais: limas, serras. 2. Proceso de cizalladura. 3. A limadora e a serra eléctricas. 4. O trade. 5. Cepilladora/lixadora. 6. O torno. 7. A fresadora. 8. A rectificadora. 9. Separación por calor: corte mediante soprete, cortador por fío quente e corte por plasma de arco. 10. Normas de seguridade. b) Procedementos: -Determinación dalgúns parámetros característicos da cadea cinemática dunha máquina ferramenta: velocidade de xiro, velocidade de corte e avance. c) Actitudes, valores e normas: -Mostra de interese polo coidado e bo uso das máquinas ferramentas. 85 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Respecto polas normas de seguridade no uso desas máquinas ( educación para a saúde ).

Metodoloxía: Esta é unha unidade onde conseguir un alumnado motivado non é especialmente difícil dado o carácter altamente práctico do tema. A mellor forma de que os alumnos alcancen os obxectivos antes mencionados é permitindo que sexan eles mesmos os encargados de manexar as máquinas ferramentas mediante o desenvolvemento de traballos sinxelos nos que se debe facer especial fincapé nas normas de seguridade e no bo uso das máquinas.

Actividades de aprendizaxe: -Evocar coñecementos previos. -Confeccionar un cadro resumo con todas as máquinas ferramentas que figuran no aula-taller. -Calcular a velocidade de xiro do eixe principal dun torno a partir da velocidade do motor e as relacións de transmisión dos sistemas de accionamento internos. -Calcular a velocidade de avance da coitela dun torno. -Calcular a velocidade de xiro da broca dun trade a partir da velocidade de xiro do motor e as relacións de transmisión dos sistemas de accionamento internos. -Calcular a velocidade de corte dunha broca a partir da súa velocidade de xiro e o seu diámetro. -Levar a cabo unha análise das máquinas ferramentas que figuran no taller observando os seus elementos básicos e verificando a existencia de medidas de protección. 86 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Levar a cabo mecanizados simples usando algunhas das máquinas ferramentas do aula-taller.

Avaliación: -Identificar visualmente ferramentas manuais e máquinas ferramentas que figuran no taller. -Describir o funcionamento das máquinas ferramentas que figuran no taller. -Calcular os parámetros característicos da cadea cinemática dunha máquina ferramenta. -Enumerar normas de seguridade necesarias para levar a cabo unha determinada operación de mecanización con algunha das máquinas dispoñibles no aula-taller.

UNIDADE 7: CONFORMACIÓN SEN PERDA DE MATERIAL

Obxectivos Ao termo desta unidade didáctica o alumnado deberá ser capaz de: -Coñecer os distintos procesos de conformación de pezas e saber de forma xenérica cando un é máis apropiado que outro. -Recoñecer que calquera peza metálica, por sinxela que sexa, requiriu dun ou varios procesos de conformación máis ou menos complexos. -Saber diferenciar, a simple vista, qué procesos sufriu unha determinada peza metálica. -Distinguir entre moldeo por gravidade e por presión. -Coñecer a grandes trazos as diferentes técnicas dos moldeos por gravidade e por presión e sinalar as súas analoxías e diferenzas. -Distinguir entre deformación elástica e deformación plástica, e recoñecer esta como o fundamento das técnicas de deformación por compresión e tracción. 87 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Describir brevemente o proceso de forxa manual e indicar as ferramentas que se utilizan en cada operación. -Distinguir os diferentes tipos de trens de laminación que se utilizan na industria e os tipos de produtos que se obteñen de cada un. -Explicar en que consiste o proceso de extrusión e indicar qué tipos de obxectos se obteñen del. -Comparar os procesos de estampación en frío e en quente, e xustificar as vantaxes dos procesos en frío. -Xustificar o fundamento das técnicas de deformación por tracción. -Coñecer o ámbito industrial de aplicación e a terminoloxía técnica básica no campo da conformación. Contidos: a) Conceptos: 1. Tecnoloxías de fabricación. 2. Conformación por fusión e moldeo. 3. O proceso de moldeo: por gravidade ( en area, en coquilla e á cera perdida, ) e por presión ( por forza centrífuga e por inxección ). 4. Conformación por deformación. 5. Forxa. 6. Laminación. 7. Extrusión. 8. Estampación en quente e estampación en frío. 9. Deformación por tracción: estiramento e trefilado. b) Procedementos: -Análise dos procesos utilizados na fabricación dun determinado produto. 88 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

c) Actitudes, valores e normas: -Ser consciente da importancia das medidas de prevención de accidentes no taller e a súa utilidade para conseguir unha mellor calidade de traballos ( educación para a saúde ). -Adoptar medidas de minimización de xeración de residuos. -Utilizar con bo criterio as distintas máquinas do taller segundo as súas aplicacións.

Metodoloxía: Dado o alto contido teórico desta unidade para que o seu desenvolvemento sexa o máis amena e motivadora posible para o alumno debemos favorecer máis que nunca unha metodoloxía altamente activa: programando unha clase na que permita a actividade dos alumnos por enriba da propia actividade do profesor; este marcará as pautas e o alumno dedicarase á busca de información co fin de completar de forma satisfactoria os conceptos da devandita unidade.

Actividades de aprendizaxe: - Analizar os obxectivos que se pretenden conseguir. -Evocar coñecementos previos. -Ler un texto no que se describa o proceso xeral de moldeo. -Elaborar resumos e esquemas que expliquen brevemente os diferentes modos de conformación de pezas sen perda de material así como levar a cabo unha análise das diferentes técnicas empregadas dentro de cada modo valorando as vantaxes dunhas técnicas sobre outras e dando aplicacións no ámbito industrial. -Visitar unha industria metal-mecánica, observar os procesos de conformación que se levan a cabo nela e elaborar un informe. 89 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

Avaliación: -Seleccionar un proceso de moldeo, describir os útiles empregados e o proceso seguido, e enumerar aplicacións industriais concretas. -Enumerar as diferentes operacións que se levan a cabo nun proceso de forxa manual. -Confeccionar un debuxo esquemático dun tren de laminación e enumerar os diferentes produtos industriais que se poden obter. -Enumerar diferentes aplicacións industriais dos procesos de estampación en frío. -Enumerar as aplicacións industriais dos procesos de estiramento e trefilado.

UNIDADE 9: TRANSMISIÓN DE MOVEMENTOS Obxectivos Ao termo desta unidade didáctica o alumno deberá ser capaz de: - Identificar e clasificar diferentes tipos de máquinas segundo a función que realizan. - Distinguir entre árbores e eixes segundo e enumerar os tipos de esforzos que poden soportar. - Describir os sistemas de accionamento mediante poleas,correas e rodas de fricción. - Definir correctamente as relacións de transmisión nos sistemas de poleas e rodas de fricción e calculalas a partir dos diámetros destas. - Definir os parámetros que caracterizan a unha roda dentada e xustificar a posibilidade de engrenar dúas rodas segundo o valor de parámetros concretos. - Identificar o tipo de engrenaxe que debe empregarse segundo a posición relativa dos eixes. - Calcular a relación de transmisión dun engrene simple ou dun tren de engrenaxes a partir dos diámetros primitivos e do número de dentes que os compoñen. - Utilizar as relacións de transmisión de engrenaxes para calcular os momentos torsores 90 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

transmitidos dunha roda dentada a outra así como a potencia transmitida tendo en conta o rendemento da transmisión. - Identificar mecanismos que varían o número de revolucións e provoquen inversión de xiro tanto en poleas coma en rodas dentadas. - Explicar o funcionamento dunha caixa de velocidades dunha máquina ou dun vehículo. Contidos: a) Conceptos: 1. Clases de máquinas. 2. Arbores e eixes. 3. Poleas e correas: relación de transmisión, transmisión de torsores e potencia, sistemas

de inversión de xiro e variadores do número de revolucións.

4. Rodas de fricción. 5. Engrenaxes: relación de transmisión, transmisión de torsores e potencia, mecanismos de inversión de xiro e variadores do número de revolucións. 6. Tren composto de engrenaxes: 7. Caixa de velocidades. b) Procedementos: - Cálculo da relación de transmisión dun sistema de poleas, rodas de fricción ou de engrenaxes e identificación do seu carácter multiplicador ou redutor. - Cálculo do momento torsor transmitido por un sistema de poleas, rodas de fricción, de engrenaxes simples ou un tren composto de engrenaxes. - Determinación dos parámetros dunha roda dentada. c) Actitudes, valores e normas: -Recoñecemento e valoración dos mecanismos de transmisión. - Valoración crítica da información obtida a partir da resolución dun problema. 91 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

- Interese por participar no proceso de montaxe e desmontaxe de máquinas e mecanismos.

Metodoloxía: Iniciarase o tema motivando o alumno a través dun resumo sobre os mecanismos de transmisión do movemento e desenvolveranse e analizarán todos os puntos da unidade apoiándose sempre en esquemas-resumos e material didáctico para que o alumno comprenda os contidos e desenvolva as actividades.

Actividades de aprendizaxe: - Evocar coñecementos previos. - Elaborar un resumo relacionado cos mecanismos de transmisión. - Visualización de vídeos, diapositivas ou pequenos xoguetes que ilustren os contidos da unidade didáctica. - Realización no aula-taller de prácticas de diversos mecanismos en pequenos grupos. - Realización de boletíns de exercicios nos que o alumno se familiarice co cálculo de as relacións de transmisión dos mecanismos estudados así como a determinación de parámetros concretos. - Desenvolvemento de problemas nos que se teña en conta o balance enerxético das transmisións así como a transmisión de torsores. - Analizar o funcionamento dunha caixa de velocidades a partir da observación de imaxes.

92 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

Avaliación: - Distinguir entre árbore e eixe. - Calcular a relación de transmisión dun sistema de poleas ou rodas de fricción a partir de o diámetro destas. - Definir os parámetros que caracterizan a unha roda dentada e calcular algún deles coñecidos os demais. - Calcular a relación de transmisión dunha engrenaxe simple, coñecidos os diámetros das rodas dentadas ou o seu número de dentes. - Calcular o momento torsor e a velocidade de árbore resistente dun sistema de poleas ou de rodas de fricción, dunha engrenaxe simple ou dun tren de engrenaxes.

UNIDADE 10: TRANSFORMACIÓN DE MOVEMENTOS

Obxectivos Ao termo desta unidade didáctica o alumno debe ser capaz de: - Identificar e recoñecer os diferentes mecanismos de transformación de movementos. - Describir as transformacións posibles nun mecanismo biela-manivela. -Describir o funcionamento dos mecanismos piñón-cremalleira e parafuso sen fin-coroa e realizar cálculos a partir das súas respectivas relacións de transmisión. - Describir o funcionamento dunha leva e un cegoñal e a conversión de movementos que realiza, e identificar os seus elementos básicos. - Relacionar o percorrido dun eixe coas características e dimensións da peza excéntrica en diferentes casos. - Explicar o funcionamento dunha Cruz de Malta, coñecer a súa relación de transmisión - Coñecer o funcionamento dunha roda libre. - Saber cáles son as aplicacións máis interesantes dos mecanismos anteriores.

93 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

Contidos: a) Conceptos: 1. Mecanismo biela-manivela. 2. A biela e o cegoñal. 3. Mecanismo parafuso sen fin- coroa.

4. Leva e excéntrica. 5. Cruz de Malta. 6. Roda libre.

b) Procedementos: - Determinación do movemento dun mecanismo biela-manivela. - Determinación e cálculo dos parámetros dun mecanismo piñón-cremalleira. - Determinación e cálculo dos parámetros dun mecanismo parafuso sen fin-coroa. - Descrición do funcionamento dunha árbore de levas, excéntrica e Cruz de Malta.

c) Actitudes, valores e normas: -Recoñecemento e valoración dos mecanismos de transformación. - Valoración crítica da información obtida a partir da resolución dun problema. - Interese por participar no proceso de montaxe e desmontaxe de máquinas e mecanismos. Metodoloxía: Iniciarase o tema motivando o alumno a través dun resumo sobre os mecanismos de transformación do movemento e desenvolveranse e analizarán todos os puntos da unidade apoiándose sempre en esquemas-resumos e material didáctico para que o alumno comprenda os contidos e desenvolva as actividades. Actividades de aprendizaxe: - Evocar coñecementos previos. - Elaborar un resumo relacionado cos mecanismos de transformación.

94 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

- Visualización de vídeos, diapositivas ou pequenos xoguetes que ilustren os contidos da unidade didáctica. - Realización no aula-taller de prácticas de diversos mecanismos en pequenos grupos. - Realización de boletíns de exercicios nos que ao alumno se lle expoñan aplicacións concretas dos mecanismos de transformación. - Desenvolvemento de problemas nos que se fagan cálculos sinxelos baseados no desprazamento máximo dunha biela-manivela, sobre a excentricidade así como deseños moi simples do perfil dunha leva. Avaliación: - Calcular o desprazamento dunha cremalleira coñecidos o módulo, número de dentes do piñón e número de voltas que dá. - Calcular o máximo desprazamento dunha biela-manivela e dunha excéntrica. - Describir o funcionamento dunha leva, unha Cruz de Malta e unha roda libre. - Calcular a relación de transmisión dun mecanismo parafuso sen fin-coroa a partir do número de dentes da coroa e do número de filetes do parafuso.

UNIDADE 11: ELEMENTOS AUXILIARES DE MÁQUINAS

Obxectivos Ao termo desta unidade didáctica o alumno deberá ser capaz de: - Coñecer os sistemas de acoplamento, funcionamento e aplicacións; e ademais, no caso dos freos e embragues coñecer as formas de accionamento. - Recoñecer os acumuladores de enerxía mecánica máis habituais e xustificar a súa utilidade e funcionamento dende un punto de vista científico. - Recoñecer aos freos como os principais disipadores de enerxía mecánica.

95 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

- Distinguir aos freos segundo a súa constitución, enumerar os seus compoñentes e explicar a función de cada un. - Coñecer as utlilidades das chumaceiras e clasificalos segundo o tamaño das cargas que han de soportar e da propia chumaceira. - Explicar e xustificar a lubrificación e distinguir os diferentes modos de lubricar os elementos.

Contidos: a) Conceptos: 1. Acoplamento de eixes: fixos, elásticos, móbiles e embragues ( de dentes, de fricción, e hidráulicos ). 2. Acumuladores de enerxía mecánica: volante de inercia e elementos elásticos ( resortes, béstas e aros ). 3. Disipadores de enerxía mecánica: freos, tipos de freos e sistemas de accionamento ( mecánico, pneumático e hidráulico). 4. Chumaceiras: chumaceira de fricción e rodamentos ( de bólas, rolos e de agulla). 5. Lubrificación.

b) Procedementos: -Identificación dos diversos mecanismos de acoplamento, retención e lubricación de eixes. -Cálculo da enerxía cinética de rotación que acumula un volante de inercia. -Descrición da estrutura e do funcionamento de diferentes sistemas de accionamento 96 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

de freos. -Cálculo da forza desenvolvida polos freos para deter un vehículo en marcha. -Identificación dos tipos de rodamentos en función dos esforzos que ten que soportar. c) Actitudes, valores e normas: -Recoñecemento e valoración dos mecanismos de acoplamento, retención e lubricación. -Interese por montar e desmontar artefactos, respectando as normas de seguridade.

Metodoloxía: Iniciarase o tema motivando o alumno a través dun resumo sobre os elementos auxiliares de máquinas e desenvolveranse e analizarán todos os puntos da unidade apoiándose sempre en esquemas-resumos e material didáctico para que o alumno comprenda os contidos e desenvolva as actividades.

Actividades de aprendizaxe: -Evocar coñecementos previos. -Elaboración dun resumo relacionado cos mecanismos de retención, acoplamento e retención de eixes. -Visualización de todo tipo de imaxes que ilustren os contidos desta unidade didáctica. -Desenvolvemento de exercicios nos que se calcule o momento de inercia e a enerxía cinética que acumula un volante de inercia coñecida a masa do disco, a seu raio e a velocidade angular a a que xira.

97 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Desenvolvemento de exercicios nos que se calcule a forza exercida por un sistema de freos para deter un vehículo en marcha, coñecidas a súa masa e velocidade. -Ler un texto e comprender a definición de lubrificación.

Avaliación: -Enumerar elementos auxiliares de máquinas e clasificalos segundo sexan acumuladores, disipadores, elementos de fricción ou mecanismos de acoplamento de eixes. -Calcular a enerxía que acumula un volante de inercia. -Describir o sistema de suspensión dun coche xunto coa función dos pneumáticos, os muelle, as béstas e os amortecedores. -Elixir un sistema de accionamento de freos e describir os seus elementos compoñentes e o seu funcionamento. -Confeccionar un debuxo esquemático dos mecanismos de acoplamento de eixes, de retención ( freos de disco e zapatas ) e algún tipo de rodamentos. -Analizar un sistema de transmisión ou transformación de movementos e xustificar o tipo de lubrificación máis conveniente.

UNIDADE 12: UNIÓN DE ELEMENTOS MECÁNICOS

Obxectivos Ao termo desta unidade didáctica o alumno deberá ser capaz de: -Distinguir entre unións fixas e desmontables. -Definir correctamente o concepto de rosca e levar a cabo unha a súa clasificación segundo a súa posición, número de fíos, forma do filete e sentido de xiro. -Diferenciar entre chavetas e lingüetas. 98 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Explicación da función dos pasadores e indicar algúns tipos básicos. -Describir o proceso de remachado tubular. -Definir a técnica de soldadura, diferenciar os tipos principais e enumerar aplicacións. -Describir os equipos de soldadura oxicetilénica e de soldadura eléctrica por arco. -Coñecer as normas básicas de seguridade en traballos de soldadura.

Contidos: a) Conceptos: 1. As unións e tipos. 2. Roscas: tipos. 3. Parafusos. 4. Chavetas e lingüetas.

6. Remachado tubular. 7.Soldadura. Modos de soldadura. 8.Técnicas de soldadura. 9.Normas de seguridade.

5. Pasadores. b) Procedementos: -Análise dos procedementos de unión na fabricación dun determinado produto. c) Actitudes, valores e normas: -Respecto polas normas de seguridade no uso de ferramentas e máquinas (educación para a saúde). - Interese polo mantemento de máquinas e ferramentas utilizadas sen perda de material Metodoloxía: Esta é unha unidade onde se pode lograr unha intensa actividade do alumnado, dado o alto grao de nivel participativo que podemos desenvolver a través de actividades que fomenten a busca de información e actividades que lles aproximen ao terreo profesional no que se encadra a devandita unidade. É un tema que non achega conceptos físicos 99 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

nin

matemáticos

importantes

pero

pode

achegar

elementos

básicos

desenvolvemento a formación profesional do alumnado grazas á posibilidade que este vai ter de aprender en contacto coa realidade. Actividades de aprendizaxe: -Evocar coñecementos previos. - Identificar e clasificar os elementos de unión dispoñibles no aula-taller. - Observar un diagrama no que se aprecien as diferenzas entre os diferentes tipos de soldadura. -Confeccionar unha ficha coas normas de seguridade nos traballos de soldadura - Levar a cabo un remachado tubular manual seguindo un proceso de traballo previamente establecido. -Levar a cabo unha soldadura branda con fío de cobre seguindo un proceso previamente establecido. Avaliación: -Definir termos relacionados coas unións fixas e desmontables. -Describir brevemente algún proceso de soldadura. -Enumerar as normas de seguridade e protección en calquera modalidade de soldadura.

UNIDADE 13: CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS

Obxectivos Ao termo desta unidade didáctica o alumnado deberá ser capaz de: -Ampliar os coñecementos básicos sobre a electricidade. -Coñecer as magnitudes fundamentais en circuítos eléctricos. -Distinguir entre corrente continua e alterna. -Coñecer o acoplamento de circuítos en serie, paralelo e mixto. -Saber calcular as magnitudes dos circuítos acoplados a través das Leis de Kirchhoff, 100 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

método de mallas e nós tomando sempre como referencia a Lei de Ohm. -Saber traballar con números complexos en corrente alterna. - Coñecer o significado e concepto de potencia e dos tipos de potencia. -Montar e comprobar circuítos sinxelos mediante a toma de magnitudes con aparatos de medida ( amperímetros, voltímetros, vatímetros etc).

Contidos: a) Conceptos: Corrente continua: 1. Carga eléctrica e campo eléctrico. Lei de Culomb. 2. Potencial eléctrico. 3. Densidade de corrente e intensidade de corrente. 4. Xeradores de corrente eléctrica. Forza electromotora e voltaxe. 5. Resistencia eléctrica: materiais condutores e illantes. 6. Lei de Ohm. 7. Asociación de resistencias: serie, paralelo, mixto e estrela-triángulo. 8. Enerxía e potencia da corrente eléctrica: Lei de Xullo. 9. Resolución de circuítos: Leis de Kirchhoff, métodos de mallas e nós.

Corrente alterna: 1. Xeradores de corrente alterna. 2. Tensión e intensidade senoidal. Período e frecuencia. 3. Tensións e intensidades medias e eficaces. 4. Coeficiente de autoinducción. 5. Resistencia capacitivo. 101 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

6. Resistencia indutiva. 7. Impedancia. 8. Admitancia. 9. Circuítos de corrente alterna con elementos pasivos: circuítos con resistencia, con autoinducción e con capacidade. 10. Resolución de circuítos de corrente alterna mediante números complexos. 11. Potencia en corrente alterna. 12. Resonancia en corrente alterna en circuítos RLC serie. b) Procedementos: -Facer diagramas-resumo sobre magnitudes e leis de circuítos eléctricos. -Realización de prácticas de circuítos eléctricos aplicando as leis fundamentais no aula-taller. -Realización de boletíns de problemas tanto de corrente continua coma de corrente alterna. c) Actitudes, valores e normas: -Recoñecemento e valoración das magnitudes e leis dos circuítos eléctricos así como dos circuítos analóxicos básicos.

-Respecto pola normativa preestablecer na representación de esquemas e circuítos. -Valoración e bo trato aos aparatos de medida que se utilicen no aula-taller.

Metodoloxía: O profesor motivará o alumnado mediante un resumo sobre circuítos eléctricos así como sobre as magnitudes e leis fundamentales.Por outro lado, o alumno resolverá 102 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

problemas e realizará no aula-taller montaxes sinxelas de circuítos eléctricos e poder traballar sobre eles cos aparatos de medidas eléctricas dispoñibles sen descartar as aplicacións informáticas.

Actividades de aprendizaxe: -Evocar coñecementos previos. -Recoñecer a masa e a carga das partículas subatómicas ( protóns, neutróns e electróns) e determinar as equivalencias, en masa e en carga, entre esas partículas. -Memorizar a Lei de Culomb e aplicala ao cálculo da forza entre corpos cargados. -Memorizar comprensivamente a fórmula da resistencia dun condutor en función da súa resistividade, lonxitude e sección e aplicala a casos concretos. -Memorizar comprensivamente a Lei de Ohm e aplicala ao cálculo de magnitudes fundamentais en diferentes casos. -Memorizar comprensivamente a Lei de Xullo e aplicala a casos concretos. -Memorizar comprensivamente a definición de potencia e dominar as súas unidades, múltiplos e submúltiplos. -Calcular a potencia e enerxía eléctricas en casos concretos. -Ler a definición de Kwh como unidade de medida de consumo eléctrico e calcular o custo de funcionamento dun receptor. -Formular circuítos de corrente continua e resolvelos aplicando as leis expostas. -Obter as gráficas de sinais de tensión e intensidade sinosoidais. -Facer un repaso das operacións con números complexos e aplicalo á resolución de circuítos de corrente alterna. -Observar o aspecto real das resistencias, potenciómetros, condensadores e bobinas. 103 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Observar o aspecto real dos aparatos de medida ( amperímetro, voltímetro, vatímetro, polímetro e mesmo o osciloscopio) e comprobar o valor de magnitudes que con eles se poidan medir sobre circuítos montados no aula-taller.

Avaliación: -Identificar os símbolos representativos dos elementos dun circuíto eléctrico e deseñar circuítos cunhas características dadas. -Calcular a intensidade de corrente que circula por un condutor, coñecidos a carga que por el circula e o tempo transcorrido. -Calcular a resistencia dun condutor, coñecidas a súa lonxitude, sección e a súa resistividade. -Calcular a potencia eléctrica dun receptor, expresar o resultado en vatios e determinar ademais o custo de funcionamento coñecido o prezo do Kwh. -Aplicar as leis básicas e resolver circuítos tanto de corrente continua coma de corrente alterna e determinar os seus parámetros característicos a partir dun datos concretos. -Calcular a frecuencia de resonancia dun circuíto RLC serie. UNIDADE 14: CIRCUÍTOS PNEUMÁTICOS

Obxectivos Ao termo desta unidade didáctica o alumno deberá ser capaz de: -Identificar e definir as magnitudes básicas empregadas na pneumática e expresalas nas súas unidades. -Representar simbolicamente os elementos dun circuíto pneumático segundo a norma ISO, describir a súa función e establecer analoxías entre estes e os dun circuíto eléctrico.

104 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Calcular a forza exercida por un actuador pneumático coñecidas a presión que soporta e a superficie que presenta. -Analizar as analoxías e diferenzas entre os cilindros de simple efecto e de dobre efecto, e xustificar as vantaxes e inconvenientes de cada un deles. -Explicar a función das válvulas distribuidoras de caudal e identificalas baixo a súa nomenclatura. -Describir o funcionamento dunha válvula segundo a súa posición de traballo. -Recoñecer a utilidade de elementos auxiliares dun circuíto pneumático, como válvulas antirretorno, reguladores de caudal, válvulas selectoras, filtros etc. -Interpretar correctamente a simboloxía empregada na representación dun circuíto pneumático. -Describir o funcionamento de cilindros accionados mediante válvulas en casos sinxelos. -Aplicar os coñecementos adquiridos no deseño de circuítos pneumáticos. Contidos: a) Conceptos: 1. Vantaxes e inconvenientes da pneumática. 2. Propiedades dos fluídos gasosos: presión, caudal, traballo e potencia. 3. Produción de aire comprimido: compresores de émbolo e rotativos. 4. Tratamento do aire comprimido: refrixerador, acumulador, secador, filtro, regulador de presión e lubrificador. 5. Unidade de mantemento. 6. Distribución. Elementos de transporte. 7. Cilindros de simple efecto e de dobre efecto. 8. Elementos de mando. Válvulas: - Válvulas de distribución ( 2/2, 3/2, 4/2, 5/2, ). 105 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

- Válvulas de bloqueo: antirretorno, selectora e de simultaneidade. - Válvulas de fluxo: válvula de estrangulación e regulador unidireccional. 9. Temporizadores. 10. Accións conxuntas de válvulas e cilindros. b) Procedementos: -Representación esquematizada de circuítos pneumáticos. -Interpretación de esquemas pneumáticos. -Cálculo da forza e do traballo realizado por un cilindro pneumático. -Montaxe e experimentación dalgúns circuítos pneumáticos sinxelos e característicos. c) Actitudes, valores e normas: -Interese por participar activamente no proceso de montaxe e desmontaxe de circuítos pneumáticos. -Respeto pola normativa preestablecer na representación de esquemas e circuítos pneumáticos.

Metodoloxía: Motivarase o alumno introducindo aplicacións interesantes dos circuítos pneumáticos. Desenvolverase o tema apoiándonos en esquemas e debuxando os circuítos. Para que a motivación do alumno sexa o máis ampla posible deseñaranse circuítos pneumáticos comprobando o seu correcto funcionamento mediante algunha aplicación informática ( pneusim ) e unha posterior construción física de tal circuíto no aula-taller. Actividades de aprendizaxe: -Evocar coñecementos previos. -Ler un texto descritivo para comprender as aplicacións da pneumática no ámbito industrial. 106 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Expresar a presión exercida polo aire comprimido e o caudal deste en diversas unidades e transformar unhas noutras. -Elaborar un resumo onde figuren todos os elementos básicos dun circuíto pneumático coa súa simboloxía correspondente. -Calcular a forza exercida polo émbolo dun cilindro e o traballo desenvolvido. -Explicar a estrutura e o funcionamento de diversos tipos de válvulas ( 2/2, 3/2, 4/2 e 5/2 ) a partir da análise da súa representación simbólica e identificar a estrutura e o funcionamento de elementos auxiliares dun circuíto pneumático ( válvula antirretorno, simultaneidade,...) -Observar o esquema de funcionamento de diversos circuítos. -Deseñar e montar circuítos pneumáticos cunha finalidade preestablecer. Avaliación: -Debuxar un circuíto pneumático provisto de grupo compresor, rede de distribución, válvulas e cilindros. -Calcular o traballo desenvolvido por un cilindro de simple ou dobre efecto, coñecidos os parámetros básicos do seu funcionamento. -Describir as partes e o funcionamento das válvulas máis características a partir da súa representación simbólica. -Representar algúns elementos auxiliares dun circuíto pneumático e describir a función que desempeñan. -Explicar o funcionamento de circuítos pneumáticos sinxelos a partir dos seus esquemas.

107 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

UNIDADE 15: A EMPRESA INDUSTRIAL

Obxectivos Ao termo desta unidade didáctica o alumnado debe ser capaz de: -Clasificar ás empresas atendendo ao seu tamaño, o seu titularidade, a súa forma xurídica e polo modo de aplicar a tecnoloxía. -Describir en que consiste a organización dunha empresa e confeccionar organigramas que responden a modelos de organización lineal ou funcional. -Diferenciar os elementos básicos dunha empresa industrial. -Xustificar a influencia que teñen os clientes, os provedores, os cambios políticos, económicos, sociais e técnicos no funcionamento dunha empresa. -Describir os sucesivos cambios que teñen que soportar as empresas como consecuencia do desenvolvemento tecnolóxico. -Explicar a estrutura e as funcións dunha oficina técnica. -Definir que é un proxecto técnico e como se confecciona.

Contidos: a) Conceptos: 1. Elementos dunha empresa.

6. Tecnoloxía e empresa.

2. Clases de empresas.

7. Cambios empresariais.

3. Organización da empresa (organigrama).

8. A oficina técnica.

4. Comunicación e empresa.

9. O proxecto técnico.

5. A empresa e o contorno. b) Procedementos: -Confección de organigramas. -Planificación e desenvolvemento dun proxecto técnico.

108 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

c) Actitudes, valores e normas: -Valoración crítica das repercusións que ten a produción de obxectos ou todo tipo de produtos sobre a calidade de vida das persoas ( educación do consumidor ).

matemáticos

importantes

pero

pode

achegar

elementos

básicos

desenvolvemento intelectual do alumnado grazas á posibilidade que este vai ter de aprender en contacto coa realidade.

Actividades de aprendizaxe: -Identificar o tamaño, a titularidade e a forma xurídica de diferentes empresas (reais ou ficticias). -Ler un texto no que se describe a estrutura piramidal das grandes empresas. -Observar diferentes modelos de organigrama dunha empresa e confeccionar outros similares, a partir de datos de empresas reais ou ficticias. -Clasificar empresas reais segundo o grao de participación da man de obra nos procesos. -Enumerar cambios que poidan afectar as empresas no seu funcionamento. -Confeccionar un organigrama dunha oficina técnica. -Ler un cadro e observar un diagrama para comprender e memorizar o proceso de confección dun proxecto técnico. 109 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

Avaliación: -Clasificar empresas reais atendendo ao seu tamaño, o seu titularidade e a súa forma xurídica. -Interpretar o organigrama dunha empresa concreta. -Confeccionar organigramas lineais e funcionais de diferentes empresas a partir de datos da súa estrutura xerárquica. -Xustificar a influencia dun cambio concreto ( económico, político,...) sobre a estrutura dunha empresa. -Elaborar un proxecto técnico.

UNIDADE 16: DESEÑO E CALIDADE DOS PRODUTOS

Obxectivos Ao termo desta unidade didáctica o alumnado deberá ser capaz de: -Identificar os sectores de produción e clasificar as empresas por sectores segundo a actividade que desenvolven. -Enumerar a secuencia de actividades que realiza unha empresa industrial e recoñecer a importancia do deseño nas devanditas actividades. -Xustificar as materias primas empregadas na produción dun obxecto determinado en función das características deste. -Explicar en que consiste o control de calidade dun produto e distinguir os diferentes modos de aplicalo á produción seleccionando o máis acertado en función das características do obxecto. -Xustificar a importancia e a utilidade da normalización, clasificar as normas vixentes e recoñecer o organismo español encargado da normalización industrial. 110 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Analizar as características dun modelo de empresa industrial e recoñecer nela todos os elementos estudados.

Contidos: a) Conceptos: 1. Os sectores de produción.

5. Aplicación técnica do control de

calidade 2. A estratexia empresarial.

6. Normalización

3. O deseño.

7. Organismos de normalización.

4. O control de calidade.

8. Un modelo de empresa industrial.

b) Procedementos: -Interpretación de catálogos e etiquetas identificativas de produtos industriais. -Análise dun proceso de fabricación dun produto tecnolóxico dende un punto de vista global. c)Actitudes, valores e normas: -Valoración da necesidade social de que se coñezan os dereitos dos consumidores dun producto( educación do consumidor ). Metodoloxía: Esta é unha unidade moi próxima á anterior en canto á achega de información e coñecementos refírese, por iso, a metodoloxía a seguir é idéntica á anterior. Actividades de aprendizaxe: -Evocar coñecementos previos. -Enumerar empresas da localidade ou bisbarra e englobalas dentro dalgún dos sectores de produción. -Xustificar a necesidade de técnicas de Deseño Industrial para a creación dun obxecto. 111 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

-Xustificar as vantaxes e inconvenientes dun control de calidade. -Buscar información sobre a normativa que afecta ao deseño, produción e comercialización de produtos industriais. -Crear unha empresa ficticia seguindo un proceso ben establecido e baseado na concepción dunha idea, características da empresa, estudio do mercado, número de empregados, análise de viabilidade e trámites legais para constituila.

Avaliación: - Visitar unha empresa industrial da bisbarra e analizar todo o proceso produtivo que nela se leva a cabo xunto coa creación dun informe que inclúa os datos da empresa ( razón social, tamaño, actividade desenvolvida etc ), materias primas utilizadas, maquinaria utilizada e sistemas de control de calidade dos produtos.

7. ACTIVIDADES DE SEGUEMENTO DAS MATERIAS PENDENTES

No presente curso académico non temos alumnos con materias pendentes co que non é necesario levar a cabo as actividades de seguemento.

112 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

8. PROCEDEMENTOS PARA ACREDITAR OS COÑECEMENTOS PREVIOS

O profesor fará unha proba inicial para valorar o grao de coñecementos previos necesarios para o desenvolvemento da programación. Ademais, no principio de cada unidade didáctica sempre se fará un breve repaso de conceptos que poidan vir de cursos previos.

9. MATERIAL

Os recursos materiais que se achegarán para a consecución dos obxectivos son:  Manual elaborado polo departamento,fotocopias cos contidos e manuais, catálogos, revistas dispoñibles na aula.  Medios audiovisuais como proxector e equipo de vídeo/televisión.  Medios informáticos con aplicacións software como Autocad, Workbench, Pneusim etc necesarios para completar os contidos dalgunhas das unidades didácticas.  Material do aula-taller: equipos de circuítos eléctricos e nemáticos, aparatos de medida, ferramentas, máquinas ferramentas etc.  Todo tipo de material apropiado que os/as alumnos/ás poidan achegar.

113 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

10. ASPECTOS METODOLÓXICOS

Promover unha aprendizaxe significativa, o cal xorde cando o coñecemento é potencialmente significativo, dende a estrutura lóxica da área e dende a estrutura psicolóxica do individuo, e supón unha intensa actividade no alumno.



Lograr que os/as alumnos/ás "aprendan a aprender" o que se pode conseguir cultivando construtivamente a súa memoria comprensiva.



A asimilación memorística tamén é necesaria pero debe ir revestida de significatividade.



Lograr un alto grao de funcionalidade de maneira que todos os coñecementos adquiridos poidan ser utilizados polo alumnado cando as circunstancias o esixan.



Fomentar a interdisciplinariedade do ensino, relacionando os contidos propios cos doutras áreas. Para que a metodoloxía a seguir sexa precisa necesita da presenza dunha

serie de actividades que tamén figuran en cada unidade didáctica e que abranguen dende exercicios, prácticas no taller ata actividades extraescolares.

114 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

11. MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

Débese prestar especial atención aos alumnos superdotados intelectualmente, aos alumnos estranxeiros e aos alumnos con necesidades educativas especiais. Aínda que no presente curso so hai un grupo onde se imparte esta materia e non existe ningún alumno con necesidades educativas específicas convén enumerar algunhas medidas que se poden tomar ante a posibilidade da incorporación dalgún alumno con estas características ao longo do ano: - Para os alumnos estranxeiros que descoñezan a lingua ou cultura españolas son as propias Administracións educativas as que desenvolven programas específicos que se poderán impartir de forma simultánea coa escolarización destes alumnos conforme ao nivel que desenvolvemos, polo demais estes alumnos terán os mesmos dereitos e deberes que o resto de alumnos. -Para os alumnos superdotados intelectualmente débese evitar que caian dentro do campo da desmotivación, por iso o grao de coñecementos científicos e contidos así como o número de actividades debe ser maior. -No que respecta aos alumnos con necesidades educativas especiais por padecer minusvalideces físicas, psíquicas, sensoriais ou por manifestar transtornos de conduta debe prestárselle unha atención especializada sendo vital que sexan os seus propios compañeiros, seleccionados polo profesor os que axuden a conseguir a súa integración

115 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

12. CONTIDOS TRANSVERSAIS

A materia de "Tecnoloxía Industrial 1" contribúe ao desenvolvemento de temas transversais como son: 

Saúde e calidade de vida: este tema trátase facendo fincapé na valoración das medidas de seguridade e de protección do manexo de aparatos ou máquinasferramentas e a necesidade de adoptar hábitos de hixiene e benestar físico, mental e social.



Educación ambiental: trátase fundamentalmente baixo contidos como o tratamento de residuos sólidos e o impacto ambiental para a obtención de enerxía.



Educación para a paz: ha de ser concibida como un proceso de desenvolvemento continuo e permanente da personalidade, por iso é útil fomentar a sensibilidade, interese, curiosidade e respecto cara a ideas e solucións técnicas achegadas.



Educación do consumidor: fai referencia a contidos como a importancia da reciclaxe, a relación calidade-prezo, a repercusión dos produtos que se consumen no medio e a repercusión sobre a economía do ámbito.



Educación para a igualdade de sexos: así as alumnas realizarán exactamente os mesmos traballos que os alumnos e manexarán as máquinas e útiles de taller exactamente igual que os alumnos.

116 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

13. CONEXIÓNS INTERDISCIPLINARES

Matemáticas

referente

á parte

resolución

problemas e

desenvolvementos. -Con Bioloxía e Xeoloxía, no referente tanto obtención e transformación de materiais, como nos procesos enerxéticos. -Coa materia de Lingua Castelá e Literatura, no referente á compresión e produción de mensaxes orais e escritos con propiedade para comunicarse cun vocabulario axeitado.

117 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

14. FOMENTO DA LECTURA E DAS TIC

Pensamos que o aporte que este departamento fai ó fomento da lectura e das tecnoloxías da información e comunicación é elevado. Dentro das estratexias metodolóxicas destaca o método expositivo e dentro do mesmo está a fase informativa onde o alumnado leva a cabo lecturas de textos. Por outro lado, e dentro do método de proxectos haI unha fase onde a lectura tamén está presente que é na parte de búsqueda de información. Por último a adopción que das TIC facemos ven reflexada nos seguintes párrafos:  Búsqueda de información a través de enciclopedias virtuais e internet para poder ver simulacións virtuais con diferentes mecanismos. 

O procesador de texto. Táboas e gráficos. Introducción a outras aplicacións ofimáticas.



A folla de cálculo. Elaboración de gráficas.



O ordenador como procedemento de busca de información: enciclopedias virtuais e internet.



Páxinas web e correo electrónico.  O simulador de circuitos “Cocodrile”. Simulación de circuitos eléctricos e electrónicos. Comprobación de magnitudes eléctricas.  Uso de internet. Búsqueda de información sobre o funcionamento das principais centrais eléctricas.  Servicios de internet: foros, grupos, chats.  Comunidades virtuais.  Creación de páxinas web.  Transferencia de ficheiros. 118 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

 Simuladores de circuitos “Cocodrile” e “Electronics Workbench”. Simulación de circuitos elctrónicos tanto analóxicos coma dixitais. Comprobación de magnitudes  Simulador de circuitos neumáticos “Peneusim”. 15. ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA

En liñas xerais vense observando que tipo de conduta problemática máis frecuente ten que ver co incumprimento de deberes ou conculcación de dereitos de carácter leve. Por outro lado e de xeito illado aparecen casos de alumnos con comportamentos disruptivos na aula, que impiden que as clases (maioritariamente as de carácter teórico) se impartan con normalidade. Son alumnos que, por outra parte, non mostran interese, que en moitas ocasións non traen o material necesario á clase. Dende o departamento inténtase potenciar todas aquelas actividades que favorezan a orde, a disciplina e o respecto mutuo mediante o seguimento das normas de convivencia sacadas do RRI. Ademais poténciase o traballo en equipo como factor de eficacia fronte ao excesivo individualismo. Deste xeito, tal e como se amosa no apartado de avaliación os traballos de construcción, a predisposición e o interese polo traballo, e o cumprimento das normas son amplamente avaliables. Por último, sempre que sexa posible o Departamento de Tecnoloxía favorecerá as

situacións

nas

que

alumnado

poida

participar

organización,

desenvolvemento e avaliación dos diferentes aspectos da vida académica do Centro.

119 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

16. ACTIVIDADES EXTRAESCOLARES

Neste curso 2015-16 no departamento de tecnoloxía intentarase realizar algunha visita a empresas ou fábricas do entorno.

17. INCORPORACIÓN DE MODIFICACIÓNS PROPOSTAS NA MEMORIA DO CURSO 2015-16



Os contidos mínimos modularanse en función do nivel xeral de cada curso.



Os aspectos prácticos –o desenvolvemento do proxecto e traballos de aplicación práctica- terán prevalencia sobre os contidos teóricos.

18. PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROPIA PROGRAMACIÓN



En función das incidencias sinaladas na memoria de final de curso sobre a materia impartida tomaranse, para o curso seguinte, as medidas correspondentes sobre a modificación da programación tanto no que teña a ver coa secuenciación como cos contidos.

120 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 1ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA PROXECTO CURRICULAR DE AULA E PROGRAMACIÓN DE 2º DE BACHARELATO TECNOLOXÍA INDUSTRIAL II Curso : 2015-2016

Xefe de Departamento : ALBERTE BLANCO CASAL Profesor : CÉSAR SÁNCHEZ PAMPÍN

IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” VERIN

122 INDICE: 1. Introdución e contextualización .............................................................................123 2. Obxectivos ............................................................................................................124 2.1 Obxectivos xerais de etapa 2.2 Obxectivos xerais de materia 3. Contidos, temporalización e distribución de contidos............................................128 3.1 Contidos , mínimos esixibles 3.2 Temporalización 3.3 Distribución de contidos en 13 unidades didácticas 4. Avaliación...............................................................................................................144 4.1 Criterios de avaliación 4.2 Mínimos esixibles 4.2 Procedementos de avaliación 4.4 Criterios de cualificación. 5. Actividades de seguimento das materias pendentes .............................................150 6. Procedementos para acreditar coñecementos previos 31 7. Material ..................................................................................................................150 8. Aspectos metodolóxicos .......................................................................................151 9. Medidas de atención á diversidade ...................................................................... 153 10. Contidos transversais .......................................................................................... 154 11. Conexións interdisciplinares .................................................................................155 12. Fomento da lectura e das TIC ...............................................................................156 13. Accións de contribución ao plan de convivencia ....................................................157 14. Actividades extraescolares.......................................................................................158 15. Incorporación das modificacións propostas no curso 2014-2015. ..........................158 16. Procedementos para avaliar a propia programación. .............................................158 DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

123

1. INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN

O Real decreto 146/2007, do 2 de novembro, establece a estructura do bacharelato e fixa as súas ensinanzas mínimas.. Neste marco desenvólvese "Tecnoloxía Industrial II" co obxecto de encamiñar aos/as alumnos/ás cara á consecución dos obxectivos establecidos en forma de capacidades que espera alcancen. A tecnoloxía pode entenderse, nun sentido amplo, como o tratado ou o conxunto de coñecementos técnicos, ou no seu sentido restrinxido como o conxunto dos coñecementos técnicos dunha área ou actividade específica. O desenvolvemento dos contidos en "Tecnoloxía Industrial II" derívase dos distintos compoñentes que a integran: 

Compoñente científico: os desenvolvementos científicos aplícanse a desenvolvementos tecnolóxicos.



Compoñente técnico: fai referencia ao "saber facer".



Compoñente social e cultural: que mostra a relación entre os obxectos inventados polo ser humano e os cambios que se producen nas súas condicións de vida.



Compoñente metodolóxico: derivado do modo creativo, ordenado e sistemático como base para a resolución técnica de problemas.



Compoñente de representación gráfica e verbal: mediante a cal se fan realidade as ideas.

124 determinado Departamento que son as programacións de aula. Na presente programación organízase o currículo da materia "Tecnoloxía Industrial II" para segundo curso de Bacharelato do IES Xesús Taboada Chivite, pertencente a localidade de Verín a cal é de predominio rural e de poboacións pequenas ao sur da provincia de Ourense. Economicamente hai unha preponderancia do sector primario e algo do secundario (construción, transformado da madeira) e sector servizos (comercio, servizos públicos). O alumnado tipo vive cos seus pais e, en numerosos casos, xunto cos avós, na casa propia e con sitio particular para estudar. Os seus pais traballan e gran parte das nais están dedicadas ás tarefas do fogar.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

125 2. OBXECTIVOS

2.1 Obxectivos xerais de etapa En relación ao currículo oficial a materia de "Tecnoloxía Industrial II" contribúe a desenvolver as seguintes capacidades: a) Dominar a lingua castelá e a lingua galega. b) Analizar e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo e os antecedentes e factores que inflúen nel. c) Comprender os elementos fundamentais da investigación do método científico. d) Consolidar unha madureza persoal, social e moral que lles permita actuar de forma responsable e autónoma. e) Participar de forma solidaria no desenvolvemento e mellora do ámbito social. f) Dominar os coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais e as habilidades básicas propias da modalidade escollida. g) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria como fonte de formación e enriquecemento cultural. h) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do Estatuto de autonomía de Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsibilidade na construción dunha sociedade xusta e quitativa e favoreza a sustentabilidade. i) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres evitando a deiscriminación das persoas con discapacidades, criticando as desigualdades e impulsando as igualdades. j) Reforzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina. k) Expresarse con fluidez e correción nunha ou máis linguas extranxeiras. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

126 l) Utilizar eficazmente e con responsabilidade as tecnoloxías da información e da comunicación. m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo en equipo, autoconfianza e sentido crítico n) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social e impulsar conductas e hábitos saudables o) Reforzar actitudes de respecto e de prevención no ámbito da seguridade viaria p) Valorar,repectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia e contribír á súa conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.

2.2 Obxectivos xerais da materia: O desenvolvemento desta materia ha de contribuír a que os/as alumnos/ás adquiran as seguintes capacidades: a) Desenvolver autonomía e confianza para inspeccionar, manipular e intervir en máquinas, sistemas e procesos técnicos e comprender o seu funcionamento. b) Comprender o papel da enerxía en procésoos tecnolóxicos, as súas distintas transformacións e aplicacións e adoptar actitudes de aforro e valoración da eficiencia enerxética. c) Utilizar correctamente os útiles, máquinas e ferramentas, dispoñibles na aula taller, valorando a importancia da súa correcta utilización, tanto dende o punto de vista económico coma de seguridade persoal. d) Comprender e explicar como se organizan e desenvolven procesos tecnolóxicos concretos, identificando e describindo as técnicas e os factores económicos e sociais que concorren en cada caso.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

127 e) Analizar obxectos e sistemas técnicos para comprender o seu funcionamento, a mellor forma de usalos e controlalos, de cara á súa posterior aplicación en proxectos. f) Analizar e valorar criticamente o impacto do desenvolvemento científico e tecnolóxico na evolución da sociedade, así como na organización do tempo libre e nas actividades de ocio. g) Transmitir con precisión coñecementos e ideas sobre procesos ou produtos tecnolóxicos utilizando vocabulario,símbolos e formas de expresión apropiadas. h) Actuar con autonomía, confianza e seguranza ao inspeccionar, manipular e intervir en máquinas, sistemas e procesos técnicos para comprender ou seu funcionamento. i) Planificar a execución de proxectos tecnolóxicos utilizando os conceptos e habilidades adquiridos, valorando a súa funcionalidade, a importancia de traballar como membro dun equipo, escoitando as ideas dos demais e achegando outras, responsabilizándose de tarefas e cumprindo compromisos, así como a importancia da utilización da normalización e vocabulario técnico axeitado. j)

Valorar a importancia dá investigación e desenvolvemento na creación de novos produtos e sistemas.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

128 3. CONTIDOS, TEMPORALIZACIÓN E DISTRIBUCIÓN DE CONTIDOS

3.1 Contidos: Contidos comúns. -Análise de obxectos e montaxes para a identificación e a selección de solucións a problemas técnicos específicos e mais elaboración dun conxunto de características técnicas adecuadas ao contexto no que deben aplicarse. -Realización de cálculos e elaboración de documentos e planos, planificación de traballos e asignación de funcións específicas aos membros do equipo. -Realización de ensaios, montaxes ou construción de obxectos procurando o uso correcto dos recursos materiais e das ferramentas e seguindo a planificación previamente elaborada. -Valoración dos traballos mediante a preparación dun conxunto de comprobacións coas que se poida verificar que se cumpren as especificacións previstas -Investigación de aspectos históricos e científicos, xerais e específicos de Galicia, relevantes para a realización dos traballos desde os puntos de vista social, ambiental e tecnolóxico. -Emprego das TIC para a busca de información, para a elaboración da documentación e da planificación, para a realización de cálculos e simulacións e para a presentación de obxectivos e de resultados.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

129

Contidos específicos. Os contidos tratados nesta materia poden distribuirse por bloques e cada bloque abarca unha serie de unidades que se desenvolven no libro recomendado desta materia que será o pertencente a editorial McGrawHill. Os bloques coas unidades que abarcan e cos seus obxectivos, criterios de avaliación e contidos son os seguintes: BLOQUE 1. MATERIAIS: unidades 1, 2 ,3 e 4.

OBXECTIVOS Analizar as propiedades físicas, químicas e mecánicas dos materiais. Diferenciar as distintas estruturas atómicas internas dos materiais metálicos e as súas propiedades cristalográficas. Coñecer os procesos de cristalización e solidificación de metais. Identificar os materiais máis utilizados na industria en función das súas aplicacións. Explicar a importancia que supón a aliaxe de materiais para a consecución de aliaxes de grande importancia técnica debido ás súas características, e manexar con soltura os diagramas de fase como base para o seu estudo teórico. Coñecer os aceiros e fundicións coñecer o diagrama Fe-C e explicar as transformacións que se producen por arrefriamento lento dalgunhas das súas aliaxes. Explicar a necesidade e importancia dos tratamentos térmicos na modificación e mellora das características dos materiais. Describir o tratamento necesario para

CRITERIOS DE AVALIACIÓN Diferencia as distintas estruturas atómicas e cristalinas que poden adoptar os materiais de maior uso técnico. Coñece e comprende cáles son as propiedades máis importantes que definen un material e sabe utilizalas e diferencialas doadamente. Coñece e describe os procesos de cristalización e solidificación dos metais. Manexa con soltura os diagramas de fase, como base para o estudo teórico das aliaxes. Explica as diferenzas fundamentais entre fundicións e aceiros. Coñece e describe correctamente o diagrama de fase Fe-C, explicando a solidificación de aliaxes de distintas composicións. Explica o diagrama TTT, e os tratamentos de tempero, recocido e revido seleccionando o máis axeitado a diferentes usos que se formulen. Coñece os principais tratamentos termoquímicos que existen e a forma en que se levan a cabo. Coñece os ensaios de materiais máis habituais: tracción, dureza, resistencia, etc.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

130 conseguir unhas modificacións específicas das características dun material dadas unhas condicións de partida.

Sabe como se realizan os fundamentais ensaios de medida das propiedades dos materiais e manexa con soltura os parámetros que neles interveñen.

Describir os distintos tratamentos químicos e termoquímicos aos que poden someterse os materiais.

Ante un caso proposto, estuda as posibilidades de reutilización de materiais, xustificando a súa importancia e custos Elixir o ensaio idóneo para avaliar unha económico e ambiental. determinada propiedade ou característica dun material dado. Explica a importancia da reciclaxe de materiais e como se leva a cabo a Resaltar a importancia económica e recollida, separación e reciclaxe dos materiais tecnolóxicos fundamentais. social da reutilización e a reciclaxe de Valora a importancia de adoptar medidas materiais. ambientais axeitadas en procesos industriais, como medio de preservación do medio. Selecciona os materiais máis apropiados Coñecer os riscos da transformación, para unha aplicación práctica determinada, elaboración e escoura de materiais. considerando, xunto ás súas propiedades intrínsecas, factores técnicos, económicos, Aprender a recoñecer o impacto e ambientais. ambiental dos procesos industriais e como evitalo.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

131

CONCEPTOS Elementos e compostos. Estrutura interna e propiedades dos distintos tipos de materiais. Materiais metálicos e non metálicos : estrutura, propiedades, procesado, prestacións e aplicacións. Aliaxe. Aliaxes metálicas e non metálicas. Aliaxes FeC: aceiros e fundicións. Microestruturas. Técnicas de modificación das propiedades. Tratamentos estruturais e superficiais: químicos e termoquímicos. Ensaios mecánicos: tipos e descrición de cada un deles. Distintos procedementos de ensaio e medida de materiais. Técnicas de protección do medio. Materiais reutilizables. Importancia económica e social. Reciclaxe de materiais. Riscos da transformación, elaboración e escoura de materiais. Normas de precaución e seguridade no manexo de materiais.

PROCEDEMENTOS Manexo de materiais diversos, para familiarizarse coas propiedades físicas perceptibles de inmediato. Clasificación de materiais de acordo coas súas propiedades físicas, cristalográficas e tecnolóxicas. Realización de numerosos exercicios e exemplos prácticos considerando distintas aliaxes metálicas, así como aliaxes Fe-C. Observación de microestruturas de distintas aliaxes que permitan a identificación e o recoñecemento dos seus compoñentes. Modificación das propiedades dos materiais por distintos tratamentos térmicos e termoquímicos. Observación da execución de ensaios mecánicos diversos que permitan cuantificar e comparar as características mecánicas dos diferentes materiais. Identificación, en función dos medios dispoñibles, de diferentes tipos de residuos, valorando o seu grao de perigosidade e posibles formas de tratamento. Identificación das alteracións do medio que prexudican a saúde das persoas. Elaboración de traballos que traten de cuantificar a cantidade de residuos producidos na localidade polos sectores industrial, de servizos e doméstico.

ACTITUDES Curiosidade por coñecer e descubrir o modo de dar utilidade práctica á maioría dos elementos existentes na natureza. Interese en comprender como se poden formar produtos compostos que superen a maioría das boas características dos materiais integrantes. Interese por diferenciar materiais que, con aparencia externa semellante, responden de modo distinto a certas esixencias mecánicas. Valoración dos ensaios, aos que se deben someter os materiais, que presten funcións de responsabilidade na seguridade e no correcto funcionamento das máquinas, construcións ou instalacións. Normas de precaución e seguridade no manexo de materiais. Aproveitamento de materiais tendo en conta que os recursos son limitados. Valoración dos riscos propios do manexo e da transformación de certos materiais, e interese polo emprego das técnicas axeitadas de seguridade e hixiene. Interese por descubrir e avaliar os problemas xerados por os a emisión de contaminantes e de residuos. Priorización na conservación do medio sobre melloras ou

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

132 Realización de informes que recompilen e comenten as enfermidades profesionais máis coñecidas, producidas pola extracción ou manipulación dos materiais. Identificación e recollida de materiais e obxectos reciclables.

beneficios sectoriais. Valoración e interese por levar a cabo unha política ambiental correcta, minimizando o impacto da actividade humana sobre o medio que o rodea.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

133 BLOQUE 2. PRINCIPIOS MÁQUINAS: unidades 5, 6 e 7.

OBXECTIVOS Coñecer os conceptos físicos e fisicoquímicos fundamentais aplicables ás máquinas.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN Coñece e aplica na resolución de problemas os conceptos físicos e fundamentais relativos ás máquinas: forza, traballo, potencia, par motor, rendemento, Describir os ciclos termodinámicos das etc. máquinas térmicas e os circuítos frigoríficos fundamentais. Coñece e aplica na resolución de problemas os conceptos físicos e Expresar co vocabulario axeitado as mecánicos relativos a máquinas eléctricas: partes constituíntes das diversas par interno, par nominal, fem inducida, máquinas, e as condicións axeitadas tensión de alimentación, etc. de funcionamento. Manexa no marco de problemas prácticos, Comparar as diferentes clases de os conceptos termodinámicos máquinas, en función das súas fundamentais relativos a máquinas aplicacións. térmicas, como son enerxía interna, entalpía, calor, etc. para poder explicar con Expoñer as normas de protección e soltura e rigor técnico os ciclos seguridade no uso das máquinas. termodinámicos reais das máquinas térmicas e circuítos frigoríficos Diferenciar máquinas eléctricas de fundamentais. corrente continua e alterna. Explica a bomba de calor con claridade de Describir o funcionamento de motores ideas. eléctricos (de corrente continua e alterna) e térmicos. Manexa con soltura, no marco de problemas prácticos, os conceptos de Recoñecer e describir os elementos electromagnetismo fundamentais relativos constituíntes de máquinas térmicas e a máquinas eléctricas e os conceptos sistemas frigoríficos, así como explicar físicos e mecánicos comúns a elas o funcionamento de equipos (elementos rotóricos e estatórico, par acondicionadores de aire. interno, par nominal). Poñer en marcha algunhas das máquinas dispoñibles e regular o seu funcionamento na aula taller.

Aplica os recursos gráficos e verbais apropiados á descrición da composición e do funcionamento dunha máquina. Coñece os elementos construtivos fundamentais das máquinas de cc e ca e describe a súa función dentro delas. Explica as diferentes formas de excitación, as curvas e as aplicacións das máquinas de corrente continua. Explica as diferenzas entre as distintas máquinas de corrente alterna, as

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

134 diferenzas entre estas e as máquinas de corrente continua (baseando esta en conceptos como frecuencia das correntes, rendemento, movemento,…) Explica o funcionamento dos motores eléctricos, térmicos e do sistema frigorífico. Coñece e respecta as normas de protección e seguridade no uso das máquinas. Deseña un procedemento de proba e medida das características dunha máquina ou instalación, en condicións nominais e de uso normal.



CONCEPTOS Enerxía. Formas de enerxía. Enerxía útil. Potencia dunha máquina. Par motor no eixe. Perdas de enerxía nas máquinas. Balance enerxético. Rendemento. Parámetros principais do funcionamento dunha máquina. Funcionamento dunha máquina en réxime nominal. Normas de seguridade vixentes no uso e manexo das máquinas. Máquina de vapor. Ciclos operativos. Ciclo de Carnot. Turbina de gas. Aplicacións. Motores térmicos. Principios xerais de funcionamento. Motores rotativos e alternativos. Aplicacións. Motores eléctricos. Principios xerais de

PROCEDEMENTOS Elaboración de informes que describan o funcionamento e valoren os parámetros relativos á enerxía consumida e á potencia transmitida por unha máquina. Identificación dos parámetros principais do funcionamento dunha máquina e comprobación deste nunha máquina en réxime nominal. Comprobación dos parámetros importantes dun motor (potencia, velocidade de xiro, par nominal, factor de potencia) ante situacións distintas. Análise e comparación de distintos tipos de motores eléctricos indicando aplicacións que se coñezan. Manipulación de motores, preferiblemente

ACTITUDES Interese por participar activamente na execución de montaxes e desmontaxe de máquinas diversas, valorando a necesidade da seguridade por medio de métodos ordenados e previamente estudados. Valoración da importancia da transformación de enerxía eléctrica en mecánica e da elección do motor máis axeitado a cada aplicación. Toma en consideración das normas de seguridade vixentes ao uso e manexo das máquinas. Respecto da orde na realización das probas, ou na medida dos parámetros.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

135 funcionamento. Tipos e aplicacións. Forza electromotora e contraelectromotriz. Circuíto frigorífico. Deseño e aplicacións Bomba de calor. Principios de funcionamento. Elementos e aplicacións.

seccionados, que permita a observación dos movementos e, consecuentemente, a diferenciación dos distintos ciclos. Observación directa do funcionamento de bombas centrífugas, turbinas hidráulicas e de vapor ; e asociación destas máquinas con aplicacións concretas. Selección do motor máis axeitado para unha aplicación concreta. Descrición de elementos e funcionamento de máquinas frigoríficas e térmicas. Realización dun estudo que valore tódalas achegas das máquinas frigoríficas e térmicas á sociedade actual.

Curiosidade por introducirse no mundo de máquinas menos comúns.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

136 BLOQUE 3. SISTEMAS AUTOMÁTICOS: unidades 10 e 11. OBXECTIVOS Recoñecer a estrutura dun sistema de control analizar os seus elementos constituíntes distinguíndoos pola función que realizan.

 CRITERIOS DE AVALIACIÓN Analiza a composición dunha máquina ou sistema automático de uso común, identificando os elementos de mando, control e potencia.

Afondar no estudo e manexo de cada un dos compoñentes dun sistema de control.

Coñece o funcionamento e as diferentes formas de conexión dos principais transdutores: de posición, de proximidade, de movemento, de velocidade, de presión, de temperatura, etc.

Estudar e representar, coa simboloxía axeitada, un sistema de control automático.

Coñece o funcionamento e as diferentes formas de conectar os principais transdutores (captadores) de uso tecnolóxico, comparadores, Realizar a montaxe e manipulación controladores e actuadores como práctica no laboratorio, de sistemas de elementos fundamentais dun sistema control analóxicos sinxelos. de control. Describir o funcionamento de distintos sistemas de control.

Describir os conceptos fundamentais de sistema, realimentación, función de transferencia e estabilidade, así como o seu manexo e aplicación. Destacar a importancia actual dos sistemas automáticos nos ámbitos industrial, social e persoal.

Analiza a estabilidade e o comportamento en función do tempo de sistemas de control complexo, tanto en réxime transitorio como permanente. Emprega a función de transferencia e os diagramas de bloques para simplificar sistemas de control complexos. Entende os elementos estruturais dun sistema de control e a súa misión dentro do conxunto, describindo de forma axeitada o funcionamento xenérico dun sistema de lazo aberto e de lazo pechado, diferenciando as vantaxes e inconvenientes de cada un deles. Comprende a utilidade da función de transferencia, os diagramas de bloques, podendo con ámbolos dous simplificar sistemas de control complexos para analizar o seu comportamento en función do tempo; tanto en réxime transitorio como permanente, así como a súa

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

137 estabilidade. Monta e comproba un circuíto de control dun sistema automático a partir do plano ou esquema dunha aplicación característica.

CONCEPTOS Teoría de sistemas. Concepto de sistema e regulación. Función de transferencia. Realimentación. Elementos que compoñen un sistema de control: transdutores e captadores de posición, proximidade, movemento, velocidade, presión, temperatura e iluminación. Actuadores. Detectores. Sensores: distintos tipos de interruptores . Estrutura dun sistema automático. Diagramas de bloques : entrada, proceso, saída. Sistemas de lazo aberto (sistema de mando). Sistemas realimentados de control. Comparadores. Unidades de control. Tipos. Control de variables lóxicas. Control eléctrico. Control de variables analóxicas. Reguladores. Control baseado en regras. Control Fuzzy (difuso). Control baseado en modelos. Algoritmos etc.

PROCEDEMENTOS Identificación, en exemplos concretos, dos elementos de sistemas sinxelos de control. Montaxe e experimentación de sinxelos circuítos de control identificando os distintos elementos. Montaxe e comprobación do funcionamento de distintos transdutores. Montaxe de automatismos eléctricos con relés (arrincador estrela triángulo, investidor de xiro, etc.) Experimentación con reguladores en circuítos sinxelos de control (regulación da velocidade dun motor eléctrico, da intensidade luminosa dunha lámpada, da temperatura dun forno, etc.). Identificación dos elementos dun sistema automático de uso común. Descrición da función que desempeña cada elemento dentro dun sistema.

ACTITUDES Adopción dun método ordenado na montaxe dos distintos elementos. Respecto polas normas de utilización e mantemento dos distintos aparatos. Interese pola realización de montaxes experimentais con circuítos de control. Curiosidade por coñecer os distintos elementos que compoñen un sistema de control automático e as súas aplicacións prácticas. Valoración da importancia da utilización de sistemas automáticos de control (tráfico, polución, seguridade de instalacións e de persoas, etc.) Intervir, con autonomía e confianza, no axuste de sistemas básicos de control. Autonomía e iniciativa no deseño dos distintos circuítos. Sensibilidade e gusto por unha presentación coidadosa e acorde coa normativa dos esquemas funcionais.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

138 BOLQUE 4. CIRCUITOS PNEUMÁTICOS E OLEOHIDRÁULICOS: unidades 8 e 9. OBXECTIVOS Explicar os conceptos básicos sobre a mecánica de fluídos e os conceptos físicos que a rexen.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN Coñece e aplica á resolución de problemas os conceptos físicos e leis da mecánica de fluídos.

Comprobar o coñecemento do comportamento do aire.

Explica con soltura as analoxías e diferenzas así como as aplicacións particulares da pneumática e a hidráulica.

Representar esquematicamente e montar circuítos pneumáticos e hidráulicos para resolver un problema dado. Construír solucións nas que se combine esta técnica, con outras vistas anteriormente. Aplicar os coñecementos adquiridos sobre deseño de circuítos ao deseño de circuítos con portas lóxicas pneumáticas.

Describe as características, forma de funcionamento e aplicación dos principais elementos dos circuítos pneumáticos e hidráulicos. Coñece e utiliza con soltura a simboloxía normalizada dos circuítos pneumáticos e hidráulicos. Describe o funcionamento de circuítos pneumáticos e hidráulicos a partir do seu esquema.

Indicar as analoxías e diferenzas entre a tecnoloxía pneumática e a tecnoloxía Deseña circuítos pneumáticos hidráulica. hidráulicos que realicen diferentes funcións prácticas. Describir a función, utilización, forma de funcionamento e aplicación dos Formula e resolve exercicios e diferentes elementos dos circuítos problemas numéricos relacionado cos pneumáticos e hidráulicos, coñecendo contidos que se desenvolven nas e manexando con soltura a súa unidades. simboloxía normalizada. Deseñar circuítos que realicen diferentes funcións prácticas reais. Interpretar o modo de funcionamento de diferentes sistemas pneumáticos e hidráulicos. Analizar a importancia que ten esta tecnoloxía dentro da automatización, sobre todo combinada coa electricidade e a electrónica.

CONCEPTOS Pneumática e hidráulica.

PROCEDEMENTOS Identificación dos

ACTITUDES Valoración da realización

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

139 Conceptos e leis fundamentais de cada unha. Diferenzas de comportamento. Caudal. Presión interior. Perdas. Enerxía e potencia hidráulicas. Elementos dos circuítos pneumáticos . Bombas e compresores de aire. Acumuladores. Elementos dos circuítos hidráulicos: bombas. Actuadores, reguladores e dispositivos de control: cilindros, válvulas, etc. Motores hidráulicos e pneumáticos. Fluídos para circuítos oleohidráulicos . Produción, mantemento, condución, depuración e filtrado de fluídos. Equipos, canalizacións e accesorios. Simboloxía pneumática e hidráulica. Normalización. Circuítos característicos de aplicación. Simboloxía e esquemas de representación. Secuencias e Diagramas espazo-fase. Planificación e montaxe de exemplos prácticos en máquinas, sistemas e instalacións.

elementos de sistemas hidráulicos e pneumáticos. Interpretación de esquemas hidráulicos e pneumáticos

básicos,

realización da montaxe correspondente

modificación

secuencia

funcionamento. Obtención das dimensións do actuador en función dos esforzos útiles, tempos concedidos, perdidas de carga na alimentación e efectos inercias. Identificación dos elementos nun circuíto práctico. Deseño e desenvolvemento dunha aplicación sinxela. Realización dun circuíto que simule unha aplicación.

de comprobacións experimentais e razoadas previas á posta en funcionamento dun circuíto hidráulico ou pneumático. Valoración das vantaxes e inconvenientes do emprego de circuítos hidráulicos e pneumáticos nos procesos automatizados. Interese pola evolución histórica dos circuítos hidráulicos e pneumáticos e a súa achega na automatización de procesos en ambientes moi adversos. Mantemento dunha orde na realización dos deseños respectando os criterios ou normas de elaboración e presentación. Adopción de iniciativas ante os imprevistos na montaxe práctica e perseveranza ante os erros e dificultades. Iniciativa e creatividade no deseño, realizado tanto individualmente como en grupo.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

140 BLOQUE 5. CONTROL E PROGRAMACIÓN DE SISTEMAS AUTOMÁTICOS: unidades 12 e 13. OBXECTIVOS Comprobar que o alumno ten claros os conceptos sobre a teoría de circuítos vistos en Tecnoloxía Industrial I e entender de forma básica o funcionamento dos materiais semicondutores e como a partir deles xorden os principais compoñentes electrónicos (díodo, transistor).

CRITERIOS DE AVALIACIÓN Coñece os distintos compoñentes electrónicos estudados.

Coñecer distintos tipos de amplificadores, formas de conexión e funcionamento.

Coñece o funcionamento e as diferentes formas de conectar os amplificadores operacionais.

Describir axeitadamente a conceptualización dun sistema de control lóxico.

Explica coa axuda de exemplos a diferenza entre os circuítos lóxicos combinacionais e secuenciais.

Coñecer os distintos tipos de elementos que poden constituír un sistema de control lóxico.

Deseña circuítos lóxicos combinacionais que resolvan problemas reais e implementalos exclusivamente con portas NAND ou NOR.

Explica de forma clara e concisa a diferenza entre a electrónica analóxica e dixital, e como o ruído electrónico afecta a cada unha de elas e a súa importancia.

Realizar axeitadamente exercicios con funcións lóxicas e simplificación Describe o funcionamento dos destas. principais circuítos combinacionais estándar: codificadores e Deseñar e realizar circuítos lóxicos decodificadores, multiplexores e combinacionais, que resolvan un demultiplexores, contadores, etc. problema de control formulado. Manexa con soltura, resolvendo Explicar a forma de funcionamento dos exercicios prácticos, os diferentes principais circuítos combinacionais sistemas e códigos numéricos, estándar (decodificadores e realizando conversións entre eles e codificadores, demultiplexores e realizando as operacións aritméticas multiplexores, contadores, etc.) básicas (suma e resta) en sistema dixital. A partir de problemas reais deseñar circuítos lóxicos combinacionais Coñece a simboloxía das portas lóxicas simplificándoos, para máis adiante básicas representando funcións lóxicas implementalos exclusivamente con dadas tanto coa táboa de verdade como portas NAND ou NOR. alxébrica manexando a primeira e segunda forma canónica. Deseñar e realizar circuítos lóxicos Coñece as diferentes formas de secuenciais, que resolvan un problema circuítos secuenciais e os principais de control formulado. biestables como elementos fundamentais, así como os principais DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

141 Analizar as técnicas de control programado mediante un autómata/microprocesador, así como os seus campos de aplicación. Manexar e programar o autómata/microprocesador, de cara a resolver problemas de automatización.

circuítos estándar entregados en forma de bloques MSI. Coñece a evolución dos sistemas programados, o funcionamento interno dos computadores e autómatas programables e a forma de programalos. Manexa o autómata/microprocesador utilizándoo en aplicacións prácticas de automatización.

CONCEPTOS Dispositivos electrónicos básicos: díodos transistores, amplificadores. Circuítos integrados lineais. Control analóxico de sistemas. Circuítos lóxicos combinacionais. Multiplexores e demultipleores. Portas e funcións lóxicas. Operacións lóxicas. Álxebra de Boole. Dispositivos dos circuítos lóxicos. Procedementos de simplificación de circuítos lóxicos. Diagramas de Karnaugh. Circuítos lóxicos secuenciais.Biestables. Reloxo. Memoria. Rexistros. Contadores.Dispositivo de secuencia fixa. Diagrama de fases. Aplicación ao control dun dispositivo de secuencia fixa. Circuítos de control programado. Programación ríxida e flexible. Programadores. O microprocesador.

PROCEDEMENTOS Montaxe de circuítos sinxelos utilizando dispositivos electrónicos e circuítos integrados lineais. Análise e descrición dun circuíto combinacional, aplicación ao control do funcionamento dun dispositivo. Análise e descrición dun automatismo secuencial. Aplicacións ao control dun dispositivo de secuencia fixa. Montaxe e comprobación. Análise e simulación do control programado dun mecanismo. Montaxe de aplicacións básicas con circuítos lóxicos combinacionais e secuenciais. Simplificación de circuítos lóxicos. Programación por ordenador dun autómata programable para o control de maquetas sinxelas (fita transportadora, ascensor ou sistema similar) Aplicación ao control do funcionamento dun

ACTITUDES Interese pola evolución tecnolóxica dos dispositivos electrónicos e valoración da súa influencia na optimización dos sistemas de control automáticos. Valoración das vantaxes dos sistemas de control electrónicos fronte aos sistemas de control pneumáticos e hidráulicos. Valoración da potencialidade que lle achega o ordenador ao control automático centralizado. Autonomía e iniciativa no deseño dos distintos circuítos. Valoración da realización de comprobacións experimentais e razoadas previas á posta en funcionamento dun circuíto. Sensibilidade e gusto por unha presentación coidadosa e acorde coa normativa dos esquemas funcionais.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

142 Microcontroladores. O autómata programable. Aplicación ao control programado dun mecanismo. Control intelixente de instalacións e procesos.

dispositivo. Programación dun autómata programable para aplicacións de control que utilicen funcións lóxicas e funcións de reconto e de temporización.

3.2 Temporalización: Os contidos distribúense en trece unidades didácticas adaptables a un período lectivo de nove meses distribuído en tres trimestres; así, a distribución temporal sería a reflectida na seguinte táboa: UNIDADES DIDÁCTICAS

Nº SESIÓNS

1:Estructura dos materiais. Propiedades e ensaios

2:Aleacións.Diagramas de equilibrio

3:Materiais non férreos e ciclos de utilización

4: Tratamentos térmicos e superficiais

5: Principios xerais das máquinas

6: Motores térmicos.Ciclos frigoríficos

7: Magnetismo e electricidade. Motores eléctricos

8: Sistemas automáticos

9:Compoñentes dun sistema de control

10: Automatización neumática

11: Automatismos oleohidráulicos

12: Circuitos combinacionais.Alxebra de Boole

13: Circuitos secuenciais.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

143

3.3 Distribución de contidos: A distribución de contidos axústase a un período lectivo de tres trimestres establecéndose a repartición das 13 unidades do seguinte modo: 

Primeiro trimestre: abrangue as sete primeiras unidades computando un total de 55 sesións. Este trimestre recolle os dous primeiros bloques: materiais e principios máquinas.materiais.



Segundo trimestre: abrangue dende a unidade 8 ata a 11 (ambas as dúas inclusive) computando un total de 44 sesións.



Terceiro trimestre: abrangue as dúas últimas unidades e computan un total de 28 sesións.

Como pode observarse o último trimestre é moito máis curto. Con esta distribución preténdese que quede tempo para cubrir posibles imprevistos ou cambios no desenvolvemento da programación e para levar a cabo un repaso xeral de cara a realización da proba de selectividade por parte do alumnado.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

144 4. AVALIACIÓN

4.1Criterios de avaliación: 1.-Aplicar os conceptos relativos á estructura interna, ó procesamento e ás técnicas de ensaio e medición de propiedades para seleccionar o material idóneo para unha aplicación real. 2.Conxugar os factores que interveñen na decisión de selección dun material con criterios de equilibrio. 3.Seleccionar materiais reciclables, na medida do posible, sempre que cumpran as especificacións técnicas necesarias para a aplicación á que se destinan.

4.Considerar de forma preferente o carácter limitado dos recursos á hora de seleccionar materiais. 5.Identificar os parámetros principais do funcionamento dun artefacto ou dunha instalación (nunha máquina, nun proceso productivo ou nun edificio intelixente) en réxime normal. 6.Comparar o funcionamento do artefacto ou da instalación con dispositivos similares someténdoos a probas metódicas. 7.Realizar as probas e ensaios de maneira ordenada e rigorosa. 8.Utilizar a información obtida para formar un criterio propio acerca da calidade do artefacto ou da instalación. 9.Identificar, nun aparato medianamente complexo, os elementos que desenvolven as funcións principais. 10.Representar a estructura da máquina ou do sistema automático mediante esquemas e diagramas, utilizando a simboloxía normalizada adecuada a cada dispositivo. 11.Identificar os elementos de control e programar o seu funcionamento. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

145 12.Describir a composición e o funcionamento de máquinas, circuítos e sistemas utilizando a linguaxe técnica apropiada. 13.Utilizar a simboloxía e os criterios de normalización adecuados na representación de esquemas e circuítos eléctricos, hidráulicos e pneumáticos. 14.Representar ideas técnicas por medio da perspectiva isométrica e as vistas. 15.Describir relacións e efectos secuenciais entre os elementos dun sistema tecnolóxico. 16.Interpretar esquemas de conexións de circuítos de control de tipo electromecánico, electrónico, pneumático ou hidráulico. 17.Seleccionar os compoñentes necesarios para a montaxe e conectalos de forma adecuada. 18.Verificar o correcto funcionamento do circuíto unha vez montado. 4.2 Contidos mínimos: MATERIAIS:  Coñecer a estructura interna e as propiedades dos materiais.  Interpretar os esforzos mecánicos e saber facer cálculos cos diferentes ensaios  Saber describir os diversos tratamentos dos materiais nos seus distintos tipos.  Diferenciar entre corrosión e oxidación e explicar as técnicas de protección.  Cálculos de composición e cantidades dos diferentes tipos de aliaxes.  Valorar a importancia social e económica de reciclaxe de materiais e identificar os procedementos para levar a cabo os mesmos. PRINCIPIOS DE MÁQUINAS:  Describir o principio de funcionamento dos motores térmicos e enumerar as súas aplicacións.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

146  Describir o principio de funcionamento dos motores eléctricos e enumerar as súas aplicacións dentro de cada tipo.  Describir o principio de funcionamento da bomba de calor e máquinas frigoríficas, enumerar os seus elementos e aplicacións.  Facer cálculos de rendementos, potencias, enerxía util, par motor das máquinas anteriores. SISTEMAS AUTOMÁTICOS:  Enumerar os elementos que compoñen un sistema de control.  Describir a estructura dun sistema automático.  Describir os sistemas en lazo aberto, os realimentados e os comparadores.  Saber facer os cálculos oportunos para valorala estabilidade dun sistema e simplicar diagramas de bloques. CIRCUITOS PNEUMÁTICOS E OLEOHIDRÁULICOS:  Dar as ventaxas e inconvintes dos circuitos pneumáticos e oleohidráulicos.  Saber facer cálculos de caudal, volumen de aire consumido nunha instalación e perdas de carga.  Coñecer a simboloxía empregada e interpretar esquemas.  Montar e instalar circuitos sinxelos. CONTROL E PROGRAMACIÓN DE SISTEMAS AUTOMÁTICOS.  Coñecer o control analóxico e dixital de sistemas.  Cáculos en circuitos dixitales para a obtención de funcións lóxicas e minimización das mesmas.  Implementar circuitos dixitales simples.  Coñecer os circuitos secuenciales e os elementos de memoria que os integran.  Decribir o control programado e as funcións dos elementos presentes. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

147

4.3 Procedementos de avaliación Representan os medios dos que nos valemos para efectuar un diagnóstico das capacidades indicadas nos obxectivos. A avaliación ha de ser continua ao longo do proceso e utilízanse os seguintes recursos: 

Observación sistemática na aula e comportamento.



Grao de participación nos grupos de traballo.



Realización de exercicios propostos.



Asistencia e puntualidade a clase.



Realización de probas escritas: faranse probas parciais que representen unha división coherente das unidades dese trimestre. Antes da finalización do trimestre o profesor debe facer probas de recuperación. O profesor pode levar a cabo a realización de tales probas de duas maneiras. Unha das maneiras e facer probas de recuperación despois das correspondentes probas parciais nas que os alumnos non tiveron unha calificación igual ou superior a cinco. Outra maneira pode ser esperar ao final do trimestre e facer unha única proba de recuperación para aqueles alumnos que non teñan unha media aritmética superior ou igual a cinco das probas parciais (nestes casos a recuperación global abarcará as probas con calificación inferior a cinco). Este opción só pode escollerse cando a nota de cada unha das probas parciais sexa igual ou superior a catro.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

148 

4.4 Criterios de cualificación: A cualificación global do trimestre farase según os seguintes casos: 1.- Alumnos con calificacións nas probas parciais superiores ou iguais a cinco:media aritmética das mesmas. 2.-Alumnos con calificacións iguais ou superiores a catro ( cando se opte por unha única proba de recuperación global)nalgunha das probas parciais: media aritmética das mesmas. 3.- Alumnos con algunha proba de recuperación feita (cando se opte por facer varias recuperacións):: media das probas parciais superadas xunto coas probas de recuperación. 4.- Alumnos que non superaron ningunha proba parcial: media aritmética das probas de recuperación. 5.- Alumnos con suba de nota nalgunha das probas individuais: media do resultado da proba de suba de nota xunto cos resultados das demais probas individuais. A calificación anterior pode verse modificada positiva ou negativamente atendendo a aspectos como son a entrega de traballos, asistencia a clase, puntualidade, traballo e participación en clase, etc. O profesor pode estimar que estes baremos afecten a calificación final do trimestre nunha porcentaxe que implique a suma ou a perda dun punto da calificación global.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

149

Como proposta xeral e síntese do dito, valga o seguinte esquema de carácter orientativo:

ACTIVIDADES DE AVALIACIÓN

IMPORTANCIA

- Probas escritas / orais

85 %

- Entrega de traballos

10 %

- Predisposición cara ao traballo. - Interese polo traballo

- Cumprimento das normas - Busca de información



A calificación ordinaria na finalización do curso será a media das

calificacións obtidas en cada un dos trimestres. 

Aqueles alumnos que non superen materia ao longo do curso disporán dunha avaliación extraordinaria será realizada a través dunha proba onde se recollan tódolos aspectos teóricos-prácticos abordados ó longo do curso.



Grao de participación nas actividades escolares.

Ademais o profesor tamén se avaliará a través dunha reflexión propia tendo en conta os resultados obtidos da avaliación do alumnado. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

150

6. PROCEDEMENTOS PARA ACREDITAR OS COÑECEMENTOS PREVIOS

7. MATERIAL

Os recursos materiais que se achegarán para a consecución dos obxectivos son:  Material elaborado polo departamento ,fotocopias cos contidos e manuais, catálogos, revistas dispoñibles na aula.  Medios audiovisuais como proxector e equipo de vídeo/televisión.  Medios informáticos con aplicacións software como Autocad, Workbench, Pneusim etc necesarios para completar os contidos dalgunhas das unidades didácticas.  Material do aula-taller: equipos de circuítos eléctricos e nemáticos, aparatos de medida, ferramentas, máquinas ferramentas etc.  Todo tipo de material apropiado que os/as alumnos/ás poidan achegar.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

151

8. ASPECTOS METODOLÓXICAS

Na práctica non existe unha metodoloxía ideal e perfecta, non obstante, en cada unidade danse unhas pautas metodolóxicas que o profesor debe seguir e ás que debe engadir aspectos concretos da súa experiencia docente. En calquera caso se deben cubrir as seguintes orientacións metodolóxicas: -Formulación de problemas abertos que admitan múltiples solucións para estimular a creatividade e para obter un conxunto de características técnicas do obxecto que se deba construír. -A presentación, oral ou escrita, de informes sobre ideas e solucións, favorecendo o debate e propiciando a argumentación e a achega de ideas do grupoclase como xeito de incidir sobre as competencias lingüísticas. -A realización de pequenos problemas sobre aspectos auxiliares ou complementarios que se baseen na estimación dos valores das magnitudes tecnolóxicas e na utilización do cálculo mental. A comparación dos resultados coas estimacións, o rigor na realización dos cálculos e o uso correcto das unidades de medida incidirán positivamente na mellora da competencia matemática -A busca de información, o cálculo, a planificación e a montaxe, deseñadas para que potencien a confianza e autoestima do alumnado -A asignación paritaria de papeis ou funcións específicas para a realización do traballo e a construción do obxecto seguindo a planificación previamente elaborada. -A verificación de que as montaxes ou os obxectos cumpren as especificacións previstas, sexa mediante simples comprobacións do funcionamento, sexa coa realización de medidas en situacións controladas. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

152 Integrar o uso das tecnoloxías da información e da comunicación como ferramentas ou medios que facilitan o traballo, non como un fin en si mesmas. O seu emprego para reunir e presentar información, como ferramentas de deseño ou como simuladores, debería estar presente ao longo de todo o curso. Convén relacionar aspectos da tecnoloxía co deseño industrial. As actividades poden, por exemplo, tratar a evolución das formas ao longo da historia.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

153

9. MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

prestárselle unha atención especializada sendo vital que sexan os seus

propios compañeiros, seleccionados polo profesor os que axuden a conseguir a súa integración.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

154

10. CONTIDOS TRANSVERSAIS

A materia de "Tecnoloxía Industrial II" contribúe ao desenvolvemento de temas transversais como son: 



Educación ambiental: trátase fundamentalmente baixo contidos como o tratamento de residuos sólidos e o impacto ambiental para a obtención de enerxía.



Educación para a igualdade de sexos: así as alumnas realizarán exactamente os mesmos traballos que os alumnos e manexarán as máquinas e útiles de taller exactamente igual que os alumnos.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

155

11. CONEXIÓNS INTERDISCIPLINARES

Matemáticas

referente

á parte

resolución

problemas e

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

156

12. FOMENTO DA LECTURA E DAS TIC

O procesador de texto. Táboas e gráficos. Introducción a outras aplicacións ofimáticas.



A folla de cálculo. Elaboración de gráficas.



O ordenador como procedemento de busca de información: enciclopedias virtuais e internet.



Páxinas web e correo electrónico.  O simulador de circuitos “Cocodrile”. Simulación de circuitos eléctricos e electrónicos. Comprobación de magnitudes eléctricas.  Uso de internet. Búsqueda de información sobre o funcionamento das principais centrais eléctricas.  Servicios de internet: foros, grupos, chats.  Comunidades virtuais.  Creación de páxinas web. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

157  Transferencia de ficheiros.  Simuladores de circuitos “Cocodrile” e “Electronics Workbench”. Simulación de circuitos elctrónicos tanto analóxicos coma dixitais. Comprobación de magnitudes  Simulador de circuitos neumáticos “Peneusim”.

13. ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA

situacións

nas

que

alumnado

poida

participar

organización,

desenvolvemento e avaliación dos diferentes aspectos da vida académica do Centro.

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

158

14. ACTIVIDADES EXTRAESCOLARES

Neste curso 2015-16 no departamento de tecnoloxía intentarase realizar algunha visita a empresas ou fábricas do entorno.

15. INCORPORACIÓN DE MODIFICACIÓNS PROPOSTAS NA MEMORIA DO CURSO 2014-15  Os contidos mínimos modularanse en función do nivel xeral de cada curso.  Os aspectos prácticos –o desenvolvemento do proxecto e traballos de aplicación práctica- terán prevalencia sobre os contidos teóricos.

16. PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROPIA PROGRAMACIÓN



DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA. IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” Proxecto Curricular de aula e programación da Área de Tecnoloxía en 2ºde Bacharelato. Curso 2015-2016

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA PROXECTO CURRICULAR DE AULA E PROGRAMACIÓN DE 2º DE BACHARELATO ELECTROTECNIA

Curso : 2015-2016

Xefe de Departamento : ALBERTE BLANCO CASAL Profesor : CÉSAR SÁNCHEZ PAMPÍN

IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” VERIN

INDICE:

1. Introdución e contextualización .........................................................................................161 2. Obxectivos .........................................................................................................................162 2.1 Obxectivos xerais de etapa 2.2 Obxectivos xerais de materia 3. Contidos, temporalización e distribución de contidos .........................................................163 3.1 Contidos . 3.2 Temporalización 3.3 Distribución de contidos en 13 unidades didácticas 4. Avaliación .............................................................................................................................179 4.1 Criterios de avaliación 4.2 Mínimos esixibles 4.3 Procedementos de avaliación 4.4 Criterios de cualificación. 5. Actividades de seguemento das materias pendentes ..........................................................184 6. Procedementos para acreditar coñecementos previos ........................................................185 7. Material ..................................................................................................................................186 8. Aspectos metodolóxicos .......................................................................................................187 9. Medidas de atención á diversidade ......................................................................................188 10. Contidos transversais ..........................................................................................................189 11. Conexións interdisciplinares .................................................................................................190 12. Fomento da lectura e das TIC ...............................................................................................191 13. Accións de contribución ao plan de convivencia .................................................................192 14. Actividades extraescolares ....................................................................................................193 15. Incorporación das modificacións propostas no curso 2014-2015..........................................193 16. Procedementos para avaliar a propia programación.

.........................................................193

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

160

1. INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN

O Real decreto 146/2007, do 2 de novembro, establece a estructura do bacharelato e fixa as súas ensinanzas mínimas. A inclusión da electrotecnia no bacharelato proporciónalle ao alumnado aprendizaxes no campo da electricidade e do electromagnetismo que lle permitirán estudar sistematicamente circuítos e sistemas eléctricos e electrónicos, para explicar o seu funcionamento, empregalos en aplicacións características e construílos. O carácter de ciencia aplicada da electrotecnia aplicar coñecementos procedentes de disciplinas científicas posúe un valor formativo adicional, ao integrar e de natureza máis abstracta e especulativa, o que permite ver, desde outro punto de vista e de forma palpable, a necesidade dos coñecementos científicos adquiridos. Neste sentido, a materia de electrotecnia estende e sistematiza coñecementos adquiridos en etapas educativas anteriores e noutras materias do bacharelato, confírelles unha orientación técnica que abre un grande abano de posibilidades de formación electrotécnica especializada e cumpre o dobre propósito de servir como formación de base para orientar o alumnado cara a estudos universitarios ou para a formación profesional. Esta materia favorece a reflexión sobre as implicacións tecnolóxicas e sociais do coñecemento científico. Ao analizar a forma en que o progreso técnico nos campos da electricidade e da electrónica inflúe na sociedade actual e se reflicte en normas respectuosas co ambiente e a seguridade pódeselle amosar ao alumnado que é posible potenciar o benestar social ao tempo que se reduce o impacto ambiental da aplicación da tecnoloxía

En definitiva a electrotecnia ven caracterizada por tres núcleos :que caracterizan esta materia son: Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

161

- Os conceptos e leis científicas que explican os fenómenos físicos que teñen lugar nos dispositivos e aparellos eléctricos - Os elementos, maquinas e equipos que conforman os circuitos e aparellos eléctricos. - As técnicas de análise e cálculo para estudar o comportamiento de circuitos eléctricos. Na presente programación organízase o currículo da materia "Electrotecnia" para segundo curso de Bacharelato do IES Xesús Taboada Chivite, pertencente a localidade de Verín a cal é de predominio rural e de poboacións pequenas ao sur da provincia de Ourense. Economicamente hai unha preponderancia do sector primario e algo do secundario (construción, transformado da madeira) e sector servizos (comercio, servizos públicos). O alumnado tipo vive cos seus pais e, en numerosos casos, xunto cos avós, na casa propia e con sitio particular para estudar. Os seus pais traballan e gran parte das nais están dedicadas ás tarefas do fogar.

2. OBXECTIVOS

O ensino da electrotecnia no bacharelato terá como finalidade o desenvolvemento das seguintes capacidades: 1. Comprender o comportamento de dispositivos eléctricos sinxelos e explicar os principios e leis físicas que os fundamentan. 2. Entender o funcionamento dun circuíto eléctrico que responda a unha finalidade predeterminada e utilizar os compoñentes adecuados para a súa montaxe. 3. Calcular e medir as principais magnitudes dun circuíto eléctrico composto por elementos discretos en réxime permanente. 4. Analizar e interpretar esquemas e planos de instalacións e equipamentos eléctricos característicos, identificando a función dun elemento ou dun grupo funcional de elementos no conxunto. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

162

5. Seleccionar e interpretar información adecuada para formular e valorar solucións, no ámbito da electrotecnia, a problemas técnicos comúns. 6. Coñecer o funcionamento dos aparellos de medida de magnitudes eléctricas e utilizalos adecuadamente, estimando a orde de magnitude das medidas e tendo en conta o grao de precisión dos instrumentos. 7. Propor solucións a problemas no campo da electrotecnia cun nivel de precisión coherente co das diversas magnitudes que interveñen neles.

8. Analizar descricións e características dos dispositivos eléctricos e para transmitir con precisión coñecementos e ideas sobre eles utilizando vocabulario, símbolos e formas de expresión apropiadas. 9. Actuar con autonomía, confianza e seguridade ao inspeccionar, manipular e intervir en circuítos e máquinas eléctricas para explicar o seu funcionamento. 10. Analizar e resolver problemas técnicos en equipo, achegando ideas e opinións, e planificar a realización de montaxes ou a construción de dispositivos

3. CONTIDOS, MÍNIMOS ESIXIBLES, TEMPORALIZACIÓN E DISTRIBUCIÓN DE CONTIDOS

3.1 Contidos : Contidos comúns. Os contidos da electrotecnia abarcan os fenómenos eléctricos e electromagnéticos, desde o punto de vista da súa utilidade práctica, e os conceptos e leis científicas que explican a súa aplicación nos dispositivos eléctricos; os elementos con que se compoñen circuítos, aparellos e instalacións eléctricos; o seu principio de funcionamento e a súa disposición e conexións características e, por último, as técnicas básicas de análise, cálculo e predición do comportamento e montaxe de circuítos e dispositivos eléctricos. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

163

Os contidos comúns que se establecen son os seguintes: -Análise de obxectos e montaxes para a identificación e a selección de solucións a problemas técnicos específicos, valorando a súa adecuación ao contexto en que deben aplicarse. -Realización de ensaios, montaxes ou construción de obxectos procurando o uso correcto dos recursos materiais e das ferramentas e seguindo a planificación previamente elaborada. -Verificación de que as montaxes ou os obxectos cumpren coas especificacións previstas. -Investigación de aspectos históricos ou científicos relacionados co obxecto do traballo e análise das súas implicacións sociais e ambientais.

-Emprego das TIC para a busca de información, para a elaboración dos documentos e esquemas e para a realización dos cálculos. Contidos específicos. O Real decreto 146/2007 presenta os contidos organizados en sies bloques. Nesta programación faremos un agrupamento en catro bloques que a continuación detallamos:

BLOQUE I. FUNDAMENTOS CIENTÍFICOS DA ELECTROTECNIA

Obxectivos Comprender o sentido das teorías e modelos físicos como unha explicación dos fenómenos naturais, valorando a súa achega ao desenvolvemento destas disciplinas. Comprender que o desenvolvemento da Electrotecnia supón un proceso cambiante e dinámico, mostrando unha actitude flexible e aberta fronte a opinións diversas. Discutir e analizar criticamente hipótese e teorías contrapostas que permitan desenvolver o pensamento crítico e valorar as súas achegas ao desenvolvemento da Electrotecnia. Identificar os principios físicos que sustentan as aplicacións de Electrotecnia, describindo os diferentes pasos seguidos ata a súa concreción en dispositivos, sistemas e instalacións. Comprender o sentido das teorías e modelos físicos como unha explicación dos fenómenos naturais, valorando a súa achega ao desenvolvemento destas disciplinas. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

164

Seleccionar e interpretar información axeitada para formular e valorar solucións electrotécnicas a problemas técnicos, sociais, ecolóxicos, de saúde ou de seguridade do ámbito xeográfico no que radica e avalar criterios de racionalidade. Analizar os problemas técnicos e seleccionar e interpretar a información dispoñible valorando o conxunto de factores técnicos e doutro tipo (socio económicos ambientais, etc.) que inflúen na elección da solución adoptada. Seleccionar elementos de valor axeitado e conectalos correctamente para formar un circuíto característico e sinxelo, capaz de producir un efecto determinado. Analizar as leis fundamentais que rexen a indución electromagnética, as experiencias máis significativas que poñen de manifesto os efectos dos campos magnéticos sobre as correntes eléctricas e as súas aplicacións ás máquinas. Aplicar coñecementos tecnolóxicos propios da Electrotecnia para elaborar e interpretar esquemas e planos eléctricos, calcular o valor das magnitudes dun circuíto e interpretar o comportamento dos dispositivos que o compoñen. Elixir

conectar

aparato

axeitado

para

unha

medida

eléctrica,

estimando

anticipadamente a súa orde de magnitude e valorando o grao de precisión que esixe o caso. Seleccionar e interpretar información axeitada para formular e valorar solucións, do ámbito da Electrotecnia, a problemas técnicos comúns. Criterios de avaliación Utilizar os procedementos que constitúen a base do traballo científico e explicar a natureza evolutiva da ciencia e as súas relacións coa técnica e a sociedade. Utilizar os procedementos propios da resolución de problemas para abordar situacións nas que se aplique a lei de Culombio. Valorar a importancia histórica de determinados modelos de máquinas eléctricas e electrostáticas que supuxeron un cambio no seu momento histórico, e poñer de manifesto as razóns que levaron á súa aceptación. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

165

Coñecer os conceptos básicos de electricidade que se desenvolven na unidade. Desenvolver relacións de cooperación tanto nas tarefas investigadoras como noutras programadas na aula de Electrotecnia, co fin de favorecer unha concepción da ciencia como actividade social. Explicar a produción de corrente mediante variacións do fluxo magnético. Deseñar e elaborar montaxes experimentais sinxelas para producir campos, mediante imáns e correntes eléctricas, e realizar medidas para calcular os valores das forzas actuantes. Utilizar o concepto de campo para superar as dificultades que formula a interacción a distancia, calcular os campos creados por cargas e correntes, así como xustificar o fundamento dalgunhas aplicacións prácticas. Explicar cualitativamente o funcionamento dun circuíto simple destinado a producir luz, enerxía motora ou calor, sinalando as relacións e interaccións entre os fenómenos que teñen lugar nel.

Seleccionar elementos ou compoñentes de valor axeitado e conectalos correctamente para formar un circuíto, característico e sinxelo. Explicar cualitativamente os fenómenos derivados dunha alteración nun elemento dun circuíto eléctrico sinxelo e describir as variacións esperables nos valores de tensión e corrente. Resolver exercicios e problemas de aplicación, utilizando axeitadamente as magnitudes físicas axeitadas e as súas unidades. Medir as magnitudes básicas dun circuíto eléctrico, seleccionando un aparato de medida axeitado, conectándoo correctamente e elixindo a escala óptima. Interpretar as medidas efectuadas sobre circuítos eléctricos ou sobre as súas compoñentes para verificar o seu correcto funcionamento, localizar avarías ou identificar as súas posibles causas. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

166

Conceptos Fenómenos de electrización. Condutores e illantes. Efecto eléctrico das puntas. Electricidade atmosférica e o pararraios. Lei de Culombio. Forza electrostática, campo eléctrico, e diferenza de potencial. Rixidez dieléctrica e descarga disruptiva. Máquina eléctrica e condensadores. A pila eléctrica. Acumuladores. Corrente eléctrica. Resistencia eléctrica en fíos condutores, como elemento de circuítos. Agrupamento de resistencias. Réxime transitorio no circuíto de corrente continua. Imáns naturais e artificiais. Campo magnético creado por unha corrente. Interacción

electromagnética.

Indución

electromagnética.

Autoindución.

Forza

electromotora. Circuíto magnético. Procedementos Utilizar como fío condutor a historia da electricidade. Énfase especial nos conceptos e na comprensión dos fenómenos. Determinación do campo eléctrico por medio da fórmula de Gauss e elaboración de representacións gráficas deste. Deseño e realización de medidas expresando axeitadamente as magnitudes cuantificadas coas súas unidades e cifras significativas.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

167

Realización de debates nos que, dun xeito fundamentado, se contrasten as influencias entre a Electrotecnia, a Tecnoloxía e a Sociedade en diversos momentos históricos, analizando as vantaxes e as problemáticas inherentes aos diferentes criterios de aplicación do método científico. Determinación da forma e representación do campo electromagnético. Análise dos experimentos de Faradio en canto á xeración dunha forza electromotora por indución electromagnética. Deseño e realización de experiencias utilizando axeitadamente materiais e instrumentos de laboratorio, para a comprobación e cuantificación de fenómenos electromagnéticos. Análise do circuítos elemental, real e práctico de corrente continua. Elementos de resistencia.

Deseño e realización de montaxes experimentais para a medida de forzas electromotoras inducidas e cálculo previo dos valores destas magnitudes eléctricas. Comparación experimental de materiais eléctricos e magnéticos comerciais e das variacións nos seus parámetros (coa temperatura, luz ou outras circunstancias); medida das transferencias e/ou transformacións de enerxía que teñen lugar neles.

Actitudes Valoración da importancia do método e dos hábitos de traballo científicos para buscar explicacións posibles á realidade, obter o coñecemento e dar resposta a situacións problema. Actitude inquisitiva ante fenómenos eléctricos habituais tidos por obvios e interese pola busca de modelos explicativos como acción colectiva de construción do coñecemento científico. Interese pola observación e pola interpretación de fenómenos do ámbito e a súa confrontación con feitos experimentais. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

168

Recoñecemento das distintas formas (cualitativa cuantitativa, analítica, analóxica, etc.) de observar e interpretar un fenómeno e valoración da importancia que teñen todas elas para a comprensión completa da devandito fenómeno. Sensibilidade cara á realización coidadosa de experiencias: elección axeitada dos instrumentos de medida, manexo axeitado destes, etc.

Interese pola interpretación de fenómenos eléctricos e electromagnéticos producidos no ámbito, pola súa confrontación con feitos experimentais e pola análise das súas repercusións tecnolóxicas. Valoración da importancia dos fenómenos eléctricos e electromagnéticos na construción do coñecemento científico. Valoración da transcendencia do coñecemento xerado polo electromagnetismo e das súas aplicacións tecnolóxicas no progreso da humanidade. Valoración dos perigos, para a seguridade no traballo, da manipulación de campos eléctricos e magnéticos, e sensibilidade con respecto aos efectos ambientais da contaminación electromagnética. BLOQUE II. MÁQUINAS ELÉCTRICAS Obxectivos Analizar as leis fundamentais que rexen a indución electromagnética, as experiencias máis significativas que poñen de manifesto os efectos dos campos magnéticos sobre as correntes eléctricas e as súas aplicacións ás máquinas. Aplicar os distintos conceptos que se explican na resolución de problemas relativos a máquinas eléctricas. Resaltar a importancia científica, técnica e social da enerxía eléctrica. Valorar a importancia do uso do Sistema Internacional de unidades e a súa correcta aplicación ás magnitudes correspondentes.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

169

Explicar o fundamento de aplicacións do electromagnetismo, como os electroimáns, os motores eléctricos, o galvanómetro, etc. Coñecer a forma en que se crean os campos magnéticos a partir de cargas en movemento. Estudar experimentalmente algúns casos concretos. Explicar o magnetismo natural. Ser consciente das limitacións do transporte e distribución de enerxía eléctrica en corrente continua, e das vantaxes de facelo en corrente alterna. Coñecer a forma en que se obteñen correntes alternas mediante variacións do fluxo magnético. Valorar a importancia que ten a súa produción e recoñecer o impacto ambiental que supón. Comprender o sentido das teorías e modelos físicos como unha explicación dos fenómenos naturais, valorando a súa achega ao desenvolvemento destas disciplinas. Criterios de avaliación Resolver exercicios e problemas de aplicación, utilizando axeitadamente as magnitudes físicas axeitadas e as súas unidades. Identificar nos xeradores de diferentes tipos de centrais eléctricas o fundamento da produción de corrente e da súa distribución. Interpretar axeitadamente o comportamento dos compoñentes dun circuíto ante unha tensión alterna. Calcular e representar vectorialmente as magnitudes básicas dun circuíto mixto simple, composto por cargas resistivas e reactivas e alimentado por un xerador senoidal monofásico. Entender cualitativamente a formación dun campo magnético xiratorio. Respectar as normas de utilización dos instrumentos de medida. Conceptos Máquina eléctrica. Convertedores electromecánicos: elemental e rotativo elemental. Xerador de corrente continua. Máquina de corrente continua e motor de corrente continua. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

170

Sistemas eléctricos de corrente continua e alterna. Campo magnético xiratorio. Sistemas bifásicos e trifásicos de corrente. Alternadores. O transformador. Motores de corrente alterna. Motor de indución. Procedementos Deseño e realización de medidas, expresando axeitadamente as magnitudes cuantificadas coas súas unidades, coas súas cifras significativas e cos seus erros asociados. Análise do comportamento dun xerador de corrente continua. Desenvolvemento dos sistemas eléctricos de corrente continua e de corrente alterna. Medida dos parámetros de arranque e de servizo de motores e análise do seu comportamento, analizando as súas gráficas. Montaxe e desmontaxe de máquinas eléctricas, identificación dos seus elementos, elaboración do esquema de bobinado e do circuíto magnético, e análise da evolución das máquinas da mesma clase a partir de informacións bibliográficas. Realización de ensaios de transformadores e/ou ensaios de motores de indución, e obtención dos circuítos equivalentes. Identificación, en circuítos eléctricos simples, do comportamento de distintos compoñentes e asociacións RLC segundo a variabilidade no tempo da corrente, medindo as magnitudes e realizando esquemas e cálculos asociados. Actitudes Cooperación no uso adecuado das máquinas eléctricas e interese polo coñecemento e polo cumprimento de normas de seguridade na utilización destas e na selección de materiais para dispositivos. Valoración da influencia da calidade de vida da tecnoloxía de transformación da enerxía, que se utiliza nas máquinas eléctricas da sociedade de consumo e interese por coñecer a evolución da súa aplicación doméstica e industrial. Respecto polas normas de hixiene e seguridade, tanto nos ensaios coma no funcionamento das máquinas en condicións de servizo. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

171

BLOQUE III.ELECTRÓNICA

Obxectivos Aplicar os distintos conceptos que se explican,en a resolución de problemas de interese relativos a dispositivos electrónicos. Aplicar coñecementos tecnolóxicos propios da Electrotecnia para elaborar e interpretar esquemas e planos eléctricos, calcular o valor das magnitudes dun circuíto e interpretar o comportamento dos dispositivos que o compoñen. Comprender o sentido das teorías e modelos físicos como unha explicación dos fenómenos naturais, valorando a súa achega ao desenvolvemento destas disciplinas. Criterios de avaliación Explicar e algúns aspectos relativos á predición e a produción de ondas electromagnéticas. Comprender a emisión, transmisión e recepción de ondas electromagnéticas. Valorar a importancia da electrónica en todo o referente ao campo das comunicacións. Comprender o fundamento da transmisión das ondas electromagnéticas nunha liña eléctrica. Valorar criticamente as melloras que producen algunhas aplicacións relevantes dos coñecementos científicos relativos á electrónica e os custos que levan consigo. Coñecer os distintos tipos de circuítos electrónicos e a súa aplicación na fabricación de dispositivos e aparatos electrónicos de uso común. Conceptos Ondas electromagnéticas. Comunicacións eléctricas: a telegrafía e a telefonía. Válvulas de baleiro: díodo e tríodo. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

172

Dispositivos

semicondutores:

díodo

unión,

transistor,

termistores,

varistores,

fotorresistencias, fotodíodos, células solares. Circuítos electrónicos: circuítos rectificadores, amplificadores, osciladores, dixitais. Filtros. Moduladores e detectores. Fontes de alimentación. O amplificador operacional.

Procedementos Utilizar como fío condutor as comunicacións. Utilización de técnicas de consulta bibliográfica para a elaboración de informes sobre a evolución dos sistemas de comunicación. Estudo cualitativo e experimental dos fenómenos de telecomunicación. Deseño e realización de experiencias encamiñadas ao estudo sistemático de dispositivos electrónicos. Estudo comparativo dos distintos tipos de circuítos electrónicos existentes. Montaxe de circuítos básicos rectificadores, detectores, e amplificadores, calculando e medindo o punto de traballo do dispositivo semicondutor. Actitudes Valoración das aplicacións tecnolóxicas da telegrafía e a telefonía, como proposta de solucións a problemáticas da sociedade actual. Valoración do desenvolvemento de circuítos electrónicos como punto de partida de dispositivos e máquinas de diversa utilidade na sociedade actual baseada na tecnoloxía. Actitude crítica ante as aplicacións tecnolóxicas dos coñecementos da Electrotecnia considerando as súas implicacións e os seus riscos.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

173

Consideración dos posibles efectos electrodinámicos sobre os compoñentes dun circuíto, debidos a sobrecorrentes e/ou sobretensións, para a axeitada selección destes. Valoración da electrónica como parte da tecnoloxía eléctrica que achega dispositivos máis eficaces dende o punto de vista do consumo de enerxía, de tamaños máis reducidos e máis versátiles. BLOQUE IV. CIRCUÍTOS E INSTALACIÓNS Obxectivos Aplicar coñecementos tecnolóxicos propios da Electrotecnia para elaborar e interpretar esquemas e planos eléctricos, calcular o valor das magnitudes dun circuíto e interpretar o comportamento dos dispositivos que o compoñen. Coñecemento e concienciación dos efectos perniciosos que pode carrexar un mal uso da electricidade e aplicación das normas de seguridade. Aplicar os distintos conceptos que se explican na resolución de problemas relativos á análise de circuítos de corrente. Seleccionar e interpretar información axeitada para formular e valorar solucións, do ámbito da Electrotecnia, a problemas técnicos comúns.

Criterios de avaliación Utilizar axeitadamente a linguaxe científica para expresar os seus coñecementos, redactar informes, etc. Seleccionar posibles compoñentes e luminarias, tendo en conta na súa elección, principios de racionalidade e consideracións de tipo ecolóxico e ambiental para o deseño de instalacións exteriores. Elaborar esquemas ou diagramas de bloques funcionais que representen graficamente a composición e o funcionamento dunha instalación ou equipo eléctrico de uso común, medindo os seus parámetros e observando o seu comportamento eléctrico.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

174

Resolver problemas electrotécnicos concretos, seleccionando e interpretando a información dispoñible, e valorando o conxunto de factores técnicos e doutro tipo(socio económicos, ambientais, etc.) que inflúen na elección das solucións adoptadas. Identificar a influencia real ou posible de descubrimentos científicos, con repercusión en Electrotecnia, nos cambios técnicos, sociais, económicos ou doutro tipo valorando a situación resultante dende o punto de vista da ciencia e da tecnoloxía, da mellora do ámbito social, dos cambios ambientais, da saúde, etc. Analizar planos de circuítos, instalacións ou equipos eléctricos de uso común e identificar a función dun elemento discreto ou dun bloque funcional no conxunto. Representar graficamente, nun esquema de conexións ou un diagrama de bloques funcionais, a composición e o funcionamento dunha instalación ou equipo eléctrico sinxelo e de uso común. Interpretar especificacións técnicas dun elemento ou dispositivo eléctrico para determinar as magnitudes principais do seu comportamento en condicións nominais Conceptos Redes complexas. Redes de corrente alterna. Leis de Kirchoff. Fontes de voltaxe e de corrente. Circuítos non lineais. Instalacións eléctricas. Tipos: de iluminación, de calefacción, de forza motora. Xeradores e receptores. Elementos: de conexión, de accionamento, de manobra, de protección e seguridade, de medida. Procedementos Realización de diagramas, de debuxos e de esquemas para a representación e para a análise de redes complexas na análise de circuítos. Realización de análise de redes de corrente alterna polo método fasorial. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

175

Resolución de circuítos mediante as leis de Kirchoff e métodos auxiliares. Análise de circuítos non lineais. Coñecemento da estrutura xeral e elementos dunha instalación eléctrica. Estudo global de instalacións tipo. Realización de informes e de debates sobre o establecemento de instalacións eléctricas valorando a súa influencia nas condicións de vida e as incidencias sobre o medioambiente. Elaboración de esquemas e montaxe de instalacións de iluminación e/ou calefacción e cálculo das liñas de distribución. Análise de diferentes tipos de instalacións eléctricas próximas de baixa tensión, coa verificación do cumprimento da normativa aplicable e dos seus sistemas de protección; estimación do consumo de enerxía en casos sinxelos (vivenda, centro escolar,etc.) e das perdas dos seus elementos, e análise do factor de potencia. Análise dalgunhas instalacións de transformación, transporte e/ou distribución de enerxía eléctrica, considerando factores construtivos, produtivos, de impacto ambiental, de beneficio e/ou necesidades sociais, de explotación, etc., mediante a planificación de pequenas investigacións in situ e a selección e interpretación da información dispoñible de tipo bibliográfico.

Actitudes Interese

por utilizar os coñecementos físicos para

xustificar e

comprender o

comportamento dos circuítos eléctricos. Valoración das achegas da ciencia ao desenvolvemento da sociedade, ás condicións de vida e á adquisición de concepcións non deterministas. Actitude crítica ante as aplicacións tecnolóxicas dos coñecementos da Electrotecnia considerando as súas implicacións e os seus riscos. Valoración das repercusións xeradas polas diferentes utilizacións de instalacións eléctricas. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

176

Respecto polas normas de utilización de compoñentes dunha instalación, tanto na investigación coma no seu uso cotián. Interese polo rigor e a precisión na correcta realización de investigacións e de traballos en canto á análise de circuítos. Actitude reflexiva e cooperante no respecto de normas de protección e seguridade valorando a necesidade e utilidade das instalacións eléctricas na vida ordinaria. Precaución na montaxe de circuítos eléctricos e na realización de medidas con respecto á seguridade para as persoas que compoñen o grupo de traballo. Valoración das medidas de protección dunha instalación tendo en conta o marco regulamentario axeitado, e respecto pola normativa sobre o arranque, a regulación e a protección de máquinas eléctricas. Valoración das instalacións eléctricas como factor determinante do uso correcto e xeneralizado da electricidade. Interese por adoptar medidas tendentes ao aforro enerxético no consumo de electricidade.

3.2 Temporalización e distribución de contidos: Salvo imprevistos a temporalización e distribución farase por quincenas tal e como figura na seguinte táboa: QUINCENAS

CONTIDOS

UNIDADES

Quincena 1ª

Circuitos eléctricos en corrente continua

Tema1

Quincena 2ª

Temas 2 e 3

Quincena 5ª

Resistencia eléctrica.Lei de ohmn. Enerxía e potencia en circuitos eléctricos Capacidade eléctrica,condensadores e campo magnético Inducción magnética,circuitos magnéticos e resolución de circuitos magnéticos Corrente alterna. Potencia e enerxía de alterna

Quincena 6ª

Sistemas monofásicos e trifásicos

Tema 10

Quincena 7ª

Elementos non lineais: diodo e transistor

Tema 11

Quincena 3ª Quincena 4ª

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

Temas 4 e 5 Temas 6 e 7 Temas 8 e 9

177

Quincena 8ª

Circuitos prácticos e aplicacións

Tema 12

Quincena 9ª

O transformador e máquinas rotativas de corrente continua Máquinas rotativas de corrente alterna e instrumentos de medida Medida da potencia en corrente alterna e medidas de protección Titorías para a preparación de selectividade

Temas 13 e 14

Quincena 10ª Quincena 11ª Quincena 12ª

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

Temas 15 e 16 Temas 17,18 e 19

178

4. AVALIACIÓN

4.Considerar de forma preferente o carácter limitado dos recursos á hora de seleccionar materiais. 5.Identificar os parámetros principais do funcionamento dun artefacto ou dunha instalación (nunha máquina, nun proceso productivo ou nun edificio intelixente) en réxime normal. 6.Comparar o funcionamento do artefacto ou da instalación con dispositivos similares someténdoos a probas metódicas. 7.Realizar as probas e ensaios de maneira ordenada e rigorosa. 8.Utilizar a información obtida para formar un criterio propio acerca da calidade do artefacto ou da instalación. 9.Identificar, nun aparato medianamente complexo, os elementos que desenvolven as funcións principais. 10.Representar a estructura da máquina ou do sistema automático mediante esquemas e diagramas, utilizando a simboloxía normalizada adecuada a cada dispositivo. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

179

11.Identificar os elementos de control e programar o seu funcionamento. 12.Describir a composición e o funcionamento de máquinas, circuítos e sistemas utilizando a linguaxe técnica apropiada. 13.Utilizar a simboloxía e os criterios de normalización adecuados na representación de esquemas e circuítos eléctricos, hidráulicos e pneumáticos. 14.Representar ideas técnicas por medio da perspectiva isométrica e as vistas. 15.Describir relacións e efectos secuenciais entre os elementos dun sistema tecnolóxico. 16.Interpretar esquemas de conexións de circuítos de control de tipo electromecánico, electrónico, pneumático ou hidráulico. 17.Seleccionar os compoñentes necesarios para a montaxe e conectalos de forma adecuada. 18.Verificar o correcto funcionamento do circuíto unha vez montado.

4.2 Mínimos esixibles  Resolver problemas correctamente empregando a lei de Coulomb.  Aplicar correctamente as leis de Ohm e efecto Joule en todo tipo de problemas de corrente continua e facer cálculos sobre potencias, consumos etc.  Aplicar os diferentes teoremas ou métodos para a resolución de problemas de c.c.  Coñecer as leis máis importantes do electromagnetismo.  Resolver problemas de electromagnetismo e inducción magnética.  Resolver circuitos de c.a. empregando de xeito correcto esquemas e simboloxía.  Saber evaluar o concepto de resonancia serie e paralelo.  Saber facer cálculos de factores de potencia en sistemas monofásicos e trifásicos e levar a cabo a súa corrección.  Calcular as potencias e elaborar triángulos de potencias.  Coñece-lo funcionamiento dos diodos e transistores. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

180

 Resolver problemas sinxelos con diodos e transistores.  Coñecer e saber debuxar as partes fundamentais dunha fonte de alimentación.  Resolver problemas característicos dos distintos tipos de máquinas.  Distinguir os elementos principais dos distintos tipos de máquinas.

4.3Procedementos de avaliación Representan os medios dos que nos valemos para efectuar un diagnóstico das capacidades indicadas nos obxectivos. A avaliación ha de ser continua ao longo do proceso e utilízanse os seguintes recursos: 

Observación sistemática na aula e comportamento.



Grao de participación nos grupos de traballo.



Realización de exercicios propostos.



Asistencia e puntualidade a clase.



despois das

correspondentes probas parciais nas que os alumnos non tiveron unha calificación igual ou superior a cinco. Outra maneira pode ser esperar ao final do trimestre e facer unha única proba de recuperación para aqueles alumnos que non teñan unha media aritmética superior ou igual a cinco no conxunto das probas parciais (nestes casos a recuperación global abarcará as probas con calificación inferior a cinco).Este opción só pode escollerse cando a nota de cada unha das probas parciais sexa igual ou superior a catro.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

181



4.4 Criterios de cualificación: A calificación global do trimestre farase según os seguintes casos: 1.- Alumnos con calificacións nas probas parciais superiores ou iguais a cinco:media aritmética das mesmas. 2.-Alumnos con calificacións iguais ou superiores a catro ( que non optaron á proba de recuperación) nalgunha das probas parciais: media aritmética das mesmas. 3.- Alumnos con algunha proba de recuperación feita: media das probas parciais superadas xunto coas probas de recuperación. 4.- Alumnos que non superaron ningunha proba parcial: media aritmética das probas de recuperación. 5.- Alumnos con suba de nota nalgunha das probas individuais: media do resultado da proba de suba de nota xunto cos resultados das demais probas individuais. A calificación anterior pode verse modificada positiva ou negativamente atendendo a aspectos como son a entrega de traballos, asistencia a clase, puntualidade, traballo e participación en clase, etc. O profesor pode estimar que estes baremos afecten a calificación final do trimestre nunha porcentaxe que implique a suma ou a perda dun punto da calificación global. 

A calificación ordinaria na finalización do curso será a media das calificacións obtidas

en cada un dos trimestres. 

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

182



Grao de participación nas actividades escolares.

Ademais o profesor tamén se avaliará a través dunha reflexión propia tendo en conta os resultados obtidos da avaliación do alumnado. conta os resultados obtidos da avaliación do alumnado.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

183

5. ACTIVIDADES DE SEGUEMENTO DAS MATERIAS PENDENTES No presente curso académico non temos alumnos con materias pendentes co que non é necesario levar a cabo as actividades de seguemento.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

184

6. PROCEDEMENTOS PARA ACREDITAR OS COÑECEMENTOS PREVIOS

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

185

7. MATERIAL Os recursos materiais que se achegarán para a consecución dos obxectivos son:  Libro de texto ,fotocopias cos contidos e manuais, catálogos, revistas dispoñibles na aula.  Medios audiovisuais como proxector e equipo de vídeo/televisión.  Medios informáticos con aplicacións software como Autocad, Workbench, Pneusim etc necesarios para completar os contidos dalgunhas das unidades didácticas.  Material do aula-taller: equipos de circuítos eléctricos e nemáticos, aparatos de medida, ferramentas, máquinas ferramentas etc.  Todo tipo de material apropiado que os/as alumnos/ás poidan achegar.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

186

8. ASPECTOS METODOLÓXICOS

As orientacións metodolóxicas que se propoñen para o desenvolvemento do currículo pretenden definir actividades tipo para os contidos comúns e empregalas en todas as secuencias didácticas en determinada orde, para darlles unha estrutura común ou, cando menos, similar. As actividades tipo poden estar relacionadas con aspectos como: -Formulación de problemas abertos que admitan múltiples solucións para estimular a creatividade e para obter un conxunto de características técnicas do dispositivo que se deba construír ou da montaxe que haxa que realizar. -Presentación de ideas e solucións, favorecendo o debate e propiciando a argumentación e a achega de ideas do grupo-clase, como xeito de incidir sobre as competencias lingüísticas. -Realización de pequenos problemas sobre aspectos auxiliares ou complementarios que se baseen na estimación dos valores das magnitudes tecnolóxicas e na utilización do cálculo mental. -Comparación dos resultados coas estimacións, o rigor na realización dos cálculos e o uso correcto das unidades de medida para incidir na mellora da competencia matemática. -Busca de información, o cálculo, a planificación e a montaxe, deseñados para que potencien a confianza e autoestima do alumnado. -Asignación paritaria de papeis ou funcións específicas para a realización do traballo e a construción de dispositivos ou a realización de montaxes seguindo a planificación previamente elaborada. -Verificación de que as montaxes ou os dispositivos cumpren as especificacións previstas, sexa mediante simples comprobacións do funcionamento, sexa coa realización de medidas en situacións controladas.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

187

-Integración do uso das TIC como ferramentas ou medios que facilitan o traballo, non como un fin en si mesmas. O seu emprego para reunir e presentar información, como ferramentas de deseño ou como simuladores, debería estar presente ao longo de todo o curso. -Emprego dos aspectos da electrotecnia relacionados co deseño industrial. As actividades poden, por exemplo, tratar a evolución das formas dos dispositivos eléctricos e electrónicos ao longo da historia como consecuencia da miniaturización ou doutros avances técnicos que fixeron posibles cambios estéticos e funcionais radicais en obxectos comúns.

9. MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

188

10. CONTIDOS TRANSVERSAIS

A materia de "Tecnoloxía Industrial II" contribúe ao desenvolvemento de temas transversais como son: 

Saúde e calidade de vida: este tema trátase facendo fincapé na valoración das medidas de seguridade e de protección do manexo de aparatos ou máquinas-ferramentas e a necesidade de adoptar hábitos de hixiene e benestar físico, mental e social.



Educación ambiental: trátase fundamentalmente baixo contidos como o tratamento de residuos sólidos e o impacto ambiental para a obtención de enerxía.



Educación para a igualdade de sexos: así as alumnas realizarán exactamente os mesmos traballos que os alumnos e manexarán as máquinas e útiles de taller exactamente igual que os alumnos.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

189

11. CONEXIÓNS INTERDISCIPLINARES

Algunhas das conexións que aparecen ao desenvolver esta materia son: - Con Educación Física, no referente ás medidas de prevención de riscos. -Con Debuxo Técnico, no referente ao proceso de expresión e desenvolvemento de ideas así como a principios de Normalización. -Con Matemáticas I, no referente á parte de resolución de problemas e desenvolvementos. -Con Bioloxía e Xeoloxía, no referente tanto obtención e transformación de materiais, como nos procesos enerxéticos. -Coa materia de Lingua Castelá e Literatura, no referente á compresión e produción de mensaxes orais e escritos con propiedade para comunicarse cun vocabulario axeitado.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

190

12. FOMENTO DA LECTURA E DAS TIC

O procesador de texto. Táboas e gráficos. Introducción a outras aplicacións ofimáticas.



A folla de cálculo. Elaboración de gráficas.



O ordenador como procedemento de busca de información: enciclopedias virtuais e internet.



Páxinas web e correo electrónico.  O simulador de circuitos “Cocodrile”. Simulación de circuitos eléctricos e electrónicos. Comprobación de magnitudes eléctricas.  Uso de internet. Búsqueda de información sobre o funcionamento das principais centrais eléctricas.  Servicios de internet: foros, grupos, chats.  Comunidades virtuais.  Creación de páxinas web.  Transferencia de ficheiros.  Simuladores de circuitos “Cocodrile” e “Electronics Workbench”. Simulación de circuitos

elctrónicos tanto analóxicos coma dixitais. Comprobación de magnitudes  Simulador de circuitos neumáticos “Peneusim”. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

191

13. ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

192

14. ACTIVIDADES EXTRAESCOLARES

Neste curso 2015-16 no departamento de tecnoloxía intentarase realizar algunha visita a empresas ou fábricas do entorno.

16. PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROPIA PROGRAMACIÓN



Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite Programación da área de Electrotecnia.Curso 2015-16

193

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA PROXECTO CURRICULAR DE AULA E PROGRAMACIÓN 4º DA E.S.O INFORMÁTICA Curso : 2015-2016

Xefe de Departamento : ALBERTE BLANCO CASAL Profesor : ENRIQUE ÁLVAREZ REZA

IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” VERIN

Páxina 195 / 17

ÍNDICE 1. Introdución A Informática na ESO 2.Adquisición das competencias básicas 3. Obxectivos Obxectivos xerais 4. Contidos 4.1 Carga horaria 4.2 Contidos – temporalización 5. Avaliación 5.1 Criterios de avaliación 5.2 Mínimos esixibles. 5.3 Sistema de cualificación. 5. Metodoloxía,material e recursos didácticos 6. Atención á diversidade 7. Fomento da lectura e das TIC 8.-Contribucións ao plan lector

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite” Programación da área de Informática para 4º ESO. Curso 2015-16

Páxina 196 / 17

1. Introdución A Informática na ESO Durante as últimas décadas, vénse producindo na sociedade un profundo proceso de transformación caracterizado pola presenza das tecnoloxías da información e da comunicación na vida cotiá. Estas tecnoloxías abranguen todo tipo de medios electrónicos que crean, almacenan, procesan e transmiten información en tempo e cantidade hai uns anos insospeitados e que, ademais de expandir as posibilidades de comunicación, xeran unha nova cultura e permiten o desenvolvemento de novas destrezas e formas de construción do coñecemento que están en constante evolución en canto a técnicas e medios ao seu alcance se refire. A necesidade de educar no uso das tecnoloxías da información durante a educación obrigatoria inclúe unha dobre vertente. Por unha parte, trátase de que os mozos adquiran os coñecementos básicos sobre as ferramentas que facilitan a súa interacción co contorno, así como os límites morais e legais que implica a súa utilización, e, por outra parte, que sexan capaces de integrar as aprendizaxes tecnolóxicas coas aprendizaxes adquiridas noutras áreas do currículo, dándolles coherencia e mellorando a súa calidade. A informática pode ser entendida como o uso e aproveitamento das tecnoloxías da información e a comunicación en calquera das formas en que estas se nos presentan. Neste sentido, preparar os alumnos para se desenvolver nun marco cambiante vai máis alá dunha simple alfabetización dixital centrada no manexo de ferramentas que previsiblemente quedarán obsoletas nun curto prazo, facendo imprescindible propiciar a adquisición dun conxunto imbricado de coñecementos, destrezas e aptitudes, que lle permitan ao suxeito utilizar as citadas tecnoloxías para continuar a súa aprendizaxe ao longo da vida, adaptándose ás demandas dun mundo en permanente cambio. Neste contexto, completando a utilización instrumental das aplicacións informáticas nas diferentes materias curriculares, considerouse necesario que o alumnado de educación secundaria obrigatoria dispoña nos tres primeiros cursos dun tronco común de contidos específicos dentro da materia de tecnoloxías, que lle permitan adquirir as competencias básicas e lle proporcionen unha visión global do estado actual, e a evolución previsible destas tecnoloxías, mentres que en cuarto curso, aqueles que o

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite” Programación da área de Informática para 4º ESO. Curso 2015-16

Páxina 197 / 17

desexen, poidan cursar con carácter opcional unha materia concreta que veña completar os coñecementos técnicos adquiridos previamente. As tecnoloxías da información e a comunicación inflúen positivamente no rendemento escolar se se fai un axeitado uso delas, porque provén o alumnado dunha ferramenta que lle permite explorar todas as materias do currículo, consolidar os seus coñecementos e simular fenómenos e situacións novas que lles axudan a aprender a aprender. O seu valor educativo está asociado non só á posibilidade de almacenar e xestionar a información de maneiras diversas e en diferentes soportes, senón tamén á toma de decisións que o seu uso carrexa, á elaboración de proxectos e á calidade das aprendizaxes; en resumo, á produción de coñecemento. As utilidades da informática requiren un maior afondamento nos aspectos técnicos e de interrelación entre ferramentas que permitan a creación de contidos complexos para a súa difusión, desde dispositivos diversos, nas denominadas comunidades virtuais. A adscrición a comunidades virtuais inclúe a participación dos servizos referidos a administración electrónica, saúde, formación, ocio e comercio electrónico. Os contidos da materia estrutúranse en catro grandes bloques: un primeiro bloque, dedicado aos sistemas operativos e á seguranza informática, introduce o alumnado no amplo campo de posibilidades que permiten os sistemas operativos que non necesitan instalación no disco duro e a necesidade de adoptar medidas de seguranza activa e pasiva na internet; un segundo bloque que abrangue as ferramentas multimedia, tratamento de imaxe, vídeo e son a partir de diferentes fontes; un terceiro que se aproxima á publicación e difusión de contidos na web, incluíndo o deseño de presentacións e un último bloque que afonda na internet e as redes sociais virtuais, os tipos de «software» e as súas licenzas e o acceso aos servizos electrónicos. Esta clasificación non se debe entender como elementos separados polo que non implica necesariamente unha forma de abordar os contidos na aula, senón como unha disposición que axuda á comprensión do conxunto de coñecementos que se pretende conseguir desde un determinado enfoque pedagóxico. Neste sentido cabe sinalar a necesidade de formar os mozos nunha actitude crítica ante o uso das ferramentas informáticas, para que distingan en que nos axudan e en que nos limitan e poder, así, obrar en consecuencia.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite” Programación da área de Informática para 4º ESO. Curso 2015-16

Páxina 198 / 17

2. Adquisición das competencias básicas No noso sistema educativo considérase que as competencias básicas que debe ter o alumno cando remata a escolaridade obrigatoria para enfrontar os retos da súa vida persoal e laboral son as seguintes: 

Competencia en comunicación lingüística.



Competencia matemática.



Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico.



Competencia no tratamento da información e competencia dixital.



Competencia social e cidadá.



Competencia cultural e artística.



Competencia para aprender a aprender.



Competencia en autonomía e iniciativa persoal.

A continuación se detalla como esta materia contribúe a adquisición destas competencias: -

Esta materia contribúe de maneira plena á adquisición da competencia referida ao Tratamento da información e competencia dixital, imprescindible para desenvolverse nun mundo que cambia, e que nos cambia, empuxado polo constante fluxo de información xerado e transmitido mediante unhas tecnoloxías da información cada vez máis potentes e omnipresentes. O alumnado, pois, debe desenvolver a capacidade para integrar informacións, reelaboralas e producir documentos en diversos formatos, e de comunicarse con outras persoas, sexa por medios telemáticos ou convencionais. Estas actividades deben favorecer o fortalecemento do pensamento crítico ante as producións alleas e propias, a utilización da creatividade na elaboración de novos contidos e a aplicación das destrezas comunicativas en diferentes contextos. Incorporar o intercambio de contidos aos comportamentos cotiáns será posible grazas á adquisición de condutas tendentes a manter contornos seguros. Permitirá, así mesmo, proxectar cara o futuro os coñecementos adquiridos na fase escolar e fomentará a valoración crítica dos avances tecnolóxicos e das modificacións sociais que estes produzan.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite” Programación da área de Informática para 4º ESO. Curso 2015-16

Páxina 199 / 17

- Ademais, a materia contribúe de maneira parcial á adquisición da competencia cultural e artística porque facilita o acceso ás manifestacións culturais e potencia a expresión do alumnado mediante algúns códigos artísticos O acceso ás manifestacións de arte dixital e á información sobre obras artísticas non dixitais, fisicamente inaccesibles, a captación de contidos multimedia e o seu tratamento, así como a creación de novos contidos que integren informacións en diferentes linguaxes, enriquecen a imaxinación, aumentan a creatividade e contribúen á adopción de convencións compositivas e expresivas baseadas no coñecemento artístico. - A contribución á adquisición da competencia social e cidadá céntrase en que as destrezas de busca, obtención, rexistro, interpretación e análise permiten acceder en tempo real ás fontes de información requiridas para unha correcta interpretación dos fenómenos sociais e históricos que conforman a visión da actualidade. Compartir ideas e opinións a través da participación en redes sociais, brinda unhas posibilidades insospeitadas para intervir na vida cidadá e acceder a servizos relacionados coa administración dixital nas súas diversas facetas. - A contribución á adquisición da competencia para aprender a aprender está relacionada co acceso e a interacción en contornos virtuais de aprendizaxe, que facilita a aprendizaxe autónoma unha vez finalizada a escolaridade obrigatoria. Neste empeño contribúe decisivamente a capacidade para obter información, transformala en coñecemento propio e comunicar o aprendido poñéndoo en común con outras persoas ou grupos. - Esta materia contribúe á adquisición da competencia en comunicación lingüística nos aspectos relacionados coa linguaxe escrita e as linguas estranxeiras. Desenvolverse diante de fontes de información e situacións comunicativas diversas consolida as destrezas lectoras e implica a composición de textos con diferentes finalidades comunicativas e o uso funcional das linguas estranxeiras que se empregan na interacción propia das comunidades virtuais. - A informática contribúe de maneira parcial á adquisición da competencia matemática, aportando a destreza no uso de follas de cálculo para calcular, representar e interpretar datos matemáticos e para resolver problemas. Por outra parte, a utilización de aplicacións interactivas

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite” Programación da área de Informática para 4º ESO. Curso 2015-16

Páxina 200 / 17

permite formular e comprobar hipóteses acerca dos cambios producidos pola modificación de datos en escenarios diversos. - Á adquisición da competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico, contribúese en tanto que proporciona destrezas coas que se pode obter información cualitativa e cuantitativa para a resolución de problemas sobre o espazo físico. A interacción con aplicacións de simulación facilita a observación de procesos dos que a reprodución resulta especialmente difícil ou perigosa e proporciona unha mellor comprensión dos fenómenos físicos. - A informática contribúe, por último, á competencia de autonomía e iniciativa persoal na medida en que un contorno tecnolóxico cambiante esixe unha constante adaptación. A aparición de novos dispositivos e das aplicacións asociadas, os novos campos de coñecemento, a variabilidade dos contornos de traballo e dos contextos de comunicación esixen a reformulación de estratexias e a adopción de novos puntos de vista que posibiliten a resolución de situacións multifacéticas progresivamente máis complexas.

3. Obxectivos xerais

O ensino da informática nesta etapa terá como finalidade o desenvolvemento das seguintes capacidades: 1. Utilizar os servizos telemáticos adecuados para responder a necesidades relacionadas, entre outros aspectos, coa formación, o ocio, a inserción laboral, a administración, a saúde ou o comercio, valorando en que medida cobren as devanditas necesidades e se o fan de forma apropiada. 2. Buscar e seleccionar recursos dispoñibles na rede para incorporalos ás súas propias producións, valorando a importancia do respecto da propiedade intelectual e a conveniencia de recorrer a fontes que autoricen expresamente a súa utilización.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite” Programación da área de Informática para 4º ESO. Curso 2015-16

Páxina 201 / 17

3. Coñecer e utilizar as ferramentas para se integrar en redes sociais, achegando as súas competencias ao seu crecemento e adoptando as actitudes de respecto, participación, esforzo e colaboración que posibiliten a creación de producións colectivas. 4. Utilizar periféricos para capturar e dixitalizar imaxes, textos e sons e manexar as funcionalidades principais dos programas de tratamento dixital da imaxe fixa, o son e a imaxe en movemento e a súa integración para crear pequenas producións multimedia con finalidade expresiva, comunicativa ou ilustrativa. 5. Integrar a información textual, numérica e gráfica para construír e expresar unidades complexas de coñecemento en forma de presentacións electrónicas, aplicándoas en modo local, para apoiar un discurso, ou en modo remoto, como síntese ou guión que facilite a difusión de unidades de coñecemento elaboradas. 6. Integrar a información textual, numérica e gráfica obtida de calquera fonte para elaborar contidos propios e publicalos na web, utilizando medios que posibiliten a interacción (formularios, enquisas, bitácoras, etc.) e formatos que faciliten a inclusión de elementos multimedia decidindo a forma en que se poñen á disposición do resto de usuarios. 7. Coñecer e valorar o sentido e a repercusión social das diversas alternativas existentes para compartir os contidos publicados na web e aplicalos cando se difundan as producións propias. 8. Adoptar as condutas de seguranza activa e pasiva que posibiliten a protección dos datos e do propio individuo nas súas interaccións na internet. 9. Valorar as posibilidades que ofrecen as tecnoloxías da información e a comunicación e as repercusións que supón o seu uso.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite” Programación da área de Informática para 4º ESO. Curso 2015-16

Páxina 202 / 17

4. Contidos 4.1. Carga horaria Neste curso esta materia será impartida en tres grupos (4ºA, 4ºB e 4ºC unido co 4º de PDC) cunha carga de tres sesións semanais por grupo. Por tanto, a materia implica un total de nove sesións semanais. 4.2. Contidos e temporalización 1ª AVALIACIÓN 1. REPASO DE CONCEPTOS BÁSICOS: INFORMÁTICA, COMPUTADOR, CODIFICACIÓN DA INFORMACIÓN, HARDWARE E SOFTWARE. - Definicións. - Historia da Informática. - Codificación da información. - Hardware. - Software. - Axuste e optimización do Computador. 2. SISTEMAS OPERATIVOS: CONCEPTO, CLASIFICACIÓN, SISTEMA OPERATIVOS MÁIS EMPREGADOS: SISTEMAS WINDOWS E LINUX - Sistemas operativos. - Sistema operativos Windows. - Sistema operativos Linux: distribucións Linux - Manexo e desenvolvemento básico en ambos tipos de sistemas operativos 3. SEGURIDADE - Necesidade da seguridade informática. - Regras elementais de seguridade. - Principais ameazas. - Principais elementos de protección. - Recursos manter información actualizada de seguridade informática. 4. MANEXO DE APLICACIÓNS OFIMÁTICAS ELEMENTAIS I: PROCESADORES DE TEXTOS - Procesadores off-line e on-line máis empregados. - Creación e edición básica de documentos: repaso. - Creación e edición avanzada de documentos, ferramentas avanzadas. 2ª AVALIACIÓN 5. MANEXO DE APLICACIÓNS OFIMÁTICAS ELEMENTAIS II: FOLLAS DE CÁLCULO - Follas de cálculo off-line e on-line máis empregadas. - Conceptos básicos da folla de cálculo. - Creación e edición básica de follas de cálculo. - Criterios de deseño e presentación da información. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite” Programación da área de Informática para 4º ESO. Curso 2015-16

Páxina 203 / 17

Recollida de información externa e tratamento na folla de cálculo.

6. MANEXO DE APLICACIÓNS OFIMÁTICAS ELEMENTAIS III: BASES DE DATOS* * (tema opcional, en función do desenvolvemento temporal da presente programación da materia) - Definición e conceptos básicos, semellanzas e diferenzas entre a folla de cálculo e a base de datos. - Bases de datos máis empregadas. - Creación de bases de datos sinxelas, non relacionales. - Introdución de datos, visualización de datos, deseño de consultas, formularios, e informes. 7. MANEXO DE APLICACIÓNS OFIMÁTICAS ELEMENTAIS IV: PRESENTACIÓNS ELECTRÓNICAS - Principais programas off-line de presentacións electrónicas, alternativas on-line. - Criterios básicos para o deseño dunha presentación electrónica. - Realización dunha presentación elemental con texto, ilustracións, audio e vídeo. 8. EDICIÓN DE IMAXES - Conceptos básicos da edición de imaxes. - Principais programas de edición. - Realización de edicións elementais de imaxes. 3ª AVALIACIÓN 9. EDICIÓN DE SON - Conceptos básicos. - Realización de edicións elementais de son. 10. EDICIÓN DE VÍDEO - Conceptos básicos. - Realización de edicións elementais de vídeo. 11. REDES DE ORDENADORES. INTERNET. - Conceptos básicos de redes. - A rede de redes: Internet - World Wide Web. - Navegadores. busca de información, ... - Correo electrónico. - Transferencia de ficheiros. - Creación de páxinas web. - Comunidades Virtuais. 12. PROGRAMACIÓN* - Conceptos básicos de programación. - Realización de programas básicos en linguaxes amigables (entornos gráficos): Scratch. * (Este tema probablemente se imparta en decembro aproveitando a iniciativa global “The Code Hour”)

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite” Programación da área de Informática para 4º ESO. Curso 2015-16

Páxina 204 / 17

5. A Avaliación 5.1 Criterios xenéricos de avaliación: 1. Instalar e configurar aplicacións e desenvolver técnicas que permitan asegurar sistemas informáticos interconectados. Valórase con este criterio a capacidade de localizar, descargar e instalar aplicacións que preveñan o tráfico non autorizado en redes sobre diversos sistemas operativos. Pola súa vez, trátase de identificar elementos ou compoñentes de mensaxes que permitan catalogalas como falsas ou fraudulentas, adoptar actitudes de protección pasiva, mediante a instalación e configuración de aplicacións de filtrado e eliminación de correo lixo, e de protección activa, evitando colaborar na difusión de mensaxes deste tipo.

2. Interconectar dispositivos móbiles e sen fío ou cables para intercambiar información e datos. Preténdese avaliar a capacidade de crear redes que permitan comunicarse a diferentes dispositivos fixos ou móbiles, utilizando todas as súas funcionalidades e integrándoos en redes xa existentes. Tamén se trata de coñecer os distintos protocolos de comunicación e os sistemas de seguranza asociados, aplicando o máis axeitado a cada tipo de situación ou combinación de dispositivos.

3. Obter imaxes fotográficas, aplicar técnicas de edición dixital a estas e diferencialas das imaxes xeradas por ordenador. Este criterio pretende valorar a capacidade de diferenciar as imaxes vectoriais das imaxes de mapa de bits. Céntrase na captación de fotografías en formato dixital e o seu almacenamento e edición para modificar características das imaxes tales como o formato, resolución, encadramento, luminosidade, equilibrio de cor e efectos de composición.

4. Capturar, editar e montar fragmentos de vídeo con audio. Os alumnos deben ser capaces de instalar e utilizar dispositivos externos que permitan a captura, xestión e almacenamento de vídeo e audio. Aplicaranse as técnicas básicas para editar calquera tipo de fonte sonora: locución, son

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite” Programación da área de Informática para 4º ESO. Curso 2015-16

Páxina 205 / 17

ambiental ou fragmentos musicais, así como as técnicas básicas de edición non lineal de vídeo para compoñer mensaxes audiovisuais que integren as imaxes capturadas e as fontes sonoras.

5. Deseñar e elaborar presentacións destinadas a apoiar o discurso verbal na exposición de ideas e proxectos. Preténdese avaliar a capacidade de estruturar mensaxes complexas coa finalidade de as expoñer publicamente, utilizando o ordenador como recurso nas presentacións. Valorarase a correcta selección e integración de elementos multimedia en consonancia co contido da mensaxe, así como a corrección técnica do produto final e o seu valor como discurso verbal.

6. Desenvolver contidos para a rede aplicando estándares de accesibilidade na publicación da información. Preténdese que os alumnos utilicen aplicacións específicas para crear e publicar sitios web, incorporando recursos multimedia, aplicando os estándares establecidos polos organismos internacionais, aplicando ás súas producións as recomendacións de accesibilidade e valorando a importancia da presenza na web para a difusión de todo tipo de iniciativas persoais e do grupo.

7. Participar activamente en redes sociais virtuais como emisores e receptores de información e iniciativas comúns. Este criterio céntrase na localización na internet de servizos que posibiliten a publicación de contidos, utilizándoos para a creación de diarios ou páxinas persoais ou do grupo, a subscrición a grupos relacionados cos seus intereses e a participación activa nestes. Valorarase a adquisición de hábitos relacionados co mantemento sistemático da información publicada e a incorporación de novos recursos e servizos. No ámbito das redes virtuais debe ser capaz de acceder e manexar ámbitos de aprendizaxe a distancia e busca de emprego.

8. Identificar os modelos de distribución de software e contidos e adoptar actitudes coherentes con estes. Trátase de avaliar a capacidade para optar entre aplicacións con funcionalidades similares cando se necesite incorporalas ao sistema, tendo en conta as particularidades dos Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite” Programación da área de Informática para 4º ESO. Curso 2015-16

Páxina 206 / 17

diferentes modelos de distribución de software. Terase en conta o respecto ás devanditas particularidades e a actitude á hora de utilizar e compartir as aplicacións e os contidos xerados con estas. Así mesmo, o respecto aos dereitos de terceiros no intercambio de contidos de produción allea.

5.2 Mínimos esixibles: Bloque 1. Sistemas operativos e seguridade informática 

Creación de redes locais: configuración de dispositivos físicos para a interconexión de equipos informáticos.



Creación de grupos de persoas usuarias, adxudicación de permisos, e posta a disposición de contidos e recursos para o seu uso en redes locais baixo diferentes sistemas operativos.



Seguridade en Internet. O correo masivo e a protección fronte a diferentes tipos de programas, documentos ou mensaxes susceptibles de causar prexuízos. Uso de cortalumes. Importancia da adopción de medidas de seguridade activa e pasiva.



Conexións sen fíos e intercambios de información entre dispositivos móbiles e fixos.

Bloque 2. Multimedia 

Adquisición de imaxe fixa mediante periféricos de entrada.



Tratamento básico da imaxe dixital: os formatos básicos e o seu uso. Selección de fragmentos: tamaño e encadre das imaxes.



Acondicionamento de fotografías dixitais modificando exposición, saturación, luminosidade e contraste. Creación de debuxos sinxelos.



Captura de son e de vídeo a partir de diferentes fontes. Edición e montaxe de audio e vídeo para a creación de contidos multimedia.



As redes de intercambio como fonte de recursos multimedia. Necesidade de respectar os dereitos que amparan as producións alleas.

Bloque 3. Publicación e difusión de contados 

Integración y organización de elementos textuais, numéricos, sonoros, gráficos e animados en estruturas hipertextuais. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite” Programación da área de Informática para 4º ESO. Curso 2015-16

Páxina 207 / 17



Elaboración de páxinas web que conteñan obxectos activos sinxelos: mapas, formularios e controis multimedia.



Deseño de presentacións. Emprego de animacións sinxelas con elementos gráficos.



Creación e publicación na Web. Estándares de publicación. Deseño gráfico das páxinas web.



Accesibilidade da información.

Bloque 4. Internet e redes sociais 

A información e a comunicación como fontes de comprensión e transformación do contorno social: comunidades virtuais e globalización.



Actitude positiva cara as innovacións no ámbito das tecnoloxías da información e da comunicación e cara a súa aplicación para satisfacer necesidades persoais e de grupo.



Acceso a servizos de administración electrónica e comercio electrónico: os intercambios económicos e a seguridade.



Acceso a recursos e plataformas de formación a distancia, emprego e saúde.



A propiedade e a distribución do “software” e a información: “software” libre e “software” propietario, tipos de licencias de uso e distribución.



A enxeñería social e a seguridade: estratexias para o recoñecemento do fraude, desenvolvemento de actitudes de protección activa diante dos intentos de fraude.



Adquisición de hábitos orientados á protección da intimidade e da seguridade persoal na interacción en contornos virtuais: acceso a servizos de ocio.



Canles de distribución dos contidos multimedia: música, vídeo, radio, TV.



Acceso, descarga e intercambio de programas e información. Diferentes modalidades de intercambio.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite” Programación da área de Informática para 4º ESO. Curso 2015-16

Páxina 208 / 17

5.3 Procedementos e instrumentos de avaliación.Sistema de cualificación. A avaliación da materia farase tendo en conta tanto a observación do traballo diario dos alumnos, coma do comportamento en clase, e tamén a traverso da comprobación da asimilación dos contidos teóricos. Na avaliación ordinaria a cualificación obterase da seguinte forma: -

A parte teórica avaliarase a través de un (ou varios si se considera adecuado facer máis de un) exame teórico-práctico individual en cada avaliación, que permitirá medir a asimilación dos conceptos teóricos impartidos por parte do alumno.

A parte práctica avaliarase a través de exercicios prácticos (“prácticas”) propostos en clase que os alumnos irán entregando no tempo e forma indicados. As prácticas se avaliaran conforme aos criterios que se establezan no propio enunciado das mesmas, e se penalizará con ata un 10% diario da nota en caso de entrega tardía.

Ademais por aprobación unánime das medidas a tomar para a mellora das competencias lingüística e matemática no Consello escolar do 30 de xuño do 2010 este departamento comprometerase a levar a cabo ditas melloras. Así dentro das medidas na competencia matemática non haberá cambios sustanciais co que xa programamos dentro desta competencia, mentres que dentro da competencia lingüística se valorarán os traballos premiando a boa presentación e a omisión de faltas de ortografía, en todas as materias, cun mínimo de 0,5 puntos en cada proba realizada.

Unha vez revisados a totalidade de exercicios entregados no trimestre, a partir das notas de clase e as dos exames obteráse a nota global do trimestre, de forma que os traballos prácticos contarán o 50%, o exame teórico-práctico o 40%, e a nota de comportamento e actitude que cosntituirá un 10% da nota final.

Para aprobar o curso deben terse superado as tres avaliacións do curso.

As faltas de comportamento ou o non respecto ás normas de uso da aula de informática poderán ocasionar penalización na calificación global, que se terá en conta na nota de comportamento e actitude que trimestralmente o profesor lle asignara a o alumno en función do seu comportamento nese trimestre. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite” Programación da área de Informática para 4º ESO. Curso 2015-16

Páxina 209 / 17

Se fomentará o traballo voluntario e entusiasta, premiando con puntos positivos a sumar na nota práctica do trimestre, a superación de retos, acertixos, prácticas voluntarias ou a realización rápida e correcta de determinadas tarefas. A avaliación extraordinaria de setembro constará dunha proba escrita que se axustará os

contidos mínimos esixibles. Para superala deberase acadar unha cualificación igual ou superior a 5.

6.-Metodoloxía, materiais e recursos didácticos O enfoque das clases será eminentemente práctico, non estando exentas de certas explicacións teóricas necesarias para comprender o funcionamento do ordenador, os seus elementos e os seus programas. Utilizarase como soporte da docencia unha aula virtual de Moodle, na que se irán colgando os distintos apuntamentos e materiais, os enunciados das prácticas, exercicios, e todo tipo de material complementario. Na medida do posible se utilizará esta aula virtual para entregar os traballos e realizar os propios exames. Ademais tamén se fomentará o uso da mesma para dar avisos, realizar consultas, e en definitiva sacar o máximo proveito posible a comunidade virtual que alumnos e profesor estableceremos a través desta ferramenta. O alumno é responsable do uso adecuado do seu perfil na rede Moodle e do mantemento do seu usuario e contrasinal de forma segura e responsable. Cada alumno será responsable do seu posto e deberá cumprir as normas de uso da sala de informática expostas na mesma e que se recordarán na 1º sesión. O material didáctico fundamental para o alumno será o material aportado polo profesor a través da aula virtual.

7. Atención á diversidade En cada unidade se contemplan actividades de distintos niveis para atender á diversidade. Se teñen en conta en este senso tanto o nivel de contidos, como a velocidade de resposta nas prácticas formuladas. Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite” Programación da área de Informática para 4º ESO. Curso 2015-16

Páxina 210 / 17

8. Fomento da lectura e as TIC O aporte que esta materia fai ó fomento da lectura e das tecnoloxías da información e comunicación é elevado. Dentro das estratexias metodolóxicas destaca o método expositivo e dentro do mesmo está a fase informativa onde o alumnado leva a cabo lecturas de textos. Por outro lado, e dentro da elaboración de tarefas hai unha fase onde a lectura tamén está presente que é na parte de busca de información. O deseño da clase no entorno virtual Moodle fomenta a lectura de distinto tipo de material, coma os propios apuntamentos, pero tamén a análise de artigos e lecturas enlazadas, que supoñen o desenvolvemento dunha capacidade crítica de lectura comprensiva

9. Contribución ao plan de convivencia. En liñas xerais vense observando que tipo de conduta problemática máis frecuente ten que ver co incumprimento de deberes ou conculcación de dereitos de carácter leve. Por outro lado e de xeito illado aparecen casos de alumnos con comportamentos disruptivos na aula, que impiden que as clases (maioritariamente as de carácter teórico) se impartan con normalidade. Son alumnos que, por outra parte, non mostran interese, que en moitas ocasións non traen o material necesario á clase.

Dende o departamento inténtase potenciar todas aquelas actividades que favorezan a orde, a disciplina e o respecto mutuo mediante o seguimento das normas de convivencia sacadas do RRI. Ademais poténciase o traballo en equipo como factor de eficacia fronte ao excesivo individualismo, para elo se deseñaran algunhas practicas de carácter colaborativo que terán que seren realizadas en grupos. Por último, sempre que sexa posible o Departamento de Tecnoloxía favorecerá as situacións nas que o alumnado poida participar na organización, desenvolvemento e avaliación dos diferentes aspectos da vida académica do Centro.

Departamento de Tecnoloxía. I.E.S. “Xesús Taboada Chivite” Programación da área de Informática para 4º ESO. Curso 2015-16

DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA PROXECTO CURRICULAR DE AULA E PROGRAMACIÓN das T.I.C. de 1º de Bacharelato Curso : 2015-2016

Xefe de Departamento : ALBERTE BLANCO CASAL Profesores : ALBERTE BLANCO ENRIQUE ÁLVAREZ REZA

IES “XESÚS TABOADA CHIVITE” VERIN

211

1. INTRODUCCIÓN As tecnoloxías da información e da comunicación (TIC) desenvolven un papel fundamental na sociedade actual, porque proporcionan un conxunto de coñecementos e de técnicas que permiten satisfacer as necesidades individuais e colectivas. Neste sentido, as TIC achéganlle ao currículo a capacidade de analizar e redeseñar a relación entre dispositivos tecnolóxicos e necesidades sociais, ámbito no que a innovación e a condición de inmediata que lle son propias dotan esta materia dunha grande relevancia educativa. Na resolución de problemas coas TIC conxúganse, ademais da innovación, elementos como o traballo en equipo ou o carácter emprendedor, que son imprescindibles para formar unha cidadanía autónoma e competente. Ademais, o coñecemento das novas tecnologías proporciona unha imprescindible perspectiva científico-tecnolóxica sobre a necesidade de construír unha sociedade formada por unha cidadanía crítica con respecto ao que acontece arredor dela. A materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación trata de achegarlle ao alumnado as habilidades necesarias para adaptarse aos cambios propios deste ámbito tecnolóxico. Nos dous cursos de bacharelato, a materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación persegue a consolidación dunha serie de coñecementos tecnolóxicos indispensables. Así, o bloque "A sociedade da información e o computador" introduce o alumnado na importancia desta materia na sociedade actual. Os bloques "Arquitectura de computadores", "Redes de computadores" e "Seguridade" abondan en aspectos relativos aos compoñentes e á dos computadores, e á súa conexión en redes. O bloque "Software para sistemas informáticos" afonda no uso de aplicacións de uso común no mundo actual, tales como as aplicacións ofimáticas de edición de texto, de cálculo, de elaboración de presentación, de almacenaxe de información e de traballo con imaxe e vídeo. E os bloques "Programación" e "Publicación e difusión de contidos" afondan no deseño de programas que permitan dar solucións a problemas do mundo real, e no uso destes no mundo de internet. Como noutras materias que tratan aspectos tecnolóxicos, nesta intégranse coñecementos de carácter matemático e científico, ademais de que é frecuente que as TIC se utilicen para resolver problemas específicos doutras disciplinas. Un enfoque interdisciplinar, xa que logo, favorecerá a conexión con outras materias e mesmo con diversos temas de actualidade. Desde o punto de vista metodolóxico, as TIC admiten tratamentos moi diversos, porque serven tanto para integrar as restantes materias do currículo como para afondar en aspectos moi específicos, como a programación ou as comunicacións, sen esquecer que son especialmente indicadas para reflexionar sobre os temas tecnolóxicos e de actualidade. Esta materia caracterízase pola realización de actividades nas que se desenvolven destrezas técnicas para acceder ás redes de información, que tamén se comparte, e se utilizan aplicacións informáticas de propósito xeral. Neste contexto, a iniciativa, a colaboración e o respecto polas normas de seguridade e polos dereitos dos colectivos relacionados coa cultura ou coa produción de programas informáticos son tan importantes como o dominio dos recursos informáticos e das redes de comunicacións. A participación pode potenciarse nesta materia mediante a exposición de traballos, a resolución colaborativa de problemas mediante a realización de proxectos informáticos, a utilización colectiva de recursos virtuais ou a procura e a análise de información en internet, aspectos que tamén favorecen a propia aprendizaxe. Na ensinanza das TIC resulta, daquela, adecuado reflexionar e traballar en grupo procurando

212

solucións a problemas concretos onde se poidan aplicar os coñecementos adquiridos, e buscar información adicional, se se require, para fomentar o espírito emprendedor.

A contribución da materia de TIC ao desenvolvemento das competencias clave dependerá en grande medida do tipo de actividades; é dicir, da metodoloxía empregada. Neste sentido, a comunicación lingüística desenvolverase na medida en que o alumnado adquira e utilice un vocabulario técnico preciso, elabore programas e documentos, explique conceptos ou elabore e expoña información. A competencia matemática e as competencias básicas en Cencia e tecnoloxía poden alcanzarse configurando e administrando máquinas e sistemas operativos, aplicando técnicas de tratamento e almacenamento de datos ou asumindo hábitos seguros no contexto das redes de comu- nicación, competencias que tamén se favorecen analizando o funcionamento de programas, aplicacións e sistemas operativos, ou mediante a análise e a valoración das repercusións dos hábitos sociais en internet. A competencia dixital, que é a específica desta materia, desenvolverase co emprego constante das TIC para procurar e almacenar información, para obter e presentar datos e para simular sistemas, ou para elaborar programas ou utilidades informáticas que sirvan para resolver problemas. Para que o alumnado poida aprender a aprender, as actividades deben permitir que tome decisións cun certo grao de autonomía, que organice o proceso da propia aprendizaxe e que aplique o aprendido a situacións cotiás das que poida avaliar os resultados. Do mesmo xeito, as competencias sociais e cívicas alcanzaranse procurando que o alumnado traballe en equipo, interactúe con outras persoas e con grupos de forma democrática, e respecte a diversidade e as normas, e tamén mediante a análise da interacción entre o desenvolvemento das TIC e os cambios socioeconómicos e culturais que produce. O sentido de iniciativa e espírito emprendedor conséguese nesta materia a través do deseño, da planificación e da xestión de proxectos informáticos sinxelos, ao transformar as ideas propias en programas ou en documentos. E a conciencia e as expresións culturais reflíctense na análise da influencia dos fitos técnicos das TIC en distintas culturas e no seu desenvolvemento e progreso. En resumo, a materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación ofrece un inmenso potencial para axudar a comprender o contorno social e para desenvolver un conxunto de competencias relacionadas tanto co contexto profesional como coas formas que a participación cidadá está a adoptar no contexto das TIC que afectan por igual os ámbitos social e do desenvolvemento persoal.

213

2. OBXECTIVOS 

Coñecer e empregar os recursos e posibilidades que as TIC podenofrecer para unha aprendizaxe ao longo da vida.



Ser quen de demostrar un pensamento creativo, construíndocoñecemento e desenvolvendo produtos innovadores, empregando as TIC.



Empregar medios e ámbitosdixitais para comunicarse e traballaren rede, para obter, avaliar e usar información, e para apoiar a aprendizaxe individual e contribuír á aprendizaxe doutros.



Desenvolver e usar habilidades de pensamento crítico para planificar e conducir unha investigación, administrar proxectos, resolver problemas e tomar decisións informadas usando ferramentas e recursos dixitaisapropiados.



Poñerenpráctica condutas éticas e legais e entender os asuntos humanos, culturais e sociais relacionados coatecnoloxía.



Acadarunentendementoaxeitado dos conceptos, sistemas e funcionamento da tecnoloxía; adquirindo unha formación ética, mediante unexercicio constante de reflexión e práctica democrática ante o uso das TIC.



Adquirir uncoñecemento global e contextualizado, integrando as aprendizaxes, relacionándoas cos contidos curriculares das diversas áreas e materias, asumíndoas de maneira que sexantransferibles e aplicablesen diversas situacións e contextos de ensino-aprendizaxe a través das TIC.



Aprender a convivir, participando activamente nun mundo globalizado, interrelacionado e cambiante.

214

3.BLOQUES E ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE

Bloque 1. A sociedade da información e o computador TIC1B1.1.1. Describe as diferenzas entre o que se considera sociedade da información e sociedade do coñecemento. TIC1B1.1.2. Explica cales son os novos sectores económicos que apareceron como consecuencia da xeneralización das tecnoloxías da información e da comunicación.

Bloque 2. Arquitectura de computadores TIC1B2.1.1. Describe as características dos subsistemas que compoñen un computador, identificando os seus principais parámetros de funcionamento. TIC1B2.1.2. Realiza esquemas de interconexión dos bloques funcionais dun computador e describe a contribución de cada un ao funcionamento integral do sistema. TIC1B2.1.3. Describe dispositivos de almacenamento masivo utilizados en sistemas de computadores, recoñecendo a súa importancia na custodia da información. TIC1B2.1.4. Describe os tipos de memoria utilizados en computadores, analizando os parámetros que as definen e a súa achega ao rendemento do conxunto. TIC1B2.2.1. Elabora un diagrama da estrutura dun sistema operativo relacionando cada parte coa súa función. TIC1B2.2.2. Instala sistemas operativos e programas de aplicación para a resolución de problemas en computadores persoais, seguindo instrucións de fábrica.

Bloque 3. Software para sistemas informáticos TIC1B3.1.1. Deseña bases de datos sinxelas e/ou extrae información, realizando consultas, formularios e informes. TIC1B3.1.2. Elabora informes de texto que integren texto e imaxes, aplicando as posibilidades das aplicacións e tendo en conta o destinatario. TIC1B3.1.3. Elabora presentacións que integren texto, imaxes e elementos multimedia, adecuando a mensaxe ao público obxectivo ao que se destina. TIC1B3.1.4. Resolve problemas que requiran a utilización de follas de cálculo, xerando resultados textuais, numéricos e gráficos. TIC1B3.1.5. Deseña elementos gráficos en 2D e 3D para comunicar ideas. TIC1B3.1.6. Realiza pequenas películas integrando son, vídeo e imaxes, utilizando programas de edición de ficheiros multimedia.

Bloque 4. Redes de computadores TIC1B4.1.1. Debuxa esquemas de configuración de pequenas redes locais, seleccionando as tecnologías en función do espazo físico dispoñible.

215

TIC1B4.2.1. Realiza unha análise comparativa entre os tipos de cables utilizados en redes de datos. TIC1B4.2.2. Realiza unha análise comparativa entre tecnoloxía con fíos e sen eles, e indica posibles vantaxes e inconvenientes. TIC1B4.2.3. Explica a funcionalidade dos elementos que permiten configurar redes de datos, indicando as súas vantaxes e os seus inconvenientes principais. TIC1B4.3.1. Elabora un esquema de como se realiza a comunicación entre os niveis OSI de dous equipamentos remotos.

Bloque 5. Programación TIC1B5.1.1. Desenvolve algoritmos que permitan resolver problemas aritméticos sinxelos, elaborando os correspondentes diagramas de fluxo. TIC1B5.2.1. Escribe programas que inclúan bucles de programación para solucionar problemas que impliquen a división dun conxunto en partes máis pequenas. TIC1B5.3.1. Obtén o resultado de seguir un pequeno programa escrito nun código determinado, partindo de determinadas condicións TIC1B5.4.1. Define o que se entende por sintaxe dunha linguaxe de programación e propón ejemplos concretos dunha linguaxe determinada TIC1B5.5.1. Realiza programas de aplicación sinxelos nunha linguaxe determinada que solucionen problemas da vida real.

216

4. TEMPORALIZACIÓN DOS CONTIDOS MÍNIMOS. TIC. 1º BACHARELATO 1º TRIMESTRE

2º TRIMESTRE

TEMA 4: HARDWARE - Codificación binaria. Sistemas de numeración. Medidas da información. - Arquitectura de ordenadores - Dispositivos con arquitectura de ordenador - Teléfono móbil. Reprodutores multimedia. PDA. Navegadores GPS. Videoconsolas. - Placa base, chipset e microprocesador - reloxo e a velocidade do ordenador. - Memoria RAM. Memoria caché. Memoria virtual. Memoria ROM-Bios. Memoria RAM CMOS. - Tarxetas de expansión. Rañuras de expansión e controladores. - Dispositivos de entrada e saída - Dispositivos de almacenamento - Dispositivos de comunicación. Redes - Redes. Redes locais. Topoloxía dunha rede. Cableado. Redes inarámicas. Conexión a unha rede externa (liña telefónica, cable, satélite, ondas radioeléctricas, conexión móbil). Internet

TEMA 1: A SOCIEDADE DA INFORMACIÓN E AS NOVAS TECNOLOXÍAS - As tecnoloxías da información: evolución histórica. - Telecomunicacións. Intelixencia artificial. Tecnoloxía multimedia. - Valoración crítica das posibilidades, vantaxes e inconvenientes que ofrece a manipulación de imaxes e sons mediante a tecnoloxía multimedia. - Posibilidades e riscos das tecnoloxías da información. - Aplicacións sociais das TIC

TEMA 2: PROCESADORES DE TEXTO - Transferencia de texto dende un documento PDF. - Transferencia de datos e gráficos dende unha folla de cálculo. - Pegado especial. Vincular obxectos. - Utilización de estilos. Creación dun índice de contidos. - Encabezados e pés de páxina diferentes en páxinas pares e impares. - Documentos con estilo xornalístico. - Documentos con táboas. - Elaborar panfletos ou folletos publicitarios - Apuntamentos persoais - Captura de imaxes dende a pantalla. Creación de debuxos nos documentos. - Documentos científicos - Xerar un documento PDF.

TEMA 5: SISTEMAS OPERATIVOS - Sistemas operativos GNU/Linux. Sistemas operativos Windows. - Interface gráfico de usuario - Arranque e apagado do ordenador. Posta en marcha e saída do sistema operativo. - Operacións básicas no escritorio. - Manexo do sistema operativo - Estrutura física e lóxica de almacenamento - Ferramentas de xestión de arquivos. - Usuarios no sistema operativo - Configuración e personalización do S.O - Instalación de impresoras. Configuración dunha tarxeta de rede. Configuración dunha rede. - Instalación e desinstalación de aplicacións - Mantemento e protección do ordenador Utilización de redes locais: compartindo periféricos, programas e ficheiros

3º TRIMESTRE

TEMA 7: TRATAMENTO DIXITAL DE IMAXES - Imaxes gráficas. - Software para visualizar e editar imaxes - Editores gráficos. Visualizadores de imaxes. GIMP. - Obtención de imaxes dixitais. - Manipular imaxes fotográficas. - Modificar a luminosidade e a cor. - Traballar con seleccións, máscaras e capas. - Composición de fotografías. - Agregar texto ás imaxes. Capas de texto. Edición dun texto. Aplicar filtros e estilos - Deseño 3D

TEMA 8: BASES DE DATOS - Access. OpenOffice.org Basee. - Rexistros e campos. Tipos de campos. Formatos. - Filtrado de rexistros. - Relación de táboas - Activar unha consulta. Consultas en varias táboas. - Operadores de comparación. Comodíns. Consultas con criterios múltiples. - Formularios. - Creación e impresión de informes. Estrutura dun informe. - Controis.

TEMA 3: FOLLAS DE CÁLCULO - Estrutura dunha folla de cálculo. Filas, columnas e celas. - Datos e fórmulas. - Rangos: operacións básicas. - Funcións:concepto, sintaxe e utilidade. - Tipos de funcións. - Referencias a celas. - Edición dunha folla de cálculo. - Vista preliminar. Configurar páxinas. - Gráficos: tipos. - Aplicación concretas da folla de cálculo na resolución de probelmas

TEMA 6: PRESENTACIÓNS DIXITAIS - Ámbito de traballo de OpenOffice.org Impress e de PowerPoint. - Modos de visualización. - Deseño de diapositivas. - Hiperenlaces. Botóns de acción. - Transicións. Efectos de animación. - Realización de presentacións de diapositivas ante un auditorio.

217

TEMA 19: INICIACIÓN Á PROGRAMACIÓN - Linguaxes de programación. - Diagramas de fluxo. - Deseño de algoritmos utilizando diagrams de fluxo - Concepto de programa - Compilación, montaxe e execución de programas sinxelos.

Os traballos de tipo práctico serán básicos para a superación desta materia como se indica no apartado 6 desta programación. A tal efecto en cada trimestre realizaranse as actividades seguintes:

1º TRIMESTRE

Elaboración dun traballo sobre o tema: un día no instituto, usando o procesador de textos. Extensión máxima de tres folios. Utilizar fotografías e imaxes inseridas no texto. Elaboración dun traballo sobre o tema: lugares de procedencia, tallas e pesos dos alumnos do meu curso. Usar o procesador de textos e a folla de cálculo

2º TRIMESTRE 1. Elaboración dun traballo sobre o tema seguinte: alumnos matriculados na ESO e no Bacharelato no noso instituto durante os últimos 5 anos. Indicar o nº de matriculados en cada curso e establecer unha gráfica comparativa utilizando a folla de cálculo. 2. Elaborar un traballo sobre os catro primeiros equipos de fútbol de 1ª división e os correspondentes de 2ª. Analizar comparativamente, utilizando a folla de cálculo, os seguintes parámetros de cada equipo: orzamento, aforo do seu campo e nº de trofeos conseguidos. Realizar de forma sintética unha memoria sobre cada equipo utilizando o procesador de textos utilizando fotografías e táboas. Facer unha presentación dixital do traballo

3º TRIMESTRE

1. Elaborar un vídeo, utilizando a cámara do móbil sobre os valores paisaxísticos e ambientais donde vivo. 2. Elabora un informe, acompañándote de fotografías, vídeos e datos sobre a situación laboral e a riqueza agro-forestal e industrial da nosa comarca. Utilizar o procesador de textos, folla de cálculo, cámara fotográfica ou de vídeo, e un aplicativo de presentación dixital.

5.METODOLOXÍA As novas tecnoloxías dixitais deben axudar a crear novos ámbitos de aprendizaxe nos cales as alumnas e os alumnos se sintan máis motivados e comprometidos, asuman maiores responsabilidades sobre a súa propia aprendizaxe e poidan construír con maior independencia os seus propios coñecementos. E por isto que a metodoloxía empregada nas clases será activa por parte do alumnado de forma que a exposición de contidos por parte do profesor sexa a menor posible. As TIC constitúen unha ferramenta decisiva para axudar o alumnado a acceder a vastos recursos de coñecemento, a colaborar con outras compañeiras e compañeiros, consultar a persoas expertas, compartir coñecemento e resolver problemas complexos, representar e expresar as súas ideas e as súas inquedanzas en diferentes formatos (textual, sonoro, icónico e audiovisual...) e a través de diferentes dispositivos e nesta liña traballarase en todas as clases.

6. PROCEDEMENTOS E CRITERIOS DE AVALIACIÓN 

Realizarase unha proba teórica sobre as unidades didácticas en cada trimestre.



Os alumnos realizarán distintos traballos propostos polo profesor acordes aos contidos da materia ao

longo de cada trimestre. Os traballos poderán ser de carácter individual ou colectivo e nalgúns casos poderán

218

ser expostos na aula para seren avaliados. Avaliaranse función da súa calidade (os contidos, a presentación, a exposición, etc). A presentación de traballos fóra do prazo establecido polo profesor poderá penalizarse ata un 30% da nota correspondente, dependendo das circunstancias do caso (grao de responsabilidade do alumno e outras xustificacións avaliables) . 

A cualificación de cada unha das tres avaliacións estará establecerase de acordo coa ponderación

indicada na táboa seguinte:

ACTIVIDADES DE AVALIACIÓN



PESO NA CUALIFICACIÓN

- Probas escritas/orais

30%

- Traballos prácticos

60%

- Predisposición cara ao traballo. - Interese polo traballo - Cumprimento das normas

10 %

Na compoñente da actitude terase en conta o traballo, participación, comportamento, respecto ao profesor

e colaboración cos demais compañeiros.

7. MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS

Usarase material didáctico elaborado polo profesorado. As clases terán lugar na aula de informática do centro co cal empregaranse como recursos didácticos: -

Ordenador.

Impresora.

Canón.

Internet.

Distintos programas informáticos.

8 ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES O departamento de TECNOLOXÍA está aberto a colaborar con outros departamentos, fundamentalmente os de ámbito científico, para elaborar actividades conxuntas que acheguen aos alumnos á ciencia en xeral.

219