Rang dong atlanta 632 by RDNews

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

SINCE 1991

TRONG SỐ NÀY RANG DONG NEWS

SỚ TÁO QUÂN RẠNG ĐÔNG

678-360-2840 404-704-6599

TIN CỘNG ĐỒNG

TẾT ĐÊM 30

QUAY NHÌN LẠI MỘT ĐOẠN ĐỜI

THÚ VUI NGÀY TẾT

www.rangdongatlanta.com

4643 Buford Hwy. Chamblee, GA 30341 Publisher RANG DONG NEWS

Quản trị/Quảng cáo thương mại EVALINE NGUYỄN evaline.rangdong@gmail.com

CUỐI NĂM, MỘT ĐỜI, MỘT NGƯỜI

PHÁO

CÂU CHUYỆN NGÀY TẾT

678-360-2840

DÂN CHƠI SÀI THÀNH XƯA

• Toà soạn hoàn toàn không chịu trách nhiệm về nội dung

404-704-6599 Thư ký văn phòng, Rao vặt ANNA rangdong.rv@gmail.com

hình ảnh quảng cáo do chính thân chủ cung cấp. • Cần sửa hay thay đổi quảng cáo cần báo trước 15 ngày số báo phát hành kế tiếp.

CHUYỆN CHÓ TRONG NHÂN GIAN

ĐỔ VẤY CHO CHÓ

102

KHÚC TÌNH CA TRÊN CHÙA

Rang Dong News is published on Friday of each week

106

BÔNG CÚC VÀNG KỈ NIỆM

ENGLISH SPEAKING ADVERTISER, please contact

110

• Toà soạn không chịu trách nhiệm và vẫn thu tiền những quảng cáo sửa đổi trễ hạn theo quy định trên. Copyrighted by Rang Dong News. All rights reserved Reproduction in whole or in parts without written permission is prohibited.

Ms Evaline Nguyen: 404-704-6599 evaline.rangdong@gmail.com

Thư từ, bài vở, chi phiếu xin gởi về:

RANG DONG NEWS 4643 BUFORD HWY. CHAMBLEE, GA 30341

TẢN MẠN VỀ VĂN HOÁ THỊT CHÓ

120

QUÝ ÔNG SÀI GÒN ĂN DIỆN

126

TRIẾT LÝ TRANH THẮNG

134

MÓN ĂN MIỀN NAM ĐONG ĐẦY Ý NGHĨA

No 632 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

DANH MUÏC QUAÛNG CAÙO - ADVERTISERS INDEX

ACCOUNTING - KẾ TOÁN

1St Choice Tax Services - Quý Nguyễn 2K Agency Khai Thuế ABC Khai Thuế Ben Khai Thuế, EA DC Tax & Accounting Eternity Tax & Accounting Services Franklin Cuong Khai Thue Hiền Trương, CPA, Khai thuế Hiếu Lê Tax & Accounting InsuredNow (John Dang) - Khai Thuế Linh Nguyễn - Tax & Financial Lộc Thái CPA, PC &Tax Services Phương Uyên Services

ASTROLOGER - BÓI TOÁN Tang Yuan Phong Thủy Thầy Tú - Địa Lý Gia

ATTORNEY AT LAW - LUẬT SƯ

Brownstein & Nguyễn Law Office Jenny - NP Nguyen & Pham, LLC Jimmy Hwang Law Firm John Law Firm, P.C. - Hiền Ploeg LS Aleksandra H. Bronsted LS Hoàng Nguyễn LS Marc Ellis LS Trương Minh Cường Luật Sư Về Di Trú - Lành Phan Patrick Sam & Associates (LS Minh) PBS Legal Services - Bình Trương The Salazar Law Firm - Hiệp Nguyễn

AUTO BODY - GLASS - REPAIR Ba’s Body Shop Bui’s Auto Repair Khiêm Body Shop Lam’s Auto Body Shop Tirestar Good Year

AUTO SALES - BÁN XE

Gwinnett Place Honda - Kha Tran World Toyota - Kenny Lâm

BEAUTY SALON - TMV, UỐN TÓC Hoa 3 Cô Norcross Hair Salon Hoàng Nhung Cosmetics Kim Facial Plastic Surgery Mỹ Dzung Hair Salon

99 23 37 219 135 27 35 141 47 55 119 95 69 117 191 61 210 223 3 47 33 37 89 113 157 186 10 97 45 83 93 127 14 9 145 101 224 53

CONSTRUCTION/DÉCOR/AC HEATING XÂY DỰNG/TRANG TRÍ/LẠNH NÓNG

AD Architectural Design - Fred Huynh Architectural Kiến Trúc-Xây Dựng (Phụng Lê) B & H Construction Delux Plumbing Đinh Bá Máy Lạnh Elite Design Blinds and Shutters H & C Roofings Handyman - Anh Hung Hoang Construction HVAC - Di Nguyen Linh Garage Door Services

166 153 156 41 81 67 117 121 147 53 131

MDJ Roofing & Construction Nghĩa Trần Heating & Air T&T Air Care Thảm Bán Sỉ - Wholesale Carpet Star TNT Construction Tran Heat & Air Services

DENTIST - NHA SĨ

Nha Si Lê Minh Thiện NS Hà Nguyễn - Norcross Dental NS Nguyễn Hồng Hạnh - Norcross Dental NS Tiffany Thanh Đặng Titanium Dental

DOCTORS - BÁC SĨ

Bác Sĩ Châm Cứu- Dong Shin Acupuncture BS Christopher J. Lee BS Nguyễn Khoa Bình BS Nguyễn Văn Khương BS Nội Soi Ruột Gìa Và Bao Tử BS Paul Nguyễn Huy Đạo Chen Eye Center Dr. Hùng Vương - Bác Sĩ Chỉnh Hình Dr. J Chiropractic - Jimmy Tran Dr. Trường Nguyễn - Chiropractic Duluth Family Practice - Bác Sĩ Liêm Ngô GHS - Dr. Long Gwinnett Urgent Family Care Kim Facial Plastic Surgery

ELECTRONICS-COMPUTER Harry Satellite (Cảnh) Hộp Tivi 9999 Phương Uyên Điện Thoại

FINANCIAL - TÀI CHÁNH

American Commercial Funding First IC Bank - Mortgage Home Pointe Mortgage Company

FUNERAL - NHÀ QUÀN

Lee’s Funeral Home & Crematory

FURNITURE - BÁN BÀN GHẾ Furniture Mall Online

GIFTS / MUSIC SHOP - QUÀ / NHẠC Mai Phương Music & Gifts

HERBALIST - ĐÔNG Y

Acai Berry - Slim Body Alternative Medicine Fucoidan - Quà tặng từ đại dương Fucoidan - Quà tặng từ đại dương Fucoidant AHCC Hoa Đà Natural Health Phước Nhơn Đường Fortune Super Flex Joint - Trị Đau Khớp Thầy Ba Cầu Bông Thuốc Giảm Cân Tin Vui Cho Đàn Ông Trị Đau Nhứt - SFJ

INSURANCE - BẢO HIỂM

2K Agency Bảo hiểm Obama

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

12 79 103 215 55 41 214 219 219 43 4 4 2 165 119 12 43 51 10 1 224 29 4 45 224 31 29 69 17 39 167 199 169 211 15 151 133 218 5 91 49 18 155 41 30 224 23

DANH MUÏC QUAÛNG CAÙO - ADVERTISERS INDEX Alicia Thúy - Chau’s Insurance All Top Insurance (Andrew Tiến Võ) Allan Insurance Agency - Sương Hồ America Insurance - Belinda Shu Agency Bình Nguyễn - Allstate Insurance DV về Insurance & Annuity - Khuê Nguyễn Farmers Insurance - Lâm T Ngô Franklin Cuong Obama Care InsuredNow (John Dang) Kim Huỳnh - Farmers Insurance Nationwide Insurance - Phong Huynh StateFarm - Jason (Sơn) Huỳnh

JEWELLERY - TIỆM VÀNG

Đức Hải - Tiệm Vàng Hồng Đức - Tiệm Vàng Long Watchmaker - Chuyên Sữa Đồng Hồ Minh Ngọc Jewelry

LEGAL - PHÁP LÝ

A.I.M.S - Di Trú, Du Học, Định Cư CPACS - Lớp Học Chuẩn Bị Thi Quốc Tịch Saigon Immigration Services Vy Travel-Immigration Xie Law Office Luat Di Tru

MONEY EXCH - CHTIỀN - NGOẠI THƯƠNG ABC Chuyển Tiền

205 105 129 51 219 1 1 35 55 17 215 1 203 65 65 85 109 162 103 71 112 37

NAILS / BEAUTY SUPPLY - MÓNG/TÓC/MỸ PHẨM 1866 Nippers - Kềm Nails BUY SPA CORP

73 220

PHARMACY - NHÀ THUỐC TÂY Anna Pharmacy

201

PUBLIC ANNOUNCEMENT - THÔNG BÁO CĐ Chương Trình Gây Quỹ Từ Thiện Rạng Đông News-Chúc Mừng Năm Mới Thời Báo Radio-Thông Báo Thư Mời - Hội Chợ Tết Mậu Tuất Thư Mời - Hội Tâm Linh Học Atlanta Thư Mời: Cộng Tu Niệm Phật UVAC - Hội Chợ Tết Atl- 2018

REAL ESTATE - ĐỊA ỐC

160 28 185 197 171 159 217

AA Property Management - Lindsay (Hien) Nguyen 224 Atlanta Maxim - Doanh Lê & Cúc Trần 129 Atlanta Maxim Realty International 75 BHGRE Metro Broker Realty - Peter La Tran 73 HomeMax Realty - Peter Quang Nguyen 216 Kim Trần Lê Realty 213 KW Atlanta Partners - Jae Chang 27 Leon Van - Công Ty Địa Ốc 103 Metro Broker - Lisa Nguyen 71 Milestone Realty - Brian Quang 135 Mua Bán Nhà Đất - Anh Cao 81 PalmerHouse Properties - Hiếu Nguyễn 1 Real Estate Professional - Khanh Huỳnh 131 Remax Grand South - Luc Tran 208 Spear Realty - Yến Phan 71 Sunrise Realty - David Truong 224 Thang Chi Realty LLC 137

VNR - Vu Nguyen VSN Realty - Tâm Nguyễn

RESTAURANT-CAFE

Cafe Window Canton House - Restaurant Chè Vạn Lợi Dragon BBQ Happy Valley Dim Sum & Asian Cuisine I Luv Hotpot - Lẩu Băng Chuyền Nam Phương Nhà Hàng Thanh Thanh Super Phở The StoneGrill Restaurant Viễn Hương Restaurant

SCHOOLS - DẠY HỌC/DẠY NGHỀ

Family Home Care Services - Van To Jas Links Healthcare Kumon - Trường dạy toán & đọc cho trẻ em Lớp Dạy 3D Microblading Trung Tâm Sinh Hoạt Cao Niên Trường Dạy Thẩm Mỹ - Lovett Trường Thẩm Mỹ Thúy Ái Trường Việt Ngữ Ánh Ban Mai Võ Đường Quang Trung

SERVICES - DỊCH VỤ

Ban Nhạc TIến Dũng Chữa Bệnh Từ Thiện - ĐĐ . Thích Minh Đạt Dịch Vụ Cà Thẻ CC Đài Radio Việt Sống InsuredNow (John Dang) Long Watchmaker - Chuyên Sữa Đồng Hồ Phương Uyên Điện Thoại Thảm Bán Sỉ - Wholesale Carpet Star U.S.V.N - Benny Le Vex Pest - Trị Kiến, Gián, Mối Viễn Đông Cargo Vina Pest - Trị Kiến, Gián, Mối

SIGNS - BẢNG HIỆU

Hello Sign (Dũng Hoàng) Royal Neon Signs

SUPERMARKET - SIÊU THỊ

HONG KONG SUPERMARKET Trinh Grocery & Video

SUPPLIER - ĐẠI LÝ CUNG CẤP

KOI Plastic - Công ty sản xuất, thiết kế đồ nhựa KOI Plastic - Công ty sản xuất, thiết kế đồ nhựa Teletron - TV, Audio, Appliances, Furniture

TRAVEL - DU LỊCH

ABC Travel & Income Tax Phương Uyên Travel Saigon Travel Vy Travel

WEDDING SERVICES - D.V. CƯỚI HỎI Ann’s Flowers & Gifts, Bánh Cưới Chính Trần Bánh Cưới

No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

40 139 6 107 59 8 115 13 25 63 195 222 161 121 123 185 7 143 191 16 111 59 41 163 195 212 55 65 69 215 97 97 168 121 67 93 207 63 37 37 11 37 69 103 71 125 131

Sớ Táo quân Rạng Đông News năm Mậu Tuất (Soạn thảo ngày 23 tháng Chạp năm Đinh Dậu) Thương ôi! Bách Việt giang san, Văn minh đã sẵn, khôn ngoan có thừa. (1) Gà tắt tiếng, đất xưa còn đó, Soạn tấu chương, bày tỏ thiên đình Thiên tai, nhân họa hoảng kinh Vì ai gây nỗi bất bình cho dân! Mười hai tháng, bao lần thảm họa! Biển nổi hung, trắng xóa cuồng lan (2) Á châu lụt lội lan tràn Bão dông bao bận phá tan xóm làng Thây trôi dạt, hoang tàn đồng ruộng, (3) Đấng cao xanh nhìn xuống hay chưa? Phải chăng yến tiệc say sưa, Chẳng lo hạ giới nắng mưa dãi dầu? Thiên tai đã giáng đầu nhân thế Nhân họa nhiều, càng kể càng buồn “Bá quyền” bành trướng luôn luôn “Tứ Sa” lấn trọn đại dương của trời “Một vành đai...” đã thỏa rồi! “Một con đường”...nhắm đất người, khốn chưa! (4) -(5) “Cái nết đánh chết không chừa” Tranh cướp cho mấy không vừa bụng gian! Há chẳng nhớ “tham-tàn” cùng loại Nguyên, Minh, Thanh...đại bại hay sao? Chi Lăng xương trắng màu đào (6) Đống Đa vòi vọi, sóng trào Đằng Giang (7) Ngó dĩ vãng, bẽ bàng hiện tại, Mảnh dư đồ, ai lại bồi đây? (8) Xưa kia ai dựng, ai xây, Mà nay đất tổ có ngày tan hoang? Dân ngậm tủi, thầm than, vụng khóc Quan mặc lòng thịt lóc, xương bung. Thương thay con cháu Lạc hồng Sống nhờ đất mẹ, thác trông quê người! Quê người cũng khó nguôi ác mộng Sấm bên Đông thì trống bên Tây, (9)

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Triều rằng bom sẵn trong tay, Mỹ rằng, ta có loại này to hơn (10) “Ông” rằng “thằng bé mập lùn” “Bé mập” đáp lại: còn hơn “lão khùng.” Trời Âu vẫn cuộc tranh phong, Nước Anh lúng túng chưa xong kế lùi (11) Trung đông, ISIS thua dài, Mất ổ Iraq, rớt đài Syria (12) Đứng ngoài thủ lợi là Nga, (13) Thả câu nước đục, chiếm đà tiên phong! Hý trường Mỹ, từ “phông” thay đổi. Đảng Cộng hòa kép mới xuất chiêu (14) Gần xa bàn tán đủ điều Có chăng Nga lén giở nhiều mưu sâu! (15) Giờ đây chính sách đổi màu (16) “Tất cả vì Mỹ”... hoàn cầu buông rơi? Di dân chỉ biết kêu Trời Đồng minh ngơ ngác, đứng ngồi không yên! (17) Xứ Lá phong bình yên... muôn thuở (18) Đón nạn dân rộng mở vòng tay Thiên đường hạ giới là đây Nền đa- văn- hóa đắp xây từng ngày Sá chi vật giá đổi thay Sá chi đất lạnh, tình này nồng hơn (19) Sống địa đàng mà thương địa ngục Còn sắc dân tủi nhục, điêu linh Miến Điện gây nỗi bất bình (20) Triệu người còn chịu cực hình, ly hương Nỗi buồn vui sớ chương đã tấu Đấng Thượng thiên xin thấu cõi đời Phú cho người biết yêu người. Ban cho mầm thiện, nở nơi tim lành Chó khôn vẳng tiếng sủa nhanh Báo tin Mậu Tuất đất xanh cây đời (21)

Chú thích: 1-Hai câu trong bài trường ca Á tế Á xuất hiện đầu thế kỷ 20, tác giả chưa rõ là ai (Tán Thuật hay Phan Bội Châu?) cảnh tỉnh đồng bào trước vận nước chông chênh. 2 và 3-Cuồng lan là sóng dữ. Các cơn bão Harvey, Irma và Maria xảy ra vào tháng 8 và 9, 2017 tàn phá khu Caribbean, Puerto Rico và Florida. Riêng ở Việt nam là các cơn bão dữ dội số 10 (Doksuri), số 12 (Damrey) tàn phá miền Trung và nam Trung bộ vào các tháng 9 và 11, 2017 gây thiệt

hại hàng trăm nhân mạng và hàng ngàn tỷ vật chất. 4-5 Một vành đai, Một con đường (tiếng Tàu: 一路; Hán-Việt: Nhất đới, nhất lộ), còn được gọi là Sáng kiến Vành đai và Con đường là một khuôn khổ cho tổ chức phát triển kinh tế đa quốc gia của Trung Cộng thông qua hai kế hoạch thành phần, trên đất liền “Vành đai Kinh tế và Con đường tơ lụa” .. thay thế cho cái gọi là “đường 9-đoạn” của Trung Cộng nhắm mở đường xâm

lược lấy danh nghĩa giao thương. Chiến thuật mới có tên gọi là “Tứ Sa” đã được Mã Tân Dân (Ma Xinmin), Phó Tổng Giám đốc Cục Hiệp Định và Pháp luật Bộ Ngoại giao Trung Cộng tiết lộ trong một cuộc họp kín với các viên chức Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ. Trước đây Trung Cộng tuyên bố chủ quyền trên 3 quần đảo và gần đây tuyên bố chủ quyền tại một khu vực thứ tư trong vùng biển phía bắc của Biển Đông được gọi là Quần đảo

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Pratas, gần Hồng Kông. Các địa điểm còn lại là quần đảo Hoàng Sa đang trong vòng tranh chấp ở phía tây bắc, và quần đảo Trường Sa ở phía nam của Việt Nam. Quần đảo thứ tư này nằm ở khu vực trung tâm và bao gồm bãi Macclesfield, một loạt rạng san hô ngầm và bãi cát. Trung Cộng gọi các quần đảo này lần lượt là Đông Sa (Dongsha), Tây Sa (Xisha), Nam Sa (Nansha), và Trung Sa (Zhongsha). Trung Cộng khẳng định chủ quyền đối với “Tứ Sa” thông qua một số tuyên bố pháp lý...vô lý, nhận bừa chúng là ‘lãnh hải mang tính lịch sử’ của Trung Quốc và còn là một phần thuộc vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý, xác định các khu vực liền kề một lãnh thổ là thuộc chủ quyền của Trung Quốc. Bắc Kinh còn tuyên bố chủ quyền bằng cách khẳng định Tứ Sa là một phần thuộc thềm lục địa mở rộng của Trung Quốc. 6-7-Chi Lăng chỉ trận Bình Định Vương đánh tan viện binh của Minh triều và giết tướng Liễu Thăng và hàng vạn binh giặc (năm 1427). Đằng giang chỉ trận Bạch Đằng giang nơi Trần Hưng Đạo phá tan Nguyên binh năm 1288, chém mấy vạn đầu địch và bắt sống bọn danh tướng Mông cổ như Ô Mã Nhi. Bạch Đằng cũng là nơi Ngô Quyền phá quân Nam Hán (năm 938). Đống Đa chỉ trận Quang Trung phá Thanh binh và chôn vùi mấy vạn bại quân ở gò Đống Đa, Thăng Long (năm 1789) 8-Mảnh dư đồ là lấy từ bài thơ Vịnh bức dư đồ rách của nhà thơ Tản Đà (1888-1939), xuất hiện lần đầu 1921, sau đăng trên nhiều tuyển tập của thi nhân. Trong đó thi nhân than thở hoàn cảnh đất nước dưới ách đô

hộ của giặc Pháp và nói quyết tâm dùng văn hóa để tài bồi. Gần một thế kỷ sau (1921-2018) lời than còn đó, ai sẽ là kẻ tài bồi dư đồ rách? 9-Phản ánh tình trạng xung đột Đông-Tây. Đông (Bắc Hàn) Tây (Mỹ) tranh chấp tới mức căng thẳng và có thể xảy ra chiến tranh nguyên tử. 10- Lời đối đáp, cãi nhau như trẻ con, giữa lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Un và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tổng thống Mỹ gán cho Kim Jong- Un hỗn danh “short and fat” và “little rocket man.” Kim Đáp lại bảo ông ta là “an old lunatic”. Mới đây Kim dọa có nút bấm điều khiển vũ khí hạch tâm “Nuclear Button” trong tầm tay, thì Trump khoe Mỹ có cái to hơn và mạnh hơn nhiều (I too have a Nuclear Button, but it is a much bigger & more powerful one than his, and my Button works.) 11- Tuy theo kết quả của cuộc trưng cầu ý kiến tháng 6, 2016, Anh có thể thực hiện kế hoạch tách ra khỏi liên minh Âu châu (EU-European Union). Đó là kế hoạch BREXIT nhưng cuộc thương lượng chia tay không đơn giản, vì Anh, theo thỏa ước Lisbon (Lisbon Treaty), có thể phải trả một món nợ không lồ cho EU từ 40 tới 60 tỷ Anh kim và còn nhiều vấn đề pháp lý khác phải giải quyết. 12- Từ tháng 10, 2016, liên quân Iraq, Kurk, với sự hậu thuẫn của Anh, Pháp, Mỹ, Iran...phản công quân ISIS và vào tháng sáu, 2017, đã giải phóng được Mosul, thành phố lớn thứ hai của Iraq sau 3 năm dưới quyền kiểm soát của ISIS. 13-Cuối tháng 12, 2017, dưới sự trợ giúp về quân sự hùng hậu của Nga, và Thổ, Syria của Tổng thống Assad tạm bình trị và phe chống đối do Mỹ ủng hộ trở thành yếu thế. Nga

nhờ thế mà xây dựng được chỗ đứng vững vàng và có ảnh hưởng mạnh mẽ ở Trung đông. 14-Năm 2017, Donald Trump của đảng Cộng hòa chiến thắng đối thủ Hillary Clinton và giữ vai tổng thống của Mỹ quốc. 15-Có nguồn tin cho rằng mật vụ Nga đã ngầm giúp sức cho phe Trump đánh bại Hillary Clinton. 16-Báo chí trong năm 2017 như tờ The New York Times và USA Today gán cho đảng Cộng hòa “màu đỏ,” còn phe Dân chủ “màu xanh.” 17- Với chính sách America First, Trump hủy bỏ việc tham gia hiệp ước cộng tác Liên Thái bình dương -Trans-Paciﬁc Partnership (TPP), rút khỏi thỏa ước về khí hậu Paris- the Paris Climate Agreement-phủ nhận hiệp ước với Iran và cho biết sẽ thừa nhận Jerusalem là thủ đô của Israel... Nhiều người cho rằng chủ trương America First đồng nghĩa với chính sách rút lui “doctrine of retreat.” Điều này khiến cho nhiều đồng minh lo ngại. Trong nước, Trump muốn hủy bỏ ObamaCare, xây bức tường ngăn với Mexico, thắt chặt điều kiện nhập Mỹ và trở thành công dân Mỹ, và có nhiều lời tuyên bố bị chỉ trích là kỳ thị chủng tộc. 18-Xứ lá phong chỉ Canada. 19-Đất lạnh tình nồng là tên một tác phẩm của nhà văn Trà Lũ 20-Miến Điện- Myanmar (Burma)xảy ra cuộc xung đột chủng tộc khiến cho hàng trăm ngàn dân thiểu số Rohingya bị ngược đãi, thiệt mạng và hàng triệu người bỏ xứ ra đi. 21- Goethe (1749-1832), thi nhân kiêm triết gia Đức: “mọi lý thuyết đều là màu xám, chỉ cây đời là mãi mãi xanh tươi”. 

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TIN CỘNG ĐỒNG

Thông Báo

RD News sẽ giúp đưa những thông tin sinh hoạt phi lợi nhuận (Non Proﬁts) đến cộng đồng người Việt như: Tổ chức cộng đồng, hội đoàn đồng hương, tổ chức tôn giáo, sinh hoạt giới trẻ.....Hoàn Toàn Miễn Phí. Giới hạn thời gian để Rạng Đông có điều kiện giúp những hội đoàn khác. Rạng Đông giữ quyền quyết định tiếp tục đăng hoặc ngưng đăng

Thể lệ nhận và đăng tin Cộng đồng - Nội dung tin Cộng đồng xin viết ngắn, gọn, rõ ràng: Tên Hội đoàn, Tổ chức, địa điểm, thời gian và người liên lạc. (không nhận đăng danh sách). Bản tin xin viết bằng các font chữ tiếng Việt. Xin gửi e-mail về địa chỉ: rd.tincongdong@gmail.com, ghi đề mục “Tin Cộng Đồng” *Hội Tâm Linh HọcLễ Tiếp Thần Tài Phát Lộc - Xuân Mậu Tuất 2018 Ngày chủ nhật mùng 3 tết tức ngày 18/2/2018 Địa điểm: 593 Parliament St., Marietta, Ga 30066 Thời gian:3pm và 6.30pm có múa lân Điện thoại: (770)4283752-(678)5233651 *Hội Đồng Hương Thừa Thiên Huế-Huế GA sẽ tổ chức Đại Hội Mừng Xuân Mậu Tuất Địa điểm: Nhà Hàng Viễn Hương Thời gian: Chủ Nhật ngày 04 tháng 2 năm 2018, vào lúc 1 giờ 30. Trân trọng kính mời quý Đồng Hương đến tham dự *Hội Thánh Truyền giáo Baptist Tân Ước Việt Nam Địa điểm: 5370 Ahs Street, Forestpark, GA, 30297 Thời gian: Học đàn Piano miễn phí từ 9:00 am đến 10:00 am- Học TCN và Thờ phượng Chúa: 10:00 am đến 11:30 am. Liên lạc: Mục sư Abraham Kiểm Huỳnh (404) 396-4159, (678) 497-7648 *Hội Cao Niên Việt Nam vùng Nam Atlanta Hội Cao Niên (Vietnamese Elder Association South Atlanta) duy nhất phía Nam. Có hơn 200 hội viên. Phục vụ miễn phí: Xe đưa đón – Châm cứu trị bệnh - Cắt tóc – Ăn uống Địa điểm: 1171 Main Street - Forest Park, GA 30297 Thời gian: Sinh hoạt mỗi Thứ Bảy hàng tuần từ 10:30 am đến 2:30 pm Liên lạc:Hội trưởng Khánh Hải (678)764-1694 P.Ngoại Vụ: Trần Hổ (404)829-5155. * Trung Tâm Sinh Hoạt Cộng đồng Á châu vùng

Nam Atlanta Có phục vụ trà và cà phê buổi sáng, các dịch vụ sức khoẻ, An sinh Xã hội. Ưu tiên cho quý vị Cao niên và thành viên của Trung tâm. Địa điểm: 4917 Jonesboro Rd, Forest Park, GA 30297 Thời gian: Mở cửa 6 ngày trong tuần từ thứ hai đến thứ bảy từ 9: 00 am đến 5:00 pm- Chủ nhật nghỉ. Liên lạc: Phong Dương (404) 379 9818, Nhung Đặng (678) 823-5272 *Hội Thánh Tin Lành Báp-tít Rex Địa điểm: 6188 Hwy 42 Rex GA 30237 Thời gian: Thờ Phượng mỗi Chúa Nhật 3:00 - 4:30 pm Học Kinh thánh: 2:30 – 3:00 pm Liên lạc: Mục sư Phạm Hiếu Đức (404) 452-5130, Mục sư Thái Hữu Hiền (678) 490-3695 * Hội thánh Báp-tít Cộng đồng Địa điểm: 151 Arcado Road, SW Liburn, GA 30047 Thời gian: Giờ thờ Phượng: Từ 9:30 am - 10:45 am ngày Chúa Nhật Liên lạc: (678) 756-3705 * Hội Thánh Tin Lành Việt Nam Địa điểm: 1525 Indian Trail Rd. Norcross, GA 30093-2614 Thời gian: Thờ phượng từ 9: 00 am đến 11:00 am Liên lạc: Mục sư Hoàng Linh (404) 409 2568 * Chữa bệnh từ thiện Địa điểm: 4767 Puckett St, Forest Park, GA 30297. Liên lạc: Đại đức Thích Minh Đạt (832) 213-8619 * Hội Quán Tình Thương Cựu Chiến binh Quân lực VNCH và Cảnh sát Quốc Gia Địa điểm : Quán Bam Bu 5402 Jonesboro Rd, Lake City, GA 30260 Thời gian : 10:00 am mỗi ngày. Liên lạc : Nguyễn Hoàng Thăng - Cựu Sĩ quan - Khóa 9 Thủ Đức (404) 642 -5758. * Trung tâm Cao niên Atlanta Địa điểm: 5675 Jimmy Carter Room 665 (Bên trong Global Mall, gần chợ Hong Kong) Thời gian: Sinh hoạt vào ngày thứ ba và thứ sáu từ 9:00 am-2:00 pm. Liên lạc: (470) 338-2409 * Hội Thánh Tin Lành Giám Lý Việt Nam Chương trình thờ phượng Chúa Địa điểm: 5320 Jimmy Cater BLVD.,Norcrosss, GA 30093 Thời gian: Mỗi Chủ Nhật từ 3:00pm- 4:15pm Chương trình Việt ngữ: 1:15pm-2:15pm. Liên lạc: (770) 568-3937

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Đêm ba mươi HÀM ANH

hỉ cần nói “đêm ba mươi”, người ta hiểu ngay đó là đêm cuối cùng của một năm, không cần phụ đề thêm “đêm ba mươi tháng chạp”. “Đêm ba mươi” hay “đêm giao thừa” là thời khắc chuyển giao năm cũ sang năm mới, đêm thiêng liêng nhất trong 365 đêm của một năm. Nhà cửa đã quét dọn, lau chùi sạch sẽ như lau như ly rồi. Vì trong ba ngày sắp tới kiêng không được… quét nhà. Rác là lộc nên giữ nguyên đó, không hốt bỏ đi, nhất là lúc trước còn đốt pháo, xác pháo đỏ được giữ nguyên trước nhà suốt ba ngày. Nếu cần thì quét ngược từ ngoài vào trong nhà. Những hàng ăn uống ráng vét khách vào buổi sáng cuối năm mang xe, tủ kính bày thức ăn, thức uống ra lề đường lau chùi rửa ráy. Chắc đây là lần tắm tưới… duy nhất trong một năm! Trước kia cứ đến đêm 30, các gia đình mới tháo cánh cửa cái, cửa sổ ra trước nhà tưới nước, kỳ cọ nhưng nay không còn thấy. Một phần những việc làm như thế đã làm từ trước chứ không đợi đến phút cuối này, một phần đa số các nhà là cửa kính, cửa sắt nên không tháo ra dễ dàng được. Hầu như ai cũng trong tâm trạng háo hức chờ đón niềm vui đang nhẹ nhàng len lỏi tới. Lòng dân lên cảm giác chộn rộn, vội vã khi thời điểm giao thừa mỗi lúc đến gần. Bữa cơm chiều 30 cúng đón ông bà đã xong. Ai đi xa cách mấy tha phương cầu thực cũng cố trở về gia đình dâng nén hương trình diện với tổ tiên và dự bữa cơm đoàn tụ gia đình. Xum họp đêm 30 là thời khắc rất quan trọng. Vì thế trước đó mấy ngày, phi trường, ga xe đều nghẹt khách lũ lượt về quê, xe khách chạy 24 giờ suốt ngày đêm không nghỉ để kịp đưa khách về chậm nhất trước giao thừa. Sau thời điểm đó, dường như Tết đã qua rồi, không còn ý nghĩa nữa. Do kế sinh nhai, học hành, dù công ăn việc làm tận đâu, trong Nam ngoài Bắc, cận kề ngày tết, thậm chí từ vài tháng trước, người xa quê đã mua vé xe, vé tàu… chịu mua vé chợ đen giá cao để về nhà ăn tết. Cố gắng kịp đón giao thừa tại nhà, dưới bàn thờ tổ tiên nghi ngút khói hương. Người bận công việc còn ở ngoài đường, vội vã chạy xe mau mau về. Từ chiều ba mươi trở đi, trên đường phố không còn xe buýt, xe lam, xích lô… Ở ngã tư, đầu hẻm cũng vắng mặt cả xe ôm. Vào lúc đó, giá chạy xe ôm có

thể cao hơn ngày thường gấp mấy lần nhưng không ai tham món lợi ấy, xe ôm nhất tề về nhà đón năm mới. Ai có xe thì cố chạy cho xong việc riêng còn không thì tề tựu ở nhà. Biếu xén đã xong, không còn hàng quán để mua sắm, vài người chỉ có thể vội vã đến hàng rũ lề đường bán rốn để cấp tốc mua chiếc thắt lưng, đôi vớ… diện Tết. Trường hợp ngoại lệ: Việc riêng nào còn mắc mứu tới đêm ba mươi thường là chuyện nợ nần. Không ai muốn nợ dây dưa sang năm mới sẽ “rông” cả năm nên chủ nợ bất đắc dĩ lắm phải đòi cho bằng được vào chiều tối ba mươi. Nợ còn thiếu đợi ra Giêng ngày rộng tháng dài đòi tiếp chứ chủ nợ ráo riết mấy, sau 12 giờ, cũng ngưng việc đòi nợ. Tục lệ xưa đó được một nhà văn tiền chiến tường thuật trong câu chuyện tả cảnh con nợ lẩn trốn, mãi gần giao thừa mới dám lò dò về thì chủ nợ biết ý đã rình sẵn cạnh nhà rình tóm gọn… Có đòi nợ xiết đồ thì vào lúc ấy chứ đến 12 giờ 1 phút trở đi thì cả hai bên đình chiến. Con nợ tuy sợ chủ nợ lắm nhưng sát giao thừa cũng đành mò về cúng đón ông bà chứ qua năm mới đâu còn đón đưa gì nữa. Trước đây, người ta thường có lệ nấu bánh chưng, bánh tét vào đêm ba mươi để nhân thể vừa canh nồi bánh vừa thức khuya đợi giao thừa, nhưng nay hầu như thay đổi hẳn. Đời sống ngày càng quay cuồng, lệ đi biếu xén ngày càng rộng: biếu thầy cô, biếu sếp, biếu bà con bạn bè khắp nơi… nên phải nấu từ vài ngày trước để kịp biếu xén. Gia đình thành phố ít người, lại vẫn bận bịu đi làm, đi học cho tới sát Tết, tận chiều 30 vẫn loay hoay

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

cúng quảy. Bữa cơm chiều 30 là bữa cỗ đầy đủ các món nên nấu nướng bận rộn, khó mà bày thêm nấu bánh như miền quê. Tối 30 tết là giờ phút nghỉ ngơi, là lúc đại gia đình sum họp, quây quần bên nhau. Đó là buổi thảnh thơi nhất trong suốt năm dài. Công việc, học hành, mọi lo toan đều được trang trải hết để tâm hồn thanh thản đón chào một năm mới mang nhiều hy vọng vui tươi, hạnh phúc. Vừa tối, mọi người chỉ còn tụ tập ngồi chơi tán gẫu, mở TV xem chương trình “Ông Táo chầu trời”, lùa trẻ con ngủ sớm để chờ 12 giờ… thức dậy trong lúc người lớn bắt đầu chương trình chơi Tết bằng cách gầy sòng. Từ 11 giờ đêm, nhà nhà đã sạch sẽ tinh tươm, sáng choang đèn nến từ trong ra ngoài. Ngày thường rác rến mặc kệ nhưng từ xẩm tối, trước cửa mọi nhà đều sạch bong. Tình trạng này được giữ gìn cho hết đêm 30 để chỉ mới sáng sớm mồng 1, thế nào cũng có người lén tuồn bịch rác ra đầu hẻm cạnh gốc cây, cột điện. Ngoài phố “đen như mực”, “tối như đêm ba mươi”, vắng lặng, êm ả và sự nôn nao chờ đợi nhẹ nhàng lan dần chờ đón tiếng chuông trống, tiếng pháo thâu băng… điểm 12 giờ.. Cửa nẻo mở rộng, ai nấy cố nhướng mắt đón giao thừa. Coi chừng ngủ gật. Để đồng hồ báo thức chứ không còn pháo nhất loạt nổ đì đùng nữa.. Mâm cúng trời đất được bày biện ra đón mừng năm mới chỉ có hương, hoa, nến, trái cây, nước lạnh… để đón Thiên binh. Các Hành khiển cũ sẽ bàn giao công việc cho các vị mới. Việc thị sát rất vội vã, các vị chỉ lướt qua, không thể vào nhà cũng như không có thời gian ngừng lại lâu để thụ lộc. Đó là lý do mâm cúng thanh cảnh, đơn giản. Cửa tiệm, công ty, xí nghiệp tùy to hay nhỏ, có nhân viên trực cũng bày một mâm cúng đồ sộ hay đơn sơ trước cửa. Cúng ngoài trời đơn giản nhưng cúng trong nhà mời ông bà đón trừ tịch lại vẫn là một mâm cỗ mặn thịnh soạn với miền Bắc đủ nem giò măng mọc, miền Trung có ram, gỏi gà…, miền Nam thịt kho, canh khổ qua… Vừa cúng chiều lại cúng bữa cỗ ban đêm. Theo đúng lễ xưa thì ba ngày Tết đều cúng cơm ba bữa mỗi ngày. Nhiều nhà thành phố chịu không nổi nên bánh chưng bánh tét cứ để trên bàn thờ. Tháng Chạp là mùa gió Đông Bắc, thời tiết có năm nắng nóng nhưng cũng có năm mát mẻ, bánh trái có thể chưng trên bàn thờ mấy ngày không sợ hư. Giờ khắc giao thừa thiêng liêng đã đến. Nhạc báo hiệu từ TV. Pháo bông nổ lụp bụp trên nền trời. Chuông trống dồn dập vang lên. Từ trước 12 giờ, ai nấy mặc quần áo đẹp đã thong thả đi đến đình chùa miếu mạo và sau 12 giờ thì mọi người lũ lượt kéo đến những nơi ấy. Không ồn ào, chen lấn mà rất từ tốn khoan thai. Trong giờ phút linh thiêng ấy, mọi người đều cố gắng giữ gìn sự nhẹ nhàng.

Ở vùng quê, trên con đường từ đình chùa về nhà, người ta hay hái một nhánh cây cành lá xum xuê làm lộc. Ở thành phố, sau nhiều năm qua giao thừa, cây cối trong vườn bị vặt trụi, nhà chùa thường xếp đống rất nhiều vạn thọ, phất dụ để mọi người có thể lấy lộc về bao nhiêu tùy thích. Người chủ gia đình thắp nén hương kính cẩn cáo trời đất. Bắt đầu một năm mới. Cầu cho quốc thái dân an. Cầu cho gia đình mọi sự bình an, tốt lành. Cầu cho bản thân sức khỏe… Ngoài phố yên ả chỉ còn vài hàng bong bóng, xe đẩy quà… bán cho người đi lễ đón giao thừa. Các con đường vắng vẻ tĩnh mịch nhưng riêng khu trung tâm thành phố lại đông đúc, thậm chí có lúc kẹt xe. Những người trẻ không tuân thủ tục lệ ở yên trong nhà. Ơ một giây phút đặc biệt như thế đóng cửa ở nhà sao được nên nam thanh nữ tú túa ra khu đường Nguyễn Huệ, Lê Lợi. Hoàn toàn không còn công việc gì phải làm lúc này nữa, chỉ thuần túy du Xuân thôi. Quần áo mới tinh, áo dài tha thướt kiểu cọ khiến cho khung cảnh những nơi này mang vẻ Tết trang trọng đến mức không thể Tết hơn được nữa. Mặc dù nhà nước đã dẹp người gia cư ngủ trên vỉa hè để tránh kẻ gian nhưng đâu đó, nhất là gần chợ búa, vẫn còn những người không nhà nằm ngủ trên bậc tam cấp, trên sạp hàng ngoài chợ, trên xe xích lô… Và những người còn tiếp tục lủi thủi kiếm sống bằng cách bán vé số, nhặt rác… Mấy năm gần đây, có nhiều tổ chức, cá nhân đã lấy việc phát quà cho người nghèo vào tối ba mươi, gửi niềm vui tới người khác làm niềm vui cho mình. Như mọi năm, nhiều người hảo tâm quyên góp từ khắp nơi tạo thành quỹ giúp người cơ nhỡ, trong đó có việc phát quà cho người nghèo đêm 30. Mỗi phần quà thường là bánh chưng, bánh tét và một phong bao lì xì Khoảng gần giữa đêm, ai nấy bắt đầu xuất hành về các hướng. Mấy chục phần quà phút chốc đã phát xong. Nhẹ nhàng đặt một phần quà vào người đàn ông nằm ngủ trên chiếc xe xích lô. Bà cụ già co ro khoác tấm mền chỉ trên bậc cửa ngân hàng. Người phụ nữ lấm lem đang bới đống rác. Thắng bé gầy còm với xấp vé số trên tay… Đó là công việc làm cuối cùng của đêm trừ tịch. Đêm cuối cùng của năm trôii qua trong niềm vui nhẹ nhàng như thế. Sáng hôm sau thức dậy. Người nhân dịp kỳ nghỉ dài ngày thu xếp hành lý lên đường đi du lịch và trốn khách. Người khác lên chương trình thăm viếng du Xuân. Sáng mồng 1 đã qua năm mới. Không còn cảm giác nôn nao đợi chờ, hương vị Tết bắt đầu vơi vơi….

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

HÀM ANH

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

Quay nhìn lại một đoạn đời BÚT KÝ CỦA PHAN XUÂN SINH

âu lắm tôi không trở lại Huế, bởi nhiều lý do nhưng có lẽ lý do chính đáng nhất, tôi thường né tránh là tôi sợ nhìn lại những gì đã đánh mất. Thật tình thì những nơi chốn tôi dừng lại lâu ngày đều có ít nhiều mất mát. Thế nhưng với Huế thì lại khác đi, bởi lẽ cái khung cảnh trầm lặng cố hữu gây cho người đến một cái buồn man mác, rưng rức. Huống gì trước đây đã sống ở Huế một thời gian khá lâu như tôi, lại có một vài kỷ niệm thật buồn nên chuyện trở lại thăm Huế làm cho tôi có cảm giác vừa hăm hở nhưng cũng vừa sờ sợ, vừa mong muốn nhưng cũng vừa hối tiếc. Nghĩa là tâm trạng của tôi thật bất ổn và đối nghịch nhau khi nghĩ về Huế. Ngày xưa khi đọc câu: “Học trò trong Quảng ra thi…” tôi rất bực mình, mấy ông Quảng Nam của tôi mê gái nên mới ra nông nổi nầy, chứ còn tôi cứng cựa không ai hớp hồn được mình, tôi nhủ thầm như vậy. Thế nhưng rồi tôi cũng một phường như các bậc tiền bối Quảng Nam của tôi, té còn nặng hơn và cái đau còn thấm tới bây giờ. Những bài thơ tôi làm thuở đó, có ý như đay nghiến, như mỉa mai, vừa chọc giận họ nhưng cũng vuốt ve họ: “Ta chết điếng một thời em Thượng Tứ / Bởi nụ cười môi mỏng gái thâm cung / Bởi lòng em thay từng hồi từng chặp / Mà sao ta vẫn nhớ Huế vô cùng…”. Thế mà có người khi đọc họ biết ngay được cái đùa giỡn của tôi, họ thấy khó chịu và nổi giận. Một chị bạn người Huế, sau khi đọc mấy bài thơ về Huế kiểu nầy, chị ấy tức mình quá đòi gặp cho được tôi để hỏi ra lẽ:

“Anh Sinh nè, con gái Huế của tụi tôi có làm chi anh buồn, mà anh cho tụi tôi nào là lừa Thượng Tứ với ngựa Thượng Tứ không vậy anh Sinh hè?” Tôi nhã nhặn trả lời với chị ấy: “Dạ thưa chị, tôi yêu Huế bởi vì Huế có một thứ ngựa Thượng Tứ mà hễ thằng nào xớn xa xớn xác leo lên là bị té lăn cù, chứ tôi không có buồn chi gái Huế hết chị ạ. Họ dễ thương quá làm sao mình ghét cho được”. Chị ấy lườm tôi : “Miệng mồm chi mà lanh lẹ quá”. Tôi đến Huế sau tết Mậu Thân. Huế lúc ấy thật tan nát, những căn nhà sụp đổ và những vết đạn loang lỗ trên tường. Đường phố vắng lạnh, những khuôn mặt vẫn còn thất thần lo âu chưa tan hết, những người lính chiến tuần tiễu trên đường phố súng ống lăm le sẵn sàng trong tư thế nhả đạn. Huế vẫn chưa thực sự thức dậy sau cơn bệnh ngặt nghèo đó, nên thấy Huế càng thê thảm và càng buồn thêm. Mỗi buổi chiều tôi hay ra ngồi ngoài quán café gần chợ Đông Ba nhìn ra cầu Tràng Tiền mới bị gãy.

Chiếc cầu mà người dân Huế rất tự hào, họ ví nó như chiếc xương sống của Huế. Tất cả xe cộ đều đổ dồn trên cầu Bạch Hổ, người đi bộ muốn qua sông phải dùng bến đò Thừa Phủ. Ngồi ở đó để ngắm một góc sinh hoạt của thành phố thật tuyệt vời. Các trường học có nơi đã bắt đầu tựu trường trở lại, những tà áo trắng của nữ sinh cũng bắt đầu thấy thấp thoáng trên đường phố. Áo dài của nữ sinh các trường học của Miền Nam ngày xưa nơi nào cũng có, thế nhưng chiếc áo dài của nữ sinh Huế có cái gì đó khang khác, vừa đài các nhưng cũng vừa nghịch ngợm, vừa kiểu cọ nhưng cũng vừa thâm trầm, hình như họ cất giấu cái chất lãng mạn trong vóc dáng dịu hiền đó. Thằng con trai nào tới Huế cũng bị hớp hồn bởi cái nét tưởng chừng như ngây thơ, nhưng rất liến thoắng, và đều chết điếng trước cách làm dáng của họ. Tôi ở nhà một người bạn tên là Kim. Anh lớn tuổi hơn tôi nhiều và đã lập gia đình. Nguyện là cháu gọi vợ anh Kim bằng Dì, nhà Nguyện ở

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Xuân Mậu Tuất 2018 Xuân đến, mai vàng khoe sắc hương, Ung dung tiên nữ múa nghê thường, Âm dương kết hợp thành Xuân mới, Nâng chén mừng Xuân, chén quỳnh tương. Mai vàng báo Xuân sang, Âm vang pháo giao thừa, U uất buồn xa xứ, Nặng lòng mơ Xuân xưa. Tết đến, Xuân về, Xuân tha phương, U uẩn quê nhà chuyện thê lương, Ấp úng lời buồn, tim thắt quặn, Tết đến, Xuân về, đâu cố hương? TRẦN HỮU THUẦN (GRAND RAPIDS, MICHIGAN, 01/07/2018)

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

ngoài thành Mang Cá Lớn, Cha của Nguyện vừa mới bị mất tích trong tết Mậu Thân. Nguyện học trường Bồ Đề Thành Nội, mỗi lần Nguyện tới nhà anh Kim đều đi thẳng một mạch mặc dù có tôi ngồi chần vần trước cửa, chẳng thèm chào hỏi, chẳng thèm liếc nhìn tôi. Tôi nghĩ trong bụng: “Con nhỏ nầy lối thật, làm cao”. Và ngược lại tôi cũng làm bộ không thèm để ý tới cô ta. Một lần tôi nghe tiếng xe solex ngừng trước sân, tôi không thèm ngó ra ngoài và cũng không xê dịch chiếc ghế đặt giữa cửa ra vào, mắt tôi dán chặt vào tờ báo. Nguyện bước tới đứng sau lưng tôi không thèm mở miệng để cho tôi nhường lối đi. Anh Kim ngồi trên ghế phía trong, cười cười nói vói ra: “Chú Sinh làm khó cháu tôi quá rồi, đứng dậy nhường lối cho cháu tôi đi chứ”. Lúc ấy tôi giả đò, giật mình quay lui thấy đôi má của Nguyện đỏ hồng. Tôi xê chiếc ghế cho Nguyện bước vào. Lần đầu tôi thấy Nguyện e thẹn và đẹp lạ lùng. Trong một buổi chiều ngồi ăn cơm với vợ chồng anh Kim. Không biết anh nói đùa hay nói thật: “Có chú Sinh ở đây, nên con

Nguyện vài ba ngày ghé qua thăm Dì Dượng nó. Trước đây cả tháng chưa thấy mặt con nhỏ”. Chị Kim giật mình: “Đúng rồi, anh nói bây giờ em mới để ý. Lạ thật sao lúc nầy nó hay tới nhà mình vậy hè?”. Chị nhìn tôi như có vẻ dọ hỏi, tôi tỉnh bơ ăn uống tự nhiên như không để ý tới chuyện của hai người. Ăn xong, tôi về phòng đóng cửa lại, trong lòng tôi lúc ấy sướng chi lạ. Chẳng lẽ Nguyện để ý tới tôi như vậy sao? Bắt đầu bữa đó khi nào Nguyện tới nhà anh Kim tôi cũng gật đầu chào, rồi dần dần về sau tôi lân la hỏi chuyện. Lúc đầu thì Nguyện cũng trả lời nhát gừng, sau thì thân thiện và không còn bẽn lẽn như trước đây. Tôi biết Nguyện cũng có cảm tình với tôi, vì trong cử chỉ và lời nói đôi lúc mang một chút săn sóc cho tôi. Thú thật tôi cũng mang bệnh nhát gái nên sự tấn công của tôi cầm chừng, không mấy ồ ạt. Tôi thường bị bí, không biết gì nói với Nguyện nên thường rút vào phòng trước, sau vài câu bâng quơ. Khi có Nguyện, tôi vào phòng thường mở he hé cửa để thỉnh thoảng tôi nhìn trộm Nguyện đứng dưới bếp. Và cũng thỉnh thoảng tôi bắt gặp Nguyện liếc nhìn vào phòng tôi. Tôi cảm thấy như

mình đang bị dò xét và quả thật trong lòng tôi lúc ấy nôn nao khó tả. Tết năm đó tôi về Đà Nẵng với gia đình. Tôi thường đi uống café với mấy thằng bạn buổi tối, thường nói chuyện vui vẻ. Nhưng bây giờ ngồi với tụi nó, tôi ít nói hơn và có vẻ đăm chiêu. Một thằng bạn ngồi cạnh hỏi tôi: “Ở ngoài Huế, có con nào hớp hồn mi, mà sao tau thấy mấy bữa rày mi có vẻ thẫn thờ?”. Tôi giật mình, chuyện thầm kín của tôi có người đã nhìn thấy rồi sao? Tôi lắc đầu, nói trớ qua là mấy bữa nay trong người tôi muốn bị cảm. Thế mới hay cái ngớ ngẩn đã hiện trên nét mặt, khó có thể lẩn tránh được. Tôi tự nhủ với lòng mình là sau tết trở ra Huế, tôi sẽ tấn công Nguyện trước chứ không thể để tình trạng nầy kéo dài, mệt mỏi quá. Và tôi nghĩ đã đến cái lúc tôi phải dõng dạc nói với Nguyện những điều hệ trọng nầy chứ không thể ấp ủ mãi trong lòng. Tết đó sống với gia đình nhưng trông cho hết tết tôi lên xe đò ra Huế ngay. Tôi mang một số đặc sản của quê tôi để làm quà cho anh chị Kim và cho Nguyện. Quà thật ra cũng chẳng quan trọng, nhưng đây là cái cớ để đến nhà Nguyện và cũng thầm nói lên sự quan tâm của tôi với Nguyện. Tôi khệ nệ mang gói quà, gõ cửa nhà Nguyện, tôi hồi hộp như đứng chờ trước khi vào thi vấn đáp. Nguyện ra mở cửa, mắt Nguyện tròn xoe vừa mừng rỡ vừa ngạc nhiên, chạy lại nâng gói quà trên tay tôi. Tôi nhìn vào trong nhà không thấy ai, tôi kéo Nguyện sát gần, nâng cằm ngước lên tôi hôn ngay trên môi Nguyện. Tôi làm chuyện nầy quá nhanh, Nguyện không kịp phản ứng, trên tay ôm gói quà không bỏ xuống được, chỉ biết trân người chịu trận. Thế là từ giây phút đó tôi đã chiếm được Nguyện. Sau nầy hai đứa kể lại chuyện nầy, Nguyện nói với tôi là: “Không ngờ anh bạo thật, Nguyện nghĩ là anh sẽ nói cái gì với Nguyện trước, rồi

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

sau đó mới hôn. Đằng nầy anh hôn trước rồi mới nói yêu em sau. Anh gan thật”. Đó là người tình mà tôi nôn nóng đốt tất cả giai đoạn tiến tới tình yêu, chọn một con đường nhanh nhất, bạo nhất. Tôi không còn nhớ năm nào phát giác được những hố chôn tập thể, hình như là năm 1970 gì đó. Người dân Huế bàng hoàng trước những hố chôn tập thể mà Quân Giải Phóng đã giết những quân nhân, công chức của Miền Nam bị bắt trong tết Mậu Thân. Nghe tin phát giác nơi nào đã chôn họ, tôi đều chở Nguyện đi tìm xác của người cha. Nhận dạng bằng cách nhìn áo quần họ mặc trước khi bị bắt hoặc một cái gì đặc biệt chỉ có người trong gia đình mới nhận ra, v.v… Tuy nhiên cũng không chính xác lắm. Mỗi khi tìm thấy cái hố chôn tập thể nào là hàng ngàn người nhào tới, bất kể mùi hôi thối xông lên nồng nặc không chịu được. Tiếng khóc lóc kể lể của những người thân vang lên thật não nuột. Tôi chở Nguyện từ nơi nầy đến nơi khác nhưng không tìm ra được, tối về nhà hai mẹ con ôm nhau khóc. Chứng kiến cảnh nầy, tôi xúc động ghê gớm chỉ còn an ủi Nguyện và mong manh hy vọng rằng có thể cha của Nguyện còn sống, đang bị phe bên kia giam giữ. Như vậy mới gây cho gia đình Nguyện một niềm tin và ngày tháng sẽ xoa dịu bớt những thương nhớ. Thật tình trong lòng tôi cũng biết cha của Nguyện đã bị sát hại. Vì khi rút lui họ phải thanh toán những tù nhân để khỏi phải vướng mắc và trì trệ sự rút lui nhanh chóng của họ. Không dại gì khi rút lui họ mang theo đám tù binh lủ khủ chậm chạp nầy. Sau đó thì chiến cuộc càng ngày càng khốc liệt. Tôi cũng phải bước vào Quân đội, tôi xa Nguyện từ đó. Chúng tôi vẫn liên lạc với nhau bằng thư từ. Tôi ở một đơn vị tác chiến và quả thật đời sống của một quân nhân rày đây mai đó, mạng sống luôn luôn bị đe dọa, mặc dù tôi rất yêu

Nguyện nhưng tôi không dám nghĩ xa hơn. Bao nhiêu lần Nguyện vào thăm tôi, là bao nhiêu lần tôi nghe sự trách móc, tôi chứng kiến những giọt nước mắt đẫm ướt chiếc khăn tay của Nguyện, bao nhiêu lần tôi hứa với Nguyện sẽ nói với gia đình tôi ra Huế thăm mẹ Nguyện và dạm hỏi. Nhưng khi Nguyện rời tôi ra về là tôi không dám nghĩ tới chuyện nầy. Tôi biết, nếu tôi tiến xa hơn, tôi sẽ làm khổ cho Nguyện suốt cả cuộc đời. Tôi đã chứng kiến biết bao nhiêu sự chết chóc của bạn bè tôi, biết bao nhiêu người kề cận tôi tức tưởi ra đi một cách nhanh chóng. Đến khi nào sẽ tới phiên tôi, không thể may mắn mãi mãi được, chỉ cần một lần, một lần thôi đời người sẽ được rũ sạch. Nguyện làm sao hiểu được chuyện thầm kín nầy, nó đã giày vò tôi, đọa đày tôi mỗi khi tôi nghĩ tới Nguyện. Rồi cái ngày đó cũng tới với tôi. Tôi bị thương trong một cuộc tấn công chiếm lại ngọn đồi, hai bên giằng co nhau trực thăng không xuống được, trời lại mưa to. Vết thương của tôi sưng húp lên, dưới bàn chân thâm đen và đau nhức không chịu được. Ngày hôm sau,

một đơn vị bạn tiếp viện, thanh toán được mục tiêu và lúc ấy tôi mới được tải thương. Khi tôi tỉnh dậy trong bệnh viện, tôi nhìn xuống thì bàn chân phải của tôi không còn nữa. Trời ơi, tôi ngất đi. Tôi không thể nào diễn tả hết sự đau khổ tột cùng nầy, tôi muốn chết. Tại sao người ta không cho tôi chết? Tại sao đời lại đày đọa tôi một cách tàn nhẫn như thế nầy. Tôi ôm chiếc gối khóc ấm ức, mọi người đến thăm tôi, tôi đều đuổi họ ra khỏi phòng. Tâm trí tôi điên loạn lên, tôi thù ghét chiến tranh, oán hận chiến tranh. Trong số người đến thăm tôi đầu tiên trong đó có Nguyện. Nguyện cũng bị tôi đuổi nhưng không chịu ra về. Nguyện ngồi ngoài phòng đợi suốt đêm hôm đó, cho đến trưa hôm sau tới giờ vào thăm bệnh nhân, Nguyện chạy vào ôm chặt lấy tôi khóc nức nở, tôi cũng khóc. Chúng tôi không nói gì với nhau, chỉ biết khóc. Tôi nhìn Nguyện thấy đôi mắt sưng húp lên, thân người dã dượi, quần áo xốc xếch. Tôi biết suốt đêm Nguyện ngồi ngoài phòng đợi chỉ khóc. Tội nghiệp cho Nguyện nhưng tôi biết làm sao bây giờ. Tôi không thể để Nguyện

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

phải mang tiếng lấy một người tàn tật vì thương hại. Mà tôi có đuổi thì Nguyện cũng không đi. Trong lòng tôi lúc ấy vừa đau xót cho mình và cũng vừa thương cho Nguyện. Tôi nghĩ rồi đến một ngày nào đó tôi sẽ nói dứt khoát để cho Nguyện khỏi phải bận tâm tới tôi. Cách hai ngày từ Huế, Nguyện lại vào Tổng Y Viện Duy Tân ở Đà Nẵng thăm tôi. Thỉnh thoảng Nguyện đẩy tôi trên chiếc xe lăn đi lòng vòng trong bệnh viện và có đôi lúc Nguyện tắm cho tôi. Tôi có một người lính ở đơn vị phái về để giúp tôi trong khi còn nằm bệnh viện, nhưng khi có Nguyện thì Nguyện làm những việc nầy. Nghĩa là Nguyện săn sóc cho tôi như là một người vợ. Có lẽ lúc đó là cái lúc mà tôi cảm thấy hạnh phúc nhất. Tuy nhiên sau khi Nguyện trở ra Huế, tôi càng đau đớn thêm, tôi muốn tất cả những người bạn gái quen với tôi trước đây đến thăm tôi một lần rồi thôi. Tôi không muốn dây dưa thêm vì tôi bây giờ không còn là một con người bình thường. Tôi không muốn họ vì thương hại mà miễn cưỡng đến với tôi. Nhiều lúc nhìn Nguyện tôi muốn nói sự thật nầy nhưng tôi không nở nói ra được với Nguyện. Trước ngày tôi rời bệnh viện, Nguyện hỏi tôi: “Anh có dự tính gì trong tương lai để sống không?”. Không hiểu sao lúc đó tôi lại nghĩ Nguyện kiếm cớ để rời khỏi tôi, một câu hỏi bình thường như vậy, thế mà đầu óc của tôi lúc ấy cho rằng Nguyện mỉa mai châm chọc tôi. Nguyện phải biết rằng trong một cuộc chiến tranh khốc liệt như thế nầy, những thanh niên trang lứa với tôi lúc đó còn lành lặn, khỏe mạnh mà không tìm được cho mình một tương lai tươi sáng, huống gì một thằng tàn tật như tôi mà nghĩ tới tương lai. Mặt của tôi đanh lại, răng của tôi nghiến chặt, mắt của tôi hực lửa. Tôi trả lời với Nguyện một cách đay nghiến:

“Khi rời khỏi đây, tôi được Chính phủ cấp cho một cặp nạng. Tôi chỉ còn kiếm thêm cho mình một cái bị như vậy là đủ bộ để trở thành một thằng ăn xin. Tương lai của tôi là lê lết tấm thân ngoài đường phố, ngữa chiếc nón cời để xin từng đồng bạc bố thí của người đời. Cô có thể lấy một thằng chồng có một tương lai đen tối như vậy được không? Cô về đi, về đi, từ nay về sau tôi không muốn nhìn thấy mặt của cô ở đây nữa”. Nguyện ôm mặt khóc nức nở. Tôi bảo thằng lính nuôi tôi đưa Nguyện ra bến xe về Huế ngay lập tức. Về Huế, Nguyện đã viết cho tôi cả trăm bức thư nhưng tôi không đọc và cũng không trả lời. Mối tình của tôi với Nguyện kể như chấm dứt từ đó. Từ độ ấy về sau tôi không biết tin tức gì về Nguyện. Tôi không trở lại Huế lần nào và cũng không gặp người quen nào ở Huế. Tôi cố quên tất cả những gì mà trước đây tôi đã sống ở Huế. Thế nhưng thỉnh thoảng vô tình nghe được giọng Huế từ một người nào đó là tự nhiên tôi nhớ Nguyện, tự nhiên hình ảnh Nguyện lại hiện ra. Nguyện không bao giờ biết được tôi không muốn Nguyện phải khổ vì tôi. Tôi nghĩ rằng một thời gian sau, thế nào Nguyện cũng hiểu được lòng của tôi đối với Nguyện.

Sau một thời gian dài chờ ra Hội Đồng Giải Ngũ. Tôi vào Sài Gòn để chuẩn bị chuyện học hành dang dở trước đây. Bây giờ tôi không còn gì lo lắng để bon chen trong cuộc sống, mọi chuyện với tôi đã được an bài. Với số tiền trợ cấp hằng tháng tôi đủ trang trải để đi học và cũng để kiếm cho mình một chút tương lai đỡ bớt sự nhọc nhằn trong cuộc sống sau nầy. Không bao lâu sau toàn Miền Nam bị mất, những người thắng trận mang đến những giáo điều kịch cỡm ụp trên đầu dân chúng. Tất cả cuộc sống lúc ấy bị đảo lộn, những nề nếp cũ bị xóa bỏ. Tôi bơ vơ giữa Sài Gòn không người thân thích. Tôi tìm tới một vài thằng bạn cùng cảnh ngộ để cùng nhau tìm kiếm cho mình một lối sống. Lúc đầu tụi tôi tham gia bán ngoài chợ trời đường Trương Minh Ký, bán có lãi nhưng không đủ để trang trải chi dụng hàng ngày, số vốn ít ỏi cứ thâm thủng dần dần buộc lòng tụi tôi phải tìm một công việc khác. Những công việc sau nầy tương đối ổn định, cuộc sống cũng tương đối khả quan hơn. Tôi lấy vợ lúc nầy. Tôi đến Mỹ 1990, đến năm 1994 nghe tin Ba của tôi mất, tôi phải về lại Đà Nẵng chịu tang. Vợ tôi muốn đi Huế cho biết, tôi chìu lòng nên cả gia đình tôi ra Huế. Sau khi thăm các lăng tẩm xong thì mọi người muốn

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

vào chợ Đông Ba, tôi quá mệt nên ngồi ở quán cafe bên bờ sông chờ mọi người. Hơn nữa tôi muốn nhìn lại Huế, tôi không muốn ai quấy rầy tôi lúc nầy. Tôi ngồi một mình để tìm lại những gì có một chút quen thuộc mà tôi có thể nhớ lại. Huế vẫn nghèo xơ xác, đường phố đông người hơn nhưng bộ mặt của Huế vẫn trầm lặng như thuở nào. Tôi đang nghĩ miên man, thì bất chợt nhìn thấy một người đang ngồi với gánh bún bò khuôn mặt hao hao như chị Kim. Tôi ngồi nhìn chị khá lâu, đúng là chị Kim rồi, tôi phân vân không biết phải làm sao nói chuyện với chị, vì tôi sợ chị sẽ xúc động khi gặp lại tôi trong một hoàn cảnh thật nghiệt ngã cho chị. Dù sao đi nữa tôi cũng là người từ Mỹ về, ở bên Mỹ tôi chỉ là một thằng cu-ly nhưng so sánh với chị lúc nầy vẫn thấy hơn chị quá nhiều. Tôi ngồi nhìn chị mà tôi cảm thấy quặn đau, một người ngày xưa vóc dáng như tiểu thư thế mà bây giờ tàn tạ như vậy. Khi chị đứng dậy gánh bún đi nơi khác, tôi vội trả tiền café và đi theo sau chị. Được một đổi đường, tới chỗ hơi vắng người, tôi khe khẽ gọi chị: “Chị Kim”.

Chị để gánh bún xuống, quay lưng nhìn tôi. Tôi không để cho chị nhận ra mình trước, tôi nói ngay: “Chị nhận ra em không? Em là Sinh đây mà”. Chị há mồm không nói được, mắt chị sáng lên, tự nhiên nước mắt chị tuôn ra. Tôi đến gần nắm lấy tay chị. Bàn tay chị khô khốc, bàn tay mà ngày xưa khi còn ở chung với anh chị tôi hay khen là bàn tay nõn nà quý phái, bây giờ thì nó đen sạm và chai lì. Một hồi chị mới nói được với tôi: “Mấy chục năm rồi mới gặp lại chú”. Rồi chị lại khóc, lần nầy chị khóc tức tưởi như có điều gì uất ức. Chị cho tôi biết, anh Kim đã mất hơn mười năm nay. Bệnh hoạn mà không có tiền lo thuốc thang. Chị phải bán nhà dẫn con về quê, hiện các cháu đang sống với bà Ngoại. Ở quê không có gì làm ăn nên chị quay trở lại thành phố, buôn bán gửi tiền về nuôi con, đời sống của chị thật cơ cực. Tôi hỏi chị về Nguyện bây giờ ra sao? Chị nhìn tôi một hồi, trong ánh mắt chị có một cái gì đó oán trách, nước mắt chị lại tuôn ra, chị nói trong nước mắt: “Nguyện đã chết rồi”.

Tôi đứng lặng người, Chị nói thêm: “Cả gia đình Nguyện đều mất tích trong một chuyến vượt biên”. Lúc nầy nước mắt tôi bắt đầu rơi xuống. Trời ơi, tôi đã cố tránh cho Nguyện một tai họa, thì Nguyện lại gặp một tai họa khác khốc liệt hơn và tàn nhẫn hơn. Làm sao có những bất công cứ đổ xuống trên đầu chúng tôi nhiều như vậy. Chị Kim cho tôi biết thêm là Nguyện sau nầy có chồng và được hai con. Gia đình Nguyện và mẹ của Nguyện vượt biên năm 82 và mất tích từ đó. Cái nhà cũ của Nguyện bị tịch thu, hiện thời cán bộ đang ở. Chị kể cho tôi nghe hết chuyện nầy đến chuyện khác, chuyện nào cũng buồn nên nước mắt của chị cứ liên tục chảy mãi. Rồi tôi cũng phải ra về. Tôi có bao nhiêu tiền mang theo, gom hết bỏ vào túi chị, chị ngượng ngùng không muốn nhận, tôi phải năn nỉ chị nhiều lần. Tôi quý trọng con người của chị, sống trong nghèo khổ nhưng phong thái của chị thanh bạch, không cần mở miệng xin xỏ ai. Tôi nói rằng không ngờ gặp lại chị hy hữu như thế nầy. Lần sau về sẽ ra Huế tìm gặp lại chị. Cho đến bây giờ, mười mấy năm rồi tôi chưa trở lại Huế. Không biết đời sống của chị Kim bây giờ ra sao? Huế đối với tôi buồn như thế, thì làm sao tôi dám nhìn lại. Tuy nhiên tôi vẫn còn nợ một lời hứa với chị Kim. Về để thăm các cháu, con của chị, thăm bà Ngoại của Nguyện, mà khi còn quen với Nguyện tôi đã nghe Nguyện kể về bà với tất cả lòng kính mến. Có lẽ trong nhà của Ngoại, thế nào cũng đặt cho gia đình Nguyện chiếc bàn thờ. Tôi còn nợ với Nguyện một lời xin lỗi mà bao nhiêu năm nay tôi không nói ra được. Tôi sẽ thắp cho Nguyện một nén hương và nói lên một lời xin lỗi ấy, dù lời của tôi đã muộn màng. Nhưng tôi nghĩ Nguyện sẽ hiểu được lòng tôi. PHAN XUÂN SINH

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

FORTUNE HERBS Đông Y Dược Phòng

PHƯỚC NHƠN ĐƯỜNG 2820 PEACHTREE IND BOULEVARD, STE # M • DULUTH, GA 30097 Xin gọi để lấy hẹn: 770-986-0058

• 678-207-9867

Website: www.fortuneherbs.com

MỞ CỬA 6 NGÀY: 10AM - 6PM • NGHỈ THỨ SÁU • Ngày Chủ Nhật lấy hẹn only CHUYÊN TRỊ THEO PHƯƠNG PHÁP ĐÔNG Y GIA TRUYỀN THUỐC BẮC VÀ CHÂM CỨU

BÁC SĨ Lâm Tuấn * License châm cứu * Kinh nghiệm trên 30 năm Truyền nhân chính tông y đạo, bốn đời Đông Y gia truyền. Tốt nghiệp trường Đông Y Học Viện, đã nhiều năm chữa lành các bệnh nan y về nội khoa, sản hậu, thận, v. v.. CHUYÊN TRỊ: Các bệnh về Xương Sống, Gan, Thận, Nhức Đầu, Khó Ngủ, Đau lưng, Phong Thấp, Tê Bại, Đau Thần Kinh, Nội Thương và những chứng bệnh của Đàn Bà.

ĐẶC BIỆT CHUYÊN TRỊ: • Trật gân - Trật xương - Trẹo cổ • Đau khớp • Có bán thuốc rượu danh tiếng trị đau nhức, ăn, ngủ được và tăng cường sinh lực, nam - phụ Lão đều dùng rất công hiệu.

rlo af Pk w

d for

htr

tria

ule

nd eI

o lB

ĐẶC BIỆT CÓ THUỐC GIA TRUYỀN THẦN DIỆU VỀ: Huyết trắng, sa tử cung, kinh nguyệt không đều, hiếm muộn con cái, đau bụng đến kỳ, đau bao tử, đái ra máu, di mộng tinh, hoạt tinh, yếu sinh lý, liệt dương, bệnh viêm và ho suyễn...

nt H ill Rd

Chúng tôi có nhân viên người Việt thông dịch cho Quý vị. Nếu cần xin gọi: 770-986-0058 lấy hẹn trước

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Thú vui ngày Tết TRUYỆN NGẮN CỦA TRẦN HỮU THUẦN

ắp Tết rồi. Quanh năm, cách làng Hoan chừng ba bốn làng, ngày mưa như ngày nắng, chợ phiên họp đều đặn một tháng một lần vào ngày rằm để nông dân trong vùng trao đổi sản phẩm với nhau hoặc với con buôn. Tháng cuối năm, chợ vẫn họp vào ngày rằm nhưng ngoài các thức quen bày bán quanh năm, chợ còn đặc biệt bán các thức cần dùng cho ba ngày Tết. Từ hôm mười bốn, các bà cô nấu trầm kết gội đầu, háo hức đợi sáng đi cho kịp phiên chợ. Gà vừa gáy, các cô chải tóc, bôi một tí giấy bao nhang lên môi, một tí phấn nụ lên má cho môi đỏ hơn má trắng hơn ngày thường. Từ hôm trước, các cô nhẹ nhàng lấy ra đôi guốc, sang thì guốc sơn, kém hơn thì guốc mộc, nằm yên đâu đó từ khi xỏ chân vào lần trước cách nay ít nữa cũng đã chừng ba bốn tháng hoặc lâu hơn, chùi rửa sạch sẽ để hôm nay mang vào chân. Mặt trời chưa lên, hàng tốp người đã lũ lượt kéo nhau đi thành hàng dài trên đường đất, trên bờ ruộng. Những đôi bàn chân vốn quen đi chân không khỏi lúng túng khập kha khập khiểng khi phải lê thêm đôi guốc. Để theo kịp, có cô đành xách guốc đi chân không, đến gần chợ mới lại mang guốc vào. Ở nhà, lũ trẻ ngóng mẹ đi chợ về để được quà Tết đặc biệt, mong như mong mẹ chợ về. Món quà Tết thứ nhất không thể thiếu cho trẻ em là cái tu huýt. Tu huýt bằng đất sét nung hình con gà to chừng ba ngón tay người lớn sơn xanh sơn đỏ lòe loẹt,

Ảnh: Phạm Đức

phía đuôi gắn lá mía thổi vào kêu te te, trên lưng có một lỗ tròn như lỗ ống sáo, bấm lỗ ti, mở lỗ te, ti te ti te. Món thứ hai là cây mía. Tại sao cây mía lại là quà Tết không thể thiếu cho trẻ em? Có phải tại mía là loại cây hiếm vì quanh vùng làng Hoan không một gia đình nào trồng mía cho dẫu vườn nào cũng trồng đủ loại cây, kể cả vài loại cây rừng như cây bứa không? Phiên chợ bắt đầu khi có người thứ nhất đến bày hàng ra bán. Phiên chợ Tết đặc biệt còn có các người bày ra các thứ chỉ bán một năm một lần dùng cho ngày Tết. Đó là các nguời bán tranh gà tranh lợn và các ông đồ viết câu đối. Người bán tranh bày các bức tranh gà tranh lợn màu sắc lòe loẹt xanh đỏ, cách riêng tranh con vật chủ của năm đó. Người bán chữ bày các câu đối viết mực đen đen nhánh hoặc mực vàng lóng lánh; năm nào

năm nấy câu đối câu liễn đều không chút thay đổi. “Thay đổi không được mô. Nông dân không biết chữ Nho, thay đổi nhiều họ đọc không được là ế.” Bán tranh hay bán chữ, người bán đều bày hàng trên đất hoặc treo tòng teng trên bất cứ chỗ nào có thể treo được. Năm nay 1946, năm Bính Tuất, năm Con Chó, tranh con chó được bày khắp chỗ, từ nét vẽ mộc mạc đến chân phương, từ một con đến cả bầy, từ nhiều màu sắc đến một màu xám xịt, tất cà nằm chen chúc nhau không theo một hệ thống nào rõ rệt. Đây là nơi ồn ào náo nhiệt nhất sau các hàng bán tu huýt. Chẳng ai cần hiểu tranh nói lên điều gì, người ta bỏ tiền mua chỉ vì tranh nhiều màu lòe loẹt vui mắt người nhìn và vì tranh vẽ các con vật quen thuộc với cuộc sống nông thôn. Các ông đồ chữ nho vào thời quốc

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

ngữ không còn dạy được ai để kiếm chút tiền nuôi sống mình và vợ con đành bán chữ thánh hiền cho dân quê làm vật trang trí Tết. Dân mua câu đối câu liễn về lấy hên cầu phước, chẳng đọc được cũng chẳng cần hiểu ý nghĩa mấy chữ loằng ngoằng trên giấy, hoàn toàn tin tưởng vào lời thầy đồ giảng giải. “Thầy ơi, mấy chữ treo đó là chi rứa thầy?” Kéo mắt kính trễ xuống sống mũi, ngước đôi mắt kèm nhèm nhìn theo ngón tay bác nông dân đang chỉ, thầy đồ hỏi lại: “Bức ni hả chú? Đó là tân niên đại cát. Mấy câu như rứa viết hàng ngang, treo rời, không phải câu đối.” “Không phải, không phải, bức tê tề. Mà tân niên cái chi nghĩa là răng?” “Là năm mới hoàn toàn may mắn. Còn bức tê là xuân đáo phúc lai.” Không đợi bác nông dân hỏi, ông đồ chỉ vào từng chữ, giải thích: “Xuân là mùa xuân, xuân đáo là xuân đến; phúc là hạnh phúc, phúc lai là hạnh phúc đến. Mùa xuân đến, hạnh phúc lại đến theo. Hay không?” Bác nông dân cười nhưng lắc đầu: “Hay thì có hay, nhưng….” Ông đồ cười khẽ, chặn lời, nói ngay: “Rằng hay thì thật là hay; Nghe ra ngậm đắng nuốt cay thế nào.” Bác nông dân ngơ ngác nhìn ông đồ, chẳng hiểu ông đồ muốn nói gì. Ông đồ hỏi: “Bác thấy răng? Có mua không, tui viết?” Bác nông dân lắc đầu, nói tiếp câu nói bị ông đồ chặn ngang: “Dạ, Thầy giải thích nghe hay, nhưng tui chẳng biết thời buổi ni hạnh phúc có còn tới được nữa không.” Ông đồ chỉ một câu khác: “Không câu nớ thì câu ni, được không tui viết?” Ông đồ ngiêng đầu ngắm nghía công trình của chính ông. Bác nông

dân hỏi: “Thầy cắt nghĩa trước đã, tui mới biết có mua được hay không.” “Tứ thời xuân tại thủ; Bách hạnh hiếu vi tiên.” “Nghĩa là chi, Thầy?” “Bốn mùa mùa xuân khởi đầu; Trăm đức hạnh, hiếu là đầu tiên.” Bác nông dân gật gù: “Câu ni hay đó, dài nhưng có ý nghĩa.” “Rứa mua hí?” “Dạ, Thầy viết cho tui đi. Nhưng Thầy lấy bao nhiêu?” “Tui lấy ông mười tiền.” So kè qua lại, ông đồ chấp nhận giá bác nông dân đưa ra, lòng thầm buồn khi nghĩ đến cha mẹ ông đã vất vả cho ông theo đòi nghiên bút, những mong ông kiếm được chút công danh làm rạng rỡ tông môn. Nào ngờ, giờ đây công danh rạng rỡ tông môn ông đạt được là ngồi lê đít bán chữ nuôi miệng. Ông thầm nghĩ: “Bán chữ, mà mô phải đắt khách cho cam.” Ông đồ mơ màng nhớ lại ngày chữ thánh hiền được nâng niu coi trọng, tờ giấy rơi xuống đất phải được trang trọng nâng lên cao. Ông mài mực, buồn rầu nhìn mực đen đặc quíu trong chỗ lõm trên chiếc nghiên cũ thật cũ. Chiếc nghiên này là quà học trò biếu ông ngày ông đậu Tú tài. Sau đó, ông không còn nhận thêm được quà đăng khoa nào nữa vì mấy keo thi Hội ông đều không vượt qua được. Tuổi cao, ông Tú hoặc thầy Tú là chính ông mở căn giữa ngôi nhà lá ông thừa hưởng từ cha mẹ thành một nơi dạy học. Hàng ngày, nhìn lũ học trò nằm bẹp trên bộ phản giữa nhà, mím môi mím miệng viết hoặc lắc lư đọc, ông nghĩ đến câu phú của Nguyễn Công Trứ, Ngày ba bữa, bụng rau kêu bình bịch, người quân tử ăn chẳng cầu no, và câu đối của Cao Bá Quát, Học trò dăm đứa, nửa người, nửa ngợm, nửa đười ươi. Hai câu đó ghép lại nói lên đủ hết tình cảnh của ông, công không thành

danh không toại.

Ông đưa bàn tay cầm ngọn bút lông, ba ngón trên chụm lại cầm cán bút, hai ngón còn lại làm điểm tựa giữ cho cán bút thẳng góc với mảnh giấy đỏ trải trên chiếc chiếu đặt trên mặt đất. Vung tay, ông đảo lia lịa túm lông đã thấm mực đen xuống tờ giấy. Những nét ngoằn ngoèo thay nhau hiện ra. Xong một tờ, ông dịch người qua bên trái một chút rồi tiếp tục vẽ chữ lên tờ thứ hai. Loáng một cái, hai vế đối đã yên vị trên hai khổ giấy ngang chừng hơn gang tay, dài chừng bốn năm gang. Nhìn ông đồ lẩm nhẩm đọc lại với vẻ hài lòng, nhìn những cục chữ nằm im lìm trên giấy, bác nông dân nhẩm lại câu cắt nghĩa của ông đồ để khi đem câu đối về nhà bác còn có thể giải thích cho vợ con và cho bà con lối xem nếu có ai hỏi. Bác mỉm cười khi nhận ra dẫu sao bác cũng còn có chút văn hơn người cùng xóm bác, không hiểu văn thì ít ra cũng còn chuộng văn. Năm nay, không khí làng không như những năm đã qua. Lo âu vì chuyện thời thế dồn dập, đa số dân làng gần như quên mất ngày mừng năm mới cổ truyền của dân tộc. Mồng một Tết, cả nhà vào mừng tuổi Mệ Ngoại đang bệnh nặng. Nằm trên giường bệnh, Mệ lì xì cho con cháu rồi mệt nhọc hỏi: “Năm ni Tết nhất ra răng? Chắc không vui hỉ? Có Bài Chòi Cờ Người chi không?” Ba Hoan thay mặt cả nhà trả lời:

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

“Dạ không, Mạ.” “Rứa thì buồn chết.” Ngày Tết bình thường, dân làng chơi các môn cờ bạc nặng nhẹ. Hạng nhẹ, bình dân chơi Bài Tới, Cờ Chồng còn gọi là Tam Cúc, hốt me, hốt lú, sang trọng hơn chơi Xăm Hường, chung cho sang hèn là Tứ Sắc, Bài Xẹp. Tập thể có Bài Chòi. Hạng nặng có xóc dĩa. Xóc dĩa có hai cửa, chẵn và lẻ, quyết định do mặt sấp nghĩa của bốn đồng tiền. Nhà cái đặt bốn đồng tiền, mỗi đồng đã sơn một mặt đen một mặt trắng, lên một cái đĩa sành nhỏ trên úp một cái bát rồi bắt đầu lắc đều nhịp. Bốn đồng tiền reo hồi hộp trong bát. Đặt bát dĩa xuống chiếu, nhà cái hô lớn: “Đặt đi, đặt đi.” Chiếu phân thành hai bên, bên chẵn bên lẻ. Một người bàn: “Lẻ là cái chắc, rền bốn cái chẵn rồi.” Nhiều người góp ý: “Chắc đúng đó, lẻ một quan nì.” Người ta đua nhau đặt tiền vào cửa lẻ. Ước lượng chênh lệch giữa số tiền đặt cửa lẻ và tiền vốn, nhà cái hô lớn: “Bán cái!” Bán cái nghĩa là nhà cái nhường ăn thua lần mở bát đó cho người nào đứng ra mua. Một người quần trắng ái dài đen sạch sẽ hô lớn: “Tui bắt.” Người chơi nhìn lên, xì xào: “Ông Bộ.” Ông Hương Bộ là thành viên của Hội đồng Hương tề lẽ ra không được đánh bạc bị Hội đồng cấm. Do máu me, ông thỉnh thoảng chợt hiện chợt biến nhảy vào bắt cái cầu may. Nhà cái hô: “Đặt xong chưa? Bán cái. Cất tay.” Đó là lệnh cho người chơi rút tay ra khỏi chiếu, không thể thay đổi số tiền đã đặt trên chiếu hoặc ăn gian rút tiền lại khi nhà cái mở bát. Đứng lên nhìn về phía ông Bộ, nhà cái khoanh tay: “Mời ông Bộ mở bát.”

Xóc đĩa

Ông Bộ từ tốn tựa cán dù đen vào cạnh tủ dùng làm bàn thờ, bỏ đôi dép cạnh cây dù, cười hề hề rồi vén chiếc quần lụa ngồi xuống chỗ nhà cái vừa nhường. Ông nhỏ giọng nói: “Cất tay. Cất tay.” Rất chuyên nghiệp, ông Bộ xoay cái bát úp trên dĩa. Cái bát xoay lượn trên chiếc dĩa nhanh như chong chóng nhưng không để lộ các đồng tiền bên trong. Nhanh như cắt, ông Bộ vươn tay chặn chiếc bát đang xoay nhấc lên, miệng hô lớn: “Mở nì. Hai trắng hai đen, chẵn.” Trố mắt nhìn chiếc đĩa nhỏ trên chiếu, mọi người ồ lên: “Lại chẵn. Ôi, rền chi mà rền chết người, tới năm lần rồi. Đổi dĩa đổi tô đi.” Nhà cái bứt đầu bứt tóc vì đã nhìn sai tiền ra trên dĩa, thầm oán trách bị tổ trác. Trong nghề xóc đĩa, nhà cái thường là tay cờ bạc chuyên nghiệp với đủ mánh khóe gian lận. Nhà cái thường chỉ gian lận bằng cách khéo léo xoay bát thế nào để có thể nhìn rất nhanh vào các đồng tiền sấp ngữa ra trên dĩa bên trong bát. Nhìn ông Bộ vơ bên lẻ chung bên chẵn, nhà cái tiếc hùi hụi nhưng chẳng dám hé môi, chỉ nói đưa khen ông Bộ: “Ông Bộ hên thiệt, tui không thể nghĩ được rền đến năm bát như rứa.” Ông Bộ gom tiền, đứng lên, xỏ dép bước ra khỏi chiếu. Nhà cái nói: “Ông Bộ không đánh nữa răng?” Ông Bộ cười: “Chút cho vui thôi, tui mô dám. Ai mỏng mép méc ông Xạ là chết tui.” Chủ nhà líu quíu chờ sẵn cạnh ông

Bộ, đợi ông Bộ cho tiền xâu là ngữa tay lấy, vái vái cám ơn ông Bộ vì số tiền hậu hĩnh. Tiền xâu là tiền nhà cái hoặc người mua cái cho nhà chủ sau mỗi lần thắng. Cờ chồng, nơi khác gọi là tam cúc, gồm các quân Tướng Sĩ Tượng Xe Pháo Mã Tốt hay Chốt như cờ Tướng, cao hơn hết là quân Tướng, thấp nhất là Tốt. Bộ cờ gồm hai màu, đen hoặc xanh và đỏ. Nếu hai quân ngang cấp, quân đỏ thắng quân đen. Mỗi người tuần tự bốc quân gỗ đã sắp thành chồng hoặc người làm cái chia quân giấy, mỗi người tám quân nếu bốn người chơi. Nếu chỉ có ba người, tám quân thừa sẽ để trên chiếu, người nào không ăn được quân cờ tay trên đánh ra sẽ bốc cho đến khi có quân ăn được hoặc không còn quân nào trên chiếu nữa. Người nào ăn được quân cuối cùng là người thắng cuộc. Hốt me hoặc hốt lú dùng một số đồng tiền hoặc bất cứ thứ gì có thể bốc lên một nắm và đếm được, lần lượt trừ đi mỗi lần bốn đơn vị cho đến khi còn lại nhóm cuối cùng nhiều nhất là bốn. Nếu cuối cùng còn lại một thì gọi là yêu, hai là lượng, ba là tam, bốn là túc. Trò chơi này chẳng biết xuất xứ từ đâu, đếm bằng phương ngữ Trung Hoa nào, và cũng chẳng biết tại sao lại không đếm theo thứ tự từ nhỏ đến lớn yêu lượng tam túc mà lại đếm không theo thứ tự nào tam túc yêu lượng. Học giả Huình (sic) Tịnh Paulus Của ghi trong Đại Nam Quốc Âm Tự Vị rằng “Hốt me là bày cuộc chơi tiền” có “bốn cửa là tam túc yêu lượng.”( ) Bài Chòi lại là môn cờ bạc tập thể phổ thông ở Miền trung; tập thể không hiểu theo nghĩa nhiều người cùng chơi một lúc mà là nhiều người tham gia vào trò chơi. Ngày Tết rảnh rỗi, trai gái già trẻ được nghỉ việc đồng ruộng túa ra bãi bài Chòi để chơi thì ít mà coi người khác chơi và để nghe hát thì nhiều. Có thể nói bài Chòi là nhà hát lộ thiên bình dân vì

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

cách rao bài đã là một bài ca, chưa tính ca tuồng xen kẻ giúp vui. Điệu rao bài Chòi thay đổi tùy địa phương, Bình Trị Thiên khác Nam Ngãi Bình Phú, Miền Nam khác Miền Trung. Các bài ca cổ giúp vui thường là các trích đoạn hát bộ ca theo phong cách địa phương, ngày nay còn cả các bài tân nhạc. Người chơi phần lớn là phụ nữ. Tháp tùng các bà các mẹ là một vài bạn trẻ và nhiều là trẻ em. Các bạn trẻ, gái nhiều hơn trai, giúp bà giúp mẹ đoán câu thai tức bài ca người xướng rao về con bài bốc được cho người chơi đoán. Bộ bài chòi gồm hai mươi bảy hoặc ba mươi ba lá tùy theo số lều được dựng, là bộ Tam cúc biến thể, với các tên gọi trở thành bình dân tùy địa phương như con Nọc đượn, con Nghèo, con Học trò. Với giá tiền có tính cách mua vui hơn là sát phạt, người chơi mua ba con bài hoặc rời nhau thay đổi mỗi lần mua, hoặc từng bộ ba viết sẵn trên một tấm thẻ.

Bài Chòi

Gọi là bài Chòi vì người chơi ngồi trên các chòi, chín hoặc mười chòi, dựng tạm bằng tre lợp tranh cao hơn mặt đất chừng mét hơn mét bước lên bằng mấy nấc thang tre. Chòi đủ chỗ cho ba bốn người ngồi. Tùy thế đất, chòi có thể dựng thành hai dãy song song quay mặt vào nhau, dãy này cách dãy kia một khoảng sân chừng ba bốn mét, hoặc thành một vòng tròn. Cắt ngang một đầu sân hoặc ở giữa vòng, nhìn ra sân trống, người ta cất một chòi rộng hơn dành cho quan viên giám sát buổi chơi và

ban điều hành. Ban điều hành gồm ba bốn người bao quát hết mọi việc, vừa hô thai, vừa phụ họa người hô thai tức câu đố về con bài bốc được, vừa rước và trao phần thưởng, vừa giúp vui xen kẽ. Ban nhạc bài Chòi lớn nhỏ tùy khả năng ban tổ chức và số lượng nghệ nhân có thể có được, cơ bản gồm đàn nhị, kèn ba lá, trống con, mõ, chiêng, sanh, và phách, đôi khi thêm một trống đại cầm chầu. Miền Trung, điệu hát bài chòi cơ bản là điệu hát dùng cho Hát Bội thịnh hành hai vùng Quảng Nam và Bình Định, có nhiều đoạn xuống Xề như thể sắp vào Vọng cổ nhưng không. Câu hát thường theo một thể điệu lặp đi lặp lại nghe như ngâm thơ hoặc nói lối ngân nga đầy cảm xúc. Một đặc điểm là tiếng đàn và kèn đi khá sát câu hát, không tùy tiện tách rơi như trong cổ nhạc miền Nam quen gọi là cải lương. Cây nhị có thể không có nhưng cây kèn ba lá thì bắt buộc phải có vì một mình nó cùng với trống con cũng đã thành ban nhạc. Kèn tí te, đàn í e, trống lùng tùng, mõ lóc cóc, chiêng cheng cheng, tất cả hòa vào nhau thành giàn nhạc đệm. Theo tiếng sanh phách giữ nhịp, người hô thai nâng hộp đựng thẻ bài làm bằng một ống tre một đầu còn mắt vừa đi vừa ca bài kiểm tra số quân bài, tay chân mua may theo cử điệu hát Bội. Mỗi quân bài rút ra được rao to và đặt vào một ống khác. Kiểm tra đủ, ống quân bài sẽ được cắm vào một trụ tạm thời có thể lắc qua lắc lại để xáo quân bài. Buổi chơi bắt đầu. Hiệu hát dạo, thường là một vài câu chúc Tết: Hiệu tôi kính chúc đôi lời, Xin chúc Năm Mới mọi người an khang, Gia đình thịnh vượng bình an, Phúc lộc đầy tràn, phú quí thăng hoa. Rồi bắt đầu vào ý chính: Gió xuân phảng phất ngọn tre, Hai bên cô bác lặng nghe bài chòi.

Rút được thẻ quân bài trong ống, người cầm thẻ sẽ hô thai. Thai là câu đố với nội dung không trực tiếp nói đến quân bài rút được, khó dễ hay dỡ tùy trình độ hiệu, thường không quá khó để người chơi có thể đoán ra. Người đoán ra thai sỏ mõ, ban điều hành đến cho biết đoán đúng hay sai. Nếu đoán sai, các chòi còn lại tiếp tục đoán. Hết lượt các chòi nếu vẫn không ai đoán đúng, ban diều hành sẽ rút quân khác và hô lại. Đi mô cọ xiểng đi hài, Cử nhơn không đậu, tú tài cũng không. Không cử nhân không tú tài thì đúng là còn đang đi học, vì đi học mới đi hài, đi cày cuốc thì không. Vậy, lời giải là anh học trò, Con Trò. Nửa đêm gà gáy le te Muốn đi rón rén đụng nghe cái ầm. Câu này không phải câu đố để giải mà chỉ là câu dựa vào tiếng đồng âm, nghe cái ầm tức là Con Ông Ầm. Chòi nào đoán trúng đủ ba con sẽ hô lớn: “Tới.” Dàn nhạc lập tức thay đổi cung điệu chào mừng chòi thắng cuộc trong khi ban tổ chức đến kiểm tra để chắc chắn trúng cả ba quân bài. Tiền trúng giải đặt trên khay có cắm cờ được bưng đến tận chòi tới. Ban đều hành trao tiền thắng cho người chủ chốt, sau đó rót một chung rượu chỉ mời người chủ chốt mà thôi, không mời người cùng ngồi trên chòi. Tiền thắng của bài Chòi là tiền các chòi mua quân đóng vào, trừ đi tiền điều hành đã được qui định. Người ta nô nức đến chơi không phải với chủ tâm cờ bạc mà với chủ tâm vui Xuân và cầu may đầu Xuân. Do vậy, người thắng người thua đều ra về với nụ cười hể hả, luôn miệng chúc nhau năm mới an khang thịnh vượng phát tài phát lộc. Một thú vui khác trong ngày Tết là cờ Người. Cờ Người đây không phải là loại nữ sĩ Hồ Xuân Hương đã đét đồn lên đánh mà là cờ Tướng chơi

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Cờ Người

trên bàn cờ nền đất, quân cờ Tướng Sĩ Tượng Xe Pháo Mã cũng không làm bằng gỗ bằng ngà mà bằng người thật đóng vai các quân. Người đóng quân cớ thường là võ sinh biết đi quyền và sử dụng thương, đao, kiếm, hoặc ít nữa là người biết múa may trông như đánh võ. Người đóng vai quân cờ thường mặc trang phục và cầm binh khí đúng vai trò đang đóng, trên trang phục có viết tên quân cờ. Hai người đấu cờ, thường là các tay cờ có hạng trong làng, đánh cờ trên bàn cờ đặt trong nhà, có trọng tài sẵn sàng phân xử và hô lên nước cờ mỗi đấu thủ đi quân. Nghe trọng tài hô, một người cầm loa chỉa ra bên ngoài hô lớn nuớc cờ: “Đỏ đi tiên, Chốt bảy tấn một.” Trên sân bàn cờ, người đóng vai quân Chốt ở vị trí số bảy múa thương, đấm đá, rồi tiến lên một nấc trong tiếng trống thúc quân vang rền. Người rành cờ bình phẩm với bạn bè: “Chà, Đỏ dùng thế tiên nhân chỉ lộ, rõ ra là người rành cờ.” Lại có tiếng loa: “Xanh đi, Pháo hai bình ba.” Người bình phẩm lại nói: “Nhất định Xanh biết Đỏ dùng tiên nhân chỉ lộ nên đi pháo hăm dọa.” “Hăm là hăm cái gì?” “Hăm tấn chốt bắt chốt Đỏ. Đỏ không dám bắt chốt của Xanh vì nếu bắt, Pháo nhảy Tượng chiếu tướng, Đỏ mất xe.”

Quân cờ bên ngoài lại múa đao múa võ đi đến vị trí. Loa lại rao: “Đỏ đi, Pháo hai bình năm.” Người bình phẩm lại lên tiếng: “Đỏ phản công biến thế.” “Biến là biến thế nào?” “Thế xuất quân này nguyên phải phản công bằng Pháo tám bình năm, nhưng Xanh đi Pháo hai bình năm. Chà gay cấn đây.” “Xanh đi, Tượng ba tiến năm.” Người bình phẩm: “Đúng rồi, không lên Tượng là nước sau bị Pháo trống ngay.” Loa rao: “Đỏ đi, Mã hai tiến bảy.” “Xanh đi, Xe chín tiến hai.” Cứ thế, hai người đấu cờ bên trong điều động quân cờ bên ngoài khi tiến, khi thối, khi chém giết nhau trong tiếng trống thúc quân vang lừng, tiếng reo hò của người coi khi thấy nước cờ hay, hoặc la ó khi nước cờ sơ hở. Nhiều người trong họ cá tiền bạc nhằm mua vui không nhằm sát phạt. Xong một trận. Trận kế tiếp, loa rao: “Đỏ đi tiên, Pháo hai bình năm.” Người bình phẩm lại lên tiếng: “Cha chả, hôm nay thực đã con mắt, Đỏ có lẽ sử dụng thế Phản Hoa Mai.” Người bạn nói: “Bác coi bộ giỏi cờ dữ, răng không ghi tên đấu cho vui?” “Bác nói rứa chơ tui chỉ biết sơ sơ thôi, thi đấu tôi kham răng nỗi. Tôi có cái bệnh hồi hộp, khi mô gặp chuyện là tim đánh loạn xà ngầu chẳng còn suy nghĩ chi được nữa.” “Ra rứa, tui mô có dè. Rứa theo Bác, Xanh sẽ chống lại bằng thế đánh nào?” “Nếu đúng bài bản thì còn tùy, vì thế Phản Hoa Mai ni có tới bảy cách phản khác nhau, nào là Đương đầu pháo trực xa phá bình phong mã, nào là Pháo đầu phá tiên chốt vân vân. Cứ coi nước tới là có thể đoán ngay hai bên dùng thế nào.”

Loa rao: “Xanh đi, Mã tám tiến bảy.” “Đỏ đi, Mã hai tiến ba.” “Xanh đi, Tốt ba tiến một.” Người bình phẩm nói ngay: “Chừ thì khá rõ rồi, đúng là Pháo trực xa phá bình phong mã.” Người bạn hỏi:’ “Nếu đúng rứa thì ai thắng?” “Không thể nói chắc vì còn tùy biến thế, chẳng ai đem nguyên thế cờ ra đánh vì mình biết thì người ta cũng biết, phải biến thế rồi hoặc tìm cách đến hồi kết của thế xuất quân hoặc qua hồi kết của thế cờ khác.” “Có lý.” Loa rao. Quân tiến quân thối. Trống thúc quân. Người coi reo hò la ó tở mở. Trận cờ này nối tiếp trận sau cho đến trận chung kết. Trên đường về, người bình phẩm bảo bạn: “Cờ tướng học theo bài bản, nhưng xuất quân hoặc tiến quân đều phải biến thế để đối phương không đoán được ý mình.” “Rứa thì học bài bản để mần chi?” “Để một là nếu đối phương sử dụng các thế bài bản, mình biết trước để phản công hoặc lợi dụng để biến thế theo ý mình.” “Rứa hèn chi cờ tướng cao thấp khó mà đo lường.” Niềm vui Tết dân dã ngày trước đơn sơ và thanh bình như một thuở đất nước thanh bình. Ôi, ngày vui đó nay còn đâu. TRẦN HỮU THUẦN

(1) Huỳnh Tịnh Paulus Của, Đại Nam Quốc Âm Tự Vị, NXB Rey, Curiol & Cie, 1985, tr. 447, cột 1, định nghĩa 10.

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Cuối năm

một đời một người… NGUYỄN MẠNH TRINH

gày cuối năm, đọc lại những bài thơ trong đời. Hình như, có bước chân trở về quá khứ. Ở đó, thấy lại mình ngày nào. Từ một cậu bé học trò nhiều mơ mông bắt đầu làm quen với chữ nghĩa đến một người đã qua tuổi sáu mươi và phần nào hiểu được những ngọt bùi chua chát trong đời. Ở một chỗ nào đó, thơ như cánh tay lôi kéo về. Thơ như của một mình, trầm trầm trong óc nhớ. Có một người đã viết: Cuối năm ngồi uống từng sợi gió Từ thiên thu hiu hắt thổi về Sóng mãi trong tâm hoài điệu vỗ Ngàn năm thao thiết tiếng còi xe Giục giã đêm còi tàu tiếng thét Sống như quá vãng nỗi mênh mang Kiếp lưu lạc thế thân mỏi mệt Bãi biển xưa còn dấu dã tràng Cuối năm ngồi một mình đối bóng Tận thâm tâm tìm lại niềm vui

Sao vắng lạnh đành hanh thực mộng Mộng vá trời thôi cũng đầu môi Nắng lam biếc rạng ngoài khung cửa Sao trắng không dĩ vãng kiếp người Ðâu cổ tích trăng treo vó ngựa Khẽ nhếch môi, một tiếng cả cười.. Những câu thơ nghe như có chút gì nỗi niềm ẩn khuất. Ở đời sống này, dòng đời cứ qua đi vội vã. Ngày tiếp ngày, tháng tới tháng, năm tròn năm, những góc cạnh như tròn đi trong mòn mỏi. Thuở nhỏ, đọc vài trang sách, có ai mà không mơ mộng, có ai mà không nghĩ đến mộng vá trời để rồi cũng chỉ ở đầu môi… Rồi những bài thơ cuối năm, những câu thơ như rền rĩ trong đầu. Có một chút hững hờ của một nỗi bâng khuâng. Thơ như nỗi niềm mở ra những cúc cảm của một người hay vơ vẩn với những chuyện cuối trời góc biển: Cuối năm, ừ một mình độc ẩm Chỉ một chai cho đỏ mặt mày Nghe chân ai đi về rất chậm

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Rất hững hờ những ngọn heo may Ðêm trừ tịch vắt tay lên trán Tìm lại ta một chút vấn vương Ta ở đâu đông ngạn, tây ngạn Trong ấm êm sao ngỡ dặm trường Chữ và nghĩa sao còn u uẩn Thơ chắp câu dang dở trong đầu Có phải trời đất đang địa chấn Ðỉnh cô phong mù mịt ngàn lau Câu thơ người xưa còn trên đá Sao lòng người như chiếc lá bay Hịch thiên thu nặng như muôn tạ Sao cuộc đời cuộn những áng mây? Mỗi năm, sau lễ Giáng sinh và đầu năm dương lịch, thời tiết lành lạnh như nhắc nhở trong tâm một nỗi niềm nào. Ngày tết cổ truyền tới, lại thêm một tuổi, để thấy cuộc sống qua cho một tuổi già sắp tới. Có những bài thơ ấp ủ trong đầu, có hơi ấm của ngày ấu thơ quây quần trong ván tam cúc bên cạnh bếp lửa hồng của nồi nấu bánh chưng thuở nào. Có những bữa cúng tất niên, cả gia đình sum họp nhưng cũng có lúc bơ vơ một mình đón giao thừa trong nỗi buồn da diết. Ðời sống thăng trầm trong một đất nước chiến tranh in hằn trong tâm thức. Ði học, đi lính, đi tù, đi vượt biên, bao nhiêu chữ đi là bấy nhiêu trùng trùng kỷ niệm. Ở Sài Gòn, ở Pleiku, ở Phước Long hay ở Orange County, cuộc đời cứ trôi đi, có lúc là những cơn sóng ngả nghiêng nhưng cũng có lúc là con nước xuôi dòng thầm thì. Nếu viết được những trang nhật ký, giữa một buổi chiều cuối năm hiu hắt quê người, thì có lẽ tấm lòng sẽ nhẹ nhàng hơn vì những gánh nặng miệt mài từ dĩ vãng… Thời gian đi qua thật nhanh. Thấm thoát, một đời người, nối tiếp nhau, năm tiếp năm, tháng tiếp tháng. Không ngờ, tôi đã ở đây tới ba mươi năm, và trải qua ba mươi cái tết. Làm sao quên được cái tết đầu tiên ở xứ người, đi chùa đêm giao thừa để nhớ lại cái tết vừa qua ở Sài gòn, đang lang thang trên một cửa sông ở Vĩnh Châu đúng đêm giao thừa để lên ghe nhỏ ra ghe lớn cho một chuyến vượt biển bất thành. Cái dư vị của đời sống Việt Nam còn đọng lại trong cảm giác để thấy cuộc đời mình đi qua một thời kỳ khác và sẽ phải phấn đấu hơn nữa để hòa nhập vào cuộc sống mới ở đây. Lúc ấy, vừa hơn ba mươi, mà sao nghe mình già cỗi lạ. Nhưng, tất cả vẫn là những hoài vọng và tin tưởng rằng cái giá của nhũng ngày tháng dồn tâm lực cho một chuyến đi không uổng phí. Sẽ đi vào cuộc với bàn tay trắng với quyết tâm xây dựng một cuộc sống thoải mái tự do.. Sống ở nơi có đông người Việt nên những cái Tết đầy đủ hương vị quê hương. Bánh trái kẹo mứt ê hề, ở đây, cả người giàu lẫn người nghèo đều thừa sức bày biện vật

thực cho những ngày xuân sung túc. Về vật chất thì như vậy, nhưng sao trong lòng, hình như mọi người thấy thiếu thiếu một điều gì. Không biết, có phải là niềm giao cảm từ đất trời, khi chúng ta phải rời bỏ quê hương. Ði lễ chùa xứ người, sao vẫn nhớ buổi lễ chùa Vĩnh Nghiêm, Xá Lợi. Ðêm giao thừa làm sao quên đi lễ Lăng Ông, dập dìu nam thanh nữ tú. Ghé chợ hoa Bolsa, lại nhớ đến rừng hoa đường Nguyễn Huệ ngày nào với hương vị trái quất vặt trộm còn thơm mùi tinh nghịch thuở thanh xuân. Làm sao quên, kỷ niệm cũ. Nhớ nhung mãi, những bóng dáng xưa. Thời tiết lạnh lạnh buổi cuối đông lại càng làm tăng thêm niềm hoài vọng. Hồ mã tê bắc phong. Ở đây, không phải gió bấc mà sao lòng trống trải. Ngày đầu năm, là dịp nhìn lại những cái tết trong đời... Phần đông những ngày mồng một tết ở xứ người, buổi sáng mù sương đi làm trên xa lộ, mọi ngày như mọi ngày, tưởng nhớ đến cái tết quê nhà. Một thời gian đã qua, biết bao nhiêu là kỷ niệm...Năm nay, tết nguyên đán vào cuối tuần nên ngày tết cũng còn chút ý vị nhưng cái hững hờ làm sao ấy cứ lẩn quẩn trong tin trong óc. Cứ mãi nghĩ về ngày xưa, những ngày ở quê nhà… Khi đi lính, mấy năm ở Pleiku là mấy cái tết xa nhà. Chiều ba mươi, lái xe đi quanh mấy con phố vắng người vì mọi gia đình đều lo cúng kiếng buổi giao thừa, thấy tự nhiên trong lòng một chút gì trống vắng. Nhìn vào những bàn thờ hương khói nghi ngút ở các nhà ngoài phố, thấy nhớ nhà, nhớ gia đình tha thiết. Những bài hát đón xuân, lại càng làm sâu đậm thêm nỗi buồn. Em, bây giờ ở xa, có còn nghĩ ngợi nhớ nhung gì anh, bây giờ? Có năm biệt phái Quảng Ðức, có năm biệt phái Ban Mê Thuột, ở đâu thì cũng là tết xa nhà. Cả biệt đội xúm nhau nhậu nhẹt say khướt để qua những ngày đầu năm. Nhiều khi đi biệt phái còn vui hơn là ở đơn vị. Dẫu sao, cũng có nhiều người chia sẻ chung cái nỗi cô đơn của một mùa xuân xa xứ.

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Có một người lính trẻ làm thơ. Thơ của đêm ba mươi tết buồn ở Pleiku năm 1972. những câu thơ đã cũ hơn ba chục năm: Cuối năm thắp ngọn hỏa châu Soi ai đôi mắt vợi sầu chốn xa Uống đi, năm tận vèo qua Trong ngụm đắng, thấy vỡ òa nỗi riêng Tấc gươm còn nhớ tuổi tên Mộng cung kiếm thấy lãng quên tháng ngày Không gian có hẹp tầm tay? Trên đỉnh núi cuộn tầng mây chập chùng Cầm súng bắn vào không trung Men nào cho hả tận cùng nỗi ta ? Hướng nào mù mịt quê nhà Con chim núi, nẻo quyên ca bạc lòng… Sau năm 1975, là một cuộc đổi đời. Nước mất, Cộng quân vào Sài gòn, chúng tôi trở thành bại quân. Nhà tan, cả gia đình tôi di tản. Mình tôi kẹt lại, để vào tù với từ ngữ khá hiền hòa “đi học tập cải tạo”. Nhưng mọi người đều ngầm hiểu, chẳng có học tập gì cả, mà chỉ là một biện pháp trả thù của những người chiến thắng. Tù còn có án, còn có thời gian ấn định để trở về. Còn cải tạo thì, một cách rất co giãn, hiểu sao thì hiểu, tốt thì được về. Mà tốt được định nghĩa ra sao, thì, chưa có ai có quyền lực để nói ra cả… Năm 1978, đã đến thời hạn ba năm. Tưởng là sẽ được trở về. Ngờ đâu hy vọng ấy vỡ tan như bọt xà bông Tết năm ấy, là một cái tết đáng nhớ của đời cải tạo… Trại tôi, một số khá lớn những người tù đã được về. Số còn lại ở trong những lán trại hồi trước đông đảo nay khá trống trải. Giai đoạn này sửa soạn chuyển giao từ bộ đội sang công an nên những công việc lao động cũng chiếu lệ. Nhưng, tinh thần những người tù thì vô cùng bi quan. Cái tương lai tù mút mùa lệ thủy dường như ám ảnh mọi người. Những người bạn tù, mới ngày nào còn nằm sắp lớp bên cạnh nhau, bây giờ, sạp nằm rộng rãi. Những người được về là những kẻ may mắn còn những người ở lại, chờ đợi một ngày về trong cái lo lắng của những án tù không thời hạn cho mình… Cộng Sản là bậc thầy của nghề coi tù. Mềm nắn, rắn buông, lúc cương lúc nhu, khi thì hăm dọa, khi thì vuốt ve, người tù hoàn toàn bị khống chế và mọi sức phản kháng đều bị chế ngự một cách có kỹ thuật. Nhiều khi những tin đồn xuất phát từ quản giáo có lúc như những biện pháp răn đe, có lúc như những xoa dịu những căng thẳng. Và, biện pháp chuyển trại thường xuyên, để mọi người tù khó cấu kết với nhau. Thời gian nhẹ nhàng xoa dịu như vậy chỉ thật ngắn, rồi đâu lại vào đó. Lại lao động cực nhọc, lại kỷ luật sắt, lại biệt giam…

Thời gian ấy là cuối năm 1978, khoảng từ ngày Giáng sinh đến tết Nguyên đán ở trại Phước Long, tỉnh Sông Bé. Những “ăng-ten”, thấy hãm hại báo cáo anh em cũng không được về sớm hơn họ nên cũng ngại ngần trong công tác chó săn và hoạt động ít đi thấy rõ. Anh em cải tạo dễ thở hơn. Ban ngày thì lao động lè phè, quản giáo và vệ binh còn phải sửa soạn để ra biên giới Việt Miên đang có lộn xộn. Buổi tối, tụ họp nhau lại hát nhạc vàng, thậm chí có khi còn pha vào nhạc chính huấn hồi trước, mà chẳng thấy động tịnh gì. Lúc trước, như thế là có chuyện lớn ngay… Ðã bao nhiêu năm qua, tôi vẫn còn nhớ đêm giao thừa năm 1978 ở Phước Long. Một đêm mà những người tù cảm thấy gần gũi với nhau hơn và chia sẻ với nhau những khốn khó sẽ tới. Cùng linh cảm với nhau rằng ngày về vô định và khi công an thay bộ đội làm quản giáo thì chắc chắn cuộc sống tù đầy sẽ khắc nghiệt khó khăn hơn. Sau bữa cơm chiều cuối năm, cũng có chút thịt, có chút thức ăn, có cơm trắng,… nhưng sao ai cũng dàu dàu nét mặt. Trời núi rừng tối sớm nên cái lạnh lẽo càng tăng thêm độ buốt giá của nỗi buồn bã. Giờ này, ở nhà, chắc có nhiều người vợ ngóng chồng, con mong cha. Bây giờ ở đây, mịt mù tương lai, ai mà chẳng cám cảnh phân vân. Ngày tết là ngày của xum họp. Thân tội tù, biết lúc nào trở về gặp được vợ con, gia đình,… Nhưng có một số bạn trẻ, phần đông xuất thân từ trường Võ Bị Ðà Lạt, thì lại không để nỗi buồn tràn ngập. Họ hô hào góp thức ăn thức uống để tổ chức một đêm giao thừa chung cho mọi người. Và hình như mọi người trong đội đều hưởng ứng. Một bàn thờ được bầy ra, cũng có đèn nến, bánh mứt. Dù đơn sơ, nhưng ấm cúng. Dẫu sao, cũng có những người bên cạnh nhau để không có những giọt lệ gạt thầm, không có những tiếng thở dài khoắc khoải trong đêm trừ tịch. Những tiếng hát, bắt đầu là những bản nhạc ngoại quốc mà anh em ngụy trang gọi là nhạc Liên Xô để che mắt quản giáo. Nhưng về sau, dần dần tâm tình được mở ngỏ và mọi người một lúc quên đi cái nghiệt ngã của tù đầy để tiếng nhạc chuyên chở được ý tình của những người luôn hy vọng. Những bài tình ca những nốt nhạc vui là khúc dạo đầu.

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Có lúc nhạc buồn bã, đầy nhớ thương. Có lúc, nhạc là lời tha thiết của trái tim trao gửi. Có anh bạn đã hát bằng cả tấm lòng bài “Xuân này con không về “ của Trịnh Lâm Ngân. Sao lại có ngôn ngữ thích hợp đến thế. Dù tình cảnh hồi trước là của anh lính chiến phải xa nhà vì nhiệm vụ, nhưng lúc này, tưởng như trận chiến vẫn còn. Những người tù, hát với nhau cảm khái: “Nếu con không về chắc mẹ buồn lắm mái tranh nghèo không người sửa sang khu vườn tu hoa vàng mừng xuân. Bầy trẻ thơ ngây chờ mong anh trai sẽ đem về cho tà áo mới ba ngày xuân đi khoe xóm giềng…” Có một bản nhạc “ Nước mắt cho Saigòn “ thực ra là của Nguyễn Ðình Toàn nhưng lúc ấy chúng tôi đồn là của nhạc sĩ Phạm Duy từ ngoại quốc gửi nỗi niềm về. Những thân yêu trao gửi cho một thành phố tràn đầy kỷ niệm. Tin đồn tuy thất thiệt nhưng lúc đó cũng hâm nóng cho vơi những nỗi niềm. Và, cũng thật là say sưa, những nốt nhạc và ngôn ngữ ấy: “Saigòn ơi! Ðến những ngày ôi hè phố xôn xao trong niềm vui tiếng hỏi câu chào sáng đời tươi thắm vạn sắc màu. Còn gì đâu! Ai đã xa nhớ hàng me già Thu công viên hoa vàng tượng đá. Saigòn ơi, đâu những ngày mưa buồn khoác áo đi. Tay cầm tay nói nhỏ những gì. Những quầy hoa quán nhạc đêm về còn rộn ràng giọng hát Khánh Ly…” Bây giờ nghe lại bài hát này, cũng như nghe lại nhạc Trịnh Lâm Ngân “Xuân này con không về”, đã mấy chục năm qua mà sao vẫn nghe trong lòng gợn lên những dây rưng rưng cảm xúc. Tôi nhớ chúng tôi có hát những bài nhạc Chính Huấn thuở nào trong đêm giao thừa ấy. Nào “Cờ bay cờ bay trên thành phố thân yêu vừa chiếm lại đêm qua bằng máu…”

hay “Trên đầu súng quê hương tổ quốc đã vươn mình, trên lưỡi lê căm hờn hờn căm như triều sóng ôi bao la thăm thẳm bát ngát cánh đồng vàng với lũy tre xanh và tiếng ê a đầu làng là kinh nguyện cầu cho người nằm xuống…” hoặc “giặc từ Bắc vô đây bàn tay vấy máu anh em, giặc từ Bắc vô đây bàn tay vấy máu đồng bào…” Những câu hát mới đầu chỉ là lời thầm sau có lúc cất lên không ngờ. Với những nhạc cụ thô sơ tự chế, mà căn bản là cây guitare mà cần đàn, thùng đàn, phím đàn, đều là những vật dụng vứt đi được săn nhặt để tạo thành. Cả đến dây đàn cũng là những sợi kim loại được tước ra từng những sợi dây điện hoặc dây cable nhưng lại chính xác âm độ đến mức không thể mơ ước gì hơn. Những chàng nhạc sĩ ấy, trong cái đam mê âm nhạc và cũng là một cách thế tâm sự với mình, với bạn bè cuối năm trong những nốt nhạc đã làm quên đi đời tù tội u ám không có ngày mai. Nhạc buồn của đời sống hiện hữu nhưng hình như có một điều gì phả vào lời thơ câu nhạc. Có một chút phẫn hận thương thân nhưng cũng có một chút ngang tàng không khuất phục. Chúng tôi mới đầu một người hát, sau mọi người như truyền nhau cái say sưa thành những bản hợp ca hào hùng mà có lúc chúng tôi tưởng như ngày nào, thuở còn hàng ngũ. Có một người làm thơ đã viết về đêm giao thừa ấy. Một bài thơ mà tác giả của nó trong một phút cảm hứng đã viết ra rồi chỉ phổ biến cho một vài người bạn rồi cố gắng chôn chặt vào trí nhớ. Ðêm ba mươi sao chập chùng tiếng hát Bè bạn ta ơi gió nổi lên rồi Còn tấc lửa hãy nhen thêm đôi mắt Ðường ta đi vằng vặc ánh mặt trời Ðêm ba mươi hát bài ca chính huấn Một thuở nào gươm súng đã ngang tàng Bão cát trăng treo bụi lầm chiến trận Giờ ngậm ngùi niềm tủi hận mênh mang Núi rừng khuya có nghe lời thiên cổ Ai hát bài xuân đến chẳng trở về Mẹ hiền ơi, biết bao giờ hội ngộ Ðêm giao thừa nhớ lại bếp chiều quê… Ðã mấy chục năm qua, trong tâm tư của tôi vẫn luôn luôn nhớ đến ngày cuối năm ấy. Dù đời sống có lúc buồn,lúc vui,lúc thăng trầm,lúc hào hứng, nhưng những giây phút ấy không thể nào quên trong đời người. Tôi biết, những bạn tù của tôi ở những trại giam ngoài Bắc còn bị khổ sở đầy ải gấp trăm lần hơn cũng như những thời hạn giam giữ thăm thẳm dài hơn. Nhưng với tôi, buổi tất niên cùng những bài hát cũng đã là một hằn vết không phai trong đời sống tôi… NGUYỄN MẠNH TRINH

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

404-271-8907

LONG WATCHMAKER

23 năm kinh nghiệm

Chuyên sửa chữa các loại đồng hồ pin và tự động. Đặc biệt các loại Rolex, Omega và Longines.

Sử dụng các thiết bị hiện đại Đo độ chính xác thời gian Kiểm tra áp suất

531 E Fork Shady Dr. NW, Lilburn, GA 30047 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

Pháo SONG THAO

ết có chi vui? Ngày nhỏ thích tết vì được nghỉ học, ăn bánh chưng bánh tét, mứt và đốt pháo. Về già chẳng còn phải học hành, ăn chẳng được nhiều, mứt nhiều chất ngọt sợ bệnh, cái thích hầu như chỉ thu gọn lại còn có một thứ: pháo! Tôi mê pháo. Pháo có hai thứ tôi thích: tiếng nổ và mùi pháo. Hồi nhỏ thích tiếng nổ, bây giờ cảm mùi pháo. Đó là cái mùi khó diễn tả, chẳng khét mà cũng chẳng ngai ngái, chỉ thấy một mùi thơm rất tết. Chuyện pháo và tuổi thơ là chuyện tới bây giờ tôi vẫn không quên được. Sao tiếng pháo hồi đó quyến rũ làm sao. Nghe tiếng nổ là ba chân bốn cẳng chạy tới. Hiện trường mờ mịt khói. Trẻ em vây quanh vòng trong vòng ngoài. Những ánh lửa nhoang nhoáng trước những cặp mắt đang nhắm chỗ để sửa soạn a-la-sô xông vào. Khi những ánh lửa vừa tàn, tràng pháo đã cụt ngủn tới đầu cây sào, chúng tôi chen vào kiếm những chiếc pháo chưa banh càng. Đứa nọ đẩy đứa kia, mồm miệng la choi chói, tiếng chửi thề bay lả tả, hai tay vội lượm những đám giấy khét lẹt, rũ rũ ra coi có chiếc pháo nào lẩn ở phía trong không. Tuổi trẻ thế hệ chúng tôi hầu như đứa nào cũng có kinh nghiệm cướp pháo như vậy. Tìm những…đồng chí đồng rận thời cướp pháo ngày xưa không khó. Nhảy vào internet, tôi tìm ngay được người đồng hội đồng thuyền nơi tác giả Đỗ Ngọc Trang: “Tôi nhớ thủa tôi còn nhỏ ở Cầu Kè, Trà Vinh. Vào ngày Tết, nhóm “nít ranh” chúng tôi tụ năm tụ ba ở ngoài đường. Hễ nghe thấy tiếng pháo nổ ở nơi nào là chúng tôi chạy thục mạng tới chỗ đó, rồi đợi vừa lúc tràng pháo nổ hết là à-lát-sô nhào vô lượm pháo thối và pháo tịt ngòi. Ấy thế mà có tên vớ được quả pháo đại chưa nổ. Cả bọn vừa giành nhau, vừa la hét om sòm. Sau đó chúng tôi kéo nhau đến một góc phố, moi chiến lợi phẩm trong túi ra, sửa lại ngòi pháo, rồi đốt. Tôi nhớ có anh lớn biểu diễn

cầm cái pháo bằng hai ngón tay cho nó nổ. Tiếng nổ vang trời, khói bay xanh lè, nhưng tay anh vẫn không sao. Tôi dại dột bắt chước làm như vậy mà bị sưng bàn tay. Sau này tôi tự khám phá ra cái mánh là phải cầm ở tận đít quả pháo thì pháo nổ trăm lần cũng chả hề hấn chi. Lại có mấy anh lớn ở xóm đạo tụ nhau ngồi rình bên vỉa hè. Khi mấy cô từ nhà thờ ra về, đi ngang qua, mấy ảnh ném pháo ra đường khiến các cô vừa nhảy tưng tửng, vừa kêu Chúa oai oái. Các anh được dịp ôm bụng cười lăn lộn”. Dùng pháo để chọc gái cũng là chiêu trò phổ biến của chúng tôi khi đã đạt tuổi teen. Nơi hành hiệp thường là những buổi đi dạo chợ tết. Thấy mấy cô gái áo dài trắng tinh dắt díu nhau đi, chúng tôi gây tiếng nổ làm văng mối thân tình cái một. Họ bỏ tay nắm, chạy mỗi cô một ngả, mặt mày xanh lè cắt không ra một giọt máu. Nhưng dùng pháo nổ như tác giả Đỗ Ngọc Trang kể là hạng xoàng. Đây là chiêu rất lích ca lích kích vì phải đánh diêm hoặc bật hộp quẹt lấy lửa, dí ngòi pháo cho bén lửa rồi mới tung vào chân các nường. Mất biết bao thời gian, có khi đối tượng đã đi xa mất tiêu. Bọn tôi ngày đó chơi thứ pháo tiện lợi hơn nhiều. Đó là pháo ném. Viên pháo hình vuông, gói bằng giấy màu như những thanh ô mai cam thảo trông rất vô tội. Trong viên pháo có nhồi thuốc nổ và những viên sỏi nhỏ. Trông thấy đám con gái tới gần, chúng tôi chỉ cần móc túi, lấy viên pháo ra, ném mạnh xuống đường là pháo nổ. Đối phương bị bất ngờ vùng chạy, mặt xanh nanh vàng, hớt ha hớt hải, khiến chúng tôi khoái chí tử vì chiến công khá quang vinh của mình. Ngồi nghĩ lại lối nghịch ngợm với pháo ngày đó thấy lũ trẻ chúng tôi thật…dã man. Lỡ trong đám thanh xuân đó có cô bị bệnh nhát, ngất xỉu tại hiện trường, hoặc trầm trọng hơn có cô bị bệnh tim nằm lăn quay ra đó thì sao.

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

Bây giờ, tính tình cẩn thận hơn nên mới đặt giả thuyết chứ ngày đó chơi là chơi, đâu có lường trước hậu quả. Ngộ một cái là chẳng có nàng nào bị lâm vào cảnh phải leo xe ò e về bệnh viện. Con gái ngày đó đều thuộc loại chì chăng? Chắc vậy! Chúng tôi ngày đó cũng là hạng cao thủ tất cả vì chẳng có tên nào bị phú lít tóm cổ mang về bót cho phụ huynh tới nhận về sau một bài giảng luân lý rất khó chịu. Có điều lối đốt pháo của chúng tôi không đúng sách vở. Pháo không phải là thứ để nghịch ngợm mà là thứ có… lễ nghĩa đàng hoàng. Ngày tết, người ta không đốt pháo khơi khơi cho vui mà có mục đích rất nghiêm chỉnh. Đó là nghi lễ đón năm mới, rước tổ tiên về quây quần với con cháu trong những ngày đầu xuân. Tác giả Hoàng Công Danh nhắc lại nghi lễ này: “Đêm giao thừa trời tối như bưng, nhà nhà treo pháo trên những cây cao, phong pháo dài ngoẵng dõng xuống như cái lưỡi thè liếm vào đất mơn man xuân. Phút chuyển khắc, hướng đông hướng tây, xóm trên xóm dưới thi nhau pháo nổ. Việc châm lửa đốt pháo thường do người đàn ông lớn tuổi nhất trong nhà thực hiện. Ông nội năm nào cũng chít áo đóng khăn từ sớm, đi quanh mấy vòng như để quấy lên cái không khí mùa xuân. Ông đi ra ngõ, tôi đoán chắc ông đi rước tổ tiên về ăn Tết cùng cả nhà. Dạo xong ông tới chỗ cây mít trước nhà, ở đó phong pháo đã móc sẵn từ đầu hôm, ông châm lửa vào và pháo nổ lên những tiếng “Tết! Tết!”. Tết phải có pháo. Cũng như phải có bánh chưng. Thiếu chúng, tết không còn là tết. Nguyễn Công Trứ đã vịnh Tết bằng bốn câu thơ:

quanh cuộc sống luôn có những bóng dáng của ma quỷ quấy phá con người. Bất cứ một biến cố thiên nhiên nào như mưa, bão, gió cũng có một quỷ thần bảo kê. Vị thần chịu trách nhiệm trong đêm trừ tịch là vợ chồng Na Á. Hai vị thần này rất tàn ác và hung dữ. Ngon lành là vậy nhưng họ có một nhược điểm. Đó là rất sợ ánh sáng và tiếng nổ. Hai vị thần ác này thường bị các thần thiện chuyên bảo vệ dân lành trấn áp. Mỗi năm, khi giao mùa trong đêm trừ tịch, các vị thần thiện phải về trời chầu Ngọc Hoàng nên hai vợ chồng Na Á mặc sức phá phách, tác oai tác quái, nhũng nhiễu dân gian, gây nên không biết bao nhiêu sóng gió. Các vị thần thiện thương dân gian, muốn tiếp tục bảo vệ họ, nhưng không thể kháng được lệnh về chầu Ngọc Hoàng. Họ ra đi mà bụng không yên. Các vị thần thiện nghĩ ra được một kế sách để ngăn vợ chồng Na Á lộng hành trong những ngày họ phải về trời: thắp nhiều đèn và đốt pháo gây tiếng động để xua đuổi vợ chồng Na Á không cho chúng tác oai tác quái. Vậy nên mới có vụ đốt pháo, thắp sáng trong đêm trừ tịch. Pháo của những ngày mông muội khi quỷ thần còn hoành hành đó không thể là thứ pháo chúng ta đốt ngày nay. Bởi vì pháo chỉ được một đầu bếp Trung Hoa gặp hên phát minh ra cách đây khoảng hai ngàn năm khi ông này tình cờ trộn than, lưu huỳnh và diêm trắng vào với nhau và nén trong một ống tre. Các vật liệu trên đều là những thứ có sẵn trong bếp vào thời đó. Một giả thuyết khác cho rằng ông tổ sáng chế ra pháo là đạo sĩ Lý Điền, sống vào thời nhà Tống (960-1279) phát minh ra khoảng chỉ một ngàn năm trước đây. Các học giả Tây phương đều cho rằng Trung Hoa là nước phát minh ra thuốc súng, cũng là vật liệu làm pháo. Nhưng học giả Đào Duy Anh phản bác lại, cho rằng khi người Mông Cổ sang chiếm Âu châu, người Âu châu mới biết thuốc súng từ đó. Nhưng một số tài liệu Trung Hoa lại cho rằng chính người Việt Nam mới là tác giả của thuốc súng. Họ cho biết quân đội Trung Hoa trước đời Minh Thành Tổ, từ năm 1403 đến 1427, không hề có pháo binh. Tới khi

Bánh chưng chất chặt chừng hai chiếc, Rượu thuốc ngâm đầy độ nửa siêu. Trừ tịch kêu vang ba tiếng pháo, Nguyên tiêu cao ngất một cành tiêu! Pháo đón tổ tiên nhưng pháo cũng còn dùng để trừ khử tà ma. Ngày xưa niềm tin của con người còn mông muội,

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

Pháo tết tại Việt Báo, Little Saigon

Minh Thành Tổ mang quân qua chiếm Việt Nam, bắt được Hồ Quý Ly, mới học được cách chế thuốc súng. Từ đó quân đội Trung Hoa mới có binh chủng Thần Cơ Doanh, tức là pháo binh. Sách Cô Thụ Biều Đàm của Trung Hoa chép: “Lê Trừng, con của Hồ Quý Ly, được nhà Minh cho làm Thượng Thư bộ Hộ để chế tạo súng cho nhà Minh. Minh Sử cũng chép Lê Trừng từng làm binh bộ thượng thư. Sách Thù Vực Chu Tư Lục, cũng của Trung Hoa, chép rằng Lê Trừng, em của Hồ Hán Thương, tiến dâng cách thức chế tạo thần sang, được vua Minh phong cho làm quan. Vậy là pháo chỉ có từ sau này, còn thời mung lung của huyền sử, chỉ có thứ pháo gọi là pháo đất. Đây là một loại pháo cổ làm bằng đất, tương truyền là được làm từ thời Hai Bà Trưng. Người ta lấy đất sét, nặn thành một cái nồi trống miệng. Nồi đất này được người ta hè nhau tung lên cao cho rơi xuống đất. Hơi nén trong nồi phá vỡ đáy nồi phát ra tiếng nổ. Vậy là chẳng cần thuốc nổ chi cả. Ngày nay tại vùng Hải Dương, Bắc Việt, vẫn còn những cuộc thi pháo đất trong lễ hội ngày xuân. Thời chúng ta sống, quỷ thần đã mất dạng nhưng chúng ta vẫn đốt pháo trong giờ khắc giao mùa giữa năm cũ và năm mới. Để mừng xuân! Năm 2010, trong dịp tới Cali ăn tết, tôi có tới chùa Điều Ngự đón giao thừa. Chưa bao giờ tôi được thấy một dây pháo dài như vậy. Ba con ngựa sắt xếp nối tiếp nhau phủ đầy pháo hồng. Pháo giăng giăng dây lên dây xuống. Đúng giao thừa pháo nổ. Sẵn máy quay video trên tay, tôi quay suốt thời gian pháo nổ. Mười ba phút rưỡi tất cả. Pháo nổ liên tục không ngừng nghỉ, khói bay mù trời. Ban hợp ca trên sân khấu hát bài “Ly Rượu Mừng” giữa tiếng pháo. Hát đi hát lại không biết bao nhiêu lần mà pháo vẫn chưa ngừng nổ. Tôi lo cho các ca sĩ Asia trên sân khấu. Khói mù mịt che lấp ban hợp ca. Lỡ có ca sĩ nào mở miệng ra mà đớp phải khói thì hát

hổng chi nổi. Nhưng với tôi, bữa đó tôi đã no mùi tết mà tôi hằng ao ước được ngửi lại. Nổi tiếng về pháo tết là pháo Bình Đà. Bình Đà là một làng thuộc xã Bình Minh, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây. Pháo Bình Đà nổi tiếng là pháo tốt, nổ giòn. Với thời gian và sau cuộc chia cắt đất nước vào năm 1954, pháo được sản xuất hầu như khắp nơi tại miền Nam. Khi pháo được sản xuất lan tràn như vậy, có thứ xấu, có thứ tốt. Nhưng pháo của tôi cam đoan là tốt. Không tốt sao được khi sang tới Canada, gần sáu chục năm sau, tôi vẫn…nổ! Chuyện làm pháo của tôi là có thật. Khi đó là vào cuối thập niên 1950, thiên hạ sống trong cảnh thanh bình, chiến tranh còn như tiếng pháo đẹt, đời sống ổn định và dễ chịu nên tết đến dân chúng đốt pháo như điên. Thường thì tới những ngày cận tết, tìm mỏi mắt không ra một bánh pháo để đì đùng với thiên hạ. Đúng lúc thịnh hành của pháo, ông anh họ tôi rủ gia đình tôi chung vốn làm pháo. Vậy là cả

Pháo tết tại chùa Huệ Quang, Little Saigon

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

nhà tôi đổ xô vào pháo. Người thì đi tìm mua các vật liệu, người tổ chức thuê người làm, người liên lạc xin giấy phép. Tôi đốc thúc công việc, chạy long tóc gáy từ Sài Gòn tới Xóm Mới (?), nơi có cộng đồng người Bắc di cư biết nghề pháo. Trời Sài Gòn nắng chang chang trong mấy tháng trước tết đã nhuộm tôi thành một tên…Maroc! Từ một tay mơ chẳng biết chi, tôi trở thành chuyên viên chất nổ! Nghề pháo lắm công phu. Từ cuộn giấy, cắt pháo, vào ngòi, tôi đều thông thạo. Hồi đó hãng sản xuất của gia đình tôi chỉ chế tạo những bánh pháo dài khoảng hai trăm viên pháo. Có thứ pháo rẻ tiền cuộn bằng giấy báo ở trong, chỉ bao một lớp giấy hồng phía bên ngoài. Có thứ pháo đắt tiền hơn gọi là pháo toàn hồng, từ trong tới ngoài toàn dùng giấy nhuộm hồng. Khi đốt, pháo tung ra toàn một màu hồng rất đẹp mắt. Công đoạn nguy hiểm nhất là khi nhồi thuốc. Những viên pháo đã được cuộn, vào ngòi, xiết chặt ở đầu ngòi, được xếp thành hình vuông, phần đuôi pháo chổng lên, bày ra những lỗ hổng đều tăm tắp. Người ta dùng một tờ giấy vuông vức khổ lớn dán kín trên phần các đuôi pháo này. Sau đó đục lỗ trên từng đuôi pháo, bày ra những lỗ hổng như một tổ ong có mặt bằng phẳng trơn tru. Thuốc pháo sẽ được nhồi vào những lỗ này. Khi các chất tạo thành thuốc pháo đã được trộn lẫn với nhau, hỗn hợp này rất nguy hiểm, có thể nổ bất cứ lúc nào. Vì vậy, để tránh nguy hiểm, việc nhồi thuốc pháo không được làm trong nhà mà làm tại những túp lều sơ sài ngoài đồng trống. Thuốc pháo được trải đều trên tờ giấy tổ ong có những lỗ thông xuống ruột viên pháo. Thợ làm pháo dùng một bàn chải thật mềm, nhẹ nhàng xoa đều thuốc cho thâm nhập xuống những chiếc lỗ vào thân pháo. Nếu chạm mạnh thuốc sẽ nổ. Đã có nhiều vụ nổ cháy tan lều xảy ra khi thợ sơ ý làm mạnh tay. Khi thuốc pháo đã được nhồi xuống đầy đủ trong từng viên pháo, thợ mới dùng đất sét bít các lỗ đuôi pháo này lại, để khô, tháo ra thành từng viên. Lúc này viên pháo đã hoàn chỉnh, có thuốc trong bụng viên pháo, thợ mới tết thành từng bánh pháo, cho vào hộp, dán nhãn, bán ra thị trường.

Điều gia đình tôi không ngờ là vì pháo rất hút vào năm trước, càng cận tết, giá pháo càng…thăng thiên, dân buôn pháo vớ bộn tiền. Thấy ngon ăn, năm nay nhiều người đổ xô ra buôn pháo. Cung nhiều hơn cầu, càng cận tết giá pháo càng xuống như…pháo xì! Những ngày cuối năm, pháo còn đầy kho, chúng tôi vội bán tháo bán chạy. Cả nhà chia ra bán rong tại các khu chợ. Tôi trấn nơi chợ Bến Thành. Lúc đó tôi còn là sinh viên Văn Khoa. Trường nằm trên khu Khám Lớn cũ, đường Nguyễn Trung Trực, chỉ cách chợ Bến Thành đúng có một block. Rất có nhiều khả năng gặp các bạn học. Tôi chụp chiếc mũ gần kín mặt, đứng rao hàng bán pháo bên ngoài chợ, người đi chợ tết đông như trảy hội, vừa bán vừa nhìn láo liên chung quanh, thấy khuôn mặt quen là cúi xuống, ngưng rao hàng. May được ông thần pháo thương, trưa ba mươi tết, bán đồ bán tháo được hết số pháo. Không lời nhưng cũng không lỗ. Lỗ nhất là công khó của cả nhà trong mấy tháng trở thành công cốc! Ngày nay, nhìn những bánh pháo, tôi vẫn thấy như gặp được người thân. Việt Nam đã cấm đốt pháo từ năm 1995 tới nay. Tiếng pháo không còn trên quê hương. Nơi tôi ngụ cư ngày nay cũng không có tiếng pháo. Kể ra cũng có đấy chứ, nhưng là thứ pháo điện xoẹt xoẹt giả dối, tiếng kêu tách tách như đuổi ruồi. Mùi pháo thì chịu. Muốn ngửi được cái mùi ngai ngái thơm thơm thân thuộc, người ta phải tới vùng thủ đô của người Việt tỵ nạn. Tôi đã tới và đã được ngửi. Nước mắt chỉ chực chờ nơi khóe mắt, tôi cố kìm nỗi xúc động của người được thấy lại quê hương. 01/2018

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

SONG THAO

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

Câu chuyện ngày Tết :

Chuyện con chó ĐOÀN DỰ

THƯA QUÝ BẠN, thường thường ở đời ai cũng thích nghe chuyện thật, chẳng ai thích nghe chuyện xạo. Thế nhưng, tính tôi vốn oái oăm, tôi muốn thưa với quý bạn rằng đôi khi, có những trường hợp chuyện xạo lại tức cười hơn chuyện có thật. Đây, tôi xin kể một vài “chuyện thật” như thế này, sau đó sẽ nói tới “chuyện xạo” và cuối cùng xin dịch truyện “Tướng Quân Thịt Chó” (The “Dog-Meat” General) – một truyện ngắn rất nổi tiếng của Lâm Ngữ Đường để ngày tết ngày nhất quý vị coi chơi cho vui. CHUYỆN THẬT

Năm 1978, giữa lúc dân chúng VN đang túng thiếu mê tơi, phải ăn bo bo, khoai lang khoai mì thì cơ quan Lương nông Quốc tế Liên Hiệp Quốc (FAO) khuyến cáo rằng Việt Nam hiện đang có tới hơn 10 triệu con chó. Họ tính ra, mỗi ngày mỗi con ăn khoảng 100 gam gạo (mỗi bữa 50 gam tức một chút xíu thôi) thì một tháng mỗi con ăn hết 3 kg và 10 triệu con ăn hết 30.000.000 kg, tức… 30.000 tấn gạo, và một năm ăn hết 360.000 tấn! Eo ôi, khiếp, lúc ấy mỗi năm xuất cảng sang Philippines được 500.000 tấn gạo thì mừng lắm, nhà nước “kể công” ghê lắm nhưng… đổ cho chó ăn mỗi năm cỡ 2/3 con số đó trong lúc mọi người đang đói thì coi như huề cả làng! Ngoài ra, Tổ chức Y tế Thế giới

(WHO) cũng khuyến cáo rằng trong mùa viêm nhiệt, Việt Nam và các nước châu Á – nước nào dân chúng nuôi nhiều chó – thì phải hết sức đề phòng bệnh chó dại. Về vấn đề vệ sinh, những người sống trong các ngõ hẻm có nhiều chó mới thấy chuyện này rất quan trọng. Dơ dáy không thể tưởng tượng được. Nhà càng nghèo càng nuôi nhiều chó và càng bình dân càng coi thường sự bất mãn của hàng xóm láng giềng. Mỗi buổi sáng họ thả chó ra cho chúng phóng uế tùm lum, rồi cứ để kệ đấy trông rất gớm ghiếc. Mà chó

có ra hồn gì đâu, toàn những con kêu là “chó ta” hay “chó cỏ” xấu xí. Họ nuôi làm gì? Không ai hiểu được. Tôi chưa từng thấy ai nuôi chó với mục đích kinh tế, tức nuôi để bán cho các cửa hàng “nai đồng quê” làm thịt đặng kiếm lời. Chó là con vật rất khôn, có nghĩa với chủ, không thể nuôi để bán cho người ta làm thịt như con heo, con gà con vịt được. Từ khi lớn lên, có chút ít hiểu biết, không bao giờ tôi ăn thịt chó mặc dầu đôi khi vẫn viết những truyện ngắn vui vui về “dog-meat” và tự xưng mình là dân Thái Bình Thái lọ, người ta

Chó ta (chó cỏ), loại đẹp

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

hay ăn “dog-meat”. Nhà văn Văm Quang cũng là dân Thái Bình Thái lọ gần với làng tôi, nhưng ông cho biết từ nhỏ tới lớn không bao giờ ông đụng tới “dog-meat”, bởi vì ông biết “dog” là loài rất có nghĩa, ăn thịt nó là rất tàn nhẫn. Trên đây là những chuyện thật. Bây giờ tôi xin kể sang các chuyện không hiểu có thật hay không, thôi thì chúng ta cứ coi như… chuyện xạo cũng được. CHUYỆN XẠO

Như quý bạn đã biết, năm 1972, báo chí bên Mỹ đăng một chuyện về “nữ hoàng điện ảnh” Liz Taylor như thế này: Liz là người rất cưng chó. Khi được mời sang đóng phim ở bên Hướng Cỏng (Hương Cảng, tức Hong Kong), Liz muốn đem con chó Chihuahua (cũng còn gọi là Chiwawa, gốc Mexico) bé tí xíu rất cưng của mình đi theo, nhưng các hãng máy bay không hãng nào chịu chở. Theo luật, không được đem súc vật lên máy bay. Bực mình, Liz bèn… bao nguyên một chiếc Boeing để được quyền đem con chó cưng. Câu chuyện “có thật” do báo chí bên Mỹ kể đến đấy là hết, cho thấy sự giàu có và cưng con chó của Liz như thế nào. Nhưng khi báo chí VN đăng lại thì với đầu óc khôi hài, giàu trí tưởng tượng, người VN bèn tưởng tượng thêm như sau: Sang tới Hong Kong, lúc rảnh, hai vợ chồng Liz Taylor- Richard Burton bèn đi ăn tiệm và tất nhiên là bế con chó Chihuahua bé nhỏ xinh xắn đi theo. Liz để con Chihuahua lên bàn, ra hiệu cho người phổ ky biết là nó đói rồi, đem nó xuống bếp cho nó ăn uống, chăm sóc nó cẩn thận sẽ được thưởng tiền. Người phổ ky trước còn ngạc nhiên, trố mắt nhìn, sau đó chợt hiểu, bèn cười, gật đầu lia lịa: “Hẩu lớ! Hẩu lớ!” và đem con chó xuống bếp. Nhà hàng bưng những món ngon nhất đã được gọi lên cho hai vị đại

Chó Chihuahua mi-ni có thể ngồi trong chiếc ly

minh tinh đã từng đóng trong phim Cleopatre (Liz đóng vai nữ hoàng Ai Cập Cleopatre, Richard Burton đóng vai danh tướng La Mã Marc Anthony) nổi tiếng mà ai cũng biết. Ăn xong, Liz rất nóng ruột vì chờ mãi không thấy chú phổ ky đem con cưng lên. Hỏi thì chú ta chỉ giơ tay và nhe răng cười: “Hẩu lớ! Hẩu lớ! Liểu lớ! Liểu lớ!...” (Được, được, xong ngay, xong ngay!”. Một lát sau quả là “xong ngay” thật. Chú ta bưng lên một chiếc thố Giang Tây sang trọng, hãnh diện đặt lên bàn trước mặt hai vị khách quý. Liz ngạc nhiên mở nắp thố ra coi rồi bỗng kêu thét lên: con chó cưng Chihuahua đã được “làm” tinh tươm, hầm thuốc Bắc, “ngồi” nguyên con trong thố hết sức sạch sẽ, ngon lành. Liz lăn đùng ra ngất xỉu. Sau khi được cứu tỉnh dậy, Liz Taylor khóc hết nước mắt, ngay lập tức cùng chồng trở về Mỹ, thề sẽ không bao giờ bước chân sang Hồng Kông nữa. Liz sinh năm 1932, mất năm 1981, hưởng thọ 79 tuổi, từ đó cho tới lúc chết đúng là không bao giờ bà sang Hong Kong nữa thật. Đấy, quý bạn thấy, việc bất đồng ngôn ngữ tai hại như thế đấy. Bây giờ tôi xin kể chuyện “xạo” thứ hai. Hồi đó có một nhà văn Mỹ sang chơi bên Việt Nam. Ông ta ở lại VN mấy tuần lễ với ý định nghiên cứu phong tục tập quán của người VN. Trước đây, trong thời kỳ chiến tranh, ông ta đã từng tham chiến tại VN nên rất được các người bạn VN tiếp đãi

nồng hậu, dẫn đi nhiều nơi thăm lại chiến trường xưa, ông ta thích lắm. Hôm nhà văn này sắp về Mỹ, các bạn bàn nhau mình phải tặng hắn một món quà gì đó thật đặc biệt để làm kỷ niệm chứ nhỉ? Có người đề nghị tặng tranh sơn mài vẽ hình cô gái VN thật đẹp tay cầm nón lá đứng bên bờ sông. “Cũng được nhưng sang bên Mỹ, khí hậu thay đổi, về mùa đông trời có tuyết, tranh sơn mài chịu không nổi, sơn bong ra rất dễ bị hư”. “Hay mình tặng hắn một cặp bình đựng rượu bằng trái bầu khô? Tôi nghe nói bên Mỹ họ có phong trào chơi bình đựng rượu bằng trái bầu khô lên nước bóng loáng, hình vẽ thuộc loại nghệ thuất rất có giá trị. Bên này mình đặt mua chỉ khoảng bảy tám chục hoặc một trăm đô la là cùng, sang bên ấy giá có khi tới năm sáu trăm đô, họ chưng trong phòng khách giống như ta chưng lọ độc bình, quý lắm”. Mỗi người một phách, bàn ra tán vào. Cuối cùng, một anh ba trợn giàu óc khôi hài bỗng đưa ý kiến: “Theo tôi nghĩ, cứ chở hắn xuống Ngã ba Ông Tạ chỗ đường Phạm Văn Hai, ngày trước kêu là đường Thoại Ngọc Hầu, mời hắn đánh chén một bữa “thịt cầy” thật siêu đẳng là number one. Hắn là nhà văn, chắc chắn đã biết Lâm Ngữ Đường có truyện Tướng Quân Thịt Chó; Thi Nại Am có truyện Thủy Hử, trong đó có anh chàng Lỗ Trí Thâm, mỗi lần đánh chén thịt chó là gặm cả nửa con; rồi trong Thiên Long Bát Bộ của Kim Dung cũng có mấy lão sư hổ mang chuyên uống ngầm rượu với thịt cầy… Bên Mỹ họ không xơi thịt cầy. Phải cho thằng cha đó biết người Việt Nam nấu thịt cầy “siêu đẳng” hơn người Đại Hàn với người Trung Quốc nhiều. Mời hắn đánh chén “dog-meat”, bảo đảm hắn sẽ coi đó là một kỷ niệm suốt đời không quên”. Mọi người cười um lên. Không ngờ ý kiến của anh chàng ba trợn lại được các bạn ủng hộ, và họ đồng

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Tiệm “Cầy” tại VN. Mại dô! Mại dô!

ý tặng ông bạn Mỹ một bức tranh lụa thật đẹp, đồng thời mời ông ta đi đánh chén một bữa dog-meat “số 1 Việt Nam” tại khu Ông Tạ. Trong lúc đánh chén, ông bạn Mỹ cứ luôn miệng khen và hỏi thịt gì sao mà ngon thế. Mọi người chỉ cười giữ bí mật: “Thịt đặc biệt, chỉ người Việt Nam nấu mới ngon chứ người Hàn Quốc với người Trung Quốc nấu không ngon, vì họ không có… mắm tôm!”. “Mam tom la gi?”. “Là loại đặc sản chỉ người Việt Nam mới có, cả thế giới này không có”. “Toi hiêu rôi, toi hiêu rôi. Mam tom la mot đac san. Viet Nam cua cac ban sô môt vi có mam tom!”. “Đúng, đúng, rất đúng!”. Thịt chó nhậu với rượu đậu nành Mỹ Tho thì nhất, mọi người say mèm. Lúc về, ngồi trên xe, anh bạn Mỹ lại hỏi nữa. Bất đắc dĩ người đứng đầu, tức nhà văn Vũ Mai A…, tác giả cuốn “Người em gái bên kia vĩ tuyến” xuất bản tại Sài Gòn hồi mới di cư năm 1958 rất nổi tiếng, lớn tuổi nhất trong bọn nên phải trả lời “Thịt chó đấy!”. Ôi cha, ông nhà văn Mỹ ngớ người ra một lúc lâu rôi bỗng ôm mặt khóc hu hu. Thôi chết, hắn là người Mỹ, bên Mỹ trẻ con là nhất, phụ nữ thứ nhì, con “pet” thứ ba. Chó là con “pet”, không bao giờ họ ăn thịt cả. Bây giờ mời hắn ăn thịt “pet”, hắn sợ quá nên mới khóc như vậy. Mọi người xúm vào khuyên giải và hết lời xin lỗi, ông bạn Mỹ vẫn khóc lóc rất thảm thiết. Một lúc sau ông ta mới nức nở:

- Hu hu…Tôi vẫn nghe nói bên Việt Nam các bạn có món thịt cầy ngon lắm. Tôi ở đây chơi với các bạn suốt mấy tuần nay, đi khắp các nơi, ăn uống đủ thứ, ngày mai tôi về Mỹ rồi, tại sao mãi đến hôm nay các bạn mới mời tôi đi ăn thịt chó? Về bên Mỹ rồi, làm sao tôi có thịt chó mà ăn nữa? Tôi tủi thân quá nên mới khóc như vậy. Hu hu… Thưa quý bạn, câu chuyện trên đây quý bạn có thể tin được hay không tùy - quý bạn. Nhưng dù tin hay không, xin quý bạn đừng tiết lộ với ông Văn Quang kẻo ổng lại bảo là tôi nói dóc. “TƯỚNG QUÂN THỊT CHÓ” CỦA LÂM NGỮ ĐƯỜNG

(Nguyên tác tiếng Anh The DogMeat General, Đoàn Dự dịch) Lâm Ngữ Đường (Lin Yutang) sinh năm 1895 tại Trịnh Châu tỉnh Hà Nam, Trung Quốc, mất năm 1976 tại Hương Cảng, thọ 81 tuổi. Năm 16 tuổi, Lâm Ngữ Đường học giỏi, được học bổng du học tại Mỹ nhưng lại đậu tiến sĩ văn chương tại Đức. Khi Lâm Ngữ Đường còn nhỏ, Trung Quốc nằm dưới quyền cai trị khắc nghiệt của triều đình nhà Thanh.

Nhà Thanh cai trị đất nước Trung Quốc gần 300 năm (1636-1911) với 13 đời vua (gọi là Thanh cung 13 triều). Đến năm 1911, dưới sữ lãnh đạo của bác sĩ Tôn Dật Tiên, cuộc cách mạng Tân Hợi 1911 nổ ra và thành công, lật đổ triều đình nhà Thanh, thành lập Trung Hoa Dân quốc. Đây là thời kỳ rối ren nhất vì BS Tôn Dật Tiên là người theo Thiên chúa giáo, trong khi đó dân chúng Trung Quốc đa số theo Phật giáo, Khổng giáo hoặc Lão giáo, nên ông phải nhường cho Viên Thế Khải làm Đại tổng thống. Với quyền hành tổng thống, Viên Thế Khải tuyên bố thay đổi chế độ, lên làm hoàng đế. Bị dân chúng phản đối, đả đảo, Viên Thế Khải buồn bực rồi chết. TQ lúc ấy gần như loạn lạc, các “tướng quân” mạnh ai nấy tự phong chức cho mình và cai trị các lãnh địa theo ý riêng. Trong đó có tướng quân Trương Huân vốn là một tên cướp theo kiểu “anh hùng” Lương Sơn Bạc. Huân xua quân chiếm Nam Kinh, cướp bóc và tàn sát dân chúng Nam Kinh khủng khiếp, sau đó bị ám sát chết. Truyện Tướng Quân Thịt chó của Lâm Ngữ Đường mô tả bản chất của Trương Huân, vị “nguyên soái” tiêu biểu cho một số sứ quân vô học

Nhậu thịt chó rất hăng hái tại TQ

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

Nhà văn Lâm Ngữ Đường (1895-1976)

Bác sĩ Tôn Dật Tiên (Sun Yatsen, 1866-1925)

“Tướng quân” Trương Huân (Zhang Xun, 1854-1923)

thời Trung Hoa Dân Quốc sau Cách mạng Tân Hợi 1911. Mãi đến khi Tôn Dật Tiên lên làm tổng thống tình hình mới tạm yên. Nhưng ông mất sớm (năm 1925), quyền hành về tay Tưởng Giới Thạch là người anh em cột chèo với ông. Tưởng Giới Thạch lập ra Quốc dân đảng, đi theo đường lối của Tôn Trung Sơn (hay Tôn Dật Tiên, tên thật là Tôn Văn, anh cột chèo của họ Tưởng). Trong khi đó Mao Trạch Đông được Nga Xô hỗ trợ, theo chủ thuyết Cộng sản, hai bên đánh nhau. Năm 1949, Tưởng Giới Thạch thua phải rút ra đảo Đài Loan (tên cũ là Formose, tên mới là Taiwan), còn Mao Trạch Đông thì thiết lập chế độ Cộng sản cho đến ngày nay. Trong Tướng Quân Thịt Chó của Lâm Ngữ Đường, nguyên tác viết bằng tiếng Anh, xuất bản tại Mỹ và Hồng Kông trong thời gian đó, tên Trương Huân đổi thành Trương Tùng Chương… Bây giờ mời quý vị vào chuyện: “Vậy là tướng quân Trương Tùng Chương, vị “tướng quân Thịt Chó”, đã bị ám sát chết - theo tin tức thông báo sáng hôm nay cho biết. Tôi lấy làm buồn cho ngài. Tôi lấy làm buồn cho mẫu thân ngài. Tôi lấy làm buồn cho mười sáu cô vợ trẻ măng xinh

đẹp ngài để lại trên cõi đời này, và lấy làm buồn cho bốn lần nhân với mười sáu cô vợ bé khác đã chia tay ngài trước khi ngài chết. Ôi, vậy là “tướng quân Thịt Chó” của chúng ta đã chết thật rồi. Đó là một biến cố vô cùng trọng đại, một sự kiện bất ngờ đầy huyền thoại riêng đối với tôi, đối với dân tộc Trung Hoa, nhất là đối với dân chúng khốn khổ tội nghiệp của chúng ta, những người không có dịp mang giầy ống và lưỡi lê! Một cái chết lớn lao như vậy không phải là chuyện thông thường xảy ra hàng ngày. Bởi vì, nếu nó thông thường và xảy ra hàng ngày thì các nỗi buồn của người dân Trung Hoa đã chấm dứt từ lâu rồi còn gì. Và khi ấy, các bạn hãy xé quách các tờ giấy bạc 5 nguyên đi (vì tờ giấy bạc này có hình Bác sĩ Tôn Dật Tiên) và khóc um lên cho di chúc của Bác sĩ họ Tôn; hãy thải hồi tuốt luốt các vị thành viên trăm lần kỳ cục trong cái gọi là Ủy Ban Hành pháp Trung ương của Quốc Dân Đảng - không cần tới họ nữa – đồng thời đóng cửa hết ráo các trường trung học và các Viện Đại học trên toàn cõi Trung Hoa. Khi ấy bạn sẽ không còn phải nhức đầu về các danh từ Cộng Sản,

Dân Chủ, Phát Xít..., hoặc về các vấn đề phổ thông đầu phiếu, giải phóng phụ nữ, vân vân và vân vân… Những người dân nghèo chúng ta sẽ lại được có miếng cơm manh áo, được sống an cư lạc nghiệp. Đã hơn một lần đất nước Trung Hoa đầy màu sắc, đầy huyền thoại, đầy tính chất trung cổ bị nhấn chìm trong màn đêm đen tối. Do đó, cái chết của Tướng Quân Thịt Chó đối với tôi là sự kiện đặc biệt nhất, bởi vì, trong số những người có quyền bính trong tay, ngài là người nhiều màu sắc nhất, nhiều huyền thoại nhất và “trung cổ” nhất vì ngài không hề biết đến sự hổ thẹn! Ngài sinh ra là để cai trị đúng như đất nước Trung Hoa mong muốn. Ngài cao một thước tám mươi ba, khổng lồ như một cây tháp vĩ đại với cặp mắt lé và đôi bàn tay to như tay hộ pháp. Ngài trực tính, năng nổ, mạnh mẽ, lại có năng khiếu tự nhiên với trí óc thông minh thuộc loại vừa phải. Ngài chống Cộng sản và chống luôn cả Quốc dân đảng. Tuy nhiên, tất cả những kẻ chỉ trích ngài đều phải công nhận rằng ngài chống Quốc dân đảng không phải do ý thức hệ nào hết mà do một sự xảy ra tình cờ: Quốc dân đảng muốn

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

chiếm lãnh địa của ngài; nên, vốn là con người chân thật, ngài bèn chống họ. Nếu Quốc dân đảng trả lại tỉnh Sơn Đông cho ngài cai trị tiếp, ngài sẽ liên kết với họ ngay lập tức. Tửu lượng của ngài rất cao. Đặc biệt, ngài rất mê món thịt chó. Ngài chẳng coi trọng ai cả, có thể chửi bất cứ người trên kẻ dưới nào mà ngài muốn chửi và chửi bao nhiêu cũng được, tùy hứng. Ngài cóc cần làm ra vẻ ta đây là một Gien-tờ-lơ-men (gentleman) mà cũng chẳng khoái món điện tín, điện thoại; cứ việc cho chúng được phép nghỉ suốt! Ngài chân thật một cách vũ phu, thô bạo. Bởi sự chân thật đó, ngài được các cấp dưới yêu quý, bợ đỡ. Khi thích một người đàn bà nào, ngài nói thẳng; và ngài sẵn sàng tiếp chuyện các vị tổng lãnh sự nước ngoài trong khi trên đùi đang có một cô gái ngồi nỉ non, ỏn ẻn. Ngài mê ăn nhậu và cóc thèm giấu diếm ý thích đó trước mặt các bạn bè hoặc ngay với kẻ thù. Nếu thèm khát vợ một nhân viên thuộc cấp, ngài bảo thẳng với anh ta mà không hề có chút áy náy trong lương tâm, và cũng chẳng cần làm bản “tự kiểm điểm” về sự ân hận – (nguyên ngữ: psalm of repentance) – giống như vua David ngày trước đã làm. Ngài sẽ phong ngay cho anh ta chức cảnh sát trưởng của tỉnh Tế Nam. Ngài chăm sóc đời sống đạo đức của dân chúng bằng cách ra lệnh cấm ngặt các nữ sinh không được vào chơi trong các công viên thuộc tỉnh Tế Nam, kẻo sợ những tên đàn ông “khỉ đột” nấp lánh đâu đó trong các

xó xỉnh xông ra ăn tươi nuốt sống họ. Ngay chính bản thân ngài cũng rất đạo đức, ngài có các “khuê phòng” để tàng trữ các cô vợ nhỏ giống như khuê phòng (harem) của các nhà quý tộc Ả Rập đạo Hồi thuở nào. Ngài khoái cả tục đa phu lần tục đa thê. Ngài sẵn sàng lờ đi, cho phép các cô vợ nhỏ “liên hệ tình cảm” với những người đàn ông khác nếu lúc ấy ngài chưa cần dùng tới các cô đó. Ngài kính trọng Khổng Tử và ngài là một nhà ái quốc. Ngài bị báo cáo rằng trong lúc công du thường có tinh thần khoa học thái quá, luôn luôn tìm kiếm khảo sát những con rệp Nhật tại Beppu. Đồng thời, ngài không biết mệt khi nói chuyện với dân chúng về hệ quả tối ưu của nền văn minh Trung Hoa. Ngài rất mê tên đao phủ của ngài nhưng lại rất có hiếu với mẹ. Có rất nhiều huyền thoại được kể về tính chất thành thật của vị Tướng Quân Thịt Chó. Ngài yêu cô gái điếm hạng sang gốc Nga. Cô gái điếm Nga này lại yêu một con chó lông xù. Vậy là ngài bèn ra lệnh cho một binh đoàn dưới quyền ngài làm một cuộc duyệt binh lớn lao trước mặt con chó lông xù để chứng tỏ rằng ngài yêu con chó lông xù còn hơn chính cô gái điếm đó yêu nó. Một lần, ngài chỉ định người làm chánh án tại tỉnh Sơn Đông. Mấy hôm sau, ngài quên, lại chỉ định một người khác về cùng nhiệm sở. Hai ông chánh án đâm ra cãi nhau, chẳng ông nào chịu nhường ông nào. Lúc ấy Tướng quân đang mắc nhậu, ngài bảo: “Vào đi” mặc dầu đang bận

“công tác”. Hai vị chánh án giải thích nỗi khó khăn của họ vì cùng được ngài chỉ định về một nhiệm sở. - “Đồ ngu!”, ngài hét lên: “Có bấy nhiêu mà tụi bay không biết bảo nhau, phải lên đây làm phiền ta sao? Thôi, cút!”. Vậy là xong, ngài lại nhậu tiếp. Giống như các bậc anh hùng hảo hán Lương Sơn Bạc trong truyện Thủy Hử, ngài rất thành thật. Ngài không bao giờ quên ơn những người đã từng có dịp giúp mình. Túi ngài luôn luôn đầy ắp tiền. Hễ những người đã từng có ơn với ngài cần tới, ngài rút ra từng xấp và đưa hết ráo không cần coi lại. Ngài vung vít những tờ giấy bạc tương đương với các tờ một trăm đô la giống như nhà tỉ phú Mỹ Rockefeller tiêu xài những đồng một xu. Bởi ngài rộng rãi và tốt bụng như thế nên thường bị các kẻ thù kể cả bạn bè ghen tị. Sáng nay, tới nơi làm việc, tôi thông báo với các bạn đồng nghiệp tin buồn Tướng quân Thịt Chó đã chết. Nhiều người mỉm cười. Như vậy chắc chắn mọi người đều có cảm tình với ngài, chẳng ai ghét ngài. Không ai có thể ghét ngài. Đất nước Trung Hoa đã được cai trị bởi những con người như tướng quân: thành thật, rộng rãi, trung tín, cầm quyền một cách tài năng đúng như đất nước Trung Hoa hiện đại của chúng ta mong muốn. Và, ngài là người đứng đầu trong số những người tài năng đó”.

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

ĐOÀN DỰ

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

Dân chơi Sài Thành xưa: Vung tay mua xe

Trên chiếc Gobel máy Sachs (Ảnh Internet)

hiếc xe ấn tượng nhất với tôi có lẽ là chiếc xe máy Sachs. Tết năm 1960, tôi lên 10, chiếc xe đời mới nhất lúc bấy giờ là chiếc Gobel, thuộc dò ng má y Sachs củ a Đứ c. Ngoài Gobel, dòng máy này còn mang hai nhãn hiệu khác là Ischia và Brumy. So với bây giờ, chiếc xe này đơn giản, thô kệch. Thiếu nhiều tiện nghi nhưng ở đó tôi tìm lại được cả một bầu trời tuổi thơ. Ngày đó, được người lớn chở trên xe đi khắp phố phường với tôi là cả một niềm vui vô hạn. Đến 1963, 10-xe-may-1anh tôi được cha mua cho một chiếc với giá 12.000đ (tiền lúc bấy giờ). Đây là một cố gắng tột bực của người dành cho đứa con trai lớn bởi lương dạy học một tháng của ông chỉ vỏn vẹn 7.000đ – 8.000đ. Tôi không sao quên được kỷ niệm của ngày Tết năm ấy. Anh tôi chở cha tôi trên chiếc xe này còn tôi lóc cóc đi xe đạp theo sau để về ăn Tết ở nhà ngoại. Cậu tôi và mấy anh con trai chạy ra trầm trồ quấn quít quanh chiếc xe mới quên cả chúc tụng. Đến bây giờ tôi vẫn còn nhớ như in vẻ rạng rỡ trên gương mặt của anh tôi như một sự hãnh diện. Chúng tôi lớn dần theo thời gian. Đến năm 18 tuổi, nhu cầu đi xe máy đã có. Tôi ao ước có được một chiếc như anh tôi nhưng vẫn không sao toại nguyện. Mãi đến 1970, sau khi ra trường lập gia đình, anh mua xe khác và chuyển chiếc xe cũ đó cho tôi. Quả là một sự sung sướng vô cùng. Nhớ những buổi tan trường tôi đón em. Em ngồi sau xe, tà áo dài phất phơ. Chiếc nón lá được em kềm chặt. Rồi chúng tôi đưa nhau dạo một vòng bến Bạch Đằng ngang qua cột cờ thủ ngữ… Tôi nhớ đến những dòng xe như Mobylette nhiều đời từ loại sườn đũa đến màu xám,

màu xanh. Nam thì đi Mobylette xám, sườn đũa, nữ đi xe màu xanh. Cũng một động cơ nhưng hình dáng chiếc xe phù hợp với từng phái. Thời trang dành cho phụ nữ, nhất là nữ sinh và nữ công chức là Vélo Solex. Toàn bộ chiếc xe kết cấu như xe đạp với sên, líp, giò đạp nhưng ở phía trước có một động cơ nhỏ. Bên dưới động cơ này có một cục đá nhám. Người đi xe, đạp một vài vòng cho có trớn rồi dùng tay đẩy cần động cơ về phía trước để cho cục đá nhám chạm vào bánh xe kéo quay tròn khởi động máy. Khi dừng, muốn tắt máy chỉ cần kéo cần động cơ vào trong đóng air là xong. Xe không ga không số chỉ chạy một tốc độ. Muốn chậm thì dùng thắng. Cả 2 loại Mobylette và Velo Solex đều có nguồn gốc từ Pháp. Vào những năm của thập niên 60, chiếc Velo Solex là thời trang cao cấp của nữ giới. Nhìn người phụ nữ ngồi trên chiếc Velo Solex, phía sau tà áo dài tung bay trong gió, chiếc nón lá treo lủng lẳng phía trước đã làm mê mệt nhiều chàng trai. Đến giữa thập niên 1960, một nhà nhập cảng là ông Đặng Đình Đáng đã nhập về hàng trăm chiếc xe gắn máy hiệu Puch. Xe Puch do Áo sản xuất có đặc tính vượt trội hơn các dòng xe đã có. Puch 3 số, 3 đèn, máy mạnh và tốc độ nhanh hơn. Thanh niên náo nức đợi ngày lô hàng được xuất ra nhưng không may cho ông Đáng, cũng vừa lúc đó hàng loạt xe Honda từ Nhật nhập về tràn lan thị trường. Trước những thay đổi kết cấu, tính năng của Honda, xe Puch không được ưa chuộng. Kết quả sau đó, hàng trăm thậm chí hàng ngàn xe ba gát máy được nâng cấp từ máy Sachs sang máy Puch. Động cơ của xe Puch được tháo

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

ra bán để thu hồi vốn. Chỉ một động cơ chưa được 50cc nhưng khi gắn vào xe ba gác, máy Puch đã cõng hàng tấn hàng chạy phăng phăng trên đường. Sự có mặt của xe ba gác máy Puch đến hôm nay đã nói lên được tuổi thọ quá cao loại động cơ này. Cùng lúc đó, trên đường phố Sài Gòn, những chiếc xe du lịch như Traction 11, Traction 15, Renaul, Dauphine, Citroen thường được gọi là xe con cóc (của Pháp), Mercedes (của Đức) với dáng dấp quý phái chạy khắp đường phố bên cạnh những chiếc taxi 4 chỗ hình thù như con rùa với 2 màu sơn xanh trắng. Đến đầu thập niên 70, tại Đà Lạt, một dòng xe du lịch mới ra đời mang dáng dấp Việt, xe La Dalat. Ngoại trừ động cơ trois chevaux (3 ngựa) của Pháp, tất cả từ khung sườn, thùng xe, dàn gầm đều do thợ Việt Nam thiết kế. La Dalat có dáng dấp giống Jeep lùn nhưng nhẹ nhàng thanh thoát hơn. Nếu dòng xe La Dalat được duy trì phát triển đến giờ, biết đâu người Việt Nam mình có thể chế tạo cả động cơ, hoàn thiện một chiếc xe hơi hoàn toàn “made in Việt Nam”?

Tà áo dài trên chiếc vélo solex tung bay trong gió

TRẦN CHÁNH NGHĨA

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

ừ xa xưa đến nay, tại nhiều quốc gia trên thế giới, Chó đã là một người bạn gần gũi và luôn thân thiết với loài người từ thành thị đến thôn quê và rất được việc. Chó cũng được dùng trong việc trừ gian, săn lùng hoặc đánh hơi rất tài tình. Trong lãnh vực điêu khắc, điện ảnh, chó cũng được khai thác không ít, như chú chó Pluto trong phim hoạt hình Walt Disney, chó Rantanplan trong truyện tranh Lucky Luke, chó Scooby-Doo hay sợ ma trong phim hài hước, vui nhộn, chú Snowy là chó trắng già trung thành của Tintin trong bộ truyện Những cuộc phiêu lưu của Tintin, v.v.

HÌNH TƯỢNG CỦA CHÓ TRONG NHÂN GIAN

Tại nông thôn Việt Nam, hình ảnh chú chó bên lũy tre xanh hay bên bờ sông vắng đã không còn xa lạ. Trong thế giới làng thôn êm ả ấy, một thế giới không có alarm để phòng trộm cướp thì chó là kẻ giữ nhà, trông chừng người lạ, giúp chủ trong những việc lặt vặt. Chó cũng xuất hiện nhiều trong kho tàng văn chương, thành ngữ Việt Nam, thí dụ như chó ngáp phải ruồi, lên voi xuống chó, mèo đến nhà thì khó chó đến nhà thì sang, chó chui gầm

chạn, lạc nhà nắm đuôi chó lạc ngõ nắm đuôi trâu, chó ăn đá gà ăn sỏi,v.v. Lắm lúc trong ca dao tục ngữ chó cũng bị mắng oan uổng, như chó nào chủ nấy, chó cắn áo rách, ngu như chó, đồ chó má, giỡn chó chó liếm mặt, chó càn cắn dậu, treo đầu dê bán thịt chó, nói dai như chó nhai giẻ rách, ôi thôi còn nhiều lắm. Quả thật là oan uổng và tội nghiệp cho chó, vì trên thực tế chó là loài vật thông minh và có rất nhiều đức tính tốt như: ham học hỏi, dễ dạy bảo, biết làm trò, làm vui cho mọi người, rất dũng cảm, không bao giờ đòi hỏi hay than phiền. Trong văn hóa Á Đông, thì chó được xếp vào 12 con giáp. Trên phương diện tín ngưỡng, chó cũng được nhiều nơi thờ cúng như tại Trung Hoa, và Việt Nam cũng có tục thờ chó đá như tại Chi Lăng, Đồng Đăng, Cao Lộc, Hà Tây. Chó có tình thương vô hạn với chủ nhân và đặc biệt là lòng trung thành tuyệt đối của chó thì đã được tôn vinh, có thể so sánh với loài ngựa (Khuyển, Mã chí tình), không xa rời chủ khi người chủ gặp khó khăn. Biết bao tấm gương của chó đã làm ngời sáng đức tính trung thành của loài vật thân thương này.

NHỮNG TẤM GƯƠNG TRUNG THÀNH CỦA CHÓ Chú chó Hachiko của Nhật

Hachiko sinh năm 1923, đã được giáo sư Hidesaburo Uneno đem về nuôi tại một ngôi nhà gần nhà ga xe lửa Shibuya. Mỗi sáng, khi GS đi làm, Hachiko tiễn ông đến tận nhà ga, chờ ông đi khuất rồi mới về nhà. Buổi chiều, chú lại đến ngồi nơi bục nhỏ trước sân ga để đợi GS đi làm về, suốt một năm trời như thế. Một ngày định mệnh của tháng 5/1925, Hachiko cũng ngồi nơi bục đó trong buổi hoàng hôn, đợi người chủ không bao giờ về nữa, vì GS bị xuất huyết não đã đột ngột qua đời ngay tại nơi làm việc, để mặc chú chó ngày ngày đến sân ga chờ đợi đều đặn suốt 9

Chú chó Hachiko đứng nơi nhà ga đợi chủ suốt gần 10 năm

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

năm, 9 tháng và 15 ngày sau đó, cho đến ngày 8/3/1935 chú cũng lìa đời để gặp lại chủ bên kia thế giới. Cả gia đình GS quây quần bên chú trong những giây phút cuối.

Gương anh dũng của chú chó Theo

Chú chó Theo là “chiến hữu” của hạ sỹ Liam Tasker tại chiến trường Afghanistan, chuyên đi theo hạ sĩ để đánh hơi phát hiện bom mìn, cả hai đã đạt kỷ lục phát hiện và tháo gỡ bom mìn trong thời kỳ tác chiến tại đây. Vào tháng 3/2011, khi hạ sỹ Tasker hy sinh trên chiến trường, được đồng đội đưa thi thể về căn cứ, chú chó Theo cũng theo về và cũng đã từ trần theo chủ. Bác sĩ quân y cho biết chú bị tai biến vì quá đau buồn với cái chết của hạ sỹ Tasker.

Tấm lòng trung thành của Hachiko đã làm rơi lệ nhiều người dân địa phương và báo giới. Bức tượng bằng đồng của Hachiko đã được đặt trước sân ga Shibuya, là nơi được nhiều du khách viếng thăm khi đến Tokyo. Chú chó Capitan của Đức

Capitan là một chú chó berger của Đức, được chủ là ông Manuel Guzman nuôi. Vào năm 2006 khi ông này qua đời thì chú chó cũng đi đâu không ai thấy tăm tích. Mấy tuần sau tang lễ, khi người nhà của ông Guzman đến nghĩa trang, thì lạ thay, chú chó Capitan đã ở đó chờ họ từ bao giờ. Lạ! Vì không ai mang Capital đến nghĩa trang này bao giờ cả, không biết làm sao chú lại có thể tới đây và tìm ra ngôi mộ của chủ. Từ đó, hàng đêm Capitan luôn quay về ngủ bên mộ của ông Guzman để ông không phải ngủ một mình.

Hạ sỹ Tasker và chú chó Theo tại chiến trường Afghanistan

Quân đội đã cho chú huân chương Dickin, một huy chương cao quý của quân đội hoàng gia Anh. HÌNH ẢNH CỦA CHÓ TRONG THUYẾT NHÀ PHẬT

Quan điểm của nhà Phật cho rằng chó là loài có tánh linh, đức hạnh tốt, đáng tin cậy, và khôn hơn các loài vật khác như gà, dê, bò, heo, v.v. Trong nhà Phật, chúng ta cũng bắt gặp hình ảnh và các mẩu chuyện lý thú về Chó. Chúng tôi xin trích dẫn vài chuyện tiêu biểu dưới đây.

Chuyện con chó đói

Chú chó Capitan tại nghĩa trang nơi mộ của chủ

Thuở Ðức Phật còn tại thế, có một ông vua rất hung ác, nghe Phật đến thuyết pháp trong nước mình, ông liền ngự giá đến chỗ Phật ở và xin Ngài kể một câu chuyện gì đã vui lại hữu ích nữa. Ðức Phật liền kể chuyện con “Con Chó Ðói” như sau:

“Thuở xưa, có một vị quốc vương rất bạo ngược, hà khắc với dân lành, nhân dân đều oán trách. Ông Ðế Thích thấy vậy liền hiện xuống trần dắt theo một con quỷ rất dữ. Ông Ðế Thích hóa mình thành một người thợ săn, còn con quỉ thì biến thành một con chó cao lớn. Người thợ săn dẫn con chó vào cung của vị quốc vương để yết kiến. Bỗng con chó vùng tru lên dữ dội, làm cho lâu đài cung điện đều rung rinh. Vị quốc vương thất kinh, liền đòi người thợ săn đến trước ngai vàng mà hỏi rằng: - Gã kia, vì cớ gì mà con chó tru lên dữ vậy? Người thợ săn thưa: - Tâu Bệ hạ, vì đói nên nó tru. Vị quốc vương liền ra lệnh đem cơm cho chó ăn. Nhưng một điều không ngờ là đem bao nhiêu thì con chó ăn hết bấy nhiêu, tất cả thực vật trong kho đã hết sạch mà nó vẫn chưa no, nên nó càng tru lên dữ dội hơn nữa, mà ác hại thay, mỗi lần nó tru thì cung điện đền đài của quốc vương lung lay hình như muốn sụp đổ. Vị quốc vương không biết tính thế nào, mới hỏi người thợ săn: - Lấy cái gì cho nó ăn để nó nín? Người thợ săn đáp: - Tâu Bệ hạ, lấy thịt của người nó ghét cho nó ăn nó hết tru. Quốc vương hỏi: - Nó ghét kẻ nào? Người thợ săn tâu: - Nó ghét những kẻ bất công hãm hại dân nghèo. Ngày nào trong nước không có dân đói khó nữa, ngày đó nó mới nín… Vị quốc vương liền nhớ tới những việc ác của mình làm thì hết sức hối hận, từ đó mới ăn năn chừa cải, chịu nghe những lời công bình chánh trực”. Ðức Phật kể dứt câu chuyện này thì mặt vua tái ngắt. Ðức Phật dịu dàng dặn với nhà vua rằng:

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

- Ngày nào bệ hạ nghe tiếng chó tru thì bệ hạ hãy nhớ đến câu chuyện ta kể. Bệ hạ có thể làm cho con chó nín được. Tiếc quá! Sao ông Đế Thích này không dắt con chó đi thăm nước Việt Nam nhỉ, để hù mấy ông lãnh đạo chơi! Xem có còn dám hà hiếp dân không?

Truyện Oanh Vũ và con chó trắng (trích Quyển 3, Kinh A Hàm)

Một thời đức Phật du hóa tại vườn Cấp Cô Độc nước Xá Vệ, một hôm đức Phật đi khất thực đến nhà kia, khi ấy người chủ nhà là Ma Nạp Oanh Vũ Đô Đề Tử (“Oanh Vũ”) đi vắng. Tại nhà ấy có con chó trắng đang ăn thức ăn trong chậu bằng vàng trên một cái giường lớn. Lúc con chó trông thấy đức Phật từ xa đi tới, nó liền nhảy khỏi giường xuống sủa dữ dội, đức Phật nói vớí con chó: “Ngươi không nên sủa như vậy, ngươi hết sủa lại gầm gừ liên tiếp, ngươi không nên làm như vậy”; chó trắng nghe xong, ngộ ra tiền kiếp của mình, lại càng giận dữ hơn, rồi vừa sủa vừa chạy đến bụi cây, nằm gầm gừ rên rỉ. Oanh Vũ về không thấy chó, hỏi gia nhân thì được biết chó đang ở trong bụi cây rầu rĩ không chịu ra,

bèn hỏi có ai làm gì nó không mà nó như thế? Gia nhân nói không thấy ai đánh đập chó, chỉ có một điều là lúc nó đang ăn có Sa Môn Cù Đàm (là đức Phật) đến khất thực, nó thấy Sa Môn đến liền nhảy xuống sủa dữ dội, không biết Sa Môn có làm gì nó hay không, nhưng nó sủa ầm ĩ, rồi chạy vào bụi cây nằm ở đó rên rỉ không chịu ra. Oanh Vũ vừa nghe người giúp việc nói xong, liền nổi giận, muốn hủy báng đức Phật, muốn vu khống Ngài, ông từ nhà tức tốc đến rừng Thắng lâm, vào vườn Cấp Cô Độc. Khi đức Phật vừa trông thấy ông ta từ xa đang đi đến, Ngài bảo các Tỳ Kheo: - Các Thầy thấy người kia đang tiến tới đây không? Mọi người nhìn ra đều thấy liền thưa: - Bạch Thế Tôn, có thấy. Đức Phật bảo: - Nếu người kia mà chết ngay bây giờ thì như co duỗi cánh tay, chỉ trong khoảnh khắc, người kia liền sinh vào Địa ngục, tại sao vậy? Vì người kia đang nổi cơn thịnh nộ đối với Như Lai. Nếu có người nào do bởi có tâm sân giận mà qua đời, tất đến cõi ác, sinh vào địa ngục.

Đức Phật vừa nói xong giây lát, Oanh Vũ trong cơn giận dữ tiến vào, hướng Ngài mà nói: - Hôm nay Sa Môn Cù Đàm có đến nhà tôi khất thực phải không? Đức Phật trả lời: - Hôm nay ta có đến nhà ông khất thực. Người ấy hằn học nói: - Cù Đàm, ông đã làm gì con chó trắng của tôi khiến nó rất giận dữ từ trên giường nhảy xuống sủa dữ dội rồi chạy vào bụi cây gầm gừ rên rỉ, nằm thiểu não ở đó không chịu ra, tại sao thế? Đức Phật trả lời: - Hôm nay vào lúc gần trưa, ta vào thành Xá Vệ khất thực, lần lượt đến nhà ông, lúc ấy con chó trắng thấy ta từ xa đến, nó từ trên giường liền nhảy xuống chỗ gần ta sủa dữ dội. Ta liền nói với nó: “Ngươi không nên làm như vậy, ngươi hết sủa lại gầm gừ liên tiếp, ngươi không nên làm như vậy”, nó vẫn tiếp tục giận dữ sủa liên tiếp, sau nó vừa sủa vừa chạy vào bụi cây gầm gừ trong khi ta rời khỏi nhà ông. Người ấy nói: - Vô lý, Sa Môn Cù Đàm chẳng làm gì nó, tại sao nó đang mạnh khỏe, bỗng nhiên buồn rầu thiểu não như bị bệnh như thế? Đức Phật nói: - Vì nó có liên quan đến ông. Người ấy hỏi: - Con chó trắng có liên hệ gì với tôi? Oanh Vũ hỏi đến bốn lần đức Phật mới trả lời : - Này Oanh Vũ, ông nên biết, con chó trắng ấy đời trước là cha của ông, tên là Đồ Đề. Oanh Vũ vừa nghe xong tức thì nổi giận gấp bội, cho rằng mình bị sỉ nhục, liền vu khống đức Phật, hủy báng đức Phật, rồi nói: - Cha tôi thực hành bố thí lớn lao cho người nghèo khổ, cúng tế vĩ đại, sau khi chết nhất định sanh lên cõi Trời Phạm Thiên, không thể tin được

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

rằng cha tôi phải đọa vào loài chó hạ tiện; ông đã phỉ nhục tôi, ông là người nói bậy không bằng chứng, không thể nào tin được. Đức Phật bảo: - Cha ông do bởi tăng thượng mạn nên mới sinh vào loài chó. Đức Phật nói tiếp: - Này Oanh Vũ, nếu ông không tin lời ta, có thể trở về nhà nói với con chó trắng ấy: “Nếu đời trước là cha của tôi, chó trắng hãy lên giường lớn”, chó trắng tất sẽ nhảy lên giường lớn. Lại nói: “Chó trắng nếu đời trước là cha của tôi, hãy ăn thức ăn trong bát vàng”, chó trắng tất sẽ ăn thức ăn trong bát vàng như trước. Lại nữa, nói: “Chó trắng nếu đời trước là cha của tôi, hãy chỉ cho tôi kho tàng cất giấu vàng bạc, ngọc thạch, trân châu mà tôi không biết”, chó trắng sẽ chỉ cho nơi cất dấu kho tàng ấy. Oanh Vũ nghe những lời đức Phật nói trong lòng hoang mang, bán tín bán nghi, nhưng sự giận dữ đã giảm rất nhiều, nên nói: - Thôi được, tôi sẽ về làm theo lời Sa Môn, nhưng nếu không đúng như thế, Cù Đàm, ông sẽ chịu trách nhiệm về những lời nói này. Nói rồi Oanh Vũ liền trở về, nói với chó trắng y như những gì Phật dạy, chó trắng cũng làm y như Phật đã nói, cuối cùng nó lấy chân cào cào bốn nơi chân giường. Oanh Vũ từ bốn chỗ đó đào lên được rất nhiều vàng bạc châu báu, rất vui mừng, vội quỳ xuống đất hướng về vườn Cấp Cô Độc lễ lạy sát đất ba lần mà tán thán rằng: - Những lời Sa Môn Cù Đàm đều không hư dối, những lời Sa Môn Cù Đàm đều là sự thật, những lời Sa Môn Cù Đàm đều đúng hết thảy! Lễ lạy tán thán xong, ông vội vàng đến chỗ Phật. Bấy giờ, đức Phật trông thấy Oanh Vũ đang đi tới, Ngài bảo các Tỳ Kheo: - Các Thầy có thấy Ma Nạp Oanh Vũ đang trở lại đây không? Các Tỳ kheo nhìn ra rồi thưa:

- Bạch Thế Tôn, có thấy. Đức Phật bảo: - Nếu ông ta qua đời lúc này, thì như duỗi cánh tay, chỉ trong khoảnh khắc chắc chắn sẽ sinh vào chỗ lành, vì Ông ta đang rất hoan hỉ, có tâm thiện đối với Như Lai. Nếu có người nào do bởi tâm lành lúc qua đời, tất đến chỗ lành sinh lên cõi Trời. Oanh Vũ đến chỗ đức Phật, cúi đầu vái lạy, rồi ngồi vào một chỗ, đức Phật liền hỏi: - Thế nào Oanh Vũ, như ta đã nói, con chó trắng có đúng như vậy không? Oanh Vũ đáp: - Thưa Sa Môn Cù Đàm, thật đúng như Ngài đã nói, nhưng thưa Cù Đàm, do nhân duyên gì cùng sinh ra có người cao kẻ thấp, người đẹp kẻ xấu, người giàu kẻ nghèo, người sống lâu kẻ chết yểu? Lại có người sống khỏe ít bệnh kẻ ốm yếu bệnh tật, người thân hình đầy đủ kẻ khuyết tật, lại có người oai đức kẻ bậy bạ, người trí thức hiểu rộng kẻ ngu si kém cỏi; lại nữa, có người sinh ra trong dòng dõi tôn quý giàu sang, kẻ phải sinh vào nơi ti tiện nghèo hèn? Đức Phật trả lời: - Các chúng sanh đều do nơi hành nghiệp của chính mình, do nghiệp

mà thọ báo, duyên nơi nghiệp, y nơi nghiệp, tùy nơi nghiệp mà có người được tốt đẹp, kẻ phải chịu xấu xa kém cỏi. Sau đó, đức Phật giảng tạo nhân gì hưởng quả gì để trả lời cho Oanh Vũ một cách chi tiết đầy đủ, sau cùng Oanh Vũ xin quy y Phật Pháp Tăng và thỉnh Phật, Tỳ Kheo tới nhà để có dịp thí cúng và để họ Đô Đề được lợi ích an ổn lâu dài.

Truyện Hoàng hậu Hy Thị

Thuở xưa, đời nhà Lương, vua Võ Ðế, có quen với một vị Hòa thượng, hiệu là Chí Công, hằng ngày trò chuyện với nhau rất thân thiết. Hoàng hậu tên là Hy Thị, thấy vậy, bèn can gián vua đừng chơi với người ngu tăng ấy, nhưng vua Võ Ðế chẳng hề nghe, cứ giao du như thường. Hoàng hậu giận lắm, toan lập mưu hại ngài Chí Công, bèn lén dùng thịt chó làm nhân bánh, rồi sai người đem bánh ấy đến chùa cúng dường. Ai ngờ Hòa thượng Chí Công đã biết trước, nên dự sắm áo tràng rộng tay, làm bánh chay bỏ vào, rồi khi thọ trai lén bỏ bánh mặn trong tay áo, lấy bánh chay ra ăn. Bà Hy Thị đợi tin Hòa thượng ăn rồi, tức thì tâu với vua rằng: “Bánh ấy thiếp dùng thịt chó làm nhân, ông

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

Chí Công ăn mà không biết, thiệt là người phàm ngu muội, không có đạo đức trí tuệ gì cả, nay bệ hạ còn làm bạn nữa chăng?” Vua nghe nói nổi giận, liền mang gươm đến chùa mà giết Hòa thượng. Khi ấy, ngài Chí Công cũng đã biết trước, nên ra ngoài cửa chùa đứng đợi. Lúc vua ngự đến trông thấy Hòa thượng thì hỏi rằng: “Ông ra đứng đây mà làm chi?” Ngài Chí Công đáp rằng: “Bần tăng biết bệ hạ đến giết bần tăng, nên bần tăng ra đây đứng đợi. Nếu Bệ hạ mà vào chùa mà giết hại, thì ô uế chốn Già lam càng tội nghiệp nặng lắm!” Vua nghe nói kinh hồn chấp tay niệm Phật và sám hối, rồi liền mời Hòa thượng vào chùa mà hỏi rằng: “Ngài đã tiên tri được như vậy, vì sao còn ăn lầm bánh thịt chó mà không biết? “ Ngài Chí Công bèn đáp rằng: “Muôn tâu Bệ hạ! Bần tăng có ăn đâu! “ Tâu rồi Ngài liền thỉnh vua ra sau vườn, dạy người đào lấy bánh thịt chó lên, thấy vẫn còn đủ 120 cái. Hòa thượng bèn lấy nước Tịnh thủy phun vào, tức thì mỗi mười bánh hiệp lại

thành một con chó, hình thể vận động như thường. Vua thấy vậy thất kinh, mới biết pháp lực thần thông của Ngài Chí Công thiệt là cao cường quảng đại, liền trở vào chùa hết lòng lễ sám hối những sự lỗi lầm. Từ ấy Võ Ðế càng yêu mến Hòa thượng Chí Công hơn ngày trước nữa; trái lại bà Hy Thị thấy thế lại càng giận thêm, nên khiến kẻ hầu hạ đến chùa lấy kinh sách đem ra đốt hết. Ðến niên hiệu Thiên Giám, bà mang bệnh nặng rồi phải từ trần, rồi đầu thai làm con rắn mãng xà ở sau hậu cung ẩn mình không cho ai thấy, thừa khi ban đêm, bà lại mách điềm chiêm bao cho vua Võ Ðế hay rằng: “Khi thiếp còn sống ăn ở bất nhân, tổn vật hại người, làm điều tham độc. Vì cớ ấy nên nay thiếp phải làm thân mãng xà, thân đã dài, vóc lại lớn, bò lết không nổi, đói không có chi ăn, khát chẳng có chi uống, cực khổ nhiều bề, còn mỗi trong chân vảy lại có thứ độc trùng đeo vào cắn rứt da thịt, đau thắt ruột gan thật là khó chịu! Thiếp nghĩ vì thiếp cùng Bệ hạ vẫn là tơ duyên chỉ nợ, tình vợ nghĩa

chồng, mà nay thiếp bị đọa ra thân súc sanh thế này, Bệ hạ nỡ nào hưởng thọ phú quý một mình mà không tìm phương chi cứu thiếp, nên xin Bệ hạ từ bi thỉnh thầy làm chay độ giải cho thiếp, may nhờ Phật pháp hộ trì, thoát ra khỏi vòng ác báo, thì thiếp cảm ơn đời đời”. Vua Võ Ðế nghe rồi, bèn thức dậy rầu rĩ khóc lóc một hồi; sáng ra liền truyền lệnh rước các thầy Sa môn nhóm tại điện mà hỏi rằng: “Vậy trong hàng chư tăng, ai có phép chi cứu giải Hoàng hậu khỏi điều tội khổ chăng? “ Hòa thượng Chí Công tâu rằng: “Muôn tâu Bệ hạ! Tội của Hoàng hậu rất nặng, xin Bệ hạ hãy thiết lập đàn tràng lễ bái sám hối, thì mới cứu được”. Vua Võ Ðế bằng lòng, liền cầu Hòa thượng Chí Công soạn ra mười quyển sám văn, rồi thiết đàn trong cung làm chay ba tháng, cầu sám cho Hoàng hậu. Có một hôm kia, khi trai đàn gần mãn có mùi hương nồng nã bay khắp trong cung điện. Vua Võ Ðế ngước mắt ngó lên trời, thấy có một nàng con gái, nhan sắc tuyệt trần, đứng giữa hư không mà chấp tay tâu cùng vua rằng: “Thiếp nhờ công đức của Bệ hạ cầu sám hối đã thoát được thân mãn xà mà sanh về cõi trời Ðao Lợi. Nên thiếp phải hiện thân ra cho Bệ hạ thấy để làm chứng nghiệm vậy - Thôi, mấy lời cảm tạ, kính chúc Bệ hạ ở lại bình an”. Bà nói rồi liền ẩn mình không thấy nữa. Khi ấy vua Võ Ðế nửa mừng nửa khóc, khôn xiết sự tình bèn lui vào cung mời Hòa thượng Chí Công mà hỏi rằng: “Hoàng hậu của Trẫm buổi còn sống, hết sức thù ghét Hòa thượng là túc duyên làm sao mà gây ra cừu oán như vậy? “ Ngài Chí Công tâu rằng: “Muôn tâu Bệ hạ! Sự cừu oán duyên do kiếp trước có một vị Trụ trì và một vị Giám tự ở chung một chùa. Trong chùa ấy có cái đôn để nước, dưới chân cái đôn có con thiện trùng thường thường kêu

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

trong khi ban đêm; tiếng kêu của nó inh ỏi như thể tiếng con dế hay con vạt sành vậy. Thường khi ông Trụ trì tới đó lấy nước súc miệng, rửa mặt thì cũng chú nguyện cho con ấy mau mau thoát đặng cái thân súc vật, mà sanh về đường nhân luân. Một bữa kia ông Trụ trì đi khỏi, ông Giám tự ghét con thiện trùng đêm nào cũng kêu, và làm cho lòng ông không được thanh tịnh và chẳng cho ông ngủ thẳng giấc, nên ông bèn bắt con ấy, lấy dao cắt ngang giữa lưng làm hai, rồi cũng bỏ lại dưới chân đôn như cũ. Qua bữa sau ông Trụ trì về, trót đêm không nghe tiếng con thiện trùng kêu nữa, bèn kiếm dưới chân đôn, thì thấy nó đã chết rồi. - Ông thương khóc, niệm Phật chú nguyện cho nó và lấy một miếng vải đỏ buộc vào chỗ lưng bị cắt, rồi đem chôn sau vườn chùa. Muôn tâu Bệ hạ! Con thiện trùng ấy tức là kiếp này làm thân Hoàng hậu; còn vị Giám tự là kiếp này làm thân của Bần Tăng đây. - Vì vậy oan gia gặp nhau toan đòi nợ trước, nếu tôi kiếp này tu hành lơ láo, thì có thể nào thoát ra khỏi tay của Hoàng hậu!" Vua Võ Ðế nghe nói liều gật đầu mà đáp rằng: “Hèn gì Hoàng hậu của Trẫm thường thường buộc sợi dây đỏ ngang lưng, không khi nào rời bỏ, mà Trẫm không biết cớ làm sao. Có một đêm Hoàng hậu ngủ mê, Trẫm lén mở sợi dây ấy ra, thì Hoàng hậu nói rằng đau lưng, rồi lấy dây ấy buộc lại vào, tức thì không đau nữa. Nay Hòa thượng bày tỏ sự túc trái như vậy, thì biết Phật nói “NHÂN QUẢ” thiệt là không sai”. Từ ấy, vua Võ Ðế lại càng tin tưởng Phật pháp, trọng đãi Chúng Tăng và nguyện một lòng phụng sự Tam Bảo. Một lời nói đùa phải đọa lạc làm kiếp chó

Luật Sa-di kể chuyện rằng có một vị Tam tạng pháp sư lên chánh điện, thấy một lão tăng tụng kinh, liền nói đùa: “Sư tụng kinh giọng ồ ề như

chó sủa”. Vì lời khinh mạn bông đùa ấy, vị sư phải chịu 500 đời làm thân chó. Đời cuối cùng, con chó ăn vụng thịt, bị chủ chặt cả bốn chân, vứt xuống hố. Ngài Xá Lợi Phất, một trong 10 đại đệ tử của Phật, đi qua thấy tội, nên cho chó ăn cơm, thuyết pháp và chúc nguyện. Con chó chết, đầu thai làm con một trưởng giả tên Quân Đề. Quân Đề mới lên bảy tuổi đang chơi ngoài cửa, thấy ngài Xá Lợi Phất khất thực đi qua liền xin cha cho xuất gia. Sau khi xuất gia, dưới sự hướng dẫn của tôn giả Xá lợi phất, Quân Đề đã chứng A la hán. Thế là chỉ vì một lời nói bông đùa mà nguy hại phải 500 đời làm chó. Nếu không phải là vị Tam tạng pháp sư có công phu tu hành thì làm sao gặp được thánh tăng để chấm dứt con đường đọa lạc. Kinh Địa tạng dạy: Chúng sanh trong cõi diêm phù, cất chân dấy niệm đã phạm tội. Gặp việc thiện thì dễ thoái tâm. Gặp ác duyên lại càng thêm mạnh. Nếu không gặp thiện tri thức chỉ đường dẫn lối giải thoát sẽ khổ mãi không cùng. PHONG TỤC ĂN THỊT CHÓ - PHẬT TỬ CÓ NÊN ĂN THỊT CHÓ KHÔNG?

Tại Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc, thịt chó lại được ưa chuộng và là món ăn khoái khẩu và được tiêu thụ nhiều. Sống trên đời ăn miếng dồi chó, chết xuống âm phủ biết có hay không? Có nhiều nơi trên thế giới cũng ăn thịt chó, ta có thể kể đến: Trung Quốc, Việt Nam, Hàn Quốc, Mexico, Đài Loan, Thụy Sĩ, Philippines, Polynesia, Bắc cực, Nam Cực, Indonesia, v.v. Trong khi đó, tại các quốc gia Tây Phương, chó được coi là con vật thân quý và được chiều chuộng hết mực, nên việc ăn thịt chó được xem như là dã man và mọi rợ. Trong đạo Phật nguyên thủy, đức Phật cũng không cấm các tỳ kheo ăn thịt, vì thời đó, khi đi khất thực, được

ai cho gì thì ăn nấy không có quyền đòi hỏi. Tuy nhiên, đức Phật luôn khuyên ta không nên sát sanh, và ai tha mạng sống cho loài vật và không phạm giới sát sanh thì sẽ được mười điều lợi ích. Hầu hết súc vật cũng có hệ thần kinh và bộ não như người. Chúng cũng biết sợ hãi. Có những con bò, con trâu, con chó đã chảy nước mắt khi biết mình sắp bị giết. Do đó trong kinh Phật dạy tất cả chúng sanh trong vòng luân hồi kể cả các loài thú vật, kể cả chó, có thể đều đã từng là cha mẹ quyến thuộc với ta, nỡ nào ta giết chúng để ăn thịt? Cho nên không sát sanh là nhà Phật nói chung tất cả các loài, chứ không riêng gì chó. Điều này đã được đề cập đến trong kinh điển Đại Thừa, và giới cấm sát sanh là giới cấm đầu tiên trong năm giới cấm của đạo Phật, được nhắc đến nhiền trong kinh điển Phật giáo như Luật tạng, Tăng Nhất bộ kinh, Tương ưng bộ kinh, v.v. Tuy đức Phật không đặt thành vấn đề ăn chay hay ăn mặn mà quan trọng là sự thanh tịnh trong thân, khẩu, ý, nhưng Phật luôn khuyến khích và giáo hóa mọi người nên ăn chay để được thanh tịnh và tạo căn nghiệp lành. Giới trẻ ngày nay có khuynh hướng ăn chay, tuy rằng việc ăn chay này không liên hệ gì đến đạo Phật cả. Ăn chay vì sức khỏe, giảm bệnh tật, cơ thể nhẹ nhàng nếu như người ăn chay biết ăn uống các loại chất đạm thực vật cho quân bình về mặt dinh dưỡng, như gạo lức, các loại đậu, muối mè, v.v. KẾT LUẬN

Vài câu chuyện về chó không có gì lạ, chỉ là chuyện góp nhặt, sưu tập giúp bạn đọc vui trong dịp Xuân Mậu Tuất đang đến, hy vọng suốt năm bạn được “chó đến nhà thì sang”. Lời quê góp nhặt dông dài, Mua vui cũng được một vài… bát canh.

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

HẢI PHONG

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

Đổ vấy cho chó HOÀNG CHIÊU ẤN

ần đầu nghe nói tới thành ngữ “đổ vấy cho chó”, thật ra tôi không hiểu rõ lắm. Đó cũng vì lý do tôi là dân miệt vườn lục tỉnh miền Nam từ nhỏ chỉ quen nghe nói “đổ thừa”, “đổ lỗi”, sau đó nhờ đi học, đọc sách báo biết thêm “đổ vạ”, và “đổ vấy”; “đổ vấy cho chó” là “blame it on the dog”. Đổ thừa, đổ vấy ai coi bộ hơi khó chớ đổ thừa, đổ vấy chó khỏe re vì chó không biết nói, cho dù chó có tức như bò đá thì cũng đành ngửa cổ kêu tên con gấu. “Gấu! Gấu! Gấu!” Vô ích! Mà chó - bạn thân nhất của người - bị người đổ thừa, đổ vấy chuyện gì chớ? Thôi thì đủ mọi chuyện hết. Nghệ sĩ vẽ tranh khôi hài Sebastien Millon cho biết “The great thing about having a dog is that you can always blame him for all the stupid shit you do… unless you have a magical dog that knows how to talk. Then you’re just straight-up screwed.” (Điều tốt nhứt về việc có nuôi một con chó là bạn luôn luôn có thể đổ thừa nó cho tất cả những chuyện ngu ngốc mà bạn làm… trừ khi bạn có một con chó kỳ diệu là nó biết nói. Chừng đó bạn kể như tiêu, hết chối luôn.)

ĐỔ VẤY CHÓ XÉ BÀI LÀM

Nếu nói người có thể đổ thừa chó về mọi chuyện thì hơi quá. Nhưng căn bản là khi nào đổ thừa được thì cứ đổ thừa, mặc dù chuyện vô lý chỉ có “chó nó tin”. Ví dụ bạn đổ thừa là bài tập của bạn đã bị chó ăn như câu thành ngữ tiếng Anh “Dog ate my homework”. Một sự viện lý do bào chữa quá khập khiễng, vô lý, khó tin

phải không bạn? Nhưng chắc trên cái cõi đời ô trọc này nó vẫn có xảy ra theo quan niệm “Ăn gian không được thì… bỏ”. Tưởng gì hóa ra là nói kiểu huề vốn. Cái vụ này bạn nào hồi đi học mà làm biếng làm bài tập như tôi thì biết rành lắm. Tới ngày phải nộp bài làm, thầy cô giáo hỏi “Bài tập của trò đâu?” Trò Nhớt đã từng giở mánh nói dối “Dạ thưa thầy cô, con bỏ quên bài tập ở nhà” và bị thầy cô bắt phải trở về nhà lấy đem vô nạp. Mà không có làm bài thì lấy bài đâu mà nạp? Vậy là được thầy cô tặng cho hai cái “trứng vịt” bự chảng. Lần nầy trò Nhớt giở mánh mới đáp “Dạ thưa thầy cô, bài làm của con bị chó nó xé ăn nát hết rồi.” (Chắc tờ giấy làm bài tập đó còn dính mùi vị thịt bò khô. Làm bài thì không lo làm, thay vì ngồi cắn bút thì cắn bò khô). Dĩ nhiên mấy con chó con ngứa răng thích cắn xé giày dép, vớ, giấy v.v... thiệt, nhưng bài làm - nếu thật sự có làm - thì trò Nhớt phải giữ cẩn thận chớ, sao lại để cho chó nó xé đến nỗi “vô phương hàn gắn” (beyond recovery) nữa. Một diễn viên hài độc thoại Mỹ (standup comedian) có kể tếu về

thành ngữ này là khi thầy cô bảo nộp bài làm, anh ta đáp “Dạ thưa thầy cô, nhà em nghèo quá, ngay cả một con chó cũng không có tiền nuôi cho nên em phải tự nhai rách hết bài làm của em rồi.” Thiệt hết biết! ĐỔ VẤY CHÓ THẢ TRUNG TIỆN

Vậy thì đổ thừa con chó chuyện gì dễ nhứt, có lý nhứt, có thể tin được nhứt? Theo thống kê, đó là “trung tiện”, còn gọi tránh đi để “nghe cho nó lịch sự” bằng những tiếng lóng là “bỏ bom thúi”, “đánh rắm” “thả gió”, “thả hơi ngạt”, “thổi kèn lá”, “cóc kêu”… Anh ngữ có những chữ “ﬂatulence”, “farting”, “trumping”, “tooting”, “passing gas”, “breaking wind”… Trong nhà tôi có chó, nhà con tôi cũng có chó nhưng thú thật là tôi chưa nghe chó bỏ bom thúi bao giờ. Vậy đây cũng lại là một cái trò con người bịa đặt để đổ vấy cho chó nữa rồi. Oan ơi là oan. Tôi có đọc một chuyện cười Mỹ trên net như sau: Một chàng nọ đến nhà bạn gái để đón nàng đi hẹn hò buổi tối. Nàng chưa sửa soạn xong cho nên chàng ngồi chờ ở phòng khách với cha mẹ nàng. Chắc là tại trước đó chàng ăn món đậu nấu thịt kiểu Mễ gọi là “Chili con carne” cho nên đang đầy hơi và muốn thả bớt áp suất hơi. May quá, con chó trong nhà nhảy lên sofa ngồi kế bên chàng. Chàng nắm bắt ngay cơ hội, tự giải tỏa cho nhẹ bớt, có “bạn thân nhất của con người” ngồi bên cạnh để đổ thừa. Người mẹ gọi con chó đi chỗ khác. Chàng mừng tưởng chủ nhà có ý rầy

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

con chó. Chàng lại thả một tiếng kèn lá nữa; bà mẹ lại bảo con chó hãy đi chỗ khác. Đến lần thứ ba, người cha mới lên tiếng: “Spotty! Đi chỗ khác lẹ lên. Ngồi thêm lâu ở đó coi chừng bị miểng bom thối văng trúng bây giờ.” Trong một Thư Gửi Bạn Ta, ký mục gia Bùi Bảo Trúc cũng có dí dỏm đề cập đến chuyện này như sau: “Học sinh đến lớp không nộp bài làm ở nhà thì cứ đổ phứa cho con chó:”The dog ate it!”. Ðang ngồi với nhau mà lỡ phát ra một tiếng động không mấy thanh tao từ phía sau, thì cũng cứ đổ cho con chó: “It’s the dog!”. Nhà không có chó thì đổ cho chó hàng xóm vậy. Cách hai ba nhà cũng được. Cứ đổ cho chó là xong. Nhưng chó có thả trung tiện không? Chắc chắn là có. Ðồ ăn vào bụng, sau một vài phản ứng hóa học thì nhất định phải có. Người lịch sự và đẹp thì có thể trong bụng không có những phản ứng hóa học nên không sản xuất ra hơi như họ vẫn thường quả quyết. Nhưng khi nói rằng chó biết và thường hay thả trung tiện, thì chủ của những con chó cãi cho đến cùng để bênh chúng, mà nếu nhận thì cũng vẫn là chó nhà khác có thể làm như thế, chứ chó của đương sự thì không. Do đó, những người đem câu tục ngữ Ăng lê (Love me, love my dog) làm tôn chỉ để sống, làm một thứ điều kiện để ở với nhau, thì cứ tiếp tục đau khổ khi nghĩ ở trong

căn nhà chung với chó thì không cách nào có thể tránh được cảnh ngửi trung tiện của chó.” Trong một Thư Gửi Bạn Ta khác Bùi Bảo Trúc viết: “Ngoài chuyện tránh một số thức ăn có thể sản xuất ra nhiều hơi, người ta có thể nuôi trong nhà một con chó, cho nó nằm bên cạnh khi ngồi đọc báo, để cho nó ngủ chung trên giường, lôi nó đi khắp nơi... thế nào cũng có lúc cần đến nó nếu các biện pháp kiêng cữ không đem lại kết quả tốt. Nhưng những con chó này có tài gì, có khả năng đặc biệt gì có thể giúp chúng ta mà những thứ thuốc như Beano, loại thuốc giúp giảm bớt hơi trong ruột, không làm được? Theo Isadore Rosenfeld, tác giả bài báo, thì người ta vẫn cứ thảnh thơi thả trung tiện như thường, nhưng tội vạ đâu, con chó lãnh hết. Cứ quay sang đổ cho con chó ở bên cạnh là xong hết. Nhưng cũng có khi con chó đổ ngược lại thì phiền lắm. Ở Washington, mười mấy năm trước người ta hay kể cho nghe câu chuyện này: Nữ hoàng Anh có hai con Welsh Corgi bà rất thương. Ði đâu bà cũng có chúng bên cạnh. Trong chuyến đi Washington bà cũng mang chúng theo, và cả lúc đi gặp ông Reagan ở vườn hồng bà cũng dẫn hai con chó yêu này đi cùng. Ðang đi bộ ở sân cỏ tòa Bạch Ốc thì một trong hai con Welsh Corgi thả một cái trung tiện

rất lớn, ai đứng gần cũng nghe thấy. Nữ hoàng ngượng quá mà không biết phải nói gì. Ði được mấy bước, bà nghĩ không nói cũng không được, kỳ lắm. Thế nên bà mới quay sang ông Reagan nói: “Mr. President, I am sorry.” Ông Reagan nghe nữ hoàng xin lỗi xong, mới cười và quay sang nói với nữ hoàng rằng:”Thưa Nữ Hoàng, vậy mà lúc nẫy tôi tưởng là con Welsh đấy chứ!” Chuyện có thật hay không thì không rõ, nhưng không nên đổ vấy cho mấy con chó, thế nào cũng có lúc nó quật ngược lại thì chỉ có ngượng mà chết được chứ không đùa đâu.” ĐỔ VẤY MANG THỨC ĂN DƯ VỀ CHO CHÓ

Người ta còn đổ thừa cho chó khi đi ăn nhà hàng hay mang về thức ăn dư. Vì vậy mới có từ ngữ “doggy bag”, túi đựng thức ăn còn dư để mang về nhà cho chó nó ăn. Có luôn luôn đúng như vậy không? Chắc chắn là không. Lại gieo tiếng oan cho con chó nữa rồi. Đi ăn nhà hàng Tàu, xong tiệc xin cái bao đựng cơm chiên Dương Châu, tôm hùm xào hành gừng đem về, bảo là “nhà em có nuôi một con chó”, nhưng ai sẽ ăn những thức ăn còn dư đó thì chưa biết’ cái này còn phải hỏi lại, a questionable matter. Về điểm này, Bùi Bảo Trúc viết: “Gọi những cái bao giấy đó là doggy bag là cách để như phân bua với các thực khách trong nhà hàng rằng “Ấy, coi vậy mà không phải vậy đâu nhá! Chúng tôi mang về cho chó ăn đấy chứ chúng tôi thì không có thèm ăn cái thứ còn thừa này đâu... Mồm chúng tôi sang lắm chứ có ăn cái thứ đồ ăn chó này bao giờ... coi cái túi xinh không? Cho chó đấy... doggy bag... ấy mà...” Và như thế, các ông chủ bà chủ tung tăng đi về, không sợ ngượng với ai cả, vu khống cái gói đồ ăn không ăn hết ấy là để đem về cho chó. Vừa lịch sự, vừa oai: nhà chúng tôi có nuôi cả chó nữa, mà chúng tôi

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

đi chơi vui ở ngoài cũng không quên con chó của chúng tôi ở nhà. Tốt đẹp và tử tế biết chừng nào? Và như thế, khi không, những con chó, không sơ múi gì, không ăn nhậu gì, tự nhiên mang tiếng là có chủ tốt bụng, biết thương chó vò võ chờ chủ ở nhà nên lấy phần về cho chó. Nhưng tại sao phải làm như thế? Chúng tôi đi ăn, chúng tôi cầm menu, chúng tôi... đi chợ, chúng tôi gọi quá nhiều, chúng tôi ăn không hết, nhưng ăn không hết thì chúng tôi vẫn phải trả đủ tiền, và tiền là tiền lấy ở trong bóp của chúng tôi ra, do chúng tôi kiếm ra để trả cho nhà hàng, thì chúng tôi mang về chúng tôi ăn tiếp có gì mà phải đổ vấy cho con chó ở nhà và gọi cái bao giấy ấy là bao cho chó? Nói là cho chó ăn, rồi hôm sau chúng tôi lôi ra ăn với nhau thì chúng tôi là... gì đây? Ðó là một việc làm kỳ cục. Tại sao phải lôi mấy con chó ra chống đỡ cho chúng ta khi chúng ta làm cái việc chẳng có gì đáng ngượng cả. Hết đổ cho chó, người ta lại đem những người đàn ông không giỏi bếp nước ra để... đổ luôn. Những người tốt bụng ở bàn tiệc nhanh nhẩu đề nghị giúp những người đàn ông vụng thối, vụng nát chỉ biết nấu nước pha cà phê là nhiều, bằng cách gọi nhà hàng mang ra những cái bao để gói thức ăn về cho mấy ông đàn ông chuyên trò “cơm đường cháo chợ” hôm sau khỏi phải lăn vào bếp.... Những người đàn ông này thì lại rất sợ cảnh tay túi, tay hộp nên rất mực từ chối, không dám đổ cho chó, nên mấy vị khách tốt bụng tại bàn tiệc lại đành phải mang về vậy.

Như thế, không đổ được cho những con chó, thì người ta đổ cho những người đàn ông sống một mình không biết nấu bếp. Oan cho những con chó và những người đàn ông này biết là chừng nào. Nhưng gần đây, một chiều hướng tốt đẹp đang từ từ được thấy xuất hiện. Tại mấy bữa tiệc mới đây, danh từ doggy bag hình như thấy ít được dùng như trước. Thay vào đó, là những cái bao giấy mầu nâu - brown bag - như ở những tiệm ăn Mỹ, và những chiếc hộp plastic hay styrofoam ở các tiệm ăn Trung Hoa được đem ra để đựng thức ăn không dùng hết mang về. Những chiếc hộp đó nhất định không có vẻ gì sẽ được quăng xuống sàn nhà bếp để gọi con chó vào cho ăn. Rõ ràng là để cho người ăn. Bọn chó sẽ từ từ lấy lại được danh dự: không bị đổ cho những điều không mấy tốt đẹp ở những tiệm ăn nữa. Nhưng bọn chó thoát thì những người đàn ông không biết nấu ăn sẽ lãnh hộ những con chó chăng? Ðâu là công bằng của xã hội Mỹ?”. Ngày xưa, cách đây khoảng hơn hai chục năm, người Mỹ còn hay đổ cho chó cái tội này nữa. Ði ăn tiệc, thấy đồ ăn thức uống còn nhiều quá mà biết chắc nhà hàng sẽ đem đổ hết vào thùng rác, người ta gọi nhà hàng đưa cho cái túi giấy và một cái hộp plastic để thanh toán những món ăn mà nhiều khi không ai đụng đến vì còn mải tán nhau, hay đợi lên sân khấu hát karaoke cho chết mấy cái lỗ tai đeo bông kim cương nặng hơn của bà. Gạt các thứ vào những cái hộp plastic, bỏ vào gói giấy, lỏn lẻn nói với mấy người khách ngồi bên rằng nhà nuôi mấy con chó to mà tham ăn tục uống vô số kể, đi ăn tiệc mà không mang quà về cho chúng nó là chúng nó ghét chúng nó leo lên sa lông trả thù bằng vài ba đống thì khổ... Nói xong, lại áo lông, hột xoàn, nữ trang sáng ngời đi ngủng nguỷnh ra cửa, lên xe, vừa vào xe là lôi ra ăn cho bõ những ngày cơ cực chứ quà cho chó má nào đâu.

Biết được điều đó, những con chó phản đối rất dữ dội vì chúng mang tiếng là được chủ nhân từ mang đồ ăn về cho ăn, khỏi phải ngày mấy bữa Alpo toàn thịt ngựa nhạt thếch mà không được sơ múi gì nên người ta không dám nói là mang về cho chó ăn nữa. Ngày nay, các nhà hàng, vào cuối bữa tiệc, tự động mang nhũng hộp giấy ra để trên bàn để quí khách tự làm lấy, gạt hết các món vào hộp plastic rồi cười duyên dáng với khách trong bàn và mang về, khỏi phải lịch sự gọi đó là những cái doggie bags nữa. Chỉ tội cho những người đàn ông ở một mình, vẫn phải đóng vai hào hoa thanh lịch, mặc dầu muốn mang cả bàn tiệc về để giải quyết chuyện ăn uống cả tuần mà không dám tranh với hai ba phụ nữ khác trong bàn. Người Mỹ không dùng chữ doggie bags, nữa mà gọi những cái gói giấy đó là mấy thứ mang về nhà: to take home hay to go thì cũng vậy. Nhưng đó là một điều rất hay. Và bề gì, cũng là tiền của mình bỏ ra, tại sao không mang về nhà cho... chó ăn cho vui. Thế là hai vợ chồng về đến nhà, đóng cửa lại, trút bỏ bộ dạ phục, vào bếp, ngồi chồm hổm ăn ào ào với nhau, mặc cho hai con chó đứng ngoài cửa nhìn vào, nước miếng còn tiết ra nhiều hơn con chó của Pavlov, rồi lại tiếc hùi hùi, mang tiếng mang tăm mà không có cái gì vào bụng. ĐỔ VẤY CHÓ NGÁY

Chuyện gì cũng có thể đổ vấy cho mấy con chó được hết. Luôn cả chuyện ngáy to, con chó cũng bị cho lãnh đủ. Giống như con người, khi ngủ say, con chó cũng ngáy. Có khi đó chỉ là tiếng thở mạnh, một chuyện hết sức bình thường. Con chó sư tử Teddy ở nhà tôi tuy nặng chỉ có 5 kí lô nhưng tiếng ngáy của nó nghe cũng lớn bằng tiếng ngáy của tôi. Các loại chó hay ngáy là Pekingese, Boston terriers, Bulldogs, Boxers, English toy spaniels, Chow chows và Shih

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

Tzu vì chúng có hộp sọ hẹp và mõm ngắn. Con Teddy nhà tôi thuộc loại Shih Tzu, (chó sư tử) cho nên ngáy cũng phải. Mà tôi ngáy thì tôi nhận tôi ngáy chớ đổ thừa con chó làm chi. Chủ và chó cùng ngáy càng vui. Ngáy là dấu hiệu của sự ngủ ngon, của một tâm thái bình an, Nguyễn Bỉnh Khiêm nói như vậy mà qua bài thơ “Vô Sự Là Hơn” của ông: Hễ kẻ trêu người, kẻ phải lo Chẳng bằng vô sự ngáy o o Tay kia khéo nắm, còn hơn mở Miệng nọ hay cười, có lúc ho Có thuở được thời, mèo đuổi chuột Ðến khi thất thế kiến tha bò Ðược thua sau mới ăn năn lại Vô sự thường hơn có sự ru. Trong một Thư Gửi Bạn Ta, Bùi Bảo Trúc có kể một cặp vợ chồng trẻ người nước Lỗ Ma Ni (Romania) đã phải dọn khỏi căn apartment họ đang ở sau khi toà án ra lệnh cho họ phải đưa con chó của họ đi chỗ khác vì nó ngáy dữ quá. Nguyên gia đình này có nuôi một con chó giống mastiff. Con chó đó to thật, nặng khoảng 60 kilô. Hàng xóm hai bên đêm đêm nghe tiếng ngáy từ căn apartment của họ vọng sang, chạy sang hỏi, thì cả hai lấy tay chỉ con chó, nhất định một hai nói nó là chủ nhân của tiếng ngáy. Ðêm này qua đêm khác, hàng xóm mất ngủ vì tiếng ngáy vọng qua, không ai nghỉ ngơi được nữa. Các nạn nhân đưa nội vụ ra toà, và quan toà xử buộc con chó phải đi khỏi khu apartment. Hai vợ chồng này quyết định dọn nhà, đem con chó đi chỗ khác.

BBT thì không nghĩ là con chó ngáy. Ông cho rằng đích thị người vợ hoặc người chồng là thủ phạm, không thể là con mastiff được, cho dù nó là một con chó lớn. Nhưng vợ chồng chủ chó nhất định tránh tiếng xấu bằng cách tiếp tục đổ vấy cho con chó cái tội ngáy to bằng cách họ dọn đi nơi khác. Có thể họ dọn đi vì còn có một lý do khác nữa để thà giữ con chó mà phải dọn đi nơi khác còn hơn là chịu đuổi con chó đi để được ở tiếp trong khu apartment cũ. Nhất là con chó đã quen với chuyện bị đổ cho cái tật ngáy vang ầm khắp xóm đó rồi. ĐỔ VẤY CHO CHÓ GÂY TAI NẠN CHẾT NGƯỜI

Dù tôi lỡ có đổ vấy cho con chó về tội không làm bài tập, tội gây ô nhiễm không khí vì không kiểm soát được cái bụng bị sình hơi, tội ăn vụng, tội ngáy v.v., các món chạy tội đó kể ra cũng còn có thể thông cảm, châm chế bỏ qua được phải không các bạn. Nhưng còn cặp vợ chồng xứ Ăng-lê này lỡ tay đánh chết đứa con nhỏ mới 11 tháng và đổ vấy cho con chó thì không thể chấp nhận được. Theo tin đăng trên báo The Guardian ngày 01 tháng4 năm 2015, cặp vợ chồng Paul Thomas, 29 tuổi, và Ashlea Thomas, 21tuổi gọi cấp cứu báo tin đứa con trai 11 tháng tên Oliver Sargent gục xuống và ngừng thở vào ngày 27 Tháng 7 năm 2012. Xe cứu thương đến nơi cấp tốc chở bé đến bệnh viện. Khám nghiệm của nhà thương cho thấy bé mới vừa bị nứt sọ, xuất huyết não và mắt. Bác sĩ cũng tìm thấy dấu tích các vết thương cũ ở xương cổ và xương sườn của bé. Bốn ngày sau, đứa bé qua đời ở bệnh viện Birmingham Children’s Hospital. Cặp vợ chồng khai với cảnh sát rằng họ không biết tại sao; họ chỉ đoán là các thương tích đó chắc là do con chó tên Rocco của họ gây ra khi nó ngồi lên đứa bé và khi đứa bé té ngã va chạm vào các món đồ chơi. Tuy chối tội nhưng người chồng hỏi công tố

viên rằng nếu bị buộc tội thì bản án là tù bao lâu; Người vợ cũng thầm thì lén hỏi mẹ bà ta câu tương tự. Paul Thomas lãnh bản án 10 năm tù về tội ngộ sát; Ashlea Thomas bị hai năm tù vì tội đồng lõa. Con người phạm tội ác – dù cố ý hay vô tình - rồi đi đổ vấy cho con chó thì tồi quá các bạn há. Làm như vậy thì có khác gì mình tự hạ mình xuống hàng con vật. Vụ vừa kể ở trên tưởng đâu là một vụ đơn lẻ duy nhất, nào ngờ còn có những vụ khác. Theo tờ Irish Times, một ông người Đức đã bị kết án về tội giết vợ vào năm 2011 sau khi ông khai với cảnh sát là con chó của vợ chồng ông nuôi đã ngồi trên mặt vợ ông và làm cho bà ngộp thở chết. Theo tường thuật của tờ Times, nhân viên điều tra đã bác bỏ lời khai khó tin của ông chồng này và nói rằng các dấu vết để lại trên cổ vợ ông không thể do con chó gây ra. Còn nữa, hồi Tháng 8 năm trước, tờ Philadelphia Inquirer loan tin rằng một người chồng đã bị bắt sau khi ông ta khai cái chết của vợ ông là do con chó pit bull của bà ấy gây ra. Và vào Tháng 3, một tin đọc trên đài KTLA News ở Los Angeles báo cáo rằng một người đàn ông đã định giết con chó của ông ta sau khi ông ta đã vô ý bắn chết vợ. Chẳng lẽ ông khai với cảnh sát là ông giết con chó để trừng phạt cái tội nó đã cầm súng bắn chết vợ ông? Thiệt hết nước nói.

100 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

HOÀNG CHIÊU ẤN LƯỢM LẶT

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

101

Khúc tình ca trên chùa

Thiếu Lâm

ột ngày mùa xuân rực rỡ thời Tống Triết Tôn (Triệu Hú, thời Nam Tống), có cô gái mười sáu tuổi cỡi con lừa xám, thong thả lên chùa Thiếu Lâm (núi Tung Sơn, Trịnh Châu, Hà Nam, Trung Quốc) ngoạn cảnh. Tại đây, cô nghe được tin Côn Luân tam thánh sắp đánh nhau với các nhà sư chùa Thiếu Lâm. Kẻ gây hấn đã đột nhập La hán đường, đặt vào tay tượng Phật Giáng long mảnh giấy ghi: “...Côn Luân tam thánh ít hôm nữa sẽ đến liều chết lĩnh giáo”. Trong ngôn ngữ của giang hồ hào sĩ, “lãnh giáo” có nghĩa là đánh nhau. Lòng hiếu kỳ khiến Quách Tương quyết ở lại núi Tung Sơn, xem Côn Luân tam thánh là nhân vật như thế nào mà dám sinh sự với chùa Thiếu Lâm. Cô để mặc con lừa xám muốn đi đường nào thì đi, đến một nơi có một rừng bách cổ thụ cao vút thì nghe văng vẳng tiếng đàn vọng lại. Từ nhỏ, cô học với mẹ, cũng hiểu một chút về âm nhạc, bèn rón rén đi về phía tiếng đàn. Người chơi đàn là một thư sinh trạc tuổi ba mươi, mặc trường bào trắng. Hắn để cây thất huyền cầm lên hai đầu gối, chơi nhạc. Chim muông nghe tiếng đàn kéo về rừng bách đông vô số; nhiều con còn cất tiếng hót véo von. Quách Tương kinh hoàng nhận ra đó là khúc Không sơn điểu ngữ - một bản nhạc cổ thất truyền từ lâu. Hắn đàn một lúc rồi ngừng đàn. Bầy chim bay đi. Rồi hắn nhìn lên trời, than: “Ôm trường kiếm trợn ngược lông mày; nước xanh và đá trắng sao mà rời rạc nhau đến vậy. Thế gian không có người tri kỷ, dẫu sống ngàn năm có ích gì?”. Tiếng than khiến Quách Tương cảm khái, nghĩ hắn cũng cô đơn, tịch mịch như mình. Than xong, hắn rút trường kiếm ra, vạch dưới đất ngang mười chín đường, dọc mười chín đường thành ra một bàn vi kỳ. Rồi hắn dùng đầu mũi kiếm vẽ dấu chéo làm quân trắng, vẽ vòng tròn làm quân đen; đánh cờ một mình. Đánh đến nước thứ chín mươi ba, quân đen vây hãm quân trắng. Thấy hắn bối rối, Quách Tương nhịn không được nữa, lên tiếng mách nước: “Sao tiên sinh không bỏ Trung nguyên mà giành lấy Tây vực?”. Thư sinh giật mình, đi vài nước nữa, quả nhiên cứu được quân trắng. Hắn ngừng đánh cờ, chào hỏi Quách Tương. Quách Tương khen bài Không sơn điểu ngữ của hắn khiến hắn rất cao hứng. Hắn mời Quách Tương chơi một

VŨ ĐỨC SAO BIỂN

Bìa sách nguyên tác Ỷ thiên Đồ long ký

khúc nhạc. Cô gái rất tự nhiên, đánh cho hắn nghe khúc Khảo bàn trong Thi kinh. Tiếng đàn của cô chưa đến đâu nhưng nội dung của khúc đàn khiến thư sinh mừng rỡ. Khúc đàn muốn nói: “Có đấng trượng phu rong chơi đơn độc một mình bên dòng suối vắng, khuôn mặt tiều tụy nhưng chí hướng cao khiết thì không khi nào thay đổi”. Hắn cảm thấy hạnh phúc, nhận ra cô gái nhỏ xứng đáng là tri kỷ của mình. Đàn xong, cô lặng lẽ ra đi. Hai hôm sau, cô ghé lại thạch đình của chùa Thiếu Lâm. Nơi đây, cô bị ba lão Phan Thiên Canh, Phương Thiên Lao, Vệ Thiên Vọng thuộc phái Thiếu Lâm Tây vực bắt nạt. Khi Vệ Thiên Vọng bẻ gãy cây kiếm của cô thì bỗng dưng nóc của thạch

102 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

103

đình vỡ ra và bịch một tiếng, gã thư sinh mặc trường bào trắng tay ôm cây đàn, rơi xuống trước mặt Quách Tương. Quách Tương mừng rỡ nhận ra người chơi đàn giữa rừng bách. Hắn thú thật đã đi tìm Quách Tương hai ngày qua; mục đích là mời cô nghe khúc nhạc mà hắn vừa sáng tác để tặng cô khi gặp nhau trong rừng bách. Dưới mắt hắn, không có ba cao thủ Thiếu Lâm Tây vực đứng đó nữa, chỉ còn Quách Tương với khuôn mặt thiếu nữ ngây thơ trong sáng - khuôn mặt mà hắn thương nhớ hai ngày qua. Bị coi thường, ba gã Thiếu Lâm Tây vực sinh sự với thư sinh. Ban đầu, hắn chỉ tránh né quyền pháp cương mãnh của Vệ Thiên Vọng cho đến khi lão này giở ngạnh công ra thì hắn mới dùng ngạnh công, đánh họ Vệ một đòn khiến lão ngũ tạng đảo lộn, xương cốt như bị gãy rời. Phương Thiên Lao thách hắn đấu kiếm, hắn chỉ dùng cây kiếm gãy của Quách Tương để hóa giải kiếm pháp của lão. Đánh nhau đến đây, thư sinh... không muốn đánh nữa, chỉ muốn gảy đàn cho Quách Tương nghe. Hắn

ngồi xuống, tay trái nhấn dây, tay phải gảy đàn. Nghe tiếng đàn, Quách Tương vừa cảm xúc, vừa mừng rỡ. Thì ra trong hai ngày xa cô, thư sinh đã lấy hai điệu khác nhau là Khảo bàn trong Thi kinh kết hợp với Kiêm hà trong Tần phong để viết thành một cầm tấu khúc mới. Cung đàn bày tỏ sự nhớ nhung âu yếm, rõ ràng là lời tỏ tình của hắn khiến cô vừa hạnh phúc, vừa thẹn thùng. Tiếng đàn hoa mỹ, hai giai điệu một hỏi một đáp quyến luyến nhau. Cô gái cảm thấy chưa bao giờ được nghe được một sonate ngọt ngào như vậy. Thư sinh ngồi đàn đến độ xuất thần; cô gái cứ lắng nghe trong khi ba cao thủ Tây vực thì tức giận tràn hông. Trong đầu thư sinh hiện ra hình tượng một thiếu nữ dịu dàng, bỗng dưng vai trái của hắn đau nhói. Phan Thiên Canh dùng kiếm tấn công hắn nhưng khúc nhạc thì chưa đàn xong. Đến lúc này, thư sinh mới giở hết tuyệt học bình sinh: Tay trái dùng cây kiếm gãy hóa giải thế tấn công của họ Phương; tay phải vẫn đánh vào dây đàn. Không còn tay nào nữa để bấm dây, hắn vận nội lực thổi vào dây đàn cho nốt nhạc vang lên đúng

Trương Tuyết Nghênh 16 tuổi, vai Quách Tương

cao độ. Cung đàn vẫn dìu dặt, luyến láy, nhấn nhá đúng như khúc tình ca hắn vừa sáng tác. Phan Thiên Canh tấn công tới tấp, nhịp điệu không phù hợp với tiết tấu chậm và kể lể, chậm và diễn cảm của khúc tình ca. Quách Tương nghe cung đàn, nhăn mặt vì Phan Thiên Canh chơi “dàn âm gõ” không phù hợp tiết tấu bản nhạc chút nào. Thư sinh cũng không tự chủ được tiết tấu của mình, truyền kình lực vào cây kiếm gãy, coong một tiếng; trường kiếm của Phan Thiên Canh gãy đôi. Dây đàn thứ năm của cây thất huyền cầm cũng đứt đoạn. Ba lão già thua trắng, giục ngựa chạy đi. Thư sinh ngẩn ngơ nhìn cây đàn, có vẻ buồn rầu. Quách Tương tháo dây ra, nối dây lại giúp hắn. Hắn nói thật: “Tu luyện bao nhiêu năm mà lòng vẫn chưa an. Tuy tay trái đã vận kình đánh gãy kiếm đối phương nhưng tay phải vẫn làm đứt dây đàn”. Quách Tương an ủi hắn: “Tiên sinh chẳng nên vì vậy mà phiền lòng”. Gã thư sinh ấy từ núi Côn Luân xuống. Hắn được người đời ca tụng là bậc thánh về đàn - cẩm thánh, bậc thánh về kiếm - kiếm thánh, bậc thánh về đánh cờ - kỳ thánh; kết hợp với địa danh Côn Luân thành ngoại hiệu Côn Luân tam thánh. Cảm thấy mình chưa xứng đáng với chữ “thánh”, hắn tự đặt tên cho mình là Hà Túc Đạo. “Hà túc đạo” có nghĩa là không xứng để được gọi như vậy. Cả ngoại hiệu và tên của hắn có nghĩa là “Không xứng đáng để được gọi là Côn Luân tam thánh”. Sau đó, hắn đánh thua các nhà sư chùa Thiếu Lâm, xấu hổ chạy về núi Côn Luân, suốt đời nhớ nhung hình ảnh hồn nhiên, tươi đẹp của Quách Tương. Quách Tương lên núi Nga Mi, ngộ ra Phật pháp vô biên, bốn mươi tuổi thì lập ra phái Nga Mi. Câu chuyện trên đây được hư cấu từ Ỷ thiên Đồ long ký của Kim Dung.

104 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

VŨ ĐỨC SAO BIỂN

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

105

Bông cúc vàng -kỷ niệm xưa HÒA ĐA

hững nụ cúc hé ánh vàng tươi rung rinh đón chào gió sớm. Buổi sáng trời trong và mát lạnh, con người và tạo vật dường như dễ chịu hơn. Những ngày hè oi bức qua rồi, tôi như ngây ngất trước cảnh tạo vật chuyển mình. Dây mướp trên giàn khô héo dần sau khi đã làm tròn bổn phận cho trái trong mấy tháng vừa qua, lá khô hát xào xạt trong gió sớm; những chiếc lá trên cây hồng giòn cũng bắt đầu trở màu vàng nâu, nũng nịu rời dần thân mẹ, để lại những cành khẳng khiu chờ giấc ngủ đông sắp đến, tuần trước hai ông cháu đã lom khom dưới cây hồng, hái hết những trái cuối cùng, thằng bé cười nắc nẻ lấy rỗ hứng mấy trái hồng ông hái ném cho; những trái bưởi chín vàng ẩn mình trong đám lá, như giấu mình trong gió lạnh sớm mai; những trái quít trên cây ở góc vườn đang chuyển sang vàng cam bắt mắt… đất trời đang đổi tiết.

*** Thời tiết như vầy ở đây mới chớm đông nhưng làm tôi nhớ thiết tha đến khoảng thời gian giáp Tết hồi còn ở bên nhà. 1. Buổi sáng thức dậy sớm đi thăm ruộng trong cái gây gây lạnh. Mặt trời lên rồi nhưng vẫn chưa xua hết lớp sương đêm còn đang trải rộng trên cánh đồng bao la, cảnh vật mờ mờ trong màu trắng đục. Hai tay thu gọn trước ngực như cố giữ chút hơi ấm, tôi đi quanh bờ ruộng đang trổ hạt, những bông lúa dài cỡ gang tay đang ngậm sữa, chưa đủ nặng để cong xuống, còn đang phe phẩy trong gió nhẹ ban mai. Chân giẫm trên bờ cỏ gập ghềnh còn ướt đẫm sương đêm, tôi bước đi lòng sung sướng nhìn kết quả lao động của mình. Nước trong ruộng đã được rút lần ra, nền ruộng sẽ khô dần đủ cho

đến lúc thu hoạch, đất sẽ ráo hẵn. Cúi xuống khua mạnh bụi lúa gần bờ để kiểm tình trạng rầy bám gốc lúa hay ướm thử nâng niu bông lúa vừa trổ khỏi bao, vẫn còn xanh…“Sương nhiều, nắng to, lúa sẽ chắc hột, năm nay chắc trúng mùa đây…” tôi nghĩ thầm. Gió mát lạnh trong lành ban mai khiến tâm hồn con người như bình thản hơn, khoáng đạt hơn. Những ngày tháng đó tôi đã sống như một nông dân, học dần từ dân quê chất phát cách sống, cách làm việc… Có những ngày Tết, hồi mới về làm ruộng dù nghèo cũng ráng dành vài lít gạo tráng bánh và đem mấy bánh bể rách, cuốn dừa rám về trong nỗi vui mừng của các con. Hạnh phúc cho con nhà nghèo trong ruộng không cần đến quần áo đẹp, quà bánh, đồ chơi như trẻ ở chợ. 2. Trời se lạnh cũng làm tôi nhớ lại những lúc co ro trên chiếc xe đạp

106 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

107

ôm chờ khách ở đầu chợ, góc đường trong gió đông. Cuộc đổi đời làm nảy sinh những nghề nghiệp mà trước đây không bao giờ tôi nghĩ sẽ xuất hiện ở miền Nam trù phú này. Khi mới đổi về miền Nam làm việc, nhìn thấy những chiếc xe lôi đạp, tôi đã cho đây là một bước lùi của chiếc xích lô đạp của Sài Gòn và các tỉnh miền Trung. Vậy mà bây giờ phải kiếm sống bằng cách còng lưng chở người trên chiếc xe đạp, kiếm vài đồng lẻ thêm vào với thúng bánh lọt nhỏ nhoi đến độ không thể nào nhỏ nhoi hơn nữa của vợ bán quanh xóm, ôi cuộc sống sao mà khiêm nhường và đơn giản đến vậy! Mà còn phải láo liên canh chừng các anh công an, quản lý thị trường nữa chứ, thỉnh thoảng ngứa mắt bắt chơi vài thằng kiếm ăn trên đường phố để chứng tỏ mình là người có quyền, để nghe bọn nó năn nỉ, xin xỏ, để được lên lớp với chúng rằng trong xã hội mới, con người phải đổi mới cho phù hạp với thời đại mới. 3. Cũng những lúc trời trở heo may, lạnh như lúc này tôi lại nhớ đến những ngày tháng lao động trong gió buốt, không biết ngày về trong các trại tù có mỹ từ là trại cải tạo. Với dao, búa thô sơ những con người khô đét vì đói lạnh đó đã phải phá rừng, những khu rừng ngập nước của vùng cửa sông Cửu Long. Với xẻng, vá và sức người gầy gò trong những tấm áo rách bươm, họ phải đào đất đắp đường ngăn rừng, làm bờ bao ngạn cho công trình đánh bắt tôm xuất khẩu, và những con người đầy “tội lỗi” đó được nuôi ăn bằng khẩu phần mỗi ngày một lon

gạo hẩm, mốc và đầy sâu mọt. Cơ giới của miền Nam ngày trước đã biến mất từ lúc đổi đời. “Lao Động là Vinh Quang”, nhưng lao động cưỡng bức chẳng thấy gì vinh quang, chỉ ngậm nghe uất hận trong lòng; mà khẩu hiệu đó nghe sao giống khẩu hiệu “Lao Động để giải phóng con người” trên các trại tập trung Do Thái của bọn Phát Xít Đức được mô tả trong tiểu thuyết Giờ Thứ Hai Mươi Lăm. “Bàn tay ta làm nên tất cả Với sức người, sỏi đá cũng thành cơm” Họ nói vậy! Con người đã nhân danh những mỹ từ không có thật để hành hạ, làm nhục người khác, lợi dụng sức lao động rẻ tiền để xây dựng một xã hội còn mang nhiều bất công hơn cái xã hội mà họ nguyền rủa là chỉ gồm đĩ điếm chạy theo đế

quốc. Họ không có sức mạnh của người thắng trận, họ sợ những người đã thua trận. 4. Những lúc trời trở lạnh luôn làm tôi nhớ đến những ngày còn trên bục giảng của một trường trung học trong những ngày giáp Tết. Thời gian này, các trường in đặc san xuân rồi bán cho nhau, trường nào cũng có những đoàn bán đặc san của trường mình cho trường bạn, một thứ sinh hoạt không thể thiếu trước ngày các trường nghỉ Tết. Học sinh không còn muốn nhét vào đầu những kiến thức khô khan của các môn học, thầy giáo cũng không nỡ giảng bài trong không khí háo hức của học sinh. Họ ca hát, ngâm thơ, kể chuyện… cho nhau nghe. Họ buông thả sau hơn ba tháng học tập, họ tổ chức liên hoan, chụp hình kỷ kiệm, lưu luyến chia tay nhau về ăn Tết, dù chỉ xa nhau chừng mươi ngày. Buổi chiều cuối cùng, đứng ở cửa sổ phòng giáo sư, nhìn giòng học sinh chảy dần ra cổng, những tà áo dài trắng cuối cùng uốn lượn trong nắng chiều đang se lạnh, sân trường vắng dần, lòng thấy trống rỗng, như thiếu thốn cái gì… Rồi ngày mai, mình cũng về Sài Gòn, gặp lại gia đình, gặp lại người thân, bỏ lại ngôi trường vắng tiếng nói cười, vắng hơi người; các hành lang lớp học lặng lẽ trong hơi lạnh chiều đông.

108 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

5. Trời trở lạnh, tuổi học trò mới lớn, tôi mê mãi âm thầm bước theo chân người con gái cùng trường, người con gái có mái tóc

dài ngang lưng, với chiếc nón lá hững hờ, với chiếc áo ấm màu tím hay màu huyết dụ chỉ cài hờ hững một hột nút trên cùng, che một phần chiếc áo dài trắng. Cả hai không ai nói với ai lời nào, nàng luôn đúng giờ, tôi không bao giờ lỡ “hẹn”, lúc nào cũng lẽo đẽo theo sau một đoạn. Để làm gì? không biết – Chỉ biết bữa nào không gặp là lòng bứt rứt không yên. Trường ở ngoài rìa thị xã, con đường lên trường là con đường duy nhất, giờ này nắng đã lên, nhưng không xua được cái lạnh không lạnh lắm của một tỉnh lỵ ven biển, chỉ đủ để các cô cậu học sinh khoe áo ấm. Con đường Nguyễn Hoàng dẫn lên trường đầy học trò và chỉ nhộn nhịp vào những giờ học sinh đến hay tan trường. Tiếng guốc gõ đều đặn của nàng trên đường như những nhịp nhạc trong lòng tôi. Nàng đi, bình thản trò chuyện với bạn, cặp ôm

trước ngực, làm như không biết tôi đi phía sau, nhưng mọi người trong lớp đều biết nàng có một cái đuôi, và có lẽ nàng cũng biết điều đó. Tôi không biết tại sao? Bây giờ nhớ lại, tôi thấy mình trẻ con và buồn cười. 6. Trời gây lạnh cũng đưa tôi về với tuổi thơ, nhà chỉ toàn anh em trai, chiều chiều ngồi nhìn mẹ làm mứt, bên ngoài gió hú từng cơn qua mái nhà, chờ xong nồi mứt, chia nhau chút đường cháy khét, chút mứt vụn còn sót lại ở đáy nồi, tận hưởng cái chua ngọt của mứt me, cay nồng của mứt gừng, ngọt ngào của mứt bí… hay những đêm trải chiếu nằm chờ cạnh bếp lò củi cháy rực rỡ ấm áp dưới nồi bánh tét, rồi ngủ quên cho đến hôm sau. Những ngày trước Tết, mẹ cho mấy đồng dẫn mấy em ra tiệm hớt tóc duy nhất trong thị trấn chờ hớt tóc ăn Tết, và lần nào ông

thợ cũng bảo “tụi mày nhỏ, ngồi chờ thêm chút nữa, tao hớt cho ông này xong tới tụi mày” mà ngày Tết, khách hớt tóc nhiều hơn ngày thường nên lần nào về nhà cũng bị cốc đầu oan uổng vì bị nghi là rong chơi. *** Mấy bụi cúc vàng sau nhà như chờ gió lạnh về để hé nụ. Trời ngày càng lạnh dần, phải thu xếp lại mấy chậu hoa để che chắn giá rét. Những cơn gió lạnh ban mai mơn man da thịt như gợi lại trong tôi kỷ niệm của những mùa lạnh khó quên trong quá khứ. Đời người rồi cũng qua mau; tóc điểm sương, tôi còn được mấy mùa lạnh nữa để sống về quá khứ? HÒA ĐA

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

109

Tản mạn về văn hóa thịt chó NGUYỄN KIẾN THIẾT

hịt chó, còn gọi thịt cầy (cờ tây), mộc tồn, thịt “sư tử đất”, hoặc “cẩu nhục”, “hương nhục” (thịt thơm).

Bàn về chó mà không nói đến nghệ thuật “ăn thịt chó” là một điều thiếu sót. Nhưng cũng rất bất công với con vật có nghĩa. Điều nầy còn nói lên cái nhìn, cách nghĩ, văn hóa của một dân tộc. Trong lịch sử, việc ăn thịt chó đã được phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới như: Trung Hoa, Nam Dương (Indonésie), Đại Hàn, Mễ Tây Cơ, Phi Luật Tân, Đài Loan, Thái Lan và…Việt Nam. Trong thời cận hiện đại, thịt chó vẫn là món ăn thông thường tại Trung Quốc, Đại Hàn và Việt Nam.

VĂN HÓA THỊT CHÓ

Vấn đề văn hóa có rất nhiều định nghĩa với vô số cách hiểu khác nhau. Theo thống kê của hai nhà nhân loại học người Mỹ là Alfred Kroeber và Clyde Kluckholn thì có tới 164 định nghĩa khác nhau về văn hóa trong các công trình nổi tiếng thế giới (Lương Vân Kế: Thế giới đa chiều, NXB Thế Giới, 2007). Văn hóa là sản phẩm của con người, không chỉ liên quan tới tinh thần mà bao gồm cả vật chất. Theo nghĩa thông thường, những sản phẩm như đồ đạc, nhà cửa, đường sá, ẩm thực… thuộc về văn hóa vật chất; còn những sản phẩm như khoa học, tín ngưỡng, văn học, tư tưởng, giá trị, phong tục tập quán, v.v… thuộc về văn hóa tinh thần (còn gọi là văn hóa phi vật chất). Giữa văn hóa vật chất và phi vật chất còn có mối liên hệ mật thiết với nhau: cái nầy bổ sung cho cái kia, và ngược lại. Bất cứ cái gì tốt, xấu đều là giá trị - mà giá trị là sản phẩm của văn hóa. Như vậy, có thứ văn hóa tốt hay không tốt, văn hóa hay hay dở; đi xa hơn một chút, còn có văn hóa và phản văn hóa nữa. Theo Wikipedia, cội nguồn ăn thịt chó bắt đầu từ Lễ hiến chó trong tín ngưỡng dân gian, có thể nói là một phạm trù của văn hóa ẩm thực - Văn hóa thịt chó. Người “có công”trong việc khám phá, ăn thịt chó đầu tiên là thầy cúng, thầy phù thủy, nhưng họ chỉ ăn lén lút vào đêm tối vì mặc cảm tội lỗi. Dần dà việc ăn thịt chó lan rộng ra cả nước; đầu tiên là ở các tỉnh thành phía Bắc (khoảng năm 1910-1920). Có thể nói Việt Nam là một trong những nước tiêu thụ thịt chó nhiều nhứt thế giới, với hơn 5 triệu chó bị làm thịt mỗi năm.

110

Tại miền Bắc Việt Nam, thịt chó là món ăn khoái khẩu được nhiều người ưa chuộng. Những vùng thịt chó nổi tiếng đến mức được định danh thương hiệu như “Thịt chó Nhật Tân”(Hà Nội), “Thịt chó Vân Đồn” (Hà Nội), “Thịt chó Việt Trì”(Phú Thọ), “Thịt chó Tiên Lãng” (Hải Phòng), “Thịt chó Cầu Vòi” (Nam Định). Đặc biệt làng Cao Hạ (xã Đức Giang, Hoài Đức, Hà Nội) là làng mổ chó “cha truyền con nối” lớn nhứt Việt Nam, với mấy chục lò mổ. Mỗi đêm, làng nầy giết tới 4-5 tấn chó, tức khoảng 300-400 con chó bị hóa kiếp Hiện nay, thịt chó có thể nói là món nhậu hút “bợm” nhứt Hà Nội. Dạo chơi một vòng Hà Nội, người ta sẽ thấy các quán “cầy tơ” mọc lên như nấm, hút các bợm tới “cắm rễ”. Chẳng hạn các quán thịt chó trong chợ Mỹ Đình, Thanh Hoa, Thanh Hiền, Việt Trì, Thu Hằng… Miền Nam trước kia không ăn thịt chó. Nhưng từ sau năm 1954, khi có hơn một triệu người miền Bắc di cư vào thì người miền Nam mới biết đến thịt chó. Có thể nói người miền Bắc đã mang văn hóa thịt chó vào Nam. Ở đâu có đông người di cư - như Hố Nai, Biên Hòa, ở đó có nhiều quán thịt chó. Thế rồi thịt chó theo đà Nam tiến mà “lê gót” về Đồng bằng sông Cửu Long và dừng chân tại Long An, Vĩnh Long, Cần Thơ, Long Xuyên, Cà Mau, Rạch Giá. Dân ăn thịt chó gồm đủ mọi thành phần, bất kể lương hay giáo. Riêng tại Sài Gòn, thực khách sính “cẩu nhục”có thể tìm đến các quán nhậu thịt chó ở quận Tân Bình, Gò Vấp. Rảo một vòng “Hòn Ngọc Viễn Đông” cũ, các “bợm” có thể tắp vào một trong các quán nhậu thịt chó nổi tiếng để “nhâm nhi tình bạn” và “trút cạn nỗi sầu” như: Cống Quỳnh, Chấn Hưng (Quận 10), Sân Bay (Tân Bình), Thanh Đa (Bình Thạnh), Trần Não (Quận 2), v.v…

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

111

112

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Do vậy mà phong trào ăn thịt chó có lúc phát triển rộng khắp từ nông thôn tới thành thị, từ Bắc chí Nam. Hiện nay, “hiện tượng” nầy lại bùng phát một cách đáng sợ, dẫn đến nhiều tệ nạn. Người nghèo ăn thịt chó, người giàu ăn thịt chó, bình dân ăn thịt chó, trí thức cũng ăn thịt chó. Đâu đâu cũng đều có hơi hướm…chó! Người ta hạ “cờ tây”, hạ “mộc tồn” để thết đãi bạn bè, trong các dịp lễ lạc như cưới hỏi, khao vọng nhà mới, thăng quan tiến chức v.v… Các quán nhậu cũng quảng cáo “Nai đồng quê” để thu hút thực khách. Vế đối khó đối sau đây có lẽ bắt nguồn từ cái quảng cáo nầy: Quê Đồng Nai có nhiều nai đồng quê Thậm chí một tờ báo lớn ở Sài Gòn trước năm 1975 còn có mục “Chả chó dồi chó”! Người ta chọn giống chó để nuôi và…ăn thịt: Lõ đầu thì bán / Lõ trán thì nuôi / Lõ đuôi ăn thịt. Hoặc: Mắt bánh rán, trán bánh chưng, lưng tôm càng. Nghệ thuật ăn thịt chó cũng lắm công phu. Người sành điệu ăn thịt chó phải nắm vững kinh nghiệm dân gian khi phân loại chó: “Nhứt bạch, nhị hoàng, tam khoang, tứ đốm” thì mới đúng sách vở. Tùy theo khẩu vị, tập quán mà dân tộc mỗi miền có những cách chế biến thịt chó khác nhau. Tại miền Bắc, thực đơn bữa tiệc thịt chó gồm đủ các

món như: thịt luộc, dồi nướng, thịt nướng, rựa mận, xáo măng …Gia vị gồm: chanh, sả, hành sống, lá mơ, húng chó, ớt trái và không thể thiếu mắm tôm, củ riềng - như trong ca dao có đoạn nhắc tới: Con gà cục tác lá chanh / Con lợn ủn ỉn mua hành cho tôi Con chó khóc đứng khóc ngồi / Mẹ ơi đi chợ mua tôi đồng riềng… Hoặc: Một trăm con chó / Một lọ mắm tôm Một ôm rau húng / Một thúng rau răm… Hai câu thơ sau đây đã đi vào dân gian phản ánh rõ nét văn hóa thịt chó: Sống ở trên đời không ăn dồi chó / Chết xuống âm phủ biết có hay không? Đôi khi các đầu bếp còn chế biến “thịt chó bảy món”, “cầy tơ bảy món” và “tiết canh chó” để câu thực khách. Ăn thịt chó phải uống với rượu đế - rượu tăm cất ở Tây Hồ, mới đúng bài bản. Theo Vũ Bằng, một tay sành điệu ăn thịt chó miền Bắc, phải chọn “chó chanh cốm” (thứ chó nuôi từ hai năm tới hai năm rưỡi), thịt ngọt ngon như “thiếu nữ dậy thì”, “xanh lên ngọn tóc, nhựa căng vú đào.” Theo tác giả “Miếng ngon Hà Nội”, thực đơn bữa tiệc chó gồm đủ các món chế biến từ…thịt chó đã kể trên, còn có chả nướng,

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

113

dựa mận, “chuối chưa ra buồng”, dồi tươi chấm với mắm tôm. Đặc biệt món dựa mận, một “món ăn bất hủ” được Vũ Bằng ví với bản nhạc “Le Danube Bleu” của Johan Strauss: “Nó dìu dặt, khoan thai, cuồn cuộn một cách êm dịu, có đôi khi lại như nhảy nhót lên trong ánh sáng”. Gia vị của đồng bào miền Nam, gọi là “đồ tẩm liệm”, nói lên nét đặc thù trong việc chế biến thịt chó. Đó là “đường, tương, đậu (đậu nành, đậu xanh), sả, ớt, củ hành, đu đủ, dừa khô, bột nghệ”. Nhiều bài “Vè thịt chó” phác họa một vài nét về “Văn hóa thịt chó” Nam Kỳ Lục Tỉnh, chẳng hạn như: Nghe vẻ nghe ve / Nghe vè thịt chó Đứa nào chịu khó / Bắc nước, cạo lông Đứa nào ở không / Đi mua đồ nấu (Ớt, đường, tương, đậu / Bột nghệ, củ hành…) Đứa nào xấu xấu / Xắt sả nạo dừa Đứa nào không ưa / Thì đi chỗ khác Làm trong giây lát / Xúm lại cùng ăn Chớ có lăng xăng / Người ta đàm tiếu Con chó nhỏ xíu / Ăn chín, mười người Thiên hạ chê cười / Tụi ăn thịt chó!... Ngoài món chả chó dồi chó, dân sành điệu miền Nam còn chế biến nhiều món đặc thù… rất Lục tỉnh! Chẳng hạn như chó xào lăn nước cốt dừa, chó hầm “đu đủ mỏ vịt” với nước dừa nạo (hầm hon), cháo thịt chó nấu với đậu xanh cà v.v… Rau quả thì có lá thúi địt (lá mơ), rau húng, ngò om, chuối sống. Nước chấm (không giống ai) như cơm mẻ, tương hột xay trộn đậu phộng và nước cốt dừa béo ngậy. Ăn thịt chó mà uống với rượu đế thì thật là thống khoái. Ở đây “văn hóa thịt chó” và “văn hóa rượu đế” đã hòa nhập tuyệt vời. Nhưng cũng sanh ra lắm điều phiền toái vì “rượu vào lời ra”, “rượu uống vô rồi như con chó điên giữa chợ” (Tửu nhập tâm như cẩu cuồng tại thị). Bài “Vè uống rượu” sau đây đã lột tả được cái hay, cái dở - thường là cái dở, của “văn hóa rượu đế” ở nông thôn Lục tỉnh: Một ly nhâm nhi tình bạn / Hai ly trút cạn nỗi sầu Ba ly mũi chảy tới râu / Bốn ly ngồi đâu gục đó Năm ly cho chó ăn chè / Sáu ly ai nói nấy nghe Bảy ly làm xe lội nước / Tám ly vợ rước về nhà Chín ly đi đời nhà ma… Như đã dẫn trên, “Tụi ăn thịt chó” thường bị “thiên hạ chê cười”. Đã “ăn” phải có “uống”. Và uống “nước mắt quê hương” (rượu đế - rượu nếp rặt) mới đúng bài bản. Rượu đây là rượu tình, rượu nghĩa. “Làm một ly” rượu mời để kết giao tình bạn. Nhiều đệ tử Lưu Linh hứng chí bèn rung đùi “xổ nho” từng chùm, “học lóm” được từ các cụ đồ lỡ vận, như: Tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu / Thoại bất đầu cơ bán cú đa. (Âu Dương Tu (1007-1072), nhà thơ nổi tiếng thời

114

Thịt chó bán trên đường Phạm Văn Hai TP.HCM

Tống bên Trung Hoa). Tạm dịch: Uống rượu mà gặp bạn hiểu mình thì ngàn chén cũng là còn ít; Nói chuyện mà không hợp nhau thì nửa câu cũng là nhiều. Một khi nhậu “quắc cần câu”, “xả láng sáng về sớm” thì mạnh ai nấy nói, ai nói nấy nghe, lè nhè “nói dai như chó nhai giẻ rách”, đến nỗi cho “chó ăn chè”. Đôi khi văng tục, bắt bẻ “chén tạc chén thù”, “rượu mời rượu phạt” sanh ra đấu khẩu rồi ẩu đả. Gặp thứ rượu mạnh, uống đến ly thứ chín phải ra bãi tha ma mà nằm! TRANH LUẬN GIỮA CÁC PHE

Vấn đề “ăn thịt chó” đã là đề tài tranh luận sôi nổi (giống như cuộc tranh luận Truyện Kiều, Thơ cũ-Thơ mới trước kia) giữa hai phe: phe tán thành và phe phản đối. Phe nào cũng đưa ra những lập luận để giành phần thắng về phe mình.

Phe tán thành ăn thịt chó đưa ra năm lý do sau đây:

1.Ăn thịt chó là một nét văn hóa truyền thống – văn hóa ẩm thực của Việt Nam, nên cần phải bảo tồn và duy trì. Ai không ăn thịt chó là không biết thưởng thức cái tinh hoa của văn hóa ẩm thực. Ca dao còn truyền tụng: Đàn ông biết đánh tổ tôm / Uống rượu thịt chó, xem nôm Thúy Kiều. Nhiều người còn quan niệm: Ăn cỗ to phải có miếng dồi chó mới đúng bài bản. Để nhớ lâu, nhớ đời thịt chó, lá mơ, dân miền Bắc còn lập “Hội thịt chó lá mơ” hay “Hội lá mơ”. Gần đây lại xuất hiện “Hội những người thích ăn thịt chó” nữa. 2.“Vật dưỡng nhơn” (vật để nuôi người): Chó là một trong những con vật nuôi trong nhà. Nếu quan niệm “vật dưỡng nhơn” thì ăn thịt chó cũng giống như ăn bất cứ thịt con vật nào (trâu, bò, dê, ngựa, heo, gà) đều là chuyện bình thường. Từ cái bình thường sẽ thành thói quen, tập quán. Yêu chó thì yêu, ăn vẫn cứ ăn vì cái “thần khẩu” nó hành.

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

115

3. Thịt chó ăn ngon, bổ dưỡng và chứa nhiều vị thuốc. Theo Đông y, thịt chó vị mặn, chua, tính nóng, không độc; có tác dụng bổ dưỡng, trợ dương, ích khí trừ hàn. Có người cho rằng, thịt chó mát trị được bịnh gan, thịt chó con sơ sanh trị được lao phổi. Đặc biệt ăn món “chân chó hầm thuốc bắc”, cộng thêm dương vật và tinh hoàn của chú cẩu, sẽ tráng thận cường dương, “ông ăn bà khen” liền, khỏi tốn tiền mua thuốc Viagra! 3.Ăn thịt chó là để “xả xui”, trút bỏ hết cái vận đen đủi vào cuối năm, cuối tháng. Nhiều “bợm”sau khi nhậu “mút mùa Lệ Thủy” với “cẩu nhục” thường kéo nhau tới xóm cô đầu (Hà Nội) hoặc Ngã Ba Ông Tạ, Ngã Năm Chuồng Chó (Gò Vấp, Sài Gòn) để… “xả xú-bắp” nữa! Một khi đã “rửa sạch” cái xui quẩy rồi thì đương nhiên cái hên, cái may mắn sẽ tới. Có người còn biện minh rằng ăn thịt chó là đúng sách vở, hợp với đạo lý thánh hiền, như trong chuyện dân gian “Chiêm bao thịt chó”. Nội dung cốt chuyện đại để như sau: Có người học trò dốc chí trau giồi kinh sử, gần đến kỳ thi, nằm mơ thấy cụ già chống gậy đem đến cho miếng thịt chó, bèn ăn ngay. Kỳ thi năm đó, cậu ta thi đỗ Trạng nguyên, làm quan to, vinh hiển cả đời (Theo Ôn Như Nguyễn Văn Ngọc: Truyện Cổ Nước Nam). Câu tục ngữ: “Ăn thịt chó, đỗ Trạng nguyên” phải chăng bắt nguồn từ chuyện cổ kể trên? 4.Ăn thịt chó vì không có gì để ăn vào những lúc có chiến tranh hoặc quá đói kém. Lúc đó người ta phải ăn bất cứ loại thực phẩm nào để sống còn - đôi khi còn “khủng khiếp” hơn thịt chó. Vài ngàn năm trước, dân Gaulois, tổ tiên của người Pháp, lúc khan hiếm lương thực cũng phải ăn thịt chó để sống. 5.Lý do sau cùng là “nạn cẩu mãn” (lạm phát chó). Nếu 5 triệu chó không bị “thịt” mỗi năm, thì trong vòng 5 năm, 10 năm hoặc 20 năm nữa, họ hàng nhà cẩu sẽ tăng theo mọi cấp số và “tung hoành” khắp mọi miền đất nước. Chừng ấy chó sẽ “ngồi bàn độc”, lấn chiếm những phúc

Một nhóm bạn trẻ Hàn Quốc trong phong trào chống lại hành vi ăn thịt chó

116

lợi của người như chỗ ở, thực phẩm, chăm sóc y tế và các dịch vụ khác. Còn vấn đề “hậu sự” của chó thì sao? Mai táng, hỏa táng hay thủy táng như Ấn Độ đã làm với bò. Thôi thì chỉ còn cách “khẩu táng” ít tốn kém nhưng có lợi, là thượng sách! Phe phản đối cũng đưa ra sáu lý do chống lại:

1.Ăn thịt chó là một thói quen man rợ và không phù hợp với đời sống văn minh. Gần đây các tổ chức bảo vệ động vật lên án việc giết thịt chó tại nước ta là một truyền thống dã man từ thời trung cổ. Các tổ chức nầy còn kêu gọi người Việt Nam hãy thay đổi thói quen ăn thịt chó; đồng thời nhà nước nên ra bộ luật cấm việc giết, mổ và ăn thịt chó như các nước phương Tây. Thậm chí du khách Pháp còn dọa “tẩy chay” Việt Nam vì thịt chó: “Chúng tôi sẽ không đến Việt Nam du lịch nữa nếu các bạn còn tiếp tục ăn thịt chó”. 2.Chó là bạn của người: Chó là bạn đồng hành của nhân loại từ thời xa xưa, là con vật thân yêu nhứt bởi những đức tính cao quý của chúng. Đặc biệt, dù có chết vì đói, chó vẫn không hề ăn thịt đồng loại. Trong tín ngưỡng của người Cơ Tu (dọc dãy Trường Sơn, Thừa Thiên, Quảng Nam), con chó chính là vật tổ của họ (?). Truyền thuyết về ông tổ chó còn thấy ở nhiều dân tộc khác như Chăm, Dao, Lô Lô (Hà Giang, Cao Bằng, Lào Cai). Vì muốn thỏa mãn cái “thần khẩu”, ai nỡ ăn thịt bạn mình, vật tổ (?) của mình. 3.Bảo vệ sức khỏe: Mỗi năm Việt Nam “tiêu thụ” hơn 5 triệu chó trong đó có khoảng 200 ngàn chó nhập từ Thái Lan. Làm sao biết được (biết cũng nhắm mắt làm ngơ - biết chết liền) con nào bị ghẻ lở, xà mâu, con nào bị chết dịch, con nào bị sán lãi, bị dại mà ngừa. Có khi thịt chó bị bỏ bã (thuốc độc) cũng được bày bán la liệt ở các cửa hàng…chó. Vấn đề kiểm dịch chó sống, chó thịt, chó “tươi” có triệt để hay không. Và ai chịu trách nhiệm? Điều gì sẽ xảy ra cho môn đồ “cẩu nhục” khi ăn phải những thứ chết toi nầy? Chưa kể ăn nhằm món tiết canh chó bị (chết) dịch, phải sùi bọt mép, chờ ngày đi chầu Diêm chúa. 4.Quy luật cung-cầu: Theo quy luật cung-cầu, hễ có cầu thì phải có cung; nhu cầu nhiều thì phải cung ứng ngày càng nhiều. Từ khi “văn hóa thịt chó” ở miền Bắc di cư vào Nam thì cả nước đã biết mùi thịt chó. Dần dà các hàng quán nhậu thịt chó mọc lên như nấm, thu hút số lượng rất đông đủ các loại “bợm”. Vậy thì loài người chỉ cần ngưng ăn thịt chó thì giải quyết được mọi chuyện: Không có cầu thì cung sẽ tự tiêu vong. 5.Tiếp tay cho “cẩu tặc”: Mấy lúc gần đây do lượng tiêu thụ thịt chó ngày càng nhiều nên “nghề trộm chó” ra đời. Tệ nạn “câu” trộm chó phát triển từ Bắc chí Nam. Đôi khi người mất chó vì quá thương con vật có nghĩa, đã đến các chợ chó xin (mua) chuộc lại chính con chó của

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

117

phá. Những mạng người bị cướp đi không phải để thực thi “công lý”, mà vì muốn bảo vệ cái tài sản… chó, cũng như thỏa mãn sở thích ăn thịt chó của con người. Ôi! Mạng người suy ra còn thua mạng chó! Nhà nước phải gấp rút đưa ra luật bảo vệ chó. Các môn đồ “hương nhục” nên vẫy tay “Buồn ơi chào mi” là vừa. 6.Vấn đề nhân đạo-nhân quả: Suy cho cùng chúng ta nên ngừng ăn thịt chó vì lý do nhân đạo. Nếu có dịp xem những hình ảnh giết chó, mổ thịt, nhiều người yếu bóng vía sẽ rùng mình, dựng tóc gáy vì nó quá sức tàn nhẫn, phi nhân đạo: Người ta giết chó bằng nhiều cách như dùng búa đập thẳng vào đầu (đả cẩu), chọc tiết hoặc bỏ chó vào bao bố rồi đập đầu, trấn nước cho đến chết. Cảnh chó giãy chết cùng tiếng chó kêu gào thảm thiết trước khi sắp chết như van xin, như hờn oán, thật não lòng! Còn về nhân quả, nếu bạn không tin vào tôn giáo nào, có lúc cũng nên tin vào vấn đề nhân quả trong đời thường (xin lỗi bạn đọc). Nói một cách nôm na, nhân quả (hột và trái) theo nghĩa đen là hột giống nào sẽ cho trái nấy (trồng đậu được đậu, trồng dưa được dưa). Theo nghĩa rộng, nhân quả là hành động và kết quả của hành động. Do đó, hành động Thiện thì được phước báu an vui; hành động Ác phải thọ lấy sự đau khổ. Cổ nhân có câu: “Tích thiện phùng thiện, tích ác phùng ác”, hoặc câu tục ngữ “Gieo gió gặt bão” đều nhằm lý giải vấn đề nêu trên. Nếu

chúng ta biết tin vào nhân quả và muốn tránh cái “nghiệp chướng” nặng nề, thiết tưởng nên mở rộng “đức hiếu sinh” bằng cách ngừng việc giết, mổ thịt chó! KẾT LUẬN

Cuộc tranh luận giữa hai phe (tán thành và phản đối) ăn thịt chó vẫn chưa ngã ngũ. Bên nào cũng có những ưu và nhược điểm. Người xưa có câu: “Thái quá cũng như bất cập” (Quá mức cũng như không kịp, không đạt yêu cầu). Người viết xin mạn phép đề nghị: Nếu bạn thèm ăn thịt, hãy bắt đầu tránh ăn thịt chó, không nên mạt sát những người ăn thịt chó; càng không nên phán xét ai đúng ai sai. Miếng thịt chó và những giọt “nước mắt quê hương” thật ra không có tội tình gì với sự văn minh của đất nước. Nếu có thể được, nên “ăn chay” định kỳ, mỗi tháng 2 lần, 4 lần rồi 6 tới 10 lần. Tới một thời điểm nào đó, nếu công nghệ sản xuất “thịt nhân tạo” được áp dụng rộng rãi, người viết tin rằng phần thắng sẽ nghiêng về phe phản đối ăn thịt chó. Một khi “Văn hóa thịt chó” bị chết dần chết mòn, chắc chắn những “quái thai văn hóa” khác, như “văn hóa chửi”, “văn hóa phong bì”, “văn hóa chạy chức” rồi “văn hóa đểu”, “văn hóa…chó” sẽ không còn chỗ đứng! Các bạn nghĩ sao? Gia Nã Đại, Tết Nguyên Đán Mậu Tuất 2018

NGUYỄN KIẾN THIẾT

Mùa xuân của mẹ Mẹ ơi con đã về đây Nhọc nhằn dáng mẹ đong đầy tim con Ra vào tựa cửa mõi mòn Gặp nhau mẹ ngỡ như còn chiêm bao Ôm con lòng những nghẹn ngào Giọt rơi giọt đọng loan vào má con Sương pha tóc mẹ trắng dần Đông qua xuân lại bao lần nhớ mong Mẹ là biển cả mênh mong Bạc đầu nợ mẹ tấm lòng chưa vơi Ngày trông tháng đợi năm chờ Mùa xuân của mẹ bây giờ là đây Mừng xuân xin rót ly đầy Chúc mừng tuổi mẹ sum vầy cùng con Ngoài kia tiếng pháo nổ giòn Mai đào nở nụ mẹ cười đón xuân

YÊN VŨ - MAI BÌNH PHƯƠNG

118

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

119

Quý ông Sài Gòn ăn diện

PHẠM CÔNG LUẬN

hững điều đọng lại trong tôi về cái tết xa xưa ấy là vẻ mặt vui tươi và cách ăn mặc của các chú bác đến chơi. Họ thể hiện các kiểu ăn diện của nam giới sống trên đất Sài Gòn - Gia Định đầu thập niên 1970. Tết Quý Sửu 1973, không khí trong xóm tôi khác với những cái tết trước đây. Hiệp định Paris vừa ký xong khiến người dân Sài Gòn - Gia Định nôn nao tin là hòa bình sẽ sớm đến trên quê hương. Các ông trong xóm qua lại thăm nhau nhiều hơn, để cùng nhau cụng ly, bàn chuyện thời sự. Không phải đi học, tôi lon ton giúp má tôi mang ly, nước đá cho ba tôi tiếp khách. Nhờ đó, tôi chứng kiến cuộc tụ họp vui vẻ giữa các ông chủ gia đình trong xóm. Ai nấy đều ăn diện khác ngày thường. Cậu Bảy Nheo đến trước, nhìn khỏe mạnh trong chiếc áo montagut mới toanh màu vàng nhạt, lấp lánh trong nắng tháng giêng. Cậu làm ở sở Mỹ, có tiền nên thích xài loại áo này, giá không rẻ vì nhập cảng từ bên Pháp. Cậu Bảy ngồi nói chuyện với dượng Hai Mỹ, chủ sự Hãng hàng không Air Việt Nam, còn gọi là “Air con rồng”. Ngày tết, dượng Hai mặc áo sơ mi trắng thắt cà vạt hẳn hoi.

Ảnh Life chụp năm 1961

Sau đó là ông ký giả nhựt trình, trong xóm gọi là chú Tư. Hôm nay ông vẫn bận cái áo bốn túi màu kaki như mọi ngày nhưng là áo mới coóng. Rồi đến thầy Hai răng vàng, bận sơ mi soa Pháp trắng, bỏ áo vô quần tây đen, mang giày đen, nhìn trẻ trung. Thầy chuyên chạy “áp phe” thuốc tây, nghe nói dám vô bán cả trong vùng quê có mấy “ổng”. Đến buổi chiều mùng ba, nhà tôi tiếp mấy chú là bà con xa từ xã Tân Thạnh Đông miệt Hóc Môn. Ba ông chú, chú Sáu, chú Bảy, chú Tám bận ba bộ đồ bà ba đen y chang nhau trông rất ngộ. Chú Sáu co chân lên ghế ngồi kiểu nước lụt, rút thuốc rê ra quấn hút. Có buổi chiều sau tết, ông Thầu (làm nghề thầu khoán) từ đầu ngõ đi vào thăm ba tôi. Ông bận bộ pyjama màu ruốc lợt, có viền màu nâu ở tay áo và gần miệng túi. Tay phải ông chống “can” bằng gỗ lên nước bóng, tay trái cầm ống điếu. Ở nhà, ba tôi bận bộ đồ bà ba trắng ra tiếp ông. Hai ông già nhấp chút rượu trong cái ly bé xíu, vui chuyện trong chiều xuân dịu mát và đầy hy vọng đó. Những điều đọng lại trong tôi về cái tết xa xưa ấy là vẻ mặt vui tươi và cách ăn mặc của các chú bác đến chơi hôm ấy. Họ thể hiện các kiểu cách ăn diện, dù không đầy đủ, của nam giới một thời sống trên đất Sài Gòn - Gia Định, đầu thập niên 1970, bổ sung cho kiểu phục trang áo sơ mi, quần tây hằng ngày của giới làm công ăn lương. Do ảnh hưởng từ người Pháp, đàn ông Việt thời thuộc địa bỏ dần chiếc áo the, khăn xếp lúc ra đường, đến cửa quan để làm quen dần với trang phục phương Tây, với áo sơ mi, quần tây, bộ complet... Bên cạnh đó, có các kiểu ăn mặc khác lúc đi chơi, ở nhà hay nơi giải trí lại thể hiện nhiều điều thú vị, ảnh hưởng của gout thẩm mỹ và điều kiện kinh tế lúc đó. Từ trước 1954, nhiều người từ miền Bắc và Trung chuyển vào sống ở Sài Gòn. Họ mở các dịch vụ trang phục như đóng giày da, may quần áo, làm mũ nón, đáp ứng nhu cầu trang phục của người Pháp và cho cả giới công chức, viên chức trẻ người Việt. Họ mở tiệm may đồ vest, đồ đầm ở khu trung tâm Sài Gòn, trên đường

120 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

121

Catinat (Tự Do) hay Charner (Nguyễn Huệ), Bonard (Lê Lợi), tiệm bán giày dép ở đường d’Espagne (Lê Thánh Tôn) hay xưởng đóng giày ở phía quận 4. Ngoài ra, còn có hàng hóa nhập khẩu từ bên Pháp và các nước, có đủ thứ phục vụ việc chưng diện của các quý ông. Ở vùng ngoại ô Sài Gòn - Gia Định, cách ăn mặc của đàn ông chậm thay đổi nhất. Ông Tiền Vĩnh Lạc, sống ở Úc, trong cuốn Làng cũ người xưa chỉ lưu hành trong thân hữu kể về trang phục trai làng An Nhơn ở Gò Vấp (khoảng đường Lê Đức Thọ, phường 17, quận Gò Vấp) cách nay sáu bảy mươi năm như sau: Với thanh niên ngoại ô làm nông thì: “Ở nhà, mấy cậu bận quần cụt, ở trần. Trời lạnh thì bận thêm cái áo bà ba đàn ông. Quần áo đàn ông thường may bằng vải săn đầm đen, hoặc vải xe lửa trắng (đầu vải in nhãn hiệu chiếc xe lửa). Ra đường, xỏ thêm cái quần dài đen hay trắng, quần thường chứ không phải “quần tây”. Đa số đi chân không để đầu trần”. Với đám thanh niên nhà khá giả có ăn học thì ăn bận tươm tất hơn: “áo bà ba vải xe lửa hoặc vải bô-bơlin (popeline) trắng tinh, hồ, ủi thẳng nếp, mang guốc vông, đội nón cối trắng hiệu Con Gà”. Đó là mấy cậu học sinh trường Petrus Ký hoặc tư thục Lê Bá Cang. Còn nếu thanh niên đã học xong lớp nhất, đậu bằng Sơ học yếu lược ra đi làm việc thì “bận đồ tây: quần tây dài, áo sơ mi luôn bỏ vào quần, mang giày Bata, mang giày xăn-đan... cậu nào sắm được Nghệ sĩ Hùng Cường cũng hay bận một cái đồng hồ đeo áo len cổ lọ, bên ngoài khoác áo tay là sang hết cỡ!”. vest giống cách chưng diện của hai Người khá giả bận tài tử Khương Đại Vệ và Địch Long đồ tây khi ra đường, của Hồng Kông đầu thập niên 1970 còn mấy ông làng, Ảnh: tư liệu hương chức hội tề khi ra công sở, xuống đình làng thì “áo dài, khăn đóng, đi giày bố Bata hoặc giày hàm ếch da láng”. Riêng mấy thầy làm việc ở Ngân hàng Đông Dương, Nhà Dây thép (Bưu điện), Sở Trường Tiền (Sở Công chánh) ăn mặc như Tây: “Đi làm mỗi ngày mà cũng thắt

122

“cà-ra-oách (cravate), áo “vết” (vest), mang giày da có đóng sắt dưới đế, đi nghe “cộp cộp”, oai thấu trời! Biết đâu vô sở có khi bị Tây nó xài xể, khinh thường. Mấy thầy đi xe điện thì ngồi hạng nhứt, trả giá gấp đôi. Chiều về trên tay cầm một tờ nhựt trình... dân quê nó thấy nể quá chừng!”. Một tác giả khác, nhà văn Hồ Trường An, trong cuốn Màn nhung đã khép tả hai nhân vật làm báo lịch lãm, ăn chơi ở Sài Gòn thập niên 1920 là anh em Đinh Tường và Đinh Thụy thật sinh động. Đọc lại các đoạn này, ta thấy cách ăn mặc và chưng diện lúc đó đã rất tân thời không kém bây giờ: “Đinh Tường khoảng ba mươi ngoài, mặt vuông trán rộng, mái tóc dợn sóng được chải thận trọng từng nếp quăn. Chàng để ria mép tỉa mỏng như kép Âu Mỹ nên khi chàng cười thì nụ cười dưới hàng ria mép sáng lên một vẻ nam tính hùng tráng và màu môi chàng như thêm sắc thắm đỏ... Màu ria mép đen nhánh hợp với màu đen rậm rạp của cặp chơn mày và đôi rèm mi dài. Chàng mặc bộ côm-lê màu kem nhạt, đi giày màu sô cô la, thắt cà vạt đen điểm chấm màu cam. Toàn cơ thể chàng toát ra vẻ phong lưu phơi phới. Hàng răng chàng bóng lên vẻ ngọc trai, chứng tỏ chàng chăm sóc nó cẩn thận. Còn đôi bàn tay chàng mới đẹp làm sao! Chúng không lớn không nhỏ, nhưng mu bàn tay rất mịn, ngón vừa vặn nhưng mềm, móng cắt cụt nhưng vanh thật cong ở đầu làm cho móng có hình thuôn như hột ô môi hay hột hạnh nhân”. Còn Đinh Thụy, khoảng độ 25, hoặc 26 tuổi, “chàng mặc theo kiểu demi saison, áo vest bằng nhung đen sọc màu thiên thanh, quần màu xám và chơn đi giày đen”. Kiểu “demi saison” có từ thời Pháp thuộc, kiểu quần áo để mặc hai mùa thay vì loại quần áo cổ điển chỉ có thể thích hợp cho một mùa. Từ đó người mặc “phăng” ra nhiều kiểu ráp quần này với áo kia. Trong một đoạn khác, khi tác giả tả anh em này lúc ở nhà thì ăn bận như sau: Đinh Tường trong khi đợi khách đến để tiếp: “mặc áo sơ mi màu lam thạch, quần xanh dương đậm, chơn mang giày da đen đánh bóng nẩy sao”. Còn Đinh Thụy thì “mặc quần tây vải bố vàng, áo sơ mi cụt tay hoặc áo thun, chơn xỏ vào đôi giày hàm ếch hoặc đôi guốc Đa Kao”. Về tóc tai, “hai anh em có mái tóc nhuyễn và gợn sóng tự nhiên, ôm sát vào da đầu nên không cần phải chải tóc nhiều, chỉ thường gội nước bồ kết và nước cốt chanh cho tóc bồng hẳn lên”. Vì tỉa ria mép theo kép hát bóng Huê Kỳ là Clark Gable và Errol Flynn nên Đinh Tường thường vuốt ria mép bằng sáp cho râu đen lánh. Hồ Trường An đã tỏ ra có mắt tinh đời khi tả các nhân vật sắc nét tùy theo nghề nghiệp của họ. Ông tả trang phục một ông trùm cờ bạc: “bộ đồ bằng ga-pạc-đin xám, thắt cà vạt đen điểm chấm lam ngọc, đi giày đen”, đã

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

123

vậy: “lại còn cầm “can”, đầu đội nón nỉ, túi áo giắt theo chiếc đồng hồ trái quít lẫn hộp đựng thuốc lá và chiếc hộp quẹt máy, tất cả đều bằng vàng”. Còn ông bầu gánh hát thì: “mặc bộ đồ bằng vải tuýt so” (tussor) màu ngà, đi giày màu sô cô la, thắt cà vạt đen sọc đỏ”. Những năm thập niên 1930, người thuộc giới phong lưu hay ăn chơi hầu như đã ăn bận theo dân Tây, nhưng lứa trung niên và cao tuổi vẫn giữ nền nếp cũ và họ thuộc số đông. Nên có câu chuyện kể rằng khi nhà thơ nổi tiếng Tagore của Ấn Độ đến Sài Gòn năm 1929, để tỏ ý tôn trọng nước chủ nhà, ông bận trang phục cổ truyền Việt với áo dài gấm bông bạc, khăn đóng nhiễu đen, quần lãnh trắng, mang giày Gia Định thong thả dạo phố Sài Gòn.

Với khăn lụa cài túi áo vest, hai nghệ sĩ Tùng Lâm và Xuân Phát trông rất lịch lãm đúng phong cách ăn mặc Âu Tây - Ảnh: tư liệu

Sau thập niên 1930 là đến những năm 1940 đầy biến động, vì chiến tranh. Cái ăn cái mặc không được chú trọng, ai nấy sống cho qua thời cuộc. Đến thập niên 1950, cuộc sống Sài Gòn ổn định trở lại, người ta lại sống, làm việc, ăn diện và hưởng thụ. Tuần báo Mới số 53 xuất bản tháng 11 năm 1953 có trụ sở tại đường Sabourain gần chợ Bến Thành có bài Kinh nhật tụng của người đàn ông lịch sự bày cho giới mày râu Sài Gòn cách chăm sóc ngoại hình để trở thành một người đàn ông thanh lịch: “Bạn có thể dùng nước hoa, nhưng không phải thứ nước hoa nguyên chất của các cô đâu nhé! Nước hoa của bạn là thứ đã pha loãng trong rượu mạnh mà ta vẫn gọi Eau de Cologne, la Lavande và Cuir de Russie. Trước khi đi, bạn giốc ngược chai cho thấm vào khăn tay và dùng khăn tay kia (đó) xoa qua một tý trên mặt. như thế đã đủ lắm rồi...”. Về trang phục: “... Bạn cần tuyệt đối “khai trừ” những chiếc cà vạt lòe loẹt (màu sắc quá rực rỡ và lố lăng có cây, có nước, có vũ nữ, có xe hơi, có nhà lầu...). Một con người tế nhị thì cà vạt cũng tế nhị, một con người đàng điếm thì cà vạt cũng đàng điếm. Xin bạn chớ quên”.

Về giày: “Đừng có chọn cái kiểu to phình như của người Pháp. Đừng có lấy thứ mũi vịt bèn bẹt của các cậu công tử bột Hanoi. Đạo trung dung dạy ta rằng: đôi giày phải vừa phải không to không nhỏ, nghĩa là phải cân đối với khổ người của bạn”. Nhà thơ Đỗ Kh. trong một bài viết mô tả trang phục thập niên 1960 khi ông quan sát bạn bè học cùng trường của mình: “Học trò dân con nhà giàu thì chỉnh tề quần Tergal đen áo sơ mi trắng, xách cặp Samsonite da”. Còn viên chức chính phủ cấp cao: “mặc quần tây nhạt đúng thời trang, loại có đai dây lưng cài chéo nút, áo montagut nhẵn thín, đầu bóng lộn chân đi giày không dây simili Gucci. Ông hút thuốc Jasmin cán vàng nhãn Sobranie, thứ 25 đồng 1 điếu (thuốc lá thường, lúc đó 20 đồng 1 bao) và cái xe con ông lái mới là độc đáo, Fiat 800 coupe hai cửa rất ít thấy...” (đoạn này ông tả tác giả Người thứ Tám của series truyện trinh thám Z.28). Đến đầu thập niên 1960, quần Dacron hay Tergal được xem là đã lịch sự rồi dù sau đó chỉ chục năm đã bị cho là “quê một cục”. Đến gần giữa thập niên 1960, lính Mỹ chưa vô nhưng trào lưu Mỹ đã bắt đầu với quần ống túm ở các thành phố lớn như Sài Gòn, Đà Nẵng, Cần Thơ. Cảnh sát ở Đà Nẵng lúc đó bắt thanh niên ngồi chồm hổm, anh nào bận quần ống túm thì sẽ không ngồi được, lại bị tét đít. Tuy nhiên, từ năm 1964, nhất là khi người Mỹ vào miền Nam nhiều thì xuất hiện phong trào “Về nguồn” để cố cưỡng lại một nền văn hóa ngoại lai đang du nhập. Nhiều đám cưới tổ chức có cô dâu chú rể ăn mặc theo truyền thống như áo gấm đỏ, khăn vành dây và hột vàng thay vì mang lúp voan trắng lòe xòe... Cô dâu như vậy thì chú rể phải đồng bộ, thế là khăn xếp, áo thụng lam, áo dài khăn đóng. Đàn ông Sài Gòn có dịp quay trở lại trang phục truyền thống áo dài khăn xếp. Đến 1974, ảnh hưởng phong trào hippy có vài năm trước, thời trang của một bộ phận giới trẻ là quần ống loe, lòe xòe như bà đầm xòe. Thanh niên để tóc dài do ảnh hưởng phong trào này và từ hình ảnh ban nhạc Beatles đang nổi tiếng. Riêng giới thanh niên con nhà giàu chơi sang có học, thì vẫn ăn mặc đúng mốt, đi giày Santiago đóng ở tiệm Gia tận bên Khánh Hội, mặc áo quần của nhà may Văn Quân hay Tân Tân, hớt tóc ở tiệm Đàm đường Hiền Vương. Năm 1968 phong trào hiện sinh đang thịnh, Sài Gòn ăn chơi nhiều hơn, diện hơn. Đến lúc đó, việc ăn mặc sành điệu lại được cổ súy. Nhiều người đi đặt may từ cataloge mới đem từ Pháp sang theo các cô chiêu đãi viên hàng không, với các kiểu áo vest mới nhất. Áo montagut vẫn tiếp tục nhập dù giá rất chát. Cravate ngoại vẫn luôn có loại mới trong Passage Eden...

124 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

PHẠM CÔNG LUẬN

Tình đẹp như �anh Em nũng nịu em dúi đầu vô ngực Tay dịu dàng ve vuốt nhẹ lưng anh Có bầy chim từ đâu đến xây thành Chất hạnh phúc tràn đầy vun tới nóc Thoang thoảng nhẹ mùi hương lan của tóc Sợi đen huyền óng ả đẹp như tơ Chiều ngoài hiên đã xuống, chút sương mờ Đang lảng đảng chập chờn trên hoa lá Mùa lễ hội, trời bên ngoài băng giá Em từ xa đạp gió lướt mây sang Viết vào tim anh những chữ nạm vàng "Yêu tha thiết yêu anh hoài anh nhé” Ba năm dài với thời gian lặng lẽ

Kết tình yêu qua điện thoại đường xa Tình vun trồng đã kết nụ nở hoa Yêu tha thiết và nhớ nhau tha thiết... Tình đôi lứa đẹp như tranh diễm tuyệt Đến bây giờ mới được cạnh kề nhau Mật tình yêu chưa nếm đã ngọt ngào Hương trinh nữ nụ hoa đời chưa nở Hạnh phúc nào hơn trong lần gặp gỡ Giữa bước đời đầy trắc trở chông gai Cõi thiên thai có thật ở nơi nầy Em âu yếm dìu anh vào lối mộng! THYLANTHẢO

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

125

TRIẾT LÝ TRANH THẮNG TRẦN HỮU THUẦN

gày Tết, ngoài “thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ,” hầu như gia đình nào cũng không quên một món vui chơi khác, cờ bạc. Đến chúc Tết nhà nào, câu ước lệ chủ khách hỏi nhau sẽ là, “ông, bà, anh, chị phát tài chưa,” và câu trả lời cũng ước lệ là “ôi, có bài bạc gì đâu mà phát tài.” Sau đó, tùy thân sơ, thế nào chủ nhà cũng mời ngồi vào sòng bài để “thử thời vận,” cứ làm như sòng bài là nơi quyết định vận mệnh đời người hoặc chưa chừng của cả đất nước hoặc cả thế giới. Mà nói cho cùng, nói là quyết định cả vận mệnh đất nước và thế giới cũng chẳng có gì sai, vì người ta luôn miệng nói “bàn cờ thế giới,” “bàn cờ chính trị,” “thế cờ” ông tổng thống kia đang chiếu bí bà thủ tướng nọ. Chẳng hiểu bị chiếu bí, bà thủ tướng liệu có “Thiếp đang mắc nước xe lồng; Nước pháo lại đổ đùng ra chiếu” như Nữ sĩ Hồ Xuân Hương mô tả trong bài Đánh Cờ Người hay không. Nói lỡ dại “nước pháo đổ dùng ra” thật thì mọi sự rồi sẽ ra thế nào? Cờ bạc có nhiều món để chơi. Ở nhà chúng ta có bầu cua cá cọp, xập xám chướng, tiến lên, xì dách, bài cào, xì phé/xì tố, tứ sắc, xăm hường, tổ tôm, tài bàn, xóc đĩa, tam cúc, bài tới. Casino có Jack Pot/Slot Machine, Black Jack, Roulette, Poker. Và vân vân. Đã có cờ bạc thì phải có thắng có bại như người Bắc nói hay có ăn có thua như người Trung người Nam nói. Điều rõ ràng trước mắt là bại nhiều hơn thắng, thua nhiều hơn hoặc ăn. Sao vậy? Một sòng tứ sắc chẳng hạn có bốn người chơi, chẳng lẽ cả bốn người điều thắng đều ăn?

Nếu một người thua, ba người thắng, nghĩa là ba người chia nhau tiền thua của một người, mỗi người được một phần nhỏ. Nếu ba người thua gom tiền cho một người thắng thì khóc cười đã rõ, ba khóc một cười, nghĩa là xác suất thắng 25%. Bại hay thua thì mất tiền, mất tiền là tai hại, nói theo kiểu Hồ Chí Minh ăn cắp câu Kinh Thánh của Chúa Giêsu, đó là, “sông có cạn, núi có mòn nhưng chân lí” thua thì mất tiền và mất tiền là tai hại “không bao giờ thay đổi.” Tai hại của mê cờ bạc và casino thế nào chắc không ai không biết, nhưng tưởng vẫn hữu ích nếu nhắc lại: hết tiền hết của, bán nhà bán xe, nợ nần trăm mối, vợ chồng bất hòa, con cái thiếu chăm sóc dạy dỗ, gia đình ly tán, và chính người mê cờ bạc thành thân tàn ma dại. Không ai trong chúng ta không biết câu “Cờ bạc là bác thằng bần.” Chỉ riêng vùng Michigan nơi tôi đang sinh sống thôi, các casino cũng đã làm tiêu tán biết bao nhiêu tài sản và ly tán biết bao nhiêu gia đình. Casino ở cửa khẩu

Việt-Campuchia nghe đâu đã gây cho biết bao người Việt phải bán vợ đợ con để có tiền chuộc mạng. Người ta nói đùa, nhà cửa sang trọng của casino đều thuộc về những người mê cờ bạc. Đúng mà không đúng, đúng vì người mê cờ bạc đã góp tiền xây dựng nên chúng, không đúng vì người mê cờ bạc không quản lý được một tí tẹo nào. Nhưng khổ thay, cờ bạc đã từ lâu “thấm vào máu” nhiều người Việt chúng ta. Thử đến casino một lần và đếm người đầu đen da vàng xem bao nhiêu người đang muốn lấy tiền các ông chủ về xây chuồng heo nhà họ. Không biết căn cứ vào đâu người ta nói trong tổng số người có mặt thường xuyên tại các casino trên thế giới, người Việt chiếm chừng tám đến chín mươi phần trăm. Phải chi con số phần trăm khổng lồ này được đề cập đến trong thống kê số người Việt tài giỏi chuyện gì khác, ví như kinh doanh thành công nhất, học giỏi nhất, đạo đức nhất, lịch thiệp nhất, thì hãnh diện cho dân tộc chúng ta biết chừng nào. Cờ bạc ăn sâu vào chúng ta đến

126 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

127

độ đã được ghi vào ca dao, “Tháng Giêng ăn Tết ở nhà; Tháng hai cờ bạc, tháng ba rượu chè.” Tại sao người ta mê cờ bạc? Người ta mê cờ bạc vì tự cho họ là số dzách, là số một, không ai bằng mình. Tôi có một người chú mê casino. Đôi lần tôi khuyên chú: “Cháu nghĩ chú không nên say mê casino, chơi giải trí chút ít đã có thể tai hại rồi huống chi bỏ hết tiền bạc ra mà chơi.” Chú tôi mỉm cười tự hào: “Chú chỉ đánh Black Jack thôi mà thứ này thì ai qua mặt được chú, bài chưa ra chú đã đoán được tám chín chục phần trăm rồi.” Đoán được tám chín chục phần trăm nghĩa là chú tôi cho là nhất định thắng. Tại sao người mê cờ bạc tự cho mình nhất định thắng? Vì người mê cờ bạc tự cho có đầu óc phát triển hơn người, thông minh tài trí hơn người. Họ nghĩ họ nhất định thắng, không bao giờ thua, vì nếu đã biết chắc thua thì ai mạnh dạn ngồi xuống sòng bài. Khi thua, người ta không tự nhận là thua, không nhận ra cờ bạc thua là … “cẳng binh” mà sẵn sàng đổ tội cho trăm ngàn thứ “tại bị,” tại hôm nay không hên, tại xúi quẩy cho người cùng chơi mượn tiền, tại “thằng nào con nào ám sau lưng.” Chuyện tự cho mình thông minh tài trí hơn người xem ra không chỉ có ở người mê cờ bạc mà hình như không ai trong chúng ta không có. Ai trong chúng ta đã không có lần mắng vào mặt, mắng sau lưng, hoặc mắng… trong bụng rằng “mày là đồ ngu”? Mày ngu nghĩa là tao không ngu, tao có đầu óc phát triển hơn, thông minh hơn, ít nữa hơn mày là người tao đang mắng là đồ ngu. Cũng vì coi bản thân là thông mình tài trí hơn người mà Napoléon đã phát động chiến tranh với mưu đồ bá chủ, mà Hitler đã tiêu diệt hàng triệu người không phải thuần chủng Đức trong các holocaust và gây chiến tranh tang tóc trên toàn thế giới, mà

Lenine, Stalin, Mao Trạch Đông, Hồ Chí Minh, Pol Pot, và bộ hạ đã không gớm tay sát hại người cùng chủng tộc và khác chủng tộc để xây dựng xã hội chỉ có trong trí tưởng tượng của họ. Và hiện thời cũng chỉ vì tự cho mình là thông minh tài trí hơn người mà Tập Cận Bình, Kim Jong Un, Nguyễn Phú Trọng, Raúl Castro tiếp tục đi theo một chủ thuyết lỗi thời đến độ chính Nga, đất nước sinh ra chủ thuyết Mác Lênin, đã phải từ bỏ nó. Vậy đã rõ sòng cờ bạc và bàn cờ chính trị cả hai đều khởi đầu với những người tự cho là có đầu óc phát triển hơn người, tính toán được đường đi nước bước của đối phương. Họ gây chiến tranh hay hăm dọa gây chiến tranh chỉ vì tự nghĩ đã nắm chắc phần thắng, trong khi chính bản thân họ không biết đến một điều quan trọng, xác suất thắng của họ là bao nhiêu. Người ta mê cờ bạc vì không biết gì về toán xác suất. Ai biết chút ít toán xác suất sẽ không dám đánh bài vì xác suất thắng lúc nào cũng quá thấp, tính đơn giản cũng đã có thể nhận ra được. Sòng bầu cua có sáu cửa, có ba xúc xắc sáu mặt, vậy xác suất

thắng may ra là một phần sáu, nghĩa là chừng 17%. Casino quay máy ra ba con số 7 thì xác suất là 1/10 X 1/10 X 1/10 bằng 1/1000, nghĩa là may ra quay một ngàn lần mới có một lần ra được ba con 7. Xóc đĩa, bài cào, xập xám, tài bài, tổ tôm, tứ sắc, mà chược, môn chơi nào xác suất thắng cũng đều thấp cả, cao nhất là 25%. Tóm lại, toán xác suất cho thấy bất cứ ai ngồi vào sòng cờ bạc là phải thua. Chẳng thế mà người ta nói tiền thắng cờ bạc trừ phi xây mổ mả còn không sớm muộn cũng phải trả lại cách này cách khác, có xây lầu năm bảy từng cũng sẽ phải bán vì sạt nghiệp. Dùng tiền thắng cờ bạc xây mồ mả sở dĩ còn chỉ vì chẳng ai mua mồ mả, nếu có người mua chắc mồ mả cũng bị người mê cờ bạc đem bàn để … tiếp tục thua trong sòng bài. Không may là không chỉ người mê cờ bạc không biết tính xác suất thắng bại mà ngay cả con người trong cuộc sống thường ngày cũng nhiều khi quên tính toán cho cuộc đời mình. Biết bao nhiêu bạn trẻ lao đầu vào đam mê những thú vui nhất thời, những mối tình hời hợt mà cho dẫu đã học xác suất vẫn không nhớ tính

128 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

129

toán thành bại cho cuộc đời của chính họ. Cũng vậy, trên bàn cờ chính trị cũng không thiếu các lãnh tụ đem chính tính mạng họ, đất nước, dân tộc họ, và vận mạng cả thế giới ra đánh cược trong một ván cờ mà họ không tính xác suất chiến thắng của họ là bao nhiêu. Krutchev dưới thời Kennedy đã đánh cược thế giới với hỏa tiễn mang đầu đạn nguyên tử. Tập Cận Bình của Trung Hoa, Kim Jong Un của Bắc Hàn hiện thời cũng theo con đường đó, đánh cược hòa bình thế giới với khả năng nguyên tử họ đã có hay muốn có mà không nghĩ đến xác suất chiến thắng của họ là bao nhiêu so với khả năng chiến đấu của các cường quốc nguyên tử khác trên thế giới. Thử tính mà xem, giả sử Kim Jong Un bắn một đầu đạn nguyên tử đến Los Angeles mà hỏa tiễn chống hỏa tiễn của Mỹ không hoạt động hữu hiệu, California có thể tiêu tán nhưng ngay sau đó Bắc Hàn đã ra tro vì phản công của Mỹ. Tiếp đến, người mê cờ bạc tự cho mình là số dzách vì được tâng bốc phỉnh nịnh. Chú tôi bảo tôi: “Anh biết không, chú oai lắm, chú là vi-ai-pi nên đến bất cứ casino nào

đều có người đem xe đi cất, ra về có người đem xe đến, ăn ngủ không mất tiền.” Casino, và nói chung các sòng chứa cờ bạc, bốc người mê cờ bạc lên tận mây xanh làm ai cũng tưởng mình là vi-ai-pi, là ông hoàng đầy uy quyền thực sự. Họ đánh vào một trong các đặc tính của con người là tự cao tự đại, tự kiêu, tự cho mình quan trọng. Cựu Ước của Thiên Chúa giáo đã thuật lại chuyện Adam và Eva muốn được thông minh tài trí như Thiên Chúa, chuyện tổ tiên loài người xây Tháp Babel để lên cao ngang bằng Thiên Chúa. Con người lúc nào cũng muốn được nịnh hót tâng bốc. Ai cũng thích nghe khen, chẳng ai muốn nghe chê. Cha mẹ nào cũng muốn nghe khen con mình, ôi cháu kháu khỉnh quá, cháu xinh quá, cháu học giỏi quá. Sòng bài cuộc đời cũng chẳng gì khác. Biết bao nhiêu triều đại vua chúa đã sụp đổ chỉ vì vua thích nghe lời nịnh hót. Ngày xưa, để tâng bốc ông vua, người ta quì mọp tung hô vạn vạn tuế trong khi biết chắc sống hơn trăm năm đã là quá quí rồi nói chi tới vạn vạn năm. Truyện kể có

mấy ông vua đã đặt cạnh ngai vàng mấy tên hề để chế nhạo cho vua cười mỗi khi có ông quan thanh liêm thẳng thắn nào đó dâng lời can gián vua chuyện này chuyện khác. Việt Vương Câu Tiễn đánh bại Ngô Vương Phù Sai cũng nhờ “bóp trúng cái thóp” ưa nịnh của Phù Sai bằng cách chịu nhục nếm phân của Phù Sai và tiên báo Phù Sai sắp hết bệnh. Nịnh bằng cách “nâng bi” đã là quá lắm rồi, đến độ nếm c.t thì hết ai chịu nỗi! Cộng sản đã nịnh Lenin bằng cách vênh vang “chủ nghĩa Mác Lê bách chiến bách thắng,” vênh vang đến độ ngày nay chủ nghĩa đó đã thất bại hoàn toàn rồi mà một vài lãnh tụ trong đó có Việt Nam chúng ta vẫn còn giả mù sa mưa phỉnh gạt dân lành. Riêng Việt Nam, cộng sản nịnh Hồ Chí Minh nâng lên thành “cha già dân tộc” khi ông ta mới vào độ năm mươi tuổi, lúc nào cũng gọi là “bác” ngay cả với các cụ ông cụ bà đáng tuổi cha chú ông ấy. Cộng sản còn “nâng bi” cái gọi là tư tưởng Hồ Chí Minh, thứ tư tưởng đã đẩy đất nước xuống lạc hậu hàng trăm năm trong mọi lãnh vực. Quá hơn nữa, bọn họ còn cả gan bốc Hồ lên tận mây xanh bằng cách đưa lên bàn thờ ngang hàng Phật Thích Ca, tạo Hồ thành một thứ thần phật của thứ tôn giáo gọi là xã hội chủ nghĩa. Chuyện này cũng không lạ vì chính Hồ cũng đã tự “nâng bi” bằng cách tự viết tiểu sử “Vừa Đi Đường Vừa Kể Chuyện” dưới cái tên Trần Dân Tiên. Hồ cũng khôn vì tự “nâng bi” thì khỏi sợ bị ai làm “thốn.” Nghĩ cũng lạ, các đấng sáng lập tôn giáo đích thực như Chúa Giêsu, như Phật Thích Ca, chẳng những không cần được ai ca tụng mà còn làm trái lại, Chúa nói “Tôi đến để phục vụ,” Phật từ bỏ ngai vàng đi tìm con đường giải thoát. Con người tầm thường không phải chúa không phải phật trái lại lúc nào cũng muốn được người khác xưng tụng là vi-ai-pi, là bậc thánh, là bậc thầy, cho dẫu chỉ là vi-ai-pi là thánh là thầy trong sòng bài. Người cờ bạc tự cho là số dzách vì

130 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

131

bị mua chuộc. Chủ chứa bài tư nhân phục vụ khách cờ bạc cơm bưng nước rót, bia rượu, cháo gà cháo vịt, muốn thứ gì có người hầu đưa đến tận miệng miễn là có… tiền đưa ra, tiền xâu tiền hồ càng cao thì hầu hạ càng chu đáo. Casino địa phương cho người cờ bạc thưởng thức hết chương trình văn nghệ này đến chương trình văn nghệ khác, toàn là những chương trình xuất sắc nhất mà không phải trả tiền. Casino chủ chốt như Las Vegas còn cả một hệ thống trình diễn “hoành tráng” (xin lỗi, dùng một tiếng Việt Cộng) lác mắt bất cứ sân khấu vĩ đại nào khác. Người mê cờ bạc không nghĩ rằng nếu dành hết số tiền họ “nộp” cho casino từ ban đầu cho đến khi vỡ nợ, họ không những chỉ được thưởng thức một chương trình văn nghệ mà chưa chừng có thể mua cả “giàn” nghệ sĩ đó chí ít trong một đêm diễn. Cuộc đời rốt lại cũng là một sòng cờ bạc lớn trong đó con người mua chuộc lẫn nhau. Việt Nam chúng ta hiện thời có thể là một ví dụ điển hình. Quan nhỏ mua chuộc quan lớn hơn, quan lớn hơn mua chuộc quan lớn hơn nữa, và cứ thế tiếp tục. Rốt cuộc người dân chẳng có ai mua chuộc nên bị đè cổ bắt phải mua chuộc các quan lớn nhỏ để mong công việc dù nhỏ dù lớn đang dự định có thể thực hiện theo ý muốn. Cái vòng mua chuộc bẩn thỉu đến độ sau năm 1975, xin chữ ký chứng nhận một tờ giấy cũng

132

không thể nào xong được nếu không có vài điếu thuốc lá Samit hoặc ly cà phê đính kèm! Chẳng biết từ lúc nào, cha ông chúng ta đã để lại một câu tục ngữ chua chát, nén bạc đâm toạc tờ giấy, có tiền là mua được điều mong muốn dù là trái luật pháp trái đạo lý. Kỳ quái hơn nữa, người ta còn “mua chuộc” cả thần thánh chúa phật. Miền Bắc có ngôi đền cho vay tiền lấy lãi. Tiền vay thần là tiền thần cho “trúng mánh,” là tiền thật đổi thành đô la được, tiền trả vốn trả lời là tiền âm phủ có lợi cho mấy con buôn vàng mã và mấy chuyên gia buôn thần bán thánh. Nhà thờ chùa chiền đền miếu, người ta đem tiền xin cầu xin kiến để mua chuộc thần thánh cho được ơn phúc, tiền vô không chạy ra, con cháu vinh hiển không cần gắng công mệt nhọc. Thần nào thánh nào “xin chi được nấy” là thần thánh linh thiêng, xin không được thì… chút tàn hương cũng chẳng thèm đoái hoài. Hóa ra thần thánh đã không biết từ lúc nào thành “đầy tớ” cho người ta sai bảo, đem phúc lộc tiền tài đến cho người xin nếu không muốn bị… đuổi, bị mất việc. Không biết lỡ Chúa không thông ơn phước của ngài qua Cha Diệp nữa, cha còn được xưng tụng và cầu kiến như hiện thời nữa không. Tóm lại, người ta mê cờ bạc chỉ vì

tranh thắng, ai cũng tự nghĩ người duy nhất thắng sẽ là mình. Họ mắc phải bốn cơn bệnh trầm trọng: tự cao, tự đại, tự kiêu, tự ái. Tự cao cho mình là tài nhất. Tự đại cho mình là duy nhất. Tự kiêu cho không ai bằng mình. Và, tự ái nên bất bình nếu có ai khuyên bảo. Dẹp bỏ được bốn cơn bệnh trầm kha đó, người mê cờ bạc sẽ tỉnh ngộ vì nhận ra ngồi vào sòng bài là đã nắm chắc phần thua không ai nắm chắc được phần thắng. Và cho dẫu có thắng, không ai bao giờ giữ được số tiền thắng cờ bạc vì xưa nay đã có câu nói nhân gian, “tiền thắng cờ bạc trừ phi xây mả tổ còn không trước sau cũng nộp lại.” Khổ nỗi sòng cờ bạc cũng như bàn cờ chính trị, người ngồi vào đó không bao giờ chịu nhận là nằm chắc phần thua. Vì thế, cờ bạc sẽ vẫn còn, chiến tranh cũng sẽ vẫn còn, các chính trị gia cũng vẫn tiếp tục đấu đá nhau, chiếu bí lẫn nhau. Kết quả là vợ con gia đình người mê cờ bạc sẽ tan nát, nhân dân các nước của các chính trị gia mê loạn nói riêng và nhân dân thế giới nói chung sẽ đau khổ vì chiến tranh và đói khổ. Nỗi đau khổ của cờ bạc trong sòng bài và cờ bạc trên bàn cờ thế giới biết đến bao giờ mới chấm dứt?

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TRẦN HỮU THUẦN

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

133

Món ăn miền Nam đong đầy ý nghĩa

Khi Tết Nguyên Đán đến, người dân miền Nam náo nức, tưng bừng chuẩn bị mọi thứ để đón chào năm mới, nhất là mâm cỗ Tết để cúng ông bà, tổ tiên. Mâm cỗ Tết miền Nam với các món ăn truyền thống, giản đơn mà đong đầy ý nghĩa.

1/Thịt kho rệu: Tết đến, món thịt kho rệu là món chính trong mâm cỗ cúng tổ tiên của người miền Nam. Món này còn có tên gọi khác là thịt kho hột vịt hay thịt kho tàu. Mới nghe “thịt kho tàu” tưởng chừng đây là món ăn có nguồn gốc từ Trung Quốc. Nhưng thật ra đây là món thuần Việt vì nhà văn miền Nam – Bình Nguyên Lộc từng giải thích rằng chữ “tàu” có nghĩa là “lạt” hay “nhạt”. Thịt kho rệu là món ăn đơn giản, dễ làm, nhưng cũng có những bí quyết riêng để món ăn thơm ngon, đậm vị. Để làm món ăn này, các mẹ, các chị thường lựa chọn thịt ba rọi hay thịt đùi rồi cắt thành miếng cỡ nửa bàn tay xòe, có người kỹ tính còn dùng dây lạt để cột ngang từng miếng thịt lại trước khi ướp để lúc nấu thịt không bị bung và bở, trông miếng thịt đẹp hơn. Những miếng thịt được ướp với các gia vị như đường, muối, tỏi và không thể thiếu ớt sừng trâu đập giập. Muốn miếng thịt trong thì đem phơi nắng một lúc, sau đó chấy tỏi mỡ cho thơm rồi cho thịt vào, nhanh tay trộn đều để miếng thịt săn lại. Còn trứng

vịt luộc chín, để khi gỡ vỏ không bị dính tròng trắng mà vẫn còn nguyên vẹn thì người ta sẽ ngâm trứng vịt trong nước lạnh khoảng 10 phút. Nước nấu thịt phải là nước dừa xiêm mới “đúng điệu”. Cho nước dừa xiêm vào nồi nấu sôi thì thả ít tỏi vào. Khi nghe mùi thơm của tỏi tỏa ra thơm lựng thì đó là lúc thả thịt vào kho với lửa lớn chừng 20 phút. Lúc đó, sẽ hạ lửa nhỏ xuống cho nước sôi liu riu. Canh khoảng một lúc nữa thì cho hột vịt vào tiếp tục kho đến khi nào miếng thịt mềm, nước kho thịt không cần nước màu cũng chuyển sang màu cánh gián. Thịt kho rệu của người miền Nam đúng như tên gọi phải “rệu, rục” mới ngon. Miếng thịt có sự hòa quyện đủ sắc màu hương vị: màu đỏ au của thịt nạc, màu nâu nâu của trứng vịt và da hầm nhừ, sắc trong của mỡ sóng sánh trong màu vàng ươm của nước. Không thiếu vị ngọt bùi thanh khiết của nước dừa xiêm, cái vị thanh thanh của đường lẫn mằn mặn của nước mắm. Món thịt có nạc có mỡ lại béo ngậy màu sắc ấm áp thể hiện mong muốn một năm mới đủ đầy, sung túc. Ngoài ra, tính hào sảng, cởi mở của người miền Nam cũng thể hiện rất rõ qua món ăn này. Vì món dễ nấu, nên Tết đến, các nhà thường hùn nhau nấu chung rồi chia phần cho nhau vừa vui, vừa ý nghĩa.

2/Khổ qua dồn thịt: Khổ qua (mướp đắng) được người dân miệt vườn miền Nam chế biến thành món ăn giản đơn hàng ngày trong bữa cơm gia đình. Thế nhưng, khi Tết đến xuân về, món khổ qua dồn thịt là món ăn không thể thiếu. Người miền Nam quan niệm “khổ qua” không chỉ là tên một loại trái mà còn có nghĩa là những phiền não, đau khổ của năm cũ sẽ qua hết, năm mới sẽ được nhiều vui sướng, may mắn cho gia đình. Để làm món khổ qua dồn thịt, việc quan trọng đầu tiên là phải chọn những trái khổ qua có màu xanh đậm, suôn dài đều nhau vì dễ lấy ruột ra và dồn thịt vào. Các mẹ, các chị không chọn trái quá mập vì khi dồn sẽ hao thịt mà khi chín khó cắt khúc cho đều không đẹp mắt. Trái khổ qua đem vạt chéo một đầu, dùng muỗng lấy hết ruột ra ngoài rồi ngâm nước lạnh để khi hầm khổ qua vẫn giữ

134 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

135

cho đàn con thân yêu… Đặc biệt, hình ảnh màu xanh của đồng quê sông nước, những sản vật của thiên nhiên miền Nam đều thể hiện qua đòn bánh tét xanh nhân vàng gợi lên niềm mơ ước “an cư lạc nghiệp” của tổ tiên từ ngàn đời xưa. Cũng như bánh chưng miền Bắc, bánh tét miền Nam tuy giản đơn, nhưng đề cao sự lao động của con người, sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên, sự giao hòa giữa trời đất và tấm lòng thành kính hướng về tổ tiên. được màu xanh mướt đẹp mắt. Tùy theo sở thích của từng người, nhân khổ qua có nhiều loại. Nhưng phổ biến nhất là trộn thịt cá thát lát với thịt heo rồi xay nhuyễn như thế nhân sẽ dai, giòn, ngon. Sau đó, phết nhân cho dẻo, rồi khéo léo dồn nhân vào ruột trái khổ qua sao cho vừa khít, nhưng không làm nứt vỏ. Để khi hầm khổ qua không bị nứt vỏ thì dùng hành lá hay dây lạt buộc chặt trái lại. Nước hầm khổ qua phải là nước dừa xiêm ninh với xương ống để nước thật ngọt. Khi nước sôi thì thả khổ qua vào, để lửa lớn cho nước sôi bùng lên thì vớt bọt cho nước hầm trong. Để lửa riu riu cho đến khi nồi khổ qua hầm chín vừa ăn thì múc ra tô. Ngày Tết, bên cạnh những món dầu mỡ, thịt cá, người miền Nam đổi vị bằng món khổ qua hầm đăng đắng mát tận ruột gan để đón năm mới mọi sự “khổ” đều “qua” hết cả. 3/Bánh tét: Cũng như bánh chưng miền Bắc, bánh tét là món ăn truyền thống n g ày t ết t r on g mâm cỗ miền Nam. Bánh tét thường được gói vào khoảng 28 đến 29 Tết để kịp ngày 30 Tết có bánh để rước ông bà. Để kịp gói bánh tét, người gói phải chuẩn bị các nguyên vật liệu trước đó khoảng một tuần, từ gạo nếp gói bánh đến lá chuối phải róc ra phơi sẵn cho héo. Tùy theo ý thích của mỗi nhà mà nhân bánh có thể là nhân ngọt hoặc nhân mặn như: chuối chín, đậu, thịt mỡ… Ngoài ra, trong phần nếp, người ta còn trộn thêm đậu đỏ hay đậu đen cho bắt mắt. Đến ngày gói bánh, mọi người trong nhà sẽ tụ họp, phân chia công việc cụ thể: người khéo tay thì xào nếp, làm nhân, trẻ con có thể phụ lau lá chuối… không khí vui vẻ, náo nhiệt, chuyện trò rôm rả suốt cả ngày. Với người miền Nam, bánh tét không chỉ là món ăn mà ẩn chứa nhiều ý nghĩa nhân sinh. Những lớp lá bao bọc quanh nhân bánh như: người mẹ bao bọc, chăm lo

4/Lạp xưởng: Ngày Tết miền Nam trên mâm cỗ cũng không thể thiếu món lạp xưởng. Cách làm món lạp xưởng khá kỳ công trải qua nhiều công đoạn, với nguyên liệu chủ yếu là ruột heo và thịt heo. Các mẹ, các chị lựa ruột heo tươi, ruột không quá già cũng không quá non. Ruột đem về cạo rửa thật sạch, để ráo rồi đem phơi. Còn thịt heo chọn phần thịt nạc đùi heo đem về khéo léo lóc bỏ hết gân, mỡ rồi cùng nhau xắt nhỏ còn nếu muốn nhanh hơn thì đem xay nhưng cũng chỉ xay vừa chứ không quá nhuyễn vì nhuyễn quá lạp xưởng sẽ không dai. Để tăng hương vị đậm đà cho lạp xưởng, phần thịt sẽ trộn thêm với mỡ theo tỉ lệ hợp lý rồi ướp với muối, đường, bột ngọt, tỏi và nhất định phải có tiêu hột và rưới thêm ít rượu trắng vào. Chờ một lúc cho gia vị ngấm đều thì đem hỗn hợp thịt đó dồn vào ruột heo khô, khéo léo dùng dây cột thành từng đoạn nhỏ rồi đem phơi ngoài nắng, theo thời gian sẽ lên men và dần dần ửng đỏ trông rất đẹp. Lạp xưởng là món ngon, góp thêm hương vị đậm đà cho ngày Tết. Món này lại dễ chế biến, chỉ cần đem luộc chín rồi chiên lại cho vàng là có thể ăn ngay. Thưởng thức lạp xưởng, bạn sẽ cảm nhận được sự hòa quyện của vị ngọt đong đầy của thịt mỡ với hương thơm của gia vị đâu đó chút vị cay cay, thơm lừng của tiêu. Ăn lạp xưởng thường kèm với củ kiệu, dưa chua, rau ngò… thì ăn hoài cũng không ngán.

136 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

(THEO NHẤT HUỲNH)

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

137

Lân Sài Gòn "giang hồ"

PHẠM CÔNG LUẬN

Hình ảnh của con lân tượng trưng cho may mắn, hạnh phúc và thịnh vượng; khơi mở điềm lành trong năm mới… Có lân đại ca, có lân giang hồ bạt mạng, có lân đàn em... Vi phạm "luật giang hồ" này, huyết đấu dễ như chơi. Nhận diện thế nào khi các đội lân không biết nhau? Lân tết Sài Gòn phải là lân quý tướng Không phải con lân nào cũng được múa ngày tết Sài Gòn. Dân múa lân ở Sài Gòn, Gia Định, Chợ Lớn yêu cầu con lân đó phải hội đủ bốn quý tướng của tứ linh: hàm rồng, mũi lân, mày phượng, sau gáy có đuôi rùa. Ngoài ra gần mép có gai như vây cá, vì cá (ngư) tượng trưng cho thành đạt, thăng tiến (cá vượt vũ môn, cá hóa long). Để khai trương người ta đem lân râu vàng và râu bạch kim, tượng trưng cho vàng và bạc, múa trước bàn thờ Thần Tài, hàm ý cầu mong cho làm ăn phát tài, lúc nào cũng dồi dào vàng bạc. Nói chung, tạo hình đầu lân là nhấn mạnh những điểm đặc trưng của tứ linh để lân đạt được phong thái hung dũng và uy linh, nhưng không xa lạ với quan niệm truyền thống của cộng đồng.

Một đội lân ở Sài Gòn ngày tết thời thuộc Pháp trên bưu thiếp xưa (bưu thiếp ghi nhầm là múa rồng). Ảnh tư liệu

Đừng lộn xộn với... hàm râu Lân mang nhiều sắc mặt: trắng, vàng, đỏ, xanh, đen. Ba đầu lân được ưa chuộng nhất là trắng, đỏ và đen. Ba đầu lân thường múa chung với nhau, tượng trưng cho “Ðào

viên kết nghĩa” là Lân mặt vàng, râu trắng (Lưu Bị), Lân mặt đỏ râu đen (Quan Vân Trường) và lân mặt đen, râu đen (Trương Phi). Ngày Tết, múa lân có bốn màu tượng trưng cho bốn mùa, để mừng năm mới tốt lành, gia đình an khang, công việc phát đạt, đất nước thịnh vượng, thiên hạ thái bình. Râu lân là bộ phận quan trọng nhất trên đầu lân. Theo quan niệm từ xưa, lân râu bạc hay râu đen là dựa theo tuổi tác của đoàn lân. Đoàn lân phải ba mươi tuổi trở lên mới có lân râu bạc. Trong khi đó, lân múa cúng trước chùa Ông thờ Quan Thánh Đế Quân của người Hoa ở Chợ Lớn lại khác, có đủ râu bạc, râu đỏ và râu đen: Lân râu bạc tượng trưng cho Lưu Bị, lân râu đỏ là Quan Công, lân râu đen là Trương Phi. Để khai trương người ta đem lân râu vàng và râu bạch kim, tượng trưng cho vàng và bạc, múa trước bàn thờ Thần Tài, hàm ý cầu mong cho làm ăn phát tài, lúc nào cũng dồi dào vàng bạc. Theo luật bất thành văn, thì lân râu bạc hay trắng, được xem như là chúa các loài lân trên đời, ít nhất ở khu vực Sài Gòn, Gia Định, Chợ Lớn; đó là những đội lân của các đại ca trong nghề. Lân râu hoe hoe, đại diện cho các đội hạng nhì của các tay giang hồ bạt mạng, lúc nào cũng đang ngấp nghé chờ cơ hội xưng bá. Trong nghiệp múa lân, nếu "biết trên biết dưới" theo “luật lệ giang hồ” thì mọi sự tốt đẹp, còn không thì các cuộc huyết đấu sẽ xảy ra ngay trong lúc trổ tài và thực tế, nhất là trước 1975, nhiều cuộc huyết chiến đã xảy ra dữ dội từ mấy chuyện này. Trống lân đã nổi, múa bao nhiêu lân? Theo thời gian, nghệ thuật múa lân đã có nhiều thay đổi để vừa bảo tồn được những giá trị cổ truyền, vừa có

138 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

139

Lân khai trương

thêm những nét sáng tạo độc đáo, cũng như hiện đại hóa cho phù hợp với "gu" thẩm mỹ thời nay. Ngày trước, người ta chỉ nghe mấy tiếng cắc tùng lúc khoan nhặt, lúc dồn dập của trống, ngày nay “dàn nhạc” được bổ sung thêm nhiều nhạc cụ khác, hòa tấu thành bài bản hẳn hoi trong khi lân biểu diễn. Trong múa lân, bộ gõ đóng vai trò đặc biệt quan trọng vì nhằm thống nhất động tác và góp phần tạo không khí cho buổi biểu diễn với trống, thanh la và chập chõa. Trống là loại trống lớn chuyên dùng cho múa lân. Thanh la cấu tạo chủ yếu là hợp kim với hàm lượng đồng tương đối cao. Chập chõa gồm một cặp: một âm (nhẹ) và một dương (nặng), làm bằng đồng cọng với hàm lượng bạc và hợp kim nên tiếng thanh và vang. Một đội lân có thể dùng một trống, một thanh la, một chập chõa hay nhiều hơn, tùy nội dung và yêu cầu của buổi diễn.. Cũng vậy, xưa kia, múa lân, múa sư tử và múa rồng là những đội múa khác nhau, nhưng ngày nay, múa lân - sư - rồng thường chung một đội… Người xem thưởng thức được cả tai và mắt, bởi nhạc điệu tưng bừng rộn rã và sắc màu tươi thắm cũng như động tác khéo léo nhuần nhuyễn ba loại hình múa khác nhau… Trước hết là "độc chiếm ngao đầu" do một lân biểu diễn, tả xung hữu đột, bộ pháp hùng dũng, nhảy cao, trèo giỏi, tượng trưng cho cái uy, cái dũng của một mãnh tướng, một hảo hán, anh hùng. Hai con lân cùng biểu diễn là "song hỷ", thể hiện niềm hân hoan khoan khoái, tâm đầu ý hợp nên hai con lân này vờn nhau như loan với phụng, như vợ với chồng, như đất trời và âm dương tương hợp. Ba con lân vàng, đen xuất hiện cùng lúc là "tam tinh" là ba điều tốt phúc - lộc - thọ; nhưng cũng có khi gọi là "tam anh", diễn tả quan hệ bằng hữu, gắn bó Lưu Bị, Quan Vũ và Trương Phi. Bốn con lân "Tứ quý hưng long" gồm bốn đầu lân trắng, vàng, đỏ, đen (hoặc xanh) cùng múa tượng trưng bốn mùa, bốn phương nói lên sự sung mãn, trường thọ,

Khai quang điểm nhãn Lệ thường làm đầu lân bao giờ cũng chừa mắt để dành cho lễ “khai quang điểm nhãn” (hay còn gọi là “điểm tinh khai quang”). Lễ này thường được tổ chức vào cuối tháng chạp âm lịch, tại một ngôi miếu thờ nam thần hay nữ thần của người Hoa. Chỉ sau khi làm lễ “khai quang điểm nhãn”, các đội lân mới có thể múa biểu diễn. Tại sao Ông Địa cầm quạt? Có truyền thuyết xưa có một năm trời làm thiên tai dịch họa, Phật Di lặc hóa thân thành Ông Địa để cứu nhân độ thế; tìm cỏ linh chi chữa bệnh. Nhưng cỏ này rất khó lấy vì nó được một con lân canh giữ. Ông Địa làm quen và không chỉ hái được mà còn rủ con lân xuống núi để giúp đời. Có lẽ vì vậy, múa lân lúc nào Ông Địa cũng cầm cái quạt phe phẩy vì xưa Ông Địa đã lấy quạt che cỏ linh chi. Nhưng cũng có lúc, Ông Địa chạy trước hé quạt đưa cỏ linh chi ra để nhử con lân theo ông xuống núi giúp đời. Trong nghệ thuật múa lân, Ông Địa bụng phệ, tay cầm quạt lá, mang mặt nạ, miệng cười rộng toét, hai hàm răng to đều, biểu hiện cho sự vui tươi, lạc quan và trù phú. Cũng có người nói Ông Địa chỉ huy con lân, bảo gì lân cũng làm theo, bởi theo một dị bản về nguồn gốc múa lân cho rằng Ông Địa chế ngự được một quái vật dưới biển lên bờ, lấy cỏ linh chi trên núi cho quái thú ăn và hàng phục được nó. Ông Ðịa và con lân đi đến đâu là giáng phúc tới đó nên nhà nào cũng hoan hỉ treo rau xanh, giấy đỏ đón chào. Sau này, người ta treo tiền buộc trong một miếng vải đỏ cùng bắp cải hoặc rau xanh. Lân phải trèo lên cao lấy bằng được “thức ăn” này. Cảnh ông Ðịa vuốt ve lân và lân mơn trớn ông Ðịa thật chan hòa tình yêu thương giữa người và vật, thể hiện được tình cảm thông sâu sắc giữa loài vật và loài người trong một bầu không khí tết thanh bình, hoan lạc.

mạnh khỏe và hạnh phúc. “Ngũ phúc lâm môn” do năm con lân cùng múa, gồm năm đầu lân có màu trắng, vàng, đỏ, xanh, đen, ngụ ý rước năm điều phúc là phú, quý, thọ, khang, ninh vào nhà gia chủ.

140 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

HỒ TƯỜNG/TTO

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

141

Năm

Tuất nói chuyện Chó

ăm 2018 là năm Mậu Tuất là năm con Chó. Trong tiếng Việt Chó còn gọi là Cẩu hay Khuyển (Hán Việt). Nhân dịp Xuân 2018 sắp đến chúng ta thử tìm hiểu phần nào về Khuyển tộc.

NGUỒN GỐC VÀ THÂN THUỘC

Khuyển tộc là động vật có xương sống, có vú, có máu đỏ, sinh con và ăn thịt sống. Tổ tiên của chó nhà là các loài chó sống hoang dã trong rừng như chó sói, chó Phú Quốc, chó Dingo ở Úc Đại Lợi được loài người thuần hóa, huấn luyện để đi săn thú hay giữ nhà. Tên khoa học của chó là Canis lupus familiaris hay nói gọn hơn là Canis familiaris thuộc gia đình Canidae. Tên La Tinh nói trên cho thấy tổ tiên các loài chó thuần hóa là chó sói (lupus: chó sói - La Tinh). Có lối 400 loại chó khác nhau trên thế giới. Khuyển tộc sống khắp các vùng khí hậu khác nhau trên thế giới. Ở vùng khí hậu nóng chó có lông ngắn. Trái lại chó ở vùng khí hậu ôn đới hay hàn đới có lông dày và dài. Chiều cao và trọng lượng của các

PHẠM ĐÌNH LÂN, F.A.B.I.

loài Khuyển tộc khác nhau. Chó Yorkshire Terrier cao từ 20 cm - 25 cm; cân nặng từ 1.8 kí lô 2.5 kí lô. Chó Chihuahua dài từ 15 cm - 22 cm; cân nặng từ 1.5 kí lô - 3 kí lô. Chó Peking (chó Bắc Kinh Pekingese Dog) dài từ 15 cm - 22 cm; cân nặng 155 kí lô. Chó English Mastiff dài 1.5 m từ đầu đến đuôi và cân nặng từ 3 kí lô - 6 kí lô. Chó St Bernards cân nặng 90 kí lô. Chó Great Dane và Irish Wolfhound cao 1.06 m tính từ vai xuống đất. Người Việt Nam phân biệt chó Ta (chó cỏ) và chó Tây tức chó berger gốc ở Âu Châu. Chó berger to lớn, lông dày. Chó có nhiều màu lông khác nhau. Chó có lông vàng gọi là chó Phèn. Chó có lông đen tuyền gọi là chó Mực. Chó có lông trắng gọi là chó Cò. Chó có lông vằn vện gọi là chó Vện. Chó có lông xấu xì, trọc lông gọi là chó Mắm trê. Chó nhỏ con gọi là chó Cỏ hay chó Xi. Khuyển tộc có hàm răng bén nhọn. Đó là vũ khí lợi hại của họ Khuyển.

Tiếng sủa của họ Khuyển là lời cảnh cáo đối với kẻ lạ mặt dòm ngó hay xâm phạm nhà của chủ nó. Nước miếng của chó vừa kháng trùng vừa có trùng độc. Khi bị thương chó thường liếm vết thương của nó để chóng lành. Ở nông thôn đôi khi người cũng cho chó liếm vết thương với ý niệm: Chó liền da, Gà liền xương. Việc làm này đôi khi có hậu quả tai hại vì vi trùng độc trong nước miếng của chó. Bịnh chó dại (rabies) sau khi bị chó cắn là do vi khuẩn Lyssavirus hình viên đạn thuộc gia đình Rhabdoviridae gây ra. Khuyển tộc chạy nhảy rất nhanh. Thị giác, khứu giác, vị giác và thính giác của Khuyển tộc rất nhạy bén. Khuyển tộc rất thông minh nên người ta huấn luyện chúng để đi săn bắn, giữ trâu, bò, dê, trừu, giữ nhà, dẫn dắt người mù qua đường, phát hiện ma túy, phát hiện người ẩn núp dưới hầm. Người ta cũng dùng sự bén nhạy của khứu giác và vị giác của Khuyển tộc để phát hiện bịnh ung thư. Tuổi yêu đương của khuyển tộc

142 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

143

bắt đầu từ 6 tháng tới 12 tháng tuổi. Người Việt Nam thường nói: Chó tháng 7 (tính theo Âm Lịch) Mèo tháng 3 Đó là mùa động cỡn của Khuyển tộc. Thời gian mang thai kéo dài từ 2 đến 3 tháng tùy theo loại chó. Mỗi lứa có từ 5 đến 6 Khuyển tử. Tuổi thọ trung bình của Khuyển tộc xê dịch từ 10 đến 15 năm. Chó Spitz của Nhật Bản và chó Spaniel Tây Tạng được xem là hai tộc Khuyển có tuổi thọ cao. Chó Bluey (1910-1939) giữ bò ở Úc Đại Lợi thọ 29 tuổi + 160 ngày. Năm 2016 vừa qua 1 con chó giữ bò khác ở Úc tên Maggie (1986-2016) chết, thọ 30 tuổi. Có lẽ đó là hai con chó, một con đực và một con cái, có tuổi thọ cao nhất thế giới. Chồn, Cáo, Chó Sói, linh cẩu, chó Phú Quốc, chó Dingo đều là thân thuộc của Khuyển tộc. Chó sói Canis lupus lupus là thân thuộc quan trọng của Khuyển tộc. Chó Berger Đức (German Shepperd - Berger Allemand) còn giữ hình dáng và những đặc tính độc đáo của dòng lang sói. Berger Đức tức Deutscher Schaferhund đôi khi được cho vào rừng để chủng giống với chó sói để có sức mạnh, sự nhanh nhẹn, khả năng quan sát óc tò mò, lòng tự tin và khả năng phát giác người lẫn trốn, ma túy, võ khí dưới hầm sau khi được huấn luyện. KHUYỂN TỘC TRONG XÃ HỘI LOÀI NGƯỜI

Sự tiếp cận giữa loài người và Khuyển tộc đã có từ lâu. Trên ngôi mộ cổ Ai Cập đánh dấu 4400 năm trước Tây Lịch có hình chó Pharaoh Hound. Ngày xưa các vương tể Ai Cập (Pharaoh) dùng chó Pharaoh Hound để săn linh dương (gazelle). Gốc ở đảo Malta trong Địa Trung Hải, chó Pharaoh Hound được dùng để săn thỏ ở Anh vì vậy nó được gọi là Rabbit Dog (chó săn thỏ). Ở Úc Đại Lợi người ta dùng chó Dingo, một loài chó sói chỉ hú ghê rợn chứ không sủa như chó thường để chăn giữ trừu. Chó Dingo được thuần hóa mang tên khoa học Canis lupus familiaris dingo. Trong trạng thái hoang dã chó Dingo thường ăn thịt trừu ăn cỏ trên đồng vắng. Công dụng của Khuyển tộc đối với loài người rất đa dạng. Khuyển tộc được dùng để giữ nhà, đi săn thú với loài người, chăn giữ dê, trừu, trâu bò. Ở các vùng lạnh như Canada, Alaska, Tây Bá Lợi Á, chó Samoyed, Alaskan Malamutes và Siberian Huskies phải vất vả kéo xe chạy trên tuyết. Cảnh sát dùng chó để đánh hơi ma túy, bom của kẻ khủng bố. Trong quân đội người ta dùng chó để đánh hơi nơi địch ẩn nấp. Khuyển tộc được dùng để tìm kiếm quân sĩ mất tích hay bị thương ngoài mặt trận. Ở các nước Tây Phương, Khuyển được dùng để dẫn đường cho người khuyết mục. Trong gánh xiếc, phim ảnh người ta dùng chó biểu diễn. Một thời hình ảnh con chó có mặt

nửa trắng nửa đen được tìm thấy nhiều trên màn ảnh. Chó Terrier được loài người nuôi để tấn công các loài gậm nhấm trong nhà và dưới hang. Chó St Bernards và Newfoundlands dùng để cứu nạn nhân bị bão tuyết chôn lấp ở những vùng băng giá như Bắc Âu, Bắc Mỹ, Tây Bá Lợi Á, v.v... Từ xưa người Ai Cập, Macedonians, Ba Tư (Persians tức người Iran bây giờ) người La Mã, tướng Attila, Gengis Khan (Thành Cát Tư Hãn) Bình Định Vương Lê Lợi, hoàng đế Napoleon I đã dùng Khuyển tộc tấn công người da đỏ bản địa trên lục địa Mỹ Châu. Trong thời hiện đại ở Âu Mỹ có quân Khuyển (Millitary dog) hay Khuyển Chiến (Wag Dog). Trong quân đội VNCH có đội quân khuyển. Vì vậy ở Gò Vấp - Phú Nhuận có 1 tiểu địa danh: Ngã Ba Chuồng Chó. Chó thường dùng để huấn luyện trong đội quân Khuyển là chó Berger Đức tức Deutcher Schaferhund. Các Khuyển hữu công có cấp bậc và có phần ăn đầy đủ chất dinh dưỡng và sự săn sóc y tế theo cấp bậc của chúng. Vào đệ nhất thế chiến người Hoa Kỳ tuyên dương chiến công của trung sĩ Khuyển Stubby. Chó Laika, một con chó hoang trên đường phố Moscow, đã được chọn cho lên không gian năm 1957. Theo sự tiết lộ năm 2002 chó Laika chết sau vài giờ được phóng lên không gian vì không chịu nổi nhiệt độ quá nóng. Năm 2008 Nga xây tượng đài kỷ niệm chó Laika. Chó Hachiko của Nhật nổi tiếng về sự trung thành và nhớ chủ. Chủ của chó Hachiko là một giáo sư đại học Tokyo, Giáo sư Hidesaburo Ueno. Ngày nào chó Hachiko cũng ra ga xe lửa đón chủ đi làm về. Một buổi chiều năm 1925 chó Hachiko ra nhà ga để đón chủ mình nhưng chờ mãi không thấy chủ giữa rừng người lên và xuống xe lửa. Giáo sư Ueno chết thình lình vì xuất huyết não. Chó Hachiko vẫn đến nhà ga đều đều mỗi ngày vào giờ chủ nó về từ sở làm sau khi chủ nó đã chết gần 10 năm liền. Năm 1935 người ta tìm thấy chó Hachiko chết trên 1 đường phố ở Shibuya, nơi nó vẫn chờ chủ nó ở nhà ga mỗi buổi chiều. Một bức tượng đồng của chó Hachiko được dựng lên tại nhà ga xe lửa Shibuya và tại nơi sinh quán của Hachiko là Odate. Hachiko sinh năm 1923, mất năm 1935 và được an táng bên cạnh mộ của giáo sư Hidesaburo Ueno tại nghĩa địa Aoyama, Tokyo. Chó Hachiko là đề tài của những truyện kể và phim ảnh của Nhật Bản. Trong những năm gần đây Khuyển tộc được tham dự chiến tranh chống khủng bố ở Trung Đông và Afghannistan. Tất cả Khuyển tộc được tham dự đều là chó Berger Đức, Bỉ, Hòa Lan. Khuyển tộc được dùng trong các phòng thí nghiệm. Khứu giác và vị giác của Khuyển tộc sẽ được khai thác để phát hiện bịnh ung thư. Chó Afghanistan có lông dày và mịn. Chó Samoyed cung cấp lông dùng làm chỉ may mặc. Chó nổi tiếng là động vật hữu tình, hữu nghĩa. Người

144 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

145

Đông Phương và Tây Phương gặp nhau khi gọi cái răng bén nhọn là răng chó (canine) và khi đề cao sự trung thành của Khuyển tộc đối với chủ. Người Việt Nam không nuôi chó màu trắng, mũi đỏ vì cho rằng đó là chó sẽ thành tinh. Người ta chọn những con chó đẹp, tướng tốt, ích lợi cho chủ để nuôi. Những con chó được người nuôi ưa thích là: - Chó có mắt có đốm tựa như có mắt đôi. - Chó có móng chân dư ở chân sau. - Chó có lông đen tuyền. Người ta tin rằng ma sợ chó mực. - Chó có đuôi có lông rậm rạp như tàu cau ngã về phía tay phải. Khuyển tộc là một nguồn thịt to lớn. Tín đồ Phật Giáo, Ấn Giáo, Hồi Giáo, Do Thái Giáo không ăn cẩu nhục. Người Tây Phương không ăn cẩu nhục. Người Nhật không ăn cẩu nhục kể từ năm 675 vì tôn trọng lịnh của Thiên Hoàng Tenmu. Các Thiên Hoàng thượng dẫn chó khi ra trận. Do đó người ta tin rằng ăn cẩu nhục bị xui xẻo. Trong thời kỳ Paris bị vây hãm năm 1870-71 dân chúng đổ xô nhau đi mua cẩu nhục để trữ trong nhà. Ba quốc gia ăn nhiều cẩu nhục là: Trung Hoa, Triều Tiên, Việt Nam. Taiwan vừa ban hành luật cấm ăn cẩu nhục. Điều đáng ngạc nhiên là 1 vài vùng ở Thụy sĩ và Đức lại ăn cẩu nhục nhưng cấm bán thịt ngoài chợ. Người ta ăn cẩu nhục vì thiếu thịt? vì cẩu nhục ngon, không có nhiều mỡ? ăn cẩu nhục để được cường dương như những cuộc yêu đương Khuyển tộc ngoài đường phố? Các quán cẩu nhục ở Việt Nam gọi chó là nai đồng quê, hạ cờ tây (nói lái lại thành hạ cầy tơ) và tự gọi quán của họ là quán Sống Trên Đời. Tên quán này xuất phát từ câu: Sống trên đời ăn miếng dồi chó, Chết xuống Âm Phủ biết có hay không? Người ta ăn cẩu nhục tứ thời như sự diễn tả của các câu thơ dưới đây: Mùa nắng ăn chó trắng, Mùa mưa ăn chó vàng Nắng mưa làng chàng Đen, Vàng, Đốm, Vện. Người Trung Hoa gọi cẩu nhục là gou rou (cẩu nhục) hay xiang rou (hương nhục). Thầy Mạnh Tử (Mencius 372-289 trước Tây Lịch) có nhắc đến cẩu nhục. Điều này cho thấy cẩu nhục là thức ăn hấp dẫn và được nhiều người ưa thích ở Trung Hoa. Loài người khen chó thì ít mà chê thì nhiều nhất là trong ngôn ngữ của người Việt Nam. Câu làm phách chó tóm lược kinh nghiệm của người Việt Nam khi nhìn qua thái độ của Khuyển tộc mà biết được chủ. Chủ giàu có quyền uy thì chó cũng phách lối như chủ nó. Chó hay cắn trộm. Suy ra chủ nó là kẻ

tiểu tâm. Cụm từ chó hùa, chó sủa người áo rách cho thấy Khuyển tộc phù thịnh bất phù suy và hay dựa vào số đông để ăn hiếp những đồng loại cô đơn yếu thế. Khuyển tộc sinh ra để giữ nhà cho người giàu có nên có câu: Chó đâu chó sủa lỗ không, Chẳng thằng ăn trộm cũng ông ăn mày. Chó béo đẹp mặt chủ: thấy hình tướng mập mạp, sắc lông dài mượt của chó chứng minh chủ nó là người giàu có nên nó được ăn uống bổ dưỡng và được chăm sóc sức khỏe đầy đủ. Chó săn gà chọi: ám chỉ tay chân bộ hạ của người quyền quý. Chó sủa mặc chó, đoàn lạc đà cứ đi: là câu châm ngôn của người Ả Rập. Tiến hành công việc đã định mặc cho những lời chỉ trích, dị nghị. Chó dại có mùa người dại quanh năm: Chó điên gọi là chó dại thường xảy ra vào mùa hè nóng nực. Người dại thì quanh năm, bốn mùa đều dại cho đến tàn đời! Những từ chó má, đồ chó đẻ, đĩ chó, khuyển mã chi trung, khuyển ưng, cẩu dạo, cẩu đồ, cẩu ngôn, cẩu cuồng tại thị, cẩu trệ, (chó và heo), lòng dạ trâu chó, cải nhau như chó với mèo v...v... đều không có gì tốt cho Khuyển tộc cả ngoại trừ câu: Mèo tới nhà thì khó, Chó tới nhà thì sang. Cũng có lắm câu chê trách loài người nhất là những bậc vĩ nhân như: Được chim bẻ ná, Năm

Hành

Màu sắc

Giáp Tuất: 1934, 1994,2054

Hỏa

Đỏ

Bính Tuất: 1946, 2006, 2066

Thổ

Vàng

Mậu Tuất: 1958, 2018, 2078

Mộc

Xanh

Canh Tuất: 1910, 1970, 2030

Kim

Trắng

Nhâm Tuất: 1922, 1982, 2042

Thủy

Đen

146 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Được cá quên nôm, Được thỏ giết chó. Trong 12 con giáp năm con chó được gọi là năm Tuất. Tuổi Tuất là tuổi Dương (+). Năm 2018 là năm Mậu Tuất. 60 năm tới tức là năm 2018 +60 = 2078 mới gặp lại năm Mậu Tuất. Tuổi Tuất hợp với: Dần, Ngọ, Mão. Không hợp với: Thìn, Sửu, Mùi, Dậu Trong đề 40 con Chó mang số 11 sau Rồng số 10 và trước con Ngựa mang số 12. Trong Thiên Văn Học có chòm sao Canis Major (Đại Cẩu Tinh) và Canis Minor (Tiểu Cẩu Tinh). Sao Sirius (Cẩu Tinh) là sao sáng nhất trong chòm sao Canis Major. Ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Canis Minor là sao Procyon (Tiểu Cẩu Tinh) (Procyon lotor hay Ursus lotor, gia đình Procyonidae, là tên khoa học của loài raccoon). Theo huyền thoại Hy Lạp Sirius là con chó của Orion. BIẾN CỐ QUAN TRỌNG VÀO NĂM TUẤT VÀ THẾ KỶ XX

1910: Nhật sáp nhập bán đảo Triều Tiên sau 5 năm bảo hộ; Anh - Nga can thiệp vào Persia (Iran); Nga Hoàng Nicholas II thăm viếng Đức Hoàng William II để tìm sự thảo thuận về việc bành trướng ảnh hưởng ở Trung Đông. 1922: Hiệp ước Anh - Ái Nhĩ Lan; Insulin được dùng chữa trị tiểu đường lần đầu tiên; vua Khải Định đi Pháp; Ai Cập độc lập nhưng quân Anh vẫn còn ở đó; Stalin được bổ nhiệm là Tổng bí thư Đảng; sự ra đời của Liên Bang Sô Viết (USSR); hiệp ước Đức Liên Sô ký ở Ý; Hitler bị án tù một tháng vì biểu dương lực lượng bán quân sự lên án Do Thái; tổng thống Hoa Kỳ, Harding (CH) ký nghị quyết chuẩn nhận sự thành lập nước Do Thái ở Palestin; Mussolini tiến về Rome và nắm chánh quyền. 1934: Herry Pu Yi (Phổ Nghi) thành vua Mãn Châu Quốc; hiệp ước Donau (Đức - Ý); Hòa Lan khánh thành kinh đào Juliana giữa Maastricht & Maasbracht; một phần

tỉnh Khabarovsk trở thành vùng Tự trị Do Thái; “Trường Đao Dạ” (Night of Long Knives) thanh trừng đẫm máu nội bộ đảng Quốc Xã Đức; Vạn Lý Trường Chinh (193435); Đại Thanh Trừng nội bộ đảng Cộng Sản ở Liên Sô (1934-38); Nhật bác bỏ hiệp ước Hải Quân ký kết ở Washington năm 1922 và London 1930; vua Alexander I của Yugoslavia bị ám sát chết ở Marseille, Pháp; toàn quyền Đông Dương Pierre Pasquier chết vì tai nạn phi cơ. 1946: Bầu cử Quốc Hội ở Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa; hiệp ước sơ bộ Pháp - Việt 06-03; tướng Peron được bầu làm tổng thống Argentina; Syria độc lập khỏi sự ủy trị của Pháp; Bhumibol Adulyadejs lên ngôi vua Thái Lan sau khi người Anh, Ananda Mahidol, bị ám sát chết; Phi Luật Tân độc lập; tiểu vương da trắng Charles Vyner Brooke nhường Sarawak cho hoàng gia Anh; tòa án xét xử tội phạm chiến tranh thành lập ở Tokyo và Nuremberg; Hòa Lan và Indonesia ký thỏa hiệp ngừng bắn; Cộng Sản Pháp chiếm nhiều ghế trong Quốc Hội; toàn quốc kháng chiến (VN - 19-12-1946). 1958: Syria sáp nhập vào Ai Cập để thành lập Cộng Hòa Ả Rập Thống Nhất; Hoa Kỳ phóng vệ tinh Explorer III; Liên Sô và Hoa Kỳ thi đua thí nghiệm bom nguyên tử; tướng De Gaulle trở lại chánh quyền. Đệ Ngũ Cộng Hòa Pháp ra đời theo chế độ Tổng Thống có Thủ Tướng do Tổng Thống chọn. Mao Zedong phát động Bước Tiến Nhảy Vọt (Great Leap Forward); Liên Sô phóng vệ tinh

Tổng thống Hoa Kỳ, Harding (CH) ký nghị quyết chuẩn nhận sự thành lập nước Do Thái ở Palestin | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

147

Spunik III có chở 2 con chó; Quyển Dr. Zhivago của Boris Pastenak được in ở Hoa Kỳ; Liên Sô cho Ai Cập mượn 400 triệu rubles để xây đập Aswan; nhà độc tài Batista vội vã rời khỏi Cuba. 1970: Pathet Lao chiếm Xiang Khuang, Muong Suy; hạ tuổi bỏ phiếu từ 21 xuống 18 ở Hoa Kỳ; Expo Osaka (Nhật Bản); Sihanouk bị Lon Nol đảo chánh khi công du; Trung quốc phóng vệ tinh nhân tạo đầu tiên; Liên Sô thí nghiệm bom nguyên tử dưới lòng đất; Tướng Sadat thay Nasser (chết) làm tổng thống Ai Cập; Allende (Marxist) được bầu làm tổng thống Chile; quân Hoa Kỳ vá VNCH tiến vào Cambodia; phi thuyền Liên Sô đáp xuống hành tinh Venus. 1982: 75% Bắc Mỹ phủ đầy tuyết; cấm vận kinh tế đối với Libya; chiến tranh Anh - Argentina trên đảo Falklands; nữ phi hành gia Hoa Kỳ đầu tiên: Sally Ride; Do Thái tiến quân sang Lebanon; Thủy Quân Lục Chiến Mỹ đến Beirut (Lebanon); Brezhnev, tổng bí thơ đảng Cộng Sản Liên Sô chết. 1994: Tổng thống Bill Clinton bãi bỏ cấm vận Việt Nam; thỏa ước Do Thái (Perez) - Palestine (Arafat); cựu tổng thống Nixon mất; Nelson Mandela là tổng thống da đen đầu tiên ở Nam Phi; Do Thái rút quân khỏi Gaza; Kim Il Sung (Kim Nhật Thành) mất; Arafat (PLO), Rabin (Thủ tướng Do Thái), Perez (ngoại trưởng Do Thái) lãnh giải thưởng Nobel Hòa Bình; Bắc Hàn ký thỏa ước ngưng chương trình nguyên tử; tỷ phú Bill Gates mua ấn bản viết tay Codex Leicester hay Codex Hammer của Leonardo da Vinci xuất bản năm 1510 với giá 30,803,500 Mỹ Kim. 2006: Ellen Johnson Sirleaf, nữ tổng thống Liberia đầu tiên; Michelle Bachelet, nữ tổng thống Chile đầu tiên; Marcos Pontes là phi hành gia đầu tiên của Brazil; Fidel Castro trao quyền cho em, Raul Castro; đảo chánh ở Thái Lan lật đổ thủ tướng Thaksin. NHÂN VẬT QUAN TRỌNG SINH VÀO NĂM TUẤT

Trong hai thập niên qua Hoa Kỳ có ba tổng thống sinh vào năm Tuất. Đó là tổng thống Bill Clinton (Dân Chủ), Bush II (Cộng Hòa) và Donald Trump (Cộng Hòa). Cả

Bill Clinton

ba đều sinh vào năm 1946. Tổng thống Bill Clinton và Bush II là tổng thống hai nhiệm kỳ. Bill Clinton đắc cử tổng thống năm 46 tuổi. Bill Clinton sinh năm 1946 trong một gia đình khiêm tốn ở Arkansas. Ông có học Đại học Oxford, Anh Quốc, nhưng không có bằng và tốt nghiệp tiến sĩ Luật Đại Học Yale. Năm 31 tuổi ông là bộ trưởng Tư Pháp của Arkansas (1977-1979). Ông là thống đốc Arkansas từ năm 1979 đến 1981 rồi từ năm 1983 đến 1992. Khi đắc cử tổng thống Hoa Kỳ ông có 13 năm kinh nghiệm phục vụ trong ngành Tư Pháp và Hành Pháp tiểu bang Arkansas. Ông là tổng thống trẻ tuổi thứ ba trong thế kỷ XX sau tổng thống Theodor Roosevelt và John F. Kennedy. Bill Clinton là một tổng thống có thành tích tốt. Nhưng ông bị tai tiếng về vụ Lewinsky. Năm 1998 ông suýt bị bãi miễn vì tội trở ngại công lý.

George Walker Bush

George Walker Bush sinh năm 1946 trong một gia đình danh giá ở miền Đông Bắc nhưng thành công ở miền Nam Hoa Kỳ. Ông nội ông là Prescott Bush, nghị sĩ Connecticut; cha là phó tổng thống (8 năm) và 4 năm làm tổng thống Hoa Kỳ (1989-1993). Em ông là thống đốc Florida. Bản thân ông là thống đốc Texas đắc cử năm 1994. Năm 1998 ông tái đắc cử thống đốc Texas với tỷ lệ rất cao. Tỷ lệ này khích lệ ông ra tranh cử tổng thống năm 2000 và thắng ứng cử viên đảng Dân Chủ, Al Gore, với 517 phiếu đếm lại ở Florida nơi em ông, Jeb Bush, là thống đốc. Trong vòng 8 năm sau ngày tổng thống Bush I thất cử trước Bill Clinton, con của ông tổng thống Bush I đắc cử tổng thống. Tổng thống Bush II là tổng thống hai nhiệm kỳ. Suốt 8 năm nhiệm kỳ tổng thống của ông, Hoa Kỳ chứng kiến khủng bố cướp phi cơ đánh sập World Trade Centre ở New York (11-09-2001), chiến tranh Afghanistan (2001) và Iraq (2003), suy thoái kinh tế trầm trọng (2008). Donald Trump sinh năm 1946 tại New York trong một

148 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

chóng nhất. Bà đến Hoa kỳ cuối thập niên 1990, sớm trở thành vợ của 1 tỷ phú Hoa Kỳ và đệ nhất phu nhân của quốc gia cường thịnh nhất thế giới. Ngô Đình Nhu sinh năm 1910, tốt nghiệp Ecole Nationale des Charles năm 1938. Ông là cố vấn chánh trị cho anh của ông, tổng thống Ngô Đình Diệm. Tổng thống Ngô Đình Diệm bị quân đội lật đổ ngày 01-11-1963. Ngày hôm sau có tin tổng thống Ngô Đình Diệm và cố vấn Ngô Đình Nhu chết. Donald Trump

gia đình kinh thương thành công. Năm 2016 ông đắc cử tổng thống Hoa Kỳ với những đặc điểm sau đây: - ông là người tỷ phú đầu tiên đắc cử tổng thống Hoa Kỳ. - ông là người già nhất khi đắc cử tổng thống thời hậu đệ nhị thế chiến (70 tuổi). - ông chưa hề có chức vụ dân cử nào như thị trưởng, dân biểu, nghị sĩ, thống đốc trước khi đắc cử tổng thống. Đó là điều hiếm thấy trên chánh trường Mỹ. Hầu hết các tổng thống Mỹ đều có gốc dân biểu, nghị sĩ, thống đốc hay tướng lãnh hữu công như Eisenhower trong cuộc bầu cữ năm 1952 và 1956 vậy. Chức vụ dân cử phản ảnh: 1- Sức mạnh hậu thuẩn của quần chúng. 2- Sức mạnh tài chánh. 3- Sự ưa thích phục vụ quần chúng bằng khả năng kinh tế, chánh trị, ngoại giao, luật pháp v...v... của người làm chính trị. 4- Ông mạnh dạn đưa con gái Ivanka Trump và rể Jared Kushner làm đại cố vấn White House. 5- Chánh quyền của ông Trump mang nhiều tai tiếng như tổng thống Nixon vào năm 1973. Vụ Watergate xảy ra khi ông Nixon đại thắng ông Mc Govern (DC) trong nhiệm kỳ hai. Nhưng tai tiếng của ông Trump xảy ra ngay khi ông vừa nhậm chức.

Melania Trump

Melania Trump là vợ thứ ba của ông Donald Trump. Bà là người Slovania, sinh năm 1970 tức nhỏ hơn ông Trump 24 tuổi. Bà Melenia là người nhập cư thành công nhanh

Ngô Đình Nhu

Yitzhak Rabin (1922-1995) là thủ tướng Do Thái đầu tiên sinh ở Do Thái (Jerusalem). Ông là một học viên xuất sắc khi học trường Canh Nông. Ông tham gia chiến tranh Độc Lập Do Thái năm 1948 và trở thành một tướng lãnh và nhà chính trị của xứ này. Ông là tổng trưởng bộ Quốc Phòng (1984-1990 và 1992-1995) và hai lần làm thủ tướng (1974-1977 và 1992-1995). Ông ký hiệp ước Hòa Bình với Palestine và Jordan (1994). Với hiệp ước hòa bình ký kết với Arafat thủ tướng Rabin, ngoại trưởng Perez và Arafat của tổ chức PLO được lãnh giải thưởng Nobel Hòa Bình năm 1994. Thủ tướng Rabin bị một thanh niên Do Thái quá khích ám sát chết năm 1995. Ellen Ochoa (1958-) là nữ phi hành gia Hoa Kỳ đầu tiên gốc Hispanic. Bà Ochoa là kỹ sư có cao học Khoa Học, tiến sĩ Điện tốt nghiệp Đại Học Standford, CA. Năm 1993 bà đi vào không gian trêm phi thuyền con thoi Discovery. Bà có 1,000 giờ trên không gian. Bà là giám đốc Trung Tâm Không Gian Johnson (Lyndon B. Johnson Space Centre) ở Houston, Texas. Yuri Gagarin (1934-1968) là phi công Nga và người phi hành gia đầu tiên trên thế giới đi vào quỹ đạo trái đất bằng phi thuyền Vostok vào năm 1961. Gagarin chết năm 1968 trong một tai nạn phi cơ Mig-15 trong lúc huấn luyện cho các phi công mới. Gagarin là con của một người thợ mộc và thợ hồ trong một nông trường tập thể.  PHẠM ĐÌNH LÂN, F.A.B.I.

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

149

Chó và Người!

ĐOÀN XUÂN THU

hà văn Hoa Kỳ, John Steinbeck, năm 1937, có viết truyện tựa là: Of Mice and Men, Chuột và Người. Tui nghi rằng ông thai nghén cuốn tiểu thuyyết nầy vào năm Bính Tý, năm con chuột, tới năm Đinh Sửu, 1937, viết mới xong. Thấy người sang tui hay bằng quàng làm họ. Thấy nhà văn nổi tiếng là tui bắt chước theo hè. Nên năm nay năm Tuất, Mậu Tuất, tui xin viết về Of Dogs and Men, nghĩa là “Chó và Người” vậy! Trong 12 con giáp: Tý, Sửu, Dần, Mẹo, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi. Chó đứng gần hạng bét, chỉ trên được con Heo, tức Hợi. Năm rồi, năm 2017, là năm Đinh Dậu, con gà, thì năm nay, năm 2018

là năm Mậu Tuất năm con chó. Cẩu hay khuyển, tiếng Hán Việt, còn tiếng Nôm là con chó. Đừng viết về con chó lửa là cây súng lục. Tết mình cử! Vì móc chó lửa là móc súng ra sủa đằng mồm; thì anh em mình dẫu đang ngồi nhậu vui như Tết cũng phải bỏ hết mồi ngon, rượu quý, lồm cồm trốn dưới gầm bàn; rồi chạy mất dép mới mong bảo toàn được tính mạng. *** Hồi thời tạo thiên lập địa, chó sói sống trong rừng. Thấy con chó nó khôn, siêng năng giỏi giắn nên con người bắt về thuần hóa để làm nô lệ cho mình. Con người chơi cha con chó không

hè! Như bắt chó đi săn, đi chăn cừu, kéo xe trượt tuyết. Bắt chó chạy đua để đánh cá ăn tiền gọi là đua chó. Rồi bắt chó đi kiếm tiền bằng cách dạy chó làm xiếc. Ở Melbourne có mấy thằng Úc làm biếng, khoái chơi xì ke ma túy hoặc ăn nhậu tối ngày nên cần tiền, bắt chó đi ăn xin. Ngồi trên hè phố, nằm chày bày, con chó cũng nằm chắp tay lạy ông đi qua lạy bà đi lại; kế bên có cái nón lật ngửa đầy những tiền xu, tiền cắc có cả tờ 5, 10 đô Úc nữa. Thu nhập cũng đủ cho hai thầy trò phè phởn sống! Chó và Người, cuối ngày, cười hề hề lượm tiền của thiên hạ. Người ta thương tình cho tiền; không phải cho cái thằng làm biếng đó mà cho con chó; vì sợ nó đói.

150 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

151

(Chó Úc dạo nầy than phiền chánh phủ Úc dữ lắm vì vật giá gia tăng, thức ăn đóng hộp dành cho chó đã lên giá tới 10% lận đó.) Ngoài ra, con người còn huấn luyện chó dẫn đường cho người khiếm thị. Ngoài đường phố Melbourne, ngựa xe như mắc cửi, mỗi lần lái xe đi làm, thỉnh thoảng tui cũng thấy con chó dẫn đường! Đèn đỏ chó biết dừng, chờ dấu hiệu đèn xanh dành cho người đi bộ kêu lốc cốc nó mới dẫn ông chủ khiếm thị của nó băng qua lộ. Hay hết biết! Rồi Cảnh sát cũng huấn luyện chó để lùng sục xì ke ma túy hay để cắn mấy thằng tội phạm hung hãn mà mấy Thầy đội cũng ngán không dám nhào vô; bèn suỵt chó cho vô trước, gọi là Cảnh khuyển. Quân đội cũng huấn luyện chó đánh hơi tìm bom mìn, lùng sục bọn khủng bố đang trốn dưới hầm gọi là Quân khuyển. Chính vì vậy mà hồi chiến tranh Việt Nam, VC ghét chó lắm. Vùng xôi đậu, ban ngày quốc gia, ban đêm CS, là chó bị tụi nó bắt mần thịt, rựa mận, chả chìa, dồi chó... ăn nhậu ráo trọi. *** Nghĩa là ở đâu có người là ở đó có chó! Chó đối xử với con người rất tốt ngay cả hy sinh thân mình biến thành cầy tơ bảy món, a đây rồi; còn con người chỉ biết lợi dụng lòng tốt của chó mà thôi! Chó tốt nhứt là lòng trung thành. Ai cũng biết! Chuyện rằng chú chó Hachiko sáng đều ra nhà ga xe lửa Shibuya tiễn ông chủ Eizaburo, một giáo sư Khoa Nông Nghiệp trường Đại học Tokyo đi làm. Hachiko ngồi đợi tới chiều để đón ông chủ về. Nhưng ngày 21, tháng Năm, năm 1925, ông chủ không về nữa vì bị đột tử trong lúc làm việc do bị một khối u trong não.

152

Thiệt là: “Hẹn cùng ta: Lũng Tây nham ấy/ Sớm đã trông, nào thấy hơi tăm? Ngập ngừng, lá rụng cành trâm/ Thôn trưa nghe dậy tiếng cầm lao xao!” Rồi suốt 10 năm sau đó, Hachiko vẫn tiếp tục đến nhà ga vào buổi sáng đợi cho tới buổi chiều, ngay đúng giờ tàu đi và đến để chờ ông chủ mình về trong vô vọng. Năm 1934, dân Nhật cho đúc một tượng đồng ngay trước cổng nhà ga khi Hachiko vẫn còn sống. Hachiko tuổi già, sức yếu chết một mình, cô đơn trên đường phố gần nhà ga Shibuya vào ngày 8, tháng Ba, năm 1935. Đây là một câu chuyện cảm động về một nghĩa khuyển tri tình nhưng tiếc thay sau đó chánh quyền quân phiệt Nhựt lại lợi dụng lòng trung thành tuyệt đối vô điều kiện của con chó Hachiko để kích động lòng yêu nước cực đoan, mù quáng trung thành vô lối với Thiên hoàng nhằm xô đẩy nhiều thế hệ thanh niên Nhựt Bản gia nhập vào quân đội Phù Tang, gây biết bao nhiêu tội lỗi cho dân các nước vùng Đông Nam Á trong đó có nước Việt Nam mình vào Thế chiến thứ Hai. Chó Nhựt trung thành là vậy; chó Tàu Thời Tam Quốc cũng chơi ngon,

dám hy sinh thân mình để cứu chủ nữa đó. Chuyện rằng: Lý Tín Thuần nuôi con chó tên là Hắc Phong. Một hôm, Lý ra ngoài thành nhậu xỉn, loạng choạng về nhà không nỗi, bèn nằm phê ngay dưới bãi cỏ. Xui cái là quan Thái thú đi săn, đốt cỏ để đuổi thú, khiến quần áo Lý bén lửa cháy. Hắc Phong đến kéo chủ dậy nhưng chủ không động đậy. Chó bèn đến ngòi nước cách đó 35 bước, dầm mình cho ướt chạy về dập lửa cho chủ. Cứ như vậy, chó chạy đi chạy lại nhiều lần, cuối cùng mệt quá, kiệt sức, Hắc Phong nằm thè lưỡi chết ngắc. Khi Lý tỉnh cơn say, thấy chó chết vì cứu mình thì báo cho quan Thái thú biết. Quan Thái thú phán: “Đúng là sự báo ân của loài chó còn hơn sự báo ân của con người. Con người đôi khi không bằng được con chó?” Bèn cử hành đám tang cho Hắc Long rất long trọng và tôn làm nghĩa khuyển để răn dạy mấy chú ba Tàu khác đừng có manh tâm phản loạn. Hãy trung thành tuyệt đối với chủ mình, trung thành với chế độ phong kiến, với tầng lớp quan lại như là chó trung thành, xả thân vì chủ vậy!

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

153

Mấy ngàn năm sau, bà Tôn Nữ Thị Ninh, từng làm Đại sứ VC tại Liên Âu cũng học theo cái chiêu màu mè, ý đồ thâm độc của quan Thái thú Tàu hồi xưa! Bà Ninh nầy nghe nói cũng có ăn học tiếng Tây, tiếng U rốp rốp như bẻ mía mà không hiểu về dân chủ, tự do, nhân quyền gì hết ráo mà mở miệng ra là tán láo. Năm 2004, khi bị báo chí phương Tây chất vấn về tình trạng vi phạm nhân quyền trong nước thì bà Ninh phán một câu xanh rờn là: “Trong gia đình chúng tôi có những đứa con, cháu hỗn láo, bướng bỉnh thì để chúng tôi đóng cửa lại trừng trị chúng nó, dĩ nhiên là trừng trị theo cách của chúng tôi. Các anh hàng xóm đừng có mà gõ cửa đòi xen vào chuyện riêng của gia đình chúng tôi”. Ê! Nói nghe kỳ quá he? Chánh quyền là đầy tớ của dân, phục vụ dân, dân làm chủ. Chánh quyền đâu phải là cha là mẹ dân mà đóng cửa, bộp tai, đá đít nó rồi hàng xóm nhẩy vô can; còn tru tréo là chuyện nội bộ của tụi tui đừng có chỏ mỏ vào sủa nhe! Nghe sao đặng hè?! Vì cái cặn bã lợi danh mà muối mặt trung thành với bọn CS cầm quyền cho mình ăn nhậu thì cứ làm. Đừng dạy

154

đời những người bất đồng chánh kiến trong nước là: “Con không chê cha mẹ khó, chó không chê chủ nghèo!”. Dân ngu khu đen, người làm chủ đất nước thấy chánh quyền tức đầy tớ của mình làm không chịu làm; mà chỉ ăn không, thì họ có quyền rầy đấy chớ! Con chó trung thành với người chủ vì người chủ yêu thương chăm sóc nó. Đó là một quan hệ hổ tương và rất công bằng! Còn chánh quyền gì hở ra là bóc lột, áp bức, đàn áp nhân dân mà mở miệng ra là ra rả kêu gọi lòng trung thành làm sao được? W.R. Koehler, một bậc sư tổ trong nghề dạy chó, đã từng phán rằng: “Những con chó thông minh ít khi làm vui lòng những ai mà chúng không tôn trọng” “Intelligent dogs rarely want to please people whom they do not respect.” Tui thì yêu chó; nhưng em yêu của tui thì ghét chó! Vì nhém chút nữa con chó đã làm tan vỡ tình mộng với anh yêu tức là tui đây nè! Chẳng qua hồi xưa cách đây hơn gần nửa thế kỷ tui đeo đuổi, trồng cây si ngay lối đi, trước cửa nhà em mỗi chiều, chờ em tan trường về anh theo Ngọ về!

Tía em thấy vậy, nhà đã kín cổng cao tường mà ổng còn hù tui bằng cách treo trước cổng nhà hình con chó Berger, nhe hai hàm răng nhọn lễu với hàng chữ tiếng Anh là: “Beware of the Dog!” Tui đâu biết tiếng Anh, tui chỉ biết tiếng em; nên một ngày bạo gan chặn em lại giữa đường để cho anh hỏi tận tường: “Beware of the Dog là gì vậy em Hai?” Thì em cầm cái vạt áo dài đưa lên miệng cắn, e thẹn cắt nghĩa là: “Coi chừng chó dữ:” Sau dó, em lại cố vấn cho tui là: “Never mind the Dog, beware of the owner!” Tui không hiểu gì ráo! Về nhà giở từ điển Lê Bá Kông chổng mông ra tra mới hiểu lỏm bỏm là: “Đừng kể số gì tới con chó mà hãy coi chừng chủ của nó!” Ối tưởng cái gì! Khi yêu, em là sư tử, tui còn chưa sợ huống hồ gì đem con chó ra hù tui chớ?! Đẹp trai không bằng nói dai mà! Nói hoài cũng lọt lỗ tai. Em đồng ý ưng tui để hai ta vầy duyên can lệ. Ngày rước dâu tui xin nhà bên vợ cho tui cái bảng: “Beware of the Dog”, “Coi chừng Chó dữ” về treo trước cửa nhà tui. Em yêu hỏi nhà mình đâu có chó mà anh cần cái bảng nầy? Tui cười he he trả lời rằng: “Treo để hù thằng khác! Nhứt là thằng cha bưu tá phát thư; vì như em thấy đó con chó lúc nào thấy thằng chả là nó ùa ra sủa. Con chó còn hỏng tin thì mình ngu sao mà tin hé? Đời mà em! Mình có vợ đẹp là đừng tin ai hết. Treo bảng coi chừng chó dữ cho nó chắc ăn.” Kết luận: Chó và người! Chó luôn bị con người lợi dụng. Thiên hạ lợi dụng chó cho mưu đồ chánh trị xấu xa. Còn tui lợi dụng chó chỉ để bảo vệ tình ta thôi mà! Happy New Year!

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

ĐOÀN XUÂN THU

Melbourne

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

155

 Tiếp theo kỳ trước Hai năm sau, thành phố qui hoạch lại, tình hình đô thị hóa phát

triển mạnh, đất của Nhung lên giá như diều gặp gió. Cô bán đi khuân về một số vàng khổng lồ.

Từ đó, Nhung càng vênh váo vì tin rằng mình có khả năng làm kinh tế! Và càng thấy mình có khả năng, Nhung càng tự phụ ngay cả đối với chồng. Sức người có hạn! Con giun xéo lắm cũng oằn! Ông chồng uất hận khăn gói ra đi. Cũng may là chưa có con nên đường đời thênh thang, đỡ gánh nặng. Nhung thì lúc đầu tỏ thái độ bất cần. Anh ra đi nơi này vẫn thế! Chồng ra đến cửa rồi, đáng lẽ Nhung phải đổi thái độ thì ngược lại vẫn giọng mỉa mai: - Anh bỏ tôi, anh làm cái gì mà sống? Giỏi lắm thì chạy xe ôm chứ anh có nghề ngỗng gì! Ðến nước này thì chồng Nhung nán lại làm sao được nữa! Dĩ nhiên anh rất tiếc cuộc sống vật chất đầy đủ, nhưng anh không thể chịu nhục thêm một ngày bên cạnh Nhung. Vắng chồng rồi, Nhung mới thấy cô đơn và thấy mất đi một cái gì thân thương đáng tiếc. Năm nay bước vào tuổi 30, cô càng thấy đời

156 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

157

TRUYỆN DÀI gì thân thương đáng tiếc. Năm nay bước vào tuổi 30, cô càng thấy đời trống vắng cần một người chồng đi bên cạnh. Nhưng có lẽ vì cao số, nên chưa thấy ai tìm đến. Bà Trường cay đắng bảo Nhung: - Mày có nước ở mình chứ ai sống được với mày! Ỷ có tí của, cứ mắng chồng xa xả! May mà gặp thằng Tuấn nó hiền lành, chứ phải đứa khác, nó vả cho rụng răng! Tao nghe nói nó vẫn chưa có ai, sao không liên hệ với nó rồi rủ nó về lại! Nhung tuy xấu hổ nhưng vẫn cải bướng: - Báu gì thứ ấy mà phải đón về! Chuột sa hũ nếp mà không biết điều! Ðàn ông loại đó thì quơ tay chỗ nào chả có! Thà con ở vậy còn hơn! Nhung vốn khó tính, nay sống một mình sau cuộc hôn nhân đầu tiên đổ vỡ, lại càng khó tính hơn. Lúc Toản đem Hồng đến giới thiệu, Nhung chỉ lạnh nhạt gật đầu nhìn Hồng hờ hững. Thái độ này, Hồng đã thấy ở mẹ Toản, nay lại phải đón nhận lần thứ hai ở Nhung. Nhưng Hồng không thất vọng, hay đúng ra không ngạc nhiên bởi nàng biết thân phận mình là con nhà nghèo. Toản tội nghiệp bảo Hồng: - Em đừng buồn. Gia đình anh chỉ mới nhìn thấy cái đẹp bên ngoài của em mà chưa thấy cái đẹp của tâm hồn em! Nhớ lời mẹ thường nói, Hồng cười bảo: - Anh mơ mộng quá! Thời buổi này ai cần cái đẹp của tâm hồn! May ra chỉ có mình anh! Nhung để Hồng ngồi ở phòng khách, gọi Toản vào gặp riêng trong văn phòng. Trên chiếc bàn lớn của Nhung, ngoài dàn máy vi tính tân kỳ thì đáng chú ý nhất là cái bảng tên khá lớn đặt ngay trước mặt Nhung, ghi hai hàng chữ khắc trên nền đồng nổi bật: Nguyễn Kim Nhung

158

Tổng Giám Ðốc Cái bảng ấy đập vào mắt bất cứ ai bước vào phòng của Nhung và nó nằm ở đấy đã 5 năm từ khi Nhung mới 25 tuổi. Toản kéo ghế ngồi đối diện. Nhung nghiêm khắc nói: - Tao nghe đồn người yêu mày bán cơm tấm ở đầu đường! Mày nên nhớ, con nhà nghèo đứa nào cũng có máu tham. Nó bám lấy mày để moi của. Mày lấy nó về, nuôi nó đã đành mà nuôi luôn cả gia đình nhà nó! Toản ngắt lời Nhung, điềm tĩnh nói: - Em đưa Hồng đến đây chào chị cho phải phép, chứ em không hỏi ý kiến chị! Lấy hay không là chuyện của em! Nhung lúc nào cũng tỏ ra khôn ngoan hơn đời nên bảo: - Mày không hỏi, tao cũng phải có ý kiến vì mày là em tao. Tao không thể để người ta lợi dụng mày. Nhà này không ăn của người ta thì thôi, đừng hòng ai ăn của nhà này! Toản lắc đầu đáp lại: - Ðó là câu châm ngôn của riêng chị chứ chị đừng nói là nhà này. Vì trong nhà này có cả em! Rồi để cảnh cáo Nhung, Toản nhấn mạnh: - Em là con trai duy nhất trong gia đình, cơ sở này bố mẹ giao cho em quản lý, nhưng em nhường cho chị trông nom vì chị thích in danh thiếp là Tổng Giám Ðốc. Chị cứ an tâm ngồi ở đây. Em có lấy vợ rồi, em cũng không giành lại địa vị của chị đâu! Nhung nghe nói mừng lắm. Ðó chính là nỗi lo ngay ngáy của Nhung khiến cô ích kỷ không muốn Toản lấy vợ sớm vì sợ vợ Toản sẽ xúi Toản chiếm lại việc điều hành cơ sở sản xuất và xuất khẩu. Nhung ra vẻ nhân nghĩa nói: - Tao thương mày tao mới khuyên mày. Bác Trung vẫn có ý

muốn gả con My cho mày. Bác ấy mới lên thứ trưởng, mày lấy con My không danh giá gấp vạn lần con bé bán cơm tấm hay sao! Toản cười khẩy đáp: - Chị lúc nào cũng chỉ nghĩ đến tiền bạc và chức phận, cho nên anh Tuấn bỏ đi cũng là phải! Nhung vớt vát thêm: - Nhà mình chịu ơn bác Trung, mày biết rồi. Hồi bác làm phó giám đốc ngân hàng, nhờ tiền của bác, tao mới mua được bao nhiêu đất bên Thủ Thiêm rồi bán lại kiếm lời! Toản lại cười: - Tiếc rằng bác không có con trai để gả cho chị! Rồi Toản đứng dậy từ giã, đưa Hồng về. Bao nhiêu những phấn đấu của Toản trong gia đình, Hồng đều biết cả. Nàng cảm động lắm. Toản dám cãi lời mẹ, trái ý chị, để nhất quyết lấy Hồng. Con đường tương lai đang rộng mở thênh thang như vậy mà bây giờ cô Linh bảo Hồng không thể làm vợ Toản! Còn nỗi đau nào lớn hơn! Nàng đau khổ đã đành mà cả Toản, và nhất là mẹ Hồng, sẽ còn thất vọng đến cỡ nào! Ðêm nay, đêm đầu tiên ở bên Toản, đáng lẽ phải là những giây phút tuyệt vời, nhưng Hồng biết trước nàng sẽ khó có thể ngủ được vì nỗi ám ảnh do lời xác quyết của cô Linh! Sáng hôm sau, Toản thức dậy thì Hồng đã sửa soạn xong, ra đứng ngoài ban công nhìn xuống bãi biển. Nhớ lại tối hôm qua ở quán cà phê, Hồng quyết tâm che giấu mọi nỗi lo để khỏi làm buồn lòng Toản một lần nữa. Hồng mặc bộ đồ mới mua hôm qua: Quần Tây ống ngắn trên mắt cá chân. Sơ mi trắng ngắn tay, có hai cái túi nhỏ trước ngực, thoạt trông giống như bộ đồ thể thao của giới thanh niên đi đánh golf.

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

 Xem tiếp kỳ sau

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

159

160 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

161

TRUYỆN DÀI

Chưa hẳn thiên đường

Truyện dài của Trần Hữu Thuần

 Tiếp theo kỳ trước

Ông gật đầu: “Cái đó thì chắc rồi. Ai không mời cũng được nhưng hai đứa nó thì nhất định phải mời. Thế bà định ngày nào để tôi đạp xe lên cho chúng nó biết?” “Thì đúng ngày sáu tháng tám ta thôi, thứ sáu này đó ông.” “Bà định mấy giờ?” “Tôi nấu nướng rồi đúng ngọ mình cúng trưa. Khách khứa và vợ chồng Tính mời vào bữa cúng chiều cho mát mẻ, thế được không ông?” “Bà tính thế nào tôi nghe thế vậy. Để mai tôi đạp xe lên mời chúng nó.” Mặc dù được mời vào buổi cúng chiều, vợ chồng Tính nghe ông nói có cả cúng trưa nên bỏ buổi chợ đến từ sáng sớm. Bước vào nhà, hai vợ chồng nước mắt chảy dài đốt nhang vái lạy bàn thờ Linh. Vợ Tính lễ mễ

(Cỏ May 3)

mang theo một cặp gà và hai giỏ trái cây; Tính một tay xách theo chai rượu Cognac mà trước đây Linh vẫn thích, tay kia xách giỏ nhang đèn và hai bó hoa. Vợ Tính phụ bà nấu nướng, Tính lau chùi bàn thờ lư đồng chân nến bát nhang. Lau chùi bàn thờ xong, Tính bày đèn bày hoa lên bàn thờ, đặt chai rượu cạnh hình Linh. Lòng Tính rộn lên kỷ niệm những ngày ở Nha Trang, những bồn chồn lo lắng lúc Linh ở tù, những lo âu sợ hãi khi vợ chồng Linh và Thành lên tàu vượt biển, nỗi đau đớn chất ngất khi nhận được điện Thành đánh về báo tin Linh và cháu Tâm đã chết. Nhìn lên, Tính cảm thấy như Linh vẫn còn đó, đang mỉm cười với anh. Anh khấn vái trong lòng: “Anh Linh, sống khôn thác thiêng, phù hộ cho chị và cho vợ chồng em.”

Ba Linh đưa Tính đọc thư Cỏ May vừa gửi về. Bức thư viết: Kính thưa Ba Mẹ, Con viết thư này cả

162 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

tháng trước ngày giỗ anh Linh và con của chúng con. Thư từ cả tháng mới đến, con sợ gửi trễ không kịp đến trước ngày

giỗ của anh con. Đã gần ba năm qua, lòng con không lúc nào ngớt nhớ đến chồng con con. Trời đã không cho vợ chồng con sum họp hưởng được ngày hạnh phúc ở đất nước tự do, lòng con đau đớn không bao giờ có thể khuây khỏa được. Con biết ba mẹ còn buồn phiền hơn con. Con mất chồng mất con, còn ba mẹ thì mất con mất cháu. Nhiều lúc con ân hận vì đã thuận để chồng con ra đi, nhưng nghĩ sâu hơn nếu không ra đi, chồng con chắc cũng không thoát khỏi cảnh lại vào tù vì tính cương trực của anh ấy. Con chẳng dám than trách trời, chỉ biết tự trách con và chấp nhận định mệnh. Con xin ba mẹ giữ gìn sức khỏe vì con không còn cận

kề để phụng dưỡng thay cho anh con, lỡ ba mẹ có bề gì con không biết phải xoay xở làm sao. Một thời gian nữa, khi ổn định được cuộc sống bên này, con sẽ về thăm ba mẹ. Hiện con đang theo học nghề làm tóc và làm móng tay. Vài tháng nữa sau khi tốt nghiệp, con mở tiệm để con và Hằng làm. Hằng lúc này trưởng thành lắm, khôn ngoan biết lo toan mọi điều, sẽ là chỗ dựa cho con bên này. Hai đứa con đã tìm được cơ sở thuận tiện. Con tính sau khi mở tiệm nếu khấm khá, con sẽ phát triển thêm bằng cách mở trường dạy nghề. Xin ba mẹ luôn luôn coi con như là con gái của ba mẹ, cho con thay anh con phụng dưỡng làm tròn chữ hiếu với ba mẹ.

Tính đứng trước bàn thờ Linh, vừa đọc thư vừa khóc. Anh đặt thư lên bàn thờ Linh, chắp tay vái rồi lặp lại trong nước mắt: “Anh ơi, phù hộ cho ông bà, cho chị, và cho cả vợ chồng em nữa.” *** Hằng mặc áo dài tươm tất, thận trọng đặt mấy món ăn lên bàn thờ Linh và Tâm. Hình hai cha con chưng trên bàn thờ giống y hình trên bàn thờ ông bà nội vì cùng rửa ra từ một tấm phim cũ mà ông bà nội gửi qua. Sắp xếp xong, cô vào phòng mời Cỏ May: “Xong cả rồi. Mời cô ra lễ cậu.” Cỏ May cũng mặc áo dài Việt Nam chỉnh tề, bước ra đốt hai ngọn nến nhỏ trên bàn thờ, châm trà vào tách, rồi châm rượu vào ly. Hằng đốt nhang trao cho Cỏ May và Thành

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

163

TRUYỆN DÀI mỗi người ba thẻ, giữ lại cho mình ba thẻ. Cỏ May vái ba vái, cắm nhang vào cái chén đổ đầy gạo tạm làm bát nhang, rồi ngồi sụp xuống trước bàn thờ Linh giập đầu lạy, không khóc mà nước mắt chảy đầm đìa. Hằng vái ba vái, cắm nhang, ngồi sụp xuống xeo xéo lùi sau Cỏ May một chút rồi cũng vừa giập đầu làm lễ vừa khóc nức nở. Thành lúng túng đứng cạnh bàn thờ, sụp lạy thì không phải phép, mà đứng trơ trơ thì cảm thấy ngại ngùng. Anh cầm nhang đứng im lặng cho đến khi hai cô cháu lễ xong đứng dậy mới bước đến trước bàn thờ vái ba vái rồi cắm nhang vào bát. Ba người im lặng nhìn đăm đăm lên bàn thờ Linh và Tâm. Khói nhang trong phòng đóng kín không có lối thoát, vờn quanh quấn lấy hai bức hình. Từ trong hình, đôi mắt Linh mơ hồ trong khói nhang như đang u ẩn nhìn ra ba người. Thành tự nhiên rùng mình chấn động. Anh thì thầm: “Anh Linh, sống khôn thác thiêng, xin anh phù hộ.” Nghe Thành lẩm nhẩm khấn vái, Hằng òa lên khóc: “Cậu ơi, em ơi, sao nỡ bỏ cô bỏ con mà đi?” Cỏ May không nói một lời, bước lại gieo mình ngồi phịch xuống chiếc ghế đặt cạnh bàn ăn, ôm mặt khóc rưng rức. Đến nay đã là kỳ giỗ thứ ba mà lòng cô vẫn đau như cắt mỗi khi nhớ đến chồng con, không phải chỉ vào dịp giỗ tết mà hầu như chẳng sót ngày nào. Chợt, ánh lửa đầu các thẻ nhang lóe sáng nổ lách tách. Hằng la lên: “Kìa, cậu về này cô!” Nghe tiếng Hằng, Cỏ May ngước đôi mắt đẫm lệ nhìn lên. Mấy đầu nhang trên bàn thờ nổ lách tách như pháo tép. Hai cô cháu thổn thức. Hằng mếu máo nói trong nước mắt: “Cậu về... Cậu về đó cô!” Chạnh lòng trước nỗi đau khổ

của hai cô cháu, Thành thầm than trách số kiếp con người. Nửa đời người trôi qua, anh nhiều lúc phân vân không biết con người sinh ra trong cuộc đời để làm gì, mục đích của cuộc sống buồn nhiều hơn vui trên trần thế này là để làm gì? Hơn một lần anh tự hỏi, đời là khổ lụy ai cũng biết, vậy tại sao các đôi vợ chồng không chấm dứt sinh con đẻ cái để nỗi khổ đau truyền kiếp không còn tiếp diễn nữa? Ngược lại, ai cũng hớn hở vui mừng khi có thêm một con người được sinh vào đời. Bao nhiêu lần sinh bấy nhiêu lần mừng, sinh con đẹp đẽ khôn lanh mừng đã đành, sinh con bệnh hoạn dị tật vẫn vui mừng hớn hở. Nguyên nhân nào ẩn náu đằng sau sự vui mừng đó? Phật giáo cho rằng cái khổ của kiếp này là kết quả của cái nhân kiếp trước, nhân nhân quả quả nối tiếp không ngừng. Nếu đúng là thế, cái nhân đầu tiên của kiếp người đầu tiên là gì và do đâu mà có để có thể gieo cái quả khổ đau đời này sang đời khác, kiếp trước sang kiếp sau không biết đến lúc nào chấm dứt? Nếu đời là bể khổ thì có gì sướng vui khi con người được sinh ra? Chẳng lẽ con người được sinh ra chỉ để cặm cụi đi tìm con đường thoát khỏi nỗi đau khổ không bao giờ chấm dứt trên trần gian khổ lụy này? Thiên Chúa giáo quan niệm con

người vốn được sinh vào đời để hưởng hạnh phúc nhưng đã mang lấy án phạt truyền kiếp vì không vâng phục Thiên Chúa, “Đàn ông phải làm lụng để nuôi gia đình, đàn bà phải mang nặng đẻ đau, đất đai phải mọc lên cỏ mả gai góc để con người phải làm lụng vất vả đổ mồ hôi sôi nước mắt mới có cơm ăn”. Nếu Thiên Chúa là từ bi nhân hậu không bờ bến thì tại sao lại tuyên án phạt không chút xót thương, không chỉ phạt ông bà thủy tổ gây nên tội mà cả dòng giống loài người? Tạo dựng con người với bản chất yếu đuối mong manh và biết rõ như thế, tại sao Thiên Chúa lại trừng phạt khi con người lầm lỗi? Con người phạm lỗi vì lòng ham muốn, ham muốn biết hết mọi điều mọi chuyện, ham muốn được ngang bằng với Thiên Chúa. Con vật kể cả lũ kiến đàn ong thấp kém hơn con người nhiều bậc vẫn đầy lòng ham muốn, chẳng thế mà người ta nói đến con trùn đất cũng còn muốn sống. Phật giáo dạy muốn giác ngộ phải diệt lòng tham, tức lòng ham muốn. Nhưng làm sao diệt được lòng tham vì không thể có con người không ham muốn. Một khi không còn ham muốn, con người sẽ không còn là con người,

164 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

 Xem tiếp kỳ sau

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

165

Ngủ cùng sói TRUYỆN DÀI

Diệp Lạc Vô Tâm  Tiếp theo kỳ trước Có lúc tôi trở mình khi ngủ, chiếc áo ngủ bằng lụa tơ tằm tuột mấy cúc, đến sáng tôi tỉnh dậy, hắn rất nghiêm khắc nói: “Đi mua mấy bộ áo ngủ khác, loại không có cúc ấy.” Tôi đi mua mấy bộ áo ngủ không có cúc nhưng ngày

166 | No 632 - Feb 09

hôm sau hắn lại có vẻ giận dữ nói: “Đi mua mấy bộ cổ cao một chút.” Tôi lại ngoan ngoãn đi mua mấy bộ áo kín mít, trở về hỏi hắn đã thấy hài lòng chưa thì hắn mỉm cười có vẻ nịnh nọt tôi, nói: “Thiên Thiên, lúc ngủ

con không mặc gì có được không?” Tôi cúi đầu, mỉm cười. *** Ngày xuất viện, hắn nói sẽ “hẹn hò” với tôi.

2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

167

TRUYỆN DÀI Tôi biết rõ chỉ có những đôi tình nhân mới “hẹn hò”, nhưng tôi đã đồng ý. Ngày đó, hắn đưa tôi đi xem cả rừng hoa loa kèn nhện đỏ rực như một rừng lửa. Chúng tôi đứng giữa rừng hoa, hắn kể về một tình yêu đẹp nhưng thê lương của thần Hoa và thần Lá tuy được sinh cùng cành nhưng không bao giờ gặp được nhau. Sau đó, hắn hôn lên những giọt nước mắt trên mặt tôi, ngắt một sợi loa kèn nhện đỏ lồng vào ngón áp út của tôi. “Nếu đây là chiếc nhẫn cưới ta tặng cho con, con có đồng ý từ giờ phút này sẽ là vợ ta không?” Sợi loa kèn nhện đỏ trên tay tôi được ánh nắng mặt trời chiếu rọi càng thêm đỏ thắm. Tôi nói thật to: “Có!” “Con dễ dàng chấp nhận vậy

168 | No 632 - Feb 09

sao?” Hắn cười khanh khách. “Con không muốn có một chiếc nhẫn kim cương thật đẹp, một bữa tiệc thật lớn và giấy đăng ký kết hôn sao?” “Chú có thể cho con những thứ đó không?” Tôi giơ cao tay để nắng vàng nhuộm màu lên sợi loa kèn nhện đỏ. “Con biết chú không thể, cho nên... thế này là đủ rồi!” Hắn yêu tôi, vậy là đủ rồi! Sau đó, sợi loa kèn nhện đỏ khô rất nhanh nhưng tôi không nỡ vứt, cẩn thận cất vào chiếc hộp xinh xắn. Một lần, hắn nhìn thấy sợi loa kèn nhện đỏ cất trong chiếc hộp ở ngăn bàn của tôi thì có chút ngậm ngùi nói: “Ta đã nhầm rồi! Thứ tượng trưng cho tình yêu vĩnh hằng chỉ có thể là kim cương mà thôi!” Thực ra tôi chỉ thích loa kèn

nhện đỏ, chỉ cần được yêu, chỉ cần có một ký ức tươi đẹp, không bao giờ gặp được nhau thì đã sao chứ? Tôi đã bị chìm trong tình yêu sâu đậm của hắn. Khi hắn nâng cằm tôi lên, tôi vội nhắm mắt lại. Nhưng đợi rất lâu vẫn không cảm thấy hơi ấm của đôi môi. Tôi tò mò mở mắt thì nhìn thấy nụ cười vô cùng nham hiểm của hắn. “Thích ta hôn con ư?” “Chú...” Đúng là thích nhưng những lời như vậy quả thực tôi không dám nói ra. “Không thích thì thôi vậy, ta không ép con.” Hắn có chút thất vọng, ngồi xuống đất, trải chiếc áo khoác ra, từ từ ngả người xuống. Tôi ngồi xuống gần đó, tì hai khuỷu tay lên người hắn, nói nhỏ: “Cũng

2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

169

TRUYỆN TRUYỆNDÀI DÀI không phải là không thích...” “Vậy thích à?” Hắn nở nụ cười sung sướng, nhắm mắt lại, có vẻ rất mệt mỏi nói: “Ta hơi mệt, chẳng có chút hứng thú nào, để hôm khác hẵng hay nhé!” Tôi trợn tròn mắt, chẳng biết nên nói gì nữa, chỉ cảm thấy tay chân vô cùng ngứa ngáy. Ánh mặt trời rọi qua những chùm hoa khiến ánh nắng trở nên êm dịu, dễ chịu. Khuôn mặt hắn hiện lên sắc đỏ của bóng hoa và lấm tấm nắng vàng đầy mê hoặc. Đặc biệt là đôi môi hắn, hơi cong lên, mọng đỏ. Tôi nhớ lại cảm giác ươn ướt, cảm xúc tươi đẹp mà có chút bồi hồi, nhung nhớ. Liệu có ai quy định con gái không được chủ động hôn con trai? Hình như là không. Tôi nhắm thẳng mục tiêu, nhanh chóng lao đến, hôn mạnh lên môi hắn. Tôi tính toán tốc độ không chuẩn xác nên môi và răng va đập vào nhau, nhưng không để hắn kịp phản ứng, tôi bất chấp cảm giác đau, hôn cuồng nhiệt, dùng lưỡi bậy mở hàm răng đang đóng kín của hắn, trượt sâu vào... liếm mạnh chiếc lưỡi cứng đờ của hắn. Môi hắn thật mềm, còn có chút hương dịu ngọt, thật dễ chịu. Hôn đủ rồi, tôi đang định nhổm dậy thì hắn ôm lấy eo tôi, lật người, ép lên người tôi. “Kỹ thuật hôn của con thực sự ta không dám khen.” Hắn day nhẹ đôi môi sưng đỏ, lau chút nước bọt trên môi. “Xem ra ta phải dạy cho con mới được...” Nói xong, hắn ép môi lên vành môi đang cong lên vì giận dỗi của tôi. Lần này là nụ

170 | No 632 - Feb 09

hôn cuồng nhiệt, nồng nàn. Nụ hôn ấy khiến máu tôi sục sôi. Thậm chí hắn không cho tôi cơ hội hít thở, hôn mãi cho đến khi trước mắt tôi trời đất trở nên u ám, bộ não bị thiếu oxy trầm trọng, tôi không thể đẩy hắn ra, liên tục vỗ vỗ ngực thở dốc. Sau đó, tôi gối đầu lên cánh tay hắn, ngửi hương thơm trên cơ thể hắn dưới ánh nắng vàng ấm áp, chìm vào giấc mộng. Không biết tôi đã ngủ bao lâu, lúc tỉnh lại thấy hắn đang nhìn tôi, đôi mắt ánh lên ráng chiều, sắc đỏ của ánh tà dương và hoa loa kèn nhện đỏ, vô cùng nồng nàn. Chúng tôi nằm nói chuyện trong lùm hoa, nói chuyện đến khi sao giăng đầy trời, bỗng một vệt sao băng vụt qua. Giống như nước mắt đau thương của bố mẹ tôi. Tim tôi nhói đau nhưng tôi vẫn cố chấp vùi đầu vào ngực hắn, thầm nhủ: “Chỉ là một tình yêu ngắn ngủi, tạm thời thôi... “ Chương 15 “Em đói chưa? Anh đưa em đi ăn?” “Vâng!” Tôi đứng dậy phủi mấy lá cỏ trên người. Lúc tôi cúi đầu nhìn anh, thấy anh đang xoa bóp cánh tay. Khi đấy tôi mới nhớ ra mình đã chiếm đoạt cánh tay anh cả buổi chiều, muôn vàn cảm xúc nổi lên trong đầu… Anh đưa tôi đến một cửa hàng bánh ngọt, mua một chiếc bánh gateaux thật to cùng ăn với tôi. Ăn được một nửa, anh hỏi tôi: “Vì sao em lại thích thứ khó ăn thế này nhỉ?” “Em ghét nhất mùi vị này,

nhưng mỗi ngày anh đều bắt em ăn!” Sau đó, chúng tôi nhìn nhau, cười bất đắc dĩ, đẩy phần còn lại sang một bên! Anh lấy ngón tay lau vệt kem dính trên môi tôi! Trước đây anh vẫn thường xuyên làm như vậy, nhưng tôi không có cảm giác gì đặc biệt. Hôm nay tôi bỗng thấy môi mình tê dại, lén lấy tay lau đi lau lại mới trở về trạng thái bình thường. “Em thích ăn gì nhất?” Anh hỏi. “Em…” Tôi muốn một ngụm nước đào mật ong, nghĩ một lát: “Em muốn ăn cơm do chính tay anh làm!” “Em thật biết thưởng thức!” Anh vội vàng kéo tôi về nhà, tự mình xuống bếp chiên cho tôi một đĩa cơm rang trứng thơm ngào ngạt. Đó là thứ ngon nhất tôi đã từng ăn. Tôi ăn không chừa hạt nào. Anh ngồi bên tôi, nhìn tôi ăn xong: “Ngon không?” “Là thứ ngon nhất mà em đã từng ăn! Không ngờ anh còn biết nấu cơm…” “Từ nhỏ cha anh đi đánh bạc ở bên ngoài cả ngày, mẹ đi làm ở phân xưởng từ rất sớm, không có thời gian chăm sóc anh. Anh tự mình làm gì đó để ăn…” “Chẳng lẽ mỗi ngày anh đều ăn cái này sao?” “Anh chỉ biết làm cái này thôi! Trải qua bao lần thất bại mới làm được như thế đấy. Nếu em thích, ngày nào anh cũng làm cho em ăn.”

2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

 Xem tiếp kỳ sau

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

171

172

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

173

174

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

175

176

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

177

178

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

179

180 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

181

182 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

183

184 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

185

186 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

187

188 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

189

190 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

191

192 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

193

194 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

195

Dòng đời biến đổi TRẦN ANH KIỆT

ết sắp đến. Người chuẩn bị về VN, kẻ vẫn miệt mài trong hãng xưởng. Người độc thân cảm thấy cô đơn. Người đông con mệt nhoài với ăn uống. Riêng tôi, vì tương lai chỉ còn xuống dốc với tuổi già nên tôi thích nhớ về dĩ vãng suy gẫm những biến thiên của dòng đời. Tôi nhớ lại ngày đặt chân trở lại quê hương thứ hai, nơi đã un đúc tôi từ thời tuổi trẻ. Bao niềm vui khi gặp lại kẻ chí tình, bao phũ phàng khi gặp người phản bội. *** Tôi đi lang thang trong Métro Berri ngày thứ hai sau khi đến Montréal năm 1980 để tìm việc làm tại Cơ Quan Quản Trị Chương trình Baie James, phụ trách xây dựng toàn bộ hệ thống thủy điện cho Hydro-Québec. Không có chỗ trống cho tôi. Một kỹ sư gốc Ba lan rất chống cộng giới thiệu cho tôi một việc làm tại Shawinigan Engineering, sau nầy nhập vào Lavalin. Tại đây ông Vice-président, người di dân gốc Anh mời tôi một buổi cơm cùng nhau nói về cộng sản. Trở về chốn cũ, tôi thật ngỡ ngàng. Thời sinh viên của tôi nào có métro và Stade olympique. Tôi chỉ quen với hai chiếc buýt 51 và 129 đưa tôi xuống phố. Hai tuyến đường nầy vẫn không thay đổi với thời gian nhưng lòng người lại đổi thay theo dòng đời và xã hội cũng biến thiên sâu đậm sau Cách mạng thầm lặng tại Québec và phong trào giải phóng phụ nữ.

Tôi xin nói trước về lòng người. Khi ra tù sau 1975 tại ‘’ thiên đường cộng sản’’, với niềm tuyệt vọng vô biên, tôi viết thư cho nhiều bạn cũ ở Montréal mượn 1.000 đô-la để đóng cho chủ tàu vượt biên. Không một lời hồi âm. Biết tôi có đến được bến bờ không hay chôn vùi cuộc đời trong lao tù cộng sản? Tôi bèn viết thư cho một người bạn Québecois ở Polytechnique ám chỉ rằng tôi đang sống trong goulag. Anh sốt sắng làm giấy bảo lãnh tôi. Khi vượt biên đến Singapore, tôi đã có hồ sơ đi Canada qua bảo lãnh nầy. Đến nơi anh dành sous-sol nhà anh cho tôi ở. Tôi nhớ lại hồi năm 1972 khi tôi ở vị trí quyền lực đến Canada thăm thầy và bạn cũ, bạn của tôi đã để xe của mình cho tôi đi và mời tôi ăn một bữa cơm thịnh soạn. Nhưng tôi lại mang đến tin buồn: ‘’Ba của toa bị

lao phổi nhờ moa nhắn toa gởi tiền về mua thuốc.’’ Anh xúc động, khi chia tay, anh nhờ tôi ứng trước năm chục đô la gởi cho cha vì anh không có tiền trong túi dù là kỹ sư. Vợ anh, một cô Québécoise xinh xắn ở nhà nội trợ, kiểm soát chặt chẽ túi tiền của anh. Tôi lại đến thăm một người bạn lớn tuổi, cha Jean Bouchard, Jésuite, tiến sĩ, giám đốc đầu tiên của Centre d’Études Missionnaires thường gởi chuyên viên đi giúp Phi Châu. Người tiếp tôi mặc áo sơ-mi rằn ri bên ngoài khoác chiếc áo veste trắng thay vì cái soutane đen có viền cổ trắng. Quả là Cha Bouchard đây rồi! Ông nhìn tôi mỉm cười trước ánh mắt chất vấn của tôi. ‘’Tu es étonné? C’est la révolution tranquille au Québec, mais je ne suis pas prêtre défroqué’’ (Toa ngạc nhiên? Đây là Cách mạng thầm lặng tại Québec, nhưng moa không

196 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

197

phải là cha nhảy rào). Từ một xã hội tôn vinh Thiên Chúa giáo với một giáo hội đầy quyền uy, nắm trọn hệ thống giáo dục, Québec đã biến đổi thành một nơi chống đạo mạnh nhất ở Canada. Nhiều năm sau, tôi chỉ có thể đứng tưởng niệm người bạn Jean Bouchard tại nghĩa trang Jésuites. Năm 1980, khi trở lại Montréal với tư cách tị nạn, tôi lại mang một tin khác không làm vui lòng người. Cha mẹ của một người bạn tôi nói với tôi trước khi tôi vượt biên: ‘’Hai bác biết nhà vợ nó nhận được rất nhiều tiền và quà từ Canada. Họ còn khoe với hai bác TV màu. Còn hai bác không có gì. Cháu hỏi nó tại sao?’’. Tôi chuyển lời cho bạn tôi và từ đó bặt tin bạn mấy chục năm nay. Nhưng không phải ai cũng bạc bẽo. Một người bạn khác ép tôi phải nhận quà 300 đô-la dù lúc ấy tôi đã có việc làm không thiếu tiền. Lòng tốt nầy sưởi ấm tình bạn mấy mươi năm sau đó. Nhưng ân nhân thật sự của tôi là người bạn cố tri mà tôi thường trút lên nóng giận ở quê nhà đã thuyết phục tôi rời bỏ công ty tư bấp bênh để vào công ty điện lương cao, không sợ bị sa thải. Các bạn cùng du học với tôi bấy giờ đã có sự nghiệp vững chắc. Họ không khỏi nhìn người tị nạn như tôi và các đồng bào nghèo khác với cặp mắt trịch thượng, điều mà họ không dám làm khi tôi còn là một sinh viên giỏi hay khi tôi ở vị trí quyền lực viếng thăm họ năm 1972. Hơn nữa, một số du học sinh bị ảnh hưởng của phong trào phản chiến trở thành công cụ của Việt cộng. Họ vô cảm với đồng bào tị nạn. Người tị nạn tuy nghèo nhưng lại có tấm lòng vàng. Vừa kiếm được chút tiền với đồng lương tối thiểu, họ hối hả lại cơ sở VC ở đường Beaudry hay nơi ông bà Bùi, ông Tấn gởi những món quà nhỏ về quê hương cứu đói cho người thân. Vợ tôi thú nhận lúc mới qua sau khi có việc làm chưa ổn định, hối hả gởi tiền về cho cha mẹ nên có một lúc

phải ăn cơm trắng với nước mắm và trứng gà luộc khi thất nghiệp thình lình chưa biết cách xin tiền trợ cấp. Cái chữ hiếu đối với cha mẹ lúc về sau, khi khá giả hơn, cũng là nguyên nhân gây đổ vỡ cho nhiều gia đình vì suy bì "cha mẹ anh, cha mẹ tôi" hay "nên bảo lãnh hay không bảo lãnh". Trong hoàn cảnh khó khăn lúc ban đầu nơi quê hương mới, nhiều cặp vợ chồng giới trí thức, tôi biết nhiều trong giới bác sĩ, tình cảm rất mặn nồng vì vợ lao lực hy sinh cho chồng nhiều năm trên bàn máy may hay trên bếp núc để chồng rèn luyện đi thi trở lại hành nghề y khoa. Món nợ ân tình nầy có lẽ giúp các ông bớt bay bướm khi hoàn thành sự nghiệp. Trường hợp đặc biệt: tôi rất thán phục một người bác sĩ không trở lại nghề cũ, cùng vợ làm nghề may và sống rất hạnh phúc. Ngược lại có một người bác sĩ khác vì thất chí nên trầm mình trong men rượu để rồi từ giã cõi đời rất sớm. Cái truyền thống đạo đức lễ nghĩa trong xã hội miền Nam trước 1975 đã gieo quả rất tốt. Đàn con của những người tị nạn nghèo khó kia rất hiếu đạo, rèn luyện nghị lực mình qua gương can đảm của cha mẹ hy sinh tất cả cho con. Chúng thành công rực rỡ trên con đường học vấn. Đó là thế hệ đầu tiên của nhiều thanh niên,

thiếu nữ VN tốt nghiệp bác sĩ, nha sĩ, dược sĩ tại Canada. Môt người bạn Québecois của tôi phát biểu: ‘’Người Việt tụi bây chỉ có một con đường. Con lúc nhỏ thì cho học piano hoặc violon, bơi lội hay patinage chút ít gọi là thể thao, sau đó phải học hành trối chết để vô y khoa. Tao ngạc nhiên mà biết được có gia đình có tới 5 người bác sĩ.’’ Tôi khiêm tốn nói: Đó là vì chúng tôi sức yếu không thể hy vọng kiếm tiền nhiều bằng chơi hockey hay football. Nghề thầy thuốc an toàn ít sợ thất nghiệp.’’ Tôi không nói nghề thầy thuốc thường hay bị kiện. Người Việt tị nạn trong thập niên 80 được nhiều tiếng tốt trong giới chủ nhân và trong xã hội. Anh kỹ sư, chuyên viên, nhất là ngành informatique được đánh giá cao. Cô thợ may chuyên cần tỉ mỉ , điều mà người da trắng và da đen không có được, người lao động lương tối thiểu có cái tự trọng do nền văn hóa cũng làm tốt công việc mình. Ít yêu sách, không đình công. Đám trẻ mới lớn bắt đầu tạo tiếng vang nơi học đường nhờ giáo dục gia đình. Cái lễ trọng thầy do truyền thống đã thấm vào máu con người VN. Quán Phở mọc lên dần làm vinh danh nền văn hóa Việt. Tây bắt đầu ăn nước mắm. Một

198 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

199

điều bên lề ít ai để ý là anh sinh viên du học khi xưa không còn kiêu căng, hợm hĩnh trước kẻ nghèo tị nạn mà phải hòa mình kiếm người yêu để chấm dứt nỗi cô đơn. Thăm dò dư luận gần đây cho biết, theo quan niệm người Québecois, người Việt đứng nhì, sau người Âu Châu, trong danh sách các loại di dân về việc hội nhập thành công vào quê hương mới. Tôi xin lặp lại một câu chuyện mà tôi nghe được trong một quán ăn VN ở Abidjean (Phi Châu) về người tị nạn. Tổng thống Houphouet Boigny của Côte d’Ivoire là người rất chống cộng. Chiếc tàu hàng xứ ông vớt được vài chục thuyền nhân VN trên biển. Dù xứ nghèo, ông sẵn sàng nhận những người tị nạn nầy. Lòng tốt của ông làm người Việt ngẩn ngơ. Làm sao sống đây? Không rành tiếng Pháp, thân hình gầy gò làm sao tranh lại với người da đen bản xứ. Nhưng phải sinh tồn. Nam nhân tung ra làm thợ chụp hình. Phụ nữ bán chả giò bên lề đường. Thế rồi sau khi có vốn, quán ăn Việt mọc lên trong một thành phố có vài chục ngàn người Pháp sẵn sàng chi tiền cho món ăn lạ, hợp khẩu vị. Sau khoảng 10 năm, nhiều người đã trở thành triệu phú đô la, gởi con qua Canada và Mỹ du học hay thành di dân dưới diện đầu tư. Những người ấy đang hiện diện giữa chúng ta. Về xã hội bản xứ và lòng người Québecois tôi đã thấy gì thay đổi sau gần 20 năm? Trước tiên, khi gặp lại bạn học cũ tôi biết được một số không nhỏ đã ly dị. Phần lớn, họ chia tay không hận thù để mỗi người tìm lại hứng khởi trong chăn gối và niềm vui mới. Nhớ ngày nào khi vừa tốt nghiệp cả lớp hẹn nhau ở Centre social uống ly champagne trong một đám cưới tập thể, sau đó mỗi cặp lên xe hơi ruỗi dong đi tuần trăng mật. Mặc dù có những phong trào giải phóng phụ nữ, đem sự phóng khoáng về quan niệm sinh lý trong một xã hội tiến triển về vật chất, tôi thấy bản chất người Québecois vẫn tốt như ngày nào họ

đối xử tốt với người sinh viên bé nhỏ như tôi, nhưng có chút paternalisme, điều mà nhiều chuyên viên, trí thức VN không thích trong bối cảnh ai cũng muốn bình đẳng phô triển tài mình để vươn lên chỉ huy, thành đạt. Cái tính tốt của họ có lẽ do sự kết hợp của hai yếu tố: nguồn gốc chất phác của người nông dân, môi trường sùng đạo công giáo, đặt vị tha lên hàng đầu. Gia đình em vợ tôi 10 người được làng Saint-Agapit gần Québec bảo trợ. Cả làng vui vẻ đóng góp dưới sự lãnh đạo của vị linh mục. Họ rất hãnh diện với hành động từ thiện của mình. Ngày nay rất nhiều người đã từ giã cõi đời nhưng linh hồn họ có lẽ được an vui vì thấy những người họ giúp đỡ đã thành công trên quê hương mới. Tuy nhiên xã hội mới với nhiều di dân không còn nét lương thiện thuở xưa: lúc ấy xe đạp, xe mô tô bỏ ngoài đường không khóa, báo La Presse để ngoài đường giá 5 xu, le Devoir 10 xu, tùy người mua ý thức bỏ tiền vào hộp và không ai ăn trộm hộp tiền kia. Điều ấy xảy ra khi Canada là cường quốc thứ hai trên thế giới sau Mỹ nhờ nông nghiệp và khai thác tài nguyên khoáng sản nhưng thiếu kỹ nghệ biến chế được tựa vào Mỹ. Một vấn đề tôi nữa tôi quan tâm là quan niệm về hôn nhân dị chủng của người Québécois đã biến chuyển ra sao? Lùi về ký ức. Năm 1961 tôi cùng một người bạn VN đến trọ nhà một

người kỹ thuật gia điện tử có 2 cô con gái đẹp ở Québec. Ông là người vui vẻ cởi mở không có vẻ gì kỳ thị. Anh bạn tôi chinh phục được trái tim của cô con gái lớn. Nhưng chỉ là những cái hôn, không được đi quá xa. Nếu không, phải đi xưng tội với Cha xứ! Tôi ngạc nhiên khi đọc nhà văn Kiệt Tấn mô tả tình yêu nóng bỏng thời sinh viên của anh ở ĐH Laval. Khi ông chủ nhà biết được tâm tình của cô con gái thì ông không giận nhưng đắm chìm trong suy tư vì ở nơi nầy chưa bao giờ có một cuộc hôn nhân dị chủng với người da vàng. Cuộc tình tan vỡ. Tôi nghĩ không phải vì kỳ thị nhưng vì là một cái bất ngờ không biết phản ứng của dư luận ra sao. Ngày nay, trong một xã hội đa văn hóa với nền văn minh vật chất cao, với phong trào giải phóng phụ nữ luôn luôn mạnh mẽ, hôn nhân dị chủng ngày càng lan rộng, mỗi cá nhân sẽ đắn đo trường hợp của mình, để những đầu óc cổ xưa kỳ thị chôn chặt quan niệm của mình dưới nấm mồ. Một ví du: Khi tôi làm việc ở Phi Châu, một người bạn da đen hỏi tôi: ‘’Bạn tôi ở Abidjean có yêu một cô gái VN nhưng không đi đến được hôn nhân vì cha mẹ nàng đòi tự tử! Bạn tôi không hiểu được!’’. Tôi nghĩ điều nầy vẫn còn hiện thực trong cộng đồng người Việt chúng ta.

200| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TRẦN ANH KIỆT

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

201

Ba lời

hạnh phúc TRÀ LŨ

iữa miền đất Canada hạnh phúc này, tôi may mắn có một nhóm bạn chí thân thường họp nhau nhậu nhẹt cuối tuần, xưng danh là làng An Lạc. Dân làng chỉ có một mớ, quanh năm đã vui mà đến dịp tết còn vui hơn. Nó vui hơn vì có một dân làng viễn cư về sum họp. Đó là ông Từ Hoè. Ngay từ xưa khi mới dựng làng ông đã được làng trao trọng trách mùa tết. Năm nay ông từ xa đã về làng rất sớm để kịp dựng cây nêu và làm cỗ tiễn Ông Táo về trời. Ông cư trú tại nhà Cụ chánh tiên chỉ. Dân làng nghe tin ông về thì kéo nhau đến chào thăm rất vui vẻ. Ông đã tự tay làm bữa cơm tiễn ông Táo đãi cả làng. Bữa ăn toàn món gà. Ông cười hà hà rồi bảo rằng sắp hết năm con gà nên ta phải tiễn gà. Chị Ba Biên Hòa hỏi ngay: vậy năm mới đang tới là năm con chó, bác sẽ làm thịt chó sao? Ông lại cười hà hà rồi trả lời ngay đây là bí mật quốc gia không thể tiết lộ bây giờ được. Xin bà con vui lòng đợi, đừng nôn nóng. Ông này tài giỏi y như ông ODP là bạn thân của ông và là anh cả trong làng. Bữa ăn tiễn ông Táo này toàn do phe liền ông trong làng đứng nấu, nào chính ông, nào ông ODP, nào Cụ Chánh, nào ông H.O. Anh John và tôi làm chân bồi bàn để các đầu bếp sai vặt. Xưa nay tôi cứ tưởng chỉ có phe liền bà mới nấu ngon, ai ngờ bữa nay dưới sự lãnh đạo của ông Từ Hoè, bữa tiệc tiễn năm con gà ngon

và sang trọng quá sức. Nào gà luộc, gà quay, gà xào miến, gà kho gừng, gà nấu canh đu đủ. Bà cụ B.95 phát biểu: lão sang đây từ năm 1995, thấy gà Canada vừa bở, vừa nhạt, vừa bứ, nên cứ thấy món gà là ớn. Bữa nay, nhờ bàn tay có thần của bác Từ Hoè, bác đã làm sống lại hương vị gà quê hương VN. Xin tạ ơn bác. Bác đã cho ăn đúng thịt gà của đồng quê VN. Bác có thể chỉ cho lão bí quyết không? Ông Từ Hoè chỉ cười mà không nói. Anh John liền nhảy vào đỡ lời: - Cụ ơi, con được bác Từ Hoè cho làm phụ tá đặc biệt. Con đã đi chợ với bác. Bác ấy không mua loại gà công nghiệp trong các hàng thịt lớn mà bác đến chợ Do Thái chọn mua loại gà chạy bộ tên là Cornish Hen, mỗi con chỉ to bằng 2 vốc tay. Bác luộc xong thì bỏ vào tủ lạnh. Hai giờ sau thịt gà đã cứng, bác mới đem ra chặt bằng dao thật bén. Lòng gà xào miến, nước luộc gà để nấu canh, cổ cánh băm viên trộn với gừng và nấu với đu đủ. Chắc khi nấu thì bác đã bí mật bỏ thêm bùa vào nên nó ngon là thế đó, cụ ơi. Chị Ba Biên Hòa tiếp lời chồng: Gắp một miếng thịt gà luộc có chút xíu da, chấm vào đĩa muối tiêu chanh ớt, thêm lát hành ta thái mỏng và chút lá chanh non thái nhỏ, bỏ vào miệng nhai từ từ, chao ơi là ngon, cái ngon của quê hương đã mất từ lâu... Cụ Chánh liền hỏi Chị Ba: Sau bữa gà để tiễn năm gà, mai này vào

năm con chó, liệu Chị Ba có dám ăn thịt chó do bác Từ Hoè nấu không? Chị Ba và hai Cô Huế rú lên khi nghe tới việc ăn thịt chó. Ông Từ Hoè thấy vậy liền cười rồi nói: Văn hóa Bắc Mỹ là không ăn thịt chó vì ở đây người ta coi con chó là con vật thân yêu như con, gọi nó là PET, nâng niu nó như con như người tình, thì ai dám giết mà ăn thịt! Còn người Á Châu mình, đặc biệt Tàu, Cao Ly, Phi luật tân và VN thì coi con chó như con gà con vịt con heo. Nuôi để ăn thịt. Tôi có một chuyện dài liên hệ tới cái văn hóa này, hôm nay nhân mùa tết chuẩn bị tết chú cẩu, tôi xin kể các bạn nghe nha. Rằng khi xưa ở miền Nam tôi có một thằng bạn. Tên này học dốt, thi trượt hoài nên chán học bỏ ra đi buôn. Quê nó ở Đà Nẵng. Nó nói rằng nó trúng số độc đắc nhờ nói láo: Năm 1965 lính Mỹ bắt đầu đổ vào VN ào ạt. Nơi họ đóng quân đầu tiên là Đà Nẵng. Anh lính Mỹ nào ra chợ cũng tìm mua những gì đặc thù VN để gửi về Mỹ cho gia đình biết và giữ làm kỷ niệm. Tên láu cá này bắt được cái tín hiệu đó liền nảy ra sáng kiến. Nó mang một lô cái trống ếch của trẻ em chơi dịp tết Trung thu đem đến trước cửa trại lính Mỹ rao bán. Nó vừa gõ bung bumg vừa rao rằng trống này bịt bằng da con trâu nước... Lính Mỹ nghe thấy tiếng trâu nước, water buffalo, mắt liền sáng lên. Xưa nay ở Mỹ chỉ nghe thấy tên trâu nước trong

202 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

203

sách vở hay trên phim ảnh, chưa bao giờ được sờ tới con trâu nước. Thế là lính Mỹ ùa ra cổng và đua nhau mua cái trống bịt bằng da con trâu nước, rồi vội vã gửi về cho người yêu, cho các em, cho gia đình. Nó thấy trúng mối bèn đặt làm hàng ngàn cái và cho người đi bán khắp các trại Mỹ. Chỉ trong mấy tháng nó trở thành triệu phú. Thế là nó vào Saigon mua nhà mua xe. Từ việc này, cái tên con trâu nước ghi đậm trong đầu tôi. Lúc đó tôi đang chỉ huy một tiểu đoàn Thuỷ Quân Lục Chiến. Đơn vị tôi có một cố vấn Mỹ. Anh Mỹ này rất tốt và rất thân ái. Anh ta giúp đơn vị tôi rất nhiều mặt. Lễ Giáng sinh năm đó, tôi nghĩ mãi mà không biết cám ơn anh cố vấn này như thế nào. Sau cùng thì con trâu nước đã hiện ra. Mà chả lẽ biếu anh ta cái trống ếch của trẻ con ở Đà Nẵng, lỡ về sau anh ta khám phá ra tôi đánh lừa thì tôi vỡ mặt. Suy nghĩ mãi, cuối cùng thì tôi tìm ra được cách khác. Tôi đãi ông cố vấn một bữa nhậu, tôi nói là nhậu thịt trâu nước. Lâu lâu mới mua được thịt này. Ông cố vấn Mỹ nghe tới thịt con trâu nước thì mắt sáng lên. Bữa đó chỉ có một món thịt luộc mà thôi, tiệc của lính mà. Cách ăn trúng cách là ăn với muối ớt và lá mơ, và nhậu với bia 33 con

cọp. Ông cố vấn nếm thấy ngon nên đã ăn rất say đắm và nhiệt tình. Tôi thấy vui trong lòng nên cũng nhậu rất say đắm và nhiệt tình. Sáng hôm sau ông ta đến gặp tôi rất sớm, giơ cho tôi thấy một bao thư, rồi nói: Tôi phải đi gửi ngay cái thư này về cho vợ. Đêm qua, tôi đã thức rất khuya để viết cho vợ tôi về bữa nhậu ở nhà anh, tả cho vợ cái thơm cái ngon cái béo cái bổ của miếng thịt, tả cái sung sướng được ăn thịt trâu nước lần đầu tiên trong đời. Xưa nay tôi chưa bao giờ có một bữa ăn nào ngon như thế. Xin hết lòng cám ơn Anh. Rồi ông Từ Hoè kết luận: Đó, các bạn thấy chưa, ngon hay không ngon là do cái đầu ta. Và để trấn an cả làng, ông nói ngay: Bữa cỗ đầu năm Chú Cẩu này, tôi không có thịt chó thật nên sẽ làm món ‘thịt chó giả cầy’, cỗ tết sẽ chỉ có 2 món, một món giả bằng thịt dê, một món giả bằng thịt heo, hai món này nấu với củ chuối non, nhậu với bún hay với cơm nóng, cam đoan cả làng sẽ lên mây hết. Cả làng vỗ tay râm ran, chưa được ăn, mới chỉ nghe mà ai cũng nuốt nước miếng ừng ực. Trước khi dân làng ra về thì ông Từ Hoè xin một điều: Tết năm nào làng ta cũng lập bàn thờ tổ tiên, cũng tế tổ trước khi nhập tiệc. Trên bàn thờ

thường có hoa đèn, bánh chưng bánh tét và đĩa trái cây. Tôi xin làng chú ý đĩa trái cây này. Xưa nay người ta thường cúng 4 thứ trái: mảng cầu, trái dừa, trái đu đủ, và trái xoài để mang ý nghĩa “cầu vừa đủ xài”. Tôi không thích lời cầu này vì cầu vừa đủ xài thì cầu làm gì. Ta phải cầu dư xài chứ. Do vậy tôi đề nghị làng chi mua 3 thứ trái: mãng cầu, trái dưa và trái xoài, để nói lên ý nguyện: cầu dư xài. Làng nghe xong ai cũng gật gù nói có lý. Các cụ phương xa có đồng ý với ông Từ Hoè của chúng tôi không? Ngày tết nhớ phải cầu dư xài nha. Cái ông Từ Hoè này có bùa mê. Ông đã bỏ bùa cho cả làng. Dân làng không ai bảo ai, ngày nào cũng tới ăn trưa với ông để nghe ông nói chuyện. Ông nói đủ mọi chuyện, nhưng có hai chuyện tôi thích nhất nên xin kể ra đây. Ông bảo đây không phải là chuyện của ông bịa ra mà là chuyện do bạn bè chuyển cho qua mạng vi tính. Chuyện thứ nhất chẳng biết ai là tác giả, chỉ thấy trên mạng ghi là Franky. Chuyện xảy ra sau ngày Đảng tuyên bố cởi trói cho dân được tự do phát biểu. Rằng bữa đó, ngay trước cửa Chợ Bến Thành ở Saigon có một thanh niên bác ghế đứng lên chửi đổng:

204 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

205

- Tiên sư cha nó, vì một thằng già khốn nạn mà cả nước khốn khổ lầm than! Công an liền bắt anh ta giải về đồn rồi hỏi: Anh chửi ai là thằng già khốn nạn? Anh ta đáp: Thưa cán bộ, tôi chửi Dương Văn Minh! Tên công an chưa hài lòng nên hỏi tiếp: - Ý anh muốn nói là vì Dương Văn Minh đầu hàng nên cả nước mới khổ, phải không? - Thưa không phải. Tôi chửi vì hắn giết Ngô Đình Diệm nên cả nước mới khổ. - Vậy anh có ý nói vì Ngô Đình Diệm lập ra ấp chiến lược nên đã đàn áp được quân giải phóng, phải không? - Thưa không phải. Vì Dương Văn Minh giết Ngô Đình Diệm nên Mỹ mới mang quân vào nên đã làm cả nước khốn khổ. - Anh nói nghe cũng tạm được. Nhưng dân khổ chút xíu rồi Đảng ta chiến thắng vinh quang ngay. Thôi, tha cho anh về. Từ nay anh đừng làm ầm lên chỗ chợ búa như vậy. Và từ nay anh muốn chửi ai thì phải nói rõ tên ra kẻo sẽ sinh ra hiểu lầm lôi thôi. Anh nghe rõ chưa? - Thưa cán bộ, tôi nghe rõ. Từ nay nếu muốn chửi thì rôi sẽ chửi rõ tên:

ĐM tên Minh khốn nạn đã làm toàn dân khốn khổ. - Cán bộ đập bàn quát lớn: Anh kia anh lại vừa chửi ai thế? - Thưa tôi chửi Dương Văn Minh. Cán bộ vừa lườm anh vừa nói: Anh xéo ngay! Xéo mau! Cả làng nghe xong, ai cũng cười lăn. Ngay bà cụ B.95, xưa nay hễ nghe nói tới chuyện CSVN là bị dị ứng, là kêu nhức đầu, thế mà bữa nay bà cụ nghe xong chuyện này cũng quay ra cười ngất. Cụ bảo cái anh thanh niên Saigon kia quả là thiên tài. Anh nói Minh này nhưng ai cũng hiểu Minh kia. Nghe xong chuyện thứ nhất thì ai cũng đòi nghe chuyện thứ hai ngay. Ông Từ Hoè xin để dành đến ngày hôm sau nhưng dân làng không chịu, nhất định bắt ông kể ngay. Ông Từ Hoè nhấp xong chén trà rồi nói: đây là chuyện thịt chó của tác giả là Đinh Vũ Hoàng Nguyên trên mạng. Tên truyện là “Cao Như Đảng” cũng là tên nhân vật chính trong truyện, như sau: ... Tên cúng cơm của gã là Cao Như Đảng. Trên thẻ căn cước ghi rõ gã tên Cao Như Đảng, tức là đích thị trên đời có thật một gã Cao Như Đảng! Cao Như Đảng có biệt tài làm thịt chó, làm nhanh, nấu khéo, cả làng

cả xóm biết tiếng. Ngay cả chó dại, chó chết, chó bị xe chẹt... gã mà đã nhúng tay pha thịt, ướp hấp, lúc dọn lên mâm vẫn ngon nhứt. Trong xóm nhà ai thịt chó cũng nhờ gã. Ủy ban xã khi nào tiếp khách hay liên hoan, cần thịt chó lại gọi gã! Bản lĩnh ấy khiến gã với mấy vị trên ủy ban xã thành thân tình. Dần dần người ta lấy luôn cái nghề của gã gắn vào tên, gọi gã là Đảng Chó. Gã nghe vậy cũng chẳng lấy gì làm phiền. Một ngày Cao Như Đảng mở quán thịt chó. Hôm khai trương, hắn mời cán bộ trong xã đến đánh chén. Rất vui! Nhưng đang dở bữa thì bí thư xã phát hiện ra cái biển trước quán đề “Thịt Chó Đảng”. Ông bí thư gọi Cao Như Đảng đến, quắc mắt: Anh ghi thế này là chửi ai? Cao Như Đảng nói: Thì dân vẫn gọi em là Đảng Chó, các bác trên xã cũng gọi em là Đảng Chó! Giờ mở quán em làm biển cho tiện! Bí thư bảo: “Lời nói gió bay, nói mồm với nhau không có gì làm bằng, chứ ghi lên thế này thì mặt mũi Đảng còn cái chó gì nữa”. Gã bèn dạ dạ. Cái biển sau, rút kinh nghiệm, Cao Như Đảng đề: “Đảng Thịt Chó”. Bí thư xã đến ăn, nhìn biển mới, gật gật gù gù bảo: - Sửa thế này được, để cái giống ấy sau chữ Đảng, cho đỡ bị hiểu lầm! Nhưng rồi đang bữa, bí thư sực nghĩ, giật mình, mới quát: Dỡ biển xuống ngay, khẩn trương! Phản động muốn đi tù à? Cao Như Đảng méo mặt hỏi: “Cả nhà em toàn người ngoan và ngu, có biết gì mà phản động?” Ông bí thư hạ giọng: Nước mình chỉ có một Đảng lãnh đạo, cấm có cái chuyện hai ba đảng. Anh ghi thế này, nhỡ ai hiểu anh lập đảng đối lập, thì toi! Cao Như Đảng bảo: Chả nhẽ thằng bán thịt chó và mấy thằng ăn thịt chó mà cũng bị thành một đảng à? Bí thư bảo: Ai chả biết thế! Nhưng cái nước mình nó thế! Mà thôi, tốt nhất thời này cái gì đã Đảng thì đừng Chó, mà đã chó

206 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

207

208 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

thì đừng Đảng! Gã đành dạ dạ. Sau bữa đấy, Cao Như Đảng lại thay biển mới, còn đề mỗi “Thịt Chó”. Lắm lúc gã tấm tức: “Đến cái giống chó, đi không đổi họ, ngồi không đổi tên, lúc biến thành thịt vẫn gọi là CHÓ, chẳng nhẽ chỉ do nước này có độc cái Đảng mà mình phải kỵ húy, phải kiêng cả tên cha mẹ đẻ đặt cho, thì hóa ra mình chẳng bằng Chó!!!” Kể đến đây xong thì ông Từ Hoè xin hết chuyện. Làng thấy hay, thấy ý nhị và thấm thía, nhưng không cười ầm như chuyện thứ nhất. Ông Từ Hoè biết thế nên cười xòa: Làng không cười to vì nó dính tới Đảng phải không. Vậy tôi xin kể đền một chuyện khác, cũng chuyện bán thịt chó, nhưng không có liên hệ gì tới Đảng và già Hồ vô vàn kính yêu của Hà Nội cả. Đây là chuyện dân gian. Rằng ngày xưa ở quê nhà, thịt chó hoặc bán trong tiệm hoặc bán trong chợ, hoặc bán rong. Bữa đó có một chị đội một thúng thịt chó đi bán rong. Vừa đi chị vừa rao: Ai thịt chó đây! Có một bác kia có máu tếu nên bác đứng trước nhà rồi gọi: Chó!

Chó! Chị nhà quê không phải tay vừa, chị ta đáp lại ngay: Ai chó đấy? Bác nhà quê chắc có chút máu dê nữa nên nói tiếp: Chó! Lại đây! Sau đó là chuyện mua bán giữa hai người. Các bạn có thấy tiếng VN hay tuyệt vời không? Chỉ có tiếng Chó để trao đổi, mà ai cũng hiểu. Bà cụ B.95 nghe xong chuyện này thấy đúng quá, quê cụ nó đúng y như vậy, chuyện này làm cụ chợt nhớ quê nhà ngày xưa quá chừng. Cụ bảo quê mình ngày xưa buôn bán y như thế đó, rồi cụ miên man nói sang chợ ngày tết, cụ nhớ cành đào hồng, bánh chưng xanh, dưa hấu đỏ... Cụ Chánh tiếp lời: Bà làm tôi nhớ quê Bắc Kỳ ngày xưa quá. Ngoài cảnh chợ tết, lão nhớ nhất miền quê với những cánh đồng lúa con gái mơn mởn, nhớ tiếng võng kẽo kẹt và tiếng hát ru con à ơi trưa hè, nhớ hoa sấu rụng bờ sông, nhớ ao sen thơm ngào ngạt đình làng, nhớ nhãn Hưng Yên, nhớ cá Anh Vũ Việt Trì... Chị Ba Biên Hoà được hứng cũng phụ họa: Còn cháu trong Nam thì nhớ hoài nồi bánh tét cúng ông bà, nhớ

nồi thịt kho vịt lộn dưới bếp, hâm đi hâm lại, nhớ cuộc chơi bầu cua cá cọp ầm ĩ. Thôn xóm ai cũng là bà con hết, ai cũng là Bác Hai Thím Ba Anh Tư Chị Năm hết. Ngay cả người Tàu ta cũng coi họ là họ hàng, ta gọi người Hoa là Chú Ba Thiếm Xẩm, ai cũng là chú thiếm hết. Ôi quê hương Miền Nam trước 1975 sao mà đẹp và dễ thương như vậy! Lời Chị Ba làm tôi nhớ tới châm ngôn sống của một Cụ Bà gốc Miền Nam đã trối lại cho tôi. Cụ mê các bài viết của tôi nên kết nghĩa chị em với tôi. Cụ này về cuối đời sống một mình mà rất hạnh phúc. Vì tên của tôi có chữ L nên bà cụ đã trối lại cho tôi ba chữ L mà Cụ nói là ba bí quyết sống hạnh phúc của cụ. Cụ bảo tôi: Đây là quà mừng tuổi cho em. Không ngờ cụ mừng tuổi tôi món quà này vào tết cuối cùng trước khi cụ ra đi. Cụ vừa nói tiếng Anh vừa nói tiếng Việt: Live, Love, Laughter: Sống đạo, yêu thương và vui cười. Kính chúc các cụ năm mới ai cũng có ba chữ L hạnh phúc này. TRÀ LŨ

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

209

210 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

211

212

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

213

214 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

215

216 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

217

218 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

219

220 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

221

222 | No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 632 - Feb 09 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

223