Rang Dong Atlanta 691 by RDNews

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

SINCE 1991

TRONG SỐ NÀY

RANG DONG NEWS

www.rangdongatlanta.com

678-360-2840 404-704-6599 4643 Buford Hwy. Chamblee, GA 30341 Publisher RANG DONG NEWS

Quản trị/Quảng cáo thương mại EVALINE NGUYỄN evaline.rangdong@gmail.com

404-704-6599 Thư ký văn phòng, Rao vặt ANNA rangdong.rv@gmail.com

678-360-2840 • Toà soạn hoàn toàn không chịu trách nhiệm về nội dung hình ảnh quảng cáo do chính thân chủ cung cấp. • Cần sửa hay thay đổi quảng cáo cần báo trước 15 ngày số báo phát hành kế tiếp. • Toà soạn không chịu trách nhiệm và vẫn thu tiền những quảng cáo sửa đổi trễ hạn theo quy định trên. • Cộng tác viên thường xuyên: Đoàn Dự, Phan, Nguyễn Thơ Sinh, Huy Lâm, Huy Phương, Đoàn Xuân Thu, Lý Anh, Andy Nguyễn, Huy Vũ, Chu Nguyễn, Đỗ Quân, Mai Loan, Tuấn Minh, Tưởng Năng Tiến, BS Nguyễn Ý Đức, Soạn giả Nguyễn Phương, Bùi Bích Hà, Sài gòn cô nương, Hoàng Chính, Nguyễn Mạnh Trinh… Copyrighted by Rang Dong News. All rights reserved Reproduction in whole or in parts without written permission is prohibited. Rang Dong News is published on Friday of each week

ENGLISH SPEAKING ADVERTISER, please contact

Ms Evaline Nguyen: 404-704-6599 evaline.rangdong@gmail.com Thư từ, bài vở, chi phiếu xin gởi về:

RANG DONG NEWS 4643 BUFORD HWY. CHAMBLEE, GA 30341

TIN ATLANTA

TIN HOA KỲ

TIN THẾ GIỚI

TIN VIỆT NAM

QUÊ HƯƠNG NHỮNG ĐIỀU TRÔNG THẤY

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

CHUYỆN MỖI TUẦN

THƯ CỦA TIẾN

VƯỜN TÂM

PHIẾM

NGƯỜI VIẾT RONG

108

GÓC CỦA PHAN

114

VIẾT TỪ DALLAS

118

VIẾT TỪ SÀI GÒN

120

SOẠN GIẢ NGUYỄN PHƯƠNG

122

THẾ GIỚI QUANH TA

128

THỂ THAO

135

GÓC ĐỜI SỐNG

147

GIA CHÁNH

No 691 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

DANH MUÏC QUAÛNG CAÙO - ADVERTISERS INDEX

ACCOUNTING - KẾ TOÁN

1St Choice Tax Services - Quý Nguyễn ABC Khai Thuế ABC Travel & Income Tax Ben Khai Thuế, EA Eternity Tax & Accounting Services Franklin Cuong Khai Thue Infinity Tax & Accounting Services - Đại Nguyễn Khai Thuế Kế Toán - Anh Cao Kim Tín Khai Thuế - Chi Nguyễn Minh Hải Khai Thuế NAT Services TAL TAX VN Khai Thuế

ASTROLOGER - BÓI TOÁN

Diệu Huyền Hội Tâm Linh Học Tang Yuan Phong Thủy Thầy Tú - Địa Lý Gia

123 79 79 222 97 35 57 81 31 23 101 89 163 167 155 187

ATTORNEY AT LAW - LUẬT SƯ

Attorneys Ethan Phạm & Jenny Nguyễn Carter Cromwell Law Firm - Tâm John Law Firm, P.C. - Hiền Ploeg Koo & Sobotta (LS Thảo) LS Keith D. Leshine (Cô Ngọc) LS Marc Ellis Luật Sư Về Di Trú - Lành Phan PBS Legal Services - Bình Trương The Salazar Law Firm - Hiệp Nguyễn

AUTO BODY - GLASS - REPAIR Bui’s Auto Repair Danz Auto Repair Tirestar Good Year

203 16 11 197 53 79 164 159 4 135 33 141

AUTO SALES - BÁN XE

Auto Gallery (Đặng Vũ) Gwinnett Place Honda - Kha Tran World Toyota - Tân Nguyễn

BEAUTY SALON - TMV, UỐN TÓC Diamond Cosmetic & Skin Care Hoa 3 Cô Norcross Hair Salon Thẩm Mỹ Viện - Dr. Kim Kun

112 14 15 173 221 13

CONSTRUCTION/DÉCOR/AC HEATING - XÂY DỰNG/ TRANG TRÍ/LẠNH NÓNG Angee Construction B&T Appliances Srevice CN Construction - Kevin Huynh Đinh Bá Máy Lạnh H & C Roofings Hoang Construction HVAC - Di Nguyen John Remodeling Services Linh Garage Door Services MDJ Roofing & Construction Nghĩa Trần Heating & Air Nhân Heat & Air

89 69 65 107 107 111 101 69 51 9 121 55

Thảm Bán Sỉ - Wholesale Carpet Star Tiến Tuấn Construction Titan Plumping Contractor

DENTIST - NHA SĨ

AT Dental - NS Tú Nguyễn Dr. Yi-Tsu Cheng NS Chi Huỳnh - Morrow Dental NS Lân Phạm - Good Care Dental NS Nguyễn Hồng Hạnh - Norcross Dental NS Phượng Phạm - Serene Dental Care NS Tiffany Thanh Đặng

6 115 69 3 29 67 63 222 95 85

DOCTORS - BÁC SĨ

Bác Sĩ Châm Cứu- Dong Shin Acupuncture 61 BS Christopher J. Lee 2 BS Nội Soi Ruột Già & Bao Tử 97 BS Paul Nguyễn Huy Đạo 105 BS Phillip Long Dang 47 Drews Family Medicine Norcross 59 Georgia Senior Medical Group Front Cover GHS - Dr. Long 4 Gwinnett Urgent Family Care 129 Morning Chiropractic 105 Thẩm Mỹ Viện - Dr. Kim Kun 13

ELECTRONICS-COMPUTER Hộp Tivi 9999

171

FINANCIAL - TÀI CHÁNH

American Commercial Funding 17 Công Ty Tài Trợ Địa Ốc - Brandon Lê 119 Công Ty Tài Trợ Địa Ốc - Nguyễn Đình Anh Phúc 39 First IC Bank - Mortgage 27 Minh Hai Financial Services 23 Peacock Funding - Cty Cho vay Tiền 8

FUNERAL - NHÀ QUÀN

Lee’s Funeral Home & Crematory

FURNITURE - BÁN BÀN GHẾ Furniture Mall Online

GIFTS / MUSIC SHOP - QUÀ / NHẠC Thế Giới Âm Nhạc Vàng Son Music

HERBALIST - ĐÔNG Y

Acai Berry - Slim Body Acai Berry - Slim Body Dầu Nóng Golden Moose Fucoidan - Quà tặng từ đại dương Fucoidan - Quà Tặng Từ Đại Dương Fucoidant AHCC Glucosamine - Super Hoa Đà Natural Health Modelslim - Prostate-7 Phước Nhơn Đường Fortune Super Flex Joint - Trị Đau Khớp

No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

145 216 115 212 109 214 10 133 223 7 45 93 43 49 219

DANH MUÏC QUAÛNG CAÙO - ADVERTISERS INDEX Tin Vui Cho Đàn Ông

INSURANCE - BẢO HIỂM

Alicia Thúy - Chau’s Insurance All Top Insurance (Andrew Tiến Võ) Allan Insurance Agency - Sương Hồ America Insurance - Belinda Shu Agency Anh Bình - Bảo Hiểm Sức Khỏe & Obamacare Anh Cao Bảo Hiểm Bảo hiểm Nationwide - Thai Chang Agency Bình Nguyễn - Allstate Insurance Châu Phan-Long Bùi Farmers Insurance Franklin Cuong Obama Care GEICO - Kim Đào Kim Huỳnh - Farmers Insurance Kim Tĩn Bảo Hiểm - Chi Nguyễn Long Bùi Farmer Insurance Tuyển Nhân Viên Minh Hải Bảo Hiểm New York Life Insurance - Thu Mellick Qui Nhon Tax & Ins. Services Statefarm Insurance Agency - Kim VN Bảo Hiểm

JEWELLERY - TIỆM VÀNG

Đức Hải - Tiệm Vàng Long Watchmaker - Chuyên Sữa Đồng Hồ

LEGAL - PHÁP LÝ

Dịch Vụ Về Di Trú - WCC Kim Tín Di Trú - Chi Nguyễn Xie Law Office Luat Di Tru

MONEY EXCH - CHTIỀN - NGOẠI THƯƠNG ABC Chuyển Tiền Minh Hải Chuyển Tiền

12 205 91 139 41 157 81 215 222 38 35 6 17 31 186 23 37 55 61 163 71 187 187 31 165 79 23

NAILS / BEAUTY SUPPLY - MÓNG/TÓC/MỸ PHẨM Pretty Salon - Huge Blowout Sale

PHARMACY - NHÀ THUỐC TÂY Anna Pharmacy Wai-kiu FamCare

PHOTO - CHỤP HÌNH

Max Photo & Video NaViet - Quay Phim, Chụp Hình, Trang Điểm

PUBLIC ANNOUNCEMENT - THÔNG BÁO CĐ Chương Trình Gây Quỹ Từ Thiện Golden Nugget Casino Biloxi -Yêu Thương Quay Về LeSean LovMi Eyebrows & LovMi Lash Shen Yun - Thần Vận Thời Báo Media

REAL ESTATE - ĐỊA ỐC

Atlanta Maxim Realty - Kim Hanh Châu Phan Royal Realty Services Current Realty - Kevin Dinh

151 99 83 55 213 5 218 169 209 215 38 143

HomeMax Realty - Na Le HomeMax Realty - Peter Quang Nguyen Metro Broker - Lisa Nguyen PalmerHouse Properties - Hiếu Nguyễn Real Estate Prof.- Trish Nguyen Remax Grand South - Luc Tran Spear Realty - Yến Phan Sunrise Realty - David Truong Thang Chi Realty LLC VNR - Vu Nguyen

RESTAURANT-CAFE

Atl Phở Vietnamese Noodle Soup & Grill Cafe Window Chè Vạn Lợi Happy Valley Dim Sum & Asian Cuisine Nam Phương Phở Bắc Super Phở

SCHOOLS - DẠY HỌC/DẠY NGHỀ

Lớp Dạy Kèm Miễn Phí Lấy Bằng Bảo Hiểm Trường Thẩm Mỹ Thúy Ái

SERVICES - DỊCH VỤ

Ban Nhạc - The Heart Beatz Ban nhạc Nhịp Điệu Châu Phan Royal Service Chữa Bệnh Từ Thiện - ĐĐ . Thích Minh Đạt Công Ty Cội Nguồn - Home Care Credit Card Service- Hậu Phạm Dịch Vụ Cà Thẻ CC Đài Radio Việt Sống Family Home Care Services - Van To Vàng Son Music Vex Pest - Trị Kiến, Gián, Mối Vina Pest - Trị Kiến, Gián, Mối

SIGNS - BẢNG HIỆU

Hello Sign (Dũng Hoàng)

SUPERMARKET - SIÊU THỊ

HONG KONG SUPERMARKET

117 211 51 8 131 208 83 111 30 103 113 113 173 127 25 83 217 187 16 33 115 38 125 85 109 199 210 79 212 109 167 41 207

SUPPLIER - ĐẠI LÝ CUNG CẤP

Chuyên bán sỉ / cung cấp thiết bị trồng cây Greenhouse 113 HM Restaurant Equipment 220 KOI Plastic - Công ty sản xuất, thiết kế đồ nhựa 75 Nurture Growth Bio - Phân Bón Vi Sinh Back Cover

TRAVEL - DU LỊCH

Minh Hải Travel & Di Trú NAT Travel and Tours Qui nhon travel & Tax Services

WEDDING SERVICES - D.V. CƯỚI HỎI Chính Trần Bánh Cưới

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

23 101 55 61

TIN CỘNG ĐỒNG

Thông Báo

RD News sẽ giúp đưa những thông tin sinh hoạt phi lợi nhuận (Non Proﬁts) đến cộng đồng người Việt như: Tổ chức cộng đồng, hội đoàn đồng hương, tổ chức tôn giáo, sinh hoạt giới trẻ.....Hoàn Toàn Miễn Phí. Giới hạn thời gian để Rạng Đông có điều kiện giúp những hội đoàn khác. Rạng Đông giữ quyền quyết định tiếp tục đăng hoặc ngưng đăng

Thể lệ nhận và đăng tin Cộng đồng - Nội dung tin Cộng đồng xin viết ngắn, gọn, rõ ràng: Tên Hội đoàn, Tổ chức, địa điểm, thời gian và người liên lạc. (không nhận đăng danh sách). Bản tin xin viết bằng các font chữ tiếng Việt. Xin gửi e-mail về địa chỉ: rd.tincongdong@gmail.com, ghi đề mục “Tin Cộng Đồng” *CÔNG TY TAL TAX - TƯ VẤN THUẾ - MIỄN PHÍ Địa điểm: 300 Merchants Drive Ste 303, Norcross GA 30093 Thời gian: Chúng tôi MIỄN PHÍ khai thuế cho Hội từ thiện, Tổ chức tín ngưỡng, Cô bác cao niên & sẵn sàng giải đáp thắc mắc khi quý vị nhận được thư từ IRS. Liên lạc: Ann Le, E.A – Phone : 470-499-4747 *Hội Tâm Linh Học Atlanta Địa điểm: 593 Parliament S. Marietta Ga 30066 Thời gian:Mở cửa mỗi chủ nhật từ 10:00am -05:00pm. Chuyên giải tỏa các vấn nạn, trị bệnh nan y và phát triển khả năng huyền bí. Mọi giúp đở đều miễn phí. Liên lạc: (770) 428-3752; (678) 472-3877 *Hội Thánh Truyền giáo Baptist Tân Ước Việt Nam Địa điểm: 5370 Ahs Street, Forestpark, GA, 30297 Thời gian: Học đàn Piano miễn phí từ 9:00 am đến 10:00 am- Học TCN và Thờ phượng Chúa: 10:00 am đến 11:30 am. Liên lạc: Mục sư Abraham Kiểm Huỳnh (404) 396-4159, (678) 497-7648 * Trung Tâm Sinh Hoạt Cộng đồng Á châu vùng Nam Atlanta Có phục vụ trà và cà phê buổi sáng, các dịch vụ sức khoẻ, An sinh Xã hội. Ưu tiên cho quý vị Cao niên và thành viên của Trung tâm. Địa điểm: 4917 Jonesboro Rd, Forest Park,

GA 30297 Thời gian: Mở cửa 6 ngày trong tuần từ thứ hai đến thứ bảy từ 9: 00 am đến 5:00 pm- Chủ nhật nghỉ Liên lạc: Phong Dương (404) 379 9818, Nhung Đặng (678) 823-5272 *Hội Thánh Tin Lành Báp-tít Rex Địa điểm: 6188 Hwy 42 Rex GA 30237 Thời gian: Thờ Phượng mỗi Chúa Nhật 3:00 - 4:30 pm Học Kinh thánh: 2:30 – 3:00 pm Liên lạc: Mục sư Phạm Hiếu Đức (404) 452-5130, Mục sư Thái Hữu Hiền (678) 490-3695 * Hội thánh Báp-tít Cộng đồng Địa điểm: 151 Arcado Road, SW Liburn, GA 30047 Thời gian: Giờ thờ Phượng: Từ 9:30 am - 10:45 am ngày Chúa Nhật Liên lạc: (678) 756-3705 * Hội Thánh Tin Lành Việt Nam Địa điểm: 1525 Indian Trail Rd. Norcross, GA 30093-2614 Thời gian: Thờ phượng từ 9: 00 am đến 11:00 am Liên lạc: Mục sư Hoàng Linh (404) 409 2568 * Chữa bệnh từ thiện Địa điểm: 4767 Puckett St, Forest Park, GA 30297. Liên lạc: Đại đức Thích Minh Đạt (832) 213-8619 * HỘI TÌNH THƯƠNG CỰU CHIẾN BINH QUÂN LỰC & CẢNH SÁT QUỐC GIA VIỆT NAM CỘNG HOÀ Địa điểm : 1065 MARIE STREET FOREST PARK, GA 30297. Thời gian : 10:30 sáng-1:30 chiều mỗi ngày. Uống Cà Phê - Đọc Báo - Tâm Sự những vui buồn giúp đỡ nhau trong những năm tháng cuối đời. Đại diện: Nguyễn Hoàng Thăng SQBĐQ Khóa 9 Thủ Đức (404) 642 -5758. Kính mời Quý Chiến Hữu. * Trung tâm Cao niên Atlanta Địa điểm: 5675 Jimmy Carter Room 665 (Bên trong Global Mall, gần chợ Hong Kong) Thời gian: Sinh hoạt vào ngày thứ ba và thứ sáu từ 9:00 am-2:00 pm. Liên lạc: (470) 338-2409

| No 691 - Mar 23 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TIN ATLANTA

PTT Pence chỉ trích Thị trưởng Atlanta Trong dịp viếng thăm thành phố Altanta vào ngày thứ Năm tuần trước, Phó tổng thống Mike Pence đã lên tiếng chỉ trích Thị trưởng Keisha Lance Bottoms về quyết định đưa ra hồi năm ngoái ngăn chặn không cho Tổng Nha Di Trú Hoa Kỳ dùng nhà tù thành phố Atlanta để tạm giam những nghi can có tội danh về di trú. Quyết định của Thị trưởng Bottoms đưa ra hồi tháng 9 năm ngoái đòi chính quyền Atlanta chấm dứt hợp đồng với chính quyền liên bang trong việc tạm giữ các nghi can phạm tội di trú vì hội đồng thành phố không đồng ý với chính sách cứng rắn không khoan nhượng đối với di dân bị chặn giữ ở biên giới phía nam và tách rời các con em nhỏ ra khỏi vòng tay của cha mẹ. Bà Bottoms nói rằng vì Atlanta là cái nôi của phong trào

tranh đấu nhân quyền, nên người dân và chính quyền Atlanta cần phải chứng tỏ quan điểm và thái độ nhân bản của họ hơn hẳn chính sách vô nhân đạo của chính quyền liên bang. Tuy nhiên, PTT Pence trong chuyến viếng thăm Atlanta để giúp gây quỹ cho nghị sĩ liên bang Sonny Perdue nhân dịp ông sẽ tái tranh cử vào năm tới, đã nói rằng các viên chức của Tổng Nha Di Trú Hoa Kỳ không phải là người đem lại những khổ đau cho di dân, mà họ chỉ thi hành công vụ để đem lại sự an toàn và an ninh cho người dân tại Atlanta, và do đó họ cần có sự tôn trọng của tất cả những vị dân cử trên toàn quốc. Chuyến viếng thăm của PTT Pence diễn ra vào đúng thời điểm chính quyền Trump đưa ra những thống kê cho thấy con số các vụ chặn bắt di

Phó tổng thống Mike Pence

dân tại biên giới phía nam đã tụt giảm xuống khoảng 12% trên toàn quốc trong 3 tháng đầu năm nay so với cùng thời kỳ năm ngoái. Còn riêng tại vùng Atlanta bao gồm luôn hai tiểu bang lân cận là North Carolina và South Carolina, con số các vụ bắt giữ nghi can về di trú tại biên giới trong 3 tháng đầu năm nay cũng tụt giảm khoảng 16% so với cùng thời kỳ năm ngoái. 

Cựu PTT Joe Biden chọn bà Stacey Abrams đứng phó trong liên danh?

Bà Stacey Abrams

Trong cuộc chạy đua tranh cử tổng thống vào năm 2020, về phía đảng Dân Chủ đã có hơn một chục các ứng cử viên mà trong số những người có uy tín và nổi tiếng nhất có cựu PTT Joe Biden. Một bản tin tường thuật mới đây trên diễn đàn Axios vừa mới bắn ra một chi tiết cho biết là các phụ tá và cố vấn thân cận của ông Biden đang thảo luận việc có nên hay không mời

bà Stacey Abrams cùng đứng phó trong liên danh để mong tạo một sự hậu thuẫn rộng lớn và đa dạng hơn trong cộng đồng cử tri phe Dân Chủ và khối độc lập. Hồi đầu tháng này, ông Biden cũng đã có cuộc tiếp xúc riêng với bà Abrams và việc này càng khiến nhiều người tin về bản tin đồn này nhiều hơn nữa. Đề tài này đang gây sự tranh luận và bàn cãi sôi nổi trong nội bộ những phụ tá và cố vấn của ông Biden. Một số người ủng hộ ý tưởng này cho rằng nó có thể làm gia tăng hơn sự ủng hộ của đa số cử tri phe Dân Chủ đang muốn có một liên danh phản ảnh sự đa dạng của nhiều tầng lớp cử tri thuộc nhiều khuynh hướng và sắc tộc, trong khi một số những phụ tá khác thì cho rằng ý tưởng này có thể sẽ bị xem như

là một thủ thuật và hình thức để chiêu dụ cử tri. Bà Stacey Abrams, gốc da đen, đã từng là dân biểu tiểu bang Georgia với chức vụ trưởng khối thiểu số và đã tạo được nhiều tiếng vang trên toàn quốc sau khi bà chỉ thua khít khao trước đối thủ Brian Kemp trong cuộc bầu cử thống đốc tiểu bang hồi cuối năm ngoái, với một nỗ lực đáng nể là huy động cử tri theo khuynh hướng cấp tiến và khối thiểu số tích cực hơn trong việc đi bỏ phiếu. Nhiều cử tri và chính giới ủng hộ bà sau đó đã thúc giục bà hãy nên tiếp tục dấn thân hơn nữa để có thể ra tranh cử cho chức vụ nghị sĩ liên bang vào năm 2020, với tiềm năng cử tri theo phe Dân Chủ có thể tăng nhiều hơn nữa. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TIN ATLANTA

Cử tri bỏ phiếu không ủng hộ kế hoạch phát triển MARTA

Mặc dù tất cả những cuộc thăm dò dân ý trong thời gian qua đều cho thấy đa số cử tri trong vùng đều ủng hộ kế hoạch phát triển hệ thống chuyên chở công cộng, và những kết quả bầu cử gần đây cho thấy là khuynh hướng cấp tiến càng ngày càng được nhiều người chấp thuận, nhưng trong kỳ trưng cầu dân ý mới nhất, đa số cử tri tại Gwinnett County đã không ủng hộ kế hoạch phát triển hệ thống MARTA.

Đây là một hệ thống rộng lớn nối kết tất cả những tuyến đường xe buýt và xe lửa đa dạng để phục vụ nhu cầu di chuyển công cộng cho người dân một cách hữu hiệu và rẻ tiền trải rộng trên toàn thành phố Atlanta và các vùng lân cận bao gồm 5 tỉnh hạt đông dân nhất là: Fulton, DeKalb, Gwinnett, Clay và Cobb. Cho đến nay, hệ thống MARTA đã phục vụ hữu hiệu cho cư dân tại 3 tỉnh hạt là Fulton, DeKalb và Clay cũng như một vài tuyến đường xe buýt tại Cobb County. Những dự tính phát triển hệ thống MARTA sang đến Gwinnett County, nằm ở phía đông bắc Atlanta, trong những năm trước đây đều đã thất bại trong hai kỳ trưng cầu dân ý vào các năm 1971 và 1990. Lý do là vì cư

dân tại đây đa phần là người da trắng, thuộc giới giầu có nên không cần các phương tiện chuyên chở công cộng, và không muốn phải đóng thêm 1% tiền thuế tiêu thụ. Tuy nhiên, trong gần 30 năm qua, số cư dân tại Gwinnett County đã tăng vọt từ khoảng 353,000 người lên hơn 920,000 người trong lúc tỉ lệ dân da trắng tại đây bắt đầu tụt giảm từ 89% nay xuống còn có 39%. Hệ thống này được phát triển và điều hành là nhờ vào số tiền lấy ra từ 1% số tiền thuế tiêu thụ của người dân. Do đó, nhiều người hy vọng rằng kỳ trưng cầu dân ý lần này sẽ có kết quả thuận lợi cho việc phát triển hệ thống MARTA đến vùng Gwinnett County. 

SK Group sẽ tạo thêm hàng ngàn công việc mới quanh Vùng Atlanta Một đơn vị của đại tổ hợp SK Group của Nam Hàn vừa mới làm lễ động thổ cho dự án xây cất một cơ xưởng rộng lớn để chế tạo những bình điện dùng trong kỹ nghệ xe hơi chạy bằng điện năng. Kế hoạch đầu tư này được xem như là một công trình phát triển kinh tế lớn nhất tại tiểu bang Georgia kể từ sau khi một đại tổ hợp khác của Nam Hàn là Kia Motors đã mở một hãng xưởng tại thành phố West Point nằm cách Atlanta khoảng 80 dặm ở phía nam cách nay khoảng 10 năm. Phí tổn xây cơ xưởng được ước tính lên đến khoảng 1.7 tỷ Mỹ-kim, nằm dọc theo Xa lộ I-85 ở thành phố Commerce cách xa Atlanta khoảng 65 dặm về phía bắc. Nó được dự đoán sẽ tạo ra khoảng 2,000 công ăn việc làm tại đây, với

kế hoạch xây dựng từng phần và sẽ hoàn tất vào năm 2025. Đây là một trong những hãng xưởng được xem như là rất tiên tiến trong kỹ nghệ lắp ráp xe hơi chạy bằng điện sẽ rất phổ thông trong những thập niên sắp tới, với công việc đầu tiên là sản xuất ra những bình điện đặc biệt bằng lithium-ion để dùng cho hệ thống xe điện đời mới của Volkswagen sẽ được lắp ráp tại thành phố Chattanooga, thuộc tiểu bang kế cận là Tennessee. Theo lời phát biểu của ông Jun Kim, tổng giám đốc của công ty SK Innovation, các tiểu bang vành đai nắng ấm phía nam (Sun Belt) càng ngày càng trở thành trung tâm hàng đầu trong việc sản xuất xe hơi với nỗ lực của Georgia đang tìm cách chiêu dụ các hãng xe hơi trên toàn cầu đến đầu tư và đẩy mạnh tiềm

năng phát triển kinh tế cho những vùng nông thôn trong tiểu bang. Những tiểu bang lân cận cũng đã tích cực phát triểu cùng chiều hướng như Tennessee với hãng xe Volkswagen, còn Alabama cũng được lựa chọn làm trụ sở của hai công ty xe hơi khác là Daimler (chế xe Mercedes) và Hyundai. Tiểu bang South Carolina cũng có các hãng xưởng xe hơi khác như Daimler, Volvo và BMW. Ở phía nam gần đó là công ty Ford. Rõ ràng đây là vùng đất đang có nhu cầu. Trong dịp tham dự buổi lễ động thổ này, thống đốc Brian Kemp của Georgia đề cao hãng xưởng mới này của SK về lợi ích tạo thêm những công ăn việc làm cho những người dân tại địa phương để họ khỏi phải đi lập nghiệp tại những nơi xa. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

HOA KỲ

Tổng thống Trump được minh oan

Tổng thống Donald Trump (Ảnh: Reuters)

Cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller không phát giác ra rằng các thành viên chiến dịch tranh cử của ông Trump “âm mưu hoặc phối hợp” với chính phủ Nga để gây ảnh hưởng tới cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016. Hãng tin AP vừa đưa tin này, trích dẫn bản tóm tắt dài 4 trang về kết quả điều tra của ông Mueller mà Bộ trưởng Tư pháp Mỹ William Barr gửi tới Quốc hội Mỹ chiều ngày 24/3. Ông Mueller cũng điều tra xem liệu ông Trump có cản trở công lý hay không, nhưng không đi tới câu trả lời dứt khoát.

Theo AFP, công tố viên đặc biệt từ chối ra tuyên bố về việc liệu các bằng chứng có cho thấy ông Trump cản trở công lý hay không. Bộ trưởng Barr nói rằng sau khi tham vấn với các quan chức Bộ Tư pháp, ông và Thứ trưởng Rod Rosenstein xác định rằng các bằng chứng “không đủ để chứng minh rằng tổng thống phạm tội cản trở công lý”. Hãng tin này đưa thêm rằng chánh văn phòng của ông Barr đã gọi điện cho cố vấn pháp lý của Bạch ốc Emmet Flood chiều 24/3 để thông báo về bản tóm tắt gửi Quốc hội. Phản ứng về bản tóm tắt của ông Barr, Tổng thống Trump viết trên Twitter: “Không thông đồng, Không cản trở, Hoàn toàn vô tội. GIỮ CHO NƯỚC MỸ VĨ ĐẠI”. Công tố viên đặc biệt gửi báo cáo tới ông Barr hôm 22/3, và từ hôm đó tới ngày 24/3, các thành viên quốc hội, Tổng thống Trump và truyền thông nóng lòng muốn biết về kết quả của cuộc điều tra kéo dài 22 tháng qua. Reuters cho rằng ông Trump hôm 22/3 đã im lặng một cách bất thường về việc ông Mueller kết thúc cuộc điều tra. Tin cho hay, ông Barr đã dành 9 tiếng để nghiên cứu báo cáo của ông Mueller hôm 23/3 và trở lại làm việc tại Bộ Tư pháp hôm 24/3. Ông Rod Rosenstein, Thứ trưởng Tư pháp, người bổ nhiệm ông Mueller dẫn đầu cuộc điều tra, cũng có mặt tại đó. 

Bất chấp Trung cộng, Hoa Kỳ muốn bán máy bay chiến đấu cho Đài Loan Hãng tin Blooberg hôm 21/3 cho biết Hoa Kỳ ủng hộ yêu cầu của Đài Loan trong việc mua hơn 60 chiếc phi cơ chiến đấu F-16, một động thái có thể làm phật ý Trung Quốc. Các cố vấn của Tổng thống Trump khuyến khích Đài Loan gởi các yêu cầu mua chính thức. Theo trình tự, sau khi có đề nghị chính thức từ Đài Loan, liên Bộ Quốc phòng, Ngoại giao Hoa Kỳ sẽ trình quốc hội một đề nghị để xem xét trong vòng 30 ngày.

Chính phủ Obama trước đây đã từ chối một yêu cầu tương tự từ Đài Loan nhằm tránh làm trầm trọng thêm những căng thẳng với chính phủ Trung Quốc, vốn dĩ từ trước tới nay không công nhận Đài Loan là một nước độc lập. Khi mới nhậm chức, Tổng thống Trump đã phá bỏ tiền lệ khi có cuộc điện đàm với tổng thống vừa đắc cử của Đài Loan vào năm 2016, bà Thái Anh Văn. Tuần này, chính phủ Trung Quốc

đã kêu gọi Hoa Kỳ ngăn không cho bà Văn quá cảnh tại Hawaii, trong chuyến công du của bà thăm 3 nước gồm: Cộng hòa Palau, Nauru và Quần đảo Marshall ở Thái Bình Dương. Trung Quốc yêu cầu Hoa Kỳ không nên gửi một tín hiệu sai cho các lực lượng đòi độc lập ở Đài Loan, ý muốn nói đến bà Tổng thống Thái Anh Văn, người vốn có lập trường khá cứng rắn về vấn đề độc lập của Đài Loan. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Hai người gốc Việt được tuần duyên Mỹ tưởng thưởng Lực lượng tuần duyên Hoa Kỳ (USCG) vừa trao phần thưởng “phục vụ cộng đồng tốt” cho hai người gốc Việt Paul Tran và Andy Bui ở bang Louisiana vì đã trợ giúp cứu nạn 4 ngư dân địa phương. Theo báo The Acadiana Avocate , vào ngày 18/9/2018, khi tàu đánh cá M&M do ông Hien Van Nguyen làm thuyền trưởng bị mắc kẹt ở khu vực cách bờ biển hơn 3,2 km, khiến tàu chìm. Sự cố xảy ra nhanh đến mức ông Hien không thể mặc áo phao và không kịp gửi tín hiệu cấp cứu. Rất may, ông Andy Bui đã giữ vai trò liên lạc và nhanh chóng báo tin cho USCG. Ngoài ra, nhờ tàu của ông Hien có lắp đặt thiết bị cảnh báo khẩn cấp bằng sóng vô tuyến

nên USCG có thể tìm ra vị trí của 4 ngư dân gặp nạn và nhanh chóng cứu họ lên tàu. “Nhờ 2 người này mà chúng tôi mới có thể cứu nguy nhanh chóng cho 4 ngư dân. Đây quả thật là việc cứu mạng người”, Chuẩn đô đốc USCG Paul Thomas nhấn mạnh. Ông Thomas cho biết thêm hai ông Paul và Andy lâu nay giữ vai trò liên lạc khẩn cấp cho hơn 20 tàu đánh cá, trong đó phần lớn là của ngư dân gốc Việt. Những ngư dân này không rành tiếng Anh, nên USCG có thể gặp trở ngại trong công tác liên lạc khi tàu ra khơi. Từ đó, ông Thomas đánh giá sự trợ giúp của hai ông Paul và Andy là vô giá đối với nhân viên USCG. Cũng

Ông Andy Bui (trái) và Chuẩn đô đốc Paul Thomas

theo đô đốc Thomas, hai ông Paul và Andy, vừa là ngư dân vừa là chủ nhân của một bến tàu tại thành phố Intracoastal City (Louisiana), đã nỗ lực trong việc bắt buộc tất cả các tàu cá cập bến của họ phải đáp ứng đủ các tiêu chuẩn an toàn. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

HOA KỲ

Rộ chuyện phụ nữ Nga “du lịch sinh con” ở Nam Florida

Mỗi năm, hàng trăm phụ nữ Nga có thai đến Hoa Kỳ sinh con để con họ có thể được hưởng tất cả các đặc quyền mà quốc tịch Mỹ mang lại. Họ trả từ 20.000 đô la đến hơn 50.000 đô la cho các nhà môi giới sắp xếp giấy tờ du lịch, chỗ ở và bệnh viện, thường ở Florida. Tuy chi phí khá cao, song con cái họ sẽ được hưởng những cơ hội và lợi thế về đi lại mà những người đồng hương Nga không có được. Bản thân các bố mẹ cũng có thể hưởng lợi một ngày nào đó. Người Nga là một phần trong làn sóng “du lịch sinh con” mà phần lớn những người tham gia là phụ nữ Trung Quốc và Nigeria. Mặc dù đã có vài trường hợp nhà chức trách Mỹ bắt giữ những người cầm đầu các “đại lý du lịch sinh con” vì phạm tội gian lận visa hoặc trốn thuế, song việc đi tới Mỹ để sinh con về cơ bản là hợp pháp. Những người Nga được hãng tin AP phỏng vấn cho biết rằng họ nói trung thực về ý định của họ khi nộp đơn xin thị thực và thậm chí còn trưng ra các hợp đồng đã ký với các bác sĩ và bệnh viện.

Không có số liệu cho biết có bao nhiêu phụ nữ nước ngoài đến Hoa Kỳ để sinh con. Trung tâm Nghiên cứu Di dân, một nhóm ủng hộ luật di dân nghiêm ngặt hơn, ước tính là trong năm 2012, khoảng 36.000 phụ nữ nước ngoài đã sinh con ở Hoa Kỳ, rồi sau đó rời khỏi nước Mỹ. Có thể thấy rõ rằng số những phụ nữ Nga khá lớn. Anton Yachmenev,

thuộc công ty Miami Care chuyên sắp xếp những chuyến đi như vậy, nói với AP rằng mỗi năm có khoảng 150 gia đình Nga sử dụng dịch vụ của ông và có khoảng 30 công ty như vậy trong khu vực. Nam Florida được người Nga ưa chuộng không chỉ vì thời tiết nhiệt đới mà còn vì ở đó có nhiều người nói tiếng Nga. Sunny Isles Beach, một thành phố nằm ở phía bắc của Miami, thậm chí còn có biệt danh là Little Moscow (Tiểu Mátxcơva). Sổ thông hành Mỹ mang lại nhiều lợi ích. Khi người con đủ 21 tuổi, người đó có thể nộp đơn xin thẻ xanh để cha mẹ được định cư ở Mỹ. Sổ thông hành Mỹ cũng mang lại nhiều cơ hội đi lại hơn so với thông hành Nga; người Mỹ có thể đi thăm ngắn ngày hơn 180 quốc gia mà không cần thị thực, trong khi người Nga chỉ có thể được miễn thị thực ở khoảng 80 nước. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

ĐH Yale, Stanford bị kiện sau bê bối chạy trường

Theo tờ Guardian, tập thể học sinh đang kiện lên tòa án bang San Francisco các trường danh tiếng như Yale, Georgetown, Stanford và một số trường khác liên quan đến bê bối chạy điểm vì cho rằng họ bị mất cơ hội được chọn. Các nguyên đơn đã yêu cầu bồi thường thiệt hại công sức ứng tuyển và trả lại tất cả các khoản phí đã nộp cho trường.

Các sinh viên cho rằng họ trở thành nạn nhân của một hệ thống ưu ái cho những sinh viên có cha mẹ giàu có. Những người này dùng tiền để mua suất nhập học cho con dù con họ không đủ tiêu chuẩn nhập học. Điều đó khiến họ, những sinh viên ứng tuyển đúng luật, bị loại thiếu công bằng. Họ cũng cáo buộc các trường đại học đã nhận đầy đủ các khoản phí ứng tuyển nhưng lại không đảm bảo quy trình tuyển sinh diễn ra công bằng, không gian lận, hối lộ, và vì vậy, họ yêu cầu các trường bồi thường thiệt hại. Đầu tuần qua, các công tố viên liên bang đã buộc tội 50 người, bao gồm cả huấn luyện viên và hàng chục phụ huynh, trong đó có diễn viên truyền hình Felicity Huﬀman và Lori Loughlin. Hôm 21/3, đài truyền hình Hallmark đã cắt đứt quan hệ với ngôi sao kỳ cựu Loughlin, trong khi công ty mỹ phẩm Sephora đã hủy hợp đồng với con gái của Loughlin, Olivia Jade Giannulli, một ngôi sao mạng xã hội 19 tuổi. Các trường đại học đã sa thải hoặc đình chỉ các huấn luyện viên có liên quan đến vụ này. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THẾ GIỚI

Bầu cử Thái Lan: Phe quân sự giành thắng lợi sát nút Cuộc bầu cử Quốc Hội ở Thái Lan đã diễn ra hôm 24/03/2019. Đây là lần đầu tiên cử tri Thái được đi bầu, 5 năm sau khi tập đoàn quân sự Thái Lan đảo chính và lên cầm quyền. Theo kết quả kiểm phiếu sơ khởi, đảng Palang Pracharat của phe quân sự dẫn đầu với trên 7,6 triệu phiếu, theo sát là đảng đối lập Pheu Thai với gần 7,2 triệu phiếu. Gần hai triệu phiếu không hợp lệ, cử tri bị ngăn cản bầu cho đảng mà mình chọn lựa…nhiều vụ gian lận được báo cáo. Tuy vậy các cựu quân nhân vẫn đạt được đa số phiếu, chỉ hơn đảng đổi lập Pheu Thai gần nửa triệu phiếu. Những người ủng hộ đảng Pheu Thai hầu hết ở nông thôn. Thắng lợi của phe quân sự có thể do phe này hứa hẹn sự ổn định trong một nước Thái Lan luôn chia rẽ sâu sắc, gần đây đã có chính sách phúc lợi cho nông dân và người già. Kết

quả trên vẫn chưa chính thức, và giới quân nhân tuyên bố sẵn sàng thương lượng với các đảng khác để thành lập liên minh. Một ngạc nhiên lớn nữa là kết quả hết sức khả quan của một đảng mới xuất hiện là đảng Tương Lai Mới

(Future Forward), rất được giới trẻ thành thị yêu thích, đòi hỏi một sự thay đổi hẳn về cách nghĩ. Với việc giới thanh niên ngày càng chiếm tỉ lệ quan trọng trong dân số Thái Lan, đây là một đảng mà các chính khách sừng sỏ nay phải quan tâm đến. . 

Hoa Kỳ bất ngờ hủy trừng phạt mới với Bắc Hàn Tổng thống Trump vừa có một thông điệp bất ngờ liên quan đến Bắc Hàn: ngày 22/03, đột ngột thông báo hủy bỏ “một số trừng phạt bổ sung” của bộ Tài Chính Hoa Kỳ đối với Bình Nhưỡng. “Bộ Tài Chính Mỹ hôm nay công bố một số biện pháp trừng phạt quy mô lớn sẽ được bổ sung vào các trừng phạt vốn có đối với Bắc Hàn. Hôm nay, tôi đã ra lệnh rút lại các trừng phạt bổ sung này!”. Lý do mà chánh văn phòng Bạch ốc đưa ra là do tổng thống Mỹ quý mến lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong Un. Trong một cuộc họp báo sau đó tại Bạch ốc, báo giới đã chất vấn bộ Tài Chính và Hội Đồng An Ninh Quốc Gia về các biện pháp cụ thể mà tổng thống ra lệnh hủy bỏ, nhưng không được hồi đáp.

Theo giới quan sát, điều đáng chú ý là thông báo hủy trừng phạt của tổng thống Trump bất ngờ được đưa ra chỉ ít giờ sau khi Bình Nhưỡng đột ngột quyết định rút đại diện khỏi văn phòng liên lạc Liên Triều ở thành phố Kaesong. Văn phòng được thiết lập từ tháng 9/2018 vốn được coi là một trong những tiến bộ lớn trong tiến trình hòa giải giữa hai miền Triều

Tiên. Việc Bắc Hàn rút là một dấu hiệu cho thấy quan hệ Bình Nhưỡng – Seoul đang xấu đi. Trước đó, hôm 21/03, lần đầu tiên kể từ sau thượng đỉnh Mỹ - Bắc Hàn bất thành tại Hà Nội, Washington nối lại việc trừng phạt các công ty vi phạm lệnh cấm vận của Liên Hiệp Quốc, nhằm gây áp lực buộc Bình Nhưỡng từ bỏ vũ khí hạt nhân. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Tổng thống Trump

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THẾ GIỚI

Nga đưa quân tới Venezuela Theo hãng tin Nga Sputnik, hai phi cơ Nga chở 99 quân nhân và 35 tấn trang thiết bị “trong khuôn khổ hợp tác kỹ thuật và quân sự” với Venezuela đã đến Caracas hôm 24/03. Một chiếc phi cơ vận tải Antonov An-124 và một máy bay chở khách Ilyushin II-62 được nhìn thấy ngày 24/03 trên đường băng dành cho tổng thống ở phi trường quốc tế Simon Bolivar. Theo Sputnik, việc gởi binh lính và thiết bị đến Caracas là hoạt động hợp tác bình thường, hiện do tướng Vasily Tonkoshkurove, tham

mưu trưởng lục quân Nga chỉ đạo. Trong cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị hiện nay, Venezuela được hai chủ nợ là Nga và Trung Quốc ủng hộ. Hồi tháng 12/2018, Matxcơva đã gởi hai oanh tạc cơ chiến lược TU160 đến Venezuela để hỗ trợ đồng minh Caracas trong cuộc đối đầu với Washington. Từ khi thủ lãnh đối lập Juan Guaido tự tuyên bố tổng thống hôm 23/1, Nicolas Maduro luôn bám chặt lấy quân đội, nêu ra nguy cơ can thiệp quân sự của “đế quốc Mỹ”. Theo điều tra của Viện Datanalisis,

vào đầu tháng Ba, tổng thống tự phong Guaido có tỉ lệ ủng hộ 61% trong khi ông Maduro chỉ được 14%.

Mất thành trì cuối ở Syria, IS âm mưu tấn công Âu châu Tổ chức khủng bố IS đang có âm mưu bắt cóc và tiến hành các vụ tấn công liều chết tại Âu châu sau khi để mất thành trì cuối cùng ở Syria. Tờ Daily Mail dẫn thông tin từ tài liệu mật của IS ngày 24/3 cho biết, các phần tử trung thành của IS đang thành lập những tổ chức ngầm, còn gọi là “tổ chức cá sấu” tại Syria và phương Tây để tiêu diệt những đối tượng mà chúng cho là “kẻ thù của Chúa”. IS đang lên kế hoạch tuyển mộ ngày càng nhiều phần tử đánh bom liều chết và tăng cường tích trữ các loại vũ khí. Theo tờ Sunday Times, kế hoạch của nhóm khủng bố này được lưu trong một ổ cứng mà bọn chúng để lại sau một trận đánh ở sa mạc của Syria. Hiện tại, IS đã bị đánh bật ra khỏi thành trì cuối cùng nằm dọc bờ sông Euphrates ngày 23/3, tuy nhiên vẫn chưa rõ nơi trú ẩn của thủ lĩnh tổ chức khủng bố này. Cùng với việc thực hiện các âm mưu nêu trên, IS cũng dự định thành lập một “cơ quan điều phối

hoạt động ở Âu châu” và một số nơi khác. IS còn tuyên bố rằng, chúng có các đồng minh muốn hoạt động tại những khu vực cách xa sào huyệt của chúng và tiến hành tấn công tại Âu châu. Những người đứng đầu các lực lượng an ninh tại Mỹ và Âu châu cảnh báo rằng mặc dù đã bị mất lãnh thổ tại Syria song IS vẫn tạo ra mối đe dọa lớn. Hiện tại, thủ lĩnh tối cao Abu Bakr al-Baghdadi của IS, kẻ đang phải chịu lệnh truy nã quốc tế không nằm

trong số các phần tử còn sót lại ở thị trấn Baghouz, Syria. Baghdadi, 46 tuổi, đã không xuất hiện công khai kể từ năm 2014, khi ông ta xuất hiện tại nhà thờ Hồi giáo al-Nuri ở Mosul để tuyên bố về “vương quốc Hồi giáo” trên vùng lãnh thổ mà IS kiểm soát ở Iraq và Syria. Đến nay, nơi ẩn náu của Abu Bakr al-Baghdadi vẫn là một ẩn số. Đã từng có thông tin giả về việc ông ta bị giết chết hoặc bị thương nhiều lần trong một số cuộc không kích.. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THẾ GIỚI

Tuần lễ quyết định với Thủ tướng Anh Sau hai ngày nghỉ cuối tuần với nhiều tin đồn, phỏng đoán về ý đồ của một số bộ trưởng muốn “lật đổ” thủ tướng Theresa May, hôm 25/03 bắt đầu một tuần lễ quyết định đối với chiếc ghế thủ tướng của bà May cũng như bản thỏa thuận về Brexit mà bà đã ký với Liên Hiệp Âu châu. Chiều, 25/03, Nghị Viện Anh tiến hành thảo luận và bỏ phiếu một loạt các sửa đổi, bổ sung, cũng như các giải pháp Brexit thay thế cho bản thỏa thuận mà thủ tướng Theresa May đã ký với Liên Hiệp Âu châu. Điểm quan trọng là sẽ có một loạt các cuộc bỏ phiếu thăm dò ý định về ý muốn của các nghị sĩ, ví dụ giải pháp Brexit nhẹ nhàng, theo mô hình của Na Uy hoặc Brexit cứng, tức là không có thỏa thuận gì với Âu châu hoặc tổ chức trưng cầu dân ý lần thứ hai để hủy Brexit. Các cuộc bỏ phiếu thăm dò ý định này cho phép xác định được có đa số hay không về một trong các giải pháp

TIN VẮN Lật phà ở Iraq, gần trăm người thiệt mạng. Theo CNN, í t nhấ t 94 ngườ i thiệ t mạ ng sau khi một phà du lịch chở hơn 150 người bị lật úp ở sông Tigris, Iraq hôm 21/3, trên hành trình tới điểm du lịch Umm al-Rabeein, gần thành phố Mosul, miền bắc Iraq. Hiện vẫn còn gần 60 người mất tích. Mỹ lại điều tàu chiến đi qua eo biển Đài Loan. Hai chiến hạm Mỹ đã lại đi qua eo biển Đài Loan ngày 24/03, trong khuôn khổ chiến dịch bảo vệ tự do hàng hải tại khu vực.

vừa nêu, trong cuộc bỏ phiếu vào thứ Tư 27/03. Về phần mình, Theresa May có thể đệ trình lên Nghị Viện lần cuối cùng bản thỏa thuận mà bà đã ký với Âu châu, nếu chủ tịch Nghị Viện cho phép làm việc này, với rủi ro là nếu lần này, bản thỏa thuận của bà May lại bị bác bỏ thì bà sẽ phải từ chức và nước Anh hướng tới việc tổ chức bầu cử lập pháp trước thời hạn. Hôm 23/03, cả triệu người tuần hành ở London đòi Anh ở lại EU, yêu cầu tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý thứ hai về Brexit. Đoàn người biểu tình kéo đi trên các con phố lớn ở thủ đô nước Anh và hướng về tòa nhà quốc hội. Cuộc biểu tình diễn ra sau một tuần hỗn loạn về kế hoạch Brexit khi Thủ tướng Theresa May phải yêu cầu Liên minh Âu châu (EU) nới rộng thời hạn để Anh rời khỏi khối. Anh tổ chức trưng cầu dân ý hồi tháng 6/2016 với kết quả 52% cử tri

ủng hộ rời khỏi EU. Liên minh Âu châu hồi tháng 11/2018 chấp nhận Thỏa thuận Rút lui và Tuyên bố Chính trị về quan hệ EU - Anh trong tương lai của London, theo đó Anh sẽ rời EU vào ngày 29/3.. 

Điểm mới lần này là trong hai tàu Mỹ, có tàu tuần duyên Bertholf. Chiếc còn lại là khu trục hạm hải quân Curtis Wilbur. Hoa Kỳ tăng cường nhịp độ các chuyến hải tuần qua eo biển Đài Loan bất chấp phản đối từ phía Trung Quốc.

đã chết qua xét nghiệm ADN. Cơ quan môi trường Giang Tô thông báo phát giác các chất độc hại ở mức độ cao gấp 111 lần tiêu chuẩn quốc gia tại một con sông gần đó.

Trung Quốc: Số người chết trong vụ nổ nhà máy hóa chất tăng lên 78. Hôm 25/03, số nạn nhân thiệt mạng trong vụ nổ nhà máy hóa chất ở Diêm Thành thuộc tỉnh Giang Tô đã lên đến 78 người. 566 người bị thương vẫn đang nằm tại bệnh viện, trong đó 66 người bị thương nặng và 13 người nguy kịch. Trong số 28 người mất tích, đã tìm được ba người sống sót, 25 người được xác định là

Thủ tướng Theresa May

New Zealand chính thức mở điều tra toàn quốc về vụ thảm sát. Thủ tướng New Zealand hôm 25/03 ra lệnh mở điều tra chính thức toàn quốc về các vụ tấn công vào đền thờ Hồi giáo ở Christchurch làm 50 tín đồ chết hôm 15/3, để tìm hiểu liệu cảnh sát và cơ quan tình báo có thể ngăn chận được vụ thảm sát hay không. Chính quyền New Zealand cũng cấm phổ biến các video do thủ phạm tự quay và đăng trực tiếp lên internet. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

VIỆT NAM

“VN có thể mua thêm nhiều vũ khí Mỹ nhưng phải kèm theo nhân quyền” Ông Patrick Murphy, Phó trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á và Thái Bình Dương, hôm 22/3 cho biết Hoa Kỳ sẽ tiếp tục tăng cường năng lực hàng hải cho Việt Nam, đồng thời thúc đẩy vấn đề nhân quyền với Hà Nội. Trả lời một phóng viên trong nước hỏi về việc Mỹ bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, ông Murphy nói: “Hiện nay Việt Nam có thể tự to đặt mua thêm nhiều đơn hàng (vũ khí) hơn từ Mỹ, nhưng còn về kế hoạch mua và nhu cầu mua vũ khí thì xin anh nên đặt câu hỏi này với chính phủ Việt Nam.” Tuy nhiên, ông nói thêm: “Chúng tôi cũng xem xét các cơ hội mua bán này khi chúng tôi tiếp tục hợp tác với Việt Nam trong nhiều vấn đề tổng thể và trao đổi với nhau một cách thẳng thắn về các khác biệt giữa hai nước chúng ta, bao gồm cả vấn đề nhân quyền.” “Chúng tôi sắp có một cuộc đối thoại nhân quyền với Việt Nam. Và chúng tôi sẽ nêu các khác biệt này trong suốt cuộc đối thoại này.” Khi được hỏi về vấn đề Biển Đông, nhà ngoại giao Hoa

Ông Patrick Murphy

Kỳ nói: “Về các hoạt động tự do hàng hải, Hoa Kỳ đã thực hiện gần 30 cuộc tuần tra vào năm ngoái. Và theo chính sách này, chúng tôi sẽ tiếp tục cho tàu, máy bay đi tuần tra, ở bất cứ khu vực nào mà luật quốc tế cho phép.” 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

VIỆT NAM

Một thầy giáo mất việc vì treo cờ vàng muốn khởi kiện Sở Giáo dục tỉnh Phú Yên đã căn cứ vào Quyết định khởi tố bị can để cho thầy giáo Nhiên nghỉ dạy từ 8/1/1996. Thầy Nhiên, từng dạy ở trường THCS Lương Tấn Thịnh ở huyện Đông Hòa của tỉnh Phú Yên, đã gửi đơn khiếu nại các cơ quan cấp tỉnh, cấp trung ương và thậm chí cả tòa án nhưng không được hồi đáp. Luật sư Võ An Đôn cho VOA biết ông đang nghiên cứu luật của vụ này. Tuy nhiên, vị luật sư này nói rằng do vụ việc “xảy ra rất lâu nên sợ hết thời hiệu khởi kiện.”  Luật sư Võ An Đôn và Thầy giáo Nguyễn Nhiên

Một thầy giáo mất việc sau khi bị khởi tố vì tổ chức kỷ niệm 20 năm ngày “Sài Gòn thất thủ” với lá cờ vàng 3 sọc đỏ muốn kiện công an tỉnh Phú Yên đòi bồi thường oan sai và lấy lại thanh danh. Thầy giáo Nguyễn Nhiên cho biết ông đã tổ chức một buổi lễ kỷ niệm vào ngày 30/4/1995 tại tư gia. Ông Nhiên đã chụp ảnh đứng bên cạnh cờ vàng và hoa cùng khẩu hiệu “Truy niệm 20 năm ngày Sài Gòn thất thủ.” Đó cũng là năm hai chính phủ Việt Nam và Mỹ bình thường hóa quan hệ ngoại giao sau 2 thập kỷ kết thúc chiến tranh. Với tư cách là một trí thức và cũng là một thầy giáo dạy sử, ông Nhiên cho rằng việc tổ chức một buổi lễ kỷ niệm như vậy cùng với một số bạn bè là một sinh hoạt văn hóa bình thường để ngẫm nghĩ về những sự kiện lịch sử đã qua đi. Mặc dù mới chỉ có 9 tuổi khi “Sài Gòn thất thủ”, thầy giáo Nhiên giải

thích rằng ông đã từng chào cờ vàng 3 sọc đỏ trong ba năm ở trường tiểu học và xem ngày 30/4/1975 là “một biến cố quá lớn đối với nước Việt Nam và người dân miền Nam.” Gần 4 tháng sau đó, Công an tỉnh Phú Yên ra quyết định khởi tố ông với tội danh “Tuyên truyền chống chế độ Xã hội Chủ nghĩa.” “Trong khi luật pháp Việt Nam không có điều luật nào cấm công dân treo Cờ vàng,” theo Luật sư Võ An Đôn, người được thầy giáo Nhiên nhờ giúp đỡ về mặt pháp lý để thực hiện vụ kiện này. Nhận biết việc truy tố thầy giáo Nhiên là sai luật, sau hai tháng điều tra Công an tỉnh Phú Yên ra Quyết định đình chỉ điều tra bị can và chuyển sang hình thức xử phạt hành chính. “Điều tra không được thì người ta trả tự do cho mình. Nhưng có điều ngành giáo dục cho mình nghỉ việc là trái luật,” thầy Nhiên cho biết.

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

VIỆT NAM

Hàng trăm học sinh bãi khóa phản đối quyết định chuyển trường công sang trường tư

n ử m

m n

ề n

Ngày 25/3, có hàng trăm học sinh Trường THPT Tiên Yên (Quảng Ninh) đồng loạt nghỉ học để phản đối quyết định chuyển trường này sang trường dân lập. Theo báo Thanh Niên trong nước, có khoảng 600 học sinh thuộc các khối 10, 11, 12 của Trường THPT Tiên Yên nghỉ học mà không rõ lý do. Ngay sau khi xảy ra sự

việc, ban giám hiệu được biết là các em nghỉ học để phản đối quyết định việc chuyển trường này sang trường dân lập, vốn đã ồn ào suốt 1 năm qua mà chưa đi đến hồi kết. Bà Ngô Thu Huơng, thành viên Hội phụ huynh Trường THPT Tiên Yên, cho biết họ bất bình về việc các em học sinh Trường THPT Tiên Yên sẽ phải chuyển sang Trường THPT Nguyễn Trãi là trường hệ dân lập cách đó khoảng 1 cây số thuộc sở hữu của Công ty TNHH MTV Hợp Tiến, trong thời gian từ ngày 25 – 31/3. “Việc chuyển trường gần với ngày ôn thi tốt nghiệp, kết thúc năm học như vậy gây xáo trộn cho tâm lý các em học sinh nên xảy ra sự việc như chiều nay”, bà Hương cho biết. Ngoài ra, theo phản ánh của các phụ huynh, vào ngày 18.3, UBND tỉnh Quảng Ninh đã gửi quyết định phê duyệt phương án thuê tài sản phục vụ công tác dạy và học của Trường THPT Tiên Yên, huyện Tiên Yên. Theo đó, Trường THPT Tiên Yên sẽ thuê 4.797 m2 của Trường Nguyễn Trãi, với mức giá 1,7 tỉ đồng/năm. Giá thuê các năm tiếp theo là hơn 2 tỉ đồng/năm, thời gian thuê 30 năm. Quyết định quan trọng này được ban hành từ 18/3 nhưng đến ngày 23/3 các phụ huynh mới được thông báo. 

Nước thải đen ngòm tấn công biển Đà Nẵng Trưa 24/3, hàng trăm người dân và du khách đang tắm, dạo chơi trên bãi biển Mỹ Khê, quận Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng hốt hoảng tháo chạy khi hàng trăm mét khối nước đen ngòm và rác bốc mùi hôi thối khủng khiếp ầm ầm từ cửa xả Mỹ An đổ ra biển. “Sau cơn mưa khá lớn, mọi người đang tắm biển thì thấy nước từ cửa xả Mỹ An ầm ầm đổ ra biển. Nước đen kèm rác, bốc mùi hôi nên vội vàng chạy lên bờ và dùng điện thoại ghi lại cảnh tượng đáng sợ”, một người dân tắm biển cho biết. Theo báo chí trong nước, người dân địa phương cho biết, kèm theo nước thải đen ngòm là rác rưởi và những cục màu trắng vàng. Những cục này trông giống mỡ động vật và bốc mùi hôi nồng nặc. Anh Thạch (trú phường Mỹ An) cho biết, tình trạng xả thải sau các cơn mưa cứ lặp đi lặp lại mà thành phố vẫn không giải quyết khiến bãi biển Đà Nẵng ngày càng ô nhiễm, xấu xí. Chiều cùng ngày, lãnh đạo Sở Sở Tài nguyên-Môi trường TP. Đà Nẵng cho biết, hiện Công ty Thoát nước

và xử lý nước thải đang giám sát chặt chẽ tình trạng nước thải chảy ra các hệ thống cống xả sau mưa như hiện nay. Cũng theo lãnh đạo Sở Tài nguyên-Môi trường TP. Đà Nẵng, dọc tuyến đường biển Võ Nguyên Giáp-Hoàng Sa-Trường Sa (quận Sơn Trà và Ngũ Hành Sơn) dài hơn 10km đang có 9 hệ thống cống xả thoát nước dẫn ra biển. Mỗi khi có mưa lớn, tình trạng nước thải chưa qua xử lý, có màu đen và bốc mùi hôi lại chảy tràn ra biển do bị quá tải. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Ó đen Lý Tống không muốn giã từ đồng đội “Tôi tin tưởng vào Thiên Chúa, Công lý và nhiệm vụ chống cộng của chính mình” Lý Tống

ia đình cựu thiếu tá Lê Xuân Nhuận, anh ruột của chiến sĩ chống Cộng nổi tiếng trong và ngoài nước Lý Tống, đã quyết định không rút ống trợ sinh sau khi thảo luận với những người trong gia đình, bác sĩ, và các chiến hữu của Lý Tống trong Hội Không Quân VNCH San Diego. Gia đình hiện muốn bác sĩ tiếp tục chữa trị cho Lý Tống khi thấy ông có dấu hiệu hồi sinh. Ông Cù Thái Hòa, Hội trưởng Hội Không Quân VNCH San Diego, người túc trực tại bệnh viện lo cho đồng đội Lý Tống, cho biết ông Lý Tống nhập viện Sharp Memorial Hospital, San Diego, California, phòng 313, khu cấp cứu ICU, hôm 07/03, sau khi cảm thấy khó thở, nôn mửa. Các bác sĩ sau đó tìm thấy Lý Tống có bệnh đường ruột, mật cần phải mổ, tiếp đó lại phát giác thêm có sạn thận, và trầm trọng nhất là bị xơ phổi.

Bác sĩ điều trị cho ông ngủ để chữa trị, nhưng không đạt được kết quả. “Lý Tống đi vào hôn mê từ hôm thứ Ba 19/03 và gần như không thở được nữa. Bác sĩ đề nghị tôi liên lạc với người nhà của anh Tống để họ quyết định có rút ống hay không,” ông Cù Thái Hòa nói. Trong trường hợp Lý Tống giã từ đồng đội, ông Lê Xuân Nhuận đồng ý để Hội Không Quân San Diego tổ chức tang lễ và an táng tại San Diego. Từ Alameda, California, ông Lê Xuân Nhuận bay đến San Diego lúc 10 giờ 20 phút tối thứ Năm 21/03 và theo dự định, thân nhân của ông Lý Tống, sẽ rút ống trợ sinh vào 11 giờ sáng thứ Sáu 22/03 để cho ông được ra đi nhẹ nhàng. “Khi chúng tôi đến đây nói chuyện, chúng tôi thấy rõ Lý Tống nghe được, hiểu được. Lý Tống đã cố gắng hết sức, chứng tỏ là mình còn sống, có nghĩa là Lý Tống chưa chết”, ông Lê Xuân Nhuận nói. “Ông Cù Thái Hòa có

Ó đen Lý Tống

nhờ tôi đến đây để cầu an và sám hối cho chú ấy. Tôi có nói với chú, nếu chú đồng ý thì cho dấu hiệu cho sư cô biết.”, Ni sư Hạnh Như, chùa Quan Âm, San Diego, cho biết. “Chú Tống lắc đầu và chảy nước mắt sau khi nghe bài kinh Sám Hối.”, Ni sư Hạnh Như ngay sau khi rời phòng điều trị của ông Lý Tống nói.

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Nhiều cựu chiến sĩ Không quân San Diego có mặt tại bệnh viện khi hay tin ông Lý Tống hôn mê. Tỷ phú Hoàng Kiều đã đến thăm ông Lý Tống hôm thứ Bảy 23/03. Ông Hoàng Kiều mang tới những loại thuốc đặc biệt của công ty RAAS của ông để chữa trị cho Lý Tống. Bác sĩ của bịnh viện Sharp Hospital đã chấp nhận dùng thuốc của

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

ông Hoàng Kiều điều trị cho Lý Tống, nếu gia đình đồng ý. Lý Tống, tên thật Lê Văn Tống, sinh ngày 1 tháng 9 năm 1946 tại Thừa Thiên Huế, gia nhập Không lực Việt Nam Cộng hòa năm 1965, cựu sinh viên sĩ quan không quân khóa 65A. Tháng 4 năm 1975, chiếc A-37 thuộc biên đội Ó Đen do ông lái bị bắn rơi và bị Cộng sản giam giữ 5 năm. Lý Tống vượt ngục bằng đường bộ đến Thái Lan, qua ngã Campuchia, xin tỵ nạn chính trị tại Singapore. Lý Tống đến Hoa Kỳ năm 1984, tốt nghiệp Phân khoa Chính trị Đại học New Orleans với văn bằng Cao học. Năm 1992, Lý Tống uy hiếp phi công chiếc A310 của hãng hàng không Việt Nam bay trên không phận Sài Gòn thả truyền đơn xuống kêu gọi người dân Việt Nam nổi dậy chống

lại nhà cầm quyền CSVN. Lý Tống sau đó nhảy dù xuống một ao rau muống thoát thân. Thấy một anh dân phòng mặc đồ dân sự đi ngang, Lý Tống nói ông là Việt kiều mới về nước, muốn thăm bạn nhưng không nhớ đường và đưa địa chỉ nhờ đưa đến nhà bạn. Tên dân phòng đồng ý nhưng chở Lý Tống giao cho công an. Lý Tống bị kết án 20 năm tù vì tội cướp máy bay và bị giam ở trại Nam Hà, V26, Bộ Công an (Trại Ba Sao). Tháng 9 năm 1998, Hà Nội quyết định phóng thích và trục xuất Lý Tống trong một đợt đặc xá. Năm 1998, Lý Tống đã dùng máy bay, xâm nhập lãnh thổ Cuba để rải truyền đơn. Ngày 1 tháng 1 năm 2000, Lý Tống sử dụng một chiếc máy bay nhỏ từ Florida bay sang La Habana, Cuba thả truyền đơn kêu gọi nhân dân Cuba nổi dậy. Khi bay

trở về, ông bị Cơ quan Di trú và Hải quan Hoa Kỳ thẩm vấn nhưng được miễn tố. Lý Tống bị Cơ quan hàng không Liên bang rút giấy phép bay. Sau phi vụ này, ông được những người Cuba chống Cộng lưu vong vinh danh “anh hùng”. Ngày 7 tháng 11 năm 2000, Lý Tống lại cướp một chiếc máy bay nhỏ tại Thái Lan bay sang Sài Gòn thả hơn 50.000 tờ truyền đơn. Lúc trở về Thái Lan, ông bị bắt giữ và bị tòa án Thái Lan kết án 7 năm tù. Tòa án Thái Lan từ chối dẫn độ Lý Tống về Việt Nam với lý do ông không gây phương hại cho an ninh Thái Lan và hành động của ông mang tính cách chính trị. Sau khi mãn hạn tù ở Thái, Lý Tống trở về Mỹ. Khi Thế vận hội Bắc Kinh khai mạc, Lý Tống đến Đại Hàn với ý định thuê máy bay để bay đi Bắc Kinh rải truyền đơn nhưng không

Gia đình cựu thiếu tá Lê Xuân Nhuận bên giường Lý Tống (Ảnh facebook Trần Lợi)

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

thuê được Ngày 24 tháng 8 năm 2008, Lý Tống thuê một chiếc máy bay huấn luyện của Đại Hàn dự định sẽ rải truyền đơn ở Bắc Hàn. Lấy lý do máy bay nhỏ, không đủ nhiên liệu để bay đường dài, viên phi công xin hạ cánh để tiếp thêm dầu, đồng thời bí mật phát tín hiệu cấp cứu khiến ông bị bắt tại sân bay Seoul. Ngày 19 tháng 7 năm 2010, Lý Tống hóa trang tô son mặc váy đóng giả nữ, lọt vào một buổi biểu diễn ca nhạc của các ca sĩ trong nước sang trình diễn tại San Jose, trong lúc ca nô Đàm Vĩnh Hưng đang hát, Lý Tống giả vờ tặng hoa rồi sau đó liên tiếp xịt hơi cay vào mặt Đàm Vĩnh Hưng. Ông bị bắt ngay sau đó và bị tuyên án 6 tháng tù và ba năm quản chế vì tội hành hung. Anh hùng huyền thoại Lý Tống đã ba lần chọn cái chết nếu các phi vụ nói trên bị thất bại bị bắn hạ, không kể những chuyến bay của một phi công thời chiến trước năm 1975, chắc ông sẽ không chấp nhận ra đi trên giường bệnh. Hy vọng rằng người chiến sĩ đã từng nhiền lần chiến đấu chống chủ nghĩa Cộng sản trong đơn độc lẻ loi, sẽ vượt qua giai đoạn nguy kịch này để được nhìn thấy ngày đất nước có Tự do, Dân chủ. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

QUÊ HƯƠNG NHỮNG ĐIỀU TRÔNG THẤY

Nỗi căm phẫn bị bác sĩ vòi tiền của bệnh nhân ung thư máu

SAN HÀ

ại bệnh viện Truyền máu huyết học ở TPHCM, tháng 9/2018 anh D. được chẩn đoán mắc bệnh ung thư máu, bác sĩ T. thông báo anh chỉ sống từ 3-6 tháng nữa. Tuy nhiên bác sĩ có một loại thuốc chích giúp tăng sức đề kháng, kéo dài sự sống. Mỗi mũi chích giá 3 triệu đồng. Anh D. đã đưa tiền tận tay cho bác sĩ T. rất nhiều lần nhưng không nhận được hóa đơn chứng từ nào. Số tiền nộp cho bác sĩ lấy từ người vợ tần tảo bán từng ly cà phê tích cóp cộng với tiền vợ chồng dành dụm nhiều năm. Khi mắc bệnh, anh không những thất nghiệp mà vợ cũng phải nghỉ việc để chăm sóc chồng. Con gái duy nhất của anh nhiều lần xin nghỉ học để dành tiền chữa trị cho cha Anh D. cũng từng chứng kiến một nam bệnh nhân nghèo đã phải đi xin từng người một, hai trăm ngàn đồng để có tiền nộp cho bác sĩ T. Anh N., 26 tuổi, cho biết gia đình toàn là nông dân ở quê khổ cực, lạ nước lạ cái lên đây chữa bệnh và hoàn toàn đặt hết niềm tin vào bác sĩ. Anh đã đưa cho bác sĩ T. 14,5 triệu đồng để

khoa Phạm Ngọc Thạch. Tư cách như vậy mà còn dạy dỗ sinh viên thì đáng sợ thật! TẤN CÔNG TÍNH DỤC TRONG THANG MÁY

Vợ bác sĩ T. (bìa trái) xin lỗi và trả lại 48.500.000 đồng cho gia đình 3 thân nhân bệnh nhân (ảnh cắt từ clip)

mong chữa bệnh cho người thân. Bà N.T.D.H. cũng nhiều lần đưa tiền cho bác sĩ T. với giá 3,5 triệu/mũi để chữa trị cho người nhà. Khi hỏi hóa đơn để mang về địa phương xin giúp đỡ thì bác sĩ trả lời lấy hóa đơn thì khỏi chích! Sau khi chứng kiến những bệnh nhân nằm cạnh đã đưa tiền cho bác sĩ T. nhưng vẫn tử vong, anh D. bức bối cầm lấy con dao gọt trái cây tìm bác sĩ T. hỏi chuyện. Hành động này đã gây “náo loạn” cả bệnh viện. Vợ chồng anh X. đưa con nhỏ 5 tuổi từ quê lên bệnh viện chữa bệnh. Mặc dù được bảo hiểm y tế 100% nhưng đã tốn cho bác sĩ T. khoảng 27 triệu đồng cho thuốc kích thích ăn ngon, xét nghiệm bên ngoài... mà anh không nhớ rõ từng khoản. Khi thấy một người nhà bệnh nhân

cầm dao rượt chém BS T. thì anh mới biết té ra bấy lâu nay mình bị gạt. Lúc này, câu chuyện bác sĩ T. lừa bệnh nhân mới vỡ lở khắp bệnh viện và lan ra báo chí. Không thể đếm được đã có bao nhiêu bệnh nhân bị “vòi” tiền như vậy. Vợ bác sĩ đã vội vàng trả lại ba bệnh nhân 48,5 triệu đồng. Truy ra với thủ đoạn xét nghiệm “dùm” máu và chích kháng sinh tăng cường đề kháng, bác sĩ T. đã lợi dụng tình trạng tuyệt vọng trước căn bệnh ngặt nghèo để lừa của 15 bệnh nhân số tiền 81 triệu đồng. Dĩ nhiên chẳng có xét nghiệm hay chích thêm thứ thuốc nào cả. Các bệnh nhân vẫn được chữa trị theo đúng phác đồ của bệnh viện. Ông bác sĩ T. Này không những chữa bệnh tại bệnh viện Huyết học mà còn giảng dạy của đại học Y

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Vụ “cưỡng hôn” trong thang máy khiến dư luận ầm ĩ suốt mấy tuần qua. Chẳng là khoảng 22 giờ đêm 4-3, tại khu chung cư Golden Palm, (phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội). Lúc đó, cô V. (20 tuổi, hiện đang là sinh viên của đại học) cùng em gái vào thang máy để lên phòng. Lúc này, trong thang máy còn hai người đàn ông khác. Khi một người đàn ông lớn tuổi và em gái của cô rời thang máy, người đàn ông còn lại nhanh chóng tiến lại gần để xin số điện thoại làm quen. V. từ chối. Khi thang máy đi đến căn condo của V., gã đàn ông lạ mặt bất ngờ chặn cửa, không cho cô đi ra, đồng thời có những hành động sàm sỡ. Trong lúc cố gắng vùng vẫy để thoát, V. bị trầy xước ở mũi và tay, tinh thần hoảng loạn… H ình ản h từ camer a trong thang máy tòa nhà cho thấy người đàn ông này ôm, ghì cô gái trẻ mặc cho nạn nhân chống cự. Sự việc diễn ra trong chốc lát, cô gái cố gắng thoát

FORTUNE HERBS Đông Y Dược Phòng

PHƯỚC NHƠN ĐƯỜNG 2820 PEACHTREE IND BOULEVARD, STE # M • DULUTH, GA 30097 Xin gọi để lấy hẹn: 770-986-0058

• 678-207-9867

Website: www.fortuneherbs.com

MỞ CỬA 6 NGÀY: 10AM - 6PM • NGHỈ THỨ SÁU • Ngày Chủ Nhật lấy hẹn only CHUYÊN TRỊ THEO PHƯƠNG PHÁP ĐÔNG Y GIA TRUYỀN THUỐC BẮC VÀ CHÂM CỨU

BÁC SĨ Lâm Tuấn * License châm cứu * Kinh nghiệm trên 30 năm Truyền nhân chính tông y đạo, bốn đời Đông Y gia truyền. Tốt nghiệp trường Đông Y Học Viện, đã nhiều năm chữa lành các bệnh nan y về nội khoa, sản hậu, thận, v. v.. CHUYÊN TRỊ: Các bệnh về Xương Sống, Gan, Thận, Nhức Đầu, Khó Ngủ, Đau lưng, Phong Thấp, Tê Bại, Đau Thần Kinh, Nội Thương và những chứng bệnh của Đàn Bà.

ĐẶC BIỆT CHUYÊN TRỊ: • Trật gân - Trật xương - Trẹo cổ • Đau khớp • Có bán thuốc rượu danh tiếng trị đau nhức, ăn, ngủ được và tăng cường sinh lực, nam - phụ Lão đều dùng rất công hiệu.

rlo af Pk w

d for

htr

tria

ule

nd eI

o lB

ĐẶC BIỆT CÓ THUỐC GIA TRUYỀN THẦN DIỆU VỀ: Huyết trắng, sa tử cung, kinh nguyệt không đều, hiếm muộn con cái, đau bụng đến kỳ, đau bao tử, đái ra máu, di mộng tinh, hoạt tinh, yếu sinh lý, liệt dương, bệnh viêm và ho suyễn...

nt H ill Rd

Chúng tôi có nhân viên người Việt thông dịch cho Quý vị. Nếu cần xin gọi: 770-986-0058 lấy hẹn trước

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

QUÊ HƯƠNG NHỮNG ĐIỀU TRÔNG THẤY

ra khỏi thang máy nhưng người này vẫn cố tình tóm lấy tay giữ lại. Nạn nhân đã trình báo ngay vụ này với Ban Quản lý tòa nhà và cảnh sát phường. Sau đó, cô gái cũng nhận được tin nhắn của người đàn ông trên với nội dung: “Em cũng không nên đưa sự việc đó lên vì đưa lên cũng hay ho gì cho em đâu”. Người đàn ông này sau được xác định là Đỗ Mạnh Hùng. Điều đáng nói là anh ta không phải xuất thân thành phần bất hảo, mà đã có gia đình và làm quản lý văn phòng xuất nhập khẩu lao động cho một người bạn tại chung cư Golden Palm. Kết quả là Đỗ Mạnh Hùng bị phạt 200.000 đồng (chưa tới 10 đô la). Tối 13/3, tại Công an quận, Hùng đã xin lỗi cô V. nhưng đã tránh không

đến xin lỗi chị tại chung cư Golden Palm sau đó trước sự chứng kiến cư dân tòa nhà, công an quận... như dự kiến Mãi sau cô V. chưa hết bàng hoàng, sợ hãi. Công việc, chuyện học hành của cô bị ảnh hưởng khi nhớ lại hình ảnh Hùng tỏ ra thỏa mãn vuốt vuốt tóc tai sau khi sàm sỡ cô, tiếp đó là thái độ cười cợt, đểu giả khi xin lỗi với giọng thách thức và ra giá “em thích quà gì anh sang Singapore mua tặng”. Sự việc không dừng ở đây khi mọi người nhất tề phản đối vì cho rằng đây là mức phạt quá nhẹ không đủ sức răn đe. Cac ý kiến cho rằng mức phạt rất “vui vẻ” thế này sẽ khiến nhiều kẻ bệnh hoạn “được truyền cảm hứng” để làm những hành động tương tự hoặc tệ hại hơn. Phụ nữ và trẻ em là đối tượng cần được ưu tiên

bảo vệ mà mức phạt cứ như một trò đùa nhởn nhơ với pháp luật... Nhiều chuyên gia pháp lý cho rằng vụ này phải được xếp vào hành vi quấy rối tình dục, xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm của người khác để chịu hình phạt cao hơn, chứ không phải chỉ bằng cái giá ngang với vài ba cốc trà sữa, trà chanh mà thôi!. Phụ nữ sợ hãi tự hỏi giờ

Đỗ Mạnh Hùng “cưỡng hôn” cô V.

làm sao dám đi thang máy một mình, ai dám chắc hành vi tấn công dừng lại ở mức đó, khi mọi hành động sàm sỡ chỉ phải trả với cái giá rẻ mạt. Trách chi gần đây các vụ trọng án hãm hiếp, cưỡng dâm gia tăng chóng mặt. Chẳng qua vì đã không được ngăn chặn, trừng phạt thỏa đáng ngay từ đầu. HÀ NỘI CHUẨN BỊ CẤM XE

Bị cấm đường, người dân leo lên vỉa hè đường Lê Văn Lương đi ngược chiều

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

MÁY VÀO NỘI ĐÔ

Hà nội mặc dù đã mở rộng diện tích ra rất nhiều, nhưng hình như việc giãn dân không hiệu quả mấy vì nạn kẹt xe vẫn xảy ra ngày càng nghiêm trọng. Thay vỉ chỉ kẹt xe vào giờ cao điểm tan tầm thì các con đường huyết mạch vẫn nhất định kẹt cứng suốt ngày. Nguyên nhân được chỉ ra ngay chính là số lượng xe cộ gia tăng khủng khiếp. Hà nội hiện có khoảng 6 triệu xe hơi và xe máy, thêm 2 triệu xe vãng lai và 1 triệu xe công an, quân đội. Không kể các trường đại học, bệnh viện lớn và chung cư mấy chục tầng cứ thi nhau mọc lên tua tủa chóng cả mặt. Giám đốc Sở Giao thông vận tải hỏi tại sao cứ phải

dùng xe gắn máy làm chi cho khổ. Nếu muốn mua con gà sống, có thể đi bằng xe đạp, mua nhiều gà hơn thì ngoắc taxi. Sở dĩ chỉ dùng hai loại xe này vì xe công cộng cấm chuyên chở các loại động vật. Gà chó mèo… đều không được bước lên xe buýt. Giám đốc đưa thí dụ con gà sống vì Hà nội vẫn còn quá nhiều chợ cổ truyền hiện diện khắp nơi và người dân vẫn giữ thói quen lựa bó rau, con gà, miếng thịt tươi hàng ngày ở những khu chợ gần nhà, tiện đường ghé này hơn là vào siêu thị mua thực phẩm cho cả tuần. Cần cấp thiết đưa ra các biện pháp hạn chế xe. Ví dụ nên thu phí của một số xe dễ gây kẹt xe và ô

nhiễm, tiến tới dừng hoạt động của xe máy tại các quận vào năm 2030 bằng cách ngưng đăng ký xe máy mới… Anh thợ điện giống như thợ sửa ống nước, sửa máy lạnh, người giao hàng… trả lời họ phải chở đồ nghề từ chiếc khoan điện đến búa, kìm, tua vít… rồi cả bình gas bơm cho máy lạnh... lỉnh kỉnh trăm thứ đi xa gần, ngoắt ngoéo trong những hẻm bàn cờ dài dằng dặc hàng trăm mét, rẽ ra vô số ngõ ngách buộc phải dùng xe gắn máy chứ không thể đạp xe đạp tà tà được. Kế mưu sinh của hầu hết dân lao động thành phố đều tùy thuộc vào xe gắn máy. Ngoài ra chiếc xe còn chở cả một gia đình từ đi học, đi làm,

khám bệnh, mua sắm chợ búa... Kinh tế nhỏ lẻ, quy hoạch đô thị manh mún và trong nhiều năm tích cực phát triển xe gắn máy đã đưa tới hậu quả này. Thiên hạ nhao nhao phản đối bởi đề nghị đưa ra mà không có các biện pháp thích hợp đi cùng. Bỏ xe máy và xe hơi thì phải thay thế bằng một loại xe công cộng nào khác. Thế nhưng trong vòng 10, 15 năm tới, giao thông công cộng ở Hà Nội mới tăng lên được 20-25%, chưa thể hoàn thành 5 tuyến đường sắt đô thị vì tiền đầu tư lớn (1-2 tỷ USD mỗi tuyến), xe buýt cũng khó tăng thêm khoảng 1.000 xe, đi bộ không có vỉa hè, muốn dùng xe buýt không có chỗ gửi xe đạp, xe gắn máy và

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

QUÊ HƯƠNG NHỮNG ĐIỀU TRÔNG THẤY

không có các đường buýt thuận tiện khắp nơi, xe buýt ngừng không đúng giờ và có khi bỏ trạm, xe điện ngầm chưa có, đường sắt trên cao ì ạch làm mãi không xong… Vì vậy nếu hạn chế xe cá nhân thì “người dân không biết đi bằng gì”? Ngoài ra nếu khuyến khích dùng xe đạp thay vì xe máy thì có gì khác nhau. Ngược lại còn kẹt xe dữ dội hơn vì xe đạp chạy chậm hơn xe máy. Thành thử chuyện kẹt xe xem chừng vẫn rối như mớ bòng bong. Trong lúc đợi giải quyết, người dân vẫn tiếp tục kiên nhẫn kẹt xe mệt mỏi trong nhiều năm trước mắt vậy! MẤT TIỀN CHO… QUỸ CÓ ĐÒI ĐƯỢC KHÔNG?

Năm 2004, Quỹ hỗ trợ nông dân xã (gọi tắt là Quỹ) được thành lập nhằm huy động vốn để hội viên được vay khi gặp khó khăn trong cuộc sống hoặc cần làm ăn buôn bán. Thế nhưng khi người thân đau ốm cần tiền đi chữa bệnh, đám cưới con không có tiền, con cần tiền để đi xuất khẩu lao động… thì nhiều tháng qua, gần 70 gia đình xã Quỳnh Tân, (Quỳnh Lưu, Nghệ An) mòn mỏi đi đòi vẫn không rút được số tiền 2tỉ1 gửi tiết kiệm từ Quỹ. Ông Hồ Sỹ Lâm - 64 t u ổ i , n g ụ x ó m 11 , x ã Quỳnh Tân - cho biết, từ năm 2010 đến đầu năm 2018 gia đình ông gửi 100 triệu đồng vào Quỹ. Đây là số tiền gia đình ông gom góp từ bán gà, bán lúa,

Hạng chục gia đình ở xã Quỳnh Tân ôm đơn đi kêu cứu để đòi lại tiền gửi tiết kiệm quỹ hỗ trợ nông dân

bán nhung hươu… Cứ ba tháng, ông đi nhận tiền lãi. Tuy nhiên, từ tháng 7-2018 đến nay, ông Lâm không còn nhận được tiền lãi và không thể rút 40 triệu đồng vốn. Ông phải bán hai con hươu để lấy tiền cưới vợ cho con trai. Mới đây, do không thể rút tiền nên ông phải vay mượn 15 triệu đồng đưa vợ đi mổ mắt. Ông Lâm bực tức nói: - Lúc gửi vào thì dễ, cam kết đủ điều nhưng đến khi cần thì chúng tôi không thể rút tiền của mình. Đó là tiền mồ hôi, nước mắt của chúng tôi chứ phải tiền nhặt ngoài đường đâu Anh Hồ Sỹ Sơn (con trai ông Lâm) gửi 42 triệu đồng vào Quỹ nhưng cũng không thể rút ra. Qanh cho biết: -Lúc đầu gửi tiền rất dễ dàng vì tôi nghĩ gửi ở xã

vừa dễ lấy tiền lãi vừa giúp được các gia đình khác khó khăn từ tiền nhàn rỗi của gia đình. Nhưng đến khi cần thì không thể rút tiền của mình. Lần nào lên hỏi họ cũng bảo tiền trong quỹ đã hết. Tương tự, ông Hồ Ngọc Đắc (trú xóm 1, xã Quỳnh Tân) năm 2016, gửi vào Quỹ hơn 100 triệu đồng, lãi suất 0,7% (hiện hạ xuống 0,6%). Thời gian đầu, ông Đắc được trả tiền lãi và rút 50 triệu, hiện còn 50 triệu đồng kẹt cứng đó. Ông Đắc lo lắng: -Nhiều lần chúng tôi lên rút tiền nhưng Ban quản lý nói chưa nhận bàn giao từ BQL cũ nên chưa trả được. Nghe nói Quỹ này sẽ không hoạt động nữa. Vậy tiền của chúng tôi đi đâu? Nhiều lần lên xã xin rút tiền gửi để cho con đi xuất khẩu lao động nhưng đều không được, bà Nguyễn

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Thị Nga - ngụ xóm 2, xã Quỳnh Tân, than thở: -Bây giờ không biết đòi ở đâu. Nếu họ dùng tiền chúng tôi để cho vay thì phải đòi về để trả cho chúng tôi chứ? Trong thực tế, Ban quản lý đã cho vay không đúng quy định. Nhiều gia đình vay nhiều lần và số tiền vay vượt quá mức quy định. Đáng lẽ mỗi lần chỉ được vay 10 triệu nhưng ông U. được vay hơn 1,4 tỉ đồng dù không có hồ sơ vay tiền; nhiều phiếu chi không có các chữ ký theo quy định, các phiếu vay “khống”… cho nên không lạ khi quỹ bị thâm hụt. Thôi thì bắc thang lên kiện ông Trời vậy chứ biết sao bây giờ. SAN HÀ

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

LTS: Ngày 30/03/1972 Cộng sản Bắc Việt công khai vi phạm Hiệp định Genève 1954, xua đại quân tràn qua sông Bến Hải, xâm lược miền Nam, mở đầu tình trạng bi đát của người dân trong nước cho đến hôm nay. Kỷ niệm 47 năm ngày lịch sử đau thương của dân tộc, chúng tôi đăng một phần của tác phẩm “Cuộc Tấn công Mùa Phục sinh 1972” của Trung tướng Ngô Quang Trưởng, do Trung tâm Quân sử Lục quân Hoa Kỳ phát hành năm 1977 và không giữ bản quyền. Cuốn biên khảo và phân tích quân sự của Tướng Trưởng gồm tất cả 8 chương trong 198 trang, vào năm 1980 đã được Kiều Công Cự – cựu sĩ quan tham mưu TĐ9/TQLC – dịch và xuất bản tại California (không ghi năm xuất bản, nhưng phổ biến sau khi tác giả Ngô Quang Trưởng đã từ trần vào ngày 22/01/2007) dưới nhan đề “Trận chiến Trong Mùa Phục Sinh Năm 1972”. Phần sau đây được ký giả Ngy Thanh trích đoạn và chuyển ngữ để dùng riêng cho “Tuyển tập Đại Lộ Kinh Hoàng” mà anh đang biên tập. Dịch giả và tòa sọan Thời Báo mong đón nhận mọi lời bình luận, đóng góp của độc giả, để chúng ta cùng nhau trả lại sự thật cho lịch sử. Tiếp theo Rạng Đông News 690, ngày 16/03/2019

Chương 5 Cuộc xâm lược Quảng Trị (1) GIỮ VỮNG PHÒNG TUYẾN

Sau bốn ngày chiến đấu gian khổ và rút lui ê chề, tình trạng quân ta trên mặt trận Quảng Trị vẫn còn gay cấn. Tuy nhiên, có nhiều hy vọng rằng tuyến phòng thủ mới sẽ đứng vững. Mặc dù có những trận đánh khốc liệt, cả hai lực lượng chính quy và địa phương quân của VNCH có vẻ đã bảo vệ rất tốt dọc theo phòng tuyến mới này. Về chiến công, họ đã ngăn chặn cuộc xâm lược của Bắc Quân – ít nữa là đến thời điểm này. Họ đã thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, không phụ thuộc vào yểm trợ của không quân Hoa Kỳ mà bằng vào sự yểm trợ chiến đấu của đơn vị bạn. Thực ra, thời tiết xấu kéo dài đã tiếp tục loại trừ việc yểm trợ hiệu quả của không quân chiến thuật và trói tay trong việc sử dụng trực thăng. Nhưng hải pháo của Hoa Kỳ rất hữu hiệu, cũng như các đợt đánh bom bằng B-52 tiến hành năm hay sáu lần một ngày nhắm vào những nơi nghi ngờ có tập trung quân binh BV và các hành lang tiếp cận của địch.

Việc mất căn cứ Carroll và Mai Lộc dẫn đến những hy sinh lớn lao về nhân sự và vật chất đã tác động tâm lý bất lợi cho phía Nam Việt Nam, nhưng dường như không hề làm nao núng tinh thần chiến đấu hay lòng tự tin nơi lực lượng phòng thủ. Trong tuần lễ kế tiếp, cảm giác tự tin trong QLVNCH trên chiến tuyến càng tăng lên. Mọi nỗ lực của địch để chọc thủng đều bị đánh bại triệt để. Theo báo cáo tử các đơn vị, nhiều đội hình tấn công của đối phương đã bị phá vỡ, phân tán và buộc phải rút lui trong rối loạn hoàn toàn dưới hỏa lực ngùn ngụt của bộ binh, kỵ binh và pháo binh của chúng tôi. Bây giờ địch đã rút lui để tập hợp lại chỉ còn các vụ chạm súng lẻ tẻ cũng như các cuộc tấn công xảy ra trong suốt khu vực trách nhiệm của SĐ3. Mặc dù thời tiết tiếp tục ngăn cản sử dụng tối đa không quân chiến thuật của Mỹ, tuyến phòng thủ của QLVNCH vẫn được duy trì.

Ảnh Trung Tướng Ngô Quảng Trưởng do nhà báo NgyThanh chụp và đăng trên nhật báo Sóng Thần năm 1972. Ảnh nầy do chính tác giả truy tìm được trong văn khố John Olin của đại học Cornell, tại thành phố Ithaca, New York, vào tháng 2/2018, và làm bản sao từ trang báo

Trong khi đó, ba liên đoàn Biệt Động Quân 1, 4 và 5, đã đến để tăng cường phòng thủ cho Quảng

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Trị. Thấy thời tiết có dấu hiệu cải thiện, tư lệnh QĐI đã thận trọng cân nhắc một kế hoạch phản công sẽ áp dụng ngay khi nào không quân chiến thuật có thể sử dụng toàn bộ hỏa lực của họ. Mối bận tâm của ông với kế hoạch phản công đã làm lệch hướng ban tham mưu QĐI từ việc tổ chức lại toàn bộ công tác phòng ngự là nỗ lực cần phải được ưu tiên hàng đầu trong hoàn cảnh bấy giờ. Không nhận thức được như thế rõ ràng là một sai lầm nghiêm trọng dẫn đến việc mất thành phố Quảng Trị. Rõ ràng, Tướng Lãm đã cả tin quá mức bởi sự xuất hiện của quân tiếp viện. Đơn vị đầu tiên đã tới là LĐ369, kế đến là Bộ Tư Lệnh Biệt Động Quân với ba liên đoàn, mỗi liên đoàn có ba tiểu đoàn; tất cả đều nguyên vẹn cấp số, không vận từ Sài Gòn. Tướng Lãm tin rằng với những lực lượng bổ sung này, ông không chỉ có khả năng nắm giữ hai tỉnh phía bắc mà còn đủ sức tái chiếm phần lãnh thổ đã bị mất chỉ sau một thời gian ngắn. Tuy nhiên, dù với nhịp độ kiểm soát ngày càng tăng, SĐ3 vẫn chưa bao giờ nhận được yểm trợ bổ sung về hậu cần và thông tin tín hiệu cần thiết cho việc thi hành một cách có hiệu quả lệnh chỉ huy và kiểm soát. Rắc rối này đã được ban tham mưu QĐI nhìn nhận vào thời điểm đó, nên họ đưa ra khuyến cáo rằng gánh nặng áp đặt trên vai Tướng Giai cần được giảm bớt. Điều này có thể thực hiện được bằng cách đặt Sư Đoàn TQLC dưới quyền chỉ huy của QĐI, và bằng cách cho Bộ Tư Lệnh TQLC cũng như Bộ Tư Lệnh BĐQ có thẩm quyền trên một khu vực riêng biệt của binh chủng mình. Nhưng vì những lý do nào đó chỉ có riêng mình Tướng Lãm biết, những khuyến cáo ấy bị gạt sang một bên. Không chừng vì Tướng Lãm đã không cảm thấy vững lòng rằng ông có thể ứng xử thuận buồm xuôi gió với vị tư lệnh TQLC là người

trong cuộc hành quân Lam Sơn 719 đã từng bất tuân mệnh lệnh của ông Lãm – nhưng sau đó vẫn bình chân như vại. Hậu quả là cánh quân BĐQ dưới quyền tư lệnh của Đại tá Trần Công Liễu bị bỏ ngồi chơi xơi nước ở Đà Nẵng trong khi ngoài Huế Bộ Tư lệnh TQLC không trực thuộc quyền điều động của Bộ Tư lệnh QĐI. Tình trạng nầy phát sinh thêm các rắc rối cho tư lệnh SĐ3, kẻ thường xuyên nhận ra rằng các mệnh lệnh mà ông ban hành đến các đơn vị biệt phái cho mình như nước đổ đầu vịt cho đến chừng nào người chỉ huy cấp dưới kiểm tra và nhận được lệnh từ bộ chỉ huy hàng dọc của mình. Điều này càng đặc biệt đúng nếu các mệnh lệnh đòi hỏi dấn thân vào một chiến dịch khó khăn. Nhưng Tướng Lãm dường như không hay biết gì về các vấn nạn của Tư Lệnh SĐ3. Tâm trạng của ông luôn lạc quan. Ông tin rằng QĐI có đủ lực lượng để ngăn chặn các đơn vị Bắc Quân tại tuyến phòng thủ hiện tại trong khi ông và ban tham mưu của ông rảnh tay lên kế hoạch để khởi động một cuộc phản công. Thái độ lạc quan của Tướng Lãm đã được chứng minh bởi các sự kiện xảy ra hôm 9 tháng Tư. Hôm ấy, địch đã mở một mũi dùi lớn thứ nhì, một lần nữa từ phía bắc và phía tây. Nhưng cũng thêm lần nữa, phe phòng ngự đã thành công trong việc đánh trả mọi cuộc tấn công. Lữ Đoàn 1KB, Lữ Đoàn 258 và Liên đoàn 5/BĐQ đều báo cáo thắng trận. Nhiều xe tăng của địch đã bị lính thủy quân lục chiến sử dụng hỏa tiễn LAW (3) đánh lật gọng, cũng như làm mồi cho pháo xe tăng của Lữ đoàn 1. Căn cứ hỏa lực Pedro, bị tràn ngập trước đó trong ngày đã được tái chiếm vào hôm sau khi lính SĐ3 đẩy lùi được ba đợt tấn công lớn. Một lần nữa, địch đã thất bại trong việc vượt qua hàng phòng thủ của VNCH ngay cả khi họ tung vào chiến trường các thành phần tinh nhuệ của Sư Đoàn 304 và 308 cộng (2)

với hai trung đoàn xe tăng. Vào cuối ngày, vành đai phòng thủ của SĐ3, chạy từ bờ biển dọc theo sông Cửa Việt đâm về phía tây qua Đông Hà rồi rẽ về phía nam nối vào căn cứ Pedro và Sông Thạch Hãn, vẫn còn nguyên vẹn. Vào thời điểm này, trách nhiệm cá nhân và quyền hạn của Tướng Giai đã vượt xa quá tầm mức mà mọi người thường trông đợi nơi một vị tư lệnh sư đoàn. Chỉ là một chỉ huy cấp sư đoàn, nhưng ông phải gồng gánh quyền chỉ huy hai trung đoàn bộ binh thuộc sư đoàn mình, kiểm soát hành quân hai lữ đoàn TQLC, bốn liên đoàn Biệt Động, một lữ đoàn thiết giáp cộng với tất cả các đơn vị Nghĩa quân và Địa Phương Quân của tỉnh Quảng Trị. Như vậy, trách nhiệm chỉ huy của tư lệnh SĐ3 bao gồm chín lữ đoàn với tổng cộng hai mươi ba tiểu đoàn, chưa kể quân số Nghĩa quân và Địa Phương Quân. Trách nhiệm của ông cũng bao gồm cả việc giám sát và xử lý việc phòng thủ cho các đơn vị pháo binh và hậu cần của QĐI đang hoạt động tại Đông Hà, cũng như theo dõi tình trạng hoạt động của chính quyền hành chánh tỉnh và các quận của Quảng Trị. Ông đã hài lòng và được kích thích bởi sự tin tưởng tuyệt đối mà tư lệnh QĐI đã trao cho ông. Nghe có vẻ khó tin, nhưng trong thực tế Tướng Lãm hiếm khi cảm thấy bị thôi thúc phải đến thị sát các chỉ huy cấp dưới của mình tại mặt trận hoặc các đơn vị tiền phương của QĐI. Ông theo dõi diễn tiến các trận đánh qua các báo cáo và ông ngồi tại văn phòng tư lệnh (4) để ban hành các chỉ thị và quân lệnh. Ông chưa bao giờ đặt chân tới để quan sát tuyến phòng thủ của SĐ3 nhằm xác định các vấn đề nan giải mà các chỉ huy đơn vị phải đối phó. Rõ ràng, ông ta không nghĩ tình hình nghiêm trọng đủ để nghiệm ra sự hiện diện của mình ngoài mặt trận là tối cần. Thành công của binh sĩ VNCH trong ngày

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Cảnh đồng bào Quảng Trị chen chúc nhau trên xe đò để tìm đường tránh bom đạn, trong thời gian một tháng – sau khi Việt Cộng tràn qua sông Bến Hải, và trước khi tòan lãnh thổ Quảng Trị thất thủ. (Ảnh của USIS)

9 và 10 tháng 4 đã thúc đẩy ông lạc quan thêm, dẫn đến cho ông niềm tin rằng thời gian đã chín muồi để phản công. Ông được thuộc cấp của mình cung cấp hoang tưởng với kế hoạch khai mào một cuộc tấn công qua sông Cửa Việt nhằm tái chiếm quận Gio Linh và toàn bộ khu vực phía bắc của vùng phi quân sự. Ông tin chắc rằng một cuộc tấn công như thế nằm trong tầm tay của QĐI và sẽ ngăn chặn được cuộc xâm lược của Bắc Việt. Nếu thành công, cuộc phản công của ông không chừng có thể buộc địch quân phải triệt thoái tất cả các lực lượng về phía bắc của vùng phi quân sự. Mặc dù kế hoạch phản công đã được thảo luận và cân nhắc kỹ lưỡng, nhưng cuối cùng nó đã bị loại bỏ. Tất cả chỉ vì, số lượng tay súng cần thiết để thành công trong cuộc bắc tiến ấy sẽ làm suy yếu cạnh sườn phòng thủ phía tây, nơi địch quân mạnh hơn. Nếu sườn phía tây không được bảo vệ nguyên vẹn thì thành phố Quảng Trị chắc chắn sẽ tiêu tùng. Thành thử, sau khi cân nhắc cặn kẽ, Tướng Lãm quyết định rằng cuộc phản công nên được hướng mũi dùi về phía tây thay vì ra phía bắc. Ông dự định tái thiết lập tuyến phòng thủ cũ ở phía

tây bằng cách tung ra một cuộc tấn công toàn diện để giành lại từng đợt một các căn cứ như Cam Lộ, Carroll và Mai Lộc. Cùng lúc, ông ra lệnh cho các đơn vị tham dự hành quân phải dọn sạch tất cả các phần tử địch khỏi khu vực mình trước khi chuyển sang bước kế tiếp. Cuộc phản công được đặt tên là Chiến dịch Quang Trung 729, ám chỉ đến cùng một sự kiện lịch sử mà phía Cộng sản đã khai thác khi đặt tên cho cuộc tấn công của họ. Tên xưng đế của Nguyễn Huệ là Quang Trung; cuộc hành quân dự kiến sẽ khởi sự vào ngày 14 tháng 4. Chính Tướng Giai đã lệnh cho SĐ3 cũng như các đơn vị tăng phái để chiến dịch Quang Trung 729 mở màn. Tuy nhiên, không có diễn tiến đột biến nào của bộ binh và thiết giáp vượt qua khởi điểm. Ngược lại, binh lính trên sườn phía tây vốn đã mệt mỏi vì cận chiến với địch thủ, vì họ đóng ở đó đã hai tuần, nên không mặn mòi gì, cũng không thể tiến quân. Pháo Bắc Việt tàn phá và tiêu hao hàng ngũ VNCH thật nặng nề. Vào cuối tuần đầu của chiến dịch, không có đơn vị nào đã tiến xa hơn 500 mét so với tuyến xuất phát. Với quyền chỉ huy và điều quân bị

hạn chế của mình, Tướng Giai thấy không thể phối hợp một cuộc tấn công mạnh mẽ và được yểm trợ tốt ở bất cứ vị trí nào trong khu vực. Thêm vào đó, có vẻ như vào thời điểm này ông không nhận thức được tình trạng xuống tinh thần của các chỉ huy cấp dưới cũng như của binh sĩ. Các vị chỉ huy này đã mất niềm tin vào khả năng tấn công địch khi mà Tướng Giai đã không thể áp dụng mệnh lệnh trên nhiều đơn vị bị phân tán, nên thuộc cấp của ông cứ việc trì hoãn công tác chuẩn bị tấn công bằng cách mượn cớ thiếu hụt hậu cần, tiêu hao nhân sự, binh sĩ mệt mỏi và bất cứ lý do nào khác để bào chữa việc trì hoãn. Mặc dù họ vẫn báo cáo thường nhật cho Tướng Giai về những nỗ lực để tiến quân, nhưng chiến tuyến vẫn dậm chân tại chỗ. Lệnh buộc họ phải thanh lọc mọi địch quân trong khu vực mình trước khi bước qua đợt tiếp theo đòi hỏi cuộc tấn công phải thận trọng, chậm rãi trong mọi trường hợp, cũng như đã biện hộ đắc lực cho lý do họ không thể tiến quân nhanh hơn. Song song với các báo cáo mà Tướng Giai nhận được từ các sĩ quan chỉ huy của mình mô tả nỗ lực dọn sạch địch trong khu vực trách nhiệm, họ cũng đã đưa ra nhiều yêu cầu không kích nhắm vào nơi tập trung quân của địch – biện pháp cần thiết để làm địch suy yếu trước khi các tiểu đoàn VNCH có thể bắt đầu tiến quân về phía tây. Ngày lại ngày, các tiểu đoàn đang chạm địch cũng nhận chìm bản doanh tư lệnh SĐ3 bằng các báo cáo về các cuộc tấn công của kẻ thù với hỏa lực hùng hậu và những thương vong cao của quân bạn. Chiến dịch Quang Trung 729 không còn là một cuộc tiến công, mà biến dạng thành một trận đánh đắt giá để tiêu hao sinh lực trong đó các tiểu đoàn VNCH đã giảm thiểu sức mạnh và hiệu quả vì hỏa lực pháo binh chết người của địch. Tinh thần chiến đấu tiếp tục xuống

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

dốc và Tướng Giai không thể khôi phục lại; ông cũng chẳng thể xua các tiểu đoàn của mình ra khỏi các hố cá nhân hay các công sự để lao vào cuộc tấn công. Dường như các chỉ huy cấp dưới đã thừa biết rằng đơn vị của mình thiếu sức mạnh để chọc thủng đội hình Bắc quân đang đối mặt với họ, rằng pháo binh địch chắc chắn sẽ chụp xuống và tiêu diệt họ giữa chỗ lộ thiên, và rằng sự yểm trợ hậu cần và hỏa lực mà họ cần để tấn công là điều vượt quá tầm tay của SĐ3 hoặc QĐI. Chính trong thời gian này, sự thất bại của QĐI nhằm thiết lập một hệ thống điều khiển và chỉ huy hiệu quả đã trở thành vấn đề nghiêm trọng. Bộ Tư lệnh TQLC và BĐQ được tức tốc tăng phái cho QĐI tiếp tục bị bỏ chầu rìa bên ngoài các hoạt động chiến đấu mà cũng chẳng được giao nhiệm vụ hay trách nhiệm cụ thể nào. Ngược lại, trong tư thế là bản doanh mẹ của TQLC và Biệt Động lẽ ra phải xung trận, họ lại đóng góp không ít vào sự rối rắm lệnh lạc của Tướng Giai bằng cách đặt câu hỏi hay bình luận về bất cứ gì có liên quan đến đơn vị mình. Tuy nhiên, không chỉ họ là cánh duy nhất hành xử như thế. Tướng Lãm thường xuyên ban hành chỉ thị bằng điện thoại cho các tư lệnh lữ đoàn, đặc biệt là chỉ huy trưởng LĐ1/KB (binh chủng gà nhà của ông) và hiếm khi chia sẻ cho Tướng Giai về nội dung các cuộc gọi này. Thường, Tướng Giai chỉ ngộ ra những chỉ thị ấy sau khi lệnh đã được áp dụng và cách hành xử như thế làm suy thoái quyền lực của ông một cách nghiêm trọng. Sự bất tín và bất tuân dần dần xen vào để cuối cùng dẫn đến sự gián đoạn hoàn toàn quân lệnh và kiểm soát ở tuyến đầu của QK1. Sau hai tuần lễ mưa dầm dề và trần mây thấp nặng phủ kín làm cản trở nghiêm trọng việc yểm trợ không quân chiến thuật, thời tiết nay bắt đầu khá hơn. Với một nhịp độ tăng

tốc như để bù đắp cho thời gian bị mất, máy bay các loại của Mỹ hàng ngày tràn ngập không phận Quảng Trị. Các phi tuần B-52, máy bay oanh kích, trực thăng vũ trang đã gia tăng đều đặn mỗi ngày đánh vào tất cả các mục tiêu nghi ngờ. Nhịp độ bùng lên này đã khôi phục lại tinh thần chiến đấu và lòng tự tin của binh sĩ dưới mặt đất. Sang ngày 18 tháng 4, hoạt động của địch tăng lên đáng kể với các trận thăm dò bằng pháo và bộ binh. Đấy là đợt tiến quân lớn thứ ba của đối phương nhằm chiếm được Quảng Trị. Tất cả các đơn vị lục quân VNCH và TQLC đều báo cáo đụng độ và bị pháo dập. Lúc 1830, một cuộc tấn công hợp đồng của đối phương đã được tung ra nhắm vào khu vực phía tây của SĐ3. Tất cả các vị trí và tất cả các đơn vị đều báo cáo hoạt động của xe tăng địch. Trong ba tiếng đồng hồ liền, không quân Hoa Kỳ đã đáp trả vừa bằng khu trục vừa bằng B-52 được huy động từ các căn cứ khác, với những cuộc không tập tàn khốc đến nỗi cuộc tấn công của đối phương hoàn toàn bị gián đoạn. Tình hình ấy đã tạo cho các đơn vị VNCH cơ hội vượt qua được cuộc tấn công và khởi xướng cuộc phản công, tức Chiến Dịch Quang Trung 729. Nhưng vẫn không có gì xảy ra; khi ngày lên, binh sĩ vẫn bám trụ ở chiến hào và không có nỗ lực đáng kể nào để tiến quân. Thực tế của biến cố một nỗ lực lớn khác của địch đã bị chặn đứng một cách hiệu quả đã chỉ làm tư lệnh QĐI bị đánh lừa một lần nữa với ý nghĩ rằng tình hình Quảng Trị đã nằm dưới quyền kiểm soát. Nhưng yếu tố trì trệ đang phát triển trong các đơn vị VNCH lẽ ra phải cảnh tỉnh ông tướng về yêu cầu cấp thiết của việc tái bố trí vị trí các cánh quân và luân phiên các đơn vị chiến đấu đang mệt mỏi. Điều tối cần nầy hoàn toàn không có trong đầu ông ta. Mặt khác, dấu hiệu của địch trong khả năng tiến

hành một cuộc tấn công quy mô lẽ ra cũng đủ thúc bách QLVNCH cần áp dụng một nỗ lực lớn nhằm lên kế hoạch phòng thủ phối hợp – nếu còn muốn nắm giữ Quảng Trị. Nhưng nỗ lực ấy đã không hề xẩy ra. Tuần lễ tiếp sau đó tuyến phòng thủ tại Đông Hà và dọc theo cửa sông Cửa Việt đã bị chọc thủng vì một điều ngớ ngẩn chiến thuật. Điều này xảy ra khi nhận được báo cáo rằng địch đã thâm nhập từ phía tây và đe dọa cắt đứt tuyến tiếp vận giữa Đông Hà và Căn cứ Hành quân Quảng Trị. Theo sáng kiến của riêng mình, chỉ huy trưởng Lữ đoàn 1 Kỵ Binh (5) đã điều Thiết đoàn 20 rời phòng tuyến Cửa Việt tiến về phía nam dọc theo QL1 để xóa sổ các phần tử địch ở đó. Ngay khi thấy đám xe tăng di chuyển về phía nam, binh sĩ VNCH đã choáng váng vì hoảng sợ, bèn phá vỡ hàng ngũ và tuôn chạy theo. Trước khi tư lệnh SĐ3 phát giác chuyện gì đang xẩy ra, nhiều binh sĩ của ông đã chạy vào đến Căn cứ Quảng Trị còn phòng tuyến Cửa Việt là một trong những tuyến phòng thủ mạnh nhất của quân ta đã đánh bật được mọi âm mưu tấn công của địch trong gần suốt một tháng trời – đã bị bỏ ngõ. Vị trí ấy gần như dọn cỗ trên mâm mời kẻ thù chỉ vì một vị chỉ huy chiến thuật đã tự mình thực hiện một động tác lớn mà không báo cáo cho thượng cấp và không tiên liệu được hậu quả của hành động của mình. Thêm lần nữa, bằng sự can thiệp tức khắc, tư lệnh SĐ3 đã thành công trong việc tái lập trật tự, dù không kéo dài được lâu. Nhiều quãng thời gian quý báu đã mất hẳn. Vào thời điểm cuối cùng khi ông giành lại được quyền kiểm soát tình hình, không còn cách nào nữa để đẩy các đơn vị của mình trở lại Cửa Việt nhằm khôi phục các vị trí đã đánh mất. Buộc lòng ông phải tập trung quân ở phía tây thành phố Quảng Trị và lập tuyến phòng thủ mới ở

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

khía cạnh cuối cùng dẫn đến việc thất thủ thành phố Quảng Trị. (Còn tiếp) Quảng Trị là tên tỉnh cực bắc của VNCH, cũng là tên thành phố thủ phủ của tỉnh trong thời đệ nhất và đệ nhị cộng hòa ở miền Nam Việt Nam. Đến ngày 30/6/1989 theo quyết định của Quốc hội khóa VIII, kỳ họp thứ 5, ba tỉnh này lại được tách ra như thời VNCH, và thị xã Đông Hà được chính quyền cộng sản chọn làm thủ phủ mới thay cho thành phố Quảng Trị. (Ghi chú của người dịch). (2) Cuộc hành quân qua Hạ Lào kéo dài từ 8/02 đến 25/03/1971 nhằm cắt đường mòn Hồ Chí Minh, kết quả miền nam có 1.529 binh sĩ tử trận, miền bắc 2.163 và phía Mỹ 253 người thiệt mạng. (Ghi chú của người dịch) (3) LAW là từ viết tắt tiếng Anh của Light Anti-Armor, tức súng chống tăng loại nhẹ, tên quân sự Mỹ là M-72, được thiết kế và chế tạo để thay thế cho bazooka. Đây là loại vũ khí mang vai tương đương với súng ручной противотанковый гранатомёт của Liên Xô, viết tắt là RPG-7 sang chiến trường Việt Nam gọi là B-40, có nghĩa “súng phóng lựu chống tăng xách tay”. (Ghi chú của người dịch) (4) Ở Đà Nẵng (Ghi chú của người dịch) (5 ) Vị chỉ huy Lữ đoàn 1 Kỵ Binh vào thời điểm nầy là Đại tá Nguyễn Trọng Luật – về sau được thăng chức tỉnh trưởng kiêm tiểu khu trưởng Tiểu khu Daklak, rồi bị chính bộ đội xe tăng thuộc Trung đoàn 273 của miền Bắc bắt sống ở vườn cà phê của Trung tướng Thái Quang Hoàng ngày Ban Mê Thuột thất thủ 10/03/1975 (Ghi chú của người dịch) (6) Tức Căn cứ Ái Tử (Ghi chú của ngưởi dịch) (1)

Cảnh Việt Cộng kéo pháo tầm xa 130 ly công khai vi phạm Hiệp định Genève 1954, tấn công các đơn vị VNCH ở vùng hỏa tuyến ngày 30/03/1972, được ghi lại ở tập 6 của bộ phim VIETNAM WAR do đạo diễn Ken Burn thực hiện và PBS phát hành tháng 9/2017

bờ bắc sông Thạch Hãn. Tuyến mới này bao quanh và bảo vệ căn cứ chiến đấu Quảng Trị (6) đang giữ tầm quan trọng của một trung tâm hỗ trợ hậu cần dù đã giảm sút rất nhiều xét theo lượng quân nhu teo tóp còn sót lại ở đó. Vào ngày 23 tháng 4, Lữ Đoàn 147/TQLC trở lại tiếp nhận việc phòng thủ căn cứ Quảng Trị sau thời gian nghỉ ngơi và tái trang bị tại Huế. LĐ258 đã về đến Huế nhưng Tiểu đoàn 1 của lữ đoàn vẫn ở lại căn cứ Pedro và đặt dưới quyền chỉ huy của LĐ147. Trong những ngày sau đó, tinh thần binh sĩ VNCH suy giảm nhanh chóng. Hằng ngày họ phải đưa lưng hứng chịu pháo binh cũng như các cuộc tấn công của xe tăng địch. Họ bị tổn thương bởi nhịp độ dữ dội của loại chiến tranh quy ước. Họ phải trải qua những đêm dài mất ngủ, căng thẳng, không ngủ, bó tay trước viễn ảnh các cuộc tấn công của bộ binh địch có thể từ bóng tối ào ra bất cứ lúc nào. Tình trạng uể oải gần như trọn vẹn của binh sĩ VNCH vào ban đêm cho phép địch có thể nghỉ ngơi và hồi phục hầu như bất cứ lúc nào đối phương muốn. Do đó, những quãng ngưng đọng ngắn trong trận chiến lúc nào cũng là thời

điểm được địch quân tận dụng để nghỉ ngơi. Cùng lúc đó, lính VNCH phập phồng chờ đợi, liên tục báo động, dưới sự căng thẳng ngày cũng như đêm, năng lượng của họ bị hủy hoại bởi nỗi sợ hãi và sự không chắc chắn thường chỉ để bảo vệ một căn cứ chiến đấu với giá trị chiến thuật đáng nghi ngờ. Căn cứ Tác chiến Quảng Trị ở phía bắc sông Thạch Hãn thực sự là một lựa chọn tồi cho việc phòng ngự nếu xét theo quan điểm chiến thuật. Khi tháng Tư sắp kết thúc, thì nguồn tiếp vận tại căn cứ này cũng cạn kiệt. Do đó, tư lệnh SĐ3 quyết định di tản khỏi căn cứ này để rút về bờ nam của dòng sông. Ông ta đã âm thầm tự mình thực hiện kế hoạch triệt thoái, chỉ tham khảo ý kiến với cố vấn trưởng của sư đoàn. Tướng Giai lo sợ rằng nếu các chỉ huy cấp dưới của ông biết được kế hoạch của ông, họ có khả năng làm hỏng thế trận bằng các hành động dục tốc. Ông Giai cũng cố tình giữ kín kế hoạch này cả với tư lệnh QĐI. Đơn giản, ông chỉ muốn thận trọng, để công việc thành tựu. Nhưng chính hành động này đã đẩy ông ta xa lánh tư lệnh QĐI và trái bóng ngờ vực giữa họ ngày càng trương phình đã cộng hưởng thêm

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

Vụ án phú ông Moosehead được tái thẩm!

ái chết của những người dưới phố thường đơn giản và dễ rơi vào quên lãng. Nhưng đối với cái chết của những người có máu mặt, như phú ông, tỷ phú hay đa triệu phú hoặc chính khách… thường gây dư âm trong xã hội và tốn công tốn của cho cuộc điều tra và xét xử. Nguyên nhân? Cái chết loại này thường ở dạng bí ẩn, chỉ được phát giác muộn màng và sát thủ thường có trăm phương ngàn kế để đánh lạc hướng cuộc điều tra, nào là không để lại dấu vết tại hiện trường, nhiều khi hung khí cũng biến mất, nạn nhân có thể chết vì tiền nhưng hiện trường vụ án lại gây ấn tượng một vụ tự sát, hoặc bị sát hại vì thù hận và một chút manh mối để lại không phải dẫn tới hung thủ mà hướng tới kẻ vô can. Hơn nữa nạn nhân là nhưng nhân vật tăm tiếng của xã hội Canada khiến dư luận quan tâm, báo chí khai thác vụ án, nên nhà điều tra có khi bị áp lực, đi vào mê hồn trận và khó tìm ra hung thủ. Mới đây vụ án ông bà Sherman, chủ của đại công ty Apotex bị sát hại trong năm 2017

CHU NGUYỄN

cuộc truy tìm hung thủ vẫn ở tình trạng giậm chân tại chỗ. Nguồn tin đầu năm 2019 cho biết, gia đình nạn nhân đã treo giải thưởng tới 10 triệu Gia kim cho nguồn tin dẫn tới kẻ gây án. Ngoài ra hiện trường vụ án, số 50 Old Colony Rd, gần Bayview Ave. và Hwy 401 trước kia dự tính bán hơn 7 triệu, nay gia đình Sherman cho phá hủy toàn bộ nhằm xóa đi dấu vết đau thương và để mảnh đất trống dành cho kẻ muốn mua. Chưa kết thúc vụ Sherman, mới đây nguồn tin CBC cho biết một vụ án khác, liên quan tới cái chết của một phú ông từng nổi tiếng ở vương quốc miền Đông đã được tái thẩm dù đã xảy ra gần mười năm trước và tốn phí biết bao nhiêu công của điều tra và thủ tục pháp đình. Nạn nhân không phải mẫu người tầm thường mà là một nhà đa triệu phú có lúc gắn liền với nhãn hiệu một hãng bia lớn của Canada: Moosehead Breweries ở miền đông Canada. Bản thân ông là một thương gia nổi tiếng quốc tế với những công ty vận chuyển và đầu tư, từng

Nhà đa triệu phú Richard Oland bị sát hại ở Saint John vào 2011

được vinh danh với Order of Canada và có gia tư lên tới 37 triệu Mỹ kim. Nạn nhân, ông Richard Oland, sinh năm 1941 đang ở tuổi tráng kiện, lạc quan, thành danh trong giới thể thao ở New Brunswick, bỗng nhiên mất mạng một cách thảm khốc. VỤ ÁN XẢY RA NHƯ THẾ NÀO?

Vào ngày 14 tháng sáu, 2011, Harbour Bridge của Saint John, NB tạm đóng lại để sửa chữa, trong dự án tân trang nhiều triệu Gia kim đã diễn tiến hai năm rồi. Nhưng giao thông ở khu này vừa bế tắc thì dư luận đồn ầm lên trong thành phố cảng rằng Dennis Oland, một thành viên của gia đình nổi tiếng

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

về tiền tài danh vọng trong vùng New Brunswick đã nhảy cầu tự tử. Dĩ nhiên là tin đồn thất thiệt nhưng nó cũng góp phần vào những lời bàn ra, tán vào bùng lên kể từ cái chết của của Dick Oland, 69, một nhà đa-triệu-phú, từng có lúc từng là truyền nhân của vương quốc rượu bia Moosehead Breweries, một công ty bia thuộc loại lâu đời nhất Canada do một gia đình điều hành. Gia tộc nổi danh về bia rượu Moosehead ở Canada đã xây dựng thành tích hàng thế kỷ rồi, từ cái thời Canada còn là một Liên hiệp các xứ thuộc địa (Confederation.) Sáng lập công ty Moosehead là Susannah Oland, cùng chồng con từ Anh quốc dọn tới miền

đông Canada và ra tài kinh tế. Công ty được thành lập từ 1867. Nghe nói người phụ nữ tài ba này đã dạy con trai cách pha trộn lúa mạch và hốt bố như thế nào theo một công thức cổ truyền của Anh để tạo ra loại bia độc đáo của Canada. Cho tới nay đế chế Oland đã truyền tới thế hệ thứ sáu và hiện giờ do Derek Oland chủ quản và người con là Andrew làm chủ tịch. Đây là công ty bia rượu không những lâu đời nhất Canada mà còn là công ty hiện còn trong tay người Canada, so với các công ty khác như Labatt, Molson và Sleeman cổ phần đa số thuộc ngoại quốc. Nếu công ty làm ăn phát đạt trong nhiều đời thì tới

những thế hệ gần đây đã nảy sinh ra sự tranh chấp quyền hành giữa những nhân vật có quyền thừa kế. Sự tranh chấp này khởi từ đầu thế kỷ XX, nhất là sau vụ bến tàu Halifax bị nổ khiến gia đình Oland phải dời cơ sở về Saint John và tiếp đó trong thập niên 1930, có mâu thuẫn giữa hai anh em nhà Oland là George và đại tá Sidney Oland. Họ trở nên bất hòa và chia tay mở văn phòng ở hai nơi khác nhau, người này có Saint John Olands và người kia có Halifax Olands. Tuy nhiên, Saint John Olands nối được nghiệp tổ tiếp tục thịnh vượng, còn công ty ở Halifax sau này chuyển nhượng cho Labatt. Người con trai của

Dennis Oland ra tòa vào năm 2015 về tội giết cha

George Oland là Philip Oland điều khiển công ty nối nghiệp nhà và toan tính chọn “thái tử” kế vị giữa hai “hoàng tử” Derek và Dick Oland. Dick Oland tỏ ra có tham vọng tranh vương vị vì đã tốt nghiệp ngành chế bia và

đã trở thành phó chủ tịch của công ty và chính tay ông ta đã thiết lập hệ thống đóng chai tự động tại nhà máy bia ở Saint John. Có lẽ vì tham vọng thừa kế nên hai anh em, Derek và Dick Oland (thua anh 2 tuổi) xảy ra nhiều cuộc tranh chấp và

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

cãi cọ và nhân chứng cho rằng vì Dick thích tranh cãi và cãi cho bằng được ý kiến mình phải được thực hiện. Mâu thuẫn giữa hai anh em nhà Oland tới thập niên 1980 trở thành gay gắt khiến ông anh Derek có ý định rời sang New Zealand lập nghiệp. Cụ cố Philip Oland đành quyết định người thừa kế và Derek Oland được chọn kế thừa vương quốc Moosehead vì cho rằng Derek Oland có nhiều kinh nghiệm điều hành hơn ông em Dick. Dick Oland được giao cho đứng đầu công ty Brookville Transport and Manufacturing, bộ phận chuyển hàng khắp Bắc Mỹ của Moosehead Breweries. Trong di chúc, cụ cố chỉ dành cho Dick Oland 33 phần trăm cổ phần của Moosehead, còn phần lớn dành cho Derek Oland. Giữa hai anh Derek và Dick từ đó ngấm ngầm kình chống và nhiều vụ kiện liên quan đến quyền lợi giữa họ đã xảy ra, nhất là sau vụ Derek vào năm 2007 đã mua lại toàn cổ phẩn của công ty và trở thành ông

chủ duy nhất của Moosehead. Nhưng bề ngoài họ vẫn là thành viên của một đại gia đình khả kính ở New Brunswick Tuy thế hệ cha mâu thuẫn nhưng thế hệ con của hai nhân vật này lại hòa thuận. Con trai của Derek là Andrew lại thân thiết với con của Dick là Dennis Oland. Trong cộng đồng, Dick Oland cũng không được lòng người xung quanh vì ông là kẻ hay tranh cãi và đã làm gì thì quyết định làm cho bằng được bất kể sự va chạm với ý kiến và quyền lợi người khác. Còn trong gia đình thì tình cảm cha con giữa ông và cậu con Dennis xem ra bề ngoài không có vấn đề nhưng bên trong như người ta thường nói “nhà nào cũng có đoạn kinh khó tụng.” DICK OLAND GỤC NGÃ MỘT CÁCH BI ĐÁT VÀ BÍ MẬT!

Dick Oland (hay Richard Oland) tuy tuổi gần thất tuần nhưng là một người tráng kiện, ưa thể thao, thích ruổi giong biển cả. Thế mà đang lúc phong độ cao, tiền tài danh vọng bề thế, ông lại

Nghi can Dennis Oland trong phiên tái thẩm 2019

Chiếc áo khoác màu nâu với những vết thâm như vết máu dù đã được giặt kỹ, liệu có thể tìm chứng cớ buộc tội Dennis giết cha?

gục ngã do bàn tay của một sát thủ mà cảnh sát cho rằng không xa lạ với nạn nhân. Ban đầu lúc khởi sự cuộc điều tra, cảnh sát Saint John chưa cho biết ai là nghi can trong cái chết của Oland và nguyên nhân nào xảy ra án mạng, kể cả nạn nhân bị sát hại bằng hung khí gì. Tuy nhiên dư luận thì thầm, Oland đã bị đánh nát đầu bằng vật cứng có lẽ là cây búa cùn, kìm nhọn, cưa lớn… vào lúc

chập tối và có lẽ trong lúc ông còn làm việc tại văn phòng. Ai đã phát giác ra cái chết của nạn nhân? Cảnh sát cũng chưa cho biết! Nhưng dư luận nhỏ to rằng chính người thư ký riêng của nạn nhân là nhân vật đầu tiên đã thấy chủ nhân bị sát hại và báo cho ban quản trị cao ốc biết. Nhiều người cho rằng cảnh sát Saint John kín miệng vì không muốn làm rùm beng việc điều tra cái chết của một nhân vật

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

trọng yếu trong cộng đồng để bảo vệ riêng tư của một gia đình quyền quý bậc nhất New Brunswick. Nhưng phát ngôn nhân của cảnh sát phủ nhận điều này và cho biết trong việc điều tra bất cứ vụ sát nhân nào, giới hữu trách cũng dè dặt lời tuyên bố chứ không riêng gì vụ Dick Oland. Câu hỏi xoáy sâu trong đầu mọi người là ai giết Oland? Cái chết của ông có liên quan gì đến mâu thuẫn trong gia đình đã kéo dài nhiều thế

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

hệ hay không? Thi hài của Richard Oland được phát giác nằm sấp mặt trên một vũng máu trong văn phòng ở khu Uptown Saint John. Viên chức cảnh sát đầu tiên tới hiện trường là Mark Smith đã khai rằng: nơi này là một hiện trường ghê gớm, đẫm máu nhất mà ông từng chứng kiến, vì nạn nhân đã bị tấn công bằng những vật rắn vào tay, cổ và đầu. Khám nghiệm tử thi, bác sĩ pháp y cho biết Richard Oland đã bị tới 45 vết thương khiến khuôn mặt phúc hậu bị nát bấy với 14 vết đập, bàn tay cũng gẫy nát vì 6 vết đập, chắc hẳn trước khi chết, nạn nhân đã chống cự lại hung thủ cho tới khi kiệt sức vì bể sọ, não văng ra, máu tràn ra tung tóe trên thảm, trên giấy tờ, trên computer, loang trên bàn ghế và nhất là trên y phục…Chắc hẳn nạn nhân chịu cực hình khoàng 5, 7 phút mới từ giã cõi đời! Hình ảnh bi đát này gợi trong lòng người chứng kiến. Đây là một vụ bạo hành vì thù hận, hơn là một vụ giết người vì cướp của! Ai làm ra vụ này? Dựa vào lời khai của nhân chứng, ở tầng dưới hiện trường, rằng có nghe thấy tiếng động bất thường xảy ra vào khoảng thời gian từ 6 giờ tối tới 8 giờ tối ngày 6 tháng 7, 2011. Ai là kẻ ra vào văn phòng nạn nhân Richard Oland vào giờ này? Có chứng cớ kẻ cuối cùng tiếp xúc vời nạn nhân chính là con trai

của nạn nhân, thiếu gia Dennis Oland! Bao nhiêu nghi ngờ đổ dồn vào đầu cậu công tử bột này là giết cha vì đòi tiền chi tiêu không được. Tại sao Dennis Oland bị nghi ngờ? Trước hết Dennis Oland có những lời khai mâu thuẫn vào cái đêm xảy ra án mạng người cha nổi tiếng ngay cả việc mặc áo nào khi tiếp xúc với cha cũng man khai. Chứng cớ cho biết anh ta mặc áo khoác màu nâu (brown jacket) khi tới văn phòng nạn nhân, nhưng anh ta phủ nhận mà nói mặc áo màu xanh dương (navy blazer). Cảnh sát tin rằng với vụ tấn công tàn bạo như thế thì hẳn vết máu của nạn nhân sẽ bắn vào áo của thủ phạm. Cảnh sát lục tìm nơi Dennis cư ngụ và tìm ra chiếc áo khả nghi có dấu hiệu được giặt kỹ, tẩy xóa vết thâm có lẽ là vết máu trên áo! Ngoài ra, có nhân chứng cho rằng giữa Dennis và người cha, ông Richard có mâu thuẫn vì Dennis ăn tiêu phung phí, nợ nần ngập đầu, trong khi ông Richard là kẻ giữ túi tiền của gia đình, lại có bồ trẻ và thả cửa hưởng lạc. Mâu thuẫn từ đó nảy sinh, và biến thành tranh chấp và hận thù. Trong lúc tranh cãi có thể xảy ra bạo hành và dẫn tới cái chết của ông Richard? Nghi ngờ đổ vào đầu Dennis còn do lỗi của cảnh sát. Cảnh sát Saint John đã không sớm phong tỏa hiện

trường vụ án nên dấu vết để lại nơi xảy ra án mạng trở thành hỗn loạn, lại không tìm ra hung khí gây án, không tìm ra cell phôn của nạn nhân, nên cho rằng không có ai lọt vào phòng nạn nhân trừ nghi can và chỉ nghi can mới có khả năng xóa bỏ chứng cớ phạm tội. Do đó nếu không phải Dennis giết cha thì ai vào đấy? Đây cũng là chứng cớ không trực tiếp mà do suy đoán nên thiếu vững vàng nên luật sư của Dennis Oland có thể nêu ra để chống án! Trong các phiên tòa trước kia, vào tháng 12, 2015, Dennis Oland, 50, con trai của Dick Oland bị buộc tội sát nhân cấp hai, lãnh án tù dài hạn và chỉ được xin khoan hồng sau 10 năm cấm cố. Dennis đã chống án và cho rằng mình bị án oan! Tội nhân kháng cáo nên mới đây, cuối 2018 đầu 2019 vụ án được tái thẩm. DENNIS OLAND OAN HAY ƯNG TRONG VỤ ÁN GIẾT CHA?

Người thân của bị cáo và bị cáo đều cho rằng bị cáo vô tội, vì chứng cớ buộc tội bấy bớt, mục tiêu phạm tội gây nhiều tranh luận và lý lịch bị cáo vốn không có vấn đề. Dư luận xôn xao khiến cho Esther Andrik, bà mẹ vợ của thiếu gia Dennis Oland đã bất bình và tuyên bố: “gia đình nhận được bao nhiêu cú điện thoại. Thực là khó chịu không biết vì lý do nào cảnh sát

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

lại chú ý tới con gái và con rể tôi. Con rể tôi là người đàng hoàng ai cũng biết.” Kết qua vụ tái thẩm hy vọng sẽ soi thêm ánh sáng vào cái chết của một nhân vật danh tiếng! Dick Oland có cuộc sống nhiều tranh chấp và lắm mâu thuẫn kể cả với anh em và bạn bè. Vậy ai đã ra tay hạ sát một nhân sĩ trong tỉnh bang New Brunswick như ông? Ai được hưởng di sản khi ông chết? Một tên trộm đã biết giờ giấc làm việc của Dick Oland và lẻn vào văn phòng ông rồi bị phát giác và xảy ra án mạng? Vô lý vì không có dấu vết cậy cửa! Cảnh sát đã lục soát cơ ngơi của gia đình Oland, tòa nhà được gọi tên là Bảy Mẫu (Sevenacres) mà thiếu gia Dennis Oland đã được ông nội là Philip Oland để lại. Cảnh sát Saint John cũng cho lục soát một du thuyền ở gần câu lạc bộ du thuyền Royal Kennebecasis Yacht Club mà chủ nhân là Lisa Ferguson, người vợ đời thứ hai của Dennis Oland. Vô ích! Vụ án có vẻ sẽ rơi vào bế tắc và Richard Oland sẽ được liệt kê vào danh sách các phú ông bị giết một cách bí mật như ông bà Sherman! CHU NGUYỄN

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

CHUYỆN MỖI TUẦN

Quầy self-checkout ở một cửa hàng FairPrice, Singapore. Photo: Arifﬁn Jamar

Self checkout:

vì sao bị ghét ?

ĐỖ QUÂN (tổng hợp)

ồi giữa tháng 3, một bản tin củ a thông tấn quốc gia Canada CBC mở đầu bằng câu chuyện củ a ông Marvin Kaye, một khách hàng của cửa hiệu Shoppers Drug Mart tại Ajax, Ontario.

Ông Kaye than phiền rằng khi đi mua hàng ở hiệu đó hôm cuối tuần trước, ông đã thấy “tất cả mọi người bị dồn, lùa đến khu vực có các máy tự tính tiền – self checkout. Sau khi phà n nà n, ông được bảo rằng ông có thể đến quầy có thu ngân phục vụ , nhưng vớ i điề u kiệ n ông phải trả bằng tiền mặt. Marvin Kaye phà n nà n trên mạng Twitter thì được trả lờ i “Chú ng tôi không é p ai phả i dù ng má y self

Quầy self check-in ở phi trường. Ảnh chụp màn hình TV

checkout cả. Đó chỉ là một chọn lựa mà chúng tôi cung cấp cho những khách hàng có thể muốn tiết kiệm được ít thời gian.” Nhưng không í t khá ch hà ng khá c củ a Shopper Drug Mart (SDM) ở khắp nướ c, và tham gia và o chuỗi bình luận với Kaye và SDM, đã xá c nhậ n họ cũng bị lâm vào hoàn cảnh tương tự. Mộ t số nó i rằ ng cá c hệ thố ng cử a hàng lớ n khá c

của Canada, như Superstore và Walmart cũ ng đã á p dụng cách trả tiền này. Ông Kaye nghi ngờ rằng hệ thống bán lẻ SDM đang é p khá ch hà ng dù ng self checkout như một cách để tiết kiệm chi phí lao động. Khoản tiết kiệm này, theo ông, đá ng lẽ phả i để cho khách hàng hưởng mới là chính đáng. “Nếu tôi bị buộ c phả i làm công việc này, hãy trả cho tôi tiề n công 10 phút

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

mà tôi phải đứng đó và tìm ra nút nào để nhấn.” Mộ t khá ch hà ng khá c, ông Jared Gossen, hà ng tuầ n, phả i đi chợ để mua thự c phẩ m cho chương trình điểm tâm của một nhà tạ m trú ở Grand Prairie, Alberta. Chợ ông chọn đến thường xuyên là cửa hàng Superstore (thuộc hệ thống Loblaws) ở đị a phương. Nhưng rồ i mộ t hôm nhậ n thấ y cử a hà ng nà y hằng ngà y, từ 7 giờ đế n 9 giờ sáng, không có thu ngân “Thế là, đương nhiên tôi là m việ c không công cho Loblaws.” Ông lầ u bầ u. Đây là xu hướng đáng lo ngại, các tập đoàn lớn trút công việ c lên đầ u khách hàng của họ.” Chẳ ng cầ n phả i là mộ t nhà kinh tế , chỉ cầ n nhì n vào một cửa hàng, Walmart chẳng hạn, trước và sau khi

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

CHUYỆN MỖI TUẦN

Hệ thống máy Self checkout Tên đầ y đủ của cá i má y nà y là self service check out hoặ c semi automated customer assisted terminal SACAT - trạm hỗ trợ khách hàng bán tự động. Từ thông thông thường – máy tính tiến tự động không đúng lắm, nhưng được dùng quen. Các công ty sản xuất và thiết trí máy hiện nay gồm có IBM, Fujitsu, NCR, và ECRS. Hầu hết các máy self-checkout đều bao gồm các phần (xem hình): 1) Đèn dấu hiệu của làn/ đèn gọi nhân viên cửa hàng 2) Màn hình cảm ứng (Touch screen monitor) 3) Giá để giỏ 4) Máy quét mã hàng (barcode scanner) và cân 5) Bộ phận thanh toán tiền (payment module) 6) Bộ phận nhận thẻ (ATM PIN pad)

đặt các máy self checkout, ngườ i ta thấ y ngay cửa hà ng tiế t kiệ m đượ c bao nhiêu. Trướ c khi đặ t self checkout, mộ t cử a hà ng Wa l m a r t t h ư ờ n g c ó í t nhấ t 12 cash register và 12 cashier ở 12 là n quầ y tính tiền (check out line). Khi máy đặt xong, thường chỉ còn có 2 làn được mở. Khách được được chỉ vào khu self checkout, nơi đó có từ 1 đế n 2 nhân viên lo việc giúp những người khách gặp trục trặc. Sá u nhân viên, cho là lương tố i thiể u, vớ i cá c phú c lợ i và rắ c rố i nhiêu khê của kế toán, thuế má, quả n trị nhân sự ..., tố n nhiều tiền lắm, nhất là về lâu dài Một chứng minh rất thuyết phục: những quầy tự check in ở các phi trường cho thấ y chi phí để giả i quyế t mộ t hà nh khá ch từ bước trình passport đến in vé qua máy chỉ là 14 xu một người so với 3 đô la nếu giải quyết tại một quầy có nhân viên. Trút công việc của mình lên đầu khách hàng là lý do khỏ i phả i bà n cã i gì nữ a. Có người nói việc để cho khách hàng làm công việc của mình thay vì phải mướn công nhân đượ c cá c nhà băng làm từ khi họ thiết trí các máy ATM (Automated Teller Machine). Nhưng thực tế, chuyện đã bắt đầu từ trước đó khá lâu rồi. TỪ ATM ĐẾN SACAT

Self checkout hiện diện ở các cửa hàng là một thực tế, và một sự tiến hóa không thể tránh được của xã hội. Để tìm hiểu về lịch sử ra

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

đời của self check out, cần đi ngược lại thật xa trong quá khứ. Ngày trước, lâu lắm rồi các cửa hàng thường có vài ba ngườ i phụ c vụ . Khá ch mua hà ng đưa cho ngườ i phụ c vụ mộ t danh sá ch những món mình cần, với chi tiết và cân lượng. Người phục vụ vào bên trong để soạn các món hàng. Những người phục vụ cũng phải có tay nghề và kiến thức cao về cá c mặ t hà ng có trong cử a hà ng, và đò i hỏ i củ a khách. Cách làm việc giống như ở cá c quầ y bá n phụ tùng xe hơi của Canadian Tire (hay ở tiệm thuốc Bắc, thuốc Tây) hiện nay. Người khách chờ cho đến khi mọi thứ được chọn xong và giao cho mình, bất kể thời gian. Với đà tiến của xã hội và cuộc cách mạng sản xuất, thời gian dần trở thành thứ quý báu và hiếm. Cá i cử a hà ng / chợ tự phục vụ đầu tiên ở Hoa Kỳ xuất hiện vào năm 1917 ở Memphis, Tennesee. Quầy trước cử a hà ng đượ c dẹ p đi, thay vào đó là một cái quầ y vớ i má y tính tiề n ở cá c tiệ m tạ p hó a nhỏ , hoặc một cái quầy dài với nhiều máy tính tiền (cash register) như ở cá c cử a hàng lớn đông khách (thí dụ các cửa hàng Marshalls. Winners...). Khách hàng tự chọn các món hàng bỏ vào giỏ hay xe đẩy. Sự thay đổi này khiến việc trả tiền hiệu quả hơn, thời gian chờ đợi giảm xuống. Đồ ng thờ i, vai trò của nhân viên bán hàng cũng thu hẹp lại. Anh / chị này chỉ còn là người thu ngân (cashier) và một số hiểu biết về giá cả cá c

THỦ PHẠM GIẾT CHẾT NGHỀ THU NGÂN, LÀM MẤT CÔNG VIỆC LÀM

Các trạm self checkout ở cửa hàng TESCO, Anh quốc. Photo: Alamy

mặ t hà ng. Công việ c và kỹ năng củ a ngườ i đứ ng quầy giảm xuống vì nhiều nhiệm vụ trước đây của họ không còn cần thiết nữa, và xu hướ ng chuyển việ c cho khách hàng bắ t đầ u. Đế n thậ p niên 1970, kỹ thuậ t mã UPC (Universal Product Code, mã sả n phẩ m phổ quá t) cù ng vớ i má y đọ c qué t, xuấ t hiệ n, máy móc bắt đầu đảm trách việ c đị nh giá và kiể m kê hàng tồn kho, công việc của nhân viên đứng ở quầy lại giảm thêm nữa. Cách bố trí mới của các cửa hàng tạp hóa / chợ và kỹ thuật quét mã vạch cho phép có nhiều mặt hàng hơn và hiệu quả phục vụ tăng cao hơn. Nếu trước đây tỷ lệ nhân viên / khách hàng là 1/1, nay, một nhân viên có thể phụ c vụ rất nhiều khách hàng. Chiếc máy self check out đầ u tiên đượ c ông David R Humble sá ng chế và o đầ u thậ p niên 1990. Ông

Humble nảy ra ý tưởng về chiế c má y nà y trong mộ t lần phải đứng ở một hàng người dài lòng thòng ở một chợ tạ i miề n nam Florida năm 1984. Được xây dự ng nhằ m tiế t kiệ m thờ i gian và chi phí để thay thế cho cá c làn trả tiền có người trông coi, hệ thống này cho phép một nhân viên trông nhiều trạm trong khi khách hàng tự quét các mó n họ mua, cân các món hàng, bỏ món hà ng và o bao tú i, nhậ p coupon vào, trả tiền... thật nhanh. Các hệ thống mới sử dụng kỹ thuật mã vạch, màn hình cảm ứng, các câu nói được ghi âm trước và hệ thống cân để ngăn ngừa trộm hà ng. Quá tiệ n lợ i, hữ u hiệ u và giả n dị hơn nhiều so với các máy tính tiền với thâu ngân viên. Có thể là nhà phát minh Humble khi nảy ra ý tưởng về hệ thống self check out chỉ muốn cho mọi chuyện

đượ c nhanh chó ng, tiế t kiệ m đượ c thì giờ vì thì giờ là vàng bạc. Nhưng các công ty, cửa hàng, đặc biệt là các công ty cửa hàng lớn đã nhìn thấy thêm vàng bạc ở phá t minh củ a ông. Họ tiế t kiệ m đượ c khố i tiề n nhân công. Một cụm máy – gồm 4 làn check out, có giá thiế t trí phỏ ng chừ ng 125 ngàn đô la, sẽ thay thế cho 4 nhân viên, làm việc cho tới khi nào mới hỏng? Thêm nữ a, chi phí hoạ t độ ng và bả o trì má y mó c chẳng bao nhiêu. Thế là trong thậ p niên cuối của thế kỷ 20, các cửa hà ng / siêu thị đua nhau thiế t trí hệ thố ng thầ n kỳ của mà ông Humble sáng chế . Đế n năm 2016, cá c má y SACAT đã có mặ t ở 255 ngà n cử a hà ng / siêu thị trên thế giới. Người ta ước tính đến năm 2021, cả thế giới sẽ có đến 325 ngàn máy hoạt động.

Trên đời này chẳng có cái gì được sinh ra mà trước, hoặc sau đó, có một cái gì đó đã /sẽ mất đi. Trong lúc cá c công ty có lợ i, khá ch hà ng có lợ i thì ngườ i lao độ ng bị thiệ t hạ i. Nhữ ng người phục vụ ở cửa hàng từ hệ thống xa xưa đòi hỏi nhiều kỹ năng, kiến thức đã bị giảm xuống thành những thâu ngân viên (cashier) khi có máy tính tiền ở quầy với mứ c lương thấ p hơn, rồ i đến khi có máy tự động tính tiền... biến mất luôn. Họ là nhữ ng ngườ i lao độ ng ở mứ c thang lương thấ p nhấ t trong hệ thố ng bán lẻ và cả trên thị trường nhân lực. Phần lớn là những phụ nữ không có học vấn cao, hoặ c sinh viên, họ c sinh, di dân mới đến, thậm chí cả những người cao tuổi nhưng còn sức khỏe, và cần có thu nhậ p, và là m thâu ngân là công việc thích hợp nhất cho họ. Theo phú c trì nh Tương lai việc làm của Diễn đàn kinh tế thế giới năm 2018, công việc thu ngân (cashier), cùng với các nghề như nhân viên quầ y ngân hàng (teller) và kế toá n viên là m lương (payroll clerk), “đượ c dự kiến sẽ ngày càng dư thừa” trong bốn năm tới. Lý do: những công việc “dựa trên sự lặp đi lặp lại” này dễ bị thay thế bởi các công nghệ tiên tiến. Không chỉ có cá c nhà hoạt động xã hội lên án tư bản vì lợi nhuận đã và đang xóa đi công việc của người lao độ ng. Có cả nhữ ng

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

CHUYỆN MỖI TUẦN khá ch hà ng tham gia. Họ tẩ y chay cá c cử a hà ng có nhiều máy tự tính tiền hơn là làn thu ngân. Một cuộc nghiên cứu mới đây của Đại học Dalhousie (Canada) cho thấy trong số 1.053 người Canada được tham khả o vào tháng 10 năm 2018, hơn một phần tư nó i họ không bao giờ sử dụng hệ thố ng má y tự tí nh tiề n tại cửa hàng tạp hóa – kể cả khi mua mộ t món hàng nhỏ. Chỉ có 11% người được thăm dò trả lời họ thường xuyên dùng máy. Tham khảo của thông tấn CBC sau đó cũng ghi nhận hơn phân nửa số người trả lờ i phỏ ng vấ n nó i họ chỉ thỉ nh thoả ng mớ i dù ng đến máy tự tính tiền. Mặc dù không hỏi lý do, nhiều người bảo chính yếu là vì họ muố n bả o vệ công ăn việ c là m, giữ cho cá i job cashier đừng biến mất. Mộ t số ngườ i khá c thì bực mình với sự... ngu xuẩn của những cái máy. Thí dụ như bà Shirley Fourney ở Saskatoon. Cái máy cứ lải nhải “Put it in your bag. Put it in your bag!” (Bỏ nó vào

túi đi) trong khi món hàng mà bà mua là một bịch khoai tây 10 pound! Rồi khi món hàng không có hoặ c rớt mấ t mã vạ ch, hoặc một trục trặc của máy quét đọc, họ phải mất công đi tìm nhân viên trông coi khu vực tự tính tiền để nhờ giúp. Về phí a “tiế t kiệ m thờ i gian”, mộ t nhà bá o củ a BBC, bà Jenni Murray, nói... chưa chắc à! Bà đã bấ m giờ so sá nh chuyệ n trả tiề n cù ng mộ t số món hàng qua thâu ngân viên và ở má y self check out tạ i 8 cử a hà ng lớ n ở Anh quố c, từ Mark & Spencer, TESCO, đế n siêu thị Morrison. Tấ t cả cá c “thí nghiệ m” vớ i thu ngân viên đều có thờ i gian chờ đợ i vớ i và i ngườ i đứ ng trướ c. Kế t quả : tấ t cả đề u nhanh hơn vớ i... quầ y thu ngân! Các phóng viên của show truyề n hì nh Marketplace củ a Thông tấ n CBC cũ ng làm các thí nghiệm tương tự ở một số siêu thị Canada. Kết quả? Với thu ngân viên, giao dịch đã nhanh chóng

Trong cửa hiệu Amazon, khách tự do bỏ hàng vào túi rồi đi ra. Hình từ video của Amazon

Cửa hiệu Amazon. Ảnh của Amazon

hơn và ít có trục trặc, vấn đề hơn! Mộ t số ngườ i phả n đố i chuyệ n dù ng má y tự tí nh tiền vì cho rằng việc giao dịch với máy giết chết sự giao tiế p xã hộ i, là m mấ t tình người và nét người khi không cò n trao đổ i nhau những lời lịch sự, tử tế, đôi khi là thăm hỏ i nế u thâu ngân và khách hàng quen mặt nhau. KHÔNG THỂ CHỐNG LẠI SỰ TIẾN BỘ

Nhà báo Jenni Murray đi làm phóng sự. Photo: Daily Mail

Nhưng không phải tất cả mọ i ngườ i đề u nghĩ như ông Kaye ở phần trên, hoặc những người muốn bảo vệ công việc thu ngân. Trên mạ ng reddit trong khi thảo luận về đề tài máy

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

tính tiền tự động, một người tên “EngineeringKid” đã mỉa mai châm biếm: “Bây giờ tôi từ chối không đi thang máy nữa. Không có nhân viên phụ c vụ thang máy để nhấn nút cho tôi nữa. Tôi cũng chỉ đưa chiế c xe Studebaker của tôi đến các trạm xăng có phục vụ đầy đủ, bởi vì những công việc đó rất quan trọng. Tôi không quan tâm nếu phải trả thêm 4 xu mỗi lít xăng.” Một người khác, “originalthoughts”, viế t: “Đặc biệt là vào mùa đông, khi trời âm 30 độ và có gió. Tốt hơn là người nhân viên lãnh lương tối thiểu đó đổ đầy bình xăng của tôi thay vì tôi ra khỏi chiếc xe ấm

áp của tôi trong vài phút. Tôi làm điều này trong khi nói với mình rằng tôi đang cứu lấy công ăn việc làm và làm một điều tốt cho xã hội.” Và “kevinmise” thẳ ng thừ ng hơn: “Hã y ngừ ng chống lại tương lai!” Trong loạ t phim khoa học viễn tưởng “StarTrek”, giố ng “ngườ i má y” Borg đi khắp vũ trụ để đồng hóa các loạt sinh vật khác nói khi chú ng gặ p sự khá ng cự “Resistance is futile” (Chống cự là vô ích). Đúng là không thể chống cự lại với tiến bộ. Trước nghề thu ngân, đã có nhiều nghề khác bị máy móc giảnh mất. Thậm chí những cái máy tí nh tiề n tự độ ng đang bị nhiều người ghét hiện nay cũng sẽ đến lúc bị mất job:

Công ty khổng lồ Amazon đã mở ra và i cử a hà ng không cần checkout! Phả i nó i cho đú ng, cá c cửa hàng này chẳng những không có thu ngân, máy tính tiền mà cũng chẳng có cả tiền nữa. Khách hàng bước và o, chọ n cá c mó n hà ng mình muốn mua và… đi ra. Tên của các cửa hàng này là Amazon Go. Đã có 10 cửa hàng Amazon Go trên toàn nước Mỹ – 4 ở Seattle, 4 ở Chicago, 2 ở San Francisco. Ở các cửa hàng nà y có hàng trăm camera và sensor (cảm biến). Khách hàng cần có tài khoản với Amazon, và app (ứng dụng) Amazon Go trong điện thoại thông minh của họ. Khi vào cửa, họ dùng app Amazone Go để mở cửa. Sau đó, họ có thể cấ t phôn đi, lấ y cá c

món mình cần mua, rồi đi ra. nhữ ng mó n đã mua sẽ được kê trong bảng kê tài khoản Amazon của họ. Ở Trung quốc cũng đã có những cửa hàng gần giống như thế, tuy chưa “cao kỹ” tới mức thượng thừa nhau Amazon Go. Một số tiệm tạp hóa chợ đã sử dụng máy đọc thẻ nhãn RFID (Radio Frequency Identification/ Nhận dạng qua tần số vô tuyến) ở trạm tính tiền tại cửa ra. Những công ty công nghệ khổng lồ như Tencent, Alibaba và công ty thương mại điện tử JD cũng đã nhảy và o vò ng chiế n. JD có kế hoạch tung ra hàng trăm cửa hàng như vậy sử dụng kỹ thuậ t nhận dạng khuôn mặt, mã QR và thẻ RFID để loại bỏ việc tính

tiền qua thu ngân. Tuy vậy, phản ứng không thuận lợi lắm từ phía khách hà ng cũ ng đang là m cho các công ty như Shoppers Drug Mart, Real Canadian Superstores phả i lù i lạ i mộ t bướ c. Họ thông bá o “không é p khá ch hà ng dùng máy tự tính tiền” và có thu ngân viên trong tất cả thời gian cửa hàng mở. Một số cửa hàng Canadian Tire và Walmart trướ c đây đã dẹ p hế t là n thu ngân để chỉ cò n máy tự tính tiền nay đã mở lại các quầy tính tiền. ĐỖ QUÂN (tổng hợp)

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Tiffany Chung đưa tiếng nói tỵ nạn Việt vào lịch sử chiến tranh

“Chiến tranh Việt Nam đã được lý giải chính thức từ phía Việt Nam, trong đó không có tiếng nói của người miền Nam. Người Mỹ cũng lý giải tương tự về cuộc chiến ấy, vẫn không có câu chuyện của người miền Nam.” Tiffany Chung chia sẻ về nỗ lực giới thiệu góc nhìn về người tỵ nạn Việt, vốn ít khi được nhắc tới trong lịch sử cuộc chiến Việt Nam. Là một nghệ sĩ đương đại Mỹ gốc Việt và bản thân là người tỵ nạn, Tiffany nghiên cứu trong nhiều năm về di sản cuộc chiến cùng những hậu quả để lại, qua các di vật, như bản đồ, video và các bức tranh nêu bật tiếng nói và những câu

năm để có thể đối mặt với cuộc chiến tranh ở Việt Nam và lịch sử cá nhân, bao gồm cả thân phụ tôi, và cả tôi,” Tiﬀany nói.

Hành trình của cha

chuyện của những người từng là tỵ nạn. “Một số người chọn viết sách để nói về cuộc chiến. Đối với tôi tiếng nói của những người miền Nam Việt Nam về chiến tranh sẽ không phải là cái gì mang tính hư cấu hay vật chất,” Tiﬀany nói trước cuộc triển lãm đầu tiên của cô tại Bảo

Tiffany Chung

Tàng Nghệ Thuật Hoa Kỳ Smithsonian (Smithsonian American Art Museum), Washington D.C. “Do đó tôi chọn cách làm tư liệu trực tiếp – để họ trực tiếp kể câu chuyện của bản thân họ.” Nhưng đó không phải là điều dễ dàng. “Tôi đã mất đến hơn 40

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Cách đây 16 năm, Tiﬀany bắt đầu về thăm Việt Nam, tìm hiểu câu chuyện cha cô bị bắt làm tù binh chiến tranh và câu chuyện của mẹ cô chờ đợi trong vô vọng cho sự trở về của chồng mình, nơi gần vĩ tuyến 17. Nhưng chỉ đến khi tình cờ thấy một tấm ảnh của cha mình, ông Chung Tử Bửu, trong trang phục phi công trước một chiếc trực thăng tại Lộc Ninh năm 1970, cô mới quyết định quay trở lại Việt Nam để

Hình ông Chung Tử Bửu được trưng bày tại triển lãm

tìm hiểu những “chiến trường trên không”, nơi thân phụ từng tham chiến. Những chiến trường này cùng các chiến dịch mà thân phụ cô từng tham gia, trong đó có chiến dịch Lam Sơn 719, và những sự kiện lịch sử khác của chiến tranh Việt Nam, được Tiffany đưa vào một biểu đồ minh họa bằng hình ảnh và chú thích trưng bày tại Bảo Tàng Nghệ Thuật Hoa Kỳ Smithsonian. “Những di vật ấy khiến tôi thực sự đào sâu vào để bắt đầu những gì tôi làm về chiến tranh Việt Nam hôm nay,” Tiffany nói. Qua những tìm hiểu về cha mình, cô biết được nhiều điều về chiến tranh Việt Nam, về Cuộc hành quân Hạ Lào, nơi cha cô tham chiến, và Mùa hè Đỏ lửa 1972. Trực thăng ông Chung Tử Bửu bị bắn hạ; và ông bị quân miền Bắc bắt ở Lào

trong chiến dịch Lam Sơn 719, 1971. Ông bị giam trong tù đến năm 1985, và 5 năm sau khi được trả tự do, cả gia đình đến Mỹ. Tiﬀany, sinh ra ở Đà Nẵng khi cuộc chiến đang ở cao trào năm 1969, cho biết gia đình cô cũng đã nhiều lần tìm cách vượt biên và bản thân cô từng bị giam trong tù trước khi đến được Mỹ. “Cuộc chinh phục cá nhân tôi đã mở đường đến những ký ức tổng hợp của người miền Nam Việt Nam về cuộc chiến đã để lại ảnh hưởng lớn đến cuộc sống nhiều người.” Tr ư ớ c k h i d ự n g n ê n các tác phẩm nghệ thuật về chiến tranh Việt Nam, Tiffany từng có các tác phẩm nghệ thuật về cuộc khủng hoảng tỵ nạn Syria. Việc tìm hiểu những câu chuyện người tỵ nạn Syria đã giúp Tiffany vượt qua được “chính bản thân để đối diện với chính mình

và nói về câu chuyện của mình.” Cô thấy có sự tương đồng của hai cuộc khủng hoảng tỵ nạn Việt Nam và Syria – đều là nội chiến và có rất nhiều người tỵ nạn. “Đó là vì sao tôi trở lại (để đối diện chính mình).”

Lịch sử bỏ quên

Nói về chiến tranh Việt Nam thì phải nói về người Việt Nam ở cả hai miền Nam và Bắc, theo Tiﬀany, người từng có thời gian trở về Việt Nam tham gia thành lập “Sàn Art,” một diễn đàn nghệ thuật cho nghệ sĩ trẻ trong nước. “Ai cũng có lý do tham gia cuộc chiến. Việt Nam đã có lý giải của họ nhưng tôi quan tâm tới câu chuyện của những người thua cuộc. Mình thua trận, thua cuộc chiến. Trẻ con lớn lên trong trường chỉ được dạy về góc nhìn của chính phủ Việt Nam, còn góc nhìn của người miền Nam Việt Nam

thì bị xóa bỏ hoàn toàn.” Theo cô, lịch sử người Việt tỵ nạn bị xóa sạch trong lịch sử chính thống của Việt Nam. Để những câu chuyện của người miền Nam được biết đến, Tiffany phỏng vấn hàng chục người tỵ nạn Việt tại Mỹ và chọn 21 cuộc phỏng vấn qua video, trong đó có thân phụ cô, để trưng bày tại viện bảo tàng Smithsonian trong triển lãm có tên “Quá khứ là sự khởi đầu” (Tiﬀany Chung: Vietnam, Past is Prologue), mở cửa cho công chúng từ ngày 15/3 đến 22/9 năm nay. Tiﬀany gọi đây là nỗ lực “dù chưa hoàn chỉnh để nói lên được một khía cạnh nào đó về chiến tranh Việt Nam.” “Bao nhiêu người tỵ nạn trải qua những kinh nghiệm giống nhau. Nỗ lực của mình là nhằm nói lên một phần của (chiến tranh)

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Việt Nam chuyển thể từ các bức ảnh tư liệu, cho thấy hình ảnh những nạn nhân chiến tranh Việt Nam trên các con thuyền tìm cách vượt biển để đến một nơi nào đó trên thế giới. Trong số khoảng 1,6 triệu người Việt Nam tái định cư từ 1975 đến 1997, hơn 700.000 người là thuyền nhân, theo thống kê của UNHCR. Cơ quan này ước tính khoảng 200.000400.000 thuyền nhân đã bỏ mạng trên biển.

Một thế giới khác

Những bức tranh màu nước về người tỵ nạn chiến tranh Việt Nam tại triển lãm "Tiffany Chung: Vietnam, Past is Prologue" (Quá khứ là sự khởi đầu) ở bảo tàng Nghệ thuật Mỹ Smithsonian

Việt Nam, vốn đã không được đưa vào lịch sử chính thống (của Việt Nam) cũng như không được người Mỹ quan tâm đến nhiều.” Tác phẩm trưng bày tại triển lãm này còn có những bức tranh màu nước được vẽ dựa trên những bức ảnh

mà cô tìm được trong quá trình nghiên cứu về di dân Việt Nam sau chiến tranh tại kho lưu trữ của Cao ủy tỵ nạn Liên hợp quốc (UNHCR) tại Geneva, Thụy Sĩ. Những bức tranh, được một nhóm họa sĩ trẻ của

Tiffany tới UNHCR hàng năm để làm các nghiên cứu và qua đó cô “mới biết được người Việt Nam đã đi đến nhiều nơi trên thế giới, gồm châu Phi, Mỹ La tinh và Trung Đông, ngoài những nơi mà mọi người đều biết là Mỹ và châu Âu.” Những tuyến đường người tỵ nạn Việt Nam vượt qua để tìm đến nơi “an toàn hơn” Việt Nam lúc đó đã được Tiffany đưa vào một tấm bản đồ lớn bằng vải thêu cũng được trưng bày tại triển lãm này. Mặc dù được đào tạo về nhiếp ảnh và Nghệ thuật Studio ở California, Tiffany lại từng là một người vẽ bản đồ. Chính cô đã vẽ lại những đường di chuyển của người tỵ nạn chiến tranh Việt Nam trên một tấm bản đồ giấy và sau đó được chuyển thể sang hình thêu trên vải. “Rất nhiều những thứ này không được nói tới trong văn hóa và nghệ thuật của (Mỹ). Nó thậm chí không được nhắc tới trong lịch sử,” Sarah Newman, phụ

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

trách nghệ thuật đương đại của Bảo tàng Nghệ thuật Hoa Kỳ Smithsonian, nói. “(Tiffany Chung) đã tới trung tâm lưu trữ của UNHCR và nghiên cứu để tìm ra những người (Việt) đi đâu sau chiến tranh, họ đi con đường nào và họ tới đâu trên thế giới này. Cô ấy chuyển thể chúng vào hình thức tác phẩm nghệ thuật và chúng trở nên rất quan trọng cho tư liệu lịch sử của chúng ta; đưa chúng ta tới một thế giới hoàn toàn khác.” Tiﬀany gọi sự vắng bóng những tiếng nói của người tỵ nạn Việt trong lịch sử chiến tranh Việt Nam là một sự “bỏ quên lịch sử do ảnh hưởng của chính trị.” “Người tỵ nạn không được nhắc tới trong truyền thông chính thức. Họ không được bàn tới. không được nhớ tới,” Tiﬀany nói. “Mọi người đều có quyền được biết về lịch sử, ký ức và sự thật.” Theo người nghệ sĩ hiện đang sống ở Houston, Texas, này: “Nhớ tới nó để hiểu về nó. Để lịch sử không lặp lại lần nữa.” LINH ĐAN/VOA

Tấm bản đồ thêu trên vải về các đường di chuyển của người tỵ nạn rời Việt Nam tới các nơi trên thế giới sau chiến tranh

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THƯ CỦA TIẾN

Khóc nữa đi Hương TƯỞ NG NĂNG TIẾ N

Tôi vô tội xin hãy cầu nguyện cho tôi. Đoàn Thị Hương

ôi đến Malaysia, lần đầu, vào mộ t ngà y Hè . Trưa hôm ấ y, chắc có “sự cố” chi đó về hệ thống A.C, phi trường Klia vô cùng nó ng bứ c. Khung cả nh không chỉ ngột ngạt, khó thở mà còn có vẻ bất an vì những toán lính quân phục rằng ri, tay lăm lăm cầm súng, mắt chăm chăm nhìn vào hành khách. What’s wrong? Chuyệ n chi vậ y cà? Cứ y như là đất nước này đang có một cuộc đảo chánh (coup d’etat) vậy. Cho đến khi đứng chờ đổi tiền, liếc nhìn mấy tờ báo đặt ở quầy hàng kế cạ nh – chợ t thấ y hì nh ả nh mộ t khuôn mặt trông quen quen – tôi mới hiểu tại sao? Đoàn Thị Hương! Tờ Sraits Times, số ra ngà y 16 tháng 6 năm 2017, chạy tít: “Jongnam murder: Case set for hearing on July 28 in Shah Alam.” Sự việc xẩy ra này xẩy ra tại đây từ hôm 13 tháng 2 (đã hơn ba tháng trôi qua) mà không khí của phi trường Kuala Lumpur vẫn còn căng thẳng, và hình ảnh của cô gái VN vẫn xuất hiện trên trang nhất của báo chí ở xứ người. Tuy thế, cũng như bao nhiêu kẻ vô tình khác, ngay sau khi rời sân bay là tôi quên ngay chuyện Đoàn Thị Hương ... cho đến mãi hôm nay. Sáng nay, tin tức và hình của em lại tràn ngập mọi phương tiện truyền thông: -Lawyers for Vietnam woman in Kim Jong Nam murder accuse Malaysia of “discrimination” as her trial is postponed

-Woman charged with murdering Kim Jong Un’s half-brother to stay behind bars after appeal rejectedri -Đoàn Thị Hương rời tòa trong nước mắt -Đoàn Thị Hương bị bác đơn kháng án, vẫn bị truy tố ám sát Kim Jong Nam -Phả i Cứ u Lấ y Công Dân VN Đoàn Thị Hương -Đoàn Thị Hương thất thần rời phiên tòa ở Malaysia -Nghị sĩ Malaysia bất bình vì Đoàn Thị Hương vẫn bị truy tố -Vụ Đoàn Thị Hương: Ngoại giao Việt Nam đã thua! Truong Huy San lên tiế ng: “Uy tín quốc gia không chỉ nằm ở chỗ đã ‘thắng bao nhiêu đế quốc thực dân’ mà còn ở chỗ có bảo vệ được công

dân của mình không.” Tôi thường rất thích cách đặt vấn đề tinh tế, sắc sảo (và luôn luôn “sát sườn”) của nhà báo nổi tiếng này nhưng với câu hỏi vừa nêu thì tôi sợ rằng ông hơi bị … “lạc đề.” Vấn đề không phải là khả năng “bảo vệ công dân” của những kẻ đang cầm quyển ở VN mà là họ có bao giờ thực sự quan tâm gì đến đến số phận, cùng nỗi an nguy, hay an sinh của dân chúng hay không? Câu trả lời, rõ ràng, là hoàn toàn (và tuyệt đối) không – theo công luận: Thùy Linh: Hà Nội không thực sự chủ động, và quyết tâm vận động giúp Đoàn Thị Hương. Nguyễn Minh Khuê: Trong trường hợp này, rõ ràng họ sẵn sàng phó mặc cho công dân mình làm con vật tế thần không chút xót xa.

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THƯ CỦA TIẾN Đạt Tiến Nguyễn: Chỉ khi nạn nhân người Indonesia được trả tự do và người dân Việt Nam phê phán mạnh quá thì Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh mới gọi điện cho phía Malaysia. Nguyễ n Thông: Nhà nước này, chính quyền này, bộ máy cai trị này, khi thực hiện hoặc yêu cầu điều gì, trước hết cũng chỉ vì sự tồn tại của nó chứ không phải vì dân. Nguyễ n Trâm: Đoàn Thị Hương xui khi sinh ra là người Việt Hoa Nghi: Cô Hương không phải xui khi là người Việt, mà cô xui vì là công dân của nước CHXHCN Việt Nam. Minh Hải: … trong vụ án này dư luận quan tâm và theo dõi qua báo đài thấy một điều rõ ràng là Chính phủ Việt Nam có quá nhiều phản ứng đi sau so với phía Indonesia trong việc vận động hành lang ngoại giao, bảo hộ công dân nước mình. Diên Vỹ: Một phụ nữ không nghề nghiệp rõ ràng, gia đình cũng không biết phải làm gì vì không được ai hướng dẫn gì ngoài việc chỉ biết trông cậy vô sự giúp đỡ hiếm hoi của Đại sứ quán Việt Nam, cô Hương dường như hoàn toàn vô vọng. Điều bận tâm duy nhất của tất cả nhữ ng vị quan sứ ở mọ i cấ p – và mọi nơi – là làm sao “kiếm cho đủ ăn,” và thu hồi lại số vốn đầu tư mà họ đã bỏ ra để chạy chức thôi. Đại

Sứ Quán VN tại Kuala Lumpur, tất nhiên, cũng không ngoại lệ: Ngày 19 tháng 12 năm 2006, nhật báo International Herald Tribune loan tin “có hàng chục thiếu nữ VN đang được trưng bầy tại các quán cà phê ở Mã Lai, để chờ được mua về làm vợ. Sự kiện này khiến cho người dân bản xứ cảm thấy vô cùng bất an, thiếu điều muốn lên… cơn sốt. Họ mô tả đó là một việc làm “bệnh hoạn và vô luân” (The pratice has been described as “sickening and immoral…) Dù vậy, theo như tường thuật của phái viên AP: ”Đại sứ Việt Nam ở Mã Lai, Nguyễn Quốc Dũng, nói rằng giới chức có thẩm quyền không hề biết có những sự cố như vậy … ” (“Vietnam’s ambassador to Malaysia, Nguyen Quoc Dung, said officials were not aware of such incidents…) Hôm 9 thá ng 4 năm 2009, RFA loan tin: Sau gần một năm làm việc không được trả lương ở Mã Lai, công nhân xuấ t khẩ u lao độ ng “liên lạ c được với nhân viên Đại Sứ Quán VN thì chỉ được trả lời à ới rồi sau đó cúp điện thoại. Khi họ liên lạc trở lại thì không có ai bắt điện thoại để đáp cả.” Ngày 3 tháng 4 năm 2018 – theo VOA – một phụ nữ Việt Nam tự sát bằng dao ngay tại Đại sứ quán Việt Nam ở Kuala Lumpur… Vụ tự sát xảy ra ngay tại Đại sứ quán đã khiến nhiều người Việt Nam ở nước ngoài

Ảnh: Sraits Times

phẫn nộ. Nhiều ý kiến cho rằng tệ nạn lạm thu và thái độ bàng quang, vô trách nhiệm của các cán bộ tại các đại sứ quán Việt Nam đã dẫn đến những uất ức của người dân khi buộc phải đến làm thủ tục. Đoàn Thị Hương, cố nhiên, không thể trông mong gì vào các viên chức ngoạ i giao. Em, xem chừ ng, cũ ng không đượ c chí nh đồ ng bà o mì nh hết lòng hỗ trợ hay bênh vực – theo ghi nhận của thông tín viên (BBC) Thùy Linh: “Một phần dư luận Việt Nam cũng chỉ trích Đoàn Thị Hương, cho rằng cô gái gốc Nam Định, dù bị lợi dụng, thì vẫn cần phải chịu trách nhiệm thích đáng vì hậu quả của hành động dại dột của cô đem lại.” Kể ra thì Hương “dại” thật. Hiện có cả chụ c ngà n phụ nữ Việt Nam đang hoạt động mại dâm Malaysia. Sao em không bá n thân như họ cho nó đỡ phiền mà lại đi làm chuyện bán mạng hiểm nguy đến thế? Cũ ng có hàng triệ u cô gá i Việ t Nam, trong lứ a tuổ i củ a Hương, đang là m ô sin ở nướ c ngoà i. Sao em không gia nhập lực lượng xuất khẩu này để thể hiện lòng yêu nước, để biết thế nào là gía trị của lao động (vinh quang) và để trá nh khỏ i bị tiếng đời chê trách là chây lười lao động nên phải ngồi tù? Giản dị hơn, còn trẻ và còn khoẻ, sao em không xin là m công nhân trong mộ t nhà má y thuộ c khu chế xuấ t nà o đó gầ n nhà ? Tuy đồ ng lương không đủ sống nhưng thà sống dở/chết dở ở quê hương – bên cạnh gia đình, cha mẹ, họ hàng – vẫn hơn là chết rục trong lao tù nơi đất lạ xứ người (nhiều) chứ? Là công dân của một quốc gia Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc mà lâm vào hoàn cảnh bất hạnh như em thì quả là một điều vô cùng đáng tiếc. Tôi không biết (và cũng không thể) làm chi để giúp em, ngoài việc góp thêm một giọt nước mắt – dù tuổi già hạt lệ như sương. Thôi, cứ khóc nữa đi Hương!

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TƯỞ NG NĂNG TIẾ N

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TẠP GHI HUY PHƯƠNG

Hạnh phúc...xót xa HUY PHƯƠNG

(Hình minh họa: HOANG DINH NAM/AFP/Getty Images)

hó có thể định nghĩa hạnh phúc là gì và thế nào là một con người hạnh phúc. Trong ý nghĩa thông thường, thì hạnh phúc là sự sung sướng, niềm vui, thỏa mãn, những thành tựu của mỗi cá nhân. Khi đ ời sống, cảnh ngộ làm cho tâm tình người ta dễ chịu sung sướng, vừa lòng mãn ý thì người ta cảm tưởng rằng mình là người hạnh phúc. Nhưng phải chăng hạnh phúc là điều, cái mình không có hay thường mơ ước. Sau năm 1975, tôi có một người bạn tù “cải tạo” chung trại ngoài Bắc, trong cơn đói triền miên, anh nói với bạn bè, nếu cho anh được là tên tù phụ trách chuồng heo của trại, được no một này hai buổi với những thức ăn, cơm cháy, cơm thiu của heo, thì anh ở đây suốt đời cũng được! Một người chồng đang chịu cảnh vợ ngoại tình, con cái hư hỏng, thì cho rằng người bạn của họ đang có một mái ấm gia đình, trong ấm ngoài êm là hạnh phúc. Một người vô gia cư, bữa đói bữa no, thì cho người mỗi ngày

không phải lo nghĩ về miếng ăn chính là người...hạnh phúc! Nhưng chúng ta vẫn thường nghe nói câu “đồng tiền không đem lại hạnh phúc,” vậy thì ai đúng và ai sai? Quả là hạnh phúc không có tiêu chuẩn, không mức độ rõ ràng, không đong, đo, đếm được, tất cả chỉ là kết quả cảm xúc , ý thức của mỗi người . Có thể anh cho hoàn cảnh của tôi là hạnh phúc, nhưng bản thân tôi lại nghĩ khác. Cũng là một đời sống đó, người cho là hạnh phúc, kẻ thì không! Có quan niệm cho rằng, nếu ta biết sống chừng mực không tham cầu, biết đủ, biết vừa, (tri túc, tiện túc, hà thời túc!) thảnh thơi, cõi lòng an nhiên tự tại , biết sống, thì chúng ta mới có được niềm an vui hạnh phúc đúng nghĩa, nghĩa là hạnh phúc không ở đâu xa, “hạnh phúc ở quanh đây.” Năm nào, Liên Hợp Quốc cũng công bố Báo cáo Hạnh phúc Thế giới, dựa trên tiêu chuẩn GDP bình quân đầu người (tổng sản phẩm nội địa, chỉ tiêu đánh giá sự phát triển của một quốc gia ), hỗ trợ xã hội, số năm sống khỏe mạnh, sự tự do,

sự hào phóng và tình trạng tham nhũng. Nhưng sự thật, những tiêu chuẩn này đã là những điều căn bản xác thật để cho ta cảm thấy là hạnh phúc hay chưa? Và năm nào, trong và ngoài nước cũng bàn về thứ hạng hạnh phúc của người Việt Nam trong sự xếp hạng. Sau khi có bản công bố, đã có nhiều ý kiến về thứ hạng này, (năm nay - 2019 là 94/156 quốc gia.) Nhiều ý kiến trong nước không đồng tình với kết quả của bảng xếp hạng trên vì cho rằng người Việt hiện nay đã bằng lòng với hạnh phúc, như vậy thứ hạng này đáng lẽ phải cao hơn: “Nhưng lẽ ra với điều kiện của Việt Nam phải sánh ngang Hàn Quốc hay Singapore” (Rieu.) Bằng lòng với hạnh phúc của người Việt Nam là như thế nào? VnExpress trong nước đưa ra một vài phát biểu như: - “Sáng đưa con đi học, chiều đón con về. Tiền ít nhưng cả nhà vui vẻ, hài lòng. Thế là hạnh phúc! ( Duy Đông) - “Sáng ăn bát phở, uống ly cà phê đi làm, chiều về mua tờ vé số rồi uống vài chai bia với chiến hữu. Hạnh phúc chỉ cần thế! (Trần Mạnh Tiệp) - “Tôi thực sự đang rất hạnh phúc khi mình sống ở Việt Nam, sống gần người thân, được làm những gì mình muốn, sáng có thời gian làm một ly cà phê ngắm đường phố. (Hoàng Hải Nguyên) - “ Không hiểu tại sao thứ hạng Việt Nam lại thấp thế? Cuộc sống ở Việt Nam khá ổn. Tôi ở Hà Nội và thấy rằng: một gia đình hai con, thu nhập khoảng 30 triệu đồng mỗi tháng thì chắc chắn sẽ thoải mái hơn sống ở những nước láng giềng như

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TẠP GHI HUY PHƯƠNG

Thái Lan, Indonesia, Trung Quốc...” (Fullrockh) Đúng là hạnh phúc... ở quanh đây! “Hạnh phúc là sáng ăn phở, uống cà phê, chiều mua vé số, uống bia!” Nhưng cũng có người Việt Nam tỉnh táo: “Sự xếp hạng này thực tế, để bà con bớt mơ ngủ. Hạnh phúc cao siêu chưa biết nhưng phải đủ ăn đủ mặc, giáo dục, y tế, giao thông thuận lợi, con người thường xuyên không phải sợ hãi hay lo lắng là những thứ căn bản nhất. Chúng ta còn phải nỗ lực nhiều để thăng hạng theo tiêu chuẩn Liên Hợp Quốc.” ( Hoàng Đức Nguyên) Phải chăng khi chúng ta có một mái nhà, cái xe, lương đủ sống, có cái phone đời mới, buổi chiều có tiền ra quán nhậu là đã đạt đến tiêu chuẩn hạnh phúc rồi. Còn cái xã hội, trong đó chúng ta đang sống, có khi lại chẳng liên quan gì đến mình. Không biết cha mẹ của cô con gái tôi bị một tên vô lại đè ra, ôm hôn trong thang máy, nó chỉ bị phạt 8 đô la; các gia đình 9 nữ sinh Hà Giang, nạn nhân của tên Sầm Đức Giang, Hiệu trưởng, và tên Chủ Tịch Nguyễn Trường Tô, Chủ tịch tỉnh Hà Giang... có hạnh phúc hay không, trong một xã hội hư đốn, đồi bại như thế? Chúng ta thử nhớ vài con số: - Mỗi năm Việt Nam có 94,000 người chết vì bệnh ung thư trong số 126,000 người mắc bệnh. - Mỗi năm Việt Nam có 25,322 tai nạn giao thông làm cho 8,966 người chết và 24,417 người thương tật. - Tỷ lệ đàn ông Việt Nam uống rượu là 77%. Năm 2010, lượng tiêu thụ bia rượu tính trên đầu người là 6.6 lít/năm. Dự báo cho năm 2025, con số này sẽ tăng lên 7 lít cho mỗi đầu người một năm. Việt Nam tiêu thụ khoảng 3.4 tỷ lít bia và 70 triệu lít rượu nhập cảng, chưa kể khoảng 200 triệu lít rượu nội địa - Phụ nữ Việt Nam đứng đầu chuyện phá, nạo thai ở Đông Nam Á

với 300,000 trường hợp (20% là em gái vị thanh niên.) - Mỗi năm 100.000 phụ nữ Việt ra đi lấy chồng ngoại quốc vì nghèo đói . - Năm 2018 là năm thứ 5 liên tiếp số lượng lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài (lao công, ở đợ) vượt con số 100.000, tăng 30% so với chỉ tiêu hằng năm và tăng 6% so với năm 2017. Người phụ nữ ra ngoại quốc để thoát cảnh nghèo tất nhiên là thấy mình hạnh phúc, trong đó có hạnh phúc...báo hiếu. Cha mẹ được con gái bán thân gửi tiền về xây nhà, mua xe cho bằng hay hơn làng xóm, hãnh diện với láng giềng, thân thuộc hẳn là hạnh phúc hơn người! Người thợ xây nhà, đại lý bán xe... có lợi nhuận, hẳn là hạnh phúc. Tóm lại, toàn dân đều... hạnh phúc! Trong bảng xếp hạng của UN World Happiness, Mexico đứng hàng thứ 24, trong khi đây là một nước không đủ việc làm cho công dân, dân lao động phải tràn sang biên giới phía Nam, ma túy, giết chóc tràn lan. Nhưng quả tình tôi thấy người Mễ di dân ở Hoa Kỳ là những người hạnh phúc, mặc dầu phần lớn họ ở dưới mức nghèo đói. Không lúc nào họ từ nan những công việc nặng nề, luôn vui vẻ, tươi cười. Buổi chiều đi làm về, ghé 7-Eleven mua một chùm bia ngồi uống trên bậc cửa, sáng chủ

nhật đưa cả gia đình ra công viên. Mỗi tháng có chút tiền gửi về quê nhà cho người thân. Có ai hạnh phúc hơn thế! Có thể người Mễ Tây Cơ vốn dễ tính, lạc quan, nhưng lãnh đạo CSVN coi có vẻ lạc quan hơn nhiều. Bằng chứng là Việt Nam ngày này qua lời Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng đã có một câu nói huênh hoang để đời: - “Có lẽ nhìn lại chưa bao giờ quê hương ta đẹp như thế này, chưa bao giờ quê hương ta có đời sống văn hóa, kinh tế phát triển, xã hội ổn định, thôn xóm có nhiều hình thức hoạt động mới. Con em được học hành đến nơi đến chốn, đời sống của bà con có nghĩa có tình…” Nói như thế, thì việc xếp hạng Việt Nam vào hạng dưới trung bình, thứ 94/156 của LHQ, thua Singapore và chỉ ngang bằng với Trung Quốc là một điều sỉ nhục coi như thiếu công bằng, thiên vị, và vì ganh ghét. Nhưng nhìn lại hệ thống giáo dục, y tế và điều kiện xã hội, sự suy đồi đạo đức của dất nước, và đối với những người dân bị áp bức, không có quyền làm người, mất cửa, mất nhà, bỏ xứ ra đi, lưu lạc ra xứ người, tủi nhục vì sự sống như hiện nay, thứ hạnh phúc đó đúng là một thứ hạnh phúc... xót xa.

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

HUY PHƯƠNG

Bí ẩn về tiền kiếp hậu kiếp Chương 1: Bí ẩn về tiền kiếp hậu kiếp ĐOÀN VĂN THÔNG NGUỒN: ĐOÀN VĂN THÔNG

Những thuyết luân hồi tái sinh thật sự đã trình bày sự việc vấn đề một cách chi li, phức tạp như đã nói và ai trong chúng ta dù không tán thành, đồng ý nhưng cũng ít nhất một lần trong cuộc, sẽ tự hỏi tại sao trong đời lại có những người hình dáng, cử chỉ, hành động, cách sống giống loài thú? Có người khi nằm ngủ co quắp hay co co rúm lại, có người ngáy vang như sấm, có những đi như rắn bò, có người cười như ngựa hí, có kẻ gương mặt luôn luôn nhăn nhó như loài khỉ hay hằn lên nét mặt dữ tợn, với đôi mắt trắng dã, gườm gườm như ác thú. Có người khi ngồi có tư thế như cọp heo hày giọng nói to, sang sảng như tiếng thú gầm vang? Phải chăng đó là những loài thú ở các kiếp quá khứ và hiện tại mang kiếp người nhưng vẫn chưa thoát hẳn một số chi tiết của loài thú? Những kẻ giết người, những kẻ tra tấn người không gớm tay, những đao phủ, luôn cả những đồ tể (những kẻ giết súc vật) phần lớn hiện rõ ác tính trên cử chỉ dáng đi, giọng nói và nhất là gương mặt; thường thì đi lầm lũi (như cảm nhận được cái xấu xa tàn ác của mình nên không thể biểu lộ được sự thanh thản, yên tĩnh của tâm hồn), đôi tay thường nắm lại, như thủ thế, đặc biệt đôi

mắt trắng đã lộ nhãn có nhiều đường gân máu tràn cả lòng trắng và lan vào tròng đen. Có điều kỳ dị là những người này gần như hầu hết đều có con mắt lồi hay tròng đen treo để lộ 3 phần trắng trong mắt gọi là tam bạch đản hoặc xuất phát, biểu lộ ác tính dã man không có chút tính người qua lời nói như năm 1992, tại Hoa Kỳ, tên sát nhân kỳ dị, dã man chuyên ăn thịt người tên là Jeﬀrey Dahmer mặc dầu bị bắt hắn vẫn không tỏ dấu ăn năn tội lỗi mà còn tuyên bố: “Nếu có cơ hội, tôi sẽ giết, phân thây và ăn thịt những ai mà tôi bắt được!” Tên sát nhân Jeﬀrey Dahmer này đã giết 17 người vô tội và ăn thịt rất nhiều người. Mặc dầu là một con người nhưng rõ ràng hắn còn kém xa thú vật nếu xét về mặt tiến hóa của chủng loại về sự phát triển của tư duy tỉnh cảm. Vấn đề thú có thể chuyển sinh làm người hay người có thể chuyển sinh làm thú trong thuyết luân hồi quả báo đã khiến cho thuyết này trở nên bao trùm mọi vật tương tự như thuyết Linh Vật (Animism) theo đó mọi vật đều có tính linh hay linh hồn và chịu sự chuyển sinh của luân hồi, vì thế những người tin vào thuyết luân hồi thường kiêng ăn thịt vì hai lý do: Thứ nhất sinh vật đã có sinh, có diệt, có sống có chết tức là có biết đau biết khổ, biết sung sướng thì tại sao ta lại giết chúng? Thứ hai sinh vật ta thấy sống trên quả đất có thể là hậu thân của những người nào đó hoặc đôi khi có thể là người thân mang hình hài loài thú qua sự chuyển sinh? Tuy nhiên thuyết luân hồi cho rằng sự tái sinh luôn luôn xem như một sự tiến hóa hơn. Ở đây cần phải lưu ý về một số thắc mắc được đặt ra, rằng đã là loài thú thì làm gì có trí óc sáng suốt để nhận ra đâu là tà đâu là chánh đâu là điều lành đâu là điều dữ. Vì thế bảo rằng loài thú gây nghiệp lành hay nghiệp dữ chỉ là sự ngẫu nhiên mà thôi chớ không phải do chủ ý của nó. Điều thắc mắc rõ ràng hữu lý, nhưng nếu nhìn lại ngay cả loài người mà từ lâu ai cũng công nhận là loài sinh vật thượng đẳng có trí óc thông minh hơn tất cả loài vật vẫn không hiếm những con người tàn ác, vô nhân đạo, những con người hoàn toàn vô luân, tay luôn luôn nhúng máu, mắt luôn luôn chỉ muốn thấy cảnh chết

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

chóc và ai thích nghe những lời kêu la thảng thốt, khổ đau của người khác. Những kẻ này có trí óc, có suy nghĩ nhưng không bao giờ có lòng nhân đạo xót xa. Vậy họ cũng ở cấp độ cao của trí thức, về cấu tạo bộ não nhưng tại sao họ lại giống loài ác thú? Những kẻ này xét cho cùng còn thua loài vật vì có nhiều loài vật rất hiền lành. Về ý niệm tái sinh luân hồi từ cấp độ thấp tới cấp độ cao theo sự tiến hóa từ lâu đã được nhiều nhà nghiên cứu lưu tâm. Nhà sinh vật học Charles Darwin nêu thuyết tiến hóa của sinh vật theo đó sinh vật tiến hóa từ trình độ thấp đơn giản dần dần đến trình độ cao hơn và phức tạp hơn theo nhu cầu, cuộc sống và môi trường sống. Tuy nhiên nhà khoa học chỉ nghiên cứu căn cứ phần lớn vào những gì có tính cách thuần vật chất về cấu tạo, dạng thể của các cơ quan cơ thể cùng liên hệ với các hiện tượng sinh lý, sinh hóa chớ không đi sâu vào lĩnh vực luân lý đạo đức, tâm linh sâu xa hơn như thuyết luân hồi chuyển kiếp tái sinh. Charles Darwin nhận thấy rằng những sinh vật như cá, rùa, ếch, chim, sư tử, bò, ngựa, khỉ, người đều có dạng thể phôi (Rmbryos) đầu tiên tương tự nhau. Nhà khoa học chỉ thấy rõ sự tiến hóa từ “vạn vật đồng nhất thể” ấy qua sự tiến hóa mà thành nhiều hướng để phát sinh ra các loài, họ, bộ, giống, ngành sinh vật khác nhau mà không chú tâm nghiên cứu cái nguyên nhân sâu xa tiềm ẩn bên trong và trước đó ở mỗi sự vật. Thuyết tiến hóa như thế chỉ phát họa được rằng: “con người như là một toàn thể đã trải qua nhiều giai đoạn tiến hóa. Trong khi thuyết luân hồi cho thấy sự chuyển hóa để thành con người phải trải qua nhiều giai đoạn của sự tái sinh có

liên quan nhiều đến những gì thuộc về tâm linh và luân lý cùng sự thưởng phạt công minh giống như những định luật tự nhiên trong vũ trụ. Mỗi con người trước khi trở thành toàn hảo, hoàn thiện để vào cảnh giới an lạc phải trải qua nhiều kiếp chuyển hóa tái sinh. Trong các lần chuyển sinh ấy sẽ có những kiếp khác nhau; khi thì loài vật, khi thì loài người, khi chuyển sinh thành loài vật, có thể họ phải trải qua nhiều kiếp như khi thì loài này khi thì loài kia tùy theo cấp độ của nghiệp quả. Qua các tài liệu kinh Phật giáo thì đức Phật Thích Ca, trước khi thành Phật, ngài đã phải chuyển sinh qua nhiều kiếp. Cũng theo thuyết luân hồi thì khi còn là kiếp thú, kiếp thú này cũng có hạn định của nó. Hạn định này tùy thuộc vào những gì mà nghiệp quả trước đó đã quy định trong thời gian bao lâu để trải qua. Cùng là một loài vật nhưng cũng vẫn có những con khác nhau về cách sống. Nhưng cùng là một loài chó, vậy mà có con rất trung thành, hiền lành, từ tốn. Trái lại có con rất hung dữ, phản chủ, nhác lười, tham ăn... Chúng ta từ nhỏ thường đã từng nghe kể chuyện con chó trung thành nọ rất thương chủ, thường ngày ra ga đón chủ về. Nhưng sau đó chủ nó không trở về nữa vì bị pháo kích chết trong một chuyến đi. Con chó không biết chủ đã chết, vẫn ngày ngày đến sân ga đón chủ. Suốt mấy tháng trời, con chó buồn bả một cách lạ thường bỏ ăn bỏ ngủ và sau đó gục chết ở trên đường tới nhà ga.

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

 Xem tiếp kỳ sau

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

PHIẾM

SI hải nói đầy đủ là sida mới đúng nhưng tôi ngại mọi người hiểu lầm ra một căn bệnh nên cắt bớt cho gọn. Thực ra sự cắt bớt này đã được dân chúng cầm dao xén từ lâu rồi. Cái chi dài dòng vướng víu, dân người ta không ưa. Sida là loại quần áo cũ được gửi qua viện trợ cho Việt Nam. Tại sao lại sida? Tôi phân vân, ới ông Google giúp một tay. Ông này rất được việc. Ông dẫn tôi vào Wikipedia để chỉ cho rõ sự tình. Té ra sida chẳng dây mơ rễ má chi với căn bệnh cả, mà chỉ là tên tắt của một tổ chức từ thiện Thụy Điển, tổ chức Swedish International Development Cooperation Agency (Tổ Chức Hợp Tác Phát Triển Quốc Tế Thụy Điển), viết tắt là SIDA. Tổ chức này quyên góp quần áo cũ của người dân, giặt giũ sạch sẽ, đóng thùng gửi tới viện trợ cho dân chúng Việt Nam. Lẽ ra dân chúng là người thụ hưởng nhưng những quần áo cũ người mới ta này chạy qua những cửa nào chẳng biết để bày bán ngoài chợ trên khắp nước.

SONG THAO

Chui vào thùng quần áo

Vô lút người!

Cô Lê Thị Thái Tần

Dân chúng ham đồ ngoại nhưng rẻ rề nên xúm nhau mua, hình thành một món hàng mà họ gọi là “đồ sida” hay ngắn gọn là “đồ si”. Thụy Điển chỉ viện

trợ đồ cũ này trong một thời gian ngắn vào đầu thập niên 1990 nhưng cái tên thì đã nằm chết với loại đồ này. Tất cả các nguồn quần áo cũ sau này

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

đều được gọi là sida hay si hết! Thụy Điển không gửi quần áo cũ qua nữa nhưng quần áo cũ vẫn đầy rẫy trên các vỉa hè, trong các cửa hàng, tại những sập bán trong chợ, chúng do đâu mà có? Do chúng ta! Cứ thỉnh thoảng tôi lại phải bê những bao quần áo không còn xài nữa tới cho những hội thiện n h ư Vi l l a g e s Va l e u r s , Renaissance hay Armee Salut. Nhiều khi ngại, tiện tay bỏ vào những chiếc thùng quyên quần áo cũ của các hội thiện được đặt tại các bãi đậu xe hay các lề đường nơi có nhiều người qua lại. Gọi là quần áo cũ nhưng còn tốt chán. Bỏ đi chỉ vì chúng không còn đúng kích thước, hợp thời trang hay không thích nữa. Thế hệ chúng tôi, những di dân thế hệ đầu, nghĩ tới những ngày còn ở quê nhà ngồi vá từng manh áo rách, tiếc không muốn cho. Những người đã bị đầy đọa trong những cái gọi là trại tù cải tạo còn tiếc hơn nữa. Khi đó, quần áo như những miếng giẻ rách khoác lên người, có đâu được ra hình cái quần tấm áo, mà vẫn phải cẩn thận giữ gìn cho khỏi rách thêm. Bây giờ, quần áo còn tốt, nỡ lòng nào bỏ đi, vậy

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

PHIẾM là giữ khư khư trong nhà. Nhưng rồi chật nhà chật cửa, nhất là những khi dọn nhà, cũng đành phải mang đi cho. Thế hệ con cháu chúng ta, sống từ nhỏ ở bên này, chưa biết khổ, còn cho bạo hơn nữa. Nhiều khi, quần áo mua tùy hứng khi đi shopping, về giúi trong xó tủ, ít lâu sau mở ra thấy không thích nữa, tiện tay vứt. Quần áo cũ mà còn lủng lẳng mác mới! Các ông bố bà mẹ có tiếc của cũng đành chịu. Thân hình rệu rạo đâu có thích hợp với những thứ mốt của bọn trẻ. Đành ngậm ngùi bỏ vào bao mang đi cho, tự an ủi dù sao cũng làm việc thiện. Nhưng thiện ở đây mà không thiện ở đó. Có tới tay dân nghèo đâu mà thiện. Những quần áo đó về tới những nước nghèo khó là tiền không. Con buôn quốc nội đâu có tha. Nhiều người đã làm giầu vì những thứ chúng ta thải ra. Hàng sida rất hot tại Việt Nam. Ký giả Nguyễn Thị Hàm Anh, ở trong nước, tả cái sự tình này như sau: “Hàng Si luôn đông khách. Thứ nhất vì giá rẻ hiển nhiên, thứ nữa kiểu cọ đa dạng, chất liệu và màu sắc phong phú

khác hẳn hàng trong nước, lẫn vào trong đó có hàng hiệu hẳn hoi chứ chẳng phải toàn hàng… vô danh. Hàng chất như núi tha hồ lựa chọn không thích bỏ đi mà không sợ chủ lườm nguýt, chẳng những quần áo còn có thú nhồi bông, dây lưng, giày dép, túi xách, mũ, ba lô… Boot cổ cao, cổ thấp là món hàng đa số dân sành điệu đều ao ước có ít nhất một, hai đôi, mà nếu không vào hàng đồ cũ thì không cách nào sắm nổi. Nhảy vào đó ngụp lặn cả buổi thế nào cũng moi ra được món đồ hợp ý với giá hời. Sau khi diện đồ, ra ngoài đường tung tăng, thiên hạ chẳng ai biết đó là hàng cũ hay mới… Trước kia mua đồ cũ ngoài chợ chỉ là dân nghèo, không thể sắm đồ mới nhưng nay đã khác. Ngoài khách ruột của hàng Si là các bà nội trợ, sinh viên… ít tiền, còn có dân văn phòng, công sở, thanh niên theo thời trang, người ưa thích các món đồ lạ trong đó có cả dân có tiền”. Không phải tất cả quần áo cũ chúng ta tặng cho các hội thiện đều đi về các nước đang phát triển. Ngay tại nơi chúng ta ở,

Một cửa hàng bán đồ sida tại Việt Nam

một phần dân chúng cũng vẫn phải xài đồ second hand. Tôi nhớ những ngày mới qua định cư, cả gia đình cũng lếch thếch tới nhà dòng của các sơ để lựa đồ cũ. Được cái quần cái áo hay đôi giầy đôi dép vừa ý mừng muốn chết. Hầu như tất cả dân tỵ nạn chúng ta đều trải qua những ngày đầu đặt chân đến xứ lạ cực khổ như vậy. Kể cả cô Lê Thị Thái Tần. Chắc ít người biết cô này. Giới công nghệ trẻ thì đều biết tới cô qua cái tên đã bị méo mó: Tan Le! Năm 2010, cô Thái Tần đã gây chấn động cả thế giới khi sáng tạo ra thiết bị đọc sóng não EPOC, giúp con người chỉ dùng suy

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

nghĩ để điều khiển được các vật thể trong thế giới ảo và, sau này, trong thế giới thực. Cô đã kể lại trên diễn đàn nổi tiếng của nữ giới TEDxWomen thời gian khởi đầu những ngày tỵ nạn của cô khi tới Úc vào năm 4 tuổi cùng bà ngoại, mẹ và em gái. “Chúng tôi rất nghèo, phải bớt chi tiêu vào khoản mua quần áo mới. Chúng tôi luôn mặc đồ cũ, mang hai đôi tất đi học để đôi này che lỗ thủng của đôi kia, mặc bộ đồng phục dài tới mắt cá chân vì phải mặc chúng tới 6 năm!”. Mặc quần áo cũ, nhưng đầu óc lúc nào cũng mới. Cô Thái Tần tốt nghiệp trung học năm mới 16 tuổi và chỉ 3 năm sau

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

PHIẾM

cô tốt nghiệp Đại học hạng Ưu ở cả hai ngành Luật và Thương Mại. Sau 7 năm nghiên cứu, cô đã sáng chế ra chiếc mũ EPOC gây chấn động thế giới, thu về hơn 10 triệu đô. Nhưng danh giá hơn khi, vào năm 2011, tên cô lọt vào danh sách 50 gương mặt làm thay đổi thế giới do Forbes thiết lập. Nghĩ tới những ân tình ngày khởi đầu đó thì chuyện ngày nay chúng ta cho quần áo không dùng tới nữa là một cách trả ơn và giúp đỡ những người mới tới như chúng ta ngày xưa. Tất cả các hội thiện nhận quần áo cũ đều có những

cửa hàng bán lại ngay tại chỗ. Họ phân loại, giặt giũ và bày bán như những tiệm bán quần áo chính hiệu. Có điều cái giá bán ra là cái giá rẻ mạt. Tôi nghĩ đây là một hình thức hay. Dân mới tới hay dân nghèo cũng móc ví trả tiền đàng hoàng, khỏi mang mặc cảm đi xin. Số tiền thu được, các hội từ thiện dùng để trang trải phí tổn hành chánh hay tài trợ cho những chương trình phúc lợi tại các nước đang mở mang. Miễn là họ dùng số tiền thâu được vào đúng mục tiêu giúp đỡ những nơi khốn cùng là OK. Giá bán đồ cũ rẻ mạt nhưng dù sao cũng phải

móc bóp trả tiền. Nhiều người không muốn vậy. Họ đi lối tắt: tìm cách lấy quần áo ngay trong những thùng đặt tại các nơi công cộng. Âu cũng là tính người, những người ngại rút tiền từ trong túi ra. Hành động này đang làm mệt trí nhà chức trách tại Canada chúng tôi. Nhiều người đã vong mạng vì chết kẹt trong thùng. Những chiếc thùng này bốn bề kín mít, chỉ có một cửa sổ để những ân nhân đẩy những bao áo quần vào thùng. Chiếc cửa này được thiết kế giống như những thùng thư của bưu điện tuy kích thước có lớn hơn. Muốn đút những bao đồ vào, người ta phải mở chiếc nắp bên ngoài, đặt bao đồ lên tấm bửng. Khi đóng tấm bửng lại thì bao đồ sẽ rớt vào trong thùng. Như vậy đồ chỉ có vào chứ không có đường ra. Những người lấy trộm đồ trong những chiếc thùng này thường chui vào tấm bửng, hạ mình vào trong thùng để lục lọi quần áo. Nhưng, cũng như áo quần. Vào thì dễ, ra thì khó. Họ mắc kẹt trong thùng. Sáng sớm ngày 8 tháng 1 vừa qua, một bà tên Crystal, 35 tuổi, mắc kẹt trong một thùng của cơ quan từ thiện League for Human Rights tại Toronto. Bà kêu cứu nhưng khi lính cứu hỏa tới cưa thùng để đưa bà ra thì bà đã chết. Đó là cái chết thứ hai trong vòng 8 ngày và thứ ba trong vòng 2 tháng tại Canada vì thùng quyên quần áo. Nếu tính từ năm 2015 tới nay, trong vòng

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

bốn năm, đã có tới bảy người hy sinh vì quần áo cũ! Có một điều lạ là chỉ ở Canada mới có những cái chết loại này trong khi tại Âu châu và Mỹ, dân số đông hơn gấp bội, mà ít khi xảy ra những cái chết lảng xẹt như vậy. Quan sát vị trí của những xác chết, người ta thấy phần lớn chết theo kiểu trồng chuối. Đầu chúi trong thùng trong khi chân còn mắc kẹt nơi tấm bửng. Trong tư thế như vậy, họ có muốn kêu cầu cứu thì âm thanh cũng khó lọt ra ngoài. Nhưng kêu làm sao được khi nguyên nhân chết thường là ngạt thở. Ở tư thế chúi ngược trong một thời gian dài, các bộ phận trong người đổ xô xuống, đè lên phổi làm tắc nghẽn đường thở. Nhưng cũng có những cái chết vì đột quỵ khi máu dồn xuống đầu trong một thời gian dài khiến vỡ mạch máu đầu. Dù chết vì nguyên nhân nào, những cái chết liên tiếp cũng khiến các hội thiện phải có biện pháp ngay. Cấp thời nhất là cất những cái thùng chết người này đi. Hội Diabetes Canada đã thu hồi toàn thể 146 thùng đặt tại tỉnh bang British Columbia dù biện pháp này đã gây ra thất thu và phải cắt bớt việc làm. Cũng tại tỉnh bang này, thành phố West Vancouver đã ra lệnh khóa tất cả các thùng từ thiện đặt trong phạm vi thành phố. Thành phố Burnaby cương quyết hơn, ra lệnh cho gỡ tất cả các thùng từ thiện này. Hãng chế tạo những chiếc thùng này, RangeView

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

PHIẾM Fabricating, cũng điên cái đầu. Tại sao họ chế tạo những chiếc thùng này từ bao chục năm qua mà chẳng có ai chết, nhưng từ năm 2015 tới nay lại chết lia chia. Ông Brandon Argo, quản lý hãng, phải lên tiếng: “Chúng tôi khuyên các hội thiện phải có hành động cho các vụ trộm này vì an toàn công cộng phải được đặt lên trên hết. Tại sao bây giờ mới có cái nạn này?”. Vậy là trái banh trách nhiệm được đá qua đá lại, chẳng bên nào đưa ra được một biện pháp nào trước nạn lấy quần áo này. Tôi chẳng ân nhậu chi tới chuyện này nhưng thiết nghĩ những chuyện thương tâm này chỉ xảy ra từ trên bốn năm nay có lẽ vì xã hội Canada đã thay đổi. Số người nhập cư nhiều hơn và kinh tế cũng khó khăn hơn. Không cần biết tại sao, một giáo sư tại Đại Học British Columbia đã nghiên cứu và đưa ra một kiểu thiết kế thùng mới. Với thiết kế này, nếu có một vật nặng trên 9 kí nằm trên chiếc bửng, bửng sẽ tự động khóa không mở ra được! Thế giới ngày càng thay đổi nhanh chóng và rốt ráo. Nhiều báo động cho thấy đã tới lúc không ai muốn dùng lại quần áo cũ nữa. Nếu vậy, chuyện này không thể coi nhẹ được. Thế giới sẽ…khủng hoảng! Đây không phải là chuyện hù dọa nhau mà là chuyện đang bắt đầu. Thành phố Panipat, cách thủ đô Ấn Độ New Delhi

55 dặm, được coi như thủ phủ của thu mua quần áo cũ thế giới. Có khoảng hai trăm doanh nghiệp hoạt động trong ngành này với số hàng trị giá tới 4 tỷ đô. Không chỉ bán đồ cũ, họ còn dùng sợi của quần áo cũ để làm thành quần áo mới. Thứ quần áo tái chế này thường được dùng trong việc cứu trợ khẩn cấp sau những thiên tai. Thời cực thịnh vào năm 2010, nơi này đã sản xuất tới 100 ngàn chiếc áo mỗi ngày, đáp ứng tới 90% nhu cầu cứu trợ trên khắp thế giới. Chỗ nào có ăn là anh Trung Quốc lăn tới. Thấy Ấn Độ vớ bở, Trung Quốc, với những máy móc tối tân hơn, đã sản xuất được số lượng gấp nhiều lần Panipat, nhiều kiểu hơn, màu sắc bắt mắt hơn. Và họ hạ giá bán để cạnh tranh. Ấn Độ bán 2 đô rưỡi mỗi chiếc thì Trung Quốc chỉ bán 2 đô. Vậy là họ kéo được khách là các nhà cứu trợ trên khắp thế giới. Khoảng 50 nhà máy tại Panipat phải nhập máy móc của Trung Quốc để có thể còn có được miếng ăn. Họ phải dùng những nguyên liệu mới cho hợp với máy móc mới. Vậy là quần áo cũ thành ra thứ thừa thãi. Nguồn hàng này bỗng…bơ vơ. Người ta không biết chuyển số lượng lớn lao này đi đâu. Thêm vào đó, vì quần áo mới có giá rẻ gần bằng quần áo cũ nên dân chúng đổ xô mua quần áo mới. Từ năm 2000 đến năm 2015, số lượng quần áo

mới sản xuất trên toàn cầu đã tăng gấp đôi. Trong khi đó xu hướng thời trang lại mau thay đổi nên số lượng quần áo hết mốt thải ra ngày càng nhiều khiến thị trường quần áo cũ khựng lại. Tình trạng này ảnh hưởng lớn tới môi trường. Thứ nhất, số lượng quần áo cũ không có nơi thải là một thảm họa cho môi trường trái đất. Thứ hai, ngành may mặc vốn đã thải ra khí nhà kính nhiều hơn tất cả các khí thải do máy bay và tầu bè cộng lại, nay lại tăng tốc độ sản xuất, số khí thải tăng thêm rất nhiều. Thiệt rắc rối! Khi chúng ta vác từng bao quần áo cũ đi làm việc thiện, chúng ta tưởng đó là việc tốt, nhưng thực ra chúng ta đang góp phần vào việc làm ô uế môi trường trái đất. Vậy thì mần răng? Chúng ta cần chậm bước chân chạy theo mốt. Ăn chắc mặc bền như các cụ đã dậy. Nói vậy chắc các nàng ăn

diện muốn bịt tai không thèm nghe. Chuyện điệu đàng là chuyện của chúng tôi, chuyện môi trường là chuyện của thiên hạ, ai cần biết tới. Nhưng, cũng như các cụ đã dậy, cùng tắc biến. Tới hồi đi vào ngõ kẹt luôn có đường ra xa lộ thênh thang. Đường của chúng ta ngày nay đang rộng mở. Thời trang bây giờ là quần áo rách. Càng rách bươm càng mốt. Có thứ rách đến nỗi không thể coi là vật che chắn đàng hoàng được. Quần áo đã rách rưới như vậy thì cần chi thải. Vậy là cứ quần áo rách mặc riết, thay đổi chi nữa. Vậy là môi trường lại khỏe như văm! Song Thao 03/2019

UÛng hoä baùo Vieät ngöõ baèng caùch hoûi cöûa haøng ñeå laáy tôø baùo tieáng Vieät maø baïn yeâu thích ĐỌC VÀ CỔ ĐỘNG RẠNG ĐÔNG

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

NGƯỜI VIẾT RONG

MAKE AMERICA DIRTIER NGUYỄN THƠ SINH

ếu bạn đọc nghe phát biểu: Immigration makes America dirtier - Di dân làm cho nước Mỹ dơ bẩn hơn - bạn có thấy nhận định ấy quá lời hay không? Xin gợi ý: Nhận định này không phải của Tổng thống Trump. Nó là phát biểu của xướng ngôn viên đài truyền hình danh tiếng Fox News, Tucker Carlson. Với căn cước thân phận người di dân, bạn có nghĩ di dân chúng ta làm cho nước Mỹ dơ bẩn hơn không? Có thể đôi lúc bạn (vì nặng tình với người thân bên nhà) buộc phải chắt chiu dè xẻn để có tiền dành dụm gởi về giúp đỡ? Hay bạn thấy mình chịu khó hơn dân bản xứ, chăm chỉ cần cù, cày overtime gần như không tiếc sức vì thấy tiền kiếm dễ, làm nail thì tỉ mỉ săn sóc từng người khách một, thành ra “sức bật” của mình cao hơn so với dân bản xứ! Hoặc bạn, nhất là những thế hệ di dân đầu tiên, tiếng Anh hạn chế nên không đi xem phim rạp, không đi đại nhạc hội Mỹ giá vé bạc trăm, không bỏ tiền mua vé xem các chương trình thể thao giá vé đắt đỏ nên tiết kiệm được tiền. Hoặc vì không thích thức ăn Mỹ nên bạn nấu ăn ở nhà, hợp khẩu vị, ngon miệng hơn; thành ra chúng ta tiết kiệm chứ không ăn tiệm, không ăn thức ăn nhanh - fast food (thực tế chỉ có lợi cho giới chủ cổ phiếu, còn đời sống nhân viên làm việc trong các nhà hàng ấy mãi mãi tứ thời nghèo khổ). Rồi thảng hoặc nghe tin một vài di dân, trong đó có đồng hương mình phạm pháp, bạn chau mày, bạn cảm thấy lấn cấn, đáng tiếc… Nhưng phát biểu di dân làm cho nước Mỹ dơ bẩn hơn rõ ràng nghe không ổn chút nào? Không luận chuyện phát biểu này đúng sai; bởi nội bản thân phát biểu

Tucker Carlson

này đã thừa chất liệu tạo ra một quả bom nguyên tử tranh luận gay gắt. Vâng. Chẳng có gì khó hiểu ở đây cả. Nước Mỹ đang trong giai đoạn phân rẽ sâu sắc, những mệnh đề kiểu này sẽ nhanh chóng thu hút người ủng hộ tạo thành hai thái cực đối đầu trong tích tắc. Những ai thân với tổng thống Trump sẽ tán thành phát biểu immigration makes America dirtier (bởi các sắc lệnh ông đưa ra phần nhiều nhắm đến tấn công di dân). Còn bạn là người cảm thấy ông đang dồn ép di dân vào chân tường, bạn sẽ nói ngay: Không đúng! Di dân không hề làm nước Mỹ dơ bẩn hơn. Ngược lại, di dân đã góp phần giúp nước Mỹ có được vị trí hiện tại hôm nay. Vâng. Công tâm mà nói, nước Mỹ hôm nay không còn là nước Mỹ của cách đây 1/3 thế kỷ. Càng không là nước Mỹ của những năm giữa thế kỷ 20. Ngày đó di dân đến Mỹ chưa nhiều nên tính thuần Mỹ còn cao, nước Mỹ còn hưng thịnh. Những sản phẩm “Made in America” trở thành niềm tự hào không ai chối cãi. Từ hộp quẹt Zippo cho đến quần jeans Levi’s 501, dao cạo râu Gillette những ai lớn tuổi còn nhớ, tủ lạnh Kenmore, mỏ lết craftsman, thìa nĩa inox, dao kéo… cùng bao nhiêu sản phẩm chắc bền khác. Cứ mang nhãn hiệu Made in America tự động trở thành hàng hóa

“nồi đồng cối đá”, bền bỉ đáng nể. Còn hôm nay. Nhìn lại. Bạn thấy gì. Hàng hóa bày bán ở Mỹ không còn chắc bền nữa. Sản phẩm điện tử của Sears và Dillard khác hẳn ngày xưa. Tủ lạnh một dạo mua về xài đến “mục chân” vẫn chạy tốt. Còn bây giờ. Hên xui lắm. Lò microwave một dạo (tuy dáng vẻ thiết kế có phần cục mịch) nhưng xài bền đến nỗi chủ nhà xài chán bỏ tiền ra mua cái mới. Ngày nay. Làm gì còn chuyện đó. Microwave oven bây giờ nhiều cái mua về xài ít tháng “muốn hư là hư”, rất phiền phức. Hay như mới đây nhất nhiều chiếc Boeing 737 Max tạm thời bị cấm bay vì dòng phi cơ phản lực này trong vòng năm tháng liền có tới hai vụ rớt máy bay; đấy sản phẩm thời hiện đại của Mỹ ai dám nói sẽ tuyệt vời, an toàn trọn vẹn. Dĩ nhiên cuộc sống chẳng có gì là bất biến. Đến thân phận con người còn vô thường nữa là, thành ra chuyện “thế thời, thời thế, thời phải thế” gẫm kỹ chẳng nên bực bội khó chịu làm gì. Biến đổi xã hội đâu khác gì chuyện chó đá sang sông, chuyện dâu bể. Trước Mỹ nhiều đế quốc từng một thời hưng thịnh rồi sau đó tàn lụi. Mỹ đâu phải là ngoại lệ, miễn nhiễm với những thay đổi thăng trầm. Thành ra đâu phải vì di dân kéo đến mà nước Mỹ mất đi vị trí vàng son oai hùng một thuở, dơ bẩn thêm đi. Còn thích nói càn, thích cãi bướng, biết đâu không có di dân tình trạng kinh tế nước Mỹ còn tệ hơn thì sao? Bởi xét kỹ, nước Mỹ vắng bóng những sản phẩm tốt, giá trị nhân bản xuống dốc, những kế hoạch chiến lược cương lĩnh quan trọng không có… đâu phải do sự có mặt của di dân, mà do các chiến dịch đầu nậu lũng đoạn của giới đầu tư giàu có. Khi Trung quốc khôn khéo mở cửa. Một thị trường lao động khổng lồ, giá rẻ bất ngờ, luật lao động lỏng lẻo gần như không có, nhà nước đặc biệt ưu

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

NGƯỜI VIẾT RONG

tiên cho xuất khẩu, các khu chế xuất mọc lên như nấm, đi đâu cũng gặp các khu công nghiệp mọc lên ùn ùn; thế là chủ đầu tư khắp nơi, từ châu Âu cho đến Mỹ, hễ có điều kiện là họ chuyển nhà máy của mình qua đó, hoặc tiện hơn, đóng cửa luôn nhà máy bên này, gia công tất tần tật cho đối tác China rồi chuyển hàng hóa thành phẩm về những thị trường ngoại tệ mạnh tại Mỹ, Châu Âu, Úc… Vâng. Là thế. Nạn xí nghiệp tại Mỹ thay nhau đóng cửa trở thành tất yếu. Chủ xưởng có lòng ái quốc không thể làm gì hơn ngoài chuyện cuốn gói qua China làm ăn cho hợp với câu “buôn có bạn, bán có phường”. Thế là hãng xưởng tại Mỹ thi nhau đóng cửa. Bởi nếu cứ trụ lại, lòng ái quốc sẽ trở thành tự sát, dẫn đến mất khả năng cạnh tranh vì giá thành cao không thể đối địch với những mặt hàng Made in China vốn rẻ như bèo! Ngay như Puerto Rico, con bò sữa một thời của sản xuất hàng hóa gia dụng giá rẻ cho thị trường Mỹ đã gục xuống khi thảo nguyên trở thành sa mạc, hòn đảo thuộc địa Mỹ này vì thế đã bị đẩy vào cảnh lao đao khốn khó như đã thấy hai thập niên trước đây. Nay xướng ngôn viên đài truyền hình Fox News, Tucker Carlson, tuyên bố một câu xanh rờn lập tức khiến nhiều người chau mày. Không ít đã nhanh chóng đánh giá về tác hại nhận của nhận xét đó. Họ nghĩ: Giá như Tucker Carlson biết các ông chủ hãng xưởng phần đông vì sức ép lợi lộc chuyển nhà máy ra nước ngoài vì hy vọng kiếm chác bỏ túi nhiều hơn, dẫn đến cảnh thất thoát việc làm chóng mặt

như hiện nay. Những ai đến Mỹ năm 1990 còn nhớ, việc làm tại các hãng xưởng rất sẵn, tăng ca liên tục, “người chê việc” chứ không có chuyện “việc chê người”. Những công việc không thể tuồn ra nước ngoài được như các hãng sản xuất thịt gà, hãng chế biến thịt bò, xưởng chế biến thịt heo, trại sữa, nhà máy chế biến phó mát, hoặc như nghề nông nghiệp… đành ngậm ngùi ở lại (thì dân Mỹ lại chê, không chịu làm). Còn tệ nạn xã hội, nhìn kỹ lại, nếu cố tình thổi phồng, bé xé ra to, con sâu làm rầu nồi canh… chúng ta không bàn đến. Vì đó là cách nói một chiều. Vâng. Tổng thống Trump từng nói chuyện tại các diễn đàn hay tại các buổi nhóm họp: Tội phạm trà trộn, mượn danh nghĩa di dân đổ vào Mỹ ngang tàng đến độ ông buộc phải tung ra chiêu Quốc gia Khẩn cấp (National Emergency) để giải nguy và bảo vệ công dân Mỹ. Nếu chỉ nhìn vào di dân với những hình ảnh bị chính trị hóa, bị thổi phồng bóp méo ấy rõ ràng “immigration makes America dirtier” là đúng thật. Nhưng mấy ai biết tỷ lệ người Mỹ gây án hình sự cao hơn di dân rất nhiều. Cụ thể, theo CATO Institutes tỷ lệ di dân phạm tội chỉ chiếm một nửa so với dân Mỹ bản xứ, trong đó di dân hợp lệ (như đa số Việt kiều mình) tỷ lệ này còn thấp hơn rất nhiều. Còn về công ăn việc làm hiện nay ở Mỹ, những người Mỹ bản xứ muốn động tay vào những công việc khó nhọc. Từ xây cất đường sá, cho đến công việc hãng xưởng, những công việc lao động nặng nhọc người Mỹ đâu chịu làm. Lương $10/hr họ chê. Họ thà lái xe Uber hay Lyft. Còn công

việc thuộc kỹ nghệ khai thác than đá rõ ràng hết thời vì xu thế tiêu thụ năng lượng đã thay đổi luật chơi. Việc làm thơm tại kỹ nghệ sản xuất xe hơi thì bị các kế hoạch tự động hóa (automation) cướp hết. Lỗi do ai? Chủ đầu tư có trách nhiệm gì trong vấn đề này? Ngay như công việc thuộc lĩnh vực dịch vụ như trả lời điện thoại (call center) cũng bị chuyển sang Philippines hay Ấn Độ, nơi đây dân nói tiếng Anh nhiều, giá lao động lại rẻ bất ngờ. Còn hạ tầng cơ sở cầu cống, đường xá tại Mỹ đã quá hạn lịch trùng tu nhưng ngân khố quốc gia eo hẹp, nợ công chồng chất, chi tiêu chính phủ nay bị hăm, mai bị dọa vì Nhà Trắng và Quốc hội giằng co đem chuyện đóng cửa chính phủ ra như ngón đòn tấn công; đào đâu ra tiền để thuê dân Mỹ sửa chữa đường xá. Lập tức sau phát biểu của mình, Tucker Carlson bị chống đối mạnh mẽ. Nhiều tập đoàn lớn đã quyết định rút hợp đồng quảng cáo của họ tại các chương trình phát sóng “giờ vàng” của Tucker Carlson. Từ con số 39 khách hàng lớn bỏ tiền ra quảng cáo tuột xuống còn 14 (mất hẳn 25 mạnh thường quân). Gần như lần này Tucker Carlson thấm thía tác hại của vạ miệng. Thời gian cao điểm Tucker Carlson từng có đến 54 mạnh thường quân bỏ tiền ra quảng cáo tại chương trình phát sóng talk show của ông. Còn bạn, trước phát biểu của Tucker Carlson, bạn có thấy sự có mặt của di dân chúng ta làm cho nước Mỹ dơ bẩn hơn không? Và hình phạt dành cho xướng ngôn viên truyền hình này như thế có quá nặng, có quá oan ức hay không?

100 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

NGUYỄN THƠ SINH

NGƯỜI VIẾT RONG

MAKE AMERICA DIRTIER NGUYỄN THƠ SINH

Tucker Carlson

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

NGƯỜI VIẾT RONG

100 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

NGUYỄN THƠ SINH

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

101

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

101

Phân bón cũng phải

“XANH”! - Tịnh Khê

Chuyện của một người thích “xanh”

năm trước, khi vấn đề tái hóa (recycle) được chú ý Điều đầu tiên có thể thấy: Nguyễn Xuân Cần là thì tôi thấy đây là cái hướng “must to go”. Thế là có một người sợ sự nhàm chán. Anh kể: “Năm 1980, tôi thêm công ty Kentech Technology ra đời. Tụi này có vượt biên, sang Canada, học kỹ sư điện. Năm 1985, khá nhiều project về năng lượng mặt trời, phong điện, ra trường làm cho công ty Macro Engineering. Tới tái hóa plastic thành xăng, thành điện… Nói chung là năm 2001, làm được hơn 15 năm, lên tới hàng quản lý luôn đi về hướng “kỹ thuật xanh”. trong công ty, thì tôi ngán công việc này quá. Tôi thì thích nghiên cứu, làm về kỹ thuật mà lên tới chức đó Phân bón cũng phải “xanh” thì hầu như chỉ lo chuyện giấy tờ, quản lý nhân sự thôi, Thế còn công ty Nurture Growth Bio Organic không còn làm việc chuyên môn nữa. Sáng ra, thiệt Fertilizer Inc. với sản phẩm phân hữu cơ vi sinh thì tình không muốn đi làm chút nào… Khi tôi nói ý định khởi từ đâu? “Tám năm trước tụi này thấy chuyện thức nghỉ làm, mở công ty riêng, gia đình tôi cản dữ lắm”. ăn thừa, rác trong green bin, mang đi composting rồi Cũng dễ hiểu, gia đình sợ anh mạo hiểm, sợ rủi trộn với đất là hướng đi tốt nhưng compost không phải ro… “Tôi biết rủi ro là có đó, nhưng thấy cũng nên tự là hoàn hảo, cũng có những vấn đề của nó. Thứ nhất là cho mình một cơ hội. Sợ thì cũng sợ, nhưng tôi nghĩ vấn đề chuyên chở. Tốn bao nhiêu tiền compost thành làm một cái gì đó, nếu lỡ mà trắng tay thì cũng như đất bán một tấn có được bao nhiêu, tiền chuyên chở lúc mới sang Canada tay trắng vậy còn cao hơn tiền bán đất. Nhưng vấn mà” (cười). đề chính là không control “Thế là tôi ra được côn trùng trong Phân bón mà đuổi được côn trùng! mở công ty riêng. đó. Cho nên, tốt Phân bón mà uống được! Công ty Kentech thì tốt nhưng sau Mới nghe chừng đó đã thấy lạ, hứng thú, Automation, này phải sử dụng biết thêm phát minh này là của một kỹ sư gốc chuyên về thiết thuốc trừ sâu”. Việt thì chúng tôi phải gặp cho bằng được kỹ sư bị tự động hóa, “Thật sự thì Nguyễn Xuân Cần… tới nay vẫn phát phân hữu cơ có từ rất triển, nhưng khoảng 10 lâu rồi, như thức ăn thừa,

102 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

103

Một cây Cascade có xịt phân bón vi sinh Nurture Growth và một cây không được xịt Nurture Growth

phân chuồng (như phân heo, phân bò, phân gà…) cũng đều là phân hữu cơ hết, bón cây rất tốt nhưng vấn đề là khi cây lá xanh tốt rồi thì phải xịt thuốc bảo vệ thực vật vì phân hữu cơ sinh sâu bọ rất là nhiều, không xịt thuốc không ăn được. Cũng có khi cây bị dịch bệnh rất là lớn cũng do không khống chế được vi khuẩn trong phân hữu cơ. Đó là cái vòng luẩn quẩn: không dùng phân hóa học rồi lại không control sâu bệnh được, phải xịt thuốc trừ sâu. Cho nên tụi này mới nghĩ ra cách dùng bio (vi sinh) khống chế để biến thành phân bón. Cũng dùng thức ăn thừa rồi dùng thêm vi sinh (bio) có ích khống chế mầm sâu bệnh, kích thích sinh trưởng cây trồng, để biến thành phân bón. Phân hữu cơ vi sinh dùng thức ăn thừa là kỹ thuật rất là mới”. “Cái khó khăn nhứt của phân vi sinh là làm sao cho mấy chục loại vi sinh chịu “ngồi” lại với nhau và phát huy tác dụng. Trong đây có 3 chủng loại vi sinh chính, với 26 loại vi sinh khác nhau nên rất khó cho chúng chịu ở chung với nhau, nói nôm na như con người vậy, một người thì không sao nhưng có chừng ba bốn người là mỗi người một ý… Tụi này phải phát triển từ từ, nhiều khi bỏ vi sinh này vô tháng sau là nó chết, lại phải gầy cái khác, với vi sinh khác, trên trứng,

gạo, trái cây chẳng hạn. Rồi thêm bớt ba chủng loại vi sinh cố định độ đạm [nitrogen (N)], hàm lượng lân [phosphorus (P)], độ ka li [potassium (K)]…” Vậy phân hữu cơ vi sinh có gì đặc biệt so với phân hóa học? “Phân hóa học thực ra không hại như thuốc trừ sâu, mà nó làm đất chết. Rải phân hóa học thì cây chỉ hấp thụ phần nào thôi, còn bao nhiêu nằm đó, khi mưa xuống chảy ra làm cho đất chai, làm ô nhiễm môi trường. Phân vi sinh thì ngược lại, giúp cải tạo đất. Đất phèn, đất khô hạn xài chỉ trong hai tuần lễ là thấy thay đổi rõ rệt, độ pH tăng lên. Ưu điểm thứ hai là năng suất cao hơn từ 15-30%, đó là nói phần chắc chứ nhiều khi cao hơn tới 40-50%. Kích thích ra hoa nên cây ăn trái xài phân hữu cơ vi sinh rất sai trái, không bị sâu đục khoét. Hay một điều là trái lại có hương vị rất ngon. Hoa kiểng thì ra hoa rất nhiều đợt. Nhiều vườn trồng lan ở Việt Nam rất thích xài phân bón của tụi này. Người không biết chơi lan có thể làm vầy để hoa lâu tàn, có thể tới 6 tháng, và nhanh ra hoa mới: pha 10ml với 2 lít nước, nhúng nguyên chậu lan vào rồi lấy ra. Cứ 2 tuần làm vậy một lần”. Còn chuyện phân vi sinh của anh có thể xua đuổi côn trùng? “À. Xua đuổi côn trùng, chứ không giết, vì trong đó không có chất hóa học để diệt côn trùng. Có thể xua đuổi côn trùng vì trong phân vi sinh của tụi này có một số loại vi sinh antibiotics, như kiểu trụ sinh, khiến cho côn trùng phải bỏ đi... Có rất nhiều loại côn trùng. Lúc đầu tụi này phải bắt về, đưa vào phòng

Cây dưa leo được xài Nurture Growth cho trái lớn gấp đôi cây không được xài

104 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

105

ưa chuộng ở Việt Nam và Trung Quốc. Còn ở Canada thì mới ba năm nay thôi, vì phải mất cả hơn 2 năm cho chuyện giấy tờ, để có được ngần này chứng nhận organic. Chắc khó có công ty nào về organic có được nhiều giấy chứng nhận như vậy đâu. Bên này mà, không kỹ như vậy thì không được. Nhưng nhờ vậy mà dễ thuyết phục được chủ farm, chủ green house xài thử. Và tụi này tự tin rằng chỉ cần chịu xài thử là họ sẽ “chịu” liền.”

Thay lời kết

Mang sự hứng khởi đến gặp kỹ sư Nguyễn Xuân Cần nhưng phải một thời gian khá lâu sau bài viết này mới hoàn thành. Lý do: dẫu tự hào với phát minh hữu ích, độc đáo của một đồng hương nhưng chúng tôi vẫn muốn nghe thêm đánh giá của những người đã sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh của anh, và cũng muốn chính mình kiểm nghiệm, “xài thử đi” để “mục sở thị”. Khi chậu ớt, mấy cây cà chua sai oằn trái ăn không hết, mang biếu bạn bè và nhận được lời khen “sao taste ngon quá vậy”, thì chúng tôi viết những dòng kết này. Thận trọng như vậy chỉ vì chúng tôi muốn có thể tự tin giới thiệu với mọi người sản phẩm “Made in Canada” của kỹ sư Nguyễn Xuân Cần: phân bón hữu cơ vi sinh NURTURE GROWTH BioOrganic Fertilizer. - Tịnh Khê

Thu hoạch hop ở trang trại xài phân bón vi sinh Nurture Growth

lab để phân tích coi loại côn trùng nào sợ antibiotic nào để thêm vào… Nhà báo thử đi. Hôm nào nhà có party ngoài sau vườn, để tối khỏi bị muỗi cắn thì buổi sáng xịt. Muỗi sẽ đi hết…” Nghe nói phân bón hữu cơ vi sinh của anh uống được? “Nghe nói gì, tôi uống thử cho nhà báo coi. Thực ra phân bón vi sinh của tụi này rất tốt cho… bộ tiêu hóa! Một giọt có tới trên 1 tỉ con vi sinh. Vi sinh đang trong trạng thái ngủ, khi được pha với tỷ lệ 1/200 phần nước thì chúng thức dậy làm việc. Chúng được cô đặc nên 1 lít xịt được cho 1000m2. Cho nên chuyện chuyên chở rất ít tốn kém, giá bán hợp lý”. “Giờ thì nhà báo ngửi thử đi. Mùi lên men nhè nhẹ, dễ chịu, đúng không? Vi sinh lên men mà. Phân bón vi sinh của tụi này còn có tác dụng là khử mùi hôi, ví dụ như pha với nước tỉ lệ 1/500 cho heo uống thì phân heo sẽ bớt hôi, giảm đi khoảng được 80% mùi hôi đó. Hồ nước nuôi cá, nuôi tôm có mùi sình, chế vào là cỡ mấy mươi giây sau mùi hôi biến mất, nước trong ngay vì vi khuẩn xấu bị giết”. Với quá chừng ưu điểm, nhưng mới, thì phân bón hữu cơ vi sinh của anh được đón nhận như thế nào? “Tụi này nghiên cứu, thử nghiệm, sản xuất đã bảy tám năm nay rồi. Hiện phân bón hữu cơ vi sinh của tụi này đã có mặt và được

106 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Kỹ sư Nguyễn Xuân Cần

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

107

GÓC CỦA PHAN

Bà cụ bán cây con… PHAN

hừng hơn mười năm trước, tôi hỏi xin mấy người làm chung hãng, ăn trưa chung giờ: “Anh chị nào có thì làm ơn cho tôi xin một gốc lá lốp, để đem về nhà trồng?” Chẳng ai cho dù nhiều người nhà họ có đó, nhưng cho tôi thì lại phải cho người khác! Thế rồi bà chị nọ, một sáng thứ Hai vào hãng, chị đưa cho tôi vài gốc lá lốp đã ra rễ, nhú lá. Chị nói, “Chị đi chợ Trường Nguyên hôm cuối tuần, thấy có bà người trung, đẩy cái xe chợ, và bán cây con đủ loại.” Chị mua cho tôi mấy gốc lá lốp trong cái ly uống nước bằng xốp được tận dụng lại. Vài tháng sau, tôi đem cho bà chị một hộp thịt bò bằm cuốn lá lốp. Tôi nói rõ để chị dễ xử, “Nè, em hồi quả cho chị mấy gốc lá lốp mà chị đã mua cho. Hôm cuối tuần em cắt được cả trăm lá, đầy cái rổ nhựa, tha hồ

cuốn lá lốp. Chúc cả nhà chị được ngon miệng…” Một bà chị khác đã dạy tôi, “Sao kỳ thị vậy? Sao cho người này mà không cho người kia. Giời mưa thì phải mưa cho khắp chứ! Bộ ở đây có mỗi bà ấy biết ăn bò cuốn ná nốp (lá lốp) thôi à?” Bà chị mua cho lại phải chữa cháy cho tôi, “Nè nè nè… mỗi người ăn một miếng cho vui. Thưởng thức tài nghệ của đầu bếp không chuyên… nên nướng bò cuốn lá lốp như cứt chó bỏ lọ phơi khô…” Ối giời cái mặt bà ná nốp, nhìn như lá lốp nướng bị cháy mỡ chài nên ám khói. Còn bà chị Trà Vinh thì thấy vậy nhưng không phải vậy! Đẹp như Miên lai Tàu nhưng dữ như Pôn pốt. “…” Mười mấy năm thời gian đã đi qua. Những người làm chung trong hãng ấy nay thỉnh thoảng còn gặp lại được

vài người. Nhưng lời giáo huấn của bà chị thì tôi vẫn giữ lấy, “Xử sự với người mình, em phải khéo léo một chút. Biết chưa?” Chỉ không biết bà chị tôi nay đâu? Tuổi về hưu thì chị đã qua cả chục năm rồi, nhưng tuổi trời cho thì sao biết được chị tôi còn hay đã mất? Còn bà chị dạy tôi đừng kỳ thị, không phân biệt đối xử, thì nhà chị vẫn ná nốp mọc như cỏ dại sau nhà… để khoe chơi! Nhưng cũng từ đó tôi để ý mỗi khi đi chợ, nhất là mùa trồng rau, mướp đã đến. Thật mừng cái hôm tôi gặp được đúng bà cụ người trung, đẩy cái xe chợ, và bán đủ loại cây con. Tất cả các loại rau mùi đều hai đồng một chậu con, là cái ly xốp, ly cháo ăn liền, ly cà phê ở cây xăng, ly mì ly… Bà cụ tận dụng đến cả đồ chơi trẻ em như trái bí đỏ bằng nhựa cho con nít xách đi xin kẹo đêm Halloween thì cụ chiết vào đó vài nhánh sả, bán ba đồng. Ai mua dây bầu, dây bí, dây mướp là lời nhất vì cũng hai đồng mà được cái tô mì tô trộng hơn, trong ấy có khi hai, ba dây mướp, hay một dây duy nhất cũng hai đồng. Tôi khoái nhất là mua được ly ớt hiểm, đến bốn, năm gốc, cụ cũng chẳng chiết ra; gieo sao bán vậy. Thương bà cụ mát tay trồng, cụ ươm cây con nhìn đã mắt nên tình cảm với cụ lớn dần theo mùa về, năm nào cụ cũng chừa cho tôi những ly ớt nhiều gốc và mạnh nhất, các loại rau cũng thế, mướp hương, khổ hoa, mồng tơi, bù ngót… Khi mùa về, cụ chừa riêng cho tôi nhưng để ở nhà. Khi nào gặp mặt, báo chắc

108 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

109

GÓC CỦA PHAN cho cụ biết là ngày mai cháu ra lấy thì cụ mới cho ra chợ. Cụ thương tôi như truyền nhân, nhưng trách tôi phung phí tiền bạc, không chịu nhận tiền cụ thối lại khi mua vài chậu cây con... Cụ không biết tôi mang ơn, đội ơn cụ cỡ nào? Trời ơi! Cái máu nông dân của tôi dù có hơn một cái quốc tịch Mỹ thì tới mùa trồng cũng cứ như ngồi trên lửa. Tháng Hai rồi mà trời cò lạnh dữ, còn chưa ươm hạt đươc thì trễ mùa mất thôi! Thế là ươm hạt ớt, hạt mướp, đậu bắp trong garage. Tưới tắn cực khổ, có khi đêm còn phải mở cái máy sưởi nhỏ trong garage vì trời quá lạnh. Đi ngủ cứ phập phồng sợ cháy nhà! Từ ngày có cụ, biết cụ bán cây con thì như cá gặp nước. Cứ tan hãng là về nhà vỡ đất, cuối tuần chạy ra chợ Trường Nguyên tìm cụ là có hết giống rau gì muốn trồng. Có mua mười đồng, hơn mười đồng mà trả cụ hai chục cũng chẳng nghèo đi chút nào mà giàu lên thấy rõ với chiều chiều chỉ mong tan hãng, về tưới rau, tưới mướp… thấy chúng lớn mạnh, xanh tươi mỗi ngày đã nguôi lòng nỗi nhớ quê xa. Hôm giàn mướp ra hoa, thấy lòng vui như gặp lại cố hương; chào con ong mùa cũ đã trở về nhà, lòng hân hoan, phấn chấn. Hôm đậu bắp trổ hoa bói quả, đẹp não nùng như dĩ vãng đã xa… Chiều về cứ nhóm cái lò củi dại ngoài sân sau nhà cho khói um lên, quên hết trong nhà máy lạnh đang chạy, computer báo có điện thư, điện thoại nhấp nháy tin nhắn… quên hết được những gì không được quên… là hạnh phúc! Bởi máy lạnh chạy vù vù mùa hạ là tiền điện tháng này đi đứt bốn, năm trăm; cái computer báo có điện thư là bill tiền điện, tiền nhà, tiền bảo hiểm xe; điện thoại nhấp nháy chuyện thị phi ngoài ngõ… chán lắm! Không gì vui hơn khói chiều từ cái lò nướng cỏn con bay lung linh, ta tưới tắn khóm rau càng cua xanh mướt, mớ rau đay xanh rờn dòm ngó trái mướp còn non…

110

Rồi. Ngắt mấy trái đậu bắp vừa lứa, nướng trên than củi đã hết khói. Vô nhà làm chút mỡ hành, lấy hũ nước mắm chua ngọt pha sẵn để trong tủ lạnh ra. Nhắn tin cho bạn già, “Đậu bắp nướng mỡ hành chín tới… tôi đi tắm.” Chắc chắn tắm ra sẽ đọc được hồi âm, “Quá đã!” Chiều. Ngồi nhìn mây lang thang với tay bạn già không tổ quốc, không thích ăn thịt, ghét ăn cá, chỉ thích rau, thích bạn… “Đời có bao lâu mà hững hờ…” nhạc liu riu hoàng hôn phủ xuống… trăng lên. … Cụ đâu biết công cụ ngàn vàng là cụ ra đi đã mang theo quê hương cho bọn trẻ, không có cụ thì chúng sẽ quên gốc nông dân của chúng với máy điều hoà, xe hơi, điện thoại thông minh… Nhưng sao cụ cứ nhất định không cho tôi biết nhà, không cho biết tên; cụ chỉ cho thêm khi tôi mua đủ thứ, mua nhiều, mà lại không mặc cả như các bà đi chợ. Hình ảnh cụ trong tôi ngày càng in đậm hình ảnh quê nhà với bà cụ chịu thương chịu khó, tấm lòng già thương mấy hạt mã đề như thương con trẻ, gói kỹ trong hầu bao để trao tận tay cho tôi, “cháu đem về cứ rắc xuống vườn, mã đề tự lên vì giống này mạnh lắm. Hôm nào ho hen, đờm dãi vì thời tiết, cứ ra ngắt nắm lá mã đề vô nấu nước uống thay trà là thông phổi…” Hôm ngồi ăn bánh xèo Lá Xanh với mấy cô nghệ sĩ cải lương. Mấy anh em tính chuyện làm show “Đêm lạnh chùa hoang” mà ngoài cửa kính nhà hàng thì nắng đổ lửa, bà cụ đẩy cái xe chợ đi bán cây con như đẩy cả quê nhà qua biển nắng… Năm nay mùa về. Sao những nhát cuốc đầu tiên vỡ đất vườn, nhổ cỏ dại cứ băn khoăn trong lòng một nỗi mông lung. Mã đề mọc chen vô cả bụi hẹ xanh sớm khi trời vừa hết lạnh; rau má bên hè nhà li ti ngoi lên khỏi mặt đất những chiếc lá bé xíu như vườn trẻ… Tôi ra chợ Trường

Nguyên tìm cụ để mua ớt, mua rau mùi các loại về trồng. Định dặn cụ về ươm cho cháu mớ đậu bắp, tháng sau xuống đất cho chắc ăn vì cuối tháng ba đôi khi trời còn đợt lạnh tàn dư từ miền bắc đồ về… Nhưng từ góc chợ là văn phòng bác sĩ Thạnh, chỉ còn cái hành lang chạy tuốt tới tiệm bánh xèo Lá Xanh, toàn người xa lạ, không còn bà cụ đẩy cái xe chợ, bán đủ thứ cây con. Cảm giác xa bà, mất mẹ, lạc quê, ngập tràn lòng tôi như nắng. Cố ngồi trong xe mà đợi bà như đợi ngày hồi hương trong lòng đứa con phiêu bạt đã hơn nửa đời người.Chỉ có nắng tràn tới mặt trời đứng bóng, bóng ngả về đâu? Riêng cụ tôi chắc đã ngả vào lòng đất để ươm mầm hương vị quê nhà qua những loài rau mùi dân dã nơi hải ngoại xa xôi. Xin Ơn trên ban phước lành cho cụ được an nghỉ. Nhìn hàng quán, chợ búa của cả khu thương mại Việt nam mà thương từ những lớp người Việt đầu tiên tới Mỹ năm 1975 đến nay. Chúng ta đã mang theo quê hương đến đất nước này nhiều nét văn hoá Việt, góp phần vào nền văn hoá đa dạng nơi đây. Trong nhiều gia đình Việt vẫn còn giữ được những phong tục truyền thống của những ngày lễ, tết, ngày giỗ và cố gắng duy trì như thứ di sản của cha ông để lại. Văn hoá ẩm thực Việt tiếp cận nhanh nhất với những món bách chiến bách thắng như phở, bánh mì, chả giò, nước mắm... Người bản xứ kính nể hương vị quê ta nên phở vẫn gọi là phở, bánh mì vẫn là bánh mì trên những tờ báo lớn của Mỹ như New York Times hay Wall Street Journal. Rồi cà phê sữa đá (kiểu Việt nam) có trong Menu của cà phê Starbucks Mỹ hồi nào không biết, cũng là món thức uống đặc biệt của Việt nam. Người Mỹ bắt chước thức uống độc đáo và đã điếu này của dân ta, dù có cho thêm vào ly cà phê đó vị chocolate, caramel hay vanilla cho hợp với khẩu vị của dân địa phương

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

thì công đầu của người làm giàu cho những đại công ty như Starbucks, Dunkin’ Donuts, Coﬀee Bean v.v... là người Việt mình đó. Đóng góp phát triển kinh tế cho nước sở tại

cưu mang di dân mình thì không tiếc công sáng chế, nhưng bản quyền con cháu phải nhớ là cà phê sữa đá xuất xứ từ Sài gòn. Chúng ta đi mang theo quê hương

có nhiều điều hãnh diện, khi ngồi nhớ ra. Dù cũng có những điều khó coi như tại những khu phố đông người Việt ở Nam Cali vẫn thấy những bà, những cô chơi đồ bộ đi chợ. Đó là thứ pajama chỉ mặc trong nhà chứ không nên mặc ra ngoài đường. Ở Dallas là xứ cao bồi, nên thỉnh thoảng trong vũ trường vẫn nghe được tiếng giày cưỡi ngựa lộp cộp trên sàn nhảy cũng chả sao. Nhưng thấy người mang đôi dép kẹp bước ra sàn nhảy thì trúng phóc dân mình. Kỳ. Mặt trời đã làm khó người de xe, đậu xe trong bãi xe chợ đông. Bóng cụ tôi đã bặt tự mùa này. Xin tri ân cụ đã mang theo quê hương, giữ gìn văn hoá theo những vòng quay bánh xe của cái xe chợ mà nhiều nhà Việt nam vùng Dallas có rau mùi dân dã của quê ta để không quên nguồn gốc. Tạ ơn cụ đã cho tôi hoa đậu bắp đẹp kiêu sa, hoa hẹ lại trắng bên hông nhà kỷ niệm khi gió sớm thu về… PHAN

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

111

112

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

113

VIẾT TỪ DALLAS

Xuất cảng đô la N

ó i đế n thâm thủ ng mậ u dị ch, nước Mỹ là quốc gia đứng đầu thế giới, và trong mấy năm gần đây, trung bình mỗi năm là con số hơn $500 tỷ , vậy thử hỏi làm sao mà không khiến cho nhiều giới chức trong chính quyền sốt ruột. Nhưng cũng chỉ vì người dân Mỹ tiêu xài quá mức và đó là lý do chính biến nước Mỹ thành quốc gia tiêu thụ đứng đầu thế giới. Nói đâu xa, chỉ riêng trong lã nh vự c năng lượng thôi cũ ng đã ngốn hết một phần tư số xăng dầu sản xuất trên thế giới, trong khi dân số chỉ chiếm 4.4 phần trăm. Mặc dù vậy, Mỹ cũng là quốc gia xuất cảng hàng đầu thế giới, chỉ đứng sau Trung Quốc, với mức xuất cảng hà ng hoá năm 2017 lên đế n $1.5 ngàn tỷ. Nhưng nếu có thể kể luôn cả những món tuy gọi là xuất cảng nhưng lại không phả i chuyên chở ra khỏi nước Mỹ như du lịch, dịch vụ tài chánh và bảo hiểm, và một số sản phẩm về trí tuệ thì tổng số giá trị xuất cảng của nước Mỹ tính ra lên đến $2.3 ngàn tỷ. Với số xuất cảng cao như thế thì Tổng thống Donald Trump đâu có lý do gì để tiếp tục phàn nàn về vấn đề thâm thủng mậu dịch nữa.

114

HUY LÂM

Tuy nhiên vẫn còn một món hàng xuấ t cả ng không đượ c ai nhắ c tớ i nhưng nó lại là món hàng lời nhất - lời hơn cả dầu lửa hay thuốc men hay phim ảnh Hollywood hay máy bay của Boeing. Nó không chỉ mang lại cho nước Mỹ một lời mười hay thậm chí một lời một trăm, mà là một lời tới gần 1,000 lần: xuất cảng tiền. Vâng, đúng là tiền - và toàn là những tờ $100 màu xanh với hình ông già Benjamin Franklin cười mỉm thật dễ thương mà ai ai cũng mến. Năm ngoái, nước Mỹ xuất cảng ra ngoại quốc $65.3 tỷ tiền mặt - hầu hết là loại tiền giấy $100. Thế giới rất cần một loại tiền quốc tế, và đồng đô la từ lâu nay hẳn nhiên nắm giữ địa vị đó là vì nước Mỹ, cho dù cũng có những thăng trầm kinh tế của riêng nó, vẫn mặc nhiên được nhiều người xem như là trung tâm của kinh tế toàn cầu. Nợ của chính phủ Mỹ lại là loại đầu tư được thế giới ưa chuộng và tin cậy nhất, và công khố phiếu của chính phủ chỉ có thể mua được bằng đô la. Dầu lửa là món hàng thương mại chủ yếu của thế giới, và nó cũng được định giá và được bán bằng đồng đô la chứ không bằng một loại tiền nào khác.Do đó đã có người

ví nó giống như trang mạng xã hội Facebook vậy, mọi người sử dụng đồng đô la là vì mọi người khác cũng sử dụng đô la. Chỉ đơn giản vậy thôi! Thời đại ngày nay, hầu hết các cuộc giao dịch có liên quan đến tiền đều được thực hiện qua hình thức điện tử: tiền được cất giữ trong các trương mục của ngân hàng và hiển thị trên máy vi tính; lương bổng được chuyển trực tiếp từ công ty vào trương mục cá nhân, mua sắm tại các cửa hàng được trả bằng thẻ tín dụng; thanh toán hoá đơn hàng tháng cũng được trả qua internet. Thế thì tại sao những tờ tiền giấy vẫn được người ta ưa chuộng đến thế? Trong chúng ta có mấy ai còn nhớ lần cuối cùng trong tay chúng ta cầm tờ $100 không? Nó vừa bất tiện (dùng để mua món gì nếu không bị nghi là tiền giả thì thường các cửa hàng cũng không có đủ tiền để thối lại) lại vừa không an toàn (có thể bị cướp giật bất cứ lúc nào). Vậy mà nhu cầu ở ngoài nước Mỹ cần đến tờ tiền giấy có mặt ông già Benjamin Franklin thì lại cứ tăng đều mặc dù trong khi việc sử dụng tiền mặt ở trong nội địa nước Mỹ ngày càng giảm. Con số tiền giấy $100

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

115

VIẾT TỪ DALLAS đang được lưu hành ước tính tăng gấp đôi trong khoảng thời gian từ 2008 đến 2017, và các chuyên gia phỏng đoán một số lớn là ở trong tay của người ngoại quốc. Thêm một điều đáng nói nữa, Ngân hàng Dự trữ Liên bang mới đây loan báo cho biết là vào khoảng cuối năm 2017 vừa qua, con số tiền giấy $100 đang được lưu hành lần đầu tiên trong lịch sử đã vượt qua số tiền giấy $1. Vậy chắc chắn một số lớn những tờ bạc $100 kia đang nằm trong tay của những chủ nhân của chúng chứ không ở ngân hàng, đặc biệt là ở những quốc gia nơi người dân mất tin tưởng vào giá trị hiện kim của loại tiền của nước họ, hay sự thanh liêm chính trực của hệ thố ng tà i chá nh xứ ấ y. Mà giữ một tờ hay nhiều tờ $100 ở nhà cũng không phải là điều lý tưởng, dễ gây sự chú ý đối với những người có sẵn lòng tham bất chính, chẳng khác nào một lời mời gọi để những kẻ có lòng tham ghé nhà mình vào những lúc đêm khuya hay những khi chủ vắng nhà . Thế nên nhữ ng ngườ i sở hữ u những tờ $100 đó phải tìm cách giấu sao cho thậ t kỹ , ở mộ t nơi nà o đó thật an toàn không ai ngờ tới, không dễ bị hư hại nếu chẳng may có hoả hoạn hay lụt lội. Có thể nói không sợ sai rằng người ta tích trữ đô la cũng như tích trữ kim cương hay vàng, chỉ khác một điều đô la dễ tiêu hơn hai thứ kia nhiều. Thậm chí đến ngay những kẻ thù không đội trời chung với Mỹ, sớm tối chửi Mỹ không tiếc lời, cũng tích trữ đồng đô la của Mỹ: năm 2003 khi những binh lính Hoa Kỳ lục soát một trong những toà lâu đài của Saddam Hussein ngay sau chiến tranh thì họ bất ngờ phát giác ra cha con Hussein cất giấu khoảng $650 triệu, toàn là những tờ $100 còn tươi nguyên. Mà đây cũng là một sự khám phá rấ t tì nh cờ khi mộ t thượ ng sĩ để ý thấ y có mộ t lỗ hổ ng trên mộ t bứ c tường giả và nhìn xuyên qua lỗ hổng thì thấy ở mặt bên kia bức tường có

116

mấy hộp sắt đặt gần đấy. Họ đi xem thử những phòng ốc xung quanh thì tìm được tổng cộng 164 hộp. Tất cả các hộp này đều có nắp đóng bằng đinh vít và được bọc cẩn thận bằng một loại giấy và bọc nhựa giống nhau. Họ xem xét các nhãn được dán ở bên ngoai thì biết được đó là những thùng tiền nguyên thủy được chuyển từ Ngân hàng Jordan qua Ngân hàng Iraq và sau đó được chở về toà lâu đài. Họ thử chọn lấy mấy hộp trong số ấy và mở ra thì thấy mỗi hộp chứa 4 triệu đầy những tờ 100 được xếp thành từng bó rất gọn gàng. Tất cả số tiền này sau đó được giao lại cho chính quyền mới của Iraq. Những tờ $100 còn là loại tiền rất được ưa chuộng trong những vụ trao đổ i, buôn bá n bấ t hợ p phá p: đá nh bạc, buôn bán bạch phiến và vũ khí lậu. Kinh tế gia Barry Eichengreen, một chuyên gia nghiên cứu và hiểu biết rất rõ về đồng đô la, nhận thấy là hầu như tất cả các nhân vật phản diện trong phim ảnh, cho dù đó là phim của quốc gia nào, cũng thường hay đòi tiền chuộc được trả bằng đồng đô la xanh. Một sự tiện lợi rõ ràng mà ai cũng thấy khi người ta sử dụng loại tiền lớn như thế cho các vụ buôn bán, trao đổi nơi mà tiền dùng để thanh toán luôn được cất giữ kín đáo trong các va li gọ n nhỏ . Thế nên cá ch đây không lâu đã từng có người đưa ra ý kiến

nói rằng để bài trừ tệ đoan và tội ác trong xã hội thì không gì bằng thu hồi không cho lưu hành tờ $100 nữa và chỉ cho sử dụng tờ $10 là tối đa. Là vì không ai làm ăn buôn bán bí mật và bất hợp pháp mà lại chở theo một xe cam nhông tiền theo bao giờ. Thế nhưng ngay cả loại tiền giấy 200 euro, có giá trị hơn tờ $100 nhiều lần, cho đến nay vẫn là loại tiền euro được lưu hành ít nhất. Thế mới biết ngay cả các tay tội phạm cũng chỉ thích đô la mà thôi. Tuy nhiên, người ta vẫn không thể giải thích vì sao nhu cầu giữ đô la ở ngoại quốc tăng gấp đôi như vậy. Thời thập niên 1990, sau khi Liên Sô sụp đổ đã làm cho làn sóng tích trữ đồng đô la dân cao thì còn hiểu được. Trong mấy năm gần đây không có sự kiện quan trọng nào xảy ra cả. Hơn nữa đồng đô la ngày càng gặp sự cạnh tranh của đồng euro, bản vị của một khu vực kinh tế lớn hơn Mỹ, và đồng nguyên, bản vị của Trung Quốc nơi mà nền kinh tế không thua kém Mỹ bao nhiêu. Một số chuyên gia tài chánh phỏng đoán vị trí ưu thế của đồng đô la sẽ không còn kéo dài bao lâu nữa. Nhưng các chuyên gia cũng đã từng đưa ra lời phỏng đoán như vậy từ nửa thế kỷ trước. Trong khi đó nước Mỹ tiếp tục cho in thêm tiền ở hai xưởng in tại Washington và Fort Worth, và sau đó phân phối tới những kho chứa

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

bạc tại những trung tâm tài chánh thế giới như London, Frankfurt và Singapore. In đô la, nói cho cùng, là một ngành kinh doanh chỉ lời chứ không lỗ, mà hơn nữa lại lời rất nhiều. Người ta xếp hạng các món hàng xuất cảng của Mỹ thì đô la xanh có giá trị cao đứng hàng thứ nhì chỉ sau dầu lửa. Tuy nhiên, xuất cảng đô la thì có lời hơn nhiều.Chi phí để in một tờ $100 chỉ tốn 14 xu, và thêm vài xu lẻ nữa để gửi ra ngoại quốc. Cho đến cuối năm 2018, ngoại quốc giữ tiền đô la của nước Mỹ tổng cộng là $773.9 tỷ. Nhưng nhu cầu về đồng đô la Mỹ cao cũng là con dao hai lưỡi. Nhu cầu tăng cũng có nghĩa là trị giá hối đoái của đồng đô la tăng theo, và người Mỹ được lợi khi mua hàng và dịch vụ của ngoại quốc với giá rẻ hơn. Nhưng ngược lại thì hàng xuất cảng của Mỹ trở nên mắc mỏ hơn đối với người mua ngoại quốc.

Dù gì đi nữa thì cho đến nay đô la vẫn là món hàng nước Mỹ thích xuất cảng nhất. Trong cuốn hồi ký “Đèn cù”, tác giả Trần Đĩnh kể lại câu chuyện sau 30 Tháng 4 đại khái: một ông cụ cựu chuyên viên tài chánh miền Nam nói với một người mới ngoài Bắc vào Nam là Mỹ đi rồi Mỹ lại về thôi. Người miền Bắc này nghe xong

phá lên cười, nói một cách quả quyết rằng Mỹ đừng hòng trở lại nơi mà cờ búa liềm đã cắm xuống. Ông cụ mới điềm tĩnh nói nhỏ nhẹ: thế là vì các anh chưa hiểu sức mạnh của đồng đô la đó thôi. Nay thì ta lại biết thêm một câu chuyện nữa về sức mạnh vạn năng ấy. HUY LÂM

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

117

VIẾT TỪ SÀI GÒN

SỐNG CHUNG VỚI BỤI i đi xa, lâu lâu mới về SG đều kêu ca một câu giống nhau: “Nóng quá, bụi quá...”.

Nóng quá thì hiển nhiên vì VN là xứ nhiệt đới. SG nóng hơn các tỉnh miền Bắc và miền Trung, nóng quanh năm vì nằm phía Nam trong khi miền Bắc và miền Trung nằm ở vĩ độ cao hơn nên có tháng lạnh hơn. Bụi cũng dễ thấy. Bầu không khí ở thành phố từ lâu, không lúc nào trong mà thường mờ mờ, đục đục như có màn sương mỏng bao phủ. Điều này dễ thấy ở các thành phố lớn. Ô nhiễm bụi ở hai thành phố lớn của VN là Hà Nội và SG hiện chỉ kém Bắc Kinh, Thượng Hải (Trung Quốc), New Dehli (Ấn Độ) và Dhaka (Bangladesh). Ô nhiễm không khí là một trong những thứ ô nhiễm môi trường hiện nay bên cạnh rác rến, nước thải công nghiệp, tiếng ồn… mà dân chúng bị bao vây bốn bề không cách nào giải quyết nổi. Muốn phát triển kinh tế phải chịu ô nhiễm môi trường. Ô nhiễm môi trường tới lúc nào chịu không nổi thì tính sau vây. Sài gòn suốt nhiều năm nay như một đại công trình hối hả không ngưng, chỗ

118

nào cũng đục đẽo xà bần, chỗ nào cũng chất đống vôi vữa, từ tư gia dăm ba tầng đến chung cư mấy chục tầng đua nhau mọc lên khắp nơi. Nơi này xây chưa xong nơi khác đã bắt đầu đập phá. Chung cư nhiều khối sừng sững nhô lên san sát không chỗ hở. Gần những công trường xây dựng, ai nấy khổ sở vì tiếng ồn lẫn bụi bặm mịt mù. Bắt đầu là đập bỏ nhà cũ, gạch vữa rơi lả tả… rồi tới bụi của cát, xi măng…, lúc gần hoàn thiện lại bụi vôi, bụi do gạch đá cắt ra… Mới đây, một thanh niên mặc đồng phục xe ôm, đang chạy xe trên đường, xui xẻo bị tấm ván gỗ dài hai mét từ công trình cao ốc đang xây mười bảy tầng rơi ngay vào đầu, mũ bảo hiểm vỡ tan nát còn nạn nhân bất tỉnh… Góp phần thêm bụi bặm còn là công việc đào cống, làm đường… Những con đường bị rào chắn một phần, thậm chí nguyên

Bụi ơi ... là bụi

quãng đường, người dân được hướng dẫn dẫn leo lên lề hay luồn vào các con hẻm tìm lối thoát. Từ đó đất đá lổn nhổn và bụi lại tỏa ra. Ở các đô thị lớn, bụi hầu hết sinh ra từ khí thải giao thông tức là từ xe buýt, xe máy, xe hơi…. Trong đó, sinh bụi nhiều nhất từ xe chạy bằng dầu. Bụi cũng phát sinh ở công trình xây dựng, nhà máy điện, nhà máy công nghiệp, từ đốt gỗ hoặc đốt rác... Nhà máy thi nhau nhả khói ngùn ngụt. Phần này cũng tội nghiệp khi nhà máy, giống như trại chăn nuôi, phân trần lúc mới xây nhà xưởng, chung quanh họ là đồng không mông quạnh. Chỉ sau một thời gian, dân số thành phố tăng chóng mặt, bành trướng như vũ bão do dân nhập cư tứ xứ ùn ùn đổ về Sài Gòn kiếm sống. Vì thế chẳng mấy chốc những khu vực trại xưởng vắng vẻ trước kia

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

SGCN

đã thành khu dân cư đường ngang ngõ dọc như bàn cờ. Trước 75 chỉ có một khu Bàn Cờ ở quận 3 nhưng bây giờ nhiều nơi bàn cờ lắm. Và thế là người dân lại rủ nhau đi kiện cáo khói bụi từ nhà máy uy hiếp khu dân cư đông đảo. Mà xưởng trại thì đâu có mỗi lúc di chuyển ngay được. Vì thế sau này mới có Khu chế xuất, Khu công nghiệp để dồn các nhà máy vào đấy. Thế nhưng các Khu này chỉ mới xuất hiện vài nơi. Còn rất nhiều nơi khác, nhà máy vẫn nằm lẫn giữa nhà cửa dân chúng. Nhất là các nhà máy cũ kỹ vẫn hoạt động theo kiểu cổ lỗ không có hệ thống lọc khí thải, nước thải… mà cứ thế tuôn ra ngoài. VN có nhiều cơ sở sản xuất nhỏ chưa lên tới mức nhà máy lớn gây ô nhiễm càng nặng nề. Cơ sở sản xuất hạt nhựa ở Bình Chánh gây mùi hôi nồng nặc, cơ sở dệt nhuộm ở quận 12 xả khói nghi ngút và mùi hôi xộc vào từng nhà, các cơ sở sản xuất ở quận Bình Tân thổi lên từng cuôn khói cộng với bụi vải, mùi hôi, các con kênh quanh đó lúc nào cũng hôi hám… khiến nhiều gia đình chịu không nổi phải bán nhà bỏ đi nơi khác sống. Chưa phát triển được các loại xe công cộng như xe buýt, xe điện, xe điện ngầm… nên xe cá nhân

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

119

VIẾT TỪ SÀI GÒN càng ngày càng gia tăng chóng mặt. Xe gắn máy và mấy năm gần đây là ô tô được nhập cảng ồ ạt vì giá rẻ, mức thuế thấp khiến đường phố luôn xảy ra nạn kẹt xe mà trước kia, người ta cứ tưởng là một hiện tượng chỉ có ở những nước đâu đâu trên thế giới, gần nhất là Thái Lan. Trên những con đường trở nên quá sức chật chội của thành phố đông đúc một cách không kiểm soát nổi, xe cộ ken sát nhau mệt mỏi nhích từng chút hoặc chôn chân một chỗ và tha hồ tống khói bụi vào không trung. Nạn kẹt xe làm máy xe đứng một chỗ rồi ì ì thải ra chất ô nhiễm cực kỳ lớn. Tại SG, xe gắn máy, xe ô tô chạy dày đặc trong đó không ít xe tuổi đời cả hai, ba chục năm luôn xả khói mù mịt. Xe máy, xe ba bánh, xe ôm, xe tải nhỏ cùi bắp cũ nát đã rệu rã với những phụ tùng lắp ghép tạm bợ dùng để chở hàng hóa như nước đá, rau cỏ, thịt thà… bỏ mối cho chợ. Loại này hầu hết không có giấy tờ, ưa chạy bạt mạng phun ra từng cuộn khói đen xì khi mất dạng vẫn để lại một bầu không khí đen kịt, xông mùi xăng dầu khó thở, khi vi phạm luật giao thông, sẵn sàng bỏ của chạy lấy người vì giá chiếc xe đâu có bao nhiêu. Xui cho ai chạy sau chiếc xe buýt. Trước khi ngừng và bắt đầu di chuyển, chiếc xe cũ kỹ thở hồng hộc, hắt ra tiếng máy ồ ồ rồi thoát một luồng khói vào mặt khối xe cộ đằng sau khiến ai nấy ho sặc sụa, mặt nám đen, mũi đầy… bồ hóng!

Nhà bà Thanh ở trong hẻm cách mặt đường hai căn, than thở: - Nhà tôi toàn cửa kính mà mỗi ngày đều phải lau nhà, lau bàn ghế ba chập. Đó là nhà trong hẻm và bên ngoài cũng không phải đường lớn chứ nhà mặt tiền còn hứng bụi tới đâu. Vì thế không lạ khi kiến trúc hiện tại của những căn nhà mới xây đều dùng cửa kính đóng kín mít, chỉ lấy ánh sáng. Bởi kín bưng như vậy nên sau này, các căn nhà mới xây, dù hẹp, cũng buộc phải chừa một chỗ cho giếng trời. Gió thông thoáng không lấy từ cửa sổ, cửa cái mở toang như trước kia mà thông qua giếng trời thường xây bằng gạch bánh ú hoặc quạt gắn trên nóc. Các nhà tận trong hẻm sâu cũng lắp cửa kính dùng máy lạnh góp phần gây nên hiệu ứng nhà kính. Bụi nhiều nhất ở những chỗ đông xe cộ qua lại. Các bùng binh, ngã ba, ngã tư giao nhau nhiểu thông lộ

như An Sương, Gò Vấp, Phú Lâm… có lượng bụi gia tăng từng năm. Mức độ ô nhiễm không khí cũng thay đổi tùy từng lúc và từng nơi khác nhau. Cao nhất vào khoảng từ 7 đến 10 giờ sáng, 5, 6 giờ chiều đến 9 giờ đêm là khoảng giờ đi làm, giờ tan tầm tiếp tục mọi người đi học, đi làm thêm, đi chơi… cho tới thấp nhất khoảng từ 2 tới 4 giờ sáng khi mọi người say giấc ngủ, đường sá vắng ngắt ít xe cộ. Lúc đó mới bớt bụi. VN mới chỉ đo được loại bụi trôi nổi trong không khí, còn với loại bụi mịn và siêu mịn là những hạt bụi nhỏ li ti mà mắt thường không nhìn thấy thì chưa đo được. Tại các đô thị lớn của VN, các loại bụi này hầu hết sinh ra từ khí thải giao thông như xe buýt, xe máy, xe hơi… tới 70.42% vượt quy chuẩn cho phép. Trong đó, sinh bụi nhiều nhất là từ xe chạy bằng dầu, ở công trình xây dựng, các nhà máy

điện, nhà máy công nghiệp, từ đốt gỗ hoặc đốt rác... Nguy hiểm nhất là bụi siêu mịn có thể gây viêm nhiễm đường hô hấp, hen suyễn, bệnh vế mắt, họng và mũi... Đây là lý do khiến trẻ em dễ còi cọc, đồng thời làm tăng nguy cơ tử vong ở những người mắc bệnh ung thư phổi và bệnh tim. Vì thế ra ngoài đường bây giờ, mười người thì có tới tám, chín người cả nữ lẫn nam đi xe gắn máy hay đi bộ đều dùng khẩu trang che kín mít mũi và miệng như Ninja kiểu Nhật. Ngoài khẩu trang là áo khoác tay phủ hết bàn tay có mũ che kín đầu, cổ, mặt, tai chỉ chừa cặp mắt… đeo kính đen. Trẻ em thì phủ lên mặt chiếc khăn voan. Kín như bưng đến người nhà còn không nhận ra nhau. Các bãi giữ xe sợ nạn trộm xe nên buộc người gửi xe phải tháo khẩu trang lộ mặt mới xé vé. Võ trang đến tận răng nhưng khẩu trang chỉ có thể

Ho sặc sụa, mặt nám đen, mũi đầy… bồ hóng!

120 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Ninja Sài Gòn

chặn phần nào bụi mịn chứ siêu mịn cũng chịu thua. Từ năm ngoái, Sở Giao thông vận tải đã đề ra mức phạt với những xe có lượng khí thải không đạt chuẩn, nhiều nhất là xe máy do loại xe này chiếm số nhiều và có nhiều xe cũ. Những chiếc xe máy cũ mèm cũ nát thường dùng để chở

hàng ít hao xăng hơn ô tô nhưng khí thải từ đó thì gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng hơn và gây hại cho sức khỏe con người hơn. Dẹp đám xe cũ xì tuổi đời có khí xuất xưởng mấp mé năm 75, thập niên 80 (xe cub nghĩa địa) chỉ còn trơ máy và khung sắt này rất khó, vì chúng thường qua

nhiều đời chủ không hề làm thủ tục sang xe, không kể chủ xe là người lao động thuê nhà ở tạm, địa chỉ không rõ ràng…, nên không thể kiếm chủ xe bắt nộp phạt được. Quả là khí độc tác hại đến con người đã đến mức báo động Đó là không kể đến khói mờ mịt từ các quán nướng mọc lên khắp nơi trong thành phố: quán cơm tấm, quán bún chả, dê nướng, heo quay.... Ở những quán này, lò nướng đều được bày trên vỉa hè trước nhà, thậm chí dưới lòng đường quạt khói tỏa ra cả một khúc đường, một quãng phố, nhiếu quán ăn vì giá rẻ nên dùng than tổ ong mà khói bay ra còn độc hại hơn than củi rất nhiều.

Bây giờ đang tháng Ba, cho đến cuối tháng Tư, dân SG còn phải đối phó với cái nắng gay gắt, nóng oi bức cuối mùa khô. Chỉ số tia cực tím ở Sài Gòn đạt mức cực đỉnh trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 2 giờ chiều. Nắng chang chang nóng như muốn đốt cháy da. Mà đúng cháy da thật vì tia cực tím quá cao có thể gây ung thư da và ngay cả tổn hại đến mắt nếu tiếp xúc với ánh nắng. Qua tháng Năm, không còn nắng gắt nữa vì đã sang mùa mưa nhưng mưa có lúc, dân SG vẫn phải gồng mình chịu đựng ô nhiễm bụi chưa thấy cách nào giải quyết trước mắt. SGCN

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

121

THẾ GIỚI QUANH TA

hững phút “CÂN NÃO” cuối cùng của phi công trước khi Boeing 737 MAX rơi

hỉ trong vòng 5 tháng, hai chiếc máy bay Boeing 737 Max 8 rơi khiến cho mấy trăm người thiệt mạng. Hiện hơn 50 quốc gia đã ra lệnh cấm bay đối với dòng 737 MAX của Boeing sau vụ rơi máy bay gần đây nhất của hãng hàng không Ethiopian Airlines khiến 157 người thiệt mạng. Trước đó, hôm 29/10/2018, một máy bay Boeing 737 Max 8 của Lion Air (Indonesia) xảy ra trục trặc tương tương tự, chỉ vài phút sau khi cất cánh khỏi sân bay Jakarta, phi công xin quay đầu lại song máy bay đã rơi ở biển Java, khiến toàn bộ 189 người trên khoang thiệt mạng. Theo Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia Indonesia, máy bay Boeing 737 Max 8 của Lion Air từng gặp trục trặc trong các chuyến bay trước đó nhưng không được khắc phục thích hợp. Sau tai nạn của Lion Air và Ethiopian Airlines mới đây, giới chức điều tra quốc tế bắt đầu tập trung vào hệ thống an toàn của Boeing 737 Max 8. Đây là hệ thống được thiết kế để mũi máy bay không nâng quá cao, song cũng có thể làm cho máy bay chững lại. Hơn 50 quốc gia đã ngừng bay đối với dòng máy bay Boeing 737 Max 8 để chờ kết quả điều tra. Trong khi đó, hãng sản xuất Boeing cho biết sẽ khắc phục lỗi vào trước cuối tháng này. Những tiết lộ mới nhất cho thấy những giây phút cuối cùng phi công của hai chiếc máy bay xấu số đã phải vật lộn cứu máy bay như thế nào, nhưng rất tiếc… PHI CÔNG LÁI BOEING 737 MAX CỦA LION AIR VẬT LỘN VỚI SỔ TAY HƯỚNG DẪN

Hai phi công lái chiếc Boeing 737 MAX của Lion Air đã phải đọc vội cuốn sổ tay hướng dẫn với hy vọng kịp thời xử trí trục trặc, tuy nhiên họ đã không gặp may trước khi máy bay lao xuống biển khiến 189 người thiệt mạng.

122

Boeing 737 Max 8 của Lion Air rơi ở biển Java

Hãng tin Reuters hôm 20/3 dẫn 3 nguồn tin giấu tên tiết lộ những thông tin mới nhất liên quan tới vụ rơi máy bay Boeing của hãng hàng không Lion Air tại Indonesia vào ngày 29/10/2018. Vụ tai nạn cướp đi sinh mạng của 189 người, bao gồm cả hành khách và phi hành đoàn. Những thông tin trên thu được từ thiết bị ghi âm buồng lái của máy bay Boeing 737 MAX mang số hiệu chuyến bay JT610. Đây cũng là lần đầu tiên các nội dung này được công bố. Máy bay của Lion Air cất cánh từ thủ đô Jakarta của Indonesia. Phi công trưởng ban đầu chịu trách nhiệm điều khiển trong khi phi công phó phụ trách radio của máy bay. Chỉ hai phút sau khi máy bay cất cánh, phi công phụ đã thông báo cho trạm kiểm soát không lưu về “vấn đề kiểm soát chuyến bay”, đồng thời cho biết họ dự tính duy trì độ cao 1.500m. Theo một nguồn tin, sau khi phát giác “vấn đề” trên máy bay, phi công trưởng đã yêu cầu phi công phụ kiểm tra nhanh cuốn sổ tay hướng dẫn, trong đó liệt kê các tình huống bất thường để tìm hướng giải quyết khẩn cấp. Trong vòng 9 phút, máy bay đã cảnh báo các phi công rằng đang xảy ra hiện tượng thất tốc và máy bay buộc phải phản ứng bằng cách chúc mũi xuống. Hiện tượng

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

123

THẾ GIỚI QUANH TA

thất tốc xảy ra khi luồng khí đi qua cánh máy bay quá yếu đến mức không thể tạo ra lực nâng và duy trì hoạt động bay như bình thường. Phi công trưởng đã cố gắng để lấy lại độ cao cho máy bay, tuy nhiên hệ thống tự động trên máy bay vẫn tiếp tục cho mũi máy bay chúc xuống do đánh giá sai về tình trạng thất tốc. Các phi công điều khiển máy bay vẫn giữ bình tĩnh trong hầu hết hành trình ngắn ngủi của chuyến bay. Vào những phút cuối cùng, phi công trưởng đã yêu cầu phi công phụ điều khiển máy bay trong khi ông tự mình kiểm tra sổ tay hướng dẫn để tìm giải pháp khắc phục trục trặc. Khoảng một phút trước khi máy bay biến mất khỏi màn hình radar, phi công trưởng đề nghị trạm kiểm soát không lưu dọn đường các máy bay khác ở độ cao dưới 910m trong khi vẫn duy trì độ cao của chiếc JT610 ở mức 1.500m. Trạm kiểm soát không lưu đã đồng ý với đề nghị này. Trong khi phi công trưởng, 31 tuổi, cố gắng trong tuyệt vọng để tìm ra cách xử trí chính xác trong cuốn sổ tay hướng dẫn, phi công phụ, 41 tuổi, không thể kiểm soát được máy bay. Thiết bị ghi dữ liệu chuyến bay cho thấy các tín hiệu kiểm soát máy bay trong những phút cuối cùng của phi công phụ được cho là yếu hơn so với phi công trưởng. “Giống như một bài kiểm tra với 100 câu hỏi và khi thời gian đã hết, bạn mới chỉ trả lời được 75 cầu. Vì thế bạn hoảng loạn. Lúc đó đã hết thời gian rồi”, một nguồn tin cho biết. Trong những khoảnh khắc cuối cùng, phi công trưởng người Ấn Độ vẫn giữ im lặng, trong khi phi công phụ người Indonesia nói “Allahu Akbar”, nghĩa là Thượng đế vĩ đại. Đây là cụm từ tiếng Ả rập phổ biến tại Indonesia - nơi có đông dân theo đạo Hồi và được sử dụng để thể hiện trạng thái sốc hoặc tuyệt vọng. PHI CÔNG CỨU MỘT MÁY BAY BOEING 737 MAX CỦA LION AIR THOÁT THẢM HỌA

Vào tối hôm trước đó, ngày 28/10/2018, một phi hành đoàn khác cũng đã gặp phải vấn đề tương tự khi vận hành chiếc Boeing 737 MAX 8 của Lion Air. May mắn là thảm kịch không xảy ra. Tuy nhiên, phi hành đoàn không chia sẻ thông tin về trục trặc này cho phi hành đoàn lái chiếc 737 MAX vào hôm sau. Nay người ta mới biết rõ hơn chuyện xảy ra trên chiếc máy bay may mắn đó. Theo Bloomberg, người cứu máy bay Boeing 737 Max 8 vào tối 28/10/2018 là một viên phi công không trong giờ làm, song vô tình có mặt trên chuyến bay của Lion Air từ Bali đi Jakarta.

Vào thời điểm máy bay gặp trục trặc, phi công này đã phát giác đúng vấn đề và hướng dẫn phi hành đoàn cách vô hiệu hóa hệ thống kiểm soát bay đang gặp trục trặc và cứu máy bay. Phi công này đã đề nghị ngắt điện cung cấp cho motor được cho là khiến máy bay chúc mũi xuống. Tuy nhiên, sự hiện diện của viên phi công thứ 3 này đã không được nhắc đến trong bản báo cáo của Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia Indonesia Chi tiết chưa từng tiết lộ về chuyến bay đêm trước thảm kịch của Lion Air có thể coi là một bằng chứng mới về việc một số phi công có thể ứng phó với sự cố của Boeing 737 Max trong khi số khác thì không. ĐOẠN HỘI THOẠI HOẢNG LOẠN TỪ BUỒNG LÁI MÁY BAY ETHIOPIA

Hãng tin Reuters ngày 17/3 dẫn một nguồn tin từng được nghe đoạn ghi âm của của trạm kiểm soát không lưu cho biết máy bay Boeing 737 MAX 8 mang số hiệu chuyến bay 302 của hãng hàng không Ethiopian Airlines đã nâng độ cao bất thường sau khi cất cánh từ sân bay ở thủ đô Addis Ababa, Ethiopia hôm 10/3. Nguồn tin của Reuters khẳng định mọi quy trình cất cánh của máy bay gặp nạn ban đầu diễn ra bình thường. Nhưng phi công trưởng Yared Getachew điều khiển chiếc Boeing 737 Max 8 xấu số của Ethiopian Airlines đã đối mặt với tình huống khẩn cấp gần như ngay lập tức sau khi máy bay cất cánh từ thủ đô Addis Ababa. Chỉ sau khoảng từ 1-2 phút, phi công mới yêu cầu nâng độ cao máy bay. Tốc độ của máy bay sau khi cất cánh cao bất thường, lên tới 736km/h, thay vì chỉ 320km/giờ hay 400km/giờ như thường lệ. Chưa đầy hai phút sau, khi các nhân viên trạm kiểm soát không lưu đang liên lạc với một máy bay khác, thì có tiếng nói từ máy bay của Ethiopian Airlines cắt ngang. Phi công này nói “dừng, dừng” - một tín hiệu để báo với trạm kiểm soát không lưu rằng mọi liên lạc không cần thiết khác nên được dừng lại. Giọng nói của phi công rất sợ hãi. Theo nguồn tin trên, giọng nói từ trong buồng lái của chiếc Boeing 737 MAX đã yêu cầu nâng độ cao máy bay lên 4.200m so với mực nước biển, tức 2.000m so với sân bay, trước khi khẩn cấp đề nghị đưa máy bay quay trở lại. “Phi công nói rằng anh ấy gặp vấn đề về kiểm soát bay. Đó là lý do anh ấy tăng độ cao”. Máy bay sau đó biến mất khỏi màn hình radar ở độ cao 3.200m. “Anh ấy đề nghị được cho phép quay đầu. Trạm kiểm soát không lưu cho phép anh ấy rẽ sang phải vì ở bên trái là thành phố. Có lẽ mất khoảng một phút trước khi điểm nhấp nháy

124 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

trên màn hình radar biến mất”, nguồn tin nói thêm. Tờ New York Times dẫn một nguồn tin theo dõi các liên lạc hàng không cũng cho biết tương tự. Theo đó, ban đầu phi công trưởng Getachew còn thông báo một vấn đề về “kiểm soát bay” bằng giọng nói bình tĩnh. Thời điểm đó radar cho thấy độ cao của máy bay đang ở dưới mức được cho là độ cao an toàn tối thiểu tính từ mặt đất trong quá trình cất cánh. Nguồn tin này cho biết sau đó, trạm kiểm soát không lưu quan sát thấy máy bay đã lên xuống hàng trăm mét và dường như di chuyển nhanh bất thường. Trạm kiểm soát không lưu khi đó “bắt đầu băn khoăn không biết máy bay đang vận hành như thế nào”. Hai chuyến bay khác của Ethiopia mang số hiệu 613 và 629 đang tiếp cận sân bay từ phía đông. Dự cảm về tình huống khẩn cấp của chuyến bay 302, trạm kiểm soát không lưu yêu cầu hai chuyến bay 613 và 629 duy trì ở độ cao lớn hơn. Trong lúc trạm kiểm soát không lưu trao đổi với hai máy bay 613 và 629, phi công trưởng Gatechew đã đề nghị đưa máy bay quay trở lại sân bay với giọng nói hoảng hốt. Chuyến bay 302 vừa bay được 3 phút và dường như tăng tốc lên tốc độ cao hơn, vượt quá giới hạn an toàn. Sau khi được trạm kiểm soát không lưu đồng ý cho quay đầu, máy bay đã chuyển hướng sang bên phải trong khi tiếp tục bay cao lên. Một phút sau đó, máy bay biến mất

khỏi màn hình radar tại khu vực phi quân sự bị cấm. Ethiopian Airlines là một trong những hãng hàng không đầu tiên được lắp hệ thống mô phỏng để hướng dẫn phi công điều khiển máy bay Boeing 737 Max 8 đời mới. Đáng nói là, phi công của chuyến bay ET302 gặp nạn hôm 10/3 chưa từng thực hành với hệ thống mô phỏng này. New York Times dẫn nguồn thạo tin giấu tên cho biết, Phi công trưởng chuyến bay ET302 của Ethiopian Airlines gặp nạn hôm 10/3 là Yared Getachew, người có kinh nghiệm hơn 8.000 giờ bay, trong đó có kinh nghiệm điều khiển Boeing 737. Tuy nhiên, phi công này chỉ thực hành với một hệ thống mô phỏng khác hồi cuối tháng 9 và đầu tháng 10 năm ngoái, trong khi không thực hành với hệ thống mô phỏng mới. Hiện chưa rõ phi công phụ của chuyến bay có được thực hành với hệ thống mô phỏng lái Boeing 737 Max 8 hay không. Ngoài ra, hiện cũng chưa rõ Ethiopian Airlines có tuân thủ yêu cầu tiến hành các khóa huấn luyện định kỳ 6 tháng một lần không hay chỉ huấn luyện đối với các phi công mới. T.K (tổng hợp)

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

125

THỂ THAO

Giải vô địch bóng rổ đại học

2019

HUY VŨ

ả ng thi đấ u cho giả i vô đị ch bóng rổ đại học (NCAA Tournament) 2019 được trình làng vào hôm Chủ nhật 17/3, và sự kiện thể thao lớn nhất thế giới trong mù a xuân nà y đã đượ c bắ t đầ u từ hôm thứ Năm 21/3 với tổng cộng 68 đội được chọn thi đấu với nhau. Trong số đó có ba đội hạt giống số 1 đến từ cùng một bảng vùng lần đầu tiên kể từ năm 2009 khi ba đội của bả ng vù ng Big East là Pittsburgh, Connecticut và Louisville được xếp hạ t giố ng số 1. Ba độ i năm nay là Duke, Virginia và North Carolina thuộ c bả ng vù ng Atlantic Coast ACC. Việc lựa chọn này đã được đa số đồng ý sau khi đội Tennessee thua đội Auburn trong trận vô địch của bảng vùng Southeastern (SEC) và đã được phỏng đoán từ trước khi bảng thi đấu được hoàn tất. Thế nên cho dù là cùng bảng, đây là một quyết định đúng. Với tất cả sự tôn trọng dành cho Gonzaga, là đội hạt giống số 1 khác, cũng như đội Michigan State, Tennessee và Kentucky, ba đội mạnh nhất của bảng vùng ACC này cũng là ba đội mạnh nhất trên toàn quốc. Nói về hai đội Duke và North Carolina: Duke thua North Carolina hai lần ở vòng loại, nhưng cả hai trận này đều không có mặt cầu thủ số một

của họ là Zion Williamson. Đội Duke nay với một đội ngũ đầy đủ trở lại cùng với chức vô địch của bảng vùng ACC, thì không có lý do gì mà ủy ban tuyển lựa có thể dựa vào để không xếp họ vào hạt giống số 1. Nhưng cùng lúc, đội North Carolina cũng gây được đầy đủ uy tín nhờ đánh bại Duke hai lần mặc dù không có Zion Williamson, và hơn nữa, họ cũng đã từng đánh bại Gonzaga và giữ chức vô địch vòng loại của ACC. Và do đó, cả hai đều xứng đáng được đứng trong danh sách bốn đội hạt giống số 1, không thể bỏ độ i nà y và giữ đội kia. Những đại học nhỏ năm nay không được uỷ ban tuyển lựa mặn mà cho lắm trong việc chọn vào tranh giải vô địch. Trường Belmont được vào

nhưng là một trong bốn trường cuối cùng được chọn. Trường UNCGreensboro cũng mấp mé nhưng cuối cùng bị loại ra. Hai trường Furman và Lipscomb không hề được ai để mắt đến. Trong khi đó hai trường lớn Arizona State và Temple đều được chọn. Đội Arizona State thua bốn trận với những trường chơi dưới trung bình, kể cả hai trường đứng trong nhóm yếu nhất. Họ thua Princeton, Utah và Washington State trên sân nhà. Họ thua Vanderbilt, là đội có tỷ số các trận thắng thua là 0-19 với những đội cùng bảng vùng SEC. Đó là bốn trận thua thảm hại nhất đối với một trường được chọn tranh giải vô địch. Arizona State còn thua Stanford, USC, Colorado và Oregon mỗi đội hai lần. Đây là bốn đội cũng

126 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

127

THỂ THAO không được chọn để tranh giải vô địch năm nay. Temple thắng được hai trận với những đội lọt được vào vòng tranh giải là Houston và UCF. Nhưng Temple lại thua Penn State trên sân nhà và thua Tulsa trên sân khách, và bị loại ra khỏi vòng tranh vô địch bảng vùng American Athletic (AAC) bởi đội Wichita State ngay trong trận đầu tiên. Vậy mà Temple lại được xếp

cao hơn một số đội chơi rất có ưu thế trong những bảng vùng của họ ở vòng loại. Có thể những đội đại học lớn như Indiana, Texas và Alabama cũng bị bỏ ở ngoài, nhưng dù sao ta vẫn có cảm tưởng là một số đội đại học nhỏ đã không được đối xử công bằng trong tiến trình tuyển lựa năm nay. Sáu mươi tám là con số khá nhiều đội. Gần một phần năm của tổng số 353 đội nằm trong Division-I,

là nhóm thượng tầng có đủ điều kiện để được chọn vào vòng tranh vô địch. Nếu so với bóng bầu dục đại học thuộc FBS (nhóm thượng tầng với 129 đội) thì chỉ có bốn đội – tương đương 3% - là được lọt vào vòng tranh vô địch. Và trong vòng ba tuần lễ, chỉ còn lại một đội duy nhất sẽ ở lại trên khán đài danh dự để nhận chiếc cúp vô địch cùng sự vinh quang.

Sau đây là bốn đội hạt giống số 1 có nhiều triển vọng nhất để đạt tới sự vinh quang đó, được xếp theo thứ tự như sau: 2. Gonzaga Thường được cho là một trong những đội khó đánh giá nhất do họ nằm trong bảng vùng tương đối nhẹ, nhưng đội Gonzaga đã gỡ được cái mối khúc mắc đó trong năm nay sau khi đụng với một số đội nằm ngoài bảng vùng của họ ở vòng loại như đụng Duke tại Maui, Tennessee tại Phoenix và North Carolina tại Chapel Hill và đã đánh bại những đội này. Họ cũng đã xử lý dễ dàng một số đội tương đối yếu, đánh bại Arizona, Illinois, Creighton và Washington. Điểm cách biệt trung bình của họ mỗi trận là gác đối thủ hơn 23 điểm, và trong khi đây là số điểm mà nhiều người cho là không có giá trị vì họ nằm trong bảng vùng West Coast (WCC), nhưng đây cũng là số điểm thắng cách biệt cao nhất trong lịch sử của đội. Đừng nên coi thường những cầu thủ như Rui Hachimura, Brandon Clarke, Josh Perkins và Zach Norvell của họ vì như vậy sẽ là một lầm lỗi lớn.

1. Duke Với cầu thủ hàng đầu Zion Williamson trở lại, Duke một lần nữa là đội được cho là mạnh nhất trên toàn quốc. Đội Duke chỉ thua một trận duy nhất trong mùa bóng khi tất cả bốn cầu thủ hạng năm sao của họ cùng có mặt trên sân, là trận thua đội Gonzaga tại Maui với tỷ số sát nút 89-87. Với tình trạng sức khoẻ của trung phong Marques Bolden vẫn còn bấp bên (anh vắng mặt giải vô địch bảng vùng ACC sau khi chấn thương đầu gối trong trận đụng North Carolina ngày 9 Tháng 3), có nhiều khả năng là Duke sẽ không có một đội ngũ đầy đủ cho giải vô địch bóng rổ năm nay. Tuy nhiên, đây là đội có Zion Williamson, R.J. Barrett, Cam Reddish và Tre Jones và được huấn luyện bởi Mike Krzyzewski. Nói cách khác: Duke là đội mạnh nhất toàn quốc.

128 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

4. North Carolina

3. Virginia Kể từ năm 2014 đến nay, đội Virginia chưa hề lọt qua được vòng tám đội (Elite Eight). Nhưng năm nay, đây là đội có dàn công mạnh nhất mà huấn luyện viên Tony Bennett từng có, và Kyle Guy, De’Andre Hunter và Ty Jerome là cột trụ của đội hạt giống số 1 này, và họ chỉ thua có ba trận ở vòng loại, trong đó có hai trận thua đội Duke. Họ là đội hay nhất toàn quốc nếu tính về số điểm căn bản cho mỗi lần đi bóng (per-possession basis), nhưng ngặt một nỗi là họ đi bóng ít hơn so với nhiều đội khác, thế nên Virginia là đội có nhiều khả năng dể bị tình trạng ngựa về ngược nhất so với ba đội hạt giống số 1 kia.

North Carolina có lẽ là đội chơi nhiều hứng thú nhất. Coby White dẫn đầu của hàng công chơi tốc độ nhanh đứng hàng thứ năm của bóng rổ đại học toàn quốc, Cam Johnson là tay ném ba điểm bách phát bách trúng và Luke Maye là mũi nhọn bên trong vùng cấm địa. Họ chơi lối công rất chủ động mặc dù các cầu thủ của họ cao không quá 6 feet 10 (2 mét) – là chiều cao chỉ tương đối của bóng rổ. Hậu vệ dẫn bóng (point guard) là vị trí khó khăn nhất trong lối chơi tấn công nhanh thần tốc của huấn luyện viên Roy William, nhưng White chơi rất tuyệt vời và North Carolina đứng hạng tám toàn quốc về chuyền bóng (assist) cho đồng đội ghi điểm. Riêng một điểm quan ngại: trong khi tiền đạo Kenny Williams chơi phòng thủ rất vững và có tiếng là tay ném ba điểm rất nguy hiểm là vì anh ném thành công 40% trong năm ngoái, nhưng chỉ thành công ở mức 29% trong năm nay khi ném từ ngoài xa vào.

Giải vô địch bóng rổ đại học năm nay bắt đầu từ ngày 21/3 cho đến 8/4 với hai trận bán kết (Final Four) và trận chung kết (championship) được chơi trên sân vận động U.S. Bank Stadium tại Minneapolis, Minnesota. HUY VŨ

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

129

SỐNG KHOẺ

ProLon

và phương pháp giảm cân “nhịn ăn giả”

roLon là tên của một loại thực phẩm thuốc đang nhận được sự chú ý đặc biệt đối với những người dư trọng lượng muốn giảm cân và tăng tuổi thọ. ProLon là viết tắt của Prolonged Longivity, tuổi thọ được kéo dài. Do sự trùng hợp, người phát minh ra ProLon là “Professor Longo”, giáo sư tiến sĩ Valter Longo thuộc Trường Đại Học Nam California. Gọi là thực phẩm thuốc vì ProLon nguyên là thực phẩm đã được chế biến thành dạng thuốc để uống cho mau có hiệu quả; cách gọi khác là thực phẩm chức năng (functional foods). Đó là các sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên hoặc là thực

HOÀNG CHIÊU ẤN

phẩm chế biến được bổ sung thêm các chất chức năng của thuốc có khả năng hỗ trợ điều trị bệnh và phòng ngừa bệnh vì nó có khả năng phục hồi tất cả các cấu trúc tế bào trong cơ thể đang bị tổn thương. Sản phẩm ProLon của giáo sư Longgo là thực phẩm ăn kiêng nhịn ăn giả (FMD = Fasting Mimicking Diet) với công thức được Cơ Quan USPTO (United States Patent and Trademark Office) cấp bằng sáng chế, đầu tiên được phát triển để cung cấp các tác dụng có lợi của việc nhịn ăn bằng cách làm cho thời gian nhịn ăn giả được an toàn và dễ chịu. Gọi nó là ăn kiêng nhịn ăn giả là vì tuy có ăn nhưng ăn rất ít gần như nhịn ăn. Nó bao gồm một sự cân bằng lành mạnh giữa carbohydrate, protein và chất béo.

Calorie cũng được duy trì ở mức xấp xỉ 40 phần trăm của lượng calo trung bình. Điều này cho phép cơ thể con người vẫn được nuôi dưỡng mà không có sự căng thẳng của việc nhịn ăn bình thường. Hạn chế calorie có thể gây ra các vấn đề sức khỏe, tuy nhiên, chế độ ăn kiêng nhịn ăn giả rất an toàn và hiệu quả. Một hộp sản phẩm ProLon để dùng trong 5 ngày chỉ gồm có những gói súp rau cải, những thỏi thức ăn ép khô, bánh quy, ô liu, đồ uống và thực phẩm bổ sung có nguồn gốc thực vật. Tất cả chỉ cung cấp khoảng từ 750 đến 1100 calo mỗi ngày. Giá một hộp sản phẩm ProLon khá đắt, khoảng gần $300, và dùng trong 5 ngày, mỗi ngày 3 bữa ăn. ProLon cung cấp một

130 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

hộp đóng gói sẵn chứa các bữa ăn có giá trị trong 5 ngày để bạn thực hiện chế độ ăn uống. Các bữa ăn đều dựa trên thực vật. Ví dụ, một cốc trà và một thỏi các loại hạt cho bữa sáng, một phần nhỏ súp rau và một ít bánh quy cải kale cho bữa trưa, vài quả ô liu vào buổi chiều, và cuối cùng là một phần nhỏ súp rau cho bữa tối. Công thức ProLon dựa trên nghiên cứu sáng tạo được thực hiện tại hai trung tâm hàng đầu thế giới về nghiên cứu y sinh và tuổi thọ tại Đại học Nam California (USC): Viện Tuổi Thọ và Viện Nghiên Cứu Bệnh Tiểu Đường và Béo Phì (The Longevity Institute and The Diabetes and Obesity Research Institute). Công thức bữa ăn mang tính cách

mạng này đã được thiết kế một cách khoa học và thử nghiệm lâm sàng dựa theo các tác động của việc nhịn ăn, đồng thời cung cấp đủ dinh dưỡng thích hợp hàng ngày. Mặc dù trên thị trường có nhiều sản phẩm ăn kiêng nhịn ăn giả tương tự, chẳng hạn Huel, Digest It, 22 Day Nutrition, Burn TS, v.v…, sản phẩm ProLon của công ty L-Nutra có nhiều uy tín khoa học hơn vì nghiên cứu khoa học của ProLon nhận được sự hỗ trợ và công nhận của Học Viện Quốc Gia về Lão Hóa (National Institute for Aging). Chế độ ăn kiêng nhịn ăn giả ProLon là chế độ dinh dưỡng cao, ít protein, ít carbohydrate, được chứng minh lâm sàng giúp thay đổi

một cách có lợi một loạt các dấu ấn sinh học liên quan đến lão hóa, sức khỏe kém và viêm. ProLon đã được chứng minh trong các thử nghiệm

lâm sàng có tác dụng có lợi đối với nhiều loại dấu hiệu khác nhau: làm giảm mỡ bụng trong khi tăng khối lượng cơ thể tương đối, làm giảm glucose lúc đói,

làm giảm protein loại phản ứng C gây viêm (C-reactive protein), và làm giảm IGF-1 (Insulin-like Growth Factor 1, là yếu tố có liên quan đến sự làm hư hỏng DNA và sự

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

131

SỐNG KHOẺ

lão hóa). ProLon gây tác dụng tái tạo trên các tế bào và có thể mang lại cuộc sống khỏe mạnh hơn. Gói sản phẩm ProLon cung cấp các thành phần thực phẩm tự nhiên tốt cho sức khỏe để nuôi dưỡng cơ thể mặc dù cơ thể như đang nhịn ăn. Các bữa ăn ProLon chứa ít carbohydrate & protein; chứa axit béo lành mạnh, súp thực vật, các thỏi hạt khô, bánh quy giòn, quả ô liu, trà, các chất bổ sung. Những khách hàng đã dùng qua sản phẩm ProLon hầu hết đều vừa lòng tuy giá đắt. Một khách hàng thuật lại kinh nghiệm như sau: Ngày 1 Thẳng thắn mà nói, vào bữa sáng ngày đầu, tôi kinh hoàng khi vừa mở hộp ProLon ra xem chế độ ăn uống hàng ngày của tôi sẽ bao gồm những gì trong năm ngày. Tôi thấy khẩu phần mỗi bữa ăn có thay đổi đôi chút theo từng ngày, nhưng nhìn chung rất lèo tèo: một thỏi hạt khô và trà cho bữa sáng, một ít súp rau và (đôi khi) bánh quy cải xoăn cho bữa trưa, một vài quả ô liu và một loại trà khác cho bữa ăn nhẹ buổi chiều, và một phần nhỏ súp rau và một

132

thỏi cơm nhỏ xíu cho bữa tối, cùng với một số chất bổ sung. Tôi cằn nhằn đặt bữa sáng nhỏ buồn bã ít ỏi của tôi võn vẹn chỉ có một thỏi hạt khô và hai viên dầu tảo lên một cái đĩa rộng trong khi chồng tôi vừa hưởng thụ bữa ăn sáng bình thường một cách ngon lành vừa kín đáo cười chế giễu tôi. Nói về cà phê, bình thường mỗi ngày tôi uống mấy cốc; bây giờ bắt đầu ăn nhịn, thực sự tôi lo ngại, khi không có cà phê, liệu tôi có còn đầu óc tỉnh táo làm việc cho kịp đúng thời hạn hay không. Tờ chỉ dẫn cách thức tuân theo kế hoạch Prolon có nói rằng bạn có thể uống một tách cà phê hoặc trà có caffein

mỗi ngày “nếu cần thiết”, nhưng tôi làm gan, nhất quyết nhịn, không uống một cốc cà phê nào để cầu mong nhận được đầy đủ lợi ích tiềm năng - nếu có. Đầu ngày, tôi không cảm thấy đói quá, nhưng đến giữa buổi chiều, tôi cảm thấy lờ đờ, buồn ngủ và thiếu năng lượng; tôi đi ngủ sớm để tránh cơn đói mà tôi biết thế nào cũng xảy ra. Ngày 2 Tôi thức dậy với cảm giác đặc biệt sảng khoái không còn nghi ngờ gì nữa vì tôi đã đi ngủ sớm hơn 90 phút so với bình thường và đặt báo thức muộn hơn nửa tiếng so với bình thường, bởi vì tôi nghĩ rằng nó sẽ khó vượt qua những ngày dài với quá ít thức ăn. Dắt chó đi dạo, tôi cảm thấy hơi chóng mặt và choáng váng; một thỏi hạt khô và một cốc trà thảo dược không đủ thỏa mãn nhu cầu cho bữa ăn sáng của tôi. Tôi ngồi xuống bàn làm việc nhưng cảm thấy mơ hồ và mệt mỏi. Cũng may là tôi làm việc tại nhà, vì vậy tôi không phải đối

mặt với thế giới bên ngoài. Tôi tự nghĩ đối với những người phải đi làm ở sở, chắc họ phải vật lộn khó khăn với cái bụng đói. Bụng tôi cằn nhằn vài tiếng đồng hồ cho đến bữa trưa, tôi mới có món súp nấm và ô liu tuy chỉ có mấy trái lèo tèo rời rạc. Mặc dù vậy, tôi rất ấn tượng với các món súp ngon miệng hợp khẩu vị hết sức; mấy ngày kia tôi có súp minestrone (gồm cải và mì ống), súp trộn diêm mạch (quinoa) và súp rau. Trong suốt cả ngày, tôi nhấm nháp một thức uống glucose có vị mâm xôi, mà bây giờ tôi sẽ uống mỗi ngày cho đến khi kết thúc. Vào buổi chiều, một cơn đau đầu nhẹ xuất hiện, vì vậy tôi chỉ làm tối thiểu một ít công việc trước khi nằm dài xuống ghế sa lông nơi phòng khách và đi ngủ càng sớm càng tốt. May mắn là trong suốt năm hôm ăn kiêng nhịn theo chế độ ProLon, tôi đã thu xếp lịch trình sinh hoạt để được tự do cho riêng mình mà không cần cam kết hay giao

Giáo sư tiến sĩ Valter Longo, Giám đốc Viện Tuổi Thọ tại Trường Đại học Nam California, người tìm ra phương pháp ăn kiêng nhịn ăn giả FMD (Fasting Mimicking Diet). Ông được coi là nhà lãnh đạo toàn cầu về dinh dưỡng và lão hóa

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

133

SỐNG KHOẺ tiếp xã hội. Nếu tôi theo với bạn bè, chắc chắn tôi sẽ bỏ cuộc ngay bây giờ. Ngày 3 Tôi một lần nữa thức dậy với cảm giác được nghỉ ngơi đặc biệt, nhưng cơn đau đầu vẫn còn và tiếp tục suốt cả ngày. Tôi hình dung đó là do tình trạng thiếu chất nhựa cà phê mà tôi đã nghiện. Tôi cố nhớ ngày cuối cùng tôi không uống cà phê là ngày nào và nhận ra có lẽ đã gần mười năm trước. Hôm nay là ngày tôi phải nhịn ăn còn bạo hơn: không có thức ăn nhẹ buổi chiều ngoại trừ một cốc trà, cũng không có cơm nắm cho bữa tối. Cơn đau đầu kéo dài cả ngày và tôi phải leo lên giường ngủ quá sớm luôn. Ngày 4 Tôi đã qua một ngã rẽ hay một khúc quanh thử thách quan trọng. Tôi thức dậy với cảm giác tỉnh táo sảng khoái; cơn đau đầu cuối cùng đã biến mất. Tôi cảm thấy trở lại với năng lượng bình thường và tập trung sáng suốt, vui vẻ làm việc cả ngày mà không thèm cà phê và đồ ăn nhẹ. Tò mò, tôi thử đứng lên cái cân và thấy tôi đã giảm hai kí lô. Cái bụng của tôi đã xẹp bớt thấy rõ, phẳng phiu nhất kể từ những ngày tôi còn là người mẫu thời trang cho thương hiệu đồ lót Victoria Secret (chỉ đùa thôi, ha ha). Nói nghiêm chỉnh lại, tôi nghĩ đây phải là điều mà những người nổi tiếng áp dụng làm để trông trẻ trung thon thả trong các buổi chụp hình! Bây giờ tôi biết bí mật của họ rồi. Giảm cân và bụng phẳng là động

lực để tiếp tục - còn một ngày nữa thôi. Ngày 5 Tôi cảm thấy hoàn toàn bình thường. Trên thực tế, nó còn tốt hơn bình thường: đầu óc rất sáng suốt minh mẫn và tràn đầy năng lượng. Tôi giải quyết những công việc mà trước đây tôi đã trì hoãn; và tôi dọn dẹp nhà cửa. Tôi có thể tin rằng tôi đã làm việc rất hiệu quả mà không cần cà phê. Tôi đã thử một vài bộ quần áo quá chật gần đây và ngạc nhiên khi thấy chúng trông đẹp hơn nhiều. Chiếc cân cho thấy tôi đã giảm hai ký rưỡi. Ngày chuyển tiếp Theo đúng kế hoạch, sau 5 ngày ăn kiêng ăn nhịn chấm dứt là đến ngày chuyển tiếp. Hôm đó bạn chỉ được ăn những thứ nhẹ như món rau trộn, súp và nước trái cây sinh tố sệt (smoothies) vì cơ thể bạn cần làm quen lại với lượng thức ăn lớn hơn, gồm cả sữa và thịt. Tôi phá vỡ quy tắc này bằng cách tôi chọn ăn bánh ngọt và cà phê sữa nóng (latte). Đó là nghi thức buổi sáng Ngày Thứ Bảy hàng tuần của tôi; và “cuộc đời là ngắn ngủi” mà, phải không bạn.. Trong suốt ngày chuyển tiếp, tôi cảm thấy tinh thần tôi minh mẫn lạ, cái cảm giác mà tôi nghĩ rằng tôi chưa từng trải nghiệm trước đây. Tôi hăng hái làm việc liên tục giờ này qua giờ khác, tổ chức một số công việc nhà. Nói chung, tôi cảm thấy rất vui sống. Tôi cảm thấy mình giống như nhân vật Bradley Cooper lúc anh ta phát hiện ra

loại thuốc tăng cường trí não trong cuốn phim “Limitless”; tôi nghĩ rằng đây phải là thứ cảm giác giống như say thuốc. Hiệu quả: tập trung hơn, minh mẫn hơn, giàu năng lượng hơn, giảm mỡ bụng, bảo toàn khối lượng cơ nạc, nâng cao chức năng tế bào, thúc đẩy đổi mới dựa trên tế bào gốc (làm sạch các tế bào lão hóa và hư hỏng), duy trì mức độ lành mạnh đường huyết, cholesterol, huyết áp. Lời khuyên hướng dẫn: Không phải ai muốn dùng sản phẩm ProLon cũng được và không phải muốn mua ở đâu cũng có. Muốn dùng nó, bạn phải hội đủ điều kiện sau khi làm một bài khảo sát trắc nghiệm. Muốn mua nó, bạn phải có giấy giới thiệu của bác sĩ xong mua trực tiếp từ Viện bào chế L-Nutra ở California. Nó là thực phẩm mà cũng là thuốc. Nhóm nghiên cứu của Tiến sĩ Longo đã thành công làm chậm và đảo ngược quá trình lão hóa sinh học, trì hoãn sự khởi phát của các bệnh liên quan đến tuổi tác. Từ đó, ông chế tạo ra công thức ăn kiêng dựa trên thực vật tự nhiên, bắt chước sự nhịn ăn trong khi vẫn nuôi cơ thể. Ông thực hiện thí nghiệm cho một số người “nhịn ăn giả” trong vòng 3 tháng. Kết quả cho thấy họ trải qua quá trình sụt giảm một loại hooc-môn khiến insulin trở nên nhạy cảm hơn và do đó, lượng đường trong máu cũng được kiểm soát một cách tốt hơn. Nghiên cứu được công

134 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

bố trên tạp chí Chuyển hóa Tế bào, đã kiểm tra cách thức phản ứng của men khi bị thiếu thức ăn trong một thời gian ngắn. Tiến sĩ Longo và nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng nấm men thực sự có tuổi thọ dài hơn khi thiếu thức ăn. Tiếp đến, nghiên cứu thí nghiệm tương tự với chuột và cuối cùng là con người. Trong nghiên cứu gần đây nhất của những người trong độ tuổi từ 19 đến 75 về chế độ ăn kiêng, nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng những người ăn kiêng nhịn ăn giả 5 ngày một tháng trong thời gian ba tháng giảm cân và giảm nguy cơ mắc bệnh tim dịch bệnh. Giáo sư Longo và các đồng nghiệp tin rằng hầu hết mọi người sẽ nhận được lợi ích tối đa khi thực hiện chế độ “nhịn ăn giả” từ 3 đến 4 lần trong một năm. Tuy nhiên, chế độ ăn kiêng “nhịn ăn giả” của ProLon có thể sẽ tốn kém với nhiều người. Bạn hoàn toàn có thể không mua sản phẩm của ProLon mà theo chế độ ăn kiêng nhịn ăn giả tự thiết kế cho phù hợp với hoàn cảnh của mình, nhịn ăn mỗi tuần một ngày hay hai ngày với giờ nhịn ăn thay đổi khác nhau. Vấn đề là phải kiên trì và kỷ luật với bản thân thì mới hiệu quả được. HOÀNG CHIÊU ẤN

(Tổng hợp theo nhiều nguồn tài liệu)

GÓC ĐỜI SỐNG

Đi bộ nhanh hằng ngày giúp sống thọ

h eo Mail Online, một nghiên cứu mới cho thấy đi bộ hoặc đạp xe hằng ngày có thể giúp tăng gấp đôi cơ hội sống thọ qua tuổi 80 của người 70 tuổi.

Điều bất ngờ của kết quả này là cho dù một người không có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim như huyết áp cao, cholesterol cao, tiểu đường và hút thuốc, nhưng nếu không tập thể dục, thì vẫn có nguy cơ tử vong tương đương với người có ba yếu tố rủi ro trở lên. Các nhà nghiên cứu từ Trường Y khoa Johns Hopkins ở Baltimore, Maryland (Mỹ) đã xem xét hồ sơ y tế của hơn 6.500 người tham gia từ 70 tuổi trở lên trong khoảng thời gian từ 1991 đến 2009. Họ đã cho những người tham gia thực hiện bài kiểm tra căng thẳng bằng cách tập luyện trên máy chạy

bộ hết sức có thể. Những người tham gia được chia nhóm theo lượng năng lượng mà họ đã sử dụng trong quá trình tập luyện và số yếu tố nguy cơ tim mạch mà họ có: 0, 1, 2 hoặc 3 hoặc nhiều hơn. Các nhà nghiên cứu đã theo dõi họ trong khoảng 10 năm, trong đó 39% đã qua đời. Sau nhiều năm theo dõi, họ thấy rằng những người hoạt động thể chất nhiều nhất có khả năng sống thêm từ 10 năm trở lên cao gấp 2 lần so với những người có mức độ hoạt động thể chất thấp nhất. Điều khác thường là các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim cũng không thành vấn đề nữa. Ngay cả những người không có yếu tố nguy cơ nào, nhưng nếu không tập thể dục cũng có nguy cơ tử vong tương đương với người có ba yếu tố rủi ro trở lên. Tác giả chính, tiến sĩ Seamus

Whelton, trợ lý giáo sư y khoa tại Trường Y khoa Johns Hopkins, cho biết những phát giác này cho thấy thể dục là yếu tố dự báo tốt nhất về sự sống còn và sức khỏe của người cao tuổi. Ông đề nghị các bác sĩ cần bắt đầu kết hợp kiểm tra cả việc tập thể dục của bệnh nhân vào các lần khám bệnh cho họ: hỏi về thói quen tập thể dục, và thậm chí đánh giá khả năng chạy trên máy chạy bộ hoặc đạp xe trên máy tập. Nhóm nghiên cứu, từ Viện nghiên cứu về bệnh Alzheimer và bộ não lão hóa, cho biết thể dục có thể là một phương pháp phi dược phẩm để giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ. Những người không tập thể dục hoặc ít vận động có thể nên tham khảo ý kiến bác sĩ để bắt đầu thói quen tập thể dục cường độ thấp đến trung bình, bác sĩ Whelton nói♦

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

135

GÓC ĐỜI SỐNG

Men gan cao và cách giảm không cần thuốc Nếu có men gan tăng cao, điều này có thể chỉ ra rằng gan đang bị tổn thương, các tế bào gan bị tổn thương và viêm sẽ giải phóng một số chất nhất định vào trong máu, dẫn đến nồng độ các chất sinh ra cao hơn bình thường, như các men gan chẳng hạn. Có một số lý do men gan tăng cao. Nhiều loại thuốc, đặc biệt là những thuốc giảm cholesterol và thuốc giảm đau có chứa acetaminophen có thể làm tăng men gan. Những người có thói quen uống rượu và béo phì có thể làm giảm chức năng của gan và tăng men gan. Các bệnh như viêm gan A, B, C, suy tim và bệnh gan không do rượu cũng sẽ làm cho mức men gan cao hơn. Có một số bệnh nghiêm trọng hơn có thể làm tăng mức men gan, bao gồm: bệnh celiac; nhiễm virut Epstein-Barr; viêm túi mật hoặc tụy; suy tuyến giáp; ung thư gan; suy tim; viêm gan do rượu; viêm gan tự miễn; xơ gan... Nếu bác sĩ tìm thấy men gan tăng nhẹ trong một xét nghiệm máu thường lệ, các khuyến nghị trong hầu hết các trường hợp là dùng các cách tự nhiên để hạ thấp chỉ số này. Các cách tự nhiên để hạ thấp men gan:

Ăn nhiều rau xanh: Một chế độ ăn nhiều rau xanh có thể đảm bảo rằng gan bạn đang nhận được các vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể khỏe mạnh và có thể làm giảm mỡ dự trữ trong gan. Cố gắng tăng số lượng rau bina và rau xanh khác như bông cải x an h và bắp cải. Ăn các loại thực phẩm có nhiều chất xơ: Thực phẩm giàu chất xơ là một cách tuyệt vời giúp cơ thể bạn phá vỡ cholesterol và kiểm soát tốt men gan. Những thực phẩm này cũng sẽ giúp làm tăng lượng mật do gan sản sinh, có thể giúp phá vỡ chất béo. Tăng cường các thực phẩm có tính chất chống ôxy hóa sẽ giúp gan hoạt động tốt hơn. Các loại thực phẩm này không làm giảm nồng độ men gan, nhưng chúng giúp tối ưu hóa hoạt động của gan. Thực phẩm chống ôxy hóa như bơ, củ cải đường chứa ﬂavonoid chống ôxy hóa. Hạt dẻ là một nguồn axit

béo omega-3 và vitamin B, rất tốt cho việc hỗ trợ gan. Tăng lượng vitamin C: Vitamin C là cần thiết để tăng sức đề kháng miễn dịch, thúc đẩy quá trình hồi phục tế bào gan, giúp giảm các men

gan.

Tăng vitamin bằng cách sử dụng cam quýt, bưởi,... và tránh xa thức uống có đường. Giảm cân: Giảm cân là một trong những thay đổi lối sống có hiệu quả để kiểm soát men gan. Giữ chỉ số khối cơ thể (BMI) dưới 23 và trên 18,5 (dành cho người châu Á). Nếu chỉ số BMI trên 23 là thừa cân và trên 25 là béo phì. Kiểm soát vòng eo trong giới hạn cho phép: đàn ông <90cm và phụ nữ <80cm theo chuẩn người châu Á. Tập thể dục thường

136 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

xuyên: Dduy trì lối sống tích cực để giữ sức khỏe và hỗ trợ tốt chức năng gan. Đi bộ 30 phút mỗi ngày và tối thiểu đạt 5 ngày trong một tuần. Nếu không có 30 phút liên tục để tập thể dục thì có thể tập 10-15 phút/ lần, vài lần mỗi ngày. Một số bài tập tốt nhất như chạy bộ, đi bộ, nhảy múa và bơi lội. Uống đủ nước: Nên uống ít nhất 8 ly nước mỗi ngày, vì đây là cách tốt nhất để đảm bảo rằng gan bạn đang lọc chất thải một cách hiệu quả. Hãy uống nước khi thức dậy và trước khi đi ngủ vào ban đêm, để đảm bảo cơ thể bạn luôn được tối ưu hóa trong các chức năng hoạt động. Bỏ rượu: Uống rượu là một trong những cách dễ để làm tổn hại gan của bạn, vì vậy nếu bạn đang cố gắng khôi phục lại mức độ men gan, tốt hơn là bỏ uống rượu. Bạn càng giảm lượng cồn, gan của bạn càng khỏe mạnh. M.T (THEO BS. THANH HOÀI/SK&ĐS)

Thiếu những chất này, khó giảm cân Ăn kiêng và tập luyện thường xuyên là cách giúp giảm cân hiệu quả nhất. Nhưng nếu đã áp dụng mà vẫn không giảm cân được thì nguyên nhân có thể là do cơ thể đang thiếu một hoặc nhiều loại vitamin, dưỡng chất nào đó. Theo Reader’s Digest, dưới đây là những chất bạn có thể đang thiếu, khiến nỗ lực giảm cân không hiệu quả.

I ốt

Với những người mà tuyến giáp hoạt động kém, việc giảm cân với họ có thể rất khó khăn. Tuyến giáp nằm ở cổ, có hình bướm và chịu trách nhiệm tiết các hoóc môn điều chỉnh quá trình trao đổi chất của cơ thể. I ốt là khoáng chất rất cần thiết cho tuyến giáp hoạt động, theo Reader’s Digest. Thiếu i ốt khiến

sung sắt, các chuyên gia sức khuyến cáo mọi người nên bổ sung thêm vitamin C để giúp cơ thể dễ hấp thụ sắt. Những thực phẩm giàu chất sắt phổ biến gồm rau spinach, củ dền, lựu, dưa hấu, các loại đậu. tuyến giáp hoạt động kém, làm quá trình trao đổi chất chậm lại, cơ thể đốt năng lượng ít đi và dẫn đến khó giảm cân. Cách tốt để bổ sung i ốt là ăn muối i ốt hoặc dùng thực phẩm chức năng để bổ sung i ốt.

Sắt

Thiếu sắt có thể ảnh hưởng đến mục tiêu giảm cân. Một số nghiên cứu cho thấy chu vi vòng bụng, cân nặng và chỉ số khối cơ thể (BMI) của những người béo phì có xu hướng giảm khi họ được bổ sung sắt. Vì vậy, bổ sung một lượng chất sắt phù hợp có thể giúp thúc đẩy quá trình giảm cân. Khi bổ

Magiê

Magiê là một loại khoáng chất thiết yếu cho cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy magiê có thể giúp xoa dịu cơ bắp, thư giãn tinh thần và cải thiện giấc ngủ. Những tác dụng này là vô cùng cần thiết cho quá trình giảm cân. Một nghiên cứu của Bệnh viện Brigham and Wo m e n ( M ỹ ) t h ấ y rằng giấc ngủ kém có thể làm tăng đường huyết và làm chậm quá trình trao đổi chất của cơ thể. Những người bị thiếu magiê thường xuyên bị giật mình vào ban đêm. Vì vậy, thiếu magiê không những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe mà còn khiến khó giảm cân. Các món giàu magiê có thể kể đến gồm chuối, các loại rau sậm màu, trái bơ, các loại hạt.

Chất Theobromine trong sô cô la đen

Theobromine là chất kiềm hữu cơ có nhiều trong hạt ca cao, nguyên liệu chính của sô cô la đen. Một hạt ca cao chứ đến 1.200 mg ch ất theobromin e. Trong một nghiên cứu đang trên tạp chí Discovery and Innovation, các nhà khoa học thấy chỉ cần thêm một lượng nhỏ ca cao vào chế độ ăn của chuột cũng giúp chúng giảm cân nhanh và nhiều hơn. Nếu muốn bổ sung theobromine bằng cách ăn sô cô la

thì mọi người cần phải ăn sô cô la đen với thành phần ca cao ít nhất từ 85% trở lên.♦

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

137

Một quãng đời của Trịnh Công Sơn (Kỳ 2)

Chúng tôi hy vọng lời kể của Nguyễn Thanh Ty, một người bạn rất thân cùng học tại trường Sư Phạm Quy Nhơn và dạy cùng một nơi, trọ cùng một nhà với Trịnh và mấy anh em khác ở Bảo Lộc (Blao), về một quãng đời của Trịnh Công Sơn sẽ đem đến cho quý bạn nhiều chi tiết rất thú vị có lẽ còn ít người biết, nếu chúng ta không đặt câu hỏi Trịnh Công Sơn là CS hay không CS, bởi vì ngay chính những người bạn rất thân ở cùng nhà với Trịnh Công Sơn cũng không biết. Trong kỳ I là chuyện Trịnh Công Sơn lúc học tại trường Sư phạm Quy Nhơn và khi đi dạy tại trường Sơ cấp người Thượng tại Bảo Lộc, có thể thấy Trịnh Công Sơn sinh năm 1939 tại Huế, gia cảnh khó khăn, cha mất sớm, bà mẹ phải tần tảo nuôi 8 người con – 3 trai, 5 gái - ăn học, Sơn là anh cả. Học tại Sài Gòn, thi rớt Tú tài II, Sơn trở về Huế rồi thi đậu vào trường Sư Phạm Quy Nhơn khoá đầu tiên, 2 năm, từ 1962 đến 1964, tốt nghiệp, đi dạy lớp sơ cấp tại Bảo Lộc tức Blao, học sinh ở đó đa số là người Thượng. Trong phần này, nhà giáo Nguyễn Thanh Ty kể chi tiết về những người đã một thời đi qua đời Trịnh Công Sơn như Tôn Nữ Bích Khê, Ngô Vũ Bích Diễm..., xin mời quý bạn xem xét.

au khoảng vài tháng đầu niên khóa 64-65, ông Trưởng ty Giáo dục Trương Cảnh Ngôn về hưu, ông Lê Cao Lợi, thanh tra kỳ cựu, có tu nghiệp ở Mỹ một thời gian, được Bộ cử giữ chức vụ đó thay ông Ngôn. Đây là thời gian vàng son của Trịnh Công Sơn. Ông trưởng ty Lợi, trung niên, có tâm hồn văn nghệ, thích nhạc, thơ, nên đối với một người như Sơn ông dành cho nhiều ưu đãi. Đôi lúc ông nhắm mắt làm ngơ cho Sơn dùng thì giờ dạy học làm việc riêng của mình như về Sài Gòn

liên lạc xuất bản nhạc chẳng hạn. Chuyện này khiến một số giáo viên già, lâu năm trong nghề so bì. Khi chúng tôi đặt chân tới Bảo Lộc, trời đã vào thu. Những tháng đầu hãy còn lạ nước lạ cái, không biết đi đâu, làm gì để hết thì giờ vì mỗi ngày chỉ phải dạy có một buổi. Có những buổi chiều chúng tôi lang thang, cứ hết “những bước chân âm thầm” trong khuôn viên trường Nông Lâm Súc im lìm vắng lặng với những tàn cây sao, cây gõ, cây gụ cao vút tận trời xanh, lại đến đoạn đường Quốc lộ I chạy xuyên qua con phố Blao lèo tèo vài quán ăn dọc đường ngắn

ngủn. Cũng có khi chúng tôi đi vòng bờ hồ cho đến khi chiều xuống hẳn, sương mù bắt đầu xuất hiện trên mặt hồ, ban đầu mỏng rồi dầy dần che khuất một chòm cây giữa hồ, chỉ còn thấy thân cây với những cành khẳng khiu vươn lên trơ trọi giữa khoảng trời mây. Đến lúc đó ai cũng cảm thấy mỏi chân và muốn vào quán ngồi uống cà phê, hoặc uống bia, nghe nhạc, chờ tối để về nhà tìm giấc ngủ. Trong cái không gian và thời gian đó, Trịnh Công Sơn cảm hứng sáng tác nhạc phẩm “Chiều một mình qua phố”. Cái lạ là suốt thời gian học tại trường Sư phạm Quy Nhơn,

138 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

rồi gần 3 năm dạy học và làm nhạc tại Bảo Lộc, những tác phẩm như Lời buồn Thánh, Vết lăn trầm, Chiều một mình qua phố, và tập Ca khúc da vàng, mặc dầu đã có tiền nặng túi nhưng Sơn vẫn không có nổi cây đàn (hay Sơn không muốn mua?). Sơn dùng cây đàn ghi ta của cô Đỗ Thị Nghiễn. Cây đàn này đã giúp Sơn ghi lại những nốt nhạc mà Sơn thai nghén trong những lúc đi dạy hoặc lang thang với chúng tôi. Tối về chúng tôi say sưa trong giấc ngủ thì Sơn ôm đàn dò lại các âm thanh đang chập chờn ẩn hiện trong đầu óc. Sau những đêm như thế, Sơn phờ phạc hẳn. Một giỏ rác đầy tràn

những tờ giấy “ram”, thứ giấy người ta thường dùng để quay ronéo, có bán trong các tiệm sách, Sơn dùng để chép vội những dòng nhạc vừa xuất hiện trong đầu rồi chợt biến mất, vo tròn, vứt vào giỏ rác sau đó lại dò tìm. Sơn sợ làm ồn giấc ngủ của chúng tôi nên phải chận phím để tạo những âm thanh câm. Nhạc phẩm đầu tiên được ấn hành

Mặc dầu trước đó, khi ở Quy Nhơn, Sơn đã có nhiều nhạc phẩm rất hay như “Ướt mi”, “Thương một người”, “Biển nhớ”, “Nhìn những mùa thu đi”... nhưng chỉ chuyền tay nhau hát trong các bạn bè, không có điều kiện hay vì lý do nào đó, Sơn chưa xuất bản

để phổ biến rộng rãi. Đến khi ở tại Bảo Lộc và sau khi đã hoàn chỉnh nhạc phẩm “Chiều một mình qua phố” viết tại Blao, Sơn quyết định đem về Sài Gòn tìm nhà xuất bản và ở rịt tại Sài Gòn… gần ba tuần lễ! Ông giáo già Thống chạy chiếc xe gắn máy Sach cũ kỹ, già nua không thua gì tuổi đời của ông, đến chỗ chúng tôi ở trọ, tìm Trịnh Công Sơn. - Thầy ơi, thầy có biết ông Sơn ở đâu không? ông hỏi tôi. - Ông ấy về Sài gòn rồi, không nói gì với ông sao? - Ối giời đất ơi, tôi chết mất, một mình phải ôm ba lớp suốt mấy tuần lễ nay. Thầy có biết khi nào ông ấy về không? - Không thể biết được.

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

139

- Thế thì tôi chết. Nói xong ông Thống thất thểu dắt xe ra ngõ. Tôi nhìn theo mà ái ngại cho tuổi già của ông. Vài năm nữa là về hưu nên ông cố đeo đuổi cái nghề này trong chốn đèo heo hút gió để mong được chút tiền hưu, an hưởng tuổi già. Tình trạng này sẽ còn đến với ông và ông vẫn phải ôm ba lớp rồi rên rỉ dài dài như mọi bận. Chúng tôi gọi đùa sau lưng, ông là “Con ngựa già của... trưởng giáo Trịnh”, nhái theo nhan đề một truyện ngắn trong nhóm Nhân Văn Giai Phẩm miền Bắc. Mấy ngày sau Sơn về, phờ phạc, hốc hác. Tôi kể chuyện ông già Thống đi tìm, Sơn nói là sẽ xin lỗi ông sau. Xong, Sơn ngủ vùi suốt ngày hôm đó. Ngày kế tiếp, Sơn kể cho tôi nghe mọi việc về nhạc phẩm “Chiều một mình qua phố”. Sơn nói: - Mình bán cho thằng cha Duy Khánh. Thằng chả trả có 3.000 đồng. Mình nài thêm, chả nói nhạc của Phạm Duy là đắt nhất mà cũng chỉ tới 5.000 đồng là cùng, ông là nhạc sĩ mới, giá vậy là cao lắm rồi. Sơn chậc lưỡi nói tiếp: - Thôi cũng được, nhưng tiếc một điều là thằng chả làm hư bài hát của mình hết trơn. Mình bán bản quyền nên đâu có ý kiến chi được. Tôi thắc mắc là hư thế nào, Sơn nói: - Nhạc của mình êm dịu, nhẹ nhàng để diễn tả nỗi buồn trong những ngày lang thang trên phố vắng đìu hiu, vậy mà thằng chả cứ rống lên như bò rống: “Chiều một mình qua

phố...ố...ố...ố. Âm thầm nhớ nhớ..ớ..ớ..ớ… tên em…”. Sơn bắt chước giọng Duy Khánh khiến tôi không nín được cười. Từ đó Sơn giải thích cho tôi nghe về việc in ấn, tác quyền, đại lý, phát hành, gom tiền, v.v..., rất nhiều giai đoạn nhiêu khê, tác giả một nhạc phẩm hay một cuốn tiểu thuyết không thể nào tự mình làm được nên bị các nhà xuất bản bắt chẹt, đành phải bán bản quyền cho họ. Bấy giờ tôi mới vỡ lẽ ra chứ lâu nay tôi cứ ngỡ các ông văn sĩ, nhạc sĩ có sách, có nhạc được in, đem bán khắp nơi chắc là giàu lắm. Trong dịp này Sơn kể cho tôi nghe về hai người bạn ở Sài gòn mà mỗi lần về Sơn thường ở chung, đi ăn, đi nhảy với nhau. Đó là Đinh Cường và Trịnh Cung. Đến giờ phút ngồi viết những dòng này, tôi vẫn chưa gặp và biết mặt Đinh Cường (trừ vài tấm hình trên Internet). Trịnh Cung thì tôi có thấy mặt một lần khi ông ta ghé Blao thăm Sơn tại phòng chúng tôi đang ở, khoảng đầu năm 1965 thì phải. Hai hình ảnh của hai ông Trịnh thật tương phản. Ông họ Trịnh tên Công Sơn thì xuề xòa, giản dị trong chiếc áo kaki vàng ngắn tay bỏ vô quần tergal, với đôi giầy bata màu nâu muôn thuở (sau này có may thêm hai áo sơ mi, một nâu, một trắng bằng vải Nyl-france). Dạo ấy, Sơn có thêm một biệt danh do chúng tôi đặt là “Chàng nghệ sĩ nhứt y nhứt qưỡn”. Có lẽ một năm Sơn mới hớt tóc một lần, tôi nghĩ vậy, vì không bao giờ tôi thấy

Sơn có đầu tóc mới. Vẫn mái tóc thưa, mềm, chạy dài xuống gáy. Hàng râu mép hung hung nâu, không phải râu, cũng không phải lông. Khi dài thì Sơn lấy kéo cắt bớt. Hàng râu cằm lại càng khiêm nhường. Từ sợi nọ sang sợi kia có thể mắc võng được, tôi hay đùa với Sơn như vậy. Còn ông họa sĩ họ Trịnh kia (thực ra Trịnh Cung tên thật là Nguyễn văn Liễu) thì đỏm dáng trong bộ veston thời trang lúc bấy giờ, cà vạt hẳn hoi, giầy da bóng láng. Tr ở l ạ i c â u c h u y ệ n “Chiều một mình qua phố”. Sơn hỏi tôi “Ông Lợi (tức ông Lê Cao Lợi, trưởng ty mới) có nói gì không?” - “Tôi không biết, nhưng bạn đi lâu quá có lẽ cũng đã đến tai ông ấy rồi”, tôi đáp. “Làm thế nào bây giờ?”, Sơn hơi lo. Tôi trấn an: “Không sao đâu. Có lẽ chiều nay bạn nên lên Ty cười cầu tài với ông ấy một phát, nói vài lời xin lỗi, đưa lý do phải về Sàigòn lo việc in ấn rồi tặng ổng bản nhạc vừa mới xuất bản là xong ngay”. Sơn thở phào nhẹ nhõm đoạn rút trong cặp ra hai bản nhạc mới in, ký tặng ông trưởng ty một bản, tôi một bản. Bản đặc biệt in trên giấy láng, hai lớp. Ngoài bìa màu nâu,vẽ chàng nghệ sĩ tay trái xách đàn, tay phải vắt áo trên vai đang lầm lũi đi xuống con dốc. Hình vẽ này chắc chắn không phải của Đinh Cường hoặc Trịnh Cung, tôi nhớ vậy, bởi vì nét vẽ đó chân phương, không lập dị thường thấy có gương mặt nhọn, người dài ngoẵng và

140 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

hai tay thường kẹp vào đùi của hai ông. Sơn ký đủ cả họ tên dài ngoằng, cái gạch ngang chữ “T” trên đầu che hết cả ba chữ Trịnh Công Sơn (không có hình con cá như ông Đinh Cường đã nói). Chiều hôm đó, ở Ty về, Sơn hớn hở khoe với tôi: “Lúc vô Ty, mấy nhân viên văn phòng ái ngại cho mình, chắc thế nào cũng bị ông trưởng ty quạt một trận tơi bời về tội bỏ nhiệm sở. Mình cũng hơi lo. Nhưng lúc gặp ổng trong văn phòng riêng, mình chìa bản nhạc ra trước và nói mấy lời phân bua lý do vắng mặt cùng lời xin lỗi. Ổng cầm bản nhạc chăm chú xem, không nói gì. Lúc đó mình cũng hơi yên tâm. Cuối cùng, ổng nói: “Cám ơn anh về bản nhạc. Nhưng từ rày về sau đừng bỏ trường nữa tội nghiệp ông Thống và tôi cũng khó đối xử với các giáo viên khác. Về âm nhạc mong anh thành công nhiều hơn”. Cô nữ sinh tên Ngà tiếng kèn đồng và “Lời buồn Thánh”

Khoảng đầu tháng tư năm 1965 chúng tôi đau buồn tiễn biệt Nguyễn Văn Ba – người bạn thân ở cùng nhà trọ với chúng tôi, cùng phòng phía trong với anh Nguyễn Hảo Tâm - về bên kia thế giới. Ba là người ngoan đạo. Mỗi buổi sáng, đúng 5 giờ, dứt hồi chuông là anh đã ra khỏi nhà để đến nhà thờ dự lễ nhứt, trong khi chúng tôi còn quấn kỹ trong chăn. Rất chăm chỉ, không sót một ngày. Hôm đó, anh về Sài Gòn để thăm

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

141

gia đình, Việt cộng đắp mô ở đèo Madagui. Chưa có quân đội đến gỡ, anh tình nguyện xuống gỡ, thì mìn nổ giết anh chết ngay tại chỗ. Cái chết của Nguyễn Văn Ba ấy thế mà lại giúp Sơn hoàn thành một bản nhạc bất hủ khác: “Lời buồn Thánh”. Số là trước đó, cứ trưa Thứ Sáu, sau khi dạy xong, sẽ được nghỉ Thứ Bảy, Chủ nhật, Sơn đi thẳng ra bến xe, mua vé về Sài gòn. Xe nhỏ Minh Tâm, chỉ bốn tiếng đồng hồ là Sơn đã tiếu ngạo ở thành phố Sài Gòn. Mười hai giờ trưa Chủ nhật, Sơn lại leo lên xe đò, đánh một giấc. Năm giờ chiều đã có mặt tại bàn bi da của Cà phê Ngọc Trang. Sau cái chết của Nguyễn văn Ba, Sơn “rét”, không dám về Sài Gòn hằng tuần nữa. Những ngày buồn thiu tại nhà trọ, Sơn thường ngồi tư lự trước cái bàn viết duy nhất dành cho cả hai đứa trong phòng chúng tôi, soạn bài dạy và thỉnh thoảng nhìn ra con đường đất đỏ. Mùa này, hoa lau nở trắng khắp nơi dọc theo con đường dốc chạy dài từ trong buôn ra tới quốc lộ, băng ngang trước nhà chúng tôi. Buổi chiều, những cơn gió nồm thổi nhẹ từng cơn, lướt qua “rừng” hoa lau, xô chúng ngả nghiêng rồi chúng lại bật dậy, tạo thành những âm thanh xào xạc nhè nhẹ, đều đều, buồn buồn. Chiều xuống dần, những vạt nắng cuối cùng chiếu xiên trên các ngọn hoa lau, lấp lánh sáng ngời. Gió lắng dần, không gian trở nên im ắng, tĩnh mịch. Chợt tiếng kèn

đồng xa xa vẳng lại, lúc được, lúc mất thật hiu hắt buồn. Đó là lúc cô nữ sinh hàng xóm - cô Ngà – đến giờ đi lễ. Chuông nhà thờ đang dồn dập từng hồi thúc giục con chiên đến giáo đường. Thật đúng như tên đặt, da cô trắng ngà, người mảnh mai với mái tóc thề chấm ngang vai, gương mặt phảng phất như Đức Mẹ Maria. Rất dịu dàng trong dáng đi, mỗi buổi chiều cô đi lễ đều đi ngang nhà chúng tôi. Hai tay ấp quyển Kinh Thánh trước ngực, đầu hơi cúi xuống, lặng lẽ, khoan thai bước. Đã bao lâu rồi cái hình ảnh rất đẹp ấy, cái mầu áo dài trắng nổi bật trên nền đất đỏ, thấp thoáng ẩn hiện trong đám lau trắng, đã đi ngang nhà chúng tôi bao nhiêu chiều rồi mà chúng tôi không hề hay biết. Thật uổng phí! Chẳng là, cứ ba giờ chiều là chúng tôi đã túc trực quanh mấy cái bàn bi da để dành chỗ rồi chơi cho đến khi tắt điện mới mò về, thì làm sao có thời giờ để biết bên hàng xóm có người đẹp. Cái tên “Ngà” mãi về sau, theo dõi, lắng nghe mấy đứa em cô gọi mới biết. Từ ngày Nguyễn Văn Ba chết, chúng tôi buồn vì thiếu vắng một người bạn, nên không còn hứng thú trong những buổi lang thang nữa. Ngồi nhà suốt một tuần nên mới biết bên hàng dậu có người ngọc. Cả ba: Sơn, Tâm và tôi bắt đầu theo đuổi. Nhưng cả ba đều không thành công. Lý do: tuổi trẻ ham chơi nên không bỏ hết thì giờ để đeo đuổi,

Ngô Vũ Bích Diễm

Ngô Vũ Dao Ánh

thứ nữa là sĩ diện, quan trên trông xuống người ta trông vào, thầy giáo mà đi chọc gái thì ê càng quá. Tuy nhiên với tâm hồn nhạy cảm của người nghệ sĩ, Sơn đã thành công khi đưa tất cả những âm thanh mơ hồ của ngàn lau, của tiếng kèn đồng, tiếng chuông nhà thờ cùng dáng yểu điệu của cô Ngà hòa nhập với gió chiều nhè nhẹ để cấu thành chất liệu tuyệt vời tạo nên nhạc phẩm “Lời buồn Thánh”: “ … Chiều Chúa nhật buồn Nằm trong căn gác đìu hiu Nghe tiếng hát xanh xao của một buổi chiều Bạn bè rời xa chăn chiếu Cô đơn còn đến bao giờ…”

và thời gian như đã nói qua ở trên, tôi còn biết thêm một vài nhạc phẩm khá hay liên quan đến những mối tình, mà anh gọi là “một thoáng mây bay” do anh kể lại, nay một chuyện, mai một chuyện. Thường thường những chuyện này được anh kể trong những buổi chiều trời mây u ám, mưa rả rích, dai dẳng. Hai anh em chúng tôi đem đàn, sáo ra hòa điệu. Rồi cũng chán. Lại cà phê. Khói thuốc mịt mù, mờ khuôn cửa kính. Anh kể chuyện hấp dẫn, có duyên, bất cứ chuyện gì anh kể tôi cũng đều thấy hay, có khi khôi hài, dí dỏm. Vừa nói anh vừa ra điệu bộ, làm cho câu chuyện rất sống động, thu hút người nghe từ đầu đến cuối. Diễm của “Diễm xưa” Hai chị em, người chị là Ngô Vũ Bích Diễm, người em là Ngô Vũ Dao Ánh, con gái của thầy Kh., giáo sư Pháp văn tại trường Đồng Khánh và Quốc học Huế. Sơn kể: “Hai chị em đều đẹp và quí phái, nhưng tôi theo đuổi cô chị. Mối tình học trò kéo dài từ khi tôi còn ở Huế cho đến khi tôi vào Sàigòn trọ học. Cha mẹ Diễm khó và không thích

Xuất xứ vài nhạc phẩm và những mối tình “một thoáng mây bay”

Ngoài những nhạc phẩm như “Biển nhớ”,” Nhìn những mùa thu đi”, “Dã tràng ca”...Sơn sáng tác ở Quy Nhơn lúc còn học trong trường Sư Phạm nên khoá 62-64, và các bản “Chiều một mình qua phố”, “Lời buồn Thánh”,”Vết lăn trầm”... Sơn làm tại Bảo Lộc thì tôi biết rõ xuất xứ

142 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

143

tôi. Nhưng tôi vẫn cứ đeo đuổi hình bóng của Diễm và Diễm cũng chưa tỏ vẻ gì là xa lánh tôi. Năm đó tôi thi trượt Tú tài II mà Diễm lại đậu rồi vào Sài Gòn học Đại học Văn Khoa. Còn tôi thì từ Sài Gòn trở về Huế, bỏ ngang việc học vì gia cảnh. Phần buồn, phần vì tự ái, tôi không còn liên lạc với Diễm nữa và Diễm có lẽ thấy tôi lâu quá không thư từ, thăm hỏi, nghĩ rằng tôi đã quên nên cũng lơ luôn. Đâu biết rằng đó thời gian đó tôi rất khổ. Tôi đã cố nén mọi nỗi buồn trong im lặng. “Sự đau khổ và nỗi nhớ nhung dày vò tôi từng đêm, tôi đã viết nên bản “Diễm xưa” để trút bớt niềm đau trong lòng. Nhưng lạ một điều là khi tôi viết xong nhạc phẩm này, lòng tôi lại nhẹ nhàng, thanh thản. Tôi cảm thấy vơi đi rất nhiều nỗi nhớ, và tình yêu trong tôi bây giờ chỉ còn lại một chút mong manh như sương như khói. Nó không còn nồng nàn,mãnh liệt như trước. “Một dịp tôi vào Sài Gòn, tìm đến cư xá Diễm đang nội trú với ý định tặng nàng bản nhạc để làm kỷ niệm một thời thơ mộng của tuổi trẻ rồi thôi. Nhưng không gặp, tôi nhờ mấy người bạn gái đang đứng ở cổng trao lại giùm cho Diễm. Khi tôi đi được một quãng thì nghe tiếng Diễm từ trên ban công gọi theo “Anh Sơn! Anh Sơn!”. Nhưng tôi không ngoái lại. Tôi cắm đầu đi thẳng. Tiếng gọi anh Sơn, anh Sơn vẫn còn văng vẳng bên tai. Từ đấy đến nay tôi tự nhủ lòng sẽ không bao

giờ gặp lại Diễm nữa”. Tôn Nữ Bích Khê và “Biển Nhớ”

Nhóm học sinh Nha Trang khăn gói ra Quy Nhơn học Sư phạm có 11 người, 7 nam và 4 nữ. Các nữ giáo sinh gồm có Mân Thị Dưỡng (em gái của Mân Thiệu tức nhạc sĩ Thanh Châu, ác giả nhạc phẩm “Thư gửi người lính chiến”); Nguyễn Thị Tảo, Tảo học chung lớp Đệ nhất B3, Võ Tánh Nha Trang với tôi (tức Nguyễn Thanh Ty, người kể lại chuyện nàyĐD); Kiều Thị Đợi và Tôn Nữ Bích Khê. Bích Khê có hai người em gái cũng tên Khê, đó là Tôn Nữ Thuần Khê và Tôn Nữ Cẩm Khê. Bích Khê dáng người nhỏ, tròn lẳn, nước da ngăm ngăm đen, thường đánh tóc rối thành một búi lớn ngược ra sau trên đỉnh đầu. Mang guốc cao gót, nhọn, hiệu Đakao, đi chân sáo. Đứng xa nhìn Bích Khê đi trông giống như con sáo nhỏ đang ngảy nhót trong sân. Cái búi tóc nhảy tưng tưng theo nhịp bước, người ta có cảm tưởng có lúc nó sẽ kéo cô chủ của nó té ngửa ra đằng sau. Bích Khê không đẹp nhưng rất có duyên, quyến rũ. Bích Khê cũng ở trong ban hợp xướng. Người lĩnh xướng là Nguyễn Thị Ngọc Trinh... Tôi không biết rõ chuyện tình của Sơn và Bích Khê bằng ông Đinh Cường mặc dầu tôi học chung 2 năm cùng lớp trong trường Sư Phạm Quy Nhơn với Khê. Bởi vì hầu như ngày nào cũng có nhiều cô đến nhà

trọ của Sơn. Sau khi bản Biển Nhớ được sáng tác và tập dượt để ra mắt buổi văn nghệ thì giáo sinh sư phạm mới lưu ý tới Bích Khê và bàn tán, vì tình cờ hay cố ý, Sơn đã viết «trời cao níu bước sơn khê” trong lời nhạc. Về sau, 1970, tôi được thuyên chuyển về Nha Trang, gặp lại Bích Khê nay đã yên bề gia thất, chồng nàng tên Chương, thợ sửa máy lạnh, có cửa hàng mua bán, sửa chữa, tại đường Quang Trung, đối diện với hiệu ảnh Photo Vỹ. Sau 1975, hai vợ chồng trở nên giàu có hơn xưa. Hồi ở Blao tôi có hỏi Sơn về sự liên quan giữa nhạc và người. Sơn nói chỉ là bạn như những người bạn khác, hai chữ sơn khê chỉ là tình cờ. “Nhìn những mùa thu đi”

Bản “Nhìn những mùa Thu đi” cũng thuộc trường hợp tương tự. Trong lớp tôi đã có ba cô Thu rồi. Các lớp khác cũng hai hay ba Thu, nên không biết Thu nào đã đến với Sơn hay Sơn đã yêu Thu nào. Mỗi khi có cô Thu nào đi ngang qua, bọn chúng tôi hát ghẹo “Nhìn những lần thu đi, anh nghe hồn anh đau đớn...”. Mãn khóa, chia tay. Không ai có thì giờ để ý đến chuyện của ai. Chăm chú, hồi hộp đợi danh sách bổ nhiệm xem cuộc đời đưa đẩy số phận mình đến phương trời nào. “Ca khúc da vàng”

Sau vụ bị rao tìm trên đài phát thanh Đà Lạt và bị quở trách tại Ty Giáo Dục Bảo Lộc, Sơn trở nên cần mẫn hơn, khuôn phép hơn. Sơn

144 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

ít đi lại Sài Gòn, Đà Lạt. Thỉnh thoảng có đi thì cũng về kịp sáng Thứ Hai để đi dạy. Trong thời gian này Sơn nhận được rất nhiều thư. Phong nào cũng dày cộp. Sơn dạy buổi sáng, nên người nhận thư là tôi. Nhìn con dấu Bưu điện tôi biết thư được gửi từ Huế. Đấy là thư bạn của Sơn... Từ lúc đọc những lá thư dày cộp đó, Sơn bỗng nhiên thay đổi hẳn tâm tính. Lúc nào cũng có vẻ bồn chồn, lo lắng, ít đi lang thang những buổi chiều nữa. Có lúc anh ngồi trước bàn, thẫn thờ, mắt đăm chiêu nhìn qua cửa sổ hàng giờ, yên lặng với khói thuốc. Có khi điếu thuốc từ lúc châm đến lúc tàn chỉ rít một hai hơi. Chiếc gạt tàn đầy ứ, tràn ra bên ngoài. Sơn mua khóa về khóa chặt va ly để cất những thư ấy. Có cái Sơn đem ra sân đốt ngay sau khi đọc. Sau đó, Sơn lại thường xuyên đi Đà Lạt hơn, khi thì 2 ngày, khi thì 3 ngày. Sơn kể tôi nghe về một trang trại ở Phim Nôm, gần Đức Trọng - một quận của tỉnh Tuyên Đức. Sơn ở đó với vài người bạn (Sơn không cho biết tên) bàn chuyện làm ăn. Có lần Sơn rủ tôi làm chung, mỗi tháng lương là 10 ngàn. Hết hè, tôi vẫn còn luyến tiếc thời gian 3 tháng trôi qua quá mau. Trở về căn phòng ở Bảo Lộc, tôi rất đỗi ngạc nhiên khi thấy Sơn đã có mặt ở đấy rồi. Căn phòng bừa bộn, bẩn thỉu. Toàn là tàn thuốc. Những vỏ gói thuốc lá Bastos xanh trống không vứt đầy chân tường, cao thành từng đám.

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

145

Sơn nằm dài trên đi văng, mùng vẫn buông, ám khói vàng khè. Dưới gầm bàn, giỏ rác đầy ứ, toàn là giấy quay rô-nê-ô xỉn vàng, vo tròn, vứt đầy mặt đất. Bã cà phê khô đóng mốc xanh mốc trắng vương vãi, chổ này một nhúm, chỗ kia một tụm. Tôi nhìn Sơn mà ái ngại. Sơn xanh hẳn, gương mặt hốc hác, người đã gầy lại càng gầy thêm. Gầy rạc. Bộ đồ pyjama trở nên rộng thùng thình, đen xỉn, nhàu nát. Có lẽ ba tháng nay không giặt! Nhưng nét mặt lại lộ vẻ vui. Tôi vừa xếp dọn lại chỗ nằm của mình vừa trò chuyện với Sơn: “Ông làm gì mà nằm ép rệp ở đây đến mấy tháng hè lận? Không buồn à?”. Sơn phấn khích chìa tập nhạc ra khoe với tôi: “Công trình suốt ba tháng đó!”. Tôi cầm xấp bản thảo, liếc qua trang đầu có nhan đề “Ca khúc da vàng”, lật thêm mấy tờ bên dưới thì thấy những tựa đề rất lạ: “Gia tài của mẹ”, “Đàn bò vào thành phố”, “Người già em bé”, “Người con gái Việt Nam da vàng” ... với những lời ca lạ lẫm, khác hẳn những lời trong tình ca đến 180 độ. Tôi ngờ vực có cái gì đó đã làm thay đổi con người của Sơn nhưng chưa xác định được rõ ràng nó là cái gì. Tối hôm đó Sơn hát cho tôi nghe một vài bài tiêu biểu trong tập “Ca khúc da vàng”. Đến những đoạn như “Gia tài của Mẹ, một bọn lai căng. Gia tài của Mẹ, một lũ bội tình” hay như “đại bác đêm đêm dội về thành phố, người phu quét đường dừng chổi lắng

nghe” hoặc như “Tôi có người yêu chết trận đêm qua, chết thật tình cờ…”, tôi bỗng nổi da gà. Lời ca thật xúc động, nó xoáy sâu vào tim người nghe rồi chuyền lên óc làm cho rúng động tâm can, tỏa lan dần khắp cơ thể khiến cho bải hoải tứ chi. Dần dà trong bọn chúng tôi ai cũng biết Sơn vừa sáng tác một tập nhạc mới. Lại chia làm hai phe. Lúc đó đâu đã có từ “phản chiến” để chỉ loại nhạc này. Chúng tôi ngâm nga hát mỗi bài vài ba câu. Phe thích thì cứ “Một ngàn năm nô lệ giặc Tàu, một trăm năm đô hộ giặc Tây,hai mươi năm nội chiến từng ngày…”, ca cẩm suốt ngày. Phe chê thì bảo “Xí, nhạc Việt cộng, cha nội Sơn theo Việt cộng rồi”. Tuy nhiên, sau đó quên lãng đi. Chúng tôi lại vẫn bù khú bi da, cà phê, xập xám, vui vẻ ồn ào như xưa. Thời gian sau, Sơn rất bận rộn. Đi đi, về về Sài Gòn, Đà Lạt liên tục. Thường xuyên bỏ trường hơn trước, nhưng thời gian đi không lâu, có khi 2 ngày, có khi 3 ngày. Ông già Thống từ ngày được ông “trưởng giáo” Trịnh Công Sơn hào phóng cho 100 điểm nhận xét, há miệng mắc quai, đành ngậm bồ hòn làm ngọt. Sơn cho tôi biết là đang chuẩn bị in tập “Ca khúc da vàng” và hé cho tôi nghe thêm là giới sinh viên thích lắm, họ đang yêu cầu có những buổi hát ngoài trời gọi là “du ca”. Sơn cũng nói đến một vài cái tên sinh viên này sinh

viên nọ, sẵn sàng giúp Sơn thực hiện những buổi trình diễn đó. Những điều Sơn kể cùng những cái tên xa lạ không ăn nhập gì với đời sống đang tươi đẹp của tôi, nên từ lỗ tai này chạy qua lỗ tai kia, chỉ chốc lát là tôi quên hết. Những khi Sơn đi Sài Gòn hay Đà Lạt, tôi còn khối bạn bè để vui chơi. Nào Tín, nào Đạo, nào Bạch, nào Lãng, Tâm mập, Tâm lùn..., tuần này xuống Tân Hà, đến nhà ông hiệu trưởng Ngọc, hạ cờ tây (tức hạ cầy tơ), tuần sau kéo nhau vào ấp Lam Sơn, đến nhà ông Tề ngắm hoa phong lan, đánh chén thịt gà quay, gà nướng muối ớt. Lại có những lúc chúng tôi cùng các cô dạo suối Đại Bình cách Blao chừng vài cây số. Cứ thế tuổi trẻ của chúng tôi, ngoài việc dạy dỗ các học sinh, đã trải qua những ngày tháng tươi vui, đáng sống ở cái quận lỵ bé nhỏ, mà mới ngày nào tôi gặp Sơn ở bến xe một buổi chiều cuối tuần đìu hiu có mưa rả rích,buồn đến thúi ruột. Chia tay

Hè 1967, chúng tôi đang mỗi người một nơi nghỉ hè, bỗng đồng loạt nhận được điện khẩn của Ty Giáo dục Bảo Lộc nhắn lên gấp để nhận lệnh nhập ngũ. Phía dưới công điện còn có hàng chữ: “Nếu trình diện trễ hạn sẽ bị đưa ra trường hạ sĩ quan Đồng Đế Nha Trang”. Thế là chúng tôi không hẹn mà gặp nhau cùng một ngày tại Ty. Tay trái nhận lệnh động viên, tay phải nhận phong bì ứng trước một tháng lương để

146 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

có tiền ăn đi đường nhập ngũ. Không thấy Sơn đâu. Hỏi anh Thành phát ngân viên, anh cho biết Sơn đến hôm qua, lãnh lương tạm ứng xong đi ngay rôì. Sơn đi đâu, chúng tôi không biết. Tối hôm đó chúng tôi gồm: Đạo, Hinh, Sang, Nghị, Nhượng, Bạch, Tâm lùn, Ngọc (Lãng đang sốt rét, Thao què giò được miễn) và tôi, uống một bữa thật say. Ai cũng ví mình là Kinh Kha bên bờ sông Dịch, một đi không trở lại. Chỉ tiếc không có ai là Cao Tiệm Ly thổi khúc sáo tiễn kẻ lên đường. Chúng tôi đang lúc ngà ngà, ôm nhau hát bài “Những ngày xưa thân ái” của Phạm thế Mỹ, cứ lặp đi, lặp lại điệp khúc “Chỉ còn tay súng nhỏ, giữa rừng sâu giết thù, những ngày xưa thân ái xin gửi lại cho nhau” rồi cùng nhau khóc, khóc như trẻ thơ, khóc tự nhiên không một chút xấu hổ. Sáng hôm sau tỉnh dậy chỉ còn lại vài mạng say quá chưa tỉnh nổi, còn bao nhiêu thì đã ra bến xe rồi. Tôi ra bến xe, nhìn lại quang cảnh, vẫn y như cũ, không có gì thay đổi, nhưng hôm nay sao thấy buồn quá đỗi. Cái gì cũng có vẻ xa vắng, bơ thờ. Khi xe chạy ngang qua bờ hồ, tôi thì thầm: “Giã từ Bảo Lộc thân yêu! Biết bao giờ gặp lại!...”. Xe khuất dần, tôi cố ngoái lại lần chót , chỉ còn thấy ngọn cây khô chết giữa hồ. Nước mắt tôi lại ứa ra. (Nguyễn Thanh Ty). 

GIA CHÁNH

Tôm Cuộn Khoai Tây Chiên Giòn Tan Tôm cuộn khoai tây chiên giòn tan thơm ngon, hấp dẫn, giòn rụm của lớp vỏ bên ngoài rất thích hợp làm món ngon đãi tiệc đấy. Với tôm tươi, ngọt tự nhiên sau khi làm sạch không để lại mùi tanh được bọc một lớp khoai tây nghiền bên ngoài, thêm một vòng khoai xoắn bắt mắt. Tôm được đem chiên lên nóng hổi, giòn tan bên ngoài và bên trong vẫn mềm, không bị khô, chấm với tương ớt cay cay là nhất. Cách làm tôm cuộn khoai tây chiên giòn tan không hề khó, bạn chỉ cần thực hiện theo các bước hướng dẫn dưới đây là được ngay

Nguyên liệu: 400 gram tôm tươi (tôm sú) 800 gram khoai tây (chọn loại khoai tây vàng) 30 gram bột bắp 20 gram bột gạo 20 gram đường 2 muỗng cà phê hạt nêm 250 ml dầu ăn

Cách làm: Mua tôm tươi về dùng kéo cắt bỏ đầu tôm, chẻ phần lưng tách bỏ chỉ đen, lột bỏ vỏ tôm, chừa lại đuôi tôm cho đẹp. Rửa sạch, để ráo nước, cho tôm vào tô, thêm 1 muỗng canh hạt nêm và trộn đều cho thấm gua vị. Gọt vỏ khoai tây, rửa sạch. Cắt khoai tây thành từng khoanh tròn mỏng vừa vừa rồi cho khoai tây vào một thau nước muối pha loãng. Bào hoặc gọt quanh lát khoai tây thành từng sợi dài, bào cẩn thận để được cuộn dài Cho khoai tây vụn còn dư sau khi bào và hai đầu khoai tây vào nồi hấp chín, khoảng 15 - 20 phút để thật chín mềm. Lấy khoai tây ra, dùng muỗng nghiền nhuyễn mịn, nêm vào

1 muỗng cà phê hạt nêm, 2 muỗng đường và trộn đều cho đến khi tất cả hòa quyện vào nhau. Thêm 30gr bột bắp, 20gr bột gạo vào, dùng tay nhồi cho khoai và bột quyện đều, mịn, mượt và không dính tay là được. Múc 1 muỗng khoai tây, ấn dẹt rồi cho 1 con tôm vào, bọc lại sao cho khoai phủ đều tôm, chừa lại đuôi tôm hở ra bên ngoài. Làm cho đến khi hết nguyên liệu. Lấy những sợi khoai đã bào sẵn, quấn quanh tôm, gài phần cuối của sợi khoai lại để cố định. Đun nóng chảo dầu, cho vào lần lượt 5 con tôm đã cuộn và chiên đến khi chín vàng ươm, giòn tan thì vớt ra cho ráo dầu.

Cuộn tôm tới đâu chiên tới đó, không cuộn sẵn vì khoai sẽ bị thâm. Vậy là dĩa tôm cuộn khoai chiên giòn tan đã hoàn thành cho ngày cuối tuần thêm phần hấp dẫn. Các bạn có thể tự làm tại nhà món này với nguyên liệu dễ dàng tìm mua. Tôm tươi, ngọt thịt được bọc trong lớp khoai giòn tan, bùi béo, đậm vị. Tôm cuộn khoai chiên ăn kèm tương ớt thì còn gì bằng. Nhanh tay lưu lại ngay cách làm tôm cuộn khoai chiên giòn tan này nha.  | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

147

GIA CHÁNH

Trứng Bọc Gà Nấm

Trứng bọc gà nấm dễ làm, đơn giản nhưng lại giúp cho bữa cơm gia đình thêm ngon miệng. Từ món trứng đúc thịt quen thuộc, chút thay đổi để thêm nguyên liệu, cộng thêm cách chế biến và trình bày sẽ mang đến một món trứng bọc gà nấm một vẻ ngoài xinh xắn, bắt mắt và hương vị không kém phần hấp dẫn. Hãy cùng nhau thử làm cho cả nhà thưởng thức ngay nha các bạn

Cách làm: 1) Cà rốt, nấm, măng và đầu hành trắng cắt nhỏ hạt lựu cỡ đồng đều. Ức gà cũng rửa sạch, bằm nhuyễn. Phần hành lá xanh không cắt nhỏ mà để nguyên cọng dài, chần sơ qua nước sôi cho mềm rồi xối qua nước mát để giữ màu xanh đẹp mắt.

Nguyên liệu:

3 quả trứng gà 1/4 muỗng cà phê muối 200 gram nạc ức gà 1/2 muỗng cà phê tiêu 1/2 củ cà rốt vài nhánh hành lá (lựa nhánh 100 gram măng hộp có lá dài) 6 cái nấm đông cô 1/4 muỗng cà phê đường 1 muỗng cà phê bột bắp 1/2 muỗng cà phê hạt nêm 1/2 muỗng canh dầu mè 2 muỗng cà phê dầu ăn

2) Cho tất cả các nguyên liệu gồm: cà rốt, nấm, măng, đầu hành trắng và thịt gà vào một tô trộn. Thêm 1/2 muỗng cà phê tiêu, 1/4 muỗng cà phê đường, 1/4 muỗng cà phê muối và 1/2 muỗng cà phê hạt nêm. Cuối cùng rưới 1 muỗng canh dầu mè lên trên rồi trộn đều. Đổ chút nước lạnh vào chén, đổ bột bắp vào hòa tan. Sau đó mới đem hỗn hợp này đổ vào chén trứng đánh bông lên (phải đánh kỹ trứng thì khi tráng trứng mới mỏng). Như vậy mới tránh cho bột không bị đóng cục.

Chút bột thêm vào sẽ giúp cho lớp trứng tráng được dẻo dai hơn

3) Đặt cái rây bột vào trong 1 cái chén, đổ trứng vào rây lọc, lọc hỗn hợp trứng qua rây 2 lần để được hỗn hợp mịn, mượt nhất. Đun chảo chống dính trên lửa vừa. Dùng cọ quết một lớp dầu ăn thật mỏng trên chảo. Đừng đợi chảo quá nóng, vừa ấm múc một muỗng lớn hỗn hợp trứng đổ vào lòng chảo và nhanh chóng nghiêng chảo cho hỗn hợp trứng láng một lớp mỏng đều xung quanh chảo. 4) Trải lớp trứng ra mặt phẳng, múc một muỗng nhân vào chính giữa rồi khẽ kéo mép trứng, lần lượt túm các góc rồi dùng hành lá đã trần nước sôi buộc lại cho chặt. Xếp các gói trứng vào dĩa sâu lòng, đặt vào nồi hấp. Hấp trong khoảng 10 phút thì gói trứng chín. Nhấc gói trứng ra đĩa, trang trí thêm ít bông cải xanh luộc chín cho thành phẩm thêm phần bắt mắt. 

148 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Singapore vẫn là nơi mức sống đắt đỏ nhất thế giới

Sau 5 năm liên tiếp đứng đầu bảng xếp hạng những thành phố đắt đỏ nhất thế giới, dựa trên kết quả Khảo sát Chi phí sống Toàn cầu được thực hiện bởi tạp chí Economist, thành phố Singapore năm nay chia sẻ ngôi vị đầu bảng cùng với Hong Kong và Paris. Cuộc khảo sát được thực hiện với 150 đề mục so sánh tại 133 thành phố trên thế giới.

“Thành phố Sư tử” và Hong Kong đều có chi phí sinh hoạt trung bình cao hơn New York khoảng 7%. Thành phố New York mang biệt danh “Quả táo lớn” của Mỹ đứng hạng 7 đồng hạng cùng với Seoul và Copenhagen. Tokyo, thủ đô của Nhật Bản, từng được xem là thành phố có mức sống đắt đỏ nhất thế giới những năm đầu thế kỷ 21, giờ đứng hạng 13 với chi

phí sinh hoạt rẻ hơn New York khoảng 4%. Tuy nhiên, “xứ sở mặt trời mọc” vẫn có một thành phố nằm trong top10 của bảng xếp hạng là Osaka, thuộc vùng Kansai ở phía tây. Roxana Slavcheva, người hướng dẫn cuộc khảo sát, nhận định: “Đáng chú ý hơn nữa là sự gia tăng về thứ hạng của những thành phố thuộc các nền kinh tế mới nổi - như Kuala Lumpur, Bangkok, Manila, Phnom Penh... - nhờ vào sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ trong một năm qua”. Nhiều thành phố khác trong khu vực Đông Nam Á cũng tăng hạng trong năm nay, như Bangkok (tăng chín bậc), Phnom Penh (tăng sáu bậc) hay Manila (tăng chín bậc). Tại Canada, Vancouver đứng ở vị trí 45, Montréal, 67 và Toronto 87. 

Bã kẹo cao su của Alex Ferguson được rao bán 517.000 đô Mẩu kẹo cuối cùng được cựu HLV Man Utd dùng trong trận gặp West Brom hồi năm 2013 được một người hâm mộ bán làm từ thiện. Theo Fox Sports , bã kẹo cao su được rao bán qua eBay, kèm thông tin: “Bã kẹo cao su nhặt từ sân The Hawthorns, đã được bảo quản và đặt trên giá gỗ. Đây là hàng hoá không chính thức, được cho là của Alex Ferguson. Sau 1.500 trận liên tục được Sir Alex sử dụng, đây là bã kẹo cao su cuối cùng mà ông ấy dùng khi là HLV Man Utd. Mọi đóng góp cho việc đấu giá sẽ được quyên cho Quỹ từ thiện Man Utd”. Dù nghỉ hưu ở Old Trafford gần sáu năm, tác động của Alex Ferguson tới người hâm mộ vẫn rất lớn. Đó là

lý do giúp bã kẹo cao su cuối cùng của ông được bán với giá 517.000 Mỹ kim. Trận đấu cuối cùng Ferguson dẫn dắt “Quỷ Đỏ” là khi họ làm khách của West Brom hôm 19/5/2013. Trước khi trận đấu diễn ra, cựu HLV người Scotland được linh vật của West Brom

tặng một phong kẹo cao su. Tỷ số chung cuộc ngày hôm đó là 5-5. Đó cũng là lần gần nhất CLB 20 lần vô địch Ngoại hạng Anh ghi năm bàn trong một trận, trước khi Ole Gunnar Solskjaer tái lập thành tích bằng chiến thắng 5-1 trước Cardiﬀ hôm 22/12/2018. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

149

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Anh em Thaksin vẫn thoải mái có mặt ở Hong Kong dự đám cưới Trong tuần qua, Hong Kong thu hút dư luận quốc tế khi là nơi tổ chức đám cưới của Paetongtarn Shinawatra (con gá i củ a cự u thủ tướ ng Thaksin Shinawatra) và chú rể Pidok Sooksawas. Bữa tiệc linh đình tại khách sạn Rosewood còn được chú ý bởi sự xuất hiện của hai cựu thủ tướng Thái Lan thuộc gia đình Thaksin là ông Thaksin Shinawatra, em gái Yingluck Shinawatra và cả công chúa Thái Lan Ubolratana. Paetongtarn Shinawatra l à co n g ái út c ủ a ô n g Thaksin. Sự xuất hiện công khai của hai anh em Shinawatra gây nhiều chú ý giữa lúc cả ông Thaksin lẫn em gái Yingluck đều đang sống lưu vong vì bị Thái Lan truy nã. Cho đến cận kề ngày cưới của Paetongtarn 22/3, đã xuất hiện những thông tin nói rằng hai anh em Shinawatra có thể bị dẫn độ về Thái Lan. Báo Bangkok Post dẫn thông báo từ Văn phòng Tổng chưởng lý Thái Lan cho biết các công tố viên không yêu cầu dẫn độ cựu thủ tướng Thaksin khi ông này ở Hong Kong. Theo giám đốc phụ trách quan hệ quốc tế Chatchom Akapin, Văn phòng Tổng chưởng lý không hề gửi yêu cầu dẫn độ, mà đó phải

Ông Thaksin (bìa trái) và em gái Yingluck (bìa phải) chụp ảnh cùng cô dâu và chú rể Ảnh Straits Times

là trách nhiệm của cảnh sát trước tiên. Theo quy trình, một yêu cầu dẫn độ phải do phía cảnh sát đưa ra sau khi họ biết chính xác địa điểm của một nhân vật lưu vong, và báo cáo thông tin đó để công tố viên xác nhận. Sau đó, công tố viên mới gửi yêu cầu dẫn độ đến quốc gia/vùng lãnh thổ nơi nghi có người cần truy nã đang ở thông qua Bộ Ngoại giao. Theo Akapin, vì văn phòng không nhận được bất kỳ thông tin nào từ cảnh sát nên không thể làm gì được trong giai đoạn này. Chatchom khẳng định ông Thaksin vẫn bị truy nã theo luật pháp Thái Lan,

nhưng cũng cho biết Thái Lan không có thỏa thuận dẫn độ với Hong Kong. Ông Thaksin Shinawatra năm nay 69 tuổi, từng hai lần được bầu làm thủ tướng Thái Lan trước khi bị lật đổ vào năm 2006. Chính trị gia này vướng cáo buộc tham nhũng, xung đột lợi ích và phải sống lưu vong. Dù vậy, quyền lực và tầm ảnh hưởng của Thaksin được cho vẫn còn rất lớn ở Thái Lan. Tất cả những nỗ lực dẫn độ ông Thaksin về Thái đều đã thất bại trước đây. Ông này vẫn di chuyển thường xuyên giữa những nơi mình sinh sống như London, Dubai và Hong Kong.

150 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Trong khi đó, Hong Kong được cho là nơi ông Thaksin thường xuyên sử dụng làm địa điểm gặp gỡ các đối tác doanh nghiệp và chính trị, cũng như hội họp về các vấn đề ủng hộ đảng phái chính trị ở Thái Lan. Gia đì nh Shinawatra vẫn duy trì công việc kinh doanh tại Hong Kong thông qua một số công ty làm ăn ở đây. Cô con gái út của Thaksin được biết đã mua lại căn biệt thự ba tầng ở Kowloon với giá 5,73 triệu Mỹ kim vào năm 2009. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

151

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Tòa Mỹ lại xác định thuốc diệt cỏ Roundup gây ung thư Một bồi thẩm đoàn của Mỹ vừa kết luận thuốc diệt cỏ Roundup làm từ chất glyphosate của Hãng Bayer AG (công ty Đức mua lại hãng Monsanto) đã gây ung thư cho một người đàn ông. Theo Reuters, ngày 19/3, bồi thẩm đoàn tại tòa án liên bang ở San Francisco đã đồng ý đưa ra kết luận cho rằng thuốc diệt cỏ Roundup của Hãng Bayer AG là nguyên nhân gây ra chứng u lympho không Hodgkin (non-Hodgkin’s lymphoma) cho một người đàn ông. Kết luận của bồi thẩm đoàn sẽ đưa vụ xử kiện bước vào giai đoạn thứ hai, đó là quyết định xem chi nhánh Monsanto của

Bayer có phải chịu trách nhiệm pháp lý trong vụ việc này không, và nếu có sẽ phải bồi thường tổn thất như thế nào cho ông Edwin Hardeman, một cư dân California. Trong thông cáo ngày 19-3, hãng Bayer cho biết họ thất vọng với quyết định ban đầu của bồi thẩm đoàn: “Chúng tôi tự tin về

chứng cứ trong giai đoạn hai sẽ cho thấy cách giả i quyế t của Monsanto vẫn luôn thỏa đáng và công ty sẽ không phải chịu trách nhiệm pháp lý với bệnh ung thư của ông Hardeman”. Đây mới chỉ là vụ kiện thứ hai trong số khoảng 11.200 vụ kiện liên quan tới thuốc diệt cỏ Roundup

của Mosanto/Bayer AG được đưa ra xét xử tại Mỹ. Tháng 8 năm ngoái, một người đàn ông khác cũng ở California đã được tòa tuyên thắng kiện, buộc nhà sản xuất Roundup phải bồi thường 289 triệu Mỹ kim. Vụ đó cũng đã khiến cổ phiếu của Bayer lao dốc vào thời điểm ấy. Vụ kiện của ông Hardeman được cho là sẽ giúp xác minh quy mô những tổn thất và định ra những lựa chọn giải quyết cho hơn 760 vụ kiện khác liên quan tới Roundup tại tòa án liên bang ở San Francisco. 

Kẹt trên xe lửa 3 tiếng, tổng thống Nam Phi quyết cải cách giao thông Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa bị mắc kẹt trên xe lửa tận 3 tiếng thay vì chỉ mất 45 phút do giao thông tắc nghẽn. Ông tuyên bố lãnh đạo cơ quan đường sắt sẽ mất chức nếu tình hình không cải thiện. Tổng thống Ramaphosa sắp tham gia tranh cử vào tháng 5 tới, ông quyết định phải làm gì đó thật đặc biệt để người dân nhớ đến mình như một vị tổng thống gần gũi. Thế là ông đi xe lửa cùng người dân. Theo kế hoạch, chuyến tàu chỉ mất 45 phút. Nhưng có một trục trặc xảy ra khiến ông có dịp dành nhiều thời gian hơn với người dân và thấu hiểu

152

nỗi khổ của họ: tàu bị kẹt tận 3 tiếng vì giao thông tắc nghẽn. Tổng thống Ramaphosa nói: “Thật không thể chấp nhận được”. Sau khi tàu đến điểm dừng, ông lập tức gặp nhà điều hành đường sắt quốc gia là Cơ quan Đường sắt hành khách Nam Phi (PRASA), buộc họ phải hành động để cải thiện tình hình, “nếu không người đứng đầu cơ quan sẽ mất chức”. Phát ngôn nhân của PRASA sau đó giải thích sở dĩ chuyến xe lửa chở Tổng thống Ramaphosa bị mắc kẹt 3 giờ là do một chuyến tàu khác buộc phải dừng lại vì bị người bên đường ném đá.

Đảng Đại hội dân tộc Phi (ANC) của ông Ramaphosa được dự báo chiến thắng trong cuộc bầu cử Quốc hội sắp tới với ít nhất 60% phiếu bầu. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa

BẠN GÁI NHỎ TO

Chuyện qua đường HỎI: Cháu có người bạn thân thiết từ hồi học tiểu học. Bây giờ, tuy hoàn cảnh sống có khác nhau vì cháu vẫn đang học đại học thì bạn cháu đi làm cho một văn phòng bảo hiểm. Mới đây, bạn cháu quen biết và yêu một anh hơn nó 7 tuổi, làm thợ tiện cho một công ty lớn của người Mỹ. Được giới thiệu, cháu thấy anh có ngoại hình dễ coi, dáng vẻ hòa nhã và cử chỉ lịch thiệp, cháu cũng mừng cho bạn. Có điều khiến cháu lo ngại là họ chỉ qua lại với nhau một thời gian ngắn, khoảng 6,7 tháng thì bạn cháu đã dọn vào sống chung với anh ấy. Rồi bạn cháu cũng lại nhanh chóng mang bầu. Khi biết sắp sửa có baby, cả hai liền tổ chức lễ đính hôn và dự trù tháng tư này sinh nở xong thì tháng sáu đám cưới. Mọi việc như vậy là êm xuôi, cháu không có gì phải lo lắng nữa. Thế nhưng vừa đây, bạn cháu nói với cháu là nó bắt gặp fiancé của nó

tán dóc với một cô nào đó quen nhau trên mạng. Nó hỏi anh thì anh nhận là có vui chơi qua đường vậy thôi, chẳng có gì quan trọng cả. Nếu nó không bằng lòng thì anh xin lỗi và hứa sẽ không làm vậy nữa. Bạn cháu vì chưa có kinh nghiệm, không biết cư xử thế nào là đúng nên ậm ừ cho qua, chỉ than thở với cháu thôi và hỏi ý cháu. Đứng trước tình huống bất ngờ này, cháu rất bối rối, không biết có phải vì chủ quan hay thiên kiến không mà bỗng nhiên cháu cảm thấy rất nghi ngại fiance của nó, sợ anh ta còn giấu bạn cháu một điều gì ghê gớm hơn. Bây giờ cháu phân vân, nửa muốn nói cho bạn cháu biết những gì cháu nghĩ, thậm chí là dự đoán, để nó dừng lại, khoan hãy đám cưới, tìm hiểu thêm thay vì nhắm mắt nghe theo tình yêu mà trao hết niềm tin cho anh ta để rồi mai kia mốt nọ khóc đỏ con mắt vì ân hận, nửa lại sợ bạn cháu nghi ngờ cháu

không thật lòng thương nó nên không vun xới tình yêu cho nó mà nhân dịp này, muốn nó bị tan vỡ hạnh phúc vì ganh ghét hay muốn độc quyền thương nó trong khi cháu chưa có ai là ý trung nhân cả. Theo cô, giữa hai chọn lựa: dừng lại thêm một thời gian để có thêm thử thách hay cứ tiến tới rồi cái gì xảy ra thì tính sau, cách nào ít thiệt hại cho bạn cháu hơn vì tuy cháu thật lòng thương nó như bản thân cháu song lại không dám quyết định, chỉ biết nhìn và lo âu thôi. Xin cô vui lòng hướng dẫn cho cháu, cháu cảm ơn cô rất nhiều và kính chúc cô sức khỏe. Hồng Anh TRẢ LỜI: Điều cháu có thể làm là chia sẻ với bạn cảm giác lo âu, nghi ngại của mình, không đưa ra lời phê phán hay lời khuyên nào vì hai lý do: 1/ Chưa chắc nghi ngại của cháu đã là sự thật. 2/ Không nên tìm cách gây ảnh hưởng với bạn trong quyết định trăm năm của cô ấy mà hãy để cô tự suy nghĩ và định liệu về tương lai đời cô. Sau này, dù sự thể ra sao, cháu hãy luôn ủng hộ bạn trong mọi tình huống. Cần hết sức tự chế, chớ bao giờ, bất cứ cơ hội nào, nặng nhẹ bạn theo kiểu cha mẹ xưa, để bụng sự cứng đầu, không vâng lời của con cái, chờ khi chúng ngã ngựa thì chì chiết nhắc lại từ đầu câu chuyện, tựa như: “Tao đã

bảo mà không nghe lời...” Nếu cháu lo sợ bạn bị lừa, bị thiệt hại, bị đau khổ thì lúc này đã quá trễ để thay đổi vì bạn cháu sắp làm mẹ. Sự ràng buộc của cô ấy với người chồng sắp cưới đã đủ sâu đậm để bạn cháu phải trả một cái giá nào đó, bây giò hay ít lâu nữa cũng đến vậy thôi! Để thời gian với tất cả bất ngờ của nó làm việc cho bạn cháu, biết đâu nhờ phần số, bạn cháu tìm được những gì cô ấy cần hay mong đợi thay vì chủ động cắt đứt chỉ trong sự nghi hoặc không ai dám nói chắc sẽ đem tới sự thật như mình suy luận và tin là nó sẽ xảy ra như thế? Cô mong là đã trả lời câu hỏi của cháu. Ngay lúc này, nếu có thì giờ, cháu nên tập trung cùng bạn lo cho cháu bé sắp ra đời, nâng đỡ tinh thần bạn và chăm sóc sức khỏe của cả hai mẹ con để chuẩn bị đón cháu trong những điều kiện tinh thần và vật chất tốt nhất. Cô chúc tình bạn của các cháu vững bền qua thời gian và mọi thử thách. Cô luôn luôn tin chắc rằng trên cuộc đời nhiều giông bão và nạn tai này, tình bạn luôn là cái vũng biển an toàn cho nhau nơi tá túc khi cần. BÙI BÍCH HÀ

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

153

HỒI KÝ SÂN KHẤU

Trăm năm sân khấu cải lương:

Nhớ một vở tuồng đầy máu và nước mắt

Danh ca Sáu Thoàng

hìn qua lịch sử 100 năm sân khấu cải lương, khởi từ vở Kim Vân Kiều hát năm 1917, đánh dấu ngày khai sanh nghệ thuật sân khấu cải lương đến những năm trước 1975, tuyệt đại đa số tuồng cải lương đều hàm chứa một thông điệp về đạo đức xã hội – gia đình và nhất là tình tự dân tộc. Nghệ sĩ và sân khấu cải lương miền Nam khi hát tuồng lịch sử hoặc dã sử Việt Nam đều dựng vở có liên quan đến những vị anh hùng trong lịch sử chống xâm lăng để hun đúc tinh thần quật khởi, tự lực tự cường của dân

154

tộc. Mỗi tuồng cải lương dầu gay cấn éo le cách mấy cũng đều được kết thúc bằng một đoạn kết có hậu và mở ra một tia sáng mới. Người ngay thẳng, chính trực luôn luôn chiến thắng kẻ gian tà, người dân Nam luôn luôn chiến thắng giặc ngoại xâm dù cho phải trải qua trăm cay ngàn đắng. Trong số những vở tuồng có nội dung yêu nước kể trên, có một vở diễn “đầy máu và nước mắt” đã xảy ra trên sân khấu Kim Thoa tại rạp Nguyễn Văn Hảo đêm 19 tháng 12 năm 1955. Thiếu tá bác sĩ Quân y binh chủng nhảy dù Ngô Thiên Khai, chồng của

Ngọc Bê đờn Piano, Đoàn Thiên Kim, đào chánh Đoàn Kim Thoa

nữ nghệ sĩ tài danh Kim Thoa là bầu gánh hát Kim Thoa. Trung úy cảnh sát kiêm huấn luyện viên đá banh AJS (assiociation des jeunes sportifs) chồng của nữ nghệ sĩ Ngọc Lợi (em gái bà Kim Thoa) soạn giả kiêm phó đoàn, chịu trách nhiệm chọn tuồng và tập tuồng hát cho đoàn Kim Thoa. Hai ông chọn tuồng Lấp Sông Gianh của soạn giả Kinh Luân để khai trương gánh hát Kim Thoa với ý định câu khán giả chớ không có hậu ý Lấp Sông Gianh là Lấp Sông Bến Hải như một vài ký giả đã viết trong báo kịch trường. Lúc đó tôi là soạn giả thường trực của đoàn Kim

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Thoa, phụ trách sân khấu phần y trang và tranh cảnh, tôi phải theo dõi việc tập tuồng và chăm sóc sân khấu hằng đêm khi đoàn trình diễn, tôi còn giữ tờ chương trình tuồng hát Lấp Sông Gianh. Chuyện tuồng như sau: “Thời Trịnh Nguyễn phân tranh, Từ Vũ theo chúa Trịnh, nàng Thơ Đào theo chúa Nguyễn, Từ Vũ và Thơ Đào yêu nhau nhưng họ biết rằng lương duyên khó thành vì thù hận giữa hai chúa Trịnh và Nguyễn và cũng là thù hận giữa hai gia đình. Cả hai đều bị thương trong một trận chiến, Thơ Đào chạy đến ngôi miếu cổ thì ngất xỉu, nhờ ông thủ tự

trong miếu cứu chữa. Ông thủ tự là cậu ruột của Thơ Đào, từng làm quan dưới trướng của chúa Trịnh, biết âm mưu của chúa Trịnh vì tranh quyền thống trị mà muốn diệt chúa Nguyễn nên tạo ra những thù hận giữa các dòng họ. Ông ẩn cư nơi miếu cổ, bất ngờ gặp được cháu gái, ông kể cho Thơ Đào biết mọi việc. Lúc đó Từ Vũ cũng chạy đến ngôi miếu và kiệt sức. Ông Thủ Tự nhận ra Từ Vũ là con của vị nhân đã có lần cứu ông khỏi cuộc truy sát của chúa Trịnh. Thơ Đào và Từ Vũ hiểu nhau, xóa hận thù và kêu gọi dân làng lấp sông Gianh. Đúng lúc đó. Quân Trịnh ào tới bắn tên độc. Thơ Đào và Từ Vũ bị tử thương, cả hai người nắm tay nhau

nhảy xuống sông Gianh tử tiết. Hồn của Thơ Đào và Từ Vũ hiện lên giữa thinh không, giồng sông nối liền đôi bờ, Thơ Đào và Từ Vũ biến thành đôi bướm quyện với nhau, bay về không gian vô tận. Sáu câu vọng cổ của nhân vật Từ Vũ (danh ca Sáu Thoàng) vừa dứt, sân khấu tắt đèn chuyển cảnh «lấp sông” thì một tiếng nổ chát chúa, ánh lửa chớp sáng trên góc sân khấu, một trái lựu đạn tấn công từ lầu một quăng xuống, trúng tấm panneau avant scène phía dàn đèn. Đạo diễn Duy Lân đang chỉ huy dọn cảnh bị cụt một chân. Phóng viên nhiếp ảnh đứng gần tableau điều khiển của dàn đèn bị chết liền tại. Diễn viên Ba Cương,

người đầu tiên sẽ ra sân khấu hát khi màn mở hát tiếp, bị chết trong đêm đó ở nhà thương Saigon. Người chết thứ tư là anh vệ sĩ đóng vai quân tên Phiên. Danh ca Sáu Thoàng, cô đào chánh Đoàn Thiên Kim, kép chánh Văn Sa, hề Bảy Xê và vài nghệ sĩ khác bị mảnh lựu đạn ghim ở ngực, ở tay, chân, bị thương nhẹ nhưng đến nay có người vẫn chưa có thể mổ lấy mảnh vỡ lựu đạn ra được. Tuồng hát đó đã được B ộ T h ô n g Ti n V N C H kiểm duyệt, cấp giấy phép mới có thể hát trên sân khấu. Ngoài ra, ông Bầu gánh Kim Thoa là Thiếu Tá Quân Y Ngô Thiên Khai, Phó bầu là soạn giả Nguyễn Huỳnh tức Trung

úy Cảnh sát Nguyễn Huỳnh Phước, hai vị sĩ quan của quân lực Việt Nam Cộng Hòa lẽ đâu lại chọn diễn một tuồng có lợi cho tuyên truyền của Việt Cộng? Dư luận báo chí Saigon và khán giả cho là vì lính đơn vị Nhảy Dù đi coi hát cọp bị ông Nguyễn Huỳnh đánh và báo cho Quân cảnh bắt nên mới có sự trả thù cá nhân bằng cách liệng lựu đạn phá gánh hát. Dư luận báo chí của ký giả di cư (Lê Văn - Vũ Bắc Tiến) cho là vì có bài vọng cổ phản động của Từ Vũ (Sáu Thoàng) ca nên mới bị nhân viên mật vụ của bác sĩ Trần Kim Tuyến Sở Nghiên Cứu Chính Trị của ông Ngô Đình Nhu cho ăn lựu đạn! Để tìm hiểu sự thật, tôi

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

155

HỒI KÝ SÂN KHẤU

đến thăm danh ca Sáu Thoàng và hỏi bài ca vọng cổ của anh ca trước lớp Lấp Sông Gianh. Anh Sáu Thoàng chép nguyên văn bài ca vọng cổ đó vô trong quyển nhật ký sân khấu của tôi, tôi mang theo khi tôi đi định cư tại Montreal cách đây gần bốn mươi năm. Đây là nguyên văn sáu câu vọng cổ đó: Nói lối: Các bạn ơi, nước Việt Nam ta hơn bốn ngàn năm Văn hiến, Bắc Trung Nam cũng đều là con Lạc cháu Hồng, mà ai lại nỡ đang tâm rẽ giống chia giòng, nồi da nỡ đi xáo thịt, lại còn ngăn cách tình thương bằng dòng sông cay nghiệt. Để gìn giữ một sự nghiệp mà tiền nhân lưu dấu, toàn dân quyết lấp sông Gianh, thống nhất lại… Câu vọng cổ 1: sơn hà… Bắc Trung Nam đã sống chung dưới một mái nhà…xây trường thành để ngăn chống giặc ngoại xâm. Đã luôn vùng dậy cởi bỏ xích xiềng chống xâm lăng. Người dân Việt đã oai hùng đem chí cả hy sinh, để bảo vệ biên thùy bờ cõi.

Câu 2: Xin đừng quên tổ tiên ta xưa kia phí bao nhiêu mồ hôi nước mắt, mới gây dựng cho ta non sông gấm vóc như ngày nay. Đẹp làm sao những tấm gương cứu nước sáng ngời… Từ các vị cỡi voi ra trận, như hai bà Triệu bà Trưng, cho đến những hào kiệt anh hùng: Lê Lợi, Lý Thường Kiệt, Hưng Đạo Vương. Nhứt quyết giữ giang sơn, nhất tâm giành Độc Lập, đem máu xương lo cho đồng bào chủng tộc, giữ vẹn toàn non sông gấm vóc Rồng Tiên. Câu 3: Nhưng trời xanh thường lá lay cay nghiệt, lòng yêu nước của dân ta luôn luôn bị đem ra thử thách, hết Tống rồi lại đến Nguyên, giặc ngoại bang còn lăm le gây hấn, vậy mà Trịnh Nguyễn lại phân tranh, nước sông Gianh máu nhuộm đỏ ngầu…nhìn người dân thịt nát tâm đau, thấy người lính máu rơi dạ khổ, khổ đau kia, rốt cuộc cùng là một loại. Loại biết cảm, biết thương, biết đau biết đớn, biết sống, biết chết, biết yêu kẻ sống, biết khóc ngưởi chết, loại có đủ

lương tâm lý trí, vì cùng chung nhau là một giống con người. Nói lối: Bạn yêu nước, tôi yêu nước, tất cả mọi người đều yêu nước, nước Việt Nam yêu quý của chúng ta, không thể để cho giặc thù làm cho núi cách sông ngăn, vậy những ai thực lòng yêu nước thương dân, quyết không bó gối làm ngơ giữa hai bên bờ sông Bến Hải. Các bạn ơi, khi giặc ngoại bang vừa ra khỏi nước, thì ai lại gây ra chiến tranh cốt nhục…. Câu 4: tương tàn…Toàn dân vô tội bị đem thân ra làm bia đạn phải chịu thác oan, ôi vợ khóc chồng, mẹ khóc con, tiếng khóc thảm thiết hòa lẫn tiếng súng réo, tiếng đạn reo, tiếng thét căm hờn thịt rơi, máu đổ. Nghe kìa, đâu đây tiếng quỷ ma rên xiết, nó thảm thê, nó ghê rợn, nó âm u mù mịt trong màn đêm hắc ám bao phủ cả một vùng trời. Câu 5: Hôm nay dòng sông Bến Hải vô tình bị đem ra làm giới tuyến, ôi nó phải chứng kiến bao nhiêu thảm cảnh não

156 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

nùng… Nào là cha xa con, vợ lại xa chồng. Còn tình bè bạn họ lại chém giết lẫn nhau, chém giết điên cuồng, chẳng thù chẳng oán. Chém giết để làm gì, rốt cuộc chỉ làm ly tan giống nòi, xẻ đôi Tổ Quốc. Không! Toàn dân không, muốn vậy đâu. Vậy ai là người vì nước vì dân, vì hòa bình giang sơn thống nhất, hãy góp sức cùng nhau, trăm người như một, ngàn người như một, cùng nhau bắt lại nhịp cầu Tổ Quốc và lấp đi cho cạn đáy sông hờn. Câu 6: Sông Gianh ơi ! Ngày mai này ngươi không còn nữa, thì cũng xin mi chớ oán chớ hờn, Vì sự trường tồn của dân Nam vẫn là Bắc Nam thống nhất, và phấn đấu cho cuộc sống thanh bình cũng là ước nguyện ngàn đời của dân Nam. Một khi tất cả đã đứng lên thì con sông kia phải lấp, hợp với lòng dân, thuận với lẽ trời…Việt Nam phải độc lập thanh bình, chấm dứt chiến tranh, quyết giữ vẹn tình thâm cốt nhục, dù ai kia có manh tâm cố ý, cũng không thể nào chia rẽ được Bắc Nam. Khi xem bài vọng cổ của anh Sáu Thoàng chép đưa tôi, tôi nói hổng lẽ Bộ Thông Tin kiểm duyệt cho bài vọng cổ của soạn giả Kinh Luân như vầy sao? Sáu Thoàng trả lời: “Bài của soạn giả Kinh Luân viết trong tuồng đưa đi kiểm duyệt khác, chớ không giống như bài nầy. Khi tập tuồng tôi ca đúng như anh Kinh Luân

viết và kiểm duyệt cho phép. Nhưng trước đó ba ngày, ký giả kịch trường NL đưa bài vọng cổ nầy nói của “mấy ảnh” đưa. Biểu ca trong đêm khai trương tuồng hát, đêm đó đông khán giả, anh xen vô ca một lần để nói nguyện vọng của dân mình, kiểm duyệt không kịp để ý đâu. Tôi sợ nhưng ký giả NL nói tôi bảo đảm kiểm duyệt không nghe thấy gì đâu. Họ được anh Quản Lý Năm Anh mời ăn nhậu bên nhà hàng Vạn Lộc, lần này thí nghiệm cách sửa đổi bài ca, anh đừng sợ. Đêm đó tôi ca, khán giả đúng là không để ý từng chi tiết, họ vỗ tay quá mạng nhưng sau đó thì lựu đạn nổ… Đến nay vụ án liệng lựu đạn giết người trên sân

khấu Kim Thoa đã chìm trong quên lãng. “Mấy ảnh” mà ký giả NL nói chắc là người ở trong rừng, xúi Sáu Thoàng làm bậy, nhưng Sáu Thoàng nói nội cái tựa tuồng cũng đủ bị bắt đi tù rồi. Ba người chết, Duy Lân cụt chân, nhiều người bị thương. Sau đó soạn giả Kinh Luân bị bắt giam Côn Đảo, chết không ai hay biết. Sau 1975, chiến thắng, người ta quên đi những người chịu chết lót đường như số nghệ sĩ của đoàn Kim Thoa. Ông Bầu Nguyễn Huỳnh sau 1975, bị bắt và chết trong khám ở Biên Hòa, có ai nhắc công ơn của họ đâu! Thống nhất ngày 30 tháng 4 năm 1975, chỉ mười ngày sau, hơn năm chục soạn giả bị cấm hành nghề, hơn ba chục

đoàn hát cải lương bị giải thể, giao nạp phông, màn, y trang, gánh hát tư nhân chết để trở thành các đoàn Văn Công của nhà nước Cộng Sản. Nghệ thuật cải lương bị tiêu diệt ở miền Bắc trong Hội Nghị Văn Hóa Văn Nghệ ở chiến khu Việt Bắc năm 1950! Kỷ niệm 100 năm cải lương, nhà cầm quyền Cộng Sản quên những người nghệ sĩ đã cống hiến mạng sống của họ, “góp phần thống nhất Tổ Quốc” như ca bài ca của ký giả NL đưa, rồi còn có người đau xót: CS đã sửa lịch sử Việt Nam, sắp thành tỉnh An Nam của mẫu quốc Trung Quốc. Xá gì sửa sáu câu vọng cổ, lừa gạt khán giả, lừa gạt Bộ Thông Tin, lừa gạt bọn kiểm duyệt, lừa

gạt nghệ sĩ, đó là chuyện cỏn con. Cả nước, cả thế giới còn bị Cộng Sản gạt, nghệ sĩ là những người chuyên sống ảo, bị gạt là chuyện bình thường. Ai biểu ngu? Ráng chịu! Tôi nhớ chuyện đời xưa, đau như bị bò đá. Chuyện của nghệ sĩ đoàn Kim Thoa, không trực tiếp đến tôi nhưng càng nghĩ, càng thắm, càng đau khi biết vận nước bị CS VN gạt nhân dân, bán đứng cho Tàu Cộng, bi thảm không lường hết nỗi bi thảm… NGUYỄN PHƯƠNG

Tháng 3/2019

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

157

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

Brad Pitt và Angelina Jolie mệt mỏi vì chưa kết thúc ly dị Angelina Jolie và Brad Pitt được cho là đang cố gắng giải quyết các thỏa thuận về tài sản và quyền nuôi con, để không còn dính líu gì về nhau nữa. T h e T h e o Blast, Angelina Jolie và Brad Pitt cảm thấy mệt mỏi vì chưa thỏa thuận xong các điều khoản ly dị trong 3 năm qua. Thời gian này, cặp sao “Ông bà Smith” cố gắng phân chia tài sản, thỏa thuận quyền nuôi con, để không còn dính líu tới nhau về pháp lý. Nguồn tin tiết lộ: “Cả hai muốn có cuộc sống riêng của mình. Họ không muốn bị ràng buộc nhau nữa. Pitt và Jolie vội vã chia tay

không phải do một trong hai có người mới, mà vì họ cần thời gian để có cuộc sống mới”. Nguồn tin nói thêm các thỏa thuận giữa cặp siêu sao Hollywood có thể sẽ mất vài tháng để hoàn tất, bởi vấn đề tài chính giữa hai bên cần công khai rõ ràng. Hồi đầu tháng 2, phóng

viên của Us Weekly chụp được hình ảnh Pitt và Jolie gặp nhau để thỏa thuận các điều khoản ly hôn. Nguồn tin này tiết lộ họ đã gặp nhau nhiều lần trước đó tại một văn phòng luật sư ở Los Angeles. Angelina Jolie và Brad Pitt đính hôn vào tháng 4/2012 và kết hôn vào ngày 23/8/2014 tại Pháp.

Suốt 9 năm bên nhau, Brangelina là biểu tượng của sự thành công và hạnh phúc tại Hollywood. Cuộc hôn nhân này kết thúc vào tháng 6/2016. Từ lúc đó đến nay, hai ngôi sao Hollywood luôn có những căng thẳng xung quanh việc giành quyền nuôi Maddox, Pax Thiên, Zahara, Shiloh và cặp song sinh Knox Vivienne. Sau khi chia tay, Jolie tập trung đóng phim và làm từ thiện. Thỉnh thoảng cô được bắt gặp dẫn các con đi chơi. Trong khi đó Brad Pitt từng bị đồn hẹn hò nữ diễ n viên Charlize Theron, 43 tuổi. 

Chủ tịch Warner Bros. từ chức do bê bối tình dục Kevin Ken Tsujihara từ chức ở hãng phim Warner Bros. Hollywood vì vướng vào tai tiếng tình dục với diễn viên Charlotte Kirk. Trong thư gửi đồng nghiệp, được các báo Âu Mỹ đăng ngày 18/3, Kevin Ken Tsujihara cho biết rời ông vị trí để không ảnh hưởng đến hãng. Ngày 6/3, Hollywood Reporter tiết lộ nhiều tin nhắn liên quan đến Kevin Tsujihara và nữ diễn viên Charlotte Kirk. Kevin Tsujihara đề nghị Charlotte quan hệ tình dục để đổi lấy vai diễn. Một tin nhắn năm 2015 cho thấy Kirk hoang mang khi đã quan hệ với Chủ tịch mà chưa có vai diễn. Sau đó, cô nhận vai phụ

158

trong hai phim của Warner Bros. How to Be Single (2016) và Ocean’s 8 (2018). Đại diện của Kevin Tsujihara phủ nhận các cáo buộc. Trên Fox News, diễn viên Charlotte Kirk nói buồn lòng khi nghe tin Kevin từ chức. Cô phủ nhận chuyện Kevin gạ gẫm đổi tình lấy vai, thừa nhận có quan hệ với ông nhưng đã chia tay từ lâu. Kevin Tsujihara sinh năm 1964, là doanh nhân Mỹ gốc Nhật, làm việc cho Warner Bros. từ năm 1994. Năm 2013, ông trở thành CEO của Warner Bros., là người gốc Á đầu tiên đứng đầu một hãng phim lớn của Hollywood. Dưới thời Kevin, hãng

Warner Bros. duy trì vị thế hàng đầu trong làng phim. Hai quyết định lớn của ông là phát triển Vũ trụ Điện ảnh DC và loạt phim tiền truyện Harry Potter. Kevin có hai con cùng người vợ tên Sandy. Warner Bros. thành lập năm 1923, là một trong 6 hãng lớn của Hollywood, bên cạnh Disney, Universal, Paramount, Columbia (thuộc Sony) và Fox. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

159

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

Brigitte Bardot có thể bị truy tố Ngôi sao màn bạc Brigitte Bardot, 84 tuổi, từng được ngợi ca là “biểu tượng sex” của Pháp, đối mặt với việc bị truy tố tội danh kích động hận thù chủng tộc sau khi gọi người dân Pháp trên đảo Reunion là “những kẻ mọi rợ thoái hóa”. Brigitte Bardot nó i bà rất tức giận vì nhiều người sống ở Reunion tàn nhẫn với động vật. Brigitte Bardot viết trong thư ngỏ gửi thống đốc trên đảo để phản ứng về những hành vi bà cho là tàn nhẫn với động vật: “Những người dân bản địa vẫn giữ gen mọi rợ của họ”. Theo bà, những người theo đạo Hindu trên đảo rất tàn nhẫn với loài dê. Đồng thời, những người khác trên “hòn đảo quỷ”

này cũng hà khắc với chó, mèo. Họ tổ chức các lễ hội chặt đầu dê theo nghi thức truyền thống rồi ném xuống biển, thu hút nhiều cá mập. Những hành vi này không chỉ ác với loài dê mà còn đe dọa những người bơi lội ở các bãi biển trên đảo. Brigitte Bardot cũng đề cập đến tục ăn thịt người trong các thế kỷ trước và mô tả những người trên đảo Reunion là “những kẻ thoái hóa vẫn đắm chìm trong truyền thống man rợ của tổ tiên”. Bất chấp vị thế một ngôi sao màn bạc gạo cội, Brigitte Bardot từng có 5 tiền án về tội kích động thù hận chủng tộc chủ yếu chống lại người Hồi giáo vì các lễ hội giết mổ động vật và người Do Thái về

quy định thức ăn Kosher. Amaury de SaintQuentin - tỉnh trưởng đảo Réunion - đã chuyển lá thư của Brigitte Bardot cho công tố viên Pháp. Ngày 20/3, ông đưa ra một tuyên bố nói rằng lời lễ của minh tinh gạo cội trong thư ngỏ “bao gồm các điều xúc phạm và phân biệt chủng tộc có thể cấu thành tội phạm”. Bà Annick Girardin - Bộ trưởng phụ trách các vấn đề hải ngoại Pháp, cũng nhận định những bình luận trong thư ngỏ trên là “xúc phạm và phân biệt chủng tộc”. Chủ tịch hạ viện Pháp Richard Ferrand bày tỏ sự khinh miệt đối với bình luận của bà Brigitte Bardot... Ở những lần ra tòa trước, Brigitte Bardot

Brigitte Bardot hiện tại

160 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

từng bị phạt nhiều khoản tiền đáng kể và buộc xin lỗi vì sự cố chấp của mình. Brigitte Bardot đó ng gần 50 phim trong suốt sự nghiệp. Về sau này, bà nỗ lực trong hoạt động bảo vệ động vật, chống những hành vi lạm dụng động vật qua các lễ hội theo tập quán lâu nay của người dân bản địa ở khắp nơi. 

Nhan sắc trước kia của bà

Brad Pitt đấu với ‘Lý Tiểu Long’ trong phim của Quentin Tarantino Trong “Once Upon a Time in Hollywood”, tài tử Brad Pitt hóa thân thành diễn viên đóng thế, chạm trán võ sĩ họ Lý (do tài tử Mỹ gốc Hàn Mike Moh thủ vai). Tuần qua, nhà sản xuất giới thiệu đoạ n quả ng cá o đầu tiên của tác phẩm do Quentin Tarantino đạo diễn, thu hút hơn bốn triệu lượt xem trên Youtube sau chưa đầy 12 giờ. Phim lấy bối cảnh Hollywood năm 1969, xoay quanh Rick Dalton (Leonardo DiCaprio) - diễn viên nổi danh với vai cao bồi nhưng đang xuống dốc và Cliﬀ Booth (Brad Pitt đóng) - người đóng thế hành động của Rick. Ở một cảnh, Cliﬀ gặp Lý Tiểu Long (Mike Moh đóng) trên phim trường. Võ sĩ họ Lý răn đe đối thủ: “Đôi tay của tôi là vũ khí chết người. Nếu tôi vô

tình giết anh khi ta đánh nhau, tôi sẽ vào tù”. Sau đó, họ đọ sức trong trích đoạn ngắn. Ngoài đời, Lý Tiểu Long từng đóng vai khách mời, chỉ đạo võ thuật ở Hollywood vào thập niên 1960. Trên Youtube, nhiều khán giả khen thần thái, lối nói chuyện của Mike Moh giống Lý Tiểu Long. Theo People, nhân vật Lý Tiểu Long có thể đảm nhiệm vai trò lớn trong phim. Đạo diễn Quentin Tarantino có niềm yêu thích võ phương Đông. Trong Kill Bill 2 (2004), ông dành nhiều cảnh phim cho nhân vật Pai Mei - đại sư võ học Trung Quốc. Once Upon a Time in Hollywood còn quy tụ Margot Robbie trong vai Sharon Tate - vợ của đạo diễn Roman Polanski - vốn bị sát hại ở vụ án gây chấn động năm 1969. Phim dự trù sẽ đượ c công chiế u

lần đầu tại Lệ hội phim Cannes lần thứ 72 diễn ra từ ngày 14/5 đến ngày 25/5. Tarantino chia sẻ về cuố n phim thứ 9 của mình: “Tôi đã làm việc với kịch bản trong 5 năm và cũng đã sống ở Los Angeles gần như cả đời, bao gồm thời điểm năm 1969 khi tôi 7 tuổi. Tôi rất hứng thú kể câu chuyện này như một cách để tái hiện Los Angeles và Hollywood với nhiều điều không còn hiện hữu”. 

DC làm truyện tranh về siêu anh hùng gốc Việt

Theo CBR, Tai Pham sẽ xuất hiện trong truyện tranh Green Lantern: Legacy, xuất bản tháng 1/2020. Cậu bé 13 tuổi, thích vẽ và sống trong căn phòng phía trên một cửa hàng. Tai Pham tình cờ tìm được nhẫn ngọc thạch, hóa ra là nhẫn từ nhóm Green Lantern. Cậu trở thành người hùng,

tiếp nối truyền thống gia đình. Hai nghệ sĩ sáng tạo nhân vật là Minh Lê và Andie Tong. Minh Lê là tác giả Mỹ gốc Việt, từng gây chú ý với bộ Drawn Together, Let Me Finish!. Trên School Library Journal, anh nói cộng tác với DC là giấc mơ từ nhỏ. Còn Andie Tong là họa sĩ gốc Malaysia, vẽ cho Marvel và DC nhiều năm qua. Trong truyện DC, Green Lantern là tên chung chỉ các anh hùng mang chiếc nhẫn quyền năng được nhóm Người bảo vệ Vũ trụ tạo ra. Có thể có nhiều Green Lantern hoạt động cùng lúc. Tùy vào sức sáng tạo, quá trình rèn luyện, mỗi cá nhân vận dụng năng lực nhẫn khác nhau. Green Lantern nổi tiếng nhất có tên thật Hal Jordan (người Trái đất), xuất hiện trong cuốn phim năm 2011 (Ryan Reynolds đóng).

Một số nhân vật của hai đại gia truyện tranh Marvel và DC mang dòng máu Việt Nam. DC có nữ chiến binh Artemis Crock, Marvel có dị nhân biết điều khiển tâm trí Karma và nhân vật Mantis với khả năng võ thuật, thần giao cách cảm. Mantis xuất hiện trong phim Guardians of the Galaxy 2 nhưng thay đổi nguồn gốc, thành người ngoài hành tinh. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

161

TRUYỆN DÀI

GÁI ĐÊM

(The Girl From Midnight) Wade Miller Bản Việt văn của Ngọc Tú Ngọc Thứ Lang

Vào truyện Như tựa đề, nhân vật chính trong truyện là một cô gái. Trẻ, đẹp... nàng đã xuất hiện lúc nửa đêm, xiêm áo rách teng beng vô cùng khêu gợi, gã đàn ông đang chê vợ và sợ cái giống đàn bà. Ngôn ngữ, lối sống gốc gác của nàng bí mật như bóng đêm đen. Không phải thứ gái kiếm ăn ban đêm! Nhưng có một nàng mà sanh nhiều chuyện. Nàng là đầu mối của thanh toán, hận thù... trinh thám, gián điệp hay buôn lậu, buôn người Maﬁa? Nàng là nguyên nhân của ghen tuông hay nhân vật tội lỗi của một thảm kịch gia đình? Nàng là một tình cờ tai ác hay một gạch nối của toàn bộ kế hoạch bao vây một gã thú y sĩ, chỉ cố đánh bật ra tiền? Bí mật. Biết đặt Gái Đêm vào thứ truyện gì bây giờ? Khó phân loại quá! Nó có đủ mục trinh thám ái tình gián điệp xã hội thảm kịch thủ tiêu... mỗi thứ một tí. Máu súng, Ma túy tùm lum mà ghen tuông phá phách cay cú như Hoạn Thư, tính toán lẩm cẩm như bà già Agatha Christie, đánh đấm loạn rõ ra Peter Cheyney, thủ tiêu người lạnh như Bố Già! Màu sắc gì Gái Đêm cũng có... “Thập cẩm” như vậy mà lại hay! đọc muốn lật trang hoài, hiển nhiên

giải trí đã đạt tới cao độ. Một nhà đại văn hào của chúng ta có thể chê Gái Đêm rẻ tiền, hạ cấp vì chẳng nói lên được cái gì và cốt truyện táp nham! Xin trả lời hãy cố táp nham một cách hẫp dẫn, say mê và suy nghĩ. Nhất Linh: “Một truyện phải HAY cái đã! Đã HAY thì viết về cái gì cũng hay, kể cả gián điệp, trinh thám, ái tình tưởng là lẩm cẩm.” Gái Đêm tầm thường, giản dị như sự thực ngoài đời mà tình tiết không nhàm chán. Đọc không bể đầu mệt nhọc mà tâm lý sâu sắc đáo để! Một truyện đọc đỡ buồn và thú vị. Vậy không đủ sao? Ngọc Tú Ngọc Thứ Lang Chương 1 CÂU CHUYỆN XẢY RA VÀO BAN ĐÊM. Thoạt đầu có một lá thư nguyên văn như thế này: Mình cưng, Có điện thoại cho mình thì lại như những lần trước nên em bắt buộc phải có thư vậy. Đỡ phải nghe mình la lối điếc cả tai. Sao mình cứ cáu kỉnh giận dữ với em vậy kìa? Nhất là sáng nay... Mà mình giận về cái gì em thật sự chưa hiểu đấy. Mình muốn hai đứa ly dị. Ừ thì ly dị... Mình xem em có dám lộn xộn có chống chỏi hay gây tai

tiếng gì đâu? Mình phải hiểu giùm em chớ? Em là vợ mình, còn ăn ở với nhau thì thôi. Thôi nhau thì em phải có cái gì, có chút phần hợp lý của em chớ? Của chồng công vợ, mình nỡ để em đi ra tay không? Mình lại nghĩ em bòn rút thì vô lý, tội nghiệp cho em quá! Bề nào cũng còn pháp luật phân xử, chớ vợ chồng với nhau tài sản là của chung, em có muốn dành phần hơn cũng không được kia mà? Ý em là cứ phát mại quách cái nhà, rồi hai đứa cưa đôi là xong. Sở đất còn có giá chớ cái xác nhà thì có ra gì! Bán hết cả đi thì em có một số tiền đỡ khổ, mà mình dư sức dọn đi, chọn chỗ nào gần gụi, đông khách một chút sắp đặt lại cơ sở làm ăn thì hành nghề thú y mới ra tiền chớ? Vậy mà mình cứ khăng khăng không chịu tính phức giùm em thì bảo em không nôn nóng sao được! Em bắt buộc phải nghĩ hay là mình đã có cô nào? Dù em chưa hân hạnh gặp... nhưng chắc mình hiểu em chẳng phải thứ dọn cỗ sẵn để một con nào đó nhào vô hưởng! Em đâu phải thứ đàn bà rộng lượng sẵn lòng ra đi nhường hết cho người còn mình thì bóp bụng nhịn, phải không? Tụi mình mới ly thân mà? Ly dị xong cũng còn phải một năm nữa! Em đe dọa mình để làm gì khi tụi mình còn có thể giàn xếp êm đẹp? Hết vợ chồng nhưng còn tình bạn, mỗi đứa nhịn nhau một chút là xong hết. Khó khăn gì đâu? Mình đừng nóng giận, mình suy nghĩ chín chắn sẽ hiểu ngay là làm cách em vừa nói thuận tiện cho cả hai đứa. Trước sau em vẫn nghĩ vậy thì ý mình ra sao cho em biết với. Mình tính phức đi chớ em không muốn về, phiền phức lắm! Em nói thực đấy. Vợ mình Carlene TB: À, thư này em gởi bảo đảm để đến tận tay mình bằng không mình lại nói chằng biết, chẳng nhận thư từ gì hết.

162 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Lập tức lá thư bị Rand Hammond vò viên quăng vào góc nhà. Kèm theo là một câu chửi xứng đáng làm cho con Doberman đực đang nằm phục cạnh chủ dựng bật dậy lông xửng lên. Con bẹc-giê đồ sộ gốc Ái nhĩ lan cũng đang nằm bên đánh một giấc chỉ mở mắt ra nào. Nó không buồn cục cựa, còn lạ gì tính nết ông chủ nhà này! Rand vuốt ve, vỗ về con chó nhỏ: “Thôi mày... nằm yên đi. Có ai đây đâu mà đòi cắn? Tao cũng muốn cắn lắm chớ?” Hắn nhặt lá thư lên, vuốt cho ngay ngắn đặt lên bàn đọc lại. Thư vừa nhận hồi chiều đang mắc khách túi bụi. Thấy tuồng chữ Carlene là để sang một bên. Dĩ nhiên chẳng có chuyện hay, biết rồi đọc làm chi cho bực mình? Để tối khuya. Ăn cơm tối xong Rand có người kêu đi cấp cứu một con dê mẹ bị đụng xe nặng. Còn cứu gì nổi, đành chích cho nó một phát cho đi luôn cho khỏe! Mãi khuya mới rảnh rang để đọc

coi nó viết gì, muốn gì. Thì ra vẫn chuyện đó, có bấy nhiêu đó! Phải nghe nhai nhải mấy chục lần rồi nhưng khuya nay bỗng thêm chi tiết mới: anh mà rước con nào về thì coi chừng tôi đấy! Rand bật cười... Khốn nạn, từ ngày nó xách va-li đi thì Rand chỉ chúi mũi vào mấy cuốn sách nghề nghiệp mới ra cho tiêu thì giờ. Con nào! Nhà chỉ có hai

con chó... mà chó đực cả. Bị có mỗi con vợ- một con vợ tệ hại đến như Carlene là cùng- Rand đâm ngán cả giống đàn bà. Quả thực Rand vẫn đau khổ, không hiểu sao hồi đó ngu ngốc tới vậy? Bảo là thợ săn Rand Hammond, bác sĩ thú y bị con mồi Carlene săn dính thì nhục quá, dù tình thực gần gần như vậy! Cú sét ái tình là không có.

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

163

TRUYỆN DÀI Mê mệt cũng không. Bản chất đã kỹ, nghề chữa bệnh cho mấy con thú bắt buộc phải quan sát, chú ý tỉ mỉ từng chút vậy mà mới biết qua Carlene, chưa có dịp tìm hiểu tính tình thế nào đã vội rước ngay về. Carlene chẳng nói nhiều lần hai đứa lấy nhau là cả một vô lý từ khởi điểm sao? Thấy anh chàng cao lớn tóc vàng mà mình nhỏ thó tóc đen thể chất khác nhau rõ quá... cặp nhau làm vợ chồng cũng hay mà cái nghề thú y sĩ quả cũng ngồ ngộ! Còn Rand? Thì sống cu ky mãi phát chán cũng phải có con vợ cho đầm ấm cuộc đời chớ? Thế là lấy nhau. Người chán trước dĩ nhiên là Carlene. Tưởng nghề bác sĩ thú y hay ho thế nào... chớ tối ngày ru rú trong cái xó nửa tỉnh nửa quê không đi đâu được nửa bước, chờ thân chủ mang tới con chó con mèo lâu lâu mới có người kêu đi coi con bò con ngựa. Làm vợ ông thú y còn nản hơn nhiều! “Mình thay đổi nếp sống thế

nào chớ em chán quá chịu hết nổi”. Đâu được, nghề nghiệp này thú vị có bấy nhiêu... không chịu nổi thì cũng đến chịu chớ thay đổi thì không. Thế rồi những xích mích, đụng chạm nho nhỏ hàng ngày đưa đến đổ vỡ hôn nhân. Cáu quá Carlene xách valy đi. Rand không cần giữ,

dĩ nhiên. Để nó trở về đô thị, sống ào ào cho khoái. Nó đến luật sư nhờ làm thủ tục ly dị cũng thây kệ. Dứt luôn cho rồi! Đâu có dứt dễ vậy? Còn tiền chớ? Tiền bồi thường ly dị Carlene. Có tiền mặt chi ra cho nó thì xong rồi... nhưng tiền đâu? Bao nhiêu tiền dành

164 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

165

TRUYỆN DÀI dụm đã đổ hết vào cái trại này, sở đất bao quanh 3 mẫu chớ đâu phải ít? Còn tiền “đầu tư” vào dụng cụ nghề nghiệp, tiền tu bổ bao nhiêu thứ... Mới mở ra đâu đã có khách? Xưa nay Rand chỉ mơ ước có được một cơ sở như thế này để hành nghề. Bây giờ nó đề nghị bán tống đi hết đi một lượt, lấy một khoản tiền hai đứa chia nhau! Sao lại giản dị, dễ dàng và... ngon ơ thế nhỉ? Có hai lý do khiến Rand không thèm xét đến đề nghị chia hai của Carlene. Một là Rand đã đổ tiền, trút bao nhiêu mồ hôi vào đấy từ trước khi biết đến Carlene, từ lâu lắm. Bây giờ phải bán đi chia hai... dâng cho nó một nửa chỉ vì mấy tháng chung giường, chung chiếu thì đau quá, mắc giá quá! Còn lâu mới “của chồng công vợ”, luật pháp bắt quân phân tài sản thì thây kệ luật pháp. Hai là Rand mê chỗ này, từ nơi ăn chốn ở đến cơ sở hành nghề sắp đặt đâu ra đó. Coi, hắn đã phải tốn công dựng cả một vòng rào bao quanh căn nhà có hai từng, để ra gần một mẫu đất lần lượt cất lên nào là chuồng bò, chuồng ngựa, chuồng chó riêng rẽ, ngăn nắp. Có cũi nhốt, có sân chơi đàng hoàng! Sở đất còn lại dư hai mẫu, kể như vùng đệm. Hàng xóm láng giềng khó tính đến mấy cũng hết kêu ca... người mà phải ở chung với mấy con thú bịnh “nằm nhà thương” của ông thú y sĩ Rand Rammond... Hai năm trước vì nể nang quá Rand phải cho mướn bớt khu đất trống bên tay mặt để ông hàng xóm gốc nông dân Trung Hoa tên Kwei nhà ở chỗ cuối đường cái có đất dựng một vườn chanh. Thêm một tí tiền trả góp nhà băng, đất để không cũng thế vả lại có cái vườn chanh bên cạnh nhà cũng thú vị chớ? Từ đây lên Cựu kim sơn, theo quốc lộ đi một mạch chỉ 20 cây số nhưng có mấy khi Rand đi chơi? Mỗi tuần một lần bắt buộc phải đi mua thực phẩm, mấy món đồ hữu dụng hắn chỉ đi tới Avocado - đúng nửa đường - là

đủ rồi. Cuộc sống êm ả, thích hợp thế này mà nhất đán bỏ đi? Đâu phải Carlene muốn phá? Nó chán quá và không hiểu tại sao Rand không chán như mình vậy thôi! Không chừng nó còn tưởng là giải pháp chia hai giúp anh chồng thú y thoát khỏi cái địa ngục chán chường này đi làm ăn chỗ khác vui hơn cũng nên. Chỗ khác vui hơn. Nó chỉ thích vui chớ có biết quái gì? Bây giờ chui đầu về tỉnh thành chật chội, chen chúc nhau... dựng bảng hiệu ở một căn nhà ngoại ô lụp xụp, chỉ mong đông khách hàng để hốt bạc là vui chắc? Chết sướng hơn! Rand bực bội khui thêm một hộp la-ve nữa nhấm nháp tí bắp rang ngồi suy nghĩ cách đối phó. Cứ lờ tuốt đi như mọi lần không xong chắc. Viết mấy chữ chửi vào mặt nó thì chỉ sướng được một lúc bây giờ, vì chắc chắn Carlene sẽ nắm lấy làm tài liệu, ghim vào hồ sơ ly dị để trình tòa một bằng chứng không thể chối cãi về sự ngang bướng, không chịu giải quyết êm thắm của một thằng chồng bần tiện! Còn lạ gì con người của nó. Thư gởi bảo đảm, trao tận tay chỉ cốt có vậy. À nếu đã chịu khó chuẩn bị là phải coi chừng. Phải cẩn thận, không chọc giận để nó làm hoảng mà nhượng bộ một ly cũng nhất định không. Dĩ nhiên đối phó chẳng dễ. Rand lầm bầm: “chơi với con này... chẳng khác vắt sữa cọp!” Tự nhiên Otto chồm dậy. Lần này nó tự ý, nó nghe thấy tiếng gì khác lạ. Bằng không đã chẳng dỏng tai thế kia. Mà con bẹc-giê cũng thủng thẳng đứng lên. Rồi, có tiếng động lạ. Nửa đêm tiếng chân ngưòi chạy huỳnh huỵch nghe rõ dần. Tiếng chân rầm rập, hốt hoảng, trốn chạy. Lại băng ngang hàng rào, chạy cuống quít về phía này rõ. Rand vội đứng lên, đi nhanh ra cửa. Khỏi cần mở ra nghe ngóng, tìm hiểu... vì cánh cửa mở bật, một bóng người cắm đầu lao thẳng vô. Một

đứa con gái! Con Otto sủa dọa một phát gắt gỏng rồi nhào tới chặn. Hàm răng con Doberman đã nhằm chỗ cần cổ con nhỏ làm dữ, nếu Rand không vọt ra nắm cứng vòng đai da quanh cổ nó ghì chặt. Hắn cuống quýt gắt: “Nằm!” Con nhỏ nằm gấp. Nó nằm dài ra sàn nhà, tưởng đâu ông chủ nhà ra lệnh cho nó! Bị chủ ghì xuống và quát nằm nhưng giống Doberman giữ nhà ác ôn đâu chịu? Nó hùng hổ chờn vờn... nhất định đòi thịt đứa vừa xâm nhập bất hợp pháp. Phải kéo cổ nó, tống xuống bếp đóng cứng cửa lại mà Otto vẫn hục hặc sủa, cào cửa đòi ra. Rand quay lại ngó. Kẻ lạ là một đứa con gái thật. Mớ tóc đen thẫm nhưng ô hay, quần áo nó đâu kìa? Rand gằn giọng: “Coi, chuyện gì kỳ lạ vậy này?” Con nhỏ ngước nhìn, run rẩy hết lời, hai tay ôm cứng đầu gối ông chủ nhà van xin hốt hoảng: “Ông... ông cứu tôi... Cứu tôi với!” Hất tay nó ra không nổi. Nó níu cứng quá. “Cứu cái gì? Cô là ai? Làm gì kỳ vậy?” Con nhỏ không buông: “Ông ơi, tụi nó rượt... Tụi nó vừa giết hụt tôi!” Ra thế. Không gỡ ra được thì Rand kéo nó đứng dậy đã... Nó đã quỳ, ôm cứng chỗ hông. - Muốn gì cứ buông ra nói! Ai... ai giết? - Tụi nó! Cứu tôi với... Con nhỏ quá sợ chắc? Nó lì lợm không chịu rời ra. Rand lúng túng. Ở một mình, nửa đêm có vụ “Cứu tôi... Tụi nó giết tôi” ôm dính này thật kẹt! Chẳng hiểu ra thế nào? Mà con nhỏ người ngợm coi ngồn ngộn. Quần áo ngoài không một mảnh. Tòn teng 2 món đồ lót mỏng tanh, chẳng che giấu gì. Kẹt nhất là đêm hôm, cánh cửa mở toang thế kia! Con Doberman gậm cửa bếp ấm ức sủa. Con bẹc-giê đồ sộ Morrigan vô tích sự! Nó lẳng lặng bên cạnh con nhỏ, cái mõm khồng lồ chúi xuống hít hít chỗ bắp chuối. - Coi, muốn tôi cứu phải không?

166 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Để cánh cửa mở bung thế kia được không? Ít nhất cũng phải buông ra để tôi lo chặn cửa lại chớ? Nó buông ngay. Rand ra ngó chừng rồi khóa cửa. Quay vô đã thấy nó đứng dậy. Con nhỏ giương mắt lên: “Thấy không ông? Ông có thấy tụi nó?” Rand muốn nói: “Chẳng thấy ma nào... ngoài cô!” Hạng người nửa đêm trốn chạy, đâm đầu đại vào nhà người, hở hang thế kia cố nhiên chẳng phải thiện nhân! Con gái nhà tử tế, người ngợm dễ coi có đời nào liều lĩnh vậy? Thứ này không dở người, điên đầu thì cũng... Nhưng có lẽ không. Nó nhỏ vóc song nở nang cân đối và rắn chắc nhất định chẳng phải con nít. Một đứa con gái lớn, phải công nhận là đẹp! Mớ tóc rậm đen mun rũ tung, xỏa xuống đôi vai rám nắng. Cặp mắt to đen hoảng hốt, nó run sợ nhưng mặt vẫn có sắc hồng phơn phớt lông măng. Dáng dấp, người ngợm này

nhất định không phải gái Mỹ. Nó phải là gái lai, có pha trộn chút máu Nam Thái bình dương. Nam Mỹ hay Tahiti? Nó nghiêng về gái hải đảo. Đúng rồi, tại mớ quần áo lót có chút xíu, chân lại đi đất. Một mẫu gái hấp dẫn lắm chớ?... Nhưng trường hợp khác kìa. Bây giờ thì Rand chẳng dám. Lỡ một cái là nhiều chuyện tai vạ, tốt hơn lo né trước. Hắn dang xa một chút vì con nhỏ coi bộ không hề bối rối, mắc cỡ vì thân thể hở hang. - Nào bây giờ sao? Có ai đâu, ngoài cô? - Có thể lắm. Tụi nó thấy ông có thể bỏ chạy, chắc vậy. Ông chớ để chúng lọt vô... chết tôi! Cánh tay nó kéo lại. Che ngực... hay cầu nguyện? Hay làm duyên với ông chủ nhà không chừng... - Nói mãi! tụi nó là ai... tại sao giết mới được chớ? - Là ai tôi đâu biết? Tôi bị bắt cóc...! đưa tới đây. Tụi nó tính thủ

tiêu. Tụi nó có hai đứa. - Bỏ đi cô! Tự nhiên hai thằng tính thủ tiêu?... Không biết chúng là ai, không hiểu tại sao. Bộ giết người dễ quá vậy? Nó cúi mặt xuống rầu rĩ nhưng tính sáp lại gần thêm, nếu Rand không đưa tay gạt. Chuyện vô lý, rẻ tiền! - Ông à... tụi nó thịt tôi thực. Hai đứa. Tôi chưa thấy mặt chúng bao giờ làm sao biết tại sao? Nhưng tụi nó còn rình bên ngoài, chờ tôi ra. Tôi chắc chắn vậy.

 Xem tiếp kỳ sau

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

167

TRUYỆN DÀI

Thân phận dư thừa Nhật Tiến dịch theo

 Tiếp theo kỳ trước

ợ anh đồ tể liền phê phán: - Nếu thực tình thấy nhục nhã thì chị chẳng đã bô bô thú nhận trước mặt tất cả mọi người. Tôi nghĩ rằng nếu chị muốn tìm cách để giải phóng mình thoát khỏi cái của nợ đó thì chị cứ phá thai đi, dễ quá mà! Tay trưởng phường lên tiếng ngay: - Chị này tên gì? Nói cho tôi biết để tôi ghi cho chị một điểm. Từ trên sân khấu, mẹ tôi chỉ tay về phía đám đông và nói vào micro: - Nếu chị đi hỏi cái anh đàn ông đang ngồi ở chỗ kia kìa chị sẽ rõ anh ta chính là kẻ có trách nhiệm với cái thai này. Nó đâu có phải là giống má của một tên ngoại quốc, mà tôi ngủ với anh ta cũng không phải vì tiền. Vậy

THE UNWANTED của Kiên Nguyễn

tôi có thể giữ lại cái thai khốn kiếp này không? Chẳng có ai lên tiếng trả lời và mọi người bây giờ dồn sự chú ý vào dượng Lâm. Tay trưởng phường liền nói với Lâm: - Anh kia, đến lượt anh rồi, lên đây và báo cáo cho chúng tôi nghe câu chuyện của đời anh. Chương 15 Ở chỗ họp trở về, mẹ tôi tỏ thái độ bứt rứt, cáu kỉnh. Dượng Lâm thì thiểu não như một quả bóng bị xì hơi. Mặt bà lộ vẻ giận dữ khi nhìn thấy Jimmy và tôi đang nằm lết trên sàn với con chó. Bà la chúng tôi: - Đem ngay cái con quái này đi cho khuất mắt tao. Bỏ nó ra ngoài sân. Ông ngoại tôi bênh: - Nó còn bé quá làm sao ở bên ngoài được. - Thây kệ! Đem ra ngoài! Tôi bế con Lulu lên tay và em tôi cũng vội vã theo tôi đi mau cho khỏi

tầm mắt của bà. Tại sân trước, hai đứa tôi đi tới đi lui còn Lulu thì nhẩy cà nhắc lẩn quẩn quanh chân của chúng tôi. Một lát sau Tín dẫn theo lũ em chận chúng tôi lại. Hắn chỉ vào con chó và hỏi: - Mày có cái quỷ gì vậy? Tôi đáp: - Qùa của chị Loan cho đấy. Nó tên là Lulu. - Đưa tao coi. Nói rồi hắn đẩy tôi qua một bên và xốc con chó lên. Lulu kêu lên một tiếng ẳng” khi nó bị bàn tay của hắn siết chặt vào khoảng bụng. - Đừng có mạnh tay quá, nó đau. Chân nó bị tật. Vừa năn nỉ tôi vừa cậy ngón tay của hắn ra để lấy lại con chó. Hắn giơ con chó lên cao hơn để tôi không với tới. Lũ em rộ lên cười khi thấy tôi kiễng lên để với theo. Tín quay về phía chúng nó, vừa đu đưa con chó vừa cười. Rồi hắn la lên: - Ê! Nhân và Hiếu. Chúng

168 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

mày chạy lại đằng kia để tao quẳng cho tụi mày con chó què này nhé. Tôi la lên chói lói để gọi mẹ tôi. Thằng em tôi thì bắt đầu oà lên khóc. Tôi nhìn con chó trong tay hắn mà lòng thầm lo, không biết mẹ tôi có nghe tiếng kêu cứu của tôi không. Bỗng nhiên cánh cửa bật mở và có giọng nghiêm khắc của ông tôi hét lên: - Tín! Trả lại cho thằng Kiên con chó, mau! Tín khựng ngay lại giữa đà đu đưa con chó. Tôi bèn chạy lại phía hắn giật nó ra khỏi bàn tay giữ chặt của hắn. Bác tôi và bác trai chạy xồ ra cửa nhà. Từ khung cửa, mẹ tôi cũng vừa xuất hiện với vẻ bực bội. Bác gái nhìn thằng con của mình rồi chống tay lên hông, trên môi vẫn còn tòng teng điếu thuốc Cẩm Lệ. Bà nói với tôi: - Có cái quái gì mà mày phải tru tréo lên như đàn bà vậy? Chỉ vì một con chó mà phải rùm beng lên. Còn ba nữa, ba không việc gì phải la hét với chúng nó để bênh thằng này. Chúng nó đều là cháu của ba cả, chẳng việc gì mà ba phải về phe của đứa nào. Nếu ba không bằng lòng với lũ con nhà này chơi với đứa cháu quý tử của ba thì ba cứ nói. Không cần phải la lối chúng nó. Mẹ tôi bước lại phía tôi, ném nột cái nhìn nghiêm khắc làm tôi díu cả người

lại. Bất thình lình, bà giang tay tát lên mặt tôi một cái thật mạnh khiến tôi thấy nổ đom đóm mắt. Rồi bà rít lên: - Lại chuyện về con chó! Tại sao vậy Kiên? Tại sao mày không hoà thuận được với tụi nó. Tại sao mày cứ bầy chuyện ra để làm khổ cho tao thế này. Bà tiếp tục gào: - Mày có biết rằng tao đã phải chịu bao nhiêu là thứ phiền phức đến độ căng thẳng thần kinh không? Có bao giờ mày nghĩ đến lúc tao chịu hết nổi, tao tung hê hết không? Ông tôi quát mẹ tôi: - Nó có lỗi gì mà mày đánh nó? Nó đang chơi với em nó. Đừng có giận cá chém thớt. Để cho nó

yên. Mẹ tôi tiến lại phía tên anh họ của tôi và xoa lên đầu hắn nhẹ nhàng, nói: - Cháu đừng để ý đến ông. Ông già rồi, mà ông chẳng có ý la cháu đâu. Thôi, tha lỗi cho em nó đi. Chúng nó chỉ là những thằng đầu đường xó chợ. Có thể cháu không nghe dì, nhưng cứ tin đi, cái lũ gà chết này không thể làm hại cháu và gia đình cháu đâu. Đừng ghét bỏ chúng mà làm gì. Bác tôi kéo thằng con ra khỏi bàn tay vuốt ve của mẹ tôi, đẩy hắn vô nhà, ném cho mẹ tôi thêm một cái trừng mắt trước khi khuất theo. Mẹ tôi nhìn vào tận mặt tôi, nói thêm một câu trước khi bà đi

vào nhà: - Mày có giỏi thì gây thêm chuyện nữa đi! Tôi ngồi phệt xuống đất, ôm lấy con chó và trong khoảng khắc quên đi cái đau đớn gây ra bởi cái tát của mẹ tôi. Jimmy cũng quỳ xuống đất, nhìn tôi lo lắng. Một giọt nước mắt còn đọng lại trên mi của nó, nhưng nó đã bắt đầu cười toe toét. Lulu hếch cái mõm lên, lưỡi của nó liếm lên cái vạch đỏ còn hằn trên má tôi. Ở ngưỡng cửa, ông ngoại tôi lắc đầu. Ông ngồi ở đó, trên bậc cấp và canh chừng cho chúng tôi đến hết buổi sáng. Chiều hôm đó, khi ngủ giấc trưa dậy, tôi không thấy Lulu đâu cả. Tôi

phóng ra khỏi giường đinh ninh sẽ tìm thấy nó đang chơi với Jimmy. Nhưng Jimmy vẫn còn đang ngủ trên giường của nó. Tôi tìm tòi khắp căn buồng mà vẫn không thấy tăm hơi của Lulu đâu. Mẹ tôi đứng ở cửa nhìn tôi lặng lẽ. Sự sục sạo của tôi có lẽ làm bà giật mình chỉ ít phút sau thì bà chậm rãi nói với tôi: - Nếu mày có ý đi tìm con chó của mày thì thôi đi. Mẹ đem nó cho người ta rồi. Tôi dò xét khuôn mặt của bà để tìm một câu giải thích: - Mẹ nói như vậy nghĩa là gì? Mặc dù hỏi thế, nhưng tôi đã hiểu ra ngay và lắp

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

169

TRUYỆN DÀI bắp: - Tại sao thế, mẹ ơi. Con đâu có gây rắc rối gì nữa đâu. Tại sao mẹ lại làm như thế? Mẹ cho người ta là ai vậy? Tuy bà không trả lời, nhưng đã có kẻ khác thay thế cho bà. Từ phía bên ngoài, vọng lại một tiếng rên rỉ quen thuộc tiếng con chó của tôi. Tôi phóng ra phía cửa sổ và nhìn thấy lũ anh họ của tôi đang chơi trong vườn nhà họ. Tín đang ở giữa đám em, tay xách gáy con chó lủng lẳng. Bốn cẳng của nó chới với trong không khí. Tôi la thất thanh: - Đừng! Nước mắt của tôi trào ra. Lồng ngực của tôi thắt lại. Tín cười hô hố. Hắn đưa con chó lại gần mặt hắn hơn, bất kể nó sủa, gọi to: - Coi này! Thằng lai! Con chó của mày bây giờ thuộc về tao rồi. Chân tôi khuỵu xuống khi tôi quay lại cầu cứu mẹ tôi: - Mẹ ơi, lấy lại con chó đi. Con xin mẹ. Con sẽ làm bất cứ điều gì mẹ muốn, chỉ cần lấy lại nó thôi. Mẹ tôi trả lời: - Tránh cái cửa sổ đó ra. Con chó thuộc về người khác rồi. Ngoài vườn, cái giọng chua ngoa của bà bác tôi nói to với lũ con: - Tao chẳng hiểu sao tụi bay lại đi giành cái con chó què quặt ấy làm gì. Nó có đi đứng ngay ngắn gì được đâu

Tín trả lời mẹ: - Ơi, xài nó làm banh đem đá được rồi! Đứng ở cửa sổ, tôi nghe rõ từng câu nói của hắn như từng nhát dao cứa vào da thit. Mẹ hắn cười lớn: - Thôi dẹp đi! Tôi kinh hoảng nhìn về phía mẹ tôi như thể bà là niềm hy vọng cuối cùng, và khóc nức nở: - Mẹ ơi, đừng để chúng nó giết con chó của con. Mẹ tôi quát: - Câm mồm. Mày đã mất biết bao nhiêu thứ hơn thế nữa mà có bao giờ thấy mày giở một giọt nước mắt đâu. Vậy tại sao bây giớ lại khóc? Vì cái gì chớ? vì cái con chó khốn kiếp ấy hả? Mày bước ra khỏi cái cửa sổ đó ngay lập tức. Hãy cứng rắn lên! Nói xong bà quay lưng về phía tôi. Ở bên ngoài. Tín ném con chó lên cao. Thân hình bé nhỏ của nó lộn trên không. Nhưng trước khi nó rớt xuống đất, hắn nhắm kỹ và sút một cú đá chuyền nó qua vườn về phía một trong lũ em của hắn. Con chó nhỏ hết còn kêu được một tiếng nào. Cú đá của Tín đã ép không khí ra khỏi buồng phổi của nó. Rớt rãi văng lên cao thành một vệt trắng trắng tung tóe như vệt sơn. Tôi phóng ra khỏi cửa, đẩy mẹ tôi sang một bên. Tâm trí tôi chẳng còn quan tâm đến bất cứ

chuyện gì ngoại trừ con Lulu. Mẹ tôi túm lấy cánh tay tôi, kéo lại. Bà kêu lên và đồng thời cũng bật khóc: - Mày đứng lại! Ông bà ngoại tôi xuất hiên ngay cửa buồng. Ông nói: - Mày coi kìa. Tại sao mày lại hại con ruột mày đến thế? Mẹ tôi vừa chùi nước mắt bằng mu bàn tay của mình vừa sụt sịt: - Ba đừng xía vào chuyện của con. Ba lầm rồi. Con đâu có hại nó. Con chỉ dạy cho nó cứng rắn hơn thôi. Ba với con có quan điểm khác biệt nhau, vậy con xin ba cứ để mặc tụi con. Phía bên ngoài, tiếng bịch bịch do cái xác của con Lulu bị dùng làm trái banh để đá đi đá lại đã giảm và xa dần cho đến khi nó bị tan loãng trong tiếng cười của lũ anh họ. Tôi quỵ xuống sàn, kiệt quệ. Sau khi moị người đã ra khỏi căn phòng, tôi vẫn còn nằm dài trên sàn. Đầu óc tôi trống rỗng. Hình ảnh của một cánh đồng xanh mướt, yên tịnh, không có người, không có hương vị và không một tiếng động chiếm lấy tâm trí tôi. Trong cánh đồng này, tôi chạy chân trần trên thảm cỏ xanh và ánh nắng ấm áp bao phủ lên khắp thân mình. Rồi thì Jimmy lôi tôi trở về thực tế. Nó ân cần nói: - Anh Kiên, dậy đi. Mẹ

170 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

gọi. Tới giờ ăn tối rồi. Dưới lưng tôi, thảm cỏ xanh rờn từ từ biến mất, chỉ còn cái thềm nhà cứng ngắc. Jimmy kéo mạnh tôi lên để giúp tôi đứng dậy. Tôi lại nhớ tới con Lulu, cái mũi nó ướt nhèm, hơi thở nó ấm áp và cái lưỡi mềm mại của nó mỗi lần nó liếm mặt tôi. Nỗi căm giận lại nổi lên trong lòng làm tôi đứng phắt dậy, nước mắt tuôn rơi. Tôi vớ ngay lấy cái đèn dầu để gần bàn và bước ra ngoài để đi ra vườn. Jimmy chạy theo bên cạnh, níu lấy cánh tay tôi: - Anh Kiên, anh đi đâu đấy. Quay lại đi. Mẹ đang nổi cáu lên rồi đó. Tôi trả lời: - Để mặc tao, Jimmy. Tao cóc cần. - Thế anh làm gì vậy? Anh đi đâu vậy? - Tao đi tìm con chó của tao. - Nó chết rồi, anh Kiên ơi. Em đã nhìn thấy anh Tín ném xác nó vào đống rác Tôi quay phắt lại và chộp lấy bả vai của nó: - Ở đâu? Đống rác nào? Nó chỉ ngay về một chỗ ngoài vườn, một cái góc tối tăm chất đầy lá rụng mà bác dượng của tôi vẫn trữ lại để ủ làm phân bón. Phía trên là một tàng cây ổi lớn với những nhánh cây đen trùi trũi khúc khuỷu vươn lên bầu trời. Giàn dây leo ở phía hàng rào cũng đã mọc thành một mảng lưới màu xanh, kín mít. Trong bóng tối,

cây cối đã biến thành con quái vật trá hình với những cánh tay quều quào và những cái chân có màng trấn giữ mặt đất. Tuy sợ, nhưng tôi vẫn cả gan tiến lại gần. Phía sau, thằng em tôi nhảy dựng lên khi nghe tiếng réo gọi của mẹ tôi từ trong nhà. Tôi bảo nó: - Jimmy, quay vào nhà đi. Đừng có vì anh mà lại gặp chuyện rắc rối. Nó đáp: - Em không muốn về một mình đâu. Em đi với anh. - Mẹ sẽ đánh đòn cho nếu mày không nghe lời anh. Jimmy cắn vào môi dưới, nhưng nghĩ thế nào nó quyết định ở lại với tôi. Tôi tiến sâu hơn vào trong khu vườn. Ở chỗ

hai đứa đứng, tôi có thể nhìn thấy bóng dáng mẹ tôi hiện rõ trên khung cửa sổ. Bà chần chừ, nhưng không ép chúng tôi phải trở vào trong nhà. Chương 16 Trời đêm mát mẻ. Khu vườn đã được bác trai tôi tưới ướt đẫm, hơi ẩm tỏa lên chan hòa bầu không khí. Từ giữa những vòm cây, có tiếng cánh chim cựa quậy trong giấc ngủ, khua động màn đêm. Đối với Jimmy và tôi, tiếng động vang dội ấy như tiếng thở hổn hển của con quái vật đang ẩn núp đâu đó. Chúng tôi nắm tay nhau dò dẫm đi sâu vào trong bóng tối. Chiếc đèn dầu leo lét ở phía trước

chỉ đủ soi tỏ vài bước trên mặt đất. Tôi có thể nghe thấy tiếng cãi cọ của lũ anh họ tôi từ bàn ăn vọng ra và tiếng bà bác tôi cố bắt họ giữ im lặng. Khi chúng tôi bước tới đống lá khô, tôi mò mẫm tìm cái xác của con chó trong lúc em tôi đứng cạnh bên tôi, hai tay bưng cây đèn dầu. Chẳng mấy chốc mà tôi tìm thấy Lulu, một nửa thân xác bị vùi trong đống lá. Dưới ánh sáng chập chờn, nó nằm nghiêng, cái mõm há hốc. Dù đã chết, mặt nó vẫn còn giữ vẻ thảng thốt. Một bên mắt của nó bị dập nát, nhầy nhụa, sậm mầu máu. Máu cũng ứa ra từ hốc mắt bên kia, rỉ xuống thân mình nó, như một

vệt sơn đen. Cái cẳng tật nguyền vắt ngang mõm như thể nó đã cố gắng tự vệ trước sự tấn công của lũ anh họ tôi. Thân thể nó ướt nhẹp bởi một thứ nước khó phân biệt, có thể là nước tiểu của nó, hay là cái đống mà nó đã oẹ ra, hoặc là cũng có thể do nước mà bác tôi tưới vườn. Tôi dùng cả hai tay để mang nó lên bất chấp mấy ngón tay dính nhầy nhụa. Nụ hôn của thần chết đã làm cho thân thể nó cứng lại. Tôi ghì nó trong vòng tay, hy vọng hơi ấm của tôi có thể làm cho nó sống lại. Quên bẵng cả sự hiện diện của đứa em, tôi bật lên khóc mùi mẫn. Ẵm Lulu trong đôi tay, tôi đi

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

171

TRUYỆN DÀI về sân cỏ phía trước nhà tôi. Tôi lựa một chỗ để chôn Lulu, một khoảnh đất dưới tàng cây mai trông ra đường phố. Em tôi lầm lũi đi theo mà không nói tiếng nào. Ngay khi tôi cầm cái xẻng con để xới lớp đất mềm lên, nó cũng lấy một cái thuổng để giúp tôi. Bất thình lình, có một tiếng động phát ra từ phía sau bụi cây, khiến hai anh em tôi giật bắn mình. Tôi rít lên hãi hùng: - Ai đó? Từ phía sau bức tường ngăn đôi nhà tôi với bên hàng xóm hiện ra một thằng bé trạc tuổi tôi, hai tay đút trong túi quần. Trong bóng tối, tôi có thể nhìn thấy dáng mặt của nó đang liếc nhìn chúng tôi với vẻ tò mò. - Không có ai hết! Vừa nói nó vừa bước ra chỗ sáng để tôi có thể trông thấy. Tóc nó đen và dài thoòng che phủ gần khắp khuôn mặt. Cái áo thun quá khổ trùm lên thân hình gầy gò của nó và chùng xuống tới đầu gối nom giống như một cái áo đầm. Nó đi chân đất. Nghếch cái đầu qua một bên, thằng nhỏ cất tiếng hỏi: - Hai đứa mày đang làm cái gì thế? Em tôi đáp: - Làm đám tang cho con chó của anh Kiên. - Vậy hả, tao giúp một tay được không? Jimmy nhìn tôi. Tôi gật đầu đồng ý. Thằng bé

172

trông có vẻ thân thiện, vả lại tôi đang cần một đứa bạn. Tôi nói với em tôi: - Ra mở cổng cho nó qua đi. Thằng nhỏ quơ hai tay lên ra dấu từ chối, nói: - Khỏi cần. Tao trèo qua tường được. Nó tiếp tục thật thà khai: - Trước khi gia đình mày dọn tới, tao đã trèo qua nhà bác mày cả triệu lần, thường là để ăn trộm ổi. Nó bắt đầu trèo qua tường cao, thành thạo như một con khỉ. Mình nó trườn qua lớp kẽm gai ở phía bên trên, đung đưa trong không khí một lát trước khi nhẩy xuống phía bên tôi. Lúc nó đứng dậy, phủi những cọng cỏ bám trên quần áo, tôi mới hỏi: - Sao mày biết cái ông đó là bác của tao? - Quanh đây không có nhà nào mà giữ được bí mật. Ngoài ra, tao còn cả dòm sang nữa. Tao đã chứng kiến mấy thằng khốn kia giết con chó của mày. Nghe nhắc đến Lulu, tôi lại muốn khóc. Tôi không góp ý vào những lời bình luận của nó, tiếp tục đào đất. Thằng nhỏ cầm lấy cái xẻng trên tay em tôi và bắt đầu xới lớp cỏ lên. Cũng giống như khi leo trèo, nó đào nhanh nhẹn hơn tôi rất nhiều. Trong khi đó, cái nhìn chăm chăm của nó đang thầm lặng quan sát chúng tôi. Đôi mắt hình trái hạnh sáng rực lên trên khuôn mặt của nó. Tôi cất tiếng hỏi:

- Tên mày là gì? - Tao tên là Duy. Còn mày là Kiên phải không? Tao đã nghe cô giáo San kêu tên mày ở trong lớp. Không biết mày có nhớ là đã nhìn thấy tao không, nhưng chúng mình học cùng lớp đấy. Tao ngồi ở ngay chỗ cửa sổ. Lại một lần nữa tôi tảng lờ không đáp và nó vẫn tiếp tục nói: - Dù sao tao cũng mừng được biết mày. - Tao cũng thế. À, đây là Jimmy, em tao. Jimmy ngước lên, nhe răng ra cười. Duy nhoài người lại gần tôi hơn và thì thào: - Đối với con của một tay tư bản, mày kể ra cũng biết quá nhiều về Cộng sản đấy. Mà mày học ở đâu ra những điều Hồ chủ tịch dậy nhi đồng thế? Mà thôi! Đừng nói! Tao không muốn biết đâu. Nó ngừng lại, rồi đổi sang một giọng tình cảm hơn: - Đừng có buồn về lũ anh họ của mày. Chúng nó chỉ là một đám hay ăn hiếp người thôi. Quanh đây cũng chẳng có ai ưa cái gia đình bà bác của mày. Ba tao nói bọn họ chỉ là một lũ hạ cấp bợ đỡ mà thôi. Một ngày nào đó, tao và anh em tao sẽ kiếm dịp đá đít tụi nó cho mà coi. Còn mày thì khác hẳn tụi nó nên tao thích. Thỉnh thoảng, nếu thích thì mày và em của mày có thể qua nhà tao chơi. Tao có một con chó vui lắm. Mày qua chơi thì biết.

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Em tôi hỏi: - Chó của anh tên là gì? - Ngốc! Em tôi cười và nhắc lại: - Ngốc! Cái tên nghe tức cười quá! Duy đáp: - Một cái tên tức cười cho một con chó tức cười! Tới lúc đó thì cái lỗ đã được đào vừa đủ sâu để chôn Lulu. Tôi đặt cái xẻng qua một bên và ngồi xuống đất, ngay cạnh nó. Tôi vuốt lên nó lần chót trước khi đặt nó vào lòng đất xốp. Chúng tôi lặng lẽ ngắm nhìn những lớp đất dần dà bao phủ lên tấm thân nhỏ bé của nó, chút một, cho đến khi không còn nhìn thấy nó nữa. Duy đặt lại lớp cỏ phủ lên phần đất trên mộ của nó. Tôi thầm thì: - Cảm ơn nha. Duy đập đập hai bàn chân, nói: - Tao phải về thôi. Sắp tới giờ giới nghiêm rồi. Tôi hỏi: - Mày không quơ vài trái ổi à? - Thôi đêm nay thì khỏi. Có kẻ rình chúng mình đấy. Chuồn thôi! Chào! Ngày mai gặp lại ở trường. À Kiên này, bây giờ mày biết là chúng mình học cùng lớp, vậy tốt hơn, hãy đi la cà với tao còn hơn là cứ lủi thủi một mình quanh sân trường. Được không?  Xem tiếp kỳ sau

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

173

RAO VẶT • CẦN NGƯỜI • CẦN THỢ • SANG TIỆM • BÁN XE • BÁN NHÀ • THUÊ/BÁN PHÒNG/NHÀ • CẦN NGƯỜI GIỮ TRẺ • NHẬN GIỮ TRẺ • v.v... *

Sửa hoặc thay đổi nội dung miễn phí

Hạn chót để sửa đổi nội dung trước 10 giờ sáng thứ Sáu hàng tuần

* Nếu ngưng đăng sớm, số tiền còn lại sẽ được sử dụng cho những lần đăng sau

174

CLASSIFIED ADS • GIÁ RẺ • HIỆU QUẢ • NHANH CHÓNG Rạng Đông News báo hằng tuần, ấn bản 5000 tờ mỗi tuần phục vụ rộng rãi tại GA và các vùng phụ cận

678-360-2840 

rangdong.rv@gmail.com



www.RangDongAtlanta.com

RANG DONG NEWS 4643 Buford Hwy. Chamblee, GA 30341

| No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

175

176

| No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

177

178

| No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

179

180 | No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

181

182 | No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

183

184 | No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

185

186 | No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

187

188 | No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

189

190 | No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

191

192 | No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

193

194 | No 691 - Mar 29 2017 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THẾ GIỚI ĐÀN ÔNG

Mẹo hay chống rụng tóc

Hélène Clauderer chuyên gia về tóc người Pháp khuyên: 1. Quan tâm chế độ ăn uống hàng ngày Chế độ ăn uống hàng ngày được xem là thích hợp nhất đối với mái tóc của đáng mày râu bao gồm 5 thành phần sau: - Protein - Lưu huỳnh - Kẽm - Sắt - Các loại vitamin nhóm B Trong đó, 2 loại thực phẩm được coi là “thần dược” đối với mái tóc là lòng trắng trứng và đậu lăng. Bởi thành phần của chúng đều chứa một lượng đáng kể 5 thành phần kể trên. Nên chú ý hạn chế chất

béo bão hoà trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Tránh các loại đồ ăn nhanh, đồ ăn nhiều dầu mỡ, bánh ngọt, bánh mì trắng và tuyệt đối không sử dụng các chất kích thích (rượu, bia, thuốc lá,…). 2. Giảm stress Stress được xem là kẻ thù số 1 của mái tóc. Khi quá căng thẳng, trong da đầu nảy sinh một loạt các phản ứng như nén mạch máu, ức chế sự mọc tóc, kích thích gia tăng hormone androgene… Kết quả là, mái tóc sẽ ngày một thưa thớt. Nên bổ sung ma-giê. Khoáng tố này vốn được biết đến bởi khả năng điều tiết các cơ và làm hưng phấn thần kinh, một khoáng tố giảm stress tuyệt vời. 3. Tránh xa thuốc lá

Thuốc lá làm giảm tính đàn hồi của mạch máu, nhất là các huyết mạch ở da đầu, gây ức chế quá trình vận chuyển máu tới chân tóc. 5 - 6 điếu thuốc lá/ngày cũng đã đủ để mái tóc của các quý ông “ra đi” rồi. 4. Mồ hôi Các bài tập thể dục, thể chất sẽ giúp cơ thể loại trừ chất độc qua hình thức đổ mồ hôi và bã nhờn. Tuy nhiên, không nên để mồ hôi đọng trên da đầu quá lâu vì mồ hôi có thể phá vỡ độ pH vốn có ở khu vực này, gây ra hiện tượn tóc rụng hàng loạt. Vì thế, sau khi tập thế dục, thể thao, hãy gội đầu bằng dầu gội ít tạo bọt và lau khô tóc. 5. Massage cho tóc Cũng như tất cả các bộ phận cơ thể khác, da đầu

cũng cần có những bài tập “thể dục” để kích thích lưu thông máu và thúc đẩy hoạt động của chân tóc. Nên massage da đầu khi tóc khô và theo chiều lưu thông của máu: từ gáy lên đỉnh đầu, rồi từ tai lên đỉnh, nhấn mạnh khu vực trán và phía trên của đỉnh đầu. Lưu ý, massage nhẹ nhàng, vì nếu mạnh tay, bạn sẽ vô tình kích thích các tuyến bã nhờn ở da đầu, khiến tình trạng càng ngày càng tệ hơn. 6. Nguyên tắc khi chọn dầu gội Tóc càng mềm mại thì càng chứng tỏ việc lựa chọn dầu gội của bạn là đúng đắn. Đừng quên sử dụng conditioner cho tóc sau mỗi lần gội đầu! 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

195

THẾ GIỚI ĐÀN ÔNG

Những bộ phận cơ thể cần được đàn ông quan tâm chăm sóc

hiều năm nghiên cứu đã chứng minh rằng bé trai sinh ra khỏe mạnh nhiều hơn bé gái. Nhưng đáng ngạc nhiên, cuối cùng, phụ nữ vẫn sống thọ hơn nam giới khoảng 5 năm. Thực tế cũng cho thấy nam giới phải đối mặt với tỷ lệ sức khỏe đáng sợ hơn so với phụ nữ. Điều này có thể là do sinh học, loại công việc họ làm, hoặc thực tế là nhiều nam giới đặt sức khỏe của họ cuối cùng trong danh sách những gì cần làm. Theo boldsky, các chuyên gia sức khỏe đã hướng dẫn nam giới cần quan tâm nhiều hơn 5 bộ phận cơ thể quan trọng nhất: Tim Theo các nghiên cứu, cứ 3 người nam thì có 1 người mắc phải một số bệnh tim mạch. Ước tính có khoảng 1,8 triệu người bị đột quỵ

mỗi năm, bệnh cao huyết áp thường gặp ở những người trẻ hơn. Bệnh tim có thể dẫn đến các biến chứng trầm trọng, nếu không được phát hiện. Việc kiểm tra định kỳ là rất quan trọng để theo dõi sức khỏe tim mạch và có thể giúp giữ nhịp tim đập bình thường. Cần tham khảo ý kiến bác sĩ để tính toán nguy cơ mắc bệnh tim mạch dựa trên một số yếu tố nguy cơ: cholesterol, huyết áp và thói quen hút thuốc. Phổi Những năm qua, nam giới được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi nhiều hơn mỗi năm so với trước đây. Các nguy cơ nghề nghiệp như tiếp xúc với amiăng góp phần vào nguy cơ này, mặc dù hút thuốc vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi. Nếu hút thuốc trong hơn 30

năm, nam giới nên kiểm tra sức khỏe phổi. Cũng cần lưu ý rằng, hầu hết các bệnh đường hô hấp còn bắt đầu với cơn ho của người hút thuốc thụ động. Theo thời gian, ho dẫn đến các tình trạng mạn tính đe dọa tính mạng, chẳng hạn như ung thư phổi, khí phế thũng, hoặc COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính). Miệng Nam giới uống rượu nhiều làm tăng nguy cơ ung thư miệng và ngoài miệng, cổ họng, thực quản, gan, ruột kết. Rượu, đồng thời, cũng can thiệp vào chức năng tinh hoàn và sản xuất hoóc môn, dẫn đến bất lực và vô sinh. Đường tiết niệu Tiểu đường đại diện cho một loạt các biến chứng ở nam giới, thậm chí bao gồm nguy cơ lớn hơn cho bất lực tình dục và mức testosterone thấp hơn. Nếu

196 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

không được điều trị, bệnh tiểu đường cũng có thể góp phần gây tổn thương thần kinh và thận nặng, nhiều bệnh về tim mạch, đột quỵ và vấn đề về thị lực. Để giải quyết vấn đề này, hãy tập thể dục, và theo một chế độ ăn uống lành mạnh. Giảm cân vừa phải và 30 phút hoạt động thể chất mỗi ngày có thể làm giảm nguy cơ bệnh tiểu đường tới hơn 50% ở nam giới. Da Nam giới hơn 50 tuổi càng nên quan tâm đến da, bệnh nặng nhất liên quan đến da ở độ tuổi này là ung thư. Nguy cơ này cao hơn về cơ bản là do tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời và ít đi khám bệnh hơn. Nên tự bảo vệ mình khỏi bị ung thư da bằng cách mặc áo dài tay, kính râm và thoa kem chống nắng khi ở ngoài trời. 

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

197

PHỤ NỮ

Chọn giày cao gót sao cho thoải mái?

ang giày cao gót thường xuyên sẽ gây đau đớn cho đôi chân và ảnh hưởng đến cột sống lưng, các mô xương, tổn thương khớp gối và dây chằng trong. Nhưng giày cao gót vẫn có sức hấp dẫn với rất nhiều người. Dưới đây là một số mẹo giúp chọn được một đôi giày hoàn hảo hơn.

Các bác sĩ khuyến nghị rằng, đôi giày cao gót bạn mang hàng ngày không nên vượt quá 5 cm. Chiều cao này ít gây hại nhất, nó làm giảm tải trọng cho cột sống và không gây ra sự thay đổi thoái hóa trong các mô xương. Một lựa chọn khác để chọn giày thoải mái là chú ý đến khoảng cách giữa gót chân và gót giày. Gót giày càng cao thì khoảng cách sẽ càng ngắn. Khoảng cách 6cm được coi là an toàn - làm cho chân đứng chính xác với độ ổn định tối đa.

ông thức tính cho độ cao gót giày hoàn hảo:

Bạn cần đo chiều cao và chiều dài chân từ hông đến chân và sử dụng công thức sau: (chiều cao/chiều dài chân 1.61)x10. Kết quả có được là chiều cao lý tưởng của gót giày. Ngoài ra, còn có một cách tính khác là bạn ngồi trên ghế và duỗi chân ra. Đo khoảng cách từ gót chân đến khớp ngón chân. Số đo bạn có được sẽ là chiều cao lý tưởng của gót giày, bởi nó bằng với độ nghiêng tự nhiên của bàn chân.

ạn cũng nên chọn những đôi giày có kích thước lớn hơn chân một chút để tránh đau chân. Như vậy có thể lót các miếng đệm chân trong giày để tăng mức độ thoải mái cho chân.

ộ dốc của gót giày cũng cần được chú ý.

Khi thử giày hãy đi vài vòng để chắc rằng gót giày không lệch ra hay lệch vào trong để an toàn cho khớp chân.

Chất liệu của giày cũng quan trọng. Giày dép được làm từ vật liệu nhân tạo gây ra các vết chai và tổn thương da chân. Giày da lộn tự nhiên hoặc da sẽ bảo vệ chân tốt hơn.

D.D (Theo Brightside)

198 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Đôi mắt được trang điểm màu khói luôn có sức hấp dẫn với người đối diện, đặc biệt màu mắt khói giúp đôi mắt có chiều sâu và to hơn. Chuyên viên trang điểm Tom Pecheux đã đưa ra một vài gợi ý để có một đôi mắt được đánh màu khói vô cùng đơn giản và nhanh chóng chỉ với 5 phút thực hiện. Bước 1: Chuẩn bị một cây bút chì kẻ mắt màu xám ánh bạc. Bước 2: Kẻ viền mắt trên và dưới, sau đó tán đều sang các phía của mắt. Pecheux lưu ý: "Bạn không cần kẻ quá đậm bởi màu kẻ chì rất dễ lan rộng sang các phía. Chỉ cần dùng chì mắt kẻ viền mi trên và dưới, sau đó dùng tay tán đều ra các góc của mắt hoặc dùng cây đánh mắt để tán đều màu hơn". Bước 3: Lặp lại bước 2 trên cho đến khi có một đôi mắt được đánh màu khói ưng ý.

Để đôi mắt có chiều sâu hơn, đánh đậm phần viền mắt và nhạt dần về các phía của mắt. Đối với những bạn có hàng mi thưa, có thể dùng bút kẻ mắt dạng nước để kẻ viền mắt sau khi đã tán đều chì màu xám ở trên. T.H (THEO ELLE)

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

199

TRUYỆN NGẮN

“Ông Có Biết Nhà Thờ Thánh Joseph Ở Đâu Không?” TRUYỆN NGẮN - HOÀNG CHÍNH

ắng nghiêng. Trời đã là xuân nhưng tuyết chưa tan vội. Buổi sáng, xe cộ rải đầy con phố như những con gián cun cút đuổi bắt nhau. Cô gái tất tả bước lên bậc thềm. Tòa nhà cao nghều nghệu. Con mắt ngó trước ngó sau. Váng buồn đọng trong cái nhìn. Những vẩy tuyết lấm tấm bám đầy trên tóc.

ngôi giáo đường của thuở xưa. Nhà thờ Bà Thánh Anna. Phải rồi, nhà thờ Bà Thánh Anna.

“Thưa ông, làm ơn cho con hỏi đường nào đến nhà thờ Bà Thánh Anna.” Tiếng thở phì phò. Khói tuôn ra ngoài hai lỗ mũi sần sùi sư tử. Cái đầu gật gù như vấp phải những câu những chữ trong giọng nói ngọt ngào của người thiếu nữ. Những luống cày hằn sâu trên vầng trán người già. Những mùa màng đã qua từ thuở nào. Ký ức nhăn nheo. Hơi thở phều phào.

“Cho tôi hỏi thăm. Lối nào dẫn đến nhà thờ thánh Joseph?” Cô nói với cái khối người lù lù trên bậc thềm. “Nhà thờ thánh Joseph?” Cái hình người tùm hụp ngước lên. Con mắt đục lờ. Cô gái sựng lại. Trái tim cô thắt lại trong lồng ngực. Những vẩy cá bám đầy tròng đen, tròng trắng hai con mắt người đàn ông. Hai mi mắt mệt mỏi run run như sắp sụp xuống trong giây lát. “Ô. Tôi xin lỗi.” Cô gái lúng túng kéo cái túi đeo vai sát vào người. Những ngón tay thuôn xoắn lấy sợi dây. “Nhà thờ thánh Joseph?” Người đàn ông thì thào. Giọng nói khàn đục và khô như âm thanh những cành cây chết cọ vào nhau. Cô gái lùi lại một bước, “Vâng, nhà thờ thánh Joseph.” “Ở đây không có nhà thờ thánh Joseph.” Giọng nói nhám nhúa như vướng đàm, nghe như tiếng vỏ khô bị bóc ra khỏi thân cây già cỗi.

Một cơn gió nhẹ lướt qua. Vài lọn tuyết rơi xuống từ ống máng tuốt trên cao. Gió đánh vỡ những bông tuyết. Những đốm trắng thảnh thơi đậu xuống trên chiếc mũ len xù của ông cụ. Cô gái khẽ rùn vai vì cái lạnh vừa len vào cổ áo. “Thế ông có biết nhà thờ thánh Vincent không?” Hai mí mắt nhàu nhò khép lại rồi lờ đờ mở ra. Cái đầu khô lắc qua lắc lại một cách sượng sùng như thể những khớp xương của chiếc cổ khẳng khiu cứ vướng vào nhau. Con mắt đục dõi vào khoảng không trước mặt. “Ở đây không có nhà thờ...” “Nhà thờ thánh Vincent.” Cô gái nhắc vội. Cặp lông mày mảnh trên vừng trán cô khẽ cau lại. Ngôi giáo đường hôm qua đâu rồi. Những ngôi giáo đường của thành phố. Những

“Không có nhà thờ Bà Thánh Anna nào ở đây hết.” Một làn gió lại thổi qua. Cái lạnh lăng xăng như bầy trẻ chơi trò đuổi bắt. Cái lạnh luồn vào cổ áo. Cái lạnh luồn lên da. Cô gái rùng mình. Nhất định phải có một ngôi giáo đường đâu đây. Ký ức cô quả quyết như thế. Một ngôi giáo đường. Tiếng chuông ngân nga vẫn còn đâu đây. Những lời kinh râm ran. Những bài thánh ca êm đềm. Một người thanh niên cầm tay một thiếu nữ dắt lên những bậc thềm. Thôi, vào tới đây thì không được cầm tay nữa. Tội chết! Đã dặn dò như thế mà những ngón tay thô, cứng vẫn cố níu lấy những ngón tay thon, mềm. Cô gái ngần ngừ trên những bậc tam cấp trước ngôi nhà có mái cao hút mắt. Gió lũ lượt kéo nhau về. Tóc bay đầy trước trán. Phải có một

200| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

ngôi giáo đường. Nơi người ta dựa vai nhau đi giữa hai hàng ghế đầy ắp những con chiên ngoan đạo. Lời chúc bình an. Câu thề nguyền gắn bó. Làm sao mà quên được. “Ông làm ơn cho hỏi đi lối nào thì đến nhà thờ Đức Mẹ Đồng Trinh.” Cô gái lại hỏi, hai hàm răng gõ vào nhau như cố nhai thật đều cái giá buốt cuối mùa. Khuôn mặt lão già rạng rỡ nụ cười. Nụ cười của nướu răng trông mới hiền hậu làm sao. Một nhánh cây gầy guộc rụng xuống, vướng lại trên chiếc mũ len xù của ông cụ, trông như bàn tay chỉ còn ba ngón khẳng khiu. Cô gái nghiêng người tới, rụt rè gỡ nhánh cây ra khỏi lớp len dầy. “Mà cô là ai thế? Cô tìm nhà thờ làm gì?” Ông già lại hỏi. “Cháu phải đến nhà thờ...” Giọng cô gái hụt hẫng vì cơn gió vừa vắt lên vai cô cái lạnh như tấm khăn san mỏng mảnh. “Tôi ngồi đây bao nhiêu năm trời...” cái giọng già nua bị ngắt quãng bởi cơn ho. Hai bàn tay xương xẩu ôm lấy ngực. Cô gái nhấp nhổm hai bàn chân trên bậc thềm. Rồi cơn ho dịu xuống, và cái giọng phều phào cất lên, “Không có ai hỏi lối vào nhà thờ.” Cô gái toan nói, nhưng cái đầu có chiếc mũ len xù đã gật gù, “Cô là người đầu tiên.” “Mùa đông mà ông cũng ngồi ngoài này à?” Hàng lông mày mảnh trên vầng trán xanh xao cau lại cùng câu nói, cô gái ngạc nhiên nhìn quanh. Bây giờ cô mới thấy không gian vây quanh ông cụ. Những bậc thềm ẩm ướt. Tuyết tan thành những vẩy nước tròn, đọng trong khoảng xi măng bị mẻ. Một chiếc xe đẩy chất

đầy những thứ không biết gọi tên như thế nào. Những chai nhựa đựng nước trống trơn. Cái soong gẫy mất tay cầm. Bọc rác đen căng đầy với một chiếc dép lòi ra ở chỗ bọc bị rách. Đôi giầy vải đen xỉn treo lủng lẳng ở tay vịn. Những mảnh tuyết đọng trên đống đồ vặt vãnh. “Tôi ngồi gần ống cống này ấm áp, bao nhiêu năm nay, cô là người đầu tiên hỏi đường tới nhà thờ.” Cô gái cúi đầu, đăm đắm nhìn vào khuôn mặt sần sùi, mà tuổi tác tưởng chừng đã dài hàng thế kỷ. Cô cúi thấp, nhìn sâu vào con mắt đầy vẩy cá, thì thầm, “Ông có nhìn thấy gì không?” “Tôi nhìn thấy cô.” “Thấy tôi à?” Cô gái hơi thụt lui một bước, thều thào hỏi. Cái đầu người già gật gù, “Tôi thấy một nàng tiên...” cơn ho lại bất ngờ dấy lên, bần bật đẩy cái đầu trên chiếc cổ khẳng khiu ra phía sau. “Ông có sao không?” Cô gái cuống quýt. Cái đầu có chiếc mũ len lắc vội. Và vẫn giọng nói khô khàn, “Một nàng tiên xinh đẹp.” Cô gái tròn con mắt, ngạc nhiên. Ngày trước ai đó cũng đã nói với mình như thế. Mà cái người nói câu ấy là ai mới được chứ. Ông già chớp con mắt đục lờ, nhìn vào khoảng không trước mặt, phều phào giọng nói, “Nàng tiên trong cổ tích...” Cô gái đứng thẳng người, kéo sát cổ áo chặn những vạt gió chờn vờn chung quanh. Những vạt gió làm cô rùng mình.

“Năm lên sáu tuổi, tôi thấy cô ấy một lần. Mãi đến nay mới thấy lại,” ông già lẩm bẩm, cái đầu gật gù như vừa nắm bắt được niềm vui. “Nhưng mà cô đi tìm nhà thờ làm gì?” Nét u uẩn chợt vắt ngang khuôn mặt cô gái như vạt mây đen báo trước cơn mưa buồn. Giọng cô gái ngầu đục. “Cháu đi nhà thờ. Anh ấy chờ cháu trong nhà thờ. Đám cưới ở nhà thờ. Mọi người chờ cháu trong nhà thờ. Hôm nay giỗ đầu anh ấy.” Cô nói một thôi như sợ nếu không kịp nói ra, những điều muốn nói sẽ tan đi như những bông tuyết vụn trên tóc, trên vai. Rồi cô nhìn vào hai con mắt kéo mây của thân người gẫy vụn trên thềm xi măng buốt lạnh, “Thế còn nàng tiên của ông, kể cho cháu nghe chuyện nàng tiên của ông đi.” Nụ cười vẫn méo xệch khuôn mặt ông lão gù, “Tôi gặp nàng tiên một lần, ngoài đời chứ không phải trong cổ tích đâu. Năm lên sáu. Trước khi tôi bị mù. Biết bao lâu nàng tiên ấy mới trở về.” Nụ cười chợt nở ra trên khuôn mặt cô gái. Nụ cười làm tan những bông tuyết cuối mùa. Nắng ửng hồng mái ngói. Nắng dịu dàng trên những đầu ngón tay nuột nà. Giọng con gái dịu dàng, “Hôm nay là ngày đầu mùa xuân. Hôm nay là ngày 21 tháng Ba, ông có biết không? Mùa xuân đang về. Ông có biết không? Hôm nay ngày giỗ đầu anh ấy...” Và bỗng dưng giọng cô loãng ra, như đôi cánh mỏng của cơn gió sang mùa, “Ông có biết nhà thờ Thánh Joseph ở đâu không?”

HOÀNG CHÍNH

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

201

TỬ VI TUẦN

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Theo lịch thư của Tống Thiều Quang thì trong tuần khởi từ 24/02 âm lịch (dương lịch 30-3-19), các ngày âm lịch sau đây được kể là các ngày tốt nên làm các việc quan trọng: 25, 29. Còn các ngày âm lịch sau đây bất lợi cho mưu sự nên thận trọng: 27, 28.

Tuổi Tý: Vận trình người tuổi Tý trong tuần cuối tháng Hai năm Kỷ Hợi chuyển biến thuận hơn hơn về sức khỏe, ổn định sự nghiệp nhưng tài chính tiếp tục bất ổn. Đối với nam giới: Vào cuối tuần việc làm có hướng mới nhưng tài chính chi thu vẫn thiếu cân bằng. Có ý định thay đổi trong giao tế, cách sinh hoạt hay đổi việc... nhưng chưa nên đổi ngay mà đợi cuối tuần hãy bước đầu thực hiện. Đó cũng là lúc tinh thần phấn chấn và có thể nhận một món quà bất ngờ. Đối với nữ giới: Nhận đề nghị về hợp đồng nhưng chưa nên chấp nhận mà kéo dài việc thương lượng chờ cơ hội thích hợp hơn. Tình cảm khởi sắc, được quan tâm. Tài chính chưa ổn định nhưng nguồn chi giảm giúp khả năng tiết kiệm tăng cao, tạo sự vững lòng đón mùa hoa nở. Đối với các vị cao niên: Sức khỏe tốt và có dịp đi xa và nhiều cuộc hội họp tăng cường quan hệ giao tế và hoạt động xã hội.

Tuổi Dần: Vận trình người tuổi Dần trong tuần cuối tháng Hai năm Kỷ Hợi diễn ra vào cuối tuần hy vọng sáng sủa hơn về tiền bạc và sức khỏe nhưng việc làm vẫn có áp lực. Đối với nam giới: Tài chính vượng hơn, nguồn thu tăng, chi phí giảm vào cuối tuần. Việc làm tuy gặp khó khăn nhưng có người giúp đỡ hoặc có cơ may gỡ rối. Tinh thần thoải mái vì được thông cảm và khuyến khích từ thân thích. Đối với nữ giới: Có tin vui về giao tế dù việc làm còn khó khăn khiến bận rộn nhiều hơn. Đề phòng rủi ro gây tổn hại tới an khang. Cần theo dõi sức khỏe bản thân và thân nhân. Tài chính vào cuối tuần có dấu hiệu ổn định, nên tiếp tục tiết kiệm. Đối với các vị cao niên: Có sự thay đổi trong sinh hoạt theo chiều hướng tạo niềm tin và lạc quan. Tiền bạc ổn định.

Tuổi Sửu: Vận trình người tuổi Sửu trong tuần cuối tháng Hai năm Kỷ Hợi sự nghiệp và tài chính chưa giảm áp lực và giao tế có sóng gió khiến phải bận tâm đối phó. Cần kiên tâm chờ cơ hội mới. Đối với nam giới: Sự nghiệp kể cả học hành gặp chưa có cơ hội thuận lợi nên phải vất vả thân tâm mà kết quả không nhiều. Tài chính cuối tuần khó ổn định vì khoản chi tăng mà thu nhập giảm. Được người thông cảm và chia sẻ khó khăn. Tiếp tục thận trọng trong mọi việc vì cơ may chưa tới. Cần kiên nhẫn và hòa hiếu. Đối với nữ giới: Trong gia đình có chuyện bận tâm nhưng bên ngoài giao tế êm đẹp, có sự ủng hộ về tinh thân va lời khuyến khích quý báu từ một người bạn. Mưu sự có trở ngại nên thận trọng tiến lui. Đừng vội vàng và nóng lòng dấn thân vì tài chính kém vượng và việc làm hay việc học gặp nhiều cản trở. Đối với các vị cao niên: Cần thận trọng khi di chuyển. Tiết trời thay đổi, đề phòng chứng đau nhức hay dị ứng.

Tuổi Mão: Vận trình người tuổi Mão trong tuần cuối tháng Hai năm Kỷ Hợi diễn ra không giữ được mức bình ổn về hai mặt sự nghiệp và tiền bạc nhưng tình cảm có hướng mới giúp ổn định sinh hoạt tinh thần. Đối với nam giới: Sự nghiệp chưa có chuyển biến mới, chưa thấy cải thiện nhưng hy vọng khá dần. Có chuyện không vui về tiền bạc nên giảm chi tiêu và giải quyết công nợ vì tương lai tài chính có áp lực. Khoan vay nợ và tạm ngừng đầu tư lớn vì mệnh cung có hao tinh.. Đối với nữ giới: Được tin vui về thân thích như được người quan tâm và chia sẻ ưu tư hoặc người thân thành công hay có cơ hội đoàn tụ. Công việc chưa bớt áp lực. Có nhưng biến đổi khiến phải tăng cố gắng bản thân để thích nghi. Quyết định mới trong giao tế cần suy nghĩ lại. Đối với các vị cao niên: Sinh hoạt đổi mới, nhiều cơ hội tiệc tùng hoặc du lịch. Nhưng phài lấy duy trì an khang làm đầu.

202 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

203

TỬ VI TUẦN

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Tuổi Thìn: Vận trình người tuổi Thìn trong tuần cuối tháng Hai năm Kỷ Hợi diễn ra vào cuối tuần gặp xáo trộn về sự nghiệp nhưng tình cảm và tài chính giữ được mức cổn định

tương đối.. Đối với nam giới: Tài chính chưa khởi sắc, phải thủ giữ cho kỹ, khoan mua sắm lớn và đầu tư. Được người mời cộng tác nhưng khoan quyết định vì hợp tác chưa có lợi. Có cơ hội mở rộng giao tế nhưng nên chừng mực quyết định và dấn thân. Có dịp hưởng hạnh phúc gia đình và tổ chức cuộc sống trong mùa ấm áp. Đối với nữ giới: Tình cảm vui vẻ, tiền chi ra nhiều nhưng tinh thần thoải mái nhờ tiêu đúng chỗ và giúp ổn định cuộc sống của bản thân và thân thích. Sự nghiệp kể cả việc học có khó khăn nhưng chỉ cần cố gắng là vượt qua. Nên theo dõi những chứng trạng bất thường trên cơ thề để bảo vệ an khang Đối với các vị cao niên: Được săn sóc và cơ hội hội họp, tiệc tùng. Đề phòng rủi ro khi di chuyển và lúc leo trèo.

Tuổi Tỵ: Vận trình người tuổi Tỵ trong tuần cuối tháng Hai năm Kỷ Hợi diễn ra vào cuối tuần có nhiều chuyển biến thuận lợi hơn về sự nghiệp và tiền bạc sau một khoảng thời gian sinh hoạt có áp lực. Đối với nam giới: Mọi việc tiến triển theo chiều thuận lợi hơn. Tài chính vào cuối tuần có chiếu hướng ổn định dần, vẫn nên có kế hoạch tiết kiệm. Áp lực công việc còn nhưng được thân thích và người cộng tác hỗ trợ nên kết quả tạm khả quan. Phòng ho suyễn. Đối với nữ giới: Tình cảm đậm đà, dễ gặp người thông cảm và khuyến khích trong mọi hoạt động. Tuy nhiên, vẫn tự mình gánh vác không nên quá tin kẻ khác. Cần tỉnh táo vì mua lầm một món đồ hay đầu tư vội nếu không sẽ hao thoát tiền bạc. Phương châm vẫn là: Chọn mặt gửi vàng! Phòng đau nhức. Đối với các vị cao niên: Có hạnh phúc đoàn tụ gia đình nên khó khăn về tiền bạc không gây bất an và bi quan.

Tuổi Ngọ: Vận trình người tuổi Ngọ trong tuần cuối tháng Hai năm Kỷ Hợi có chiều hướng di chuyển nhiều, theo hướng thuận lợi, sức khỏe tốt, tình cảm vui nhưng tiền bạc khó giữ mức

thăng bằng. Đối với nam giới: Tiền bạc không được dư giả vì chi nhiều cho khoản tân trang, sửa chữa hay thuốc men nên khó tiết kiệm. Một tuần có cơ hội cải thiện và mở rộng giao tế qua các cuộc hội họp và nhờ tương quan thân thích, bạn bè cởi mở và chân thành. Đối với nữ giới: Cuối tuần mọi việc đi dần vào quỹ đạo nhờ có cơ hội tốt hoặc có người quan tâm và tích cực giúp đỡ. Có rắc rối về giấy tờ hay hao tốn vì sửa chữa nhà cửa hay xe cộ và là những khoản chi cần thiết khó tiết kiệm. Có tin vui về sức khỏe bản thân hay người thân. Đối với các vị cao niên: Có tin vui về ngoại tài kể cả nhận tài trợ hay tặng vật. Được người thân săn sóc và quan tâm.

Tuổi Mùi: Vận trình người tuổi Mùi trong tuần cuối tháng Hai năm Kỷ Hợi có nhiều áp lực về việc làm và về tiền bạc nhưng tình cảm hài hòa và sức khỏe ổn định. Một tuần nên thư giãn hơn là bận rộn dấn thân.. Đối với nam giới: Nên hạn chế đam mê, khoan dấn thân vì tham vọng vì áp lực công việc và tài chính tăng. Có những khoản tiêu bất ngờ và việc làm có thử thách nhưng có yếu tố mới chưa thể thích hợp, cần thủ hơn công. Nhận được tin vui từ xa hay từ một xét nghiệm sức khỏe. Đối với nữ giới: Chưa có tin vui mong đợi. Tạm thời nên bình tâm tĩnh trí trước áp lực công việc và tài chính tăng vào cuối tuần. Nên nhớ: Việc làm kém thoải mái, việc học có trở ngại nhưng chưa có quý nhân phù trợ nên khó khăn tạo nên thử thách. Phòng ho cảm. Đối với các vị cao niên: Có thể du lịch du ngoạn dù tiền bạc chưa vượng. Thận trọng trong ẩm thực và di chuyển.

204 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

205

TỬ VI TUẦN

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Tuổi Thân: Vận trình người tuổi Thân trong tuần cuối tháng Hai năm Kỷ Hợi tạo hy vọng thành tựu nhiều về tiền bạc và công việc ngoại trừ sức khỏe nên theo dõi thường xuyên. Đối với nam giới: Nhận được tin gây băn khoăn về sức khỏe. Được khen ngợi về việc học hay việc làm vì kết quả công việc tăng tiến. Tài chính tạm ổn định nhưng chưa thể đỏ đen hay đầu tư lớn vì hoàn cảnh bên ngoai dao động dễ tạo bất lợi. Hơn nữa, mệnh cung có hao tinh gây hao tốn. Đối với nữ giới: Quan hệ trong nhà và giao tế bên ngoài thành công nên được phù trợ về tinh thần. Tài chính kể cả hai nguồn chính và phụ vẫn giữ được mức ổn định. Có tin vui về một dự án đang thực hiện. Tuy nhiên coi chừng mỏi mệt cần thư giãn và cần theo dõi sức khỏe dù bận rộn. Đối với các vị cao niên: An khang là vấn đề quan trọng trong mùa ấm áp. Nên có kế hoạch nghỉ ngơi và theo dõi sức khỏe để hưởng mùa hoa nở.

Tuổi Tuất: Vận trình người tuổi Tuất trong tuần cuối tháng Hai năm Kỷ Hợi diễn ra sự nghiệp gập ghềnh, tiền bạc có dấu hiệu hao thoát nhưng tình cảm giảm nhiều xáo trộn và có cơ hội bắt đầu thực hiện một kế hoạch mới. Đối với nam giới: Tình cảm có nhiều sóng gió nên “dĩ hòa vi quý.” Hao thoát tài chính do nguồn thu giảm, nợ khó đòi hoặc công nợ thúc giục. Một kế hoạch mới hy vọng thành công, sự nghiệp đang ra thoát bế tắc và có cơ may trước mắt. Coi chừng mất đồ hay hư hỏng máy móc hoặc xe cộ. Đối với nữ giới: Chi tiền cho một kế hoạch lâu dài có khả năng thành công. Hiện giờ hao tốn cho chỉnh trang và bản thân hoặc giúp đỡ thân thích. Việc làm chưa giảm áp lực vì thiếu cơ may và quý nhân phù trợ. Cần kiên nhẫn và thích ứng với hoàn cảnh mới để tương lai gần đạt thanh quả khả quan. Đối với các vị cao niên: Hội họp, tiệc tùng và có đề nghị cộng tác một dự án vô vị lợi và vì cộng đồng. Một tuần thư giãn thân tâm..

Tuổi Dậu: Vận trình người tuổi Dậu trong tuần cuối tháng Hai năm Kỷ Hợi về tài chính và sự nghiệp diễn tiến kém êm xuôi, tạo ra mối bận tâm cho kế hoạch mới. Có tin vui về gia đạo và sự ủng hộ của những người

Tuổi Hợi: Vận trình người tuổi Hợi trong tuần cuối tháng Hai năm Kỷ Hợi có thể trải qua một tuần bận rộn, lo toan nhà cửa và sức khỏe... còn công việc và tài chính ổn định tạm thời. Đối với nam giới: Tránh tranh cãi và tranh tụng vì có nhiều lo nghĩ nên dễ gặp mâu thuẫn trong giao tế. Tạm thời “hòa nhi bất đồng” nghĩa là không quá khích chống đối ý kiến người khác dủ mình không đồng ý, vì mình ở trong hoàn cảnh bất lợi. Bảo tồn đoàn kết, thân tâm, kiên nhẫn chờ thời còn hơn là nôn nóng vọng động. Đối với nữ giới: Đề phòng xúc động quá đáng hay ngôn ngữ thiếu chừng mực gây mâu thuẫn và gièm pha hay cạnh tranh bất chính. Nên giải tỏa những hiểu lầm và cần nhường nhịn thân thích để tạo sự hòa đồng cho việc thực hiện mục tiêu chính trong năm. Sinh hoạt nên thận trọng vì “sức khỏe là vàng.” Đối với các vị cao niên: Cần “quẳng gánh lo đi mà vui sống” để bồi dưỡng thân tâm, tăng lạc quan và hạnh phúc. Có bạn tới thăm hay cơ hội thăm viếng.

quan tâm tới bạn. Đối với nam giới: Sự nghiệp có chuyển hướng chưa như ý nhưng việc đang mong đã có kết quả bước đầu. Tình cảm vui vẻ trong nhà và bên ngoài có người khuyến khích thông cảm và chia sẻ ưu tư. Tài chính chỉ tạm ổn định nên chưa thể hùn hạp lớn hay mua sắm rộng tay. Đừng quên: phòng bệnh hơn chữa bệnh. Đối với nữ giới: Có tin vui về bạn bè hay cơ hội đi xa, hội họp hay thăm viếng. Sức khỏe có chút áp lực, sự nghiệp khó thăng tiến nên mệt mỏi ứng phó nên cần thư giãn và bảo vệ kiện khang. Thử thách tài chính còn kéo dài, có khoản chi tiêu không dự trù trước nên tạo áp lực tài chính. Chỉ cần chừng mực và thủ giữ để tạo sự ổn định tạm thời là đủ. Đối với các vị cao niên: Cần thư giãn và có thể đi xa nghỉ ngơi. Di chuyển và sinh hoạt nên thận trọng.

206 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

207

208 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

209

210 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

211

212

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

213

214 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

215

216 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

217

218 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

219

220 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

221

222 | No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 691 - Mar 29 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

223