Rang Dong news 681 web by RDNews

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

SINCE 1991

TRONG SỐ NÀY

RANG DONG NEWS

www.rangdongatlanta.com

678-360-2840 404-704-6599 4643 Buford Hwy. Chamblee, GA 30341 Publisher RANG DONG NEWS

Quản trị/Quảng cáo thương mại EVALINE NGUYỄN evaline.rangdong@gmail.com

404-704-6599 Thư ký văn phòng, Rao vặt ANNA rangdong.rv@gmail.com

678-360-2840 • Toà soạn hoàn toàn không chịu trách nhiệm về nội dung hình ảnh quảng cáo do chính thân chủ cung cấp. • Cần sửa hay thay đổi quảng cáo cần báo trước 15 ngày số báo phát hành kế tiếp. • Toà soạn không chịu trách nhiệm và vẫn thu tiền những quảng cáo sửa đổi trễ hạn theo quy định trên. • Cộng tác viên thường xuyên: Đoàn Dự, Phan, Nguyễn Thơ Sinh, Huy Lâm, Huy Phương, Đoàn Xuân Thu, Lý Anh, Andy Nguyễn, Huy Vũ, Chu Nguyễn, Đỗ Quân, Mai Loan, Tuấn Minh, Tưởng Năng Tiến, BS Nguyễn Ý Đức, Soạn giả Nguyễn Phương, Bùi Bích Hà, Sài gòn cô nương, Hoàng Chính, Nguyễn Mạnh Trinh… Copyrighted by Rang Dong News. All rights reserved Reproduction in whole or in parts without written permission is prohibited. Rang Dong News is published on Friday of each week

ENGLISH SPEAKING ADVERTISER, please contact

Ms Evaline Nguyen: 404-704-6599 evaline.rangdong@gmail.com Thư từ, bài vở, chi phiếu xin gởi về:

RANG DONG NEWS 4643 BUFORD HWY. CHAMBLEE, GA 30341

TIN ATLANTA

CHUYỆN BÊN NHÀ

TẠP GHI HUY PHƯƠNG

GÓC CỦA PHAN

VIẾT TỪ DALLAS

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG

BƯỚC LÃNG DU

VIẾT TỪ SÀI GÒN

VƯỜN TÂM

THƯ CỦA TIẾN

CHUYỆN CŨ NGHE LẠI

102

CHUYỆN MỖI TUẦN

114

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

122

TRÒ CHUYỆN VỚI @

126

TẢN MẠN

137

VUI CHỤP HÌNH

140

THỂ THAO

148

GIA CHÁNH

160

CHUYỆN NGƯỜI NỔI TIẾNG

No 681 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

DANH MUÏC QUAÛNG CAÙO - ADVERTISERS INDEX

ACCOUNTING - KẾ TOÁN

1St Choice Tax Services - Quý Nguyễn ABC Khai Thuế ABC Travel & Income Tax Ben Khai Thuế, EA Franklin Cuong Khai Thue Giải Thích Về Obamacare & Thuế Năm 2019 Infinity Tax & Accounting Services - Đại Nguyễn Khai Thuế Kế Toán - Anh Cao Kim Tín Khai Thuế - Chi Nguyễn Minh Hải Khai Thuế NAT Services TAL TAX VN Khai Thuế

ASTROLOGER - BÓI TOÁN

Diệu Huyền Hội Tâm Linh Học Tang Yuan Phong Thủy Thầy Tú - Địa Lý Gia

123 79 79 222 35 57 56 81 32 37 101 89 163 167 155 187

ATTORNEY AT LAW - LUẬT SƯ

Attorney - Jimmy Hwang 221 Carter Cromwell Law Firm - Tâm Minh 1 John Law Firm, P.C. - Hiền Ploeg 11 Koo & Sobotta (LS Thảo) 197 LS Keith D. Leshine (Cô Ngọc) 53 LS Marc Ellis 79 Luật Sư Về Di Trú - Lành Phan 164 PBS Legal Services - Bình Trương 159 The Law Office of Hung Q. Nguyen & Associates, LLC. 149 The Salazar Law Firm - Hiệp Nguyễn 4

AUTO BODY - GLASS - REPAIR Bui’s Auto Repair Dang Auto Trim - Nghĩa Danz Auto Repair Tirestar Good Year

135 127 33 141

AUTO SALES - BÁN XE

Gwinnett Place Honda - Kha Tran World Toyota - Kenny Lâm

BEAUTY SALON - TMV, UỐN TÓC Hoa 3 Cô Norcross Hair Salon Mỹ Dzung Hair Salon Thẩm Mỹ Viện - Dr. Kim Kun VN Beauty & Gift Shop

14 15 153 51 218 8

CONSTRUCTION/DÉCOR/AC HEATING - XÂY DỰNG/ TRANG TRÍ/LẠNH NÓNG Angee Construction B&T Appliances Srevice Đinh Bá Máy Lạnh H & C Roofings Hoang Construction HVAC - Di Nguyen John Remodeling Services Linh Garage Door Services MDJ Roofing & Construction Nghĩa Trần Heating & Air Nhân Heat & Air Peach Flooring - Sàn Gỗ và Lót Gạch T Bell Services - Property Management T&T Air Care Thảm Bán Sỉ - Wholesale Carpet Star

89 69 107 107 111 101 69 51 10 121 55 61 175 71 16

The Handymen - Jimmy & Thomas Tiến Tuấn Construction Titan Plumping Contractor

DENTIST - NHA SĨ

AT Dental - NS Tú Nguyễn Dr. Yi-Tsu Cheng NS Chi Huỳnh - Morrow Dental NS Lân Phạm - Good Care Dental NS Nguyễn Hồng Hạnh - Norcross Dental NS Phượng Phạm - Serene Dental Care NS Tiffany Thanh Đặng

DOCTORS - BÁC SĨ

Bác Sĩ Châm Cứu- Dong Shin Acupuncture Better Health Medical Group BS Christopher J. Lee BS Nội Soi Ruột Già & Bao Tử BS Paul Nguyễn Huy Đạo BS Phillip Long Dang Dr. Hùng Vương - Bác Sĩ Chỉnh Hình Drews Family Medicine Norcross GHS - Dr. Long Gwinnett Urgent Family Care Morning Chiropractic Thẩm Mỹ Viện - Dr. Kim Kun

ELECTRONICS-COMPUTER Hộp Tivi 9999

FINANCIAL - TÀI CHÁNH

American Commercial Funding Công Ty Tài Trợ Địa Ốc - Brandon Lê First IC Bank - Mortgage Minh Hai Financial Services Peacock Funding - Cty Cho vay Tiền

FUNERAL - NHÀ QUÀN

Lee’s Funeral Home & Crematory

FURNITURE - BÁN BÀN GHẾ Furniture Mall Online

GIFTS / MUSIC SHOP - QUÀ / NHẠC Thế Giới Âm Nhạc

HERBALIST - ĐÔNG Y

Acai Berry - Slim Body Acai Berry - Slim Body Dầu Nóng Golden Moose Fucoidan - Quà tặng từ đại dương Fucoidan - Quà Tặng Từ Đại Dương Fucoidant AHCC Hoa Đà Natural Health Modelslim - Prostate-7 Phước Nhơn Đường Fortune Sofica Beauty Plus Super Flex Joint - Trị Đau Khớp Tin Vui Cho Đàn Ông

INSURANCE - BẢO HIỂM

Alicia Thúy - Chau’s Insurance All Top Insurance (Andrew Tiến Võ) Allan Insurance Agency - Sương Hồ America Insurance - Belinda Shu Agency Anh Bình - Bảo Hiểm Sức Khỏe & Obamacare Anh Cao Bảo Hiểm

No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

109 115 69 3 28 67 63 222 95 85 61 97 2 97 105 47 10 59 4 129 105 218 171 17 119 27 37 27 145 216 115 109 214 212 133 223 7 93 43 49 45 219 12 205 91 139 41 157 81

DANH MUÏC QUAÛNG CAÙO - ADVERTISERS INDEX Bảo hiểm Nationwide - Thai Chang Agency Bình Nguyễn - Allstate Insurance Franklin Cuong Obama Care GEICO - Kim Đào Kim Huỳnh - Farmers Insurance Kim Tĩn Bảo Hiểm - Chi Nguyễn Minh Hải Bảo Hiểm Qui Nhon Tax & Ins. Services Statefarm Insurance Agency - Kim VN Bảo Hiểm

JEWELLERY - TIỆM VÀNG

Đức Hải - Tiệm Vàng Long Watchmaker - Chuyên Sữa Đồng Hồ

LEGAL - PHÁP LÝ

Kim Tín Di Trú - Chi Nguyễn Xie Law Office Luat Di Tru

MONEY EXCH - CHTIỀN - NGOẠI THƯƠNG ABC Chuyển Tiền Minh Hải Chuyển Tiền

215 222 35 6 17 32 37 55 61 163 6 187 32 165 79 37

NAILS / BEAUTY SUPPLY - MÓNG/TÓC/MỸ PHẨM Mỹ Phẩm Nhật - Richita Bihaku S3 SPA INC

PHARMACY - NHÀ THUỐC TÂY Anna Pharmacy Wai-kiu FamCare

PHOTO - CHỤP HÌNH

Max Photo & Video NaViet - Quay Phim, Chụp Hình, Trang Điểm

213 224 151 99 83 55

PUBLIC ANNOUNCEMENT - THÔNG BÁO CĐ

Atlanta Maxim Realty - Kim Hanh Current Realty - Kevin Dinh HomeMax Realty - Na Le HomeMax Realty - Peter Quang Nguyen Metro Broker - Lisa Nguyen Milestone Realty - Brian Quang PalmerHouse Properties - Hiếu Nguyễn Remax Grand South - Luc Tran Spear Realty - Yến Phan Sunrise Realty - David Truong

RESTAURANT-CAFE

Atl Phở Vietnamese Noodle Soup & Grill Cafe Window Chè Vạn Lợi Đà Nẵng Vegetarian - Nhà Hàng Chay Happy Valley Dim Sum & Asian Cuisine Nam Phương Phở Bắc Super Phở Super Phở

SCHOOLS - DẠY HỌC/DẠY NGHỀ Trường Thẩm Mỹ Thúy Ái

SERVICES - DỊCH VỤ

Ban Nhạc - The Heart Beatz Ban nhạc Nhịp Điệu Cá cược NFL Cà Máy Credit Cards - MAC USA Châu Phan Royal Service Chữa Bệnh Từ Thiện - ĐĐ . Thích Minh Đạt Công Ty Cội Nguồn - Home Care Dang Auto Trim - Nghĩa Dịch Vụ Cà Thẻ CC Đài Radio Việt Sống Family Home Care Services - Van To Trung Tâm Sinh Hoạt Cao Niên Vina Pest - Trị Kiến, Gián, Mối

SIGNS - BẢNG HIỆU

Hello Sign (Dũng Hoàng)

Asian Show - Sòng Bài Beau Rivage 5 LeSean LovMi Eyebrows & LovMi Lash 13 Thời Báo Media 209 Thông báo: Chuong Trinh Sinh Hoat Tu Vien Duc Son Atlanta 161 Thư Mời: “Hội Tâm Linh Học tết 2019” 177

REAL ESTATE - ĐỊA ỐC

Thang Chi Realty LLC VNR - Vu Nguyen

215 143 117 211 51 71 13 208 83 111

SUPERMARKET - SIÊU THỊ

HONG KONG SUPERMARKET Metrochef - Siêu Thị

30 103 113 113 173 125 195 25 83 141 217 16 33 115 9 109 38 117 85 127 185 210 79 73 167 41 207 75

SUPPLIER - ĐẠI LÝ CUNG CẤP

Chuyên bán sỉ / cung cấp thiết bị trồng cây Greenhouse 113 HM Restaurant Equipment 220 KOI Plastic - Công ty sản xuất, thiết kế đồ nhựa 155

TRAVEL - DU LỊCH

Minh Hải Travel & Di Trú NAT Travel and Tours Qui nhon travel & Tax Services

WEDDING SERVICES - D.V. CƯỚI HỎI Chính Trần Bánh Cưới

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

37 101 55 71

TIN CỘNG ĐỒNG

Thông Báo

RD News sẽ giúp đưa những thông tin sinh hoạt phi lợi nhuận (Non Proﬁts) đến cộng đồng người Việt như: Tổ chức cộng đồng, hội đoàn đồng hương, tổ chức tôn giáo, sinh hoạt giới trẻ.....Hoàn Toàn Miễn Phí. Giới hạn thời gian để Rạng Đông có điều kiện giúp những hội đoàn khác. Rạng Đông giữ quyền quyết định tiếp tục đăng hoặc ngưng đăng

Thể lệ nhận và đăng tin Cộng đồng - Nội dung tin Cộng đồng xin viết ngắn, gọn, rõ ràng: Tên Hội đoàn, Tổ chức, địa điểm, thời gian và người liên lạc. (không nhận đăng danh sách). Bản tin xin viết bằng các font chữ tiếng Việt. Xin gửi e-mail về địa chỉ: rd.tincongdong@gmail.com, ghi đề mục “Tin Cộng Đồng” *TRUNG TÂM CAO NIÊN A ONE HOME CARE, INC Địa điểm: 6080 McDonough Dr, Norcross - GA 30093 Thời gian: 10:00am - 2:00pm. Sinh hoạt vào ngày thứ Năm hàng tuần. Liên lạc: Ông Calep Truong 678-908-5416 *CÔNG TY TAL TAX - TƯ VẤN THUẾ - MIỄN PHÍ Địa điểm: 300 Merchants Drive Ste 303, Norcross GA 30093 Thời gian: Chúng tôi MIỄN PHÍ khai thuế cho Hội từ thiện, Tổ chức tín ngưỡng, Cô bác cao niên & sẵn sàng giải đáp thắc mắc khi quý vị nhận được thư từ IRS. Liên lạc: Ann Le, E.A – Phone : 470-499-4747 *Hội Tâm Linh Học Atlanta Địa điểm: 593 Parliament S. Marietta Ga 30066 Thời gian:Mở cửa mỗi chủ nhật từ 10:00am -05:00pm. Chuyên giải tỏa các vấn nạn, trị bệnh nan y và phát triển khả năng huyền bí. Mọi giúp đở đều miễn phí. Liên lạc: (770) 428-3752; (678) 472-3877 *Hội Thánh Truyền giáo Baptist Tân Ước Việt Nam Địa điểm: 5370 Ahs Street, Forestpark, GA, 30297 Thời gian: Học đàn Piano miễn phí từ 9:00 am đến 10:00 am- Học TCN và Thờ phượng Chúa: 10:00 am đến 11:30 am. Liên lạc: Mục sư Abraham Kiểm Huỳnh (404) 396-4159, (678) 497-7648

* Trung Tâm Sinh Hoạt Cộng đồng Á châu vùng Nam Atlanta Có phục vụ trà và cà phê buổi sáng, các dịch vụ sức khoẻ, An sinh Xã hội. Ưu tiên cho quý vị Cao niên và thành viên của Trung tâm. Địa điểm: 4917 Jonesboro Rd, Forest Park, GA 30297 Thời gian: Mở cửa 6 ngày trong tuần từ thứ hai đến thứ bảy từ 9: 00 am đến 5:00 pm- Chủ nhật nghỉ Liên lạc: Phong Dương (404) 379 9818, Nhung Đặng (678) 823-5272 *Hội Thánh Tin Lành Báp-tít Rex Địa điểm: 6188 Hwy 42 Rex GA 30237 Thời gian: Thờ Phượng mỗi Chúa Nhật 3:00 - 4:30 pm Học Kinh thánh: 2:30 – 3:00 pm Liên lạc: Mục sư Phạm Hiếu Đức (404) 452-5130, Mục sư Thái Hữu Hiền (678) 490-3695 * Hội thánh Báp-tít Cộng đồng Địa điểm: 151 Arcado Road, SW Liburn, GA 30047 Thời gian: Giờ thờ Phượng: Từ 9:30 am - 10:45 am ngày Chúa Nhật Liên lạc: (678) 756-3705 * Hội Thánh Tin Lành Việt Nam Địa điểm: 1525 Indian Trail Rd. Norcross, GA 30093-2614 Thời gian: Thờ phượng từ 9: 00 am đến 11:00 am Liên lạc: Mục sư Hoàng Linh (404) 409 2568 * Chữa bệnh từ thiện Địa điểm: 4767 Puckett St, Forest Park, GA 30297. Liên lạc: Đại đức Thích Minh Đạt (832) 213-8619 * Hội Quán Tình Thương Cựu Chiến binh Quân lực VNCH và Cảnh sát Quốc Gia Địa điểm : Quán M&M 5402 Jonesboro Rd, Lake City, GA 30260 Thời gian : 10:00 am mỗi ngày. Liên lạc : Nguyễn Hoàng Thăng - Cựu Sĩ quan - Khóa 9 Thủ Đức (404) 642 -5758. * Trung tâm Cao niên Atlanta Địa điểm: 5675 Jimmy Carter Room 665 (Bên trong Global Mall, gần chợ Hong Kong) Thời gian: Sinh hoạt vào ngày thứ ba và thứ sáu từ 9:00 am-2:00 pm. Liên lạc: (470) 338-2409

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TIN ATLANTA

Cảnh sát viên phải từ chức vì đấm vào mặt dân Một hạ sĩ cảnh sát tại Carrollton, ở ngoại ô phía tây Atlanta, đã phải từ chức sau một cuộc điều tra nội bộ Sở cảnh sát diễn ra sau khi có đoạn phim video được lan truyền trên các mạng thông tin xã hội chiếu cảnh anh ta đã đấm vào mặt một thanh niên. Hạ sĩ C.J. Meeks đã phục vụ tại Sở cảnh sát được 5 năm, quyết định từ chức trước khi cuộc điều tra này kết thúc. Cảnh sát trưởng Joel Richards đã xác nhận điều này trong một bản thông cáo báo chí, và nói thêm rằng cơ quan cảnh sát coi những sự kiện liên quan này là điều nghiêm trọng, và luôn luôn duy trì sự tín nhiệm của dân chúng. Đoạn phim video đã được thu hình từ một chiếc điện thoại di động của một nhân chứng tình cờ có mặt tại chỗ cho thấy Hạ sĩ C.J. Meeks là một trong 3 cảnh sát viên đang nói chuyện với anh Amor Ellison bên ngoài tiệm Zaxby’s ở đường South Park.

Trong đoạn phim, người ta thấy C.J. Meeks đã ném cái tập giấy ghi chép xuống mặt đường trước khi tìm cách bẻ khóa tay của anh Ellison về phía sau lưng. Trong lúc giằng co, C.J. Meeks còn đấm vào mặt anh Ellison. Anh này kể lại với phóng viên của đài truyền hình Channel 2 Action rằng trong lúc 2 cánh tay của

anh bị khóa ở sau lưng thì Hạ sĩ C.J. Meeks lại đấm vào mặt anh thêm một cú nữa. Gia đình của anh Ellison nói rằng cho dù cuộc điều tra có đi đến kết quả nào đi chăng nữa thì họ cũng dự trù sẽ nộp đơn kiện, và đã thuê luật sư Harry Daniels chuyên về tố tụng nhân quyền làm người đại diện. 

Bị đuổi việc vì đổ thức ăn lên đầu thực khách ngủ gục

Hai nhân viên của một nhà hàng Waffle House tại DeKalb đã vừa bị đuổi việc sau khi có đoạn video chiếu cảnh họ đã đổ thức ăn lên đầu của một thực khách ngủ gục được phát tán trên trang mạng Instagram. Phát ngôn viên Pat Warner của Wafﬂe House nói trong một thông cáo báo chí rằng họ đã liên lạc với người thực

khách này để nói lời tạ lỗi, và đã sa thải lập tức hai nhân viên này. Vị hôn thê của nạn nhân nói với phóng viên của đài truyền hình Channel 2 Action rằng anh ta không hề biết rằng mình đã bị các nhân viên nhà hàng đùa nghịch một cách tai hại như vậy. Anh ta đến nhà hàng vào lúc sáng sớm để mong có bữa ăn cho tỉnh ngủ. Tuy nhiên, anh ta đã ngủ gục tại chỗ và hai nhân viên trong nhà hàng đã đổ muối lên đầu, rồi còn cho thêm một lát phô-mai cùng với sốt cà-chua. Họ còn tìm cách dựng anh ta dậy để đứng múa. Nạn nhân không hề biết mình đã làm những điều gì. Khi tỉnh dậy, anh ta đã mua thức ăn và trả tiền trước khi về nhà. Đến khi thấy có đoạn phim video thì mới biết mình đã bị lạm dụng bởi các nhân viên trong nhà hàng. Sau đó anh ta đã đến Ty Cảnh Sát để thưa, nhưng cuối cùng lại không đòi đưa nội vụ truy tố ra toà. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Dân kiện Hội đồng tỉnh hạt DeKalk tự ý tăng lương cho mình Vào tháng 2 năm ngoái, khi các ủy viên Hội đồng Tỉnh hạt DeKalb tự ý biểu quyết tăng lương cho mình rất lớn mà không hề đặt đề mục này trong chương trình nghị sự để dân chúng được biết trước, nhiều cư dân tại địa phương đã tức giận và coi đó như là một điều vi phạm. Trong tuần qua, một cư dân đã kiện quyết định này. Trong đơn kiện, ông Ed Williams cáo buộc rằng 7 uỷ viên Hội đồng Tỉnh hạt đã vi phạm điều lệ của tiểu bang quy định các phiên họp của chính quyền phải được mở rộng và trong sáng, cùng với nhiều điều lệ địa phương khác. Ông Williams, 54 tuổi, một nhà giáo và cũng là người luôn tranh đấu được biết tiếng trong cộng đồng địa phương, nói rằng hành động của các ủy viên không khác gì việc gian trá và lừa gạt để đi đến tham nhũng. Ông coi đó là một sự lạm quyền và yêu cầu toà án phủ nhận quyết định thông qua việc tăng lương các uỷ viên này

từ $40,530 lên thành $64,637, có hiệu lực từ ngày đầu năm 2019. Tại phiên toà dưới sự chủ toạ của thẩm phán Gregory Adams của Toà Sơ Thẩm DeKalb, ông Williams tự đảm nhiệm vai trò luật sư biện hộ cho nguyên đơn. Về phía các bị đơn, không có ủy viên nào có mặt mà chỉ có các luật sư đại diện cho Hội đồng Tỉnh. Các luật sư này cho rằng việc biểu quyết là một sự hành xử chính thức của cơ quan công quyền, và do đó các uỷ viên Hội đồng Tỉnh không thể bị thưa kiện khi thi hành chức quyền của mình. Lý do ông Williams và nhiều cư dân bất mãn vì cuộc bỏ phiếu tăng lương cho các uỷ viên Hội đồng Tỉnh diễn ra trong một phiên họp mà đề mục này lại không được ghi trong chương trình nghị sự chính thức cho mọi người được biết, và do đó đã chưa được thông qua theo tiến trình duyệt xét cần phải có trước đó. Vì thế nên đề tài này không hề cho

cư dân được dịp lên tiếng trình bày quan điểm của mình. Các uỷ viên biện minh rằng việc tăng lương là điều cần thiết vì họ phải làm thêm rất nhiều giờ trong những phiên họp. Hồi tháng 6 vừa qua, Bộ trưởng Tư pháp Georgia là Christopher Carr phán quyết rằng cuộc họp bỏ phiếu tăng lương này quả tình vi phạm quy định về các phiên họp của chính quyền phải được thông báo rõ ràng. Sau khi duyệt xét nội vụ, Chưởng Lý của KeKalb nói rằng chưa có đủ chứng cớ để đưa nội vụ ra toà, nhưng đã khuyến khích các uỷ viên Hội đồng Tỉnh là hãy bỏ phiếu lại một lần nữa. Tuy nhiên điều này không hề xảy ra. Hiện vẫn chưa rõ là thẩm phán Gregory Adams sẽ phán quyết ra sao về vụ tranh tụng này. 

Nhiều người vô gia cư bị chết cóng Thống kê của Fulton County bao gồm thành phố Atlanta cho biết trong năm 2018 đã có 10 người vô gia cư bị thiệt mạng vì chết cóng bởi nhiệt độ quá lạnh ngoài trời, tương đối ít hơn con số 11 nạn nhân của năm trước đó. Các chuyên viên khí tượng cho rằng mùa đông năm nay tại vùng Atlanta tương đối không quá khắc nghiệt, tuy rằng trong vòng vài tuần lễ sắp tới, khí hậu có thể trở nên băng giá khốc liệt gây khó khăn cho mọi người, và nguy hiểm nhất là đối với những người bất hạnh vô gia cư. Nhiệt độ ngoài trời thường ở mức

trung bình khoảng 25 độ F, cộng thêm với gió mạnh lại càng khiến cho cảm giác lạnh trở nên giá buốt hơn. Thị trưởng Keisha Lance Bottoms của Atlanta vào cuối tháng Chạp đã tuyên bố là thành phố sẽ mở các trung tâm tạm trú khẩn cấp để giúp cho những người vô gia cư có thể tìm nơi sưởi ấm mỗi khi nhiệt độ tụt xuống dưới đông đá là 32 độ F. Tuy nhiên, những trung tâm tạm trú này cũng không đủ đáp ứng nhu cầu to lớn hơn nhiều. Tổng cộng các nhà tạm trú tại Atlanta chỉ có khoảng 458 giường, trong khi con số các người vô gia cư

tại Atlanta được ước lượng lên đến gần 3,100 người. Tuy vậy, vẫn còn có thêm một nan đề khác nữa là nhiều người vô gia cư không sẵn lòng muốn đến các nơi tạm trú tạm này mỗi khi trời trở lạnh vì họ ngại phải tuân thủ theo những điều qui định nghiêm ngặt tại đây. Với những luật định mới của thành phố ngăn cấm việc xin ăn ngoài đường phố và những ai vi phạm điều này có thể bị bỏ tù, nhiều chuyên gia lo ngại rằng nhiều người vô gia cư có thể sẽ bị tống vào nhà giam thay vì được đưa đến các nơi tạm trú. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TIN ATLANTA

Hội Hướng Đạo Atlanta bị kiện vì cái chết của hướng đạo sinh Gia đình của ông bà Stephen và Courtney Knight, cư ngụ tại Houston, là những người rất ưa thích và trung thành với Hội Hướng Đạo. Ông bố đã từng là một hướng đạo sinh từ lúc nhỏ, và rất ưa thích những chuyến đi cắm trại hoặc leo núi vốn là những sinh hoạt thường xuyên của giới trẻ này. Họ cũng cho hai đứa con trai Elijah, 14 tuổi, và một em khác 12 tuổi, gia nhập vào Hội Hướng Đạo. Vào mùa hè năm ngoái, hai em này đã cùng với khoảng 100 em hướng đạo sinh khác từ Texas tham dự cuộc cắm trại ở Covington, Georgia tại một khu rừng rộng lớn đến 1,300 mẫu do Hội Hướng Đạo Vùng Atlanta điều hành. Điều không may là lúc đó có một cơn giông bão thổi đến. Người em trai của

Elijah đã được những người điều hành trại hướng dẫn là phải vào trú ngụ tại các toà nhà thay vì nằm bên trong các căn lều được dựng ngoài trời, nhưng lại không ra lệnh cho Elijah phải làm theo. Hậu quả là khi cơn giông thổi đến làm cây cối ngã xuống và đè lên căn lều khiến em bị thiệt mạng. Ông bà Knight đã nộp đơn thưa kiện Hội Hướng Đạo vùng Atlanta tại Cobb County là nơi đặt trụ sở của Hội này, và cáo buộc những người điều hành của Hội cũng như kỳ cắm trại đó đã bất cẩn nên mới để xảy ra tai nạn đau thương cho gia đình của họ. Đơn kiện nói rằng vào lúc đó Cơ quan Khí tượng quốc gia đã đưa ra lời cảnh báo rằng khu vực của nơi cắm trại có thể sẽ bị gió lốc thổi mạnh

lên đến 60 dặm/giờ, cùng với mưa đá khá lớn. Nhưng những người lớn chịu trách nhiệm vào lúc đó đã không thi hành theo những quy định ứng xử trong thời tiết xấu. Vì thế nên chỉ nửa tiếng đồng hồ sau đó thì tai nạn xảy ra khiến em Elijah bị thiệt mạng. Đơn kiện của gia đình đòi đòi bồi thường thiệt hại nhưng không đưa ra con số cụ thể. 

HOA KỲ

Texas đóng cửa “thành phố tạm trú” của thiếu niên di dân Chính phủ liên bang đã dời tất cả các thiếu niên di dân tá túc trong ‘thành phố lều trại’ ở vùng hoang mạc Texas và chuẩn bị đóng cửa nơi này, sau khi nơi đây trở thành biểu tượng gây tranh cãi cho chính sách của Tổng thống Donald Trump trấn áp di dân tới Mỹ bất hợp pháp. BCFS, một tổ chức phi lợi nhuận đặt tại San Antonio đang điều hành nơi tạm trú vừa kể, hôm 11/1 nói với Reuters rằng “không còn trẻ em ở Tornillo,” nhưng không cho biết liệu tất cả các em đã được thả về với người bảo trợ của chúng hoặc đã được đưa đến các cơ sở khác hay chưa. Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ (HHS) trước đó cho biết có hơn 850 di dân bị câu lưu tại đây tính tới thời điểm gần nhất là ngày 6 tháng 1 nhưng không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận về việc thả các thiếu niên đó. Theo Reuters, khu tạm trú này mở cửa vào ngày 14 tháng 6 để giải quyết số lượng trẻ em không có người lớn đi kèm bị câu lưu. Những người ủng hộ di trú nêu lo ngại về thời gian trẻ vị thành niên bị câu lưu trong các căn lều tạm bợ và một số người biểu tình đã dựng trại gần cơ sở. Vào lúc đỉnh điểm là tháng 12, bãi đất rộng toàn những căn lều màu be chứa 2.800 thiếu niên chủ yếu đến từ Trung Mỹ đã vượt qua biên giới một mình.

Về mặt pháp lý, chính phủ không thể câu lưu những trẻ vị thành niên nhập cư này lâu hơn một thời hạn nhất định, nhưng chính sách tăng cường rà soát những người bảo trợ tiềm năng đã dẫn đến sự chậm trễ trong việc xử lí các trường hợp trẻ vị thành niên này, khiến một số em bị để lại cho chính phủ chăm lo suốt nhiều tháng. Tính đến ngày 6 tháng 1, vẫn còn khoảng 11.400 em không có người lớn đi cùng hiện đang bị HHS câu lưu trên toàn quốc. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

HOA KỲ

Dân biểu gốc Việt có chân trong trong ủy ban Hạ viện

Dân biểu gốc Việt Stephanie Murphy

Dân biểu gốc Việt Stephanie Murphy hôm thứ Tư tuần qua đã được bổ nhiệm vào một ủy ban đầy quyền lực của Hạ viện, đánh dấu một bước tiến đáng kể trong sự nghiệp chính trị đang lên của bà ở Washington sau thắng lợi to lớn trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng 11 vừa qua. Bà Murphy, đại diện một địa hạt Quốc hội ở miền trung bang Florida, là một trong 10 thành viên mới nhất của phe Dân chủ sẽ góp mặt cùng 14 thành viên hiện nhiệm của đảng này

trong Ủy ban Tài chính và Thuế vụ (Ways and Means Committee) vốn được nhiều nhà lập pháp thèm muốn. Là ủy ban lâu đời nhất của Quốc hội, Ủy ban Tài chính và Thuế vụ chuyên trách soạn thảo luật thuế trong Hạ viện, và cũng có thẩm quyền về thu nhập của chính phủ liên quan tới những vấn đề như thuế quan, các thỏa thuận thương mại đối ứng, và nợ trái phiếu của chính phủ Mỹ, theo website của ủy ban. Những khía cạnh của những chương trình phúc lợi xã hội liên quan tới thu nhập chính phủ cũng nằm trong thẩm quyền của ủy ban. Theo văn phòng của bà Murphy, trước năm nay chỉ có 19 người phụ nữ từng phục vụ trong Ủy ban này kể từ khi nó được thành lập từ năm 1795. “Tôi tự hào phục vụ trong Ủy ban Tài chính và Thuế vụ, nơi tôi sẽ có một cơ hội quan trọng để giúp các gia đình, nông dân, doanh nghiệp, và những người cao niên ở Florida,” bà Murphy nói trong một thông cáo. Bà hứa sẽ tìm kiếm sự hợp tác

lưỡng đảng để “đưa đất nước tiến về phía trước,” đặc biệt là trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng đang ảnh hưởng trực tiếp tới người dân và doanh nghiệp ở Florida. Bà Murphy, 40 tuổi, tên tiếng Việt là Đặng Thị Ngọc Dung, đắc cử nhiệm kỳ thứ hai sau một cuộc đua được nhiều người dự đoán bà sẽ chiến thắng tương đối dễ dàng. Năm 2016 bà làm nên lịch sử khi trở thành người phụ nữ Mỹ gốc Việt đầu tiên và là người gốc Việt thứ hai đắc cử vào Quốc hội Hoa Kỳ. Trong hai năm đầu tiên ở Hạ viện, bà phục vụ trong Ủy ban Quân vụ và Ủy ban Doanh nghiệp Nhỏ. Trong hai năm tới, bà sẽ phục vụ ở hai vị trí lãnh đạo quan trọng: chủ tịch một liên minh các nhà lập pháp Dân chủ đề cao việc chi tiêu có trách nhiệm và quốc phòng vững mạnh, và chủ tịch một nhóm các nhà lập pháp Dân chủ trẻ ở Hạ viện vận động các vấn đề và cơ hội quan trọng đối với người Mỹ trẻ tuổi. 

Dịch cúm lan tràn Mùa cúm ở Hoa Kỳ đã lên đến mức cao nhất trong năm nay, vào những ngày đầu tháng 1. Theo những công bố của trung tâm kiểm soát và ngăn ngừa bệnh tật Hoa Kỳ, CDC, thì cho tới ngày 10 tháng 1, đã có 7.3 triệu người bị bệnh cúm, và trong số này có khoảng từ 69 ngàn người cho đến 84 ngàn người phải vào bệnh viện điều trị. Theo bác sĩ Alicia Fry của trung tâm kiểm soát và ngăn ngừa bệnh tật thì thuốc chủng ngừa cúm năm nay xem ra hiệu quả, cho nên số người bị cúm phải vào bệnh viện ít hơn năm ngoái. Trong mùa cúm năm ngoái 23 triệu người bị cúm và 960 ngàn người phải vào bệnh viện điều trị. Năm nay số người Mỹ đi chủng ngừa cúm cũng gia tăng: 44.9 phần trăm cư dân Mỹ đã đi chích ngừa cúm. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

HOA KỲ

TT Trump hứa thay đổi thị thực H1-B

Hôm 11/1, Tổng thống Donald Trump cho biết ông đang lên kế hoạch thay đổi thị thực H-1B, được cấp tạm thời cho những người nhập cư có trình độ học vấn cao để họ có thể làm việc trong các ngành nghề đặc biệt. Ông nói những thay đổi sẽ mang lại sự đơn giản, ổn định, và khả năng những người lao động có thể trở thành công dân Hoa Kỳ. “Những người được cấp visa H1-B ở Hoa Kỳ có thể yên tâm rằng sắp có những thay đổi, điều này sẽ mang lại cả sự đơn giản lẫn sự ổn định cho thời gian các bạn làm việc ở Mỹ, bao gồm cả khả năng trở thành công dân. Chúng tôi muốn khuyến khích những người tài và có kỹ năng cao theo đuổi các lựa chọn nghề nghiệp ở Hoa Kỳ”, ông

Trump viết trên Twitter vào sáng 11/1. Trong khi ông Trump thường mô tả những di dân không có giấy tờ và những người xin tỵ nạn đang cố gắng vào Mỹ qua Mexico là “tội phạm” và “khủng bố”, ông lại thường ca ngợi những người nộp đơn xin H-1B, là

những người phải có bằng cử nhân hoặc cao hơn. Theo Bộ Nội An ninh, việc xin loại visa này khá cạnh tranh và khó khăn. Năm 2018, Hoa Kỳ đạt giới hạn về số lượng H-1B có thể cấp, là 65.000, ngay vào tuần đầu tiên của tháng Tư. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Chính phủ tiếp tục đóng cửa, hàng ngàn công chức nộp đơn xin thất nghiệp Hôm thứ Sáu 11 tháng 1 là ngày lãnh lương của 800 ngàn công chức liên bang, nhưng vì việc chính quyền Mỹ vẫn còn tạm đóng cửa, nên các công chức không có lương, và nhiều người đã phải xin tiền thất nghiệp. Theo báo USA Today thì rất nhiều gia đình đã gặp khó khăn tài chánh trong thời gian chính phủ liên bang đóng cửa. Phần lớn những công chức tỉnh bang đã lãnh tiền lương hai tuần trước, và thứ sáu 11 tháng 1 này là lần trả lương mà họ không nhận được tiền. Trong ngày thứ Sáu, nhiều cuộc biểu tình của công chức liên bang ở các thành phố như Denver, đòi được đi làm và được trả lương. Nhiều người đã thiết lập những quỹ quyên tiền trên mạng GoFundMe, nhiều người xin đi làm

Hàng ngàn nhân viên liên bang nộp đơn thất nghiệp

thêm và nhiều người cũng nộp đơn xin tiền thất nghiệp. Tại các căn cứ của lực lượng hải quân cận duyên Mỹ, có thiết lập những phòng chứa thực phẩm mà các công chức có thể đến lấy miễn phí.

Cũng theo những nguồn tin báo chí, thì nhiều nhà hàng đã không lấy tiền khi biết những khách hàng là những công chức liên bang, không được trả lương. 

Toyota thu hồi 1,7 triệu xe

Tập đoàn Toyota hôm 13/01 thông báo thu hồi 1,7 triệu xe tại thị trường Bắc Mỹ, với riêng tại Mỹ là 1,3 triệu

chiếc, vì lỗi túi khí Takata. Theo AP, việc thu hồi nhằm thay thế hệ thống bơm túi khí dành cho

hành khách ngồi ghế trước, vốn có thể gây nổ túi khí, làm văng các mảnh kim loại gây sát thương. Những mẫu xe bị ảnh hưởng gồm 4Runner (đời 2010 - 2016), Corolla (2010 - 2013), Matrix (2010 - 2013) và Sienna (2011 - 2014). Ngoài ra, nhiều mẫu xe cao cấp Lexus của Toyota cũng bị thu hồi, gồm ES 350 (2010 - 2012), GX 460 (2010 - 2017), IS 250C (2010 - 2015), IS 350C (2010 - 2015), IS 250 (2010 2013), IS 350 (2010 - 2013) và IS-F (2010 - 2014). Tính đến nay, trên toàn cầu đã có ít nhất 23 người thiệt mạng và 290 người bị thương do tai nạn liên quan đến lỗi túi khí Takata. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Bộ quốc phòng chuẩn bị xây bức tường biên giới

Trong khi những thương thảo giữa tổng thống Trump và những thủ lãnh của đảng Dân Chủ ở quốc

hội đã lâm vào vòng bế tắc, tổng thống Trump đã tuyên bố là ông có toàn quyền công bố tình trạng

khẩn cấp quốc gia, và dùng ngân sách quốc phòng để xây bức tường biên giới. Trong ngày 11 tháng 1, các viên chức của bộ quốc phòng đã bắt đầu chuẩn bị cho việc mà cơ quan này sẽ lãnh trách nhiệm xây tường. Nếu tổng thống Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia, lực lượng công binh Hoa Kỳ, the Army Corps of Engineers sẽ thiết kế và mướn nhà thầu xây cất. Số tiền 5.7 tỷ dollars mà tổng thống Trump muốn có, sẽ dùng để xây một phần của bức tường biên giới dài 234 dặm, trong tổng số 2 ngàn dặm biên giới giữa Mỹ và Mễ Tây Cơ. 

TIN THẾ GIỚI

Ba Lan muốn EU, NATO cùng đối phó Huawei Bộ trưởng Nội vụ Ba Lan Joachim Brudziński hôm 14/01 kêu gọi Liên minh Châu Âu (EU) và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) thảo luận để loại Tập đoàn Huawei ra khỏi một số thị trường. “Có những quan ngại về Huawei ngay trong NATO. Cần có một quan điểm chung giữa các thành viên EU và NATO”, The Guardian dẫn lời ông nhấn mạnh. Phát biểu được đưa ra trong lúc Warsaw vừa bắt giữ Giám đốc kinh doanh Vương Vĩ Tinh của chi nhánh Huawei tại Ba Lan với cáo buộc làm gián điệp. Ông Vương từng làm việc tại Lãnh sự quán Trung Quốc ở TP.Gdansk từ năm 2006 - 2011 và hiện đối diện bản án tới 10 năm tù. Ngay sau vụ bắt giữ, Huawei ra thông cáo cho biết ông Vương bị bắt “vì lý do cá nhân” nên tập đoàn sa thải ông vì “gây tổn hại danh tiếng toàn cầu của Huawei”.  | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TIN THẾ GIỚI

Hoa Kỳ bắt đầu rút quân ra khỏi Syria

Tổng thống Donald Trump cho biết Washington đang bắt đầu rút lực lượng nước này ra khỏi Syria. Ngày 13/1, trên mạng xã hội Twitter, Tổng thống Trump viết rằng quân đội Mỹ đang bắt đầu rút quân “trong khi đang tấn công các phần tử khủng bố IS còn sót lại từ nhiều hướng”, nhấn mạnh rằng Mỹ sẽ “triển khai quân đội tấn công từ các căn cứ nằm gần biên giới Syria nến như IS tiếp tục manh nha trở lại”. “Nga, Iran và Syria là những bên hưởng lợi nhiều nhất từ chiến dịch tiêu diệt IS của Mỹ ở Syria. Washington cũng hưởng lợi nhưng lúc này là thời điểm rút quân Mỹ trở về. Hãy dừng những cuộc chiến không có hồi kết”.

Tổng thống Trump đồng thời cảnh báo rằng sẽ “tàn phá Thổ Nhĩ Kỳ về mặt kinh tế nếu Ankara tấn công người Kurds”. Lực lượng dân quân người Kurds (YPG) là nòng cốt chính trong lực lượng liên quân chống khủng bố do Mỹ dẫn đầu. Tuy nhiên, YPG là nguyên nhân dẫn tới sự mâu thuẫn giữa Mỹ và đồng minh NATO Thổ Nhĩ Kỳ khi Ankara cho rằng YPG có liên quan tới đảng công nhân người Kurds PKK, một tổ chức Thổ Nhĩ Kỳ coi là khủng bố. Chính vì vậy, khi ông Trump tuyên bố sẽ rút toàn bộ 2.000 quân khỏi Syria hồi tháng 12 năm ngoái, Thổ Nhĩ Kỳ đã lên kế hoạch sẵn sàng tấn công người Kurds. Rơi vào tình trạng có thể bị tấn

công bất cứ lúc nào trong khi người Mỹ sắp rời đi, lực lượng người Kurd đã đề nghị hợp tác với lực lượng Syria. Họ đã để quân đội Damascus tiến vào Manbij. Người Kurd dường như kỳ vọng ảnh hưởng của Iran và Nga sẽ có thể “kìm chân” Thổ Nhĩ Kỳ. Hồi đầu tháng, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố rằng mục tiêu chủ chốt của Mỹ sau khi rút quân khỏi Syria là đảm bảo quân đội Thổ Nhĩ Kỳ không tiêu diệt lực lượng người Kurds. Syria rơi vào tình trạng nội chiến từ năm 2011 khi lực lượng chính phủ bắt đầu giao tranh với nhóm đối lập và khủng bố. Năm 2015, Syria đã đề nghị Nga tham chiến chống khủng bố. Tới cuối năm 2017, Nga tuyên bố đã đánh bại IS ở quốc gia Trung Đông. Lực lượng Syria đã giành lại quyền kiểm soát ở những khu vực lãnh thổ từng bị khủng bố chiếm đóng trong khi các lực lượng đối lập vẫn tiếp tục đối đầu với khủng bố ở một số khu vực còn lại trên lãnh thổ Syria. Liên quân chống khủng bố do Mỹ dẫn đầu gồm lực lượng tới từ 70 quốc gia. Họ bắt đầu can thiệp quân sự vào Syria từ năm 2014, tuy nhiên sự hiện diện của Mỹ không được Liên Hợp Quốc cũng như chính quyền Syria công nhận. 

Israel xác nhận tấn công kho vũ khí của Iran Hãng AFP ngày 13/1 dẫn lời Thủ tướng Netanyahu tuyên bố Israel đã tiến hành một cuộc không kích nhằm vào kho vũ khí của Iran ở Syria vào cuối tuần qua. “Chỉ trong vòng 36 giờ qua, lực lượng không quân đã tấn công các kho chứa vũ khí của Iran tại sân bay quốc tế ở thủ đô Damascus”,

ông phát biểu tại một cuộc họp nội các. “Các cuộc tấn công gần đây cho thấy chúng ta quyết tâm hơn bao giờ hết để hành động chống lại Iran tại Syria như đã cam kết”, Thủ tướng Netanyahu nhấn mạnh trong phát biểu công khai hiếm hoi về vấn đề này.

Ông cho biết thêm rằng Israel đã tấn công các mục tiêu của Iran và lực lượng Hezbollah ở Syria “hàng trăm lần”. Trước đó, hãng thông tấn SANA của Syria dẫn nguồn tin quân sự cho biết lực lượng phòng không Syria đã bắn hạ các hỏa tiễn của Israel nhưng vẫn có hỏa tiễn bắn trúng nhà kho. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TIN THẾ GIỚI

Trung Quốc tuyên án tử hình một công dân Canada

Robert Lloyd Schellenberg ở trước tòa ở Đại Liên

Tòa án nhân dân thành phố Đại Liên (tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc) ngày 14/1 tuyên án tử hình đối với công dân Canada Robert Lloyd Schellenberg vì tội buôn ma túy. Theo tờ The Washington Post, Schellenberg bị cáo buộc vận chuyển tới hơn 200 kg methamphetamine và bị bắt giữ hồi năm 2014.

Schellenberg đã bị tuyên 15 năm tù giam trong phiên tòa đầu tiên hồi tháng 11.2018 song người này đã kháng cáo. Án tử hình được đưa ra sau khi các công tố viên cho rằng bản án 15 năm ban đầu của Schellenberg là quá nhẹ, dựa trên bằng chứng cho thấy bị cáo 36 tuổi “nằm trong đường dây buôn bán ma túy có tổ chức”. Theo Reuters dẫn lời luật sư của ông Schellenberg, ông này có thể sẽ kháng cáo lên tòa án cấp cao hơn. Trước đó, chính quyền Trung Quốc bất ngờ mời truyền thông quốc tế tham dự các phiên xét xử Schellenberg, khiến dư luận cho rằng Bắc Kinh muốn sử dụng vụ án để gây áp lực với Canada sau vụ Giám đốc tài chính Tập đoàn viễn thông Huawei Mạnh Vãn Chu bị bắt ở Canada hồi đầu tháng 12/2018 trước khi đóng tiền tại ngoại. Trung Quốc từng cảnh báo Canada về “những hậu quả nghiêm trọng” về vụ bắt bà Mạnh. Vài tuần sau khi bà Mạnh bị bắt giữ, chính quyền Trung Quốc đã bắt giữ hai công dân Canada với cáo buộc gây tổn hại an ninh quốc gia. 

LHQ kêu gọi Miến Điện cho cứu trợ nhân đạo Liên Hợp Quốc hôm 14/1 kêu gọi chính phủ Myanmar tạo điều kiện thuận tiện cho cứu trợ nhân đạo được nhanh chóng đưa tới bang Rakhine, nơi mà cuộc chiến giữa quân đội chính phủ và phe nổi dậy đòi tự trị đã khiến hàng ngàn người phải di tản. Chính quyền bang Rakhine tuần trước ra thông báo cấm các tổ chức phi chính phủ và các cơ quan của Liên hiệp quốc đến các vùng nông thôn của năm thị trấn ở khu vực phía bắc và giữa bang này bị ảnh hưởng bởi cuộc xung đột. Hội Hồng thập tự Quốc tế và Chương trình Lương thực Thế giới được miễn trừ lệnh cấm. Tổng thống Myanmar, trong cuộc họp với tổng tư lệnh hồi tuần trước,

thúc giục quân đội đập tan quân đội Arakan nổi loạn. Tổng thống Win Myint được xem là một người trung thành với nhà lãnh đạo chính phủ trên thực tế là bà Aung San Suu Kyi. Chiến sự đã buộc khoảng 5.000 người phải bỏ nhà cửa chạy đi lánh nạn, và đến trú ẩn tại các tu viện và khu vực công cộng kể từ đầu tháng 1, theo Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên hiệp quốc. Chúng tôi rất lo ngại về những lệnh cấm mới đối với cứu trợ nhân đạo, khiến hàng ngàn người, trong đó có rất nhiều phụ nữ và trẻ em ở các khu vực bị ảnh hưởng xung đột trong bang Rakhine, không được cứu giúp và bảo vệ, ông Pierre Peron, phát ngôn viên của văn phòng Liên hiệp quốc. Giới hữu trách bang Rakhine nói

với Reuters rằng những hạn chế đối với việc tiếp cận cứu trợ nhân đạo đã được đưa ra vì lý do an ninh, và không biết các lệnh giới hạn này sẽ kéo dài bao lâu. Xung đột và bạo lực liên tiếp xảy ra tại bang Rakhine trong những năm gần đây. Năm 2017, quân đội chính phủ mạnh tay đàn áp trong khu vực này sau khi xảy ra các cuộc tấn công của phiến quân Hồi giáo Rohingya. Khoảng 730.000 người Rohingya phải chạy sang nước láng giềng Bangladesh ở phía tây để lánh nạn. Quân đội Arakan, nhóm đã mở các cuộc tấn công hồi gần đây, đang đòi chính phủ trung ương trao cho họ quyền tự trị lớn hơn tại bang Rakhine. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TIN VẮN Thái Lan muốn làm mưa nhân tạo để chống ô nhiễm. Chính quyền Thái Lan hôm 14/01cho biết có ý định làm mưa nhân tạo để đối phó với tình trạng ô nhiễm nặng nề ở Bangkok hiện nay, với lượng vi phân tử độc hại cao hơn nhiều so với ngưỡng được Tổ Chức Y Tế Thế Giới ấn định. Bangkok xếp thứ 10 trong số các thành phố ô nhiễm nhất thế giới.

Nam Hàn: Những người sống sót trong vụ chìm phà Sewol được bồi thường. Hôm 14/01, Tư pháp Nam Hàn ra lệnh cho chính phủ và công ty Cheonghaejin Marine bồi thường 80 triệu won (62.000 euro) cho từng người trong số 20 người sống sót trong tai nạn chìm phà Sewol làm 304 người chết cách đây 5 năm. Khoảng 60 thân nhân các nạn nhân có đưa đơn kiện cũng được bồi thường mỗi người 32 triệu won. Iran: Phi cơ vận tải quân sự rơi, 15 người chết. Một chiếc Boeing 707 của không quân Iran hôm 14/01bị rơi gần Teheran do thời tiết xấu, khiến 15 người thiệt mạng. Người duy nhất sống sót là một thợ máy. Trung Quốc: Sập mỏ than, 21 người chết. Tờ South China Morning Post hôm 12/01 đưa tin ít nhất 21 người thiệt mạng trong vụ sập mỏ than Lý Gia Câu tại huyện

Thần Mộc, tỉnh Thiểm Tây, khi có 87 thợ mỏ đang làm việc bên dưới. Lực lượng cứu nạn đưa được 66 người ra ngoài.

Nhật Bản vớt thuyền nhân Bắc Hàn. Một giới chức Nhật cho biết hôm 14/01: hai người được cứu vớt tự nhận là công dân Bắc Hàn, thuyền gỗ của họ bị hỏng máy và trôi dạt đết sát bờ biển của Nhật. Tính từ giữa tháng 12/2018, đã có 5 người Bắc Hàn được tuần duyên Nhật cứu. Mỗi năm có hơn một chục dân chài Bắc Hàn lạc vào lãnh hải của Nhật. 

TIN VIỆT NAM

Mấy chục sinh viên Việt Nam “mất tích” tại Đại Hàn The Korean Times tháng trước dẫn lời ban giám đốc trường Đại học quốc gia Gyeongsang (GNU) ở Jinju, tỉnh Nam Gyeongsang cho biết, 30 sinh viên Việt Nam đang theo học tại trường đã biến mất từ năm ngoái. Theo GNU, 30 sinh viên trên nằm trong nhóm 300 du học sinh Việt Nam ghi danh chương trình học tiếng Hàn tại trường, tuy nhiên, nhóm này không theo học được một năm nay. “Một số sinh viên Việt Nam trong khóa học ngôn ngữ đã ngừng việc học. Nhưng nhóm này cũng không bỏ đi theo nhóm. Nhà trường đã mất liên lạc và không nhận được bất cứ cuộc gọi nào từ họ”. Đây được xem là trường hợp chưa

từng có tiền lệ tại các trường đại học quốc gia ở Đại Hàn, nơi luôn có quy định chặt chẽ về việc tiếp nhận sinh viên nước ngoài. GNU cho biết chưa thể xác nhận nhóm sinh viên có đi làm bất hợp pháp hay không nhưng không loại trừ khả năng này vì nhiều trường hợp tương tự đã xảy ra tại các trường đại học tư. soát chặt chẽ sinh viên nước ngoài nộp đơn theo học tại các khoa ngôn ngữ”, lãnh đạo nhà trường nói. GNU cho biết sau sự việc này, nhà trường sẽ theo dõi chặt chẽ nhóm sinh viên Việt Nam nhập cảnh từ năm 2017. Cũng kiên quan tới chuyện người Việt, “mất tích” ở nước

ngoài, VOA đưa tin: Đài Loan vẫn “tiếp tục truy tìm gần 100 du khách người Việt biến mất sau khi tới hòn đảo này du lịch dịp Giáng sinh 2018”. Trong số hơn 50 người đã được tìm thấy trong nhóm 152 người Việt “mất tích”, báo chí Đài Loan nói rằng có hơn 20 người ra đầu thú cảnh sát. Một số người Việt khai “họ đã phải trả khoảng 650 đôla để đi du lịch ở Đài Loan, và một số cho biết họ bỏ trốn với hy vọng tìm được việc làm”. Bất chấp nỗ lực tuyên truyền của lãnh đạo CSVN, các vụ người Việt “mất tích” khi du lịch, du học liên tiếp diễn ra. Một số người cho biết, rất nhiều sinh viên Việt sang Nhật Bản du học cũng tìm cách ở lại làm việc. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TIN VIỆT NAM

Chung quanh vụ “Hỗ trợ 7 triệu đồng/m2” cho dân vườn rau Lộc Hưng

Những người dân Lộc Hưng không nhà vào những ngày cận Tết

Vào những ngày tết cận kề, vụ đàn áp, cưỡng chế đất ở vườn rau Lộc Hưng (quận Tân Bình, TPHCM) mới đây đã gây ra làn sóng phẫn nộ. Những người dân ở Lộc Hưng cho biết nhiều người bị cưỡng chế là những người đã sống nhiều đời tại vườn rau và đất của họ là do cha ông để lại từ thời Pháp, có giấy tờ khế ước. Người dân cũng cho biết chính quyền đã không thông báo chính thức cho người dân về việc cưỡng chế, làm họ bị bất ngờ không kịp dọn đồ trước cưỡng chế. Theo truyền thông Việt Nam, Ủy ban Nhân dân quận Tân Bình, TPHCM vừa thông báo chính sách hỗ trợ người dân ở Vườn rau Lộc Hưng. Cụ thể là “sẽ áp dụng đơn giá 7.055.000 đồng/m2 để tính hỗ trợ đối với các trường hợp sử dụng đất tại khu đất công trình công cộng ở phường 6.” Chuyện này được đưa ra sau khi chính quyền thừa nhận đã hoàn thành việc cưỡng chế 112 căn nhà “xây trái phép” ở khu vực này hôm 8/1.

Hôm 14/01, Luật sư Phạm Công Út, Trưởng Văn phòng Luật Phạm Nghiêm ở TPHCM, phân tích về điều ông cho là “sự bất nhất” của chính quyền khi công bố mức “hỗ trợ 7 triệu đồng/m2”cho người dân Vườn rau Lộc Hưng. “Theo tìm hiểu của tôi, đất Vườn rau Lộc Hưng có diện tích khoảng gần 5 hecta, nhưng sau này vườn rau bị thu hẹp và thành một khu dân cư với nhiều nhà mới, nhà xây dạng nhiều phòng trọ, được sang tay đổi chủ nhiều lần. Nhưng cũng còn những cư dân sinh sống cố cựu từ năm 1955 đến nay.” “Sau ngày 30/4/1975, người dân ở đây cũng nộp thuế trồng rau. Thuế được chia làm hai mùa, sáu tháng mùa nắng và sáu tháng mùa mưa. Trong đó sáu tháng nắng thì họ phải nộp thuế gấp đôi sáu tháng mưa.” “Người dân đã ba lần đăng ký kê khai việc sử dụng đất qua các thời kỳ, nhưng chỉ nhận được sự im lặng của cơ quan hữu quan. Vậy là họ trở thành người ở nhờ trên chính đất của

họ vì không được cấp sổ đỏ, cũng như không được chuyển nhượng, thừa kế. Tất nhiên, họ cũng không được cấp phép xây dựng.” “Phía nhà nước thì cho là đất của mình, phía người dân thì cho là đất của họ, hai bên đã bất hợp tác như thế kéo dài hơn 40 năm nay.” “Ngày 4 và ngày 8/1/2019, lực lượng cưỡng chế của quận bất ngờ đến cưỡng chế tháo dỡ hơn 100 căn nhà xây cất không phép của người dân mà không bằng quyết định thu hồi đất, quyết định bồi thường giải phóng mặt bằng, không bằng các biên bản vi phạm hành chính, quyết định xử phạt hành chính trong việc xây dựng và cũng không bằng “quyết định cưỡng chế”, mà chỉ với “thông báo cưỡng chế” trong thời gian 90 ngày. Thông báo cưỡng chế lại chỉ do chủ tịch phường ký tên...” “Tất cả những điều đó khiến người dân ở đây không có đối tượng để khởi kiện vụ án hành chính trong lúc nhà cửa của họ thì bị san phẳng, không còn có thể nhìn lại vị trí nhà của mình nằm ở đâu nữa chỉ sau vài ngày.” “Đến khi dư luận phản ứng dữ dội, Ủy ban Nhân dân phường lại ra thông báo “hỗ trợ” cho người dân trực tiếp canh tác trồng rau 7.055.000 đồng/m2, nghĩa là những người sang nhượng đất và cất nhà sau này mặc nhiên bị loại khỏi danh sách “hỗ trợ”. “Thông báo về việc “hỗ trợ” ghi “người canh tác từ trước đến ngày 3/1/2019” nghĩa là đất canh tác đã biến thành đất nhà ở thì không được “hỗ trợ”. Nghĩa là phần đất đó có thể xem như người dân bị mất trắng.” “Theo các văn tự mà người dân ở đây có được, nguồn gốc đất ở đây thuộc sở hữu của Hội Truyền giáo, sau này là của Toà Tổng giám mục.”

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

 Xem tiếp trang 116

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TIN VIỆT NAM  Tiếp theo trang 114

Chung quanh vụ “Hỗ trợ 7 triệu đồng/m2” cho dân vườn rau Lộc Hưng “Năm 1955, người dân di cư từ miền Bắc vào đã được Toà tổng Giám mục cho họ thuê để trồng rau, có trả tiền thuê hàng năm. Sau tháng 4/1975, phía Giáo hội không đòi lại đất thuê và cũng không tranh chấp với người thuê.” “Như vậy, khu đất này thuộc quyền sử dụng đất của người dân ở đây một cách lâu dài, trước khi có luật Đất đai, và cũng không thuộc trường hợp nhà nước trưng thu, trưng mua. Mà có sự hiểu lầm là đất của đài Phát tín thuộc chế độ cũ nên mới xem đất đó thuộc quyền

sử dụng của Nhà nước và tự đưa ra dự án xây nhà cho cán bộ nhân viên ngành bưu điện, sau đó là dự án nhà cao tầng giữa ngành bưu điện với công ty tư nhân, và nay là cụm trường học...” “Và bây giờ, chính quyền ra thông báo mà không cần biết người sử dụng đất ở đây có chấp nhận “bồi thường” hay không, chưa nói đến việc chỉ là “hỗ trợ”, Luật sư Phạm Công Út nói với BBC. “Họ chỉ yêu cầu nhất quán một điều là Nhà nước phải làm đúng luật trước khi đưa ra những mức thỏa

thuận. Đó là điều Nhà nước đang cố tình làm ngơ.” Ngay chính tờ báo lề phải, báo Pháp Luật Việt Nam của Bộ Tư pháp hôm 13/1 cũng đăng ý kiến bạn đọc: “Cưỡng chế vào dịp cận kề Tết là điều không nên chút nào. Một gia đình xây dựng nhà trên đất công, họ sinh sống ở đó khá lâu, cuộc sống cũng khốn khó, giờ cận kề Tết huy động lực lượng đến đập phá tan tành quả là điều không hay ho gì. Người thi hành công vụ họ cũng không muốn làm, còn gia đình bị cưỡng chế thì mất nơi an ấm để ăn Tết.” 

Hà Nội ngập trong núi rác Tính đến chiều 14/1, rác thải đã chất đống khắp nơi trong thành phố Hà Nội gần 4 ngày, một số nơi rác cao ngập đầu, vì người dân ba xã quanh một khu xử lý rác thải chính của Hà Nội chặn đường xe chở rác để đòi được tái định cư nhanh hơn. Một số người dân xác nhận với VOA rằng Hà Nội “mấy hôm nay ứ đọng đầy rác, không mang đi chôn lấp được”. Một phụ nữ tên Khanh cho biết thêm là ở các phố ven trung tâm “rác ngập phố rồi, mấy chục mét lại một đống rác”. Một phụ nữ đã về hưu tên là Thủy mô tả rằng rác ứ đọng “trong khí hậu ẩm ướt mùa xuân” nên dường như vì vậy mà “nhiều người bị ho”. Bà Thủy nói một cách cảm thán: “Khổ cho những người đi xe máy chìm ngập trong không khí ô nhiễm”. Thông tin do báo chí Việt Nam tường thuật cho hay tình trạng này đã khiến cho thủ đô có khoảng 8 triệu dân này trở nên nhếch nhác dịp sát Tết.

Nguyên nhân dẫn tới tình trạng trên là do nhiều người dân chặn xe chở rác đi vào bãi rác Nam Sơn, một khu liên hợp xử lý chất thải rắn lớn cách trung tâm Hà Nội hơn 40 cây số về hướng bắc. Những người dân thuộc 3 xã sinh sống quanh bãi rác đòi chính quyền “phải đẩy nhanh tiến độ di

dời, và định cư” cho các gia đình sinh sống trong bán kính 500 mét quanh bãi rác. Theo VOA, vào chiều 14/1, người dân trong vùng bị ảnh hưởng từ bãi rác Nam Sơn đã nhận được phương án đền bù để di dời, tái định cư. Hồi gần 8h tối ngày 14/1, “các núi rác bắt đầu được dọn”. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TIN VIỆT NAM

Chuyển tiền bất hợp pháp, một người Việt bị bắt ở Nhật Một người đàn ông Việt Nam 36 tuổi vừa bị cảnh sát Nhật bắt hôm 13/1 với cáo buộc điều hành “ngân hàng chui” gửi tiền bất hợp pháp từ Nhật Bản về Việt Nam. Theo bản tin của Kyodo, cảnh sát tỉnh Aichi cho rằng kể từ khi bắt đầu hoạt động chuyển tiền mà không có giấy phép vào tháng 4 năm 2013, Chu Anh Tuan đã chuyển khoảng 2,25 tỷ yên (21 triệu đôla) từ Nhật Bản về Việt Nam. Vẫn theo cảnh sát ở miền trung Nhật Bản, Chu Anh Tuan bị bắt vì bị tình nghi vi phạm Luật Ngân hàng của Nhật. Thông qua tài khoản ngân hàng riêng của mình, người đàn ông này

đã chuyển tổng cộng 970.000 yên của nhiều người Việt về Việt Nam trong khoảng thời gian từ tháng 6/2015 đến 9/2016. Cảnh sát tin rằng Chu Anh Tuan đã tính phí 800 yên cho các khoản

tiền chuyển lên tới 30.000 yên và 1.000 yên cho các giao dịch lên tới 100.000 yên. Nghề nghiệp và các thông tin chi tiết khác về Chu Anh Tuan chưa được tiết lộ. 

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

475 người nhiễm bệnh trên du thuyền chở 8.000 khách Theo tin ABC, công ty Royal Caribbean Cruises hôm 10/1 loan bá o du thuyề n Oasis of the Seas chở 8.000 du khá ch đã phả i cắ t ngắ n hà nh trì nh và quay trở về nơi xuấ t phát ở Florida sau khi 475 hà nh khá ch và thủ y thủ đoà n bị nhiễ m norovirus gây đau bụng, nôn mửa và tiêu chảy. Trước đó hãng này cho biết hơn 250 hành khách bị bệnh. Mặc dù công ty chủ quản Royal Caribbean Cruises thông báo du thuyền hiện đã qua kiểm dịch, nhưng chính phủ Jamaica vẫn cấm các vị

khách trên du thuyền xuống cảng Falmouth, nơi họ dự trù dừng chân một ngày để du ngoạn theo lịch trình ban đầu. Một bức thư gửi các

hành khách của Royal Caribbean hôm 10/1 hé lộ, công ty ban đầu định cho Oasis of the Seas tiếp tục cuộc hành trình kéo dài 7 ngày như bình thường, nếu

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

họ có thể kiểm soát được tì nh trạ ng nôn mửa kèm tiêu chảy trên du thuyền bằng các hướ ng dẫn cầ n thiết. Tuy nhiên, tình hình không tiến triển khá hơn, buộc công ty phải quyết định hủy lịch trình và cho du thuyền quay về cảng Canaveral, Florida vào sáng 12/1. Cả 8.000 vị khách trên du thuyền sẽ được bồi hoàn phí đã trả cho chuyến đi. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

CHUYỆN BÊN NHÀ

Chuyện ca sĩ trong nước đóng phim ĐOÀN DỰ ghi chép

HƯA QUÝ BẠN, “nhất nghệ tinh, nhất thân vinh”, các cụ ta đã dạy như vậy. Nhưng các nghệ sĩ đã nổi tiếng về ngành nghề nào đó thường muốn chứng tỏ mình là người đa năng, đa hiệu nên họ sẵn sàng “thử sức” với địa hạt khác. Ví dụ nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã nổi tiếng về nhạc nhưng vẫn muốn bước thêm sang hội hoạ và ông đã vẽ khá nhiều. Tương tự, về âm nhạc, các ca sĩ trong nước hiện nay có mấy ai nổi tiếng hơn và giàu có hơn Mỹ Tâm, Quang Dũng, Tuấn Hưng? Tuy nhiên, những người này vẫn chưa vừa lòng với việc ca hát của mình và đã “thử sức” với điện ảnh, mà tiêu biểu là ca sĩ Mỹ Tâm. Bởi vậy, kể từ đầu năm 2019 này, những người hâm mộ Mỹ Tâm được xem phim “Chị Trợ Lý Của Anh” rất tâm đắc của cô. Bây giờ chúng ta thử phác lược qua tình hình Mỹ Tâm và các ca sĩ “ăn khách” khác như Quang Dũng, Tuấn Hưng đã đóng phim như thế nào và họ thành công ra sao…

Trong phim “Chị trợ lý của anh’’, ca sĩ Mỹ Tâm đóng cặp cùng với “hot boy” Bạc Liêu Mai Tài Phến. (Ở Việt Nam, “hot boy” có nghĩa là một anh chàng tốt mã, luôn luôn ăn diện đẹp thu hút sự chú ý của phái nữ; hoặc một kẻ gây ấn tượng mạnh, tạo sự chú ý của đám đông qua những điều nhỏ nhặt.- ĐD). Mỹ Tâm đóng vai Khả Doanh là một trợ lý của giám đốc công ty cà phê Phúc Nam do Mai Tài Phến thủ vai. (Trợ lý: personal assistant, một vai trò nhỏ, giúp việc

cho một giám đốc công ty chẳng hạn; còn phụ tá cũng là người giúp việc, assistant, aid or helper, nhưng đó là một chức vụ khá lớn như phụ tá bộ trưởng, phụ tá tổng thống chẳng hạn.- ĐD).

Theo cốt truyện “Chị trợ lý của anh’’ (My Dear Assistant), cô trợ lý Khả Doanh thực ra trước đây xuất thân từ một gia đình giàu có và là phó tổng giám đốc doanh nghiệp sữa của gia đình mình. Muốn thoát khỏi

Mỹ Tâm và Mai Tài Phến trong buổi ra mắt phim Chị trợ lý của anh

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

CHUYỆN BÊN NHÀ

Ca sĩ Quang Dũng

Ca sĩ Mỹ Tâm

Ca sĩ Tuấn Hưng

sự thâu tóm của một tập đoàn nước ngoài, cô đành rời bỏ chức vụ phó tổng giám đốc doanh nghiệp để trở thành trợ lý cho anh chàng giám đốc công ty cà phê Phúc Nam, với nhiệm vụ phải tìm cho anh ta một cô bạn gái. Đây là một trong những “nhiệm vụ” mà ông nội của Phúc Nam giao phó cho Khả Doanh. Gia đình Phúc Nam mặc dầu kinh doanh về cà phê nhưng nắm giữ tới 20% cổ phần trong doanh nghiệp sữa của gia đình Khả Doanh. Vốn đang có quyền hành với vai trò phó tổng giám đốc dưới quyền tổng giám đốc của cha mình, bây giờ phải đi làm thuê cho kẻ khác với vai trò trợ lý, Khả Doanh không khỏi có thái độ miễn cưỡng, cứng đầu cứng cổ. Sự mâu thuẫn giữa Khả Doanh và anh chàng Phúc Nam chính là mấu chốt của “Chị trợ lý của anh” với nhiều chi tiết tức cười. “Hot boy” Bạc Liêu Mai Tài Phến đã từng diễn chung với ca sĩ Mỹ Tâm trong phim ngắn ca nhạc (music video) “Đừng hỏi em”, dựa trên ca khúc “Đừng Hỏi Em” (“Don’t Ask Me”) rất ăn khách của Mỹ Tâm, do Mỹ Tâm sáng tác phần nhạc, ca sĩ Mỹ Yoke “sống tại VN, nói và hát tiếng VN rất giỏi”, viết phần lời. Nhưng clip music video “Đừng hỏi em” này không được giới trẻ khen ngợi cho lắm. Hot boy Mai Tài Phến năm nay 29 tuổi, nhỏ hơn ca sĩ Mỹ Tâm 10 tuổi,

nên quan hệ “chị - em” trong bộ phim “Chị trợ lý của anh’’ không cần phải hóa trang gì nhiều. Vai nam chính đối với Mai Tài Phến mang tính “bước ngoặt” và vai nữ chính đối với ca sĩ Mỹ Tâm cũng không kém quan trọng. Mỹ Tâm chia sẻ: “Trong nhiều năm qua tôi đã nhận được khá nhiều lời mời tham gia phim ảnh từ nhiều nhà sản xuất khác nhau. Nhưng tôi đều từ chối vì thật sự cảm thấy mình chưa sẵn sàng. Phải cho đến thời điểm hiện tại tôi mới có đủ năng lượng, đủ thời gian và cảm xúc để tập trung thực hiện phim này’’. Trong phim ca nhạc “Chị trợ lý của anh”, Mỹ Tâm vừa đóng vai nữ chính (Khả Doanh) vừa làm giám đốc âm nhạc, trong đó có nhiều bài hát do Mỹ Tâm sắp xếp rất kỹ lưỡng, và nghe nói phần lớn vốn liếng thực hiện bộ phim đều do cô bỏ ra. Xin nói thêm, các ca sĩ “ngôi sao” trong nước như Mỹ Tâm, Quang Dũng, Đàm Vĩnh Hưng, Quang Linh, Lệ Quyên, Mỹ Linh, v.v… thường rất giàu, có hàng vài chục triệu đô la và các biệt thự đắt tiền ở khắp mọi nơi kể cả bên Mỹ, bởi vậy đầu tư cho một cuốn phim đối với Mỹ Tâm không phải chuyện khó. Thành bại của vai Khả Doanh trong bộ phim “Chị trợ lý của anh’’ chắc chắn sẽ có tính quyết định đối với con đường gắn bó cùng Nghệ thuật thứ bảy của ca sĩ Mỹ Tâm. Bởi lẽ, năm 2010 Mỹ Tâm đã từng khiến công chúng thất vọng khi đóng vai Linh

Đan trong bộ phim truyền hình dài 37 tập mang tên “Cho một tình yêu’’. Vai Linh Đan của Mỹ Tâm trong bộ phim đó khá gần gũi với chính cô vì đấy là một nhân vật ước mơ theo đuổi nghề ca hát. Tuy nhiên, ca sĩ Mỹ Tâm và hai nam ca sĩ “ngôi sao” rất nổi tiếng khác đã góp mặt trong bộ phim “Cho một tình yêu’’ là Quang Dũng (vai Hải Đông ) và ca sĩ Tuấn Hưng (vai Trần Vũ) đều thất bại ê chề trong việc chinh phục khán giả màn ảnh nhỏ. Không chỉ chê bộ phim “Cho một tình yêu’’ hơi giống phim “Corner With Love” (đài truyền hình VN dịch là “Ảo giác gặp tình yêu”, đã từng rất nổi đình đám của Đài Loan do La Chí Tường và Từ Hy Viên đóng, dư luận còn đánh giá thấp khả năng làm diễn viên điện ảnh của cả 3 ca sĩ “gạo cội” Mỹ Tâm, Quang Dũng, và Tuấn Hưng. Riêng về Mỹ Tâm, dư luận phê bình nào là Mỹ Tâm chưa hợp lắm với vai Linh Đan trong phim “Cho một tình yêu”. Cô khác biệt hẳn với nhân vật Linh Đan ngây thơ từ nét mặt già dặn cho đến cách trang điểm cũng như lối ăn mặc. Nào là giọng nói thật của Mỹ Tâm cũng ít nhiều làm cho vai Linh Đan kém dễ thương, vì một phần nó ồm ồm, một phần gượng gạo, thiếu tự nhiên khi thể hiện sự nhõng nhẽo và sự dịu dàng thuỳ mị đáng yêu khi trò chuyện với người tình. Nào là bộ phim chỉ thu

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

FORTUNE HERBS Đông Y Dược Phòng

PHƯỚC NHƠN ĐƯỜNG 2820 PEACHTREE IND BOULEVARD, STE # M • DULUTH, GA 30097 Xin gọi để lấy hẹn: 770-986-0058

• 678-207-9867

Website: www.fortuneherbs.com

MỞ CỬA 6 NGÀY: 10AM - 6PM • NGHỈ THỨ SÁU • Ngày Chủ Nhật lấy hẹn only CHUYÊN TRỊ THEO PHƯƠNG PHÁP ĐÔNG Y GIA TRUYỀN THUỐC BẮC VÀ CHÂM CỨU

BÁC SĨ Lâm Tuấn * License châm cứu * Kinh nghiệm trên 30 năm Truyền nhân chính tông y đạo, bốn đời Đông Y gia truyền. Tốt nghiệp trường Đông Y Học Viện, đã nhiều năm chữa lành các bệnh nan y về nội khoa, sản hậu, thận, v. v.. CHUYÊN TRỊ: Các bệnh về Xương Sống, Gan, Thận, Nhức Đầu, Khó Ngủ, Đau lưng, Phong Thấp, Tê Bại, Đau Thần Kinh, Nội Thương và những chứng bệnh của Đàn Bà.

ĐẶC BIỆT CHUYÊN TRỊ: • Trật gân - Trật xương - Trẹo cổ • Đau khớp • Có bán thuốc rượu danh tiếng trị đau nhức, ăn, ngủ được và tăng cường sinh lực, nam - phụ Lão đều dùng rất công hiệu.

rlo af Pk w

d for

htr

tria

ule

nd eI

o lB

ĐẶC BIỆT CÓ THUỐC GIA TRUYỀN THẦN DIỆU VỀ: Huyết trắng, sa tử cung, kinh nguyệt không đều, hiếm muộn con cái, đau bụng đến kỳ, đau bao tử, đái ra máu, di mộng tinh, hoạt tinh, yếu sinh lý, liệt dương, bệnh viêm và ho suyễn...

nt H ill Rd

Chúng tôi có nhân viên người Việt thông dịch cho Quý vị. Nếu cần xin gọi: 770-986-0058 lấy hẹn trước

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

CHUYỆN BÊN NHÀ hút khán giả do tò mò muốn xem Mỹ Tâm, Quang Dũng, Tuấn Hưng đóng phim. Kết quả là sau khi phim “Cho một tình yêu’’ được chiếu trên ti-vi, cả 3 ca sĩ Mỹ Tâm, Quang Dũng, Tuấn Hưng đều không dám đến phim trường nữa! Hơn 8 năm trôi qua, bây giờ ca sĩ Mỹ Tâm lại tự tin, tái ngộ công chúng với vai Khả Doanh trong bộ phim điện ảnh ca nhạc “Chị trợ lý của anh” , chứng tỏ cô không phải là người dễ nản chí. Đã nhiều năm sống giữa giới showbiz đầy thị phi, ca sĩ Mỹ Tâm không chỉ biết cách xuất hiện trên các sân khấu ca nhạc sao cho khán giả yêu mên mà cô còn biết cách bình thản trước mọi “biến cố”: vồ vập tung hô hoặc lạnh lùng chế giễu! Ngay cả trong âm nhạc, ca sĩ Mỹ Tâm cũng đã từng đối mặt với không ít ý kíến thẳng thừng. Cách đây mấy năm, nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 khi còn sinh tiền nhận xét : “Mỹ Tâm chỉ hát nhạc pop bình thường song được cái là sáng sân khấu, xử lý bài hát chính xác. Mỹ Tâm cũng có những ca khúc hát không tới. Gặp bài nào hát tới như “Cây đàn sinh viên”, “Ước gì”... mới hay. Mỹ Tâm hát chỉ hợp với tuổi trẻ chứ về tính nghệ thuật thì Hồng Nhung, Trần Thu Hà hát xong có để lại ấn tượng, còn Mỹ Tâm nghe chỉ vui mắt, vui tai, nghe qua rồi thì thôi, không để lại ấn tượng gì hết. Mỹ Tâm may mắn là rơi vào đúng thời điểm không có ai cạnh tranh, từ đó nổi tiếng và khi đã nổi tiếng rồi thì rất khôn khéo đầu tư vào hát, múa, sắc đẹp, để giữ vị trí”. Tuy có hơi buồn lòng, nhưng ca sĩ Mỹ Tâm vẫn nói rất nhẹ nhàng khiến nhiều người yêu mến cô về tính nhũn nhặn, dễ thương này. Cô nói với báo chí: “Nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 nói gì cũng có sao đâu. Chú cũng như ba mẹ mình ở nhà vậy mà. Chú nói thì mình nghe thôi chứ nói lại coi sao được!”. Trong khi đó ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng

cũng bị nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 nhận xét khá nặng nề thì phản ứng lại theo kiểu “từ nay sẽ không thèm hát nhạc của ổng nữa”, bị báo chí phê bình dữ dội, sau đó “Mr. Đàm” mới làm lành, tới xin lỗi vị nhạc sĩ lão thành này. Mới đây, nhạc sĩ Phú Quang cũng đưa ra quan điểm hơi mạnh hơn: “Mỹ Tâm hát nhạc của tôi không hay bằng Thu Phương, còn Đàm Vĩnh Hưng thì thú thật, hát nhạc của tôi không hơn Tấn Minh. Tôi có nguyên tắc, những ca sĩ nào hát nhạc của mình hay nhất thì tôi mới mời. Cái tên Tấn Minh đảm bảo cho việc bán vé hơn Đàm Vĩnh Hưng và cái tên Thu Phương cũng đảm bảo hơn Mỹ Tâm’’. Dĩ nhiên, ca sĩ Mỹ Tâm cũng không mấy vui vẻ nhưng cô chỉ cười. Cô bộc bạch: “Trong nghề này ai chẳng muốn mình là số 1. Tôi cũng vậy thôi. Nhưng điều cốt yếu nhất trong cuộc sống của tôi không phải là danh vọng mà là một cuộc sống bình yên, hạnh phúc. Sau hơn chục năm làm nghề, tôi đã trải qua hết chuỗi ngày điên cuồng chạy theo công việc. Và bây giờ tôi biết rõ mình đang làm điều gì để khiến bản thân luôn vui vẻ’’. Ca sĩ Mỹ Tâm luôn đứng ngoài những scandals. Cô không chỉ biết cách truyền cảm hứng cho người khác mà lúc nào cũng sẵn sàng thay đổi để vươn lên. Khi bị chỉ trích về phong cách ăn mặc, ngay lập tức Mỹ Tâm bèn đầu tư một thương hiệu thời trang cho riêng mình. Khi bị trách móc về khả năng hội nhập giải trí online, cô bèn chăm chút một kênh riêng của mình trên YouTube. Khi bị chê trách về vũ đạo, cô bèn có những tiết mục kết hợp hát, nhảy, của cô lẫn múa minh hoạ của vũ đoàn rất sinh động... Nói tóm lại, sở dĩ Mỹ Tâm “trụ” được ở vị trí ngôi sao ăn khách lâu dài như vậy bởi vì cô biết dung hòa khéo léo giữa sáng tạo với thị hiếu của khán giả. Tính từ khi tốt nghiệp thủ khoa ngành thanh nhạc Nhạc viện rồi sau đó đoạt giải Giọng Ca Vàng của đài

Truyền hình Sài Gòn năm 1998 đến nay, Mỹ Tâm đã có hơn 20 năm lăn lộn trên con đường ca hát chuyên nghiệp. Ngoài hình ảnh một ngôi sao ca nhạc của cô, rất ít ai biết gì về đời sống, gia đình cũng như tình cảm của mình. Giới thạo tin showbiz thỉnh thoảng vẫn rỉ tai nhau về chuyện của Mỹ Tâm với ca sĩ sĩ nọ ca sĩ kia như Đàm Vĩnh Hưng hay Hà Anh Tuấn chẳng hạn, hoặc với doanh nhân này doanh nhân khác, nhưng đấy chỉ là sự “rỉ tai” ngấm ngầm thôi, còn chính ca sĩ Mỹ Tâm thì chưa bao giờ “công khai hoá” bí mật trái tim của mình. Ở tuổi 38 – mới bước sang tuổi 39 năm 2019 – ca sĩ Mỹ Tâm vẫn còn thích thú với đời sống độc thân chăng? Cô thổ lộ: ‘’Tình yêu của tôi vẫn rất bình thường. Tôi ít nói về chuyện tình cảm, điều đó không có nghĩa là tôi bị thất tình, bị “đá’’ hay do người yêu của tôi có vấn đề gì. Tôi vẫn yêu rất nhiều đấy chứ, chỉ là tôi không thích khoe khoang hay quảng cáo chuyện riêng tư của mình trước công chúng mà thôi”. Cô nói tiếp: “Tôi hiểu bất cứ ai khi yêu cũng đều muốn nói cho cả thế giới biết về người yêu của mình. Nhưng có lẽ tính tôi hơi khác người một chút, yêu đương thì chỉ cần hai người biết với nhau là đủ, còn người ngoài nghĩ gì, đồn đoán ra sao, tôi không mấy bận tâm.Tôi từng gặp và yêu nhiều người, và may mắn là tất cả trong số họ đều dành cho tôi tình cảm rất chân thật, không vụ lợi hoặc tính toán. Họ đến với tôi vì thực sự yêu con người thật của tôi, chứ không phải vì tôi là một ca sĩ nổi tiếng. Tôi không phải là người giỏi ăn nói, nhưng sâu trong thâm tâm, lúc nào tôi cũng muốn gửi lời cảm ơn và cư xử thật tử tế với những người cũ lẫn người mới đã đi qua cuộc đời mình’’.

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

ĐOÀN DỰ

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TẠP GHI HUY PHƯƠNG

Hữu Thỉnh

“giải cứu lợn!”

rong lễ tổng kết hoạt động của Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật Việt Nam sáng ngày 9-tháng 1-2019, Chủ Tịch Hữu Thỉnh đã “vui mừng” loan báo các hội viên chuyện họ vẫn tiếp tục được nhà nước hỗ trợ, nghĩa là “nhà nước vẫn nuôi anh em chúng ta!” Hữu Thỉnh còn kể công khi cho biết ông cùng các lãnh đạo Hội đã kiên trì trình bày những trăn trở này với lãnh đạo cao nhất, và cuối lời thỉnh cầu, xin xỏ này đã được đáp ứng! Ông Hữu Thỉnh cảnh cáo một mối thảm hoạ cho nhà nước, là nếu không có vụ “bao cấp” này thì nhà nước (hay đảng?) sẽ “mất đi đội quân 4 vạn chiến sĩ canh giữ mặt trận văn hóa tư tưởng của đất nước!” Ghê chưa! Nhiệm vụ của các hội viên các hội văn học nghệ thuật này là gì mà ghê gớm đến như thế, để canh giữ mặt trận ăn hoá của Cộng sản Việt Nam hiện nay, thì phải nuôi ăn đến 40,000 mạng người. Nói ra điều “nuôi ăn” thì cũng tội nghiệp cho những người được nuôi. Căn cứ trên con số “nhà chăn nuôi” Hữu Thỉnh đưa ra là mỗi năm, nhà nước cộng sản phải bỏ ra 85 tỉ đồng (tương đương với 3.4 triệu dollars).

HUY PHƯƠNG

3.4 triệu dollars đem chia đều ra cho 40.000 đầu người văn công, thì mỗi người một năm chỉ có vỏn vẹn $85.00, không đủ tiền một lần cho nửa bữa nhậu của quan chức hạng trung. $85.00 mà có thể sai khiến, khống chế được một người viết văn, vẽ tranh hay sáng tác nhạc được sao? Quả như vậy thì nhân cách và tài năng của các “văn nghệ sĩ” Việt Nam hiện nay quá rẻ. Ông Hữu Thỉnh tiết lộ nếu như đề án cải tiến phương thức hoạt động các hội văn học nghệ thuật của Bộ Nội vụ thành hình sẽ gây khó khăn cho Liên Hội với mấy chữ tự nguyện, tự chịu trách nhiệm, tự trang trải. Nghĩa là từ đó cái Liên Hội của Hữu Thỉnh sẽ không còn biên chế, trụ sở, không trợ cấp và đương nhiên ông Hữu Thỉnh cũng không còn cái xe con mà lên xuống! Nguyên văn mà Hữu Thỉnh nói với hội viên là “Bao thế hệ tài năng, hết lòng vì đất nước! Không thể để cho giới văn học nghệ thuật của chúng ta tự trang trải!”, nghĩa là cắt hỗ trợ. Ông Thỉnh cho ra rằng cắt hỗ trợ là không đếm xỉa đến việc “làm thế nào để phát huy tài năng của văn nghệ sĩ!” Với $85.00 mỗi năm mà đảng có

thể phát huy tài năng của văn nghệ sĩ trong cả nước, thì cũng nên làm lắm! Mặc dầu là câu chuyện cắt ngân khoản nuôi ăn đã không xẩy ra vì công lao của ông Thỉnh đã đề đạt lên cấp 1ãnh đạo cao nhất, ông Thỉnh cũng đã vẽ ra cái viễn ảnh tăm tối, nếu việc “ăn xin” không thành công thì: - Nhà nước sẽ “biến đội quân sáng tạo tinh thần cho đất nước chỉ lo kiếm sống”. - Nhà nước sẽ “mất cả đội ngũ bao năm gắn bó với đất nước, với cách mạng và sáng tạo ra đời sống tinh thần cho nhân dân!” - Nhà nước đẩy 4 vạn văn nghệ sĩ cả nước đi chạy quảng cáo, xin tài trợ kiếm sống thì thời giờ đâu để trở thành chiến sĩ giữ vững trận địa văn hóa tư tưởng của đất nước?” Như vậy công lao của ông Hữu Thỉnh đối với đất nước không phải là nhỏ và đối với 40,000 văn nghệ sĩ, ông là đại ân nhân. Ông Hữu Thỉnh hí hửng giải thích thêm rằng “Nhà nước hỗ trợ kinh phí hoạt động thực chất là Nhà nước nuôi”, và ông lặp lại: “Nhà nước nuôi anh em chúng ta!” Không phải bây giờ chúng ta mới biết văn nghệ sĩ dưới chế độ Cộng Sản là những văn công, được nuôi ăn như bầy bò để vắt sữa ca tụng đảng và nhà nước, nhưng những điều Hữu Thỉnh mới nói ra với quần chúng hôm nay, nghe ra có vẻ trắng trợn, trần truồng quá, Lên án vụ “hổ trợ” này một cách không thương tiếc, tác giả Bình Lưu nào đó đã viết trên Facebook: “Tiền thuế của dân đang nuôi 40,000 con lợn!” Hữu Thỉnh chắc không thấy xấu

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TẠP GHI HUY PHƯƠNG hổ, nhưng 40,000 hội viên này, nếu ai còn chút lương tri hẳn phải biết đỏ mặt khi có người so sánh mình với lợn! Không phải đến bây giờ, mà trước đây nhà nước cũng đã có phong trào “giải cứu lợn,” như “giải cấu dưa hấu” hay “giải cứu nông sản.” Nói đến lợn, chúng ta không thể quên ông Hữu Thỉnh. Đảng chọn Hữu Thỉnh lãnh đạo hội nhà văn trong thời gian 20 năm không phải là không có dụng ý. Sau năm 1975, Hữu Thỉnh xuất thân từ trường Sơ cấp Thú y và sau đó lần lượt đảm nhiệm các chức vụ cán bộ biên tập, Trưởng ban Chăn nuôi, Phó Tổng Biên tập của Tạp chí Thú y, hẳn phải hiểu biết cơ cấu chuồng trại, có khả năng, biết cách vỗ béo, chăn dắt văn nghệ sĩ đi theo con đường của đảng. Và bây giờ Hữu Thỉnh lại lên tiếng ca tụng cái máng heo, mà ông đã có công đi xin rau, cám về đổ đầy! Công trạng tranh đấu giữ cho được ngân khoản 85 tỷ đồng để “nuôi anh

em chúng ta,” sẽ cho Hữu Thỉnh ngồi thêm ghế Chủ Tịch “bầy, đàn” này thêm 10 năm nữa! Chuyện bao cấp, nuôi ăn giới văn nghệ phải là những chuyện phải dấu kín trong bóng tối, vì muốn kể công, ông Hữu Thỉnh hôm nay lại đem nói hụych toẹt ra giữa bàn dân thiên hạ, thì trước tiên ông lãnh cái xấu được “nuôi ăn” trước. Thứ đến 40,000 người lãnh tiền cũng phải biết

ngượng, rồi ra kẻ “nuôi ăn” là ông Nhà Nước là người để lộ ra chuyện phải trả tiền để được nói tốt! Nhà thơ La Fontaine đã có câu: “ Nên biết rằng tất cả kẻ xu nịnh đều sống nhờ vào những người lắng nghe chúng!” Nhất là ở đây, những đứa xu nịnh trong chế độ này đều được trả bằng tiền! HUY PHƯƠNG

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Tỉ phú Elon Musk được Trung Quốc cấp thẻ thường trú

Elon Musk (trái) và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường

Tỉ phú Mỹ Elon Musk, CEO kiêm Chủ tịch hãng xe điện Tesla, hôm 9/1 gặp Thủ tướng Tr u n g Q u ố c L ý K h ắ c Cường tại Bắc Kinh để trao đổi về kế hoạch của Tesla tại thị trường xe

điện lớn nhất thế giới. E l o n M u s k t ớ i Tr u n g Quốc để khởi công nhà máy đầu tiên của Tesla bên ngoài nước Mỹ. Trở thành thường trú n h â n t ạ i Tr u n g Q u ố c được xem là “một trong

những việc khó khăn nhất thế giới”. Theo China Daily, tính đến năm 2016, hơn 10.000 người ngoạ i quố c là thường trú nhân tại Trung Quốc. Trong khi đó, chỉ riêng năm 2017, nước Mỹ đã nhận thêm hơn một triệu công dân thường trú. Tên tuổi nổi bật trong số những người ngoạ i quố c trở thà nh thường trú nhân tại Trung Quốc gồm nhà khoa học Hò a Lan Bernard Feringa, người đoạt giải thưởng Nobel Hóa học năm 2016, cựu ngôi sao bóng rổ người Mỹ Stephon

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Marbury, và nhà kinh tế học từng đoạt giải Nobel Robert Mundell. Các nhà sản xuất xe hơi trong và ngoài nước đã chạy đua để giành thị phần của ngành xe điện Trung Quốc, vốn đã lớn nhất thế giới và sẽ tiếp tục phát triển khi chính phủ nước này thúc đẩy công nghệ sạch. Khi đi vào hoạt động, nhà máy của Tesla tại Trung Quốc sẽ sản xuất 500.000 xe điện mỗi năm, gia tăng đáng kể sản lượng xe gia nhập thị trường của hãng hàng năm. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

GÓC CỦA PHAN

Tôi vẫn đợi… PHAN

hững ngày cuối năm, dường như tâm tư ai cũng lắng đọng, hướng về… nơi đâu, điều gì đó không rõ ràng như thời tiết nắng nhạt và gió se se lạnh. Khi còn trong nước thì tâm tư cuối năm thường lắng đọng trước bàn thờ gia tiên mà tưởng nhớ đến tổ tiên, ông bà đã khuất. Nơi thờ phượng trang nghiêm như nhà thờ, chùa chiền, nơi di tích lịch sử cũng hướng lòng người hướng về tiền nhân đã lập quốc, khai mở… Giữa hân hoan đón chào năm mới sắp đến, lòng người không khỏi bồi hồi với năm cũ sắp qua; tương lai ở phía trước là hy vọng, làm người ta háo hức; nhưng quá khứ sau lưng lại cụ thể, rõ ràng, thậm chí là rạch ròi, làm cho người ta bâng khuâng với hy vọng ở tương lai và sự hối tiếc ít nhiều với những gì đã qua… Rồi xa nhà, xa quê khi năm hết tết đến, lòng người hải ngoại lại hướng về quê nhà với tết cổ truyền nay còn hay đã mất văn hoá cổ truyền trong

thể chế chính trị độc tài đảng trị; nhớ gia đình cách xa, thương người thân với kỷ niệm sống lại trong lòng người viễn xứ vốn chấp nhận đời sống nhanh ở tây phương, chỉ tâm tư cuối năm ần khuất trong đời thường vội vã vẫn lặng lẽ thương về quê cũ, nhớ tới người thân… Trong đời sống chúng ta hôm nay không thiếu những mẩu tin nhắn của người thân, bạn bè chúc mừng ngày lễ Tạ ơn, lễ Giáng sinh, Năm mới theo tây lịch vì đời sống tây phương không xài âm lịch như khi còn trong nước, chẳng nghe ai nói, hẹn nhau mùng mấy tết nữa. Nhưng niềm hạnh phúc nhỏ nhoi với lễ tết là tấm thiệp vào dịp lễ lộc cuối năm, tấm thiệp đầu năm ngày càng hiếm qúy vì không ai có thời giờ để đi mua, về nắn nót đôi dòng thăm hỏi, viết lời cầu chúc đầu năm mới cho người thân qúy; rồi lại phải dán tem và đi bưu điện để gởi. Thật không đến nỗi không có thời gian, nhưng

thời gian ở hải ngoại vào những ngày cuối năm dường như được ưu tiên hơn cho chuyện đi mua sắm đại hạ giá, vui chơi giải trí trong không gian lễ hội lung linh đèn màu, áo len khoe sắc... Nên ngày càng hiếm hoi những cánh thiệp được gởi tới nhau để biết người thân, bạn bè còn trân quý tình cảm đơn sơ mà ấm lòng khi năm hết tết đến qua cánh thiệp xuân. Lai rai, lác đác, tôi có nhận được những cánh thiệp xuân của bạn bè từ trong nước gởi ra mỗi dịp xuân về. Những người bạn ở hải ngoại dẫu có cười chê vì không thực tế bằng gói trà, hộp mứt, mấy con cá khô, tôm khô… ăn cho đỡ nhớ quê xa; thì dẫu sao tôi vẫn trân quý những cánh thiệp hơn vì nó gợi nhớ biết bao điều. Từ những ngày còn đi học mà những ngày cuối năm được đi mua thiệp với bạn gái thì cả đời không quên những cảm giác và cảm xúc khi mới lớn. Nay mỗi người góc

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

GÓC CỦA PHAN biển chân trời không gặp lại, nhưng theo gió heo may đã về, theo không khí lễ hội cuối năm, đầu năm, người ta nhớ đến nhau trong lặng lẽ bao nhiêu thì tình cảm lại chân thành gấp bội; không như những mẩu tin nhắn bây giờ, chẳng nói lên được điều gì hơn là tính công nghiệp trong đời sống hiện đại. Đôi khi một mẫu thiệp Giáng sinh điện tử được thiết kế cho Giáng sinh năm nay, được nhiều người ưa thích thì ta cũng nhận được từ nhiều người gởi đến. Vẫn biết, còn nghĩ đến nhau khi năm hết tết đến là đã qúy trong đời sống vội vã bây giờ! Nên tôi càng quý trọng hơn những tấm thiệp xuân từ quê nhà bay sang. Năm nay tôi vẫn đợi cánh thiệp xuân từ quê nhà bay sang dù không còn người gởi. Bạn tôi đã không còn để phải tính toán, dè xẻn chút tiền lương, tiền thưởng cuối năm; bỏ ra chút thời gian để đi mua cho người bạn bên Mỹ cái thiệp và cuốn lịch. Tôi bóc lịch ở Mỹ như người tù thời gian mà bạn tôi là quản ngục chuyên cần nhất. Mỗi năm xuân về, bạn gởi cho cánh thiệp đầu năm với cuốn lịch để tôi bóc lịch mỗi ngày xa quê, nhớ bạn… Mười năm trước tôi đã viết bài “Sài gòn trên cánh thiệp” sau khi nhận được cánh thiệp và lịch của bạn tôi trong nước gởi ra. Ân tình giở lại từng năm theo ngày tháng, kỷ niệm tràn về như mới hôm qua… Nay bạn không còn nữa nên ngồi đọc lại “Sài gòn trên cánh thiệp” của mười năm trước, và mãi về sau chắc cũng thay đổi được tư duy và tình cảm với Sài gòn đã đóng đinh trong lòng thế hệ tôi lê la quán xá mà nay lớp trẻ trong nước đã có những cây viết viết về quán xá của một thời đã qua của thế hệ trước là thế hệ tôi; và trước thế hệ tôi cũng đã có những thế hệ ngồi quán ở Sài gòn không biết để làm gì?! Thì ra đó là nỗi nhớ và tình yêu của mấy mươi năm sau khi nhớ về Sài gòn…

Sài Gòn trên cánh thiệp… Sài Gòn biến động: thành phố nhiều cảnh sát, quân đội, biểu tình, đảo chánh, giới nghiêm, tự thiêu… Không gian đại bác vọng về, chiến tranh ngày càng khốc liệt. Tôi lớn lên. Sài Gòn vẫn mini jupe trên đường Tự Do, áo trắng Trưng Vương trắng cả con đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, đường Cường Để cây cao bóng mát chạy dài xuống xưởng Ba Soon, trời mưa-nắng chẳng vì đâu như tâm tình con gái. Rạp Đa Kao ồn ào, sân Hoa lư cháy nắng, hồ bơi Yết Kiêu, bi da Nguyễn Bỉnh Khiêm tập tành nhả khói lên tàn me. Chiều mưa ăn bún ốc ở chợ Vườn Chuối thơm ngon cả đời. Chợ tết Bến Thành huyên náo, cyclo đạp tà tà, cyclo máy khói mù, xe ba bánh, xe bò vào thành phố, ghế đá công viên thấp thoáng nhân tình. Những bà mệnh phụ giàu có đi xe hơi Peugeot, tiểu thư bước xuống từ những cửa xe hơi bóng loáng, chỉ để ăn bò bía, gỏi khô bò của hàng gánh một cách hồn nhiên. Ngồi uống ly nước mía - một hôm - không còn thấy ngọt, vì đã biết: đẹp. Nói làm sao hết về Sài Gòn trong ký ức. Sài Gòn trên cánh thiệp đã vắng linh hồn ngày tháng cũ! Thời gian mang đi nhiều điều trừ giấc mơ tìm

lại dấu chân trên hè phố… Saigon ơi, tôi đã mất Người trong cuộc đời, Saigon ơi, thôi đã hết thời gian tuyệt vời. Sài Gòn trên cánh thiệp chỉ còn những vụn vỡ của ngày tháng; đã tan biến ước mơ ngày cũ. Viết, như níu kéo thời gian, hoài niệm, hồi tưởng qua cánh thiệp bạn bè về khung trời một thuở; những con đường lất phất mưa bay, đường nhà ai vắng ngắt, hàng cây lim dim ngủ - con đường có cánh hoa vàng… mây vẫn trắng trôi theo nhau biền biệt/ em có về con đường ấy nữa không? Sài Gòn của tuổi nhỏ, bạn bè, người mơ, bác xích lô ở dốc cầu Trương Minh Giảng, có tấm bản đồ trên lưng áo bạc vì mồ hôi muối, bóng đêm đồng lõa với gái ăn sương đêm về ảo não như ánh đèn vàng đường Cô Bắc, Cô Giang, thằng nhỏ đánh giày ngủ ở mái hiên Đinh Tiên Hoàng, đứa em bán thuốc lá lẻ trong cái hộp gỗ đằng Sở thú. Hai chị em sanh đôi nhà kia như hai giọt nước chỉ thèm đi học nhưng phải đi bán báo. Hôm bán báo trời mưa - mặc áo mưa vẫn ướt nên hết vốn. Cha đánh, mẹ mắng vì sinh nhai chứ không đánh chửi vì trốn học đi bơi, đá banh, thụt bi da, hút thuốc lén, đánh lộn…

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

GÓC CỦA PHAN Sài gòn nhạt nhòa trong ký ức về sáng. Ai còn, ai mất, ở đâu, lãng đãng, lưu lạc, thật gần… hụt biến. Sài gòn trên cánh thiệp, chở những tâm tình ký ức về đâu, những con đường ta qua đến nay bao tuổi… Sài gòn với mươi đại lộ, trăm đường lớn, ngàn đường nhỏ, vạn hẻm quanh co… hắt hiu vàng ánh điện câu. Sài gòn cười gượng để đêm về trút hết tâm tư lên blog, lên những con đường vạt gót chân xiêu như tâm tư bạn bè. Nhưng hơn gì mùa thu lá rụng, cái rét đầu đông hồn cố hương bay - đâu phải tuyết. Ai vẽ đường Tự Do hời hợt trên cánh thiệp như thiếu tôn trọng những dấu chân đã đi về trên con đường ấy, mây ngàn năm biết quay về với linh hồn dị thảo. Sao con đường thiếu dấu chân ai… em còn nhớ hay em đã quên, nhớ Sài gòn mưa rồi chợt nắng. Đường Catinat trong sách sử thành đường Tự Do sau 1954. Góc đường Lê Thánh Tôn, có quán

café La Pagode, nhà hàng Givral, Brodard, thả xuống Continental, Eden, toà nhà Quốc hội, Caravelle Hotel, tới Majestic - bến Bạch Đằng. Con đường nổi tiếng thời thượng với, Mai Thảo, Thanh Nam, Nguyễn Đình Toàn, Thái Thủy, Hoài Bắc, Cung Tiến, Đinh Hùng… “Đường vào tình sử”. Quán La Pagode đặc biệt không có cửa, không có kính, không có màn, nên ngồi ở những bàn gần đường, bàn kê ngoài hè phố, sẽ dễ cảm nhận tà áo ngang qua, thoang thoảng mùi nước hoa sang trọng Chanel Number 5 của con nhà giàu hay mùi Tabou quyến rũ của cave. Ở La Pagode, order một ly cà phê hay một chai bia 33, bia con cọp, rồi thơ thới hân hoan mà nhìn đời, ngắm người… Sau 1975, Đồng Khởi vùng lên mất Tự Do. Con đường vắng rì rào cơn mưa đổ từ Bến Bạch Đằng, khách sạn Majestic tới Vương Cung Thánh Đường, nhà Bưu điện… chỉ thấy mưa sa trên nền cờ đỏ. Sau lưng nhà thờ

là đường Duy Tân. Con đường tình ta đi của nhiều thế hệ Sài gòn. Trên cánh thiệp hôm nay, Giáng sinh đã vắng linh hồn lá đổ, ai chờ mong em chín đỏ trái sầu. Tình nhân không còn hôn nhau nơi ghế đá công viên, cùng đi nhà sách Khai Trí để gặp gỡ văn minh thế giới, hay vào rạp ciné Eden, Rex tránh nắng nung người. Không còn người làm thơ ca ngợi áo lụa Hà Đông vì con gái bây giờ… Sài Gòn trên cánh thiệp chỉ còn hai tiếng cảm ơn bạn bè hơn gợi nhớ, hoài niệm về khung trời từ đó ra đi. Vâng. Tôi vẫn đợi cánh thiệp xuân từ bên nhà bay sang. Tôi vẫn đợi cánh thiệp xuân không còn người gởi. Mong nơi thiên đàng bạn tôi không còn phải dè xẻn đồng lương, chút tiền thưởng cuối năm, chút thời gian để gởi về hạ giới tấm lòng trọn vẹn vì đã trọn vẹn một đời. Nên tôi vẫn đợi… PHAN

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Hòa Lan tuyển bà bầu để sinh con ngoài vũ trụ

Một công ty Hò a Lan đang đăng tuyển những phụ nữ mang thai muốn lập một kỷ lục thế giới mới, bằng cách trở thành người đầu tiên sinh con ngoài vũ trụ. Dù việc đưa một bà bầu lên độ cao hơn 402km so với bề mặt Trái đất để sinh con trong điều kiện không trọng lượng hiện vẫn được coi là điều khó thực hiện,

nhưng công ty khởi nghiệp SpaceLife Origin ở Hò a Lan tin sự tồn tại lâu dài của loài người rốt cuộc sẽ phụ thuộc vào khả năng đó. Theo Egbert Edelbroek, một trong các giám đốc điều hành SpaceLife Origin, học cách sinh nở trong không gian là cách bảo đảm cho tương lai của nhân loại. Ngay cả khi các nhà khoa học khám phá ra hoặc xây dựng thành công một nơi có thể cư trú được cho con người ở ngoài Trái đất, chúng ta trước hết vẫn cần phải nắm được những bí mật của việc sinh con ngoài vũ trụ nếu muốn có

cơ hội sống sót. Để thực hiện mục tiêu trên, công ty Hòa Lan đã lên kế hoạch tổ chức một loạt thử nghiệm mang tính tiên phong trong vòng 5 năm tới. Trong đó, quan trọng nhất là sắp xếp một ca sinh nở thực sự của con người trong không gian vào năm 2024. Ông Edelbroek tiết lộ t rê n b á o T h e A t l a n t i c rằng, ông đã đích thân gặp gỡ nhiều công ty du hành không gian sẵn sàng đưa cả nhóm thử nghiệm lên độ cao hơn 402km so với bề mặt Trái đất. Nhiều người giàu có cũng tỏ ý sẵn sàng tài trợ cho thí nghiệm.

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo, ngay cả khi công ty SpaceLife Origin tìm được một bà bầu tình nguyện tham gia dự án, họ vẫn có thể phải đối mặt với nhữ ng khó khăn về công tác hậu cần. Ngoài việc đưa thai phụ sắp đến thời điểm vượt cạn lên vũ trụ, các chuyên gia rất lo lắng đến vấn đề an toàn của đứa trẻ trong bụng mẹ cũng như ca sinh nở. Các phi hành gia thường phải chịu trọng lực cao gấp 3 lần dưới Trái đất trong quá trình được hỏa tiễn đẩy lên quỹ đạo, nên không ai biết nó sẽ ảnh hưởng như thế nào đến bào thai. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

VIẾT TỪ DALLAS

Làm việc quá nhiều N

ăm 1930, kinh tế gia John Maynard Keynes tiên đoán, trong vòng một thế kỷ sau đó, nhờ kinh tế phát triển và năng suất tăng, người ta không còn phải làm nhiều như trước nữa. Lời tiên đoán của Keynes đã đúng phần nào: Năm 1930, trung bình một tuần lễ làm việc của người Mỹ là 47 giờ. Đến năm 1970, con số đó rớt xuống chỉ còn mấp mé dưới 39. Nhưng rồi có sự thay đổi nào đó. Thay vì tiếp tục giảm, số giờ làm việc trung bình trong một tuần dậm chân tại chỗ, và trong gần 5 thập niên kết tiếp, con số giờ làm việc cứ mấp mé ở mức 40. Vậy, chuyện gì đã xảy ra? Và tại sao người Mỹ cho đến nay vẫn làm việc nhiều giờ như trong năm 1970? Người ta có thể hiểu nếu như kinh tế gia Keynes đã đoán sai về việc tăng năng suất của kinh tế nước Mỹ, mà ông nghĩ rằng sẽ đưa đến tiêu chuẩn sống được “nâng cao hơn từ bốn đến tám lần” so với năm 1930. Nhưng Keynes đã đoán đúng: Kỹ thuật đã làm cho kinh tế tăng năng suất ồ ạt. Theo nhận định của kinh tế gia Benjamin M. Friedman của Đại học Harvard, nền kinh tế nước Mỹ đang đi đúng đường để đến năm 2029 đạt được con số năng suất tăng gấp tám lần như Keynes đã tiên đoán 100 năm trước đó. Đã có một số nhà nghiên cứu đang cố tìm hiểu tại sao việc tăng năng suất lại không đưa

HUY LÂM

đến việc tăng số giờ nghỉ ngơi thư giãn cho người làm việc. Có lẽ là vì con người ta vẫn chưa cảm thấy thoả mãn vật chất, và vẫn muốn có thêm tiền để mua món đồ nào đó đang thèm thuồng khao khát. Nhưng giả thuyết này vẫn chưa đầy đủ, là vì nếu đây là trường hợp, thì tại sao số giờ làm việc trung bình mỗi tuần lúc đầu có giảm. Một thuyết khác có phần thuyết phục hơn: Sự bất quân bình lợi tức trong xã hội Mỹ, có nghĩa là việc tăng năng suất đã không chia đều lợi tứ c cho tất cả mọi người, và phần đông người Mỹ phải làm thêm giờ mới đủ trang trải cuộc sống. Để chứng minh giả thuyết này có lý, người ta đưa thời gian ra so sánh: Sự bất quân bình giảm ở Mỹ trong thời hậu thế chiến (và cùng đó là

giảm giờ làm việc trung bình mỗi tuần), nhưng kể từ đầu thập niên 1970 đến nay thì sự bất quân bình lại tăng trở lại. Sự tiên đoán mà Keynes đưa ra là dựa trên ý kiến cho rằng “tiêu chuẩn cuộc sống” sẽ tiếp tục tăng cho mọi ngườ i. Điề u đó đã không xả y ra. Mặc dù tiên đoán của Keynes đúng ở chỗ kinh tế tăng trưởng gấp tám lần, nhưng lại không hoàn toàn đúng trong trường hợp của những người lao động trung bình ở Mỹ. Đối với những người này, cho đến năm 2029, lợi tức của họ chỉ tăng khoảng 3.5 lần so với thời điểm khi Keynes đưa ra lời tiên đoán - nghĩa là thấp hơn so với con số từ bốn tới tám lần như đã được tiên đoán. Theo kinh tế gia Benjamin M. Friedman, dựa trên dữ liệu thu thập đượ c, trong khoả ng thờ i gian từ 1947 đế n 1973, lương trung bì nh của người lao động tại các nhà máy ở Mỹ tăng gần gấp đôi, từ $12.27 lên $21.23 một giờ - tăng trung bình với tỷ lệ 2.1 phần trăm một năm. Nhưng đến năm 2013, lương trung bình chỉ là $20.13 - thấp hơn 5 phần trăm so với mức lương của năm 1973. Đối với phần đông những người lao động này, việc tăng năng suất đã không giúp gì cho họ và vì vậy họ đã buộc phải làm nhiều giờ thì mới đủ thu nhập để trang trải chi phí cho cuộc sống.

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Việc tăng năng suất ở đây, theo ý kinh tế gia Keynes, là nhờ kỹ thuật tiến bộ - máy móc tối tân hơn, thông minh hơn, và có thể làm được nhiều công việc mà trước đây phải cần đến bàn tay của con người. Do đó, nay người ta rảnh rang hơn vì không phải làm nhiều giờ như trước nữa. Người ta có thể dùng thì giờ rảnh rang đó để đi du lịch đây đó, hay thậm chí là để nghỉ ngơi. Tuy nhiên, điề u tiên đoá n đó đã không xả y ra. Kế t quả mộ t cuộ c thăm dò gầ n đây củ a trang mạ ng Marketplace, có tớ i mộ t nử a công nhân là m việ c lương giờ cho biế t điều họ quan tâm nhất không phải là họ làm quá nhiều giờ mà là họ làm quá ít giờ - điều này không hẳn vì họ quá yêu những công việc họ làm, mà chỉ vì một điều rất đơn giản là họ cần tiền. Xã hội Mỹ phồn thịnh như Keynes tiên đoán là có thật. Hơn nữa, nền kinh tế Mỹ nó i chung tăng trưở ng còn hơn điều đã được tiên đoán nữa. Nhưng đối với phần đông người Mỹ, họ không được hưởng sự phồn thịnh đó, và do đó cũng không nhìn thấy số giờ là m việ c trong tuầ n củ a họ được giảm đi, mà trên thực tế, nhiều người còn phải làm nhiều giờ hơn mới đủ sống.

Mặc dù nước Mỹ không hẳn đứng đầ u danh sá ch nhữ ng quố c gia đã phá t triể n mà ngườ i dân phả i là m việc quá nhiều giờ; Mễ Tây Cơ, Hy lạp, Nam Hàn, và chín quốc gia khác đứng cao hơn, nhưng tính ra người Mỹ làm nhiều hơn 20 tiếng mỗi năm so với mức trung bình. Một nghiên cứ u năm 2016 cho biế t ngườ i Âu châu là m việ c khoả ng từ 7 đế n 19 phần trăm ít hơn một người Mỹ trung bình, tính ra là ít hơn khoảng từ 30 đến 90 phút mỗi ngày. Gần một phần ba nhân viên Mỹ làm việc 45 tiếng hoặc hơn tại sở làm, và khoảng 10 triệu người làm việc 60 tiếng hoặc hơn. Những người Mỹ đang ở tuổi lao động sung sức nhất nay phải làm việc nhiều hơn 7.8 phần trăm số giờ lao động so với bốn thập niên trước.

Làm việc như chúng ta biết là một hình thức sinh hoạt còn tương đối mới. Nhìn lại suốt chặng đường lịch sử của nhân loại cho tới khoảng mấy ngàn năm trước, lúc ấy con người còn sống theo bầy đàn và săn bắn. Công việc chính của họ đơn giản chỉ là đi tìm thức ăn, và có điều bất ngờ lý thú là con người thời đó không phải làm việc quá sức mệt nhọc để có miếng ăn. Các nhà khảo cổ phỏng đoán con người sống vào thời săn bắn mỗi ngày chỉ mất khoảng bốn tiếng để đi tìm thức ăn, và những thì giờ còn lại họ sống thảnh thơi và hưởng thụ. Đời sống của nhân loại chỉ thực sự khó khăn và làm lụng cực nhọc khi tổ tiên của chúng ta bắt đầu bước vào thời đại trồng trọt. Cố đào xới đất trồng trọt để làm ra thực phẩm bắt buộc người ta phải lao động cực nhọc hơn là công việc săn bắn, hái trái từ trên cây hay ngắt ngọn rau hoang dưới mặt đất. Và rồi đến thời đại cách mạng kỹ nghệ, khi con người bị cầm tù trong những nhà máy sản xuất suốt ngày, làm việc quần quật và bị đối xử không hơn một cái máy, và làm việc trong những điều kiện tồi tệ với đồng lương rẻ mạt. Nếu chỉ nhìn ở khía cạnh lao động như thế thì đâu thể gọi đó là sự tiến bộ của nhân loại được. Lẽ đương nhiên, điều kiện làm việc nay đã tốt hơn so với trước, ít ra là ở những quốc gia đã phát triển. Tuy nhiên, loài người chúng ta phần nào vẫn sống dưới cái bóng của cuộc

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

VIẾT TỪ DALLAS cách mạng kỹ nghệ, và con người đến nay vẫn bị xã hội xem như một đối tượng kinh tế mà giá trị được tính bằng sức lao động và tiềm năng sản xuất. Nói như vậy thì có người sẽ bắt bẻ là nếu chúng ta không làm việc nhiều thì kinh tế của quốc gia sẽ lụn bại, thụt lùi và sẽ không thể cạnh tranh với thế giới. Nhưng thực ra lý luận trên không hoàn toàn đúng. Ở Âu châu, người ta làm việc ít giờ hơn so với Mỹ, và năng suất thì lại cao hơn. Những quốc gia như Hoà Lan và Đan Mạch thật sự thành công về kinh tế hơn là Mỹ. Và không hẳn là sự tình cờ, cuộc sống của họ hạnh phúc và thoả mãn hơn. Làm việc ít giờ hơn không có nghĩa là sẽ đưa tới thất bại kinh tế - mà ngược lại là đằng khác. Làm việc nhiều giờ hơn chỉ làm cho người ta trở nên mệt mỏi, bực bội, và do đó sẽ kém năng suất hơn. Cũng có người sẽ nói nếu không làm việc thì lấy đâu ra tiền để chi

dùng. Vậy thì hãy bớt tiêu xài đi, bớt bị lệ thuộc vào vật chất thì chúng ta sẽ không cần phải làm việc hùng hục để trả nợ. Cứ nhìn quanh trong căn nhà thì thấy có rất nhiều đồ vật chúng ta mua nhưng thật sự không cần thiết, không có những đồ vật đó cuộc sống của chúng ta cũng không vì thế bị kém phẩm chất đi. Một điều rõ ràng là nếu cứ phải làm việc quần quật suốt ngày, từ lúc mở mắt vào buổi sáng cho đến tối mịt, thì cho dù chúng ta có là một nhà triệu phú hay một đại gia, cuộc sống của chúng ta cũng sẽ không hơn gì một công nhân làm việc cực nhọc trong xưởng máy ở thế kỷ 19. Đồng ý ai cũng phải làm việc và đó là một phần quan trọng trong đời sống chúng ta. Nhưng nếu cứ phải chạy đuổi theo công việc để trang trải cho cuộc sống vật chất thì như vậy có đáng hay không? Hãy thử coi nếu chúng ta phải làm việc 40 tiếng hoặc hơn mỗi tuần, 50 tuần mỗi năm, và

làm việc trong vòng 50 năm - chưa kể thời gian di chuyển, và thời gian nghỉ ngơi để lấy lại sức sau những giờ làm việc quá sức mệt mỏi, thì thử hỏi đó có phải là một cuộc đời lý tưởng hay không? Phải chăng đó là mưu cầu cho chúng ta theo đuổi? Câu trả lời chắc chắn là không! Sống và làm việc phải quân bình. Cuộc sống cần phải an nhàn, có thì giờ rảnh rang thư giãn, và làm đủ ăn, đủ mặc, không đòi hỏi quá nhiều, thì đó mới thực sự là một cuộc sống lý tưởng. HUY LÂM

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

National Enquirer kiếm bộn tiền sau khi phanh phui vụ ngoại tình của ông chủ Amazon Sau một năm 2018 kinh doanh bết bát trong bối cảnh công ty mẹ nợ nần chồng chất, National Enquirer, tạp chí chuyên săn tin đời tư của giới nổi tiếng ở Mỹ, đã thu về bộn tiền sau khi phanh phui mối quan hệ ngoài luồng của tỉ phú giàu nhất thế giới Jeff Bezos. Cùng với sự ồn ào của dư luận xung quanh vụ ly hôn của nhà sáng lập Amazon, tạp chí National Enquirer cũng được nhắc đến nhiều với vai trò là hãng tin đã khui ra nghi vấn ngoại tình của người

đàn ông giàu nhất hành tinh này. Chỉ vài giờ sau khi ông Bezos thông báo quyết định ly dị vợ sau 25 năm chung sống, National Enquirer đã đăng hàng loạt bức ảnh và câu chuyện về mối ‘quan hệ ngoài luồng’ của tỉ phú Bezos. Tuy nhiên, tất cả những mẩu tin này đều được đăng trên phiên bản báo in, một động thái khác thường trong thời đại số. Khi tuần san vừa được phân phối cho các sạp báo, National Enquirer tiếp tục tung ra số đặc biệt với những chi tiết, hình

ảnh mới liên quan đến câu chuyện của tỉ phú Bezos vào sáng hôm sau và nhanh chóng cháy hàng. Câu chuyện cũng giúp lượng truy cập National Enquirer phiên bản trực tuyến tăng mạnh những ngày qua. American Media, công ty mẹ của National Enquirer, cho biết sự quan tâm của dư luận đến mối ‘quan hệ ngoài luồng’ của tỉ phú Bezos đã giúp họ huy động được 460 triệu Mỹ kim để trang trải nợ nần trong một thời gian ngắn và giành lại được

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

sự cạnh tranh trong giới săn tin chuyện đời tư của người nổi tiếng. Phát ngôn nhân của National Enquirer cho biết, tạp chí này đã dành 4 tháng để săn thông tin về mối ‘quan hệ ngoài luồng’ của ông Bezos. Bất chấp những ồn ào hiện nay, Amazon chưa có phả n ứ ng chí nh thứ c. Nhưng thông qua luật sư, tỉ phú Bezos nhắn nhủ với National Enquirer rằng ông ủng hộ những nỗ lực báo chí và không có ý định ngăn cản khai thác tin tức về mình. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Người giàu nhất thế giới Jeff Bezos ly hôn Ông chủ Amazon ngườ i già u nhấ t thế giớ i - Jeﬀ Bezos tuần qua qua thông báo ông và vợ là MacKenzie quyết định ly dị sau 25 năm chung sống. Theo Bloomberg Billionaire Index, ông Bezos hiện có tài sản 137 tỉ Mỹ kim,. Vì thế, nếu chia đều, MacKenzie sẽ là người phụ nữ giàu nhất hành tinh với khoảng 69 tỉ Mỹ kim. Kể cả nếu chỉ được nhận 1% số tài sản, bà vẫn sẽ gia nhập hàng ngũ tỉ phú. Theo Karin Lundell – luật sư tại công ty luật Rower cho biết nếu hai bên không có một thỏa thuận nào, tài sản gần như chắc chắn sẽ được chia đều. Jeff và MacKenzie gặp nhau khi họ cùng làm việc tại quỹ đầu tư mạo hiểm D.E. Shaw và tổ chức đám cưới năm 1993. Một năm sau, Bezos thành lập công ty thương mại điện tử Amazon. MacKenzie từng làm kế toán cho Amazon và là một trong những nhân viên đầu tiên của công ty. MacKenzie từng giúp đỡ chồng trong những ngày đầu thành lập Amazon và Jeff cũng rất ủng hộ sự nghiệp văn chương của vợ. MacKenzie trở thành một trong những nhân viên sớm nhất của công ty Amazon với vai trò kế toán. Bà cổ vũ chồng vượt qua những khó khăn trong giai đoạn đầu khởi nghiệp. Sự hiện diện của MacKenzie

Jeff Bezos và vợ

tại công ty phai nhạt dần trong những năm sau đó. Hầu hết các nhân viên cấp cao chỉ gặp bà tại các sự kiện xã giao hay buổi khánh thành trung tâm của công ty. MacKenzie cũng thường cùng chồng đến các sự kiện ở Hollywood sau khi Amazon bắt đầu tiến vào mảng video. Dù giú p chồng trong giai đoạn mới thành lập Amazon, MacKenzie vẫn theo đuổi sự nghiệp văn học. Bà đã mất 10 năm để hoàn thiện cuốn sách đầu tiên “The Testing of Luther Albright” (Những phép thử

của Luther Albright), được xuất bản năm 2005, sau đó đoạt giải American Book Award. Truyề n thông Mỹ bắ t đầ u bươi mó c đờ i tư củ a cặp vợ chồng tỉ phú. National Enquirer hôm 10/1 tiết lộ những tin nhắn được cho là do Jeﬀ Bezos gửi đến “người tình ngôi sao truyền hình bí mật” Lauren Sanchez từ tháng 4 năm ngoái, 9 tháng trước khi tỉ phú này tuyên bố ly hôn với vợ. Những tin nhắn của Bezos có nội dung như “Anh yêu em, cô gái sôi

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

động”, “Anh muốn ôm em thật chặt...”. Bezos thậm chí bị cho là đã gửi cho Sanchez những bức ảnh selﬁe nhạy cảm. Vợ chồng Bezos là bạn thân với Sanchez và chồng bà, Patrick Whitesell, quản lý của nhiều ngôi sao Hollywood, khoảng 10 năm nay. Bezos và Sanchez được cho là bí mật hẹn hò từ 8 tháng trước, sau khi nữ MC nổi tiếng ly hôn chồng. National Enquirer tuyên bố đã theo dõi hai người qua 5 tiểu bang và 64km, bám theo máy bay riêng, những chiếc limousine sang trọng, các chuyến trực thăng, những cuộc đi bộ lãng mạn của họ, những lần nghỉ ở khách sạn 5 sao, những bữa tối thân mật và những cuộc hẹn hò bí mật. David Pecker, chủ tịch công ty sở hữu báo, là đồng minh lâu năm của Tổng thống Trump, người có hiềm khích với Bezos. Sanchez, 49 tuổi, từng là người dẫn dắt nhiều chương trình nổi tiếng, xuất hiện trong nhiều phim điện ảnh và truyền hình. Bà cũng đứng đầu một công ty chuyên quay phim từ trên không. Lần gần nhất Sanchez gặp Bezos là tại bữa tiệc Golden Globes của Amazon hôm 6/1. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG

PTàu đánh cá Nhật Bản săn bắt cá voi từ ngoài biển vào bờ

Nhật cho phép đánh bắt cá voi với mục đích thương mại hững năm trước Công nguyên, loài người đã biết đánh bắt cá voi để ăn thịt, dần dần nhiều loài cá voi có nguy cơ tuyệt chủng. Năm 1946, dựa vào các điều khoản của Công ước Quốc tế về Quy định Đánh bắt cá voi (the International

Convention for the Regulation of Whaling -

I C RW ) , m ộ t t ổ c h ứ c mang tên Ủy ban Cá voi Quốc tế ( International

Whaling Commission

- IWC) ra đời tại Hoa Thịnh Đốn nhằm bảo tồn các loài cá voi, củng cố và phát triển việc đánh bắt cá voi có trật tự với sự tham gia của 86 quốc gia, trong đó có Nhật Bản.

Năm 1986, IWC ra lệnh cấm đánh bắt cá voi cho mục đích thương mại. Tuy nhiên, thói quen ăn thịt cá voi của người Nhật Bản đã có từ lâu, không sao bỏ được, một số người lấy cớ đánh bắt cá voi cho nghiên cứu khoa học bán cho dân ghiền cá voi để… “hốt bạc”. Sau hơn 30 năm thực hiện lệnh cấm đánh bắt cá voi “không nghiêm chỉnh”, trước khi bước vào năm 2019, bất chấp chỉ trích của cộng đồng quốc tế, Nhật Bản lại cho phép đánh bắt cá voi với mục đích thương mại… Nhật nói “không” với lệnh cấm đánh bắt cá voi

Ngày 26/12/2018, ông Yoshihide Suga, Chánh văn phòng Nội các tuyên

bố trước truyền thông, từ tháng 07/2019, các tàu đánh bắt cá voi Nhật Bản được phép trở lại hoạt động với mục đích thương mại, thách thức lệnh cấm đánh bắt cá voi toàn thế giới ban hành năm 1986. Tuy nhiên, Chánh văn phòng Nội các Yoshihide Suga cũng nói rõ: “Các tàu đánh bắt cá voi chỉ được phép hoạt động trong phạm vi lãnh hải và vùng đặc quyền kinh tế của Nhật Bản, không được đánh bắt ở vùng biển phía nam giáp Úc Đại Lợi”. Đây là vấn đề từng gây căng thẳng ngoại giao giữa Tokyo và Canberra. Ông Suga còn nói thêm, quyết định này có hiệu lực từ ngày 30/06/2019. Nhật Bản sẽ thông báo quyết định này lên Ủy ban Cá voi Quốc tế (IWC).

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Ông Itsunori Onodera, cựu Bộ trưởng Quốc phòng, hiện nay là cố vấn cho chính phủ Nhật Bản về đánh bắt hải sản, phát biểu trên đài truyền hình NHK: “Trong quá khứ, khi tham dự những cuộc họp của IWC, tôi từng bất ngờ về những quan điểm bảo thủ của họ đối với việc đánh bắt cá voi”. Trước đây, Nhật Bản lợi dụng khe hở trong lệnh cấm đánh bắt cá voi của IWC quy định có thể đánh bắt cá voi cho nghiên cứu và phục vụ khoa học, phần còn lại được phép bán cho những người có thói quen ăn thịt cá voi. Iceland và Na Uy là hai quốc gia công khai chống lại lệnh cấm săn bắt cá voi thương mại của IWC. Tuy nhiên, Iceland giới hạn số lượng cá voi được phép

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG

Công nhân Nhật Bản cắt xẻ thịt cá voi tại chỗ

Thịt cá voi bày bán tại một chợ cá ở Nhật Bản

đánh trong một năm, các tàu đánh bắt cá voi của đảo quốc này không hoạt động liên tục. Năm 2015, Iceland giết 155 con cá voi lấy thịt, sau đó tạm dừng đánh bắt. Năm 2018 đảo quốc này được phép đánh bắt 191 con cá voi. Năm 2017, Na Uy cho phép đánh bắt 999 con, ngư dân nước này chỉ đánh bắt 432 con. Năm 2018 cho phép đánh bắt 1.278 con vẫn không bắt đủ con số đã quy định. Cũng như Iceland, phần lớn số cá voi đánh bắt được ở Na Uy sau khi chế biến đều xuất khẩu sang Nhật Bản.

Cộng đồng quốc tế khiển trách

Nhật Bản cho phép đánh bắt cá voi với mục đích thương mại khiến chính phủ Úc Đại Lợi cùng các nhà bảo tồn thiên nhiên giận dữ. Trong một thông báo chung, Ngoại trưởng Marise Payne và Bộ trưởng Môi trường Melissa Price Úc Đại Lợi cho biết, Canberra hết sức thất vọng trước quyết định từ bỏ lệnh cấm đánh bắt cá voi với mục đích thương mại của Tokyo. Thông báo có đoạn viết: “Ủy ban Cá voi Quốc tế

(IWC) đóng vai trò quan trọng trong hợp tác quốc tế nhằm bảo tồn cá voi ngoài đại dương. IWC là cơ quan chịu trách nhiệm bảo tồn và quản lý cá voi... Quyết định của Nhật Bản rất đáng tiếc, Úc Đại Lợi hy vọng Nhật Bản tuân theo quy định của tổ chức này”. Tổ chức Hòa bình Xanh (Greenpeace) cáo buộc Nhật Bản cố tình đưa ra tuyên bố này vào dịp cuối năm để tránh sự chú ý và chỉ trích của cộng đồng quốc tế. Ông Sam Annesley, Giám đốc điều hành tổ chức Hòa Bình Xanh, nói: “Chính phủ Nhật Bản phải khẩn trương hành động để bảo tồn sinh thái biển, thay vì tiếp tục đánh bắt cá voi cho mục đích thương mại. Với công nghệ hiện đại, đánh bắt cá voi quá đà tại vùng biển Nhật Bản sẽ khiến rất nhiều loài cá voi tuyệt chủng. Các loài cá voi này đều chưa hồi phục, trong đó có những loài cá voi lớn như cá voi xanh, cá voi vây… ”. Hiệp hội Bảo tồn Biển Úc Đại Lợi cho rằng, cấm đánh bắt cá voi ở vùng biển Nam Cực là quyết định được mọi người hoan nghênh, lẽ ra phải thực hiện từ lâu. Người đứng đầu tổ chức này là ông Darren Kindleysides còn kêu gọi chính phủ Úc Đại Lợi yêu cầu các tàu đánh cá voi Nhật Bản lập tức rời khỏi vùng biển này thay vì đợi đến mùa săn bắt vào tháng 2 hoặc tháng 3 hàng năm. Ông Kindleysides nói: “Mấy chục năm qua, Úc

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Đại Lợi đã cố gắng buộc những người đánh bắt cá voi tránh xa vùng biển Nam Cực, nhưng… điều này chẳng thấm vào đâu nếu Nhật Bản đánh bắt mà không bị ngăn cấm ở vùng biển của họ”. Thói quen ăn thịt cá voi của người Nhật

Từ cuối thập niên 40 tới giữa thập niên 60, người dân Nhật Bản ăn thịt cá voi nhiều hơn bất kỳ loại thực phẩm nào. Nhiều nhất là năm 1964, họ đã giết 24.000 con cá voi, hầu hết là cá nhà táng và cá voi vây lớn. Sau Đệ nhị Thế chiến, thịt cá voi trở thành nguồn dinh dưỡng chứa protein quan trọng đối với dân chúng Nhật Bản. Theo thống kê, thập niên 60 của thế kỷ 20, Nhật Bản tiêu thụ khoảng 200.000 tấn cá voi mỗi năm. Những năm gần đây, con số này giảm xuống còn khoảng 5.000 tấn. Cá voi còn được coi là một biểu tượng văn hóa gắn liền với thần Ebisu, thường mang lại may mắn và phù hộ cho ngư dân. Những khi quận Ebisu, thủ đô Tokyo, Nhật Bản tổ chức lễ hội thần Ebisu, phải có món thịt cá voi để mọi người biết rằng, cá voi đã “mang may mắn đến với những người khách phương xa”. Trong lễ hội thần Ebisu diễn ra vào trung tuần tháng 10 hằng năm, 30 nhà hàng quận Ebisu lúc nào cũng có khách ra vào chật ních. Họ tới đây để thưởng thức những miếng thịt cá

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG

voi thơm ngon, béo ngậy được các đầu bếp nổi tiếng chế biến. Đối với người Nhật Bản, cá voi là loài động vật đã bị đánh bắt từ hàng chục thế kỷ nay. Làng chài Taiji tại tỉnh Wakayama được xem là nơi nổi tiếng nhất về đánh bắt cá voi. Hiện nay, Nhật Bản xây dựng hẳn một nhà máy chế biến cá voi lớn ở gần Nam Cực để sơ chế hàng trăm con cá voi một lúc. Một trong những giải thích khác về thói quen ăn thịt cá voi của người dân xứ sở anh đào là: Trong Đệ nhị Thế chiến, Nhật Bản là nước bại trận buộc phải tìm nguồn thực phẩm cho hàng chục triệu dân trong nước. Lúc này, họ sửa chữa hai tàu chở dầu của Mỹ thành “nhà máy chế biến cá voi” trên biển đi đánh bắt cá voi khắp các đại dương. Nhật Bản cũng thường nhập cảng cá voi từ Úc Đại Lợi, Mỹ hoặc Iceland…

hội này xưa nay vẫn được xem là lễ hội truyền thống của dân đảo. Lễ hội thảm sát cá voi ngày 16/08/218, cư dân săn cá voi trên đảo đã thảm sát hơn 80 con cá voi hoa tiêu và hàng chục cá heo trắng Đại Tây Dương. Tờ nhật báo Mirror Anh Quốc loan tin, những hình ảnh du khách người Anh quay được trong một số video cho thấy, hàng trăm con cá voi hoa tiêu bị dồn vào vùng nước nông. Dân làng cầm sẵn móc, giáo và dao đâm chết cá voi, gây ra một cuộc thảm sát đẫm máu. Chỉ trong thời gian 1 giờ 30 phút người dân đảo này đã giết hơn 200 con cá voi, ven bờ biển nhuộm đỏ máu cá voi. Có những em bé chỉ 5 tuổi cũng ra giúp người lớn kéo xác cá voi hoặc nhảy lên thể xác loài động vật có vú thông minh này chụp hình.

Tập tục săn cá voi một cách dã man trên đảo Faroe có từ 1.000 năm trước, nhiều người cho rằng, nó không còn phù hợp trong thế kỷ 21. Tuy vậy, giới chức đảo Faroe đã bảo vệ hành động trên. Phát ngôn viên cơ quan hành chính đảo nói: “Săn bắt cá voi là một phần tự nhiên của cuộc sống ở Faroe. Dĩ nhiên là những người không quen với việc đi săn này sẽ cảm thấy khó chịu. Trên thực tế, các cuộc đi săn đều được tổ chức kỹ lưỡng và tuân thủ quy định. Không riêng gì cá voi mà các động vật khác đều bị giết một cách mau lẹ”. Hàng năm, người dân quần đảo Faroe thường đi săn cá voi để tích trữ lương thực. Sau lễ hội thảm sát cá voi, người dân trên đảo được chia thịt cá voi, nhưng không phải mua đi bán lại. Trên đảo Faroe,

mọi người trữ thịt cá voi được chia sau lễ hội làm thức ăn cho mùa đông giá lạnh. Giới chức trên đảo Faroe cũng từng tuyên bố: “Trẻ em Faroe lớn lên cũng cần được biết đến những hoạt động này để chúng hiểu bữa ăn hàng ngày trên bàn đến từ đâu?”. Trong lễ hội thảm sát cá voi, tâm trạng người dân trên đảo thường khác nhau. Người cảm thấy phấn khích, cầm dao đâm liên tục vào cơ thể cá voi. Trong khi đó một số người đứng nhìn cá voi bị giết chết nước mắt chảy liên tục. Theo họ, nhìn từng đàn cá voi bị lùa vào bờ bị đâm chém một cách đau đớn, trông thật là vô nhân đạo. Tuy nhiên, đây là tập tục từ xưa để lại. Muốn xóa bỏ tập tục này phải chờ thời gian. LÝ ANH

Lễ hội thảm sát cá voi

Quần đảo Faroe (Faroe Islands) thuộc vùng biển Na Uy, phía bắc Đại Tây Dương, giữa Iceland, Na Uy và Scotland, vốn thuộc về Na Uy, năm 1814 tách ra khỏi Na Uy, thuộc về Đan Mạch. Nói đến quần đảo này, nhiều người nghĩ đến lễ hội tàn sát cá voi của người dân trên đảo. Mỗi khi đến lễ hội thảm sát cá voi, người dân quần đảo Faroe dùng tàu đánh cá dồn cá voi vào bờ giết hàng trăm con khiến nước biển biến thành màu đỏ. Lễ

Dân đảo Faroe đâm chém cá voi trong lễ hội tàn sát loài cá này nhuộm đỏ bờ biển

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

BƯỚC LÃNG DU

g n ữ h N

ở n ê u q ó h k ngày

Milos

ời chuyến phà khởi hành từ Santorini, chúng tôi đặt chân lên đảo Milos nằm trong biển Egeo, Hy Lạp lúc ánh mặt trời gay gắt nhất. Hòn đảo rộng 160km2 với gần 5.000 dân này không nổi tiếng bằng Santorini về mặt kiến trúc, bù lại các bãi biển và hệ thống hang động trên đảo được cho là độc đáo hơn. KỲ LẠ BÃI BIỂN NÚI LỬA PHUN VÀ HANG ĐỘNG CƯỚP BIỂN

Dịch vụ cho thuê xe ở Milos rất tiện lợi. Chúng tôi thuê xe trong ba ngày, mỗi ngày hết khoảng 30 euro. Đường sá trên đảo dễ nhớ, dễ đi. Một số con đường mòn quanh các bãi biển khá gập ghềnh và nhiều bụi. Milos không xanh tươi theo kiểu đảo nhiệt đới, tuy nhiên bao bọc lấy đồi núi khô cằn là nước biển trong xanh như pha lê, lại có những thị trấn, những làng chài nhà cửa trang trí tuyệt đẹp điểm xuyết nên đảo vẫn rất thu hút du khách. Gần đến bãi biển Tsigrado nổi tiếng, cả nhóm dừng xe xuống vừa đi bộ vừa lần tìm xem vùng nước

Phố biển ở Milos

biển đẹp như cẩm thạch nằm ở đâu sau những khối đá trơ trụi. Tsigrado được mệnh danh là đại dương ẩn giấu. Chúng tôi phải bò qua một hẻm núi và lần theo cái thang gỗ để xuống được bãi biển. Thật rất đáng công: Tsigrado quá đẹp! Nối tiếp dải cát trắng là làn nước trong xanh, có thể nhìn rõ mồn một từng viên sỏi, từng con cá bơi qua. Nằm trong

vịnh khuất gió, mặt biển phẳng như gương, tạo nên một chốn hoàn hảo để thư giãn và tận hưởng ánh nắng. Bơi lội chán, mọi người thong thả đi bộ sang bãi biển Firiplaka cách đó không xa. Firiplaka có vẻ đẹp khác hẳn Tsigrado, có lẽ nhờ lớp sỏi và hàng cây ôliu xinh xắn. Cuối cùng, trong mấy bãi biển, chúng tôi lưu lại lâu nhất ở Sarakiniko. Bao bọc

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Bên dưới là đại dương, bên trên là đá núi

Du khách phải leo xuống chiếc thang gỗ để đến với bờ biển Tsigrado

Hệ thống hang động dày đặc ở Kleftiko

xung quanh bãi biển này là những dãy núi trắng xóa, có độ cao lưng chừng, khiến cho khách du lịch có cảm giác mình đang du lịch thám hiểm Nam cực, nhưng kỳ diệu thay, “Nam cực” này lại có thời tiết tuyệt vời với ánh nắng vàng và làn nước trong xanh có thể nhìn thấy tận đáy! Sarakiniko còn mê hoặc chúng tôi với những hang đá trắng tinh, nơi vừa “trốn” được ánh nắng ban trưa, vừa tìm được một không gian riêng tư đắt giá. Mọi người dành hàng giờ đi bộ xung quanh Sarakiniko. Toàn bộ bãi biển được tạo thành từ tro núi lửa trắng như bông. Nhiều du khách rủ nhau nhảy từ vách đá thấp xuống làn nước mát rượi. Chiều buông xuống, hoàng hôn trên bãi biển tro núi lửa này thật ấn tượng. Ánh nắng óng ả cuối ngày chiếu vào những tảng đá trắng và làn nước xanh, hắt lên những sắc thái lung linh nhất của màu tím và màu hồng. Sáng hôm sau, đoàn lên thuyền đến Kleftiko với hệ thống hang động dày đặc đây từng là nơi trú ẩn của cướp biển trong nhiều thế kỷ. Vừa khám phá các hang động nửa tối nửa sáng, vừa nghe chuyện rùng rợn ly kỳ về cướp biển, cảm giác thật khó tả. Nước biển bên dưới hang động có màu xanh lam tuyệt đẹp và lạ mắt mà lần đầu chúng tôi được thấy. Mới chỉ ở Milos có một ngày mà ai nấy đã thấy vốn từ diễn tả màu xanh nước

biển của mình thật nghèo nàn, không sao diễn tả hết cái đẹp của biển Egeo. Trước khi rời Kleftiko, chiếc thuyền nhỏ của Công ty Milos Sailing Adventures đưa du khách vào các hang động sâu nhất. Thoắt một cái, mặt trời Địa Trung Hải đã không còn nữa, bao quanh chúng tôi chỉ là hơi lạnh và màu tối đen mịt mùng – không gian sống của cướp biển thuở xa xưa. NHỮNG LÀNG CHÀI ĐẸP NHƯ TRONG TRUYỆN CỔ TÍCH

Chúng tôi trải qua buổi chiều thứ hai trên đảo ở Plaka. Thị trấn được chăm chút tỉ mỉ đến từng hẻm nhỏ và từng hàng rào này tọa lạc trên một ngọn đồi và nổi tiếng là nơi chốn lý tưởng để ngắm cảnh hoàng hôn ở Milos. Giống như kiến trúc trên đảo Santorini, phố xá ở Plaka có sắc trắng chủ đạo. Trên cái nền tinh khiết đó, người dân trồng hoa, sơn cửa, sơn cả đường đi với những màu thật rực rỡ. Đường phố, ngõ hẻm Plaka đẹp như trong truyện cổ tích, khiến chúng tôi gần cháy túi với mấy chục cửa hàng tràn ngập đồ trang sức thủ công, đồ gốm và quần áo được trưng bày vô cùng bắt mắt. Thay vì ngồi quán cà phê để ngắm hoàng hôn, chúng tôi thong thả dạo bộ từ quảng trường đến nhà thờ cũ. Phút cuối ngày ở Plaka lộng lẫy với ráng chiều, với hoa và gốm, thủy tinh phủ đầy các mặt tiền. Phố đông vui mà vẫn êm

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

BƯỚC LÃNG DU đềm, phồn hoa mà sâu lắng. Nếu Plaka kiêu hãnh trên đồi cao thì Pollonia là một thị trấn – làng chài cổ kính nằm trên mặt biển. Đến với Pollonia, người ta chỉ có thể thốt lên rằng Hy Lạp đã tặng cho thế giới một ý tưởng phối màu tuyệt vời: trắng và xanh da trời. Những ngôi nhà với mái vòm trắng, những con đường lát đá trắng tinh, những ô gạch viền trắng tinh khiết, những ban công cà phê trắng xóa… dường như cả hòn đảo này coi màu trắng như màu sắc hạnh phúc của họ, làm cho họ có cảm giác tuổi thanh xuân của mình luôn còn mãi, những chuyến phiêu lưu của cuộc đời họ sẽ không bao giờ kết thúc. Và đặc biệt, màu trắng tuyệt đẹp này kết hợp với màu xanh trong huyền ảo của nước biển đã tạo nên một

hiệu ứng thị giác kỳ diệu, khiến bất cứ ai cũng dâng trào một cảm xúc không thể diễn tả bằng lời: cảm xúc tự do! Rồi chúng tôi cũng trở lại với biển. Firoptanos trong xanh như một bể bơi khổng lồ, với các đụn cát trắng tinh, mịn màng. Hệ sinh thái của Firoptanos độc đáo với những rạn san hô màu sắc rực rỡ, như muốn đua chen với bảng màu tạo nên bởi hàng loạt cánh cửa đa sắc màu của những ngôi nhà nhỏ xinh trên bờ. Bãi biển Papafragos gần đó hấp dẫn du khách nhờ nước biển thay đổi màu sắc một cách lạ lùng tùy thuộc vào thời tiết và ánh sáng. Bao quanh Papafragos là dãy hang động khổng lồ ăn sâu vào vách đá, bên trong lại phân thành ba hang động nhỏ cũng là đại bản doanh của cướp

Làng chài đẹp như trong truyện cổ tích

Plaka, thị trấn trên đồi cao

Những “hồ bơi” thiên nhiên được tạo nên bởi núi và biển

biển thời kỳ Byzantine. Đặc biệt, Papafragos nằm rất gần một khu dân cư thời tiền sử mà giới khảo cổ gọi là thành phố cổ Phylakopi có nền văn minh phát triển từ thời đại đồ đá mới. Đa số các tòa nhà

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

và lăng mộ hiện nay bị nước biển bao phủ hoàn toàn nhưng vẫn là nhân chứng về đời sống tinh thần, vật chất của một nền văn minh từng rất huy hoàng. PHƯƠNG HIỀN/DNSG

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Kỹ sư TQ gian lận khi kiểm định cầu vượt biển dài nhất thế giới Trong phiên điều trần mới đây, công tố viên cho rằng nhóm kỹ sư của công ty Jacob China đã làm giả kết quả kiểm định bê tông xây cầu Hong Kong - Chu Hải - Macau để che đậy sai sót. Theo South China Morning Post, t ại buổi điều trần ở tòa án West Kowloon, Hong Kong hôm 8/1, mười hai nhân viên phòng thí nghiệm được cho là đã làm giả kết quả kiểm tra chất lượng bê tông được sử dụng để xây dựng cây cầu nối liền Hong Kong - Chu Hải Macau. Công tố viên Marco Li Kwok Wai nói mục đích của việc làm này là để lừa

dối các viên chức chính phủ rằng mẫu bê tông đã vượt qua bài kiểm tra, nhưng thực tế không phải vậy. Công tố viên Li nói: “Họ đã điều chỉnh thời gian hoặc thực hiện việ c kiểm tra bê tông một cách không trung thực để che giấu sai lầm của mình”. Công tố viên Li cho rằng hành vi phạm tội diễn ra từ năm 2012 đến năm 2017, khi công ty Jacob China được Sở Phát triển và Kỹ thuật Dân sự ký hợp đồng điều hành phòng thí nghiệm tại Siu Ho Wan trên đảo Lantau. Li cho biết, khi không thể tuân thủ các yêu cầu trong bài kiểm tra nén để thử chất lượng

Cầu nối liền Hong Kong - Chu Hải - Macau là cây cầu vượt biển dài nhất thế giới, trị giá 20 tỷ USD. Ảnh: AFP.

của bê tông, họ đã gian lận. Cả 12 bị cáo đều phủ nhận tham gia vào âm mưu lừa đảo. Hầu hết 12 người là kỹ sư, một số người khác là phụ tá . Công tố viên Li cho biết kỹ sư Ng Kai Yiu đã nhận tội và sẽ làm chứng chống lại các đồng nghiệp cũ của mình.

Cây cầu nối liền 3 thành phố Hong Kong, Chu Hải, Macau chính thức khánh thành vào ngày 24/10/2018 sau gần một thập niên xây dựng. Đây được coi là cây cầu vượt biển dài nhất thế giới, trị giá 20 tỉ Mỹ kim. 

Đồng xu 1 cent có thể bán được hơn 1 triệu đô Một đồng xu có mệnh giá 1 cent đang được rao bán đấu giá tại thành phố Orlando, Florida với kỳ vọng đem về hơn 1 triệu Mỹ kim. Thông tấn xã UPI ngày 10/1 đưa tin nhà bán đấu giá Heritage Auctions cho biết đồng xu trên đặc biệt vì được đúc bằng đồng, thay vì thép pha kẽm như bình thường. Đồng xu có in hình Tổng thống Mỹ Abraham Lincoln được sản xuất vào năm 1943. Thời Thế chiến 2, chính phủ Mỹ quyết định không đúc tiền bằng đồng như trước mà thay bằng thép pha kẽm do đồng được dành cho các mục đích quân sự. Tuy nhiên vì lý do nhầm lẫn, có

thuộc về ông Don Lutes Jr ở tiểu bang Massachusetts, người vừa qua đời hồi tháng 9/2018. Theo truyền thông Mỹ, năm 1947, ông Don Lutes khi đó mới 16 tuổi đã có được đồng xu quý hiếm trên trong một lần nhận tiền thối lại sau khi mua đồ ăn trưa tại căn-tin của trường. Một đồng xu tương tự cũng được đúc bằng đồng trong năm 1943 đã từng được bán với giá 1,7 triệu Mỹ kim vào năm 2010.  một số đồng xu đã được đúc bằng đồng vào năm 1943. Theo Heritage Auctions, có khoảng 20 đồng xu đã bị đúc nhầm như vậy. Đồng xu bán đấu giá trên từng

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

VIẾT TỪ SÀI GÒN

Đặc Sản SGCN

Ẩ

m thực của VN ngày càng phong phú. Sau khi ăn heo bò gà cá hằng ngày mãi đã chán, các đầu bếp thường xuyên vắt óc tìm món ăn mới lạ cung cấp cho thực khách mà nhu cầu ngày càng đòi hỏi cao hơn, chẳng những ngon hơn mà còn phải lạ hơn, độc hơn để không gây nhàm chán. Món mới đâu có sẵn hoài nên người ta xoay qua tìm các nguyên liệu cũ với cách chế biến khác đi, mang một hình thức mới gọi là đặc sản. Xưa kia, cá kèo là loại bình dân, ít người ăn, cách làm cũng bình dân. Mấy bà nội trợ ra chợ mua con cá rẻ tiền về, mang ra trước nhà, xát tro, chà xuống mặt nền xi măng cho sạch nhớt. Con cá nhỏ không có nhiều nạc, tới mùa rộ lên nhiều tới mức người dân quê chỉ phơi khô làm phân bón. Nhà nghèo không có tiền mua thức ăn, bắt mớ cá kèo ngoài kênh rạch về kho tiêu qua bữa. Vì con cá không có giá trị gì nên trong rạp hát, hàng ghế cuối gọi là hạng cá kèo, nhóng cổ mãi mới thấy diễn viên nhỏ xíu đứng tuốt trên sân khấu xa lắc. Nghề nuôi cá ngày càng phát triển: cá lóc, cá tra, cá hú… một số cá mới nuôi nhiều sau này như cá điêu hồng, cá trê phi…, con cá kèo ít thịt biến mất hồi nào không biết. Thế nhưng chẳng ngờ sau thời gian dài, cá kèo tái xuất hiện một cách ngoạn mục thành món ăn thú vị nằm trong nhà hàng, còn ngoài chợ thì mất dấu luôn, muốn ăn cũng không cách nào tìm thấy, hàng quán thường thường cũng

Cá kèo

không có. Rau dại người thôn quê tới bữa ăn ra vườn vặt một nắm ăn sống hay nấu nồi canh tập tàng chứ dân thành phố sang chảnh ăn súp lơ, măng tây, củ dền… Đến nay, cây rau dừa mọc ở mép nước, cây càng cua mọc nơi ẩm thấp, cây đinh lăng trồng làm hàng rào… lại bất ngờ được thực khách săn đón. Mà phải rau dại mới có giá. Rau má mọc hoang bao giờ cũng bán mau hơn rau má nhà trồng. Rau đắng đất được chuộng hơn rau đắng biển... và nhiều cái tên rất lạ như: hẹ nước, đọt choại, tàu bay, lá cách... ăn bánh xèo, ăn lẩu mới được bưng ra thưởng thức cùng, và cũng phải trong phạm vi nhà hàng chứ không phải sạp ngoài chợ… Chợ đôi khi hiếm hoi có hàng bày rau dại đặc biệt từ quê gửi lên chứ không phải hàng nào cũng bán vì những thứ này không qua chợ đầu mối bán sỉ, như rau sam, đọt nhãn lồng, lá cách, đinh lăng… Lá é nấu

lẩu, đinh lăng đi cùng gỏi cá… ở các ngôi chợ lớn, gói thành bó nhỏ bán sáu chục ngàn một ký. Riêng lá sầu đâu mỗi ngày được ướp lạnh gửi xe khách từ Kampuchia về VN, và cũng chỉ bán ở mỗi một ngôi chợ ở quận 10 nơi Việt kiều Miên ở tụ tập đông đúc. Chẳng những rau dại ở nông thôn mà ngay cả rau rừng cũng nhất tề dắt tay nhau xuống phố. Những món ăn dân dã trong các buôn làng trên cao nguyên như rau dầm tang, lá khổ qua rừng, lá bép, đọt mây, cà đắng… đang trở thành thứ lạ kỳ hấp dẫn thực khách tại nhiều khu du lịch, nhà hàng hay khách sạn sang trọng. Ở cửa rừng, bó lá chỉ vào khoảng mười ngàn đồng nhưng khi nằm trên chiếc đĩa lộng lẫy, nó tăng giá gấp mười lần và trở nên quý phái hẳn ra. Một số loại như lá dầm tang chỉ mọc trong rừng nhưng vài thứ khác do khan hàng, đã bắt đầu được trồng như lá bép, cà đắng… nhưng mùi vị

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

VIẾT TỪ SÀI GÒN nguyên thủy đăng đắng, cay cay cũng có phần bớt đi. Dù sao thực khách thỉnh thoảng đổi món lạ nên hương vị có thay đổi chút chút cũng chẳng mấy ai nhận ra. Trong lúc dân sơn cước bắt chước người Kinh để bắt đầu biết dùng những món rau rừng chế biến cầu kỳ hơn như um ếch, hấp cá… thì ngược lại, dân miền xuôi khi lên cao nguyên lại thử vị với rau luộc chấm mắm quẹt mới ăn hơi ngai ngái nhưng ăn quen lại thành ghiền lúc nào không biết. Mầm đá, ngồng cải rừng, mướp rừng… theo xe, theo máy bay về tới thành phố trở thành hàng hiếm mà chỉ một số nhà hàng đặc biệt mới có. Lục bình hay còn gọi là bèo tây, bèo Nhật Bản có công dụng làm sạch nước, xơ phơi khô có thể bện thành dây, dệt thành chiếu, vốn thường băm nhỏ, trộn với cám làm thức ăn cho heo, vịt… Nhiều công dụng thế mà lắm nơi cũng khốn khổ vì lục bình sinh sôi phát triển nhanh quá làm ghe thuyền khó lưu thông. Món này cũng đã đi vào ẩm thực lúc nào không biết. Trong tour du lịch, để giới thiệu đặc sản địa phương, du khách xuống miền Tây thường được đãi cá rô phi bèo tây, hoa bèo xào thịt bò, hay đơn giản như thịt ba chỉ xào bèo tây,...

Ngó lục bình xào ăn rất ngon, đọt non và cuống lá dùng để nấu canh tép, cá lóc, tôm khô; bông luộc chấm cá kho hoặc xào thịt heo… Lục bình dần dần tiến ra Bắc, mùi vị non ngọt thơm mát, không đắng, không chát khiến nhiều người mê mẩn vì gỏi, xào hay nấu canh đều ngon. Sài gòn có bán nhiều rau đắng mua về nấu canh chua, điên điển để xào tép… nhưng bèo tây bán ngoài chợ như một loại rau sạch thì chưa thấy. Đó là rau cỏ, qua tới “con” thì còn phong phú hơn rất nhiều. Người VN chuộng lạ, bất cứ con gì là lạ đều có thể bỏ vào miệng phục vụ ông thần khẩu. Vì thế quán nhậu ghi vào thực đơn dế cơm dồn đậu phọng hay đuông chà là... Hiếm hơn nữa, thực khách phải vào quán côn trùng để ăn nhộng ve, bò cạp… Ai đi du lịch Cam Bốt, vừa qua biên giới khi ghé chợ hoặc trạm dừng chân, đếu rất ấn tượng trước những người bán hàng đội mâm trên đầu chào mời khách mua cào cào, dế, nhện… ướp gia vị thơm phức, chiên dòn vàng ươm, nhất là con cà cuống thơm và bùi đặc biệt mà hầu như không còn thấy ở VN nữa, ngoài tinh dầu cà cuống hóa học rảy vài giọt cho món bún thang và bánh cuốn

Bắc. Côn trùng VN còn có nhộng ở miền Bắc và đuông dừa ở miền Nam. Nhộng bán nhiều từ trước giờ, riêng đuông bị coi là loài sâu phá hoại vì dễ làm chết cả một cây dừa nhiều năm tuổi, nhưng vẫn được lén bán bên lề đường với giá sỉ từ năm đến bảy ngàn một con. Ngoài ra còn có sâu muồng ở Tây nguyên là một loại cây trồng giữa cây cà phê để chắn gió, sâu măng ở Thanh Hóa, nhộng cọ ở Tuyên Quang… đều là những món khoái khẩu của dân địa phương Mùa nước nổi dưới miền Tây có chuột, rùa, rắn... Trong dịp lễ hội ẩm thực diễn ra ở thành phố, đôi lúc có mặt con chuột rô ti ướp ngũ vị hương vàng ươm, nướng lửa than thơm phức với giá chẳng rẻ chút nào. Sau này không thấy nhà hàng lớn bán chuột nữa, chắc là giống như thịt cầy, sợ người ngoại quốc nhìn vào lạ lẫm, ngại ngần… Cuối mùa khô, đầu mùa mưa khi nước lòng hồ Trị An rút là vào mùa săn chim én. Mỗi ngày có hàng ngàn con chim bị bắt để chuyển lên bàn nhậu. Cung đuổi kịp cầu nên người ta vẫn bắt hối hả không cách nào ngăn chặn được. Chẳng thà con chim cút còn hơi hơi to một chút chứ chim én nhỏ xíu, làm sạch sẽ xong còn bằng đầu ngón chân ăn đâu có đã miệng mà chẳng hiểu sao có bao nhiêu dân nhậu cũng hút hàng hết. Do thiên hạ rỉ tai nhau tiết dơi và thịt dơi đại bổ nên dơi cũng bị bắt nhiều. Xuống miền Tây ở Vĩnh Long, Sóc Trăng có quán dơi với đủ món chiên xào luộc, nấu cháo nhưng chưa thấy tiệm dơi nào trên Sài gòn. Tắc kè, rắn mối, dế, chim cút… còn có trại nuôi chứ dơi, chim én… chẳng ai nuôi. Những con vật này ăn côn trùng bay, nếu tận diệt sẽ gây mất cân bằng hệ sinh thái, xảy ra thiên tai dịch bệnh dễ xuất hiện và lây lan. Biết vậy nhưng dân nhậu vẫn ăn ào ào. Cá sấu, đà điểu… được nuôi nhiều và bán trong các ngôi chợ lớn,

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

VIẾT TỪ SÀI GÒN

siêu thị và cửa hàng của công ty phân phối thực phẩm nên nay không còn được xem là thực phẩm đặc biệt nữa. Mấy con côn trùng, chim chóc nho nhỏ ăn chơi chơi thực ra chỉ ráp miệng. Lạ thì có chứ ngon còn cần xét lại. Thịt nhiều và dễ chế nhiều món phải kể đến những con to, nặng, nhiều nạc. Dân Sài gòn chẳng ai không biết mấy quầy bán thịt thú rừng ở đường Phạm viết Chánh. Tới đó có thể tìm thấy heo rừng, nai, mễn, cheo, nhím, dúi, thịt trút… có giá từ gần một trăm đến gần hai trăm ngàn mỗi ký. Những quầy này

vừa bán lẻ cho khách mua lẻ về tự nấu nướng vừa bỏ sỉ cho các hàng quán chuyên bán món ăn thú rừng. Dĩ nhiên giá không thể rẻ nên chỉ người có tiền, và hơi lạ là người có chức vụ, có học lại ưa tìm tới thưởng thức. Thật ra nhím, dúi, cầy hương, heo rừng… cũng đã được nuôi trong chuồng trại từ lâu nhưng dân sành ăn vẫn đòi đúng món. Mặc dù từ dưới tán lá rừng đó, để vượt bao nhiêu đường dài, bao nhiêu thời gian lên tới bàn ăn trong thành phố, đã tốn biết bao nhiêu hóa chất độc hại tẩm ướp vào đó.

Cửa rừng đóng, đô thị phát triển nhanh chóng khiến rừng ngày càng lùi xa tít tắp, thế mà thịt thú rừng vẫn bán đầy dẫy hàng ngày thì chẳng hiểu. Các cửa tiệm thực phẩm khô luôn bày bán khô nai, khô cá thiều. Đó là những món ăn quen thuộc tới mức hiếm ai thắc mắc nai ở đâu ra mà chen chúc ngồi trong tiệm tạp hóa bình dân giữa khô bò, khô gà lá chanh, cá cơm chiên dòn... Để đáp ứng cho nhu cầu của thực khách thì con buôn ra tay phù phép. Đà điểu dù có trại nuôi nhưng còn ít, giá cao. Vì vậy để được giá, gian thương trộn lẫn thịt heo vào và chễm chệ xưng danh đà điểu. Thịt heo nái quá tuổi sinh sản, tức là heo thải loại, từ đồng bằng được chở ngược lên cao nguyên, do nhiều nạc, ít mỡ, lớp da dày, khi đưa vào nhà hàng, quán nhậu sẽ dễ dàng được “phù phép” thành món thịt heo rừng nuôi nhà, hoặc heo “đồng bào”, tức là heo do người dân thiểu số nuôi. Nếu không, dùng thuốc nhuộm tóc nhuộm đen lông heo, chỉ trong chớp mắt thành heo rừng chính hiệu con nai vàng… Dù sao ngoài vài đùi bê vàng ươm như phết nghệ treo trên móc sạp một cách hiền lành ngoan ngoãn thì trong số đó vẫn có thịt thú thật. Thế nhưng đi sâu vào rừng mãi mới săn được một con mồi lớn chứ đâu dễ dàng gì, nên thợ săn thường đào hố ủ thịt rừng xuống đất, xong chuyến săn vài ngày, cả tuần, mới lại đào lên, ra tới bìa rừng sang tay cho đầu nậu mang về thành phố làm món đặc biệt. Mà thôi kệ, cái gì không thấy là không biết! Đâu có ai rảnh rang tự nhiên vào căn bếp của quán ăn làm chi. Vả lại vẫn còn rất nhiều đặc sản thứ thiệt chung quanh. Thần khẩu còn lâu mới hại nổi xác phàm cho nên anh em ta cứ tha hồ nâng chén thưởng thức đặc sản ngày Xuân.

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

SGCN

Minh Triết Dành Cho

Người Mẹ

Minh triết dành cho người mẹ lấy đời sống của người mẹ làm điểm khởi đầu: đâu là những vấn đề liên quan đến người mẹ, các bài giảng dạy của Phật giáo có thể giúp ích gì cho người mẹ? Đồng thời tôi cũng thảo luận về những tác động của chức năng làm mẹ trong mối quan hệ với chồng con, bạn bè và chính bản thân mình. Minh triết dành cho người mẹ khám phá khả năng luôn sống cùng thực tại với con cái, tìm niềm vui lớn nhất khi sống cùng con cái. Chúng ta phải làm sao để việc dạy con cái luôn diễn ra cùng sự tĩnh tại (giảm thiểu thức giận, lo lắng và những suy nghĩ tiêu cực). Người mẹ phải làm gì đề phù hợp với những thay đổi trong mối quan hệ giữa mình với chồng, gia đình, thậm chí với bạn bè?Vận dụng các bài rèn luyện của Phật giáo, Sarah Napthali đem đến cho chúng ta những phương cách thích hợp nhằm đối mặt với những thử thách của vai trò làm mẹ. Những phương cách này giúp chúng ta hiểu được sâu sắc hơn về chính bản thân, giúp chúng ta hạnh phúc hơn. Qua việc thấu hiểu được nỗi buồn cũng như niềm vui, Minh triết dành cho người mẹ có thể giúp bạn nâng cao tầm nhìn để có đủ dũng khí vượt qua mọi thử thách trong đời sống hàng ngày.

 Tiếp theo kỳ trước Sau này khi con cái đến tuổi vị thành niên, chúng phải đối mặt với những thử thách nặng nề hơn, lúc đó chúng ta sẽ dễ dàng trở thành những người đồng minh đáng tin cậy của chúng. Một Phật tử đã nói rằng việc chăm chú lắng nghe hai con của bà là cách tu tập tốt nhất cho bà. Tìm được thời gian để lắng nghe con cái với chánh niệm, cũng là một vấn đề. Ngoài ra để có thể lắng nghe một cách hữu hiệu, ta cần tạo ra một môi trường yên tĩnh thích hợp, cũng như sự cởi mở và kiên nhẫn. Dầu công việc này có vẻ đòi hỏi nhiều nỗ lực từ cha mẹ, nhưng nó sẽ đem lại những kết quả lâu dài. Khi cha mẹ tạo điều kiện để cho con cái được biểu lộ những cảm xúc tâm lý đầy

đủ, chúng sẽ có thể phát triển bình thường mà không phải đè nén cảm xúc, là điều có thể khiến chúng trở thành khép kín, lạnh lùng. Lắng nghe mà không phê phán Đôi khi có những việc đối với con cái chúng ta là vấn đề, nhưng đối với người lớn chúng ta, là rất buồn cười. Nhưng cho dù đó là một con ma trong tủ, một đứa trẻ hàng xóm hay bắt nạt, hoặc một cây viết bị đánh cấp, vấn đề rất quan trọng đối với đứa trẻ. Chúng ta phải tạm dừng cái nhìn người lớn của mình và xem xét vấn đề từ cái nhìn của đứa trẻ, để đi vào thế giới của chúng, để hiểu mức độ nghiêm trọng của vấn đề. Khi ta nói, “Đừng trẻ con như

thế,” hay “Đừng nhạy cảm như trẻ con,” là ta đã coi thường sự quan tâm của chúng, đứa trẻ cảm thấy như là thực tại của nó không quan trọng hay không rõ ràng. Hãy để chúng nói Khi con bạn bực tức, hãy dành cho chúng cơ hội để trút ‘bầu tâm sự’. Hãy nói ít và khuyến khích chúng bằng những câu “Nói tiếp đi,” “Ừ hử” –hay là có thể giữ im lặng. Rất khó tránh được thói quen muốn nhảy ngay vào vấn đề với một giải pháp hay ngắt ngang câu chuyện của con bạn, nhưng đứa trẻ cần có cảm giác được lắng nghe. Hãy khoan đưa ý kiến hay kinh nghiệm của bản thân bạn vào –‘Con nói làm ba/ mẹ nhớ lại lúc …’ và giữ sự chú tâm vào vấn

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

đề của đứa trẻ: nhiều đứa trẻ không muốn tâm sự với cha mẹ, vì chúng không được lắng nghe. Hãy để con bạn cảm thấy được thông hiểu Thay vì tra vấn con cái với quá nhiều câu hỏi, hãy lặp lại những gì chúng nói –tóm tắt ý của chúng mà không thêm lời phê phán. Thí dụ: Con: Cây vợt của con mà mấy đứa bạn không cho con chơi. Cha/Mẹ: Vậy là tới phiên (lượt) con mà bạn con không cho con vào chơi. Đứa trẻ sẽ cảm thấy được thông cảm và muốn tiếp tục câu chuyện hơn là trả lời các câu hỏi. Hãy để con bạn tự giải quyết vấn đề Hãy để con bạn quyết định sẽ giải quyết vấn đề của chúng như thế nào, dầu chúng ta khuyên chúng phải làm gì có vẻ dễ dàng hơn. Tuy chúng ta có mặt để hướng dẫn chúng và đưa ra những lời khuyên, hãy để cho chúng được nhiều kiểm soát trong quá trình giải quyết vấn đề, theo khả năng của chúng. Điều này sẽ khiến con bạn trở nên tự tin, sẽ biết giải quyết vấn đề tốt hơn khi không có bạn bên cạnh. Hãy hỏi con bạn: – Con nghĩ con phải làm gì? – Con sẽ làm gì nếu cách giải quyết đó không thành công? – Con đã thử giải quyết như thế

nào rồi? Hãy kiểm tra lại sự lựa chọn của con bạn, dựa trên các giá trị đạo đức của gia đình bạn: Cách giải quyết đó có công bằng không? Có tôn trọng sự thật không? Có quan tâm đến người khác không? Có làm cho ai bị tổn thương không? Tuy nhiên, hãy nhớ rằng, vấn đề chỉ được giải quyết sau khi bạn đã chăm chú lắng nghe con bạn và đã phân tích sâu sắc các cảm xúc của chúng. Khi có ai đó muốn giải quyết vấn đề cho chúng ta trước khi ta có cơ hội giải thích cặn kẻ là một điều rất khó chịu. Hãy thực hành chánh niệm. Hãy quán sát cảm xúc, phản ứng của bản thân bạn và tự hỏi, ‘Tôi cần phải làm gì trong hoàn cảnh này?’ ‘Tôi có nên bày tỏ ý kiến hay giữ im lặng?’ Chúng ta cần phải thận trọng, rốt ráo trong sự suy nghĩ của mình, và sẳn lòng học hỏi từ những sai lầm của mình. Sau đó, bạn nên quán tưởng lại những gì đã xảy ra giữa bạn và con bạn trong quá trình giải quyết vấn đề. ‘Tôi có tạo áp lực cho con không?’ ‘Tôi có dành cơ hội cho con bày tỏ quan điểm của nó không?’ ‘Tôi có tự đưa ra cách giải quyết theo ý mình không?’ Đau khổ là ông thầy tốt Con đường tâm linh có vẻ khá dễ dàng khi cuộc sống của chúng ta diễn tiến tốt đẹp. Những khi chúng ta ít

phiền não, có nhiều niềm vui trong cuộc sống, thì ta cảm thấy thoải mái và công phu tu tập của ta có thể tiến triển một cách dễ dàng. Chỉ những khi ta khổ đau, đối mặt với những điều bất như ý, thì chúng ta mới biết mình thực sự tiến bộ đến đâu trên con đường tâm linh. Chính những lúc khó khăn, mới là cơ hội tốt nhất để ta tự xét về mình và phát triển tri giác. Và không có thử thách nào tốt hơn là khi phải chứng kiến sự khổ đau của con cái. Với những đòi hỏi, bổn phận trong đời sống tại gia, chúng ta thường than thở không có thì giờ để tu tập một cách nghiêm túc. Tuy nhiên, đừng quên rằng chính cuộc sống tại gia, nếu chúng ta biết tận dụng nó, là môi trường tốt nhất để tu tập. Sarah Napthali Sarah Napthali, là một người mẹ với hai con nhỏ. Bà biết đến Phật giáo năm 21 tuổi, khi đến Indonesia sống để dạy tiếng Anh. Bà cảm thấy giáo lý của Đức Phật đã giúp bà rất nhiều trong việc nuôi nấng và dạy dỗ con cái. Trong quyến Buddhism For Mothers (Phật giáo Cho Các Bà Mẹ), Sarah Napthali đã chia sẻ những trải nghiệm tâm linh này.

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Tác giả: Sarah Napthali Dịch giả: Diệu Liên Lý Thu Linh

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THƯ CỦA TIẾN

Ghẹo cho chúng chửi TƯỞ NG NĂNG TIẾ N

Họ không sợ và thậm chí không thèm để ý đến cái gọi là “luật an ninh mạng.” Họ vẫn nói, vẫn viết như đã nói và viết vào ngày 31 tháng 12 năm ngoái. Trần Trung Đạo

B Pháp Vân ghi nhận rằng “các vị gặp vận hạn về xe biển xanh có vẻ như tên đều có vần ‘anh’. Đầu tiên là Trịnh Xuân Thanh, đi cái Lexus ‘mượn’ của người tài xế, gắn biển xanh vào để tiện đi công tác. Kế đến là Nguyễn Xuân Anh, đi cái xe được doanh nghiệp biếu, và mấy hôm nay đang rộ lên về xe biển xanh đi đón phu nhân bộ trưởng Trần Tuấn Anh.” Nếu đúng vậy thì rõ ràng là Luật An Ninh Mạng, có hiệu lực từ ngày đầ u năm 2019, hoà n toà n và tuyệ t đố i chả ả nh hưở ng gì rá o trọ i đế n “vận hạn” của các vị lãnh đạo cấp cao ở Việ t Nam cả . Bố n hôm sau, sau khi Bộ Công Thương gặp “nạn” vì đã dùng xe công vào chuyện tư, trên trang fb của Hoàng Huy Vũ xuất hiện một stt ngăn ngắn (nguyên văn) như sau: Hai vợ chồng quan nằm với nhau. - Quan bà tỉ tê: Tưởng có chồng làm quan thì được nhờ, ai ngờ điều cái xe đi đón vợ thôi mà thiên hạ nó

chửi cho mục cả mả. Biết vậy gọi Grab cho nó lành. - Quan ông phân bua: Anh cũng đâu ngờ. Tại lão Lú nó bảo áp dụng luật Animal là bọn dân đen đố đứa nào dám mở miệng. - Quan bà chì chiết: Ăn cái gì mà ngu thế không biết. Làm đến chức bộ trưởng rồi mà còn tin vào cái mồm thằng Lú. - Quan ông nổi cáu: Bà bớt cái mồm đi có được không, nhức hết cả đầu. Sáng mai bà gọi điện hỏi thăm mẹ một câu, mẹ mới nhập viện rồi đấy. - Quan bà: Mẹ cũng buồn cười thật đấy, già rồi sinh ra lẩm cẩm. Thiên hạ nó nói gì kệ mẹ chúng nó, hơi đâu suy nghĩ lẩn thẩn làm gì cho phát bệnh. Nói bao nhiêu nhiêu lần rồi chả nghe, chỉ giỏi làm khổ con khổ cháu. - Quan ông: Bệnh tật gì đâu. Bọn dân cư mạng mấy hôm nay chúng nó

địt khiếp quá, cụ tuổi cao sức yếu dùng cả chục tuýp gel bôi trơn mà vẫn rát nên huyết áp tăng vọt. Cũng may nhập viện kịp thời nên chưa đột quỵ đấy. Chả riêng gì Hoàng Huy Vũ, mọi ngườ i đề u phớ t lờ Luậ t An Ninh Mạng (mới toanh) của nhà nước hiện hành. Tất cả đều đồng lòng coi như nó chả có gram nào hết: - Đình Ấm Nguyễn Tội thằng Vũ Huy Hoàng 100 thì thằng Anh phải 80, bố con nhà Trần này cũng dạng vô học dù có bằng nọ kia. - Trương Duy Nhất: Không thể để một bộ máy văn phòng tiền hô hậu ủng quanh năm rồng rắn đi hầu hạ vợ con những thằng Bộ trưởng chướng tai gai mắt thế. - Vũ Quốc Ngữ Thằng Tuấn này chỉ là thái tử đảng thôi chứ chính khách gì nó! Nó có tranh cử và được bầu trong một cuộc bầu cử công bằng đâu!

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Ảnh: VOA

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THƯ CỦA TIẾN - Pham Vanthanh Chính xác. Một bọn vô liêm sỉ! - Nguyễn Tường Thụy Một lũ vô học: thằng sắp xếp đón, thằng đi đón, thằng dẹp đường, thằng chấp nhận đón và con được đón. Nhưng thằng chồng mới là đứa đáng phỉ nhổ trước hết. - Nguyễn Dương Từ chức hoặc ăn cứt, Trần Tuấn Anh có thể chọn 1 trong 2 hoặc cả 2 càng tốt. Thiệt là họa vô đơn chí. Trong lúc Ủy Viên Trung Ương Đảng Trần Tuấn Anh bị công luận ép buộc từ chức hay ăn cứt vì hành động thiếu khôn ngoan của mình thì cả Bộ Chính Trị cũng hành sử ngu xuẩn không kém (“Tăng Vốn Đầu Tư Cho Hai Tuyến Metro Sài Gòn) khiến FB Nguyễn Anh Tuấn đùng đùng nổi giận: “Bộ Chính Trị là cái đéo gì?” Ông, tấ t nhiên, không phả i là người duy nhất bầy tỏ phẫn nộ về sự lạm quyền trắng trợn của ĐCSVN. Xin ghi lạ i thêm năm/bẩ y tên tuổ i nữ a, theo stt củ a FB Lê Nguyễn Hương Trà: Luật sư Trần Vũ Hải: “Hoan hô Bộ chính trị 16 người đã làm thay việc của 490 đại biểu Quốc hội duyệt tăng vốn cho dự án Metro tại Tp.HCM. Theo tiền lệ này, sắp tới nước ta không cần cơ quan dân cử nữa nhỉ? Cám ơn Bộ chính trị rất tài, đã tiết kiệm tiền dân!” -Anh Phạm Ngọc Hưng: “Đọc tin BCT phê duyệt 95K tỷ cho 2 tuyến metro SG, tôi lại nhớ đến Bá Kiến “đập bàn đòi cho được năm đồng, rồi thì lại vất trả lại năm hào vì thương anh túng quá”. -Luật sư Lê Công Định: ‘Ủng hộ BCT ngồi xổm lên Quốc hội, tè vào Hiến pháp thế này. Vậy mới là chuyên chính vô sản!” -Tiên Lê: “Oái oăm! Hiện thực bất logic. Qua bài báo này mới biết: Bộ Chính trị VN... mạnh dzữ, chơi đẹp thiệt. Tôi kỳ vọng BCT điều chỉnh tăng lương cho CB-CNV thiệt đẹp và giải quyết các món nợ nần trong

Ảnh: FB Đinh Tấn Lực

ngoài liên quan đến tài chánh. Nói chung, BCT kiêm luôn Bộ Tài Chánh, Bộ Công thương, quản lý ngân khố quốc gia....hết luôn nha.” -Lê Trung Thu: “Bộ chính trị là cái mèo gì mà thò tay vô Metro, đá lấn sân quốc hội rồi mấy cụ ơi.” -Đoàn Trọng Huy: “Thật tài tình, 500 anh em vào hội trường chỉ việc ngồi ngủ và bú nước suông”. -Vu Van Toan: “Thực tế là bộ chính trị vẫn quyết tất cả mọi thứ, chẳng qua lần này báo chí ghi rõ như vậy thôi”. Thế mới thấy là FB Đoan Trang tiên đoán hoàn toàn đúng: “Những người nào vốn sợ tà quyền thì đã sợ rồi. Suy cho cùng, chưa có luật An minh mạng thì an ninh cũng đã bắt bỏ tù hàng trăm blogger kia mà. Còn những người nào vốn đã không sợ thì càng chẳng có lý do gì để sợ những kẻ họ đã quá khinh bỉ.” Và khi mà thiên hạ không còn ai sợ hại nữa thì báo chí của nhà nước

lặng lẽ gỡ bài (“Bộ chính trị đồng ý tăng vốn cho hai tuyến metro”) còn Trần Tuấn Anh và gia đình ân cần “gửi thư xin lỗi tới toàn thể quý vị hành khách có mặt trên chuyến bay VN262 tối ngày 4/1/2019. Đặc biệt, tôi xin gửi lời xin lỗi đến Nhân dân, đến các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đồng nghiệp trong ngành Công Thương. Tôi coi đây là một bài học sâu sắc cho cá nhân, gia đình và Bộ Công Thương.” Bà i họ c nà y “sâu sắ c” hơn thế nhiều, ông Bộ Trưởng ạ. Không chỉ riêng chi Bộ Công Thương mà cả Bộ Chính Trị phải hiểu ra rằng cái thời cả vú lấp miệng em, lấy thịt đè người, và lấy thúng úp voi vĩnh viễn đã qua rồi. Chả có luật lệ nào có thể đi ngược lại với cuộc sống cả. Thế luậ t lệ đặ t ra để là m gì ? Để ghẹo cho chúng chửi thôi!

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TƯỞ NG NĂNG TIẾ N

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

CHUYỆN CŨ NGHE LẠI

Lịch sử đĩa hát ở Việt Nam Đầu thời kỳ máy quay đĩa 1/MÁY QUAY ĐĨA GRAMOPHONE CỦA EMILE BERLINER NĂM 1887

Máy quay đĩa gramophone chiếm thị trường máy thu thanh nhờ hai sự cải tiến. Thứ nhất là bởi một cơ cấu lò xo với máy điều chỉnh để người thưởng thức không bắt phải quay đĩa thường xuyên. Thứ hai là kỹ thuật chế tạo đĩa phẳng được sản xuất nhiều bản sao hơn và chuẩn hơn. Chín năm sau khi ông Edison sản xuất máy ghi âm trên ống xi lanh, năm 1887 Emile Berliner sáng chế một máy quay đĩa phẳng và ngang. Máy này được gọi là gramophone dần dần thay thế máy ống xi lanh. (Chữ gramophone gốc từ tiếng Hy Lạp - gramma có nghĩa “chữ” và phone có nghĩa “tiếng”). Máy quay đĩa gramophone chiếm thị trường máy thu thanh nhờ hai sự cải tiến.

Thứ nhất là bởi mộ t cơ cấu lò xo với máy điều chỉnh để người thưởng thức không bắt phải quay đĩa thường xuyên. Thứ hai là kỹ thuật chế tạo đĩa phẳng được sản xuất nhiều bản sao hơn và chuẩn hơn. Chúng ta bắt đầu nhìn vào việc thu thanh nhạc của người Việt trong bối cảnh thuộc địa theo mộ t nền thương mại có tầm kích thước quốc tế và đế quốc.

2/BÌA TẠP CHÍ LA DÉPÊCHE COLONIALE (31/12/1905) VỚI CẬN CẢNH BÊN PHẢI

Bìa tạp chí La dépeche coloniale cuối năm 1905 vẽ một bức tranh để quảng cáo Exposition Coloniale de Marseille (Hội chợ Thuộc địa ở Marseille) miêu tả mối quan hệ không bình đằng đối với các xứ thuộc địa và mẫu quốc Pháp. Các dân tộc bị thuộc địa hóa mặc quốc phục (hay không ăn mặ c thứ gì)

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

CHUYỆN CŨ NGHE LẠI

hiến công sức và nguyên vậ t liệ u cho nước Pháp tượng trưng hóa bằng nàng Marianne mặc vải trắng ngồi trên ngôi. Nhưng ông quan người Việt, mặc áo đen, mang quyển tư liệu dưới cánh tay trai, là đồ biếu tượng của một nền văn minh cổ và phong phú đáng nghiên cứu và bảo tồn. Như vậ y, nước Pháp được hưởng vậ t tư từ lực lượng nông dân lao động, nhưng cũng được hưởng một nền văn hóa vừa xa lạ, vừa bí hiểm. Người bản xứ có học thức cộng thêm văn hóa đặc sắc của mình vào nền văn hóa dồi dào của Đại Pháp. Máy quay đĩa và đĩa hát bắt đầu thành một công việ c kinh doanh lớn trong những năm cuối thế kỷ 19 và đầu 20 khi các công ty quốc tế được lập ra - Columbia Phonograph Company (xuất thân từ công ty của Thomas Alva Edison) năm 1887 ở Mỹ, Société Pathé Frères ở Pháp năm 1896, Gramophone Company ở Anh năm 1898, Victor Talking Machine Company ở Mỹ năm 1901, Lyrophon ở Đức năm 1901, Odeon ở Đức năm 1903, và Beka ở Đức năm 1905. Sự việc khởi đầu của các công ty sản xuất máy hát, đĩa hát là khai thác thị trường của đất nước mình. Mục đích của việ c thu âm nhạc là kích thích người yêu nhạc mua các kiểu máy quay đĩa. Như vậy các công ty phải sản xuất đĩa hát theo sử thích của dân các địa phương. Các công ty bắt đầu khai thác và cạnh tranh với nhau trong các nước Mỹ và Châu Âu. Nhưng sao đó ít lâu các công ty bắt đầu đến với các thị trường xa xôi hơn, như vậy họ tổ chức các cuộ c viễn chinh đi các nước xa xôi ở Châu Á. Cuộc viễn chinh đầu tiên và nổi tiếng nhất là của ông Fred Gaisberg thực hiện cho hãng Gramophone năm 1902-1903. Gaisberg là một người sản xuất đĩa tiền phong đã từng thu âm giọng các ngôi sao sân khấu opera danh tiếng nhất như Enrico Caruso, Feodor Chaliapin, Beniamino Gigli,

Nellie Melba, Adelina Patti, và Francesco Tamagno từ năm 1898. Tháng 11 1903 ông đến Calcutta (Kolkata), Ấn Độ rồi ông đi tiếp đến Nhật Bản, Thượng Hải, Hong Kong, Singapore, Thái Lan và Burma (Miến Điện). Trong cuộc viễn chinh này ông đã thu hơn 1500 bản âm thanh. Năm 1904 hãng Columbia cũng tổ chức một cuộc thu thanh viễn chinh ở Miến Điện và Phi Luật Tân. Năm 1905 hãng Beka, mới lập ra cũng thực hiện một cuộc viễn chinh thu đĩa. Beka là tên gọi ghép họ của hai người thành lập công ty là Heinrich Bumb (chữ B phát âm Bê) và Carl König (chữ K phát âm Ka). Chính ông Bumb tham gia “Die große BEKA-Aufnahme Expedition” (Đại viễn chinh ghi âm Beka) đến các xứ Ấn độ, Nam Dương, Trung Quốc và Nhật Bản. Ngày 25 tháng 6 1907 hai hãng Gramophone và Victor ghi hợp đồng không cạnh tranh với nhau toàn cầu mà dành xứ Đông Dương (“Annam, Cochin China, Tongking, Cambodia” tức Trung Kỳ, Nam Kỳ, Bắc Kỳ và Khmer) cho hãng Victor. Nhưng Victor không lợi dụng quyền này để khai thác vùng này đến năm 1924. Các công ty này đến với nhạc Châu Á chỉ có mục đích khai thác và lợi dụng sở hữu trí tuệ của các xứ bị coi như lạc hậu. Như dù thế nữa, kết quả của các cuộc viễn chinh là họ tạo nên, theo nhà nghiên cứu Pekka Gronow, “kho lữu trư âm thanh lớn nhất” (greatest sound archive) của nhạc toàn cầu. 3/TIỆM J. L. SIMON QUẢNG CÁO “MÁY QUAY ĐĨA VẬT SÁNG CHẾ TUYỆT VỜI NHẤT CỦA THẾ KỶ”

Xứ Đông Dương từng có máy quay đĩa gramophone từ trước năm 1905. Cửa tiệm J. L. Simon ở 85 rue du Commerce (phố Lý Thường Kiệt), Hải Phòng quảng cáo “Máy quay đĩa vật sáng chế tuyệt vời nhất của thế kỷ” (Le Gramophone la plus

merveilleuse invention du siècle). Máy này biết “hát, nói, và chơi mỗi thứ đàn” (chante, parle, et joue tous les instruments). Chắc là hãng Pháp Pathé Frères là công ty đầu tiên thực hiện việc thu đĩa cho thị trường Đông Dương. Henri Lachappelle và M. Saife đã thu thanh ở Ấn Độ năm 1908 rồi đi tiếp đến Đông Dương năm 1908 hay 1909. Khi thu âm nhạc ở Đông Dương hãng Pathé không chỉ có mục đích thương mại. Họ cũng quan tâm đến việc thể hiện và bảo tồn di sản của Đại Pháp. Trong các bản ghi âm này một số được thực hiện với mục đích khoa học với sự hợp tác của Archive de la parole (Văn khố của lời nói) và Musée de la parole et du geste (Bảo tàng của lời nói và điệu bộ). 4/MỤC QUẢNG CÁO CỦA HIỆU A. MESSNER TRÊN BÁO NÔNG CỔ MÍN ĐÀM 22 THÁNG 3 1910

Bằng chứng sớm mà tôi được tìm thấy về việc buôn bán đĩa nhạc Việt là mục quảng cáo của hiệu A. Messner trên báo Nông cổ mín đàm 22 tháng 3 1910. Alfred Messner (1880-1943) là một nhà thương mại Pháp lâu năm ở xứ Đông Dương từng sinh hoạt ở các ngành nhà hàng, khách san, điện ảnh, điện tử, dụng cụ nội trợ, v.v... Năm 1910 ông có ba cửa hàng ở 50-52-54 Boulevard Charner (đường Nguyễn Huệ), Sài Gòn, 81 rue Marins (đường

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

CHUYỆN CŨ NGHE LẠI

Trần Hưng Đạo), Chợ Lớn và ở rue Quai de l’Arroyo (đường Ba Mươi Tháng Tư?) ở Mỹ Tho. Cửa hàng ông “có nhiều thứ máy hát nói [và] bản Annam, ở bên Lang-sa đã gởi đến rồi; có 100 bản hát khác nhau, và hát hay hơn hết.” Như vậy đã có công ty thu nhạc ở Việt Nam trước đây, gửi bản âm đến Pháp (Lang-sa) để sản xuất, rồi gửi về Việt Nam để bán. Các đĩa có hai mặt, như vậy không biết “100 bản hát” có nghĩa 100 đĩa hay 100 mặt đĩa. Thời máy quay đĩa 78 tua, mỗi mặt đĩa chỉ có thời khoảng 3 phút. Hai điều nữa khó biết được là hãng đĩa thu âm nhạc / tác phẩm nào, và có đĩa nào còn tồn tại đến bây giờ? Mục quảng cáo chỉ có viết rằng cửa hàng bán đĩa “hát tiếng Lang-sa, tiếng cácchú [tức khách trụ nghĩa là Trung Quốc), tiếng An-nam và tiếng Caomên [tức Khmer].” 5/QUẢNG CÁO BÁN ĐĨA HIỆU LYROPHONE TRÊN BÁO NÔNG CỔ MÍN ĐÀM

Vài tháng sau, ngày 3 tháng 5 1910, cửa tiệm của ông quảng cáo trên báo Nông cổ mín đàm rằng sẽ cho bán đĩa hiệu Lyrophone (tức là hãng Lyrophon của Đức) “ở bên Langsa gởi lại.” Lời quảng cáo ngọt ngào cho biết rằng đĩa mới này “lâu hư, hát rõ ràng, nghe thảnh thót.” Theo công trình nghiên cứu của James Mitchell về lịch sử đĩa hát ở Thái Lan, thì hiệ u Lyrophon đã đến thu thanh ở Thái Lan tháng 12 năm 1909. Chắc họ cũng đến Đông Dương trong chuyến đi ấy. Số báo Nông cổ mín đàm của ngày 11 tháng 10 có mục “cao bạch” cho hãng A. Messner báo cáo rằng mới có “72 bản hát” của hiệu Pathé, lại có sắp có thêm đĩa tiếng Việt và tiếng Campuchia của hay hiệu Lyrophon và Odéon. Nghĩa là đến cuối năm 1910 thị trường Đông Dương đã có độ 200 đĩa hát khác nhau cho thính giả bản xứ mua.

Đ ế n n ă m 1 9 11 c ó t h ê m m ộ t hiện tượng quan trọng nữa là hãng Messner bắt đầu thu và sản xuất đĩa theo hiệu Société Phonique d’Extrême Orient (Hội Thanh âm Viễn Đông). 6/MỘT PHỤ NỮ VIỆT ĐỨNG TRƯỚC KÈN MÁY HÁT TRÊN MẶT ĐĨA SOCIÉTÉ PHONIQUE D’EXTRÊME ORIENT

Mặt đĩa này có ba thứ tiếng và cho biết rằng đây là một công trình “Franco-Annamite” (Pháp-An Nam). Các chữ Trung Quốc 五倫明鑒 có nghĩa “Ngũ luân minh giám.” Có lẽ đó là hiệu cho người bản xứ (lúc bấy giờ gần như chữ Hán và chữ Quốc ngữ được thông dụng bằng nhau). Tôi chưa được nghe đĩa này, như vậy tôi chỉ được đoán rằng mặt đĩa này trích một đoạn hát bội có tên “Sanghậu Phạn Diêm khóc.” Trong Annuaire général administratif, commercial et industriel de Indo-Chine (Tổng hợp Danh bạ hành chính, thương mại và công nghiệp Đông Dương) (1911) cho biết chương trình thương mại của công ty mới này ở số 93 rue Catinat (đường Đồng Khởi) làm “sản xuất và bán đĩa cho máy hát” (fabrication et vente de disques pour phonographes) bằng thứ tiếng “Việt, Khmer, Trung Quốc và mỗi tiếng địa phương Trung Quốc” (Annamites, Cambodgiens, Chinois et tous dialectes de l’Extrême-Orient). Một điều đặc điểm là đĩa của hiệu Sociéte Phonique d’Extrême-Orient được chế tạo bằng chất ebonite, là cao su làm cho cứng và lưu hóa. Đĩa hát 78 thường thường được sản xuất bằng chất sen-lắc (shellac, tức nhựa cánh kiến chỉ có ở Ấn Độ). Thực ra đĩa ebonite được bền, nhưng qua trình in đĩa rất khó, như vậy đĩa bằng cao su không bao giờ thành thông dụng. Hiệu Sociéte Phonique d’Extrême-Orient chỉ quảng cáo trên tờ báo như Nông cổ mín đàm và Lục tỉnh tân văn độ sáu tháng. Hình như

ông Messner cũng không đến với việc bán máy hát và đĩa lâu hơn nữa. Trong bối cảnh thuộc địa các công ty cổ phần đầu cơ bị thất bại là một chuyện thường. Có lẽ ông Messner bán đĩa dự trữ và tên hiệu cho người khác. Công ty này mới đăng thông cáo phá sản năm 1926. Hiệu A. Messner có đối thủ cạnh tranh lớn là hãng tạp hóa J. Berthet ở 68 Boulevard Charner (cũng gọi là đường Kinh-Lấp, hiện nay là đường Nguyễn Huệ). Jules Berthet là một người Pháp từ đảo Corse từng lập công ty này ở Sài Gòn từ 1887. J. Berthet đại diện cho hãng đĩa Pathé bắt đầu quảng cáo trên trang báo Lục tỉnh tân văn tháng 12 1910. Mục quảng cáo được minh họa với một bức tranh có một máy quay đĩa Pathéphone trên một con rồng. Phía trước có đám đồng người Việt đón nghe một câu lục bát (Noi theo chéo áo bạn vàng. / Dầu sanh dầu từ mình nàng mà thôi.) Họ nhấn mạnh rằng máy của hiệu Pathé là “quí hơn hết và danh tiếng hơn hết.” Thực ra ở xứ Việt lúc bấy giờ chỉ có đến 1000 người Việt với khả năng mua một máy Pathéphone. Nhưng máy này là một xả xỉ phẩm như mua máy điện thoại đắt và hiện đại nhất hiện nay. Chúng ta được biết rất ít về cách thưởng thức nhạc qua máy đĩa ở Việt Nam xưa. Số lượng người bản xứ có đủ tiền để mua các mày này nhất định bị hạn chế. Chắc chỉ có quan chức lớn hay nhà doanh nghiệp Việt

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

CHUYỆN CŨ NGHE LẠI

và Việt gốc Hoa. Nhưng trong tranh vẽ ở trên máy hát cũng có vai trò xã hội. Dân của các lớp xã hội xum họp để nghe nhạc, lắm lần bên ngoại các tiệm bán máy hát. Lúc bấy họ đón nghe nhạc bản xứ, nhạc Trung Hoa và chắc nhạc Tây nữa. Đến năm 1914 cửa hàng J. Berthet thành Berthet, Charrière & Compagnie quảng cáo “tại hãng có hơn triệu đĩa hát đủ các thứ tiếng.” Họ vẫn bán các thứ tiếng ở trên nhưng họ phận biệt giữa hai loại tiếng Việt “An-nam” và “Bắc kỳ,” và ba loại tiếng Trung Quốc là “Ế-mừng” (tức Amoy là tiếng Phúc Kiến), “Xao-thảo” (tức Shantou là tiếng Sán-Đầu) và “Triều-châu” (tức Teochow). 7/QUẢNG CÁO ĐĨA HÁT NĂM 1914 CỦA HÃNG BERTHET

Đầu năm 1915 hãng Berthet, Charrière và Công-ty cũng quảng cáo một bộ máy đôi quay đĩa (phần dưới cùng ở giữa). Thứ máy này rất tiện cho người muốn một bộ gồm nhiều đĩa tiếp nhau như khi thu hát bồi chẳng hạn. Mục quảng cáo này cũng bảo rằng “dĩa cũ sẽ đổi dĩa mới được.” Như vậy rất tiện cho người tiết kiệm, nhất là khi đổi những đĩa hư. Nhưng nhiều khi các đĩa này bị xay để tái chế chất sen-lắc. Vì thế rất ít đĩa từ thuở ấy còn được tồn tại. Ngoài một hãng lớn như Berthet,

Charrière và Công-ty có một số côngty khác cũng bán máy và đĩa hát cho đồng bào mình. Bazar Saïgonnais của Auguste Courtinat ở 96 rue Catinat (lập từ năm 1885) cũng là một cửa hàng lớn bán máy và đĩa hát. Tiệm Tắc Ly ở 83 rue Catinat bán đĩa hát tiếng Việt, Trung Quốc và Pháp. (Đến những năm 1920 cửa hàng Tắc Ly dọn đến 97-99 boulevard Charner (Nguyễn Huệ)). Năm 1910 ở Rạch Giá có tiệm Cẩm Vinh Thanh bán máy và đĩa hiệu Pathé bằng “tiếng Các-chú, Annam và Đàng-thổ (một tên gọi không lịch sự cho dân Khmer). Như vậy đến năm 1910 máy quay đĩa chắc có mặt ở khắp lục tỉnh và các thành phố lớn ở miền Trung và miền Bắc. Từ năm 1909 đến thời Đại chiến Thế giới thứ nhất thì bốn hiệu đĩa Pathé, Lyrophon, Odéon và Société phonique d’Extrême Orient chắc đã sản xuất mấy chương trình đĩa khác nhau. Nhưng hiện nay có vẽ như các đĩa ấy bị mất luôn. Ở trang web Gallica [http://gallica.bnf.fr/] của Thư Viện Quốc Gia đã giữ lại bốn đĩa Pathé thực hiện cho Archives de la Parole bao gồm: Pathé 44.082 “Hát hãm” (hát ả đào); ; Pathé 44.539 “Huê tình” (hát xẩm); Pathé 44.553 “Nhà trò” (hát ả đào). Các đĩa đã thu nhạc dân gian miền Bắc. Các đĩa này có giá trị chủ yếu cho các nhà nhân loại học, ngôn ngữ học hay dân tộc nhạc học. Chúng không

chứng minh sự phát triểu của một thị trường đĩa hát đáp nhu cầu giải trí của dân nghe. Chắc chắn các công ty cũng thu các loại kịch trường, thi ca, văn chương (Kiều, Lục Văn Tiên, v.v...)... Chúng ta chỉ biết rằng ở khắp xứ Việt đã người bán và mua máy và đĩa hát. Bốn công ty Sociéte Phonique d’Extrême Orient, Pathé, Odéon và Lyrophon đã xuất bản bao nhiêu đĩa khác nhau ở Đông Dương trước Đại chiến Thế giới Thứ nhất? Tối thiểu là độ 200 bản, nhưng cũng có thể đã từng có nhiều hơn - đến 500 đĩa khác nhau. Thông tin về các đĩa hiếu quá, và chính các đĩa còn hiếm hơn. Tại sao rất ít đĩa được tồn tại? Chắc vì các yếu tố như khí hậu và nổi loạn. Một lý do nữa là kho các công ty và lưu trữ không giữ lại các tư liệu. Việc tái chế sen-lắc cũng làm cho nhiều đĩa bị mất luôn. Khi đĩa mới đến thì các đĩa cũ không nghe hay bằng, nhất trong khi kỹ nghệ thu âm đang phát triển. Năm 1914 chiến tranh bùng nổ ở Châu Âu với hai nước Pháp và Đức đánh nhau. Trên toàn cầu thì việc thu âm và xuất bản đĩa giảm sút rất nhiều. Một điều tất nhiên là lúc bấy giờ các công ty Đức như Odéon và Lyrophon không thể làm việc ở Đông Dương. Tôi cũng nghĩ rằng hiệu Pathé ngừng sinh hoạt ở Việt Nam đến những năm đầu 1920. Dù thế nữa, đến năm 1919 hãng Berthet, Charrière et Cie. vẫn tiếp quảng cáo về triệu đĩa bằng mỗi thứ tiếng trong kho. Đến những năm 1920 nền kinh doanh thu và bán đĩa ở Việt Nam sẽ thành chuyên nghiệp hơn và thịnh vượng hơn. Từ khi ấy thì âm nhạc và kịch trường Việt Nam bắt đầu có các ngôi sao được thu âm trên nhiều đĩa. Những năm này là giai đoạn vàng son của đĩa hát với thêm những hãng quốc tế đến khai thác nhạc Việt Nam. BÀI-ẢNH: JASON GIBBS

100 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2018 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

101

CHUYỆN MỖI TUẦN

Rahaf Mohammed Al-Qunum và Ngoại trưởng Freeland ở phi trường Perason, Toronto. Ảnh chụp qua màn hình TV

Cuộc vượt thoát của cô gái Saudi Arabia 18 tuổi

áng ngày thứ Bảy 12 thá ng 1 năm 2019, có một ngườ i nổ i tiế ng đế n phi trườ ng quố c tế Pearson ở Toronto trên một chuyến bay từ thủ đô Nam Hàn. Cô mới có 18 tuổ i, không phả i là mộ t ngôi sao ca nhạ c, điệ n ả nh, ngườ i mẫ u. Danh tiếng của cô cũng chỉ mới nổi lên được có vài ngày nay. Tuy nhiên chắc chắn cô sẽ được không ít phụ nữ trẻ sù ng bá i và bắ t chước, đặc biệt là các phụ nữ trẻ ở những quốc gia Ả rập, nơi mà cho tới nay, phụ nữ vẫn còn bị coi rẻ. Hà nh trang củ a cô gá i nổ i tiế ng nà y rấ t giả n dị . Mộ t cá i ba lô trên vai, mộ t chiế c mũ baseball mà u xanh dương có huy hiệ u củ a Cao ủ y Tỵ nạ n

ĐỖ QUÂN

Liên Hiệp Quốc, một chiếc hoodie có hàng chữ Canada lớ n khoá c bên ngoài cái áo T shirt, và một cái váy ngắn Ngoạ i trưở ng Canada Chrystia Freman ra tận phi trường đón cô và giới thiệu với các phóng viên của các hãng thông tấn “một người Canada mới rất dũng cảm”. Tên cô là Rahaf AlQurun. HÀNH TRÌNH CỦA AL-QUNUN

Thế giới biết đến cô gái Ả rập đó từ cuối tuần trước, khi cô bỏ trốn khỏi chuyến du lịch của gia đình ở Kuwait để bay sang Thái Lan. Dự định của cô là từ Thái Lan, cô sẽ đổi máy bay để đi Úc xin tỵ nạn. Nhưng khi Rahaf AlQurun đến phi trường

Suvarnabhumi, cô bị chặn lại và buộc trở lại Kuwait, nơi gia đình cô đang chờ. Theo yêu cầu của gia đình cô, nhà chức trách Thái đã tịch thu thông hành của AlQurun. Nhưng họ không ngờ đến phản ứng của cô gái trẻ. Rahaf tự giam mình trong phòng khách sạn của phi trường, và dùng mạng xã hội để kêu cứu. Sử dụng tài khoản Twitter mới vừa được tạo, Rahaf Al-Qunun gửi đi thông điệp đầu tiên: “Tôi là đứa con gái đã bỏ trốn đến Thái lan. Giờ đây tôi đang gặp nguy hiểm thực sự vì toà đại sứ Saudi đang cố ép buộc tôi phải trở lại.” Cô viết thông điệp của mình bằng tiếng Ẩ rập. Thông điệp thứ hai của cô qua Twitter chỉ có một

102 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

câu, nhưng là một câu gợi sự chú ý của người đọc: “Tôi sợ quá. Gia đình tôi sẽ giết tôi.” Lập tức, một hashtag mới, “ #SaveRahaf” được nhanh chóng lập ra và gửi đi. Vài phút sau đó, nhà hoạt động người Mỹ gốc Ai Cập, cô Mona Eltahawy, đã dịch các cú tweet tiếng Ả Rập của Rahaf Al-Qunun sang tiếng Anh và gửi cho hàng trăm ngàn “follower” (người theo dõi) của Eltahawy. Để rồi vài giờ sau, dòng tweet đó đã được tổ chức theo dõi nhân quyền Human Rights Watch chú ý để đến lượt Phil Robertson, phó giám đốc châu Á của Human Rights Watch ở Bangkok, đã tweet đi lúc 8 giờ 13 phút sáng ngày 6 tháng 1:

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

103

CHUYỆN MỖI TUẦN

HASHTAG Hashtag là mộ t cá i tag (nhãn, thẻ, từ khóa) thường được bắt đầu với ‘#’ và mộ t từ hoặ c nhiề u mẫ u tự được viết liền nhau. K hi người dùng bấm vào đó hoặc tìm kiếm, họ sẽ được kết quả bao gồm cập nhật cá c status (trạng thái), các post (tin đăng), hình ảnh hoặc link (đường dẫn liên kết) về một chủ để nào đó. Hashtag được sử dụng như một công cụ giúp nhóm nhiều thông tin lại với nhau,. Thí dụ khi vào Twitter, bạn nhấn vào tag # SaveRahf, thì tất cả những dòng tweet với chữ này sẽ xuất hiện cho bạn xem. Ngoài Twitter, hashtag nay đang được dù ng trong Facebook, Instagram, Pinterest, Google+

“Phụ nữ Saudi 18 tuổi Rahaf Mohammed AlQunun đang bị giữ ở phi trường Bangkok, thông hành của cô bị Saudi Arabia tịch thu ngăn trở cô không thể đi Úc. Cô muốn tầm trú, sợ rằng mình sẽ bị giết nếu bị cuõng bức trở về Riyadh. Cần được tiếp cận với UNHCR.” Ông Robertson thực sự lo lắng khi được biết rằng ngoài những lý do (mà cô gái này đã đưa ra) là từng bị gia đình bạo hành và giam cầm, cô còn tiết lộ mình đã từ bỏ đạo Hồi.

Rahaf Mohammed Al-Qunum cố thủ trong phòng khách sạn ở phi trường Thái lan. Ảnh từ Twitter

Một trong những tweet đầu tiên của Rahaf: Tôi đang thực sự gặp nguy hiểm”

Trong một video, cô nói: “…Tôi Rahaf Mohammed, chính thức tìm kiếm tư cách tỵ nạn ở bất kỳ quốc gia nào bảo vệ tôi khỏi sự quấy rối hoặc sát hại do đã từ bỏ tôn giáo của tôi và sự tra tấn của gia đình tôi.” Ông nói, “Tới điểm đó, tôi không còn nghi ngờ gì nữa – cô ta cần sự giúp đỡ của chúng tôi.” Đến sáng sớm ngày Chủ nhật, ông Robertson đã trực tiếp trao đổi các thông điệp qua mạng Twitter với Rahaf Al - Qunun và hướng dẫn cô gái trẻ này cách ứng xử với các cơ quan thẩm quyề n tại sân bay. Những cú tweet của Rahaf càng lúc càng thêm khẩn thiết, cô liên tục đưa

lên những đoạn video về những gì đang xảy ra với mình tại phi trường. Những dòng chữ và clip video cho thấy nỗi sợ hãi và tuyệt vọng của Rahaf Al-Qunun đã thu hút sự đồng cảm và ủng hộ từ cộng đồng Twitter. Con số các cú tweet mang hashtag #SaveRahaf tiếp tục tăng, và đến giữa buổi chiều Chủ nhật, theo Twitter, đã lên đến hơn nửa triệu lượt. Đến sang Chủ nhật, sự việc đã chuyển biến, nhưng là chuyển biến xấu. Nhân viên di trú Thái Lan đến khách sạn phi trường để tiến hành việc trục xuất cô Rahaf. Theo lời khuyên của Human Rights Watch,

104 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Rahaf đã khôn ngoan giữ chặt lấy cái điện thọai của mình. Cô đóng chặt cửa, tự giam mình bên trong cùng với nhà báo nữ người Úc Sophie McNeill, và tiếp tục gửi tweet. Số người theo dõi cô trên mạng xã hội này vọt tăng lên đến hơn 66 ngàn. Phil Robertson nói, “Trong việc tạ o dựng sự ủng hộ và ứng phó với các trường hợp khủng hoảng, Twitter là công cụ truyền thông xã hội hoàn hảo cho Rahaf Mohammed AlQunun vì nó cho phép chia sẻ thông tin nhanh chóng”. Mức gia tăng ủng hộ cô trên Twitter đã lay lan, kéo được cả giới truyền thông chính thống Thái Lan nhập cuộc, thu hút được sự chú ý từ các nhà ngoại giao địa phương đến các cấp cao nhất của UNHCR và chính phủ, đến sự việc. Nhà báo Jonathan Head của thông tấn BBC nhận định rằng chính các yếu tố này đã khiến chính quyền Thái Lan nghĩ lại cách gỉải quyết sự vụ của họ “một khi đã rõ ràng rằng Rahaf Mohammed alQunun sẽ không lặng lẽ ra đi.” “Nếu vào tối Chủ nhật, các giới chức Thái Lan đã cương quyết đưa cô trở lại (Kuwait) và truyền thông Thái Lan vẫn chưa đưa tin về sự việc, đến sáng thứ Hai (mọi chuyện) đã thay đổi.” Trẻ tuổi và rành rẽ mạng xã hội, Rahaf Mohammed al-Qunun đã có thể giành thế thượng phong bằng

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

105

CHUYỆN MỖI TUẦN cách vận động một chiến dịch trên mạng để bảo vệ mình. Al-Shuaibi, tùy viên sứ quá n của Saudi Arabia ở Bangkok, than thở: “Nếu người ta tịch thu cái cell phone của cô ta (Rahaf) thay vì cái thông hành thì chuyện đã khác hơn vì Twitter thay đổi mọi thứ.” Tướng Cảnh sát Surachate Hakparn, tư lệnh cảnh sát di trú thay đổi lập trường hôm thứ Hai 7 tháng 1. Ông đồng ý cho phép Rahaf được hưởng quyền tầm trú tạm thời ở Thái Lan. Ông tướng có biệt danh “Big Joke” nà y hứa sẽ không đưa Rahaf trở lại Kuwait, nói Thái tin rằng tính mạng của cô sẽ gặp nguy khi trở về. Cảnh sát cố thương thuyết với Rahaf qua cửa phòng khách sạn nhưng cô nói cô chỉ muốn nói chuyện với Liên hiệp quốc. Ngà y hôm sau sự việ c trở nên phứ c tạ p hơn khi ngườ i cha và anh trai củ a Rahaf đế n Bangkok. Ở Saudi Arabia, một phụ nữ không được phép đi lại nế u không có mộ t ngườ i giám hộ phái nam. Người cha gặp các viên chức di trú và cả cơ quan tỵ nạn. Trong lúc ông trình bày rằng Rahaf cần được trả về cho ông, cô có bệnh cầ n đượ c chữ a trị và cầ n phả i có sự chăm só c củ a gia đình. Cô Rahaf từ chối không chị u gặ p cha. Cô tố cá o rằ ng mì nh thườ ng xuyên bị cha và anh đánh đập, có lầ n, cô đã bị giam trong

phò ng suố t 6 thá ng vì đã dám cắt kiểu tóc mà cha và anh không thích. Sau khi tướng Surachate gặp người cha, ông không nó i tên nhưng cho biế t ông ta là một nhân vật vật quyền thế, thủ hiến tỉnh ở Saudi Arabia, ông nói với báo chí rằng người cha đã bá c bỏ cá c tố cá o củ a cô con gái. Người cha lý luận rằng con gái ông có thể cảm thấy bị bỏ rơi vì ông có đến 10 đứa con. “Tất nhiên, chuyệ n rất bình thường khi cha mẹ lo lắng về con mình. Nhưng vì con gái yêu cầu được UNHCR chăm sóc, chúng tôi phải tôn trọng yêu cầu của cô ấy”. Cha và anh trai của AlQunun yêu cầu được gặp cô trước khi cô lên đường ra đi nhưng Rahaf vẫn từ chối gặp họ. Thất vọng, họ sắ p xế p để rời khỏi Thá i Lan tối thứ Sáu. Cơ quan tỵ nạn của Liên Hiệ p Quốc cho biết họ công nhậ n Rahaf AlQunun là người tỵ nạn hợp pháp. LHQ liên lạc với chính phủ Úc để yêu cầ u nhậ n Rahaf Al-Qunun. Trong lú c Ú c cho hay họ sẽ xé t yêu cầu của cô mộ t cá ch thông cảm, Bộ trưởng Nội vụ Peter Dutton củ a Ú c tuyên bố cô sẽ không được đối xử đặc biệt, Có lẽ vì lý do đó, LHQ chuyển sang níu áo Canada, sợ rằ ng việ c giả i quyế t nguyệ n vọ ng củ a Rahaf sẽ chậm chạp, ảnh hưởng đến sự an toàn của cô - trên

Rahaf đưa bản sao passport của mình lên Twitter. “Đây là một bản sao thông hành của tôi. Giờ đây tôi chia sẻ với các bạn vì tôi muốn các bạn biết là tôi có thật và hiện hữu”

mạng đã có nhiều lời đe dọa sẽ “xử” một kẻ phản đạo. UNHCR tin rằng Canada có thể giải quyết việc tái định cư Rahad nhanh hơn. Sự đáp ứng của Canada nhanh hơn cả tiên liệ u. Thủ tướng Canada Justin Trudeau nói với các phóng viên: “Canada là một quốc gia hiểu tầm quan trọng của việc bảo vệ nhân quyền, bảo vệ quyền phụ nữ trên toàn thế giới. Khi LHQ yêu cầu chúng tôi cho cô Al-Qunun tỵ nạn, chúng tôi đã chấp nhận.” Cần nói thêm rằng Canada trước đây đã từng chọc giận Saudi Arabia khi kêu gọi Riyadh trả tự do cho các nhà hoạt động vì quyền phụ nữ bị giam giữ ở Saudi Arabia. Sau những chỉ trích

106 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

của Ottawa, Thái tử Mohammed bin Salman đã trục xuất đại sứ Canada, vương quốc này cũng bán hết các khoản đầu tư và o Canada và triệ u hồi sinh viên của mình từ các trường đại học Canada. LUẬT GIÁM HỘ

Văn hóa và tôn giáo vẫn tró i buộ c phụ nữ Saudi Arabia vào “luật giám hộ”, các điều luật dựa trên luật Shariah, cùng với quan điểm truyền thống về giới tính. Trong nhiều khía cạnh của cuộc sống, một phụ nữ vẫn là một người phụ thuộc về mặt pháp luật, bất kể tuổi tác, trình độ học vấn hay tình trạng hôn nhân. Người này cần một người giám hộ nam - cha, chú, chồng, anh trai hoặc con trai - để xin

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

107

CHUYỆN MỖI TUẦN

Rahaf Mohammed al-Qunun và các giới chức Thái lan ở phi trường Bangkok. Photo by THAI IMMIGRATION BUREAU HANDOUT/EPA-EFE/REX/Shutterstock

được cho phép làm nhiều việc, trong đó có nhiều thứ là nhu cầu căn bản. Vì thiế u một hệ thống luật pháp để đi kèm với các văn bản đã tạo nên luật sharia, cảnh sát và tư pháp Saudi Arabia từ lâu đã viện dẫn các phong tục xã hội trong việc thực thi một số lệnh cấm đối với phụ nữ. Nhiều khía cạnh của trách nhiệm giám hộ xuất phát từ cách tập tục không chính thức thay vì luật cụ thể. Thái tử MBS, người hiện đượ c coi là nắ m hế t mọ i quyền lực ở Saudi Arabia, ít lâu nay đã cố gắng (thật lò ng hay trì nh diễ n vẫ n chưa rõ ràng) để trưng với thế giới một hình ảnh mới của đất nước, nơi phụ nữ có vẻ như dần được thêm nhiều tự do, quyền hạn và tôn trọng. Năm 2000, Saudi Arabia đã phê chuẩn Công ước LHQ về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ, bao gồm cả hệ thống giám hộ. Năm ngoái, Quốc vương Salman đã ký một loạt các sắc lệnh

hoàng gia đã nới lỏng một số các hạn chế. Nhưng vẫ n cò n nhiề u, rất nhiều thứ phụ nữ Saudi Arabia không thể tự quyết định. Trong đó, vấn đề gai góc nhất là hệ thống giám hộ. Và MBS cũ ng thấ y chù n tay (Nếu ông ta thực lòng) khi định bãi bỏ, vì những ràng buộc của phong tục. MBS đã từ ng than (vớ i tạp chí Mỹ The Atlantic): “Nếu tôi nói có với câu hỏi Saudi Arabia là một trong những quốc gia phân biệt giới tính nhất thế giới. Bảng xếp hạng Global Gender Gap (Khoảng cách giới tính toàn cầu) 2018, thực hiện bởi World Economic Forum (Diễn đàn kinh tế thế giới) đã xếp Saudi Arabia hạng 141 trong số 148 quốc gia.

này (bãi bỏ luật giám hộ), thì có nghĩa là tôi đang tạo ra vấn đề cho các gia đình không muốn cho con gái

của họ được tự do...” Về giáo dục: Để một phụ nữ trẻ đượ c và o trườ ng, Bộ Giáo dục Saudi Arabia thường yêu cầu phải có sự cho phé p củ a một người giám hộ, gọ i là “Wali.” Trường hợp muốn học tại một trường đại học ở ngoài tỉnh nhà, việc đi lại và ăn ở của cô phả i đượ c giám hộ chấp thuận. Muốn đi du học, phải có người giám hộ chấp thuận đơn xin thông hà nh và đồng ý cho rời khỏi đất nước. Phong tục còn buộc một phụ nữ trẻ đi du học phải có một người đàn ông đi cùng, đóng vai trò “người đi kèm”. Công việc và tiền bạc: mặc dù luật pháp không chính thức bắ t buộ c, các công ty và văn phòng chính phủ thường yêu cầu phụ nữ đem theo người giám hộ của mình để đồng ý cho phé p họ đi là m cá c công việ c được trả lương bên ngoài nhà. Cũng là mộ t tụ c lệ , chưa nó i đế n vay tiền hay làm thẻ tín dụng, ngay cả với việc mở một tài khoản tiết kiệm, các ngân hàng đòi phải phụ nữ phải có sự chấp thuận của người giám hộ. Chỉ đế n năm 2017 phụ nữ Saudi Arabia mớ i đượ c quyền mở một doanh nghiệp dưới tên riêng của họ và quyền ký hợp đồng cho thuê nhà ở bằng tên riêng của họ, tuy nhiên, nhiều chủ nhà vẫn từ chối cho phụ nữ độc thân đứng tên thuê nhà. Hôn nhân và gia đình: muốn kết hôn, phụ nữ phải xuấ t trì nh giấy cho phé p kết hôn củ a người giám

108 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

hộ, nếu không tòa án Saudi sẽ không công nhận cuộc hôn nhân. Phụ nữ muốn kết hôn với người không phải là người Saudi phải xin phép Bộ Nội vụ, đơn xin phép này cũng cần có sự đồng ý của người giám hộ. Ở Saudi Arabia, gầ n như không có quyề n kết hôn với người không theo đạo Hồi. Trong hệ thống giám hộ, sau khi kết hôn, ngườ i chồng trở thành người giám hộ của người vợ. Nếu người chồng qua đời, quyền giám hộ chuyển sang cho con trai - hoặc trở về tay người cha, nếu cha không còn thì là một người chú. Tư pháp: Phụ nữ ở Saudi Arabia không được bả o đảm sự xé t xử công bằng. Lời khai chứng của họ chỉ có giá trị bằng một nửa lờ i chứ ng của một người đàn ông. Khoản thừa kế của phụ nữ được phép hưở ng chỉ bằ ng mộ t nử a phầ n củ a các thành viên nam trong gia đình. Chỉ mới đây, hoàng gia Saudi Arabia đã ban một sắc lệnh đảo ngược một tiền lệ đã có hàng thập niên là phụ nữ ly hôn sẽ tự động mất quyền nuôi con. Phụ nữ không tuân lờ i người giám hộ của mình có thể bị bắt vì tội bất tuân. Nếu bị bắt giữ vì một lý do nà o đó , cho dù không có cáo buộc, họ vẫn sẽ không được cảnh sát trả tự do nếu không có ngườ i giá m hộ đế n đó n. Ở Saudi Arabia có phụ nữ hành nghề luật, nhưng không có nữ thẩm phán.

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

109

CHUYỆN MỖI TUẦN Du lịch: phụ nữ là m thông hành và giấy tờ tùy thân của quố c gia phải được sự đồng ý của người giám hộ. Chỉ đến tháng 9 năm ngoài, MBS mới cho phép phụ nữ Saudi Arabia đượ c lá i xe và lấ y bằ ng lái xe không cần sự chấp thuận của người giám hộ. Quần áo: Phụ nữ được mong đợi phải ăn mặc kín đáo và khiêm tốn khi ở nơi công cộng. Saudi Arabia có cả một bộ phận cảnh sát cảnh sát tôn giáo, lo duy trì đạo đức công cộng. Loại cảnh sát này có thể bắt giam cả những phụ nữ lẫn nam giới không tuân theo nghiêm lệ về trang phục phù hợp. Gầ n đây đã có mộ t số cả i cách, ở và i nơi công cộng đã có thể có sự pha trộ n giới tính, như ở rạp chiếu phim hoặc cá c sự kiện thể thao, nhưng ngay cả ở những nơi đó, một phụ nữ vẫn cần có một “người đi kèm” là nam giới. Cảnh sát tôn giáo nay không còn quyền bắt giữ người, nhưng vẫn còn làm việc. Năm 2017, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) gọi hệ thống giám hộ của Saudi Arabia là trở ngại lớn nhất đối với việc thực hiện các quyền của phụ nữ ở quốc gia này. Trường hợp của Rahaf, chỉ là vụ mới nhất gây ra sự phản đối mạnh mẽ đối với hệ thống giám hộ của Saudi Arabia. Năm 2017, một phụ nữ Ả rậ p khá c, cô Dina Ali Lasloom, 24 tuổi đã bị bắt giữ ở Philippines trong lúc đang trên đường đến Úc

110

Bích chương kêu gọi xóa bỏ hệ thống giám hộ ở Saudi Arabia của Amnesty International

để xin tỵ nạn. Giống như Rahaf, Lasloom nói cô bị gia đình ở Saudi Arabia đe dọa giết chết. Lasloom cũ ng đã đưa lời cầu xin giúp đỡ lên mạ ng truyền thông xã hội. Nhưng bấ t hạ nh cho cô, Lasloom đã bị nhà cầm quyền địa phương buộc trở lại Riyadh. Vào tháng 6 năm 2017, BBC đưa tin cô đã được chuyển đến một shelter dành cho phụ nữ ở Saudi Arabia. Nhưng theo Amesty International (Ân xá Quốc tế), Saudi Arabia có một trung tâm tạm trú,

được thành lập năm 2016, dành cho các phụ nữ bị bạo hành, nhưng nơi này cũng là một trung tâm giam giữ, và những người muốn đượ c ra đượ c thân nhân, là nam giới, đồng ý cho họ được thả ra. MỘT PHONG TRÀO

Vụ đào thoát của Rahaf Mohammed Al-Qunun đã tạo trở thành sức cổ động cho phụ nữ toà n Saudi Arabia, những người đang yêu cầu phải có thêm nhiều cải cách nữa - trong đó có việ c chấm dứt hệ thống

Phụ nữ Saudi Arabia được phép lái xe. Photo Reuteurs

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

giám hộ do nam thống trị. Nếu không, họ đe dọa, chú ng tôi sẽ rủ nhau bỏ nước ra đi. Tác động của việc sử dụng phương tiện truyền thông xã hội mộ t cá ch khôn khé o và sự hỗ trợ quốc tế mà Al-Qunum đã có thể tập hợp được đã được một nhà ngoại giao Saudi Arabia xá c nhậ n. Ông nà y than trong mộ t buổi họp với giới chức di trú Thái lan và lời than của ông đã được ghi lại, “Phải chi họ đã có thể tị ch thu điện thoại, chứ không phải thông hành của cô ta”. Ngay sau đó, một hashtag bằng tiếng Ả Rập đã lan truyền trên phương tiện truyền thông xã hội ở Saudi Arabia. Hashtag này có thể tạm dịch là “hãy xóa bỏ hệ thống giám hộ nếu không chúng tôi sẽ rủ nhau di cư hết”. Trong một video được đ ă n g l ê n Tw i t t e r v à o ngày 7 tháng 1, bà Mona

Eltahawy nói: “Hã y nhớ lời tôi, (Rahaf) sắp sửa tạo ra một cuộc cách mạng ở Saudi Arabia.” Cú tweet của bà Eltahawy cũ ng đượ c gắ n hashtag “hã y xóa bỏ hệ thống giám hộ nếu không chúng tôi sẽ rủ nhau di cư hết”. MỘT TIỀN LỆ NGUY HIỂM?

Khi bướ c ra trướ c ố ng kính của các phóng viên ở phi trường Quốc tế Pearson ở Toronto cùng với Rahaf, bà Ngoại trưởng Chrystia Freeland nó i, “Cô ấy rất vui khi được ở trong ngôi nhà mới của mình mặc dù cô ấy đã than với tôi về cái lạnh. Tôi đã nói với cô ấy rằng trời sẽ ấm hơn.” Bà Freeland muốn quảng cáo cái “tình nồng” của xứ

Canada và sự ủng hộ (và cả lòng hào hiệp) đối với nỗ lực bảo vệ phụ nữ và vai trò của quốc gia này trong cuộ c tranh đấ u để đi đế n bì nh đẳ ng giớ i tí nh trên toàn cầu. Bà ngoạ i trưở ng tuyên bố , “Người Canada tin tưởng mạnh mẽ rằng các quyền của phụ nữ là quyền của con người.” Tr o n g m ộ t b à i đ ă n g

Người Canada mới rất dũng cảm. Hình chụp từ màn hình TV

trên blog cá nhân, Sunai Phasuk, nhà nghiên cứu Á châu của HRW, đã kể lại câu chuyện Al-Qunun và ca ngợi Canada vì đã nhanh chóng vượt qua các thủ tục nhiêu khê để nhận Rahaf. Thông thường, một trường hợp tương tự sẽ mất tối thiểu vài tháng đến một hai năm. Tuy nhiên, một cựu nhà ngoại giao đã đặt câu hỏi về quyế t đị nh của chính phủ Canada trong trường h ợ p n à y. Ô n g D a v i d Hayerson, từng là đại sứ Canada tại Saudi Arabia từ năm 2009 đến 2011, nói rằng nó đặt ra “tiền lệ rất nguy hiểm” cho các trường hợp trong tương lai. Trong mộ t cuộc phỏng vấn với hệ thố ng thông

tấ n quố c gia CBC News Network, ông Henderson nói: “Chuyệ n gì sẽ xảy ra vào lần tới khi một thiế u nữ hoặc một phụ nữ trưởng thành từ Saudi Arabia trốn khỏi gia đình và tuyên bố mình không còn là người Hồi giáo nữa, phải chăng là (người đó sẽ được tự động cho hưởng) quyền bảo trú tự động? Và cá c phụ nữ ở Saudi Arabia, như đã nói ở trên, đang hăm dọ a sẽ “di cư hàng loạt.” ĐỖ QUÂN (tổng hợp)

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

111

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Ba Lan bắt nhân viên Huawei với cáo buộc làm gián điệp

Nghi phạm Trung Quốc Weijing W (Ảnh: Wnp.pl)

Cơ quan an ninh Ba Lan ngày 11/1 bắt một nhân viên của công ty Huawei và một chuyên gia về an ninh mạng của nước này với cáo buộc làm gián điệp cho Trung Quốc. Theo thông tấn xã PAP, lực lượng an ninh Ba Lan ngày 11/1 khám xét văn phòng Huawei và công ty viễn thông Orange của Ba Lan để thu thập chứng cứ về 2 người bị bắt.

PAP dẫn lời ông Maciej Wasik, một viên chức cao cấp thuộc lực lượng đặc nhiệm Ba Lan cho biết Cơ quan An ninh nội địa (ABW) đã bắt giữ một doanh nhân quốc tịch Trung Quốc “làm việc cho một công ty điện tử lớn” và một người Ba Lan nổi tiếng trong giới chuyên gia về lĩnh vực không gian mạng. Huawei chưa bình luận gì trong khi một phát ngôn nhân của Orange cùng ngày xác nhận việc cơ quan an ninh khám xét nơi làm việc của một nhân viên công ty và nhấn mạnh sẽ hợp tác với cơ quan điều tra. Cả hai người này bị cáo buộc có hành động gián điệp chống lại Ba Lan và sẽ bị tạm giam trong 3 tháng. Truyền thông nước này loan tin người Ba Lan bị bắt từng là nhân viên của ABW nhưng cơ quan chưa xác nhận thông

Thị trưởng Ba Lan bị đâm trên sân khấu từ thiện Thị trưởng thành phố Gdansk, ông Pawel Adamowicz đã bị tấn công bằng dao vào bụng trong một sự kiện gây quỹ của Great Orchestra of Christmas Charity, tổ chức từ thiện lớn nhất Ba Lan, Fox News cho biết ông hiện đang trong tình trạng nguy kịch. Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cho biết Thị trưởng Adamowicz đã được các bác sĩ nỗ lực cứu chữa nhưng tình trạng hiện tại rất nguy hiểm. Đài truyền hình Ba Lan TVN hôm 13/1 cho biết, kẻ tấn công, một cư dân Gdansk 27 tuổi, đã hét lớn trên sân khấu rằng y bị bỏ tù dưới thời chính phủ trước đây do đảng Diễn đàn Dân sự Ba Lan lãnh đạo dù không phạm tội. Thị

112

trưởng Adamowicz từng là thành viên đảng này. Theo báo chí địa phương, sau khi đâm Thị trưởng Adamowicz, nghi phạm còn tự giới thiệu tên mình: “Xin chào! Xin chào! Tôi tên là Stefan. Tôi bị bỏ tù dù vô tội. Đảng Diễn đàn Dân sự đã hành hạ tôi, đó là lý do vì sao Adamowicz phải chết”. Adamowicz là thị trưởng thành phố cảng Gdansk từ năm 1998. Ông có tư tưởng tiến bộ, ủng hộ quyền của cộng đồng LGBT và cộng đồng người thiểu số. Năm ngoái, ông còn tham gia cuộc diễn hành của người đồng tính, hành động hiếm gặp đối với một thị trưởng Ba Lan. 

tin này. Nếu bị kết án, cả hai có thể lãnh 10 năm tù giam mỗi người. Vụ bắt giữ này diễn ra trong bối cảnh nhiều nước phương Tây tỏ ra ngần ngại trong việc hợp tác với Huawei vì nghi ngờ tập đoàn này có liên quan đến hoạt động do thám của chính quyền Trung Quốc. Dù không có bằng chứng nào rõ ràng về mối lo ngại này và Huawei cũng cương quyết phủ nhận nhưng nhiều nước như Mỹ, Úc, New Zealand đã ban hành lệnh cấm sử dụng thiết bị của Huawei trong hệ thống viễn thông. Bên cạnh đó, mối quan hệ giữa phương Tây với tập đoàn này cũng đang căng thẳng sau khi Canada bắt giữ Phó chủ tịch tập đoàn, kiêm giám đốc tài chính toàn cầu Mạnh Vãn Chu theo yêu cầu của Mỹ vì cáo buộc vi phạm lệnh cấm vận Iran. 

Quốc hội Macedonia đồng ý đổi tên nước Quốc hội Macedonia tuần qua phê chuẩn dự thảo sửa đổi hiến pháp để đổi tên nước thành Cộng hòa Bắc Macedonia. Quyết định này được kỳ vọng sẽ chấm dứt cuộc tranh chấp kéo dài với Hy Lạp, vốn khiến chính quyền Athens liên tục phủ quyết việc Macedonia gia nhập EU và NATO. Cộng hòa Macedonia tách khỏi Liên bang Nam Tư vào năm 1991 nhưng từ đó bị Hy Lạp phản đối vì có tên trùng với một tỉnh của nước này. Athens lo ngại nếu nước láng giềng được gọi là Macedonia thì sẽ hàm ý đòi hỏi về chủ quyền đối với vùng lãnh thổ phía bắc. Cùng ngày, Thủ tướng Hy Lạp Alexis Tsipras gọi điện chúc mừng người đồng cấp Macedonia Zoran Zaev. Trong khi đó, nhiều người ủng hộ đảng đối lập VMRODPMNE đã biểu tình trước tòa nhà quốc hội Macedonia để phản đối đổi tên nước. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

113

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

Bountiful Canada và hiểm họa tật bệnh di truyền đáng sợ!

anada và Mỹ tuy hai quốc gia độc lập nhưng vì ở vị thế “môi” và “răng” nên nếu “môi hở thì răng lạnh” như binh pháp đã dạy, nên không thể không cố gắng xóa bỏ bất đồng như đã dùng thỏa ước NAFTA (The North American Free Trade Agreement ) và NORAD (The North American Aerospace Defense) làm việc này. Ở thế địa chính trị liên quan, Canada và Mỹ còn chồng lấn về văn hóa và nhiều vấn đề của Mỹ cũng khiến cho Canada ưu tư. Một trong những vấn đề này là chủ trương đa thê của chi phái Mormon ở Arizona, Utah, Mỹ (Latter-day Saints hay LDS) đã tràn sang Canada. Phái này tin rằng “Chỉ những người đàn ông lấy ba vợ trở lên mới được cứu rỗi vào nước Thiên đường (celestial kingdom of God) vì đã làm tròn chức năng gieo giống để con cái của Chúa Tr ờ i m ỗ i n g à y m ộ t phồn thịnh. Đất tốt cò đậu, từ 1947, Mormon LSD phía Mỹ cũng kiên quyết cấm nạn đa

114

CHU NGUYỄN

thê nên một số tín đồ kiền thành, theo phái bảo căn (Fundamentalist Church of Jesus Christ of LatterDay Saints (FLDS) di tản lên phiá bắc sang Canada và xây dựng những tổ ấm ở Bountiful. Bountiful là một vùng có sơn thanh thủy tú nép mình trong thung lũng Creston, phía đông nam British Columbia, ngay phía bắc biên thùy Idaho. Từ thập niên 90, giới tranh đấu cho nữ quyền ở Canada đã thúc giục dẹp nạn đa thê ở vùng đất địa đàng của giới đa thê nhưng có nhiều tranh cãi xảy ra. Phe bênh, viện lý do tín ngưỡng, phe chống nêu ra tổn hại cho nữ quyền và có thể gây ra hiện tượng buôn người và ấu dâm cùng bệnh hoạn. Cho tới mới đây vào 26 tháng 6, 2018, hai lãnh tụ của phe đa thê ở Bountiful, là Winston Blackmore và James Oler bị kết án và lãnh án quản thúc tại gia trong 6 tháng. Được biết nhân vật Winston Blackmore từng được dư luận chú ý vì đa hôn nhân. Blackmore nổi tiếng có tới 26 bà vợ và 80 con cháu và là nhân vật từng có tham vọng thay thế tay tổ Warren Jeffs. Nhưng rồi Blackmore bị Jeffs trục xuất khỏi FLDS vì đã dám

Giơ cao đánh khẽ: Hai lãnh đạo chủ nghĩa đa thê ở Bountiful, Canada là Winston Blackmore và James Oler bị quản thúc tại gia vì vi phạm luật “chồng một vợ một”

công khai phản đối dự đoán của Jeffs rằng nhân loại sắp tới ngày tận thế. Từ dó, giữa chi phái theo Jeffs và chi phái theo Blackmore trở nên kình chống và lên án lẫn nhau TẠI SAO PHÁP LUẬT KHÔNG CAN THIỆP CHẤM DỨT CHẾ ĐỘ ĐA THÊ?

Canada là nước dân chủ tôn trọng tự do tín ngưỡng. Các tay đầu sỏ trong giáo hội FLDS khi bị truy tố trước tòa về tội đa thê đã cho rằng họ theo chủ trương này vì tín ngưỡng cổ truyền của họ mà thôi và chính quyền không có quyền cấm đoán. Trước đây, ở Canada hai thủ lãnh của FLDS là Blackmore và Oler vào năm 2009 đã từng bị bắt vi phạm luật cấm đa thê (điều 293 của hình luật) nhưng

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

rồi vụ án cũng buông trôi. Blackmore, 53, bị truy tố cho đến 2005 đã cùng một lúc liên quan chăn gối với 19 bà vợ. Còn Oler, 44 tuổi thì ít hơn, cho đến 2004 đồng thời có liên hệ hôn nhân với ba bà. Nhưng rồi cuối cùng họ cũng được tại ngoại với lý do họ đưa ra là chỉ thực hiện giáo điều của FLDS chứ không phạm pháp! Kết tội họ coi chừng “vi hiến” vì Hiến chương Nhân quyền quy định tự do tín ngưỡng. Một số tác phẩm ca tụng chủ trương đa thê được tung ra. Giữa tháng 09, 2011, một tác phẩm thuộc loại hồi ký, có tên là Truyện tình bộ ba (Love Times Three) mới trình làng ở Mỹ và được đón nhận nồng nhiệt vì khác thường... Tác phẩm đã ca tụng một lối sống mà dư

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

115

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI luận tiến bộ kết án. Lên án chế độ đa thê cũng có khá nhiều tác phẩm như Escape (Đào thoát) của Carolyn Jessop, Stolen Innocence (Tuổi thơ bị cưỡng đoạt) của Elissa Wall. Nhưng cho đến nay chưa tìm ra tác phẩm nào nói rõ về “cuộc sống êm đềm” của một gia đình “một chồng ba vợ” như hồi ký của gia đình Joe Darger. Darger không phải viết tiểu thuyết mà viết hồi ký, thuật lại kinh nghiệm khó tin của bản thân tạo dựng hạnh phúc với ba phụ nữ và 23 con cái. Câu chuyện có thực và tổ ấm của họ hiện giờ ở ngoại ô Salt Lake City, Utah. Cuộc hôn nhân dưới mắt mọi người là lạ đời và dư luận kết án, lại có hạnh phúc như Joe Darger và ba phu nhân của ông ta là Vicki, Alina và Valerie, đồng tác giả của cuốn Cuộc tình bộ ba (Love Times Three) tâm sự hay không? Ta hãy nghe họ kể mới biết thực hư.

Tình sử bắt đầu từ lúc chàng trai Joe Darger ở Salt Lake Valley vào tuổi 20 cưới hai chị em họ là Vicki và Alina vào ngày 18 tháng hai, 1990. Chàng tuổi trẻ vùng vẫy trong tình yêu với hai cô gái ngang tuổi và sinh con đẻ cái, tạo ra một tổ ấm điển hình cho chủ trương đa thê. Khát vọng ái ân của chàng chưa thỏa nên vào ngày 14 tháng 10, 2000 Darger lại cưới thêm cô chị em sinh đôi của Vicki là Valerie làm đệ tam phòng. Valerie có một đời chồng, đã có con và quyết định sang ngang với Joe Darger. Trong hồi ký, gia đình Dargers tự nhận là người củ a G iáo h ộ i Bảo căn Mormon độc lập. Tại sao lại bảo căn (fundamentalists)? Chỉ vì giáo hội này cho rằng đã tách khỏi Giáo hội Mormon hiện đại và duy trì tôn chỉ đa thê truyền thống, một chủ trương bị Mormon hiện đại có số tín đồ ở Mỹ lên tới hơn 6 triệu lên án. Cuộc sống đại gia đình Darger xem ra hạnh phúc như lời họ nói. Joe tâm sự:

Chủ trương “chồng một vợ một” chưa hẳn là khuôn thước chung!

116

“Tôi có cảm giác có một lúc ba bạn lòng. Chúng tôi yêu nhau tha thiết và tôi san sẻ đồng đều tình yêu cho họ.” Bà vợ đầu của Joe là Vicki thì xác nhận: “Tôi quyết định sống cuộc sống này vì tôi tin rằng tín ngưỡng đã dạy tôi như thế.” Làm cách nào một ông ba bà lại sống trong nguồn lạc thú vô biên? Có lẽ do Joe Darger đã khéo điều hành việc nhà. Ông này kể cho chúng ta kinh nghiệm làm chồng ba mỹ phụ. Trước hết là việc bếp núc. Joe giao cho mỗi vợ phụ trách hai ngày và chủ nhật thì bắt đầu xoay vòng trở lại. Quan trọng hơn cả là mỗi đêm Joe ngủ ở đâu? Joe cho biết bí mật phòng the rằng, bắt đầu từ đêm thứ sáu mỗi tuần cứ lần lượt đêm này ngủ phòng này với Vicki thì đêm sau sang phòng khác với Alina rồi tới Valerie chứ không thiên vị và các bà chẳng cần “rắc cỏ dâu” cho dê ăn (kể kéo xe vua lại phòng mình) như mấy vương phi đời xưa. Tuy nhiên vì có tới ba bà nên trong việc xoay tua cứ ba tuần thể nào củng có bà không đến lần mình má áp, môi kề với đức lang quân. Lúc đó Joe phải là người quyết định đền bù làm sao “dân chủ” nhất để khỏi bị ai than phiền là bên trọng bên khinh cho dù “chị em họ thương nhau như ruột thịt.” Hồi ký của gia đình Darger ra đời giữa lúc

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

người Mỹ chú ý tới Mormon nhiều hơn trước vì cả tai tiếng lẫn dư luận. Về văn nghệ thì các chương trình truyền hình ăn khách với các cuốn Big Love (Cuộc tình đình đám) của HBO, Sister Wives (Chị em cùng thờ một chồng) của TLC và vở The Book of Mormon (nhạc kịch) được diễn trên sân khấu Broadway được giải thưởng âm nhạc hay nhất Tony Awards. Tuy nhiên, mới đây khoa học nêu ra thêm lý do nạn đa thê trong một cộng đồng khép kín có thể gây ra một chứng gien di truyền gây mầm bệnh khủng khiếp như Zaria Gorvett từng viết trên chương trình BBC Future vào 16 tháng 8, 2017 trong bài “The polygamous town facing genetic disaster” và sau đây là bản dịch chúng ta nên đọc vì “xem người mà ngẫm đến ta!” “Thị trấn đa thê đối mặt với thảm họa di truyền” Ở một vùng hẻo lánh tại Mỹ ở Utah., một thị trấn đang phải vật lộn với một cuộc khủng hoảng đáng sợ về sức khỏe do một gien lặn (recessive gene) gây ra. Nguyên nhân là gì? Ở đây, đa thê vẫn được thực hành. “Chúng ta phải sẵn sàng hành động và hoàn tất việc này, như chúng ta làm các nhiệm vụ khác...” Brigham Young, người lãnh đạo Giáo hội bảo căn có tên là Giêsu của Các Thánh Hữu Hậu Thế (the Church of Jesus Christ of Latterday Saints (FLDS), hoặc Mormon, từ giữa thế kỷ 19, nói. Đó là vào một ngày hè

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

117

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI oi ả ở Provo City, Utah và khi ông nói, những cơn gió thổi bụi cuộn quanh ông. Nhiệm vụ tôn giáo mà ông Young nói đến, tất nhiên là vấn đề đa thê, nghĩa là một người đàn ông lấy nhiều vợ. Ông là một tín đồ đam mê trong việc thực hành này, mà ông tuyên bố như là đường lối chính thức của nhà thờ một vài năm trước đó. Bây giờ ông đã sẵn sàng để đảm bảo với giáo giới kết hôn với nhiều phụ nữ là điều đúng đắn phải làm. Ông thích làm gương để dẫn dắt. Mặc dù Young bắt đầu cuộc đời trưởng thành của mình là người chồng tận tụy với một người vợ duy nhất, vào thời điểm ông qua đời, gia đình ông đã tăng lên đến 55 bà vợ và 59 đứa con. Tới năm 1990, một thế kỷ sau khi chế độ đa thê bị bãi bỏ, thì hậu quả chỉ mới bắt đầu xuất hiện. Trong một văn phòng cách vài trăm dặm so với nơi Young đã phát biểu, một cậu bé 10 tuổi đã đến gặp Theodore Tarby, một bác sĩ chuyên về các bệnh hiếm có ở trẻ em. Cậu bé có những nét mặt không bình thường, gồm trán dô, tai thấp, hai mắt cách xa nhau, và hàm nhỏ. Cậu bé cũng bị tàn tật về thể chất và tinh thần. Sau khi làm tất cả các thử nghiệm thông thường, Tarby thấy bối rối. Ông chưa bao giờ thấy trường hợp như thế này. Cuối cùng ông gửi mẫu nước tiểu đến một phòng thí nghiệm chuyên về bệnh hiếm gặp.

118

cả các loài, từ con cú đến cây lan. Đối với những người kế thừa phiên bản khuyết tật này thì hậu quả là bi thảm. Bộ não của chúng ta chỉ chiếm khoảng 2% tổng trọng lượng cơ thể nhưng nó háu đói ghê gớm, nó sử dụng khoảng 20% năng lượng cơ thể. Do vậy, rối loạn chuyển hóa như thiếu fumarase gây tàn phá đặc Một cảnh “cả sông, đông chợ, lắm vợ, nhiều con” ở Bountiful, BC. biệt cho não. “Nó gây ra những bất thường về cấu Họ chẩn đoán là “thiếu Các Thánh Hữu Hậu Thế trúc và một hội chứng bao f u m a r a s e ” ( F u m a r a s e (FLDS), khả năng sinh ra gồm động kinh và chậm deficiency), một rối loạn với sự thiếu hụt enzime phát triển,” Narayanan nói. Faith Bistline có năm di truyền về trao đổi chất. fumarase gấp hơn một triệu Khoa học y tế chỉ mới gặp lần so với mức trung bình người anh em họ mắc căn bệnh này mà bà phải chăm 13 trường hợp (tỷ lệ 1/400 toàn cầu. triệu), thật hiếm có. Điều “Khi tôi chuyển đến sóc cho đến khi bà rời khỏi này như là một trường hợp Arizona là lúc tôi nhận Giáo Hội FLDS vào năm rất không may. ra rằng các đồng nghiệp 2011. “Họ bị khuyết tật Nhưng có điểm rắc rối. của tôi ở đây có lẽ là hoàn toàn về thể chất và Hóa ra chị gái của cháu người quen thuộc nhất tinh thần,” bà nói. Người bé, mà bố mẹ cháu tin rằng v ớ i c ă n b ê n h m à t ô i lớn tuổi nhất bắt đầu học đi đang bị bại não, cũng bị chưa từng gặp,” Vinodh bộ khi lên hai, nhưng phải bệnh này. Thực tế, cùng N a r a y a n a n , m ộ t n h à dừng lại sau một cơn động với các đồng nghiệp từ Học thần kinh học thuộc Viện kinh. Bây giờ em đó đã 30 Viện Thần Kinh Barrow, Nghiên Cứu Gien, bang tuổi và thậm chí không thể bò được. Tarby chẳng mất nhiều thời Arizona(Translational Thực tế, chỉ có một gian đã chẩn đoán được G e n o m i c s R e s e a r c h tổng cộng 8 trường hợp Institute, Arizona), người người em họ của bà có thể mới, ở trẻ từ 20 tháng đến đã từng điều trị nhiều bệnh đi được. “Em ấy cũng có thể hát một ít và đôi khi ta 12 tuổi. nhân thiếu fumarase, nói. có thể hiểu một chút em Trong mọi trường hợp, nói gì nhưng tôi không gọi đứa trẻ đều có cùng nét đặc ĐIỀU GÌ ĐANG XẢY RA? biệt trên mặt, đều chậm Bệnh này là do sự trục đó là nói,” bà nói. Tất cả phát triển, hầu hết không trặc trong quá trình cung những người này đều phải thể ngồi dậy được, nói gì cấp năng lượng cho tế bào. dùng ống thông thức ăn đến đi, và điều quan trọng Đặc biệt, nó là do mức độ và cần sự chăm sóc 24 giờ là chúng đến từ cùng một thấp của enzyme fumarase một ngày. Bệnh thiếu hụt fumarase khu vực ở ranh giới giữa gây ra. Do đã được hoàn các bang Arizona-Utah, gọi thiện từ hàng tỉ năm trước là hiếm vì nó là gien lặn, là Short Creek. nên enzym này đã trở thành nó chỉ phát triển nếu một Thậm chí đáng ngạc một yếu tố chủ yếu của mọi người bị thừa kế hai bản nhiên hơn, khu vực này là sinh vật trên trái đất. Nó rất sao lỗi của gien, một gien đa thê. Trong cộng đồng quan trọng, ngày nay các từ mỗi cha mẹ. Để hiểu nhỏ và cô lập của giáo hướng dẫn để làm ra nó là được lý do tại sao nó lại hội bảo căn Giêsu của hết sức rất giống nhau ở tất gây bệnh cho vùng Short

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

119

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI Creek, trước tiên chúng ta cần phải quay lại thời kỳ giữa thế kỷ 19. Brigham Young là một người đàn ông bận rộn. Ngoài việc lãnh đạo nhà thờ Mormon, ông còn thành lập một thành phố, thành phố Salt Lake, Utah, mà nó phát triển mạnh mẽ từ thung lũng hoang mạc thưa thớt dân thành một nơi không tưởng cực kỳ đa thê chỉ trong một vài thập niên. Than ôi, nó không kéo dài được lâu. Vào những năm 1930, thông lệ này đã bị nhà thờ bãi bỏ và bị bang Utah cấm đoán với sự trừng phạt là bỏ tù hoặc phạt tiền nặng (tương đương với khoảng 10.000 đô la Mỹ ngày nay). Những người muốn đa thê phải đi nơi khác. Họ di cư sang thị xã vùng xa Short Creek, là một phần của Arizona Strip. Đây là một vùng rộng hơn nước Bỉ (36,000 km2) với số dân ít ỏi, một nơi lý tưởng để tránh con mắt tò mò của cảnh sát liên bang. Ngày nay nơi đây là thị xã kép, thị xã Hildale và thị xã Colorado City, ở về hai phía của ranh giới giữa 2 bang Utah-Arizona với khoảng 7.700 dân. Đây là trụ sở của giáo hội FLDS, nổi tiếng với cách sống bảo thủ và đa thê. “Hầu hết các gia đình bao gồm ít nhất ba người vợ, vì đó là con số cần thiết để được lên thiên đường,” Bistline, người có ba bà mẹ và 27 anh chị em, nói. Cuối cùng, mối liên kết đến sự thiếu hụt fumarase

Một trong những vùng còn hoạt động của giáo phái bảo căn FLDS

là một trò toán học. Lấy thí dụ về Brigham Young. Tổng cộng các con của ông sinh ra 204 cháu, rồi chúng sinh ra 745 chắt. Đến năm 1982, ông sẽ có ít nhất 5.000 hậu duệ trực tiếp. Sự bùng nổ đột ngột này đi xuống theo cấp số. Ngay cả với 1 vợ và 3 con, nếu các thế hệ sau cũng theo như thế thì một người có thể có 243 hậu duệ sau 5 thế hệ. Trong các gia đình đa thê, con số là rất lớn. Nếu mỗi thế hệ bao gồm 3 vợ và 30 con, thì 1 người đàn ông có thể, theo lý thuyết, làm tràn ngập một cộng đồng với hơn 24 triệu hậu duệ trong 5 thế hệ, hoặc trong hơn 100 năm một chút. Tất nhiên đây không phải là điều thực tế xảy ra. Thay vào đó, các dòng giống bắt đầu gặp lại nhau vì các anh em họ xa (ở giáo hội FLDS thì không xa lắm) kết hôn với nhau. Trong xã hội đa thê, chẳng mấy mà mọi người đều có họ với nhau. Người ta cho rằng cứ 1 người trong số 200 người

(ở Châu Á là 1/12.5) là hậu duệ của chiến tướng đông con Thành Cát Tư Hãn, đã chết gần tám thế kỷ trước. Như chính Brigham Young nói: “Rõ ràng là tôi không thể được ban phước với một gia đình như vậy, nếu tôi hạn chế ở một vợ...” Ở Short Creek, chỉ có hai tên họ chiếm ưu thế trong các hồ sơ địa phương là Jessop và Barlow. Theo sử gia địa phương Benjamin Bistline, người đã nói với hãng tin Reuters năm 2007, 75% đến 80% người ở Short Creek là những người họ hàng huyết thống của các giáo trưởng sáng lập cộng đồng là Joseph Jessop và John Barlow. Tất cả điều này là rất tốt, nhưng bây giờ chúng ta biết rằng hầu hết những người xung quanh có ít nhất là một biến dị lặn chết người (một biến dị có thể giết chết chúng ta trước đến độ tuổi sinh đẻ) trong bộ gien chúng ta, với số gien bằng số gien của con ruồi quả. Con người đã không bị tuyệt chủng bởi

120 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

vì, do là gien lặn, nên bệnh chỉ bộc lộ ra nếu ta có con với một người không may mang một bản sao của cùng biến dị đó. Đây là chỗ mà hệ thống bắt đầu hỏng hóc. “Với chế độ đa thê, tính đa dạng di truyền tổng thể bị giảm xuống vì một vài người đàn ông đang có một ảnh hưởng bất cân xứng tới thế hệ tiếp theo,” Mark Stoneking, nhà di truyền học tại Viện Nhân Chủng Học Tiến Hóa Max Planck, Đức, nói. “Biến dị di truyền ngẫu nhiên trở nên quan trọng hơn.” Trong các cộng đồng biệt lập, vấn đề càng tồi tệ hơn lên theo số học cơ bản: nếu một số nam giới lấy nhiều vợ thì những người khác không có vợ. Ở giáo hội FLDS, một tỷ lệ lớn nam giới bị tống cổ đi là thanh thiếu niên, và nó làm thu hẹp nguồn vốn gien hơn nữa. “Chúng được mẹ đưa bằng xe ra đường cái vào giữa đêm và bị bỏ lại bên đường,” Amos Guiora, một chuyên gia luật tại Đại học

Utah, người đã viết một cuốn sách về chủ nghĩa cực đoan tôn giáo, nói. Một số ước tính rằng có thể có tới hàng ngàn bé trai được gọi là “thất lạc”. “Thường chúng mất nhiều năm hối lỗi, hy vọng sẽ quay về với tôn giáo,” Bistline, có ba anh em trai bị bỏ rơi, nói. Các nhà bảo tồn nguồn thiên nhiên biết từ nhiều năm rằng “hệ thống làm bạn” của dân số, từ mỹ miều về hành vi tình dục, có thể có tác động sâu sắc đến di truyền của dân số. Ở hươu hoang dã và gà gô rừng, cũng như trong giáo phái Mormon, chế độ đa phôi cái có liên quan mạnh mẽ đến việc giao phối cận huyết, bởi vì nó thu hẹp số lượng con đực góp phần vào nguồn gien và làm tăng

mối quan hệ huyết thống của toàn đồng. Gien thiếu fumarase đã được bắt nguồn từ Joseph Jessop và người vợ đầu tiên của ông là Martha Yeates (14 đứa trẻ). Một trong những con gái của họ đã kết hôn với người đồng sáng lập John Barlow, và phần còn lại là lịch sử. Ngày nay, số người mang gien thiếu fumarase ở Short Creek được cho là tới hàng ngàn. Không phải chỉ có giáo hội FLDS. Ngày nay chế độ đa thê là phổ biến ở Châu Phi hơn bất kỳ lục địa nào khác. Tháng 3/2014, Quốc Hội Kenya thông qua một đạo luật cho phép đàn ông lấy nhiều vợ, trong khi ở nhiều nước Tây Phi, việc này được thực hiện hàng

nghìn năm nay. Đáng lưu ý, ở đây nó cũng liên quan đến căn bệnh hiếm gặp. Ở Cameroon, các nhà khoa học gần đây đã báo cáo một cộng đồng đa thê có mức nói lắp cao bất thường. Bằng cách so sánh các bộ gien địa phương với bộ gien những người Châu Phi cận Sahara, Nam Á và Bắc Phi, các nhà nghiên cứu đã tìm ra các biến dị gien “đặc biệt hiếm” trong cộng đồng này mà nó có vẻ là thủ phạm, mặc dù họ không suy luận nó có phải là hậu quả của chế độ đa thê hay không. Điều này mang đến cho chúng ta những tin tốt. Do việc sinh sản cận huyết có khuynh hướng phát hiện ra các biến dị “lặn” thường

ẩn giấu, nên việc nghiên cứu các cộng đồng này đã giúp các nhà khoa học xác định được nhiều gien gây bệnh. Đó là vì thông tin di truyền bản thân nó là vô ích. Để có ý nghĩa đối với nghiên cứu y học, nó phải được liên kết với thông tin về bệnh. Thực tế, nhiều gien bệnh ở người đã được tìm thấy ở Utah, với lịch sử Mormon, hơn bất cứ nơi nào khác trên thế giới. Đó không phải là di sản mà Brigham Young mong đợi, nhưng cuối cùng, có thể thông lệ đa thê gây tranh cãi này đã có một số điểm tích cực không mong muốn.

(Bài tiếng Anh trên BBC Future)

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

121

TRÒ CHUYỆN VỚI @

Khúc An - Trò Chuyện Với @ @ (a còng) là ký hiệu một địa chỉ, một nơi đến; có thể đến nhiều người, cũng có thể chỉ đến được một mình bạn, người đọc những dòng này.

Bỏ Của Chạy Lấy Người

KHÚC AN

ạn đã có bao giờ phải bỏ của chạy lấy người chưa? Chuyện ấy ngày nay xảy ra hầu như là thường xuyên trên mảnh đất có cái tên (mạo nhận) là Việt Nam. Tại sao lại là mạo nhận? Chúng ta ai chẳng biết đất nước Việt Nam đã có mặt trên thế giới từ lâu lắm rồi; và điểm đáng nói là qua bao nhiêu thời đại, qua bao nhiêu đổi thay với bao nhiêu tên gọi khác nhau, dải đất hình chữ S bên bờ Thái Bình Dương và những con người trên mảnh đất ấy đã ngẩng mặt nhìn ra thế giới nếu không với niềm tự hào thì cũng chẳng đến nỗi phải hổ thẹn. Này nhé, từ Xích Quỷ, Văn Lang, Âu Lạc, Lĩnh Nam, Vạn Xuân, Đại Cồ Việt, Đại Việt, Đại Ngu, Việt Nam, Đại Nam, cho tới Việt Nam Cộng Hoà... đất nước dù có lạc hậu, quê mùa, tăm tối so với thế giới nhưng vẫn không bị thiên hạ khinh khi, chê bai, mỉa mai, và ghê tởm như cái mảnh đất từ khi được đổi qua cái tên dài lê thê là Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam. Cái mảnh đất ấy ngày trước - chưa bao giờ bị nước ngoài nêu đích danh trong những cảnh cáo lưu ý chuyện trộm cắp, mảnh đất ấy dù mang quốc hiệu gì đi nữa cũng không hề bị quốc tế khinh miệt, bởi những người Việt thuở trước nếu như không đặt được đất nước mình lên trên tất cả thì cũng biết liêm sỉ, biết tự trọng, biết làm điều tốt, tránh làm điều xấu nên không (hoặc rất hiếm

122

khi) bị người nước khác khinh khi. Ngoài ra nước Việt thuở trước còn có rất nhiều những Con Người biết nghĩ đến đất nước, quê hương, đến niềm tự hào của một dân tộc, bởi ở đất nước Việt Nam - những tháng năm chưa bị nhuộm đỏ - thì “hào kiệt thời nào cũng có.” Nói tóm lại là những điều xấu xa, quái dị, đáng ghê tởm - như loài cỏ hoang và độc - chỉ mọc tràn lan trên khắp mọi miền sau khi đất nước bị đổi tên, sau khi giang sơn lọt vào tay những kẻ không có chút gì là lương tri của những con người Việt Nam chân chính.

Vậy cho nên cái nước Việt Nam (đúng nghĩa) đã bị giết chết bởi chính những kẻ tự nhận mình là người Việt Nam. Cái tên “Việt Nam” mà bọn cầm quyền Hà Nội sử dụng chỉ còn là cái tên mạo nhận. Nước Việt Nam đã không còn, chỉ còn nước Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam gọi tắt là Việt Cộng. Nước Việt Nam đúng nghĩa, nước Việt Nam khiến chúng ta tự hào, nước Việt Nam khiến khi ra nước ngoài, chúng ta hãnh diện nói với “bạn bè quốc tế” (mấy anh nhà báo trong nước khoái dùng mấy chữ này) rằng đó là quê hương tôi - chỉ còn trong trí nhớ.

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

123

TRÒ CHUYỆN VỚI @ Có vô số chuyện xảy ra ở nước Việt Cộng mà từ trước đến giờ chưa hề xảy ra ở nước Việt Nam hoặc có (lỡ) xảy ra thì cũng vô cùng hiếm hoi, xem như những trường hợp ngoại lệ. Nếu bạn quan tâm đến dải đất nằm bên bờ Thái Bình Dương kia, nếu bạn theo dõi tin tức ở cái nơi đã từng là quê nhà của bạn (và của tôi), rất nhiều lúc bạn sẽ cảm thấy xấu hổ một mình hoặc nóng mặt (cũng một mình) mà không biết phải làm gì. Ở nước Việt Cộng, không ngày nào mà không có những bản tin mà chỉ nghe qua chúng ta cũng thấy đầu óc quay cuồng, như chuyện chiếc xe tải chạy đâm sầm vào những người và đoàn xe cộ đang đứng chờ đèn đỏ ở ngã tư. Chắc bạn có nghe qua bản tin ấy và cho dù bạn không còn muốn quan tâm đến chuyện nước nhà, thì bản tin ấy cũng vẫn loé lên như ánh sáng chói loà của ngọn đèn pha cực mạnh rọi thẳng vào con mắt chúng ta. Thứ ánh sáng mà dù bạn là người có tầm nhìn hạn hẹp, thiển cận vẫn in hằn được vết tích và làm cháy xém một phần võng mạc của con mắt bạn. Hãy hình dung mình là một người dân thường ở Bến Lức, Long An một ngày đầu năm 2019. Đi học về. Đi làm về. Đi đến chỗ làm. Đi mua thuốc cho mẹ. Đi mua gạo cho con. Bao nhiêu dự tính. Mong sớm về nhà với gia đình sau một ngày chạy ngược chạy xuôi. Chỉ còn một đoạn đường ngắn nữa là về đến nhà. Cơn đói quặn thắt

gan ruột. Chỉ còn hai ngã tư nữa là được nghỉ ngơi, là được ngồi trước mâm cơm (pha đầy hoá chất). Bỗng dưng một tiếng động chói tai, một va chạm hãi hùng. Thân thể bị hất văng lên cao. Cơn đau nhói vắt ngang sống lưng. Thân người bị cắt làm hai. Trước khi mặt trời vụt tắt, bạn còn nghe được những tiếng hét inh tai, còn nghe rõ tiếng xương cốt mình răng rắc gẫy vụn. Bao nhiêu người chết tại chỗ và bao nhiêu người khác tật nguyền. Gã tài xế nhậu say trước khi cầm tay lái. Thử nghiệm y khoa bảo rằng gã lái xe có ma tuý trong người. Gã say bỏ xe chạy trốn. Rồi nghĩ sao đó đã ra trình diện cảnh sá t. Bản tin đại khái là như thế. Uống say trước khi cầm lái. Luật nước Việt Cộng sẽ làm gì với kẻ sát nhân ấy? Gã sát nhân ấy lấy bằng lái ở đâu? Có đứa nào thi hộ không? Bằng lái thật hay bằng lái giả? Nếu là bằng lái thật thì mua ở đâu? Ai bán bằng lái cho tên sát nhân ấy? Nếu thi cử đàng hoàng tử tế nghĩa là có giám khảo ngồi trong xe xem cách lái xe của thí sinh ấy, thì giả như có máy quay phim trong chiếc xe mà tên sát nhân ấy thi lái, chắc chắn sẽ thâu được cảnh thí sinh giúi vào tay giám khảo cái phong bì dày cộm. Và máy hẳn sẽ thâu được nét mặt rạng rỡ của vị giám khảo khi nhanh tay đút cái bao thư vào sâu trong túi áo. Và nếu như hồ sơ thi lái của thí sinh ấy còn được lưu giữ thì chắc chắn lời phê của giám khảo đọc

lên, hẳn sẽ vang vọng tiếng loạt soạt của những đồng tiền mới tinh, mà lúc đếm, cầm không khéo sẽ bị đứt ngón tay như chơi. Một sự trùng hợp rất tình cờ là chuyện ngày đầu năm 2019, đang trong không khí ngày lễ nghỉ và chuẩn bị đón tết Tây, tỉnh bang Ontario, Canada đưa ra một vài đổi mới trong vấn đề hình phạt dành cho những kẻ lái xe bất cẩn, điển hình là việc sử dụng dụng cụ liên lạc cầm tay trong lúc lái xe (hand-held communication devices). Hình phạt và tiền phạt tăng vọt thấy sợ, bởi tai nạn xe cộ gây ra do những người lái dùng điện thoại di động trong lúc lái xe vẫn càng lúc càng tăng. Và hình phạt dành cho những người uống rượu lái xe cũng không nhẹ. Những tay bợm nhậu có thể mất bằng lái một cách dễ dàng. Mà khắt khe như vậy là phải, bởi mạng người ở nơi này vẫn còn quý giá, đâu có rẻ mạt như mạng người ở cái nơi mà những mảnh vải đỏ có đính ngôi sao năm cánh màu vàng phất phới bay. Nhưng đem chuyện luật lệ Canada mà so sánh với luật lệ nước Việt Cộng thì chỉ làm trò cười cho thiên hạ. Điều đáng nói là chuyện tai nạn giao thông ở nước Việt Cộng không còn là điều mới lạ và đáng ngạc nhiên nữa. Dĩ nhiên tai nạn xe cộ thì ở đâu cũng có. Bạn ở bất cứ nơi nào dù là quốc gia tiên tiến hay lạc hậu, nước giàu hay nước nghèo đều có thể là nạn nhân của tai nạn giao thông. Nhưng đây mới là

124 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

chuyện lạ: có lẽ không nơi nào trên thế giới này có tình trạng người chạy xe gắn máy đến ngã tư, gặp đèn đỏ, ngừng xe lại, chống càng xe và chạy vội vào bên lề đường cho an toàn. Đèn xanh chớp lên, chạy trở lại xuống lòng đường, leo lên xe, gạt cây chống, rú ga chạy tiếp. Chắc không nơi nào trên thế giới, những ngọn đèn giao thông lại mang ý nghĩa khác thường và kỳ quái như thế. Đèn đỏ ở ngã tư, ngừng lại chờ đèn xanh là đúng luật, là an toàn. Ở nước Việt Cộng bây giờ lại khác. Lúc ngừng ở ngã tư chờ đèn đỏ đổi màu là lúc nguy hiểm nhất. Bởi ai cũng thấy đoạn video ghi nhận hình ảnh những người theo đúng luật lệ giao thông, ngừng xe khi đèn đỏ, đã mất mạng hoặc tàn phế suốt đời. Sau cái tai nạn kinh hoàng ở Bến Lức, nhiều người chạy xe gắn máy đã làm đúng theo câu nói quen thuộc: Bỏ của chạy lấy người. Đến ngã tư, gặp đèn đỏ, bỏ xe ngay tại chỗ, chạy vào lề đường đứng chờ; đèn đổi màu xanh, nhảy lên xe chạy tiếp. Khốn khổ thay, nhiều người dựng xe dưới lòng đường mà không tắt máy, xui xẻo gặp những đứa cướp đường cướp chợ, chúng nó hai đứa chở nhau trên một chiếc xe gắn máy, thấy cái xe nổ máy một mình, đứa ngồi sau nhảy xuống, leo lên chiếc xe mà chủ nhân đang đứng trong lề chờ đèn xanh, gạt chân chống, rồ máy phóng đi. Chủ xe chạy theo la ơi ới. Chắc bạn cũng xem được đoạn video ấy chứ nhỉ.

Ở đất nước Việt Cộng bây giờ, trộm cướp khắp nơi. Giả sử người chủ xe phản ứng nhanh, chồm tới giằng co với thằng ăn cướp, biết đâu anh ta lại không lãnh một nhát dao Thái Lan đâm thẳng vào tim, bởi những đứa cướp đường cướp chợ đâu còn chút lương tri nào, chỉ hành xử như con thú, gặp miếng ăn thì chồm lên đớp lấy, và ai ngăn cản nó thì nó phải loại trừ. Ở xứ sở Việt Cộng bây giờ nó thế! Bỏ của chạy lấy người mà cũng không yên. Từ ngày có cái nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa ở miền Bắc và từ khi cả đất nước mang tên mới Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Cộng thì chuyện bỏ của chạy lấy người xảy

ra như cơm bữa. Người ta bỏ dần hết thứ này đến thứ kia. Từng mảng tự do, từng chút quyền căn bản của con người, đến miếng ăn, đến căn nhà, đến mảnh đất bao nhiêu đời cha ông dày công cày cuốc. Và một ngày không xa, những con người khốn khổ ở dải đất hình chữ S kia sẽ chẳng còn của cải hay bất cứ thứ gì để bỏ mà giữ lấy cái mạng của chính mình. Khi không còn thứ của gì khác để bỏ mà chạy lấy người, khi đám cầm quyền Hà Nội nhét trọn lãnh thổ nước mình vào cái rọ làm vật triều cống thiên triều Bắc Kinh, cũng là lúc bọn “bành trướng Bắc Kinh” (ngày xưa Hà Nội vẫn rủa xả tên láng giềng phương bắc như thế) đòi cái mạng

của những con người Việt Nam chân chính. Lúc ấy, những con người Việt Nam khốn khổ sẽ phải làm gì? Bọn quan chức sau khi vơ vét của cải của người dân, đã sớm biết cứu mạng gia đình con cái chúng bằng những chuyến hạ cánh an toàn ở Canada, ở Mỹ, ở Úc. Còn đám dân nghèo, những kẻ không ruột rà, máu thịt với bọn quan chức Đỏ thì sao? Khi còn của, còn mạng thì bỏ của cứu cái mạng của mình là điều nên làm, nhưng khi hết của rồi chỉ còn cái mạng mà chúng nó đến đòi luôn cái mạng ấy thì dân mình chạy đi đâu! Bạn thân mến, ở mảnh đất mà đã một thời chúng ta gắn bó, những tháng năm

này, không ngày nào mà không có những tin dữ, tin độc địa, tin khốn nạn; như cái tin bọn cướp ngày đang san bằng vườn rau Lộc Hưng, nơi những luống đất từ mấy mươi năm nay đã thấm mồ hôi và nước mắt những con người quanh năm cần cù, chăm bón để ươm lên những khoảng xanh mát dịu con mắt. Ý nghĩ rằng những luống rau mướt xanh mà người dân Lộc Hưng đã tưới bằng mồ hôi, bằng nước mắt, và chắc rồi sẽ phải tưới bằng máu của họ đã khiến những dòng viết của tôi hôm nay đứt đoạn, lủng củng, không đầu không đuôi. Bạn bỏ qua cho nhé!

KHÚC AN

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

125

TẢN MẠN

Nhà nghèo lo tết

áng nào tôi cũng ngồi quán cà phê quen ngay đầu chợ gần nhà. Quán bình dân, người ghé vào đều là khách quen, đa số là dân buôn bán, mấy người lớn tuổi nghỉ hưu hoặc mấy ông bà già rảnh rỗi ra ngồi chơi tán chuyện một chút rồi về. Tôi vẫn nói đùa với bạn bè rằng: Ngồi chỗ này như ngồi giữa nhân gian, nghe đủ mọi tâm tình, cảm nghĩ của quần chúng vậy đó. Bên cạnh những khách ngồi trầm cả giờ lại có một loại khách lượn qua lượn lại khá đông. Đó là đội quân bán vé số dạo. Mấy người này có khi ngồi uống một ly trà đá, một ly cà phê gì đó rồi đợi khách quen chìa ra tờ vé số, bán xong là đi. Có một chị lớn tuổi không đi nổi mỗi ngày chỉ lấy vài chục tờ, bán quanh quẩn chỗ này, kiếm đủ tiền

ăn cơm, uống nước, hoàn cảnh rất khó khăn, nhiều khi chỉ ngày một bữa cơm thôi. Mấy ông nhàn rỗi có lương hưu thì hay “tám” chuyện trên trời dưới đất, cánh mua gánh bán bưng lại bàn chuyện ế đắt, chuyện bị công an đuổi bắt vì chiếm lề đường, chuyện trời mưa trời nắng ảnh hưởng đến gánh hàng… Trước mặt quán cà phê, một chị trung niên mỗi sáng bày ra rổ khoai lang, chuối sáp nấu đặt trên hai thùng bê bán rất đắt hàng. Ngay vệ đường nên mấy người đi làm ngang chỉ cần ghé xe lại, mua vài củ khoai rồi chạy liền. Chỉ tám giờ là hai thùng khoai, chuối chị thồ bằng xe đạp ra đã hết veo. Vậy mà vừa bán, chị phải vừa thấp thỏm ngó công an để thụt vô trong. Ngay cả cô chủ quán cà phê tuổi mới suýt soát năm mươi cũng có cả một kho chuyện đời thường từ cái quán mở bán

lúc sớm bửng này. Nhờ hai gian nhà mặt tiền ngay đầu chợ cha mẹ để lại, mấy chị em tụ họp bán quán cũng đủ sống thong thả. Cô chủ tính thoải mái vẫn thường hay bán chịu cà phê cho mấy người quen gặp cảnh thắt ngặt. Như chú Bảo què, chị Sáu Hoa có khi phải trả tiền cà phê bằng một hai tấm vé số, cô chủ cũng vui vẻ nhận. Chưa hết, cách vài ngày lại có một cô gái ốm tong teo đến chực chờ một ly cà phê đá miễn phí, không biết sao cô chủ cũng làm cho. Mấy người uống quen nói mấy năm nay đã vậy, chắc tại chủ quán thương hại thôi. Những câu chuyện, những gương mặt gặp gỡ đã thành quen và cái không khí rôm rả hơi có chút xô bồ của cái quán nhỏ ven đường lâu ngày đã thành thân thiết nên hôm nào bận chuyện không ra được lại thấy nhớ. Ra ngồi, nhìn

126 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

quanh quất thấy vắng ai đó cũng có chút băn khoăn, thắc mắc. Sau Giáng sinh, càng đến gần ngày tết, không khí ở cái quán bình dân ven đường này cũng có đôi chút chộn rộn. Giàu nghèo gì cũng “ba ngày tết” phải không? Ngồi cạnh tôi mỗi sáng, nhỏ bán bánh lọt, bán cháo cá mấy bữa nay cứ than dài. Buôn bán ế ẩm quá, gánh bánh lọt trưa và gánh cháo cá buổi chiều cực khổ vậy mà không biết có tiền kho nồi thịt tết cho ba đứa con không? Cô Chín nhà ở xóm trong, sống một mình, hơn năm mươi tuổi đầu vẫn đi rửa chén cho quán mì cũng thở dài. Khách vắng quá, tết chắc không có tiền thưởng rồi! Đám bán vé số nhìn càng thảm. Trừ mấy đứa trẻ hoặc mấy cô bé xinh xắn có chân đi khỏe, mấy bà, mấy chú lớn tuổi đi rã giò mà bán chẳng bao nhiêu,

bởi từ ngày có vé số “tự chọn” Vietlott, loại vé số truyền thống ngày càng hiu hắt, mấy anh mấy chị bán dạo người nào cũng cầm một bọc nylon vé Vietlott bán thêm mới đủ sống, nói gì đến tết nhứt… Thương nhất là mấy người tàn tật, chỉ ngồi đây thôi tôi đã thấy gần chục người cầm vé số đi qua. Kẻ cụt chân, người mất tay, rồi những người bị tê bại, người mù, câm điếc.. Nghe nói giờ bán vé số đã trở thành “Nghề”! Nghe sao mà bất nhẫn, xót xa dẫu biết đúng là nhiều gia đình đã sống được từ những bước chân mòn mỏi khắp các nẻo đường này. Và những người cơ nhỡ rải rác trong các nhà trọ chật hẹp nữa. Có khi nhìn

khung cảnh chung quanh rồi nghe bên tai nhiều tiếng than não nuột lại nhớ đến mấy câu thơ buồn của nhà thơ xưa: Hàng quán người về nghe xáo xác Nợ nần năm trước hỏi lung tung (Chợ Đồng – Nguyễn Khuyến) Dĩ nhiên nơi quán cà phê này không chỉ có lời than thở. Một cụ già tám mươi sáu tuổi mỗi sáng được con gái chở ra ngồi đây từ giác sớm cũng ươm trong tôi chút rộn ràng của niềm vui đón tết bởi năm nào cụ cũng vào chợ, tìm mua loại bánh tráng nem lớn chỉ có vào dịp tết đem về nhà ăn tết. Có lẽ do nhà

dư giả, cụ rất hào hứng với chuyện mua sắm, chuẩn bị tết. Cụ lại có lòng tốt, thỉnh thoảng còn dúi cho một bà cụ neo đơn mướn nhà ở gần đó khi thì chút tiền mua gạo, khi thì bao ly cà phê, cử ăn sáng… Cũng vậy, một chị có vườn mai cả ngàn gốc ở ngoại ô thành phố thường cứ gần tết là ghé quán cà phê, miệng nhai trầu bỏm bẻm kể chuyện nhà vườn bốp trời thiên. Có khi chị khoe mai trúng mùa tết rồi cười ha hả, vui như tết luôn. Đúng là khung cảnh quán cà phê đầu chợ đầy hỉ nộ ái ố, đủ thượng vàng hạ cám như chốn chợ trời vậy, làm sao tôi không bị hút vào cho được! Sáng hôm nay vừa ra quán, nhỏ bán bánh lọt đã

thông báo. Mai con dọn nhà! Sao vậy? Nhà trọ cũ cao giá quá, mấy mẹ con chịu cực qua nhà khác rẻ hơn! Nhìn gương mặt buồn buồn của nó lòng lại bâng khuâng, chạnh nghĩ về những phiên chợ tết muộn chiều 29 hoặc sáng 30 Tết của những người nghèo để có chút thịt thà, bánh trái gọi là trên bàn thờ ông bà…Và tôi, giữa chốn nhân gian này, tôi chỉ ước được tặng họ một cành mai tết như chút may mắn đầu năm với lời cầu mong cho họ có một cái tết đầm ấm vui vẻ với niềm hy vọng “Đổi đời”. Ừ, ngẫm cho cùng thì hy vọng đâu cần mua phải không? NGUYỄN NGỌC TUYẾT/ DNCT

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

127

VĂN HỌC NGHỆ THUẬT

Hàng loạt tác phẩm văn học nổi tiếng hết thời hạn bảo vệ bản quyền ần một thế kỷ trước, nhà xuất bản Alfred A. Knopf ra mắt cuốn sách mỏng có tên The Prophet (Nhà tiên tri) của nhà thơ - họa sĩ người Mỹ gốc Lebanon có tên tuổi mờ nhạt thời điểm đó là Kahlil Gibran. Theo báo New York Times, vào lú c đó ông Knopf, chủ nhà xuất bản, chỉ có mong muốn khiêm tốn là bán được khoảng 1.500 bản in, chẳng ngờ cuốn sách mỏng đã mang lại thành công vang dội. Chỉ riêng tại thị trường Bắc Mỹ đã bán được hơn 9 triệu bản kể từ khi xuất bản năm 1923. Tuy nhiên, kể từ ngày 1/1 năm nay, nhà xuất bản của ông Knopf sẽ không còn được giữ bản quyền với cuốn sách này nữa. The Prophet đã được dịch sang hơn 108 ngôn ngữ, trở thành cuốn sá ch đượ c dị ch nhiề u nhấ t trong lịch sử. Vớ i tham vọ ng khiêm tố n nhà xuấ t bả n chỉ in 2.000 cuố n năm 1923 và bá n đượ c 1.159 cuố n. Năm sau đó, The Prophet được in gấp đôi và lại tăng gấp đôi trong năm tiếp theo. Kể từ đó, số ấn bản hàng năm tiếp tục tăng: từ 12.000 năm 1935 lên 111.000 năm 1961, đế n 240.000 trong năm 1065. Bản thứ một triệu được bán trong năm 1957. Vào lúc cao điểm, The Prophet được bán hơn 5.000 bản một tuần trên toàn thế giới. Theo luật bản quyền của Mỹ, từ đầu năm 2019 cuốn sách trở thành tài sản chung của mọi người

Từ trái qua phải, từ trên xuống dưới là các tác giả: Kahlil Gibran; F. Scott Fitzgerald cùng vợ ông, Zelda; Agatha Christie; Thomas Mann và Jean Toomer - Ảnh: NYT

(public domain), mặc dù trước đó nó đã trở thành tài sản chung tại Liên minh Âu Châu, Canada, Nga, Nam Phi và Úc. Cùng số phận với The Prophet là tác phẩm của hàng ngàn nhà văn, nghệ sĩ khác, trong đó có những tên tuổi như Marcel Proust, Willa Cather, D. H. Lawrence, Agatha Christie, Joseph Conrad, Edith Wharton, P. G. Wodehouse, Rudyard Kipling, Katherine Mansﬁeld, Robert Frost và Wallace Stevens khi thời hạn bảo vệ bản quyền đã hết. Năm nay là năm đầu tiên trong hai thập kỷ qua đánh dấu sự kiện một số lượng lớn các tác phẩm văn chương kinh điển đã hết thời hạn được bảo vệ bản quyền. Đây là một thay đổi rất lớn, được

cho là sẽ có những tác động sâu sắc với các nhà sản xuất cũng như tổ chức quản lý di sản văn chương trên cả phương diện kinh tế cũng như lĩnh vực sáng tạo nghệ thuật. Dĩ nhiên độc giả là nhóm được hưởng lợi rất nhiều trong việc này khi có thêm nhiều ấn bản lựa chọn. Trong khi đó, các nhà văn, nghệ sĩ lại có điều kiện sáng tạo các tác phẩm nghệ thuật mới dựa trên những câu chuyện kinh điển mà không lo bị quy trách nhiệm vi phạm luật bảo vệ tác quyền như trước. Theo phó giáo sư kinh tế học tại Đại học Northeastern (Mỹ) chuyên nghiên cứu vấn đề bản quyền, hiệu ứng từ thực tế này là: “Sách sẽ có nhiều loại hơn và rẻ hơn. Độc giả chắc chắn được hưởng lợi từ đây”.

128 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Năm 1998, Quốc hội Mỹ thông qua luật gia hạn bảo vệ bản quyền thêm 20 năm. Luậ t qui đị nh lạ i bản quyền cho các tác phẩm xuất bản từ 1923 đến 1977 - từ 75 năm thành 95 năm sau khi xuất bản. Nay, đố i vớ i nhữ ng sá ch xuấ t bả n năm 1923 thờ i gian bả o vệ bản quyền đã hết. Mỗi đầu năm sẽ lại có một số tác phẩm gồm tiểu thuyết, kịch, nhạc và phim sẽ trở thà nh củ a công chú ng. Đặ c biệ t trong những năm sắp tới nhiều tác phẩm sẽ hết bản quyền, một phần do trong thập niên 1920 là thời gian phong phú với văn học phươngTây qua sự nổi lên của các nhà văn lớn như F. Scott Fitzgerald, William Faulkner, Ernest Hemingway và Virginia Woolf. Một khi quyển sách nào trở thành của công chúng, bất cứ ai cũng có thể bán những ấn bản in, đọc và số hóa trên Amazon. Những người ái mộ có thể in và bán các phần tiếp

theo và phầ n ngoạ i truyệ n hoặ c phá t hà nh cá c bả n pha trộ n quá i vật như quyển sách bán chạy năm 2009 “ Pride and Prejudice and Zombies”. Cá c nhà là m phim và kị ch có thể chuyển thể các tác phẩm sách thành phim hay kịch... mà không cần xin phép. Các nhà xuất bản đối thủ có thể in các ấn bản mới, các học giả có thể in ấn bản dẫn giả và chú thích mới. Các bản sao số hóa sẽ được lưu hành trên internet. Khó xác định chính xác có bao nhiêu tác phẩm sẽ trở thành tài sản của công chúng trong tháng này. Tuy nhiên John Mark Ockerbloom, một chiến lược gia thư viện số tại Đại học Pennsylvania cho biết hơn 130.000 bản ghi danh tác quyền đã được đệ trình năm 1923 cho nhiều tác phẩm khác nhau, nhưng hầu hết đã không được gia hạn. Mộ t số nhà xuấ t bả n và ngườ i thừa kế của các tác giả lo sợ rằng

việc mất bản quyền sẽ dẫn đến các phiên bản kém hơn với những lỗi chính tả và những lỗi khác, và làm hỏng tính toàn vẹn của những câu chuyện mang tính biểu tượng. Dự đoán hàng loạt ấn phẩm trôi nổ i sẽ xuấ t hiệ n ra khi tá c phẩ m The Great Gatsby của Fitzgerald hết hạn bản quyền vào năm 2021, gia sản Fitzgerald và nhà xuất bản của ông - Scribner - đã tung ra ấn bả n mớ i hồ i thá ng 4 năm ngoá i vớ i hi vọ ng bả o đả m nộ i dung tác phẩm trong một thời gian dài. Quyển tiểu thuyết này đã được bán 30 triệu bản trên toàn thế giới và tiếp tục bán hơn 500.000 bản một năm chỉ trong đất Mỹ. Thế nhưng trong hai năm nữa, bất cứ ai với mộ t chiế c laptop cũ ng sẽ có thể phát hành ấn bản e-book của tác phẩm này. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

129

THẾ GIỚI ĐÀN ÔNG

Rượu

có lợi cho “yêu”? ượu có nhiều tác động đến hành vi tình dục, vừa có thể giảm chức năng sinh lý dẫn đến giảm khả năng thực hành vừa có thể làm mất đi khả năng kiểm soát tâm lý nên tăng ham muốn tình dục. Vì thế, trong vở kịch Mac Beth, Shakespear đã viết: “Rượu làm tăng ham muốn nhưng làm mất đi khả năng thực hành”. Rượu gây ức chế, giảm hoạt động các hệ thống cơ quan trong cơ thể; thông thường trạng thái ngà ngà say đi kèm với cảm giác lâng lâng và sảng khoái nên tăng ham muốn tình dục nhưng cũng có người nổi khí chất hung hăng hay ngược lại, trầm xuống. Khả năng giữ cân bằng, suy xét và điều hòa

trong hành vi cũng có thể bị ảnh hưởng một cách âm tính. Khi rượu làm giảm khả năng ức chế thì có thể không kiểm soát được bản năng tình dục, vì thế nhiều người dễ buông thả hơn. Hầu hết các nghiên cứu đều cho thấy, dùng rượu nhiều trong thời gian ngắn hay mạn tính đều ức chế sự sản xuất testosteron ở tinh hoàn. Điều này là do sự chuyển hóa rượu đã làm giảm một số enzym do gan và tinh hoàn tiết ra, muốn tổng hợp testosteron phải cần đến những enzym này, vì thế testosteron không được tạo ra nhiều. Testosteron là hormon chủ lực để tạo ra dục năng (ham muốn tình dục) cho nên uống rượu

có tác động xấu đến khả năng tình dục nam; nhiều nghiên cứu cho thấy, nồng độ rượu cao trong máu làm giảm hiệu quả của hành vi thủ dâm (nồng độ rượu trong máu tỷ lệ thuận với thời gian xuất tinh chậm). Uống rượu đến mức say xỉn (nhiễm độc rượu) có thể làm giảm hưng phấn tình dục, giảm khoái cảm và cường độ của cảm giác đỉnh điểm cũng như khó đạt được khoái cực. Khi say, người ta dễ có những hành vi nhiều rủi ro, ví dụ quan hệ tình dục không bảo vệ (không dùng bao cao su). Không rõ có phải trạng thái say và hành vi tình dục có nguy cơ dễ gắn với nhau hay những người thường xuyên uống nhiều rượu dễ

130 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

dung nạp những hành vi có nguy cơ hơn. Nghiện rượu dễ xô đẩy người ta có những hành vi tình dục dẫn đến nhiều hậu quả không mong muốn (có thai, bị bệnh lây truyền qua đường tình dục). Ngoài tác động hạ thấp khả năng ức chế bản năng tính dục do dùng quá nhiều rượu, người nghiện rượu còn có thể giảm hay mất khả năng đánh giá đúng hay lựa chọn bạn tình thích hợp, để đến khi tỉnh thì vỡ mộng. Một nghiên cứu từ năm 2009 cho thấy, người uống rượu có thể nhận thấy phụ nữ hấp dẫn hơn.

BS. XUÂN ANH

Vì sao đàn ông ăn nhiều hàu thì “mạnh” hơn?

heo Health News, nghiên cứu cho thấy sự thiếu hụt taurine, một loại a xít amin quan trọng có rất nhiều trong hệ thống sinh sản nam giới, có thể làm biến dạng tinh trùng và có thể dẫn đến vô sinh nam. Trong một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí FEBS của Ireland, các nhà nghiên cứu của Đại học Tsukuba (Nhật bản) và Đại học Cornell (Mỹ) đã kinh ngạc khi thấy các tế bào tinh trùng ở chuột thiếu một tiền chất để sản xuất taurine, có nguy cơ bị đuôi biến dạng tăng gần gấp đôi. Trong khi khiếm khuyết này lại biến mất khi tinh trùng được bổ sung taurine. Các nhà nghiên cứu cho biết họ đã tìm ra tác nhân có thể giúp các tế bào tinh trùng không bị biến dạng và duy trì khả năng sinh sản. Nghiên cứu được thực hiện trên những con chuột đực ở các độ tuổi khác nhau, được cung cấp nước với taurine và Alanine, một chất ức chế vận chuyển taurine. Tác dụng của taurine sau đó được nghiên cứu và quan sát thông qua các enzyme đánh dấu tinh hoàn, chất lượng tinh trùng và hoóc môn sinh sản. Kết quả cho thấy những

con chuột đực thiếu loại a xít amin CDO, là tiền chất để sản xuất taurine, sẽ bị vô sinh. Còn những chú chuột có dư thừa lượng a xít amin CDO này lại có khả năng sinh sản rất tốt. Loại a xít amin này cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình thẩm thấu trong tử cung để đảm bảo tinh trùng không bị biến dạng và có chất lượng tốt. Nghiên cứu cho thấy những con chuột đực bị vô sinh có ít taurine trong tinh trùng hơn so với những con khác. Hơn nữa, các nhà nghiên cứu cũng xác nhận rằng chuột đực vô sinh có hàm lượng a xít amin CDO thấp

sẽ gây biến dạng tinh trùng và làm suy giảm sức khỏe tổng thể của các tế bào tinh trùng. Những phát hiện đã chứng minh rằng taurine rất cần thiết cho quá trình thụ tinh, nhưng chưa lý giải được chính xác taurine tác động đến tế bào tinh trùng như thế nào. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng a xít amin CDO, một enzyme quan trọng trong tổng hợp taurine, là then chốt trong khả năng sinh sản của nam giới. Sản xuất nhiều taurine trong tế bào tinh trùng là vấn đề sống còn giúp nó thẩm thấu bên trong tử cung để giữ cho tinh trùng

không bị biến dạng. Các nhà khoa học khuyến nghị nam giới bị vô sinh nên ăn nhiều thực phẩm giàu taurine và bổ sung taurine. Taurine là một a xít amin thiết yếu thường được tìm thấy trong tim, máu, võng mạc và tiểu cầu. Nó có vai trò hỗ trợ chức năng của thị lực, thần kinh, cơ bắp và tim. Taurine có thể được sinh tổng hợp bởi cơ quan sinh sản nam. Taurine có nhiều nhất trong hàu, trai, sò và ốc. Ngoài ra, nó cũng có nhiều trong gan gà, thịt bê và thịt cừu. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

131

SỐNG VUI

Tuổi già

Tự dưng tôi nghĩ ngợi về tuổi già khi thấy bà mẹ vợ tôi ở tuổi 88 chỉ trong vòng vài tháng nay quên (do Bệnh Lú Lẫn - Dementia!?) không còn nhớ hay nhận ra con ruột của mình là ai? Tên gì? Tệ hơn nữa là bà cụ không biết chính mình là ai? Không thể nhớ tên mình là gì để ký tên trên “check books” trả “bills”; và không biết phải uống thuốc (medications) là gì để chữa đủ các bệnh già? Tôi nhớ lại lúc còn học lớp 12 (đệ nhất) trung học ở Sài gòn trước năm 1975, lớp triết học đầu tiên có dạy về sách suy luận gọi là “Tam Đoạn Luận.” Trong đó ông Thầy dạy Triết đã cho một thí dụ rất “oái oăm” qua 3 câu ngắn liên quan đến cách suy diễn về sự chết của con người và dùng ngay tên cúng cơm của đại triết gia cổ Hy lạp là Socrates: “Mọi người đều phải chết Socrates là người Socrates phải chết…” Đúng như ý nghĩa của “Tam Đoạn Luận” này! Tuổi già (và sự chết) là chuyện tự nhiên không ai tránh khỏi. Khi còn trẻ thì mọi người chúng ta sinh con; nuôi nấng cho lớn khôn, giúp đỡ con cái về vật chất cũng như tinh thần từ lúc con sinh ra cho đến khi… mãn kiếp. Nhưng con cái phần lớn không để ý (hay quên?! Mắc “Dementia” từ bé?) tới những cố gắng này của bố mẹ; kể cả khi con cái là những người rất thành công trên đường đời. Người già đến khi kiệt sức là lúc cần sự giúp đỡ của con cái thì được con cái trả lời là: “Tui

132

quá bận rộn với cuộc sống, không có thời giờ đâu mà v..v…” Để câu chuyện tuổi già và người già bớt nhàm chán vì có nhiều định luật về tuổi già mà quý vị cao niên đã biết quá rõ rồi, tôi xin kể hai câu chuyện để riêng các bạn trẻ, sồn sồn (chưa già) có dịp đọc và suy gẫm như sau. Câu chuyện thứ nhất: Sau khi bố qua đời, người con trai quyết định đưa bà mẹ già vào Viện dưỡng lão với ý định sẽ thỉnh thoảng đến thăm bà cụ ở đây thôi chứ sự bận bịu của cuộc sống không còn cho phép anh ta sống và trông nom bà cụ. Ngày kia, Viện dưỡng lão gọi điện thoại người con trai báo tin cho biết là sức khỏe bà cụ yếu lắm rồi, sợ khó qua khỏi, xin anh con trai đến gặp gấp. Người con trai đến bên giường bệnh thấy mẹ già nằm im bất động, có lẽ đang thở những hơi cuối cùng của cuộc sống.

TRẦN VĂN GIANG

Người con trai ghé sát tai bà mẹ và nói: -“Xin Mẹ cho con biết là con có thể làm gì trong lúc này không?” Bà mẹ cố gắng thều thào: -“Nhờ con yêu cầu Viện dưỡng lão gắn thêm vài cái quạt trần nữa; thay cái tủ lạnh để giữ thức ăn tốt hơn; cung cấp đầy đủ nước uống trong mùa hè và cho thêm thức ăn vào tủ lạnh. Nhiều đêm đi ngủ mà bụng Mẹ còn đói…” Thay vì trả lời bà mẹ già, anh con trai lấy làm lạ là mẹ mình chỉ còn sống vài giờ nữa mà sao lại có những yêu cầu thuộc loại “vớ vẩn” như vậy? Anh ta mới hỏi tới: -“Tai sao Mẹ lại yêu cầu những chuyện như vậy trong khi mẹ sẽ không còn cần nó nữa?” Bà mẹ già lại thều thào nói: -“Con yêu. Lời mẹ đang yêu cầu này là cho chính con trong tương lai. Mẹ có thể chịu nóng, chịu khát,

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

133

SỐNG VUI

chịu đói… nhưng mẹ đã nuôi con và mẹ biết là con không thể chịu đựng được những điều khó chịu như vậy ngay từ lúc con còn bé. Đến hôm nay, con vẫn chưa gặp phải tình trạng bất mãn này trong đời sống; nhưng một ngày mai, khi con già như mẹ thì chưa biết được...” Đứa con trai trưởng thành nghe mẹ già nói đã phải khóc òa lên: -“Tại sao con có thể mẹ già, người từng chăm sóc, thương yêu con hơn tất cả những gì trên đời phải sống như vậy??” Kết luận: Xin bạn bỏ bớt thời giờ bận rộn để chăm sóc bố mẹ già. Câu chuyện thứ hai: Một cụ già 80 tuổi ngồi trong phòng khách cùng với đứa con trai 45 tuổi rất đạo mạo. Bỗng nhiên có một con quạ bay đến đậu bên cửa sổ. Ông bố già hỏi: -“Con gì vậy con?” Người con trai trả lời: -“Thưa bố. Đó là con Quạ.” Sau một vài phút, người bố già hỏi lần thứ hai: -“Con gì vậy con?” -“Con vừa mới trả lời bố là con Quạ mà.” Sau đó một chút, người bố lại hỏi con trai lần thứ ba: -“Con gì vậy con?” Lần này người con trai có vẻ không bằng lòng, trả lời gằn giọng là: -“Con Quạ. Con Quạ.” Sau một lát nữa người bố già hỏi lần thứ tư: -“Con gì vậy con?” Lần này người con trai

không thể dằn sự tức giận được nữa, quát to lên: -“Tại sao bố cứ hỏi tới hỏi lui hoài vậy? Con đã trả lời rồi: ‘ĐÓ LÀ CON QUẠ.’ Bố có hiểu tiếng Việt không?” Một lúc sau, ông bố già đi vào phòng lấy một cuốn nhật ký đã phai màu mà ông còn giữ lại từ lúc người con trai mới sinh. Mở vài trang đầu xong, tới một trang kế, ông nhờ người con trai đọc dùm như sau: “Hôm nay, con trai của tôi đầy 3 tuổi. Hai cha con ngồi trong phòng khách nhìn ra cửa sổ thì thấy có một con quạ đang đậu trên song cửa. Con trai tôi hỏi tôi 23 lần ‘CON GÌ VẬY?’ Tôi trả lời con trai tôi đủ 23 lần ‘ĐÓ LÀ CON QUẠ.’ Tôi ôm con vào lòng mỗi lần nó hỏi tôi ‘CON GÌ VẬY?’ Tôi không hể cảm thấy phiền lòng về sự ngây

thơ của con…” Kết luận: Đừng xem bố mẹ mình như là gánh nặng hay những sự bực bội… Hãy nói chuyện với bố mẹ mình một cách khiêm nhường, hòa nhã và tử tế. Bố mẹ đã sống và kiên nhẫn với con cái từ lúc còn bé. Bố mẹ luôn luôn muốn con cái sống hạnh phúc. Cuộc đời là một cuộc hành trình trải qua bốn giai đoạn: Sơ sinh, thời thơ ấu, trưởng thành và tuổi già. Tuổi già có thể được đánh dấu từ lúc bắt đầu về hưu (ở tuổi 65 hay 66?) tức là lúc đủ điều kiện lãnh tiền già hay tiền hưu trí; và cũng đủ điều kiện hưởng quy chế “Tiết kiệm dành cho người cao tuổi” (Senior Citizen Discount!) Thực ra tuổi (con số) không có ý nghĩa gì bởi vì già hay trẻ còn tùy vào sự suy nghĩ của mỗi người. Trong cuộc hành trình cuộc

134 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

đời, lúc trẻ là lúc chúng ta sử dụng những tài nguyên mà trời ban cho từ sức khỏe, tiền bạc, kiến thức, sự sáng tạo… Đến khi về già là lúc phải chấp nhận và an hưởng. Cố gắng giữ niềm tin và ước vọng đối với tháng ngày sống còn lại; tránh các hoàn cảnh dẫn tới sự cô lập hay cô đơn. Hai thứ độc địa này sẽ cắt ngắn cái tuổi già sớm hơn. Một ngày kia, tôi đến thăm một người bạn già sống “trơ thân cụ” mặc dù có 8 người con đều trưởng thành, thành tài, sống rải rác ở trên khắp nước Mỹ. Ông bạn than phiền: -“Anh còn nhớ căn nhà này trước đầy tiếng cười nói của đàn con của tôi 8 đứa. Bây giờ tôi phải sống lui hui chỉ có một mình! Kể cũng tủi thật!” Tôi an ủi: -“Anh đừng có nản! Anh

không bao giờ sống một mình trong cô đơn cả. Có Đức Tối Cao luôn luôn ở bên cạnh anh đấy!” Không phải tuổi già luôn luôn là chuyện buồn, chuyện thất lợi. Tuổi già cho chúng ta các cơ hội để ôn lại những cái sai, cái thật bại của quá khứ; giúp tìm cách hàn gắn lại những liên hệ tình cảm đã bị sứt mẻ, đổ vỡ với người thân trong gia đình cũng như bạn bè – Nhớ lại những lúc mình làm người khác buồn và lúc người khác làm mình buồn. Nên biết, người già thường có ba nỗi lo sợ: Chết. Bị bỏ quên. Trở thành gánh nặng cho người khác.

Tôi xin đề nghị cách để người già có thể tránh được các nỗi sợ này như sau: Thứ nhất, người có đức tin tôn giáo không sợ chết. Chết chỉ là một “sự thay đổi” chứ không phải là “hết/ hay chấm dứt.” Con người có phấn xác và phần hồn. Chỉ có phần xác chết; còn phần hồn sẽ trở về Nước Chúa Vĩnh Cửu hay Vãng Sanh Tịnh độ… Thánh Therese of Lisieux có nói: “Sự chết là con đường thật đẹp dẫn đến thiên đàng.” (Death is the magniﬁcent gateway to Paradise). Thứ hai, Không làm gì phải sợ bị bỏ quên; ngoại trừ người già tự ý nhất định muốn bị bỏ quên thì tôi đành chịu! Bởi vì người

già có nhiều thời giờ, thành ra có rất nhiều người, nhiều tổ chức cần sự đóng góp công sức của họ. Ở ngoài xã hội thì có các hội thiện nguyện, “Soup Kitchens,” các mục vụ của nhà thờ; các việc công quả ở chùa, đền thờ v..v.. Ở trong phạm vi gia đình (ở nhà) thì các con các cháu luôn luôn cần sự giúp đỡ của ông bà để giữ nhà, chăm sóc đưa đón con trẻ còn nhỏ, trong lúc phải con cháu phải đi làm kiếm sống trong hoàn cảnh chật vật mà không đủ phương tiện tài chính để thuê người chăm sóc hay đem gởi con nhỏ ở các nhà trẻ tốn kém. Thứ ba, lúc còn trẻ phải sống cần kiệm không hoang phí để khi về già có

thể tự sống với “tiền để dành” (saving) cũng như trợ cấp hưu trí giới hạn của chính mình. Có thể dùng tiền tiết kiệm của mình để sống trong cơ sở khang trang, không cần phải tráng lệ, dành riêng cho người cao niên có khả năng tài chánh tối thiểu. Con cháu nếu có muốn giúp thêm thì rất quý; nhưng nếu đã có dự tính từ trước là cố sống “độc lập, tự lo hạnh phúc” thì dầu sao cũng khó có thể trở thành gánh nặng của người khác, kể cả con cháu. Vài lời thô thiển. Trần Văn Giang Orange, ngày 4 tháng 1 năm 2019

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

135

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

Oscar 2019 không có người dẫn chương trình

Kevin Hart từ chối dẫn cương trình Oscar 91

Sau khi Kevin Hart từ chối dẫn cương trì nh Oscar 91 do tai tiế ng liên quan các bài viết kỳ thị đồng tính, ban tổ chức chưa công bố người thay thế. Theo nguồn tin của Variety , Viện Hàn lâm Khoa họ c và Nghệ thuật điện ảnh Mỹ sẽ không tuyển người dẫn chương trình chính. Thay vào đó, nhiều ngôi sao sẽ luân phiên trao giải và đảm nhận từng phần sự kiện. Theo Variety , có quyết định nó i trên do gặp khó khăn trong việc kiếm người dẫn chương trình. Người giữ vai trò này luôn chịu áp lực lớn từ dư luận khi bất kỳ câu nói hay động tác kém

duyên nào có thể thành đề tài bêu riếu trong thời gian dài. Tạ p chí Variety nhận định: “Ban tổ chức không còn phương án khác. Không ngôi sao hạng A nào muốn công việc đó. Các nghệ sĩ đủ tầm thì không được lợi nhiều từ nó (dẫn Oscar không khiến họ nổi tiếng hơn bao nhiêu). Ngược lại, nếu mắc

sai lầm, họ sẽ mất rất nhiều thứ. Không có lý do gì để những người như Chris Rock, Tina Fey tiếp nhậ n chương trình, đặc biệt khi có quá ít thời gian chuẩn bị”. Vài năm qua, Oscar phải đối mặt vấn đề giảm sút lượng người xem. Năm nay, Viện Hàn lâm công bố một số thay đổi để thu hút khán giả, trong đó có

giải mới “Phim đại chúng xuất sắc”. Tuy nhiên, do bị chỉ trích, hạng mục này cuố i cùng đã bị hủy bỏ. Oscar lần 91 sẽ diễn ra vào ngày 24/2 ở Los Angeles. Ban đầu, vai trò MC chính được giao cho Kevin Hart. Tuy nhiên, chỉ hai ngày sau khi báo tin mừng, danh hài 39 tuổi lại tuyên bố rút lui vì vướng tai tiếng kỳ thị đồng tính.

136 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Cuối năm ngoái, thời điểm Kevin thông báo sẽ có mặt trong Oscar 2019, nhiều cư dân mạng đã “đào mộ” một số dòng trạng thái có nội dung xúc phạm, kỳ thị người đồng tình do nam danh hài đăng tải trước đó nhiều năm, khiến dư luận phẫn nộ. Viện Hàn lâm ra “tối hậu thư”, yêu cầu Kevin Hart phải công khai xin lỗi nếu muốn tiếp tục làm MC trong Oscar 2019. Đáp lại, Kevin Hart đăng một video trên Instagram xin lỗ i cộ ng đồ ng LGBTQ đồ ng thờ i tuyên bố rút khỏi lễ trao giải thưởng điện ảnh danh giá. Kevin nói: “Tôi đã quyết định rút khỏi giải Oscar sắp tới, bởi vì tôi không muốn trở thành người gây cản trở trong đêm tôn vinh nhiều nghệ sĩ tài năng tuyệt vời. Tôi chân thành xin lỗi cộng đồng LGBTQ vì những tuyên bố vô cảm của tôi trong quá khứ”. 

VUI CHỤP HÌNH

Kỳ 15

Hiểu về

Histogram ANDY NGUYỄN

istogram có thể được tìm thấy trong gần như bất cứ nhu liệu chỉnh sửa ảnh nào. Và theo tôi biết, thì gần như tất cả máy ảnh thời nay, gồm cả DSLR, mirrorless, và một số máy ảnh bỏ túi, đều có khả năng hiển thị biểu đồ histogram – thậm chí năng động trực tiếp trong lúc bạn đang dùng màn ảnh LCD sau máy. Một sự bao hàm rộng lớn như vậy có lẽ gợi ý rằng histogram khá quan trọng. Dù vậy, nhiều người mới bắt đầu chụp ảnh dường như không hiểu về khái niệm của histogram. Không gì sai hoặc xấu hổ với điều đó cả, vì histogram có thể nhìn quá phức tạp ở thoạt đầu. Thật ra thì không phải vậy! Trong bài viết này dành cho những người mới bắt đầu chụp hình, tôi sẽ cố gắng hướng dẫn các bạn hiểu về histogram. Hy vọng rằng, tới cuối bài học này, các bạn sẽ biết cách “đọc” biểu đồ này và xem nếu chúng có hữu ích cho nhu cầu nhiếp ảnh của bạn hay không.

H Andy Nguyễn Andy Nguyễn là một người cầm máy có hạng, làm việc toàn phần trong ng ành nhiếp ảnh nghệ thuật thế giới, có trong tay nhiều giải thưởng quốc tế. Anh là nhiếp ảnh gia gốc Việt đầu tiên vinh dự đoạt giải Wildlife Photographer of the Year của BBC. Nhiều tác phẩm của Andy Nguyễn được trưng bày trong các viện bảo tàng quốc gia tại Mỹ, Anh Quốc; và cho tới nay anh đã đoạt được 29 Huy Chương Vàng trên toàn cầu. Anh hiện làm việc và cư ngụ tại vùng GTA, ON, Canada.

Hiểu biết đại khái Một biểu đồ histogram là một sự trình bày bằng đồ họa về những giá trị sắc thái của tấm ảnh. Nói một cách khác, nó cho thấy mức độ của những sắc thái của một độ sáng riêng biệt tìm thấy trong tấm ảnh của bạn với tầm từ đen (0% độ sáng) tới trắng (100% độ sáng). Như trong hình minh họa trên, những sắc thái tối được biểu hiện ở mé bên trái của histogram. Càng tiến về bên phải, những sắc thái càng lợt. Phần giữa của histogram đại diện cho những trung sắc – không tối không sáng. Chiều cao của histogram biểu hiện cho số lượng sắc thái ở độ sáng riêng biệt đó. Biểu đồ histogram lệ thuộc vào sự phơi sáng, nhưng cũng bị ảnh hưởng bởi tone curve và những thông số khác.

Một biểu đồ Histogram RGB tiêu biểu.

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

137

VUI CHỤP HÌNH

.Shadow và Highlight Clipping

Nếu một phần nào của histogram “chạm vào” cạnh bên trái hoặc phải, điều đó biểu lộ sự mất chi tiết, và cũng được gọi là “clipping”. Highlight clipping (những vùng hoàn toàn trắng và vắng chi tiết) xảy ra nếu biểu đồ chạm vào cạnh phải của histogram. Shadow clipping (những vùng hoàn toàn đen và vắng chi tiết) xảy ra nếu biểu đồ chạm vào cạnh trái của histogram. Cả hai trường hợp thường thường có thể được sửa bằng cách đổi thông số phơi sáng.

. Các kênh màu

Những histograms thường thường trình bày thông tin cho ba màu sắc chủ yếu – đỏ, xanh lục và xanh dương – và được gọi là RGB histograms. Đó là loại histogram trong hình trên. Bạn sẽ để ý rằng nó bao gồm vài sơ đồ được đánh dấu với những màu khác nhau. Ba trong số những sơ đồ này biểu lộ cho những kênh màu đỏ, xanh lục, và xanh dương. Sơ đồ xám cho thấy những nơi cả ba màu chồng lên nhau. Còn những màu vàng, xanh da trời, và hường hiện lên nơi có hai kênh màu chồng lên nhau.

Khi một histogram có sắc thái bị clipped, điều này thường được đánh dấu bởi hình tượng tam giác nhỏ.

. Histogram và sự phơi sáng

Không ít photographers quen với lối đánh giá sự phơi sáng của tấm ảnh chỉ dựa vào histogram và quyết định đó là “tốt” hoặc “xấu”. Thường thường, một histogram “tốt” sẽ biểu hiện phần nhiều sắc thái trong phần giữa của biểu đồ, và gần như không sắc thái nào ở hai cạnh tiêu cực. Một histogram “xấu” sẽ có “đồi núi” ở tuốt ngoài rìa của biểu đồ. Nếu chúng ta đồng ý với cách tiếp cận đó, thì hình histogram ở đầu bài đại diện cho một tấm hình hơi bị thiếu sáng. Để xem coi lý thuyết đó có đúng không bằng cách khám xét tấm hình sau đây.

Hình trên cho thấy một tấm ảnh thiếu sáng (underexposed). Như bạn thấy, hầu hết tấm ảnh bị thiếu bất cứ chi tiết sáng nào. Histogram cho thấy rõ ràng tất cả sắc thái trong hình bị đẩy qua góc trái, và còn bị clipped nữa (hoàn toàn đen thui). Hình giữa bị dư sáng (overexposed). Phần lớn tấm hình bị rất sáng (hoàn toàn trắng) và không chứa một chi tiết nào. Như bạn thấy, histogram xác nhận rằng tấm hình quá sáng – lệch qua phía bên phải và bị clipped.

Hình dưới là hình được phơi sáng đúng (xem histogram trong hình, không chỗ nào bị clipped hết), và duy trì được nhiều chi tiết trong hình nhất.

138 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

. Có nên căn cứ vào Histogram

để chỉnh sáng cho hình không? Dựa vào những thí dụ trên, một histogram “tốt” – histogram có phần nhiều sắc thái chứa trong phần giữa (như đỉnh núi) – biểu lộ cho một độ phơi sáng đúng. Nếu vậy thì có nghĩa rằng histogram có thể được dùng để

đánh giá sự phơi sáng của một tấm hình? Không hẳn vậy. Chúng ta hãy khám xét một thí dụ khác hoàn toàn với histogram “tốt” kia. Đây là một tấm hình chụp sản phẩm với hai vòng đeo tai. Như bạn thấy, histogram bị đẩy nặng nề qua hướng bên phải nơi những sắc thái sáng được biểu diễn. Nếu bạn

đánh giá sự phơi sáng của tấm hình này chỉ dựa vào histogram thôi, có lẽ bạn sẽ nói hình này bị dư sáng một cách đáng kể. Tuy nhiên, bạn có kết luận rằng tấm hình này bị phơi sáng sai không? Và giả tỷ nếu hình này được chụp lại với cách phơi sáng nhắm vào để có một histogram “tốt”, thì hình sẽ ra quá tối. Từ điểm này, chúng ta có thể rút ra một kết luận đơn giản: biểu đồ histogram không nhất thiết tốt để ước lượng sự phơi sáng của hình. “Lẽ đúng” của nó lệ thuộc vào quá nhiều yếu tố, gồm cả tầm mắt của bạn cũng như khung cảnh bạn đang chụp. Histogram chỉ cho thấy độ sáng của những sắc thái trong tấm ảnh của bạn, và không gì hơn. Nó có thể được dùng để khám phá nếu bạn đã hủy mất chi tiết nào trong vùng highlight hoặc shadow. Miễn sao bạn lưu ý rằng, không có một histogram nào “tốt” hoặc “xấu” cả. AN (andyfotopro@yahoo.com)

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

139

THỂ THAO

Đội tuyển nữ Hoa Kỳ trên đường tới World Cup 2019 HUY VŨ

ội tuyển nữ Hoa Kỳ nghiễm nhiên được xưng tụng là “đội bóng hay nhất trên thế giới” sau khi đoạ t cú p vô đị ch củ a giả i World Cup Nữ 2015, và có thể nói trong ba năm qua chưa có điều gì xảy ra có thể làm thay đổi vị trí đó. Trái lạ i, độ i tuyể n nữ Hoa Kỳ cò n cho tăng cường thêm một số cầu thủ trẻ đầy tài năng và biến một đội đã được cho là đội số 1 trên thế giới lại còn mạnh hơn nữa. Kể từ tháng 7 năm 2017, đội nữ Hoa Kỳ chưa thua trận nào và trong 10 trận thắng liên tiếp vừa qua, họ đã đè bẹp đối phương với tỷ số 39-1. Cứ mỗi bốn năm thì đội nữ Hoa Kỳ vẫn luôn được kỳ vọng là đội sẽ thắng cúp World Cup. Sự kỳ vọng này đến từ cả người hâm mộ lẫn ngay chính đội bóng là vì rõ ràng họ là đội quá mạ nh, bỏ xa nhữ ng độ i khá c. Tuy

nhiên, để lấy được cúp vô địch trong giải World Cup lần này dường như đặc biệt quan trọng hơn so với những lần trước. Với đội bóng hiện nay đang chơi quá hay như chưa từng thấy trước đây, đội tuyển nữ Hoa Kỳ có được một cơ hội rất hiếm khi xảy ra vào mùa hè tới đây tại giải World Cup Nữ 2019 được tổ chức ở Pháp. Chiến thắng tại Pháp sẽ không chỉ là chiếc cúp vô địch World Cup thứ nhì liên tiếp trong hai năm cho đội mà còn là chiếc cúp thứ tư trong tổng số bốn cúp của đội nữ, nhiều hơn hai cúp so với bất kỳ đội tuyển nào khác trên thế giới. Tại Pháp, đội tuyển nữ Hoa Kỳ có được cơ hội để chứng minh cho thấy Hoa Kỳ không chỉ là đội tuyển mạnh nhất trên hành tinh, mà đội tuyển nữ Hoa Kỳ hiện nay còn sở hữu một trong những thế hệ cầu thủ

hay nhất trong lịch sử của bộ môn bóng đá của cả nam lẫn nữ. Tầm mức quan trọng của giải World Cup 2019 và những thử thách trước mắt dường như cũng đã được huấn luyện viên Jill Ellis đo lường một cách đúng mức. Thế nên, để chuẩn bị tinh thần của cầu thủ cho mùa hè sắp tới, huấn luyện viên Ellis đã sắp đặt một trong những lịch trình thi đấu giao hữu nặng nề nhất mà một đội bóng có thể kham được. Trong khoảng thời gian từ Tháng 1 đến Tháng 5, đội tuyển nữ Hoa Kỳ sẽ chơi một loạt 10 trận đấu với một số đội mạnh nhất trên thế giới hiện nay, bắt đầu với một trong những đội được xem là có khả năng đoạt cúp là đội chủ nhà Pháp, vào ngày 19 Tháng 1 tại Le Havre, Pháp. Bảy trong 10 đối thủ trên cũng nằm trong danh sách 24 đội có mặt tại World Cup, trong đó có

140 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

141

THỂ THAO những đội hùng cường như Nhật Bản, Anh Quốc, Tây Ban Nha, Ba Tây và Úc Đại Lợi. Đây toàn là những đội thuộc loại sát thủ của bóng đá nữ. Trong một cuộc họp báo, có người đã hỏi huấn luyện viên Ellis có phải đây là World Cup khó thắng nhất hay không. Bà cho biết là các đội bóng nữ trên thế giới mỗi ngày một hay hơn, nhưng không vì thế mà cho rằng sẽ khó hơn nhưng hãy nghĩ rằng World Cup tới sẽ hay hơn, ngoạn mục hơn so với những World Cup trước đó. Nhìn ở điểm tích cực, kết quả rút thăm chia bảng vừa qua rất có lợi cho đội tuyển nữ Hoa Kỳ. Họ sẽ đụng Thái Lan, Chile và Thuỵ Điển, và chỉ có một trong ba đội này là được xếp trong 25 đội đứng đầu thế giới của bảng xếp hạng FIFA Tháng 12 vừa qua, với đội Thuỵ Điển được xếp hạng 9. Tuy nhiên, vượt được qua vòng bảng thực ra không bao giờ là điều gây thắc mắc đối với Hoa Kỳ. Đây là đội bóng đủ mạnh mà nếu như gặp phải thất bại bất kể lúc nào trước khi có thể bước vào trận chung kết sẽ là điều không thể chấp nhận được và bị xem như là một thất bại to lớn khi ta nhìn vào thành phần các cầu thủ đầy tài năng của họ. Thậm chí nếu

bị thua sát nút ở trận chung kết có lẽ cũng sẽ bị xem là một thảm bại mặc dù ngày càng có thêm nhiều đội bóng nữ mạnh hơn, đưa tới nhiều thử thách hơn. Nhưng với đội tuyển nữ Hoa Kỳ, không thắng được cúp vô địch World Cup vào mùa hè tới thì cũng kể như là thất bại vậy. Đây có thể được xem như niềm tự hào của đội khi được kỳ vọng cao như vậy, nhưng chính nó cũng là một thử thách to lớn và áp lực càng nặng. Bóng đá là môn thể thao có tỷ số rất thấp, làm cho sự chênh lệch về kết quả của một trận đấu thường rất mỏng. Trong một giải như World Cup ở vòng loại trực tiếp, thua là bị

đẩy ra khỏi vòng chiến, thì chỉ cần làm một hoặc hai lỗi lầm trong một trận đấu thôi cũng có thể là sự khác biệt giữa thắng và thua, hay thậm chí là thắng hoặc thua cả giải thi đấu. Chỉ cần một ngày xấu là có thể mang nỗi đau thất bại trong nhiều năm. Không cần nhìn đâu xa mà chỉ nhìn lại trận chung kết World Cup 2011 nơi mà đội tuyển nữ Hoa Kỳ thua cho đội Nhật Bản thì ta sẽ thấu hiểu được nỗi đau ấy. Nhưng nếu có bất cứ đội bóng nào trên thế giới có khả năng để đối diện và vượt qua được áp lực do kỳ vọng quá cao thì đó là đội tuyển nữ Hoa Kỳ. HUY VŨ

Sau đây là lịch trình các trận đấu giao hữu của đội tuyển nữ Hoa Kỳ trước khi giải World Cup 2019 diễn ra tại Pháp vào Tháng 6. 19/1 gặp Pháp tại Le Havre, Pháp 22/1 gặp Tây Ban Nha tại Alicante, Tây Ban Nha 27/2 gặp Nhật Bản tại Chester, Pennsylvania 2/3 gặp Anh Quốc tại Nashville, Tennessee 5/3 gặp Ba Tây tại Tampa, Florida 4/4 gặp Úc Đại Lợi tại Commerce City, Colorado 7/4 gặp Bỉ tại Los Angeles, California 12/5 gặp Nam Phi tại Santa Clara, California 16/5 gặp Tân Tây Lan tại St. Louis, Missouri 26/5 gặp Mễ Tây Cơ tại Harrison, New Jersey Giải World Cup Nữ 2019 bắt đầu từ ngày 7 Tháng 6, với ba trận vòng bảng của Hoa Kỳ: 11/6 gặp Thái Lan trên sân Auguste Delaune, Reims 16/6 gặp Chile trên sân Parc des Princes, Paris 20/6 gặp Thuỵ Điển trên sân Stade Océane, Le Havre

142 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

143

BẠN GÁI NHỎ TO

Chia tay kỷ vật HỎI: Vợ chồng tôi sắp sửa phải thu hẹp gia cảnh đang sống như hiện nay vì nhà tôi sắp bước qua tuổi 80 và tôi còn hơn nhà tôi một tuổi. Các con chúng tôi đều có chồng, có vợ, có nhà cửa khang trang, con cái chúng nó cũng vào đại học cả rồi nhưng vợ chồng tôi vẫn giữ ngôi nhà 4 phòng đã paid oﬀ. Vợ chồng tôi ở hai phòng sát nhau vì chúng tôi đều bị bệnh khó ngủ nên không muốn làm phiền nhau vì các thói quen riêng. Thêm nữa, nhà tôi ngáy to quá. Hai phòng còn lại thì một là oﬃce chung, chúng tôi mỗi người một máy computer. Phòng kia làm guest room, lâu lâu bạn bè đến chơi ở lại hay tụi cháu về thăm ông bà thì có chỗ cho chúng nó ngủ. Chúng tôi ở ngôi nhà này đã 37 năm nên tha về nhiều món đồ trang trí, phần đông là tượng, mua trong những chuyến đi du lịch, xem triển lãm hoặc đi chợ trời thấy, bắt gặp, trông mỹ thuật. đẹp mắt thì mua, chưa kể một số khá nhiều những quà

bằng hữu tặng trong dịp sinh nhật hằng năm của hai vợ chồng. Bây giờ dọn nhà vào khu nhà người cao niên, tôi không thể đem theo hết tất cả những kỷ vật linh tinh ấy nhưng mà cũng chưa biết phải làm gì, làm sao? Dọ ý mấy đứa con, coi bộ không đứa nào thich những thứ mà chúng tôi thích nên các cô cậu lơ là, chưa kể có ông con trai duy nhất thì bà con dâu lại cứ nửa năm bán gara xeo một lần, có lần tôi tình cờ ghé qua, thấy cô cậu bày bán cả bức tranh thêu cảnh chợ VN rất đẹp mà tôi công phu đem từ Việt Nam về cho chúng nó ăn tân gia. Vì đã có chủ ý, thời gian gần đây, bạn bè nào đến chơi, khen món nào đẹp là tôi tặng luôn. Có bạn vui vẻ, tự nhiên, nhận ngay và cám ơn. Có bạn ngần ngại, hoặc là chỉ khen cho vui câu chuyện thôi hoặc sợ là nhận một món quà giá trị thì hơi vô lý nên từ chối. Tôi thành thực nài nỉ, phần thì nghĩ trước sau nó cũng sẽ thuộc về một ai đó, chi bằng tặng cho một

người bạn mình thân thiết để hai bên cùng vui thì có ý nghĩa hơn; phần khác, tôi thưởng thức những thứ này đã nhiều rồi, chia nhau người hưởng một lúc thì cũng đúng thôi. Vấn đề là nhà tôi không bằng lòng, khách về rồi, ông ấy cứ càm ràm, trách tôi bốc đồng, khi không đem cho mà không hỏi qua ông ấy một tiếng, làm sao ông ấy cản kịp? Tôi giải thích lý do, ông ấy bảo khi nào sửa soạn dọn nhà thì mời bạn bè đến, ai thích món nào thì lấy, lấy không hay donate tùy hỉ, tiền đó sẽ mua thức ăn cho người homeless. Còn bây giờ, chúng tôi vẫn đang ở đây, tự nhiên cho hết đồ lưu niệm đi khiến ông ấy thấy trống trải, buồn và nhớ, như thể chúng bị lấy cắp vậy. Tôi thật tình không biết nên xử trí thế nào trong hoàn cảnh của tôi nên nhờ bà có cao kiến, góp ý giùm. Chuyện hơi lẩm cẩm, mong bà thứ lỗi. Tôi nghĩ có lẽ cũng nhiều người già có cùng tâm trạng như tôi, may ra câu hỏi này sẽ thêm ý cho các vị ấy, Cảm ơn bà đã bỏ thời giờ đọc và trả lời thư của tôi. Kính chúc bà sức khỏe. Bà Ba Lệ TRẢ LỜI: Bà là người thực tế, độ lượng nên xử sự vừa dứt khoát vừa có từ tâm, hiếm người được như vậy. Để trả lời thư và góp ý cùng bà trong vấn đề đang khiến bà khó xử, tôi e rằng sẽ không khách quan và công bằng được vì tôi cũng ở trong tâm trạng chuẩn bị dời nhà mà nơi ở mới không có chỗ cho mọi thứ tôi đang sở hữu. Việc dứt mình ra khỏi một tình thân quen cố cựu thật không dễ, bất luận là đối với con người hay đồ vật đã đến và ở lại với mình một thời gian đủ lâu để quyến luyến nhau. Đơn

144 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

145

BẠN GÁI NHỎ TO giản như một cái áo cũ tôi đã không mặc trong vài năm qua nhưng vì nó cứ ở trong tầm mắt tôi, là một nét nhỏ trong bức tranh làm nên cuộc sống hàng ngày của tôi nên cứ muốn giữ nguyên như thế. Bình tâm mà xét lại, thấy ra chẳng qua là do suy nghĩ đa đoan của chính tôi khiến tôi tự bịa đặt những điều vô bổ chứ cái áo ở đây hay ở chỗ khác tùy thuộc nơi nào nó được cần đến thì mới phải nên sau này tôi bình tĩnh hơn khi bỏ những vật dụng không dùng nữa vào cái túi và đem ra Goodwill. Tôi rất đồng ý với bà nếu trước sau cũng phải chia

tay thì hãy an nhiên mà chia tay, còn gì vui hơn khi mình tặng ai một món quà mà người nhận đẹp lòng, thỏa ý. Chỉ hiềm phương cách này hơi khó áp dụng cho những tặng vật thật sự có giá trị đối với người

nhận ngoại trừ một vài nhân duyên hãn hữu đến cho đôi bên. Riêng trường hợp ông nhà, tôi mạn phép gợi ý bà là không nên ép ông phải miễn cưỡng. Khi sự việc xảy ra, một người bạn nào thích một món

nào, bà hãy lẳng lặng ghi nhận. Tiễn khách rồi, bà mới đem chuyện hỏi ông rồi tùy tình hình mà liệu định vì nếu chẳng may, xin lỗi, bà đi trước ông thì ông vẫn còn những cái để bầu bạn, hơn hẳn cái nhà trống lốc. Ngoài ra, đề nghị mở một buổi garage sale trong vòng thân hữu trước khi thực sự di dời chỗ ở cũng rất hay. Ông bà sẽ có cơ hội găp gỡ, tiếp đón bạn bè và có quà lưu niệm cho nhau, còn gì vui hơn? Cảm ơn bà đã chia sẻ thiện ý. BÙI BÍCH HÀ

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Sổ thông hành Nhật “mạnh” nhất thế giới Theo bảng xếp hạng từ Henley Passport Index 2019, sổ thông hành Nhật Bản có “quyền lực” nhất thế giới. Công dân Nhật Bản được miễn thị thực lên tới 190 quốc gia trên thế giới. Hai siêu cường châu Á khác là Singapore và Nam Hàn cùng nắm giữ vị trí thứ hai (có thể đến 189 nước không cần visa). Pháp và Đức tiếp tục duy trì vị trí thứ ba năm 2018, công dân hai nước này được tới 188 quốc gia miễn thị thực. Đồ ng hạ ng 4 là sổ thông hà nh củ a Phầ n Lan, Đan Mạch, Ý và Thụy Điển. Đồng hạng 5 gồm Luxembourg và Tây Ban Nha Trong khi đó, thông hà nh Mỹ và Anh tiếp tục ‘rớt hạng’ khi cùng đứng ở vị trí thứ 6 (đến 185 nước không cần visa). Sổ thông hành Canada đứng hàng thứ 7, có 184 điểm đến không cần thị thực. Các quốc gia và vùng lãnh thổ khác trong châu Á có thứ hạng cao trong bảng xếp hạng gồm Malaysia, Hong Kong.

Nằm cuối bảng xếp hạng là Afghanistan và Iraq. Công dân hai nước này chỉ được phép đến 29 nước không cần thị thực. 

146 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

Tintin mừng sinh nhật lần thứ 90

Tintin

Mặc dù gây tranh cãi từ nhiều năm qua nhưng nhân vật Tintin vẫn sẽ đánh dấu sinh nhật lần thứ 90 của mình trong năm 2019 với sự trở lại của phần truyện Tintin ở Congo. Bất chấp mọi lời tranh cãi vẫn chưa có hồi kết về nội dung phân biệt chủng tộc ẩn chứa trong truyện, một phiên bản kỹ thuật số đặc biệt

nhân kỷ niệm 90 năm ngày sinh của Tintin sẽ được xuất bản trong năm nay. Người ta nhớ rằng, phần truyện Tintin ở Congo ra đời từ năm 1930 và bị cáo buộc mang nội dung phân biệt chủng tộc. Tintin ở Congo mô tả về cuộc phiêu lưu của chàng phóng viên Tintin và chú chó trung thành Snowy tại Congo - thuộc địa của Bỉ lúc bấy giờ. Trong phần truyện này, anh chàng phóng viên da trắng Tintin đã mang đến sự văn minh cho cuộc sống hoang sơ của dân bản địa tại châu Phi. Người dân được vẽ có môi dày, da đen kịt. Những mô tả này bị coi là phân biệt chủng tộc. Theo Reuters, cách đây hơn một thập kỷ, một tòa án tại Bỉ đã từ chối nỗ lực của các nhà vận động Congo muốn cấm phần truyện Tintin ở Congo phát hành. Các thẩm phán cho biết nội dung của phần truyện phản ánh thái độ của thực dân thời đó và không có bằng chứng nào cho

thấy họa sĩ Herge - người đã chết năm 1983 ở tuổi 75 - có quan điểm phân biệt chủng tộc. Tuy nhiên, một họa sĩ truyện tranh người Congo, có trụ sở làm việc tại Brussels, Bỉ, nói với Reuters rằng ông cảm thấy việc cho ra mắt phiên bản mới của phần truyện Tintin ở Congo vào thời điểm này là hoàn toàn không thích hợp. Tintin là nhân vật chính của bộ truyện tranh Những cuộc phiêu lưu của Tintin nối tiếng khắp thế giới của họa sĩ Bỉ Georges Prosper Remi (1907-1983), bút danh Herge. Phóng viên Tintin cùng chú chó trung thành đã đi phiêu lưu khắp nơi trên thế giới, nhưng trong thực tế thì lúc sáng tác họa sĩ Hergé chưa từng bao giờ đặt chân đến những quốc gia này. Hình ảnh đầu tiên của Tintin xuất hiện trên tờ phụ san Le Petit Vingtième vào ngày 4/1/1929, mô tả Tintin cùng chú chó Snowy đi dạo ở cung điện Kremlin, Nga. 

Justin Bieber nhận quà đặc biệt dịp kỷ niệm 10 năm ca hát Ngà y 11/1, chi nhánh Universal Music Group (UMG) tại Nhật Bản thông báo sẽ phát hành album “The Best” nhân dịp kỷ niệm 10 năm ca hát của “Hoàng tử nhạc pop” Justin Bieber. Sản phẩm âm nhạc mới nhất của anh được phát hành bởi UMG Nhật Bản. Album có tên The Best quy tụ những ca khúc nổi tiếng trong 10 năm ca hát của Bieber. Người ái mộ tại Nhật là những người đầu tiên cầm trên tay The Best kể từ ngày 27/2. Hiện chưa rõ album có phân phối rộng rãi trên thế giới hay không. Bieber đánh dấu sự xuất hiện trên thị trường âm nhạc thế giới bằng đĩa đơn One Time ra mắt ngày 18/5/2009.

Phía UMG Nhật Bản không tiết lộ những ca khúc có trong The Best. Nhưng giới hâm mộ có thể phần nào dự đoán các ca khúc Baby, Never Say Never, Boyfriend, As Long As You Love Me, Sorry, What Do You Mean? và Love Yourself sẽ có mặt.

Sau 10 năm, ca sĩ trẻ khẳng định vị thế của ngôi sao hạng A nhờ hàng loạt ca khúc làm mưa gió trên khắp thế giới. The Best được xem là món quà ý nghĩa dành cho nam ca sĩ 24 tuổi nhân cột mốc đáng nhớ của cuộc đời.

Năm 2018 của Bieber không có hoạt động âm nhạc khi anh dành phần lớn thời gian bên cạnh cô bạn gái Hailey Baldwin. Sau quãng thời gian hạnh phúc cùng nhau, cả hai đã bí mật tổ chức đám cưới. Bieber cho biết anh đang sống trong những ngày hạnh phúc nhất khi tận hưởng cảm giác của mái ấm gia đình. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

147

GIA CHÁNH Măng tây được xem là loại “rau hoàng đế” bởi nó rất giàu dinh dưỡng, c h ấ t xơ, g i ú p p h ò n g chống ung thư, bảo vệ hệ tim mạch, tốt cho xương khớp, giúp giảm cân, đẹp da… Có rất nhiều cách chế biến món ăn với măng tây, trong đó có gà xào măng tây chua là một món ăn đơn giản, dễ chế biến mà lại ngon hết ý.

Cách Làm Gà Xào Măng Tây Chua Nguyên liệu:

600 gram nạc ức gà 1/2 chén nước dùng gà 2 muỗng canh nước tương 2 muỗng cà phê bột bắp 1 muỗng canh dầu olive 1 bó măng tây 6 tép tỏi 1 muỗng canh gừng bằm nhuyễn 3 muỗng nước cốt chanh 1/2 muỗng cà phê hạt nêm 1/2 muỗng cà phê tiêu

Cách làm:

Măng tây tước xơ, rửa sạch, cắt bỏ gốc cứng, cắt khúc nhỏ cỡ 1 ngón tay. Trộn đều bột bắp và nước dùng gà trong 1 cái chén nhỏ. Thịt gà rửa sạch, cắt miếng vuông nhỏ, ướp với hạt nêm và tiêu cho thấm Bắc chảo lên bếp,

Vậy là hoàn thành rồi, bạn cho măng tây ra đĩa và ăn kèm với cơm trắng. Bạn có thể dùng món này để ăn

cho dầu olive vào đun nóng, đổ măng tây vào xào khoảng 3-4 phút, kế tiếp là tỏi và gừng xào khoảng 1 phút, sau đó cho thịt gà vào xào, đổ nước tương, nước cốt chanh, nước bột bắp vào đun sôi lên vào đảo đến khi cạn bớt nước là được.

148 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

kiêng, giảm cân rất hiệu quả. Bạn cũng có thể chấm ăn cùng với các loại sốt tùy thích.

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

149

GIA CHÁNH

Vịt Kho Gừng Ớt Tươi Các bà nội trợ thường bị đau đầu khi nấu thịt vịt vì nếu không khéo khử mùi khi nấu thịt vịt dễ còn mùi hôi của lông. Nhưng với món vịt kho gừng ớt tươi này bảo đãm sẽ không còn ai chê món vịt của bạn nữa. Thit vịt được ướp cùng gừng, ớt, tỏi và sa tế nên sẽ làm bay mất mùi hôi, giúp món ăn ngon hơn. Chúng ta cùng thử làm ngay công thức này

Nguyên liệu:

2 cái đùi vịt hoặc 1/2 con vịt 3 nhánh hành lá 30 gram gừng (củ nhỏ) 3 tép tỏi 1 trái ớt xanh 2 trái ớt đỏ 1 muỗng canh rượu trắng 1 muỗng canh sa tế 1/4 muỗng cà phê muối 1 muỗng cà phê đường 1 muỗng canh nước tương 1 muỗng cà phê nước màu

Cách làm: Đùi vịt mua về rửa bằng muối và giấm hoặc rượu để loại bỏ mùi hôi. Để thịt thật ráo nước, cũng có thể dùng khăn thấm khô. Chặt thịt vịt thành từng miếng vừa ăn. Ớt, gừng cùng đầu hành lá cắt lát mỏng. Đun nóng dầu ăn trong chảo, cho gừng, hành lá vào phi thơm, sau đó thả đùi vịt vào chảo đảo đều.

Thêm vào sa tế, muối, đường, rượu trắng, nước tương, nước màu vào đảo đều lên cho thấm. Khi thịt đã bám gia vị thì chế lưng chén nước xâm xấp mặt thịt. Khi nước sôi lên thì hạ nhỏ lửa, đậy nắp, tiếp tục kho thịt Kiểm tra thấy thịt gần cạn nước thì có thể nêm nếm gia vị, gia giãm lại sao cho vừa ăn. Cuối cùng cho

150 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

ớt xanh cùng ớt đỏ vào thịt, trộn đều lên và tắt bếp. Gắp thịt ra dĩa và ăn cùng cơm trắng. Món vịt kho gừng ớt tươi không chỉ đậm đà hương vị, thịt mềm mềm, không bị dai quá và đặc biệt là món ăn rất thơm ngon, không hề có mùi hôi của lông vịt đâu nhé. Vậy còn chờ gì mà chúng ta không vào bếp trổ tài nấu nướng ngay.

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

151

TRUYỆN DÀI

Chưa hẳn thiên đường  Tiếp theo kỳ trước

Lakeisha nín cười, bảo: “Thì thôi vậy, nhưng tôi còn muốn nghe. Good night, Cô Mê. Sweet dream.” “Good night, Lakeisha. Sweet dream.” Cỏ May chúc bạn ngủ ngon, nhưng biết riêng cô khó mà có được giấc mơ đẹp. Không giấc ngủ nào cô không mơ thấy thảm cảnh hãi hùng, khi thì bão táp quay cuồng, khi thì cướp biển nổ súng giết bắt người hãm hiếp, khi thì đang ôm ghì xác chồng con cưỡng lại gió bão, khi thì rổn rảng tiếng công tố kết án và tiếng quan tòa xử án. Cô nhìn lên trần nhà chập chờn những vệt sáng đèn bên ngoài lọt qua song sắt, thầm thỉ cầu xin cho giấc ngủ bình an mau đến. Trên giường đối diện, Lakeisha đã ngáy đều không biết tự lúc nào. *** Tiếng chuông báo thức reo lên như mọi ngày, nhưng với Cỏ May, hôm nay không như mọi ngày mà là một ngày đánh dấu thay đổi lớn trong đời cô, ngày cô chấm dứt thời hạn lao tù. Không uể oải trở mình ngủ nướng thêm dù chỉ vài phút như

152

(Cỏ May 3)

Truyện dài của Trần Hữu Thuần các ngày trước, Lakeisha ngồi bật dậy ra khỏi giường, bước mấy bước qua giường Cỏ May, nói lớn: “Chúc mừng Cô Mê. Chúc mừng, chúc mừng.” Lakeisha ôm chầm lấy Cỏ May vừa bước ra khỏi giường, tưởng chừng giờ chia tay đã đến. Xúc động, Cỏ May ôm chặt Lakeisha. Lakeisha thì thầm vào tai cô: “Cám ơn Cô Mê, cám ơn chị, tôi sẽ nhớ chị nhiều. Chị đã giúp tôi thay đổi cách suy tư và nhìn cuộc đời.” Cỏ May thành thực nói: “Tôi phải cám ơn Lakeisha mới đúng. Từ ngày có cô, chẳng còn người nào hiếp đáp tôi như đã xảy ra đôi lần trước khi cô đến.” Lakeisha buông Cỏ May ra, gằn giọng nói: “Đứa nào dám hiếp đáp chị? Tôi rạch mặt tụi nó.” Cỏ May mỉm cười: “Giờ có ai đâu. Tôi nói là nói trước kia.” Lakeisha nhún nhường: “Tôi nghĩ không phải nhờ tôi mà nhờ chị đã làm tóc làm móng, và thân thiện với mọi người.” Cỏ May gật đầu: “Cũng có thể một phần, nhưng cô biết kỳ thị màu da vẫn là chuyện xảy ra hằng ngày trên đất nước này, nhất là trong cuộc sống tù tội hay

va chạm như thế này.” Lakeisha thở dài nói: “Tôi biết, kỳ thị không biết đến bao giờ mới chấm dứt. Mỹ trắng kỳ thị Mỹ đen, Mỹ đen kỳ thị Mỹ vàng, kỳ thị nhau chẳng qua vì không hiểu nhau và vì tự cho mình là nhất, là hơn người khác. Lúc chưa gặp Cô Mê, tôi cũng chẳng khác gì ai, vẫn cho rằng người da vàng kém cỏi, chẳng hiểu biết gì.” “Còn bây giờ?” “Bây giờ tôi thấy Cô Mê giỏi giang, cái gì cũng biết, phân giải cái gì nghe cũng có lý.” Cỏ May cười, xua tay bảo Lakeisha: “Thôi thôi, tôi chỉ trò chuyện cho vui, có gì đáng để cô và Jennifer khen ngợi. Bỏ chuyện đó đi, đánh răng rửa mặt để kịp giờ ăn sáng.” Vách song sắt mở thành cửa đủ rộng cho từng người một đi ra hành lang. Lakeisha và Cỏ May đứng trên hành lang đợi điểm danh. Một cảnh sát nữ đi kèm một cảnh sát nam như chừng để bảo vệ lẫn nhau đưa mắt điểm danh từng phòng bên này rồi vòng qua bên kia. Jennifer chạy vội đến ôm Cỏ May, nói: “Chúc mừng chị trả xong nợ. Tôi chắc chắn sẽ nhớ chị nhiều. Từ nay trở đi, khó hi vọng gặp một người khác như chị, vừa đẹp người vừa đẹp nết.”

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

153

TRUYỆN DÀI Lakeisha tiếp lời: “Tao cũng vừa nói vậy với chị.” Trên đường theo hai cô bạn vào phòng ăn sáng, Cỏ May được mọi người chúc may mắn, có người còn chắt lưỡi lo lắng không biết sau cô rồi sẽ có ai cắt tóc làm móng cho họ. Cỏ May không ngớt nói lời cám ơn vì lúc này hơn lúc nào khác cô cần sự may mắn để làm lại cuộc đời. Cô thầm cám ơn gian khổ đã tôi luyện cô thành con người biết nhẫn nại, biết chịu đựng, biết can đảm vượt qua vấp ngã, và nhất là biết nhận ra giá trị đích thực của con người. Sau cơm sáng, bà cảnh sát quen thuộc đưa Cỏ May đến phòng cắt tóc bàn giao lại vật dụng sổ sách, đến phòng quần áo trả lại quần áo vật dụng của trại và mặc vào quần áo riêng mà Hằng đã đem đến từ trước, ký nhận lại đồng hồ vật dụng cô gửi lúc mới bước chân vào trại tạm giam, ký nhận tiền công cô được hưởng từ việc làm trong trại. Đột nhiên cô mỉm cười nhớ lại khi ra tù Linh đã chẳng được hoàn trả lại những thứ đã ký gửi khi vào tù, cho dẫu tên sĩ quan bộ đội nhận đồ ký gửi đã nhấn mạnh nhiều lần, ngoại trừ những thứ không được phép lưu giữ, các anh sẽ chẳng mất bất cứ đồ đạc nào sau khi học tập tốt được trở về với gia đình. Cuối cùng, bà cảnh sát đưa cô đến văn phòng chỉ huy trại. Sĩ quan cảnh sát chỉ huy trại bắt tay chúc mừng, tự tay trao cho cô giấy tờ mãn hạn, rồi đứng lên đưa cô ra cửa, bắt tay từ giã chúc cô may mắn. Đến cửa chính trại giam, cô quay lại chào cám ơn bà cảnh sát, rồi mở cửa bước ra ngoài. Mắt cô hấp háy chóa ánh nắng mặt trời. Phổi cô ngập tràn khí lạnh mùa xuân đến gần như ngộp thở. Hơn hai năm nay, cô mới nhìn thấy lại ánh sáng mặt trời đích thực, tầm mắt không còn bị khung cửa và vòng rào kẽm gai che chắn,

154

phổi mới lại được hít thở không khí tươi mát trong lành. Bầu trời trong vắt trên đầu loáng thoáng vài cụm mây. Vườn cỏ xanh ngắt được các hàng cây cũng xanh ngắt khép lại. Nước mắt cô bỗng trào ra ướt đẫm hai má dù lòng cô đang dâng lên một niềm vui khó diễn tả thành lời. Hằng chạy ùa đến ôm trọn Cỏ May trong hai vòng tay, bật khóc. Hai cô cháu thổn thức, tiếng khóc của niềm vui và của xót xa. Qua màn nước mắt, Cỏ May nhìn thấy hai cánh tay xinh xắn của bé Princess đang đưa ra. Bế con đến gần Cỏ May, Thành nói: “Chúc mừng cô. Con ạ bà đi con.” Princess giang hai cánh tay nhỏ bé gọi mẹ, nhìn Cỏ May rồi quay đầu khóc thét lên. Nhớ lại Tâm vào tuổi này cũng sợ bất cứ người nào chưa quen mặt, Cỏ May mỉm cười nói: “Con lạ bà phải không? Chưa quen bà mà.” Hằng buông Cỏ May, đưa tay ẵm con: “Con hư nha. Bà mà con, bà ngoại đó con.” Nằm trong tay mẹ, Princess mở đôi mắt tròn xoe ngạc nhiên nhìn sinh vật được mẹ nó giới thiệu là bà ngoại mà nó chẳng hiểu nghĩa là gì, rồi úp đầu lên ngực mẹ không thèm nhìn ai khác nữa. Hằng mắng yêu con: “Princess hư nha, sao không cho ngoại ẵm?” Cỏ May cười, bảo Hằng: “Đừng làm cháu khóc. Cháu còn bé, biết ai là ai đâu.” Cỏ May nắm lấy mấy đầu ngón tay bé xíu của cháu bé, rơm rớm nước mắt vì nhớ đến Tâm. Nếu còn sống, bây giờ Tâm đã trưởng thành, đã là một chàng trai hai mươi đầy sức sống, và đã là người đàn ông cô có thể nương tựa. Cô thở dài áo não, lòng chùng hẳn xuống. Hằng nháy mắt cho Thành rồi lên tiếng giục Cỏ May:

“Về đi cô, mình về thôi.” Hằng đặt con nằm lên car seat, ràng dây an toàn, rồi ngồi xuống cạnh con. Thành mở cửa xe để Cỏ May bước vào ngồi lên ghế trước rồi vòng qua bên kia ngồi vào tay lái. Xe trườn tới rồi chạy nhanh, bỏ trại giam lại đằng sau xa dần xa dần. Cỏ May ngoái đầu nhìn lại. Trại vẫn im lìm như chẳng có người nào đang sống bên trong. Tường thành vẫn cao với những vòng kẽm gai cuộn tròn đe dọa bên trên. Bốn chòi canh ở bốn góc thành lộ rõ mỗi chòi một cảnh sát đang ôm súng nhìn xuống sân trại. Lính canh không phải để canh chừng người bên ngoài xâm nhập vào mà canh chừng tù trên sân phòng khi nổi loạn, ẩu đả đâm chém nhau, hoặc vượt ngục. Tù gian ác có thể biến những thứ hiền lành nhất thành vũ khí giết người, cán bàn chải đánh răng, một mẩu sắt vụn, một cái đinh gỉ sét, một chút kính vỡ. Trên nóc bốn chòi canh, bốn ngọn đèn pha sơn đen, mặt kính loang loáng dưới ánh mặt trời như bốn con mắt lom lom nhìn xuống sân trại. Đêm đêm, ánh đèn quét qua quét lại đan chéo chiếu sáng như ban ngày, soi rõ từng ngọn cỏ từng hòn sỏi trên sân. Từ bên ngoài, chẳng ai có thể nhìn thấy bất cứ người tù nào qua lại bên trong. Từ bên trong, chẳng người tù nào nhìn thấy bóng dáng người nào trong cuộc sống bên ngoài. Nếu thỉnh thoảng không nghe tiếng xe cộ chạy qua hoặc tiếng trẻ em nô đùa đâu đó, người tù có thể tưởng chừng trại giam không phải nằm ở ngoại ô thành phố mà giữa một khu rừng hoặc trên một hoang đảo cách biệt với thế giới loài người. Tù tội và tự do chỉ phân cách nhau bằng bốn bức tường không dày lắm nhưng kiên cố vững chắc, vững chắc không phải vì không phá vỡ được mà vì

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

155

TRUYỆN DÀI tạo nên một không gian hoàn toàn cách biệt với xã hội bình thường và với thế giới bình thường. Cô chợt nhớ đến quê hương đất nước giờ đây đang là một nhà tù bao la với tường thành vô hình bao trùm, che đậy, và phân cách với thế giới tự do bên ngoài. Chẳng ai trong thế giới bên ngoài nhìn thấy được những gì đang thực sự xảy ra cho đồng bào cô ở bên trong đất nước. Trại giam đã hoàn toàn khuất dạng. Mặt trời lên cao. Cây cối xanh tươi hai bên đường và trong vườn vun vút chạy ngược chiều xe. Trên đường, xe cộ nhộn nhịp qua lại. Thành phố bừng bừng sức sống. Cuộc sống tiếp diễn như chẳng hề biết có một trại giam đang hiện diện tại một góc nào đó ở ngoại ô thành phố, chẳng ai quan tâm đến thay đổi to lớn đang xảy ra trong tâm hồn Cỏ May lúc này. Lần thứ hai trong đời, Cỏ May được hít thở không khí tự do. 13 Chương kết: Quê hương Thiên đường duy nhất là thiên đường đã mất đi Marcel Proust (1871-1922) Các cô tiếp viên đẹp như diễn viên điện ảnh của hãng hàng không Đài Loan trên chuyến bay từ San Francisco đi Đài Bắc cười tươi như hoa, đi đến từng hàng ghế yêu cầu hành khách mở tấm chắn ở các cửa sổ. Các tấm chắn này đã được kéo xuống khi khoang tàu chỉ còn ánh đèn ngủ le lói không lâu sau khi máy bay rời San Francisco vút lên cao rồi lướt êm đềm trên mây vượt qua biển Thái Bình. Hành khách người ngủ ngáy pho pho, người ngủ gà ngủ gật, rồi giật mình thức giấc để ăn hết bữa này đến bữa khác khi nghe tiếng xe đẩy lịch

kịch báo hiệu các cô tiếp viên đang mời mọc thức ăn. Chẳng cách nào biết đang là ban ngày hay ban đêm, đang ăn cơm sáng hay cơm chiều nếu không chú ý đến thực đơn và lượng thức ăn thay đổi. Chẳng ai nhận ra máy bay đang đến đâu nếu không mở máy truyền hình gắn dính vào lưng ghế người ngồi phía trước tìm kênh cho biết vị trí máy bay trong giây phút đó. Chắn cửa sổ kéo lên, đèn khoang tàu bật sáng. Bên ngoài, trời đang chập chờn vào đêm. Một vài ngôi sao lập lòe xa tít trên nền trời. Mây trắng bập bềnh bay ngang qua khung cửa tò vò như những cụm bông gòn đang nô đùa xô đuổi chen lấn nhau, cụm này bay tới chồm lên cụm trước như móc ngoặc tay nhau rồi biến mất nhường chỗ cho đợt mây kế tiếp. Từ loa phóng thanh, trưởng phi cơ yêu cầu hành khách thắt dây an toàn để chuẩn bị hạ cánh, thông báo độ cao đang bay, giờ sẽ đáp xuống, thời tiết và ngày tháng giờ giấc ở Đài Bắc, rồi chúc hành khách những ngày vui ở Đài Bắc hoặc tiếp tục lộ trình bình an. Mọi thông báo đều được phát ra bằng tiếng Anh rồi lặp lại hai lần bằng hai tiếng Trung Hoa địa phương khác nhau. Máy bay càng xuống thấp, áp suất càng đè nặng làm ù hẳn hai tai. Đèn nhà, đèn đường, đèn sân bay bên dưới bắt đầu nhấp nháy loang loáng, càng lúc càng rõ theo máy bay đang hạ thấp dần. Máy bay lượn vòng cuối rồi nhẹ nhàng chúi mũi đáp xuống. Bánh xe sau chạm đường bay, máy bay nẩy chồm lên rồi ào ào vun vút chạy tới, mũi ngóc lên cao. Bánh xe rít lên kin kít khi thắng lại kéo siết trên nền đường bay. Ở San Francisco hôm trước, máy bay trục trặc ngoài ý muốn đã phải hoãn giờ cất cánh nên đáp xuống Đài Bắc giờ này trời đã tối hẳn, không thể

chuyển tiếp ngay về Sài Gòn theo đúng lịch trình ấn định. Hãng hàng không đưa gia đình Cỏ May và số hành khách cần chuyển tiếp sáng hôm sau về khách sạn tạm trú qua đêm. Cỏ May nhìn đồng hồ tay, mười hai giờ sáng Michigan tức mười hai giờ đêm Sài Gòn và Đài Bắc. Dẫu đã khuya, phi trường Đài Bắc đèn đuốc vẫn sáng trưng có lẽ để tiếp đón các chuyến bay đến muộn như chuyến bay này. Nam nữ nhân viên phi trường mặc đồng phục, ngực đeo phù hiệu và bảng tên, qua lại tấp nập trên các hành lang sạch bóng. Họ tươi cười đứng rải rác ở từng khúc quẹo trên hành lang để chỉ đường cho hành khách đi ra, sẵn sàng giúp đỡ khi có yêu cầu, và nhã nhặn trả lời từng câu hỏi. Không bóng dáng công an cảnh sát. Nhân viên hải quan trong các quầy tươi cười kiểm soát visa và sổ thông hành của hành khách, nhã nhặn thông báo cho Cỏ May và gia đình biết có quyền lưu lại Đài Bắc một tháng không cần visa vì đang mang thông hành Mỹ. Không một hành khách nào phải xì tiền ra, chẳng một nhân viên hải quan nào gây khó dễ để làm tiền. Xong thủ tục, trên đường ra bến xe buýt, các quầy đổi tiền nước ngoài thành tiền Đài Loan đều mở cửa. Cỏ May dừng lại một quầy đổi ít tiền để chi tiêu trong đêm, rồi hỏi: “Nếu không tiêu hết, ngày mai tôi phải làm gì?” Nhân viên nhã nhặn trả lời: “Khi quay lại, bà đem tiền chưa tiêu hết đổi thành tiền Mỹ theo trị giá của ngày hôm đó.” Một đôla Mỹ trị giá 32 đôla Đài Loan lúc đổi tiền, hôm sau, chỉ còn 30 đôla Đài Loan, nghĩa là lời 2 đôla Đài Loan chỉ sau một đêm khi đổi tiền Đài Loan ra tiền Mỹ, nhưng lỗ 2 đôla Đài Loan nếu đổi

156 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

tiền Mỹ thành tiền Đài Loan. Quá nửa đêm, xe buýt đưa hành khách về một khách sạn trung bình tại một thị trấn cách sân bay Đài Bắc chừng mười lăm hai mươi phút lái xe. Đó là một thị trấn nhỏ, cỡ thị trấn Thủ Đức, nằm ngoại ô thủ đô Đài Bắc. Lần đầu tiên và biết đâu là lần duy nhất ghé qua Đài Loan, Thành định tìm phương tiện đưa cả nhà đến Đài Bắc cho biết nhưng đành bỏ cuộc khi nhân viên khách sạn cho biết phải mất hơn nửa giờ chạy taxi từ đây đến Đài Bắc. Sáu giờ sáng phải thức dậy ra phi trường cho kịp chuyến bay. Cả nhà bỏ ý định vì nếu đi chẳng còn thì giờ nghỉ ngơi. Khách sạn cho biết vì đã quá khuya, các tiệm ăn chung quanh đều đã đóng cửa, chỉ còn các quán xép bên đường. Một nhân viên nhiệt tình dẫn Thành, Cỏ May và nhóm nhỏ cùng chuyến đến các quán bên đường gần đó. Hằng ở lại coi chừng Princess đang ngủ.

Hi vọng sẽ được ăn một tô hoành thánh mì thực sự của người Trung Hoa trên đất Trung Hoa, Cỏ May ngỏ lời yêu cầu nhân viên đưa đến tiệm có bán wonton noodle soup. Anh nhân viên trẻ ngơ ngác không hiểu cô nói gì, cho dẫu cô chậm rãi nhắc đi nhắc lại sợ anh không rành tiếng Anh để hiểu. Khi anh nhân viên vẫn không hiểu cô muốn nói gì, cô nguệch ngoạc viết ba chữ Hán hoành thánh mì mà cô còn nhớ được lên giấy, nét chữ tuy vụng về nhưng vẫn có thể đọc hiểu. Anh nhân viên khách sạn nhìn mẩu giấy rồi lắc đầu, bập bẹ tiếng Anh cho biết anh chưa từng nghe nói đến món ăn đó. Không riêng Cỏ May mà cả nhóm đi theo đều không khỏi kinh ngạc. Món ăn quen thuộc của người Trung Hoa mà Sài Gòn đêm ngày lúc nào cũng có thể có, tiệm ăn nào cũng có thể bán, sao lại không có tại phần đất này của Trung Hoa?

Chẳng khác Sài Gòn về đêm, các quán nhỏ bình dân chung quanh khách sạn bày bán ngay trên vỉa hè, bếp nấu ngay cửa ra vào, khách ăn mặc áo thun quần cụt ngồi trong quán và trên vỉa hè trò chuyện thân mật chứng tỏ họ đều quen biết nhau. Quán đầu tiên bán món trứng chiên với một nhúm bạch tuộc nhỏ bằng đầu ngón tay, bụng tròn vo, đủ râu ria mồm mắt. Bà hàng đập trứng, chiên xèo xèo trong chảo trên bếp lửa trước mặt khách, bỏ bạch tuộc vào đậy nắp đợi chín rồi dùng chiếc xẻng nhỏ xúc trứng ra đổ lên một lá xà lách đặt sẵn trên một chiếc đĩa thô nhỏ. Đĩa trứng được bưng đến cho khách ngồi bàn hoặc gói giấy cho khách đem về. Cách đó chừng vài căn, về phía bên kia đường, một quán nhỏ khác bán món bún ruột heo đựng trong tô nếu ăn tại chỗ, trong hộp nilông trong suốt nếu đem về.

 Xem tiếp kỳ sau

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

157

KHOA HỌC VÀ ĐỜI SỐNG

Máy đo hơi thở phát giác ung thư

Các nhà khoa học người Anh đang thử nghiệm máy kiểm tra hơi thở giúp phát hiện sớm mầm mống bệnh ung thư ở người. Theo báo Daily Mail, máy có hình dạng gần giống như máy đo nồng độ cồn qua hơi thở mà cảnh sát công lộ thường dùng. Cốt lõi hoạt động của thiết bị dựa vào đặc điểm là các tế bào ung thư thường thải ra hỗn hợp những chất hữu cơ độc hại, thường được biết đến với tên gọi VOC, và đưa vào máu. Chất thải sau đó di chuyển đến phổi người và các phân tử từ hỗn hợp này có thể bay thoát ra ngoài. Do đó, người muốn phát giác ung thư sẽ đeo thiết bị và hít thở trong ít nhất 10 phút. Những phân tử có nguồn gốc từ các tế bào ung thư sẽ đi vào máy và được xử lý thông qua hệ thống vi mạch hiện đại.

Kết quả sau đó được chuyển đến phòng thí nghiệm để phân tích và đưa ra kết luận cuối cùng. Thời gian chờ đợi để biết liệu ung thư có tồn tại trong cơ thể hay không chỉ là vài ngày thay vì khoảng 2 tuần nếu thực hiện xét nghiệm sinh thiết. Hiện tại, thiết bị đã bắt đầu được thử nghiệm trên 1.500 người trong vòng 2 năm tại Anh. Các nhà khoa học kỳ vọng có thể phát triển thêm để máy có khả năng phân biệt những dạng ung thư khác nhau dựa vào những loại phân tử hóa học thu nhận được. Tiến sĩ David Crosby từ Viện nghiên cứu ung thư Anh nhận xét dự án nghe có vẻ lạ kỳ nhưng chúng rất thực tế và tiềm năng ứng dụng là rất lớn. “Cách thử nghiệm này rẻ tiền lại không cần phải dùng đến sinh thiết nên có lợi thế rất lớn” - TS Corsby nhận

định. Nhóm nghiên cứu của ông cho biết thiết bị này trong tương lai có thể cứu sống hàng ngàn người mỗi năm. Trang Dail Mail cho biết mỗi năm ở Anh có đến 360.000 ca mắc ung thư được phát giácn, tuy nhiên phân nửa trong số đó là ở giai đoạn cuối nên khả năng chữa trị rất thấp. Giáo sư Rebecca Fitzgerald, trưởng dự án từ Viện nghiên cứu ung thư Anh, cho rằng giới khoa học đang gặp nhiều áp lực khi phải tạo ra những thiết bị mới giúp người dân phát hiện ung thư sớm nhất có thể. “Dự án của chúng tôi mang hy vọng về một biện pháp phát giác ung thư từ ban đầu trong tương lai. Những bước phát triển tới đây của dự án sẽ vô cùng quan trọng” - GS Fitzgerald nói. 

Nhẫn thông minh Trong tương lai, nhẫn thông minh biết đo nhịp tim, dùng điện tâm đồ để định danh thanh toán sẽ dần thay thế các thiết bị theo dõi sức khỏe và thậm chí là cả những chiếc thẻ thanh toán. Chúng sẽ trở thành một loại chìa khóa điện tử giúp định danh người dùng. Motiv - một công ty công nghệ có trụ sở đặt tại San Francisco (Mỹ) vừa giới thiệu một sản phẩm có tên Motiv Ring. Đây là một

158

chiếc nhẫn thông minh với khả năng đo nhịp tim liên tục nhằm theo dõi tình trạng sức khỏe. Theo TheVerge, Motiv đang có ý định phát triển những chiếc nhẫn thông minh phiên bản mới với khả năng ghi nhận các đặc điểm của nhịp tim. Mục đích của điều này là để biến các chỉ số về nhịp tim trở thành một dạng dấu vân tay, từ đó xác định danh tính của người dùng. Thiết bị này hoạt

động dựa trên lý thuyết cho rằng trái tim của mỗi người đều phát ra các tín hiệu độc nhất từ nhịp tim của họ. Motiv sẽ sử dụng điện tâm đồ để đo chúng, từ đó xác định danh tính của người mang thiết bị. Khi danh tính người dùng dược xác minh, Motiv Ring có thể kết nối với các thiết bị đầu cuối như những máy POS tại điểm bán hàng. Từ đó, người dùng có thể tiến hành các giao dịch thanh toán

thông qua tài khoản ngân hàng được liên kết với chiếc nhẫn. Tính năng độc đáo này dự định sẽ được Motiv cung cấp tới người dùng qua bản cập nhật phần mềm vào nửa cuối năm 2019. Motiv Ring đã đạt chứng nhận FIDO Trong thời gian tới, Motiv sẽ trang bị cho chiếc nhẫn thông minh này tính năng định danh người dùng thông qua các

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

chỉ số điện tâm đồ. Trước đó, Motiv Ring đã đạt chứng nhận FIDO với vai trò của một thiết bị xác thực hai yếu tố. Tuy nhiên, việc xác thực được thực hiện thông qua các cử chỉ cụ thể bằng tay đeo nhẫn của người dùng. Motiv cũng từng cân nhắc sử dụng việc đi bộ như một phương thức xác thực danh tính người đeo nhẫn. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

159

CHUYỆN NGƯỜI NỔI TIẾNG

Trương Quân Ninh Mỹ nhân thích việc khó Trương Quân Ninh vốn xuất thân là một “cành vàng lá ngọc”, nhưng nàng công chúa này dường như lại thích đương đầu với khó khăn nguy nan hơn là điềm nhiên ẩn mình trong vùng an toàn.

ầu năm 2018, Trương Quân Ninh được mời đóng vai chính trong cuốn phim chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của Ôn Noãn (Here to Heart). 36 tuổi, cuối cùng tiểu thư họ Trương đã được hóa thân thành nhân vật tương đồng với mình gần như về mọi mặt. Ôn Noãn, cô gái xinh đẹp, điềm đạm, thông minh và tràn đầy khí chất quý tộc chính là hiện thân không thể chuẩn xác hơn của Quân Ninh. Thế nhưng chưa dừng lại ở đó, điểm giống nhau nhất của hai con người này chính là họ thích làm khó mình. LỐI DỄ KHÔNG ĐI…

Trong làng giải trí Hoa ngữ, Trương Quân Ninh là biểu tượng không cần bàn cãi của nét đẹp trâm anh thế phiệt. Cô là con cháu của Trương Gia – dòng họ danh giá ở khu Đại Nhã, thành phố Đài Trung, Đài Loan. Ông nội cô, Trương Thụy Trinh từng là một thương nhân thành công, nắm trong tay tòa kiến trúc cổ nổi tiếng

bậc nhất Đài Loan là Cung Nguyên Nhãn Khoa. Ông Trương Chí Danh cha cô là Giáo sư khoa Xã hộ i họ c tại Đại học quốc gia Đài Loan. Mẹ cô la nhà văn Trịnh Như Tình, hiện đang giảng dạy tại trường Nghệ thuật Quốc gia Đài Loan. Sau khi kết hôn, cha mẹ Quân Ninh cùng sang Đức du học và sinh hai con gái ở đây. Cũng vì vậy mà cô còn có tên tiếng Anh là Janine Chang, mang nghĩa “món quà của Thiên Chúa” trong tiếng Do Thái. Xuất thân từ gia đình

trí thức, hai chị em Quân Ninh đều được rèn giũa cẩn thận về cả học vấn lẫn khí chất, lễ giáo. Chị gái cô lặp lại chuẩn mực của cha mẹ, sau khi du học tại Anh liền trở về Đài Loan đầu quân vào một công ty sáng tạo lớn. Nếu Quân Ninh cũng chọn con đường này, có lẽ cô từ lâu đã yên ổn mọi bề. Nhưng không, vừa tốt nghiệp cử nhân Luật tại Đại học Đài Bắc và tiến lên cao học, cô quyết tâm chọn lối rẽ khó hơn – trở thành diễn viên. Showbiz không phải

160 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

là công viên giải trí, sau hào quang là vô vàn cạm bẫy và thử thách. Hiểu rõ điều này, mẹ Quân Ninh gay gắt ngăn cản nhưng vẫn không lay chuyển được con gái. Để thuyết phục mẹ, cô phải vừa đi học vừa đi làm, cam kết không để công việc ảnh hưởng kết quả học tập. Năm 2010, Quân Ninh tốt nghiệp thạc sĩ, luận văn cuối khóa đạt điểm gần tuyệt đối. Đến tận lúc này, gia đình mới chịu chấp nhận đam mê với nghiệp diễn của cô.

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

161

CHUYỆN NGƯỜI NỔI TIẾNG

Vào vai Ôn Noãn tài sắc, Quân Ninh đã có cơ hội thông qua điện ảnh nói lên tiếng lòng riêng. Nhân vật của cô cũng là típ người đường thẳng không đi mà lại thích băng qua rừng rậm. Sau 7 năm lập nghiệp ổn định tại Anh, Ôn Noãn trở về chẳng đầu quân cho nơi nào lẫy lừng bình ổn, lại chấp nhận làm thư ký cho người yêu cũ. Dù vì quyết định này mà chịu nhiều vất vả, đau thương nhưng nữ chính vẫn một lòng không đổi. Đó chẳng phải chính là hình ảnh phản chiếu của “tiểu thư thích việc khó” Trương Quân Ninh hay sao? Nếu xét lại lịch sử diễn xuất, trước vai Ôn Noãn, Quân Ninh cũng đã thể hiện xu hướng thích chọn nhân vật chịu khổ. Từ nữ bác sĩ trẻ Quan Hân phải vật lộn trong nghề (Tòa tháp trắng) đến Tô Mạn của Thời gian đẹp nhất (Best Time) rời bỏ ghế tổng giám đốc đi làm nhân viên hành chính. Nếu không chịu nhiều bi kịch, vai diễn của cô cũng thường “khó nhằn”. Lúc thì một mình hóa thân thành cặp chị em song sinh tính tình hoàn toàn đối lập (Một nửa đồng thoại), lúc lại là Từ Huệ vừa giảo hoạt vừa đáng thương của Võ Mỵ Nương truyền kỳ. QUÂN NINH – NÉT TÊN NÉT NGƯỜI

Có xuất thân danh gia vọng tộc nhưng Quân Ninh rất hiếm khi đề cập. Cô mong muốn công chúng

nhìn nhận mình đúng vai trò là một diễn viên, không phải tiểu thư danh gia vọng tộc. Hơn hai thập kỷ chăm chỉ đóng phim, thường xuyên thử thách bản thân với những dạng nhân vật và kịch bản mới, cô chưa từng khiến người hâm mộ thất vọng. Nhờ vậy, dù là “tay ngang” trong nghề, danh tiếng đến khá muộn nhưng Trương Quân Ninh từ sớm đã có được sự tôn trọng và kính nể của đồng nghiệp. Cái tên Quân Ninh có nghĩa là bình yên, mỗi khi gọi lên đều cảm thấy rất thanh tao, đơn thuần mà cao quý. Nếu tên gọi thật sự vận vào khí chất con người, Trương Quân Ninh có lẽ là ví dụ điển hình nhất. Showbiz dù cám dỗ đến đâu cũng không thể “mua chuộc” được cô gái đã xác định từ đầu mình phải trở thành diễn viên tử tế. Với bản tính chính trực, khiêm cung, hòa nhã, Trương Quân Ninh đã bước lên vị trí sao hạng A vững vàng mà không cần vịn vào bất cứ scandal nào. Tư duy về phụ nữ trong làng giải trí của cô rất sáng rõ, thể hiện qua chỉ một câu nói: “Tôi nghĩ quyến rũ không cần phải cởi đồ. Đôi khi chỉ cần một ánh mắt, một cử chỉ cũng có thể làm nên sự quyến rũ”. “Tôi nghĩ quyến rũ không cần phải cởi đồ. Đôi khi chỉ cần một ánh mắt, một cử chỉ cũng có thể làm nên sự quyến rũ”. Cả làng giải trí Hoa ngữ đều công nhận cô là người

Trong Best Time

Trong The Bombing có Bruce Willis, Nicholas Tse, Adrien Brody…

đẹp có tư chất đáng tôn, thần thái đáng trọng nhất. Trong số mấy trăm bạn diễn, chưa một ai chê trách Trương Quân Ninh điều gì. Chậm rãi mà chắc chắn, cô đã chứng minh được với mẹ rằng nghề diễn viên cũng đáng quý và tốt đẹp như bao nghề khác. Quan trọng không phải bạn làm nghề gì, quan trọng là thái độ với nghề nghiệp của bạn ra sao. SỰ NGHIỆP LÀ CÁI NỀN CỦA PHỤ NỮ

Có đủ mọi tố chất để trở thành bóng hồng được đàn ông theo đuổi, nhưng bao năm qua, Trương Quân Ninh gần như không hé lộ

162 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

chút nào về tình trường. Lần đầu tiên và duy nhất cô công khai chuyện tình cảm là khi kết đôi với CEO Hoàng Khải Vỹ. Tuy nhiên hai người cũng đã chia tay vào 2016 với lý do được đưa ra từ phía Trương Quân Ninh: “Tôi quá bận công việc, thời gian xa cách nhiều hơn bên nhau”. Vẻ ngoài mong manh, thanh thoát của tiểu thư họ Trương dễ khiến người ta lầm tưởng cô là bông hồng thủy tinh mang tâm hồn yếu đuối. Ít ai biết ngay từ nhỏ, cô đã được mẹ dạy phải coi sự nghiệp làm trọng, sống cần lý trí mạnh mẽ. Trong một cuộc phỏng

vấn, Trương Quân Ninh chia sẻ bản thân cũng từng nhiều lần tự vấn về việc lập gia đình, sinh con như những phụ nữ khác. Thế nhưng khi bước qua tuổi 30, cô quyết định sống đúng với trực giác và không để áp lực từ định kiến xã hội đè nặng lên vai nữa. “Trước đây tôi thường tự hỏi mình có thật sự muốn kết hôn không? Có nhất thiết phải làm không? Bây giờ tôi không nghĩ ngợi nhiều nữa, chỉ thuận theo cảm xúc tự nhiên. Cha mẹ ly dị từ khi tôi còn bé, vì vậy tôi không dám khẳng định mình có niềm tin vào hôn nhân. Nếu bạn chưa thực tin vào điều gì, chớ vội để việc đó xảy ra”, Quân Ninh chia sẻ.

36 tuổi vẫn là phụ nữ độc thân, cô muốn dành nhiều thời gian hơn để hoàn thiện chính mình. Đối với Quân Ninh, mỗi sự vật, hiện tượng trong thực tại đều có thể là bài học quý giá, nỗi cô độc cũng vậy. Lúc này, mục tiêu lớn nhất của cô vẫn chưa phải kiếm được tấm chồng tốt, mà là tiếp tục thử thách bản thân với những dự án điện ảnh quy mô hơn. Năm nay, Trương Quân Ninh sẽ tiếp tục chinh phục khán giả với hai tựa phim Hậu cung Như Ý truyện và Trường Giang lạc nhật (River Sunset). HẢI ÂU/ ELLE

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

163

Ngủ cùng sói TRUYỆN DÀI

Diệp Lạc Vô Tâm  Tiếp theo kỳ trước

Tôi là người anh yêu nhất, cho dù đến lúc nào, tôi cũng không rời khỏi anh… Tôi lao ra khỏi phòng bệnh, chạy lên tầng thượng.

Nơi này nhất định rất gần với thiên đường, thế nên tôi có thể thấy anh đang đưa tay ra với tôi, mỉm cười với tôi. Anh nói: Anh hứa với em sẽ không buông

tay em. Em tới đi, anh đang đợi em… “Thần!” Tôi chạy về phía anh. Ngay khi tôi vừa bắt lấy tay anh, An Dĩ Phong từ sau lưng ôm

164 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

tôi lại. “Không thể!” “Anh buông tôi ra!’ Tôi liều mạng đánh đập cánh tay anh ta, hai người cảnh sát giúp anh ta kéo tôi vào trong. “An Dĩ Phong, tôi cầu xin anh buông tôi ra, nếu muộn nữa tôi sẽ không đuổi kịp anh ấy…” “Cô bình tĩnh một chút, cô không muốn sống, cô cũng không muốn đứa bé trong bụng sống sót sao?” “Đứa bé?” Tôi quên đi việc vùng vẫy, nhìn anh ta. “Cô đã có thai rồi, cô không biết sao?” Anh ta dùng hết sức ôm lấy tôi, cơ thể run rẩy

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

165

TRUYỆN DÀI kịch liệt đến hơn cả tôi: “Vì con của anh ấy, cô cũng phải sống tiếp.” “Không thể thế, anh nhất định lại lừa tôi.” Tôi còn thấy Hàn Trạc Thần đang đứng trong đám mây, anh vẫn đang chờ tôi. “Anh buông tôi ra, anh ấy đang đợi tôi.” “Không phải! Anh ấy không hề chờ cô, anh ấy muốn cô tiếp tục sống thật tốt.” An Dĩ Phong lấy điện thoại di động từa trong túi áo ra, nhấn phím phát âm thanh. “Phong…” Vừa nghe thấy giọng nói của Hàn Trạc Thần, tôi liều lĩnh giật lấy chiếc điện thoại dán bên tai. “Phong… Cậu không cần phải báo thù cho tôi, đây là việc đã định trước rồi. Cậu cũng đừng… đưa tôi tới nhà xác của cục cảnh sát, tôi sống không muốn đi, chết lại càng không muốn đi…” “Hứa với tôi, nhất định trước khi Thiên Thiên còn chưa trở về, đưa thi thể tôi đi hỏa táng, tôi sợ cô ấy sẽ không chống đỡ nổi…” “Cô ấy rất yếu đuối, sợ nhất là cô đơn, cậu phải giúp tôi bảo vệ cô ấy một tấc cũng không rời… Nói cho cô ấy, cho dù không có tôi ở cạnh, cũng không được sợ hãi…”

“Thần!” Tôi không ngừng nói với điện thoại: “Sao anh lại không chờ em về, sao anh không chờ em?” Cơn đau ở bụng dưới bắt đầu trầm trọng hơn, toàn thân tôi co lại. Cái sự đau đớn này, giống như đã từng quen. Cơ thể của tôi đã không còn cảm giác, trước mắt đều là một màu trắng, nhưng bộ não của tôi vẫn rất tình táo. Tôi nghe thấy có người nói: “Bệnh nhân chịu kích thích quá lớn, hoàn toàn không có ham muốn sống, cả người lớn lẫn đứa bé, khả năng đều không dám chắc.” Tôi còn nghe thấy An Dĩ Phong đang gầm thét: “Điều tra? Các người có thể điều tra ra cái gì! Các người đang ép chết cô ấy…” Tôi lại nghĩ tới hai năm trước, giọng nói Hàn Trạc Thần khi hỏi thăm bệnh tình của tôi, nhưng khi anh biết ngay cả đứa con mà tôi cũng không giữ lại được, anh liền vứt bỏ tôi lại bệnh viện… Tôi nắm điện thoại trong tay, nắm lấy chút dũng khí sống sót cuối cùng. “Thần, em biết anh muốn có con trai, một đứa con giống như anh vậy, tiếp tục sinh

mạng của anh, chảy trong người dòng máu của anh. Anh đã nói, nếu như con trai chúng ta muốn làm một cảnh sát, anh nhất định sẽ đưa nó đến một học viện cảnh sát tốt nhất, để nó đường đường chính chính làm người tốt… Em hứa với anh, em sẽ không lại làm anh thất vọng…” Chương 35 Nửa đêm, tôi vừa mới tỉnh lại từ trong tác dụng của thuốc an thần, chợt nghe thấy An Dĩ Phong kích động kêu lên: “Mau đi gọi bác sĩ, cô ấy tỉnh rồi!” Một lát sau, tôi nghe thấy bác sĩ nói: “Tỉnh là tốt rồi, sau này nhất thiết phải để cô ấy khống chế được tâm tình.” Tôi khó khăn mở miệng. “Đứa bé không có việc gì chứ?” “Không sao cả, cô yên tâm…” Tôi nhắm mắt lại, yên tâm thiếp đi, trong giấc mơ anh vẫn luôn luôn nắm lấy tay tôi chưa hề buông ra… Cũng không biết tôi ngủ đã bao lâu, giữa những lúc đó tôi có tỉnh lại vài lần, mở mắt đều có thể nhìn thấy An Dĩ Phong ngồi bên cạnh tôi. Có lúc anh ta hỏi tôi có đói bụng không.

166 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Có lúc lại hỏi tôi có khó chịu chỗ nào không Tôi đều lắc đầu nói tôi muốn ngủ thêm một chút. Tôi không phải là mệt mỏi, mà là hy vọng tất cả đều là giấc mơ, hy vọng rằng lần sau khi tỉnh lại, người ngồi bên cạnh tôi là Hàn Trạc Thần… Có một buổi sáng sớm, tôi vừa mở mắt, chợt nghe thấy một âm thanh xa lạ nói: “Bà Hàn, mời bà ký một chữ được không?” “Chữ gì cơ?” Tôi mơ mơ màng màng hỏi. “Dựa theo di chúc của Hàn tiên sinh, bà được thừa kế một nửa tài sản dưới tên ông ấy, nhưng An tiên sinh lại từ bỏ một nửa quyền vốn thuộc về ông ta, thế nên bà là người thừa kế tài sản duy nhất của Hàn tiên sinh.” “Vì sao?” Tôi quay khuôn mặt có chút tiều tụy và lo âu nhìn về phía An Dĩ Phong. “Tôi vì muốn cho cô biết - tôi không vì tiền mà giết Thần ca.” “À!” Anh ta không cần phải chứng minh tôi cũng biết. “Cô ký tên đi.” “Tôi không muốn ký.” “Vì sao?” “Tôi mà ký rồi, thì chứng tỏ là anh ấy thật sự đã chết.” An Dĩ Phong có chút

tức giận, nhét cây bút vào trong tay tôi, mang đống tài liệu bày ra trong tầm tay tôi. “Cô không ký, anh ấy cũng không sống lại được.” “Tôi mệt rồi, tôi muốn ngủ một chút.” “Ký xong rồi ngủ tiếp!” Tôi không có tâm trạng nhìn một chồng văn bản dày cộp kia, chỉ liếc qua tờ giấy đặt ở trên cùng một chút, câu chữ rất ngắn gọn: “Nếu tôi gặp chuyện không may, cho dù nguyên nhân chết thế nào, một nửa tài sản đứng tên tôi sẽ để lại cho con gái tôi, Hàn Thiên Vu, một nửa khác sang tên An Dĩ Phong.” Sau chữ ký rồng bay phượng múa là đề ngày 19, tháng 9 năm xx. Nước mắt tôi tuôn trào, làm ướt tên anh…

Tôi làm sao quên được cái ngày này, đó là hôm sau cái ngày tôi giao bản thân mình cho anh, cũng chính là ngày tôi giơ dao lên trước ngực anh. Anh biết tôi muốn giết anh, biết bản thân mình sẽ gặp điều không may, còn ký lên tập văn bản thế này. Có lẽ nhất định là anh muốn nói cho tôi biết: Nếu tôi thật muốn tính mạng của anh, anh không hề tiếc, lại sẽ càng không oán trách tôi! Anh hận nhất chính là, tôi một lần lại thêm một lần lừa gạt anh! Ngón tay run run ký tên xong, tôi không bao giờ muốn ngủ nữa. Hàn Trạc Thần đã đi rồi, cho dù lừa mình cách nào cũng đều không thay đổi được sự thực này.

Phải đối mặt, dù sao cũng phải đối mặt. Luật sư thấy tôi ký tên xong, lại đưa cho tôi một tập văn bản, giải thích nói: “Bà Hàn, An tiên sinh muốn giúp bà xử lý mọi việc hậu sự, hy vọng bà có thể nhượng quyền cho ông ấy, để ông ấy chuyển tất cả toàn bộ tài sản và cổ phần của Hàn tiên sinh thành tiền mặt, gửi vào ngân hàng Thụy Sĩ, để thuận tiện cho bà quản lý.” “À!” Tôi không hề nghĩ gì, ký tên lên. Sau khi ký xong, tôi nói với An Dĩ Phong: “Tôi muốn đi nhìn anh ấy.” Anh ta đưa cho tôi một tập giấy ăn: “Bác sĩ nói cô không thể chịu kích thích, vì đứa con, cô có lẽ đừng đi.” “Được rồi!” Tôi gật đầu, nhìn

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

167

TRUYỆN DÀI giấy ăn, nhớ lại mấy đồ Hàn Trạc Thần từng tặng tôi. “An Dĩ Phong, tôi muốn tập giấy ăn anh ấy tặng tôi, cái có hoa màu hồng nhạt, rất đẹp.” “Được!” Anh ta nhìn vệ sĩ bên mình: “Đi lấy!” Sự đời lúc nào cũng tràn đầy châm chọc, anh tặng tôi giấy vệ sinh, hóa ra là để lau nước mắt. Tôi ôm một gói giấy vệ sinh lớn, khóc trọn cả một ngày, mới phát hiện ra mọi thứ tựa như hết thảy đều có số kiếp. Tôi vì anh mà hết lần này đến lần khác mâu thuẫn, vùng vẫy trong lòng, mỗi khi quyết tâm bỏ xuống thù hận, anh chắc chắn sẽ vất bỏ tôi, mà tôi lại luôn luôn dại dột không thuốc nào chữa được, một lần, hai lần, ba lần… Khóc một hồi, tôi lau nước mắt, nói với An Dĩ Phong đang ngồi bên cạnh: “Tôi muốn ăn gì đó.” Anh ta lập tức quay sang hỏi: “Cô muốn ăn gì? Tôi lập tức sẽ bảo người đi mua cho cô.” “Thứ có thể bồi bổ cơ thể là được.” Còn chưa đến một tiếng, trong phòng bệnh đã bày đầy đồ ăn, tất cả đều là đồ bổ đủ loại. Tôi ăn từng thứ từng

thứ, không nhớ mình ăn cái gì, cũng không nhớ rõ mùi vị, tôi chỉ biết những thứ này rất tốt cho thai nhi. Đêm khuya, tất cả mọi người đều đi rồi, chỉ còn lại một mình An Dĩ Phong. Anh ta trầm ngâm một lúc lâu, mới hỏi: “Vì sao muốn tự sát? Thần ca giết cả gia đình cô, cô không hận anh ấy sao?” “Hận! Tôi từng tận mắt chứng kiến cái chết thảm của cha mẹ anh trai, làm sao tôi có thể không hận anh ấy!” “Vậy cô nên vui mừng.” “An Dĩ Phong, anh nhất định đang thấy bây giờ tôi thật cao hứng đúng không?” Tôi rút một tờ giấy ra, lau nước mắt: “Tôi biết tôi nói thế nào anh cũng sẽ không tin, tôi cũng không tin có người nào sẽ ngốc đến mức yêu kẻ thù không đội trời chung với mình… Nhưng tôi đã yêu, từ cái năm mười lăm tuổi ấy, anh nói với tôi: Em là của tôi…, cán cân trong lòng tôi đã bắt đầu dao động không ngừng, có khi hận nhiều một chút, có khi ngưỡng mộ một chút… có khi muốn từ bỏ tình yêu, có khi muốn bỏ qua hận thù, nhưng thế nào cũng không làm được. Tôi đi Anh

quốc, cuối cùng cũng có thể buông xuống cả tình yêu và hận thù, trở về nhìn anh, biết rõ chúng tôi không thể có kết quả tốt, lại vẫn giẫm lên vết xe đổ!” “Cô thật sự có thể buông xuống thù hận sao?” “Buông hay không buông còn có ý nghĩa gì nữa sao?” Tôi ôm giấy vệ sinh, chui vào trong chăn.” Tôi ngủ một chút, anh không cần phải ở cùng tôi, tôi không sao.” “Được rồi. Ngủ dậy tôi dẫn cô đi nhìn Thần ca.” “Ừ.” *** Hàn Trạc Thần là một người rất đa nghi, anh cảm thấy tất cả mọi người trên thế giới này đều có thể giết anh, bao gồm cả tôi, nhưng anh nhất định tin tưởng, có một người tuyệt đối sẽ không giết anh, đó là An Dĩ Phong. Trong đêm đen tĩnh lặng, tôi nằm trên giường bệnh, nghe bên trong toilet có tiếng nói chuyện rất nhỏ, trái tim lạnh lẽo chưa từng có. “Anh yên tâm, em từ bỏ quyền thừa kế tài sản, cảnh sát sẽ không hoài nghi em nữa, tối đa là tố cáo em gây cản trở thi

168 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

hành công vụ…” Trong giọng nói của anh ta đều mang ý cười đắc chí, toàn bộ sự tiều tụy và lo âu kia chẳng còn sót lại chút gì. “Tiền à… Em đã bán hết toàn bộ sòng bạc và hộp đêm rồi, cổ phiếu cũng chuyển nhượng giao cho mấy cổ đông khác… Ừ, cô ấy đã ký rồi, trên pháp luật không còn vấn đề gì hết. Được rồi, em còn lén rút lại mười triệu dollar…” “Đúng, tiền mặt, ước tính đủ cho chúng ta tiêu xài vài năm…” … Tôi đã ký rồi, cuối cùng tôi đã ký cái gì, tôi hoàn toàn không biết! Suy cho cùng đây là cái thế giới gì? Tôi xuống giường, lặng lẽ ra khỏi phòng. Đêm đen như mực, tôi chân trần lạnh run đứng trên đường, thật sự nhớ anh nhiều, chưa từng nghĩ tới… Một chiếc taxi dừng bên cạnh tôi, hỏi tôi đi đâu. Tôi nói: “Nghĩa địa.” Anh ta lập tức lái xe đi. Lại thêm một chiếc khác, vừa nghe tôi nói đi đến nghĩa địa, chần chừ hồi lâu mới để tôi lên xe… …  Xem tiếp kỳ sau

Ba tán đường trên ngọn tình sầu Tặng Từ Công Phụng LÊ ĐẠI LÃNG

ôi ở mấy đêm dưới chân núi, trong căn phòng trọ lớn hơn chiếc giường đôi, tiện nghi đủ hít thở. Nhà trọ gồm mười phòng không có ai thuê. Mùa này bắt đầu mưa, ít kẻ đi chơi. Lại ở một nơi không có gì để chơi ngoài đồi và nương. Nửa đêm, mưa rào rạt trên mái tôn. Từ khe cửa sũng nước, lóp ngóp một con dế đen đủi bò vào phòng. Ba mươi sáu thằng ở trong căn phòng dài chừng bốn mét nhân tám mét. Băm sáu là số tối thiểu, có khi chúng nó xách gói vào thêm cả chục. Những thằng mới vào bị đẩy sát vào cầu tiêu. Mỗi thằng, trừ diện tích cái cầu tiêu và bể xi măng chứa nước, xúc xích tới lui không tới một mét vuông. Buổi tối một thằng nằm xuôi thằng kia nằm ngược trên một chiếc chiếu, có khi không đủ chỗ nằm thẳng mà phải nghiêng nghiêng e ấp. Nền tráng xi măng láng theo hình chữ U, miệng chữ U lõm xuống hướng ra cửa phòng gọi là phi đạo, thằng nào nằm chỗ này là

tổ đãi. Dăm khi, gió lướt một phát qua khe cửa dưới, chỉ thôi bớt mùi hôi của cả đám chút xíu nhưng mát trời ông địa. Nằm đây, ngó thẳng là cửa sắt dầy, ngó lên có song sắt tròn, hở, đủ để trong ngắm ra ngoài soi vào. Họa hoằn thấy được cả trăng. Trăng thì tháng nào cũng có, nhưng ít thằng được

trưởng phòng bố trí nằm ngay cửa đủ một tháng. Cha trưởng phòng nguyên là giáo sư đại học nhưng tổ sư mê tín. Chả bố trí thằng nào nằm ngay cửa một tuần mà không có ai ra lao động hay chuyển phòng là đổi liền thằng khác. Có đứa mới nằm có một đêm, hôm sau, tù ở đâu bên ngoài dồn vào là chả đổi người ngay. “Thằng này xui bỏ mẹ, đi

chỗ khác.” Chả cứ cho thay phiên như vậy, gặp đứa nào mới nằm mà có người ra thì chả gia hạn cho nằm tiếp tuần thứ hai. Cũng nhờ chả mê tín như vậy nên mỗi thằng đều có ít nhất một lần nằm trấn ở cửa, kê lỗ mũi ngay khe dưới mà hít gió, đúng ngày trăng thì thấy trăng. Hạnh phúc tôi! Cũng đủ tạ ơn đời. Đến phiên tôi, nằm đến đêm thứ ba thì ma quỷ phò hộ sao, sáng ngày thứ tư có ba thằng được chuyển ra ngoài. Trưởng phòng nhìn tôi âu yếm lắm. Chả trìu mến: “Cậu được đó. Cho tiếp.” Tôi là đứa nhỏ người và trẻ nhất đám, nằm kế bên một ông thâm niên đếm lịch tên Nha nhưng không còn cái răng nào. Cha được mụ vợ gửi cho cái quần sa tanh đen của phụ nữ, láng bóng, mà tôi lại rất gớm quần đàn bà đen, ấy thế mà đêm nào chả cũng cứ cạ cạ cái vải quần đen trơn láng lên đùi tôi gớm không chịu được. Có bữa, cả phòng ngủ hết, chả khều: “Mầy đổi chỗ cho tao nằm hít một chút mầy.” Cha ỷ thế lớn xác và lớn tuổi,

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

169

giọng hăm he. Tôi biết phận, nhường chỗ, nhưng cũng dọa lại: “Đại ca nằm mà mai có người vào là tui méc trưởng phòng đó nghen.” Tôi nằm liền bốn tháng vì quân số trong phòng không tăng, số người chuyển đi nơi khác lúc nào cũng nhiều hơn số người vào. Căn phòng rộng hơn chút xíu. Tôi trở thành nhân vật tí hon được cả phòng trìu mến. Thỉnh thoảng, nhiều cha nhìn tôi bằng ánh mắt hết sức ái mộ, giở giọng thầy bói: “Số em tốt lắm nghe, tao coi tướng thấy rất được.” Tôi tốt số thật, dù gói hàng thăm nuôi của bà già lúc nào cũng khiêm tốn hơn tất cả những đứa khác. Nhưng quả tôi có số được bá tánh nuôi. Một sáng kia, có anh chàng người Hoa Chợ Lớn xáp lại. Tay này được người nhà thăm nuôi hết chỗ chê. Mỗi tháng nó nhận hai giỏ bự ngót hai chục ký, nào đường cát đường tán, thịt kho, khô cá, chà bông, cả thuốc lá đầu lọc. Nó xác to ăn nhiều, da dẻ hồng hào, lông mày rậm và dáng điệu lúc nào cũng ung dung. Ban ngày không ai được nằm nên chỗ rộng, nó đi tới đi lui nhẹ nhàng như một con voi, đầu cúi xuống, miệng lẩm bẩm hát một bản nhạc gì đó. Nghe nói nó là giáo sư trung học, có chữ nghĩa nên chơi thân với trưởng phòng. Thỉnh thoảng tôi thấy nó dấm dúi đồ ăn cho cha giáo sư đại học, nhìn thèm lắm.

Thấy nó xáp lại ngồi xuống, tôi ngài ngại dù chưa biết chuyện gì. Thằng này tính tình bủn xỉn, đồ thăm nuôi ăn không hết nhưng khi chia nước ruốc nó bòn từng muỗng. Nó bắt chuyện: “Tháng này có ai thăm không?” Tôi cười khô. Trong đầu hiện ra những món ăn ở nhà thường ăn như tia chớp. Cá kho, rắc thêm tí ớt, cơm nóng không độn khoai. Trời. “Chắc ở nhà bận,” tôi tự ái nói. Mẹ tôi không đến nổi bận để đi thăm nuôi, nhưng lấy gì mà thăm. “Ờ.” Tôi làm bộ không để ý nó, chăm chú bắt con cái ghẻ đang ăn luồn giữa lòng bàn tay. Thứ này nhỏ như đầu kim, nó ăn luồn tới đâu mủ rịn ra tới đó. Chỉ cần lấy cây kim, giơ tay ra giữa nắng để thấy cho rõ, chận đầu kim ngay cuối đường đi của con cái ghẻ, khươi nhẹ lên rồi để lên móng tay cái, ép hai móng tay lại là “bụp”, rồi đời con ký sinh chó đẻ và khốn nạn. “Em thiếu đường đó.” Nó nói. Tôi thiếu đủ thứ chứ có riêng đường. Thèm thuốc lá, thèm một ly xây chừng. Nếu có thêm tô phở. Nhưng nó nói đúng. Ký sinh chỉ bám víu những thằng sa cơ lỡ vận thiếu chất ngọt, béo tốt như mầy thì ghẻ nó thèm đâu. Tôi nghĩ bụng. “Em có biết đánh đàn chơi nhạc gì không?” À, cái này thì tôi biết. Cha người Hoa ngạc nhiên:

“Vậy à, mà chơi nhạc như vậy nhớ lời không?” Tôi nói từng chơi nhạc ở trường, mới hai năm trước chớ mấy. Tôi như được gãi trúng chỗ ghẻ cắn. Mỗi đêm, ghẻ hành ở kẽ tay, tôi đan hai bàn tay vào nhau mà xoắn lấy xoắn để như thầy tu bắt ấn. Đã lắm, đã đến da mặt đỏ bừng lên, sướng đến háng. “Em chơi ban nhạc mà, phải thuộc chớ. Em lead guitar đó nghe.” Tôi vừa nói vừa làm điệu bộ đang đánh đàn. Chà, giờ mà có cái đàn thì cũng đỡ. Gã gật gù: “Vậy đi, bây giờ em dạy cho anh hát, nghe, rồi tính.” Thằng này trí thức nên không ngã giá ngay. Cái thằng tiểu tư sản lúc nào cũng dở hơi. Thích thì nói mẹ ra đi cho người ta biết đường còn tính. Nhưng tôi biết chắc nó sẽ trả công tôi cái gì đó. Một điếu thuốc thơm chẳng hạn. “Mà anh thích nhạc loại nào, nhạc vàng, nhạc sến, hay à go-go giựt gân?” “Nhạc vàng đi. Mà nhạc vàng em biết loại nào.” “Nhiều. Thì Trịnh, này kia, anh muốn kiểu nào.” Tôi nói dóc là nhớ hết lời nhạc. Thiệt tình, nhớ một bài vài ba câu nhưng hề gì, thằng này Tàu đâu biết nhạc Việt, chỗ nào quên thì chế thêm. Nghề của chàng mà. “Cái nào mà nó sâu sâu một tí. Đại khái có chút hoài niệm, như là, coi, tình yêu này kia.” Tôi nói:

170 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

“Được, coi như giết thì giờ làm không công cho anh.” Nó nghe tôi gợi ý, đứng dậy. Vóc người cao to của nó đứng thẳng thì không cần hạ giỏ đồ ăn móc lủng lẳng vào sàn sắt ống giăng ngang trần nhà. Nó thò tay vào giỏ, không cần nhìn vào trong giỏ nhưng móc trúng ngay một cục vàng vàng. Một tán đường. Nó bước lại đưa cho tôi, nói: “Em dạy anh một bài anh cho một tán đường. Cái này coi như ra mắt, không tính.” Tôi săm soi tán đường vàng trong tay. Trời ơi, sao ơn trên lúc nào cũng chiếu cố tôi vậy. Tôi tạ ơn cả Chúa lẫn Phật, dám lúc đó mà tôi biết trên đời này có một đấng tên gọi là Alah thì tôi cũng thành tâm tạ luôn không sót, rồi tôi nhớ người chết nào thì tạ ơn người nấy. Tôi thấy rằng cuộc đời này lúc nào cũng có người tốt. Rưng rưng. Tôi cắn nhẹ một miếng đường, ngậm trong miệng cho nó tan ra từ từ. Hạnh phúc tôi! Vừa nghĩ đến đó, tôi nhớ ra ngay bản nhạc bắt đầu bằng “hạnh phúc tôi.” Những năm trọ học xa nhà, tôi rất ưng bài nhạc (phổ thơ) này của Từ Công Phụng. Tôi nhớ kỹ lời nhờ trong mấy mùa mưa cuối thời trung học, nhiều lần hát tặng mấy đứa bạn sắp đi nghĩa vụ quân sự. Có thằng thổn thức, khen ràn rụa: “Mày hát bài này tâm trạng quá mậy.”

Tôi lận miếng đường còn lại trong dây thun quần đùi, lận hai vòng dây lưng cho chắc, nói: “Có bài này hoài niệm kiểu anh thích nè, để em hát thử.” Hạnh phúc tôi, Hạnh phúc tôi, Từ những ngày con nước về. Ngoài trời mưa mau, Ngoài trời mưa mau, Ta y v u ố t m ặ t k h ô n g cùng. Cậu học trò người Hoa của tôi gật gù lia lịa: “Hay quá, hay quá, nó là bản tên gì?” “Trên ngọn tình sầu. Bài này mà mưa anh nghe đứt cả ruột non ruột già, ruột thừa rụng luôn.” Gã gật gù, mặt bỗng sạm đi một vẻ buồn. Gã nói

mình học luôn đi he. Tôi bắt đầu bằng cách đọc lại lời đoạn mở đầu. Gã lẩm nhẩm đọc lại, chợt hỏi: “Mà hạnh phúc tôi là sao, đúng là hạnh phúc của tôi mới đúng chớ.” “Đúng rồi, nhưng nhạc mà anh, nó mà thêm của với kiết thì còn gì là nhạc.” Gã gật gù, nhưng lại hỏi tiếp: “Nhưng mà mưa, mình đi ngoài đường không thấy đường nên phải vuốt mặt để thấy rõ chớ gì.” Tôi gật bừa: “Đúng nữa. Đại khái là như vậy. Đại khái là khi con nước về mình mới hạnh phúc, mình đi ngoài trời. Anh phải tưởng tượng ra cảnh mới dễ thuộc, chớ bám vô lời không mau

quên lắm. Anh giỏi đó.” Tôi khen, giọng kẻ cả. Gã sáng trí, lặp lại vài lần là thuộc. Nhưng lại hỏi han rắc rối ở đoạn thứ hai: Bầy sẻ cũ hom hem, Chiều mái xám rêu xanh, Trời êm cao chân nhỏ, Cũng không về trên dòng sông tội lỗi. “Bầy sẻ cũ là bầy gì, bầy gì sẽ cũ.” Tôi gắt: “Sẻ là con chim sẻ chứ không phải sẽ là sẽ đến, anh hiểu không. Cái đám chim sẻ nó hom hem vì mắc mưa mà.” “Nhưng mới vô sao lại cũ, chỗ này nó kỳ kỳ.” Chỗ này thì tôi cũng tịt. Tôi nói bừa: “Thì đại khái như thế này: Có thằng cha kia trước đây vào mùa nắng,

thấy đám chim sẻ chơi giỡn ngon lành. Qua mùa mưa thì bầy chim sẻ nó hom hem thành cũ. Quá khứ mà.” Gã không để ý lối giải thích ba trợn của tôi, lẩm bẩm đọc lại. Chỗ nào gã khập khựng thì tôi nhắc. Đến giờ cơm trưa, gã thuộc hết đoạn đầu. Tôi câu giờ: “Chiều anh phải học thật thuộc lời, sau đó em kiểm tra xong, thấy anh thuộc sẽ hát cho anh hát theo cho đúng nhịp.” Buổi trưa, chế thật nhiều nước ruốc vào cơm thật mặn để uống nước nhiều cho căng bụng. Xong bữa, tôi lần tán đường ra. Tráng miệng. Tôi nhâm nhi tán đường gần hết lại lận nó vào lưng quần. Ngẫu hứng, tôi bật lên

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

171

hát nhỏ nhạc cách mạng: “Cuộc đời vẫn đẹp sao, tình yêu vẫn đẹp sao.” Buổi chiều, điểm danh và đọc bản nội quy xong, tôi thấy gã ngồi tựa nơi góc phòng, lẩm bẩm. Tướng tá oai vệ của gã chợt rủ xuống, khuôn mặt bần thần. Tôi gặm xong miếng đường còn lại, làm một ly nước lạnh, cảm thấy cơ thể tràn trề sức lực. Ước gì chạy được một đoạn đường, lúc này, mới đã nư. N g ày t h ứ n h ấ t h à n h nghề suôn sẻ. Buổi tối nằm ngửa, ngó xuyên qua song sắt, thấy một miếng trăng ngon lành như tán đường. “Cử đầu vọng minh nguyệt.” Tôi chẳng cần cử đầu cử kiếc gì cả, khỏe hơn Lý Bạch, nằm chữa ngửa phơi bộ đồ lòng vẫn thấy trăng sáng, dù trăng một chập bị cắt làm hai vì cái song sắt chắn. Bên dãy đối diện, có tay nào đó quậy, đập cửa sắt ình ình, tiếng chân chạy rầm rật, giọng hậm hực dọa nạt bên ngoài. Tay quậy cười khành khạch bên trong. Trăng lên tà tà, tôi chìm vào giấc ngủ. Sáng hôm sau, điểm danh và đọc nội qui xong, gã mon men lại ngồi xuống chỗ tôi. Tôi vừa nốc nửa ca nước lã, bụng sôi òng ọc, miệng nhạt thếch. Gã đưa tôi một tán đường, tự động nói: “Để anh hát thử em nghe.” Giọng gã kể ra cũng ấm, dù nhiều chữ lơ lớ theo giọng Tàu. Tôi đọc đoạn nhạc kế. Nhưng mới vô

172

câu “tôi nghe hắt hiu từ mắt em ngắt tạnh”, gã lại hỏi: “Ngắt lạnh hay ngắt tạnh em. Là sao?” Tôi nói bừa: “Tạnh đi với mưa mới có hình ảnh và trùng ý chớ. Thì mưa nó thình lình... tạnh gọi là ngắt tạnh.” Gã trầm ngâm, nói nhỏ: “Anh nghĩ ngắt tạnh ở đây là người yêu chết, em ạ.” Tôi không có đứa nào để yêu nhưng nghe nó nói, chợt buồn. Người yêu chết chắc là buồn lắm. “Bộ anh có người yêu chết sao.” Gã hạ giọng thật thấp, “trên biển”. Tôi thở dài, ngồi yên, không muốn đọc đoạn nhạc tiếp. Gã cũng lặng yên. Cái chết. Nó không ghê vì chia lìa mà ghê vì còn người sống sót. Không thấy nhau, không

biết chừng nào gặp lại nhau, sống sót để làm gì. Thế nhưng hết ngày hôm đó gã cũng thuộc thêm hai đoạn nữa. Tôi chỉ buồn thoáng qua, tối, ăn đường uống nước súc miệng, người lại khỏe khoắn ngắm trăng qua song sắt. Sáng hôm sau, gã có thể tự hát trọn bài, rên lên “con dế buồn tự tử giữa đêm sương”: “Cái này mới đúng là nhạc phẩm em à. Lời với nhạc như một.” “Em cũng thích câu đó nhất.” Gã lấy tán đường nữa cho tôi. Tôi nghe gã lẩm bẩm “con dế buồn tự tử, con dế cũng biết buồn, con dế mà cũng buồn”. Chiều hôm đó tôi được gọi chuyển qua một phòng nhỏ với mấy người khác. Tôi đứng ngoài song cửa, nhìn khuôn mặt u buồn của

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

gã bên trong, thoáng bùi ngùi. Gã đã trả công tôi gấp ba lần hợp đồng miệng ban đầu. Sáng hôm sau, chúng tôi leo lên một xe tải che kín. Mấy tháng nữa trôi qua, từ một nơi núi rừng, những người lên sau nói gã đã chết trong phòng, không biết do đâu, chỉ biết buổi sáng điểm danh thấy gã nằm thẳng cẳng. Người khác nói gã được thả rồi. Trong cuộc sống chết, không ai rõ người sống kẻ chết lưu lạc nơi đâu. Chỉ có tôi biết tôi là kẻ sống sót và sống dở. LÊ ĐẠI LÃNG

TRUYỆN DÀI

Thân phận dư thừa Nhật Tiến dịch theo

Tiếp theo kỳ trước

Anh ta cũng có một đứa em tật nguyền phải chống nạng mà đã hơn năm năm anh chưa hề gặp lại. - Này chú em, chú ý nhớ tớ sẽ daỵ cho chú vài

THE UNWANTED của Kiên Nguyễn

điều. Anh ta nói bằng một giọng nồng nhiệt khi liếc mắt về phía mẹ tôi như để xin một sự đồng tình. Mẹ tôi ngồi nhích thêm về phía sau mà không nhìn

anh ta. - Chú ý nhớ. Nghe tớ nhắc cho về năm điều Bác Hồ dạy, nhi đồng miền nam rồi cũng phải học. Chỉ có năm điều thôi, sẵn sàng chưa?

Lông mày của anh nhướng hết cả lên chứng tỏ anh ta đang hào hứng. Tôi hỏi: - Bác Hồ là ai vậy? Anh ta kéo nhích ngay tôi lại gần hơn, vẻ ngạc nhiên biểu lộ trên nét mặt. Rồi anh ta nói: - Ơ! Cái thằng cu này! Bác Hồ là ai à? Bác Hồ là bác Hồ Chí Minh đấy, vị cứu tinh dân tộc, chủ tịch vĩ đại của chúng ta đấy. Danh tiếng của Bác loan truyền khắp năm châu mà chỉ với cái tên không thôi là cũng đủ để phá tan xiềng xích trong bao nhiêu năm đã đem dân tộc ta vào vòng nô lệ của Mỹ Ngụy. Sao mà chú mày lại có thể tối tăm đến thế, hả?

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

173

TRUYỆN DÀI Mẹ tôi vội vã lầu bầu một điều gì đó như để xin lỗi cho cái sự ngu ngơ của tôi. Anh bộ đội gật đầu như thể không chấp nhất chuyện đó và tiếp tục bài giảng thuyết của mình: - Điều thứ nhất là Yêu tổ quốc, yêu đồng bào... Nằm trong cánh tay của anh ta, nghe giọng anh ta nói, tôi chợt nhớ đến một kỷ niệm tương tự mà tôi đã trải qua hồi còn ở tại bãi biển Nha Trang. Khi đó, người lính bên tôi lại là một anh lính Mỹ mà doanh trại đóng ngay ở gần nhà tôi. Một hôm, trong khi đang nô đùa với các bạn ở cùng lớp, chợt tôi nghe thấy một giọng người ngoại quốc mời gọi chúng tôi lại gần hơn. Ở bên kia hàng rào kẽm gai, tôi có thể nhìn thấy khuôn mặt đỏ rừ và mái tóc hung vàng, óng lên dưới ánh nắng, anh lính nắm trong tay đầy một nắm kẹo như để dụ khị chúng tôi lại gần. Mấy đứa nhỏ la lên “Kiên! Quay lại đi! “ Không giống lũ chúng nó, tôi chẳng có tí gì sợ hãi nào đối với người ngoại quốc đang đứng trước mặt tôi đây. Đã từng được tham dự những buổi tiếp tân do mẹ tôi tổ chức, tôi có cả lô kinh nghiệm đối với những kẻ xa lạ và cũng hiểu đôi chút cái thứ ngôn ngữ ngồ ngộ của họ. Tôi bước thêm một bước nữa về phía hàng rào. - Chào chú bạn bé nhỏ. Ăn kẹo nhé! Người lính hỏi tôi bằng

174

Anh ngữ. Tôi nhận thấy trong đôi mắt lãnh đạm của anh ta chợt ánh lên một tia mầu xám nhạt. Tôi gật đầu. Anh ta ra hiệu cho tôi lại gần hơn và tôi làm theo ý anh ta. Qua hàng dây kẽm gai, tôi nhận món quà tặng của anh. - Này thằng bé, có biết thổi bong bóng bằng kẹo gum hay không? Tôi lại gật đầu lần nữa. Anh ta chạy vòng qua hàng rào và ra khỏi doanh trại để đến với tôi. Lũ bạn tôi thì vẫn đứng từ phía xa để dòm ngó từng cử động của hai chúng tôi. Chẳng quan tâm đến sự rụt rè có thể là vì ác cảm của chúng nó, anh ta vẫy chúng lại và gợi ý với tôi: - Chú nhỏ có muốn chia vài cái kẹo cho các bạn của mình không? Tôi chỉ nhún vai đáp lại và anh ta cất tiêng cười rồi xoa bung tóc trên đầu tôi. Tôi dẫn anh ta lại gần đám bạn. Những mẩu kẹo làm tiêu tan nỗi e sợ của chúng. Thế là chúng tôi đã trải qua suốt cả một buổi chiều để vui chơi với người lính trên bãi cát trong khi sóng biển vẫn rì rào ở dưới chân. Trước khi chúng tôi chia tay vào cuối buổi chiều, anh ta hỏi: - Ngày mai chúng mình có thể gặp lại nhau nữa hay không, chú nhỏ? Tôi gật đầu rồi chạy đi, cố bắt kịp lũ bạn của tôi. Hôm sau, không thuyết phục nổi một bạn học

nào, tôi trở lại bãi biển một mình. Người bạn mới của tôi đã đứng sẵn dưới bóng dừa, tay cầm một cái túi nhựa đầy nhóc những cái kẹo sô cô la bao bọc bằng giấy mầu sặc sỡ. Tôi chaỵ về phía anh ta. Anh ta nhấc bổng tôi lên, tung tôi lên cao rồi đón đỡ lúc tôi sắp rớt xuống đất. Tôi dẫn anh về nhà và chỉ cho anh nhìn thấy ông bà ngoại của tôi. Khi mọi người gặp nhau ở ngưỡng cửa, anh tháo ngay cái nón sắt ra và cúi chào ông bà ngoại tôi theo cung cách của người Việt nam tôn kính những vị già cả. Trong khi chúng tôi ngồi ở gần hồ bơi thì bà ngoại đã đi pha nước chanh cho chúng tôi uống. Trong hàng tiếng đồng hồ, anh lính nằm dài trên cỏ và dùng mảnh báo cũ gấp cho tôi những cái thuyền mà tôi đem thả trên mặt nước phẳng lờ của hồ bơi. Có một lúc tôi chợt thấy anh ngồi chống tay lên và nhìn chăm chăm vào khoảng không. Tôi khua tay ở ngay trước mặt anh ta rồi cất tiếng hỏi: - Ông Mỹ! Ông có làm sao không? - Không sao cả! Anh ta trả lời, đôi mắt nheo lại dưới ánh nắng. - Tôi vừa chỉ mới nhớ nhà đấy thôi. Chú có biết nhớ nhà là gì không? Tức là nhớ những người thân trong gia đình ấy mà. - Gia đình à. Ờ, có chứ, tôi biết chứ. Ông có hình

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

của gia đình không? - Có ngay. Chú có muốn coi hình của gia đình tôi không? Anh ta tươi hẳn mặt lên, quài tay về phía sau để moi cái bóp. “My family” tôi nhắc lại từng lời của anh bằng một giọng ngọng nghịu trong lúc tay tôi cầm những tấm ảnh đã nhầu. Có một vài tám bị ố nhờn vì thấm nhiều mồ hôi của anh. Anh chữa lại cái thứ tiếng Anh nghèo nàn của tôi: - Không đúng đâu, My family, là gia đình tôi chứ có phải gia đình chú đâu. Not your family! Thế rồi cứ từng tấm một, anh chỉ cho tôi thấy từng người thân yêu của anh ta. Anh cho biết anh cư ngụ ở tiểu bang Wisconsin. Với tôi, cái tên nghe xa lạ như mầu của đôi mắt của anh ta vậy. Cha mẹ của anh ta lúc chụp hình liếc nhìn về phía ống kính trông thật là dễ dãi và hiền lành. Anh cũng có một bà chị vừa mới lâp gia đình xong. Tấm ảnh cưới cho thấy cô dâu xinh đẹp đứng bên cạnh anh chồng mặt tươi rói trên bậc thềm ở trước cửa nhà thờ. Bó hoa mầu trắng trên tay cô dâu trông rất phù hơp. vói tấm áo choàng và chiếc khăn voan phủ lên mái tóc vàng. Trong hình cũng có em của anh ta, nom cũng trạc cỡ tuổi tôi. - Chú mày làm tôi nhớ đến thằng em của mình quá, biết không. Anh ta vừa nói vừa xoa

lên đầu tôi. Tôi nói: - Thế à. Vậy thì tốt. - Ờ... ờ... nó tên là Todl. Nó ngoan lắm, giống như chú mày, rất gầy. Tôi nhớ nó quá. Anh ta vừa nói vừa sờ lên mặt đứa em trong hình bằng những đầu ngón tay. - Ngày hôm qua chúng mình gặp nhau ở bãi biển, nhớ không? Trước lúc đó tôi đã gọi điện thoại cho Todl vì hôm qua là sinh nhật của nó. Nhưng tôi không có dịp hát cho nó nghe bài chúc mừng sinh nhật qua điện thoại vì nó đang lên đường đi cắm trại mùa hè. Vào cái lúc đang buồn bã đi ra ngoài thì tôi thấy chú chạy chân đất trên bãi cát. Chú mày nom giống y chang một

thằng Mỹ con đấy, có biết không. Cho nên tôi rất vui khi mình gặp nhau. Được trò chuyên với chú mày thì cũng như trò chuyên với thằng Todl vậy, chỉ có điều thì thằng cu này thì lắm mồm hơn. Thấy tôi im lặng, anh ta chợt nói: - Cám ơn chú bé nhé. - Về cái gì vậy? - Về mọi thứ. Về ly nước chanh của bà ngoại. Về sự chịu làm người bạn bé nhỏ của tôi. Về sự đã làm cho tôi thấy chốn này không còn xa lạ như những ngày trước đây nữa. - Thế thì hay quá rồi. Vậy thì mình lại gặp nhau ngày mai nhé. - Ồ, không thể được.

Ngày mai thì tôi phải đi hành quân rồi. Tôi không thể quay lại trong vòng một tuần lễ kể từ thứ sáu này. Tôi làm ngay một con tính bằng những đốt ngón tay của mình rồi nói: - Một tuần kể từ thứ sáu này à. Thế là còn những tới mười ngày nữa. - Đúng vậy. Nhưng chú có sẽ ra bãi biển chờ tôi không? - Chắc chắn rồi, khỏi lo. Tôi đã ghi dấu những ngày trôi qua bằng một nét vạch trên bức tường trong căn phòng của tôi. Đến ngày thứ mười thì tôi quay trở lại khu vực doanh trại, nhưng không bóng thấy anh đứng chờ ở dưới gốc dừa. Tôi ngồi

cô đơn trong suốt cả buổi chiều trên bãi cát để chờ anh trở lại. Mãi đến khi mặt trời đã lặn khuất trên mặt biển và bà ngoại tôi réo gọi tôi về ăn cơm, cho tới lúc đó thì tôi nhận biết rõ một điều là anh đã không đến. Ngày hôm sau, tôi quay trở lại một lần nữa nhưng cũng chỉ để cho mình thêm thất vọng mà thôi. Một tuần lễ sau vào giữa lúc chúng tôi đang chơi đi trốn tìm thì tôi thấy có một chiếc xe vận tải đỗ xịch ngay ở cổng trại lính. Trên xe là một đống chồng chất những túi vải pông sô mà hầu hết đều đã sẫm mầu lại vì những vệt máu đã khô. Một cảm giác gì đó bừng lên, khiến

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

175

TRUYỆN DÀI tôi muốn đến gần hơn và tôi bèn chạy như bay về phía chiếc xe vận tải. Vẻ mặt hăm hở của tôi đã làm cho những người lính Mỹ cho phép ngay cả tôi được leo lên chiếc xe tải. Như một người đang trong cơn mơ, tôi chụp ngay một túi đặc biệt nằm sâu trong cái đống chồng chất những bao pông sô đó. Tôi mở phăng cái dây khoá kéo và từ khoảng tối thui phía trong, một mái tóc vàng hoe quen thuộc từ trong túi chợt nhào bung ra. Trong trạng thái thẫn thờ, tôi bỗng ngạc nhiên tự hỏi mình là tại sao mình không đòi anh bạn nói cho mình biết tên của anh ta. Không còn đủ can đảm để kéo chiếc dây khoá cái túi bao đựng xác lại, tôi nhẩy vội ra khỏi chiếc xe và chạy bay về nhà. Khi đến ngưỡng cửa, tôi lại nhớ ra rằng ngay anh lính đó cũng chẳng biết tên của tôi. Bây giờ, vài năm trời đã trôi qua. Những người Mỹ đã đi rồi. Gia đình của tôi thì đang trốn chạy trong cuộc sống đầy hiểm nguy, tràn ngập những nỗi bất ổn. Và ở đây, ngay bây giờ, lại có một người lính khác đang kể cho tôi nghe về những lời bác Hồ dạy: - Này điều dạy thứ tư là Giữ gìn vệ sinh thật tốt, nhớ. Nằm nửa thức nửa ngủ trong vòng tay của anh bộ đội, tôi ngước nhìn

176

lên và thấy trên mặt của anh mang một cái vẻ y hệt khuôn mặt cô đơn mà tôi đã từng thấy đầy dẫy biết bao nhiêu lần trong những cuộc găp gỡ mỗi ngày. Đó là cái nét vẻ chất chứa nỗi niềm nhớ nhà của những đứa trẻ lạc loài trong cơn hỗn loạn của chiến tranh, những đứa trẻ đã từng chứng kiến cái chết và những sự đổ vỡ hoang tàn, những đứa trẻ khao khát tấm lòng vị tha của tình người. Chương 9 Gia đình tôi đến Nha Trang vào lúc sáu giờ sáng. Chiếc xe vận tải ngừng lại chỉ để cho chúng tôi xuống. Nhưng chúng tôi cũng có đủ thời giờ chào giã từ các anh bộ đội trước khi họ tiếp tục cuôc hành trình. Chúng tôi đi bộ trở về nhà trong những nỗi lo âu. Thành phố Nha Trang hầu như đã mang một bộ mặt khác. Những lá cờ của chế độ mới phất phơ trước cửa mọi nhà. Ngoài đường không có một bóng người. Thành phố sạch sẽ nhưng không có sinh khí ngoại trừ những cái loa đặt ở khắp hang cùng ngõ hẻm đang loan truyền những đoạn trích trong bản hiến pháp của Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam. Về tới nhà, chúng tôi phải chứng kiến một sự tan hoang không thể hiểu nổi.

Cánh cửa sắt dẫn vào nhà đã bị đẩy sập về phía sau, một vệt rác rưởi và bụi đất kéo dài vào tận cửa trước. Phân dơ bôi trét lên khắp mọi chỗ biến cái mầu be nhạt của căn nhà thành một lớp loang lổ mầu nâu lợt bẩn thỉu. Hầu hết các cửa sổ đều bị đập bể tan tành. Những mảnh kính vỡ văng la liệt khắp mọi nơi, trên cỏ, ngoài hiên sau, và trong cả cái hồ bơi dơ dáy. Cỏ dại mọc cao trong vườn có vẻ đe dọa muốn lấn tới sân trước. Tất cả những cây cảnh qúi lạ đều hoặc là bị lấy cắp, hoặc là bị nhổ bật rễ, nằm chết khô héo trên sàn xi măng. Bức tường cao mà mẹ tôi yêu mến nay cũng đã sập xuống chỉ còn những viên gạch cuối cùng, kể luôn cả giàn dây leo dầy đặc phủ kín bức tường cũng chịu chung số phận bi thảm. Cứ mỗi bước, chúng tôi lại gặp thêm những điều bất ngờ thắt ruột. Các cánh cửa phía trước căn nhà bằng gỗ mun hiếm quý, chạm trổ tinh vi cũng bị tháo tung khỏi bản lề và bể ra thành từng mảnh. Bên trong thì giống như đã bị cả ngàn vó ngựa của những kỵ sĩ giận dữ tràn qua, để lại những dấu vết tàn phá. Chúng tôi sững sờ bước qua hành lang, chân dẫm lên những mảnh vụn vỡ của những cây giá đèn và bình hoa. Căn nhà hoàn toàn vắng lặng, ngoại trừ tiếng chân

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

lạo xạo của chúng tôi gây vang vọng từ phòng này qua phòng khác, hầu như chẳng có ai bên trong. Tuy nhiên chẳng phải chỉ có một mình chúng tôi ở đây. Người làm bếp và hai chị giúp việc đã không chịu rời bỏ căn nhà này. Khi những tên hôi của ùa vào thì họ lẩn trốn trong khu nhà bếp, ngang với dãy nhà chính và cứ ẩn núp ở đó cho đến bây giờ. Nghe tiếng chúng tôi, họ chạy ùa ra và la hét lên vì vui mừng. Người nấu bếp là một bà già trạc tuổi bà ngoại tôi. Bà ta đã làm việc cho gia đình tôi trên cả chục năm nay. Chúng tôi độ chừng bà chẳng còn họ hàng con cháu gì vì chẳng bao giờ bà ta hé răng nói về gia đình của mình. Điều này có vẻ đúng vì chẳng bao giờ bà ta đi ra khỏi nhà, cũng không có ai tìm tới thăm. Bà ngoại tôi kể rằng có một hôm, bà ta lủi thủi xách cái va li nhỏ tìm tới nhà tôi để xin việc. Hồi đó ông ngoại tôi vẫn còn tại ngũ và bà ngoại thì đang cần một người làm công việc bếp núc. Bà ta thuộc loại ít nói, làm nhiều và nấu ăn rất ngon. Mẹ tôi bảo chúng tôi gọi bà chữ Ớ hay bà Ớ bởi vì bà hay có tật ngủ gục ngay bên bếp lò, miệng thì há hốc ra, ú ớ như là một chữ Ớ.  Xem tiếp kỳ sau

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

177

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

Phạm Băng Băng sắp tái xuất sau vụ trốn thuế Báo chí Trung Quốc đưa tin Phạm Băng Băng đã nộp 104 triệu Mỹ kim trong tổng số 130 triệu Mỹ kim cho cơ quan thuế. Cô sẽ trở lại làng giải trí sớm hơn dự định. Theo Thời báo Trung Quốc , Phạm Băng Băng bị “cấm vận” sau án phạt kinh tế lên đến 130 triệu Mỹ kim vào cuối năm 2018. Đến ngày 8/1, cô đã nộp được 80% số tiền, tương đương 104 triệu Mỹ kim. Phần còn lại, cô đang thu xếp nộp bằng tiền mặt. Nữ diễn viên đang lên kế hoạch cho sự trở lại với nghệ thuật vào năm 2019. Chiều 8/1, một MC chia sẻ loạt ảnh quảng cáo kính mát mới nhất của Phạm Băng Băng. MC này cho hay nữ diễn viên đã không còn chịu cảnh bị các thương hiệu lớn quay lưng khi hoàn thành nghĩa vụ thuế với nhà nước. Theo Sina, nhờ sự dàn xếp, Phạm Băng Băng cũng không bị mất vai trong phim 355. Đây là phim do Hollywood sản xuất, có sự tham gia của dàn diễn viên nổi tiếng như Jessica Chastain và Penelope Cruz. Trước đó, Phạm Băng Băng xuất hiện bên ngoài phòng làm việc của cô ở Bắc Kinh. Nữ diễn viên nổi tiếng mặc áo tối màu,

178

đeo kính đen để không gây chú ý. Phóng viên cho biết Phạm Băng Băng ở lại phòng làm việc đến tối mịt. Các nguồn tin cho biết nữ diễn viên vẫn đang hoàn thành các công việc dang dở và chờ đợi thời điểm thích hợp trở lại làng giải trí. Vụ tai tiế ng trốn thuế ảnh hưởng nặng nề đến sự nghiệp của Phạm Băng Băng và những người thân của cô. Nữ diễn viên bị cắt bỏ nhiều hợp đồng quảng cáo, đóng phim. Bạn trai Phạm Băng Băng cũng bị ảnh hưởng. Gần 5 tháng qua, do tai tiếng của Phạm Băng Băng, Lý Thần gần như không xuất hiện công khai. Trả lời phỏng vấn Sina, Lý

Phạm Băng Băng

Thần khẳng định: “Mọi sai lầm đều cần phải sửa chữa, chúng tôi chấp nhận mọi sự chỉ trích”. Báo Sohu tiết lộ Lý Thần đã rao bán một vài bất động sản để bạn gái có tiền nộp phạt. Trước đây, giớ i truyề n thông đưa tin Phạm Băng

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Băng và Lý Thần dự định kết hôn trong năm 2018. Do rắc rối với cơ quan thuế, hai ngườ i đã quyết định hoãn lịch cưới sang đầu năm 2019. Tuy nhiên, có thể họ sẽ tổ chức lễ cưới kín vì ngại ồn ào. 

Tỉ phú Hoàng Kiều đòi đền bù vi phạm tác quyền nhạc Hoàng Thi Thơ

Ông Hoà ng Kiề u, mộ t tỉ phú ở Mỹ , ủy quyền VCPMC giải quyết vụ vi phạm tác quyền ca khúc của chú ruột, dự trù đòi bồi thường 150.000 Mỹ kim mỗi bài. Theo báo chí trong nướ c, ông Đinh Trung Cẩn - giám đốc Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam VCPMC - cho biết tỉ phú Hoàng Kiều vừa có văn bản yêu cầu Trung tâm giải quyết vụ công ty Sky Music vi phạm tác quyền của nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ. Ông Hoàng Kiều, hiện sống tại Mỹ, là cháu ruột cố nhạc sĩ đồng thời là chủ sở hữu các tác phẩm của nhạc sĩ. Ông đã ký hợp đồng ủy quyền cho VCPMC thay mặt chủ sở hữu thực hiện các vấn đề liên quan đến

quyền tác giả. Theo trung tâm, tỉ phú Hoà ng Kiề u đang làm việc với luật sư tại Mỹ để xúc tiến thủ tục khởi kiện. Ông dự tính đòi tiền đền bù 150.000 Mỹ kim mỗi bài. Ông cùng luật sư sẽ nhờ luật sư trong nước đại diện khi ra tòa. Trong văn bản gửi cho VCPMC, ông Hoàng Kiều cho biết: “Nếu cần thiết, tôi sẽ khởi kiện công ty Sky Music về việc kinh doanh tác phẩm của nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ mà không xin phép”. Nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ sinh năm 1929, mất năm 2001. Trước năm 1975, ông nổi tiếng với các sáng tác ca ngợi quê hương, đất nước, con người. Ông đã sáng tác trên 500 ca khúc từ tình ca đến nhạc quê hương, dân ca đến

Tỉ phú Hoàng Kiều

trường ca, nhạc cảnh đến nhạc kịch. Năm 2009, Cục Nghệ thuật Biểu diễn cấp phép phổ biến 6 ca khúc sáng tác trước năm 1975 của nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ, gồm: Đường xưa lối

cũ, Duyên quê, Hình ảnh người em không đợi, Túp lều lý tưởng, Rước tình về với quê hương, Múc ánh trăng vàng.

Theo VCPMC, nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ là một trong 700 nhạc sĩ trong, ngoài nước bị Sky Music vi phạm bản quyền. Họ

lấy dữ liệu từ một website nghe nhạc trực tuyến là đối tác của VCPMC, tuyên bố sở hữu quyền tác giả và tự ý làm việc với nhiều nhà hàng, khách sạn, quán cà phê, thu tiền bản quyền hơn 2.000 tác phẩm nhưng không trả cho tác giả. Trong biên bản làm việc hồi tháng 5/2018, Sky Music đồng ý dừng khai thác tác phẩm, bồi thường cho VCPMC 3,3 tỉ đồng VN. Ông Cẩn cho biết: “Tuy nhiên, công ty sau đó bất hợp tác”. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

179

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

195

PHỤ NỮ

Duy trì vòng một săn chắc sau tuổi 40

uy không thể hoàn toàn tránh khỏi lão hóa nhưng vẫn có nhiều phương pháp giúp duy trì khuôn ngực săn chắc. ELLE hướng dẫn một số cách để chăm sóc và bảo vệ vòng một khi tuổi xuân dần qua đi.

Chọn áo ngực đúng size Không chỉ giúp tôn lên vòng một đẹp, áo ngực còn bảo vệ vùng ngực và làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư vú. Áo ngực chật hay rộng đều gián tiếp gây ảnh hưởng đến nhũ hoa. Vì vậy, việc lựa chọn áo ngực đúng cỡ là vô cùng cần thiết. Chọn áo ngực đúng size chính bí quyết quan trọng để giữ gìn vòng một đẹp. Ngoài ra, mỗi khi từ ngoài về, nên cởi áo ngực để vòng một của mình được nghỉ ngơi.

Massage ngực Ở độ tuổi 40, vùng ngực bắt đầu có dấu hiệu chảy xệ, da bắt đầu chùng xuống… Nên duy trì thói quen massage ngực đều đặn để giữ cho vòng một luôn săn chắc, khỏe khoắn. *Massage thông thường bằng lực ma sát Chà hai tay với nhau thật nhanh và mạnh để tạo ra nhiệt lượng, khi thấy tay nóng dần lên thì cho tay lên ngực rồi massage ngực bằng cách chà xát ngực theo vòng tròn từ dưới lên tiến dần vào nhũ hoa.

Tay phải massage theo hướng kim đồng hồ, tay trái thì ngược với tay phải, làm liên tục 20 lần mỗi bên ngực, massage vào các buổi sáng và buổi tối. Sau một thời gian bạn sẽ cảm nhận được sự thay đổi của vòng một. Có thể sử dụng thêm tinh dầu hòa cùng với các loại dầu nền hoặc các loại kem hỗ trợ massage ngực để tăng cảm giác thư giãn cũng như hiệu quả. *Bấm huyệt cho vòng một Phương pháp này là sự kết hợp giữa massage và bấm huyệt:

196 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

197

PHỤ NỮ Đặt đầu ngón tay lên ngực và ấn nhẹ, sau đó di chuyển ngón tay chuyển động tròn xung quanh ngực, nên hướng ngón tay từ ngoài vào nhũ hoa. Thực hiện 40-50 lần động tác xoáy xung quanh vòng 1 mỗi lần massage, nếu làm đúng cách thì lượng máu lưu thông vào ngực tốt hơn và nhanh hơn, giúp tăng kích thước vòng một hiệu quả. *Massage ngực khi tắm Massage ngực bằng vòi sen khi tắm cũng được các chuyên viên khuyến khích, tuy nhiên, nhiệt độ nước tắm cần phù hợp, không quá thấp (dưới 20 độ C), nên dùng nước ấm nhưng không quá 37 độ C, cùng thời gian massage nên từ 10-15 phút. Không nên để vòi nước chảy quá mạnh và cũng không quá yếu sẽ không đem lại hiệu quả khi massage. Ngoài ra, tắm muối cũng tốt cho vòng một. Bạn có thể pha theo tỷ lệ 100 gram muối với 1 lít nước và tắm mỗi tuần 1 lần, mỗi lần kéo dài 15 phút. Lưu ý: Không nên

massage trước, sau và trong thời kỳ kinh nguyệt, vì lúc này ngực thường bị cương, rất dễ tổn thương và gây đau. Vòng một là nơi rất nhạy cảm, không tác động một lực quá mạnh, không kéo căng mỏng hay sử dụng bàn chải cứng chà xát mạnh.

Tập thể dục cho ngực Ngoài phương pháp massage ngực mỗi ngày, có thể áp dụng một số bài tập tăng ngực để giữ cho vòng một đẹp và săn chắc, như động tác hít đất, chống đẩy vào tường hoặc các bài tập yoga tăng vòng một. Chế độ ăn uống Song song với các phương pháp chăm sóc ngực từ bên ngoài, những chất dinh dưỡng nạp vào cơ thể cũng ảnh hưởng không nhỏ đến khuôn ngực. Đừng quên bổ sung thêm các loại thực phẩm giàu vitamin, ngũ cốc, đậu, rau xanh, trái cây tươi… Các món ăn tốt cho nhũ hoa có thể kể là hải sản,

đậu phọng, quả bơ, phô mai, cá hồi, sữa đậu nành, mè đen, đu đủ xanh… Những loại thực phẩm này còn giúp phát triển mô vú, đồng thời, giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư vú. Hạn chế dùng rượu và thuốc lá Rượu và thuốc lá không chỉ hại cho sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến ngực. Thói quen hút thuốc lá khiến da mất đi tính đàn hồi, bị chảy xệ, đặc biệt là vùng ngực.

198 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Dùng kem chống nắng Giống với da mặt, vùng da ngực cũng là bộ phận vô cùng nhạy cảm. Nhớ bôi kem chống nắng cho cả vùng ngực để tránh tác hại từ ánh nắng mặt trời. 

GÓC ĐỜI SỐNG

Tổn thương gan vì nuốt phải tăm Theo Daily Mail, người phụ nữ 61 tuổi ở Lebanon đã nuốt cây tăm vào bụng và điểm đến cuối cùng của nó là ở gan. Ban đầu, người phụ nữ này bỗng dưng bị bệnh suốt 2 tháng và đau khắp người, kèm theo sốt. Các xét nghiệm liên quan đến những triệu chứng này đều không tìm ra bệnh. Bác sĩ vẫn kê trụ sinh để điều trị nhưng các triệu chứng vẫn không hết. Những lần chụp CT sau

đó phát giác vết thương dài 6 cm trong gan của bà. Bệnh nhân đã được phẫu thuật khẩn cấp để lấy cây tăm ra ngoài. Bệnh nhân được điều trị tại Trung tâm y tế Đại học Bệnh viện Saint Georges ở thành phố Beirut của Lebanon. Câu chuyện được các bác sĩ chia sẻ trên chuyên san Clinical Case Reports. Các bác sĩ cho rằng rất có thể tăm sau khi được nuốt đã đi vào ruột già

rồi qua góc lách, phần nằm cạnh gan, và gây tổn thương cho gan. Những trường hợp nuốt tăm được ghi nhận trước đây cho thấy tăm nhọn khi nuốt vào bụng có thể dễ dàng xâm nhập với các cơ quan nội tạng bên trong bụng. Tuy nhiên, phần lớn những vật lạ nuốt vào bụng là vô hại với cơ thể. Nếu tổn hại thì thường là gây tắc ruột hoặc làm rách, tổn thương các cơ quan nội tạng. Triệu

chứng phổ biến là đau bụng và sốt không rõ nguyên nhân. Nhiều trường hợp cũng xuất hiện nôn mửa, táo bón và tiêu chảy, theo Daily Mail. Các chuyên viên sức khỏe cảnh báo người cao tuổi, trẻ em, bệnh nhân rối loạn tâm thần và người có thần kinh chậm phát triển là những đối tượng có nguy cơ cao nuốt vật lạ vào bụng nhất. 

người tham gia sống ở khu vực ít dân cư cho biết họ cảm thấy hạnh phúc hơn, trong khi những người có chỉ số IQ cao sống cùng khu vực lại cảm thấy ít hài lòng hơn. Hầu hết mọi người cũng hạnh phúc hơn khi họ thường xuyên giao tiếp xã hội. Nhưng những người thông minh báo cáo rằng họ cảm thấy ít hài lòng với cuộc sống của họ khi họ

dành nhiều thời gian hơn cho bạn bè. Những thói quen kỳ lạ này chứng minh bạn cũng thông minh hơn. Mặc dù hai kết luận này có vẻ mâu thuẫn với nhau, nhưng các nhà tâm lý học tin rằng bộ não thông minh dễ thích nghi hơn với những môi trường khác thường, chẳng hạn như ở một mình hoặc sống trong cộng đồng đông đúc. 

Người thích cô đơn là người thông minh? Nếu bạn thường chọn dành buổi tối của mình rúc vào giường hoặc ở một mình trong nhà thì đó có lẽ là dấu hiệu của một người hướng nội. Nhưng thích "solo" có thể tiết lộ rất nhiều về tính cách của một người, nó cũng có thể thể hiện trí thông minh. Nghiên cứu mới nói rằng người hướng nội có thể có IQ cao hơn. Theo một nghiên cứu mới của các nhà nghiên cứu tại Đại học Quản lý Singapore (Singapore) và Trường Kinh tế London (Anh), những người thông minh có xu hướng thích dành thời gian ở một mình. Nhóm các nhà tâm lý

học đã thực hiện hai nghiên cứu sử dụng dữ liệu từ một đánh giá quốc gia lớn trên 15.000 người trong độ tuổi từ 18 đến 28. Nghiên cứu đầu tiên kiểm tra mối liên hệ giữa điểm số của các đối tượng trong bài kiểm tra trí thông minh, mật độ dân số trong khu vực nơi các đối tượng sống và các đối tượng hài lòng báo cáo cảm giác như thế nào với cuộc sống của họ. Trong khi đó, nghiên cứu thứ hai đánh giá mức độ các môn học IQ so với mức độ hài lòng trong cuộc sống của họ và tần suất họ giao tiếp với bạn bè. Nhìn chung, những

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

199

GÓC ĐỜI SỐNG

Những thứ trong nhà có thể âm thầm gây tổn hại sức khỏe óa chất và những thứ độc hại có thể xuất hiện khắp nhà và đang âm thầm gây tổn hại sức khỏe mọi người, trong đó có cả những thứ mà chúng ta có thể không ngờ tới. Vật dụng bằng nhựa Các hộp đựng thức ăn bằng nhựa có thể chứa những hóa chất độc hại như

BPA. Loại hóa chất này thường được dùng để sản xuất những vật dụng bằng nhựa như chai nhựa, ly nhựa. BPA có thể ngấm vào thực phẩm khi chúng ta hâm nóng thức ăn hoặc đơn giản là chỉ cần đổ thức ăn vào vật đựng bằng nhựa như khay nhựa. Theo Reader’s Digest, chúng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nội tiết trong cơ thể và làm tăng nguy cơ bị ung thư, tiểu đường. Các chuyên viên sức khỏe thường khuyến cáo mọi người nên hạn chế

Vì sao không nên uống nhiều cà phê vào ngày lạnh?

hi thời tiết lạnh, ngồi nhấm nháp tách cà phê nóng là niềm vui thú của nhiều người. Nhưng trên thực tế, uống nhiều cà phê vào những ngày lạnh là không tốt. Ttheo MSN, thông thường, cơ thể chúng ta sẽ ấm hơn so với nhiệt độ môi trường bên ngoài. Khi thời tiết lạnh, cơ thể sẽ tự sưởi ấm bằng cách run. Cà phê có caffeine và

caffeine là chất lợi tiểu. Uống nhiều cà phê sẽ khiến đi tiểu nhiều. Tình trạng này không tốt vì chất lỏng trong cơ thể sẽ ấm hơn nhiều so với môi trường bên ngoài. Do đó, tiểu nhiều sẽ gây hạ thân nhiệt, MSN dẫn lời chuyên gia sinh học cơ thể người Alan Hedge tại Đại học Cornell (Mỹ). Không chỉ cà phê mà một loại thức uống khác được ưa chuộng khi thời

dùng các vật đựng bằng nhựa, hãy thay thế bằng vật dụng thủy tinh hoặc kim loại. Dụng cụ nấu ăn không dính Một số nghiên cứu khoa học cho biết các hóa chất tổng hợp được dùng để ngăn thực phẩm dính vào nồi, chảo khi chế biến có thể phát tán vào thức ăn khi nấu ở nhiệt độ cao. Chúng có thể gây hại cho sức khỏe, thậm chí gây ra các triệu chứng giống như cúm. Nước làm mềm vải Trong nhiều sản phẩm

có mùi thơm thường có chứa phthalates hoặc một số loại hóa chất độc hại khác. Chúng có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe nếu tiếp xúc thời gian dài, các chuyên viên sức khỏe cảnh báo. Đốt nhang quá nhiều Đốt nhang quá nhiều có thể tạo ra lượng lớn khói. Khói này sẽ lắng vào đường hô hấp nếu hít vào. Theo Cơ quan Bảo vệ Mội trường Mỹ (EPA), nhang cũng có thể chứa một số hóa chất gây kích ứng da.

tiết lạnh là rượu cũng không nên uống. Rượu bia cũng là loại thức uống lợi tiểu như cà phê. Uống nhiều khi thời tiết lạnh cũng gây hạ thân nhiệt. Cách tốt để giữ thân nhiệt trong thời tiết lạnh là hãy uống các loại thức

uống không chứa caffeine, có nhiệt độ dao động từ 37 đến 115 độ C. Một nghiên cứu mới đây thấy rằng dùng các loại thức uống trong khoảng nhiệt độ này có thể khiến cơ thể ấm hơn khoảng 2,6 độ C. 

200| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |



Những biểu hiện

của

gan nhiễm mỡ an nhiễm mỡ không gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe nhưng lại có thể tiến triển thành viêm gan nhiễm mỡ không do rượu bia, dẫn đến xơ gan hoặc ung thư gan. Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu bia (NAFLD) xảy ra khi có sự tích tụ mỡ thừa trong các tế bào gan, chiếm từ 5 đến 10 % gan. Thông thường, uống nhiều rượu bia là nguyên nhân gây tích tụ mỡ thừa ở gan. Nhưng với những người mắc gan nhiễm mỡ không do rượu bia thì mỡ tích trong gan không liên quan gì đến rượu bia. Bệnh thường không có triệu chứng gì rõ rệt mà chỉ có một số biểu hiện bất thường.

Hay thèm ăn Một trong những biểu hiện sớm của gan nhiễm mỡ là lúc nào cũng cảm thấy đói hoặc thèm ăn ngọt. Thói quen ăn uống này sẽ khiến mỡ thừa tích tụ ngày càng nhiều trong

gan, Reader’s Digest dẫn lời tiến sĩ Rohit Loomba, chuyên gia nghiên cứu về gan nhiễm mỡ tại Đại học California ở San Diego (Mỹ). Nhiều mỡ bụng Những người thừa cân, béo phì sẽ có nguy cơ cao bị gan nhiễm mỡ. Khi chỉ số khối cơ thể (BMI) tăng lên đến ngưỡng từ 30 đến 40 thì tỷ lệ mắc gan nhiễm mỡ cũng sẽ tăng lên. Mỡ thừa ở nội tạng, không chỉ ở gan, thực sự là mối lo ngại lớn với sức khỏe. Chúng khiến kích thước vòng eo tăng lên, tiến sĩ Loomba cho biết. Lượng cholesterol cao Nồng độ mỡ trong máu cao là dấu hiệu cảnh báo gan đang có quá nhiều mỡ. “Lượng cholesterol mà chúng ta đo được trong máu chủ yếu đi ra từ gan”, tiến sĩ Loomba giải thích. Cholesterol được tạo ra từ gan và đi vào máu. Khi cơ thể ăn quá nhiều thực phẩm giàu chất

béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, gan sẽ đưa nhiều cholesterol hơn vào máu và làm tăng nồng độ cholesterol trong máu, ông giải thích thêm. Cơ thể luôn mệt mỏi Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu bia thường không có bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào, khiến cho bác sĩ rất khó xác định rõ nếu không xét nghiệm máu hoặc sinh thiết gan. Khi bệnh tiến triển đến mức xơ gan, tình trạng mà xuất hiện những sẹo không thể phục hồi, thì cơ thể sẽ xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi, suy nhược.

Đau ở vùng bụng trên, bên phải Đây cũng là triệu chứng mà người bệnh sẽ không thấy cho đến khi tiến triển đến giai đoạn xơ gan. Bụng sẽ tích tụ cổ trướng trong ổ bụng. Nếu dịch này nhiễm trùng thì sẽ gây đau bụng. Theo Reader’s Digest, một vấn đề sức khỏe ở bụng khác có thể là biểu hiện của xơ gan chính là mất cảm giác ngon miệng. 

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

201

GÓC ĐỜI SỐNG

Làm thế nào để giảm mỡ mà không mất cơ bắp? iảm béo và giảm cân thực tế là hai điều khác nhau. Giảm cân có thể mất cả cơ lẫn mỡ, còn giảm béo thì chỉ mất mỡ trong khi cơ bắp lại giữ nguyên, thậm chí tăng lên. Giảm mỡ chính là điều mà nhiều người muốn. Tuy nhiên, cơ thể thường dễ giảm cân hơn giảm béo, tức là khi giảm trọng lượng, chúng ta thường dễ bị mất cả mỡ thừa và cơ bắp. Để vừa giảm được mỡ thừa nhưng không mất cơ, thậm chí còn giúp tăng cơ là điều không hề dễ. Khi bạn giảm được trọng lượng cơ thể thì có 3 thành phần sẽ mất đi đó là mỡ thừa, nước và cơ bắp. MSN dẫn lời huấn luyện viên người Mỹ Matt Veigl cho biết có một số cách có thể giúp cơ thể đồng thời giảm được mỡ thừa nhưng không mất cơ, thậm chí còn tăng cơ. Điều đầu tiên cần làm là hãy ít bận tâm đến cân nặng cơ thể mình có đang giảm hay không. Vì khi giảm mỡ và tăng cơ cùng xảy ra một lúc thì cân nặng cơ thể thường không thay đổi, thậm chí còn tăng cân.

Tiếp đó, cần tập trung vào 2 vấn đề chính là tập luyện và dinh dưỡng. Một trong những hình thức giúp giảm cân nhanh nhất chính là các bài tập cardio như chạy bộ, đạp xe. Tuy nhiên, nếu muốn giảm mỡ và tăng cơ bắp thì sẽ sai lầm nếu tập nhiều cardio. Vì khi phải hoạt động quá nhiều, cơ thể sẽ cần năng lượng nhiều hơn. Lúc đó, cơ thể sẽ huy động protein trong cơ để cung cấp năng lượng và gây mất cơ, hay còn gọi là dị hóa cơ bắp. Chính vì thiếu năng lượng nên cơ thể sẽ gia tăng tích trữ mỡ thừa. Thay vào đó, nên áp dụng cùng

lúc các bài tập cardio lẫn nâng tạ. Với cardio, đừng thực hiện các bài tập thông thường như chạy bộ. Thay vì vậy, hãy áp dụng một trong 2 cách chạy. Một là tập cardio với cường độ cực cao như chạy nước rút, đấm bốc, nhảy dây. Hai là tập cardio cường độ thấp như đi bộ khoảng cách dài với tốc độ chậm. Một trong những sai lầm thường thấy nhất ở người muốn giảm mỡ, tăng cơ là họ duy trì quá lâu trạng thái thiếu hụt calorie, tức lượng calorie họ nạp vào cơ thể ở dưới ngưỡng cần thiết để duy trì cân nặng hiện tại. Duy trì trạng thái này quá lâu sẽ làm chậm quá trình trao đổi chất của cơ thể và khiến mục tiêu giảm mỡ, tăng cơ bắp càng khó khăn hơn. Thậm chí, tập ít hoặc không tập các bài tập nâng tạ còn khiến mất cơ bắp. Do đó, về lâu dài, cơ thể cần dinh dưỡng. Chế độ ăn lý tưởng cho mục tiêu giảm mỡ, tăng cơ là không chỉ nạp đủ calorie mà còn phải chú trọng ăn cái gì. Đó phải là một chế độ dinh dưỡng cân bằng với thịt giàu protein, rau, các loại carbs phức tạp. 

202 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

CÂU CHUYỆN THẦY LANG

LÒ NẤU VI BA BÁC SĨ NGUYỄN Ý ĐỨC

ò vi ba (Microwave oven) hay là lò nấu dùng sóng cực ngắn, hiện nay đã rất phổ biến. Nhà giầu có thì mua một lò gắn vào tường với đủ nút bấm hiện đại. Nhà nghèo cũng có thể mua được một lò vi ba cỡ nhỏ, rất giản dị, dễ sử dụng. Nấu thực phẩm bằng lò này đã trở thành một nhu cầu hàng ngày vì tiện lợi, mau chóng lại tốn ít nhiên liệu. Nhưng cũng như mọi sáng chế của khoa học, việc sử dụng lò cũng có một số điểm rủi ro, bất lợi.

Lịch sử lò vi ba

Nhiều phát minh khoa học là kết quả của những nhận xét tình cờ. Kháng sinh Penicillin được tìm ra khi nhà vi trùng học người Anh Alexander Fleming thấy một loại mốc meo ăn mất mấy con vi khuẩn của mình nuôi trong ống nghiệm. Thuốc chủng ngừa bệnh đậu mùa được bào chế nhờ quan sát của bác sĩ Edward Jenner với phụ nữ vắt sữa ở bò mắc bệnh này. Nguyên tắc của lò vi ba thì được tìm ra khi một nghiên cứu gia đói bụng, bực mình vì thỏi súc cù là trong túi bị mềm chẩy, trong khi ông ta đang làm việc với một dụng cụ điện tử.. Đó là viên kỹ sư tự học Percy Spender của công ty Raytheron. Vào một ngày làm việc như thường lệ của năm 1946, ông Spencer được hãng giao cho việc nghiên về phóng

xạ của ống từ trường Magnetron. Ống này được Anh quốc sáng chế và sử dụng năm 1940 ở Âu Châu trong Đệ Nhị Thế Chiến, dùng để phát giác lính Đức. Đang làm việc, ông Spencer thấy đói bụng. Thò tay vào túi để lấy thỏi sô-cô-la mà bà vợ đưa cho hồi sáng, thì cục kẹo đã mềm nhũn, không ăn được. Ông ta bực mình. Nhưng một câu hỏi lóe ra trong óc: tại sao nó lại mềm chẩy? Sáng nay khi vợ đưa cho nó còn cứng ngắc kia mà? Ông ta rủa thầm, chắc là cái ống Magnetron này nó hại mình đây. Và để thách thức, ông ta lấy mấy hạt bắp, để cạnh ống coi xem tác dụng của ống ra sao. Bắp nổ bung, chín và ăn được. Ông ta bèn thử với quả trứng gà sống. Đồng bạn tò mò xúm nhau vào coi. Trứng rung động rồi chín nổ tung tóe bắn vào mặt mọi người. Ngồi suy nghĩ, Percy kết luận là

những luồng từ điện cực ngắn phát ra từ ống Magnetron tác dụng lên cục súc cù là, quả trứng, hạt ngô làm chín các thứ này. Như vậy thì sóng này cũng có thể làm chín các thực phẩm khác. Thế là ông ta bắt tay vào việc sáng chế ra một lò nấu bằng sóng cực ngắn. Lò nấu vi ba đầu tiên do Percy làm ra năm 1947, cân nặng 340kg, cao gần 1,8 mét, giá 5000 đô la Mỹ. Tiếp tục cải tiến, nhà sản xuất làm ra các lò nhỏ hơn, rẻ hơn để phục vụ công chúng. Năm 1952, công ty Tappan đưa ra một lò nhỏ đầu tiên cho gia đình với giá dưới 500 Mỹ kim. Ngày nay thì lò vi ba hoàn hảo hơn nhiều và giá thành cũng hạ.

Nguyên tắc

Lò vi ba sử dùng những sóng điện từ cực ngắn để làm chín thực phẩm. Đó là sóng vi ba phát ra từ một bộ

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

203

CÂU CHUYỆN THẦY LANG

phận gọi là magnetron đặt trong một cái lò kín. Magnetron là một cái ống kiểm soát điện từ. Ống này biến điện năng ra các sóng phóng xạ nhỏ. Sóng kích động các phân tử của nước trong món ăn. Phân tử nước là lưỡng cực với dương và âm cực ở mỗi đầu. Dưới ảnh hưởng của sóng điện từ, nước trong thực phẩm chuyển động tới lui nhanh mạnh, sinh ra nhiệt và làm chín thức ăn. Sự kích động nước này diễn ra sâu nông tùy khả năng xâm nhập của sóng. Với lò nấu thông thường thì nhiệt ảnh hưởng vào thực phẩm dần dần từ ngoài vào trong, nên mặt ngoài xém vàng. Ngược lại, lò vi ba thì sóng chui sâu khoảng 2,5 cm, làm chín món ăn từ trong ra, nên thời gian nấu nhanh hơn lò thường tới bốn lần và dùng ít năng lượng hơn. Sóng từ ống magnetron phát ra được những cánh quạt nhỏ phân tán đều trong lò và xâm nhập món ăn. Vách lò bằng kim loại và cửa lò với hai khóa an toàn khép kín ngăn sóng thoát ra ngoài. Cửa chỉ cần hé ra một chút là lò sẽ không hoạt động.

Ưu-nhược điểm của lò vi ba

Ưu điểm Lò vi ba có những ưu điểm như sau: *Tiết kiệm năng lượng; *Giảm thời gian nấu; *Thực phẩm giữ được nhiều chất dinh dưỡng và hương vị nguyên thủy; *Không cần pha thêm dầu, mỡ; *Dễ lau chùi sạch sẽ; *Không tạo ra hơi nóng trong bếp; *Không dùng nhiều nước trong món ăn nên mất rất ít chất dinh dưỡng;

*Có thể nấu và ăn thực phẩm trong cùng đồ chứa; Nhược điểm Nhưng lò vi ba cũng có vài nhược điểm như sau: *Phóng xạ có thể thoát ra ngoài; *Không phải thực phẩm nào cũng nấu bằng lò vi ba được; *Mỗi lò có công suất khác nhau nhưng thường thường là từ 500 tới 700 watts. Trong lò, sóng điện từ phân phối không đều, có chỗ nóng nhiều (chung quanh lò) chỗ ít nóng (giữa lò). Vì thế, ở giữa lò, thực phẩm chậm chín hơn ở chung quanh lò. Khi nấu, nên xếp thực phẩm theo vòng tròn, phần thực phẩm to, dầy quay ra ngoài. Đồ đựng để nấu Trước khi sử dụng, nên đọc kỹ và tuân theo các hường dẫn của mỗi lò nấu. Chỉ dùng đồ đựng thực phẩm an toàn trong lò vi ba. Muốn thử độ an toàn, đặt đồ đựng trong lò với một ly nước lạnh. Vặn lò với nhiệt độ cao trong một phút. Nếu đồ đựng không nóng là an toàn. Nếu đồ đựng nóng thì không nên dùng, vì nó giữ nhiệt, sẽ làm thực phẩm lâu chín. Trên thị trường, có bán đồ đựng

(container) đặc biệt cho lò vi ba, nhưng cũng chả cần mua sắm toàn bộ. Những đồ đựng sẵn có trong nhà cũng nhiều loại có thể dùng được. Nói chung, dụng cụ bằng thủy tinh, đồ sứ, đồ gốm, một vài loại nhựa, giấy cứng đều dùng được vì chúng chống nhiệt, sóng từ trường chạy qua đồ nấu để làm nóng món ăn. Đồ nấu nóng là do nhiệt từ món ăn nấu chín lan qua chứ không do vi ba. Đĩa giấy, khăn giấy rất tốt trong việc nấu bằng lò vi ba. Không nên dùng đồ sứ có viền kim loại sợ gây ra tia lửa điện (Arcing). Đồ kim loại hút giữ nhiệt, làm thực phẩm lâu chín và cũng gây ra tia điện. Hình dạng đồ nấu cũng quan hệ: với dụng cụ hình tròn, món ăn chín đều, còn hình vuông thì ở góc chín nhiều hơn ; luôn luôn dùng đồ nấu lớn hơn món ăn để khỏi tràn ra ngoài. Không dùng các hộp làm bằng chất dẻo đựng thực phẩm bán sẵn, các hộp xốp, bao giấy nâu vì hóa chất độc từ các thứ này khi nóng có thể lẫn vào thức ăn; Không dùng đồ đựng bằng gỗ vì khi nóng sẽ nứt; Không dùng đồ đựng bằng nylon

204 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

205

CÂU CHUYỆN THẦY LANG

hoặc polyester vì có thể chẩy mềm khi nóng lên; Đừng đậy món ăn quá kín vì áp lực bên trong lên cao sẽ nổ tung. Phủ đồ nấu với miếng khăn giấy sáp hoặc miếng nhựa mỏng để giữ hơi ẩm cho món ăn. Không nên dùng nhôm lá (aluminum foil), trừ khi sách chỉ dẫn xác định có thể dùng được. Công dụng Lò vi ba rất thuận tiện để: - Hâm món ăn dư, vì không cần cho thêm nước mà cũng không sợ món ăn khô cháy hoặc dính với nhau và hương vị vẫn còn nguyên. - Rã đá mau hơn là để ra ngoài không khí và để ở nhiệt độ thấp - Nấu chín thực phẩm rất nhanh. - Rau đông lạnh nấu lò vi ba rất thuận lợi vì nấu mau, không cần thêm nước nên sinh tố và hương vị món ăn không mất. - Thịt miếng lớn nấu rất tốt vì tiết kiệm thời gian Thời gian nấu Thời gian để nấu tùy thuộc vào: - Kích thước món ăn: loại mỏng, nhỏ nấu mau hơn loại dầy to;

Loại dài nhỏ mau hơn vuông lớn; - Món ăn mềm, xốp khô nấu mau hơn các món ăn cứng, đặc, ẩm ướt; - Món ăn nhiều đường mỡ mau nóng ; - Đồ nấu bằng chất dẻo plastic mau nóng hơn đồ thủy tinh, đồ gốm. Nên đậy đồ đựng thực phẩm bằng giấy sáp, plastic để thức ăn không bị khô và chín đều. Sau khi tắt lò, món ăn vẫn tiếp tục được nấu chín cho tới khi nguội. Món ăn càng lớn thì thời gian này càng lâu. Trong khi nấu, đôi khi phải khuấy thực phẩm hoặc trở chiều để phân tán nhiệt và làm thực phẩm chín đều. Để đảm bảo an toàn: - Không nấu khi cửa lò không đóng kín hoặc bị vênh. - Không hâm nóng các đồ nấu bịt kín vì áp suất lên cao sẽ nổ. - Không mở lò khi không có thực phẩm trong lò. - Luôn luôn có nước hoặc thực phẩm ướt khi dùng lò, để tránh cho ống magnetron khỏi bị hư hao. - Khi món ăn quá khô, có thể để một ly nước trong lò. Nhiều người

còn cẩn thận giữ ly nước trong lò dù không dùng, phòng hờ có người bất cẩn cho lò chạy khi không định nấu nướng. Nước có mục đích hút năng lượng điện từ trường, tránh cho ống magnetron bị cháy. - Không chiên ngập mỡ (deep fries) trong lò vì chất béo quá nóng gây cháy phỏng. - Tránh mọi hư hao cho cửa lò như đè lên cửa hoặc nhấc lò lên bằng cánh cửa lò. - Vài năm kiểm tra lò một lần, coi có bị thất thoát sóng ra ngoài. - Lau chùi và giữ cửa lò sạch sẽ để cửa luôn luôn khép kín, tránh thất thoát sóng vi ba ra ngoài. Lò vi ba cũng thường được dùng để hâm sữa cho trẻ em. Vài điều cần để ý là: - Sự phân phối sức nóng trong lò vi ba không đồng đều, nên nhiều khi bên ngoài bình sữa thấy lạnh mà sữa trong bình lại nóng quá. Trước khi cho trẻ bú, đậy nắp, dốc ngược bình sữa vài lần cho nóng đều. - Tháo núm bình sữa trước khi hâm, tránh phỏng miệng con vì núm cao su quá nóng. - Hâm sữa bằng bình nhựa an toàn, trong suốt, không mầu. Tránh bình bằng thủy tinh vì có thể nứt. - Trước khi cho con bú, thử vài giọt sữa trên mu bàn tay coi có nóng quá. Một điểm cần lưu ý là lò vi ba hiện nay rất an toàn cho người mang máy điều hòa nhịp tim (pacemaker) vì các y cụ này đều được che chở chống lại phóng xạ hoặc sóng vi ba. BÁC SĨ NGUYỄN Ý ĐỨC

206 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

207

208 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

209

210 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

211

212

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

213

214 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

215

216 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

217

218 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

219

220 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

221

222 | No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 681 - Jan 18 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

223