Rang Dong 697 by RDNews

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

SINCE 1991

TRONG SỐ NÀY

RANG DONG NEWS

www.rangdongatlanta.com

678-360-2840 404-704-6599

TIN ATLANTA

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG

THƯ CỦA TIẾN

GÓC CỦA PHAN

VIẾT TỪ DALLAS

THẾ GIỚI QUANH TA

CHUYỆN MỖI TUẦN

VƯỜN TÂM

PHIẾM

106

VIẾT TỪ SÀI GÒN

126

LÁ THƯ ÚC CHÂU

129

TẠP GHI VĂN NGHỆ

147

BƯỚC LÃNG DU

Rang Dong News is published on Friday of each week

150

THỂ THAO

ENGLISH SPEAKING ADVERTISER, please contact

156

TRUYỆN NGẮN

160

CÂU CHUYỆN THỜI SỰ

195

PHỤ NỮ

198

CÂU CHUYỆN THẦY LANG

4643 Buford Hwy. Chamblee, GA 30341 Publisher RANG DONG NEWS

Quản trị/Quảng cáo thương mại EVALINE NGUYỄN evaline.rangdong@gmail.com

404-704-6599 Thư ký văn phòng, Rao vặt ANNA rangdong.rv@gmail.com

678-360-2840 • Toà soạn hoàn toàn không chịu trách nhiệm về nội dung hình ảnh quảng cáo do chính thân chủ cung cấp. • Cần sửa hay thay đổi quảng cáo cần báo trước 15 ngày số báo phát hành kế tiếp. • Toà soạn không chịu trách nhiệm và vẫn thu tiền những quảng cáo sửa đổi trễ hạn theo quy định trên. • Cộng tác viên thường xuyên: Đoàn Dự, Phan, Nguyễn Thơ Sinh, Huy Lâm, Huy Phương, Đoàn Xuân Thu, Lý Anh, Andy Nguyễn, Huy Vũ, Chu Nguyễn, Đỗ Quân, Mai Loan, Tuấn Minh, Tưởng Năng Tiến, BS Nguyễn Ý Đức, Soạn giả Nguyễn Phương, Bùi Bích Hà, Sài gòn cô nương, Hoàng Chính, Nguyễn Mạnh Trinh… Copyrighted by Rang Dong News. All rights reserved Reproduction in whole or in parts without written permission is prohibited.

Ms Evaline Nguyen: 404-704-6599 evaline.rangdong@gmail.com Thư từ, bài vở, chi phiếu xin gởi về:

RANG DONG NEWS 4643 BUFORD HWY. CHAMBLEE, GA 30341

No 697 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com

DANH MUÏC QUAÛNG CAÙO - ADVERTISERS INDEX

ACCOUNTING - KẾ TOÁN

1St Choice Tax Services - Quý Nguyễn ABC Khai Thuế ABC Travel & Income Tax Ben Khai Thuế, EA Franklin Cuong Khai Thue Khai Thuế Kế Toán - Anh Cao Kim Tín Khai Thuế - Chi Nguyễn Minh Hải Khai Thuế NAT Services TAL TAX

ASTROLOGER - BÓI TOÁN

Diệu Huyền Hội Tâm Linh Học Tang Yuan Phong Thủy Thầy Tú - Địa Lý Gia

123 79 79 113 35 81 31 23 101 89 167 155 187

ATTORNEY AT LAW - LUẬT SƯ

Attorneys Ethan Phạm & Jenny Nguyễn John Law Firm, P.C. - Hiền Ploeg Koo & Sobotta (LS Thảo) LS Keith D. Leshine (Cô Ngọc) LS Marc Ellis Luật Sư Về Di Trú - Lành Phan PBS Legal Services - Bình Trương The Salazar Law Firm - Hiệp Nguyễn

AUTO BODY - GLASS - REPAIR Bui’s Auto Repair Danz Auto Repair Tirestar Good Year

203 11 197 53 79 164 159 4 135 33 141

AUTO SALES - BÁN XE

Auto Gallery (Đặng Vũ) Butler Lexus S-Atlanta - Việt Trịnh Gwinnett Place Honda - Kha Tran World Toyota - Tân Nguyễn

BEAUTY SALON - TMV, UỐN TÓC Hoa 3 Cô Norcross Hair Salon Kim Phụng Salon & Spa Thẩm Mỹ Viện - Dr. Kim Kun

112 57 14 15

DENTIST - NHA SĨ

AT Dental - NS Tú Nguyễn

DOCTORS - BÁC SĨ

1ST Chiropractic - BS. Brian Vu Bác Sĩ Châm Cứu- Dong Shin Acupuncture BS Christopher J. Lee BS Nội Soi Ruột Già & Bao Tử BS Paul Nguyễn Huy Đạo BS Phillip Long Dang Dr. Hùng Vương - Bác Sĩ Chỉnh Hình Drews Family Medicine Norcross GHS - Dr. Long Gwinnett Urgent Family Care Morning Chiropractic Thẩm Mỹ Viện - Dr. Kim Kun

ELECTRONICS-COMPUTER Hộp Tivi 9999

220 219 13

89 69 51 107 107 187 111 97 69 51 121 55 6 115 69 3

67 63 113 95 85 31 61 2 7 105 47 7 59 4 129 105 13 171

FINANCIAL - TÀI CHÁNH

American Commercial Funding 17 Công Ty Tài Trợ Địa Ốc - Brandon Lê 119 Công Ty Tài Trợ Địa Ốc - Nguyễn Đình Anh Phúc 39 DV về Insurance & Annuity 221 First IC Bank - Mortgage 29 Minh Hai Financial Services 23 Peacock Funding - Cty Cho vay Tiền 8 Sun Funding Solution - David 174

FUNERAL - NHÀ QUÀN

Lee’s Funeral Home & Crematory

145

FURNITURE - BÁN BÀN GHẾ Furniture Mall Online

CONSTRUCTION/DÉCOR/AC HEATING - XÂY DỰNG/ TRANG TRÍ/LẠNH NÓNG Angee Construction B&T Appliances Srevice CN Construction - Kevin Huynh Đinh Bá Máy Lạnh - Air conditioning H & C Roofings H&A Máy Lọc Nước - Quang Thanh Hoang Construction HVAC - Di Nguyen John Remodeling Services Linh Garage Door Services Nghĩa Trần Heating & Air Nhân Heat & Air Thảm Bán Sỉ - Wholesale Carpet Star Tiến Tuấn Construction Titan Plumping Contractor

NS Chi Huỳnh - Morrow Dental NS Lân Phạm - Good Care Dental NS Nguyễn Hồng Hạnh - Norcross Dental NS Phượng Phạm - Serene Dental Care NS Tiffany Thanh Đặng

216

GIFTS / MUSIC SHOP - QUÀ / NHẠC Kim Thu Gift Shop Thế Giới Âm Nhạc

HERBALIST - ĐÔNG Y

Acai Berry - Slim Body Acai Berry - Slim Body Dầu Nóng Golden Moose Fucoidan - Quà tặng từ đại dương Fucoidan - Quà Tặng Từ Đại Dương Fucoidant AHCC Hoa Đà Natural Health Modelslim - Prostate-7 Phước Nhơn Đường Fortune Sofica Beauty Plus Super Flex Joint - Trị Đau Khớp Tin Vui Cho Đàn Ông

153 115 109 214 10 133 Front Cover 5 93 43 49 45 211 12

INSURANCE - BẢO HIỂM

Alicia Thúy - Chau’s Insurance All Top Insurance (Andrew Tiến Võ) Allan Insurance Agency - Sương Hồ America Insurance - Belinda Shu Agency Anh Bình - Bảo Hiểm Sức Khỏe & Obamacare

No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

205 91 139 41 157

DANH MUÏC QUAÛNG CAÙO - ADVERTISERS INDEX Anh Cao Bảo Hiểm Bảo hiểm Nationwide - Thai Chang Agency Bình Nguyễn - Allstate Insurance Châu Phan-Long Bùi Farmers Insurance DV về Insurance & Annuity Franklin Cuong Obama Care GEICO - Kim Đào Kim Huỳnh - Farmers Insurance Kim Tĩn Bảo Hiểm - Chi Nguyễn Minh Hải Bảo Hiểm New York Life Insurance - Thu Mellick Qui Nhon Tax & Ins. Services Statefarm Insurance Agency - Kim

JEWELLERY - TIỆM VÀNG Đức Hải - Tiệm Vàng Minh Ngọc Tiệm Vàng

LEGAL - PHÁP LÝ

Kim Tín Di Trú - Chi Nguyễn Xie Law Office Luat Di Tru

MONEY EXCH - CHTIỀN - NGOẠI THƯƠNG ABC Chuyển Tiền Minh Hải Chuyển Tiền Tú Uyên Chuyển Tiền

81 215 113 38 221 35 6 17 31 23 37 55 61 71 65 31 165 79 23 221

NAILS / BEAUTY SUPPLY - MÓNG/TÓC/MỸ PHẨM Mỹ Phẩm Nhật - Richita Bihaku

PHARMACY - NHÀ THUỐC TÂY Anna Pharmacy Wai-kiu FamCare

PHOTO - CHỤP HÌNH

NaViet - Quay Phim, Chụp Hình, Trang Điểm

PRIVATE ANNOUNCEMENT - TANG SỰ, HỶ SỰ Phân Ưu Ông: “Phùng Quang Chiêu”

PUBLIC ANNOUNCEMENT - THÔNG BÁO CĐ Chương Trình Gây Quỹ Từ Thiện LeSean LovMi Eyebrows & LovMi Lash Thời Báo Media

REAL ESTATE - ĐỊA ỐC

Atlanta Maxim Realty - Kim Hanh Châu Phan Royal Realty Services Current Realty - Kevin Dinh HomeMax Realty - Na Le HomeMax Realty - Peter Quang Nguyen Metro Broker - Lisa Nguyen PalmerHouse Properties - Hiếu Nguyễn Spear Realty - Yến Phan Sunrise Realty - David Truong

151 99 55 161 213 218 209 215 38 143 117 222 51 8 97 111

Virtual Properties Realty - Trish Nguyen VNR - Vu Nguyen

131 103

RESTAURANT-CAFE

Atl Phở Vietnamese Noodle Soup & Grill 73 Cafe Window 73 Chè Vạn Lợi 169 Happy Valley Dim Sum & Asian Cuisine 127 Khanh Vietnamese Pho & Sandwich Back Cover Nam Phương 25 Phở Bắc 83 Pho Saigon Authentic Vietnamese Cuisine 27 Super Phở 141 Super Phở 212

SCHOOLS - DẠY HỌC/DẠY NGHỀ

Lớp Dạy Kèm Miễn Phí Lấy Bằng Bảo Hiểm Trường Thẩm Mỹ Thúy Ái

SERVICES - DỊCH VỤ

A Family Home Care Group LLC - Van To Ban Nhạc - The Heart Beatz Ban nhạc Nhịp Điệu Châu Phan Royal Service Chữa Bệnh Từ Thiện - ĐĐ . Thích Minh Đạt Công Ty Cội Nguồn - Home Care Credit Card Service- Hậu Phạm Dịch Vụ Cà Thẻ CC Đài Radio Việt Sống Vex Pest - Trị Kiến, Gián, Mối Viễn Đông Cargo Vina Pest - Trị Kiến, Gián, Mối

SIGNS - BẢNG HIỆU

Hello Sign (Dũng Hoàng)

SUPERMARKET - SIÊU THỊ

HONG KONG SUPERMARKET Metrochef - Siêu Thị

187 16 79 33 115 38 125 85 109 16 210 109 187 167 41 208 75

SUPPLIER - ĐẠI LÝ CUNG CẤP

Chuyên bán sỉ / cung cấp thiết bị trồng cây Greenhouse 73 HM Restaurant Equipment 217 KOI Plastic - Công ty sản xuất, thiết kế đồ nhựa 111 Nurture Growth Bio - Phân Bón Vi Sinh 223

TRAVEL - DU LỊCH

Minh Hải Travel & Di Trú NAT Travel and Tours Qui nhon travel & Tax Services

WEDDING SERVICES - D.V. CƯỚI HỎI Chính Trần Bánh Cưới

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

23 101 55 61

TIN CỘNG ĐỒNG

Thông Báo

RD News sẽ giúp đưa những thông tin sinh hoạt phi lợi nhuận (Non Proﬁts) đến cộng đồng người Việt như: Tổ chức cộng đồng, hội đoàn đồng hương, tổ chức tôn giáo, sinh hoạt giới trẻ.....Hoàn Toàn Miễn Phí. Giới hạn thời gian để Rạng Đông có điều kiện giúp những hội đoàn khác. Rạng Đông giữ quyền quyết định tiếp tục đăng hoặc ngưng đăng

Thể lệ nhận và đăng tin Cộng đồng - Nội dung tin Cộng đồng xin viết ngắn, gọn, rõ ràng: Tên Hội đoàn, Tổ chức, địa điểm, thời gian và người liên lạc. (không nhận đăng danh sách). Bản tin xin viết bằng các font chữ tiếng Việt. Xin gửi e-mail về địa chỉ: rd.tincongdong@gmail.com, ghi đề mục “Tin Cộng Đồng” *Hội Tâm Linh Học Atlanta Địa điểm: 593 Parliament S. Marietta Ga 30066 Trân trọng kính mời quý đồng hương và thân hữu đến tham dự buổi Lễ 30/4 Thời gian: 1pm ngày 05/05/2019 tại trụ sở Hội Tâm Linh Học Liên lạc: (678) 523-3651; (770) 428-3752 *Công Ty Tal Tax - Tư Vấn Thuế - Miễn Phí Địa điểm: 300 Merchants Drive Ste 303, Norcross GA 30093 Thời gian: Chúng tôi MIỄN PHÍ khai thuế cho Hội từ thiện, Tổ chức tín ngưỡng, Cô bác cao niên & sẵn sàng giải đáp thắc mắc khi quý vị nhận được thư từ IRS. Liên lạc: Ann Le, E.A – Phone : 470-499-4747 *Hội Tâm Linh Học Atlanta Địa điểm: 593 Parliament S. Marietta Ga 30066 Thời gian:Mở cửa mỗi chủ nhật từ 10:00am -05:00pm. Chuyên giải tỏa các vấn nạn, trị bệnh nan y và phát triển khả năng huyền bí. Mọi giúp đở đều miễn phí. Liên lạc: (770) 428-3752; (678) 472-3877 *Hội Thánh Truyền giáo Baptist Tân Ước Việt Nam Địa điểm: 5370 Ahs Street, Forestpark, GA, 30297 Thời gian: Học đàn Piano miễn phí từ 9:00 am đến 10:00 am- Học TCN và Thờ phượng Chúa: 10:00 am đến 11:30 am. Liên lạc: Mục sư Abraham Kiểm Huỳnh (404) 396-4159, (678) 497-7648

* Trung Tâm Sinh Hoạt Cộng đồng Á châu vùng Nam Atlanta Có phục vụ trà và cà phê buổi sáng, các dịch vụ sức khoẻ, An sinh Xã hội. Ưu tiên cho quý vị Cao niên và thành viên của Trung tâm. Địa điểm: 4917 Jonesboro Rd, Forest Park, GA 30297 Thời gian: Mở cửa 6 ngày trong tuần từ thứ hai đến thứ bảy từ 9: 00 am đến 5:00 pm- Chủ nhật nghỉ Liên lạc: Phong Dương (404) 379 9818, Nhung Đặng (678) 823-5272 *Hội Thánh Tin Lành Báp-tít Rex Địa điểm: 6188 Hwy 42 Rex GA 30237 Thời gian: Thờ Phượng mỗi Chúa Nhật 3:00 - 4:30 pm. Học Kinh thánh: 2:30 – 3:00 pm Liên lạc: Mục sư Phạm Hiếu Đức (404) 452-5130, Mục sư Thái Hữu Hiền (678) 490-3695 * Hội thánh Báp-tít Cộng đồng Địa điểm: 151 Arcado Road, SW Liburn, GA 30047 Thời gian: Giờ thờ Phượng: Từ 9:30 am - 10:45 am ngày Chúa Nhật Liên lạc: (678) 756-3705 * Hội Thánh Tin Lành Việt Nam Địa điểm: 1525 Indian Trail Rd. Norcross, GA 30093-2614 Thời gian: Thờ phượng từ 9: 00 am đến 11:00 am Liên lạc: Mục sư Hoàng Linh (404) 409 2568 * Chữa Bệnh Từ Thiện Địa điểm: 4767 Puckett St, Forest Park, GA 30297. Liên lạc: Đại đức Thích Minh Đạt (832) 213-8619 * Hội Tình Thương Cựu Chiến Binh Quân Lực & Cảnh Sát Quốc Gia Việt Nam Cộng Hoà Địa điểm : 1065 Marie Street Forest Park, Ga 30297. Thời gian : 10:30am - 1:30pm mỗi ngày. Uống Cà Phê - Đọc Báo - Tâm Sự những vui buồn giúp đỡ nhau trong những năm tháng cuối đời. Đại diện: Nguyễn Hoàng Thăng SQBĐQ Khóa 9 Thủ Đức (404) 642 -5758.Kính mời Quý Chiến Hữu. * Trung tâm Cao niên Atlanta Địa điểm: 5675 Jimmy Carter Room 665 (Bên trong Global Mall, gần chợ Hong Kong) Thời gian: Sinh hoạt vào ngày thứ ba và thứ sáu từ 9:00 am-2:00 pm. Liên lạc: (470) 338-2409

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TIN ATLANTA

Lãnh án tử hình vì bỏ đói đến chết con gái riêng của chồng

Bà Tiffany Moss,

Bà Tiﬀany Moss, 36 tuổi, tại Gwinnett County, vừa bị một bồi thẩm đoàn tại tỉnh hạt Gwinnett kết tội cố sát cùng với các tội danh khác như tàn bạo với trẻ em và che giấu cái chết của nạn nhân. Điều đáng chú ý trong phiên toà này là bà Moss đã xin thẩm phán George Hutchinson cho phép bà tự làm luật sư biện hộ thay vì chấp nhận sự giúp đỡ miễn phí của các luật sư do chính phủ chỉ định. Nhưng trong suốt phiên toà, bà Moss đã không hề có cử chỉ và lời nói để chất vấn các nhân chứng của phe công tố, cũng như để đưa ra những lý do hầu biện minh cho hành động của mình.

Vì thế nên các luật sư thuộc văn phòng bảo vệ miễn phí cho các bị can của chính phủ hiện diện trong phiên toà đã thỉnh cầu thẩm phán chủ toạ hãy để cho họ giữ vai trò luật sư biện hộ trong phiên toà ấn định bản án. Nhưng bà Moss cũng từ chối lời đề nghị này để nói rằng bà vẫn muốn tự biện hộ. Trong bản cáo trạng, công tố viên Jones đã tóm lược những diễn tiến trong thảm trạng gia đình này: Em Emani, 10 tuổi, có lẽ đã chết vào ngày 29/10/2013, dựa theo những chứng cứ của những cú điện thoại và lời khai của chồng bà là ông Eman Moss là cha ruột của em Emani. Lúc đó, bà Emani đang lo săn sóc cho hai đứa con ruột của bà trong khi em Emani bị bỏ đói và nhốt giam trong buồng ngủ khiến em phải chết dần mòn. Bà đang sửa soạn nấu ăn cho chồng và còn chụp những tấm hình các món ăn này để gửi qua điện thoại cho ông. Sau khi em Emani đã chết, họ đã quấn thi thể em trong một chiếc mền, để rồi sau đó lại quyết định mang xác của em đến một khu xa vắng gần đại lộ Satellite và bỏ vào một thùng rác để thiêu đốt. Sau đó, ông Emani đã tìm cách dập tắt ngọn lửa khi nhận ra rằng có lẽ thi thể của em sẽ không thể bị thiêu rụi thành tro được. Và ông liền gọi điện thoại cho cảnh sát và thú nhận tất cả những tội lỗi mình đã làm. Ông Moss sau đó cũng đã bị lãnh án tù chung thân. 

Thủ tục tự động ghi danh thẻ cử tri khiến lượng cử tri tại Georgia tăng vọt Cách đây 3 năm, chỉ với một quyết định đơn giản không gây ồn ào, chính phủ Georgia đã tự động ghi danh thẻ cử tri cho mọi người khi họ làm thủ tục xin bằng lái xe chứ không cần đòi hỏi mọi công dân phải tự mình nộp đơn ghi danh như từ trước tới nay. Nhưng cái quyết định đơn giản và âm thầm ấy đã tạo ra một kết quả chấn động với hơn 681,000 cử tri mới, giúp cho số lượng cử tri trên toàn tiểu bang tăng lên con số kỷ lục 7 triệu người. Một cuộc nghiên cứu mới đây của viện Brennan Center for Justice

thuộc Đại Học New York đã ước lượng rằng nếu như không có quyết định mới được áp dụng vào tháng 9/2016 vừa qua, thì số lượng cử tri ghi danh tại Georgia đã không tăng vọt thêm 94%. Georgia nằm trong số 15 tiểu bang trên toàn quốc áp dụng chính sách tự động ghi danh thẻ cử tri theo kiểu như trên. Tuy nhiên, khác với đa số các tiểu bang khác, Georgia đã áp dụng chính sách thay đổi này mà không cần phải có một đạo luật mới được thông qua tại quốc hội. Ngoài Georgia, chỉ có Colorado là tiểu bang

thứ hai áp dụng chính sách thay đổi mới tương tự như vậy. Các quyết định thay đổi chính sách này là nhằm đáp ứng theo đòi hỏi mới của chính phủ liên bang khi thông qua đạo luật về quyền đi bầu của công dân trên toàn quốc có tên là National Voter Rights Act vào năm 1993. Thống kê của viện nghiên cứu Brennan cho biết vào năm 2017, cứ mỗi tuần có thêm 12,160 cử tri mới. Nếu như không có chính sách thay đổi này, con số cử tri mới có lẽ chỉ lên đến mức khoảng 6,279 người. 

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

TIN ATLANTA

Thống đốc Kemp ký ban hành đạo luật mới về quy định thổi hơi thử nồng độ rượu

Thống đốc Brian Kemp

Đạo luật mới do quốc hội Georgia thông qua mang tên là House Bill 471 đã vừa được Thống đốc Brian Kemp ký ban hành tại thành phố Savannah vào tuần qua để trở thành luật định mới được áp dụng trên toàn tiểu bang để từ nay không còn bắt buộc các tài xế bị tình nghi là say xỉn phải thử nghiệm thổi hơi để đo lường nồng độ rượu trong người. Trước đó, các nhân viên công lực khi chặn giữ để khám xét các tài xế bị tình nghi là say xỉn thường áp lực những

người này phải chịu thử nghiệm bằng cách thổi hơi vào các máy đo lường nồng độ rượu trong người. Những người nào không chịu thử nghiệm đều bị cảnh sát đe doạ rằng việc từ chối này có thể sẽ được dùng làm bằng chứng xấu để buộc tội họ tại phiên toà xét xử. Do đó, nhiều tài xế đã cáo buộc rằng các nhân viên cảnh sát đã xử ép bằng cách áp lực họ phải thử nghiệm và dùng nó làm bằng chứng để kết tội sau này. Đa số cho rằng các loại thử nghiệm cho thổi hơi này không chính xác và đáng tin cậy bằng các loại thử nghiệm máu hoặc nước tiểu, nhưng các thử nghiệm này phải được thực hiện bởi những nhân viên y tế tại bệnh viện chứ không thể tại hiện trường. Những tài xế này đã nộp đơn thưa kiện lên toà án và Tối Cao Pháp Viện Georgia hồi tháng Hai vừa qua đã ra phán quyết cho rằng quy định cũ ép buộc các tài xế phải thử nghiệm thổi hơi đã vi phạm vào các quyền lợi được ghi trong hiến pháp, trong đó có quyền bảo vệ cho người dân không phải tự khai những điều gì đó để có thể tự kết tội mình. Đạo luật mới này sẽ chính thức được áp dụng vào ngày đầu tháng Bảy sắp tới. 

Năm tỉnh hạt quanh vùng Atlanta thiếu tiêu chuẩn về không khí sạch sẽ an toàn Trong ngày thứ Tư tuần qua, một bản báo cáo thường niên của Hiệp Hội Y Khoa đặc trách về Bệnh Phổi (American Lung Association) đã đưa ra kết luận rằng có đến 43% cư dân tại Hoa Kỳ đã phải sống tại những tỉnh hạt có không khí được đánh giá là không an toàn về sức khoẻ vì mức độ ô nhiễm ozone. Bản báo cáo này được dựa trên những thống kê và dữ liệu được thu thập từ các cơ quan chính quyền từ địa phương đến tiểu bang và liên bang, và nhắm vào hai loại ô nhiễm trong không khí phổ thông nhất: đó là ô nhiễm về khói (ozone) và chất bụi đen còn sót lại sau khi đốt.

Tình trạng ô nhiễm trong không khí này được xem là có liên quan đến việc nhiều trẻ em dễ bị mắc bệnh hen suyễn (asthma), cũng như tăng thêm mức độ rủi ro về các bệnh tim mạch cùng nhiều chứng bệnh khác. Trong số các vùng bị xem là thiếu tiêu chuẩn an toàn về không khí, có 5 tỉnh hạt quanh vùng Atlanta là DeKalb, Fulton, Gwinnett, Henry và Rockdale, đều bị cho điểm F, tức là điểm thất bại vì mức lượng ô nhiễm trong vòng 3 năm qua, từ 2015 đến 2017, đã vượt lên mức cao không tốt cho sức khoẻ của người dân. Trên toàn quốc, có 6 thành phố hoặc những vùng đô thị được xem

là có mức độ không khí sạch sẽ và an toàn nhất, đó là Bangor tại Maine, Burlington-South Berlington tại Vermont, Honolulu tại Hawaii, Lincoln-Beatrice tại Nebraska, Palm Bay-Melbourne-Titusville tại Florida và Wilmington tại North Carolina. 

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

HOA KỲ

Tăng nguy cơ trục xuất đối với thường trú nhân lãnh phúc lợi xã hội

Theo Reuters, chính phủ liên bang đang cân nhắc đảo ngược một chính sách lâu nay, tạo điều kiện dễ dàng hơn để trục xuất những thường trú nhân hợp pháp sử dụng các phúc lợi xã hội, một phần trong nỗ lực giới hạn di trú. Hiện nay, những thường trú nhân hợp pháp bị xem là ‘gánh nặng xã hội’ hoặc chủ yếu dựa vào nhà nước trợ cấp để sinh kế có thể bị trục xuất, nhưng trên thực tế chuyện này ít được áp dụng. Quy định dự thảo mở rộng định nghĩa về ‘gánh nặng’ để bao gồm những di dân hưởng các phúc lợi công như lãnh tiền trợ cấp, tem phiếu thực phẩm, được hỗ trợ nhà ở, hay nhận bảo hiểm sức khỏe Medicaid. Dù kế hoạch còn ở bước sơ khai, có thể không trở thành một chính sách chính thức cũng như sẽ vấp phải kiện tụng, nhưng đó là một phần trong các nỗ lực của chính quyền Trump giới hạn di dân hợp pháp và giảm di dân bất hợp pháp tới Mỹ. Thay đổi chính sách này sẽ ảnh hưởng tới các thường trú nhân vĩnh viễn hay còn gọi là người có thẻ xanh tại Mỹ, những người được luật cho phép dùng phúc lợi công ngay khi tới Mỹ, ví dụ như người tị nạn.

Luật Hoa Kỳ cho phép trục xuất di dân nào trở thành ‘gánh nặng xã hội’ trong vòng 5 năm tới Mỹ nếu lý do họ cần hỗ trợ có từ trước khi họ vào lãnh thổ Hoa Kỳ, chẳng hạn như họ bị bệnh kinh niên mà không khai báo. Nhưng sau một phán quyết vào năm 1948, việc trục xuất những di dân dùng phúc lợi công chỉ nhắm vào những trường hợp bị chính phủ đòi chi trả chi phí cho các dịch vụ công mà không chịu trả. Các luật sư di trú cho biết họ hiếm nghe trường hợp nào bị trục xuất vì dùng phúc lợi xã hội. Quy định vừa soạn thảo cho thấy chính phủ có thể xóa tiền lệ đó để cho phép trục xuất các thường trú

nhân dùng phúc lợi xã hội trong vòng 5 năm đầu đặt chân tới Mỹ. Để kế hoạch này đi vào có hiệu lực, nó sẽ được lấy ý kiến dân, sau đó được chỉnh sửa để Bộ trưởng Tư pháp ký. Các phúc lợi xã hội đang được bàn tới bao gồm tiền trợ cấp an ninh xã hội (SSI) thường dành cho người khuyết tật và người cao niên, tem phiếu thực phẩm theo Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng (SNAP), các phúc lợi về bảo hiểm sức khỏe Medicaid, phúc lợi được trợ cấp nhà ở, và chương trình trợ cấp bằng tiền mặt gọi là Hỗ trợ Tạm thời cho Các gia đình cơ nhỡ (gọi tắt là TANF). Đề nghị dự thảo của Bộ Tư pháp dựa trên một kế hoạch tương tự của Bộ An ninh Nội địa để mở rộng đáng kể định nghĩa về ‘gánh nặng xã hội.’ Ngoài việc cân nhắc các tiêu chuẩn mới để trục xuất thường trú nhân hợp pháp, Bộ Tư pháp cũng nhắm tới việc yêu cầu những ai muốn được cấp thẻ xanh ở Mỹ phải nộp tờ trình lên một thẩm phán di trú chứng tỏ họ có khả năng tự lực cánh sinh. Đơn yêu cầu liệt kê chi tiết tài sản, thu nhập, nợ nần, cùng nhiều thông tin khác. 

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Hoa Kỳ sẽ trả lại Mã Lai 200 triệu USD bị đánh cắp từ quỹ 1MDB Hoa Kỳ trong tháng này sẽ trả lại 200 triệu USD bị đánh cắp từ quỹ 1MDB của Malaysia, bao gồm tiền từ cổ phần trong một khách sạn sang trọng ở New York và từ một nhà sản xuất phim Hollywood. Trong vụ án lớn nhất từ trước đến nay của chương trình chống chính quyền tham nhũng tràn lan của Mỹ, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đang truy tìm hàng tỷ đô la mà họ nói đã bị chiếm đoạt từ 1MDB, một quỹ nhà nước do cựu thủ tướng Malaysia Najib Razak sáng lập. Thủ tướng Mahathir Mohamad, người đã đánh bại ông Najib trong kết quả bầu cử đầy bất ngờ năm ngoái, đang làm việc với ít nhất sáu quốc gia để thu hồi khoảng 4,5 tỷ USD mà Bộ Tư pháp Hoa Kỳ cho biết đã bị đánh cắp từ quỹ 1MDB.

Khoản tiền mà Mỹ sẽ trả lại bao gồm 140 triệu USD từ việc bán cổ phần tại khách sạn New York Park Lane, sau khi nó bị nhà tài chính Malaysia Low Taek Jho đang chạy trốn, còn được biết đến với cái tên Jho Low, bỏ lại, theo hai nguồn tin trên. Jho Low, người được cho là kẻ chủ mưu đứng sau vụ đánh cắp tiền từ quỹ 1MDB, bị chính quyền Malaysia truy nã về các cáo buộc hình sự. Ông Low, hiện không biết đang trốn ở đâu, đã phủ nhận bất kỳ hành vi sai trái nào. Các nguồn tin cho biết số tiền còn lại là 60 triệu USD từ công ty sản xuất và phân phối phim Red Granite Pictures, do con trai riêng của ông Najib, Riza Aziz, đồng sáng lập. Vào tháng 3/2018, ông Aziz đã đồng ý trả cho chính phủ

Mỹ số tiền trên để giải quyết vụ kiện dân sự về cáo buộc rằng tiền từ quỹ 1MDB đã được sử dụng để tài trợ cho bộ phim “The Wolf of Wall Street” (Sói già phố Wall). Malaysia đã thu hồi 126 triệu USD vào tháng trước bằng cách bán một siêu du thuyền, có tên Equanimity, được ông Jho Low mua với giá 250 triệu USD bằng khoản tiền được cho là bị đánh cắp từ quỹ 1MDB. Malaysia cũng đã đệ trình cáo buộc hình sự đối với Goldman Sachs vì vai trò của ngân hàng này trong việc gây quỹ cho 1MDB. Các công tố viên của Văn phòng luật sư Hoa Kỳ tại Brooklyn cho biết một cựu nhân viên của Goldman Sachs đã nhận tội âm mưu rửa tiền.

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

HOA KỲ

New York siết quảng cáo bia rượu Thị trưởng Bill de Blasio của thành phố New York hôm 1/5 ban hành lệnh cấm quảng cáo bia rượu ở nhà chờ xe buýt, quầy bán báo, buồng điện thoại công cộng và ki ốt phát wiﬁ. Lệnh cấm có hiệu lực ngay lập tức từ ngày 1.5 song các quảng cáo hiện hữu sẽ được phép duy trì cho đến khi hết hợp đồng, theo AFP. “Hiện có quá nhiều người New York đang phải vật lộn với các vấn đề lạm dụng chất kích thích nghiêm trọng, trong đó có uống rượu bia. Lệnh cấm tái khẳng định cam kết của chúng tôi nhằm bảo vệ sức khỏe của mọi người dân New York”, ông de Blasio tuyên bố. Trước đó, quảng cáo bia rượu đã bị cấm trên xe buýt và xe điện ngầm của New York vào tháng 1/2018.

T h e o A P, P h i l a d e l p h i a , S a n Francisco và Los Angeles cũng đã

cấm quảng cáo rượu bia trên các tài sản công. 

Gà đông lạnh bị thu hồi vì nghi lẫn kim loại

BBC ngày 4/5 đưa tin hãng thực phẩm Tyson Foods phải thu hồi 5.800 tấn gà đông lạnh vì nghi ngờ lẫn kim loại. Có 6 người đã khiếu nại về việc tìm thấy các mảnh kim loại trong

sản phẩm mua về, trong số đó có ba người bị thương ở miệng sau khi ăn phải. Sản phẩm gà đông lạnh của Tyson được phân phối trên toàn quốc. Một lượng nhỏ đã được thu hồi trước đó

vào tháng 3. Ngày 3/5, Bộ Nông nghiệp chính thức tuyên bố thu hồi mặt hàng này. Hồi tháng 1, Tyson từng phải thu hồi 18 tấn gà viên vì nghi ngờ lẫn tạp chất nhựa. Theo NBC, lệnh thu hồi được xếp vào cấp I - mức khẩn cấp cao nhất. Cấp độ này được mô tả là “có khả năng rằng việc sử dụng sản phẩm sẽ gây tổn hại nghiêm trọng với sức khỏe, thậm chí gây chết người”. Các sản phẩm gà đông lạnh bị thu hồi có hạn sử dụng tối đa trong khoảng ngày 1/10/2019 đến 7/3/2020. Những sản phẩm này còn được bán dưới nhãn của các thương hiệu khác như Food Lion, Best Choice và Great Value. Tyson cũng thừa nhận phần lớn sản phẩm đã được tiêu thụ trước khi kịp thu hồi. 

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Máy bay Boeing 737 trượt xuống sông, 21 người bị thương

Hiện trường chiếc máy bay rơi xuống sông St Johns

Một máy bay Boeing chở theo 143 người từ tiền đồn của Mỹ trong Vịnh Guantanamo, Cuba, đã trượt khỏi đường băng xuống một con sông ở thành phố Jacksonville, bang Florida, vào ngày thứ Sáu trong khi đang tìm cách hạ cánh tại một căn cứ quân sự ở

đó trong một cơn giông, làm 21 người bị thương. Không có báo cáo tử vong hoặc thương tích nghiêm trọng. Văn phòng Cảnh sát trưởng Jacksonville cho biết trên Twitter rằng tất cả 21 người bị thương đã được đưa đến bệnh viện,

nơi họ được xác định tình trạng sức khỏe tốt. Chiếc máy bay, một chiếc Boeing 737-800 được thuê bay từ Căn cứ Hải quân Guantanamo ở Cuba với 136 hành khách và bảy thành viên phi hành đoàn, trượt xuống sông St. Johns ở cuối đường băng tại Căn cứ Không quân Hải quân Jacksonville vào khoảng 9 giờ 40 phút tối giờ địa phương, một phát ngôn viên của căn cứ cho biết. Miami Air International là một hãng hàng không thuê bao vận hành một đội máy bay Boeing 737-800, khác với máy bay 737 MAX 8 vốn đã bị cấm bay sau hai vụ tai nạn nghiêm trọng liên quan đến dòng máy bay đó. 

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THẾ GIỚI

Có Nga chống lưng, Bắc Hàn thử vũ khí? Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo vừa phát biểu cho rằng đợt thử nghiệm vũ khí dẫn đường chiến thuật của Bắc Hàn có liên quan đến chuyến thăm Nga của Chủ tịch Kim Jong-un hồi tháng trước. Theo hãng thông tấn KCNA, hôm 5/5 Bắc Hàn xác nhận đã tiến hành cuộc tập trận nhằm thử nghiệm “hệ thống phóng pháo phản lực đa nòng tầm xa và vũ khí dẫn đường chiến thuật của các đơn vị phòng thủ” vào sáng 4/5. Đích thân Chủ tịch Kim Jong-un có mặt giám sát cuộc diễn tập tại thành phố Wonsan. “Mọi người thấy điều này diễn ra ngay sau khi chuyến thăm Nga của ông ấy [Kim Jong-un]. Ngay sau khi hội đàm với [Tổng thống] Vladimir Putin, ông ấy đưa ra quyết định tiến hành những hành động này”, Ngoại trưởng Mỹ Pompeo nói với Đài CBS News.

Mặt khác, trong cuộc trả lời phỏng vấn với Fox News cùng ngày, ông Pompeo cho rằng vũ khí Bắc Hàn thử nghiệm hôm 4/5 có tầm “rất ngắn” và cho hay Washington tin rằng những vũ khí đó không liên quan đến hỏa tiễn đạn đạo tầm trung, tầm xa hay liên lục địa. Ngoài ra, trong cuộc trả lời phỏng

vấn với Đài ABC, Ngoại trưởng Pompeo khẳng định vũ khí Bắc Hàn vừa thử không gây ra mối đe dọa đối với Mỹ, Nam Hàn và Nhật Bản. Ông Pompeo cho biết thêm Mỹ vẫn có ý định đàm phàn với Bắc Hàn về chương trình hạt nhân của nước này và nhấn mạnh: “Chúng tôi vẫn tin còn có con đường phía trước”. 

Khu trục hạm Mỹ tuần tra trên Biển Đông, thách đố Bắc kinh

Quân đội Mỹ xác nhận điều hai tàu khu trục tiến hành tuần tra đảm bảo tự do hàng hải ở Biển Đông trong hôm 6/5, nhằm thách tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc tại vùng biển này. Reuters dẫn lời phát ngôn viên Hạm đội 7, Clay Doss cho biết hai khu trục hạm được trang bị hỏa tiễn dẫn

đường USS Preble và USS Chung-Hoon di chuyển trong vùng 12 hải lý quanh đá Ga Ven và đá Gạc Ma. Hai thực thể này nằm trong quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam, nhưng hiện đang bị Trung Quốc chiếm đóng phi pháp, bồi đắp thành đảo nhân tạo và xây dựng căn cứ quân sự trên đó. Ông Doss cho hay hành động này là nhằm bảo đảm tự do hàng hải, đồng thời “thách thức tuyên bố chủ quyền phi lý và bảo vệ quyền tiếp cận những tuyến đường biển theo luật quốc tế”. Mỹ nhiều lần cáo buộc Trung Quốc đẩy mạnh hoạt động quân sự hóa Biển Đông bằng cách xây dựng cơ sở quân sự trên các đảo nhân tạo mà nước này chiếm đóng và bồi đắp phi pháp. Trung Quốc thì ngang ngược cho rằng việc xây dựng những cơ sở quân sự ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam là “cần thiết để phòng thủ”. 

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THẾ GIỚI

“Mưa” hỏa tiễn trút xuống Israel và Gaza Số người chết đang tăng nhanh chóng sau 3 ngày giao tranh dữ dội và hàng trăm hỏa tiễn đã trút xuống Israel và Dải Gaza. Theo BBC, sau 3 ngày căng thẳng leo thang dữ dội giữa Israel với lực lượng Hamas cũng như các nhóm vũ trang tại Dải Gaza đã khiến ít nhất 4 người Israel và 23 người Palestine thiệt mạng. Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) cho biết đã có hơn 600 hỏa tiễn tấn công vào lãnh thổ nước này kể từ khi căng thẳng leo thang hôm 4/5. IDF cũng đã đáp trả lại khi tấn công 320 mục tiêu tại Gaza. Cộng đồng quốc tế đã kêu gọi các bên bình tĩnh. Liên Hợp Quốc, Qatar và Ai Cập đang nỗ lực trong việc trở thành trung gian hòa giải giữa Israel và Hamas. Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố ủng hộ “100% hành động của Israel tại Gaza” để bảo vệ người dân của Nhà nước Do Thái. Trong khi đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 5/5 cho biết ông đã ra lệnh cho quân đội “tiếp tục thực hiện các cuộc tấn công quy mô lớn vào các đối tượng khủng bố” ở Gaza.

Israel đã đánh chặn hơn 150 hỏa tiễn cho tới thời điểm hiện tại. Ông Netanyahu cho biết lực lượng Israel ở gần Dải Gaza sẽ được chi viện thêm “xe tăng, pháo binh và bộ binh”. Do hỏa tiễn vẫn tiếp tục bị bắn về phía Israel, toàn bộ trường học trong phạm vi 40 km ở Gaza đều đã bị đóng cửa. Một số hầm trú ẩn đã được mở cửa cho người dân. Ngày 5/5, cơ quan y tế Gaza cho biết trong số 23 người Palestine thiệt mạng vào dịp cuối tuần, trong số đó 7

người được cho là các phần tử khủng bố. Số còn lại là dân thường trong đó có một bé trai 12 tuổi, 2 phụ nữ mang thai. Israel trước đó cũng tuyên bố đã phá hủy một tòa nhà cao tầng tại Gaza mà họ cho là văn phòng tình báo của Hamas. Thổ Nhĩ Kỳ cho biết hãng tin Anadolu của Ankara có trụ sở ở tòa nhà này và họ lên án dữ dội các vụ tấn công của Israel. Tối 5/5, lãnh đạo Hamas Ismail Haniya tuyên bố rằng lực lượng này “có thể bình tĩnh trở lại” nếu Israel cam kết “ngừng bắn hoàn toàn”. Căng thẳng bắt đầu leo thang từ hôm 3/5 khi một người Palestine bắn bị thương. Theo BBC, diễn biến trong 3 ngày qua là một trong những vụ bạo lực nghiêm trọng nhất kể từ vụ đụng độ tháng 7-8/2014. Khi đó, Hamas và các đồng minh đã bắn 4.500 hỏa tiễn về Israel khiến 6 dân thường, 67 quân nhân thiệt mạng. Trong khi đó, 2.251 người Palestine, trong đó 1.462 thường dân cũng tử vong sau 7 tuần đụng độ. 

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THẾ GIỚI

TIN VẮN Hội nghị Bắc Cực: Ngoại trưởng các nước có một phần lãnh thổ nằm trong vùng Bắc Cực hôm 06/05/2019 tụ họp về tại Phần Lan để thảo luận về việc quản lý khu vực. Cuộc họp diễn ra trong khi có những căng thẳng liên quan đến hiện tượng khí hậu ấm dần và tiếp cận các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Bắc Macedonia: Ứng viên đảng Xã Hội Dân Chủ, thân Châu Âu, đắc cử tổng thống. Theo kết quả của 99% phiếu được kiểm, ông Stevo Pendarovski đã về đầu trong vòng hai bầu cử tổng thống ngày 05/05, với 51,7%

Ông Stevo Pendarovski

phiếu bầu, trong lúc ứng viên bảo thủ, xu hướng dân túy, Gordana Siljanovska Davkova, được 44,7%. Tổng thống tân cử được các đảng trong liên minh cần quyền ủng hộ, đã cam kết thay đổi tên nước, tức thêm từ “Bắc” vào Macedonia, để Hy Lạp không dùng quyền phủ quyết ngăn chặn việc gia nhập NATO và Liên Hiệp Châu Âu. Pháp bị kiện vì từ chối nhận con cái quân thánh chiến. Ông bà của hai trẻ em đang bị kẹt cùng với người mẹ thánh chiến tại một trại của người Kurdistan ở Syria đã kiện lên Tòa Án Nhân Quyền Châu Âu (CEDH) vì chính phủ Pháp từ chối cho ba mẹ con hồi hương. Họ bị thương trong trận đánh ở Baghouz, sào huyệt cuối cùng của tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo tại Syria, và được đưa về trại tị nạn Al Hol, nơi nạn dịch tả, bệnh lao đang lan tràn. Boeing mất 13 tháng mới báo cáo về hệ thống cảnh báo của 737 MAX. Phải hơn một năm trời, hãng Boeing mới báo cho cơ quan hàng không dân dụng liên bang Hoa Kỳ về việc đã gỡ bỏ hệ thống cảnh báo cho kiểu máy bay Boeing 737 MAX trong khi trước đây được mặc nhiên lắp đặt. Tuy vậy hôm qua 05/05/2019 tập đoàn hàng không Mỹ vẫn khẳng định hệ thống này không ảnh hưởng về mặt an ninh. 

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Thu gom rác trên đỉnh Everest, phát giác 4 thi thể

Đài CNN dẫn nguồn từ giới chức Nepal cho hay trong hai tuần thực hiện chiến dịch dọn rác ở đỉnh núi Everest cao nhất thế giới, đội môi trường đã phát giác 4 thi thể tại ngọn núi cao 8.848m này. Theo nhà chức trách Nepal, những

thi thể được tìm thấy sẽ được đưa đi khám nghiệm và sau đó cho hỏa táng nếu không xác định được nhân thân. Các nhà khoa học cho rằng sự tan chảy gần đây của những dòng sông băng có thể đã giúp làm lộ ra những thi thể từng được băng tuyết bao phủ.

Hơn 200 nhà leo núi đã bỏ mạng trong nỗ lực chinh phục núi Everest kể từ năm 1992, thời điểm chính phủ Nepal bắt đầu thống kê sau khi các thi thể nhà leo núi đầu tiên được tìm thấy. Phần lớn các thi thể được cho là vẫn còn bị chôn vùi dưới sông băng hoặc tuyết. Đội dọn dẹp gồm 14 người cũng đã thu gom được 3 tấn rác bao gồm chai lọ, bình ga, các lều huỳnh quang, bình ô xy, thiết bị leo núi… ở Everest chỉ sau hai tuần đầu dọn dẹp. Bộ Du lịch Nepal đặt mục tiêu thu gom khoảng 10 tấn rác ở Everest nhằm làm sạch “bãi rác cao nhất thế giới” trong vòng hơn 1 tháng. V.L (theo CNN)

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

VIỆT NAM

Bạch Hồng Quyền đến Canada sớm hơn dự định vì nguy hiểm rình rập Trả lời báo giới ngay sau khi đặt chân đến phi trường International Pearson Airport ở Toronto, Canada, vào sáng 3/5, nhà hoạt động dân chủ Bạch Hồng Quyền cho biết cuộc sống của ông không ngừng gặp nguy hiểm trong thời gian chờ đợi để đi tỵ nạn tại Canada, thậm chí ngay cả lúc ông đã vào trong IDC (Trung tâm giam giữ di trú Thái Lan). Ông Bạch Hồng Quyền nói: “Tôi luôn phải chuyển nhà để tránh sự truy bắt cũng như việc tìm kiếm gắt gao của an ninh Việt Nam và một số cảnh sát bị tha hóa tại Thái Lan. Tôi phải xa gia đình, sống chui lủi để làm sao không bị bắt để có thể an toàn…” “Sau đó, tôi may mắn được Đại sứ quán Canada tại Thái Lan phỏng vấn và được IOM khám sức khỏe và biết được lịch đi là ngày 29/5. Nhưng may mắn là không biết do hồ sơ của tôi vì

lý do nguy hiểm, được biết thông tin là bên phía Đại sứ quán Việt Nam hay thông tin về việc Việt Nam muốn trục xuất tôi về, nên hồ sơ của tôi được nhanh hơn.” “Trong lúc hồ sơ đã hoàn thành và khám sức khỏe xong, tôi vào IDC. Sau khi vào IDC 3 ngày, phía Đại sứ quán Việt Nam có vào hỏi thông tin của tôi ở IDC và hỏi tôi đã đến IDC chưa.” “Sau 1 tuần, là thứ Ba tuần trước, một người tên Ngọc bên Đại sứ quán Việt Nam đưa giấy yêu cầu tôi xuống gặp để hỏi thông tin. Nhưng khi vừa xuống gặp được chưa đầy 1 phút thì phía nhân viên UN tại IDC đưa tôi vào văn phòng UN tại IDC để làm việc. Họ hỏi những thông tin liên quan đến việc Đại sứ quán Việt Nam tìm hiểu thông tin của tôi.” “Đến khi tôi đã vào IDC mà việc

Đại sứ quán Việt Nam và những nguy hiểm vẫn rình rập tôi, thì tôi nghĩ đó là việc (lý do) mà tôi đặt chân đến Canada sớm như hôm nay”. Blogger Bạch Hồng Quyền là người đã thực hiện việc đưa thông tin và giúp đỡ những người dân bị ảnh hưởng bởi thảm họa môi trường biển do công ty Formosa gây ra tại Việt Nam vào năm 2016. Sau khi bị công an tỉnh Hà Tĩnh ra lệnh truy nã về tội “Gây rối trật tự công cộng” khi tham gia biểu tình cùng với nhiều người dân hai xã Thạch Bằng, Thạch Kim, đến UBND Lộc Hà vào ngày 3/4/2017, ông đã trốn sang Bangkok, Thái Lan, từ tháng 5 năm 2017. Ông là một trong số 50 người được tổ chức VOICE và VOICE Canada chọn bảo trợ theo chương trình tị nạn của chính phủ Canada. 

Vừa mãn hạn tù, anh Ba Sàm đã bị an ninh “chăm sóc”

Anh Ba Sàm - tức Nguyễn Hữu Vinh

An ninh đã được huy động đến nhà của Anh Ba Sàm tức Nguyễn Hữu Vinh, ở Hà Nội sau khi ông mãn hạn tù 5 năm trở về nhà. Ông Nguyễn Hữu Vinh, chủ trang blog Anh Ba Sàm chuyên về điểm tin tình hình trong nước, thế giới và các bài viết về dân chủ, nhân quyền vừa mãn án 5 năm tù giam và ra khỏi trại giam vào chiều ngày 5/5. Trên trang facebook Phan Trí Đỉnh, một người hiếm hoi được có mặt ở nhà Anh Ba Sàm vào chiều ngày 5/5, blogger Anh Ba Sàm đã lên tiếng cảm ơn mọi người đã

quan tâm và cho biết anh vẫn khoẻ, đồng thời cũng cho biết nhà của blogger bị an ninh ngăn chặn rất kỹ. Chiều ngày 5/5, luật sư Trần Vũ Hải viết trên trang facebook cá nhân, cho biết ông cũng bị an ninh chặn khi mang hoa đến tặng Anh Ba Sàm. Trước khi Anh Ba Sàm được mãn hạn tù, vợ anh là chị Lê Thị Minh Hà cho biết an ninh đã nói với chị là sẽ không để các bạn bè của Anh Ba Sàm đến đón anh theo kiểu “Trống giong cờ mở” và doạ nếu gia đình vẫn làm như vậy thì họ sẽ thả Anh Ba Sàm ở giữa đường, nơi vắng vẻ. Ông Vinh và đồng sự Nguyễn Thị Minh Thúy bị bắt khẩn cấp vào ngày 05/5/2014 và phải đến 2 năm sau ngày 23/3/2016 mới tòa đem ra xét xử sơ thẩm. Ông Vinh bị lãnh 5 năm tù giam với cáo buộc tội danh “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân” theo điều 258 BLHS năm 1999. Bà Nguyễn Thị Minh Thúy cũng bị tuyên 3 năm tù giam với cùng tội danh. 

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Biểu tình đòi chính phủ Việt Nam bỏ môi giới bóc lột lao động

Vào trưa ngày 5/5, hàng chục nhân công Việt tại Đài Loan đã tổ chức biểu tình trước văn phòng Văn Hoá - Kinh tế của Việt Nam ở Đài Bắc, phản đối môi giới lao động tư nhân ở Việt Nam vì coi đây là một hình thức bóc lột người lao động. Chị Thanh Hải, một người lao động Việt tại Đài Loan, người có mặt tại cuộc biểu tình, cho biết: “em qua đây hết hơn 6.000 đô la. Ở làng em mọi người đi cũng đông, em hỏi đi công ty nào thì họ chỉ em đi. Qua rồi là không có liên lạc được với môi giới ở nhà”. Anh Bạch Thế Du, đại diện Công hội di công Việt Nam - một tổ chức chuyên giúp đỡ cho những công nhân và

cô dâu Việt Nam tại Đài Loan, nói trong một tuyên bố: “Chính phủ Việt Nam có phải là một chính phủ phục vụ vì dân, phục vụ cho nhân dân hay không? Nếu đúng như vậy thì tại sao những người lao động đến từ các nước như Indonesia, Thái Lan hay Philippines, họ chỉ phải trả mức phí từ 1.000 đến 3.000 đô la, mà người Việt chúng ta phải trả mức phí cao ngất ngưởng đến như vậy? Hay chính phủ Việt Nam là chính phủ chỉ biết quan tâm đến thuế phí, tham nhũng, o ép người dân, chỉ biết bắt tay với công ty môi giới bóc lột và hút máu của người lao động”. Theo số liệu thống kê của Bộ Lao Động Thương Binh và Xã hội, trong năm 2018, số lao động Việt ở Đài Loan là hơn 60.000 người. Đài Loan là thị trường thứ hai sau Nhật Bản về thu hút lao động Việt Nam. Theo quy định của chính phủ Đài Loan, kể từ ngày 1/1/2017, lương cơ bản của người lao động ở Đài Loan là khoảng 21.000 Đài tệ, tương đương khoảng hơn 15 triệu đồng. Đây là mức lương cao gấp 3 thậm chí 4 lần mức lương của công nhân ở Việt Nam. Thời gian qua có nhiều người Việt đã đến Đài Loan theo visa du lịch để lao động chui với hy vọng kiếm thu nhập khá. Một số đã bị cảnh sát Đài Loan bắt giữ và trục xuất về lại Việt Nam. 

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

VIỆT NAM

Cá tra Việt Nam bị Mỹ áp thuế chống bán phá giá Bộ Thương mại Mỹ (DOC) vừa áp thuế chống bán phá giá với cá tra Việt Nam từ 1,37 USD/kg đến 3,87 USD/ kg (tùy doanh nghiệp). Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã tăng thuế chống bán phá giá với cá tra Việt Nam trong kết quả cuối cùng của đợt xem xét hành chính lần thứ 14 (POR14) đối với các lô hàng cá tra Việt Nam nhập cảng vào Mỹ trong giai đoạn 1/8/2016 đến 31/7/2017. Theo đó, mức tăng cao nhất là Công ty CP Hùng Vương Group từ mức 0 USD/kg ở kết quả sơ bộ lên mức 3,87 USD/kg. NTSF Seafood vẫn giữ mức 1,37 USD/kg so với mức thuế sơ bộ đã công bố. Bốn doanh nghiệp xuất cảng cá tra khác là C.P Vietnam, CL-FISH, GREEN FARMS SEAFOOD và VINH QUANG CORP bị áp mức thuế 1,37 USD/kg. Mức thuế suất toàn quốc vẫn áp dụng mức 2,39 USD/ kg (áp dụng cho các doanh nghiệp ngoài danh sách nói trên muốn xuất cảnh cá tra sang Mỹ). 

Thảm sát trong trường, 6 cô, trò thương vong Thông tin mới nhất vụ xông vào trường học đâm 6 cô, trò thương vong, Công an tỉnh Thanh Hóa ngày 5/5 cho biết đã ra quyết định khởi tố vụ án “Giết người”, khởi tố bị can và bắt tạm giam 4 tháng đối với Đỗ Mãnh Chiểu Minh (SN 1994, trú tại thôn Cốc Mốc, xã Đồng Lương, huyện Lang Chánh, Thanh Hóa). Khoảng 9 giờ ngày 3/5, Đỗ Mãnh Chiểu Minh đã xông vào Trường Tiểu học Đồng Lương (Lang Chánh, Thanh Hóa), dùng dao đâm nhiều nhát vào em L.H.P (SN 2008, học sinh lớp 5A) và đâm bị thương cô giáo Trần Thị Thanh. Sau đó, hắn đi xuống sân trường và tiếp tục đâm bị thương 4 học sinh khác đang chơi ở sân trường. Sau khi gây án, hắn bỏ trốn. Các em học sinh và cô giáo bị thương được đưa đi bệnh viện cấp cứu; tuy nhiên do vết thương quá nặng, em L.H.P đã tử vong, các em còn lại trong tình trạng nguy kịch nhưng đã qua khỏi. Đến khoảng 10 giờ sáng cùng ngày, công an đã bắt giữ được Đỗ Mãnh Chiểu Minh cách hiện trường vụ án khoảng 3km. Lời khai ban đầu của Đỗ Mãnh Chiểu Minh cho biết gia đình Minh và gia đình cháu P ở gần nhau. Gia đình

Trường tiểu Đồng Lương nơi Đỗ Mãnh Chiểu Minh đột nhập vào đâm 6 cô, trò thương vong

cháu P thi thoảng bị mất trộm vặt nên nghi cho Minh là thủ phạm. Chính vì vậy, hắn ấm ức, thù ghét cha cháu P và đã chọn em để trả thù. Đỗ Mãnh Chiểu Minh không công ăn việc làm, thường xuyên chơi games. 

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

VIỆT NAM

EU từ chối 17 lô hàng nông sản và thủy sản của Việt Nam Liên Minh Châu Âu- EU vừa từ chối hoặc cho giám sát 17 lô hàng nông sản và thủy sản của Việt Nam do không đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm. Bộ Công Thương Chính phủ Hà Nội công bố thông tin vừa nêu hôm 6/5. Hệ thống Cảnh báo Nhanh của EU đối với mặt hàng thức ăn và thực phẩm nguy cơ gây rủi ro cho sức khỏe cộng đồng (RASFF) thông báo trong giai đoạn từ ngày 1/1/2019 đến 1/5/2019, có 9 lô hàng thủy sản và 8 lô hàng nông sản của Việt Nam bị từ chối hoặc giám sát khi nhập vào EU do chứa các chất vượt mức cho phép hoặc bị cấm sử dụng trong thực phẩm. Trong đó, Tây Ban Nha từ chối nhập khẩu 8 lô hạt hạnh nhân có xuất xứ từ Australia và được chế biến tại Việt Nam do chứa chất aﬂatoxin vượt mức cho phép. Một lô hàng cá da trơn đông lạnh bị Bỉ từ chối. Áo, Thụy Sĩ và Na Uy đưa cá tra philê, tôm và cá rô phi đông lạnh của Việt Nam vào diện giám sát và Pháp cảnh báo 1 lô hàng cá ngừ nhiễm chất cấm nghiêm trọng. Cũng theo Bộ Công thương Việt Nam, trong năm 2018, đã có khoảng 80 lô hàng thủy sản của Việt Nam bị EU và

các thị trường nhập cảng khác cảnh báo không đảm bảo chất lượng và bị trả về. Ngoài ra, hiện thuỷ sản Việt vẫn chưa gỡ được “thẻ vàng” vào EU. Vào cuối tháng 5 và đầu tháng 6, một phái đoàn của Ủy Ban Châu Âu sẽ đến Việt Nam xem xét việc thực thi các khuyến nghị của EC trong lĩnh vực đánh bắt thủy hải sản. Nếu các khuyến nghị được đáp ứng thì ‘thẻ vàng’ sẽ được gỡ bỏ; còn nếu không thì có khả năng bị ‘thẻ đỏ’. 

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Thu gom rác trên đỉnh Everest, phát giác 4 thi thể

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

Thời đại khủng hoảng và nạn lừa đảo!

Ở

Vi ệ t n a m , vụ nước hoa Thanh hương, thập niên 90, đã khiến nhiều nhà đầu tư, đã trắng tay sau tháng tư đen, 1975, lại thêm tay trắng vì một vụ đầu tư ảo. Nhiều người muộn màng nhận ra chỉ vì tin người, chỉ vì tham lợi trước mắt, trở thành nạn nhân lừa đảo từ một tay bịp tài tử. Tưởng rằng tệ nạn này chỉ có ở những nơi luật lệ, quản lý còn lỏng lẻo và dân chúng còn chưa có hiểu biết về điều hành tài chính và kinh nghiệm về đầu tư. Còn ở những quốc gia tư bản như Mỹ thì hiếm khi xảy ra bẫy lừa những ai vội vàng làm giàu mà quên “chọn mặt gửi vàng.” Tưởng thế là sai. Ở Mỹ tệ nạn lừa đảo tài chính kiểu “thả mồi ảo câu cá thực,” đã xảy ra từ lâu và đến nay vẫn đang tiếp diễn. Hiển nhiên, ở thế giới tự do, kẻ lừa đảo không phải chỉ muốn câu những con cá nhỏ mà thực hiện những kế hoạch cực kỳ tinh vi, giả mà thực, thực mà giả, thiên hình vạn trạng nên câu được những loại kình ngư béo bở! Tuy nhiên, căn bản vẫn là kế hoạch

CHU NGUYỄN

cổ điển thịnh hành từ đầu thế kỷ trước nhưng sang tân- thiên- niên- kỷ, kẻ bịp đóng vai tỷ phú, địa vị xã hội cao, thả mồi to, tạo hấp dẫn lớn, kiên nhẫn từng bước, nên dù loài thủy tộc có khôn cách mấy chăng nữa cũng khó thoát lưới ngư ông. Kế hoạch quen thuộc thường dùng được gọi là kế hoạch Ponzi (Ponzi scheme) PONZI LÀ AI?

Charles Ponzi sinh năm 1882 tại Ý. Dù được nhận vào học tại Đại học Rome, Ponzi xem đó như là một kỳ nghỉ dài để rồi khi hết tiền, ông ta buộc phải bỏ học và lên tàu tới kiếm sống ở Boston, Massachusetts (Mỹ). Toàn bộ số tiền mang theo cũng bị ông nướng sạch vào các cuộc đỏ đen và chỉ còn vỏn vẹn $2.50 khi tàu cập bến. Tại xứ sở mới, Ponzi dành ra vài năm làm nhiều việc để kiếm sống. Thậm chí, có lúc ông rửa bát cho một nhà hàng và ngủ ngay trên sàn nhà. Nhưng nhờ làm việc chăm chỉ, Ponzi được thăng cấp lên vị trí bồi bàn để rồi bị sa thải vì tội lừa gạt khách hàng và trộm cắp. Thất nghiệp, Ponzi tìm

tới Montreal, Canada và trở thành người thu ngân trong chi nhánh mới mở của ngân hàng Banco Zarossi. Để thu hút khách, ông chủ Zarossi trả khoản lợi tức gấp đôi các đối thủ cạnh tranh cho bất cứ ai chịu gửi tiền vào ngân hàng của ông ta. Dù ăn nên làm ra, kỳ thực ngân hàng đang gặp rắc rối vì các khoản nợ xấu và hoàn toàn không có bất kỳ một khoản đầu tư nào. Để duy trì hoạt động, Zarossi thường lấy tiền của người sau trả cho người trước. Zarossi trốn sang Mexico trước khi ngân hàng sụp đổ. Ponzi học được kinh nghiệm của chủ cũ, bắt đầu mở công ty mang tên “Securities Exchange Company” ở Boston và tìm sự giúp đỡ tài chính. Ông kêu gọi bạn bè cho mượn tiền và hứa trả họ lãi suất lên tới 50% trong vòng 45 ngày. Một vài người mạnh dạn bỏ tiền đầu tư và được trả lãi như đã cam kết. Tiếng lành đồn xa, các khoản đầu tư thi nhau chảy về. Ponzi thuê mướn hàng loạt nhân viên và hứa sẽ trả khoản lợi tức khổng lồ cho các nhà đầu tư. Tới tháng 2/1920, Ponzi đã có trong tay 5.000 USD, một khoản tiền khổng

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

lồ khi đó. Đến tháng 3, ông đã có 30.000 USD. Tiền làm Ponzi lóa mắt. Ông thuê mướn hàng loạt nhân công và gom tiền tại toàn bộ các khu vực New England và New Jersey. Nhà đầu tư được trả lãi lớn đã mạnh dạn động viên bạn bè, người thân tham gia. .Tới tháng 5, Ponzi đã có 420.000 USD. Người người bán nhà, lấy tiền tiết kiệm, mang tới cho Ponzi. Phần lớn khi nhận được tiền lãi lại tái đầu tư cho Ponzi với hy vọng sẽ được hưởng lợi tức lên tới 100%. Vào tháng 7, Ponzi đã có gần 8 triệu USD. Thành công trong việc huy động vốn nhưng Ponzi lại chẳng thể nào kiếm đủ để đầu tư và sinh lãi. Dù vậy, ông sống rất xa hoa, mua cả lâu đài, xe hạng sang, đầu tư vào các ngân hàng, doanh nghiệp… Tới tháng 8 cùng năm, người ta phát giác Ponzi đang trả lãi cho nhà đầu tư cũ bằng tiền của nhà đầu tư mới. Hành động này vốn được gọi là “cướp người này trả cho người kia”, giờ đã có cái tên chính thức là “kiểu lừa Ponzi”. Cho tới khi đổ bể, bằng cách lừa đảo này Ponzi đã khiến các nhà đầu tư mất trắng 20 triệu USD,

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

đồng thời khiến 6 ngân hàng phá sản. Năm 1920, Ponzi bị truy tố vì tội lừa đảo và phải thụ án một thời gian trong các nhà tù liên bang trước khi bị trục xuất về Italy vào năm 1934. Ông ta chết trong cảnh trắng tay tại Rio de Janeiro (Brazil) vào năm 1949 và được chôn trong một nghĩa trang của người nghèo. Thủ thuật Ponzi được thế hệ sau nâng lên cao hơn nhờ các tay siêu bịp của thế kỷ 21 như như Bernie Madoff và Allen Stanford. BERNIE MADOFF

Bernard Lawrence Madoff (sinh ngày 29 tháng 4 năm 1938) là một doanh nhân người Mỹ. Madoff bắt đầu sự nghiệp tài chính ở tuổi 22 với 5.000 USD trong tay, khoản tiền ông tự kiếm được nhờ làm các công việc trong kỳ nghỉ hè, chẳng hạn như lắp đặt hệ thống tưới vườn ở New York. Đến năm 1960, Ông sáng lập hãng Bernard L. Madoff Investment Securities LLC ở phố Wall và là chủ tịch hãng này đến ngày 11 tháng 12 năm 2008. Ông nguyên là chủ tịch của sàn giao dịch chứng khoán NASDAQ (National Association of Securities Dealers Automated Quotations). Bernie Madoff được xem là biểu tượng của tội phạm tài chính hiện đại. Năm 2008, ông bị cáo buộc vận hành một vụ lừa đảo Ponzi trị giá 50 tỷ USD, lớn nhất trong lịch sử. Với uy tín ở Phố Wall, các quỹ đầu tư

Đại bịp Madoff (hình giữa) và những nạn nhân nổi tiếng của lão

của công ty Madoff hấp dẫn các nhà đầu tư bởi lời hứa lợi nhuận cao và chi phí thấp. Vì thế hàng chục ngàn nhà đầu tư (cá nhân và doanh nghiệp) đã đầu tư vào quỹ của Madoff qua các đối tác của công ty này và ký gửi cho ông ta hàng chục tỷ USD. Đồng thời các nhà đầu tư đó đã được Madoff trả lãi suất rất cao, luôn ở mức 2 con số (10,5% lãi mỗi năm) mà không hề biết rằng số tiền lãi đó chỉ đơn giản là lấy tiền của nhà đầu tư sau trả cho nhà đầu trước theo như mô hình lừa đảo kiểu Ponzi. Hàng loạt ngân hàng, tổ chức tài chính trên thế giới sau đó đã phải thừa nhận họ đã sập bẫy của Madoff. Danh sách những nạn nhân của Madoff ngày một dài hơn và trong đó có rất nhiều tên tuổi các ngân hàng hàng đầu trên thế giới như Santander của Tây Ban Nha, ngân hàng Anh HSBC, ngân hàng Hoàng gia Scotland,

ngân hàng BNP của Pháp, ngân hàng Nomura (Nhật Bản)… Không chỉ có các thể chế tài chính mà những tổ chức nhân đạo cũng bị ảnh hưởng. Nhiều tổ chức nhân đạo đã phải đóng cửa và sa thải nhân viên sau khi bị mất toàn bộ tiền vào quỹ của Madoff. “Nạn nhân” của Madoff bao gồm từ những nhân vật nổi tiếng như Elie Wiesel, người đoạt giải Nobel Hòa Bình năm 1986, đạo diễn Steven Spielberg (Mỹ) đến các triệu phú, các công ty tư vấn đầu tư và quỹ phòng hộ (hedge)… Thậm chí siêu lừa Allen Stanford cũng trở thành 1 nạn nhân của Madoff với số tiền đầu tư lên đến 400.000 USD. Có thể nói cú lừa thế kỷ này của Madoff chẳng khác nào thảm hoạ sóng thần quét sạch các tổ chức tài chính trên thế giới và đây được coi là vụ “vỡ hụi” khủng khiếp nhất trong lịch sử thế giới với tổng thiệt hại lên đến 64.8 tỷ USD. Kết thúc vụ án, Madoff

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

phải ra vành móng ngựa vào tháng 12 năm 2008 chịu mức án phạt 150 năm tù. Tuy nhiên, mức phạt này chưa phải là kết cục làm hài lòng những “nạn nhân” của siêu lừa B e r n a r d M a d o ff . B ở i với họ, những người đã mất toàn bộ tài sản, gia đình tan nát, thậm chí có người đã tự tử vì tay trắng thì quãng đời còn lại trong lao tù của Madoff vẫn là sự trừng phạt “nhẹ nhàng”. ĐÀN EM ALLEN STANFORD KHÔNG THUA ĐÀN ANH MADOFF!

Đúng là theo luật giang hồ “tiền giang hậu lãng suy tiền lãng, nhất bối tân nhân thắng cựu nhân”(Trên sông dài, đợt sóng sau đẩy làn sóng trước, một nhóm hảo thủ mới thắng bọn già cả). Đầu tháng 03, 2012, kết thúc một vụ án lừa đảo bạc tỷ Mỹ kim và nhân vật từng là một đại phú ông ở Mỹ, được phong tước hiệp sĩ

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

tham dự hàng quý tộc Anh quốc, đồng thời là nhà Mạnh thường quân trong công tác từ thiện và bảo trợ thể thao, bỗng nhiên rớt đài và lãnh bản án 20 năm tù và rơi vào hàng ngũ khố rách áo ôm. Tỷ phú ngã ngựa là ai vậy? Allen Stanford sinh năm 1950, ở Mexia, Texas, xuất thân từ một gia đình kinh doanh nổi tiếng, tốt nghiệp B.A. ngành tài chính tại Baylor University. Vào thập niên 1980, Stanford cùng cha mở công ty địa ốc ở Houston mua nhà vào lúc giá hạ và bán ra vào lúc giá cao nên thu lời khả quan. Được đà, chuyên viên tài chính này, vào năm 1986, mở một một ngân hàng trên đảo Montserrat (hòn đảo thuộc Anh ở West Indies vùng Caribbean) và khi ở nơi này thắt chặt luật lệ ngân hàng , thì Stanford chuyển hoạt động kinh doanh tiền tệ sang đảo quốc Antigua ( Antigua and Barbuda cũng ở West Indies, Caribbean thuộc Anh.) Ngân hàng của Stanford chuyên đầu tư, bán loại dịch vụ phát hành “chứng nhận ký gửi” (certificates of deposit hay gọi tắt là CD với lãi suất cao) cho các tay giàu có ở châu Mỹ- Latin và Mỹ quốc. Ở Antigua, ông ta trở thành một nhà từ thiện và bảo trợ môn bóng cricket với các trận đua tài hàng chục triệu USD, và thường được gọi là Đức ông Allen (Sir Allen) vì được nữ

hoàng Elizabeth II của Anh phong tước hiệp sĩ của vùng Antigua and Barbuda vào năm 2006. Vào năm 2008, Allen Stanford được tạp chí Forbes xếp vào hạng 205 trong danh sách những người giàu nhất Mỹ. Allen Stanford ăn chơi có tiếng, được giới quý tộc gọi là công tử Caribbean (Caribbean Playboy) và huy hoắc tiền bạc rộng rãi cho người thân. Ông ta mua một lâu đài cho một bạn gái và cô con gái lớn được cha tậu cho một condo bạc triệu ở Houston. Ông ta có du thuyền tráng lệ Sea Eagle dài 112 ft và hàng tá xe hơi lộng lẫy. Trên đỉnh giàu sang như thế tỷ phú chợt rớt xuống nấc thang cuối cùng của xã hội và có nguy cơ bóc lịch tới tuổi tám chục. Vào lúc thịnh thời, Stanford từng được tờ Houston Chronicle ca tụng là “ nhà hảo tâm, nhà Mạnh th ư ờ n g q u ân c ủ a m ô n cricket, vị chủ nhân và là nhân vật công chúng hàng đầu.” Stanford cũng hoạt động trong lãnh vực báo chí. Ông ra có trong tay hai tờ báo đều gọi là The Sun ở “Antigua and Barbuda” và “Saint Kitts and Nevis” Khi xuống ngựa 2012, huy chương và tước hiệu lại bị hoàng gia Anh lột sách để trả lại nguyên dạng Allen Stanford. Báo chí trong tay phải đóng cửa, tài sản bị niêm phong, bạn bè xa lánh, bệnh tật toàn thân, râu tóc bạc phơ, thân bại

Allen Stanford ra tòa về tội lừa đảo và tiến dần tới bước đường cùng

danh liệt là hình ảnh của Stanford ngày nay. Khi ra tòa, Allen Stanford khai là mình trắng tay không còn mướn nổi luật sư bào chữa nếu các công ty bảo hiểm không thực hiện cam kết bảo trợ. Do đó dàn biện hộ cho ông ta được công quỹ trả hàng triệu Mỹ kim. Khi còn bị tạm giam chờ ngày ra trước vành móng ngựa, Stanford bị một tù nhân khác đánh trọng thương ở đầu. Cũng vì thế vụ án kéo dài vì Stanford khai rằng mất trí nhớ không thể ra tòa được. Mánh mung lường gạt khách hàng của họ không có gì lạ và thường được gọi là Mẹo bịp Ponzi (Ponzi scheme). Thủ đoạn bịp Ponzi rất đơn giản: Dụ kẻ cả tin đầu tư vào một kế hoạch tưởng tượng “một vốn bốn lời” rồi lấy tiền của người đầu tư sau trả lãi cho người góp vốn trước và một phần thu vào túi mình. Kế hoạch

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

diễn tiến, tháp lừa càng cao (nên mới có tên là pyramid scheme), ngọn tháp càng nhỏ vì tiền lừa gạt được của thân chủ trong thực tế không sinh lời mà thu vào túi kẻ lừa bịp và bị phân tán hoặc ăn xài phung phí và trả lời quá nặng. Lúc kẻ lừa đảo không còn khả năng chi trả, khách hàng nghi ngờ đòi rút tiền về, thế là “tháp” đổ nhào và kẻ đầu tư trắng tay. Muốn cho câu khách, Stanford phải đóng vai phú quý và danh vọng. Tài sản riêng của ông ta trước khi vào tù được đánh giá khoảng 2,2 tỷ USD. Ông ta ở những dinh thự sang trọng, đắt giá nhất, ăn mạc bảnh bao nhất, đi xe luých nhất và còn tìm cách chứng mình có liên hệ mình với “cụ tổ” “Leland Stanford,” người thành lập đại học Stanford nhưng không thành công! Tháp lừa rung rinh từ 02, 2009 cho biết Ủy ban điều hành chứng khoán

FORTUNE HERBS Đông Y Dược Phòng

PHƯỚC NHƠN ĐƯỜNG 2820 PEACHTREE IND BOULEVARD, STE # M • DULUTH, GA 30097 Xin gọi để lấy hẹn: 770-986-0058

• 678-207-9867

Website: www.fortuneherbs.com

MỞ CỬA 6 NGÀY: 10AM - 6PM • NGHỈ THỨ SÁU • Ngày Chủ Nhật lấy hẹn only CHUYÊN TRỊ THEO PHƯƠNG PHÁP ĐÔNG Y GIA TRUYỀN THUỐC BẮC VÀ CHÂM CỨU

BÁC SĨ Lâm Tuấn * License châm cứu * Kinh nghiệm trên 30 năm Truyền nhân chính tông y đạo, bốn đời Đông Y gia truyền. Tốt nghiệp trường Đông Y Học Viện, đã nhiều năm chữa lành các bệnh nan y về nội khoa, sản hậu, thận, v. v.. CHUYÊN TRỊ: Các bệnh về Xương Sống, Gan, Thận, Nhức Đầu, Khó Ngủ, Đau lưng, Phong Thấp, Tê Bại, Đau Thần Kinh, Nội Thương và những chứng bệnh của Đàn Bà.

ĐẶC BIỆT CHUYÊN TRỊ: • Trật gân - Trật xương - Trẹo cổ • Đau khớp • Có bán thuốc rượu danh tiếng trị đau nhức, ăn, ngủ được và tăng cường sinh lực, nam - phụ Lão đều dùng rất công hiệu.

rlo af Pk w

d for

htr

tria

ule

nd eI

o lB

ĐẶC BIỆT CÓ THUỐC GIA TRUYỀN THẦN DIỆU VỀ: Huyết trắng, sa tử cung, kinh nguyệt không đều, hiếm muộn con cái, đau bụng đến kỳ, đau bao tử, đái ra máu, di mộng tinh, hoạt tinh, yếu sinh lý, liệt dương, bệnh viêm và ho suyễn...

nt H ill Rd

Chúng tôi có nhân viên người Việt thông dịch cho Quý vị. Nếu cần xin gọi: 770-986-0058 lấy hẹn trước

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

của Mỹ có tên là SEC (Securities and Exchange Commission) đã đệ đơn tại tòa án liên bang Dallas, Texas, buộc tội Standford, và hai giám đốc điều hành của tập đoàn tài chính Stanford về âm mưu lừa đảo với quy mô lớn tới trên dưới bảy tỷ USD. Nạn nhân từ Texas tới hải đảo Caribbean đã rơi vào tròng trước thủ đoạn rao bán loại “chứng chỉ ký thác” với lãi suất cao của nhóm Stanford. “Chứng chỉ ký thác” cũng là cách đầu tư thông dụng của các tay dư tiền bạc mà muốn sinh lời mau. Về nguyên tắc, CD cũng tương tự như một trương mục tiết kiệm (saving account) nhưng định kỳ (hoặc 3, 6 tháng hoặc từ 1 tới 5 năm...) với lãi suất cố định, thường cao hơn lối ký gửi thông thường ở ngân hàng và được bảo đảm “ít nguy cơ hơn trước dao động tài chính.” Khi đáo hạn thân chủ sẽ lãnh cả vốn lẫn lời một lần. Giới hữu trách của ủy ban điều hành chứng khoán Mỹ vào ngày thứ ba 17-0209 cho biết Allen Stanford đã bịa ra một kế hoạch đầu tư để bán 8 tỷ USD “chứng chỉ ký thác” với lời hứa có lãi suất cao nhưng trong thực tế chỉ là hư ảo. Khi phát giác ra nội vụ, lập tức ủy ban điều hành SEC đã ra lệnh phong tỏa tài sản của Stanford và ba công ty của ông ta, trong đó có Stanford International Bank có trụ sở ở đảo Antigua thuộc vùng Caribbean và Stanford Group và Stanford Capital

Management ở Houston. Cuối cùng, tháng sáu, 2009 Stanford bị bắt tại nhà bạn gái. Vụ lừa đảo mới này không những làm rung động nước Mỹ mà còn gây ảnh hưởng tới giới tài chính toàn cầu vì ngân hàng quốc tế của Stanford ở Antigua có 30 ngàn khách hàng ở 131 quốc gia. Vụ án kéo dài từ 2009 tới 2012, mới có kết quả. Vào ngày 06-03-12, tại tòa Houston dưới quyền chủ trì của chánh án David Hittner, bồi thẩm đoàn sau nhiều ngày bàn luận ráo riết đã đưa ra kết luận Allen Stanford mắc tội lừa đảo bằng một kế hoạch có quy mô lên tới 7 tỷ Mỹ kim. Chính quyền Mỹ tuy từ tháng hai, 2009, đã thành công trong việc đóng cửa một đế chế tài chính do Stanford lập ra để lừa đảo khách hàng nhưng dư luận cho rằng họ đã thất bại để cho thủ đoạt lường gạt kéo dài quá lâu dù đã có dấu hiệu bất thường khiến nhiều nạn nhân mắc bẫy. Mặc dù Allen Stanford lãnh án tù 110 năm nhưng nạn nhân của ông ta chỉ bớt phẫn nộ chứ không nguôi ấm ức vì tiền họ bỏ ra đã theo dòng nước về đông! NHÀ THỜ ẢO VÀ NẠN NHÂN THỰC

Nguồn tin cuối tháng 3, 2019 của tờ Los Angeles Times cho biết cơ quan điều hành hoạt động tài chính của Mỹ, SEC (Securities and Exchange Commission) đã ra lệnh

Kent Whitney của tổ chức lừa đảo CHS (Church of Healthy Self) ở Orange County

chấm dứt hoạt động của quỹ tín dụng CHS Trust và CHS Asset Management Inc của Kent R.E. Whitney và David Lee Parrish vì chúng chỉ là hình thức trá hình tôn giáo để lừa đảo các nhà đầu tư gốc Việt. Cục Điều tra Liên bang (FBI) đang tiến hành điều tra cáo buộc hai kẻ mượn danh mục sư của một giáo hội hữu danh vô thực có tên là The Church of Healthy Self (CHS) tổ chức mô hình đầu tư kiểu Ponzi và lừa đảo hàng trăm người Việt, khiến họ bị mất tới trên dưới 25 triệu Mỹ kim Nguồn tin tòa án cho biết, hai đối tượng chính trong nghi án lừa đảo này là Kent Whitney, 37 tuổi, và David Lee Parrish, 47 tuổi. “Trụ sở hoạt động” của nhà thờ đặt tại một khu mua sắm ở khu Little Saigon, thuộc Westminster, hạt Orange (Quận Cam), bang California. Các đối tượng tự lập một

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

quỹ tín dụng, kêu gọi cộng đồng người Việt đầu tư mà không bị đóng thuế vì đóng góp cho cơ sở từ thiện về lý thuyết là phi lợi nhuận, nhưng vẫn phân lời cho người đầu tư mỗi năm từ 12-43%. Những người đóng góp còn được thưởng 100 USD cho mỗi khoản đầu tư 10.000USD mà mình giới thiệu cho nhà thờ. Mục sư khuyến khích những người tham gia lôi kéo thêm bạn bè và người thân gia đình đầu tư vào quỹ của CHS. Khi tìm ra dấu hiệu man trá, đầu tháng 3, theo đề nghị của Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch (SEC), một thẩm phán Tòa sơ thẩm liên bang đã cho đóng băng tài sản của CHS. Nhà thờ đã đóng cửa từ ngày 14/3. Bên trong văn phòng vẫn còn một tấm poster quảng bá về giải golf “Đường đến thiên đàng” dành cho người nổi tiếng,

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

tổ chức ở Newport Beach vào tháng 1. Sau khi CHS bị đóng băng tài sản, FBI thu hồi được 4,4 triệu USD từ các tài khoản của cơ sở này. Mô hình đa cấp chủ yếu nhắm vào người lớn tuổi gốc Việt trong khu vực Westminster và San Jose. Cơ quan điều tra cho biết “một số nạn nhân có lẽ đã bị lừa hết tài sản”. “Nhiều người giờ đây rơi vào cảnh không còn tiền để trả các chi phí như các khoản vay thế chấp, điện nước, bảo hiểm hay trang trải các chi tiêu thường nhật”. SEC mô tả cơ sở của Whitney và Parrish là “nhà thờ ảo”. Trang mạng của CHS cung cấp đường dẫn đến các kênh YouTube, đăng tải nhiều đoạn video tôn giáo và các đơn cầu nguyện trực tuyến. Điều tra của SEC cho biết: “CHS không tổ chức các hoạt động tôn giáo thường gắn liền với một nhà thờ bình thường. Sứ mệnh chủ đạo của nhà thờ này dường như chỉ là thu gom tiền quỹ từ các nhà đầu tư”. Whitney và Parrish đang bị FBI điều tra nhưng vẫn chưa bị truy tố với bất kỳ tội danh nào, theo công tố viên Kyra Andrassy.SEC cho biết Kent Whitney là người sáng lập ra nhà thờ CHS vào năm 2014. Người này từng nhận mức án 44 tháng tù giam cũng với tội danh lừa đảo ở Chicago, bắt đầu thụ án từ tháng 12/2011. Whitney bị cáo buộc quỵt gần 600.000 USD từ 10 nhà đầu tư, tham gia vào đường dây

Trụ sở CHS ở Westminster, California

lừa đảo chứng khoán trị giá gần 96 triệu USD. Tháng 8/2014, chỉ hai tháng sau khi ra tù, Whitney trở thành “mục sư” nhờ một chương trình sắc phong trên mạng. Sau một tháng, Whitney thành lập CHS và tự nhận mình có “sự kết nối đặc biệt với Chúa trời”. Ông giấu nhẹm thông tin về án tù ở Chicago. David Lee Parrish, “mục sư” còn lại của nhà thờ, từng bị cáo buộc là đồng phạm của Whitney trong vụ lừa đảo chứng khoán khiến y phải vào tù. Parrish cũng là giám đốc điều hành quỹ tín dụng CHS. CHS sử dụng các đoạn video trên YouTube, mua quảng cáo trên các đài truyền hình và phát thanh của người Việt tại Quận Cam để lôi kéo người đầu tư. Trên thực tế, những “mục sư” này đã dùng tiền quỹ để trang trải cho lối sống xa xỉ của bản thân. Họ

mua từ đồng hồ Rolex, xe sang Bentley, đồ thời trang Gucci và súng đắt tiền. Tiền của quỹ tín thác còn là nguồn thu để những người này trả tiền thuê các bất động sản ở khu Newport Beach lân cận với giá từ 7.500-11.000 USD/ tháng. Cảnh sát đã tiến hành lục soát nơi ở của Parrish và Whitney. Các điều tra viên tìm thấy súng trường tấn công với hai băng đạn và ống nhắm laser. Cảnh sát còn thu giữ súng ngắn bán tự động Uzi có thiết bị giảm thanh. Nhiều khẩu súng ngắn và súng săn cũng được tịch thu.Các điều tra viên còn tìm thấy nhiều trang sức, máy tính, trang phục đắt tiền, dụng cụ thể thao, ba điện thoại di động và hơn 53.000 USD tiền mặt. Giới chức địa phương còn xác định được ít nhất ba ngôi nhà của những người đầu tư chuyển cho nhà thờ sử dụng. công tố viên Andrassy cho biết: “Thật đau lòng khi nghe

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

câu chuyện của những người đầu tư. Chúng tôi đã trao đổi với một vài người. Họ quyên góp hết tài sản cho nhà thờ, nghĩ rằng mình tìm ra được một nơi đầu tư an toàn”, FBI đang điều tra cáo buộc mô hình gây quỹ đa cấp của nhà thờ CHS đã bòn rút gần 25 triệu USD từ những nhà đầu tư. Tuy nhiên, theo Orange County Weekly, bà Andrassy lo ngại số tiền bị hai “mục sư” biển thủ có thể lên đến gần40 triệu USD,. Whitney và Parrish vẫn tiếp tục lảng tránh báo chí. Luật sư đại diện cho Kent Whitney là Ken White cũng từ chối mọi bình luận về hồ sơ điều tra của SEC. CHU NGUYỄN

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG

Thấy gì ở Thượng đỉnh

Nga - Bắc Hàn?

LÝ ANH

Kim Jong Un được đón tiếp tại ga Khasan, Cộng hòa Nga

gày 19/04, Dmitry Peskov, phát ngôn viên Điện Kremlin cho biết, hạ tuần tháng 04/2019 diễn ra hội nghị Thượng đỉnh Nga Triều tại Vladivostok.

Cùng ngày, Hãng Thông tấn Trung ương Bắc Hàn (KCNA) đưa tin, Kim Jong-un đã gửi thư cho Tổng thống Putin, cam kết nỗ lực tăng cường quan hệ song phương.Trong thư gửi Tổng thống Putin ngày 18/04, Kim Jong-un viết: “Tôi sẵn sàng hợp tác chặt chẽ với ngài nhằm phát triển mối quan hệ hữu nghị giữa Bắc Hàn và Cộng hòa Nga một cách nhất quán và xây dựng phù hợp với đòi hỏi của kỷ nguyên mới, nhằm bảo vệ hòa bình và an ninh thế giới” …

Hội nghị Thượng đỉnh giữa Kim Jong-un và Vladimir Putin diễn ra trong 2 ngày 24 và 25/04/2019 tại Đại học Liên bang Viễn Đông ở đảo Russky, Vladivostok. KIM JONG-UN ĐẾN VLADIVOSTOK

Theo tờ Chosun Ilbo (Đại Hàn), ngày 23/04, Kim Jong-un lên đoàn tàu bọc thép tới Vladivostok. Quãng đường dài 700km từ Bình Nhưỡng đến Vladivostok chạy khoảng từ 10 đến 15 giờ. Sáng 24/04 , đoàn tàu bọc thép chở Kim Jong-un đi qua biên giới Nga - Triều, dừng chân tại Khasan, nơi có nhà lưu niệm xây năm 1986 nhân chuyến thăm Liên Xô của ông nội Kim Jong-un là Kim Nhật Thành, cố

lãnh tụ Bắc Hàn. Sau đó, đoàn tàu sẽ đến thành phố Ussuriysk, chuyển sang tuyến đường sắt xuyên Siberia tới thành phố Vladivostok, nơi tổ chức hội nghị Thượng đỉnh Nga Triều. Ngày 25/04, Tổng thống Vladimir Putin và Chủ tịch Kim Jong Un đã gặp nhau lần đầu tiên tại thành phố cảng Vladivostok, đánh dấu bước tiến mới trong quan hệ Nga –Bắc Hàn. Theo Daily Mail, đây là cuộc gặp đầu tiên của Chủ tịch Kim với Tổng thống Nga Putin. Dư luận cho là, Kim Jong-un muốn tìm kiếm sự ủng hộ của Putin trong đàm phán nguyên tử Mỹ-Bắc Hàn đang có dấu hiệu bế tắc. Trong tuyên bố trước thềm hội nghị thượng đỉnh, Kim và Putin đều mong muốn tăng cường hơn nữa mối quan hệ lịch sử. Kim Jong-un nói: “Tôi nghĩ đây sẽ là cuộc gặp rất có ý nghĩa trong việc phát triển quan hệ hai nước, vốn đã có bề dày lịch sử và ngày càng trở nên ổn định. Trong bối cảnh thế giới tập trung vào tình hình Bán đảo Triều Tiên, tôi nghĩ đây sẽ là cuộc đối thoại có ý nghĩa”. Putin nói với Kim rằng, Cộng hòa Nga ủng hộ tiến trình hạ nhiệt căng thẳng trên Bán đảo Triều Tiên và muốn thúc đẩy kinh tế. Putin nói: “Tôi tin rằng, chuyến thăm của ngài giúp chúng ta hiểu nhau hơn về cách giải quyết vấn đề Bán đảo Triều Tiên. Nga có thể làm gì để hỗ trợ tiến trình này. Về quan hệ song phương, chúng

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG

ta vẫn còn rất nhiều cơ hội phát triển kinh tế”. Hai nhà lãnh đạo Cộng hòa Nga và Bắc Hàn đã có cuộc gặp riêng tại Đại học liên bang Viễn Đông trên đảo Russky, mở màn cho hội nghị Thượng đỉnh với sự tham gia của quan chức hai nước. Theo hãng thông tấn TASS, cuộc thảo luận giữa hai nhà lãnh đạo và quan chức 2 nước diễn ra hơn 3 tiếng đồng hồ. Sau đó, hai vị cùng tham dự buổi tiếp đón chính thức và dùng bữa tối. Trong cuộc gặp mặt, Tổng thống Putin nói Nga sẵn sàng giúp Bắc Hàn phá vỡ bế tắc về chương trình vũ khí nguyên tử. Trong khi đó Kim Jong un cho biết cuộc gặp mặt vô cùng ý nghĩa. Hai nhà lãnh đạo không công bố bất kỳ thỏa thuận chung nào. Tuy nhiên, giọng điệu thân thiện giữa hai bên là điều khác biệt so với Thượng đỉnh Mỹ - Triều hồi tháng 02/2019 tại Hà Nội. Trong cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên, Putin và Kim Jong-un đã tặng nhau những thanh kiếm nghi lễ và kỷ niệm chương ghi rõ lời chào mừng bằng hai thứ tiếng Nga và Triều Tiên. KIM JONG - UN NÓI “Ý ĐỒ XẤU” CỦA MỸ

Truyền thông Bắc Hàn đưa tin, khi gặp Tổng thống Putin, Kim Jong-un nhắc đến việc Mỹ có “ý đồ xấu” tại hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều lần hai ở Hà Nội. Kim Jong-un cảnh báo: “Tình hình bán đảo Triều Tiên đang lâm vào bế tắc và đã chạm mức giới hạn, có thể quay lại trạng thái ban đầu trong bối cảnh Hoa Kỳ có hành động xấu tại hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều lần hai. Hòa bình và an ninh trên Bán đảo Triều Tiên hoàn toàn phụ thuộc vào thái độ của Mỹ trong tương lai. Bắc Hàn sẵn sàng chuẩn bị đối phó với mọi tình huống có thể xảy ra”. Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ -Triều lần hai kết thúc mà không đạt được thỏa thuận. Bắc Hàn đề nghị Mỹ dỡ

Kim Jong Un lần đầu bắt tay Tổng thống Vladimir Putin

bỏ một số lệnh trừng phạt để đổi lấy phi nguyên tử hóa, Mỹ lại muốn Bắc Hàn phải phi nguyên tử hóa toàn diện trước khi dỡ bỏ lệnh trừng phạt. Tuyên bố của Kim Jong-un đưa ra một tuần sau khi Bình Nhưỡng yêu cầu loại Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khỏi các cuộc đàm phán phi nguyên tử. Bắc Hàn cáo buộc Ngoại trưởng Hoa Kỳ tìm cách cản trở tiến trình đối thoại giữa nguyên thủ hai nước. Về phần mình, Tổng thống Putin nói Moscow ủng hộ nỗ lực hạ nhiệt căng thẳng và ngăn chặn mọi xung đột nguyên tử trên Bán đảo Triều Tiên. Ông nhấn mạnh: “Bắc Hàn phải được đảm bảo an ninh, đảm bảo chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ. Chúng ta cần phải trở về thời kỳ mà luật pháp quốc tế quyết định tình hình trên thế giới, chứ không phải tuân theo luật pháp của kẻ mạnh”. Phát biểu với truyền thông sau hội nghị, Putin cho biết sẽ truyền đạt kết quả của cuộc đối thoại tới các lãnh đạo thế giới khác. Sau hội nghị Thượng đỉnh Nga Triều, Putin tham dự một hội nghị Thượng đỉnh khác tại Bắc Kinh. Ông cho biết sẽ thảo luận về kết quả Hội nghị Thượng đỉnh Nga – Triều với

các lãnh đạo Trung Quốc. Ông nói: “Ngày mai tôi sẽ thảo luận với các lãnh đạo Trung Quốc tại Bắc Kinh. Chúng tôi cũng thảo luận thẳng thắn và cởi mở về cuộc gặp hôm nay với lãnh đạo Mỹ. Không có gì cần phải giữ bí mật. Lập trường của nước Nga là luôn minh bạch, không có thuyết âm mưu”. Tổng thống Putin còn cho biết: “Đích thân ông Kim Jong-un đã yêu cầu chúng tôi thông báo lại với phía Mỹ về lập trường của ông ấy đối với những vấn đề liên quan đến diễn biến trên Bán đảo Triều Tiên và trong khu vực”. Đài truyền hình Hoa Kỳ CNN nhận định, một trong những thông điệp chính của Điện Kremlin sau hội nghị Thượng đỉnh Nga - Triều là: Nếu Hoa Thịnh Đốn muốn giải quyết vấn đề thông qua đối thoại, điều quan trọng là phải nói chuyện với Putin. BÌNH LUẬN CỦA TRUYỀN THÔNG VÀ HỌC GIẢ

Trong một bài báo viết về kết quả hội nghị Thượng đỉnh Nga - Triều đăng trên tờ Washington Post, tác giả bài báo bình luận: Đối với Kim Jongun, gặp Tổng thống Putin là bước đi tiếp tục hòa nhập vào chính trường

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG

quốc tế sau nhiều năm khép kín. Hội nghị Thượng đỉnh Nga -Triều sẽ giúp củng cố uy tín của ông Kim trên trường quốc tế, một lần nữa chứng minh cho người dân Bắc Hàn thấy lãnh đạo của họ luôn được chào đón bởi nguyên thủ nhiều quốc gia trên thế giới. Hội nghị Thượng đỉnh Nga - Triều cũng giúp Bắc Hàn nhận được sự ủng hộ từ một thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, vốn có thể phủ quyết bất cứ đề xuất nào của Hoa Thịnh Đốn đối với việc áp đặt lệnh trừng phạt mới đối với Bình Nhưỡng. Thậm chí có hy vọng mong manh rằng, Nga sẽ thuyết phục Mỹ bớt cứng rắn hơn hoặc Trung Quốc linh hoạt hơn trong thực thi các biện pháp trừng phạt. Đây cũng là cơ hội để Kim Jongun gửi thông điệp tới Hoa Thịnh Đốn và Bắc Kinh rằng, ông còn có các lựa chọn khác. Washington Post dẫn lời David Kim, nhà phân tích tại Trung tâm Stimson ở Hoa Thịnh Đốn nói: “Kim Jong-un không muốn đặt tất cả trứng vào giỏ của Trung Quốc vì Bắc Hàn phải phụ thuộc về mặt kinh tế vào Trung Quốc. Càng ở dưới cái bóng của Trung Quốc thì họ càng muốn thoát khỏi nó”.

Andrei Lankov - nhà nghiên cứu về Bắc Hàn của Nga, hiện là giáo sư giảng dạy tại Đại học Quốc Dân, Hán Thành, nhấn mạnh: Thông qua chuyến thăm Nga, ông Kim Jong-un muốn chứng minh cho Hoa Thịnh Đốn thấy Bình Nhưỡng không bị cô lập nếu các vấn đề nước này đang phải đối mặt không giải quyết được với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump. Hai nhà lãnh đạo Nga -Triều có thể thảo luận cách thức nhằm giảm nhẹ sự trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với Bắc Hàn hay những sự hỗ trợ khác về kinh tế. Bên cạnh đó, ông Kim cũng muốn ngầm gửi tín hiệu cho Chủ tịch Tập Cận Bình rằng, ngoài Trung Quốc, ông còn có những người bạn khác. Thời gian gần đây, quan hệ Trung -Triều đã được cải thiện đáng kể, song hai bên vẫn còn có nhiều hoài nghi. Đối với Tổng thống Putin, Hội nghị Thượng đỉnh Nga -Triều sẽ cho thế giới thấy ông đã đưa Nga trở lại địa vị một cường quốc ngoại giao toàn cầu và quan trọng hơn, đây giống như một thông điệp rằng, Nga không muốn và cũng không thể “đứng ngoài” tiến trình phi nguyên tử hóa Bán đảo Triều Tiên. Moscow muốn mình được lắng nghe trong vấn đề nguyên tử ở Đông Bắc Á và muốn tham gia định hướng

của Bắc Hàn trong thời gian tới. Giáo sư Andrei Lankov nói: “Mục đích chính của Nga là muốn nhắc nhở các bên liên quan khác rằng, nước này vẫn có ảnh hưởng tiềm tàng về kinh tế và chính trị trong khu vực. Moscow cần quay trở lại với tình hình trên Bán đảo Triều Tiên”. Trong khi đó, hãng thông tấn CNBC dẫn lời nhà phân tích Anthony Rinna thuộc Viện Nghiên cứu Châu Á-Thái Bình Dương thuộc Đại học Nottingham, Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, cho hay: Từ 2003 đến 2008, Nga vốn là một thành viên trên bàn đàm phán sáu bên về vấn đề nguyên tử ở Bán đảo Triều Tiên. Mặc dù Nga không thể đơn phương giải quyết cuộc khủng hoảng trên Bán đảo Triều Tiên, nhưng sẽ tạo ra một số đòn bẩy nhất định nhằm đẩy nhanh tiến trình phi nguyên tử hóa. Giờ đây, một lần nữa Moscow có cơ hội thúc đẩy vai trò của mình tại khu vực Đông Bắc Á, để chứng minh Trung Quốc không phải là quốc gia duy nhất có ảnh hưởng với Bắc Hàn. Đồng thời cảnh tỉnh và nhắc nhở Đại Hàn, nếu Hán Thành không nắm bắt cơ hội này thì Bình Nhưỡng sẽ thế chỗ với những lợi ích to lớn về ngoại giao và kinh tế. Khẳng định tầm ảnh hưởng đối với vấn đề phi nguyên tử hóa ở Bán đảo Triều Tiên cũng có thể tạo cho Nga lợi thế nhất định trước phương Tây khi nước này muốn mở rộng vai trò trong giải quyết xung đột tại Syria, Ukraine hay đương đầu với cáo buộc can thiệp bầu cử Mỹ. Ngoài chính trị, kinh tế cũng là lý do khiến Nga quan tâm tới Bắc Hàn. Dư luận cho rằng: “Mục đích chính của Nga trong quan hệ với Bắc Hàn vẫn là mong muốn phát triển và đảm bảo an ninh cho vùng Viễn Đông nước này. Nga xem vị trí địa lý tiếp giáp giữa Nga với Bắc Hàn là con đường tiến ra thị trường toàn cầu rộng lớn hơn” … LÝ ANH

Kim và Putin nâng ly chúc rượu sau hội đàm Nga - Triều

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THƯ CỦA TIẾN

Nhà nước & Nhà thổ

TƯỞNG NĂNG TIẾN

Đưa người cửa trước rước người cửa sau. Kiều Tôi không rõ năm sinh hay ngà y qua đời của thi sĩ Bùi Giáng nhưng vẫn nhớ hoài hai câu thơ (ngơ ngác) mà ông viết từ cuối thế kỷ trước, sau khi phi thuyền Soyuz 37 được phóng lên không gian, vào hôm 23 tháng 7 năm 1980: Hoan hô đồng chí Phạm Tuân Khi không anh bỗng nhẩy tưng lên trời! Sao mà (khi khổ ng) khi không được, cha nội? Ðây là một cú “nhẩy” lịch sử, được chuẩn bị rất kỹ càng và chu đáo, chớ bộ – theo như lời của chính phi hành gia Phạm Tuân: “Khi đi tôi mang theo Tuyên ngôn Độc lập, bản Di chúc của Bác Hồ, một nắm đất Ba Đình, một lá cờ Tổ quốc, hai Huy hiệu của Bác Hồ và ảnh của Bác. Tất cả những ảnh, cờ và sách đều được đóng dấu trong vũ trụ. Nắm đất Ba Đình, lá cờ Tổ quốc, Tuyên ngôn Độc lập, Di chúc của Bác và ảnh của đồng chí Tổng bí thư Lê Duẩn đều thể hiện chủ quyền độc lập dân tộc Việt Nam đưa lên vũ trụ, đóng dấu ở trên vũ trụ cũng là khẳng định người Việt Nam sánh vai cùng với quốc tế và đã có mặt trên vũ trụ.” Cách “thể hiện chủ quyền độc lập dân tộc Việt Nam” của Phạm Tuân, dường như, không được dân Việt tận tình chia sẻ. Họ nhìn vấn đề, ngó bộ, hơi sai: Nhân dân thiếu gạo thiếu mì Mày vào vũ trụ làm gì hở Tuân? Đúng là ý kiến của đám đông hàm hồ và thấ t họ c, không có căn cứ hay cơ sở gì ráo trọi. Người ta “quá giang” vào vũ trụ, có phải chi ra đồng xu cắc bạc nào đâu mà lo đủ thiếu hay

/Theo VTC, “các cán bộ của Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia được cử đi cùng với Đoàn Thị Hương về nước”

tốn kém. Tuy mang tiếng là đi “ké” nhưng lúc về người hùng không gian vẫn được đón rước vô cùng đình đám – theo như tường thuật của báo Công An Nhân Dân: “Ngày ông trở về Việt Nam, người dân đứng suốt dọc con đường từ sân bay Gia Lâm về Hà Nội với những bức ảnh chân dung Phạm Tuân, cờ hoa, biểu ngữ chào đón. Lúc đó ông thấy một cảm xúc xúc động đến nghẹt thở cứ dâng tràn trong lòng.” Quả là mộ t ngà y vui. Đờ i là vạ n ngà y sầ u nên nhữ ng ngà y vui bao giờ cũng hiếm. Phải qua đầu thế kỷ sau, mã i đế n ngà y 3 thá ng 5 năm 2019, dân Hà Nộ i mớ i có dị p trả i qua một buổi chiều tưng bừng khác, khi Nhà Nước tổ chức một cuộc chào đón trọng thể, dành cho (nguyên) tù nhân Đoàn Thị Hương: -Bộ Ngoại giao Việt Nam đang chuẩn bị đưa Đoàn Thị Hương về

nước -Bộ Ngoại giao đang triển khai thủ tục cần thiết để đưa Đoàn Thị Hương về nước -Đã xác định ngày trả tự do cho Đoàn Thị Hương -Bộ Ngoại giao: Đoàn Thị Hương được thả là nỗ lực bảo hộ công dân -Đoàn Thị Hương xuất hiện tại sân bay Nội Bài -Cận cảnh Đoàn Thị Hương trở về Việt Nam tối 3/5 -Đoàn Thị Hương về Việt Nam, được chào đón như diễn viên điện ảnh tại sân bay Nội Bài Thiệt là quá đã, và quá đáng! Không ít kẻ, xem ra, không được hà o hứ ng hay “nồ ng nhiệ t” gì cho lắm: Võ Ngọc Ánh: Lưu manh đang tung hô một kẻ giết người như một minh tinh. Trần Thị Sánh: Mấy hôm nay, tràn

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THƯ CỦA TIẾN

ngập các mặt báo hoan hỉ đưa tin Đoàn Thị Hương trở về. Mình đọc cứ thấy nó sượng sượng, dơ dáy thế nào ấy... Lê Dũng: Càng ngày chúng ta càng thấy, Lý Thông giờ không phải là một mà chúng là cả một đảng, cả một chính quyền. Đảng Lý Thông, chính quyền Lý Thông. Nghiem Vietanh: Khởi đầu thì nhà sản vệ xem như chuyện của người ta, nên tỏ thái độ thờ ơ, vô trách nhiệm. Sau những diễn biến thực tế, bị dư luận, trong ngoài nước chửi rủa sml, nhà sản vệ mới làm màu, cố tạo ra chút váng... để lợi dụng. Hôm qua cô “sát thủ đầu mưng mủ” được tha tội, cho về cố quốc, cung đình sản vệ cử người đón rước hoành tráng hơn cả siêu sao, khoa trương và lộ liễu, kệch cỡm đến bỉ ổi... Ngô Thanh Tú: Khi những kẻ như Vũ Quang Hùng-người ám sát GS Nguyễn Văn Bông khiến ông chết ngay tại chỗ được tôn vinh như người hùng, thì việc cô Đoàn Thị Hương ám sát thành công Kim Jong Nam được truyền thông tiếp đón như minh tinh thì đâu có gì là lạ. Vì xét trên nhiều mặt cả hai việc làm này đều là khủng bố, giết người như nhau. Do Duy Ngoc: Xã hội hôm nay mọi giá trị đều bị đảo lộn. Đạo lý, đạo đức nháo nhào chẳng còn biết đâu là giá

trị thật của cuộc sống. Kẻ bán nước được tôn sùng như thánh nhân. Tên trùm xã hội đen cho vay nặng lãi, đâm thuê chém mướn thành thần tượng của tuổi trẻ. Kẻ giết người được tung hô như một anh hùng. Mai Thy: Cô ấy đã được đào tạo để trở thành một sát thủ Quốc tế, và vừa được trả từ sự giúp đỡ của rất nhiều những người yêu nước mà cộng sản gọi là “phản động”. Và giờ thì được chính Phủ VN chào đón long trọng… Nói nào ngay thì “chính phủ VN” không chỉ “chào đón long trọng” phi hành gia Phạm Tuân hay sát thủ Đoàn Thị Hương. Trong vài thập niên qua, kể từ khi kiều hối gia tăng hằng năm, vẫ n luôn có nhữ ng cuộ c đó n rướ c tưng bừng tương tự: -Chủ tịch Nguyễn Minh Triết chào đón kiều bào về quê ăn Tết -Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang gặp gỡ kiều bào vui Xuân quê hương -Chủ tịch nướ c Trầ n Đạ i Quang gặp gỡ các đại biểu kiều bào về nước đón Tết -Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhiệt liệt chào mừng kiều bào từ khắp nơi trên thế giới trở về quê Cha đất Tổ ăn Tết Nói là “nhiệt liệt chào mừng kiều bào từ khắp nơi về quê cha đất tổ ăn Tết” nhưng tưởng cũng cần “chua” thêm cho rõ (để trá nh mọ i sự hiể u

lầm không cần thiết) là cũng có đôi ba trường hợp ngoại lệ: Đám kiều bào ở Miên và ở Lào (không có hoặc có rất ít tiền đô) thì khỏi à nha. Đám người Thượng Tây Nguyên, thườ ng đượ c xe tả i củ a Liên Hiệ p Quố c chở về bằ ng đườ ng bộ – qua cửa khẩu Lệ Thanh, huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai – cũng vậy. Tuy cùng là dân “vượt biên trái phép” hết trơn, và ai cũng ra đi chỉ vì “nghe lời bọn xấu” (chỉ trừ mấy cái cột đèn, vì không có tai nên mới ở lại thôi) nhưng Đảng và Nhà Nước – rất tiếc – không thể tiếp rước họ được. Sao kỳ vậy? Cao Miên cũng là nước ngoài, chớ bộ? Đồng ý là thế nhưng phải xét đến sự dị biệt về phong tục. Thượng Kiều về không đúng lúc, không phải dịp Tết, vậy thôi. Tết mới vui chớ. Ngày thường, ai cũng bận thấ y bà luôn, làm sao mà đón người về cho được. Ngoài phong tục còn vấn đề phong thổ nữa. Thượng Kiều chả những về không đúng lúc mà còn không đúng chỗ nữa kìa. (Wrong time and wrong place, too). Thay vì lếch thếch về xe tải về qua biên giới của tỉnh Gia Lai, nếu họ dùng phản lực cơ, đáp cái ào xuống phi trường Tân Sơn Nhất… (với chút đỉnh tiền đô kẹp hờ trong passport) thì chuyện đón tiếp – tấ t nhiên – đã khác, và rất khác. Ở bình diện quốc gia (at national level) thì việc đưa đón đều phải có lý do, và đú ng qui trì nh mớ i đượ c. Nhà Nướ c chớ bộ nhà thổ sao mà bạ ai cũng đón rước tùm lum được. Đón Phạm Tuân và Đoàn Thị Hương linh đình “để nâng cao vị thế VN trên trường quốc tế.” Đón kiều bào từ Âu Mỹ còn linh đình hơn nữa để nâng cao mức kiều hối hàng năm. Chớ đám Thượng Kiều và Việt Kiều Lào/Miên (gì đó) thì ở bển luôn đi. Còn về làm chi cho má nó khi. TƯỞNG NĂNG TIẾN

Không khác gì minh tinh

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

GÓC CỦA PHAN

Xin chào nhau giữa con đường…

a số người Việt chúng ta đều biết câu thơ bất hủ của cố thi sĩ Bùi Giáng, “Xin chào nhau giữa con đường/ mùa xuân phía trước miên trường phía sau” trong bài thơ “Chào Nguyên Xuân” của ông. Nói về Bùi Giáng tiên sinh thì mỗi người cảm khái thơ ông theo cách riêng của mình về nhà thơ đã để lại bao nhiêu triết lý nhân sinh cho hậu thế từ tài năng và sự thông tuệ chữ nghĩa và triết lý của ông. Ở đây, ta thử nhặt lại từ “xin” để thấy một nhân cách lớn, khác thường trong việc chào hỏi nhau đã là quý hoá trong cuộc sống, trong xã hội, trong nhân loại lắm rồi. Tiên sinh cũng chào hỏi cuộc đời, nhưng là “xin chào”. Chào hỏi nhau đã là tử tế trong đời sống hối hả bây giờ, sao lại còn phải “xin chào” cho luộm thuộm thêm câu nói, rối rắm thêm cái văn minh xu hướng cứ câng câng mặt lên chờ người khác chào hỏi mình trước rồi mới chào lại vì cái “tôi” của ai cũng lớn hơn đời. Nhưng ngẫm nghĩ về tư tưởng, ngôn ngữ của Bùi tiên sinh, ngẫm nghĩ về sự khác thường trong từ ngữ bình thường mà ông thường sử dụng mới thấy ẩn sâu trong ngôn ngữ ông dùng, thuật dùng từ ngữ bậc thầy của tiên sinh. Nếu là gặp nhau buổi sáng thì chào buổi sáng, chúc nhau một ngày lành; gặp nhau buổi tối thì chào buổi tối, chúc nhau một giấc ngủ ngon; người bình thường chúng ta làm được điều đó với mọi người xung quanh đã là tử tế, lương thiện rồi. Nên tiên sinh “xin chào nhau giữa con đường”. Con đường không là con đường mang tên tiền nhân, chiến tướng nào đó, mà là đường đời vạn ngã; có nhân là nguyên nhân, có

PHAN

duyên là duyên ngộ mới gặp được nhau trong biển người mênh mông, đường đời vạn nẻo… nên tiếc gì nhau một lời chào hỏi cho tử tế trong cái bể đời vốn dĩ hơn thua, cứ câng câng mặt lên mà chờ thiên hạ chào hỏi mình trước; cứ đòi hỏi cuộc đời, người đời phải tử tế với ta trước mà sao không tử tế với cuộc đời, người đời trước để nhận nhân quả lành. “Xin chào nhau giữa con đường”. “Nhau” chẳng là ai cả, nhau có thể là một người quen, không quen, người qua đường ngẫu nhiên… nhau cũng có thể là chính ta. Hãy xin chào nhau cho vơi đố kỵ, bớt hận thù với đời và cả với mình trong vốn dĩ nhân sinh thù ghét người khác đã khổ thân với mối thù, và khổ tâm hơn nữa cho những ai ghét bỏ chính mình. Hãy buông bỏ hận thù và đố kỵ để chào hỏi “nhau” trên con đường vô danh mà ai cũng đi qua một lần là kiếp người. Phải chăng tiên sinh không chào hỏi bình thường mà “xin chào” vì tiên sinh ý thức được “mùa xuân phía trước” rất ngắn ngủi, cái “miên trường phía sau” mới ngậm ngùi của kiếp người.

Chúng ta hơi khó hiểu khi đọc thơ Bùi Giáng dù từ ngữ ông dùng rất đơn giản, bình dân; thể thơ ông thường làm là thơ lục bát thì người Việt nào chả biết thơ lục bát. Nhưng từ từ ngữ bình dân, thể thơ bình dân mà bao hàm được triết lý cao siêu, nhân bản đích thực, có thể nói tiên sinh là nhà thơ hiếm trong thơ văn cận đại của nước nhà. Mỗi chúng ta cứ tự bình tâm suy nghĩ về mấy câu lục bát của cố Bùi Giáng tiên sinh, “Uống như uống nước cam tuyền/ từ đầu tiên mộng tới phiền muộn sau/ uống xong ly rượu cùng nhau/ hẹn rằng mãi mãi quên nhau muôn đời.” Mấy câu thơ từ điển tích nước Cam tuyền, đến mộng ước không thành nên thành phiền muộn. Đời là những cuộc gặp, nâng ly, chúc tụng... hứa hẹn, thề nguyền… Tất cả không thực vì tất cả sẽ qua đi; chỉ có “quên”, quên đi là nhớ mãi. Người ta hẹn thề “không bao giờ quên nhau” nên xa mặt cách lòng theo bản năng con người. Nên tiên sinh “hẹn rằng mãi mãi quên nhau muôn đời”. Đó mới đích thực là sự nhớ, lòng thủy chung âm thầm mà bất biến của tri kỷ… Một dẫn chứng về tính ẩn dụ cao siêu trong thơ Bùi Giáng để thấy hai từ “Xin chào” của tiên sinh với cuộc đời, với nhân loại hàm chứa triết lý sống bát ngát. Nhưng ngày nay việc chào hỏi sơ đẳng nhất trong hãng xưởng cũng trở nên khó khăn, hay chỉ người Việt lười chào hỏi nhau thì đúng hơn vì người Mỹ vẫn chào buổi sáng các đồng nghiệp. Thường là họ chào trước thì một người Việt mới chào lại, không thì thôi. Còn người Việt với nhau, nếu là thân thì sáng ra gặp nhau chỉ hất hàm một cái, không thân thì lạnh

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

GÓC CỦA PHAN lùng đi qua nhau như đi qua cây cột đèn trên đường mưu sinh. Ngẫm lại hội nhập không chỉ là một quá trình tiếp thu cái mới mà song hành phải bảo tồn cái hay cái đẹp có sẵn nữa. Trong kho tàng văn hoá Việt có câu, “lời chào cao hơn mâm cỗ”. Chứng tỏ ông bà ta rất coi trọng việc chào hỏi nhau, rộng hơn là coi trọng lễ nghi truyền thống. Bài học “Công Dân Giáo Dục” ở các trường tiểu học xưa dưới thời Đệ nhất, Đệ nhị Cộng Hoà đều dạy các học sinh từ bé việc đi thưa về trình với ông bà, cha mẹ trong nhà. Ra đường gặp chào cờ phải đứng lại, ngã mũ và đứng nghiêm cho đến khi thượng kỳ trọn vẹn hoặc dứt bài Quốc ca. Trên đường đi học, nếu gặp xe tang cũng phải dừng chân, ngã mũ để tiễn biệt người quá cố… Những biểu hiện văn hoá tốt đẹp ấy dường như không còn trong đời sống hôm nay. Cứ hỏi ngay chính mình câu hỏi đơn giản nhất, “Khi lái xe trên đường, nếu gặp đoàn xe tang, ta đã xử sự ra sao?” Câu trả lời của tôi là: Nếu còn kịp thì ngoặt tay lái sang đường khác để tránh kẹt xe. Chẳng đặng đừng thì dạt vào làn xe bên trong, chạy chậm lại để nhường đường cho đoàn xe tang đi qua… Và tôi rất bực mình với chiếc xe nào đó cố gắng len lỏi vào đoàn xe tang để vượt qua. Có lẽ câu trả lời của rất nhiều người cũng giống như tôi. Trong tiềm thức chúng ta vẫn tồn tại lễ nghi mai một theo đà văn minh, một chút nhân bản bẩm sinh với nghĩa tử là nghĩa tận trước người quá cố, một chút giáo huấn mờ nhạt từ những năm tiểu học đã xa… Ta bây giờ không còn là ta với đôi chân trần, cái quần xà lỏn, tập sách bỏ túi ny-lon để bơi qua sông cho khỏi ướt mà tới trường làng để học Gia Huấn Ca và Công Dân Giáo Dục. Ta bây giờ mang quốc tịch Mỹ, nói tiếng Anh như gió, lái xe hơi trên đường phố của quốc gia giàu mạnh nhất hành tinh… Ta là ước mơ của người di dân lậu, ta là ước mơ của bao nhiêu người khác trên khắp địa

cầu, nên ta ước mơ xa hơn nữa, nên quên đi ước mơ đáng nhất là ta vẫn là ta với đôi chân trần cái quần xà lỏn, vượt sông với tập sách trong túi nylon để đến trường, nhưng là cậu bé có giáo dục, một thằng nhỏ đạo đức với hết lòng thành đứng nghiêm, ngã mũ chào đoàn xe tang, tiễn biệt người quá cố với hết lòng trân trọng đồng loại… Chuyện ấy không hẳn đã là chuyện cổ tích trong đời sống hôm nay vì trên đường vẫn còn những người “Xin chào nhau giữa con đường/ mùa xuân phía trước miên trường phía sau”… Trên xa lộ thông tin chiều nay tôi đã gặp: Bloomington, Ind. (WTVO) - Tấm hình người đàn ông ở tiểu bang Indiana dừng xe, đứng ngả mũ giữa trời mưa, cúi đầu chào vĩnh biệt người đã khuất khi một đoàn xe tang đi ngang đang được lan truyền với tốc độ chóng mặt. Người phụ nữ chụp tấm hình không biết người đàn ông là ai, nhưng gọi ông là “một ví dụ tuyệt vời” về cách hành xử của con người trước một đoàn xe tang. “Ông ấy là một ví dụ tuyệt vời về cách chúng ta nên hành xử khi một đoàn xe tang đi ngang…” Joy Wagler ghi. “Không chỉ ông ấy tấp xe vào lề, mà còn bước ra khỏi xe, ngã mũ xuống ngực, đứng cúi đầu giữa trời mưa. Đoàn xe tang này dài hơn bình thường nhưng ông ấy vẫn đứng yên như vậy cho đến lúc chiếc xe cuối cùng qua.

“Thật không may, những hình ảnh như vậy không còn thấy trong chúng ta. Ông ấy bày tỏ kính trọng sâu sắc. Điều này nhắc nhở tôi rằng, chúng ta không nên quá bận rộn và lúc nào cũng quá vội vã mà quên bày tỏ đồng cảm và tôn trọng những người đồng loại.” I have to give a shout out to this guy in Bloomington. I don’t know him, but he is a wonderful example of how we need to act when a funeral procession comes through while we are driving. Not only did he pull over and stop, but he got out of his truck, took his hat off and stood (in the rain) with his hat on his chest and head bowed! This was longer than the average funeral procession and he didn’t move until it was over. Unfortunately this is something that has been lost with a lot of people. He showed so much respect. It was a good reminder to me that we should never be so busy and so much in a hurry that we forget to show compassion and respect for our fellow men! (Theo WTVO) Mong rằng mỗi chúng ta sẽ xử sự khác hơn nhịp sống vội vã từng ngày nơi đây đã làm thay đổi chúng ta. Khơi dậy, sống lại với bản chất thực trong mỗi con người đều là di sản văn hoá của tiền nhân để lại. Cảm ơn khoa học kéo dài tuổi thọ cho con nít sống lâu năm.

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

PHAN

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

VIẾT TỪ DALLAS

Con người và nhân văn

ột tình trạng chung tại các trường đại học khắp nước Mỹ là càng ngày càng có ít sinh viên theo học các môn về nhân văn như Anh văn, lịch sử, triết học, nghệ thuật v.v… Một ví dụ, tại Đại học Wisconsin-Madison, số sinh viên tốt nghiệp với các bằng cấp thuộc nhân văn đã giảm từ 1,830 sinh viên năm 2008 xuống chỉ còn 1,025 năm 2016. Theo Trung tâm Quốc gia Thống kê Giáo dục, tính trên toàn nước Mỹ, khoa Anh văn tại các trường đại học trên toàn quốc đã giảm mất khoảng 20% số sinh viên theo học trong vòng 10 năm qua. Trong khi đó, ngày càng có nhiều sinh viên nhảy qua học các ngành về khoa học, kỹ thuật, kỹ sư và toán (viết tắt là STEM - Science, Technology, Engineering, Mathematics). Tại trường Đại học Pennsylvania, số sinh viên theo ngành sinh học đã tăng thêm 25% trong khoảng thời gian từ 2005 đến 2014. Những hồi chuông báo động về tình trạng sụt giảm của các môn học nhân văn đã được gióng lên từ khoảng 5 năm trước, khi ấy các nhà nghiên cứu giáo dục bắt đầu lo ngại những môn học về nhân văn đang có nguy cơ chết dần chết mòn. Và kể từ đó đến nay người ta vẫn không thấy có dấu hiệu nào chứng tỏ rằng các môn học này đang được khôi phục, và do đó, những hồi chuông báo động nay đã biến thành những tiếng kêu cứu tuyệt vọng rằng làm cách nào để có thể cứu vớt được các môn học về nhân văn, hay nói cách khác, làm sao để có thể tiếp tục duy trì tính nhân văn trong xã hội nơi chúng ta đang sống. Tuy nhiên, trên thực tế, tình hình có thật sự tuyệt vọng như vậy hay

HUY LÂM

không? Có một điều lạ là tình trạng suy giảm nhân văn dường như chỉ xảy ra trong các lớp học, nhưng nếu nhìn ra xa bên ngoài cánh cổng của các đại học, số phận của nhân văn dường như không đến nỗi ảm đạm như người ta tưởng. Trong xã hội Mỹ nói chung, sự quan tâm về nhân văn lại không hề suy giảm chút nào. Một nghiên cứu của Pew Research Center cho biết tỷ lệ người Mỹ đọc sách in có giảm đôi chút nhưng không đáng kể, từ 71% năm 2011 xuống còn 63% năm 2018; tuy nhiên, cùng thời gian này, lại có thêm nhiều người Mỹ đọc sách điện tử và nghe loại “sách nói” (audiobooks)). Năm ngoái, một phúc trình của tổ chức Quỹ Nghệ thuật Quốc gia cho biết số người đến thăm các trung tâm sinh hoạt nghệ thuật tăng 3.6% trong khoảng thời gian từ 2012 đến 2017, trong khi số người Mỹ đọc thơ tăng với mức độ rất đáng khích lệ là 76%, đặc biệt những người trẻ ở độ tuổi từ 18 đến 24 tăng hơn gấp đôi.

Thế nên khi ngườ i ta cho rằ ng ngành nhân văn đang chết dần chết mòn có lẽ là nỗi lo lắng hơi quá sớm, và phần nào gây ra sự hiểu lầm về ý nghĩa thực sự của nhân văn và thực tế đời sống. Văn chương, nghệ thuật và triết học là những món ăn tinh thần và là cách để người ta bày tỏ cảm xúc. Trong khi quan niệm về nhân văn này được nhìn qua những lăng kính khác nhau ở vào những thời điểm và những nơi chốn khác nhau, nó luôn hiện hữu trong mọi thời đại, vậy thì không có lý do gì để nghĩ rằng nhân văn sẽ chết trong thời đại của chúng ta. Khi người ta nhìn vào con số sinh viên theo học các môn học về nhân văn cứ sụt giảm dần thì điều đầu tiên là m ngườ i ta liên tưở ng tớ i là con người thời nay không còn mấy quan tâm tới nhân văn nữa. Nhưng vấn đề có lẽ không đến nỗi phức tạp như vậy, và rất có thể cốt lõi của sự suy giảm đó là do động cơ kinh tế. Một điều thực tế là chi phí cho đại học trong khoảng một thập niên qua ngày càng

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

VIẾT TỪ DALLAS tăng cao, vậy phải chăng chính điều này đã khiến cho sinh viên chú trọng và theo học những ngành có thể giúp cho họ có được những nghề nghiệp vững chắc hơn? Nếu coi việc theo học đại học như một cuộc đầu tư, vì người ta không chỉ bỏ ra tiền bạc mà còn bỏ nhiều thời gian và công sức, thì điều dễ hiểu là người ta muốn thu lại lợi nhuận từ cuộc đầu tư ấy. Theo mộ t phú c trì nh năm 2017, những ngành học sau khi tốt nghiệp đưa tớ i nhữ ng công việ c có mứ c lương cao nhất đều thuộc về những ngành của STEM. Với chi phí tiền học trung bình tại một trường đại học tư trong bố n năm hiệ n nay là hơn $35,000 mộ t năm, và vì vậ y có lẽ mảnh bằng cử nhân trong ngành nhân văn được xem như một cuộc đầu tư không hấp dẫn. Nhưng cho dù là động cơ kinh tế hay là vì lý do gì đi nữa, sự sụt giảm số sinh viên theo học các môn học nhân văn tại các đại học vẫn thường được hiểu như một cuộc khủng hoảng văn hoá của nước Mỹ. Có thể những gì mà các sinh viên theo học ngành nhân văn học được từ trường lớp không nhất thiết được mang ra áp dụng trực tiếp lên cuộc sống hay công việc của họ, nhưng các lớp học nhân văn chính là nơi dạy và đào tạo chúng ta biết thế nào là đọc, phân tích và suy nghĩ độc lập, là những chức năng quan trọng để uốn nắn chúng ta thành những công dân chính trực. Thế nên, có người đã cho rằng các môn học nhân văn thổi nhân tính vào trong con người của chúng ta - và vì vậy, các môn học như văn chương, nghệ thuật và triết học giúp cải hoá chúng ta thành những con người tốt hơn, hay nói cách khác, có nhiều nhân tính hơn. Tuy nhiên, nhận định này cũng không hoàn toàn đúng lắm. Trong quá khứ, đã có không biết bao nhiêu trường hợp với những vị trí thức, khoa bảng, kiến thức nhân văn uyên bác nhưng vẫn cúc cung tận tuỵ đi

theo hầu những chủ nghĩa Phát xít hay Cộng sản, là những chủ nghĩa cực kỳ phản nhân văn. Người ta nêu một ví dụ điển hình, khi Hitler lên cầm quyền ở Đức, một trong những triết gia vĩ đại nhất của thế kỷ 20 là Martin Hedegger đã được giao trọng trách “Phát xít hoá” đại học nơi ông theo dạy. Nếu không phải là một trí thức được nhà cầm quyền Phát xít tin tưởng thì lẽ nào người ta lại giao cho ông một công việc hệ trọng như vậy. Nhìn rộng ra hơn, người ta cũng không thể dẫn chứng xu hướng suy giảm của các môn học nhân văn ở bậc đại học rồi la lên rằng tính nhân văn trong xã hội có nguy cơ tụt giảm nay mai trong khi chỉ một phần rất nhỏ dân số là đã từng có những bằng cấp về nhân văn. Theo Hiệp hội Lịch sử Hoa Kỳ, quả thật số người theo học và tốt nghiệp ngành sử ngày càng ít, số bằng cấp được trao cho những sinh viên tốt nghiệp ngành sử sút giảm khoảng 10,000 trong thời gian một thập niên, từ 2008 tới 2017. Tuy vậy, thậm chí năm 2008, cũng chỉ có khoảng 35,000 trong tổng số 2 triệu bằng cấp đại học được trao cho các sinh viên tốt nghiệp ngành sử. Điều rõ ràng là nếu người ta dựa vào các lớp học lịch sử ở đại học để dạy về các kiến thức và tư tưởng căn bản liên quan đến lịch sử và nhân loại thì quả thật đây là một thất vọng to lớn. Nhưng trên thực tế, người ta không chỉ tiếp thu kiến thức lịch sử từ trường lớp mà còn từ việc tự học và qua những trải nghiệm cá nhân. Điều này cũng có thể áp dụng cho những môn học nhân văn khác. Do đó, có người đã nêu lên một nghịch lý về nhân văn: nó cần có kiến thức nhưng lại không nhất thiết cần đến trường lớp. Để thành công trên con đường văn chương hay bất kỳ bộ môn nghệ thuật nào thì đòi hỏi một người không chỉ có kiến thức học được từ trường lớp mà phải có tài năng. Trường lớp chỉ đóng một vai trò phụ và là nơi chỉ cho người

ta tới cánh cổng của khu vườn nhân văn, nhưng có mở được cánh cổng đó hay không đòi hỏi ở tài năng mỗi cá nhân, và mỗi người mở cánh cổng đó một cách khác nhau. Trong đời sống nhân văn cũng thế, chúng ta thưởng thức nghệ thuật mỗi người một cách khác nhau, không thể nói cách nào hay cách nào dở, mà điều quan trọng chính là từ sự cảm nhận của trái tim. Và vì vậy, quan niệm xem các trường đại học như là người giữ cổng chính yếu hay thậm chí là người giữ cổng duy nhất của khu vườn nhân văn là một điều không chỉ thiếu chính xác mà còn hoàn toàn sai lầm. Ta không thể cứ tự tiện coi các giảng đường đại học là nơi duy nhất để khai mở cho chúng ta sự hiểu biết về chân lý và nét đẹp của cuộc sống mà ta còn phải hướng tầm mắt vượt ra khỏi ranh giới đó và tìm đến nhân văn qua những cánh cửa khác nữa. Lẽ đương nhiên không có lý do gì để sung sướng khi phải nhìn thấy sự suy vi của những môn học nhân văn ở đại học, nhưng điều đó cũng không có nghĩa là những thứ nhân văn mà con người trân trọng trong nhiều ngàn năm qua như tự do tư tưởng, tự do ngôn luận, cuộc tìm kiếm cái đẹp và sự thật đang chết dần chết mòn. Khi nào trên trái đất này còn con người thì những thứ nhân văn đó vẫn trường tồn bởi vì ngay trong bản tính tự nhiên của loài người chúng ta đã là một thứ nhân văn rồi.

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

HUY LÂM

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THẾ GIỚI QUANH TA

Cuộc đào tẩu ly kỳ của

công chúa Dubai

atifa bin Mohammed al-Maktoum là con gái của Mohammed bin Rashid al-Maktoum, tiểu vương Dubai và cũng là Thủ tướng Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE). Hồi năm 2018, cô đã gây chấn động với cuộc đào tẩu khỏi Dubai nhưng nhanh chóng bị đưa trở về nước. Chi tiết kế hoạch bỏ trốn của công chúa 34 tuổi lần đầu tiên được tiết lộ trong bộ phim tài liệu Escape From Dubai (tạm dịch Trốn chạy khỏi Dubai) vừa được phát sóng của BBC. Trong đó, bạn bè của Latifa khẳng định cô đã bị một nhóm đặc nhiệm UAE bắt giữ trên đường trốn chạy ở khu vực cách bờ biển Ấn Độ 48 km hồi đầu tháng 3/2018. KẾ HOẠCH 7 NĂM Trong cuốn phim tài liệu này, BBC đã phỏng vấn một cựu điệp viên người Pháp, một nữ võ sư Phần Lan và nhóm thủy thủ Philippines, những người được cho là đã hỗ trợ Latifa lên kế hoạch chạy trốn khỏi cung điện, nơi mà công chúa Dubai mô tả là “một nhà tù dát vàng”. Theo tờ The Guardian, Latifa cố chạy trốn khỏi cuộc sống xa hoa nhưng bị kiểm soát gắt gao cùng những điều luật nghiêm khắc của Hồi giáo. Chị gái cô, Shamsa, từng bị

bắt ngay trên đường phố TP.Cambridge sau khi trốn khỏi dinh thự riêng của gia đình ở vùng Surrey (Anh) vào năm 2000. Shamsa sau đó bị đưa về Dubai để “chữa bệnh” dưới giám sát nghiêm ngặt của lực lượng an ninh. Vào thời điểm đó, dư luận Anh và một số tổ chức quốc tế xem đây là “một vụ bắt cóc nghiêm trọng” nhưng cảnh sát Anh chưa bao giờ mở cuộc điều tra chính thức. Trong đoạn phim được ghi lại trước khi bỏ trốn, Latifa kể cô từng cố đào tẩu khỏi UAE vào năm 16 tuổi nhưng bị bắt lại ngay ở vùng biên giới. Hậu quả là cô gần như bị “biệt giam” trong 3 năm, không được rời khỏi cung điện nửa bước. Từ trải nghiệm của bản thân cũng như chứng kiến những gì chị mình phải hứng chịu, Latifa rất cẩn trọng trong kế hoạch đào thoát lần hai. Đầu tiên, cô tìm cách liên lạc với cựu sĩ quan hải quân Pháp Hervé Jaubert vào năm 2011. BBC dẫn lời Jaubert kể Latifa biết đến ông nhờ đọc tin tức trên mạng về việc ông từng trốn thoát thành công khỏi Dubai sau khi gặp rắc rối với chính quyền sở tại. Lần đầu nhận được email của Latifa, Jaubert nghi ngờ đây là một cái bẫy nhằm nhử ông trở lại Dubai. Tuy nhiên, sự kiên trì của công

Công chúa Latifa bin Mohammed al-Maktoum

chúa đã thuyết phục được người cựu sĩ quan Pháp. Ông kể 2 người đã viết thư qua lại trong suốt thời gian dài nhằm vạch kế hoạch đào tẩu. Theo lời Jaubert, Latifa đã tiết kiệm được 400.000 USD cho kế hoạch tự giải phóng mình. Qua thư, ông mới biết cuộc sống của công chúa Dubai không phải như ông hình dung. “Tôi đã bị áp bức suốt cuộc đời mình. Phụ nữ bị xem như hạ đẳng. Cha tôi không thể tiếp tục

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

hành xử như đang làm với tất cả chúng tôi”, nội dung một bức thư viết. Đến năm 2014, Latifa gặp được Tiina Jauhiainen, một nữ võ sư người Phần Lan được thuê đến cung điện Dubai dạy võ cho các công chúa và hoàng tử. Jauhiainen kể bà dần trở thành bạn thân của Latifa và cũng tham gia kế hoạch đưa công chúa rời UAE. Bản thân Jauhiainen đã bay ra nước ngoài nhiều lần để gặp ông Jaubert.

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THẾ GIỚI QUANH TA

Latifa (trái) và cựu Tổng thống Ireland Mary Robinson ở Dubai hồi tháng 12.2018. ẢNH: AFP

TRỐN CHẠY BẤT THÀNH Trước làn sóng dư luận lo ngại về tung tích của Latifa, chính phủ UAE mới đây đã công bố những bức ảnh đầu tiên của công chúa Dubai sau hơn 1 năm kể từ sau vụ trốn thoát bất thành. Bức ảnh cho thấy công chúa đang ngồi ăn cùng cựu Tổng thống Ireland Mary Robinson khi bà được hoàng gia Dubai mời sang thăm hồi tháng 12/2018. “Trong chuyến thăm Dubai, bà Mary Robinson đã được trấn an rằng công chúa Latifa đang nhận được sự chăm sóc và hỗ trợ cần thiết mà công chúa muốn”, tờ The Guardian dẫn thông báo từ Bộ Ngoại giao UAE viết, đồng thời cho biết đây là bằng chứng cho thấy công chúa Latifa đang sống với gia đình tại Dubai. Bà Robinson từng đảm nhận cương vị Cao ủy Nhân quyền của LHQ từ năm 1997 - 2002. Tuy nhiên, công chúng vẫn hoài nghi về bức ảnh với lập luận rằng công chúa đã bị ép xuất hiện và tỏ ra bình thường. Vào một ngày cuối tháng 2/2018, Latifa và Jauhiainen

đi ăn sáng như bình thường để tránh gây nghi ngờ cho các cận vệ, theo BBC dẫn lời kể của nữ võ sư. Tại nhà hàng, công chúa thay quần áo và đeo kính râm rồi cả hai lén từ cửa sau chạy ra một chiếc xe do Jauhiainen thuê từ trước và để sẵn trong bãi xe. Hai người lái xe xuyên biên giới tới Oman rồi ra biển, nơi ông Jaubert đang đợi sẵn trên một du thuyền. Từ đây, cả nhóm lên đường đến bang Goa thuộc miền tây nam Ấn Độ. Một tuần sau khi rời Oman, do lo ngại có thể bị bắt lại bất cứ lúc nào, Latifa đã quay sẵn đoạn phim để dùng công bố trong trường hợp xấu xảy ra. “Nếu các bạn đang xem video này thì điều tồi tệ đã xảy ra. Tôi đã chết hoặc đã ở trong tình huống rất, rất, rất xấu”, Latifa nói trong đoạn clip. Công chúa Dubai cũng khẳng định đã sẵn sàng đón nhận các biện pháp trừng phạt nặng nề giống chị gái, nếu bị bắt lại. Từ trên thuyền, Latifa liên lạc với Detained in Dubai (tổ chức tại Anh chuyên đòi

Latifa (trái) và võ sư Jauhiainen khi lái xe trốn chạy tại Oman

quyền lợi cho những người bị giam giữ không có lý do chính đáng tại UAE) cũng như cầu cứu giới truyền thông. Tuy nhiên, cô nhận được rất ít phản hồi, có lẽ không mấy ai tin vào câu chuyện từ bỏ cuộc sống nhung lụa của công chúa Dubai hoặc do sức ép từ UAE. “Cô ấy đã gửi email cho các phóng viên, song không ai hồi đáp. Cô ấy rất tuyệt vọng và buồn rầu”, võ sư Jauhiainen kể lại với BBC. Vài ngày sau đó, chiếc du thuyền bị một nhóm vũ trang được cho là đặc nhiệm UAE tấn công. Họ tiếp cận du thuyền trên 2 tàu tấn công cao tốc, dùng lựu đạn gây choáng và hơi cay để khống chế các thủy thủ và nhanh chóng đưa Latifa lên trực thăng. Một số nhân chứng kể trong cuộc đột kích còn có sự xuất hiện của tàu tuần duyên Ấn Độ. Tờ Hindustan Times dẫn nguồn cấp cao loan tin giới lãnh đạo Ấn Độ đã nhận yêu cầu trực tiếp từ đích thân tiểu vương Mohammed về việc hỗ trợ can thiệp. Tuy nhiên, cả chính phủ lẫn lực

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

lượng tuần duyên đều lên tiếng phủ nhận. Trong hơn 1 năm qua, công chúa Latifa chưa từng xuất hiện trước công chúng và bạn bè cô cho hay đã bị ngắt liên lạc hoàn toàn. “Cô ấy từng nói thà bị giết trên thuyền hơn là quay lại Dubai. Tôi không biết cô ấy ở đâu. Tôi thật sự rất lo lắng”, ông Jaubert nói. Bản thân ông và bà Jauhiainen cũng bị đưa về UAE để thẩm vấn và buộc ký vào giấy nhận tội có liên quan kế hoạch “bắt cóc” Latifa. Tuy nhiên, phía Dubai cũng được cho là không muốn làm lớn chuyện và gây rắc rối ngoại giao nên cả hai đều được phóng thích. Đáp lại những thông tin trên, hoàng gia Dubai đã bác bỏ mọi cáo buộc liên quan đến việc đối xử tệ với công chúa, đồng thời tuyên bố Latifa “là người dễ bị lợi dụng” và đã “bị bắt cóc”. Chính phủ UAE khẳng định cô vẫn an toàn và hiện đang sống bên người thân. D.T/TNO

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

CHUYỆN MỖI TUẦN

Nhật hoàng Akihito ở Hoàng cung. Getty Images

AKIHITO hành trình từ người trời đến thường nhân

ĐỖ QUÂN

“Mối quan hệ giữa Trẫm và các thần dân luôn luôn là dựa vào lòng tin và sự thương yêu lẫn nhau, chớ không phải dựa vào các huyền thoại và dị đoan. Quả nhân xin khẳng định rằng quan niệm về hoàng đế là thần thánh và người Nhật là dân tộc siêu đẳng so với các dân tộc khác và có trọng trách cai trị thế giới này là một quan niệm sai lầm.” Nhật hoàng Hirohito, ngày Nhật Bản đầu hàng Đồng Minh

ăm 2011, một trận động đất tàn khốc xảy ra ngoài khơi bờ biển phía đông bắc Nhậ t Bả n. Cơn đị a chấn có cường độ 9 trên thang Richter tạo ra một cơn sóng thần khổng lồ đập vào bờ biển phía bắc, quét sạch nhiề u thị trấn và giết chết gần 16.000 người.

Nhật hoàng Akihito (Minh nhân) đã làm một việc mà chưa một vị Thiên

hoàng nào từng làm trước đây. Ông lên truyề n hì nh để nói chuyện trực tiếp với người dân. Hai tuần sau, Akihito và hoàng hậu đã đến một trung tâm tạm cư trong một sân vận động ở ngoại ô Tokyo. Tạ i đó , nhữ ng ngườ i dân Nhật được di tản sống thà nh từ ng cụ m nhỏ , trên sàn nhà, quây chung quanh bằ ng và i mó n tà i sả n ít ỏi. Hầu hết trong số đó là những người đã chạy trốn khỏi đám mây phóng xạ

thoát ra từ nhà máy nguyên tử bị hư hại ở Fukushima. Họ đã bỏ lại gần như mọi thứ phía sau, không chắc chắn khi nào, hoặc có thể , trở về quê hương. Nhật hoàng và hoàng hậu đến với từng gia đình, quỳ xuống sà n để nhẹ nhà ng, ôn tồn hỏi han và bày tỏ sự quan tâm đến họ. Người dân Nhật Bản trước nay chưa bao giờ thấy một vị hoàng đế có cung cá ch như vậy. Đối với những người bảo thủ,

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

T h iê n h o à n g , mộ t b á n thầ n, hậu duệ trực tiếp của Thái Dương Thần Nữ Amaterasu không nên có cách cư xử như thế. Nhưng nhiều người Nhật đã vô cùng xúc động trước cách bà y tỏ rấ t nhân hậ u của Akihito. Giáo sư Jeﬀ Kingston ở Đại học Temple, Tokyo nói rằng ở nơi dân di tản tạm trú, Akihito đã không hành xử như kiể u cá c chính trị gia đến một “photo op” để vẫy tay rồi ra đi. Ông ngồi

cùng mọi người, uống trà và tham gia vào cuộc trò chuyện theo cách không thể tưởng tượng được trong thời kỳ trước năm 1945” và nhờ thế , Nhậ t hoà ng Akihito đã tạo được “moral authority” - thẩm quyền về đạo đức, đượ c sự tin cậ y, “Ông đã đến được với công chúng theo cách mà cha của ông không thể có được.” Akihito vừ a chí nh thứ c thoái vị hôm 30 tháng 5 để trở thành vị Thượng hoàng đầ u tiên củ a nướ c Nhậ t trong vòng 200 năm nay. Ông Kingston gọ i vị Thiên hoà ng thứ 125 củ a Nhậ t là “the consoler in chief” – vị tổng tư lệnh an ủi. Danh hiệu này thực ra là công việc mà trong suốt 30 năm củ a niên hiệ u “Bì nh thành” (Heisei). Vị hoàng đế vừ a thoá i vị hôm 30 tháng 4 vừa qua đã phá bỏ khoảng cách giữa một ông vua được trời đặt lên ngôi vớ i thầ n dân, trở nên gầ n gũi với ngưởi dân và cả với thế giới. Ông là vị hoà ng tử lớ n lên sau khi nước Nhật chiến bạ i, vị hoà ng tử đầ u tiên không là một sĩ quan trong quân độ i, vị Thiên hoà ng đầu tiên hoàn toàn là “Biểu tượng của quốc gia, và cho sự hoà hợp của dân tộc” chứ không có quyề n lự c chính trị của Nhật bản. Ra đời năm 1933 ở Tokyo với danh hiệu Hoàng tử Tsugu, ông là người con thứ năm và là con trai đầu của Hirohito, vị hoàng đế trị vì Nhật Bản trong thời gian gần hai thập niên quân Nhật tàn phá khắp châu Á. Tháng 9 năm 1945, Nhật

tí ch sả n nổ và thị trườ ng chứng khoán Tolyo sụp đổ. Thờ i đạ i Bì nh thà nh (Heisei) trở thành giai đoạn trì trệ kinh tế, chảng những thế, còn là thời đại của thảm họa. Và chính trong giai đoạn nà y, Akihito thể hiệ n vớ i dân Nhật một bộ mặt mới củ a Thiên hoà ng. Chẳ ng những với dân Nhật mà còn với cả thế giới. Nhật hoàng Akihito và Hoàng hậu Michiko với những người di tản hôm 30 tháng 3, 2011. Photo Reuteurs

Hoàng tử Akihito và Nhật hoàng Hirohito. Getty Images

Bà giáo Vinning và các học trò năm 1946. Trong ảnh, Akihito là chú bé thứ hai từ bên phải sang. Photo National Archives and Records Administration.

đầu hàng quân Đồng minh sau hai quả bom nguyên tử ở Hiroshima và Nagasaki, Akihito mới được 12 tuổi. Nhờ sự cầ n cù củ a dân chú ng và đầ u tư củ a Hoa Kỳ, sau Thế Chiến II, Nhật Bản đã có những bước phát

triển thần kỳ. Năm 1989, Hirohito băng hà, Akihito lên ngai Hoa Cúc vào thời điểm Nhật bản đang là một “siêu cường kinh tế.” Nhưng chỉ mộ t năm sau, kinh tế tài chánh của Nhật lao xuống dốc khi bong bóng

BÀ GIÁO NGƯỜI MỸ

Nhà bá o Motoko Rich, trưở ng văn phò ng Tokyo c ủ a t ờ T h e N e w Yo r k Times, kể lại rằng sau khi Nhật đầu hàng, đã có áp lực ở Hoa Kỳ và các quốc gia Đồng minh khác để đem nhà vua Hirohito ra xử như một tội phạm chiến tranh. Trong lú c đó , ở Nhậ t cá c trí thức hàng đầu kêu gọi thoái vị, nhiều thành viên của hoàng gia cũng muốn Hirohito thoái vị nhườ ng ngôi cho Akihito – lúc đó mớ i 12 tuổ i, lên ngôi trị vì với sự giúp đỡ của một nhiếp chính quan. Như thế, hoàng gia sẽ được bảo vệ, ông hoàng nhỏ không gây ra tội lỗi gì trong Thế chiến. Nhưng Tướng Douglas MacArthur, chỉ huy lực lượng chiếm đóng tại Nhật bản, đã quyết định thay vì đem Hirohito ra xử lạ i dù ng nhà vua là m chiế c chì a khó a cho kế hoạ ch phi quân sự hóa Nhật Bản và xây dựng nước này như một quốc gia dân chủ. Hoàng gia không bị truy tố, nhưng chế độ quân chủ, đã phải thay đổi. Ngày 3 tháng 11 năm 1946 Nhật chấp nhận một tân Hiến pháp, có hiệu lực vào ngày 3 tháng 5 năm 1947, quy

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

CHUYỆN MỖI TUẦN

định Thiên hoàng chỉ là “Biểu tượng của quốc gia, và cho sự hoà hợp của dân tộc.” Không giống như các vị vua của các chế độ quân chủ lập hiến khác, vai trò của nhà vua nay được xác định là hoàn toàn mang tính cách tượng trưng và nghi lễ, thậm chí không có cả vai trò danh nghĩa trong chính phủ. Trong thời gian quân đội Hoa Kỳ chiếm đóng Nhật bản, Thái tử Akihito có một bà giáo người Mỹ khi theo họ c ở trườ ng Gakushuin, mộ t trườ ng dà nh cho con cái giới quý tộc và giàu có. Thái tử Akihito sẽ được chuẩn bị như một ống dẫn để truyền tải những giá trị mà người Mỹ dự định sẽ đưa và o để định hình lại Nhật Bản. Để bắt đầu, các phụ tá của MacArthur sắp xếp để đưa vào một người Mỹ, bà Elizabeth Gray Vining, một chuyên viên thư viện 44 tuổi, một góa phụ theo đạo Quaker. Ngườ i Mỹ cho rằ ng bà giáo Elizabeth Gray Vining là người đã góp công không nhỏ vào việc giúp Akihito trở thà nh ngườ i xoa dị u những nỗi đau của xứ Phù Tang. Bà Vining thự c hiệ n nhiệm vụ của mình với sự nghiêm túc bướng bỉnh, đôi khi cãi nhau với những người hầu phòng vây quanh Akihito. Ngay từ những ngày đầu, bà Vinning đã tỏ ra cứ ng rắn với vị vua tương lai. Bà đặt cho Akihito một cái tên tiếng Anh, như đã đặt tên cho cá c họ c trò khá c củ a mình.

nhận thua cuộc. Akihito chính thức được tấ n phong Hoà ng thá i tử năm 1952. Ông trở thành vị hoàng đế của nước Nhật đã nhìn thẳ ng và o nhữ ng gì quân phiệt Nhật đã gây ra trong thế chiến thứ hai, cho thế giớ i và cho chí nh ngườ i Nhật, để xin lỗi. Tại buổi lễ tưởng niệm những ngưởi đã chết trong chiến tranh ở sảnh võ đường Nippon Budokan, 15 tháng 8, 2018, Nhật hoàng Akihito bày tỏ sự ân hận về vai trò của Nhật trong Thế chiến II. Photo: Hiroko Harima/Kyodo News via AP

Akihito trao lại các Bảo vật tượng trưng cho vương quyền trong buổi lễ thoái vị ngày 30 tháng 4, 2019

Trong hồi ký của mình, Vinning viết “việc dạy tiếng Anh chỉ là một phương tiện cho nhiệm vụ lớn hơn là mở ra cho thái tử và những người khác về tư tưởng và các thực hành của nền dân chủ Mỹ.” Chuyệ n đưa khái niệm bình đẳng vào đầu cậu học sinh vua chú a nà y không dễ. Một lần, khi một thầy giáo khác hỏi Akihito rằng cậu có muốn trở thành một chú bé bình thường không, vị này đã được trả lời “Tôi không biết. Tôi chưa từng là một cậu bé bình thường.” Một lần khác, bà Vining hỏi các học sinh họ muốn làm gì khi lớn lên, Akihito đã viết, “tôi sẽ là hoàng đế.” Ngay cả chơi monopoly

cũ ng là một bài học. Một lần, vào năm 1949, bà giáo đã mời Akihito và một số bạn cùng lớp đến nhà chơi monopoly, trò chơi cổ điển của tư bản, với một vài cậu con của các viên chức Đồng minh. Tony Austin, 84 tuổi, một trong những người bạn chơi với Akihito ngày hôm đó, nhớ lại rằng nhữ ng thiế u niên ngoại quốc đã nhanh chóng đánh bại cậu bé Nhật Bản. Với Akihito, phải chơi monopoly vớ i nhữ ng tay chơi quá là nh nghề nà y thậ t không công bằ ng. Trong lú c các thiế u niên Mỹ e ngạ i rằ ng họ đã thô lỗ, Akihito vẫn bình thản. Hoàng tử đang học cách để trở thành một kẻ biết chấp

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

CẬU SINH VIÊN VÀ CHAI BOM XĂNG Ở OKINAWA

Hôm ấy là ngày 17 tháng 7 năm 1975, ngà y Hoà ng thái tử Akihito và Công chúa Michiko đến dự Ocean Expo 75. Đó là cuộ c viế ng thăm Okinawa đầu tiên của một thành viên hoàng gia trong vòng 54 năm. Cuộc viếng thăm cũng khơi lại những sự oá n giậ n trong lò ng người dân ở đây, nhữ ng người đã phả i trả giá rấ t đắt nhân danh Thiên hoàng trong nhữ ng năm chiế n tranh. Okinawa từng là một trong trận chiến đẫm máu nhất trong Thế chiến thứ hai, một cơn ác mộng kéo dài hơn 80 ngày với hàng trăm ngàn binh sĩ trên bộ, trên biển và trên không. Đó là vị trí cuối cùng của Quân đội Hoàng gia. Trong trậ n nà y, 95.000 binh sĩ Nhật Bản và 12.500 binh sĩ Mỹ đã bỏ mì nh, nhưng cũng có gần 100.000 dân thường - khoảng một phần tư dân số Okinawa – trong đó có nhiều thiếu niên đã bị buộc phải cầm vũ khí và nhiề u gia đình bị lính Nhật ra lệnh tự sát cả nhà thay vì đầu hàng. Rồi suốt 27 năm sau đó,

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

CHUYỆN MỖI TUẦN

đây là nơi Hoa Kỳ đã cai trị , xây dự ng cá c căn cứ quân sự để trong các cuộc chiế n tranh Triề u tiên và Việ t Nam, tạ o ra nhiề u căm giậ n trong lò ng dân dịa phương. Chưa một nhân vật hoàng gia nào dám đến đây trong thời gian đây. Okinawa chỉ mới được trao trả cho Nhật năm 1972. Khi hai vợ chồng Hoàng thái tử đến đặt vòng hoa cúc tạ i đà i kỷ niệ m để tưở ng nhớ các nữ sinh viên và y tá người Okinawa đã tự sát trong trận chiến ở Okinawa trong những ngày cuối cùng của Thế chiến II, một chai bom xăng Molotov nổ trước mặt họ. Thủ phạm là Isao Chinen, một sinh viên 25 tuổi, một sinh viên trẻ . Anh đã ẩ n nấp trong hang suốt trong 6 ngày cùng với một đồng lõ a, để chờ đợ i giây phú t đó. Anh ta hô lớ n “Đả đả o Thiên hoà ng. Hoà ng thá i tử cút đi!” Chinen bị bắ t và bị kế t á n 30 thá ng tù . Sau nà y, Chinen nói rằng anh không hề muố n là m tổ n thương Akihito, anh chỉ muốn lay động và làm hoàng thái tử bất ngờ. Ngay đêm đó, từ khách sạn nơi ông đang trú ngụ, Akihito đã đưa ra một tuyên bố bất ngờ. Ông gọi Okinawa là chiến trường duy nhất ở Nhật Bản, “nơi một số lượng lớn cư dân bị lôi vào nhữ ng sự hy sinh khốn khổ trong cuộc chiến tranh cuối cùng.” “Khi nghĩ về những nạn nhân và gia đình tang quyến của họ, lòng tôi đã

ngậ y đầy đau khổ và cay đắng.” Okinawa chỉ là điể m khởi đầu. Sau khi lên ngôi hoàng đế năm 1989, ông đã mang cùng một thông điệp ăn năn đó đến khắp châu Á. Akihito đã đi đến Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Palau, Philippines, Saipan, Singapore, Thái Lan và Việt Nam - tất cả những nơi đã quằn quại dưới gót giày củ a quân Nhật trong Thế chiến II. Tại mỗi nơi ông đế n, Akihito vinh danh nhữ ng ngườ i Nhật đã chế t trong chiến tranh và đồ ng thờ i tưở ng niệ m các nạn nhân của quân Nhậ t. Ông nói về hòa bình, và cam kế t rằng nước Nhật của ông sẽ không bao giờ lặp lại những sự kinh hoàng khủng khiếp của chiến tranh. Mặc dù nhiều người nói rằng nhữ ng gì Akihito đã là m là không đủ, nhưng thông điệp hòa bình của ông đã giúp phục hồi phần nà o danh tiếng của Nhật Bản ở nước ngoài. Ở Nhật cũng có những ý kiến chia rẽ. Khi chấm dứt sự chiếm đóng của Mỹ, giữa những người dân Nhật đã xuất hiện một lằn nứt trong cách nghĩ về cuộc chiến tranh. Một số người phía hữu đã tìm cách giảm thiểu các hành động của Quân đội Hoàng gia, và chế giễu “tour du lịch xin lỗi” của Akihito, cho rằng Nhật Bản đã xin lỗi đủ rồi. Chuyến viếng thăm của Akihito đế n Trân Châu Cảng năm 1994 đã bị các cuộc biểu tình của phe theo chủ nghĩ a dân tộc đá nh trật kế hoạch. Thay vì đặt

vòng hoa tại địa điểm mà máy bay Nhật đã tấn công, Akihito đã phải đặt ở một nơi khá c, mộ t tượng đài chiến tranh cá ch đó vài dặm. Theo Hiến pháp, hoàng đế bị cấm tham gia chính trị. Tuy nhiên, Akihito đóng vai trò là một sự kiểm soát đối với phe cực hữu trong nước. Là những người theo chủ nghĩa truyền thống, phe này tôn kính nhà vua. Tuy nhiên, họ đã bất bình với việc ông không chịu để cho quốc gia quên đi quá khứ. Từ mộ t thậ p niên nay, chính sách “ngoại giao xin lỗi” cũ cùng với chủ nghĩa hòa bình đã dần bị chỉ trích. Thủ tướng đương nhiệm, Shinzo Abe, đã tuyên bố sẽ loại bỏ hiế n phá p hò a bình của Nhật Bản. Ông và những người phe hữu khác muốn phục hồi lại kiểu giáo dục lòng ái quốc và xóa bỏ cái mà họ gọi là “chủ nghĩa khổ dâm lịch sử” của thời kỳ hậu chiến. Bằng những cách tinh tế, nhưng quyết đoán, Hoàng đế Akihito đã nhiều lần bày tỏ thái độ khinh bỉ đối với những người xét lại. Năm 2015, trong diễn văn nhân dịp kỷ niệm 70 năm kết thúc chiến tranh, TTg Abe cho rằng hòa bình và thịnh vượng mà dân Nhật đang có ngày hôm nay là nhờ sự hy sinh của ba triệu người Nhật đã bỏ mình trong chiến tranh. Ngay hôm sau, Akihito đã phản ứng bằng bài phát biểu của mình. Ông khẳng định sự thịnh vượng mà chúng ta tận hưởng ngày hôm nay là nhờ vào sự chăm chỉ và hy sinh của người dân Nhật Bản “sau chiến tranh.”

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Đối với hàng triệu người Nhật xem Nhật hoàng phát biểu trên truyền hình, đó rõ ràng là một cái tát. Trong một dịp khác tại một bữa tiệc trong vườn hoàng gia ở Tokyo, một nhân vật cánh hữu của chính quyền đô thị Tokyo tự hào nói với Akihito rằng ông ta chịu trách nhiệm bảo đảm tất cả các thầy cô giáo đứng nghiêm và nhìn về phía quốc kỳ khi hát quốc ca. Hoàng đế đã nhẹ nhàng, nhưng dứt khoát, dạ y dỗ ông quan này: “Tôi ủng hộ sự lựa chọn cá nhân.” ĐỂ HOÀNG ĐẾ ĐƯỢC VỀ HƯU

Nhưng “sứ c vua” cũ ng phải có lúc kiệt, sức khỏe của vị hoàng đế 85 tuổi đã suy giảm từ nhiều năm này. Ông bị ung thư tuyến tiền liệt và từng được giải phẫu tim quan trọ ng. Những người gần gũi với ông nói rằng nhà vua ngày càng lo lắng rằng sức khỏe kém sẽ làm mất hết sức lực và khiến ông không thể thực hiện các nhiệm vụ chính thức của mình. Từ năm 2009, Akihito đã bắt đầu âm thầm tìm cách để được phép trao lại ngai vàng cho con, một chuyện không dễ dàng. Hiến pháp 1947 quy định rõ ràng các hoàng đế phải phục vụ “trọn đời”. Theo Giá o sư Takeshi Hara của Open University Nhậ t bà n, các chính trị gia đã bỏ qua yêu cầu của hoàng đế trong suốt 9 năm. Không cò n kiên nhẫ n nổi, Akihito và hoàng gia đã dù ng đế n “mưu mô”. Họ nhờ đến sức mạnh của

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

CHUYỆN MỖI TUẦN

Tân Nhật hoàng Naruhito và Hoàng hậu Masako, theo sau là Hoàng thái tử Akishino và Công chúa Kiko trong Hoàng cung ở Tokyo ngày 1 tháng 5 2019. (Photo: AFP)

truyền thông để tìm kiếm sự đồng cảm của dân chúng. Một “người nào đó” trong hoàng gia đã tiết lộ thông tin về việc hoàng đế muốn

và cần được nghỉ ngơi cho đài truyền hình quốc gia Nhật Bản NHK. Vớ đượ c tin sốt dẻo, NHK lậ p tứ c truyề n đi. Một tháng sau, hoàng đế lên truyền hình lần thứ hai để kêu gọi trực tiếp người dân Nhật Bản, giải thích mong muốn được thoái vị, nhường ngôi cho con. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy đại đa số người Nhật ủng hộ mong muốn của Akihito. Thủ tướng Abe và những người bảo thủ không có cách nào ngoài việc tuân theo ý dân. Việc thoái vị đòi hỏi một đạo luật đặc biệt của Quốc hội, được thông qua vào năm 2017. Đạ o luật nà y chỉ áp dụng cho Akihito, và không cho các hoàng đế trong tương lai. Để rồi phải mất gần hai

năm nữa, sau một buổi lễ thoái vị chỉ dài hơn 10 phút hôm 30 thá ng 4, Akihito mới có thể tận hưởng những ngày nhàn nhã của mình. CHA TRUYỀN CON NỐI

Hoàng Thái tử Naruhito, vừa lên ngôi với niên hiệu Reiwa (Lệ nh Hò a) chẳ ng nhữ ng đã nố i ngôi cha mà còn nối tiếp công việc người cha đã bắt đầu. Trong diễn văn đầu tiên với tư cách là hoàng đế, Naruhito, 59 tuổi, nói rằng ông cảm thấy sức nặng của vị trí của mình, gánh nặng mà người cha đã từng mang suốt bao nhiêu năm, và “sẽ suy ngẫm sâu về con đường mà Hoà ng đế Hồ i hưu (danh vị mới của Akihito) đã theo và luôn nhớ con

đường mà các hoàng đế trong quá khứ từ ng bướ c qua, và sẽ hế t sứ c để cải thiện bản thân.” Tân hoàng đế cam kết sẽ là một biểu tượng của sự thống nhất cho quốc gia, sẽ làm việc để “phục vụ cho sự đoàn kết của người dân Nhật Bản, trong khi luôn hướng mọi suy nghĩ của tôi đến người dân và sát cánh cùng họ.” Reiwa, tên của kỷ nguyên đế quốc mới, có nghĩa là “sự hòa hợp tuyệt đẹp”, được lấy từ Manyoshu, tuyển tập thơ cổ nhất của Nhật Bản. Ông nói thêm, “Tôi chân thành hy vọng cho hạnh phúc của dân chúng và tiến bộ hơn nữa của đất nước, và cho hòa bình thế giới.” ĐỖ QUÂN (tổng hợp)

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Tỉ phú Nhật Bản rao bán tranh quý Ông trùm thời trang Nhật Bản 43 tuổi tỏ ra hài hước khi thông báo dự định bán đấu giá các tác phẩm nghệ thuật giá trị mà ông có. Tỉ phú Yusaku Maezawa, nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành nhà bán lẻ thời trang trực tuyến Zozo, hôm 4/5 tuyên bố sẽ tham gia phiên đấu giá Sothwards tại New York vào 16/5 tới để bán hai bức tranh quý ông đang làm chủ. Trên Twitter cá nhân, tỉ phú Nhật đăng tấm hình chụp hai bức tranh, một bức của danh họa Ed Ruscha, ước tính trị giá 2-3 triệu Mỹ kim, và bức tranh hoa của họa sĩ nổi tiếng Andy Warhol, ước tính 1,5-2 triệu Mỹ kim. Khi một người dùng Twitter thắc mắc tại sao một tỉ phú như Maezawa lại “hết tiền”, ông trùm thời trang

Nhật Bản tỏ ra khá hài hước: “Thật đấy, tôi không bao giờ có tiền vì lúc nào tôi cũng xài hết”. Kèm theo là một biểu tượng mặt cười. Doanh nhân nổi tiếng yêu nghệ thuật này từng bỏ 110 triệu Mỹ kim để mua tranh của họa sĩ thiên tài người Mỹ Jean-Michel Basquiat và cũng là khách hàng thương nhân đầu tiên ghi danh tham gia chuyến bay vòng quanh Mặt Trăng với hỏa tiễn Big Falcon của SpaceX. Chuyến du hành 386.200km dự trù bắt đầu sớm nhất vào năm 2023. Cả Maezawa và CEO SpaceX Elon Musk đều không tiết lộ số tiền mà ông phải trả cho chuyến du hành. Tuy nhiên, Elon Musk khẳng định Maezawa đã trả “rất nhiều tiền”. V.L (theo TNO)

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Tỷ phú Nhật Bản Yusaku Maezawa. Ảnh: Straits Times.

Amsterdam sắp cấm xe chạy bằng xăng

Hội đồng thành phố Amsterdam cho biết xe hơi và xe gắn máy chạy bằng xăng và dầu diesel sẽ bị cấm ở thủ đô Hò a Lan từ

năm 2030 trong nỗ lực làm sạch bầu không khí thành phố. Ủ y viên hội đồng giao thông thành phố Sharon

Dijksma tuần qua cho biế t: “Ô nhiễm là sát thủ thầm lặng và là một trong những tác nhân gây hại cho sức khỏe lớn nhất tại Amsterdam”. Theo Reuters, bất chấp thực tế là có nhiều người Hò aLan dùng xe đạp, ô nhiễm không khí tại nước này vẫn ở mức tồi tệ hơn giới hạn cho phép theo quy định của Liên minh châu Âu, chủ yếu do giao thông đông đúc tại các thành phố lớn như Amsterdam và Rotterdam. Bộ Y tế Hò a Lan cũng đã ban hành cảnh báo rằng mức thải khí nitrogen dioxide (NO 2) và các hạt vật chất mịn có thể dẫn

đến bệnh về đường hô hấp. Bệnh hô hấp mãn tính có thể giảm tuổi thọ của người dân xuống hơn 1 năm. Chính quyền Amsterdam nói rằng họ đặt mục tiêu thay thế tất cả các động cơ chạy bằng xăng và diesel bằng các giải pháp thay thế khác như xe điện và xe chạy bằng hydro vào cuối thập kỷ tới. Năm 2020, Amsterdam sẽ bắt đầu cấm xe hơi chạy bằng diesel sản xuất trước năm 2005 vào thành phố và sẽ dần dần mở rộng hạng mục xe cộ trong lệnh cấm này. V.L (theo TNO)

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Quốc vương Thái Lan chính thức đăng quang

Quốc vương Maha Vajiralongkorn

Quốc vương Maha Vajiralongkorn, Vua Rama X của Thái Lan, hôm 4/5 lên ngôi trong một lễ đăng quang trang trọng với những nghi thức của đạo Hindu và đạo Phật. Ông tuyên bố sẽ “cai trị bằng chính nghĩa”. Quốc vương Vajiralongkorn là vị vua thứ 10 của vương triều Chakri, trị vì từ năm 1782. Ông kế vị ngai vàng từ hơn hai năm trước, sau khi Quốc vương Bhumibol Adulyadej qua đời. Lễ đăng quang với các nghi thức kèm theo được diễn ra trong 3 ngày chính thức bắt đầu vào sáng ngày 4/5 tại Đại Hoàng cung ở thủ đô Bangkok và. Nghi thức đầu tiên trong lễ đăng

quang là tắm tẩy trần. Nhà vua mặc áo choàng trắng, ngồi trong một cấu trúc giống như một chiếc lầu. Ông nhúng tay vào bát nước nhỏ, xoa tay lên đỉnh đầu và sau đó nước được dội lên người. Trong khi đó, dàn đại bác hoàng gia khai hỏa đánh dấu sự kiện trọng đại. Nước thiêng phục vụ nghi lễ được lấy từ 5 con sông quan trọng trên khắp đất nước Thái Lan và 4 ao cổ ở Suphan Bur. Sau lễ tắm tẩy trần là nghi thức Quán đỉnh (xoa nước thiêng lên mặt). Nhà vua mặc vương phục, ngồi trên ngai hình bát giác làm từ gỗ sung. Phía trên là chiếc lọng 7 tầng màu trắng, tượng trưng cho vị vua chưa đăng cơ. Ông lần lượt xoay người theo 8 hướng và được dâng 8 bình nước thiêng để nhúng tay và xoa lên mặt. Trong 8 người dâng nước có Công chúa Maha Chakri Sirindhorn, em gái của nhà vua, và các viên chức cấp cao như Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha, Chủ tịch Quốc hội Pornpetch Wichitcholchai

và Chánh án Tòa án Tối cao Cheep Jullamon. Tiếp theo, Quốc vương Vajiralongkorn tiếp nhận chiếc lọng 9 tầng tượng trưng cho nhà vua đã đăng cơ, rồi ngồi lên ngai vàng có tên Phatharabit. Ông lần lượt được trao các bảo vật hoàng gia, gồm đại vương miện, gươm chiến thắng, hài hoàng gia, quạt và chổi hoàng gia, quyền trượng hoàng gia cùng các vũ khí cổ đại tương trưng cho uy quyền của nhà vua. Ngà y 5/5, một cuộc diễn hành hoàng gia diễn ra, đi qua quãng đường dài 7km. Nhà vua ngồi lên kiệu và khởi hành từ hoàng cung tới các ngôi chùa cùng một số địa điểm khác ở Bangkok để người dân có cơ hội bày tỏ lòng trung thành với nhà vua mới. Vào ngày 6/5, ngày cuối cùng trong chuỗi nghi thức lên ngôi, nhà vua xuất hiện trước công chúng tại hoàng cung và sau đó nhận những lời chúc tụng của ngoại giao đoàn ở Bangkok. V.L (theo BBC)

Phi cơ Nga bốc cháy khi hạ cánh, ít nhất 41 người chết Một chiếc phi cơ Sukhoi Superjet SSJ-100 của hãng hàng không Aeroﬂot ngày 5/5 bốc cháy khi hạ cánh khẩn cấp xuống phi trường quốc tế Sheremetyevo ở phía bắc thủ đô Moscow. Hãng thông tấn Nga Interfax dẫn lời nhà chức trách cho biết có 78 người trên phi cơ, gồm 73 hành khách và 5 thành viên phi hành đoàn. Ít nhất 41 người thiệt mạng. Theo RIA Novosti, phi cơ vừa cất cánh khỏi phi trường Sheremetyevo và đang trong hành trình tới thành phố Murmansk ở tây bắc Nga. Nguyên nhân gây cháy chưa được xác nhận. Nhà chức trách Nga đang mở cuộc điều tra. Một đoạn video ngắn đăng trên Instagram cho thấy cảnh nhiều người hoảng loạn bỏ chạy khỏi chiếc máy bay bị lửa nhấn chìm trong khi các phương tiện cứu hỏa nhanh chóng đến hiện trường. Một nguồn tin cho biết công tác di tản khỏi máy bay bị chậm bởi nhiều hành khách tranh nhau lấy hành lý trước. Theo trang chuyên theo dõi chuyến bay Flightradar24,

phi cơ gặp nạn đã bay quanh Moscow hai vòng và hạ cánh sau khoảng 45 phút. SSJ100 là mẫu máy bay hai động cơ, hoạt động từ năm 2011. Hồi năm 2012, một chiếc Sukhoi Superjet rơi ở Indonesia trong lúc bay biểu diễn khiến 45 người trên khoang thiệt mạng. M.T (theo RIA Novosti)

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Trạm vũ trụ quốc tế thiếu điện, tàu của SpaceX bị trì hoãn Một bộ phận chuyển đổi năng lượng trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) gặp trục trặc khiến 2 kênh cung cấp điện ngừng hoạt động. AP dẫn lời Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) cho biết trục trặ c xảy ra vào tuần qua. Ngoài 2 kênh cung cấp điện ngừng hoạt động, 6 kênh còn lại vẫn được duy trì bình thường. NASA xác nhận trạm ISS và 6 phi hành gia của họ không gặp vấn đề gì. Tuy nhiên, do lưới điện năng lượng mặt trời bị xáo trộn nên Công ty SpaceX tạm hoã n việc cung cấp hàng hóa cho ISS chậm 2 ngày so với kế hoạch. Trục trặc cũng khiến cánh tay robot lớn bên ngoài ISS chỉ hoạt động với một

kênh cung cấp điện. Bình thường, cánh tay robot này sử dụng hai nguồn cung cấp điện – bao gồm một nguồn dự phòng – khi nó “bắt” các tàu vũ trụ hạ cánh. NASA cho biết họ muốn thay thế bộ phận chuyển đổi năng lượng gặp trục trặc để khôi phục toàn bộ lưới điện trên ISS, sau

đó mới phóng tàu vũ trụ SpaceX Dragon. Cách đây khoảng 2 tuần, Công ty Northrop Grumman đã gửi một chuyến hàng hóa lên ISS nên chưa cần thiết phải bổ sung. Theo AP, các tấm năng lượng mặt trời giúp thu thập và tạo ra điện năng cho toàn bộ trạm ISS. Bất

kỳ trục trặc nào xảy ra đối với hệ thống quan trọng này cũng có thể làm ảnh hưởng đến hoạt động của trạm. Trước đó, ngày 204, một tàu vũ trụ Dragon của SpaceX bị nhấn chìm trong biển lửa khi thử nghiệm. Vụ tai nạn làm trì hoãn việc phóng một chiếc SpaceX Dragon cùng với 2 phi hành gia của NASA lên quỹ đạo. SpaceX dự trù chuyến đi này sẽ diễn ra vào mùa hè. Cách đây gần 2 tháng, SpaceX phóng thành công một tàu vũ trụ không có phi hành đoàn lên ISS. NASA cho biết đây là một nhiệm vụ rất quan trọng để chứng minh phương tiện này an toàn khi chở theo các phi hành gia. V.M (theo TNO)

Thỏi vàng duy nhất trong ngân hàng trung ương Estonia Ngân hàng Trung ương Estonia chỉ có một thỏi vàng nặng 11kg, đã tồn tại 97 năm. Fabio Filipozzi, người đứng đầu bộ phận thị trường tài chính tiết lộ trong dịp kỷ niệm 100 năm thành lập ngân hàng rằng thỏi vàng ước tính trị giá nửa triệu Euro nhưng nó không đủ độ tinh khiết để thực sự được sử dụng trong các hoạt động tài chính. Filipozzi nói rằng nó chủ yếu có giá trị “trưng bày”. Estonia đã bán phần lớn dự trữ

vàng vào những năm 1990 và đầu tư vào các tài sản lưu động như trái phiếu và cổ phiếu. Họ hiện là nước

có dự trữ vàng thấp thứ hai châu Âu với 256kg. Hầu hết được cất giữ trong các ngân hàng nước ngoài, phần lớn là ở Mỹ vì lý do an ninh. Nước có dự trữ vàng thấp nhất châu Âu là Malta với 90kg. Các quốc gia có dự trữ vàng nhiều nhất thế giới là Mỹ (8.133,5 tấn), Đức (3.369,7 tấn), Ý (2.451,8 tấn), Pháp (2.436 tấn) và Nga (2.150 tấn). M.T (theo TTO)

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Bí ẩn về tiền kiếp hậu kiếp Chương 1: Bí ẩn về tiền kiếp hậu kiếp ĐOÀN VĂN THÔNG NGUỒN: ĐOÀN VĂN THÔNG

 Tiếp theo kỳ trước Một trường hợp đặc biệt khác cũng đáng lưu tâm là ngay chính một bác sĩ (thuộc khoa tâm thần học và là giáo sư bác sĩ tại một trung tâm y khoa lớn kiêm bệnh viện thuộc đại học đường Virginia) trước đó cũng đã trở về từ cõi chết tường thuật lại những gì ông đã thấy qua một lần chết đi sống lại: Giáo sư bác sĩ George Richie, trước đây là một quân nhân bị bệnh sưng phổi nặng nên được chuyển vào một bệnh viện lớn chữa trị. Thời đó, thuốc penicilline chưa được phát minh nên việc chữa trị bệnh sưng phổi vô cùng khó khăn và thường thường thì hết 90 phần trăm là người bệnh khó thoát khỏi lưỡi hái của tử thần. Vì thế một thời gian ngắn khi được chuyển vào bệnh viện, bệnh tình của George Ritchie ngày càng trầm trọng và đã qua đời. Các bác sĩ ở bệnh viện đã xác nhận rằng George Ritchie đã chết nên người ta chuyển xác đến nhà quàng. Tại đây một số thủ tục giấy tờ, khai tử và chuẩn bị đưa người chết vào quan tài đang được tiến hành và một mặt báo tin cho nhân viên trông coi về

các thủ tục nhập học và tiếp nhận sinh viên được gởi từ các nơi đến để được huấn luyện các khóa chuyên môn tại đại học Virginia biết là khóa sinh George Ritchie đã chết. Tuy nhiên bác sĩ trực nhật cho rằng điều này không cần thiết vì thế việc báo tin cho đại học Virginia được bãi bỏ. Trong lúc Ritchie nằm duỗi trên chiếc băng ca, bác sĩ trực khám lại một lần nữa và lắc đầu thất vọng, ông nói, giọng rất trầm “chết thật rồi” vừa nói, bác sĩ này vừa kéo hai cánh tay người chết cho thẳng ra để lòng bàn tay úp xuống. Sau đó phủ tấm drap lên khắp thân xác người chết. Lúc bấy giờ, nhà xác đầy người chết vì thế bác sĩ trực đề nghị cử người canh xác và chính nhờ người canh xác này mà sau đó anh ta phát giác được người chết đã cựa quậy dưới tấm drap trắng. Các nhân viên trực nhật khi nghe người canh xác báo cáo sự việc đều. Chỉ có bác sĩ trực và cô y tá chịu lắng nghe và họ đã đến bên xác Ritchie. Khi tấm drap được kéo khỏi mặt Ritchie bác sĩ trực đã dùng 2 ngón tay lật mi mắt xác chết để quan sát, trong khi đó, cô y tá thấy rõ ràng các ngón tay của Ritchie cử động... và từ từ Ritchie mở mắt. Thế là George Ritchie, người quân nhân chết vì bệnh sưng phổi đã sống lại một cách kỳ lạ và vì cơ thể còn quá yếu nên phải nằm bệnh viện chờ bình phục một thời gian khá lâu và sau đó mới được chuyển về trại Barkey rồi sang Âu Châu phục vụ trong quân đội ở ngành quân y. Sau cuộc chiến, George Ritchie tiếp tục vào học ngành y tại đại học Virginia và tốt nghiệp khoa bác sĩ. Bác sĩ George Ritchie đã nhớ lại những gì mà mình đã trải qua trong suốt khoảng thời gian coi như đã giã từ cõi đời. Mọi chi tiết bác sĩ đều ghi lại thật đầy đủ và về sau câu chuyện có thật này còn được giáo sư bác sĩ Wilfred Abse ở đại học Virginia kể lại và nhất là giáo sư Carey Williams và chuyên gia khảo cứu các vấn đề luần hồi là Sylvia Cranston mô tả lại rõ ràng. Theo lời kể của chính bác sĩ George Ritchie thì khi đang nằm trên giường của bệnh viện, tự nhiên ông ta cảm thấy thân xác rã rời rồi một bức màn xám đen từ đâu phủ ập lên đôi mắt ông nghe mơ màng có tiếng người chuyển động, tiếng bàn tán và lời của bác sĩ trưởng nói: “đã tắt thở rồi!”. Lúc bấy giờ theo lời của bác sĩ George Ritchie:

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

“tôi không có y nghĩ gì khác lạ cả. Tôi chỉ cảm thấy mơ màng thôi nhưng tâm trí tôi rất sáng suốt tôi nhớ là tôi được tuyển chọn để được huấn luyện chuyên môn về ngành y tại đại học Virginia nhưng vì bệnh phổi nên phải tạm vào điều trị ở bệnh viện. Giờ đây tôi phải đến trường đại học gấp vì ở đó đang chuẩn bị lể khai giảng khóa mới. Tự nhiên tôi cảm thấy cơ thể mình lạnh buốt. Tôi phải thay quần áo và thế là tôi đi tìm. Bỗng nhiên tôi thấy một người nằm trên giường mà tôi đang nằm. Tôi nhìn không lầm vì giường có ghi số rõ ràng. Tôi cảm thấy lạnh quá, phải tìm quần áo ẩm để mặc vào mới được. Tôi thấy một sĩ quan đang bước qua nên tôi vội vã chạy lại yêu cầu ông giúp đỡ nhưng tôi có nói bao nhiêu ông ta cũng mơ hồ như không nghe thấy mà cứ bước đi tự nhiên. Thời giờ gấp rút quá nên tôi, quyết định chịu rét để đi nhanh đến trường đại học y khoa tại Virginia cho kịp. Tôi cảm thấy mình lướt đi như những gì thường gặp trong mộng khi di chuyển. Tôi thấy một con sông rộng rồi cây cầu dài bắt qua sông để tới một thành phố lớn. Thành phố này quả thật tôi chưa bao giờ đến tôi thấy một tiệm giải khát, tiệm Bia và cả tiệm cà phê nữa. Tại đây tôi gặp một vài người và hỏi họ tên đường và tên thành phố nhưng chẳng có ai trả lời tôi cũng như thấy tôi cả. Có lần tôi đập tay lên vai một người khi tôi hỏi nhiều lần nhưng người này vẫn không nói. Tuy nhiên tay tôi như chạm vào khoảng không. Người này có gương mặt tròn và cằm có sợi râu dài. Sau đó tôi đi đến bên một người thợ điện đang loay hoay quấn dây điện thoại vào một bánh xe lớn. Tôi vô cùng ngạc nhiên khi thấy mình khác người và rõ ràng chẳng có ai trông thấy tôi mặt dù tôi thấy tất cả mọi người. Tôi nghĩ rằng nếu cứ như vầy mà tìm đến đại học Virginia thì quả là bất tiện nên tôi quyết định trở lại bệnh viện tôi đi đến nhà xác, hàng trăm người đang nằm trên giường. Tôi đi loanh quanh để tìm chỗ nằm của mình. Tôi thấy một cái xác đã phủ tấm drap trắng, nơi ngón tay của xác này có đeo một chiếc nhẫn mà thoạt nhìn tôi đã cảm thấy ngờ ngợ một cách lạ lùng. Tôi nhớ là tôi cũng đeo một chiếc nhẫn như thế. Tôi cúi xuống nhìn thật kỹ,

rõ ràng bàn tay có những đặc điểm giống tay tôi... và cái giường số giường lại chính là số giường tôi đã nằm. Vây đây chính là thân xác của tôi, tôi đã chết thật rồi sao? Nhưng tôi không có cái cảm tưởng rằng mình đã chết, tôi thấy đủ thứ như đang còn sống. Chỉ có điều mà trước đó tôi phải phân vân là hình như chẳng có ai thấy tôi cả. Tôi cố gắng kéo tấm drap phủ lên các thân xác mà tôi nghĩ là của tôi, ý chí của tôi thì muốn hành động nhưng tôi không thể nào kéo được tấm drap phủ mặt cái xác ấy. Tôi cố gắng nhiều lần nhưng tôi không tài nào làm được và cuối cùng tôi nhận rõ rằng quả thật tôi đã chết. Vừa lúc đó tự nhiên tôi cảm thấy trong phòng nhà xác sáng rực rỡ, một thứ ánh sáng lạ lùng tôi chưa bao giờ thấy và tôi như bị lôi cuốn theo cái nguồn sáng lạ kia, tôi đã thấy những cảnh trí mà từ khi sinh ra cho đến bây giờ tôi chưa bao giờ thấy, những cảnh trí mà tôi cảm tưởng rằng chỉ có ở thế giới bên kia vì những con người ở đây thường không rõ ràng, mờ ảo, vó vùng tối tăm, có vùng chan hòa ánh sáng mà những nhân vật hiện diện giống như những thiên thần. Sau đó tự nhiên vầng sáng giảm dần, tôi cảm thấy muốn quay về. Trong phút chốc tôi thấy lại những căn phòng, những thân xác bất động trên giường và tôi tiến tới chiếc giường mà trên đó là thân xác tôi. Tôi như bị cuốn hút vào cái thân xác đó, tôi từ từ chuyển động các ngón tay và cuối cùng mở mắt ra. Một lúc sau, bác sĩ và cô y tá đã ở trước mắt tôi, nét mặt rạng rỡ. Tôi đã sống lại, đã thật sự sống lại... Những gì mà sau đó George Ritchie kể lại đã làm một số bác sĩ trong bệnh viện ngạc nhiên. Điều kỳ lạ đáng lưu ý là những gì mà Ritchie đã kể và đã ghi chép lại trong tập nhật ký đều chứng thực sau đó. Như trường hợp lạ kỳ sau đây: Sau khi câu chuyện đi vào thế giới sau cõi chết của Ritchie đã mô tả được một năm thì Ritchie phải trở về trại Barkey và được gởi sang Âu Châu để phục vụ tại một bệnh viện quân đội. Trên đường xe chơ Ritchie đã đi qua một thành phố mà trước đây một năm trong khi coi như đã chết, Ritchie đã đi qua, nào tiệm bán bia, tiệm cà phê, cây cầu dài bắt qua sông, những khúc đường rẽ, những bảng hiệu và kỳ lạ hơn nữa là cái cột điện thoại mà trước đây tôi đã đi xuyên ngang qua thân thể của một người thợ điện đang quấn dây điện thoại... Đây là thành phố ở gần chân thành Vicksburg thuộc tiểu bang Mississipi, nơi mà chưa bao giờ George Ritchie đã đi qua. Ngày nay George Ritchie đã là Viện Trưởng Viện tâm thần ở Charlotsville và không bao giờ quên rằng mình đã có lần chết đi sống lại cũng như không bao giờ quên những cảnh giới lạ lùng ở bên kia cõi thế gian mà loài người đã sống. Nhà nghiên cứu hiện tượng tâm lý Sushil Bose đã tìm gặp trực tiếp những người đã từng nhớ lại tiền kiếp để phỏng vấn họ. Năm 1939, ông đã viết một báo cáo chi tiết về cuộc

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

phỏng vấn giữa ông và cô gái Ấn Độ tên là Shanti Devi. Cô gái này đã nhớ lại rất rõ ràng về tiền kiếp của mình. Cô cho biết trước đó tên cô là Lugdi Devi, vợ một người tên là Pandit Kendermath Chowbey. Nhưng rồi bị một tai nạn nhiễm trùng và qua đời. Nhà nghiên cứu tâm linh Sushil Bose đã hỏi Shanti Devi như sau: - Shanti nhớ rõ về tiền kiếp mình thì có thể nhớ lại những gì xảy ra trước và sau khi chết đó? Shanti trả lời là nhớ rõ. Và sau đây là một phần của cuộc phỏng vấn đó. - S, Bose: Shanti hãy thuật lại những gì đã xảy ra vào lúc đó. - Shanti: Khi ấy tôi cảm thấy mình như mơ màng đi vào cõi sâu thẳm tối đen rồi sau đó lại thấy ánh sáng chói lọi tỏa rạng dần dần. Đó là thứ ánh sáng chan hòa kỳ diệu làm hoa mắt. Chính vào lúc đó, tôi biết được rằng mình đã lìa khỏi thân xác mình qua dạng thể một làn hơi và chuyển động lên cao dần. - S. Bose: Lúc đó Shanti có thấy cái thân xác của mình không? Shanti: Lúc đó tôi chỉ có cảm tưởng là đã lìa khỏi thể xác, mặc dầu tôi như chuyển động lên cao nhưng tôi lại không nhìn xuống mà chỉ mãi lo nhìn ngắm cái ánh sáng lạ lùng bao phủ quanh mình. Có lẽ lúc đó nếu nhìn xuống ngay khi tôi có cảm giác mình tách rời thân xác tôi có thể thấy được thân xác mình. - S. Bose: Lúc đó Shanti có cảm giác đau đớn mỏi mệt yếu đuối hay không? - Shanti: Không! lúc đó tôi không thấy một chút gì gọi là đau đớn mệt mỏi cả. Trái lại tôi thấy mình nhẹ nhàng thanh thản lạ lùng. - S, Bose: Sau đó còn điều gì xảy ra? - Shanti: Khi đó, trong cái áng áng chói lọi rực rỡ ấy, tôi thấy có bốn người mặc áo dài màu vàng sẩm cùng xuất hiện. Những người này đều rất trẻ khoảng 14, 15 tuổi. Trông họ tươi sáng như những thiên thần. Những người này đi về phía tôi với dáng vẻ nhẹ nhàng thanh thoát. Trước mắt tôi là một ngôi vườn đẹp tuyệt vời, cái vẻ đẹp mà chưa bao giờ tôi đã thấy được ở thế gian nên khó mà mô tả cho hết được... Rồi tôi thấy 4 người hồi nãy tiến gần và nhấc bổng tôi lên cao. Tôi cảm thấy một niềm lâng lâng khó tả lan khắp người. Tôi chẳng có ý niệm gì nữa về thời gian. Chẳng có mặt trời, mặt trăng, cũng chẳng có ngày đ êm. Tất cả đều chan hòa trong cái ánh sáng vô cùng tỏa

rạng, ấm áp, huyền diệu, lung linh sinh động lạ thường. Tôi chẳng biết nói hay diễn tả làm sao cho hết những gì tôi đã thấy vào lúc đó. Điều kỳ lạ là lúc này hình như tôi không còn lệ thuộc vào những giác quan mà con người có lúc còn sống để nhìn, để nghe, để cảm xúc. Điều đáng lưu tâm là khi không còn lệ thuộc vào giác quan mình nữa thì tri giác lại trở nên bén nhạy vô cùng. Dù giác quan con người có tinh xảo đến mấy cũng không giúp con người thấy được xuyên tường, nhưng nếu không còn hiện hữu cơ thể phàm trần hay cơ quan thị giác chẳng hạn thì lại có thể thông suốt được cả bức tường như không và điều này cũng thể hiện cho các giác quan khác, ở lãnh vực nghe, cảm nhận, ngửi... Trên đây là một số sự kiện thu thập được từ các nhà tâm lý, khoa học, các nhà y học khi họ tiếp xúc được với những người có khả năng nhớ lại tiển kiếp hay đã có lần chết đi sống lại, những người đã có kinh nghiệm với cái chết. Những người này may mắn có được ý niệm về những gì gọi là sự chết và linh hồn. Giáo sư H. H. Price (tại Đại học Oxford) cho rằng: Linh hồn của con người là một phương tiện của ý thức hay nói rõ là hơn là một công cụ của sự hiểu biết và trong cuộc sống, từ cổ đại đến nay kinh nghiệm ở mỗi con người đã có được những sự kiện để chứng minh rằng có cái gì đó ngay trong thân xác họ. Nhiều chứng nhân và nhiều sự kiện được chứng minh về sự hiện hữu của linh hồn và còn khẳng định rằng linh hồn không chỉ đơn thuần là một thể luân phiên thay đổi cho thân xác mà còn là một thể siêu việt hơn nhiều vì giữ những vai trò then chốt, quan trọng trong vấn đề suy nghĩ, cảm nhận, cũng như là cầu nối cho những cuộc sống khác tiếp diễn... Nhà nghiên cứu Robert Crookall vừa là nhà tâm lý học vừa là nhà khoa học (ông là giáo sư khoa học tài nhiều trường Đại học và là hội viên của nhiều hiệp hội chuyên nghiên cứu về các hiện tượng siêu nhiên huyền bí). Khi nghiên cứu và tìm hiểu về sự hiện hữu của linh hồn, ông đã sưu tập vô số các sự kiện liên quan và nhất là gặp gỡ những nhân vật đáng tin cậy, đặc biệt những người có lần đã trông thấy tận mắt cái mà con người thường gọi là hồn hay linh hồn. Ô đã ghi chép tất cả những gì đã thu thập và hệ thống rõ ràng. Sau đây là một số hình ảnh và màu sắc về linh hồn mà Robert Crookall đã sưu tầm được. “Theo tổng kết của R. Crookall thì linh hồn thể hiện dưới nhiều hình dáng và màu sắc. Theo Muldoon thì mờ sáng như sương khói, đôi khi như đầy hơi nước hoặc như vầng mây nhỏ màu trắng không hoàn toàn trong suốt. Hình ảnh này chỉ hiện rõ trong khoảng một vài phút đồng hồ rồi tan biến.

 Xem tiếp kỳ sau

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

PHIẾM

nh Noam Blauer là cư dân Montreal, năm nay 25 tuổi. Khi anh vừa xong trung học, lúc 16 tuổi, bà mẹ anh có những dấu hiệu khó khăn về nhận thức: không giải được những bài toán dễ, không nhận biết vị trí dù ở những nơi quen thuộc, không biết mình sắp phải làm gì, đi đâu. Lúc đó bà mới 52 tuổi. Bà Susie Blauer là một giáo sư kỳ cựu của trường trung học Bialik. Bà cũng biết trí óc mình có vấn đề nên xin nghỉ bệnh. Tình trạng ngày càng tệ hại. Ban ngày, phải thuê người trông nom bà. Ban đêm và những ngày cuối tuần, anh Noam cùng cha và em trai phải luôn bên cạnh săn sóc. Chuyện không giản dị. Anh nói trước cử tọa trong cuộc hội thảo về những người trẻ phải săn sóc người thân bị bệnh được tổ chức tại Montreal vào đầu tháng 4 năm nay: “Thay được quần áo, cho ăn hay cho uống thuốc, mỗi thứ phải mất hàng giờ như không. Thường bà phản ứng lại bằng cách của bà. Chúng tôi chỉ biết cố gắng”. Sau 4 năm theo dõi, bác sĩ mới kết luận bà Susie bị Alzheimer thời kỳ đầu. Khi đó Noam 20 tuổi, mẹ anh tròn 56. Những người trẻ phải săn sóc cha mẹ mắc bệnh Alzheimer là cả một cực hình. Vừa mệt thể xác, vừa mất mát về tinh thần. Anh Noam nói thêm: “Thật là cực nhọc khi phải thay thế vai trò của cha mẹ lại còn mất mát cha mẹ mình. Tôi cần mẹ năm 16 tuổi, và năm 21, và năm 25. Đây là một thương tổn nặng nề, đồng thời là một thảm kịch”. Anh Noam Blauer là một trong ba thuyết trình viên của cuộc hội thảo do AMI Quebec tổ chức. Tại

CỰC!

Canada, những người như anh Noam rất nhiều. Dân số nhóm người bất hạnh này lên tới một triệu 250 ngàn. Họ là những người Canada từ 15 tới 24 tuổi phải trông coi người thân bị bệnh mãn tính, tật nguyền, tâm thần, già cả. Hè năm ngoái, tình trạng của mẹ anh suy sụp khiến gia đình phải đưa bà vào một trung tâm săn sóc đặc biệt. Lúc đó bà 61 tuổi. Noam buồn rầu phát biểu trước đông đảo cử tọa: “Bà vẫn còn đó trong tình trạng phức tạp: một phần bà vẫn là bà nhưng một phần bà không còn là bà. Bà vẫn là Susie nhưng không phải là Susie”. Cái đau đớn này tôi đã từng trải qua. Mẹ tôi, mà tôi vẫn xưng hô là “mợ”, đi vào quên lãng khi bà bước vào tuổi cổ lai hy. Bà lâm vào cơn bệnh trong khi tôi đã qua Canada được hơn chục năm. Khi tôi về thăm, bà đã lạc mất vào quá khứ, không nhận ra tôi. Trong truyện ngắn “Trong Vùng Quên Lãng”, tôi đã ghi lại: “Hình như trong tận cùng tâm trí

SONG THAO

bà chỉ còn những hình ảnh xưa cũ. Trên những tấm hình chụp thời thiếu nữ, bà có một khuôn mặt nhẹ nhõm, có thể gọi là khá đẹp. Thời tuổi trẻ đó, bà chẳng bao giờ nhắc tới. Lúc trước cũng như sau này, khi bà đã lạc vào trạng thái u mê. Vậy mà có những đêm không ngủ được, bà ngồi dậy hát những bài hát xưa chúng tôi chưa bao giờ được nghe, đọc những câu thơ, câu vè có xuất xứ từ những ngày xa tắp nơi một làng quê miền Bắc hay ê a những câu kinh cũ rích cũ rang từ ngày bà còn thơ. Bà đã lùi quá xa về một thời có lẽ bà vẫn thiết tha trong tận cùng thâm tâm. Ba tuần lễ vợ chồng tôi trở về nếp nhà cũ, chúng tôi như không được sống chung một thời với mợ tôi. Bà không có hiện tại. Quá khứ xa thẳm đã giữ rịt bà trong tay. Hình như trong tim não bà đã có một sự chọn lựa dứt khoát. Chúng chỉ cho phép bà lưu giữ những gì bà thích, ngày xưa. Hình ảnh tôi như đã bằn bặt mất

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

PHIẾM

Sự khác biệt của một bán cầu não bình thường (bên trái) và một bán cầu não bị Alzheimer (bên phải)

hút, không thể nào tái hiện lại trong bộ nhớ của bà. Hình như bà vẫn mơ hồ cảm thấy có chút thân mật nào đó với tôi nhưng không thể nhận ra đứa con cả chục năm bà không gặp, không thấy”. Khi người mẹ đã chối từ hiện tại để quay về quá khứ, đàn con của mẹ tôi đã hoàn toàn mất bà. Bà vẫn có đó, vẫn bên cạnh con, nhưng trong thâm tâm hình như bà không còn ở với con cái. Thời gian bà lâm bệnh, tôi không ở Việt Nam nên không biết chi về sự cực nhọc khi phải săn sóc một người đã không còn là người như trước đó. Cô em tôi, người ngày ngày săn sóc bà đã cực nhọc như thế nào, tôi nghe kể lại nhưng không hình dung ra được sự cực nhọc đó tuy biết rằng rất lớn lao. Mất người thân khi người đó vẫn hiện diện bên cạnh là sự mất mát không có chi so sánh được. Alzheimer là căn bệnh hèn. Nó chỉ đánh lén vào những người không còn thiết đếm tuổi tác nữa. Thế hệ tôi đã đi vào vùng oanh kích của Alzheimer. Nhiều ông đã ngơ ngơ ngác ngác, nhiều bà đã từ chối bản ngã. Chúng tôi gặp nhau chỉ toàn chuyện quên. Hở ra là quên. Quên tên người, quên một từ khi nói chuyện, quên mình vừa nói chi. Ngẩn ngơ tìm chiếc kính đang đeo trên mắt, tìm chùm chìa khóa đang cầm trong tay, tìm cuốn sách vừa để xuống bàn. Toàn những chuyện ngơ ngáo chỉ cánh già mắc phải. Bệnh ngày càng lộng hành. Thống kê cho thấy năm 2006 số người mắc bệnh trên thế giới là 26 triệu 600 ngàn người. Dự báo tới năm 2050, cứ 85 người thì có một

người ngơ ngác giữa đời. Thường người bệnh sẽ giã từ cõi thế trong vòng từ 4 đến 8 năm kể từ khi phát hiện bệnh. Năm 2014, Mỹ đã chi ra 200 tỷ đô cho việc săn sóc và điều trị bệnh Alzheimer. Dự kiến tới năm 2050 con số này sẽ leo lên tới 1.100 tỷ đô với gần 15 triệu người, như anh Noam, săn sóc không lương người thân mắc bệnh. Ngày 21/7/2015, hãng thống tấn AP đưa tin là theo thống kê ở Mỹ, có tới 67% bệnh nhân Alzheimer là phụ nữ. Ở tuổi 65 trở đi, cứ 6 phụ nữ thì 1 có nguy cơ bị Alzheimer. Bên phía nam tỷ lệ đó là 1 trên 11. Sao anh chàng Alzheimer lại mặn mà với các bà như rứa, khoa học vẫn còn mù mờ. Nhưng khoa học không quên theo dõi sít sao bước đi của căn bệnh dễ ghét này. Bệnh phát sinh từ sự suy sút của một phần trong não gọi là “trí nhớ ngắn hạn” (working memory). Đó là khả năng lưu giữ sự kiện trong đầu và tương tác trong óc. Khi chúng ta tính nhẩm, bấm ngay một số điện thoại khi vừa nghe được số đó, hoặc nhớ những điểm mốc khi đang lái xe, đó là chúng ta đang dùng “trí nhớ

ngắn hạn”. Trí nhớ ngắn hạn được ví như “một xấp giấy rời” dùng để nhớ lại tạm thời những sự kiện vừa xảy ra. Nó có khả năng nhớ và dùng những sự kiện này ngay tức khắc. Tỷ như, để hiểu được một câu, cần phải lưu giữ được phần đầu của câu đồng thời phải tiếp tục nghe phần sau. Thông dịch viên là những người phải có một trí nhớ ngắn hạn tốt để vừa nghe, vừa chuyển một câu nói ra một ngôn ngữ khác. Dịch xong là câu này sẽ biến mất trong trí nhớ để tiếp tục dịch câu sau. Nhưng nếu thông dịch viên cố gắng giữ trong trí óc câu này để dùng vào mục đích khác thì họ đã chuyển thông tin này từ “trí nhớ ngắn hạn” qua “trí nhớ dài hạn”. Việc chuyển một thông tin từ trí nhớ ngắn hạn qua trí nhớ dài hạn để nhớ được lâu hơn có thể được kích hoạt và cải thiện bằng cách lặp lại thông tin đó, hoặc bằng cách gắn thông tin đó với một ý nghĩa hoặc những kiến thức có sẵn. Nguyên nhân của bệnh quên là việc mất toàn thể hay một phần khả năng của trí nhớ ngắn hạn. Nếu mất toàn thể khả năng này thì ngơ ngác thành bệnh Alzheimer. Hãng thông tấn Reuter đưa tin: từ

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Mảng amyloid của bệnh Alzheimer

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

PHIẾM

năm 2015, người ta đang nghiên cứu một thứ vũ khí mới chống lại bệnh Alzheimer. Đó là dùng sóng siêu âm hội tụ. Giáo sư Jergen Goetz của Đại học Queensland tại Brisbane, Úc, một trong những người tham gia vào cuộc nghiên cứu mới mẻ này đã cho biết: “ Nghiên cứu của chúng tôi có mục đích thăm dò và chúng tôi thực sự đã không mong đợi một hiệu quả lớn đến như vậy. Tôi thực sự phấn khích vì nó”. Họ đã làm thí nghiệm trên chuột. Các mảng amyloid là thủ phạm sinh ra bệnh quên. Các mảng amyloid của chuột được thí nghiệm đã bị trừ khử tới 75% bằng tia siêu âm và trí nhớ của chúng đã được cải thiện một cách rõ rệt. Tuy vậy, người ta còn phải tìm hiểu thêm là với xương sọ dày hơn và bộ óc lớn hơn của con người, phương pháp này có tác dụng giống như trên chuột không? Muốn trả lời câu hỏi này phải đợi tới khi thí nghiệm trên người. Nhưng trước khi thí nghiệm trên người, các nhà khoa học dự trù sẽ phải thí nghiệm trên cừu trước đã. Hướng chữa trị này cũng đang được các nhà khoa học Nhật Bản của Đại học Tohoku, do giáo sư chuyên về tim mạch Hiroaki Shimokawa cầm đầu, triển khai. Họ đã dùng sóng siêu âm sung cường độ thấp chuyên dụng (LIPUS). Giáo sư Shimokawa cho biết: “Liệu pháp LIPUS là một vật lý trị liệu không xâm lấn, có thể áp dụng cho bệnh nhân cao tuổi có nguy cơ mất trí nhớ trầm trọng, mà không cần phải phẫu thuật hay gây mê”. Trong khi chờ tin vui thì người ta tương kế tựu kế tự tạo ra niềm vui. Một thống kê năm 2012 cho biết là Alzheimer đã lên chức quậy số một. Số người dính vào bệnh ngơ ngác đã vượt qua bệnh ung thư! Nó đã làm tàng thì mình coi nó như đồ bỏ, chọc quê nó chơi. Tom Misciagna, một cựu nhân viên CIA, 60 tuổi, biết mình đã bị anh Alzheimer nắm cẳng. Anh đặt cho hắn cái tên Ollie để khỏi

nhắc tới cái tên đáng ghét của hắn. Một lần, anh nói chuyện với bạn về hai đứa con nuôi: “Tôi nhận nuôi hai đứa này tại Ấn Độ”. Bà vợ sửa lại: “Philippines!”. Anh tếu: “Đó, lại Ollie nói!”. Bị định bệnh từ 7 năm trước, Tom quyết định không rầu rĩ mà chấp nhận và khôi hài hóa nó, coi nó như pha. Một cuộc nghiên cứu tại một nursing home ở Canada vào năm 2016 cho thấy các triệu chứng của bệnh quên đã giảm đi nhiều sau 12 tuần lễ mời một anh hề tới pha trò giúp vui cho họ. Tại Seattle, phong trào Momentia giúp những bệnh nhân luôn vui chơi bằng các buổi uống cà phê, thăm các bảo tàng viện và sở thú, đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Ông Brian LeBlanc ở Pensacola, tiểu bang Florida, vướng Alzheimer 4 năm trước đây. Với số tuổi 58 còn tương đối trẻ đối với bệnh dành cho người già này, ông không buồn rầu chi mà còn luôn tìm dịp chọc quê nó. Ông kể lại: “Khi có người hỏi tôi “Anh khỏe chứ?’, Tôi nhìn thẳng họ trả lời ‘Tôi khỏe như văm và vẫn còn nghe được câu hỏi’! Thực ra ông không còn lạ chi với căn bệnh này. Mẹ và ông ngoại của ông đã từng Alzheimer. Nay tới chính ông đã dính bệnh nên ông không bao giờ muốn nhắc tới chữ Alzheimer. Nhưng ông thách đố với nó. Ông đi khắp nơi nói chuyện với mọi người về cảm giác của một người mang bệnh. Ông dùng lối nói khôi hài, coi chẳng có chi là quan trọng. Bà Karen Stobbe, 54 tuổi, đã phải bỏ ra một phần ba cuộc đời để chăm sóc người thân dính bệnh. Cha bà chết vào năm 2000. Tới lượt mẹ bà ngơ ngác trong 17 năm và mới mất vào tháng 3 năm 2018. Bà vốn là một kịch sĩ nên dùng sở trường của bà để nuôi bệnh. Bà có nhiều kinh nghiệm. Tỷ như đừng bao giờ nói “không” với người bệnh. Cứ gật đầu OK rồi tùy theo tình huống mà hoãn binh.

Bà nói: “Nếu họ nói: ‘Tôi muốn về nhà’ thì trả lời ngay: ‘Được! Nhưng ngoài trời hơi lạnh, chúng ta phải đi tìm cái áo khoác trước đã’. Trả lời như vậy đã khiến họ “nguội” đi, nhỏ nhẹ: ‘Bà nói phải’. Trong một trường hợp khác, một bà thích ngồi xé giấy đi cầu và tỏ ra rất thích thú. Đừng ngăn cản, cứ để bà xé cho bằng thích. Nhiều khi chúng ta phải hy sinh để làm dịu bớt cơn bệnh. Mở nhạc và nhảy tưới sượi là trò vui làm cho con bệnh thích thú nhất. Điều này cũng dễ hiểu. Ngay với những người không mắc bệnh quên, âm nhạc cũng làm cho người ta phơi phới, nhẹ nhàng hơn. Các nhà khoa học đang chú ý nhiều tới việc dùng âm nhạc làm một liệu pháp chống đỡ với bệnh Alzheimer. Những điều nói trên làm nhẹ bớt sự cực nhọc của những người phải săn sóc người thân đang bị bệnh quên dày vò. Nhưng sự cực nhọc lúc nào cũng vẫn còn đó. Anh bạn nhà thơ, nhà văn Nguyễn Đình Toàn cũng đang cực nhọc. Chị Toàn đã đi vào quên lãng từ ít năm nay. Nhà văn Bùi Bích Hà, trong bài “Hành Trình Một Đời Người” trên báo Người Việt, đã viết: “Hiền thê của ông, bà Thu Hồng, đi bên ông như bóng với hình. Bà có khuôn mặt trái soan, đôi mắt bồ câu long lanh và làn môi như đóa hồng hàm tiếu. Lần đầu gặp nhau, vẻ hồn nhiên và nụ cười thật tươi trên môi bà lập tức cho tôi sự yên tâm và cả cái tình ấm áp, dịu dàng của “Chị Em Hải” ngày nào. Chúng tôi chuyện trò râm ran bên tách cà phê tối và tôi nhận được tấm hình lồng khung rất lịch sự, chụp trong buổi giới thiệu “Bông Hồng Tạ Ơn” để làm kỷ niệm. Nhiều năm sau này, biết tin bà mắc bệnh quên lãng, không còn lái xe nữa, tôi hay theo Nhã Lan, thỉnh thoảng có thêm một bạn văn từ xa về, đến thăm ông bà tại căn chúng cư tọa lạc trong một khu yên tĩnh thuộc thành phố Westminster. Dù tiến triển chậm so với các trường hợp

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

tương tự, bà ngày một mất dần khả năng tự chủ của một người trưởng thành và trở lại như trẻ thơ. Lần mới nhất chúng tôi đến thăm ông bà, bà vui cười, cung hai nắm tay dứ dứ về phía tôi như trẻ con vẫn dọa nhau, khiến ông khẽ lắc đầu và cũng cười theo cùng với lời giải thích bao dung và hiền hậu: “Có biết gì nữa đâu? Cứ như con nít vậy thôi!” Trong lần tới Cali dịp Tết vừa qua, anh Thành Tôn đã cho tôi ké xe đi thăm anh Toàn. Bữa đó nhằm ngày thứ bảy nên chị Toàn có nhà. Anh cho biết những ngày trong tuần, chị được đưa tới săn sóc tại một cơ sở chuyên biệt. Cứ sáng đi, chiều về. Người nổi tiếng có những câu nói hóm hỉnh đã vừa cười mỉm vừa bảo tôi: “ Chiều chiều phải xuống nhận hàng UPS giao tới!”. Cũng chẳng lâu lắm, khoảng chục năm trước, chị còn lái xe đưa anh đi đó đi đây. Có lần chị đưa anh tới thăm tôi tại nhà chú em tôi khi tôi qua Cali chơi. Vậy mà

giờ chị ngơ ngẩn đến tội nghiệp. Như chị Bùi Bích Hà kể, chị cũng nắm hai đấm tay dứ dứ vào anh Toàn với nụ cười bâng quơ thích thú, như một trò chơi ngây ngô. Anh nói: “Căn bệnh này khốn nạn hơn những bệnh khác. Nó tước bỏ nhân cách của người bệnh”. Bệnh nhân hồn nhiên nhưng không phải cái hồn nhiên của con nít. Phải đối đãi, chăm sóc họ như với

một đứa con nít. Nhưng đây là đứa con nít đã có thời là một người vợ, người mẹ đầy trách nhiệm trong gia đình. Gia đình đã mất hẳn một thành viên trong khi họ vẫn sống sờ sờ trước mắt. Cái đau đớn này đủ khiến anh bạn tôi …lẩy Kiều: “Những điều trông thấy mà đau đớn lòng”!

SONG THAO

05/2019

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Khói nhang

HỒ ĐÌNH NGHIÊM

ạ tôi không có nhiều áo dài, đâu chừng chỉ ba chiếc. Áo của mạ đúng là áo dài, dài miên man, vướng víu hai tà gần chấm gót. Cổ cao, in tuồng có độn mi-ca ở trong cho cứng cáp. Không mấy khi thấy mạ ủi, xếp trong tủ mà chừng như luôn phẳng phiu, chẳng nhăn nhàu. Thợ may khéo, đã đành, qua thời gian hàng vải lạ thường kia không hề thu rút lại một mảy may. Chúng vẫn ôm lấy, sát sao cơ thể một người đàn bà có đông con. Thường thì thời gian hậu sản, da thịt người mẹ hơi bị “phát tướng”, hơi bị sỗ sữa; nhưng mạ tôi cứ rứa, thuỷ chung thi gan cùng tuế nguyệt. Nếu dùng thuật ngữ mà thời buổi lạ lùng này, người trong nước cắc cớ ưa nhắc là “số đo ba vòng” thì chẳng cần dùng thước đo đạc, ngày đó mạ tôi vẫn “chuẩn” không cần “chỉnh”, không phì nhiêu chẳng giảm sút, ôm vào lòng vẫn ấm gọn một vòng tay, vẫn bất di bất dịch lượng suối trong nguồn chảy ra, vẫn chuối chín cây, vẫn biển Thái bình hiền hoà sóng vỗ êm đềm, che chở và bảo vệ suốt đời một bờ bãi luôn được bồi đắp phù sa. Có một câu tiếng Pháp viết như thế này: Je n’ai pas besoin de m’aimer avant de t’aimer, parce qu’il n’y a pas d’ordre, juste l’amour. Có lẽ tác giả chỉ dành cho tình yêu lứa đôi. Đâu cần phải yêu mình trước khi yêu người… Mình được mạ đẻ ra thì mình yêu thương mạ là chuyện ắt có và đủ. Không so đo, chẳng phân bì. Vẻ đẹp do tình yêu mang lại nó vốn thế.

Mạ tôi thương người con đầu ra sao thì thương thằng út một mực như vậy. Người con đầu ra riêng thì cán cân tự động lệch hẳn một phía. Nào lạ gì khi trong gia đình ai nấy đều thông hiểu câu “con út trút gia tài”. Tôi là đứa hưởng được cái đặc ân kia, thứ lề luật không tiện viết ra văn bản. Trong mâm cơm, món ngon hoặc thứ “hắn” thích mạ luôn xí phần: Ăn chi vô hậu rứa bây, cứ tranh ăn với em là tại vì răng? Thằng út hay bị chảy máu cam, mạ nấu cho nồi chè đậu đỏ ăn giải nhiệt sau khi biểu hắn nằm xuống tấm phản đắp trán bằng khăn ủ nước lạnh và lỗ mũi đã nhét chật một lá trầu xanh nhằm ngăn chận giọt máu đào thất thoát, hao hụt. Hôm ấy (một sáng sương Thu đầy gió lạnh?) mạ tôi mặc lấy chiếc áo dài màu xanh rêu, hàng nhung êm mịn. Bối tóc sau khi chải mượt bằng chiếc lược làm bằng sừng trâu, xỏ đôi bông tai có nạm ngọc xanh vào trái tai chỉ thua đức Phật chút đỉnh về độ dài. Mạ đeo vòng kiềng bằng vàng 24 le lói, chỉ hèn kém thua vật trang sức của Nam Phương hoàng hậu nhưng đủ tăng hào quang khi tôi ngó sững tới mạ. Nó “ăn” với chiếc áo màu xanh rêu nhung gấm ấy quá và tổng thể, những vật phụ kiện vừa cài đặt kia đã khiến mạ ăn gian thần thời gian tới cả chục niên, hàm hồ mà nói rứa. Trong xóm vắng có ai lạc giọng hát bài “Tôi đưa em sang sông”, giọng chất ngất tâm sự:… chiều xưa mưa rơi âm thầm để thấm ướt chiếc áo xanh…

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

hôm nao em sang ngang, bằng xe hoa thay con thuyền, giờ phút cuối đến tiễn em… gót chân ngày xa xưa sợ lấm trong bùn khi mưa… Khi mạ chính thức sang ngang, bản nhạc này chưa thể hiện hữu. Ngoài làng mạ ở cũng có một dòng sông, nhưng cây đa bến cũ con đò năm xưa hình như chỉ dành riêng cho một mình ba tôi đến đón đưa. Thời đó, khi thất tình, người ta sẽ làm gì? Người ta bỏ làng nước để trốn đi làm cách mạng ư? Bây giờ thì xem chừng người ta đã làm quen với tất cả những cơn sóng tràn bờ, với thứ lãng mạn tiểu tư sản, dùng nó vỗ về chút thương đau. Ai thất tình mà hát giọng buồn chi lắm thế? “Anh” nhắc tôi nhớ hôm nay là ngày chị tôi thực sự lên xe hoa, không sang ngang chẳng qua đò, cũng không xác pháo vướng gót chân. Vì đại sự nên mạ tôi đã “diện” chiếc áo đẹp nhất mà mạ có. Chiếc áo “ăn nói” ít khi tìm ra cớ để khoác thân. Nôm na là xếp trong đáy tủ để “phòng khi hữu sự”. Và hữu sự đã tới, sánh đôi cùng những lời mạ thủ thỉ dành cho chị tôi, người từng ái ngại để bùn hoen gót chân trong ngày mưa: Kể từ ngày mạ đẻ con ra Ai mớm cơm, trún cháo lớn mà từng ni? Hai tay bưng đọi chè tàu Vừa đôi thì lấy ham giàu làm chi. Rõ là: Có cha có mẹ thì hơn Không cha không mẹ như đờn đứt dây. Có ngồi chào vao, có kiếm cách chuyển vẫn gì đi nữa thì cuối cùng chị tôi cũng “bỏ nhà ra đi”. Dù anh hàng xóm buồn đời hát hỏng “mưa bên chồng có làm em khóc?” thì mọi chuyện cũng đã lỡ sang trang. Dâu bể cuồng nộ vùi dập phận người tả tơi rồi cũng đâu vào đó huống hồ chuyện nhi nữ thường tình. Xe hoa mang đi chỉ một người đâu sánh bằng chiếc thuyền chở hàng trăm tính mạng bọt bèo trôi sông đổ biển? Nghe ai đó nói “người tình không chân dung” nọ đã xếp bút nghiên theo việc đao cung. Là sĩ quan lính thứ dữ, đánh đấm ra trò ở mặt trận cổ thành Quảng Trị, là nơi do vua Minh Mạng dựng xây mà trong phạm vi lớn chưa tới 3 cây số vuông đã hứng chịu 320 ngàn tấn bom đạn chăm cày xới trong 81 ngày đêm khói lửa triền miên. “Anh không chết đâu anh”. Anh cũng không làm bại tướng cụt chân, nhưng khi anh trở về thăm xóm, vô tình anh khiến mạ tôi siêng đi chùa. Ngoài chiếc áo nhung xanh rêu mạ còn hai chiếc khác: Một màu lam và một màu nâu. Có người gọi lam là màu khói nhang, có người kêu nâu thành màu nu. Và có người đưa nhận xét, đó là những màu căn bản mà con em gia đình Phật tử vẫn thích mặc vào người. Không tin hả? Mấy sư cô, các sư nữ hằng tin rằng thứ sắc độ ấy ít trêu ngươi, ưa lắng chìm vào sự trầm tịch. Vậy thì chẳng lẽ kiếp trước mạ tôi là o con gái quét lá sân chùa, rót nước dâng hoa lên bàn Phật? Bên ngoài cảnh giới nghiêm cẩn đạm bạc ấy có

lắm màu vui nhộn non tươi là thế răng mạ lại đi chọn thứ màu “kín đáo” rứa hè? Giống hầu hết quý vị phụ nữ thời đó, mạ tôi làm thứ nghề nghiệp kỳ cục được ghi nắn nót trong sổ gia đình: Nội trợ. Phong trào nữ quyền là gì? Nào ai hay! Cũng như kế hoạch hoá gia đình là gì? Condom là cái quỷ sứ chi? Quý ông đầu đội trời chân đạp đất vẫn như vịt nghe sấm, nước đổ lá môn, chẳng làm nhăn mặt nước hồ thu từ bao lâu vẫn phẳng lặng. Nội trợ là giúp đỡ việc trong nhà? Quán xuyến việc chăm con, giặt giũ, may vá, đi chợ, nhặt rau, nấu ăn, rửa chén bát. Nếu có nuôi bầy gà thì sáng ra sân vãi nắm gạo cho chúng ăn để chạng vạng thì tục tác gọi chúng về chuồng. Đầu tắt mặt tối thì có vẻ hàm oan vì mạ tôi tự ví mình là ba đầu sáu tay “mặt trận nào cũng đánh thắng”. Đã thế còn biết cách thu xếp lịch lao động để chừa ra một khoảng trống trong hai mươi bốn giờ lu bu trấn nhậm hậu phương. Khoảng thời gian phù du ấy mạ tôi dành vào việc đọc sách. Bà có một trí nhớ phi thường, kể ra vanh vách từng chi tiết, tên các nhân vật nằm trong toàn bộ các tiểu thuyết của bao tác giả ở nhóm Tự Lực văn đoàn. Mạ nào con nấy, tôi cũng bắt đầu sa ngã lòng mình, thổn thức theo những trang văn chương có khả năng dắt trí tưởng mình dẫm chân vào những “vùng địa đàng” tuyệt đối không hề có cảnh tên bay đạn lạc. Người sĩ quan binh chủng Thuỷ quân lục chiến xóm giềng hết ba ngày phép, sang chào mạ tôi để kịp có mặt ở một trận đánh ác liệt khác. Anh nhìn tôi: Mi không lo học thì bữa mô chân cẳng cũng phải lội khắp bốn vùng chiến thuật như tao. Một xanh cỏ hai đỏ ngực là thứ khiến mạ tao phải ăn chay trường trì chú tụng kinh. Coi chừng, mạ mi cũng rứa thôi, kêu trời răng thấu? Tôi học rất kém. Vẫn ước ao có được đầu óc minh mẫn giống mạ mình. Thông tín bạ luôn có hàng chữ mực đỏ của thầy cô phê: “Chăm chỉ, hiền ngoan nhưng học lực cứ không thấy tiến bộ”. Mấy thầy cô “học lực” coi bộ kém thua ba tôi. Ông phán, kiểu tam đoạn luận: Thằng ni luôn coi sách vở là kẻ thù, đã là kẻ thù thì buộc phải tránh xa,

100 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

vì xa lánh sách đèn nên dốt đặc cán mai nào là chuyện lạ! Thấy chưa toàn vẹn, ba tôi buông một dấu chấm: Đồ con hư tại mạ! Mạ tôi chẳng lấy đó làm điều, bà hoá thân thành một nhà hiền triết: Không có học trò dốt, chỉ có thầy cô chẳng nắm vững phương pháp giáo dục thôi! Chao ôi, một người chỉ biết nghề nội trợ mà dõng dạc phát ngôn ra thế. Dễ nể thật! Khẩu khí nọ đi thẳng vào người tôi, sướng như cởi được tấc lòng, như đả thông được hai huyệt nhâm đốc. Mạ tôi mô phải là người mạ bình thường, bà còn là thần tượng của tôi nữa, không phải rứa hay răng? Bà là chưởng môn nhân môn phái Tình Thương: Hỡi những con chim chưa ra ràng đang bị vặt lông, hãy nối kết cánh lại. Tôi chưa đủ lông đủ cánh vì rứa nên cứ bu mạ như sam. Tôi nghĩ quẩn, e chiếc áo dài xanh rêu nhung gấm sang trọng và đẹp đẽ của mạ sẽ bị xếp xó, ngủ yên dưới đáy tủ, vì rằng cái ngày mà tôi cả gan “đem nàng về dinh”, đưa nàng sang sông, tam thập nhi lập… thì ngày đó có diễn ra sẽ không cách chi có sự hiện diện của mạ. Sức người có hạn, có là tài thánh mới bắt mạ mình chờ được, nhìn ngó đứa con út dại khờ tự lập thân chập chững vào đời. Rồi thần thời gian đã lén “đi đêm” với thần chết. Quỷ khóc thần sầu đã vi phạm hiệp định ngưng bắn, đang an vui là thế họ tới gõ cửa, điểm danh đúng tên mạ tôi. Bà chẳng có một biểu hiện nào trước đó, rất đột ngột một cơn bệnh ngặt nghèo đã vật bà xuống. Anh chị tôi mang bà vào

Sài Gòn, tìm đến một bệnh viện nổi tiếng nhất, nhưng họ bó tay sau một tuần làm đủ các xét nghiệm. Sẽ không lâu nữa đâu, chúng tôi buộc lòng phải nói thế. Hãy mang cụ về nhà để nhỡ có những việc cụ đang dở dang việc hoàn thành… Một người nội trợ, hãy nghiệm xem, những việc nhỏ nhặt họ làm thường nhật có đáng không để bận tâm mưu cầu một vuông tròn? Cho dù chẳng ra cơm ra cháo thì… ba vạn cũng bỏ. Hãy thõng tay vào chợ. Xin cho một lần được thảnh thơi. Không, tôi quả thật hồ đồ, tôi quá trẻ người non dạ. Tôi đâu biết tâm niệm của mạ là được ngó mặt tôi lần cuối. Không biết ở ngoài nớ, việc ăn uống ngủ

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

101

nghê sách đèn của thằng út con mạ ra răng? Mạ ở xa hắn có nhớ quay quắt không? Chị tôi nói trong nước mắt: Theo chị đoán thì thực sự tim mạ đã ngừng đập khi nằm trên máy bay, tay chân lạnh ngắt. Chị không ngờ mạ đã gắng gượng, dùng tàn lực để mở mắt ra trông em phút cuối. Hãy nhớ đến thời khắc nọ để ghi chính xác tới ngày giờ tử của mạ. Tôi không vuốt mắt vì thứ nhãn tuyến mù mờ ấy đã vội đóng, đồng tử khép lại liệu có kịp thu giữ nhân diện thằng con út của người? Một giọt nước mắt trườn ra khỏi khoé, bò chậm xuống những đường da nhăn. Ai đã mặc cho mạ tôi chiếc áo dài màu khói nhang trên người? Chiếc áo đã bạc tình thôi ôm giữ sát sao cơ thể mạ như ngày nào. Một bầu trời vừa sụp đổ xuống người tôi. Trước khi chạy được sang tới đây, tôi mất cả mạ lẫn ba, bỏ lại hai nấm mồ hoang lạnh. Như ca dao ví, tôi là một cây đờn bị đứt hết dây, tình tang chi nữa hỡi con bạn mình ơi! Tôi vượt biển cùng một người con gái đất Thần kinh mà mạ tôi nào chứng giám là hắn vừa có vợ. Tôi lên đò chòng chành sóng lớn, ôm theo hành trang một “con sáo sổ lồng bay đi” vô phương hướng. Đất lành chim đậu là một từ ngữ thậm chính xác. Đất lành cho nên thống kê về số tử vong gần như chỉ đếm trên đầu ngón tay. Chuyện nhỏ. Cũng vì đất lành cho nên đến lúc trái gió trở trời, chim có lạc đường bay, có rụng lông gãy cánh thì người sống trên cuộc đất ấy sẽ ra công tô đậm thành ngữ “cho chim liền cánh như cây liền cành”. Tôi từng vào nằm nhà thương, mát dạ mát gan khi nằm yên cho họ lắp cánh tháp cành. An tâm, rồi bạn sẽ chóng bình phục. Họ hỏi: Trong gia đình bạn có ai mất vì chứng ung thư không? Tôi nói có, hiền mẫu. Họ bày dao kéo chuẩn bị làm một cuộc banh da xẻ thịt, họ bảo mức độ nguy hiểm chỉ lên tới 17% và rồi tôi bị đánh thuốc mê, chìm trôi không hay biết chuyến đò chèo mát mái hay sông trôi lộn bờ. Nhận chén cháo lú hay hoàn hồn reo to chữ Freedom như ngày nào chính thức giã từ kiếp thuyền nhân. Chuyến “sang ngang” ấy tối đen hơn mộ huyệt, chừng

tám tiếng sau có người cúi mặt thấp xuống thăm dò sự hô hấp của tôi, mặt nạ dưỡng khí làm tôi trông lên không rõ hư thực một quang cảnh xa lạ, đầy hơi nước mù ẩm. Người ấy nói: Tôi tên Sylvie, y tá chăm nom bạn hôm nay, chúng tôi sẽ chuyển bạn lên tầng bốn, nằm ở phòng đầy đủ máy móc dụng cụ để dễ theo dõi tiến độ sức khoẻ bạn mang. Bạn thấy thế nào? Từ một tới mười, cơn đau của bạn đang ở lằn mức số mấy? Không cần nói, bạn dùng tay để ra dấu. Sylvie có mái tóc vàng, tôi chỉ nhận ra điều ấy trước tiên. Thật có hơi bất tiện nếu tôi di chuyển cánh tay trái, bởi ở đó còn ghim một mũi kim với ống nhựa chuyền nước biển. Tay phải tôi xoè cả 5 ngón, cộng thêm 3 ngón ở lần hai. Ô, vậy thì thuốc tê đã bắt đầu hết gây ảnh hưởng, hãy uống bốn viên này đi. Vừa morphin giảm đau vừa thuốc tăng lực, giúp chóng hồi phục. Cửa thang máy mở. Một nam y tá cao to đẩy chiếc giường tôi nằm vào một diện tích quá đỗi rộng rãi. Sylvie theo cùng, cô ta cũng đẩy một cái bàn có bốn bánh xe đặt để hai cái máy hình thù kỳ lạ. Cô nhặt một tấm mền mỏng từ dưới giường, trải rộng rồi đắp vào người tôi. Trong bệnh viện dường như bao giờ cũng có một cơn gió lạnh vụt thoáng qua. Một ngày có mấy chục bệnh nhân câm lặng thay đổi chỗ trú thân? Từ “khách sạn 3 sao” này xuôi đổ về cái motel hoang lạnh mọc chơ vơ bên xa lộ, đưa mặt cho người ta tô son trét phấn như kiểu thủ tục làm đẹp để trình diện Diêm vương ngó sao cho tử tế? Tôi nghĩ là bạn khỏi cần thở bình dưỡng khí nữa. Chừng nửa giờ sau, có người sẽ mang phim đặt dưới lưng bạn để chụp quang tuyến X. Sylvie nói khi phụ người y tá lực lưỡng cẩn trọng nhấc hỏng tôi đặt sang một chiếc giường khác, êm ái hơn, tươm tất hơn. Tối nay chúng tôi gồm ba người sẽ thay phiên vào xem chừng bạn, sợi dây này có cái nút nhựa đỏ, bấm nó chừng nào bạn cần tới sự giúp đỡ. Trong lúc này bạn ngủ được chừng nào tốt chừng đó. Tấm màn được kéo lại, bóng điện hạ độ sáng xuống sau khi Sylvie hý hoáy ghi vài hàng chữ vào tấm bìa cứng rồi máng nó gần đầu nằm. Cô bóp nhẹ vào vai tôi thế một lời tạm biệt. Nửa khuya, chừng khoảng hai giờ sáng, tôi bị lôi ra cơn ngủ vùi do ảnh hưởng thuốc cứ mãi uống cách khoảng bốn tiếng. Một bóng trắng vừa lẻn vào, mang theo chút giá lạnh và bà mặc đồng phục y tá ấy đã vạch áo tôi thăm dò vết cắt cùng những đường chỉ khâu y như có một con rết mãi bám cứng, mãi hút máu, mãi truyền độc tố làm tê nhức. Đẹp. Ổn thoả. Chẳng sưng tấy. Bà từ tốn chậm rãi lau mặt cho tôi bằng chiếc khăn ấm áp vừa hấp tẩy xong. Bà dịu dàng điều chỉnh cho chiếc giường gấp lại để từ nằm tôi đổi qua thế ngồi, xong thì bà ôm lấy tôi vào lòng vỗ về, thì thầm nói hãy mơ tới một điều gì thật tốt đẹp, phải tự nhìn nhận rằng cuộc đời này vẫn còn đó những điều đáng yêu, dẫu nhỏ nhặt. Tôi dựa đầu vào vai bà, khứu

102 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

103

giác ngửi ra một hương mùi quen thuộc, xa vắng. Tôi vòng tay ra ôm cứng lấy bà, tôi lục soạn trí nhớ và mơ hồ nghĩ rằng thân thể vừa kích ấy rất trùng hợp với mạ tôi. Bà nói bà biết tôi đang đắng miệng, vậy thì thèm ăn hoặc uống một thức gì cứ cho hay, khuya mai bà sẽ mang vô. Tôi có những cuốn truyện hay nhưng ngại là mắt người bệnh hẳn còn yếu, chưa nên đọc. Hãy nên thương mình trước khi yêu tha nhân. Hãy cố tĩnh dưỡng, bởi được đi lại bình thường là một món quà của thượng đế trao tặng cho mỗi chúng ta. Những gì bà nói thoảng qua tai tôi có mãnh lực khiến căn phòng hồi sức này tự động biến sang vuông không gian ở Huế ngày cũ. Tự dưng tôi nhớ mạ mình đến muốn khóc. Trong đời, chỉ có mạ tôi mới quan ngại chăm lo kiểu đó, kỳ dư chẳng còn một ai. Lương y như từ mẫu hoặc y tá như mẹ hiền thì cũng nằm ở một chừng mực nào đấy thôi. Từ một tới mười, bà thương tôi ngang mức số mấy? Nếu có hỏi e rằng bà ấy chỉ xoè bàn tay đủ năm ngón là cùng. Mức trung bình. Vậy cũng nên xem là tốt phước. Tôi chóng bình phục, tình trạng khả quan đến độ cả bác sĩ lẫn năm cô y tá thường theo dõi chăm sóc tôi cũng phải ngạc nhiên. Họ nhận xét: Thường thì người Á châu tuy thể lực không bằng dân Âu châu Nam Mỹ nhưng ngược lại, tinh thần của họ rất vững vàng, giỏi chịu đựng. Sự chịu đựng của bạn là phương thuốc quý, nhưng chúng tôi nghĩ, ngoài ra hẳn bạn phải nương vào một phép nhiệm mầu nào đó, khó giải thích. Họ thay phiên bắt tay tôi, chúc mừng ngày tôi trở lại sinh hoạt với nhân quần bên ngoài khuôn viên bệnh viện. Tạm thời quên chuyện mưu sinh đi nhé, chúng tôi sẽ viết giấy chứng nhận rằng bạn cần tĩnh dưỡng ít lắm là một tháng. Tháng sau nhớ vào lại đây cho chúng tôi xét nghiệm, một thủ tục cần có, chỉ vậy thôi. Tôi thưa với họ là tôi chưa an lòng ra đi khi lỡ quên thốt lời cảm ơn chân thành đến một bà y tá. Ai vậy? Bà đó tên gì? Họ trố mắt nhìn tôi. Bằng vào sự ấp úng khi diễn đạt vừa tiếng Anh chen lẫn tiếng Pháp: Tôi thật vụng về quên hỏi tên bà ấy. Bà vẫn đến hằng đêm, vào khoảng hai giờ sáng, ôm ấp tôi, vỗ về tôi… Không biết tên, vậy thì nhân dáng bà ta ra sao? Mập, ốm, màu da, độ tuổi? Tôi cà lăm, phụ diễn bằng tay… rằng thì là tôi trông không rõ mặt, chỉ biết bà có một mái tóc đen… bà ngồi trên giường nên tôi cũng chẳng biết cao thấp ngang đâu… không ốm chẳng mập, đủ ôm vừa một vòng tay và người bà thơm thứ mùi nồng đậm tựa trầm hương. Cả ê-kíp vây quanh tôi, đứng nhìn nhau mặt nhăn mày nhíu, Sylvie là phát ngôn viên sau cùng: Mỗi ca trực chúng tôi đều ghi rõ tên họ, giờ giấc của từng y tá. Điều anh nói thì rõ là hoang đường, không riêng khu này, tôi e là khu lân cận cũng chẳng có một người y tá như anh vừa tả. Chúng tôi hy vọng là liều lượng thuốc mà chúng tôi trao anh uống suốt tuần lễ qua

sẽ không gây cho bệnh nhân một ảo giác nào cả. Dù sao thì trường hợp này sẽ buộc chúng tôi nên lưu tâm. Vậy đi nhé. Chúc may mắn. Về nhà, việc đầu tiên là tôi quét dọn bàn thờ, mua trái cây đặt lên, rót nước trà, thắp ba cây nhang cắm trước di ảnh đen trắng mạ tôi. Tấm ảnh duy nhất mà tôi có chụp mạ trong ngày cưới chị tôi. Chiếc áo dài nhung xanh rêu, đôi bông tai, cái vòng vàng quanh cổ, đầu tóc bối cao, đôi mắt đen láy, nụ cười đôn hậu hiền lành. Mạ tôi không thể hình dung được là có ngày đứa con út của bà vụng dại đi vào nghiệp viết văn. Tổn hao bao giấy mực nó chưa hề lắng lòng viết riêng cho mạ hắn một trang. Tôi nghĩ là chắc các bạn đọc cũng rộng lòng tha thứ cho lỗi lầm tôi mang. Khi đứng trước biển, bạn có tài cán gì để lột tả hết sự bao la vô bờ đến choáng ngộp mà con sóng từ ngàn trùng cứ mãi chuyên cần vỗ lao xao vào bờ, vào triền cát ẩm mơn trớn bàn chân trần mình đặt để, mỗi khi một lún xuống? Nếu bạn không có được sự ví von biển cả là lòng mẹ thì tôi xin thôi đối thoại cùng bạn. Chỉ một chuyện sau cùng xin bạn hiểu cho, mỗi khi gặp điều bất ưng khiến lòng sầu muộn tôi đều nhớ tới mạ mình để tìm quên. Ngay cả khi hoạn nạn bất ngờ đổ ập xuống, hình bóng mạ tôi là cái phao giúp tôi vượt qua gian khổ, kể cả vực tôi lên khỏi hai bờ tử sinh. Tôi quả quyết để thưa với bạn rằng: Bà y tá “vô danh” xuất hiện hằng đêm trong bệnh viện ấy, đó chính là mạ tôi. Tôi đợi ba cây nhang cháy hết chiều dài nó mang, lụn tàn trong bát đựng gạo rồi mới “đi thưa về trình”: Mạ ơi, chừ thì đến giờ con vô phòng uống thuốc đã, mạ nghe!

104 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

HỒ ĐÌNH NGHIÊM

25 tháng 8, 2018

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

105

VIẾT TỪ SÀI GÒN

BIÊN CHẾ SGCN

hời nào, ở đâu cũng có những người thích được nhiều người biết đến. Ánh hào quang của sự nổi tiếng thu hút vô số thiêu thân lao vào. Nhất là giới thanh niên khao khát hình ảnh, tin tức về cá nhân mình được xuất hiện trên mặt báo, trên truyền hình, truyền thanh… Từ đó được nhiều người biết đến, được khen ngợi, tung hô, thậm chí tôn thành thần tượng… Nay thì đã có Youtube đáp ứng khát vọng đó. Ai nấy mặc sức tung hoành trong cõi mạng. Ở đó nếu giỏi, chỉ cần ngồi trong phòng kín đã khiến dân mạng phải ngả mũ thán phục về các kiến thức ẩm thực, du lịch, giải trí, y học, âm nhạc… tràn lan. Tầm thường thì có những lối đi riêng. Thật ra nếu không có thực tài trong một lãnh vực nào đó thì có nổi tiếng cũng sớm nở tối tàn thôi. Đó là trường hợp của anh nông dân có biệt danh Lệ Rơi. Chỉ tung lên mạng mấy bài hát nghêu ngao, ngây ngô tới mức người ta phải buồn cười cũng đủ một số người để ý. Sự nổi tiếng đến bất ngờ và dễ dàng tới nỗi anh ngỡ trong thực tế mình giỏi thật, vội vã quăng mình

vào giới showbiz để chiến đấu với cối xay gió, nhận kết đắng làm trò cười cho thiên hạ để cuối cùng sau nhiều năm bôn ba, quay trở về quê bán ổi rong rồi làm công nhân quèn. Mặc dù đi xin việc cũng không suôn sẻ lắm bởi nhà tuyển dụng sợ sự nổi tiếng của anh sẽ gây ảnh hưởng không tốt đến công ty. Cô người mẫu quảng cáo bán hàng online và quán bún đậu bằng lối ngồi chồm hổm trên ghế, vén mồm chửi khách hàng kiểu “bà nhà quê mất gà”, hỗn xược chửi bậc đàn chị bằng đủ mọi ngôn từ mất dạy… Trước kia, khi là người của công chúng, người ta đều phải giữ gìn cử chỉ, lời ăn tiếng nói từng chút một nhưng nay lối ăn nói nanh

nọc phổ biến trên mạng tới nỗi trở thành chuyện thường, không ai cần phải giữ gìn nữa mà còn được đề cao như là một tính cách “thẳng thắn”. Một đám thanh niên dàn hàng ngang trên đường cao tốc với xe hơi sau lưng với lời giới thiệu là Khá Bảnh. Những người chưa bao giờ biết đến thì từ tấm hình vi phạm luật giao thông đó đã phải biết anh ta là ai. Đó là một thanh niên 26 tuổi để tóc bờm ngựa, xăm đầy mình, đáng điệu ngang tàng, nói tục, chửi thề, rùng rùng kéo đàn em đi diễn trò ngoài phố, dàn hàng ngang chụp hình trên đường cao tốc… Té ra Khá nổi tiếng hồi nào không biết giữa đám thanh thiếu niên. Fan hâm mộ xúm vào xin chữ ký,

106 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

chụp hình chung như một ngôi sao. Mà sao thực thụ, kênh youtube của Khá có hơn hai triệu lượt theo dõi. Đứng dàn hàng tổng cộng tám người nhờ tấm hình tung lên rộng rãi đó mà cảnh sát mới biết đường truy phạt. Tuy nhiên bị phạt vài triệu đồng chẳng những chỉ là… hạt bụi mà còn khiến Khá nổi tiếng phừng phừng hơn. Những ai chưa biết tới thì nay đều phải biết tới nhóm này. Khá tiếp tục phô trương “thanh thế” bằng cảnh đốt chiếc xe máy (khoe cà-vẹc xe chính chủ) trị giá vài chục triệu đồng. Tưởng ngày xưa mới có cảnh Hắc công tử đốt tiền. Té ra ngày nay cũng có cảnh đốt xe máy còn khí thế hơn đốt tờ bạc vì xe máy cháy ngọn lửa lớn hơn

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

107

VIẾT TỪ SÀI GÒN và cháy lâu hơn trong lúc tờ tiền vèo chớp mắt. Khinh thường thiên hạ quá thể, lại tỏ thái độ ngạo mạn thách thức trên mạng khiến cảnh sát buộc phải sờ gáy thôi. Dàn hàng ngang trên xa lộ phạt rồi không thể nhắc lại, xe ai người đó có quyền đập phá, đốt bỏ, khó quy tội. Khá bị bắt vì dính dáng tới ma túy, tổ chức đánh bạc, bảo kê… Tin chạy trên báo cho thấy tới lúc đó Khá mới thút thít khóc. Mọi người mới giật mình té ra trên youtube đâu phải Khá ngứa miệng huênh hoang chơi mà nhờ thái độ ngông nghênh mới thu hút độc giả, Khá thực sự đã kiếm bộn. Tính ra số tiền kiếm được không hề nhỏ chút nào, có tháng Khá bỏ túi gần hai chục ngàn Mỹ kim. Bao nhiêu lượt người xem Khá, bao nhiêu học sinh ái mộ và bao nhiêu phần trăm thanh thiếu niên đã bắt chước thói xấc xược, coi trời bằng vung của tên này. À, trong đám người xin chụp ảnh “hi” với Khá

không chỉ là đám trẻ trâu mà còn cả thanh niên khá trọng tuổi. Nghe nói có một trường học có ý định mời Khá về nói chuyện giao lưu nữa mới oai chứ! Không biết giao lưu để học hỏi từ Khá điều hay gì? Nhưng có điều trang mạng của Khá, thiếu niên càng vào coi ầm ầm, ngoài sự thích thú còn xem kỹ lưỡng vì coi chừng các đề thi tốt nghiệp ra đề bài về anh ta đấy! Y như rằng. Để tỏ ra mình không lạc hậu, không bảo thủ, không giáo điều… rất nhanh nhạy để bắt kịp tin thời sự nóng hổi thì kỳ thi học sinh giỏi lớp 11 của Trường trung học Kiến Thụy (Hải Phòng), không nêu các tấm gương đẹp như thường thấy cho thanh thiếu niên noi theo mà rất thức thời bằng cách đưa nhân vật Khá Bảnh vào đề thi. Cụ thể câu 1 (3 điểm): Hiện tượng mạng Khá “bảnh” với đời tư bất hảo vẫn được chào đón như thần tượng ở Yên Bái. “Xuất hiện trên mạng xã hội cách đây khá lâu,

Ngô Bá Khá (hay còn gọi là Khá “bảnh”, SN 1993, quê Bắc Ninh) nổi tiếng với điệu nhảy “múa quạt”, còn được dân mạng gọi với cái tên “VinaHey”. Sau đó, Khá “bảnh” được biết đến nhiều hơn với những clip hướng d ẫ n “ q u ẩ y ” t ro n g b a , livestream nói tục, chửi thề, những phát ngôn gây sốc, thậm chí là làm phim ngắn về “tình nghĩa giang hồ”. Mới đây nhất, tên giang hồ này cùng nhóm bạn thân dàn hàng ngang chụp hình trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng khiến cơ quan chức năng phải vào cuộc xử lý. Dù được biết đến với đời tư bất hảo và nhiều tai tiếng, nhưng điều khó hiểu là Khá “bảnh” lại có một lượng “fan” hâm mô rất hùng hậu. Trang Facebook của thanh niên này có hơn 600.000 lượt theo dõi, kênh Youtube cá nhân cũng có hơn 2 triệu lượt đăng ký, con số khiến nhiều nghệ sĩ chân chính phải “chào thua”. Mỗi clip của Khá “bảnh” đều thu hút tới hàng trăm nghìn đến cả chục triệu lượt xem với nhiều lượt tương tác, bình luận. Không chỉ nổi tiếng trên mạng xã hội, gần đây nhất, trong một vài hình ảnh đang lan truyền mạnh mẽ, Khá “bảnh”được học sinh, người lớn vây kín xin chụp ảnh, chữ ký và đón tiếp như một ngôi sao khi xuất hiện gần một trường THPT ở thành phố Yên Bái”. Đề thi yêu cầu học sinh viết một đoạn văn (khoảng

108 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

400 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về hiện tượng được đề cập trong bài viết. Một nhân vật quái dị khác kệch cỡm không kém là Phúc XO mang trên mình vài chục ký vàng trang sức, nhẫn, vòng, mũ đội đầu... trong đó có sợi dây chuyền nặng 5 ký, to hơn cả dây xích khóa cửa nhà khiến mạng xã hội dậy sóng. Đầu tháng vừa qua câu chuyện “khởi nghiệp” của Phúc đã hé lộ nhà hàng karaoke của Phúc tổ chức sử dụng ma túy tập thể và Phúc đã bị tạm giam. Từ đó lòi ra các thứ trang sức trên người của Phúc đều là vàng mạ, vàng Mỹ Ký mà cũng khiến ai nấy lác mắt trầm trồ mãi. Mặc dù việc khoe mẽ quá lố đến độ rởm đời nhưng dân mạng lại lấy đó làm trò vui. Nếu không có “fan hâm mộ” háo hức thì những nhân vật lố lăng này làm sao được đẩy lên thành sao trên mạng, thành hiện tượng mạng được. Nghe tin nữ sinh lớp 9 ở Hưng Yên bị bạn đánh hội đồng, một thanh niên dự định sẽ kéo quân đến tận nơi tặng tiền cho nạn nhân và hỏi tội đám bị cáo cùng gia đình. Điều đáng nói khi thanh niên này đến nhà đưa tiền, hàng xóm đã bu đông bu đỏ lại chụp hình chung. Nhiều người đọc bản tin tới đây đã rất ngạc nhiên và ngay lập tức tìm hiểu nhân vật được ái mộ quá sức này là ai. Té ra là một thanh niên được mệnh danh là thánh chửi. Tức là chửi vung bạt mạng, cái gì cũng chửi, chuyện gì cũng chửi.

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

109

VIẾT TỪ SÀI GÒN Do việc đi tặng quà rầm rộ khiến “thân phận” bị lộ mà kênh Youtube của thánh chửi Dương Minh Tuyền đã bị đề nghị xóa. Đâu phải chỉ dân giang hồ ít học mới khoe mẽ trên mạng. Mọi người chưa quên vụ doanh nhân Khải Silk thường lên lớp dạy đời về cách khởi nghiệp, cách kinh doanh làm giàu. Bất ngờ vỡ mặt khi lòi ra vụ bán hàng giả, dùng lụa Trung quốc mạo danh lụa VN. Chuyện khác, sáu người dân ở xã Hòa Hải, huyện Hương Khê, Hà Tĩnh giết con voọc chà vá chân đỏ ăn óc. Mặc dù biết đây là con vật nằm trong sách đỏ nhưng vẫn khoe lên Facebook bị tòa phạt án tù, người nặng nhất mười lăm tháng tù giam. Hình như trong lúc tự phấn khích, ai nấy quên mất vẫn còn có một thế giới thật nằm ngoài thế giới ảo. Bất cứ chuyện gì, người ta cũng tung lên mạng để câu view, câu like. Mới đây có một chuyện câu like mà dân mạng chỉ còn biết lắc đầu chứ không còn chữ nào để nói nữa. Ở Pleiku, một anh tài xế vô cùng ngạc nhiên khi bỗng dưng nhận được tin báo chiếc xe taxi của anh gặp tai nạn giao thông, trong lúc chiếc xe đó vẫn đang đậu chình ình trước nhà. Té ra một thanh niên tên D nảy ra ý định câu like chơi bằng cách ngả xe máy của mình nằm trước đầu xe taxi, còn thanh niên ta thì nằm giả vờ bất tỉnh bên hông xe rồi gọi

110

bạn tới chụp hình. Sau đó, D. đăng những tấm ảnh vừa chụp kèm theo hình ảnh giấy chứng minh nhân dân của nạn nhân là D. lên trang Facebook với dòng chữ: “Bị tai nạn với taxi, bất tỉnh tại chỗ. Bị ở Mang Yang - Gia Lai, nhờ mọi người chia sẻ tìm người thân giúp ạ!”. Khỏi nói. Ngay lập tức bài viết giật gân này thu hút cộng đồng mạng và chia sẻ với tốc độ chóng mặt. Nhanh không kém là cảnh sát cũng đã triệu tập anh chàng này làm việc khiến cộng đồng mạng chưng hửng khi tin nóng chưa kịp bốc lửa tiếp đã lụi tàn không kèn không trống. Một cô gái có nhan sắc nổi bật nhờ… dao kéo. Nổi tiếng hơn khi cặp với một bình luận viên game online chuyên nghiệp (streamer), được mời tham dự event, góp vai nhỏ trong MV ca

nhạc, clip hài..., được trả lời phỏng vấn. Cô nàng được gọi là “hotgirl dược sĩ” vì làm chủ một tiệm thuốc tây. Cứ cô cậu nào xinh xinh đẹp kiểu Hàn đều được gắn mác hotboy, hotgirl. Gần đây lại càng nổi như cồn khi lộ clip sex mặc dù sự nghiệp đóng phim mới mon men vì thế đã tắt ngúm. Sao này vừa tàn, cả chục sao khác nổi lên như bong bóng. Có vẻ như giới trẻ luôn bị gò bó vào các khuôn mẫu kỷ luật của gia đình, nhà trường và xã hội, đã tìm thấy một kẽ hở để xả sự căng thẳng. Vì thế mà háo hức lao vào, sự tò mò giải trí đã bị đánh đồng vào sự ngưỡng mộ. Dĩ nhiên các ngôi sao mạng không phải toàn bậy bạ kiểu đó. Có thể nhắc đến Nguyễn Hải Đông. Game Flappy Bird đã đạt hơn 50 triệu lượt tải và 90.000 lượt

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

đánh giá chỉ trong vòng khoảng 9 tháng tồn tại, trở thành một trong những game ăn khách nhất trong những năm gần đây. Tuy nhiên người viết trò chơi xem chừng... hơi hiếm vì phải có… trí tuệ! Thành thử đám trẻ cảm thấy cứ vui với các sao xẹt, sao xì dễ dãi cho nó khỏi mệt óc là đủ hài lòng rồi! Điều này khiến mọi người đau đầu làm sao kiếm được thần tượng đàng hoàng, đang hết sức thiếu thốn, cho lũ trẻ có người mà ngưỡng mộ. Kiếm không ra. Mà kiếm ra chúng lại hờ hững mới phiền... SGCN

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

111

112

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

113

QUÊ HƯƠNG NHỮNG ĐIỀU TRÔNG THẤY

Những chuyện đau lòng

huyện gây phẫn nộ ở Việt Nam hầu như ngày nào dân Việt Nam cũng phải nghe, phải chứng kiến và trong đó có cả những chuyện khiến người ta phải day dứt, xót xa… HƠN 300 THAI NHI TẠI BÃI RÁC

Công ty Công Lý chủ Nhà máy rác ở Cà Mau có tờ trình cho biết vấn đề nhức nhối mà công ty gặp phải bấy lâu nay là hàng ngày, tình trạng thai nhi bị bỏ lẫn vào rác từ các nơi trong tỉnh rồi chở về nhà máy. Anh Lê Minh Cảnh - tổ trưởng tổ công nhân cho biết, khi rác gom hết về nhà máy sẽ được máy cuốc đưa lên máy nghiền xé các bao rác rồi chuyển đến băng tải để công nhân phân loại. Các thai nhi thường được gói bằng giấy báo, đựng trong bọc ni lông đen. Cứ nhìn loại gói quen thuộc đó là biết

SAN HÀ

ngay trong có thai nhi. Đa số trong tình trạng không còn nguyên vẹn. Khi đó công nhân sẽ lập tức thông báo ngưng dây chuyền để bới rác lên tìm đủ các bộ phận. Tuy nhiên vì rác nhiều và lộn xộn nên rất khó tìm đầy đủ. Sau đó thai nhi được đưa đến khu vực bờ liếp cặp hàng rào để chôn cất. Địa điểm này khá yên tĩnh, ít có ai đến phá quấy hay đào xới. Do số lượng lớn nên công nhân phải tiết kiệm diện tích, chỉ đào một lỗ vừa đủ để bỏ hũ đựng thai nhi và lấp lại rồi đắp mộ. Qua thời gian, mưa gió khiến các mộ này cũng phẳng đi, không còn thấy rõ nữa. Hiện đất trống của nhà máy đã hết, không còn chỗ chôn tiếp tục nhưng thiêu thì công ty không có kinh phí. Do đó công ty này gửi đơn đề nghị tỉnh giúp việc chôn cất cho thai nhi và yêu cầu có sự kiểm tra rác từ đầu để giảm thiểu việc thai nhi vất vào rác.

Kể từ ngày hoạt động (tháng 5/2012) đến nay, phía công ty đã phát giác hơn 300 thai nhi lẫn theo rác đi vào nhà máy. Những xác thai nhi này rõ ràng được xếp vào loại “rác thải y tế” có nguồn gốc từ bệnh viện hoặc kết quả phá thai của các phòng khám tư nhân. Cứ bỏ bọc, vất vào xe rác là đơn giản giải quyết xong chuyện mà chẳng ai quan tâm đến lây nhiễm độc hại. Không kể theo quan niệm tâm linh của người Á Đông, thì vất vào thùng rác, nhà máy rác, hoặc có thể may mắn được chôn vào rìa bãi rác, dù là thai nhi xảy, cũng hoàn toàn là việc không thể làm. Để trả lời cho việc này. Chủ tịch tỉnh Cà Mau đã nhìn ra vấn đề nên ra lệnh giải quyết “rác thải y tế tư nhân liên quan đến sản khoa”. Nhưng Quyền Giám đốc Sở Y tế Cà Mau lại thấy «rất bất ngờ» về con số mà Công ty Công Lý nêu ra vì “Khi các thai nhi được xác nhận đã tử vong, bệnh viện sẽ bàn giao cho gia đình, hồ sơ có người nhà ký đàng hoàng. Trước mắt, sở đã rà soát, và khẳng định là các bệnh viện không có chuyện bỏ xác thai nhi theo rác thải. Với các phòng khám thì đã nghiêm cấm tuyệt đối rồi”. Ý nói kỹ lưỡng như vậy nên thai nhi trong đống rác không phải là sản phẩm của bệnh viện đâu. Còn Phó Giám đốc Công an tỉnh Cà Mau thì cho biết chưa từng nghe báo cáo về tin này! CHUYỆN NỮ SINH LỚP 8 MANG BẦU VỚI THẦY

Nhân viên chỉ khu vực chôn xác thai nhi

114

Cả tuần nay rộ lên một tin chấn động: Thầy Nguyễn Việt Anh, 36

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

115

QUÊ HƯƠNG NHỮNG ĐIỀU TRÔNG THẤY

Trường THCS số 2 Thượng Hà nơi giáo viên Nguyễn Việt Anh dạy

tuổi, giáo viên Toán và Tin học trường trung học số 2 Thượng Hà, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai bị tố cáo đã giao cấu với nữ sinh cùng trường. Giáo viên này về trường hơn 5 năm, mới được công nhận là giáo viên dạy giỏi cấp huyện, đã có vợ và hai con. Vợ cũng dạy học. Khủng khiếp là sự việc đã kéo dài được gần hai năm mới bị phát giác ra. Nạn nhân là nữ sinh H. T. H. người Dao, hiện đã mang thai 12 tuần. Cô bé bị xâm hại từ năm lớp 7 – khi mới 12 tuổi và đến nay 13 tuổi đã chuẩn bị làm mẹ, H. là em bé chịu khổ từ nhỏ, sống thiếu thốn tình cảm, em không có cha, mẹ bị câm điếc. Cũng như các học sinh dân tộc thiểu số khác, do nhà xa, H. học nội trú ở trường cả tuần, trưa thứ 7 mới về nhà, sáng thứ hai trở lại trường. Khoảng hai tháng trước, chị dâu nhìn thấy H. cầm một chiếc điện thoại thông minh, khi gặng hỏi thì em nói được thầy cho để tiện liên lạc hỏi sĩ số lớp. Thấy bất thường, chị dâu gọi điện cảnh báo thầy không được đưa điện thoại cho H. nhưng thầy trả lời: “Tôi thích thì tôi đưa”. Có lần chị dâu được nghe các bạn cùng lớp kể về việc thầy còn nhờ H. giặt quần áo và rất ưu tiên em trong học hành lẫn hoạt động của lớp. Cuối tuần về nhà, thấy em H nôn

116

mửa, xanh xao, gặng hỏi thì H. nói bị thầy dụ dỗ, chị dâu mua que thử thai cho H. và thấy 2 vạch. H. khai từ cuối năm khi đang học lớp 7, học kỳ 2 năm học 2017-2018, nhiều lần bị thầy Anh cưỡng hiếp, lần gần nhất cách đây hai tuần. Có lần thầy còn mua thuốc tránh thai bắt uống và cấm không được nói cho ai biết. Vì quá sợ hãi nên em đã im lặng chịu đựng trong suốt thời gian dài. H. vốn ít nói, hiền lành, nên khi thầy giáo bắt không kể với ai thì em theo lời, không dám cãi lại. Gã thầy khai nhận có tình cảm với H - một trong số học sinh mình quản lý khi được phân công trực bán trú. Lợi dụng lúc nữ sinh ở trong phòng tin học một mình nên nam giáo viên đã cưỡng hiếp em. Sau đó, hắn còn tái diễn nhiều lần với học sinh này ngay tại phòng học, phòng trực của trường. Hắn đã mua cho nữ sinh một chiếc điện thoại kèm sim để tiện liên lạc. Những lần thầy giáo muốn gặp, đều hẹn em qua tin nhắn mạng xã hội facebook. Nhà trường có lắp hệ thống camera, tuy nhiên sự việc của gã thầy và em H. thường diễn ra sau 22 giờ đêm, lúc đó là đã hết giờ tự học trên lớp của các em nên nhà trường không thể kiểm soát được tất cả, mặc dù khu nữ và nam tách biệt hoàn toàn. Hơn nữa việc phụ trách giám sát camera được

giao cho chính gã thầy này quản lý. Gã thầy đê tiện đã bị bắt nhưng vấn đề sắp tới là cái thai của sản phụ bé. Ở góc độ y học, nữ sinh lớp 8 chưa đủ cả thể chất lẫn tinh thần để làm mẹ. Việc bỏ thai ảnh hưởng đến sức khỏe người mẹ. Có thể xảy ra tai biến, băng huyết, nhiễm khuẩn nặng, thậm chí phải cắt tử cung hoặc tử vong. Về tinh thần, sẽ ám ảnh cả người mẹ và những BS phải can thiệp. Đã có những em phá thai khi tuổi còn nhỏ, về sau mắc bệnh tâm thần, hoặc tự tử vì trầm cảm Ngược lại, việc giữ thai cũng nguy hiểm không kém. 13 tuổi, em bé sẽ làm mẹ thế nào? Chưa nói đến nguy cơ đẻ non, sẩy thai, chết lưu, hoặc trẻ sinh ra suy dinh dưỡng, khiếm khuyết. Câu chuyện đau xót xảy ra vào lúc niên học sắp kết thúc làm cho ngành giáo dục VN vốn dĩ đã đầy tai tiếng về các vụ chạy điểm, dâm ô…, nay càng tăng thêm sự ảm đạm, u ám. Cho dù gã thầy có bị luật pháp trừng trị thì tâm hồn và tương lai của em nữ sinh đã chịu một vết thương trầm trọng không chắc được lành mà tổn thương đến suốt đời. KHÁCH “BÙNG HÀNG”, BỎ MẶC CHÚ GIAO HÀNG VỚI CHIẾC BÁNH KEM 300K

Sáng 24/4, câu chuyện về một chú shipper đi quãng đường xa từ quận 4 đến quận 9 ở Sài gòn để giao chiếc bánh kem, đến nơi thì người đặt bánh lại mất hút, điện thoại không thể liên lạc, được đăng tải lên Facebook khiến cư dân mạng hết sức bất bình. Theo fanpage đăng tải câu chuyện trên thuật lại, vào đầu giờ chiều 23/4, một nam thanh niên tự xưng tên Lộc gọi điện cho tiệm bánh đặt mua chiếc bánh kem sinh nhật có giá ba trăm ngàn, giao đến địa chỉ là một căn nhà ở hẻm 70, đường số 109 (Phường Phúc Long B, Quận 9). Để giao hàng cho thanh niên này, người giao hàng là tài xế xe ôm đã

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

phải ứng trước số tiền ba trăm ngàn cho tiệm bánh, đi quãng đường xa dưới trời nắng nóng 40 độ C, thế nhưng khi đến nơi thì người nhận lại... mất hút. Ngay sau khi bài viết trên được đăng tải, cư dân mạng đã ngay lập tức để lại nhiều ý kiến bộc lộ sự gay gắt và phẫn nộ của mình. Nhiều người còn đòi xin số điện thoại kẻ đặt hàng không có tâm này để đòi lại công bằng cho bác shipper tội nghiệp. Bên cạnh đó, nhiều người còn xin cách liên lạc với bác giao hàng để giúp bác mua lại chiếc bánh kem. Bạn T.L bất bình: “Quá đáng thật sự mà, đặt cho sang mồm rồi không lấy. Thấy thương cho những người shipper như chú quá, Sài Gòn nắng nóng cháy da cháy thịt lại còn bị lừa đảo miếng cơm”. “Thử nghĩ xem lỡ người ta là lao động chính trong nhà, khó khăn kiếm tiền lo con cái ăn học hoặc ví dụ tệ hơn lo cho người nhà họ từng viên

thuốc thì không biết cái người đặt bánh kia có nghĩ gì không. Admin nên up đầy đủ số fone của người đặt bánh, loại này phải cho nó 1 bài học” - bạn C.H viết. Thời gian vừa qua ở SG nở rộ dịch vụ giao thức ăn tới nhà. Khi nhận được đơn đặt hàng, các tài xế xe gắn máy chuyên giao thức ăn phải bỏ tiền túi trước mua món ăn, khi giao cho khách mới nhận tiền món hàng đó cộng với tiền công giao hàng. Công việc này gần đây phát triển vì sự tiện lợi. Người khách chỉ ngồi một chỗ ở nhà, khỏi cần thay quần áo, khỏi cần đi đâu xa xôi, dù đêm khuya hay giữa trưa nắng nóng, món ăn nóng sốt đều được mau chóng giao tới tận nơi. Thế nhưng có nhiều kẻ tàn nhẫn hoặc đặt hàng rồi đổi ý bỏ luôn, hoặc chỉ là trò đùa giỡn chơi khiến người giao hàng mất công chạy đường, tốn xăng, tốn tiền mua hộp bánh pizza, con gà nướng, ly trà sữa… không có người nhận, đành

Chú shipper ngồi chờ khách cả tiếng đồng hồ vẫn không thể liên lạc được

đau khổ ngồi nuốt những thức ăn mắc mỏ mà có khi nào tự nhiên họ dám bỏ tiền ra mua ấy. Câu chuyện này không lớn trong vô số chuyện lớn xảy ra trong xã hội nhưng lại là hành động ác gây nỗi khổ tâm cho giới shipper nghèo khó xảy ra hàng ngày. SAN HÀ

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

117

Gương mặt

của lòng can đảm

hìn tấm ảnh này, bạn có cảm thấy xúc động đau lòng không? Một gương mặt vỡ mất một nửa và đầy những vết sẹo. Sáu năm trước, Shakila Zareen là nạn nhân của một vụ cưỡng ép hôn nhân; cô gái 16 tuổi người A Phú Hãn bị chồng hành hạ nên bỏ trốn về nhà cha mẹ, và cô đã bị người chồng kê súng thật gần bắn vỡ xương hốc mắt, xương mũi, xương gò má, xương hàm và phân nửa số răng. Sống sót, đau đớn, trốn chạy đe dọa tiếp tục rình rập, gian truân mấy năm ở Ấn Độ. Sau cùng, đầu năm trước (2018), Shakila cùng mẹ và em gái đã được Canada mở rộng vòng tay nhân đạo đón nhận với tư cách là người tỵ nạn. Các bác sĩ Canada đang kiên nhẫn lần hồi tìm cách tái tạo khuôn mặt của Shakila.

Kể từ sau khi suýt mất mạng trong hành động bạo lực gia đình dã man đó, Shakila Zareen đã có rất nhiều lần khác tưởng đâu không thể sống nổi, nhưng cô đã can đảm sống và nuôi hy vọng. Giờ đây được đặt chân đến một xứ sở yên bình khác xa với quê nhà bạo loạn, cô đặt trọn vẹn

118

phẫu thứ 10. Bà rưng rưng nói với con bằng ngôn ngữ Dari bản địa A Phú Hãn: “Cố gắng lên con. Những nguy hiểm kinh hoàng đáng sợ nhất đã qua rồi. Bây giờ con đang ở trong tình trạng tốt hơn nhiều. Con đừng lo, con gái yêu mạnh mẽ của mẹ. Mẹ tin con sẽ vượt qua.” Bà Sharman ôm con, sau đó phải buông tay ra để cho niềm tin ở nền y khoa tân tiến của Canada, ở các bác sĩ giải phẫu tận tụy tại Bệnh viện Đa khoa Vancouver. Một kế hoạch chi tiết lâu dài để tái tạo khuôn mặt cho Shakila đã được các bác sĩ đề ra. Qua lời giải thích cặn kẽ của bác sĩ về những rủi ro có thể xảy ra, Shakila hiểu rằng trong khả năng tối đa, các bác sĩ cũng không thể nào mang lại cho cô khuôn mặt như xưa. Cô rơi nước mắt thì thầm với mẹ cô rằng ý chí cô không được mạnh mẽ như gương mặt thường lệ xuất hiện đâu. Cô nói với mẹ “Con rất sợ. Nếu có điều gì đó xảy ra với con, xin mẹ hãy an lòng trong cuộc sống. Con sẽ luôn ở bên mẹ”. Một tối sáu năm trước, người mẹ, tên là Sharman Zareen, 42 tuổi, giật mình khi nghe tiếng súng nổ trong nhà của gia đình bà ở Mazar-i-Sharif, phía bắc A Phú Hãn, vội chạy qua

Thủ tướng Canada Justin Trudeau trấn an và khích lệ Shakila trong một buổi gặp gỡ tại Vancouver ngày 5/4/2018. Shakila Zareen được Canada nhận sau khi Hoa Kỳ từ chối vì lý do liên quan đến “an ninh quốc gia”. (Ảnh của Liam Britten – CBC News) Qua ngày hôm sau, trên trang FB cá nhân, Shakila ghi: “Finally my dream came true. I met the Prime Minister Justin Trudeau yesterday. There are no words to describe how blessed and happy I am! Thank you Canada.”

phòng bên xem có chuyện gì thì thấy Shakila mặt đầm đìa những máu. Bây giờ, trong khu vực tiền phẫu thuật tại Bệnh viện Đa khoa Vancouver, Sharman đang cố gắng an ủi đứa con gái khốn khổ của bà trước khi Shakila sắp trải qua ca giải

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

băng ca Shakila nằm được đẩy vào phòng mổ, nơi đó hai bác sĩ giải phẫu và một nhóm y tá sẽ bỏ ra 14 giờ kế tiếp để cố gắng tái tạo khuôn mặt cho Shakila. Cô đã trải qua bạo lực, đau đớn, biến dạng, thất vọng

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

119

và hoang mang lo sợ tương lai vô định. Nhưng đây là một phụ nữ trẻ có can đảm, quyết tâm. Bất chấp tất cả những biến cố xấu xa đã xảy ra, cô phải phấn đấu. *** Shakila Zareen lớn lên ở Baghlan, phía bắc Kabul, nơi hàng ngày cô thường trèo cây, hái quả sung và quả mơ để bán ở chợ. Cô cũng chăn giữ hai con cừu mà cô coi như là thú cưng. Cô đi học cho đến năm 12 tuổi rồi ở nhà giúp cha mẹ. Zareen, cha cô, nguyên là một bác sĩ của quân đội A Phú Hãn, nhưng bị thương nặng trong vụ giao tranh giữa một đơn vị quân đội A Phú Hãn với quân khủng bố Taliban. Sau đó, ông không thể làm việc được nữa, chủ yếu là nằm liệt giường và khi đi phải chống nạng. Cuộc sống của gia đình trở nên chật vật. Bà Sharman kể: “Có những lúc tôi nhịn đói để nuôi các con tôi. Bà nhớ lại những lần cả nhà không có gì ngoại trừ đậu xanh và khoai tây luộc cho bữa ăn tối. Để giúp đỡ gia đình, Shakila tuy còn nhỏ tuổi phải đi dệt thảm cùng với những đứa trẻ khác.” Với người chồng tật nguyền, Sharman cho biết bà khó có thể làm gì để bảo vệ các cô con gái của mình khỏi bị những người đàn ông A Phú Hãn đến dòm ngó để tìm vợ. Ở tuổi 16, Shakila bị người anh rể bắt buộc phải chịu làm vợ một người đàn ông lớn hơn cô 14 tuổi và cũng chính là một trong số những người

Shakila cầm tấm ảnh chụp ở quê nhà ngày trước, khi khuôn mặt cô còn nguyên vẹn

anh em họ của cô. Khi nói chuyện với CBC, Shakila không muốn nêu tên của chồng hoặc anh rể của cô vì sợ bị trả thù. Tuy nhiên, cô nói rằng anh rể của cô là một người đàn ông có thế lực và nguy hiểm. Shakila không đồng ý cuộc hôn nhân gượng ép đó nên đã tìm cách trốn khỏi nhà, nhưng nhà cô luôn có những người đàn ông cầm súng bao vây. Cô không còn cách nào khác là bị người chồng bắt đi vào năm 2013. Ngay trong đêm tân hôn, Shakila bị chồng đánh đập và cưỡng hiếp. Sự việc đó cứ tiếp diễn. Mấy tháng sau, Shakila đã làm một việc liều lĩnh là đi gặp cảnh sát để tố cáo chồng, xong xách quần áo trở về nhà cha mẹ. Nghe cảnh sát kể lại, chồng của Shakila vô cùng tức giận nên xách súng shotgun đi giết vợ. Bà Sharman kể “Tối hôm đó tôi đang ngồi cầu nguyện thì nghe tiếng súng nổ và tiếng thét hãi hùng của Shakila. Tôi điếng hồn chạy xem thì thấy con tôi nằm trên vũng máu. Tôi quỳ xuống ôm con. Tay tôi dính đầy máu. Tôi nghĩ rằng Shakila đã bị giết chết.

Shakila ở Delhi Ấn Độ trong thời gian 3 năm để được giải phẫu và gắn mắt giả

Tôi vô cùng ân hận vì nghĩ rằng mình cũng có lỗi đã không hết sức bảo vệ cho con.” Tuy viên đạn shotgun đã phá hủy một nửa khuôn mặt của Shakila, nhưng cô vẫn còn sống. Bà Sharman đưa con lên một chiếc taxi, và họ bắt đầu cuộc hành trình kéo dài bảy giờ đến một bệnh viện ở Kabul. Ngoài chấn thương mặt trầm trọng, Shakila còn có một vấn đề khác: cô có thai mà không hay biết. Cô đã nằm hôn mê cả một tháng trời và bị trụy thai. Shakila bị mất một mắt, hầu hết mũi và tai. Ảnh chụp quang tuyến X cho thấy răng và hàm của cô đã bị phá hủy. Trường hợp của cô đã thu hút sự chú ý của truyền

120 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

thông quốc tế, và chính phủ Ấn Độ đã đề nghị sẽ sẵn sàng chữa trị và chăm sóc y tế và miễn phí cho Shakila. Thoạt đầu chính quyền địa phương A Phú Hãn không đồng ý, nhưng một khi tình trạng bệnh lý của Shakila nghiêm trọng hơn, các giới chức chính phủ cấp cao can thiệp và chấp thuận cho Shakila đi Ấn Độ. Thế là Shakila, mẹ cô và em gái Samira rời A Phú Hãn và bay tới Delhi, Ấn Độ. (Cha của Shakila đã chết gần ngay sau đám cưới của cô xảy ra.) Shakila kể lại là cô rất mừng trước viễn cảnh đến Ấn Độ để được giải phẫu. Cô hy vọng nó sẽ giảm bớt nỗi đau và khôi phục diện mạo cho cô. Nhưng các bác sĩ ở đó bảo trước hết, họ chỉ đủ khả năng làm cho cô thở được và ăn được bình thường. Trong 3 năm ở Delhi, Shakila được điều trị các vết thương, ghép da và lắp mắt giả. Nhưng vì xương hốc mắt đã vỡ, mắt giả cứ bị trệ xuống không đúng vị trí của nó. Một tờ báo Ấn Độ đã sắp xếp cho Shakila từ Delhi bay đến Mumbai để gặp một trong những thần tượng tuổi teen của cô là siêu sao Bollywood Salman Khan. Đó là một trong những giây phút hạnh phúc nhất của Shakila. Tuy nhiên, cuộc sống hàng ngày ở Delhi của Shakila không phải lúc nào cũng như mơ Bollywood. Khi xuất hiện ở nơi công cộng, Shakila phải che giấu khuôn mặt biến dạng của cô bằng một miếng bông mắt

Shakila để cho phóng viên chụp cận ảnh khuôn mặt bị bắn vỡ. Cô nói “Kể từ khi đến đây (Canada) tôi không bị ai chế nhạo (như lúc ở Ấn Độ) cả, đó là điều tôi cảm thấy được an ninh nhất”

và mái tóc dài. Những lời chế nhạo liên tục từ những người đàn ông trên đường phố đã làm tổn hại tinh thần của Shakila. Đau lòng nhất là khi Shakila nghe lời chế nhạo đó bằng chính ngôn ngữ Dari của cô phát ra bởi

một người đàn ông A Phú Hãn đồng hương: “Này, cô gái mù! Hãy tránh xa tôi ra! Cô thật là xấu xí khiến cho tôi không muốn thấy!” Shakila tự hỏi tại sao người ta có thể nhẫn tâm thốt ra những lời bất nhân

Kể từ khi đến Canada, Shakila cảm thấy tự tin hơn nên không dùng băng bông che mắt giả bên trái và chiếc mũi gãy nữa

ấy. nói. Cô nói cô đã cố giả vờ như cô không nghe thấy, nhưng trái tim đang đau nhói và cô phải kềm để khỏi khóc. Trong khi đó, một loạt các mối đe dọa lại đến từ người chồng và người anh rể của cô ở A Phú Hãn. Họ tìm cách liên lạc, họ gọi và

hăm dọa sẽ giết cô. Như vậy nghĩa là Ấn Độ vẫn chưa đủ xa mối nguy, nên họ đã làm thủ tục xin tỵ nạn ở Hoa Kỳ. Đơn xin của họ được chấp nhận vào năm 2016, khi Barack Obama vẫn còn là tổng thống. Nhưng nó đã bị thu hồi sau khi Donald

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

121

Shakila Zareen trong phòng Bệnh viện Đa khoa Vancouver và đang được y tá săn sóc để chuẩn bị cho một cuộc giải phẫu mới nhất. Đứng nhìn cô là người mẹ Sharman và người em gái Samira

Trump đắc cử. Chính phủ mới xem cô là một “mối đe dọa đến nền an ninh quốc gia” vì chồng cô có mối quan hệ với Taliban. Canada đã dang tay đón Sharma, Shakila và Samira và ba mẹ con đã đặt chân đến Vancouver ngày 31 tháng 1 năm 2018. Sự khác biệt nổi bật nhất về ngoại hình của Shakila là khi đến Canada, cô quyết định tháo băng bịt mắt. Cô nói cô cảm thấy an toàn hơn và tự tin hơn ở quê hương mới. Shakila hiện đang học tiếng Anh nhưng cũng bị cản trở do thị lực kém của con mắt còn lại. Cô thành thật tiết lộ là cô phải hết sức cẩn thận không chúi đầu đọc sách hay viết ghi chú trong lớp vì sợ con mắt giả có khi rủi ro bị sút và rớt ra ngoài. Cô ăn uống cũng khó khăn vì nhiều răng đã mất và đau miệng. Thấy tình cảnh con gái mình như vậy, bà Sharman đau khổ và giận dữ nên đã đi tìm công lý. Bà đến gặp cảnh sát cũng như đến tận cổng dinh tổng thống ở Kabul, kêu nài yêu cầu

122

nhà chức trách bắt giữ con rể bà. Các viên chức chính phủ gặp bà đều trả lời rằng họ không có thẩm quyền. Đó là tình trạng chung ở A Phú Hãn, nơi mà phụ nữ bị chà đạp và áp bức nhưng chẳng ai quan tâm. Bất chấp những khó khăn trở ngại, Shakila không mặc cảm nữa, đón nhận cuộc sống mới hiện tại. Cô học chơi đá banh, tập thói quen tự lập. Cô đi ra ngoài một mình, trang điểm cẩn thận và mặc y phục hợp thời trang. Shakila thậm chí đang khám phá ý tưởng làm người mẫu, sẵn sàng cho chụp hình mà không hề e ngại về khuôn mặt biến dạng. Thật quả là tự tin và

can đảm. Hứng khởi bởi nền tảng dân chủ tự do của Canada, Shakila nảy ra ý tưởng muốn dùng kinh nghiệm đau khổ bản thân để trở thành một nhà hoạt động. Tháng 6 năm ngoái, cô đã bay tới Ottawa, nơi cô được mời phát biểu tại một hội nghị quốc gia về đề tài phụ nữ sống sót sau bạo lực gia đình. Với khả năng nói tiếng Anh còn giới hạn, Shakila đưa ra một thông điệp và truyền cảm hứng cho phụ nữ Canada về sức mạnh của một người phụ nữ đến từ vùng đất xa xôi không ngừng phấn đấu. Shakila nói “Chúng ta không được im lặng khi đối mặt với bạo lực. Chịu đứng lên phấn đấu hay không là tùy chúng ta. Tôi tự hào về tất cả phụ nữ. Chúng ta là những nữ siêu nhân.” Và đã

Shakila (lúc chưa trang điểm) và mẹ là bà Sharman trong căn nhà thuê ở Vancouver Cô nói “Tôi không còn cảm thấy cô đơn nữa

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

nhận được sự hoan nghênh nhiệt liệt. Không dừng lại ở đó, cô mang theo năng lượng đến một cuộc họp trên đồi Quốc hội với bộ trưởng di trú Ahmed Hussen. Từ một người phụ nữ không có quyền lực, giờ Shakila đang bước đi trên các sảnh đường của quyền lực. Khi gặp ông bộ trưởng di trú Hussen tại một phòng họp nhỏ ngay dưới lầu Hạ viện, Shakila đưa ngay cho ông ta một danh sách về các nhu cầu mà nhiều người tỵ nạn chưa được đáp ứng. Nhưng có một điều mà Shakila hầu như luôn luôn nghĩ trong tâm trí là đến khi nào cô sẽ được giải phẫu để khôi phục lại khuôn mặt? Vài tuần sau khi cô đến Vancouver, Shakila cùng với một thông dịch viên đã gặp bác sĩ Kevin Bush, một trong những bác sĩ giải phẫu tái tạo (reconstructive surgeons) giỏi nhất, tại một phòng khám bệnh của Bệnh viện Đa khoa Vancouver. Shakila có mang theo một tập hồ sơ y tế dày về các lần chữa trị ở Ấn Độ. Sẹo bên ngoài trên mặt của Shakila khá hiển nhiên; những hư hại bên dưới những vết sẹo đó mới trầm trọng hơn. Bác sĩ Bush phải khảo sát thăm dò và ghi chú từng phần thiệt hại để tìm biện pháp tái tạo.

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

123

Shakila hỏi “Thưa bác sĩ, cuộc giải phẫu có làm cho khuôn mặt của tôi bình thường trở lại như trước không?” Bác sĩ Bush trả lời “Tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể làm một số điều để làm cho mọi thứ tốt đẹp hơn cho cô. Câu trả lời trung thực là chúng tôi không thể giúp cô trông y hệch như xưa được. Đó là điều mà ngay cả y học hiện đại nhất cũng không thể thực hiện. Chúng tôi không thể giúp cô có một con mắt khác. Những gì chúng tôi có thể làm là cố gắng làm một mắt giả mới cho nó khỏi bị lỏng lẻo nằm trong các mô mềm. Mắt giả mới sẽ giúp gương mặt cô trông tự nhiên hơn.” Một dòng nước mắt lăn dài trên má Shakila sau khi cô lắng nghe thông dịch viên dịch lại lời của

Một phụ tá của bác sĩ Bush đang kiểm tra các hư hại trên khuôn mặt của Shakila

bác sĩ mà cô cũng đoán hiểu được. Nhưng cô biết mình chỉ có một lựa chọn. Cô phải chấp nhận thực tế, phải đặt hết sự tin tưởng ở các bác sĩ và tiến hành việc tái tạo khuôn mặt. Tháng 12 năm 2018, bác sĩ Bush phát triển một kế hoạch chi tiết cho ca mổ quan trọng này. Một cái nhìn ba chiều về hộp sọ Shakila được hiển thị trên màn hình

trong văn phòng của ông giải thích về cuộc giải phẫu đầu tiên, ông sẽ xây dựng lại hốc mắt và xương gò má trên. Đồng thời, một nhóm phẫu thuật thứ hai sẽ cắt lấy một đoạn của xương ống chân (ﬁbula) của cô và dùng nó để hoàn thành việc tái tạo phần đó của khuôn mặt. Theo tin tức trong bài viết “Reshaping a life and face” đăng ngày 1 tháng 4

năm 2019 trên trang nhà Vancouver Coastal Health, cuộc giải phẫu đầu tiên tái tạo xương gò má và xương hàm trên (maxilla) cho Shakila do hai bác sĩ giải phẫu thẩm mỹ Kevin Bush và Erin Brown điều hành diễn ra ngày 20 tháng 12 năm 2018 đã mang lại kết quả tốt đẹp. Được biết Shakila phải trải qua ít nhất là 3 cuộc giải phẫu nữa trong thời gian tới; lần giải phẫu kế tiếp sẽ diễn ra vào tháng 6 năm nay. HOÀNG CHIÊU ẤN

(Tổng hợp từ loạt bài phóng sự của Sylvène Gilchrist và Laura Lynch/đài CBC; website Vancouver Coastal Health và FB của Shakila Zareen)

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

Avengers: Endgame đạt hai tỉ đô nhanh nhất lịch sử điện ảnh Cuối tuần qua, Avengers: Endgame vượt mốc doanh thu 2 tỉ Mỹ kim chỉ sau 11 ngày công chiếu. Phim hiện thu 2,188 tỉ Mỹ kim toàn cầu, đã vượt Titanic (2,187 tỉ Mỹ kim) và chỉ kém Avatar (2,78 tỉ Mỹ kim). Nhưng hồi năm 2009, Avatar phải mất đến 47 ngày để chinh phục mốc hai tỉ Mỹ kim. Nhiều chuyên gia phim ảnh tiên đoán Avengers: Endgame sẽ soán ngôi Avatar để trở thành phim có số thu cao nhất mọi thời. Các thị trường đóng góp lớn nhất cho Avengers: Endgame là Mỹ (619 triệu Mỹ kim), Trung Quốc (575 triệu), Anh (89,9 triệu), Hàn Quốc (82,1 triệu) và Mexico (61,6 triệu). Riêng cuối tuần qua, Avengers: Endgame thu 145,8 triệu Mỹ kim tại Mỹ. Trong lịch sử màn ảnh nước này, chỉ có sáu phim kiếm trên 100 triệu Mỹ kim ở cuối tuần thứ hai, trong đó cao nhất là Star Wars: The Force Awakens (149 triệu Mỹ kim, 2015). Như thường lệ, ít hãng phim lớn ra mắt tác phẩm ngay sau một siêu phẩm của Marvel. Tuần qua, các phim mới

trên màn ảnh Mỹ đều thuộc dạng độc lập hoặc kinh phí thấp. Chẳng hạn The Intruder - kể chuyện một gia đình mới mua nhà nhưng bị chủ cũ tấn công - đứng thứ hai với 11 triệu Mỹ kim. Long Shot - phim tình cảm pha hài có Charlize Theron, Seth Rogen - xếp kế với 10 triệu Mỹ kim. V.T (theo Box Oﬃce Mojo)

124 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Lý Liên Kiệt chỉ nhận hơn 100 đô khi đóng Thiếu Lâm Tự

Lý Liên Kiệt

Số tiền mà Lý Liên Kiệt nhận được khi đóng “Thiếu Lâm Tự” làm nhiêu người không khỏi kinh ngạc. Khi tham gia chương trình “A Date with Luyu” mới đây, Lý Liên Kiệt gây bất ngờ khi tiết lộ về số khoản thù lao mà anh nhận được khi đóng phim “Thiếu Lâm Tự” –phim đánh dấu tên tuổi Lý Liên Kiệt trên

màn ảnh. Ly Liên Kiế t cho biết, khi đóng trong “Thiếu Lâm Tự” anh chỉ được nhận 1 nhân dân tệ cho mỗi ngày quay phim. Sau khi phim hoàn thành, tổng số tiền nam tài tử nhận được là 700 nhân dân tệ (khoảng 104 Mỹ kim). Những tiết lộ của Lý Liên

Kiệt khiến nhiều người bất ngờ bởi theo thống kê được công bố trước đó, phim “Thiếu Lâm Tự” với phần diễn xuất võ thuật tuyệt vời của Lý Liên Kiệt đã tạo nên một cơn bão doanh thu phòng vé cho phim và thu về tới 16 triệu nhân dân tệ - một con số đáng nể thời lúc bấy giờ. Sau đó Lý Liên Kiệt tiếp tục góp mặt trong nhiều phim khác như “Thiếu Lâm Tiểu Tử”, “Nam Bắc Thiếu Lâm”... tại Trung Quốc,.. hay “Hoàng Phi Hồng 1”, “Cận vệ Trung Nam Hải”,... tại Hong Kong. Khi đã nổi tiếng ở Châu Á, Lý Liên Kiệt đến Hollywood khởi nghiệp với phim Lethal Weapon 4 khi

vào một vai phản diện. Ở đây, Lý Liên Kiệt được đề nghị mức lương triệu đô nhưng sau đó, số tiền đã bị hạ xuống 750.000 Mỹ kim và cuối cùng chốt lại với con số 500.000 Mỹ kim. Lý Liên Kiệt sinh năm 1963 tại Bắc Kinh (Trung Quốc). Từ năm 1975-1979, diễn viên họ Lý dành thời gian tập luyện võ thuật và không có thành tựu trong diễn xuất. Năm 1982, chỉ nhờ vai diễn Giác Viễn hòa thượng trong “Thiếu Lâm Tự”, Lý Liên Liên Kiệt vang danh toàn châu Á. Thuận đà phát triển, tài tử đã sang Mỹ lập nghiệp rồi lại trở về Hong Kong. T.V (theo TTO)

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

125

LÁ THƯ ÚC CHÂU

Má quê hương!

ồi thời Trung học, một giáo sư Việt Văn của tui là người Việt gốc Hoa nên rất ‘khoái’ chữ Tàu. Giảng một từ Hán Việt nào là thầy tui hay cầm cục phấn, chớ không phải bút lông, vẽ lăng quằn lít quỵt một đống lãi của Trạng Quỳnh lên bảng. Đám học trò ngơ ngơ ngác ngác; không đứa nào biết cái gì hết ráo? Tui cứ thầm nghĩ trong bụng là tiếng Việt mình chưa hiểu hết thì mắc mớ chi mà học chữ Tàu, chữ Hán hè? Còn nhỏ quá nên tui chưa cần ‘Hán’ (không ‘g’). Sau nầy gẫm lại, tui thấy nghĩ vậy là sai bét; vì tiếng Việt mình có quá nhiều chữ vốn là từ tiếng Hán nên ông Thiều Chửu mới soạn ra từ điển Hán Việt đó chớ? Nói nào ngay, tui cũng hơi ‘khoai khoái’ thơ văn Tàu như mấy câu thơ của Đỗ Phủ:“Áo bông gán nợ

qua ngày. Quán ven sông, rượu khướt say mới rời. Vẫn thường uống chịu đấy thôi. Xưa nay bảy chục tuổi đời hiếm hoi!” (Già rồi mà vẫn là dân chơi thứ thiệt) dĩ nhiên ca dao của quê mình tui khoái hơn rất nhiều. Khoái chí tử nên có lần nhờ thầy cắt nghĩa dùm câu ca dao:“Mẹ già như chuối ba hương, như xôi nếp một, như đường mía lau”. Xôi nếp một là dẻo số một; đường mía lau là nó ngọt kể số gì. Nhưng chuối ba hương là chuối gì vậy cà? Tui chỉ nghe chuối già, chuối xiêm, chuối sứ, chuối cau, chuối hột, chuối tiêu… hầm bà lằng chuối; chớ chưa nghe chuối ba hương. Thầy tui nói: “Hỏng biết”. Tui không biết tiếng Hán; thầy không biết tiếng Nôm! Vậy là huề. Sau nầy nằm gác chưn lên trán, tui thấy chuối ba hương không phải là tên chuối mà là nải chuối dú trong

khạp da bò, đốt tàn ba cây hương, là nó chín tới, thơm hết biết. *** Nhắc Má của ta, tui lại nhớ tới bài “Lòng Mẹ” của nhạc sĩ Y Vân (1933-1992). Hình ảnh một từ mẫu thức đến quá nửa đêm giặt áo cho con ở phông tên công cộng xóm lao động Bàn Cờ và bản nhạc Lòng Mẹ, điệu Slow, ton La thứ, theo nhịp võng ru con ra đời. “Lòng mẹ thương con như vầng trăng tròn mùa thu. Tình mẹ yêu mến như làn gió đùa mặt hồ. Lời ru man mác êm như sáo diều dật dờ. Nắng mưa sớm chiều vui cùng tiếng hát trẻ thơ. Thương con thao thức bao đêm dài, con đà yên giấc, mẹ hiền vui sướng biết bao. Thương con khuya sớm bao tháng ngày, lặn lội gieo neo, mái tóc trót đành đẫm sương”.

126 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

127

LÁ THƯ ÚC CHÂU

Rồi sau 75, nhạc trên đài phát thanh và truyền hình độc quyền cầm cho Quốc Hương mắc võng tòn teng trên ‘Trường Sơn Đông Trường Sơn Tây’ xong tuột xuống cái rột để đêm nay hành quân ra mặt trận. Nhạc vàng ủy mị bị cấm. “Vì không ai đánh mà rên” như lời quan tuyên huấn dè bỉu!). Ngay cả Khánh Ly với Ca dao Mẹ chung chung của Trịnh Công Sơn (19392001). “…Mẹ ngồi ru con đong đưa võng buồn đong đưa phận mình. Mẹ ngồi ru con nghe đất gọi thầm trọn nợ lưu vong. Mẹ ngồi trăm năm như thân tượng buồn để lại quê hương. Tuổi còn bơ vơ thế giới hằn thù chiến tranh ngục tù.” cũng bị kêu dẹp dẹp! Rồi khoảng năm 1980, bà con mình thuở đó có đi qua Bắc Mỹ Thuận hoặc Bắc Cần Thơ, Bắc Vàm Cống nghe Tuấn Vũ, ca sĩ hải ngoại, theo các băng cassette nhét trong món quà dành cho quê hương, làm mưa làm gió. “… Mẹ ơi chỉ còn đất mẹ mà thôi. Để con, còn đi gìn giữ cho đời. Đã mang trong lòng kiếp con người. Phải thương nhau hoài chớ quên lời. Mong một ngày mai chan hòa đất mẹ niềm vui …Chiều nay lối về đất mẹ là đây. Đường xưa còn ấp ủ bóng trăng gầy. Có nghe đêm trường tiếng ai cười. Có nghe đêm trường tiếng ru hời. Suối lệ đoàn viên giữa lòng đất mẹ triền miên.” Lối Về Đất Mẹ của Duy Khánh (1936-2003)

Để đua với Tuấn Vũ, mấy ‘quan anh’ đưa em Bảo Yến (và Nhã Phương là cựu học sinh Đoàn Thị Điểm Cần Thơ đó nhe) ra chào hàng với những bài hát của Hoàng Phương (1943-2002) gọi là Nhạc Gò Công. “Dưới nắng hồng, tôi đi giữa, Gò Công. Đất như cao, trời như thấp lại. Trong khoảng không, trên sóng biển chập, chùng. Chỉ còn lại, dáng mẹ hiền, Gò Công.” “Mẹ là tình, mẹ biển Đông.Yêu nước dòng, sông Cửu Long, Trong gian nan, giông bão, bao ngày/ Thời gian in, sương trắng, mái đầu.” Rồi “Trùng khơi, con sóng thì thầm, từng đêm như lời mẹ… ru. Tình yêu… quê hương thiết tha. Tình yêu non sông gấm… hoa! Đất nước ơi ngày vui thái bình. Nay con về nghe tiếng đàn mẹ ru!” (Ngày vui thái bình; non sông gấm hoa mà bà con ta ùn ùn nhào ra biển?). Lâu lâu, Bảo Yến cũng cho ông Trịnh Công Sơn ké vô một tụ ‘Huyền thoại Mẹ’. Anh đi mau qua bến Bắc Cần Thơ để về Cà Mau vượt biển nên tui chỉ còn nhớ lõm bõm vài câu: “Mẹ về đứng dưới mưa che từng căn hầm nhỏ. Xóa sạch vết con về, mẹ ngồi với cơn mưa…Mẹ là nước chứa chan, trôi giùm con phiền muộn. Cho đời mãi trong lành, mẹ chìm dưới gian nan.” (Má của tui là thứ thiệt chớ không phải là Mẹ ‘huyền thoại’ của ông Trịnh Công Sơn) Ban ngày ban mặt, mấy quán cơm trên hai bờ Bắc còn e dè ‘chơi’ Bảo Yến hát nhạc Gò Công; chớ trời sâm sẩm tối, và hơi khuya khuya là xả giàn ‘chơi’ Tuấn Vũ hát nhạc hải ngoại không hè. Nghĩa là em Bảo Yến không thể nào ‘địch’ cho lại anh Tuấn Vũ, ca sĩ Việt kiều Mỹ. He he.

Chúa nhựt, 12 tháng Năm năm 2019 tới là Mother’s Day, ngày Hiền mẫu; Tui cũng có Mẹ mà tui kêu bằng Má! (Chớ hỏng lẽ tui từ đất nẻ chui lên?). Tui thương Má tui cũng như mấy ông Tây mình thương ‘Mommy’ mình vậy. Má tui hổng phải là Mẹ Gò Công của Hoàng Phương hay Huyền thoại Mẹ của Trịnh Công Sơn. Má tui là Má của một thằng từng mặc áo lính, thất trận đi tù. Tui ở tù Má đi thăm nuôi. Tui tù về, Má đưa tui ra biển. “Đêm ác mộng nhớ ngày năm cũ. Đưa con buồn, vàm, ngã ba sông, xót Má xa con, trời vần vũ, đêm mịt mùng Má sợ bão giông”. Má là chuối ba hương, là xôi nếp một, là đường mía lau. Má là quê hương! Quê hương là Má! Giờ Má tui mất rồi! Không trả hiếu được ngày nào hết. Mất Má rồi từng tuổi đi chăng nữa tui vẫn là một đứa bé mồ côi.

***

128 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

ĐOÀN XUÂN THU

Melbourne

TẠP GHI VĂN NGHỆ

Từ Hồi ký Dương Văn Ba đến Hồi ký Không Tên Lý Quý Chung NGUYỄN MẠNH TRINH

ương Văn Ba là thứ trưởng Bộ Thông Tin và Lý Quý Chung là tổng trưởng Bộ Thông Tin trong nội các hai ngày của Tổng Thống Dương Văn Minh và Thủ Tướng Vũ Văn Mẫu. Cả hai đều là dân biểu của Hạ Nghị Viện thời Việt Nam Cộng Hòa cùng có một hành động “quậy” (chữ của Hồ Ngọc Nhuận) làm nát bét chính trường miền Nam theo chủ trương của Cộng sản Bắc Việt. Cả hai cùng viết hồi ký , một là để kể công lao hai là để than thân trách phận bị dẹp bỏ một cách không nương tay sau khi Cộng Sản chiếm được miền Nam.

Ðáng lẽ, tôi cũng không nên phí thời giờ để đề cập đến hai tập hồi ký này làm gì vì về phương diện văn chương

hoặc tư tưởng cả hai đều là những luận điệu chủ quan sai lạc, lập lờ giữa con buôn chính trị giả hình nấp dưới chiêu

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

129

TẠP GHI VĂN NGHỆ

bài yêu nước. Hồi ký của những tên “điếm đàng” thời cuộc có lẽ chẳng có một chút giá trị gì. Nhưng, suy nghĩ kỹ một chút, tôi muốn đối chiếu giữa những điều mà cả hai tiết lộ để tìm ra những điều cần phải thận trọng khi nghe những chiêu bài như hòa giải hòa hợp dân tộc mà hiện giờ Cộng Sản đang xữ dụng. Hồi ký “Những Ngã Rẽ” của Dương Văn Ba, “Hồi Ký Không Tên” của Lý Quý Chung”, Ðời- Chuyện những người tù của tôi” của Hồ Ngọc Nhuận, “Ngô Công Ðức Tự Bạch” của những tên tuổi đồng hội đồng thuyền nhưng đố kỵ nhau và khi cùng mô tả một sự kiện thì viết khác nhau nhiều khi đến mức trái ngược nhau nữa. Từ những tiết lộ này, chính trường miền Nam lúc đó bầy nhầy bát nháo ra sao và những nhân vật của lúc đó thời cơ chủ nghĩa ra sao và thủ đoạn gian hùng thế nào. Tuy còn phải kiểm chứng lại, qua những trang hồi ký cá nhân nhưng ít ra cũng phản ảnh được một phần nào lý do khiến miền Nam bị thua trận. Trong khi quân đội tận tình chiến đấu giữ từng tấc đất ngoài chiến trận thì ở hậu phương, bọn chính khách “quậy”, bọn trí thức theo gió trở cờ tạo rối ren bất ổn và là một nguyên nhân đã làm chế độ Việt Nam Cộng Hòa sụp đổ. Hồi ký “Những Ngã Rẽ” của Dương Văn Ba gồm 224 trang, gồm 20 chương mà chương 1 là “Chuyện Thời Mới Lớn” bắt đầu cuộc đời từ xứ Bạc Liêu và chương 20 cuối cùng là “Vài chuyện nhỏ về ông Nguyễn Văn Linh, người đã ra lệnh bắt tôi”. Dương Văn Ba kể về gia thế của mình,

thời niên thiếu đi học xong dạy học ra sao. Rồi tiếp theo là đi làm báo, rồi ứng cử dân biểu một nhiệm kỳ kỳ thứ hai thất cử bị truy lùng vì tội trốn lính. Sau đó gia nhập nhóm của Ðại Tướng Dương Văn Minh, ẩn núp trong tư dinh tuy vẫn viết báo và hoạt động chính trị. Khi Dương Văn Minh lên làm Tổng thống, Ba được cử làm Thứ Trưởng Thông Tin trong chính phủ hai ngày cuối tháng tư. Ðược miễn cải tạo sau 30 tháng 4 năm 1975, Ba cùng với Ngô Công Dức, Hồ Ngọc Nhuận làm báo Tin Sáng, một tờ báo “kiểng” của chế độ Cộng sản trong một giai đoạn ngắn. Tin Sáng đóng cửa vì “hoàn thành nhiệm vụ”, Dương Văn Ba đi buôn, làm gỗ rừng ở Lào mượn danh nghĩa của tỉnh Minh Hải giàu sụ nhưng bị vướng vào vụ Cimexcol Minh Hải và bị xử tù chung thân, tài sản bị tịch biên. Ở tù Cộng sản 7 năm thì được thả sớm mà Dương Văn Ba cho rằng là nhờ hắn làm nhiều việc tốt (?). Dương văn Ba kêu oan nhưng rất sơ lược trong hồi ký này chỉ gần hai chục trang trong chương 20 cuối của cuốn sách. Trong khi Hồ Ngọc Nhuận viết cả mấy trăm trang trong cuốn sách “Chuyện Một Vụ Án” (Vụ án Cimexcol-Minh Hải) để minh oan cho Ba nhưng cũng để gỡ tội vì y cũng bị dính dáng vào. Qua những thời kỳ lên voi xuống chó của Ba, chất con buôn gốc Hoa gian hùng thời cơ là nguyên nhân cho một cuộc đời hiện tại đang hấp hối trong nghèo túng mà một độc giả khi đọc xong đoạn tin Dương Văn Ba đang hấp hối đã thốt ra “ác giả ác báo”. Viết về tình trạng báo chí của Việt Nam trước và sau ngày 30 tháng tư năm 1975,là một đối chiếu xu nịnh đến hàm hồ, tha hồ chê bai chế độ cũ và tâng bốc một nền báo chí quái đản cả bảy trăm tờ báo mà chỉ có một tòa soạn của Ðảng toàn trị chuyên chế. Viết về báo chí miền Nam trước năm 1975, Ba chửi bới: “Tự do báo chí thời chế độ cũ là một thứ tự do lừa phỉnh, không nên hình nên dáng cóp nhặt và sao chép không đúng chính hiệu của các nước phương Tây. Thực

tế mà nói hoàn toàn không có tự do báo chí thời Ngô Ðình Diệm và thời kỳ Nguyễn Văn Thiệu. Ở hai thời kỳ đó nhật báo đã phát triển từ số lượng 4,5 tờ ( thời Diệm) lên tới số lượng vài ba chục tờ (thời Thiệu). Tư nhân quả thật trong chế độ cũ có quyền làm chủ báo. Nhưng những ông chủ báo thời đó cũng chỉ là nhà tư bản, nhà chính trị hay tay sai của các nhà chính trị, nhà tư bản núp ở bên trong. Thời Diệm đảng cần lao Nhân vị cũng xuất bản nhật báo. Thời Thiệu có rất nhiều tờ báo của chính quyền trá hình…” Viết về báo chí miền Nam sau năm 1975, Ba tâng bốc theo đúng bài bản của những tên theo đuôi nịnh bợ: “Cuộc giải phóng và chiến thắng hoàn toàn ở miền Nam của lực lượng cách mạng, của Mặt Trận Dân Tộc Giải Phóng, của Ðảng Cộng sản Việt nam đã lật qua những trang hoàn toàn mới cho nền báo chí Nam Việt Nam và nền báo chí đó sau thời kỳ non trẻ đã lần hồi chuyển tải được những nội dung chân thật những kêu đòi mới của dân chúng sau cách mạng, nền báo chí của miền Nam Việt Nam cũng có tác động thay đổi cung cách báo chí cứng ngắc khuôn sáo giáo điều của nền báo chí miền Bắc trong suốt thời kỳ chiến tranh giải phóng dân tộc. Hiện nay giữa báo chí Sài Gòn và báo chí Hà Nội đã có nhiều sự thay đổi so với 30 năm về trước.” Trong hồi ký “Những Ngã Rẽ” Dương Văn Ba thú nhận về sự liên lạc với Việt Cộng (hay là một cách tâng công): “Sau tết Mậu Thân, khoảng tháng 4 năm 1968, MTGP miền Nam tỉnh Bạc Liêu Sóc Trăng có cử người quan hệ móc nối tôi. Người trực tiếp làm việc đó, thân cận với tôi, nhà sư trẻ Thích Quảng Thiệt tục danh Nguyễn Thái Hạo. Quảng Thiệt mặc dù còn nhỏ tuổi, nhưng ăn nói hoạt bát, khéo giao dịch. Màu áo già lam mở rộng nguồn giao du đi lại của ông ta với chính quyền. Cửa dinh Tỉnh trưởng thỉnh thoảng mở rộng đón ông ta vào để nghe tường trình về nguyện vọng của dân. Lợi dụng nhãn hiệu thầy tu, Quảng Thiệt chơi

130 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

với đủ hạng người trong xã hội. Từ Phó Trưởng Ty Cảnh sát Bạc Liêu phụ trách Cảnh sát đặc biệt Ðặng Thành Lý tới Ðại tá Tỉnh trưởng Bạc Liêu, các sĩ quan an ninh tiểu khu, an ninh Sư đoàn 21, đâu đâu cũng có vóc dáng đi lại của nhà sư trẻ. Miệng luôn luôn lớn tiếng giải bày các oan ức của dân, Quảng Thiệt lúc đó cũng là cái loa tuyên truyền cho các hoạt động dân cử của tôi. Nhưng sâu sắc hơn, Quảng Thiệt âm thầm nhiều lần đi vào bưng dự các cuộc họp của Ban Dân Vận Mặt Trận với tư cách đại diện tôn giáo. Có lần Thiệt nói: “Chú Ba Quốc, chú Năm Quân đánh giá tốt vai trò dân biểu của anh. Các chú nói anh cứ đà ấy mà tiếp tục làm. Các chú muốn gặp trực tiếp anh để bàn cụ thể về tình hình. Tôi trả lời: ‘Gặp họ tôi sẵn sàng nhưng phải làm lúc thuận lợi và phải ngụy trang khéo. Ðể bọn An ninh Sư đoàn 21, bọn Phòng nhì Tiểu khu biết được là không hay. Tạm thời có cần gì xin họ cứ nói qua Thầy.’” Dương Văn Ba chống Mỹ, ghét Mỹ

nhưng lại cũng thích liên lạc với Mỹ. Anh ta kể trong hồi ký: “Tháng 6 năm 1970, tôi quyết định đi thăm nước Mỹ một mình. Trước khi đi tôi tìm gặp dân biểu Trần Ngọc Châu còn bị giam giữ tại khám Chí Hòa. Nói là giam giữ thật sự Trần Ngọc Châu vẫn được thường xuyên liên lạc với bên ngoài. Nự dân biểu Kiều Mộng Thu có lúc là người tình của Châu mỗi tuần đều vào khám Chí Hòa tâm sự với Châu nhiều giờ... Tôi cho anh Châu biết tôi dự định đi Mỹ và nhờ anh giới thiệu với các bạn bè Mỹ. Thời gian Trần Ngọc Châu làm Tỉnh trưởng tỉnh Bến Tre anh chơi thân với John Paul Vann một trùm tình báo Mỹ ở vùng 4. Châu cũng là bạn thân của Daniel Ellsberg, người tiết lộ và xuất bản bộ sách “Pentagon Papers” gây chấn động nước Mỹ. Trần Ngọc Châu cho tôi địa chỉ của Daniel Ellsberg dặn khi tôi đến Nhật Bản hãy điện tín cho Ellsberg biết tin để ông ta ra sân bay đón tôi… Vợ chồng Daniel Ellsberg lập ngay chương trình làm việc cho tôi sau khi

đưa tôi về một khách sạn nhỏ sát bờ biển. Tối hôm đó Daniel đãi tôi ăn bít tết bò Mỹ, uống rượu vang đỏ của Mỹ. Daniel hỏi thăm tình hình của Trần Ngọc Châu tôi nói: “Sức khỏe của

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

131

TẠP GHI VĂN NGHỆ anh Châu khá tốt. Nhưng khi nào Thiệu sụp đổ Châu mới ra khỏi khám Chí Hòa”. Tôi hỏi Daniel: ‘anh có giúp cho chúng tôi làm cho Thiệu sụp đổ được hay không?’. Daniel cười và nói: ‘Tôi sẽ đưa anh đi gặp Tướng Haig và Tiến sĩ Kissinger để anh nói điều đó với họ’. Tôi hỏi ngược lại Daniel: ‘Có thật tôi có thể gặp Henry Kissinger không?” Daniel trả lời: ‘Những người bạn của tôi có thể làm được việc đó’…” Hồi Ký Không Tên của Lý Quý Chung xuất bản năm 2004 và tái bản lần thứ hai sau 7 năm. Nếu xét về văn chương thì đây là một cuốn sách thường thường thôi (của một ký giả lâu năm nhưng chuyên viết về thể thao thì cũng chẳng đáng chú ý mấy). Nhưng về tư liệu, thì một người như Lý Quý Chung, có lúc đã thành một khuôn mặt lịch sử trong những biến cố chính trị quan trọng thì dù chủ quan, hay theo gió phất cờ, hoặc vẫn chưa tỉnh ngộ cho đến khi gần chết, cũng có thể làm người đọc lắng đục lóng trong để thấy được bản chất của những người Cộng Sản và những người bị sa vào mê hồn trận của chủ nghĩa này. Hồi Ký Không Tên đã được đăng tải trên website Talawas trước khi được in thành sách. Và ở trong tác phẩm được in có nhiều phần bị cắt bỏ, nhất là chương Lý Quý Chung kể chuyện về những ngày miền Nam sau 1975, với những nhân xét về thực trạng của một thời tồi tệ nhất trong lịch sử Việt Nam. Rào trước đón sau, Lý

132

Quý Chung viết trước khi làm một người kể chuyện. “Tôi không có tham vọng viết lại lịch sử miền Nam Việt Nam trước 1975. Khoảng thời gian tôi lớn lên và hoạt động tại Sài Gòn từ thập niên 1960 cho đến khi kết thúc chiến tranh (tháng tư năm 1975) là một thời kỳ biến động phức tạp. Miền Nam là một bức tranh có đủ màu sắc, từ sáng đến tối, màu này chồng lên mầu kia, sự kiện này che lấp sự kiện kia, chi tiết này chen lấn chi tiết nọ. Thật không dễ dàng nắm hết “cái thần” của bức tranh ấy nếu chúng ta chỉ có một cái nhìn đơn giản. Những chuyện kể của tôi xuất phát từ chỗ đứng và sự cảm nhận của riêng cá nhân tôi do đó chắc chắn không tránh khỏi sư hạn chế. Nếu những điều tôi ghi lại trong Hồi Ký này có thể giúp người đọc hiểu rõ thêm về về một số sự kiện xảy ra tại miền Nam trước năm 1975 thì đó là hơn sự mong mỏi của tôi. Còn nếu có điều chi thiếu chính xác tôi rất mong nhận được những phản hồi và góp ý…” “Góp ý” thì không thể vì tác giả Hồi Ký Không Tên đã mất cách nay gần chục năm rồi. Nhưng “phản hồi” thì có bởi ở vị trí của một người đọc những trang sách, tôi dễ dàng tìm được những khuôn mặt chính trị giống như Lý Quý Chung. Những người ấy, ở thời điểm hôm nay, sau khi đã nếm đủ mùi của chế độ Cộng sản, có người tỉnh ngộ, nhưng vẫn còn có kẻ u mê vẫn cãi chầy cãi cối về cái nghĩa của lạc đường và lầm đường. Họ sống và lớn lên ở một xã hội của chế độ miền Nam

nhưng lại không những không đóng góp mà còn phá hoại chế độ ấy. Chế độ miền Nam ấy lại là một mô hình xã hội mà những người miền Bắc cho rằng tốt đẹp hơn vạn lần chế độ hiện hữu. Lý Quý Chung có nói về “chỗ đứng” của mình. Vậy ông ta là ai? Có phức tạp để nhận định không? Lúc nhỏ là một cậu ấm con quan, học trường Tây, lớn lên là sinh viên học dang dở ở Học Viện QGHC. Bỏ học , đi viết báo rồi thời thế đưa đẩy làm dân biểu đối lập của chế độ VNCH ba nhiệm kỳ rồi làm Tổng trưởng Thông Tin trong nội các mấy ngày của Thủ Tướng Vũ Văn Mẫu và Tổng Thống Dương Văn Minh, và là một người trong cuộc của ngày 30 tháng tư và chứng kiến những ngày miền Nam sụp đổ. Sau 1975, làm thân cây cảnh trang trí cho chế độ, viết báo với sở trường là ký giả thể thao cho tờ Tin Sáng. Như vậy, đỏ hay vàng, hay da cam? Là một người yêu nước chống chiến tranh hay chỉ là một anh chàng đón gió trở cờ lập công với Cộng sản và chạy theo danh lợi? Ðọc Hồi Ký Không Tên, có lẽ người đọc sẽ có kết luận. Lý Quý Chung đã viết một cách khá thành thực về cách cư xử của người cha ruột với ông: “...Những sự kiện căng thẳng dồn dập xảy đến khiến cha tôi bị lên huyết áp và đột quỵ tưởng đâu không qua khỏi. Ông bị liệt nửa thân mình, méo miệng, không nói được. Bác sĩ quen ở bệnh viện Triều Châu, anh Nguyễn Văn Mẫn, đã từng là thị trưởng tự phong ở Ðà

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Nẵng trong thời kỳ Phật Giáo Miền Trung nổi lên chống chính phủ quốc gia đã giúp cha nói lại được nhưng phải di chuyển bằng xe lăn. Một trong những câu nói đầu tiên sau thời gian ông bị bặt tiếng nói là nói với tôi- khi tôi đứng bên giường chăm sóc ông.Giọng ông giận dữ: “Tao không muốn gặp mày nữa. Gia đình mày đã ra thế này mà mày còn viết báo cho Cộng sản. Cha mày từ mày”. Chưa bao giờ cha tôi đối với tôi giận dữ và dùng những lời lẽ như thế. Những chuyện xảy ra cho gia đình tôi đã biến cha tôi từ một người hồ hởi đón chào cách mạng nô nức chờ bạn bè đi kháng chiến trở về biến thành một người ác cảm với Cộng sản và từ luôn con trai của mình…” Ông Lý Quý Phát là cha của Lý Quý Chung, cựu phó đô trưởng Sài Gòn thời VNCH, đến năm 1974 mới về hưu, tuy không bị đi học tập cải tạo nhưng bị đánh tư sản và ép buộc đi kinh tế mới. Dù thiên tả, dù có bạn bè đi theo Cộng sản làm chức lớn, lại có con góp công cho chế độ mới nhưng vẫn bị cư xử tệ bạc và lúc bấy giờ mới thấy được cái ý vị của “Bánh Vẽ”. Lý Quý Chung bước vào chính trường nhờ Võ Long Triều. Trong hồi ký Lý Quý Chung viết: “Võ Long Triều là thầy dùi một trong những đầu mối tập họp quân cho tướng Kỳ. Người tài trợ cho các ứng cử viên dân biểu được ông Triều tập hợp là tướng kỳ chứ không ai khác. Rất có thể ông Kỳ đã lấy tiền từ quỹ đen dành cho thủ tướng để chi. Trong số người được ông Triều

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

133

TẠP GHI VĂN NGHỆ đưa vào danh scah ứng cử có tôi. Ông Triều lúc đó vừa là người đứng đầu một tập họp chính trị có tên là Phong Trào Phục Hưng Miền Nam. Với sự hỗ trợ tích cực phía sau của thủ tướng Kỳ, ông Triều và những người bạn thân thiết của ông như Hồ Ngọc Nhuận, Hồ Văn Minh, Hoàng Ngọc Tuệ, Ðỗ Ngọc Yến, Trần Văn Ngô còn thành lập một phong trào hoạt động xã hội có tên là Phong Trào Phát Triển Quận 8. Phong trào này nhằm hô hào chính` quyền và dân chúng góp tay biến các khu ổ chuột thành những khu dân cư khang trang…” Thành dân biểu nhờ Võ Long Triều nhưng khi tướng Kỳ thất thế thì quay ra vào phe đứng giữa với chiêu bài tranh cử “Một miền Nam trung lập trong một Ðông Dương trung lập”. Lý Quý Chung liên lạc và giao du với những tên VC nằm vùng như Phạm Xuân Ẩn, Huỳnh Bá Thành, Triệu Công Minh, Huỳnh Tấn Mẫm và chứa chấp trong nhà tên sát nhân đã tham dự vào việc ám sát giáo sư Nguyễn Văn Bông là Nguyễn Hữu Thái… Theo thời thế, Lý Quý Chung gia nhập vào nhóm Dương Văn Minh cùng với những Vũ Văn Mẫu, Lý Chánh Trung, Hồ Văn Minh, Trần Ngọc Liễng, Hồng Sơn Ðông, Dương Văn Ba, Hồ Ngọc Nhuận, Nguyễn Hữu Chung. Chung gia nhập vào Lực lượng Hòa Giải Dân Tộc của Vũ Văn Mẫu và với tư cách là đại diện báo chí cho Dương Văn Minh đến chùa Ấn Quang gặp sư Trí Quang sau đó nhờ Trí Quang giới thiệu đến gặp Tăng Thống Thích Tịnh Khiết và Thích Huyền Quang tại chùa Từ Ðàm. Sau cùng, khi Duơng Văn Minh lên làm tổng thống, Chung được cử làm Tổng trưởng Thông Tin và là nhân chứng trong ngày đầu hàng ô nhục ấy. Lý Quý Chung kể trong hồi ký: “Người bước ra khỏi phòng trước tiên là tổng thống Dương Văn Minh. Ði sát bên ông Minh là thiếu tá Hoa Hải Ðường. Tiếp theo là thủ tướng Vũ Văn Mẫu. Ông Minh và ông Mẫu rất bình tĩnh, sự bình tĩnh của hai ông cũng truyền sang tôi. Tôi trao cái cặp da

xách tay của tôi cho dân biểu Thạch Phen rồi mạnh dạn bước theo. Chúng tôi vừa bước ra hành lang để đi đến đại sảnh thì ở đầu kia thấy có nhiều bộ đội cầm súng và hô to: “Mọi người giơ tay lên”. Ông Minh, ông Mẫu và tôi cùng mọi người đi phía sau đều nhất loạt giơ tay. Ra đến đại sảnh tôi thấy có nhiều người mặc thường phục cũng có mặt lẫn với bộ đội. Tôi nhận ra một số khuôn mặt quen thuộc đã từng hoạt động báo chí hoặc các phong trào đấu tranh học sinh sinh viên. Tôi nhớ hình như có các anh Nguyễn Vạn Hồng (tức Cung Văn), Triệu Bình, Nguyễn Hữu Thái,, Huỳnh Bá Thành, Huỳnh Văn Tòng,…Ai đó tôi không nhớ rõ chạy đến ôm tôi và nói trong sự mừng rỡ tột cùng: “Mình thắng rồi” trong lúc hai tay tôi vẫn giơ cao trong tư thế đầu hàng...” Hồi Ký Không Tên có thố lộ tâm cảm của Lý Quý Chung về chế độ mới không? Và có hiểu biết gì về bản chất của chế độ Cộng sản không? Ông ta khẳng định: “Ba mươi năm trong chế độ mới tôi “đứng” được qua các giai đoạn cực kỳ gay go của đất nước và của cả bản thân mình vì tôi tin ở con đường mình đã chọn lựa. Không phải là một đảng viên Cộng sản nhưng tôi tin vào những lý tưởng xã hội tốt đẹp cho bất cứ xã hội nào muốn tiến lên công bằng và nhân bản hơn. Tôi vẫn giữ niềm tin đó ngay cả sau khi chế độ Cộng sản ở Liên Xô và Ðông âu bị sụp đổ. Những sai trái và lệch lạc ở những nơi không thể vùi lấp những giá trị vĩnh cửu của chủ nghĩa xã hội nhân bản…” Và Lý Quý Chung đã xin xỏ để làm đảng viên nhưng bị bỏ lơ. Ông ta kể lại trong hồi ký: “Trong lá thư gửi cho ông Võ Văn Kiệt, tôi có bày tỏ với ông nguyện vọng ngày nào đó trở thành đảng viên Ðảng Cộng Sản Việt Nam. Theo tôi đó là nguyện vọng bình thường của một người tán đồng Ðảng Cộng Sản Việt Nam, nhìn nhận quá trình của Ðảng Cộng Sản Việt Nam vì nước vì dân có cộng giành độc lập và thống nhất cho Tổ Quốc. Tôi nghĩ mình sẽ phục vụ tốt hơn cho đất nước trong tổ chức và

cương vị của một đảng viên. Tôi có nói với ông Kiệt việc nêu nguyện vọng ấy là một thái độ chính trị trung thực với chính mình còn việc được kết nạp hay không là vấn đề khác. Anh Tống Văn Công nghe tôi kể chuyện này có nói: “Thế thì anh mới đi theo ngọn cờ dân tộc của Ðảng Cộng Sản còn ngọn cờ xã hội chủ nghĩa thì sao?”. Ðúng là Ðảng Cộng Sản Việt Nam chinh phục tôi trước hết bởi lòng yêu nước, tinh thần đấu tranh cho độc lập dân tộc nhưng mặt khác tôi cũng tìm thấy ở chủ nghĩa Mác- theo cách tiếp thu của tôi- những nguyên lý định hướng cho cuộc sống và thái độ chính trị của mình…” Trong khi Ðảng Cộng sản chỉ còn là một bóng ma đen tối trên thế giới và bao nhiêu người bỏ Ðảng vì tỉnh ngộ thì lại có một người u mê đút đầu vào rọ. Ngây thơ, ngu dốt, chạy theo thời thế, hay là một thằng điên. (Xin lỗi, tôi đã quá lời với một người đã quá cố!). Nhưng quả thật khi tôi đọc những hàng chữ này không ngăn được sự phẫn nộ. Một người đã ăn bánh vẽ của chiêu bài Cộng sản mà vẫn chưa hiểu được bản chất của chế độ độc tài toàn trị tay sai của Liên Xô và Trung Hoa. Ðã bị cha từ bỏ vì theo Cộng sản, gia đình bị ly tán bởi anh em ruột thịt phải vượt biên để khỏi cùng cảnh ngộ thiên đường đỏ với Lý Quý Chung. Ðời sống cá nhân thì suy sụp, bán dần mòn đồ vật trong nhà để tiêu xài. Làm việc thì bị nghi kỵ dòm ngó. Thế mà đến lúc gần cuối đời viết hồi ký mà vẫn chạy theo danh lợi xin xỏ vào đảng để tỏ lòng trung thành và cầu khẩn đặc ân. Thế mà Cộng sản vẫn từ chối. Nhưng, Lý Quý Chung còn may mắn hơn những người đồng hội đồng thuyền như dân biểu đối lập Dương văn Ba bon chen danh lợi để rồi bị chế độ mới tặng thưởng cho bản án 20 năm tù… Ngẫm cho cùng, kẻ gió chiều nào xoay chiều đó có tương lai tốt đẹp đâu cho phận theo đóm ăn tàn…

134 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

NGUYỄN MẠNH TRINH

GÓC ĐỜI SỐNG

Thói quen tưởng vô hại lại có thể gây loãng xương

hiếu canxi có thể làm giảm mật độ xương và tăng nguy cơ bị loãng xương. Không chỉ có vậy, một số thói quen thường ngày cũng góp phần gây loãng xương. Ngồi nhiều Một lối sống thụ động, ít vận động, ngồi nhiều sẽ làm tăng nguy cơ loãng xương. Đối với xương,

muốn chúng khỏe mạnh thì phải vận động, từ đi bộ đến các bài tập sức mạnh như nâng tạ. Xương sẽ thích ứng với cường độ tập và tăng mật độ xương bên trong, bác sĩ chỉnh hình Jonathan Lee tại Hệ thống Y tế Montefiore (Mỹ) cho biết. Ăn low carb Chế độ ăn low carb với

ít tinh bột hoặc chế độ ăn dựa chủ yếu vào protein đều không tốt cho xương. “Ăn nhiều protein có thể khiến thận bài tiết nhiều canxi ra khỏi cơ thể”, bác sĩ Lee tiết lộ. Canxi là một trong những nguyên liệu quan trọng giúp phát triển và duy trì sức khỏe xương. Mất canxi có thể làm giảm mật độ xương và gây loãng xương. Tuy nhiên, một số nghiên cứu lại phát hiện là protein giúp cơ thể hấp thụ nhiều canxi hơn. Do đó, ăn protein ở mức độ vừa phải mới tốt. Ăn mặn Ăn nhiều muối không chỉ

dễ gây huyết áp cao mà còn dẫn đến loãng xương. Khi ăn nhiều muối, thận sẽ hoạt động nhiều hơn để loại bỏ natri khỏi cơ thể, quá trình này cũng khiến canxi bị đào thải ra ngoài. Một nghiên cứu ở Nhật thấy rằng những phụ nữ mãn kinh ăn nhiều muối có nguy cơ gãy xương cao gấp 4 lần những người ăn ít muối. Giảm cân quá nhiều Khi giảm cân quá nhiều lại có thể gây hại cho xương. Chỉ số BMI từ 18.5 đến 24.9 được xem là khỏe mạnh. BMI dưới 18.5 được xem là gầy. Họ có thể đang bị thiếu dinh dưỡng và có nguy cơ cao hơn bị loãng xương. N.Q (theo Reader’s Digest)

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

135

GÓC ĐỜI SỐNG

Bệnh thiếu vitamin C

ôi khi, bạn thấy vài vết bầm tím trên cơ thể mà không hề bị va vào đâu, đó là do thiếu vitamin C. Nhưng không chỉ có vậy, thiếu vitamin C là một vấn đề sức khỏe, nếu không được điều trị, có thể gây tử vong. Trong thế kỷ 15 đến thế kỷ 18, bệnh thiếu vitamin C là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho các thủy thủ, vì họ đã không có đủ thực phẩm giàu vitamin C trên biển. Ngày nay, bệnh thiếu vitamin C vẫn có thể gặp ở các nước đang phát triển nơi tình trạng suy dinh dưỡng đang lan tràn. Lý do thiếu vitamin C thường là do chế độ ăn uống kém lành mạnh và lạm dụng thực phẩm tinh chế giàu calo nhưng thiếu dưỡng chất. Thiếu vitamin C có thể tránh được bằng cách ăn

nhiều trái cây và rau quả tươi. Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, lượng vitamin C khuyến nghị thông qua chế độ ăn uống là 90mg đối với nam và 75mg đối với nữ. Các loại thực phẩm

giàu vitamin C mà mọi người nên đưa vào chế độ ăn uống và hàm lượng vitamin C, mà Trường Y Harvard (Mỹ) đưa ra: 1 quả ổi trung bình: 165 mg; 1 cup dâu: 98 mg; 1 quả đu đủ vừa: 95 mg; 1 cup ớt chuông đỏ: 95 mg; 1 ly nước cam: 60 mg; 1 ly nước ép cà chua: 45 mg; 1 quả xoài vừa: 30 mg; 1 ly nước chanh: 30 mg Cũng có thể uống viên bổ sung vitamin C để phòng tránh bệnh thiếu vitamin C. Không được xem nhẹ bệnh này. Đây là một chứng bệnh nghiêm trọng có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Các triệu chứng ban đầu của bệnh thiếu vitamin C bao gồm: Buồn nôn, đau khớp, mệt

136 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

mỏi, khó chịu, đau cơ và xương, thiếu máu, sưng hoặc phù, vết thương lâu lành, thay đổi tâm trạng, buồn phiền. Bên cạnh đó, vitamin C có khả năng tăng cường hệ thống miễn dịch cũng như cải thiện sự hấp thụ sắt. Tuy nhiên, cũng nên chú ý không tiêu thụ quá nhiều vitamin C vì nó có thể dẫn đến sỏi thận và gây ra các vấn đề về tiêu hóa như tiêu chảy và buồn nôn, cũng như quá tải sắt. Quá nhiều chất sắt có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến các cơ quan như tim, tuyến tụy, tuyến giáp và hệ thần kinh trung ương. T.L (theo Health News)

Để dành thức ăn thừa sao cho đúng cách?

ách nào là tốt nhất để bảo quản thức ăn thừa? Thức ăn nào nên bảo quản ở đâu, ngăn mát hay ngăn đá? Bọc trong giấy nhôm hoặc cột kín trong túi nilon? Dưới đây là những cách để không lãng phí thức ăn thừa, để dành đúng cách: Bánh mì Khi một lát bánh mì bị đốm, đó là lúc nên vứt bỏ toàn bộ gói bánh. Giữ bánh mì không hư bằng cách cất trong hộp bánh mì, trong đó bánh mì có thể để được 5 - 7 ngày hoặc hai đến ba ngày đối với bánh mì tươi. Có thể kéo dài thời hạn sử dụng lên đến 6 tháng nếu cất trong ngăn đá, đựng trong túi cột kín hoặc gói kín bằng giấy nhôm. Bánh kem Ngoại trừ bánh làm từ sữa hoặc trái cây tươi, các loại bánh kem thông thường đều ngon hơn, nếu để bên ngoài tủ lạnh, ở nhiệt độ phòng. Có thể cất trong hộp giấy đựng bánh, hoặc dán

một miếng màng bọc thực phẩm vào mặt bánh bị cắt. Để như vậy sẽ được tối đa 3 - 4 ngày. Thịt kho, hầm Nếu không ăn trong vòng 3 - 4 ngày, thì nên cất thịt kho, hầm còn thừa vào ngăn đá. Chia thành từng phần đủ ăn cho mỗi ngày, rồi cất vào ngăn đá, và rã đông từng phần đó để ăn. Nếu hút chân không được thì càng tốt, bằng cách này có thể giữ được 2 - 3 tháng. Phô mai Khi mở một gói phô mai mới, tốt nhất là hãy vứt bỏ bao bì và cất trong một hộp nhựa hoặc túi nilon cột kín. Các loại phô mai mềm có thể để được khoảng một tuần trong ngăn mát tủ lạnh, còn các loại phô mai cứng có thể được 3 - 4 tuần. Thịt gà Gà nướng hay gà chiên có thể để 3 - 4 ngày trong ngăn mát tủ lạnh! Có thể xé thịt gà rồi cho vào hộp hoặc túi cột kín, cất trong ngăn mát tủ lạnh. Sau đó lấy ra để chế biến món ăn, trong vòng 3 - 4 ngày. Với nguyên con thì cho vào túi cột kín rồi cất vào ngăn đá.

Hải sản nấu chín Hải sản mất ngon rất nhanh, vì vậy không nên nấu nhiều hơn nhu cầu. Nếu còn thừa, để nguội trước khi gói chặt trong màng bọc thực phẩm. Tốt nhất nên ăn vào ngày hôm sau, nhưng cũng có thể để được 3 - 4 ngày trong tủ lạnh. Trứng luộc Cách tốt nhất để lưu trữ trứng luộc là để nguyên vỏ, rồi cất trong trong túi nhựa

hoặc hộp kín. Nếu đã bóc vỏ, hãy ngâm vào chén nước lạnh rồi cho vào ngăn mát tủ lạnh và thay nước hằng ngày. Dù bằng cách nào, cũng chỉ để được tối đa 1 tuần trong tủ lạnh. Hãy cẩn thận, trứng chín để lâu có thể gây bệnh. Cơm Cơm cần được cất cẩn thận. Vì bản chất ẩm tự nhiên của nó, nếu để ở nhiệt độ phòng, cơm có thể bắt đầu phát triển vi khuẩn chỉ trong hai giờ. Làm nguội và bảo quản trong hộp kín, có thể giữ cơm ngon trong khoảng 3 - 4 ngày trong ngăn mát tủ lạnh. Súp và món hầm Có thể cất súp trong 3 4 ngày trong hộp kín, đặt trong ngăn mát tủ lạnh, hoặc 4 - 6 tháng nếu cất trong ngăn đá. T.L (theo Reader’s Digest)

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

137

GÓC ĐỜI SỐNG

Mười công việc nguy hiểm nhất thế giới

iếm sống có thể khiến bạn phải trả giá nếu làm một trong những nghề nghiệp đầy rủi ro này. Khai thác gỗ Nghề khai thác gỗ là nghề nguy hiểm nhất, theo Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ, với tỉ lệ tử vong là 1,36 phần ngàn. Hầu hết các trường hợp tử vong là do cây đổ hoặc trục trặc máy móc. Đổ rác Người thu gom rác và tái chế có một trong những công việc nguy hiểm nhất thế giới và là công việc nguy hiểm thứ 5 ở Mỹ. Nhiều trường hợp tai nạn là công nhân bị rơi khỏi xe chở rác, bị xe tông khi đang làm việc hoặc bị tai nạn với máy móc. Thợ hàn dưới nước Nhân viên trong lĩnh vực này sửa chữa đường ống, tàu bè, đập nước, phải đối mặt với một loạt các nguy hiểm, bao gồm các vụ nổ và nguy hiểm do chênh lệch áp suất Nghiên cứu từ Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ cho thấy các thợ hàn dưới nước chết với mức độ cao gấp 40 lần so với mức độ tử vong trung bình ở Mỹ. Công nhân dầu khí Công nhân giàn khoan dầu ở Mỹ là một trong những công việc nguy hiểm nhất, cả ngoài khơi và trên bờ. Độ cao, thiết bị nặng và vật liệu nguy hiểm chỉ là một vài yếu tố rủi ro của công việc. Mệt mỏi và di chuyển không an toàn qua chặng đường dài giữa các giàn khoan là hai trong số những lý do khiến cho tai nạn xảy ra rất thường xuyên. Công nhân xây dựng Xây dựng là ngành có tỷ lệ tử vong cao nhất trong tất cả các ngành công nghiệp.

Riêng thợ lợp nhà có tỷ lệ tử vong cao thứ tư trong công việc tại Mỹ, hầu hết là té từ trên cao xuống. Thống kê cho thấy rơi từ mái nhà chiếm 1/3 các trường hợp tử vong trong xây dựng. Ngư dân vùng biển sâu Theo các dữ liệu thống kê, ngư phủ và nghề cá được xếp hạng là công việc nguy hiểm thứ hai ở Mỹ. Ngư dân phải đối mặt với các yếu tố bất ngờ của thiên nhiên trên vùng biển rộng lớn, cách xa mọi hỗ trợ y tế. Nguyên nhân gây tử vong cao nhất trong ngành này, chắc chắn là chết đuối. Thợ làm sắt thép Cao độ, dầm thép, tường sập, đường điện và các vật thể đung đưa là những yếu tố làm cho công việc này được xếp là công việc nguy hiểm thứ sáu ở Mỹ. Té từ trên cao xuống chiếm phần lớn các trường hợp tử vong trong lĩnh vực này, trong khi thương tích thường là do vết cắt, căng cơ, gãy xương và bỏng.

Phi công và kỹ sư hàng không Lỗi của con người khiến nhiều phi công và kỹ sư hàng không tử vong khi làm việc, cùng với sự cố máy móc và thời tiết phức tạp. Làm nông Thật bất ngờ nhưng cũng dễ hiểu tại sao đây là một trong mười công việc nguy hiểm nhất ở Mỹ và ở nhiều nước trên thế giới, trong đó có Úc. Máy móc hạng nặng, phơi nắng, các mối nguy từ vật nuôi và hóa chất, tất cả đều gây rủi ro đáng kể cho nông dân.. Thợ mỏ Hang động, các vụ nổ, rò rỉ hóa chất, mệt mỏi, té ngã, bị điện giật, khói độc và tải nặng là một số mối nguy hiểm mà các thợ mỏ phải đối mặt trong công việc. Một báo cáo cho thấy Trung Quốc chiếm 80% số ca tử vong do khai thác than trên toàn thế giới mỗi năm, phần lớn là do các vụ nổ. 

138 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Phương pháp mới để kiểm soát đường huyết!

heo những phát hiện của một nghiên cứu gần đây, hạn chế khoảng thời gian ăn trong ngày có thể có lợi cho đường huyết. Các nhà nghiên cứu đã đánh giá tác động của việc hạn chế khoảng thời gian ăn trong ngày ở 15 nam giới trong một tuần. Những người đàn ông này có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cao, đã hạn chế khoảng thời gian ăn trong ngày của họ xuống còn 9 - 10 tiếng một ngày. Kết quả cho thấy rằng không phải là loại thực phẩm ăn vào, mà chính việc hạn chế khoảng thời gian ăn trong ngày xuống còn 9 - 10 tiếng, lại có thể cải thiện việc kiểm soát đường huyết.

Fred Rochler, người đã tham gia vào một nghiên cứu tiếp theo, đã thực hiện hạn chế khoảng thời gian ăn trong ngày, trong đó ông ăn uống bình thường, không kiêng cữ, trong khoảng thời gian từ 9 giờ 30 sáng đến 7 giờ 30 tối trong một thử nghiệm kéo dài 8 tuần. Mới đầu còn hơi khó, nhưng sau cũng dễ quen dần. Có nhiều chọn lựa, có thể ăn từ 7 giờ 30 sáng đến 5 giờ 30 chiều, hoặc 8 giờ 30 sáng đến 6 giờ 30 chiều hoặc thậm chí 10 giờ sáng đến 8 giờ tối. Tuy nhiên, ông chỉ ăn đến 7 giờ 30 tối vì thấy giờ giấc này phù hợp với lối sống của mình. Qua thử nghiệm, khả năng dung

nạp đường huyết lúc đói của ông đã cải thiện đáng kể. Nó đã thay đổi từ mức độ “rủi ro tăng cao” xuống còn “bình thường”, mặc dù ăn uống không kiêng cữ gì, ông Roch Rochler khẳng định. Những kết quả ban đầu này hứa hẹn một phương pháp có nhiều triển vọng - dễ thực hiện trong việc kiểm soát đường huyết. T.Lan (theo The Health Site)

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

139

TRUYỆN DÀI

Thân phận dư thừa Nhật Tiến dịch theo

THE UNWANTED của Kiên Nguyễn

 Tiếp theo kỳ trước Một hôm, ngay sau khi ông lang ra về và mẹ tôi đang thay băng cho chỗ đau của bà thì dì Đặng đến thăm. Giống như hoàn cảnh mẹ tôi, dì bị chính phủ ngược đãi cũng vì có lý lịch xấu. Gia tài dì chẳng còn gì ngoại trừ một vài bộ quần áo, một chỗ ở thuê chật hẹp đối diện với khu chợ và cái quá khứ vàng son của mình. Dì đi thẳng đến chỗ mẹ tôi mà không màng đến mùi hôi thối quá sức bay ra từ vết thương, nói: - Khuôn à, nghe mình nói cái này nhé. Mình có cách cho chị và mình kiếm sống rồi. Mẹ tôi trả lời: - Nói đi, tôi đang nghe đây. - Chị cũng biết là chúng mình không thể buôn bán chui. Sớm muộn rồi cũng bị công an nó tóm thôi. Tôi có giao thiệp với một vài người đã có giấy phép đàng hoàng. Họ cần có mối để Sài Gòn chuyển vải vóc và hàng hoá ra cho họ. Mẹ tôi ngừng cuốn cái băng chung quanh mắt cá chân của bà tôi rồi hỏi: - Nghĩa là sao? - Thì chúng mình vô Sài Gòn lấy hàng hóa chứ sao. Mẹ tôi quay đi. - Mình làm được mà, Khuôn. Bây

giờ hết chiến tranh rồi, đâu còn luật nào cấm mình đi đây đi đó nữa. Mình lại có thẻ chứng minh nhân dân. Chúng nó không còn bắt mình bê sổ hộ khẩu đi từ thành phố này qua thành phố kia nữa. Dì Đặng ngừng một lúc để cho lời lẽ mình thêm thấm thía rồi tiếp: - Vậy chị tính sao? Có đi Sài Gòn với tôi không? Mẹ tôi lắc đầu. Dì tiếp: - Thôi nào, Khuôn. Chị nghĩ tôi tính có đúng không? - Tôi cũng chả biết nữa. Nhưng sao nghe phức tạp quá. Ngoài ra, mẹ tôi đang ở trong tình trạng như thế này, chưa nói gì đến lũ nhỏ, chị thấy tôi đi làm sao được? Rồi, còn ở phường, nếu họ không cho mình giấy đi đường thì mình đi làm sao đây? Dì Đặng nắm lấy cổ tay mẹ tôi: - Chị còn con đường nào khác không? Nếu chị không làm vụ này thì chẳng lẽ cứ tiếp tục sống cuộc sống bấp bênh theo kiểu buôn bán chui hoài này sao? Hay là cứ ru rú trong nhà để cho chết đói cả đám hay sao? Mẹ tôi biết là mình đuối lý, nên hỏi: - Vậy thì đi trong bao lâu? Và mình cần vốn khởi đầu là bao nhiêu? - Tôi tính rằng vốn liếng cả hai chắc phải cần khoảng hai ngàn đồng, còn đi thì cũng mất năm ngày. Trừ tất

cả chi phí, mỗi đứa cũng kiếm được ít nhất vài trăm đồng mỗi chuyến đi. Mẹ tôi kêu lên nho nhỏ: - Mỗi người phải cần tới một ngàn đồng kia à? Tôi làm gì ra có nhiều như vậy. Tôi biết đào ở đâu ra? Dì Đặng trả lời thản nhiên: - Hãy làm như tôi, bán đồ đạc đi. Ngày mốt mình nên khởi hành. Tôi muốn chị hứa một tiếng là sẽ đi cùng với tôi. Ở phòng kế bên, em bé gái của tôi thức dậy từ giấc ngủ trưa và cất tiếng khóc. Đã hai tuổi rưỡi rồi mà cả thể xác cũng như tinh thần, nó chỉ như đứa bé lên một, trong một thân hình bạc nhược và nhăn nhúm mà lúc nào cũng mọc đầy mụn đau đớn, nhất là ở đầu và cổ. Nó tập đi và tập nói rất khó khăn. Đa phần, nó chỉ muốn bò trên sàn nhà thay vì đi và khóc thay vì xin đồ ăn. Mặt nó nom già khằn mà giọng thì lại nhỏ xíu y như một con mèo con mới đẻ. Tiếng khóc của em tôi làm cho mẹ tôi giật mình, ngưng việc chăm sóc vết thương của bà tôi và quát lên giận dữ: - Kiên, bắt nó nín đi. Tao còn đang bận với dì Đặng đây này. Tôi bế em tôi lên và đung đưa nó trong khi nó cố bám chặt lấy cái gối rách ở trước ngực. Mặc dù đã gần mục và bốc mùi hôi thối vì rớt rãi của nó, nhưng cái gối vẫn là đồ chơi duy nhất của nó. Nằm trong lòng tôi, Bé Ti nhìn tôi ngây ngô với đôi mắt mầu nâu to, lồi, và cười với tôi bằng nụ cười chẳng có cái răng nào. Những răng sữa của nó đã rụng hết mà răng khôn thì chưa kịp mọc để thay thế. Kế bên, mẹ tôi hỏi ý kiến bà Ngoại về đề nghị của dì Đặng. Tôi nghe thấy tiếng bà tôi yếu ớt góp ý: - Mẹ nghĩ là con nên đi Sài Gòn. Đừng bận tâm gì đến cả nhà. Mẹ đã có ba trông nom, còn thằng Kiên sẽ săn sóc hai đứa nhỏ. Dù con có ở nhà thì cũng chẳng hơn được gì. Hai ngày sau, với món tiền bán

140 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

141

TRUYỆN DÀI chiếc máy may, mẹ tôi đã chuẩn bị sẵn sàng cho chuyến đi. Bà dúi vào tay tôi tờ giấy năm mươi đồng. Bà đoán chắc với tôi số tiền này sẽ đủ cho cả nhà trong năm ngày sắp tới, rồi bà từ biệt mọi người để lên đường. Cùng ngày hôm đó, ở trường tôi có buổi diễn hành đánh dấu ngày cuối cùng của học kỳ. Dẫn đầu toán diễn hành là Đoàn Thiếu niên Cộng sản Hồ Chí Minh, phân biệt với những học sinh khác bằng chiếc khăn quàng quanh cổ. Anh chàng phó trưởng lớp của tôi đã đi tiên phong, hãnh diện vói cây cờ đu đưa trên tay. Họ đi diễu qua các đường phố, hát bài quốc ca và hô những khẩu hiệu tuyên truyền Công sản trước đám đông nồng nhiệt. Tôi ở lại trong lớp để tránh buổi hội lễ. Sợ tôi buồn, Duy ở lại với tôi. Nó đứng cạnh cửa sổ xem đoàn diễn hành từ xa. Lúc ấy vào khoảng mười hai rưỡi trưa, mùa hạ mới chớm mà đã nóng nực phát khiếp. Có mùi phân bò thoảng lại hoà lẫn với mùi ngọt ngào của lúa chín từ những cánh đồng gần đó. Tất cả tạo nên một sự êm dịu và tôi buồn ngủ đến ríu cả mắt. Duy hỏi tôi: - Mày có nghe tin về cô San chưa? Tôi choàng tỉnh, sự tò mò thay thế cơn buồn ngủ: - Không, mày biết tin gì thì nói đi. Duy nói với giọng đôi chút xúc động: - Tao nghe nói cô đã vượt biên từ mấy hôm trước đây, nhưng tầu của cô có kẻ phản bội. Cô đã bị bắn. Chẳng có ai là được coi biết rõ cả. Công an đã báo cáo với ông hiệu trưởng. Họ nói là cô đã chết. Như có tiếng bom nổ ngang tai, đầu óc tôi ù lên: - Ôi trời ơi!... - Vậy đó kinh khủng quá phải không? Mà cũng chả có đám ma nữa. Họ không cho tụi học trò tưởng niệm cô. Nó nhìn tôi chăm chú rồi tiếp:

- Nếu còn cô San ở đây, chắc chắn cô sẽ đấu tranh để giữ mày trong cuộc diễn hành. - Ông hiệu trưởng nói là tao không xứng đáng được cái vinh dự ấy. Tao cũng không nghĩ rằng ông ta sẽ cho là cô San xứng đáng có một buổi tưởng niệm. Không phải là vấn đề cá nhân ở đây. Mà chỉ vì sự đời là thế! Chương 20 Tới ngày thứ năm kể từ hôm mẹ tôi ra đi, tôi dẫn hai đứa em ra bến xe đò để đón mẹ về. Nhưng thất vọng biết bao, khi xe ngừng lại mà chẳng thấy bóng dáng mẹ tôi hay dì Đặng đâu cả. Chúng tôi đứng ngay trước cửa xe, hy vọng tìm thấy nét mặt quen thuộc của mẹ tôi giữa đám người xa lạ, cho tới lúc người hành khách cuối cùng xuống xe. Rút cục, tôi tới gặp bác tài để hỏi xem mẹ tôi có nhắn gì không. Thay vì trả lời, bác ta lắc đầu rồi bỏ đi. Ấy là đêm đầu tiên trong suốt cuộc đời mười một tuổi, tôi đã không ngủ được. Nằm thao thức trên giường, tôi tự hỏi không biết chuyện gì đã xảy ra cho mẹ tôi. Trong bóng tối, tôi khóc âm thầm, phần vì lo sợ cho sự biệt tăm của mẹ tôi, phần thì vì lo sợ cho cái tương lai bất định của tôi và cái gánh nặng mà tôi phải đảm đương, đối với những người còn lại trong gia đình. Sáng ra, tôi lại mò đến bến xe đò. Rồi hết ngày tôi lại lủi thủi trở về nhà một mình. Tình trạng nhà tôi càng ngày càng thêm khủng hoảng, món tiền mà mẹ tôi để lại đã hết. Cái chân đau của bà tôi trở nên tệ hại đến nỗi phải tái nhập viện. Ông ngoại tôi ở lại bên cạnh bà nên chỉ có một mình tôi phải lo săn sóc hai em nhỏ. Bác gái của tôi nhân sự biệt tăm của mẹ tôi đã đưa ra hai lời giải thích: hoặc là chết hoặc là bỏ đi. Bà đã tính tới chuyện khai báo với chính quyền về tình trạng của chúng tôi. Bà cũng chẳng cảm thấy có trách nhiệm phải nuôi ăn chúng tôi và nói với xóm giềng rằng đó là

lỗi của mẹ tôi đã bỏ rơi gia đình. Tám ngày trôi qua, chúng tôi đã ăn tới bát gạo cuối cùng. Tôi đã dẫn các em tôi vào giường ngủ, trong lúc bụng đói meo, mà chẳng biết làm sao. Trong bóng tối, Jimmy và tôi nằm mà vẫn thức, lắng nghe em bé rên rỉ thảm thương y như tiếng hồn ma than van ai oán. Nghe tiếng bé Ti khóc vì đói là điều thê thảm nhất mà tôi phải chịu đựng từ hồi nhỏ đến giờ. Và chỉ cách chỗ chúng tôi nằm chẳng bao xa, chúng tôi có thể nghe thấy tiếng lũ anh chị họ tôi đang om xòm trong bữa ăn tối. Sáng hôm sau, tôi cõng bé Ti và dắt Jimmy đi sang nhà bác tôi. Bên trong bếp, tôi thấy chị Hồng đang luộc một nồi khoai lang trên bếp lò. Sau giờ học, chị bán thêm khoai lang luộc để kiếm thêm ít tiền. Mùi khoai bốc lên thơm lừng trong không khí khiến em gái tôi, vốn đã quá đói, đòi ăn ngay tức thì. Tôi phải nhét cái gối vào tay nó và đánh liều đi thẳng lên bậc thềm căn nhà trên. Bên trong phòng khách, bác gái tôi đang ngồi nhai trầu. Nước cốt trầu quyện với nước miếng đặc sệt trong miệng bà. Bà vẫn ăn trầu để làm cho hàm răng thêm đen nhánh hơn, vì đối với những phụ nữ thuộc thế hệ bà, răng càng đen càng được ưa chuộng. Lũ anh chị họ của tôi thì đứng rải rác quanh phòng, hau háu nhìn anh em tôi. Tôi ấp úng nói, giọng run run: - Thưa bác, cháu qua mượn bác một ít tiền. Mẹ cháu đi vắng mà chúng cháu thì hết đồ ăn rồi. Bác trả lời: - Đơị đến mai. Tôi hỏi: - Thưa bác, bác nói gì ạ? Bà nhắc lại, mồm lúng búng nước cốt trầu: - Đơị đến ngày mai! Mai mà mẹ tụi bay chưa về thì tao sẽ tính.

142 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

 Xem tiếp kỳ sau

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

143

TRUYỆN DÀI

Phỉ Ngã Tư Tồn

 Tiếp theo kỳ trước Mũi cô không hiểu vì sao hơi cay cay, theo bản năng cô xoay người một lát, có lẽ động tĩnh quá lớn, khiến anh thức giấc, mắt lim dim lẩm bẩm: “Thánh Hân?” Giọng nói buồn ngủ mà mơ hồ không rõ: “Sao vẫn không ngủ?” Không đợi cô trả lời anh lại ngủ thiếp đi. Cô dựa vào ngực anh, nghe tiếng tim đập của anh, nhưng giống như là nằm trên chiếc chiếu hoa sen đó, chỉ có lạnh, từng đợt lạnh lẽo trào lên, bao vây lấy cô, lạnh giá tứ chi cô, lạnh giá lục phủ ngủ tạng của cô. Buổi sáng hai người đều ngủ quên chưa từng thấy, vẫn là thư ký của Dịch Chí Duy gọi điện đến khiến họ tỉnh dậy: “Ngài Dịch, cuộc họp ngày hôm nay có cần kéo dài thời gian không” Anh vốn dĩ còn hơi buồn

ngủ chưa tỉnh hẳn, liền tỉnh táo hoàn toàn: “Đương nhiên là họp rồi, bây giờ mấy giờ rồi?” “9h40 phút.” “Chết tiệt!” Đặt điện thoại xuống liền đi vào phòng vệ sinh. Phó Thánh Hân cũng biết là đã muộn, vội vàng tỉnh dậy, vừa mới mở rèm cửa đóng kín tứ phía, soạt một tiếng ánh mặt trời sáng đến mức chói mắt liền chiếu vào, cô không kịp phòng bị, vội vàng cúi đầu. Nhưng quá muộn, trong mắt đã tích đầy nước mắt, cô vừa cúi đầu, đúng lúc nước mắt chảy ra, vội vàng dùng tay lau đi, Dịch Chí Duy lại đi ra: “Sao thế?” Cô cười gượng: “Ánh mặt trời chiếu vào, em thật ngốc, kéo mấy lớp rèm một lúc, chói đến mức không mở nổi mắt, lại chảy cả nước mắt.” Dịch Chí Duy nói: “Em vội mở ra làm cái gì, chẳng

lẽ em không cần kịp thời gian sao?” Quay người đi liền mở tủ quần áo tìm ca vát và áo sơ mi của anh, cô vội vàng giúp anh lấy cặp tài liệu, nhìn anh thắt xong ca vát, lại lấy áo khoác cho anh mặc vào. Nhân lúc cô giúp anh sửa ca vát, anh kề sát vao mặt cô nhìn nhìn, hỏi: “Sao thế?” “Không sao.” Cô chỉ lo giục anh: “Vẫn chưa đi đi, tất cả mọi người ở hội nghị đều đang đợi đấy!” Nước mắt lại muốn chảy xuống, thật là kém cỏi, nhưng cô chính là không chịu được không khí này. Anh hỏi: “Vậy sao em lại giống như giận dỗi thế.” Cô dùng tay đẩy anh: “Đi đi, anh muộn họp rồi. Chẳng lẽ để cấp dưới cười anh ngủ quên sao?” Anh nhìn cô nghi hoặc, trên mặt anh rất ít khi xuất hiện biểu hiện đó. Sự việc xưa nay đều nằm trong sự

144 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

khống chế của anh, không có bất cứ việc gì là anh cảm thấy không thể lý giải được. Anh rõ ràng không thích sự ngoại lệ này, nhưng anh thật sự không có thời gian nói tiếp với cô nữa, vội vàng đi ra cửa. Nghe thấy tiếng đóng cửa lạch cạch đó, cô mới mệt mỏi ngồi xuống giường, chăn vẫn còn chút hơi ấm, cô dùng tay vuốt ve, giống như vuốt một con mèo đang ngáy. Cô không thích dáng vẻ bây giờ của bản thân mình, cô cũng vẫn còn rất nhiều việc công ty phải làm, nhưng chính là không muốn động đậy, giống như thời học sinh, rõ ràng biết rằng ngày mai phải thi, hôm nay lại vẫn muốn đọc tiểu thuyết, có một sự hạnh phúc xa xỉ mà buông thả. Cô nấn ná đến tận hơn 10 giờ mới đi làm, vừa đi làm liền bận bù đầu. Đến hơn 12 giờ mới rảnh được chút, đã đói đến mức bụng lép kẹp. Ngủ dậy quá muộn, không ăn sáng. Đang muốn bảo Bà Lý gọi giúp một phần cơm, điện thoại lại reo lên, vừa cầm lên nghe, lại là giọng nữ giới dịu dàng: “Xin chào cô Phó, đây là văn phòng thư ký của Đông Cù, ngài Dịch muốn nói chuyện với cô.” Nghe thấy giọng nói của Dịch Chí Duy truyền ra từ ống nghe: “Thánh Hân, trưa nay có hẹn không?” “Không có.” “Vậy em hẹn anh ăn cơm trưa nhé.” Đầy khẩu khí ông chủ lớn, cô cười khúc khích, anh chính là

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

145

TRUYỆN DÀI độc tài như thế quen rồi, rõ ràng là anh tìm cô ăn cơm, lại muốn bảo cô hẹn anh. “Cười cái gì?” Anh không hài lòng, “Người khác phải hẹn trước với phòng thư ký 4 tuần, còn chưa chắc đã hẹn được đâu đó.” Cô nhận lệnh: “Vâng, ngài Dịch, cô Phó của Hoa Vũ hẹn ngày trưa nay cùng ăn cơm.” Họ đi ăn hải sản ở một nhà hàng đồ tây thường hay đến nhất. Họ rất ít khi gặp nhau vào buổi trưa, dưới ánh nắng mặt trời, tâm trạng của hai người tốt hơn rất nhiều. Anh có việc muốn tìm cô, cô biết. “Rốt cuộc sáng nay em sao thế?” Ánh mặt trời chiếu qua cửa kính cũng dường như là trong suốt, rượu nho trắng trong chiếc ly đế cao sáng óng ánh, tâm trạng cô cũng trở nên thoải mái hơn: “Em nói là không sao, từ lúc nào mà anh lắm chuyện thế hả?” Anh hừ một tiếng, nói: “Không biết phân biệt tốt xấu gì cả!” Buổi trưa anh thường bận, hôm nay chịu hủy hẹn để gặp cô. Cô mềm lòng đến mức lên men, giống như là pudding ở trong chiếc đĩa nhỏ, giống như thủy tinh nhẹ nhàng rung rung. Cô hỏi: “Vốn dĩ trưa anh hẹn ai ăn cơm thế?” Anh cảnh giác hỏi lại: “Em hỏi cái đó làm gì?” Cô mỉm cười: “Em muốn so sánh một chút vị trí của em trong lòng anh.” Anh cười, lộ ra hàm răng trắng đều: “Vậy anh nói là

thị trưởng chắc em vui lắm nhỉ?” Cô ngẩng đầu lên cười: “Sao anh không nói là tổng thống Mỹ? Vậy em sẽ càng vui hơn.” Bắt đầu nói chuyện, hai người liền thoải mái hơn, ánh mặt trời quá đẹp, xe và dòng người bên ngoài đều vội vội vàng vàng, dưới ánh mặt trời đường ai nấy đi, cô thích nhìn những sự việc náo nhiệt nhưng không có liên quan đến mình như vậy. Cà phê đưa lên, tỏa lên hơi nóng phảng phất, cô uống một ngụm, quá nóng, bỏng cả đầu lưỡi. “Tối bận không?” Anh vừa nói, vừa uống một ngụm cà phê, chau mày một lát, chắc là cũng bị bỏng, đặt xuống liền nhìn cô: “Sao không nói một tiếng, nóng như vậy.” Cô quay mặt đi, anh liền nói: “Thật không hiểu nổi em, sáng thì tự nhiên rơi nước mắt, trưa lại cứ cười, không biết là đang vui cái gì.” Cô vẫn cười, cuối cùng anh cũng cười: “Ồ, rốt cuộc buổi tối có hẹn ai không, nếu không có thì ăn cơm với anh.” Cô cố ý chau mày lại: “Trưa cùng nhau ăn cơm, tối vẫn cùng nhau sao?” Anh muốn véo khóe miệng cô, cô quay mặt tránh đi. Cách quá gần, nhìn thấy khuôn mặt hoàn mỹ không tì vết của anh, một sợi râu cũng không có, chỉ có mùi thuốc lá và nước cạo râu nhàn nhạt, anh lẩm bẩm giống như là nói một mình: “Họ sớm

đã cảnh báo anh, phụ nữ tuyệt đối không được yêu chiều, hễ yêu chiều liền kiêu ngạo.” Trong lòng cô giống như là nước có ga nổi lên rất nhiều bọt nhỏ, có chua, có ngọt, nổi lên, khó chịu phình ra trong ngực, có một cảm khác không nói nên lời. Cô quay mặt đi, lại nhìn xuống đường, ánh mặt trời như vàng vỡ tràn đầy mặt đất, trên phố ồn ào ầm ĩ, dùng lời của cổ nhân nói, “Xe như nước chảy ngựa như rồng”, sự náo nhiệt không liên quan, nhưng nhìn liền thấy vui vẻ. *** Chủ nhật là sinh nhật 10 tuổi của em trai cô Thánh Hiền, mẹ kế sợ cô không về, cố ý bảo Thánh Thi đến công ty tìm cô. Cô vừa nói chuyện điện thoại với một ngân hàng xong, tâm trang đang tốt, thư ký liền bảo cô Thánh Thi đến. Thánh Thi năm nay 18 tuổi, rất xinh đẹp, tập trung tất cả những ưu điểm của cha mẹ cô. Con bé mặt một chiếc váy lụa dài thêu hoa, tô điểm cho khí chất tao nhã cổ điển của nó, Thánh Hân bây giờ mới nhận ra mình có một cô em gái xinh đẹp. “Chị cả,” Cô hơi sợ sệt gọi, “Mẹ bảo chị ngày mai về nhà ăn cơm, sinh nhật Thánh Hiền.” Cô chưa từng gặp Thánh Hân tại công ty, hôm nay là lần đầu tiên. Sau khi chị cả nhận lấy sự nghiệp của cha hoàn toàn trở thành một người khác, chắc là vì chị ấy bận,

146 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

đa phần thời gian cô đều biết chị đang làm gì từ trên báo, mà trên báo bên cạnh chị ở trong ảnh, luôn có một Dịch Chí Duy, điều đó càng kéo xa khoảng cách giữa hai chị em. Hôm nay gặp Thánh Hân, càng cảm thấy xa lạ, chị mặc một bộ quần áo Issey Miyake, tóc búi lên không rối một sợi, hoàn toàn là dáng vẻ gọn gàng tháo vát của người phụ nữ kinh doanh, khiến cô không dám nhìn thẳng. “Ngày mai hình như chị có hẹn…” Thánh Hân đưa tay ra lật sổ ghi nhớ, nhưng rất nhanh lại thay đổi chủ ý: “Mặc kệ đi, chị sẽ bảo Bà Lý hủy hẹn.” Thánh Thi liền đứng dậy: “Vậy em về đây.” Thánh Hân bỗng nhiên nhớ ra, gọi cô lại: “Thánh Thi!” Thánh Thi giật mình, quay người lại nhìn cô đờ đẫn, Thánh Hân cười cười: “Gần đây có nhiều bài vở không?” Thánh Thi cúi đầu xuống, nói nhỏ: “Chúng em vừa mới thi liên trường xong.” “Ồ.” Cô bị chìm ngập trong cảm giác áy náy và tội lỗi, hơi ngại ngùng giải thích: “Gần đây chị thật sự bận ngập đầu, ngay cả việc năm nay em thi liên trường cũng quên sạch. Thi thế nào?” “Cũng được.”

 Xem tiếp kỳ sau

BƯỚC LÃNG DU

Sardinia

Nhìn đâu cũng thấy di tích và cảnh đẹp

huyến bay đưa chúng tôi đến với hòn đảo Sardinia hạ cánh xuống phi trường Cagliari Elmas lúc xế chiều. Tháng 5, thời tiết nước Ý đang vào lúc đẹp nhất. Sardinia được bao bọc bởi đảo Corsica của Pháp, Tunisia và quần đảo Balearic của Tây Ban Nha. Theo hiến pháp Ý, hòn đảo được trao quyền tự trị. Đảo Sardinia có đến ba phi trường để phục vụ được lượng du khách đông đảo từ khắp nơi đổ đến. Sân bay nằm sát thủ phủ Cagliari tất nhiên lớn nhất và hiện đại nhất.

NHÌN ĐÂU CŨNG THẤY DI TÍCH VÀ CẢNH ĐẸP Cagliari với hơn nửa triệu dân là thành phố lưng dựa núi, mặt hướng biển. Đô thị hơn ngàn năm tuổi này bảo tồn rất tốt các công trình kiến trúc của từng thời kỳ. Chúng tôi dành cả ngày để khám phá các ngõ nhỏ cổ kính trong khu phố cổ, những con phố sang trọng rộng rãi ở khu phố mới. Do có nhiều công trình được xây bằng thạch anh nên khi du khách càng tới gần càng

thấy những con phố và quảng trường lấp lánh hơn dưới nắng. Là tiêu điểm của thành phố, thành cổ bằng đá uy nghi Il Castello tựa như mũi tên khổng lồ đang vút lên từ đường chân trời. Tuy nhiên, làm nên sức hấp dẫn của Cagliari chủ yếu là những thắng cảnh độc đáo ở ngoại vi. Phía nam thành phố là những bãi biển nước trong veo, cát trắng mịn như tuyết. Bãi biển Alghero

nổi tiếng với những trang sức bằng san hô đỏ đặc sắc và hang động Grotta di Nettuno (hang đá của thần biển). Grotta di Nettuno khác hẳn những hang động tôi từng đến ở chỗ có mặt nước màu xanh biếc phản chiếu những chùm thạch nhũ sắc cam nổi bật. Lối vào hang động chỉ cao 1m so với mực nước biển và du khách chỉ được phép khám phá Nettuno khi mặt biển tĩnh lặng.

Cagliari về đêm

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

147

BƯỚC LÃNG DU Ở sâu dưới nước còn có nhiều hang động ngóc ngách tuyệt đẹp là thiên đường dành cho dân mê lặn biển – nổi tiếng nhất là hang Nereo được hàng ngàn thợ lặn đến thăm mỗi năm. Không hẳn chỉ khám phá vẻ đẹp kỳ ảo dưới đại dương, nhiều thợ lặn đến đây vì lời đồn hấp dẫn về những xác tàu đắm. Khối lượng châu báu, cổ vật mà những con tàu xấu số đã đem theo xuống đáy biển qua câu chuyện truyền miệng trong các quán bar dọc bờ biển khó kiểm chứng. Vậy mà không ít du khách thích phiêu lưu vẫn tham gia chương trình giải cứu xác tàu, có lẽ để tìm cảm giác mạo hiểm nhiều hơn là tìm châu báu. Thăm các vùng mỏ ở quanh Cagliari cũng khá thú vị. Cách đây gần một thế kỷ, toàn Sardinia có 59 mỏ kim loại lớn. Trong đó, mỏ Iglesias gần thủ phủ có tuổi đời lên đến 8.000 năm. Với bề dày như vậy, mỏ này là nhân chứng lịch sử của nhiều triều đại và cũng là địa điểm yêu thích của các nhà khảo cổ vì còn lưu giữ nhiều vết tích của cuộc sống con người vào thời kỳ mới biết sử dụng kim loại. Với dân du lịch, Iglesias là nơi đi bộ – leo núi tuyệt vời do phong cảnh nơi đây rất đẹp và đa dạng. Cung đường bao quanh vùng mỏ có đoạn băng ngang đồng quê với làng cổ, trang trại xanh tươi, có đoạn chỉ toàn đồi đá gồ ghề, có đoạn đi qua các vịnh biển cắt xẻ ngoạn mục… KHÁM PHÁ TÒA THÀNH BARUMINI GẦN 4.000 NĂM TUỔI Ngày thứ ba trên đảo, chúng tôi thuê xe đến Barumini – một di sản thế giới được UNESCO công nhận từ năm 1997. Đi từ xa, tòa thành Barumini đã đập vào mắt mọi người với những tháp lũy uy nghi, có phần đổ

Hang động Grotta di Nettuno với mặt nước xanh biếc phản chiếu chùm thạch nhũ sắc cam

Barumini – di sản thế giới được UNESCO công nhận

nát nên trông càng huyền bí. Mua vé hết 11 euro/người, cả nhóm theo chân các nhà khảo cổ về miền quá khứ xa xưa. Di sản là một quần thể công trình kiến trúc cổ hình nón bắt đầu hình thành từ thế kỷ 17 trước Công nguyên. Tất cả đều được xây dựng bằng đá bazan, đá sa thạch vàng óng. Điều đặc biệt là các tảng đá chỉ được ghép vào nhau không hề có vật liệu kết dính. Mặc dù vậy, pháo đài phòng thủ của quần thể này rất kiên cố. Nền văn minh Nuragic từng phát triển rực rỡ trên đảo giờ vẫn khiến hậu thế phải nghiêng mình kính phục. Theo các

nhà khảo cổ, vào thời phồn thịnh nhất của người Nuragic, toàn đảo Sardinia có đến 7.000 tòa thành như thế này, tất nhiên là với quy mô nhỏ hơn khá nhiều. Phần cổ xưa nhất của Barumini là một tòa tháp trung tâm xây bằng các khối đá lớn với ba tầng, cao 18,6m, được xây dựng trong khoảng giữa thế kỷ 17 và 13 trước Công nguyên. Trong thời đại đồ đồng muộn, bốn tòa tháp được nối với một bức tường có ban công phía trên (không còn tồn tại) được xây dựng xung quanh tòa tháp trung tâm, tất cả đều dẫn đến một sân trong – nơi có một cái giếng. Các nhà

148 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

khảo cổ khác tin rằng, phần lâu đời nhất của quần thể được dành cho mục đích tôn giáo, là nơi ẩn náu của người dân hoặc có thể là nơi hội họp của làng, trong khi các tòa tháp được thêm vào sau này có lẽ nhằm mục đích quân sự và làm kho chứa. Một ngôi làng được xây dựng xung quanh tòa tháp có niên đại từ thời kỳ đồ đồng. Số lượng nhà trong làng có lẽ dao động từ 40-200 nên dân cư dự đoán tại đây khoảng 100-1.000 người. Mỗi ngôi nhà được xây trên địa hình bằng phẳng có cấu trúc hình tròn bằng đá khổ lớn, mái bằng gỗ và cành cây. Mặc dù từng được tạo thành một dãy nhà nhưng sau đó xu hướng phổ biến là xây các ngôi nhà đơn lẻ. Một số nhà lều có cấu trúc lớn hơn dùng cho các cuộc họp dân và có những biểu tượng của các vị thần được người dân địa phương thờ phụng. Các căn nhà còn lại là nhà xưởng, nhà bếp và xưởng chế biến nông sản. Trong thế kỷ thứ 9 đến thế kỷ thứ 8 trước Công nguyên, một hệ thống thoát nước được xây dựng cùng với đường và quảng trường lát đá. Thế kỷ 6 trước Công nguyên, các tòa nhà bị phá hủy và sau đó được người Carthage cổ đại khôi phục trước khi Sardinia bị người La Mã chiếm đóng. Cuối cùng, quần thể hoàn toàn bị bỏ rơi và chìm vào quên lãng trong hàng ngàn năm. BÍCH HẠNH/DNCT

Du khách có thể khám phá các vách đá ngoạn mục trên đảo bằng những bậc thang được xây cẩn thận

Bến cảng tấp nập của thủ phủ đảo Sardinia

Vùng biển bao quanh đảo có màu xanh như cẩm thạch | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

149

THỂ THAO

Danh sách đội tuyển nữ Hoa Kỳ tại

World Cup 2019

uấn luyện viên Jill Ellis vừa cho công bố hôm Thứ Năm 2/5 tuầ n qua danh sá ch 23 cầu thủ đại diện cho Hoa Kỳ đi tranh giải World Cup Nữ tại Pháp vào mùa hè này với hy vọ ng là sẽ lấ y thêm chiếc cúp vô địch thứ tư và tái khẳng định địa vị là đội bóng số 1 thế giới. Danh sách này đã được huấn luyện viên Ellis chuẩ n bị trong mộ t thờ i gian khá dài nhưng vẫn tạo một vài bất ngờ nho nhỏ. Hậu vệ cánh phải Ali Krieger, từng có mặt trong đội tuyển lấy cúp vô địch tại World Cup 2015, vừa mới trở lại tập luyện cùng đội lần đầu tiên trong hai năm qua tại trại huấn luyện Tháng 4 và cuối cùng đã nhận được chiếc vé để đi Pháp. Điều tương tự cũng xảy ra với tiền vệ Morgan Brian, một trong những cầu thủ chính củ a độ i tuyển 2015, trong suốt bốn năm qua đã phải trải qua nhiều lần bị chấn thương và chơi không đều nhưng rốt cuộc đã đánh bạ i mộ t số tiề n vệ khá c như Andi

HUY VŨ

Sullivan và McCall Zerboni để giữ được một chỗ ngồi trên chuyến bay đi Pháp. Đội tuyển nữ Hoa Kỳ lần này được dẫn đầu bởi một nhóm cầu thủ gạo cội đầy kinh nghiệm như Alex Morgan, Megan Rapinoe, Becky Sauerbrunn, Julie Ertz và Tobin Heath, trong khi một số cầu thủ khác không có mặt năm 2015như Crystal Dunn, Lindsey Horan, Rose Lavelle và Mallory Pugh sẽ có cơ hội để tạo dấu ấn của họ tại giải bóng đá nữ quan trọng nhất này. Đội tuyển nữ Hoa Kỳ sẽ chơi ba trận giao hữu trước khi đáp chuyến bay đi Pháp: trận ngày 12 Tháng 5 gặp Nam Phi tại sân Levi’s Stadium thuộc thành phố Santa Clara, California; trận ngày 16 Tháng 5 gặp Tân Tây Lan tạ i sân Busch Stadium thuộ c thành phố St. Louis, Missouri; và trận ngày 26 Tháng 5 gặp Mễ Tây Cơ tại sân Red Bull Arena thuộc thành phố Harrison, New Jersey. Khi đến Pháp, đội Hoa Kỳ sẽ phải chuẩn bị tinh thần

cho các trận đấu vòng bảng đụng Thái Lan 11 Tháng 5, Chile 16 Tháng 5 và Thụy Điển 20 Tháng 5. Sau đây là danh sách cùng những ưu khuyết điểm của đội tuyển nữ Hoa Kỳ tại giải World Cup Nữ 2019: Thủ môn: Adrianna Franch (đội Portland Thorns), Ashlyn Harris (Orlando Pride), Alyssa Naeher (Chicago Red Stars) Naeher được kỳ vọng sẽ là thủ môn chính tại Pháp và phải trám vào một

150 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Alyssa Naeher

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

151

THỂ THAO khoảng trống khá lớn sau khi Hope Solo treo áo từ giã sân cỏ. Naeher sẽ được phụ lực bởi Harris và kế đến là Franch. Adrianna Franch, được bầu là thủ môn của năm của Liên đoàn Bóng đá Nữ Quốc gia (NWSL) trong hai năm qua, đã đánh bại Jane Campbell của câu lạc bộ Houston Dash để dành được vị trí thủ môn thứ ba của đội. Cả hai Naeher và Harris từ ng phụ lực cho Solo năm 2015, do đó mặc dù hai thủ môn này không có kinh nghiệmthực sự thi đấu trên sân tại World Cup nhưng ít ra bản thân họ cũng đã trải nghiệm và chứng kiến những gì đã xảy ra trên sân cỏ World Cup trước đây. H ậ u v ệ : Abby Dahlkemper (NC Courage), Tierna Davidson (Chicago Red Stars), Crystal Dunn (NC Courage), Ali Krieger (Orlando Pride), Kelley O’Hara (Utah Royals), Becky Sauerbrunn (Utah Royals), Emily Sonnett (Portland Thorns) Vai trò của những hậu vệ chính có lẽ được giao cho Dunn, Sauerbrunn, Dahlkemper và O’Hara, mặc dù mới đây O’Hara bị thương mắt cá chân và trong trường hợp bị nặng có thể sẽ được thay thế bởi Krieger hoặc Sonnett. Dàn hậu vệ là ưu điểm của đội tuyển nữ Hoa Kỳ năm 2015, bảo vệ khung thành hoàn hảo năm trong bảy trận đấu và chỉ để lọt lưới tổng cộng ba trái trên con đường chinh phục cúp vô địch, nhưng đây cũng là hàng phòng thủ đang phải đối mặt với nhiều nghi vấn trước khi tới Pháp sau khi đã tỏ ra chơi khá lủng củng ở

Kelley O’Hara

152

một số trận giao hữu gần đây và tại giải SheBelive Cup. Trận thua Pháp 3-1, huề Anh Quốc và Nhật Bản 2-2, và trận thắng Úc 5-3 – đều là những đội được cho là có nhiều khả năng lấy cúp mùa hè này – đã làm nhiều người phải đặt câu hỏi về dàn phòng thủ này. Tiền vệ: Morgan Brian (Chicago Red Stars), Julie Ertz (Chicago Red Stars), Lindsey Horan (Portland Thorns), Rose Lavelle (Washington Spirit), Allie Long (Seattle Reign), Samantha Mewis (NC Courage)

Tiền đạo: Tobin Heath (Portland Thorns), Carli Lloyd (Sky Blue FC), Jessica McDonald (NC Courage), Alex Morgan (Orlando Pride), Christen Press (Utah Royals), Mal Pugh (Washington Spirit), Megan Rapinoe (Seattle Reign)

Carli Lloyd

Morgan Brian

Việc chọn Brian là một bất ngờ vì cô vắng mặt trong trại huấn luyện gần đây và không được tham dự giải SheBelieve Cup. Huấn luyện Ellis rõ ràng là muốn lấy một cầu thủ kinh nghiệm thay vì một số cầu thủ khác trẻ và chơi hay hơn nhưng thiếu kinh nghiệm. Mặt khác, Brian có lẽ chỉ giữ vai trò tiền vệ phụ và chỉ được sử dụng ở một số trận đấu nào đó khi thuận tiện. Khi chơi hết khả năng, Brian là một tiền vệ đẳng cấp thế giới, nhưng điều làm nhiều người quan tâm là cô có thi triển hết khả năng ở Pháp hay không. Trong khi đó, Ertz, Horan và Lavelle có nhiều khả năng sẽ là bộ ba tiền vệ chính, mặc dù Mewis cũng đã chứng minh giá trị của cô ở vị trí tiền vệ và nếu được sử dụng, huấn luyện viên Ellis sẽ để Ertz chơi ở vị trí phòng thủ trung tâm – là vị trí Ertz chơi thật xuất sắc tại World Cup 2015 – nếu cần.

Bộ ba tiền đạo chính Heath, Morgan và Rapinoe hợp thành một trong những mũi dùi tấn công nguy hiểm nhất thế giới và sẽ được Hoa Kỳ tận dụng hết cỡ tại giải World Cup lần này. Và một dàn tiền đạo phụ đầy tài năng, với Lloyd, nữ anh hùng của World Cup 2015 và cầu thủ Quả cầu vàng, đang rất nóng lòng góp thêm sức trong lần này; Press chứng tỏ trong mấy trận giao hữu gần đây rằng cô rất xứng đáng để được đưa vào trong sân nhiều hơn; và Pugh đang chờ cơ hội để là cầu thủ đột phá trên vũ đài quốc tế vào mùa hè năm nay. Đây là giải World Cup thứ tư tiền đạo Lloyd góp mặt và vì vậy cô là cầu thủ Hoa Kỳ thứ chín giữ được phong độ bền bỉ để chơi ở World Cup trong một thời gian lâu dài như thế. Có phải Hoa Kỳ thật sự cần phải lấy thêm một tiền đạo thứ bảy và chấp nhận để mỏng dàn tiền vệ và hậu vệ? Giới hâm mộ chắc chắn sẽ biết được câu trả lời vào mùa hè này. *** Giải World Cup Nữ 2019 được tổ chức tại Pháp với trận mở màn ngày 7 Tháng 6 giữa đội chủ nhà Pháp và Nam Hàn.

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

HUY VŨ

TRUYỆN DÀI

GÁI ĐÊM

(The Girl From Midnight) Wade Miller Bản Việt văn của Ngọc Tú Ngọc Thứ Lang

 Tiếp theo kỳ trước Quả thực Rand làm hơi mạnh tay làm Lupe la oai oái: - Coi, làm gì dữ vậy? Tôi hiểu rồi... Anh chọn nghề thú y chữa cho thú vật là phải! Người nào chịu nổi cái lối nhà quê, mạnh tay này?

- Ra ông bác sĩ sản khoa của cô chữa nhẹ tay, dịu dàng thế kia ư? - Cái đó dĩ nhiên! Săn sóc rất nhẹ, chỉ nặng tay đập túi tiền thôi. Cứ thấy mặt ông thày là yên chí mất 10 đô la sắp lên. “Chào bác sĩ” là một tấm giấy 10 đô... thế mới cừ! Nhưng cứ kể ra chỗ tôi làm khoái thật. Mà

bác sĩ Salisbury đối với tụi này từ thiện đáo để. Ở trại Hướng dẫn ra mà còn phải Cơ quan bảo lãnh như tôi thì ai thèm mướn? Vậy mà còn tử tế nữa chớ! - Vậy hả? Chắc bây giờ ông Salisbury hết dám tử tế... Tiện dịp đứng gần, vừa nói Rand vừa để ý quan sát chỗ cánh tay Lupe, tìm từng đường gân. Không có gì! - ... Và cô cũng mất hết một chỗ làm tử tế! - Cái đó chắc rồi. Nhưng chẳng phải tôi gây ra! Thế nào, có thấy vết chích nào không? Nhìn mãi! Có không? - Cũng chưa hẳn... chưa chắc là không. - Cả đời tôi chưa chích bạch phiến bao giờ. Hít vô cũng không nữa. Tự nhiên Lupe cười rũ rượi. Một lát sau nó đi một bài thuyết trình thật trang nghiêm, giọng trầm bổng giảng bài: - Nghe đây... cần sa như tên gọi,

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

153

TRUYỆN DÀI là một dược chất có tính cách, làm mê hoặc thần trí rút từ hoa lá phơi khô của một loại cây gai nguyên gốc Á châu song miền ôn đới hay nhiệt đới nhiều nơi cũng trồng được. Xét về đặc tính thì một số lượng nhỏ cần sa có thế tạo kích thích nhẹ, đưa đến một trạng thái lâng lâng, hứng khởi. Nhiều khi cần sa có thế làm lờ đờ, buồn ngủ... hay làm nhụt bớt óc phán đoán sáng suốt. Lupe đọc một hơi không vấp váp làm Rand trố mắt ngạc nhiên. Hỏi học ở đâu ra mà nhớ kỹ vậy thì nó giải thích: - Nguyên văn bài số 7 của Trại Hướng dẫn đó cha! Không nhớ kỹ sao được? Thuộc lòng bằng thích. Mỗi lần thi bắt buộc phải có điểm tối đa 100 trên l00. Kỳ nào cũng vậy... để chớp “ân huệ đặc biệt” mà? Nếu cần phải học, phải sử dụng trí óc thì tôi cũng xử dụng được như ai vậy! - Vậy hả! Vậy há miệng tôi coi qua mấy cái răng chút? - Sao lại răng? Sợ tôi cắn bậy? - Không hẳn! Nào há ra... Rồi, nhớ điều này nghe. Tôi chọn nghề thú y vì đang coi bịnh không muốn nghe “con bịnh” đía ào ào, biết chưa? - Coi, làm gì vậy? Làm người ta suýt cắn phải lưỡi! Tính nết con này quái gỡ. Rand có làm răng bao giờ mà sắm dụng cụ? Muốn coi phải lấy thanh gỗ mong mỏng đẩy ép phần má coi cho rõ. Có vậy mà

154

để tránh ngượng ngùng nó đã có phản ứng trước một cách tự động hồn nhiên. In hình triết lý sống của nó là để giữ lấy bản thân thì phải... tiên hạ thủ vi cường, chưa biết gì cũng phải ra tay trước. - Hình như chưa đi làm răng bao giờ, phải không? - Đúng. Gã nha sĩ ở trại chỉ coi qua và biểu tuyệt diệu. Tốt quá, chẳng thể sâu nổi! Ủa, có gì lạ không? - Không, hắn nói đúng, cả một vết trám sơ sơ cũng không có. Trong người có dấu tích bẩm sinh đặc biệt không? - Không biết. Nhưng muốn biết thì khó gì! - Tôi nói về xương cốt. Có gãy xương... chân, tay bao giờ? Chưa hả? Vậy đúng rồi! Toàn thân không dấu tích gì khác người, xương nguyên vẹn, hàm răng nguyên vẹn... giấy tờ không có. Đúng là “vô danh”. Dĩ nhiên dấu tay thì ai chẳng có nhưng nằm dưới đáy giếng hai, ba tuần lễ là rã rời hết! Lupe ngơ ngáo. Phản ứng rất tự nhiên của nó là né người đi một chút và hỏi dồn: - Nói gì nghe ghê thế, Rand? Tôi chẳng hiểu gì cả. Bộ tính thẩy tôi xuống giếng hay sao đấy? Hà, chúng tính thật hay. Có 2 vật có thể truy ra gốc tích là sợi xâu chuỗi và chiếc rốp có dấu thợ giặt ủi thì chúng xách đi luôn là rồi! Có tìm ra bộ xương nằm dưới giếng sâu này cũng chẳng có một cách nào... chẳng thể căn cứ

vào đâu để xác định căn cước. Chẳng ai ngờ có thể là Guadelupe Gomez! Rand chỉ lẩm bẩm nói một mình, Lupe không hỏi lại vì biết hắn đang suy nghĩ chuyện gì rồi. “Hắn càng suy nghĩ mình càng có lợi. Hắn không thể tống cổ mình ra đường nữa. Không chừng còn lo bảo vệ cũng nên.” Thông minh như Lupe thì nghĩ sai thế nào được! Sau vài cái lắc đầu, chép miệng... Rand đột ngột biểu: - Thôi, tạm thời cô có thể lấy một cái áo choàng khác mặc đỡ vậy. Chẳng có thứ gì khác... - Như vậy là... đồng ý để tôi ở lại phải không, Rand? - Đành phải thế. Cho đến khi có một giải pháp khác. Tuy nhiên cô phải lo ẩn mặt, càng kỹ càng hay. Chớ để ai nhìn thấy - kể cả tôi nữa. - Cái đó yên chí đi! Tôi tuyệt không lộn xộn. Cam đoan... Sức mấy! Cái vụ “không lộn xộn” coi vậy mà đâu phải dễ? Cam đoan là nói dóc. “Khốn nạn, cả hạt Avocado đâu có dưới một triệu mạng? Vậy mà nó nhè mình nhảy vô mới kẹt!” Rand đâu nói ra ý nghĩ chán chường đó? Vậy mà nó đoán ra. Nó biểu: - Thôi mà... oán trách làm gì? Ráng đi! Vậy còn đỡ... - Đỡ ở chỗ nào? - Chớ không ư? Giả tỷ tôi là một gã đực rựa thì sao nào? Ý nghĩ quái gở. Rand lúng túng ngó nó cười sằng sặc. Tiếng cười của nó còn

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

ranh mãnh đuổi theo khi thú y sĩ Rand Hammond quây quả trở ra lo cho con chó đen của bà thân chủ Fisk. Chương 5 VÌ VỊ TRÍ ĐẶC BIỆT CỦA CỬA HÀNG THÂN CHỦ của Thú y sĩ Rand chia hai thành phần rõ rệt. Bà con ở quê làm rẫy, chăn nuôi chỉ là số ít. Họ biết tự lo liệu, cùng bất dắc dĩ mới phải tới mà không theo giờ giấc nào hết. Bà con dân tỉnh chiếm số đông. Trừ trường hợp khẩn cấp thì họ đã có giờ rõ rệt, tiện cho Rand sắp đặt: sớm thì sớm hẳn lúc con cái đi học, trễ là trễ luôn sau khi tan sở về. Mấy con thú đau mang tới chữa cũng phân biệt giờ giấc chứ? Sáng là giờ của đám mèo, chim, chó nhỏ do bà chủ xách tới. Chiều bà nhờ ông đưa tới mấy con khác thường một chút như thỏ, sóc... chuộc bạch, chuột tàu hay những con chó bự. Lâu lâu mới có con chồn, khỉ, vượn hay rùa. Khoảng 11 giờ sáng tới 3 giờ chiều không có khách. Rand chúi đầu vào thí nghiệm hay điều trị mấy “con bệnh” nằm lại. Ngày hôm nay hắn bận tíu tít. Sau con chó xù gầy ốm của bà Fisk đến một loạt thân chủ chó: 3 con chích ngừa dại, một con chó cảnh tỉa lông một con boxer cắt tai, một con cocker thiến, một con chó xồm nhung nhúc những ve... Rồi 2 con mèo cùng một chứng sưng ruột. Con mèo Xiêm già còn chữa nổi, con mèo Manx nhỏ

đành chịu. Phải giải thích với bà chủ là hết thuốc chữa, đem sang phòng bên cho một mũi Toxital là xong. Nhưng sau đó bà ta năn nỉ xin bằng được xác về “để cháu Sharon nhà tôi chôn nó kẻo tội nghiệp.”. Lại mất công dặn chôn thiệt kỹ, chôn rõ sâu. Sau đó đến một ca rắc rối. Con Dachshund hiền lành, nhỏ xíu và thấp lè tè bị con hàng xóm đớp một miếng lủng ngực. Hai vết nanh dễ sợ mà không hiểu sao con chó lùn tịt gỡ nổi và đứng dựng lên cắn xé địch thủ to gấp 4 lần đến nỗi phải mang đi khâu vá gấp. Ba loài chó cũng vậy, đừng tưởng nhỏ bắt nạt được là hố! Chẳng hạn như con nhỏ Lupe này đó? Rand phải biểu chủ nó

xách con bẹc giê về nhà chăn lấy, cứ chỗ nào rách thịt thì chùi cho sạch, rắc thuốc bột lên là liền da cấp kỳ, khỏi mất công khâu. Rồi đến bà nhà giáo xách con khỉ tới: chủ vừa cúm khỏi là nó bị lây luôn. Bà Allison kè kè mang vô một hộp cạc tông lớn: tưởng gì hóa chú chuột rừng bị bà ta lái xe đụng hồi khuya! Phiền nhất là xương sống nó gẫy còn muốn cứu để “cho cháu nó chơi”. Há chẳng biết loài chuột rừng răng độc không thna gì rắn ráo, lỡ bị nó đớp là khó chữa? Lại phải khuyến cáo một mũi Toxital... lại “Xin bác sĩ cho lại cái xác để cháu Timmy nhà tôi tự tay chôn!” Kỳ cục, bộ đám con nít khoái chơi trò đám ma giả đến thế sao?

Gần trưa thì ông cha sở mới Marankovich kè kè ôm con setter tổ bổ vô. Nó đau nặng, nằm rũ ra như một đống giẻ rách. Đặt lên bàn coi bịnh mà cất đầu không nổi. Thả xuống đất cũng không buồn đi, nằm gục đầu mắt nhìn rầu rĩ. Rand coi kỹ: sờ bụng, nắn xương, lấy nhiệt độ. Chẳng hiểu nó bị chứng gì? Theo lời ông linh mục trẻ thì nó săn thú cừ lắm mới theo chủ từ miền Nam lên đây và chủ bận sắp đặt công việc nhìn đến chó thì chán quá. Nhưng tiêu hóa, bài tiết như thường. Lạ quá, tra hết bao nhiêu sách tủ chẳng tìm ra nguyên nhân. Mất gần một giờ. Đành phải đề nghị cho nó “nằm điều trị” tính sau vậy. Mãi 2 giờ trưa Rand và

cô phụ tá mới xong việc. Bận quá. Hắn biểu Pam về nghỉ và dẫn con Setter xuống chuồng chó nhốt, khóa cẩn thận. Nhân thể coi bịnh luôn mấy con khác. Khỏi bệnh cả, con Dalmatian khổng lổ bị sán ăn vô tim. Xuống chuồng thú lớn: hai con bò, hai con ngựa bịnh đều thuyên giảm tốt. Rand đốt thuốc hút bước ra sân. Đưa mắt ngó quanh quanh, hắn không thể không nhìn kỹ chỗ miệng giếng. Đó là điểm hắn thắc mắc nhất. Tại sao chúng biết có cái giếng nằm đấy? Bọn con nít lối xóm tối ngày chạy chơi tùm lum mà có đứa nào biết đâu?  Xem tiếp kỳ sau

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

155

TRUYỆN NGẮN

Má tôi TRANG CHÂU

ằng một giọng nhỏ nhẹ tôi hỏi dò chồng tôi:

- Vợ chồng con Tâm chúng nó lỡ mua vé đi đảo nghỉ hè một tuần, còn thằng Tiến đang hướng dẫn phái đoàn đi du lịch hai tuần nữa mới về, chúng nó nhờ mình giữ bà già trong thời gian chúng vắng mặt anh thấy có. . . được không ? Bình thường Thiện, chồng tôi, chẳng bao giờ có ý kiến gì về những chuyện trao đổi giữa sáu anh chị em chúng tôi. Thường thường thì mình tôi quyết định hết rồi cho anh hay: có hay không, nên hay không nên, nhận lời hay từ chối bất cứ những gì mấy đứa em tôi nhờ vả hay mời mọc. Tôi là chị cả nhưng đứng về mặt cảm tình có lẽ tôi đứng hạng bét đối với má tôi. Má tôi là người thích ai nói nhẹ, thích được vuốt, nói trắng ra là thích được nịnh. Tôi có cái tật thấy ai nói sai là tôi cãi, nói thách là tôi chỉnh, ngay cả với người lớn tuổi hơn mình. Có lẽ vì thế má tôi không ưa tôi. Cho nên sau khi ba tôi mất, má tôi không muốn về ở chung với vợ chồng tôi dù nhà tôi đủ tiện nghi hơn tất cả nhà năm đứa em. Tôi có đề nghị bà về ở chung nhưng với hai điều kiện rõ ràng: thứ nhất bà phải có điện thoại riêng của bà và thứ hai không được nằm dài ở xa lông nói chuyện điện thoại với bạn của bà khi vợ chồng chúng tôi đang có khách. Dĩ nhiên má tôi từ chối. Bà chọn về ở nhà thằng Tiến, em kế tôi, dù biết con vợ nó không mấy hợp với bà. Nhưng hôm nay tôi ngập ngừng hỏi ý kiến Thiện về việc nhận giữ má tôi trong một tuần không phải ngại anh không ưa má tôi mà vì giữa

anh và tôi đang ở một thời kỳ hơi căn thẳng tình cảm. Chẳng qua là tôi vừa đi vào thời kỳ hậu mãn kinh nên chuyện vợ chồng tôi không tha thiết cho lắm trong khi anh lớn hơn tôi cả gần chục tuổi mà lúc nào cũng như đang xuân. Cho nên tôi ngại anh vì bực chuyện này mà sinh ra tiêu cực chuyện kia. Nhưng tôi lầm. Nghe tôi ngỏ lời Thiện hưởng ứng ngay: - Rước má về cho vui nhà, chứ có sao đâu. Anh nghe nói trước đây má thích đọc sách, anh sẽ kiếm sách hay cho má đọc. Má tôi năm nay 94 tuổi. Tình trạng trí não của bà nghe mấy đứa em học lại khi nói chuyện có lúc thì minh mẫn, lúc thì chỉ một chuyện cứ cách nửa giờ sau bà lại kể lại chuyện đó y như mới kể lần đầu. Nhưng cái mà mấy đứa em tôi sợ nhất là đêm hôm má tôi hay đi lục lọi đồ trong bếp để nấu nước pha trà. Chúng nó sợ cháy nhà. La mấy rồi cũng đâu vào đó. Cuối cùng chúng nó tắt hết các

lò điện mỗi đêm trước khi chúng nó vào phòng riêng của chúng. Một cái lo khác nữa của đám em tôi là má tôi cứ te te đi một mình, mà đi rất nhanh. Đã hai lần bị té úp mặt xuống đất, một lần dập môi, một lần gãy hai cái răng. Có gậy nhưng bà ít khi dùng. Xe đẩy hai bánh thì bà khăng khăng từ chối: - Tao đi một mình được. Đi một mình dễ đi hơn với ba cái đồ quỷ kia. Chúng tôi chuẩn bị phòng để đón má tôi. Tôi muốn mua một cái giường đơn nhưng Thiện cản: - Giường đơn nhỏ sợ má ngủ lăn té. Nên mua một cái giường “queen” cho an toàn. Tôi chần chừ một chút nhưng sau đó theo ý chồng nhất là sau khi nghe Thiện nói thêm: - Sau này lỡ mình có khách ngủ lại nhà thì giường “queen” mới vừa cho hai người nằm. Tôi đặt một cái TV trên một kệ vuông, sát vách tường ở cuối giường

156 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

cùng mấy cái video phim bộ Đại hàn, Paris by night, Asia… của con em gái tôi đưa lại. Điều làm tôi lo lắng hơn hết là phòng ngủ dành cho má tôi nằm ở lầu trên. Ở nhà thằng em trai tôi, má tôi ở tầng trệt nên nó không sợ má tôi té cầu thang. Một mối lo nữa cho tôi là toa lét không nằm ngay trong phòng ngủ của bà. Thằng em trai út đưa má tôi đến nhà tôi vào một trưa Chủ nhật. Nó xách theo một cái va li nhỏ và một cái túi. Nó nói: - Trong va li là quần áo của má; trong túi là đồ đánh răng, gương lược, khăn tay và…kẹo. Má thích ngậm kẹo lắm. Thằng em út về rồi tôi dẫn má tôi lên lầu xem phòng của bà. Thiện xách cái va li và túi đồ theo sau. Tôi đi bên cạnh má tôi, cầm tay bà, nhấc từng bước cùng bà lên cầu thang. Má tôi bỗng hất tay tôi ra, giọng gắt: - Tao đi được một mình. Tôi ngạc nhiên trước cử chỉ của má

tôi nhưng không nói gì. Tôi không nắm tay bà nữa mà chỉ vòng xa xa cánh tay mình sau lưng bà phòng hờ khi bà vấp té thì chụp đỡ. Đưa má tôi vào xem cái phòng ngủ của bà xong, tôi đưa bà ra khỏi phòng chỉ cái phòng toa lét nằm bên cạnh phía trái và hỏi: - Mỗi đêm má dậy đi tiểu mấy lần? - Một lần. - Tuổi của má mà sao đi tiểu đêm

ít vậy? - Tao không uống nước. Tôi dặn thêm: - Má nhớ ra khỏi phòng ngủ là rẽ trái liền để vào phòng toa lét nghe. Má mà quên, đi thẳng là đi xuống cầu thang đó, đêm hôm không thấy đường là ngã cầu thang liền. - Tao nhớ rồi. Như muốn tôi được yên tâm, Thiện mang hai cái ghế ra chắn ngang ở

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

157

TRUYỆN NGẮN đầu cầu thang. Tuy thế đêm hôm đó tôi vẫn thao thức không ngũ được. Và tôi thấy gì? Tôi thấy má tôi lần mò ra phòng toa lét bật đèn đi tiểu không phải một lần mà có đến năm lần! Ngủ dậy, rửa mặt đánh răng xong tôi qua phòng má tôi định đánh thức bà dậy để ăn sáng. Mở cửa, bước vào phòng tôi sững sờ thấy bà đã quần áo sẵn sàng ngồi chờ trên giường. Tôi hỏi: - Má làm gì vậy? - Tao chờ thằng Tiến đưa tao vô nhà già. Mỗi lần nó đi du lịch nó đem tao bỏ nhà già. Tôi la lên: - Má đang ở nhà con mà, đâu phải nhà thằng Tiến! Mà má đâu có vào nhà già. - Ủa, má đang ở nhà con Thu à. - Đúng rồi má đang ở nhà con. Con giữ má cho đến khi thằng Tiến đi du lịch về. Nó về thì má về nhà nó chứ không đi vào nhà già nào hết. Trước đây có một lần Tiến dẫn phái đoàn đi du lịch mà tụi em không đứa nào rảnh lúc đó để giữ thay, Tiến xin được một chỗ trong viện dưỡng lão cho má ở hai tuần. Lạ chỗ, lạ người má tôi bỏ ăn, nằm rũ suốt ngày trên giường, người gầy xọp, tình thần sa sút hẳn ra. Bọn em tôi sợ quá bèn ký kết với nhau mỗi khi Tiến vắng nhà chúng nó chia ngày giữ má tôi. Thấy vậy tôi cũng xung phong giữ bà một tuần. Thiện góp ý:

- Để má biết là đang ở nhà mình em nên treo hình em trong phòng ngủ của má. Tôi cười: - Treo hình anh em thấy má dễ nhận ra hơn là treo hình em. Má có vẻ thương anh hơn thương em. Thiện chỉ cười không nói gì. Mà thật vậy, mỗi lần hai đứa gặp bà, người má tôi chào hỏi đầu tiên bao giờ cũng là chồng tôi: - Thiện đó à. Còn tôi, lần nào tôi cũng phải hỏi: - Còn ai đây má biết không? - Con Thu chớ ai, má nhớ mà. Tôi nói lẩy đùa: - Nhớ mà lúc nào cũng nhớ sau thằng rể của má! Mỗi lần tôi kháy như thế má tôi còn biết nói lấp: - Mắt má già thấy ai trước thì chào. Tối hôm sau Thiện nói với tôi: - Để anh đưa má lên cầu thang. Nói xong anh bước đến sau lưng má tôi và nói: - Má lên cầu thang một mình nghe, con đi sau lưng má, có gì con đỡ má. Và từng bước, tay không vịn vào thành cầu thang, má tôi vui vẻ bước lên hết mười sáu bậc thang với Thiện đi đằng sau lưng. Những ngày kế tiếp, chiều chiều Thiện mở cây đàn keyboard và nói với má tôi: - Để con đàn và hát cho má nghe. Để mở đầu con hát bài má thích: Mộng Dưới Hoa. Nói xong Thiện bấm nút cho nhạc trỗi lên rồi cất tiếng: “Chưa gặp em

tôi vẫn nghĩ rằng, có nàng thiếu nữ đẹp như trăng…’’. Những lúc đó tôi thường tôi đang ở bếp lo buổi ăn chiều. Tôi cười thầm trong bụng. Người chơi đàn keyboard là tôi chứ không phải Thiện. Thiện không biết nốt nhạc, chỉ hát thuộc lòng bài hát. Nhưng tôi vui vẻ để Thiện đóng vai nhạc sĩ kiêm ca sĩ để giải trí má tôi. Ngoài chuyện nghe đàn Thiện còn kiếm sách cho má tôi đọc. Tôi thấy má tôi nằm dài trên sofa chăm chú đọc, hết trang này đến trang khác. Một lần tôi thấy Thiện đưa một cuốn sách khác cho má tôi, lấy cuốn trước lại và hỏi: - Má đọc thấy chuyện ra sao? - Ừ, má thấy trong truyện có người đàn bà… - Hay quá! Má đọc mà thấy trong sách có nhân vật nữ là giỏi quá rồi! Trí nhớ má còn tốt lắm. Tôi muốn phì cười trước lời khen của Thiện. Nhưng bỗng nhiên tôi nhận ra một điều: Thiện chỉ nhìn thấy những gì dễ thương nơi má tôi thôi. Những lẩm cẩm của bà không làm anh bận tâm hay khó chịu. Tôi nhận ra thêm một điều nữa: Thiện ân cần với má tôi không phải để vui lòng tôi mà vì anh coi má tôi như mẹ ruột của anh. Thiện mồ côi mẹ lúc mới lên mười. Tôi nghĩ những người đàn ông mồ côi mẹ sớm, suốt đời, họ luôn luôn cất giữ hình ảnh một bà mẹ trong tim họ. Thiện đang cần một bà mẹ, dù là một bà mẹ đang đứng ở chặng cuối con đường dẫn vào lú lẫn. Những gì anh đang làm không phải để cho ai khác mà để cho lòng anh ấm lại. Còn tôi, tôi có mẹ từ thưở ấu thơ cho đến khi đứng tuổi. Tôi chưa bao giờ sống cảnh thiếu vắng bóng dáng của một bà mẹ trong đời nên tôi không biết trân quý mẹ chăng? Thiện vô tình giúp tôi có cái nhìn mới về má tôi. Chỉ nên nhớ những gì dễ thương nơi bà thôi. Cùng lúc tôi cảm thấy hiểu Thiện hơn, yêu Thiện thêm. Trang Châu

158

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

159

CÂU CHUYỆN THỜI SỰ

Cuộc đảo chính thất bại tại

VENEZUELA

rong số những tác giả phân tích về diễn biến của sự thất bại trong lĩnh vực đối ngoại của Hoa Kỳ lần này, có nhà báo Ted Galen Carpenter chuyên nghiên cứu về các đề tài an ninh quốc phòng thuộc viện nghiên cứu Cato Institute và cũng là một trong những chủ biên của tạp chí The National Interest đã thuật lại nhiều sự kiện trong lịch sử đáng nhớ để mọi người có thể nhìn thấy rõ hơn nữa về những kinh nghiệm đau thương mà Hoa Kỳ đã vấp phải xuyên qua các thời kỳ của nhiều vị tổng thống tiền nhiệm. Cách nay vài tháng, khi phía Hoa Thịnh Đốn đã lên tiếng công nhận ông Juan Guaido mới xứng đáng là vị tổng thống hợp pháp của Venezuela, Hoa Kỳ rõ ràng là hy vọng rằng vị tổng thống đương quyền Nicolas Maduro sẽ không còn tại vị trong bao lâu. (Vào năm trước, ông Maduro đã tái đắc cử tổng thống trong một cuộc bầu cử nhưng bị chê là gian lận, còn ông Guaido thuộc phe đối lập được xem là chiến

thắng trong cuộc bầu cử lập pháp để trở thành Chủ tịch Quốc hội nhưng lại không được phe ông Maduro công nhận). Có nhiều lý do giải thích sự lạc quan của Hoa Kỳ vào lúc đó. Chế độ độc tài theo xã hội chủ nghĩa tại Venezuela hiện nay được xem như là thất bại nặng nề bởi hai nguyên nhân chính là tình trạng tham nhũng theo bè phái đã tràn lan, đi kèm với khả năng quản trị kinh tế quá tồi tệ dẫn đến những cơn khủng hoảng. Ông Maduro, cũng như người sếp trước đó của ông là Hugo Chavez, đã biến nước Venezuela từ một trong những nước giầu có tại vùng Mỹ-châu La-tinh trước đây bỗng trở thành một trong những nước nghèo khó tệ hại thê thảm. Hậu quả là xã hội rơi vào tình trạng lạm phát phi mã và người dân trong nước phải sống trong cảnh thiếu thốn trầm trọng khi người dân phải vất vả đứng xếp hàng cả ngày để nhận các nhu-yếu-phẩm cần thiết trong đời sống hàng ngày nhưng đã trở thành khan hiếm. Venezuela trở thành một trong những thí dụ điển hình cho sự thất bại của mô hình xã hội chủ nghĩa được áp dụng một cách sai

Juan Guaido

lầm và thiếu chuyên môn. Vì thế nên uy tín của ông Maduro bị tụt giảm mạnh, cộng với việc chính quyền lại áp dụng những biện pháp độc tài và đàn áp dân chúng và những tiếng nói đối lập càng khiến cho sự căm phẫn và nổi loạn của dân chúng càng tăng cao. Những nỗ lực của chính phủ Hoa Kỳ nhằm lôi cuốn những quốc gia khác trong vùng cùng lên tiếng công nhận ông Guaido như là lãnh đạo của một tân chính quyền dường như cũng đạt được những thành quả tốt. Sau những giờ phút ngập ngừng lúc ban đầu, nhiều quốc gia cũng đã lên tiếng cùng ủng hộ. Dĩ nhiên cũng có một số trường hợp ngoại lệ, đặc biệt là tại các quốc gia vẫn nằm dưới quyền các chế độ độc tài thiên tả, như trường hợp của Cuba và Nicaragua, vẫn lên tiếng

160 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

đoàn kết với chính quyền Maduro tại Caracas. Riêng một quốc gia có thế lực khác trong vùng là Mễ Tây Cơ lại lên tiếng giữ vai trò trung lập một cách miễn cưỡng, vì cố ý muốn tránh mang tiếng thiên vị và đứng hẳn về một trong hai phe của một vụ xung đột chính trị mà phía Mễ coi đó là chuyện nội bộ của Venezuela. Nhưng nói chung, những nỗ lực ngoại giao của Hoa Kỳ vẫn được xem là thành công khi lôi kéo được hầu hết các quốc gia trên thế giới, không những tại vùng Nam Mỹ mà còn cả tại Âu Châu cũng như nhiều vùng khác trên thế giới. Thế nhưng cho đến nay, sự sụp đổ của chế độ Maduro đã không diễn ra như mọi người mơ ước. Mặc dù phía đối lập đã tổ chức được những cuộc biểu

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

161

CÂU CHUYỆN THỜI SỰ

tình rầm rộ với sự tham dự của hàng trăm ngàn người dân cùng xuống đường để phản đối, nhưng quyền hành vẫn nằm vững trong tay của ông Maduro và dường như nó vẫn nằm chắc hơn nữa sau vụ biến động đảo chính hụt vào tuần qua. Và điều quan trọng nhất là những tướng lãnh cao cấp trong quân đội Venezuela vẫn tiếp tục trung thành với ông ta, cho dù là họ đã phải chịu những áp lực mạnh mẽ từ phía Hoa Kỳ để quay sang ủng hộ cho ông Guaido. Hơn thế nữa, hai cường quốc khác là Nga Sô và Trung Cộng lại lên tiếng không đồng tình với đường lối của Hoa Kỳ, và còn sẵn sàng yểm trợ cho chính quyền Maduro về mặt tài chính. Phía Nga còn đi xa hơn nữa khi cho hai oanh tạc cơ có khả năng chở bom nguyên tử đến đây cùng với hơn một trăm các chuyên gia kỹ thuật trong quân đội để yểm trợ cho hệ thống

phóng phi đạn phòng không của Venezuela. Phía Hoa Kỳ đương nhiên là rất bực mình và liền bắt đầu áp dụng thêm các biện pháp siết chặt về kinh tế đối với Venezuela mà nhiều chuyên gia cho là không thích hợp và hiệu quả, chỉ gây thêm khổ nạn cho người dân trong nước và chính quyền Maduro càng có lý do để đổ lỗi cho tình trạng khó khăn hiện nay là do Hoa Kỳ có ý đồ xấu nên đã giật dây những phần tử đối lập như ông Guaido. Các viên chức cao cấp của chính phủ Hoa Kỳ, tuy không nói ra, nhưng đã bắt đầu có dấu hiệu lo ngại rằng viễn tượng ông Guaido có thể lên nắm quyền bắt đầu xa vời, một sự lo ngại được xem là rất xác đáng. Chính quyền Hoa Thịnh Đốn ngay từ lúc ban đầu đã có một quyết định táo bạo khi ngang nhiên tuyên bố công nhận ông Guaido là tân tổng thống dù rằng ông ta

Rạng sáng 30/4, thủ lãnh đối lập Venezuela Juan Guaido thực hiện nước cờ táo bạo: xuất hiện trong một video, đứng cạnh các binh sĩ ủng hộ mình trước căn cứ không quân La Carlota ở thủ đô Caracas, tuyên bố cuộc nổi dậy mang tên “Chiến dịch Tự do” bắt đầu. Guaido tuyên bố rằng thời cơ đã đến và kêu gọi quân đội quay lưng với Tổng thống Nicolas Maduro. Ngay sau đó, đụng độ nổ ra giữa các binh sĩ bên trong căn cứ La Carlota và lực lượng ủng hộ Guaido, gồm phần lớn là dân thường và vài chục binh sĩ đào ngũ được trang bị vũ khí. Với việc tấn công vào căn cứ quân sự La Carlota ở thủ đô, phe đối lập hy vọng tạo tiếng vang bằng một hành động mang tính biểu tượng, kích động cả những người lính lẫn dân thường chấm dứt sự cầm quyền của Maduro. Cuối cùng, kế hoạch lật đổ Tổng thống Maduro bằng một cuộc binh biến kết hợp biểu tình quy mô lớn của Guaido đã thất bại hoàn toàn. Vào cuối ngày, Maduro phát biểu trên sóng truyền hình trực tiếp, tuyên bố đã đánh bại cuộc đảo chính, đồng thời cảm ơn các lực lượng vũ trang vì đã “trung thành tuyệt đối” với ông. Tuy nhiên, sự kiện này cũng hé lộ sự chia rẽ trong quân đội Venezuela. Trong khi các lãnh đạo cao nhất của quân đội duy trì ủng hộ với Maduro, nhiều sĩ quan cấp trung và cấp thấp sẵn sàng thách thức các chỉ huy của họ và đứng về phe đối lập.

không hề đắc cử trong một cuộc phổ thông đầu phiếu, và quan trọng hơn nữa là ông Guaido và phe ủng hộ ông tại Venezuela không hề kiểm soát được một phần đất nào ngay trong nội địa. Vì thế nên quyết định vội vã của Hoa Kỳ từ lúc ban đầu giờ đây có thể trở thành một trong những thí dụ điển hình cho thấy một sáng kiến hay dự định trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ thật ra chỉ được dựa trên những suy nghĩ hay dự tính theo kiểu mơ tưởng nhất thời hơn là những phân tích đã được nghiên cứu kỹ lưỡng từ trước. Và đây không phải là lần

162 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

đầu tiên các nhà lãnh đạo của Hoa Kỳ đã lầm lẫn tin rằng những nhân vật hay tổ chức ngoại quốc thuộc quyền điều khiển, hay chịu sự ảnh hưởng, của họ đã có được những sự ủng hộ đông đảo và rộng rãi của quần chúng trong nước. Vào những thập niên 1980 và đầu 1990 trước đây dưới thời của các tổng thống Ronald Reagan và Bush Bố, Hoa Kỳ đã mạnh mẽ ủng hộ thủ lãnh của phe kháng chiến tại Angola là ông Jonas Savimbi, vốn là một chính trị gia cũng được sự ủng hộ tích cực của nhiều người thuộc phe bảo thủ tại Hoa Kỳ. Thế nhưng sau đó không lâu, mọi

người mới vỡ lẽ ra chuyện ông Savimbi không những chỉ là một lãnh tụ mắc bệnh tâm thần điên cuồng và tàn bạo chứ không phải là một nhà tranh đấu cho các lý tưởng tự do dân chủ, mà ngay cả chính ông ta cũng thất bại trong sứ mạng muốn lật đổ chính quyền đương thời tại Anglola. Kế đến là trường hợp thất bại nổi tiếng khác được nhiều người biết đến dưới thời của TT Bush Con vào năm 2003. Vào thời điểm trước khi xảy ra cuộc chiến tấn công Iraq để lật đổ chế độ của nhà độc tài Saddam Hussein, chính quyền Bush Con đã thắt chặt mối liên hệ thân thiết với ông Ahmed Chalabi và tổ chức của ông có tên là Iraqi National Congress (INC). Chính ông Chalabi và tổ chức INC là nguồn cung cấp những thông tin tình báo được xem là quý giá về cái gọi là kho vũ khí tàn sát quy mô (weapons of mass destruction, WMD) của Iraq mà Hoa Kỳ cần phải huỷ diệt trước khi quá trễ. Các viên chức chính quyền và nhiều chính trị gia phe Cộng Hoà lúc đó đều đề cao ông Chalabi như là một lãnh tụ George Washington tân thời của Iraq và một “tài tử siêu sao” nổi tiếng tương tự như Michael Jordan. Một trong những viên chức cao cấp là Phó Thứ trưởng Douglas Feith của Bộ Quốc Phòng Mỹ còn mong muốn bộ tư lệnh hành quân của Mỹ ở chiến trường Iraq chỉ cần bổ nhiệm cho ông Chalabi làm lãnh đạo lâm thời tại

Iraq sau khi quân đội Mỹ tiến chiếm thủ đô Baghdad. Nhưng không ai ngờ rằng chỉ ít lâu sau đó, người ta mới ngỡ ngàng khi phát giác những thông tin tình báo do ông Chalabi cung cấp chỉ là toàn những tin tức được dựng đứng hoặc thổi phồng quá lố. Không những thế, uy tín của ông Chalabi ngay tại nội địa Iraq thật ra cũng rất thấp chứ không sáng giá như ông thường tự đề cao trước đó. Thật vậy khi Iraq cho tổ chức cuộc bầu cử lập pháp đầu tiên vào năm 2005, đảng INC do ông Chalabi lãnh đạo chưa đạt được 1% số phiếu, và do đó không giành được một chiếc ghế đại biểu nào trong quốc hội Iraq. Đến thời TT Obama, các viên chức trong chính quyền Mỹ cũng tiếp tục đi vào những vết xe sai lầm cũ của các chính quyền tiền nhiệm, như trường hợp đã xảy ra với nội tình tại nước Ukraine, vốn là chư hầu cũ của Liên Sô trước đây

nhưng đang muốn tách ra khỏi quỹ đạo này để gia nhập vào liên minh với Tây Âu và Hoa Kỳ. Vào lúc ấy, chính trị gia Viktor Yanukovych được đắc cử tổng thống trong một cuộc bầu cử được xem là công bằng và hợp pháp. Nhưng ông này lại là người thân Nga, nên khi có nhiều nhóm và tổ chức tại Ukraine đứng lên biểu tình chống đối chế độ Yanukovych, nhiều viên chức cao cấp của Mỹ đã tìm cách ủng hộ họ để mong lật đổ chính quyền thân Nga tại Ukraine. Trong số những người thuộc phe đối lập có tinh thần chống Nga, một nhân vật được phía Hoa Kỳ ủng hộ mạnh mẽ là ông Arseniy Yatsenyuk. Người ta biết đến chuyện này sau khi một cú điện thoại trao đổi giữa bà Thứ trưởng Ngoại giao Victoria Nuland và Đại sứ Mỹ tại Ukraine là Geoﬀrey Pyatt bị tiết lộ ra ngoài khi bà Nuland buột miệng: “Anh Yats này chính là người của

chúng ta.” Tu y n h ờ v à o s ự h ậ u thuẫn của Hoa Kỳ khiến cho ông Yatsenyuk được bổ nhiệm lúc đó vào chức vụ thủ tướng lâm thời, nhưng ông ta đã không thành công trong cuộc bầu cử diễn ra sau cuộc cách mạng tại Ukraine. Thay vào đó, người chiến thắng lại là một tay trọc phú mới chủ nhân của nhiều tập đoàn (oligarch) có tên là Petro Poroshenko lại chiếm thượng phong, khiến cho ông Yatsenyuk trở thành kẻ yếu thế hơn trong chức vụ thủ tướng của tân nội các. Điều này cho thấy là uy tín của ông ta đã yếu kém hơn nhiều, và càng tụt giảm hơn nữa khiến ông ta phải quyết định từ chức sau đó không lâu. Với tinh thần thực dụng nổi tiếng của Hoa Kỳ, các viên chức Mỹ liền quay sang ủng hộ cho chế độ của ông Poroshenko. Thế nhưng điều này cũng không đem lại những ích lợi cụ thể nào xuyên qua cuộc bầu cử tổng thống mới đây khi mà đương kim tổng thống Poroshenko lại thảm bại trước một đối thủ tầm thường là Volodymyr Zelensky, vốn chỉ là một tay hề nổi tiếng trong nước, lần đầu tiên gia nhập vào chính trường bầu cử. Tất cả những kết quả thất bại kể trên cho thấy là các viên chức chính phủ Hoa Kỳ thường có thói quen tai hại là hay đề cao quá đáng mức độ uy tín của những chính trị gia các nước khác mà Hoa Kỳ muốn xen lấn vào, và từ đó cũng dễ lầm lẫn hơn trong khả năng

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

163

CÂU CHUYỆN THỜI SỰ

thẩm định về xác suất thành công của những con bài mà Hoa Kỳ đã lựa chọn. Lần này, tuy được sự ủng hộ mạnh mẽ và lộ liễu từ phía Hoa Kỳ và cộng đồng thế giới, nhưng ông Guaido cũng đã thất bại nặng nề khi lớn tiếng hô hào cho một cuộc đảo chính để giành lại quyền hành từ tay của nhà độc tài Maduro. Điều này cho thấy là Venezuela dường như vẫn là một bài học cho sự suy tưởng quá chủ quan và mơ ước quá đáng từ phía Hoa Kỳ. Giờ đây, có lẽ Hoa Kỳ cần nên thận trọng dừng bước thay vì dấn thân sâu hơn nữa trong vụ xung đột này. Thật ra, chính quyền Hoa Thịnh Đốn cũng không làm điều gì quá sai trái với quyết định lúc ban đầu

công nhận lời tuyên bố của ông Guaido khi tự phong cho mình là tân tổng thống của Venezuela. Bởi vì ông ta có được sự ủng hộ của quốc hội trong nước trong chức vụ Chủ tịch, và là người tạm thời có thể giữ chức vụ tổng thống khi vị đương quyền không thể đảm nhiệm. Và cách nay vài tuần, cũng có nhiều người đã nghĩ rằng chế độ bất tài và tham nhũng của ông Maduro cũng khó lòng đứng vững dài lâu. Nhưng đến nay thì việc ra đi của ông Maduro đã không còn là một điều gì chắc chắn như nhiều người mong đợi. Do đó, Hoa Kỳ khó lòng tiếp tục xen lấn sâu hơn trong nội tình của quốc gia này. Việc gia tăng thêm các biện pháp trừng

phạt kinh tế chỉ càng khiến cho tình hình tệ hại thêm vì nó sẽ trở thành một hình thức xen lấn tàn nhẫn hơn, chỉ đem lại thêm nhiều khổ đau cho đa số người dân vô tội trong nước. Việc Hoa Kỳ sử dụng biện pháp vũ lực để giải quyết vấn đề càng là một giải pháp nguy hiểm và đầy rủi ro hơn nữa, chưa kể là sẽ khó lòng thu hút được sự ủng hộ của người dân Mỹ cũng như của cộng đồng thế giới. Dĩ nhiên, sẽ có rất ít người nào có lương tri bầy tỏ sự luyến tiếc nếu như chính quyền Maduro sẽ sớm bị loại bỏ trong tương lai. Và dĩ nhiên Hoa Kỳ cũng có quyền lên án sự xen lấn của Nga Sô và Trung Cộng trong nội tình của Venezuela qua hành

164 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

động yểm trợ cho chế độ của nhà lãnh tụ độc tài Maduro, và khiến cho mối quan hệ ngoại giao giữa nước này và Hoa Kỳ trở nên tồi tệ hơn. Có lẽ giờ đây mọi quyết định sau cùng là để nhường lại cho người dân Venezuela tự quyết định. Nếu như đa số người dân trong nước đồng lòng muốn loại bỏ một thể chế độc tài và tham nhũng, họ bắt buộc phải có những thái độ và hành xử cần thiết. Hoa Kỳ đã thúc đẩy quá nhiều đến mức tối đa cho phép trong việc ủng hộ cho ông Guaido từ phía bên ngoài trong thời gian vừa qua. MAI LOAN Houston, Texas, ngày 6 tháng 5/2019

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

165

VĂN HỌC NGHỆ THUẬT

Tìm thấy bức chân dung thứ hai của danh họa Leonardo da Vinci

ức chân dung thứ hai khắc họa diện mạo danh họa Da Vinci trong những năm tháng cuối đời đã vừa được tìm thấy và sắp được trưng bày trước công chúng lần đầu tiên tại lâu đài Buckingham, London, Anh. Bức phác họa một người đàn ông để râu được cho là một trong hai bức phác họa chân dung của Da Vinci lúc sinh thời còn lại cho tới hôm nay. Ô n g M a r t in C l a y t o n , người đứng đầu nhóm nghiên cứu tranh trong bộ sưu tập nghệ thuật của Hoàng gia Anh đã phát giác ra bức phác họa này khi đang nghiên cứu lại những tác phẩm được lưu trữ trong lâu đài Windsor. Ông Clayton đánh giá đây là một bức phác họa chân dung được thực hiện bởi một học trò của danh họa Da Vinci. Bức phác họa được vẽ chỉ một thời gian ngắn trước khi vị danh họa qua đời ở tuổi 67 hồi năm 1519. Trước đây, giới nghiên cứu hội họa đã biết tới một bức phác họa khác cũng ghi lại chân dung Da Vinci, được thực hiện ở cùng thời gian với bức vừa được phát giá c, nhưng danh tính tác giả thì rõ ràng hơn, đó là một học trò của Da Vinci có tên Francesco Melzi. Chia sẻ về bức họa mớ i tì m thấ y này, ông Clayton cho hay: “Nếu bạn so sánh bức phác họa này với bức

phác họa được thực hiện bởi Francesco Melzi, cả hai bức đều vẽ Da Vinci với những sự tương đồng rất lớn. Cùng một sống mũi thẳng thanh nhã, một bộ râu rậm, những lọn tóc quăn... Ông cho biết: “Bên cạnh bức phác họa của Francesco Melzi, thì đây chính là bức phác họa duy nhất được thực hiện lúc vị danh họa Da Vinci còn sống”. Ông Clayton cho rằng danh họa Da Vinci đang ở khoảng 65 tuổi khi xuất hiện trong bức phác họa thứ hai, trông ông có nét buồn bã, sầu lắng, u uất. Giả i thí ch nhậ n xé t này, ông Clayton cho rằng: “Da Vinci biết mình sắp qua đời, khi ấy, cánh tay phải của ông đã bị tê liệt, ông không còn có thể vẽ tranh sơn, nhưng ông vẫn có thể vẽ phác họa. Lúc này, Da Vinci hiểu rằng cơ thể mình đang trở nên suy nhược”. Clayton nó i thêm: “Da Vinci vốn nổi tiếng có bộ râu đẹp, ông dành nhiều thời gian, công sức chăm sóc cho bộ râu của mình và không thể nói là điều đó không tốn kém. Thời ấy, chỉ có rấ t ít ngườ i để râu như ông, dù sau đó việc để râu nhanh chóng trở thành mốt”. Bức chân dung mới được tì m thấ y này đượ c vẽ trên mặt sau của một tờ giấy phác họa mà trên đó Da Vinci từng nghiên cứu phác thảo chân ngựa để chuẩn bị

thực hiện một bức tượng người cưỡi ngựa. Trước đây, chuyên gia nghiên cứu lịch sử hội họa Kenneth Clark đã từng ngờ rằng đây là một bức phác họa chân dung Da Vinci khi ông này đang hệ thống hóa lại những bức phác họa nằm trong bộ sưu tập nghệ thuật của Hoàng gia Anh hồi năm 1968. Nhưng sau đó, ông Kenneth Clark không đề nghị gì thêm và câu chuyện này bị rơi vào quên lãng,

166 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

mãi cho tới khi ông Clayton xúc tiến nghiên cứu gần đây, bức phác họa mới được chú ý trở lại. Bức phác họa này sẽ được trưng bày bên cạnh 200 bức phác họa khác được thực hiện bởi danh họa Da Vinci trong một cuộc triển lãm vào cuối tháng 5 tại Phòng trưng bày của Nữ hoàng Anh - một phòng trưng bày nghệ thuật công cộng nằm trong cung điện Buckingham. L.T (Theo The Independent)

Tác giả “50 Shades” bị chỉ trích bôi nhọ người Albani Nữ văn sĩ EL James, tác giả bộ tiểu thuyết “50 Shades”, bị chỉ trích vì mô tả “tiêu cực” và “phi thực tế” về người Albani như xã hội đen và nô lệ tình dục trong tiểu thuyết mới nhất vừa ra mắt hồi tháng 4 - “The Mister”. Dư luận xôn xao khi đặc phái viên của Albani tại Anh phàn nàn về chân dung người dân nước ông bị bôi nhọ trong “The Mister”. Tiểu thuyết này mô tả một phụ nữ Albani nghèo khổ, nạn nhân của xã hội đen và buôn bán tình dục, bị bán đến nước Anh và làm nghề dọn vệ sinh. Cô có mối tình lãng mạn với một quý tộc người Anh theo kiểu hoàng tử lọ lem. Người phụ nữ này kinh ngạc trước “điện thoại thông minh” và “thẻ tín dụng” mà anh chàng người Anh sử dụng như kiểu chưa bao giờ trông thấy trước đây. Qirjako Qirko – đại sứ của Albani ở London (Anh) nói rằng tiểu

thuyết mô tả những người đồng hương của ông như tội phạm, bản chất xấu xa và tạo ra nhận thức tiêu cực. Ông Qirjako Qirko nó i rằ ng chân dung người Albani trong cuốn tiểu thuyết là “hoàn toàn phi thực tế”. Các hãng du lị ch Albani luôn cố gắng cải thiện hình ảnh nước họ qua các chiến dịch mà gần nhất là “Taken by Albania”. Họ cho biết vì phim ảnh, văn học... mà hình ảnh Albani trong văn hóa đại chúng là những tội phạm xã hội đen, buôn bán ma túy. Tuy nhiên, đất nước họ không phải như thế, người dân Albani rất thân thiện. Tác phẩm mới nhất của EL James là một câu chuyện tình yêu chủ yếu lấy bối cảnh ở London và Cornwall đương đại, kể về một quý tộc người Anh giàu có, người rơi vào lưới tình với người giúp việc của anh ta, một phụ nữ trẻ xinh đẹp và bí ẩn đã chạy

trốn khỏi Albania. Theo thuật ngữ của Hollywood, nó giống như một bản mash-up khiêu dâm của Cinderella và Downtown Abbey. Đối với những người hâm mộ đang mong đợi một câu chuyện khác liên quan đến bạo dâm được đẩy lên cực độ, thì The Mister có thể sẽ khiến họ thất vọng. Các cảnh ‘sex’ khá cởi mở và xuất hiện nhiều, nhưng gần như không vượt quá giới hạn đạo đức và bị đẩy lên tận cùng như “50 Shades”. Nhưng James có các vấn đề khác để kể, không chỉ là sự kích thích tính dục. Bên dưới sự tưởng tượng phù phiếm, The Mister đề cập những chủ đề bất ngờ và quan trọng như bất bình đẳng kinh tế, cảnh ngộ của những người lao động không có giấy tờ, sự áp bức phụ nữ trong những xã hội bảo thủ và cách thức mà các thể chế xã hội và chính phủ gia tăng sự giàu có và quyền lực,

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

167

THẾ GIỚI ĐÀN ÔNG

Vì đâu đàn ông hững hờ?

o nhiều yếu tố tác động, ham muốn tình dục dễ bị suy giảm. Tình trạng này là một dạng bệnh lý thường gặp, đặc biệt ở những người luống tuổi.

Điều này còn nghiêm trọng hơn nhiều khi xảy ra cả ở những đối tượng là người trẻ. NGUYÊN NHÂN GÂY SUY GIẢM HAM MUỐN TÌNH DỤC

Dinh dưỡng: Dinh dưỡng là điều kiện quan trọng đầu tiên để đảm bảo sức khỏe tình dục. Những người thiếu protein, kẽm và các nguyên tố vi lượng có thể gây ra rối loạn chức năng tình dục. Việc ăn uống đầy đủ, cân bằng thực phẩm, đặc biệt là ăn nhiều món ăn chứa lượng protein cao, vitamin và kẽm thường xuyên sẽ giúp chức năng tình dục cải thiện. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng dinh dưỡng quá độ có thể gây ra bệnh béo phì, khi tăng cân trầm trọng sẽ dẫn đến triệu chứng mất ham muốn. Vì vậy, nên ăn uống hợp lý để duy trì phong độ lâu dài. Stress: Nguyên nhân hàng đầu và phổ biến dẫn đến suy giảm ham muốn tình dục là stress. Căng thẳng có thể đến với bất cứ ai, như khi gặp những điều phiền phức, không thể giải tỏa trong cuộc sống, công việc hay các mối quan hệ. Để giải quyết vấn đề này, người đàn ông cần nhìn nhận vấn

đề một cách thấu đáo, tích cực. Nếu stress quá nặng có thể phải gặp bác sĩ tâm lý để giải tỏa hoặc tìm sự giúp đỡ. Suy giảm testosteron: Đây là hormone quyết định phong độ của phái mạnh. Testosteron chủ yếu được tiết ra từ tinh hoàn, còn một lượng nhỏ ở trong các tuyến thượng thận. Lượng testosteron thay đổi trong ngày, cao nhất vào lúc sáng sớm nhưng luôn trong ngưỡng từ 10-35nanomol/l. Hàm lượng testosteron cao nhất ở tuổi 20. Nam giới sau 30 tuổi, mỗi năm lượng testosteron hụt mất khoảng 1,5%; nếu vì một lý do nào đó mà giảm quá mức testosteron (tức dưới 10nanomol/l) thì sẽ xuất hiện những triệu chứng như giảm ham muốn tình dục, giảm khoái cảm, giảm khối lượng cơ, tăng mỡ bụng, trầm cảm, chán nản. Sự thiếu hụt testosteron thường không có dấu hiệu để nhận biết cho đến khi cơ thể thật sự báo động. Các bệnh lý về tim mạch như bệnh mạch vành, xơ vữa động mạch, suy tim, tăng huyết áp... sẽ có chỉ số testosteron thấp dưới ngưỡng.

Ít ngủ: Nếu suy giảm ham muốn tình dục, lý do đầu tiên mà người đàn ông nên nghĩ đến là xem liệu mình có bị mất ngủ hay không, hay gặp những vấn đề của giấc ngủ như mơ mộng, ngủ không yên hoặc bị chứng ngưng thở khi ngủ... Tất cả đều ảnh hưởng tới nhu cầu tình dục.

Rượu: Rượu chưa bao giờ là thức uống có thể làm cho người uống cảm thấy cởi mở hơn với tình dục. Uống quá nhiều rượu có thể làm tê liệt khả năng tình dục, làm mất kiểm soát vì rượu ức chế trung khu thần kinh làm phản xạ và nhận thức của con người bị suy giảm. Người uống rượu không thể làm chủ được cảm xúc và hành động của mình, không thể duy

168 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

trì được sự cương cứng cần thiết, khó đạt cực khoái và xuất tinh sớm... Dùng thuốc: Một số loại thuốc có thể làm giảm các ham muốn tình dục như thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị huyết áp, điều trị HIV... Nhiều loại thuốc ảnh hưởng đến chức năng tình dục như reserpin, rauwolfia, propranolol, chlorpromazin, probanthin và một số thuốc chống ung thư. Sau một thời gian dài xạ trị có thể dẫn đến ham muốn tình dục bị hạn chế.

Trầm cảm: Khi mắc bệnh trầm cảm, không chỉ có phụ nữ mà cả nam giới cũng suy giảm nhu cầu tình dục. Khi người bệnh lâm vào tình trạng mệt mỏi về tinh thần, cảm xúc ủ rũ chán chường bủa vây..., đó là khi hệ thần kinh thực vật của họ bị rối loạn, suy giảm… Điều này dẫn đến việc không muốn quan hệ tình dục, phải trị tận gốc các triệu chứng trầm cảm từ cả tâm lý và thực thể mới giải quyết được vấn đề. Mất cảm hứng tình dục: Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến “chuyện yêu” của hai người như con cái làm phiền, không đi ngủ cùng lúc, nàng ăn mặc không gợi cảm, thời tiết quá nóng bức… Tất cả những điều này đều có thể

làm ham muốn của chàng biến mất nhanh chóng. Có được thời điểm, không gian thích hợp cho “chuyện yêu” cũng sẽ làm gia tăng khả năng yêu của cả hai. Thêm vào đó, những trạng thái cảm xúc khác nhau như ghen tuông, giận hờn, buồn bã… đôi khi lấn át cả ham muốn. Nếu người chung chăn gối oán giận, trách móc … thì mọi cánh cửa của đam mê, của ham muốn gần như khép lại, thậm chí không muốn giao tiếp hay trao đổi. ĐI TÌM LỜI GIẢI

Để tăng cường ham muốn, đòi hỏi phải giải quyết được gốc rễ vấn đề: điều trị các bệnh lý nếu có, giải tỏa stress, duy trì dinh dưỡng và cân nặng hợp lý,

tập thể dục thể thao đều đặn… Hơn nữa, các biện pháp tâm lý cũng rất quan trọng. Mối quan hệ tình cảm và tình dục thường đòi hỏi phải gần gũi và tinh tế. Đây không phải là điều đáng ngạc nhiên, tình dục không chỉ đơn giản là để duy trì bản năng tự nhiên mà nó được kích hoạt bởi tình yêu. Điều quan trọng nhất của ham muốn chính là nằm ở cảm xúc trong khi quan hệ tình dục, hai người cần tin tưởng lẫn nhau, ứng xử hài hòa, cởi mở là “liều thuốc” tốt nhất để chữa bệnh và cải thiện ham muốn. BS. BĂNG TÂM

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

169

BẠN GÁI NHỎ TO

Cuộc tình như trái cấm HỎI: Tôi vừa qua sinh nhật thứ 42. Vì sự nghiệp, vì kỹ lưỡng hay vì duyên số chưa tới, tôi tuy cũng đã vài lần trải qua vài cuộc tình nhưng chưa bao giờ kết hôn. Cuối năm 2013, mới 36 tuổi, sau bữa ăn tối với bạn bè đêm Giáng Sinh, tôi bất ngờ bị stroke. May mắn được cứu chữa kịp thời (do tôi tự lái xe tới ER,) tôi rời bệnh viện sau thời gian ổn định bệnh tình ở đây cộng thêm thời gian vật lý trị liệu ở Rehab Center rồi về nhà, tâm trí vẫn sáng suốt như trước mặc dầu bây giờ phải di chuyển với cái cane. Tôi cũng đã làm việc trở lại nhưng ở một chừng mực hạn chế. Tôi có nhà riêng. Mặc dầu cha mẹ, một chị và một em gái tôi đều rất thương yêu tôi, cố thuyết phục tôi dọn về với đại gia đình để tôi được săn sóc nhiều hơn nhưng tôi không muốn mình trở nên nhát nhúa, ỷ lại nên tôi từ chối, cam kết với mọi người là tôi tự lập được, xin cả nhà hỗ trợ chứ đừng biến tôi thành sợi dây leo. Vì vậy,

gia đình tôn trọng ý riêng của tôi và không phản đối. Cuộc sống của tôi khá dễ dàng, có thể không có nhiều hứng khởi nhưng bình an với không thiếu những niềm vui nhỏ. Ban đầu, mẹ tôi đích thân nấu nướng cho tôi ăn vì bà tin vào các thực đơn kiêng khem mà bà quả quyết là rất cần cho người từng bị stroke như tôi. Bà luôn tự hào là cha tôi bị áp huyết cao nhưng nhờ bà biết áp dụng chế độ ăn uống thích hợp cho cả nhà mà ông vẫn được khỏe mạnh ở tuổi ngoài 70 như hiện nay (tôi biết mẹ tôi đã phải tự chế lắm để không một lần trách móc tôi vì dọn ra ngoài nên mới bị đột quỵ quá sớm như thế, may mà không tàn phế nặng!) Không chỉ nấu, bà còn đích thân mang thức ăn tới nhà cho con trai, để sẵn vào các containers riêng từng bữa để tôi ăn ở nhà đã đành nhưng cũng đem theo tới sở để ăn trưa nữa. Có khi bà bận hay sợ bà mệt, chị hoặc em gái tôi làm việc giao cơm thay bà. Thấy vậy, tôi lập tức

đề nghị để tôi có thêm thời giờ với gia đình, tôi sẽ về nhà cha mẹ ăn tối với cả nhà, bữa nào phải về muộn, tôi sẽ báo để mọi người ăn trước. Giao hẹn thế mà những buổi tối bất thường ấy, khi tôi về tới, mẹ tôi vẫn chờ tôi, cười cười nói rằng các cô gái không ăn trễ vì sợ thân hình kém thon gọn, bố không ăn trễ vì các cô con gái có nhiều chuyện kể cho ông nghe, sẽ tỵ nạnh bố không fair vì quý anh trai hơn. Những thương yêu của gia đình tôi tự nhiên trở thành hệ lụy cột buộc tôi trong khi tôi còn cuộc đời riêng phải sống. Đây là lý do tôi viết lá thư này gởi về mục do bà phụ trách. Số là 4 năm nay, tôi có mối giao hảo thân tình với một phụ nữ li dị, xinh đẹp, thanh lịch, lớn hơn tôi 9 tuổi, sống trong cùng khu chung cư. Ban đầu, mỗi buổi tối cơm nước xong về nhà, ngồi nghỉ ngơi ngoài hành lang để hóng gió biển, tôi thấy bà mặc quần áo thể thao, tay cầm tạ nhỏ, đi bộ ngang qua tôi. Có lần chạm mắt nhau, tôi giơ tay ngang trán ra dấu chào, bà cũng nghiêng đầu ra dấu đáp trả và tiếp tục đi. Nhiều lần như thế, hình như chúng tôi không ai nói gì với ai nhưng có cái hẹn ngầm. Cũng có hôm tôi nán lại hành lang muộn hơn nhưng bà không đi qua. Hôm sau, lại trông thấy nhau, lại chào, và chỉ có thế. Một hôm, bà ghé lại chỗ tôi ngay trong vòng đi đầu tiên, thay vì tay cầm tạ,

170 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

bà cầm một cái lọ thủy tinh nhỏ cắm mấy nhánh hoa tím mỏng manh tôi không biết tên, bước lên mấy bậc thềm đến thẳng chỗ tôi ngồi. Bà khẽ nghiêng mình, đặt lọ hoa xuống cái bàn nhò và nói, giọng thanh tao, ấm áp: “Tôi ở dãy A, ngay lối vào cư xá. Tôi có nghĩ sai, mong ông thứ lỗi. Tôi nghĩ tôi mắc nợ ông những buổi tối đi qua đây, thấy ông ngồi đây dường như để chào người hàng xóm là tôi...” Bà ngừng lại. Tôi thì bối rối, một phần vì bất ngờ, phần khác vì gió làm thoảng qua mặt tôi mùi hương lạ, quyến rũ, từ toàn bộ con người bà, không phải từ nước hoa tôi vốn rất dị ứng mà từ mái tóc buông xuống vai, quần áo, hơi thở gấp nghe rõ của bà, lẫn với mùi các luống hoa dưới vườn, tôi đoán vậy. Tôi chưa kịp phản ứng thì hình như bà nhìn thấy cái cane tôi để dựa phía trong cái ghế tôi đang ngồi, và bà nói tiếp, giọng đã tự chủ hơn: “Ôi, xin lỗi ông, bây giờ thì tôi không còn ý nghĩ trước khi đến đây nữa! Tôi biết là tôi sẽ không thể rủ ông cùng đi bộ với tôi mỗi tối trong cư xá...” Đến đây, mắt bà dừng lại trên cái gậy. Như vậy đấy và chúng tôi trở thành bạn suốt 4 năm qua. Gần đây, chúng tôi đã cầm tay nhau, đã thực sự vui đùa, hạnh phúc bên nhau trong những giờ gặp mặt, đã bàng hoàng hôn nhau từ giã sau những quãng đi bộ ngắn, riêng tôi đã thật sự muốn một cái gì

bền vững dù biết chẳng trăm năm. Vấn đề còn lại, không nói nhưng hẳn bà đã đoán được: làm sao tôi có thể thuyết phục gia đình chấp nhận cuộc tình như trái cấm này? Cho tới bây giờ, cả nhà tôi chưa một ai hay biết gì về mối tình của chúng tôi. Michael. TRẢ LỜI: Có thể do tôi đứng ở một góc cạnh đời sống rất khác với ông nên tôi không hiểu được vì sao ông có tâm trạng bối rối như diễn tả trong thư? Ở tuổi ông, nhất là trong tình trạng sức khỏe không thực sự hoàn hảo của ông lúc này, tôi không thấy có vấn đề gì cản trở ông vui hưởng hạnh phúc trong tầm tay mình cả Nếu có, hẳn là do ông cảm thấy có lỗi vì đi con đường này, ông sẽ làm song thân thất vọng, do ông không đáp ứng được các mong đợi cha mẹ

đặt vào ông? Cho dù là vậy, người lớn chắc cũng đã ý thức về sự thay đổi quan trọng ông trải qua, ảnh hưởng không ít đến các điều kiện sinh tồn trước kia của ông để chấp nhận những giới hạn mới, thay đổi nơi chính các cụ mà ông chưa có cơ hội để biết. Vì thế, tôi trộm nghĩ ông nên bình tĩnh, chân thật, tự xác định mục tiêu của mình rồi chia sẻ với gia đình vốn đã sẵn thương yêu ông, những ấp ủ riêng, cùng nhau xem xét lại còn trắc trở nào có thể giải quyết ổn thỏa (ví dụ các cụ muốn có cháu đích tôn nối dõi giòng họ, ngày nay y khoa tiến bộ giúp được...) thì bàn bạc, căn bản là ông cần được sống cuộc đời của ông cách nào đầy đủ và hạnh phúc nhất cho ông. Không nên đặt nặng yếu tố chênh lệch tuổi tác vì nếu nó đã không là sự bất tiện ngay từ đầu giữa ông và bạn gái của ông thì nó sẽ rất bình thường trong tương lai, ông

cứ an nhiên tiến bước, thử xem con Tạo xoay vần đến đâu? Sau cùng, nếu ông bà tìm được Thiên Đàng bền vững bên nhau thì đấy chính là lời kết luận hùng hồn nhất cho sự lựa chọn đến từ trái tim trong trẻo của ông, không có gì phải ân hận. Xin chúc lành đến ông nhé! BÙI BÍCH HÀ

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

171

RAO VẶT • CẦN NGƯỜI • CẦN THỢ • SANG TIỆM • BÁN XE • BÁN NHÀ • THUÊ/BÁN PHÒNG/NHÀ • CẦN NGƯỜI GIỮ TRẺ • NHẬN GIỮ TRẺ • v.v... *

Sửa hoặc thay đổi nội dung miễn phí

Hạn chót để sửa đổi nội dung trước 10 giờ sáng thứ Sáu hàng tuần

* Nếu ngưng đăng sớm, số tiền còn lại sẽ được sử dụng cho những lần đăng sau

172

CLASSIFIED ADS • GIÁ RẺ • HIỆU QUẢ • NHANH CHÓNG Rạng Đông News báo hằng tuần, ấn bản 5000 tờ mỗi tuần phục vụ rộng rãi tại GA và các vùng phụ cận

678-360-2840 

rangdong.rv@gmail.com



www.RangDongAtlanta.com

RANG DONG NEWS 4643 Buford Hwy. Chamblee, GA 30341

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

173

174

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

175

176

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

177

178

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

179

180 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

181

182 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

183

184 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

185

186 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

187

188 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

189

190 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

191

192 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

193

194 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

PHỤ NỮ

Trang điểm “ĂN GIAN” tuổi

ạm rời xa các kiểu makeup thông thường, hãy thử các mẹo trang điểm giúp gương mặt luôn rạng rỡ và tươi tắn, “trẻ ra chục tuổi” của ELLE.

Kem lót có độ bắt sáng

Nhiều người ưa chuộng kem lót có độ che phủ giúp lớp nền hoàn hảo hơn. Tuy nhiên, theo ý kiến của các chuyên gia makeup, điều này khiến lớp trang điểm kém tự nhiên, gương mặt trở nên cứng nhắc. Nên dùng kem vừa có tác dụng là lớp lót nền, vừa có khả năng bắt sáng. Loại kem lót này mang đến hiệu ứng căng bóng, giúp da trông tươi trẻ và quyến rũ hơn hẳn.

Đôi má ửng hồng

Theo chuyên gia makeup Elizabeth Hurley, bí quyết trang điểm để má hồng tự nhiên nhất, hãy sử dụng các gam màu ấm như hồng phớt, cam đào hoặc ánh đồng. Những tông màu này giúp gương mặt bừng sáng và trông trẻ hơn tuổi thật. Nên chọn điểm cao nhất của gò má và nhẹ nhàng thoa phấn má hồng theo vòng tròn.

Lớp nền “sương mai”

Lớp nền mỏng nhẹ là xu hướng làm đẹp “hot” nhất năm 2019. Không thể phủ nhận, làn da là yếu tố làm lộ tuổi tác rõ ràng nhất. Vì vậy, kiểu đánh nền dày cộm chỉ càng nhấn thêm vào các nếp nhăn. Bí quyết trang điểm để trông trẻ trung chính là lớp nền mỏng nhẹ như sương. Nên chọn những sản phẩm có kết cấu mỏng nhẹ mang đến lớp nền mịn mướt như kiểu trang điểm Hàn Quốc.

Kẻ mí mắt dưới màu nude

Bí quyết trang điểm này được tiết lộ bởi nhiều chuyên gia makeup hàng đầu trong giới làm đẹp. Nghe có vẻ lạ nhưng eyeliner màu nude tạo hiệu ứng mắt to tròn, long lành hơn rất nhiều.

Phấn mắt dạng nhũ

Kẻ mắt màu nâu

Nếu như eyeliner ghi điểm bởi độ sắc nét và quyến rũ thì màu kẻ mắt nâu trông trẻ trung và dịu dàng hơn hẳn. Tông màu nâu không đậm bằng màu đen, nhưng đôi mắt vẫn trông cuốn hút vô cùng hòa nhã.

Đôi mắt là điểm nhấn thu hút nhất trên gương mặt. Để tô điểm cho mắt thêm sức sống, nên chọn phấn mắt dạng nhũ màu sáng. Bí quyết trang điểm là dùng phấn highlighter tán nhẹ lên khóe mắt và phần dưới xương lông mày. Hãy chọn các tông màu tươi tắn như hồng đào, cam đào hoặc nhũ bạc. Đối với phụ nữ trên 30 tuổi, dùng kem lót dạng lỏng và phấn bột phủ lên phần mí mắt để lớp trang điểm lâu phai hơn.

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

195

PHỤ NỮ

Che quầng thâm mắt

Quầng thâm mắt nằm trong số các vị trí “tố cáo” tuổi tác rõ ràng nhất. Để che lấp khuyết điểm này, hãy chọn kem màu sáng, có độ che phủ và hợp với tông da. Tuy nhiên, khi dùng kem che khuyết điểm, không nên thoa quá dày khiến lớp makeup bị nặng nề. Đây là yếu tố làm nổi rõ nếp nhăn, vết chân chim… Bắt đầu phủ kem che khuyết điểm lên quầng thâm dưới mắt, sau đó đến đuôi mắt và cuối cùng là khóe mắt.

Lông mày cánh cung

Thay vì tốn công cho đôi mày dày, đậm và sắc nét, sao bạn không thử để

lông mày ở trạng thái tự nhiên nhất. Dáng mày thanh mảnh, cong nhẹ ở phần đuôi, giúp dung mạo trở nên yêu kiều và tươi trẻ hơn rất nhiều.

Son đỏ

Son bóng

Mẹo để đôi môi trông tươi tắn hơn chính là dùng son có độ bóng nhẹ. Son bóng giúp môi trông căng mọng và đáng yêu. Khi sử dụng son bóng, hãy chọn những màu sắc trẻ trung như màu hồng, cam, đỏ hồng. Một bí quyết trang điểm nên nhớ để diện mạo trẻ trung, đó là không kẻ viền môi. Chì viền giúp đôi môi rõ nét và gợi cảm nhưng cũng là yếu tố tăng thêm “tuổi” cho môi.

Dù ở độ tuổi sau 40 cũng đừng ngần ngại tô điểm cho đôi môi với son màu đỏ. Đây là sắc son giúp phái đẹp thêm tự tin và nổi bật hơn. Để hợp với làn da của phụ nữ châu Á, nên chọn các màu son có tông trầm ấm như đỏ đất, đỏ san hô, đỏ thuần, đỏ hồng…

196 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

M.L (Theo ELLE Team)

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

197

CÂU CHUYỆN THẦY LANG

Cung cấp nhiên liệu cho cơ thể

BS NGUYỄN Ý ĐỨC

Calorie là gì?

Về phương diện dinh dưỡng cho cơ thể, số năng lượng hoặc calorie của thực phẩm được đo bằng kí lô, nhưng tiền tố (preﬁx) kilo đã được bỏ. Đơn vị quốc tế của năng lượng là joule. Một calorie bằng 4.184 joule. Mỗi loại thực phẩm cung cấp một số năng lượng khác nhau, và như vậy có các calorie không giống nhau.Chất béo cho 9 calorie trên một gram, và chất carbohydrate cũng như chất đạm cung cấp 4 calorie trong khi đó nước và các chất sơ không có calorie nào. Do đó thực phẩm giầu chất béo có nhiều calorie nhất và các thực phẩm nhiều chất sơ và nước như các rau tươi đều có rất ít calorie. Trong đời sống hàng ngày, rất khó để đánh giá con số chính xác của calorie trong

thực phẩm mà quý vị ăn hoặc số lượng đúng của calorie mà quý vị dùng.Tuy nhiên, có những họa đồ ghi phỏng chừng số lượng calorie trong các thực phẩm đặc biệt, và số ước tính là bao nhiêu calorie mất đi trong các sinh hoạt như đi bộ, chạy, làm công việc nhà và đánh máy chữ trên bàn phím. Calorie cũng có thể giúp để giảm sức nặng. Mỗi một pound của cơ thể bằng 3.500 calo. Nếu mỗi ngày của một tuần lễ mà quý vị tiêu thụ 500 calorie ít hơn là số lượng tiêu dùng, quý vị sẽ mất khoảng 2.2 kilo. Nếu trong một năm, quý vị ăn 100 calories nhiều hơn số lượng đốt đi, quý vị sẽ lên khoảng 5.4 kilogram. Thực phẩm nào nên ăn mỗi ngày để có dinh dưỡng tốt?

Quý vị cần năng lượng không những để bổ củi

hoặc chạy đường dài 42 cây số mà còn cần để coi truyền hình và ngay cả để ngủ. Không có năng lượng, tim sẽ ngưng bơm máu; tất các các sinh hoạt đều dừng lại và tế bào sẽ chết. Trong khi thảo mộc lấy năng lượng từ mặt trời, con người có năng lượng nhờ ăn thực phẩm. Thực phẩm gồm ba thành phần chính: chất đạm, carbohydrates và các chất béo. Nó cũng có nhiều sinh tố và các khoáng chất. Các chất sau này giữ vai trò quan trọng trong các phản ứng hóa học của tế bào. Khi thịt nạc chỉ là chất đạm, rau chỉ có carbohydrate, và các dầu thuần túy chỉ có chất béo, thì đa số các thực phẩm lại là hỗn hợp của ba chất dinh dưỡng. Chất đạm là các chất sinh tử để tạo ra các tế bào

198 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

của cơ thể và cần để tăng trưởng và tu bổ các tế bào cũng như sản xuất các kích thích tố và các diêu tố. Carbohydrates và chất béo là nguồn chính để cung cấp năng lượng. Chất béo cũng hoàn tất nhiệm vụ trong việc dự trữ năng lượng và dùng trong việc cách nhiệt. Nếu ăn nhiều loại thực phẩm khác nhau, chế độ dinh dưỡng sẽ cân bằng và có đầy đủ tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết. Sau đây là bảng hướng dẫn để quý vị lựa một chế độ dinh dưỡng cân bằng: - Nhóm 1: Trái cây và rau: 4 hoặc nhiều hơn servings mỗi ngày. - Nhóm 2: Bánh, ngũ cốc và các loại hạt khác: 4 hoặc nhiều hơn servings mỗi ngày. - Nhóm 3: Sữa các loại: người lớn 2 servings mỗi ngày, trẻ em thì 3 hoặc 4 servings một ngày.

Chất béo đa bất bão hòa do gia cầm, cá, và các loại rau cung cấp và được coi như hạ cholesterol. Tuy nhiên vấn đề cholesterol rất phức tạp và vai trò của nó trong chế độ dinh dưỡng cũng chưa biết rõ.

- Nhóm 4: Cá, thịt, trứng và rau cần 2 servings mỗi ngày. Xin nói rõ hơn về serving. Serving Size có thể hiểu là một phần ăn theo quy định (hay một xuất ăn), có chứa số lượng calo nhất định. Ví dụ, một phần cơm hay mì là nửa bát, cách tính calo theo phần ăn là để giúp người sử dụng biết lượng calo khi tiêu thụ, đặc biệt là calo từ mỡ. Ví dụ, một túi khoai tây chiên có chứa 150 calo/phần ăn, nhưng cả túi này là 3 phần ăn, nghĩa là có chứa tới 450 calo. Một ngày cần bao nhiêu chất đạm?

Những phần rắn chắc ở trong cơ thể của quý vị gồm có ba phần tư là chất đạm. Mỗi ngày, cơ thể cần từ 20 tới 30 grams chất đạm để tạo ra các chất hóa học ngõ hầu sự sống được duy trì. Ít nhất mỗi ngày quý vị phải tiêu thụ số chất đạm như vậy.Theo cơ quan y tế, mỗi ngày cần 44 gram chất đạm đối với người nữ và 56 gram cho người nam. Một ly sữa có 8 gram chất đạm, một quả trứng có 6 gram và một miếng thịt gà ở ngực có 52 gram chất đạm. Thế nào là chất đạm có giá trị cao?

Chất đạm gồm có nhiều amino acids. Đa số của 22 chất đạm đó được tổng hợp ở gan nhưng 8 amino acids phải được ăn hàng ngày. Tám chất này gọi là các amino acids cần thiết. Thịt, trứng, sữa và các thực phẩm động vật có 22 amino

Nếu các cháu bé chọn thức ăn liệu chúng có ăn những gì tốt cho chúng?

acids và là nguồn gốc của các chất đạm có giá trị cao. Bởi vì chúng thiếu một hoặc nhiều hơn amino acids, chất đạm ở thảo mộc được gọi là không đầy đủ. Nhưng nếu một kết hợp của thảo mộc được dùng mỗi ngày vào một bữa ăn, chúng sẽ bổ túc cho nhau và cung cấp đầy đủ chất đạm. Gạo và các loại hạt đậu hoặc ngô và đậu đỏ là những thực phẩm bổ sung. Cần tiêu thụ bao nhiêu chất béo mỗi ngày?

Đa số dân chúng của các

quốc gia kỹ nghệ tiêu thụ quá nhiều chất béo. Các nhà dinh dưỡng giới hạn một chế độ dinh dưỡng gồm có 10 tới 15 phần trăm là chất đạm, 55 phần trăm là chất carbohydrates và 35 phần trăm là chất béo. Đa số các nhà dinh dưỡng khuyên nên giới hạn dùng không những chỉ chất béo tổng quát mà cả chất béo bão hòa. Đó là các chất béo của thực phẩm động vật và được coi như làm tăng chất cholesterol trong máu và có thể tăng rủi ro của bệnh tim.

Quý vị đã sửa soạn một bữa ăn ngon và cân bằng gồm có thịt gà tây và các loại rau sống còn tươi, nhưng cháu bé nhất định chỉ muốn ăn bánh kẹp với bơ đậu phọng. Hoặc chỉ ăn thịt gà tây. Chuyện này rất thường xẩy ra và quý vị lo lắng về vấn đề dinh dưỡng của chúng. Xin quý vị đừng băn khoăn. Nếu các cháu bé có kén ăn, quý vị có thể an tâm biết rằng thiếu dinh dưỡng ở chúng ít khi xẩy ra vì sở thích nhất thời. Có những cháu được sinh ra với sở thích ăn của ngọt và thích ăn kem hơn là rau broccoli. Sau đây là cách giải quyết vấn đề: hãy đề nghị với các cháu nhiều lựa chọn về bữa ăn bổ dưỡng. Trong khi dinh dưỡng đúng là vấn đề sinh tử để cho các cháu lớn, một chế độ dinh dưỡng cân bằng có thể thực hiện được trong một thời gian lâu chứ không phải ở mỗi bữa ăn. 

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

199

TỬ VI TUẦN

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Theo lịch thư của Tống Thiều Quang thì trong tuần khởi từ 07/04 âm lịch (11/05 dương lịch), các ngày âm lịch sau đây được kể là các ngày tốt nên làm các việc quan trọng: 08, 09. Còn các ngày âm lịch sau đây bất lợi cho mưu sự nên thận trọng: 10, 11.

Tuổi Tý: Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Tý cảm thấy giảm trở ngại về sự nghiệp nhưng chưa hết áp lực về tài chính. Có cơ hội hội họp, nên hòa giải trong giao tế. Đối với nam giới: Tài chính chưa ổn định, nhất là nguồn phụ, nên thủ không nên công. Tránh tranh cãi và kiện tụng Sự nghiệp đổi mới cần phải vất vả nhiều nhưng có cơ may mới nên nắm và nguồn tự tin tăng cao. Có cơ hội dự tiệc tùng, hội họp hay giải trí đưa ra sáng kiến xây dựng chung. Đối với nữ giới: Tài chính bình thường nhưng chưa thể mua sắm khoản lớn.. Sức khỏe có vấn đề vì dị ứng hay nhức răng. Có phần thưởng tinh thần bất ngờ trong tuần. Hy vọng nhận tặng vật và sự săn sóc đặc biệt. Có quý nhân phù trợ nhưng có khả năng đổi việc hay thay việc phải thích ứng. Đối với các vị cao niên: Một tuần có nguồn vui đoàn tụ. Tài chính chưa vượng như ý. Tránh tranh chấp hay kiện tụng. Tuổi Sửu: Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Sửu cảm nhận tài chính khả quan hơn, còn sự nghiệp bình thường. Đối với nam giới: Được người quan tâm và giúp đỡ. Do đó, việc làm bình thường nhưng có phần thưởng tinh thần và gây hưng phấn. Có thể đầu tư và mua sắm chừng mực nhờ tài chính ổn định. Trong hợp tác cần chọn mặt gửi vàng. Đối với nữ giới: Nguồn chính tiền bạc ổn định nhưng nguồn phụ chưa có nên vẫn cần thủ hơn công. Chỉ có thể từng bước đầu tư hay mua sắm chứ chưa thể phóng tay thử thời vận. Tránh tranh cãi hay gây mâu thuẫn trong giao tế mà nên lấy nhân nhượng và hoa giải làm đầu. Việc làm tiến triển chậm và phải cố gắng nhiều mới gặt hái thành quả. Đối với các vị cao niên: Di chuyển nên thận trọng. Có cơ hội hòa giải trong ngoài để vui xuân.

Tuổi Dần: Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Dần cần phải tiếp tục củng cố về cả hai mặt sự nghiệp và tài chính. Có tin vui về kiện khang. Đối với nam giới: Tài chính hao thoát như dự liệu vì nhu cầu nợ nần và tu sửa. Chưa nên đổi việc hay đổi dự án. Cần duy trì cái cũ và chờ thời cơ tốt hơn, vì vội vàng chỉ tạo thêm sự bế tắc. Tình cảm bình thường và có người quan tâm giúp đỡ tạo nguồn tin và giúp tinh thần thư giãn. Đối với nữ giới: Có quý nhân hỗ trợ dù việc làm có áp lực và cần thêm lao tâm, lao lực. Chưa thể đầu tư hay mua sắm như ý mà cần thu vén chờ cơ hội tốt hơn. Sức khỏe ổn định, bệnh cũ giảm hẳn. Tình cảm êm đềm nên duy trì hạnh phúc đang có hơn là đuổi theo cái bóng ảo ảnh. Đối với các vị cao niên: Có nguồn vui tinh thần nhưng nên điều độ trong ẩm thực. Tài chính tạm ổn định và sức khỏe bình thường. Tuổi Mão: Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Mão cảm nhận kém hanh thông về sự nghiệp và tiền bạc chưa ổn định. Nhận tin vui về giấy tờ hay được thăm hỏi ân cần. Đối với nam giới: Tài chính chưa ổn định vì chi nhiều hơn thu nhất là do khoản nợ nần và cung ứng cho thân thích. Tránh tranh cãi và gây mâu thuẫn vì sẽ gây bất lợi thêm cho việc làm đang bế tắc. Di chuyển nên thận trọng và chừng mực cảm xúc khi trái ý. Được cảm thông và mời dự tiệc tùng, hội họp. Đối với nữ giới: Chưa có quý nhân hay cơ may giúp đỡ về việc làm mà phải chủ động đối phó với áp lực. Tài chính có dấu hiệu hao thoát vì mất mát hay mua lầm một món đồ. Nguồn vui gia đình và thân thích hỗ trợ, khuyến khích tạo hạnh phúc bên trong. Tuy nhiên, dù thân tâm chịu áp lực bên ngoài nhưng nên tránh khẩu thiệt thị phi trong giao tiếp. Đối với các vị cao niên: Tiếp tục sinh hoạt cũ, vốn tạo sự yên vui. Giải pháp cần gỡ rối bế tắc sẽ đến, nên nhẫn nại và thư giãn. Được săn sóc và thăm hỏi ân cần.

200| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Tuổi Thìn: Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Thìn cần thận trọng trong việc làm và trong giao tế nhân sự để đảm bảo thành quả tốt hơn. Đối với nam giới: Công việc diễn biến tốt. Tránh rủi ro, mâu thuẫn xảy ra khi làm việc hay khi lái xe. Có mâu thuẫn trong giao tế nhưng có cơ hội hóa giải và thông cảm vì “nhân hòa vạn sự hưng”. Tiền bạc ổn định từng bước và vẫn cần tiết kiệm và chừng mực chi tiêu. Đối với nữ giới: Áp lực công việc tăng nhưng thành quả cũng tăng, tạo nguồn hưng phấn mới. Mối quan tâm tới thân thích chưa giảm, tạo mối ưu tư về tài chính. Nhưng nên thư giãn và chừng mực cảm xúc đề phòng tranh cãi gây tổn hại cho giao tế nhân sự và nguồn vui gia đình. Cuối tuần, hy vọng tài chính bình thường, thu chi cân bằng, chỉ cần chi tiêu chừng mực là được. Gặp bạn cũ hay được sự thăm viếng, nhận quà cáp hay thăm hỏi ân cần. Đối với các vị cao niên: Sức khỏe có vấn đề về tiêu hóa nên điều độ ẩm thực. Gạt bỏ nhiều mối quan tâm ngoài vòng giải quyết để hưởng mùa hoa nở. Tuổi Tỵ: Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Tỵ hy vọng thành công về sự nghiệp nhưng khoản chi tiêu tăng, tạo chút áp lực trong sinh hoạt. Đối với nam giới: Sự nghiệp thông suốt, việc làm ưng ý, được khen ngợi và được tín nhiệm dù phải chủ động và tăng thêm cố gắng và thời gian làm việc. Tài chính giảm áp lực vì nguồn thu vững trong khi chi phí giảm nhẹ. Có mâu thuẫn bên trong và ngoài nhưng lại có cơ hội chung vui, giải tỏa. Cần lấy việc bảo vệ an khang làm chính. Đối với nữ giới: Tài chính ổn dần dù chi nhiều khoản ngoài dự liệu nhưng lại có ngoại thu do buôn bán có lời, được tăng lương hay đòi được nợ. Được quan tâm săn sóc, thăm hỏi nhận tặng vật. Phòng hỏa hoạn hay rủi ro trong nhà, ngoài cửa. Thành công trong giao tế, nên tiếp tục duy trì quan hệ thân thiết với thân thích và bè bạn. Phòng đau nhức. Đối với các vị cao niên: Một tuần có nguồn vui về tinh thần nhờ công trình đóng góp cho xã hội và gia đình hoặc nhận tặng vật và bận rộn sum họp, thăm viếng, chung vui.

Tuổi Ngọ: Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Ngọ cảm thấy có chiều suy thoái nhất là về tài chính và sức khỏe. Cần tìm cơ hội thư giãn và lấy hòa giải làm đầu. Đừng quên: hòa khí sinh tài! Đối với nam giới: Sức khỏe có rắc rối về bài tiết hay tiêu hóa nhưng thuốc đến bệnh trừ. Tài chính chưa được ổn định nên phải có kế hoạch tiết kiệm và khoan mua sắm khoản lớn. Việc làm có thay đổi hoặc đổi việc hoặc đổi nơi làm khiến lao tâm, lao lực. Nên hòa giải một tranh chấp. Đối với nữ giới: Di chuyển nhiều, có cơ hội đi xa, phòng đau nhức. Thận trọng quyết định trước đề nghị về hợp tác vì tài chính chưa ổn định mà hoàn cảnh bên ngoài quá nhiều biến động. Áp lực công việc khiến tinh thần căng thẳng nhưng hy vọng được quan tâm và nhận tặng vật. Đối với các vị cao niên: Có cơ hội đi xa nghỉ ngơi nhưng cần thận trọng khi di chuyển. Hy vọng nhận được sự quan tâm săn sóc tận tình.

Tuổi Mùi: Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Mùi kém bình ổn về sự nghiệp nhưng tài chính có chút tăng tiến nhờ một

cơ may. Đối với nam giới: Tài chính có áp lực nên giảm chi khoản chưa cần. Được quý nhân giúp đỡ giải quyết một khó khăn như hứa trợ cấp hay giải tỏa một bế tắc trong thương lượng tài chính. Tình cảm êm vui, giải tỏa được mâu thuẫn giao tế trong ngoài nhưng chớ nên đa mang thêm rắc rối về sau. Đối với nữ giới: Được thân thích quan tâm. Tình cảm tươi sáng nhưng cần tự chế để tránh phiền phức, nhất là gây hiểu lầm với đối tượng và tạo ra sự ganh ghét, nghi kỵ. Đầu tư cần thận trọng vì có dấu hiệu khó kiếm lời mà tăng gánh nợ nần. Có tin vui về thuế má hay nhà đất hoặc thanh toán được món nợ cũ. Đối với các vị cao niên: Sức khỏe bình ổn. Có tin vui về đoàn tụ, tiệc tùng, thăm hỏi. Được nhiều người thăm hỏi và săn sóc.

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

201

TỬ VI TUẦN

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Tuổi Thân: Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Thân chưa thể thực hiện kế hoạch mới về việc làm vì tài chính hao thoát do nhu cầu gia đình hay thuốc men. Đối với nam giới: Việc làm chưa như ý vì thiếu hoàn cảnh thuận lợi. Hãy tạm ngừng kế hoạch quan trọng để chờ thời điểm tốt hơn. Tiền bạc ổn định ở mức vừa phải, do giảm chi chứ chưa tăng thu. Do đó chưa thể đầu tư khoản bấp bênh và mua sắm như ý. Khó tránh mâu thuẫn trong nhà với người thân như đối tượng, nên nhân nhượng “chín bỏ làm mười.” Đối với nữ giới: Tài chính kém ổn định vì phải chi nhiều cho người thân hay cho thuốc men hoặc tân trang, sửa chữa. Có nhiều áp lực và bất lợi trong dự án nhưng chưa nên thay đổi kế hoạch mà nên tạm ngừng chờ đợi cơ may hoặc có quý nhân phù trợ. Được quan tâm, săn sóc. Đối với các vị cao niên: Sinh hoạt nên thận trọng nhất là lúc ra ngoài hay vui chơi. Có dịp tích cực hoạt động cộng đồng hay tín ngưỡng.

Tuổi Tuất: Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Tuất có nhiều điều bận tâm về dự án và công việc. Nhìn chung sự nghiệp có hướng tiến khả quan. Áp lực tài chính chưa giảm nhưng nền tảng cũ vững vàng. Đối với nam giới: Dự án khó thành hay thành công giới hạn nhưng chưa nên thay đổi. Hy vọng quý nhân phù trợ khai thông bế tắc. Tài chính tạm ổn nhờ tích lũy nền tảng cũ, dù nguồn thu giảm, nhu cầu đầu tư tăng, hao thoát sửa chữa hay bảo trì hay mất mát cũng tăng. Có cơ hội nghỉ ngơi, thăm viếng, du lịch hay du ngoạn nên tham dự vì có lợi cho sức khỏe lâu dài. Đối với nữ giới: Cần tự chế trong cảm xúc và chọn lựa để tránh sóng gió và mâu thuẫn. Áp lực công việc và tài chính tăng cao nhưng có quý nhân giúp đỡ và cơ may tháo gỡ. Cần có cách sống điều độ và chừng mực trong sinh hoạt và tránh căng thẳng trong công việc. Nhận quà cáp hay lời thăm hỏi chí tình. Đối với các vị cao niên: Việc cộng đồng hay xã hội khiến bận rộn nhưng có nguồn vui tinh thần. Một tuần bận rộn khách khứa và thư tín.

Tuổi Dậu: Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Dậu cảm nhận sự nghiệp bình thường nhưng tài chính vẫn còn dấu hiệu kém ổn định. Đừng quên “dĩ hòa vi quý.” Đối với nam giới: Tiền bạc tạm ổn định nhưng có khoản chi bất ngờ vì sửa chữa hay bảo trì hoặc cho việc tài trợ hay trang trải nợ nần. Có đề nghị tham dự làm ăn và bước đầu nên nhận. Đề phòng việc liên quan đến tranh chấp hay gây hiểu lầm tổn hại tới giao tế và uy tín bản thân. Hy vọng nhận tin mừng từ thân quyến hay bè bạn. Đối với nữ giới: Đề phòng khẩu thiệt thị phi bằng cách chừng mực cảm xúc và ngôn ngữ để tránh có rắc rối trong giao tế. Có cơ hội đi xa như du lịch hay vì việc tiếp thị. Tiền tài chưa vượng dù đã tiết kiệm nhưng nguồn thu giảm, buôn bán khó kiếm lời lãi, đầu tư thua thiệt, thua bài bạc, nợ nần tăng áp lực...Nhận tin vui từ thân thích giúp lên tinh thần. Đối với các vị cao niên: Quẳng gánh lo đi mà vui sống. Có cơ hội sống nhàn lạc trong mùa hoa nở.

Tuổi Hợi: Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Hợi tài chính kém vượng vì khoản chi gia tăng. Có dịp hòa đồng với sinh hoạt xã hội và tôn giáo. Đối với nam giới: Việc làm ổn định và có thành quả được đánh giá cao dù lợi nhuận thấp. Tài chính kém vượng vì thu ít mà chi nhiều, chưa thể đầu tư khoản lớn và mua sắm rộng rãi. Coi chừng rủi ro khi lái xe hay lúc làm việc. Đừng quên: Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Đối với nữ giới: Việc làm có hướng mới, thay đổi theo chiều hướng tốt nhưng bận rộn hơn, thu nhập lại không tăng như ý. Có sóng gió trong giao tế nên nhân nhượng, đừng để “việc bé xé ra to.” Tài chính khó ổn định, vì chi nhiều cho thuốc men, thân thích, lại thêm khoản chi tiêu bất ngờ về từ thiện hay việc hiếu hỉ. Đối với các vị cao niên: Có áp lực tinh thần vì thân thích đau yếu hay thất bại nhưng nên phấn chấn vì thử thách chóng qua mà thuận lợi sẽ tới. Có nhiều dịp hội họp, tiệc tùng, nhận tặng vật và được nhiều người cảm thông, khuyến khích.

202 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

203

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

Lucy Liu nhận sao trên Đại lộ danh vọng Hollywood Nữ diễn viên Lucy Liu vừ a trở thành người phụ nữ Mỹ gốc Á thứ 2 nhận ngôi sao trên Đại lộ danh vọng Hollywood sau gần 60 năm. Trong bài phát biểu nhận sao ngày 1/5, nữ diễn viên 50 tuổi này đã dành lời tri ân đến tiền bối của mình là cố nghệ sĩ Anna May Wong. Lucy Liu phát biểu: “Khi chuyển đến Los Angeles, tôi đã sống ở Vine Street, và thật tuyệt khi có Anna May Wong - nữ diễn viên người Mỹ gốc Á đầu tiên nhận sao trên Đại lộ danh vọng - là hàng xóm của mình”. Vine Street là con đường cắt qua Đại lộ danh vọng, ngã giao đó là nơi đặt ngôi sao của nữ nghệ sĩ Anna May Wong. Lucy nhấn mạnh: “Một trăm năm trước, bà ấy đã trở thành một người tiên phong dù cho bị phân biệt chủng tộc và bị gạt ra ngoài lề. Chúng tôi thật sự có thể bắt đầu thị trấn Chinatown nhỏ của mình ngay tại đây”. Anna May Wong được xem là ngôi sao Hollywood người Mỹ gốc Hoa đầu tiên.

Bà bắt đầu sự nghiệp của mình bằng các cuốn phim câm trước khi chuyển sang làm phim có tiế ng, sau đó là TV, sân khấu và đài phát thanh. Bà được trao một ngôi sao trên Đại lộ danh vọng vào năm 1960, cũng là năm khai mạc con đường danh giá này, và được dựng tượng ngay cổng vào Đại lộ danh vọng. Lucy Liu được biết đến qua các bộ phim truyền hình như Ally McBeal, Elementary và những phim điện ảnh nổi tiếng trong đó có Những thiên

Lucy Liu

thần của Charlie, Kill Bill, và Kung Fu Panda. Vai diễn Ling Woo của Lucy Liu trong bộ phim Ally McBeal của David E. Kelley đã giúp bộ phim giành được Giải thưởng của Nghiệp đoàn diễn viên màn ảnh Mỹ cho Dàn diễn viên xuất sắc nhất năm 1998, đồng thời mang về cho cô đề cử Nữ diễn viên phụ xuất sắc tại các giải thưởng Emmys, NAACP Image Awards và SAG Awards vào cuối những năm 1990. T.V (theo Variety)

Drake thắng lớn tại Billboard Music Awards 2019 Giải thưởng âm nhạc Billboard 2019 vừa bế mạc đêm 1/5, vinh danh nhiều tên tuổi của làng nhạc quố c tế . Trong đó, nam ca sĩ Drake trở thành ông hoàng của đêm trao giải khi giành tới 12 cúp vàng. Có thể nói sự kiện trao giải Billboard năm nay là một đêm thực sự khó quên với nam ca sĩ người Canada khi anh được vinh danh ở hạng mục được mong đợi

nhất - Top Artist (Nghệ sĩ hàng đầu) - cùng nhiều giải thưởng quan trọng khác. Để trở thành người chiến thắng, giọng ca sinh năm 1986 đã phải vượt qua nhiều đối thủ nặng ký như Cardi B (nữ rapper nhận tới 21 đề cử tại giải thưởng năm nay), Ariana Grande (ngôi sao vừa giành giải Nữ nghệ sĩ hàng đầu) hay Post Malone (giọng ca có tên tại 17 hạng mục của Billboard

2019) và cả rapper nổ i tiếng Travis Scott. Bên cạnh giải thưởng quan trọng nhất tại lễ trao giải năm nay, Drake còn đem về 11 cúp vàng danh giá ở các hạng mục khác như: Nam nghệ sĩ hàng đầu, Nghệ sĩ Billboard 200, Album Billboard 200, Nghệ sĩ nhạc rap, Album nhạc rap … Vớ i 21 đề cử , Cardi B giành 6 cúp vàng ở các

204 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

hạng mục quan trọng gồm: Nữ nghệ sĩ nhạc rap hàng đầu, Ca khúc nhạc rap hàng đầu, Màn kết hợp hàng đầu… Bên cạnh đó, BTS lạ i một lần nữa trở thành niềm tự hào của làng nhạc xứ Hà n khi chiế n thắ ng ở cả hai đề cử Top Social Artist (Nghệ sĩ hàng đầu mạng xã hội) và Top Duo/Group (Nhóm nhạc hàng đầu). V.T (theo CNN)

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

205

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

Nữ diễn viên 21 tuổi làm giám khảo Cannes 2019 Lễ hội phim Cannes vừa công bố danh sách ban giám khảo, theo đó đạo diễn kỳ cựu Alejandro Gonzalez Iñárritu giữ ghế chủ tịch. Ngoài ra, ban giám khảo còn có nhiều nhân vậ t uy tín trong nghề như đạo diễn Yorgos Lanthimos (phim The Favorite), đạo diễn Pawel Pawlikowski (phim Cold War), đạo diễn Kelly Reichardt (phim Certain Women) … Đạo diễn người Ý Alice Rohrwacher, người đoạt giải kịch bản hay nhất cho phim Happy as Lazaro tại Cannes năm ngoái, và người đoạt giải Cành cọ vàng năm 2017 Robin Campillo cũng là thành viên của hội đồng giám khảo tại Cannes 2019. Đặc biệt, nữ diễn viên trẻ Elle Fanning 21 tuổi cũng được chọn làm

thành viên ban giám khảo năm nay. Elle Fanning bắt đầu sự nghiệp diễn xuất khi còn nhỏ với phim Because of Winn-Dixie năm 2005. Năm 2006, cô đó ng phim Babel do Alejandro Gonzalez Iñárritu làm đạo diễn và cũng từng tranh giải tại Cannes năm đó. Dù chỉ mới 21 tuổi, cô diễn viên người Mỹ này đã có một gia tài phim ảnh đồ sộ, trong đó phải kể đến Super 8 đã giúp cô đoạt giải Spotlight tại Lễ hội phim Hollywood năm 2011. Một số phim mà Elle Fanning từng góp mặt gồm Phoebe in Wonderland, Somewhere, We bought a Zoo, Ginger & Rosa, Maleﬁcient, Generations, 20th Century Women, Mary Shelley… Ngoài chủ tịch Alejandro Gonzalez

Iñárritu, thành viên ban giám khảo năm nay gồm có 4 nam và 4 nữ, đến từ 4 lục địa và mang 7 quốc tịch khác nhau. Đại hội điện ảnh Cannes 2019 sẽ diễn ra từ ngày 14 đến 25-5, và giải thưởng Cành cọ vàng sẽ được trao trong ngày bế mạc. V.T (theo Hollywood Reporter)

Elle Fanning

Keanu Reeves gia nhập làng thời trang Ở Hollywood, Keanu Reeves là một trong những tài tử giản dị nhất, bao năm trôi qua, phong cách của anh vẫn vậy, luôn đề cao sự thoải mái. Reeves từng nói: “Tiền là thứ cuối cùng mà tôi nghĩ tới. Tôi có thể sống đủ với những gì tôi đã kiếm được tới vài thế kỷ nữa”. Có được chia sẻ như vậy một phần bởi Reeves sống rất giản dị. Keanu Reeves trầm lắng, lặng lẽ, nhưng anh không tách mình ra khỏi những sinh hoạt đời thường và không ngần ngại giao tiếp với công chúng, nhưng anh luôn giữ một vẻ bì nh dị để những cuộc tiếp xúc

không gây ồn ào, náo loạn ở không gian mà anh xuất hiện. Khán giả ái mộ từng bắt gặp Keanu Reeves nhường ghế trên tàu điện cho phụ nữ hay anh chạy lại giúp đỡ những hành khách gặp khó

Keanu Reeves

khăn ở sân bay. Ở Keanu Reeves không toát lên phong cách thời trang của một tài tử nổi tiếng, nhưng sở hữu một vóc dáng đẹp, và một vẻ nam tính gây thiện cảm. Mới đây, Keanu Reeves

206 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

đã được thương hiệu thời trang danh tiếng của Pháp - Saint Laurent - mời làm gương mặt quảng cáo cho bộ sưu tập thời trang nam Xuân 2019. Nhà mốt đã vừa đăng ba bức ảnh chụp tài tử “John Wick” lên mạng xã hội Instagram, khiến nhiều người trầm trồ. Những bức ảnh được chụp với tông đen trắng cho thấy nam tài tử 54 tuổi xuất hiện với phong cách trầm lặng quen thuộc, khiến người xem vẫn cảm nhận đó thực sự là phong cách của Keanu Reeves. M.T (theo Hollywood Reporter)

Thù lao của các ngôi sao Marvel

Tài tử Robert Downey Jr. đóng vai Iron Man có thù lao cao nhất dàn sao Avengers: Endgame. Anh được dự đoán thu 75 triệu Mỹ kim từ tác phẩm Avengers: Endgame- xấp xỉ hồi đó ng Avengers: Inﬁnity War. Theo hợp đồng, Robert chỉ lấy 10 triệu Mỹ kim thù lao nhưng sẽ nhận một phần lợi nhuận từ phim. Vì thế khi Endgame đại thắng phòng vé, thu nhập của anh cũng tăng theo đáng kể. Ở lần đầu đóng Iron Man (năm 2008), Robert Downey Jr. chỉ nhận 500.000 Mỹ kim, sau đó tăng lên 2,5 triệu Mỹ kim khi phim ăn khách. Lúc đó, tài tử sinh năm 1965 mới hồi phục sau thời gian nghiện ngập, chưa phải gương mặt thu hút đại chúng. Nhưng khi nhân vật Iron Man được yêu mến, thù lao của anh tăng lên 50 triệu Mỹ kim (The Avengers, 2012) rồi 80 triệu Mỹ kim (Avengers: Age of Ultron, 2015). Trong Spider-Man:

Homecoming (2017), Robert chỉ ghi hình trong ba ngày, xuất hiện 15 phút trên màn bạc nhưng nhận đến 10 triệu Mỹ kim. Hai tài tử Chris Evans (vai Captain America) và Chris Hemsworth (vai Thor) nhận từ 15 đến 20 triệu Mỹ kim cho Avengers: Endgame . Ở lần đầu đóng phim của Vũ trụ Điện ảnh Marvel, Evans nhận 1 triệu Mỹ kim ( Captain America: The First Avenger, 2011), còn Hemsworth chỉ được trả 500.000 Mỹ kim ( Thor , 2011). Sau đó, họ ký hợp đồng mới với mức thù lao cao hơn. Lương của Scarlett Johansson trong Avengers: Endgame chưa được tiết lộ. Tuy nhiên, cô sẽ nhận từ 15 đến 20 triệu Mỹ kim cho phim riêng

vào năm 2020. Chadwick Boseman và Brie Larson lần lượt nhận 2 và 5 triệu Mỹ kim khi đóng chính Black Panther và Captain Marvel. Thù lao của họ được nhận định tăng đáng kể khi hai phim này đều thu trên một tỉ Mỹ kim. Còn Benedict Cumberbatch (nhân vật Doctor Strange) kiếm 5,4 triệu Mỹ kim cho bốn phim Doctor Strange (vai chính), Thor: Ragnarok (vai cameo), Avengers: Inﬁnity War và Avengers: Endgame (vai phụ). Nhưng đến Doctor Strange 2, tài tử Anh được đoán sẽ nhận đến 9,7 triệu Mỹ kim. Ba nhân vật Black Panther, Captain Marvel và Doctor Strange đều là trụ cột ở giai đoạn tiếp theo của Marvel. T.N (theo Hello)

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

207

208 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

209

210 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

211

212

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

213

214 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

215

216 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

217

218 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

219

220 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

221

222 | No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

| No 697 - May 10 2019 | RẠNG ĐÔNG NEWS | rangdongatlanta.com |

223