Restricted area by Katerina Danou

June - July 2010

restricted area Βένια Μπεχράκη restricted area Venia Bechraki The catalogue “restricted area” was published for the exhibition of Venia Bechraki at Zoumboulakis Galleries in June 2010. Designed by Katerina Danou. Separations and printing by Parisianou S.A.

pink action IV / 2009 / 100 Î§ 140 cm / c-print

restricted area Βένια Μπεχράκη

«Έχετε δει ποτέ πληγή από σφαίρα να μη ματώνει;»* Η Σουμίρε, ηρωίδα του μυθιστορήματος του Χαρούκι Μουρακάμι «Σπούτνικ Αγαπημένη», είναι παγιδευμένη σε έναν κόσμο ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη μη-πραγματικότητα. Έχει οδηγηθεί εκεί λόγω της αδυναμίας της να ανταπεξέλθει τόσο στις απαιτήσεις που η ίδια επέλεξε για τον εαυτό της, όσο και στις απαιτήσεις των άλλων. Κάτι ανάλογο φαίνεται να συμβαίνει στην ηρωίδα των φωτογραφιών της Βένιας Μπεχράκη, όπου η ίδια η καλλιτέχνις εμφανίζεται σε μια διαρκή διαδικασία αναζήτησης της ταυτότητάς της. Ωστόσο, στην αφήγηση της Μπεχράκη, δεν έχουμε μια ακούσια φυγή από την πραγματικότητα, αλλά αντίθετα μια σαφή δήλωση των δικών της επιλογών. Ντυμένη στα χακί και φορώντας κράνος, η ηρωίδα-καλλιτέχνις επιλέγει τον οπλισμό της –μια σκούπα και ένα όπλο, ως σύμβολα εξουσίας και επιρροής– που καταρχάς απεικονίζονται ισάξια, για να υπερισχύει τελικά η σκούπα και να παραμείνει όρθια. Πρόκριση της επιθυμίας για ειρηνική και αναίμακτη επίλυση οποιασδήποτε διαμάχης. Πάντως, η ίδια η καλλιτέχνις-ηρωίδα παραμένει στην εικόνα μόνο ως θολή ανάμνηση. Ανάμνηση ή φαντασίωση; Έντονα, χαρούμενα χρώματα, οικείες, καθημερινές δραστηριότητες συνδυάζονται με κοτόπουλα/χειροβομβίδες, κουτάλες/περίστροφα, καρότα/φυσίγγια… Με χιουμοριστική και ειρωνική διάθεση, οι εικόνες παραπέμπουν σε αφίσες-προτροπές προς τις αμερικανίδες νοικοκυρές κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου με σλόγκαν όπως “Make yours a victory home”, καθώς και στις διαφημίσεις προϊόντων των δεκαετιών ’50 και ’60, όπως εκείνη που ενέπνευσε το γνωστό έργο του Richard Hamilton “Just What Is It that Makes Today’s Homes So Different, So Appealing?” [1956], αλλά και στις φεμινιστικές επιταγές της δεκαετίας του ’70 για τη γυναικεία χειραφέτηση. *Αναρωτιέται η Σουμίρε, ηρωίδα του μυθιστορήματος «Σπούτνικ Αγαπημένη» του Χαρούκι Μουρακάμι

επιμέλεια / κείμενο

Χρήστος Σαββίδης - Λυδία Χατζηιακώβου

Τι μπορεί να σημαίνουν όλα αυτά ιδωμένα μέσα από μια σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα;  Πώς έχει εξελιχθεί ο ρόλος των γυναικών στη μετα-φεμινιστική εποχή; Σύμφωνα με την Germaine Greer, η σύγχρονη γυναίκα έχει ευνουχιστεί, ακολουθώντας τα φεμινιστικά στερεότυπα – της αστραφτερής και συγχρόνως ταπεινής γυναίκας που καλείται να είναι τα πάντα για τους άνδρες αλλά τίποτε για τον εαυτό της. Η γυναικεία χειραφέτηση νοηματοδοτείται μέσα από τα μάτια του άλλου – είτε αυτός ο άλλος είναι άνδρας ή γυναίκα. Η μάχη τής γυναίκας να υπάρξει ως αυτοτελής οντότητα αυτοαναιρείται όταν συνοδεύεται από την επιθυμία να συνυπάρξει η αστραφτερή φαντασίωση με την πραγματικότητα της καθημερινότητας. Τέτοιου είδους μεταμοντέρνα φεμινιστικά μανιφέστα εισάγονται στην pop αντίληψη της Μπεχράκη, που αντί να τα κριτικάρει, επιλέγει να τα σχολιάσει και εν τέλει να τα ανατρέψει μέσα από το παιχνίδι και το χιούμορ. Νοικοκυρά, μαχητής, καριερίστα, μοιραία γυναίκα, σούπερ ήρωας… η καλλιτέχνις απεικονίζει συχνά στην ίδια φωτογραφία τις πολλαπλές πιθανότητες που μπερδεύονται και αλληλοεξουδετερώνονται μέσα από το στοιχείο της υπερβολής. Παρόλο που η ηρωίδα των φωτογραφιών της Μπεχράκη βρίσκεται πάντα σε δράση, ετοιμοπόλεμη, η διάθεσή της κάθε άλλο παρά επιθετική και σκοτεινή είναι. Αντίθετα, είναι θετική, χαρούμενη, χιουμοριστική και παιχνιδιάρικη. Η φεμινιστική μάχη κατά των στερεοτύπων και των κλισέ γυναικείων ρόλων μετατρέπεται σε παιχνίδι, όπου οι καταρχάς εύθραυστοι γυναικείοι χαρακτήρες υιοθετούν τη δράση των υπερηρώων, για να πολεμήσουν ενάντια στα στερεότυπα και να κατακτήσουν μια δική τους ταυτότητα. Παρόλο που μια τέτοια μάχη θα μπορούσε να οδηγήσει στην αυτο-παγίδευση κάπου ανάμεσα στη φαντασίωση και την πραγματικότητα, ανάλογη με την κατάσταση που βιώνει η Σουμίρε, η καλλιτέχνις-ηρωίδα επιλέγει το παιχνίδι, την ειρωνεία και την υπερβολή, ώστε να ανατρέψει, να ξορκίσει τα στερεότυπα, να μην παγιδευτεί. Συνοψίζοντας, η Βένια Μπεχράκη φτιάχνει εικόνες επηρεασμένες από την αισθητική της δυτικής pop κουλτούρας και δανείζεται στοιχεία από τη μυθολογία των υπερηρώων, όπως αυτή αναπτύσσεται μέσα από τον κινηματογράφο, τα μουσικά βίντεο, τη διαφήμιση και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Προχωράει ένα βήμα παραπέρα, προκειμένου να σχολιάσει τα δυτικά –κυρίως αμερικανικά– στερεότυπα, συνδυάζοντας τα στοιχεία αυτά με την αισθητική των γιαπωνέζικων κόμικ. Η καλλιτέχνις δρα μέσα στο σύγχρονο αστικό ιστό, όπου σκηνοθετεί τον εαυτό της τονίζοντας τη διάσταση των έργων της ως δράσεις μέσα από

performances – πρακτική που ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 σηματοδότησε τις πρώτες εκδοχές της φεμινιστικής τέχνης. Τα αστικά τοπία που επιλέγει για να φιλοξενήσουν τη δράση της είναι συνήθως ενδιάμεσοι αστικοί χώροι που υπογραμμίζουν μια υπερβάλλουσα αισθητική και τον ανατρεπτικό χαρακτήρα των φωτογραφιών. Με έντονα συχνά τα σημάδια φθοράς και τα ίχνη από διαφορετικές χρονικές περιόδους, οι χώροι αυτοί υπογραμμίζουν τον ευάλωτο χαρακτήρα της ανθρώπινης ύπαρξης σε σχέση με αυτόν των υπερηρώων στον πλασματικό κόσμο του θεάματος και της διαφήμισης. Η Βένια Μπεχράκη δεν επιθυμεί να δώσει απαντήσεις. Αντιθέτως, χρησιμοποιεί την εικόνα για να θέσει ερωτήματα και να προκαλέσει συνειρμούς με γνωστές απεικονίσεις και να τις ανατρέψει μέσα από το παιχνίδι και την υπερβολή. Αυτό που προκύπτει είναι μια μετα-φεμινιστική γυναικεία τέχνη όπου, σε αντίθεση με τα κλασικά φεμινιστικά έργα, οι εικόνες είναι εξωστρεφείς και δραστήριες, απαλλαγμένες από την έντονα γυναικεία ευαισθησία ή από τη διάθεση για τιμωρία του ανδρικού φύλου ή ακόμη και για αυτο-τιμωρία της γυναίκας. Οι κλισέ απεικονίσεις των πολλαπλών ρόλων της γυναίκας –είτε αυτές τάσσονται υπέρ της γυναικείας χειραφέτησης είτε την εκμεταλλεύονται για να επιβάλουν καταναλωτικές επιθυμίες– χρησιμοποιούνται από την καλλιτέχνη για να απεικονίσουν έναν όμορφο, ιδιαιτέρως εντυπωσιακό κόσμο, όπου κάποια ερωτήματα ίσως έχουν ήδη απαντηθεί ή έχουν ξεπεραστεί και όπου τελικά όλα είναι πιθανά. Φυσικά, όπως σχολιάζει και ο Alain Badiou στις 15 Θέσεις του για τη Σύγχρονη Τέχνη, όταν όλα είναι πιθανά, τότε όλα είναι και απίθανα. Η δυνατότητα όχι για τα πάντα, αλλά για κάτι, η πρόταση για μια συγκεκριμένη εναλλακτική επιλογή είναι ακριβώς η δύναμη της σύγχρονης τέχνης και η Βένια Μπεχράκη μας καλεί να κοιτάξουμε τον εαυτό μας με επιείκεια και να σκεφτούμε μια νέα δυνατότητα για εμάς να επιλέξουμε το δικό μας σενάριο. Αυτή είναι και η αλήθεια της σύγχρονης τέχνης. Μια αλήθεια που οφείλει να είναι πέρα από βία, πόλεμο, χρηματοοικονομική κρίση… Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: η κόκκινη-λευκή κορδέλα απαγόρευσης γίνεται παιχνίδι και μέσο διαφυγής. Η “Restricted Area” ανοίγει νέες διόδους. Ανάμνηση ή φαντασίωση; Ανάμνηση που ξεπερνά τους φεμινιστικούς αποήχους, αλλά και φαντασίωση για μια απελευθέρωση από κάθε είδους περιορισμούς και από κάθε απαίτηση που τίθεται – τόσο από τον ίδιο μας τον εαυτό, όσο και από τους άλλους, ίσως ακόμη και από την ίδια την τέχνη.

Λ.Χ.

gun & vacuum I / 2009 / 100 Î§ 140 cm / c-print

gun & vacuum II / 2009 / 100 Î§ 140 cm / c-print

restricted area Venia Bechraki

“Have you ever seen a gun wound that does not bleed?”* In Haruki Murakami’s novel “Sputnik Sweetheart”, Sumire is trapped in a world between reality and non-reality. She has been led there due to her inability to fulfill the demands that she has chosen for herself, as well as those created by others. Something similar seems to affect the heroine in the photos by Venia Bechraki, where the artist herself is portrayed as being engaged in a constant search for identity. However, in Bechrakis’ narrative, one does not encounter an involuntary escape from reality, rather a clear statement of her own choices. Dressed in khaki and wearing a helmet, the artist-heroine chooses her armaments: a vacuum cleaner and a shotgun – symbols of power and leverage. Although initially considered equivalent in symbolic significance, in the end, the vacuum cleaner prevails. Clear allusion to the desire for both peaceful and bloodless resolution to any conflict. In any case, the artist-heroine remains in the picture only as dreamy memory. Memory or fantasy? Bright, happy colors and familiar, everyday activities are combined with chickens/grenades, ladles/revolvers, carrots/cartridges… Conveying a sense of humor and irony, the images refer to posters-calls for action addressed to american housewives during World War II, bearing slogans such as “Make yours a victory home”, and reference to consumer ads of the 50’s and 60’s, such as the one that inspired Richard Hamilton’s seminal work “Just What Is It that Makes Today’s Homes So Different, So Appealing?” [1956], as well as to feminist dictates of the 70’s for women’s emancipation.

* Wonders Sumire in Haruki Murakami’s novel “Sputnik Sweetheart”

curators / text

Christos Savvidis - Lydia Chatziiakovou

What could all this mean, seen through the lens of a contemporary globalized reality? How has the role of women evolved in the post-feminist era? According to Germaine Greer, modern woman has been castrated, in order to pursue feminist stereotypes of the glamorous and super-menial woman expected to be everything to all men and nothing to herself. It is through others –whether men or women– that meaning is attributed to women’s emancipation. Women’s battle to exist as independent beings is self-negated when accompanied by the desire for coexistence of the glamorous fantasy and the reality of the everyday. Such post modern feminist manifestos are introduced in Bechrakis’ pop attitude. However, instead of criticizing them, the artist chooses to comment and finally refute them through play and humor. Housewife, warrior, career woman, femme fatale, superhero… the artist depicts, often in the same photo, the multiple possibilities that become intermingled and eventually equally eliminated, one by one, through the element of exaggeration. Even though Bechrakis’ heroine is always portrayed in action and ready to fight, her attitude is anything but aggressive or dark. On the contrary, the heroine conveys a positive, happy, humorous and playful disposition. The feminist battle against stereotypes and cliché female roles is transformed into play, in which the initially fragile female characters adopt behaviors similar to those of superheroes, in order to fight against stereotypes and conquer their own identity. Even though such battle could lead to self-entrapment in a place between fantasy and reality, reminiscent of the situation experienced by Sumire, the artistheroine chooses play, irony and exaggeration as vehicles to subvert and cast out stereotypes, in her effort to avoid entrapment. To summarize, Venia Bechraki creates images affected by pop culture aesthetics and borrows elements from the mythology of superheroes, as portrayed through cinema, music videos, advertising and video games. She takes things one step further, in order to comment on western –namely Northern American– stereotypes, combining those elements with the aesthetics of Japanese comics. The artist acts within the contemporary urban environment, where she directs herself, giving emphasis to the performative dimension of her work – a practice which refers to early feminist art in the beginning of the ‘70s. The urban environments selected by the artist as a set for her actions, are often spaces-passages which highlight the works’ exaggerated

aesthetics and subversive quality. Often bearing intense signs of corruption and memories of different time periods, these spaces underline the fragility of human existence, in relation to that of superheroes in the virtual world of spectacle and advertisement. Venia Bechraki does not wish to give answers. On the contrary, she uses the image to pose questions and to evoke associations with widely recognized representations and subverts them through play and exaggeration. The result is a post-feminist art where, in contrast to classic feminist works, the images are overtly open and active, free from profound female sensitivity or from the desire for men’s punishment or even for women’s self-punishment. The artist uses female roles’ cliché representations –whether these are in favour of women’s emancipation, or capitalize on it in order to impose consumer desires– to depict a beautiful, brightly impressive world, where some questions might already have been answered or have become obsolete, and where everything is, finally, possible. However, according to Alain Badiou’s “15 Theses on Contemporary Art”, when everything is possible, then everything is also impossible. The possibility not for everything but for something, the proposition for a specific alternative choice, is the power of contemporary art and Venia Bechraki asks us to look at ourselves with leniency and to consider a new possibility for ourselves, beyond gender, to choose our own scenario. This is the truth of contemporary art. A truth that needs to exist beyond violence, war, financial crisis... The message is clear: the red and white ribbon of restriction becomes a toy and a medium of escape. The “Restricted Area” opens up new routes. Memory or fantasy? Memory that surpasses feminist echoes, but also fantasy for liberation from all kinds of restrictions and demands – posed not only by ourselves, but also by others, even maybe by art.

L. C.

bouncing balls II 2009 / 100 Î§ 140 cm / c-print

bouncing balls III 2009 / 100 Î§ 140 cm / c-print

bouncing balls I / 2009 / 100 Î§ 140 cm / c-print

strange weathers I / 2009 / 100 Î§ 140 cm / c-print

strange weathers III / 2009 / 100 Î§ 140 cm / c-print

kitchen fight / 2009 / 100 Î§ 140 cm / c-print

kitchen fight II 2009 / 100 Χ 140 cm / c-print

kitchen fight IV 2009 / 100 Χ 140 cm / c-print

pink action Ι 2009 / 100 Χ 140 cm / c-print

pink action ΙII 2009 / 100 Χ 140 cm / c-print

pink action ΙΙ / 2009 / 100 Χ 140 cm / c-print

guns & vegetables I 2009 / 100 Î§ 140 cm / c-print

guns & vegetables II 2009 / 100 Î§ 140 cm / c-print

kitchen fight III / 2009 / 100 Î§ 140 cm / c-print

connections / 2009 / 100 Î§ 140 cm / c-print

boiling spells / 2010 / 100 Î§ 140 cm / c-print (text: George C. Psaltis)

ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ: “Strange Weathers”, Melenia Art Gallery, Βουκουρέστι [2009], “Urban Dwellings”, Ζήνα Αθανασιάδου Gallery, Θεσσαλονίκη [2008], “Within-Without” Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Αθήνα [2006], “Within-Without”, Real Art Ways, Κονέκτικατ [2003], με τιμητική επιχορήγηση του National Endowment for the Arts. ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΕΣ ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ: “OpenXII” Βενετία-Λίντο [2009], “Face to Faces”, επιμέλεια Isabelle de Montfumat και Αγγελική Γραμματικοπούλου, 2η Μπιενάλε Θεσσαλονίκης, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη [2009], “Art Athina 2009”, Γκαλερί Ζήνα Αθανασιάδη και Gallery Basia Embiricos, Αθήνα “Tsoklis, Liti, Manousakis, Bechraki”, Melenia Art Gallery, Βουκουρέστι [2009], “The Water”, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης [2009], “Material Links”, Museum of Contemporary Art [MOCA], Σανγκάη [2008], “Art Photo Expo Miami”, Miami Art Basel [2008], Zone D και Gallery Basia Embiricos, Μαϊάμι [2008], “Environment-Action ‘08”, Βίλα Καζούλη, Αθήνα [2008], “Art Athina 2008”, Ζήνα Αθανασιάδου Gallery, Helexpo, Αθήνα [2008], “Echelon: Who is watching you?”, Polvo Gallery, Σικάγο [2007], “Bodyconnections”, La Maison de la Photographie, Τασκένδη [2007], “Το χρονικό του παραλόγου”, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης [2007], “Art Athina International Artfair” Αθήνα 2004, “11η Μπιενάλε Νέων Καλλιτεχνών της Ευρώπης και της Μεσογείου” Αθήνα [2003], “The Jack Goodman Award Show” Rosenberg Gallery, Νέα Υόρκη [2002], “Deconstruction“ Angel Oresanz Foundation for the Arts, Νέα Υόρκη [2002] κ.α.

SOLO EXHIBITIONS: “Strange Weathers”, Melenia Art Gallery, Bucharest, Romania [2009], “Urban Dwellings”, Zina Athanassiadou Gallery, Thessaloniki, Greece [2008], “Within-Without”, Zoumboulakis Galleries, Athens, Greece [2006], Real Art Ways, Connecticut, USA, granted by the National Endowment for the Arts [2003]. SELECTED GROUP EXHIBITIONS: “OpenXII” Lido Venice [2009], “Face to Faces”, 2nd Biennial of Thessaloniki, Thessaloniki Museum of Photography, Thessaloniki, Greece [2009], “Art Athina 2009”, Zina Athanasiadou Gallery & Gallery Basia Embiricos, Athens, Greece, “Art Photo Expo Miami”, Zone D and Galerie Basia Embiricos, Miami Art Basel, Miami, USA [2008], “Material Links”, Museum of Contemporary Art [MOCA], Shanghai, China [2008], “The Water”, Thessaloniki Museum of Photography, Thessaloniki, Greece [2008], “Heterotopias”, 1st Biennial of Thessaloniki, Thessaloniki, Greece [2007], “The Chronicle of the Absurd“, Thessaloniki Museum of Photography, Thessaloniki, Greece [2007], ‘Bodyconnections’, La Maison de la Photographie, Tachkent, Uzbekistan [2007] , Art Athina- International Artfair” Athens [2004], “11th Biennial of Young Artists from Europe and the Mediterranean” Athens [2003], “MFA Exhibition” Washington Square Galleries, New York [2003], “The Jack Goodman Award Show “Rosenberg Gallery, New York [2002], ”Deconstruction” Angel Orenanz Foundation for the Arts, New York [2002] a.o.

strange weathers II / 2009 / 100 Î§ 140 cm / c-print

Βένια

Η Bένια Μπεχράκη γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με καθηγητή τον Δ. Μυταρά. Μπεχράκη Με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση έκανε μεταπτυχιακές σπουδές [MFA] στο New York University. Βραβεύθηκε με το Jack Goodman Award for Art & Technology το 2002 στην Νέα Υόρκη. Η Βένια Μπεχράκη έχει εκθέσει τα έργα της σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.

Venia Bechraki was born in Athens. She studied painting at the Athens School Venia Bechraki of Fine Arts under professor Dimitris Mytaras. With a scholarship from the Alexander Onassis Public Benefit Foundation she completed a Masters of Fine Arts [MFA] in New York University. She received a the Jack Goodman Award for Art & Technology, in 2002, in New York. Venia Bechraki has presented her work in solo and major international group exhibitions in Greece and abroad. Venia Bechraki lives and works in Athens.

Θερμές ευχαριστίες: Δάφνη Ζουμπουλάκη, Χρήστος Σαββίδης, Λυδία Χατζιακώβου, Ρένια Κάγκου, Αφροδίτη Κωσταντινοπούλου, Γιώργος Κ. Ψάλτης, Δημήτρης Κάγκος, Filip Bogdan, Ελένη Κορακάκη, Ελένη Λαρδά-Αμερικάνικη Αγορά, Νίκη Ζουμπουλίδη, Εργαστήριο Photolab, Νίκος Σδράλης, Διαμαντής Μπασσαντής, Κατερίνα Δανού, Μαργαρίτα Παρισιάνου Special Thanks: Dafne Zoumboulakis, Christos Savvides, Lydia Chatziiakovou, Renia Kangou, Afroditi Konstantinopoulou, George C. Psaltis, Dimitris Kangos, Filip Bogdan, Eleni Korakaki, Eleni Lada, Niki Zoumboulidi, Photolab Studio, Nicolas Sdralis,Diamantis Bassantis, Katerina Danou, Margarita Parisianou χορηγός / sponsorship:

June - July 2010

Ο κατάλογος “restricted area” τυπώθηκε με την ευκαιρία της έκθεσης της Βένιας Μπεχράκη στην γκαλερί Ζουμπουλάκη τον Ιούνιο του 2010. Tην επιμέλεια είχε η Κατερίνα Δανού. Οι διαχωρισμοί και η εκτύπωση έγιναν από την Παρισιάνου Α.Ε. The catalogue “restricted area” was published for the exhibition of Venia Bechraki at Zoumboulakis Galleries in June 2010. Designed by Katerina Danou. Separations and printing by Parisianou S.A.