2017 N4 Dans.Magazine by Danspunt vzw

. s n a –P GE N T X N E R N T OOR A E K E D T VL A AN SPUNT – AFGIF

N DANNSDELIIJNKSE UITGAVE VAN DA R O O V A IE M A INE MAGBEAR 2Z017 - JRG 16 / N 4 – DR FEB / MA A 2018 DE C E M JA N / A D N E G DANSA

2 0 9 2 81

. s an

AN VE V

VIE E N E EW G I V R INTE BEKE AFEL E E T I Q N N A E QU OMPAG EU K K E C AYU N AAN D 017 2 IT IN SE Z N I N N A O E D TANG CULTUR T S LA SI E VAN R X E I V ERE “DE M NA” T E B D N MIJN EL ME EE BITS P O O S “I K V E Z E L F” AND T S T M VAN ONE NIGH GE E N C E AN ARI OF D G I L R. C A D N N A M COLU ABINET V EELD B K HET STRAAT T IN HE S DE N G E W L . U S NIE DAN ORMIN A D .V N AGE A DANS N D E AGEN KORTING S. DAN

e! gazin euro en a M . s an 14 s. nkel D oor slechts u in de bu e n e e Mis g nement v r jaar bij jo ! on pe au en ab ine 4 keer aars)cade e m e j Ne agaz ls (nieuw ment e M . n s n n o a a b krijg D Ook leuk spunt.be/a n .da www 2

P. 4 P. 6 P. 10 P. 14 P. 22 P. 24 P. 26 P. 3 P. 13 P. 20 P. 28 P. 30 P. 32 P. 33

Illustratie cover: Katja De Vries www.katjadevries.nl Dans.Magazine is het driemaandelijks tijdschrift van Danspunt. Danspunt is het steunpunt voor dans en beweging in Vlaanderen en Brussel. Eindredactie: Elien Lefevere Redactiemedewerkers: Daan Borloo, Johanna Cockx, Margot De Boeck, Caro Dralants, Ine Dubois, Ruth Dupré, Sam Ecker, Lut Firlefyn, Elodie Kona, Elien Lefevere, Gilles Michiels, Iris Raspoet, Martine Rietman Vormgeving: www.heartwork.be Druk: Geers Offset – Oostakker Oplage: 4.500 ex. VU: Iris Raspoet – p.a. Danspunt vzw, Abrahamstraat 13, 9000 Gent Abonnementen: 14 euro voor 4 nummers/jaar. Zo blijf je op de hoogte van het reilen en zeilen in de danswereld. Lidgeld groepen: 50 euro per jaar. Over te maken op rekeningnummer BE54 8939 4406 5497 van Danspunt Adverteren: alle info op www.danspunt.be/adverteren Meer info: Danspunt, Abrahamstraat 13, 9000 Gent, info@danspunt.be,

www.danspunt.be Blijf op de hoogte van het reilen en zeilen in de danswereld: www.danspunt.be www.facebook.com/danspunt www.twitter.com/danspunt www.instagram.com/danspunt

Column

Daan Borloo glijdt met open ogen door het podiumlandschap. Wat op en achter zijn netvlies blijft hangen, verwerkt hij in deze column.

Polonaise van geschater en gekir Op een boogscheut van waar ik woon staat een kleuterschool: weinig plaatsen zijn vandaag de dag nog zo gevoelig aan het perpetuum mobile van de seizoenen. Niets troostelozers dan een berg semi-zindelijke minimensjes te zien verpieteren in de gietende regen, samengetroept op het droogste stukje speelplaats, en dat terwijl je zelf bijna thuis bent en je je verwarmt aan de gedachte van een stomend bad en verse kleren. Maar soms heb je maar één iemand nodig om het beeld helemaal om te draaien. Op weer zo’n druilerige drekdag fietste ik naar huis, langs diezelfde school. Geen zielig hoopje natte wanten en klappertanden, deze keer, maar één lange polonaise van geschater en gekir. Op kop: een meisje in een doorweekte rode jas dat de maat aangeeft. Links-rechts, links-rechts, links-rechts: ze zingen het nagenoeg in koor en met schelle kleuterstem. United they stand. Kleuters versus winter: 1-0. Wat een hartverwarmend tafereel. ’t Is dat het nogal vreemd zou overkomen, of ik was linea recta van mijn fiets in de lange rups van vertier en levensvreugde gestapt! Zouden ze het begrip ‘Changer!’ al kennen? Onderschat die kleuters niet. Ze hebben meer in de mot dan we doorgaans denken. Dat denk ik dan, terwijl ik mijn fiets voor mijn deur parkeer. Het is exact die bevlogen bedrijvigheid die volwassenen te vaak missen – zij het dan op trouwfeesten, met een flinke hoeveelheid alcohol in het bloed. Wij herschudden de kaarten liever tot in de eeuwigheid, dan dat we moeten toegeven niet alles te kunnen controleren.

Illustratie: Katja De Vries

“Een artiest moet sterk genoeg zijn om nee te kunnen zeggen als het niet goed aanvoelt. Dat is niet altijd evident.” Geneviève Van Quaquebeke over grensoverschrijdend gedrag in de danswereld

Naar aanleiding van de recente mediastorm rond de Weinsteinaffaire en #Metoo, kwam er een stevig debat op gang over grensoverschrijdend gedrag in de cultuursector. Ook in de danswereld is het thema alomtegenwoordig, zo blijkt uit een artikel van danseres en onderzoekster Ilse Ghekiere in recto:verso: ‘#Wetoo: Waar dansers over spreken wanneer ze spreken over seksisme’. Via een bundeling van getuigenissen legt Ghekiere verschillende vormen bloot van seksisme, intimidatie, vrouwonvriendelijk en grensoverschrijdend gedrag in de danswereld. Dans.Magazine vraagt zich af welke repercussies dit thema heeft voor het dansonderwijs en jonge, beginnende dansers. Dans en lichamelijkheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hoe kan je als danser trots zijn op je lijf, maar tegelijkertijd je grenzen bewaken? door Johanna Cockx We gingen erover in gesprek met Geneviève Van Quaquebeke, die zowel een achtergrond heeft in het dansonderwijs als in de professionele danswereld. Geneviève bouwde een carrière uit als balletdanseres, onder andere bij Les Ballets de Monte Carlo en het Koninklijk Ballet van Vlaanderen. Vanaf 2013 richt ze zich als dansdocent volledig op het pedagogisch aspect van dans. Sinds 2014 heeft ze de leiding over Dansstudio Arabesque te Antwerpen. Ben jij binnen je persoonlijke danscarrière vormen van seksisme of grensoverschrijdend gedrag tegengekomen? “Persoonlijk heb ik nog geen grensoverschrijdend gedrag ervaren. Tijdens mijn opleiding in de Koninklijke Balletschool had ik het gevoel dat er met zulke zaken zeer correct werd omgesprongen. Misschien speelt het mee dat ik als persoon sterk in mijn schoenen sta. Ik heb wel al heel veel verhalen gehoord van anderen die het hebben meegemaakt. Zoals in alle jobs spelen er ook in de danswereld machtsverhoudingen, die soms misbruikt worden om mensen te verleiden of te dwingen dingen te doen waar ze geen zin in hebben. Als dat gebeurt, vind ik dat verschrikkelijk.”

Komt het in de danswereld vaker voor dan in andere sectoren? “Dat weet ik eigenlijk niet, niet per se denk ik. De ene job is de andere niet, natuurlijk. Als danser word je soms gevraagd om je lichaam voorbij bepaalde grenzen te brengen. Daarbij is er een dunne lijn tussen het vertolken, het inlevingsvermogen en hetgeen je uitbeeldt. Langs de andere kant mogen we niet vergeten dat er in het dansmilieu vaak relaties ontstaan tussen collega’s, tussen choreograaf en danser … Dat is niet altijd noodzakelijk slecht. Er komen ook relaties uit voort die mooi en duurzaam zijn. Soms zijn die ontsprongen uit iets wat aanvankelijk niet correct leek. Interpretatie is daarin niet gemakkelijk. Ik ken heel wat situaties waarbij een danser zonder bezwaar inging op avances van de choreograaf of directeur, omdat het hielp om een bepaalde rol of een promotie te krijgen. Bijvoorbeeld iemand die bijna een ontslag kreeg, en een week later plots promotie.” Van buitenaf kan je toch moeilijk oordelen of iets al dan niet vrijwillig is? Zeker als er machtsverhoudingen in het spel zijn. “Dat is waar. Vaak gebeurt het met jongere dansers, die zich in een kwetsbare positie bevinden. Net dat maakt het zo problematisch. Ik vermoed dat men intuïtief een onzeker iemand uitkiest. Onlangs had ik daar een gesprek over met iemand en ik

zei: ‘Hoe komt het dat mij het nog nooit is overkomen?’ Misschien omdat ik erg zelfzeker ben, dat ik altijd rechttoe rechtaan zeg wat ik denk? Een artiest moet sterk genoeg zijn om nee te kunnen zeggen als het niet goed aanvoelt. Dat is niet altijd evident.” Heb je tips voor jonge of beginnende dansers om hiermee om te leren gaan? “Ik denk dat het belangrijk is om te beseffen dat - ook zonder mee te gaan in dat machtsspel - je talent jou wel ergens zal brengen. Als men je toch in een situatie brengt waarin ongewenst gedrag plaatsvindt, ook nadat je hebt aangegeven dat je het niet wil, dan stop je best met die rol of opdracht. Er zijn in de wereld heel veel soorten kunst, en gelukkig ook zeer veel choreografen die dit niet doen. Ik merk, met heel de heisa rond #Metoo, dat mensen gesterkt zijn om ermee naar buiten te komen en te zeggen ‘kijk, dit is mij overkomen’. Dat vind ik fantastisch, want vroeger durfde niemand iets te zeggen, omdat ze bang waren voor de reactie van anderen.” Groeit er dan een bewustzijn, nu het zo aanwezig is in de media? “Ik denk dat wel. Zowel bij slachtoffers, als bij personen in een machtspositie tenminste, dat hoop ik toch! Ik hoop dat men niet alleen gaat aanvoelen ‘dit is niet normaal’, maar dat ook bespreekbaar

wordt wat er juist niet normaal is. Dat men niet denkt ‘het zal wel aan mij liggen’ of ‘het zal er wel bij horen’. Het is belangrijk te bespreken wat kan en niet kan, ook binnen kunst en cultuur. Ook jongeren zijn hiervan volgens mij zeer goed op de hoogte, door wat ze allemaal meekrijgen via de sociale media. Anderzijds gaan volwassenen er soms te snel van uit dat jongeren wel op de hoogte zijn, ‘omdat het toch in de sociale media komt’. Er wordt dan verder niet meer over gepraat, omdat het een moeilijk onderwerp is. Het is een werkpunt, voor zowel ouders als docenten, pedagogen, jeugdbewegingen, sportverenigingen … om zulke zaken op te vangen en bespreekbaar te maken.” Daar geef je een belangrijke rol aan voor scholen en het onderwijs. Hoe kan het dansonderwijs verder nog rekening houden met dit thema? “Op basis van wat ik gehoord heb de laatste maanden en de documentaires die ik gezien heb in Pano (duidingsprogramma op Eén, n.v.d.r.) over jeugd- en sportbewegingen, ben ik mij vragen beginnen stellen over hoe bepaalde zaken georganiseerd worden binnen een schoolcontext. Moeten docenten of ander personeel beter gescreend worden? En moeten jonge, beginnende docenten meer opleiding en ondersteuning krijgen? Misschien wel. Docenten die pas in het vak rollen, soms nauwelijks 17 jaar, hebben

weinig achtergrond of vorming op ethisch of psychologisch vlak. Het lijkt me over het algemeen belangrijk om alert en aandachtig te zijn voor wat er speelt in en rond de dansschool. Vertrouwen is daarbij een belangrijke factor.” Wat zijn bijvoorbeeld zaken die meespelen op psychologisch of ethisch vlak? “Fysieke aanraking is een belangrijk onderdeel van danseducatie. Pedagogisch en psychologisch word je hier dan ook degelijk in opgeleid als professioneel dansdocent. De interpretatie van een kind, of wat een kind heeft meegemaakt, kan men niet altijd inschatten. Waar je wél rekening mee kan houden, is om aanraking steeds zeer duidelijk te hanteren, het helder aan te kondigen of toe te lichten welke spiergroep je bedoelt. Een zachte, te voorzichtige aanraking kan verwarring scheppen, omdat het geassocieerd wordt met strelen of aaien. Klassikaal werken vormt vaak een veiliger en transparanter kader dan privélessen. Ik kan me inbeelden dat op individueel niveau soms zaken gebeuren waar we geen zicht op hebben.” Het lijkt me een delicaat en moeilijk evenwicht om als dansdocent geen ‘fouten’ te maken. “Absoluut, ik denk dat we er dan ook voor moeten waken dat de slinger niet door-

slaat naar de andere kant. Het mag niet worden: ik raak iemands schouder aan om te horen hoe het gaat en men zegt ‘dit is grensoverschrijdend, want ik wou dit niet, ik had dit niet gevraagd’. Dat vind ik a bridge too far. Het gevaar is dat we té voorzichtig worden, dat het als pedagoog, docent, choreograaf zeer moeilijk wordt om in te schatten wat wel of niet ‘mag’. Mag ik mijn leerling nog vastpakken en een stevige knuffel geven om hem te troosten als hij zich niet goed voelt? Mag ik met mijn leerling een koffie gaan drinken?” Er bestaat het risico dat we onze spontaniteit verliezen? “Exact. Ik hoop dat ouders hier ook niet onnodig overbezorgd rond worden, dat het ons niet kouder of killer maakt. Zeker in een kunstmilieu denk ik dat het belangrijk is om het warme, het vriendschappelijke, het omarmen van de persoon an sich te blijven behouden, zonder dat we elk gedrag op voorhand moeten wikken en wegen.” Wie na het lezen van dit artikel achterblijft met vragen rond misbruik of grensoverschrijdend gedrag, kan gratis en anoniem terecht bij Hulplijn 1712, of de website www.1712.be.

Ayu Compagnie Een bijzondere samenwerking over landsgrenzen en culturen heen

Yentl de Werdt is een Belgische danseres en choreografe en Bhumika Parekh een Indische Bollywooddocente en gezondheidscoach. In 2016 richtten zij samen Ayu Compagnie op, een vzw die voor veel meer staat dan enkel dansvoorstellingen creëren of danslessen geven. Met haar bestaan wil Ayu Compagnie mensen van verschillende culturen, achtergronden, leeftijden bij elkaar brengen via dans, aldus de twee enthousiaste drijvende krachten.

door Ine Dubois

Yentl en Bhumika: hoe vinden een Belgische danseres en choreografe en een Indische Bollywooddocente elkaar? Yentl: “Na mijn dansstudies aan de Koninklijke Balletschool in Antwerpen en P.A.R.T.S., de school van Anne Teresa De Keersmaeker in Brussel, ging ik als freelance danseres aan de slag. Door me niet op één gezelschap te focussen maar met verschillende organisaties en choreografen te werken, ontmoette ik veel interessante mensen. Toen ik in 2013 voor een dansvoorstelling in India was, wilde ik er ook graag workshops geven en de plaatselijke cultuur leren kennen. Viavia kreeg ik de contactgegevens van Bhumika te pakken. Zo kon ik één van haar projecten met dove kinderen bezoeken. Het klikte meteen! Uit de ontmoeting groeide een eerste samenwerking. Ik keerde terug naar India om met Bhumika’s kinderen te werken en samen maakten we ’Slum Kids Ki’, een dansproject voor kinderen en jongeren in de Indische sloppenwijken. Terug in België kregen we de kans om een expo op te zetten over ons project in Destelheide in het kader van Europalia India. Al snel wilden Bhumika en ik onze krachten bundelen en onder dezelfde visie artistieke projecten opzetten. Zo werd Ayu Compagnie geboren!” Waar staat Compagnie Ayu voor, Bhumika? Bhumika: “Ayu is Sanskriet voor ‘Leven’ en dat is wat we met onze werking willen uitdragen. We werken niet eendimensionaal, maar bieden verschillende aspecten van ‘het leven’ aan: dansworkshops, het maken van artistieke voorstellingen, sociaal-artistieke projecten met uiteenlopende doelgroepen, yogalessen, maar ook holistische trainingen om mensen te helpen een evenwicht te zoeken tussen lichaam en geest, workshops rond vegetarisch en veganistisch koken, kortom: het delen van kennis over het leven. Dat is een aspect binnen de werking van Ayu waar ik me mee bezig houd. Toen we in België Bollywoodlessen en yogaworkshops organiseerden, was de respons heel positief! We merkten ook dat mensen nood hadden aan een breder aanbod. Daarom geef ik graag mijn kennis over lekker en gevarieerd vegetarisch koken door, omgaan met verschillende voedselintoleranties en dergelijke. Een ander luik van Ayu zijn de India-projecten. Zo was ik recent betrokken bij het Unicef project ‘The Handwash Song’, een samenwerking tussen Ayu, UHasselt en vrijwilligersorganisatie ‘Up With People’. Unicef India wilde het handwaslied inzetten om kinderen in plaatselijke schooltjes bewust te maken van een goed handhygiëne. Daardoor worden de kinderen minder snel ziek en kunnen ze op regelmatige basis naar school. Meer aandacht voor hygiëne zorgt rechtstreeks

voor een daling van ziektes die door handcontact worden verspreid. We presenteerden dit project recent in Mumbai met de kinderen uit de dovenschool, in aanwezigheid van een enthousiaste koningin Mathilde!” Yentl: “Ayu wil samen met anderen iets in beweging zetten: van dansworkshops, over sociaal-artistieke projecten, naar internationale samenwerkingen maar ook het ondersteunen van initiatieven van andere organisaties. We willen niet één richting uit maar houden van uiteenlopende projecten. Zo werkte ik samen met dove kinderen van vzw KIDS uit Hasselt naar een voorstelling toe in C-Mine te Genk. Als choreografe zag ik gebaren als een soort danstaal, die me inspireerden om samen met de kinderen een dansvoorstelling te maken. Dat typeert de werkwijze van Ayu. We werken graag vanuit de doelgroep en laten ons graag leiden en inspireren door hun persoonlijke verhalen, levenservaring en specifieke kennis. Zo gaan we binnenkort in co-productie met C-Mine een dansproject starten met moslima’s van verschillende leeftijdscategorieën. Voor dit project organiseren we geen auditie waar geïnteresseerden op af kunnen komen, maar we willen echt de mensen in de gemeenschap bereiken die vaak minder snel in contact komen met theater en dans. Daarom gaan we gratis workshops organiseren in de verschillende Limburgse gemeenschappen om hen te enthousiasmeren en warm te maken voor ons project. Het samenwerken met kleine gemeenschappen is iets wat mij erg boeit. In een vorig project leerde ik zo de Sikh-gemeenschap kennen. De samenwerking werd meer dan het maken van een dansvoorstelling: we deelden elkaars rituelen en gebruiken. Zo bezocht ik hun tempel, aten we samen, leerden we elkaars leefwereld kennen. Het resultaat was een dansvoorstelling met twaalf dansers, tussen 6 en 45 jaar oud: op en top diversiteit!” >>>>

>>>> Zijn er obstakels waar jullie als startende vzw tegenaan lopen? Hebben jullie tips voor andere beginnende dansinitiatieven? Yentl: “Niet echt, tenzij de administratieve rompslomp en het papierwerk dat bij het oprichten van een vzw komt kijken. Daar hebben zowel Bhumika als ik niet zo veel ervaring mee. Verder staan we open voor alle nieuwe ervaringen en gaan we geen uitdaging uit de weg. Bhumika: “Dat klopt! Als jonge starter duurt het vaak een tijdje voordat mensen je serieus nemen en je leren waarderen. Dat hoort er bij. Daarom zou ik als tip willen meegeven: blijf doorgaan, blijf je doelen in kaart brengen. Hoe ga je deze doelen bereiken en waar sta je voor? Dat is heel belangrijk om ze te bereiken. Als jij je doel helder voor ogen hebt, is het veel makkelijker om dit te communiceren naar de buitenwereld. Daarnaast geloven we bij Ayu ook echt in de kracht van samenwerken met mensen die dezelfde visie en motivatie hebben. We proberen ook open te staan voor alle kansen die ons worden geboden. We zeggen nooit “nee”, maar kijken altijd wat we als Ayu met dit concept kunnen doen. Dat is onze kracht!”

Waar staat Ayu in 2028? Wat zijn jullie dromen, toekomstplannen? Yentl: “Ik droom wel van een eigen AYU-stekje, een plek met mensen van verschillende achtergronden die hun passie delen en verbindingen aangaan. Een plek waar we kunstenaars een platform kunnen bieden. Ik zou het ook wel fijn vinden om projecten te kunnen initiëren vanuit een eigen thuisbasis en verschillende doelgroepen uit te nodigen om met ons aan de slag te gaan. Tot nu gingen we echt op locatie aan de slag, maar een eigen ruimte zou mooi zijn. Hoewel dat nog even toekomstmuziek is, hebben we ook in de meer nabije toekomst een aantal projecten in de startblokken staan. Zo hebben we een aanvraag ingediend bij de Koning Boudewijn Stichting om in samenwerking met WCU-Dance vzw en Dienst Bijzondere Jeugdzorg een nieuwe dansvoorstelling met jongeren op poten te zetten. Daarnaast gaat Bhumika ook op veertien verschillende locaties in Limburg een Bollywoodproject opstarten, in samenwerking met Cultuur in Beweging vzw. In opdracht van cultuurcentrum Hasselt ga ik ook een huiskamervoorstelling maken. Daarnaast heeft de dienst integratie van de stad Genk ons ook gevraagd om een project te initiëren met mensen die pas in België zijn en nog niet veel kennis hebben van het Nederlands. We hebben ook een vaste groep die yogales bij ons volgt. Dit willen we heel graag verder zetten en uitbreiden. Heel veel leuke initiatieven en projecten dus! Dat blijven we ook in de toekomst graag doen: projecten ontwikkelen die mensen samenbrengen rond dans en beweging!” Ayu Compagnie volgen? www.ayucompagnie.com/ www.facebook.com/AYU.compagnie/

Als u zorgt voor het verbeteren van uw persoonlijk record... ...dan zorgt arena voor de rest. Sinds jaar en dag is arena vooraanstaand verzekeringspartner van talloze sportfederaties. Zo kan u gerust zijn dat u zelfs bij het beoefenen van uw favoriete sport kan rekenen op de steun van een deskundig team op die momenten dat het minder goed gaat. Voor meer inlichtingen en advies surf naar www.arena-nv.be.

Dansen aan de keukentafel Interview met Michèle Anne De Mey en Jaco Van Dormael In de straat naar het huis van filmmaker Jaco Van Dormael en danseres en choreografe Michèle Anne De Mey passeert een tram met als eindbestemming Fort Jaco. In hun ruime huis is er veel ruimte om te bewegen. Op de keukentafel liggen kleine nep-schildpadjes, een souvenir van Michèle Anne aan de Ile de Réunion waar het collectief ‘Kiss and Cry’ net heeft gespeeld. door Margot De Boeck Het is aan diezelfde keukentafel waar de poëtische voorstellingen van ‘Kiss and Cry’ zijn ontstaan: de handen van Michèle Anne dansen, de camera registreert dansend mee en Jaco schrijft het verhaal. Samen maakten ze met hun collectief van filmmakers en dansers inmiddels al drie bijzondere voorstellingen: ‘Kiss and Cry’ (2011), ‘Cold Blood’ (2015) en ‘Amor’ (2017). Jij bent danseres en Jaco is filmmaker. Hoe hebben jullie beslist om samen te werken? Michèle Anne: “Jaco maakte al films en ik dansvoorstellingen met mijn compagnie. In een atelier wilden we dans en film elkaar laten ontmoeten. Wat we daar hebben gedaan is de proloog van onze eerste voorstelling ‘Kiss and Cry’ geworden. Het waren mijn handen en die van acteur Gregory Grosjean op de tafel. Jaco filmde deze ‘pas-de-deux’ en toonde dat live op een groot scherm. Dit idee wilden we verder uitwerken en zo zijn we tot een soort van efemere film gekomen met dansende handen in de hoofdrol. Met efemeer bedoelen we dat geen enkel beeld op voorhand is gefilmd: alles komt live tot stand en is dus minder tastbaar.” Hoe maken jullie personages van de handen? Michèle Anne: “De camera onthult een piepkleine wereld die uit maquettes bestaat. In deze wereld zijn de handen de personages. Alle verhoudingen veranderen. Het publiek ziet zowel acteurs die met hun handen spelen als een filmteam dat op een groot scherm toont wat met de handen gebeurt. Handen zijn naakt en abstract. Ze bieden een enorm potentieel om de verbeelding van het publiek mee te nemen. De handen veranderen ook

constant: ze zijn hand, dier of mens omdat ze passen in een bepaalde code. De kijker vat deze transformatie in dit universum zeer snel.” Jaco: “In dans zegt men vaak dat de beweging eindigt in de handen…” Michèle Anne: “… of ook begint in de handen. Het is begin en einde van de beweging.” Jaco: “Onze handen zijn een van de weinige lichaamsdelen die we echt goed kennen. Hoe we de handen gebruiken in de voorstelling komt overeen met herinneringen uit onze kindertijd: we speelden toen ook soms dat het personages waren. Het begint heel simpel, hier aan deze keukentafel. De handen dansen, spelen, manipuleren.” Is de voorstelling ‘Kiss and Cry’ dan ontstaan aan deze tafel? Jaco: “We zijn met een drietal mensen aan deze tafel begonnen. Daarbij werken we steeds zonder vast scenario, dat komt er stap voor stap. Zo zijn er ook fotografen die zeggen dat ze niet op zoek gaan naar een goed beeld, de foto’s komen vanzelf tot bij hen. We noemen het de nano-dans, waarbij de camera als een loep elke beweging uitvergroot. Door de verhoudingen met elkaar te vermengen kan je iets doen wat je niet in theater kan doen en ook niet in film. We aanvaarden als toeschouwer dat wat we zien waar is, ook al zien we tegelijkertijd dat het in scène gezet is. Voor ‘Kiss and Cry’ begon het met een mannen- en vrouwenhand aan de tafel, waardoor het een verhaal over liefde werd. Het had een ander verhaal kunnen zijn als het twee mannenhanden waren

geweest. Door te improviseren komt het verhaal tevoorschijn zonder het te forceren. Tijdens het repeteren komen we samen, we praten, we hebben een idee of juist niet. We voegen dingen toe tot we vele kleine scènes hebben. Het is een collectief waarbij iedereen ideeën kan aanbrengen, ook wie het licht doet of het decor.” Michèle Anne: “Tot er iets tevoorschijn komt en dan is het belangrijk dat iedereen naar zijn specifieke taak zodat alles zich kan perfectioneren.”

DANSBARE STILTE

Jullie hebben met ‘Kiss and Cry’ de Prix de la Critique gewonnen voor beste dansvoorstelling. Hadden jullie dat verwacht? Michèle Anne: “De jury wist niet goed in welke categorie ons te steken. Het is een dansvoorstelling, maar het is niet zozeer de dans die ervoor heeft gezorgd dat we een prijs hebben gekregen. De handen dansen, maar ook de camera danst. In ons gezelschap draait het om bewegingen, waardoor het het meest evidente was om te zeggen dat dit een dansvoorstelling is.” Heeft deze samenwerking jouw films beïnvloed, Jaco? Jaco: “Zeker en vast. Voordien liet ik het mezelf zelden toe om momenten te laten voorkomen in de film waar niets gebeurt. Nu omarm ik de stilte meer. Wat de personages zeggen krijgt zo meer weerslag in de hoofden van de kijkers.” In de voorstellingen is niet alleen stilte belangrijk, maar ook muziek. Hoe gebeurt de selectie van de klassieke muziekstukken? Jaco: “De muziek moet dansbaar zijn en Michèle Anne zin geven om te dansen.” Michèle Anne: “Muziek is voor mij steeds belangrijk in een voorstelling, soms is het zelfs de voortstuwende motor van de creatie. Ik kan ook zonder muziek dansen. Dans genereert een muzikaliteit en voor mij wordt de stilte zo ook muziek.”

DE TAAL VAN DE DANS

Michèle Anne, je hebt ook gewerkt bij Charleroi danse? Michèle Anne: “Ik was er artistiek leider en later als kunstenaar aan het huis verbonden. In het begin was het veelbelovend, nadien werd het erg chaotisch. Het was moeilijk uit te leggen wat er precies verkeerd was gelopen en waarom de politiek geen beslissing kon nemen van wat ze wilden doen met deze instelling.”

“Als je samenwerkt met mensen van wie je houdt is de ervaring altijd goed, ook als de show niet goed was” Jaco

Je hebt ook in Vlaanderen en Brussel gewerkt. Hoe heeft dat jouw praktijk beïnvloed? Michèle Anne: “Vooral de jaren ‘80 met Rosas en Alain Platel waren bepalend. Vlaanderen heeft zich heel actief opgesteld om van dans een culturele ambassadeur te maken. Vele artiesten ontwikkelden een eigen identiteit, in Brussel is er een scene ontstaan waar dansers van de hele wereld heen komen. Vlaanderen heeft doorgezet, maar voor Franstalige choreografen is het erg moeilijk om de internationale markt te betreden.”

Jaco: “Je noemt het kunst, maar ik wilde nooit kunstenaar worden. Voor mij gaat het om een techniek en toevallig raak ik er de mensen mee - ik weet ook niet hoe ik dat doe. Het is een mirakel dat mensen aan het eind applaudisseren. Het is zoals een fles in de zee gooien: het is een wonder als iemand ze vindt.”

Jaco: “Dans is niet Nederlandstalig of Franstalig, maar die vermenging gebeurt niet altijd zo makkelijk omdat er een aparte cultuurpolitiek is in Vlaanderen en Wallonië.”

Michèle Anne: “Bij mij was er iets speciaals, ik was zelf extreem hard geraakt toen we repeteerden. Op de première voelde ik dat het een mooie dag was.”

Zouden jullie Brussel kunnen verlaten? Jaco: “Waar zouden we heen gaan? Ik hou van de mix in Brussel, het is een utopie waar iedereen welkom is. In Brussel is de culturele vermenging tussen Nederlandstaligen en Franstaligen er wel. We spelen in KVS telkens voor een volle zaal.”

EEN FLES IN DE ZEE

Zouden jullie ooit geen kunst meer kunnen maken? Michèle Anne: “Ik wil verder dansen tot ik niet meer kan.”

Hadden jullie het succes van ‘Kiss and Cry’ dan niet verwacht? Jaco: “Nee, de eerste toeschouwers waren geïntrigeerd en vroegen zich af wat hiermee zou gebeuren.”

Jaco: “Het is zoals verliefd worden: soms is het publiek erg enthousiast, soms niet en je weet niet altijd hoe dat komt. De kijkers spelen een belangrijke rol, zij maken de montage in hun hoofd en voegen iets toe aan het verhaal.” Michèle Anne: “De kijker kan vanuit zijn eigen verbeelding en intuïtie kiezen wat die ziet. Dans biedt een opening aan het publiek, waarin mensen dingen kunnen zien. Die opening kan interessant zijn, maar soms vervelend en moeilijk.”

KENNISDELING – INSPIRATIE – ONTMOETING

D’INSPIRATIEDAG*

PROGRAMMA • • • • • •

Vrijwilligersmanagement Inclusief aan de slag met dans Effectiever communiceren met social media Stemgebruik in je les en in beweging Internationaal gaan met JINT of Erasmus+ En nog veel meer!

*formerly known as Danspiratiedag

Michèle Anne: “Als we samenwerken moeten we opletten…” Jaco: “… dan hebben we een aantal regels: in bed en aan de keukentafel spreken we niet over werk.” Michèle Anne: “We zijn een goed team omdat we van elkaar houden. En na zes jaar hebben we geleerd dat ik soms meer moet zwijgen en hij wat meer moet zeggen.” Jaco: “Maar het brengt ook een groot voordeel met zich mee: als je samenwerkt met mensen van wie je houdt dan is de ervaring altijd goed geweest, ook als de show zelf niet zo goed was.” ‘Cold Blood’ speelt (voorlopig) nog een laatste keer op 23 en 24 februari 2018 in CCHA (Hasselt).

SAVE THE DATE 4 maart 2018 de Warande, Turnhout WWW.DANSPUNT.BE

Met good practices en toonaangevende sprekers Voor dansdocenten, choreografen, omkadering, organisatoren ...

De ene is meer op de techniek gericht, de andere meer op de filosofie van de dans. Wat maakt van jullie een goed team? Jaco: “Omdat we zo verschillend zijn, is het interessant samenwerken. Werken met de persoon van wie je houdt is zoals kijken naar de verborgen zijde van de maan. Als je iemand graag ziet, zie je altijd dezelfde kant, maar er verschijnt een nieuwe kant als je samenwerkt.”

Het kabinet van dr. Caligari

Een geïnformeerd talent is er twee waard! Elke editie schijnt Dans.Magazine licht op een organisatorisch, zakelijk of administratief thema dat ook jouw danspraktijk kan aanbelangen. Het kabinet helpt je graag af van je horrorervaringen. Deze keer geven we aandacht aan de Europese privacywetgeving of “GDPR”. GD… wat? door Ruth Dupré

Nieuwe privacywetgeving,

ook van invloed op jouw organisatie! ENKELE KRACHTLIJNEN EN TIPS

Sinds vorig jaar is in Europa de nieuwe GDPR (General Data Protection Regulation) regelgeving van kracht. Vanaf 25 mei 2018 moeten alle organisaties en bedrijven in orde zijn met deze nieuwe Europese privacywetgeving.

> Denk goed na over welke gegevens je echt nodig hebt en wat je daarmee wil doen. Verzamel geen gegevens die je strikt genomen niet nodig hebt.

Is dit ook voor jouw organisatie relevant? Hoogstwaarschijnlijk wel. Alle organisaties die persoonsgegevens gebruiken, opslaan of verwerken, vallen onder de regelgeving. Van zodra je in contact komt met persoonsgegevens, moet je je schikken naar die nieuwe wetgeving. Iedereen die gegevens van leden en/of deelnemers opvraagt bij inschrijving, wie nieuwsbrieven uitstuurt … moet nu zeker verder lezen.

> Geef nooit persoonsgegevens (namen, adressen, e-mailadressen …) door aan andere organisaties of personen, zonder expliciete toestemming van de personen in kwestie. > Wees altijd transparant over hoe je met persoonsgegevens omgaat. Maak daarom een privacyverklaring en zorg dat die beschikbaar is waar nodig (o.a. op de website, bij inschrijving …). In deze verklaring staat welke gegevens verwerkt worden, waarom, waar en hoe lang ze opgeslagen staan, wie ze behandelt, voor wie ze toegankelijk zijn, hoe ze beveiligd worden …

EEN COPERNICAANSE OMWENTELING Anders dan vroeger ligt de bewijslast rond privacyschending bij de organisaties die de gegevens verwerken, en niet meer bij de individuen die denken dat hun rechten geschonden zijn. De privacycommissie treedt op als waakhond en kan ook boetes opleggen aan organisaties of bedrijven die in de fout gaan. Het is dus belangrijk dat je als organisatie weet hebt van deze regelgeving, en in geval van klacht of conflict, kan aantonen dat je organisatie er alles aan doet om aan de regelgeving te voldoen.

> Zorg dat mensen steeds hun gegevens kunnen inkijken, zich kunnen uitschrijven, gegevens kunnen laten wissen, hun toestemming kunnen intrekken … > Als je foto’s neemt van iemand, moet je steeds zijn of haar expliciete toestemming hebben. Wil je de foto’s ergens publiceren, moet je ook toestemming hebben voor de publicatie.

Deze GDPR-regelgeving is nieuw. Het is nu nog koffiedik kijken hoe strikt de controle zal zijn op deze wetgeving. Het recht op privacy verdient anderzijds een betere bescherming dan nu. Niet zeuren dus, er is genoeg tijd om je voor te bereiden op deze omwentelingen.

> Elke vraag om privégegevens of om beelden te mogen gebruiken (bv. foto’s publiceren, nieuwsbrieven versturen …) dien je actief en expliciet te stellen. Ook het akkoord dien je actief te krijgen. Je mag er m.a.w. niet van uitgaan dat de betrokkene je verzoek moet ‘uitvinken’ als hij niet akkoord gaat. De betrokkene gaat enkel akkoord als hij of zij actief instemt met je verzoek, en dus zelf ‘aanvinkt’. > Laat geen lijsten met persoonsgegevens (vb. ledenlijsten) rondslingeren, bewaar ze (ook online) in een beveiligde omgeving, versnipper ze voor je ze bij het oud papier zet. > Bij kinderen onder de 16 jaar is de regelgeving zo nodig nog strenger. Vraag expliciete toestemming van ouders en/of voogden voor elke verwerking van hun gegevens. Zijn er thema’s die je graag aan bod ziet komen in deze rubriek of heb je vragen? Laat het weten op info@danspunt.be.

Last Tango in 2017 Het jaar loopt op zijn laatste dansbenen. Hoog tijd om het geheugen op te frissen en enkele dansfanaten te polsen naar hun dansjaar. Wat was het ultieme hoogtepunt? Wie moeten we volgend jaar in de gaten houden? Het resultaat: onze eindejaarsvragen van 2017 vol tips, tops en flops. door Daan Borloo en Gilles Michiels

EVELYNE VAN HECKE, DANSERES EN CHOREOGRAFE Wat was je persoonlijke hoogtepunt in 2017? Voor mij was heel 2017 een topper. Maar de echte hoogtepunten zijn de kleine overwinningen die ik boekte als choreografiecoach met de spelers van de theaterwerking Theater Bonkitasi van armoedewerking Erm in Erm in Tienen. Het mooiste aspect aan mijn werk vind ik nog altijd als mensen sterker in zichzelf leren staan door dans en dat heb ik in dit project meermaals zien gebeuren bij de spelers. Wat is je leukste persoonlijke dansherinnering in 2017? Elke dansdag vinden er heel mooie momenten plaats. Misschien was de draaidag voor de dansfilm die we met het dorp Huldenberg maakten wel de leukste. We gingen toen langs in een rusthuis. Een mevrouw in een rolstoel vroeg me daar om haar op te heffen, zodat ze nog eens kon voelen hoe het was om op haar voeten te dansen. Dat was ontroerend. Welke interessante persoon/werking/ organisatie/voorstelling tip je om te volgen in 2018? Voor jonge dansers en dansmakers is het een aanrader om Fameus in Antwerpen en Zinnema in Anderlecht te volgen. Zij bieden enorm fijne kansen aan voor dansers, die je danswereld breder maken. Wat wens je 2018 toe? Voor 2018 hoop ik vooral dat het gat dat de provincie zal achterlaten snel wordt opgevangen door de steden en gemeenten en andere organisaties, zodat de nieuwe generatie danskunstenaars zeker kan blijven groeien en onze danssector nummer 1 in de wereld blijft.

FILIP TIELENS, PODIUMJOURNALIST

PEGGY OLISLAEGERS, DRAMATURGE

Wat was je persoonlijke hoogtepunt in 2017? Het creatieve hoogtepunt waarop Rosas zich bevindt: met onvergetelijke hernemingen en herwerkingen van dansvoorstellingen. Ook de kruisbestuivingen tussen circus en dans zoals ‘Raphaël’ van Alexander Vantournhout en Bauke Lievens.

Welke dansvoorstelling heeft je het meeste gegrepen dit jaar? Dat was ‘Citizen Nowhere’ van David Dawson, gedanst door Het Nationale Ballet/Amsterdam. Een prachtige solo over eenzaamheid en het verlangen naar contact gedanst door solist Edo Wijnen, die een overvol theater muisstil maakte. Ik was diep geraakt, en ik voelde dat niet alleen ik, maar de hele zaal iets magisch had waargenomen.

Wat is je culturele ervaring van 2017 in het algemeen? Alle interessante kunst is queer en intersectioneel. En daarin loopt de danswereld erg voorop. Zo zag ik op de Edinburgh Fringe de prachtige dansvoorstelling ‘OUT’, waarin een zwarte Jamaïcaanse danser en danseres het op een diep ontroerende én subtiele manier hadden over racisme en genderdiversiteit. Wat is je leukste persoonlijke dansherinnering in 2017? De knotsgekke folkloristische carnavalsdansen uit ‘Belgian rules/Belgium rules’ van Jan Fabre op de typisch Belgische muziek van Andrew Van Ostade, die beurtelings klinkt als new beat, Stromae en Tomorrowland-muziek. Welke interessante persoon/werking/ organisatie/voorstelling tip je om te volgen in 2018? Ik ben benieuwd wat Michiel Vandevelde gaat doen rond ‘Paradise now’, een remake (mét kinderen!) van de legendarische performance die The Living Theatre vijftig jaar geleden maakte. En ook naar ‘Requiem’, de nieuwe van Alain Platel.

Welke dansvoorstelling uit 2017 wil je zo snel mogelijk vergeten? Er is geen enkele voorstelling die ik wil vergeten. Als ik die reflex voel, zou dat toch net zo veel zeggen over mij en mijn aannames als over de dansvoorstelling? Het is onderdeel van mijn werk om juist dan mijn gedachten kritisch te beschouwen. Welke belangrijke danstrend zag je dit jaar? De danswereld groeit door en gelukkig betekent dit dat het palet van dansers en choreografen in Europa meer divers wordt. De moderne dans en het ballet worden langzaam minder wit en mannelijk. Het bewustzijn groeit dat het daarbij niet alleen om de aantallen gaat, maar dat ook de dominante manier van dans maken in Europa bevraagd moet worden. Welke interessante persoon/werking/ organisatie/voorstelling tip je om te volgen in 2018? Als eerste Liz Aggiss, afkomstig uit de UK, 64, performer, dansmaker en emeritus professor. Haar solo’s zijn prettig provocerend, grappig en pijnlijk. Daarnaast tip ik choreograaf Shailesh Bahoran, een Nederlandse jonge choreograaf met een achtergrond in hiphop die zich laat inspireren door zijn Hindoestaanse achtergrond. Hij maakt prachtig werk dat aards en tegelijkertijd spiritueel is, en staat op het punt Europa te veroveren.

MAYA SAPERA, CHOREOGRAFE EN DANSERES

TEUTA DIBRANI, TRIBAL & FUSION BUIKDANSERES

QUINTIJN KETELS, DANSER EN CIRCUSARTIEST

Wat was je persoonlijke hoogtepunt uit 2017? Ik beleef met dans zoveel mooie momenten dat het moeilijk kiezen is. Ik vond het fantastisch dat we uitgenodigd werden door Shila Mehta om in de USA op te treden met Kathak. New York is een fantastische stad.

Wat was je persoonlijke hoogtepunt uit 2017? Mijn opstart als zelfstandige in hoofdberoep. Na jaren van dromen heb ik nu toch de stap durven zetten en ga ik van mijn twee passies mijn werk maken: dansen en coachen.

Welke dansvoorstelling heeft je het meeste gegrepen dit jaar? Voor mij was de voorstelling ‘STILL LIFE’ van Dimitris Papaioannou een van mijn absolute hoogtepunten. Zijn werk is van een adembenemende schoonheid en behoort voor mij tot de absolute top.

Wat is de beste culturele ervaring die je dit jaar mocht beleven? Dit jaar was ik heel erg onder de indruk van het rondtrekkend filmfestival CinéPrivé. Ik heb vier films gezien, en die waren allemaal prachtig. Stuk voor stuk origineel, mooi gefilmd en ontroerend. Ik moest echt even bijkomen toen ik naar buiten liep.

Welke dansvoorstelling uit 2017 vergeet je liever zo snel mogelijk? Ik heb de tendens om slechte voorstellingen sowieso meteen te vergeten. Alleen wat écht goed is blijft me bij. Maar bij ‘Histoire de l’imposture’ van Cie Mossoux Bonté heb ik me echt mateloos zitten ergeren en dat herinner ik me wél.

Welke dansvoorstelling heeft je het meeste gegrepen dit jaar? Ik werd geraakt door ‘Requiem’ van Sidi Larbi Cherkaoui. Fantastisch hoe hij op een eenvoudige én artistieke manier thema’s weet te vertolken die niet evident zijn in onze maatschappij, zoals hier de dood. Wat is je leukste persoonlijke dansherinnering in 2017? Ik vond het super om met Lisi Estaras te werken tijdens de coaching voor De Grote Belgische Dansvitrine. Er was een klik en dat is iets om te koesteren. Lisi is een fantastische dame. Wat wens je 2018 toe? Ik wens dat de muren van de hokjes en de categorieën neergehaald worden, zodat we elkaar meer inspireren over de grenzen van landen, stijlen en culturen heen, zodat iedereen in zijn waarde wordt gezet, zodat angsten oplossen en plaats maken voor onomwonden creativiteit.

ELS DE BODT, DIRECTEUR HETPALEIS Welke dansvoorstelling heeft je het meeste gegrepen dit jaar? ‘Horses’ van kabinet k. Ik ben natuurlijk niet helemaal objectief omdat wij bij HETPALEIS deze voorstelling coproduceren maar het samenspel tussen de volwassen dansers en de kinderen is magisch, ik heb er geen ander woord voor. Het is een voorstelling waarnaar ik kan blijven kijken en waardoor ik telkens weer ontroerd raakte. Wat wens je 2018 toe? Liefde! Welke interessante persoon/werking/ organisatie/voorstelling tip je om te volgen in 2018 Radouan Mriziga, Karolien Verlinden en kabinet k.

Wat is je leukste persoonlijke dansherinnering in 2017? Het Out of The Toolbox-festival van Danspunt. Wat een geslaagd nieuw zomers festival! Ik heb in vijf dagen zo veel inspiratie opgedaan voor mijn eigen dansschool. Maar dat niet alleen: het eten was heerlijk, de mensen waren leuk en de sfeer was top! Welke interessante persoon/werking/ organisatie/voorstelling tip je om te volgen in 2018? Ik ben zelf een grote fan van Nederlands Dans Theater, dus als je die nog niet volgt, zeker doen!

DIRK DE LATHAUWER, ARTISTIEK DIRECTER fABULEUS Wat is je leukste, persoonlijke dansherinnering van 2017? Een bijzondere ervaring voor mij was toch wel om op zeer korte tijd twee voorstellingen te zien met Thomas Vantuycom als danser. Eerst in ‘Rain’ van Rosas en nadien in ‘Radical Light’ van Salva Sanchis. Thomas heeft in verschillende voorstellingen bij fABULEUS gedanst vooraleer hij naar P.A.R.T.S. ging en het is zalig om hem nu te zien schitteren in zo’n indrukwekkende producties. Wat is je culturele hoogtepunt van 2017 in het algemeen? Wat cultureel hoogtepunt betreft kan ik (sorry) niet om onze eigenste 20ste verjaardag heen, die we vierden met meer dan 1000 toeschouwers en 70 performers op de scène van de Leuvense schouwburg. Enkele maanden later kregen we het bericht dat we de Ultima voor Podiumkunsten wonnen, de Cultuurprijs van de Vlaamse Gemeenschap. Dat was de kers op de taart van het verjaardagsjaar.

Welke interessante persoon/werking/ organisatie/voorstelling tip je om te volgen in 2018? Ruben Mardulier en Michiel Deprez zijn twee circusartiesten die ik volgend jaar zeker zal opvolgen. In Gent spelen ze op vrijdag 19 Januari ‘Een etmaal anekdotisch circus met meer dan een hoek af’ tijdens het festival Smells like circus in De Vooruit. Een aanrader! Wat wens je 2018 toe? Ik wens 2018 veel samenhorigheid toe.

ANJA DEBRUYN, DANSER EN LESGEVER BIJ CRAZY LEGS Welke dansvoorstelling heeft je het meeste gegrepen dit jaar? Een mixed double duet van het Zweedse Skanes Danstheater op de tweede editie van DanceAble in Den Haag. Nooit eerder zag ik een performance waarin een fysieke beperking zo’n krachtige en mooie meerwaarde werd. Wat is je leukste persoonlijke dansherinnering van 2017? Het gelukzalig gevoel van in de flow te zijn na urenlang dansen. Die intense ervaring van de verbinding met mijn eigen lichaam, mijn danspartner, de muziek, de omgeving, waarbij alles op zijn plaats valt en een wondermooi gevoel van stroming en eenheid geeft. Wat wens je 2018 toe? Een open hart en een grote portie gezond verstand. Welke interessante persoon/werking/ organisatie/voorstelling tip je om te volgen in 2018? Elk antwoord doet afbreuk aan de zovele andere onvermelde talenten, dus ik laat deze open.

STEVEN VANDERVELDEN, ARTISTIEK DIRECTEUR STUK Welke dansvoorstelling heeft je het meeste gegrepen dit jaar? Altijd lastig, zulke vragen. Maar omdat het moet: ‘Ad Noctum’ van Christian Rizzo, al een van mijn favorieten sinds zijn doortocht op Klapstuk in 2005 en ‘Lachrimae’ van Hathor Consort en Femke Gyselinck, omwille van het delicate evenwicht tussen prachtige muziek en kleine bewegingen. Wat was je leukste persoonlijke dansherinnering in 2017? Mijn zoon van 3,5 die - nadat hij het Belgisch Kampioenschap Breakdance heeft meegemaakt in STUK en ook nog eens het Urban Dance Platform in samenwerking met Straatrijk - te pas en te onpas de b-boy uithangt. Welke dansvoorstelling uit 2017 vergeet je liever zo snel mogelijk? Zo werkt dat niet bij mij. Ik hou van de ‘interessante’ mislukking. En er zijn er geen andere. Welke voorstelling tip je om te volgen in 2018? Er is zoveel en er is zoveel moois. Ik ben bijvoorbeeld blij dat het prachtige ‘Evol’ van Claire Croizé hernomen wordt. Maar als ik een echte geheimtip mag geven denk ik aan ‘To da bone’ van (La) Horde. Ik zag enkel een trailertje, maar die hakte er meteen geweldig in.

PIT BALLIN, VOLKSDANSERES EN COACH Welke dansvoorstelling heeft je het meeste gegrepen dit jaar? Werkelijk alle voorstellingen van Hello!Schoten, een werelddansfestival dat topensembles van over de hele wereld samenbracht. Wat is je leukste persoonlijke dansherinnering van 2017? De voorstelling van mijn eigen choreografie ‘Ten Oorlog’. De reacties van het publiek waren zalig; vooral die van een NieuwZeelands dansensemble zal ik nooit vergeten. Die groep reageerde zo emotioneel na de voorstelling, met tranen, zang, een haka … Iedereen die daar bij was, zal dat nooit vergeten.

Wat was je beste culturele ervaring dit jaar tout court? Dit jaar kwam ik toevallig terecht bij een bijeenkomst van flamencomuzikanten in het Spaanse Antequira, in de kelders van een arena. Geen toeristen, enkel locals, en een ongelooflijke ervaring! En een goede tweede: de concerten van het VUB-orkest. Welke culturele ervaring wil je zo snel mogelijk vergeten? Een Vlaamse mislukking op filmgebied. Daar weid ik verder niet over uit.

CHARLOTTE DE SOMVIELE, PODIUMJOURNALIST Welke dansvoorstelling heeft je het meest gegrepen dit jaar? ‘Mitten wir im Leben sind’ van Rosas, naar de cellosuites van Bach: tijdloze kunst. En ‘Yellow Towel’ van de Canadese choreografe Dana Michel. Haar werk raakt me heel diep. Het is zo kwetsbaar en volstrekt uniek. Wat is je culturele ervaring van 2017 in het algemeen? Er komt een steeds groter bewustzijn van de culturele canon en wie op het theater mag spreken. Minderheden eisen meer en meer aandacht op voor gelijke rechten en hun geschiedenis van onderdrukking en racisme. Dat noopt me tot veel nederigheid. Wat is je leukste, persoonlijke dansherinnering van 2017? Ik hou van voorstellingen die schuren tegen een ‘concertervaring’ en waarin mijn liefde voor minimalistische elektronica en dans samenkomen. Zoals ‘Rule of three’ van Jan Martens, waarbij de Amerikaanse drummer NAH een uur lang snoeiharde noise speelt. Of ‘Radical Light’ van Salva Sanchis, op een soundtrack van 120 beats per minuut. Welke dansvoorstelling uit 2017 vergeet je liefst zo snel mogelijk? ‘Amor’ van Jaco Van Dormael en Michèle Anne De Mey, gebaseerd op de bijnadood-ervaring van De Mey. Heel narcistisch en sentimenteel. Vier keer Henry Purcell draaien op 70 minuten, het zou bij wet verboden moeten zijn.

Wat wens je 2018 toe? Nog meer uitwisseling van dans en muziek tussen verschillende volkeren. Dat is iets wat meer waardering en subsidie moet krijgen van de overheid. Het zijn vormen van communicatie die grensoverschrijdend zijn en kunnen bijdragen tot de wereldvrede.

VJERA SOMERS, ZAKELIJK LEIDER COMPAGNIE CECILIA Welke dansvoorstelling heeft je het meeste gegrepen dit jaar? ‘Cold Blood’ van Jaco Van Dormael en Michèle Anne De Mey: weliswaar een voorstelling uit 2016, maar ik zag ‘m pas dit jaar. Omdat het van een ontroerende schoonheid was en je je bij momenten kon verliezen in zowel een kinderlijke verontwaardiging en bewondering als in de puurheid, kwetsbaarheid en schoonheid van alles wat er gebeurde op de scène. Alle registers en vele emoties werden nu eens kort en dan weer dieper aangeraakt. Een fascinerende voorstelling over leven en dood en alles wat tussen deze hoogtepunten binnen komt gewandeld of gewaaid in dat kleine leven van ons. Wat is je leukste persoonlijke (dans) herinnering van 2017 – of langer geleden? Toen ik zelf danste en eindelijk na de jarenlange opleiding in het Stedelijk Instituut voor Ballet de pointes en tutu over de haag kon gooien om helemaal voor hedendaagse dans te kiezen. Mijn kleine bevrijding! Wat wens je 2018 toe? Veel. De kunst van het leven te leren. Oordelen leren te laten wachten tot het ergste voorbij is en veel licht, ook als het wat te donker wordt. Welke interessante persoon/werking/ organisatie/voorstelling tip je om te volgen in 2018 Onszelf en liefst vooruit!

ANNOUK VAN MOORSEL, COÔRDINATOR SLO DANS KONINKLIJK CONSERVATORIUM /AP HOGESCHOOL ANTWERPEN Welke dansvoorstelling heeft je het meeste gegrepen dit jaar? De choreografie van Sidi Larbi Cherkaoui op het ‘Requiem’ van Gabriel Fauré. Wat is je leukste persoonlijke dansherinnering van 2017, of langer geleden? De allereerste keer op het podium van de Opera in Antwerpen of de allereerste keer op het podium van Elisabethzaal, dat is me wel bijgebleven. Een solo in het Sportpaleis vond ik toen indrukwekkend. Na een lange tijd repeteren in een studio is de allereerste repetitie op het toneel iets waarbij ik altijd een zalig, spannend, verwachtingsvol gevoel had. Dat zie ik als de mooiste momenten van het danser-zijn. Een goede première geeft ook altijd een gevoel van euforie. Wat wens je 2018 toe? Een meer gedoseerde werklast en trager werkritme voor iedereen. Tijd om stil te staan. Welke interessante persoon/werking/ organisatie/voorstelling tip je om te volgen in 2018 Min Hee Bervoets en haar nieuwe danscompagnie HNDRD. ‘One Limited Space’ was haar eerste avondvullende choreografie – misschien was dat wel de beste dansvoorstelling die ik dit jaar heb gezien.

LORE GOOVAERTS, BELEIDSMEDEWERKER SOCIAAL-CULTUREEL WERK EN AMATEURKUNSTEN Wat was je danshoogtepunt uit 2017? 2017 is op dansvlak een minder leuk jaar voor mij. Ik heb heel mijn leven gedanst en optredens gegeven. Sinds dit jaar ben ik evenwel gestopt omdat het niet meer combineerbaar is met studies en werk. Ik mis het dansen heel erg. Ik hoop wel dat ik in de toekomst iets vind om het opnieuw op te pikken.

Wat is je culturele ervaring van 2017 in het algemeen? Dé culturele ervaring van 2017 was voor mij het bezoek aan de Biënnale in Venetië. De manier waarop verschillende kunstdisciplines, zoals film, fotografie, beeldende kunst, en performance, hier samengebracht worden en toch een geheel blijven, vond ik fascinerend. De tentoonstelling van fotograaf Dirk Braeckman in het Belgische paviljoen beviel mij enorm en draagt bij aan de internationale uitstraling van België als cultuurland. Wat wens je 2018 toe? Ik hoop dat 2018 een jaar wordt waarin de danssector zich ten volle kan ontplooien en de culturele sector in het algemeen het verbindende element in de samenleving blijft zijn en zin blijft geven aan het individu en de maatschappij.

SARAH HADADIA, DANSERES EN CHOREOGRAFE Wat was je persoonlijke hoogtepunt uit 2017? De organisatie Straatrijk gaf mij de kans om mijn eigen stuk te schrijven en choreograferen Dat is in première mogen gaan in oktober in STUK in Leuven. Welke dansvoorstelling heeft je het meeste gegrepen dit jaar? ‘One Limited Space’ van HNDRD en Min Hee Bervoets. Wat is de beste culturele ervaring die je dit jaar mocht beleven? Project WWW, een samenwerking met Lead en Zinnema, waar ik samen met Yves Ruth werkte met jongeren tussen de 15 en 17 jaar. Het project ging over de vele culturen waaruit deze jongeren komen en hoe elk daarin zijn identiteit kan vinden en beschrijven. Wat is je leukste persoonlijke dansherinnering in 2017? Mogen performen in het sportpaleis in Antwerpen tijdens Clouseau Danst! De adrenaline on stage voor zoveel toeschouwers was bij de dansers en Clouseau onbeschrijfelijk.

Wat wens je 2018 toe? Een gezond jaar en vooral veel gelukkige momenten. Waarbij ik nog meer de beste versie van mezelf kan worden.

BART CARON, VOORZITTER COMMISSIE CULTUUR EN MUZIKANT Welke dansvoorstelling heeft je het meeste gegrepen dit jaar? ‘Mitten wir im leben sind’ van Rosas. Anne Teresa De Keersmaeker danst en choreografeert en Jean-Guihen Queyras speelt de cellosuites van Bach. Indrukwekkend ondanks de verstilde aanpak en ingetogen dans. Prachtig hoe muziek en dans versmelten, ondersteund door een even ingetogen lichtplan, tot een buitengewone dansvoorstelling. Gezien in het Concertgebouw van Brugge, en dagenlang onder de indruk geweest. Wat is je leukste persoonlijke dansherinnering van 2017? Om eerlijk te zijn moet ik antwoorden met ‘geen’. Ik ben allesbehalve een danser. Ik speel wel muziek, kom op vele podia, en mijn contrabas laat toe ook erg fysiek te spelen. Dat is mijn introverte manier van dansen. Wat wens je 2018 toe? Ik wens 2018 veel artistieke inspiratie en evenveel plezier toe. De vele wereldproblemen - vluchtelingencrisis, ongelijkheid, oorlog, klimaatopwarming - zijn zo groot dat we nood hebben aan kunst en kunstenaars, omdat zij ons allemaal helpen om dieper na te denken over ons leven en over de wijze waarop problemen worden aangepakt. Kunstenaars becommentariëren, hoe abstract dat ook gebeurt, de wereld. Ze dwingen ons ook om afstand te nemen en na te denken. Kunst kan de wereld niet redden, maar kan er wel veel toe bijdragen! Welke interessante persoon/werking/ organisatie/voorstelling tip je om te volgen in 2018? Alexander Vantournhout is één van onze grootste talenten. Op de grens van hedendaagse dans en circus ontwikkelt hij een nieuw fysiek vocabularium, dat beide disciplines uitdaagt, en waar je als kijker gefascineerd zit naar te kijken.

2018 wordt een jaar vol beweging, inspiratie en danstormende uitdagingen. Helemaal gestroomlijnd met een nieuw logo, een nieuwe stijl en website, die de Danspunt-identiteit ten volle belichaamt. Dans danser danst. Dat is het nieuwe Danspunt in 3 alleszeggende woorden. Van middel tot punt. Van motie tot emotie tot alle grenzen vervagen. Observeer, leer, bougeer. Als maker, als danser, als dansfan pur sang. Danspunt vangt op, duwt voort, geeft steun. Danspunt onderzoekt, ontvouwt, verbindt. Voorbij alle stijlen creĂŤren wij kansen, bieden wij perspectief en maken wij de vloer vrij voor vervoering. In Vlaanderen, Brussel en ver daarbuiten. Kom langs en dans danser danst.

danst !

De Grote Belgische Dansvitrine, dat is aanstormend talent en straffe dans. De deelnemende dansmakers krijgen professionele artistieke coaching en worden intensief klaargestoomd voor het grote publiek. #danstormend 5 mei 2018 - Stadsschouwburg Brugge 15 december 2018 - STUK Leuven (inschrijven vanaf mei 2018) www.dansvitrine.be D’INSPIRATIEDAG 4 MAART 2018 Kennisdeling - inspiratie - reflectie - connectie - ontmoeting. Met good practices en toonaangevende sprekers. Voor dansdocenten, choreografen, omkadering, organisatoren, ... 4 maart 2018 - De Warande Turnhout

Tientallen, honderden mensen die zich dansend doorheen de straten begeven, voorgaand door lokaal muzikaal talent. Jong en oud, schoorvoetend of toonaangevend. De groep groeit organisch aan en nodigt iedereen uit om te dansen. 28 april 2018, in het kader van Dag van de Dans. In verschillende steden en gemeenten in Vlaanderen en Brussel. www.dansketting.be

DANSKARAVAAN

Mobiel, mooi, ecologisch en met heel veel dans (en danskortfilm, en yoga, en info, en muziekjes, en … ). Vanaf de zomer van 2018 duikt de Danskaravaan op.

danspunt.be

DANSVITRINE 5 MEI 2018 + 15 DECEMBER 2018

DANSKETTING 28 APRIL 2018

en véél meer in 2018 ! danspunt.be

Met het project Wild/t Dansen stimuleert Danspunt jonge enthousiastelingen om hun wilde ideeën te realiseren.

WILD/T DANSEN

Een workshopfestival voor dansdocenten, makers en dansers met zin voor creatie. Voel methodes, inspiratie en zelfvertrouwen, leer creatief aan de slag gaan voor én met je dansers, verken tools voor choreografieën, verrijk je bewegingstaal. Een programma om van te snoepen in een expressief vijfdaags festival! 22-26 augustus 2018 - De Expeditie Gent www.outofthetoolbox.be

OUT OF THE TOOLBOX 22 - 26 AUGUSTUS 2018

In het straatbeeld

In deze rubriek sturen we een redacteur de straat op in zijn of haar eigen stad of gemeente. Een toevallige, nietsvermoedende passant krijgt de kans om jou te overtuigen dat zijn of haar stad the place to be is voor dansers of dansliefhebbers. Deze editie is Herent aan de beurt.

Een grijze regenachtige novemberdag brengt me naar de jaarlijkse pannenkoekendag van een plaatselijke dansschool in Herent. Daar ontmoet ik Ruth Storme (25), momenteel opdienster, maar in eerste plaats vooral dansjuf. Al van kleins af aan heeft dans een plaats in haar hart. Dat ze die passie kan doorgeven, geeft haar heel veel voldoening. door Caro Dralants Waar geef je juist les en aan wie? Ik geef al enkele jaren dansles in Villa Dansa in Herent. Ik heb verschillende jaren jazz gegeven aan kinderen van de lagere school. Kinderen op die leeftijd zijn heel enthousiast en dat motiveert je. Sinds dit jaar geef ik les aan de jongste selectiegroep binnen de dansschool. Hierin zitten dansers vanaf 10 jaar die verschillende uren per week dansen en ook meedoen aan optredens en wedstrijden. Er wordt hard gewerkt in deze lessen, maar plezier en passie voor dans staan steeds voorop. Volg je zelf ook nog dansles? Ik dans zelf al bijna 20 jaar bij Villa Dansa. Ik heb ook verschillende workshops gevolgd in binnen- en buitenland in allerlei stijlen zoals klassiek, hedendaags, modern … maar ik merk dat mijn hart toch het meest bij jazz ligt. De klassieke ballettechniek in combinatie met vrijere bewegingen spreken mij enorm aan. Wat betekent dansen voor jou? Dans is voor mij een vorm van tegengestelden die elkaar toch aanvullen. Het is voor mij zowel een inspanning als ontspanning, zowel een sport als een kunst. Je gebruikt je lichaam met de nodige techniek en discipline, maar daarnaast is er ook die emotionele dimensie. Het krijgen van de nodige energie en het loslaten en kwijt kunnen van je emoties. Ga je vaak naar dans kijken? Ik ga regelmatig naar dansvoorstellingen. Zowel naar creatieve voorstellingen waar improvisatie centraal staat als naar klassieke optredens. De laatste voorstelling waar ik naartoe ben geweest is ‘Het Grootste Zwanenmeer ter Wereld’ van choreograaf Derek Deane enkele weken geleden in de Stadsschouwburg in Antwerpen, gedanst door het Shanghai Ballet. De vele balletdansers op het podium waren zeer indrukwekkend. De lat lag hoog en er werd strak gedanst. De volgende voorstelling die op mijn

verlanglijstje staat is ‘Zeitigung’ van Anne Teresa De Keersmaeker. Ik heb er verschillende recensies over gelezen en allen waren ze zeer lovend. Het is een voorstelling met enkel mannen, live piano en met, naar verluidt, indrukwekkende solo’s en improvisaties. Welke ‘dansplaats’ wil je in de toekomst zeker nog uitproberen? Brussel Danst staat zeker op mijn lijstje. Het is een groot dansfestival in Brussel. Er zijn verschillende podia met optredens, maar ook dansinitiaties en dance battles. Dans, muziek en feest in de hoofdstad staan in dit festival centraal, met dans als universele taal die de verschillende culturen binnen onze hoofdstad met elkaar verbindt. Een zeer inspirerende gedachte. Heb je nog ‘danstips’ hier in Herent? Herent ligt dicht bij Leuven en daar heb je een hele brede waaier aan mogelijkheden om te dansen, te kijken naar dans of workshops en cursussen te volgen. In Herent zelf zijn er verschillende dansscholen met een eindeloze variatie aan dansstijlen. Iedereen kan hier dus zeker aan zijn

of haar trekken komen. Tegenwoordig is er ook een opvallende opkomst van yoga en pilates in Herent. Beide vormen van training werken, net zoals dans, in op het lichaam en het bewustzijn. Je krijgt er energie van en toch kan je je hoofd leegmaken. Een belangrijk aspect bij yoga is het vinden van rust en het omgaan met emoties. Via dans kan je die emoties dan weer tot uiting laten komen.

“Die mix van culturen Interview met María Pagés

María Pagés werd geboren in het Spaanse Sevilla, de bakermat van de flamenco. Ze startte haar carrière bij flamencochoreograaf Antonio Gades en richtte in 1990 haar eigen gezelschap op, María Pagés Compañia. Als danseres wordt Pagés geroemd om haar lange expressieve armen, als choreografe om haar moderne interpretatie van de traditionele flamenco. Het verbinden van twee werelden, danseres en choreografe, traditioneel en modern, lijkt centraal te staan in haar werk. Hoe ervaart zij deze dualiteit? door Martine Rietman Hoe is jouw professionele carrière gestart? “Ik begon met dansen toen ik nog heel jong was. Ik ben geboren in Sevilla waar het dansen heel dicht bij de mensen staat. De flamenco is een deel van onze cultuur, van de manier waarop we leven en dingen vieren. Ik ontdekte ook al vroeg dat dansen iets was dat ik heel leuk vond. Ik herinner me nog dat iemand me eens vroeg: “Wat wil je later worden als je ouder bent?”. Ik antwoordde: “Dat weet ik al, want ik ben nu al een danseres”.”

Hoe is het om professioneel flamenco te dansen én voorstellingen te maken? “De traditionele flamenco is een heel individuele, maar ook een heel creatieve dans. Je bent vrij in de manier waarop je danst en hoe je jezelf uitdrukt. Het is erg persoonlijk. Maar choreografie is teamwork. Je werkt samen met de dramaturg, de lichttechnicus, de decorbouwer, de scenograaf … Als je je daarvan bewust bent, kun je grotere dingen creëren. Die ontmoeting met anderen is heel belangrijk.”

Wat was de aanleiding voor jouw beslissing om ook te choreograferen? “Toen ik ongeveer twintig was, reisde ik naar Madrid om daar als professioneel danseres aan de slag te gaan. Toen ik begon te werken met Antonio Gades ontdekte ik in de choreografie het idee van de creatie. In flamenco liggen interpretatie en choreografie heel dicht bij elkaar. Als ik dans, maak ik geen verschil tussen dansen en creëren want dat is met elkaar verbonden. Toen ik ouder werd en meer leerde over dans in het algemeen zag ik het potentieel in choreografie. Ik werd geïnteresseerd in het creëren van nieuwe werelden rondom de dans en hoe een podium onderdeel kan worden van die nieuwe wereld.”

Heeft jouw werk als choreografe je ook veranderd als danseres en andersom? “Ik denk dat je in het leven altijd aan het groeien en aan het leren bent. Het is een voortdurende transformatie. Soms creëer je iets voor jezelf en dan is je lichaam jouw enige instrument. Maar als je een gezelschap hebt zoals ik, heb je mensen met wie je graag samenwerkt en met wie je samen beslissingen neemt. Het is een volledig ander proces om iets met anderen te creëren dan voor jezelf. Het fantastische aan dat proces is dat het nooit eindigt omdat er steeds weer iets nieuws is om te doen.”

zit in mijn DNA”

Wat zijn jouw inspiratiebronnen? “Alles in het leven is voor mij inspiratie. Hoe meer je jezelf blootstelt aan dingen en hoe meer dingen je kent, hoe meer je geïnspireerd kunt worden. De kunsten zijn altijd een grote bron van inspiratie voor mij: woorden, schilderijen, de natuur, de mensen … De ervaring van het leven is inspiratie.” Om het even concreet te maken... voor de voorstelling ‘Dunas’ heb je nauw samengewerkt met de Belgisch-Marokkaanse choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui. Wat was jouw inspiratie voor deze voorstelling? “Voor ‘Dunas’ was de ontmoeting met Sidi Larbi Cherkaoui heel belangrijk. Ik herinner me nog dat we elkaar ontmoetten op het Dance Forum in Monte Carlo. Het klikte meteen. Daarna volgde een aaneenschakeling van toevallige ontmoetingen. Op een gegeven moment waren we beiden in Mexico en zeiden we: “We moeten samen iets gaan doen”. We wisten nog niet wat, maar we wilden samenwerken. Toen besloten we om een soort gemeenschappelijk terrein te zoeken en zo kwamen we op het idee van een woestijn. Een woestijn is groot en open en vrij. Het is een plek waar je getransformeerd kan worden, net als in het leven. Een woestijn zal nooit meer dezelfde zijn als hij gisteren was en als hij morgen zal zijn. Het is een constante transformatie. Daar raakten we door geïnspireerd.”

Hoe is de samenwerking met Cherkaoui verlopen? “Het ging eigenlijk heel gemakkelijk. Geen enkel moment was gehaast. De eerste keer dat we samenkwamen voor ‘Dunas’ was in 2004. Daarna hebben we vijf jaar lang af en toe met elkaar afgesproken om te praten en te werken. Er was geen enkele druk. We hebben veel tijd met elkaar doorgebracht en dan ontdek je hoeveel je met elkaar kan delen, hoeveel je van elkaar kan leren, hoeveel je elkaar kan geven. Dus er was veel bewondering en respect. En dat is nog steeds zo.” Cherkaoui stelde eens dat ‘elke samenwerking een culturele uitwisseling’ is. Heb je dat ook zo ervaren bij het werken aan ‘Dunas’? “Flamenco is in haar oorsprong een mix van culturen. Als je kijkt naar de flamenco zie je Arabische invloeden, Joodse invloeden, zigeunerinvloeden, katholieke invloeden, Afrikaanse invloeden … Die mix van culturen zit al in mijn DNA. Dat is een deel van wie ik ben. Dus het was heel gemakkelijk om overeenkomsten te vinden toen we aan ‘Dunas’ werkten.” Wat voor gemeenschappelijke kenmerken zijn dat? “Al vrij snel in onze samenwerking zagen we gelijkenissen in de manier waarop we onze armen en handen gebruiken. In de flamenco werk ik altijd veel met mijn armen en hij had ook veel ervaring met dat instrument. Ook na ‘Dunas’ blijven we elkaar beïnvloeden met de manier waarop we bewegen. Dat maakt dat je open staat voor ideeën en dat maakt je rijker.”

Heeft de samenwerking ook invloed gehad op jouw eigen artistieke visie? “Van oorsprong is de flamenco erg traditioneel, maar het begint steeds meer aansluiting te vinden bij de hedendaagse dans. Flamenco heeft natuurlijk het traditionele en het lokale in zich en in dat opzicht zijn we heel conservatief. Maar we zijn ook erg vrij in de manier waarop we bewegen en zo zijn we nauw verbonden met de hedendaagse dans. Natuurlijk hebben we techniek en traditie, maar we zijn niet zo verbonden aan regels als het klassiek ballet. In dat opzicht is de flamenco, net als de hedendaagse dans, veel vrijer. Wat ik zelf belangrijk vind in dans is de ervaring en de emotie en ik denk dat de hedendaagse dans daar nauw bij aansluit.” Dit voorjaar zal je ‘Dunas’ opnieuw opvoeren in Tokyo en Lyon. Hoe is het om weer aan deze voorstelling te werken? “Sinds 2009 voeren we ‘Dunas’ regelmatig op. Als Sidi Larbi Cherkaoui en ik elkaar weer zien, dan repeteren we en dansen we samen, maar het is altijd op een heel relaxte manier. En omdat we het niet honderden keren per jaar opvoeren, blijft het vers. Elke keer dat je het oppakt, is het weer als nieuw. Maar het is altijd op de achtergrond, zoals een hartslag.”

Wat brengt de toekomst voor María Pagés? “We zijn nu druk bezig met een nieuwe creatie, een stuk over de tijd dat ‘An Ode of the Time’ zal heten. Ik hoop dat deze creatie zich zal verspreiden en dat ik op die manier kan delen wat ik voel. Ik probeer mezelf altijd te pushen. Voor de toekomst wens is dat ik alles kan geven wat ik heb. Dat niets nog in mij achterblijft.”

“Ik voel me een betere versie van mijzelf” Mélanie Lomoff over moederschap en een professionele danscarrière

Mélanie Lomoff (39) is een professionele danseres, choreografe en sinds een jaar moeder van een zoontje. De opvoeding van haar zoontje combineren met haar danscarrière is een uitdaging, maar ze vindt het een verrijking voor haar persoonlijkheid. Mélanie vertelt hoe zij zwanger- en moederschap ervaart als danseres. door Elodie Kona Je zoontje is nu een jaar. Ben je al terug aan het dansen? “Momenteel op onregelmatige basis. Soms moet ik nog enkele dagen pauze inlassen om fysiek en ook mentaal te bekomen. Ik vond het belangrijk om tijdens zijn eerste levensjaar zo veel mogelijk aanwezig te zijn. Daarom heb ik het aantal danstrainingen verminderd en probeer ik hem overal mee naartoe te nemen.” Lukt dat altijd? Wat doe je als je naar het buitenland moet voor een dansproject? “Als danser moet ik inderdaad vaak voor meerdere weken naar het buitenland. Of het nu een dansvoorstelling of een choreografieproject is, ik probeer mijn zoon zo veel mogelijk mee te nemen. Binnen een maand moet ik voor twee weken naar het buitenland. Dan blijft hij bij zijn grootmoeder. Daarna moet ik nog eens twee weken op stap. Ik heb een aparte leefruimte gevraagd aan de directie van de dansproductie. Daar kan hij verblijven met de oppas. Een maand geleden zat ik nog in Manchester voor vier dagen. Dag en nacht was ik druk bezig. Mijn zoon alleen op de hotelkamer met een babysitter laten vind ik onmenselijk. Dus verbleef hij toen ook bij de oma. Maar hem gedurende één maand missen is zwaar voor hem, maar ook voor mij.” Waar is je thuisbasis? “Voorlopig zit ik in Portugal bij de vader van onze zoon. Hij is ook een danser van beroep. Mijn thuis daarentegen is in Frankrijk. Wij wonen allesbehalve dicht bij elkaar. Bovendien reizen we vaak voor ons werk. Nochtans proberen we ons zoontje niet te veel alleen laten. Hij heeft als eenjarige al veel rondgereisd, maar ook dat willen we beperken. Planning en organisatie is een groot onderdeel van mijn leven. Anders lukt het niet!”

Welke invloed had de zwangerschap op je levensstijl? “Ik ben er echt van geschrokken moet ik eerlijk zeggen. Een zwangerschap is enorm vermoeiend, maar ook de periode net na de bevalling is energievretend. Borstvoeding geven bijvoorbeeld, maakt het dansen moeilijk. Ik weet niet hoe het komt, maar borstvoeding is het meest uitputtende gedeelte van de moederschap. Lichamelijk toch. Eens je kind geboren is, sta je carrièregewijs een tijdje stil. Het duurt even voordat je terug een netwerk kan opbouwen met dansgenoten, maar ook fysiek ben je uitgeput en minder in vorm. Je gewicht neemt toe aan een snelheid die een lichaam, en zeker een danserslichaam, niet gewoon is. Nog nooit ben ik zo lang gestopt met dansen.” Wilde je altijd al kinderen? “Op jonge leeftijd wilde ik graag kinderen, maar er kwam een moment waarop ik van mening veranderde. ‘Nooit kinderen’ besloot ik toen. Ik wist niet of ik met een professionele en internationale danscarrière ooit de tijd zou hebben om kinderen te krijgen. Een jaar en negen maanden geleden werd ik onverwacht zwanger. Ineens zat er een levend wezen in mijn buik. Het was een enorme verrassing, maar het leven schonk mij een cadeau dat ik niet kon weigeren. (lacht)” Je was 38 toen je je zoontje kreeg, hoe heb je het ervaren om op een latere leeftijd een kind te krijgen? “Ik merk wel dat het voor mijn lichaam langer duurt om te herstellen. Ik ben geen twintiger meer, maar bijna een veertiger (lacht). Ik ga veel naar de osteopaat en moet hard opletten voor blessures. Er zijn dus voor- en nadelen aan later in je carrière kinderen krijgen.

Ben je tijdens je zwangerschap blijven dansen? “Tot in de vijfde maand van mijn zwangerschap heb ik op pointes gedanst, maar de vier laatste maanden besloot ik te stoppen. Mijn buik werd alsmaar boller en ik kon mijn eigen gewicht niet meer dragen, zowel met als zonder pointes. (lacht)”

Aan de ene kant heb je een carrière al opgebouwd; maar als je verder wil blijven dansen moet je wel rekening houden met een langdurige herstelperiode.” Ken je danscollega’s met kinderen? “Bij mijn weten zijn het vooral mannelijke dansers die kinderen krijgen, omdat hun partners vaak thuis kunnen blijven om voor de kinderen te zorgen. In het algemeen wordt er zeker beroep gedaan op babysitters, grootmoeders of andere familieleden. Toch ken ik vrouwelijke dansers die na een zwangerschap ineens hun carrière stopzetten. Ik heb een kinderoppas die zelf danseres is en enkele maanden geleden een baby heeft gehad. Ze staat al terug op het podium. Ik vond ze getransformeerd en schitterend. Zo voel ik mij nu ook. Er is iets veranderd aan mijn persoonlijkheid. Mijn dansbewegingen op zich zijn niet veranderd, maar ik voel me diep vanbinnen een betere versie van mijzelf.” Heeft je zoontje de dansgenen van zijn ouders in zich? “Hij kan amper stappen, maar is wel lenig. Maar ja, misschien is elk jong kind zo lenig. Toch wil ik hem de vrijheid geven om zijn eigen keuzes te maken en zijn eigen leven te leiden. Ik ben ervan overtuigd dat kinderen het recht heb om zich onafhankelijk te ontwikkelen. Het is niet omdat de ouders bijvoorbeeld dokters zijn dat de kinderen hetzelfde pad op moeten. Dat is mijn levensvisie.” Zijn er enkele tips die je aan toekomstige, dansende moeders kan geven? “Moeder worden doet je nadenken over het leven. Het is een nieuwe verantwoordelijkheid die erbij komt en iedereen heeft tijd nodig om eraan te wennen. Je moet stap voor stap ontdekken waarbij jij en je kind jullie het beste bij voelen. Een kind mag in geen enkel geval de dromen van de ouders remmen. Het leert je wel prioriteiten stellen en een balans te vinden. Ik wil mijn kind niet verwaarlozen voor dans, maar ook dans niet verwaarlozen voor mijn kind.”

Geen onenightstands op Bits of Dance Interview met Samme Raeymaekers

Eind februari organiseren Cultuurcentrum Brugge en het kunstencentrum KAAP voor het eerst Bits of Dance in Brugge, een hedendaags dansfestival voor jong talent. Talent uit het professionele circuit, en dat uit binnen- en buitenland. We spraken met Samme Raeymaekers, artistiek coördinator en programmator dans bij zowel het Concertgebouw als het Cultuurcentrum van Brugge. Wij waren benieuwd naar hoe de nieuwe namen van Bits of Dance een plaats zullen krijgen tussen de traditioneel grotere namen van de bruisende Brugse dansscene. door Sam Ecker “Hoewel we voor jonge makers al het December Dance Platform hebben en ook via samenwerkingen met P.A.R.T.S. en KAAP op deze groep proberen in te zetten, komt jong talent inderdaad misschien iets minder aan bod binnen onze reguliere werking. In Brugge hebben we voor hedendaagse dans drie pijlers: de reguliere programmering van het Concertgebouw, de reguliere programmering van het Cultuurcentrum en het festival December Dance. De samenwerking tussen het Concertgebouw en het Cultuurcentrum is daarbij zeer belangrijk. Maar binnen deze drie pijlers merkten we nog een gemis: meer mogelijkheden voor opkomende makers. De komst van KAAP bracht veel nieuwe kansen voor jongere artiesten met zich mee en zo ontstond een vierde pijler. Met deze pijler kunnen we volop inzetten op meer ruimte voor dat aanstormend talent.” Waarvan de keuze om die ruimte met Bits of Dance in een festivalformule te gieten? “Het publiek speelt een belangrijke rol bij die keuze. We merken soms dat het moeilijk kan zijn om de switch te maken tussen bijvoorbeeld de ene dag Alain Platel of Sidi Larbi Cherkaoui en de volgende dag werk van nog beginnende makers. Het publiek trekt dan vaak met identieke verwachtingen richting beide voorstellingen. Dat is op zich misschien geen slechte zaak, maar toch is het risico dan wat te groot dat het een kwestie van vergelijken wordt. En dat willen we vermijden. Beginnende makers plukken er namelijk de voordelen van als het publiek met een bepaalde open mindset de zaal in komt. Die open mindset, die context kun je creëren met een festivalformule. Op die manier kwamen we samen met KAAP tot Bits of Dance.”

Wat maakt die ruimte voor opkomende makers voor jullie zo belangrijk? “Ze zijn de grote namen van de toekomst, dus hebben we er alle baat bij om hen de kans te geven hun werk met het publiek te delen. Ook voor het publiek is dit een kans om makers al in een vroeg stadium aan het werk te zien en dat binnen een omkaderde setting. Wat dat betreft is het dus absoluut een win-winsituatie.” De eerste namen voor het festival zijn al te vinden in jullie brochure. Hoe hebben jullie een selectie gemaakt? “Allereerst hebben we ervoor gekozen om specifiek te focussen op talent binnen het professionele circuit dat al een bepaalde weg heeft afgelegd. We programmeren dus geen studenten of pas afgestudeerden. Dit om het festival echt een eigen identiteit en focus mee te geven. Verder is het dan natuurlijk zaak om veel op prospectie te gaan en het aanbod wat te verkennen. Zo is er een longlist ontstaan van artiesten die we echt eens in the picture wilden zetten. Daarnaast heeft KAAP een belangrijke residentiewerking, dus ook die artiesten krijgen als onderdeel van hun traject een podiumkans op ons festival.” Bits of Dance draait dus voornamelijk om kansen, zijn die er dan te weinig? “De afgelopen tien jaar is er naar mijn aanvoelen toch wel wat veranderd. Enerzijds is het evenwicht tussen het aantal producties en het aantal presentatieplaatsen zoek. Er zijn heel veel makers, heel veel gezelschappen en ieder jaar studeert er weer een nieuwe lichting af. Maar anderzijds knelt het schoentje ook aan de andere kant van het verhaal, bij de cultuurcentra. Dansvoorstellingen brengen vaak meer inhoudelijke en financiële risico’s met zich mee dan theater of muziek, dus is het een minder evidente

en veilige keuze. Als er dan al dansvoorstellingen geboekt worden, dan zijn het the usual suspects: gezelschappen met een bekende naam. Door financiële druk van bovenaf durven organisaties dus veel minder hun nek uitsteken voor meer experimenteel of jong werk. Maar jullie steken wél jullie nek uit en boeken jong werk. “De oplossing is volgens mij durven doorzetten. Het gebeurt dat programmatoren met de beste bedoelingen een kleine en goede dansprogrammatie aanbieden, maar dan de handdoek in de ring gooien wanneer daar het eerste jaar weinig publieke belangstelling voor is. Het komt er dan op aan om even op de tanden te bijten en te investeren op lange termijn. De tijd nemen om zowel het publiek als de context waarbinnen je het programma presenteert op te bouwen. Verder durven kijken dan de cijfers van één seizoen. Wat dat betreft durven we in Brugge echt gaan voor een duurzaam en strategisch beleid. Bits of Dance is geen zwevend initiatief, maar wordt verankerd binnen onze drie pijlers.” Op welke manier is die verankering dan voelbaar voor de artiesten? “Eerst en vooral is er samen met KAAP de ambitie om van Bits of Dance een vaste waarde te maken. Een stevig engagement tegenover elkaar, het werkveld én dus ook de artiesten. Naar die artiesten toe zorgen we voor doorgroeimogelijkheden. Zo toont de Belgische maker Koen De Preter op Bits of Dance een try-out van zijn voorstelling ‘Dancing’, die later opgenomen wordt binnen de reguliere programmering van het Cultuurcentrum. Op die manier is Bits of Dance een duurzame, waardevolle kans en niet een onenightstand.”

We hadden het net over een moeilijk evenwicht tussen producties en podiumkansen. Dan lijkt het niet ondenkbaar dat niet iedereen dat groeitraject kan doorlopen? “Nee, maar dat hoeft ook niet. Dat lijkt soms de heersende gedachte te zijn, alsof de norm is dat elke maker zijn loopbaan start in de kleine zaal en daarna doorgroeit naar de grote zaal. Evengoed zijn er doorwinterde artiesten die werk blijven maken voor de kleinere zalen en daarin schitteren. Zulke dingen groeien nu eenmaal organisch. Maar wij dragen als programmatoren wel de verantwoordelijkheid om nieuwe makers zoveel mogelijk kansen te geven.” Wat hoop je dat makers meenemen uit Bits of Dance? “Alle kansen die onze specifieke festivalcontext met zich meebrengt. Zo is er de mogelijkheid om onafgewerkte stukken te presenteren zonder enige prestatiedruk. We vinden de ruimte en de mentaliteit om al doende te leren dan ook echt belangrijk. Hopelijk voelen ze tegelijkertijd ook hoe de samenwerking van verschillende organisaties enorm vruchtbaar kan zijn. Dankzij verenigde krachten en middelen kunnen we extra inzetten op dialoog met het publiek, dialoog met makers onder elkaar én dialoog met ons, de programmatoren, om zo de voorstellingen te verrijken. In onze samenwerking met KAAP wordt 1 en 1 op die manier echt wel 3.”

Bits of Dance gaat door van 22 tot en met 28 februari in Brugge. Info en tickets via www.ccbrugge.be en www.kaap.be

Nieuws BEWEGINGSEXPRESSIE IN DE KLEUTERKLAS

NIEUWE SUBSIDIES VOOR CULTURELE PROJECTEN

Een nieuw boek voor kleuter(dans)leerkrachten! In deze methode staan 25 lesbeschrijvingen bewegingsexpressie voor 4- en 5-jarigen. Telkens in een ander thema dat nauw aansluit bij hun leefwereld en met een ander lesdoel: ritme, ruimtelagen, tijd, ruimte, kracht, spiegelen, zelf dansen verzinnen ...

Broed je voor 2018 of 2019 op een dansproject dat verder reikt dan je eigen dansgroep of je eigen gemeente? Dan kom je wellicht in aanmerking voor de nieuwe subsidie voor “culturele projecten met regionale uitstraling” van de Vlaamse Overheid.

Meer info: www.educatieveuitgeverij.weebly.com/

Deze nieuwe subsidie vervangt tijdelijk de vroegere provinciale projectsubsidies voor cultuur. Je kan tot € 25.000 aanvragen. De volgende deadlines zijn 1 april 2018, 1 oktober 2018 en 1 april 2019. Vanaf 2020 komt er een volledig nieuw regionaal cultuurdecreet.

EIGENDRAADS. DE KRACHT VAN INCLUSIEVE DANS.

Wil je meer weten? Zoek online naar “Transitiereglement voor culturele projecten met regionale uitstraling”.

Danspunt wil met deze nieuwe publicatie de rijke wereld van inclusieve dans opentrekken. We delen ervaringen met je, geven praktische tips en tricks en reiken handvaten voor iedereen die een werking met mensen zonder en met beperking wil uitbouwen, maar er (nog) niet goed aan durft te beginnen.

Heb je interesse om in te dienen? Danspunt geeft je graag meer informatie en kan je ondersteunen bij het opstellen van je dossier. Contacteer info- en adviesmedewerker Ruth (ruth@danspunt.be).

Lanceringsprijs 10 euro. Bestellen via info@danspunt.be Meer info: www.danspunt.be/publicaties-danspunt

ANDERE DEADLINES SUBSIDIEAANVRAGEN 15 januari 2018 Deadline aanvragen beurzen en projectsubsidies voor professionele kunstenaars en kunstenorganisaties (voor initiatieven die starten vanaf 1 mei 2018) Meer info: www.kunstenerfgoed.be

DANSEN HELPT OM DEMENTIE TE VERTRAGEN Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat meer bewegen kan helpen om dementie te vertragen. Dementie kan mensen op hoge of minder hoge leeftijd treffen. In de vijf Vlaamse provincies werd op 23 november 2017 tot 10 uur lang gedanst, om aandacht te vragen voor de ziekte.

1 februari 2018 Deadline aanvraag projectsubsidies participatieprojecten voor kansengroepen (voor projecten die van start gaan vanaf 1 juli van hetzelfde jaar) Meer info: www.sociaalcultureel.be

Bekijk de volledige reportage op www.vrt.be/vrtnws

1 maart 2018 Deadline aanvraag tussenkomst reiskosten buitenlandse reizen die plaatsvinden in mei, juni, juli of augustus 2018 I.k.v. amateurkunstendecreet Meer info: www.sociaalcultureel.be

INDEXERING MAXIMUMBEDRAG VRIJWILLIGERSVERGOEDING IN 2018

1 maart 2018 Deadline aanvraag projectsubsidie Fonds voor Talentontwikkeling in Antwerpen Meer info: http://www.fameus.be

Door de indexering stijgen de maximumbedragen voor forfaitaire vrijwilligersvergoeding in 2018. Vanaf 2018 mag je als vrijwilliger maximum € 34,03 per dag krijgen én maximum € 1.361,23 per jaar. Let op! Het statuut en de forfaitaire vergoeding van vrijwilligers is niet te verwarren met het nieuwe statuut van “vrijetijdswerker” dat de federale overheid vanaf 2018 wil lanceren (dat mensen wil toelaten om tot 500 euro per maand onbelast bij te verdienen). De modaliteiten van dit nieuwe statuut “vrijetijdswerker” worden nog uitgewerkt.

WO 24.01.18

Mass B

Béatrice Massin & Compagnie Fêtes galantes

€ 12 / 18 / 21 (Stadsschouwburg) i.s.m. Cultuurcentrum Brugge

DI 13 & WO 14.03.18

€ 20 / 28 / 35

Achterland

Anne Teresa De Keersmaeker / Rosas

DO 24.05.18

€ 20 / 28 / 35

Betroffenheit

Kidd Pivot / Crystal Pite & Electric Company Theatre / Jonathon Young

VR 02.02.18

€ 22

La Valse

Raimund Hoghe

WO 04.04.18

SUNNY

Emanuel Gat / Awir Leon

Tot -50% korting met een keuzeabonnement -15% vanaf 6 voorstellingen -25% vanaf 12 voorstellingen -50% vanaf 50 voorstellingen

ZA 17.02.18

€ 20 / 28 / 35

Auguri

i.s.m. Cultuurcentrum Brugge

Olivier Dubois

€ 20 / 28 / 35

ZA 14 & ZO 15.04.18

€ 22 / 32 / 41

Sutra

Sidi Larbi Cherkaoui / Sadler’s Wells (Londen)

Wie jonger is dan 26, betaalt maar de helft van de prijs!

-26 JAAR = -50%

Tickets & info: +32 70 22 12 12 In&Uit: ’t Zand 34, Brugge

concertgebouw.be

Voorjaarsaanbod dans Gent // Antwerpen // Leuven

Hedendaagse dans / Argentijnse tango / Bodywork / Afrikaanse dans / Swingrock / Natural movement / Bewegingstheater / Contactimpro ...

Info en inschrijven www.wisper.be/dans

Agenda

Dans.leden Wereld- en folkloredans DO 4/01/18 Tangosalon Wekelijkse oefenavond, elke donderdag van 20 tot 23.30 uur in Tango Kortrijk, Hazelaarstraat 7, 8500 Kortrijk. Info: www.tangokortrijk.be Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans ZA 6/01/18 Movere Dansdag 2018 Verschillende dansworkshops voor klein en groot van 13 tot 17.15 uur in De Sporthal, Lostraat 48A, 2220 Heist-op-den-Berg. Info en inschrijvingen: info@danscentrummovere.be 0472 22 43 94 www.danscentrummovere.be/dansdag Dans- en bewegingsexpressie MA 8/01/18 Biodanza reeks Proef, dans met ons Biodanza, de ‘Dans van het Leven’, een combinatie van muziek, beweging vanuit je gevoel en contact met jezelf en de ander(en). 8 maandagen van 19.30 tot 21.30 uur in The Healing Garden, Klapstraat 133, 9831 Deurle (Sint-Martens-Latem). Info en inschrijvingen: katharina@bio-danza.be www.bio-danza.be Dans- en bewegingsexpressie WO 10/01/18 Sherborne Minireeks Een leuke mix van bijna-acrobatische toeren en rustige, gezellige momenten. 5 woensdagen van 16.30 tot 17.15 uur in Danshuis De Ingang, Hurstweg 8, 9000 Gent. Info en inschrijvingen: info@de-ingang.be - 09 220 82 96 www.de-ingang.be Wereld- en folkloredans MA 15/01/18 Buikdans Amana Dance Theatre neemt je mee voor een fascinerende, sensuele en feestelijke reis naar een prachtige dans. 10 maandagen van 14 tot 15.30 uur in Studio 118, Graatakker 118, 2300 Turnhout. Info en inschrijvingen: www.buikdans.net a@buikdans.net

Dans- en bewegingsexpressie DI 16/01/18 Nia Energie-dans Verwen jezelf en dans, beweeg, speel en vooral - geniet met Nia! 10 dinsdagen van 19 tot 20 uur in De Feniks, Deurneleitje 6, 2640 Mortsel. Info en inschrijvingen: www.amania.be - vera@amania.be Wereld- en folkloredans WO 17/01/18 Afrikaanse dans: basis Aarding, ritme, houding en energie. Dat is Afrikaanse dans! Met live percussie. 15 woensdagen van 19 tot 20.30 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.leuven@wisper.be of 016 25 16 21. Wereld- en folkloredans WO 17/01/18 Afrikaanse dans: verdieping Je wordt uitgedaagd om je eigen kleur te ontdekken in de krachtige lichaamstaal die Afrikaanse dans is. 15 woensdagen van 20.30 tot 22 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.leuven@wisper.be of 016 25 16 21. Wereld- en folkloredans DO 18/01/18 Maghreb-dans Repetitief en (schijnbaar) eenvoudig, spiritueel en aards, meditatief en uitbundig: Maghrebdansen zijn altijd in het leven geworteld. 10 donderdagen van 19 tot 20.15 uur in De Feniks, Deurneleitje 6, 2640 Mortsel. Info en inschrijvingen: www.maghrebdans.net - a@buikdans.net Wereld- en folkloredans DO 18/01/18 Buikdans - gevorderden Amana Dance Theatre neemt gevorderde of half-gevorderde danseressen mee voor een fascinerende, sensuele en feestelijke reis naar een prachtige dans. 10 donderdagen van 20.30 tot 22 uur in De Feniks, Deurneleitje 6, 2640 Mortsel. Info en inschrijvingen: www.buikdans.net - a@buikdans.net

Wereld- en folkloredans VR 19 & 26/1/18 Volksdansvrijdagen Kom meedoen op de opendeurdagen van Sneyssens, en wees ondersteboven van hun dansen vol avontuur! Van 19.30 tot 22.30 in OC De Lieve, Belzeelsestraat Evergem-Belzele, 9940 Evergem. Info: info@sneyssens.be - sneyssens.be Wereld- en folkloredans ZA 27/1/18 Israëlische workshop met ‘s avonds internationale instuif Workshop o.l.v. Evelien Swinnen, Anke Baeten en Li’tal Koifman van 14 tot 18 uur. Internationale instuif van 20 tot 24 uur in Gemeentehuisstraat 11, 3078 Everberg. Info en inschrijvingen: info@deronde-leuven.be – 016 44 30 37 www.deronde-leuven.be Wereld- en folkloredans ZA 27 & ZO 28/01/18 Afro-Pop Met tomeloze energie en positive vibes neemt Annie Brosteau je mee in een choreografie waarbij je kennis maakt met een mengeling van stijlen en de typische creativiteit die haar handelsmerk werd. Van 15 tot 17 uur in Danshuis De Ingang, Hurstweg 8, 9000 Gent. Info en inschrijvingen: info@de-ingang.be - 09 220 82 96 www.de-ingang.be Wereld- en folkloredans ZO 28/01/18 Chinees Nieuwjaar - Parade Kung Fu School King Saan Juun Spectaculaire parade waarin indrukwekkende demonstraties afgewisseld worden met metershoge sprongen en draken- en leeuwendans. Van 13.30 tot 16.00 uur in King Saan Juun Kungfu School, Guido Gezellestraat 11, 3500 Hasselt. Info: www.kingsaanjuun.be

Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans MA 29/01/18; DI 30/01/18; DO 1/02/18; VR 2/02/18 Hedendaagse dans: basis Je leert in elke reeks om bewegingen te interpreteren, met elkaar te associëren en je eigen manier van bewegen te ontwikkelen. Antwerpen: 13 maandagavonden van 19 tot 20.30 uur in CC Berchem, Driekoningenstraat 126, 2600 Berchem. Antwerpen: 12 dinsdagavonden van 19 tot 20.30 uur in Carwash Theater, Sergeyselsstraat 42, 2140 Antwerpen. Gent: 14 dinsdagavonden van 19 tot 20.30 uur in De Vloer (Het Nest), Graaf Van Vlaanderenplein 40, 9000 Gent. Leuven: 12 donderdagen van 19 tot 20.30 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Gent: 14 vrijdagochtenden van 10.30 tot 12 uur in Tai Chi studio ‘De Zielsverwant’, Dampoortstraat 62, 9000 Gent. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.leuven@wisper.be of 016 25 16 21 - voor Gent en Antwerpen: info.gent@wisper.be of 09 229 21 72 Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans MA 29/01/18; DI 30/01/18 Hedendaagse dans: verdieping Je gaat een stapje verder dan de basis en verdiept je ervaring, skills en bewegingstaal als danser. Antwerpen: 13 maandagavonden van 20.30 tot 22 uur in CC Berchem, Driekoningenstraat 126, 2600 Berchem. Gent: 14 dinsdagavonden van 20.30 tot 22 uur in De Vloer (Het Nest), Graaf Van Vlaanderenplein 40, 9000 Gent. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.gent@wisper.be of 09 229 21 72 Stijldans MA 29/01/18 Swingrock: basis (lange reeks) Swing iedereen van de dansvloer met de moves die we je hier aanleren. 8 maandagen van 19 tot 20.30 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.leuven@wisper.be of 016 25 16 21 Stijldans MA 29/01/18 Swingrock: verdieping (lange reeks) Voor swingdansers met wat ervaring die hun basispassen willen aanvullen met combinaties, variaties en uitbreidingen. 8 maandagen van 20.30 tot 22 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.leuven@wisper.be of 016 25 16 21

Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans DI 30/01/18 Hedendaagse danstechniek: frases aanleren Je leert om bewegingen te interpreteren, met elkaar te associëren en je eigen manier van bewegen te ontwikkelen. 12 dinsdagen van 19 tot 20.30 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.leuven@wisper.be of 016 25 16 21 Dans- en bewegingsexpressie DI 30/01/18 Bewegingstheater We vervangen woorden door sprekende lichamen en ontwikkelen eigen materiaal en gezamenlijke choreografieën. 12 dinsdagen van 20.30 tot 22 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.leuven@wisper.be of 016 25 16 21 Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans DI 30/01/18; DO 1/02/18 Hedendaagse dans: techniek De gelegenheid om eens door te werken aan de technische kant en persoonlijke werkpunten van je dans. Antwerpen: 12 dinsdagavonden van 20.30 tot 22 uur in Carwash Theater, Sergeyselsstraat 42, 2140 Antwerpen. Leuven: 12 donderdagen van 20.30 tot 22 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.leuven@wisper.be of 016 25 16 21 voor Gent en Antwerpen: info.gent@wisper.be of 09 229 21 72 Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans DI 30/01/18 Hedendaagse dans: verdieping op dinsdagavond Je gaat een stapje verder dan de basis en verdiept je ervaring, skills en bewegingstaal als danser. 14 dinsdagavonden van 20.30 tot 22 uur in De Vloer (Het Nest), Graaf Van Vlaanderenplein 40, 9000 Gent. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.gent@wisper.be of 09 229 21 72. Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans DO 1/02/18 Hedendaagse danstechniek: repertoire Je leert bewegingsmateriaal aan van twee boeiende makers en leert al doende hun bewegingstaal en –logica kennen. 8 donderdagavonden van 20 tot 22 uur in Planeet Mars, Land van Waaslaan 78, 9040 Sint-Amandsberg (Gent). Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.gent@wisper.be of 09 229 21 72

Dans- en bewegingsexpressie VR 2/02/18 Yoga tijdens de middag Een uurtje tijdens de middag om je innerlijke kracht bewust te voelen en je innerlijke balans te herstellen. 14 vrijdagnamiddagen van 12.15 tot 13.15 uur in Tai Chi studio ‘De Zielsverwant’, Dampoortstraat 62, 9000 Gent. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.gent@wisper.be of 09 229 21 72 Wereld- en folkloredans DO 8/02/18 Argentijnse Tango: basis Je leert de basisbewegingen en maakt al dansend, proberend en lerend kennis met de tangopassie. 12 donderdagen van 19 tot 20 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.leuven@wisper.be of 016 25 16 21 Wereld- en folkloredans DO 8/02/18 Argentijnse Tango: techniek Warm aanbevolen combinatie voor tangocursisten (zowel basis als verdieping) die al dansend verder aan hun techniek willen werken. 12 donderdagen van 20 tot 21 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.leuven@wisper.be of 016 25 16 21 Wereld- en folkloredans DO 8/02/18 Argentijnse Tango: verdieping Voor tangodansers met minimum 2 jaar ervaring: nieuwe figuren, nieuwe danspascombinaties en vooral veel plezier! 12 donderdagen van 21 tot 22 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.leuven@wisper.be of 016 25 16 21 Dans- en bewegingsexpressie MA 12/02/18 Werken rond beweging en contact in groep Er wordt onder andere gewerkt vanuit de principes van de dansvorm contactimprovisatie. Van 11 tot 16 uur in Planeet Mars, Land van Waaslaan 78, 9040 Sint-Amandsberg. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.gent@wisper.be of 09 229 21 72 Dans- en bewegingsexpressie DI 13/02/18 Je lessen door een dansbril We gaan op zoek naar het potentieel van de ruimtes in onze scholen en vertrekken vanuit herkenbare schoolthema’s. Van 11 tot 16 uur in Vrije Basisschool - De Zevensprong, Vital de Costerstraat 67, 3000 Leuven. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.leuven@wisper.be of 016 25 16 21

Wereld- en folkloredans ZA 17/02/18 Barndance Ball OACD Belgien Historisch bal, in klederdracht uit de Amerikaanse geschiedenis met 19e eeuwmuziek, vergelijkbaar met onze Europese volksdansen. Vanaf 16 uur in Zaal ’t Centrum, Dorp 21, 2310 Rijkevorsel. Info en reservatie: info@oacd.be Dans- en bewegingsexpressie WO 21/02/18 Contact improvisation: basics You get acquainted with this dance form that is all about encounters and the dance resulting from them. 13 woensdagavonden van 19 tot 20.30 uur in Tai Chi studio ‘De Zielsverwant’, Dampoortstraat 62, 9000 Gent. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.leuven@wisper.be of 016 25 16 21info.gent@wisper.be of 09 229 21 72 Wereld- en folkloredans ZA 24/02/18 Workshop “ Van Kroatië tot Albanië “ met Ben Koopmanschap Dansen uit Albanië, Macedonië en alle delen van het voormalig Joegoslavië, inclusief zigeunerdansen en dansen van de Shqiptare (Albanezen uit o.m. Kosovo). Van 13 tot 18 uur in Parochiezaal Schorvoort, Schorvoortberg 58, 2300 Turnhout. Info en inschrijvingen: www.zonne.be - info@zonne.be.

Wereld- en folkloredans ZA 24/02/18 Instuif Internationale Dans Dansen uit Israël, Roemenië, Bulgarije, Servië, Macedonië … Vanaf 20 uur in Parochiezaal Schorvoort, Schorvoortberg 58, 2300 Turnhout. Info: www.zonne.be - info@zonne.be. Dans- en bewegingsexpressie ZO 4 & 25/03/18 Dansdates Experimenteer en leer! De dansstudio bruist van de vragen, ideeën en ontdekkingen tijdens deze dates. Zondagochtenden van 11 tot 13 uur in De Vloer (Het Nest), Graaf Van Vlaanderenplein 40, 9000 Gent. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.gent@wisper.be of 09 229 21 72 Dans- en bewegingsexpressie ZO 4/03/18 Bodywork: Feldenkrais Learn more effective ways of living and moving through gentle movements and direct attention. Van 13.30 tot 15.30 uur in De Vloer (Het Nest), Graaf Van Vlaanderenplein 40, 9000 Gent. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.gent@wisper.be of 09 229 21 72

Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans DO 8/03/18 Hedendaagse dans op eigen tempo Op eigen tempo de bewegingsmogelijkheden van jouw dansend lichaam ontdekken? 6 donderdagavonden van 19 tot 20.30 uur in Planeet Mars, Land van Waaslaan 78, 9040 Sint-Amandsberg (Gent). Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.gent@wisper.be of 09 229 21 72 Dans- en bewegingsexpressie ZO 25/03/18 Bodywork: bewuste anatomie Dieper in contact zijn met je lichaam helpt om je fysieke intelligentie en bewegingspotentieel te vergroten. Van 13.30 tot 15 uur in De Vloer (Het Nest) Graaf Van Vlaanderenplein 40, 9000 Gent. Online inschrijven: www.wisper.be/dans Info: info.gent@wisper.be of 09 229 21 72

Agenda

Dans.vorming Inschrijven voor één of meerdere van deze activiteiten kan via inschrijven@danspunt.be Meer info over vormingsactiviteiten: info@danspunt.be – T. 09 269 45 30 - www.danspunt.be/dansagenda 22 januari

Subsidies voor je dansinitiatief

Genk

5 februari

Subsidies voor je dansinitiatief

Anderlecht

19 februari

Subsidies voor je dansinitiatief

Oostende

Start 3 maart

Traject choreografie: module ‘makers ontmoeten’

Antwerpen

4 maart

D’inspiratiedag

Turnhout

9 april

Subsidies voor je dansinitiatief

Gent

Start 12 april

Traject choreografie: module ‘maken en tonen’

Antwerpen

GENIET VAN TAL VAN VOORSTELLINGEN MET ABONNEE-KORTING!

Both, two – Vera Tussing & Esse Vanderbruggen © Joerie Thiery

Als abonnee op Dans.Magazine krijg je korting op de dansvoorstellingen en performances in verschillende huizen, waaronder Beursschouwburg (Brussel), Kunstencentrum Buda (Kortrijk), CAMPO Kunstencentrum (Gent), CC Beringen, Cultuurcentrum Brugge, CasinoKoksijde, Cultuurcentrum De Adelberg (Lommel), De Grote Post (Oostende), de Velinx (Tongeren), de Warande (Turnhout), Cultuurcentrum deWerft (Geel), CCHA (Hasselt), Cultuurcentrum Zwaneberg (Heist– op–den–Berg), De Roma (Borgerhout), Handelsbeurs (Gent), het Theaterfestival (Brussel), Kaaitheater (Brussel), Kopergietery (Gent), Monty Kultuurfaktorij (Antwerpen), Music Hall, Muziekcentrum Dranouter, NEXT Festival (Kortrijk), Schouwburg Kortrijk, Kunstencentrum nona (Mechelen) (nieuw!!), STUK (Leuven), Kunstencentrum Vooruit (Gent) en Westrand – Cultuurcentrum Dilbeek.

KNIP JE PERSOONLIJKE KORTINGSBON UIT DE BIJGEVOEGDE PAGINA BIJ DIT DANS.MAGAZINE EN VERZILVER JE KORTING IN DE CULTUURHUIZEN!

MEER INFO: WWW.DANSPUNT.BE/ABONNEEVOORDELEN

Je kan er de komende maanden naar volgende voorstellingen/workshops. ANTWERPEN CC deWarande Warandestraat 42, 2300 Turnhout T. 014 41 69 91 – info@warande.be www.warande.be (tickets via: http://tickets.warande.be) Danspunt-abonnees betalen tickets aan de A-korting. Jongeren en studenten krijgen extra korting

17/01/2018: ‘Double Bill: Almost Alive / BRUT’ met Sabine Molenaar (NL) / Raquel Gualtero (SP)

7/02/2018:

‘RULE OF THREE’ - Jan Martens

28/02/2018:

‘LORE’ - Helka | Helder Seabra (Portugal) !uitverkocht!!

29 & 30/03/2018:

‘Go Figure Out Yourself’ - Ultima Vez / Wim Vandekeybus

21, 22 & 23/03/2018: TEHERANTITHESE: ‘Being’ - Bára Sigfúsdóttir

28 & 29/03/2018: ‘EVOL’ - Claire Croizé

BRUSSELS GEWEST Kaaitheater Sainctelettesquare 20, 1000 Brussel (Kaaitheater) – Onze–Lieve–Vrouw van Vaakstraat 81, 1000 Brussel (Kaaistudio’s) T. 02 201 59 59 – tickets@kaaitheater. be – www.kaaitheater.be Danspunt–abonnees betalen de reductieprijs.

18, 19, 20, 23 & 24/01/2018: ‘Carte Blanche’ - Meg Stuart/Damaged Goods & Jompet Kuswidananto [US/ DE/BE, ID]

26 & 27/01/2018:

‘CROWD’ - Gisèle Vienne [FR] CC deWerft Werft 32, 2440 Geel T. 014 56 66 66 – res.dewerft@geel.be – www.dewerft.be Op vertoon van de kortingbon die bij je Dans.Magazine zit, wordt de vriendenprijs aangerekend. Voor elke dansvoorstelling krijg je dan 4 euro korting en betaal je voor alle voorstellingen 8 euro i.p.v. 12 euro.

25/01/2018: ‘Lisbeth Gruwez dances Bob Dylan’ Lisbeth Gruwez / Voetvolk vzw

7/02/2018:

‘NachtHexen I’ - Jens van Daele’s Burning Bridges

28/03/2018:

‘Mazing’ - Circuit X / Vera Tussing

2 & 3/02/2018:

‘Partita 1’ - Laurent Chétouane [FR]

7, 8 & 9/02/2018:

‘Lifeguard’ - Benoît Lachambre / Par B.L.eux [CA]

20/02/2018:

‘Faits et gestes’ - Noé Soulier [FR]

21 & 22/02/2018:

‘Both, Two’ - Vera Tussing & Esse Vanderbruggen [DE/BE]

2 & 3/03/2018:

‘Pursuit of Happiness’ - Nature Theater of Oklahoma & EnKnapGroup [US/SI]

LIMBURG CCHA Kunstlaan 5, 3500 Hasselt T. 011 22 99 31 – info@ccha.be – www. ccha.be Danspunt-abonnees betalen, op vertoon van hun kortingsbon, de abonnementsprijs. Voor -25-jarigen geldt voor de dansvoorstellingen ook een reductie van 50%, met een minimumprijs van 8 euro.

26/01/2018: Via Kanana’ - Gregory Maqoma / Via Katlehong Dance

9/02/2018:

‘Joy/Raak?!’ - Joshua Monten (Zwitserland) (8+)

11/02/2018:

‘Hocus pocus’ - Cie. Philippe Saire (Zwitserland) (7+)

15/02/2018:

‘School of moon/School van de maan’ - shonen (Frankrijk) (8+)

23 & 24/02/2018:

‘Cold Blood’ - Michèle Anne De Mey, Jaco Van Dormael en collectif Kiss & Cry

5/03/2018:

‘TORDRE’ - Rachid Ouramdane/CCN2 Centre chorégraphique national de Grenoble 10/03/2018: ‘Invited’ - Seppe Baeyens/Ultima Vez

20/03/2018:

‘Give me a reason to live’ - Claire Cunningham

9 & 10/03/2018:

‘21 Pornographies’ - Mette Ingvartsen [DK/BE]

23 & za 24/03/2018:

‘Un Sacre du Printemps’ - Daniel Linehan/Hiatus, Alain Franco & JeanLuc Plouvier [US/BE]

CC De Adelberg Adelbergpark 1, 3920 Lommel T. 011 55 35 11 – reservaties@ccdeadelberg.be – www.ccdeadelberg.be Danspunt-abonnees krijgen 30% korting op het basistarief (= tarief 4)

12/01/2018:

Kunstencentrum nona Begijnenstraat 19/21, 2800 Mechelen T. 015 20 37 80 - info@nona.be www.nona.be Op vertoon van de kortingbon die bij je Dans.Magazine zit, wordt het voordeeltarief van 13 euro (i.p.v. het standaardtarief van 15 euro) aangerekend.

‘Méditerranée’ met Introdans

3/03/2018:

‘SNAP XL’ met fABULEUS i.s.m. Limburgse cultuurcentra

OOST–VLAANDEREN

10 &11/01/2018: ‘Rule of Three’ - Jan Martens

KOPERGIETERY T. 09 233 70 00 - info@kopergietery.be - www.kopergietery.be Danspunt-abonnees betalen de reductieprijs

14 & 15/03/2018:

‘This Kind of bird flies backwards’ Natalia Pieczuro

26 & 27/01/2018: ‘9’ met Cas Public & Kopergietery

14 & 15/03/2018:

VLAAMS–BRABANT

WEST–VLAANDEREN

‘TALOS’ - Arkadi Zaides & collaborators

16/03/2018: STUK Naamsestraat 96, 3000 Leuven T. +32 (0)16 320 300 – ticket[at]stuk.be – www.stuk.be Danspunt-abonnees betalen de reductieprijs voor alle dansvoorstellingen. Met de promocode ‘danspunt1718’ kan je als abonnee online tickets bestellen tegen reductietarief (één ticket per voorstelling per gebruiker). Je kan deze promocode invullen in het daartoe voorziene invulvakje in de bestelmodule.

18/01/2018: ‘Andrade’ - Michiel Vandevelde

23 & 24/01/2018:

‘RULE OF THREE’ - Jan Martens/GRIP

30/01/2018:

‘Dança Doente’ - Marcelo Evelin / Demolition Incorporada 7/02/2018: ‘White on White’ - Marc Vanrunxt

28/02 & 1/03/2018:

‘Khan – Cunningham – Forsythe’ - Ballet Vlaanderen

1 & 2/03/2018:

‘Invisible’ (8+) - kabinet k & HETPALEIS

6 & 7/03/2018:

‘Kalakuta Republik’ - Faso Danse Théâtre / Serge Aimé Coulibaly

Cultuurcentrum Brugge Verschillende locaties in Brugge: Stadsschouwburg - Daverlo - Biekorf De Bond - Bogardenkapel - De Dijk - Jan Garemijnzaal - MaZ cultuurcentrum@brugge.be www.ccbrugge.be Danspunt-abonnees krijgen een korting van 10% (enkel bij aankoop aan de balies of avondkassa, op vertoon van abonnementsbewijs)

20/03/2018:

‘Antigone Sr. / Twenty looks or Paris is burning at the Judson Church’ - Trajal Harrell

27 & 28/03/2018:

‘21 Pornographies’ - Mette Ingvartsen

28, 29 & 30/03/2018:

‘Mitten wir im Leben sind. Bach 6 Cellosuiten - Rosas / Anne Teresa De Keersmaeker & Jean-Guihen Queyras

18/01/2018: WESTRAND Cultuurcentrum Dilbeek vzw Kamerijklaan 46, 1700 Dilbeek T. 02 466 20 30 – tickets@westrand.be – www.westrand.be Danspunt-abonnees krijgen een abo 10 korting voor de dansvoorstellingen (enkel bij vertoon aan de balie)

‘Tetris Mon Amour’ - Club Buy & Roni en Slagwerk Den Haag

29/03/2018:

‘Frozen Songs’ - Zero Visibility Corp. / Ina Christel Johannessen

20/01/2018: ‘Moeder’ - Peeping Tom

21/02/2018:

‘RULE OF THREE’ - Jan Martens

7/03/2018:

‘(B)’ – Gloed / Koen Augustijnen & Rosalba Torres Guerrero

‘INVITED’ - Seppe Baeyens

DE WERFT GEEL / DANSVOORSTELLINGEN 25/1/2018

28/3/2018

Lisbeth Gruwez dances Bob Dylan

Mazing Vera Tussing

7/2/2018

Nachthexen I Jens van Daele’s Burning Bridges

28/4/2018

Almost Alive Sabine Molenaar

11/2/2018

Dansproject 17 Natascha Pire

17/5/2018

Obscura Helder Seabra / Helka

014 56 66 66 • RES.DEWERFT@GEEL.BE • WWW.DEWERFT.BE

Cultuurcentrum de Werft

volg ons op

Meer informatie: Danspunt Abrahamstraat 13 9000 Gent T. 09 269 45 30 info@danspunt.be www.danspunt.be

t ie f i n it i a s k n n a e -G je d 22/01 ies voor d i Subs ef i t i at i c ht n e i l s r n e je da - A nd 5/02 ies voor d i Subs ef e i t i at i d n i n s e t n - O os je da 19/02 ies voor id Subs rpen ntwe ie: A – 3 raf n’ 3/0 S t a r t t c h o r e o g nt m o e t e o c s e r j Tra a ke u le ‘ m d o m t n ho u – T u r d ag 3 0 / 4 ie pirat D’ i n s ef i t i at i n i s t n - G en je da en’ 9/04 ies voor n ton e d i n s e b Su en ‘mak twerp : module n A – rafie 12/04 el S t a r t t c h o r e og Bruss n e c e n j e r Tra a n de n Vla i l a r – ove el 28/04 etting Bruss n e k s n Da n dere Vlaan n i l a r – ove s 28/04 n de Dan a Da g v i ne s v it r n e g a g D c he – Bru 5/05 te Belgis o r De G nt 8 – Ge x 0 / 6 2 o 22/08 the Toolb f o t Ou