Бїгінгі нґмірде: Тараздаєы той
№178 (28656) 17 ҚЫРКҮЙЕК БЕЙСЕНБІ 2015 ЖЫЛ
3-бет Текетірес тепкіні тереѕдей тїсіп тўр 4-5-беттер Сыєанаќ сыры тереѕде 7-бет Кґз ќўртына айналєан кґл ќўрты 8-бет
ЌАЗАЌСТАН-РЕСЕЙ: КЕЅ ҐРІСТІ КЕЛІСІМДЕР Кеше Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Сочи қаласында өткен Қазақстан мен Ресейдің ХІІ өңіраралық ынтымақтастық форумына қатысты. Агро өнеркəсіптік кешен сала сында ынтымақтасу жəне азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету тақырыбына арналған бұл алқалы жиын барысында Елбасы Ресей Президенті Владимир Путинмен кездесіп, тараптар екіжақты байланыстарды дамыту жəне жекелеген құрылымдар арасындағы өзара ықпалдастықты арттыру мəселелерін талқылады. Сондай-ақ, фо рум кезінде ауыл шаруа шылығы өнімдерінің көрмесі ұсынылды. Жолдыбай БАЗАР,
«Егемен Қазақстан» – Сочиден (Ресей).
Жалпы, мұндай пішімдегі кездесулер 2003 жылдан бері үзіліссіз, дəлірегі, жыл сайын екі елдің өнеркəсібі өркендеген өңірлерінде кезекпен өткізіліп келеді. Осы аралықта аталған форум аясында 200-ден астам келісім жасалды. Нəтижесінде, екі жаққа да пайдалы, тиімді жұмыстар жүзеге асырылуда. Сондықтан да, бұл форумды Қазақстан-Ресей қарымқатынасының нығая түсуіне өзіндік ықпалын тигізіп отырған беделді, салиқалы басқосу деп санауымызға əбден болады. Айта кетуіміз керек, Қазақстан-Ресей қатынастарының əртүрлі салаларда қарқынды дамуымен сипатталатыны белгілі. Мемлекет басшыларының ұдайы кездесулері аясындағы келіссөздер екі елдің стратегиялық əріптестігін кеңейтуде жетекші орын алатынын баса айтқанымыз жөн. Сол сияқты, Үкімет басшылары деңгейіндегі байсалды бай ланыстар да өз
жемісін беруде. Екіжақты жəне көпжақты пішімдердегі келіссөздер барысында энер гетикалық, көліктік, атом жəне ғарыш саласындағы бірлескен ж об а л а рд ы ж үзеге асыр у , сауда-экономикалық өзара ісқимылдар мəселелері ұдайы талқыланып келе жатқаны өзара ынтымақтастықты жаңа белестерге көтере беретіні анық. Мемлекет басшысы Қазақстан мен Ресейдің ХІІ өңіраралық ынтымақтастық форумы аясындағы кездесуде Ресей Федерациясының Президенті Владимир Путинге жылы шырайлы қабылдағаны үшін алғыс айтып, Тəжікстанда өткен ҰҚШҰ Ұжымдық қауіпсіздік кеңесі сессиясы кезіндегі келіссөздердің табысты өткеніне тоқталды. Сондай-ақ, Нұрсұлтан Назарбаев өңіраралық ынтымақтастық форумының əлемдік экономикадағы турбуленттілік жағдайында екі мемлекет үшін мəні ерекше зор екенін атап өтті. – Экспорттық тауарлар бағасының құлдырауы мен валюта
Мемлекет басшысы Атырау облысында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Атырау қаласына келді. Сапар барысында өңірдің бірқатар кəсіпорындарына бару, сондай-ақ, Атырау, Ақтөбе, Маңғыстау жəне Батыс Қазақстан облыстары əкімдерінің қатысуымен кеңес өткізу жоспарланған, деп хабарлады Президенттің баспасөз қызметі.
нарықтарындағы тұрақсыздық салдарынан өзара сауданың бəсеңдеуі байқалуда. Дегенмен, бұл ретте біздің үкіметтеріміз туындаған мəселелерді шешу үшін шұғыл жұмыс жүргізіп жатыр деп есептеймін. Форум аясында бүгін сол мəселелердің маңыз дыларын талқылауға мү мк ін ді г і мі з ба р , – де ді Нұрсұлтан Назарбаев. Өз кезегінде Владимир Путин Қазақстан мен Ресейдің өңірлері басшыларының кездесу пішімінің маңыздылығына назар аударды. – Бұл – осымен он екінші форум. Биыл біз ауыл шаруашылығы саласындағы ынтымақтастық пен өзара іс-қимыл, азықтүлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мəселелерін талқылау үшін жиналдық. Сочидің Олимпиададан кейінгі өзгерістерін көзбен көру қазақстандық серіктестеріміздің көбіне қызықты болар деп үміттенемін, – деді В.Путин. Екіжақты кездесу сəтінде Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Ресей Президенті Владимир Путинді
Оймақтай ой Қоғамның барлық байлығы түп-түгел оның еңбегінен тұрады. Дмитрий ПИСАРЕВ.
Ќоєамдыќ кеѕестер – азаматтыќ ќоєамныѕ белсенді ќўрамдасы Бес институттық реформаны жүзеге асыруға қажетті заңдық құжаттарды жеделдете қабылдау мақсатында Мəжіліс Төрағасы Қабиболла Жақыповтың жетекшілігімен кеше палатаның жалпы отырысының күн тəртібінде 30 мəселе қаралды. Соның 9-ы қорытынды əзірлеу мерзімін бекітіп беруге арналды. Асқар ТҰРАПБАЙҰЛЫ, «Егемен Қазақстан».
Күн тəртібіндегі мəселелерді қарамас бұрын депутаттар бұрынғы вице-спикер, қазір ПремьерМинистрдің орынбасары болып отырған Дариға Назарбаеваның өкілеттігін мерзімінен бұрын тоқтату туралы мəселені шешіп алды. Одан кейін депутаттар
«Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне жергілікті полиция қызметінің жұмысы мəселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасын бірінші оқылымда талқыға салды. Ішкі істер министрі Қал мұханбет Қасымовтың айтуынша, заң жобасымен Əкімшілік құ қық бұзушылықтар тура лы
кодекске жəне алты заңға түзетулер енгізіледі. Атап айтқанда, жергілікті полиция қызметінің құзыретіне құқық бұзушылықтардың алдын алу мен кесу, қоғамдық тəртіпті сақтау, əкімшілік құқық бұзушылық істер бойынша іс жүргізу, қылмыстық теріс қылықтар бойынша хаттамалық нысанда сотқа дейінгі тергеп-тексеру жатқызылатын болады. Бұдан басқа, заң жобасында жергілікті полиция қызметінің атқарушы органға есептілігі мен Қоғамдық кеңестердің полиция қызметінің ашықтығы мен азаматтар сенімін ұялатудағы ықпалы да назардан тыс қалмаған. (Соңы 3-бетте).
Қазақстанға мем лекеттік сапармен келуге шақырды. Бұдан кейін, президенттер ХІІ форумның пленарлық отырысына қа тысты. Қазақстан мен Ресей үкі мет терінің мүшелері, өңірлердің басшылары жиналған бұл отырыста Нұрсұлтан Назарбаев Ресей Президентіне шараның жоғары деңгейде ұйым дас тырылғаны үшін алғысын білдіріп, Қазақстан тарапы форумға зор мəн беретінін атап өтті. – Елдеріміз арасындағы тауар айна лы мының негізгі көлемі өңірлер арқылы іске асырылады. Бұл дəстүрді, əсіресе, қазір, əлемдік дағдарыстың əсерін сезініп отырған кезде жалғастыру қажет. Шараның гипержобаға айналған, болашақ ұрпақ үшін жұмыс істеп, пайда əкелетін Сочиде өтуінің символдық нышаны бар, – деді Елбасы. Қазақстан Президенті сондай-ақ, əлемдегі ең тұрақты валюта азық-түлік екенін атай отырып, форум тақырыбының маңыздылығын сөз етті.
– Біздер аграрлық-өнеркəсіптік елдерміз, сəйкесінше, осы салада зор мүмкіндіктеріміз бар. БҰҰ деректері бойынша, 2050 жылға қарай Жер бетіндегі халық саны 9 миллиард адамға жетеді. Сондықтан, азық-түлік қауіпсіздігі бұдан əрі қарай жаһандық дамудың өзекті мəселесіне айналады. Қазақстан мен Ресей баға жетпес байлыққа – жалпы аумағы 435 миллион гектар болатын алып ауыл шаруашылығы жерлеріне, іргелі аграрлық ғылым тəжірибесіне ие. Табиғи-климаттық аймақтардың əралуандылығы, құнарлы топырақ бізге көптеген аграрлық сала бойынша бəсекеге қабілетті болуға мүмкіндік береді, – деді Мемлекет басшысы. Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан мен Ресейдің агроөнеркəсіп кешені біре гей экспорттық əлеуетке ие екенін де жеткізді. – Қытай, Үндістан, Каспий маңы мен Орталық Азия елдерінің жиынтық импортының өзі ғана 170 миллиард АҚШ долларынан асады. Біздің елдеріміздің əлемдік азық-түлік
нарығында жетекші рөлге ие болу үшін қажетті əлеуеті бар. Ресей қазірдің өзінде астық экспорты бойынша əлемде үшінші орын алады. Бүгінде біздің ел де осы нарықтың бір бөлігі болып саналады, – деді Қазақстан Президенті. Мемлекет басшысы бүгінде аграрлық саланың мүмкіндіктері толық пайдаланылмай отырғанына да көңіл аударды. – Біздің елдерімізге сүт өндірісінің тек 6 пайызы, сиыр етінің 3 пайызы тиесілі. Еңбек өнімділігі Канада мен Қытайға қарағанда 8-10 есе төмен. Қазір жағымсыз экономикалық үрдістер елдеріміздің дамуына қысым көрсетіп отыр. Сонымен бірге, бұл жағдай өсімнің, соның ішінде, ауыл шаруашылығы саласындағы өсімнің ішкі резервтерін ашуға мүмкіндік береді, – деді Нұрсұлтан Назарбаев. Осыған байланысты Қазақстан Президенті елдеріміздің аграршылары мен өңдеушілері арасындағы өндірістік кооперацияны кеңейту қажеттігіне тоқталды.
– Бүгінде елдеріміз Еу разиялық экономикалық одақта болса да, аграршылардың жұмысы əрқилы екенін байқап отырмыз. Ресей 1,5 миллион тонна ет импорттайды, соның ішіндегі 600 мың тонна сиыр етін үшінші елдерден əкеледі. Қазақстан қазір осы нарықты игеру жұмыстарын жүргізіп жатыр, өйткені, бізде мал шаруашылығы саласында зор əлеует бар. Республикамыз қазір жылына 4 мың тонна сиыр етін өндіреді. Біз бұл көрсеткішті ұлғайтуға дайынбыз. Еліміздің оңтүстігінен жеміс-жидек пен көкөніс өнімдерін Ресей нарығына жеткізу көлемін ұлғайтуға қажетті айтарлықтай ресурс бар жəне біз Түркиядан, Польшадан, Қытайдан келетін импортты алмастыра аламыз, – деді Мемлекет басшысы. Сонымен қатар, Нұрсұлтан Назарбаев тағы бір басымдық ретінде өнімнің құрамын нақты жазу бөлігіндегі жаңа стандарттар мен техникалық регламент талаптарын əзірлеу мəселесін айтты. Бұдан бөлек, Қазақстан Президенті ауыл шаруашылығында инновациялар енгізудің маңыздылығына да қатысушылардың назарын аударды. – Аграрлық сектор жаңғыртуды, озық технологиялар енгізуді қажет етеді. Израильді мысалға келтірейін, бұл елдің іс жүзінде құнарлы жері жоқ болса да, əлемдік нарыққа жемісжидек жəне көкөніс өнімдерін шығарады. Сондықтан, елдеріміздің ауыл шаруашылығы министрліктеріне бірлескен агроинновация орталықтарын құру жөнінде ойланған жөн, – деді Мемлекет басшысы. Нұрсұлтан Назарбаев өза ра инвестициялар, транс шекаралық бірлескен кəсіпорындар құру, өндірістік тізбектер түзу, сапалы көлік-логис тика инфрақұрылымын қамтамасыз ету саласындағы ынты мақтастықтың пайдалы екендігін де сөз етті. (Соңы 2-бетте).
● Еңбегімен еленген
Табыскер Тасќын Нұрбол ƏЛДІБАЕВ,
«Егемен Қазақстан».
Əсілі, əр өңірде адал еңбегімен ел аузына ілініп, жарқырап шығатын атпал азаматтар болады. Сол адамның тұла бойындағы бұла күші мен зейінділігі үйлесіп ақылдың кенін ашатыны тағы бар. Мұндайда қазақ «Еңбектен бақытын тапты, еңбегі жанды» деп те өзіндік бағасын беріп жатады. Сөйтіп, жұмыр басты пенденің елге, жерге деген адалдығы бастау алып, қалыптасары хақ. Сабырлылығымен осындай ой түйгізе білген жан Тасқын Жапарқұл жазиралы Жаркент өңірінің тумасы. Қашанда байсалдылығынан таймай кезегі келгенде көсіле сөйлеп ойының ұтқырлығын, тұнықтығын да ұғынта білуі сұңғылалығын аңғартады. Іскерлігін жұрт жарыса айтқанда ол еліміз өтпелі кезең қиындықтарын кешкен жылдары азаматтық парызын қалай өтегенін тілге тиек еткен еді. Сонымен, 1996 жылы отбасымен кеңесе отырып «Ернар» шаруа қожалығын құрып, шаруашылық құрамына жұбайы жəне төрт ұлы заңнама талабына сай тіркеліп жұмыс бастайды. Сол кезде
шаруашылықта 21 га суармалы егістік жер, 2 дана доңғалақты, 1 шынжыр табанды трактор, 1 комбайн бар-тын. Қиын-қыстау кезеңде жүгері егудің машақаты көп болғаны мəлім. Тұқым, минералды тыңайтқыш, гербицид табу өте қиынға соққаны өз алдына. Алқаптарды жыртып, тұқым сеуіп, өнімді оруға трактор жетіспейтіні тағы бар. Тракторлардың тозып, қосалқы бөлшектер табылмай, жүргенінен тұрғаны көп болатын. Осынау қысылтаяң шақта өзге емес өзінін ақылы
мен біліміне, əлбетте, жазиралы Жаркент жерінен шығып, екі мəрте Социалистік Еңбек Ері атанған Николай Головацкийдің қасында жүріп көкейіне түйген ойына сенім артты. Үміт ақталды. Тынымсыз еңбектің арқа сын да шаруашылықтың жағдайы жақсарып, ісі алға басып, материалдық-техникалық базасы күшейді. Құнарлы топыраққа сапалы тұқым себілмей берекелі өнім болмайтынын жақсы білетін Тасқын өңірде өте жақсы өсетін жүгерінің элиталы тұқымын
молынан өндіруге талпынды. Оны өз кезегінде дала аруын қайта жайқалтып елге, жерге сіңіретін бір еңбегім деп те санады. Сөйтіп, жүгері өсіру мақсатында аграрлы саладағы ескі таныстары арқылы Молдованың жүгері өндірісі жөніндегі ғылыми-зерттеу институтымен тығыз байланыс орнатып, «Молдавская 456» буданының аталық жəне аналық бастапқы материалын алып көбейтуде. Қазақтың егіншілік жəне өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтымен де жақсы қатынас жасап «Будан 237», «Торғайлық 5/87» сортының бастапқы материалдарын алып пайдаланады. Адамдармен тез тіл табыса əрі іскерлігін таныта білгендіктен 2005 жылы шаруа қожалығы «Элиталық жəне бірінші буынды жүгері буданы тұқымын өндіретін шаруашылық» мəртебесін алды. Жыл сайын республикамыздың солтүстік облыстарын 750-800 тонна жүгерінің элиталы жəне бірінші буданды тұқымымен қамтамасыз етіп тұрады. Оның сыртында 5000-5500 тонна жемдік жүгері дайындалып, оның 4500 тоннасын крахмал-сірне зауытына жəне тағы басқа алушыларға өткізсе, 400 тоннасы өзі төрағалық ететін жеке шаруа қожалығындағы малға қысқы азық болып қалдырылады.
(Соңы 14-бетте).