Бїгінгі нґмірде:
№222 (28700) 19 ҚАРАША БЕЙСЕНБІ 2015 ЖЫЛ
Ќазаќ хандыєына арналєан Ресейдегі халыќаралыќ конференция 3-бет Елімніѕ ержїрек перзенті 4-бет Мəрт тўлєа 12-бет Гаућартґбе 16-бет
Экономика жаѕа жаєдайда жўмыс істеуге бейімделуі тиіс Кеше Ақордада Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың төрағалық етуімен Үкіметтің кеңейтілген отырысы болып өтті. Отырыста еліміздің əлеуметтік-экономикалық дамуының биылғы жылдың 10 айындағы қорытындысы, индустриялық-инновациялық бағдарламаны жүзеге асыру жайы, сондай-ақ, «Самұрық-Қазына» ұлттық əл-ауқат қоры» АҚ-ты трансформациялау жөніндегі тапсырманың орындалу барысы қаралды. Сұңғат ƏЛІПБАЙ, Лəйла ЕДІЛҚЫЗЫ,
«Егемен Қазақстан».
Елбасы отырысты ашардағы сөзінде дағдарыс толқыны белең ала бастаған қазіргі шақтың еліміз үшін оңай болып отырмағанын айта келе, бүгінгі отырыста Үкіметтің осыған сəйкес жүргізіп жатқан жұмыстарының барысы қаралатынын атап өтті. Мемлекет басшысы қалыптасқан экономикалық жағдайда оған бейімделуге жəне əрі қарай дамуға қажетті мүмкіндіктерді табу маңызды екенін атап өтті. Бүгінде мемлекеттік шығыстар 1,5 триллион теңгеге қысқарды жəне ол ауыртпалықсыз жасалды. Бюджеттің кіріс бөлігіндегі қиындықтарға қарамастан, мемлекет тарапынан əлеуметтік кепілдіктер уақтылы орындалуда. Бұл өте маңызды, деді Қазақстан Президенті. Нұрсұлтан Назарбаев Үкімет пен Парламент «100 нақты қадам» Ұлт жоспары аясында бірлескен ауқымды жұмыс ат қар ғанын, нəтижесінде 2016 жыл дың 1 қаңтарына дейін барлық институттық реформаларды жүзеге асырудың заңнамалық негізі қамтамасыз етілетінін айтты. Мемлекет басшысы əлемдік экономика өсімінің баяулауы негізгі шикізат тауарларына сұраныс пен бағаның төмендеуі жағдайында, сондай-ақ, теңгенің еркін айналым бағамына көшуге байланысты дағдарысқа қарсы жүйелі жəне жедел шаралар қабылдау қажеттігі туындайтынына назар аударды. Атап айтқанда, Қазақстан
Президенті дағдарыс өзінің теріс салдарларымен бірге отандық экономиканы қайта құрылымдау үшін, оның бəсекелік қабілетін арттыру үшін жаңа мүмкіндіктер беретініне тоқталды. Өзінің бəсекеге қабілетін көрсеткен күшті компаниялар ғана қалатын уақыт келді. Қалғандары кетуі тиіс, олардың орнына заманауи менеджмент, жаңа маркетингтік стратегия, жаңа мамандар əкелетін жаңа басқарушылар келеді. Бұл үдерістердің айқын регламенттелуі жəне ашық заңнамалық негізі болуы тиіс, деді Мемлекет басшысы. Нұрсұлтан Назарбаев Парламент оңалту жəне банкроттық туралы заңнамаға меншік иесін ауыстыру жəне кредитордан қорғау тетіктерін жақсартатын түзетулер қабылдағанын айтты. Осы құжат арқылы кəсіпорынды қаржылық сауықтыру мақсатында қарызды қайта құрылымдау мəселесін қарызгер мен қарыз беруші бірлесіп шешетін, төлем қабілетсіздігін реттеудің жаңа жүйесі қаланады. Банкроттық үдерісі – күйреп қалу емес, кəсіпорынды дамудың жаңа деңгейіне шығару ғана. Бұл ретте осы үдерістің артық-кемін егжейтегжейлі түсіндіретін, ойланып істейтін қажырлы еңбек қажет, деді Қазақстан Президенті. Елбасы жекешелендірудің екінші «толқынының» қарқыны жеткіліксіз екеніне тоқталды. Осы науқанды бастағалы бəсекелік ортаға небəрі 2013 нысан берілді. Менің тапсырмам бойынша Үкімет мемлекет иелігінен алу жəне жекешелендіру амалдарын түбегейлі қайта қарады, олар бүгінде Парламентте қаралып жатқан
Кеше палата Спикері Қабиболла Жақыповтың төрағалығымен Мəжілістің жалпы отырысы өтті. Премьер-Министр Кəрім Мəсімов бастаған Үкімет мүшелері қатысқан бұл жиында күн тəртібіне сегіз мəселе шығарылды.
Алдаєы їш жылдыѕ бюджеті екшелді Жолдыбай БАЗАР,
«Егемен Қазақстан».
Бірінші кезекте отырыстың күн тəртібін бекітіп алған депутаттар алдымен Мемлекеттік қызмет туралы заңға қатыс ты Пре зи дент Нұрсұлтан Назарбаев тың қарсылықты ұсынысын қарады. Түсіндіре кетер болсақ, биылғы жылдың 22 қазанында Парламент қабылдаған заң Президенттің қол қоюына жолданған-ды. Өз кезегінде Мемлекет басшысы бұл құжаттың маңыздылығын атап көрсете отырып, ескерілуі тиіс жайттарды да алға тартқан. Депутаттар алдында осыған қатысты арнайы хабарлама жасаған Президент Əкімшілігінің Басшысы Нұрлан Нығматулин: – Негізінде Елбасы бұл заңға жоғары баға берді. Бірақ Президент осы заңның кейбір талаптары мемлекеттік аппаратты жаңартудың міндеттеріне сəйкес келмейтінін атап өтті. Ол – мемлекеттік саяси қызметте болу жəне оны тоқтату нормасына байланысты. Жалпы, Президент мемлекеттік саяси қызметкерлер мемлекеттік əкімшілік қызметкерлермен бірдей зейнет жасына жеткенде мемлекеттік қызметті тоқтату керек
деп есептейді. Бұл жердегі мəселе өкілеттік мерзім Конституцияда, заңдарда бекітілген тұлғаларға, Мемлекет басшысының шешімі бойынша өкілеттігін бес жылға ұзартатын Президент тағайындаған мемлекеттік саяси қызметшілерге қатысты. Сондықтан, Елбасы аталған заңды Парламентке қайта талқылауға жолдап отыр, – деді. Нақтылай айтқанда, Президент заңның 16-бабы 1-тармағын жаңа редакцияда жазуды, 59-бапты толықтыруды ұсынған. Нəтижесінде, депутаттар Елбасы ұсынысын толық қолдап, заң Мемлекет басшысы ұсынған нормалар бойынша қабылданатын болды. Бұдан кейін «2015-2017 жылдар ға арналған республикалық бюджет туралы» Заңға өзгерістер енгізу туралы» заң жобасы бойынша қорытынды əзірлеу мəселесі талқыға түсті. Бұл жөнінде Қаржы жəне бюджет комитетінің төрайымы, депутат Гүлжан Қарақұсова баяндама жасады. Оның айтуынша, Қаржы жəне бюджет комитеті аталған заң жобасын қарап, қорытындысы үстіміздегі жылдың 18 желтоқсанына дейін дайын болады. (Соңы 2-бетте).
жаңа заң жобасында көрініс тапты. Үкіметке ұлттық холдингтер мен республикалық меншіктегі мейлінше ірі 65 кəсіпорынды, сондайақ, «Самұрық-Қазына» қорының 182 еншілес кəсіпорнын қамтитын жекешелендіру нысандарының басымдығы бар тізбесін бекітуді жəне оны дереу жүзеге асыруға кірісуді тапсырамын. Бұл ретте нысандарды жекешелендіруге беріп қана қоймай, олардың сатылым алдындағы дайындығын қамтамасыз ету керек, деді Нұрсұлтан Назарбаев. Қазақстан Президенті жария ету, заңдастыру аясындағы көрсеткіштің көлемі жеткіліксіз екеніне назар аударды. Науқан жарияланғалы бері небəрі 388,5 млрд. теңгенің мүлкі жария етілген. Жекешелендіру мен заңдастыру – бизнесмендердің жаңа легін қалыптастырудың жолы. Осыған байланысты ауқатты адамдарды осы науқанға қатысуға ша қырамын. Жекешелендіруге Қа зақстан компанияларының қатысқаны маңызды. Заңдастыру – мемлекеттік қызметшілерден
басталып, барлық азаматтарға бірдей міндетті болатын табыстар мен шығыстарды жалпыға бірдей жария ету алдындағы соңғы əрекет. Бүгінде мүлікті заңдастыру үшін мейлінше қолайлы жағдай жасалған. Енді Үкімет заң аясындағы барлық актілерді қысқа мерзімде қабылдауы жəне оларды əкімдермен бірлесіп тиімді жүзеге асыра бастауы тиіс, деді Мемлекет басшысы. Нұрсұлтан Назарбаев мемлекетжекеменшік серіктестігінің түрлі пішіндері экономиканың барлық саласында қолданылып, инфрақұрылымды, соның ішінде əлеу меттік инфрақұрылымды дамытудың негізгі тетігіне айналуы тиістігін атап өтті. Бүгінде мемлекет-жекеменшік серіктестігін қолдану үшін барлық жағдай жасалған, тиісті құқықтық-нормативтік актілер қабылданған. Бірақ əлі күнге ойдағыдай тиімділігі жоқ. Мемлекеттік органдармен жəне міндетті түрде əкімдіктермен мемлекет-жекеменшік серіктестігін енгізу мəселелері жөнінде кең ауқымды əдістемелік жұмыс
жүргізу қажет, деді Қазақстан Президенті. Мемлекет басшысы бұл орайда халыққа мемлекет-жекеменшік серіктестігінің негізгі қағидаттарын түсіндірудің қажеттілігін жəне соның аясында шетелдік инвестициялар тарту жұмыстарын күшейту керектігін айтты. Елбасы елде жүзеге асырылып жатқан индустриялықинновациялық жəне «Нұрлы Жол» бағдарламалары өнеркəсіпті жəне инфрақұрылымды дамытуға зор ықпал ететінін атап өтті. «Нұрлы Жол» аясында автокөлік магистральдарының құрылысына ғана 70 мыңдай адам тартылған. Сондай-ақ, бірқатар əлеуметтік маңызы бар іс-шаралар жүзеге асырылуда. Бағдарлама аясында бөлінген қаражатты дер кезінде жəне тиімді игеру қажет, деді Мемлекет басшысы. Нұрсұлтан Назарбаев қазіргі жағдайды ескере отырып, ин дус трияландырудың екінші бес жылдығын жандандыру қажеттігіне назар аударды. Инвестициялық белсенділік пен сұраныс
төмендеуде, ал бəсеке тек күшейіп келеді. Сондықтан индустриялықинновациялық бағдарламаны жандандыру барысында өнімділік пен тиімділікті арттыруға, өнімділігі аз салаларды қолдаудан бас тартып, алдымен экспортқа бағытталған перспективасы барын ғана таңдауға ден қойған жөн, деді Қазақстан Президенті. Мемлекет басшысы өткен жылдары көптеген индустриялық жобалар іске қосылғанын айтты. Алайда, солардың көпшілігі қазіргі жағдайда бəсекеге қабілетсіз болып, мемлекеттік қолдаудың есебінен ғана тұр. Осының бəрі сан қуалаудың салдары. Өңір басшылары кім көп құрылыс салады деген жарыс ұйымдастырды. Енді бұл кəсіпорындар жұмыс орындарын қысқартатынын мəлімдеп, Үкіметтен көмек сұрап жүгіріп жүр. Мұның бəрі өзектілендірілген индустриялық-инновациялық бағдарламада ескерілуі тиіс. 2016 жыл дың 1 сəуірінен бастап біз бағдарламаның жаңа пішімі бойынша жұмыс істеуге тиіспіз, деді Нұрсұлтан Назарбаев. Қазақстан Президенті соңғы уақыттары біздің елмен ынтымақтасқысы келетін əлемнің жүзден астам ірі компаниялары басшыларымен кездескенін айтты. Əлемде Қазақстанда бизнес жүргізуге деген зор қызығушылық бар. Менің жыл басынан бері мемлекет басшыларымен өткен кездесулерімнің барысында Ұлыбритания, Франция, Қытай, Жапония сияқты эко но микалық жағынан қуатты елдердің инвесторларымен жалпы құны шамамен 46 млрд. доллар болатын 130 келісімге қол қойылды. Осы уағдаластықтарды жүзеге асыру бізге əлемдік нарықта сұраныс бар тауарлар өндіруге, мың даған жаңа жұмыс орындарын ашуға мүмкіндік береді. Сондықтан, Үкімет пен əкімдер осы келісімдерді жүзеге асыруға кірісіп, қатаң мониторинг жасауы тиіс, деді Мемлекет басшысы. Нұрсұлтан Назарбаев
инвестициялық заңнаманы жетілдіру, инвестициялық субсидиялар мен салық артықшылықтарын ен гізу, шетелдік жұмыс күшін əкелу үдерісін жеңілдету, визасыз кіру қарастырылған елдер тізімін ұлғайту сияқты шаралар қағаз жүзінде қалып қой мауы тиістігін айтты. Біздің ведомстволарымыздың арасында инвестиция тарту мəселесінде үйлесім жоқ. Бүгінде инвестор үшін «бір терезе» болмай тұр. Мен министрлер мен əкімдер инвестор тартуға тікелей жауапты екенін бірнеше рет айтқан болатынмын. Бұл жұмыс нақты нəтижеге – инвестициялық жобаны жүзеге асыруға бағытталуы тиіс. Бізге, сірə, салалық министрлер мен əкімдердің қанша инвестиция тартқаны жəне қанша жұмыс орнын ашқаны жөнінде рейтинг енгізу керек шығар, деді Қазақстан Президенті. Мемлекет басшысы, сондай-ақ, кəсіпкерлікті қолдау жəне бөлінген қаражатты сапалы игеру жөніндегі жұмыстарды тиімді жүргізу қажеттігіне де назар аударды. Елбасы «Самұрық-Қазына» қоры активтерінің құрылымы оның шағын əрі тиімді басқарылуын қамтамасыз ететін межеге дейін оңтайландырылуы керектігін айтты. Қордың барлық вертикалі бойынша функциялардың оңтайлануын батыл енгізіп, тиімсіз шығыстарды қысқарту қажет. Мен сатып алудың халықаралық тəжірибеге негізделген жаңа моделі мен демеушіліктің жаңарған үлгісін қолдаймын. Қордың өзінің ғана емес, оның еншілес ұйымдарының да шетелдердегі өкілдіктерінің санын қысқарту мəселесін қарастыру керек, деді Мемлекет басшысы. Нұрсұлтан Назарбаев бұларды ұстап тұру үшін жыл сайын орасан қаражат жұмсалатынын, Қаржы министрлігі бюджет қаражаты шығыстарын жіті қадағалауы керектігін атап көрсетті. (Соңы 2-бетте).
Азаматтыєымызды алушылар саны айтарлыќтай артты Ақордада Мемлекеттік хатшы Гүлшара Əбдіқалықованың төрайымдығымен Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Азаматтық мəселелер жөніндегі комиссияның отырысы болып өтті. Жақсыбай САМРАТ, «Егемен Қазақстан».
Отырысты ашқан Г.Əбдіқалықова Елбасының
тапсырмасымен оралмандар мəселесіне байланысты көші-қон саясатына қазір қатты назар аударылып жатқанын айтты. Тəуелсіздік жылдарында Қазақстанға
960 мыңнан аса адам қоныс аударып, олардың бəрі де азаматтық алды. Енді Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті күнінің қарсаңында Президент тиісті Жарлыққа қол қойғаннан кейін тағы да 734 адам Қазақстан азаматы атанатын болады. Бұл сан бұрынғы жылдармен салыстырғанда əлдеқайда көп, деді
Мемлекеттік хатшы. Сонымен қатар, Қазақстан азаматтығынан шыққысы келгендердің өтініштері де қаралды. Олардың саны келгендерден бірнеше есе аз. Комиссия отырысында «Көшіқон туралы» Заңға енгізілген өзгерістер мен толықтырулар туралы да талқылау жүрді. Сонымен қатар, күн тəртібі бойынша Ішкі
істер, Денсаулық сақтау жəне əлеуметтік даму министрліктерінің ағымдағы жылы орал ман дарға қатысты мемлекеттік саясат мəселелері жөніндегі жұмыстарының нəтижелері талқыланды. Отырыс қорытындысы бойынша, комиссия мемлекеттік органдарға нақты ұсынымдар мен тапсырмалар берді.