Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Нидерланд Корольдігіне ресми сапарының аясында Ядролық қауіпсіздік жөніндегі ІІІ Жаһандық саммитке қатысып, қарусыздану үдерісіне үлкен үлес қосқан мемлекеттің басшысы ретінде сөз сөйледі.
№57 (28281) 25 НАУРЫЗ СЕЙСЕНБІ 2014 ЖЫЛ
Əлемдік ќауіпсіздіктіѕ əлеуеті елдер кїш біріктіргенде артады
Кеше Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Гаага қаласында басталған ІІІ Ядролық қауіпсіздік жөніндегі Жаһандық саммитке қатысып, сөз сөйледі. Бұрнағы күні жəне кеше саммит басталмас бұрын, сондайақ, саммит аяқталған соң Қазақстан басшысы бірқатар жоғары деңгейдегі екіжақты кездесулер өткізген болатын. Екіжақты кездесулер есептері бөлек беріліп отыр. Жақсыбай САМРАТ,
«Егемен Қазақстан» – Гаагадан (Нидерланд).
Ядролық қауіпсіздік бойынша саммиттер өткізу туралы идеяны АҚШ Президенті Барак Обама
2010 жылы көтерген еді. Ол АҚШ Президенті болып кіріскен сəттен бастап, ядролық қаруды таратпау мəселелерін өз саясатындағы басым бағыттардың бірі етіп белгілеген болатын. Гаага қаласында кеше, яғни
наурыздың 24-і күні басталып, бүгін аяқталатын ІІІ Ядролық қауіпсіздік жөніндегі жаһандық саммиттің тақырыбы ядролық терроризмнің алдын-алу, ядролық материалдардың заңсыз айналысынан, радиоактивті көздер мен тиісті құрылғылардан туындайтын ішкі жəне сыртқы қауіптерді болдырмау мəселелеріне арналып отыр. Саммит жұмысына 53 елдің басшылары мен БҰҰ, Еуроодақ, Еурокомиссия, Интерпол, МАГАТЭ сияқты беделді халықара лық ұйымдардың басшылары қаты суда. Посткеңестік
кеңістіктен мұнда Қазақстаннан басқа Əзер байжан, Армения, Грузия, Ресей, Украина басшылары келген. Алайда, саммитке кейбір елдердің мемлекет басшыла ры емес, сыртқы істер министрлері келіпті. Мəселен, Ресейден Сыртқы істер министрі С.Лавров қатысуда. Саммит жұмысын дүниежүзінің барлық түкпірлерінен келген мыңдаған журналист жазып, түсіріп, көрсетуде. Соның ішінде Қазақстаннан да отыз шақты журналист жүр. ІІІ Ядролық қауіпсіздік жөніндегі саммиттің пленарлық
отырысын Нидерланд Ко рольдігінің Премьер-министрі Марк Рютте ашып, форум жұмысына келгендерді құттықтап жəне оның ісіне табыс тіледі. Алғашқы болып құттықтау сөзді ІІ Саммитті өткізген елдің басшысы ретінде Оңтүстік Корея Республикасының Президенті Пак Кын Хе ханым алды. Екінші құттықтау сөз БҰҰ Бас хатшысы Пан Ги Мунге берілді. Ол əлемдік қауіпсіздікті сақтау жолындағы ядролық қауіпсіздіктің маңызы зор екендігіне тоқталды. Осыдан кейін саммиттің
пленарлық отырысы жабық есік жағ дайында жалғасты. Онда бірін ші болып Қытай Халық Рес публикасының Төрағасы Си Цзиньпин сөйледі. Одан кейін сөз осынау шараның бастамашысы, АҚШ Президенті Б.Обамаға берілді. Үшінші болып сөзді Германия канцлері А.Меркель айтты. Осыдан кейін сөз Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевқа берілді. Мұның өзін əлемдік бейбітсүйгіш қауымдастықтың Қазақстанның жаһандық қарусыздану мен таратпау жəне тұрақтылық пен
тыныштықты сақтауға сіңірген еңбегінің мол екендігіне берген тиісті бағасы деп қабылдадық. Қазақстан басшысы алдымен саммитті ұйымдастырған қарсы алушы жаққа ризашылығын білдірді. Мен АҚШ Президенті Барак Обаманың Ядролық қауіпсіздік жөніндегі жаҺандық саммит өткізу туралы бастамасы ғаламшардағы бейбітшілік пен қауіпсіздікті нығайтуға қосылған лайықты тарихи үлес деп білемін. (Соңы 2-3-беттерде).
Жаћандыќ саммит аясындаєы кездесулер
Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Нидерланд Корольдігінің Премьер-Министрі Марк Рюттемен кездесті. Кездесу барысында екіжақты ынтымақтастықтың кең ауқымдағы мəселелері қозғалды. Бұған қоса, халықаралық күн тəртібінің негізгі жайттары, соның ішінде Украинадағы жағдай
қаралды. Тараптар басты назарды ядролық қарусыздану мен ядролық қауіпсіздік мəселелеріне, сондай-ақ, сауда-экономикалық, инвестициялық, ғылыми-техни калық жəне энергетикалық
ынтымақтастық аясын кеңейту бағыттарына аударды. Сондай-ақ, тараптар Гаага қаласында өтеді деп жоспарланған Ядролық қауіпсіздік жөніндегі жаһандық саммит бағдарламасын талқылады. Нұрсұлтан Назарбаев Нидерланд Қазақстан үшін Еуропалық Одақтағы негізгі жəне перспективалы серіктесінің бірі екеніне тоқталып өтті. Оның айшықты айғағы – екі елдің түрлі салалар дағы белсенді сауда-инвестициялық ынтымақтастығы. Нидерланд еліміздің экономикасына салынған инвестиция көлемі жөнінен бірінші жəне сауда серіктестеріміз арасында жетекші орын алады, Қазақстанда Голландия капиталы салынған 800-ге жуық компания өз қызметін жүзеге асыруда. Мемлекет басшысы ауыл шаруашылығы мен инновациялық саладағы екіжақты өзара ықпалдастықтың маңыздылығын атап өтті, сондай-ақ, Голландия компанияларын Астанадағы ЭКСПО-2017 дүниежүзілік көрмесінің жұмысына белсене қатысуға шақырды. Сонымен қатар, тараптар су ресурстарын тиімді басқару жəне экология, екі елдің транзит-көлік əлеуеті мен логистикалық инфрақұрылымын дамыту мəселелерін талқылады.
Нұрсұлтан Назарбаев Қытай Халық Республикасының Төрағасы Си Цзиньпинмен кездесті.
Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Нидерланд Королі Виллем-Александрмен кездесті.
Екі мемлекет басшылары екіжақты ынтымақтастықты дамытудың негізгі бағыттарын, сондай-ақ, Си Цзиньпиннің Қазақстанға мемлекеттік сапары қорытындысында қол жеткізілген келісімдердің іске асырылуы барысын қарастырды. Сонымен қатар, тараптар халықаралық күн
Кездесуде Қазақстан мен Нидерланд арасындағы екіжақты ынтымақтастықты, соның ішінде мəдени-гуманитарлық өзара ықпалдастық аясын кеңейту перс пек ти валары талқыланды. Нидерланд Королі Қазақстанның
тəрті бін дегі негізгі жайттарды, атап айтқанда, Шанхайда өтетін АӨСШК-нің алдағы саммитін жəне Украинадағы жағдайды талқылады. Көлік-транзит жəне су-энергетика сала ларындағы байланыстарды нығайту мəселелеріне де баса назар аударылды.
жəне Нұрсұлтан Назарбаевтың жаһан дық ядролық қауіпсіздікті нығай туға зор үлес қосқанына тоқталды. Жоғары деңгейдегі тұрақты кездесулер екі ел арасындағы қарымқатынастардың одан əрі дамуына септігін тигізетіні атап өтілді.