vrijdag 2 december 2005
Sp!ts
17
De lachspiegel van Boudou door David Bronkhorst
Khalid Boudou (31), schrijver van de verfilmde bestseller Het Schnitzelparadijs, komt deze maand met een nieuw boek uit. De President is een fantastische satire geworden op het Nederland van nu. Wie het eenmaal gelezen heeft, gaat nooit meer stemmen. De President gaat over een illegale aspergesteker die het tot president van Zapland weet te brengen. Zapland is Nederland van nu, in een lachspiegel bekeken. De übercorrupte president Joesoef stelt een kabinet samen vol kleurrijke mede-aspergestekers met klinkende namen als De Spanjaard en De Professor. Hij zuipt, hoereert, moordt en houdt als een échte president het volk tevreden met meeslepende toespraken. De president is een hilarisch personage dat onbedoeld vele wijsheden uit zijn mouw schudt, gebaseerd op zijn ervaringen als aspergesteker. In Nederland zou hij zonder moeite stemmen krijgen. In een luchtige stijl vol taalgrappen en doordenkertjes wordt de Nederlandse houding ten opzichte van illegalen, uitkeringen, politiek en de multiculturele samenleving op de hak genomen. Ook de hedendaagse paranoia, het politieke geleuter en de vele oeverloze discussies tussen zelfbenoemde experts op de televisie komen aan bod.
Khalid Boudou (1974) is geboren in Tamsamane, Marokko, en woont sinds jaar en dag in Tiel. Hij drumde in de band De Berberse Panters, maakte met vrienden de krant A-tarik voor (al dan niet Marokkaanse) jongeren en won in 1998 de El Hizjra Literatuurprijs met het verhaal De Stemmendans. Daarna ging het snel. Met Het Schnitzelparadijs – een roman die dit jaar zeer succesvol is verfilmd – brak Boudou in 2002 definitief door. De President is zijn tweede roman. „Neem bijvoorbeeld die rellen in Parijs”, zegt Boudou bevlogen, „Meteen zitten ze hier in Nederland avond na avond met elkaar te praten dat het hier ook gaat gebeuren. Er is zoveel paranoia en de mensen laten het ook maar over zich heenkomen, er is totaal geen verzet. Als je drie bent, smeren ze je al een Postbankrekening aan en daarna moet je je zorgen maken over een hoop formulieren,
belastingaanslagen en dat wat ze je allemaal op televisie wijsmaken.” Deelname aan discussieprogramma’s op radio en televisie, gesprekken met illegalen en de politieke reportages die hij voor het Algemeen Dagblad schreef, vormden de basis voor dit boek. „Ik heb twee jaar de politiek verslagen voor het AD omdat ik even wilde leven in plaats van schrij-
ven. Ik raakte toen een beetje verzand in de actualiteit, moest overal komen opdraven om een mening te geven. Uiteindelijk voelde ik me een soort Febo-automaat waar ze een muntje in konden gooien voor een hapklare mening. Met Zapland en zijn president kreeg ik de kans om alles eruit te gooien.” De President is in ieder geval een goede aanleiding om na het lachen even bij alles stil te staan. Boudou wil met zijn boek vooral jongeren aansporen tot actie. „Ik hoop dat de jeugd een beetje wakker wordt, niet meer zo lusteloos op de bank gaat hangen omdat ze hun dromen niet binnen een dag hebben kunnen verwezenlijken. Het wordt ze hier ook zo makkelijk gemaakt. Er heerst een bedelcultuur waarbij je maar je hand hoeft op te houden om geld te krijgen. Mijn boodschap is; laat je leven niet leven, ga wat doen, laat je niet paaien tijdens discussieavondjes van de PvdA, ga geen maatpakken dragen als Zalm. Het is tijd dat de jeugd van zich laat horen.”
Khalid Boudou – De president. Uitgeverij Rothschild & Bach. E 17,50. 252 blz.
Meester Frank McCourt doet het met schapen door Oene Kummer
Frank McCourt schrijft boeken waarin hij zijn herinneringen tot literatuur verwerkt. In zijn derde roman, Meester!, doet hij dat op zeer vermakelijke wijze. Het boek beslaat een tijdspanne van dertig jaar, waarin hij les gaf op diverse middelbare scholen in New York. Een periode waarin hij meer naar
het respect van zijn leerlingen verlangde dan goed is voor een onderwijzer. McCourt brak door met De as van mijn moeder (1996), waarin hij over zijn door armoede geteisterde jeugd in het Ierse plaatsje Limerick schreef. Het leverde hem niet alleen de Pulitzer Prijs op, maar ook een miljoenenpubliek. Meester! begint als McCourt
eindelijk een nette baan als leraar Engels heeft gevonden. Hoewel al snel blijkt dat hij zelf misschien niet netjes genoeg is. Als de praatjesmaker van dienst om tijd te rekken vraagt of hij in Ierland wel eens met meisjes uitging, geeft hij het verkeerde antwoord: ,,Nee, verdomme. Wij deden het met schapen. Nou goed?’’ De klas explodeert van de lach
6XSHU 'D\V
.RUWLQJ
RS GH WRWDOH FROOHFWLH
en niet minder dan dertien ouders willen dat hij om dat grapje (en het woord ’verdomme’) wordt ontslagen. Maar hij krijgt een nieuwe kans. En van lieverlee begint hij steeds meer over zijn jeugd in Ierland te vertellen. Om de leerlingen te vermaken, zodat ze niet aan de echte les toekomen. Want ook McCourt ervaart die ’echte’ lessen als weinig inspirerend. In plaats daarvan houdt McCourt ervan om zijn leerlingen ongebruikelijke opdrachten te geven. Hij laat ze de beste excuusbriefjes schrijven, zodat ze kort en bondig leren formuleren. En omdat zijn leerlingen van eten houden, laat hij ze recensies van restaurantcritici met elkaar vergelijken. Tussen de bedrijven door vertelt McCourt wel over persoonlijke zaken als het stranden van zijn eerste huwelijk en zijn dochter. Meer dan een vage verschijning in zijn leven wordt ze trouwens niet. Dat geldt ook voor de andere leraren, van wie eentje zich hardop afvraagt waarom de school McCourt niet een heel stadion ter beschikking stelt, zo vol zitten zijn klassen. Bij een andere schrijver zou een dergelijke vorm van (indirecte) ijdelheid irritatie oproepen, maar omdat McCourt met zoveel relativerende humor over zichzelf schrijft, vergeven we het hem graag. Zo’n toffe leraar Engels zou iedereen wel willen hebben. Frank McCourt - Meester!, Uitgeverij Prometheus, E17,95, 304 pag.
'RQGHUGDJ GHF 9ULMGDJ GHF
8LWJH]RQGHUG RS UHHGV DIJHSULMVGH DUWLNHOHQ ZZZ DPHULFD WRGD\ FRP
‘Bart Chabot is een mysticus’ gerrit komrij
n i j g h & va n d i t m a r - € 1 6 , 9 5
Faye Kellerman - Een stenen omhelzing In de thrillers van de Amerikaanse schrijfster Faye Kellerman draait het steevast om rechercheur Peter Decker en zijn beeldschone, joods-orthodoxe echtgenote Rina Lazaris. In Een stenen omhelzing komt het uit zonnig Los Angeles afkomstige duo terecht in de groezelige onderbuik van New York, waar ze een moord onderzoeken, hetgeen tot een onverwacht weerzien met een oude bekende leidt: crimineel en pornobaas Chris Donatti. Anton Mussert - Nagelaten bekentenissen Anton Mussert was de leider van de NSB, de nationaal-socialistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog met de Duitse bezetters heulde. Hij zag zichzelf als redder des vaderlands, maar eindigde op de schroothoop van de geschiedenis als het ultieme symbool van collaboratie. In het jaar voor zijn executie in 1946 maakte hij in de gevangenis de balans van zijn tragisch mislukte leven op. Louis Paul Boon - Te oud voor kamperen? en andere verhalen Louis Paul Boon (1912 1979) behoort tot de grote auteurs van de Belgische literatuur. Het vijfde deel van zijn verzameld werk bestaat uit vier verhalen: in Maagpijn, Uitleen-bibliotheek en Te oud voor kamperen? bestrijdt ‘Boontje’ alledaagse ongemakken nog met een flinke dosis bittere humor. In het meer symbolische Menuet (1955) koppelt hij de neergang van zijn huwelijk echter aan een ronduit pessimistische kijk op de wereld. Julien Weverbergh Weverbergh ’30-’70 Onder de noemer ‘privédomein’ geeft De Arbeiderspers al jarenlang een prestigieuze serie uit, waarin gerenommeerde schrijvers een jaar lang een dagboek bijhouden of herinneringen aan het verleden ophalen. Tot die laatste soort behoort deze uitgave van Julien Weverbergh. Door zijn dubbelfunctie als auteur en uitgeverijdirecteur groeide hij uit tot een toonaangevende figuur binnen het Vlaamse literaire leven. In zijn memoires passeren logischerwijs veel bekende schrijvers de revue.
BOEKEN TOP10 1 (1) J.K. Rowling; HARRY POTTER 6 (paperback) 2 (2) HARRY POTTER 6 (gebonden) 3 (-) Jan Cremer; IK JAN CREMER 4 (4) Joup van ´t Hek; HET LEVEN IS WEL LEUK 5 (5) Jan Siebelink; KNIELEN OP EEN BED VIOLEN 6 (7) Daphne Deckers; DECKSELS 7 (-) Pieter Winsemius; JE GAAT HETPAS ZIEN ALS JE HET DOORHEBT 8 (9) Appie Baantjer; DE COCK EN DE DOOD VAN EEN KUNSTENAAR 9 (-) Paul Witteman; IN HOGERE SFEREN 10 (-) Dan Brown; DE DA VINCI CODE