https://www.youtube.com/watch?v=O0WXfQO0yuU
• Castelao naceu en Rianxo o 30 de xaneiro de 1886.
• Era fillo de Manuel Rodríguez Dios, mariñeiro e Joaquina Castelao Genme.
• Na casa chamábanlle Daniel e o mundo enteiro coñéceo polo seu apelido materno,
CASTELAO
• Os pais de Castelao eran veciños dos Dieste. • Daniel moi amigo de Eduardo, irmá de Rafael Dieste, quen andando o tempo foi tamén un célebre escritor galego.
Rafael Dieste.
• Seu pai emigra por primeira vez á Arxentina, Cando Daniel tiña catro meses .
• Na Pampa Arxentina instala unha “pulpería” unha tenda onde se vende de todo.
• Daniel e a súa nai quedan na casa dos avós maternos. • A finais de 1895,(Con nove anos de idade) son reclamados polo seu pai e marchan para Arxentina. • Embarcaron en Vilagarcía de Arousa no paquebote Lloyd Norte en terceira clase e no medio de douscentos emigrantes máis.
Na Pampa Arxentina, en Bernasconi, descubre o valor da caricatura lendo “Caras y Caretas” na que o director da revista era un galego de Ribadeo Xosé Mª Cao Luaces. Na Arxentina nacen as súas irmás Fina ( 1895)e Tareixa (1898).
Con doce anos Daniel comeza a tocar a guitarra e aprender o folclore gaucho, o seu pai decide volver para que Daniel estudie. A familia Regresa a Galicia no ano 1900, cos aforros mercan a casa nÂş 7 da RĂşa de Abaixo en Rianxo. Daniel estudia no Instituto Xeral TĂŠcnico ata 1903, ano no que ingresa na Falcultade de Medicina de Santiago de Compostela.
• Nesta época comeza a súa actividade artística, diseña as cubertas dos primeiros números da revista “Vida Gallega”.
• En 1909 presentou un óleo na “Exposición Regional Gallega” e que foi premiado coa medalla de ouro.
• En 1910 comezou a traballar como médico na súa vila, e participa na política local. • Ser médico non lle gustaba moito.
• El mesmo dirá: _“Fíxenme médico por amor ao meu pai; non exerzo a profesión por amor á humanidade”.
• Xunto a Eduardo Dieste comeza a publicación dun semanario satírico anticaciquil “ El Barbero Municipal” ía dirixido contra Manuel Viturro Posse.
• Casa con Virxinia o 19 de outubro de 1912 ás dez da mañá na igrexa de San Paio na Estrada.
• O día 1 de febreiro de 1914 nace o seu único fillo Alfonso Luis . • Tamén neste ano, Castelao sufre un desprendemento de retina que o deixa case cego, aínda que unha operación devolveralle parcialmente a vista, esta situación fai que se aparte da medicina definitivamente.
• En 1916 obtivo unha praza de funcionario no Instituto Xeográfico e Estatístico de Pontevedra. • Comezaba, entón, unha etapa na que Castelao chegaría a converterse no principal referente da arte galega.
• Non perde o contacto coa emigración e colobora como ilustrador en: “La semana universal” e “Suevia”. • Participa na Exposición de Arte Galego do Consello da Coruña. • Decora o balneario de Mondariz con tres cadros sobre cegos. • Castelao é un apaixoado da caricatura. Defínea como “un espello capaz de producir imaxes lúdicas, que mantén a acción social e a unha búsqueda da identidade”.
Autocaricaturas.
Futbolista Farinha
Vicente Risco
• Una das súas caricaturas más celebradas
Algunhas pinturas
• "O neno das piñas" pintura de Castelao. Dixera Castelao ao paisano que viaxaba á Terra: "Chegando, procuras un pino e daslle por min unha aperta e un bico". Lembrar que a árbore era sagrada para os celtas
• En 1917 comeza a colaborar coa revista “A Nosa Terra” e a participar en asambleas nacionalistas. • En 1918 marcha a Madrid a traballar no Instituto Xeográfico e tamén colabora co diario Sol.
• No ano 1920 colabora coa revista Nós da que é o director artístico. • Viaxa por Francia e Alemaña e publica “Do meu diario” en Nós. • En 1922 escribe un ensaio “O cubismo” e o relato “ Un ollo de vidro”.
• “Cousas da Vida” son máis de seiscentos debuxos cun breve comentario que Castealo publica en “Galicia. Diario de Vigo” primeiro, e logo no “Faro de Vigo” entre os anos 1924 e 1925.
• Castelao amosaba un especial interese polo xeito que teñen os nenos e nenas de ver as realidades cotiás.
• En 1929 publica “Cousas” . Corenta e cinco relatos onde Castelao conta as dificultades dos galegos obrigados a emigrar, ou a tristura coa que se enfrontan á pobreza.
• O pai de Migueliño
• Despois da morte do seu fillo, en xaneiro de 1928 fai unha viaxe de estudos pola Bretaña e escribe un libro “As cruces de pedra na Bretaña” que publicou en maio de 1930.
•
No ano 1930 publica CINCUENTA HOMES POR DEZ REÁS. Esta obra é unha colección de 50 debuxos e en cada un aparece unha breve descrición.
No prólogo do libro Castelao escribe: Alabado sexa Dios que xa veu a barateza. Os homes van a real ¡Catro por unha peseta!
• No ano 1931 publica o album NÓS. • Son 49 láminas debuxadas entre os anos 1916 e 1918 que se viron por primeira vez en 1920 nunha exposición na Coruña, e logo en Madrid e Ourense, pero que non se editaron en formato de libro ata o ano 1931.
• Coa proclamación da II República foi elixido deputado por Pontevedra Ás Cortes Constituintes do ano 1931. • O 18 de setembro en Madrid, nas Cortes Republicanas españolas pronuncia un discurso en favor da lingua galega. • Neste mesmo ano ingresa na Real Academia Galega.
Discurso nas cortes • "Cuando yo fui la escuela no sabía aun hablar en castellano; porque yo tengo que deciros que soy hijo de una familia humildísima. Fui a la escuela muchas veces descalzo, con un pedazo de pan de maíz en el bolsillo. Por eso tiene para mí el gallego esa nostalgia deliciosa que me recuerda el tiempo feliz de la infancia, ese tiempo que es el más feliz de todos los hombres; pero que yo creo que en mí lo es aún más, porque soy aldeano y por serlo y por haber probado la miel de otros idiomas, es por lo que quiero dignificar el habla de mi pueblo, la lengua del único rey español que se llamó Sabio, el viejo idioma que supieron guardar como oro nuestro trabajadores del mar y de la tierra, de estos trabajadores gallegos que son de mi sangre y son de mi carne. •
Señores Diputados, si aprobáis nuestra enmienda, u otra cualquiera que signifique respeto por nuestra Lengua, Galicia entera os lo agradecerá.
• No ano 1933 é nomeado por unanimidade membro da Real Academia Galega , o 25 de xullo do ano 1934 toma posesión do cargo.
• No ano 1934 cambia o goberno da República e Castelao é exiliado a Badaxoz en represalia por ser galeguista. En este exilio escribe “Retrincos” e “Os dous de sempre”. • En 1935 retorna a Pontevedra.
O 15 de febreiro de 1936 foi elixido de novo deputado e xunto con outros deputados comeza a campaĂąa para aprobar o Estatuto AutonomĂa de Galicia.
• O 28 de xullo de 1936 os galegos aproban o primeiro estatuto de AutonomĂa. De 1.343.135 habilitados para votar, votaron afirmativamente 993.351 e negativamente, 6.161 con 1.451 votos en branco . • o 15 de xullo de 1936 Castelao entregaba o estatuto de AutonomĂa de Galicia ao presidente das Cortes.
• O 18 de xullo de 1936 comeza a guerra civil e Castelao está en Madrid pero moitos dos seus compañeiros son asasinados. • O Estatuto de Autonomía non será aprobado polas Cortes ata o 6 de Abril de 1981. • Castelao edita álbumes de denuncia contra a violación dos dereitos humanos.
• Da comezo e seu exilio e peregrinaxe polo mundo: Moscú, Leningrado , A Habana; Nova York, California, Marsella, Montevideo…
• En 1940 chega a Bos Aires e diseña as máscaras para a súa obra teatral “Os vellos non deben namorarse” para a que compón a letra da canción Lela. • https://www.youtube.com/watch?v
• En 1944 funda e preside o Consello de Galiza. • E no Centro Ouresán de Bos Aires publícase o ensaio “Sempre en Galiza” onde se asentan as bases do nacionalismo galego. • En 1946 foi nomeado ministro da República Española no exilio.
• O día 10 de marzo de 1944 publícase “Sempre en Galiza” un ensaio que mostra o pensamento político do autor. Na obra trata temas socias e problemas do mundo mariñeiro e labrego. • Nesta obra tamén se inclúen os artículos, conferencias e discursos de Castelao. • O capítulo 1 é o discurso que pronunciou o 25 de Xullo en Bos Aires.
SI EN EL AMANECER de este día pudiéramos volar por encima de nuestra tierra y recorrerla en todas direcciones, asistiríamos a la maravilla de una mañana única. Desde las planicies de Lugo, infestadas de abedules, hasta las rías de Pontevedra, orladas de piñerales; desde las sierras nutricias del Miño o la garganta montañosa del Sil, hasta el puente de Orense, donde se peinan las aguas de ambos ríos; o desde los cabos de la costa brava de la Coruña, donde el mar teje encajes de Camariñas, hasta la cima del monte de Santa Tecla, que vence con su sombra los montes de Portugal, por todas partes surge una alborada de gloria.
• No 1948 pronuncia o seu derradeiro discurso, o máis emotivo e fermoso, no Centro Ouresán de Bos Aires. “Alba de Gloria”
• En 1949 publica “As cruces de pedra na Galiza”.
• Morre o 7 de xaneiro no Centro Galego de Bos Aires. Foi velado no salón principal do Centro Galego de Bos Aires. Embalsamado e soterrado coa bandeira galega e con puùados de terra levados de toda Galicia.
โ ข Enterrรกrono no cemiterio de A Chacarita en Bos Aires.
• Chegaron telegramas de todo o mundo. • A noticia saíu en todos os periódicos, aínda que estes recibiron a orde de que non saíra na portada nin se fixeran alusións a súa faceta política.
โ ข Dende 1984 Castelao estรก enterrado no Panteรณn de Galegos Ilustres.
• https://www.youtube.com/watch?v=2y_NEsFeQq
• Os restos de Castelao subindo a costa de Bonaval.
• Alfonso Daniel Rogríguez Castelao é a figura galega máis importante do século XX.
• Ten estatuas nas vilas. RIANXO
A CORUÑA
OURENSE
PONTEVEDRA
PONTEVEDRA
SARGADELOS LUGO
• En 1984, o Goberno Autonómico de Galicia , creou a Medalla Castelao con motivo do regreso dos seus restos. • A medalla é unha condecoración civil para distinguir a actividade artística ou cultural dunha personalidade galega. • O primeiro en recibila foi o propio Castelao a título póstumo.
• Non hai vila nin cidade que teña unha rúa que non leve o seu nome.
• En 1986, para conmemorar o centenario do seu nacemento correos emitiu un selo coa súa caricatura.
Neira vilas fala na tvg de castelao.
• https://www.youtube.com/watch? v=jX8kPWvR0oQ