Safe Haven House
“Een veilig thuis is een menselijk recht”
Aanleiding
Proces
Ontwerp
Gedachtengang
Introspectie
Bronnen
Inleiding
"In het weven van architectonische verhalen is de procesmap een beduimelde atlas, leidend door de weelderige pagina's van ruwe schetsen naar de uitgewerkte pracht van een definitief ontwerp. Te midden van deze cartografie schittert de vuurtorenmetafoor als een symbool van 'Safe Haven House' voor de kwetsbare jonge zielen van Presikhaaf III.
Als een vuurtoren die in de duisternis straalt, belichaamt dit huis een oase van rust, waar de slaapkamers als torens hoog verrijzen boven de getijden van uitdagingen. Deze verhandeling nodigt uit om deze reis te verkennen, waar elke penseelstreek van de procesmap een nieuw hoofdstuk onthult in dit architectonische epos, gedreven door de diep verweven behoeften van deze jongeren.
Dit is een uitnodiging om mee te dwalen door dit artistieke landschap, waar elke lijn niet alleen de vormen van ontwerp verfijnt, maar waar de vuurtorenmetafoor de ziel omarmt van een betekenisvol project dat als een baken van hoop en een toevluchtsoord dient voor hen die het het meest behoeven."
Aanleiding
"Dit project komt voort uit een inspirerende opdracht van de Gemeente Arnhem, gedreven door een gedeelde visie om een duurzaam antwoord te bieden op de dringende behoefte aan veilige huisvesting voor kansarme jongeren in Presikhaaf 3. De aanleiding achter dit project is geworteld in de nauwe samenwerking met de (deel) gemeente, waarbij de focus ligt op het realiseren van een thuis dat niet alleen fysieke beschutting biedt, maar tevens een stabiele en ondersteunende omgeving creëert.
De beslissing om een NOM-woning te ontwikkelen via houtskeletbouw is ingegeven door een gedeelde overtuiging in duurzaamheid, gecombineerd met de dringende behoefte aan energie-efficiënte en zelfvoorzienende woningen. Deze opdracht van de Gemeente Arnhem heeft als drijfveer gediend om een innovatief antwoord te bieden op de huisvestingsuitdagingen waarmee deze jongeren worden geconfronteerd.
De ambitie is niet alleen het bouwen van een huis, maar het creëren van een leefomgeving die empowerment, groei en stabiliteit biedt aan de jongeren. Het streven naar een veilige haven voor deze kwetsbare groep weerspiegelt de gezamenlijke inzet voor het welzijn en de toekomst van deze gemeenschap."
(Arnhem, 2022)
Doelstelling
"Voor de doelstelling van dit project duiken we in de coursehandleiding daarin staan een aantal doelen beschreven die ik tijdens dit project heb onderzocht. Het doel van dit project is om alle (on)mogelijkheden van het ontwerp binnen de gegeven woonprogramma en de beperkte woon oppervlakte te gebruiken en daar een passend ontwerp van te creëren dat gelijktijdig aan de constructieve randvoorwaarden en grenzen voldoet. Om zo een ontwerp te kunnen creëren zijn een aantal voorwaarden opgesteld een aantal daarvan zijn:
- Het ontwerp moet met de bouwmethode houtskeletbouw worden uitgevoerd
- Het ontwerp moet voldoen aan het gegeven netto vloeroppervlak.
- De woning moet binnen de gestelde BENG energievoorwaarde vallen.
Het project heeft als hoofdgebruiker een groep jongeren van 4 personen. De functie van de woning is ook om dit als een tijdelijk verblijf voor deze jongeren uit te werken. "
(Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, 2022)
Proces
Stap 1: De analyse
Locatie: Honigkamp 44
Doelgroep: Kansarme Jongeren
"Voordat ik ben gestart met ontwerpen heb ik ervoor gezorgd om de locatie grondig te onderzoeken. Uit mijn “mini” onderzoeken die ik ter plaatse heb uit gevoerd kwamen interessante punten naar boven. Zoals de wilgenbomen die op de kavel bevinden, het hondenpark die tegen over de kavel zit en de beukenbomen. Deze bevindingen zijn meegenomen met het ontwerp om zo een samenhang te creëren met de omgeving.
Zonsondergang
Zomertijd Wintertijd
Zonsopgang
Honigkamp De bitterstraat Locatie
Proces
Stap 2: De Ontwaking
"Het gebruik van inspiratie gedurende deze course was voor mij van cruciaal belang. Ik heb gezorgd om van alles te proeven. Steeds kwamen er twee gedachten terug “gezamenlijkheid” en “privacy” dit bleef gedurende de hele fase hangen. Tijdens de locatie bezoek heeft de plaatselijke natuur ook voor inspiratie gezorgd ik heb dit ook meegenomen in mijn kleine plaatselijke schetsen. "
Wat spreekt mij aan? Waarom? Hoe dat meenemen in het ontwerp?
- Ruimtelijkheid
Met 4 personen wil je zoveel mogelijk ruimte hebben en niet krap als sardientjes in een potje zitten. Grotere ruimtes ontwerpen.
- Geometrische massa
De woning zal als een soort kunstwerk worden beschouwd. Geometrische gevel ontwerp creëren kijken naar kunstenaars wat hun inspireert.
- Gezamenlijke ruimtes
Gezamenlijkheid is belangrijk voor de jongeren samen lekker op de bank zitten terwijl iemand in de keuken kookt. Daarom gezamenlijke ruimtes in het hart van de woning plaatsen om die gevoel te bevorderen.
Proces
Stap ∞: De essentie
Hoe ga ik aan alle energie ambities voldoen?
Kijken naar alle mogelijkheden van energieopwekking.
Ik heb op AppleTV+ de HOME series gekeken en daar inspiratie op gedaan voor energieopwekking, gebruik van duurzame materialen en klimaat neutraal bouwen.
Hoe kan ik mijn ontwerp rond de energie ambities creëren?
Ik zorgde ervoor om al tijdens mijn schetsontwerpfase de energie ambities in mijn achterhoofd houden en daarmee te ontwerpen in plaats van daarna toe te passen.
Ik heb mijn korte schetsontwerp erbij gepakt en vanuit dat punt gekeken naar alle mogelijkheden van energieopwekking en hoe ik dit ga implementeren in mijn ontwerp.
Proces
Stap 3: De uitdaging
"Gedurende de komende weken ben ik druk bezig geweest met het schetsen van een woning die zowel voldoet aan alle eisen als een toegevoegde waarde geeft aan de wijk Presikhaaf III. De voorbijgaande weken heb ik van mijn rode notitieblok een soort schets dagboek gemaakt. De uitdaging? Alle schetsontwerpen die als het waren uit mij kwamen stromen tot op een punt brengen. In gesprek gaande met Suzanne Nagtegaal kreeg ik een zin als terugkoppeling.
“Kill your darlings” deze woorden waren bitterzoet maar effectief want dit gaf mij een kans om controle los te laten."
Turning point
Door niet meer te kijken naar symmetrie en de “standaard” woning en die van het schetsblok te verwijderen kwam ik met een heel ander ontwerp aan dat de vuurtoren metafoor had geboren.
“Kill your darlings”
“laat de symmetrie los”
Ontwerp
Ontplooiing van ontwerp
Tijdens mijn reis richting Arnhem ben ik kenmerkende gebouwen tegengekomen die invloed hebben gehad op mijn proces van ontwerpen zoals het gebouw naast station Nijmegen of treinstation EdeWageningen.
Tijdens het schetsen/ontwerpen was voor mij een belangrijke stap om in de schoenen van de gebruiker te staan en vanuit die point of view in samenwerking met het pve een huis te ontwerpen.
Tussentijdse vragen waren dan ook van belang om te stellen zoals: Wat zou een kansloze jongvolwassen persoon nodig/ nood aan- hebben?
Terugkoppeling van experts en medestudenten had veel betekenis voor mij, ik kon mijn ontwerp vanuit een ander perspectief bekijken.
De consensus?
Meer drama en minder controle. De terugkoppeling kwam in de vorm van postits die op mijn ontwerp werd geplakt of in de vorm van feedback momenten.
De massamodel studie heeft ervoor gezorgd dat ik uit t oogpunt van omgeving ging ontwerpen en de omgeving bestudeerde op een manier van implementeren in plaats van uitsluiten.
Ontwerp
Ontwikkelingsproces
Schetsontwerp 2.0
Omdat er zoveel feed forward, postits, meningsverschillen waren had ik opeen gegeven moment alles in mijn hoofd en kon ik daadwerkelijk met schetsen en ontwerpen aan de slag.
Gedurende mijn ontwerp periode heb ik veel ondersteuning gehad van medestudenten. Door hun inzicht op mijn ontwerp kreeg ik zowel bevestiging als kritiek op het ontwerp dat ik bedacht had. De kritiek zorgde ervoor dat ik bij de problemen een oplossing ging zoeken waardoor ik alsmaar kleine “zijstraatjes” in ging.
Ontwerp 1 was voor mijn gevoel in massa vrij simpel. Voor deze course wil ik mij uitdagen om verder te denken en die barrière door te breken. Dus ben ik voor ontwerp 2 gegaan.
Ontwerp
MCA-tabel toetsing op ontwerp En keuze met toelichting waarom.
De MCA-tabel opstellen heeft veel ondersteuning gehad van mijn 5 criteria punten die ik voorheen had opgesteld. Het hielp mij om ook een kritische blik te hebben op mijn eigen werk. Het kritisch bekijken van ontwerp was voor mij een groeipunt als student. Het forceerde mij om zwart-op-wit te bekijken wat waaraan nu voldoet.
Het ontwerp dat mee is genomen in de uitwerking is ontwerp 2
Het ontwerp ondersteunt de vuurtoren visie/ metafoor die ik meeneem als inspiratie. Het ontwerp is ook op niveau van complexiteit gevorderd. Mijn doel is ook om tijdens de course mijzelf de graad van complexiteit en creativiteit te laten verdwijnen. En mijzelf in het diepe te gooien.
Ontwerp 1
Ontwerp 2
Ontwerp
Iteratief proces van ontwerp
Voorontwerp
Het verfijnen en het zeven van alle schetsen was in het begin verwarrend voor mij. Door een stap naar achter te nemen en opnieuw de kritische bril op te doen, ging het afkappen en aanpassen van het ontwerp een stuk gemakkelijker.
Inhoudelijk zijn er grote significante aanpassingen geweest zoals de hoekraam die veranderde van driehoek naar een vierkant hoekraam. De afwerking van de gevel is van verticale onder een hoek rabatdelen veranderd naar horizontale rabatdelen.
Al deze aanpassingen zijn allemaal in kleine zijstraatjes op papier ge waardoor ik aan het eind een stapel schetsen had waar ik mooi met een rode stift dingen kon wegstrepen.
David Samveljan
Ontwerp
Definitief ontwerp
Omdat ik een vrij ambitieus ontwerp heb gecreëerd heb ik in overleg met de course begeleider mijn tekening in de BIMprogramma Archicad mogen uittekenen.
Gedachtengang
Voordat ik met ontwerpen begon heb ik gekeken naar wie mijn beoogd gebruiker zal zijn. Hoe voelen zij hun komend in de woning? Wat gaat door hun gedachten. Door deze vragen te stellen heb ik gedurende de volledige course van start tot finish hun in gedachten gehouden. Omdat ik tijdens de course heel veel gedachtenspinsels had wou ik deze kwijt zonder ze te verliezen. Ik heb hiervoor mijn rode notitieblok gebruikt en de videorecorder app op mijn telefoon. Soms kwam er een spurt van inspiratie of een vraagstelling over de woning of de course die eigenlijk een grote rol speelde voor mijn uiteindelijk ontwerp.
“Een veilig thuis
is een menselijk recht
Doel: Veilig thuis geven
Voor wie doe ik het? Terug naar de kern…
Introspectie
Persoonlijke doelen voor course 4:
- Bewust van worden hoe een HSB-constructie in mekaar zit en hoe dat zich vertaalt in een Architectonisch ontwerp van waarde.
- Gevorderd worden in het uitwerken van een schetsontwerp tot DO
- Kritischer gaan ontwerpen en beredeneren waarom wel en waarom niet
- Gevorderd worden in het toetsend ontwerpen met gebruik van het programma van eisen.
Mijn ervaring tijdens deze course heeft heel veel samenhang tussen de vuurtorenmetafoor, de zee en de getijden. Zoals er grote golven bestaan en kleine golven zo was ook mijn beleving tijdens de course. Er waren tijden waar ik dacht om alle ontwerpen weg te gooien en te stoppen er waren momenten waarbij er een grote “burst ” van creatieve energie kwam overvloeien en ik ineens heel veel kon creëren. Soms was dat ook mijn grootste valkuil. Als ik nu terugkijk naar mijn procesmap hoe alles is ontstaan en verlopen kan ik met zekerheid zeggen dat ik al mijn persoonlijke doelen voor course 4 heb gehaald. Ik ben ervan overtuigd dat ik in de vingers heb hoe ik een HSB-constructie kan toepassen in een ontwerp. Ik ben zeker kritischer geworden in de zin van wat een goed ontwerp is en wat niet en wat dat eigenlijk inhoudt niet alleen afkeuren maar vooral beredeneren waarom wel of waarom niet. Ik heb ervoor gezorgd om ook tijdens deze course mij aan te leren om toetsend te ontwerpen, ja me zelf loslaten en mijn crea-bea energie niet onderdrukken maar mijzelf ook even in de werkelijkheid plaatsen en realistisch nadenken.
Al in al ben ik extreem trots op mijn georganiseerde chaotisch proces van ontwerpen en vooral op Safe Haven House.
Safe Haven House, “Een veilig thuis is een menselijk recht.”
David Samveljan
Bronnen
- Arnhem. (2022, 24 november). Toekomst Presikhaaf 3. Gemeente Arnhem. https://www.arnhem.nl/stad_en_wijken/projecten/Toekomst_Presikhaaf_3
- Duurzaamrenoveren.nu | Aannemer | Vlaams-Brabant, Belgium. (z.d.). Duurzaamrenoveren.nu. https://www.duurzaamrenoveren.nu/
- (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, 2022) Coursehandleiding
- De Jong, J. (2020). Houtbouw is niet alleen circulair maar ook sneller. Houtbouw, 1. https://repository.tno.nl/islandora/object/uuid%3Aac07d89f-41ba-4440-a0bd-5a9f9f7b353b
- Het Houtblad. (z.d.). Het Houtblad - Het Houtblad informeert over houtarchitectuur, constructieve en bouwfysische aspecten, ontwikkelingen in duurzaamheid, certificering en toekomstige bouw. https://www.hethoutblad.nl/
- Het Houtblad. (2023a, juli 21). Bijna-passiefhuis in het Groene Hart - Het Houtblad. https://www.hethoutblad.nl/houtbouwprojecten/bijna-passiefhuis-in-het-groene-hart/
- Het Houtblad. (2023b, december 12). Dit kan allemaal met CLT toont Amstelveense Villa - Het Houtblad https://www.hethoutblad.nl/houtbouwprojecten/dit-kan-allemaal-met-clt-toontamstelveense-villa/
- Pinterest. (z.d.). Pinterest. https://pinterest.com/