SCHUTTERSBRIEF Onregelmatig maar frequent verschijnend e-magazine als ideeënbus, discussieforum, actieprogram en informatieblad voor het schutterijwezen in het Nederlandstalige gebied van de EGS Nummer 25 – Maastricht, zondag 8 mei 2005 REDACTIE Bezoekadres: SB-redactie, p/a Franciscus Romanusweg 6-B, 6221 AE Maastricht Telefoon (met voicemail): 043 - 325 76 62; vanuit het buitenland: 00.31.43.325 76 62 Mobiel: 06.42 58 70 04 Fax : (00.31) (0)43.310 04 06 E-mail: redactie@schuttersbrief.nl Voorlopige bankrekening binnenland: 85 88 27 298 t.n.v. Alfred Disch te Maastricht Voorlopige bankrekening buitenland IBAN-code: NL86SNSBO - 85 88 27 298; BIC-code: SNSBNL2A ten name van / auf den Namen von / au nom de / in the name of: Alfred Disch, NL - 6221 AE Maastricht
Redacteurs: 1) Alfred Disch; 2) vacature(s).
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------INHOUD EVEN STILSTAAN BIJ DE UITGAVE VAN HET 25STE SB-NUMMER: zie blz. 450 En verder: drie nieuwe en twee oudere rubrieken, blz. 451-464
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------COLOFON De Schuttersbrief (SB) verschijnt sinds 19 juni 2004 en is een uitgave van de SB-stichting i.o. De SB wordt gratis verstrekt: zie de verzendlijst op de voorlaatste pagina van SB-nummer 8. Met de SB worden bij tijd en wijle de zogeheten ‘SB-Bijlagen. Werkdocumenten voor het schutterswezen’ meegezonden. De SB-Bijlagen verschijnen ten minste tweemaal per jaar. Wilt U ook GRATIS en RECHTSTREEKS de SB en de SB-Bijlagen ontvangen? Laat dit dan m.v.v. Uw volledige naam, Uw woonadres en Uw telefoonnummer weten aan: redactie@schuttersbrief.nl. Daar de aan de uitgave van de SB-nummers en SB-Bijlagen verbonden kosten vooralsnog gehéél worden betaald uit particuliere middelen, verzoekt de redactie U om een vrijwillige bijdrage o.v.v. ‘Donatie’ te storten op de hierboven vermelde (voorlopige) bankrekening van de SB-redactie. Voor Uw zéér gewaardeerde gift, hoe gering ook, zegt de redactie U bij voorbaat hartelijk dank! De Schuttersbrief heeft een doorlopende paginering. Veelgebruikte afkortingen worden verklaard op de laatste pagina van SB-nummer 8. U mag - om o.a. auteursrechtelijke redenen - uitsluitend voor eigen persoonlijk gebruik de SB uitprinten, dus niet (!) ten behoeve van anderen. Oude nummers van de digitale Schuttersbrief kunnen te allen tijde bij de redactie worden opgevraagd. Geprinte maandedities, inclusief eventuele SB-Bijlagen en voorzien van inhoudsopgave, verkorte versies in het Nederlands en Duits, register, omslag en rugband, zijn te verkrijgen door overmaking vooraf van € 5 per exemplaar (porto inbegrepen!) naar de bankrekening van de SB-redactie. Jaarabonnement: € 30. Digitale en schriftelijke post ter publicatie in de Schuttersbrief wordt naar onderwerp gerubriceerd en vervolgens in logische volgorde opgenomen in de betreffende SB-rubriek. Wilt U óók Uw eigen berichten opgenomen zien in de SB, gelieve dan per brief of per e-mail steeds slechts één onderwerp te behandelen. Dat vergemakkelijkt aanzienlijk de rubricering van de correspondentie in de SB. In principe worden alle ingekomen brieven en e-mails geplaatst, ook indien ze van dezelfde persoon en van dezelfde datum zijn. Bovendien wordt voor elk nieuw aangedragen onderwerp een nieuwe rubriek in de SB geopend. © Copyright: SB-stichting (i.o.), Maastricht MMIV
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------INTERNET De SB is ook te raadplegen op de EGS-website: www.egs-schuetzen.com > Schuttersbrief.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 25 8 mei 2005 449 1
VAN DE REDACTIE. Bij de uitgave van het 25ste SB-nummer Ach, laten we reëel blijven: zóveel stelt het nu ook weer niet voor, het voor de 25ste keer uitgeven van een SB-aflevering. Immers, de Schuttersbrief verschijnt nog niet eens sinds een jaar! Maar desondanks, enige trots vervult mij wel, en de nodige dankbaarheid. Daarenboven is deze 25ste editie wellicht een goede gelegenheid om even zowel terug als vooruit te blikken. In totaal dus vier overwegingen om een redactioneel artikeltje te schrijven b.g.v. de totstandkoming van het hier voorliggende zilveren SB-nummer. Een héél klein beetje trots Een héél klein beetje trots ben ik wel. Ik kan me namelijk goed een gesprekje heugen dat ik medio vorig jaar had met Wim Pijpers, die toen hoofdredacteur was van het Limburgs Schutterstijdschrift. Het kwam, toen hij hoorde van mijn voornemen om een e-magazine over het schutterswezen uit te geven, hierop neer, kort samengevat dan: ‘Alfred, zes SB-nummers vol schrijven is eigenlijk geen kunst. Het komt erop aan wat er ná die zes afleveringen gebeurt. Red je het dan óók nog?’ Welnu, Wim, je ziet het: de SB is nog steeds springlevend! Korte terugblik: positieve en negatieve elementen Dat héél klein beetje trots waar ik het over heb, heeft beslist óók ermee te maken hoe de SB afgelopen ruim driekwart jaar zich heeft ontwikkeld. Ik denk - mede op grond van ontvangen schriftelijke, mondelinge, digitale en telefonische reacties van lezers en nieuwe aanmeldingen voor gratis abonnementen - te mogen beweren, dat de SB niet alleen wat betreft zijn artikelen (inhoudelijk) en zijn lay-out (uiterlijk) maar tevens wat de omvang van zijn lezerskring aangaat, mag bogen op een positieve ontwikkeling. Daarnaast - en ook dit moet en mag gezegd! - heb ik geleerd van gemaakte fouten. Gelukkig tijdig hierin geholpen door een aantal lieden die de SB een warm hart toedragen, werd mij duidelijk dat de SB niet te veel pagina’s moet omvatten. Veel, te veel informatie kan afschrikken. En trouwens, niet iedere SB-lezer beschikt over kabelnet. Wie zijn PC heeft aangesloten op het telefoonnet (en dat blijkt bij nogal wat SB-lezers het geval te zijn!), moet bij een erg dikke SB-aflevering vrij lang wachten voordat zijn computer ook de laatste bladzijde binnenheeft. En ondertussen blijft de telefoonteller wel alsmaar tikken! Conclusie: géén al te dikke e-mailbladen meer. Een vooruitblik oftewel een wensenlijstje Natuurlijk besef ik, dat ik moet voortbouwen op de positieve elementen die in het nog prille bestaan van de SB te signaleren zijn, én dat ik leren moet van gemaakte fouten. Dat gezegd hebbende, wil ik ook wel wat wensjes kenbaar maken met het oog op de toekomende tijd en me daarbij beperken tot de korte termijn. Dit laatste overigens in verband met mijn streven om de SB op de wat langere termijn veilig te stellen. Een eerste wens is dan uitbreiding van de redactie; dit én vanwege mijn (bijna) volslagen onkunde in computertechnische aangelegenheden én vanwege de overweging dat het zeker niet verstandig is om het redactioneel-tekstuele in handen van slechts één enkele persoon te laten. Ook zonder ene Alfred Disch moet de SB draaiende gehouden kunnen worden! Een tweede wens betreft de financiën: zonder vrijwillige bijdragen van de SB-lezers, al zijn het maar symbolische bedragjes van 1 (zegge en schrijve: één) euro, red ik als ‘ambteloos renteniertje’ het op den duur niet. Dat mijn jaarlijkse vakantiereisje er al aan heeft moeten geloven? Ach, ik heb het er graag voor over. Maar het mes van de door mij te maken onkosten snijdt dieper, veel dieper in het vlees. Het meest steekt mij toch wel het gegeven dat onder de vele honderden en honderden schuttersorganisaties er totnogtoe niet één is geweest die een symbolisch bedragje heeft willen overmaken. Had ik maar niet aan de uitgave van een e-magazine moeten beginnen. Eigen schuld, dikke bult. Okay, okay. Maar toch! Laat ik mijn wensenlijstje maar gelijk afsluiten met een derde verlangen en wel door de hoop uit te spreken, dat zij die reeds kopij hebben ingezonden, dit blijven doen en dat vele anderen hen zullen volgen. De orderportefeuille is op dit moment redelijk welgevuld, doch onuitputtelijk is hij natuurlijk niet zonder voortdurende bijvulling. Dankbaarheid Mijn dank geldt allen die op welke wijze dan ook mij de afgelopen tien maanden hebben gesupporterd. Dank ook aan hen die een andere mening dan de mijne verkondigen; het zijn immers deze laatsten die mede ertoe bijdragen dat ik de nodige zorgvuldigheid betracht bij al wat ik publiceer. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch. -----------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------450 8 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 25 2
VENDELIERS (1) VAN: De Heer M.W.E.M. (Mathy) Leunissen, internetredacteur en vaandeldrager van de Broederschap Sint-Sebastianus te Klimmen, documentalist van het Limburgs Schutterstijdschrift Klimmen (Lb.), 23 februari 2005 Beste Alfred, Ik heb enkele vragen met betrekking tot het onderwerp ‘vendeliers’. In een van mijn gesprekken met mijn oom (die eveneens lid is van onze vereniging) over het boekje van ‘Het gilde viert…’ hadden we het over de vendeliers. Mijn oom is er namelijk zeker van, dat ook onze vereniging vroeger een vendelier heeft gehad, vergelijkbaar met de vendeliers die we tegenwoordig vaak tegenkomen in Brabant. Eveneens kunnen we op de website (www.willemtell.net) van Schuttersvereniging Willem Tell uit Silvolde (Gld.) lezen: Wat is een schuttervereniging zonder vendeliers? Je hoort immers altijd ‘Vendeliers, sla Uw vaandel voor......’, of het nu om een serenade of concours gaat, het is een stukje folklore dat nooit verloren mag gaan. Er zijn folkloristen geweest die de vendeldemonstraties als niets anders zagen dan louter eerbetoon aan Pastoor, Burgemeester enz. Sommigen beweren ook dat het ontstaan van dit imposante vertoon te zoeken is in de Middeleeuwse meigilden of oud-germaanse bloedbroederschappen en menen magiche kracht in de oorsprong in het vendelen te moeten zoeken. Mocht dit al zo zijn, de betekenis van het vendelen, zoals dit thans geschiedt (en met name door Schuttersvereniging Willem Tell uit Silvolde) heeft een geheel andere intentie. De vendelhulde zelf wordt hier een gebed en strijd genoemd, terwijl de vendeliers van een Gilde er steeds aan worden herinnerd, dat men met Gewijde vendels vendelt. Interessant zal het zijn enkele betekenissen van dit steeds weer boeiende vendelen weer te geven’. Verder schijnt het zo te zijn dat de betekenis van het vendelen pas sinds de Tweede Wereldoorlog is veranderd: ‘Bij het vendelen hebben de bewegingen van de vendeliers een bepaalde betekenis. Deze betekenis stamt niet uit de begintijd van de gilden, doch is pas na de Tweede Wereldoorlog geleidelijk ontwikkeld. Het geheel van de bewegingen wordt het ‘vendelgebed’ genoemd. Voor het uitvoeren van het vendelgebed staat de vendelier kaarsrecht met het zwaaivendel voor zich. De kapitein spreekt drie opdrachten uit: ‘Presenteer Uw vaandel; Neig Uw vaandel; Zwaai Uw vaandel voor God, koningin en vaderland.’ (www.sint-jansgilde.nl, d.i. de internetsite van de Koninklijk Sint-Jansgilde Soerendonk in Noord-Brabant). Door bovenstaande informatie en de gesprekken met mijn oom zit ik toch een beetje in mijn maag met de vendeliers. Ik kan ze niet ‘goed plaatsen’. Ik heb enkele vragen erover. Als vendeliers zo een belangrijke positie hadden, waarom of waardoor zien we ze dan tegenwoordig (vrijwel) niet meer in (Zuid-)Limburg? Ik wil niet zo ver gaan als de webmaster van Willem Tell Silvolde om me af te vragen wat een schuttersvereniging is zonder vendeliers. Maar ook ik ben me er terdege van bewust, dat vroeger ‘iedere’ (?) schuttersvereniging een vendelier had. Of heb ik het bij het verkeerde eind? Overigens zou ik (onterecht) als tegenvraag kunnen opwerpen: wat is een schuttersvereniging zonder geweerdragers? -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 25 8 mei 2005 451 3
Kennelijk - zeker weten doe ik het niet - had onze vereniging ook een vendelier. Waarom is die dan verdwenen? Heeft het ermee te maken dat men in Limburg, voornamelijk in het zuiden daarvan, zich steeds ‘militaristischer’ is gaan gedragen? Als ik kijk naar wat er staat op de website van het Sint-Jansgilde Soerendonk, dan heeft het vendelen pas betekenis gekregen na de Tweede Wereldoorlog en zou vóór de Tweede Wereldoorlog de vendelier ‘maar wat gezwaaid hebben’. Zo komt het althans op mij over. Maar om eerlijk te zijn, dat lijkt me toch niet. Ik bedoel: ook in ‘vroegere’ tijden hebben de verschillende ‘zwaaivormen’ toch een boodschap gehad? Ik heb me laten vertellen (toegegeven ‘laten vertellen’ is doorgaans niet de meest betrouwbare informatiebron), dat hoe dichter de vendelier zijn vaandel bij de grond vendelde, des te heviger was de strijd. De vendelier moest zelfs met zijn voeten kunnen vendelen, zodat hij als hij zijn handen / armen niet meer kon gebruiken, het vendel met zijn voeten kon hooghouden. Als de vlag valt, is het gedaan - zowel met de strijd alsook in de meeste gevallen met je leven, omdat het een teken was dat je aan de verliezende kant was. Daarvandaan ook de bekende spellen zoals ‘Stratego’, waar het de bedoeling is om de vlag van ‘de vijand’ te veroveren. Eveneens de in veel computerspellen geziene speloptie ‘capture the flag’ oftewel ‘verover de vlag’. Met name de ‘strategiespellen’ en de ‘3D-shoot-em-ups’ hebben deze optie. Nu zit ik dus min of meer met de vraag: wat was - heel grof uitgedrukt en ergens zeer zeker onterecht, geef ik direct toe - de meerwaarde van vendeliers in vroegere tijden? Maar ik kan ze om de een of andere reden niet goed plaatsen in een soort ‘hokje’, wat ik overigens toch altijd graag doe en ook graag wil hebben. Met vriendelijke groet, Mathy Leunissen.
AAN: De Heer Mathy Leunissen Maastricht, 23 februari 2005 Beste Mathy, Heel graag zou ik zelf willen reageren op de diverse vragen van je en op wat de ettelijke door jou aangehaalde bronnen beweren. Maar ik zal die neiging (voorlopig) onderdrukken. Er zijn binnen de SB-lezerskring ongetwijfeld personen die eveneens zouden willen reageren op jouw mailing. Hen wil ik niet voor de voeten lopen. Daarom stel ik hen in staat om als eersten hun zegje te doen. Mocht ik in enig opzicht het niet met hen eens zijn of een onvolledigheid in hun reactie bespeuren, dan laat ik in een later stadium me wel horen. Voorlopig geef ik als redacteur dus aan anderen de gelegenheid om te reflecteren op wat je te berde hebt gebracht. Zo wil ik wel eens de opvatting horen van Frans Geens, die we toch een autoriteit mogen noemen op het gebied van het vendelen (cf. SB-nummer 6, blz. 239). Ik hoop, dat je kunt instemmen met de door mij in dezen gevolgde procedure. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------452 8 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 25 4
VAN: De Heer F.H. (Frans) Geens, oprichter en secretaris van het Instituut voor Vlaamse Volkskunst (IVV), hoofdredacteur van het IVV-kwartaalblad Volkskunst, auteur van diverse naslagwerken over het onderwerp ‘vendeliers’ Schoten (Ant.), 18 april 2005 Geachte Heer Leunissen, Via eerdere berichten (telefonisch en middels een toegezonden kopie van Uw e-mail aan hem) vernam ik van dhr. Disch, dat U vragen heeft gesteld in verband met de traditie en de vorm van het vendelen / vlaggenzwaaien. De tijd ontbreekt me om een hele prehistorie uit te schrijven betreffende deze aanvankelijk militaire, latere gildendiscipline. Ik kan U daarvoor slechts verwijzen naar het boek Het vliegende Vendel (door F.H. Geens e.a., Schoten 1984), dat na jaren onderzoek tot stand is gekomen. Aan dit lijvige boek (meer dan 300 bladzijden) heeft zelfs onze vriend wijlen Jan Toorians medegewerkt. In ruimere mate dan Jan erin geslaagd is, is het ons gelukt met uitvoerige historische verantwoording en een uitgebreide bibliografie een werk tot stand te brengen dat naar me bekend is - in Europa zijns gelijke niet kent. Het wordt U dan ook ten zeerste aanbevolen. Mocht U na lezing van dit boek nog vragen hebben, schrijf me dan maar even! Het bleef bij die ene uitgave niet beperkt. Gevolg van de vele vragen die me gesteld werden: wat kan / mag op een gildenvaandel / vendelvlag als afbeelding aangebracht? Vanuit de ervaring dat er in Europa niet veel publicaties waren inzake banistiek, heb ik dan ook jaren gewijd aan de studie van dit onderwerp. Het boek Banistiek (door F.H. Geens, Schoten 2002) heeft zulk succes gekend, dat het reeds voor de derde maal moet uitgegeven worden. Het is andermaal een uitgebreide publicatie geworden met talrijke kleurenfoto’s. Theorie alleen volstaat niet! De praktijk is even belangrijk! Ook daaraan werd gedacht. Door het Vlaamse Vendelarchief, werkgroep van het Instituut voor Vlaamse Volkskunst (adres: Zamenhoflaan 4 / Bus 8, 2900 Schoten, België), werden nu reeds zes brochures uitgegeven met vlaggenspelen naar ieders gading: voor solo-vendeliers., voor duo’s, voor trio’s en voor korpsen; naar keuze zonder muzikale begeleiding, met trombegeleiding of met muzikale begeleiding (zoals het eeuwen geleden was!). Dankzij het samenstellen van de brochure Vendeltermen (door F.H. Geens e.a., Schoten 1987; herdruk: Schoten 1993) is het de medewerkers van het Vendelarchief mogelijk geworden heel gedetailleerd elk vlaggenspel uit te schrijven, met elke beweging, elke houding. Ter informatie kan nog gemeld worden, dat het Vendelarchief elk jaar half november in de Tuinbouwhallen van Hoogstraten (nabij de Nederlandse grens) een vendelreünie organiseert, waaraan elke enthousiaste vendelier vrij kan deelnemen. Hierbij wordt gelegenheid gegeven: - aan aanwezige vendeliers en dito korpsen om met elkaar kennis te maken en adressen uit te wisselen; - enkele vlaggenspelen aangeleerd te krijgen; - alle vendelpublicaties aan te kopen; - alle gewenste adviezen te ontvangen. Nadere contacten kunnen steeds verrijkend zijn. Een telefoontje naar het I.V.V. kan daartoe al nuttig zijn: 00.31.03.658.74.67. Nauwere samenwerking tussen Noord en Zuid op het gebied van volkscultuur wordt door ons reeds nagestreefd! F.H. Geens, volkskundige. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 25 8 mei 2005 453 5
VAN: De Heer Willem Hamers, redacteur-webmaster van de internetpagina over vendelzwaaien, secretaris en vendelier van de St.-Barbargilde te Ravenstein Ravenstein (N.Br.), 25 april 2005 Geachte Heer Disch, Mijn naam is Willem Hamers, staat ook vermeld op de site (als U deze nog niet ziet, is de site niet helemaal geladen). Ik ben broeder van het Ravensteinse Sint-Barbaragilde, aangesloten bij de NBFS. In dit gilde ben ik maandeken-secretaris en vendelier. Tevens ben ik secretaris van de commissie voor het Federatietoernooi vendelen, trommen, bazuinblazen en standaardrijden 18 september 2005. Namens het Sint-Barbaragilde houd ik de website www.sintbarbaragilde.nl bij. Enige tijd geleden ben ik begonnen om persoonlijke favoriete links op een persoonlijke internetsite te plaatsen. Aangezien ik actief vendelier ben bij het Sint-Barbaragilde Ravenstein, kwamen er op deze pagina al snel veel links naar diverse vendelgroepen. Om de site voor anderen ook interessant te maken heb ik de links naar vendelgroepen in Europa op een aparte site verzameld en verder uitgebreid (www.vendelzwaaien.jouwpagina.nl). Het een en ander is een uit de hand gelopen resultaat van de nodige surfuurtjes op internet. Het jouwpagina-concept is een gratis concept, waar ik weinig rechten aan kan ontlenen. Hoelang deze site on-line blijft, is dus niet geheel in mijn eigen handen. Uiteraard houd ik een back-up bij van alle URL's. Mocht de site van het internet verdwijnen, komt er snel weer een nieuwe site met het totaaloverzicht van de vendelgroepen. Het zou mij deugd doen, als deze site aandacht krijgt d.m.v. Uw Schuttersbrief. Graag zou ik mijn pagina willen aanvullen en verbeteren met meer sites over en van vendelgroepen. Het gaat hierbij dus niet om een totaaloverzicht van pagina's van schutterijen, maar van verenigingen die het vendelen beoefenen. Schutterijen zonder vendeliers komen dus níet op de site en nietschutterijen met vendeliers komen wél op deze site. Ik hoop door mijn site een grotere bekendheid te geven aan de veelzijdigheid van het vendelen in Europa. Al is het natuurlijk zo, dat een zeer groot gedeelte van de vendelgroepen geen eigen internetsite hebben en niet op mijn site vermeld worden. Met vriendelijke groeten, Willem Hamers.
Italië
Zwitserland
Duitsland
(De afbeeldingen zijn ontleend aan Willem Hamers’ internetpagina over vendelzwaaien) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------454 8 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 25 6
DE OUDSTE SCHUTTERIJ VAN NEDERLANDS LIMBURG (1) VAN: De Heer Frank Lebens, secretaris van de schutterij St.-Salvius te Limbricht, LS-correspondent voor de OLS-schuttersbond St.-Gerardus Limbricht (Lb.), 4 april 2005 Beste Alfred, Kunt U mij wellicht aangeven, hoe of waar ik zou kunnen achterhalen welke schutterij de oudste is van (Nederlands) Limburg? In afwachting van Uw reactie verblijf ik met vriendelijke schuttersgroet, Frank Lebens.
AAN: De Heer Frank Lebens Maastricht, 4 april 2005 Beste Frank, Natuurlijk kan ik mij héél gemakkelijk ervan afmaken door U simpelweg te verwijzen naar mijn publicatie Topografische overzichtslijst van alle voormalige en huidige schutterijen - inclusief schuttersgilden en schietsportverenigingen - in Limburg (NL), van ±1350 tot heden. Een leidraad voor schutterijhistorisch onderzoek in de Nederlandse provincie Limburg. Dat zou echter niet zo netjes van mij zijn. U beschikt immers waarschijnlijk (nog) niet over een exemplaar van die publicatie, welke als deel 1 verschenen is in de reeks SB-Bijlagen. Werkdocumenten voor het schutterswezen, Maastricht 19 juni 2004. En als U wél die pennenvrucht in Uw bezit hebt, dan zou U in de zesde en zevende kolom van dat overzicht moeten gaan zoeken tussen maar liefst bijna 1.500 (zegge en schrijve: vijftienhonderd) schutterijen! Dat wil ik U en de SB-lezers niet aandoen. Vandaar dat ik U bij dezen een wat uitgebreider antwoord zal geven op Uw korte maar wel zéér interessante vraag. Ik herinner mij, dat drs. Frans Wolters, de onlangs veel te vroeg overleden OLS-president, tijdens een van de Limburgse Schuttersdagen te Baexem mij dezelfde vraag voorlegde. Ik flapte er toen uit, dat die vraag mij heel wat moeilijker te beantwoorden toescheen dan de vraag waar en wanneer de allereerste schutterij (schuttersgilde) in Nederlands Limburg is ontstaan. ‘Hoezo?’, vroeg de OLS-voorzitter. En ik gaf hem ten antwoord, dat het een gegeven is dat in het algemeen de schutterijen het eerst in de steden ontstaan zijn en pas daarna op de dorpen en dat er op dit punt in Nederlands Limburg slechts twee historische steden met elkaar kunnen wedijveren, t.w.: Maastricht en Venlo. In elke der beide voormelde steden moet namelijk blijkens het voorhanden bronnenmateriaal - op z’n laatst tijdens het derde kwart van de 14de eeuw (dus in of zéér kort vóór de periode 1351-1375) een weerbaarheidsschutterij totstandgekomen zijn. Echter, anders dan velen het willen doen voorkomen, heeft in Nederlands Limburg geen enkele stedelijke schutterij - in tegenstelling tot menige plattelandse schuttersgilde! - zich vanaf de Late Middeleeuwen (±1300 - ±1500) weten te handhaven tot in onze dagen. Met andere woorden: de oudst bestaande Nederlands-Limburgse schuttersorganisatie moeten we niet onder de laatmiddeleeuwse stadsschutterijen zoeken maar onder de laatmiddeleeuwse dorpsschutterijen. En dan rijzen er onmiddellijk diverse welhaast onoverkomelijke moeilijkheden op, onder meer (!) vanwege het ontbreken van voldoende uitsluitsel gevende archiefstukken. In het gunstigste geval zou men dan ook hooguit een soort toptien kunnen samenstellen van thans nog bestaande schutterijen die op grond van voorhanden bronnenmateriaal in aanmerking komen voor de titel ‘oudste schutterij van NL-Limburg’. Aldus mijn reactie destijds aan Frans Wolters. Wordt vervolgd
Met vriendelijke groeten, Alfred Disch. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 25 8 mei 2005 455 7
SCHUTTERSBOBOÏSME (1) VAN: De Heer E.G.H. (Fred) Hannen, keizer van de schutterij St.-Anna te Merum Merum (Lb), 29 april 2005 Beste Alfred, Ik was zeer ingenomen met jouw artikel in een van de vorige Schuttersbrieven. In dat artikel introduceerde je een nieuw begrip, t.w.: het schuttersboboïsme, d.i. het verschijnsel van zichzelf ‘belangrijk’ vindende functionarissen binnen het schutters(gilden)wezen; en dit boboïsme kan zich op allerlei mogelijke manieren uiten. Zie en vergelijk SB 23, blz. 427. Zelf ervaar ik nogal eens, dat wij in slaap worden gesust door schuttersbobo’s. Bovendien slaan wij, schutters, onszelf op de borst met het zoeken naar bobo’s die ons voor de gek houden! Een aantal jaren geleden was het al zover doorgeslagen, dat op het OLS-terrein zelfs een aparte tent was ingericht voor de bobo’s. Niet de nuchtere Nederlanders zorgden dat wij weer met beide benen op de grond kwamen, maar onze Belgische broeders. Zij gaven ons, doorgeslagen Nederlanders, weer eens een lesje hoe het mooier en degelijker kon. Mijn tenen kromden menigmaal, als ik de uitspraken moest beluisteren van sommige bestuurders bij de opening van een schuttersfeest of van het OLS. Jij hebt met jouw schrijven min of meer voor mij de weg vrijgemaakt om te kunnen reageren, daar ik in het verleden vaak vergeefs om gehoor vroeg. Mogelijk staat men nu nóg niet open voor mijn verhaal! Doch dit verhaal wil ik thans in de SB melden. Immers, men kan dan reageren. Ik wil niemand aanvallen. Doch nu krijg ik de kans mijn hart te luchten. Ik kan aantonen, dat ik vanaf 1974 met deze materie bezig ben geweest. Ik verzoek je mij daarbij behulpzaam te zijn. De volgende week begin ik je stukken toe te sturen. Verzamel deze en kijk, in welke volgorde je deze plaatst. Ik zal op niemand een persoonlijke aanval doen maar gewoon aangeven, welke ervaringen ik heb opgedaan. De beste stuurlui die aan wal staan, mogen dan zelf aan een en ander invulling geven. Ik sluit trouwens niet uit, dat je meent kopij van mij beter over diverse andere rubrieken van de SB te verspreiden, ook indien die stukken alle met schuttersboboïsme veel van doen hebben. Bovendien heb je en krijg je nog van mij kopij die totaal niets met het huidige onderwerp te maken heeft. Ik laat het dus geheel aan jou over, wanneer en in welke SB-rubriek je mijn stukken plaatst. Overigens hoop ik, dat ook anderen eens iets willen vertellen over hún ervaringen met schuttersboboïsme zonder al te persoonlijk te worden, en dat ook zij bereid zijn om tevens aan te geven wat er zoal in het schutterswereldje (nog) beter kan. Groeten, Fred Hannen. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------456 8 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 25 8
SCHUTTERSFEESTEN / GILDENFEESTEN IN GEVAAR (2) AAN: De Heer Ton Floor, secretaris van de Diepenheimse Schutterij Maastricht, 26 april 2005 Beste Ton Floor, Bij dezen stuur ik je een vandaag in het Dagblad De Limburger (DDL) verschenen bericht, dat ongetwijfeld weer nagenoeg eender luidt als een over hetzelfde onderwerp handelend artikel in het Limburgs Dagblad (DL) van heden. In weerwil van destijds gemaakte afspraken zijn beide kranten ook redactioneel een min of meer feitelijke fusie aangegaan. Ik beperk me derhalve maar tot de weergave zoals ik die in het DDL aantrof. Het onderwerp betreft uiteraard het vonnis van de Raad van State van 13 april jl. en de ongelukkige uitlatingen (in de pers) van de Limburgse gedeputeerde Driessen d.d. 21 april, uitspraken die nogal wat onrust veroorzaakt hebben binnen het Nederlandse deel van het schutterswereldje wat betreft het mogen organiseren van schuttersfeesten / gildenfeesten. Zie ook Schuttersbrief - nummer 24, blz. 439 t/m 444. We houden elkaar wel op de hoogte! Trouwens, mijn complimenten voor de uitstekende en uitvoerige verslaglegging op jullie website www.diepenheimseschutterij.nl. M.vr.gr., Alfred Disch
Uit: Dagblad De Limburger, 26.4.2005, voorpagina (kol. 5) successievelijk blz. B3 (kol. 1-6) ‘Tentfeesten zijn wel in gevaar' Er moet snel opheldering komen over de positie van evenementen in de buitengebieden. Tweede-Kamerlid J. Schreijer van het CDA heeft daar bij minister Veerman van Landbouw op aangedrongen. Schreijer vreest, in tegenstelling tot de Limburgse gedeputeerde G. Driessen, dat evenementen en tentfeesten wel degelijk in het hele land gevaar lopen. ZIE OOK ► PAGINA B3
‘Tentfeest is wel in gevaar’ Minister Veerman van Landbouw zal snel opheldering moeten verschaffen over de positie van evenementen in de buitengebieden. Dat heeft Tweede Kamerlid J. SchreijerPierik (CDA) aan hem geschreven. In tegenstelling tot de Limburgse gedeputeerde G. Driessen vreest ze dat evenementen en tentfeesten wel degelijk in het hele land gevaar lopen. Driessen reageerde vorig week o p v r a g e n v a n S t a t e n l i d P. Franssen (PNL). Die sloeg alarm nadat de Raad van State enkele weken geleden een schuttersfeest in het agrarisch buitengebied van de Twentse plaats Diepenheim had verboden. De omwonenden tekenden niet alleen bezwaar tegen de milieucomponent in de
vergunning, maar betoogden ook dat het feest op basis van het bestemmingsplan niet mocht. Wat het eerste betreft voldeed de vergunning aan de eisen, maar over het bestemmingsplan kregen de bezwaarmakers gelijk. Een weiland is als agrarisch gebied aangewezen en daarom mogen er geen 'langdurige' evenementen plaatsvinden, zo oordeelde de Raad van State. Dat zou kunnen betekenen dat er in het hele land een bom komt te liggen onder popfestivals, schuttersfeesten, tentfeesten en soortgelijke festiviteiten in de buitengebieden. Driessen liet na bestudering van de uitspraak van de Raad
van State weten dat het in Limburg wel zal meevallen. In het specifieke geval in Diepenheim zou het om een veertiendaags feest gaan en dat achtte de hoogste bestuursrechter te lang. In Limburg duren naar de mening van Driessen de evenementen meestal een weekeinde. Secretaris T. Floor van de Diepenheimse Schutterij heeft Driessen een brief geschreven, waarin hij hem wijst op een foute interpretatie „Ons feest duurt slechts drie dagen. Maar we hebben vijf dagen nodig om op te bouwen en twee om weer op te ruimen. Dat is samen tien dagen
en daar hebben we vergunning voor. En die tien dagen acht de Raad van State te lang om onder de bepaling agrarische bestemming uit te komen. Ik heb begrepen dat ook de meeste evenementen in Limburg, zeker de schuttersfeesten, zo lang duren. Daar komt nog bij dat de bestuursrechter tevens oordeelde dat de evenementen geen structureel karakter mogen hebben. Het onze is eenmaal per jaar en dat wordt dus als structureel gezien. Hieruit mag je concluderen dat heel wat evenementen in het hele land in gevaar zijn," legt Floor uit.
Inmiddels heeft CDAKamerlid ScheijerPierik bij de minister aangedrongen op een aanpassing van de agrarische bestemmingsplannen in de buitengebieden, die dergelijke festiviteiten mogelijk moet maken. Ook zij vreest dat er heel wat evenementen dreigen te verdwijnen als bezwaarmakers op basis van deze uitspraak in het geweer komen. „Welke gevolgen zal dit hebben voor de instandhouding van de traditie van zomerfeesten, als belangrijke sociale en culturele evenementen op het platteland in de afgelopen tachtig jaar?", wil ze van Veerman weten.
[Vanwege plaatsgebrek zijn hier het hoofd- en het vervolgartikel qua lay-out enigszins gewijzigd - de SB-redactie.]
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 25 8 mei 2005 457 9
VAN: De Heer Theo Derksen, secretaris van de R.K. Schutterij St.-Antonius te Nieuw-Dijk Nieuw-Dijk (Gld.), 30 april 2005 Betreft: vergunningen schuttersfeest. Geachte Heer Disch, Beste Alfred, Wij als een Gelderse schutterij vieren al sinds jaar en dag een driedaags schuttersfeest in een feesttent op een gemeentelijk terrein. Hiervoor is altijd een evenementenvergunning aangevraagd inzake de Algemene Politieverordening (APV). Die aanvraag is altijd goed geregeld geweest, met name ten aanzien van de veiligheid. Met de omwonenden wordt nauw contact onderhouden inzake mogelijke overlast. Klachten over overlast zijn er overigens nog nooit geweest. Kunt U ons aangeven, of wij in de toekomst kunnen blijven volstaan met een door de gemeente af te geven evenementenvergunning? Met andere woorden: hoe is het in Uw provincie geregeld? Met vriendelijke groeten, Theo Derksen.
AAN: De Heer Theo Derksen Maastricht, 30 april 2005 Beste Theo Kersten, Ook al gebruikt U de termen ‘met andere woorden’, Uw eerste vraag is toch net niet helemaal dezelfde als de door U gestelde tweede vraag. Daarom zal ik ze beide maar beantwoorden. Vraag 1: kunnen jullie, daar te Nieuw-Dijk, in de toekomst blijven volstaan met een door de gemeente af te geven evenementenvergunning? ANTWOORD. Zelfs indien jullie de benodigde gemeentelijke vergunning(en) hebben, wil dit nog niet zeggen dat ‘dus’ juridisch alles in kannen en kruiken is. Zie helaas het voorbeeld ‘Diepenheim’! Als jullie feestterrein niet onder het regime van een agrarisch bestemmingsplan valt, lijkt (!) het mij dat jullie zich verder geen zorgen hoeven te maken. Ik weet evenwel te weinig van de specifieke omstandigheden en de precieze regelingen bij jullie af om hier absoluut zekere uitspraken over te kunnen doen. Overigens prima, dat jullie - vooraf én tijdig - overleg plegen met de omwonenden van het feestterrein: zo hoort het ook, al was het maar fatsoenshalve. Vraag 2: hoe is het qua vergunning(en) elders in den lande geregeld, met name in de provincie Limburg? ANTWOORD. Zowel in Limburg als elders in het land kan in de regel volstaan worden met een zogeheten evenementenvergunning. Deze vergunning behelst doorgaans (!) de navolgende vijf componenten, t.w.: 1) de ‘evenementenvergunning in engere zin’; de gemeentelijke afdeling die daarover gaat, regelt / coördineert voor de aanvrager niet alleen de toestemming voor bijv. de bouw van een feesttent maar tevens de vergunningen inzake: 2) de brandveiligheid; 3) de elektriciteitsvoorziening; 4) verkeersveiligheid (denk aan o.a. parkeergelegenheid!); 5) hinderwet- i.c. milieuzaken. Dringend advies: weest tijdig erbij met de aanvraag van een evenementenvergunning. Nee, ik ga het niet hebben over ambtelijke molens die langzaam dragen. Evenmin over ambtenaren die op elke slak een zoutje leggen. Zorgt in elk geval ervoor, dat er op jullie zelf als organisator niks aan te merken valt! Veel succes! Met vriendelijke groeten, Alfred Disch. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------458 8 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 25 10
VAN: De Heer W.J.M. (Will) Willemsen, lid van de Provinciale Staten van Limburg, lid van de schutterij St.-Martinus te Vlodrop Vlodrop (Lb.), 1 mei 2005 Geachte Heer Alfred Disch, Naar aanleiding van Uw brief (SB 24, blz. 439-444) zijn er binnen onze CDA-fractie diverse activiteiten opgestart om het probleem op de diverse agenda’s te plaatsen en naar oplossingen te zoeken. Als lid van de schutterij zal ik zorgen, dat het binnen onze fractie hoog op de agenda blijft totdat wij een oplossing hebben. De voorzitter van onze CDA-fractiecommissie Ruimte en Groen, mw. Ingrid Voncken, heeft al gesproken met député Ger Driessen en in de Tweede Kamer zijn er door het CDA vragen aan de minister gesteld. Het mag niet gebeuren, dat wij een van ons grootste culturele erfgoederen door regelgeving kapot laten maken. Met vriendelijke groeten, Will Willemsen. PS. Hebt U vragen waar wij U bij kunnen helpen, laat het mij weten. ------
Tweede-Kamerlid Annie Schreijer-Pierik …stelde vragen aan de Minister… ------
Limburgs Statenlid Piet Franssen …stelde vragen aan de Gedeputeerde…
De letterlijke tekst van de Tweede-Kamervragen 2040513090 Vragen van het lid Schreijer-Pierik (CDA) aan de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over zomerfeesten op agrarische grond. (Ingezonden 15 april 2005) 1 Hebt U kennisgenomen van de uitspraak van de Raad van State over het kunnen verbieden van zomerfeesten op agrarische grond, wat veel onrust in Twente veroorzaakt? 1) 2 Welke gevolgen zal deze uitspraak naar Uw oordeel hebben voor de instandhouding van de traditie van zomerfeesten, als belangrijk sociaal en cultureel evenement op het platteland in de afgelopen tachtig jaar? 3 Hoe schat U de gevolgen van deze uitspraak in voor de andere zomerfeesten elders in het land, die deels al dit weekend zullen beginnen? -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 25 8 mei 2005 459 11
VAN: De Heer G.H.M. (Ger) Driessen, lid van de Gedeputeerde Staten van Limburg, portefeuillehouder Ruimtelijke Ordening
Horst (Lb.), zondag 8 mei 2005 Alfred en Ton, Jullie stukken gezien. Ik blijf van mening dat angst een slechte raadgever is. Een probleem bevestigen roept op tot self-fullfilling prophecy. Of anders gezegd: als je iets uitspreekt en het genoeg herhaalt, komt het vanzelf ook nog uit. Dat is een werkwijze die mij niet aanspreekt. Om die reden heb ik aangegeven dat dit hier niet speelt. Het kan aan de orde komen, als er verregaande procedures worden ingezet. Overal waar dat niet speelt, is zonder meer sprake van een rechtsgeldige vergunning. Indien evenwel wel een procedure wordt aangespannen, zijn er mogelijkheden om dit te voorkomen. Bijvoorbeeld door in het bestemmingsplan een passage hierover op te nemen (differentiatievlak) dan wel een tijdelijke vrijstelling aan te vragen bij B en W (art 17 WRO). Ook een voorbereidingsbesluit (art 21 WRO) geeft m.i houvast om niet koste wat kost te hoeven handhaven; er is immers uitzicht door wijziging van het bestemmingsplan op legalisatie. Als ik de uitspraak lees, kom ik overigens tot de conclusie dat B en W wel degelijk de mogelijkheid had om op te treden en dat het verweer dat men dit niet had, m.i. terecht door de RvS van tafel wordt geveegd. Of men van de mogelijkheid in alle gevallen gebruik moet maken is m.i daarmee nog niet overtuigend als vaststaand feit te aanvaarden. Ik kan mij voorstellen dat de wetsuitleg voor jullie nog vragen oproept. Ik zal bevorderen dat wij als GS een brief zullen schrijven aan de gemeentebesturen in Limburg (i.a.a. het bestuur van de OLS met het verzoek dit bericht door te zenden aan de aangesloten verenigingen) waarin we ingaan op het vorenstaande. Laat duidelijk zijn dat wij niet kunnen en willen accepteren dat het vrijwilligerswerk en de culturele waarden in onze provincie op deze wijze worden gefrustreerd. Ger Driessen. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------460 8 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 25 12
AAN: De Heer Ger Driessen CC aan: de Werkgroepen van de OLS-Milieucommissie. Maastricht, 8 mei 2005 Geachte Heer Driessen, Uiteraard spreek ik voor mijzelf en dus niet mede namens Ton Floor, de secretaris van de Diepenheimse Schutterij. Hij, Ton Floor, zal ongetwijfeld óók en op zijn eigen wijze wel iets van zich laten horen. Allereerst zeg ik U dan dank, dat U de moeite hebt willen nemen om te reageren op mijn schrijven van 22 april jl. (confer Schuttersbrief - aflevering 24, blz. 439). Ik wil U echter niet verhelen, dat ik wat geschrokken ben van de stijl en inhoud van Uw mailing. Mijn schrijven van 22 april werd geenszins ingegeven door angst maar alleszins door bezorgdheid. Bezorgdheid niet alleen vanwege de uitspraak (13 april) van de Raad van State doch bezorgdheid ook vanwege de onjuiste uitleg welke U (21 april) had gegeven aan die uitspraak van de hoogste bestuursrechter in ons land. Nu - nadat in de weken 15 en 16 (= 11 t/m 24 april) tientallen alarmerende berichten in de landelijke media en in diverse digitale vaktijdschriften (inclusief de SB) verschenen zijn en nadat U tezelfdertijd (21 april) in de media ook nog het vonnis van 13 april verkeerd hebt uitgelegd bestaat U het om mij te laten weten, dat ‘angst een slechte raadgever is’ en dat ‘een probleem bevestigen oproept tot self-fullfilling prophecy’. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken, dat U thans Uw eigen straatje aan het schoonvegen bent. Had Uw partijgenote dan op 15 april helemaal géén Kamervragen moeten stellen? Waren Statenleden in met name de provincies Overijssel en Limburg dan werkelijk zo onverstandig geweest om te informeren bij de desbetreffende Gedeputeerden? Hadden de landelijke en de Limburgse pers dan écht ongelijk, toen zij erop wezen, dat er - in tegenstelling met Uw eigen beweringen van 21 april - wel degelijk reden tot bezorgdheid is? En is Uw eigen Statenfactie dan in de fout gegaan door inmiddels diverse activiteiten op te starten ‘om het probleem op de diverse agenda’s te plaatsen en naar oplossingen te zoeken’? En idem dito de voorzitter van Uw fractiecommissie Ruimte en Groen, door contact met U te zoeken? Mijns inziens had het U én als bestuurder én als politicus gesierd en was het Uw geloofwaardigheid ten goede gekomen, indien U onmiddellijk had laten weten, de zaak in eerste instantie verkeerd te hebben ingeschat en/of incorrect door ambtenaren van Uw afdeling te zijn voorgelicht. Thans komt U - al dan niet met behulp van dezelfde ambtenaren - gelukkig aandragen met verschillende mogelijkheden ter oplossing van het tweetal gerezen problemen. Die problemen waren en zijn nog steeds: het organiseren van schuttersfeesten in agrarische gebieden enerzijds alsmede anderzijds een adequate en tijdige informatie (van overheidswege) aan de rechtstreekse betrokkenen (schuttersorganisaties en gemeentebesturen). Ik kan U om het aandragen van oplossingen alleen maar prijzen. Gaarne ontvangt óók de SB-redactie een afschrift van de door U aangekondigde GS-brief! Mij is bekend, dat de Oud-Limburgse Schuttersfederatie (OLS) een actieve Milieucommissie heeft, met twee werkgroepen: één voor ‘Schootsvelden’ (ruimtelijke ordening; lood) en één voor ‘Geluid’ (zware buksen; kogelvangers). Het zou - naar mijn bescheiden mening - toe te juichen zijn, als er op korte termijn een overlegorgaan gecreëerd wordt waarin ten minste de voormelde Commissie en een ambtelijke en/of bestuurlijke vertegenwoordiging van de Provincie zitting nemen. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 25 8 mei 2005 461 13
VERSCHIJNING VAN DE SCHUTTERSBRIEF (11) Paaszondag, 27.3.2005 Beste Alfred, Ik ben blij met de info die ik in de Schuttersbrief kan lezen over de diverse onderwerpen die aan de orde komen. Helaas mis ik de Schuttersbrieven 1 t/m 4 en 7+ 8. Hierbij het verzoek om deze door te mailen. Bij voorbaat dank voor de te nemen moeite, Jos Metsemakers. J.J.P.M. (Jos) Metsemakers, secretaris van de schutterij St.-Paulus, Roggel (Lb.) Reactie van de redactie Beste Jos Metsemakers, Dank voor het compliment. Hierbij alvast aflevering 1 van de SB. Op blz. 415 van SB 22 leg ik uit, hoe het gemakkelijkst en het snelst aan de overige nummers gratis te komen is. Mocht een en ander toch nog onduidelijk zijn, dan hoor ik het wel. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch. -----Paasmaandag, 28.3.2005 Alfred, Het zag er goed uit, de stukjes in Schuttersbrief - nummer 22. Sander van den Berg, initiatiefnemer oprichting Tamboer- en Showjachthoornkorps Schutterij met drilteam, Noordwijk (prov. ZH) -----Maandag, 11.4.2005 Beste Alfred, Met groot genoegen lees ik jouw Schuttersbrieven en ik sta versteld van de info. Je noemt bepaalde bladen nummer 400 t/m… mij onbekend waar ik zoiets kan vinden. Ook wil ik melding maken van het feit dat ‘onze’ schutterij met een website in de lucht is sinds zaterdag 9 april 2005: www.schutterijsintbarbarareuver.nl. Ons digitale secretariaatsadres luidt: info@ schutterijsintbarbara reuver.nl. Dikke complimenten en vooral zo doorgaan. Met vriendelijke schuttersgroet, namens Schutterij St.-Barbara Reuver, John Gubbels. John Gubbels, interim-voorzitter en waarnemend secretaris van Schutterij St.-Barbara, Reuver (Lb.) Reactie van de redactie Beste John, Dank voor je vriendelijke woorden aan het adres van de SB-redactie. Wil je me eens zeggen, op welke bladzijde in de SB ik het heb over ‘bladen nummer 400…’? Met vriendelijke groeten, Alfred Disch. -----Dinsdag, 12.4.2005 Beste Alfred, Mijn compliment met je goedgekozen en afgewogen antwoord op het schrijven van dhr. Frans Geens in SB 23, blz. 425-427. Een mooie benaming, ‘schuttersboboïsme’! Het verhaal over St.Joris vind ik leuk en leerzaam. Groeten, Fred. E.G.H. (Fred) Hannen, keizer van de schutterij St.-Anna, Merum (Lb.) -----Dinsdag, 12.4.2005 Lieber Schützenfreund Alfred Disch, selbstverständlich hatte ich bereits im SCHUTTERSBRIEF die guten Meldungen gelesen. Ich finde es großartig, wie Sie sich für diese Sache einsetzen. Aber auch die gute Information im SB 23 über St.Joris hat mir sehr gefallen. Es wäre sehr schön, wenn in Zukunft vielleicht über die anderen Schutzpatrone der Schützen berichtet würde. So könnte ich mir vorstellen einen Beitrag über den Heiligen Sebastian zu schreiben und hierzu auch entsprechende Darstellungen liefern, da ich immerzu unterwegs bin die unterschiedlichenDarstellungen des Hl. Sebastian zu fotographieren und zu sammeln. Vielleiocht ist das eine Idee für einen weiteren Beitrag. Herzlichen Dank und freundliche Grüße, Lothar Heupts, EGS-Generalsekretär, Erkelenz-Holzweiler (D)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------462 8 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 25 14
In vertaling Beste Schuttersvriend Alfred Disch, Vanzelfsprekend had ik reeds in de Schuttersbrief de goede Mededelingen [over de komende jubileumviering van de EGS te Mayen (D) - noot van de vertaler] gelezen. Ik vind het geweldig, hoe U zich voor deze zaak inzet. Maar ook de goede informatie in SB 23 over St.-Joris heeft mij aangenaam getroffen. Het zou zeer mooi zijn, als in de toekomst wellicht ook over de andere beschermheiligen van de schutters bericht zou worden. Zo zou ik me kunnen voorstellen, zelf eens een bijdrage over de heilige Sebastiaan te schrijven en hierbij ook passende illustraties te leveren, daar ik voortdurend op pad ben om de diverse afbeeldingen van St.-Sebastiaan te fotograferen en te verzamelen. Misschien is dat een idee voor een verdere bijdrage. Hartelijke dank en vriendelijke groeten, Lothar Heupts, algemeen secretaris van de EGS, Erkelenz-Holzweiler (D) Reactie van de redactie Sehr geehrter Herr Generalsekretär! Omdat ik weet, dat U het Nederlands uitstekend verstaat, beantwoord ik Uw mailing maar in mijn eigen moedertaal. Dank dan vooreerst voor Uw complimenteuze woorden aan het adres van de SB-redactie. Het compliment dat U maakt i.v.m. het geïllustreerde artikel over St.-Joris, vind ik terecht: de auteur, Frans X. van Miert, heeft hier een knap staaltje van vakmanschap én schrijfkunst geleverd. Zelden kom je zoiets tegen bij het lezen over heiligenlevens: auteurs blijken dan meestal te vervallen in een klakkeloos herhalen van wat anderen al eens hebben verkondigd, en/of zich over te geven aan een overdreven vorm van heiligenverering. Het zal dan ook niet eenvoudig zijn om bij het vervolgen van de artikelenreeks over schuttersheiligen het wetenschappelijk niveau in combinatie met prettige leesbaarheid, zoals Van Miert tentoongespreid heeft, te handhaven. Of Van Miert dan wel iemand anders nog iets over St.-Joris alias St.-George voor ons in petto heeft, moeten we afwachten. De tweede typische schuttersheilige die het zeker verdient een eigen SB-rubriek te krijgen, is zonder enige twijfel St.-Sebastianus of, in de volksmond, St.-Sebastiaan alias St.-Bastiaan. Ik ben daarom zéér verheugd met Uw aanbod om in dezen een of meer bijdragen te leveren. Hoe U het gaat aankleden: tekst met illustraties of - andersom - afbeeldingen met toelichtende tekst, laat ik geheel aan U over. Dat geldt trouwens evenzeer voor het aantal afleveringen. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch. -----Woensdag, 13.4.2005 Geachte Heer Disch, In de eerste plaats wil ik U als redacteur complimenteren met de digitale Schuttersbrief! Elke uitgave lees ik met veel plezier. Sinds najaar 2004 ben ik correspondent voor het Limburgs Schutterstijdschrift; uit hoofde daarvan ontvang ik deze sinds 1 januari. Ook sinds het najaar van 2004 heb ik het initiatief genomen om, ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum van de bond ‘Eendracht BornEcht e.o.’ een website te realiseren. Nu is bij mij de vraag gerezen: is het mogelijk, dat meer mensen dan de reeds op de maillijst vermelde namen deze kunnen lezen? Aangaande deze vraag heb ik een voorstel. a) Is het toegestaan, dat ik de Schuttersbrieven op de Bondssite plaats, zodat eenieder deze kan inzien?; b). Is het dan mogelijk om alle verschenen versies alsnog te ontvangen? Dit om zo volledig mogelijk te willen zijn. In afwachting van Uw reactie, Peter Peeters, webmaster van de schutterij St.-Martinus te Holtum, webmaster van de OLS-bond Eendracht Born-Echt e.o., correspondent en fotograaf van het Limburgs Schutterstijdschrift, Born (Lb.) Reactie van de redactie Beste Peter Peeters, Bedankt voor Uw sympathieke woorden m.b.t. de SB. U hebt toestemming om de Schuttersbrief integraal op de toekomstige internetsite van de Schuttersbond ‘Born-Echt en omstreken’ weer te geven. Hoe U aan de eerder verschenen digitale SB-nummers gratis en het snelst kunt komen, heb ik reeds uiteengezet op blz. 415 van de door U ontvangen SB 22. Bij dezen doe ik U alvast SB 1 en, voor alle zekerheid, toch ook maar weer SB 22 toekomen. Veel succes met de opbouw van Uw website. En laat a.u.b. gauw iets van U horen, zodra er meer nieuws te melden valt over de totstandkoming van de derde bondssite binnen de OLS.. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch. -----Woensdag, 13.4.2005 Beste Alfred, Ik heb de Schuttersbrief weer met veel genoegen doorgelezen. Het artikel over St.-Joris sprak me wel aan. Zo mogen meer van zulke verhalen geplaatst worden. Ga zo door! Groetjes, Peter. Peter van Kuijen, hoofdredacteur van het NBFS-kwartaalblad De Gildetrom, -----Eindhoven (N.-Br.)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 25 8 mei 2005 463 15
Zaterdag, 16.4.2005 Beste Alfred (mag ik U zo noemen?), Ook nog bedankt voor SB 23, voor mij vooral van belang door de digitale adressenlijst, de mededeling over ‘Mayen’ en het verhaal over St.-Joris. Daar St.-Joris ook de patroon is van de scouting, zijn er wel St.-Jorisverzamelaars die hiervoor belangstelling zullen hebben. Interessante SB! Met vriendelijke groet, Frans Mennen, 2de secretaris en archiefbeheerder van de schuttersgilde St.-Caecilia, Veldhoven (N.Br.) -----Vrijdag, 22.4.2005 Geachte Heer Disch, Hartelijk dank voor Uw Schuttersbrief. Van het bestaan van deze nieuwsbrief waren wij niet op de hoogte maar wij stellen het erg op prijs dat U ook hier aandacht gaat schenken aan de Diepenheimse problematiek. Graag ontvangen wij Uw SB 24. Groeten, Ton Floor, secretaris van de Diepenheimse Schutterij, Diepenheim (Ov.) -----Maandag, 25.4.2005 Hallo Alfred, Ik heb zojuist de SB ontvangen en ik wil graag opmerken dat het adres van de website van Schutterij St.-Gertrudis te Amstenrade niet goed is. Het juiste adres is namelijk http://schutterij. amstenrade.net, dus geen www. Groeten, André Meijers, internetredacteur en webmaster van Schutterij St.-Gertrudis, Amstenrade (Lb.) Reactie van de redactie Beste André, Mijn dank dat je me op de door mij gemaakte fout wijst. In de vanaf week 17 verzonden of nog te verzenden exemplaren van SB 24 is de fout hersteld. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch. -----Woensdag, 27.4.2005 Beste Alfred, Mijn dank voor de SB 24 met zoals gebruikelijk weer veel interessante gegevens over de gilden / schutterijen, o.a. over het Landjuweel 2005 in Meer en het item: ‘Schuttersfeesten / Gildenfeesten in gevaar (1)’. Hiervan hoorde ik zaterdag 23 april. In Dagblad De Limburger stond hierover blijkbaar wat. Men vertelde dat in Bochholt (B). Groetjes: Frans M. Frans Mennen, 2de secretaris en archiefbeheerder van de schuttersgilde St.-Caecilia, Veldhoven (N.Br.) -----Vrijdag, 29.4.2005 Beste Alfred, Ik ben blij, hoe jij het geformuleerd hebt aangaande de uitspraak van de Raad van State inzake Diepenheim. Ook jouw reactie is heel goed! Correct vind ik het, dat je zo snel pareert betreffende het feit dat de Limburgse gedeputeerde onzin uitkraamde en dat hij slecht geïnformeerd bleek. Groeten, Fred. E.G.H. (Fred) Hannen, keizer van de schutterij St.-Anna, Merum (Lb.) -----Zaterdag, 30.4.2005 Beste Alfred, Hier dan alvast een kleine reactie op de Schuttersbrieven die je me allemaal hebt toegestuurd. Mijn hartelijke dank hiervoor. Zoals ik je al mededeelde, heb ik het momenteel erg druk met de voorbereidingen van ons Kringgildenfeest Land van Cuyk op 19 juni 2005. Mijn complimenten aan jouw adres voor je artikelen in de Schuttersbrief. Volgens mij slaap je een paar uurtjes om dan weer met groot enthousiasme achter de PC te gaan zitten om de nodige ervaringen en discussies op te roepen tussen gilden en schutterijen en om hun gebruiken te vermelden in jouw Schuttersbrieven. Een compliment waard. Ik weet uit ervaring, wat het betekent zich inzetten voor culturele waarden. Ben zelf al ruim 35 jaar secretaris en penningmeester van een bloeiend gilde in Overloon. Met vriendelijke Gildengroet, Ton Meijer, secretaris-penningmeester van de .St.-Theobaldusgilde Overloon (N.Br.)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------464 8 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 25 16