SCHUTTERSBRIEF Onregelmatig maar frequent verschijnend e-magazine als ideeënbus, discussieforum, actieprogram en informatieblad voor het schutterijwezen in het Nederlandstalige gebied van de EGS Nummer 33 – Maastricht, vrijdag 5 augustus 2005 REDACTIE Bezoekadres: SB-redactie, p/a Franciscus Romanusweg 6-B, 6221 AE Maastricht Telefoon (met voicemail): 043 - 325 76 62; vanuit het buitenland: 00.31.43.325 76 62 Mobiel: 06.42 58 70 04 Fax : (00.31) (0)43.310 04 06 E-mail: redactie@schuttersbrief.nl Voorlopige bankrekening binnenland: 85 88 27 298 t.n.v. Alfred Disch te Maastricht Voorlopige bankrekening buitenland IBAN-code: NL86SNSBO - 85 88 27 298; BIC-code: SNSBNL2A ten name van / auf den Namen von / au nom de / in the name of: Alfred Disch, NL - 6221 AE Maastricht
Redacteurs: 1) Alfred Disch; 2) vacature(s)
Technisch adviseur: Compres Media System, Maastricht
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------INHOUD HET BELANG VAN HET KONINKLIJK HUISARCHIEF (KHA) VOOR HET SCHUTTERIJONDERZOEK, VERDUIDELIJKT MET EEN AANTAL NL-LIMBURGSE VOORBEELDEN: zie blz. 570-574.
En verder: nóg een nieuwe rubriek alsmede vijf oudere rubrieken
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------COLOFON De Schuttersbrief (SB) verschijnt sinds 19 juni 2004 en is een uitgave van de SB-stichting i.o. De SB wordt gratis verstrekt: zie de verzendlijst op de voorlaatste pagina van SB-nummer 8. Met de SB worden bij tijd en wijle de zogeheten ‘SB-bijlagen. Werkdocumenten voor het schutterswezen’ meegezonden. De SB-bijlagen verschijnen ten minste tweemaal per jaar. Wilt U ook GRATIS en RECHTSTREEKS de SB en de SB-bijlagen ontvangen? Laat dit dan m.v.v. Uw volledige naam, Uw woonadres en Uw telefoonnummer weten aan: redactie@schuttersbrief.nl. Daar de aan de uitgave van de SB-nummers en SB-Bijlagen verbonden kosten vooralsnog gehéél worden betaald uit particuliere middelen, verzoekt de redactie U om een vrijwillige bijdrage o.v.v. ‘Donatie’ te storten op de hierboven vermelde (voorlopige) bankrekening van de SB-stichting (i.o.). Voor Uw zéér gewaardeerde gift, hoe gering ook, zegt de redactie U bij voorbaat hartelijk dank! De Schuttersbrief heeft een doorlopende paginering. Veelgebruikte afkortingen worden verklaard op de laatste pagina van SB-nummer 26. U mag - om o.a. auteursrechtelijke redenen - uitsluitend voor eigen persoonlijk gebruik de SB uitprinten, dus niet (!) ten behoeve van anderen. Oude nummers van de digitale Schuttersbrief kunnen te allen tijde bij de redactie worden opgevraagd. Digitale en schriftelijke post ter publicatie in de Schuttersbrief wordt naar onderwerp gerubriceerd en vervolgens in logische volgorde opgenomen in de betreffende SB-rubriek. Wilt U ook Uw eigen berichten opgenomen zien in de SB, gelieve dan per brief of per e-mail steeds slechts één onderwerp te behandelen. Dat vergemakkelijkt aanzienlijk de rubricering van de correspondentie in de SB. In principe worden alle ingekomen brieven en e-mails geplaatst, ook indien ze van dezelfde persoon en van dezelfde datum zijn. Bovendien wordt voor elk nieuw aangedragen onderwerp een nieuwe rubriek in de SB geopend. © Copyright: SB-stichting (i.o.), Maastricht MMIV
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------INTERNET De SB is ook te raadplegen op de EGS-website: www.egs-schuetzen.com > Schuttersbrief.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 33
5 augustus 2005
1
569
Verzoekschriften van Limburgse schutterijen aan Koningin Wilhelmina voor het verkrijgen van een medaille (prijspenning) of anderszins, 1899 - 1933 (1) VAN: De Heer J.H.A.L. (Jo) Pluymakers, oud-secretaris van de Koninklijke [Maastrichtse] Sociëteit van Handboogschutters ‘Sint-Sebastiaan 1408’, auteur van diverse publicaties over het schutterijwezen Beste Schutters en Schuttersvrienden,
Beek (Lb.), 3 augustus 2005
Bij mijn onderzoek in het Koninklijk Huisarchief (KHA) naar de relatie tussen Koning Willem III en de handboog- en scherpschutterijen* trof ik toevalligerwijs een register aan waarin de verzoekschriften staan ingeschreven die schutterijen richtten aan Koningin Wilhelmina. Een samenvattend overzicht van de Limburgse verzoeken volgt hierna. De verzoekschriften betreffen in het algemeen aanvragen voor een medaille (prijspenning), te verschieten veelal bij jubileumwedstrijden. Welke werd toegekend, hing af van de gewichtigheid van de gebeurtenis waartoe de medaille zou dienen. De betreffende medaille, die voorzien was van de beeltenis van de koningin, was van zilver of brons, in groot of klein formaat. Een enkele maal betrof het verzoekschrift een aanvraag voor het predikaat Koninklijk, voor een geldelijke bijdrage of anderszins. De Commissaris der Koningin in Limburg werd, via de Particulier Secretaris van de Koningin, vrijwel altijd om advies gevraagd en die liet zich weer informeren en adviseren door de burgemeester ter plaatse. Een enkele maal volgde zelfs een onderzoek naar de antecedenten van de (bestuurs)leden via de politie. Ik vond e.e.a. interessant genoeg om hierover een overzicht samen te stellen. Het Koninklijk Huisarchief is ondergebracht in een gebouw in de tuin naast het Paleis Noordeinde in Den Haag en is slechts op schriftelijke aanvraag opengesteld voor bezoekers. Het beheert niet alleen het particulier archief van het Huis van Oranje-Nassau maar ook de bibliotheek, de kunstverzameling en de documentaire verzamelingen. Wilt U meer weten, dan kunt U mij altijd bellen of e-mailen. Jo Pluymakers. Telefoon: 046 - 437 13 88. E-mail: jpluymakers@zonnet.nl. *) Hierover publiceerde ik de navolgende tijdschriftartikelen: Koning Willem III en de handboogsport, in: Handboogsport. Orgaan van de Nederlandse Handboogbond, jaargangen 50 en 51, Rosmalen 2000-2001, afleveringen december 2000 en februari, april, juni en augustus 2001; Jo Pluymakers en Gerard Steijns: Het heeft Zijne Majesteit behaagd, in: Tilburg. Tijdschrift voor geschiedenis, monumenten cultuur, jaargang 19 - nummer 3, Tilburg december 2001.
Verklaring van de in de overzichtslijst voorkomende tekens en afkortingen & [in de 2de kolom] = en * [in de 4de kolom] = de betreffende correspondentie is niet meer aanwezig CdK [in de 5de, tevens laatste kolom] = Commissaris der Koningin HBS [in de 2de kolom] = handboogschutterij KB [in de 5de, tevens laatste kolom] = Koninklijk Besluit
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------570
5 augustus 2005
2
Schuttersbrief - nummer 33
Het gebouw van het Koninklijk Huisarchief (KHA), voorzijde
Toegang tot de leeszaal van het KHA
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 33
5 augustus 2005
3
571
Plaats
Naam schutterij
Jaartal
Briefnummer
Amstenrade
Zuid-Limburgsche Schuttersbond
1905
1335*
Baarlo Beegden
St.-Antonius De Alpenjagers HBS St.-Martinus
1931 1930
862 508
31.03.1931, OLS 1931: medaille toegewezen. 14.03.1930, 25-jarig bestaan: medaille toegewezen.
1923
938
Ingekomen 15.05.1923, verzoekschrift van J.J.C. Ament (uit Roermond), lid der 2e Kamer, waarin melding wordt gemaakt van het oprichtingsjaar 1898 en een te houden jubileumconcours. Op het verzoekschrift staat de notitie dat de schutterij zèlf het verzoek dient in te zenden. Het schutterijbestuur meldt op 16.05.1923 per telegram dat de vereniging 25 jaar bestaat. Op 17.05.1923 volgt een positief advies van de CdK, óók per telegram: medaille toegewezen.
L’Union HBS 1917 St.-Georgius & St.- 1933 Sebastianus De Grenadiers 1921
664 2346
13.04.1917, 25-jarig bestaan: medaille toegewezen. 12.06.1933, 400-jarig bestaan: medaille toegewezen.
360
25.02.1921, 300-jarig bestaan: medaille toegewezen.
Beegden
Beek Beesel BerkelaarEcht BleijerheideKerkrade Blerick BoshovenWeert
Datum verzoek + reden + beslissing + eventuele bijzonderheden 31.05.1905, De bondsvoorzitter, J.H. Royen, verzoekt de bond te mogen vernoemen naar Prins Hendrik, alsmede voor ieder der tweejaarlijkse feesten een medaille en eene erekruis te willen schenken. Als antwoord wordt medegedeeld, dat een vereniging vrij is in het geven van een naam en dat het tweede verzoek niet toegewezen wordt om reden dat alleen bij heugelijke gebeurtenissen medailles worden verstrekt.
St.-Sebastiaan
1914
30
31.12.1913, 50-jarig bestaan (in 1914): medaille toegewezen. …06.1900, wedstrijd: medaille afgewezen: geen heugelijke gebeurtenis
St.-Thomas
1900
1263*
St.-Oda
1910
1267
30.04.1910, 25-jarig bestaan: medaille toegewezen.
1910
1433
1921
1376
19.05.1910, predikaat Koninklijk afgewezen. Uit het advies van de burgemeester d.d. 30.06.1910 aan de CdK: Er zijn meerdere schutterijen die een langere staat van dienst hebben, en die eerder in aanmerking zouden komen. 16.07.1921, verzoekschrift van de Schuttersbond Eendracht Maakt Macht, gevestigd te Weert, om de St.-Oda het predikaat Koninklijk te verlenen: afgewezen.
Buggenum
St.-Aldegonda
1906
1072
29.04.1906, 300-jarig bestaan: medaille toegewezen.
Cadier en Keer ChèvremontKerkrade
Amicitia HBS
1910
640
08.03.1910, 20-jarig bestaan: medaille toegewezen.
St.-Michaël
1912
2496
28.11.1912, 40-jarig bestaan in 1913: medaille toegewezen.
1919
1019
11.05.1919, wedstrijd: medaille toegewezen.
1922
677
1923
736
17.04.1922, wedstrijd: medaille afgewezen met de bemerking dat de schutterij zich ten onrechte ‘Koninklijk’ noemt. 10.04.1923, 50-jarig bestaan: medaille toegewezen.
Gezellig Samenzijn 1923 (Handboogbond)
1103
Echt
01.06.1923, 25-jarig bestaan: medaille toegewezen. (In de statuten, goedgekeurd bij KB van 13.06.1975 - nr. 66, wordt als jaar van oprichting 1899 genoemd, de viering van het 25-jarig bestaan in 1923 zou dan één jaar te vroeg zijn geweest).
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------572
5 augustus 2005
4
Schuttersbrief - nummer 33
Echt
St.-Hubertus HBS
1913
752
12.04.1913, 25-jarig bestaan: medaille afgewezen na advies burgemeester d.d. 09.05.1913: De vereniging telt slechts 15 à 20 leeden: van eene bijzondere bloei is geen sprake. 22.02.1901, predikaat Koninklijk afgewezen. 16.05.1920, 25-jarig bestaan: medaille toegewezen. Opgericht op 1 Mei 1893, door tijdsomstandigheden viering 25-jarig bestaan tot dit jaar (1920) uitgesteld. 01.03.1923, 150-jarig bestaan: medaille toegewezen. In het goedgunstig advies van de CdK d.d. 13.03.1923 wordt vermeld dat het oudste bewijsstuk over de oprichting een zilveren plaat (keizersteken) uit 1769 is, met de vermelding: Melchior Bovij Keijser van Ell 1769. 15.04.1919, 25-jarig bestaan: medaille toegewezen. 10.02.1920, 400-jarig bestaan: medaille toegewezen. 22.03.1911, 100-jarig bestaan: medaille toegewezen. 15.06.1910, 300-jarig bestaan: medaille toegewezen.
Echt Eijsden
St.-Landricus Les Disciples de St.-Hubert HBS
1901 1920
1206* 1060
Ell - Hunsel
St.-Antonius
1923
295
Elsloo Eygelshoven St.-Geertruid Grevenbicht
1919 1920 1911 1910
824 334 814 1653
Gulpen
St.-Hubert HBS St.-Sebastianus St.-Joseph Broeders van het H.-Kruis St.-Hubertus
1904
374
04.02.1904, wedstrijd: medaille toegewezen.
Haelen
St.-Agatha
1912 1920
434 735
Herkenbosch
St.-Sebastianus
1912
612
22.12.1912, 300-jarig bestaan: medaille toegewezen. 12.04.1920, wedstrijd: medaille toegewezen. Uit goedgunstig advies CdK van 01.05.1920: schutterij is opgericht 09.05.1700, noemt zich ten onrechte ‘Koninklijk’. 15.03.1912, 250-jarig bestaan: medaille toegewezen.
1921
315
06.02.1921, 500-jarig (!) bestaan: medaille toegewezen. Uit goedgunstig advies CdK van 03.03.1921: de schutterij zou zijn opgericht op 29 Mei1421. 19.02.1909, 25-jarig bestaan: medaille toegewezen.
Heythuysen
Philoctète HBS
1909
575
Heythuysen Heythuysen Horn
St.-Nicolaas Willem Tell HBS St.-Martinus
1906 1903 1908
928 686 1207
23.04.1906, 25-jarig bestaan: medaille toegewezen. 22.03.1903, 40-jarig bestaan: medaille toegewezen. 05.05.1908, 250-jarig bestaan: medaille toegewezen.
Ittervoort
St.-Margarita
1914
1531
03.07.1914, 400-jarig bestaan: medaille toegewezen.
Ittervoort St.-Anna (Santfort; Schillersheide) KaalheideSt.-Hubertus Kerkrade
1919
522
1912
1204
31.05.1912, 40-jarig bestaan: afgewezen na advies van de burgemeester d.d. 17.06.1912: drie van het uit vijf personen bestaande bestuur staan niet te best bij de Politie bekend
1922
319
14.03.1919, OLS 1919: medaille toegewezen. De schutterij is opgericht op 12 augustus 1889.
Klimmen
St.-Sebastianus
1909
975*
21.02.1922, 50-jarig bestaan: medaille afgewezen na advies CdK d.d. 16.03.1922: De vereeniging van weinig of geen betekenis is, telt slechts twaalf werkende leden. 27.03.1909, 400-jarig bestaan: medaille toegewezen.
KrawinkelGeleen
Vriendschap Zij Ons Doel (VZOD) HBS St.-Barbara
1917
937
24.05.1917, 25-jarig bestaan: medaille toegewezen.
1910
1041
09.04.1910, 25-jarig bestaan: medaille toegewezen.
1925
582
1923
1050
Leveroy
Linne
St.-Martinus
08.04.1925, OLS 1925 en tevens 300 (!) -jarig bestaan: medaille toegewezen. 28.05.1923, OLS 1923: medaille toegewezen. In het goedgunstig advies van de CdK d.d. 31.05.1923 wordt vermeld dat de oprichtingsdatum van St.-Martinus uit Linne niet met zekerheid is vast te stellen. Afgaande op de jaartallen, welke voorkomen op de zilveren schuttersplaten, mag aangenomen worden dat zij ongeveer 200 jaar bestaat.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 33
5 augustus 2005
5
573
LutteradeGeleen Maasbree
St.-Sebastiaan HBS
1912
521
27.02.1912, 25-jarig bestaan: medaille toegewezen.
St.-Martinus
1911
1143
29.04.1911, 25-jarig bestaan: medaille toegewezen.
Maastricht
Concordia HBS
1920
670
04.04.1920, 30-jarig bestaan: medaille afgewezen op advies Commissaris van Politie d.d. 12.04.1920 aan de Burgemeester: De vereeniging is opgericht op 16.11.1890 - de termijn van goedkeuring statuten van 29 jaare is vestreken, zodat de vereeniging als ontbonden moet worden beschouwd P.S.: De koninklijke goedkeuring vond eerst plaats bij KB van 03.06.1901 - nr. 61!
Maastricht
St.-Hubert Scherpschuttersvereeniging, Afdeeling Weerbaarheidsbond
1899
1789
24.04.1899, aanvraag voor het beschermvrouwschap door Koningin Wilhelmina afgewezen. In zijn brief meldt het bestuur, dat het gezelschap bestaat uit de elite van Maastricht en dat de vereniging werd opgericht in het jaar 1866 en erkend werd bij KB van 24.10.1880-nr. 19.
Maastricht
Kon Sociëteit van 1908 Handboogschutters St.Sebastiaan 1921
1333
24.05.1908, 500-jarig, bestaan: medaille toegewezen.
1328
01.07.1921, 512½-jarig bestaan: medaille toegewezen.
1928
1047
30.05.1928, 50 jaar ‘Koninklijk’: medaille toegewezen.
1933
2198
… 07.1933, 525-jarig bestaan: medaille afgewezen: De vereeniging heeft reeds vijf jaar geleden een medaille ontvangen.
Maastricht
De Stamschutters HBS
1913
1352
.. 06-1913, viering 100 jaar Nederland onafhankelijk: medaille afgewezen: de vereeniging leidt geen opgewekt leven.
Maastricht
St.-Sebastiaan (=Eendracht St.Sebastiaan) HBS St.-Servatius flobert Trajectum ad Mosam
1913
1058
14.05.1913, viering 100 jaar Neerlands onafhankelijkheid: medaille toegewezen.
1912
1203
25.05.1912, 25-jarig bestaan: medaille afgewezen.
1905
1572
30.06.1905, propaganda-schietwedstijd met infanteriegeweer, flobertbuks en revolver: het gebruik der oorlogswapenen algemeen gekend doen worden Afgewezen: geen heugelijke gebeurtenis.
1909
2415
16.06.1909, 15-jarig bestaan: medaille afgewezen: wedstrijd van weinig belang.
Maastricht Maastricht
Wordt vervolgd
BRON Koninklijk Huisarchief te Den Haag, Archief Koningin Wilhelmina: - A50-Xxa 1-69 Brievenboeken van ingekomen en uitgegane correspondentie 1898 - 1940; - A50-Xxa-337 Register waarin aangetekend aan welke verenigingen en instellingen al dan niet een prijspenning, het predikaat Koninklijk of een uitkering in geld is verleend, daarbij verwijzend naar het betreffende briefnummer en jaar, 1898-1940.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------574
5 augustus 2005
6
Schuttersbrief - nummer 33
HET SCHUTTERIJWEZEN TE HEERLEN, VROEGER EN NU (1) VAN: De Heer Albert (Bert) Knol, secretaris van de Stadsschutterij St.-Sebastianus te Heerlen (Lb.) Geachte Heer Disch,
Voerendaal (Lb.), 2 augustus 2005
Met verbazing las ik in Schuttersbrief 32 op bladzijde 567: Had Heerlen (zie de drossaardsjaarrekening 1478-1479 van het Land van Valkenburg, Algemeen Rijksarchief te Brussel) niet reeds in en vóór 1478 de beschikking over een eigen schutterij (= de huidige Stadsschutterij St.-Sebastianus)? Bij mijn weten is de oudste vermelding uit 1483, een vermelding in de drossaards- of domeinrekening van de ‘schutte banen’ te Heerlen. Aldaar vond toen een ruzie plaats, die uitliep op een dodelijke messteek. In de jaren vijftig van de 20ste eeuw was de schutterij in het slop geraakt. In 1959 werd een commissie van wederopbouw bijeengetrommeld met medewerking van Nol en Sjef Lammeretz, de burgemeester en de deken van Heerlen om het Heerlense schutterswezen nieuw leven in te blazen. Bovendien werd een jubileumfeest gehouden (‘het 500-jarig bestaansfeest’), hoewel voor 1459 als oprichtingsjaar historisch gezien geen enkele basis bestaat. Maar het jubileum was goed voor een schuttersfeest én stadsarchivaris drs. van Hommerich leende zich voor een onderbouwing van het jaartal. Mogelijk kunt U mij verklaren, hoe U aan het jaartal 1478 komt? Aangenomen wordt, dat onze schutterij al veel langer bestaat, hier is echter geen bewijs voor. Met vriendelijke schuttersgroet, Bert Knol.
AAN: De Heer Bert Knol Geachte Heer Knol,
Maastricht, 2 augustus 2005
Ofschoon ten onrechte - om redenen die Uzelf reeds noemt - het jaartal 1459 op het vaandel van de Heerlense Stadsschutterij St.-Sebastianus prijkt, neemt men sinds de verschijning van het boekwerkje ‘De Schutterije van Heerle. De geschiedenis van de broederschap en schutterij St.Sebastianus Heerlen. Deel 1: Van de Late Middeleeuwen (1484) tot aan de Franse Tijd (1794)’ door drs. M. van Dijk (Heerlen 1994) algemeen aan, dat de huidige schutterij St.-Sebastianus te Heerlen in elk geval reeds in 1483-1484 moet hebben bestaan. Die conclusie van Van Dijk lijkt mij alleszins correct. Echter, kennelijk is het Mark van Dijk ontgaan, dat Dr. Willem Goossens bereids in een publicatie1 van 1930 min of meer terloops de aandacht vestigde op het navolgende bericht. Blijkens de door de drossaard van het Land van Valkenburg bij de Rekenkamer te Brussel ingediende jaarrekening 1.10.1478 - 1.10.1479 woonde tijdens voormeld boekjaar een zekere Herman Deigen in de Konincksbempt [= Koningsbeemd, lees: Schutterskoningsbeemd] onder Heerlen. Bron: ARAB = Algemeen Rijksarchief te Brussel, en wel Chambre des Comptes [= Rekenkamer], nr. 5686. Het voorkomen van de onderhavige toponiem in 1478-1479 duidt erop, dat de toenmalige halfstad Heerlen ten minste al enige tijd vóór genoemd boekjaar de beschikking had over een eigen schutterij. Mijns inziens kan deze schutterij uit 1478-1479 niet anders dan met de vijf jaar later vermelde ‘schutte banen’ in verband gebracht worden en bijgevolg niet anders dan dezelfde geweest zijn als de huidige St.Sebastianusschutterij van Heerlen. Een en ander toont weer eens aan, hoe belangrijk de toponymie (= plaatsnaamkunde) als hulpwetenschap is voor het schutterijonderzoek! Twee vragen: a) is het niet de moeite waard om een fotokopie van het betreffende archiefstuk op te vragen bij het ARAB?; b) is de in 1478-1479 genoemde Konincksbempt niet identiek aan de op de atlas van Jacob Kuyper2 vermelde Koningsboemd [= Koningsbeemd, lees: Schutterskoningsbeemd]? Met vriendelijke groeten, Alfred Disch. 1) W.G. = J.W.H. (Willem) Goossens (‘Eene schaking te Heerlen in de 15de eeuw’) in De Maasgouw, jaargang 50, Maastricht 1930, blz. 41. 2) J.Kuyper: Gemeente-atlas van Nederland. Leeuwarden 1866-1867. Confer de aan Limburg gewijde fotografische reproprint, Maasbree 1981, niet gepagineerd; zie plattegrond van de gemeente Heerlen.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 33
5 augustus 2005
7
575
DE NOBELE ORDE VAN DE PAPEGAY (3) Vervolg op SB 31, blz, 541-543, en SB 32, blz. 558-561
VAN: De Heer Robert Wuyts, kanselier en griffier van de Nobele Orde van de Papegay (NOVP)
Heraldisch wapen van de NOVP -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
NOBELE ORDE van de PAPEGAY VzW. Ordo Nobilis Papegayi
1 van 2
Verzoek tot rangneming Aanvrager (Gilde,/ Schutterij):…………………………………………………………………………………………. …………….……………………………………………………………………………………………………………; adres:
…………………………………………………………………………………………………………….;
postcode: …………………………………….;
plaats: ……………………………………………………………………….;
telefoonnummer: ……………………………;
e-mail: ……………………………………………………………………….;
rechtsgeldig vertegenwoordigd door ondergetekenden, verzoekt / verzoeken de kandidatuur / de promotie in overweging te willen nemen van Mw. / Dhr. ……………………………………………………………………………………………………………………………. Adres: …………………………………………………………………………………………………………………………….. Postcode: ………………………………..
Plaats : ……………………………………………………………………………...
Telefoon:…………………………………
E-mail : ……………………………………………………………………………..
Geboortedatum:……………………………………………………………………………………………………………………… Lid der Gilde / Schutterij sinds…………………………………………………………………………………………………….. Functie / Rang in de vereniging: ………………………………………………………………………………………………….. Kandidaat is reeds / geen drager van andere onderscheidingstekens (vereniging, kerkelijk, wereldlijk) Zo ja, welke? ……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………….. Voorgestelde onderscheiding / promotie (Aankruisen wat van toepassing is): O – Drager van Bronzen medaille
O – mét Papegaai
O – Drager van Zilveren medaille
O – mét Papegaai
O - Drager van Gouden medaille
O - mét Papegaai
O – Officier O – Commandeur Opmaak van de medaille: O – Civiel O – Militair (aankruisen wat gewenst is). Motivering van het verzoek ( mag worden bijgevoegd op een separaat blad ):
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------576
5 augustus 2005
8
Schuttersbrief - nummer 33
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2 van 2
De kanselarijkosten worden gedragen door (aankruisen wat van toepassing is): De Gilde De rangnemer Een sponsor Naam sponsor:………….. ………………………………………………………………………… Adres: ……………………………………………………………………………………………… Postcode:…………………………
Plaats: ……………………………………………………...
Telefoon:…………………………
E-mail:……………………………………………………...
* * * * * * * * * * * * * Ondergetekenden bevestigen de juistheid van de verstrekte gegevens met hun handtekening . Plaats: ……………………………………
Datum: ……………………………………….
De Hoofdman / Staande Deken
De Griffier / De Deken-Schrijver
Naam: ………………………..
Naam: …………………………..
Handtekening:
Handtekening:
* * * * * * * * * * * * * P.S. -
Enkel volledig ingevulde formulieren komen in aanmerking voor behandeling
-
Bij meerdere aanvragen mag dit formulier gekopieerd worden
-
Terugzenden aan de griffie van de Orde: Ordo Nobilis Papegayi vzw. Leopold Gilislaan 26 BE – 2100 DEURNE / A. België
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 33
5 augustus 2005
9
577
VAN: De Heer Lothar Heupts, algemeen secretaris van de Europese Gemeenschap van Schuttersgilden (EGS)
Heraldisch wapen van de EGS
Erkelenz-Holzweiler (D), den 25ten Juli 2005 Sehr geehrter Herr Disch, nach meiner sicher nicht immer maßgeblichen Meinung hat der NOBLE ORDE VAN DE PAPEGAY mit dem Schützenwesen eigentlich nichts gemeinsam. Mir ist nicht bekannt, daß dieser Orden in irgendeiner Form durch einen Verband der Schützen gestiftet oder aufgelassen wurde. Es ist von daher sehr fraglich, wieso dieser Orden immer wieder versucht in den Reihen der Schützen einen Platz zu suchen der ihm eigentlich nicht zusteht. Der Orden ist von keiner Schützenorganisation in Europa anerkannt. Sollte diese meine Meinung nicht zutreffen, so bitte ich um entsprechende Information. Ansonsten hat der Orden in einer Schützenveröffentlichung nichts zu suchen, weil er sich lediglich mit Schützenstrukturen schmückt um sich damit Geltung zu verschaffen. Herzliche Grüße, Lothar Heupts
In vertaling Erkelenz-Holzweiler (D), 25 juli 2005 Zeer geachte Heer Disch, Naar mijn beslist niet altijd toonaangevende mening heeft de NOBELE ORDE VAN DE PAPEGAY met het schutterswezen eigenlijk niets gemeenschappelijk. Mij is niet bekend, dat deze Orde op een of andere wijze door een schuttersverband is gesticht of van de grond getild. Het is daarom zeer de vraag, hoe zo deze Orde steeds weer probeert in de rijen der schutters een plek te verwerven die haar eigenlijk niet toekomt. De Orde is door geen enkele schuttersorganisatie in Europa erkend. Mocht deze opvatting van mij niet kloppen, dan vraag ik om adequate informatie. Anders heeft de Orde in een schutterspublicatie niets te zoeken, daar zij zich slechts met schuttersstructuren tooit om daarmee aan betekenis en invloed te winnen. Hartelijke groeten, Lothar Heupts. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------578
5 augustus 2005
10
Schuttersbrief - nummer 33
VAN: De Heer Robert Wuyts, kanselier en griffier van de Nobele Orde van de Papegay (NOVP)
Heraldisch wapen van de NOVP
Beste Heer Disch,
Deurne-Antwerpen (B), 3 augustus 2005
Hier dan uiteindelijk ons antwoord op de mening van dhr. Lothar Heupts. Het wachten is te wijten aan het feit dat ik overleg diende te plegen met de Raad van Bestuur voor wat betreft ons antwoord. Evenals U doet het ons leed, dat dhr. Heupts het absoluut nodig acht oude koeien uit de gracht te moeten halen en oude wonden open te rijten. Dit terwijl men ons van diverse zijden liet weten dat de misverstanden reeds lang waren opgelost en de plooien gladgestreken. Dit temeer daar de heer Heupts van héél de kwestie - in zoverre er een kwestie was - geen barst afweet. En hetgeen hij meent te weten, is dan ook nog van ‘horen zeggen’. Hij zegt trouwens zélf, dat ‘seine Meinung nicht immer massgeblich ist.’ Algehele opluchting, in onze kringen dan, waar men trouwens nooit heeft kunnen te weten komen wat men de Orde eigenlijk verweet. Ook niet bij rechtstreekse vragen. Is het haar onafhankelijkheid? Haar succes? Wij hebben ook nooit beweerd, dat wij banden hebben met een Unie, Bond, Federatie of enige andere koepelorganisatie. Integendeel. Wij hebben steeds zeer duidelijk gesteld, dat wij een onafhankelijk en soeverein lichaam zijn, niet gebonden aan enige koepel, en dat de eretekens worden uitgereikt zonder onderscheid van geslacht, ras, taal of nationaliteit en eveneens zonder onderscheid van politieke, filosofische of religieuze overtuiging. Een zuivere houding dus. Wij wensen van de Orde géén sekte te maken! Het is dus waar: de Nobele Orde van de Papegay ‘ist von keiner Schützenorganisation [= koepel] anerkannt.’ Doch dat is juist een van onze sterktes. Wij zijn vrij in ons doen en laten. Wringt dáár het schoentje? Wie weet! Door haar karakter en haar ceremonieel onderscheidt de Nobele Orde van de Papegay zich van andere medailleringen, waarvan de waarde op hun gebied zeker niet betwist wordt. Het is echter deze eigen manier van handelen welke mede ten grondslag liggen aan het succes van de Orde. Trouwens de Orde zélf verleent geen eretekens. Het zijn de gilden, de schutterijen en andere gelijksoortige verenigingen die ons verzoeken eretekens aan hun verdienstelijke leden uit te reiken. Is het dát misschien waar de heer Heupts niet bij kan? Ter info. Het aantal gemedailleerden per land (toestand op 01.06.2005): België: 520 Litouwen 2 Duitsland 28 Nederland 117 Frankrijk 100 Oostenrijk 12 Italië 3 Ver. Koninkrijk 2 Liechtenstein 12 Zweden 1 797 Hopelijk voldoet dit. Confraterneel, R. Wuyts. P.S. Toch verwonderlijk, dat aanvallen ons steeds bereiken via derden Waarom niet op de man af het probleem aansnijden? NAGEZONDEN BERICHT. Waarde Heer Disch, Aan het rijtje van 10 (tien) landen met NOVPgemedailleerden is nog toe te voegen: Zwitserland (1). Het aantal toe te voegen gemedailleerden (1) is echter dermate klein, dat het geen invloed heeft op het eindgetal. Sorry! De 1ste rangneming had plaats op 27.06.1975, de laatste rangneming op 01.06.2005. Beste groeten, R. Wuyts
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 33
5 augustus 2005
11
579
VAN: De Heer Lothar Heupts, algemeen secretaris van de Europese Gemeenschap van Schuttersgilden (EGS)
Heraldisch wapen van de EGS
Erkelenz-Holzweiler (D), den 6ten August 2005 Sehr geehrter Herr Disch, es geht nicht darum, alte Kamellen erneut auszugraben. Ich habe zur Sache lediglich festgestellt, daß der NOBLE ORDE VAN PAPAGAY mit dem Schützenwesen in Europa nichts gemein hat. Weder eine Vereinigung noch sonstige Koepelorganisaties anerkannt noch eingerichtet worden. Es ist eine selbständige Einrichtung, in der sich einige Menschen zusammen getan haben um andere Menschen auszuzeichnen. Wie auch in dem Schreiben von R.Wuyts deutlich formuliert wurde. Eine Organisation, die eigentlich ohne Inhalte ist, was sie für sich als ihre Stärke betrachtet. Dem ist nichts hinzuzufügen. Ich hatte lediglich gefragt, was den dieser Orden mit Schützen zu tun hat. Nach der Antwort von R.Wuyts: Nichts! Er verteilt Orden, an wen auch immer. Eigentlich wollte ich den SCHUTTERSBRIEF nicht als Diskussionsforum nutzen. Jedoch scheint mir, auch nach einigen Rückfragen innerhalb unserer Organisation hier eine Klarstellung notwendig. gewesen zu sein. Dafür danke ich auch Ihnen ausdrücklich. Herzliche Grüße, Lothar Heupts. In vertaling Erkelenz-Holzweiler (D), 6 augustus 2005 Zeer geachte Heer Disch, Het gaat er niet om, oude koeien uit de sloot te halen. Ik heb terzake slechts vastgesteld, dat de NOBELE ORDE VAN DE PAPEGAY met het schutterijwezen in Europa niets gemeenschappelijk heeft. En noch door een vereniging noch door welke koepelorganisatie dan ook erkend of ingesteld is. Zij is een zelfstandige instelling, waartoe enige personen zich verenigd hebben om andere personen een onderscheiding te verlenen. Zoals ook in het schrijven van R.Wuyts duidelijk verwoord werd. Een organisatie die eigenlijk zonder inhoud is, wat zij voor zichzelf als haar kracht beschouwt. Daar hoeft niets aan toegevoegd te worden. Ik heb alleen gevraagd, wat dan wel deze Orde met schutters te maken heeft. Volgens het antwoord van R.Wuyts: niets! Zij verleent onderscheidingen aan wie dan ook. Eigenlijk wilde ik de SCHUTTERSBRIEF niet als discussieforum gebruiken. Niettemin schijnt mij, ook na enige consultaties binnen onze organisatie, hier een verduidelijking noodzakelijk geweest te zijn. Daarvoor dank ik ook U uitdrukkelijk. Hartelijke groeten, Lothar Heupts. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------580
5 augustus 2005
12
Schuttersbrief - nummer 33
NU ÓÓK DE IDENTITEIT VAN HET NEDERLANDSE SCHUTTERSGILDENWEZEN IN GEVAAR? (6) Vervolg op SB 28, blz. 498, SB 29, blz. 514–516, SB 30, blz. 529-530, SB 31, blz. 549, en SB 32, blz. 552-554
UIT: het dagblad De Gelderlander van 22.7.2005 Wim Sanders, tevens FGS-bestuurslid GROESBEEK - ‘Nauwelijks te verteren’, noemen schutterijen in Gelderland, Limburg en Brabant de op handen zijnde aanpassing van de Circulaire Wapens en Munitie. De circulaire is een onderdeel van de wapenwetgeving met aanwijzingen voor de politie over de uitvoering van de wet en het beleid van justitie. Korpschefs van de politie geven vergunningen aan sportschutters en schietverenigingen om onder strikte voorwaarden te mogen beschikken over wapens of munitie. In de conceptcirculaire staat onder meer dat schutterijen zich moeten aansluiten bij een schietbond. De enige in Nederland erkende instantie is de Koninklijke Nederlandse Schutters Associatie (KNSA). ‘Wij hebben als schutterij niets met schietsport’, zegt Wim Sanders, secretaris en lid van het dagelijks bestuur van schutterij St.-Hubertus in Groesbeek. ‘Den Haag weet niet waar ze over praat. Bovendien kost het lidmaatschap van de KNSA nogal wat.’ Leden van schietclubs bewaren thuis duizenden vuurwapens. Een kamermeerderheid van LPF, CDA en PvdA vindt dat een onaanvaardbaar risico. Daarom vroegen ze minister Donner van Justitie ruim een jaar geleden om de wapenwet te wijzigen. Aanleiding waren enkele dodelijke schietincidenten met legale wapens vorig jaar. De KNSA zag meteen al niets in het plan van de drie partijen. ‘Het is heel gemakkelijk om illegaal aan een wapen te komen. De politiek moet het probleem van schietpartijen niet op de schietverenigingen afwentelen’, zei directeur Duisterhof indertijd. Sanders: ‘Op dit moment hebben twee mensen in onze vereniging een verlofpas. Zij mogen de tien verenigingswapens onderhouden en vervoeren. Met de nieuwe wet moet iedereen zo'n pas hebben. En dat terwijl een groot deel van onze leden alleen met het koningschieten schiet. Slechts zestig van de ruim tweehonderd leden schieten wekelijks in competitieverband.’ Bovendien wil Sanders niet vergeleken worden met schietverenigingen. ‘De schutterij is folklore. Het gaat ons om vriendschap en sociaal contact in het dorp. Dat is iets heel anders. Ik ben bang dat het aantal leden zal afnemen als de contributie ineens verdubbelt door de afdracht aan de KNSA.’ De circulaire zou per 1 mei 2005 ingaan. Dat werd uitgesteld tot 1 juli. Inmiddels is er nog niets veranderd. ‘Ik heb geen idee hoe het nu verder zal gaan’, zegt Sanders. In de hoop nog iets te kunnen veranderen, hebben de Gelderse, Limburgse en Brabantse schuttersgilden een brief geschreven aan minister Donner van Justitie. Bovenstaand krantenartikel verscheen in diverse regionale edities van De Gelderlander. Verslaggever is Wiesje Bakema. De portretfoto is door ons aan het artikel toegevoegd; het helaas erg donkere fotootje is zó van de FGS-website geplukt. Het aanvangscitaat ‘Nauwelijks te verteren’ lijkt te zijn ontleend aan SB 29, blz. 515, voorlaatste alinea. Voor de letterlijke tekst van de brief aan minister Donner zie SB 32, blz. 552-553. Op het moment van het kranteninterview (vlak vóór 20 juli j.l.) kon het uiteraard niet bekend geweest zijn, dat kort daarna de CWM door publicatie (nl. op 20 juli j.l.) vastgesteld werd: zie Staatscourant nr. 138, Den Haag / woensdag 20 juli 2005, blz. 3, kolom 5; www.overheid.nl > Wet- en regelgeving; alsmede SB-bijlagen, deel 3 - editie 2, Maastricht / zaterdag 23 juli 2005. Zoals de zaken er nu voorstaan, hebben de schuttersfederaties NBFS, OLS en FGS nog tot en met 31 juli van volgend jaar respijt, want op 1.8.2006 treedt de CWM volledig in werking! SB-redactie
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 33
5 augustus 2005
13
581
VAN: De Heer M.W.E.M. (Mathy) Leunissen, vaandrig en mede-internetredacteur van de Broederschap St.-Sebastianus te Klimmen, documentalist van het Limburgs Schutterstijdschrift Beste Alfred,
Klimmen (Lb.), 25 juli 2005
Hoe zit het eigenlijk met de folkloristische schutterijen/gilden die op dit moment niet aangesloten zijn bij de NBFS, OLS of FGS? Wie vertegenwoordigt in de onderhandelingen met Den Haag die schutterijen/ gilden? Wie komt er voor hun belangen op? Want: als de drie grote schuttersfederaties dezelfde rechten krijgen als de KNSA (om dus licenties uit te geven bijvoorbeeld), dan worden de nog nergens bij aangesloten schutterijen/gilden toch gedwongen om lid te worden van de KNSA of van een van de drie schuttersfederaties. Wat de drie schuttersfederaties voor haarzelf en voor alle bij haar aangesloten bonden, kringen en schutterijen/schuttersgilden proberen te vermijden (nl. een eventueel verplicht KNSAlidmaatschap), staat dus sowiezo te gebeuren met de verenigingen die niet zijn aangesloten bij de drie schuttersfederaties. Die verenigingen worden alsnog gedwongen om lid te worden van een overkoepelende organisatie. Want er zullen vast en zeker nog genoeg folkloristische schutterijen/gilden zijn waarop de Circulaire Wapens en Munitie 2005 (CWM 2005) eveneens van toepassing is. Hoeveel verenigingen zijn dat trouwens? En nog belangrijker (en dit is misschien een domme opmerking, maar): voorzover ik weet, heeft de CWM 2005 (vooral?) betrekking op vuurwapens. [Ik geef toe: zo goed geïnformeerd ben ik niet; dus eigenlijk zou ik mijn mond erover moeten houden omdat ik er geen ‘verstand’ van heb!]. Maar hoe zit het dan met de kruis- en handboogschutterijen (-gilden). Of nog beter: hoe zit het met de schutterijen/gilden die een lans of dergelijke meevoeren? Wat dat betreft, is de laatste groep ‘gevaarlijker’ in die zin, dat het voor hen veel gemakkelijker is om bij wijze van spreken iemand aan de lans te rijgen dan dat ik met een onklaar gemaakt geweer iemand overhoop probeer te schieten (wat overigens sowieso al moeilijk gemaakt wordt, omdat bij onze vereniging de geweren bij elkaar achter slot en grendel liggen). Punt is: mijns inziens zijn er verenigingen (niet eens zozeer folkloreschutterijen of folkloristische schuttersgilden) die heel wat gevaarlijkere ‘wapens’ meevoeren dan een gesaboteerd / onklaar gemaakt geweer. Wat dat betreft, is een honkbalknuppel nog gevaarlijker in mijn ogen. Dus... zoals gezegd, misschien ietwat domme vragen en/of opmerkingen, maar ik stel liever domme vragen en maak liever domme opmerkingen dan dat me iets onduidelijk blijft. Misschien dan toch niet zo dom om het te vragen of op te merken.. Groetjes, Mathy Leunissen.
AAN: De Heer Mathy Leunissen Beste Mathy,
Maastricht, 25 juli 2005
Om de reden die jijzelf al noemt, heb ik in mijn mailing van 15 juli jongstleden aan alle in ons land nog niet bij een van de drie grote schutterfederaties aangesloten schutterijen (schuttersgilden), dus aan de zogeheten ‘categorale’ schutterijen (schuttersgilden), het dringend advies gegeven alsnog die aansluiting serieus en versneld in overweging te nemen. Zie SB 31, blz. 549, punt 7. Mocht de gemeenschappelijke actie van de NBFS, OLS en FGS richting Den Haag leiden tot het door ons allen zozeer gehoopte resultaat, dan is het alleszins wenselijk en geboden, dat de drie schuttersfederaties vervolgens een actieve acquisitiebeleid gaan voeren richting de in de vorige alinea bedoelde kleine (immers hooguit uit ettelijke tientallen schutterijen / schuttersgilden bestaande) doelgroep. Schutterijen (schuttersgilden) die andere types wapen hanteren dan explosiewapens (= vuurwapens en luchtdrukwapens), hoeven voorshands niets te vrezen. Weliswaar is de recent vastgestelde ministeriële circulaire zeer zeker van toepassing op alle steek-, slag- en schietwapens (dus inclusief sabels, lansen, kruisbogen en handbogen!), maar het door de CWM 2005 voorgeschreven KNSA-lidmaatschap betreft louter de vergunninghouders van wapens die onder het regime van Paragraaf 2.6 - Categorie III vallen. Tot die categorie worden namelijk alléén de vorengenoemde explosiewapens gerekend. Kruisboog- en handboogschutterijen pur sang kunnen - voorlopig althans - opgelucht ademhalen! Laten we voor hen blij zijn en idem dito, dat ’s lands overheid in al haar wijsheid de schutterlijke hellebaardiers, piekeniers, lansdragers e.a. óók niet heeft willen treffen, laat staan: deze of gene honkbalclub! Met vriendelijke groeten, Alfred Disch
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------582
5 augustus 2005
14
Schuttersbrief - nummer 33
VERSCHIJNING VAN DE SCHUTTERSBRIEF (16) Vervolg op SB 32, blz. 566
-----Maandag, 25 juli 2005 Geachte Heer Disch, Hartelijk dank voor de bijdrage die U ook nu weer via Uw mededelingenblad hebt geleverd. Dit geeft een structureel overzicht van de laatste ontwikkelingen en uitgaven. Vooral de nieuwe Circulaire Wapens en Munitie baart zorg, dat is duidelijk. Zo mogelijk zou ik graag de 200 pagina's wet ontvangen. De prijs daarvan graag bijvoegen. Hartelijk dank en graag tot horens. Bert Adriaens. Bert Adriaens, deken [= voorzitter] van de Gilde Sinte-Catharina 1480, Weert (Lb.) Reactie van de redactie Geachte Heer Adriaens, De editie 2 van deel 3 uit de reeks SB-bijlagen zend ik U zo spoedig mogelijk toe. U hoeft daar helemaal niets voor te betalen, al is een vrijwillige (!) bijdrage ten bate van de SB-stichting (i.o.) natuurlijk altijd welkom. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch. -----Maandag, 25 juli 2005 Beste Alfred, Je informatie is interessant (‌). Met vriendelijke groet, Rita van Driel. Rita van Driel, directeur van de Nederlandse Handboog Bond / NHB, Rosmalen (N.Br.) -----Maandag, 25 juli 2005 Beste Alfred, Veel succes. Joost Schouten. Joost Schouten, schuttersvriend, Amsterdam (N.H.). -----Maandag 25 juli 2005 Geachte Heer Disch, Dank voor de toezending van SB 32 (‌). Met gildengroet, Van der Weijden. Mr. Th.A.G.M. (Lot) van der Weijden, voorzitter van de NBFS, Dorst (N.Br.) -----Dinsdag, 26 juli 2005 Geachte Heer Disch, Graag zou ik mij willen abonneren op de Schuttersbrief, daar ik het een vorm vind van modern communiceren, iets wat helaas nog onbekend is in ons schutterswezen. Indien U mij toelaat als abonnee, zou ik graag enkele discussies willen opstarten. Met vriendelijke groet, Peter Korten. Peter Korten, voorzitter van de schutterij St.-Barbara te Tungelroy (Lb.), auteur van diverse publicaties over het schutterijwezen, Molenbeersel (Belg.Lb.) Reactie van de redactie Geachte Heer Korten, Natuurlijk bent U van harte welkom als (gratis) abonnee. Uw naam is inmiddels geplaatst op de SB-verzendlijst. Overigens ook zonder SB-abonnee te zijn, mag men in ons e-magazine publiceren. Met belangstelling wacht de redactie Uw kopij af. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 33
5 augustus 2005
15
583
RECENSIE (21) Vervolg op SB 32, blz. 566
Lees- en kijkboek over het schutterijwezen te Weert (Lb.)
TITEL: Onder één banier. Een geschiedenis van de stadsschutten van Weert. Weert 2005. REDACTEURS: W. Nouwen en J Wassink. EDITOR: Het Gilde van Wieerter Stadsschötte Sinte Catharina 1480. FORMAAT: 32 cm bij 23 cm; 160 bladzijden; met meer dan 200 afbeeldingen (foto’s, kaarten, tekeningen), veelal in kleur; harde kaft. OPLAGE: 1.000 exemplaren. PRIJS: € 24,95; verzendkosten: € 5,50. WIJZE VAN BESTELLING: door overmaking van het verschuldigde bedrag naar bank-
rekeningnr. 15 15 96 115 t.n.v. St.-Catharina te Weert o.v.v. ‘Onder één banier’; internationale IBANcode: NL 34 RABO 01 51 59 61 15. AFHAALADRES: Boekhandel Tindemans, Langstraat 3-5, Weert. ---
De huidige St.-Catharinagilde van Weert heeft met dit boek eer ingelegd. Niet alleen haar eigen geschiedenis maar ook die van de niet meer bestaande stadsschutterijen St.-Joris en St.-Hubertus worden in dit boek uitstekend beschreven. Dr. Jos Wassink nam de eerste drie hoofdstukken (vanaf de Late Middeleeuwen tot het jaar 1795) voor zijn rekening, Wiel Nouwen de overige vijf hoofdstukken (vanaf 1795 tot heden). De chronologische beschrijving is tegelijk ingebed in de totale historie van de stad Weert, hetgeen gecompleteerd wordt door bij elke geschiedenisperiode passende maaltijdrecepten (van de hand van F.Weerts, met bijbehorende tekeningen van F.Gubbels) en illustraties van klederdracht. Drs. J. Verstraelen (blz. 68) zorgde voor achtergrondgegevens over de schutters op de ledenlijst van de St.Catharina (alias Jonge Schutten) van 2.6.1735, C.Tubée (blz. 138-149) voor de samenstelling van de lijsten van de dekens van de drie stadsschutterijen en redacteur Wassink (blz. 150-155) voor de ledenlijsten van de St.-Hubertus (alias Busseschutten) uit 1662 en de St.-Joris (alias Alde Schutten) uit 1772; de namen van de 61 tegenwoordige leden van de St.-Catharina treft men op blz. 137 aan. De uitvoerige bronnenlijst is helemaal aan het slot van het boek te vinden (blz. 157-159). De gehaaste lezer die zelfs geen tijd heeft om zich te vergapen aan de talloze schitterende afbeeldingen (steeds met bijschrift), kan nog altijd voor een korte samenvatting terecht op blz. 134-135. Onder één banier is overduidelijk het resultaat van goed (!) teamwork: de teamwerkers die hierboven niet genoemd zijn, staan vermeld in de Colofon op blz. 4. In het Voorwoord op blz. 5 verantwoorden Nouwen en Wassink zich voor de opzet van het boek, waarvan zij de (globale) inhoudsopgave verstrekken op blz. 7 en 9. Onder één banier: ik beveel van harte dit boek bij U aan! Alfred Disch
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------584
5 augustus 2005
16
Schuttersbrief - nummer 33
RECENSIE (22) Vervolg op SB 33, blz. 584
Boek over de oudst bestaande schuttersgilde ter wereld: de Koninklijke Hoofdgilde St.-Sebastiaan te Brugge (W.Vl.)
Het monumentale verenigingsgebouw (achterzijde) van de St.-Sebastiaansgilde te Brugge met de 30 m hoge beiaard en de ca. 1 hectare grote tuin (Bron: www.sebastiaansgilde.be) Titel:
De Koninklijke Hoofdgilde Sint-Sebastiaan Brugge 1379-2005. [Op de titelpagina: Ontstaan der schuttersgilden en meer in het bijzonder van de Koninklijke Hoofdgilde van Sint-Sebastiaan te Brugge]. Brugge 2005. Auteur: Marc Lemahieu. Editor: Koninklijke Hoofdgilde Sint-Sebastiaan Brugge vzw. Formaat: 24 cm bij 16½ cm; 132 bladzijden; 25 afbeeldingen, veelal kleurenfoto’s. Oplage: slechts 300 exemplaren. Wacht dus niet te lang met Uw bestelling! Prijs: € 18,50; voor verpakking en verzending: € 3,- (België) of € 8,- (Nederland). Het boek kan besteld worden door overschrijving op rekening 738-0083660-68 (België) of IBAN: BE82 7380 0836 6068 en BIC: KREDBEBB (Nederland) t.n.v. St.-Sebastiaansgilde te Brugge en m.v.v. ‘Boek 2005’. Vermeld tevens duidelijk Uw eigen adres; het best wordt dit laatste nog eens afzonderlijk per e-mail aan ml@lemahieu-desomer.be bevestigd. Voorzover ik weet, is de Koninklijke Hoofdgilde St.-Sebastiaan te Brugge de oudst bestaande schutterij ter wereld. Mij althans zijn géén schuttersgilden bekend die aannemelijk kunnen maken een nóg hogere leeftijd te hebben dan de Brugse handboogschutterij. Dat de St.-Sebastiaan van Brugge zéér vermoedelijk al anno 1379 moet hebben bestaan als ‘ghesellen met handboghen’ (oudste vermelding; stadsrekening 1379), toont Marc Lemahieu in zijn recent verschenen pennenvrucht aan. Lemahieu, thesaurier (= penningmeester) en een van de vijf archivarissen van de St.-Sebastiaan, geeft in zijn boek eerst een opsomming van de door hem geraadpleegde tientallen bronnen (blz. 7-9). Dan volgt de Inleiding (blz. 1115), waarin hij afrekent met de tot in de 20ste eeuw volgehouden ‘legende’ over het ontstaan van de St.Sebastiaansgilde en haar heraldisch wapen ten tijde van de Kruistochten (1096-1270). Aansluitend wordt in Hoofdstuk 1 (blz. 17-33) ingegaan op de voorgeschiedenis van het schutterijwezen en op ‘de wortels van het papegaaischieten’. In Hoofdstuk 2 (blz. 35-66) vertelt Lemahieu over het feitelijke ontstaan van de kruisboog-, handboog-, geweer- en schermgilden. Hoofdstuk 3 (blz. 67-68) verstrekt de belangrijkste conclusies. Daarna volgen nog drie interessante bijlagen: de eerste over de soorten leden van de St.Sebastiaan (blz. 69-84), de tweede over de oudste verenigingsarchiefstukken (blz. 85-117) en de derde bijlage over de bijzondere banden met Engeland (blz. 119-127). Aan het eind (blz. 129-131) wordt in het Engels een samenvatting van het gehele boek gegeven. Met P.Flamey, de ‘Sire’ [= schutterskoning], in diens Voorwoord (blz. 5) ben ik het eens, dat Lemahieu’s research heeft geleid tot nieuwe inzichten. Maar of de door Lemahieu deels nieuw onderbouwde stelling van dr. Theo Reintges inzake Vlaanderen als bakermat van het schuttersgildenwezen werkelijk klopt? Hoe het ook zij, Marc Lemahieu verdient met zijn boek ons aller lof! Alfred Disch
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 33 5 augustus 2005 585 17
VRAAG EN ANTWOORD (Afl. 9) Vervolg op SB 27, blz. 496
Gelieve Uw antwoord steeds (óók) te richten aan de redactie van de SCHUTTERSBRIEF (redactie@schuttersbrief.nl), zodat niet alléén de vraagsteller maar álle SB-lezers er profijt van kunnen hebben! ------
ANTWOORD 22 (inzake bronzen geweertje) [Vervolg 4] Vervolg op: SB 6, blz. 248; SB 15, blz.346-347; SB 23, blz. 418 (2x). Vragensteller: Dhr. Sjoerd Hoogenkamp te Wolvega (prov. Friesland), sjoho@yahoo.com. Beste Sjoerd, Wellicht kan het van nut zijn om ook de volgende bron te raadplegen: www.ebay.nl >Home > Community > Prikborden > Verzamelen, speelgoed en hobby > Klein geweertje gezocht (Chriscilia). Met vriendelijke groeten, Alfred Disch. ------
VRAAG 38 (inzake aanbod boeken) Dhr. Frans Mennen te 5504 CE Veldhoven (Witherenstraat 30; telefoon: 040 - 254 02 31; fransmennen @zonnet.nl) heeft de volgende boeken in de aanbieding: 1) Schuttersgilden in Noord-Brabant (1983) door W. Iven; 2) Landjuweel Oirschot 1980; en 3) De Ouwe Limburger 1995. Per stuk € 5, excl. porto. ------
VRAAG 39 (inzake boeken) Iemand vraagt om een exemplaar van het boek Het Vendel van J.Toorians (Bergen / N.H. 1969). Gelieve hierover contact op te nemen met de SB-redactie: 043 - 325 76 62; redactie@schuttersbrief.nl. ------
VRAAG 40 (inzake vacature webmaster) Schutterij St.-Hubertus te Kessel (Lb.) zoekt een webmaster, bij voorkeur (dus niet per se noodzakelijk) binnen de eigen gemeente. Gelieve contact op te nemen met schutterijsecretaris Mw. Angela Verstraeten: angela.verstraeten@home.nl. ------
VRAAG 41 (inzake Amerikaanse Oorlogsbegraafplaats te Margraten) Al een tijdje is vooral mijn vader bezig met een ‘onderzoekje’ naar het bezoek van o.a. onze vereniging, de Broederschap St.-Sebastianus te Klimmen, aan de Amerikaanse militaire begraafplaats te Margraten (Lb.) op 22 juli 1945 (zie nevenstaande foto). De heer Luc Wolters schreef er ook al een kort stukje over in LS 64, blz. 38. Alhoewel bepaalde informatie al gevonden is in diverse kranten en in ons schutterslogboek, is wat wij hebben, niet veel. Daarom hoop ik via de SB meer inlichtingen in te winnen. Zie voor de gegevens die mijn vader al heeft gevonden, op onze website: www.sint-sebastianus.nl > Geschiedenis > Onze vereniging > Uit de rijke historie van onze broederschap (8ste bolletje) > 22 Juli 1945 etc. Dus hier volgen mijn vragen: 1) welke verenigingen waren destijds lid van de RKZLS?; 2) wie of welke verenigingen vertegenwoordigden destijds de MiddenLimburgse Schuttersbond? Alle andere aanvullende informaties, foto’s of teksten, hoe onbeduidend en klein ze ook mogen lijken, zijn van harte welkom. Voor ons zijn ze van grote waarde. Met vriendelijke groet, Mathy Leunissen. [E-mailadres van dhr. M.Leunissen: evilzwelkeisevil@hotmail.com] ------
VRAAG 42 (inzake personalia) Was het U al bekend, dat mr. Lot van der Weijden als voorzitter afscheid gaat nemen van de NBFS, dar er een voordracht zal komen om Jos Michels (uit Belg.Lb.) en drs. Louis Litjens (uit Lb.) tot voorzitter resp. vice-voorzitter van de OLS te benoemen en dat de FGS nog steeds geen voorzitter noch een secretaris heeft? ------
VRAAG 43 (inzake SB in PDF) Denkt U eraan, dat de SB vanaf eind deze maand gaat verschijnen in PDF? Voor het geval U niet weet welke simpele handeling U zelf dient te verrichten om ervoor te zorgen dat voortaan elke bij U binnenkomende PDF-bestand automatisch op Uw computer geopend wordt, zie onze uitleg in SB 31, blz. 534. Zoals ieder andere aflevering kunt U ook SB 31 te allen tijde bij de redactie opvragen. M. vr. gr., A.D.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------586
5 augustus 2005
18
Schuttersbrief - nummer 33