Schuttersbrief 072

SCHUTTERSBRIEF Onregelmatig maar frequent verschijnend e-magazine als ideeënbus, discussieforum, actieprogram en informatieblad voor het schutterijwezen in het Nederlandstalige gebied van de EGS Nummer 72 – Maastricht, vrijdag 28 september 2007

REDACTIE Hoofdredacteur, tevens redacteur-Handboog: Alfred Disch Adjunct-hoofdredacteur, tevens ICT-coördinator en redacteur-Kruisboog: Jelger Visser Eindredacteur, tevens redacteur voor Documentatie en Zware Buks: Mathy Leunissen Redactrice voor het Italiaanse taalgebied: Ans Moors Webmaster en assistent-webmaster: Willem van Uden resp. Ab Reuling Technisch en zakelijk adviseur (Compres Media System, Maastricht): Jeroen Kaasenbrood --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

INHOUDSOPGAVE Redactie, Inhoudsopgave en Internet…………………………………………………………………..blz. 1365 De keizerslijst (1). Belgisch en Nederlands Limburg…………………………………................blz. 1366-1367 Het Nederlands Zoeavenmuseum (1)………………………………………………….................blz. 1368-1369 Spreekwoorden en gezegden (1). Inzake pijl en boog……………………………………….................blz. 1370 Nationaal Koningschieten in België (1)………………………………………………………….blz. 1371-1373 Radioprogramma ‘Balkon van Limburg’ over het schutterijwezen (2)……………….................blz. 1374-1379 De papegaai, biologisch en meer in het algemeen beschouwd (2)………………………….................blz. 1380 Marketentsters (3). Het Marketentsterstreffen 2007…………………………………………………...blz. 1381 De Schuttersbrief op cd-rom (3)……………………………………………………………………......blz. 1382 Het papegaaischieten (3)……………………………………………………………………………….blz. 1383 Kanttekeningen bij drs. Jos Gerits’ bevindingen inzake het schutterijwezen (3)………………...blz. 1384-1390 Recensie (34). Terugblik op EST 2006: een herinneringsboek……………………………....................blz. 1391 Verschijning van de Schuttersbrief (38)………………………………………………………………...blz. 1392 Mededelingen (Afl. 41)…………………………………………………………………………...blz. 1393-1395 Evenementenagenda: provinciaal - euregionaal - landelijk - internationaal (8)………………..blz. 1396-1397 Colofon en Redactieadres………………………………………………………………………………blz. 1398 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

INTERNET De SB is ook te lezen op de website van de Europese Gemeenschap van historische Schutters (EGS): www.e-g-s.eu of www.egs-schuetzen.com => Schuttersbrief [= Schützenbrief = Gazety Strzelcow].

De SB-website (www.schuttersbrief.nl) is in opbouw.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

© Copyright: SB-stichting (i.o.), Maastricht MMIV -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Schuttersbrief - nummer 72

28 september 2007

1

1365

DE KEIZERSLIJST (1) Belgisch en Nederlands Limburg VAN: De Heer D.J. (Daniël) Neutgens, keizer van Schutterij St.-Joseph Buchten en medeoprichter van Broederschap van Keizers (BvK) Beste Alfred,

Buchten, Sittard-Geleen (Lb.), 21 augustus 2007

Bij dezen stuur ik je de nieuwe keizerslijst toe.

Met vriendelijke schuttersgroeten, Daniël Neutgens

AAN: De Heer Daniël Neutgens Beste Daniël, Maastricht, 21 augustus 2007 De vandaag van jou ontvangen, actuele gegevens betreffende keizers van schutterijen (schuttersgilden) met de zware buks die aangesloten zijn bij een van de negen OLS-bonden, heb ik in onderstaand overzicht verwerkt.

Het zou mooi zijn, als we deze keizerslijst niet beperkt houden tot een OLS-overzicht maar als we toewerken naar een keizerslijst voor het ganse Nederlandse en Vlaamse taalgebied. Die meer uitgebreide lijst is dan eventueel onder te verdelen in overzichtjes per land, provincie, schuttersfederatie of naar het wapen.

Het valt me trouwens op, hoeveel keizers de OLS thans telt: bijna één op de twee OLS-verenigingen! Is het keizerschap binnen de Oud-Limburgse Schuttersfederatie niet van lieverlede aan het devalueren? Hoeveel van de hier bedoelde personen hebben wel op traditionele wijze (dus volgens de oude ‘driemaal-achtereen-koningis-keizer’-regel) hun keizerschap verworven? En bij hoeveel OLS-schutterijen is het niet al zó ver gekomen, dat betrekkelijk veel leden bij een schieting verstek laten gaan (vanwege de aan het keizerschap verbonden hoge kosten) waardoor de kans op een keizerschap binnen een en dezelfde schuttersvereniging aanmerkelijk vergroot wordt voor de doorgaans rijkere happy few die wél een keizerschap beogen? Bovendien: staat er op de huidige lijst (zie hieronder) niet ook menige keizer vermeld die dat allang niet meer is doordat hij tijdens een schieting onttroond is, maar die desondanks van zijn in deze aangelegenheid ‘autonome’ schutterij mag aanblijven vanwege de verkeerde uitleg die de betrokken schutterij geeft aan de ‘driemaal-achtereen-koning-iskeizer-voor-het-leven’-regel? [Hetgeen weer tot gevolg heeft dat bij zo’n schutterij een rij keizers ‘in de wacht’ kan gaan staan]. Gelukkig maken ze in Belgisch en Nederlands Limburg het evenwel nog niet zo bont als in het Gelderse stadje Huissen, waar zelfs elke aankomend oud-koning automatisch tot keizer gebombardeerd wordt; zie in dat verband SB 56, blz. 997-998. Dáár, te Huissen, is het derhalve een va-et-vient van keizers, terwijl volgens de beste en eeuwenoude schutterstradities het keizerschap nu juist een grote zeldzaamheid is of althans zou moeten zijn!

Met vriendelijke groeten, Alfred Disch Schutterij St.-Ambrosius St.-Anna St.-Anna St.-Anna St.-Antonius St.-Antonius St.-Antonius St.-Brigida St.-Catharina St.-Dionysius Eendracht St.-Eligius en Juliana St.-Elisabeth St.-Gregorius St.-Gregorius St.-Gregorius de Grote St.-Hubertus

Vestigingsplaats van de schutterij Hagedorn (Belg.Lb.) Maasbree (Lb.) Merum (Lb.) Opglabbeek (Belg.Lb.) Altweerterheide (Lb.) Slek (Lb.) Tegelen (Lb.) Noorbeek (Lb.) Stramproy (Lb.) Dorne (Belg.Lb.) Papenhoven (Lb.) Schinveld (Lb.) Stokkem (Belg.Lb.) Illikhoven (Lb.) Illikhoven (Lb.) Brunssum (Lb.) Nattenhoven (Lb.)

Keizer

Sinds

Woonplaats / gemeente

A. Bertjens ?

Hagedorn / Kinrooi Hay Bouten 2000 Maasbree / Maasbree Fred Hannen 1963 Merum / Roermond Joseph Nizette <2003 Opglabbeek / Opglabbeek André Salmans 2000 Altweerterheide / Weert H. Vranken 2002 Slek / Echt-Susteren Jan Faassen 2004 Tegelen / Venlo Martin Roodink 1983 Noorbeek /Margraten M. (Tjeu) Meulen 1996 Stramproy / Weert Michel Moors 1971 Dorne / Maaseik G.J.H. (Sjaer) Smeets 1980 Papenhoven / Sittard-Geleen G. Stürz ?

Schinveld / Onderbanken L. Beckers ?

Stokkem / Dilsen-Stokkem Martin Houben1) 1991 Vissersweert / Echt-Susteren M. (Rien) Snijders 2007 Sittard / Sittard-Geleen Michael Schobben 2003 Brunssum / Brunssum Pierre Demandt 1996 Urmond / Stein

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1366

28 september 2007

2

Schuttersbrief - nummer 72

Schutterij St.-Joseph St.-Joseph St.-Joseph St.-Joseph St.-Joseph Koningin Wilhelmina St.-Lambertus St.-Lambertus St.-Lambertus St.-Landricus St..-Laurentius HH. Marcellinus en Petrus St.-Margaretha St.-Martinus St.-Martinus St.-Martinus St.-Martinus St.-Martinus St.-Martinus St.-Martinus St.-Martinus St.-Maternus

Vestigingsplaats van de schutterij

Keizer

Woonplaats / gemeente

2003 Buchten / Sittard-Geleen 1996 Sint-Geertruid / Margraten 2003 Schinnen / Schinnen 1969 Nijswiller / Gulpen-Wittem ?

Grosswehrhagen / Selfkant (D) 1998 Heerlen / Heerlen 1985 Oirsbeek / Schinnen 1979 Molenbeersel / Kinrooi ?

Opglabeek / Opglabbeek Naad Schoenmakers 1996 Susteren / Echt-Susteren Jozef Baeten 2000 Meeswijk / Maasmechelen Frans Pluijmers 2006 Geleen / Sittard-Geleen Henk Kuypers 1993 Ittervoort / Leudal Martin van Beek 2003 Born / Sittard-Geleen Math Lebens 1975 Holtum / Sittard-Geleen Pieter Giebels 1999 Horn / Leudal Jeroen Schrooders2) 2005 Houthem / Valkenburg a/d Geul P. Mathijssen <2002 Dilsen / Dilsen-Stokkem H. Jacobs ?

Kinrooi / Kinrooi Ben van Vlodrop 1996 Linne / Maasgouw St-Martensvoeren (Belg.Lb.) Marc van Reusel 2002 Sint-Martensvoeren / Voeren Wylre (Lb.) Jan Simon 2005 Valkenburg / Valkenburg a/d Geul a St.-Monulphus en St.-Gondulphus I Mechelen /d M. (Belg.Lb.) F. Dedroog ? Mechelen a/d M. / Maasmechelen a a St.-Monulphus en St.-Gondulphus II Mechelen /d M. (Belg.Lb.) Eddy Schuermans 2006 Mechelen /d M. / Maasmechelen St.-Monulphus en St.-Gondulphus Rotem (Belg.Lb.) Gilbert Verslegers 1989 Rotem/ Dilsen-Stokkem St.-Nicolaas Meijel (Lb.) M. Verschuren ?

Meijel / Meijel St.-Nicolaas Susteren (Lb.) H.H.G. (Rico) Beckers 2007 Susteren / Echt-Susteren St.-Nicolaas en St.-Antonius Budel (N.Br.) M. Nulens ?

Budel / Cranendonck De Nobele Jonge en Oude Valkenburg (Lb.) Hans Hoffman2) 1996 Valkenburg / Valkenburg a/d Geul St.-Oda Boshoven (Lb.) Erna Huijerjans (!) 2007 Boshoven / Weert Onze Vrije Uren (H)4) Heythuysen (Lb.) Leny Timmermans (!) 1989 Heythuysen / Leudal St.-Paulus Epen (Lb.) A. Blezer <2002 Epen / Gulpen-Wittem St.-Paulus Roggel (Lb.) A. (Ton) Schreurs 1989 Roggel / Leudal St.-Pieter Leut (Lb.) P. Schuts ?

Leut / Maasmechelen St.-Rosa Sittard (Lb.) Wil Swinkels 2003 Sittard / Sittard-Geleen St.-Sebastiaan As (Belg.Lb) Herman Bayen ?

As / As St.-Sebastiaan Heerlerheide (Lb.) Lei Kleijnen 2005 Heerlerheide / Heerlen St.-Sebastianus Beegden (Lb.) F. Goeden ?

Beegden / Maasgouw St.-Sebastianus Margraten (Lb.) Pierre Faarts 1977 Margraten / Margraten St.-Sebastianus Mechelen (Lb.) H. Volders ?

Mechelen / Gulpen-Wittem St.-Sebastianus Mheer (Lb.) Pierre Scholtes 1996 Boven-Mheer / Margraten St.-Sebastianus Oost-Maarland (Lb.) Jan Odekerken 2003 Oost-Maarland / Eijsden St.-Sebastianus Spekholzerheide (Lb.) Jack van Gelderen2) 1977 Spekholzerheide / Kerkrade St.-Sebastianus Susteren (Lb.) Tom Widdershoven 2006 Susteren / Echt-Susteren St.-Severinus Grathem (Lb.) Dré Veugen 2006 Grathem / Leudal St.-Trudo Linkhout (Belg.Lb.) Marleen Neven (!) 1990 Linkhout / Lummen Wilhelmina Hingen (Lb.) Jelle de Jonge 1982 Hingen / Echt-Susteren St.-Willibrordus Obbicht (Lb.) J. (Sjeng) Maessen 1953 (!)

Echt / Echt-Susteren Zandakker Venray (Lb.) Joep Krijnen 1987 Venray / Venray 1) 2) 3) 4)

Buchten (Lb.) Sint-Geertruid (Lb.) Sweikhuizen (Lb.) Vijlen (Lb.) Waubach (Lb.) Nieuwenhagen (Lb.) Oirsbeek (Lb.) Molenbeersel (Belg.Lb.) Ophoven (Belg.Lb.) Echt (Lb.) Meeswijk (Belg.Lb.) Geleen (Lb.) Ittervoort (Lb.) Born (Lb.) Holtum (Lb.) Horn (Lb.) Houthem (Lb.) Houtissen (Belg.Lb.) Kinrooi (Belg.Lb.) Linne (Lb.)

Sinds

Daniël Neutgens Henny Wolfs Jos ter Haar Frans Baumans J. Laumen Rijk Valize J. (Zef) Debije Gerard Peeters J. van Deurzen

Sinds 2007 wegens ziekte (zie ook voetnoot 3) tot erekeizer (sic!) benoemd.

Echter géén keizer geworden volgens de ‘driemaal-achtereen-koning-is-keizer’-regel.

Als keizer aangebleven, ofschoon eenmaal of meermaals tijdens een schieting onttroond door een nieuwe keizer.

Niet bij de OLS aangesloten kruisboog-, handboog- of geweerschutterij (= K, H of G). De overige in de lijst genoemde -----schutterijen (met de zware buks) zijn dat wél.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Schuttersbrief - nummer 72

28 september 2007

3

1367

HET NEDERLANDS ZOEAVENMUSEUM (1) VAN: De Heer H.E.J. (Henny) Hoppenbrouwers, voorzitter van NBFS-Kring Baronie-Markiezaat en overheidslid van St.-Jorisgilde te Rijsbergen Beste Alfred Disch,

Rijsbergen, gemeente Zundert (N.Br.), 9 september 2007

Ik wil je graag attent maken op dit interessante artikel, gevonden op http://www.bndestem.nl/roosendaal/ article1853598.ece?startshow=null&startSlide=null. Ik las het in het dagblad BN / De Stem. Omdat ik in de Schuttersbrief heb gelezen over ex-zoeaven die lid van een schutterij (schuttersgilde) geworden zijn, dacht ik dat dit jou ook wel zou interesseren.

Met vriendelijke groeten, Henny Hoppenbrouwers

AAN: De Heer Henny Hoppenbrouwers Beste Henny Hoppenbrouwers,

Maastricht, 9 september 2007

In de SB-rubriek ‘De pauselijke zoeaven en het schutterswezen’ zijn inmiddels twee afleveringen verschenen: zie SB 55 (blz. 965-972) en SB 56 (blz. 991-992). Aan het slot van de eerste aflevering kondigde ik aan, dat er in een speciale rubriek van de Schuttersbrief aandacht zou worden geschonken aan het Nederlands Zoeavenmuseum (volgens de oude spelling: ‘Nederlands Zouavenmuseum’) te Oudenbosch. Toen (22 september 2006) wist ik niet, dat er reden zou zijn om de aangekondigde rubriek over het zoeavenmuseum versneld in de SB op te nemen. Die reden heb jij, beste Henny, nu aangereikt door mij te attenderen op berichtgeving waaruit blijkt dat het Nederlands Zoeavenmuseum in zijn bestaan wordt bedreigd: zie het onderstaande krantenbericht (met vervolgartikel). In latere afleveringen van deze rubriek kom ik zeker nog uitgebreid te spreken over het museum te Oudenbosch i.v.m. zijn betekenis als belangrijke informatiebron voor onze kennis over zoeaven die na hun Italiaanse periode toegetreden zijn tot deze of gene schutterij (schuttersgilde) en - nota bene - zelfs een eigen zoeavenschutterij (!) hebben opgericht. Dank voor jouw mailing.

Met vriendelijke groeten, Alfred Disch

UIT: het Noord-Brabantse dagblad BN / De Stem

Zouavenmuseum vecht voor eigen toekomst door Frank Timmers Zaterdag 8 september 2007 - OUDENBOSCH - Het bestuur van de stichting Nederlands Zouavenmuseum vreest haar eigen toekomst. Het museum op de Markt in Oudenbosch bestaat bij de gratie van de gemeente Halderberge en die heeft een onderzoek naar ‘de functie en het doel’ van het museum aangekondigd voor het jaar 2010.

Een prent uit de collectie van het Zoeavenmuseum: zoeaven strijdend voor de paus in de 19de eeuw [Bron foto: Nederlands Zoeavenmuseum]

Op dat moment is er nog acht jaar te gaan voor het contract tussen de broeders van Saint Louis en Halderberge afloopt. In dat contract staat dat de totale collectie van wijlen broeder Christofoor in bruikleen aan de gemeente wordt gegeven, op voorwaarde dat die het tentoonstelt en er goed voor zorgt. Vandaag bestaat het museum zestig jaar, wat vanmiddag wordt gevierd tijdens een bijeenkomst met een groep genodigden, onder wie ook het college van burgemeester en wethouders.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1368

28 september 2007

4

Schuttersbrief - nummer 72

Conservator Marijke Zonneveld van het museum vreest het ergste, afgaand op de belangstelling die het Halderbergse gemeentebestuur de voorbije tien jaar heeft getoond. ‘In Oudenbosch ging dat goed. Toen werd het museum regelmatig voor representatiedoeleinden gebruikt, door er bijvoorbeeld gasten te ontvangen.

Sinds Oudenbosch bij Halderberge hoort, is er amper contact op dat gebied.’

Zonneveld is een - deels - betaalde kracht. De gemeente twijfelt er volgens een woordvoerder aan, of het goed is dat driekwart van de totale subsidie naar personeelkosten gaat. ‘Met alleen vrijwilligers zou het museum moeten sluiten’, is het repliek van Zonneveld. ‘Wie gaat hier middagen achtereen zitten in de kou? Ook op sombere middagen dat er niemand komt.’ Om de collectie in goede conditie te houden, is de binnentemperatuur altijd achttien graden. ‘Ik heb altijd een trui en sokken aan’, zegt Zonneveld die buiten de tien uur dat ze betaald wordt, zeker nog eens tien uur als vrijwilliger werkt. Daarbij wordt ze geholpen door zeven vrijwilligers die allemaal enkele uurtjes per week aanwezig zijn. ‘Wie gaat hier middagen achtereen zitten in de kou? Ook op sombere middagen.’

Stichtingsvoorzitter Gabriël van der Heijde hoopt dat er snel duidelijkheid komt over de toekomst. ‘We zijn van plan om het pand aan de binnenkant een opknapbeurt te geven. Maar gezien de onzekere toekomst willen we dat eerst met de gemeente bespreken.’ Het Zoeavenmuseum zit in het oude gemeentehuis van Oudenbosch op de Markt.

Als de gemeente het contract in 2018 niet voortzet, gaat de collectie terug naar de broeders van Saint Louis.

Ook zij willen dat moment niet afwachten en overwegen de volledige collectie over te dragen aan de gemeente of de museumstichting. Daarvoor moet de Paus toestemming geven, wat de broeders inmiddels hebben gevraagd. Het museum bevat niet alleen uniformen en andere spullen die een goed beeld geven van de Pauselijke soldaten. Ook is er een groot register waar veel gebruik van wordt gemaakt door stamboomonderzoekers. Normaal gesproken komen er jaarlijks tussen de 1600 en 2200 bezoekers naar het museum, vorig jaar was een topjaar met 2500. Dat aantal wordt dit jaar naar verwachting niet gehaald.

Volgens conservator Zonneveld zijn het vooral groepen van bijvoorbeeld heemkundekringen en scholen die het museum bezoeken. En nazaten van Zoeaven, zoals de vrouw uit Waddinxveen die in het gastenboek schrijft: ‘Eindelijk een foto van mijn overgrootvader gezien. helemaal te gek! Bedankt!’

Pieter Jansz. de Jong sterft heldendood Zaterdag 8 september 2007 - Pieter ‘Janszoon’ de Jong uit Lutjebroek was een van de ruim drieduizend Nederlanders die in de negentiende eeuw het pauselijke Zouavenleger ging versterken. Hoewel versterken: de Nederlandse soldaten brachten vooral de macht van het getal in, het waren niet bepaald doorgewinterde militairen, die streden voor het koninkrijk van paus Pius IX.

Pieter Jansz. De Jong

[Bron foto: Nederlands Zoeavenmuseum]

De Fransen waren daarin veel bedrevener. Het grote gebied van de paus werd aangevallen door vrijheidsstrijders, waarna het pauselijke leger is opgericht. In Oudenbosch verzamelden de Nederlandse Zouaven zich, voordat ze vertrokken naar Italië. In 1870 heeft het Italiaanse leger het resterende deel van de kerkelijke staat bezet. De paus trok zich terug in zijn Vaticaan. Tot 1929 was hij een banneling die niet buiten durfde te komen.

Pieter ‘Janszoon’ de Jong heeft in 1867 zijn leven gegeven voor de paus. Tijdens de slag bij Monte-Libretti is hij zelfs de heldendood gestorven. Het duurde veel te lang om keer op keer zijn geweer te laden, waardoor hij ten strijde trok met de kolf van zijn wapen. Daarmee sloeg hij veertien vijanden het hoofd in, waarna hij door uitputting ineenzonk en werd doorstoken door zijn tegenstanders. De voetbalvereniging uit zijn woonplaats Lutjebroek heet De Zouaven en is de club waar Frank en Ronald de Boer leerden voetballen.

-----------

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 72 28 september 2007 1369

5

SPREEKWOORDEN EN GEZEGDEN (1) Inzake pijl en boog VAN: Alfred Disch, SB-hoofdredacteur Beste Schutters en Schuttersvrienden, Maastricht, 15 september 2007 Bij dezen open ik een nieuwe rubriek, gewijd aan spreekwoorden en gezegden die rechtstreeks ontleend zijn aan dan wel - terecht of ten onrechte - in verband gebracht worden met het schutters(gilde)wezen. Niet zelden is er helemaal géén aantoonbaar verband tussen een in deze rubriek gegeven uitdrukking en het schutterijwezen. Doorslaggevend om de uitdrukking dan tóch te noemen en te verklaren is dat het tref- of sleutelwoord waar het om gaat, óók voorkomt - zij het eventueel met een andere betekenis - in het schuttersvakjargon.

Per aflevering komen een of meer trefwoorden met de bijbehorende spreekwoorden en gezegden aan de orde.

De opsomming streeft naar enige volledigheid. Mist U echter bij een door mij behandeld trefwoord een of meer uitdrukkingen, dan hou ik mij ten zeerste aanbevolen dat U mij daarvan in kennis stelt. Ik zal dan in een van de volgende afleveringen melding maken van een en ander. Uiteraard zijn ook correcties en overige suggesties altijd van harte welkom.

Ten slotte nog even iets over het verschil tussen spreekwoorden en gezegden. Een spreekwoord is een uitspraak over een algemene levenservaring of met een wijze les, bijv.: De boog kan niet altijd gespannen blijven, d.w.z.: men moet zich af en toe ook eens ontspannen. Een gezegde daarentegen is een vaste, taaleigen verbinding van woorden, met figuurlijke betekenis, die geen werkwoord bevat en dus op zichzelf nooit een zin vormt, bijv.: Als een pijl uit de boog, d.w.z.: zeer snel.

Met vriendelijke groeten, Alfred Disch Pijl * Als een pijl uit de [ook:: een] boog = Zeer snel. Confer hieronder sub voce Pijlsnel. * Amors pijl [ontleend aan de Klassieke Oudheid] = De liefde. [Amor was bij de Romeinen de liefdegod, vaak voorgesteld als een gevleugelde knaap met pijl en boog (ook als toonbeeld van een mooi of lieflijk kind)]. * De zon schiet haar gloeiende pijlen [literaire taal], gezegd van de zonnestralen. * Die pijl komt niet uit zijn koker vandaan [ook: die pijl is uit zijn koker niet gekomen] = Die oplossing heeft hij niet zelf bedacht; die wijsheid heeft hij niet van zichzelf. * Een bundel pijlen [ook: pijlbundel, pijlenbundel]: [als afbeelding] symbool van eendracht. * Hij heeft al zijn pijlen verschoten = Hij weet niet meer wat hij moet zeggen; hij heeft geen argumenten meer. * Hij heeft heel wat pijlen [ook: meer pijlen of meer dan één pijl] op zijn boog = Hij beschikt over diverse mogelijkheden om zijn doel te bereiken [gewoonlijk om iemand te overtuigen of te overreden]. * Hij heeft meer dan één pijl op zijn boog = Hij beschikt over meer middelen om te bereiken wat hij wil. * Hij heeft nog andere pijlen op zijn boog [ook: in zijn koker] = Hij beschikt over nog andere argumenten; hij weet nog andere (verweer)middelen. * Hij heeft veel pijlen in zijn koker = Hij is van heel wat zaken op de hoogte. * Hij schiet de pijlen van zijn gramschap op hen af [van bijbelse oorsprong; zie bijv. Deuteronomium 32:23, Job 6:4, Psalmen 38:3] = Hij doet hen duchtig zijn gramschap voelen. * Hij verschiet zijn beste pijlen = Hij verspeelt zijn beste krachten. * Hij weet niet meer van welk hout pijlen te maken [gewestelijk] = Hij weet niet meer wat te beginnen om aan de kost te komen; ook: hij is ten einde raad. * Niet een pijl [gewestelijk] = Geen zier. * ’t gevleugelde lood = Snel voortvliegend projectiel [gezegd van pijlen en andere werptuigen]. * Zo recht als een pijl = Kaarsrecht.

Pijlbundel, pijlenbundel, zie hierboven sub voce Pijl, meer speciaal: Een bundel pijlen.

Pijlen * De petroleumlamp pijlt = De petroleumlamp piekt / loeft, d.w.z.: brandt te hoog en ongelijk, zodat de vlam als een punt boven het lampenglas uitkomt.

Pijlenkoker, pijlkoker, zie sub vocibus: Pijl (hierboven) en Koker (hierboven en in een volgende aflevering).

Pijlhout [= hout van een pijl; hout dat geschikt is om er pijlen van te maken] * Alle hout is geen pijlhout = Niet alles is even bruikbaar.

Pijlsnel = Zeer snel. Confer hierboven sub voce Pijl, nl. het gezegde Als een pijl uit de boog.

Pijltje (1) [= handboogpijl, kruisboogbout; ‘een pijltje trekken’ = boogschieten] Pijltje (2) [= puntig uit de grond spruitend gewas; sprietje] * Pijltje trekken [gewestelijk] = Strootje trekken.

Pijltje (3) [= verwijzingsteken] * Pijltjesridder [verouderd, schertsend] = automobilist die aanhoudend de richtingsaanwijzers of knipperlichten in werking stelt en die roekeloos voorrang neemt.

-----------

1370

28 september 2007

6

WORDT VERVOLGD

Schuttersbrief - nummer 72

NATIONAAL KONINGSCHIETEN IN BELGIË (1): op 7 oktober 2007 te Kaulille (Belg.Lb.) VAN: Alfred Disch, SB-hoofdredacteur Beste Schutters en Schuttersvrienden,

Maastricht, 27 september 2007

Onder auspiciën van het Belgisch Overlegorgaan van Historische Schuttersgilden (BOOHS) heeft jaarlijks, sinds 1994 en wel op de eerste zondag van de maand oktober, het Nationaal Koningschieten (NKS) plaats. De organisatie van dit schietfestijn wordt om toerbeurt toegewezen aan een van de bij het BOOHS aangesloten koepelorganisaties. Dit jaar is de eer van het organiseren te beurt gevallen aan de Bond van Schutterijen Maas en Kempen. Omdat ‘Maas en Kempen’ niet over een eigen schietterrein en gebouw beschikt, zal - op verzoek van de Limburgse bond - het Nationaal Koningschieten 2007 dd. zondag 7 oktober zich voltrekken op de locatie van de Koninklijke Schutterij St.-Joris te Kaulille, gelegen in de Kempense gemeente Bocholt. De door het BOOHS opgerichte Commissie Nationaal Koningschieten verleent met raad en daad de inrichters van het NKS 2007 bijstand bij de organisatie en heeft de leiding over de wedstrijden tijdens het schuttersfeest.

Het programma ziet er als volgt uit: 08.30 uur: Ontvangst van de genodigden en gilden in Gemeenschapscentrum De Kroon 09.30 uur: Eucharistieviering [drietalig: Nederlands, Frans en Duits] in de parochiekerk van Kaulille 11.30 uur: Vertrek van de optocht op het Nevenplein naar het feestterrein 12.30 uur: Opening en receptie van het 14de Nationaal Koningschieten 13.00 uur: Aanvang van de schietwedstrijden [Kruisboog, Handboog, Zware Buks, Windbuks en Karabijn] 14.30 uur: Aanvang van het koningschieten [met de zware buks losschieten van de op een houten plaat aangegven cirkel waarbinnen de koningsvogel is afgebeeld; zie een van de foto’s op blz. 1373] 18.00 uur: Einde van de wedstrijden 19.00 uur: Proclamatie van alle wedstrijduitslagen en huldiging van de Nationale Schutterskoning Aan het Nationaal Koningschieten nemen dit jaar zo’n 58 schutterijen (schuttersgilden) deel.

Met vriendelijke groeten, Alfred Disch

De Koninklijke Schutterij St.-Joris te Kaulille, op wier locatie het NKS 2007 plaatsvindt [Bron foto: www.maasenkempen.be]

P.S. Net op de valreep, d.w.z. bij het beëindigen van de redactionele werkzaamheden in het kader van SB 72, ontvingen we de navolgende e-mail (met twee bijlagen) van OLS-president Jos Michels.

A.D.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 72

28 september 2007

7

1371

VAN: De Heer Jos Michels, president van de Oud-Limburgse Schuttersfederatie (de OLS)

OLS-president Jos Michels

Bocholt (Belg.Lb.), 28 september 2007 Neem even de tijd om deze bijlagen te lezen, a.u.b.

Jos Michels

Um neet te misse…

Neem heel even je tijd, a.u.b.

‘Um neet te misse…’ Om niet te missen: de slogan van het Oud-Limburgs Schuttersfeest anno 2007. Het O.L.S., een groots cultureel volksfeest voor de Limburgers aan beide zijden van de Maas. 50.000 mensen genoten ervan!

Neen, niet verder over dit O.L.S., maar… op zondag 7 oktober a.s., over enkele dagen dus, organiseert de St.-Jorisgilde van Kaulille, in samenwerking met schuttersbond ‘Maas en Kempen’ het nationaal Koningschieten in Kaulille. In bijlage een pamflet dat U hierin een klein inzicht geeft.

Vele mensen denken, als het over schutterijen of schuttersgilden gaat, aan mannen met geweren en sabels, aan trommen en vlaggen, én… aan pinten bier. Dat is juist, doch echt onvolledig! Lees even wat hierna volgt.

Ik zou speciaal willen benadrukken de H.-Mis in de parochiekerk van Kaulille, dit om 09.30 uur. Waarom?

De H.-Mis wordt opgeluisterd door het St.-Barbara Gildenkoor uit Heeswijk-Dinther in Nederland.

Schitterend! Um neet te misse… 26 personen, allen leden van een schuttersgilde! Mannen en vrouwen, met trommels, gitaren en trompetten brengen er een unieke sfeer. U kan meebeleven dat schutters echt ook nog iets anders kunnen. Om te zeggen dat dit buitengewoon mooi is: mijn echtgenote en ikzelf kennen intussen deze liederen van buiten. De cd’s van dit koor hebben reeds héél véél uren gedraaid in onze wagen… Heb je interesse? Komt er eens naartoe. Tijdig daar zijn is wel de boodschap, niet enkel omwille van het parkeren, maar de kerk zal wellicht te klein zijn!

En verder, pik ook eens een graantje mee op het feestterrein. Je kan er zelf ook eens met de buks knallen op de bölkes, of met de windbuks, of met een boog, of met een kruisboog…En je kan er inderdaad ook een pintje drinken!

Heb je tijd en goesting: héél hartelijk welkom!

Groeten, Jos Michels

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1372

28 september 2007

8

Schuttersbrief - nummer 72

Bond Maas en Kempen organiseert op

Zondag 7 oktober 2007 van 9u30 tot 20u00

Nationaal Koningschieten op het sportterrein gelegen â&#x20AC;&#x153;Op dâ&#x20AC;&#x2122;n Erckâ&#x20AC;? (voetbalterrein KFC) in de Molenstraat te Kaulille en dit i.s.m. schutterij St. Joris Kaulille Met

onder

andere

:

eucharistieviering

met

gildekoor om 9u30 in de parochiekerk van Kaulille, optocht van deelnemende gilden en schutterijen naar feestterrein, demonstraties van diverse schietdisciplines met mogelijkheid tot initiatie voor de toeschouwers in de diverse disciplines, schieten van

Nationale Schutters-

koning met buks op houten vogel, muzikale animatie met blaaskapel op terrein en DJ in verwarmde tent

Meer info gewenst? Kijk dan op : www.maasenkempen.be of bel op het nummer : 011/ 644234

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Schuttersbrief - nummer 72

28 september 2007

9

1373

RADIOPROGRAMMA ‘BALKON VAN LIMBURG’ OVER HET SCHUTTERIJWEZEN (2) Vervolg op SB 71, blz. 1336-1341

Tekst van de audio-cd betreffende het radio-panel over het schutterijwezenVervolg 1, uitgetypt (voorzover het gesprek verstaanbaar was!) en uit het Limburgs vertaald door Alfred Disch

Het radio-panel van L1 op zaterdagochtend, 14 juli 2007, van 10.00 tot 12.00 uur in de feesttent van het ZLF 2007 te Mheer (Lb.).

Van links naar rechts: Alfred Disch (SB-hoofdredacteur), Margriet Willems uit Opoeteren (lid van winnend OLS-zestal 2007), Luc Wolters (LS-eindredacteur en LSM-conservator), Jacqueline Kerkhof (radio-presentatrice) en Sjeng Hutschemaker (oud-schutterskoning en oud-schutter te Mheer).

[Fotograaf: Jules Janssen] Aan het slot van de vorige aflevering was ZLF-manager Math Smeets aan het woord. Hij vertelde aan radioverslaggever Tim Opdebroek over het ontstaan van de Zuid-Limburgse Schuttersfederatie en over het waarom van het ZuidLimburgse Federatiefeest. (ZLF). Hij beëindigde zijn toelichting met de opmerking, dat het ZLF in vergelijking met het OLS ‘wat minder massaal’ is en - naar men beweert - ‘veel gezelliger’, omdat ‘het wat losser toegaat, allemaal.’

A.D.

Tim Opdebroek: Dat moeten we allemaal maar afwachten. Maar, zoals U al vertelde, in plaats van flink te oefenen zeiden de Zuid-Limburgse schutters: ‘Weet je wat, we gaan zelf een schuttersfeest organiseren.’ Hoe komt het, dat de Zuid-Limburgse schutters zo slecht schieten in vergelijking met de Noord-Limburgse schutters?

Waar ligt dat aan?

Math Smeets: Ja, ze besteden meer aandacht aan heel wat andere dingen: exerceren, hoe gaat het met de koning en keizer? - dat is heel belangrijk - en bijvoorbeeld in Mheer heeft de schutterij een heel lange traditie. Die schutterij is in 1567 of daaromtrent opgericht. Ze hebben een aantal tradities overgenomen.

Bijvoorbeeld: een van de belangrijkste dingen is de bronk, de kermis, de sacramentsprocessie. Maar ook op kermisdinsdag - ‘bronkdinsdag’, zeggen ze hier - wordt er paalgehouwen. Dat werd vroeger al gedaan door de bielemannen; die trokken dan voorop, voor de schutterij uit., en die moesten obstakels slechten. Nu worden die speciaal opgeworpen. Daar komt dan wat groen omheen te hangen. En onder dat groen zit dan meestal iets te drinken, want daar gaat het dan om.

Tim Opdebroek: Daar moet een hoop organisatie aan voorafgaan. Hebt U dat een beetje in de hand of valt het toch tegen? Want Mheer is toch wel klein eigenlijk.

Math Smeets: Mheer heeft een goed 900 inwoners. En als ik U vertel dat ongeveer 600 vrijwilligers morgen aan de bak zijn, dan wordt er heel wat uit de kast gehaald. De organisatie is ongeveer een jaar bezig, in verschillende werkgroepen. En wat je hier nu ziet, is wat met name de werkgroepen Techniek en Horeca aan werk hebben verzet. Daar heb ik alle respect en bewondering voor, moet ik zeggen.

Tim Opdebroek: Tot slot. U hebt ook een slogan: ‘Mheer dan ooit!’ Maar er was wat gebeurd met die slogan, hè?

Math Smeets: Ja, ‘Mheer dan ooit!’ Ja, het Oud-Limburgs heeft de slogan rond ‘UM!’ Nou, we vonden dat we ook een slogan moesten hebben. Uiteindelijk kwam men binnen onze groep tot de conclusie: met ‘Mheer dan

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1374

28 september 2007

10

Schuttersbrief - nummer 72

ooit!’, kun je wel wat doen. En daar is een historische rivaliteit tussen Mheer en Banholt. En in Banholt heeft iemand er ‘Mheer, dat nooit!’ van gemaakt. Dat vind ik toch wel geinig.

Tim Opdebroek: Er wordt hier niet om de UM geschoten. Waar wordt hier dan wel om geschoten?

Math Smeets: Om een beker, maar niet om een wisselbeker. Maar om een vat bier of zo. Men weet wanneer men het ZLF krijgt. Dus Mheer is pakweg over 60 jaar weer aan de beurt.

Tim Opdebroek: Het is nu nog een leeg terrein, maar dat gaat straks hartstikke vol worden. Wacht, kijk nou eens. Daar komt Lei Meisen aan. Dat is toch sterk, Hé, Lei, deze kant op! Hier!... [MUZIEK…].

Jacqueline Kerkhof: Het ‘Sjöttefies’ van de Original Maaskapelle. We zijn te gast bij het ZLF. Alfred Disch, jij bent hoofdredacteur van de digitale Schuttersbrief. Ik hoorde jou net protesteren, toen ik het had over de Nachtwacht van Rembrandt. En toen ik durfde te beweren dat het eigenlijk de ‘Dagwacht’ zou moeten heten, sprong je zowat over de tafel heen en riep je: ‘Dat is niet waar!’

Alfred Disch: O ja?

Jacqueline Kerkhof: Nou niet doen, alsof het niet waar is! Want je zat er boven op!

Alfred Disch: Ik ben het ermee eens, dat de Nachtwacht van Rembrandt van Rijn géén nachtwacht voorstelt.

Maar om nou te zeggen dat de Nachtwacht dan maar ‘Dagwacht’ zou moeten heten, klopt ook niet.

Jacqueline Kerkhof: Want?

Alfred Disch: Want wat heeft Rembrandt van Rijn gedaan in 1642? In opdracht van de officieren, onderofficieren en manschappen van een deel van de Schutterij van Amsterdam heeft hij een schilderij vervaardigd waar in ieder geval de opdrachtgevers op moesten voorkomen. Dat waren hogere officieren,een aantal lagere officieren en een stuk of dertien manschappen. En Rembrandt van Rijn heeft toen de schutterij geschilderd op het moment dat ze overdag uit haar verenigingsgebouw Kloveniersdoelen, gelegen op de hoek van de Amstel en de Kloveniersburgwal, kwamen...

Jacqueline Kerkhof: …Wat heerlijk, dat jij dat allemaal weet! Wat zit er - als ik je onderbreken mag - op het schilderij? Het is namelijk stikdonker op dat schilderij!

Alfred Disch: Ja. En hoe komt dat? Dat heeft namelijk twee oorzaken. De eerste is de schildertechniek van Rembrandt, die graag werkte met donker en licht, typisch voor Rembrandt van Rijn; dáár herken je ook zijn schilderijen aan. En de tweede oorzaak: dat schilderij is inmiddels al zo’n drieëneenhalve eeuw oud. Dus… Jacqueline Kerkhof: …het is verkleurd.

Alfred Disch: Inderdaad. Het is nóg donkerder geworden.

Jacqueline Kerkhof: Maar is het nu wel of niet een dagwacht? Of zou het eigenlijk de ‘Schutterij’ moeten heten?

Alfred Disch: Het is geen dagwacht die Rembrandt van Rijn geschilderd heeft, en ook geen nachtwacht, maar…

Jacqueline Kerkhof: …de schutterij.

Alfred Disch: De schutterij op het moment dat zij uit haar verenigingsgebouw op de hoek van de Amstel en de Kloveniersburgwal naar buiten kwam Jacqueline Kerkhof: Je weet echt alles…

Alfred Disch: Nee, hoor!

Jacqueline Kerkhof: Hoe heette die schutterij?

Alfred Disch: Die schutterij heette… ‘Schutterij’… [GELACH] of…‘Amsterdamse Schutterij ’…[GELACH] of…

Jacueline Kerkhof: …dat zit ie gewoon te verzinnen, hier!

Alfred Disch: Nee, hoor! Ze heette echt zo! [GELACH]... Of , wat betreft het geschilderde schutterijonderdeel, de ‘Compagnie van kapitein Frans Cocq Banning en luitenant Willem van Ruytenburch’.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 72

28 september 2007

11

1375

Jacqueline Kerkhof: Hé, Alfred! Jij bent door de provider - want jij maakt een digitale nieuwsbrief voor de schuttersverenigingen; ieder die dit wil, kan zich daarop gratis abonneren - beledigd of - ja, dat is toch het goede woord - beledigd… ze hebben jou beschuldigd van het versturen van spam.

Alfred Disch: Ja, dat klopt.

Jacqueline Kerkhof: Even voor mensen die hier niet in thuis zijn. Even vragen aan Sjeng Hutschemaker. Jij bent van Mheer, hè? Een soort ereburger van Mheer, zal ik maar zeggen. Heb jij een computer, Sjeng?

Sjeng Hutschemaker: Nee. Jacqueline Kerkhof: Telefoon?

Sjeng Hutschemaker: Ja, een kleine, een draagbare..

Jacqueline Kerkhof: Zo’n losse?

Sjeng Hutschemaker: Ja. Jacqueline Kerkhof: Och, man, je zei tegen ons, dat je helemaal geen telefoon had, dat je niet bereikbaar was.

Sjeng Hutschemaker: Nee. Ik kan wel door de week pluggen. En dat gaat hiermee. [SJENG WIJST OP EEN APPARAATJE, DAT HIJ BIJ ZICH DRAAGT]. Dat heb ik eigenlijk niet nodig.

Jacqueline Kerkhof: Niet nodig. Je hebt wel televisie en zo, hè?

Sjeng Hutschemaker: Ja, ja.

Jacqueline Kerkhof: Zou jij geïnteresseerd zijn in een digitale Schuttersbrief?

Sjeng Hutschemaker: Nee, toch niet.

Jacqueline Kerkhof: Toch niet. Het zegt Sjeng in ieder geval helemaal niets. Alfred, aan hoeveel mensen versturen jullie de Schuttersbrief?

Alfred Disch: Het internationale e-magazine Schuttersbrief wordt gelezen door zo’n 30.000 à 40.000 schutters en schuttersvrienden in Nederland, België en elders in Europa.

Jacqueline Kerkhof: 30.000 à 40.000 mensen. En toen dacht jouw provider: ‘Hier zit iemand spam te versturen!’

Alfred Disch: Zo is dat.

Jacqueline Kerkhof: Voor degenen die geen computer hebben. Sjeng, spam is eigenlijk reclame die je niet wil hebben. En toen, Alfred?

Alfred Disch: Maar de provider dacht meer.

Jacqueline Kerkhof: Wat dacht die nog van jou?

Alfred Disch: Meer geld te kunnen krijgen.

Jacqueline Kerkhof: Meer geld? Want hoe zit dat in elkaar?

Alfred Disch: De ellende begon vorig jaar, toen de verzending van de Schuttersbrief werd geblokkeerd en ik en adjunct-hoofdredacteur Jelger Visser op het pc-scherm de mededeling kregen, dat de zaak was geblokkeerd.

En toen we het gingen uitzoeken, kregen we tot onze stomme verbazing te horen dat ze de Schuttersbrief als spam beschouwden en dus de zaak hadden geblokkeerd.

Jacqueline Kerkhof: En hoe zijn jullie van de vermelding dat jullie spam verstuurden, afgekomen?

Alfred Disch: Nou, het ging niet vrij snel, dat we van de kwalificatie ‘spam’ afkwamen nadat wij uiteraard meteen aan de bel hadden getrokken.

Jacqueline Kerkhof: Maar hoe moest je dan aantonen, dat jullie van de schutterij waren en dat al die mensen

de Schuttersbrief wilden ontvangen?

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1376

28 september 2007

12

Schuttersbrief - nummer 72

Alfred Disch: Het was gewoon simpel: door de leiding van de provider te attenderen op de inhoud van de zogenaamde spam. Die inhoud hebben ze gecontroleerd. En toen kregen we uiteindelijk een telefonische mededeling en vervolgens een e-mailtje met het bericht dat ze tot het inzicht waren gekomen dat de Schuttersbrief inderdaad toch géén spam is. Wij, de hoofdredacteur en de adjunct-hoofdredacteur, daar natuurlijk blij mee! Want we dachten: ‘Nu zijn we van het probleem af.’ Maar: forget it!

Jacqueline Kerkhof: We hebben het over digitale toestanden. Dus vandaar ‘Forget it!’ er even tussendoor.

Engels, Limburgs, alles dooreen. We zijn zéér internationaal aangelegd.

Alfred Disch: Ik wil trouwens onmiddellijk overschakelen naar het Maastrichts, als je dat liever hebt, Jacqueline.

Jacqueline Kerkhof: Doe het maar in het Maastrichts. Dat verstaan we hier allemaal. Maar, en toen?

Alfred Disch: Toen kregen we de boodschap: ‘We hebben hier de regel, dat bij versturing van een e-mail in 250-voud of meer degene die dat verzonden wil hebben, overschakelen moet van een consumentenabonnement, dat iedereen heeft, op een zakenabonnement.’ En toen we vroegen wat zo’n zakenabonnement wel niet kostte, bleek dat we ruwweg 1.000 euro per jaar méér moesten betalen.

Jacqueline Kerkhof: Maar jullie waren een arme schutterij!

Alfred Disch: Het is allemaal vrijwilligerswerk: liefdewerk oud papier!

Jacqueline Kerkhof: Ja, precies. En hoe hebben jullie dat opgelost?

Alfred Disch: Dat hebben we in eerste instantie proberen op te lossen via een andere provider. Maar die had als limiet 500. Dus dat schiet ook niet echt op, als het e-mailblad door zo’n 30.000 à 40.000 schutters en schuttersvrienden gelezen wordt. En na enig zoeken en vragen kregen we een tip van Jean Laumen van de schutterij St.-Joris in het Zuid-Limburgse dorp Sint-Joost: neem contact op met dat en dat webhostingbedrijf in Eindhoven. Dat hebben we gedaan. En wie schetst onze verbazing: wij mogen voor zegge en schrijve 16½ euro op jaarbasis onbeperkt (let wel: onbeperkt) e-mails en dus ook de Schuttersbrief verzenden! [MUZIEK…].

Jacqueline Kerkhof: Ja, ‘Queen for the night’ van Helen Stapiro. Ik heb me even verplaatst naar de Golden Yeats en Rein de la Ruelle. Goedemorgen, jongens! Zelf ook lid van een schutterij?

Zanggroep: Nee, helaas niet.

Jacqueline Kerkhof: Nee? Zou je wel willen?

Zanggroep: Nee. Jacqueline Kerkhof: Hebben jullie het te druk met optreden om lid te zijn?

Zanggroep: Veel te druk met het optreden.

Jacqueline Kerkhof: Ja, want - de Golden Yeats - jullie treden regelmatig op. Jullie zijn echt een feestband, hè? Verleden jaar een cd uitgebracht. Gaat er nog een nieuwe komen?

Zanggroep: Dat willen we even afwachten. Kijken, hoe de nieuwe nummers gaan klinken. En dan gaan we ze ook op een nieuwe cd zetten. En dat zal waarschijnlijk ook een lange cd worden.

Jacqueline Kerkhof: Jullie beproeven die nieuwe nummers eerst op het publiek, hè?

Zanggroep: Absoluut.

Jacqueline Kerkhof: Welk nummer gaan jullie nu voor ons zingen?

Zanggroep: We gaan nu een liedje zingen. Dat is eigenlijk een aubade aan de mijnwerkers. En het is een mooie ballade.

Jacqueline Kerkhof: Een mooie ballade van de Golden Yeats: ‘Veur iewig!’

[MUZIEK…].

Jacqueline Kerkhof: Golden Yeats, ‘Veur iewig!’Och, nu heb ik toch kippenvel op mijn arm. We zijn te gast bij het ZLF in Mheer. En Tim Opdebroek staat nu ergens bij de kerk.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Schuttersbrief - nummer 72

28 september 2007

13

1377

Tim Opdebroek: Dat klopt, Jacqueline. Midden in Mheer, bij de kerk en ook bij het kasteel in de buurt. En, ja, er worden tribunes klaargezet. Zo meteen komt de kinderoptocht voorbij. Morgen uiteraard de grote optocht. Straks de kinderoptocht. De mensen zijn druk bezig om alles goed te organiseren. Daar komen allerlei figuren van de schutterij aan. Maar naast me ook… ‘Dag, burgemeester’, zou ik bijna willen zeggen.

Maar U bent de schutterskoning, hè?

Schutterskoning: Ik ben inderdaad de schutterskoning, ja. Voor burgemeester heb ik niet geleerd.

Tim Opdebroek: Mag ik hier heel even aankomen, voor de mensen thuis: [ER KLINKT NU GERAMMEL VAN DE ZILVEREN KONINGSPLATEN]. Maar zo klinkt ongeveer de schutterskoning. U hebt van die platen om de nek hangen. De oudste is uit?

Schutterskoning: 1726.

Tim Opdebroek: Deze is echt origineel?

Schutterskoning: Is een echt originele plaat.

Tim Opdebroek: Waarom heeft U al die platen om U heen hangen?

Schutterskoning: Ja, het is gewoon traditie. En het ziet er goed uit. Het zijn allemaal oud-koningen, zal ik maar zeggen. En we hebben twee vesten. Het ene vest is het dorpsvest. Daar hangen platen aan, én oude én van lui uit het dorp. En dit is het vest waarmee gewisseld wordt; dit is eigenlijk het uitgaansvest.

Tim Opdebroek: Wat is Uw taak eigenlijk als schutterskoning?

Schutterskoning: Ja, wat is de taak? Ja, je bent koning voor het hele jaar. En de taak is eigenlijk… de schutterij bestaat uit een paar dingen: dat is een trom, een vlag, een koning, een commandant en een geweer. En dan heb je een schutterij.

Tim Opdebroek: En een feest uiteraard. Vandaar dit weekend.

Schutterskoning: Nou, dit weekend is absoluut het hoogtepunt en ook als koning. Dit is wel het gebeuren.

Tim Opdebroek: Wat moet je doen om koning te kunnen worden?

Schutterskoning: Op hemelvaartsdag hebben we het vogelschieten. Is een grote houten blok op de paal. En als je bij het om de beurt schieten het geluk hebt om op het juiste moment het laatste restje te verwijderen van de schietstam, dan ben je koning.

Tim Opdebroek: We gaan hier wachten op de kinderoptocht die hier straks voorbij gaat trekken. Heel veel succes en heel veel plezier!

Schutterskoning: Dank U wel.

Jacqueline Kerkhof: En naast mij zit Sjeng Hutschemaker, ook oud-koning. Sjeng, wanneer?

Sjeng Hutschemaker: 1980.

Jacqueline Kerkhof: 1980. Nu ben je heel lang lid geweest van de schutterij St.-Sebastianus in Mheer. Je hebt destijds de buksen en de kogels verzorgd. Hoe deed je dat?

Sjeng Hutschemaker: Ja, ja. Dat was huiswerk, het maken van die kogels, die hulzen.

Jacqueline Kerkhof: En dan rolde je? Of hoe deed ja dat?

Sjeng Hutschemaker: Daar had ik een tang voor en werden die afgeknepen.

Jacqueline Kerkhof: En hoeveel maakte je er?

Sjeng Hutschemaker: Wel dikwijls 4.000 waren er nodig op een jaar.

Jacqueline Kerkhof: Zoveel?

Sjeng Hutschemaker: Ja, voor het schieten tijdens oefeningen en voor elk schuttersfeest.

Jacqueline Kerkhof: Je bent nu geen lid meer van de schutterij. Waarom niet?

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1378

28 september 2007

14

Schuttersbrief - nummer 72

Sjeng Hutschemaker: Géén tijd. Ik heb dik elf jaar gevaren. Het was bij mij: goed of anders niet doen.

Jacqueline Kerkhof: Niks half doen.

Sjeng Hutschemaker: Dat bestaat bij mij niet.

Jacqueline Kerkhof: Mis je de schutterij?

Sjeng Hutschemaker: Ik schiet nog geregeld en vat met de jongens een bier.

Jacqueline Kerkhof: Je hangt ook als oud-koning hier in het gemeentehuis, hè?

Sjeng Hutschemaker: Ja, in Margraten, in het gemeentehuis.

Jacqueline Kerkhof: Wie heeft dat schilderij gemaakt en waarom?

Sjeng Hutschemaker: Wolfs uit ’s-Gravenvoeren, België.

Jacqueline Kerkhof: Hoe oud was je toen?

Sjeng Hutschemaker: In 1985 heeft hij dat geschilderd.

Jacqueline Kerkhof: Ga je vaak kijken naar het schilderij?

Sjeng Hutschemaker: Ik heb thuis een foto ervan hangen. Precies dezelfde.

Jacqueline Kerkhof: Heeft hij het nageschilderd van een foto?

Sjeng Hutschemaker: Hij heeft me bij hem thuis geschilderd.

Jacqueline Kerkhof: Ben je trots erop, dat je in het gemeentehuis van Margraten hangt?

Sjeng Hutschemaker: Jawel, dan kan ik zien of de burgemeester fouten maakt. Want ik hang achter hem.

Jacqueline Kerkhof: Ha, ha! Sjeng Hutschemaker houdt de burgemeester van Margraten in de gaten! Lijkt me heel verstandig: iemand moet de zaken in de gaten houden! De hele tijd over de schouder van de burgemeester meekijken. Denk je, dat hij er nerveus van wordt?

Sjeng Hutschemaker: Nee. Ik denk van niet.

Jacqueline Kerkhof: We zitten met een hoop gasten hier aan tafel, bij het ZLF. Het schuttersfeest te Mheer is eigenlijk in volle gang. Om ons heen wordt de feesttent al omgebouwd. U zult vast wel geluid horen van een gedeelte van de 600 vrijwilligers die dit feest aan het voorbereiden zijn. Alfred, bezoek jij nu alle schuttersfeesten?

Alfred Disch: Dat is onmogelijk, want ‘alle schuttersfeesten’ (inclusief de koningschietingen) betekent alleen al in Nederland - ik beperk me beslist niet tot Limburg - een aantal in de orde van grootte van minstens 400 à 500. Dan heb ik het nog niet eens over de meer dan 300 in Vlaams België. En laten we het alsjeblieft niet over Duitsland hebben, want dan praten we niet in een orde van grootte van vele honderden maar van vele duizenden!

Jacqueline Kerkhof: Duizenden schutterijen. Luc, ik zag je al geïnteresseerd kijken. Je kreeg een boekje van het ZLF en je ging er meteen in kijken. Waar kijk jij naar, als historicus?

Luc Wolters: Nou, in ieder geval wordt mijn aandacht getrokken door de fraaie opmaak. Je wil met huidige Limburgs Schutterstijdschrift maar ook met het boekje dat zij maken, de mensen bereiken.

Jacqueline Kerkhof: En hoe het boekje van het ZLF eruit?

Luc Wolters: Ik vind, dat ze er heel veel werk aan hebben besteed. Het boekje brengt het schutterswezen heel goed tot uitdrukking. En wat de heer Smeets zei over het ontstaan van het Zuid-Limburgse Federatiefeest in de jaren 40, is gebeurd omdat die Belgische Limburgers en de Noord-Limburgers toen allemaal nog geen uniform hadden. Maar ze schoten wel goed. Het OLS bleef dus telkens in het noorden. En terwijl de schutterijen in het zuiden allemaal uniformen droegen maar minder goed schoten, kwam de gedachte op van een eigen schuttersfeest: ‘We kunnen dan daar in Belgisch Limburg en Noord-Limburg wel telkens voor de show meelopen, maar als je het OLS niet wint…’ En die uniformenpracht en wat het schutterijwezen uitstraalt, komt in zo’n boekje goed tot uitdrukking.

WORDT VERVOLGD.

-----------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Schuttersbrief - nummer 72

28 september 2007

15

1379

DE PAPEGAAI, BIOLOGISCH EN MEER IN HET ALGEMEEN BESCHOUWD (2) Vervolg op SB 71, blz. 1352-1254

Schutterijhistorisch, linguïstisch, heraldisch, iconografisch, enz.

AAN: De Heer Jelger Visser, adjunct-hoofdredacteur van de SB en eigenaar van twee papegaaien Beste Jelger, Maastricht, 15 september 2007 In de vorige aflevering van deze rubriek hebben wij beiden geprobeerd - ieder van ons op zijn eigen manier: jij als eigenaar van een tweetal agapornissen (‘dwergpapegaaien’) en ik als volslagen leek - een begin ermee te maken om ‘de papegaai’ enigszins biologisch te positioneren, mede gelet op de rol die onze gevleugelde vriend gespeeld heeft en nog steeds speelt binnen het geheel van het schutters(gilde)wezen. Uiteraard valt over de biologische aspecten van ‘de papegaai’ héél wat méér te melden. Daarover later nog een en ander.

In deze aflevering wil ik alvast in het kort op andere aspecten van het onderwerp papegaai wijzen. Geschiedwetenschappelijk, meer speciaal schutterijhistorisch, is er over de papegaai eveneens ontiegelijk véél te berichten. Vandaar dat we vrij onlangs al een aanvang hebben gemaakt met de SB-rubriek ‘Het papegaaischieten’: zie SB 68 (blz. 1254-1260), SB 70 (blz. 1325-1328) en volgende nummers. Heb ik het goed, dan zijn er van de ettelijke honderden ‘parkieten- en papegaaiensoorten’ er minstens drie te noemen die voor de schutterijonderzoeker sowieso van belang zijn als model indertijd i.v.m. de vervaardiging van de zilveren vogel voor de halsketting van de schutterskoning [en dus (?) tevens i.v.m. de vervaardiging van de houten namaakvogel waarnaar geschoten werd], t.w.: de halsbandparkiet of -papegaai, de grijze roodstaartpapegaai en de grote Alexanderparkiet of -papegaai. Wanneer mogen we trouwens in onze tijd de oprichting van de eerste, zich Papegaaigilde noemende schutterij tegemoet zien en worden er insgelijks papegaaien in een schuttersoptocht meegevoerd?

Ook linguïstisch of taalkundig valt er over de papegaai menig boek(je) open te doen. Over het bekende naslagwerk van de Amsterdamse hoogleraar J. Verdam1) kan ik eigenlijk héél kort zijn. In dit woordenboek betreffende het Middelnederlands, dus de Nederlandse taal die vóór het jaar 1500 gesproken en geschreven werd, is eigenlijk slechts het volgende lemmaatje te vinden op blz. 459: Papegaey, papen-, -gay, -goy, zelfstandig naamwoord, mannelijk. Papegaai; ook naam van den nagemaakten vogel, waarnaar geschoten werd. Heel wat uitgebreider over de kromsnavel (de verzamelnaam voor ‘papegaaien en parkieten’) zijn de beide navolgende woordenboeken: de Grote van Dale (drie boekdelen) en het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT), bestaande uit zo’n 45 banden. Over wat deze twee standaardwerken alsmede de toponymie (= plaatsnaamkunde) en andere taalkundige specialismen (cf. SB 62, blz. 1123) t.a.v. de papegaai te melden hebben, wil ik graag een andere keer berichten, wellicht in een aparte SB-rubriek, net zoals we dat reeds doen m.b.t. het papegaaischieten.

Eveneens verdient mijns inziens de heraldiek of wapenkunde een aparte rubriek in de SB, niet in het minst vanwege het feit dat de papegaai ook opduikt als heraldisch stuk, bijvoorbeeld in het wapen van de Europese schutterskoning. Lothar Heupts, de algemeen secretaris van de EGS, meldt daar interessante dingen over.2) Is met een bespreking in biologisch, schutterijhistorisch, linguïstisch en heraldisch opzicht het thema papegaai i.v.m. het schutters(gilde)wezen zo afdoende behandeld? Ik betwijfel dat ten zeerste, want ook de kunsthistoricus zal - dunkt mij - in dezen een woordje willen meespreken, nog afgezien van het specialisme iconografie of ‘beeldbeschrijving’. En het zou mij helemaal niet verbazen, als er straks een lezer opstaat en ons komt melden dat we in de Schuttersbrief dit of dat belangrijke aspect van de papegaai in relatie tot het schutterijwezen nog over het hoofd hebben gezien.

Is trouwens niet een van de charmes van het schutterijonderzoek, dat het ons met de meest uiteenlopende takken van wetenschap in contact brengt? Recentelijk kwam mij een wiskundige (!) verhandeling onder ogen.

Toegegeven, het had niet rechtstreeks met het papegaaischieten te maken maar wel alleszins met schieten.

Moeten we te zijner tijd ook maar eens over berichten in de SB. Met vriendelijke groeten, Alfred 1) J. Verdam: Middelnederlandsch handwoordenboek. Onveranderde herdruk en van het woord sterne af opnieuw bewerkt door C.H. Ebbinge Wubben. Uitgeverij: Martinus Nijhoff. ’s-Gravenhage 1964.

2) Lothar Heupts: De geschiedenis van de EGS, in: Ellerman 2007, blz. 47-58 (met ills.). Ellerman 2007 = Theo Ellerman: Van toen tot nu… …en daarna. Herinneringsboek ter gelegenheid van het 15e Europees Schutters Treffen 2006; 25, 26 en 27 augustus 2006 te Heeswijk (gemeente Bernheze). Bernheze, juni 2007.

[Voor een recensie van dit boek zie hierna, blz. 1391].

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1380

28 september 2007

16

Schuttersbrief - nummer 72

MARKETENTSTERS (3) Vervolg op SB 34, blz. 593, en SB 53, blz. 923

Het Marketentsterstreffen 2007 VAN: De Heer R.J.G. (Ruud) Janssen, secretaris van Schutterij St.-Mathias & Cornelius te Posterholt Posterholt, gemeente Roerdalen (Lb.), 15 augustus 2007 In 2007 is het de beurt aan de marketentsters uit Posterholt om het 17de Marketentsterstreffen te organiseren en wel op zondag 25 november.

Het Marketentsterstreffen (MT) is een jaarlijks samenzijn voor alle marketentsters uit de regio en zelfs uit de euregio. Deze ontmoetingsdag beoogt geen winstbejag. Traditiegetrouw vindt het Marketentsterstreffen plaats rond de 3de zondag van november, vanwege de naamdag van de H.-Elisabeth van ThĂźringen, patrones van de marketentsters en zoetelaarsters.

Het programma ziet er als volgt uit: ontvangst; gildemis; kleine optocht; lunch; middagprogramma met diverse artiesten en optredens, zowel educatief als ontspannend; alternatief programma voor begeleiders / partners; tombola; overdracht MT. Omdat het om een treffen voor marketentsters gaat, mogen de partners wel deelnemen, maar krijgen zij een apart programma, geheel los van de marketentsters.

De schutterij St.-Mathias & Cornelius uit Posterholt staat volledig achter haar marketentsters en verleent voor 100% haar medewerking om dit geheel tot een geslaagd feest te maken. De voorbereidingen zijn in volle gang om ook het MT in Posterholt tot in de puntjes te laten verlopen. Schutterij St.-Mathias & Cornelius is trots op haar marketentsters, die onlangs (net zoals de gehele schutterij) volledig in het nieuw zijn gestoken.

Met schuttersgroet, Ruud Janssen

De marketentsters van Schutterij St.-Mathias & Cornelius te Posterholt, van links naar rechts: Els Bongers-Derix, MariĂŤlle van der Vorst, Truus Janssen-Everts en Evelien Roos-Heckers [Fotografen: Hans Willems en Ruud Janssen]

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 72

28 september 2007

17

1381

DE SCHUTTERSBRIEF OP CD – ROM (3) Vervolg op SB 65, blz. 1183-1184, en SB 66, blz. 1218

VAN: Alfred Disch, SB - hoofdredacteur Beste Schutters en Schuttersvrienden, Maastricht 28 september 2007 De SB-lezers die n.a.v. de berichtgeving in de vorige afleveringen van deze rubriek een of meer exemplaren van Schuttersbrief op cd rom hebben besteld en betaald, hoeven zich niet ongerust te maken. Door een aantal (deels onvoorziene) factoren laat de presentatie van de cd-rom met alle tot nu toe verschenen SB-nummers nog even op zich wachten.

Verschijningsdatum verschoven naar eind oktober / begin november Door mijn eigen tekortschietende mogelijkheden gedurende de afgelopen maanden is er vertraging ontstaan in de totstandkoming van de cd-rom. Daar kwam nog onder meer bij, dat de sponsoring (door particulieren en/of bedrijfsleven) en subsidiëring (van overheidswege) op zich lieten wachten: gedane toezeggingen werden niet nagekomen en ambtelijke molens draai(d)en nog steeds (te) langzaam. Mede in verband daarmee moest ik noodgedwongen de geplande datum van presentatie wel verdagen. Naar het thans laat aanzien, zal de presentatie en daarmee ook de toezending van het SB-schijfje naar de intekenaars pas kunnen plaatsvinden aan het eind van de komende maand of begin november. Over de precieze datum zal ik in de omstreeks 20 oktober geplande SB 73 mededeling doen. Mijn excuses aan allen voor de opgelopen vertraging!

Een van de conceptontwerpen voor de hoes van Schuttersbrieven op cd-rom

Van de nood een deugd maken Gegeven de ontstane situatie, doet zich de mogelijkheid voor om de cd-rom met de Schuttersbrief - nrs. 1 t/m 65 te voorzien van nóg meer informatie dan door mij al in het vooruitzicht is gesteld in SB 65 en SB 66. Niets is er immers op tegen om de na 28 februari van dit jaar verschenen SB’s (dus de SB-nummers 66 t/m 72) eveneens op het schijfje te zetten. Bovendien ben ik reeds doende om naast een chronologisch overzicht (dus de SB 1 t/m SB 72) ook een thematische weergave op dezelfde compact disc te bewerkstelligen, dus de inmiddels ruim 200 (!) rubrieken in alfabetische volgorde achter elkaar te zetten. Daarenboven valt er nog te denken aan de verbeterde ‘herdruk’ (heruitgave) van sommige SB-Bijlagen, waaronder - mede op verzoek van een aantal SB-lezers - in elk geval SB-Bijlage 1, zijnde een topografische overzichtslijst van alle 1500 (!) voormalige en tegenwoordige schutterijen in Nederlands Limburg, vanaf ±1350 tot heden en mét de vermelding van het jaar waarin ze zijn opgericht, en hun eventuele jaar van opheffing.

Verlenging van inschrijftermijn Ten slotte: het ligt nu ook voor de hand om degenen die niet hebben ingeschreven op Schuttersbrieven op cdrom, in staat te stellen dit alsnog te doen. U komt in het bezit van het schijfje Schuttersbrieven op cd-rom door overmaking van € 4,75 (mag ook iets meer zijn!) op bankrekeningnummer 85 88 27 298 t.n.v. Alfred Disch, 6221 AE Maastricht, m.v.v. ‘CD-rom’. Vergeet daarbij vooral niet het adres te vermelden waarheen de cdrom moeten worden toegestuurd! Voor internationale overschrijving gelden de volgende codes; IBAN-code: NL86SNSBO - 85 88 27 298; BIC-code: SNSBNL2A. Bestelt U vóór donderdag 4 oktober a.s. en laat U mij dit vóór die datum per e-mail weten, dan wordt U vermeld op de eveneens op het cd’tje voorkomende lijst van intekenaars U kunt natuurlijk ook wachten tot na de presentatie van de cd-rom maar dan moet U bijna anderhalf maal zoveel betalen, nl.: € 7,50. Bovendien kan de SB-redactie U niet garanderen, dat het schijfje dán nog uit voorraad leverbaar is. Wacht dus niet en bestel direct!

Met vriendelijke groeten, Alfred Disch -----------

1382

28 september 2007

18

Schuttersbrief - nummer 72

HET PAPEGAAISCHIETEN (3) Vervolg op SB 68, blz. 1254-1260, en SB 70, blz. 1325-1328

Welke papegaaiensoorten stonden (staan) model voor de houten namaakvogel en de zilveren koningsvogel?

AAN: De Heer Jelger Visser, adjunct-hoofdredacteur van de SB en eigenaar van twee papegaaien Beste Jelger, Maastricht, 28 september 2007 Dankzij de bijdragen van Detlev Franz (zie SB 68, blz. 1254-1260) en Marc Lemahieu (zie SB 70, blz. 13251328) weten we nu met enige zekerheid, dat van de honderden â&#x20AC;&#x2DC;papegaaien- en parkietensoortenâ&#x20AC;&#x2122; er minstens drie eertijds model hebben gestaan voor de zilveren vogel aan de halsketting van menige schutterskoning, t.w.: 1) de halsbandpapegaai (halsbandparkiet, kleine Alexanderpapegaai of kleine Alexanderparkiet); 2) de grote Alexanderpapegaai (of grote Alexanderparkiet); 3) de grijze roodstaartpapegaai.

Van de eerste twee papegaaiensoorten heb jij reeds een afbeelding getoond in SB 70 (blz. 1317). Bij dezen laat ik op mijn beurt een foto van de grijze roodstaartpapegaai zien.

De grijze roodstaartpapegaai [Bron afbeelding: www.google.com => Afbeeldingen => [in te toetsen woord] papegaai

Ter vergelijking met de zilveren koningsvogel waarvoor kennelijk de grijze roodstaartpapegaai als model heeft gestaan, maak ik hier gebruik van de illustratie in het SB-artikel van de Duitse onderzoeker en papegaaienkenner Detlev Franz.

Zilveren koningsvogel (type: grijze roodstaartpapegaai) uit Emden (D), 1620 [Bron afbeelding: SB 68, blz. 1259; zie ook blz. 1256]

Wordt vervolgd.

Met vriendelijke groeten, Alfred ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Schuttersbrief - nummer 72

28 september 2007

19

1383

KANTTEKENINGEN BIJ DRS. JOS GERITS’ BEVINDINGEN INZAKE HET SCHUTTERIJWEZEN (3) Vervolg op SB 70, blz. 1308-1312, en SB 71, blz. 1346-1349

Inleidende opmerkingen

Drs. Jos Gerits

VAN: Alfred Disch, schutteriijvorser Beste Schutters en Schuttersvrienden,

Maastricht, 28 september 2007

Zoals in SB 70 (blz. 1309) aangekondigd, volgt thans een overzichtje van wat ik beschouw als het meest opmerkelijke en kenmerkende van Gerits’ schutterijhistorische bevindingen. De kern van dit overzichtje wordt gevormd door de vermelding van een zestal hoofdstellingen en een veelvoud aan nevenstellingen van Jos Gerits. Al die prikkelende stellingen zullen vervolgens in latere afleveringen van deze rubriek één voor één onder de loep genomen en van het nodige commentaar voorzien worden.

De doctoraalscriptie van Gerits (1986) In 1986 verscheen van de hand van aankomend historicus J.G.W.M. (Jos) Gerits een studie als resultaat van een jarenlang onderzoek: Schutterijen op het Limburgse platteland in de 16e, 17e en 18e eeuw. Een kultureel fenomeen (omslagtitel) of - naar verluidt op de titelpagina - Schutterijen op het Limburgse platteland in de 16e, 17e en 18e eeuw. Een kultureel fenomeen. Doctoraalscriptie van J.G.W.M..Gerits in de Nieuwe Geschiedenis vóór 1870 onder begeleiding van dr. P.J.A.M.Rietbergen waarin tevens het bijvak Theorie van de Geschiedenis is verwerkt onder begeleiding van prof. dr. A.G.Weiler (Spaubeek 1986). Een academisch afstudeerproject dus en dan ook nog - vanuit schutterijhistorisch standpunt beschouwd - één van opmerkelijke aard. Opmerkelijk, omdat het hier gaat om het feitelijk eerste, wetenschappelijk onderbouwd geschiedoverzicht inzake de NederlandsLimburgse schutterijen (schuttersgilden) dat niet alleen het ganse gebied van een provincie maar ook een compleet en zeker niet het minst gewichtige tijdperk uit de schutterijhistorie i.c. de Nieuwe Tijd oftewel het tijdvak van het Ancien Régime (1500-1794) bestrijkt. Overigens handelt Gerits’ studie - anders dan de hoofdtitel van het academische afstudeerproject suggereert - wel degelijk ook, zij het in aanzienlijk mindere mate, over stadsschutterijen (en dus niet enkel over dorpsschutterijen!) en wordt er in de 112 bladzijden tellende scriptie (A4-formaat) tevens ingegaan op ettelijke belangrijke aspecten van het Nederlands-Limburgse schutterijwezen van vóór 1500 en van ná 1794. Opmerkelijk is de onderhavige doctoraalscriptie beslist ook om reden, dat Jos Gerits frequent in zijn betoog een geheel eigen visie verkondigt, die nu eens lijnrecht staat tegenover dan weer een (al dan niet vermeende) essentiële aanvulling vormt op de tot dan toe gangbare opvattingen.

Ofschoon het hier jammer genoeg gaat om een onuitgegeven doctoraalscriptie van Gerits, was en is Jos Gerits er niet de man naar om in dezen de publiciteit te schuwen. Integendeel: in een mum van tijd wist hij bekendheid te geven aan de door hem gehuldigde opvattingen inzake de schutterijhistorie. Via radio, tv en de schrijvende pers en tijdens diverse door hem gehouden causerieën kon het wereldje van schutterijkenners en schutterijliefhebbers zich op de hoogte stellen van Gerits’ bevindingen. Bovendien droeg de Spaubeekse historicus zorg voor een aantal voor een ieder toegankelijke - m.n. bij de Stadsbibliotheek (SB) en het Sociaal-Historisch Centrum voor Limburg (SHCL) te Maastricht ter inzage aanwezige - presentexemplaren van zijn doctoraalscriptie. Doch daar bleef het niet bij.

Latere publicaties (1986-heden) In 1987 kwam er een - andermaal slechts in typoscript verschenen - kleinere studie tot stand, met als titel: Enkele hoofdzaken omtrent de schutterijen in het Land van Valkenburg in de 19e eeuw (Spaubeek-Valkenburg,

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1384

28 september 2007

20

Schuttersbrief - nummer 72

november 1987; eveneens in fotokopie bij de SB en het SHCL berustend). Weer een jaar later verscheen van Gerits’ hand en deze keer wél in drukvorm: Schuttersalmanak. Handleiding bij het hedendaagse Schutterswezen in Nederlands Limburg (Sweikhuizen 1988). En dan volgde er, tot en met het jaar 1996, een stoot populair-wetenschappelijke geschriften: naast de coproductie De Ouwe Limburger. Een tijdloos document over het Oud Limburgs Schuttersfeest met beeldmateriaal van het OLS 1995 (z.pl., 1995) veelal artikelen in het Limburgs Schutterstijdschrift, aan de totstandkoming van welk kwartaalblad (eind 1988) Gerits zijn medewerking verleende en van welke periodiek hij daarenboven acht jaar lang (1988-1996) mederedacteur geweest is. Nog aan het extranummer (juni 1998) van dat zowel aan het Nederlands- als aan het Belgisch-Limburgse schutterijwezen gewijde tijdschrift leverde Gerits een bijdrage middels zijn uitvoerige, maar liefst 20 pagina’s aan tekst en illustraties omvattende artikel Daar komen de schutters.

Ook in de zojuist genoemde, voorlopig laatste publicatie van zijn hand valt op, hoe boeiend en meeslepend Gerits als een ware ridder van de pen zijn verhaal op papier weet te zetten, hoezeer hij begaan is met het wel en wee van het huidige schutterijwezen en… hoe consequent en vurig hij vasthoudt aan wat ik zou willen noemen: zijn hoofdstellingen en de daarmee samenhangende nevenstellingen zoals hij die bijna allemaal reeds verwoord en wetenschappelijk onderbouwd heeft in zijn doctoraalscriptie. Zijn latere geschriften wijken niet of nauwelijks af van wat hij in zijn doctoraalscriptie beweert. Hooguit is hier en daar in zijn geschriften uit 1987-1998 sprake van enige aanscherping of van een lichte afzwakking inzake eerder geformuleerde standpunten. En de enkele werkelijk nieuwe nevenstellingen die Gerits in zijn geschriften van ná 1986 aandraagt, zijn in feite veelal niets anders dan een nadere uitwerking van wat hij al in min of meer bedekte termen verkondigt in zijn scriptie van 1986. Slechts in de hierboven door mij vermelde publicatie van juni 1998 zal men één volstrekt nieuwe nevenstelling aantreffen waarmee Gerits kennelijk afstand neemt van hetgeen hij eerder verklaarde omtrent het tijdstip van ontstaan van de allereerste schutterijen op het platteland van Nederlands Limburg: die kunnen niet - ondanks het gestelde in het afstudeerproject van 1986 - reeds vóór 1500 opgericht zijn maar moeten - luidens de publicatie van juni 1998 - pas ná 1500 hun oorsprong hebben gehad. Ik meen in overeenstemming met billijkheid te handelen door in mijn thans voorliggende beschouwing ook aan al die meer recente berichten van Gerits (inclusief de digitale berichtgeving) niet stilzwijgend voorbij te gaan, al was het maar om recht te doen aan Gerits’ gehele betoog.

Schokeffect Ik zit - denk ik - trouwens niet ver van de waarheid af, wanneer ik beweer dat in zekere zin Gerits in en kort na 1986 een schokeffect binnen het Nederlands-Limburgse schutterswereldje heeft bewerkstelligd zoals een halve eeuw tevoren de Arnhemse bibliothecaris-archivaris J.A.Jolles dat had gedaan met zijn tweedelige standaardwerk ‘Schuttersgilden en Schutterijen van Limburg. Overzicht van hetgeen nog bestaat’. Toen, in 1936-1937, werd aan de hand van de door Jolles opgestelde inventaris pas goed duidelijk hoe slordig veel schutterijen (schuttersgilden) in de Nederlandse provincie Limburg omsprongen met hun patrimonium, d.w.z.: met hun waardevolle, vaak eeuwenoude bezittingen als verenigingsarchiefstukken, schutterszilver, vaandels e.d. Menige schutterij heeft sedertdien Jolles’ waarschuwingen ter harte genomen door alsnog orde op zaken te stellen. Gerits’ verdienste is onder meer - en misschien wel vooral - hierin gelegen, dat hij het Limburgse schutterswereldje weer eens wakker schudde en velen de ogen opende voor de noodzaak van toegankelijkheid en benutting van bronnen (die Jolles terecht zo gaarne zag veiliggesteld!) ten behoeve van een correcte geschiedschrijving. Een correcte geschiedschrijving die op haar beurt - zo hoopte Gerits althans - de schutters in staat zou stellen, een beter inzicht te krijgen in de ware aard van het schutters(gilde)wezen en meer open te staan voor een eigentijdse of bijdetijdse beleving van het schutter-zijn.

Viel allerwegen aan Jolles met diens momentopname van de Nederlands-Limburgse schutterijen uit 1936-1937 niets dan lof ten deel, Gerits zelf weet inmiddels wat hij over zich heeft afgeroepen met zijn beschouwing aangaande het vroegere en tegenwoordige schutterijwezen. Groot was alom de verontwaardiging, toen bleek wat die beschouwing feitelijk inhield. In negatieve zin kwam Gerits’ beschouwing hierop neer: afwijzing van de beschermings- of weerbaarheidstheorie; met andere woorden: schutterijen zijn, volgens Gerits, niet ter bescherming opgericht of heropgericht. En nu net op dat negatieve aspect spitste de kritiek vanuit het Limburgse schutterswereldje zich toe: was en is - zo luidde het commentaar - de bescherming (!) van Outer, Heerdt en Troon [= ‘Kerk, Heem en Vorst’] of - gelijk het in Duitstalige gebieden al even kernachtig heet - Glaube, Sitte und Heimat [= ‘Geloof, Traditie en Vaderland’] dan niet de grondslag van het schutterijwezen?

Helemaal ongelijk had Gerits zeker niet, toen hij in 1996 de balans van de gevoerde discussie opmaakte en hij tot zijn spijt moest constateren dat de discussie die hij zo graag op gang had willen brengen, algauw was verzand in een debat over weerbaarheidstaken. En inderdaad, geen of nauwelijks respons had Gerits mogen ontvangen op menig ander, toch waarlijk niet onbelangrijk bestanddeel van zijn betoog. Want - bijvoorbeeld tegen de beschermings- of weerbaarheidstheorie had hij in niet mis te verstane bewoordingen zijn eigen (op zich als positief aan te merken) theorieën in stelling gebracht: het schutterijwezen dient te worden opgevat als een cultureel (!) fenomeen en de broederschapsgedachte (!) als van oudsher het meest bindende en wezenlijke element binnen een schutterij (schuttersgilde).

Schuttersbrief - nummer 72 28 september 2007 1385

21

Doch de o.a. in het Limburgs Schutterstijdschrift (= hierna: LS) wel zo eenzijdig verlopen discussie mag ook deels op Gerits’ eigen conto geschreven worden. Ietwat merkwaardig is het toch, dat Gerits min of meer nog midden in het debat met zijn tegenstanders bij herhaling te kennen gaf (zie onder meer LS 4, september 1989, blz. 25), de discussie over onderzoektechnische en methodologische kwesties pas later en uitsluitend voor een wetenschappelijk forum te willen voeren; dit laatste in het kader van een door hem geplande dissertatie. Alsof de vele van zijn hand verschenen schutterijhistorische pennenvruchten (waaronder natuurlijk heel in het bijzonder zijn doctoraalscriptie van 1986) niet al in voldoende mate de door hem gevolgde wetenschappelijke werkwijze aan het licht hadden gebracht! En behalve dit ging van de ietwat merkwaardige kennisgeving de wellicht onbedoelde suggestie uit, dat m.n. de lezers van het LS niet mans genoeg zouden zijn voor kennisneming en eigen oordeelsvorming inzake de merites van de geschiedwetenschappelijke onderbouwing die aan de basis lag en ligt van Gerits’ ganse betoog. Daarenboven had Gerits van meet af aan ook zelf mede richting kunnen en moeten geven aan de mede door hem opgestarte discussie, door o.a. de LS-lezers duidelijker en beter te informeren over wat ik reeds aankondigde als zijn hoofdstellingen en zijn niet minder opmerkelijke nevenstellingen.

Zes hoofdstellingen Vier van zijn hoofdstellingen heb ik hierboven al even aangeroerd. Vragenderwijs zou dat viertal in deze logische volgorde aldus kunnen worden omschreven: a) hebben eerdere beroeps- en amateurhistorici wel in afdoende mate en op een correcte manier gebruikgemaakt van het historische bronnenmateriaal voor het schetsen van een juist beeld van het schutterijwezen?; b) zijn de schutterijen wel ooit opgericht of heropgericht als weerbaarheidskorpsen?; c) moeten de oorsprong en aard van het schutterijwezen niet gezien worden als de resultanten van een complex van politieke, sociale, economische en religieuze zaken en dus als een cultureel fenomeen, waarbij nauwelijks een der genoemde zaken als de belangrijkste factor kan worden aangemerkt?; en d) vormt de broederschapsgedachte niet van oudsher het meest bindende en wezenlijke element binnen een schutterij? Het moge duidelijk zijn: op de derde en vierde vraag luidt Gerits’ antwoord bevestigend, daarentegen ontkennend op de eerste en tweede. Maar voor de ontwikkeling van zijn gehele gedachtegang in dezen is Gerits’ afwijzing van de beschermings- of weerbaarheidstheorie toch wel de chronologisch eerste en als zodanig belangrijkste hoofdstelling, zonder welke de drie andere zo-even geformuleerde kerngedachten van Gerits’ redenering niet helemaal of zelfs helemaal niet verklaarbaar zouden zijn.

Naar eigen zeggen was Gerits namelijk nergens (!) in de geschiedbronnen bewijzen tegengekomen die aantonen dat schutterijen ooit zijn opgericht of heropgericht met als doel: het verrichten van beschermende taken in militair, politieel, brandweerlijk en/of ander opzicht. En dát - nota bene - , terwijl Gerits aanvankelijk - in verband met het schrijven van zijn kandidaatsscriptie Plattelandsschutterijen in Limburg 1543-1661. Een these voor toekomstig onderzoek (Nijmegen 1984) - juist erop gebrand was om een geschiedwetenschappelijke onderbouwing te leveren voor de beschermings- of weerbaarheidstheorie! Gaandeweg zijn onderzoekingen was Gerits bijgevolg tot een tegengesteld inzicht gekomen. En op grond van dit nieuwe gegeven moest hij wel concluderen, dat het tot dan toe door beroeps- en amateurhistorici verrichte onderzoek inzake oorsprong en ontwikkeling van de Limburgse schutterijen (schuttersgilden) niet deugdelijk was en dus evenmin het door hen geschetste geschiedbeeld. Daarmee kreeg zijn onderzoek een totaal andere wending, want nu werd het voor Gerits zaak, niet alleen om aan te tonen waarin eerdere geschiedschrijvers onderzoektechnisch (d.i. qua gebruikmaking van bronnen) en/of methodisch (d.w.z. qua wijze van onderzoek) hadden gefaald, maar ook om op zoek te gaan naar de werkelijke oorsprong en aard van het schutterijwezen. Al met al bepaald geen eenvoudige klus om te klaren! Doch Gerits nam daar de tijd voor. Vandaar dat zijn onderzoeksresultaten uiteindelijk niet hun beslag kregen in de vorm van een tussentijdse scriptie maar pas anno 1986 uitmondden in een groots opgezet afstudeerproject.

In zijn doctoraalscriptie van 1986 verkondigt Gerits nog twee andere hoofdstellingen, die hij in latere geschriften (1987-1998) verder ontwikkelt en die evenzeer van essentieel belang zijn voor een goed verstaan van Gerits’ visie op het schutterijwezen. Weliswaar illustreren beide eens te meer, dat de ‘eigen-aardige’ kijk van Gerits zich geenszins beperkt tot alleen maar de dorpsschutterijen gedurende het tijdvak van het Ancien Régime in het territoir van wat thans (Nederlands) Limburg heet. Tegelijkertijd kan echter ook niet ontkend worden, dat de beide hier als laatste kort te bespreken hoofdstellingen enigszins - om zo te zeggen - ‘losstaan’ van de vier die ik hierboven reeds oppervlakkig besproken heb en die als het ware een onverbrekelijk kwartet vormen.

De vijfde en voorlaatste hoofdstelling neemt namelijk in tegenstelling tot de vier vorige hierom al een aparte plaats in, doordat zij niet op kwalitatief maar op kwantitatief gebied ligt. Zij is immers de uitkomst van een door Gerits verrichte - en reeds op zich als uniek te bestempelen, want tot dan toe door niemand eerder ondernomen! - steekproefsgewijze ouderdomsbepaling van de Nederlands-Limburgse schutterijen. De resultaten van die steekproef verwerkte Gerits in een statistisch overzichtje in zijn kandidaats- en doctoraalscriptie. En

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1386

28 september 2007

22

Schuttersbrief - nummer 72

op grond van dat statistiekje concludeert Gerits nu, dat de meeste (!) Nederlands-Limburgse schutterijen hun oorsprong vonden ten tijde van het Ancien Régime (1500-1794), meer speciaal tijdens de periode ‘15501700’. Daarmee wordt derhalve tevens iets gezegd over het schutterijwezen van vóór het jaar 1500 en van ná het jaar 1794. Allereerst natuurlijk in statistisch opzicht: zowel gedurende het tijdperk vóór 1500 als gedurende het tijdperk 1794-heden - en zelfs wanneer men die beide tijdvakken tezamen neemt! - zouden er in Nederlands Limburg (aanzienlijk) minder schutterijen ontstaan zijn dan gedurende alléén het tussenliggende tijdperk 1500-1794. Die bewering lijkt nog aan zeggingskracht te winnen, wanneer Gerits twaalf jaar na verschijning van zijn doctoraalscriptie plots met een volslagen nieuwe these op de proppen komt: in het thans Nederlands-Limburgse part van het Maasdal zouden vóór 1500 in het geheel géén plattelandsschutterijen zijn opgericht. Weliswaar een nevenstelling waarmee Gerits - ik wees daar enige alinea’s terug reeds op - een eerder door hem ingenomen standpunt laat varen, maar toch een nevenstelling die wel weer keurig past in het kader van de onderhavige vijfde hoofdstelling!

Doch minstens van zo groot belang voor een goed begrip van zijn visie op het schutterijwezen is de verbinding die Gerits legt tussen de ‘kwantitatieve’ vijfde hoofdstelling en de vier eerder besproken ‘kwalitatieve’ hoofdstellingen. Het is alsof men bij voortduring tussen de regels door kan lezen bij Gerits, dat zijn belangrijkste bevindingen m.b.t. het schutterijwezen ten tijde van het Ancien Régime (toen immers de meeste Nederlands-Limburgse schutterijen zouden zijn opgericht of heropgericht) in essentie ook gelden voor het geringere aantal schutterijen die hetzij al in het middeleeuwse tijdperk (i.c. vóór 1500) hetzij pas in de meest recente era (i.c. 1794-heden) ontstonden. Anders gezegd: t.a.v. alle schutterijperioden dient, althans naar de mening van Gerits op grond van diens geschiedwetenschappelijke onderzoekingen, de algemeen aangehangen beschermings- of weerbaarheidstheorie te worden afgewezen en plaats te maken voor de door Gerits voorgestane theorie inzake het schutterijwezen als cultureel verschijnsel en voor die inzake de broederschapsgedachte als meest bindende en wezenlijke element binnen een schutterij. Die extrapolatie - d.i. hier dus het ook van toepassing verklaren door Gerits van zijn belangrijkste bevindingen op de schutterstijdperken buiten het door hem oorspronkelijk en meest intensief bestudeerde tijdsbestek van het Ancien Régime - krijgt een nog weidsere strekking, en wel in geografische zin, door de navolgende zesde hoofdstelling.

De zesde en laatste hoofdstelling komt hierop neer: niet alleen ten tijde van het Ancien Régime maar ook daarvóór en daarná zouden op schutterijgebied de door Gerits beschreven ontwikkelingen in Nederlands Limburg grosso modo gelijk geweest zijn aan de ontwikkelingen elders in (Noordwest-)Europa. In verband daarmee beroept Gerits zich op publicaties van binnen- en buitenlandse geschiedvorsers. En, om het ‘geografisch plaatje’ helemaal te completeren: ook nu weer ontkomt men niet aan de stellige indruk, dat Gerits zijn versie van de broederschapstheorie en zijn afwijzing van de beschermings- of weerbaarheidstheorie in essentie niet alleen van toepassing verklaart op de dorpse maar ook op de steedse schutterijen in én buiten Limburg en dit alles zowel m.b.t. het Ancien Régime als m.b.t. het tijdperk van vóór 1500 en dat van ná 1794.

Een diversiteit aan nevenstellingen Zo min als de meeste hoofdstellingen zo min zijn de meeste nevenstellingen mirabile dictu ooit echt onderwerp van discussie geweest in het tussen Gerits en diens tegenstanders aangezwengelde debat. Sommige nevenstellingen - en men vatte dit geenszins op als een verwijt mijnerzijds - heeft Gerits ontleend aan eerdere geschiedonderzoekers. Bijvoorbeeld: de bewering dat de middeleeuwse term ‘schutten’ afgeleid is van ‘schieten’ en dus aanvankelijk niet (!) de betekenis had van ‘beschutten, beschermen’. Maar verreweg de meeste nevenstellingen van Gerits zijn verrassend nieuw. Zo is daar onder meer Gerits’ these, dat de Limburgse plattelanders gedurende de periode ‘1550-1700’ in een isolement geraakt waren en daardoor én door een tijdens de 16de eeuw oplevend broederschapsideaal ertoe bewogen werden om zich bij een schutterij aan te sluiten, een these die op haar beurt weer als toelichting dient voor de zojuist besproken hoofdstelling inzake de explosieve groei van het aantal schutterijen tijdens de vorengenoemde periode. De bewering, dat Napoleon tijdens zijn regeerperiode 1799-1814/1815 de schutterijen verbood, is daarentegen een van de weinige stellingen die niet - of het moet zijn op indirecte wijze - in de doctoraalscriptie van 1986 verwoord wordt; voor laatstbedoelde uitspraak betreffende Napoleon kan men overigens terecht in Gerits’ publicatie van november 1987.

De nevenstellingen, incluis de paar die Gerits eerst na verschijning van zijn doctoraalscriptie expliciet verkondigd heeft, liggen allemaal wel in het verlengde van een of andere hoofdstelling; soms zelfs in het verlengde van méér dan één. Men neme bijv. de stelling, dat de culturele antropologie een zinvolle bijdrage zou kunnen leveren aan het geschiedonderzoek inzake het schutterijwezen. Die these, welke men toch in eerste

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 72

28 september 2007

23

1387

instantie geneigd is rechtstreeks af te leiden uit Gerits’ geschiedtheoretische hoofdstelling inzake het onwetenschappelijke karakter van het schutterijonderzoek van vóór 1986, kan - gelet op de door Gerits geïntroduceerde ‘thick description’ - met evenveel recht gezien worden als een verlengstuk van Gerits’ hoofdstelling inzake het schutterijwezen als cultureel fenomeen en tegelijk als een verlengstuk van die inzake de broederschapsgedachte.

Maar ook dwarsverbindingen tussen de nevenstellingen onderling zijn mogelijk; bijv. als men Gerits’ these betreffende de periodisering van de schutterijhistorie in relatie ziet tot de al eerder genoemde these betreffende Napoleon; idem dito de bewering over het tijdens de 16de eeuw oplevende broederschapsideaal en het sinds ca.1550 voor de boerenbevolking ontstane maatschappelijk isolement in verband met de stelling betreffende het schutterijwezen als symboolfunctie of - zo men wil - de zéér opmerkelijke stelling betreffende de wijze waarop de schutterijen ‘stonden’ te midden van de samenleving ten tijde van de Contrareformatie (16de-17de eeuw). En zo zijn er nog heel wat meer dwarsverbanden te leggen! Wat betreft alle overige nevenstellingen, moge hier kortheidshalve wel verwezen worden naar de komende afleveringen van deze SB-rubriek, waarin ik Gerits’ hoofd- en nevenstellingen elk afzonderlijk aan een nader onderzoek zal onderwerpen.

Complex Gerits’ visie op het schutterijwezen wordt voorwaar nog complexer in tweeërlei opzicht. In de eerste plaats doordat het aantal vermeldenswaardige stellingen, bevindingen, conclusies of beweringen van Gerits in feite aanzienlijk groter is dan ‘slechts’ het 20- à 30-tal dat door mij gegoten is in de vorm van evenzoveel komende afleveringen in de hier voorliggende SB-rubriek. Het surplus heb ik daarom, waar inpasbaar, in de aanvangsparagraaf van diverse afleveringen opgenomen onder het kopje ‘Overige bevindingen’. Het gaat dan om stellingen die zeer nauw aansluiten bij of varianten zijn van een stelling welke ik reeds gebruik als titel van een of andere aflevering in deze SB-rubriek. Het spreekt voor zich, dat ik in de loop van een dergelijke rubriekaflevering - d.w.z. in de paragrafen ‘Commentaar’ en ‘Eindoordeel’ - steeds die ‘overige bevindingen’ van Gerits meeneem.

In de tweede plaats doordat behalve de hoofdstellingen, die elk voor zich betrekking hebben op alle schuttersperioden, ook sommige nevenstellingen van Gerits méér dan één schuttersperiode regarderen. Dat is o.m. het geval met de bewering, dat de eerste plattelandsschutterijen niet vóór maar pas ná het jaar 1500 ontstonden.

Gerits’ argumentatie m.b.t. ‘niet vóór 1500’ wordt dan door mij uiteraard besproken in de ene en die m.b.t. ‘pas ná 1500’ in de andere rubriekaflevering.

Ook aan de hand van de nevenstellingen blijkt eens te meer: 1) dat aan Gerits’ visie wordt tekortgedaan wanneer men haar uitsluitend met het afwijzen van de beschermings- of weerbaarheidstheorie vereenzelvigt, haar verengt tot het tijdvak 1500-1794 en/of haar reeds compleet uitgewerkt waant in Gerits’ doctoraalscriptie van 1986; 2) hoe ‘ingewikkeld’ een en ander in elkaar zit. Alles schijnt met alles samen te hangen (holisme!).

Alle componenten - hoofdstellingen zowel als nevenstellingen - sluiten naadloos op elkaar aan. Het lijkt, alsof er geen speld tussen te krijgen is. En over nagenoeg elk aspect - chronologisch, thematisch, geografisch en geschiedtheoretisch - geeft Gerits wel een of andere mening ten beste. Het geheel van Gerits’ betoog oogt solide en laat niet na, indruk te maken door zijn zeer logische opbouw en samenhang. Kortom, het is een gereconstrueerd en sterk beredeneerd geschiedbeeld van de Nederlands-Limburgse schutterijen, een geschiedbeeld dat Gerits gefundeerd heeft op zijn interpretatie van - bovenal - de door hem geraadpleegde schuttersreglementen enerzijds en anderzijds zijn uitleg van de steeds weer zich wijzigende ‘historische context’ waarbinnen gebeurtenissen op schutterijgebied gedurende deze of gene geschiedperiode moeten worden beschouwd.

Ook wie al enigszins ingewijd is in de schutterijhistorie, zal bij een eerste oppervlakkige kennismaking met Gerits’ zienswijze wellicht ervaren wat mij is overkomen toen ik een aantal jaren geleden een lezing van Gerits te Valkenburg bijwoonde en vrijwel gelijk Gerits’ doctoraalscriptie voor het eerst onder ogen kreeg (1986-1987). De indruk welke Gerits met zijn betoog toen op mij maakte, was die zoals in de voorgaande alinea beschreven. Ook wil ik niet verhelen, dat tegelijkertijd een zekere verwondering zich van mij meester maakte over en - jawel! - ook bewondering voor de volslagen eigen kijk die Gerits - met kracht van argumenten - had en heeft op het schuttersleven-door-de-eeuwen-heen en op de kennelijk onwetenschappelijke verrichtingen van nogal wat 19de- en 20ste-eeuwse schutterijvorsers.

Toetsing van onderzoekswijze en onderzoeksresultaten Jarenlang na mijn eerste kennismaking met Gerits’ bevindingen heb ik evenwel ‘de zaak’ min of meer laten rusten, o.a. doordat ik mij vrij intensief ging bezighouden met de meerledige kwestie, welke schutterijen waar in Limburg, wanneer precies, hoe, door wie en waarom (her)opgericht zijn. Daartoe raadpleegde ik niet alleen bij de schutterijen zelf aanwezige verenigingsarchieven maar ook diverse overheids- en semi-overheidsarchiefbewaarplaatsen - i.v.m. dáár zich bevindende schutterijarchieven, schepenbankarchieven, drossaards-

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1388

28 september 2007

24

Schuttersbrief - nummer 72

rekeningen, huisarchieven (kasteelheren!), stadsrekeningen, notariële archieven, parochiearchieven, 19deeeuwse en latere overheidsbescheiden, etc. etc. - alsmede voorhanden realia zoals schutterszilver, vaandels en dergelijke, die her en der in collecties en natuurlijk ook bij de schutterijen zelf worden bewaard. Tevens probeerde ik te inventariseren wat er zoal in de loop der tijd gepubliceerd is over elke niet meer bestaande en elke nog wel bestaande schutterij (schuttersgilde). En dat alles met het oog op de uitgave van een topografisch overzicht, waarin ik per plaats (d.w.z. per stad, dorp en gehucht) een beknopte beschrijving van het lokale schutterijwezen wilde geven, uiteraard met bijbehorende bronnenopgave. Een topografisch overzicht, dat zou voorafgaan aan een later nog door mij in een afzonderlijk boekwerk uit te geven chronologisch overzicht van het schutterijwezen in de Nederlandse provincie Limburg vanaf de Middeleeuwen tot op heden. Ik nam mij dan ook voor om in het topografisch overzicht te volstaan met een korte inleiding waarin ik in vogelvlucht de oorsprong en ontwikkelingsgang van het Nederlands-Limburgse schutterswezen wilde schetsen. Echter, toen de kopij voor het geplande topografisch overzicht reeds in zulk vergevorderde stadium verkeerde dat ik kon gaan denken aan het schrijven van een passende inleiding, deed zich een probleem voor, waardoor ik weer helemaal teruggekeerd was bij Jos Gerits’ bevindingen.

Het probleem waarvoor ik mij geplaatst zag, bestond namelijk hieruit dat ik merkte, niet ‘zomaar’ - d.w.z. op slechts enkele A4-velletjes van mijn topografisch overzicht - een verantwoord totaalbeeld van het Limburgse schutterswezen bij wijze van inleiding te kunnen schetsen: mijn eigen onderzoeksresultaten weken daarvoor te zeer af van de bevindingen zoals ik mij die meende te herinneren in Gerits’ pennenvruchten te zijn tegengekomen. Daar mijn eerste kennismaking met Gerits’ bevindingen destijds (1986-1987) toch vooral een meer oppervlakkig karakter had gedragen, besloot ik ditmaal alle geschriften van Gerits en uiteraard heel in het bijzonder de doctoraalscriptie van 1986 eens aan een nauwkeuriger onderzoek te onderwerpen en mij te verdiepen in de bestudering van alle argumenten en alle archiefstukken, schuttersrealia en publicaties die Gerits zelf in zijn geschriften had aangedragen ter staving van zijn denkbeelden. Niet uitgesloten was immers, dat ik bij mijn eerdere onderzoekingen bepaalde bronnen over het hoofd had gezien die dankzij Gerits’ gegevens mij ertoe zouden kunnen nopen mijn eigen onderzoeksresultaten alsnog bij te stellen. Evenmin wilde ik bij voorbaat uitsluiten, dat de geschiedbronnen waar Gerits zich op beriep, voor méér dan één uitleg vatbaar zouden zijn waardoor de grote verschillen in inzicht tussen Gerits en mij verklaard konden worden.

Doch naargelang ik mij meer en meer verdiepte in het door Gerits’ geschetste geschiedbeeld en vooral in de daaraan ten grondslag liggende wetenschappelijke onderbouwing, groeide allengs bij mij in sterke mate het besef, dat Gerits’ ganse betoog aan nagenoeg alle kanten rammelde: niet alleen qua beeldvorming maar ook confer de komende rubriekaflevering De vier belangrijkste vereisten voor een verantwoorde schutterijhistorie - onderzoektechnisch, methodologisch alsmede in systematisch en heuristisch opzicht. Eenmaal tot dát besef gekomen, diende ik - zo vond ik - vooreerst mijn ideeën over Gerits’ schutterijhistorische bevindingen maar eens op papier te zetten, ten behoeve van een nadere en duidelijkere gedachtebepaling voor mezelf en wellicht later ook voor anderen.

Gelet op de hierboven gegeven uiteenzetting, mag het misschien inmiddels evident geworden zijn, waarom ik meen zoveel aandacht te moeten schenken aan Gerits’ bevindingen. Kort samengevat: primo, omdat Gerits eigenlijk de enige geschiedauteur is bij wie men tot nog toe terechtkon voor een min of meer afgerond en wetenschappelijk onderbouwd totaalbeeld van het Nederlands-Limburgse schutterijwezen. Secundo, omdat ik niet alleen mij meestal helemaal niet kan verenigen met het door Gerits geschetste geschiedbeeld c.q. met de door hem verkondigde hoofd- en nevenstellingen maar evenmin met de wijze waarop Gerits bij zijn naspeuringen te werk gegaan is. Tertio, omdat tot op heden toe niemand zich de moeite heeft getroost, in geschrifte een adequate analyse te geven van Gerits’ ganse betoog. Doch er is ook nog een ‘quarto’, een vierde, en een ‘quinto’, een vijfde reden.

Tijdens mijn onderzoekingen in het kader van een topografische inventarisatie van alle voormalige en alle tegenwoordige Limburgse schutterijen (uiteraard voorzover ik dat heb kunnen nagaan) ben ik in ettelijke na 1986 verschenen publicaties van beroeps- en amateurhistorici passages tegengekomen die mij onmiddellijk deden denken aan wat ik bij Gerits gelezen had. Bovendien en dit is dan mijn ‘quinto’: in nagenoeg al die bedoelde passages bleken de betreffende auteurs sommige stellingen van Gerits klakkeloos te hebben overgenomen, daarbij de lezer in het ongewisse latend over de argumenten ter rechtvaardiging van die stellingen.

En ook dát moge reeds een gerede aanleiding zijn om nu eens wél bij deze en gene stelling van Gerits wat uitvoerig stil te staan.

De directe aanleiding om in de SB-rubriek die thans voorligt, mijn gedachten over Gerits’ schutterijhistorische bevindingen te ontvouwen, is de lezer die nummer 70 van de Schuttersbrief gelezen heeft (zie meer speciaal SB 70, blz. 1308-1312), genoegzaam bekend. Ik hoef die aanleiding hier dus niet nog eens uiteen te zetten.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 72

28 september 2007

25

1389

Een (bijna) totaal andere visie Nu ik meen op hoofdzaken voldoende informatie ter inleiding te hebben verstrekt over Gerits’ visie op het schutterijwezen, is het moment aangebroken om ook te laten weten wat mijn eigen standpunten ten principale zijn. Met ‘mijn eigen standpunten ten principale’ bedoel ik niet mijn punten van kritiek op Gerits’ bevindingen; daarvoor verwijs ik naar elk van de 20 à 30 komende afleveringen in deze SB-rubriek en naar de daaraanvolgende slotafleveringen waarin ik een samenvatting van mijn kritiek op hoofdlijnen geef en eveneens een enuntiatieve (= ‘beperkte’) opsomming van desiderata (= ‘wensen’) inzake toekomstig schutterijhistorisch onderzoek.

Hier, in het verdere afsluitende vervolg van mijn Inleidende opmerkingen, wil ik me slechts bepalen tot het kort ontvouwen van een in wezen tamelijk simpele gedachte, die bij mij aanvankelijk als een vaag idee opkwam tijdens de bestudering van divers schutterijhistorisch bronnenmateriaal en die pas vaste vormen begon aan te nemen toen ik toegekomen was aan de afronding van mijn eerder hierboven aangestipte topografische overzicht van het Nederlands-Limburgse schuttersgildewezen. Een gedachte ook, die uiteindelijk de kern van mijn versie van ‘het schuttersverhaal’ geworden is en waarvan kennisneming vooraf wellicht ertoe bijdraagt dat lezer dezes mij makkelijker zal kunnen volgen, niet alleen op mijn nog immer voortdurende (!) speurtocht naar de oorsprong, aard, ontwikkeling en tegenwoordige staat van het schutterijwezen zoals dit zich stilaan aan het aftekenen is in de Schuttersbrief, maar ook en vooral met het oog op mijn aanstaande ronde langs de afzonderlijke hoofd- en nevenstellingen van Gerits.

Misschien wel het meest kenmerkende van mijn eigen wijze van denken over en kijken naar het schutterijleven-door-de-eeuwen-heen is het maken van een vanaf de eerste middeleeuwse schuttersperiode consequent tot op heden doorgevoerde (typologische of taxonomische en dus systematische!) classificatie of indeling die ik - ‘tot mijn eigen stomme verbazing’, zeg ik nu achteraf - nimmer in enigerlei schutterijhistorisch overzichtswerk ben tegengekomen en die bestaat uit het niet altijd even duidelijk waarneembare onderscheid tussen - in volgorde van hun ouderdom - de weerbaarheidsschutterijen (waarmee schutterijen met een beschermende taak bedoeld zijn en waarvan een zeer interessante onderverdeling te geven is) en de folkloreschutterijen (waarvan eveneens een belangwekkende onderverdeling kan worden gegeven en die de folklore - hetzij in de engere zin van folkloristische activiteiten hetzij in de ruimere betekenis van eerbied voor het materiële en geestelijke erfgoed der voorvaderen - als hoofddoel hadden of hebben en tot wier belangrijkste kenmerken veelal óók een kerkelijke binding, het hooghouden van de broederschapsgedachte, een zekere fierheid op het eigen schuttersverleden en het verrichten van dienstbaarheid gerekend kunnen worden), uit en naast welke schutterijen pas bij de aanvang van de 19de eeuw of misschien zelfs nog (iets?) eerder de sportschutterijen ontstonden (die eind 19de en begin 20ste eeuw een geheel eigen ontwikkeling doormaakten en waarvoor vanaf ongeveer de tweede helft van de 20ste eeuw de aanduiding ‘schutterij’ minder gewoon, daarentegen de term ‘schietsportvereniging’, ‘schietvereniging’, ‘schietclub’ of, in het Vlaams, ‘schietmaatschappij’) meer en meer gebruikelijk geworden is). Ofschoon enige toelichting en nuancering hierbij zeer zeker op hun plaats zijn, vervat de voorgaande volzin wél in notendop mijn ganse visie op de ontwikkelingsgang van het schutterijwezen.

De neiging om vervolgens de zojuist uitgesproken kerngedachte hier nader te gaan uitwerken zal ik weerstaan, wetende dat ik dan minstens zoveel pagina’s tekst nodig heb als zo-even wenselijk was om Gerits’ visie in hoofdtrekken te kunnen schetsen. Dat wil ik de lezer besparen en collega Jos Gerits niet aandoen. Per slot van rekening staan in deze rubriek de schutterijhistorische theses van laatstgenoemde centraal en niet die van ene Alfred Disch. Daarenboven zal bij mijn behandeling van elke afzonderlijke (hoofd)stelling van Gerits in deze rubriek voldoende van mijn eigen opvattingen doorklinken. En voor wie dát toch niet genoeg vindt, biedt de SB altijd nog ettelijke verklarende rubrieken zoals ‘De typologie van schutterijen’ (nog te verschijnen), ‘Het woord en begrip schutterij’ (reeds lopende), ‘Het woord en begrip schuttersgilde’ (item), ‘De bakermat van het schutterijwezen’ (item), ‘De oorsprong van het schutterijwezen’ (item) alsmede ‘Waar ging en gaat het bij schutterijen (schuttersgilden) om?’ (nog te verschijnen).

Ten slotte Eerdere opmerkingen hierboven kunnen de indruk wekken, dat Jos Gerits in of omstreeks 1998 definitief zich teruggetrokken heeft uit het schutterswereldje en er sedertdien niks meer mee van doen heeft. Echter, dát is gelukkig! - geenszins het geval. Weliswaar is Gerits het op schuttersgebied wat rustiger aan gaan doen, maar helemaal weggeweest uit het schutterswereldje is hij nooit. Zo is hij hier en daar nog actief als bestuurder of als adviseur en verscheen er onlangs van zijn hand weer een schutterijboek (zie mijn recensie op blz. 1356-1357 van SB 71). En meermaals mocht ik óók na 1998 hem bij een OLS, een ZLF en, te Baexem, op een Limburgse Schuttersdag vriendschappelijk en - al zijn we beiden geen ‘sjöt’ meer - ‘broederlijk’ ontmoeten. Ik voor mij wil het graag zo houden, ook al zijn Jos en ik in schutterijhistorische zaken (soms bikkelharde) tegenstanders van elkaar, kruisen we menigmaal de degens en vechten we in een wetenschappelijk dispuut iets bij voorkeur uit op het scherp van de snede. Dit laatste zal - wat mij betreft - de pret die we aan elkaar en aan het schutters(gilde-) wezen beleven, niet kunnen drukken. Integendeel! - - - - - -----Met vriendelijke groeten, Alfred Disch -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1390 28 september 2007 Schuttersbrief - nummer 72

26

RECENSIE (34) Vervolg op SB 71, blz. 1356

Terugblik op EST 2006: een herinneringsboek --Titel:

Van toen tot nu… …en daarna. Herinneringsboek ter gelegenheid van het 15e Europees Schutters Treffen 2006; 25, 26 en 27 augustus 2006 te Heeswijk (gemeente Bernheze).

Bernheze, juni 2007.

Auteur: Drs. Theo Ellerman.

Lay-out: Gijs de Visser.

Eindcontrole: Jan Schakenraad, secretaris van Stichting EST 2006.

Tekstverwerking: Nelly van Extel.

Foto’s: Gé Smits, Piet van Zutphen, Jo van de Berg, De vier Bernhezer Gilden, Commissie PR EST 2006.

Editor: Stichting EST 2006.

Formaat: 20 cm bij 20 cm; slappe kaft; 107 bladzijden tekst met ongeveer 300 foto’s (incl. fotocollages) en overige illustraties in kleur (merendeels) en zwart-wit.

Prijs: € 15,- (exclusief porto: € 2,20 voor Nederland en € 4,00 voor daarbuiten).

Bestelling: door het sturen van een mailtje naar EST2006_hh@hotmail.com. Vermeld duidelijk Uw naam en adres en het gewenste aantal boeken en maak tegelijkertijd € 15,- per boek (plus de verschuldigde porto) over op gironummer 247 63 07 t.n.v. Henny v.d. Heijden te Vorstenbosch (IBAN-nummer: NL72PSTB0002476307) met vermelding van Uw naam en adres ter controle.

Het boek wordt U dan toegezonden. * Verkoopadressen te Heeswijk-Dinther: Henk Habraken, Paperpoint en Slijterij ’t Huukske. * Verkoopadres te Vorstenbosch: Verstegen Elektrotechnisch Installatiebureau

--Over dit boek is in de Schuttersbrief reeds mededeling gedaan via een persbericht naar aanleiding van de presentatie op donderdag 23 augustus jl.: zie SB 71, blz. 1351 (met illustratie). Desalniettemin volgt in het hier voorliggende nummer van de SB nog een enkel woord over het keurig verzorgde verslag, waarvan ons een exemplaar ter bespreking werd aangeboden.

Stichting EST 2006 verdient als uitgever van het door Theo Ellerman geschreven boekwerkje al op voorhand een compliment. Immers, voorzover althans mij bekend, heeft een EST-organisatie nooit eerder na het houden van een Europees Schutterstreffen zorg gedragen voor een ook voor het grote publiek toegankelijke ‘verslaglegging / verantwoording achteraf’. Van die verslaglegging en verantwoording (blz. 63-107) heeft de auteur jawel, dezelfde wiens doctoraalscriptie over de St.-Willebrordusgilde te Heeswijk ik drie jaar geleden in de Schuttersbrief bereids mocht recenseren (zie SB 2, blz. 62-63) - zich uitstekend gekweten. Helemaal aan het eind van het boek schrijft Theo Ellerman, zich bijna verontschuldigend: Ongetwijfeld zijn in dit verslag bepaalde zaken onderbelicht gebleven. Dat is jammer, maar een verslag moet ook leesbaar blijven. Ik kan als recensent de SB-lezer verzekeren, dat het boekwerkje van Theo Ellerman alleszins leesbaar is en beslist ook de moeite van het lezen waard, niet in de laatste plaats vanwege de ‘inleidende’ pagina’s t/m bladzijde 62.

Na de toelichting op een afbeelding van het reliëf met wapenschild van de vier Bernhezer gilden (blz. 1) alsmede de inhoudsopgave en colofon (blz. 2) volgen er (blz. 3-12) maar liefst twaalf voorwoorden, van: de auteur, de bestuursvoorzitter EST 2006, de burgemeester van Bernheze, de Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant, de hoofdman van NBFS-kring Maasland, de NBFS-voorzitter, de secretaris van EGS-regio 3, de bisschop van Breda, de bisschop van Den Bosch, de algemeen secretaris van de EGS, de vorige EGSpresident en de huidige EGS-president. De inleidende hoofdstukken gaan over: De schuttersgilden in het verleden en hun betekenis in de eenentwintigste eeuw (blz. 14-18), De vier organiserende gilden uit Bernheze (blz. 19-31), De gemeente Bernheze (blz. 33-46), De geschiedenis van de EGS door Lothar Heupts (blz. 47-58) en De Vogel (blz. 59-62).

De hoofdstukken De tentoonstelling (blz. 63-67) en …en daarna (blz. 68-75) vormen het begin van de feitelijke verslaglegging en ‘verantwoording achteraf’. In het paragraafje De voorbereidende werkzaamheden (blz. 69) valt te lezen, dat het officiële startpunt van de voorbereidingen te stellen is op 21.12.2001, de dag waarop de EGS het 15de EST aan Nederland toewees. Bernheze (met zijn vier schuttersgilden) en het eveneens NoordBrabantse Vught (met de St.-Catharina- en St.-Sebastiaangilde) stelden zich kandidaat. Op 5.7.2002 kwam het verlossende woord: toewijzing van EST 2006 aan Bernheze!

Alfred Disch -----------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 72

28 september 2007

27

1391

VERSCHIJNING VAN DE SCHUTTERSBRIEF (39) Vervolg op SB 71, blz. 1358-1360

-----Zaterdag, 18 augustus 2007

Alle morele support van de keizer van Sint-Maartensvoeren voor jullie initiatief. Zo moeste d’r meer zijn! Laat ’'t inter mar nette, wij houwe de buks an ’'t flette! Groeten en welkom!!!

Marc van Reusel, keizer van Schutterij St.-Martinus te Sint-Maartensvoeren, gemeente Voeren (Belg.Lb.)

-----Zaterdag, 1 september 2007 Heer Disch, Is de nieuwe SB al verzonden? Ik heb problemen gehad met mijn mail. Dus als dit zo is, heb ik hem wellicht gemist. Met vriendelijke groet,Ruud Janssen.

R.J.G. (Ruud) Janssen, secretaris van Schutterij St.-Matthias & Cornelius te Posterholt, gemeente Roerdalen (Lb.) Reactie van de redactie Beste Ruud Janssen, De laatst verschenen SB’s zijn SB 70 en SB 71. Hebt U die ontvangen? Met vriendelijke groeten, Alfred Disch.

-----Maandag, 3 september 2007 Geachte Heer Disch, Als archivaris van de Oude Koninglyke Gilde Sint-Rochus is het mijn plicht alles wat verband houdt met kruisboogschieten, te verzamelen. Dus ook Uw schitterende Schuttersbrief. Christian Lentz Christian Lentz, archivaris van de Koninklijke Oude Gilde St.-Rochus te Gent (O.Vl.) en woonachtig te Evergem (O.Vl.)

-----Vrijdag, 7 september 2007 Beste Alfred, Wat er aan de hand is, weet ik niet, maar ik heb na SB 68 niets meer van jou ontvangen. Is er iets misgegaan? Via een kennis heb ik wel SB 71 gekregen. Zou ik de nrs. 69 en 70 nog van je mogen ontvangen?

Bij voorbaat mijn hartelijke dank. Vriendelijk groetend: Frans M. Frans Mennen, archiefbeheerder en 2de secretaris van St.-Caeciliagilde te Veldhoven (N.Br.) Reactie van de redactie Beste Frans, Je hebt de recente wijziging van jouw e-mailadres niet aan ons doorgegeven! Zie bijgaand SB 69 en SB 70. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch.

-----Maandag, 10 september 2007 Hallo, Redactie. Ik ben de Schuttersbrieven aan het opslaan in een map. Ik was voorheen nog niet zo goed in dit soort zaken. Ik mis een groot aantal van die brieven. Is het mogelijk die van jullie alsnog te mogen ontvangen? De nummers die ik mis zijn: nrs. 1 tot en met 29, 31, 32, 33, 34, 35,38, 54, 55, 56, 58, 61, 64, 65, 70.

Bij voorbaat dank. Groetjes, Piet Greijmans.

Piet Greijmans, secretaris van Schutterij St.-Sebastianus te Laar, gemeente Weert (Lb.) Donderdag, 13 september 2007 Hallo, Afgelopen week ontving ik Schuttersbrief - nr. 71. Graag verneem ik van U, of het mogelijk is de voorgaande exemplaren van de Schuttersbrief digitaal te ontvangen. Sinds kort heb ik het secretariaat van ons gilde overgenomen. De vorige secretaris heeft een aantal Schuttersbrieven als hardcopy bewaard.

Vanwege het volume van de interessante Schuttersbrieven zou ik deze echter graag digitaal willen archiveren.

Met vriendelijke groet, Sander van den Berg.

Sander van den Berg, secretaris van Schuttersgilde St.-Switbertus te Lichtenvoorde, gemeente Oost Gelre (Gld.) Reactie van de redactie Beste Piet Greijmans en Sander van den Berg, Gaarne attendeer ik jullie beiden op de mogelijkheid tot aanschaf van ‘Schuttersbrief op cd rom’. Zie daarover het voorgaande artikel op blz. 1382. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1392

28 september 2007

28

Schuttersbrief - nummer 72

MEDEDELINGEN (Afl. 41) Vervolg op SB 71, blz. 1360-1361

------

MEDEDELING 134 (Inzake giften voor de SB-stichting i.o.) [vervolg op SB 71, blz. 1360] Van de volgende donateur mocht de SB-stichting een periodieke (!) overboeking ontvangen, t.w.: € 5,25 van de heer R.A.R. (Ruud) Verhoef te Sittard (Lb.) dd. 4.6.2007; subtotaal: € 5,25.

Van de volgende donateurs mocht de SB-stichting een gift ontvangen, t.w.: € 5,00 van de heer E.A.G. (Eef) Reker te Eindhoven (N.Br.) dd. 4.6.2007; € 2,64 van [wederom dit jaar!] de heer G.J. (Frans) Mennen te Veldhoven (N.Br.) dd. 13.9.2007; subtotaal: € 7,64.

Tevens mocht de SB-stichting een symbolisch bedrag ontvangen van de volgende persoon, t.w.: € 2,00 van [wederom dit jaar!] de heer H.W.L. (Henk) Beckers te Meijel (Lb.) en wel dd. 10.8.2007; subtotaal: € 2,00.

In totaal ontvangen: € 14,89 waarvoor hartelijk dank!

Donaties uit binnen- en buitenland voor de instandhouding van de Schuttersbrief (SB), de SB-Bijlagen en het Schuttersbriefje (voor jongeren), voor de totstandkoming van de SB-website en de SB-jongerensite alsmede voor de realisatie van de overige SB-actiepunten (zie de colofongegevens) kunnen worden gestort op de bankrekening, vermeld op de laatste bladzijde van elk SB-nummer. Wilt U per se dat Uw naam niet publiekeliijk bekend wordt, vermeldt U dan ‘Gift van NN’ (of in plaats van ‘NN’ Uw initialen) op het overschrijvingsformulier aan Uw bank.

Uw donatie, hoe gering ook (al is het maar het symbolische bedrag van één euro per jaar), is zéér welkom: zonder Uw geldelijke ondersteuning redt de SB-redactie het op den duur niet!

Een jaaroverzicht van ontvangen en uitgegeven gelden volgt in de SB, begin 2008.

Alfred Disch, SB-hoofdredacteur

------

MEDEDELING 135 (Inzake wijziging e-mailadres St.-Monulphus- en St.-Gondulpus te Knegsel) Knegsel (N.Br.), 6 september 2007 Beste Alfred, Vanaf heden heeft ons gilde een nieuw e-mailadres, nl.: secretariaat@knegsels gilde.nl. Dit is het e-mailadres van ons algemeen secretariaat. Wilt U voortaan de mail daarnaar toesturen?

Voor zaken aangaande onze site kunt U blijven mailen naar mon.gon@knegselsgilde.nl.

Groeten, Cor van der Heijden Cor van der Heijden, eerste deken [= vice-voorzitter] van de St.-Monulphus- en St.-Gondulphusgilde, Knegsel, gemeente Eersel (N.Br.)

------

MEDEDELING 136 (Inzake investituurplechtigheid bij NOVP te Antwerpen) Valkenburg (Lb.), 6 september 2007 Geachte Redactie, Kunt U het volgende evenement opnemen in Uw schutterskalender? Het gaat hier om het Investituurskapittel van de Nobele Orde van de Papegay (Ordo Nobilis Papegayi), dd. 24 november 2007, in de Kolveniershof te Antwerpen; aanvang: 14.00 uur. M.v.g., H.C.M. Tabbers.

H.C.M. (Henk) Tabbers, referendaris van de Nobele Orde van de Papegay (NOVP) voor Zuid-Limburg, Valkenburg, gemeente Valkenburg aan de Geul (Lb.)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 72

28 september 2007

29

1393

MEDEDELING 137 (Inzake bondsfeest te Valkenburg in 2008) Valkenburg (Lb.), 6 september 2007 Geachte Redactie, Wilt U het volgende evenement in Uw schutterskalender plaatsen? Het gaat om het 222ste bondsfeest van de RK Zuid-Limburgse Schuttersbond te Valkenburg a/d Geul, dd. 15 juni 2008, georganiseerd door de Jonge en Oude Nobele Schutterij - Valkenburg; e-mailadres: schutterijvalkenburg@live.nl. M.v.g., H.C.M. Tabbers.

H.C.M. (Henk) Tabbers, secretaris van Jonge en Oude Nobele Schutterij, Valkenburg, gemeente Valkenburg aan de Geul (Lb.)

------

MEDEDELING 138 (Inzake nieuwe website Schutterij St.-Antonius Stramproy) Stramproy (Lb.), 12 september 2007 Sinds afgelopen weekend is de nieuwe website van Schutterij St.-Antonius uit Stramproy in de lucht. Het adres is: www.antoniusstramproy.nl. Bestuur Schutterij St-Antonius Stramproy.

Bestuur van Schutterij St.-Antonius, Stramproy, gemeente Weert (Lb.)

------

MEDEDELING 139 (Inzake OLS-Najaarsvergadering te Baexem dd. 6.10.2007) Op zaterdag, 6 oktober 2007, om stipt 14.00 uur, houdt de Oud-Limburgse Schuttersfederatie (OLS) haar Najaarsvergadering in de Baexheimerhof, Kerkstraat 1-A te Baexem; telefoon: 0475 - 45 16 96.

De agenda van dit overleg luidt als volgt.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

8a.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

Opening van de vergadering door de President, dhr. Jos Michels Notulen van de Voorjaarsvergadering, dd. 3 maart 2007 Ingekomen stukken en mededelingen Verslag van het Persoonlijk Kampioenschap der beide Limburgen Het Persoonlijk Kampioenschap der beide Limburgen op 26-27 april 2008 te Ellikom (B) Nabeschouwing op het Oud-Limburgs Schuttersfeest 2007 te Nederweert Voorbeschouwing op het Oud-Limburgs Schuttersfeest te Opoeteren (B) Contributieverhoging van € 46,00 naar € 52,00 Bijdrage museum van € 36,00 naar € 48,00 (zie toelichting) Begroting 2008 Jurycommissie. Wijziging ingangsdatum inschrijftermijn, eerste dinsdag in februari en datum loting optochtvolgorde Oud-Limburgs Schuttersfeest, tevens wijziging / aanpassing prijslijst Oud-Limburgs Schuttersfeest (zie toelichting) Normencommissie: nieuwe categorie-indeling (zie toelichting) Het Limburgs Schutterstijdschrift Milieu: traditioneel schieten en Werkgroep Milieu Federatie Commandantencursus 2008, oude en nieuwe exercitie Wat verder ter tafel komt, o.a. Sjöttesjoel en cursus Buksmeester (zie toelichting) Presentie Rondvraag Sluiting Toelichting op de agenda

Agendapunt 8a Als we willen dat dit stuk schuttersgeschiedenis in stand zal worden gehouden, dienen we als gezamenlijke schuttersfamilie hier ook de schouders (financieel) onder te zetten. In maart 2007 hebben we de bijdrage verhoogd van € 24,00 naar € 36,00. Dit had echter € 48,00 dienen te zijn. Vandaar dat we vandaag aan U voorstellen dit alsnog te doen.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1394

28 september 2007

30

Schuttersbrief - nummer 72

Agendapunt 10 In de praktijk is gebleken, dat deze proef als geslaagd beschouwd kan worden, aangezien hierdoor voor relevante personen, zoals o.a. de secretaris van de Jurycommissie: * meer tijd beschikbaar komt voor een correcte, adequate verwerking van de ontvangen gegevens, en * meer tijd beschikbaar komt om eventuele onjuistheden tijdig voor het OLS te corrigeren.

Agendapunt 11 In de Najaarsvergadering van 6 oktober 2006 heeft U de nieuwe categorie-indeling ontvangen. Op de voorjaarsvergadering van 2007 hebben twee sprekers nog tijd gevraagd. Daar er thans geen bezwaren meer zijn, stelt het federatiebestuur voor de nieuwe categorie-indeling met ingang van het Oud-Limburgs Schuttersfeest te Opoeteren te laten ingaan.

Agendapunt 15 De data voor de cursus Buksmeester zijn: 9 en 23 februari alsmede 4, 15 en 22 maart 2008.

------

MEDEDELING 140 (Inzake het Limburgs Damesschuttersfeest) Stokkem (Belg.Lb.), 23 september 2007 Geachte, De organisatie van het Limburgs Damesschuttersfeest 2008 (LDS 2008) berust bij Schutterij SintCatharina te Beek (Belg.Lb). Zij was de winnares van het LDS 2007 (gisteren, zaterdag 22.9.2007) te Stokkem, tweede was Sint-Laurentius te Bocholt (Belg.Lb.), derde Sint-Hubertus te Manestraat (Belg.Lb.) en vierde Sint-Hubertus te Nattenhoven (Lb.). Voor meer over de resultaten zie www.lds2007.be. Met vriendelijke groeten, Dennie Scheepers.

Dennie Scheepers, secretaris van Koninklijke Schutterij St.-Elisabeth, Stokkem, gemeente Dilsen-Stokkem (Belg.Lb.)

Het winnend drietal van Schutterij St.-Catharina uit Beek, v.l.n.r.: Gerda Knevels, Ann van Eygen en José Kerkhofs [Bron afbeelding: www.lds2007.be; fotograaf: Louis Staut]

------

MEDEDELING 141 (Inzake medewerkers van de SB) Maastricht, 28 september 2007 Beste Schutters en Schuttersvrienden, Het gaat, zoals U wellicht weet, redelijk goed met de Schuttersbrief (SB), al kan het natuurlijk altijd beter. Dat er schutters en schuttersorganisaties zijn die graag willen meeliften op het succes van de SB, kan ik niemand euvel duiden. Integendeel: tenslotte is de SB er voor de schutters(vrienden) en schuttersorganisaties en moet het niet andersom zijn. Iets anders wordt het echter, wanneer blijkt dat personen op eigen titel of namens hun eigen organisatie zich gaan uitgeven voor ‘medewerker van de SB’ om op die manier iets van derden gedaan te krijgen, bijvoorbeeld: gratis toezending van pas verschenen schutterijboeken. Het was namelijk onlangs niet de eerste keer, dat ik de dekenschrijver van deze en gene schuttersorganisatie vroeg om toezending van een pas verschenen boek ter recensie in de SB en dat ik te horen kreeg: ‘Maar ik heb net al een exemplaar aan een van Uw medewerkers toegezonden!’ Het behoeft hier geen verder betoog om duidelijk te maken, dat de personen in kwestie niet behoren tot het SB-team van medewerkers. Wie wél van dit team deel uitmaken, staat - niet voor niets - vermeld op de voorpagina en op de achterpagina van elk SB-nummer. Gelieve daarvan a.u.b. goede notitie te nemen! Met vriendelijke groeten, Alfred Disch, SBhoofdredacteur.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Schuttersbrief - nummer 72

28 september 2007

31

1395

EVENEMENTENAGENDA: PROVINCIAAL - EUREGIONAAL - LANDELIJK - INTERNATIONAAL (8) (inclusief enkele grote regionale en interregionale evenementen) Vervolg op SB 71, blz. 1362-1363

--Toelichting bij kolom 2: BKB = Brabantse Kruisboogbond GKB = Gelderse Kruisboogbond LKB = Limburgse Kruisboogbond V-T-B-S: V = Vendelen; T = Trommen; B = Bazuinblazen; S = Standaardrijden Toelichting bij kolom 3: Antw. = provincie Antwerpen Lb. = provincie Limburg (NL) Belg.Lb. = provincie Limburg (B) N.Br = provincie Noord-Brabant Gld. Vl.Br. = provincie Vlaams Brabant = provincie Gelderland W.Vl. = provincie West-Vlaanderen Toelichting bij kolom 4: O.W.B. = Onderlinge West-Brabantse Bond [betreft de Kruisboog] In zwart: folkloreschutterijen (= schuttersgilden); in blauw: [betreft veelal!] sportschutterijen (= schietclubs)

---

Anno 2007 Datum

Evenement

Plaats

Info

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

30.09.2007 6de Vlaamse Gildedag:

Ieper (W.Vl.)

www.vlaamseschutters.be SB 65, blz. 1203

(Federatie v. Vlaamse Historische Schuttersgilden) --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

06.10.2007 OLS-najaarsvergadering (Oud-Limburgse Schuttersfederatie)

Baexem,

www.olsfederatie.com SB 72, blz. 1394-1395

gemeente Leudal (Lb.)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

07.10.2007 Nationaal Koningschieten

Kaulille,

www.maasenkempen.be SB 72, blz. 1371-1373

(Belg. Overlegorgaan v. Hist. Schuttersgilden) gemeente Bocholt (Belg.Lb.)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

14.10.2007 Kampioenendag 20 m

Zevenbergschen Hoek, gemeente Moerdijk (N.Br.)

(Nederlandse Kruisboog Bond)

OWB: 0161 - 22 46 00

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

14.10.2007 Ned. Kampioenschap Wip: Dames & Jeugd (Nederlandse Kruisboog Bond)

Zevenbergschen Hoek, Wippers: 06 - 29 18 63 99 gemeente Moerdijk (N.Br.)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

21.10.2007 Euregionaal Schuttersfeest Maas-Rijn

Sittard,

www.sintrosa.sittardweb.nl gemeente Sittard-Geleen (Lb.) SB: in voorbereiding

(Stichting Oktoberfeest)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

21.10.2007 Interland België - Nederland 10 m

Leuven (Vl.Br.)

www.reuzegomleuven.be

(Nationale Unie der Kruisboogschutters) --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

27.10.2007 Hoofdliedendag

Den Bosch (N.Br.)

(Noord-Brabantse Fed. van Schuttersgilden)

www.schuttersgilden.nl SB: in voorbereiding

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

02.11 - 08.11 Romereis Rome (Italië) 2007 (Europese Gemeenschap v. historische Schutters)

www.egs-schuetzen.com SB 60, blz. 1079-1085

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

10.11.2007 FGS-najaarsvergadering

Zevenaar (Gld.)

(Federatie van Gelderse Schuttersgilden)

www.schuttersnet.nl SB: in voorbereiding

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

11.11.2007 Drie Provinciën Wedstrijd 10 m

Weert (Lb.); www.tegenonsstrijden.nl locatie: Batavieren/Treffers

(BKB / GKB / LKB)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

11.11.2007 MT: Marketentsterstreffen

Posterholt, www.freewebs.com/mathiascornelius gemeente Roerdalen (Lb.) SB 72, blz. 1381

(Stichting MT)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

24.11.2007 NOVP: investituurplechtigheid

Antwerpen (Antw.) nobele.orde.van.de.papegay.@telenet.be

(Nobele Orde van de Papegay)

1396

28 september 2007

32

SB: in voorbereiding Schuttersbrief - nummer 72

Anno 2008 Datum

Evenement

Plaats

Info

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

12.01.2008 15de Limburgse Schuttersdag

Baexem, gemeente Leudal (Lb.)

(Stichting Limburgs Schutterstijdschrift)

www.olsfederatie.com SB: in voorbereiding

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

01.03.2008 OLS-voorjaarsvergadering

Baexem, gemeente Leudal (Lb.)

(Oud-Limburgse Schuttersfederatie)

www.olsfederatie.com SB: in voorbereiding

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

25.05.2008 NBFS-Toernooi Kruisboogschieten op wip Oeffelt, www.gildesalvatormundi.nl (Noord-Brabantse Fed. van Schuttersgilden) gemeente Boxmeer (N.Br.) SB: in voorbereiding --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

15.06.2008 226ste Bondsfeest

Valkenburg,

schutterijvalkenburg@live.nl SB: in voorbereiding

gemeente Valkenburg a/d Geul (Lb.)

(OLS-bond RKZLSB)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

06.07.2008 OLS: Oud-Limburgs Schuttersfeest

Opoeteren, gemeente Maaseik (Belg.Lb.)

(Oud-Limburgse Schuttersfederatie)

www.ols2008.nl SB: in voorbereiding

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Opoeteren,

12.07.2008 Uitkavelen van het OLS

gemeente Maaseik (Belg.Lb.)

(Oud-Limburgse Schuttersfederatie)

www.ols2008.nl SB: zie 6 juli

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

20.07.2008 ZLF: Zuid-Limburgse Federatiefeest (Zuid-Limburgse Schuttersfederatie)

Sint-Joost, gemeente Echt-Susteren (Lb.)

www.zlf2008.nl SB: in voorbereiding

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

07.09.2008 NBFS-Landjuweel Oisterwijk (N.Br.) (Noord-Brabantse Fed. van Schuttersgilden)

www.landjuweel2008.nl SB: in voorbereiding

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

17.09.2008 NBFS-Toernooi V-T-B-S Hulsel, www.heiligsacramentsgildehulsel.nl (Noord-Brabantse Fed. van Schuttersgilden) gem. Reusel-De Mierden (N.Br.) SB: in voorbereiding --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

20.09.2008 BST: Bielemannen- en sappeurstreffen

Grubbenvorst, a

gemeente Horst /d Maas (Lb.)

(Stichting BST)

www.schutterijstjan.nl SB: in voorbereiding

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

21.09.2008 LDS: Limburgs Damesschuttersfeest

Beek, gemeente Bree (Belg.Lb.)

(Stichting LDS)

www.lds2008.be SB: in voorbereiding

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

28.09.2008 Uitkavelen van het LDS

Beek, gemeente Bree (Belg.Lb.)

(Stichting LDS)

www.lds2008.be SB: zie 21 september

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

04.10.2008 OLS-najaarsvergadering

Baexem, gemeente Leudal (Lb.)

(Oud-Limburgse Schuttersfederatie)

www.olsfederatie.com SB: in voorbereiding

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

11.10.2008 Hoofdliedendag

Den Bosch (N.Br.)

(Noord-Brabantse Fed. van Schuttersgilden)

www.schuttersgilden.nl SB: in voorbereiding

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Anno 2009 Datum

Evenement

Plaats

Info

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

31.08 - 03.09 EST: 16de Europees Schutterstreffen Kinrooi (Belg.Lb.) 2009 (Europese Gemeenschap van historische Schutters)

www.egs-schuetzen.com SB: in voorbereiding

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Anno 2010 Datum

Evenement

Plaats

Info

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

12.09.2010

DLS: Dreil채ndereck-Schutterstreffen

Valkenburg,

schutterijvalkenburg@live.nl a

(Intern. Schuttersbelangengemeenschap B, D, NL) gemeente Valkenburg /d Geul (Lb.) SB: in voorbereiding --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Laat aan de SB-redactie s.v.p. tijdig weten, welke data er nog in bovenstaande agenda ontbreken.

Bij voorbaat dank!

Met vriendelijke groeten, Jelger Visser en Alfred Disch ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Schuttersbrief - nummer 72

28 september 2007

33

1397

COLOFON De Schuttersbrief (SB) verschijnt sinds 19 juni 2004 en is een uitgave van de SB-stichting i.o.

De leden van de SB-redactie (zie volgend kadertje) vormen het bestuur van de SB-stichting.

Activiteiten van de SB-stichting c.q. SB-redactie zijn onder meer: de Schuttersbrief, het Schuttersbriefje (voor jongeren), de SB-Bijlagen, de SB-website en SB-jongerensite.

Zie verder vooral ook de lijst van actiepunten op pagina 1115 van SB-nummer 61.

Daar de door de SB-stichting te maken kosten vooralsnog gehéél worden betaald uit particuliere middelen, verzoekt de redactie U om een vrijwillige bijdrage o.v.v. ‘Donatie’ te storten op de in het onderstaande kadertje vermelde (voorlopige) bankrekening.

Voor Uw zéér gewaardeerde gift, hoe gering ook, zegt de redactie U bij voorbaat hartelijk dank!

De SB wordt gratis verstrekt: zie de verzendlijst op pagina 1116 van SB-nummer 61 Wilt U ook GRATIS en RECHTSTREEKS de SB ontvangen? Laat dit dan m.v.v.

Uw volledige naam, Uw woonadres en Uw telefoonnummer weten aan: redactie@schuttersbrief.nl.

De Schuttersbrief heeft een doorlopende paginering.

Veelgebruikte afkortingen worden verklaard op de voorlaatste pagina van SB-nummer 61.

U mag - om o.a. auteursrechtelijke redenen - uitsluitend voor eigen persoonlijk gebruik de SB uitprinten, dus niet (!) ten behoeve van anderen.

Oude nummers van de Schuttersbrief kunnen te allen tijde bij de redactie worden opgevraagd.

Digitale en schriftelijke post ter publicatie in de Schuttersbrief wordt naar onderwerp gerubriceerd en vervolgens in logische volgorde opgenomen in de betreffende SB-rubriek.

Wilt U óók Uw eigen berichten opgenomen zien in de SB, gelieve dan per brief of per e-mail steeds slechts één onderwerp te behandelen. Dat vergemakkelijkt aanzienlijk de rubricering van de correspondentie in de SB. In principe worden alle ingekomen brieven en e-mails geplaatst, ook indien ze van dezelfde persoon en van dezelfde datum zijn. Bovendien wordt voor elk nieuw aangedragen onderwerp een nieuwe rubriek in de SB geopend. De SB telt thans ruim 200 rubrieken; die van U kan (kunnen) er dus ook nog bij!

Voor een tussentijds overzicht van de SB-rubrieken zie SB-nummer 61, blz. 1091-1114.

REDACTIEADRES Bezoekadres SB-redactie / SB-stichting [= adres hoofdredacteur]: Franciscus Romanusweg 6-B, 6221 AE Maastricht Telefoon met voicemail: 043 - 325 76 62; voor buitenland: 00.31.43.325 76 62.

Skype-adres: Alfred.Disch Mobiel: (00.31)06.42 58 70 04 Fax : (00.31) (0)43.310 04 06 E-mail: redactie@schuttersbrief.nl SB-website (www.schuttersbrief.nl) en SB-jongerensite zijn nog in opbouw Voorlopige bankrekening binnenland: 85 88 27 298 t.n.v. Alfred Disch, 6221 AE Maastricht 6-B. Voorlopige bankrekening buitenland: IBAN-code: NL86SNSBO - 85 88 27 298; BIC-code: SNSBNL2A ten name van / auf den Namen von / au nom de / in the name of: Alfred Disch, NL-6221 AE Maastricht 6-B.

Redactieleden Alfred Disch: hoofdredacteur, tevens redacteur Handboog; e-mail (cf. boven), ook: alfred.disch@gmail.com Jelger Visser: adj.-hoofdredacteur, tevens ICT-coördinator & redacteur Kruisboog; jelger.visser@gmail.com Mathy Leunissen: eindredacteur, tevens redacteur Documentatie & Zware Buks; mathy.leunissen@gmail.com Ans Moors: redactrice voor het Italiaanse taalgebied (Italië, San Marino, Vaticaan) Willem van Uden en Ab Reuling: webmaster resp. assistent-webmaster Jeroen Kaasenbrood (Compres Media System, Maastricht): technisch en zakelijk adviseur Naast enkele gekwalificeerde zetels zijn er nog: vacante redacteurschappen voor diverse EGS-landen en -taalgebieden & voor de schietdisciplines Geweer en Pistool.

U kunt daarvoor of voor de functie ‘redacteursassistent’ zich aanmelden bij de redactie.

-----------

1398

28 september 2007

34

Schuttersbrief - nummer 72