Ths
BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu
1.1 Lí do chọn đề tài
Giáo dục truyền thống lịch sử, lòng yêu nước và ý thức dân tộc là những
nội dung mang tính cốt lõi trong mục tiêu giáo dục nói chung và cấp THPT nói
riêng. Môn Lịch sử với chức năng và nhiệm vụ của mình đã “góp phần hình
thành thế giới quan khoa học, giáo dục lòng yêu quê hương, đất nước, truyền thống dân tộc, cách mạng, bồi dưỡng các năng lực tư duy hành động, thái độ
ứng xử đúng đắn trong đời sống xã hội”. Do đó, môn Lịch sử chính là môn học giữ vai trò quan trọng bậc nhất trong việc giáo dục truyền thống lịch sử, lòng
yêu nước và ý thức dân tộc cho các em học sinh.
Trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông có nhiều hình thức khác nhau
để truyền thụ tri thức cho học sinh. Ngoài các giờ lên lớp chính khóa, còn có
các hoạt động ngoại khóa bổ ích và lý thú. Hoạt động ngoại khóa trong dạy
học lịch sử là một hình thức tổ chức dạy học đa dạng, trong đó học sinh đóng
vai trò chủ thể tích cực nhận thức, khám phá sáng tạo. Hoạt động ngoại khóa
có tác dụng tích cực về mặt củng cố kiến thức, giáo dục tư tưởng, tình cảm và
phát triển toàn diện học sinh. Hoạt động ngoại khóa mang tính tự nguyện, làm
sâu sắc và phong phú thêm kiến thức của học sinh trong giờ học nội khóa, tạo
hứng thú học tập lịch sử. Đặc biệt là những hoạt động ngoại khóa về nội dung có tinh thần giáo dục cao.
Trong Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể 2018 thì hoạt động trải nghiệm và hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp là hoạt động giáo dục bắt buộc
được thực hiện từ lớp 1 đến lớp 12. Ở cấp tiểu học gọi là hoạt động trải nghiệm,
ở cấp trung học cơ sở và cấp trung học phổ thông là hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp. Do đó, mỗi giáo viên đều cần biết cách tổ chức các nội dung
ngoại khóa trải nghiệm riêng cũng như lồng ghép vào môn học đang giảng dạy
để góp phần tạo hứng thú, nâng cao chất lượng dạy và học.
Hiện nay, cùng với việc đổi mới đồng bộ nội dung, chương trình và
phương pháp dạy học thì vấn đề đổi mới phương pháp dạy học được coi là bước
đột phá và là khâu quan trọng nhất đề nâng cao hiệu quả giáo dục. Trong đó, văn
kiện Đảng coi“Đổi mới phương pháp dạy học là phát huy tư duy sáng tạo và
năng lực tự đào tạo của người học”. Nghĩa là, chuyển mô hình giáo dục “Lấy giáo viên làm trung tâm” sang mô hình “Lấy học sinh làm trung tâm”.
Tuy nhiên, ở các trường phổ thông hiện nay, do nặng về mặt giáo dục
kiến thức nội khóa nên các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm nói chung và ngoại khóa lịch sử nói riêng còn ít được các trường phổ thông quan tâm và hiệu quả chưa cao. Do đó, hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm lịch sử chưa thực hiện
được vai trò của mình trong dạy học lịch sử.
Tại trường THPT Trần Hưng Đạo nơi mà tôi đang trực tiếp công tác và
giảng dạy, trong nhiều năm qua, BGH Nhà trường luôn coi việc tổ chức các hoạt
động ngoại khóa, trải nghiệm là một trong những hoạt động giáo dục mang lại
hiệu quả cao trong chương trình giáo dục toàn diện cho HS, nhất là truyền thống
lịch sử. Nhiều hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm đã được triển
khai và mang lại hiệu quả cao trong giáo dục toàn diện học sinh. Các hình thức
tổ chức ngoại khóa được tổ chức đều bám sát vào chủ đề năm học theo từng tháng, kì, năm học với hình thức đa dạng và nội dung phong phú sát thực với chương trình giáo dục góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh, trong đó có giáo dục lịch sử.
Với những tác dụng tích cực từ việc triển khai và thực hiện các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm trong việc giáo dục truyền thống lịch sử cho học sinh trong những năm qua, đồng thời, để nhân rộng các hình thức hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm trong việc nâng cao chất lượng dạy và học lịch sử, tôi mạnh
dạn lựa chọn vấn đề: “Nâng cao chất lượng giáo dục lịch sử cho học sinh từ các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm tại trường THPT Trần HưngĐạo” làm
đề tài sáng kiến kinh nghiệm của mình.
1.2. Mục đích của sáng kiến
Qua sáng kiến này, tôi muốn đi sâu nghiên cứu một số hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm nhằm giáo dục truyền thống lịch sử cho học sinh. Từ đó, khẳng định vai trò, tác dụng, ý nghĩa của việc tổ chức hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm nói chung và ngoại khóa lịch sử nói riêng trong việc củng cố kiến thức, giáo dục tư tưởng, tình cảm, phát triển toàn diện và làm sâu sắc thêm kiến thức của học sinh trong giờ học nội khóa, tạo hứng thú khi học tập lịch sử.
2. Tên sáng kiến:
“Nâng cao chất lượng giáo dục lịch sử cho học sinh từ các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm tại trường THPT Trần HưngĐạo”
3. Tác giả sáng kiến:
- Họ và tên: Bùi Thị Nga
- Địa chỉ: Trường THPT Trần Hưng Đạo – Tam Dương – Vĩnh Phúc.
- Số điện thoại:
- Email:
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Bùi Thị Nga
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Lĩnh vực áp dụng sáng kiến là môn Lịch sử cho đối tượng học sinh THPT cụ thể ở đây là học sinh trường THPT Trần Hưng Đạo. Qua đó, góp phần tạo hứng thú khi học tập lịch sử, nâng cao chất lượng dạy và học môn Lịch sử
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: Tháng 12 năm 2016.
7. Mô tả bản chất của sáng kiến:
7.1. Về nội dung của sáng kiến
7.1.1. Khái quát chung về hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm trong dạy học lịch sử.
*Khái niệm
“Hoạt động ngoại khóa” là hoạt động giáo dục được tổ chức ngoài thời gian học tập trên lớp. Đây là một trong hai hoạt động giáo dục cơ bản, được thực
hiện một cách có tổ chức, có mục đích theo kế hoạch của nhà trường; là hoạt
động tiếp nối và thống nhất hữu cơ với hoạt động học tập trên lớp, nhằm hình
thành và phát triển học sinh theo mục tiêu đào tạo, đáp ứng những yêu cầu đa
dạng của xã hội đối với thế hệ trẻ.
Tổ chức hoạt động ngoại khóa là một hình thức tổ chức dạy học nằm
ngoài chương trình học chính khóa kết hợp dạy học với vui chơi nhằm mục đích gắn việc giảng dạy, học tập trong nhà trường với thực tế xã hội. Đây là một
trong những mảng hoạt động giáo dục quan trọng ở nhà trường phổ thông để
phát triển toàn diện học sinh. Tổ chức hoạt động ngoại khóa góp phần phát triển
và hoàn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo của học sinh.
Trong Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể 2018 đã nêu rõ: “Hoạt động trải nghiệm và hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp là hoạt động giáo dục do nhà trường định hướng, thiết kế và hướng dẫn thực hiện, tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực tế, trải nghiệm các cảm xúc tích cực, khai tác các kinh nghiệm
đã có và huy động kiến thức, kĩ năng các môn học khác nhau để thực hiện
những nhiệm vụ được giao hoặc giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống
nhà trường, gia đình, xã hội phù hợp với lứa tuổi; thông qua đó chuyển hóa những kinh nghiệm đã trải qua hình thành tri thức, kĩ năng mới góp phần phát huy tiềm năng sáng tạo và khả năng thích ứng với cuộc sống, môi trường, nghề nghiệp trong tương lai.”
* Mục tiêu:
- Về kĩ năng: Trong học tập lịch sử, việc tổ chức hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm góp phần phát triển các năng lực nhận thức đặc biệt như: kĩ năng tư duy, kĩ năng hợp tác, kĩ năng thuyết trình, năng khiếu và hứng thú cho học sinh
- Về thái độ: Tổ chức hoạt động ngoại khóa lịch sử có tác dụng thiết thực
trong việc giáo dục lòng yêu quê hương đất nước, tự hào về lịch sử lâu đời của
đất nước, bồi dưỡng ý thức tinh thần lao động sáng tạo, ý thức về văn hóa dân
tộc, về chủ quyền lãnh thổ Tổ quốc, lòng biết ơn đối với các thế hệ cha ông đã
chiến đấu vì độc lập, tự do, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc.
*Nguyên tắc: Để đạt mục tiêu trên, khi tổ chức các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm cần dựa trên các nguyên tắc: Đảm bảo tính khoa học, chính xác;
đảm bảo tính tư tưởng; đảm bảo tính sư phạm.
+ Đảm bảo tính khoa học, chính xác: Để tổ chức hoạt động ngoại khóa
cần phải xác định được nội dung lịch sử khoa học, chính xác. Điều này thể hiện
ở việc lựa chọn nguồn tài liệu. Bởi vì, chỉ trên cơ sở lựa chọn, cung cấp cho học
sinh nguồn tài liệu khoa học, chính xác thì giáo viên mới trang bị cho các em
những hiểu biết đúng đắn, giáo dục tư tưởng, tình cảm cho học sinh. Điều này
thể hiện ở việc lựa chọn những nguồn tài liệu cơ bản nhất, chính xác nhất, rõ
ràng nhất để tạo điều kiện hình thành cơ sở cho việc học sinh hiểu biết về lịch
sử. + Đảm bảo tính tư tưởng: Trong dạy học lịch sử, tính tư tưởng được thể
hiện ở việc đứng vững trên lập trường, quan điểm của Đảng ta, quan điểm chủ
nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Vì vậy, khi tổ chức ngoại khóa,
trải nghiệm nói chung và ngoại khóa lịch sử nói riêng, GV phải đứng vững trên
quan điểm, đường lối của Đảng để trang bị cho học sinh những tư liệu lịch sử
khoa học, chính xác nhất qua các giai đoạn lịch sử. Từ đó, giáo dục thế giới quan khoa học, đúng đắn, hình thành cho thế hệ trẻ ý thức, trách nhiệm để bảo
vệ những thành quả mà cha ông ta đã xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
+ Đảm bảo tính sư phạm: Tổ chức hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm lịch
sử cần đảm bảo tính sư phạm, nghĩa là phải đảm bảo tính vừa sức và dễ hiểu đối
với học sinh.
Để thực hiện thành công chương trình ngoại khóa, trải nghiệm trong việc
giáo dục truyền thống lịch sử cho học sinh cần thực hiện đúng các yêu cầu sau:
Thứ nhất: Nội dung công tác ngoại khóa phải nhằm vào việc thực hiện
mục tiêu đào tạo của cấp học, thực hiện chức năng, nhiệm vụ của bộ môn lịch sử
ở trường phổ thông.
Thứ hai: Công tác ngoại khóa phải liên quan với chương trình nội khóa, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi, trình độ của học sinh mỗi lớp. Phải xây dựng chương trình kế hoạch tiến hành ngoại khóa với các hình thức thích hợp.
Thứ ba: Các phương pháp dạy học được sử dụng trong bài nội khóa cũng như trong hoạt động ngoại khóa đặc biệt chú ý tới việc sử dụng lời nói, các tài
liệu thành văn.
Thứ tư: Tổ chức công tác ngoại khóa phải gọn nhẹ, tránh phô trương hình
thức nên phối hợp với các bộ môn khác để tiết kiệm thời gian, công sức mà chất lượng lại cao.
*Vai trò, ý nghĩa của các hoạt động ngoại khóa trong việc nâng cao chất lượng giáo dục lịch sử cho HS.
- Hoạt động ngoại khóa là hình thức tổ chức dạy học được tổ chức ngoài giờ học, có vai trò quan trọng trong việc thực hiện nguyên lí giáo dục của Đảng, là biện pháp thiết thực để đổi mới hình thức, phương pháp dạy học lịch sử ở trường phổ thông và là biện pháp gắn kiến thức lịch sử với cuộc sống, thực hiện chức năng và nhiệm vụ của bộ môn lịch sử, …
- Tổ chức ngoại khóa trải nghiệm góp phần củng cố, làm phong phú, sâu sắc và toàn diện tri thức lịch sử cho học sinh. Từ đó, học sinh thêm yêu quê hương, đất nước, có ý thức giữ gìn và phát huy những giá trị bản sắc dân tộc, đồng thời, có trách nhiệm trong việc xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam.
- Qua việc tham gia các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm cũng góp phần hình thành những phẩm chất, năng lực cho học sinh, phát triển toàn diện cả đức, trí, thể, mĩ.
7.1.2. Một số hình thức, biện pháp tổ chức hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm lịch sử.
Trong chương trình lịch sử nội khóa, HS được học rất nhiều những sự kiện, những chiến thắng, những nhân vật lịch sử, những địa danh gắn liền với các chiến
công anh dũng của cha ông cũng như những nét đẹp trong đời sống văn hóa vật chất
và tinh thần được hun đúc và tôi luyện trong hàng ngàn năm lịch sử dựng nước và
giữ nước. Hàng năm, nước ta cũng có rất nhiều những ngày lễ lớn. Có thể nói, đây
chính là một kho tư liệu dồi dào để GV có thể tổ chức các hoạt động ngoại khóa, trải
nghiệm cho HS.
Nằm trong chương trình và kế hoạch giáo dục năm học, trong những năm
học qua, Trường THPT Trần Hưng Đạo - Tam Dương- Vĩnh Phúc luôn coi việc
tổ chức các hoạt động ngoại khóa là một trong những hoạt động giáo dục mang
lại hiệu quả cao trong chương trình giáo dục toàn diện cho HS. Các hoạt động
ngoại khóa của nhà trường được bám sát vào chủ đề năm học, trong đó hướng
vào phong trào thi đua xây dựng trường học thân thiện, HS tích cực, bám sát vào
chủ đề của từng tháng để tổ chức sao cho có nội dung phong phú và sát thực với chương trình giáo dục.
Các hoạt động ngoại khóa của Trường THPT Trần Hưng Đạo được tổ
chức với hình thức đa dạng và phong phú như tổ chức các chuyến tham quan trải
nghiệm thực tế “về nguồn” đến các di tích lịch sử của dân tộc hoặc lồng ghép
vào các giờ sinh hoạt dưới cờ, các buổi sinh hoạt chi đoàn hàng tháng và sinh
hoạt lớp theo chủ điểm hàng tuần. Dưới hình thức sân khấu hóa và các nội dung giáo dục theo chủ điểm được BCH Đoàn trường, GV lịch sử và ban ngoại khóa nhà trường tổ chức hiệu quả nhân dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn trong năm học như ngày 2/9, 20/11, 22/12, 8/3, 26/3,… Nội dung của các buổi ngoại khóa
không trùng lặp trên cơ sở các nội dung bổ trợ cho kiến thức trên lớp của HS.
Do vậy, các hình thức ngoại khóa của nhà trường được tổ chức một cách có hệ
thống trong cả năm học. Thông qua các chương trình này, HS đã tích cực hướng
về tìm hiểu những giá trị lịch sử truyền thống của dân tộc.
Là một giáo viên lịch sử, trong nhiều năm qua, bản thân tôi được sự đồng
ý, tạo điều kiện của BGH nhà trường và Đoàn thanh niên đã lập kế hoạch và tổ
chức thực hiện nhiều chương trình ngoại khóa, trải nghiệm nhằm giáo dục
truyền thống lịch sử cho học sinh. Từ đó, góp phần nâng cao chất lượng dạy và
học môn lịch sử tại trường THPT Trần Hưng Đạo.
7.1.2.1. Ngoại khóa tham quan, trải nghiệm các di tích lịch sử
Đây là một hoạt động ngoại khóa khá phổ biến và có tầm quan trọng đặc
biệt trong giáo dục truyền thống lịch sử cho HS cũng như là một trong những
biện pháp hữu hiệu để nâng cao chất lượng dạy – học môn lịch sử ở trường phổ
thông. Tuy nhiên, không phải trường nào cũng có thể tổ chức được hoạt động
này, đặc biệt là với những vùng miền kinh tế còn khó khăn. Để tổ chức hoạt
động ngoại khóa tham quan, trải nghiệm các di tích lịch sử đòi hỏi phải có sự
chuẩn bị hết sức công phu, kĩ lưỡng từ khi xây dựng kế hoạch, chọn địa điểm, thông qua BGH, triển khai kế hoạch tới phụ huynh và học sinh… Do đó, để thực hiện thành công đòi hỏi phải có sự kết hợp của cả BGH, Đoàn thanh niên, Hội cha mẹ học sinh, tất cả các thầy cô giáo và các em học sinh trong trường.
Lưu ý khi tổ chức ngoại khóa tham quan, trải nghiệm các di tích lịch sử
nên chọn địa điểm tham quan trải nghiệm có ý nghĩa sâu sắc trong giáo dục
truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc, những địa danh có trong chương
trình học lịch sử chính khóa, gắn liền với những thắng lợi vang dội của cha ông
ta nhưng không quá xa (cách địa điểm trường đóng không quá 100km) để HS có
thể vận chuyển bằng phương tiện xe ô tô và kết thúc hành trình trải nghiệm
trong ngày.
Để góp phần giúp các em hiểu được vai trò, ý nghĩa của chuyến đi cũng
như để bổ trợ cho những kiến thức lịch sử HS đã và đang học trong chương
trình, GV có thể giao nhiệm vụ cho các em trướng khi đi về viết bài thu hoạch
liên quan đề địa điểm di tích đó dưới dạng một cuốn sổ lưu bút. Học sinh có thể
thỏa sức trình bày những điều học được cũng như lưu giữ lại những cảm nhận, những hình ảnh cùng bạn bè trong buổi tham quan.
Trong chuyến đi cần xây dựng kĩ lưỡng lịch trình đi tham quan, người
thuyết minh địa điểm, nơi nghỉ ăn trưa, tổ chức hoạt động tập thể như chơi Team
bulding để tạo không khí sôi nổi và gắn kết các thành viên, tinh thần đoàn kết
trong toàn trường.
Kết thúc chuyến tham quan trải nghiệm, HS có một tuần để hoàn thành
bài thu hoạch về cảm nhận của cá nhân về chuyến hành trình trải nghiệm vừa
qua, nộp lại theo đơn vị lớp, GV tiến hành chấm điểm và trao giải cho những bài
hay, ý nghĩa.
Trong những năm qua, được sự quan tâm của BGH nhà trường và Hội cha mẹ học sinh, trường THPT Trần Hưng Đạo đã tổ chức được nhiều chuyến tham quan trải nghiệm đến các địa danh lịch sử như: Lăng Bác, Bảo tàng các dân tộc
Việt Nam, K9 Đá Chông (năm học 2015 – 2016); tham quan khu di tích Côn
Sơn - Kiếp Bạc ở Hải Dương (năm học 2016 – 2017); tham quan khu di tích
ATK Tân Trào - Tuyên Quang và ATK Định Hóa - Thái Nguyên (năm học 2017
- 2018), tổ chức tham quan Khu di tích Bạch Đằng Giang – Hải Phòng (năm học
2018 - 2019), ... Các chuyến đi đã rất thành công. HS đều rất hứng thú, say mê
tìm hiểu về các địa danh cũng như những sự kiện lịch sử liên quan.
7.1.2.2. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa theo chủ đề trong năm học.
Trong năm học diễn ra nhiều ngày lễ kỉ niệm lớn như: Ngày truyền thống
Học sinh, sinh viên Việt Nam (9/1), kỉ niệm thành lập Đảng cộng sản Việt Nam (3/2), Quốc tế lao động (8/3), Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh 26/3), Giải phóng miền Nam (30/4), Ngày Quốc tế lao động (1/5), chiến thắng Điện
Biên Phủ (7/5), ngày sinh chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5), ngày thành lập quân đội nhân dân Việt Nam (22/12)… GV lịch sử có thể tổ chức các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm liên quan đến những ngày lễ kỉ niệm trên để qua đó giáo dục truyền thống lịch sử cho học sinh.
Trong những năm qua, là một GV lịch sử, tôi đã kết hợp với các tổ bộ
môn, đoàn thanh niên đã tổ chức nhiều hoạt động ngoại khóa như:
- Tổ chức chương trình “Bạch Đằng Giang – Bản hùng ca bất diệt”
Tổ chức chương trình ngoại khóa sau khi các em học sinh được tham gia
chuyến tham quan, trải nghiệm thực tế tại Di tích Bạch Đằng Giang (12/2018)
nhằm mục đích tổng kết nội dung kiến thức thực tế các em đã học được.
Chương trình được tổ chức vào thứ hai đầu tuần trong giờ chào cờ, gồm
các phần:
- Phần 1. Thuyết trình: Học sinh Viên Thị Vân Anh – 12A4 làm báo cáo
viên, đại diện tập thể học sinh báo cáo kết quả chuyến tham quan di tích Bạch
Đằng Giang (Hải Phòng) – con sông gắn liền với các chiến thắng oanh liệt cùng
nghệ thuật thủy chiến của cha ông ta trong lịch sử và phát biểu cảm tưởng về chuyến tham quan.
“Lịch sử dân tộc Việt Nam là lịch sử của các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm. Chiến công chống ngoại xâm của cha ông ta được ghi dấu đậm nét, gắn
liền với các địa danh, các nhân vật lịch sử. Trong đó không thể không nhắc đến
dòng sông Bạch Đằng - nơi gắn liền với ba trận thủy chiến: Ngô Quyền đánh tan
quân Nam Hán năm 938; Lê Hoàn đánh tan quân Tống năm 981 và Hưng đạo
Đại vương Trần Quốc Tuấn đánh tan quân Mông Nguyên năm 1288 chôn vùi
giấc mộng bành trướng của giặc xâm lăng phương Bắc. Sông Bạch Đằng đã hội tụ hồn thiêng sông núi, đã làm nên bản hùng ca bất diệt vang mãi ngàn thu.
Chuyến tham quan đã mang đến cho chúng em những những kiến thức sống động, những bài học ý nghĩa mà sách vở chưa nói hết được. Qua đó, chúng em thấy tự hào về những chiến tích hào hùng của cha ông, những Bạch Đằng, Chi Lăng, Đống Đa ... sẽ còn lưu danh mãi đến nghìn thu. Chúng em thêm yêu
lịch sử, thấy được trách nhiệm của mình trong việc giữ gìn, bảo tồn và phát huy
những chiến công của cha ông, từ đó nỗ lực học tập vươn lên không ngừng để
hội nhập quốc tế”. (Trích bài phát biểu của em Viên Thị Vân Anh - lớp 12A4)
- Phần 2. Văn nghệ: Trong chương trình, các em học sinh hóa thân thành
những diễn viên tái hiện lại những trang sử hào hùng của dân tộc qua những
hoạt cảnh lịch sử, qua những lời ca, điệu múa mang đậm tính sử ca do bản thân
tôi giàn dựng và hướng dẫn các em học sinh để góp phần tái hiện lại những
chiến thắng trên sông Bạch Đằng như Hoạt cảnh lịch sử "Bạch Đằng Giang dậy sóng", điệu múa "Bạch Đằng Giang kí sử",... Các chiến tích lừng lẫy của cha ông trên sông Bạch Đằng cùng ba vị anh hùng dân tộc Ngô Quyền, Lê Hoàn, Trần Quốc Tuấn gắn liền với ba trận thủy chiến trong lịch sử được hiện lên một
cách sống động, mang hồn thiêng sông núi. Tất cả tạo nên một Bạch Đằng
Giang - bản hùng ca bất diệt vang mãi đến ngàn thu.
Phần 3. Câu hỏi giao lưu: Học sinh toàn trường sẽ trả lời những câu hỏi liên quan đến kiến thức các môn học Lịch sử, Địa lí, Ngữ văn, Văn hóa, phong
tục… về di tích Bạch Đằng Giang qua đó kiểm tra mức độ kiến thức các em thu
được từ chuyến tham quan trải nghiệm thực tế. Hầu hết các em đều rất hào hứng, sôi nổi trả lời. Qua đó, các em hiểu sâu và nắm chắc kiến thức về các chiến công oanh liệt của cha ông ta trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm khi học bài 16. Thời Bắc thuộc và các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và bài
19. Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm thé kỉ X – XV thuộc chương trình nội khóa Lịch sử lớp 10.
Giáo viên có thể xây dựng các câu hỏi kiến thức về di tích Bạch Đằng
Giang của huyện Thủy Nguyên (Hải Phòng) và các trận đánh nổi tiếng trong lịch
sử diễn ra trên sông Bạch Đằng liên quan đến các môn học như lịch sử, địa lý,
văn học, văn hóa... Mặt khác, giáo viên có thể xây dựng các hoạt cảnh lịch sử và
hỏi những thông tin kiến thức đã được gợi mở từ hoạt cảnh đó như hoạt cảnh
lịch sử “Bạch Đằng giang dậy sóng. Giáo viên Lịch sử có thể sử dụng phương
pháp đóng vai, cho học sinh diễn thành một hoạt cảnh ngắn trong tiết dạy chính
khóa bài 16 để tăng sự hứng thú, kích thích tư duy cho học sinh.
Ví dụ: Nội dung kịch bản hoạt cảnh lịch sử “Bạch Đằng giang dậy sóng”
- Nhân vật: Ngô Quyền, Bạch tướng quân, binh sĩ.
- Dẫn chuyện: Kiểu Công Tiễn giết hại Dương Đình Nghệ đoạt chức Tiết
độ sứ. Ngô Quyền đem quân đánh Kiều Công Tiễn. Kiều Công Tiễn cho người sang cầu cứu nhà Nam Hán. Lợi dụng cơ hội này quân Nam hán kéo vào nước ta. Ngô Quyền cho quân tiến vào Đại La hỏi tội Kiều Công Tiễn và chuẩn bị kế sách đánh giặc Nam Hán.
Cảnh 1. Ngô Quyền cùng Bạch tướng quân và binh sĩ đi thuyền trên sông
Bạch Đằng để khảo sát trận địa và tìm kế đánh giặc. Đang đi thì thuyền có dấu hiệu không thể tiến lên.
- Ngô Quyền:
Vận nước đang hồi lắm phong ba.
Bạch Đằng dậy sóng tựa lòng ta.
Ngổn ngang trăm mối vì thiên hạ.
Thế cục phân tranh liệu như hà.
Này Bạch tướng quân, sao thuyền của ta lại không tiến lên được.
- Bạch tướng quân: Bẩm Chủ tướng! Bạch Đằng giang sau nửa mùa
trăng, nước đột ngột rút ra biển cả, ngư dân, ngư thuyền ở vùng này thường bị mắc cạn nếu không đưa thuyền ra kịp lúc trăng lên.
- Ngô Quyền: Sau nửa mùa trăng, thủy triều sẽ đột ngột rút nhanh, ngư
dân, ngư thuyền ở vùng này sẽ bị mắc cạn giữa lòng sông à?
- Bạch tướng quân: Dạ ! Đúng vậy!
- Ngô Quyền trầm ngâm: “Mắc cạn giữa lòng sông”. Rồi cười lớn và nói:
“Ta đã có kế sách rồi”
Cảnh 2. Bước lên bờ.
- Ngô Quyền: Trời không phụ cho lòng người mong đợi.
Nước Nam ta phải tự chủ bởi dân Nam.
Ngô Quyền ta thuận ý thọ long trời.
Vùi thây giặc Bạch Đằng giang dậy sóng.
Với kịch bản trên, GV có thể sử dụng trong chương trình ngoại khóa
Bạch Đằng Giang, đồng thời, cũng có thể sử dụng phương pháp đóng vai, tổ
chức cho HS biểu diễn trong giờ học chính khóa môn bài 16: Thời Bắc thuộc và
các cuộc dấu tranh giành độc lập dân tộc, Lịch sử lớp 10. Biến vở kịch thành
tình huống nêu vấn đề khi dạy về Chiến thắng Bạch Đằng của Ngô Quyền năm 938.
Trong chương trình, với việc đi trải nghiệm thực tế cũng như vận dụng các
kiến thức trong chương trình nội khóa, các em học sinh đã hào hứng tham gia và
trả lời rất đúng các câu hỏi của ban tổ chức. Một số câu hỏi có thể dùng như:
Câu 1. Khu di tích Bạch Đằng Giang thuộc địa phận tỉnh nào?
Đáp án: - Hải Phòng (huyện Thủy Nguyên - Hải Phòng)
Thủy Nguyên là một huyện lớn nằm bên dòng sông Bạch Đằng lịch sử.
Phía Bắc, Đông Bắc giáp tỉnh Quảng Ninh; phía Tây Nam giáp huyện An
Dương và nội thành Hải Phòng; phía Đông Nam là cửa biển Nam Triệu. Địa
hình Thủy Nguyên khá đa dạng, dốc từ phía Tây Bắc xuống Đông Nam, vừa có
núi đất, núi đá vôi, vừa có đồng bằng và hệ thống sông hồ dày đặc. Đây chính là
những điều kiện tự nhiên thuận lợi để huyện Thủy Nguyên phát triển một nền kinh tế đa dạng về ngành nghề bao gồm cả nông nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thủy sản và du lịch.
Câu 2. Những nhân vật lịch sử nào được thờ trong di tích Bạch Đằng Giang?
Đáp án: Ngô Quyền, Vua Lê Đại Hành (Lê Hoàn) và Hưng Đạo vương
Trần Quốc Tuấn.
Câu 3. Cửa sông Bạch Đằng gắn liền với mấy trận thủy chiến trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta?
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
Câu 4. Đố ai trên Bạch Đằng giang, Làm cho cọc nhọn dọc ngang sáng ngời, Phá quân Nam Hán tơi bời, Gươm thần độc lập giữa trời vang lên
Câu đố trên nói đến nhân vật lịch sử nào?
A. Ngô Quyền B. Lý Thường Kiệt C. Lí Bí D. Bà Triệu Học sinh xem hoạt cảnh “Bạch Đằng Giang dậy sóng do các bạn học sinh
11A3 biểu diễn và trả lời câu hỏi.
Câu 5. Trong hoạt cảnh trên vị chủ tướng đó là ai? Vị chủ tướng đó đã
nghĩ ra kế sách gì để phá tan quân giặc?
A. Lý Thường Kiệt, tiên phát chế nhân.
B. Trần Quốc Tuấn, dùng kế đóng cọc trên khúc sông hiểm yếu cho quân mai phục và nhử địch vào trận địa bãi cọc rồi đánh bại chúng.
C. Ngô Quyền, dùng kế đóng cọc trên khúc sông hiểm yếu cho quân mai phục
và nhử địch vào trận địa bãi cọc rồi đánh bại chúng.
D. Nguyễn Trãi, đánh nghi binh.
Câu 6. Trong vở kịch, con sông Bạch Đằng khi đến nửa mùa trăng sẽ có hiện tượng gì?
Đáp án: Nước đột ngột rút nhanh, ngư dân ngư thuyền sẽ bị mắc cạn.
Câu 7. Chiến tích Bạch Đằng giang đã được ghi lại trong tác phẩm văn học nào mà em đã được học trong chương trình phổ thông?
A. Bạch Đằng giang phú. B. Đại cáo bình Ngô
C. Chiếu dời đô. D. Hịch tướng sĩ
Câu 8: Phú sông Bạch Đằng là tác phẩm đã thuật kể lại trận đánh oanh liệt của quân dân ta trên sông Bạch Đằng. Vậy ai là tác giả của bài phú nổi tiếng này?
A. Nguyễn Trãi B. Trương Hán Siêu
C. Trần Quang Khải D. Trần Thánh Tông
Câu 9. Anh minh hai vị thánh quân
Sông đây rửa sạch mấy lần giáp binh
Giặc tan muôn thuở thăng bình
Bởi đâu đất hiểm cốt mình đức cao
Em hãy cho biết 2 vị thánh quân được nhắc đến trong những câu thơ trên
là những vị vua nào?
A. Trần Thánh Tông và Trần Nhân Tông.
B. Lý Thái Tông và Lý Anh Tông.
C. Lê Thái Tổ và Lê Thánh Tông.
D. Trần Anh Tông và Trần Huyệ Tông.
Câu 10. Vị tướng gắn liền với chiến thắng Bạch Đằng lần thứ ba đánh tan giặc Mông Nguyên là ai?
Đáp án: Hưng đạo vương Trần Quốc Tuấn.
- Tổ chức chương trình “Sáng mãi tấm gương anh bộ đội Cụ Hồ” chào
mừng ngày “Quân đội nhân dân Việt Nam 22/12.” Hoạt động giúp các em ôn
lại lịch sử truyền thống quân đội nhân dân Việt Nam, những mốc son lịch sử,
những chiến công vĩ đại của anh bộ đội cụ Hồ đối với non sông, đất nước. GV
có thể xây dựng kịch bản tái hiện lại hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ, tái hiện những chiến dịch lịch sử từ khi Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân được thành
lập đến nay đặc biệt trong giai đoạn chống Pháp, chống Mĩ. Từ đó, khơi dậy trong các em ý thức, trách nhiệm của mỗi công dân trong thời hiện đại.
Ví dụ: GV xây dựng hoạt cảnh Đoàn vệ quốc quân ra đi theo tiếng gọi của non sông với các phân cảnh: cảnh 1, Thực dân Pháp phá hoại hiệp định sơ bộ và
Tạm ước 14/9 gây ra những vụ tàn sát đẫm máu; cảnh 2, chủ tịch Hồ Chí Minh
đọc Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến toàn quốc bùng nổ; cảnh 3, đoàn vệ quốc quân lên đường chiến đấu. GV sân khấu hóa nội dung lịch sử giúp các em nhận
thức sâu sắc bài học lịch sử Bài 18. Những năm đầu của cuộc kháng chiến chống
Pháp của chương trình lịch sử lớp 12.
Tương tự như vậy, GV xây dựng hoạt cảnh lịch sử về chiến dịch Điện Biên
Phủ, hoạt cảnh kéo pháo lên trận địa, hoạt cảnh tiến về Tiến về Sài Gòn….
Để giáo dục sâu sắc truyền thống học sinh, trong chương trình có thể mời
những Cựu chiến binh lên kể lại những hồi ức về một thời đã từng chiến đấu
cùng đồng đội trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mĩ.
- Tổ chức chương trình “Vẻ đẹp phụ nữ Việt Nam” chào mừng ngày phụ
nữ Việt Nam 20/10 và chương trình “Phụ nữ Việt Nam: Truyền thống và hội nhập” chào mừng ngày Quốc tế phụ nữ 8/3.
Chương trình đã giúp các em học sinh hiểu sâu sắc hơn vể hình ảnh người
phụ nữ Việt Nam qua các thời kì lịch sử. Để góp phần vào việc giáo dục lịch sử
cho HS, GV lịch sử có thể xây dựng kịch bản giúp các em sân khấu hóa các hình
tượng người phụ nữ trong lịch sử dân tộc như Hai Bà trưng, Võ Thị Sáu, Mẹ
Việt Nam anh hùng…
Trong chương trình, để tạo không khí sôi nổi, giáo viên có thể chổ chức trò chơi trả lời câu hỏi nhận quà. Các câu hỏi mà GV xây dựng là những kiến thức
liên quan đến chủ đề về các nữ anh hùng, nữ danh dân có đóng góp lớn trong
lịch sử Việt Nam và thế giới:
Ví dụ một số câu hỏi giao lưu trong chương trình:
Câu 1: “Một xin rửa sạch nước thù.
Hai xin nối lại nghiệp xưa họ Hùng.
Ba kẻo oan ức lòng chồng
Bốn xin vẻn vẹn sở công lênh này”.
Bốn lời thề trên khiến em liên tưởng đến cuộc khởi nghĩa nào?
Đáp án: Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng bùng nổ năm 40. Hai Bà đã lãnh
đạo nhân dân đứng dậy chống nhà Hán, trước khi xuất quân Bà Trưng Trắc đã
đọc vang 4 lời thề trên biểu thị quyết tâm đánh giặc. Hai bà Trưng cũng là
những người hùng chống ngoại xâm đầu tiên trong lịch sử nước ta.
Câu 2: Câu nói: “ Tôi chỉ muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp luồng sóng dữ, chém cá trường kình ở biển Đông, lấy lại giang sơn, dựng nền độc lập, cởi ách
nô lệ, chứ không chịu khom lưng làm tì thiếp cho người” là của ai?
Đáp án: Bà Triệu (Triệu Thị Trinh).
Bà quê Thanh Hóa, sống dưới thời quân Đông Ngô đô hộ Việt Nam
Câu nói nổi tiếng đó khi bà mới 19 tuổi: Năm 248 bà phất cờ khởi nghĩa. Bà ra
trận mặc áo giáp vàng, đi guốc ngà, cài trâm vàng, cưỡi voi và được tôn là Nhụy
Kiều tướng quân.
Câu 3: Ngã ba Đồng Lộc – nơi 10 nữ thanh niên xung phong hy sinh –
thuộc tỉnh nào ?
- Hà Tĩnh.
GV cung cấp cho HS sự kiện hi sinh anh dũng của 10 nữ thanh niên xung
phong: Ngã ba Đồng Lộc nằm trên đường Trường Sơn, thuộc địa phận Đồng
Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh. Trong kháng chiến chống Mĩ, cứu nước, con đường độc
đạo này đã được mệnh danh là “tọa độ chết”, không quân Mĩ liên tục đánh phá
nhằm cắt đứt huyết mạch giao thông của quân, dân ta chi viện cho chiến trường
miền Nam.Với khẩu hiệu “máu có thể chảy, tim có thể ngừng nhưng mạch máu
giao thông không bao giờ tắt”, mưa bom, bão đạn không làm khuất phục ý chí
anh hùng của lực lượng thanh niên xung phong. Tháng 7/1968, khi đang làm
nhiệm vụ, một quả bom của đế quốc Mĩ đã vùi lấp cả 10 đồng chí nữ thanh niên
xung phong. Cả 10 đồng chí đã hi sinh.
Câu 3: Nữ nhà khoa học nào hai lần đạt giải Noben thế giới trên hai lĩnh
vực khoa học độc lập?
Đáp án : Marie Curie. (vật lý học và hóa học)
Marie Curie là nhà vật lý học, nhà hóa học Pháp gốc Ba Lan, nổi tiếng toàn thế giới về việc nghiên cứu chất phóng xạ. Bà là người phụ nữ đầu tiên và cũng
là duy nhất trên thế giới hai lần được nhận giải thưởng Nobel trong hai lĩnh vực
khác nhau, được suy tôn là nữ bác học xuất sắc nhất trên toàn thế giới. Cuộc đời
của Marie Curie là một câu chuyện thần kỳ, với rất nhiều sự tích vĩ đại.
Bà đã dành toàn bộ tâm trí, nhiệt tình và sinh mệnh của mình cống hiến cho sự
nghiệp khoa học. Bà là tác giả của một tuyên ngôn nổi tiểng: "Trong khoa học, điều quan trọng là phát minh ra cái gì, chứ không phải là bản thân nhà nghiên cứu"...
Câu 5. Bạn hãy cho biết 8 chữ vàng mà chủ tịch Hồ Chí Minh dành tặng cho phụ nữ Việt Nam?
Đáp án: Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang.
Câu 6. Hãy cho biết, 8 chữ vàng của phụ nữ Việt Nam trong thời kì đổi mới đất nước?
Đáp án: Năng động, sáng tạo, trung hậu, đảm đang.
- Tổ chức chương trình ngoại khóa “Rung chuông vàng”: Mỗi lớp cử 4
HS tiêu biểu nhất tham gia. HS sẽ cùng trả lời tối đa 40 câu hỏi trắc nghiệm liên
quan đến kiến thức của tất cả các môn học trong đó có kiến thức Lịch sử về
những chiến thắng, những anh hùng dân tộc trong sự nghiệp dựng nước và giữ
nước của dân tộc. Sau mỗi câu hỏi, chỉ những học sinh trả lời đúng được ở lại
còn những học sinh trả lời sai sẽ phải rời sân đấu. Để tạo không khí vui nhộn,
khi tổ chức, GV có thể thêm phần cứu trợ để những HS trả lời sai có cơ hội một
lần được trở lại sân đấu. Hình thức cứu trợ có thể là chơi một trò chơi tập thể.
Kết thúc, nếu HS nào còn lại cuối cùng trên sân đấu và trả lời được đến câu hỏi cuối cùng sẽ giành vòng nguyệt quế.
- Tổ chức chương trình ngoại khóa “Việt Nam Tổ quốc tôi yêu”. Khi tổ chức hoạt động ngoại khóa này, GV sẽ xây dựng 3 đội mỗi đội là 5 thành viên là những đại diện ưu tú của các lớp trong toàn trường. Các đội sẽ phải trải qua
nhiều phần thi như chào hỏi, hiểu biết, ô chữ bí mật và kể chuyện lịch sử. Các
câu hỏi liên quan đến các môn học Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân về đất nước và con người Việt Nam. Trong chương trình còn có cả các tiết mục văn
nghệ, diễn kịch lịch sử, pháp luật…
- Tổ chức cuộc thi tìm hiểu về biển đảo với chủ đề “Em yêu biển đảo
quê hương”: Chương trình được tổ chức vào ngày 18 tháng 12 năm 2017, với
mục đích giúp các em học sinh tìm hiểu kiến thức về biển đảo Việt Nam; về
tiềm năng kinh tế, chủ quyền biển, hải đảo Việt Nam; việc khai thác, sử dụng và
bảo vệ tài nguyên, môi trường biển của đất nước, đặc biệt là một số văn bản
pháp luật về biển đảo, để từ đó thêm trau dồi ý thức trong việc bảo vệ chủ quyền
đất nước, chủ quyền biển đảo Việt Nam.
Để có thêm những kiến thức về biển đảo Việt Nam, các em học sinh được thử sức với phần thi “Tìm hiểu kiến thức về biển đảo”. Tham gia cuộc thi có 3
đội chơi đến từ ba khối 10 (Hoàng Sa), khối 11 (Trường Sa) và khối 12 (Phú
Quốc). Trong hành trình khám phá biển đảo các em trải qua 4 phần thi: KHỞI
ĐỘNG - RA KHƠI - VƯỢT SÓNG và CẬP BẾN.
Cuộc thi đa khơi dậy cho các em lòng yêu nước, lòng tự hào, tự tôn dân
tộc, ý thức bảo vệ chủ quyền biển, đảo, chủ quyền quốc gia dân tộc Việt Nam.
Cuộc thi góp phần khơi dậy và vun đắp tình yêu biển đảo quê hương, đất nước,
tăng cường hoạt động tuyên truyền về chủ quyền biển, đảo ngày càng thiết thực, phong phú và hiệu quả; nói lên niềm tự hào, vinh dự và trách nhiệm của tuổi trẻ
với biển, đảo quê hương.
Để có thể tổ chức thành công các hoạt động ngoại khóa trên, GV cần xây
dựng và triển khai kế hoạch từ sớm, kế hoạch chuẩn bị công phu, thông qua
BGH phê duyệt và có thời gian chuẩn bị kĩ càng. Ngay từ đầu năm học, giáo
viên xây dựng kế hoạch, tranh thủ ý kiến, sự ủng hộ hợp tác của giáo viên các bộ
môn, của hội đồng nhà trường và đoàn thanh niên. Việc lựa chọn học sinh để
luyện tập các tiết mục văn nghệ không được làm ảnh hưởng tới việc học tập và
các công việc khác.
- Tổ chức chương trình “Mừng Đảng mừng xuân” kỉ niệm ngày thành
lập Đảng cộng sản Việt Nam 3/2.
Mỗi năm khi mùa xuân về, Đảng cũng thêm một tuổi. Giáo viên có thể lập
kế hoạch, xây dựng chương trình kỉ niệm với nhiều hình thức khác nhau: ôn lại
truyền thống hào hùng của Đảng cộng sản Việt Nam quang vinh từ khi Đảng ra
đời. Đồng thời, mang đến chương trình những không khí vui tươi, đầm ấm về tết
cổ truyền của dân tộc qua những lời ca, điệu múa ca ngợi đất nước, ca ngợi
Đảng quang vinh và Bác Hồ vĩ đại trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước.
Chương trình có thể tổ chức dưới hình thức hội trại xuân, những nét văn hóa đặc sắc về tết cổ truyền, nhiều trò chơi dân gian, những món ăn đậm vị tết.
Để thực hiện thành công, giáo viên phải lên kế hoạch và triển khai tới giáo viên
chủ nhiệm và các chi đoàn trước 1 tháng để không ảnh hưởng đến học chính
khóa.
7.1.2.3. Thành lập Câu lạc bộ “Em yêu Khoa học xã hội”
Với thực tế của trường THPT Trần Hưng Đạo là 90% các em học sinh
đăng kí ban khoa học xã hội làm ban thi THPT Quốc gia nên việc thành lập câu
lạc bộ “Em yêu khoa học – xã hội” là hết sức cần thiết. Qua việc tham gia hoạt
động câu lạc bộ sẽ giúp các em trong trường hỗ trợ và giúp đỡ nhau trong học
tập các bọ môn thuộc lĩnh ban khoa học xã hội là Lịch sử, Địa lý và Giáo dục
công dân.
Ngay từ đầu năm, GV lịch sử kết hợp với giáo viên môn Địa lý, Giáo dục
công dân và đoàn thanh niên thành lập Câu lạc bộ “Em yêu khoa học – xã hội”.
Đây là một hoạt động ngoại khóa thiết thực trong bối cảnh cải cách giáo dục
trong kì thi THPT quốc gia của Bộ giáo dục nhất là nhu cầu thực tế ở trường
THPT Trần Hưng Đạo.
Để thực hiện, GV cần lập kế hoạch, xây dựng mục đích, nguyên tắc hoạt
động, thành phần tham gia… thông qua BGH phê duyệt. Hàng tuần câu lạc bộ
sẽ tập hợp và hoạt động, cùng đọc sách, trao đổi, thảo luận về những kiến thức
các môn học thuộc khoa học xã hội như Lịch sử, địa lý, giáo dục công dân. Qua
đó, các em trong câu lạc bộ sẽ chia sẻ kinh nghiệm, kĩ năng, từ đó giúp đỡ, hỗ trợ nhau trong việc học tập tốt các môn Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân.
Đọc sách là hình thức ngoại khóa dễ tổ chức, dễ thực hiện và có hiệu quả
cao trong việc bồi dưỡng kiến thức, giáo dục và phát triển học sinh. Với hình
thức cá nhân tự đọc hoặc đọc chung ở lớp, giáo viên đã rèn luyện cho học sinh
về mặt tư tưởng, phẩm chất, đạo đức, kĩ năng, thói quen, hứng thú và phương
pháp làm việc với sách.
Đọc sách là công việc giúp học sinh bổ sung, làm phong phú, sâu sắc kiến thức lịch sử của học sinh. Đọc sách cũng sẽ khắc phục cho các em những thiếu hụt về kiến thức do hạn chế của giờ học nội khóa như: giới hạn nội dung, chương trình, thời lượng kiến thức trên lớp.
Tên sách Tác giả Thời gian Nội dung chủ yếu Những vấn đề rút ra
GV có thể gợi ý tên sách liên quan đến nội dung học tập nội khóa về một nhân
vật hay về một chiến thắng lịch sử… và hướng dẫn học sinh trao đổi, thảo luận về
những cuốn sách đã đọc.
Vào các buổi những buổi sinh hoạt lớp hay các buổi sinh hoạt câu lạc bộ
hàng tuần, giáo viên nên tổ chức cho các em trao đổi, thảo luận về nội dung
những cuốn sách mà học sinh đã đọc về nhân vật lịch sử hay một sự kiện, một
vấn đề liên quan đến các môn học.
Giáo viên gợi vấn đề để học sinh trả lời, đồng thời các em có thể trao đổi
với nhau dưới sự chỉ đạo của giáo viên. Qua việc trao đồi, thảo luận, học sinh
nắm vững kiến thức, hiểu sâu sắc bản chất của sự kiện, hiện tượng, nhân vật lịch
sử. Các yêu cầu, câu hỏi của giáo viên có nội dung, có tính định hướng, nó khơi gợi trí tò mò, lòng ham hiểu biết của các em và có tác dụng động viên, khuyến
khích các em tham gia trả lời câu hỏi. Như vậy, tính tích cực, chủ động của các em được phát huy.
Kết thúc buổi trao đổi, thảo luận cần có những nhận xét, đánh giá và rút kinh nghiệm cho những buổi trao đổi tiếp theo.
Ngoài ra có thể tổ chức trao đổi, thảo luận bằng hình thức hộp thư hoặc trao đổi trên báo tường.
Tóm lại: Đọc sách là hình thức ngoại khóa hấp dẫn, giáo viên cần xây
dựng cho học sinh nền nếp, thói quen, tránh tùy tiện khi đọc sách, đọc sách phải
có chủ đích, có hiệu quả. Giáo viên phải thường xuyên kiểm tra các hoạt động
đọc sách của học sinh để xem mức độ tự giác, tính tích cực của học sinh và kĩ
năng tự làm việc với sách của học sinh để có những khuyến khích, động viên
hoặc điều chỉnh học sinh kịp thời.
7.1.2.4. Kể chuyện, nói chuyện lịch sử.
Kể chuyện lịch sử là một hình thức hoạt động ngoại khóa hấp dẫn, dễ làm và
có tác dụng giáo dục cao. Có nhiều cách kể chuyện lịch sử như: Kể lại nội dung
một cuốn sách đã đọc, một câu chuyện được tìm hiểu qua tài liệu hay của chính người tham gia, chứng kiến sự kiện thuật lại. Nội dung câu chuyện phải liên quan
đến các sự kiện cơ bản trong bài học, phải chuẩn xác, tránh những chi tiết li kì, không có giá trị khoa học, không phù hợp với yêu cầu học tập.
Nội dung bài kể chuyện không chỉ có khối lượng sự kiện, tri thức được cung cấp, mà còn bao gồm cả việc phân tích, nêu lên bản chất của sự vật, hiện tượng, qua đó mới có tác dụng giáo dục học sinh.
Một câu chuyện được kể thường được sắp xếp như sau:
- Giới thiệu vấn đề
- Tình huống đặt ra.
- Diễn biến sự kiện.
- Sự phát triển của tình tiết đến cao độ.
- Câu chuyện kết thúc.
Một câu chuyện được bố cục như vậy mang kịch tính cao, dẫn dắt người nghe qua các sự kiện, làm cho họ ngày càng hứng thú.
Nói chuyện lịch sử là một hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa, có nội dung và yêu cầu cao hơn kể chuyện lịch sử. Kể chuyện lịch sử chủ yếu từ cụ thể
nâng lên trình độ tư duy khái quát, ngược lại, nói chuyện lịch sử chủ yếu từ tư duy khái quát được minh họa, dẫn chứng bằng các sự kiện cụ thể theo một chủ
đề nào đấy. Nói chuyện lịch sử phải có chủ đề rõ ràng, phải phù hợp với nội dung chương trình nội khóa, có nhiệm vụ chính trị trước mắt. Vì vậy, nói chuyện lịch sử không thể tổ chức thường xuyên và ở bất cứ nơi nào như kể chuyện lịch sử. Nó thường được tổ chức nhân ngày kỉ niệm một sự kiện lịch sử quan trọng, những đợt sinh hoạt chính trị. Người nói chuyện phải là người am hiểu sâu sắc vấn đề trình bày. Do đó, người nói chuyện thường là giáo viên, cán
bộ nghiên cứu, cán bộ giảng dạy ở các trường đại học, cán bộ làm công tác
tuyên huấn. Trong một số trường hợp, giáo viên có thể bồi dưỡng cho một học sinh giỏi để nói chuyện với lớp, hay một học sinh lớp trên nói chuyện với các học sinh dưới.
Ví dụ, nói chuyện lịch sử về những câu chuyện lịch sử liên quan đến các nhân vật, các chiến thắng lịch sử như lịch sử ngày truyền thống học sinh, sinh
viên (9/1), thành lập Đảng cộng sản Việt Nam (3/2), lịch sử ngày quốc tế phụ nữ (8/3), chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (7/5), về biển đảo Việt Nam…
Qua buổi nói chuyện, những thông tin kiến thức vô cùng cần thiết sẽ giúp các em hiểu sâu, hiểu rõ, hiểu đúng về những bài học lịch sử trong chương trình nội khóa. Từ đó, giúp các em học tập tốt hơn, hứng thú hơn trong học tập.
7.1.2.5. Tổ chức “Dạ hội lịch sử”.
Dạ hội lịch sử là một hoạt động học tập ngoài giờ học. Với hình thức hoạt
động đa dạng như tổ chức các phần thi, gặp gỡ nhân chứng lịch sử, các hoạt
động văn nghệ, thi triển lãm tranh ảnh, triển lãm các tác phẩm lịch sử, dựng các hoạt cảnh, … dạ hội lịch sử trở thành một hoạt động học tập có sức lôi cuốn, hấp dẫn đông đảo học sinh tham gia. Không những thế, nội dung học tập cũng phong phú, kiến thức không bị gò ép bởi nội dung sách giáo khoa.
Trong hoạt động ngoại khóa, bên cạnh kiến thức lịch sử còn có kiến thức các môn học khác. Buổi dạ hội lịch sử góp phần rất lớn trong việc phát triển toàn diện học sinh. Qua buổi dạ hội, kiến thức lịch sử của học sinh phong phú, sâu sắc hơn, các em không chỉ có kiến thức về lịch sử dân tộc mà các em còn có nhiều hiểu biết về những vấn đề thời sự đang diễn ra xung quanh các em. Việc tham gia các buổi dạ hội lịch sử còn rèn cho các em khả năng độc lập làm việc, kĩ năng giao tiếp, tăng khả năng diễn đạt, khả năng xử lí các tình huống nhanh, chính xác. Các em sẽ tự tin, chủ động, dễ dàng thành công trong học tập và cuộc sống.
Hoạt động dạ hội lịch sử giúp phát hiện và phát huy năng khiếu học sinh.
Với các hoạt động da dạng, nhiều lĩnh vực là cơ hội để các em trổ tài, thử sức mình. Đây cũng là cơ hội để các em khám phá những khả năng tiềm ẩn của bản thân để từ đó có định hướng nghề nghiệp cho tương lai.
Dạ hội lịch sử còn có ý nghĩa thực tiễn rất lớn, tạo ra một môi trường giao tiếp lớn hơn cho học sinh, đó là sự giao tiếp giữa trò lớp này với trò lớp khác, giữa học sinh với các đoàn thể trong nhà trường, giữa học sinh với các nhân chứng lịch sử, với các cơ quan ban ngành đóng trên địa bàn trường. Đây là một hoạt động bước đầu tạo cho các em cơ hội được hòa nhập cộng đồng, học tập
gắn với đời sống xã hội. Các em có được cơ hội học hỏi, được trau dồi, hoàn thiện dần kĩ năng giao tiếp xã hội. Hoạt động dạ hội lịch sử còn giáo dục cho các
em cách sống cộng đồng, khả năng hợp tác làm việc, tinh thần trách nhiệm. Đây
cũng chính là một mục tiêu hướng tới trong giáo dục học sinh hiện nay.
Chủ đề của dạ hội lịch sử rất phong phú:
- Chủ đề về lịch sử địa phương.
- Các vấn đề về cuộc sống hiện nay trên thế giới và trong nước: như đấu
tranh giữ gìn hòa bình thế giới, thành tựu phát triển khoa học kĩ thuật…
- Các sự kiện, nhân vật lịch sử (Việt Nam và thế giới) được tổ chức kỉ niệm trong năm.
Muốn tiến hành dạ hội lịch sử theo chủ đề có hiệu quả, phải thực hiện những yêu cầu sau:
Thứ nhất: Dạ hội lịch sử phải có mục đích giáo dưỡng, giáo dục và phát triển rõ rệt, nghĩa là phải phù hợp với chương trình, trình độ và yêu cầu học tập
của học sinh. Thông qua dạ hội lịch sử, các em phải được bồi dưỡng về lòng tin
đối với cách mạng, với quần chúng nhân dân, thắt chặt hơn tình đoàn kết và
củng cố thái độ học tập đúng đắn, rèn luyện năng lực tư duy và hành động.
Thứ hai: Dạ hội phải thu hút đông đảo học sinh tham gia, phải phát huy
năng lực độc lập, tính tích cực chủ động hoạt động và tinh thần tập thể của các em.
Thứ ba: có kế hoạch chuẩn bị công phu. Ngay từ đầu năm học, giáo viên
xây dựng kế hoạch, tranh thủ ý kiến, sự ủng hộ hợp tác của giáo viên các bộ môn, của hội đồng nhà trường và đoàn thanh niên. Việc lựa chọn học sinh để
luyện tập các tiết mục văn nghệ không được làm ảnh hưởng tới việc học tập và các công việc khác.
Thứ tư: Linh hoạt, đa dạng các hình thức tổ chức.
- Kết hợp với tổ chức dạ hội, GV có thể tiến hành triển lãm, trưng bày các
tài liệu, tranh ảnh, hiện vật mà học sinh thu thập được phù hợp với chủ đề của
buổi dạ hội. Các tranh ảnh, tư liệu, áp phích này được bố trí ở hai bên sân khấu
của buổi dạ hội để tất cả thầy trò và mọi người cùng xem.
Tổ chức dạ hội như trên không chỉ có tác dụng với học sinh trong trường
mà còn ảnh hưởng lớn đến nhân dân địa phương. Nhưng để có được kết quả đó
thì điểu quan trọng là phải có sự chuẩn bị chu đáo, công phu, có kế hoạch của người giáo viên lịch sử, sự ủng hộ phối hợp của lãnh đạo nhà trường, địa phương và cuối cùng là những hoạt động tích cực của học sinh là cần thiết và
không thể thiếu được.
Ngoài các hoạt động ngoại khóa liên quan đến các ngày lễ lớn của dân
tộc, gắn liền với các mốc thời gian, sự kiện, nhân vật lịch sử, chúng ta cũng có
thể tổ chức các hoạt động ngoại khóa như Vui tết trung thu, cắm trại với chủ đề
“Hội chợ xuân”, hoạt động văn nghệ thể dục thể thao,…. Thông qua các hoạt
động ngoại khóa trên đã góp phần phát huy tính đoàn kết, tích cực chủ động của
HS trong sinh hoạt tập thể, khơi dậy tinh thần hiếu học, sự khám phá tri thức và
phát triển kỹ năng sống trong học đường.
Tóm lại: Các hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa cho học sinh
THPT đã có tác dụng tích cực đối với việc cung cấp kiến thức, rèn luyện kĩ năng
và thái độ, giáo dục truyền thống lịch sử cho học sinh, góp phần thực hiện
những mục tiêu dạy học trong nhà trường. Ngoại khóa thực sự là một hoạt động
cần thiết, một bộ phận của quá trình dạy học ở trường phổ thông.
7.1.3. Thực nghiệm sư phạm.
7.1.3.1. Mục đích thực nghiệm
Để kiểm nghiệm tính khả thi của các hình thức, biện pháp tổ chức hoạt
động ngoại khóa, trải nghiệm trong dạy học lịch sử ở trường THPT. Từ đó,
đánh giá tác dụng, ý nghĩa của việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa trải nghiệm trong giáp dục truyền thống lịch sử cho học sinh.
7.1.3.2. Đối tượng thực nghiệm
Học sinh trường THPT Trần Hưng Đạo – Vĩnh Phúc.
Tại trường THPT Trần Hưng Đạo – Vĩnh Phúc.
7.1.3.3. Nội dung và phương pháp thực nghiệm
- Nội dung: Để đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm, sau các buổi ngoại khóa tôi tiến hành thăm dò ý kiến của Ban giám hiệu, giáo viên, học sinh và
kiểm tra nhận thức của các em thông qua phiếu hỏi.
- Phương pháp: Phiếu hỏi khảo sát, tổng kết và thống kê số liệu. 7.1.3.4. Kết quả thực nghiệm
* Câu hỏi kiểm tra nhận thức được phát cho 117 học sinh thuộc 3 lớp của khối 10, 11 và 12 (Lớp 10A1: 41 học sinh, lớp 10A5 41 học sinh, lớp 11A3: 40
học sinh, lớp 12A4: 41 học sinh). Kết quả thu được như sau:
Nội dung trả lời câu hỏi Tổng số học sinh
úng, đầy đủ (9-10 câu)
úng, đủ ( 7, 8 câu) Đúng, đủ (5-6 câu câu) Đúng, đủ (d
Qua kết quả thu được trong phiếu kiểm tra nhận thức của học sinh về các
vấn đề lịch sử liên quan đến chủ đề ngoại khóa và cụ thể ở đây là chuyến tham quan khu di tích Bạch Đằng Giang (Hải Phòng) và Khu di tích ATK Định Hóa
và ATK Tân Trào, ta được kết quả là 96,9% các em đều trả lời đúng từ 7 câu trở
lên, đạt điểm khá giỏi. Trong đó, có 129/161 em trả lời đúng 9, 10 câu chiếm
80,1%. Từ kết quả kiểm tra nhận thức trên chứng tỏ chuyến tham quan, trải nghiệm thực tế di tích lịch sử ATK Tân Trào, ATK Định Hóa và di tích Bạch
Đằng Giang có tác dụng to hớn bổ sung và hình thành kiến thức lịch sử cho học sinh.
* Đối với phiếu thăm dò, khảo sát, tôi đã đưa ra câu hỏi: Suy nghĩ, cảm nhận của em đối với hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm? Tôi đã nhận được kết
quả sau:
Lớp Rất thích, rất bổ ích Thích, bổ ích Bình thường Không thích Stt
Như vậy, trong số 161 học sinh được thăm dò ý kiến, có 4/161 học sinh trả lời không thích, có 6/161 học sinh trả lời buổi ngoại khóa bình thường như
các buổi học khác. Còn lại chúng tôi đều nhận được câu trả lời kèm theo cảm
nhận của học sinh là: em rất thích buổi ngoại khóa vì buổi ngoại khóa thật bổ ích
và lí thú, trong buổi ngoại khóa giúp các em hiểu được những kiến thức bổ ích
Tham gia hoạt động ngoại khóa, em Đào Ánh Bình – lớp 10A5 cho biết:
“Qua hoạt động trên em càng yêu đất nước Việt Nam mình hơn và tự dặn lòng
phải học tập, rèn luyện thật tốt để sau này góp phần vào sự nghiệp bảo vệ và xây
dựng Tổ quốc”. Còn em Phan Bá Mạnh lớp 12A4 thì chia sẻ: “Những thông tin
về 2 an toàn khu Tân Trào và Định Hóa nếu không được tận mắt đi, đến thì em sẽ không thể cảm nhận được một cách sâu sắc về những nơi mà Bác Hồ và quân dân ta từng sống, chiến đấu. Qua chuyến đi này, em thêm thấu hiểu sâu sắc bài giảng trên lớp của cô giáo về cuộc kháng chiến chống Pháp, về các chiến dịch
Việt Bắc… về những chủ trương lãnh đạo tài tình của Bác, của Đảng ta”
Đối với giáo viên của nhà trường, tôi đưa ra câu hỏi thăm dò như sau:
Thầy/ cô đánh giá như thế nào về hoạt động ngoại khóa? Những nội dung kiến thức được khai thác trong buổi ngoại khóa như thế nào? Tất cả các thầy, cô giáo
trong nhà trường đều có chung một nhận xét: buổi ngoại khóa được tổ chức rất
hiệu quả, nội dung kiến thức được khai thác trong buổi ngoại khóa rất phù hợp, sinh động, hấp dẫn và vừa sức đối với học sinh.
Nhà trường nên tạo điều kiện để các hoạt động này được tổ chức thường
xuyên hơn. Buổi dạ hội lịch sử có tác dụng rất lớn không chỉ giúp cho việc học tập của học sinh mà còn giúp cho việc củng cố kiến thức cho cả các thầy cô giáo. Tổ chức buổi dạ hội lịch sử đã đem lại sự hào hứng nhiệt tình cho các thầy
cô giáo và các em học sinh về thắt chặt hơn nữa mối quan hệ thầy, trò, giúp cho giáo viên hiểu hơn những nguyện vọng của học sinh trong học tập và vui chơi.
Đồng thời, qua hoạt động ngoại khóa này giúp chúng tôi phát hiện ra những em
có khả năng, niềm say mê đối với môn lịch sử.
Qua kết quả thăm dò chúng tôi nhận thấy rằng: ngoại khóa, trải nghiệm
lịch sử có vai trò và ý nghĩa to lớn trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông. Tổ chức tốt hoạt động ngoại khóa không chỉ có tác dụng đối với việc củng cố, mở
rộng kiến thức, phát triển kĩ năng và bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm cho học sinh mà nó còn đem lại hứng thú làm việc, học tập cho cả giáo viên và học sinh, giúp cho học sinh phát huy được những năng lực sẵn có của bản thân trong học tập bộ môn.
7.1.3.5. Minh chứng kết quả tổ chức hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm
Tham quan trải nghiệm di tích Bạch Đằng Giang (Hải Phòng)
Học sinh chăm sóc Nghĩa trang liệt sĩ, dâng hương, tưởng nhớ các anh hùng dân tộc nhân ngày Thương binh Liệt sĩ 27/7.
7.2 Khả năng áp dụng sáng kiến:
Ngoại khóa, trải nghiệm trong đó có các hoạt động ngoại khóa trải nghiệm lịch sử là hoạt động có tác dụng to lớn trong giáo dục truyền thống lịch
sử cho học sinh ở trường phổ thông. Nó góp phần bổ sung, mở rộng kiến thức
của học sinh, bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm, góp phần rèn luyện năng lực độc
lập, phát huy khả năng tư duy sáng tạo trong học tập, qua đó tạo ra hứng thú, say
mê của học sinh đối với kiến thức và bộ môn lịch sử.
- Qua thực tế nghiên cứu và triển khai một số hình thức tổ chức hoạt động
ngoại khóa, trải nghiệm lịch sử cho học sinh tại trường THPT Trần Hưng Đạo, tôi nhận thấy việc thực hiện các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm lịch sử là một
hình thức giáo dục mang lại hiệu quả cao, tạo được sự hấp dẫn đối với học sinh.
Các em học sinh tiếp nhận kiến thức một cách say mê, chủ động và đầy hứng
thú.
- Từ thực tế tổ chức các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm trong những
năm qua tại trường THPT Trần Hưng Đạo, tôi đã rút ra được những kinh nghiệm
khi tổ chức triển khai là cần phải có sự đa dạng, phong phú, hấp dẫn trong hình thức tổ chức và phải có phương pháp phù hợp. Trong các hoạt động, nội dung, chương trình phải hướng tới đối tượng học sinh, lấy học sinh làm trung tâm. GV
sẽ là người tổ chức, hướng dẫn, gợi mở để học sinh chủ động, tích cực tìm tòi và
sáng tạo. Từ đó, học sinh chủ động lĩnh hội kiến thức, nắm được truyền thống
lịch sử hào hùng của dân tộc, qua đó bồi dưỡng lòng yêu nước, ý thức dân tộc và
niềm tin vào Đảng. Cũng qua việc học sinh chủ động làm việc sẽ rèn kĩ năng
làm việc nhóm, tư duy, khả năng thuyết trình,… Từ đó dần hình thành những
phẩm chất và năng lực cần có cho học sinh. Tổ chức tốt hoạt động ngoại khóa
lịch sử sẽ khơi dậy ở học sinh sự say mê, sáng tạo trong cuộc sống, đồng thời
nâng cao chất lượng dạy – học chương trình nội khóa của bộ môn lịch sử
- Từ kết quả tổ chức hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm tại trường THPT
Trần Hưng Đạo cho thấy đây cũng là một trong những biện pháp hữu hiệu mà
không chỉ các giáo viên lịch sử mà còn cả các bộ môn, các trường THPT cần phối hợp với các cấp, các ngành, chính quyền địa phương tham gia tổ chức thường xuyên, liên tục nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho HS trong thực tiễn hiện nay, nhất là khi chương trình giáo dục phổ thông
mới – 2018 sẽ chính thức được thực hiện thì Hoạt động hoạt động trải nghiệm
và hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp là hoạt động giáo dục bắt buộc được thực hiện từ lớp 1 đến lớp 12.
8. Những thông tin cần được bảo mật (nếu có): không
9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
- Giáo viên cần đưa ra các hình thức tổ chức, biện pháp phù hợp với khả năng, năng lực và trình độ nhận thức của học sinh.
- Việc thực hiện cần đảm bảo tính vừa sức, khoa học nhằm phát huy tính chủ động, tích cực và sáng tạo của học sinh.
- Cần nhận được sự nhất trí, sự phối hợp của nhiều người, của BGH, Đoàn thanh niên, giáo viên chủ nhiệm, phụ huynh và học sinh.
10. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả và theo ý kiến của các tổ chức cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử (nếu có).
10.1. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả:
Ngoại khóa lịch sử là hoạt động quan trọng trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông. Nó góp phần bổ sung, mở rộng kiến thức của học sinh, bồi dường tư tưởng, tình cảm, góp phần rèn luyện năng lực độc lập, phát huy khả năng tư duy
sáng tạo trong học tập, qua đó tạo ra hứng thú, say mê của học sinh đối với bộ
môn lịch sử.
Qua các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm đã góp phần bổ sung và làm
sống động, chân thực những sự kiện, hiện tượng, nhân vật lịch sử, những trận
đánh, chiến dịch lịch sử mà học sinh được học trong chương trình chính khóa.
Từ đó, khắc sâu kiến thức và nâng cao két quả học tập bộ môn.
10.2. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến thu được do áp dụng sáng
kiến của các tổ chức cá nhân.
- Có tác dụng to lớn trong việc giáo dục truyền thống lịch sử, lòng yêu
nước và ý thức tự hào dân tộc cho các em học sinh. Các em thêm yêu, thêm tự
hào về quê hương, đất nước, từ đó, sống có trách nhiệm, đoàn kết với tập thể.
- Đề tài nghiên cứu có tính khả thi, và ứng dụng vào thực tiễn, mang lại hiệu quả cao trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho HS trong đó có nâng cao chất lượng dạy – học môn Lịch sử.
- Giúp học sinh có niềm say mê và hứng thú với môn học, hình thành và phát triển khả năng tư duy, sáng tạo của học sinh.
11. Danh sách những cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến thử hoặc áp dụng sáng kiến lần đầu (nếu có):
STT Tên tổ chức/cá nhân Địa chỉ Phạm vi/Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
1. Trường
THPT Trần Hưng Đạo
Hợp Hòa, Tam Dương, Vĩnh Phúc
Tổ chức các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm ngoài giờ cho học sinh:
Tham quan, trải nghiệm các di tích
lịch sử.
Hưng Đạo, Tam
2 Tổ Lí – HóaSinh Trường THPT Trần
Dương, Vĩnh Phúc
Tổ chức chương trình ngoại khóa
“Em yêu biển đảo quê hương”
Tổ chức chương trình ngoại khóa
4. Tổ Lịch sửĐịa Lý – Thể
dục - GDCD
Hưng Đạo, Tam
3. Tổ Văn –Ngoại ngữ Trường THPT Trần
Dương, Vĩnh Phúc
Trường THPT Trần
Hưng Đạo, Tam
Dương, Vĩnh Phúc
“Duyên dáng Việt Nam”
Tổ chức chương trình ngoại khóa
“Sáng mãi anh bội đội cụ Hồ” và
“Việt Nam tổ quốc tôi yêu”
Tổ chức chương trình ngoại khóa
Hưng Đạo, Tam
5 Đoàn thanh niên Trường THPT Trần
Dương, Vĩnh Phúc
6 Bùi Thị Nga Giáo viên Lịch sử
Trường THPT Trần
Hưng Đạo, Tam
Dương, Vĩnh Phúc
“Bạch Đằng Giang – Bản hùng ca
bất diệt”,
Xây dựng, thiết kế các chương trình
ngoại khóa, trải nghiệm. Dàn dựng, biên đạo một số hoạt cảnh lịch sử
Tổ chức câu lạc bộ “Em yêu khoa học xã hội”
Phạm Thị
Thanh Hảo
Giáo viên Lịch sử
Trường THPT Trần
Hưng Đạo, Tam
Dương, Vĩnh Phúc
Vĩnh Phúc, ngày.....tháng......năm 2020
Hiệu trưởng
(Ký tên, đóng dấu)
Một số hoạt cảnh lịch sử, câu chuyện lịch sử trong tiết dạy chính
khóa Lịch sử Việt Nam lớp 10, 12.
Vĩnh Phúc , ngày 15 tháng 02 năm 2020
Tác giả sáng kiến
Bùi Thị Nga
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ngọc Anh (2007), “Câu lạc bộ em yêu lịch sử một sân chơi bổ ích”, Báo giáo dục và thời đại, số 9, tr 40-41.
2. Đặng Thành Hưng (2002): Dạy học hiện đại, lý luận, biện pháp kỹ thuật, Nhà xuất bản ĐHQG Hà Nội.
3. Nguyễn Thị Hương (2011): Biện pháp quản lý hoạt động ngoại khóa nhằm giáo dục truyền thồng lịch sử cho học sinh các trường THPT thành phố Việt Trì – Tỉnh Phú Thọ, khóa luận tốt nghiệp, trường ĐHSP Hà Nội.
4. Luật giáo dục 38/2005/QH11 (bổ sung, sửa đổi 2009)
5. Phan Ngọc Liên, Trần Văn Trị (1992): Phương pháp dạy học lịch sử, Nhà xuất bản giáo dục
6. Phan Ngọc Liên (2000): Từ điển thuật ngữ lịch sử phổ thông, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội.
7. Vũ Thị Liền (1998): Tổ chức ngoại khóa lịch sử cho học sinh lớp 9 trường
THCS Dũng Tiến nhân kỉ niệm ngày thành lập Đảng 3.2 và ngày truyền thống
quê hương 16 tháng giêng, Luận văn tốt nghiệp, trường ĐHSP Hà Nội.
8. Nguyễn Đức Quang: Đổi mới phương pháp tổ chức hoạt động ngoài giờ
lên lớp ở trường phổ thông, tạp chí nghiên cứu giáo dục, số 6, 1999.
9. Nguyễn Thị Thành (2005): Các biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục ngoaì giờ lên lớp cho học sinh THPT, Khóa luận tốt nghiệp, trường ĐHSP
Hà Nội
10. Bùi Sỹ Tụng: Giáo dục ngoài giờ lên lớp, Sách giáo viên lớp 11, nhà xuất bản giáo dục.
11. Nguyễn Quang Lê, Trần Viết Thụ (1994): Về tổ chức dạ hội, tham quan và dự lễ hội truyền thống trong dạy học lịch sử, tạp chí nghiên cứu Lịch sử, số 6.
12. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể - 2018.