Bộ Bài tập môn Ngữ Văn - Chọn lọc theo chuyên đề và dạng - 200 Bài Nghị luận xã hội (Bản Word) by Dạy Kèm Quy Nhơn Official

TÀI LIỆU MÔN NGỮ VĂN LỚP 12

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection DẠY KÈM QUY NHƠN TEST PREP PHÁT TRIỂN NỘI DUNG

Bộ Bài tập môn Ngữ Văn - Chọn lọc theo chuyên đề và dạng - 200 Bài Nghị luận xã hội (Bản Word có lời giải) WORD VERSION | 2020 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

PHẦN 2: NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHUYÊN BẮC GIANG LẦN 1 Biến đổi khí hậu phải chăng là một trong những thách thức toàn cầu lớn nhất thế kỷ XXI? (3,0 điểm) 1 Giải thích: - Biến đổi khí hậu là sự thay đổi của khí hậu diễn ra trong một khoảng thời gian dài, tác động đến môi trường sống của nhiều sinh vật trên Trái Đất. - Đây là vấn đề nóng hổi, đặt ra nhiều thách thức, được cả xã hội quan tâm. 2 Phân tích, chứng minh: a Thực trạng biến đổi khí hậu: - Trái Đất nóng lên. - Mực nước biển dâng cao do tan băng. - Sự thay đổi cường độ hoạt động của quá trình hoàn lưu khí quyển, chu trình tuần hoàn nước trong tự nhiên … b Nguyên nhân dẫn đến biến đổi khí hậu: - Sự tác động của con người tới thiên nhiên như: + Chặt phá rừng mất cân bằng sinh thái. + Sử dụng hóa chất như thuốc sâu, thuốc cỏ thiếu khoa học. +Khói thải công nghiệp từ các nhà máy, khói thải đô thị + Sản xuất vũ khí hóa học, bom đạn, chạy đua vũ trang, gây chiến tranh liên miên... c Hậu quả: - Thiên tai: động đất, sóng thần, bão lũ… - Dịch bệnh: ngày càng nhiều những dịch bệnh mới, ung thư nhiều hơn… d Giải pháp: - Phủ xanh đất trống đồi núi trọc. - Bảo vệ các loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng. - Nâng cao ý thức người dân về biến đổi khí hậu. - Tuyên truyền các biện pháp để cải thiện và bảo vệ môi trường… - Quan trọng hơn, đây là vấn đề toàn cầu nên cần sự chung tay của tất cả các quốc gia trên thế giới. Bình luận, mở rộng: - Khẳng định biến đổi khí hậu là một trong những thách thức toàn cầu lớn nhất thế kỷ XXI.

- Liên hệ bản thân và rút ra bài học: + Bài học nhận thức: Ý thức được rằng biến đổi khí hậu là vấn đề nghiêm trọng đang diễn ra, để lại hậu quả nguy hiểm. + Bài học hành động: Bản thân phải làm gương và tuyên truyền vận động mọi người nâng cao ý thức bảo vệ môi trường mình đang sinh sống, học tập, làm việc, góp phần vào công cuộc chống biến đổi khí hậu. CHUYÊN BẮC GIANG LẦN 2 Cuộc sống là một đường chạy marathon dài vô tận, nếu ta không cố gắng thì sẽ mãi bị bỏ lại ở phía sau và không bao giờ tới đích. Cuộc sống là một đường chạy vượt rào, nếu ta không cố gắng ta sẽ không thể vượt qua bất kỳ rào cản nào. Cuộc sống là một đường chạy nước rút, nếu ta không cố gắng ta chỉ là người chạy cuối cùng. Cuộc sống là một đường chạy tiếp sức, biết giúp đỡ nhau chúng ta sẽ chiến thắng. (Nguồn: http://khotangdanhngon.com/danh-ngon-cuoc-song) Cuộc sống theo bạn là đường chạy nào? Viết một bài văn (khoảng 600 từ) chia sẻ về điều đó. Cuộc sống theo bạn là đường chạy nào? Viết một bài văn (khoảng 600 từ) chia sẻ về điều đó. 1 Giải thích: - Đường chạy marathon dài vô tận: đường chạy dài, đòi hỏi con người phải trường sức, giữ sức, bền bỉ, không bỏ cuộc, cố gắng về tới đích. - Đường chạy vượt rào: trên đường chạy có những rào chắn, đòi hỏi sức bật để vượt qua. Có vượt qua được những rào cản mới về được đến đích. - Đường chạy nước rút: đoạn chạy cuối trên một đường đua, phải tốc lực để về đích sớm nhất có thể, nếu không cải thiện về tốc độ thì sẽ bị tụt lại sau và trở thành người về đích cuối cùng. - Đường chạy tiếp sức: có những con đường dài, một mình không đủ sức vượt qua nổi, nên sẽ có những người đảm nhận vị trí của từng đoạn, tiếp nối, tiếp sức cho nhau để nhanh chóng về đích, giành được chiến thắng. => Cách nói hình ảnh, có ý nghĩa biểu tượng: nói về con đường đời với những tính chất và yêu cầu, đòi hỏi khác nhau, song có một điểm chung là con người luôn phải cố gắng nỗ lực hết sức, bằng khả năng của bản thân và kết nối với mọi người, để chúng ta đến được một cái đích, đạt được một mục tiêu nào đó đã đặt ra.

2 Bàn luận, mở rộng vấn đề: - Có thể khẳng định: đường đời của chúng ta không thể chỉ là một trong những con đường trên mà phải là sự tổng hợp linh hoạt của cả bốn con đường, tùy từng chặng, từng giai đoạn khác nhau của cuộc đời. - Dù ở chặng nào, điều quan trọng và cần thiết để chúng ta vượt qua và chiến thắng là: + Sự cố gắng nỗ lực của bản thân. + Sự đoàn kết, chung sức, hợp lực với những người khác - Tuy nhiên, cuộc sống không phải lúc nào cũng là những đường chạy, những cuộc đua, những cái đích hữu hạn, hữu hình. Nhưng cuộc sống luôn đòi hỏi sự nỗ lực, cố gắng bền bỉ để có những cuộc "về đích" thật ngoạn mục. - Phê phán: + Những người không nỗ lực, cố gắng trên hành trình sống… + Những người dựa dẫm, ỷ lại vào người khác… 3 Bài học nhận thức và hành động: - Từ nhận thức đúng đắn về đường đời và điều kiện, sức mạnh để đến đích, mỗi người xác định được ý thức và hành động để mỗi chặng đường đời của mình đều có thể gặt hái nhiều thành công, sự sống nhiều giá trị và ý nghĩa… CHUYÊN HẢI DƯƠNG Trong một bài tổng hợp có nhan đề “Những nghịch lí trong thời đại chúng ta” nghịch lý số 10 được phát hiện “Chúng ta có thể bay lên mặt trăng rồi bay trở về trái đất nhưng chúng ta lại ngại bước qua con phố để rẽ vào nhà hàng xóm”. Trình bày suy nghĩ của anh/ chị về nghịch lí nói trên? 1 Chúng ta có thể bay lên mặt trăng rồi bay trở về trái đất nhưng chúng ta lại ngại bước qua con phố để rẽ vào nhà hàng xóm”. 1.1 Giải thích: - "Mặt trăng": nơi xa xôi, còn nhiều xa lạ "Bay lên mặt trăng rồi lại bay về trái đất" là cuộc du ngoạn vượt không gian, đầy tính phiêu lưu, mạo hiểm, cần nhiều thời gian, công sức và sự dũng cảm -> ẩn dụ cho ham thích chinh phục cái mới lạ. - Ngại: tâm lí rụt rè, né tránh - "Con phố", "nhà hàng xóm": những thứ gần gũi, bình dị, ở ngay bên cạnh ta. "Bước qua con phố để rẽ vào nhà hàng xóm”: hành động tuy nhỏ nhưng thể hiện sự quan tâm, yêu thương.

=> Câu nói thiết lập mối quan hệ tương phản: chúng ta đầu tư mọi thứ để thực hiện được những chuyến đi dài, bay cao, bay xa nhưng những điều giản dị bên cạnh, hiện hữu hàng ngày trong cuộc sống thì vô tình chúng ta lại lãng quên. Hai từ “có thể” và “ngại” hoàn toàn nằm trong tâm lí của chúng ta. Chúng ta có thể điều chỉnh suy nghĩ nhưng chúng ta không làm. => Câu nói đề cập đến một vấn đề phổ biến trong cuộc sống hiện nay: Nhiều khi người ta mải mê theo đuổi những thứ lớn lao, vĩ đại, thậm chí là xa hoa, phù phiếm mà quên mất hạnh phúc đến từ những điều giản dị xung quanh. Qua đó, nhắc nhở chúng ta: hạnh phúc ở ngay bên cạnh ta, hãy biết trân trọng, giữ gìn. 1.2 Phân tích, chứng minh, bình luận: a. Tại sao lại tồn tại hiện tượng ấy? - Chúng ta luôn mong muốn hướng đến những điều tốt đẹp, mới mẻ. Chúng ta thích khám phá, chinh phục. Chúng ta cho rằng hạnh phúc phải là những thứ lớn lao, kì vĩ. Ví dụ: Amstrong là người đầu tiên đặt chân lên mặt trăng. Galile bay vòng quanh trái đất. - Cuộc sống bộn bề với nhiều mối quan tâm nên chúng ta không có thời gian để cảm nhận những điều giản dị, nhỏ bé bên cạnh mình hoặc không nhận ra giá trị của những điều nhỏ bé ấy. b. Hạnh phúc ở ngay bên cạnh ta, hãy trân trọng những điều bé nhỏ, bình dị: - Chúng ta có thể một mình chinh phục những điều mới lạ, những vùng đất xa xôi nhưng ai cũng có cội nguồn, chúng ta ra đi và rồi sẽ phải trở lại. - Những điều nhỏ bé, bình dị đã ở bên ta bấy lâu vẫn sẽ ở bên ta, nhất là khi chúng ta cần một điểm tựa để trở về. - Trân trọng những gì nhỏ bé, gần gũi nhất chính là ta đang nâng niu từng giá trị cuộc sống. + Không có gì tồn tại hiển nhiên trên đời mà không có giá trị. + Bất kì một người nào, một mối quan hệ nào cũng có thể dạy cho ta những bài học lớn. + Những điều nhỏ bé như bước sang nhà hàng xóm thể hiện sự quan tâm, sẻ chia, gắn bó. Khi biết nâng niu những gì đơn giản đời thường nhất, sẽ tích lũy được những thứ to lớn hơn. - Chúng ta sẽ trở nên hạnh phúc và "giàu có" khi biết trân quý hững hạnh phúc đời thường. Ngược lại, nếu không biết trân trọng những điều nhỏ bé, bình dị ấy thì sẽ không có nền tảng vững chắc để vươn tới thành công. - Mở rộng: Trân quý những điều nhỏ bé nhất không có nghĩa là không nuôi ước mơ lớn.

1.3 Bài học hành động và liên hệ bản thân: - Hãy biết ngoặt sang ngõ để bước sang nhà hàng xóm, nhưng vẫn nuôi ước mơ chinh phục những đỉnh cao. CHUYÊN HÙNG VƯƠNG PHÚ THỌ Phải chăng sống ảo có nguy cơ đánh mất những giá trị thực? Viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên. 1 Phải chăng sống ảo có nguy cơ đánh mất những giá trị thực? 1 Giải thích: (0,5 điểm) - Sống ảo: + Là sống trong hoang tưởng, không đúng với thực tại của bản thân, hoặc cố ý tự tô vẽ cho mình một cuộc sống tốt đẹp, hoàn hảo trong mắt người khác mà cuộc sống đó khác xa so với sự thực. Sống ảo thường thể hiện rõ nhất trên các mạng xã hội như facebook, instagram, twitter,… + Đây là hiện tượng phổ biến đang diễn ra trong xã hội hiện nay đặc biệt là ở giới trẻ. - Giá trị thực: không chỉ là sự thật về mỗi người trong cuộc sống thường ngày mà cần hiểu sâu rộng hơn là những giá trị tinh thần tốt đẹp và những chuẩn mực đạo đức của xã hội. - Ý kiến trên đã đặt ra nguy cơ của một căn bệnh xã hội, khiến ta phải suy ngẫm. 2 Phân tích, chứng minh, bình luận: (2,0 điểm) Vì sao nói sống ảo đang có nguy cơ đánh mất những giá trị thực? Bởi: - Hiện tượng sống ảo đang diễn ra tràn lan, dưới nhiều hình thức: + Kết bạn, nhắn tin, nói chuyện hàng giờ với những người xa lạ, yêu đương qua mạng. + Lạm dụng mạng xã hội để khoe khoang những thứ không có thực về bản thân. + Đăng nội dung không lành mạnh nhằm gây sự chú ý. + Thường xuyên dùng những lời nói hoa mĩ để thể hiện mình, tỏ ra văn minh, nhân ái, kiểu“anh hùng bàn phím". - Nó để lại những hậu quả nghiêm trọng: + Tạo ra một thế hệ ảo tưởng, thích khoe khoang, dối trá, ưa nịnh nọt, chỉ cố tô vẽ cho hình ảnh của bản thân mà thờ ơ, ít quan tâm đến tình hình thực tiễn của đất nước. + Khi bước ra thế giới thật, họ sẽ cảm thấy lạ lẫm, không xác định được hướng đi của mình, không thích nghi được. + Làm phân tán quỹ thời gian, ảnh hưởng tới học tập và lao động cũng như khiến các mối quan hệ gia đình, xã hội ngoài đời thực ngày càng lỏng lẻo, dễ rạn nứt. + Dễ bị "sốc", trầm cảm khi phải đối mặt với phản ứng tiêu cực của dư luận.

- Nguyên nhân: + Xuất phát từ tâm lí thích thể hiện, thích được chú ý, được nổi tiếng nên nhiều bạn trẻ ra sức "câu like" [like: một nút tương tác trên các mạng xã hội]. + Sự phát triển chóng mặt của các mạng xã hội với nút "like" có khả năng gây "nghiện". => Sống ảo có thể coi là 1 căn bệnh khó chữa. Nó gây ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe, tinh thần và nhân cách của giới trẻ, cần phải lên án, đấu tranh để loại bỏ. - Giải pháp: + Giảm bớt thời gian tham gia vào các mạng xã hội. + Nhìn nhận, đánh giá đúng về bản thân và hiện thực cuộc sống, không a dua. + Tích cực học tập, lao động, tham gia các hoạt động xã hội và giải trí bên ngoài. + Dành thời gian cho gia đình, bạn bè,... những mối quan hệ thực trong cuộc sống. 3 Bài học nhận thức và hành động: (0,5 điểm) - Nhận thức: Sống ảo đang có nguy cơ làm mất đi những giá trị thực. Mỗi người cần có lối sống lành mạnh, không phụ thuộc mạng xã hộbởi mạng xã hội giống như con dao hai lưỡi, nếu biết cách sử dụng thì nó vô cùng hữu ích, ngược lại, nếu quá ham mê nó sẽ là con dao giết chết tâm hồn bạn. - Hành động: Thực hiện các giải pháp như trên, đồng thời lên án mạnh mẽ các hiện tượng sống ảo, góp phần bài trừ, loại bỏ nó. CHUYÊN PHAN BỘI CHÂU NGHỆ AN Một bài báo về tình trạng thất nghiệp của sinh viên sau khi ra trường hiện nay như sau: Thực tế thất nghiệp đã mở ra làn sóng liên thông “ngược” khi thạc sĩ, cử nhân đổ xô đi học trung cấp để kiếm việc làm… (Thạc sĩ, cử nhân trung cấp: Đi “lùi” tìm giá trị thực, http://dantri.com.vn/, ngày 26/4/2014) Hãy viết một bài văn khoảng 600 từ trình bày suy nghĩ của anh chị về hiện tượng này. 1 Thực tế thất nghiệp đã mở ra làn sóng liên thông “ngược” khi thạc sĩ, cử nhân đổ xô đi học trung cấp để kiếm việc làm… 1.1 Giải thích: - Thất nghiệp: không có việc làm để tự nuôi sống được bản thân.

- Liên thông ngược: trái với quy luật tự nhiên, tất yếu. Quy luật bình thường là học từ thấp đến cao, nhưng liên thông ngược lại là những người đã tốt nghiệp thạc sĩ, cử nhân đi học lại trung cấp để có việc làm. => Ý kiến đề cập đến một vấn đề nóng hổi, đáng suy ngẫm trong xã hội hiện nay, khi lượng thất nghiệp có bằng cấp ngày càng nhiều. 1.2 Phân tích, chứng minh, bình luận: a. Thực trạng thất nghiệp của thạc sĩ, cử nhân: - Mỗi năm, cả nước có lượng sinh viên khổng lồ ra trường, không biết đi về đâu, tuyển dụng vào công ty nào, nắm giữ chức vụ nào, nhiều người học vì yêu cầu của gia đình, học vì có người làm trong ngành nên ra trường không có say mê, hứng thú làm việc, lại đi học cái khác. - Theo thống kê, đến năm 2020, số lượng cử nhân, thạc sĩ ngành Sư phạm thất nghiệp lên đến 70.000 người. Nếu tính tất cả các ngành, nghề, con số sẽ khổng lồ nhường nào? - Thủ khoa, tốt nghiệp xuất sắc ra trường cũng chỉ dạy hợp đồng. - Trong tình hình nước ta ra nhập TPP, lao động từ nước ngoài vào ngày càng nhiều, người trong nước không có năng lực sẽ ngày càng có nguy cơ thất nghiệp tăng cao. b. Nguyên nhân: - Mở trường đại học một cách ồ ạt mà không quản lí được chất lượng đào tạo dẫn đến đầu ra không đáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng. Bên cạnh đó, có quá nhiều trường thuộc cùng một ngành nghề đào tạo, trong khi cung vượt quá cầu, dẫn đến thất nghiệp là điều tất yếu. - Đào tạo đại học Việt Nam theo hình ống, nghĩa là vào bao nhiêu ra bấy nhiêu, khác với nước ngoài theo hình phễu, người ta cần chất lượng hơn số lượng. Vì thế, tuyển sinh thì nhiều mà ra trường có việc thì ít. - Học không đi đôi với hành, đa số học trong trường là lý thuyết, khi đi làm va chạm thực tế, doanh nghiệp lại phải đào tạo lại, mất thời gian, phí đào tạo, thay vào đó chọn người có tay nghề rồi sẽ đơn giản hơn nhiều. - Sinh viên trong quá trình học đại học chểnh mảng, không tích lũy được kiến thức. Ra trường cầm tấm bằng đại học trên tay lại không muốn chọn một công việc xuất phát bình thường, chỉ muốn ngồi vào vị trí cao ngay từ đầu nên bỏ lỡ rất nhiều cơ hội. c. Hậu quả: - Nhân tài thực sự không được trọng dụng, con ông cháu cha len lỏi vào các ngành nghề, dẫn đến phát triển cục bộ, không đồng đều. - Kinh tế đất nước suy thoái, lạc hậu so với các nước trong khu vực và trên thế giới.

- Người ra trường trước không có việc làm dẫn đến một làn sóng, để lại dư âm nặng nề cho thế hệ sau. Con số thất nghiệp ngày càng tăng theo cấp số nhân. - Làm tăng gánh nặng cho gia đình và xã hội, tệ nạn xã hội gia tăng. d. Giải pháp: - Đào tạo đại học phải lấy mục tiêu chất lượng làm đầu. - Ngừng cấp phép tuyển sinh, đào tạo đối với các trường không đạt yêu cầu về chất lượng. - Có những chính sách ưu tiên cho những người thực sự có năng lực, không để tình trạng chảy máu chất xám xảy ra. - Giáo dục hướng nghiệp hiệu quả, phù hợp với đối tượng học sinh THPT để có con đường đúng đắn, không để những năm tháng sinh viên trở nên hoài phí. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Mỗi học sinh cần nhận thức đúng đắn về năng lực, sở thích, điều kiện của bản thân và có lựa chọn nghề nghiệp phù hợp. - Có thái độ học tập nghiêm túc, không ngừng trau dồi kiến thức và các kĩ năng mềm, học phải đi đôi với hành,... CHUYÊN LÀO CAI “Vào đêm thứ Sáu vừa qua,… Các ngươi đã nhầm ”. Viết một bài văn nghị luận xã hội (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/ chị về lời tâm sự trên. 1 Giải thích nội dung đoạn trích: - Đoạn trích là lời tâm sự của một người đàn ông vừa mất đi những người thân yêu nhất: + Hoàn cảnh nhân vật: “Vào đêm thứ Sáu…mẹ của con trai ta” + Tâm trạng của nhân vật: đau đớn đến tận cùng nhưng vẫn kìm nén và thể hiện lòng vị tha: "không bao giờ căm thù", "không quan tâm, không muốn biết ai là người đã giết vợ ta – những kẻ linh hồn đã chết", "không bao giờ cho phép mình ghét bỏ các ngươi"; "không đáp lại bằng sự giận dữ ngu ngốc"... + Lí do: Anh nhìn thấu ý đồ xấu xa, đen tối của kẻ thù là muốn anh nghi ngờ đồng bào, có hành động phản kháng để chúng lấy cớ châm ngòi cho một cuộc chiến tranh. Anh không muốn mình trở thành một kẻ sát nhân không để đối phương đạt được mục đích, chấp nhận nén nỗi đau cá nhân để bảo vệ nền độc lập của đất nước mình. => Tâm sự của người đàn ông đã khiến chúng ta phải suy ngẫm về lòng vị tha trong cuộc sống.

2 Nghị luận về lòng vị tha: a Khái niệm: - Lòng vị tha là sự bao dung, sẵn sàng bỏ qua lỗi lầm mà người khác đem lại cho mình và người thân của mình. b Phân tích, bàn luận về lòng vị tha trong cuộc sống: - Trong cuộc sống, chúng ta ai cũng sẽ từng có lúc phải gánh chịu những chuyện không may do người khác gây ra. Có người sẽ tức giận tìm cách trả thù một cách điên cuồng, mù quáng, song sự bình tĩnh, tỉnh táo, suy xét kĩ lưỡng vấn đề và học cách tha thứ là điều nên làm hơn cả. - Ý nghĩa tác dụng của lòng vị tha: + Giúp xóa bỏ hận thù. + Kiềm chế được tức giận, kìm hãm được những hành động sai trái khi mất đi sự kiểm soát của lý trí. + Giúp tâm hồn con người thanh thản, nhẹ nhàng, cuộc sống tốt đẹp hơn. + Có thể cảm hóa được đối phương. - Biểu hiện của lòng vị tha: không có những lời lẽ sỉ nhục đối phương, không tìm cách trả thù, gây hại đối phương, sẵn sàng giúp đỡ người đã từng hại mình khi gặp hoàn cảnh khó khăn... - Trái ngược với lòng vị tha là sự hận thù, nó làm cuộc sống của chính chúng ta trở nên căng thẳng, mệt mỏi trước nhất, có thể đưa ta đến những con đường tội lỗi. Vì vậy, cần hóa giải sự hận thù. 3 Bài học nhận thức và hành động: - Nhận thức: Lòng vị tha là phẩm chất cần có ở mỗi con người, là biểu hiện của tính người và tình người. - Hành động: Bình tĩnh, tỉnh táo, sáng suốt để suy xét vấn đề; dùng tình yêu thương, vị tha để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống. NGUYỄN HUỆ LẦN 1 Câu 1. (3,0 điểm) Coi trọng tình nghĩa nên cha ông ta quan niệm: “Dĩ hoà vi quý” và “Một trăm cái lí không bằng một tí cái tình” (Tục ngữ). Từ nhận thức về những mặt tích cực và tiêu cực của lối sống trên, anh/chị hãy bày tỏ quan điểm sống của chính mình (bài viết khoảng 600 từ). “Dĩ hoà vi quý” và “Một trăm cái lí không bằng một tí cái tình” Yêu cầu chung:

Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng về dạng bài nghị luận xã hội để tạo lập văn bản. Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. Yêu cầu cụ thể: 1 Giải thích: (0,5 điểm) - “hoà”: khoan hoà, hoà thuận, hoà hoãn; không tranh chấp, không xích mích. - “lí”: lẽ phải, lí lẽ; nguyên tắc ứng xử giữa người với người được xác định từ truyền thống, phong tục, đặc biệt là được quy định bằng hệ thống pháp luật nhất định. - “tình”: tình cảm, tình nghĩa giữa người với người trong cuộc sống. - Ý chung cả hai quan niệm: coi trọng vai trò của tình nghĩa, sự hoà thuận trong đời sống. 2 Bàn luận: (2,0 điểm) - Mặt tích cực của quan niệm sống coi trọng tình nghĩa và sự hoà thuận (1,0đ): + Tạo nên môi trường sống hoà thuận, giàu tình cảm, tình nghĩa, thân thiện giữa người với người. + Tạo nên những quan hệ tốt đẹp, bền vững... - Mặt tiêu cực của quan niệm sống coi trọng tình nghĩa và sự hoà thuận (1,0đ): + Dễ khiến con người trở nên nhu nhược... + Dễ dẫn đến việc vi phạm các quy định của pháp luật. (Thí sinh cần lấy dẫn chứng minh hoạ cho các ý trong quá trình bàn luận) 3 Bài học nhận thức và hành động: (0,5 điểm) - Từ nhận thức về mặt tích cực và hạn chế của lối sống coi trọng tình nghĩa và sự hoà thuận của cha ông, thí sinh cần bày tỏ quan điểm sống của chính mình và đề ra được phương hướng để thực hiện quan điểm sống ấy. - Thí sinh được tự do bày tỏ quan điểm sống của mình nhưng cần có thái độ chân thành, đúng mực. NGUYỄN HUỆ HÀ NỘI LẦN 2 Chủ nghĩa cá nhân là thuốc độc chết người nhưng cá tính lại là “muối ăn” trong cuộc sống thường ngày. Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phát biểu suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên. Chủ nghĩa cá nhân là thuốc độc chết người nhưng cá tính lại là “muối ăn” trong cuộc sống thường ngày. 1 Giải thích:

- Chủ nghĩa cá nhân là quan niệm sống vị kỉ, đề cao thái quá cá nhân, chỉ biết có mình và vì mình…. - Cá tính là tính cách riêng của mỗi người, làm nên bản sắc riêng của mỗi cá nhân, là cơ sơ để phân biệt cá nhân này với cá nhân khác… => Ý nghĩa chung của ý kiến là đề cao cá tính, phê phán lối sống cá nhân vị kỉ. 2 Bàn luận: - Chủ nghĩa cá nhân là thuốc độc chết người vì nó khiến cá nhân sống ích kỉ, xa rời cộng đồng, trở thành” kẻ thừa” đối với những người còn lại; sống theo chủ nghĩa cá nhân sẽ khiến cho con người trở nên đơn độc, yếu đuối; chủ nghĩa cá nhân sẽ khiến cho cộng đồng mất đi sự đoàn kết, đẩy lùi sự phát triển… - Cá tính là muối ăn vì nó là thứ gia vị cần thiết để cho “bữa tiệc” cuộc đời của mỗi cá nhân thêm đậm đà sâu sắc; sống không có cá tính sẽ khiến đời sống của mỗi cá nhân nhàm chán; cá tính tạo nên bản sắc riêng của mỗi cá nhân, là điều kiện cơ bản để cá nhân tỏa sáng; cá tính góp phần làm phong phú đời sống chung… - Phê phán lối sống cá nhân, vị kỉ. - Cần thấy vai trò của cá tính nhưng đủ tỉnh táo để nhận ra nó chỉ là thứ gia vị, tránh lạm dụng. - Trái Đất nóng lên. - Mực nước biển dâng cao do tan băng. - Sự thay đổi cường độ hoạt động của quá trình hoàn lưu khí quyển, chu trình tuần hoàn nước trong tự nhiên … 3 Bài học nhận thức và hành động: - Nhận thức được vai trò của cá tính cũng như hậu quả của lối sống cá nhân vị kỉ. - Từ đó xác định cho mình lối sống đúng đắn sao cho bản thân. CHUYÊN NGUYỄN HUỆ LẦN 3 Đêm thứ 6 ngày 13/11, vụ tấn công đẫm máu đồng loạt xảy ra tại nhiều điểm của thủ đô Paris - Pháp đã cướp đi sinh mạng của hàng trăm người và làm hàng trăm người khác bị thương, đồng thời khiến hàng nghìn du khách và dân thường bị mắc kẹt trong thành phố. … Bất chấp lệnh giới nghiêm, người dân Paris đã sử dụng hashtag #PorteOuverte (cửa mở đấy) để cung cấp nơi trú ẩn cho những du khách đang mắc kẹt trong thành phố. Hành động này của người dân Paris được các du khách trên thế giới gọi là “Tình người trong cơn hoạn nạn”…

(Nguồn: baodatviet.vn) Sau trận động đất sảy ra ở đảo Kyushu, Nhật Bản hôm 16/4 làm hàng chục người chết, 200.000 người mất nhà cửa, một số nhà hàng, công ty Trung Quốc tìm cách kiếm lời dựa trên tâm lý chống Nhật, theo Apple Daily. Một công ty chuyên cung cấp sản phẩm bảo mật ở miền tây Trung Quốc dùng mạng xã hội Weibo treo quảng cáo giảm giá “ăn mừng động đất ở Nhật Bản”…. Một nhà hàng ở Trung Quốc còn treo biển “Nhiệt liệt chúc mừng động đất ở Nhật Bản. Tối nay ai ghé cửa hàng sẽ được một thùng bia miễn phí…” (Nguồn: vnexpress.net) Anh/ chị hãy viết một bài nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về hai sự việc trên, từ đó rút ra bài học về cách hành xử của con người với nhau trong hoạn nạn. Cách hành xử của con người với nhau trong hoạn nạn. 1 Đánh giá chung về những cách hành xử trước những bất hạnh của con người: - Vụ khủng bố ở Paris là do nhóm hồi giáo cực đoan gây nên, vụ động đất tại Nhật Bản là thiên tai do tự nhiên gây nên, tất cả đều dẫn đến những mất mát vô cùng lớn cả về vật chất lẫn tinh thần. - Trước những bất hạnh ấy, con người có những cách hành xử khác nhau. Có cách hành xử đúng, có cách hành xử sai. Và những cách hành xử ấy tạo nên cho mọi người những suy nghĩ về những việc nên và không nên làm khi người khác gặp hoạn nạn. 2 Bình luận về hai sự việc: a Cách hành xử của người dân Paris sau vụ khủng bố ngày 13/11: Bất chấp lệnh giới nghiêm, họ vẫn mở cửa để đón những người mà họ không hề quen biết. Đó là một hành động cao đẹp, đáng ca ngợi và ngưỡng mộ vì: - Việc làm của họ ẩn chứa nguy hiểm, song họ vẫn chọn mở cửa vì họ coi trọng tình người, sự sẻ chia, giúp đỡ hơn là nỗi lo sợ. - Đối với những du khách, hành động đó là sự giúp đỡ kịp thời, là nguồn động viên to lớn, tiếp cho họ niềm tin yêu cuộc sống ngay trong lúc tối tăm nhất. - Đối với bọn khủng bố, hành động của người dân Paris làm thất bại âm mưu gây hoang mang của chúng. Chứng tỏ nhân loại tiến bộ trên thế giới không sợ chúng mà ngược lại, họ càng xích lại gần nhau hơn, yêu thương nhau hơn. - Và với hành động này, nước Pháp đã có thêm thật nhiều bạn bè, có thêm sự yêu quí và ngưỡng mộ.

b Cách hành xử của một bộ phận nhỏ người dân Trung Quốc sau vụ động đất tại Nhật Bản: - Một bộ phận nhỏ người dân Trung Quốc “ăn mừng” trên nỗi đau của người Nhật là một hành động tàn nhẫn, đáng bị lên án. - Hành động này có thể xuất phát từ mối hận thù của người Trung Quốc đối với người Nhật do chiến tranh. Song những điều đó đã thuộc về quá khứ, chiến tranh đã qua đi, không nên mãi giữ hận thù. - Họ chỉ là một bộ phận nhỏ người Trung Quốc nhưng đã tạo ra cái nhìn thiếu thiện cảm của dư luận đối với người Trung Quốc nói chung, làm tăng thêm mối hận thù giữa hai nước Nhật – Trung. 3 Bài học nhận thức và hành động: - Dù với lý do gì cũng không bao giờ nên “ăn mừng” trước nỗi đau của người khác. - Những hận thù trong quá khứ nên hóa giải để hướng tới một tương lai hòa bình và phát triển. - Trong cuộc sống cần biết bao dung độ lượng, biết yêu thương, sẻ chia để thêm bạn bớt thù. QUANG TRUNG BÌNH PHƯỚC Sau khi phá kỷ lục SEA Games ở cự ly 200 tự do với thành tích 1 phút 59 giây 27, kinh ngư Nguyễn Thị Ánh Viên đã khóc và nói: “Tôi khóc không phải vì giành huy chương Vàng và phá kỷ lục SEA Games mà vì trong lúc thi đấu đã mắc phải số lỗi. Tôi không hài long khi bản thân lại có sai lầm như vậy”. Anh (chị) hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bày tỏ suy nghĩ của mình về ý nghĩa của lời chia sẻ trên. 1.1 Giải thích: - Ánh Viên - người phá kỷ lục bơi tại SEA Games 28 ở cự ly 200 tự do với thành tích 1 phút 59 giây 27 khóc "vì trong lúc thi đấu đã mắc phải số lỗi". Cô "không hài lòng khi bản thân lại có sai lầm như vậy” -> không thỏa mãn, ru ngủ mình trên chiến thắng mà thẳng thắn thừa nhận lỗi lầm của bản thân, luôn đặt ra yêu cầu nghiêm khắc với chính mình. => Vấn đề cần nghị luận: sự khiêm tốn và nghiêm khắc với chính mình. 1.2 Phân tích, chứng minh: - Tại sao con người cần có thái độ khiêm tốn và nghiêm khắc với chính mình?

+ Con người trong cuộc sống phải đối mặt với cả thắng và bại. Tự đánh giá đúng bản thân sẽ giúp con người biết nỗ lực và có kế hoạch vươn lên trong cuộc sống để đạt được thành công.. + Đó là biểu hiện của người có lòng tự trọng,có ý chí phấn đấu. [Lấy dẫn chứng minh họa] - Nếu không tự đặt cho mình những yêu cầu cao hơn, mục tiêu cao hơn, con người sẽ giậm chân tại chỗ, không thể tiến lên và trở nên thụt lùi với thời đại. - Tự đánh giá bản thân không phải là tìm ra khuyết điểm rồi chán nản, tự ti mà phải nỗ lực hết mình để khắc phục nó. Tuy nhiên, cũng không nên đặt ra những mục tiêu xa vời gây áp lực cho bản thân. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Mỗi người phải tự nhìn nhận đánh giá mình một cách khách quan. Đánh giá để tiến bộ, nỗ lực vươn lên chính mình. - Liên hệ bản thân. CHUYÊN QUỐC HỌC HUẾ Trong buổi lễ tổng kết năm học tại một ngôi trường Trung học phổ thông, có thầy giáo đã chia sẻ: “Các con thân mến, khi suy nghĩ về tổng kết năm học mà không thấy hối tiếc một điều gì thì thầy cho rằng mình vẫn chưa.. tổng kết. Có những hối tiếc nhỏ như đáng lẽ ra nếu chịu khó một chút thì bài kiểm tra thay vì điểm 4 sẽ thành điểm 5, điểm 6. Hối tiếc hơn là khi bài thầy cô giảng rất hay mà mình thì ngủ gục. Hối tiếc hơn nữa là mình thì đã thiếu cố gắng trong cuộc sống làm cho cha mẹ không vui lòng.” (“Nhiều một chút.. và chút ít…”. Trích theo báo Tuổi trẻ, thứ năm- ngày 11/6/2015) Từ lời tâm sự trên, anh (chị) hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bày tỏ suy nghĩ của mình về những điều đã từng hối tiếc trong cuộc sống. Suy nghĩ về những điều đã từng hối tiếc trong cuộc sống. 1 Đặt vấn đề: - Trích dẫn được ý kiến. - Nêu được vấn đề cần nghị luận: những điều em đã từng hối tiếc trong cuộc sống. 2 Giải quyết vấn đề: - Giải thích thế nào là hối tiếc? Hối tiếc là cảm giác của sự mất mát, thất vọng hoặc không thỏa mãn. Nói chung, người sống trong cảm giác hối tiếc thường nghĩ là họ đã có thể

làm mọi việc tốt hơn. Như vậy, sự hối tiếc phải xuất phát từ sự tự nhìn nhận, tự kiểm điểm bản thân một cách nghiêm túc. - Trình bày về những điều đã từng hối tiếc trong cuộc sống? + Nêu sự việc: xảy ra khi nào, ở đâu, với ai? hậu quả? + Tìm ra nguyên nhân? + Bài học rút ra từ sự việc đó? - Bàn luận, mở rộng vấn đề: + Tuy nhiên, không nên chìm đắm trong quá khứ, dằn vặt bản thân bởi chúng ta sẽ bỏ lỡ cơ hội và những điều tốt đẹp trong hiện tại, ảnh hưởng tới tương lai. + Phê phán những người bảo thủ, sống hời hợt, không biết nhìn lại mình, rút kinh nghiệm cho bản thân. 3 Kết thúc vấn đề: Không chỉ biết hối tiếc mà chúng ta cần phải hành động để khắc phục những điều còn tồn tại, chưa làm tốt trong quá khứ. CHUYÊN SƯ PHẠM LẦN 1 Khi nhận được câu hỏi quen thuộc “Tại sao bạn xứng đáng trở thành tân Hoa hậu Thế giới 2015?”, người đẹp Indonesia đã tự tin trả lời rằng: “Vì chúng ta sinh ra không phải để tồn tại, mà để tạo nên sự khác biệt”. (Theo nguồn Vietnamnet.vn) Hãy viết một bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của anh/chị về câu nói trên. 1 Vì chúng ta sinh ra không phải để tồn tại, mà để tạo nên sự khác biệt”. 1.1 Giải thích: - Trước câu hỏi :“Tại sao bạn xứng đáng trở thành tân Hoa hậu Thế giới 2015?”, nhiều người sẽ thường có câu trả lời quen thuộc, sáo mòn. Hoa hậu Indonesia đã có một câu trả lời bất ngờ, thông minh và sâu sắc. - Câu trả lời có hai vế. + Vế thứ nhất là một lời phủ định: “Chúng ta sinh ra không phải dê tồn tại”. Khái niệm “tồn tại” chỉ sự hiện hữu của sự vật, con người. Nó nghiêng về phần “con” trong con người, mang tính bản năng, không cần ý thức, rèn giũa, phấn đấu.. + Trong khi đó, vế thứ hai của câu nói là một lời khẳng định: “để tạo nên sự khác biệt”. “Sự khác biệt” là một yêu cầu cao về nét riêng của con người để tạo nên cá tính, nhân cách. Đấy là ý thức về phần “người”, hơn thế nữa là ý thức sâu sắc về cá nhân con người. Hoa hậu là cá nhân nhưng cũng đại diện cho dân tộc, “sự khác biệt” mà cô nói là vẻ đẹp hoàn hảo, riêng biệt và cũng là bản sác của dân tộc mà cô đại diện.

=> Như vậy, câu nói của hoa hậu Indonesia khẳng định bản thân cô xứng đáng với ngôi vị vì đã là “sự khác biệt” tích cực. 1.2 Phân tích, bàn luận: - Đây là một câu nói hay, sâu sắc, không chỉ thể hiện tài ứng đối mà còn có tầm nhìn triết học. - Bản thân mỗi người khi sinh ra đã là một cá thể độc đáo, không lặp lại: Chẳng có ai tẻ nhạt mãi trên đời Mỗi số phận chứa một phần lịch sử [Eptusenko] Tuy nhiên đó chỉ là sự biệt tự nhiên, có tính bản năng. - Khi có ý thức sống để tạo nên sự khác biệt, người ta sẽ đòi hỏi cao hơn ở mình. Muốn trở nên khác biệt theo nghĩa tích cực, cần để lại dấu ấn bằng tài năng/ khả năng, nhiệt huyết, trách nhiệm, ý thức muốn cống hiến cho đời. Khi đó, dù bạn là ai bạn cũng có thể đóng góp cho cuộc sống và tạo nên sự khác biệt. Khi đó, bạn sẽ vừa khiêm nhường, biết giới hạn, vừa tự tin bước qua giới hạn của bản thân mình. - Sự khác biệt thể hiện trong cảm xúc, tư duy, quan niệm, lời nói, hành động; trong những biểu hiện hàng ngày và khi đối mặt với những thử thách, khó khăn trong cuộc sống. Ban đầu có thể là bản tính trời cho nhưng sau đó, người ta phải có ý thức rèn giũa bản thân để hoàn thiện, khẳng định mình. - Không ít người, thực tế chỉ "tồn tại" mà không được "sống". Đó là khi họ sống một cách mờ nhạt, ỷ lại, thiếu sinh khí. Họ thụ động, hèn nhát, luôn cố khuôn mình theo những khuôn mẫu chung, vì thế không ai nhận ra bản sắc của họ. - Cần phân biệt "khác biệt" với dị biệt, lập dị. Người lập dị là kẻ khác người nhưng chưa có được nhận thức, ứng xử có tầm hiểu biết nên dễ thành lạc lõng, khác thường. "Sự khác biệt" vẫn cần có "mẫu số chung", có sự "bình thường". 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Nhận thức: Phải "sống" chứ không phải "tồn tại". Sống phải tạo nên sự khác biệt tích cực, để khẳng định mình và cống hiến cho xã hội. - Hành động: Rèn luyện, tu dưỡng, tự gọt giũa mình để ngày càng hoàn thiện hơn cả về tài và đức. CHUYÊN SƯ PHẠM LẦN 2 “Ngày xưa, bên sườn của một quả núi lớn có một tổ chim đại bàng. Một trận động đất xảy ra làm rung chuyển ngọn núi, một quả trứng đại bàng lăn xuống và rơi vào trại gà dưới chân núi. Một con gà mái tình nguyên ấp quả trứng lớn ấy. Ngày kia, trứng nở ra một chú

đại bàng con xinh đẹp nhưng buồn thay, chú chim nhỏ được nuôi lớn như một con gà. Chẳng bao lâu sau, đại bàng cũng tin nó chỉ là một con gà không hơn không kém. Đại bàng yêu gia đình và ngôi nhà nó đang sổng nhưng tâm hồn nó vẫn khao khát một điều gì đó lớn lao hơn. Một ngày kia, trong khi đang chơi đùa trong sân, đại bàng nhìn lên trời và thây những chủ chim đại bàng đang sải cánh bay cao. - Ồ! Ước gì tôi có thể bay như những con chim đó! Bầy gà cười ầm lên: - Anh không thể bay với những con chim đó được. Anh là một con gà và gà không biết bay cao. Việc đó tái diễn vài lần, mỗi lần đại bàng nói ra ước mơ của mình, bầy gà lại bảo nó điều đó không thể xảy ra. Đại bàng tin là thật, nó không mơ ước nữa và tiếp tục sống như một con gà. Sau một thời gian dài sống làm gà, đại bàng chết”. (Nguồn: Internet) Anh/chị hãy viết một bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của mình về những điều câu chuyện trên gợi ra. 1 Câu chuyện về chú đại bàng sinh ra và lớn lên cùng đàn gà. 1.1 Giải thích ý nghĩa của câu chuyện: - Đại bàng là loài vật biểu trưng cho sức mạnh. Chúng thuộc về trời xanh, về những điều lớn lao, kỳ vĩ. Con đại bàng trong câu chuyện khi bị rơi vào hoàn cảnh đặc biệt: sinh ra và lớn lên giữa đàn gà đã không nhận thức được mình là ai, khả năng của mình đến đâu. Từng có lúc ước ao bay lên trời cao nhưng đại bàng đã nhanh chóng từ bỏ, ước mơ của nó dễ dàng bị đè bẹp bởi lời nói của những con gà. Cuối cùng, đại bàng chấp nhận một kết cục đáng buồn: sống và chết như những con gà nhỏ bé. - Con người có thể bị “đồng hóa”, trở nên tầm thường, nhỏ bé đi trong một môi trường sống không thuận lợi. Sở dĩ đại bàng sống và chết như một con gà là bới nó không may phải sinh ra và lớn lên giữa một bầy gà. Để có thể bay lên trời cao như chính đặc tính của loài mình, đại bàng cần có một sự nỗ lực và bản lĩnh lớn ... Đáng tiếc con đại bàng trong câu chuyện đã không có được điều đó. Nó không thể chiến thắng được hoàn cảnh mà mình rơi vào. => Cần có niềm tin vào khả năng, sức mạnh của chính mình. Khi đó, bạn mới có thể đạt được những ước mơ lớn lao, cao đẹp của mình. 1.2 Suy nghĩ, bàn luận về những điều câu chuyện gợi ra: - Việc nhận thức đúng về khả năng của bản thân rất quan trọng. - Điều cần thiết không kém khác là cần phải biết ước mơ, có hoài bão khát khao những điều lớn lao, cao đẹp. - Để đạt đến những thành công lớn cần nỗ lực, có bản lĩnh, vượt lên hoàn cảnh, tin vào chính mình, không chịu ảnh hưởng quá nhiều từ những người xung quanh.

- Trong xã hội hiện nay, ta dễ dàng bắt gặp những con người giống như chú đại bàng trong câu chuyện: không đánh giá đúng năng lực của bản thân, thiếu niềm tin vào chính mình, dễ dao dộng trước những tác động bên ngoài, bằng lòng với cuộc sống tầm thường, nhạt nhẽo ... Câu chuyện như một lời cảnh tỉnh, nhắc nhở mỗi chúng ta sống sao cho đẹp, cho huy hoàng. 1.3 Liên hệ bản thân: - Người viết nêu những tác động của câu chuyện đối với chính bản thân mình. Có thể chia sẻ những chiêm nghiệm: đã nhận thức đúng về khả năng của bản thân chưa, có đủ tự tin để thực hiện những ước mơ lớn không ... CHUYÊN SƯ PHẠM HÀ NỘI LẦN 3 “Nếu một người được gọi đến đế làm một người phu quét đường, hãy quét những con đường như Mi-ken-lăng-giê-lô đã vẽ tranh, hãy quét những con đường như như Bet- thô-ven đã soạn nhạc và hãy quét những con đường như sểch-xpia đã làm thơ. Người phu quét đường cần phải quét những con đường sạch đến độ tất cả các thiên thần trên thiên đàng lân con người nơi trần gian sẽ phải dừng lại và nói rằng: “Đây là người quét đường vĩ đại- người đã làm thật tốt công việc của mình ” (Mác-tin Lu-thơ-kinh, Bài học làm người) Từ ý kiến trên, anh/chị hãy bày tỏ suy nghĩ của mình về công việc mà mình và những người xung quanh đã và đang làm hiện nay bằng một bài văn khoảng 600 từ. “Nếu một người được gọi đến đế làm một người phu quét đường, hãy quét những con đường như Mi-ken-lăng-giê-lô đã vẽ tranh, hãy quét những con đường như như Betthô-ven đã soạn nhạc và hãy quét những con đường như sểch-xpia đã làm thơ. Người phu quét đường cần phải quét những con đường sạch đến độ tất cả các thiên thần trên thiên đàng lân con người nơi trần gian sẽ phải dừng lại và nói rằng: “Đây là người quét đường vĩ đại-người đã làm thật tốt công việc của mình ” (Mác-tin Lu-thơ-kinh, Bài học làm người) 1 Giải thích: - Mượn cách nói giàu hình ảnh, mang tính khái quát, Mac-tin Lu-thơ-kinh đã chia sẻ một quan niệm về cách nhìn nhận và đánh giá con người qua công việc và cũng là một trong những yêu cầu quan trọng nhất để đánh giá một con người. -Theo Lu-thơ-kinh, một người vĩ đại là người làm công việc hết sức bình thường, thậm chí có thể bị coi là tàm thường, nhưng nếu làm công việc đó một cách hoàn hảo đến mức có thể truyền cảm hứng sáng tạo cho người khác thì vẫn xứng đáng được tôn vinh là người vĩ đại. - Đó là một quan niệm đúng đắn và giàu tinh thần nhân văn. 2 Làm sáng tỏ:

- Thực tế đời sống đã minh chứng, những con người vĩ đại, không chỉ là những danh nhân, thánh nhân, vĩ nhân- người đang làm những việc lớn lao, cao cả mà còn là những con người nhỏ bé, bình thường, đang âm thầm, thậm chí lam lũ, tần tảo làm nhũng công việc mình yêu thích, những việc được giao phó, những việc cần làm một cách say mê, đầy tinh thần trách nhiệm, tận tâm, tận lực, tận tình. Họ, với tinh thần làm việc, lao động như thế, đã, đang và sẽ không chỉ thỏa mãn nhu cầu sống của bản thân, gia đình mà còn góp phần hữu ích cho xã hội. - Bản thân đã từng làm những công việc nào một cách say mê, trách nhiệm và từ đó được mọi người khẳng định, ghi nhận? - Khi làm việc một cách hời hợt, qua quýt, thiếu trách nhiệm, hậu quả gây ra như thế nào? Thái độ, sự đánh giá của xã hội về bản thân ra sao? 3 Bàn luận: - Khẳng định ý kiến của Mac-tin Lu-thơ-kinh là hoàn toàn đúng đắn. - Phê phán: + Quan niệm đề cao giá trị con người qua nghề nghiệp, từ đó có thái độ khinh/ trọng đầy bất công, thiếu văn hóa khi phân biệt đối xử giữa người lao động chân tay; người lao động đơn giản,... với người lao động trí óc, lao động trí thức,... + Chọn nghề chạy theo danh tiếng hão, vì danh, vì oai, chứ hoàn toàn không phải mình có năng lực, mình yêu thích; làm công việc vì áp lực quyết định của bố mẹ, gia đình; làm công việc nào đó, chỉ quan tâm đến thu nhập cao/thấp;... + Làm việc với tâm lý uể oải, nặng nề, hời hợt vì không yêu thích, không hiểu biết, vì không có lý tưởng nghề nghiệp rõ ràng,... 4 Bài học nhận thức và hành động: - Điều chỉnh nhận thức lệch lạc, cực đoan về công việc trong tương lai; trân trọng người lao động dù họ làm bất cứ công việc nào nếu có ích cho bản thân và xã hội; trân trọng những thành quả lao động được tạo ra từ niềm dam mê, tinh thần trách nhiệm của mọi người trong xã hội. - Hiểu đúng đắn rằng, làm việc gì không quan trọng, quan trọng nhất là thái độ, tinh thần trách nhiệm, mức độ hoàn thành công việc. Thước đo giá trị của một con người là sản phẩm lao động kết tinh khả năng tài năng, tâm huyết, niềm dam mê của người làm chứ không phải ở công việc, nghề nghiệp đang làm được trọng dụng, hợp thời hay không CHUYÊN KHOA HỌC TỰ NHIÊN

Phải chăng lối sống thực dụng đang làm băng hoại đạo đức của con người, đặc biệt là giới trẻ hiện nay? Viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh (chị) về vấn đề trên. 1 Phải chăng lối sống thực dụng đang làm băng hoại đạo đức của con người, đặc biệt là giới trẻ hiện nay? 1.1 Mở bài: - Lối sống thực dụng đang là vấn đề đáng báo động, lên án. Nó không chỉ xuất hiện ở một bộ phận không nhỏ giới trẻ mà còn trở thành một vấn đề tiêu cực của nhiều đối tượng người trong xã hội hiện đại. 1.2 Thân bài: a Thế nào là lối sống thực dụng? - Lối sống thực dụng là lối sống coi nặng giá trị vật chất, chạy đua theo những nhu cầu trước mắt, đặt lợi ích của bản thân lên trên tất cả, gần với sự ích ki, trục lợi. Lổi sống thực dụng là một căn bệnh nguy hiềm có thể làm băng hoại đạo đức con người. b Phân tích, vấn đề: - Biểu hiện của lối sống thực dụng: sống buông thả, thờ ơ, hành xử thô bạo, vi phạm pháp luật nhà nước, coi trọng tiền bạc, xem nhẹ những giá trị đạo đức, nhân cách, tâm hồn. Ví dụ: hiện tượng chọn nghề theo thị hiếu xã hội mà không theo sở thích, khả năng của bản thân; bạo ỉực trong học đường, sống thử và quan hệ tình dục trước hôn nhân; bỏ bê học hành chơi game, đua xe, đua đòi hưởng thụ, hưởng lạc quá mức,.... - Nguyên nhân của lối sống thực dụng: do ý thức của bản thân; do môi trường giáo dục còn chưa chú trọng đến đạo đức, nhân cách, kĩ năng sống; do gia đình thiếu sát sao, quan tâm; do xã hội chưa tổ chức được những hoạt động hữu ích thu hút giới trẻ,... - Tác hại của lối sống thực dụng: Lối sống thực dụng sẽ làm tha hóa con người, khơi dậy những ham muốn bản năng, cơ hội, chạy theo hưởng lạc, những lợi ích trực tiếp trước mắt, xa rời những mục tiêu phấn đấu. Trong quan hệ giữa người với người, những tình cảm lành mạnh bị thay thế bằng quan hệ vụ lợi, vật chất. Trong đời sống, họ vô trách nhiệm, bàng quan, vô cảm, không đấu tranh chống cái sai và cũng không ủng hộ cái đúng, cái tốt. - Làm thế nào loại trừ được lối sống thực dụng?: Sống phải có khát vọng, lí tưởng, có hoài bão, mục đích sống, động lực để phấn đấu. Nhất là tuổi trẻ phải biết biến ước mơ thành hành động cụ thể, năng động, dám nghĩ, dám làm, không uổng phí thời gian, loại bỏ lối sống ích kỉ, vượt qua cám dỗ đời thường. Gia đình, nhà trường và xã hội cần quan tâm hơn tới giáo dục tạo động lực phấn đấu và thu hút, trọng dụng giới trẻ vào những việc làm có ích. c Bài học nhận thức và hành động:

- Cần đấu tranh với bản thân loại trừ lối sống thực dụng. - Có những hành động tích cực, chủ động để nắm bắt cơ hội, hướng tới tương lai của chính mình. Hội nhập với cuộc sống hiện đại nhưng không đánh mất những giá trị truyền thống tốt đẹp. 1.3 Kết bài: - Khẳng định: Lối sống thực dụng cần lên án như một căn bệnh nguy hiểm của đời sống xã hội. CHUYÊN THÁI BÌNH Tối hôm qua, cơ hội đến gõ cửa nhà tôi. Khi tôi chạy đi bấm chuông cảnh báo, mở khóa bảo hiểm, lôi được cổng chống trộm ra thì nó chạy mất rồi. Dựa vào ngụ ý của câu chuyện trên, anh/chị hãy viết bài văn nghị luận với chủ đề: Cơ hội với tuổi trẻ trong cuộc sống hiện nay. 1 Cơ hội với tuổi trẻ trong cuộc sống hiện nay. 1 Giải thích câu chuyện: - Cơ hội: là khả năng mở ra những điều tốt đẹp; là thời cơ thuận lợi để có thể làm một việc gì đó đạt được thành công cao, mang tính khách quan, ngoài mong muốn của con người. - Bấm chuông cảnh báo, mở khóa bảo hiểm, lôi cổng chống trộm: Sự đề phòng, cảnh giác đến cao độ, phòng những rủi do và trường hợp bất trắc xảy ra. => Ý nghĩa của cả câu chuyện: Sự đề phòng, cảnh giác và luôn muốn được an toàn của con người sẽ đánh mất đi những cơ hội hiếm có đến trong đời. => Vấn đề cần bàn luận: Cơ hội với tuổi trẻ trong cuộc sống hiện nay. 2 Phân tích, bình luận: * Tại sao tuổi trẻ cần nắm bắt cơ hội nhất? - Cơ hội là thứ khách quan, ngoài mong muốn của con người đem lại cho người sự thành công vượt mong đợi. - Cơ hội thường gắn liền với tài năng, trí tuệ và sự may mắn. - Tuổi trẻ là thế hệ nòng cốt trong công cuộc xấy dựng và bảo vệ đất nước, là người nắm bắt nhanh nhạy nhiều thời cơ của thời cuộc. - Tuổi trẻ phải biết nắm bắt cơ hội để có thể thực hiện được hoài bão, lý tưởng của bản thân mình, đông thời có thể đi đến thành công một cách ngắn nhất. - Cơ hội không phải lúc nào cũng đến, nó rất hiếm khi xuất hiện và xuất hiện một cách bất ngờ. Do đó, phải luôn là người chủ động nắm bắt cơ hội một cách kịp thời.

- Cơ hội là một trong ba điều nếu để lỡ đi thì sẽ rất đáng tiếc trong cuộc sống của mỗi con người. * Thế hệ trẻ hiện nay khi đứng trước những cơ hội: - Ngày nay, khi đất nước đang trên đà phát triển và hội nhập quốc tế, rất nhiều cơ hội học tập và việc làm được mở ra cho các bạn trẻ: các suất học bổng du học nước ngoài, cơ hội được làm việc trong những công ty nổi tiếng của trong và ngoài nước,… Nó đòi hỏi các bạn phải phát huy được năng lực, tài năng và dốc lòng cống hiến những đam mê của mình. - Thực tế, có rất nhiều bạn trẻ đã nắm bắt được cơ hội để vươn mình đi đến thành công, khẳng định được vị trí của mình trong xã hội. - Tuy nhiên, rất nhiều bạn trẻ đánh mất cơ hội đến với mình, lý do: + Tự ti về kiến thức của bản thân, không dám làm và thử sức. + Luôn có suy nghĩ truyền thống muốn ổn định, muốn được bảo đảm chắc chắn trước khi làm một việc nào đó được cho là cơ hội đang đến. + Giới trẻ mải chơi, thích chạy theo phong trào mà quên đi việc rèn luyện tri thức bản thân, lười học hỏi tiếp thu, chỉ thu mình trong vỏ ốc sẵn có hay ỉ lại vào sự sắp đặt của gia đình. => Đó là những tư tưởng cần lên án và loại bỏ. * Cần làm gì để nắm bắt cơ hội kịp thời? - Để cơ hội không vụt mất, các bạn trẻ cần không ngừng học hỏi, tu dưỡng bản thân và nỗ lực không ngừng. - Cần có lý tưởng, mục đích rõ ràng. - Cần có niềm tin và sự chủ động, dám làm, dám đương đầu với thử thách. - Cần phải có tính kiên trì, nhẫn nại để chờ cơ hội. 3 Bài học nhận thức và hành động: * Nhận thức: - Trong cuộc đời, mỗi chúng ta có thể sẽ bắt gặp những cơ hội tốt. Phải nhạy bén, sáng suốt nhận ra và nắm bắt lấy nó để gặt hái thành công, hạnh phúc. - Nếu quá đề cao cảnh giác, con người sẽ tự làm mất đi chính cơ hội mình sẵn có. Xong cũng không nên liều lĩnh mà nắm bắt cơ hội phải dựa trên năng lực, tiềm lực của bản thân. - Cơ hội đến rất nhanh và ra đi cũng rất vội vì vậy cần phải là người chủ động tìm kiếm cơ hội cho chính bản thân mình. * Hành động: - Không ngừng trau dồi tri thức, kĩ năng, phẩm chất đạo đức để có nhiều cơ hội tốt và sẵn sàng đón nhận những cơ hội đó.

CHUYÊN VINH LẦN 1 Hãy tạo ra sự khác biệt! Anh (chị) hãy viết một bài văn nghị luận khoảng 600 từ trình bày suy nghĩ của mình về phương châm sống trên đây. 1 Viết bài văn nghi luận trình bày suy nghĩ về phương châm sống: Hãy tạo ra sự khác biệt! 1.1 Giải thích: - Sự khác biệt được nói ở đây là những nét riêng đáng được khẳng định, gắn với đời sống của cá thể trong xã hội. - Ý kiến trên là một lời động viên, khích lệ, khuyến khích con người tạo nên những điều khác biệt. 1.2 Phân tích, chứng minh, bàn luận: - Sự khác biệt thể hiện ở chính kiến, ở cách suy nghĩ, ở lối sống, ở hành động, ở cách ứng xử của bản thân đối với người khác, ở những sản phẩm mà cá nhân tạo ra. - Nếu không tạo ra sự khác biệt, con người sẽ bị hòa tan vào đám đông, không có được bản sắc riêng của mình. - Làm thế nào để tạo nên sự khác biệt? + Bằng nỗ lực của cá nhân thể hiện ở việc học tập, rèn luyện, ở định hướng nghề nghiệp, làm nên những sản phẩm vật chất hay tinh thần mang dấu ấn của cá tính. + Bằng bản lĩnh, sự tự tin, dám chấp nhận sự đánh giá của người khác đối với những khác biệt của bản thân so với số đông. - Có những sự khác biệt tích cực và cũng có những sự khác biệt tiêu cực. Khác biệt tiêu cực là những sự kì dị, quái gỡ, xa lạ với văn hóa truyền thống của dân tộc, cốt làm cho mình trở nên nổi bật giữa đám đông. Mặt khác, đề cao sự khác biệt cũng không đồng nghĩa với việc cổ động cho lối sống ích kỉ, hẹp hòi, chối bỏ trách nhiệm đối với cộng đồng. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Cần tạo ra sự khác biệt tích cực trong cuộc sống bằng cách trau dồi kiến thức, kĩ năng, kiên định lập trường và bản lĩnh. Chú ý: Bài viết cần đưa ra các dẫn chứng tiêu biểu để tăng thêm sức thuyết phục. CHUYÊN ĐẠI HỌC VINH LẦN 2 Nghề nghiệp yêu thích và con đường đến với nó. Anh (chị) hãy viết một bài văn khoảng 600 từ bàn về chủ đề này.

1 Viết bài văn nghị luận trình bàn về chủ đề: Nghề nghiệp yêu thích và con đường đến với nó. 1.1 Giải thích: - Nghề yêu thích ở đây được hiểu là nghề mà bản thân muốn có; nghề phù hợp với sở trường, có thể đem lại sự thỏa mãn về tinh thần cho ta dù ta phải chấp nhận một sự trả giá nào đó. - Giữa nghề yêu thích và nghề “hot”, nghề thời thượng, nghề bắt buộc phải làm có sự phân biệt (mặc dù trong một trường hợp cụ thể nào đó, chúng có thể thống nhất với nhau). 1.2 Phân tích, bình luận vấn đề: - Con đường đến với nghề nghiệp yêu thích không phải lúc nào cũng thuận lợi. Chúng ta sẽ phải đối mặt với những khó khăn, ví dụ: + Có thể không tìm được tiếng nói chung với những người thân trên vấn đề này. + Không có đủ điều kiện để theo đuổi nghề yêu thích (do những yếu tố về không gian, thời gian, tiềm lực kinh tế… tác động). + Sự thiếu kiên định của bản thân. - Vậy phải làm gì để thực hiện tốt đẹp giấc mơ nghề nghiệp? + Phải phân tích sâu sắc sự yêu thích của mình đối với một nghề cụ thể: đây có phải là lòng yêu thích thật sự, kết quả của thiên hướng tự nhiên hay chẳng qua chỉ là sản phẩm của thói a dua theo số đông, theo “trào lưu”? + Cần tìm hiểu những đòi hỏi của nghề đối với phẩm chất và năng lực của người làm nghề, từ đó, xây dựng kế hoạch cá nhân nhằm phấn đấu để đạt nguyện vọng và có sự chuẩn bị tốt nhất cho việc hành nghề. + Cần ý thức rằng, mục đích cuối cùng chưa phải là được làm đúng nghề mình yêu thích mà là hoàn thiện bản thân, qua đó, phục vụ tốt nhất cho sự tiến bộ của cả cộng đồng, xã hội. 1.3 Rút ra bài học cho bản thân: - Cần có định hướng sớm và kiên định lập trường để có thể theo đuổi nghề nghiệp yêu thích. NGUYỄN QUANG DIỆU LẦN 1 Hãy bày tỏ quan điểm của anh /chị về ý kiến sau: Gập máy tính lại, tắt điện thoại đi. Hãy giao tiếp nhiều hơn với xã hội và tận hưởng cuộc sống thực tại. 1 Gập máy tính lại, tắt điện thoại đi. Hãy giao tiếp nhiều hơn với xã hội và tận hưởng cuộc sống thực tại.

1 Giải thích ý kiến: - "Máy tính" "điện thoại": là những thiết bị công nghệ hiện đại, giúp kết nối con người với con người. Kết hợp với internet, nó tạo nên một cuộc sống khác, một "thế giới khác", gọi là mạng xã hội - "mạng ảo" - "thế giới ảo". - Tận hưởng cuộc sống thực tại - cuộc sống bên ngoài mạng xã hội, như làm việc mình thích, dành thời gian cho người mình yêu thương, tham gia các hoạt động xã hội,... 2 Phân tích, bàn luận vấn đề: * Thực trạng: - Con người trong thời đại ngày nay đang sống trong một thế giới số, nơi mọi hoạt động từ những sinh hoạt thường ngày đến những sự kiện đặc biệt, từ công việc đến vui chơi giải trí, chúng ta đều tự gắn chặt với thế giới số. Mạng xã hội đã trở thành một phần của đời sống hiện đại, nhất là giới trẻ. - Con người do đó gắn chặt cuộc sống với môi trường “ảo” internet, không quan tâm tới thế giới thực tại quanh mình. Cuộc sống của họ diễn ra trên Facebook, Twitter, Youtube…họ tự cô lập mình với thế giới thực. * Nguyên nhân: Cuộc sống ảo luôn chứa đựng nhiều điều bất ngờ, thú vị, rất nhiều cách thức để giải trí, con người được tự do thể hiện mình nên họ dễ bị cuốn hút về phía ấy. * Tuy nhiên, cuộc sống thực tế sinh động, hấp dẫn hơn thế giới ảo, đừng quên những giá trị hiện hữu quanh ta làm cho cuộc sống con người thực sự có ý nghĩa. 3 Bài học nhận thức và hành động: - Nhận thức: Xã hội hiện đại không thể thiếu công nghệ. Phát minh công nghệ nâng cao chất lượng sống. Thời đại càng văn minh, con người càng không thể xa rời máy tính, điện thoại và internet. Cuộc sống hiện đại cần công nghệ nhưng không nên lạm dụng mà cần có thời gian và cách thức sử dụng hợp lí, hài hòa - Hành động: Giảm bớt thời gian vào mạng xã hội, tích cực học tập, lao động công ích, đọc sách, tham gia hoạt động xã hội,... để nâng cao sức khỏe, trí tuệ và bồi dưỡng tinh thần. CHUYÊN NGUYỄN QUANG DIỆU ĐỒNG THÁP Trong truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân có đoạn: “Bà lão cúi đầu nín lặng. Bà lão hiểu rồi. Lòng người mẹ nghèo khổ ấy còn hiểu ra biết bao nhiêu cơ sự, vừa ai oán vừa xót thương cho số kiếp đứa con mình. Chao ôi, người ta dựng vợ gả chồng cho con là lúc trong nhà ăn nên làm nổi, những mong sinh con đẻ cái mở

mặt sau này. Còn mình thì… Trong kẽ mắt kèm nhèm của bà rỉ xuống hai dòng nước mắt… Biết rằng chúng nó có nuôi nổi nhau sống qua được cơn đói khát này không. Bà lão khẽ thở dài ngửng lên, đăm đăm nhìn người đàn bà. Thị cúi mặt xuống, tay vân vê tà áo đã rách bợt. Bà lão nhìn thị và bà nghĩ: Người ta có gặp bước khó khăn, đói khổ này, người ta mới lấy đến con mình. Mà con mình mới có vợ được… Thôi thì bổn phận bà là mẹ, bà đã chẳng lo lắng được cho con… May ra mà qua khỏi được cái tao đoạn này thì thằng con bà cũng có vợ, nó yên bề nó, chẳng may ra ông giời bắt chết cũng phải chịu chứ biết thế nào mà lo cho hết được ? Bà lão khẽ dặng hắng một tiếng, nhẹ nhàng nói với “nàng dâu mới” : - Ừ, thôi thì các con đã phải duyên phải kiếp với nhau, u cũng mừng lòng… Tràng thở đánh phào một cái (…) Bà cụ Tứ vẫn từ tốn tiếp lời: - Nhà ta thì nghèo con ạ. Vợ chồng chúng mày liệu mà bảo nhau làm ăn. Rồi ra may mà ông giời cho khá… Biết thế nào hở con, ai giàu ba họ, ai khó ba đời ? Có ra thì rồi con cái chúng mày về sau”. (Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo dục, 2013) Cảm nhận của anh/ chị về tâm trạng nhân vật bà cụ Tứ được miêu tả trong đoạn trích trên. Từ đó, nêu nhận xét về nghệ thuật miêu tả tâm lí của Kim Lân. Có ý kiến cho rằng: Tử tế là mạch sống tình người, đừng làm nó chết. Một ý kiến khác lại nêu vấn đề: Xã hội ngày nay, sống tử tế là quá khó khăn. 1 Giải thích: - “Sống tử tế”: Sống tốt với chung quanh, sẵn sàng chia sẻ giúp đỡ mọi người, không chỉ biết đến cá nhân mình. - Ý kiến 1: Tử tế là mạch sống tình người, đừng làm nó chết Sống tử tế thể hiện qua những việc tử tế, không loại trừ những việc tưởng như nhỏ nhặt nhất, nhiều việc tử tế nhỏ góp lại thành việc tử tế lớn, làm làm phục hồi những giá trị đạo đức chân chính, hướng tới xây dựng một cộng dồng xã hội tốt đẹp. - Ý kiến 2: Xã hội ngày nay, sống tử tế là quá khó khăn? Là một thực trạng đáng suy ngẫm. Khi mà mọi vấn đề thực giả, tốt xấu đều lẫn lộn… 2 Bàn luận: - Khẳng định là "Sống tử tế" là rất cần thiết đối với cuộc sống mỗi người, bởi: + Đem lại sự giúp đỡ cần thiết cho những người xung quanh, giúp họ vượt qua khó khăn, vất vả và được chia sẻ niềm vui. + Tạo nên một cộng đồng văn minh, nhân ái, vững mạnh. + Khi mình gặp khó khăn, cũng sẽ được nhận lại sự trợ giúp từ mọi người.

+ Sống tử tế để làm gương cho các thế hệ sau, góp phần gìn giữ, phát huy truyền thống nhân ái của dân tộc. - Ai cũng có cơ hội làm được những việc tử tề nều thường xuyên nghĩ đến nó, đến môi trường sống chung quanh chúng ta... - Cần phê phán một thực tế trong xã hội là vẫn còn biết bao những việc không tử tế: thói quan liêu, tham nhũng, bệnh vô cảm, nạn trộm cắp, ... - Trong chiến lược xây dựng xã hội công bằng nhân ái, “Việc tử tế” là cuộc vận động của chương trình Chuyển động 24h trên kênh VTV1 – Đài Truyền hình Việt Nam hiện đang giới thiệu tôn vinh quảng bá rất nhiều việc tử tế của mọi tầng lớp nhân dân. 3 Bài học nhận thức và hành động: - Sống tử tế là một ý thức sống cao đẹp thể hiện nét đẹp truyền thống văn hoá từ ngàn đời của dân tộc ta. - Tất cả chúng ta không ít thì nhiều đều được hưởng sự tử tế hay ân huệ của cuộc đời. Phải chăng đây là lúc ta cần phải quan tâm hơn nữa đến biểu hiện thiết thực của sống tử tế? AN LÃO HẢI PHÒNG Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 600 từ) bày tỏ quan điểm của anh/chị về ý kiến sau : Gập máy tính lại, tắt điện thoại đi. Hãy giao tiếp nhiều hơn với xã hội và tận hưởng với cuộc sống thực tại. Bày tỏ quan điểm của anh/ chị về ý kiến: Gập máy tính lại, tắt điện thoại đi. Hãy giao tiếp nhiều hơn với xã hội và tận hưởng với cuộc sống thực tại. 1 Giải thích: - "Máy tính" "điện thoại": là những thiết bị công nghệ hiện đại, giúp kết nối con người với con người. Kết hợp với internet, nó tạo nên một cuộc sống khác, một "thế giới khác", gọi là mạng xã hội - "mạng ảo" - "thế giới ảo". - Tận hưởng cuộc sống thực tại - cuộc sống bên ngoài mạng xã hội, như làm việc mình thích, dành thời gian cho người mình yêu thương, tham gia các hoạt động xã hội,... -> Ý kiến trên là một thông điệp giàu ý nghĩa, giúp con người thoát ra khỏi cuộc sống ảo và sống với cuộc đời thực. 2 Phân tích, bàn luận vấn đề: a Vấn đề sử "nghiện" máy tính, điện thoại hiện nay: * Thực trạng: - Con người trong thời đại ngày nay đang sống trong một thế giới số, nơi mọi hoạt động từ những sinh hoạt thường ngày đến những sự kiện đặc biệt, từ công việc đến vui chơi giải trí,

chúng ta đều tự gắn chặt với thế giới số. Mạng xã hội đã trở thành một phần của đời sống hiện đại, nhất là giới trẻ. * Nguyên nhân: Cuộc sống ảo luôn chứa đựng nhiều điều bất ngờ, thú vị, rất nhiều cách thức để giải trí, con người được tự do thể hiện mình nên họ dễ bị cuốn hút về phía ấy. * Hệ quả: - Con người do đó gắn chặt cuộc sống với môi trường “ảo” internet, không quan tâm tới thế giới thực tại quanh mình. - Làm giảm bớt quỹ thời gian học tập, làm việc, nghỉ ngơi, giải trí. - Cuộc sống của họ diễn ra trên Facebook, Twitter, Youtube…họ tự cô lập mình với thế giới thực, buồn vui bị phụ thuộc nhiều vào mạng ảo, dễ mắc bệnh ảo tưởng, cũng dễ bị "ném đá",...dẫn đến stress. b Vì sao nên giao tiếp nhiều hơn với xã hội và tận hưởng cuộc sống thực tại? - Cuộc sống thực tế sinh động, chân thật và có nhiều mối quan hệ thú vị hơn. "Nước xa không cứu được lửa gần". Khi gặp khó khăn, những bạn bè trong đời thực sẽ giúp đỡ ta được nhiều hơn những người bạn ảo. - Những niềm vui, những cách giải trí, hưởng thụ cuộc sống thực cũng vô cùng phong phú, hấp dẫn. => Vấn đề đặt ra trong ý kiến trên vô cùng xác đáng, cần thiết và là tiếng chuông cảnh tỉnh với tất cả chúng ta. 3 Bài học nhận thức và hành động: - Nhận thức: Xã hội hiện đại không thể thiếu công nghệ. Phát minh công nghệ nâng cao chất lượng sống. Thời đại càng văn minh, con người càng không thể xa rời máy tính, điện thoại và internet. Cuộc sống hiện đại cần công nghệ nhưng không nên lạm dụng mà cần có thời gian và cách thức sử dụng hợp lí, hài hòa. - Hành động: Giảm bớt thời gian vào mạng xã hội, tích cực học tập, lao động công ích, đọc sách, tham gia hoạt động xã hội,... để nâng cao sức khỏe, trí tuệ và bồi dưỡng tinh thần. BA CHẼ QUẢNG NINH Trên đường đời, hành lý của con người mang theo là tính kiên nhẫn và sự chịu đựng. (Mai – a – cốp – xki ) Viết một bài văn (Khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/ chị về ý kiến trên. 1 Giải thích nhận định:

- Hành lý: Những thứ cần mang theo giúp ích cho bản thân trên bước đường đời. - Tính kiên nhẫn: + Tính kiên trì, nhẫn nại, sự bền trí, bền tâm, không nản lòng trước khó khăn, thất bại trong cuộc sống. + Giữ vững mục tiêu phấn đấu, luôn theo đuổi lý tưởng cuộc đời. - Sự chịu đựng: Chấp nhận, không kêu than, không sợ sệt, không đầu hàng trước những khó khăn. => Ý nghĩa của nhận định: Lòng kiên nhẫn và sự chịu đựng là hai phẩm chất đáng quý và cần có giúp chúng ta vững bước và thành công trong cuộc sống. 2 Phân tích, chứng minh, bình luận: - Trong cuộc sống, không phải mọi việc đều suôn sẻ theo ý ta mà có những lúc chúng ta sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn, thử thách. Khi đó, tính kiên nhẫn và sự chịu đựng là điều cần có. - Lòng kiên nhẫn và sự chịu đựng là hai phẩm chất thể hiện sự đấu tranh của bản thân vì tâm lý chung của con người là ngại khó, sợ khổ. Chiến thắng sự ngại khó, sợ khổ của chính bản thân mình là điều kiện cần thiết để thực hiện được hoài bão của mình. Dẫn chứng: + Trong văn học: Kiến tha lâu ngày cũng thành tổ Hay: Không có việc gì khó Chỉ sợ lòng không bền Đào núi và lấp biển Quyết chí ắt làm nên + Thực tiễn: Lòng kiên trì và sự nhẫn nại được thể hiện rõ nét qua ý chí chiến đấu của nhân dân ta qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quóc Mỹ. - Lòng kiên nhẫn và sự chịu đựng có mối quan hệ mật thiết với nhau, hai đức tính ấy bổ sung cho nhau thể hiện ý chí và sự quyết tâm của bản thân. - Nếu không biết chấp nhận thử thách, không có tính kiên nhẫn, con người sẽ dễ thất bại nhanh chóng. => Khẳng định tính đúng đắn của câu nói. 3 Bài học nhận thức và hành động: - Cần học được đức tính kiên nhẫn, chịu đưng => làm nên thành công trong mọi việc. - Không được nản chí khi gặp những khó khăn, thử thách. - Bình tĩnh, phân tích tình hình để tìm hướng giải quyết tốt nhất. SỞ GIÁO DỤC BẮC GIANG

Lấy bờ vai và đôi chân làm hình ảnh biểu tượng, anh/chị hãy viết một bài luận với nhan đề: BỜ VAI VÀ ĐÔI CHÂN Thí sinh có thể có nhiều liên tưởng khác nhau song cần đảm bảo các bước: - Giải thích khái niệm "bờ vai", "đôi chân" và nêu mối quan hệ giữa 2 biểu tượng. - Phân tích ý nghĩa của biểu tượng. - Bài học về nhận thức, hành động từ các biểu tượng. Dưới đây là một gợi ý: 1 Giải thích khái niệm: - Bờ vai: có tính vững chãi, chỉ nơi dựa, sự che chở, bảo vệ, sẻ chia... - Đôi chân: chỉ sự cứng cáp, chỉ chỗ đứng, thế đứng. Đứng vững trên đôi chân của mình là tự lực cánh sinh, dựa vào năng lực, quyết tâm của bản thân để khẳng định mình, đạt được thành công trong cuộc sống. - Mối quan hệ giữa 2 hình ảnh: để trở thành chỗ dựa vững chắc cho người khác, trước tiên phải đứng vững trên đôi chân của mình. 2 Phân tích, bàn luận vấn đề: - Để trở thành chỗ dựa vững chắc cho người khác, trước tiên phải đứng vững trên đôi chân của mình, bởi: + Khi đứng vững trên đôi chân của mình, ta sẽ có điều kiện để giúp đỡ người khác cả về vật chất, tinh thần. + Bản thân sự thành công của ta có thể tạo dựng niềm tin, truyền cảm hứng cho người khác. - Làm thế nào để đứng vững trên đôi chân của mình? + Trau dồi kiến thức, kĩ năng để luôn tự tin nắm bắt cơ hội. + Mạnh dạn, quyết tâm, kiên định với ước mơ + Nỗ lực không ngừng, biết tận dụng sự giúp đỡ của những người xung quanh. 3 Bài học nhận thức và hành động: - Vươn lên khẳng định mình, đứng vững trên đôi chân của mình là một lí tưởng sống tốt đẹp, tích cực. - Không chỉ vậy, cần biết yêu thương, che chở, giúp đỡ người khác. BÌNH THẠNH TÂY NINH "Trách nhiệm chính là thứ mà con người đôi lúc cảm thấy bị ràng buộc nhất. Tuy nhiên, đó cũng chính là yếu tố cơ bản cần phải có để xây dựng và phát triển nhân cách của mỗi con người". (Frank Crane).

Anh (chị) hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) bày tỏ suy nghĩ về ý kiến trên. 1.1 Giải thích: - Trách nhiệm: Là phần việc được giao cho hoặc coi như được giao cho, đảm bảo là phải làm, nếu kết quả không tốt thì phải gánh chịu phần hậu quả. Trách nhiệm còn là sự ràng buộc lời nói, hành vi của mình, bảo đảm đúng đắn, nếu sai trái phải chịu hậu quả. - Ràng buộc: Đặt trong tình trạng có những điều bắt buộc phải làm trong quan hệ với người khác, làm cho hành động mất tự do. - Nhân cách: tư cách và phẩm chất của con người. => Cả câu: Ý kiến bàn luận về vài trò của trách nhiệm trong cuộc sống mỗi con người. 1.2 Phân tích, chứng minh: - Tại sao lại nói trách nhiệm là yếu tố đôi khi con người cảm thấy bị ràng buộc? + Khi được giao một công việc, nhiệm vụ nào đó, bắt buộc ta phải có trách nhiệm hoàn thành tốt, nếu không sẽ ảnh hưởng đến công việc, thành tích, danh dự, cuộc sống của bản thân và còn làm liên luỵ đến người khác… + Đó là những ràng buộc trong lời nói, hành vi của mình. Khi đã nói ra mỗi người phải chịu trách nhiệm về lời nói ấy: sự trung thực, đúng đắn, chính xác, tin cậy. Nói đi đôi với làm. + Mỗi người còn phải chịu sự ràng buộc trong hành vi, mỗi hành vi đúng đắn, có ý nghĩa sẽ được coi trọng, những hành vi việc làm sai trái đều phải chịu hậu quả. - Tại sao trách nhiệm cũng chính là yếu tố cơ bản cần phải có để xây dựng và phát triển nhân cách? + Để hoàn thành trách nhiệm được giao, con người phải vượt qua nhiều thử thách, khó khăn, đòi hỏi phải có ý chí, nghị lực, tình yêu, niềm say mê....đó cũng chính là quá trình rèn luyện, phấn đấu để xây dựng và phát triển nhân cách. + Khi mỗi người có ý thức thể hiện trách nhiệm với bản thân, với gia đình, với xã hội cũng chính là có ý thức sống tốt, sống có ích, sống theo những chuẩn mực đạo đức, luân lí của xã hội. Tránh được thói vô trách nhiệm sẽ để lại những hậu quả nặng nề cho bản thân, xã hội. 1.3 Bàn luận, mở rộng: - Phê phán kiểu người sống không có trách nhiệm. - Không đồng tình với lối sống máy móc, quá trách nhiệm…dẫn đến cư xử, giải quyết vấn đề không thấu đáo. - Ngoài mỗi con người sống có trách nhiệm, cũng cần thấy trách nhiệm của các tổ chức, ban ngành, xã hội đối với mỗi cá nhân. 1.4 Bài học nhận thức và hành động:

- Nhận thức được vai trò quan trọng của việc sống có trách nhiệm đối với cuộc đời mình, đối với gia đình, xã hội. Có ý thức phê phán thói vô trách nhiệm. - Cần phải trang bị cho bản thân những tri thức , kĩ năng để sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình, xã hội, đồng thời góp phần hoàn thiện nhân cách của mỗi người. LÝ THƯỜNG KIỆT BÌNH THUẬN Trước hiện tượng cá chết dọc theo bờ biển các tỉnh miền Trung (trong tháng 4 năm 2016), từ Hà Tĩnh đến Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế, hãy phát biểu suy nghĩ của anh – chị về những tác hại của hiện tượng ấy đến đời sống hiện nay và ý thức bảo vệ môi trường. (Bài viết không quá 1 trang giấy thi). 1 Trước hiện tượng cá chết dọc theo bờ biển các tỉnh miền Trung (trong tháng 4 năm 2016), từ Hà Tĩnh đến Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế, hãy phát biểu suy nghĩ của anh – chị về những tác hại của hiện tượng ấy đến đời sống hiện nay và ý thức bảo vệ môi trường. 1.1 Giới thiệu vấn đề: - Hiện tượng cá chết hàng loạt và ô nhiễm môi trường đang là những vấn đề rất nóng bỏng hiện nay, có ảnh hưởng lớn đến đời sống của nhân dân. 1.2 Phân tích, bàn luận: - Nguyên nhân: + Môi trường bị ô nhiễm, có yếu tố gây độc trong môi trường (đây là nguyên nhân chính). + Do dịch bệnh. - Hậu quả: + Ăn phải cá chết nhiễm độc sẽ ảnh hưởng nguy hiểm đến sức khỏe. + Ảnh hưởng trầm trọng đến đời sống kinh tế của ngư dân quanh, họ mất đi nguồn thu nhập chính nuôi sống cả gia đình. + Ảnh hưởng lớn tới sự phát triển ngành đánh bắt hải sản và dịch vụ của nước ta về du lịch ở các bãi biển xung quanh nơi này. + Nếu tiếp tục để xảy ra tình trạng này thì có nguy cơ làm giảm khả năng xuất khẩu cá sang nước ngoài. + Môi trường biển là một bộ phận của môi trường Việt Nam, sự ô nhiễm môi trường biển đe dọa đến môi trường đất liền xung quanh chúng ta, kéo theo nhiều hậu quả khó lường trước được. 1.3 Bài học nhận thức và hành động:

- Mỗi người cần nhận thấy vai trò quan trọng của biển và trách nhiệm của bản thân trong việc bảo vệ môi trường biển. - Thực hiện hành động nhỏ nhưng có ý nghĩa lớn trong chiến dịch làm sạch biển: thu rác thải, vứt đúng nơi quy định, .. - Bảo vệ biển là bảo vệ môi trường sống trong hiện tại và tương lai. Phong trào làm sạch biển, làm sạch môi trường cần được lan tỏa, cần sự vào cuộc tích cực chủ động của mỗi cá nhân để bảo vệ cuộc sống của chính mình. - Cần có biện pháp xử lí nghiêm khắc các hành vi gây ô nhiễm môi trường biển nói riêng và môi trường sống nói chung. CẨM KHÊ PHÚ THỌ Suy nghĩ của anh/chị về ý kiến: “Thế hệ trẻ ngày nay cần biết nói lời cảm ơn, lời xin lỗi” Giải thích ý kiến: Cám ơn: Hành động xuất phát từ tấm lòng chân thành của chủ thể hướng tới đối tượng giúp đỡ mình và mình thấy biết ơn và trân trọng những việc làm đó của đối tượng. Xin lỗi: hành động khi mình làm sai, có lỗi với ai đó. Cám ơn và xin lỗi là một biểu hiện văn hóa, là thái độ văn minh, lịch sự trong quan hệ xã hội Ý kiến trên là một định hướng cụ thể về cách ứng xử văn minh, lịch sự, tốt đẹp. Phân tích, chứng minh: - Tác dụng của hành động cảm ơn và xin lỗi: + Lời cám ơn và xin lỗi khi được nói một cách chân thành, chẳng những phản ảnh phẩm chất văn hóa mà còn làm cho mọi người xích lại gần nhau hơn. + Lời cám ơn hay lời xin lỗi không chỉ đem niềm vui tới người nhận, chúng còn giải tỏa những khúc mắc, làm dịu đi những cơn nóng giận, và con người cũng nhờ đó mà sống vị tha hơn. - Thực trạng: Trước đây, việc nói lời cám ơn hay xin lỗi nhau là chuyện bình thường, cám ơn và xin lỗi trở thành một trong các chuẩn mực để đánh giá tư cách của một người. Tiếc rằng những năm gần đây, lời cám ơn và xin lỗi như có xu hướng giảm xuống trong giao tiếp xã hội, đặc biệt ở trong giới trẻ. - Nguyên nhân: + Do sự lỏng lẻo của chuẩn mực ứng xử. + Do đời sống công nghiệp hóa làm con người thay đổi.

+ Do việc giáo dục chưa thật sự nghiêm khắc để hình thành thói quen nói cảm ơn, xin lỗi ( HS tìm dẫn chứng chứng minh: tình trạng ách tắc giao thông khiến con người hay va chạm nhau, thay vì nói lời xin lỗi thì con người thường tp tiếng qua lại với nhau dẫn đến hậu quả xô sát, đánh nhau, thậm chí có những hậu quả đáng tiếc xảy ra) . - Giải pháp: + Cần có cái nhìn đúng đắn về cuộc sống và thái độ của bản thân mình với mọi người xung quanh. + Tuyên truyền, giáo dục, biểu dương lối sống đẹp, văn minh trong ứng xử, nhất là hành động cảm ơn và xin lỗi. + Người lớn phải là những tấm gương để con trẻ học theo và noi theo. Bình luận, mở rộng: - Ông bà ta từ xưa đã dạy: "Lời nói không mất tiền mua/ Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau". Nói "cảm ơn", "xin lỗi" là thực sự cần thiết và quan trọng hơn là cần biết nhân lên những hành vi đẹp, khắc phục những sai lầm, khuyết điểm của bản thân. - Phê phán thái độ vô ơn, vô trách nhiệm, thiếu tiếp thu khi mắc sai lầm. Bài học nhận thức và hành động: - Cần hình thành thói quen ứng xử văn minh, lịch sự từ những việc nhỏ nhất là biết nói "cảm ơn" và "xin lỗi". - Liên hệ bản thân. CHÍ LINH HẢI DƯƠNG Trong một buổi diễn thuyết đầu năm học, Bryan Dison – Tổng giám đốc tập đoàn Coca Cola đã nói chuyện với sinh viên về mối tương quan giữa nghề nghiệp với những trách nhiệm của con người và có ý kiến rằng: Bạn chớ để cuộc sống trôi qua kẽ tay vì bạn cứ đắm mình trong quá khứ hoặc ảo tưởng về tương lai. Chỉ bằng cách sống cuộc đời mình trong từng khoảnh khắc của nó, bạn sẽ sống trọn vẹn từng ngày của đời mình. Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bày tỏ suy nghĩ của mình về ý kiến trên? 1.1 Giải thích: - "Để cuộc sống trôi qua kẽ tay": lãng phí thời gian, tuổi trẻ, khiến cho cuộc sống buồn tẻ...

- "Quá khứ": là những gì đã qua, "đắm mình trong quá khứ": tôn thờ quá khứ, coi quá khứ là những điều tốt đẹp nhất. - "Tương lai": những gì còn ở phía trước, còn chưa tới; "ảo tưởng về tương lai": vẽ ra một tương lai rực rỡ, như ý. => Câu 1: Là lời chia sẻ, nhắc nhở mỗi bạn trẻ đừng lãng phí tuổi trẻ, lãng phí cuộc đời mình bằng việc mải mê với những điều đã qua hoặc những gì còn chưa tới - những thứ ngoài tầm tay mình. - "sống trọn vẹn từng ngày": tận hiến và tận hưởng. => Ý kiến là lời khuyên đúng đắn, ý nghĩa: sống hết mình với hiện tại để cuộc đời mình ý nghĩa hơn. Với các bạn sinh viên, thì sống hết mình trong hiện tại là không ngừng học tập và rèn luyện cả về thể chất lẫn tinh thần. 1.2 Phân tích, chứng minh, bình luận: - Quá khứ là những thứ đã qua, không bao giờ quay trở lại. Dù quá khứ tươi đẹp, huy hoàng hay khổ đau, thất bại thì cũng không thay đổi được. Vì vậy, nếu cứ đắm chìm trong quá khứ, ru mình giữa vinh quang hay tự dằn vặt trách móc mình, nuối tiếc quá khứ ấy cũng chỉ khiến chúng ta lãng quên, bỏ lỡ những cơ hội, những điều tốt đẹp ở hiện tại. - Tương lai là cái chưa đến, sắp đến và sẽ đến. Tương lai phụ thuộc vào hành động của chúng ta ở hiện tại. Nếu chúng ta biết cố gắng, nắm bắt thời cơ, không ngừng phấn đấu ở hiện tại, sẽ được hưởng thành quả ở tương lai. Nếu hiện tại lười biếng, ỷ lại, trì trệ, chắc chắn tương lai sẽ đói nghèo,... - Sống, cống hiến, học tập và lao động cũng cần đi liền với hưởng thụ. Biết nâng niu, trân trọng những giá trị vật chất và tinh thần của cuộc sống ở hiện tại cũng là điều quan trọng và cần thiết. => Ý kiến trên hoàn toàn đúng đắn và có ý nghĩa giáo dục sâu sắc. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Về nhận thức: + Không ngừng học tập và rèn luyện để tạo dựng tương lai vững chắc, không để ngày tháng trôi qua vô nghĩa. + Không ỷ lại, chủ quan dựa vào quá khứ; không ảo tường, trông chờ vào sự giúp đỡ của người khác hay một dịp may bất ngờ. + Mạnh dạn thử sức mình và sáng tạo, đưa kiến thức vận dụng vào thực tế. - Về hành động: + Xây dựng mục tiêu và kế hoạch cụ thể cho tương lai.

+ Năng động, sáng tạo, tận dụng tối đa thời gian cho học tập và tham gia các hoạt động xã hội tích cực. + Tránh xa những tệ nạn xã hội và những ham mê vô bổ, có hại cho sức khỏe và đạo đức. ĐA PHÚC LẦN 1 Có ý kiến cho rằng: "Phép lịch sự chính là tấm giấy thông hành cho phép bạn đến mọi vùng đất, mọi văn phòng, mọi ngôi nhà và mọi trái tim trên thế giới". Anh (chị) hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) bày tỏ suy nghĩ về ý kiến trên. 1.1 Giải thích: - “Phép lịch sự”: Cách ứng xử, hành vi ứng xử, giao tiếp lễ phép, thanh lịch, có văn hóa ... - “tấm giấy thông hành”: giấy đi đường cho phép đến được nhiều nơi. -> Ý nghĩa của câu nói: Khẳng định sức mạnh của phép lịch sự bởi nó là giấy thông hành nối kết con người với cuộc sống, với thế giới, và với mọi trái tim. 1.2 Phân tích, bình luận: - Những biểu hiện của phép lịch sự: Luôn mỉm cười; biết nói lời cảm ơn, xin lỗi đúng lúc; biết lắng nghe người khác; tôn trọng những sở thích, cá tính của người khác; tôn trọng những nét văn hóa của các dân tộc khác... - Giao tiếp, ứng xử lịch sự giúp ta dễ dàng tiếp cận với những người xungquanh, dù người đó khác biệt về sắc tộc, màu da... làm tăng tính hiệu quả trong giao tiếp. - Lịch sự cũng là một trong những biểu hiện của lòng tốt, của văn hóa, nếu ta mở lòng thì thế giới xung quanh ta sẽ rộng mở...khiến nâng cao giá trị của bản thân và làm mối quan hệ giữa người với người, giữa các dân tộc trở nên tốt đẹp. - Nếu thiếu phép lịch sự thì con người trở nên lạc lõng, thậm chí là vô cảm, bị đánh giá là thiếu văn hóa... -> Phê phán lối ứng xử thiếu lịch sự đồng thời cũng ca ngợi lối ứng xử lịch sự của một số HS, một số người trong XH. 1.3 Bài học: - Cần học phép lịch sự và giữ gìn phép cư xử văn minh, lịch sự mọi lúc, mọi nơi. ĐA PHÚC LẦN 2 Câu 1. (3.0 điểm) Có ba cách để tự làm giàu mình: mỉm cười, cho đi và tha thứ. (Theo Hạt giống tâm hồn - NXB Tổng hợp TP HCM, 2008)

Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của mình về quan niệm trên. 1 Có ba cách để tự làm giàu mình: mỉm cười, cho đi và tha thứ. 1 Giải thích: - Tự làm giàu mình: tự nuôi dưỡng và bồi đắp tâm hồn mình. Mỉm cười: biểu hiện của niềm vui, sự lạc quan, yêu đời. Cho đi: là biết quan tâm, chia sẻ với mọi người. Tha thứ: là sự bao dung, độ lượng với lỗi lầm của người khác. - Ý cả câu: Tâm hồn con người sẽ trở nên trong sáng, giàu đẹp hơn nếu biết lạc quan, sẻ chia và độ lượng với mọi người. 1.2 Phân tích, chứng minh: - Lạc quan, yêu đời giúp con người có sức mạnh để vượt lên những khó khăn, thử thách trong cuộc sống, có niềm tin về bản thân và hướng đến một khát vọng sống tốt đẹp. - Biết quan tâm, chia sẻ là con người đã chiến thắng sự vô cảm, ích kỷ để sống giàu trách nhiệm và yêu thương hơn. Mang lại niềm vui cho người khác ta cũng sẽ thấy thanh thản trong tâm hồn, được sự tin yêu, tôn trọng của mọi người và chắc chắn khi ta gặp khó khăn cũng sẽ nhận được sự giúp đỡ của người khác. - Biết bao dung, độ lượng, con người sẽ trút bỏ đau khổ và thù hận để sống thanh thản hơn và mang lại niềm vui cho mọi người. - Ngoài sự lạc quan, sẻ chia, độ lượng con người còn có thể bồi đắp, và nuôi dưỡng tâm hồn mình bằng những ứng xử tốt đẹp khác. Học sinh lấy ví dụ cụ thể để chứng minh. 1.3 Bàn luận mở rộng, liên hệ bản thân: - Khẳng định tính đúng đắn của vấn đề. - Phê phán những con người sống nhỏ nhen, ích kỉ, vô cảm. - Bài học nhận thức và hành động: Sự giàu có về tâm hồn có ý nghĩa quyết định sự hoàn thiện nhân cách của mỗi người. Cần có ý thức gìn giữ và bồi đắp để đời sống tinh thần, tình cảm của bản thân không bị xói mòn và chai sạn bởi mặt trái của cuộc sống hiện đại. Để làm được điều đó, phải bắt đầu từ những thái độ sống tích cực, có ý nghĩa với mình và mọi người. - Liên hệ bản thân. ĐẶNG THÚC HỨA NGHỆ AN Câu 1. (3,0 điểm)

“Ông trồng chè khoe họ được uống chè từ khu trồng sạch nhà quây riêng dành cho gia đình, khu còn lại tất nhiên là chè bẩn để bán. Bà bán rau cũng hân hoan nói nhà mình được ăn rau ở khu trồng sạch, khu nhiều thuốc là để bán. Ông bán thịt lợn cũng vậy. Nhưng họ không thể cả đời chỉ uống trà, ăn rau hay ăn thịt, họ uống trà sạch nhưng vẫn phải ăn rau bẩn của kẻ khác, ăn rau nhà sạch nhưng vẫn ăn thịt bẩn của kẻ khác… Chúng ta đang giết nhau trong khi cảm thấy an tâm đã bảo vệ được gia đình mình ở một góc nhỏ hẹp hòi…” (Chia sẻ của Trần Nhất Hoàng - cựu thành viên ban nhạc Bức Tường khi nhắc đến kỷ niệm về cố nhạc sỹ Trần Lập). Anh chị hãy trình bày suy nghĩ của mình về thực trạng được nói đến trong đoạn trích trên bằng bài viết (khoảng 600 chữ)? 1 Thực phẩm bẩn. 1 Giải thích: - Thế nào là thực phẩm bẩn (là những thực phẩm chứa các chất độc hại, tác động tiêu cực đến sức khỏe và tính mạng con người. - “Tính ích kỷ, hẹp hòi” là bản tính chỉ nghĩ đến lợi ích của bản thân, lợi ích trước mắt mà không nghĩ đến lợi ích lâu dài, lợi ích của người khác. -> Đoạn trích trên đã nói đến thực trạng một bộ phận người dân khi sản xuất, vì tính ích kỷ, hẹp hòi và độc ác nên chỉ chú ý đảm bảo an toàn cho thực phẩm mình dùng, còn thực phẩm đem bán, cho thì không quan tâm. -> Đoạn trích trên là lời chia sẻ đầy xót xa của cựu thành viên ban nhạc Bức TườngTrần Nhất Hoàng về hiện tượng biến chất trong lương tâm của những người làm nhiệm vụ sản xuất, cung cấp nhu cầu vật chất cho xã hội. Đó là sự lo lắng sâu sắc trước thái độ không màng đến sức khỏe người tiêu dùng thực phẩm. những người nông dân hàng ngày vẫn tạo ra hàng nghìn, hàng tỉ tấn “ thực phẩm bẩn” làm ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. 2 Bàn luận vấn đề: - Bàn luận thực trạng về thực phẩm bẩn và tính ích kỷ, hẹp hỏi của một bộ phận người trong xã hội. "Trên thực tế, không chỉ có người dân sản xuất nhỏ lẻ để bán mà còn có các nhà máy, xí nghiệp sản xuất hàng loạt sản phẩm kém chất lượng, những thực phẩm độc hại cung cấp cho người tiêu dùng nhằm thu lợi. Bộ phận người này chỉ chú ý đảm bảo an toàn cho những thực phẩm mà mình sử dụng hàng ngày còn coi thường chất lượng của sản phẩm đem bán, tiêu thụ." (dẫn chứng). - Bàn luận về nguyên nhân và hậu quả của thực trạng nói trên.

- Nguyên nhân khiến những người tiêu dùng không quan tâm sức khỏe của người khác chính là vấn đề lợi nhuận. Vì lợi nhuận nên khi trồng trọt, chăn nuôi họ thường sử dụng các loại chất kích thích, các hóa chất độc hại thì cây trồng vật nuôi sẽ phát triển nhanh, ít sâu bệnh, nhanh thu lợi. Đi liền mục đích lợi nhuận chính là sự xuống cấp về lương tâm, đạo đức và là biểu hiện của một trình độ nhận thức hẹp hòi, ích kỷ. - Hậu quả của việc chỉ nghĩ đến bảo vệ mình và xem thường sức khỏe, tính mạng của người khác là tình trạng mọi người đang tìm cách giết hại lẫn nhau, vì "chúng ta không thể cả đời chỉ uống trà, ăn rau hay ăn thịt, họ uống trà sạch nhưng vẫn phải ăn rau bẩn của kẻ khác, ăn rau nhà sạch nhưng vẫn ăn thịt bẩn của kẻ khác… Chúng ta đang giết nhau trong khi cảm thấy an tâm đã bảo vệ được gia đình mình ở một góc nhỏ hẹp hòi…”. - Trong phần này, nên lấy dẫn chứng từ những sự việc gây phẫn nộ như tiêm thuốc siêu nạc, thuốc an thần, tiêm thuốc chất salbutamol… là nguyên nhân gây ra biến tướng về mặt sức khỏe, thậm chí là nguyên nhân của bệnh ung thư. - Giải pháp: + Nâng cao ý thức, tuyên truyền về nhận thức của người sản xuất trong xã hội về vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm và đảm bảo sức khỏe của xã hội + Tăng cường kiểm soát, ra những quy định xử phạt các cơ quan sản xuất thực phẩm bẩn nghiêm minh từ nhà nước. + Mỗi cá nhân cần tỉnh táo hơn trong việc lựa chọn thực phẩm cho mình và gia đình. 3 Bài học nhận thức và hành động: - Nêu cao ý thức tự giác trong việc cung cấp thực phẩm sạch, an toàn cho mình và cho người khác - Lên án những kẻ chạy theo lợi ích trước mắt, xem thường sức khỏe, tính mạng người khác… Những bài học này cần đưa ra một cách tự nhiên, chân thành, tránh sáo rỗng, hô khẩu hiệu. DĨ AN BÌNH DƯƠNG Câu 1. (3,0 điểm) “Bằng cấp chỉ là một tấm thẻ vào cửa của một trường thi rất nghiệt ngã – đó là thực tiễn cuộc sống.” (02/02/2016 – Báo KHTĐ Online – TS.Phạm Gia Minh) Viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị qua nhận định trên.

1 “Bằng cấp chỉ là một tấm thẻ vào cửa của một trường thi rất nghiệt ngã – đó là thực tiễn cuộc sống.” 1.1 Giải thích: - Bằng cấp: một giấy chứng nhận đã hoàn thành một chương trình học nào đó, chứng tỏ bạn đã đạt đến trình độ đó về mặt nhận thức, kĩ năng. Tuy nhiên, bằng cấp mới chỉ là sự chứng nhận trên lí thuyết. - Tấm thẻ vào cửa: giấy thông hành, mở đầu đón chào. - Trường thi nghiệt ngã đó là thực tiễn cuộc sống: cuộc đời thật,đòi hỏi chúng ta bắt tay vào làm, tạo ra sản phẩm thật sự. => Ý nghĩa của câu nói: bằng cấp không phải là tất cả, không phải có tấm bằng tốt là có thể xong. Học kiến thức sách vở không đảm bảo cho mọi thành công mà phải ra đời,va chạm thực tế với muôn mặt của nó mới khẳng định được tấm bằng của bạn thật sự hiệu quả hay không. 1.2 Phân tích, chứng minh, bình luận: - Bằng cấp là kết quả của những năm tháng miệt mài bên sách vở, dưới mái trường. Kết quả học tập ấy sẽ là cơ sở, là bước đệm cho công việc sau này. Bằng cấp với kết quả tốt sẽ mang đến nhiều cơ hội việc làm tốt hơn so với người không có bằng cấp. - Tuy nhiên, thực tiễn cuộc sống không luôn nảy sinh những vấn đề phức tạp, có nhiều thử thách, luôn đặt ra yêu cầu cao và phải thường xuyên thay đổi để thích nghi, đáp ứng ngày càng tốt nhu cầu của xã hội. Vì vậy, chỉ bằng cấp thôi chưa đủ, chúng ta cần phải có thêm kinh nghiệm, mà kinh nghiệm chỉ có được khi chúng ta tự mình trải nghiệm. - Thực tế cho thấy, tỉ lệ thất nghiệp ở bộ phận có đào tạo, có tri thức hiện nay là khá cao. Như vậy, trong tuyển dụng, sự cạnh tranh là rất lớn. Chỉ những ai có kiến thức thực sự và biết vận dụng hiệu quả những kiến thức đó vào thực tiễn mới có thể tồn tại. Nếu chỉ học suông, không áp dụng được vào thực tế, chắc chắn sẽ bị đào thải. - Thành công của một người phải được tính bằng thước đo đặc biệt - không phải kết quả trên giấy tờ - mà là những giá trị họ mang lại cho tập thể, gia đình, xã hội. VD: 1 kĩ sư nông nghiệp giỏi phải nghiên cứu, sáng tạo ra các loại giống cây trồng, vật nuôi năng suất cao, phù hợp trên nhiều điều kiện tự nhiên; 1 bác sĩ giỏi phải cứu chữa thành công cho nhiều người bệnh,... 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Nhận thức rõ giá trị của bằng cấp, không ngừng trau dồi kiến thức, kĩ năng để luôn đáp ứng được yêu cầu của thời đại.

- Học đi đôi với hành, không chỉ học từ sách vở và còn phải học từ cuộc đời, từ thực tiễn. ĐÔ LƯƠNG 2 NGHỆ AN Câu 1(3đ) Suy nghĩ của anh, chị về quan niệm Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình của Tố Hữu. 1 Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình 1.1 Giải thích: - Sống: không chỉ là trạng thái vật lí mà còn là quá trình giao hòa với mọi người với những cung bậc tình cảm, cảm xúc khác nhau. - Cho: đem cái mình có đến cho người khác mà không cần lấy lại gì. - Nhận: hưởng thụ về vật chất, tinh thần. => Câu nói nhắc nhở một lối sống đẹp, sống có ý nghĩa: biết yêu thương, quan tâm giúp đỡ mọi người, sống có trách nhiệm. 1.2 Phân tích, chứng minh, bàn luận: a. Vì sao sống là phải biết cho đi? - Không ai hoàn hảo, cũng như không điều gì trọn vẹn. Trên đời luôn có những người kém may mắn, những người có điều kiện tốt hơn hãy cho đi một chút để khoảng cách được rút ngắn lại. - Cho đi là nhân lên giá trị, cho đi sẽ còn mãi. - Biết đồng cảm với mọi người xung quanh. Biết đặt bản thân vào vị trí của người khác để thấu hiểu. - Ai cũng mong được nhận những điều tốt đẹp, nhưng trước khi nhận lại thì phải cho đi đã. Nếu là con chim chiếc lá Con chim phải hót chiếc lá phải xanh Lẽ nào vay mà không trả Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình. b. Biểu hiện sống là cho: - Cho đi sự yêu thương, quan tâm: + Những tấm lòng vàng giúp đỡ con em các gia đình khó khăn như trong chương trình Đèn đom đóm, Cặp lá yêu thương. Khẩu hiệu của nó là “Trao cơ hội đi học, cho cơ hội đổi đời”. Cho đi một chút nhưng với người nhận nó là cả một tương lai rộng mở.

+ Tình yêu thương là thứ quan trọng nhất trên cuộc đời. Có ai sống được mà không yêu, đó không chỉ là tình yêu đôi lứa nhỏ bé mà là tình yêu với con người và cuộc đời rộng lớn. Biết trao đi yêu thương cho nhau, thế giới sẽ không còn thù hận, khổ đau. - Không cần trao những điều lớn lao mà hãy bắt đầu bằng những gì giản dị, đời thường nhất. Có khi chính những thứ tưởng như không có giá trị ấy lại vô giá với ngững người được nhận. - Không phải đợi đến lúc mình có gì trong tay mới nghĩ đến chuyện cho đi. Bản thân chúng ta là những món quà vô giá của tạo hóa, cho những gì xuất phát từ tấm lòng chân thật luôn luôn đáng quý. c. Kết quả của sự cho đi mà không vị kỉ: - Biết quan tâm, yêu thương đồng loại. - Nuôi dưỡng tình cảm tốt đẹp với mọi người. Giúp đỡ được người khó khăn, thức tỉnh những người lúc trước chưa biết yêu thương. - Nếu chỉ giữ bo bo cho riêng mình, chẳng mấy mà lở, cho đi là còn mãi với con người và với cuộc đời. - Có những người cho đi nhưng nhằm thực hiện mưu đồ cá nhân, hòng kiếm lợi. Ví dụ làm từ thiện để lăng xê danh tiếng, tổ chúc chương trình thiện nguyện để thu lợi về cho mình. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Sống là phải biết cho đi, chân thành, không toan tính. - Tạo lập ra nhiều giá trị để có cơhội được cho đi. - Nếu là người nhận thì trân trọng, nâng niu những gì người khác đã cho mình. - Như thần thoại Ấn Độ, sau khi nhận phải biết đáp đền. ĐỒNG BÀNH LẠNG SƠN Câu 1 (3 điểm) Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 400 từ) bày tỏ quan điểm của anh/chị về ý kiến sau : Gập máy tính lại, tắt điện thoại đi. Hãy giao tiếp nhiều hơn với xã hội và tận hưởng với cuộc sống thực tại. 1 Bày tỏ quan điểm về ý kiến: Gập máy tính lại, tắt điện thoại đi. Hãy giao tiếp nhiều hơn với xã hội và tận hưởng với cuộc sống thực tại. 1 Giải thích: - "Máy tính" "điện thoại": là những thiết bị công nghệ hiện đại, giúp kết nối con người với con người. Kết hợp với internet, nó tạo nên một cuộc sống khác, một "thế giới khác", gọi là mạng xã hội - "mạng ảo" - "thế giới ảo".

- Tận hưởng cuộc sống thực tại - cuộc sống bên ngoài mạng xã hội, như làm việc mình thích, dành thời gian cho người mình yêu thương, tham gia các hoạt động xã hội,... -> Ý kiến trên là một thông điệp giàu ý nghĩa, giúp con người thoát ra khỏi cuộc sống ảo và sống với cuộc đời thực. 2 Phân tích, bàn luận vấn đề: a Vấn đề sử "nghiện" máy tính, điện thoại hiện nay: * Thực trạng: - Con người trong thời đại ngày nay đang sống trong một thế giới số, nơi mọi hoạt động từ những sinh hoạt thường ngày đến những sự kiện đặc biệt, từ công việc đến vui chơi giải trí, chúng ta đều tự gắn chặt với thế giới số. Mạng xã hội đã trở thành một phần của đời sống hiện đại, nhất là giới trẻ. * Nguyên nhân: Cuộc sống ảo luôn chứa đựng nhiều điều bất ngờ, thú vị, rất nhiều cách thức để giải trí, con người được tự do thể hiện mình nên họ dễ bị cuốn hút về phía ấy. * Hệ quả: - Con người do đó gắn chặt cuộc sống với môi trường “ảo” internet, không quan tâm tới thế giới thực tại quanh mình. - Làm giảm bớt quỹ thời gian học tập, làm việc, nghỉ ngơi, giải trí. - Cuộc sống của họ diễn ra trên Facebook, Twitter, Youtube…họ tự cô lập mình với thế giới thực, buồn vui bị phụ thuộc nhiều vào mạng ảo, dễ mắc bệnh ảo tưởng, cũng dễ bị "ném đá",...dẫn đến stress. b Vì sao nên giao tiếp nhiều hơn với xã hội và tận hưởng cuộc sống thực tại? - Cuộc sống thực tế sinh động, chân thật và có nhiều mối quan hệ thú vị hơn. "Nước xa không cứu được lửa gần". Khi gặp khó khăn, những bạn bè trong đời thực sẽ giúp đỡ ta được nhiều hơn những người bạn ảo. - Những niềm vui, những cách giải trí, hưởng thụ cuộc sống thực cũng vô cùng phong phú, hấp dẫn. => Vấn đề đặt ra trong ý kiến trên vô cùng xác đáng, cần thiết và là tiếng chuông cảnh tỉnh với tất cả chúng ta. 3 Bài học nhận thức và hành động: - Nhận thức: Xã hội hiện đại không thể thiếu công nghệ. Phát minh công nghệ nâng cao chất lượng sống. Thời đại càng văn minh, con người càng không thể xa rời máy tính, điện thoại và internet. Cuộc sống hiện đại cần công nghệ nhưng không nên lạm dụng mà cần có thời gian và cách thức sử dụng hợp lí, hài hòa.

- Hành động: Giảm bớt thời gian vào mạng xã hội, tích cực học tập, lao động công ích, đọc sách, tham gia hoạt động xã hội,... để nâng cao sức khỏe, trí tuệ và bồi dưỡng tinh thần. ĐỒNG LẬU LẦN1 Hiện nay, một số dòng sông của nước ta đang bị ô nhiễm nghiêm trọng. Anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của mình về hiện tượng trên. 1 Viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của mình về hiện tượng một số dòng sông của nước ta đang bị ô nhiễm nghiêm trọng. * Yêu cầu kĩ năng: Thí sinh biết cách viết bài văn nghị luận xã hội về một hiện tượng đời sống. Bố cục rõ ràng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, diễn đạt. * Yêu cầu kiến thức: Học sinh có thể trình bày theo những cách khác nhau. Dưới đây là một số gợi ý cơ bản, giám khảo cần cân nhắc thực tế bài làm của thí sinh để vận dụng cách cho điểm hợp lí, chính xác. a Nêu được vấn đề cần nghị luận - Giới thiệu vấn đề cần nghị luận. 0, 5 b Giải thích - Dòng sông bị ô nhiễm: Dòng sông bị chất thải, chất độc hại xâm nhập, không còn sự trong xanh tự nhiên vốn có. c Phân tích, bình luận * Thực trạng: - Hiện nay, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm sông ngòi là một bài toán chưa có lời giải đáp cuối cùng, đặc biệt là đối với một đất nước đang phát triển như nước ta. - Một số con sông chịu sự ô nhiễm nặng nề như: Lưu vực sông Cầu, lưu vực sông Nhuệ, lưu vực sông Đồng Nai, sông Sài Gòn, sông Tiền Giang. * Tác hại 0,5 - Thực trạng trên ảnh hưởng đến môi trường sinh thái…, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của con người, đặc biệt là vấn đề sức khoẻ. * Nguyên nhân - Khách quan: Do mưa, bão, lũ lụt, làm mất sự trong sạch, khuấy động những chất bẩn trong hệ thống cống rãnh. Do các sản phẩm hoạt động sống của sinh vật, kể cả xác chết của chúng. - Chủ quan: Do con người và những hoạt động sống của con người. Đây là nguyên nhân chính.

+ Chất thải từ sinh hoạt của những khu dân cư... + Từ các hoạt động sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, ngư nghiệp... + Từ các bệnh viện… =>Tất cả đều xả ra sông. Có thể chưa qua xử lí, hoặc xử lí chưa đảm bảo, khiến nguồn nước sông bị ô nhiễm nặng nề. * Bàn luận mở rộng, nâng cao vấn đề. Có thể đưa ra lời cảnh báo, kêu cứu của môi trường. d Bài học nhận thức, hành động của bản thân 0,5 - Đây là vấn đề bức xúc, có tính thời sự thiết thực, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và sức khoẻ cộng đồng. Vì vậy, chúng ta hãy cùng chung tay bảo vệ môi trường nói chung, môi trường nước nói riêng. - Các cơ quan chức năng cần kiểm soát kịp thời và xử lí nghiêm những nhà máy, xí nghiệp, bệnh viện, khu dân cư... chưa xử lí chất thải đúng tiêu chuẩn đã xả ra sông, ngòi… - Đặc biệt, thế hệ trẻ hãy tình nguyện là những tuyên truyền viên đi đầu trong công cuộc bảo vệ môi trường. ĐÔNG DU ĐĂK LẮK Câu 1 (3,0 điểm) Biết tự khẳng định mình là một đòi hỏi bức thiết đối với mỗi con người trong cuộc sống hôm nay. Em hãy viết một bài văn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của mình về vấn đề trên. 1 Biết tự khẳng định mình là một đòi hỏi bức thiết đối với mỗi con người trong cuộc sống hôm nay. 1 Giải thích: - Khẳng định mình là phát huy cao nhất năng lực, in dấu ấn cá nhân trong không gian cũng như trong thời gian, cụ thể là trong môi trường và lĩnh vực hoạt động của riêng mình. - Ở các thời đại và xã hội khác nhau, việc tự khẳng định mình của con người vươn theo những tiêu chuẩn và lí tưởng không giống nhau. 2 Chứng minh, bình luận ý kiến: - Trong thời đại ngày nay, việc tự khẳng định mình mang một ý nghĩa đặc biệt, khi sự phát triển mạnh mẽ của nền văn minh vật chất đưa tới nguy cơ làm tha hóa con người, khiến con người dễ sống buông thả, phó mặc cho sự lôi cuốn của dòng đời.

Sự bi quan trước nhiều chiều hướng phát triển đa tạp của cuộc sống, sự suy giảm lòng tin vào lí tưởng dẫn đường cũng là những nguyên nhân quan trọng khiến ý thức khẳng định mình của mỗi cá nhân có những biểu hiện lệch lạc. - Khẳng định bản thân là biết đặt kế hoạch rèn luyện để có được những phẩm chất xứng đáng, đáp ứng tốt những yêu cầu của lĩnh vực hoạt động mà mình tham gia, có thể khiến cộng đồng phải tôn trọng. Tất cả, trước hết và chủ yếu, phải phụ thuộc vào chính năng lực của mình. Bởi thế, rèn luyện năng lực, bồi đắp năng lực cá nhân là con đường tự khẳng định mình phù hợp và đúng đắn. Mọi sự chủ quan, ngộ nhận, thiếu căn cứ không phải là sự tự khẳng định mình đúng nghĩa. - Khi khẳng định bản thân là khi chúng ta thực sự thuccs đẩy sự phát triển bền vững của cuộc sống, của xã hội. Sự khẳng định mình bước đầu không nhất thiết phải gắn liền với những kế hoạch đầy tham vọng. Nó có thể được bắt đầu từ những việc làm nhỏ trên tinh thần trung thực, trọng thực chất và hiệu quả. 3 Bài học nhận thức và hành động: - Về nhận thức: Không ngừng vươn lên tự khẳng định mình, nhất là trong khó khăn, thử thách. - Về hành động: + Đặt ra kế hoạch cụ thể, từng bước hoàn thiện bản thân. + Đặt ra các mục tiêu cụ thể trong cuộc sống và không ngừng nỗ lực vươn lên hoàn thành nó. ĐÔNG DU ĐĂK LĂK LẦN 2 Câu 1 (3,0 điểm): Trước lúc ra làm trưởng Ban Nội chính Trung ương, cố bí thư Nguyễn Bá Thanh dặn dò lãnh đạo Thành phố Đà Nẵng: "Hãy khát vọng chứ đừng tham vọng".Anh/chị hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) để bày tỏ suy nghĩ gì về lời dặn dò đó. 1 Hãy khát vọng chứ đừng tham vọng. 1 Giải thích: - Khát vọng là mong muốn, ước mơ những điều lớn lao, tốt đẹp với một sự thôi thúc phải hành động mạnh mẽ. Hướng tới khát vọng là hướng tới những điều tốt đẹp cho bản thân và cho cộng đồng. - Tham vọng là lòng ham muốn, mong ước quá lớn, vượt xa khả năng thực tế của con người, khó có thể đạt được, hoặc nó gắn với dục vọng cá nhân.

=> Về thực chất, lời dặn dò của Bí thư Nguyễn Bá Thanh khẳng định giá trị của khát vọng hướng đến cái chung, phê phán những tham vọng chỉ đem tới cái riêng cho mỗi con người. 2 Phân tích, đánh giá: - Phân tích ý nghĩa việc sống có khát vọng: + Khát vọng là một biểu hiện tâm lí mang tính tích cực, tốt đẹp của con người. Khát vọng xuất phát từ những mong ước làm nên cuộc đời hạnh phúc, không chỉ cho bản thân người đó mà còn cho những người xung quanh trong tương lai, thúc đẩy sự phát triển của xã hội, đất nước. (dẫn chứng) + Người có khát vọng là người nhận thức đúng đắn bản thân mình là ai, có thể làm gì cho mình và cho mọi người. Họ có trái tim say mê lý tưởng, có đầu óc tỉnh táo, nhận thức đúng, sai, lợi, hại. Họ có thể điều chỉnh và làm chủ bản thân mình. Vì thế, họ tránh được rủi ro trong cuộc sống. (dẫn chứng) + Khát vọng có thể thành hiện thực, có thể không. Khát vọng đem đến niềm tin, niềm lạc quan cho con người, tạo sức mạnh tinh thần để họ vượt qua thử thách. (dẫn chứng) - Phân tích tác hại việc sống trong tham vọng: + Tham vọng là hiện tượng tâm lý ít nhiều mang sắc thái tiêu cực. Khi đó, con người quá ham muốn đạt điều gì đó lớn lao cho riêng mình. Tham vọng xuất phát từ sự ích kỉ, từ lòng tham. Người có tham vọng chỉ muốn lợi cho bản thân, đôi khi không quan tâm lợi ích của người khác. Khi bị tham vọng làm mờ mắt, con người có thể làm hại người khác để đạt mục đích đề ra. (dẫn chứng) + Tham vọng xuất hiện khi con người không còn nhận thức đúng đắn về bản thân, mong ước những điều cao xa, ngoài khả năng của mình. Người có tham vọng sẽ bất chấp đúng sai, luật pháp, tình người để thực hiện bằng được ý muốn của mình. Vì thế, họ sẽ lãnh hậu quả khó lường. (dẫn chứng) + Khi không thực hiện được tham vọng, con người dễ rơi vào tâm lý xấu, bi quan, chán chường, thù ghét. (dẫn chứng) => Phê phán những người sống không có khát vọng, làm cho cuộc sống trở nên vô nghĩa, sống thừa; bị tham vọng làm cho mờ mắt, dễ đưa đến con đường tội lỗi, vi phạm pháp luật và đạo đức. 3 Bài học nhận thức và hành động: - Nhận thức: phải hiểu ý nghĩa của khát vọng và hậu quả của tham vọng. - Hành động: Có ý thức nỗ lực vươn lên, biết tỉnh táo để điều chỉnh hành vi sai trái. Biết đấu tranh với chính mình, biến tham vọng ích kỉ thành khát vọng cao đẹp.

ĐÔNG QUAN HÀ NỘI LẦN 1 Câu 1 (3,0 điểm) Hiện nay nhiều bạn trẻ có thói quen nghiện chụp ảnh “ tự sướng” để thể hiện bản thân, khẳng định cái tôi của mình. Bằng bài văn nghị luận khoảng 600 từ anh (chị) hãy trình bày suy nghĩ của mình về thói quen này của giới trẻ. 1 Hiện nay nhiều bạn trẻ có thói quen nghiện chụp ảnh “ tự sướng” để thể hiện bản thân, khẳng định cái tôi của mình. 1.1 Nêu vấn đề và giải thích: Chụp ảnh tự sướng (tiếng Anh gọi là selfie) dùng để chỉ thói quen tự chụp ảnh và cập nhật trạng thái đăng tải lên các trang mạng xã hội nhằm thu hút sự chú ý của mọi người. Nghiện chụp ảnh "tự sướng" trở thành căn bệnh dù đi đâu, ở đâu, làm gì, trong trang phục như thế nào cũng có thể chụp ảnh "tự sướng", nếu không chụp sẽ thấy khó chịu. 1.2 Bàn luận: a. Thực trạng: Hiện nay chúng ta bắt gặp hiện tượng các bạn trẻ giơ điện thoại lên chụp ảnh "tự sướng" bất cứ ở đâu, thậm chí cả nhà tắm, khi đi chùa, trong các cuộc họp hội nghị sang trọng, trong đám tang.... bất cứ thời gian nào, họ sẵn sàng "take and share" (chụp và chia sẻ). Sau khi chụp xong chỉnh sửa và nhiều người đăng tải, chia sẻ hình ảnh thông tin trên các trang mạng xã hội như Fecebook, Twitter, Intasgram... nơi bạn bè có thể "like" (ưa thích) và đưa ra những commet (lời nhận xét) về bức ảnh thông tin đó. Khi đăng tải những thông tin này bản thân người chụp hy vọng sẽ nhận được những lời tán dương, ngợi khen. Nhiều người nghiện chụp ảnh "tự sướng" thường bỏ ra nhiều thời gian để chụp được những bức ảnh sao cho hoàn hảo nhất không có bất cứ sai sót nào. Theo trang tin Daily Mirror đưa tin chàng trai trẻ người Anh tên là Danny Bowman (19 tuổi) chụp ảnh tự sướng từ lúc 15 tuổi. Hằng ngày anh dùng tới 10 tiếng chụp bằng điện thoại và chia sẻ lên trang mạng cá nhân với 200 bức ảnh. b. Hậu quả: - Mạng xã hội là thế giới ảo, những nội dung đăng tải có tính đa chiều giúp chúng ta tham khảo học tập, giải trí, nhiều khi thông tin không có đủ tin cậy, nhưng những ảnh hưởng của thông tin đó là thật. Nhiều người tin tưởng vào lời tán dương của cư dân mạng từ đó ảo tưởng về giá trị bản thân. Khi nhận được những lời nhận xét ác ý có thể gây ra những tổn thương về tinh thần.

- Việc ham mê chụp ảnh tự sướng mất nhiều thời gian ảnh hưởng tới công việc, học tập, bỏ lỡ những cơ hội tốt cho tương lai. - Chụp và đăng ảnh selfie có thể làm cản trở người xung quanh, gây cho người khác sự phiền phức. - Nhiều trường hợp bị kẻ xấu lợi dụng lắp ghép, chỉnh sửa, tống tiền gây ra những tổn hại về vật chất và tinh thần. (Học sinh đưa dẫn chứng minh hoạ) c. Nguyên nhân: - Một số bạn chụp ảnh "tự sướng" muốn khẳng định bản thân thực chất đang muốn khoe khoang mình. - Nghiện chụp hình "tự sướng" là một loại bệnh lí, là chứng ám ảnh, mặc cảm về ngoại hình, hoặc chứng bệnh tự yêu bản thân mình (theo nghiên cứu của các nhà khoa học trường Đại học Ohio) d. Giải pháp: - Mỗi chúng ta cần ý thức được việc sử dụng công nghệ thông tin hiện đại thế nào cho phù hợp và có ý thức văn hóa. - Phê phán những người có thói quen nghiện chụp ảnh "tự sướng". - Dành thời gian chụp ảnh tự sướng cho những công việc khác thiết thực hơn, tuyên truyền mọi người hiểu được những giá trị chân thực của cuộc sống. 1.3 Bài học, liên hệ bản thân: - Hạn chế chụp ảnh "tự sướng" và khoe ảnh trên các trang mạng xã hội. - Nên dành nhiều thời gian cho những việc làm có ích hơn. ĐÔNG QUAN HÀ NỘI Câu 1: (3,0 đ) Trình bày suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến sau: “Đừng oán ta không bằng ai, người không bằng ta vô số. Đừng khoe ta giỏi hơn người khác, người giỏi hơn ta rất nhiều. Muốn cầu tiến hơn người, ra đời phải biết nhìn về phái trước, vì nhìn xuống ta thấy hơn người nhưng nhìn lên ta là số không vĩ đại” (Viết khoảng 600 chữ) 1 “Đừng oán ta không bằng ai, người không bằng ta vô số. Đừng khoe ta giỏi hơn người khác, người giỏi hơn ta rất nhiều. Muốn cầu tiến hơn người, ra đời phải biết nhìn về phía trước, vì nhìn xuống ta thấy hơn người nhưng nhìn lên ta là số không vĩ đại” 1.1 Giải thích:

- Đừng oán ta không bằng ai, người không bằng ta vô số: nhiều người trong cuộc đời vẫn thường than thân trách phận rằng mình không may mắn, cuộc đời mình toàn những khổ đau, nên oán thán, thù ghét cuộc đời nhưng kì thực có nhiều người còn đau khổ, bất hạnh, kém may mắn hơn ta rất nhiều. - Đừng khoe ta giỏi hơn người khác, người giỏi hơn ta rất nhiều: Cuộc đời ai cũng có tự tôn, ai cũng biết tự hào về bản thân nhưng không chỉ có một mình mình giỏi, còn nhiều người giỏi hơn, chỉ là họ không thể hiện ra, hoặc trí thông minh của họ thể hiện ở một dạng khác. - Muốn cầu tiến hơn người, ra đời phải nhìn về phía trước, vì nhìn xuống ta thấy hơn người nhưng nhìn lên ta là số không vĩ đại: nhìn về phía trước để biết mình còn nhiều yếu kém, cần hoàn thiện bản thân. Nếu chỉ biết nhìn những người ở dưới mình, sẽ không bao giờ có chí cầu tiến vì cứ ngỡ mình giỏi, bản thân mình hoàn hảo, nhưng ở phía trên, còn vô số những người khác giỏi hơn nhiều, ta chỉ là số không vĩ đại, có to lớn thế nào đi chăng nữa thì cũng không có giá trị gì. => Câu nói nhắc nhở con người ta phải nhìn cuộc sống từ nhiều chiều, phải nhìn cuộc đời một cách toàn diện, có thái độc tích cực vì trên đời này còn nhiều người khổ hơn mình, phải khiêm tốn vì nhiều người giỏi hơn ta, phải biết nhìn về phía trước, biết tiến lên, vươn đến những đỉnh cao mới. 1.2 Phân tích, chứng minh, bình luận: a. Phải có thái độ tích cực với cuộc đời vì còn nhiều người bất hạnh hơn mình: - Con người ta sinh ra không được chọn hoàn cảnh, địa vị xuất thân nhưng hoàn toàn có quyền lựa chọn thái độ sống. Phải có thái độ sống tích cực, yêu đời, say mê với cuộc đời ngay cả khi tưởng chừng như không thể sống được nữa. - Ta hay chê cuộc đời mình bất hạnh, không may mắn, đó là khi chỉ biết bản thân mình, nhưng khi nhìn ra ngoài cuộc đời rộng lớn, còn biết bao người bất hạnh hơn ta nhiều, họ vẫn mỉm cười, vui sống, lạc quan và đóng góp những điều ý nghĩa cho cuộc đời: + Những người khuyết tật + Những người vô gia cư + Những người tị nạn, bệnh tật Liên hệ câu nói của Helen Keller: Tôi đã khóc khi không có giày để đi, cho đến khi nhìn thấy một người không có chân để đi giày. Cuộc đời luôn có những người cảm giác mình ở tận cùng khổ đau, chỉ là họ không biết, ở một nơi nào khác, trong cùng thời điểm đấy, còn vô vàn những người khổ đau hơn nhiều. Khi nghĩ rằng mình còn may mắn hơn vô số những người khác, bạn sẽ thấy yêu đời, cuộc đời đáng sống hơn.

b. Phải khiêm tốn vì người giỏi hơn ta rất nhiều: - Một lần khiêm tốn bằng bốn lần tự kiêu. Khiêm tốn không phải ta thấp hèn, yếu kém, mà biết giấu bản thân đi để học hỏi những điều hay từ người khác. - Xung quanh còn rất nhiều người giỏi, những kiến thức ta biết chỉ là một hạt cát giữa sa mạc mênh mông, biết mình yếu kém nghĩa là có tinh thần học hỏi, tự khoe mẽ sẽ chẳng bao giờ tiến bộ được. Ví dụ: những cuộc thi luôn là cuộc tranh tài của những người giỏi nhất, nhưng lại chỉ có một người chiến thắng, và người chiến thắng đó không chắc sẽ giành được vị trí số một trong những vòng tiếp theo. Điều đó có nghĩa là luôn có người giỏi hơn ta, nếu không muốn bản thân tự chết chìm trong những gì đã họ được, ta phải tiếp tục trau dồi. - Học tập là công việc cả đời. c. Phải luôn nhìn về phía trước để tiến lên: - Vì cuộc đời có nhiều người bất hạnh hơn ta nên nếu chỉ nhìn về phía dưới, ta cảm thấy tự thỏa mãn với những gì mình đang có, không bao giờ có ý thức tự nâng cao cuộc sống của mình hơn nữa. - Ta chỉ là một số không vĩ đại, giá trị của ta không được định đoạt bằng cái hào nhoáng bên ngoài mà chính là những nghị lực, ý chí, cố gắng ta đã để lại cho cuộc đời. Trong khi ta đang tự thỏa mãn thì ngoài kia, có biết bao nhiêu người cũng bằng ta, thậm chí điểm xuất phát của họ còn thấp hơn ta, nhưng học có chí tiến thủ, họ biết vươn lên, họ không dừng lại ngủ quên trên chiến thắng mà tiếp tục vươn tới những đỉnh cao. Cuộc đời là không ngừng cố gắng, cố gắng vượt qua mọi thử thách, trong đó vượt qua bản thân là chiến thắng vinh quang nhất. 1.3 Bài học và liên hệ bản thân: - Luôn nhìn cuộc đời, con người từ nhiều phía để có cách hành xử đúng. Luôn lạc quan, yêu đời, có chí tiến thủ và rèn luyện đức tính khiêm nhường. - Không ngừng cố gắng nhưng cũng phải biết tận hưởng cuộc đời. Trong những hoàn cảnh không thể vượt qua, có thể tìm sự giúp đỡ từ những người thân yêu. Khó khăn là một phần trong cuộc sống, và chia sẻ khó khăn với người khác, biết đâu bạn đang cho họ cơ may để yêu họ nhiều hơn. - Chia sẻ để cùng phát triển, cùng giỏi, cùng tiến lên. ĐÔNG THỤY ANH THÁI BÌNH LẦN 2 Câu 1: (3đ)

Theo thống kê Bộ Lao Động Thương binh xã hội, đầu năm 2016, trên cả nước có khoảng hơn 1000 000 người trong độ tuổi lao động không có việc làm, trong số đó có hơn 200 000 cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp. Là học sinh sắp tốt nghiệp lớp 12, trước thực trạng trên, anh/chị sẽ lựa chọn nghề phù hợp với năng lực thực tế của bản thân, chọn nghề đang được ưa chuộng trong xã hội hiện nay hay nhất quyết theo đuổi nghề mà mình yêu thích? Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của mình về việc lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai. 1 Lựa chọn nghề phù hợp với năng lực thực tế của bản thân, chọn nghề đang được ưa chuộng trong xã hội hiện nay hay nhất quyết theo đuổi nghề mà mình yêu thích? 1.1 Giải thích: - "Nghề": Là một lĩnh vực lao động mà trong đó, nhờ được đào tạo, con người có được những tri thức, những kỹ năng để làm ra các loại sản phẩm vật chất hay tinh thần nào đó đáp ứng được những nhu cầu xã hội và đem lại lợi ích thiết thực, lâu dài cho bản thân. - Nghề nghiệp là vấn đề gắn bó lâu dài với cuộc sống mỗi người: + Nếu lựa chọn đúng nghề, ta sẽ có niềm say mê, hứng thú với công việc, có cơ hội phát huy năng lực … + Nếu lựa chọn sai nghề ta sẽ mất cơ hội, công việc trở thành gánh nặng => Chọn nghề là một vấn đề quan trọng, có ảnh hưởng lớn tới tương lai của mỗi người. 1.2 Phân tích: - Đầu năm 2016, trên cả nước có khoảng hơn 1000 000 người trong độ tuổi lao động không có việc làm, trong số đó có hơn 200 000 cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp -> Tình trạng thất nghiệp ở nước ta đang rất đáng báo động bởi nó xảy ra phổ biến ở mọi lĩnh vực, số lao động không có việc làm lớn, đặc biệt tỉ lệ lao động có trình độ đại học, cao học khá cao. - Nguyên nhân do : tác động nền kinh tế, do cơ cấu đào tạo, do bản thân người lao động chưa đáp ứng được yêu cầu của công việc… - Vậy phải lựa chọn nghề nghiệp như thế nào? + Lựa chọn ngành nghề phù hợp với năng lực: phát huy được năng lực, có khả năng hoàn thành tốt công việc, có cơ hội thăng tiến, gặt hái được nhiều thành công. Nhưng nếu năng lực không đi cùng với đam mê, người ta có thể không hết lòng vì công việc. + Lựa chọn nghề đang được xã hội ưa chuộng: nếu tất cả đổ xô đi học cùng một ngành nghề cùng một lúc thì trong tương lai nó sẽ bão hòa hoặc gây mất cân đối trong cơ cấu lao động theo ngành nghề, gây thiếu nhân lực ở các ngành nghề khác.

+ Lựa chọn theo đuổi đam mê đến cùng: Có đam mê, chúng ta sẽ có động lực lớn để làm việc, vượt qua mọi khó khăn. Nhưng nếu chỉ đam mê mà không có năng lực, đam mê đó không giúp nuôi sống được bản thân, có ích cho xã hội thì nó là đam mê mù quáng, lựa chọn đó không đúng đắn. => Khi chọn nghề, cần: + Lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với năng lực và đam mê của bản thân. Tỉnh táo phân tích nhu cầu nhân lực của xã hội, tránh chạy theo những công việc thời thượng bởi nhu cầu xã hội biến đổi không ngừng. Không nên chọn nghề theo sở thích, sắp đặt của người khác; cũng không nên chạy theo những đam mê viển vông, xa vời, thiếu thực tế. 1.3 Bài học nhận thức, liên hệ bản thân: - Mỗi người cần có sự tìm hiểu kĩ lưỡng về xã hội, đánh giá đúng năng lực của bản thân và cân bằng với đam mê, sở thích để có định hướng nghề nghiệp từ sớm. - Gia đình, nhà trường, xã hội cần có các hoạt động hướng nghiệp hiệu quả cho con em mình. - Khi đã có định hướng, phải lập kế hoạch thực hiện và theo đuổi nó đến cùng để đạt được thành công. ĐÔNG THỤY ANH THÁI BÌNH Câu 1 (3 điểm) "Kính gửi thầy!... Xin thầy hãy dạy cho cháu rằng có thể bán cơ bắp và trí tuệ cho người trả giá cao nhất nhưng không bao giờ cho phép ai ra giá mua trái tim và tâm hồn mình". (Trích thư của Tổng thống Abraham Lincoln gửi hiệu trưởng trường nơi con ông theo học). Trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên. 1 "Kính gửi thầy!... Xin thầy hãy dạy cho cháu rằng có thể bán cơ bắp và trí tuệ cho người trả giá cao nhất nhưng không bao giờ cho phép ai ra giá mua trái tim và tâm hồn mình". 1 Giải thích: - “ Cơ bắp” và “trí tuệ”: sức khỏe và hiểu biết, năng lực, khả năng lao động và làm việc trong cuộc sống. - “Trái tim” và “tâm hồn”: là tình cảm, lương tâm, phẩm chất tốt đẹp có trong mỗi con người. => Nội dung câu nói: Chúng ta có quyền bán những sản phẩm do bàn tay và khối óc – cơ bắp và trí tuệ – của mình cho người khác với giá cả thoả thuận. Nhưng không bao giờ được bán trái tim và tâm hồn mình cho dù giá cao đến bao nhiêu đi chăng nữa. 2 Bàn luận: a * “Có thể bán cơ bắp và trí tuệ cho người ra giá cao nhất”:

- “Cơ bắp” và “trí tuệ” là sức khỏe, là hiểu biết, năng lực trong lĩnh vực cụ thể. Để có được nó không phải là điều dễ dàng, phải trải qua một quá trình học tập, rèn luyện và đúc kết lâu dài. - “Cơ bắp” và “trí tuệ” đó là thành quả lao động của chúng ta. Và chúng ta có quyền sử dụng nó, có quyền bán nó với giá cả phù hợp, để có thể tiếp tục tái tạo sức lao động, đảm bảo cuộc sống, nâng cao chất lượng cuộc sống. * “Nhưng không bao giờ được để cho ai ra giá mua trái tim và tâm hồn mình”: - Trái tim và tâm hồn của con người là thứ duy nhất không thể bán bởi vì đó là di sản tinh thần của mỗi người. “Trái tim” và “tâm hồn” chỉ có thể giàu lên khi nó biết cho đi, biết yêu thương, đồng cảm, sẻ chia với con người… - Bán “trái tim” và “tâm hồn” chẳng khác nào đánh mất đi bản thân, khiến chúng ta trở thành những người thiếu tình cảm, vô cảm, thờ ơ, thậm chí là sa ngã vào nhiều tệ nạn xã hội, gây tội ác cho xã hội. * Thực trạng: - Trong xã hội hiện nay, có nhiều người làm được điều mà Tổng thống Lin- Côn mong mỏi. Họ biết sử dụng bàn tay, trí tuệ của mình vào những công việc trong cuộc sống, mà vẫn giữ được phẩm chất tốt đẹp, lương tâm trong sáng. - Nhưng bên cạnh đó, vẫn có một bộ phận con người có tài năng, có hiểu biết, nhưng chỉ vì những tham vọng về mặt vật chất mà sẵn sàng đánh mất đi “trái tim” và “tâm hồn” mình. Và kết quả của những con người đó ( rơi vào tệ nạn xã hội, mắc phải những sai lầm đáng tiếc,...) => Cần phê phán. Học sinh lấy một vài dẫn chứng tiêu biểu cho các ý trên. 3 Bài học nhận thức và hành động: - Câu nói của Tổng thống Mĩ Lin-Côn thật đúng đắn, và có ý nghĩa vô cùng sâu sắc. - Câu nói ấy chính là mục đích quan trọng của ngành Giáo dục trong quá trình “trồng người”. Đó là đào tạo những con người tài năng, biết sử dụng hiểu biết, năng lực của mình trong công việc, giữ gìn đạo đức, nhân cách… - Là một người học sinh – thế hệ tương lai của đất nước, chúng ta cần phải nhận thức được điều đó. Cần phải không ngừng rèn luyện tài năng, học tập chăm chỉ…Cần phải tránh xa những thói hư tật xấu để hình thành một nhân cách tốt, đạo đức tốt… ĐỨC HỢP HƯNG YÊN Câu 1. (3,0 điểm):

Hãy viết một bài văn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về việc làm của người mù trong câu chuyện sau: “Có một người mù đi trên một con đường tối, trên tay lại cầm thao một chiếc đèn lồng. Một người thấy thế liền hỏi: - Ông có thấy đường đâu mà phải cầm theo chiếc đèn lồng làm gì? Người mũ liền mỉm cười trả lời: Tôi cầm theo chiếc đèn này là để người khác không đâm sầm vào tôi. Làm vậy tôi có thể giữ an toàn cho bản thân mình.” (Theo Bài học lớn từ những câu chuyện nhỏ, NXB Lao động – Xã hội) 1 Viết một bài văn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về việc làm của người mù trong câu chuyện. 1 Giải thích câu chuyện: - Nhận ra sự bất tiện trong việc đi lại của mình, người mù đã chủ động phòng tránh bằng cách mang theo đèn lồng: "Tôi cầm theo chiếc đèn này là để người khác không đâm sầm vào tôi. Làm vậy có thể giữ an toàn cho bản thân mình". Rõ ràng, người mù đã lường trước được rủi ro có thể xảy ra khi ông di chuyển trên đường vào buổi đêm. Ông đã phòng tránh những rủi ro đó bằng cách mang đèn lồng. Người mù không tìm cách tránh người đi đường, mà đã tìm ra cách để người đi đường tránh ông. Người mù trang bị cho mình những yếu tố phù hợp với hoàn cảnh, thích ứng với điều kiện. Chính thái độ chủ động ấy đã giúp người mù di chuyển một cách thuận lợi. - Câu chuyện người mù gửi đến chúng ta một bài học nhẹ nhàng mà thấm thía về sự chủ động trong cuộc sống. Không để đến khi sự việc xảy ra mới hành động, để tránh được những rủi ro không đáng có, con người cần có những chuẩn bị cần thiết. Đó là yếu tố quan trọng con người có thể sống tốt trong mọi điều kiện, mọi hoàn cảnh. 2 Phân tích, chứng minh: a/ Tại sao cần chuẩn bị trước trong mọi hoàn cảnh? - Cuộc sống luôn tiềm tàng mọi tình huống bất ngờ xảy đến với con người, những tình huống đó nếu không có sự chuẩn bị trước, con người khó có thể đối phó giải quyết . Bên cạnh đó, không phải ai cũng có khả năng giải quyết mọi tình huống. Ngược lại con người con người luôn có những hạn chế, thậm chí những điểm yếu. Để giảm thiểu và khắc phục những rủi ro do những điểm yếu của con người mang lại, con người cần phải luyện tập, phải tự trang bị những kĩ năng cần thiết. - Có sự chuẩn bị, lường trước những tình huống xấu xảy ra , con người sẽ luôn ở trong tư thế chủ động, có thể xử lý tình huống một cách nhanh chóng, dễ dàng. Sự chuẩn bị giúp

cho con người có thể tự tin hơn, mạnh dạn hơn khi hành động. Có như vậy con người mới có thể tồn tại được trong một thế giới vốn tồn tại nhiều bất trắc, hiểm nguy. - Chứng minh: Từ xa xưa, ông cha ta đã đúc kết kinh nghiệm về giá trị của sự chuẩn bị, chủ động trước mọi tình huống như “ mất bò mới lo làm chuồng”, “ phòng còn hơn chống” … Trong cuộc sống ngày hôm nay, với nhiều thành tựu của kho học công nghệ tiên tiến, con người càng trở nên mạnh mẽ, thì sự chuẩn bị trước mọi tình huống vẫn luôn cần thiết. Ví dụ: Xây dựng đê điều phòng chống bão lũ, trau dồi kĩ năng ứng phó khi có động đất, hỏa hoạn,... b/ Tư tưởng chủ quan, liều lĩnh "nước đến chân mới nhảy", "bấc đến đâu dầu đến đấy" xuất hiện ở khá nhiều người -> Cần phê phán và loại bỏ. c/ Làm thế nào có một sự chuẩn bị tốt? - Để có được sự chuẩn bị tốt, con người cần phải có những nhận thức đúng đắn về những gì mình đang có, về điểm mạnh, điểm yếu. Từ đó, mỗi người cần phải lường trước những tình huống xấu có thể xảy ra bằng cách quan sát những người xung quanh, rút kinh nghiệm từ những sai lầm đã mắc phải, tự điều chỉnh và trang bị cho mình nhiều yếu tố để có thể đối phó với mọi tình huống xấu xảy ra. Khi có được sự chuẩn bị đó, mọi tình huống sẽ được giải quyết tình huống thuận lợi. 3 Bình luận và rút ra bài học cho bản thân: - Bài học mà câu chuyện để lại luôn đúng với mọi thời đại. Để hạn chế những bất lợi trong cuộc sống, con người cần tạo ra thế chủ động, thay đổi bản thân khi cần để thích nghi với điều kiện sống. - Liên hệ bản thân. HÀ HUY TẬP Câu 1 (3,0 điểm) Nhà thơ Robert Frost (1874-1963) từng nói: “Trong rừng có nhiều lối đi. Và tôi chọn lối đi không có dấu chân người”. Nhà văn Lỗ Tấn (1881-1936) lại nói: “Kì thực trên mặt đất vốn làm gì có đường, người ta đi mãi thì thành đường thôi”. Anh/chị sẽ chọn lối đi chưa có dấu chân người hay lối đi đã được người ta đi mãi thành đường? Hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bày tỏ ý kiến của bản thân. 1 Chọn lối đi chưa có dấu chân người hay lối đi đã được người ta đi mãi thành đường?

1 Giải thích: - Lối đi đã được người ta đi mãi thành đường: lối đi cũ, cách làm cũ, dễ dàng, đã quen thuộc, đã nhiều người thực hiện, - Lối đi chưa có dấu chân người: lối đi, cách làm sáng tạo, mạo hiểm, dũng cảm đối đầu với khó khăn - Bằng cách nói hình ảnh, hai câu nói trên nêu lên những lựa chọn khác nhau để làm nên thành công trong hành trình cuộc sống của mỗi con người. Mỗi người có một lựa chọn riêng, mỗi lối đi đều có những thuận lợi và khó khăn riêng. 2 Phân tích, bàn luận vấn đề: - Mỗi lối đi đều có những thuận lợi và khó khăn riêng: + Lối đi đã được người ta đi mãi thành đường: đây là lối đi an toàn, nhiều thuận lợi vì đã có người đi trước, mình có thể rút kinh nghiệm để thành công, đến đích sớm. Tuy nhiên con người sẽ không còn nhiều cơ hội để tìm ra cái mới, tìm cơ hội chinh phục và khám phá. + Lối đi không có dấu chân người: đây là lối đi, cách thức nhiều trở ngại, nhiều khó khăn phải đối đầu, buộc con người phải dũng cảm, phải sáng tao, thậm chí mạo hiểm. Lối đi ấy có thể có rủi ro, nhưng con người phải biết chấp nhận để có được thành công cho lần sau. Nếu thành công, con người có niềm vui, niềm hạnh phúc của người tiên phong, người mở đầu. - Hai ý kiến trên thực chất bổ sung cho nhau, con người sẽ có được thành công khi vừa biết kế thừa kinh nghiệm của người đi trước, tìm lối đi an toàn, lại vừa sáng tạo kiếm tìm cái mới như một sự khởi nghiệp. - Tuy nhiên, chọn lối đi người ta đi mãi thành đường không có nghĩa là bảo thủ, kì thị cái mới vùi dập tinh thần sáng tạo; chọn “lối đi chưa có dấu chân người” không có nghĩa là liều lĩnh, dại dột, mạo hiểm đến thất bại một cách vô nghĩa . 3 Bài học nhận thức và hành động: - Nhận thức được tính đúng đắn trong từng quan niệm sống. - Biết tôi luyện và vận dụng các phẩm chất linh hoạt, sáng tạo, dũng cảm trong từng tình huống cụ thể của đời sống để có được thành công. SỞ GIÁO DỤC HÀ NỘI Câu 1: (3 điểm) Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến sau: “Một người đã đánh mất niềm tin vào bản thân thì chắc chắn sẽ còn đánh mất thêm nhiều thứ quý giá khác nữa”.

1 “Một người đã đánh mất niềm tin vào bản thân thì chắc chắn sẽ còn đánh mất thêm nhiều thứ quý giá khác nữa”. 1 Giải thích ý kiến: - “Niềm tin vào bản thân”: Đó là niềm tin vào chính mình, tin vào năng lực, trí tuệ, phẩm chất, giá trị của mình trong cuộc sống. Đó còn là mình hiểu mình và tự đánh giá được vị trí, vai trò của mình trong các mối quan hệ của cuộc sống. - Câu nói là lời nhắc nhở mỗi chúng ta hãy có niềm tin vào bản thân. Đó cũng là bản lĩnh, là phẩm chất, là năng lực của mỗi người, là nền tảng của niềm yêu sống và mọi thành công. Khi đánh mất niềm tin là ta đánh mất tất cả. 2 Phân tích, chứng minh: (Trả lời câu hỏi: Vì sao đánh mất niềm tin vào bản thân là sẽ đánh mất nhiều thứ quý giá khác?) a Bởi niềm tin vào bản thân là niềm tin cần thiết nhất trong mọi niềm tin: - Niềm tin vào bản thân không chỉ đem lại niềm tin yêu cuộc sống, yêu con người, hi vọng vào những gì tốt đẹp mà còn là nền tảng của mọi thành công. - Để có được thành công, có cuộc sống tốt đẹp, con người phải biết dựa vào chính bản thân mình chứ không phải dựa vào ai khác, khách quan chỉ là điều kiện tác động, hỗ trợ chứ không phải là yếu tố quyết định thành công. b Đánh mất niềm tin hoặc không tin vào chính khả năng của mình thì con người sẽ không có ý chí, nghị lực để vươn lên: - Cuộc sống muôn màu muôn vẻ, không tránh khỏi những chông gai, thử thách. Nếu con người không có ý chí, nghị lực, niềm tin vào bản thân sẽ không đủ bản lĩnh để vượt qua, không khẳng định được mình, mất tự chủ, dần buông xuôi, rồi dẫn đến đánh mất chính mình. - Khi đã đánh mất chính mình là đánh mất tất cả, trong đó có những thứ quý giá như: tình yêu, hạnh phúc, cơ hội… thậm chí cả sự sống của mình. Vì vậy, con người biết tin yêu vào cuộc sống, tin vào sức mạnh, khả năng của chính mình, biết đón nhận những thử thách để vượt qua và vươn tới thành công, hạnh phúc. c Niềm tin vào bản thân giúp con người vượt lên mọi thử thách và trưởng thành: - Trong cuộc sống, có rất nhiều người không may mắn nhưng càng khó khăn, bản lĩnh của họ càng vững vàng. Họ tin vào ý chí, nghị lực, khả năng của bản thân và họ đã vượt lên, chiến thắng tất cả. 3. Bàn luận, mở rộng vấn đề: - Khẳng định ý kiến trên hoàn toàn đúng đắn. Nó đã mang đến cho chúng ta một bài học quý báu về lòng tin và ý chí, nỗ lực vươn lên trong cuộc sống.

- Phê phán những người mới gặp khó khăn, va vấp, thất bại lần đầu nhưng đã vội mất niềm tin vào chính mình, buông xuôi, bỏ cuộc. 4 Bài học nhận thức và hành động: * Nhận thức: - Tự tin, khiêm tốn, cẩn trọng là những đức tính đáng quý của con người. Nó dẫn con người ta đến bến bờ thành công và được mọi người quý trọng. - Tuy nhiên, đừng quá tự tin vào bản thân mình mà dẫn đến chủ quan, đừng quá tự tin mà bước sang ranh giới của tự kiêu, tự phụ sẽ thất bại. * Hành động: - Học sinh, sinh viên, những người trẻ tuổi phải luôn tự đặt câu hỏi cho mình: phải làm gì để xây dựng niềm tin trong cuộc sống? - Phải cố gắng học tập và rèn luyện tư cách đạo đức tốt để luôn tự tin, vững vàng trong cuộc sống, dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm. Lưu ý: HS lấy dẫn chứng cụ thể để minh họa, làm tăng sức thuyết phục cho bài viết. HÀM LONG BẮC NINH Câu 1: (3 điểm) “Đừng cố gắng trở thành người nổi tiếng mà trước hết hãy là người có ích”. Hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 400 từ) trình bày suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến trên. 1 “Đừng cố gắng trở thành người nổi tiếng mà trước hết hãy là người có ích” 1.1 Giải thích: - Người nổi tiếng : là người có tiếng tăm được nhiều người biết đến. - Người có ích : là người có cuộc sống có ích, có ý nghĩa, cũng cần thiết và có giá trị đối với người khác, gia đình, xã hội. - Ý kiến là một lời khuyên về một trong những mục đích sống của con người : hãy sống với một mục đích sống chân chính đừng cố gắng theo đuổi tiếng tăm, danh vọng mà hãy quan tâm đến giá trị của cuộc sống, nhất là với mọi người. 1.2 Phân tích, bình luận: - Đừng cố gắng trở thành người nổi tiếng : + Tiếng tăm, danh vọng : thường không phải là mục đích cao đẹp nhất của cuộc sống. + Danh vọng có thể làm tha hóa con người, làm băng hoại đạo đức và đẩy con người ta vào tội lỗi. + Để cố trở thành người nổi tiếng có những người đã đi vào những con đường bất chính, sử dụng những phương cách xấu xa. Do đó, nổi tiếng như thế chỉ là vô nghĩa.

- Trước hết, hãy là người có ích : + Người sống có ích mang lại nhiều ích lợi cho người khác trong cuộc sống. + Sống có ích sẽ làm thăng hoa giá trị con người, thăng hoa giá trị cuộc sống. + Người có ích dù không được nổi tiếng nhưng cuộc sống của họ là cần thiết, có giá trị, có ý nghĩa đối với người khác, gia đình, xã hội. Ngay cả trong quan niệm của người xưa về “chí nam nhi”, chữ “danh” (Phải có danh gì với núi sông) luôn gắn với thực chất của hành động (Làm nên đấng anh hùng đâu đấy tỏ). - Nổi tiếng cũng có mặt tốt, có tác dụng tốt. Tiếng nói của người nổi tiếng thường có tác động nhiều hơn, lớn hơn đối với người khác, xã hội. - Nhưng đừng cố gắng chạy theo việc trở thành người nổi tiếng bằng mọi cách vì điều đó mang lại nhiều tác hại. Hãy để cho tiếng tăm được đến một cách tự nhiên bằng hành động có thực chất: hữu xạ tự nhiên hương. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Đây là một ý kiến có giá trị đúng đắn. Đồng thời nó cũng là một lời khuyên rất có tính thời sự, nhất là trước hiện tượng một bộ phận giới trẻ ngày nay đang có xu hướng tìm sự nổi tiếng bằng mọi giá. - Làm sao để là người có ích : + Hãy sống có lý tưởng; + Hãy sống có đạo đức, có trách nhiệm; + Hãy sống vì gia đình, vì xã hội, vì cộng đồng; - Ý kiến này là một biểu hiện cụ thể của vấn đề danh và thực trong cuộc sống con người. Giải quyết tốt mối quan hệ của vấn đề nổi tiếng và có ích, của danh và thực, người ta sẽ dễ có cuộc sống bình an, hạnh phúc, chân chính. HÀN THUYÊN LẦN 1 Câu 1 (3.0 điểm) Hiện nay nhiều bạn trẻ có thói quen nghiện chụp ảnh "tự sướng" để thể hiện bản thân, khẳng định cái tôi của mình. Bằng bài văn nghị luận khoảng 600 từ anh (chị) hãy trình bày về thói quen này của giới trẻ. Hiện nay nhiều bạn trẻ có thói quen nghiện chụp ảnh "tự sướng" để thể hiện bản thân, khẳng định cái tôi của mình. 1 Nêu vấn đề và giải thích: (0.5đ) Chụp ảnh tự sướng (tiếng Anh gọi là selfie) dùng để chỉ thói quen tự chụp ảnh và cập nhật trạng thái đăng tải lên các trang mạng xã hội nhằm thu hút sự chú ý của mọi người.

Nghiện chụp ảnh "tự sướng" trở thành căn bệnh dù đi đâu, ở đâu, làm gì, trong trang phục như thế nào cũng có thể chụp ảnh "tự sướng", nếu không chụp sẽ thấy khó chịu. 2 Bàn luận (2.0đ) a Thực trạng: - Hiện nay chúng ta bắt gặp hiện tượng các bạn trẻ giơ điện thoại lên chụp ảnh "tự sướng" bất cứ ở đâu, thậm chí cả nhà tắm, khi đi chùa, trong các cuộc họp hội nghị sang trọng, trong đám tang.... bất cứ thời gian nào, họ sẵn sàng "take and share" (chụp và chia sẻ). Sau khi chụp xong chỉnh sửa và nhiều người đăng tải, chia sẻ hình ảnh thông tin trên các trang mạng xã hội như Fecebook, Twitter, Intasgram... nơi bạn bè có thể "like" (ưa thích) và đưa ra những commet (lời nhận xét) về bức ảnh thông tin đó. Khi đăng tải những thông tin này bản thân người chụp hy vọng sẽ nhận được những lời tán dương, ngợi khen. - Nhiều người nghiện chụp ảnh "tự sướng" thường bỏ ra nhiều thời gian để chụp được những bức ảnh sao cho hoàn hảo nhất không có bất cứ sai sót nào. Theo trang tin Daily Mirror đưa tin chàng trai trẻ người Anh tên là Danny Bowman (19 tuổi) chụp ảnh tự sướng từ lúc 15 tuổi. Hằng ngày anh dùng tới 10 tiếng chụp bằng điện thoại và chia sẻ lên trang mạng cá nhân với 200 bức ảnh. b Hậu quả: - Nhiều người tin tưởng vào lời tán dương của cư dân mạng từ đó ảo tưởng về giá trị bản thân. Khi nhận được những lời nhận xét ác ý có thể gây ra những tổn thương về tinh thần. - Việc ham mê chụp ảnh tự sướng mất nhiều thời gian ảnh hưởng tới công việc, học tập, bỏ lỡ những cơ hội tốt cho tương lai. - Chụp và đăng ảnh selfie có thể làm cản trở người xung quanh, gây cho người khác sự phiền phức. - Nhiều trường hợp bị kẻ xấu lợi dụng lắp ghép, chỉnh sửa, tống tiền gây ra những tổn hại về vật chất và tinh thần. (Học sinh đưa dẫn chứng minh hoạ) c Nguyên nhân: - Một số bạn chụp ảnh "tự sướng" muốn khẳng định bản thân thực chất đang muốn khoe khoang mình. - Nghiện chụp hình "tự sướng" là một loại bệnh lí, là chứng ám ảnh, mặc cảm về ngoại hình, hoặc chứng bệnh tự yêu bản thân mình (theo nghiên cứu của các nhà khoa học trường Đại học Ohio) d Giải pháp: - Mỗi chúng ta cần ý thức được việc sử dụng công nghệ thông tin hiện đại thế nào cho phù hợp và có ý thức văn hóa.

- Phê phán những người có thói quen nghiện chụp ảnh "tự sướng". - Dành thời gian chụp ảnh tự sướng cho những công việc khác thiết thực hơn, tuyên truyền mọi người hiểu được những giá trị chân thực của cuộc sống. 3 Bài học, liên hệ bản thân: (0.5đ) - Hạn chế chụp ảnh "tự sướng" và khoe ảnh trên các trang mạng xã hội. - Nên dành nhiều thời gian cho những việc làm có ích hơn. HÀN THUYÊN LẦN 2 Câu 1. (3,0 điểm) Lí giải nguyên nhân của sự thành đạt, có người khẳng định: Thành đạt là do có điều kiện, được học tập hơn người; có người lại cho rằng: Thành đạt là do tài năng thiên bẩm, cũng có người nói: Thành đạt là do may mắn gặp thời. Theo anh, chị mấu chốt của sự thành đạt là ở đâu? Hãy viết bài văn (khoảng 600 từ) để nêu quan điểm của mình. Theo anh, chị mấu chốt của sự thành đạt là ở đâu? Hãy viết bài văn (khoảng 600 từ) để nêu quan điểm của mình. 1 Giải thích các ý kiến: - Thành đạt là đạt được những mục tiêu trong cuộc sống, có cuộc sống thoải mái và hạnh phúc. - Về nguyên nhân của sự thành đạt: + Ý kiến (1) khẳng định nguyên nhân là điều kiện vật chất. + Ý kiến (2) cho rằng do yếu tố tài năng bẩm sinh - là cái trời cho sẵn - không cần cố gắng phấn đấu, không cần sự đầu tư cũng thành đạt. + Ý kiến (3) chú trọng yếu tố thời thế - hoàn toàn khách quan, năng lực thực sự và các yếu tố khác không quan trọng. => Mỗi ý kiến đứng ở một góc nhìn khác nhau. 2 Phân tích, bình luận: - Ý kiến (1): Khi có điều kiện [về tiền bạc, thời gian, sự quan tâm giúp đỡ của người thân...] chúng ta sẽ được học tập trong môi trường tốt hơn, thầy cô giỏi, được tiếp xúc với những phương tiện, phương pháp khoa học, tiến bộ... Đây là một yếu tố có ảnh hưởng không nhỏ tới sự thành công, thành đạt của cá nhân. - Ý kiến (2): Tài năng thiên bẩm hay tố chất có sẵn là một lợi thế của mỗi người khiến việc tiếp thu kiến thức hay làm việc trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Nhờ đó, con người sẽ tiết kiệm thời gian, công sức và chi phí học tập hơn.

- Ý kiến (3): Một ý tưởng, một công việc nếu không thực hiện đúng lúc, đúng chỗ, đúng đối tượng thì khó được ghi nhận, khó đem lại hiệu quả, thậm chí là dễ dàng thất bại. Vì vậy, thời cơ là một yếu tố quan trọng làm nên thành công. => Cả 3 ý kiến trên đều nêu lên được một trong nhiều nguyên nhân dẫn đến thành công, thực tế cũng đã chứng minh điều này là đúng. Tuy nhiên, tất cả các nguyên nhân này không thể lí giải cho hiện tượng những học sinh con nhà nghèo (thiếu điều kiện), những nông dân (không thông minh bẩm sinh), những người lao động bình thường, không vai vế trong xã hội (không thời thế) vẫn thành công (dẫn chứng)... do các ý kiến chỉ nhấn mạnh yếu tố may mắn như điều kiện, bẩm sinh, thời thế mà không quan tâm đến nguyên nhân ý chí, bản lĩnh, cần cù, sáng tạo ở chính bản thân mỗi con người. 3 Bài học nhận thức và hành động: - Bày tỏ chính kiến: Thành công của con người có nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân cơ bản, quan trọng nhất vẫn là yếu tố chủ quan ở mỗi con người: Đó là mục đích, lí tưởng sống và bản lĩnh, nghị lực, quyết tâm thực hiện bằng được mục đích, lí tưởng cuộc đời bằng chăm chỉ học tập, nghiên cứu, lao động, sáng tạo... - Phê phán những kẻ lười biếng. phó mặc cho số phận, đỗ lỗi cho điều kiện, thời thế. Muốn thành công con người không ngồi chờ may rủi, không oán trách số phận, phải có ý chí, nghị lực vươn lên. Coi hoàn cảnh, điều kiện là yếu tố hỗ trợ, chính yếu nhất vẫ là ở bản thân. HẬU LỘC LẦN 4 Có nhận định cho rằng: Người trẻ hiện nay “xấu xí”. Hãy viết bài văn trình bày ý kiến của anh (chị) về nhận định trên. 1.1 Giải thích: - “Xấu xí”: Xấu không dừng lại ở phương diện hình thức mà muốn nhấn mạnh sự xuống cấp ở các phương diện thuộc về nhân cách của một bộ phận người trẻ hiện nay. 1.2 Phân tích, bình luận: a Thực trạng: - Thế hệ trẻ hiện nay được hưởng những điều kiện tốt để phát triển bản thân, đóng góp cho đất nước: đất nước hòa bình, cuộc sống ấm no, có điều kiện học hành, dễ dàng giao lưu, học hỏi và hội nhập quốc tế. - Tuy nhiên, có một bộ phận không nhỏ chưa tận dụng, phát huy được những điều kiện tốt đó. Thậm chí, vẫn sống dựa dẫm, ỷ lại vào gia đình, xã hội, sống hời hợt, không lí tưởng, không đam mê, không trách nhiệm.

- Họ thờ ơ với các vấn đề lớn của đất nước nhưng thích soi mói, nói xấu, chỉ trích lẫn nhau. - Về lối sống và văn hóa ứng xử, họ bộc lộ nhiều yếu kém: sống buông thả, ma túy, mại dâm..., chỉ thích hưởng thụ, sống ảo, chạy theo vật chất, sống vô cảm,... b Nguyên nhân: Hiện tượng đó xuất phát từ nhiều nguyên nhân như: - Nhận thức và ý thức của bản thân mỗi người còn nhiều hạn chế, lệch lạc. - Sự quan tâm, giáo dục của gia đình, nhà trường đôi khi chưa sát sao, hiệu quả. - Nhịp sống hiện đại gấp gáp với sự tràn vào của văn hóa phương Tây... => Sự xấu xí của một bộ phận người trẻ là dẫu hiệu đáng buồn, làm vơi đi truyền thống tốt đẹp của thanh niên Việt Nam, cần phải lên án, loại bỏ. c Hậu quả & cách khắc phục: * Hậu quả: - Bản thân mỗi cá nhân "xấu xí" sẽ sống một cuộc đời nhàm chán, tẻ nhạt, ít ý nghĩa, thậm chí lối sống sa đọa sẽ dẫn đến nhiều hậu quả đáng tiếc cả về vật chất, tinh thần, tính mạng. - Ảnh hưởng tới sự phát triển của đất nước trong tương lai. => Sự xấu xí của một bộ phận người trẻ là dẫu hiệu đáng buồn, làm vơi đi truyền thống tốt đẹp của thanh niên Việt Nam, cần phải lên án, loại bỏ. * Cách khắc phục: - Chú trọng giáo dục tư tưởng, thay đổi nhận thức của giới trẻ. - Khuyến khích, động viên họ lao động, sáng tạo, cống hiến, tham gia các hoạt động lành mạnh, có ý nghĩa. - Với các hành vi vi phạm luật pháp, đi trái với đạo đức xã hội cần có biện pháp uốn nắn, xử lí, cải tạo. d Tuy nhiên, bên cạnh những "gương xấu", một bộ phận lớn giới trẻ đang giữ vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển đất nước, góp phần đưa đất nước hội nhập với thế giới, làm rạng danh cho Tổ quốc với những cống hiến cao đẹp, họ sống đẹp, sống có ước mơ, sẵn sàng đương đầu với khó khăn để khẳng định bản thân, cống hiến cho xã hội. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Nhận thức: Là một người trẻ, cần nhìn nhận, tự đánh giá đúng mực về những ưu, khuyết điểm của bản thân, biết nắm bắt cơ hội và trau dồi bản lĩnh để vượt qua những khó khăn trong cuộc sống, để khẳng định mình, góp phần cống hiến cho đất nước và làm rạng rỡ non sông.

- Hành động: + Đặt ra mục tiêu, lí tưởng sống và lập kế hoạch thực hiện. + Không ngừng học hỏi, mở mang kiến thức và trau dồi kĩ năng sống. HỒNG LĨNH LẦN 1 Câu 1. (3,0 điểm) Tự tin là điều kiện đầu tiên để làm được những việc lớn lao. (Samuel Johnson) Từ câu nói trên, anh/chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về sự tự tin của con người trong cuộc sống. Viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ về sự tự tin của con người trong cuộc sống: 1.1 Giải thích: - Tự tin là tin vào khả năng của bản thân, tin vào những kiến thức và kinh nghiệm của bản thân. - Ý kiến đã khẳng định tầm quan trọng của sự tự tin trong cuộc sống. 1.2 Phân tích, chứng minh, bình luận: - Vai trò của sự tự tin của con người trong cuộc sống: + Tự tin giúp con người chủ động, bản lĩnh trước mọi tình huống trong cuộc sống, nhờ đó khi gặp khó khăn, sẽ bình tĩnh xử lí. + Tự tin giúp con người dễ đi đến thành công hơn vì người tự tin thường có khả năng thích ứng với mọi hoàn cảnh, thường nhanh chóng nắm bắt cơ hội và có những quyết định sáng suốt. - Cần phân biệt tự tin với tự cao tự đại, tự kiêu tự phụ (đặt khả năng, trình độ, giá trị… của mình ở trên mức thật sự có) - Để thành công, ngoài sự tự tin, con người còn phải không ngừng học hỏi, không ngừng cầu tiến. - Phê phán những người thường hay tự ti, không tin vào khả năng, trình độ, giá trị của bản thân. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Tích cực tích luỹ kiến thức, rèn luyện kĩ năng sống để luôn tự tin trong cuộc sống. HỢP THANH HÀ NỘI Câu 1 (3,0 điểm)

Nhà báo Đức Hoàng (báo vnexpress.net) từng đặt nhan đề cho một báo của mình bằng một câu hỏi: Bạn chọn gì từ internet? Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ ) bày tỏ suy nghĩ của mình về câu hỏi trên . 1 Bạn chọn gì từ internet? 1.1 Giải thích: - Internet hay còn gọi là mạng, là nơi lưu trữ thông tin thuộc mọi lĩnh vực từ kinh tế, chính trị, xã hội đến văn hóa, thể thao... Những thông tin có cả tích cực và tiêu cực. Mọi người có quyền tự do sử dụng, tự do phát ngôn. Internet cho phép ta truy cập những trang mạng xã hội nổi tiếng như Facebook, Twitter, Youtube… với kết nối rộng lớn khắp thế giới, không phân chia dân tộc, màu da. - Bạn chọn gì từ internet thực sự là một câu hỏi đáng suy ngẫm, khi chúng ta đang sống trong một thế giới phẳng, internet kéo gần mọi khoảng cách nhưng cũng tiềm ẩn những hiểm họa khôn lường. - Bạn chọn gì từ internet là một nhắc nhở cho chúng ta, những người đang sử dụng internet từng ngày ý thức chọn những điều bổ ích để đạt hiệu quả cao. 1.2 Phân tích, chứng minh, bàn luận vấn đề a. Tại sao lại phải chọn lựa? - Sự lựa chọn nào cũng khó khăn, ai cũng muốn được lợi về mình nhưng rất khó để phân loại giữa biển trời bao la của thế giới mạng. - Chọn lựa để có những chắt lọc quý giá, không bị những tin tức xấu làm ảnh hưởng, những tư tưởng phản động có cơ hội xâm nhập vào ý thức của chúng ta. - Internet là một văn minh của nhân loại, vậy thì ta phải lựa chọn sao để ta cũng là một người sử dụng nó một cách văn minh, lịch sự, thiết thực, hiệu quả. b. Thực trạng lựa chọn sử dụng internet hiện nay? - Các trang mạng ngày càng nhiều, đa dạng, phục vụ cho cả việc học lẫn giải trí, phục vụ đủ mọi thị hiếu của người quan tâm. - Các lựa chọn đúng đắn, sử dụng hiệu quả: + Tìm tư liệu học tập, nghiên cứu. Dù tài liệu trên mạng là một trang thông tin chưa được bất kì cơ quan nào kiểm duyệt nhưng nó vẫn là một kho tri thức khổng lồ cho mọi người tìm kiếm. Đặc biệt quan tâm là giới trẻ, học sinh, sinh viên. Có những trang thực sự chất lượng như những bài giảng của các thầy cô từ các trường dạy ôn thi đại học, những bài hướng dẫn học để học sinh tự học ở nhà. + Sử dụng để đọc báo, những tờ báo uy tín như Dân trí, Giáo dục Việt Nam, Vn Express,... giúp cập nhật tình hình xã hội, thế giới.

+ Tìm các tài liệu về sức khỏe, các mẹo vặt trong cuộc sống như cách gấp quần áo sao cho gọn gàng, cách làm sạch những vết bẩn trên đồ nhựa,... + Những tấm gương học tập, người tốt việc tốt trong cộng đồng. + Kết nối bạn bè; bày tỏ quan điểm cá nhân trước các vấn đề xã hội. + Giải trí: xem phim, nghe nhạc,... + Kinh doanh online ... => Những tin tức tích cực cũng sẽ ảnh hưởng, lan tỏa tới chúng ta, thôi thúc ta làm điều có ý nghĩa. - Lựa chọn những điều không phù hợp, không có ích, không lành mạnh: + Tuyên truyền tư tưởng phản động, chống phá Nhà nước, gây rối loạn trật tự, an ninh xã hội. + Lưu truyền văn hóa phẩm đồi trụy. + Dùng internet để nói xấu, bôi nhọ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác. + Thời gian sử dụng internet cho các mục đích giải trí, tham gia mạng xã hội nếu quá nhiều cũng là phản tác dụng, gây nên nhiều "căn bệnh" nguy hiểm: nghiện game, thích bạo lực, sống ảo, vô cảm với thế giới xung quanh,... => Như vậy, sử dụng internet cần có chọn lọc để nâng cao hiểu biết, làm phong phú thêm đời sống tinh thần của bản thân. c. Làm sao để lựa chọn được những điều tốt đẹp? - Có nền kiến thức, tư tưởng vững vàng để không bị lung lay trước bất kì tư tưởng xấu nào. - Xác định mục tiêu cần tìm kiếm trước mỗi khi truy cập internet. - Truy cập internet vừa phải, phục vụ mục đích học tập, làm việc là chính. 1.3 Bài học nhận thức, liên hệ bản thân: - Lựa chọn sử dụng đúng cách, hiệu quả. - Ngoài internet, còn vô số những điều thú vị trong cuộc sống. Hãy gập máy tính, tắt điện thoại để cảm nhận. Tận hưởng và cảm nhận, bạn sẽ thấy cuộc sống đáng yêu và đáng sống vô cùng. - Cuộc sống chỉ sống có một lần, hãy chọn những điều thật sự ý nghĩa với bản thân để không thấy hối tiếc. - Liên hệ bản thân. HƯNG NHÂN THÁI BÌNH

Nhà văn Lỗ Tấn khẳng định: “Kì thực trên mặt đất vốn làm gì có đường, người ta đi mãi thành đường thôi” Nhà văn Robert Fost viết: “Trong rừng có nhiều lối đi / Và tôi chọn lối đi không có dấu chân người” Anh/ chị chọn lối đi đã thành đường hay lối đi không có dấu chân người? Hãy trình bày suy nghĩ của anh/ chị về vấn đề trên bằng một bài văn nghị luận khoảng 600 từ. 1 Chọn lối đi đã thành đường hay lối đi không có dấu chân người? 1.1 Giải thích: - Lối đi chưa có dấu chân người: lối đi, cách làm sáng tạo, mạo hiểm, dũng cảm đối đầu với khó khăn. - Lối đi đã được người ta đi mãi thành đường: lối đi cũ, cách làm cũ, dễ dàng, đã quen thuộc, đã nhiều người thực hiện. - Bằng cách nói hình ảnh, hai câu nói trên nêu lên những lựa chọn khác nhau để làm nên thành công trong hành trình cuộc sống của mỗi con người. Mỗi người có một lựa chọn riêng, mỗi lối đi đều có những thuận lợi và khó khăn riêng. 1.2 Phân tích, bàn luận: - Mỗi lối đi đều có những thuận lợi và khó khăn riêng: + Lối đi đã được người ta đi mãi thành đường: đây là lối đi an toàn, nhiều thuận lợi vì đã có người đi trước, mình có thể rút kinh nghiệm để thành công, đến đích sớm. Tuy nhiên con người sẽ không còn nhiều cơ hội để tìm ra cái mới, tìm cơ hội chinh phục và khám phá. + Lối đi không có dấu chân người: đây là lối đi, cách thức nhiều trở ngại, nhiều khó khăn phải đối đầu, buộc con người phải dũng cảm, phải sáng tao, thậm chí mạo hiểm. Lối đi ấy có thể có rủi ro, nhưng con người phải biết chấp nhận để có được thành công cho lần sau. Nếu thành công, con người có niềm vui, niềm hạnh phúc của người tiên phong, người mở đầu. - Hai ý kiến trên thực chất bổ sung cho nhau, con người sẽ có được thành công khi vừa biết kế thừa kinh nghiệm của người đi trước, tìm lối đi an toàn, lại vừa sáng tạo kiếm tìm cái mới như một sự khởi nghiệp. - Tuy nhiên, chọn lối đi người ta đi mãi thành đường không có nghĩa là bảo thủ, kì thị cái mới vùi dập tinh thần sáng tạo; chọn “lối đi chưa có dấu chân người” không có nghĩa là liều lĩnh, dại dột, mạo hiểm đến thất bại một cách vô nghĩa . => Như vậy: - Việc lựa chọn con đường đi cho mình là vô cùng quan trọng với mỗi người, nếu lựa chọn đúng sẽ định hình tương lai thuận lợi hơn.

- Việc lựa chọn con đường đi phải phù hợp với năng lực bản thân mỗi người, điều kiện của mỗi người,gia đình,hoàn cảnh xã hội. - Tránh việc lựa chọn lối đi viển vông,hão huyền,không phù hợp năng lực,trình độ bản thân. - Khi lựa chọn một con đường nào đó phải kiên trì theo đuổi,thực hiện nó bằng sự nỗ lực hết sức của bản thân. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Nhận thức được tính đúng đắn trong từng quan niệm sống. - Biết tôi luyện và vận dụng các phẩm chất linh hoạt, sáng tạo, dũng cảm trong từng tình huống cụ thể của đời sống để có được thành công. - Liên hệ bản thân. SỞ GIÁO DỤC HƯNG YÊN Câu 1. (3,0 điểm) Trong bài hát Đôi bàn tay, cố nhạc sĩ Trần Lập viết: “Biết đâu một ngày phận người que diêm trước gió, lụi tàn trong một sớm không ngoài ai. Nhưng với muôn triệu người, hơi ấm sẽ chia từng người, nắm đôi tay trần, dìu nhau qua cơn sóng gió. 1 “Biết đâu một ngày, phận người que diêm trước gió, lụi tàn trong một sớm, không ngoài ai. Nhưng với muôn triệu người, hơi ấm sẻ chia từng người, nắm đôi tay trần, dìu nhau qua cơn sóng gió”. 1.1 Giải thích: - Thân phận con người như que diêm trước gió, lụi tàn không ngoài một ai: quy luật sinh lão bệnh tử, sống chết của con người trong cuộc đời mà không ai tránh khỏi. - Nhưng với muôn triệu người, hơi ấm sẻ chia từng người , nắm đôi tay trần dìu nhau qua sóng gió : con người sẽ sẻ chia, giúp đỡ nhau , yêu thương nhau… => Đối lập với cá nhân là cộng đồng. Cá nhân chỉ như que diêm bé nhỏ mong manh; còn cộng đồng thì rộng lớn, nếu chung tay góp sức, yêu thương, sẻ chia thì có thể vượt qua mọi khó khăn thử thách. Ý kiến đã nhấn mạnh ý nghĩa của tình yêu thương con người. 1.2 Phân tích, chứng minh: a/ Vì sao trong cuộc sống cần tình yêu thương ? - Vì thế giới này được tạo nên từ sự gắn kết của các cá nhân trong quan hệ và bằng những ràng buộc. Mỗi cá nhân không thể đơn độc tồn tại vì đơn độc đồn nghĩa với tự diệt , nhất là khi cuộc sống trở nên bất ổn, với nhiều hiểm họa từ thiên nhiên cũng như đời sống xã hội.

- Vì trong cuộc sống con người luôn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thử thách, hiểm nguy … Khi đó, cá nhân chỉ có thể sống tốt nhất nhờ sự ủng hộ giúp đỡ, chia se của những cá nhân khác và ngược lại. - Sống biết yêu thương sẽ giúp sẻ chia được khó khăn, mất mát cho người khác, giúp giảm bớt đau khổ, có thêm niềm tin vào con người vào cuộc sống để họ có nghị lực bước tiếp trên đường đời. - Khi biết sống yêu thương, mỗi cá nhân trở nên vị tha hơn, nhân ái hơn, có được niềm vui, niềm hạnh phúc chân chính, khẳng định được giá trị sự sống của mình. - Với xã hội, nó sẽ tạo nên một môi trường tốt đẹp, nhân ái để phát huy những giá trị trong con người. b/ Biểu hiện tình yêu thương, giúp đỡ nhau trong cuộc sống : - Để biết quan tâm, sẻ chia trong cuộc sống, mỗi cá nhân cần quan tâm đến mọi người xung quanh để có thể giúp đỡ, đem lại niềm vui cho họ. Sự quan tâm này cần xuất phát từ trái tim chân thành, tấm lòng tự nguyện và nhu cầu thực sự chứ không phải thể hiện như sự ban ơn , bố thí. - Biểu hiện tình yêu thương, sự sẻ chia đa dạng, phong phú trong mọi tình huống, mọi hoàn cảnh. Có thể là sự giúp đỡ về vật chất, hoặc giúp đỡ tinh thần ….(Quyên góp tiền, sách vở, quần áo cũ, xây nhà tình thương,...) c/ Nếu không có tình yêu thương, sự sẻ chia, cuộc sống của con người sẽ thật khó khăn, xã hội sẽ trở nên vô cảm, thiếu tính nhân văn. Một xã hội như vậy sẽ không thể phát triển. 1.3 Bài học: - Sống biết yêu thương là lẽ sống cao đẹp, có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, lối sống vị tha, thể hiện tư tưởng mình vì mọi người. - Nó phù hợp với truyền thống đạo lí của dân tộc, luôn hướng tới xây dựng quan hệ đạo đức, tình nghĩa giữa con người với con người. Ở thời đại nào, con người cũng cần quan tâm, chia sẻ, yêu thương. - Liên hệ bản thân. KIM THÀNH HẢI DƯƠNG Ngày xưa ông cha ta thường coi ba thứ tiếng sau đây là những âm thanh đẹp: Tiếng xay lúa, giã gạo, tiếng trẻ con học bài và tiếng gà gáy báo sáng. Anh/chị hiểu quan niệm trên như thế nào? Từ đó viết bài văn (khoảng 600 từ) bàn về những âm thanh đẹp và không đẹp trong cuộc sống hôm nay

1.1 Quan niệm của cha ông ta: Ba thứ tiếng được ông cha ta coi là đẹp: - Tiếng xay lúa, giã gạo: báo hiệu sự no đủ, được mùa… - Tiếng trẻ con học bài: biểu tượng của một xã hội hưng thịnh, coi trọng học hành, tri thức - Tiếng gà gáy báo trời sáng: biểu tượng của một ngày mới bắt đầu, một tương lai rạng rỡ mở ra. Đó cũng chính là mong ước của cha ông ta về một xã hội tốt đẹp, lý tưởng. => Đó là những âm thanh của sự sống, báo hiệu một cuộc sống no ấm, thanh bình. 1.2 Suy nghĩ về những âm thanh đẹp và không đẹp trong cuộc sống hôm nay : - Cuộc sống bình yên thịnh vượng ngày nay là cuộc sống văn minh, tiến bộ và dân chủ. Cuộc sống mà con người đang hướng tới những giá trị Chân, Thiện, Mĩ. - Những âm thanh đẹp mang hơi thở của cuộc sống tươi sáng như: + Tiếng nói, tiếng cười, lời hát, lời ru con, những bản nhạc được cất lên từ lòng người để ca ngợi đất nước, con người. + Những thanh âm trong trẻo,bình dị của thiên nhiên: tiếng chim hót líu lo, tiếng sóng biển, tiếng gió vi vu… + Âm thanh báo hiệu sự khởi đầu tốt đẹp, rộn rã lòng người như tiếng trống trường. => Những âm thanh này có thể đến từ tự nhiên nhưng chủ yếu là do con người tạo ra. - Ngược lại với cuộc sống bình yên, thịnh vượng là sự ảm đạm, chết chóc, tồn tại những điều xấu xa, nghèo đói, sự kém hiểu biết của nhận thức, tư duy… - Một số âm thanh không đẹp trong cuộc sống hôm nay: + Tiếng bom rơi đạn nổ, tiếng khóc lóc, tiếng kêu khổ đau của con người trong chiến tranh, trong sự nghèo đói… + Tiếng cãi vã, nói tục, chửi bậy, … - Con người chính là nhân tố quan trọng nhất tạo ra những âm thanh này. 1.3 Bài học nhận thức và hành động của bản thân - Bài học nhận thức: + Biết trân trọng những điều tốt đẹp trong cuộc sống hiện tại, mở rộng tâm hồn để đón nhận những thanh âm đẹp đẽ của thiên nhiên, của con người… + Việc tạo ra cho cuộc sống âm thanh đẹp hay không là đều nằm trong tầm kiểm soát của mỗi người. Do đó mỗi người cần nhận thức đúng đắn để thực sự là những người có ích cho xã hội. - Bài học hành động: Biết dùng ngôn ngữ dân tộc một cách trong sáng giàu đẹp, cần biết thanh lọc, xóa bỏ những âm thanh chưa đẹp, có ảnh hưởng xấu cho xã hội.

KINH MÔN HẢI DƯƠNG Câu 1 (3 điểm) “Con ơi! Khi con cất tiếng khóc oe oe chào đời thì những người xung quanh nhìn con mỉm cưới sung sướng. Hãy sống sao cho, một ngày nào đó, concos thể mỉm cười nhắm mắt xuôi tay khi những người xung quanh con đều rơi lệ” (Henry Bordeaux) Anh/chị hiểu như thế nào về câu nói trên? Trình bày suy nghĩ của anh/chị về vấn đề đặt ra trong câu nói bằng bài nghị luận khoảng 600 chữ. 1 Nêu vấn đề: Câu nói của Henry Bordeaux là triết lí về cách sống, nhắc nhở con người ta sống ở đời sao cho có ý nghĩa, được mọi người trân trọng. 2 Phân tích vấn đề: * Vế 1: “Con ơi! Khi con cất tiếng khóc oe oe chào đời, thì những người xung quanh nhìn con mỉm cười sung sướng”: - “Khi con cất tiếng khóc oe oe chào đời”: Người công dân mới thấy được trách nhiệm và nghĩa vụ lớn lao nhưng đầy khó khăn của mình đối với gia đình, xã hội. - “Những người xung quanh nhìn con mỉm cười sung sướng”: + Hân hoan, sung sướng chào đón một sinh linh, một công dân mới ra đời, mai đây sẽ hoà nhập vào cộng đồng xã hội. + Yêu mến, tin tưởng công dân mới sẽ là người có ích cho gia đình, xã hội. * Vế 2: “Hãy sống sao cho, một ngày nào đó, con có thể mỉm cười nhắm mắt xuôi tay, khi những người xung quanh con đều rơi lệ”: - Người công dân mới phải sống sao cho tốt đẹp, sống có ích… để thoả mãn sự mong mỏi, tin tưởng của mọi người. - Để cuối cuộc đời, ta thoả mãn và tự hào những gì mình đã làm, đã cống hiến cho xã hội. - Lúc ấy, mọi người sẽ khóc bởi nhớ thương và tiếc nuối. 3 Bình luận, mở rộng: - Khẳng định câu nói là triết lí sống đúng đắn. - Phê phán những con người sống cuộc sống vô nghĩa, không được mọi người tiếc thương, trân trọng khi nhắm mắt xuôi tay. - Liên hệ bản thân và rút ra bài học.

KARONG ANA Câu 1 (3,0 điểm) Bộ trưởng GD&ĐT Phạm Vũ Luận vừa có chỉ thị yêu cầu trong lễ chào cờ của các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông; các đại học, học viện, trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp và dạy nghề, toàn thể cán bộ, nhà giáo, học sinh, sinh viên phải hát Quốc ca và hát đúng nhạc, đúng lời. Suy nghĩ của anh/chị về vấn đề trên. 1 Bàn về việc hát Quốc ca. 1.1 Giải thích: - Quốc ca: là bài hát chính thức của một nước. Hát Quốc ca là một nghi thức trang trọng, bắt buộc trong lễ chào cờ. - Quốc ca Việt Nam là bài "Tiến quân ca" do nhạc sĩ Văn Cao sáng tác. Bài hát được bắt nguồn từ phong trào Việt Minh, được Quốc hội Việt Nam họp và chính thức chọn là Quốc ca năm 1976. Bài hát đem lại không khí hào hùng, sôi nổi, vẻ vang của những năm nhân dân ta anh dũng chiến đấu bảo vệ quê hương. - Chỉ thị của Bộ trưởng GD&ĐT Phạm Vũ Luận nhằm khơi dậy tinh thần yêu nước, niềm tự hào, tự tôn dân tộc; đồng thời nhắc nhở mỗi thế hệ học sinh, sinh viên Việt Nam luôn ghi nhớ công lao to lớn của các thế hệ cha anh trong công cuộc bảo vệ đất nước. 1.2 Phân tích, bàn luận vấn đề: - Chào cờ và hát Quốc ca là nghi thức quan trọng thể hiện lòng yêu nước, niềm tự hào và trách nhiệm với Tổ quốc và nhân dân của mỗi công dân và với mỗi học sinh. - Trường học là nơi đào tạo, giáo dục thế hệ chủ nhân tương lai của đất nước - những con người vừa có tài vừa có đức, biết cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Vì vậy, học sinh, sinh viên phải hát Quốc ca và hát đúng nhạc, đúng lời là điều đúng đắn. - Tuy nhiên, trong thực tế hiện nay, nhiều nơi, người ta bật phần ghi âm sẵn thay vì tự hát khiến nhiều học sinh, sinh viên không thuộc lời bài hát. Bên cạnh đó, nhiều người coi nhẹ việc hát Quốc ca, hát lấy "lệ", hát chống đối, thậm chí có thái độ không nghiêm túc khi hát. Đây là điều đáng phê phán. - Để việc hát Quốc ca không phải là một việc làm bắt buộc, một thứ nghi thức hình thức, thiết nghĩ các cấp chính quyền, các trường học cần tăng cường công tác tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của lễ chào cờ, hát Quốc ca để mọi người hiểu, thuộc và hát Quốc ca bằng cả trái tim mình. Và quan trọng nhất là mỗi người hãy ý thức rằng, mỗi lần hát quốc ca chính là một lần mình tự giáo dục truyền thống, đạo đức cách mạng, xây dựng, bồi đắp lòng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc, cho chính bản thân mình. 1.3 Bài học nhận thức và hành động:

- Hát Quốc ca đúng nhạc, đúng lời là biểu hiện của lòng yêu nước, tinh thần dân tộc. Mỗi công dân Việt Nam nói chung và thế hệ trẻ nói riêng cần ý thức rõ điều đó cũng như thường xuyên bồi dưỡng lòng yêu nước, niềm tự hào, tự tôn dân tộc. - Liên hệ bản thân. KỲ ANH HÀ TĨNH Câu 1. (3,0 điểm): Người bi quan luôn thấy khó khăn trong mọi cơ hội. Người lạc quan luôn nhìn được những cơ hội trong từng khó khăn. Anh/chị hãy viết một bài văn (khoảng 600 từ) bàn về ý kiến trên. 1 Giải thích ý kiến: - “Người bi quan”: chỉ những người không có ý chí vươn lên, luôn chán nản, nhụt chí trong mọi việc, mọi lĩnh vực. - “Người lạc quan”: Chỉ những con người tự tin vào bản thân, luôn hướng đến những điều tốt đẹp - "cơ hội": khả năng mở ra những điều tốt đẹp => Hai câu trên nói về 2 thái độ sống đối lập nhau, từ đó hướng con người đến lối sống lạc quan, tích cực. 2 Phân tích, bình luận: a “Người bi quan luôn tìm thấy khó khăn trong mọi cơ hội”: - Là thái độ sống tiêu cực mà nhiều người đã rơi vào tình trạng này. Ở họ có tâm lí tự ti, ngại khó, ngại khổ hay lười biếng, thay vì tìm cách giải quyết vấn đề lại chỉ ra những khó khăn để thoái thác. - Hậu quả: + Gặp khó khăn khi giải quyết mọi việc, tự đặt rào cản cho bản thân. + Không có ý thức vươn lên vượt qua khó khăn để khẳng định mình. + Không gặt hái được thành công trong cuộc sống nên luôn cảm thấy cuộc sống nặng nề, khó đạt được hạnh phúc. + Gây khó khăn chung cho những xung quanh, có thể làm ảnh hưởng đến hiệu quả chung của tập thể. Lấy dẫn chứng cụ thể minh họa. b “Người lạc quan luôn tìm thấy cơ hội trong từng khó khăn”: - Là thái độ sống tích cực, con người luôn vui vẻ, lạc quan, sẵn sàng đối mặt với mọi khó khăn, thử thách.

- Tác dụng: + Không bị thụ động trước những khó khăn, vui vẻ trong mọi tình huống… + Giúp con người tự tin, tự chủ, dễ dàng gặt hái thành công trong cuộc sống, khám phá thêm nhiều sức mạnh của bản thân. + Trong công việc và cuộc sống, sự lạc quan, nhiệt tình của họ có sức lan tỏa, khiến mọi người xung quanh như được tiếp sức thêm, cảm thấy cuộc sống dễ chịu hơn. Lấy ví dụ minh họa. 4 Bài học nhận thức và hành động: - Khẳng định: lạc quan là thái độ sống tích cực mà mỗi người cần có; ngược lại, cần thay đổi lối sống bi quan, thoái thác. - Khi gặp khó khăn, cần nỗi lực tìm cách giải quyết, khắc phục, không nản chí, chùn bước. - Liên hệ bản thân. SỞ GIÁO DỤC LẠNG SƠN Suy nghĩ của anh (chị) về vấn đề: Nếu muốn thành công, phải lấy lòng kiên trì làm bạn tốt. (Thomas Edison) 1 Giải thích nhận định: - Thành công: những thành quả đạt được theo mong muốn hoặc trên cả sự mong đợi. - Kiên trì: làm đến cùng một công việc nào đó, vượt qua mọi rào cản khó khăn. => Ý nghĩa cả câu: tác giả đưa ra lời khuyên đối với mỗi con người: muốn hướng tới sự thành công thì cần phải có đức tính kiên trì, bền bỉ, nhẫn nại. Đây là người bạn đồng hành đưa chúng ta tới thành công. 2 Chứng minh, bình luận: - Châm ngôn của Thomas Edison là một châm ngôn hoàn toàn đúng. Bất kì khi chúng ta làm một công việc gì đó nếu không có lòng kiên trì thì sẽ không thể thành công. + Điều này đã được ông cha ta đúc rút từ lâu đời: Có công mài sắt, có ngày nên kim/ Kiến tha lâu cũng có ngày đầy tổ... + Thực tế đã cho thấy, có rất nhiều tấm gương thành công nhờ sự kiên trì, bền bỉ và nỗ lực: chính Thomas Edison là một ví dụ điển hình, chủ tịch Hồ Chí Minh, thầy Nguyễn Ngọc Kí, vận động viên Nguyễn Thị Ánh Viên,.. + Kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ của dân tộc giành thắng lợi cũng nhờ chúng ta trường kì kháng chiến, nỗ lực, quyết tâm đến cùng. - Thực trạng ngày nay:

+ Nhiều bạn trẻ nôn nóng tìm mọi cách để dẫn đến con đường thành công một cách nhanh nhất mà không cần tốn công sức => tạo thành quả không vững bền, thậm chí dễ bị sa ngã. + Nhiều bạn trẻ khi thất bại có tâm lý chán nản, từ bỏ lý tưởng mình đang theo đuổi. => Lòng kiên trì, bền bỉ và nhẫn nại là đức tính rất cần thiết cho mỗi bạn trẻ ngày nay khi muốn lập nghiệp. LÊ HOÀN THANH HÓA Câu 1: (3đ) H.Ban – dắc – nhà văn nổi tiếng của nước Pháp cho rằng: “Khi công nhận cái yếu của mình, con người trở lên mạnh mẽ”. Viết một bài văn nghị luận khoảng 600 chữ bình luận ý kiến trên. 1 Giải thích ý kiến: - Cái yếu là cái hạn chế, khuyết điểm, thiếu sót, cái kém của mình khi làm một công việc nào đó. - Công nhận cái yếu nghĩa là dám đối diện, nhìn nhận cái hạn chế của mình, nhận ra nó để sửa chữa, thay đổi. => Vấn đề Ban- dắc đưa ra thoạt tiên tưởng mâu thuẩn nhưng thực ra rất sâu sắc, thấm thía. Khi công nhận cái yếu của mình tức là con người đã có đủ dũng cảm, trung thực và năng lực nhận thức để kiểm điểm bản than một cách khách quan, toàn diện. Điều ấy giúp con người có nghị lực, trưởng thành, “ trở nên mạnh mẽ”. Nói cách khác một trong những yếu tố tạo nên sức mạnh cho con người trong cuộc sống là biết nhận thức đúng đắn về điểm yếu của bản thân và dũng cảm, trung thực để công nhận điều này. 2 Phân tích, bàn luận vấn đề: - Trong cuộc sống không có ai hoàn thiện. Vậy khi công nhận cái yếu của mình chính là lúc con người hiểu đúng về bản thân, có cơ hội tự rèn luyện, sửa chữa và hoàn thiện. Trong quá trình nhận thức, rèn luyện con người sẽ tìm thấy nghị lực và sức mạnh. - Vấn đề này đã được chứng minh trong thực tiễn cuộc sống ở nhiều lĩnh vực, trong những hoàn cảnh khác nhau( VD trong các lính vực như: học tập, tu dưỡng đạo đức, hoạt động kinh tế, chính trị…). - Khi công nhận cái yếu của bản thân, cá nhân không tự cao, tự đại, biết ứng xử một cách khiêm tốn, đúng mực, biết nhìn nhận mọi người xung quanh một cách khách quan, đúng đắn, biết học tập, vươn lên.

- Đây không chỉ là vấn đề đặt ra với cá nhân mà có ý nghĩa với cả tập thể, quốc gia, dân tộc. Bài học nhận thức và hành động: - Mỗi người cần thường xuyên nhìn nhận đánh giá bản thân về cái yếu của mình để nỗ lực vươn lên. - Hãy lắng nghe sự góp ý chân thành của mọi người để nhận ra cái yếu của mình… - Nhận ra cái yếu không được chán nản, bỏ cuộc, thất bại mà quan trọng phải có kế hoạch sửa đổi nó, thay đổi nó để đạt được thành công. LÝ TỰ TRỌNG QUẢNG NAM Câu 1 (3 điểm ) Hãy lắng nghe những lời đối thoại về quan điểm sống sau đây: - Xuân Diệu : Cho nên : Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm Mau với chứ, vội vàng lên với chứ! (Vội vàng) Em, em ơi, tình non đã già rồi. (Giục giã) - Nguyễn Ngọc Thuần : “Trong nhịp sống ồn ào, vội vã hôm nay, đôi khi ta cũng cần dừng lại, mua thêm cho mình một chút suy tư, một chút nhớ mong, một chút bình yên, để lấy sức và rồi tiếp tục bước đi” . (Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ) - Còn bạn? ………………................................................................................ Hãy thể hiện quan điểm của bản thân về vấn đề trên bằng một bài văn không quá 600 từ. Đối thoại về quan điểm sống. 1.1 Giải thích: - Những câu thơ của Xuân Diệu bộc lộ quan điểm sống mới mẻ: sống vội vàng, cuống quýt như chạy đua với thời gian để tận hưởng mọi sắc màu, hương vị, vẻ đẹp của cõi trần gian. Quan niệm đó xuất phát từ ý thức về sự hữu hạn của đời người, thể hiện một cái "tôi" ham sống mãnh liệt. - Với Nguyễn Ngọc Thuần: quan niệm sống chậm lại để suy ngẫm và cảm nhận sự bình yên, để lấy sức, từ đó sẽ sống tốt đẹp hơn. 1.2 Phân tích, bình luận: - Về quan niệm sống gấp của Xuân Diệu: Quan niệm đó xuất phát từ ý thức về sự hữu hạn của đời người, thể hiện một cái "tôi" ham sống mãnh liệt. Xuân Diệu cho rằng thời gian không tuần hoàn mà chảy trôi mãi mãi, cuộc đời con người thì ngắn ngủi. Ngày hôm nay trôi đi sẽ không bao giờ lấy lại được. Vì vậy, phải biết tận hưởng và tận hiến đến từng giây phút, không để phút giây nào trôi đi vô nghĩa. -> Quan niệm sống rất tích cực, thôi thúc người ta cống hiến và cống hiến nhiều hơn nữa.

- Về quan niệm của Nguyễn Ngọc Thuẩn: Tác giả cho rằng giữa nhịp sống ồn ào, vội vã, cần sống chậm lại bởi cuộc sống xô bồ có thể kéo ta đi mải miết, khiến ta dễ quên những những giá trị tốt đẹp hoặc mỏi mệt. Những phút giây "sống chậm" là cần thiết để ta nhìn lại những gì đã qua, cảm nhận những vẻ đẹp, những giá trị của cuộc sống. Hạnh phúc và năng lượng mới sẽ sinh ra từ đó. -> Đó là những điều thật cần thiết, nhất là trong bối cảnh xã hội hiện nay. => Như vậy, 2 quan niệm này không đối lập nhau mà bổ sung cho nhau. 1.3 Bài học cho bản thân: - Cần linh hoạt, ứng biến cho phù hợp với từng hoàn cảnh sống, tùy thời điểm và điều kiện mà “sống nhanh” hay “sống chậm” nhưng phải sống có ích, có ý nghĩa, kết hợp hài hòa giữa cống hiến và hưởng thụ. LỤC NGẠN BẮC GANG Câu 1: (NGHỊ LUẬN XÃ HỘI – 3đ) Như một thứ axit vô hình, thói vô trách nhiệm ở mỗi cá nhân có thể ăn mòn cả một xã hội. Từ ý kiến trên, anh/chị hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) trình bày ý kiến của mình về tinh thần, trách nhiệm và thói vô trách nhiệm của con người trong cuộc sống hiện nay. 1 Nghị luận xã hội 1.1 Giải thích: - Axit: chất độc hóa học, có khả năng làm bỏng, cháy, hủy hoại hoặc gây độc hại cho con người. - Thói vô trách nhiệm: là thái độ mặc kệ, không quan tâm đến điều gì dù nó nằm trong quyền hạn và nghĩa vụ của mình hoặc cố tình làm sai, làm ẩu bất biết hậu quả ra sao . Biểu hiện cả trong công việc, trong gia đình, xã hội và với chính bản thân mình. - Ăn mòn: làm hao mòn, hao tổn dần dần. => Ý kiến đã chỉ ra hậu quả nghiêm trọng của thói vô trách nhiệm, khiến chúng ta phải suy ngẫm, nhìn nhận đúng đắn về thái độ đối với công việc, cuộc sống, xã hội. - Tinh thần trách nhiệm là ý thức và nỗ lực nhằm hoàn thành tốt những phận sự của mình. Nó biểu hiện cụ thể , sinh động trong ba mối quan hệ cơ bản : giữa cá nhân với gia đình, cá nhân với toàn xã hội , cá nhân với bản thân mình. 1.2 Phân tích, chứng minh, bàn luận:

a/ Tinh thần trách nhiệm là một phẩm chất cao đẹp , một thước đo giá trị con người, là cơ sở xây dựng hạnh phúc cho mỗi gia đình, tinh thần trách nhiệm góp phần quan trọng tạo nên quan hệ xã hội tốt đẹp , thúc đẩy sự phát triển của xã hội. b/ Ngược lại, thói vô trách nhiệm đang trở thành hiện trạng nhức nhối của cả xã hội: * Biểu hiện của thói vô trách nhiệm: - Vô trách nhiệm với của công, cha chung không ai khóc, tài sản chung không ai biết bảo vệ. - Làm việc không đến nơi đến chốn, làm cho có, cho xong, không cần biết kết quả thế nào. - Không bao giờ biết lên tiếng bênh vực, bảo vệ lẽ phải hay giúp đỡ người khác mà "đèn nhà ai nhà nấy rạng". - Vô trách nhiệm không chỉ với người khác mà còn vô trách nhiệm với bản thân mình: + Bỏ bê tương lai, chỉ thích đua đòi, ăn chơi. + Không có phương hướng gì cho tương lai phía trước. + Không có nổi một ước mơ, hễ gặp khó khăn là chùn bước. * Tại sao lại tồn tại hiện tượng ấy? - Cuộc sống quá hiện đại, nhịp sống gấp gáp, xô bồ khiến người ta có nhiều mối quan tâm, lo lắng hơn là giữ gìn và làm tròn trách nhiệm của mình. - Ai cũng chỉ biết chăm chăm vào cuộc sống của mình, không có thói quen sẻ chia, thực hiện nghĩa vụ với người khác. - Do chưa được giáo dục đúng đắn. * Hậu quả: - Vô trách nhiệm với chính mình là tự phá nát cuộc đời mình, thậm chí khiến mình trở thành gánh nặng cho xã hội. - Vô trách nhiệm trong công việc gây tổn thất, thiệt hại cả về vật chất, tinh thần, tính mạng. - Xã hội chậm phát triển, lạc hậu và kinh tế, tổn thất lớn về tài sản quốc gia, vị trí của đất nước lạc hậu so với các nước trên thế giới và trong khu vực. - Con người vô cảm, thờ ơ với nhau, không có tình yêu thương, sẻ chia trong cộng đồng. * Giải pháp: - Giáo dục nâng cao ý thức của mỗi người dân. - Xử lí nghiêm các trường hợp có biểu hiện vô trách nhiệm để làm gương, răn đe cho những người khác.

Bài học nhận thức và hành động: - Sống có ý thức, trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. - Học tập, rèn luyện để trở thành người có ích. LƯƠNG ĐẮC BẰNG THANH HÓA Câu 1 (3,0 điểm): Suy nghĩ của anh/chị về ý kiến sau: “Khoan nghĩ đến chuyện xa vời phấn đấu để trở thành người tài năng xuất chúng, mà trước hết, hãy làm một người tử tế” 1.1 Giải thích ý kiến: - Người tài năng xuất chúng là người có năng lực làm việc xuất sắc, có khả năng sáng tạo hơn người. - Người tử tế là người biết ứng xử một cách có văn hoá, có đạo đức, có lòng nhân hậu, có những phẩm chất cần thiết, có những việc làm vì người khác, được mọi người coi trọng. - Thực chất, ý kiến trên đề cao việc rèn luyện tu dưỡng văn hoá ứng xử trong đời sống. Đây là điều kiên tiên quyết để làm người có ích cho xã hội. 1.2 Phân tích và chứng minh: * Khoan nghĩ đến chuyện xa vời, phấn đấu trở thành người tài năng xuất chúng:không phải là không khuyến khích hay phê phán những người cố gắng phấn đấu trởthành người tài năng xuất chúng, mà nhằm nhấn mạnh: trước khi trở thành ngườitài, hãy là người biết sống tử tế. - Người có tài cho dù là xuất chúng mà không có đạo đức cũng vô dụng. Thậm chí,có thể phục vụ cho những thế lực làm hại con người. - Khát vọng trở thành người tài năng xuất chúng là chính đáng song không phải aicũng có thể làm được - Hơn nữa, tôn trọng và biết làm những điều nhỏ bé một cách tử tế thì mới đủ khảnăng làm những điều to lớn.* Trước hết hãy làm một người tử tế: - Sống có văn hoá, có đạo đức, hướng tài năng vào mục đích cao thượng, đẹp đẽ đểtài năng được phát huy. - Người tử tế có lòng vị tha, yêu thương, hy sinh bản thân, chấp nhậnthiệt thòi. 1.3 Bình luận mở rộng: - Đề cao lối sống tử tế nhưng không coi nhẹ tài năng vì thiếu tài năng không giúpđược cho người khác, xã hội; không đóng góp vào sự nghiệp chung của đất nước,của dân tộc - Một người toàn diện phải có sự phát triển hài hoà giữa đức và tài

- Phê phán những kẻ chạy theo tài năng ảo, thích đánh bóng tên tuổi mà không biếtsống tử tế 1.4 Bài học nhận thức, hành động: - Rèn luyện tu dưỡng đạo đức, đồng thời không ngừng trau dồi kiếnthức, kĩ năng để trở thành người có tài và đức, đóng góp cho xã hội sau này. LÝ THƯỜNG KIỆT YÊN BÁI Câu 1. (3,0 điểm) Viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) bày tỏ quan điểm của anh/chị về ý kiến sau: Gập máy tính lại, tắt điện thoại đi. Hãy giao tiếp nhiều hơn với xã hội và tận hưởng cuộc sống thực tại. Gập máy tính lại, tắt điện thoại đi. Hãy giao tiếp nhiều hơn với xã hội và tận hưởng cuộcsống thực tại. 1.1 Giải thích: - "Máy tính" "điện thoại": là những thiết bị công nghệ hiện đại, giúp kết nối con người với conngười. Kết hợp với internet, nó tạo nên một cuộc sống khác, một "thế giới khác", gọi là mạng xã hội - "mạng ảo" - "thế giới ảo". - Tận hưởng cuộc sống thực tại - cuộc sống bên ngoài mạng xã hội, như làm việc mình thích, dành thời gian cho người mình yêu thương, tham gia các hoạt động xã hội,... -> Ý kiến trên là một thông điệp giàu ý nghĩa, giúp con người thoát ra khỏi cuộc sống ảo và sống với cuộc đời thực. 1.2 Phân tích, chứng minh, bình luận: a/ Vấn đề sử "nghiện" máy tính, điện thoại hiện nay: * Thực trạng: - Con người trong thời đại ngày nay đang sống trong một thế giới số, nơi mọi hoạt động từ những sinh hoạt thường ngày đến những sự kiện đặc biệt, từ công việc đến vui chơi giải trí, chúng ta đều tự gắn chặt với thế giới số. Mạng xã hội đã trở thành một phần của đời sống hiện đại, nhất là giới trẻ. * Nguyên nhân: Cuộc sống ảo luôn chứa đựng nhiều điều bất ngờ, thú vị, rất nhiều cách thức để giải trí, con người được tự do thể hiện mình nên họ dễ bị cuốn hút về phía ấy. * Hệ quả:

- Con người do đó gắn chặt cuộc sống với môi trường “ảo” internet, không quan tâm tới thế giới thực tại quanh mình. - Làm giảm bớt quỹ thời gian học tập, làm việc, nghỉ ngơi, giải trí. - Cuộc sống của họ diễn ra trên Facebook, Twitter, Youtube…họ tự cô lập mình với thế giới thực, buồn vui bị phụ thuộc nhiều vào mạng ảo, dễ mắc bệnh ảo tưởng, cũng dễ bị "ném đá",...dẫn đến stress. b/ Vì sao nên giao tiếp nhiều hơn với xã hội và tận hưởng cuộc sống thực tại? - Cuộc sống thực tế sinh động, chân thật và có nhiều mối quan hệ thú vị hơn. "Nước xa không cứu được lửa gần". Khi gặp khó khăn, những bạn bè trong đời thực sẽ giúp đỡ ta được nhiều hơn những người bạn ảo. - Những niềm vui, những cách giải trí, hưởng thụ cuộc sống thực cũng vô cùng phong phú, hấp dẫn. => Vấn đề đặt ra trong ý kiến trên vô cùng xác đáng, cần thiết và là tiếng chuông cảnh tỉnh với tất cả chúng ta. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Nhận thức: Xã hội hiện đại không thể thiếu công nghệ. Phát minh công nghệ nâng cao chất lượng sống. Thời đại càng văn minh, con người càng không thể xa rời máy tính, điện thoại và internet. Cuộc sống hiện đại cần công nghệ nhưng không nên lạm dụng mà cần có thời gian và cách thức sử dụng hợp lí, hài hòa. - Hành động: Giảm bớt thời gian vào mạng xã hội, tích cực học tập, lao động công ích, đọc sách, tham gia hoạt động xã hội,... để nâng cao sức khỏe, trí tuệ và bồi dưỡng tinh thần. LÝ THƯỜNG KIỆT BÌNH THUẬN 1 “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”. 1.1 Giải thích: - Tài: là tài năng, là năng lực, kĩ năng, kĩ xảo của con người. Tài được biểu hiện cả trong lao động chân tay và lao động trí óc. Đó là kết quả của năng khiếu và cả sự chăm chỉ, cần cù rèn luyện. - Đức là đạo đức, là cách cư xử hợp lẽ phải, đạo lí, sống có trách nhiệm với mọi người, là sự biểu hiện của nét đẹp nhân cách con người. Đức biểu hiện ở lời nói, cử chỉ, hành động của con người hướng tới chân – thiện – mĩ. - Lời khuyên của Bác: khẳng định mối quan hệ khăng khít giữa tài và đức. 1.2 Phân tích

- chứng minh: a/ Có tài mà không có đức là người vô dụng: - Người có tài nhưng lại không đem tài để phục vụ nhân dân, làm giàu đất nước thì cái tài đó hoàn toàn vô ích. Người có tài mà chỉ nhằm thu vén lợi ích cá nhân, phản bội Tổ quốc, đi ngược lại lợi ích nhân dân thì người đó cũng trở thành vô dụng, thậm chí là có tội. - Người có tài mà không có đức thường kiêu căng hợm hĩnh, thậm chí xảo quyệt, gian ngoa và dễ trở thành kẻ xấu xa, gây tác hại, nguy hiểm cho gia đình, xã hội (Dẫn chứng). b/ Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó: - Người có đức thường được mọi người kính mến, quý trọng; nhưng có đức mà không có tài thường khó thực hiện được chức trách, khó hoàn thành nhiệm vụ, khó đạt kết quả cao trong công việc. - Tài năng cũng có tầm quan trọng không kém. Không có tài năng thì con người làm việc gì cũng khó khăn, thậm chí làm hỏng việc và làm hại đến sự nghiệp chung. 1.3 Bàn luận, mở rộng về mối quan hệ giữa "tài" và "đức": - Đức và tài đều cần thiết đối với mỗi con người, làm nên giá trị con người. Con người thiếu một trong hai giá trị trên đều là người không trọn vẹn. Đức là nền tảng giúp tài bay cao vững chắc, có tài thì đức càng tỏa sáng. - Đức là gốc, là yếu tố quan trọng hàng đầu.“Tài” là biểu hiện cụ thể của “đức”, không có khái niệm đạo đức chung chung, tách rời hiệu quả việc làm. - Phê phán những kẻ có tài mà hợm hĩnh, kiêu căng, chỉ mưu cầu lợi ích cá nhân hoặc những người có đức nhưng tài năng, năng lực còn kém cỏi mà không chịu học tập, phấn đấu. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Lời dạy của Bác là kim chỉ nam cho mọi hoạt động, rèn luyện của thế hệ trẻ. - Mỗi người phải không ngừng học tập, tu dưỡng, phải rèn đức luyện tài để trở thành người lao động toàn diện, có ích cho đất nước như Bác Hồ hằng mong muốn ở thế hệ trẻ. MỸ ĐỨC HÀ NỘI Câu 1. (3 điểm) Có ba cách để tự làm giàu mình: mỉm cười, cho đi và tha thứ. (Theo: Hạt giống tâm hồn - NXB Tổng hợp TP HCM, 2008) Những suy ngẫm của anh /chị về quan niệm trên. Có ba cách để tự làm giàu mình: mỉm cười, cho đi và tha thứ. 1 Giải thích: - Tự làm giàu mình: tự nuôi dưỡng và bồi đắp tâm hồn mình.

Mỉm cười: biểu hiện của niềm vui, sự lạc quan, yêu đời. Cho đi: là biết quan tâm, chia sẻ với mọi người. Tha thứ: là sự bao dung, độ lượng với lỗi lầm của người khác. - Ý cả câu: Tâm hồn con người sẽ trở nên trong sáng, giàu đẹp hơn nếu biết lạc quan, sẻ chia và độ lượng với mọi người. 2 Phân tích, chứng minh: - Lạc quan, yêu đời giúp con người có sức mạnh để vượt lên những khó khăn, thử thách trong cuộc sống, có niềm tin về bản thân và hướng đến một khát vọng sống tốt đẹp. - Biết quan tâm, chia sẻ là con người đã chiến thắng sự vô cảm, ích kỷ để sống giàu trách nhiệm và yêu thương hơn. Mang lại niềm vui cho người khác ta cũng sẽ thấy thanh thản trong tâm hồn, được sự tin yêu, tôn trọng của mọi người và chắc chắn khi ta gặp khó khăn cũng sẽ nhận được sự giúp đỡ của người khác. - Biết bao dung, độ lượng, con người sẽ trút bỏ đau khổ và thù hận để sống thanh thản hơn và mang lại niềm vui cho mọi người. - Ngoài sự lạc quan, sẻ chia, độ lượng con người còn có thể bồi đắp, và nuôi dưỡng tâm hồn mình bằng những ứng xử tốt đẹp khác. Học sinh lấy ví dụ cụ thể để chứng minh. 3 Bàn luận mở rộng, liên hệ bản thân: - Khẳng định tính đúng đắn của vấn đề. - Phê phán những con người sống nhỏ nhen, ích kỉ, vô cảm. - Bài học nhận thức và hành động: Sự giàu có về tâm hồn có ý nghĩa quyết định sự hoàn thiện nhân cách của mỗi người. Cần có ý thức gìn giữ và bồi đắp để đời sống tinh thần, tình cảm của bản thân không bị xói mòn và chai sạn bởi mặt trái của cuộc sống hiện đại. Để làm được điều đó, phải bắt đầu từ những thái độ sống tích cực, có ý nghĩa với mình và mọi người. - Liên hệ bản thân. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NAM ĐỊNH Hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bày tỏ suy nghĩ của anh/chị về lời đề nghị sau đây: “ Xin hãy dạy cho cháu biết lắng nghe tất cả mọi người nhưng cũng xin thầy dạy cho cháu biết cần phải sàng lọc những gì nghe được qua một tấm lưới chân lí để cháu chỉ đón nhận những gì tốt đẹp mà thôi.” ( Theo Xin thầy hãy dạy cho con tôi…, Ngữ văn 10, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2015 ) 1.1 Giải thích

- Lắng nghe tất cả mọi người: biết lắng nghe - Biết sàng lọc: chọn lọc những điều hay, đúng, đẹp mình nghe được. - Tấm lưới chân lí: lẽ phải, phải nghe những điều đúng đắn, không nghe lời xúi giục, trái đạo lí, vô văn hóa.Lời gửi gắm của Tổng thống Mỹ với thầy giáo dạy con trai mình nói về nghệ thuật biết lắng nghe. Phải biết lắng nghe trong cuộc sống nhưng sau đó cần chắt lọc, lựa chọn những điều đúng đắn. Nghe rồi tin và làm theo sau khi đã có chân lí dẫn đường chứ không phải nghe một cách mù quáng. Hơn một lời gửi gắm của người cha mong muốn cho con mình những điều tốt đẹp nhất trong cuộc sống, câu nói của A. Lincoln nhắc nhở chúng ta về nghệ thuật biết lắng nghe, lắng nghe hiệu quả và có ích trong cuộc sống. 1.2 Phân tích, bàn luận, chứng minh a. Tại sao phải lắng nghe - Cuộc sống quá nhiều điều phức tạp, ai cũng muốn thể hiện bản thân, ai cũng muốn nói mà chưa biết lắng nghe người khác - Chúng ta giao tiếp với nhau qua nhiều kênh, trong đó có tiếng nói nên phải biết lắng nghe. - Không phải mọi điều nghe được đều tốt đẹp nên phải biết chắt lọc cái hay, cái đẹp. lọc những gì mình nghe được sẽ xây dựng một xã hội tốt đẹp, chân thành hơn, mọi người sống với nhau bằng chân tình. b. Sàng lọc những gì nghe được qua một tấm lưới chân lí: - Không phải mọi điều con nghe được đều là điều tốt đẹp + Có lời nói dối để xu nịnh, nhằm đạt mục đích thì phải tỉnh táo. Ví dụ: Cấp dưới xu nịnh để được thăng tiến Lời tung hô nhưng không thật của người dưới quyền + Có lời trì chiết, đánh giá sai năng lực nhằm làm người nghe mất hết niềm tin, ý chí, con phải phân biệt được. Ví dụ: Trong cuộc chiến tranh cứu nước, những chiến sĩ của quân đội Việt Nam đã bỏ ngoài tai mọi lời dụ dỗ của giặc, kiên định với lí tưởng cách mạng, trung thành với Tổ quốc. - Biết phân tích vấn đề từ nhiều chiều, trân trọng những khen tặng và đóng góp, biết điều chỉnh bản thân để trở nên tốt đẹp hơn. - Ai cũng biết lắng nghe và ý thức phải chắt lọc những gì mình nghe được sẽ xây dựng một xã hội tốt đẹp, chân thành hơn, mọi người sống với nhau bằng chân tình. => Vì vậy, cần biết trân trọng những lời nói thật lòng: + Lời yêu thương của những người thân yêu. Đừng vì bận rộn mà quên bày tỏ cũng như lắng nghe.

+ Lắng nghe cả lời phê bình, đóng góp của mọi người để tự hoàn thiện bản thân + Lắng nghe chính mình - Lắng nghe bằng cả hai tai, phân tích bằng sự sáng suốt và cảm nhận bằng cả trái tim. 1.3 Bài học kinh nghiệm, liên hệ bản thân: - Sống chân thành, nói thật tâm. - Lắng nghe với thái dộ tích cực, tự rút ra bài học cho mình để cố gắng. NÔNG CỐNG THANH HÓA Ngày xưa cha ông ta thường coi: Tiếng xay lúa, giã gạo; tiếng trẻ con học bài và tiếng gà gáy báo trời sáng là những âm thanh đẹp. Anh/chị hiểu quan niệm trên như thế nào? Từ đó viết bài văn bàn về những âm thanh đẹp và không đẹp trong cuộc sống hôm nay. 1 Quan niệm của cha ông ta: Ba thứ tiếng được ông cha ta coi là đẹp - Tiếng xay lúa, giã gạo: báo hiệu sự no đủ, được mùa… - Tiếng trẻ con học bài: biểu tượng của một xã hội hưng thịnh, coi trọng học hành, tri thức - Tiếng gà gáy báo trời sáng: biểu tượng của một ngày mới bắt đầu, một tương lai rạng rỡ mở ra. Đó cũng chính là mong ước của cha ông ta về một xã hội tốt đẹp, lý tưởng. => Đó là những âm thanh của sự sống, báo hiệu một cuộc sống no ấm, thanh bình. 2 Suy nghĩ về những âm thanh đẹp và không đẹp trong cuộc sống hôm nay : - Cuộc sống bình yên thịnh vượng ngày nay là cuộc sống văn minh, tiến bộ và dân chủ. Cuộc sống mà con người đang hướng tới những giá trị Chân, Thiện, Mĩ. - Những âm thanh đẹp mang hơi thở của cuộc sống tươi sáng như: + Tiếng nói, tiếng cười, lời hát, lời ru con, những bản nhạc được cất lên từ lòng người để ca ngợi đất nước, con người. + Những thanh âm trong trẻo,bình dị của thiên nhiên: tiếng chim hót líu lo, tiếng sóng biển, tiếng gió vi vu… + Âm thanh báo hiệu sự khởi đầu tốt đẹp, rộn rã lòng người như tiếng trống trường. Những âm thanh này có thể đến từ tự nhiên nhưng chủ yếu là do con người tạo ra. - Ngược lại với cuộc sống bình yên, thịnh vượng là sự ảm đạm, chết chóc, tồn tại những điều xấu xa, nghèo đói, sự kém hiểu biết của nhận thức, tư duy… - Một số âm thanh không đẹp trong cuộc sống hôm nay:

+ Tiếng bom rơi đạn nổ, tiếng khóc lóc, tiếng kêu khổ đau của con người trong chiến tranh, trong sự nghèo đói… + Tiếng cãi vã, nói tục, chửi bậy, … Con người chính là nhân tố quan trọng nhất tạo ra những âm thanh này. 3 Bài học nhận thức và hành động của bản thân: - Bài học nhận thức: + Biết trân trọng những điều tốt đẹp trong cuộc sống hiện tại, mở rộng tâm hồn để đón nhận những thanh âm đẹp đẽ của thiên nhiên, của con người… + Việc tạo ra cho cuộc sống âm thanh đẹp hay không là đều nằm trong tầm kiểm soát của mỗi người. Do đó mỗi người cần nhận thức đúng đắn để thực sự là những người có ích cho xã hội. - Bài học hành động: Biết dùng ngôn ngữ dân tộc một cách trong sáng giàu đẹp, cần biết thanh lọc, xóa bỏ những âm thanh chưa đẹp, có ảnh hưởng xấu cho xã hội. NGÈN HÀ TĨNH 1 “Bạn đừng nên chờ đợi những quà tặng bất ngờ của cuộc sống mà hãy tự mình làm nên cuộc sống.” 1.1 Giải thích: - Quà tặng bất ngờ cuả cuộc sống: những giá trị vật chất, tinh thần mà người khác trao cho mình; những cơ hội, may mắn bất ngờ do khách quan đem lại. - Nội dung của câu nói: khuyên con người cần có thái độ sống chủ động, không nên trông chờ vào người khác. Cuộc sống của mỗi người do chính mỗi chúng ta tạo nên. 1.2 Bàn luận, mở rộng vấn đề: - Trong cuộc đời của mỗi người đôi khi sẽ nhận được quà tặng bất ngờ từ cuộc sống. Khi đó ta sẽ có may mắn được hưởng niềm vui, hạnh phúc trong cuộc đời. Không thể phủ nhận ý nghĩa và giá trị của quà tặng bất ngờ mà cuộc sống đem lại cho con người, vấn đề là biết tận dụng, trân trọng quà tặng ấy như thế nào. - Tuy nhiên, cuộc sống không phải lúc nào cũng là thảm đỏ trải đầy hoa hồng, cuộc sống là một trường tranh đấu, cuộc sống luôn tiềm ẩn những khó khăn, phức tạp. Muốn cuộc sống của chính mình tốt đẹp thì hãy tự mình làm nên cuộc sống. - Nhiều người khi nhận được quà tặng bất ngờ: có tâm lý chờ đợi, ỷ lại, thậm chí phung phí những quà tặng ấy. Phê phán một số người thụ động, thiếu ý chí vươn lên, chỉ chờ đợi những quà tặng bất ngờ mà không tự mình làm nên cuộc sống. 1.3 Bài học nhận thức, hành động:

- Phải chủ động trang bị kiến thức, rèn luyện cách sống bản lĩnh, có lí tưởng, có ước mơ để làm nên những điều kỳ diệu cho cuộc sống của chính mình. - Phải thấy rằng, cuộc sống là nguyên liệu thô, chúng ta là những nghệ nhân. Nhào nặn nên một tác phẩm tuyệt đẹp hay một vật thể xấu xí tất cả đều nằm trong tay chúng ta. NGÔ SĨ LIÊN BẮC GIANG Cái mạnh của con ngườì Việt Nam là sự thông minh và nhạy bén với cái mới ... nhưng bên cạnh cái mạnh đó vẫn còn tồn tại không ít cái yếu. Ấy là những lỗ hổng về kiến thức cơ bản do thiên hướng chạy theo những môn học "thời thượng", nhất là khả năng thực hành và sáng tạo bị hạn chế do lối học chạy theo học vẹt nặng nề. 1 Giải thích ý nghĩa câu nói: - Vế 1: Cái mạnh của con người Việt Nam là sự thông minh và nhạy bén về cái mới.Tác giả khẳng định người Việt Nam có những điểm mạnh đáng tự hào, đó là sự thông minh trong việc giải quyết vấn đề và sự nhạy bén, nhanh chóng tiếp thu những tri thức mới, thông minh, nhanh nhạy từ lâu đã là bản chất thiên phú của con người Việt Nam. - Vế 2: Bên cạnh cái mạnh vẫn tồn tại cái yếu. Ấy là những lỗ hổng kiến thức cơ bản do thiên hướng chạy theo những môn học "thời thượng", nhất là khả năng thực hành và sáng tạo bị hạn chế do lối học chạy theo học vẹt nặng nề, đó là tình trạng học lệch , học chay, học vẹt diễn ra trong hầu hết học sinh trên mọi miền đất nước. => Ý nghĩa của câu nói là nêu những điểm mạnh và yếu của đất nước, con người Việt Nam trong xã hội. Ngày nay để nêu lên bài học cần phát huy những mặt mạnh và hạn chế những mặt yếu, hướng tới một đất nước giàu mạnh, phát triển. 2 Phân tích, lí giải: * Những điểm mạnh, điểm yếu của đất nước ta. Thái độ của tác giả đối với những quan niệm ấy? - Điểm mạnh cuả con người Việt Nam: + Sự thông minh, nhạy bén (lấy dẫn chứng trong học tập, trong các lĩnh vực khác). + Những thế mạnh của con người Việt Nam là ngợi ca và khích lệ đối với việc phát huy những thế mạnh đó (Dẫn chứng). - Điểm yếu của đất nước ta: + Giáo dục có sự thiếu sót: hiện tượng học sinh học lệch, chỉ chú trọng vào các môn "thời thượng", các môn liên quan tới thi Đại học (Dẫn chứng). + Tác giả của bài viết cũng bày tỏ mong muốn người dân Việt Nam sẽ khắc phục mọi khó khăn, hạn chế tối đa những điểm yếu của mình để đưa đất nước phát triển (Dẫn chứng).

* Vấn đề đặt ra đối với đất nước Việt Nam trong giai đoạn hiện nay: Phát huy những điểm mạnh, khắc phục những điểm yếu: Giáo dục Việt Nam cần phải học tập các Quốc gia trên thế giới về việc điều chỉnh hệ thống giáo dục (Dẫn chứng). 3 Bình luận, liên hệ bản thân: - Nhận định của Vũ Khoan đến nay vẫn là một bài học, một vấn đề nhức nhối, chưa có những chuyển biến rõ rệt, con người Việt Nam vẫn phải từng bước khắc phục để đưa đất nước phát triển. - Những chủ nhân tương lai của đất nước phải làm gì để đất nước ngày một phát triển? NGÔ SĨ LIÊN BẮC GIANG LẦN 2 Em sẽ chọn nghề gì trong tương lai? Trình bày quan điểm của em về việc lựa chọn nghề nghiệp cho bản thân? 1.1 Giải thích: - "Nghề": Là một lĩnh vực lao động mà trong đó, nhờ được đào tạo, con người có được những tri thức, những kỹ năng để làm ra các loại sản phẩm vật chất hay tinh thần nào đó đáp ứng được những nhu cầu xã hội và đem lại lợi ích thiết thực, lâu dài cho bản thân. 1.2 Bàn luận về việc lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai: - Nghề nghiệp là vấn đề gắn bó lâu dài với cuộc sống mỗi người: + Nếu lựa chọn đúng nghề, ta sẽ có niềm say mê, hứng thú với công việc, có cơ hội phát huy năng lực … + Nếu lựa chọn sai nghề ta sẽ mất cơ hội, công việc trở thành gánh nặng … - Thuận lợi, khó khăn trong việc lựa chọn nghề hiện nay: + Thuận lợi: xã hội ngày càng phát triển, ngành nghề ngày càng đa dạng, mở ra nhiều cơ hội lựa chọn nghề nghiệp cho thanh niên. + Khó khăn: Nhu cầu xã hội ngày càng cao đòi hỏi chất lượng tay nghề của người lao động phải giỏi; Một số ngành được xã hội đề cao hứa hẹn mức thu nhập tốt thì lại có quá nhiều người theo học dẫn tới tình trạng thiếu việc làm … - Quan điểm chọn nghề: (HS trình bày quan điểm kết hợp với phân tích, đưa dẫn chứng) + Phải phù hợp với năng lực và niềm say mê, sở thích của bản thân + Có đủ các điều kiện để có thể theo học nghề mà mình chọn: (Chiều cao, sức khỏe, tài chính, lý lịch ….) + Không nên chạy theo những công việc thời thượng bởi nhu cầu xã hội biến đổi không ngừng, không chọn nghề theo sở thích của người khác.

+ Khi đã chọn được nghề thì phải có ý thức trau dồi nghề nghiệp của mình –> Giỏi nghề sẽ không bao giờ lo thất nghiệp mà ngược lại sẽ có cuộc sống sung túc, ổn định “ nhất nghệ tinh, nhất thân vinh”. - Em sẽ chọn nghề gì? Lý do vì sao lại chọn nghề đó? (HS tự do trình bày tuy nhiên phải mang ý nghĩa tích cực, phù hợp với đạo đức và sự tiến bộ của xã hội) 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Mỗi người cần nhận thức được khả năng thật sự của bản thân để lựa chọn nghề nghiệp cho phù hợp. - Khi lựa chọn nghề nghiệp chúng ta cần có sự kết hợp hài hoà giữa năng lực và sở thích. Trong đó năng lực đóng vai trò quyết định. NGỌC TẢO HÀ NỘI Làm việc nhóm từ lâu đã trở thành một hình thức làm việc hiệu quả ở các nước Phương Tây nhưng ở Việt Nam làm việc nhóm vẫn chưa phát huy được hết vị trí và vai trò của nó. 2.1 Giải thích ý kiến: - Làm việc nhóm: là một nhóm người cùng tham gia suy nghĩ, đảm nhiệm một nhiệm vụ nào đó dưới sự dẫn dắt, quản lí của một người đội trưởng. - Ý kiến đã chỉ ra thực trạng làm việc nhóm ở Việt Nam là kém hiệu quả, từ đó khiến chúng ta cần nhìn nhận lại nguyên nhân của tình trạng đó và tìm ra giải pháp khắc phục. 2.2 Phân tích, bàn luận vấn đề: - Làm việc nhóm là một hình thức làm việc được ưa chuộng ở phương Tây, đem lại hiệu quả cao, bởi nhiều cái đầu hơn một cái đầu. Làm việc nhóm sẽ phát huy tối đa, khai thác được năng lực của nhiều người cùng lúc, từ đó tăng cường hiệu quả công việc và rút ngắn thời gian làm việc. - Ở Việt Nam, hình thức này vẫn chưa phát huy được hết vị trí và vai trò của nó, do: + Chưa hiểu đúng mục đích của làm việc nhóm nên nhiều người Việt khi hoạt động trong nhóm thường có xu hướng bày tỏ và tìm cách chứng minh năng lực của cá nhân mình. + Làm việc nhóm đòi hỏi sự hợp tác ăn ý giữa các cá nhân. Tuy nhiên, khi tranh luận, thường có tâm lí thắng - thua thay vì cùng nhau tìm ra phương án tối ưu, hay bắt lỗi mà quên đi đại cục, đôi khi đem cả những vấn đề cá nhân vào công việc khiến hợp tác không dễ dàng hoặc nể nang, không dám góp ý thẳng thắn... + Tâm lí ỷ lại nên nhiều khi họ làm việc hời hợt, chống đối, làm cho có hoặc đùn đẩy trách nhiệm... dẫn đến cảnh "cha chung không ai khóc"

+ Ý thức chấp hành kỉ luật chung chưa tốt. + Kĩ năng thuyết trình, giao tiếp còn nhiều hạn chế. ... - Vậy, để làm việc nhóm trở nên hiệu quả, người Việt cần: + Hiểu đúng đắn mục đích, ý nghĩa của làm việc nhóm. + Chấp hành đúng kỉ luật nhóm. + Các cá nhân phải biết đoàn kết, biết phối hợp nhịp nhàng với nhau, hướng đến mục tiêu chung. + Trau dồi chuyên môn và các kĩ năng mềm: giao tiếp, ứng xử, thuyết trình,... 2.3 Bài học nhận thức và hành động: - Khẳng định làm việc nhóm là hình thức làm việc có vai trò, ý nghĩa quan trọng, đem lại hiệu quả cao. - Cần phát huy những mặt mạnh của bản thân, đóng góp tối đa cho tập thể và khắc phục những hạn chế nêu trên để đạt hiệu quả cao nhất. - Tích cực thực hành làm việc nhóm, ở các vị trí khác nhau (đội trưởng, nhân viên...) để trau dồi kĩ năng, tích lũy kinh nghiệm. NGUYỄN HUỆ PHÚ YÊN “Trên đời này chỉ có một thứ mà ta phải cúi đầu thán phục đó là tài năng và chỉ có một thứ mà người ta phải quỳ gối tôn trọng đó là lòng tốt.” 1 Giải thích ý nghĩa câu nói: - Tài năng: Khả năng đặc biệt, sự khéo léo hơn người, trí sáng tạo vượt bậc. - Lòng tốt: Tấm lòng vị tha, khoan dung và nhân hậu: Đây là hai phẩm chất đặc biệt quý giá ở con người, thuộc hai lĩnh vực trí tuệ và tâm hồn của con người. - Cúi đầu thán phục và quỳ gối tôn trọng là cách nói hình ảnh thể hiện thái độ đánh giá cao nhất đối với những phẩm chất quí giá của cong người đồng thời cũng bộc lộ một quan điểm về cách đánh giá con người: Chỉ đề cao, coi trọng tôn vinh những gì đẹp đẽ, có giá trị trong trí tuệ và phẩm cách của con người, coi đó là cái duy nhất đáng coi trọng, ngưỡng mộ. 2 Phân tích, lý giải: - Vì sao phải cúi đầu thán phục đối với tài năng: Vì tài năng là biểu hiện cao nhất của khả năng trí tuệ của con người, là điều kiện tốt nhất để con người khẳng định giá trị của bản thân và đóng góp cho cuộc sống chung của cả cộng đồng. Đối diện với tài năng, ta không chỉ được chiêm ngưỡng, thán phục mà còn được mở rộng tầm hiểu biết, nâng cao nhận thức để tự hoàn thiện bản thân.

- Vì sao phải quỳ gối tôn trọng đối với lòng tốt: Vì lòng tốt xét đến cùng là sự hy sinh, dâng hiến cho người, cho đời trên cơ sở của tinh thần nhân đạo. Để tốt với người, với đời, mỗi cá nhân cần biết vượt qua những nhu cầu cá nhân ích kỷ, biết đứng cao hơn chính bản thân mình để có thể yêu thương thật lòng, giúp đỡ chân tình, tha thứ thực sự. Những nỗ lực vì người khác xuất phát từ lòng tốt luôn đáng để tôn vinh. 3 Bàn luận, mở rộng vấn đề: - Vị thế của chủ thể câu nói: Một nhà văn lớn (hội tụ cả hai yếu tốt tài năng và tấm lòng), người hơn ai hết hiểu sâu sắc ý nghĩa, giá trị của tài năng, tấm lòng trong văn chương cũng như cuộc sống. Ở vị thế ấy, thái độ đề cao là một tất yếu. - Mặt tích cực: Đề xuất một cách đánh giá và một thái độ đúng đối với những giá trị tốt đẹp của con người. Tài năng bao giờ cũng cần được đề cao, và lòng tốt bao giờ cũng cần được coi trọng. Mọi biểu hiện miệt thị lòng tốt và phủ nhận tài năng đều cần phải lên án, phê phán. - Mở rộng, nâng cao: + Không nên tuyệt đối hoá vị trí của tài năng và lòng tốt vì trong cuộc sống, trong con người vẫn còn có nhiều phẩm chất khác cần được coi trọng. + Cần xác lập mối quan hệ giữa tài năng và lòng tốt (liên hệ với quan điểm của Hồ Chí Minh: Có tài mà không có đức là vô dụng. Có đức mà không có tài không làm được việc gì). NGUYỄN XUÂN NGUYỄN THANH HÓA "Tôi khuyến khích bạn chấp nhận rằng bạn có thể không nhìn thấy con đường ngay bây giờ, nhưng điều đó không có nghĩa là không có con đường” (Nick Vujicic) 1.1 Giải thích: - Không nhìn thấy con đường: không có lối đi, không biết phải làm gì, làm như thế nào. - Ngay bây giờ: thì hiện tại, ngay ở phút giây này, dễ nhìn, dễ thấy. - Không có nghĩa là không có con đường: sẽ có đường => Lấy cách nói phủ định của phủ định để khẳng định, Nick Vujicic cho chúng ta một bài học về sự nỗ lực, cố gắng. Có thể bây giờ, ở ngay hiện tại, chúng ta không biết con đường mình đi về đâu, không biết nó sẽ kết thúc thế nào nhưng chỉ cần có niềm tin, ý chí, quyết tâm, cứ làm rồi sẽ nhìn thấy kết quả, cứ đi rồi sẽ thấy đường. Ý kiến khuyến khích con người ta phải có ý chí, quyết tâm, phải nỗ lực, cố gắng để nhìn thấy đường tương lai tươi sáng 1.2 Phân tích, chứng minh, bình luận: a. Tại sao lại phải nỗ lực, cố gắng không ngừng? - Cuộc đời có nhiều khó khăn, không nỗ lực thì không vượt qua được.

- Không có con đường đi đến đích nào lại không phải trải qua những thử thách. Chính những sóng gió nhiều khi khiến ta không tìm thấy đường ra ấy lại là những tấm huy chương danh giá trên con đường chinh phục những đỉnh cao. - Sống là không ngừng tranh đấu, nếu cứ sống một cuộc đời mờ mờ, nhạt nhạt, xam xám, ở giữa thì cuối cùng cuộc đời chẳng đi đến đâu, không hề có ý nghĩa gì. - Biết nỗ lực thì sẽ biết giữ gìn thành quả của những cố gắng ấy. b. Biểu hiện của sự cố gắng không ngừng nghỉ trên hành trình tìm đường: Cựu thủ tướng Anh Benjamin Disraeli quan niệm “khi con người sống cùng mục tiêu của mình thì sớm muộn cũng sẽ đặt được mục tiêu đó, không có trở ngại nào có thể ngăn cản ý chí và lòng quyết tâm của con người”. - Không hề gục ngã trước khó khăn dù có không may mán như những người bình thường. Dẫn chứng: Nick Vujicic. - Nỗ lực vượt qua những thử thách. Dẫn chứng: Những học sinh vượt khó vươn lên trong học tập -Kết quả của những cố gắng đó: Thành công, sự ngưỡng mộ, quan trọng nhất là chiến thắng chính mình. c. Mở rộng: - Không phải lúc nào cũng thấy đường đúng đắn nên phải tỉnh táo. - Tìm đường đi cho mình là tốt nhưng đừng để những thứ ngoài thân đó chi phối hết cuộc sống, không còn thời gian quan tâm, yêu thương mọi người. - Con đường phải chân chính, không được đi tắt và chà đạp lên người khác. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Không được nản lòng, thoái chí. Phải dũng cảm đối mặt với mọi khó khăn có thể xảy ra trong cuộc sống. - Cố gắng để tìm ra con đường đúng đắn nhất cho bản thân. - Trau dồi kiến thức, kĩ năng, rèn luyện bản lĩnh để có thể vượt qua thử thách, vươn tới thành công. PHAN THÚC TRỰC NGHỆ AN 1 “Hỏi một câu chỉ dốt trong chốc lát, không hỏi sẽ dốt nát cả đời”. 1.1 Giải thích: - Hỏi: hành động có mục đích khám phá tri thức, tiếp cận vấn đề để thỏa mãn những khúc mắc của bản thân, nâng cao hiểu biết.

- Hỏi một câu chỉ dốt trong chốc lát: có tinh thần học hỏi, không biết thì hỏi ngay để bổ sung kiến thức cho bản thân mình thì chỉ dốt trong chốc lát. Sau khi hỏi xong, ta đã có thêm kiến thức mới. - Không hỏi sẽ dốt cả đời: không học hỏi, không tự đi tìm nguồn tri thức cho mình thì mãi mãi sẽ không biết gì. => Câu nói đề cập đến hai vấn đề đối lập nhau, cuối cùng khuyên con người ta phải biết học hỏi để mở rộng kiến thức, tầm hiểu biết, không được giấu dốt. Như thế mới có thể nâng cao hiểu biết của bản thân, tự làm giàu có vốn tri thức của mình. 1.2 Phân tích, chứng minh, bình luận: a. Tại sao phải ham học hỏi? - Biển kiến thức là bao la, những gì chúng ta biết chỉ là một giọt nước nhỏ trong đại dương mênh mông, sẽ luôn có những điều ta không biết dù ta có giỏi đến mấy. - Luôn có người giỏi hơn ta nên nếu không biết, đừng ngần ngại bày tỏ suy nghĩ, nêu ra ý kiến hoặc thắc mắc để được giải đáp một cách đầy đủ, từ đó có những hiểu biết kĩ càng, sâu sắc về vấn đề đó. - Kiến thức nhân loại tang theo cấp số nhân, nhân lên từng giây chứ không phải từng ngày, nếu ta không học hỏi, hỏi mọi nơi, mọi người, ở mọi lúc thì ta sẽ tự làm cho bản thân mình tụt hậu. - Bất kì ai cũng có thể làm thầy cho ta, nên không ngần ngại phải học hỏi, để không trở nên dốt cả đời. b. Biểu hiện ham học hỏi: - Lúc nhỏ, học ăn học nói học gói học mở. - Khi không có điều kiện thuận lợi cho phép cũng phải học hỏi những gì mình chứ biết, tự làm giàu vốn tri thức của mình. Hay khi là thiên tài thì vẫn phải học, thiên tài bằng một phần tram năng khiếu bẩm sinh và chin mươi chin phần trăm sự chăm chỉ, cố gắng. + Bác Hồ học ngoại ngữ + Edixon học hỏi cả đời + Lenin: Học học nữa học mãi - Không giấu dốt, không thổi phồng những gì mình biết để lừa bịp thiên hạ, phải thành thật với kiến thức mình biết. Không biết thì hỏi. c. Kết quả của việc ham học hỏi: - Tự bổ sung những kiến thức lý thú, hữu ích cho bản thân - Nâng cao tinh thần tự học, tự giác.

- Thái độ tích cực đối phó với những bất trắc trong cuộc sống, tích lũy được nhiều kiến thức sẽ cảm thấy cuộc đời an yên hơn, không phải cái gì cũng mờ mờ, nhạt nhạt. - Có khả năng nói cho người khác hiểu những gì mình đã được học. Biết dạy cho người khác là ta đã tiếp thu hết những gì học được. - Phát triển bản thân mình, đồng thời giúp đỡ mọi người cùng phát triển, giúp xã hội văn minh, tiến bộ hơn. d. Hậu quả của thái độ không học hỏi, không cầu tiến: - Dốt cả đời, không đạt được thành công, hạnh phúc. - Xã hội trì trệ, chậm phát triển - Tầm nhìn hạn hẹp, thái độ tiêu cực với những vấn đề trong cuộc sống. 1.3 Bài học hành động và liên hệ bản thân: - Ca ngợi và thực hiện thái độ sống ham học hỏi, phê phán những người khư khư, không có thái độ giao tiếp tích cực, học hỏi những điều chưa biết. - Hiểu những gì mình biết và có cơ hội vận dụng thục tế. - Giúp đỡ cho mọi người cùng được nâng cao nhận thức với những vùng kiến thức mới. PHÚ NHUẬN LẦN 1 Câu 1: (3.0 điểm) Tràn ngập Facebook giả mạo của người Việt: “Việc lập tài khoản Facebook ăn theo các sự kiện, nhân vật thu hút sư chú ý của dư luận khá phổ biến trong thời gian gần đây. Chủ nhân của các tài khoản này có thể thu hút được lượng lớn “thích” hoặc “theo dõi”… Tuy nhiên, sự việc lần này được đánh là rất phản cảm bởi liên quan đến vụ khủng bố ở Pari (Pháp) nhiều đau thương”… (Theo tin tức pháp luật báo Vnexpress.net) Từ sự kiện một số người giả mạo tài khoản của nhóm khủng bố IS, anh (chị) hãy viết bài văn (khoảng 600 từ) nêu lên suy nghĩ của bản thân về hiện tượng trên. 1.1 Giải thích: - Facebook là gì? Facebook là là một website mạng xã hội truy cập miễn phí, là một tiện ích, một mạng xã hội năng động liên tục mang đến cho con người những trải nghiệm cùng công cụ kết bạn, giao lưu, nói chuyện, tìm kiếm thông tin. - Ý kiến đã nêu ra một vấn đề nóng hổi khiến nhiều người quan tâm và lo lắng. 1.2 Phân tích, chứng minh: - Facebook là trang mạng xã hội có nhiều tiện ích, như: tìm kiếm thông tin, kết nối mọi người lại với nhau. Bên cạnh đó, nó cũng mang lại những tiêu cực.

- Biểu hiện : Sự kiện 1 số bạn trẻ Việt Nam giả tài khoản của nhóm khủng bố IS đang bị cả thế giới căm phẫn vì hành động thô bạo và tàn ác gây nên làn sóng tranh luận lớn. Đó là hành động bị mọi người đánh giá là phản cảm vì liên quan đến vụ khủng bố tại Pari (Pháp), nơi vừa xảy ra trận khủng bố lớn làm nhiều người thiệt maạng. Cụ thể ở Việt Nam có 3 học sinh trường THCS Võ Xán tỉnh Bình Định, THCS Phú Lộc tỉnh ĐắcLăk, THCS Phan Chu Trinh tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã tiến hành chiếm dụng trái phép tài khoản Facebook, thay đổi ảnh đại diện bằng hình ảnh của một thành viên IS và đăng nội dung kích động đe dọa tấn công khủng bố bằng tiếng Ả Rập. … - Nguyên nhân: + Do bản thân muốn làm gì đó nổi bật được mọi người chú ý mà thiếu suy nghĩ. + Lợi dung danh tiếng người bị giả mạo để quảng cáo bán hàng; lừa đảo; chiếm đoạt tài sản, bôi nhọ danh dự người khác…. + Khiêu khích, thách thức đối tượng khủng bố + Do gia đình không giải thích rõ cho con cái hiểu, xã hội quá lỏng lẻo về thông tin người tạo tài khoản… + Nhận thức hạn chế, thiếu hiểu biết. + Lợi dụng tính hiếu kì của 1 bộ phận người trong xã hội. -> Đó là hiện tượng sai trái, cần phê phán, lên án - Hậu quả: + Ảnh hưởng đến 1 bộ phận người dùng mạng + Ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội tại Việt Nam… - Biện pháp khắc phục: + Giáo dục, nâng cao nhận thức và ý thức cho giới trẻ. + Có hình thức xử lí nghiêm khắc các trường hợp như trên. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Trước khi làm việc gì cũng cần nghĩ đến hậu quả của nó với cộng đồng. PHÚ XUYÊN A 1 “Người có học không phải là người biết nhiều, mà là người biết rõ những gì mình phải biết và hiểu rõ những gì mình đã biết”. 1.1 Giải thích ý kiến : - Người có học: Là người được đào tạo, có trình độ hiểu biết, có tri thức, kiến thức khoa học, có thể phục vụ cho cuộc sống con người.

- Biết rõ những gì mình phải biết: Là hiểu rõ những yêu cầu của công việc, cuộc sống của bản thân. - Hiểu rõ những gì mình đã biết : Hiểu tường tận, rõ nét, cụ thể, sâu sắc, vận dụng lí thuyết vào thực tiễn cuộc sống từ những gì mình đã biết trên lí thuyết. => Ý kiến khuyên chúng ta không ôm đồm kiến thức, bạ gì học nấy mà học có trọng tâm, để đáp ứng tốt những đòi hỏi của công việc, cuộc sống của mình. Đã học là phải học một cách cặn kẽ, bài bản, sâu sắc, nắm chắc hiểu rõ bản chất của kiến thức mình học, không hời hợi qua loa đại khái. 1.2 Phân tích , chứng minh : - Kiến thức trong cuộc sống là mênh mông, vô tận, không phải con người có thể hiểu và chinh phục được hết. Người biết nhiều nhưng lại biết một cách qua loa, nắm vấn đề không rõ, không cụ thể thì không phải là đã tốt. - Người có học biết rõ những gì mình phải biết : + Họ xác định được đúng hướng đi, đích đến cho cuộc sống của mình, định hướng đúng kiến thức chuyên môn mà mình cần phải học. Bởi vậy, người có học sẽ làm chủ được kiến thức mà mình cần phải trang bị trong cuộc sống về cả kiến thức chuyên môn và cả kĩ năng mềm cần để phục vụ cho cuộc sống. + Vì vậy, khi học họ cũng có tâm thế chủ động, tích cực, say mê tìm tòi nghiên cứu về những gì họ đã đặt ra. Nó khác với việc học mà không xác định rõ mình phải học những gì, cần biết những gì, cách học đó sẽ tản mạn, không tập trung. - Người có học hiểu rõ những gì mình đã biết: + Kết quả của việc xác định đúng những gì mình phải biết là sự hiểu biết một cách tường tận, chi tiết, cụ thể, rành mạch những gì mình đã học. Ngay trong một vấn đề, họ có khả năng nói rõ, làm cho mọi người hiểu kĩ một chi tiết nhỏ. + Đặc biệt, người có học đồng thời là người biết vận dụng tri thức mà mình học trên sách vở vào thực tiễn, phục vụ cuộc sống, kết hợp tốt học đi đôi với hành… đáp ứng tốt yêu cầu của công việc, cuộc sống nên dễ vươn tới thành công, hạnh phúc. + Khi đó, họ sẽ có nhiều phát minh, đóng góp cho xã hội về một lĩnh vực nào đó chứ không như những người chỉ biết nhiều trên lí thuyết xuông mà thôi. => Cách hiểu về người có học và lời khuyên về cách học trong câu văn trên là đúng đắn, sâu sắc. - Phê phán cách học thu động, “học giả” của một bộ phận người đi học hiện nay như nhiều học sinh học không biết để làm gì, học chỉ lấy điểm, để đi thi, vì thế, kiến thức không nắm vững, sinh ra quay cóp, tiêu cực trong thi cử, hiện tượng bằng giả, mua bán bằng cấp,...

1.3 Bài học nhận thức, liên hệ bản thân : - Trí nhớ và khả năng tiếp thu của con người cũng chỉ có giới hạn nhất định, vì thế cần có phương pháp học tập đúng đắn. - Cần xác định rõ mục đích học tập, học có chọn lọc kiến thức, học có sự đào sâu tìm tòi, sáng tạo. - Khi đánh giá một con người có học, không phải chỉ nhìn vào sự phô trương kiến thức, bằng cấp mà phải đánh giá những gì họ đóng góp cho xã hội… PHÙNG KHẮC HOAN HÀ NỘI Câu 1: ( 3,0 điểm) Trình bày suy nghĩ của anh chị về ý kiến : “Gốc của sự học là học làm người”. (Rabinđranath Tagore) 1 “Gốc của sự học là học làm người” (Rabinđranath Tagore). 1.1 Giải thích: - “Gốc”: Cội nguồn của cây, là yếu tố quan trọng. Từ “gốc” ở đây được ẩn dụ để nhấn mạnh tầm quan trọng trước hết của sự học. - “Học làm người”: Là cách đối nhân, xử thế phù hợp với chuẩn mực đạo đức. => Nghĩa cả câu: Học làm người là khởi đầu và cũng là đích đến cho mọi bài học (Học làm người là quan trọng nhất). 1.2 Phân tích, chứng minh: - Học tập là việc làm cần thiết (học tri thức khoa học xã hội, học tri thức tự nhiên, học kĩ năng sống...) thì cái gốc quan trọng nhất là học làm người, hướng tới giá trị "người" cao quý. Như quan niệm truyền thống “Tiên học lễ, hậu học văn”. - Học làm người là học cách biết phân biệt đúng, sai, tốt , xấu, học để có dũng khí loại bỏ cái xấu xa, ích kỉ, nhỏ nhen, đố kị, tầm thường, học cách để hiếu thảo với cha mẹ, ông bà, yêu thương gia đình, làm người tốt, người có ích trong xã hội. - Học làm người là cái gốc căn bản đầu tiên của cuộc sống vì đạo đức là nhân tố cơ bản. Có học làm người tốt mới có thể vận dụng tri thức khoa học phục vụ cho đất nước. - Học làm người sẽ giúp con người có phẩm chất đạo đức phù hợp chuẩn mực xã hội, được tôn trọng kính phục. - Học để tiến đến một xã hội văn minh, để con người có thể chung sống hòa bình, tốt đẹp với nhau. Đó cũng là mục tiêu lớn nhất của những tri thức chân chính.

- “Có tài mà không có đức là người vô dụng”. Không nhận thức được vai trò ý nghĩa của việc học làm người thì con người sẽ dẫn đến có những suy nghĩ, việc làm sai trái, gây tổn hại cho chính mình, gia đình, tập thể, xã hội, đất nước. 1.3 Bình luận, mở rộng: - Khẳng định ý kiến đề bài nêu ra là hoàn toàn đúng đắn. - Rút ra bài học: + Việc học và học làm người là bài học suốt đời để hoàn thiện nhân cách, góp phần làm cho xã hội ngày càng văn minh hơn. Vì vậy học làm người có ý nghĩa to lớn. + Ở bất kì thời đại nào bài học làm người cũng đóng vai trò quan trọng đầu tiên. Xã hội càng phát triển bài học làm người càng cần thiết. - Phê phán những kẻ không có đức. QUẢNG NINH LẦN 1 Coi trọng tình nghĩa nên cha ông ta quan niệm: “Dĩ hoà vi quý” và “Một trăm cái lí không bằng một tí cái tình” (Tục ngữ). Từ nhận thức về những mặt tích cực và tiêu cực của lối sống trên, anh/chị hãy bày tỏ quan điểm sống của chính mình (bài viết khoảng 600 từ). “Dĩ hoà vi quý” và “Một trăm cái lí không bằng một tí cái tình” 1.1 Giải thích: - “hoà”: khoan hoà, hoà thuận, hoà hoãn; không tranh chấp, không xích mích. - “lí”: lẽ phải, lí lẽ; nguyên tắc ứng xử giữa người với người được xác định từ truyền thống, phong tục, đặc biệt là được quy định bằng hệ thống pháp luật nhất định. - “tình”: tình cảm, tình nghĩa giữa người với người trong cuộc sống. - Ý chung cả hai quan niệm: coi trọng vai trò của tình nghĩa, sự hoà thuận trong đời sống. 1.2 Phân tích, bình luận: - Mặt tích cực của quan niệm sống coi trọng tình nghĩa và sự hoà thuận: + Tạo nên môi trường sống hoà thuận, giàu tình cảm, tình nghĩa, thân thiện giữa người với người. + Tạo nên những quan hệ tốt đẹp, bền vững... - Mặt tiêu cực của quan niệm sống coi trọng tình nghĩa và sự hoà thuận: + Dễ khiến con người trở nên nhu nhược... + Dễ dẫn đến việc vi phạm các quy định của pháp luật. (Thí sinh cần lấy dẫn chứng minh hoạ cho các ý trong quá trình bàn luận)

1.3 Bài học cho bản thân: - Từ nhận thức về mặt tích cực và hạn chế của lối sống coi trọng tình nghĩa và sự hoà thuận của cha ông, thí sinh cần bày tỏ quan điểm sống của chính mình và đề ra được phương hướng để thực hiện quan điểm sống ấy. - Thí sinh được tự do bày tỏ quan điểm sống của mình nhưng cần có thái độ chân thành, đúng mực. QUẢNG XƯƠNG LẦN 3 1 Bạn không được chọn nơi mình sinh ra nhưng bạn được chọn cách mình sẽ sống. 1.1 Giải thích: - Nơi mình sinh ra: nơi cất tiếng khóc chào đời, hay nói rộng hơn là nguồn gốc xuất thân, cha mẹ, anh chị em, họ hàng… - Cách mình sẽ sống: là đôi mắt chúng ta nhìn cuộc đời, chúng ta cống hiến và làm được những gì. Cách sống là thái độ vượt lên hoàn cảnh, thích nghi với cuộc sống. - Ý kiến thiết lập mối quan hệ đối lập, một bên là ta không được chọn, ta nằm trong thế bị động; bên kia ta hoàn toàn chủ động, tự điều chỉnh bản thân mình. => Đây là một ý kiến đầy tính triết lí, giàu tính giáo dục: Trong cuộc sống có những điều có thể chọn lựa và những điều không thể chọn lựa. Hãy sống sao cho tốt đẹp để không phải hối tiếc. 1.2 Phân tích, chứng minh, bình luận: * Bạn không được chọn nơi mình sinh ra: Mỗi người ngay từ khi sinh ra đã thuộc về một ngôi nhà, một quê hương, xứ sở. Gia đình ấy, quê hương ấy, sướng khổ, giàu nghèo, sang hèn,... là cái có sẵn, ta không lựa chọn được. * Nhưng bạn được chọn cách mình sẽ sống: Người khác có thể định hướng cách sống cho bạn nhưng không thể thay bạn nhận những điều mà cách sống đó mang lại. - Cách thứ nhất: + Tự tin, không mặc cảm, tự hào về gia đình, quê hương dù ở trong hoàn cảnh nào. + Vượt khó, vươn lên, khắc phục những khó khăn trong cuộc sống, biến ước mơ thành hiện thực. + Đối xử chân thành, cởi mở, biết sẻ chia, giúp đỡ mọi người xung quanh. + Biết cống hiến và hưởng thụ cuộc sống.

-> Cách sống tích cực, lạc quan, có ích cho xã hội, sẽ gặt hái được thành công, hạnh phúc và được mọi người yêu quý, trân trọng. - Cách thứ hai: + Luôn tự ti, mặc cảm, thậm chí phủ nhận, rũ bỏ nguồn cội của mình. + Đổ lỗi cho hoàn cảnh, không chịu vươn lên. + Cư xử với mọi người: hẹp hòi, ích kỉ, bon chen, đố kị,... -> Cách sống tiêu cực, không những không đạt được thành công, hạnh phúc mà còn có thể làm ảnh hưởng đến người khác. * Nêu lựa chọn cách sống của bản thân? * Mở rộng: - Tự lựa chọn cách sống không có nghĩa được chọn buông thả. - Sống phù hợp với bản thân, phù hợp với chuẩn giá trị đạo đức của xã hội. - Không phải ai tự chọn cách sống cũng thành công ngay từ đầu nhưng hãy cứ nỗ lực, cứ đi rồi sẽ đến. Không có con đường nào là hoàn toàn tăm tối, ánh sáng sẽ xuất hiện ở cuối con đường. Quan trọng là bạn sẽ trở thành người mà bạn muốn trở thành. 1.3 Bài học nhận thức, liên hệ bản thân: - Có thái độc sống tích cực, không lùi bước trước khó khăn. - Chìa khóa mở cánh cửa cuộc đời nằm trong tay chúng ta -> học tập, lao động, trau dồi bản thân... QUỲNH LƯU NGHỆ AN LẦN 1 1 “Tôi đã khóc vì không có giày để đi cho đến khi nhìn thấy một người không có chân để đi giày”. 1.1 Giải thích: - “Tôi đã khóc vì không có giày để đi”: Nói về sự thiếu thốn của bản thân, sự buồn tủi vì những gì bản thân mình phải gánh chịu. - “Một người không có chân để đi giày”: Những khổ đau, bất hạnh của người khác. => Cuộc sống có muôn vàn khổ đau, bất hạnh, sự thiếu thốn của mỗi người chẳng thấm vào đâu so với bất hạnh của bao người khác. Hãy thấy mình là người may mắn để biết sẻ chia, biết cố gắng vươn lên và không cúi đầu trước những bất hạnh, chông gai trong cuộc sống. 1.2 Phân tích, chứng minh, bàn luận: - Mỗi người cần có tinh thần lạc quan, luôn biết hài lòng với những gì mình đang có, biết sẻ chia nỗi bất hạnh cùng người khác và có nghị lực vươn lên trong cuộc sống. - Lời tâm sự của nữ sĩ không chỉ thể hiện sự thức ngộ trước cuộc sống mà còn hàm chứa lời động viên, khích lệ mỗi người hãy biết vượt qua khó khăn, bất hạnh bởi nó chính là

thử thách tôi luyện ta trưởng thành và bản lĩnh hơn... (Lập luận phải chặt chẽ, có sức thuyết phục). => Lời tâm sự nói về sự lạc quan, sự sẻ chia và nghị lực vươn lên trong cuộc sống của mỗi con người. - Phê phán những con người luôn bi quan, than vãn về những khó khăn mà mình phải trải qua, không có nghị lực vươn lên. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Không nên than vãn, bi quan trước những khó khăn về vật chất mà phải hiểu được giá trị đích thực của cuộc sống. - Cuộc sống của mỗi người được quyết định bởi nhận thức, bản lĩnh và nghị lực vươn lên không ngừng. Cần nhìn ra cuộc đời để nhận biết, đồng cảm, sẻ chia để từ đó có thêm sức mạnh và lòng tin yêu cuộc sống... Chú ý: Bài viết cần đưa ra các dẫn chứng tiêu biểu để tăng thêm sức thuyết phục. QUỲNH LƯU NGHỆ AN Câu 1 (3,0 điểm) Ta hay chê rằng cuộc đời méo mó Sao ta không tròn ngay tự trong tâm. (Trích Tự sự- Nguyễn Quang Hưng) Viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày những suy nghĩ của anh/chị được gợi ra từ hai câu thơ trên. 1.1 Giải thích: - Cuộc đời “méo mó": không bằng phẳng, gập ghềnh, ẩn chứa nhiều cái xấu cái ác, ẩn chứa gian nhiều truân, thử thách, …không như con người mong muốn. - “tròn tự trong tâm”: cần có cái nhìn lạc quan, tích cực, cần có ý chí nghị lực để vượt qua khó khăn, nghịch cảnh chứ không phải chỉ chê bai, oán trách. => Đề xuất một thái độ sống tích cực. 1.2 Phân tích, chứng minh, bàn luận: - Bản chất cuộc đời là không đơn giản, không bao giờ hoàn toàn là những điều tốt đẹp, thậm chí có vô vàn những điều “méo mó”, thử thách bản lĩnh, ý chí của con người. Thái độ “tròn tự trong tâm” là thái độ tích cực, chủ động trước hoàn cảnh. - Thái độ “tròn tự trong tâm” sẽ giúp ích nhiều cho cá nhân và xã hội . Thái độ, suy nghĩ của bản thân sẽ chi phối hành động, từ đó quyết định công việc ta làm. Cùng một hoàn cảnh có người chỉ ngồi than khóc còn người “tròn tự trong tâm” sẽ nỗ lực để đi qua thử thách

đó và hướng đến thành công. Đây là thái độ sống đúng, làm đúng, không gục ngã trước khó khăn, trước phi lý bất công. - Nêu và phê phán một số hiện tượng tiêu cực: “ta hay chê”, chỉ biết than thở, không tích cực suy nghĩ và hành động. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Cần lựa chọn thái độ sống đúng đắn: đứng trước cái “méo mó” của nhân sinh, cần có cái nhìn lạc quan, hành động quyết đoán, tôi rèn nghị lực để chống chọi với hoàn cảnh, để cải tạo hoàn cảnh…để cuộc sống có ý nghĩa hơn. Chú ý: Bài viết cần đưa ra các dẫn chứng tiêu biểu để tăng thêm sức thuyết phục. SẦM SƠN THANH HÓA Câu 1 (3 điểm): Bàn về thái độ sống có ý kiến cho rằng: “Người ta lớn hơn khi cúi xuống”. Viết một bài văn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên. 1.1 Giải thích: - "Cúi xuống" không phải là hành vi mà là một cách hành xử giữa người với người; Không nên nghĩ rằng "cúi xuống" đồng nghĩa với sự nhẫn nhục hay luồn cúi, thấp hèn; đó là biểu hiện của lối sống khiêm nhường, giản dị và khoan dung. - "Lớn hơn": không phải lớn hơn về thể xác, về địa vị mà là về nhân cách, tâm hồn. - Câu trên thể hiện một thái độ sống rất bình thường nhưng cũng rất khó thực hiện được. Con người có thể lớn hơn bản thân mình và đồng loại bằng nhiều cách, nhưng biết sống khiêm nhường (cúi xuống) thì được tôn trọng hơn (lớn hơn). 1.2 Phân tích, bình luận: - Tuổi thanh niên luôn có ý thức khẳng định mình và cũng tràn đầy khát khao, ý chí. Đó là một thuộc tính tâm lý thông thường và rất đáng trân trọng. - Nhưng tuổi trẻ cũng dễ mắc những nhược điểm: tự phụ, tự mãn, hiếu thắng, đôi khi thiếu nhường nhịn, không khiêm tốn. Vì quá tự tôn nên đôi khi không chấp nhận thành công của người khác, không chịu học tập người khác. Vì thế, thái độ khiêm nhường bao giờ cũng được mọi người coi trọng, như là một biểu hiện của văn hóa và đạo đức của mọi thời. - "Cúi xuống" là để hiểu người hơn, là để nâng người khác lớn lên; "Cúi xuống" cũng là để hiểu mình hơn, để biết tiếp thu, học hỏi, để tự nâng mình lên. Ví dụ: Cái cúi đầu bái lĩnh Huấn Cao của viên quản ngục trong "Chữ người tử tù" - Nguyễn Tuân. - Câu nói trên không nhằm khuyến khích người ta chỉ biết "cúi xuống" mà nhằm nhắc nhở người ta biết cách ứng xử cần thiết để "lớn hơn".

1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Cần sống khiêm tốn, giản dị và biết tiếp thu, học hỏi để hoàn thiện mình hơn. - Chăm chỉ học tập và lao động, tích lũy kiến thức, kinh nghiệm. SÔNG LÔ Nhà bác học L. Pasteur từng nói: “Học vấn không có quê hương nhưng người có học vấn phải có Tổ quốc” Câu nói trên gợi cho anh/chị suy nghĩ gì? 1 Giải thích: - Quê hương: Là nơi chôn rau cắt rốn, là nơi có dòng họ và gia đình, là nơi ta được nuôi nấng, yêu thương chở che. Mở rộng ra, quê hương là đất nước, Tổ quốc thân yêu. - Câu nói đưa ra hai vế tưởng như đối lập nhưng lại có quan hệ bổ sung ý nghĩa cho nhau: + Vế thứ nhất “học vấn không có quê hương” nghĩa là tri thức, các thành tựu khoa học là của chung nhân loại, con người có thể học tập, lĩnh hội mà không cần phân biệt nó là của quốc gia nào... + Vế thứ hai “người có học vấn phải có Tổ quốc” hàm ý người có học, có tri thức phải biết yêu và có trách nhiệm với Tổ quốc mình. => Câu nói của nhà bác học L. Pasteur nhằm khẳng định vai trò của quê hương đối với những người có học vấn, những người trí thức trong xã hội. Càng được tiếp xúc với tri thức, với những thành tựu của thế giới, của nhân loại thì càng phải biết trân trọng, biết ơn quê hương và có ý thức xây dựng, phát triển quê hương, đất nước mình. 2 Phân tích, chứng minh, bình luận: - Tại sao có thể nói học vấn không có quê hương? Học vấn có thể đến từ nhiều nơi, nhưng đó là tài sản chung của nhân loại. Không ai “đăng kí bản quyền” học vấn. Đặc biệt, trong thời đại bùng nổ thông tin ngày hôm nay, học vấn, tri thức là những thứ luôn có sẵn. Tất cả mọi con người đều có thể đến với mọi loại tri thức, trong mọi thời điểm, ở mọi không gian. - Tại sao người có học vấn phải có Tổ quốc trong lòng? + Tổ quốc có vai trò quan trọng trong mỗi con người. Dòng máu chảy trong ta là dòng máu của Tổ quốc, tiếng nói của ta cũng là tiếng nói của Tổ quốc, những thói quen về ăn, mặc, ở.. của ta cũng đều có cơ sở từ văn hóa của Tổ quốc. Tổ quốc ban tặng cho mỗi con người nhiều điều quý giá, cho ta nền tảng đầu tiên để ta bay cao, bay xa cùng với nhân loại. Càng những người có học vấn, càng những người có tri thức thì càng nhận thức được điều đó.

+ Chỉ khi biết yêu thương, trân trọng nơi mình xuất phát, nguồn cội của mình, con người mới có đủ tự tin để để đứng trước người khác. + Những người biết yêu Tố quốc cũng là những con người có đạo đức tốt, có những phẩm chất tốt đẹp. Và chỉ có những con người như thế mới có thể sử dụng tri thức một cách có ích lợi nhất, đúng đắn nhất, hiệu quả nhất. - Thể hiện tình yêu Tổ quốc, người có học vấn phải biết sử dụng học vấn một cách có ý nghĩa, phục vụ lợi ích cho đồng bào, cho dân tộc mình. Học vấn của những người có học vấn phải được sử dụng nhằm xây dựng cho đất nước ngày càng hùng mạnh hơn hơn, phát triển hơn. Người có học vấn, được tiếp xúc với nhiều nền văn hóa khác nhau nhưng cần phải giữ được văn hóa gốc của mình, không bị hòa tan, bị phai nhòa. - Phê phán căn bệnh chảy máu chất xám. Đó là căn bệnh của những kẻ có học vấn, có tri thức, được Tổ quốc tạo những điều kiện thuận lợi để đến với tri thức nhưng cuối cùng lại sử dụng tri thức đó vào những mục đích cá nhân, làm lợi cho bản thân mình. Đó là biểu hiện đi ngược lại với truyền thống dân tộc. (Mỗi luận điểm cần đưa vào những dẫn chứng đời sống phù hợp). 3 Bài học và liên hệ bản thân: - Mỗi công dân cần tích cực trau dồi đạo đức và tri thức, tích cực học tập và tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại để cống hiến cho Tổ quốc. Sự cống hiến của con người chính là một trong những yếu tố tiên quyết cho sự phát triển của đất nước. - Cần thể hiện thái độ yêu quí và thái độ trân trọng với những người có học vấn. - Đất nước cần tạo điều kiện và cơ hội cho người có học vấn cống hiến. - Bản thân đã làm gì để trau dồi học vấn và góp phần xây dựng đất nước? TÂN YÊN LẦN 2 Quan sát những bức hình sau:

Những bức hình trên đề cập đến một hiện tượng đang diễn ra phổ biến trong giới trẻ. Anh/chị hãy gọi tên và viết một bài nghị luận xã hội ngắn (khoảng 600 từ) trình bày quan điểm của mình về hiện tượng trên.

1 Nghị luận xã hội 1.1 Giải thích: - Bức ảnh đề cập đến một thực trạng đang tồn tại trong giới trẻ hiện nay là đam mê thần tượng đến mức cuồng nhiệt, thái quá (chen lấn xô đẩy để được nhìn thấy thần tượng, phát khóc vì thần tượng,...) - Thần tượng là những diễn viên, ca sĩ, hay những người nổi tiếng hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, hay xuất hiện trên truyền hình. 1.2 Phân tích: a. Hiện trạng hiện tượng trong xã hội: -Đam mê thần tượng đến quá mức dường như trở thành xu thế của giới trẻ, ai cũng có cho mình một hoặc một vài thần tượng nào đó. -Ăn mặc , trang điểm, đầu tóc theo phong cách của thần tượng đó. Hễ có thay đổi gì là cập nhật ngay lập tức. - Thần tượng về Việt Nam thì dù xa xôi cách trở đến mấy cũng tìm cách gặp, xin chữ kí bằng được. Poster, quảng cáo, hình ảnh có mặt người đó treo kín. Quần áo cũng phải in hình thần tượng. - Lời của bố mẹ, thầy cô nói có thể không nghe nhưng một câu nói của thần tượng thì như thần thánh, nhất cử nhất động của người ấy đều được theo dõi. - Không có thời gian học bài nhưng có thể bỏ ra cả ngày trời để đi tìm sản phẩm mới ra mắt của họ. - Đánh nhau vì thần tượng của hai bên trái ngược nhau. - Khóc vì thần tượng của mình bị thương, bị ốm hay một chấn thương nhỏ tí xíu. … b. Tại sao lại tồn tại hiện tượng như vây? - Có quá nhiều văn hóa ảnh hưởng vào nước ta, không được kiểm soát, giới trẻ lại ham thích những gì mới lạ, thích chạy theo xu thế. - Đua đòi, thấy người khác, bạn bè có thần tượng, có một hình mẫu lí tưởng để theo đuổi mà mình không có thì thấy thua kém. Nên cũng phải có thần tượng. - Cuộc sống thực tế sung túc, không thiếu gì cả nên thần tượng một người cho có đam mê. Cũng có thể gia đình không khá giả nhưng vì tính cách con người nên vẫn chạy theo thời thế. - Để thể hiện phong cách, chứng minh với gia đình, bạn bè mình đã lớn. - Không tìm thấy ai đáng học hỏi xung quanh nên tìm đến những người xa lạ để thần tượng. c. Kết quả:

- Thần tượng một cách có chừng mục thì đó là sự giải trí lí thú, bổ ích, một đam mê theo đuổi chính đáng nhưng cuồng nhiệt quá đáng sẽ gây ra những hậu quả khôn lường. - Mất dần bản sắc văn hóa dân tộc. Kể cả những trào lưu, văn hóa xấu cũng được du nhập vào và được giới trẻ tiếp nhận, lâu dần trở thành thói quen, lối sống không tốt, gây hậu quả cho cả những thế hệ sau. - Tốn kém thời gian, tiền bạc của bố mẹ, ngay khi cơm ăn hàng ngày còn là bố mẹ lo từng bữa mà không biết tiết kiệm, hoang phí vào những điều vô bổ. - Mất đoàn kết, gây ra ẩu đả với những nhóm fan cuồng của các thần tượng khác nhau. Lớn hơn có thể vi phạm pháp luật. - Không chú ý học hành, kết quả sút kém, tương lai mù mịt. d. Giải pháp: - Xây dựng môi trường lành mạnh để thanh niên, học sinh có thể sinh hoạt tốt, có những người đáng ngưỡng mộ trong những lĩnh vực bổ ích. - Kiểm soát những văn hóa du nhập vào nước ta, đảm bảo nó không lố bịch, không thành trào lưu xấu. - Nâng cao nhận thức và ý thức của mỗi người. Thế hệ trẻ cần tạo nền tảng để hướng tới tương lai tốt đẹp chứ không phải mất thời gian vì những người không đâu, không giúp ích cho mình được việc gì. - Giáo dục có đam mê, yêu thích một ai thì không cấm nhưng phải có chừng mực nhất định và phải tự biết kiểm soát bản thân. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Biết đam mê, thần tượng những người đáng thần tượng: Ví dụ như những người vượt khó thành công, những người tốt làm việc vì cộng đồng. TIÊN HƯNG THÁI BÌNH Câu 1: (3 điểm) Các bạn học sinh lớp 12 khi được hỏi: “ Sẽ chọn nghề gì để làm hồ sơ thi vào các trường đại học?” Có bạn trả lời : “ Mình sẽ chọn nghề mà sau này có thể kiếm được nhiều tiền” Bạn khác lại cho rằng: “Sẽ chọn nghề mà mình yêu thích” Anh/ chị có suy nghĩ gì trước ý kiến trên? Hãy trình bày quan điểm của bản thân bằng 1 bài văn ngắn. 1.1 Giải thích:

Học sinh lớp 12, những người đang đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời. Chọn một trường đại học là vấn đề quan trọng, một trong những bước đầu tiên xác định tương lai. - Chọn nghề sau này kiếm được nhiều tiền: đặt lợi ích vật chất lên hàng đầu, không cần quan tâm xem năng lực của mình đến đâu, đam mê của mình như thế nào. - Chọn nghề mà mình yêu thích: lựa chọn theo tiếng gọi của trái tim, khi có đam mê, sở thích. => Vấn đề cần nghị luận: Lựa chọn nghề nghiệp như thế nào? 1.2 Phân tích, bàn luận: - Chọn nghề sau này kiếm được nhiều tiền: + Đây là một nhu cầu chính đáng xuất phát từ những đòi hỏi của cuộc sống. + Tuy nhiên, nếu chỉ chạy theo mục tiêu tiền bạc, không quan tâm xem có phù hợp đam mê, năng lực của bản thân hay không, ta sẽ dễ thất bại hoặc nản chí, bỏ cuộc giữa chừng. - Chọn nghề mà mình yêu thích: + Là khao khát được gắn bó, theo đuổi đến cùng với đam mê, sở thích, sống bằng sở thích. Đây là một quan niệm tích cực, bởi có đam mê con người sẽ có nhiều động lực, năng lượng, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn và không ngừng sáng tạo để theo đuổi đến cùng với nghề. + Tuy nhiên, yêu thích thôi chưa đủ, cần dựa trên năng lực của bản thân để thành công. Ngoài ra, nghề nghiệp đó phải nuôi sống được bản thân, giúp ích cho xã hội. - Đáng buồn thay cho những ai chỉ biết chạy theo tiền bạc hoặc không có đam mê để theo đuổi. 1.3 Bài học và liên hệ bản thân: - Nên chọn trường theo khả năng, có đam mê, yêu thích và công việc đó có ích cho xã hội. - Cố gắng đến cùng để đạt được những mục tiêu đã đặt ra, để không hối hận vì lựa chọn của mình. THÁI NGUYÊN … Đừng sống như hòn đá, giống như hòn đá Sống không một tình yêu Sống chỉ biết thân mình Tâm hồn luôn luôn băng giá Đừng hóa thân thành đá … ( Trích bài hát: Tâm hồn của đá, Trần Lập )

Những ca từ trên gợi cho anh/chị cảm nghĩ gì? Lấy nhan đề Đừng sống như hòn đá hãy viết một bài văn để bài tỏ quan điểm của mình. 1 Đừng sống như hòn đá… 1.1 Giải thích quan niệm của tác giả: – “ Đá” là vật vô tri vô giác được dùng trong cuộc sống con người, có vẻ ngoài cứng nhắc, rắn rỏi. – Theo cách khắc họa của tác giả, đá được hiện lên với vẻ thô mịch tự nhiên của nó” sống không một tình yêu, sống chỉ biết thân mình, tâm hồn luôn băng giá”. Đá tồn tại giữa cuộc đời nhưng lại sống như thể vũ trụ chỉ có riêng nó. =>Tác giả muốn phủ nhận lối sống ích kỉ, hẹp hòi; sống khô khan thiếu thốn tình cảm của con người hiện nay. Nếu như sự cứng nhắc của đá là bản chất thì lối sống tiêu cực này đang dần trở thành “bản chất” của không ít người – những người chỉ biết đến mình mà quên đi người khác. 1.2 Phân tích: – Sống yêu thương là lối sống cao đẹp, là cách sống của những con người luôn gắng sức để trở thành người có ích cho xã hội. Như những viên ngọc sáng lung linh giữa đời, họ trở thành biểu tượng chân thực nhất về tấm lòng nhân ái cao thượng. (Dẫn chứng) – Sống yêu thương để xua đi trong thâm tâm mỗi người hạt nhân của sự ích kỉ, nhỏ nhen, không biết tới người khác. “Nơi lạnh lẽo nhất không phải là Bắc Cực, mà là lời thiếu tình thương”. Những tấm lòng ấm áp tình nghĩa của mọi người sẽ xóa đi lạnh giá của tự nhiên và lạnh giá của cuộc đời. (Dẫn chứng) – Lấy tình yêu thương là cốt lõi, lẽ sống ở đời; mỗi người sẽ luôn thấy hạnh phúc. Tình thương nơi tâm hồn trong mỗi người sẽ tạo ra niềm vui sướng cho người khác. Và hơn hết, chính bản thân chúng ta sẽ nhận được những điều tốt đẹp khi đã biết cho đi ”Sống là cho đâu phải nhận riêng mình” (Tố Hữu). Phải biết cho đi; sống biết mình thì phải biết người chúng ta mới không bị “hóa thân thành đá” sống vô tâm, ích kỉ. 1.3 Bàn luận, mở rộng: – Cuộc sống coi trọng vật chất của con người hiện đại đã chi phối lối sống trọng tình cảm, tôn thờ tình người của người Việt Nam truyền thống. Nhiều người sống vô cảm, độc ác, thờ ơ với người khác. (Dẫn chứng) – Những người sống tự kỉ, không giao du, mở rộng tấm lòng với người khác, với cuộc đời. (Dẫn chứng) 1.4 Bài học nhận thức và hành động:

– Dân tộc Việt Nam có truyền thống ”Lá lành đùm lá rách”, “Thương người như thể thương thân” để giáo dục tình yêu thương cho mỗi con người. Dù cuộc sống có đổi thay và hiện đại hơn thì dưới bầu trời, cuộc đời vẫn còn biết bao cảnh ngộ cần ta yêu thương và chia sẻ. – Quan niệm của Trần Lập tuy chỉ là một câu hát duy nhất nhưng tính nhân văn trong nó thì bao la vô tận. Bởi lẽ, nó được đúc kết từ cuộc đời của một con người mà cho tới điểm cuối, con người đó vẫn không thôi trăn trở để sống sao cho ý nghĩa hơn. THANH HÓA LẦN 1 Câu 1 (3,0 điểm) Máu của những người con đất Việt dù trong các hoàn cảnh lịch sử khác nhau đã đổ xuống để bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ của tổ quốc Việt Nam yêu dấu. Ghi nhận công ơn to lớn đó, chia sẻ nỗi đau của những người mẹ, người vợ, người con có người thân đã hy sinh bảo vệ Hoàng Sa (1974) và Trường Sa (1988) là việc làm rất cần thiết của cả cộng đồng và xã hội. Trong lời kêu gọi ủng hộ chương trình “Nghĩa tình Hoàng Sa, Trường Sa” của đồng chí Đặng Ngọc Tùng - Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, có đoạn viết: Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phát động chương trình “Nghĩa tình Hoàng Sa, Trường Sa” để tri ân các chiến sĩ đã ngã xuống vì Hoàng Sa, Trường Sa, để lịch sử không quên, tôn vinh những người con của đất Việt đã anh dũng hi sinh bảo vệ Tổ quốc và thể hiện tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc. Từ việc hiểu ý nghĩa của lời kêu gọi trên, anh/chị hãy viết một bài văn thể hiện những suy nghĩ, tình cảm của mình về vấn đề chủ quyền dân tộc. Thể hiện những suy nghĩ, tình cảm của mình về vấn đề chủ quyền dân tộc. 1 Giải thích ý nghĩa của lời kêu gọi: - Lời kêu gọi không chỉ đơn thuần là một sự hưởng ứng cho một cuộc vận động mà gốc rễ chính là tình yêu tổ quốc, là ý thức tự tôn, là niềm tự hào về chủ quyền của dân tộc. - Bên cạnh đó, là lòng tri ân đối với những các chiến sĩ đã ngã xuống vì Hoàng Sa, Trường Sa, để lịch sử không quên, tôn vinh những người con của đất Việt đã anh dũng hi sinh để bảo vệ Tổ quốc và thể hiện tinh thân đại đoàn kết dân tộc. - Đó là lời kêu gọi mang tính nhân văn và trách nhiệm. 2 Suy nghĩ, tình cảm của bản thân về vấn đề chủ quyền dân tộc: - Hiểu khái niệm chủ quyền dân tộc, những phương diện thể hiện chủ quyền của một dân tộc và nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền dân tộc: Chủ quyền là quyền làm chủ tuyệt đối của quốc gia độc lập đối với lãnh thổ của mình. Bảo vệ chủ quyền dân tộc là bảo vệ quyền làm

chủ, quyền độc lập của dân tộc. Đây cũng là nhiệm vụ thiêng liêng mà ông cha ta đã không tiếc máu xương mình để gìn giữ từ bao đời nay. Chúng ta có quyền tự hào về truyền thống đấu tranh dựng nước và giữ nước, bảo vệ chủ quyền Tổ quốc của cha ông. - Chủ quyền dân tộc, niềm tự hào về lịch sử dân tộc, khát vọng về một nề hòa bình vĩnh viễn trên lãnh thổ Việt Nam cũng như của cả nhân loại … luôn là khát vọng ngàn đời của dân tộc ta (nêu dẫn chứng). - Tri ân các anh hùng liệt sĩ, chia sẻ nỗi đau với những người mẹ, người vợ, người con có thân nhân hi sinh bảo vệ Hoàng Sa, Trường Sa hôm qua; bảo vệ quyền lợi kinh tế và chủ quyền thiêng liêng dân tộc khi đường biên giới, lãnh hải của chúng ta bị xâm phạm hôm nay, luôn là việc làm cần thiết. Chương trình “Nghĩa tình Hoàng Sa, Trường Sa” được phát động sâu rộng trong đời sống nhân dân (nêu dẫn chứng) - Phê phán những biểu hiện tiêu cực, lơ là mất cảnh giác trước vấn đề chủ quyền dân tộc, thiếu trách nhiệm với Tổ quốc với những hành động quá khích gây rối, nghe theo sự xúi giục của đối tượng xấu (nêu dẫn chứng). 3 Bài học nhận thức và hành động: - Hưởng ứng tính thần ấy, chúng ta cũng có dịp để hiểu rõ hơn về mình, về dân tộc mình, về tình yêu của bạn bè bốn phương đang lên tiếng ủng hộ chúng ta - ủng hộ chính nghĩa. Giữ gìn từng tấc đất, cũng là bảo vệ quyền bất khả xâm phạm của dân tộc ta. - Luôn nêu cao ý thức trách nhiệm, là lòng tự hào dân tộc. Bởi, đó là hành động thiết thực nhất “Nghĩa tình Hoàng Sa, Trường Sa”. THỪA LƯU THỪA THIÊN HUẾ Câu 1 (3,0 điểm) Bằng một bài văn ( khoảng 600 từ), anh ( chị) hãy trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến sau: “ Người bi quan luôn thấy khó khăn trong từng cơ hội, người lạc quan luôn tìm thấy cơ hội trong những khó khăn.” 1.1 Giải thích: - “Người bi quan”: chỉ những người không có ý chí vươn lên, luôn chán nản, nhụt chí trong mọi việc, mọi lĩnh vực. - “Người lạc quan”: Chỉ những con người tự tin vào bản thân, luôn hướng đến những điều tốt đẹp - "cơ hội": khả năng mở ra những điều tốt đẹp => Hai câu trên nói về 2 thái độ sống đối lập nhau, từ đó hướng con người đến lối sống lạc quan, tích cực.

1.2 Phân tích, chứng minh, bàn luận: a/ “Người bi quan luôn tìm thấy khó khăn trong từng cơ hội”: - Là thái độ sống tiêu cực mà nhiều người đã rơi vào tình trạng này. Ở họ có tâm lí tự ti, ngại khó, ngại khổ hay lười biếng, thay vì tìm cách giải quyết vấn đề lại chỉ ra những khó khăn để thoái thác. - Hậu quả: + Gặp khó khăn khi giải quyết mọi việc, tự đặt rào cản cho bản thân. + Không có ý thức vươn lên vượt qua khó khăn để khẳng định mình. + Không gặt hái được thành công trong cuộc sống nên luôn cảm thấy cuộc sống nặng nề, khó đạt được hạnh phúc. + Gây khó khăn chung cho những xung quanh, có thể làm ảnh hưởng đến hiệu quả chung của tập thể. Lấy dẫn chứng cụ thể minh họa. b. “Người lạc quan luôn tìm thấy cơ hội trong những khó khăn”: - Là thái độ sống tích cực, con người luôn vui vẻ, lạc quan, sẵn sàng đối mặt với mọi khó khăn, thử thách. - Tác dụng: + Không bị thụ động trước những khó khăn, vui vẻ trong mọi tình huống… + Giúp con người tự tin, tự chủ, dễ dàng gặt hái thành công trong cuộc sống, khám phá thêm nhiều sức mạnh của bản thân. + Trong công việc và cuộc sống, sự lạc quan, nhiệt tình của họ có sức lan tỏa, khiến mọi người xung quanh như được tiếp sức thêm, cảm thấy cuộc sống dễ chịu hơn. Lấy ví dụ minh họa. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Khẳng định: lạc quan là thái độ sống tích cực mà mỗi người cần có; ngược lại, cần thay đổi lối sống bi quan, thoái thác. - Khi gặp khó khăn, cần nỗi lực tìm cách giải quyết, khắc phục, không nản chí, chùn bước. - Liên hệ bản thân. Chú ý: Bài viết cần đưa ra các dẫn chứng tiêu biểu để tăng thêm sức thuyết phục. THUẬN THÀNH LẦN 1 Thói quen là tấm gương phản chiếu con người bạn và giúp bạn không bao giờ thất bại hoặc khiến bạn sụp đổ trước ngai vàng của sự thành công. 1.1 Giải thích:

- Thói quen: lối sống, cách sống hay hành động do lặp đi lặp lại lâu ngày thành quen, khó thay đổi. - Tấm gương phản chiếu con người bạn: thói quen phản chiếu chính xác bạn là người như thế nào. Nhìn vào thói quen của bạn người ta có thể đoán định được đặc điểm tính cách, tâm hồn bạn. - Giúp bạn không bao giờ thất bại hoặc khiến bạn sụp đổ trước ngai vàng của sự thành công: thói quen có thể giúp ta đạt được kết quả tốt đẹp như mong muốn hoặc là nguyên nhân dẫn ta đến thất bại, phải gánh chịu những hậu quả đáng tiếc. => Ý nghĩa cả câu: Khẳng định ý nghĩa của thói quen trong việc thể hiện tính cách, tâm hồn con người và tác động, ảnh hưởng của nó tới cuộc sống, tới sự thành bại của chúng ta. 1.2 Phân tích, bình luận: * Thói quen là tấm gương phản chiếu con người bạn: - Thói quen không đơn thuần chỉ là sự lặp đi lặp lại mà chính là bản chất thứ hai bên trong mỗi con người. Thói quen dù nhỏ cũng thường phản ánh những tâm tư, suy nghĩ, tính cách, lối sống bởi nó được hình thành từ những suy nghĩ, sở thích, cách sống của mỗi chúng ta... - Những đặc điểm con người tương ứng với những thói quen ấy; dẫn chứng thực tế. * Thói quen giúp bạn không bao giờ thất bại hoặc khiến bạn sụp đổ trước ngai vàng của sự thành công: - Những thói quen tốt giúp bạn không bao giờ thất bại: Từ một thói quen nhỏ cũng có thể mang tới thành công lớn cho con người. Nó tạo dựng cho con người nhận thức đúng đắn và sâu sắc về bản thân, giúp con người biết sống có chuẩn mực. Thói quen tốt sẽ giúp chúng ta có phương hướng đúng để phát triển, nó trở thành bàn đạp trên con đường dẫn tới thành công. Có thói quen tốt là bạn đã có người dẫn đường tuyệt vời. (Lấy ví dụ) - Những thói quen xấu khiến bạn sụp đổ trước ngai vàng của sự thành công: + Nếu bạn hình thành thói quen xấu, bất cứ hành vi nào không tốt của bạn cũng sẽ khiến bạn tuột mất cơ hội. Thói quen xấu sinh ra lười vận động, lười lao động, lười tư duy, suy nghĩ. .Hậu quả là con người sẽ trở nên yếu đuối và yếu kém bởi vậy mà không thể có thành công. Thói quen xấu đã trở thành những hòn đá cản đường bạn. + Thói quen xấu ủ thành quả đắng, khiến bản thân chúng ta hối hận không kịp. Lỗi nhỏ nếu không kịp thới ngăn chặn, loại bỏ cuối cùng sẽ là sai lầm lớn không thể nào sửa đổi được. - Thói quen đã là thứ hằn sâu trong tâm trí con người, để có thể tạo dựng một thói quen mới hay từ bỏ thói quen cũ không phải dễ dàng. Con người cần sự kiên trì, phấn đấu bền bỉ, ý chí, nghị lực mới có thể thực hiện được.

- Đa số các nhà khoa học đều cho rằng có được thành công, điều quan trọng chính là từ nhỏ được dạy bảo những thói quen tốt. Nên việc hình thành thói quen tốt từ nhỏ rất cần thiết. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Về nhận thức: Những thói quen không chỉ ảnh hưởng đến bản thân ta mà còn có sức ảnh hưởng lớn đến cộng động, xã hội. - Về hành động: loại bỏ những thói quen xấu như lười biếng, cẩu thả, ỷ lại, dựa dẫm, tiêu xài hoang phí. nuôi dưỡng, rèn luyện thói quen tốt để cùng thói quen tốt bước vào tương lai: chăm chỉ, ngăn nắp. gọn gàng, sạch sẽ, khoa học, nghiêm túc, biết chia sẻ, thành thực, tích cực suy nghĩ, hành động. THUẬN THÀNH LẦN 1 Câu 1: Nghị luận xã hội (3 điểm) Một ngày so với một đời người là quá ngắn ngủi, nhưng một đời người lại là do mỗi ngày tạo nên. (Theo nguyên lý của thành công, NXB Văn hóa thông tin 2009) Hãy viết một bài văn ngắn (Khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh chị về ý kiến trên. Một ngày so với một đời người là quá ngắn ngủi, nhưng một đời người lại là do mỗi ngày tạo nên. Yêu cầu chung: Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng về dạng bài nghị luận xã hội để tạo lập văn bản. Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. Yêu cầu cụ thể: 1 Giải thích: - Câu nói so sánh sự đối lập giữa thời gian rất dài của đời người và thời gian rất ngắn của một ngày để nhấn mạnh: giá trị cuộc sống của mỗi ngày là cơ sở để tạo nên chất lượng, ý nghĩa cuộc sống của một đời người - Thực chất, ý nghĩa câu nói :trong cuộc đời con người, mỗi ngày là rất quan trọng, quý giá, đừng để lãng phí thời gian. 2 Bàn luận: - Thời gian là một điều kiện quan trọng để tạo nên cuộc sống của con người. Ai cũng ước được sống lâu để làm việc, cống hiến, tận hưởng niềm hạnh phúc mà cuộc đời của mỗi con người tạo nên.

- Một ngày rất ngắn ngủi nhưng con người có thề làm được rất nhiều việc có ích cho bản thân, cho xã hội: học tập, lao động, có những phát minh, công trình khoa học được tìm ra trong khoảng thời gian rất ngắn. - Nói về sự ngắn ngủi của thời gian là nghĩ về sự ngắn ngủi của đời người, sự nuối tiếc của những việc mình chưa làm được. Để có hạnh phúc phải cố gắng sống thật tốt ở thời điểm hiện tại, níu kéo quá khứ hay trông chờ tương lai là vô ích vì vậy chúng ta nên quý trọng từng giây phút. Một ngày tuy ngắn nhưng tốt nhất đừng quan tâm tới sự ngắn dài mà cần thấy quý vì còn ngày để sống. - Sự so sánh đối lập giữa một ngày và một đời người còn thể hiện ý nghĩa sâu sắc về mối quan hệ giữa việc nhỏ và việc lớn; có rất nhiều việc nhỏ xem ra không đáng quan tâm nhưng là cơ sở để tạo thành những sự việc lớn. - Phê phán hiện tượng lười biếng trong công việc, hoạt động sống hàng ngày.Phê phán những kẻ lãng phí thời gian, dùng thời gian không đúng cách. 3 Bài học nhận thức và hành động: - Cuộc đời con người là hữu hạn nên phải biết quý trọng thời gian, đừng để thời gian trôi đi một cách lãng phí. - Biết trân trọng những giá trị của việc làm, những niềm vui, hạnh phúc thường ngày trong cuộc sống. TRẦN PHÚ VĨNH PHÚC Anh/chị hãy viết một bài văn khoảng 600 từ trình bày suy nghĩ của mình về trào lưu Ném đá hội đồng trên mạng xã hội của giới trẻ hiện nay. Viết bài văn nghị luận bàn về trào lưu “Ném đá hội đồng” trên mạng xã hội của giới trẻ hiện nay 1 Giải thích: (0,5 điểm) - Ném đá: đá là vật cứng, ném vào người sẽ làm đau, thậm chí gây sát thương cho người bị ném; hội đồng: là tập hợp nhiều người có mục đích, hành động giống nhau. => Ném đá hội đồng trên mạng xã hội: là hiện tượng nhiều người có thói quen lên mạng xã hội hùa theo đám đông bình luận, com men bất cứ sự việc, sự kiện gì bắt gặp. Dùng những lời lẽ nặng nề, thô tục để tô vẽ, phóng đại, chê bai, nhục mạ làm cho đối tượng được bình luận phải xấu hổ, tổn thương, đau đớn. 2 Bàn luận: (2,0 điểm) - Thực trạng của thói xấu “ném đá hội đồng trên mạng xã hội”:

+ Nhiều người lên mạng xã hội “hóng” mọi việc để bình luận bất cứ thứ gì đọc được, cả những việc mình không hiểu gì, không liên quan gì đến mình. Nói lấy được, bất luận đúng sai dẫn đến cách nhìn sai lệch, thiếu căn cứ. Nhiều người lại “like”cổ vũ cho những bình luận thiển cận, vu khống. + Nhiều người không cần đọc mà cứ “like” và com men bừa bãi, thiếu suy nghĩ, mục đích là góp mặt cho vui, để bôi nhọ, “dìm hàng” một ai đó trên mạng xã hội. - Nguyên nhân: + Xuất phát từ sự thiếu trách nhiệm với bản thân và cộng đồng + Lòng đố kị, ích kỷ, ghen ghét cá nhân + Nhận thức hạn chế nhưng thích thể hiện. - Hậu quả: + Với người bị ném đá: mất tự tin, danh dự bị bôi xấu, bị tổn thương về tinh thần, nhiều trường hợp còn dẫn đến trầm cảm, tự tử vì stress. + Với xã hội: tạo nên sự lũng loạn thông tin, hình thành thói xấu của con người như vô cảm, ác ý … - Giải pháp: Giáo dục tư tưởng cho mọi người có ý thức trách nhiệm với hành vi lời nói của bản thân, có hình thức xử phạt hợp lý với các trường hơp gây hậu quả nghiêm trọng. 3 Bài học nhận thức và hành động: (0,5 điểm) - Bình luận trên mạng xã hội là cách bày tỏ tình cảm, thái độ, quan điểm cá nhận mỗi người nên đưa ra những bình luận mang tính tích cực. Cần đọc và hiểu rõ trước khi bình luận. Không bình luận ào ào, nói lấy được theo kiểu “hội chứng đám đông”. - Nghiêm túc, trách nhiệm khi tham gia các trang mạng xã hội. Bình luận đúng mực, mang tính xây dựng tích cực. Bình tĩnh trước những bình luận nhận xét tiêu cực nhằm mục đích “ném đá”. VIỆT YÊN 2 BẮC GIANG “Facebook đang trở thành mạng xã hội có sức hấp dẫn nhất thế giới. Nó đã mang lại cho người sử dụng nhiều lợi ích. Tuy nhiên, đây là một con dao hai lưỡi”. 1 Giải thích: - Facebook là là một website mạng xã hội truy cập miễn phí, là một tiện ích, một mạng xã hội năng động liên tục mang đến cho con người những trải nghiệm cùng công cụ kết bạn, giao lưu, nói chuyện, tìm kiếm thông tin. - Ý kiến trên muốn đề cập đến mặt ích lợi và tác hại của facebook.

2 Phân tích, chứng minh: - Lợi ích từ facebook: + Là nơi chia sẻ cảm xúc, thông tin, sở thích, kết nối thêm nhiều bạn bè, nói chuyện (chat) với bạn bè, đưa các hình ảnh, các thông tin mới nhất về cá nhân, giới thiệu với bạn bè những thông tin hữu ích, hình ảnh đẹp, câu chuyện ý nghĩa,… Với những tiện ích như vậy, FB tạo khả năng kết nối rộng rãi, duy trì các mối quan hệ dù ở khoảng cách rất xa. + Là một công cụ hữu hiệu trong việc truyền tải những thông tin, tin tức đến hàng triệu người trên khắp hành tinh. + Ngoài ra, bạn cũng có thể kinh doanh, trao đổi, mua bán trên facebook. - Mặt trái của FB: + FB hàm chứa nhiều thông tin không được kiểm chứng, sai sự thật, thậm chí độc hại. Vì thế, nó cực kì nguy hiểm, có thể gây ảnh hưởng xấu đến chính trị, kinh tế, đạo đức,… và nhiều mặt của đời sống, có thể gây nguy hại cho quốc gia, tập thể hay các cá nhân + FB có thể liên quan đến những hành vi bạo lực, lừa gạt tình dục, lừa gạt tài sản, bắt cóc,… Nhiều kẻ đã lợi dụng FB để moi tiền những người tốt bụng, cả tin khi nhân danh kẻ đáng thương hay hội, đoàn hoạt động từ thiện. + FB dễ gây nghiện với giới trẻ. FB kết nối trên thế giới ảo nhưng lại làm xói mòn và ảnh hưởng đến cách con người giao tiếp, thể hiện tình cảm. + Nhiều người bị rơi vào những trạng thái tâm lý tiêu cực như ghen tị, mặc cảm, suy sụp tinh thần do bị bôi nhọ danh dự, châm biếm, đả kích… + Với học sinh, nó gây lãng phí thời gian, sức khoẻ, tiền bạc, bỏ bê công việc, học hành. 3 Bài học nhận thức và hành động - Tuổi trẻ cần nhận thức rõ mặt lợi, hại của FB để không là tín đồ ngu muội của FB mà là người sử dụng một cách thông minh, hiệu quả. Cần hướng tới cái cái tích cực, trong sáng, lành mạnh, cái đẹp, cái có ích. Hãy sống tích cực với cuộc đời thực, mở lòng với cuộc sống xung quanh. - Các quốc gia và các cơ quan hữu trách phải nghiên cứu để kiểm soát, quản lí nó một cách chặt chẽ hơn. Phải tăng cường giáo dục và tự giáo dục về “văn hoá trên mạng”. - Nhà trường, gia đình và xã hội phải quản lí, giáo dục, định hướng cho con em mình sử dụng FB hiệu quả hơn; cần tạo ra những sân chơi hấp dẫn thu hút giới trẻ vào đó để họ không dành quá nhiều sự quan tâm cho FB. VĨNH PHÚC LẦN 1 Câu 1. (3,0 điểm)

Viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) bày tỏ quan điểm của anh/chị về ý kiến sau: Gập máy tính lại, tắt điện thoại đi. Hãy giao tiếp nhiều hơn với xã hội và tận hưởng cuộc sống thực tại. 2.1 Giải thích ý kiến: - "Máy tính" "điện thoại": là những thiết bị công nghệ hiện đại, giúp kết nối con người với con người. Kết hợp với internet, nó tạo nên một cuộc sống khác, một "thế giới khác", gọi là mạng xã hội - "mạng ảo" - "thế giới ảo". - Tận hưởng cuộc sống thực tại - cuộc sống bên ngoài mạng xã hội, như làm việc mình thích, dành thời gian cho người mình yêu thương, tham gia các hoạt động xã hội,... 2.2 Phân tích, bàn luận vấn đề: * Thực trạng: - Con người trong thời đại ngày nay đang sống trong một thế giới số, nơi mọi hoạt động từ những sinh hoạt thường ngày đến những sự kiện đặc biệt, từ công việc đến vui chơi giải trí, chúng ta đều tự gắn chặt với thế giới số. Mạng xã hội đã trở thành một phần của đời sống hiện đại, nhất là giới trẻ. - Con người do đó gắn chặt cuộc sống với môi trường “ảo” internet, không quan tâm tới thế giới thực tại quanh mình. Cuộc sống của họ diễn ra trên Facebook, Twitter, Youtube…họ tự cô lập mình với thế giới thực. * Nguyên nhân: Cuộc sống ảo luôn chứa đựng nhiều điều bất ngờ, thú vị, rất nhiều cách thức để giải trí, con người được tự do thể hiện mình nên họ dễ bị cuốn hút về phía ấy. *Tuy nhiên, cuộc sống thực tế sinh động, hấp dẫn hơn thế giới ảo, đừng quên những giá trị hiện hữu quanh ta làm cho cuộc sống con người thực sự có ý nghĩa. 2.3 Bài học nhận thức và hành động: - Nhận thức: Xã hội hiện đại không thể thiếu công nghệ. Phát minh công nghệ nâng cao chất lượng sống. Thời đại càng văn minh, con người càng không thể xa rời máy tính, điện thoại và internet. Cuộc sống hiện đại cần công nghệ nhưng không nên lạm dụng mà cần có thời gian và cách thức sử dụng hợp lí, hài hòa - Hành động: Giảm bớt thời gian vào mạng xã hội, tích cực học tập, lao động công ích, đọc sách, tham gia hoạt động xã hội,... để nâng cao sức khỏe, trí tuệ và bồi dưỡng tinh thần. SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO VĨNH PHÚC LẦN 2 Câu 1. (3,0 điểm)

Giáo sư Ngô Bảo Châu khi nói về sự thành công đã chia sẻ: Tôi không có bí quyết nào cả. Phương pháp của tôi chỉ tóm tắt trong ba từ: kỉ luật, đam mê và quả cảm. Anh/Chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bày tỏ suy nghĩ của mình về ý kiến trên. 2.1 Giải thích ý kiến: - Kỉ luật: tuân theo những quy định có tính chất bắt buộc đối với hành động của các thành viên trong một tổ chức, cộng đồng; tự đưa ra nguyên tắc quy định cho bản thân để tạo nề nếp, thói quen tốt. - Đam mê: những trạng thái cảm xúc mãnh liệt vượt trên trạng thái cảm xúc bình thường; làm việc gì đó với tất cả sự nhiệt tình, vui thích, hứng thú. - Quả cảm: có quyết tâm, có dũng khí, dám đương đầu với những nguy hiểm để làm những việc nên làm. => Ý kiến của Ngô Bảo Châu khẳng định: biết sống theo khuôn khổ kỉ luật, có niềm đam mê và có dũng khí, dám đương đầu với thử thách sẽ thành công. 2.2 Phân tích, bàn luận vấn đề: - Con người sống có kỉ luật sẽ kiểm soát được suy nghĩ và hành động, tạo nề nếp thói quen tốt, có ý thức trách nhiệm, bổn phận, nghĩa vụ một cách cao nhất và tự giác nhất. - Đam mê, hứng thú mãnh liệt sẽ tạo ra nguồn năng lượng bất ngờ, thổi bùng lên nhiệt huyết, giúp con người tỏa sáng. - Quả cảm sẽ giúp con người có ý chí, nghị lực, tự tin, dám gánh vác những khó khăn, dám đối đầu với thất bại, tạo ra những đột phá, bước ngoặt trong cuộc sống. - Sự kết hợp của ba phẩm chất đó là chìa khóa của sự thành công. - Ngược lại, nếu không có kỉ luật, con người sẽ không đảm bảo được các tiêu chí, yêu cầu của công việc; không có đam mê sẽ không phát huy được tối đa năng lực của bản thân, dễ chán nản, buông xuôi khi gặp khó khăn; không có lòng quả cảm sẽ không dám tạo ra những đột phá... -> Lối sống đó cần phê phán. 2.3 Bài học nhận thức và hành động: - Kỉ luật, đam mê, quả cảm là chìa khóa đi đến thành công. - Từ đó, nêu hướng hành động riêng của bản thân: rèn luyện tính kỉ luật, nuôi dưỡng và dũng cảm theo đuổi đam mê. YÊN LẠC VĨNH PHÚC

Viết một bài văn ngắn (khoảng 400 từ) trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến: Nghịch cảnh không chỉ là một phép thử của tình cảm mà còn là thước đo của trí tuệ và bản lĩnh của con người (Danh ngôn Pháp) 1.1 Giải thích: - Nghịch cảnh là hoàn cảnh trớ trêu, nghịch lý, éo le mà con người không mong muốn trong cuộc sống. Ví dụ: Ốm đau, tai nạn, chiến tranh, xung đột,… - Nghịch cảnh không chỉ là phép thử của tình cảm mà còn là thước đo của trí tuệ và bản lĩnh: Nghĩa là qua nghịch cảnh, con người không chỉ hiểu thêm về tâm hồn, tình cảm của mình và của người mà quan trọng hơn, thấy được trí tuệ và bản lĩnh trong cuộc sống. - Ý cả câu: Khẳng định ý nghĩa của nghịch cảnh trong quá trình nhận thức và tự nhận thức của con người 1.2 Bàn luận ý kiến: - Nghịch cảnh là một phần tất yếu của cuộc sống và ai cũng phải trải qua ít nhất một lần trong đời. - Qua nghịch cảnh, ta hiểu thêm về trái tim mình và trái tim người, thấy được tình cảm của tập thể và cả dân tộc. - Đối diện và vượt qua nghịch cảnh, mỗi người và cả dân tộc sẽ chứng tỏ được tầm vóc của trí tuệ và bản lĩnh của mình. - Phê phán quan niệm và hành động sai lầm: chạy trốn hay đầu hàng nghịch cảnh, thiếu tỉnh táo sáng suốt khi gặp hoàn cảnh éo le, ngang trái, dễ thất bại trong công việc, thậm chí bị kẻ thù lợi dụng. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Tự làm giàu cho tâm hồn và trí tuệ để có sức mạnh vượt qua nghịch cảnh. Nhưng không chỉ trong nghịch cảnh mới giúp ta nhận thức được nhiều điều mà ngay trong những hoàn cảnh bình thường của cuộc sống thường ngày thì mỗi người cần luôn có ý thức học hỏi, cầu tiến để rút kinh nghiệm cho mình, trau dồi kiến thức cho bản thân. - Sống yêu thương, đoàn kết, tỉnh táo để cùng nhau chiến thắng nghịch cảnh với cả cộng đồng. YÊN LẠC LẦN 2 Câu 1.(3đ) Trong một buổi chào cờ tại Trung tâm Hỗ trợ phát triển Giáo dục hòa nhập Phú Yên, tuy không thể hát, không thể nghe tiếng nhạc, nhưng tất cả các em học sinh khuyết tật tại đây

đều hướng lên lá cờ Tổ quốc và thể hiện bài quốc ca hùng tráng bằng ngôn ngữ của riêng mình – ngôn ngữ kí hiệu của đôi tay. (Theo 24h.com.vn ngày 08/10/2015) Từ câu chuyện trên anh, chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của mình về tinh thần yêu nước và ý chí vượt lên hoàn cảnh của con người trong cuộc sống. 1.1 Giải thích: - Tinh thần yêu nước là tình cảm yêu quý, gắn bó, tự hào về quê hương đất nước và tinh thần sẵn sàng đem hết tài năng trí tuệ của mình phục vụ lợi ích của Tổ quốc. - Ý chí vượt lên hoàn cảnh: là sức mạnh tinh thần giúp con người vượt lên mọi khó khăn, vượt qua mọi rào cản để hoàn thành nhiệm vụ, thực hiện ước mơ,... - Câu chuyện những học sinh khuyết tật hướng lên lá cờ Tổ quốc và thể hiện bài quốc ca hùng tráng bằng ngôn ngữ của riêng mình – ngôn ngữ kí hiệu của đôi tay thể hiện tình yêu nước và ý chí, nghị lực mạnh mẽ ở các em. 1.2 Bình luận: - Lòng yêu nước được thể hiện ở mỗi con người khác nhau, ở cương vị địa vị khác nhau, không phân biệt tuổi tác, nghề nghiệp. Mỗi người có một cách thức thể hiện lòng yêu nước khác nhau: + Yêu nước thể hiện ở tình cảm gắn bó với quê hương đất nước,tình yêu thương với đồng bào giống nòi,…(người con ở nước ngoài luôn hướng về Tổ quốc) + Yêu nước thể hiện ở tinh thần đoàn kết, kiên cường bất khuất chống giặc ngoại xâm của mỗi người dân. + Cần cù sáng tạo trong lao động ,tích cực góp sức vào sự phát triển kinh tế, xã hội cho đất nước. + Tự hào về truyền thống, văn hóa dân tộc. + Có tinh thần tự tôn, lòng tự hào dân tộc. - Tinh thần yêu nước trong cuộc sống thể hiện ở biểu hiện nhỏ: chào cờ và hát Quốc ca trong trường học. Ở câu chuyện trên, hát quốc ca với em nhỏ khuyết tật là vô cùng khó khăn nên các em lựa chọn ngôn ngữ kí hiệu. Hát quốc ca chỉ là một biểu hiện nhỏ nhưng nó lại thể hiện tinh thần yêu nước lớn lao. Hát quốc ca là nghi thức quan trọng thể hiện lòng yêu nước, lòng tự hào, tự tôn dân tộc và ý thức trách nhiệm của con người Việt Nam. - Với HS khuyết tật, việc hát quốc ca thật khó và phải dùng ngôn ngữ riêng thể hiện sự nỗ lực và tinh thần dân tộc lớn lao. Đó là một hành động đẹp, ý nghĩa, đáng được trân trọng, ngợi ca.

- Trong khi đó, nhiều học sinh bình thường khác không thuộc quốc ca, không biết hát quốc ca, hát với thái độ không nghiêm túc... -> rất đáng lên án. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Cần ý thức được ý nghĩa của việc hát quốc ca và hiểu thế nào là yêu nước, là ý chí, nghị lực sống để sống có ích. YÊN THẾ BẮC GIANG Suy nghĩ của anh/ chị về bài học được rút ra từ câu chuyện sau: TRƯỚC KIA VÀ BÂY GIỜ Một lần đi thăm thầy giáo lớn tuổi, trong lúc tranh luận về quan điểm sống, một sinh viên đã nói: - Sở dĩ có sự khác biệt là vì thế hệ các thầy sống trong những điều cũ kĩ của một thế giới lạc hậu, ngày nay chúng em được tiếp xúc với những thành tựu khoa học tiên tiến, thế hệ các thầy đâu có máy tính, không có Internet, vệ tinh viễn thông và các thiết bị thông tin hiện đại như bây giờ… Người thầy giáo trả lời: - Những phương tiện hiện đại giúp chúng ta nhưng không làm thay đổi chúng ta. Còn điều em nói là đúng. Thời trẻ, những người như chúng tôi không có những thứ em vừa kể nhưng chúng tôi đã phát minh ra chúng và đào tạo những con người thừa kế và áp dụng chúng. Cậu sinh viên chợt cúi đầu, im lặng. (Theo Hạt giống tâm hồn, tập 5, NXB Tổng hợp TP.HCM). Suy nghĩ của anh/ chị về bài học được rút ra từ câu chuyện sau: TRƯỚC KIA VÀ BÂY GIỜ 1.1 Giải thích, nêu ý nghĩa câu chuyện: - Lời cậu sinh viên: Nói lên sự khác biệt giữa 2 thế hệ là do điều kiện sống khác nhau. - Lời người thầy: Nhắc nhở học trò: những điều kiện sống đầy đủ, hiện đại mà các em được thừa kế, áp dụng hôm nay đều là thành quả của những người đi trước để lại. => Qua câu chuyện về quan điểm sống của các thế hệ, truyện đã nêu lên một bài học, cũng là đạo lý sống của mỗi con người: phải biết ơn, trân trọng những người đi trước, bởi chính họ, cho dù có những điều không theo kịp thời đại nhưng đã góp phần quan trọng làm nên cuộc sống hiện tại. 1.2 Phân tích, lý giải: - Cần ghi nhớ, biết ơn, trân trọng công sức, thành quả mà người đi trước để lại, bởi:

+ Đó là những nền móng quan trọng, mở đường cho các thế hệ sau bước tiếp phát triển (dẫn chứng); + Người đi trước đã phải đánh đổi thời gian, công sức, mồ hôi, xương máu, tuổi trẻ,... để tạo nên những thành quả đó. + Họ còn hướng dẫn và truyền dạy kiến thức, kĩ năng, kinh nghiệm cho các thế hệ sau (dẫn chứng); + Nếu không có những nền tảng tri thức, của cải vật chất, kinh nghiệm, kĩ năng của thế hệ trước để lại, chắc chắn thế hệ sau sẽ phải vất vả vừa làm vừa mày mò, tìm hiểu. - Biết ơn, trân trọng những người đi trước con người mới có thể sống vững vàng, tự tin trong cuộc đời. Cần phê phán những kẻ sống bạc bẽo, không biết trân trọng công sức, thành quả của người khác. 1.3 Bài học nhận thức, hành động: - Cần biết ơn, trân trọng những người đi trước và những giá trị mà họ để lại cho chúng ta hôm nay. - Không chỉ biết ơn, trân trọng, thế hệ sau phải biết gìn giữ và phát huy những giá trị, những thành quả đó để đáp ứng yêu cầu của thời đại, để có cuộc sống tốt đẹp hơn và là tiền đề tốt cho con cháu mai sau. YÊN THẾ BẮC GIANG LẦN 3 Theo anh (chị), người Việt Nam hiện nay có nhược điểm cơ bản gì cản trở tiến bộ xã hội ? 1.1 Giải thích: - Trong cả quá trình lịch sử của dân tộc, con người Việt Nam đã chứng tỏ những phẩm chất tốt đẹp của mình, dũng cảm, xả thân khi chiến đấu với kẻ thù, cần cù bền bỉ trong lao động và không phải không có sự thông minh, sáng tạo trong cuộc sống. - Tuy nhiên, khi xã hội phát triển, con người cần hình thành những phẩm chất mới để phù hợp với yêu cầu của tiến bộ xã hội. Nếu không làm được điều này, chính con người sẽ trở thành lực lượng cản trở sự tiến bộ ấy. Thực tế cho thấy, người Việt nam hiện nay có khá nhiều nhược điểm cần phải khắc phục, thay đổi. 1.2 Phân tích, bình luận: a Đặc điểm xã hội hiện nay: - Khoa học ngày càng phát triển, yêu cầu chuyên môn hoá ngày càng cao. Mỗi phút, giây đều có những phát minh, những thành tựu mới ra đời để thay thế cho cái cũ.

- Ngoài những dấu hiệu căng thẳng về chính trị, thế giới đang phát triển theo xu hướng giao lưu và hội nhập theo nhiều con đường khác nhau. Ở các nước phát triển, nền văn minh đã đạt tới một mức độ cao về mọi lĩnh vực kinh tế – văn hóa – khoa học… b Yêu cầu xã hội đặt ra với con người: - Nhanh chóng đổi mới tư duy để bắt kịp với xu thế hiện đại và đáp ứng được những yêu cầu của cuộc sống văn minh. - Nâng cao trình độ văn hoá – khoa học kỹ thuật để thực sự trở thành những công dân của thời đại mới. c Thực tế đặc điểm con người Việt Nam: - Cách suy nghĩ bảo thủ, coi trọng cái cũ, sợ và ngại sự đổi thay dẫn đến chậm đổi mới, chậm tiến bộ. - Không coi trọng thời gian dẫn đến lãng phí thời gian một cách vô ích. Trong cư xử trọng tình hơn trọng lí, vì nể nang mà ứng xử thiếu chính xác, thiếu công bằng. - Vừa tự kiêu lại vừa tự ti. Kiêu hãnh vì truyền thống dân tộc, vì quá khứ lịch sử là chính đáng nhưng vì lòng kiêu hãnh ấy mà không ra khỏi cái bóng của chính mình lại là một sai lầm; thấy mình chưa bằng người khác mà xấu hổ là cần thiết song vì thế mà quay lại phủ nhận chính mình, phủ nhận tất cả những gì thuộc về mình lại là tự ti thái quá. - Học theo cái mới một cách tuỳ tiện, thiếu chọn lọc, thiếu suy nghĩ dẫn đến những lệch lạc, phản khoa học, phản văn minh. c Nguyên nhân: - Quá khứ bị đô hộ dẫn đến tâm lí nô lệ, dễ bị phụ thuộc, thụ động và đầy mặc cảm. - Sự ảnh hưởng nặng nê của những tàn tích văn hoá phong kiến dẫn đến trì trệ bảo thủ trong cách nghĩ. - Nền sản xuất nông nghiệp theo mùa vụ, coi thời gian là vòng tuần hoàn dẫn đến tác phong chậm chạp, lề mề và thói quen ỷ lại vào các yếu tố ngoại cảnh. 1.3 Giải pháp: - Đổi mới trong giáo dục để đào tạo những thế hệ công dân mới bắt kịp được yêu cầu của thời đại - Mỗi cá nhân phải tích cực đổi mới tư duy, học hỏi và tự rèn luyện tác phong năng động, rèn luyện bản lĩnh và nâng cao khả năng sáng tạo để nắm bắt cơ hội và đối mặt với những thách thức mới. 1.4 Kết luận:

- Việc gia nhập WTO tạo ra một cơ hội song đồng thời cũng là một thách thức lớn buộc người Việt Nam phải tự đổi mới từ tư duy , tác phong cho đến thái độ và cách thức làm việc để không bị tụt hậu. - Tự hoàn thiện bản thân, phát huy điểm mạnh và khắc phục điểm yếu là điều mà mỗi người Việt Nam có thể làm và nên làm vì bản thân và vì sự tiến bộ chung của toàn xã hội.

PHẦN I: ĐỀ BÀI ĐỀ SỐ 01. CHUYÊN LÊ QUÍ ĐÔN ĐIỆN BIÊN Viết một bài văn nghị luận (khoảng 400 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về tác hại của sự cẩu thả. ĐỀ SỐ 02. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỒ CHÍ MINH Bạn không được chọn nơi mình sinh ra nhưng bạn được chọn cách mình sẽ sống. Viết một bài văn [khoảng 600 chữ] trình bày suy nghĩ của anh/ chị về ý kiến trên. ĐỀ SỐ 03. CHUYÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI LẦN 1 Đại diện của trường đại học Robert Morris (Mỹ) cho biết: “Những sinh viên chơi xuất sắc game League Of Legends sẽ được trao học bổng. Và họ sẽ được đối xử như những vận động viên của những môn thể thao khác” Anh/chị hãy bày tỏ suy nghĩ của mình về hiện tượng trên bằng một bài văn nghị luận khoảng 600 từ. ĐỀ SỐ 04. THPT CHU VĂN AN LẦN 1 Đừng sống cho người khác nhìn và đừng nhìn người khác mà sống. Hãy viết một bài văn ngắn ( 400-600 từ ) để trao đổi, bàn luận và đưa ra những ý kiến của anh ( chị ) về quan điểm trên. ĐỀ SỐ 04. THPT CHUYÊN THÁI NGUYÊN LẦN 1 Ngày xưa cha ông ta thường coi ba thứ tiếng sau đây là những âm thanh đẹp: Tiếng xay lúa, giã gạo; tiếng trẻ con học bài và tiếng gà gáy báo trời sáng. Anh/chị hiểu quan niệm trên như thế nào? Từ đó viết bài văn (khoảng 600 từ) bàn về những âm thanh đẹp và không đẹp trong cuộc sống hôm nay. ĐỀ SỐ 05. THPT CHUYÊN HOÀNG VĂN THỤ HÕA BÌNH LẦN 1 Thói a dua có thể khiến con người ta đánh mất mình một cách dễ dàng và ngọt ngào nhất. Bằng tri thức và trải nghiệm của mình, anh ( chị) hãy viết một bài văn nghị luận khoảng 600 từ bình luận ý kiến trên? ĐỀ SỐ 06. CHUYÊN NGUYỄN HUỆ HÀ NỘI LẦN 1 Suy nghĩ của anh ( chị) trước câu hỏi “ Học để làm gì?” ( bài viết khoảng 600 từ). ĐỀ SỐ 07. CHUYÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM LẦN 2 “ Sự thỏa hiệp là một cái ô tốt nhưng là một mái nhà tồi” ( Lowei) Anh ( chị) hãy viết một bài văn ngắn( khoảng 600 từ) trình bày ý kiến của mình về những lời phát biểu trên? ĐỀ SỐ 08. THPT CHUYÊN HƯNG YÊN Anh/chị hãy trình bày suy nghĩ của mình về hiện tượng đời sống được nêu lên trong mẩu tin dưới đây ( khoảng 600 từ). Cô gái tật nguyền trở thành sinh viên đại học Nguyễn Thị Luyện (ở Yên Phong- Bắc Ninh) sinh ra và lớn lên trong một gia đình nghèo khó, thiếu sự đùm bọc thương yêu của bố, không nhà cửa, cùng mẹ và em lang thang

tá túc hết nơi này đến nơi khác. Sau một tai nạn ô tô, Luyện mất đôi chân, phải nghỉ học một năm, vết thương luôn đau nhức nhưng cô gái vẫn cắn răng chịu đựng, quyết theo đuổi con đường học tập đến cùng, Luyện kể: “ Nhiều hôm vết thương sưng tấy, rỉ máu và đau buốt tưởng như không chịu nổi, nhưng cháu nghĩ, nếu không học, cuộc đời mình sẻ trở thành tàn phế. Chỉ có con đường học tập mới mở ra lối thoát cho bản thân, mới bớt khổ cho mẹ, cho bản thân mình”. Ngay trong năm học lớp 12, sau khi bị tai nạn, Luyện vấn có thành tích học tập xuất sắc, là thành viên của đội tuyển trường THPT Yên Phong tham dự kì thi học sinh giỏi tỉnh Bắc Ninh. Đặc biệt, sau kỳ thi tuyển sinh đại học năm 2014, Nguyễn Thị Luyện đã chính thức trở thành sinh viên khoa Tâm lý học, trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn… ( Theo http://www.doisongphapluat.com- ngày 16-1-2014) ĐỀ SỐ 09. THPT CHUYÊN LÊ QUÍ ĐÔN ĐIỆN BIÊN LẦN 3 Tự trọng là khôn ngoan Hãy thể hiện suy ngẫm của bạn về ý kiến trên trong một bài văn ngắn (khoảng 600 từ). ĐỀ SỐ 10. THPT CHUYÊN CAO BẰNG Suy nghĩ của anh/chị về hai lời khuyên sau đối với người trẻ tuổi: “Trâu chậm uống nước đục” và “Lợi thế người đi sau” ĐỀ SỐ 11. THPT CHUYÊN BẮC GIANG Nguyễn Thi hay viết về người anh hùng. Nhưng đó là kiểu người anh hùng – con đẻ của đất cày và sông nước; ở đó, cái anh hùng hòa lẫn với cái bình dị, sự cao cả hiện ra dưới vẻ thân thuộc, gần gũi, chất phác tự nhiên, và lắm khi chất anh hùng lại lộ ra qua những biểu hiện ngây thơ, ngộ nghĩnh. Qua nhân vật Chiến và Việt trong tác phẩm “Những đứa con trong gia đình” của Nguyễn Thi, anh/chị hãy làm sáng tỏ nhận định trên. ĐỀ SỐ 12. THPT CHUYÊN THÁI BÌNH LẦN 1 Con người phải tạo ra đồng thời chế ngự đam mê. Viết một bài luận khoảng 600 từ trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên. ĐỀ SỐ 13. THPT CHUYÊN THÁI BÌNH LẦN 2 "Sự cẩu thả trong bất cứ nghề nào cũng là một sự bất lương" (Nam Cao) Viết một bài luận khoảng 600 từ bày tỏ suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên. ĐỀ SỐ 14. THPT CHUYÊN THÁI BÌNH LẦN 2 Hãy viết bài văn ngắn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến sau: Người bi quan luôn tìm thấy những khó khăn trong mọi cơ hội. Người lạc quan luôn nhìn được những cơ hội trong từng khó khăn. ĐỀ SỐ 15. THPT CHUYÊN NGUYỄN TẤT THÀNH HÀ NỘI LẦN 1 Ngư phủ hả dạ Một doanh nhân kinh ngạc khi thấy một ngư phủ nằm sóng soài bên cạnh chiếc tàu đánh cá, phì phà ống píp. Doanh nhân hỏi:" Tại sao ông không ra khơi đánh cá ?"

- Bởi vì tôi đã đánh đủ cá cho ngày hôm nay rồi ! - Tại sao ông không đánh thêm nữa đi ? - Đánh thêm để làm gì ? - Ông được nhiều tiền hơn. Rồi thì ông có thể trang bị một động cơ cho chiếc tàu của ông để có thể đi ra xa hơn ngoài khơi và đánh được nhiều cá hơn. Nhờ đó ông có thể kiếm thêm tiền mua nhiều lưới ni lông. Vì vậy ông sẽ có nhiều cá và nhiều tiền. Chẳng mấy chốc ông có thể dư tiền để mua hai chiếc tàu... và có thể cả một đoàn tàu đánh cá cũng nên. Rồi ra ông sẽ trở thành một người giàu có như tôi đây. - Khi đó tôi sẽ làm gì nào ? - Ông có thể thực sự vui hưởng cuộc đời ! - Vậy ông tưởng bây giờ tôi đang làm gì đây? (Trích “Những giá trị tinh thần”- NXB Văn hóa- Thông tin) ĐỀ SỐ 16 . CHUYÊN HÙNG VƯƠNG PHÚ THỌ LẦN 1 Báo điện tử Tuổi trẻ online/Chính trị - xã hội/Tiêu điểm, ngày 25/2/2014 đưa tin: “Dịp Tết Ất Mùi 2015, hơn 6200 trường hợp nhập viện vì ẩu đả, đánh nhau”. Ông Trần Kiến Xương, chánh văn phòng Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: “Cần phải thổi còi báo động về thói hung hãn đã và đang bùng phát ở một bộ phận giới trẻ, đặc biệt là thanh niên nông thôn”. (Tuổi trẻ online/Nhịp sống trẻ, ngày 27/2/2014) Anh/chị hãy viết bài văn (khoảng 600 từ) bàn về hiện tượng trên. ĐỀ SỐ 17. CHUYÊN ĐẠI HỌC VINH LẦN 1 Biết tự khẳng định mình là một đòi hỏi bức thiết đối với mỗi con người trong cuộc sống hôm nay. Anh/chị hãy viết một bài văn (khảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của mình về vấn đề trên. ĐỀ SỐ 18. CHUYÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM LẦN 3 “Với nhân dân, quyền lực duy nhất là pháp luật; với cá nhân, quyền lực duy nhất là lương tâm” (V.Huy-gô) Từ ý kiến trên, anh/chị hãy bày tỏ suy nghĩ của mình về sức mạnh của pháp luật và lương tâm trong cuộc sống hôm nay bằng một bài văn khoảng 600 từ. ĐỀ SỐ 19. THPT CHUYÊN SƠN LA LẦN 1 Chính kiến là nhận thức của người hiểu biết nhưng định kiến chẳng qua là lí lẽ biện minh của những kẻ ngu. Hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) trình bày ý kiến của anh/chị về quan điểm trên. ĐỀ SỐ 20. SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO THÁI BÌNH Nếu bị cuộc đời giáng một đòn đau, anh/chị sẽ làm gì? Viết bằng bài văn nghị luận khoảng 600 từ. ĐỀ SỐ 21. CHUYÊN HOÀNG VĂN THỤ HÕA BÌNH

“Tính hiếu thắng, tâm lí thích thể hiện mình, đặc biệt trước đám đông của giới trẻ là nguyên nhân khiến hiện tượng bạo lực tăng cao” Bằng tri thức và trải ghiệm của mình, anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 từ) bình luận ý kiến trên. ĐỀ SỐ 22. TRƯỜNG THPT CHUYÊN HÀ TĨNH “…Tuổi trẻ bây giờ có tiềm năng lớn về tri thức, thông tin, sức bật. Nhưng, vì sao hầu hết người lớn chúng ta đều cảm thấy họ dường như chưa lớn, chưa thể hiện được bản lĩnh trong mọi vấn đề của xã hội cũng như chính cuộc đời họ”. (GS-TS Lê Ngọc Trà, trong bài phỏng vấn “Tuổi trẻ: Giàu thông tin, nhưng còn bản lĩnh?”) Anh/chị có đồng tình với ý kiến trên không? Hãy trao đổi với GS-TS Lê Ngọc Trà và bày tỏ quan điểm của chính mình. ĐỀ SỐ 23. THPT LƯƠNG THẾ VINH HÀ NỘI Viết một bài văn khoảng 600 từ trình bày suy nghĩ của anh/chị về chương trình “Sống tử tế” do Viện Nghiên cứu xã hội kinh tế và môi trường, đồng tố chức với Tổ chức hành động vì tương lai và Trung tâm nâng cao năng lực cộng đồng khởi xướng. ĐỀ SỐ 24. THPT CHUYÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI LẦN IV Trong tác phẩm “Một người Hà Nội”, Nguyễn Khải viết về nhân vật cô Hiền tâm sự với nhân vật tôi: “Tao chỉ dạy chúng nó (các con của cô – người trích dẫn) biết tự trọng, biết xấu hổ, còn sau này muốn ra sao là tùy” Anh/chị hãy viết một bài văn chia sẻ suy nghĩ của mình với nhân vật cô Hiền? ĐỀ SỐ 25. THPT CHUYÊN SƠN TÂY LẦN 2 Nhà văn Pháp nổi tiếng Đi-đơ-rô có nói: “Nếu không có mục đích, anh không làm được gì cả. Anh cũng không làm được cái gì vĩ đại nếu như mục đích tầm thường.” Anh (chị) có suy nghĩ gì về câu nói trên của Đi-đơ-rô. Câu nói đã gợi cho anh (chị) điều gì về quan niệm sống của bản thân hiện nay. ĐỀ SỐ 26. CHUYÊN NGUYỄN HUỆ HÀ NỘI LẦN 3 Đừng quên Cái Ác vỗ vai cái Thiện Cả hai cùng cười đi về tương lai (Đừng quên – Trần Nhật Minh) Dựa vào ý những câu thơ trên, viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về mối quan hệ giữa cái thiện và cái ác. ĐỀ SỐ 27. THPT CHUYÊN NGUYỄN BỈNH KHIÊM QUẢNG NAM Có ý kiến cho rằng: Phải biết nói lời xin lỗi. Anh/chị có đồng tình với ý kiến trên không? Trình bày chủ kiến của anh/chị qua một bài văn ngắn (khoảng 600 từ). ĐỀ SỐ 28. THPT CHUYÊN NGUYỄN QUANG DIỆU ĐỒNG THÁP LẦN 1

Sách Ngữ văn 12 có viết: “Thơ Xuân Quỳnh in đậm vẻ đẹp nữ tính, là tiếng nói của một tâm hồn giàu trắc ẩn, hồn hậu, chân thực và luôn da diết trong khát vọng về một hạnh phúc đời thường”. Và có ý kiến cho rằng: “Sóng là một trong những bài thơ tiêu biểu cho hồn thơ Xuân Quỳnh”. Anh/ chị hãy trình bày ý kiến của mình về các nhận xét trên. ĐỀ SỐ 29. THPT CHUYÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI LẦN 5 Nếu bạn sinh ra trong nghèo khó đó không phải là lỗi của bạn, nhưng nếu nạn chết trong nghèo khó đó mới chính là nỗi của bạn. (Bill Gate) Hãy viết một bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của anh/chị về những điều câu nói trên gợi ra. ĐỀ SỐ 30. CHUYÊN HUỲNH MẪN ĐẠT KIÊN GIANG Lí giải về nguyên nhân của sự thành đạt, có người khẳng định: “Thành đạt là do có điều kiện, được học tập hơn người”; có người lại cho rằng: “Thành đạt là do tài năng thiên bẩm”; cũng có người nói: “Thành đạt là do may mắn gặp thời”. Cho biết chính kiến của anh/chị? ĐỀ SỐ 31. THPT CHUYÊN SƠN TÂY LẦN 3 Diễn giả nổi tiếng Nick Vujicic – chàng trai khuyết tật kỳ diệu nhất thế giới đã từng nói:“Nếu tôi thất bại tôi sẽ thử làm lại, làm lại và làm lại nữa. Nếu bạn thất bại, bạn sẽ cố làm lại chứ? Tinh thần con người có thể chịu đựng được những điều tệ hơn là chúng ta tưởng. Điều quan trọng là cách bạn đến đích. Bạn sẽ cán đích một cách mạnh mẽ chứ ?” Anh (chị) sẽ đối thoại với Nick như thế nào? Hãy trình bày quan điểm của mình bằng một bài văn nghị luận khoảng 600 từ. ĐỀ SỐ 32. CHUYÊN ĐẠI HỌC VINH LẦN 3 Hiện nay bạo lực học đường đang là tình trạng đáng báo động. Có người cho rằng cá nhân gây ra bạo lực phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình. Lại có người đi tìm nguyên nhân từ gia đình, nhà trường, xã hội. Ý kiến của anh chị về vấn đề trên? Trình bày trong một bài văn khoảng 600 từ. ĐỀ SỐ 33. CHUYÊN LÝ TỰ TRỌNG CẦN THƠ Viết bài văn NLXH trình bày suy nghĩ của anh /chị về ý nghĩa bài thơ sau: Ví không có cảnh đông tàn Thì không có cảnh huy hoàng ngày xuân Nghĩ mình trong bước gian truân Tai ương rèn luyện tinh thần thêm hăng. (Tự khuyên mình – Nhật kí trong tù – Hồ Chí Minh) ĐỀ SỐ 34. CHUYÊN HOÀNG LỆ KHA TÂY NINH “Người tinh thần mạnh dù đau khổ vẫn không hề phàn nàn, còn kẻ tinh thần yếu thì phàn nàn dù không hề đau khổ” (Ngạn ngữ Nhật Bản). Anh/chị hãy viết bài văn bày tỏ quan điểm của mình về nội dung của ngạn ngữ trên. ĐỀ SỐ 35. CHYÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM LẦN 6

Nhà văn nổi tiến của Liên Xô (cũ) I – li – a – E – ren- bua trong bài thơ Thử lửa viết tháng 6 năm 1942 – thời kỳ khó khăn nhất của cuộc chiến tranh vệ quốc mà nhân dân Liên Xô tiến hành chống phát xít Đức xâm lược – đã viết: “Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở lên lòng yêu Tổ quốc. Có thể nào quan niệm được sức mãnh liệt của tình yêu mà không đem nó vào lửa đạn gay go thử thách” Anh/chị hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) trình bày ý kiến của mình về những điều đoạn văn trên gợi ra. ĐỀ SỐ 36. CHUYÊN NGUYỄN HUỆ HÀ NỘI LẦN 4 Viết một bài văn nghị luận khoảng 600 từ trình bày suy nghĩ của anh / chị về tư tưởng của Eptusenko trong đoạn thơ sau: Chẳng có ai tẻ nhạt mãi trên đời Mỗi số phận chứa một phần lịch sử Mỗi số phận rất riêng, dù rất nhỏ Chắc hành tinh nào đã sánh nổi đâu. ĐỀ SỐ 37. CHUYÊN NGUYỄN TẤT THÀNH HÀ NỘI LẦN 2 Học vấn không có quê hương nhưng người học phải có Tổ quốc. (L. Pasteur) Viết một bài văn khoảng 600 chữ trình bày suy nghĩ của anh/ chị về ý kiến trên. ĐỀ SỐ 38. THPT NGUYỄN ĐĂNG TUYỀN QUẢNG NAM “Có một cậu bé ngỗ nghịch thường bị kim khiển trách. Ngày nọ giận kim, cậu chạy đến một thung lũng cạnh khu rừng rậm. Lấy hết sức mình, cậu hét lớn: "Tôi ghét người". Từ khu rừng có tiếng vọng lại: "Tôi ghét người". Cậu hoảng hốt quay về sa vào lòng mẹ khóc nức nở. Cậu bé không sao hiểu được từ trong rừng lại có người ghét cậu. Người mẹ nắm tay con, đưa cậu trở lại khu rừng. Bà đảm: "Giờ thì con hãy hét thật to:"Tôi yêu người". Lạ lùng thay, cậu vừa dứt hiện thì có tiếng vọng lại: "Tôi yêu người". Lúc đó người mẹ mới giải thích cho con hiểu: "Con ơi, đó là định luật trong cuộc sống của chúng ta. Con cho ban quyết, con sẽ nhận ban đó. Ai gieo gió thì gặt đang. Nếu con thù ghét người thì người cũng thù ghét con. Nếu con yêu thương người thì người cũng yêu thương con". ( Hạt giống tâm hồn) Từ câu chuyện trên, anh ( chị) hãy viết một bài nghị luận có độ dài không quá 600 từ nói lên suy nghĩ của mình về mối quan hệ giữa “cho” và “nhận” trong cuộc sống? ĐỀ SỐ 39. CÙ HUY CẬN HÀ TĨNH Trước thảm họa, số phận con người đều như nhau Hãy viết một bài văn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh /chị về nhận định trên. ĐỀ SỐ 40. NGUYỄN THỊ MINH KHAI HÀ TĨNH LẦN 1 “ Gốc của sự học là làm người” ( Rabindrath Tagore) Suy nghĩ của anh chị về câu nói trên? ĐỀ SỐ 41. CHUYÊN VĨNH PHÚC LẦN 1

Đứng thẳng vươn cao trong cuộc đời và cúi xuống giúp đỡ người khác. Anh/chị chọn lối sống nào? ĐỀ SỐ 42. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BẮC NINH LẦN 1 Báo Dân trí ngày 24/12/2013 đăng tin: “ Giữa đêm Hà Nội rét buốt, người bán hàng rong bị xe va quệt, xe dâu tây đổ xuống cả đường, người dân vội vã chạy tới nhặt giúp khiến chị bán hàng xúc động rơi lệ” Viết một bài văn ngắn( khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh ( chị) về sự việc trên? ĐỀ SỐ 43. TRƯỜNG THPT THIỆU SƠN THANH HÓA LẦN 1 Viết một bài văn nghị luận khoảng 600 từ trình bày suy nghĩ của anh chị về thông điệp từ câu chuyện sau đây: “Một cậu bé nhìn thấy cái kén của con bướm. Một hôm cái kén mở ra một khe nhỏ. Cậu bé ngồi yên lặng lẽ quan sát con bướm trong vòng vài giờ khi nó gắng sức để chui qua cái khe nhỏ ấy. Nhưng nó có vẻ như nó không đạt được gì cả. Dường như nó đã gắng hết sức và không thể đi xa hơn, nên nó dừng lại. Do đó, cậu bé quyết định giúp con bướm. Cậu bé lấy cái kéo và cắt cái khe của cái kén cho to hẳn ra. Con bướm chui ra được ngay. Nhưng cơ thể nó bị phồng lên, cánh của nó co lại. Cậu bé tiếp tục quan sát con bướm, hi vọng rồi cái cánh sẽ đủ lớn để đỡ được cơ thể nó. Nhưng chẳng thấy có chuyện gì xảy ra cả. Nhưng thực tế, con bướm đó sẽ không bao giờ bay được. Cậu bé, dù tốt bụng nhưng vội vàng, đã không hiểu rằng chính cái kén bó buộc làm cho con bướm phải nổ lực thoát ra là điều kiện tự nhiên để nó có thể bay được khi nó thoát ra ngoài kén” ( Hạt giống tâm hồn, NXB T.P Hồ Chí Minh, tr 123) ĐỀ SỐ 44. THPT A NGHĨA HƯNG NAM ĐỊNH LẦN 1 Sau khi được nhận giải thưởng Fields vào ngày 19/8/2010 tại Ấn Độ, giáo sư Ngô Bảo Châu có chia sẻ: Không phải ai cũng có khả năng để đạt giải Nobel hay Fiedls, nhưng ai cũng có thể sống để cuộc sống của mình có ý nghĩa. Anh/chị hãy viết một bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến trên. ĐỀ SỐ 45. THPT HÕN GAI QUẢNG NINH LẦN 1 Hiện nay có nhiều bạn trẻ tự tạo cho mình hình ảnh gây sốc (Scandal) để được nổi tiếng. Anh/chị có đồng tình với việc làm đó không? Viết một bài văn (không quá 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về hiện tượng trên? ĐỀ SỐ 46. THPT NGUYỄN HUỆ YÊN BÁI LẦN 1 Trong bức tâm thư gửi các bậc cha mẹ học sinh của trường Lương Thế Vinh nhân ngày khai trường năm học 2013-2014, thầy hiệu trưởng Văn Như Cương đã viết: “Trẻ em càng được nhận nhiều thì sự biết ơn càng giảm sút…” Anh/chị hãy viết một bài văn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến trên. ĐỀ SỐ 47. THPT HÀN THUYÊN BẮC NINH LẦN 1

Có người khuyên: “Tuổi trẻ cần trong sạch từ thể chất đến tinh thần, từ lời nói đến việc làm”. Anh/Chị có suy nghĩ gì về lời khuyên ấy? Hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) trình bày chủ kiến của mình? ĐỀ SỐ 48. NGÔ GIA TỰ BẮC NINH LẦN 1 Suy nghĩ của anh/chị về lòng yêu nước và trách nhiệm của thế hệ trẻ đặt ra trong bốn câu thơ sau: “Em ơi Đất Nước là máu xương của mình Phải biết gắn bó và san sẻ Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở Làm nên Đất Nước muôn đời…” (Trích “Đất Nước” – Nguyễn Khoa Điềm) ĐỀ SỐ 49. QUÌ CHÂU BẮC GIANG LẦN 1 “ Đừng tự đánh bóng tên tuổi của mình mà hãy tạo lập giá trị đích thực của bản thân” Hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên? ĐỀ SỐ 50. THPT HOÀNG HOA THÁM LẦN 2 Tại buổi họp công bố quyết định khởi tố các đối tượng trong vụ án “Nhân bản kết quả xét nghiệm” Công an thành phố Hà Nội cho biết: “Trong khoảng chín tháng (từ 1.8.2012 -> 1.5.2013), Trưởng khoa xét nghiệm cùng 7 nhân viên trong khoa đã thực hiện 24 857 xét nghiệm huyết học, có tới 1 495 trường hợp có kết quả xét nghiệm trùng nhau và trong số kết quả trùng nhau có 764 kết quả xét nghiệm khống. Việc tự in kết quả khống đều do Trưởng khoa xét nghiệm Vương Kim Thành và các nhân viên thực hiện.” Anh/chị hãy viết bài văn khoảng 600 từ trình bày quan điểm của mình về sự việc trên. ĐỀ SỐ 51. NGHĨA HƯNG B NAM ĐỊNH Viết một bài văn trình bày suy nghĩ của anh/chị về hiện tượng “hôi bia” của người dân diễn ra ở Đồng Nai từ thông tin sau: “Vào hồi 12h30’ ngày 4/12/2013, xe tải do anh Hồ Kim Hậu điều khiến mang BKS 79N – 1348 chở 1500 thùng bia đi từu TP. Hồ Chí Minh ra TP. Phan Thiết, khi đến vòng xoay Tam Hiệp (TP. Biên Hòa) bất ngờ hang ngàn két bia đổ xuống đường. Ngay lập tức những người xung quanh khu vực lao vào “cướp” bia trước sự bất lực của tài xế” (Theo VNE24H) ĐỀ SỐ 52. THPT NGUYỄN TRUNG TRỰC LẦN 2 “Ý nghĩa thực sự của cuộc sống là ở chỗ dám hành động” (K. Marx) Ý kiến trên gợi cho anh/chị suy nghĩ gì? ĐỀ SỐ 53. CHUYÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM LÂN 5 Nếu bạn sinh ra trong nghèo khó đó không phải là lỗi của bạn, nhưng nếu nạn chết trong nghèo khó đó mới chính là nỗi của bạn. (Bill Gate)

Hãy viết một bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của anh/chị về những điều câu nói trên gợi ra. ĐỀ SỐ 54. THPT YÊN DŨNG BẮC GIANG “Tự học là chìa khóa mở cánh cửa thành công còn lười biếng là nguyên nhân đầu tiên của mọi thất bại” Anh (chị) hãy bình luận hai ý kiến trên. ĐỀ SỐ 55. THPT VĨNH BẢO HẢI PHÒNG LẦN 1 “Đứng thẳng vươn cao trong cuộc đời và cúi xuống giúp đỡ người khác.” Anh (chị) chọn lối sống nào? Hãy biết bài văn nghị luận (khoảng 600 từ) trình bày quan điểm của mình về vấn đề trên. ĐỀ SỐ 56. THPT LƯƠNG TÀI BẮC NINH LẦN 1 Nói về lòng yêu nước, nhà văn I-li-a Ê-ren-bua đã nói: “Dòng suối đổ vào sông, sông đổ vào đại trường giang Von-ga, con sông Von-ga đi ra biển.Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở thành lòng yêu Tổ Quốc”. Anh/chị hãy viết một bài văn (khoảng 600 từ) trình bày ý kiến của mình về câu nói trên? ĐỀ SỐ 57. THPT ĐỒNG ĐẬU VĨNH PHÚC Trong mấy năm trở lại đây có xảy ra thực trạng học sinh lười và chán học môn Lịch sử nên dẫn đến điểm kém trong các kì thi Quốc gia. Anh/chị hãy viết bài văn ngắn bàn về thực trạng trên? ĐỀ SỐ 58. TRẦN QUỐC TUẤN QUẢNG NGÃI LẦN 2 Trong sử thi Mahabharata của Ấn Độ có đoạn đối thoại giữa thần Sông Hồ (nói) và hoàng tử Yuhitira (trả lời) như sau: - Cái gì nâng đỡ chúng ta mà cao quý hơn trái đất? - Bà mẹ sinh con ra, nuôi con lớn khôn, cao quý và nâng đỡ con vững chắc hơn trái đất. - Cái gì cao hơn trời? - Người cha” Những câu trả lời của hoàng tử gợi cho anh (chị) suy nghĩ gì? ĐỀ SỐ 59. THPT LÊ QUÍ ĐÔN ĐỐNG ĐA HÀ NỘI LẦN 1 “Tôi đạp xe ở đường Phan Đình Phùng, tôi đạp chậm, vừa đạp vừa nghĩ ngợi. Một ông bạn trẻ đạp xe như gió thúc mạnh bánh xe vào đít xe tôi, may mà gượng kịp. tôi quay lại nói cũng nhẹ nhàng: “Cậu đi đâu mà vội thế?”. Hắn không trả lời, đạp xe vượt qua tôi, rồi quay mặt lại chửi một câu đến sững sờ: “Tiên sư anh già!”. Lại một buổi sáng tôi đến thăm một người bạn ở quận Đống Đa, đã lâu không đến nên quên đường, lát lát phải hỏi thăm. Có người trả lời, là nói sõng hoặc hất cằm, có người cứ giương mắt nhìn mình như nhìn con thú lạ” ( Một người Hà Nội – Nguyễn Khải, Ngữ văn 12, NXB Giáo dục, 2010, tr.97)

Từ hiện tượng được nêu trong đoạn văn trên, anh/chị hãy bày tỏ suy nghĩ của mình về ý kiến sau: “Để tỏ ra là người văn minh, chúng ta không cần tạo ra khuôn mặt lạnh, không cần phớt tính, thờ ơ khi có ai cần giúp đỡ, hỏi han; không nhất thiết chỉ lắc, gật hoặc chỉ tay để thể hiện là người của thời đại công nghiệp, khẩn trương và tốc độ. Hãy quan tâm, niềm nở, ân cần, nhã nhặn trong giao tiếp, ứng xử. Như với mẹ ta, chị ta và em ta…” ( Nguồn: http://thanglong.chinhphu.vn) ĐỀ SỐ 60. THPT HỒNG LĨNH HÀ TĨNH LẦN 1 Hãy viết bài văn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về câu danh ngôn: “Học tập là hạt giống của kiến thức, kiến thức là hạt giống của hạnh phúc”. ĐỀ SỐ 61. THP CHUYÊN LÊ HỒNG PHONG QUẢNG LINH LẦN 1 Lắng nghe màu dân tộc Tháng 6-2012, dự án truyền thông mang tên “Tôi xê dịch” của nhóm bạn trẻ Hà Nội ra mắt. Người sáng lập là Nguyễn Thu Hà, cô gái Hà Nội sinh năm 1991. Đó là một dự án phi lợi nhuận với mục đích tìm hiểu sâu về văn hóa dân tộc. “Tôi xê dịch” đã tổ chức nhiều chuyên đề thông qua một số chương trình tiêu biểu như “Tham quan Hoàng thành Thăng Long và tìm hiểu văn hóa Hà Nội”, “Trò chơi dân gian Việt Nam”, “Cầu Long Biên”, “Màu dân tộc”, “Tìm hiểu làng tranh Đông Hồ - Bắc Ninh”…Dự án tổ chức những tour tìm hiểu về văn hóa dân tộc, nghệ thuật dân gian Việt Nam để không chỉ thấy cái tôi nhỏ bé của mình trong đời sống, mà còn phải tìm thấy màu dân tộc trong nếp sống của giới trẻ… (Lược trích báo Tuổi trẻ ngày 23/5/2014) Anh/chị hãy viết một bài văn ngắn (không quá 600 từ) trình bày suy nghĩ mình về những thông tin trên. ĐỀ SỐ 62. THP HƯƠNG SƠN HÀ TĨNH LẦN 1 Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận ( khoảng 400- 600 từ) trình bày suy nghĩ của bản thân về ý kiến sau: “Bạn đừng nên chờ đợi những món quà bất ngờ của cuộc sống mà hãy tự mình làm nên cuộc sống” ( L.Tôn xtôi) ĐỀ SỐ 63. PHAN ĐĂNG LƯU THỪA THIÊN HUẾ LẦN 1 Sự kiện đốn hạ, thay mới 6700 cây xanh trên 190 tuyến phố ở Hà Nội đã tạo lên một làn sóng dư luận. Dưới đây là một ý kiến: Tiếng cây “…Phải cứu lấy cây xanh Hà Nội! Đó là mệnh lệnh trái tim của những người Hà Nội, những người yêu Hà Nội, những người mang trong hồn mình những vòm xanh cây lá gắn cùng văn hoá Hà Nội. Những cái cây chỉ đứng im ra lá ra hoa, chỉ đứng im che chở cho con người và các kiến trúc phong cảnh, chỉ đứng im lọc khí cho thành phố, chỉ đứng im trong nắng trong mưa giữ cho phố phường màu xanh sự sống. Nhưng cây có tiếng nói của lịch sử, của văn hoá ôm ấp trong lòng thành phố.

Tiếng nói đó không thể bị tiếng máy cưa át được. Tiếng cây đã được nói lên trong những mảnh giấy các bạn trẻ dán lên thân cây rằng “Tôi còn mạnh khoẻ, xin đừng giết tôi”, rằng “Hãy bảo vệ chúng tôi”. Tiếng cây vang lên trong bức thư của nhà báo Trần Đăng Tuấn, trong những câu hỏi của giáo sư Ngô Bảo Châu gửi đến lãnh đạo Hà Nội. Tiếng cây bật ra ở tư thế ngồi trên cành cây để giữ cây của một số phụ nữ thủ đô. Tiếng cây dậy vang trên các trang mạng xã hội, trong hàng nghìn chữ kí và bình luận vào bản thỉnh cầu ngừng việc chặt cây. “Khi nghĩ về đời người tôi thường nhớ về rừng cây”, lời bài hát quen thuộc thật đúng những ngày này, nếu như cây bị triệt hạ một cách lạnh lùng, man rợ thì con người sẽ phải sợ cho cuộc sống của mình. Cứu lấy cây, chính là cứu lấy người”. (Trích theo Thạch Linh, tuoitreonline,22/3/2015) Từ thông điệp bài báo trên, anh (chị) có suy nghĩ gì về vấn đề: Hãy giữ gìn môi trường một cách nhân văn. Trình bày quan điểm trong một bài viết khoảng 600 từ. ĐỀ SỐ 64. SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO HƯNG YÊN Hãy sống nhanh cùng thời đại, hãy sống chậm cho tâm hồn. Từ ý kiến trên, anh/chị suy nghĩ gì về vấn đề sống nhanh, sống chậm thời @ của giới trẻ.Hãy trình bày suy nghĩ đó trong một bài văn ngắn khoảng 600 chữ. ĐỀ SỐ 65. NGUYỄN BỈNH KHIÊM VĨNH LONG Viết bài văn (khoảng 600 chữ), trình bày quan điểm của anh/chị về: Cuộc sống hoàn hảo trong mắt tôi… ĐỀ SỐ 66. CHUYÊN NGUYỄN DU ĐĂK LĂK Hãy viết bài văn ( khoảng 600 từ) bày tỏ suy nghĩ của bản thân về ý kiến sau: “Nơi nào có ý chí và có những con sóng, thì nơi đó có cách để lướt sóng!” ( Theo Nick Vujicic) ĐỀ SỐ 67. CHUYÊN TRẦN PHÚ HẢI PHÒNG LẦN 2 Bức ảnh dưới đây có tên là Em bé đầu hàng được phóng viên Thổ Nhĩ Kỳ Osman Sagirli chụp tại trại tị nạn Atmen gần biên giới Thổ Nhì Kỳ - Syria. Em bé trong bức ảnh tên là Hudea, bốn tuổi, em cùng mẹ và ba anh chị em khác đi sơ tán, bố Hudea đã mất trong một trận đánh bom tại thành phố Hama, Syria. Chia sẻ về bức ảnh này, Sagirli nói: “Cô bé nhăn mặt khi nhìn thấy tôi, bé cắn môi, sau đó chầm chậm giơ hai tay lên, bé đứng đó mà không nói một lời, thực sự rất khó để có thể thuyết phục cô bé rằng cái tôi đang cầm chỉ là máy ảnh chứ không phải một khẩu súng".

Từ bức ảnh và lời chia sẻ của phóng viên Sagirli, hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) bộc lộ suy nghĩ của anh/chị về tội ác của chiến tranh cũng như vai trò của thế hệ trẻ trong sự nghiệp bảo vệ nền hòa bình thế giới. ĐỀ SỐ 68. CHUYÊN HÙNG VƯƠNG PHÚ THỌ LẦN II “Người người muốn thay đổi thế giới, nhưng ai cũng không muốn thay đổi chính mình” (Lev Tolstoi). Viết một bài văn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên. ĐỀ SỐ 69. CHUYÊN ĐẠI HỌC VINH LẦN 4 Mùa hè năm nay, chúng ta đã phải hứng chịu một đợt nắng nóng khủng khiếp kéo dài và nhiều hiện tượng thời tiết bất thường. Trái đất đang nóng dần lên. Biết bao hiểm họa khôn lường đối với nhân loại đang chờ phía trước. “Hãy cứu lấy trái đất của chúng ta” - lời kêu gọi khẩn thiết ấy đã vang lên. Nhiều người nhận thấy sự nghiêm trọng của vấn đề và trách nhiệm của bản thân. Nhưng ngược lại, không ít người lại thấy đó là chuyện quá to tát, xa xôi, không thuộc về trách nhiệm của cá nhân mình. Hãy trình bày quan điểm của anh (chị) về hai thái độ trái ngược trên (bằng một bài văn khoảng 600 từ). ĐỀ SỐ 70. ĐỀ THI THPTQG 2015 Có ý kiến cho rằng việc rèn luyện kĩ năng sống cũng cần thiết như việc tích lũy kiến thức. Anh/ Chị hãy viết bài văn nghị luận ( khoảng 600 chữ ) bày tỏ suy nghĩ của mình về vấn đề trên. ĐỀ SỐ 71. CHUYÊN HOÀNG VĂN THỤ HÒA BÌNH “ Wilma Rudolph sinh ra trong một gia đình rất nghèo ở bang Tennessee - Mỹ. Cô là đứa con thứ 20 trong một gia đình 22 anh chị em (bố cô hai đời vợ), sinh thiếu tháng và rất yếu ớt. Năm lên bốn, cô bé bị mắc cùng lúc hai chứng bệnh là viêm phổi và ban đỏ dẫn đến chân trái bị tê bại. Cô phải mang một cái nẹp bằng sắt ở chân, cuộc sống của cô bé chỉ quanh quẩn bên chiếc giường. Năm lên chín, cô gái được phép bỏ chiếc nẹp và chập chững những bước đi đầu tiên. Trong bốn năm, cô đã luyện được những bước dài và nhịp nhàng, đây được xem là một điều diệu kì trong y học. Mười ba tuổi, cô bắt đầu tham gia chơi bóng rổ và sau đó trở thành cầu thủ nhà nghề cấp liên bang. Rồi cô được chọn vào đội điền kinh

nữ, tuy vậy trong các cuộc thi, cô đều về cuối. Mọi người nói cô nên từ bỏ nhưng cô vẫn tiếp tục theo đuổi ước mơ, cho đến một ngày cô giành được chiến thắng. Năm 1960, cô tham gia vào thế vận hội Olympic Rome và giành được 3 Huy chương vàng.” (Trích Những câu chuyện cuộc sống) Từ câu chuyện trên, anh /chị hãy viết một bài văn với chủ đề: nghị lực trong cuộc sống. ĐỀ SỐ 72. THPT ĐỨC HÒA LONG AN Martin Luther King – nhà hoạt động nhân quyền Mĩ gốc Phi, đã đạt giải Nobel Hòa Bình năm 1964 cho rằng: “Trong thế giới này, chúng ta xót xa không chỉ vì lời nói và hành động của những kẻ xấu, mà vì còn sự im lặng đáng sợ của cả những người tốt.” Viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên. ĐỀ SỐ 73. CHUYÊN TRẦN PHÚ HẢI PHÒNG LẦN 3 Phải chăng ngày nay vào đại học là con đường lập thân duy nhất của thanh niên? Anh (chị) hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) trả lời cho câu hỏi trên. ĐỀ SỐ 74. CHUYÊN LÝ TỰ TRỌNG BÌNH ĐỊNH LẦN 2 Anh/chị suy nghĩ gì về ý kiến của George D. Powers: “Phép lịch sự chính là tấm giấy thông hành cho phép bạn đến mọi vùng đất, mọi văn phòng, mọi ngôi nhà và mọi trái tim trên thế giới” ĐỀ SỐ 75. CHUYÊN LÊ QUÍ ĐÔN NINH THUẬN LẦN 2 Hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về cách ứng xử của con người trong xã hội thông qua câu chuyện sau: Một người ăn xin đã già. Đôi mắt ông đỏ hoe, nước mắt ông giàn giụa, đôi môi tái nhợt, quần áo tả tơi. Ông chìa tay xin tôi. Tôi lục hết túi nọ đến túi kia, không có lấy một xu, không có cả khăn tay, chẳng có gì hết. Ông vẫn đợi tôi. Tôi chẳng biết làm thế nào. Bàn tay tôi run run nắm chặt bàn tay run rẩy của ông: - Xin ông đừng giận cháu! Cháu không có gì cho ông cả. Ông nhìn tôi chăm chăm, đôi môi nở nụ cười: - Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. Khi ấy, tôi chợt hiểu ra: cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được cái gì đó của ông. (Theo Tuốc-ghê-nhép) ĐỀ SỐ 76. SỞ GD VÀ ĐÀO TẠO BÌNH DƯƠNG “Trước bộ óc vĩ đại tôi cúi đầu, trước trái tim vĩ đại tôi quì gối.” (W. Gơt) Viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về câu danh ngôn trên. ĐỀ SỐ 77. CHUYÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI LẦN 7 Kết thúc truyện ngắn “Người trong bao”, văn hào Nga A.Sê – khốp đã để cho nhân vật bác sỹ I – van – nứt kết luận: “Không thể sống mãi như thế được”

Từ ý kiến trên, anh/ chị hãy bày tỏ suy nghĩ riêng của mình về một trong những phong cách sống đáng lo ngại của thế hệ trẻ hiện nay bằng một bài văn khoảng 600 từ. ĐỀ SỐ 78. CHUYÊN LÊ QUÍ ĐÔN QUẢNG TRỊ Mặc dù có quan hệ khá thân thiết với tỷ phú trẻ Mark Zuckerberg - ông trùm facebook, nhưng Bill Gates – chủ tịch tập đoàn Microsott, cũng thú nhận rằng ông rất lười vào facebook. Lý do chính ông đưa ra là: “Có quá nhiêu lời đề nghị trên mạng xã hội mà tôi không thể từ chối. Do đó cách tốt nhất là tôi ít sử dụng mạng xã hội”. Hành động đó của Bill Gates gợi cho anh/chị những suy ngẫm gì ? ĐỀ SỐ 79. THPT YÊN LẠC VĨNH PHÚC LẦN 5 Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi, để một mai tôi về làm cát bụi... (Trích lời bài hát Cát bụi của Trịnh Công Sơn) Con người sinh ra không phải để tan biến đi như một hạt cát vô danh. Họ sinh ra để in dấu trên mặt đất và in dấu lại trong trái tim người khác. (V.Xukhomlinxki) Trình bày suy nghĩ của anh/ chị về hai ý kiến trên. ĐỀ SỐ 80. THPT CHUYÊN CHU VĂN AN HÀ NỘI TIẾNG THÌ THẦM CỦA SA MẠC Một nhà thám hiểm đi tới vùng sa mạc, nhìn hết huớng này sang hướng khác nơi đâu cũng thấy toàn cát và cát, cát và gió, cát và nắng cháy. Lê gót trong tuyệt vọng ông vấp ngã và nằm vùi trong cát. Không còn đủ sức đứng lên, không còn chút hi vọng sống. Áp tai vào cát ông cảm nhận sự thinh lặng đáng sợ của sa mạc. Nhưng trong thinh lặng tuyệt đối ông bỗng nghe như có tiếng thì thầm từ đâu vang lại- hình như tiếng róc rách của một dòng suối. Ông cố gắng vươn dậy, trườn về phía những âm thanh mơ hồ đó. Và ông đã vượt qua sa mạc. Kì diệu hơn ông bắt gặp dòng suối trong mát! Sự sống đã hồi sinh! ( Những câu chuyện về lẽ sống - internet) Viết một bài luận về bài học cuộc sống mà anh / chị rút ra từ câu chuyện trên. ĐỀ SỐ 81. THPT HÀN THUYÊN BẮC NINH LẦN 3 Trong bức thư gửi thầy giáo của con, một vị phụ huynh viết: Xin thầy hãy giúp cháu có đủ sức mạnh để không chạy theo đám đông khi tất cả mọi người đều chạy theo như thế. Anh/chị hiểu nguyện vọng của vị phụ huynh này như thế nào? Hãy viết một bài văn ngắn khoảng 600 từ phát biểu suy nghĩ của mình về điều đó? ĐỀ SỐ 82. SỞ GD VÀ ĐÀO TẠO NAM ĐỊNH Dâng lên mẹ những bông hồng thắm đỏ, Tựa như dòng máu đỏ mẹ cho con. Đã bao năm mẹ bươn chải, hao mòn, Nuôi con lớn, chỉ mong con thành đạt. Cảm ơn mẹ một tình yêu bát ngát Lúc con khờ trôi dạt chốn tha hương Dang cánh tay mẹ che chở mọi đường

Và ôm ấp trong tình thương tuyệt đối. Cảm ơn mẹ đã bao phen thứ lỗi, Con dại khờ nông nổi đã bao lần Tấm lòng vàng rộng mở chẳng phân vân Và bảo bọc đỡ đần khi nguy khó. Cảm ơn mẹ, Người là vầng trăng tỏ, Dẫn soi đường mở ngõ đến tương lai. Cảm ơn mẹ bao tháng miệt mài, Cho con trẻ những ngày dài hạnh phúc! (Xin cảm ơn mẹ - Tuyết Nhi) Từ đoạn thơ trên, viết một bài văn không quá 600 từ bày tỏ suy nghĩ của anh (chị) về tình mẫu tử. ĐỀ SỐ 83. THPT CHUYÊN THÁI NGUYÊN LẦN 2 Trong một buổi diễn thuyết vào đầu năm học, Bryan Dison – Tổng giám đốc tập đoàn Coca Cola đã khuyên các sinh viên: “Bạn chớ để cuộc sống trôi qua kẽ tay vì bạn cứ đắm mình trong quá khứ hoặc ảo tưởng về tương lai. Chỉ bằng cách sống cuộc đời mình trong từng từng khoảnh khắc của nó, bạn sẽ sống trọn vẹn từng ngày của mình…” (Sống trọn vẹn từng ngày – Thanh Hằng dịch từ Internet) Viết một bài văn khoảng 600 chữ trình bày ý kiến của anh/ chị về ý kiến trên. ĐỀ 84. SỞ GD & ĐT BẠC LIÊU Trong bài hát "Một đời người, một rừng cây" của nhạc sĩ Trần Long Ẩn có đoạn: “Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng, gian khổ sẽ dành phần ai. Ai cũng một thời trẻ trai, cũng từng nghĩ về đời mình. Phải đâu may nhờ rủi chịu, phải đâu trong đục cũng đành. Phải không em? Phải không em?” Viết một bài văn 9 khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về vấn đề được nêu lên qua lời bài hát trên. ĐỀ 85 – THPT ĐINH TIÊN HOÀNG Ông Bá Dương (người Trung Quốc) viết cuốn sách Người Trung Quốc xấu xí để nêu lên những thói hư thật xấu của người Trung Quốc. Tương tự, người Mĩ có cuốn sách Người Mĩ xấu xí, người Nhật có cuốn Người Nhật xấu xí. Nhà văn Ban zắc cũng nói: Khi công nhận cái yếu của mình, con người trở nên mạnh mẽ. Anh/chị suy nghĩ gì về việc công nhận cái yêu, cái xấu của mỗi người? Trìh bày bằng một câu văn ngắn (khoảng 600 từ). ĐỀ 86 – THPT DIỄN CHÂU

ĐỀ BÀI : Hãy viết một bài văn nghị luận ngắn (không quá 400 từ) trình bày ý kiến của anh chị về câu nói sau : « Trong mắt người khác bạn có thể thất bại vài ba lần, nhưng với bản thân, bạn không được phép trở nên mềm yếu, vì đây là sự thất bại thảm hại nhất » ĐỀ 87 – THPT GIA LỘC – HẢI DƯƠNG Ngọc trong đá Một người thợ ngọc qua hàng thợ đá, vào xem các thứ đá thấy một tảng đá trong có ngọc, mua về, đẽo ra quả nhiên được ngọc. Ngọc ấy trắng muốt và có gân đỏ, vô cùng quý giá. Người thợ ngọc nhờ ấy mà giàu có. Thợ đá thấy thế, lấy làm thích lắm, cũng muốn bắt chước. Anh ta nghĩ bụng: “Đá nào trong cũng có ngọc’’. Rồi ở nhà bao nhiêu thứ đá, đem đập ra để tìm ngọc. Không những không thấy ngọc mà các đá đều vỡ tan chẳng dùng được vào việc gì cả. Anh ta vừa mất của ,vừa lỗ vốn, cùng quẫn khổ sở, chẳng bao lâu rồi chết. (Theo Cổ học tinh hoa của Nguyễn Văn Ngọc và Trần Lê Nhân, NXB Trẻ, 1992) Viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về bài học rút ra từ câu chuyện trên. ĐỀ 88 – THPT HOÀNG HOA THÁM Viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến sau: “Khoan nghĩ đến chuyện xa vời, phấn đấu trở thành người tài năng xuất chúng, mà trước hết, hãy nghĩ đến chuyện làm một người tử tế” ĐỀ 89 – THPT KIM THÀNH – HẢI DƯƠNG “Hạnh phúc trong tầm tay” Viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên. ĐỀ 90 - SỞ GD LẠNG SƠN Viết bài nghị luận (không quá 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến sau: “Không có điều vĩ đại trên đời nào đạt được mà thiếu đi sự tâm huyết” ĐỀ 91 - SỞ GD LÀO CAI Thần thoại Hi Lạp kể rằng: Ngày xưa, có một ngôi sao đã đến xin thần Dớt thay đổi vị trí của mình trên bầu trời. Ngôi sao nói: “Con không thích đứng ở góc chân trời. Ở đó con không có gì nổi bật cả’. Thần Dớt trả lời ngôi sao nhỏ: “Quan trọng là ngươi có tỏa sáng ở nơi mình đang đứng không”. Viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa triết lí nhân sinh từ câu chuyện trên. ĐỀ 92 – TRƯỜNG THPT LÝ TỰ TRỌNG Cái chết không phải là điều mất mát lớn nhất trong cuộc đời. Sự mất mát lớn nhất là bạn để cho tâm hồn tàn lụi ngay khi còn sống. (Nooc-man Ku-sin, theo Những vòng tay âu yếm, NXB Trẻ, 2003) Viết bài văn nghị luận ngắn (khoảng 400 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên. ĐỀ 93 – THPT MƯỜNG LA “Bổn phận và hạnh phúc là cốt sống cho người khác” (Auguste de Comte) Viết một bài văn (khoảng 400 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về quan niệm trên.

ĐỀ 94 – THPT NGUYỄN HỮU CẢNH – TP HCM “Biết tự hào về bản thân là cần thiết nhưng biết xấu hổ còn quan trọng hơn” Hãy viết một bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên. ĐỀ 95 – SỞ GD TÂY NINH “Tương lai của bạn được xây dựng trên rất nhiều yếu tố, nhưng cái quan trọng nhất là chính bạn” (Theo sách “Sống tự tin”, NXB Lao động) Anh/chị viết bài văn (độ dài khoảng 600 từ) trình ày suy nghĩ của mình về ý kiến trên. ĐỀ 96 – THPT THÁI HÒA – NGHỆ AN “Người nấu bếp, người quét rác cũng như thầy giáo, kĩ sư, nếu làm tròn trách nhiệm thì đều vẻ vang như nhau” Anh/chị hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến trên. ĐỀ 97 – THPT NGUYỄN TRUNG THIÊN – HÀ TĨNH “Wilma Rudolph sinh ra trong một gia đình rất nghèo ở bang Tennessee - Mỹ. Cô là đứa con thứ 20 trong một gia đình 22 anh chị em (bố cô hai đời vợ), sinh thiếu tháng và rất yếu ớt. Năm lên bốn, cô bé bị mắc cùng lúc hai chứng bệnh là viêm phổi và ban đỏ dẫn đến chân trái bị tê bại. Cô phải mang một cái nẹp bằng sắt ở chân, cuộc sống của cô bé chỉ quanh quẩn bên chiếc giường. Năm lên chín, cô gái được phép bỏ chiếc nẹp và chập chững những bước đi đầu tiên. Trong bốn năm, cô đã luyện được những bước dài và nhịp nhàng, đây được xem là một điều diệu kì trong y học. Mười ba tuổi, cô bắt đầu tham gia chơi bóng rổ và sau đó trở thành cầu thủ nhà nghề cấp liên bang. Rồi cô được chọn vào đội điền kinh nữ, tuy vậy trong các cuộc thi, cô đều về cuối. Mọi người nói cô nên từ bỏ nhưng cô vẫn tiếp tục theo đuổi ước mơ, cho đến một ngày cô giành được chiến thắng. Năm 1960, cô tham gia vào thế vận hội Olympic Rome và giành được 3 Huy chương vàng.” (Trích Những câu chuyện cuộc sống) Từ câu chuyện trên, anh /chị hãy viết một bài văn với chủ đề: nghị lực trong cuộc sống. ĐỀ 98 – THPT QUỲNH LƯU 4 – NGHỆ AN Viết một bài văn nghị luận nêu suy nghĩ của anh/chị về ý kiến sau: “Nghịch cảnh không chỉ là một phép thử của tình cảm mà còn là thước đo của trí tuệ và bản lĩnh”. ĐỀ 99 – THPT CHI LĂNG Viết một bài văn ngắn (không quá 600 từ) trình bày suy nghĩ anh/chị về tình yêu thương của con người trong xã hội hiện nay. ĐỀ 100 - SỞ GD CẦN THƠ Cho hai hình ảnh sau: Thứ nhất, con ốc mượn hồn (một loài vật có vỏ ốc, thân cua) tuy mang vỏ ốc nhưng vẫn giữ được bản chất là một con cua. Thứ hai, con chim nhại giọng tuy bản thân là một con chim nhưng giọng hót lại nhái mượn.

Hãy viết bài văn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về lối sống của con người trong xã hội ngày nay qua hai hình ảnh trên. ĐỀ 101 – THPT LÝ TỰ TRỌNG – BÌNH ĐỊNH Anh chị suy nghĩ gì về ý kiến của George D. Powers: "Phép lịch sự chính là tấm giấy thông hành cho phép bạn đến mọi vùng đất, mọi văn phòng, mọi ngôi nhà và mọi trái tim trên thế giới". ĐỀ 102 – THPT TĨNH GIA 1 – THANH HÓA Trên trang Web tuoitre.vn ngày 25/02/2015 có đưa thông tin: Theo báo cáo chính thức của Bộ Y tế, từ ngày 15 đến 22/02/2015 (27 tháng chạp đến mùng 4 tết Nguyên Đán Ất Mùi 2015) cả nước có trên 6.200 người phải nhập viện do đánh nhau, trong đó có 15 người tử vong… Viết bài văn trình bày suy nghĩ của anh (chị) về thông tin trên? ĐỀ 103 – THPT NGÔ QUYỀN – TPHCM “Tìm ra mục đích sống của bạn là bước quan trọng đầu tiên để sống một cuộc sống không giới hạn” (Nick Vujicic) Viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên. ĐỀ 104 – THPT VĂN QUÁN – VĨNH PHÚC Bàn về những cuộc thi hiện nay dành cho giới trẻ, có ý kiến cho rằng: Vô số cuộc thi, vô số danh hiệu. Nó có thể là cơ hội với người này và nguy cơ với người khác, nhất là khi người ta trẻ. Anh/chị hãy viết bài văn (khoảng 600 từ) trình bày quan điểm của mình về ý kiến trên. ĐỀ 105 – SỞ GD & ĐT BẠC LIÊU Trong bài hát "Một đời người, một rừng cây" của nhạc sĩ Trần Long Ẩn có đoạn: “Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng, gian khổ sẽ dành phần ai. Ai cũng một thời trẻ trai, cũng từng nghĩ về đời mình. Phải đâu may nhờ rủi chịu, phải đâu trong đục cũng đành. Phải không em? Phải không em?” Viết một bài văn 9 khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về vấn đề được nêu lên qua lời bài hát trên. ĐỀ 106– THPT ĐINH TIÊN HOÀNG Ông Bá Dương (người Trung Quốc) viết cuốn sách Người Trung Quốc xấu xí để nêu lên những thói hư thật xấu của người Trung Quốc. Tương tự, người Mĩ có cuốn sách Người Mĩ xấu xí, người Nhật có cuốn Người Nhật xấu xí. Nhà văn Ban zắc cũng nói: Khi công nhận cái yếu của mình, con người trở nên mạnh mẽ. Anh/chị suy nghĩ gì về việc công nhận cái yêu, cái xấu của mỗi người? Trìh bày bằng một câu văn ngắn (khoảng 600 từ) ĐỀ 107– THPT DIỄN CHÂU

Hãy viết một bài văn nghị luận ngắn (không quá 400 từ) trình bày ý kiến của anh chị về câu nói sau : « Trong mắt người khác bạn có thể thất bại vài ba lần, nhưng với bản thân, bạn không được phép trở nên mềm yếu, vì đây là sự thất bại thảm hại nhất » ĐỀ SỐ 108. THPT CHU VĂN AN LẦN 1 Đừng sống cho người khác nhìn và đừng nhìn người khác mà sống. Hãy viết một bài văn ngắn ( 400-600 từ ) để trao đổi, bàn luận và đưa ra những ý kiến của anh ( chị ) về quan điểm trên. ĐỀ SỐ 109. THPT CHUYÊN HOÀNG VĂN THỤ HÕA BÌNH LẦN 1 Thói a dua có thể khiến con người ta đánh mất mình một cách dễ dàng và ngọt ngào nhất. Bằng tri thức và trải nghiệm của mình, anh ( chị) hãy viết một bài văn nghị luận khoảng 600 từ bình luận ý kiến trên? ĐỀ SỐ 110. THPT YÊN DŨNG BẮC GIANG Trình bày suy nghĩ của anh/ chị về ý kiến “Tự học là chìa khóa mở cánh cửa thành công còn lười biếng là nguyên nhân đầu tiên của mọi thất bại”

PHẦN II: ĐÁP ÁN ĐỀ SỐ 01. CHUYÊN LÊ QUÍ ĐÔN ĐIỆN BIÊN Trình bày suy nghĩ về tác hại của sự cẩu thả: 1. GIẢI THÍCH: Cẩu thả: là thái độ làm việc thiếu trách nhiệm, vội vàng, hời hợt, không chú ý đến chất lượng, kết quả. Đây là thái độ sống đáng phê phán, gây ra những tác hại nghiêm trọng. 2. PHÂN TÍCH, CHỨNG MINH: Trong bất cứ nghề nghiệp, công việc gì, sự cẩu thả, vội vàng cũng đồng nghĩa với gian dối, thiếu ý thức. Nó là biểu hiện của thái độ vô trách nhiệm, của sự bất lương. - Thực tế cho thế, sự cẩu thả cũng đã trở thành một "căn bệnh" trong xã hội hiện đại. Ví dụ: Vụ "nhân bản kết quả xét nghiệm" ở Hà Nội, rơi thanh thép khi đang thi công dự án đường sắt trên cao đoạn đường Nguyễn Trãi - Thanh Xuân - Hà Nội khiến một người tử vong tại chỗ, nhiều người bị thương,... - Nguyên nhân: + Do ý thức yếu kém + Trình độ hiểu biết hạn chế + Có thể sự cẩu thả nhằm mục đích vụ lợi cá nhân Sự cẩu thả dẫn đến những kết quả thấp kém, những tác hại khôn lường cho bản thân và cả những người xung quanh. Ở mỗi lĩnh vực, sự cẩu thả lại mang lại những hậu quả với mức độ khác nhau. Dẫn chứng:

- Trong lĩnh vực y học, sự cẩu thả của bác sĩ có thể ảnh hưởng đến tính mạng của một con người. Sự cẩu thả trong khâu xử lí rác thải của nhà máy ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân. 3. BÀN LUẬN: Khẳng định cẩu thả là thái độ sống đáng lên án. Biện pháp ngăn chặn: + Giáo dục nâng cao ý thức, hiểu biết của con người. + Pháp luật cần có các biện pháp răn đe, kỉ luật, xử phạt thích đáng với những hành vi cẩu thả. Ngợi ca những con người cẩn thận, tỉ mỉ. Bài học nhận thức và hành động: Mỗi người trên bất cứ lĩnh vực, công việc gì cũng cần cẩn trọng, có tinh thần trách nhiệm, hết lòng vì việc mình làm, coi kết quả công việc là thước đo lương tâm, phẩm giá của con người. Liên hệ bản thân. ĐỀ SỐ 02. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỒ CHÍ MINH Bạn không được chọn nơi mình sinh ra nhưng bạn được chọn cách mình sẽ sống. Yêu cầu chung: Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng về dạng bài nghị luận xã hội để tạo lập văn bản. Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. Những ý chính cần đạt: 1. Giải thích ý kiến: - Nơi mình sinh ra (quê quán, gia đình, điều kiện, hoàn cảnh,..) là điều không thể chọn lựa. - Cách mình sẽ sống (cách học tập, cách đối nhân xử thế, cách vươn lên trong cuộc sống, cách thực hiện ước mơ,…) là điều có thể chọn lựa. => Ý nghĩa của câu nói trên: Trong cuộc sống có những điều có thể chọn lựa và những điều không thể chọn lựa. Hãy sống sao cho tốt đẹp để không phải hối tiếc. 2 Phân tích, bình luận, chứng minh: * Bạn không được chọn nơi mình sinh ra: Mỗi người ngay từ khi sinh ra đã thuộc về một ngôi nhà, một quê hương, xứ sở. Gia đình ấy, quê hương ấy, sướng khổ, giàu nghèo, sang hèn,... là cái có sẵn, ta không lựa chọn được. * Nhưng bạn được chọn cách mình sẽ sống: Người khác có thể định hướng cách sống cho bạn nhưng không thể thay bạn nhận những điều mà cách sống đó mang lại. - Cách thứ nhất: + Tự tin, không mặc cảm, tự hào về gia đình, quê hương dù ở trong hoàn cảnh nào.

+ Vượt khó, vươn lên, khắc phục những khó khăn trong cuộc sống, biến ước mơ thành hiện thực. + Đối xử chân thành, cởi mở, biết sẻ chia, giúp đỡ mọi người xung quanh. + Biết cống hiến và hưởng thụ cuộc sống. -> Cách sống tích cực, lạc quan, có ích cho xã hội, sẽ gặt hái được thành công, hạnh phúc và được mọi người yêu quý, trân trọng. - Cách thứ hai: + Luôn tự ti, mặc cảm, thậm chí phủ nhận, rũ bỏ nguồn cội của mình. + Đổ lỗi cho hoàn cảnh, không chịu vươn lên. + Cư xử với mọi người: hẹp hòi, ích kỉ, bon chen, đố kị,... -> Cách sống tiêu cực, không những không đạt được thành công, hạnh phúc mà còn có thể làm ảnh hưởng đến người khác. * Nêu lựa chọn cách sống của bản thân: Cách thứ nhất. Bài học nhận thức và hành động: - Mỗi người nên tự làm chủ cuộc đời mình, đừng để người khác quyết định thay việc mình sẽ sống như thế nào. - Cần lựa chọn lối sống đẹp. ĐỀ SỐ 03. CHUYÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI LẦN 1 Đại diện của trường đại học Robert Morris (Mỹ) cho biết: “Những sinh viên chơi xuất sắc game League Of Legends sẽ được trao học bổng. Và họ sẽ được đối xử như những vận động viên của những môn thể thao khác” Anh/chị hãy bày tỏ suy nghĩ của mình về hiện tượng trên bằng một bài văn nghị luận khoảng 600 từ. Yêu cầu chung: - Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh; đòi hỏi thí sinh phải huy động những hiểu biết về đời sống xã hội, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ thái độ và chủ kiến của mình để làm bài. - Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau, nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng; được tự do bày tỏ chủ kiến của mình, nhưng phải có thái độ chân thành, nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội Yêu cầu cụ thể: 1 Dòng tin đề cập tới một vấn đề vừa cũ lại vừa mới. Cũ là vì các trò chơi điện tử đã trở thành quen thuộc trong đời sống xã hội nói chung, đời sống học sinh, sinh viên nói riêng. Mới là vì cách đánh giá, cách ứng xử với người chơi (đối tượng là sinh viên của một trường đại học của nước Mỹ). Cấp học bổng cho người chơi và họ sẽ được đối xử như những vận động viên của những bộ môn thể thao khác là một đánh giá chưa có tiền lệ. Điều này chứng tỏ những nhà giáo dục Mỹ đánh giá rất cao vai trò của game Leaguage Of Legends nói riêng, trò chơi điện tử tích cực nói chung.

2 Điều này là có cơ sở: + Trò chơi điện tử có thể giúp người chơi giải trí để sau đó tập trung học tốt hơn, tâm tính tốt hơn… + Rèn luyện tư duy logic, khả năng bao quát, phản xạ… + Đem đến những tri thức văn hóa mới… 3 Tuy nhiên, cũng cần phải lưu ý: + Đây là cách ứng xử của những nhà giáo dục Mỹ dành cho những sinh viên, lại là sinh viên của một nền giáo dục tiên tiến. Họ có khả năng tự lập và tự chủ, kiểm soát được bản thân. Vả lại, đây cũng chỉ là thử nghiệm. + Trò chơi điện tử như con dao hai lưỡi, nếu không kiểm soát được thì lợi bất cập hại. + Vì vậy, chúng ta có thể quan sát, học tập họ nhưng không nên áp dụng vội vàng, quá khích… ĐỀ SỐ 04. THPT CHU VĂN AN LẦN 1 Đừng sống cho người khác nhìn và đừng nhìn người khác mà sống. Hãy viết một bài văn ngắn ( 400-600 từ ) để trao đổi, bàn luận và đưa ra những ý kiến của anh ( chị ) về quan điểm trên. Yêu cầu kĩ năng: Có kĩ năng làm bài nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lí. Biết vận dụng đúng các thao tác lập luận, giải thích, bình luận, chứng minh. Bài viết có bố cục đầy đủ, rõ ràng, mạch lạc; có đủ các ý , các ý liên kết chặt chẽ với nhau. Văn viết phải hấp dẫn, thuyết phục, suy nghĩ tình cảm sâu sắc chân thành. Yêu cầu kiến thức: có những hiểu biết, quan niệm sống đúng đắn, có ý nghĩa. Học sinh cần hướng tới một cách sống đẹp cho bản thân mình. 1. Giải thích: - "Đừng sống cho người khác nhìn": Không nên sống giả dối, giả tạo, không đúng với mong muốn và bản chất thực sự của mình vì e ngại những người xung quanh. - "Đừng nhìn người khác mà sống": Không nên sống theo người khác, bắt chước người khác một cách máy móc mà đánh mất đi chính bản thân mình. => Hãy sống là chính mình. 2. Bàn luận mở rộng vấn đề: - Ý kiến đã nêu ở đề bài phê phán hai thái độ sống sai lầm khá phổ biến trong xã hội. Một số người luôn sống trong nỗi sợ hãi e ngại, bị mọi người xung quanh đánh giá, nhận xét, phê bình nên luôn lấy điều đó để tự uốn nắn thay đổi bản thân cho vừa lòng mọi người. Từ đó, có thể sẽ trở thành kẻ nhu nhược yếu đuối, không có chính kiến và nghị lực trong cuộc sống. - Một số người luôn cảm thấy tự ti, họ chỉ nhìn theo, sống theo, bắt chước những người khác mà không có đủ khả năng và bản lĩnh sống như bản thân mình mong muốn. Họ tự biến mình thành những bản sao của người khác trong cuộc đời.

- Thái độ sống đúng đắn cần có: Hãy sống đúng như bản chất thật của mình, trung thực với chính mình, chân thành với người khác, thể hiện bản sắc cá nhân, khẳng định bản thân giữa cuộc đời. Chúng ta hãy sống dũng cảm, tự tin, có bản lĩnh và luôn là chính mình. - Tuy nhiên Đừng sống cho người khác nhìn không có nghĩa là chúng ta khiến mình trở thành kì lạ,đối lập và xa lạ với thế giới xung quanh. Đừng nhìn người khác mà sống không có nghĩa là chúng ta cự tuyệt mọi ảnh hưởng tốt đẹp của người khác. 3. Bài học nhận thức và hành động: - Cần xác định thái độ sống đúng đắn và tích cực: Sống có bản lĩnh, luôn là chính mình nhưng vẫn hòa hợp với cuộc đời chung và không ngừng học hỏi những điều tốt đẹp để tự hoàn thiện bản thân. ĐỀ SỐ 04. THPT CHUYÊN THÁI NGUYÊN LẦN 1 Ngày xưa cha ông ta thường coi ba thứ tiếng sau đây là những âm thanh đẹp: Tiếng xay lúa, giã gạo; tiếng trẻ con học bài và tiếng gà gáy báo trời sáng. Anh/chị hiểu quan niệm trên như thế nào? Từ đó viết bài văn (khoảng 600 từ) bàn về những âm thanh đẹp và không đẹp trong cuộc sống hôm nay. 1. Quan niệm của cha ông ta: Ba thứ tiếng được ông cha ta coi là đẹp: - Tiếng xay lúa, giã gạo: báo hiệu sự no đủ, được mùa… - Tiếng trẻ con học bài: biểu tượng của một xã hội hưng thịnh, coi trọng học hành, tri thức - Tiếng gà gáy báo trời sáng: biểu tượng của một ngày mới bắt đầu, một tương lai rạng rỡ mở ra. Đó cũng chính là mong ước của cha ông ta về một xã hội tốt đẹp, lý tưởng. => Đó là những âm thanh của sự sống, báo hiệu một cuộc sống no ấm, thanh bình. 2. Suy nghĩ về những âm thanh đẹp và không đẹp trong cuộc sống hôm nay : - Cuộc sống bình yên thịnh vượng ngày nay là cuộc sống văn minh, tiến bộ và dân chủ. Cuộc sống mà con người đang hướng tới những giá trị Chân, Thiện, Mĩ. - Những âm thanh đẹp mang hơi thở của cuộc sống tươi sáng như: + Tiếng nói, tiếng cười, lời hát, lời ru con, những bản nhạc được cất lên từ lòng người để ca ngợi đất nước, con người. + Những thanh âm trong trẻo,bình dị của thiên nhiên: tiếng chim hót líu lo, tiếng sóng biển, tiếng gió vi vu… + Âm thanh báo hiệu sự khởi đầu tốt đẹp, rộn rã lòng người như tiếng trống trường. Những âm thanh này có thể đến từ tự nhiên nhưng chủ yếu là do con người tạo ra. - Ngược lại với cuộc sống bình yên, thịnh vượng là sự ảm đạm, chết chóc, tồn tại những điều xấu xa, nghèo đói, sự kém hiểu biết của nhận thức, tư duy… - Một số âm thanh không đẹp trong cuộc sống hôm nay: + Tiếng bom rơi đạn nổ, tiếng khóc lóc, tiếng kêu khổ đau của con người trong chiến tranh, trong sự nghèo đói…

+ Tiếng cãi vã, nói tục, chửi bậy, … Con người chính là nhân tố quan trọng nhất tạo ra những âm thanh này. 3. Bài học nhận thức và hành động của bản thân -Bài học nhận thức: + Biết trân trọng những điều tốt đẹp trong cuộc sống hiện tại, mở rộng tâm hồn để đón nhận những thanh âm đẹp đẽ của thiên nhiên, của con người… + Việc tạo ra cho cuộc sống âm thanh đẹp hay không là đều nằm trong tầm kiểm soát của mỗi người. Do đó mỗi người cần nhận thức đúng đắn để thực sự là những người có ích cho xã hội. - Bài học hành động: Biết dùng ngôn ngữ dân tộc một cách trong sáng giàu đẹp, cần biết thanh lọc, xóa bỏ những âm thanh chưa đẹp, có ảnh hưởng xấu cho xã hội. ĐỀ SỐ 05. THPT CHUYÊN HOÀNG VĂN THỤ HÒA BÌNH LẦN 1 Bình luận về ý kiến: “Thói a dua có thể khiến con người ta đánh mất mình một cách dễ dàng và ngọt ngào nhất.” Yêu cầu chung - Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh, đòi hỏi thí sinh phải huy động những hiểu biế về đời sống xã hội, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ thái độ và chủ kiến của mình để làm bài. - Thí sinh có thể làm bái theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng, được tự do bày tỏ chủ kiến của mình nhưng phải có thái độ chân thành nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội. Yêu cầu cụ thể 1. GIẢI THÍCH Ý KIẾN - Thói a dua: A dua có nghĩa là làm theo, bắt chước người khác, chạy theo đám đông. - Đánh mất mình: mất đi bản sắc cái tôi, ý thức cá nhân - Ý kiến là một lời nhắc nhở con người về tác hại của lối sống a dua, đó là hủy hoại phẩm chất, tính cách, đánh mất đi bản sắc cá nhân riêng biệt của mình. 2 BÀN LUẬN - Biểu hiện của thói a dua: Thói a dua thể hiện trong mọi ngõ ngách của đời sống, từ cách ăn, cách mặc cách đi dứng nói năng mà đôi khi để ý, thấy thật kệch kỡm. Không chỉ dừng lại ở đó, ngay trong những tư duy mang tính riêng tư nhất, người ta vẫn bị chi phối kiểu tư duy "người ta sao, mình vậy" ( lấy dẫn chứng minh họa…) - Tác hại của thói a dua: + A dua làm việc xấu sẽ gây tổn thương cho người khác, tạo thành trào lưu xấu, gương xấu trong xã hội. + Khi cách nghĩ, cách làm đều lệ thuộc vào người khác, vào đám đông thì con người dần bị mất đi năng lực tư duy cũng như cá tính riêng của mình. -Nguyên nhân:

+ Do nhận thức non kém, chưa thấy được mặt xấu, tác hại của vấn đề + Do bị rủ rê, lôi kéo, khích bác 3. BÀI HỌC NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG: - Khẳng định ý kiến trên hoàn toàn đúng đắn. - Trước thói a dua, cần lên án, đấu tranh loại bỏ: + Chú trọng giáo dục, tuyên truyền để nâng cao nhận thức của con người. + Mỗi người hãy coi trọng ý thức cá nhân, bản sắc cái tôi của mình, tránh lối sống thụ động, tâm lí bầy đàn. -Liên hệ bản thân. ĐỀ SỐ 06. CHUYÊN NGUYỄN HUỆ HÀ NỘI LẦN 1 Suy nghĩ của anh ( chị) trước câu hỏi “ Học để làm gì?” (viết khoảng 600 từ). Yêu cầu chung - Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh, đòi hỏi thí sinh phải huy động những hiểu biế về đời sống xã hội, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ thái độ và chủ kiến của mình để làm bài. - Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng, được tự do bày tỏ chủ kiến của mình nhưng phải có thái độ chân thành nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội. Yêu cầu cụ thể 1. GIẢI THÍCH Ý KIẾN - Học: là quá trình tiếp thu những kiến thức ở trường, ở cuộc sống. Nhờ đó, ta được nâng cao hiểu biết, vốn sống, kinh nghiệm để giải quyết những vấn đề đặt ra trong cuộc sống. - “Học để làm gì?” là câu hỏi đầu tiên cần đặt ra khi ta bắt đầu quá trinh học tập. Nó giúp chúng ta có định hướng rõ ràng về mục đích học tập để từ đó xác định nội dung học, phương pháp học phù hợp. 2 BÀN LUẬN Các mục tiêu của việc học: - Học để biết: + Học để biết là mục đích đầu tiên của việc học. Biết là tiếp thu, mở mang, có thêm kiến thức về tự nhiên, xã hội, con người. Con người từ chưa biết đến biết. Từ biết ít đến biết nhiều, từ biết sơ sài đến biết sâu sắc, từ chổ biết một lĩnh vực mà có hiêu biết về nhiều lĩnh vực đời sống khác nhau… + Nhờ học, con người có những hiểu biết, phong phú, đa dạng về mọi lĩnh vực của cuộc sống, xã hội; tự làm giàu kho tri thức của mình trong các lỉnh vực tạo được vốn sống sâu sắc. + Điều có ý nghĩa quan trọng hơn là qua những tri thức đó, con người có khả năng hiểu biết bản chất về con người và tự nhận thức về bàn thân. Nói cách khác nhờ học con người có thể “ biết người”- “biết mình”. - Học để làm :

+ Học để làm là mục đích tiếp theo của việc học. Làm là vận dụng kiến thức, hiểu biết có được vào thực tế cuộc sống. Đây là nội dung thể hiện mục đích thiết thự nhất của việc học : “Học đi đôi với hành”. + Làm trước hết để tạo ra những giá trị vật chất, tinh thân cụ thể phục vụ nhu cầu sống của bản thân và góp phân tạo ra của cải cho xã hội . + Học mà không làm thì kiến thức có được không tạo nên những giá trị vật chất, tinh thần mới cho bản thân và cho xã hội. - Học để chung sống: + Học để chung sống là một trong những mục đích qua trong nhất của việc học. Chung sống là khả năng hòa nhập xã hội, kỷ năng giao tiếp, ứng xử …để tự thích nghi với mọi môi trường sống, các quan hệ xã hội phức tạp của con người trong quá trình sống. Đây là hệ quả tất yếu của việc biết, làm . + Bởi lẽ, “con người là tổng hòa những mối quan hệ xã hội”. Bản chất, giá trị, nhân cách con người được hình thành, nuôi dưỡng, khẳng định, thử thách trong cuộc sống. - Học để tự khẳng định mình: + Học để tự khẳng định mình là mục đích sau cùng của việc học. Tự khẳng định mình là tạo lập được vị trí, chổ đứng vững vàng trong xã hội, thể hiện sự tồn tại có ý nghĩa của cá nhân mình trong cuộc đời. Mỗi con người chỉ có thể khẳng định mình khi có hiểu biết, có năng lực hành động, có khả năng chung sống . + Từ việc học, mỗi người sẽ có khẳng định tri thức mình tích lũy được; khẳng định khả năng lao động, sáng tạo; khẳng định nhân cách, phẩm chất … 3. BÀI HỌC NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG: - Việc học tập có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Cần việc xác định mình học những gì ( nội dung thiết thực) và phải học như thế nào (lựa chọn phương pháp, cách thức học phù hợp, hiệu quả). Học là nhiệm vụ suốt đời. - Phê phán lối học thụ động, học chạy theo bằng cấp, học không có mục đích,… - Liên hệ bản thân. ĐỀ SỐ 07. CHUYÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM LẦN 2 Suy nghĩ về câu nói “ Sự thỏa hiệp là một cái ô tốt nhưng là một mái nhà tồi” ( Lowei). Yêu cầu về kĩ năng: Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội; kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ và ngữ pháp. Học sinh cần phải biết phối hợp các thao tác lập luận cho phù hợp: giải thích, chứng minh, phân tích, bình luận. Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể đưa ra những ý kiến riêng và trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần chân thành, thiết thực, hợp lí, chặt chẽ và thuyết phục. Khuyến khích những bài viết có sự sáng tạo. Cần nêu được các ý chính sau:

1 Giải thích - Thỏa hiệp là sự giải quyết một tranh chấp mà mỗi bên đều nhượng bộ. Đó là một từ phổ thông trong chính trị và trong lĩnh vực lao động (giải quyết tranh chấp lao động…) Sự thỏa hiệp đòi hỏi phải từ bỏ một phần quan điểm để nhượng bộ cho đối thủ. Cũng có những trường hợp, con người tự thỏa hiệp với chính mình. - Cái ô và mái nhà đều có tác dụng che nắng, che mưa bảo vệ con người trước những tác động của tự nhiên, ngoại cảnh. Tuy nhiên, cái ô nhỏ, tác dụng che chắn bị hạn chế, còn mái nhà rộng lớn, chắc chắn nên có tác dụng bảo vệ lớn hơn, bền vững hơn. - Ý nghĩa của câu nói: sự nhượng bộ chỉ nên là cái nhất thời. Về lâu dài, cần phải đấu tranh quyết liệt, triệt để để bảo vệ quan điểm chính kiến cũng như quyền lợi chính đáng của mình. 2 Phân tích, chứng minh - Sự thỏa hiệp là điều cần thiết và nó đem lại những kết quả tốt đẹp: gìn giữ hòa bình, tiếng nói chung giữa các bên mâu thuẫn với nhau về quyền lợi. - Song, sự thỏa hiệp đó lâu dài diễn ra dẫn đến việc người ta từ bỏ hoàn toàn mục tiêu, quan điểm, quyền lợi của mình. Đó là một sự thất bại. Nguy hiểm hơn, nếu tự thỏa hiệp với chính mình, con người sẽ dần trở nên lười biếng, thiếu ý chí vươn lên trong cuộc sống. Lấy ví dụ cụ thể để làm sáng tỏ. 3 Bàn luận - Trong cuộc sống, người ta phải biết thỏa hiệp. Nếu cứ khăng khăng, bảo thủ với quan điểm cá nhân của mình dẽ không tìm được tiếng nói chung, sự đồng thuận, có những việc không thể giải quyết. - Tuy nhiên, cần nhớ thảo hiệp chỉ tốt khi nó là cái ô. Khi là một mái nhà, nó dở nhiều hơn là hay. - Cái ô và mái nhà đều cần thiết, cả sự thỏa hiệp lẫn ý thức đấu tranh đều không thể thiếu. Điều quan trọng là phải linh hoạt, biết vận dụng cái gì trong hoàn cảnh nào để có được hiệu quả tốt nhất. - Liên hệ bản thân. ĐỀ SỐ 08. THPT CHUYÊN HƯNG YÊN Suy nghĩ của mình về hiện tượng đời sống được nêu lên trong mẩu tin “Cô gái tật nguyền trở thành sinh viên đại học” ( khoảng 600 từ). Yêu cầu chung: - Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh, đòi hỏi thí sinh phải huy động những hiểu biết về đời sống xã hội, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ thái độ và chủ kiến của mình để làm bài. - Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng, được tự do bày tỏ chủ kiến của mình nhưng phải có thái độ chân thành nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội.

1. NHẬN THỨC VỀ HIỆN TƯỢNG - Nguyễn Thị Luyện là một cô gái nhiểu thiệt thòi, bất hạnh trong cuộc sống nhưng cũng là một tấm gương tiêu biểu về tinh thần nghị lực, ý chí vượt lên số phận, làm chủ hoàn cảnh và số phận mình. 2. BÀN LUẬN: - Thế nào là ý chí, nghị lực? + Ý chí nghị lực là sự dũng cảm, là quyết tâm phi thường của con người, chấp nhận đương đầu với khó khăn, vượt lên thử thách, không chịu lùi bước, để đạt được mục tiêu, vươn tới thành công. + Những tấm gương dám sống, dám thành công như chàng trai không tay , không chân Nick Jivucic, thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký, chàng trai tật nguyền Nguyễn Sơn Lâm... - Vai trò của ý chí, nghị lực trong cuộc đời con người: + Ý chí nghị lực tạo cho ta bản lĩnh, dám đương đầu với mọi khó khăn, thử thách. Con người trở nên mạnh mẽ hơn, không dễ dàng đầu hàng trước số phận. + Ý chí nghị lực giúp chúng ta khắc phục những khó khăn và thử thách, rèn cho ta niềm tin và thúc đẩy chúng ta luôn hướng về phía trước, vững tin vào tương lai. + Mang lại sự tự tin cho con người trong công việc và cuộc sống. - Hiện nay, bên cạnh những tấm gương nghị lực vẫn còn nhiều cá nhân sống ỷ lại, dựa dẫm, buông xuôi, vì thiếu tự tin và lười biếng. Hiện tượng này cần lên án, điều chỉnh. 3. BÀI HỌC NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG - Về nhận thức, ta thấy ý chí nghị lực là động lực, niềm tin của con người. Là kim chỉ nam của con người. - Về hành động ta cần: + Rèn luyện cho mình ý chí và nghị lực; phê phán những kẻ yếu đuối, thiếu tự tin. + Học tập những tấm gương về ý chí và nghị lực. Từ đó ta dám sống hết mình và dám đi đến thành công. ĐỀ SỐ 09. THPT CHUYÊN LÊ QUÍ ĐÔN ĐIỆN BIÊN LẦN 3 “Tự trọng là khôn ngoan” 1. GIẢI THÍCH Ý KIẾN: - Tự trọng là coi trọng và giữ gìn phẩm cách, danh dự của mình, là ý thức coi trọng giá trị của bản thân. - Khôn ngoan là biết phân biệt đúng – sai, tốt – xấu, biết làm điều có lợi cho mình. -> Tự trọng là đức tính tốt đẹp, người biết giữ gìn lòng tự trọng là con người khôn ngoan. 2. PHÂN TÍCH, BÌNH LUẬN: - Biểu hiện của lòng tự trọng: Cư xử đúng mực, đàng hoàng cả trong công việc và cuộc sống; biết giữ lời hứa, giữ chữ tín; dũng cảm thừa nhận những khuyết điểm của bản thân; tự

giác hoàn thành công việc không để nhắc nhở, chê trách; khiêm tốn, biết mình biết người; trung thực, không tham lam những thứ bất chính;... - Như vậy, có tự trọng, con người sẽ biết tôn trọng người khác, có ý thức sửa mình đến cùng, có tinh thần trách nhiệm chung, nỗ lực để hoàn thành tốt nhiệm vụ, không dựa dẫm, ỷ lại vào người khác.... - Lòng tự trọng là điều kiện cần trong cuộc sống. Khi có lòng tự trọng, chúng ta sẽ cảm thấy tự tin, khẳng định giá trị bản thân mình hơn trong các mối quan hệ. Đó còn là động lực mạnh mẽ cho bạn tiến bước và gặt hái thành công. - Có lòng tự trọng, sẽ được sự tin yêu, trân trọng của mọi người xung quanh. Học sinh lấy ví dụ cụ thể chứng minh cho các ý trên: thủ tướng Hàn Quốc nhận lỗi và xin từ chức sau vụ chìm phà Sewon tháng 4/ 2014, nhân vật lão Hạc trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao,... => Khẳng định ý kiến đề bài nêu ra là hoàn toàn đúng đắn. 3. BÀI HỌC NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG: - Mỗi người cần gìn giữ nhân cách, phẩm giá, danh dự của mình, từ những việc làm nhỏ nhất: lời nói, đi lại, ăn, mặc,...; cả trong công việc và cuộc sống hằng ngày. - Phê phán những con người sống không có lòng tự trọng. - Tăng cường và chú trọng giáo dục nhân cách trong gia đình, nhà trường và các hoạt động xã hội. ĐỀ SỐ 10. THPT CHUYÊN CAO BẰNG Suy nghĩ về hai lời khuyên đối với người trẻ tuổi: “Trâu chậm uống nước đục” và “Lợi thế người đi sau” Bài làm phải đảm bảo bố cục 3 phần, luận điểm rõ ràng, mạch lạc, có dẫn chứng cụ thể, xác thực, không mắc lỗi diễn đạt. Học sinh có thể trình bày theo những cách khác nhau nhưng cần đảm bảo những ý chính sau: GIẢI THÍCH: -“Trâu chậm uống nước đục”: Lời khuyên này rút ra từ thực tế: trâu thường xuống sông uống nước theo đàn, con nào uống sau sẽ phải uống nước đục. Ý nghĩa: người nhanh chân sẽ có nhiều lợi thế, gặp điều may, được hưởng những điều tốt đẹp còn kẻ chậm chân tất phải chịu thiệt thòi. - “Lợi thế người đi sau”: người đi sau có lợi, trái ngược với ý nghĩa câu trước. PHÂN TÍCH, CHỨNG MINH: - Câu thứ nhất: Thiệt thòi của người đi sau: + Người đi trước sẽ là người nắm bắt được cơ hội, chậm chân hơn sẽ mất đi cơ hội tốt đẹp, sẽ khó có điều kiện phát huy, khẳng định được bản thân. Ví dụ: trong kinh doanh, người đi đầu trong một lĩnh vực, một mặt hàng sẽ chiếm lĩnh được thị trường rộng lớn, tạo được thương hiệu,…

+ Người đi trước sẽ là người tiên phong, được mọi người công nhận, còn người đi sau thì khó hoặc không. Lợi thế của người đi sau: + Từ những gì người đi trước đã làm sẽ học hỏi được kinh nghiệm, những điều hay, điều tốt để phát huy. + Rút ra những kinh nghiệm quý báu cho bản thân, không mắc sai lầm mà người trước đã gặp phải. => Dù là người đi trước hay đi sau thì đều có những thuận lợi và khó khăn, cần vận dụng, biến hóa linh hoạt để có thể thành công trong cuộc sống. BÌNH LUẬN, MỞ RỘNG: - Khẳng định hai câu trên đều là những lời khuyên thiết thực đối với giới trẻ, đều có lẽ đúng. - Phê phán thái độ sống ngại khó, ngại khổ, không chịu đi trước cũng như những người ỷ lại, trông chờ, phụ thuộc vào người khác. - Rút ra bài học nhận thức và hành động: Phải biết phát huy lợi thế của mình trong mọi trường hợp. ĐỀ SỐ 11. THPT CHUYÊN BẮC GIANG Trình bày suy nghĩ về những hoạt động ý nghĩa của cựu học sinh chuyên Bắc Giang. Học sinh có những suy nghĩ khác nhau nhưng cần tỏ thái độ nghiêm túc, chân thành, không đi ngược với những chuẩn mực đạo đức xã hội. Bài làm có thể trình bày theo những cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý chính dưới đây: 1. Nêu vấn đề: - Những hành động có ý nghĩa của cựu học sinh Chuyên Bắc Giang khi quay về trường cũ: Nâng bước tương lai, trao học bổng cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn, dự án thư viện sách, “Áo ấm Hộ Đáp”… => Đó là những hành động thể hiện sự sẻ chia, quan tâm đầy yêu thương, là lối sống đẹp của giới trẻ trong xã hội hiện đại. 2. Phân tích, chứng minh: - Sự sẻ chia, quan tâm trong xã hội hiện đại là vô cùng cần thiết và có ý nghĩa: + Giúp con người xích lại gần nhau hơn, tình yêu thương là sợi dây làm nên các mối quan hệ tốt đẹp, là nền tảng của một xã hội vững bền. Ví dụ: Các hoạt động của cựu học sinh chuyên Bắc Giang đã góp phần khích lệ tinh thần học tập, sáng tạo, tương thân tương ái của các em khóa sau và tạo một tấm gương sáng cho các thế hệ noi theo. Đồng thời, còn khơi dậy niềm tự hào to lớn về ngôi trường đã nuôi dưỡng, đào tạo nên những con người có đức, để tiếp tục làm dày thêm những trang lịch sử, truyền thống tốt đẹp của ngôi trường,...

+ Mang lại niềm vui cho người khác cũng chính là mang lại niềm vui cho mình, cảm thấy bản thân mình làm được việc có ích. - Trong cuộc sống phải biết cho và nhận bởi khi biết cho đi chúng ta sẽ được nhận lại. 3. Bình luận, mở rộng: - Khẳng định việc làm của các cựu học sinh chuyên Bắc Giang nói riêng và những hành động sẻ chia, quan tâm trong cuộc sống nói chung là lối sống đẹp, ý nghĩa, cần được duy trì và tiếp tục phát huy. - Phê phán những con người có thái độ sống ích kỉ, cá nhân, không biết quan tâm, chia sẻ với những người có hoàn cảnh khó khăn hơn mình. - Rút ra bài học nhận thức và hành động: “sống chậm lại, nghĩ khác đi và yêu thương nhiều hơn”, hãy cho đi để được nhận lại, để cuộc sống này trở nên tươi đẹp hơn. ĐỀ SỐ 12. THPT CHUYÊN THÁI BÌNH LẦN 1 Con người phải tạo ra đồng thời chế ngự đam mê. Học sinh có thể trình bày theo những cách khác nhau nhưng cần đảm bảo những ý chính như sau: Giải thích ý kiến: - Đam mê: là sự hứng thú, yêu thích đến cao độ của con người với một đối tượng nào đó trong cuộc sống (đối tượng ấy có thể là: con người, cảnh vật, công việc, thú vui,…) - Tạo ra: là khả năng làm sản sinh ra, nuôi dưỡng, phát triển. - Chế ngự: là khả năng kìm nén, khống chế, làm chủ. => Ý nghĩa cả câu: Đề cập tới thái độ của con người đối với niềm say mê: mỗi người vừa phải biết khơi gợi, nuôi dưỡng, phát triển nhưng cũng vừa phải có khả năng điều tiết, làm chủ niềm yêu thích, sự hứng thú của mình trước một vấn đề, một đối tượng nào đó trong cuộc sống. 2. Phân tích, lí giải: - Tại sao con người phải tạo ra sự đam mê? + Niềm đam mê khiến con người có hứng thú, động lực một cách tích cực nhất trong học tập, trong làm việc… Từ đó, có được kết quả tốt trong lĩnh vực mà mình làm việc, công tác. (Dẫn chứng) + Niềm đam mê giúp con người cảm nhận được những vẻ đẹp của cuộc sống (vẻ đẹp của nghệ thuật, vẻ đẹp của thiên nhiên, con người,…), từ đó giúp nâng cao chất lượng cuộc sống, khiến con người có thể đạt được hạnh phúc. - Tại sao con người phải biết chế ngự sự đam mê? + Niềm đam mê (tức sự hứng thú, niềm yêu thích) khi bị đấy đến cao độ, đến mức thái quá làm con người không kiểm soát nổi hành vi của mình, có thể có những hành động cực đoan hoặc sai trái, bất chấp tất cả để theo đuổi đam mê, sẽ gây ra hậu quả đáng tiếc cho bản thân và xã hội. Như vậy, con người sẽ bị thiêu đốt trong chính ngọn lửa đam mê mà mình thắp lên.

+ Cuộc sống ngày một phức tạp, đa diện, nếu không biết điều tiết, điều chỉnh bản thân, con người có nguy cơ trở nên méo mó, thiên lệch, thậm chí trở thành lập dị, xa cách với mọi người xung quanh. 3. Bàn luận, mở rộng vấn đề: - Đây là một lời khuyên đúng đắn, đưa ra một thái độ sống tích cực: con người phải biết cân bằng giữa đam mê và hiện thực để làm chủ bản thân trong cuộc sống. - Khẳng định, ngợi ca những con người, những tấm gương bằng niềm đam mê trong học tập, nghiên cứu, công tác đã mang lại niềm hạnh phúc không chỉ cho bản thân và gia đình mà còn có những đóng góp , cống hiến lớn lao cho xã hội. - Phê phán những kẻ không biết kiềm chế đam mê dẫn đến làm mất đi những giá trị cao quý, thiêng liêng trong cuộc sống con người. - Liên hệ bản thân, rút ra bài học nhận thức và hành động. ĐỀ SỐ 13. THPT CHUYÊN THÁI BÌNH LẦN 2 Trình bày suy nghĩ về ý kiến "Sự cẩu thả trong bất cứ nghề nào cũng là một sự bất lương" (Nam Cao) Những ý chính cần đạt: 1 GIẢI THÍCH: - Cẩu thả: là thái độ làm việc thiếu trách nhiệm, vội vàng, hời hợt, không chú ý đến chất lượng, kết quả, không có tinh thần trách nhiệm, không đặt lương tâm vào việc làm đó. - Đây là thái độ sống đáng phê phán bởi nó gây ra những tác hại nghiêm trọng. 2. PHÂN TÍCH, CHỨNG MINH: - Trong bất cứ nghề nghiệp, công việc gì, sự cẩu thả, vội vàng cũng đồng nghĩa với gian dối, thiếu ý thức. Nó là biểu hiện của thái độ vô trách nhiệm, của sự bất lương bởi sẽ gây ra nhiều hậu quả đáng tiếc, gây thiệt hại về vật chất, tinh thần cho cá nhân, thậm chí cho toàn xã hội. Dẫn chứng: + Trong lĩnh vực y học, sự cẩu thả của bác sĩ có thể ảnh hưởng đến tính mạng của một con người. + Sự cẩu thả trong khâu xử lí rác thải của nhà máy ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân. … Ở mỗi lĩnh vực, sự cẩu thả lại mang lại những hậu quả với mức độ khác nhau và chính người cẩu thả cũng sẽ phải nhận lấy hậu quả khi bị phát hiện. - Thực tế cho thế, sự cẩu thả cũng đã trở thành một "căn bệnh" trong xã hội hiện đại. Ví dụ: Vụ "nhân bản kết quả xét nghiệm" ở Hà Nội, rơi thanh thép khi đang thi công dự án đường sắt trên cao đoạn đường Nguyễn Trãi - Thanh Xuân - Hà Nội khiến một người tử vong tại chỗ, nhiều người bị thương,... - Nguyên nhân:

+ Do ý thức yếu kém + Trình độ hiểu biết hạn chế + Có thể sự cẩu thả nhằm mục đích vụ lợi cá nhân 3 BÀN LUẬN: - Khẳng định cẩu thả là thái độ sống đáng lên án. - Biện pháp ngăn chặn: + Giáo dục nâng cao ý thức, hiểu biết của con người. + Pháp luật cần có các biện pháp răn đe, kỉ luật, xử phạt thích đáng với những hành vi cẩu thả. + Ngợi ca những con người cẩn thận, tỉ mỉ để làm gương - Bài học nhận thức và hành động: Mỗi người trên bất cứ lĩnh vực, công việc gì cũng cần cẩn trọng, có tinh thần trách nhiệm, hết lòng vì việc mình làm, coi kết quả công việc là thước đo lương tâm, phẩm giá của con người. - Liên hệ bản thân. ĐỀ SỐ 14. THPT CHUYÊN THÁI BÌNH LẦN 2 Người bi quan luôn tìm thấy những khó khăn trong mọi cơ hội. Người lạc quan luôn nhìn được những cơ hội trong từng khó khăn. Học sinh có thể trình bày theo các cách khác nhau nhưng cần đảm bảo những ý chính như sau: 1. GIẢI THÍCH Ý KIẾN: - “Người bi quan”: chỉ những người không có ý chí vươn lên, luôn chán nản, nhụt chí trong mọi việc, mọi lĩnh vực. - “Người lạc quan”: Chỉ những con người tự tin vào bản thân, luôn hướng đến những điều tốt đẹp - "cơ hội": khả năng mở ra những điều tốt đẹp => Hai câu trên nói về 2 thái độ sống đối lập nhau, từ đó hướng con người đến lối sống lạc quan, tích cực. 2. PHÂN TÍCH, BÌNH LUẬN: a/ “Người bi quan luôn tìm thấy khó khăn trong mọi cơ hội”: - Là thái độ sống tiêu cực mà nhiều người đã rơi vào tình trạng này. Ở họ có tâm lí tự ti, ngại khó, ngại khổ hay lười biếng, thay vì tìm cách giải quyết vấn đề lại chỉ ra những khó khăn để thoái thác. - Hậu quả: + Gặp khó khăn khi giải quyết mọi việc, tự đặt rào cản cho bản thân. + Không có ý thức vươn lên vượt qua khó khăn để khẳng định mình. + Không gặt hái được thành công trong cuộc sống nên luôn cảm thấy cuộc sống nặng nề, khó đạt được hạnh phúc.

+ Gây khó khăn chung cho những xung quanh, có thể làm ảnh hưởng đến hiệu quả chung của tập thể. Lấy dẫn chứng cụ thể minh họa. b/ “Người lạc quan luôn nhìn được những cơ hội trong sự khó khăn”: - Là thái độ sống tích cực, con người luôn vui vẻ, lạc quan, sẵn sàng đối mặt với mọi khó khăn, thử thách. - Tác dụng: + Không bị thụ động trước những khó khăn, vui vẻ trong mọi tình huống… + Giúp con người tự tin, tự chủ, dễ dàng gặt hái thành công trong cuộc sống, khám phá thêm nhiều sức mạnh của bản thân. + Trong công việc và cuộc sống, sự lạc quan, nhiệt tình của họ có sức lan tỏa, khiến mọi người xung quanh như được tiếp sức thêm, cảm thấy cuộc sống dễ chịu hơn. Lấy ví dụ minh họa. 3 BÀI HỌC NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG: - Khẳng định: lạc quan là thái độ sống tích cực mà mỗi người cần có; ngược lại, cần thay đổi lối sống bi quan, thoái thác. - Khi gặp khó khăn, cần nỗi lực tìm cách giải quyết, khắc phục, không nản chí, chùn bước. - Liên hệ bản thân. ĐỀ SỐ 15. THPT CHUYÊN NGUYỄN TẤT THÀNH HÀ NỘI LẦN 1 Anh/ chị suy nghĩ gì về ý nghĩa được gợi ra từ câu chuyện giữ ngư phủ và doanh nhân? 2 Bàn luận về ý nghĩa của câu chuyện (2,0 điểm) Thí sinh có thể đồng tình, không đồng tình hoặc chỉ đồng tình phần nào với quan niệm về hạnh phúc của doanh nhân và của ngư phủ. Dù theo khuynh hướng nào thì khi bàn luận cũng phải có lí lẽ, căn cứ xác đáng và có thái độ nghiêm túc, thiện chí. Gợi ý - Quan niệm về hạnh phúc của doanh nhân: + Nhận thức đúng đắn rằng sự đủ đầy, dư giả về vật chất sẽ là nền tảng vững chắc để con người có thể yên tâm hưởng thụ cuộc sống. + Nhưng nếu ngộ nhận chỉ có của cải, tiền bạc mới đem đến hạnh phúc cho con người và lao theo nó thì con người sẽ phải tốn cả đời mình trong một cuộc đua không bao giờ tới đích. Hơn nữa, để giàu có, con người sẽ hao tổn rất nhiều thời gian và sức lực, tình cảm. Mà thiếu thốn những yếu tố này, con người sẽ không thể có hạnh phúc. - Quan niệm về hạnh phúc của ngư phủ:

+ Nếu con người biết tự hài lòng, biết tự cân bằng sẽ có điều kiện nghỉ ngơi để tận hưởng cuộc sống. Thực tế đã chứng minh rằng con người có thể hạnh phúc mà không cần giàu có, và ngược lại người giàu có không phải là không có những khổ đau. + Nhưng chú ý không được mang tâm lí tự thỏa mãn thái quá đến mức ỷ lại, lười nhác… 3 Bài học nhận thức và hành động (0,5 điểm) - Có cái nhìn đúng đắn về giá trị cuộc sống, về hạnh phúc đích thực; không mù quáng chạy theo những giá trị vật chất. - Rèn luyện ý chí, bản lĩnh để hình thành một cách sống đẹp: biết sống chậm để không lãng phí cuộc đời mình. ĐỀ SỐ 16 . CHUYÊN HÙNG VƯƠNG PHÚ THỌ LẦN 1 Suy nghĩ về vấn đề “Cần phải thổi còi báo động về thói hung hãn đã và đang bùng phát ở một bộ phận giới trẻ, đặc biệt là thanh niên nông thôn” 1. Nhận thức hiện tượng: - "Ẩu đả, đánh nhau" là những biểu hiện cụ thể của "thói hung hãn": hiện tượng này thường xảy ra khi có bất đồng giữa các đối tượng. - Hiện tượng này mang tính phổ biến, đặc biệt, con số hơn 6200 trường hợp nhập viện chỉ trong dịp Tết Ất Mùi đã báo hiệu sự leo thang của bạo lực trong giới trẻ, nhất là thanh niên nông thôn. Đây còn là một vấn nạn về đạo đức, nhân cách, văn hóa của con người. 2. Bàn luận về hiện tượng: a. Hậu quả: - Gây thương tích, chết người. - Người vi phạm sẽ bị phạt hành chính, thậm chí tù tội. - Các hành vi ẩu đả đôi khi còn gây thiệt hại về vật chất, gây ảnh hưởng tới tâm lí xã hội. b. Nguyên nhân: Nguyên nhân trực tiếp: - Do cờ bạc, rượu chè,...dẫn đến bất đồng, mâu thuẫn. - Nhiều bạn trẻ có cái tôi lớn, thích thể hiện bản thân nên hay gây gổ, xử lí tình huống bằng bạo lực,... Đôi khi chỉ một cái "nhìn đểu" cũng trở thành nguyên nhân của các vụ việc này. Nguyên nhân gián tiếp: - Do ảnh hưởng của internet, phim ảnh, game bạo lực. - Do môi trường sống. - Do sự yếu kém trong giáo dục của gia đình, nhà trường và quan trọng hơn hết là do nhận thức sai lệch, do ý thức của bản thân mỗi người…. Đặc biệt, ở nông thôn, đây là một trong những nguyên nhân quan trọng. c. Giải pháp:

Chú trọng tuyên truyền, giáo dục kĩ năng sống cho thế hệ trẻ. Tạo môi trường sống và làm việc tiến bộ, văn minh. Có các hình thức xử lí, kỉ luật nghiêm khắc, có tính răn đe. 3. Bài học nhận thức và hành động: Bài học nhận thức: Ý thức được việc đánh nhau, ẩu đả là hiện tượng xấu, cần phê phán, lên án. Bài học hành động: ống lành mạnh, có ích, chan hòa, cởi mở; tuyên truyền để mọi người cùng sống vui vẻ, hòa thuận… ĐỀ SỐ 17. CHUYÊN ĐẠI HỌC VINH LẦN 1 Nghị luận xã hội: Biết tự khẳng định mình là một đòi hỏi bức thiết đối với mỗi con người trong cuộc sống hôm nay. Bài làm của thí sinh có thể trình bày theo những cách khác nhau nhưng cần đảm bảo bố cục 3 phần đầy đủ, luận điểm rõ ràng, nhất quán, trình bày mạch lạc, không mắc lỗi diễn đạt. Những ý chính cần đạt: 1. Giải thích ý kiến: - Khẳng định mình là phát huy cao nhất năng lực, in dấu ấn cá nhân trong không gian cũng như trong thời gian, cụ thể là trong môi trường và lĩnh vực hoạt động của riêng mình. - Ở các thời đại và xã hội khác nhau, việc tự khẳng định mình của con người vươn theo những tiêu chuẩn và lí tưởng không giống nhau. 2. Chứng minh, bàn luận về ý kiến: - Trong thời đại ngày nay, việc tự khẳng định mình mang một ý nghĩa đặc biệt, khi sự phát triển mạnh mẽ của nền văn minh vật chất đưa tới nguy cơ làm tha hóa con người, khiến con người dễ sống buông thả, phó mặc cho sự lôi cuốn của dòng đời. Sự bi quan trước nhiều chiều hướng phát triển đa tạp của cuộc sống, sự suy giảm lòng tin vào lí tưởng dẫn đường cũng là những nguyên nhân quan trọng khiến ý thức khẳng định mình của mỗi cá nhân có những biểu hiện lệch lạc. - Khẳng định bản thân là biết đặt kế hoạch rèn luyện để có được những phẩm chất xứng đáng, đáp ứng tốt những yêu cầu của lĩnh vực hoạt động mà mình tham gia, có thể khiến cộng đồng phải tôn trọng. Tất cả, trước hết và chủ yếu, phải phụ thuộc vào chính năng lực của mình. Bởi thế, rèn luyện năng lực, bồi đắp năng lực cá nhân là con đường tự khẳng định mình phù hợp và đúng đắn. Mọi sự chủ quan, ngộ nhận, thiếu căn cứ không phải là sự tự khẳng định mình đúng nghĩa. - Khi khẳng định bản thân là khi chúng ta thực sự thúc đẩy sự phát triển bền vững của cuộc sống, của xã hội. Sự khẳng định mình bước đầu không nhất thiết phải gắn liền với những kế hoạch đầy tham vọng. Nó có thể được bắt đầu từ những việc làm nhỏ trên tinh thần trung thực, trọng thực chất và hiệu quả. 3. Bài học nhận thức và hành động:

- Về nhận thức: Không ngừng vươn lên tự khẳng định mình, nhất là trong khó khăn, thử thách. - Về hành động: + Đặt ra kế hoạch cụ thể, từng bước hoàn thiện bản thân. + Đặt ra các mục tiêu cụ thể trong cuộc sống và không ngừng nỗ lực vươn lên hoàn thành nó. Chú ý: Bài viết cần đưa ra các dẫn chứng tiêu biểu để tăng thêm sức thuyết phục. ĐỀ SỐ 18. CHUYÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM LẦN 3 “Với nhân dân, quyền lực duy nhất là pháp luật; với cá nhân, quyền lực duy nhất là lương tâm”. Từ ý kiến bày tỏ suy nghĩ về sức mạnh của pháp luật và lương tâm trong cuộc sống hôm nay . Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng cần đảm bảo những ý chính dưới đây: 1. Giải thích: “Nhân dân”: là một tập thể đông đảo, gồm những con người cùng sinh sống trên một quốc gia. “Quyền lực”: là sức mạnh vô hình mà một cá nhân hoặc tổ chức có thể sử dụng để chi phối hoặc tác động lên các cá nhân hoặc tổ chức khác ...và bắt buộc họ tuân theo các mệnh lệnh đưa ra. “Pháp luật”: là những quy tắc chung do nhà nước đặt ra nhằm yêu cầu nhân dân chấp hành, làm theo. “Lương tâm”: là ý thức chủ quan của cá nhân về nghĩa vụ và trách nhiệm của mình đối với xã hội, cũng được coi như là nghĩa vụ và trách nhiệm đối với bản thân. Ý nghĩa cả câu: Sức mạnh của pháp luật, lương tâm đối với tập thể và mỗi cá nhân. 2. Phân tích, chứng minh: “Với nhân dân, quyền lực duy nhất là pháp luật”: - Bởi nhân dân là một tập thể, một cộng đồng rộng lớn, mỗi hành vi của cá nhân đều có thể ảnh hưởng tới cộng đồng. Một hành vi xấu của cá nhân có thể gây tổn hại lớn cho tất cả. Vì vậy, phải có Pháp luật để định hướng con người hướng tới cái tốt, cái thiện và nghiêm trị cái xấu, cái ác. Nhà nước ban hành pháp luật yêu cầu người dân nghiêm chỉnh chấp hành nhằm đảm bảo sự ổn định, phát triển bền vững, thịnh vượng của quốc gia, dân tộc: Nếu người dân chấp hành đúng thì sẽ mang lại lợi ích cho cá nhân, gia đình và xã hội, góp phần xây dựng đất nước ngày một giàu mạnh. Ngược lại, nếu vi phạm pháp luật, nhân dân sẽ bị xử phạt, phải chịu trách nhiệm với những gì mình đã gây ra. Hành vi trái pháp luật không chỉ mang lại hậu quả cho bản thân mà còn ảnh hưởng tới những người xung quanh. “Với cá nhân, quyền lực duy nhất là lương tâm”:

Ai cũng có lương tâm, không phân biệt nghề nghiệp, tuổi tác… Tuy nhiên, không phải ai cũng sống đúng với lương tâm của mình. Người sống đúng với lương tâm sẽ cảm thấy thanh thản, thoải mái, cuộc sống vui vẻ. Nếu làm trái với lương tâm chính bản thân mỗi con người sẽ cảm thấy day dứt, khó chịu, tự dằn vặt mình. Điều này còn tệ hại hơn là bị người khác xử phạt. Thí sinh lấy dẫn chứng cụ thể để làm rõ các ý trên. 3. Bình luận, mở rộng: Khẳng định: Ý kiến đề bài đưa ra hoàn toàn đúng đắn. Phê phán những người làm trái với lương tâm, coi tường luật pháp. Rút ra bài học: Làm đúng với những gì lương tâm mình mách bảo, tuyên truyền vận động mọi người chấp hành tốt pháp luật, có lối sống văn minh, tích cực. ĐỀ SỐ 19. THPT CHUYÊN SƠN LA LẦN 1 “Chính kiến là nhận thức của người hiểu biết nhưng định kiến chẳng qua là lí lẽ biện minh của những kẻ ngu” Yêu cầu chung - Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh; đòi hỏi thí sinh phải huy động những hiểu biết về đời sống xã hội, kỹ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ thái độ và chủ kiến của mình để làm bài. - Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau, nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng; được tự do bày tỏ chủ kiến của mình nhưng phải có thái độ chân thành, nghiêm túc. Yêu cầu cụ thể 1. Giải thích ý kiến - “Chính kiến” là quan điểm, ý kiến (chủ kiến) đúng đắn của cá nhân xuất phát từ nhận thức về bản chất của sự vật sự việc; “định kiến” là nếp suy nghĩ, quan điểm, đánh giá chủ quan đã định sẵn có tính bảo thủ đối với một người hay một nhóm người theo chiều hướng không tích cực. - Ý kiến này có hai khía cạnh: Tôn trọng chính kiến và phê phán định kiến. 2. Bàn luận: - Chính kiến có tính tích cực dựa trên hiểu biết, nhận thức được chân giá trị của sự vật hiện tượng, thể hiện khả năng làm chủ tri thức, cần được tôn trọng, phát huy trong xã hôi dân chủ. - Định kiến lại nảy sinh từ suy nghĩ ấu trĩ, thiếu nhân ái của kẻ không nhận thức được bản chất, chỉ dựa trên những tỵ hiềm có sẵn để bao biện cho hành vi ứng xử phân biệt, bất công bằng đối với con người, tước đoạt cơ hội sống tốt đẹp của những người không sở hữu nhiều giá trị, gây ra những bất bình đẳng trong đời sống xã hội (Định kiến về giới, về dân tộc, tôn giáo...) 3. Bài học nhận thức, hành động:

Từ nhận thức và trải nghiệm riêng, thí sinh cần bày tỏ quan điểm của chính mình về chính kiến và định kiến: - Sống có chủ kiến và có chính kiến. - Phê phán, lên án đối với con người đầy định kiến tàn nhẫn nhất là trong đời sống xã hội hiện đại phức tạp có nhiều giá trị biến thiên và con người đang nỗ lực vươn tới những giá trị dân chủ, bình đẳng. ĐỀ SỐ 20. SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO THÁI BÌNH Nếu bị cuộc đời giáng một đòn đau, anh/chị sẽ làm gì? Thí sinh có thể trình bày theo những cách khác nhau, thể hiện quan điểm cá nhân nhưng cần có lập luận chặt chẽ, lí lẽ rõ ràng, thể hiện quan điểm nhất quán trong toàn bài. Gợi ý những ý chính: 1. Giải thích: - “bị cuộc đời giáng một đòn đau”: những khó khăn, thử thách, có thể là thất bại mà cuộc đời đem lại. ->Con người cần phải làm gì trước những khó khăn, thử thách, những thất bại trong cuộc sống? 2. Phân tích, chứng minh: Mỗi người có cách ứng xử khác nhau trước những khó khăn, thử thách: Có người bi quan, chán nản, tuyệt vọng, mất hết niềm tin vào cuộc sống. Thậm chí, có thái đội hằn học, bi phẫn, dẫn đến những hành vi sai trái làm thiệt cho mình và cho mọi người. =>Thái độ tiêu cực, làm cho người đó ngày càng nhụt chí, thụt lùi, không tiến bộ, tốt đẹp hơn được. Có người lại lạc quan, coi đó chỉ là những chướng ngại vật mà mỗi người đều phải trải qua, coi đó là trải nghiệm để rút ra bài học, kinh nghiệm cho bản thân trưởng thành, thành công hơn. =>Thái độ tích cực, thể hiện được ý chí mạnh mẽ, chí hướng phấn đấu. Nếu “bị cuộc đời giáng một đòn đau” thì con người nên có thái độ tích cực. 3. Bình luận, mở rộng: Khẳng định thái độ sống lạc quan, tích cực sẽ giúp con người vượt qua mọi khó khăn, trở ngại trong cuộc sống. Phê phán những con người có tâm lí bi quan, chán nản, dễ nhụt chí trước khó khăn. Đồng thời cũng lên án những người ỷ lại, không có ý chí vươn lên khỏi thất bại, không rút kinh nghiệm để hoàn thiện bản thân nên thất bại thường xuyên lặp lại. Bài học nhận thức, hành động: + Ý thức được tầm quan trọng của thái dộ sống tích cực, suy nghĩ lạc quan, tuyên truyền vận động mọi người cùng làm theo. + Tìm ra nguyên nhân dẫn đến thất bại để khắc phục

ĐỀ SỐ 21. SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO THÁI BÌNH “Tính hiếu thắng, tâm lí thích thể hiện mình, đặc biệt trước đám đông của giới trẻ là nguyên nhân khiến hiện tượng bạo lực tăng cao” Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách, có quan điểm riêng với hệ thống lập luận chặt chẽ, lí lẽ rõ ràng, dẫn chứng xác thực. Một số gợi ý làm bài: 1. Giải thích ý kiến: - Hiếu thắng là một tính cách của con người luôn muốn mình hơn người khác trong bất kì phương diện so sánh nào. - Tâm lí thích thể hiện mình, đặc biệt trước đám đông: là trạng thái tâm lí luôn muốn tỏ ra mình hơn người khác trướ đông đảo mọi người. - Hiện tượng bạo lực tăng cao: là những hành vi sử dụng sức mạnh thể chất gây thương vong, tổn hại một ai đó. => Nhận định bàn về tác hại khôn lường của tính hiếu thắng và tâm lí thích thể hiện mình của giới trẻ. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng bạo lực tăng cao. 2. Bàn luận vấn đề: Biểu hiện: - Tính hiếu thắng: Luôn muốn mình hơn người khác mới cảm thấy thỏa mãn. Khi thua người khác thì tỏ ra khó chịu , bực bội, làm mọi cách để dìm người khác xuống, thậm chí sẵn sàng dùng vũ lưc sát thương người khác để thể hiện mình. - Tâm lí thích thể hiện trước đám đông: Thể hiện qua gương mặt ngông nghênh, cao ngạo, luôn tỏ ra coi thườn người khác và thể hiện mình hơn người bằng hành vi quát tháo, cao giọng, gây gổ, sinh sự với mọi người… Nguyên nhân: - Khách quan: + Do áp lực quá lớn từ xã hội và gia đình đối với thế hệ trẻ. Sự kì vọng, đòi hỏi quá cao của xã hội và gia đình khiến cho mỗi người trẻ có tâm lí phải hơn người khác mới là khẳng định được mình. + Do sự quan tâm, giáo dục nhân cách chưa sâu sát của gia đình và nhà trường khiến cho học sinh có sự nhầm lẫn trong lối sống. + Do ảnh hưởng của các trò chơi, các bộ phim bạo lực và sự gia tăng của iện tượng bạo lực trong xã hội đã đến học sinh coi việc sử dụng bạo lực là cách thức để giải quyết mọi vấn đề… - Chủ quan: Trong mỗi con người luôn ẩn chứa sự hiếu thắng và tâm lí thích thể hiện mình. Cá nhân người trẻ còn nông nổi, bồng bột chưa có nhận thức đúng đắn về lẽ sống nên cách thể hiện thường tiêu cực… Hậu quả:

- Đối với bản thân những người hiếu thắng , thích thể hiện: thường bị mọi người xa lánh, dần dần sẽ trở thành những người xấu xa , độc ác, đánh mất cơ hội trở thành những con người thành công. - Đối với gia đình: Có những đứa con hiếu thắng, thích thể hiện sẽ khiến cho cha mẹ lo lắng, đau buồn… - Đối với xã hội: Nhiều người hiếu thắng, thích thể hiện sẽ khiến cho hiện tượng bạo lực tăng cao, ảnh hưởng tới trật tự cũng như tương lai phát triển của xã hội. 3. Bài học nhận thức và hành động: - Gia đình và xã hội cần quan tâm hơn nữa đến việc giáo dục thế hệ trẻ lối sống đúng đắn, tích cực. giúp các em biết kiềm chế tính hiếu thắng, biết cách thể hiện mình đúng cách. Cần có những hình thức răn đe phù hợp, đích đáng hơn để ngăn chặn nạn bạo lực trong lứa tuổi học sinh gia tăng. - Bản thân mỗi người trẻ cần học cách nhẫn nhịn, kiềm chế, tránh nóng nảy, hiếu thắng, sống lành mạnh, tránh xa bạo lực. - Bản thân tính hiếu thắng và tâm lí thích thể hiện mình không xấu nếu như không bị đẩy đến mức cực đoan. ĐỀ SỐ 22. TRƯỜNG THPT CHUYÊN HÀ TĨNH “…Tuổi trẻ bây giờ có tiềm năng lớn về tri thức, thông tin, sức bật. Nhưng, vì sao hầu hết người lớn chúng ta đều cảm thấy họ dường như chưa lớn, chưa thể hiện được bản lĩnh trong mọi vấn đề của xã hội cũng như chính cuộc đời họ”. 1.1 Nêu vấn đề: Việc thể hiện bản lĩnh của giới trẻ đối với cuộc đời của bản thân và các vấn đề của xã hội trong cuộc sống ngày nay. 1.2 Phân tích, chứng minh: Xã hội hôm nay, với sự bùng nổ của Internet và các phương tiện thông tin hiện đại, giới trẻ có tràn đầy thông tin không chỉ đến từng ngõ ngách trong nước, mà cả toàn cầu. Họ cũng có nhiều điều kiện thuận lợi khác về vật chất, kĩ thuật,... để hành động, vươn tới thành công và đóng góp cho xã hội. => Đó là thế mạnh mà thế hệ ngày nay có lợi hơn thế hệ cha ông ngày trước. Tuy nhiên họ chưa thể hiện được bản lĩnh trong mọi vấn đề của xã hội cũng như chính cuộc đời họ. Nguyên nhân: + Giáo dục ngày nay cung cấp đầy kiến thức cho thế hệ trẻ, đến độ “bội thực thông tin”. Thế nhưng không phải bạn trẻ nào cũng có sự tiếp nhận thông tin một cách khoa học, có chọn lọc. Và những thông tin đó, không vận dụng thường xuyên sẽ dần quên. Bởi đó chỉ là lí thuyết xáo rỗng, là lí thuyết đơn thuần. + Nền giáo dục của chúng ta còn những hạn chế trong việc dạy cách sống, kĩ năng sống.

- Những người trẻ rất cần sự tin tưởng, ghi nhận và khích lệ của những thế hệ trước để họ có cơ hội thể hiện, khẳng định mình. 1.3 Bình luận, mở rộng: Khẳng định: Thông tin không phải là cốt lõi của việc thể hiện bản lĩnh mà điều quan trọng là cái tinh thần của thông tin đó như thế nào. Phê phán những con người chỉ tiếp thu thông tin một cách đơn thuần, khô khan, lạnh lùng, không trau dồi kĩ năng sống, giao tiếp xã hội. Bài học nhận thức và hành động: + Thay đổi phương pháp giáo dục trong gia đình và nhà trường, trang bị cho thế hệ trẻ nhân cách, lối sống chứ không chỉ là tri thức. + Mỗi người cần có ý thức vươn lên, biết vận dụng những thông tin mà mình tiếp thu được vào cuộc sống, dám thể hiện năng lực, bản lĩnh, khẳng định bản thân. Xã hội cũng rất cần có cái nhìn tin tưởng, trân trọng những nỗ lực của lớp người trẻ hôm nay. ĐỀ SỐ 23. THPT LƯƠNG THẾ VINH HÀ NỘI Trình bày suy nghĩ về chương trình “Sống tử tế” do Viện Nghiên cứu xã hội kinh tế và môi trường, đồng tố chức với Tổ chức hành động vì tương lai và Trung tâm nâng cao năng lực cộng đồng khởi xướng. Thí sinh có thể trình bày theo những các khác nhau, bày tỏ quan điểm riêng nhưng không đi trái với chuẩn mực đạo đức xã hội. Bài làm đảm bảo kết cấu 3 phần, luận điểm rõ ràng, lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục, không mắc lỗi diễn đạt. Gợi ý làm bài: 2.1. Giới thiệu vấn đề: - Chương trình “Sống tử tế” do Viện Nghiên cứu xã hội kinh tế và môi trường, đồng tố chức với Tổ chức hành động vì tương lai và Trung tâm nâng cao năng lực cộng đồng khởi xướng, bắt đầu đi vào thực tế từ ngày 14/9/2014. - Đây là chiến dịch nhằm truyền cảm hứng và vận động công chúng cùng chung tay thực hiện những điều có ý nghĩa, những việc tốt đẹp với những người xung quanh để những giá trị nhân văn đằng sau những việc tốt đó sẽ lan tỏa xa hơn và góp phần xây dựng một xã hội tử tế hơn. 2.2 Phân tích, chứng minh: - Quan niệm về sống tử tế: Sống tử tế là sống thật với chính bản thân mình; chịu trách nhiệm về những gì mình đã làm; tôn trọng và đối đãi đúng mực với người khác; không làm tổn thương người khác… - Nếu những quan điểm, suy nghĩ này được lan tỏa rộng hơn, hay trở thành những hành động thực tế thì những điều tốt trong xã hội sẽ được nhân lên và lấn át những cái xấu; xã hội sẽ ngày càng tốt đẹp hơn. - Sống tử tế chỉ có thể khi chúng ta tự nhắc mình và nhắc nhau. 2.3. Bình luận mở rộng: - Khẳng định đây là chương trình có ý nghĩa giáo dục và tinh thần nhân văn sâu sắc.

- Mỗi người cần tạo dựng cho mình một nét đẹp văn hóa ứng xử - sống tử tế. Đồng thời, tích cực tuyên truyền, vận động để mọi người biết đến và làm theo chương trình này. ĐỀ SỐ 24. THPT CHUYÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI LẦN IV 1. Giới thiệu và giải thích vấn đề : - Vấn đề được đặt ra qua lời của nhân vật cô Hiền trong truyện ngắn "Một người Hà Nội" của Nguyễn Khải. Trước những biến động của xã hội Việt Nam từ kháng chiến chồng Pháp ,thời kỳ hòa bình ở miền Bắc và công cuộc cải tạo các thành phần kinh tế tư nhân, qua kháng chiến chống Mỹ, và sau đó, thời kỳ đất nước thống nhất, con người cũng có nhiều thay đổi, có những biểu hiện xói mòn nhân cách. Cô Hiền vẫn luôn dạy con "Tao chỉ dạy chúng nó biết tự trọng, biết xấu hổ, còn sau này muốn ra sao là tùy”. - Giải thích: + Biết tự trọng: là coi trọng và có ý thức giữ gìn phẩm giá, nhân cách, danh dự của bản thân dù ở bất cứ hoàn cảnh nào. + Biết xấu hổ: là thái độ ăn năn khi nhận ra lỗi lầm và sự kém cỏi của bản thân. => Cả hai đều là những phẩm chất đáng quý, cần có để mỗi con người có thể hoàn thiện bản thân. 2. Phân tích, bình luận vấn đề: - "Biết tự trọng": + Lòng tự trọng là một trong những phẩm chất tốt đẹp của con người. Người có lòng tự trọng là người có đạo đức, có lương tâm, có tư tưởng nhân nghĩa, không bao giờ làm điều xấu xa độc ác. Tự trọng là truyền thống cao đẹp của dân tộc Việt Nam với những lời răn dạy sâu sắc của cha ông: "Giấy rách phải giữ lấy lề", "Đói cho sạch, rách cho thơm". + Là sự vững vàng, bản lĩnh vượt qua những cám dỗ của vật chất, danh vọng, quyền lực, địa vị,... không chịu cúi mình, quỳ gối một cách thấp hèn. Lòng tự trọng đi liền với sự trung thực, tự tin, dũng cảm. + Tuy nhiên, lòng tự trọng không có nghĩa là sự cao ngạo, đề cao bản thân một cách mù quáng. lòng tự trọng phải dựa trên sự dẫn dắt của lí trí và giá trị đạo đức truyền thống - "Biết xấu hổ": + Giúp con người có ý thức điều chỉnh hành vi của mình phù hợp với những chuẩn mực đạo đức. + Biết xấu hổ còn quan trọng hơn biết tự hào bởi nó là biểu hiện của ý thức hoàn toàn tự giác, xuất phát từ lương tâm, giúp con người nâng cao năng lực và hoàn thiện nhân cách. => Quan điểm giáo dục của cô Hiền là đứng đắn và giầu tính nhân văn. Biết tự trọng, biết xấu hổ là những phẩn chất đáng quý, cần có ở mỗi người để hoàn thiện mình hơn. 3. Bài học nhận thức và hành động: - Biết tự trọng, biết xấu hổ là những phẩn chất đáng quý, cần có ở mỗi người để hoàn thiện mình hơn.

- Xã hội hiện nay, có thể có nhiều tiêu cực… Song, cần có thái độ xây dựng để lòng tự trọng luôn luôn được xem là một giá trị quý báu trong cuộc đời mỗi con người cũng như một xã hội văn minh và nhân ái. - Phê phán thái độ tự ti, mặc cảm (tự đánh giá thấp bản thân nên thiếu tự tin). ĐỀ SỐ 25. THPT CHUYÊN SƠN TÂY LẦN 2 1 Nêu vấn đề, giới thiệu câu nói của Đi – đơ – rô. 2 Giải thích: - Mục đích là điều mà người ta hướng vào đó để theo đuổi và phấn đấu đạt tới trong đời sống. Không có mục đích là không có định hướng trong công việc -> việc gì cũng làm -> Ít có sự thành công, đặc biệt là những việc lớn. - Trong cuộc sống có hai loại mục đích: + Mục đích tốt đẹp, cao cả: Hướng về tổ quốc, dân tộc, hài hòa giữa lợi ích cá nhân và lợi ích cộng đồng. + Mục đích xấu, tầm thường: Hướng tới kết quả vị kỉ,hẹp hòi, có lợi ích cho mình nh ưng lại tai hại với người khác, chỉ nhìn thấy lợi ích trước mắt mà không thấy tác hại về sau: - Ý nghĩa câu nói: con người sống phải có ước mơ, lí tưởng và khát vọng lớn lao, để hoàn thiện nhân cách, năng lực giúp mình, giúp đời. 3 Bàn luận: - Sống không có mục đích, giống như chiếc thuyền lênh đênh ngoài đại dương mà không xác định được phương hướng → dễ lạc lối. Ngừơi sống không mục đích sẽ trở thành những con người sống kiếp “đời thừa” vô nghĩa, vì “không làm được gì cả”. - Không có khát vọng sống cao đẹp, không có mục đích lớn lao (sống quá vị kỉ) → con người trở nên tầm thường → cuộc sống vật chất, tinh thần, trí tuệ nghèo nàn → đất nước lạc hậu. (Nêu dẫn chứng những con người suốt đời sống có mục đích cao cả và dẫn chứng những con người suốt đời sống không có mục đích) 4 Bài học nhận thức và hành động: Trong cuộc sống mọi người phải có mục đích để hướng tới; Nhưng mục đích đó phải tốt đẹp, cao thượng, phù hợp với lẽ phải, đạo lí… ĐỀ SỐ 26. CHUYÊN NGUYỄN HUỆ HÀ NỘI LẦN 3 Làm văn: Trình bày suy nghĩ về mối quan hệ giữa cái thiện và cái ác. 1. Giải thích: - Thiện: là những cái tốt đẹp. tốt lành, hợp với đạo đức - Ác: là cái xấu xa, cái đen tối, trái đạo đức làm người.

-> Nêu vấn đề: sự đánh giá/thái độ/quan điểm đối với mối quan hệ giữa Thiện và Ác trong cuộc sống. 2. Phân tích, chứng minh: - Trong cuộc sống Thiện và Ác luôn tồn tại: trong tự nhiên, giữa con người với con người, thậm chí là trong bản thân mỗi con người. Đó là quy luật cuộc sống. - Mối quan hệ giữa cái thiện và cái ác rất phức tạp. Với mỗi con người, ai cũng mong muốn có một xã hội công bằng, trong đó thiện sẽ thắng ác, chính sẽ thắng tà nhưng thực tế thì không tồn tại một xã hội hoàn hảo đến thế. Bởi luôn có nhiều trường hợp xảy ra, có khi thiện thắng ác, có khi ngược lại, có khi lại chuyến hoá cho nhau. [Lấy ví dụ cụ thể] 3. Bình luận, mở rộng: - Khẳng định những câu thơ tuy ngắn nhưng để lại bài học vô cùng sâu sắc về cuộc sống. - Rút ra bài học nhận thức và hành động cho bản thân và những người xung quanh: + Cần có cái nhìn toàn diện, phân biệt đúng tốt xấu, thiện ác, không quá bi quan song cũng không nên ảo tưởng cuộc sống chỉ toàn màu hồng. + Cần phải biết đề phòng, cảnh giác với nguy cơ tha hoá trong chính bản thân mình, luôn luôn tự đấu tranh để cho phần tốt đẹp chiến thắng phần xấu xa dung tục. ĐỀ SỐ 27. THPT CHUYÊN NGUYỄN BỈNH KHIÊM QUẢNG NAM Phải biết nói lời xin lỗi? 1. Giải thích ý kiến: - Cách hiểu về lời xin lỗi: lời xin lỗi là lời xin được nhận lỗi về phần mình khi cảm thấy mình có lỗi và cũng là lời xin được bỏ qua lỗi lầm đó. - Khi nhận ra mình có lỗi, cần phải biết nói lời xin lỗi đối với người mình đã phạm lỗi. 2. Bàn luận: - Thí sinh có thể đề cập đến các khía cạnh liên quan đến việc xin lỗi. Chẳng hạn như: + Biết nói lời xin lỗi là biết tự trọng, biết phục thiện và biết tôn trọng người khác. + Lời xin lỗi chân thành và đúng lúc không làm hạ thấp mà có khi làm tăng phẩm giá của người dám nhận lỗi, xin lỗi (không chỉ cá nhân mà một quốc gia khi làm thương tổn hoặc xâm phạm đến chủ quyền và danh dự quốc gia khác thì cũng phải biết nói lời xin lỗi trước công luận). + Lời xin lỗi thật đáng quý nhưng đáng quý hơn vẫn là những hành động khắc phục lỗi lầm mình đã gây ra. - Thí sinh có thể bày tỏ thái độ hoàn toàn đồng tình hoặc chỉ đồng tình phần nào đối với ý kiến được dẫn. Dù lựa chọn thái độ nào thì cũng phải có lí lẽ, căn cứ xác đáng và có thái độ bàn luận nghiêm túc, thiện chí. Bài viết phải có dẫn chứng cụ thể, xác đáng. 3. Bài học nhận thức và hành động:

- Biết nói lời xin lỗi không chỉ là nhận thức mà còn là hành vi mang tính đạo đức thể hiện vẻ đẹp của con người sống có văn hóa. Thái độ biết nói lời xin lỗi không phải là hành vi của kẻ yếu mà rất nhiều khi nó thể hiện tư cách của kẻ mạnh - kẻ dám vượt lên thói sĩ diện hảo, kẻ dám nhận ra lỗi lầm, kẻ có quyết tâm sửa chữa lỗi lầm. - Can đảm nhận lỗi và sửa chữa bản thân, khắc phục hậu quả. ĐỀ SỐ 28. THPT CHUYÊN NGUYỄN QUANG DIỆU ĐỒNG THÁP LẦN 1 Suy nghĩ về những giọt nước mắt của các bạn trẻ khóc Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi có ý kiến từng cho rằng: “Thế hệ trẻ không phải sống trong bom đạn hiểm nguy, chỉ biết hưởng thụ trong đời sống hiện đại, xô bồ nên trái tim thường thờ ơ, vô cảm với xung quanh”. 1 Làm rõ vấn đề: - Giọt nước mắt của các bạn trẻ trong đám tang đại tướng Võ Nguyên Giáp thể hiện những tình cảm chân thành, sâu sắc đối với vị tướng của nhân dân. - Giọt nước mắt ấy khác với nhận định: “Thế hệ trẻ không phải sống trong bom đạn hiểm nguy, chỉ biết hưởng thụ trong đời sống hiện đại, xô bồ nên trái tim thường thờ ơ, vô cảm với xung quanh.”, cho rằng những người trẻ trong cuộc sống hòa bình của thời hiện đại nặng về cuộc sống vật chất mà coi nhẹ những giá trị tinh thần. 2 Bàn luận: - Thí sinh có thể có những hướng bàn luận khác nhau miễn là thuyết phục; dưới đây là những ý tham khảo: * Về những giọt nước mắt của các bạn trẻ trong đám tang của Đại tướng Võ Nguyên Giáp: - Giọt nước mắt bộc lộ tình cảm chân thành, tự nhiên, thực sự: Các bạn trẻ không có khoảng cách thế hệ mà rất gần gũi thân quen, ruột thịt với Đại tướng; sự đau đớn, tiếc thương vô hạn, xúc động mãnh liệt trước sự ra đi của Đại tướng. Nỗi đau của giới trẻ hòa chung đau thương của cả dân tộc. - Giọt nước mắt xuất phát những tình cảm đẹp đẽ của các bạn trẻ thể hiện: Sự tôn thờ, ngưỡng mộ một nhân cách vĩ đại, trí tuệ, tài năng; lòng biết ơn, tri ân người anh hùng có công với đất nước, với dân tộc. - Giọt nước mắt thể hiện tâm hồn trong sáng, hướng thiện: luôn hướng đến những giá trị tốt đẹp, những chuẩn mực cao quý trong cuộc đời; lòng yêu nước thường trực, giàu tinh thần dân tộc với niềm tự hào về thế hệ cha anh; biết quan tâm trăn trở tới những vấn đề xã hội… * Về nhận định trái chiều: - Từ lâu, trong xã hội đã có những lời chê trách với thế hệ trẻ, cho rằng họ sống “thờ ơ, vô cảm”. Đó là những ý nghĩ sai lệch thể hiện cái nhìn phiến diện khi chỉ nhắm đế một bộ phận nhỏ giới trẻ, chưa thực sự hiểu hết về thế hệ trẻ. Sau đám tang Đại tướng Võ Nguyên Giáp - một con người với công lao to lớn với dân tộc, trí tuệ, tài năng, và đặc biệt là nhân

cách cao đẹp suốt đời cống hiến cho đất nước - chắc hẳn nhiều người sẽ có cái nhìn khác về các bạn trẻ khi chứng kiến những giọt nước mắt của họ. - Thường ngày, với sự trẻ trung, sôi nổi, các bạn trẻ luôn đề cao cái tôi cá nhân của mình nên dễ bị lầm tưởng là vô tâm, thờ ơ với xung quanh. Nhưng trong hoàn cảnh trọng đại có ý nghĩa, liên quan đến dân tộc cộng đồng, giới trẻ đã bộc lộ tình cảm và phẩm chất đẹp đẽ của con người Việt Nam. Không chỉ có giọt nước mắt rơi, các bạn trẻ còn có rất nhiều hành động thiết thực, có ý nghĩa trong đám tang đại tướng. 3 Bài học nhận thức và hành động: - Tin tưởng trong tâm hồn thế hệ trẻ luôn tiềm ẩn những tình cảm tốt đẹp và bản chất cao quý. - Tích cực rèn luyện, tu dưỡng, sẵn sàng phát huy sức trẻ, tiếp nối truyền thống của cha anh. ĐỀ SỐ 29. THPT CHUYÊN ĐẠI HỌC VINH LẦN 2 Nghị luận xã hội: Hình dung hình ảnh của mình trong mắt người khác phải chăng cũng là một cách soi xét bản thân để tự hoàn thiện? 1. Giải thích ý kiến: - "Hình dung hình ảnh của mình trong mắt người khác" thực chất là quan tâm xem mình đã được người khác nhìn nhận, đánh giá như thế nào. Nhờ đó ta biết phát huy điểm mạnh của bản thân và tự sửa mình, để ngày càng tốt hơn. 2. Phân tích, bình luận ý kiến: - Sống trong xã hội tức là sống trong một mạng lưới quan hệ phức tạp. Muốn có được sự thành công trong cuộc đời, mỗi một người không thể bỏ qua việc xử lý hài hòa các mối quan hệ đó. Việc phớt lờ sự nhìn nhận của người ngoài khiến ta dễ có những hoang tưởng về mình hoặc dễ trở thành một kẻ cô độc, kiêu ngạo vô lối. - Giữa việc hình dung hình ảnh của mình trong mắt người khác với việc soi xét bản thân luôn có mối quan hệ tương hỗ. Thông thường, tự đánh giá mình dễ rơi vào tình trạng chủ quan, phiến diện, vì vậy, để có được một kết quả gần sự thật, ta rất rất cần có thêm những dữ kiện khác do khách quan cung cấp. - Tự hoàn thiện là một việc lớn của mỗi cá nhân. Nhưng sự tự hoàn thiện phải hướng theo những tiêu chuẩn được cộng đồng thừa nhận. Nếu quên điều này, việc tự hoàn thiện sẽ thiếu định hướng và chắc chắn không thu được kết quả mong muốn. 3. Bài học nhận thức và hành động: - Hình dung hình ảnh của mình trong mắt người khác về cơ bản là việc làm có ý nghĩa tích cực giúp ta hiểu mình và sửa mình. Tuy nhiên, nếu chỉ biết lệ thuộc vào sự đánh giá của người đời, ta sẽ tự tước đoạt cái độc đáo cá nhân vốn rất cần cho cuộc sống. Bởi vậy, trên vấn đề này, việc duy trì sự cân bằng giữa thái độ biết lắng nghe và sự kiên định theo đuổi quan niệm sống riêng luôn có ý nghĩa quan trọng. Chú ý: Bài viết cần đưa ra các dẫn chứng tiêu biểu để tăng thêm sức thuyết phục

ĐỀ SỐ 29. THPT CHUYÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI LẦN 5 Nếu bạn sinh ra trong nghèo khó đó không phải là lỗi của bạn, nhưng nếu nạn chết trong nghèo khó đó mới chính là nỗi của bạn. (Bill Gate) 1. Giải thích ý kiến: - "Nếu bạn sinh ra trong nghèo khó đó không phải là lỗi của bạn": bởi con người không thể lựa chọn người sinh ra mình, không thể lựa chọn cho mình gia đình giàu có hay nghèo khổ. - "Nhưng nếu bạn chết trong nghèo khó đó mới chính là lỗi của bạn": Bởi mỗi người đều có quyền và có thể làm chủ cuộc sống của mình, tự quyết định cuộc đời mình. => Câu nói có hai vế, trọng tâm nội dung biểu đạt nằm ở vế sau. Tỷ phú nổi tiếng người Mỹ Bill Gate đặt ra một giả định để từ đó đưa ra quan điểm của mình: Con người phải làm chủ vận mệnh của bản thân. 2. Phân tích, bình luận vấn đề: - Chúng ta có thể xuất thân nghèo khó. Có người coi đó là lí do để ý lại, dựa vào đó để bao biện cho sự lười biếng, trì trệ của bản thân. Có người lại coi đó là động lực để vươn lên, cải thiện cuộc sống. Như vậy, lựa chọn thái độ sống như thế nào là ở mỗi người. - Người ta nói rằng: “kiếm tiền là chuyện của tài năng…”. Con người có thể kiếm ra đồng tiền bằng sức lao động chân chính (lao động chân tay và lao động trí óc), bằng sự cần cù, nhẫn lại, bằng quyết tâm làm giàu và những nỗ lực không ngừng nghỉ……Để không rơi vào tình cảnh nghèo khó, người ta còn phải biết sử dụng đồng tiền phù hợp, biết tiết kiệm…tích cóp… - Tóm lại, nếu bạn để mình chết đi trong nghèo khó nghĩa là bạn hoặc đã không chăm chỉ cần cù làm lụng, phát huy năng lực của mình, hoặc đã thiếu kiên nhẫn, ý chí vươn lên, hoặc đã sử dụng đồng tiền không đúng cách……tất cả những điều đó đều khiến bạn trở thành người đáng trách, có lỗi với chính cuộc đời mình. Dẫn chứng: Rất nhiều người xuất thân nghèo khó đã trở nên giàu có hay ít nhất cũng có một cuộc sống ổn thỏa khi họ chăm chỉ làm lụng, quyết tâm thay đổi cuộc đời. Tác giả câu nói này là một trong những tỷ phú giàu nhất thế giới. Bản thân thành công của ông là một tấm gương, một bài học cho bất kì ai muốn và quyết tâm không chịu để mình “chết trong nghèo khó”. - Tất nhiên, trong cuộc sống có những người “chế trong nghèo khó” nhưng không hoàn toàn do lỗi của họ (Rủi ro, thien tai, tai nạn, cướp bóc, chiến tranh, bệnh tật…..)…Những con người như thế cần được đồng tâm chia sẻ. 3. Bài học nhận thức và hành động: - Không phải ai cũng được sinh ra trong một gia đình có điều kiện kinh tế tốt. Không sao, điều đó không nói nên điều gì về con người của bạn. Vì bạn chính là người sẽ làm nên cuộc đời mình nên người đời chỉ đánh giá bạn qua việc bạn có để mình “chết đi trong nghèo khó” không.

- Câu nói có ý nghĩa khích lệ động viên rất lớn đối với tất cả mọi người, đặc biệt là những người xuất thân nghèo khó. Làm giàu là một khát vọng chính đáng và không phải là điều viển vông. Điều quan trọng là bạn phải có đủ ý chí, quyết tâm và ý thức về việc tìm ra cách nào đúng nhất, phù hợp nhất để kiếm tiền với bản thân mình. ĐỀ SỐ 30. CHUYÊN HUỲNH MẪN ĐẠT KIÊN GIANG Nguyên nhân của sự thành đạt? 1. Giải thích các ý kiến: - Thành đạt là đạt được những mục tiêu trong cuộc sống, có cuộc sống thoải mái và hạnh phúc. - Về nguyên nhân của sự thành đạt: + Ý kiến (1) khẳng định nguyên nhân là điều kiện vật chất. + Ý kiến (2) cho rằng do yếu tố tài năng bẩm sinh - là cái trời cho sẵn - không cần cố gắng phấn đấu, không cần sự đầu tư cũng thành đạt. + Ý kiến (3) chú trọng yếu tố thời thế - hoàn toàn khách quan, năng lực thực sự và các yếu tố khác không quan trọng. => Mỗi ý kiến đứng ở một góc nhìn khác nhau. 2. Phân tích, bình luận: - Ý kiến (1): Khi có điều kiện [về tiền bạc, thời gian, sự quan tâm giúp đỡ của người thân...] chúng ta sẽ được học tập trong môi trường tốt hơn, thầy cô giỏi, được tiếp xúc với những phương tiện, phương pháp khoa học, tiến bộ... Đây là một yếu tố có ảnh hưởng không nhỏ tới sự thành công, thành đạt của cá nhân. - Ý kiến (2): Tài năng thiên bẩm hay tố chất có sẵn là một lợi thế của mỗi người khiến việc tiếp thu kiến thức hay làm việc trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Nhờ đó, con người sẽ tiết kiệm thời gian, công sức và chi phí học tập hơn. - Ý kiến (3): Một ý tưởng, một công việc nếu không thực hiện đúng lúc, đúng chỗ, đúng đối tượng thì khó được ghi nhận, khó đem lại hiệu quả, thậm chí là dễ dàng thất bại. Vì vậy, thời cơ là một yếu tố quan trọng làm nên thành công. => Cả 3 ý kiến trên đều nêu lên được một trong nhiều nguyên nhân dẫn đến thành công, thực tế cũng đã chứng minh điều này là đúng. Tuy nhiên, tất cả các nguyên nhân này không thể lí giải cho hiện tượng những học sinh con nhà nghèo (thiếu điều kiện), những nông dân (không thông minh bẩm sinh), những người lao động bình thường, không vai vế trong xã hội (không thời thế) vẫn thành công (dẫn chứng)... do các ý kiến chỉ nhấn mạnh yếu tố may mắn như điều kiện, bẩm sinh, thời thế mà không quan tâm đến nguyên nhân ý chí, bản lĩnh, cần cù, sáng tạo ở chính bản thân mỗi con người. 3. Bài học nhận thức và hành động: - Bày tỏ chính kiến: Thành công của con người có nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân cơ bản, quan trọng nhất vẫn là yếu tố chủ quan ở mỗi con người: Đó là mục đích, lí

tưởng sống và bản lĩnh, nghị lực, quyết tâm thực hiện bằng được mục đích, lí tưởng cuộc đời bằng chăm chỉ học tập, nghiên cứu, lao động, sáng tạo... - Phê phán những kẻ lười biếng. phó mặc cho số phận, đỗ lỗi cho điều kiện, thời thế. Muốn thành công con người không ngồi chờ may rủi, không oán trách số phận, phải có ý chí, nghị lực vươn lên. Coi hoàn cảnh, điều kiện là yếu tố hỗ trợ, chính yếu nhất vẫn là ở bản thân. ĐỀ SỐ 31. THPT CHUYÊN SƠN TÂY LẦN 3 “Nếu tôi thất bại tôi sẽ thử làm lại, làm lại và làm lại nữa. Nếu bạn thất bại, bạn sẽ cố làm lại chứ ? Tinh thần con người có thể chịu đựng được những điều tệ hơn là chúng ta tưởng. Điều quan trọng là cách bạn đến đích. Bạn sẽ cán đích một cách mạnh mẽ chứ ?” Yêu cầu chung: Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng về dạng bài nghị luận xã hội để tạo lập văn bản. Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. Yêu cầu cụ thể: 1. Giải thích: - Thất bại là khi bản thân mỗi người không làm được điều mình mong muốn, không đạt được mục đích mình đề ra… - Làm lại,và làm lại nữa: bắt đầu lại công việc đó từ ban đầu khi không đạt được mục đích đề ra. => Ý kiến của Nick muốn đề cập đến sức mạnh của ý chí và nghị lực con người. Thất bại là điều không thể tránh khỏi, nhưng sau mỗi lần thất bại con người cần có nghị lực, ý chí, niềm tin và lòng lạc quan tích cực, không lùi bước trước khó khăn, biết vượt lên chính mình. 2. Bàn luận: - Trong cuộc sống, mỗi người đều có ước muốn, mục đích để vươn tới. Trên con đường vươn tới mục đích, bạn có thể bị thất bại do nhiều nhiều nguyên nhân…(dẫn chứng) - Điều quan trọng là đứng trước thất bại chúng ta không bỏ cuộc, dũng cảm đương đầu với thử thách, biết đứng dậy làm lại từ đầu thì sẽ có động lực, niềm tin…(dẫn chứng) - Câu nói của Nick đã đánh thức dậy lòng dũng cảm, sự tự tin trong mỗi chúng ta để mạnh dạn đối mặt với những thử thách của cuộc đời. Sức mạnh tinh thần lớn lao có thể giúp con người vượt qua được những giới hạn của cuộc sống như một kỳ tích. “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường”. - Phê phán một số người có ý nghĩ mặc cảm, nản chí, tiêu cực sau mỗi lần thất bại. 3. Bài học nhận thức và hành động: - Câu nói bao hàm một quan niệm sống tích cực và là lời khuyên đúng đắn: Hãy làm lại sau mỗi lần thất bại, không bỏ cuộc, hãy dũng cảm, lạc quan, nỗ lực vươn lên, không đầu hàng số phận… Bản lĩnh thép sẽ dẫn bước thành công. - Trả lời Nick: Bạn sẽ làm lại nếu bạn thất bại? Bạn sẽ cán đích một cách mạnh mẽ?

(Liên hệ tinh thần cầu tiến của bản thân). ĐỀ SỐ 32. CHUYÊN ĐẠI HỌC VINH LẦN 3 Nghị luận xã hội: Viết một bài văn (khoảng 600 từ) phát biểu suy nghĩ của anh (chị) về nguyên nhân tình trạng bạo lực học đường hiện nay. 1. Giải thích: - Tình trạng bạo lực học đường là tình trạng sử dụng “ngôn ngữ của quả đấm” để giải quyết các mâu thuẫn, xích mích trong không gian của trường học. Đây là tình trạng đã được các phương tiện thông tin đại chúng nói nhiều trong thời gian qua, gây nên nhiều lo lắng, bất bình trong mọi tầng lớp xã hội. - Rất nhiều người đã suy nghĩ về nguyên nhân của tình trạng này và ý kiến nêu lên không phải bao giờ cũng thống nhất. Có người cắt nghĩa vấn đề từ bản năng thích phô diễn bạo lực của giới trẻ. Có người truy tìm cái gốc của vấn đề ở sự phối hợp chệch choạc giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong việc giáo dục con em. Sự đa dạng của ý kiến giúp ta có được cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề. 2 Phân tích, chứng minh, bình luận: - Loại ý kiến lý giải vấn đề bằng cách quy trách nhiệm cho các cá nhân gây bạo lực hoàn toàn có cơ sở. Tại sao trong cùng một môi trường, chỉ có một ít kẻ thích phô diễn sức mạnh cơ bắp để giải quyết vấn đề? Rõ ràng, ở họ có sự lệch lạc về nhân cách, có sự méo mó về nhận thức và tình cảm. Những người như thế, bất kể là học sinh, thầy cô giáo hay phụ huynh đều cần phải bị phê phán. Trước hết, họ phải chịu trách nhiệm về chính hành động của họ, không thể đổ lỗi cho ai. - Loại ý kiến quy mấu chốt của vấn đề vào môi trường giáo dục, vào sự phối hợp chưa tốt giữa nhà trường, gia đình và xã hội, cũng có căn cứ vững chắc. Khi nào, ở đâu có sự phối hợp giáo dục tốt thì khi đó, ở đó, tình trạng bạo lực học đường ít xảy ra, và nếu có xảy ra thì cũng chỉ ở mức xô xát nhẹ, có thể hòa giải được. Ngược lại, khi nào, ở đâu có sự buông lỏng kỷ cương, có sự ỷ lại về trách nhiệm, sự coi thường tác động xấu của các hình thức giải trí kích động bạo lực thì khi đó, ở đó, tình trạng đánh nhau tàn tệ (đôi khi theo kiểu xã hội đen) càng trở nên khó kiểm soát. Rõ ràng, nhà trường, gia đình và xã hội không thể chối bỏ được trách nhiệm của mình trên vấn đề này. 4 Bài học nhận thức và hành động: - Là học sinh, chúng ta không thể làm ngơ trước hiện tượng bạo lực học đường. Tình trạng này chỉ có thể được ngăn chặn nếu mỗi cá nhân sống hiền hòa, thương yêu, không vô cảm với nỗi đau và bất hạnh của kẻ khác; biết tôn trọng kỷ cương; biết học cách đối thoại với nhau;… Bao lực học đường và nhiều loại bạo lực khác có mẫu số chung là sự mất nhân tính. Chính vì vậy, nó, cũng như những loại bạo lực đó cần phải được loại trừ để chúng ta có được một môi trường sống văn minh, nhân ái. Chú ý: Bài viết cần đưa ra các dẫn chứng tiêu biểu để tăng thêm sức thuyết phục. ĐỀ

SỐ 33. CHUYÊN LÝ TỰ TRỌNG CẦN THƠ Làm văn: Viết bài văn NLXH trình bày suy nghĩ về ý nghĩa bài thơ “Tự khuyên mình” 1. Giải thích ý nghĩa của bài thơ: - Bài thơ đề cập đến hiện tượng tự nhiên: Nếu không có cảnh mùa đông tàn thì cũng không có được cảnh huy hoàng của mùa xuân. Đông qua rồi mới đến xuân, đó là qui luật tất yếu của tự nhiên. - Từ qui luật tự nhiên, bài thơ liên tưởng đến con người: Trong khó khăn gian khổ, nếu con người chịu đựng được, vượt qua được những khó khăn thử thách thì sẽ đến được với cảnh huy hoàng của cuộc sống. - Những bước gian truân, tai ương gặp phải là những thử thách, rèn luyện làm cho tinh thần thêm hăng. Bài thơ thể hiện tinh thần lạc quan của người chiến sĩ cách mạng. 2. Bàn luận, mở rộng vấn đề: - Trong cuộc sống, không mấy ai không gặp khó khăn, gian khổ. Trước những trở ngại không được bi quan, chán nản mà phải giữ vững niềm tin vào lí tưởng, mục đích cuộc sống của mình. - Những vất vả, khó khăn gặp phải như cơn gió lạnh mùa đông .Nếu chịu đựng và vượt qua được mùa đông lạnh lẽo thì sẽ được sống trong cảnh huy hoàng của ngày xuân.Điều đó có nghĩa vượt qua gian khổ sẽ đến được với thành công. Niềm tin đó sẽ giúp chúng ta vươn lên trong cuộc sống. Chính trong gian khổ con người sẽ vững vàng hơn. - Phê phán những kẻ sợ khó khăn gian khổ, hay nản chí ngã lòng, bi quan trước những khó khăn thử thách trong cuộc sống. * Có dẫn chứng phù hợp với từng luận điểm. 3. Bài học nhận thức và hành động: - Sống ở trên đời, khi đã xác định được mục đích đúng đắn, muốn đi đến thành công thì phải trải qua những gian nan thử thách. Nếu vượt qua được chắc chắn sẽ đạt được điều ta mong muốn. - Chấp nhận đương đầu với khó khăn thử thách, đem hết khả năng của mình góp phần vào sự nghiệp cách mạng, sự nghiệp xây dựng và đổi mới đất nước. ĐỀ SỐ 34. CHUYÊN HOÀNG LỆ KHA TÂY NINH “Người tinh thần mạnh dù đau khổ vẫn không hề phàn nàn, còn kẻ tinh thần yếu thì phàn nàn dù không hề đau khổ” Yêu cầu chung: Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng về dạng bài nghị luận xã hội để tạo lập văn bản. Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. Yêu cầu cụ thể: 1. Giải thích:

“Tinh thần mạnh” là có ý chí, nghị lực và luôn có khát vọng vươn lên; còn “tinh thần yếu” thì ngược lại. Ý nghĩa cả câu: hai vế câu có nội dung trái ngược nhau, nhằm ngợi ca người có “tinh thần mạnh”, biết nỗ lực vươn lên trong cuộc sống, phê phán những con người luôn bi quan, chán nản, có “tinh thần yếu”. 2. Phân tích, chứng minh: “Người có tinh thần mạnh” thì dù gặp đau khổ, bất hạnh, thất bại trong cuộc sống vẫn không hề phàn nàn, than thở, bi quan, mà luôn tìm cách giải quyết, khắc phục khó khăn, vượt lên hoàn cảnh. “Kẻ tinh thần yếu” thì dễ bi quan, chán nản, tuyệt vọng mỗi khi gặp bất hạnh, thất bại, đau khổ trong cuộc sống, từ đó nhụt chí phấn đấu, dễ buông xuôi số phận… thậm chí tìm đến cách giải quyết tiêu cực. [Lấy dẫn chứng cụ thể để chứng minh] 3. Bình luận, mở rộng Khẳng định ý chí, nghị lực và khát vọng phấn đấu có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với cuộc sống của mỗi con người. Rút ra bài học cho bản thân: Cần rèn luyện cho bản thân “tinh thần mạnh” để vượt qua những khó khăn, gặt gái được thành công trong cuộc sống. ĐỀ SỐ 35. CHYÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM LẦN 6 “Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở lên lòng yêu Tổ quốc. Có thể nào quan niệm được sức mãnh liệt của tình yêu mà không đem nó vào lửa đạn gay go thử thách”. 1.1 Giải thích: Phát biểu của Ê – ren – bua đề cập đến lòng yêu nước, thứ tình cảm thiêng liêng, cao quí ở mỗi con người. Theo tác giả của đoạn văn này, lòng yêu nước có 2 khía cạnh cơ bản: - Nó gắn với những tình cảm gần gũi, thân thiết của mỗi người như lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê. Nó khởi nguồn từ “lòng yêu những vật tầm thường nhất: yêu cái cây trồng ở trước nhà, yêu cái phố nhỏ đổ ra bờ sông….” - Nó tỏa sáng nhất là trong hoàn cảnh thử thách là chiến tranh khi con người phải đối mặt với hiểm nguy, cái chết. 1.2 Phân tích, chứng minh, bình luận: * Lòng yêu nước là thứ tình cảm tốt đẹp, vốn có ở mỗi con người. Song, đôi khi người ta không có ý thức sâu sắc, rõ rệt về nó. * Cần có ý thức đánh thức, khơi dậy, bồi đắp để cho nó ngày một nảy nở, phát triển và tồn tại bền vững. * Lòng yêu nước có nhiều biểu hiện đa dạng, phong phú gắn bó với yếu tố thời đại. Nó biểu hiện ở lòng tự hào, tự tôn dân tộc, ý thức độc lập, tự cường, gìn giữ và bảo vệ chủ quyền

thiêng liêng của dân tộc; yêu thiên nhiên đất nước và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc; hăng hái thi đua lao động sản xuất... Đặc biệt, chiến tranh là “nơi cao nhất thử lòng ta yêu nước” bởi nó đòi hỏi người ta tinh thần xả thân, dám hi sinh để bảo vệ Tổ Quốc. Trong cuộc sống hòa bình, lòng yêu nước gắn với những gì thiết thực, gần gũi. Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê chính là hạt nhân, là cơ sở đồng thời là biểu hiện của lòng yêu nước. [Lưu ý: Thí sinh lấy dẫn chứng từ thực tiễn lịch sử với những tấm gương anh hùng cụ thể để làm sáng tỏ các luận điểm trên] 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Lòng yêu nước cần được hun đúc từ những tình cảm bình dị, sự gắn bó với những điều nhỏ bé, thân thuộc, gần gũi nhất trong cuộc sống. Nó là thứ sức mạnh vô song giúp chúng ta vượt qua mọi kẻ thù nguy hiểm nhất của thời đại. - Trong bối cảnh đất nước hiện nay, tuy chúng ta đã khẳng định được nền độc lập, tự chủ, tự cường nhưng vẫn luôn bị dòm ngó, luôn phải đối mặt với những âm mưu xâm chiếm, phá hoại của các nước bên ngoài. Vì vậy, mỗi công dân nói riêng, mỗi người trẻ nói chung cần nâng cao tinh thần cảnh giác cao độ, ý thức rõ vai trò, trách nhiệm và sẵn sàng xả thân vì nhân dân, đất nước. ĐỀ SỐ 36. CHUYÊN NGUYỄN HUỆ HÀ NỘI LẦN 4 Làm văn: Viết một bài văn nghị luận khoảng 600 từ trình bày suy nghĩ của anh / chị về tư tưởng của Eptusenko trong đoạn thơ sau: Chẳng có ai tẻ nhạt mãi trên đời Mỗi số phận chứa một phần lịch sử Mỗi số phận rất riêng, dù rất nhỏ Chắc hành tinh nào đã sánh nổi đâu. Yêu cầu chung: Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng về dạng bài nghị luận xã hội để tạo lập văn bản. Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. 1. Giải thích: Trên đời này không ai tẻ nhạt. Mỗi người sinh ra đều mang trong mình những điều kì diệu. Dù riêng tư nhỏ bé đến đâu, mỗi cá thể đều góp phần làm nên lịch sử của nhân loại. Do vậy, không hành tinh nào có thể sánh được với sự cao cả của con người. Tóm lại: đoạn thơ đề cao vị thế và vai trò của mỗi con người. 2. Bàn luận: - Mỗi người không tẻ nhạt vì có tâm hồn , trí tuệ, có đời sống nội tâm. Đó là tình cảm đối với con người; là khả năng rung động trước mọi vẻ đẹp của cuộc sống; là khát vọng chiếm lĩnh những giá trị của sự sáng tạo… Những tố chất ấy như những hạt mầm quý giá

tiềm ẩn trong mỗi con người nên không có lí gì con người lại tẻ nhạt. Mỗi cá nhân là một giá trị, không gì có thể thay thế. - Quan niệm trên xuất phát từ cơ cở : mỗi cá nhân là một phần tất yếu của nhân loại. Lịch sử nhân loại không chỉ được tạo bởi những người ưu tú mà còn được tạo bởi những người vô danh. Mặt khác, mỗi cá nhân có thể chứa đựng những vui buồn của cuộc sống. Soi vào số phận mỗi con người ta bắt gặp sự thật của thời đại. Cho nên, thật có lí khi nói Mỗi số phận chứa một phần lịch sử - Vì sao không hành tinh nào có thể sánh với con người? Mỗi hành tinh , dù có bí ẩn, kì vĩ đến đâu cũng là vật vô tri, không thể sánh với sự linh diệu của con người – thực thể có tư duy, có tâm hồn, tâm linh… - Đánh giá: Tư tưởng của Eptusenko mang tính nhân văn cao đẹp. Nó thể hiện niềm tin của ông về giá trị và vị thế của con người. Tư tưởng đó buộc ta phải có cái nhìn đúng đắn về con người. 3. Bài học: - Tư tưởng của Eptusenko giúp ta tự tin hơn vào chính bản thân mình. Có thể ta không có khả năng phát minh sáng tạo như những vĩ nhân nhưng ta có thể sống đầy đủ ý nghĩa cuộc sống của một đời người, có thể trở thành một người hữu ích với cộng đồng. - Với nhận thức "Chẳng có ai tẻ nhạt mãi trên đời", mỗi người có thể đánh thức tiềm năng của bản thân để có thể làm nên những điều kì diệu. ĐỀ SỐ 37. CHUYÊN NGUYỄN TẤT THÀNH HÀ NỘI LẦN 2 Học vấn không có quê hương nhưng người học phải có Tổ quốc. (L. Pasteur) Yêu cầu chung: Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng về dạng bài nghị luận xã hội để tạo lập văn bản. Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. Những ý chính cần đạt: 1. Giải thích ý kiến: - Quê hương: Là nơi chôn rau cắt rốn, là nơi có dòng họ và gia đình, là nơi ta được nuôi nấng, yêu thương chở che. Mở rộng ra, quê hương là đất nước, Tổ quốc thân yêu. - Câu nói đưa ra hai vế tưởng như đối lập nhưng lại có quan hệ bổ sung ý nghĩa cho nhau: + Vế thứ nhất “học vấn không có quê hương” nghĩa là tri thức, các thành tựu khoa học là của chung nhân loại, con người có thể học tập, lĩnh hội mà không cần phân biệt nó là của quốc gia nào... + Vế thứ hai “người có học vấn phải có Tổ quốc” hàm ý người có học, có tri thức phải biết yêu và có trách nhiệm với Tổ quốc mình. => Câu nói của nhà bác học L. Pasteur nhằm khẳng định vai trò của quê hương đối với những người có học vấn, những người trí thức trong xã hội. Càng được tiếp xúc với tri thức,

với những thành tựu của thế giới, của nhân loại thì càng phải biết trân trọng, biết ơn quê hương và có ý thức xây dựng, phát triển quê hương, đất nước mình. 2. Phân tích, chứng minh, bình luận: - Tại sao có thể nói học vấn không có quê hương? Học vấn có thể đến từ nhiều nơi, nhưng đó là tài sản chung của nhân loại. Không ai “đăng kí bản quyền” học vấn. Đặc biệt, trong thời đại bùng nổ thông tin ngày hôm nay, học vấn, tri thức là những thứ luôn có sẵn. Tất cả mọi con người đều có thể đến với mọi loại tri thức, trong mọi thời điểm, ở mọi không gian. - Tại sao người có học vấn phải có Tổ quốc trong lòng? + Tổ quốc có vai trò quan trọng trong mỗi con người. Dòng máu chảy trong ta là dòng máu của Tổ quốc, tiếng nói của ta cũng là tiếng nói của Tổ quốc, những thói quen về ăn, mặc, ở.. của ta cũng đều có cơ sở từ văn hóa của Tổ quốc. Tổ quốc ban tặng cho mỗi con người nhiều điều quý giá, cho ta nền tảng đầu tiên để ta bay cao, bay xa cùng với nhân loại. Càng những người có học vấn, càng những người có tri thức thì càng nhận thức được điều đó. + Chỉ khi biết yêu thương, trân trọng nơi mình xuất phát, nguồn cội của mình, con người mới có đủ tự tin để để đứng trước người khác. + Những người biết yêu Tố quốc cũng là những con người có đạo đức tốt, có những phẩm chất tốt đẹp. Và chỉ có những con người như thế mới có thể sử dụng tri thức một cách có ích lợi nhất, đúng đắn nhất, hiệu quả nhất. - Thể hiện tình yêu Tổ quốc, người có học vấn phải biết sử dụng học vấn một cách có ý nghĩa, phục vụ lợi ích cho đồng bào, cho dân tộc mình. Học vấn của những người có học vấn phải được sử dụng nhằm xây dựng cho đất nước ngày càng hùng mạnh hơn hơn, phát triển hơn. Người có học vấn, được tiếp xúc với nhiều nền văn hóa khác nhau nhưng cần phải giữ được văn hóa gốc của mình, không bị hòa tan, bị phai nhòa. - Phê phán căn bệnh chảy máu chất xám. Đó là căn bệnh của những kẻ có học vấn, có tri thức, được Tổ quốc tạo những điều kiện thuận lợi để đến với tri thức nhưng cuối cùng lại sử dụng tri thức đó vào những mục đích cá nhân, làm lợi cho bản thân mình. Đó là biểu hiện đi ngược lại với truyền thống dân tộc. (Mỗi luận điểm cần đưa vào những dẫn chứng đời sống phù hợp). 3. Bài học và liên hệ bản thân: - Bản thân người viết cũng là người được tiếp xúc học vấn, với tri thức nhìn nhận bản thân mình thế nào, từ đó đưa ra những định hướng hành động cho cho bản thân sao cho đúng đắn. - Những người có học vấn, được tiếp xúc với văn minh nhân loại càng cần phải biết trân trọng cội nguồn, đem tri thức xây dựng cho quê hương đất nước. Tuy nhiên, những cơ quan, những cơ sở có thẩm quyền cũng cần phải có những chính sách, chế độ xứng đáng cho những người tài. ĐỀ SỐ 38. THPT NGUYỄN ĐĂNG TUYỀN QUẢNG NAM

Suy nghĩ về mối quan hệ giữa cho và nhận trong cuộc sống từ câu chuyện đã cho? Yêu cầu chung - Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh, đòi hỏi thí sinh phải huy động những hiểu biế về đời sống xã hội, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ thái độ và chủ kiến của mình để làm bài. - Thí sinh có thể làm bái theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng, được tự do bày tỏ chủ kiến của mình nhưng phải có thái độ chân thành nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội Yêu cầu cụ thể 1. Giải thích: - Yêu: là trạng thái cảm xúc quyến luyến, quý mến, gắn bó giữa người với người, giữa người với vạn vật trong cuộc sống. Khi mình thể hiện thái độ, cảm xúc trân trọng quý mến đối với ai, với vật gì thì mình sẽ nhận lại được những tình cảm tương tự. - Ghét: là trạng thái ác cảm, không gắn bó, không ưa thích của con người, đối lập hẳn với yêu. Khi mình bày tỏ thái độ, tình cảm khinh bạc, hắt hủi đối với một ai đó, với vật gì đó thì sẽ nhận được kết quả tương tự. - Câu chuyện đề cập đến mối quan hệ giữa "cho" và "nhận" trong cuộc đời mỗi con người. "Cho" là mang đến cho người khác điều gì đó; "nhận" là được người khác trao cho mình. Khi con người trao tặng cho người khác tình cảm gì thì sẽ nhận lại được tình cảm đó. Đấy là mối quan hệ nhân quả và cũng là quy luật tất yếu của cuộc sống. 2 Biểu hiện của mối quan hệ giữa "cho" và "nhận" trong cuộc sống: - Mối quan hệ giữa cho và nhận trong cuộc sống vô cùng phong phú, bao gồm cả vật chất lẫn tinh thần. Ví dụ: Tặng nhau một món quà; quyên góp ủng hộ trẻ em nghèo, khuyết tật; lắng nghe, chia sẻ, động viên, khích lệ một ai đó khi họ gặp khó khăn,... - Mối quan hệ giữa cho và nhận không phải bao giờ cùng ngang bằng trong cuộc sống: có khi ta cho nhiều nhưng nhận lại ít hơn & ngược lại. - Mối quan hệ giữa cho và nhận không phải bao giờ cũng là mình cho người đó và nhận của người đó, mà nhiều khi mình nhận ở người mà mình chưa hề cho. Và cái mình nhận có khi là sự bằng lòng với chính mình, là sự hoàn thiện hơn nhân cách làm người của mình trong cuộc sống. 3. Làm thế nào để thực hiện tốt mối quan hệ giữa cho và nhận trong cuộc sống? - Con người phải biết cho cuộc đời này những gì tốt đẹp nhất: Đó là sự yêu thương, trân trọng, cảm thông giúp đỡ lẫn nhau cả về vật chất lẫn tinh thần chứ không phải là sự cho – nhận vì mục đích vụ lợi. - Con người cần phải biết cho nhiều hơn là nhận lại. - Phải biết cho mà không hi vọng mình sẽ được đáp đền.

- Để cho nhiều hơn, con người cần phải cố gắng phấn đấu rèn luyện và hoàn thiện mình, làm cho mình giàu có cả về vật chất lẫn tinh thần để có thể yêu thương nhiêu hơn cuộc đời này. => Vấn đề đặt ra trong câu chuyện là bài học về một lối sống đẹp: sống nhân ái, luôn yêu thương và bao dung với cuộc đời. ĐỀ SỐ 39. CÙ HUY CẬN HÀ TĨNH Trước thảm họa, số phận con người đều như nhau 1 Giới thiệu vấn đề - Con người đang đối mặt thường xuyên với nhiều thảm họa. - Dẫn dắt nhận định: Trước thảm họa, số phận con người đều như nhau 2 Giải thích nhận định - Thảm họa: là những biến động do thiên nhiên, dịch bệnh nguy hiểm, tai nạn do con người gây ra, hoặc do hậu quả chiến tranh làm thiệt hại nghiêm trọng về người, tài sản, - Số phận: là sự định sẵn về sự sống và cái chết, giàu sang hay thấp hèn, ... của mỗi con người. (Quan niệm của người phương Đông) - Ý cả câu: con người cần có ý thức trách nhiệm trước các thảm họa cuộc sống. - Vì: con người có hoàn cảnh, địa vị khác nhau. + Hiện nay thảm họa đang là mối đe dọa nghiêm trọng đến cuộc sống của tất cả mọi người + Thảm họa xẩy ra thì mọi người đều phải gánh chịu hậu quả như nhau. 3 Bàn luận về nhận định - Thực trạng hiện nay: + Cuộc sống của con người đang phải đối mặt với nhiều thảm họa khác nhau: Thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hạt nhân, tai nạn giao thông, khủng bố,... + Con người thường thờ ơ, chủ quan trước thảm họa. Họ thường cho rằng thảm họa chỉ xẩy ra với người khác. + Con người thiếu ý thức trách nhiệm trước các thảm họa của nhân loại. - Hậu quả có thể xẩy ra: + Thảm họa có thể cướp đí tính mạng, tài sản của mỗi người. Cho dù hoàn cảnh khác nhau, địa vị khác nhau nhưng thảm họa có thể xẩy ra với bất cứ ai. + Thảm họa ngày càng phổ biến, ngày cảng nghiêm trọng và càng nguy hiểm hơn. + Thảm họa xẩy ra có thể để lại những nỗi đau lâu dài. Từ những nỗi đau thể xác đến nỗi đau tinh thần. Nỗi đau có thể xẩy ra với cả người thân của họ. - Nguyên nhân xẩy ra thảm họa: + Do mặt trái của sự phát triển kinh tế. Các quốc gia trên thế giới chú trọng vào tăng trưởng kinh tế không chú ý hoặc chú ý nhưng chưa đúng mức đối với việc phát triển bền vững.

+ Phương tiện giao thông ngày càng hiện đại, các nước lớn trên thế giới chạy đua vũ trang,... + Nguyên nhân sâu xa nhất là xuất phát từ nhận thức, từ ý thức chủ quan, coi thường của con người trước những thảm họa có thế xấy ra. - Mở rộng: + Có những thảm họa, bản thân mỗi người không thể phòng tránh, trái lại có những thảm họa mỗi người có thể tự bảo vệ cho mình và bảo vệ cho người khác + Hiện nay một bộ phận không nhỏ thờ ơ, chủ quan trước các thảm họa của nhân loại. Trái lại, có những bộ phận, và nhiều người bi quan về cuộc sống của mình trước các thảm họa có thể xẩy ra. 4 Bài học rút ra - Con người đang phải đối mặt với nhiều thảm họa nghiêm trọng. Con người dù “số phận” khác nhau nhưng không thể tránh khỏi những thảm họa có thể xẩy ra. Mỗi người cần có ý thức trách nhiệm trước thảm họa của nhân loại. - Con người cần có ý thức bảo vệ mình và bảo vệ người khác trước các thả họa có thể xẩy ra. Lên án, phê phán thái độ thờ ơ, chủ quan trước thảm họa. Cổ vũ, hưởng ứng những phong trào bảo vệ cuộc sống của con người trước các thảm họa. - Thường xuyên học tập, trau dồi tri thức để có hiểu biết đầy đủ về nguy cơ thảm họa trong cuộc sống hiện nay. Trang bị cho mình những kỹ năng để có thể tránh các thảm họa có thể xẩy ra. Biết lên tiếng, sẵn sàng hành động để bảo vệ cuộc sống của mình và cuộc sống của người khác. 5 Kết luận Kêu gọi người khác để chung tay bảo vệ cuộc sống của mình và mọi người Yêu cầu về kĩ năng: - Thí sinh có thể làm bài theo cách khác nhau, học sinh có thể đề xuất quan điểm, chính kiến riêng nhưng phải có lập luận phù hợp. - Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội. Kết cấu chặt chẽ, bố cục rõ ràng, diễn đạt mạch lạc, có cảm xúc, dẫn chứng tiêu biệu, cụ thể. ĐỀ SỐ 40. NGUYỄN THỊ MINH KHAI HÀ TĨNH LẦN 1 “ Gốc của sự học là làm người” ( Rabindrath Tagore) Yêu cầu chung: - Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh, đòi hỏi thí sinh phải huy động những hiểu biết về đời sống xã hội, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ thái độ và chủ kiến của mình để làm bài. - Thí sinh có thể làm bái theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng, được tự do bày tỏ chủ kiến của mình nhưng phải có thái độ chân thành nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội Yêu cầu cụ thể:

1. GIẢI THÍCH Ý KIẾN - Gốc là yếu tố quan trọng, là cội nguồn của cây. Từ “gốc” ở đây được Tagor dùng như một ẩn dụ đề nhấn mạnh tầm quan trọng của sự học. - Sự học là việc thu nhận kiến thức của con người từ nhiều lĩnh vực, nhiều phương diện, từ nhiều nguồn và ở nhiều đối tượng … , rất phong phú, đa dạng. - Học làm người là học cách đối nhân xử thế sao cho phù hợp với các chuẩn mực đạo đức xã hội. => Ý nghĩa cả câu: Giữa cái bao la của sự học, quan trọng nhất là bài học làm người. 2 BÀN LUẬN Ý KIẾN: * Học tập là điều cần thiết, được học tập là hạnh phúc của mỗi người. Kiến thức mênh mông như biển cả mà con người phải học tập suốt đời để tiếp thu những kiến thức đó. Nhưng trước hết, chúng ta phải học cách làm người. Đó cũng chính là tư tưởng "Tiên học lễ, hậu học văn". * Học làm người là học những gì? - Trong gia đình, cần học cách yêu thương, quan tâm, gắn bó, trân trọng với những tình cảm thiêng liêng: hiếu thảo, kính trọng ông bà, cha mẹ, kính trên nhường dưới… - Ở trường lớp, học lễ phép, kính trọng thầy cô, hòa nhã, thân thiện; giúp đỡ với bạn bè; ứng xử có văn hóa với mọi người; trung thực trong học tập, thi cử; khiêm tốn, không ngừng học hỏi (học thầy, học bạn…) - Đối với xã hội: chan hòa, thân ái, giúp đỡ, quan tâm, chia sẻ với mọi người,… hướng thiện; giữ chữ tín, trọng danh dự, trọng nhân nghĩa; hướng tới một xã hội văn minh, tốt đẹp. * Tại sao phải học cách "làm người" trước nhất? - Học "làm người” cũng chính là học chữ “đức”. - Người có tài mà không có đức thì tài đó không những không được dùng để giúp ích cho đời mà còn có thể làm nguy hại cho xã hội. - Học "làm người" chúng ta sẽ biết cách xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ, hòa bình, tốt đẹp. * Không ý thức được cái gốc của sự học là rèn chữ đức, con người dễ lầm đường, lạc lối, có hành động sai trái. => Ý kiến của Tagor là hoàn toàn đúng đắn. 3. BÀI HỌC NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG: - Nhận thức: Việc học là mãi mãi. Trong đó, học làm người là bài học đầu tiên và phải học suốt đời để hoàn thiện nhân cách. Bên cạnh đó, cần học để chinh phục các đỉnh cao tri thức nhân loại nếu không sẽ bị tụt hậu với xã hội, bị đào thải trong công việc. - Hành động: Không ngừng học tập, rèn luyện cả đức và tài; phê phán những biểu hiện suy nghĩ và hành động lệch lạc xung quanh việc học "làm người"... ĐỀ SỐ 41. CHUYÊN VĨNH PHÚC LẦN 1

Lựa chọn cách sống: Đứng thẳng vươn cao trong cuộc đời hay cúi xuống giúp đỡ người khác? Yêu cầu chung - Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh, đòi hỏi thí sinh phải huy động những hiểu biế về đời sống xã hội, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ thái độ và chủ kiến của mình để làm bài. - Đây là đề bài mở nên thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng, được tự do bày tỏ chủ kiến của mình nhưng phải có thái độ chân thành nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội Yêu cầu cụ thể 1. GIẢI THÍCH Ý KIẾN - Đứng thẳng: Sống đàng hoàng, vững chãi; vươn cao: sống tốt đep, cao quý. - Cúi xuống giúp đỡ người khác: Chỉ hành động đầy ý nghĩa, là một ẩn dụ về tấm lòng hào hiệp, độ lượng, nhân ái. - > Cả 2 đều là lối sống ý nghĩa, tích cực. 2 BÀN LUẬN: - Tư thế của con người trong cuộc sống phụ thuộc vào thái độ, tấm lòng của họ: để sống hiên ngang, đẹp đẽ, mỗi người cần giúp người khác cũng đứng thẳng, vươn cao như mình. Sự yêu thương, chia sẻ, đồng cảm và cách đối xử với mọi người xung quanh là thước đo giá trị mỗi người. - Cúi xuống, nâng đỡ những người gặp khó khăn, ta trở thành chỗ dựa của người khác và nhận được sự bình yên, thanh thản trong tâm hồn mình. Từ đó, ta sẽ trở nên mạnh mẽ và cao quý hơn. - Nâng đỡ người khác không đồng nghĩa với thương hại, ban ơn; làm thay, làm hộ, tước đi khả năng tự đứng vững trên đôi chân mình của họ. Điều quan trọng không phải làm chỗ dựa cho người khác mà là làm cho chỗ dựa ấy trở nên không cần thiết. - Phê phán những kẻ chỉ biết đến lợi ích của bản thân, không quan tâm, sẻ chia, giúp đỡ những người xung quanh cũng như những kẻ luôn chờ người khác nâng mình lên thay vì tự thân vận động. Học sinh lấy dẫn chứng thực tế để chứng minh và khẳng định vấn đề. 3. BÀY TỎ SỰ LỰA CHỌN CỦA BẢN THÂN: Học sinh có thể chọn cách 1 hay cách 2 hay kết hợp cả 2 cách? Song cần trình bày các ý sau khi lựa chọn lối sống: - Biểu hiện của lối sống - Ý nghĩa của lối sống - Cách vận dụng lối sống cho phù hợp. ĐỀ SỐ 42. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BẮC NINH LẦN 1

“ Giữa đêm Hà Nội rét buốt, người bán hàng rong bị xe va quệt, xe dây tây đổ xuống cả đường, người dân vội vã chạy tới nhặt giúp khiến chị bán hàng xúc động rơi lệ”. Suy nghĩ về sự việc trên? Yêu cầu chung - Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh, đòi hỏi thí sinh phải huy động những hiểu biế về đời sống xã hội, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ thái độ và chủ kiến của mình để làm bài. - Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng, được tự do bày tỏ chủ kiến của mình nhưng phải có thái độ chân thành nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội Yêu cầu cụ thể 1. NHẬN THỨC VỀ SỰ VIỆC - Đây là hiện tượng có thực, xảy ra tại Hà Nội vào cuối năm 2013. - Hành động của những người dân vội vã chạy tới nhặt giúp chị bán hàng rong là hành động nhỏ nhưng đẹp, bởi nó có ý nghĩa lớn đối với chị và cho chúng ta thêm niềm tin vào tình yêu thương con người trong cuộc sống hiện đại. 2 BÀN LUẬN VỀ SỰ VIỆC: - Hiện tượng trên cho thấy lối sống nhân ái, đầy tình yêu thương giữa người với người, có ý nghĩa to lớn: + Tiếp thêm nghị lực để những người gặp nạn có thể vươn dậy trong cuộc sống, sau bao gian lao thử thách. + Đó là giá trị nền tảng để xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ, cùng phát triển. + Truyền đi thông điệp ý nghĩa để lối sống cao đẹp này được nhân lên. Chắc chắn, khi gặp khó khăn, chúng ta cũng sẽ được nhận sự giúp đỡ từ những người xung quanh. - Trong xã hội hiện đại, khi vô cảm trở thành một "căn bệnh" và ngày càng có xu hướng lan rộng thì những hành động như trên là rất đáng khen ngợi và cần được nhân rộng trong toàn xã hội. - Hành động đó xuất phát từ truyền thống tốt đẹp của dân tộc: tương thân tương ái, thương người như thể thương thân. 3. BÀI HỌC NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG - Cần ghi nhận kịp thời và tuyên truyền nhằm nhân rộng những hành vi ứng xử đẹp của lối sống nhân ái. - Mỗi người hãy biết sẻ chia, giúp đỡ đồng loại cũng như trân trọng sự giúp đỡ của người khác. - Đấu tranh chống những biểu hiện của lối sống ích kỉ, thờ ơ vô cảm trong xã hội. - Liên hệ bản thân.. ĐỀ SỐ 43. TRƯỜNG THPT THIỆU SƠN THANH HÓA LẦN 1

Viết một bài văn nghị luận khoảng 600 từ trình bày suy nghĩ của anh chị về thông điệp từ câu chuyện đã cho. Học sinh có thể đưa ra những ý kiến riêng và trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần chân thành, thiết thực, hợp lí, chặt chẽ và thuyết phục. Khuyến khích những bài viết có sự sáng tạo. Cần nêu được các ý chính sau: 1. Giải thích vấn đề đặt ra trong câu chuyện: Thông qua sự việc cậu bé và cái kén bướm, ta rút ra được một quy luật tự nhiên cũng như quy luật xã hội: +Khó khăn thử thách là cơ hội, giá đỡ để con người tồn tại trưởng thành và để đạt được thành công. +Sự giúp đỡ là đáng quý, nhưng giúp đỡ không đúng nơi đúng lúc sẽ làm phản tác dụng và gây hại cho người được giúp. 2 Bàn luận: a Khó khăn thử thách là cơ hội để ta có kinh nghiệm, có kỹ năng để có thể vượt qua được những chông gai sau này. + Trong cuộc sống, những khó khăn thử thách là điều khó tránh khỏi. Nhưng nhờ có nó con người mới rút ra những kinh nghiệm quý báu cho mình, mới tự khám phá và phát huy được những khả năng của bản thân mà ngày thường có thể bị khuất lấp. Nhờ đó, ta sẽ trưởng thành hơn. + Trước khó khăn thử thách, phải bình tĩnh và cố gắng tìm cách vượt qua, không nên vội bỏ cuộc, chỉ có như thế mới mong đạt được những điều mình mong muốn. [Lấy dẫn chứng minh họa] b -Trong cuộc sống, sự giúp đỡ luôn đáng quý và cần thiết vì: Ai trong chúng ta cũng có lúc gặp khó khăn trắc trở mà nhiều khi không thể tự mình giải quyết. Nhưng giúp đỡ không đúng lúc sẽ làm hạicho người được nhận sự giúp đỡ vì: + Họ mất đi cơ hội được rèn luyện, trau dồi bản thân, sẽ thiếu kĩ năng sống. + Họ sẽ không tự mình làm chủ được cuộc sống của mình, trở nên lệ thuộc, trông chờ, thụ thộng, ỉ lại vào người khác, yếu đuối, không có ý chí vươn lên. + Người như vậy, gặp thất bại là điều tất yếu. [Lấy dẫn chứng minh họa] 3. Bài học nhận thức và hành động: Bài học: +Sự nỗ lực, cố gắng vượt qua khó khăn sẽ giúp ta nhiều điều, sẽ cho ta thêm sức mạnh, kinh nghiệm và cơ hội đạt đến thành công. +Phải kiên trì vươn lên trong cuộc sống để hái được hoa thơm trái ngọt. +Trân trọng sự giúp đỡ của người khác và lấy đó làm động lực tiến lên chứ không dựa dẫm, ỉ lại. +Cần cân nhắc thật kĩ trước khi giúp người khác để tránh gây ra những hậu quả đáng tiếc và day dứt về sau như cậu bé sẽ mãi ân hận vì đã làm cho bướm nhỏ không bay được.

Liên hệ bản thân. ĐỀ SỐ 44. THPT A NGHĨA HƯNG NAM ĐỊNH LẦN 1 Trình bày suy nghĩ của anh/ chị về ý kiến “Không phải ai cũng có khả năng để đạt giải Nobel hay Fiedls, nhưng ai cũng có thể sống để cuộc sống của mình có ý nghĩa” Học sinh có thể trình bày theo những cách khác nhau nhưng cần đảm bảo những ý chính như sau: 1. GIẢI THÍCHÝ KIẾN: - Các từ ngữ: + Giải Nobel/ Fields: Giải thưởng của thế giới trao cho thành tựu lớn về toán học và các lĩnh vực khác như Văn học, Vật lí,… – đó là đỉnh cao vinh quang về trí tuệ. Hiểu rộng ra, giải Nobel/ Fields là sự toả sáng của những thành công đỉnh cao trong cuộc sống . + “Có thể sống để cuộc sống của mình có ý nghĩa”: Là không chỉ mơ ước mà còn phải hành động, làm những việc dù là rất nhỏ, góp ích cho xã hội. - Tổng hợp : Với cách nói gần gũi của một lời chia sẻ nhưng lại rất chặt chẽ trong ý tứ và cách diễn giải, câu nói của giáo sư Ngô Bảo Châu gửi đến chúng ta một thông điệp: Người ta không nhất thiết phải đạt được giải Fields, nhưng người ta cần phải có ước mơ vươn tới những đỉnh cao trong cuộc sống và nhất định phải làm những điều gì đó dù là nhỏ nhất để nâng cao đời sống của mình. 2. PHÂN TÍCH Ý KIẾN: a. Không phải ai cũng có khả năng để đạt giải Nobel hay Fiedls. - Nobel và Fiedls là những giải thưởng cao quý, danh giá. Nó thật sự hiếm hoi nên hầu như chỉ những người biết hi sinh hết mình và thật sự xuất chúng mới đạt được. - Bản thân mỗi cá nhân bao giờ cũng có rất nhiều những hạn chế, đặc biệt là về trí tuệ, ý chí, nghị lực…lại bị quy định bởi những hoàn cảnh riêng với đầy những giới hạn, làm cho chúng ta khó có điều kiện vươn lên tới những đỉnh cao lí tưởng. - Câu nói trước hết là cái nhìn thấu đáo, đầy cảm thông với những hạn chế của mỗi cá nhân trong tính hiện thực của c/s. b. Ai cũng có thể sống để cuộc sống của mình có ý nghĩa. Cuộc sống chỉ có ý nghĩa khi chúng ta sống có mục tiêu và biết hành động để đạt được mục tiêu đó. Đồng thời, mục tiêu đó phải góp ích cho xã hội. Để có cuộc sống có ý nghĩa là điều không phải là dễ dàng.Tuy nhiên, cuộc sống có ý nghĩa hay không là do con người chủ động tạo ra, phụ thuộc vào bản thân của con người. Nếu cố gắng, nỗ lực thì sẽ có khả năng đạt được, bắt đầu từ những việc làm nhỏ nhất, không khó khăn như khả năng đạt giải Nobel hay Fields. Lấy dẫn chứng cụ thể trong cuộc sống. 3. BÀN LUẬN:

- Câu nói toát lên những suy nghĩ nhân văn: Đồng cảm với những hạn chế, nhìn thấu đáo mâu thuẫn giữa ước mơ, khát vọng và hoàn cảnh thực của con người, nhưng đồng thời cổ vũ cho con người luôn biết vươn lên sống có ý nghĩa nhất. - Phê phán những người không cố gắng, nỗ lực tạo dựng cuộc sống ý nghĩa. - Bài học nhận thức và hành động:Muốn đạt được bất kì thành công nào chúng ta cũng cần rèn luyện nghị lực, ý chí, quyết tâm hành động…và nhất là không bao giờ được viển vông hoặc chán nản buông xuôi trước hoàn cảnh. - Liên hệ: Bản thân anh (chị) đã làm những để nâng cao ý nghĩa cuộc sống của mình? ĐỀ SỐ 45. THPT HÒN GAI QUẢNG NINH LẦN 1 Suy nghĩ về hiện tượng nhiều bạn trẻ tự tạo cho mình hình ảnh gây sốc (Scandal) để được nổi tiếng? 1 GIẢI THÍCH - Scandal: là để chỉ các sự việc tạo ra cho dư luận ồn ào quan tâm, nhưng phần lớn là dư luận phẫn nộ, các vụ rùm beng bê bối về tất cả các mặt của đời sống như phát ngôn gây sốc, khoe thân phản cảm, … 2 PHÂN TÍCH: a/ Thực trạng và nguyên nhân: -Thực trạng: ngày càng nhiều bạn trẻ tự tạo Scandal để được nổi tiếng. Có thể điểm qua một số cái tên như: bà Tưng, Kenny Sang…. - Nguyên nhân: + Do họ muốn tự khẳng định bản thân và khao khát người khác quan tâm, chú ý; thâm chí mà mưu cầu được nổi tiếng + Sự thiếu hiểu biết, suy nghĩ nông nổi, bồng bột + Công tác giáo dục tư tưởng từ nhà trường, gia đình, xã hội chưa tốt. b/ Hậu quả: - Đi ngược lại với văn hóa văn minh và truyền thống nhân văn của dân tộc. - Ảnh hưởng xấu đến danh dự, uy tín của bản thân và gia đình. - Để lại tác hại lâu dài về nhân cách, phẩm giá. 3 BÀN LUẬN: - Khẳng định tạo hình ảnh gây sốc để nổi tiếng là suy nghĩ lệch lạc, cần thay đổi, loại bỏ. - Rút ra bài học nhận thức và hành động: + Mỗi bạn trẻ cần ý thức về sự nổi tiếng là thực lực của bản thân chứ không phải chiêu trò. Sống phải có lí tưởng, mục đích trong sáng, lành mạnh. + Phụ huynh cần quan tâm hơn đời sống tinh thần, tâm tư tình cảm của con em mình. Nhà trường cần có nhiều hoạt động giáo dục hơn. + Cần có chế tài với mạng xã hội, không để cho những thứ văn hóa Scandal làm vấy bẩn. ống có lí tưởng, mục đích, khẳng định bản thân bằng tài năng thực thụ…

Lưu ý: Bài viết phải đảm bảo bố cục 3 phần, quan điểm nhất quán, lập luận chặt chẽ, lí lẽ rõ ràng, dẫn chứng xác thực. Diễn đạt trôi chảy, đảm bảo đúng ngữ pháp. ĐỀ SỐ 46. THPT NGUYỄN HUỆ YÊN BÁI LẦN 1 Trình bày suy nghĩ về ý kiến “Trẻ em càng được nhận nhiều thì sự biết ơn càng giảm sút. 1 Giải thích ý kiến: - Trẻ em: đối tượng nhỏ tuổi, được pháp luật bảo vệ, được sư quan tâm, ưu đãi lớn của gia đình, nhà trường và xã hội. - "Nhận": được người khác đáp ứng những nhu cầu, đòi hỏi của bản thân về tinh thần, vật chất. - “Sự biết ơn”: cảm kích và muốn được đền đáp cách ứng xử tốt đẹp của người khác với mình. Sự biết ơn thường chỉ xuất hiện khi người nhận hiểu những gì mình được nhận là kết quả của tình yêu thương chứ không phải nghĩa vụ đơn thuần; hiểu những gì mình được nhận là đánh đổi bằng công sức vất vả, mồ hôi nước mắt của người cho chứ không phải dễ dàng, rẻ rúng ... => Câu nói cho thấy sự tỷ lệ nghịch giữa “nhận” và “biết ơn”, đó là nghịch lí có thể xuất hiện khi con người thường xuyên được đáp ứng mọi yêu cầu, đòi hỏi, dù là vô lí nhất. 2. Bàn luận ý kiến: - Nêu những hiện tượng thường gặp trong cuộc sống về cách cư xử “vô ơn” của trẻ em khi được nhận sự quan tâm của người khác. - Lí giải hiện tượng nghịch lí trên: Khi trẻ luôn được thoả mãn, nuông chiều mọi yêu cầu, đòi hỏi, dù là vô lí, các em sẽ coi việc nhận là đặc quyền của mình, đáp ứng là bốn phận đương nhiên của gia đình, xã hội đối với mình; sự thoả mãn vô điều kiện khiến trẻ ngày càng không biết quí trọng những giá trị nhận được, cũng không biết quí trọng công sức và tấm lòng mọi người dành cho mình qua những quan tâm, chăm sóc. - Hậu quả: Từ sự vô ơn, trẻ sẽ ngày càng lười biếng, ích kỉ và vô cảm trong cách hành xử với mọi người xung quanh (dẫn chứng) - Tuy nhiên, trẻ em vẫn luôn cần, luôn phải được nhận tình yêu thương để học cách yêu thương. Vì vậy, người lớn cần “cho” đúng cách và có cách giáo dục hợp lí để trẻ em sống có lòng biết ơn. 3. Bài học nhận thức và hành động cho bản thân: - Biết trân trọng tình yêu thương, sự chăm sóc của gia đình và xã hội dành cho mình. - Hiểu sâu sắc ý nghĩa và mối quan hệ giữa cho và nhận trong cuộc đời để có cách ứng xử có văn hóa với những người xung quanh. ĐỀ SỐ 47. THPT HÀN THUYÊN BẮC NINH LẦN 1 “Tuổi trẻ cần trong sạch từ thể chất đến tinh thần, từ lời nói đến việc làm”. Yêu cầu chung:

- Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh; đòi hỏi thí sinh phải huy động những hiểu biết về đời sống xã hội, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ thái độ và chủ kiến của mình để làm bài. - Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau, nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng; được tự do bày tỏ chủ kiến của mình, nhưng phải có thái độ chân thành, nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội Yêu cầu cụ thể: 1. GIẢI THÍCH Ý KIẾN: “Tuổi trẻ cần trong sạch từ thể chất đến tinh thần, từ lời nói đến việc làm”. - “Tuổi trẻ”: lứa tuổi đang phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần, tuổi năng động, say mê học hỏi và khát khao lý tưởng, song cũng rất dễ chao đảo, dễ bị ảnh hưởng bởi những tư tưởng quá khích, những thú vui không lành mạnh. Tuổi trẻ là thế hệ nối tiếp là chủ nhân tương lai của gia đình, xã hội. - “Trong sạch từ thể chất đến tinh thần, từ lời nói đến việc làm”: Về thể chất phải sống khoa học, lành mạnh, điều độ; Về tinh thần cần siêng năng học tập, rèn luyện, tu dưỡng nâng cao kiến thức, nhận thức, làm chủ suy nghĩ, hành vi. Lời khuyên nhấn mạnh đến tính thống nhất, cân bằng trong quá trình phát triển, lớn lên theo thời gian của mỗi con người 2. BÀN LUẬN - Thí sinh cần làm rõ lời khuyên trên có ý nghĩa như thế nào: Tuổi trẻ năng động, sáng tạo khao khát lý tưởng nhưng dễ bị chao đảo, dễ bị ảnh hưởng tiêu cực nên cần thiết phải trong sạch từ thể chất đến tinh thần, từ lời nói đến việc làm. Nếu không trong sạch từ thể chất đến tinh thần, từ lời nói đến việc làm sẽ dễ dàng rơi vào mâu thuẫn lớn dẫn đến những kết quả tồi tệ. - Thí sinh có thể có những kiến giải khác nhau, nhưng dù trình bày thế nào cũng phải có lý lẽ xác đáng, có thái độ bàn luận nghiêm túc. 3. BÀY TỎ QUAN ĐIỂM CỦA BẢN THÂN - Từ nhận thức và trải nghiệm riêng thí sinh bày tỏ quan điểm của mình về những yêu cầu đối với tuổi trẻ, về sự cần thiết phải giữ được sự cân bằng, trong sạch tù thể chất đên tinh thần. - Đánh giá cao khi thí sinh làm rõ được vai trò, tác dụng, hệ quả của sự cân bằng và mất cân bằng giữa thể chất và tinh thần, giữa lời nói và việc làm. ĐỀ SỐ 48. NGÔ GIA TỰ BẮC NINH LẦN 1 Suy nghĩ về lòng yêu nước và trách nhiệm của thế hệ trẻ đặt ra trong 4 câu thơ Yêu cầu chung: - Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh; đòi hỏi thí sinh phải có kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ thái độ và chủ kiến của mình để làm bài.

- Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau, nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng; được tự do bày tỏ chủ kiến của mình, nhưng phải có thái độ chân thành, nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội Yêu cầu cụ thể: - Giới thiệu khái quát về tác giả và đoạn thơ + Nguyễn Khoa Điềm là một trong những nhà thơ tiêu biểu của thơ ca thời kì chống Mĩ cứu nước. + Đoạn thơ trích trong "Đất nước" - thuộc chương V của trường ca "Mặt đường khát vọng" - một sáng tác tiêu biểu của Nguyễn Khoa Điềm, bộc lộ tư tưởng mới mẻ, ý thức trách nhiệm của tuổi trẻ với đất nước, non sông. 1. - Phân tích ngắn gọn đoạn thơ, chỉ ra vấn đề cần nghị luận: Qua đoạn thơ, Nguyễn Khoa Điềm thể hiện một quan niệm đúng đắn về Đất Nước – sự gắn bó máu thịt giữa mỗi cá nhân và Đất Nước, thể hiện tinh thần yêu nước, sẵn sàng cống hiến cho đất nước và ý thức rõ ràng về trách nhiệm của mình và thế hệ mình trước vận mệnh của dân tộc. Tư tưởng ấy phù hợp với mọi hoàn cảnh, mọi thời đại. 2. - Bàn luận về vấn đề: Tư tưởng ấy hoàn toàn đúng đắn và phù hợp với mọi hoàn cảnh, mọi thời đại, bởi mỗi cá nhân, mỗi thế hệ là một mắt xích quan trọng trong cuộc chạy tiếp sức vĩnh cửu giữa các thế hệ để làm nên truyền thống dân tộc. Đặc biệt là thanh niên. Thanh niên chính là hiện tại và tương lai của đất nước. - Bài học nhận thức và hành động: + Mỗi thanh niên phải hun đúc trong mình lòng yêu nước, có trách nhiệm tự nguyện gánh vác những công việc chung của đất nước + Ra sức học tập, trau dồi tri thức, bắt kịp yêu cầu của thời đại, rèn luyện bản lĩnh vững vàng về tư tưởng, rèn luyện sức khỏe… để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc + Sẵn sàng lên đường tham gia chiến đấu bảo vệ Tổ quốc khi Tổ quốc cần. -Liên hệ bản thân ĐỀ SỐ 49. QUÌ CHÂU BẮC GIANG LẦN 1 Trình bày những suy nghĩ về câu nói “ Đừng tự đánh bóng tên tuổi của mình mà hãy tạo lập giá trị đích thực của bản thân” Học sinh có thể trình bày nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý chính sau: 1. GIẢI THÍCH - Đánh bóng tên tuổi: là việc tạo ra những sự việc khiến cho dư luận ồn ào quan tâm, làm cho mình được chú ý bởi vẻ bên ngoài; có khi là dư luận phẫn nộ, khi là sự tán tụng, ngưỡng mộ,... Nhiều người tự đánh bóng tên tuổi ngoài hướng tới sự nổi tiếng còn nhằm trục lợi cá nhân. - Giá trị đích thực: là những giá trị bên trong, được đo bằng thực lực, bằng nhân cách của con người chứ không phải bằng những thứ bên ngoài.

-> Ý nghĩa cả câu: Khuyên con người không nên quan tâm đến những gì hào nhoáng, hữu danh vô thực mà cần chú trọng vào giá trị đích thực, khẳng định năng lực thực thụ của bản thân. 2. PHÂN TÍCH: - Ngày càng nhiều bạn trẻ tự đánh bóng tên tuổi để được nổi tiếng, để được người khác quan tâm, bất kể là bằng cách nào do muốn tự khẳng định bản thân và khao khát người khác quan tâm, chú ý. Ví dụ: dùng phát ngôn gây "sốc", ảnh "nóng", khoe khoang vật chất,... - Sự việc đó để lại nhiều hậu quả: + Đi ngược lại với văn hóa văn minh và truyền thống nhân văn của dân tộc. + Ảnh hưởng xấu đến danh dự, uy tín của bản thân và gia đình. + Để lại tác hại lâu dài về nhân cách, phẩm giá. - Mỗi người, đặc biệt là giới trẻ cần nhận biết và phát huy năng lực, thế mạnh của bản thân bên cạnh việc trau dồi nhân cách, phẩm chất đạo đức để được người khác ghi nhận. Sự quan tâm, chú ý chỉ lâu bền và có giá trị khi nó xuất phát từ giá trị đích thực. 3. BÀN LUẬN - Khẳng định ý kiến đề bài đưa ra là hoàn toàn đúng đắn, đề xuất một lối sống lành mạnh, tích cực. - Rút ra bài học nhận thức và hành động: + Mỗi bạn trẻ cần ý thức về sự nổi tiếng là thực lực của bản thân chứ không phải chiêu trò. Sống có lí tưởng, mục đích, khẳng định bản thân bằng tài năng thực thụ… + Phụ huynh cần quan tâm hơn đời sống tinh thần, tâm tư tình cảm của con em mình. Nhà trường cần có nhiều hoạt động giáo dục hơn. + Cần có chế tài với mạng xã hội, không để cho những thứ văn hóa Scandal làm vấy bẩn. ĐỀ SỐ 50. THPT HOÀNG HOA THÁM LẦN 2 Trình bày suy nghĩ về vụ “Nhân bản kết quả xét nghiệm” ở Hà Nội a Nhận thức về sự việc: - Xét nghiệm và kết quả xét nghiệm là yếu tố quan trọng và quyết định tới việc chẩn đoán của các bác sĩ. - Sự việc trên cho thấy: + Mức độ vi phạm rất nghiêm trọng; + Việc vi phạm diễn ra trong thời gian dài; + Hành vi vi phạm mang tính hệ thống và có tổ chức. b Bàn bạc về sự việc: - Việc làm trên là hành vi trục lợi trên thân xác và danh nghĩa bệnh nhân, là hành vi vô nhân đạo rất đáng bị pháp luật nghiêm trị, xã hội lên án. - Hành vi trên đã đi ngược lại y đức của người thầy thuốc: "lương y như từ mẫu."

- Sự việc trên cho thấy sự tha hóa đang ở mức báo động trong một bộ phận những người thầy thuốc. - Tuy nhiên, đây chỉ là hiện tượng con sâu làm rầu nồi canh, bởi trên đất nước này vẫn còn biết bao nhiêu bác sĩ, lương y ngày đêm tận tình cứu chữa bệnh nhân… c Bài học về nhận thức và hành động: - Lên án hành vi nhân bản kết quả xét nghiệm để trục lợi. - Có ý thức ngăn ngừa và đấu tranh chống lại mọi hành vi xấu trong ngành y cũng như những ngành nghề khác. Lưu ý: Thí sinh có thể trình bày theo những cách khác nhau song cần phải đảm bảo những ý chính như trên. Bài làm phải đảm bảo bố cục 3 phần, trình bày sạch sẽ, khoa học, không mặc lỗi diễn dạt, thái độ rõ ràng, nhất quán. ĐỀ SỐ 51. NGHĨA HƯNG B NAM ĐỊNH Suy nghĩ về vụ “hôi bia” ở Đồng Nai: Học sinh có thể trình bày theo những cách khác nhau nhưng cần làm rõ các ý: 1 GIỚI THIỆU VẤN ĐỀ: - Câu chuyện vụ “hôi bia” ở Đồng Nai là tiếng chuông cảnh báo về "căn bệnh" vô cảm trong xã hội hiện nay. GIẢI THÍCH, PHÂN TÍCH, CHỨNG MINH: - Vô cảm là thái độ dửng dưng, thờ ơ, lạnh nhạt của con ngượ trước những vấn đề, sự việc xảy ra xung quanh mình, nhất là khi người khác gặp khó khăn cần sự giúp đỡ. Thực tế cho thấy, vô cảm đã trở thành một "căn bệnh" đang diễn ra phổ biến trong xã hội hiện đại. - Vụ "hôi bia" ở Đồng Nai là một minh chứng rõ ràng: Trong mẩu tin trên, sự vô cảm đến từ những người dân đi đường, không những không giúp đỡ anh Hậu mà còn "hôi của" tức là tranh thủ sự khốn khó của người khác để trục lợi cho mình. Ngoài ra có thể kể đến sự việc em bé 3 tuổi bị ô tô cán giữa đường nhưng không ai quan tâm, vợ chồng thai phụ bị tai nạn nhưng không ai giúp đỡ… - Nguyên nhân: + Khách quan: Lối sống nhanh, sống gấp, con người chỉ quan tâm đến những lợi ích trước mắt, những giá trị vật chất mà quên đi tình người – giá trị bền vững và là cốt lõi để duy trì xã hội. + Chủ quan: Do ý thức của bản thân mỗi người. - Sự vô cảm đem đến những hậu quả vô cùng nghiêm trọng: con người xa cách nhau hơn, xã hội không có nền tảng để phát triển… 3 BÀN LUẬN: - Khẳng định “vô cảm” là thái độ sống cần lên án. - Ngợi ca những mạnh thường quân, những tấm gương giúp đỡ người khác.

- Bài học nhận thức và hành động: Con người cần sống chậm lại, nghĩ khác đi, yêu thương nhiều hơn. Chỉ khi mình quan tâm người khác thì mới nhận lại được sự quan tâm từ họ. ĐỀ SỐ 52. THPT NGUYỄN TRUNG TRỰC LẦN 2 Suy nghĩ về ý kiến “Ý nghĩa thực sự của cuộc sống là ở chỗ dám hành động”? Học sinh có thể trình bày theo những cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý chính sau: 1 GIẢI THÍCH VẪN ĐỀ: - "Hành động" : quá trình thực hiện, biến ước mơ, ý tưởng, dự định thành thực tiễn, đem lại kết quả nhất định. => “Ý nghĩa thực sự của cuộc sống là ở chỗ dám hành động”: Khuyên con người phải dám làm, dám hành động để cuộc sống có ý nghĩa thực sự. 2 PHÂN TÍCH, CHỨNG MINH: - “Dám hành động” giúp con người tự tin, tự chủ trong cuộc sống. - Chỉ khi bắt tay vào hành động thì con người mới biết được khả năng của mình, từ đó biết phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu; mới đạt được những điều mình mong muốn. - "Dám hành động" con người mới có thể đóng góp cho xã hội những điều tốt đẹp. - Nếu chỉ mơ ước viển vông mà không dám hành động thì không bao giờ gặt hái được thành công, cuộc sống trở nên mờ nhạt, vô vị. Dẫn chứng: Những tấm gương dám nghĩ, dám làm và đã khẳng định được bản thân 3 BÌNH LUẬN, MỞ RỘNG: - Khẳng định ý kiến của K.Marx là phương châm sống tích cực, đúng đắn nhưng phải gắn liền với những hành động tốt đẹp. - Phê phán những con người tự ti trong cuộc sống, những hành động xấu hoặc nhằm mục đích xấu. - Rút ra bài học nhận thức và hành động: mỗi người cần phải dám nghĩ dám làm để cuộc sống của mình thực sự có ý nghĩa. ĐỀ SỐ 53. CHUYÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM LÂN 5 Nếu bạn sinh ra trong nghèo khó đó không phải là lỗi của bạn, nhưng nếu nạn chết trong nghèo khó đó mới chính là nỗi của bạn. (Bill Gate) 1. Giải thích ý kiến: - "Nếu bạn sinh ra trong nghèo khó đó không phải là lỗi của bạn": bởi con người không thể lựa chọn người sinh ra mình, không thể lựa chọn cho mình gia đình giàu có hay nghèo khổ. - "Nhưng nếu bạn chết trong nghèo khó đó mới chính là lỗi của bạn": Bởi mỗi người đều có quyền và có thể làm chủ cuộc sống của mình, tự quyết định cuộc đời mình.

=> Câu nói có hai vế, trọng tâm nội dung biểu đạt nằm ở vế sau. Tỷ phú nổi tiếng người Mỹ Bill Gate đặt ra một giả định để từ đó đưa ra quan điểm của mình: Con người phải làm chủ vận mệnh của bản thân. 2. Phân tích, bình luận vấn đề: - Chúng ta có thể xuất thân nghèo khó. Có người coi đó là lí do để ý lại, dựa vào đó để bao biện cho sự lười biếng, trì trệ của bản thân. Có người lại coi đó là động lực để vươn lên, cải thiện cuộc sống. Như vậy, lựa chọn thái độ sống như thế nào là ở mỗi người. - Người ta nói rằng: “kiếm tiền là chuyện của tài năng…”. Con người có thể kiếm ra đồng tiền bằng sức lao động chân chính (lao động chân tay và lao động trí óc), bằng sự cần cù, nhẫn lại, bằng quyết tâm làm giàu và những nỗ lực không ngừng nghỉ……Để không rơi vào tình cảnh nghèo khó, người ta còn phải biết sử dụng đồng tiền phù hợp, biết tiết kiệm…tích cóp… - Tóm lại, nếu bạn để mình chết đi trong nghèo khó nghĩa là bạn hoặc đã không chăm chỉ cần cù làm lụng, phát huy năng lực của mình, hoặc đã thiếu kiên nhẫn, ý chí vươn lên, hoặc đã sử dụng đồng tiền không đúng cách……tất cả những điều đó đều khiến bạn trở thành người đáng trách, có lỗi với chính cuộc đời mình. Dẫn chứng: Rất nhiều người xuất thân nghèo khó đã trở nên giàu có hay ít nhất cũng có một cuộc sống ổn thỏa khi họ chăm chỉ làm lụng, quyết tâm thay đổi cuộc đời. Tác giả câu nói này là một trong những tỷ phú giàu nhất thế giới. Bản thân thành công của ông là một tấm gương, một bài học cho bất kì ai muốn và quyết tâm không chịu để mình “chết trong nghèo khó”. - Tất nhiên, trong cuộc sống có những người “chế trong nghèo khó” nhưng không hoàn toàn do lỗi của họ (Rủi ro, thien tai, tai nạn, cướp bóc, chiến tranh, bệnh tật…..)…Những con người như thế cần được đồng tâm chia sẻ. 3. Bài học nhận thức và hành động: - Không phải ai cũng được sinh ra trong một gia đình có điều kiện kinh tế tốt. Không sao, điều đó không nói nên điều gì về con người của bạn. Vì bạn chính là người sẽ làm nên cuộc đời mình nên người đời chỉ đánh giá bạn qua việc bạn có để mình “chết đi trong nghèo khó” không. - Câu nói có ý nghĩa khích lệ động viên rất lớn đối với tất cả mọi người, đặc biệt là những người xuất thân nghèo khó. Làm giàu là một khát vọng chính đáng và không phải là điều viển vông. Điều quan trọng là bạn phải có đủ ý chí, quyết tâm và ý thức về việc tìm ra cách nào đúng nhất, phù hợp nhất để kiếm tiền với bản thân mình. ĐỀ SỐ 54. THPT YÊN DŨNG BẮC GIANG “Tự học là chìa khóa mở cánh cửa thành công còn lười biếng là nguyên nhân đầu tiên của mọi thất bại” Yêu cầu chung:

- Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh; đòi hỏi thí sinh phải huy động những hiểu biết về đời sống xã hội, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ thái độ và chủ kiến của mình để làm bài. - Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau, nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng; được tự do bày tỏ chủ kiến của mình, nhưng phải có thái độ chân thành, nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội Yêu cầu cụ thể: 1. GIẢI THÍCH Ý KIẾN: “Tự học”:\ là quá trình tìm tòi, khám phá, tích lũy kiến thức của bản thân trên tinh thần tự giác, không phụ thuộc vào ai, không cần ai nhắc nhở. “Thành công”: là những thành quả con người đạt được nhờ những nỗ lực, cố gắng của mình “Lười biếng”: là trạng thái của sự không hoạt động và sự kháng cự nội tâm để rồi không cố gắng, không hành động. “Thất bại”: con người không đạt được những điều mình mong muốn, những mục tiêu đã đề ra. => Ý nghĩa cả câu: Vai trò to lớn của việc tự học và hậu quả của việc lười biếng. 2. BÀN LUẬN VẤN ĐỀ: Ý kiến trên hoàn toàn đúng đắn, có ý nghĩa giáo dục sâu sắc: VẾ 1: “Tự học là chìa khóa mở cánh cửa thành công” Tự học là việc vô cùng quan trọng, cần có ở mỗi người, nó có vai trò to lớn: + Giúp con người tiếp thu kiến thức một cách thoải mái, hiệu quả. + Không chỉ tích lũy được kiến thức mà còn có thể biến nó thành kiến thức của mình, tự tin trong học tập, công việc. Là con đường ngắn nhất để gặt hái thành công. VẾ 2: “Lười biếng là nguyên nhân đầu tiên của mọi thất bại” - Là thói quen xấu, gây ra nhiều hậu quả: + Gây ra vô vàn khó khăn trong đời sống + Không mang lại kết quả tốt trong học tập, công việc, từ đó sinh ra tâm lí chán nản + Mắc các tính xấu khác bởi “nhàn cư vi bất thiện” + Gây ra các tệ nạn xã hội… [Lấy dẫn chứng cụ thể từ thực tế để chứng minh] 3. BÀI HỌC NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG: - Cần biến việc tự học thành 1 thói quen, tự giác; nói không với lười biếng, ỉ lại trong học tập và lao động. - Phê phán những kẻ lười biếng, chỉ biết hưởng thụ, "há miệng chờ sung" 4 LIÊN HỆ BẢN THÂN ĐỀ SỐ 55. THPT VĨNH BẢO HẢI PHÒNG LẦN 1

Lựa chọn lối sống nào? - “Đứng thẳng vươn cao trong cuộc đời và cúi xuống giúp đỡ người khác” Đây là đề bài mở nên thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng, được tự do bày tỏ chủ kiến của mình nhưng phải có thái độ chân thành nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội. 2.1. Giải thích: - Đứng thẳng: Sống đàng hoàng, vững chãi; vươn cao: sống tốt đep, cao quý. - Cúi xuống giúp đỡ người khác: Chỉ hành động đầy ý nghĩa, là một ẩn dụ về tấm lòng hào hiệp, độ lượng, nhân ái. -> Cả 2 đều là lối sống ý nghĩa, tích cực. 2.2 Bàn luận: - Tư thế của con người trong cuộc sống phụ thuộc vào thái độ, tấm lòng của họ: để sống hiên ngang, đẹp đẽ, mỗi người cần giúp người khác cũng đứng thẳng, vươn cao như mình. Sự yêu thương, chia sẻ, đồng cảm và cách đối xử với mọi người xung quanh là thước đo giá trị mỗi người. - Cúi xuống, nâng đỡ những người gặp khó khăn, ta trở thành chỗ dựa của người khác và nhận được sự bình yên, thanh thản trong tâm hồn mình. Từ đó, ta sẽ trở nên mạnh mẽ và cao quý hơn. - Nâng đỡ người khác không đồng nghĩa với thương hại, ban ơn; làm thay, làm hộ, tước đi khả năng tự đứng vững trên đôi chân mình của họ. Điều quan trọng không phải làm chỗ dựa cho người khác mà là làm cho chỗ dựa ấy trở nên không cần thiết. - Phê phán những kẻ chỉ biết đến lợi ích của bản thân, không quan tâm, sẻ chia, giúp đỡ những người xung quanh cũng như những kẻ luôn chờ người khác nâng mình lên thay vì tự thân vận động. Học sinh lấy dẫn chứng thực tế để chứng minh và khẳng định vấn đề. 2.3 Bày tỏ sự lựa chọn của bản thân: Học sinh có thể chọn cách 1 hay cách 2 hay kết hợp cả 2 cách? Song cần trình bày các ý sau khi lựa chọn lối sống: - Biểu hiện của lối sống. - Ý nghĩa của lối sống. - Cách vận dụng lối sống cho phù hợp. ĐỀ SỐ 56. THPT LƯƠNG TÀI BẮC NINH LẦN 1 Ý kiến của anh/ chị về câu nói “Dòng suối đổ vào sông, sông đổ vào đại trường giang Von-ga, con sông Von-ga đi ra biển. Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở thành lòng yêu Tổ Quốc”. Học sinh có thể trình bày nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo những ý chính sau đây: 1. GIẢI THÍCH Ý KIẾN:

- Lòng yêu Tổ quốc vốn là một khái niệm trừu tượng; là tình cảm thiêng liêng của con người, thể hiện thái độ, trách nhiệm của mỗi công dân với đất nước. - Bằng các hình ảnh cụ thể, sinh động và hấp dẫn, nhà văn I-li-a Ê-ren-bua đã diễn tả thành công cội nguồn – bản chất của lòng yêu nước - chính là tình yêu nhà, yêu làng xóm, quê hương. 2. PHÂN TÍCH, CHỨNG MINH: - Bất cứ ai cũng đều ra đời và trưởng thành trong một môi trường rất cụ thể: gia đình, làng xóm…Đó là những con người, những cảnh vật gắn bó khăng khít, máu thịt và cũng là những thành tố làm nên đất nước. - Nếu không có tình cảm sâu sắc, thiết tha đối với những điều nhỏ bé, gần gũi với mình thì không thể nào có tình cảm đối với dân tộc rộng lớn được. 3. BÌNH LUẬN, MỞ RỘNG: * Khẳng định: Yêu nước không chỉ là bổn phận của công dân mà còn là tình cảm cao quý, thiêng liêng. * Phê phán những con người sống ích kỉ, vụ lợi, chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân, không có lòng yêu đất nước. * Rút ra bài học nhận thức và hành động: - Về nhận thức: Mỗi con người cần ý thức được bổn phận, trách nhiệm của mình với Tổ quốc và bồi dưỡng tình yêu đất nước. Cụ thể: + Thấu hiểu điều kiện, hoàn cảnh đất nước hiện nay để xác định trách nhiệm của bản thân mình. + Tự hào về truyền thống anh hùng của dân tộc, vững tin vào sự quyết tâm đổi mới của Đảng để dân giàu nước mạnh. + Lòng yêu nước không chỉ là sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ nền độc lập, chủ quyền của dân tộc mà còn gắn liền với việc xây dựng đất nước giàu mạnh, xã hội công bằng, văn minh, tiến bộ. -Về hành động: + Sống vì mọi người, yêu thương những người thân xung quanh mình bằng thái độ cụ thể là chăm sóc, giúp đỡ, vâng lời, lễ phép,… + Chăm chỉ học tập, chăm chỉ lao động, tu dưỡng rèn luyện mình, tích cực tham gia mọi hoạt động xã hội, công ích do nhà nước và địa phương. + Gìn giữ tài sản, bí mật quốc gia,… ĐỀ SỐ 57. THPT ĐỒNG ĐẬU VĨNH PHÚC “Trong mấy năm trở lại đây có xảy ra thực trạng học sinh lười và chán học môn Lịch sử nên dẫn đến điểm kém trong các kì thi Quốc gia”. 1. Đặt vấn đề: - Lịch sử là bộ môn có vai trò vô cùng quan trọng trong hệ thống giáo dục của bất kỳ quốc gia nào, không chỉ riêng Việt Nam. Nó không chỉ giúp người học nắm được quá trình ra

đời, phát triển, công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước mà còn khơi dậy ở họ niềm tự hào và ý thức trách nhiệm đối với đất nước. - Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tình trạng chán học Lịch sử ở học sinh các cấp ngày càng phổ biến và đã ở mức báo động. 2. Giải quyết vấn đề: 2.1. Thực trạng: - Tình trạng học sinh lười và chán học môn Lịch sử dẫn đến điểm kém trong các kì thi Quốc gia diễn ra ngày càng phổ biến, đặc biệt là trong những năm gần đây. - Dẫn chứng: Trong kì thi tốt nghiệp THPT 2014 Trường THPT Lương Thế Vinh (0% chọn lịch sử); Trường THPT Cầu Giấy (1.7%); Trường THPT Hồ Tùng Mậu (chỉ có 1 em chọn lịch sử)… Đây cũng là bức tranh chung u ám của nhiều trường trên toàn quốc. 2.2. Nguyên nhân: - Học sinh chưa nhận thức đúng đắn vai trò, tầm quan trọng của môn Lịch sử nên có thái độ coi nhẹ, thờ ơ với bộ môn. - Nguyên nhân từ bản thân môn học: + Học và thi các môn tự nhiên khả năng được điểm cao hơn các môn xã hội nói chung, lịch sử nói riêng. + Thi đại học môn Lịch sử ít có cơ hôi chọn trường, chọn ngành hơn. - Sự lên ngôi của các ngành kinh tế, kỹ thuật và công nghệ ở bậc đại học trong những năm qua góp phần làm hạ thấp vai trò của môn lịch sử nói riêng và các môn khoa học xã hội và nhân văn nói chung. - Nội dung lịch sử hiện nay còn khô khan, khó tiếp thu, thiếu sự cập nhật và thiếu thực tiễn khiến người học có tâm lý chán nản. Người học ngại học, không dám học, thường kết quả kiểm tra kém. - Phương pháp dạy chưa hợp lý: Được giảng dạy với phương pháp cũ: “thầy đọc trò ghi, học thuộc lòng”, phải nhớ nhiều sự kện, ngày tháng… khiến học sinh không hứng thú học. 2.3. Hậu quả: - Điểm kém trong các kì thi. - Không hiểu biết về lịch sử truyền thống, cội nguồn của dân tộc. Kéo theo đó những đạo lí như “uống nước nhớ nguồn” và những nét đẹp văn hóa truyền thống cũng dần bị mai một… 2.4. Giải pháp: - Nâng cao nhận thức cho học sinh về tầm quan trọng của môn Lịch sử, tránh lối suy nghĩ đây là môn phụ, tránh tư tưởng coi nhẹ, học lệch. - Đối mới phương pháp dạy và học để học sinh có hứng thú, dễ dàng tiếp thu kiến thức. - Tổ chức nhiều các cuộc thi tìm hiểu Lịch sử, có hình thức biểu dương, khen thưởng đối với những học sinh học tập tốt và đạt giải cao trong các kì thi môn Lịch sử…

3. Kết thúc vấn đề: - Rút ra bài học nhận thức và hành động: Cẩn coi trọng, tích cực, chăm chỉ học tập, mở rộng và bồi dưỡng kiến thức Lịch sử. - Liên hệ bản thân. ĐỀ SỐ 58. TRẦN QUỐC TUẤN QUẢNG NGÃI LẦN 2 Những câu trả lời của hoàng tử gợi cho anh (chị) suy nghĩ gì? Yêu cầu chung - Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh, đòi hỏi thí sinh phải huy động những hiểu biết về tư tưởng đạo lí, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ thái độ và chủ kiến của mình để làm bài. - Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng, được tự do bày tỏ chủ kiến của mình nhưng phải có thái độ chân thành nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội. Yêu cầu cụ thể 1 GIẢI THÍCH Ý KIẾN - Đất vững chãi và trời cao lớn. - So sánh hai hình ảnh ấy với công cha, nghĩa mẹ, câu nói của hoàng tử muốn nói tới công ơn vĩ đại của mẹ cha và bày tỏ thái độ tôn kính, lòng biết ơn sâu sắc đối với cha mẹ. - Câu chuyện muốn khuyên mỗi người con phải luôn tôn kính, trân trọng, biết ơn đấng sinh thành của mình. 2 BÀN LUẬN Ý KIẾN: - Biểu hiện của công cha nghĩa mẹ: + Công cha nghĩa mẹ to lớn vô cùng. Không có cha mẹ thì sẽ không có chúng ta. + Công sinh thành đã lớn, công dưỡng dục càng lớn hơn. Khi con trưởng thành dần lên, cha uốn nắn con từ lời ăn tiếng nói, từ cách đối nhân xử thế. Cha mẹ bao giờ cũng sẵn lòng dành cho con cái những điều quý giá, tốt đẹp nhất và luôn mong con được hạnh phúc. + Cha mẹ là chỗ dựa vững chắc cho con bước vào đời, là cây cao bóng cả che mát đời con. Cha mẹ là nguồn động viên to lớn, nguồn sức mạnh diệu kì cho con thực hiện những ước mơ hoài bão của mình và cũng là bến bờ bình yên nhất cho con sau mỗi vấp ngã, thất bại trên đường đời. - Hiếu thảo với cha mẹ là đạo lý làm người, là nền tảng của đạo đức. => Khẳng định đạo lý đúng đắn trong lời nói của hoàng tử. Lời nói đó hoàn toàn đúng trong mọi hoàn cảnh, mọi thời đại. - Thời đại hiện nay vẫn còn một thực tại đau lòng: vẫn còn nhiều người xem nhẹ chữ hiếu: Vẫn còn những người con vô ơn, bất hiếu, ngược đãi mẹ cha; không nghe lời cha mẹ, không phụng dưỡng cha mẹ tuổi già, gây đau lòng, bất hạnh cho cha mẹ... Cũng có những người không nhận thức đúng về việc hiếu, như chỉ cung cấp tiền bạc, vật chất mà không biết yêu thương, chăm sóc cha mẹ...

=> Đó là những biểu hiện của người vô đạo đức, vô ơn, bạc nghĩa, không có lương tâm. Những biểu hiện đó gây ảnh hưởng, làm băng hoại đạo lý và đáng phải lên án. 3 BÀI HỌC NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG: - Nhân thức: + Thấu hiểu tấm lòng và những nỗi gian truân cũng như sự hi sinh cao cả của đấng sinh thành. + Cần trân trọng, biết ơn những điều tốt đẹp mà cha mẹ đã dành cho chúng ta. + Gia đình là tế bào của xã hội. Quan hệ giữa cha mẹ, con cái trong gia đình tốt đẹp sẽ góp phần xây dựng, bảo vệ kỷ cương, đạo lý xã hội. - Hành động: + Không ngừng tu dưỡng, rèn luyện, hoàn thiện bản thân và học tập thật tốt để cha mẹ an lòng. + Có hiếu với cha mẹ qua thái độ, lời nói và việc làm cụ thể: biết sẻ chia những nỗi vất vả của cha mẹ, chăm sóc phụng dưỡng cha mẹ khi tuổi già sức yếu... - Liên hệ bản thân. ĐỀ SỐ 59. THPT LÊ QUÍ ĐÔN ĐỐNG ĐA HÀ NỘI LẦN 1 1. NHẬN THỨC VỀ HIỆN TƯỢNG ĐƯỢC NÊU TRONG ĐOẠN VĂN TRÍCH TỪ "MỘT NGƯỜI HÀ NỘI" - NGUYỄN KHẢI: - Các sự việc: + Nhân vật "tôi" đang đi xe trên đường, rất chậm rãi, bỗng bị một người trẻ tuổi hơn đâm xe phải. "Tôi" không những không được nhận lời xin lỗi mà còn bị chửi mắng lại. + Lần khác, khi "tôi" hỏi đường đều nhận được thái độ thiếu thiện chí, thiện cảm của những người đi đường, người trả lời, người không, cứ giương mắt nhìn anh như nhìn con thú lạ hoặc kẻ nói sõng, hất cằm. - Phân tích sự việc: Thái độ của những người đi đường: thờ ơ, lạnh nhạt, dửng dưng, thậm chí tỏ ra khó chịu, phiền hà, khinh khỉnh khi người khác cần giúp đỡ; có lỗi, đâm xe vào người khác không xin lỗi lại cáu kỉnh, đổ lỗi cho người khác vì đi chậm, khiến họ đâm phải và vì "tôi" làm mất thời gian của họ?! Tất cả đều tỏ ra bận rộn, khó cảm thông, giúp đỡ người khác. =>Cách ứng xử không đúng với chuẩn mực, bị chi phối bởi lối sống mới 2. BÀN LUẬN VỀ Ý KIẾN: a Giải thích ý kiến - "Người văn minh": chỉ người có suy nghĩ, tầm nhìn, nhận thức tiến bộ, cư xử lịch sự, có văn hóa, đáng trân trọng. - Ý kiến có 2 vế: + Về 1: Phủ nhận các thái độ "mặt lạnh", hành vi "phớt tính, thờ ờ", "chỉ lắc, gật hoặc chỉ tay để thể hiện là người của thời đại công nghiệp, khẩn trương và tốc độ".

+ Vế 2: Đưa ra cách ứng xử có văn hóa "quan tâm, ân cần, nhã nhặn trong giao tiếp, ứng xử...". b Bàn luận về ý kiến: - Giao tiếp là một nhu cầu tất yếu của con người nhằm trao đổi thông tin, ý nghĩ, tình cảm. Đồng thời, thông qua giao tiếp, mỗi con người tự bộc lộ chính mình và có thể hiểu phần nào tính cách của người khác. - "Khuôn mặt lạnh", "phớt tính", "thờ ơ'", "lắc", "gật", "chỉ tay" là những thái độ, hành động bên ngoài, cố tạo ra cho mình một vị thế, một đẳng cấp khác, hơn người. (do bị ảnh hưởng bởi lối sống nhanh, sống gấp, những trào lưu bê ngoài tràn vào...) Thực chất những cử chỉ, hành động đó chỉ làm cho người khác trở nên xa cách, không có thiện cảm với mình -> Đáng phê phán, loại trừ. - "Quan tâm", "niềm nở", "ân cần", "nhã nhặn" là thái độ chân thành, xuất phát từ tấm lòng mỗi con người, là cách hành xử đẹp. Cần đối xử với người ngoài như với chính những người thân ruột thịt trong gia đình mình. Thái độ ấy giúp con người với con người gần nhau hơn, các mối quan hệ trở nên tốt đẹp, từ đó hình thành lối sống văn minh một cách bản năng, như lẽ tự nhiên chứ không cần gượng ép -> Đáng ngợi ca. 3. BÀI HỌC NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG: - Cần tạo lập cho mình thói quen ứng xử đúng chuẩn mực, văn minh, gìn giữ những nét đẹp truyền thống trong giao tiếp, tránh để bị những yếu tố xung quanh tác động, làm mai một. - Sẵn sàng giúp đỡ mọi người với thái độ chân thành, vui vẻ... ĐỀ SỐ 60. THPT HỒNG LĨNH HÀ TĨNH LẦN 1 “Học tập là hạt giống của kiến thức, kiến thức là hạt giống của hạnh phúc”. Học sinh có thể trình bày theo những cách khác nhau song cần đảm bảo những ý chính sau: 1. GIẢI THÍCH Ý KIẾN: - Vế 1: + Học tập là quá trình khám phá, tích lũy tri thức về thế giới xung quanh và mọi lĩnh vực trong đời sống của con người. + Hạt giống: là những hạt tốt được chọn lọc, ươm mầm tạo ra cây mới, tạo ra mùa màng tiếp sau. => Học tập là hạt giống của kiến thức: khẳng định ý nghĩa của việc học - chỉ có con đường học hành mới giúp chúng ta có vốn hiểu biết sâu rộng về mọi mặt của đời sống. - Vế 2: + Hạnh phúc: là sự thăng hoa của cảm xúc khi con người đạt được những điều mình mong muốn, mơ ước. + Kiến thức là hạt giống của hạnh phúc : Nhấn mạnh vai trò có tri thức trong cuộc sống của con người, khẳng đinh có tri thức con người sẽ có thêm nhiều hạnh phúc.

2. BÌNH LUẬN Ý KIẾN: Câu danh ngôn trên đưa ra một quan điểm đúng đắn, khẳng định tầm quan trọng của việc học tập. a. Học tập là hạt giống của kiến thức: - Kiến thức không phải tự nhiên mà có. Đó là kết quả của quá trình khám phá, tích lũy hiểu biết của nhân loại, của cộng đồng, của nhiều thế hệ bằng những phương pháp, phương tiện cụ thể. - Quá trình học tập cũng như gieo hạt giống cho trí não và tâm hồn, phải được chọn lọc và chăm sóc tỉ mỉ: + Nếu hạt giống tốt - việc học tập tốt, có định hướng đúng đắn, hiệu quả thì con người sẽ thu được điều hay lẽ phải. + Nếu hạt giống xấu - hướng học tập lệch lạc, không hiệu quả, con người sẽ không lĩnh hội được những kiến thức có ích cho công việc, cuộc sống. [Lấy dẫn chứng minh họa] b. Kiến thức là hạt giống của hạnh phúc: - Chỉ trên nền tảng một kiến thức đầy đủ con người mới vượt qua được những khó khăn, thử thách trong cuộc sống, gặt hái được thành công, trở thành người có ích, có tương lai hạnh phúc. - Trong đời sống, ta gặp không ít những tấm gương đổi đời nhờ kiến thức. 3. BÀI HỌC NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG: - Học tập là con đường dẫn đến hạnh phúc. Vì vậy, cần coi việc học là quyền lợi và nhiệm vụ suốt đời. - Tuy nhiên, học phải có định hướng đúng đắn, mục tiêu rõ ràng, tích cực, tiếp thu có chọn lọc, hướng tới những điều tốt đẹp cho xã hội, tranh sự ích kỉ hoặc đi ngược lại với lợi ích chung của cộng đồng. - Cần tìm ra phương pháp học tập khoa học, phù hợp với bản thân đồng thơi không ngại chia sẻ kiến thức để đem đến hạnh phúc cho cả những người xung quanh. - Liên hệ bản thân. ĐỀ SỐ 61. THP CHUYÊN LÊ HỒNG PHONG QUẢNG LINH LẦN 1 Trình bày suy nghĩ về những thông tin lược trích từ báo Tuổi trẻ. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ: - Những thông tin trên nói về dự án “Tôi xê dich” của một nhóm bạn trẻ Hà Nội, là một dự án phi lợi nhuận với mục đích tìm hiểu sâu về văn hóa dân tộc. - Đây là việc làm có ích, mang lại ý nghĩa to lớn cho thế hệ trẻ nói riêng và xã hội nói chung. 2. PHÂN TÍCH, CHỨNG MINH:

- Hoạt động này giúp chúng ta - những con người trẻ tuổi có thêm nhiều hiểu biết về văn hoá của dân tộc mình, hiểu và trân trọng hơn bản sắc dân tộc của riêng chúng ta. Từ đó, mỗi người có ý thức giữ gìn, phát huy, nhân rộng bản sắc dân tộc. - Qua hoạt động này, mỗi người cũng sẽ thấy những hiểu biết của mình là còn quá nhỏ bé, từ đó kích thích chúng ta ham tìm hiểu, ham trải nghiệm hơn, đi nhiều để thấy mình trưởng thành, để làm giảu tâm hồn mình, để trân trọng cuộc sống hơn.... - Nó giúp quảng bá hình ảnh của văn hóa Việt Nam, đưa đất nước Việt Nam đến gần hơn với bạn bè thế giới. 3. BÌNH LUẬN, MỞ RỘNG: - Khẳng định dự án trên là việc làm thiết thực, có ý nghĩa to lớn. - Phê phán một bộ phận thế hệ trẻ không quan tâm đến việc tiếp thu, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc. - Bài học nhận thức và hành động: + Bài học nhận thức: Ý thức được tầm quan trọng của việc giữ gìn, bảo tồn văn hóa, hiểu được tầm quan trọng của văn hóa đối với một quốc gia, dân tộc. + Bài học hành động: Tuyên truyền, vận động mọi người có ý thức tìm hiểu, bảo tồn văn hóa dưới những hình thức cụ thể: các dự án truyền thông, các phương tiện thông tin đại chúng như báo, đài... ĐỀ SỐ 62. THP HƯƠNG SƠN HÀ TĨNH LẦN 1 “Bạn đừng nên chờ đợi những món quà bất ngờ của cuộc sống mà hãy tự mình làm nên cuộc sống” ( L.Tôn xtôi) Yêu cầu chung: - Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh, đòi hỏi thí sinh phải huy động những hiểu biết về tư tưởng đạo lí, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ thái độ và chủ kiến của mình để làm bài. - Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng, được tự do bày tỏ chủ kiến của mình nhưng phải có thái độ chân thành nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội Yêu cầu cụ thể: 1. GIẢI THÍCH Ý KIẾN - Quà tặng bất ngờ: là những điều may mắn, hạnh phúc, niềm vui bất ngờ đến với con người do khách quan đem lại hoặc người khác trao tặng. "Chờ đợi": thái độ sống thụ động, phụ thuộc. "Tự mình làn nên cuộc sống": sống tích cực, chủ động. => Khẳng định ý nghĩa của câu nói: khuyên con người cần có thái độ sống chủ động, không nên trông chờ vào người khác. Cuộc sống của mỗi người do chính bản thân tạo nên. 2 BÀN LUẬN Ý KIẾN: - Trong cuộc đời của mỗi người đôi khi sẽ nhận được những bất ngờ từ cuộc sống.

Khi đó ta sẽ có may mắn được hưởng niềm vui, hạnh phúc trong cuộc đời. Không thể phủ nhận ý nghĩa và giá trị của quà tặng bất ngờ mà cuộc sống đem lại cho con người, vấn đề là biết tận dụng, trân trọng quà tặng ấy như thế nào. - Tuy nhiên cuộc sống không phải lúc nào cũng là thảm đỏ trải đầy hoa hồng, cuộc sống là một trường tranh đấu luôn tiềm ẩn những khó khăn phức tạp. Vì vậy, cần chủ động, tự mình vượt lên hoàn cảnh để vươn tới những điều tốt đẹp. Dẫn chứng: những tấm gương nghị lực vượt hoàn cảnh số phận: thầy Nguyễn Ngọc Ký, Đoàn Phạm Khiêm, Đồng Thị Nga...; những người nghèo biết vượt lên chính mình;... 3 BÀI HỌC NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG: - Trong cuộc sống, ngoài ý chí nghị lực vươn lên, yếu tố may mắn cũng góp phần không nhỏ tạo nên thành công. - Phải chủ động trang bị kiến thức, rèn luyện cách sống bản lĩnh, có lí tưởng, có ước mơ để làm nên những điều kì diệu cho cuộc sống của chính mình. - Phê phán một số người thụ động, thiếu ý chí vươn lên, chỉ chờ đợi những quà tặng bất ngờ mà không tự mình làm nên cuộc sống. ĐỀ SỐ 63. PHAN ĐĂNG LƯU THỪA THIÊN HUẾ LẦN 1 Từ thông điệp của một bài báo, suy nghĩ gì về vấn đề: Hãy giữ gìn môi trường một cách nhân văn. Yêu cầu chung: Học sinh biết huy động kiến thức về đời sống xã hội và kĩ năng tạo lập văn bản bày tỏ quan điểm riêng của mình. Có thể triển khai vấn đề theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng, được tự do bày tỏ quan điểm của mình nhưng phải có thái độ chân thành, nghiêm túc, phù hợp vwois chuẩn mực đạo đức xã hội và luật pháp quốc tế. Yêu cầu cụ thể: 1. Làm rõ thông điệp từ bài báo và vấn đề: - Bài báo tổng hợp về thái độ phản ứng của nhân dân Hà Nội nói riêng, cả nước nói chung về sự kiện đốn hạ, thay mới 6700 cây xanh trên 190 tuyến phố thủ đô. Qua đó gửi đi thông điệp: Hãy giữ gìn màu xanh của sự sống thiên nhiên cũng chính là bảo tồn vẻ đẹp của văn hóa, lịch sử Hà Nội, của đất nước, giữ gìn sự sống vì con người. - Hãy giữ gìn môi trường một ccachs nhân văn là thông điệp bề sâu của văn bản. Đó là giữ gìn không gian sống một cách đẹp đẽ, bảo vệ môi trường đi liền với bảo tồn, lưu giữ những nét đẹp hồn cốt của văn hóa, lịch sử của một vùng miền, một dân tộc, giữ gìn đời sống tinh thần cho con người. 2. Suy nghĩ về vấn đề: - Môi trường là toàn bộ những điều kiện tự nhiên, xã hội, trong đó con người hay sinh vật tồn tại trong những mối quan hệ. Giữ gìn môi trường xanh – sạch – đẹp là trách nhiệm của cộng đồng.

- Chủ trương thay thế 6700 cây xanh già cỗi, cong nghiêng, sâu mục, không phù hợp chủng loại cây xanh đô thị để đảm bảo sự sống cho nhân dân là chủ trương đúng đắn, xuất phát từ trách nhiệm bảo vệ môi trường nhưng cần nhìn lại cách ứng xử đốn hạ ồ ạt, thô bạo với cây xanh như thời gian qua. - Giữ gìn môi trường nghĩa là đã là một hành động nhân văn nhưng chất nhân văn rõ hơn là mỗi hành động làm mới, thanh lọc môi trường đều vì sự sống của con người, bảo vệ lá phổi xanh, bộ máy lọc khí cho con người. - Giữ gìn môi trường một cách nhân văn còn là không làm mất đi mĩ quan, là bảo lưu giá trị văn hóa, lịch sử của đời sống con người. Mỗi cây xanh không chỉ là một sự sống thực vật mà còn là trầm tích cả hồn thiêng văn hóa, lịch sử của dân tộc, đời sống tinh thần con người. - Phê phán những hành động phá hoại môi trường hay những hành động không mang tính nhân văn trong việc bảo vệ môi trường. 3. Liên hệ bản thân: - Học sinh cần liên hệ được những việc làm thiết thực của mình trong việc giữ gìn môi trường một cách nhân văn như tham gia vào những sự kiện chung: tham gia các chương trình vì môi trường, hưởng ứng giờ trái đất, trồng cây phủ trống, cải tạo cảnh quan… - Biết vận động và kêu gọi mọi người thân thiện với môi trường; tham vấn cho những kế hoạch, dự án liên quan đến môi trường cần lắng nghe ý kiến dư luận. ĐỀ SỐ 64. SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO HƯNG YÊN Làm văn Hãy sống nhanh cùng thời đại, hãy sống chậm cho tâm hồn. 1. Giải thích: “Sống nhanh”: là lối sống năng động, chủ động trước những biến đổi không ngừng của đời sống xã hội, có ý thức khám phá, thiếp thu cái mới. “Sống chậm”: là dành thời gian thảnh thơi cho tâm hồn, để lắng nghe bản thân và những người xung quanh, không xô bồ, ồn ã. 2. Phân tích, chứng minh: “Sống nhanh cùng thời đại” là để theo kịp, lĩnh hội, tiếp thu những xu hướng, thành tựu mới nhằm hoàn thiện bản thân, góp phần vào sự phát triển chung của xã hội. “Sống chậm cho tâm hồn” là để cảm nhận những gì tốt đẹp trong cuộc sống, để dành thời gian nghĩ về cuộc sống và những người xung quanh, và còn là để lấy lại cân bằng trong cuộc sống. Trong nhịp sống hiện đại, con người cần biết cân bằng giữa “sống nhanh” và “sống chậm” để có một cuộc sống tốt đẹp, hạnh phúc. 3. Bình luận, mở rộng: Khẳng định ý kiến trên là phương châm sống hoàn toàn đúng đắn, tích cực. Phê phán những con người không có thiện chí tiếp thu, đón nhận cái mới, bảo thủ; những con người chỉ mải mê đuổi theo lợi ích trước mắt mà quên đi những giá trị bền vững.

Rút ra bài học: luôn luôn có ý thức làm mới bản thân, sống năng động, lành mạnh; đồng thời trân quý những giá trị tâm hồn, hình thành cách sống nhanh sống gấp để theo kịp thời đại nhưng đôi thi cũng phải “sống chậm lại, nghĩ khác đi, yêu thương nhiều hơn”. ĐỀ SỐ 65. NGUYỄN BỈNH KHIÊM VĨNH LONG Làm văn Nghị luận xã hội : Cuộc sống hoàn hảo trong mắt tôi… Yêu cầu chung: Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng về dạng bài nghị luận xã hội để tạo lập văn bản. Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. Yêu cầu cụ thể: 1. Nêu vấn đề : Trong cuộc sống, tất cả mọi người đều có khát vọng hướng đến sự hoàn hảo ; mỗi người tùy vào tính cách, quan điểm sống khác nhau, có thể nhìn nhận về các mức độ hoàn hảo của sự việc khác nhau. 2. Phân tích, chứng minh : - Những biểu hiện của một cuộc sống hoàn hảo : + Thành công là hoàn hảo vì nó giúp ta khẳng định bản thân trước cộng đồng, thôi thúc ta phấn đấu. + Thất bại là hoàn hảo vì nó cho ta có cơ hội nhìn lại sai lầm của chính mình. + Đợi chờ là hoàn hảo vì nó sẽ cho ta thấy được giá trị của lòng kiên nhẫn, thời gian + Khổ đau là hoàn hảo vì sau khổ đau, chúng ta sẽ biết trân trọng hạnh phúc mình đang có ; …. Tuy nhiên, quan niệm về một cuộc sống hoàn hảo đối với từng người là khác nhau, do suy nghĩ, lối sống của từng người. 3. Bình luận, mở rộng : Khẳng định cuộc sống hoàn hảo là điều mà ai cũng muốn hướng đến tuy nhiên cách nhìn về cuộc sống hoàn hảo của mỗi người lại khác nhau. Bình luận để rút ra bài học cho bản thân và những người xung quanh về vấn đề lựa chọn việc làm và thái độ/quan điểm/cách đánh giá công việc để đạt đến cuộc sống hoàn hảo… ĐỀ SỐ 66. CHUYÊN NGUYỄN DU ĐĂK LĂK Làm văn: “Nơi nào có ý chí và có những con sóng, thì nơi đó có cách để lướt sóng!” 1. Giải thích: “Ý chí”: Những nỗ lực vượt khó vượt khổ của con người, do bản thân con người cố gắng rèn luyện mới có được chứ không có được nhờ tác động bên ngoài.

“Con sóng”: ẩn dụ cho những khó khăn, trở ngại trong cuộc sống mà con người phải vượt qua. “Cách để lướt sóng”: cách mà con người vượt qua chướng ngại vật để gặt hái được thành công. -> Ý nghĩa cả câu: Trước những khó khăn, thử thách, chỉ cần có ý chí con người sẽ đễn dàng vượt qua. 2. Phân tích, chứng minh: Trong cuộc sống ai ai cũng từng gặp phải những khó khăn thử thách, dù là lớn hay nhỏ, bởi cuộc sống không chỉ toàn màu hồng. Trước những khó khăn đó mỗi người có thái độ và cách ứng xử khác nhau: + Có người trốn tránh, nản chí, bỏ cuộc, thất bại trước những thử thách. + Có người sẵn sàng đối diện, nỗ lực vượt qua. ->Thái độ đúng đắn là phải cố gắng vượt qua. Ý chí chính là chìa khóa dẫn con người vượt qua khó khăn để tiến tới thành công. Đó là đức tính mà mỗi người cần rèn luyện. 3. Bình luận, mở rộng: Khẳng định ý kiến của Nick Vujicic là bài học sâu sắc về cách sống, thái độ sống. Phê phán những con người không có nỗ lực, quyết tâm, hay nản chí. Rút ra bài học nhận thức và hành động: Nhận thức được tầm quan trọng của ý chí, rèn luyện cho bản thân ý chí kiên cường, tinh thần lạc quan để sẵn sàng đối mặt và vượt qua những trở ngại trong cuộc sống. ĐỀ SỐ 67. CHUYÊN TRẦN PHÚ HẢI PHÒNG LẦN 2 Suy nghĩ về tội ác của chiến tranh và vai trò của thế hệ trẻ trong sự nghiệp bảo vệ nền hòa bình thế giới. 1. Giải thích: Lời chia sẻ của phóng viên Sagirli nói về những tội ác mà chiến tranh gây ra với loài người nói chung và với em bé Hudea nói riêng [4 tuổi, em phải cùng gia đình đi sơ tán, bố mất trong một trận đánh bom, em bị ám ảnh, sợ hãi trước súng đạn...] Tội ác chiến tranh là vấn đề nhức nhối, được nhiều người quan tâm. 2. Phân tích, chứng minh: Tội ác của chiến tranh: Chiến tranh đi qua để lại hậu quả to lớn về mọi mặt: + Ảnh hưởng đến đời sống vật chất: kinh tế suy giảm, cuộc sống đói nghèo, người dân cực khổ, chết chóc, bệnh tật… + Tác động không nhỏ đến đời sống tinh thần: con người luôn trong trạng thái nơm nớp lo sợ, đề phòng, không có những phút giây vui vẻ, hạnh phúc… - Chiến tranh không chỉ để lại hậu quả ở thời điểm nó diễn ra mà còn ảnh hưởng tới mãi về sau: con người bị giày vò, ám ảnh, di chứng trên cơ thể, làm suy nhược giống nòi,... b) Vai trò của thế hệ trẻ trong sự nghiệp bảo vệ nền hòa bình thế giới:

- Mỗi cá nhân, mỗi thế hệ là một mắt xích quan trọng trong cuộc chạy tiếp sức vĩnh cửu giữa các thế hệ để giữ vững nền hòa bình, đặc biệt là thế hệ trẻ. - Thế hệ trẻ chính là hiện tại và đồng thời cũng quyết định vận mệnh tương lai. Mỗi thanh niên phải có trách nhiệm tự nguyện gánh vác những công việc chung, góp một phần công sức của mình để xây dựng cuộc sống tốt đẹp (Học tập, trau dồi tri thức, bắt kịp yêu cầu của thời đại, rèn luyện bản lĩnh vững vàng về tư tưởng, rèn luyện sức khỏe, tuyên truyền vận động mọi người biết trâ trọng, gìn giữ, bảo vệ hòa bình… ) 3. Bình luận, mở rộng: - Khẳng định chiến tranh gây ra tội ác to lớn và vai trò quan trọng của thế hệ trẻ trong sự nghiệp bảo vệ hòa bình thế giới. - Ngợi ca những cá nhân, tổ chức hoạt động vì hòa bình. - Rút ra bài học nhận thức và hành động cho bản thân. ĐỀ SỐ 68. CHUYÊN HÙNG VƯƠNG PHÚ THỌ LẦN II Làm văn “Người người đều muốn thay đổi thế giới, nhưng ai cũng không muốn thay đổi chính mình” a. Giải thích: Thay đổi thế giới: thay đổi trật tự thế giới cũ để xác lập một trật tự thế giới mới hay nói cách khác, thay hệ giá trị cũ bằng hệ giá trị mới, thay đổi để phát triển. Thay đổi chính mình: thay đổi những thói quen, suy nghĩ, tính cách đã ăn sâu vào gốc rễ của chính mình. Nhiều người muốn thay đổi, cải biến thế giới khách quan nhưng lại thường bỏ quên yếu tố chủ quan. Đó chính là một trong những sai lầm lớn của con người. Câu nói của Lev Tolstoi đưa ra lời khuyên cho mỗi người: Muốn thay đổi thế giới trước hết phải thay đổi chính mình. b. Bàn luận: * “Người người đều muốn thay đổi thế giới”: Khát vọng thay đổi thế giới: ước muốn tích cực, tốt đẹp, cần được khích lệ (Lấy dẫn chứng làm sáng tỏ) * “Nhưng ai cũng không muốn thay đổi chính mình”: Con người không muốn thay đổi bản thân vì không muốn thừa nhận những thiếu sót, những điểm yếu, phủ định giá trị của bản thân. Dù không muốn nhưng con người nhất thiết phải tự soi chiếu, tự nhìn nhận những khuyết điểm, hạn chế để hoàn thiện chính mình. Điều quan trọng nhất trong quá trình thay đổi bản thân chính là thay đổi thế giới quan. Nếu chọn cho mình một thế giới quan rộng mở, tiến bộ, biện chứng, con người có thể đạt được nhiều thành công ngoài mong đợi, “đời thay đổi khi chúng ta thay đổi” (Lấy dẫn chứng làm sáng tỏ)

c. Mở rộng, nâng cao vấn đề: Nhiều người không phê phán, thay đổi bản thân từ đó kéo lùi sự phát triển của lịch sử, xã hội. Cần phải luôn có ý thức phản tính để có thể hoàn thiện chính bản thân mình. Mỗi người tự nhận thức và hoàn thiện chính mình, tự thực hiện những cuộc cách mạng cá nhân thì cả thế giới cũng sẽ cải biến theo. ĐỀ SỐ 69. CHUYÊN ĐẠI HỌC VINH LẦN 4 Nghị luận xã hội: 1 Giới thiệu chung về thảm họa môi sinh, môi trường – một trong những những thảm họa đang đe dọa cuộc sống của nhân loại nói chung, của mỗi người nói riêng. 2 Xác nhận thực tế đợt nắng nóng khủng khiếp trong hè năm nay và nêu lên những tác động tiêu cực của nó (chú ý đưa vào những ví dụ cụ thể, sống động, theo những gì ghi nhận được trong thời gian qua, bằng quan sát trực tiếp hay bằng những thông tin từ các phương tiện thông tin đại chúng). 3 Quan điểm cho rằng đây là vấn đề nghiêm trọng mà mọi người phải quan tâm là quan niệm đúng đắn và tích cực. Nó nhắc chúng ta rằng, một hành động tuy nhỏ nhặt của mỗi người cũng góp phần vào việc giữ gìn môi trường sống; một thái độ thờ ơ, bàng quan vô trách nhiệm đều có thể làm suy yếu nỗ lực chung của nhân loại trong việc bảo vệ trái đất – nơi cư trú duy nhất của chúng ta. 4 Bên cạnh quan điểm nêu trên là quan điểm cho rằng đừng quan trọng hóa vấn đề trước hiện tượng nắng nóng vừa rồi và đừng ảo tưởng về khả năng của mỗi cá nhân trong nhiệm vụ quá to tát và nặng nề là cứu trái đất. Đây là một quan niệm mang tính chất tiêu cực, dễ làm con người thụ động và ít quan tâm đến những hoạt động sôi nổi của cộng đồng. Thực sự, người ta có thể làm được nhiều điều để ngăn chặn những thảm họa, bắt đầu từ những việc tưởng chừng nhỏ nhặt hằng ngày. 5 Nêu thái độ chung cần có của con người trong cuộc sống hôm nay: chúng ta cần biết dự phần vào những việc lớn của cộng đồng, quốc gia, nhân loại với ý thức sâu sắc rằng mọi cố gắng tốt đẹp của từng cá nhân con người, dù nhỏ bé, đều có ý nghĩa lớn lao. Chú ý: Cần biết liên hệ bản thân để bài bài viết tránh được tình trạng nói suông khô khan. ĐỀ SỐ 70. ĐỀ THI THPTQG 2015 1/ Giải thích khái niệm:

- “Kĩ năng sống” chính là năng lực của mỗi người giúp giải quyết những nhu cầu và thách thức của cuộc sống có hiệu quả; đó cũng là khả năng của mỗi cá nhân để duy trì một trạng thái khỏe mạnh về mặt tinh thần, biểu hiện qua hành vi phù hợp và tích cực khi tương tác với người khác, với nền văn hóa và môi trường xung quanh. 2/ Bàn luận: - Vai trò của việc rèn luyện kĩ năng sống: + Cuộc sống hiện đại đòi hỏi mỗi cá nhân phải không ngừng cập nhật giá trị và hoàn thiện giá trị của mình. Để tồn tại và phát triển, với bất kì ai, không chỉ cần học tập bồi dưỡng, nâng cao kiến thức mà còn phải rèn luyện kĩ năng sống để không ngừng nâng cao chất lượng đời sống để đời sống thực sự là sống chứ không là tồn tại. + Kĩ năng sống giúp con người ứng xử linh hoạt và hiệu quả nhất trước những tình huống nảy sinh trong cuộc sống. + Kĩ năng sống giúp mỗi người bình tĩnh, tự tin vào bản thân, dám khẳng định năng lực, sở trường của mình. + Những người có kĩ năng sống tốt thường dễ thành đạt hơn trong cuộc sống. - Nếu không có kĩ năng sống tốt thì: + Con người thiếu tự tin, thiếu chủ động khi cuộc sống nảy sinh những vấn đề phức tạp. + Con người sẽ khó thành công hơn trong cuộc sống, không dám thể hiện, khẳng định mình trong các môi trường hoạt động. [Bài viết phải có dẫn chứng minh họa phù hợp] 3/ Bài học: - Nhận thức: Kĩ năng sống có vai trò rất quan trọng đối với tất cả mọi người, nhất là giới trẻ. - Hành động: Bên cạnh tích lũy kiến thức hàn lâm từ nhà trường, sách vở,… mỗi người cần thường xuyên trau dồi, rèn luyện, bồi dưỡng kĩ năng sống - kĩ năng mềm để dễ dàng thích nghi với cuộc sống hiện đại. ĐỀ SỐ 71. CHUYÊN HOÀNG VĂN THỤ HÒA BÌNH Làm văn: Từ câu chuyện trên, viết một bài văn với chủ đề: nghị lực trong cuộc sống. 1. Giải thích ý nghĩa của câu chuyện - Câu chuyện của Wilma Rudolph gợi suy nghĩ về tấm gương những con người có ý chí nghị lực phi thường, không bao giờ chịu đầu hàng số phận. Wilma Rudolph đã vượt lên hoàn cảnh bất hạnh của bản thân không chỉ để trở thành con người bình thường mà còn trở thành con người xuất chúng. - Nghị lực: là sức mạnh tinh thần, không chịu lùi bước trước khó khăn để vượt lên, chiến thắng hoàn cảnh, đạt được mục tiêu, ước mơ của mình. 2. Vai trò của ý chí nghị lực trong cuộc sống:

- Thứ nhất, ý chí nghị lực tạo cho ta bản lĩnh và lòng dũng cảm. Người có ý chí và nghị lực là người luôn đương đầu với mọi khó khăn thử thách, là người dám nghĩ , dám làm, dám sống.. - Thứ hai, ý chí nghị lực giúp chúng ta khắc phục những khó khăn và thử thách, rèn cho ta niềm tin và thúc đẩy chúng ta luôn hướng về phía trước, vững tin vào tương lai. - Thứ ba, ý chí nghị lực giúp con người ta luôn tự tin về bản thân, tự tin với công việc mình làm. Dù thất bại vẫn vui vẻ và khắc phục lại chứ không hề nản chí. 3. Bàn luận, mở rộng vấn đề - Trong cuộc sống, có không ít người gặp phải hoàn cảnh bất hạnh (do bẩm sinh, do tai nạn, bệnh tật…). Nhiều người trong số đó đã vươn lên không ngừng, tự khẳng định mình “tàn nhưng không phế”. (Có thể liên hệ thêm đến những con người có cùng cảnh ngộ: Nguyễn Ngọc Kí, Nick Vujicic...) - Câu chuyện của Wilma Rudolph và nhiều người khác gợi suy nghĩ: + Sự khâm phục, ngưỡng mộ với những con người giàu ý chí, nghị lực trong cuộc sống. + Không có khó khăn nào mà con người không thể vượt qua, điều quan trọng là cần phải có ý chí nghị lực, có hoài bão ước mơ, có tình yêu với cuộc sống. - Phê phán một bộ phận không nhỏ (nhất là thanh niên) sống không có nghị lực, ý chí, ước mơ hoài bão. - Liên hệ bản thân và rút ra bài học. ĐỀ SỐ 72. THPT ĐỨC HÒA LONG AN Làm văn “Trong thế giới này, chúng ta xót xa không chỉ vì lời nói và hành động của những kẻ xấu, mà vì còn sự im lặng đáng sợ của cả những người tốt.” 1. Giải thích: - “Kẻ xấu”: là những kẻ có tâm địa độc ác. - “Lời nói và hành động của kẻ xấu”: những lời phỉ báng, gièm pha, bôi nhọ, vu oan giá hoạ, những hành động côn đồ hung ác làm tổn hại đến người khác. - “Người tốt”: người nhân hậu, không làm gì tổn hại người khác... - “Im lặng”: không hành động, phản ứng gì trước những việc làm của kẻ xấu hoặc thờ ơ, vô cảm trước nỗi đau của những người xung quanh. - “Sự im lặng của cả người tốt”: thái độ bàng quan, thiếu trách nhiệm, lạnh lùng, vô cảm của những người vốn nhân hậu, không biết làm những hành động sai trái.... Đây cũng là một cách ứng xử tiêu cực -> Nội dung câu nói: Bày tỏ thái độ phê phán với những kẻ có tâm địa độc ác dùng lời phỉ báng, gièm pha, bôi nhọ, vu oan và có những hành động côn đồ hung ác làm phương hại đến những người khác; những người có thái độ thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm trước những bất công, đau khổ của những người xung quanh. 2. Phân tích, chứng minh:

- Đây là câu nói đầy tâm huyết của một người suốt đời phấn đấu vì quyền con người. - Câu nói nêu đúng thực trạng đau lòng đang có chiều hướng gia tăng trong xã hội, đặc biệt là thời điểm hiện nay. - Câu nói cho thấy người nói thấu hiểu sự nghiêm trọng của thực trạng đó với đời sống con người. Vì: + Những lời vu cáo bịa đặt, những lời mạt sát xúc phạm danh dự nhân phẩm của người khác, những lời gièm pha...không chỉ làm tổn thương họ mà cũng làm tan vỡ hạnh phúc gia đình, gây mất đoàn kết trong tập thể... + Những hành vi côn đồ độc ác, ném đá giấu tay làm tổn hại tinh thần, thể xác và tài sản của con người, gây tâm lý bất an, hoang mang trong xã hội. + Thái độ thờ ơ trước những sự việc, những hành động trái với chuẩn mực đạo đức xã hội, trái pháp luật, sự vô cảm của con người khiến cái ác lộng hành thống trị xã hội, người tốt, người đáng thương không được bênh vực sẽ bi quan, chán nản, thiếu niềm tin, đạo đức con người bị băng hoại, kìm hãm sự phát triển của xã hội. + Vô cảm, thiếu trách nhiệm trước nỗi đau người khác dần làm mất nhân cách của chính mình, nhân lên căn bệnh vô cảm ở mọi người trong xã hội. - Câu nói nhắc nhở mọi người hướng đến một lối sống tích cực: sống có trách nhiệm, biết quan tâm chia sẻ với những đau khổ, bất hạnh của người khác cũng như kiên quyết đấu tranh chống lại những hành động làm tổn hại đến nhân phẩm, sức khoẻ, tính mạng, tài sản của những người xung quanh, chống lại bệnh thờ ơ, vô cảm. 3. Bài học về nhận thức và hành động: - Bản thân cần nhận thức sâu sắc về sự nguy hại của những lời nói, hành động của kẻ xấu và sự thờ ơ, vô cảm. - Rèn luyện cho mình lối sống tích cực, biết quan tâm, chia sẻ, yêu thương, có thái độ kiên quyết đấu tranh chống lại kẻ xấu và lối sống ích kỉ, thiếu trách nhiệm. ĐỀ SỐ 73. CHUYÊN TRẦN PHÚ HẢI PHÒNG LẦN 3 Làm văn Phải chăng ngày nay vào đại học là con đường lập thân duy nhất của thanh niên? 1. Nêu vấn đề: Đại học là vấn đề nóng hổi, thu hút sự chú ý của rất nhiều người, đặc biệt là thế hệ trẻ. Phải chăng ngày nay vào đại học là con đường lập thân duy nhất của thanh niên? 2. Phân tích: a. Vào đại học là con đường tiến thân tốt đẹp, mở ra nhiều cơ hội: - Khẳng định vào Đại học là con đường tiến thân rất quan trọng, xứng đáng ước mơ không chỉ của tuổi trẻ nước ta, mà còn là của nhân loại. - Thời đại của chúng ta là thời đại của khoa học kĩ thuật, thời đại của công nghệ thông tin, thời đại của con người chinh phục khoảng không vũ trụ. Thế hệ trẻ bằng tri thức của mình đã góp phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế - xã hội.

- Đại học sẽ mở ra cho chúng ta một chân trời bao la của sự học, học nữa, học mãi. Ở Đại học, nơi tập trung những giảng viên, giáo sư giỏi, những nhân tài “nguyên khí của quốc gia”. Những người thầy, những trí thức ưu việt đó sẽ là những người hướng đạo tốt nhất, có ý nghĩa như những chiếc chìa khóa thần diệu giúp tuổi trẻ mở thẳng vào cánh cửa lâu đài khoa học kĩ thuật và trí tụê. - Dân tộc ta là một dân tộc có truyền thống hiếu học, giàu khát vọng trí tuệ. Cần phải coi việc vào Đại học là một con đường tiến thân đẹp đẽ, sang trọng, xứng đáng là một giấc mơ tốt đẹp. Phải dồn mọi tâm huyết thời gian, sức lực để có thể đạt kết quả tốt trong kì thi đại học này. b. Tuy nhiên đó không phải là con đường lập thân duy nhất: - Vào Đại học hoàn toàn không phài là con đường duy nhất. Con đường vào đời, vào chân trời hạnh phúc ngày nay của tuổi trẻ cũng đã mở ra rất nhiều cánh cửa. - Nếu hoàn cảnh gia đình còn khó khăn, trình độ học lực hiện tại còn có hạn thì hãy tạm gác giấc mơ xa vào Đại học, mà hãy thực hiện giấc mơ gần. Hãy làm những công việc phù hợp với khả năng, có ích cho gia đình, xã hội. - Hãy xem cuộc đời là một trường Đại học, cuộc sống chính là nhà trường mà ở đó mỗi người có thể học hỏi được rất nhiều điều. 3. Bài học nhận thức và hành động: - Khẳng định Đại học sẽ mở ra tương lai tươi sáng cho cuộc đời mỗi con người. - Rút ra bài học: không nên xem vào Đại học là con đường “chỉ có một và chỉ có một mà thôi’ để phải đạt bằng mọi giá như quay cóp trong thi cử, chạy bằng, chạy điểm và khi không được vào Đại học thì có những ý nghĩ tiêu cực. ĐỀ SỐ 74. CHUYÊN LÝ TỰ TRỌNG BÌNH ĐỊNH LẦN 2 “Phép lịch sự chính là tấm giấy thông hành cho phép bạn đến mọi vùng đất, mọi văn phòng, mọi ngôi nhà và mọi trái tim trên thế giới” 1. Giải thích: Phép lịch sự: Cách ứng xử, hành vi ứng xử, giao tiếp lễ phép, thanh lịch, có văn hóa… Tấm giấy thông hành: giấy đi đường nhưng đây là đường tới mọi trái tim… Ý nghĩa của câu nói: Khẳng định sức mạnh của phép lịch sự bởi nó là giấy thông hành nối kết con người với cuộc sống, với thế giới, và với mọi trái tim. 2. Phân tích, chứng minh: Những biểu hiện của phép lịch sự: Luôn mỉm cười với tất cả mọi người; biết nói lời cảm ơn, xin lỗi đúng lúc; biết lắng nghe người khác; tôn trọng những sở thích, cá tính của người khác; tôn trọng những nét văn hóa của các dân tộc khác…(dẫn chứng minh họa) Vì sao phép lịch sự chính là tấm giấy thông hành…? Vì giao tiếp, ứng xử có văn hóa ta dễ dàng tiếp cận với những người xung quanh, dù người đó khác biệt về sắc tộc, màu da. Giao tiếp lịch sự thì dễ dàng đạt hiệu quả. Lịch sự cũng là một trong những biểu hiện của lòng tốt, nếu ta mở lòng thì thế giới xung quanh ta sẽ rộng mở…(dẫn chứng minh họa)

3. Bình luận, mở rộng: Phê phán lối ứng xử thiếu lịch sự của một số học sinh, một số người trong xã hội. Rút ra bài học cho bản thân trong giao tiếp, ứng xử. ĐỀ SỐ 75. CHUYÊN LÊ QUÍ ĐÔN NINH THUẬN LẦN 2 Làm văn Trình bày suy nghĩ về cách ứng xử của con người trong xã hội thông qua câu chuyện “Người ăn xin”. 1.1 Giải thích ý nghĩa câu chuyện: - Trong cuộc sống, con người giao tiếp với nhau bằng nhiều phương tiện: ngôn ngữ, cử chỉ, hành động. Mỗi người có một cách ứng xử riêng. Nhưng làm thế nào để có cách ứng xử lịch sự, hài lòng người đối diện là vẫn đề không phải dễ. - Câu chuyện là lời nhắc nhở nhẹ nhàng mà thấm thía về cách ứng xử của con người trong cuộc sống. 1.2 Phân tích, bình luận: a. Suy nghĩ về văn hoá ứng xử trong cuộc sống: - Cách ứng xử, giao tiếp giữa con người với nhau trong cuộc sống thể hiện rõ nhân cách, bản chất của từng người. b. Thực trạng văn hoá ứng xử trong cuộc sống: Ứng xử có văn hoá: - Đó là cách ứng xử khéo léo, tế nhị, phù hợp với đối tượng giao tiếp. - Người đối diện cảm thấy dễ chịu hài lòng và quý mến mình. (Học sinh lấy dẫn chứng từ nội dung câu chuyện hoặc từ thực tế cuộc sống…). Ứng xử thiếu văn hoá: - Là cách ứng xử lỗ mãng, bất lịch sự, thiếu tế nhị, gây khó chịu cho người khác. - Cách ứng xử này thường gây hậu quả không tốt với người tham gia giao tiếp. (Học sinh lấy ví dụ để làm sáng rõ vấn đề, đặc biệt là các dân chứng trong học đường). 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Khắng định lại tầm quan trọng của việc ứng xử có văn hoá trong đời sống hiện nay. Mong muốn mọi người ứng xử với nhau một cách tế nhị, có văn hoá. Đẩy lùi, lên án mạnh mẽ cách ứng xử thiếu văn hoá đang tồn tại trong cuộc sống. - Liên hệ bản thân và thái độ ứng xử của học sinh trong nhà trường hiện nay? [Đã có lúc nào em thiếu bình tĩnh dẫn đến ứng xử thiếu tế nhị với người khác? Sau những lần ấy em rút ra được kinh nghiệm gì?...] ĐỀ SỐ 76. SỞ GD VÀ ĐÀO TẠO BÌNH DƯƠNG Làm văn: “Trước bộ óc vĩ đại tôi cúi đầu, trước trái tim vĩ đại tôi quì gối.” 1. Giải thích:

Câu nói bộc lộ sự ngưỡng mộ trước trí tuệ và lòng nhân hậu của con người. Tuy nhiên nghiêng về khía cạnh ca ngợi sức mạnh của lòng nhân hậu, tình thương. (Làm rõ qua hình ảnh ẩn dụ cúi đầu và quì gối). 2. Phân tích, chứng minh: - Vai trò của trí tuệ trong cuộc sống của con người: sự hiểu biết, thông minh sẽ giúp con người có khả năng nhìn nhận, đánh giá một cách sáng suốt nhanh nhạy, đúng đắn. - Vai trò của lòng nhân hậu trong cuộc sống của con người: khiến con người sống biết yêu thương, đồng cảm, chia sẻ, làm cho con người sống gần gũi, chan hòa, thân ái. - Hai phẩm chất trên của con người rất đáng quý đều được trân trọng, ngưỡng mộ. Ở đây vai trò, sức mạnh lòng nhân hậu được đề cao. - Cần thấy mối quan hệ giữa trí tuệ và lòng nhân hậu, giữa tài và đức trong mỗi con người; “Có tài mà không có đức là người vô dụng. Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó” (Hồ Chí Minh). 3. Bình luận, mở rộng: - Ca ngợi những tấm gương vừa có tài năng vừa có đức độ để mọi người yêu mến, quý trọng. - Phê phán những kẻ có tài năng nhưng sống hời hợt, giả tạo. (Mỗi luận điểm cần có dẫn chứng thực tế từ trong cuộc sống để minh họa) - Bài học cho bản thân: + Trí tuệ và lòng nhân hậu là hai phẩm chất đáng quí của con người. + Rèn luyện tài và đức là việc làm thiết thực của mỗi con người nhất là học sinh trên ghế nhà trường ĐỀ SỐ 77. CHUYÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI LẦN 7 Bày tỏ suy nghĩ riêng của mình về một trong những phong cách sống đáng lo ngại của thế hệ trẻ hiện nay bằng một bài văn khoảng 600 từ. 1/ Giải thích câu nói: - Lời nói của nhân vật bác sỹ I – va – nứt: “Không thể sống mãi như thế được” xuất hiện trong bối cảnh cụ thể: sau cái chết của Bê – li – cốp mọi người ngỡ tưởng sẽ được sống trong thoải mái vì không có sự can thiếp khó chịu của con người này. Nhưng chỉ một thời gian ngắn sau đó; mọi người lại cảm thấy cuộc sống thật ngột ngạt, khó thở bởi đang sống trong cái bao – môi trường xã hội và cả cái bao – cách sống do mình tạo ra. Chính những cái bao đó đã tước đoạt ý nghĩa cuộc sống, niềm vui sống thực của mỗi con người. - Câu nói không chỉ báo động, cảnh tỉnh một thực trạng sống đáng buồn, đáng lo, đáng sợ, sống hèn nhát, yếu đuối; sống ích kỷ, cô độc, sống tẻ nhạt, ĐỀ SỐ 78. CHUYÊN LÊ QUÍ ĐÔN QUẢNG TRỊ Suy ngẫm về hành động của Bill Gates. 1. Giải thích để hiểu hết ý câu nói:

- Facebook là thương hiệu toàn cầu -> có nhiều lời dể nghị trên mạng xã hội (mời kết bạn, tham gia comment - bình luận, trao đồi về tất cả những vấn đề của đời sống được cư dân mạng đưa lên); nguyên tắc tham gia facebook thi phải hồi đáp để đảm bảo nhu cầu của đối tượng giao tiếp, là phép lịch sự của người được mời và rõ ràng một người như Bill Gates thì không thể từ chối. - Vì thế tôi ít sử dụng mạng xã hội - lười vào facebook -> mạng xã hội không thực sự thiết thực, ý nghĩa đổi với Bill Gates -> giúp ông tiết kiệm thời gian (khi mất công hồi đáp những vấn đề không liên quan thậm chí là nhảm nhí). 2. Suy ngẫm cùa người viết: Hs có thể trình bày những chủ quan nhưng phải hợp lí và thuyết phục. Dưới đây là những ý để tham khảo: - Những suy nghĩ và hành động củaa Bill Gates gợi cho chúng ta thấy được một thực tế hiện nay: chúng ta (từ người lớn đến trẻ em/ dù mọi thành phần lứa tuổi) đều dành quá nhiều thời gian trong ngày để sử dụng các trang mạng xã hội... đôi khi những trang mạng xã hội ấy lại kéo ta vào những chuyện không thực sự cần thiết, vô nghĩa…..của con người trong xã hội Nga cuối XIX mà còn khơi dậy niềm khát khao thay đổi cuộc sống, cách sống đó để sống có ý nghĩa của tất cả mọi người. - Câu nói cũng cảnh tỉnh và khơi dậy khát khao thay đổi bản thân, từ đó thay đổi cuộc sống của mỗi người thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay. 2. Suy nghĩ riêng về một trong những cách sống đáng lo ngại của thế hệ trẻ hiện nay: - Có không ít cách sống đáng lo ngại trong thế hệ trẻ hiện nay: sống không xác định, mơ hồ lý tưởng hoặc có mục đích, lý tưởng chưa đứng đắn, sống ỷ lại, dựa dẫm, sống vô cảm, ích kỷ, thiếu trách nhiệm công dân, sống a dua, đua đòi, sống yếu đuối, nhu nhược, thu mình, khép mình, thiếu lòng tin….. - Người viết cần chọn một trong những cách sống mà bản thân quan tâm, thấy thực sự lo lắng, trăn trở….. + Khi trình bày suy nghĩ riêng, cần nêu rõ thực trạng: những hậu quả của lối sống đó đối với cá nhân, xã hội; bày tỏ thái độ, nhận thức đứng đắn, tích cực để đấu tranh khắc phục, tránh xa, tiến tới xóa bỏ lối sống đó. + Cần thể hiện, bộc lộ chân thành nhiệt tình công dân trước vấn đề đời sống, xã hội có liên quan trực tiếp đến bản thân bài viết. ảnh hướng nhiều đến cuộc sống...; - Góc suy ngẩm phản đề: Một thực lế không thể phủ nhận là Thế giới ngày càng phẳng hơn bởi nhờ các trang mạng xã hội (Facebook, Zalo...). Nó giúp con người xóa bỏ ranh giới về không gian địa lí, giao tiếp trờ nên nhanh chóng, thân thiện và gần gũi hơn... 3. Bài học nhận thức và hành động: Hs có thể có những nhận thức và hành động khác nhưng phải hợp lí và thuyết phục. Dưới đây là những ý để tham khảo: - Nhận thức: hành động của Bill Gates rất đáng được trân trọng bởi có lẽ ông là một trong số ít người trên thế giới thoát được những cám dỗ do facebook mang lại. Từ đó giúp

ông có thời gian để tập trung sức lực cho công việc và cống hiến; Tuy nhiên, những trang mạng xã hội như faccbook. zalo là những phát minh lớn, là tinh hoa của nhân loại. Nểu con người đứng ngoài hoặc thờ ơ với nó cũng có những thiệt thòi nhất định... - Hành động: con người đặc biệt là giới trẻ phải biết điều tiết để sử dụng những trang mạng xã hội một cách phù hợp; xem đó là một công cụ hỗ trợ, giúp chúng ta cập nhật những thông tin tích cực... thì cuộc sống sẽ trờ nên thú vị, ý nghĩa hơn. ĐỀ SỐ 79. THPT YÊN LẠC VĨNH PHÚC LẦN 5 Suy nghĩ về hai ý kiến (của Trịnh Công Sơn và của Xukhomlinxki) 1 Giải thích: - Ý kiến thứ nhất: nhấn mạnh sự bé mong manh, hư vô của kiếp người. - Ý kiến thứ hai: khẳng định giá trị của con người- chính là từ sự “in dấu”, những đóng góp của họ cho cuộc đời. => Hai ý kiến trên bộc lộ quan điểm sống trái ngược nhau (ý kiến thứ nhất có phần bi quan, ngược lại ý kiến thứ hai thể hiện thái độ sống tích cực, lạc quan). 2. Bàn luận: - Ý kiến thứ nhất: xuất phát từ suy nghĩ về sự nhỏ bé, hữu hạn của con người trong cuộc đời, lối sống tiêu cực, thiếu niềm tin; không có động lực, ý chí để vươn lên… - Ý kiến thứ hai: tin tưởng vào giá trị của con người trong cuộc sống. Cuộc sống có ý nghĩa khi con người biết “in dấu” qua những cống hiến, đóng góp cho cuộc đời và bằng tình cảm nhân ái… - Phê phán những người có cách nghĩ bi quan, tiêu cực về cuộc sống; biểu dương những đóng góp, những “in dấu” giản dị, chân thành có ý nghĩa gắn với chuẩn mực xã hội, của đạo lí dân tộc. - Về sâu xa hai ý kiến này có mối quan hệ với nhau chính vì con người chỉ là hạt bụi nhỏ bé trong vũ trụ bao la, sự tồn tại của con người là ngắn ngủi nên càng phải sống có ý nghĩa, sống tích cực để làm một “hạt bụi tuyệt vời”. (Lưu ý: Học sinh dùng dẫn chứng để chứng minh) 4 Bài học nhận thức và hành động - Cần có nhận thức đúng đắn, tích cực về cuộc sống. - Xác định và rèn luyện lối sống đẹp, hướng thiện… ĐỀ SỐ 80. THPT CHUYÊN CHU VĂN AN HÀ NỘI 1. Giải thích: -Tiếng thì thầm của sa mạc là câu chuyện về sức mạnh hay sự kì diệu của ước mơ, hi vọng. - Ước mơ hi vọng là thứ ánh sáng trong tâm hồn được thắp lên trong những hoàn cảnh ngặt nghèo, khó khăn của cuộc sống và trở thành động lực, tạo nên sức mạnh tinh thần giúp con người vượt qua thử thách.

2. Bàn luận: - Hi vọng điều tốt đẹp sẽ đến là biểu hiện của niềm lạc quan, yêu sống. Khi đó điều hi vọng là mục tiêu vươn tới của con người... - Ước mơ hi vọng tạo nên động lực, thôi thúc con người hành động, khơi thức lên trong tâm hồn ý chí và nghị lực, tạo nên nguồn sức mạnh phi thường để vượt qua tất cả những trở ngại trong cuộc sống. - Cuộc sống không nên thiếu mơ ước, hi vọng nhưng không phải niềm hi vọng nào cũng mang ý nghĩa nhân sinh tích cực. Có những hi vọng hão huyền.... không bao giờ trở thành hiện thực. - Lại cũng có những con người luôn nản chí trước khó khăn, nhìn cuộc đời bằng cái nhìn chán nản, chẳng bao giờ biết mơ ước, hi vọng. 3. Bài học nhận thức và hành động: - Luôn lạc quan trước cuộc sống. Trong bất kì hoàn cảnh nào cũng phải biết tự thắp lên ánh sáng của ước mơ, hi vọng. - Mơ ước phải phù hợp với hoàn cảnh thực tế, với năng lực bản thân.... và điều mơ ước phải gắn liền với những giá trị CHÂN, THIỆN, MĨ của cuộc sống. ĐỀ SỐ 81. THPT HÀN THUYÊN BẮC NINH LẦN 3 Làm văn “Xin thầy hãy giúp cháu có đủ sức mạnh để không chạy theo đám đông khi tất cả mọi người đều chạy theo như thế.” 1.1 Giải thích: - Sức mạnh: khả năng tác động hoặc chịu/không chịu tác động một cách mạnh mẽ, tạo hiệu quả ở mức độ cao. - Chạy theo đám đông: làm theo người khác một cách thiểu suy nghĩ, dễ dãi, làm theo mà không biết chuyện gì đang xảy ra. -> Ý của vị phụ huynh: mong muốn con mình có đủ khả năng, bản lĩnh, có chính kiến để không bị ảnh hưởng bởi những tác động xấu của đời sống. 1.2 Phân tích, bình luận: - Một nguyện vọng đúng đắn, chính đáng và hết sức tha thiết của người cha yêu thương con, có trách nhiệm, có hiểu biết sâu sắc: + Đám đông chạy theo nhau (tất cả mọi người) mà vị phụ huynh nói ở đây là một xu thế a dua, nhiều người tham gia cùng một sự việc nhưng hoàn toàn không có chính kiến, không hiểu bản chất sự việc. Họ chiếm ưu thế về số lượng nhưng không có sự liên kết, không có sự đồng tâm hiệp lực nên không tạo ra sức mạnh bền vững. Sức mạnh này có tính nhất thời, song có thể gây hậu quả nghiêm trọng. + Những người chạy theo đám đông là những người thiếu bản lĩnh, thiếu niềm tin vào bản thân, dễ bị lôi kéo, kích động. Hành vi chạy theo đám đông là hành vi đáng phê phán...

+ Khi có sức mạnh (được tạo nên bởi ý thức về giá trị, về năng lực...của bản thân), con người tin vào khả năng của bản thân, có bản lĩnh để không chạy theo người khác một cách mù quáng. - Người thầy có vai trò vô cùng quan trọng trong việc giúp học trò có được sức mạnh trên, được phụ huynh đề cao: xin thầy hãy giúp cháu. - Liên hệ: + Thực tế hiện nay: xu thế chạy theo đám đông trong cuộc sống là khá phổ biến, nhất là trong giới trẻ. + Tác hại của việc chạy theo đám đông, của thói a dua: hình thành một thói quen xấu là chỉ biết làm theo người khác. Lối hành xử ấy dễ dẫn đến việc đánh mất bản ngã, thiếu bản lĩnh, thiếu tính tiên phong,...trong cuộc sống. 1.3 Bài học nhận thức và hành động: - Cần phân biệt đúng sai, tốt xấu trong các mối quan hệ xã hội, giữa cá nhân với cộng đồng. - Rèn luyện bản lĩnh sống, nâng cao tinh thần tự chủ. ĐỀ SỐ 82. SỞ GD VÀ ĐÀO TẠO NAM ĐỊNH 1. Tóm tắt nội dung, tư tưởng đoạn thơ, phân tích, chứng minh nội dung, tư tưởng được gợi ra từ đoạn thơ : - Đoạn thơ trên thể hiện tấm lòng biêt ơn vô hạn và thái độ trân trọng, ngợi ca của người con với công lao to lớn, tình yêu thương con vô hạn và đức hy sinh cao đẹp của mẹ mình. - Tình mẹ ở đoạn thơ trên tiêu biểu cho vẻ đẹp truyền thống của bà mẹ Việt Nam: sinh con ra, nuôi con lớn, mong con khôn lớn, trưởng thành, chở che, ôm ấp con khi nguy khó, soi đường, chỉ lối cho con hướng tới tương lai... - Tấm lòng biết ơn vô hạn và thái độ trân trọng, ngợi ca của người con với mẹ mình thể hiện trong đoạn thơ trên hợp với truyền thống đạo lí tốt đẹp có từ ngàn xưa của dân tộc. 2. Bình luận mở rộng: - Khẳng định đoạn thơ mang lại giá trị nhân văn và giá trị giáo dục sâu sắc. - Phê phán những người mẹ thiếu trách nhiệm và những người con ngược đãi mẹ. - Rút ra bài học cho bản thân: trân trọng, biết ơn, hiếu thuận với các đấng sinh thành, trở thành tấm gương cho các thế hệ sau. ĐỀ SỐ 83. THPT CHUYÊN THÁI NGUYÊN LẦN 2 “Bạn chớ để cuộc sống trôi qua kẽ tay vì bạn cứ đắm mình trong quá khứ hoặc ảo tưởng về tương lai. Chỉ bằng cách sống cuộc đời mình trong từng từng khoảnh khắc của nó, bạn sẽ sống trọn vẹn từng ngày của mình…” 1. Giải thích ý kiến:

- "Để cuộc sống trôi qua kẽ tay": lãng phí thời gian, tuổi trẻ, khiến cho cuộc sống buồn tẻ... - "Quá khứ": là những gì đã qua, "đắm mình trong quá khứ": tôn thờ quá khứ, coi quá khứ là những điều tốt đẹp nhất. - "Tương lai": những gì còn ở phía trước, còn chưa tới; "ảo tưởng về tương lai": vẽ ra một tương lai rực rỡ, như ý. => Câu 1: Là lời chia sẻ, nhắc nhở mỗi bạn trẻ đừng lãng phí tuổi trẻ, lãng phí cuộc đời mình bằng việc mải mê với những điều đã qua hoặc những gì còn chưa tới - những thứ ngoài tầm tay mình. - "sống trọn vẹn từng ngày": tận hiến và tận hưởng. => Ý kiến là lời khuyên đúng đắn, ý nghĩa: sống hết mình với hiện tại để cuộc đời mình ý nghĩa hơn. Với các bạn sinh viên, thì sống hết mình trong hiện tại là không ngừng học tập và rèn luyện cả về thể chất lẫn tinh thần. 2. Phân tích, chứng minh, bình luận: - Quá khứ là những thứ đã qua, không bao giờ quay trở lại. Dù quá khứ tươi đẹp, huy hoàng hay khổ đau, thất bại thì cũng không thay đổi được. Vì vậy, nếu cứ đắm chìm trong quá khứ, ru mình giữa vinh quang hay tự dằn vặt trách móc mình, nuối tiếc quá khứ ấy cũng chỉ khiến chúng ta lãng quên, bỏ lỡ những cơ hội, những điều tốt đẹp ở hiện tại. - Tương lai là cái chưa đến, sắp đến và sẽ đến. Tương lai phụ thuộc vào hành động của chúng ta ở hiện tại. Nếu chúng ta biết cố gắng, nắm bắt thời cơ, không ngừng phấn đấu ở hiện tại, sẽ được hưởng thành quả ở tương lai. Nếu hiện tại lười biếng, ỷ lại, trì trệ, chắc chắn tương lai sẽ đói nghèo,... - Sống, cống hiến, học tập và lao động cũng cần đi liền với hưởng thụ. Biết nâng niu, trân trọng những giá trị vật chất và tinh thần của cuộc sống ở hiện tại cũng là điều quan trọng và cần thiết. => Ý kiến trên hoàn toàn đúng đắn và có ý nghĩa giáo dục sâu sắc. 3. Bài học nhân thức và hành động: - Về nhận thức: + Không ngừng học tập và rèn luyện để tạo dựng tương lai vững chắc, không để ngày tháng trôi qua vô nghĩa. + Không ỷ lại, chủ quan dựa vào quá khứ; không ảo tường, trông chờ vào sự giúp đỡ của người khác hay một dịp may bất ngờ. + Mạnh dạn thử sức mình và sáng tạo, đưa kiến thức vận dụng vào thực tế. - Về hành động: + Xây dựng mục tiêu và kế hoạch cụ thể cho tương lai. + Năng động, sáng tạo, tận dụng tối đa thời gian cho học tập và tham gia các hoạt động xã hội tích cực. + Tránh xa những tệ nạn xã hội và những ham mê vô bổ, có hại cho sức khỏe và đạo đức.

ĐỀ 84. SỞ GD & ĐT BẠC LIÊU Suy nghĩ về một đoạn trong lời bài hát "Một đời người, một rừng cây" của nhạc sĩ Trần Long Ẩn. 1. Giải thích: - Ý nghĩa lời bài hát: Lời nhắn nhủ tha thiết về một quan niệm sống tích cực: Sống vì mọi người, sống có trách nhiệm, không lẩn tránh, biết gánh vác, không buông trôi, phó mặc số phận, sẵn sàng đương đầu, vượt lên mọi thử thách, không cam chịu, an phận thủ thường… 2. Phân tích, chứng minh * Ý 1: Phải biết sống vì mọi người: - Trong cuộc sống, có những con người luôn biết sống vì người khác, không ngại khó, ngại khổ, biết vì lợi ích của cộng đồng, biết vì mọi người, sống có trách nhiệm… - Đó là những con người có nhân cách cao quý, có cuộc sống đáng trân trọng. Ý 2: Đừng sống như những kẻ sống ích kỉ, vụ lợi, cơ hội - Bên cạnh đó cũng có những con người luôn sống vị kỉ, cá nhân, nhỏ nhen, luôn tránh né, đùn đẩy khó khăn cho người khác, sống vụ lợi, lợi dụng sự giúp đỡ của người khác để thu vén cho bản thân… - Lối sống đó rồi sẽ bị xã hội đào thải. *Ý 3: Cũng không nên sống mờ nhạt, yếu đuối, cam chịu - Và cũng có những con người sống yếu đuối, thụ động, cam chịu, luôn đổ lỗi cho số phận, đầu hàng những thử thách khó khăn, không đủ ý chí và nghị lực, chỉ biết bi lụy, cúi đầu trước nghịch cảnh… 3. Bình luận mở rộng: - Lời bài hát là những lời nhắn nhủ thiết tha gửi đến mọi người, nhất là đối với lớp trẻ, một thông điệp về sống đẹp đầy sức thuyết phục. Nó chứa đựng một quan niệm nhân sinh tích cực, đáng để cho mỗi chúng ta xem như kim chỉ nam trong rèn luyện và tu dưỡng bản thân để có một cuộc sống chân chính. - Từ quan niệm sống đẹp đó phê phán lối sống ích kỉ, nhỏ nhen, vô trách nhiệm, vụ lợi, sống an phận, thụ động, yếu hèn. - Rút ra bài học: + Bài học nhận thức: Hiểu rằng cuộc sống chỉ thật sự có ý nghĩa, nhân cách con người sẽ thật sự cao quý khi biết chọn cho mình lối sống đẹp và cao quý, cự tuyệt lối sống tầm thường, thấp hèn. + Bài học hành động: Để có thể sống đẹp như lời bài hát gợi ý, thanh niên cần sống có lí tưởng cao đẹp, có ý thức bồi dưỡng lòng nhân ái, vị tha, phải học tập, rèn luyện bản thân ý chí, nghị lực, những năng lực và kĩ năng sống, phải năng động, sáng tạo, sống có trách nhiệm với gia đình và xã hội. ĐỀ 85 – THPT ĐINH TIÊN HOÀNG

Anh/chị suy nghĩ gì về việc công nhận cái yêu, cái xấu của mỗi người? Trìh bày bằng một câu văn ngắn (khoảng 600 từ). 1/ Giải thích: “Công nhận cái yếu, cái xấu xí của mình” có nghĩa là con người có đủ dũng cảm, trung thực và năng lực nhận thức để kiểm điểm bản thân một cách khách quan, toàn diện. Điều ấy giúp con người có nghị lực, trưởng thành, “trở nên mạnh mẽ”. 2/ Phân tích, chứng minh: Trong mỗi con người, ai cũng có thế mạnh và yếu. Con người sẽ trở nên mạnh mẽ khi nhận thức, kiểm điểm bản thân một cách nghiêm khắc, trung thực. Vấn đề này đã được chứng minh trong thực tiễn cuộc sống ở nhiều lĩnh vực, trong những hoàn cảnh khác nhau. 3/ Bình luận, mở rộng: Vấn đề đặt ra đúng đắn, sâu sắc, có ý nghĩa định hướng cho con người trong nhận thức, lối sống. Khi công nhận cái yếu của bản thân, cá nhân không tự cao, tự đại, biết ứng xử một cách khiêm tốn, đúng mực, biết nhìn nhận mọi người xung quanh một cách khách quan, đúng đắn, biết học tập vươn lên. Đây không chỉ là vấn đê đặt ra với cá nhân mà còn có ý nghĩa với cả tập thể, quốc gia, dân tộc. ĐỀ 86 – THPT DIỄN CHÂU « Trong mắt người khác bạn có thể thất bại vài ba lần, nhưng với bản thân, bạn không được phép trở nên mềm yếu, vì đây là sự thất bại thảm hại nhất » 1/ Giải thích : Câu nói được chia làm hai vế đối lập nhằm nhấn mạnh vai trò của ý chí, nghị lực trong bản thân mỗi con người. 2/ Phân tích, chứng minh : - Thất bại là điều khó tránh khỏi vì trong cuộc sống có rất nhiều trở ngại khách quan và chủ quan. - Điều quan trọng là phải biết chấp nhận thất bại để rồi rút ra kinh nghiệm và phải rèn luyện ý chí, nghị lực để vươn lên sau mỗi lần thất bại. - Sự thất bại trước chính bản thân là điều thảm hại nhất vì nó thể hiện sự mềm yếu, thiếu ý chí. Không chiến thắng được bản thân thì con người không thể thành công trong bất kì công việc nào. Bởi lẽ « Chiến thắng bản thân là chiến thắng vinh quang nhất ». 3/ Bình luận, mở rộng : - Khẳng định ý kiến nêu trên hoàn toàn đúng đắn. - Phê phán những người không có ý chí vươn lên, nản lòng trước mọi khó khăn. - Rút ra bài học cho bản thân : rèn luyện cho mình nghị lực, ý chí để chiến thắng bản thân, vượt qua mọi khó khăn thử thách.

ĐỀ 87 – THPT GIA LỘC – HẢI DƯƠNG Suy nghĩ về câu chuyện “Ngọc trong đá”. 1/ Giải thích ý nghĩa của câu chuyện: - Người thợ đá sở dĩ thất bại bởi anh ta quá tham lam, muốn trở nên giàu có như người thợ ngọc trong khi anh lại thiếu hiểu biết về ngọc nên kết quả việc tìm ngọc của anh bị thất bại, chẳng những không tìm thấy ngọc mà còn hại cả bao nhiêu đá, tài sản của anh đến độ phá sản, đau buồn rồi chết. - Câu chuyện cho thấy bài học lớn về bệnh tham lam và thiếu hiểu biết: tham thì thâm, thiếu kiến thức thì khó có thể thành công. Đặc biệt cùng một lúc mắc cả hai căn bệnh này thì càng nguy hại hơn. 2/ Phân tích, chứng minh: - Người mắc bệnh tham lam hay chạy theo lợi ích, dục vong cá nhân. Vì ham muốn của mình mà sẵn sàng bất chấp mọi thứ: khó khăn,mạo hiểm… hoặc có thể dùng mọi thủ đoạn để đạt được tham vọng. - Người mắc bệnh thiếu hiểu biết là những kẻ thiếu hiểu biết về cuộc sống xung quanh mình nên khi đi vào thực tế thường hay gặp thất bại. - Lòng tham có thể che mờ lí trí khiến con người không còn suy xét đúng, sai, lợi, hại… dẫn đến những việc lam gây hậu quả nghiêm trọng. -> Đây là hai căn bệnh nguy hiểm có thể gặp trong xã hội, làm mất đi vẻ đẹp của con người và cản trở sự phát triển của xã hội, thậm chí còn có thể gây ra những hậu quả khôn lường cho cá nhân và cho cả cộng đồng. - Nếu cùng một lúc cùng mắc cả hai căn bệnh này thì rất nguy hiểm và khó chữa. Người tham lam mà không có hiểu biết về khoa học, về nguyên tắc sống…thì hậu quả do họ gây ra thật khôn lường. 3/ Bình luận mở rộng: - Trong cuộc sống con người nên có ước mơ, khát vọng và cái đích phấn đấu nhưng đừng để lòng tham vô đáy chi phối bản thân dẫn đến những việc làm sai lầm. - Cần trang bị cho mình đày đủ kiến thức trước khi muốn thực hiện một công việc nào đó. Có như thế chúng ta mới gặt hái được thành công. Tri thức sẽ là kim chỉ nam cho hành động, suy nghĩ, tư tưởng, tình cảm của mình, giúp ta có được lí tưởng và việc làm đúng đắn. - Rút ra bài học cho bản thân: Cần có một thái độ sống đúng đắn và nó phải đi liền với sự thông thái, hiểu biết. Có được như vậy, mới mong có được thành công, hạnh phúc trong cuộc sống. ĐỀ 88 – THPT HOÀNG HOA THÁM “Khoan nghĩ đến chuyện xa vời, phấn đấu trở thành người tài năng xuất chúng, mà trước hết, hãy nghĩ đến chuyện làm một người tử tế” 1/ Giải thích ý kiến:

- Người tài năng xuất chúng là người có năng lực làm việc xuất sắc, có khả năng sáng tạo hơn người. - Người tử tế là người biết ứng xử một cách có văn hoá, có đạo đức, có lòng nhân hậu, có những phẩm chất cần thiết, có những việc làm vì người khác, được mọi người coi trọng. - Thực chất, ý kiến trên đề cao việc rèn luyện tu dưỡng văn hoá ứng xử trong đời sống. Đây là điều kiên tiên quyết để làm người có ích cho xã hội. 2. Phân tích, chứng minh: * “Khoan nghĩ đến chuyện xa vời, phấn đấu trở thành người tài năng xuất chúng”: không phải không khuyến khích hay phê phán những người cố gắng phấn đấu trở thành người tài năng xuất chúng, mà nhằm nhấn mạnh: trước khi trở thành người tài, hãy là người biết sống tử tế - Người có tài cho dù là xuất chúng mà không có đạo đức cũng vô dụng. Thậm chí, có thể phục vụ cho những thế lực làm hại con người - Khát vọng trở thành người tài năng xuất chúng là chính đáng song không phải ai cũng có thể làm được Hơn nữa, tôn trọng và biết làm những điều nhỏ bé một cách tử tế thì mới đủ khả năng làm những điều to lớn. *Trước hết hãy làm một người tử tế: - Sống có văn hoá, có đạo đức, hướng tài năng vào mục đích cao thượng, đẹp đẽ để tài năng được phát huy - Người tử tế có lòng vị tha, yêu thương, hy sinh bản thân, chấp nhận thiệt thòi. 3. Bình luận mở rộng: - Đề cao lối sống tử tế nhưng không coi nhẹ tài năng vì thiếu tài năng không giúp được cho người khác, xã hội; không đóng góp vào sự nghiệp chung của đất nước, của dân tộc. Một người toàn diện phải có sự phát triển hài hoà giữa đức và tài. - Phê phán những kẻ chạy theo tài năng ảo, thích đánh bóng tên tuổi mà không biết sống tử tế - Bài học nhận thức, hành động ĐỀ 89 – THPT KIM THÀNH – HẢI DƯƠNG “Hạnh phúc trong tầm tay” 1. Giải thích: Cần trả lời câu hỏi : Hạnh phúc là gì? – Đã không ít cách trả lời khác nhau : là sự thỏa mãn những khao khát trong đời sống từ vật chất đến tinh thần. Là sự thành công sau những thất bại để đạt được một mục đích đã được đặt ra cho một chặng đường hay cả cuộc đời.

– Tuy nhiên, trong những cái riêng ấy thì điều chung nhất của hạnh phúc có lẻ là điều này : Sự mãn nguyện của tâm hồn, cảm nhận tự bằng lòng về mình cảm thấy mình sống đúng với ý nghĩa của cuộc sống . -> Mỗi người có một quan niệm và cảm nhận khác nhau về hạnh phúc. Tuy nhiên có thể nhận thấy hạnh phúc thường gắn liền với trạng thái vui sướng khi con người cảm thấy thỏa mãn ý nguyện nào đó của mình. – Hạnh phúc trong tầm tay: hạnh phúc không phải điều gì quá xa vời. Ai cũng có khả năng tạo lập hạnh phúc cho bản thân mình. 2. Bàn luận: – Hạnh phúc là khát vọng, là mong muốn, là đích đến của con người trong cuộc sống. – Mỗi người tùy thuộc vào khả năng và hoàn cảnh đều có thể có được hạnh phúc. Vì vậy, con người cần phải nỗ lực, cố gắng để đạt được hạnh phúc. – Hạnh phúc không phải là điều gì quá xa vời. Nhiều khi hạnh phúc chính là những điều giản dị, gần gũi xung quanh chúng ta mà không phải ai cũng đủ tự tin và tinh tế để nhận ra. – Những người tự ti, mặc cảm về bản thân hay theo đuổi những điều viển vông vượt quá khả năng của mình đều không thể có được hạnh phúc. 3. Bài học nhận thức và hành động – Cần có nhận thức đúng đắn về hạnh phúc trong mối quan hệ với hoàn cảnh và khả năng của bản thân. – Luôn tự tin, biết trân trọng và gìn giữ hạnh phúc. ĐỀ 90 - SỞ GD LẠNG SƠN “Không có điều vĩ đại trên đời nào đạt được mà thiếu đi sự tâm huyết” 1. Giải thích : - Điều vĩ đại: điều to lớn, có ý nghĩa lớn lao với con người; có thể là sự nghiệp, tình cảm, thành tựu … - Tâm huyết: tập trung tuyệt đối về sức lực, tài sản, khả năng, đặc biệt là niềm đam mê cho một điều gì đó. - Ý nghĩa câu nói : Khẳng định mạnh mẽ vai trò, sức mạnh của tâm huyết đối với những thành tựu có ý nghĩa lớn lao trong cuộc sống. 2. Bàn luận: a. Nguyên nhân, biểu hiện: - Tâm huyết là động lực, niềm đam mê, ý chí vượt qua khó khăn; nó đem đến tình yêu, trách nhiệm, sự hi sinh vô bờ bến cho điều mà người ta theo đuổi, để đạt được kết quả tốt đẹp. - Những người đạt được sự vĩ đại đều là những người có tâm huyết.

- Thiếu tâm huyết, người ta dễ nản lòng, vô trách nhiệm, hời hợt, hoài phí thời gian mà chẳng đem lại được điều gì tốt đẹp, lớn lao. b.Mở rộng : - Những người sống và làm việc có tâm huyết thực sự, muốn làm việc có ích luôn được trân trọng. - Những người có tâm huyết nhưng không có khả năng, cách nhìn nhận không đúng cũng dễ dẫn đến thất bại. Người có tâm huyết cũng cần có một quá trình rèn luyện. - Cũng có người tâm huyết nhưng “tài bất phùng thời”. - Tâm huyết phải đặt đúng chỗ, nếu không sẽ trở thành vô dụng; có khi góp phần làm nên cái xấu, cái ác, tổn hại đến xã hội. 3. Bình luận: - Tâm huyết phải xuất phát từ sự chân thành, hướng thiện, mục đích cao cả và phải thể hiện trong hành động thực tế, mới góp phần làm nên những điều tốt đẹp. - Mỗi cá nhân cần sống có trách nhiệm, yêu thích và đam mê với công việc; xây dựng tâm huyết từ những điều nhỏ bé đến những việc lớn lao ; bồi đắp tâm huyết ở mọi lứa tuổi, mọi hoàn cảnh. ĐỀ 91 - SỞ GD LÀO CAI Trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa triết lí nhân sinh từ câu chuyện về ngôi sao nhỏ. 1/ Giải thích ý nghĩa câu chuyện: Lời ngôi sao nhỏ: + Mong muốn thay đổi vị trí trên bầu trời để được nổi bât. + Lí do: Ngôi sao quan niệm góc đường chân trời là vị trí tầm thường. Lời của ngôi sao đã đánh đồng vị trí nó đang đứng với giá trị của chính bản thân. Lời thần Dớt: điều quan trọng không phải ở vị trí đứng mà ở sự tỏa sáng.. =>Ý nghĩa của câu chuyện: vị trí trên bầu trời không quan trọng bằng việc tỏa sáng. Ngôi sao nhỏ nêu không tỏa sáng ở vị trí mình đag đứng thì sao có thể tỏa sáng ở nơi cao xa nào đó. 2/ Suy nghĩ về ý nghĩa triết lí nhân sinh gợi lên từ câu chuyện: - Trong cuộc sống không có vị trí nào tầm thường, không có vị trí nào thấp hèn, chỉ có những người không cố gắng nỗ lực để làm tốt công việc của mình mà thôi. + Mỗi vị trí, mỗi công việc trong cuộc sống đều có giá trị và ý nghĩa riêng. Vì vậy, mỗi người cần không ngừng nỗ lực để tạo lập giá trị bản thân bằng cách làm tốt công việc của mình. + Nhận thức đúng vị trí và công việc mình đang có cũng là coi trọng bản thân. Đổ lỗi cho hoàn cảnh bắt nguồn từ sự tự ti và hèn nhát, tất yếu sẽ dẫn tới thất bại. Bởi vì một công việc được cho là giản đơn cũng đòi hỏi tâm huyết và nỗ lực cao nhất của mỗi người.

- Con người làm thế nào để tỏa sáng trong cuộc đời? + Mỗi người tùy thuộc vào năng lực, sở trường, điều kiện thực tế để lựa chọn cho mình vị trí và công việc thích hợp. + Phải từ suy nghĩ đúng đắn, xác định mục tiêu và kiên trì thực hiện, có như vậy mới đạt đến thành công để tỏa sáng. Sự tỏa sáng do mỗi người chúng ta thắp lên bằng sự nỗ lực và cố gắng không ngừng. 3/ Bình luận mở rộng: - Phê phán những kẻ thụ động, thiếu ý chí, chỉ biết mong chờ sự may mắn và những kẻ tự ti, thiếu niềm tin vào bản thân, sống mờ nhạt, vô vị. - Rút ra bài học: + Mong muốn có một vị trí, một công việc thích hợp là khát vọng chính đáng của con người. Tuy nhiên, tất cả đều phải bắt đầu từ sự nỗ lực, vượt lên hoàn cảnh, vượt lên chính mình… - Đối với thanh niên, cần chủ động trang bị kiến thức, rèn luyện cách sống có ý chí, bản lĩnh để vươn tới thành công. - Sự tỏa sáng không chỉ dừng lại ở một thờ điểm, một khoảnh khắc mà phải là cả hành trình trong cuộc đời bất cứ ai. ĐỀ 92 – TRƯỜNG THPT LÝ TỰ TRỌNG Cái chết không phải là điều mất mát lớn nhất trong cuộc đời. Sự mất mát lớn nhất là bạn để cho tâm hồn tàn lụi ngay khi còn sống. (Nooc-man Ku-sin, theo Những vòng tay âu yếm, NXB Trẻ, 2003) 1/ Giải thích: - “Cái chết không phải là điều mất mát lớn nhất trong cuộc đời”: Chết là chấm dứt sự sống, chấm dứt sự tồn tại hữu hình của con người. Chết là phải xa rời mãi mãi những gì mình gắn bó yêu thương, là chìm vào hư vô, quên lãng… Do đó cái chết là điều mất mát lớn. Tuy nhiên, con người khi chết đi là hết, không biết đến bất cứ thứ gì tồn tại trên đời, do vậy cũng không thể cảm nhận được những đau khổ, bất hạnh. Bất hạnh lớn nhất là sống mà như đã chết, tức là để cho tâm hồn mình tàn lụi. - “Tâm hồn tàn lụi ngay khi còn sống”: Đó là tâm hồn chai sạn, không có khả năng rung động trước cuộc đời, không còn biết đau khổ, hạnh phúc hay khát khao, mơ ước điều gì, không còn ước mong sáng tạo, niềm tin và hi vọng ở tương lai. Những người như vậy đã đánh mất cuộc đời ngay khi cái chết còn chưa tới. 2/ Phân tích, chứng minh: - Vì sao cái chết không phải là mất mát lớn nhất? + Cái chết là một quy luật, có sinh thì có tử. + Cái chết là kết thúc cuộc đời nhưng không phải là hết, là xóa đi vĩnh viễn sự hiện diện của con người bởi vẫn còn đó những giá trị bền vững mà người đó để lại: phẩm chất, thành tựu,…

Do đó cái chết không phải là điều đáng sợ khi con người sống thực sự có ý nghĩa. Cái chết không phải là sự mất mát lớn nhất, bởi có những trạng thái tồn tại khiến con người bất hạnh hơn chết. - Tại sao sự tàn lụi của tâm hồn lại đáng sợ hơn cái chết? + Trạng thái lụi tàn của tâm hồn đã giết chết con người ngay khi họ còn đang sống. Có những con người vẫn ăn uống, hít thở khí trời, vẫn làm việc…nhưng tâm hồn trống rỗng, không niềm vui, nỗi khổ, không có sự bất bình, không ước mơ, hi vọng, cuộc sống của họ cứ nhàn nhạt, vô vị, không cảm nhận được những điều thú vị của cuộc sống. + Nhiều người có khả năng tạo lập cho mình một cuộc sống thoải mái, đầy đủ tiện nghi nhưng chỉ biết đến mình, thờ ơ với mọi người xung quanh. Và khi ra đi họ chẳng để lại dấu ấn gì trong lòng người đang sống. 3/ Bình luận mở rộng: - Khẳng định ý kiến nêu trên hoàn toàn đúng đắn. 1- Rút ra bài học cho bản thân: + Sống không chỉ cho riêng mình, nuôi dưỡng tâm hồn mình mà phải biết sống hòa hợp với cộng đồng, vì cộng đồng. + Xây dựng tâm hồn biết yêu cái đẹp, biết quý trọng những giá trị mang vẻ đẹp nhân văn mà ông cha ta đã gây dựng qua các thời đại. + Nhận thức đúng đắn về cuộc sống, về sự tồn tại của mình để từ đó giúp mình sống tốt, giúp người khác sống tốt. + Cố gắng hết sức vì mục tiêu của mình đề ra, tham gia tích cực vào hoạt động xã hội để giúp những người có hoàn cảnh khó khăn. ĐỀ 93 – THPT MƯỜNG LA “Bổn phận và hạnh phúc là cốt sống cho người khác” (Auguste de Comte) 1/ Giải thích: - “Bổn phận là cốt sống cho người khác”: một trong những trách niệm của mình là phải sống cho người khác, người có tinh thần trách nhiệm, sống đúng vị trí và bổn phận của mình chính là sống cho người khác. - “Hạnh phúc là cốt sống cho người khác”: được sống cho người khác là niềm vui, niềm hạnh phúc của chính mình. Đem lại niềm vui, niềm hạnh phúc cho người khác cũng chính là đem lại hạnh phúc cho mình. 2/ Phân tích, chứng minh: - Trước hết, sống cho người khác là một bổn phận. trách nhiệm mà ta cần thực hiện vì có sống cho người khác , hi sinh cho người khác, mang đến những điều tốt đẹp cho người khác thì họ cũng sẽ sống vì mình, đem lại những điều tốt đẹp cho mình. - Sống cho người khác là niềm vui, hạnh phúc của chính mình, điều này còn cao hơn cả bổn phận. Được sống cho người mà mình yêu thương chính là điều làm ta hạnh phúc. 3/ Bình luận, mở rộng:

- Đây là câu nói có ý nghĩa giáo dục rất tích cực đối với chúng ta, đặc biệt là thế hệ trẻ ngày nay. Cần phát huy những tác động tốt ấy đến với mọi người xung quanh. - Tuy vậy vẫn còn nhiều người trong cuộc sống, lao động, học tập và công tác chỉ sống cho riêng mình. Đó là lối sống ích kỉ cần phê phán, thay đổi. - Rút ra bài học cho bản thân. ĐỀ 94 – THPT NGUYỄN HỮU CẢNH – TP HCM “Biết tự hào về bản thân là cần thiết nhưng biết xấu hổ còn quan trọng hơn” 1/ Giải thích ý kiến: - Biết tự hào về bản thân là thái độ hãnh diện về cái tốt đẹp mà mình có, về những đóng góp của mình cho cuộc sống; biết xấu hổ là cảm thấy hổ thẹn về sự kém cỏi và những lỗi lầm của mình trước người khác. - Nội dung ý kiến: Đề cao việc nhận thức đầy đủ, sâu sắc về bản thân, hướng đến sự hoàn thiện mình. 2. Luận bàn về ý kiến: - Khẳng định sự cần thiết của việc biết tự hào: biết tự khẳng định mình, giúp bản thân tự tin hơn trong cuộc sống và trong công việc, có thêm động lực để vươn tới những ước mơ lớn hơn. - Phê phán thái độ tự cao, tự đại (tự đánh giá mình quá cao, quá lớn vì thế mà trở nên hợm hĩnh). - Khẳng định sự cần thiết của việc biết xấu hổ: giúp con người có ý thức điều chỉnh hành vi của mình phù hợp với những chuẩn mực đạo đức; biết xấu hổ còn quan trọng hơn biết tự hào bởi nó là biểu hiện của ý thức hoàn toàn tự giác, xuất phát từ lương tâm, giúp con người nâng cao năng lực và hoàn thiện nhân cách. - Phê phán thái độ tự ti, mặc cảm (tự đánh giá thấp bản thân nên thiếu tự tin). 3. Bình luận, mở rộng: Khẳng định ý kiến trên hoàn toàn đúng đắn Bài học nhận thức và hành động: + Nhận thức sâu sắc về những điểm mạnh, điểm yếu của bản thân. + Nghiêm khắc đối với chính mình; không ngừng rèn luyện, bồi dưỡng đạo đức nhân cách. ĐỀ 95 – SỞ GD TÂY NINH “Tương lai của bạn được xây dựng trên rất nhiều yếu tố, nhưng cái quan trọng nhất là chính bạn” (Theo sách “Sống tự tin”, NXB Lao động) 1/ Giải thích:

Nội dung câu nói nhấn mạnh và khẳng định vai trò của mỗi cá nhân trong việc tự hình thành nhân cách và quyết định tương lai của mình. 2/ Phân tích, chứng minh: - Mỗi người lớn lên và trưởng thành được là nhờ rất nhiều yếu tố: gia đình, bạn bè, nhà trường, xã hội,… - Nhưng điều quyết định nhất dến sự trưởng thành và tương lai của mỗi người lại là chính bản thân cá nhân người đó. Cá nhân mỗi người mới là “tác giả” của chính tương lai mình. Bởi vì: Hoàn cảnh sống xung quanh (gia đình, bạn bè, nhà trường, xã hội,…) có vai trò rất quan trọng đối với mỗi người. Nhưng tiếp nhận, vận dụng hoàn cảnh đó như thế nào, tranh thủ được hay bỏ qua những điều kiện thuận lợi lại do mỗi người quyết định. Vì thế đòi hỏi mỗi người cần tự tin vào chính mình, cần chủ động, dấn thân không ngừng sang tạo, hành động…tức là phải phát huy mọi nỗ lực cá nhân trong mọi hoàn cảnh thì mới có được những thành công trong cuộc sống. - Từ đó suy nghĩ về hiện tượng những người sống lệ thuộc, ỷ lại vào người khác, vào gia đình, xã hội … 3. Bình luận mở rộng: - Khẳng định ý kiến trên hoàn toàn đúng đắn. - Bài học nhận thức và hành động. 1+Tranh thủ những điều kiện thuận lợi xung quanh nhưng chủ yếu vẫn là những cố gắng vươn lên của bản thân trong cuộc sống. +Câu nói có ý nghĩa động viên và nhắc nhở mỗi người nhất là đối với tuổi trẻ phải nỗ lực, cố gắng vươn tới thành công bằng bằng chính bản thân… ĐỀ 96 – THPT THÁI HÒA – NGHỆ AN “Người nấu bếp, người quét rác cũng như thầy giáo, kĩ sư, nếu làm tròn trách nhiệm thì đều vẻ vang như nhau” Anh/chị hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến trên. 1/ Giải thích: - Người nấu bếp, người quét rác, thầy giáo, kĩ sư: những nghề nghiệp khác nhau của con người trong xã hội. - nếu làm tròn trách nhiệm thì đều vẻ vang như nhau: nghề nào cũng đáng được trân trọng, tôn vinh khi người lao động đã cống hiến hết mình cho xã hội, làm tròn trách nhiệm của mình. - Ý nghĩa cả câu: Trong xã hội, không có nghề thấp hèn mà nghề nào cũng cao quý, cũng đáng trân trọng. Người lao động dù là ai, làm nghề gì cũng đáng được coi trọng khi đã đóng góp sức mình cho sự phát triển của xã hội.

2/ Phân tích, chứng minh: - Mỗi nghề nghiệp đều nảy sinh từ nhu cầu xã hội nên có đặc điểm, vị trí riêng, không thể thay thế trong đời sống xã hội. - Làm nghề gì thì người lao động cũng cần nhiều thời gian và công sức, có thể là lao động chân tay, có thể là lao động trí óc. Nhưng dù là công việc gì, họ cũng đã đóng góp sức lao động chân chính của mình để xây dựng xã hội. Do vậy, họ đáng được tôn vinh. - Mở rộng: Tuổi trẻ hôm nay có nhiều cơ hội lựa chọn nghề nghiệp. Sự thành đạt của mỗi cá nhân chính ở sự lựa chọn đúng đắn và biết sống hết mình với nghề nghiệp của mình. 3/ Bình luận, mở rộng: - Phê phán quan niệm lệch lạc của một số người: Coi trọng lao động trí óc, xem thường lao động chân tay, chạy theo những nghề đem lại lợi ích trước mắt cho bản thân. - Rút ra bài học: + Nghề nghiệp không làm nên giá trị con người, chỉ có con người làm vẻ vang nghề nghiệp; không nên có tư tưởng phân biệt nghề sang trọng, cao quý hay nghề thấp hèn. + Cần có thái độ đúng đắn khi chọn nghề, không nên có tư tưởng hời hợt (phân biệt nghề sang/hèn…) mà chọn nghề phù hợp với năng lực, ước mơ, hoàn cảnh của bản thân, nhu cầu và sự phát triển của xã hội… ĐỀ 97 – THPT NGUYỄN TRUNG THIÊN – HÀ TĨNH Từ câu chuyện về Wilma Rudolph, anh /chị hãy viết một bài văn với chủ đề: nghị lực trong cuộc sống. 1. Giải thích ý nghĩa của câu chuyện: Câu chuyện của Wilma Rudolph gợi suy nghĩ về tấm gương những con người có ý chí nghị lực phi thường, không bao giờ chịu đầu hàng số phận. Wilma Rudolph đã vượt lên hoàn cảnh bất hạnh của bản thân không chỉ để trở thành con người bình thường mà còn trở thành con người xuất chúng. 2.Phân tích, chứng minh: - Vai trò của ý chí, nghị lực trong cuộc sống: + Thứ nhất, ý chí nghị lực tạo cho ta bản lĩnh và lòng dũng cảm. Người có ý chí và nghị lực là người luôn đương đầu với mọi khó khăn thử thách, là người dám nghĩ , dám làm, dám sống. + Thứ hai, ý chí nghị lực giúp chúng ta khắc phục những khó khăn và thử thách, rèn cho ta niềm tin và thúc đẩy chúng ta luôn hướng về phía trước, vững tin vào tương lai. + Thứ ba, ý chí nghị lực giúp con người ta luôn tự tin về bản thân, tự tin với công việc mình làm. Dù thất bại vẫn vui vẻ và khắc phục lại chứ không hề nản chí. Trong cuộc sống, có không ít người gặp phải hoàn cảnh bất hạnh (do bẩm sinh, do tai nạn, bệnh tật…). Nhiều người trong số đó đã vươn lên không ngừng, tự khẳng định mình “tàn nhưng không phế”. (Nguyễn Ngọc Kí, Nick Vujicic...) Câu chuyện của Wilma Rudolph và nhiều người khác gợi suy nghĩ:

+ Sự khâm phục, ngưỡng mộ với những con người giàu ý chí, nghị lực trong cuộc sống. + Không có khó khăn nào mà con người không thể vượt qua, điều quan trọng là cần phải có ý chí nghị lực, có hoài bão ước mơ, có tình yêu với cuộc sống. 3.Bình luận, mở rộng: - Phê phán một bộ phận không nhỏ (nhất là thanh niên) sống không có nghị lực, ý chí, ước mơ hoài bão. - Liên hệ bản thân và rút ra bài học. ĐỀ 98 – THPT QUỲNH LƯU 4 – NGHỆ AN “Nghịch cảnh không chỉ là một phép thử của tình cảm mà còn là thước đo của trí tuệ và bản lĩnh”. 1/ Giải thích: -Nghịch cảnh là hoàn cảnh trớ trêu, nghịch lí, éo le mà con người không mong muốn trong cuộc sống. - Nghịch cảnh không chỉ là một phép thử của tình cảm mà còn là thước đo của trí tuệ và bản lĩnh: nghĩa là qua nghịch cảnh, con người không chỉ hiểu thêm về tâm hồn, tình cảm của mình và của người mà quan trọng hơn, thấy được trí tuệ và bản lĩnh trong cuộc sống... => Khẳng định ý nghĩa của nghịch cảnh trong quá trình nhận thức và tự nhận thức của con người. 2. Phân tích, chứng minh: 1- Nghịch cảnh là một phần tất yếu của cuộc sống. - Qua nghịch cảnh, ta hiểu thêm về trái tim mình và trái tim người, thất được tình cảm của tập thể và cả dân tộc. - Đối diện và vượt qua nghịch cảnh, mỗi người và cả dân tộc sẽ chứng tỏ được tầm vóc của trí tuệ và bản lĩnh của mình. 3.Bình luận mở rộng: - Phê phán quan niệm và hành động sai lầm: chạy trốn hay đầu hàng nghịch cảnh, thiếu tỉnh táo, sáng suốt khi gặp hoàn cảnh éo le, ngang trái, dễ thất bại trong công việc, thậm chí bị kẻ thù lợi dụng. Bài học nhận thức và hành động: + Tự làm giàu cho tâm hồn và trí tuệ để có đủ sức mạnh vượt qua nghịch cảnh. + Sống yêu thương, đoàn kết, tỉnh táo để cùng nhau chiến thắng nghịch cảnh với cả cộng đồng. ĐỀ 99 – THPT CHI LĂNG Viết một bài văn ngắn (không quá 600 từ) trình bày suy nghĩ anh/chị về tình yêu thương của con người trong xã hội hiện nay. 1/ Giải thích:

Tình yêu thương là những xúc cảm phát ra tự đáy tâm hồn biểu hiện sự chia sẻ, thấu hiểu, đồng cảm ... là một trong những phẩm chất cao đẹp của con người. 2/ Phân tích: Biểu hiện của lòng yêu thương: + Quan tâm, yêu thương, có những hành động giúp đỡ những người bất hạnh, người gặp khó khăn. + Yêu mến, trân trọng những người có phẩm chất tình cảm tốt đẹp. Tại sao cần có lòng yêu thương: + Lòng yêu thương đem lại niềm vui, hạnh phúc, sự sống, động viên những người có cảnh ngộ bất hạnh, khó khăn tăng thêm niềm tin hướng đến cuộc sống. + Ta sống bằng tình yêu thương với người khác thì sẽ được người khác yêu thương lại, cuộc sống của chúng ta sẽ ấm áp , hạnh phúc… Ý nghĩa của tình yêu thương: tạo mối quan hệ tốt đẹp giữa người và người, bồi đắp cho tâm hồn tuổi trẻ trong sáng, cao đẹp hơn. 3/ Bình luận, mở rộng: Khẳng định tầm quan trọng của tình yêu thương. Phê phán những biểu hiện vô cảm trong xã hội Rút ra bài học: + Cần quan tâm chia sẻ, giúp đỡ người khác. + Làm việc thiện, sống tử tế… + Cần sống theo phương châm “mình vì mọi người, mọi người vì mình”. ĐỀ 100 - SỞ GD CẦN THƠ Trình bày suy nghĩ của anh/chị về lối sống của con người trong xã hội ngày nay qua hai hình ảnh con ốc mượn hồn và con chim nhại giọng. 1. Giải thích: - “Ốc mượn hồn” là con vật bé nhỏ mượn vỏ ốc làm nơi trú ngụ bởi chúng rất yếu ớt và dễ dàng làm mồi cho con vật khác. Tuy nhiên, rời khỏi vỏ ốc thì chúng vẫn giữ được hình hài và bản chất của một con cua. Hình ảnh “con ốc mượn hồn” ẩn dụ cho con người. Đôi khi, con người phải đeo một lớp mặt nạ ngụy trang, tạo ra vỏ bọc cho mình. - “Con chim nhại giọng” là loài chim có thể nhại lại tiếng của các loài chim khác như sáo, vẹt,… Tuy nhiên bản thân chúng lại không có một giọng hót riêng hoặc nếu có thì rất khó nghe. “Con chim nhại giọng” ẩn dụ cho lối sống giả dối, ngụy tạo của con người nhằm một mục đích trục lợi cá nhân nào đó. - Hai hình ảnh trên gợi lên cho chúng ta hai lối sống tương đối mâu thuẫn nhau của con người trong cuộc sống hiện tại. Tùy thuộc vào quan niệm sống mà mỗi người chọn lựa lối đi đúng đắn cho mình. 2. Phân tích, chứng minh:

- Lối sống của con người qua hình ảnh con ốc mượn hồn tuy mang vỏ ốc nhưng vẫn giữ được bản chất là một con cua: + Trong cuộc sống hiện tại, mỗi người đều phải đối mặt với rất nhiều vấn đề mà nếu sử dụng bản chất của riêng mình, có lẽ họ sẽ khó vượt qua được. + Con người không thể nào sống thật là mình trong suốt quãng đời, phải biết sống thật một cách thông minh, đó là sống khéo. Sống khéo là khi con người biết lựa chọn “chiếc mặt nạ” phù hợp cho từng hoàn cảnh, đối xử với người khác một cách khéo léo khiến họ yêu quý và tôn trọng mình. + Tuy nhiên, đừng quá lạm dụng chiếc vỏ ốc của mình, cần phải thoát khỏi nó khi cần thiết. Lối sống của con người qua hình ảnh con chim nhại giọng tuy bản thân là một con chim nhưng giọng hót lại nhái mượn: + Thay vì sống khéo, sống đúng với cảm xúc và bản chất của mình, nhiều người lại chọn cách sống giả dối, vay mượn. + Cuộc sống hiện nay có rất nhiều “con chim nhại giọng”, họ sẵn sàng sống khác đi để đạt được mong muốn, bất chấp mọi thủ đoạn. + Để trở thành một người khác, hót tiếng hót của người khác là điều rất dễ dàng, nhưng để thể hiện cá tính của mình, dám khác biệt đòi hỏi rất nhiều ở bản lĩnh và ý chí của mỗi người. Nguyên nhân: + Một số người thích thể hiện bản thân mình, hoặc vì muốn đi “đường tắt” để đến thành công. + Gia đình cũng là một trong số những tác động ảnh hưởng đến việc hình thành nhân cách của con trẻ. + Nhiều vấn đề phát sinh trong cuộc sống khiến con người phải tạo khoảng cách với nhau, họ không dám sống thật với mình trước mặt người khác vì nghi ngờ, vì sợ,... 3. Bình luận, mở rộng: Hai cách sống trên là hai quan điểm sống mà con người phải chọn. Cuộc sống không cho phép chúng ta “thật” hoàn toàn. Con người phải biết sống thật một cách thông minh, sống khéo, sống bằng cảm xúc của mình, biết giữ vững bản chất, tiếp thu cái tốt đẹp của người khác để hoàn thiện bản thân mình hơn,... Bài học nhận thức và hành động: + Sống như một con ốc mượn hồn, biết vay đúng lúc mà vẫn là mình dù trong hoàn cảnh nào. + Tự nhủ phải luôn tỉnh táo để có thể giữ vững lập trường, lắng nghe và tiếp thu ý kiến của người khác để thay đổi tốt hơn,.. ĐỀ 101 – THPT LÝ TỰ TRỌNG – BÌNH ĐỊNH

"Phép lịch sự chính là tấm giấy thông hành cho phép bạn đến mọi vùng đất, mọi văn phòng, mọi ngôi nhà và mọi trái tim trên thế giới". 1/ Giải thích: Phép lịch sự: Cách ứng xử, hành vi ứng xử, giao tiếp lễ phép, thanh lịch, có văn hóa ... tấm giấy thông hành: giấy đi đường nhưng đây là đường tới mọi trái tim... Ý nghĩa của câu nói: Khẳng định sức mạnh của phép lịch sự bởi nó là giấy thông hành nối kết con người với cuộc sống, với thế giới, và với mọi trái tim. 2/ Phân tích, chứng minh: Những biểu hiện của phép lịch sự: Luôn mỉm cười với tất cả mọi người; biết nói lời cảm ơn, xin lỗi đúng lúc; biết lắng nghe người khác; tôn trọng những sở thích, cá tính của người khác; tôn trọng những nét văn hóa của các dân tộc khác… Vì sao phép lịch sự chính là tấm giấy thông hành...? Vì giao tiếp, ứng xử có văn hóa ta dễ dàng tiếp cận với những người xung quanh, dù người đó khác biệt về sắc tộc, màu da. Giao tiếp lịch sự thì dễ dàng đạt hiệu quả. Lịch sự cũng là một trong những biểu hiện của lòng tốt, nếu ta mở lòng thì thế giới xung quanh ta sẽ rộng mở... Nếu thiếu phép lịch sự thì con người trở nên lạc lõng, thậm chí là vô cảm, bị đánh giá là thiếu văn hóa... 3/ Bình luận, mở rộng: Khẳng định ý kiến trên hoàn toàn đúng đắn. Phê phán lối ứng xử thiếu lịch sự của một số học sinh, một số người trong xã hội. Rút ra bài học cho bản thân trong giao tiếp, ứng xử. ĐỀ 102 – THPT TĨNH GIA 1 – THANH HÓA Viết bài văn trình bày suy nghĩ của anh (chị) về thông tin các vụ đánh nhau trong dịp Tết Nguyên Đán. 1/ Hiện trạng vấn đề: Trong những năm gần đây tình trạng bạo lực lan rộng trên toàn thế giới: xung đột sắc tộc, tôn giáo, bạo lực gia đình, học đường … đang là mối lo ngại của mọi quốc gia, dân tộc, trong đó có Việt Nam. Nhiều người sẽ giật mình với thông tin trên trang Web tuoitre.vn ngày 25/02/2015 (và nhiều kênh thông tin khác): Theo báo cáo chính thức của Bộ Y tế, từ ngày 15 đến 22-2-2015 (27 tháng chạp đến mùng 4 tết Nguyên Đán Ất Mùi 2015) cả nước có trên 6.200 người phải nhập viện do đánh nhau, trong đó có 15 người tử vong… 2/ Phân tích, bình luận: Tết Nguyên Đán là dịp mỗi người dân Việt Nam đoàn tụ, vui vẻ, chúc phúc cho nhau, thế nhưng nhiều người phải nhập viện, thậm chí có người tử vong do hành vi bạo lực của người khác. Đây là hiện tượng xấu, thiếu tính nhân văn, thiếu văn hoá, cần phải lên án. Đây là hiện tượng có nguy cơ lan rộng trên toàn xã hội, trong thời gian qua nhiều vụ việc liên quan đến các hành vi bạo lực (gia đình, học đường…) đã gây ra những hệ luỵ

nghiêm trọng cho xã hội, gây mất an ninh trật tự, ảnh hưởng tiêu cực tới giới trẻ, làm xấu đi hình ảnh đất nước và con người Việt Nam … Có nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng trên, nhưng nguyên nhân sâu xa chính là lối hành xử mang tính bạo lực, thiếu tính nhân văn của một bộ phận không nhỏ người Việt Nam, trong đó có không ít đối tượng đang là học sinh, trong độ tuổi vị thành niên. 3/ Bài học: Mỗi cá nhân cũng như toàn xã hội cần phê phán và có hành động thiết thực để ngăn chặn và chấm dứt tình trạng trên từ đó hướng tới cuộc sống nhân ái, tốt đẹp hơn. ĐỀ 103 – THPT NGÔ QUYỀN – TPHCM “Tìm ra mục đích sống của bạn là bước quan trọng đầu tiên để sống một cuộc sống không giới hạn” (Nick Vujicic) 1/ Giải thích: Mục đích là ước mơ, hoài bão, lí tưởng mà mỗi người đặt ra và theo đuổi, phấn đấu để đạt được trong cuộc sống. Cuộc sống không giới hạn là cuộc sống không bị bó hẹp quẩn quanh trong khuôn khổ, không bị rào cản bởi định kiến, thử thách, hoàn cảnh, hạn chế của bản thân…, con người được tự do sáng tạo, thể hiện năng lực, khẳng định bản thân, được giải phóng hết mọi tiềm năng, giá trị để sống mạnh mẽ, cao cả, cống hiến hết mình cho xã hội. 2/ Phân tích, chứng minh: Vai trò của mục đích sống là dẫn đường, định hướng. + Cuộc sống con người thường bị giới hạn bởi hoàn cảnh chủ quan (năng lực…) hoặc khách quan (hoàn cảnh, số phận, thử thách trong cuộc sống). + Khi xác định được mục đích sống con người sẽ có phương hướng đi, có động thực thúc đẩy hành động, có khát vọng, đam mê theo đuổi từ đó có sơ sở để phát huy hết mọi khả năng bản thân. Mục đích sống tốt đẹp sẽ giúp cuộc sống con người thăng hoa, ý nghĩa, phát huy năng lực, vượt lên thử thách, chiến thắng nghịch cảnh từ đó cống hiến được hiều hơn cho xã hội. 3/ Bình luận, mở rộng: Khẳng định ý kiến trên hoàn toàn đúng đắn. Rút ra bài học: Cần xác định mục đích sống đúng đắn, phát huy bản thân. Phải biết gắn lợi ích cá nhân với lợi ích tập thể. Có những giới hạn cần phải tuân thủ như pháp luật, chuẩn mực đạo đức… ĐỀ 104 – THPT VĂN QUÁN – VĨNH PHÚC Vô số cuộc thi, vô số danh hiệu. Nó có thể là cơ hội với người này và nguy cơ với người khác, nhất là khi người ta trẻ. 1/ Giải thích:

+ Vô số: Số lượng nhiều, không đếm xuể, không kiểm soát được. + Cuộc thi: Những hoạt động được tổ chức có quy mô nhằm tìm kiếm người chiến thắng trong một lĩnh vực nào đó. + Danh hiệu: Là phần thưởng cao quý dành riêng cho cá nhân hay tập thể có thành tích cao. + Cơ hội: Dịp may, mở ra những khả năng cho thành công. + Nguy cơ: Tiềm ẩn nhiều sự bất an, nguy hiểm, có khả năng gây hại. => Ý kiến trên vừa bàn về sự tràn lan của những cuộc thi, vừa chỉ ra ảnh hưởng có tính hai mặt của nó tới những người trẻ tuổi. 2. Phân tích, chứng minh: - Các cuộc thi là cơ hội cho những người tham gia, bộc lộ những tài năng, phẩm chất của mình. Điều đó giúp cho xã hội chọn được người tài, đức trong các lĩnh vực và người dự thi sẽ có cơ hội để theo đuổi lĩnh vực mà mình có khả năng. - Các cuộc thi mở ra tràn lan, thiếu kiểm soát nhằm mang lại lợi ích cho một số tổ chức, cá nhân nào đó. Cách đánh giá đôi khi thiếu công bằng, chưa đúng năng lực của mỗi thí sinh khiến dư luận bất bình. - Các cuộc thi có mặt tích cực ở chỗ tạo được không khí lôi cuốn, hấp dẫn giới trẻ. Người dự thi trau dồi những phẩm chất, năng lực để khẳng định mình. Mặt tiêu cực ở chỗ, thi cử dễ khiến người ta chạy theo hư danh phù phiếm… 3. Bình luận, mở rộng: - Khẳng định ý kiến trên hoàn toàn đúng đắn. - Bài học nhận thức và hành động: + Một mặt cần nhận thức được tính chất đúng đắn, tích cực của các cuộc thi nhằm tôn vinh vẻ đẹp, khả năng thực sự của con người. Mặt khác cần thấy được tác hại của những cuộc thi vô bổ, phù phiếm. + Cần có những hành động cụ thể để duy trì và phát triển những cuộc thi thiết thực, có ý nghĩa. Biết phê phán, đấu tranh và loại trừ những cuộc thi tiêu cực. ĐỀ 105 – SỞ GD & ĐT BẠC LIÊU Suy nghĩ về vấn đề được nêu lên trong lời bài hát “Một đời người, một rừng cây” của nhạc sĩ Trần Long Ẩn. 1. Giải thích: - Ý nghĩa lời bài hát: Lời nhắn nhủ tha thiết về một quan niệm sống tích cực: Sống vì mọi người, sống có trách nhiệm, không lẩn tránh, biết gánh vác, không buông trôi, phó mặc số phận, sẵn sàng đương đầu, vượt lên mọi thử thách, không cam chịu, an phận thủ thường… 2. Phân tích, chứng minh * Ý 1: Phải biết sống vì mọi người: - Trong cuộc sống, có những con người luôn biết sống vì người khác, không ngại khó, ngại khổ, biết vì lợi ích của cộng đồng, biết vì mọi người, sống có trách nhiệm…

- Đó là những con người có nhân cách cao quý, có cuộc sống đáng trân trọng. Ý 2: Đừng sống như những kẻ sống ích kỉ, vụ lợi, cơ hội - Bên cạnh đó cũng có những con người luôn sống vị kỉ, cá nhân, nhỏ nhen, luôn tránh né, đùn đẩy khó khăn cho người khác, sống vụ lợi, lợi dụng sự giúp đỡ của người khác để thu vén cho bản thân… - Lối sống đó rồi sẽ bị xã hội đào thải. *Ý 3: Cũng không nên sống mờ nhạt, yếu đuối, cam chịu - Và cũng có những con người sống yếu đuối, thụ động, cam chịu, luôn đổ lỗi cho số phận, đầu hàng những thử thách khó khăn, không đủ ý chí và nghị lực, chỉ biết bi lụy, cúi đầu trước nghịch cảnh… 3. Bình luận mở rộng: - Lời bài hát là những lời nhắn nhủ thiết tha gửi đến mọi người, nhất là đối với lớp trẻ, một thông điệp về sống đẹp đầy sức thuyết phục. Nó chứa đựng một quan niệm nhân sinh tích cực, đáng để cho mỗi chúng ta xem như kim chỉ nam trong rèn luyện và tu dưỡng bản thân để có một cuộc sống chân chính. - Từ quan niệm sống đẹp đó phê phán lối sống ích kỉ, nhỏ nhen, vô trách nhiệm, vụ lợi, sống an phận, thụ động, yếu hèn. - Rút ra bài học: + Bài học nhận thức: Hiểu rằng cuộc sống chỉ thật sự có ý nghĩa, nhân cách con người sẽ thật sự cao quý khi biết chọn cho mình lối sống đẹp và cao quý, cự tuyệt lối sống tầm thường, thấp hèn. + Bài học hành động: Để có thể sống đẹp như lời bài hát gợi ý, thanh niên cần sống có lí tưởng cao đẹp, có ý thức bồi dưỡng lòng nhân ái, vị tha, phải học tập, rèn luyện bản thân ý chí, nghị lực, những năng lực và kĩ năng sống, phải năng động, sáng tạo, sống có trách nhiệm với gia đình và xã hội. ĐỀ 106– THPT ĐINH TIÊN HOÀNG Anh/chị suy nghĩ gì về việc công nhận cái yêu, cái xấu của mỗi người? Trình bày bằng một câu văn ngắn (khoảng 600 từ) 1/ Giải thích: “Công nhận cái yếu, cái xấu xí của mình” có nghĩa là con người có đủ dũng cảm, trung thực và năng lực nhận thức để kiểm điểm bản thân một cách khách quan, toàn diện. Điều ấy giúp con người có nghị lực, trưởng thành, “trở nên mạnh mẽ”. 2/ Phân tích, chứng minh: Trong mỗi con người, ai cũng có thế mạnh và yếu. Con người sẽ trở nên mạnh mẽ khi nhận thức, kiểm điểm bản thân một cách nghiêm khắc, trung thực. Vấn đề này đã được chứng minh trong thực tiễn cuộc sống ở nhiều lĩnh vực, trong những hoàn cảnh khác nhau.

3/ Bình luận, mở rộng: Vấn đề đặt ra đúng đắn, sâu sắc, có ý nghĩa định hướng cho con người trong nhận thức, lối sống. Khi công nhận cái yếu của bản thân, cá nhân không tự cao, tự đại, biết ứng xử một cách khiêm tốn, đúng mực, biết nhìn nhận mọi người xung quanh một cách khách quan, đúng đắn, biết học tập vươn lên. Đây không chỉ là vấn đê đặt ra với cá nhân mà còn có ý nghĩa với cả tập thể, quốc gia, dân tộc. ĐỀ 107 – THPT DIỄN CHÂU « Trong mắt người khác bạn có thể thất bại vài ba lần, nhưng với bản thân, bạn không được phép trở nên mềm yếu, vì đây là sự thất bại thảm hại nhất » 1/ Giải thích : Câu nói được chia làm hai vế đối lập nhằm nhấn mạnh vai trò của ý chí, nghị lực trong bản thân mỗi con người. 2/ Phân tích, chứng minh : - Thất bại là điều khó tránh khỏi vì trong cuộc sống có rất nhiều trở ngại khách quan và chủ quan. - Điều quan trọng là phải biết chấp nhận thất bại để rồi rút ra kinh nghiệm và phải rèn luyện ý chí, nghị lực để vươn lên sau mỗi lần thất bại. - Sự thất bại trước chính bản thân là điều thảm hại nhất vì nó thể hiện sự mềm yếu, thiếu ý chí. Không chiến thắng được bản thân thì con người không thể thành công trong bất kì công việc nào. Bởi lẽ « Chiến thắng bản thân là chiến thắng vinh quang nhất ». 3/ Bình luận, mở rộng : - Khẳng định ý kiến nêu trên hoàn toàn đúng đắn. - Phê phán những người không có ý chí vươn lên, nản lòng trước mọi khó khăn. - Rút ra bài học cho bản thân : rèn luyện cho mình nghị lực, ý chí để chiến thắng bản thân, vượt qua mọi khó khăn thử thách. ĐỀ SỐ 108. THPT CHU VĂN AN LẦN 1 Đừng sống cho người khác nhìn và đừng nhìn người khác mà sống. 1. Giải thích: - "Đừng sống cho người khác nhìn": Không nên sống giả dối, giả tạo, không đúng với mong muốn và bản chất thực sự của mình vì e ngại những người xung quanh. - "Đừng nhìn người khác mà sống": Không nên sống theo người khác, bắt chước người khác một cách máy móc mà đánh mất đi chính bản thân mình. => Hãy sống là chính mình. 2. Bàn luận mở rộng vấn đề: - Ý kiến đã nêu ở đề bài phê phán hai thái độ sống sai lầm khá phổ biến trong xã hội.

Một số người luôn sống trong nỗi sợ hãi e ngại, bị mọi người xung quanh đánh giá, nhận xét, phê bình nên luôn lấy điều đó để tự uốn nắn thay đổi bản thân cho vừa lòng mọi người. Từ đó, có thể sẽ trở thành kẻ nhu nhược yếu đuối, không có chính kiến và nghị lực trong cuộc sống. - Một số người luôn cảm thấy tự ti, họ chỉ nhìn theo, sống theo, bắt chước những người khác mà không có đủ khả năng và bản lĩnh sống như bản thân mình mong muốn. Họ tự biến mình thành những bản sao của người khác trong cuộc đời. - Thái độ sống đúng đắn cần có: Hãy sống đúng như bản chất thật của mình, trung thực với chính mình, chân thành với người khác, thể hiện bản sắc cá nhân, khẳng định bản thân giữa cuộc đời. Chúng ta hãy sống dũng cảm, tự tin, có bản lĩnh và luôn là chính mình. - Tuy nhiên Đừng sống cho người khác nhìn không có nghĩa là chúng ta khiến mình trở thành kì lạ,đối lập và xa lạ với thế giới xung quanh. Đừng nhìn người khác mà sống không có nghĩa là chúng ta cự tuyệt mọi ảnh hưởng tốt đẹp của người khác. 3. Bài học nhận thức và hành động: - Cần xác định thái độ sống đúng đắn và tích cực: Sống có bản lĩnh, luôn là chính mình nhưng vẫn hòa hợp với cuộc đời chung và không ngừng học hỏi những điều tốt đẹp để tự hoàn thiện bản thân. ĐỀ SỐ 109. THPT CHUYÊN HOÀNG VĂN THỤ HÕA BÌNH LẦN 1 Bình luận về ý kiến: “Thói a dua có thể khiến con người ta đánh mất mình một cách dễ dàng và ngọt ngào nhất.” 1. GIẢI THÍCH Ý KIẾN - Thói a dua: A dua có nghĩa là làm theo, bắt chước người khác, chạy theo đám đông. - Đánh mất mình: mất đi bản sắc cái tôi, ý thức cá nhân - Ý kiến là một lời nhắc nhở con người về tác hại của lối sống a dua, đó là hủy hoại phẩm chất, tính cách, đánh mất đi bản sắc cá nhân riêng biệt của mình. 2 BÀN LUẬN - Biểu hiện của thói a dua: Thói a dua thể hiện trong mọi ngõ ngách của đời sống, từ cách ăn, cách mặc cách đi dứng nói năng mà đôi khi để ý, thấy thật kệch kỡm. Không chỉ dừng lại ở đó, ngay trong những tư duy mang tính riêng tư nhất, người ta vẫn bị chi phối kiểu tư duy "người ta sao, mình vậy" ( lấy dẫn chứng minh họa…) - Tác hại của thói a dua: + A dua làm việc xấu sẽ gây tổn thương cho người khác, tạo thành trào lưu xấu, gương xấu trong xã hội. + Khi cách nghĩ, cách làm đều lệ thuộc vào người khác, vào đám đông thì con người dần bị mất đi năng lực tư duy cũng như cá tính riêng của mình. -Nguyên nhân: + Do nhận thức non kém, chưa thấy được mặt xấu, tác hại của vấn đề + Do bị rủ rê, lôi kéo, khích bác 3. BÀI HỌC NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG:

- Khẳng định ý kiến trên hoàn toàn đúng đắn. - Trước thói a dua, cần lên án, đấu tranh loại bỏ: + Chú trọng giáo dục, tuyên truyền để nâng cao nhận thức của con người. + Mỗi người hãy coi trọng ý thức cá nhân, bản sắc cái tôi của mình, tránh lối sống thụ động, tâm lí bầy đàn. -Liên hệ bản thân. ĐỀ SỐ 110. THPT YÊN DŨNG BẮC GIANG “Tự học là chìa khóa mở cánh cửa thành công còn lười biếng là nguyên nhân đầu tiên của mọi thất bại” 1. GIẢI THÍCH Ý KIẾN: - “Tự học”:\ là quá trình tìm tòi, khám phá, tích lũy kiến thức của bản thân trên tinh thần tự giác, không phụ thuộc vào ai, không cần ai nhắc nhở. - “Thành công”: là những thành quả con người đạt được nhờ những nỗ lực, cố gắng của mình - “Lười biếng”: là trạng thái của sự không hoạt động và sự kháng cự nội tâm để rồi không cố gắng, không hành động. - “Thất bại”: con người không đạt được những điều mình mong muốn, những mục tiêu đã đề ra. => Ý nghĩa cả câu: Vai trò to lớn của việc tự học và hậu quả của việc lười biếng. 2. BÀN LUẬN VẤN ĐỀ: Ý kiến trên hoàn toàn đúng đắn, có ý nghĩa giáo dục sâu sắc: VẾ 1: “Tự học là chìa khóa mở cánh cửa thành công” - Tự học là việc vô cùng quan trọng, cần có ở mỗi người, nó có vai trò to lớn: + Giúp con người tiếp thu kiến thức một cách thoải mái, hiệu quả. + Không chỉ tích lũy được kiến thức mà còn có thể biến nó thành kiến thức của mình, tự tin trong học tập, công việc. + Là con đường ngắn nhất để gặt hái thành công. VẾ 2: “Lười biếng là nguyên nhân đầu tiên của mọi thất bại” - Là thói quen xấu, gây ra nhiều hậu quả: + Gây ra vô vàn khó khăn trong đời sống + Không mang lại kết quả tốt trong học tập, công việc, từ đó sinh ra tâm lí chán nản + Mắc các tính xấu khác bởi “nhàn cư vi bất thiện” + Gây ra các tệ nạn xã hội… [Lấy dẫn chứng cụ thể từ thực tế để chứng minh] 3. BÀI HỌC NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG: - Cần biến việc tự học thành 1 thói quen, tự giác; nói không với lười biếng, ỉ lại trong học tập và lao động. - Phê phán những kẻ lười biếng, chỉ biết hưởng thụ, "há miệng chờ sung" 4 LIÊN HỆ BẢN THÂN