نۆشداریی ده‌م: په‌نجه‌ره‌یه‌که‌ بۆ ته‌ندروستیت

‫‪www.ddan.org‬‬

‫نۆشداریی دهم‪ :‬پهنجهرهیهکه بۆ تهندروستیت‬ ‫ندروستیی‌لهشت‪‌.‬باری‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫بۆ‌ته‬ ‫که‌‬ ‫یه ‌‬ ‫ره ‌‬ ‫نجه ‌‬ ‫کن‌بۆ‌گیانت‪‌،‬زارشت‌په ‌‬ ‫‌‬ ‫ره ‌‬ ‫یه‬ ‫نجه ‌‬ ‫کانت‌په ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫کاتێکدا‌چاوه‬ ‫‌‬ ‫له‬ ‫ندروستی‌دهم‌و‌‬ ‫‌‬ ‫شت‌دهدات‪‌ ‌.‬‬ ‫ته‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ندروستیی‌له‬ ‫ش‌به‌ ‌‬ ‫ته‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ری‌زۆر‌پێشکه‬ ‫مت‌چاره ‌‬ ‫سه‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ندروستی‌ده‬ ‫‌‬ ‫ته‬ ‫ی‌دهیزانین‬ ‫‌‬ ‫پتر‌له ‌‬ ‫وه‬ ‫‌‬ ‫یه‌‬ ‫نێوان‌هه ‌‬ ‫‌‬ ‫کی‌زۆریان‌له‌‬ ‫‌‬ ‫یوه ‌‬ ‫ندیه‬ ‫گشتی‌په ‌‬ ‫‌‬ ‫تهندروستیی‌‬ ‫‌‬ ‫یه‌لهپشت‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫شت‌هه‬ ‫‌‬ ‫کانی‌تری‌له‬ ‫‌‬ ‫ندروستییه‬ ‫باره‌ ‌‬ ‫ته‬ ‫کی‌زۆری‌به‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫یوه ‌‬ ‫ندیه‬ ‫مت‌په ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ندروستی‌ده‬ ‫‌‬ ‫ته‬ ‫کانی‌‬ ‫باره ‌‬ ‫له‌ ‌‬ ‫کهوێت‪‌ ‌.‬‬ ‫رده ‌‬ ‫مدا‌ده ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ناوده‬ ‫خۆشی‌له‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ی‌نه‬ ‫کهم‌نیشانه‌‬ ‫زۆر‌جار‌یه ‌‬ ‫‌‬ ‫ندروستیی‌دهمت‪‌.‬‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ته‬ ‫مدا‪‌،‬وهکو‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ناو‌ده‬ ‫‌‬ ‫وکردن‌له‬ ‫‌‬ ‫تردا‌هه‬ ‫ههوکردنی‌پووک‪،‬‬ ‫ببێته‌هۆی‌دروستکردنی‌گرفت‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫یه‌‬ ‫وانه ‌‬ ‫له ‌‬ ‫‌‬ ‫ندروستی‌دهم‌و‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫نێوان‌ته‬ ‫ی‌له‌‬ ‫‌‬ ‫نییه‌ ‌‬ ‫ڕێکه‬ ‫یوه ‌‬ ‫م‌په ‌‬ ‫‪‌.‬فێری‌زانیاری‌زیاتر‌ببه‌‌له‌ ‌‬ ‫شوێنێکی‌تری‌لهشت ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫له‬ ‫ندروستی‌گشتیدا‌ههیه‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ته‬

‫پهیوهندی نێوان تهندروستی دهم و تهندروستی گشتی‬ ‫یهکی‌‬ ‫شێوه ‌‬ ‫‌‬ ‫توانێت‌به‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫مرۆڤ‌ده‬ ‫می‌مرۆڤ‌بهکتریای‌زۆری‌تێدایه‌‪‌.‬‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫کی‌سروشتی‌ناوده‬ ‫شێوه ‌‬ ‫یه‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫به‬ ‫بهکارهێنانی‬ ‫به‌ ‌‬ ‫کتریای‌ناودهمی‌بکات‌ڕۆژانه‪‌ ‌‌،‬‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫باش‌کۆنتڕۆڵی‌به‬ ‫ههویری‌ددان و فڵچه‬ ‫لیکی‌ ‪‌ .‬‬ ‫دهتوانێت‌‬ ‫های‌تێدایه‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫نزیمی‌وه‬ ‫ر‌بهکتریا‌و‌ڤایرۆس‪‌ ‌‌.‬‬ ‫ئه‬ ‫رامبه ‌‬ ‫‌‬ ‫رگریکارێکی‌زۆر‌باشه‌ ‌‬ ‫به‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫مرۆڤیش‌به‬ ‫نێت‌زیان‌به‌‬ ‫‌‬ ‫دهتوا‬ ‫خس‌جاری‌واههیه‌‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫کتریای‌زیانبه‬ ‫‌‬ ‫اڵم‌به‬ ‫ناو‌ببات‌به‌ڕێگای‌جیاواز‪‌ ‌.‬‬ ‫به‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫کتریا‌له‬ ‫‌‬ ‫به‬ ‫یهنێت‌ببێت‬ ‫م‌بگه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ناوده‬ ‫وکردنی‌دهوری‌ددان‪،‬‬ ‫‌‬ ‫کردنێکی‌خراپی‌پووکه هۆی ‌‬ ‫هه‬ ‫‌‬ ‫ش‌هه‌و‬ ‫‌‬ ‫ئه ‌‬ ‫مه‬ ‫‌‬ ‫وه‌پووکی‌‬ ‫کی‌تره ‌‬ ‫‌‬ ‫له ‌‬ ‫الیه‬ ‫وه‪‌ ‌،‬‬ ‫ناو‌سوڕی‌خوێنته ‌‬ ‫‌‬ ‫کتریا‌ناتوانێت‌بچێته‌‬ ‫‌‬ ‫کاتێک‌پووکت‌نۆشداره‪‌ ‌،‬‬ ‫به‬ ‫‌‬ ‫ی‌میکرۆب‌بچێته‌ناو‌سوڕی‌‬ ‫‌‬ ‫کات‌بۆ‌ئه ‌‬ ‫وه‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫کتریا‌ده‬ ‫ش‌به‌به‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫پێشکه‬ ‫وه‌‬ ‫ژووره ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫کی‌چوونه‬ ‫‌‬ ‫رگایه‬ ‫‌‬ ‫خۆش‌ده‬ ‫‌‬ ‫نه‬ ‫وهی‌‬ ‫ناوه ‌‬ ‫ت‌هۆی‌چونه ‌‬ ‫‌‬ ‫م‌دهبێ‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ستێکردووی‌ناوده‬ ‫‌‬ ‫ری‌ده‬ ‫ندێ‌چاره ‌‬ ‫سه‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ندێک‌جار‌هه‬ ‫خوێنهوه‪‌ ‌.‬‬ ‫هه‬ ‫‌‬ ‫هۆی‌کهمکردنی‌لیک‌یان‌‬ ‫‌‬ ‫بێته‌‬ ‫ی‌ده ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫رکردنانه‬ ‫رمان‌و‌چاره ‌‬ ‫سه‬ ‫‌‬ ‫ئه ‌‬ ‫و‌ده‬ ‫ههوه‌ها‌‌ ‌‬ ‫بهکتریا‌بۆ‌ناو‌خوێن‪‌ ‌.‬‬ ‫‌‬ ‫بنه‌هۆی‌دروستبوونی‌گۆڕانێک‌له‌‌‬ ‫ن‪‌،‬ده ‌‬ ‫‌‬ ‫تێکده ‌‬ ‫ده‬ ‫‌‬ ‫م‌و‌بهکتریا‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫رگری‌ناوده‬ ‫‌‬ ‫بااڵنسی‌نێوان‌به‬ ‫ههندێ‌له‌‌‬ ‫خوێنهوه‪‌ ‌.‬‬ ‫‌‬ ‫ئاسانی‌بچێته‌ناو‌سوڕی‌‬ ‫‌‬ ‫به‌‬ ‫بهکتریا‌ ‌‬ ‫یه‌وابکات‌‌ ‌‬ ‫وانه ‌‬ ‫م‌گۆڕانهش‌له‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫ناودهمدا‌ ‌‬ ‫ئه‬ ‫‌‬ ‫یه‌‬ ‫ریان‌هه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫م‌کاریگه‬ ‫‌‬ ‫ی‌ناو‌ده‬ ‫‌‬ ‫وکردنانه‬ ‫‌‬ ‫و‌هه‬ ‫کتریایانه‌‬ ‫‌‬ ‫کان‌پێیان‌وایه‌ئه‌ ‌‬ ‫م‌به‬ ‫‌‬ ‫ره ‌‬ ‫وه‬ ‫توێژه ‌‬ ‫‌‬ ‫کانی‌تری‌لهشی‌مرۆڤ‬ ‫‌‬ ‫به ‌‬ ‫شه‬ ‫سهر‌ ‌‬ ‫له ‌‬ ‫‌‬

‫تهندروستی دهم و تهندروستی گشتی‬

‫وه‌‬ ‫مه ‌‬ ‫ندروستی‌ناوده ‌‬ ‫‌‬ ‫ندیان‌به‌ ‌‬ ‫ته‬ ‫‌‬ ‫په ‌‬ ‫یوه‬ ‫یه‌ ‌‬ ‫وانه ‌‬ ‫له ‌‬ ‫خۆشی‌و‌بارێک‌بکه‌که‌‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫ماشای‌چهند‌نه‌‬ ‫‌‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫ته‬ ‫لێره ‌‬ ‫‌‬ ‫ههبێت‬ ‫‌‬ ‫ندێ‌جۆری‌نهخۆشیی‌دڵ‌و‌بۆری‌‬ ‫‌‬ ‫کان‌پێیان‌وایه‌ ‌‬ ‫هه‬ ‫‌‬ ‫ره ‌‬ ‫وه‬ ‫توێژه ‌‬ ‫‌‬ ‫نهخۆشیی دڵ و بۆری خوێن‪‌:‬‬ ‫کو‌نهخۆشی‌دڵ‪ ‌،‬خوێن‬ ‫‌‬ ‫م‌نهخۆشییانه‌‌ ‌‬ ‫وه‬ ‫ئه ‌‬ ‫ههبێت‪‌ ‌‌.‬‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫مه ‌‬ ‫ندروستی‌ناوده ‌‬ ‫‌‬ ‫ندیان‌به‌ ‌‬ ‫ته‬ ‫‌‬ ‫په ‌‬ ‫یوه‬ ‫‌‬ ‫وهکان‌پێیان‌‬ ‫ره ‌‬ ‫توێژه ‌‬ ‫‌‬ ‫ندێک‌له‌‬ ‫‌‬ ‫ردهی‌دڵ‪‌ ‌.‬‬ ‫هه‬ ‫کتریایی‌ناوپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫وکردنی‌به‬ ‫‌‬ ‫و‌هه‬ ‫ڵده‌‬ ‫جه ‌‬ ‫نبهر‪‌ ‌‌،‬‬ ‫داخستنی‌خوێ ‌‬ ‫ناو‌دڵ‌و‌کێشه‌‬ ‫‌‬ ‫چێته‌‬ ‫‌‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫ده‬ ‫وێشه ‌‬ ‫‌‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫له‬ ‫سوڕی‌خوێنه ‌‬ ‫‌‬ ‫چێته‌‬ ‫‌‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫ده‬ ‫خۆشیی‌پووکه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫هۆی‌نه‬ ‫‌‬ ‫کتریا‌به‬ ‫وایه‌ ‌‬ ‫به‬ ‫‌‬ ‫کهوێت‌‬ ‫رده ‌‬ ‫پووک‌واده ‌‬ ‫‌‬ ‫خۆشییهکانی‌‬ ‫‌‬ ‫نده‌ ‌‬ ‫نه‬ ‫رچه ‌‬ ‫هه ‌‬ ‫ندامی‌سووڕی‌خوێن‌دروست‌دهکات‪‌ ‌.‬‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫بۆ‌کۆئه‬ ‫وه‌بکرێت‌بۆ‌زیاتر‌‬ ‫وباره ‌‬ ‫‌‬ ‫ی‌زیاتر‌پێویسته‌ ‌‬ ‫له‬ ‫‌‬ ‫بهاڵم‌توێژینه‌ ‌‬ ‫وه‬ ‫ههیه‌‌ ‌‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫خۆشی‌دڵه ‌‬ ‫‌‬ ‫ندیان‌به‌ ‌‬ ‫نه‬ ‫‌‬ ‫په ‌‬ ‫یوه‬ ‫‌‬ ‫دڵنیابوون‬ ‫خۆشیی‌پووکهوه‪‌‌.‬‬ ‫‌‬ ‫به‌ ‌‬ ‫نه‬ ‫خت‌لکێنراوه‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫زوو‌مناڵبوون‌یان‌مناڵبوونی‌پێشوه‬ ‫دووگیانیی و مناڵبوون‪:‬‬ ‫هۆی‌نهخۆشی‌له‌‬ ‫‌‬ ‫بنه‌‬ ‫ی‌ده ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫و‌میکرۆبانه‬ ‫یان‌نیشان‌داوه‌ ‌‬ ‫ئه‬ ‫‌‬ ‫ه ‌‬ ‫وه‬ ‫وهکان‌ئ ‌‬ ‫توێژینه ‌‬ ‫‌‬ ‫ندێک‌له‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫هه‬ ‫خت‌لهدایکبوونی‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ری‌پێشوه‬ ‫ئهگه‌‬ ‫وانهیه‌‌ ‌‬ ‫ش‌له ‌‬ ‫‌‬ ‫وێاڵش‌و‌ئهمه‌‬ ‫‌‬ ‫نه‌‬ ‫گه ‌‬ ‫تی‌دووگیاندا‌ده ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ئافره‬ ‫ناودهمی‌‬ ‫‌‬ ‫یه‌‬ ‫وانه ‌‬ ‫کاتی‌دووگیاندا‌له ‌‬ ‫‌‬ ‫کانی‌پووک‌له‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫خۆشییه‬ ‫‌‬ ‫رکردنی‌نه‬ ‫ختی‪‌،‬چاره ‌‬ ‫سه‬ ‫‌‬ ‫بۆبه ‌‬ ‫دبه‬ ‫مناڵ‌زیادبکات‪‌ ‌.‬‬ ‫لهبه‌ر‌‬ ‫وه‪‌ ‌.‬‬ ‫کدا‌باڵوبووبێته ‌‬ ‫‌‬ ‫شی‌ئافره ‌‬ ‫ته‬ ‫‌‬ ‫خت‌له‌ ‌‬ ‫له‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫پێشوه‬ ‫یه‌‬ ‫وانه ‌‬ ‫له ‌‬ ‫خۆشییهکه‌‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫درهنگ‌بێت‌جونکه‌‌نه‌‬ ‫زۆر‌ ‌‬ ‫وه‌پێش‌دووگیانیت‬ ‫بهێڵیته ‌‬ ‫‌‬ ‫شیوه‌‬ ‫‌‬ ‫ندروستی‌دهمت‌‌به‪‌-‬باشترین‌‬ ‫‌‬ ‫یه‌پێویسته‌‌ ‌‬ ‫ته‬ ‫مه ‌‬ ‫ئه ‌‬ ‫‌‬

‫خۆشییهکانی‌پووک‪،‬‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ترسیی‌نه‬ ‫کره‌ ‌‬ ‫مه‬ ‫شه ‌‬ ‫نهخۆشی‌ ‌‬ ‫کره‪‌ ‌:‬‬ ‫خۆشیی‌شه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫نه‬ ‫به‌‬ ‫زیاد‌دهکات‪‌ ‌.‬‬ ‫‌‬ ‫ناودهم‌‬ ‫‌‬ ‫م‌ووشکی‌و‌ههوکردنی‌جیاوازی‌‬ ‫‌‬ ‫‪‌،‬فهوتانی‌ددان‪‌ ‌،‬‬ ‫ده‬ ‫کلۆربوون ‌‬ ‫کهت‌‬ ‫کره ‌‬ ‫ت‌کۆنترۆڵی‌شه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫حمه‬ ‫به‌ ‌‬ ‫زه‬ ‫ی‌که‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫هۆی‌ئه ‌‬ ‫وه‬ ‫‌‬ ‫بێته‌‬ ‫ندروست‌ده ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫مێکی‌ناته‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫ده‬ ‫شه ‌‬ ‫وانه ‌‬ ‫پێچه ‌‬ ‫‌‬ ‫وه‌پێویستت‌به‌‌‬ ‫ر‌ئه ‌‬ ‫به ‌‬ ‫خوێندا‌زیاد‌بکات‌له ‌‬ ‫‌‬ ‫شهکر‌له‌‌‬ ‫ی‌که‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫هۆی‌ئه ‌‬ ‫وه‬ ‫‌‬ ‫بێته‌‬ ‫وکردن‌ده ‌‬ ‫‌‬ ‫بکهیت‪‌ ‌.‬‬ ‫هه‬ ‫‌‬ ‫ت‌بکهیت‬ ‫‌‬ ‫کره ‌‬ ‫که‬ ‫ی‌کۆنتڕۆڵی‌شه ‌‬ ‫‌‬ ‫بۆ‌ئه ‌‬ ‫وه‬ ‫‌‬ ‫یه‌‬ ‫ئنسۆلینی‌زیاتر‌هه ‌‬ ‫‌‬ ‫ئهیدز‬ ‫رگری‌وهرگیراوو‪‌ ‌/‬‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫میی‌به‬ ‫نهخۆشیی‌ ‌‬ ‫که‬ ‫کانی‌نهخۆشی‌‪‌ :‬‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫نیشانه‬ ‫ندێ‌باردا‌یهکێک‌له‌‌‬ ‫‌‬ ‫له‌ ‌‬ ‫هه‬ ‫‌‬ ‫پهڵه‌ی‌سپیی‌ئان‌‬ ‫یه‌ ‌‬ ‫وانه ‌‬ ‫وکردێکی‌زۆری‌پووک‌له ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ڵ‌هه‬ ‫وێت‌له ‌‬ ‫گه‬ ‫‌‬ ‫مدا‌ده ‌‬ ‫ربکه‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ناوده‬ ‫یدز‌له‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ئه‬ ‫م‌دهربچێت‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫کانی‌تری‌ناوده‬ ‫ر‌زمان‌و‌به ‌‬ ‫شه‬ ‫‌‬ ‫لهسه‌‬ ‫شتی‌نامۆی‌تر‌ ‌‬ ‫ددانهکانت‌دیاری‌بدات‪‌.‬پزیشکیی‌‬ ‫‌‬ ‫یه‌‬ ‫وانه ‌‬ ‫مانی‌ئێسک‌له ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫م‌قۆناغی‌نه‬ ‫یه ‌‬ ‫که‬ ‫میلهبوونی‌ئێسک‪‌ ‌:‬‬ ‫ده ‌‬ ‫‌‬ ‫ر‌نهمانی‌‬ ‫گه ‌‬ ‫ئه ‌‬ ‫گرتنی‌تیشکێکی‌سینی‌بۆ‌ددانهکات‪‌ ‌.‬‬ ‫‌‬ ‫ت‌پیشان‌بدات‌به‌‬ ‫‌‬ ‫توانێت‌ئهمه‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ت‌ده‬ ‫ددانه ‌‬ ‫که‬ ‫‌‬

‫سهردانکردنی‌‬ ‫کات‌به‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ت‌ئامۆژگاریت‌ده‬ ‫وا‌پزیشکی‌ددانه ‌‬ ‫که‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ساڵ‌زیادی‌کرد‌ئه‬ ‫ئێسک‌ساڵ‌به‌‬ ‫‌‬ ‫کهت‬ ‫پزیشکه ‌‬ ‫‌‬

‫چی دهتوانیت بکهیت دهربارهی تهندروستی دهمت‬ ‫یت‪‌،‬ئهوا‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫و‌ددان‌و‌پووکت‌بده‬ ‫ندروستی‌دهم‌‬ ‫‌‬ ‫خ‌به‌ ‌‬ ‫ته‬ ‫بایه ‌‬ ‫بووه‌ ‌‬ ‫کت‌نه ‌‬ ‫‌‬ ‫حوجه ‌‬ ‫یه‬ ‫‌‬ ‫گهر‌پێشتر‌هیچ‌‬ ‫ئه ‌‬ ‫‌‬ ‫ندروستی‌گشتیی‌لهسه‌ر‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫م‌و‌ته‬ ‫‌‬ ‫ندروست‌ده‬ ‫‌‬ ‫ری‌ته‬ ‫له‌سه‌ر‌کاریگه‌‬ ‫یه‌ ‌‬ ‫زانیاریت‌هه ‌‬ ‫‌‬ ‫نده‌‌‬ ‫وه ‌‬ ‫ئێستا‌ئه ‌‬ ‫‌‬ ‫کارهێنانی‌هۆکارهکانی‌ڕاگرتنی‌‬ ‫‌‬ ‫مت‌به‌ ‌‬ ‫به‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ندروستی‌ده‬ ‫خدان‌به‌ ‌‬ ‫ته‬ ‫‌‬ ‫به‌ ‌‬ ‫بایه‬ ‫ری‌بکه‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫ره ‌‬ ‫سه‬ ‫یهکتری‪‌.‬چا ‌‬ ‫‌‬ ‫ی‌تهندروستی‌گشتی‌‬ ‫‌‬ ‫تی‌هێشتنه ‌‬ ‫وه‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫یارمه‬ ‫ی‌تر‌که‌‬ ‫‌‬ ‫ها‌ئهو‌هۆکارانه‌‬ ‫‌‬ ‫م‌و‌ههروه‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ندروستی‌ده‬ ‫‌‬ ‫ته‬ ‫دهن‬ ‫ده ‌‬ ‫‌‬

‫زانیاری دهربارهی تهندروستیی دهم و ددان‬