BinderDA5 by dea.org.gr ΔΕΑ

   





 

Ðåñéïäéêü ôçò ÄéåèíéóôéêÞò ÅñãáôéêÞò ÁñéóôåñÜò

Ç Âïëéâßá ìåôÜ ôçí åîÝãåñóç

ÍïÝìâñçò 2004 Ôåý÷ïò 5 ÔéìÞ: 4 åõñþ

Ôï äéåèíÝò êßíçìá 3 ÷ñüíéá ìåôÜ ôç ÃÝíïâá ÁöéÝñùìá: ÐñïäïìÝíç åðáíÜóôáóç 60 ÷ñüíéá áðü ôá ÄåêåìâñéáíÜ

   





 

äéáâÜóôå, óôçñßîôå, äéáäþóôå

Ç ÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ åêäßäåôáé áðü áóôéêÞ ìç êåñäïóêïðéêÞ åôáéñåßá Õðåýèõíïò Óýíôáîçò ×ñÞóôïò ÐåôñÜêïò ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ: Áíôþíçò ÍôáâáíÝëïò ×ñÞóôïò ÐåôñÜêïò ÐÝôñïò ÔóÜãêáñçò ÌÞôóïò Ãêïñßôóáò Ðáíáãéþôçò Ëßëëçò Ðñïêüðçò Ìïýíôñé÷áò Åîþöõëëï: ÌÞôóïò Ãêïñßôóáò Äéåýèõíóç: Ìåóïëïããßïõ 5 ôçë: 010-3306286 e-mail: aristera@otenet.gr fax: 010-3303566 ÇëåêôñïíéêÞ äéåýèõíóç: http://www.dea.org.gr

periexomena (sel 3).qxd

9/11/2004

8:54

Page 1

«ÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ», ðïëéôéêü ðåñéïäéêü ôçò ÄéåèíéóôéêÞò ÅñãáôéêÞò ÁñéóôåñÜò ÍïÝìâñéïò 2004

ÅéäÞóåéò êáé ó÷üëéá 4. ÁìåñéêáíéêÝò åêëïãÝò: Ãéáôß Ý÷áóå ï ÊÝñé 7. Ìéá åðï÷Þ ôåëåéþíåé óôçí Ðáëáéóôßíç

Ðáãêïóìéïðïßçóç êáé áíôßóôáóç 10. Ôï äéåèíÝò êßíçìá 3 ÷ñüíéá ìåôÜ ôçí ÃÝíïâá 14. ¸íáò íÝïò ðïëéôéêüò êýêëïò 23. Âïëéâßá: ÌåôÜ ôçí åîÝãåñóç

Éóôïñßá 28. Áðü ôïí áíôéêáôï÷éêü áãþíá óôá ÄåêåìâñéáíÜ

ÌáñîéóôéêÞ ðáñÜäïóç 37. Ï Ôñüôóêé êáé «Ç ÐñïäïìÝíç ÅðáíÜóôáóç» 45. Ç ÁñéóôåñÞ Áíôéðïëßôåõóç óôçí ÅÓÓÄ 1927-1938 51. ×éëÞ 1970-1973: Ç ôñáãùäßá ôïõ êïéíïâïõëåõôéêïý äñüìïõ 57. Ìéá Üëëç ìáôéÜ ãéá ôçí Êïýâá ôïõ ÊÜóôñï

DA 5 SYNOLIKO(sel 4-66).qxd

10/11/2004

1:47

ÁìåñéêáíéêÝò åêëïãÝò: Ãéáôß Ý÷áóå ï ÊÝñé Ç åðáíåêëïãÞ ôïõ Ìðïõò óôçí ðñïåäñßá ôùí ÇÐÁ êáé ç åíßó÷õóç ôïõ Ñåðïõìðëéêáíéêïý Êüììáôïò óôç ÂïõëÞ ôùí Áíôéðñïóþðùí êáé óôç Ãåñïõóßá Þôáí Ýíá óçìáíôéêü ðïëéôéêü ãåãïíüò. Ç óçìáóßá ôïõ äåí Ýãêåéôáé óôï üôé ï ÊÝñé êáé ïé Äçìïêñáôéêïß, áí åß÷áí êåñäßóåé ôéò åêëïãÝò, èá áóêïýóáí äéáöïñåôéêÞ ðïëéôéêÞ. Óå ãåíéêÝò ãñáììÝò ç ðïëéôéêÞ ôùí ÇÐÁ èá Ýìåíå ç ßäéá êáé ïé üðïéåò äéáöïñÝò èá åìöáíßæïíôáí óå åðßðåäï ñçôïñåßáò êáé ðïëéôéêïý ìÜñêåôéíãê. Ç óçìáóßá ôùí áìåñéêáíéêþí ðñïåäñéêþí åêëïãþí âñßóêåôáé áëëïý. Óôá ìÜôéá ðïëëþí åêáôïíôÜäùí åêáôïììõñßùí áíèñþðùí êáé ìÝóá óôéò ÇÐÁ áëëÜ êáé ðáãêüóìéá, ç áíáìÝôñçóç Ìðïõò-ÊÝñé ðÞñå ôï ÷áñáêôÞñá åíüò äçìïøçößóìáôïò ðÜíù óôçí ðïëéôéêÞ ôïõ Ìðïõò. Ç êáôáøÞöéóç ôùí Ñåðïõìðëéêáíþí åß÷å óçìáóßá, ãéáôß êÜôé ôÝôïéï èá Ýäéíå áéóéïäïîßá êáé óôï äéåèíÝò êßíçìá êáé óôçí áíôßóôáóç óôï ÉñÜê êáé ôçí Ðáëáéóôßíç, áðïíïìéìïðïéþíôáò åê ðñïïéìßïõ ôç íåïöéëåëåýèåñç êáé ðïëåìï÷áñÞ ðïëéôéêÞ ðïõ èá åöÜñìïæå êáé ï ÊÝñé. Ç êáôáøÞöéóç ôïõ Ìðïõò èá ãéíüôáí áéóèçôÞ ùò ìéá çèéêÞ íßêç ãéá ôï êßíçìá. ¸ãéíå ôï áíôßèåôï êáé áõôÞ ç åîÝëéîç äåí åßíáé êáëÞ. Ï Ìðïõò, ðïõ ôï 2000 åß÷å ìåéïøçöÞóåé óå åðßðåäï ëáúêÞò øÞöïõ êáé Ýöôáóå óôïí Ëåõêü Ïßêï ìå äéêáóôéêü ðñáîéêüðçìá, ôþñá, ìå ôç äéáöïñÜ 3,7 åêáôïììõñßùí øÞöùí áðü ôïí áíôßðáëü ôïõ, áðÝêôçóå ìéá íïìéìïðïßçóç ðïõ ðñéí äåí åß÷å. ÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ

Page 4

(¼ðùò åßðå êáé ï ÔóÝíé, "Ï ðñüåäñïò ðáñïõóßáóå êáèáñÜ ôï ðñüãñáììÜ ôïõ óôïõò øçöïöüñïõò êáé ôþñá Ý÷åé åíôïëÞ ãéá íá ôï åöáñìüóåé"). Ãéáôß Ýãéíå áõôü; Ï ðñþôïò êáé âáóéêüôåñïò ëüãïò åßíáé ç áðïõóßá ðñáãìáôéêïý áíôéðÜëïõ. Ï ÊÝñé Þôáí óßãïõñá ï ðéï äåîéüò õðïøÞöéïò ôùí Äçìïêñáôéêþí áðü ôï 1932 óå üëá ôá æçôÞìáôá. ¹ôáí õðÝñ ôïõ "ðïëÝìïõ êáôÜ ôçò ôñïìïêñáôßáò", ôïõ ðïëÝìïõ óôï ÁöãáíéóôÜí, ôçò óõíÝ÷éóçò ôçò êáôï÷Þò óôï ÉñÜê, ôçò áýîçóçò ôïõ áìåñéêáíéêïý óôñáôïý êáôÜ 40.000 Üíäñåò, õðïóôÞñéæå ôïí Óáñüí áíáöáíäüí ê.ëð. Óôá ïéêïíïìéêÜ æçôÞìáôá äÞëùíå ñçôÜ üôé äåí Þôáí "áðü ôïõò ðáëéïýò Äçìïêñáôéêïýò ôçò áíáäéáíïìÞò ôïõ åéóïäÞìáôïò", õðïóôÞñéæå ÷ùñßò óõæÞôçóç íåïöéëåëåýèåñåò ëýóåéò, æçôïýóå "íïéêïêýñåìá ôçò ïéêïíïìßáò" ê.ëð. Óôá êïéíùíéêÜ æçôÞìáôá (èáíáôéêÞ ðïéíÞ, áìâëþóåéò, ãÜìïò ïìïöõëïößëùí ê.ëð.) Þôáí åßôå ôáõôéóìÝíïò ìå ôïí Ìðïõò åßôå åëÜ÷éóôá ðéï ÷áëáñüò. Ôï âáóéêü ôïõ åðé÷åßñçìá Þôáí üôé èá áóêÞóåé ôçí ßäéá ðïëéôéêÞ ìå ôïí Ìðïõò áëëÜ ìå êáëýôåñï êáé ïìé÷ëþäéêá ðéï "áíèñþðéíï" ôñüðï. Ôáõôü÷ñïíá ïé Äçìïêñáôéêïß Ýêáíáí ü,ôé ìðïñïýóáí ãéá íá áóöáëéóôïýí áðü ôá áñéóôåñÜ ôïõò, êÜíïíôáò ëõóóáëÝï ðüëåìï êáé åíÜíôéá óå üðïéåò êáôÜ ôé ðéï áñéóôåñÝò öùíÝò åìöáíßæïíôáí óôéò ãñáììÝò ôïõò êáé åíÜíôéá óôçí õðïøçöéüôçôá ôïõ Ñáëö ÍÝéíôåñ. ¼ëç áõôÞ ç äåîéÜ ìåôáôüðéóç óÞìáéíå ôçí åíßó÷õóç ôçò åðé÷åéñçìáôïëïãßáò ôïõ Ìðïõò ("Ïé áíôßðáëïß ìáò ðñïôåßíïõí áõôÜ ðïõ åìåßò Þäç êÜíïõìå", Ýëåãáí ïé Ñåðïõìðëéêáíïß), Ýóðñù÷íå ôï êëßìá üëï äåîéüôåñá êáé óõíÝâáëå ôá ìÝãéóôá óôçí Þôôá ôùí Äçìïêñáôéêþí. Ï ëüãïò ãé’ áõôÞ ôçí áõôïêôïíéêÞ ðïëéôéêÞ áðü ðëåõñÜò ôïõ äçìïêñáôéêïý åðéôåëåßïõ åßíáé

ðñïöáíÞò. Ôï Äçìïêñáôéêü, üðùò êáé ôï Ñåðïõìðëéêáíéêü Êüììá åßíáé ôá êüììáôá ôçò Üñ÷ïõóáò ôÜîçò. Åêåß âñßóêåôáé ôï ðñáãìáôéêü ôïõò áêñïáôÞñéï. Êáé ç Üñ÷ïõóá ôÜîç öïâüôáí ôçí êáëëéÝñãåéá ðñïóäïêéþí ìÝóá óôçí åñãáôéêÞ ôÜîç êáé ôá ëáúêÜ óôñþìáôá, ãéáôß Þîåñå ðùò ç áíáðüöåõêôç äéÜøåõóÞ ôïõò èá ìðïñïýóå íá ïäçãÞóåé óå åêñçêôéêÝò êáôáóôÜóåéò. Ïé Áìåñéêáíïß êáðéôáëéóôÝò èõìïýíôáé ðþò ç ðñïïäåõôéêïöáíÞò ñçôïñåßá êáé ôá åëÜ÷éóôá ìÝôñá-øß÷ïõëá ôïõ ÊÝíåíôé êáé ôïõ Ôæüíóïí óôç äåêáåôßá ôïõ '60 åß÷áí óõìâÜëåé óôï êëßìá ðïõ ïäÞãçóå óôçí "Ýêñçîç" ôùí êéíçìÜôùí ôïõ '68. Êáé ç ôáîéêÞ ðüëùóç óôçí ÁìåñéêÞ ôïý ôüôå Þôáí ðïëý ìéêñüôåñç áð’ ü,ôé óÞìåñá. ¸ôóé ëïéðüí, ï ÊÝñé êáé ïé Äçìïêñáôéêïß ðñïôßìçóáí íá äéáêéíäõíåýóïõí (êáé ôåëéêÜ íá ÷Üóïõí) ôéò åêëïãÝò, áðü ôï íá áíïßîïõí ôï "êïõôß ôçò Ðáíäþñáò" ôùí ëáúêþí äéåêäéêÞóåùí. ¸íáò äåýôåñïò ëüãïò ôçò íßêçò ôïõ Ìðïõò åßíáé üôé ìÝóá óôá ôåëåõôáßá 25 ÷ñüíéá åöáñìïãÞò ôïõ íåïöéëåëåõèåñéóìïý óôéò ÇÐÁ (ïõóéáóôéêÜ áðü ôï äåýôåñï ìéóü ôçò ðñïåäñßáò ÊÜñôåñ), ëüãù ôçò áðïõóßáò ïñãáíùìÝíçò ÁñéóôåñÜò, ôçò õðï÷þñçóçò ôùí óõíäéêÜôùí êáé ôçò óõíå÷ïýò äåîéÜò ìåôáôüðéóçò ôïõ Äçìïêñáôéêïý Êüììáôïò, ïé Ñåðïõìðëéêáíïß ìðüñåóáí, ÷ùñßò áíôßðáëï, íá áðïêôÞóïõí ìéá óõìðáãÞ ëáúêÞ âÜóç ìÝóá óôç èñçóêåõôé-

DA 5 SYNOLIKO(sel 4-66).qxd

10/11/2004

êÞ ÄåîéÜ, ôïõò õðïóôçñéêôÝò ôïõ äéêáéþìáôïò êáôï÷Þò üðëùí, ôïõò ðïëÝìéïõò ôùí áìâëþóåùí ê.ëð. ÁõôÞ ç âÜóç êéíçôïðïéÞèçêå ïñãáíùìÝíá êáé ðïëý áðïôåëåóìáôéêÜ ãéá íá êåñäçèïýí ïé åêëïãÝò. Ãé' áõôüí ôï ëüãï, ç áõîçìÝíç ðñïóÝëåõóç óôéò êÜëðåò, ðïõ ïé Äçìïêñáôéêïß ðåñßìåíáí üôé èá ôïõò åõíïïýóå, êáôÝëçîå ôåëéêÜ íá ùöåëÞóåé ðåñéóóüôåñï ôïõò áíôéðÜëïõò ôïõò. Ðñïöáíþò ç ýðáñîç ìéáò ôÝôïéáò "ëáúêÞò ÄåîéÜò" åßíáé êÜôé ôï ðïëý äõóÜñåóôï, ãéáôß äçìéïõñãåß äåîéü êëßìá êáé áðïôåëåß ôç ìáæéêÞ âÜóç êáé ðçãÞ íïìéìïðïßçóçò ãéá êÜèå åßäïõò áíôéäñáóôéêÝò ðïëéôéêÝò. Äåí åßíáé üìùò óùóôÝò ïé áíáëýóåéò ðïõ åìöáíßæïõí ôïí Ìðïõò ùò åêöñáóôÞ ôçò èñçóêåõôéêÞò ÄåîéÜò, êáé ôçí êõâÝñíçóÞ ôïõ ùò Ýíá åßäïò óõãêáëõììÝíçò äéêôáôïñßáò. Ç ðïëéôéêÞ ôïõ Ëåõêïý Ïßêïõ åêöñÜæåé ôéò áíÜãêåò ôïõ ìåãÜëïõ êåöáëáßïõ êáé ïé äéÜöïñïé áêñïäåîéïß ðïëéôéêïß ó÷çìáôéóìïß ôï õðçñåôïýí êáé äåí Ý÷ïõí áõôüíïìç ðïëéôéêÞ. ÖõóéêÜ êáé õðÜñ÷åé ìéá êÜðïéá ó÷Ýóç ìåôáîý ôçò ëáúêÞò âÜóçò ôïõ êáèåíüò áðü ôá äýï áóôéêÜ êüììáôá êáé ôçò ðïëéôéêÞò ðïõ èá åöáñìüóåé. Ëüãïõ ÷Üñç, óôçí ðåñßïäï 1932-1968, ðïõ Þôáí êáé ãéá ôéò ÇÐÁ ðåñßïäïò êåúíóéáíÞò ðïëéôéêÞò, êñáôéêïý ðáñåìâáôéóìïý êáé êñÜôïõò ðñüíïéáò, ôï Äçìïêñáôéêü Êüììá êñÜôçóå ôçí ðñïåäñßá ôá 28 áðü ôá 36 ÷ñüíéá êáé öáéíüôáí ùò ôï êüììá ðïõ åß÷å ôçí

1:47

Page 5

ðñïôßìçóç ôïõ êåöáëáßïõ áêñéâþò ãéáôß åß÷å ó÷Ýóç ìå ôá óõíäéêÜôá, ôéò ïñãáíþóåéò ôùí Ìáýñùí ê.ëð., åíþ ïé Ñåðïõìðëéêáíïß ðñïóðáèïýóáí íá ðñïóáñìïóôïýí üðùò ìðïñïýóáí. Áíôßèåôá, ôçí ðåñßïäï 1980-2004, ÷ñüíéá ôïõ Üãñéïõ íåïöéëåëåõèåñéóìïý, ïé Ñåðïõìðëéêáíïß Ý÷ïõí ôçí ðñïåäñßá 16 áðü ôá 24 ÷ñüíéá, êáé ôï êåöÜëáéï ôïõò ðñïôéìÜåé ãéáôß ç ëáúêÞ ôïõò âÜóç åßíáé ðåñéóóüôåñï ôá ìåóïóôñþìáôá, áãñïôéêÝò ðåñéï÷Ýò, èñçóêüëçðôåò ïìÜäåò, áðåëðéóìÝíïé êáé áíïñãÜíùôïé åñãÜôåò ê.ëð., ðïõ áðïäÝ÷ïíôáé åõêïëüôåñá ôéò íÝåò ðñïôåñáéüôçôåò. Ôï óõìðÝñáóìá åßíáé üôé ç ôáîéêÞ óêëçñüôçôá ôçò êõâÝñíçóçò Ìðïõò äåí åßíáé ôï áðïôÝëåóìá ôçò éäåïëçøßáò ìéáò ïìÜäáò öáíáôéêþí ðïõ êáôÝëáâáí ôïí Ëåõêü Ïßêï, áëëÜ ç Ýêöñáóç ôùí áíáãêþí êáé åðéèõìéþí ôçò Üñ÷ïõóáò ôÜîçò, ðïõ áõôÞ ôçí éóôïñéêÞ ðåñßïäï Ý÷åé âñåé ôï Ñåðïõìðëéêáíéêü Êüììá ùò ôïí êáôáëëçëüôåñï åêðñüóùðü ôçò. Ï ôñßôïò êáé ëéãüôåñïò óçìáíôéêüò ðáñÜãïíôáò ãéá ôç íßêç ôïõ Ìðïõò Þôáí ç óôÜóç ôçò áìåñéêáíéêÞò ÁñéóôåñÜò (ìå ôçí åõñýôåñç Ýííïéá). Áðïäåß÷ôçêå ôï ëÜèïò åêåßíùí ôùí áðüøåùí, üðùò ôïõ Ôóüìóêé êáé ôïõ ÌÜéêë Ìïõñ, ðïõ åß÷áí ôçí áõôáðÜôç üôé ôï Äçìïêñáôéêü Êüììá èá ìðïñïýóå íá åêöñÜóåé, Ýóôù êáé óå åêëïãéêü åðßðåäï, ôçí áíôéðáñÜèåóç ìå ôçí ðïëéôéêÞ ôïõ Ìðïõò. Ç ðëåéïøçößá ôùí áñéóôåñþí, óêåðôüìåíïé "ñåáëéóôéêÜ", ðñïôßìçóáí ôï "ìéêñüôåñï êáêü", ôïí ÊÝñé, êáé êáôÝëçîáí íá âñåèïýí ìðñïò óôï "ìåãáëýôåñï êáêü", äçëáäÞ ôïí Ìðïõò. Áíôßèåôá, äéêáéþèçêå ç óôÜóç åêåßíùí ôùí ìåéïøçöéêþí ìåñßäùí ôçò ÁñéóôåñÜò, üðùò ð.÷. ôïõ ISO ÁìåñéêÞò (áäåëöÞò ïñãÜíùóçò ôçò ÄÅÁ), ðïõ åðÝìåéíáí, áêüìá êáé óôéò ðïëý äýóêïëåò óõíèÞêåò áõôþí ôùí å-

êëïãþí, óôçí ðñïóðÜèåéá ìáêñïðñüèåóìïõ ÷ôéóßìáôïò åíüò áñéóôåñïý ðüëïõ áíåîÜñôçôïõ áðü ôá äýï áóôéêÜ êüììáôá, óôçñßæïíôáò ôçí õðïøçöéüôçôá ÍÝéíôåñ ðáñÜ ôá óïâáñÜ ôçò ðñïâëÞìáôá. Ç ìüíç ðéèáíüôçôá ðïõ õðÞñ÷å íá Ýêáíå ï ÊÝñé ìéá ðéï áñéóôåñÞ ðñïåêëïãéêÞ åêóôñáôåßá êáé, êáôÜ óõíÝðåéá, íá êéíçôïðïéïýóå ðåñéóóüôåñï êüóìï (íá ìçí îå÷íÜìå üôé, ðáñ' üëç ôçí áõîçìÝíç óõììåôï÷Þ, ðÜíù áðü 40% ôïõ åêëïãéêïý óþìáôïò äåí ðÞãå óôéò êÜëðåò) Þôáí íá áéóèáíèåß ôçí ðßåóç áðü Ýíá ìá÷çôéêü áíôáãùíéóôÞ ôïõ óôá áñéóôåñÜ, äçëáäÞ áðü ôçí õðïøçöéüôçôá ôïõ ÍÝéíôåñ. Ãéá íá ìðïñÝóåé üìùò íá åðáíáëçöèåß ç åðéôõ÷ßá ôïõ ÍÝéíôåñ ôï 2000 (üðïõ ðÞñå ãýñù óôï 2,8% ôùí øÞöùí, Ýíáíôé ëéãüôåñï áðü 1% öÝôïò), èá Ýðñåðå üëç ç ÁñéóôåñÜ íá óõóðåéñùèåß ãýñù ôïõ êáé ü÷é íá áêïëïõèåß ôïõ ÊÝñé êáé êáôÜ óõíÝðåéá íá áöïðëéóôåß. Ç êõâÝñíçóç Ìðïõò óôçí ðñþôç ôåôñáåôßá ôçò áðÝäåéîå üôé åßíáé ìéá ðïëåìéêÞ ìç÷áíÞ ôïõ êåöáëáßïõ (ìå ôçí êõñéïëåêôéêÞ Ýííïéá), êáé åíÜíôéá óôïõò åñãÜôåò êáé ôá ëáúêÜ óôñþìáôá óôï åóùôåñéêü ôùí ÇÐÁ êáé êýñéá åíÜíôéá óôïõò å÷èñïýò ôçò Üñ÷ïõóáò ôÜîçò óôï åîùôåñéêü, ìå ôïõò ðïëÝìïõò ðïõ åîáðÝëõóå. Ç åðáíåêëïãÞ ôçò èá óçìÜíåé ôçí Ýíôáóç ôçò åðéèåôéêüôçôáò ôïõ áìåñéêáíéêïý éìðåñéáëéóìïý êáé åóùôåñéêÜ êáé äéåèíþò. Èá åðéäéþîåé íá ïëïêëçñþóåé ôçí áíïëïêëÞñùôç áôæÝíôá ôçò ðñþôçò ôåôñáåôßáò (íßêç óôï ÉñÜê, ðßåóç êáé åíäå÷üìåíá ÷ôõðÞìáôá óå ÉñÜí, Óõñßá, Âüñåéá ÊïñÝá, Êïýâá, ðßåóç óôç ËáôéíéêÞ ÁìåñéêÞ). Ïé áðüøåéò ðïõ Üñ÷éóáí íá êõêëïöïñïýí ìåôÜ ôéò 2 Íïåìâñßïõ ãéá ìéá ðéï "Þðéá" äåýôåñç èçôåßá ôùí Ñåðïõìðëéêáíþ í åêöñÜæïõí ôïõò åõóåâåßò ðüèïõò êáé ôçí áìç÷áíßá ôùí åêöñáóôþí ôïõò. ÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ

DA 5 SYNOLIKO(sel 4-66).qxd

10/11/2004

1:47

Áõôü äåí óçìáßíåé üôé ï áìåñéêáíéêüò éìðåñéáëéóìüò èá åßíáé áíåîÝëåãêôïò. ¼ðùò êáé óôçí ðñþôç 4åôßá, ôï ôé èá ìðïñÝóåé íá êÜíåé èá êñéèåß áðü ôï óõó÷åôéóìü ôùí äõíÜìåùí óôéò ÇÐÁ êáé äéåèíþò, äçëáäÞ ôïí ôáîéêü óõó÷åôéóìü óôï åóùôåñéêü ôùí ÇÐÁ, ôïí ôáîéêü óõó÷åôéóìü ðáãêüóìéá (êáé éäéáßôåñá óôçí Åõñþðç), áðü ôçí áíôï÷Þ êáé ôá ðñï÷ùñÞìáôá ôçò éñáêéíÞò êáé ôçò ðáëáéóôéíéáêÞò áíôßóôáóçò, áðü ôçí ùñéìüôçôá ôïõ äéåèíïýò êéíÞìáôïò êáé, ôÝëïò, áðü ôï óõó÷åôéóìü äõíÜìåùí ìå ôéò Üëëåò éìðåñéáëéóôéêÝò äõíÜìåéò. ¸íá ôåëåõôáßï óôïé÷åßï åßíáé ç êáôÜóôáóç ôçò áìåñéêáíéêÞò ïéêïíïìßáò. Ïé öéëüäïîåò ðïëéôéêÝò Ý÷ïõí ðÜíôá ìéá õëéêÞ âÜóç êáé áí ìÝóá óôçí åðüìåíç ôåôñáåôßá ÷åéñïôåñÝøåé áðüôïìá ç õãåßá ôïõ áìåñéêáíéêïý êáðéôáëéóìïý, ôüôå ôá ó÷Ýäéá ãéá ôïí "ÍÝï Áìåñéêáíéêü Áéþíá" èá ðÜíå ðåñßðáôï. ¢ñá, áðÝíáíôé óôçí áíáíåùìÝíç åðéèåôéêüôçôá ôïõ áìåñéêáíéêïý éìðåñéáëéóìïý, áëëÜ êáé ôùí áíôáãùíéóôþí êáé ìéìçôþí ôïõ óôçí ÅÅ, Ñùóßá êáé áëëïý, ðïõ äåí èÝëïõí íá ìåßíïõí ðßóù óôçí êïýñóá ãéá ôçí ðáãêüóìéá êõñéáñ÷ßá, õðÜñ÷åé áíôßðáëïò. Åßíáé ç äýíáìç ðïõ åìöáíßóôçêå óôéò 15 ÖëåâÜñç, åßíáé ïé åñãáôéêïß áãþíåò ðïõ îåóðïýí óå üëç ôçí Åõñþðç, åßíáé ç áíôßóôáóç ôùí ëáþí ôçò ÁíáôïëÞò, åßíáé ïé ëáúêÝò ìÜæåò ôçò ËáôéíéêÞò ÁìåñéêÞò. ÁõôÝò ïé äõíÜìåéò äåí Ý÷ïõí åîáöáíéóôåß, ïýôå Ý÷ïõí çôôçèåß. Áõôü ðïõ ÷ñåéÜæïíôáé åßíáé ôçí ðñïåôïéìáóßá ãéá ìéá ìáêñïðñüèåóìç, ðñáãìáôéêÞ êáé ü÷é ìüíï óõìâïëéêÞ ðÜëç óå êÜèå ÷þñá åíÜíôéá óôçí ðáãêüóìéá åðéèåôéêüôçôá ôùí áñ÷ïõóþí ôÜîåùí ðïõ èá ðõñïäïôÞóåé ç åðáíåêëïãÞ ôïõ Ìðïõò êáé ôáõôü÷ñïíá ôçí ðñïâïëÞ ðïëéôéêþí áðáíôÞóåùí ãéá üëá ôá åñùôÞìáôá ðïõ áíôéìåôùðßæåé ôï êßíçìá êáé ðïõ ôþñá èá ÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ

Page 6

ãßíïõí ðéï åðéôáêôéêÜ ìåôÜ áðü áõôÞ ôçí åîÝëéîç. Åßíáé ðñïöáíÝò üôé ó’ áõôÝò ôéò íÝåò, ðéï óêëçñÝò óõíèÞêåò, ïé ðïëéôéêÝò äõíÜìåéò ôçò ÁñéóôåñÜò ðïõ äåí èá Ý÷ïõí åðáñêåßò ðïëéôéêÝò áðáíôÞóåéò Þ ðïõ èá ðñïóðáèÞóïõí íá ðáôÞóïõí êáé óôéò äýï âÜñêåò èá äå÷ôïýí ðïëý ìåãÜëç ðïëéôéêÞ ðßåóç êáé åßíáé ðïëý ðéèáíü íá åîáíáãêáóôïýí ìÝóá áðü ôéò áäõíáìßåò ôïõò óå äåîéÝò ðñïóáñìïãÝò óôá üíïìá åíüò "ñåáëéóìïý" ðïõ èá ðñïóðáèåß íá "ðåñéóþóåé ü,ôé ìðïñåß íá ðåñéóùèåß", äçëáäÞ óôçí ðñÜîç èá õéïèåôåß ôç ëïãéêÞ ôçò Üôáêôçò õðï÷þñçóçò. ¸íáò ôÝôïéïò "ñåáëéóìüò" äåí èá Ý÷åé êáìßá ó÷Ýóç ìå ôçí ðñáãìáôéêüôçôá, ãéáôß ïé äõíÜìåéò ãéá íéêçöüñá áíôßóôáóç õðÜñ÷ïõí. ÁëëÜ ãéá íá ìðïñÝóïõí áõôÝò ïé äõíÜìåéò íá îåäéðëùèïýí ìå üëç ôïõò ôç äýíáìç, èá ðñÝðåé íá óõíáíôçèïýí ìå éó÷õñÝò åðáíáóôáôéêÝò ïñãáíþóåéò, ðïõ íá äßíïõí ôçí ðñïïðôéêÞ ôçò íßêçò.

ÃñÜììá áðü ôéò ÇÐÁ

"Ç Üíåõ üñùí ðáñÜäïóç äåí åßíáé óôñáôçãéêÞ" Ðñéí ôï îÝóðáóìá ôïõ Ðñþôïõ Ðáãêïóìßïõ ÐïëÝìïõ, ôï äéåèíÝò óïóéáëéóôéêü êßíçìá êáôÞããåéëå ôçí ðñïåôïéìáóßá ôïõ. ÕðïóôÞñéæå üôé, Üó÷åôá ìå ôï ðïéïò èá îåêéíïýóå ôïí ðüëåìï, ç óýãêñïõóç èá ãéíüôáí ìåôáîý áðïéêéáêþí äõíÜìåùí ðïõ ðÜëåõáí ãéá íá åëÝãîïõí ôéò áãïñÝò ôïõ êüóìïõ. Ôï áíôéðïëåìéêü ÌáíéöÝ-

óôï ôçò ÓôïõôãÜñäçò, ôï 1907, äéáêÞñõóóå ðùò "áí õðÜñîåé áðåéëÞ íá îåóðÜóåé ðüëåìïò", ïé óïóéáëéóôÝò "ðñÝðåé íá êÜíïõí êÜèå ðñïóðÜèåéá íá åìðïäßóïõí ôçí ÝíáñîÞ ôïõ". Áí ðáñ’ üëá áõôÜ ï ðüëåìïò îåóðïýóå, ïé óïóéáëéóôÝò èá Ýðñåðå íá "ðáñÝìâïõí ãéá íá ôåëåéþóåé üóï ôï äõíáôüí ðéï ãñÞãïñá êáé íá ðñïóðáèÞóïõí… íá ÷ñçóéìïðïéÞóïõí ôçí ïéêïíïìéêÞ êáé ðïëéôéêÞ êñßóç ðïõ èá äçìéïõñãïýóå ï ðüëåìïò ãéá íá êéíçôïðïéÞóïõí ôéò ìÜæåò êáé êáôÜ óõíÝðåéá íá åðéôá÷ýíïõí ôçí áíáôñïðÞ ôçò êáðéôáëéóôéêÞò ôáîéêÞò êõñéáñ÷ßáò". Êáé üìùò, üôáí îÝóðáóå ï ðüëåìïò ôï 1914, ïëüêëçñá ôìÞìáôá ôïõ äéåèíïýò óïóéáëéóôéêïý êéíÞìáôïò óå êáèåìßá áðü ôéò áñðáêôéêÝò äõíÜìåéò ðïõ óõãêñïýïíôáí õðï÷þñçóáí êÜôù áðü ôçí ðßåóç ôïõ Ýíôïíïõ ðáôñéùôéóìïý êáé êáôÝëçîáí íá õðïóôçñßæïõí ôéò "äéêÝò ôïõò" êõâåñíÞóåéò. Ïé êïéíïâïõëåõôéêïß åêðñüóùðïé ôïõ ìåãáëýôåñïõ ôìÞìáôïò ôïõ êéíÞìáôïò, ôïõ Ãåñìáíéêïý Óïóéáëäçìïêñáôéêïý Êüììáôïò, êáôÝëçîáí íá øçößóïõí ôéò ðïëåìéêÝò äáðÜíåò óôï üíïìá ôçò "õðåñÜóðéóçò ôçò ðáôñßäáò", ðáñ’ üëï ðïõ ç Ãåñìáíßá Ýêáíå Ýíáí ùìü åðåêôáôéêü ðüëåìï. Ç áíôéìðåñéáëéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ ðïõ äéáôÞñçóå ôéò áñ÷Ýò ôçò, ðïõ óôçí çãåóßá ôçò âñÝèçêáí åðáíáóôÜôåò üðùò ç Ñüæá Ëïýîåìðïõñãê, ï ËÝïí Ôñüôóêé, ï ¢íôïí ÐÜíåêïõê êáé ï Âëáíôéìßñ ËÝíéí, Ýðñåðå íá á-

DA 5 SYNOLIKO(sel 4-66).qxd

10/11/2004

íáóõíôá÷ôåß êáé íá îáíáïñãáíùèåß óôç âÜóç ìéáò ïîåßáò áíôéðáñÜèåóçò ìå áõôïýò ðïõ óõíèçêïëüãçóáí êáé åãêáôÝëåéøáí ôç âáóéêÞ óïóéáëéóôéêÞ áñ÷Þ ôçò äéåèíïýò åñãáôéêÞò áëëçëåããýçò. Éäéáßôåñá âëáðôéêÜ Þôáí ôá åðé÷åéñÞìáôá ôïõ óåâÜóìéïõ êáé ìå ðïëý ìåãÜëç åðéññïÞ óïóéáëéóôÞ çãÝôç Êáñë ÊÜïõôóêé. Ï ÊÜïõôóêé õðïóôÞñéæå üôé ç ÓïóéáëéóôéêÞ ÄéåèíÞò "äåí ìðïñåß íá åìðïäßóåé" ôç äéáßñåóç ôùí óïóéáëéóôþí óå "äéáöïñåôéêÜ åèíéêÜ óôñáôüðåäá". Ôï ìüíï ðñÜãìá ðïõ ìðïñïýóáí íá êÜíïõí ïé óïóéáëéóôÝò Þôáí íá ðåñéìÝíïõí íá ôåëåéþóåé ï ðüëåìïò, ãéá íá îáíáñ÷ßóïõí ôçí åéñçíéêÞ ôïõò äñáóôçñéüôçôá. "Ç ÄéåèíÞò", Ýãñáöå ï ÊÜïõôóêé, "äåí åßíáé Ýíá áðïôåëåóìáôéêü åñãáëåßï óå êáéñü ðïëÝìïõ, åðß ôçò ïõóßáò åßíáé Ýíá åñãáëåßï åéñÞíçò". Ó' áõôÞ ôç äéáêÞñõîç áäõíáìßáò ç Ñüæá Ëïýîåìðïõñãê áðáíôïýóå åéñùíéêÜ: "Ôï êïóìïúóôïñéêü êÜëåóìá ôïõ "Êïììïõíéóôéêïý ÌáíéöÝóôïõ" Ý÷åé åìðëïõôéóôåß åðáñêþò êáé, üðùò ôï Ý÷åé ôñïðïðïéÞóåé ï ÊÜïõôóêé, ôþñá ëÝåé: ‘‘ÐñïëåôÜñéïé üëùí ôùí ÷ùñþí, åíùèåßôå óå êáéñü åéñÞíçò êáé êüöôå ï Ýíáò ôï ëáéìü ôïõ Üëëïõ óå êáéñü ðïëÝìïõ!’’". Ç êáôÜññåõóç ôçò óïóéáëäçìïêñáôßáò óôç äéÜñêåéá ôïõ Ðñþôïõ Ðáãêïóìßïõ ÐïëÝìïõ Þôáí ìéá ôñáãùäßá. Ç êáôÜññåõóç ôçò áíåîÜñôçôçò ÁñéóôåñÜò êáé ç õðïôáãÞ ôçò

1:47

Page 7

óôï Äçìïêñáôéêü Êüììá ó' áõôÝò ôéò åêëïãÝò Þôáí ðåñéóóüôåñï öÜñóá ðáñÜ ôñáãùäßá. ÕðÜñ÷ïõí üìùò áíáëïãßåò. Ðïëëïß ðñïïäåõôéêïß ìå åðéññïÞ, ðïõ êÜðïôå äÞëùíáí üôé åßíáé áíåîÜñôçôïé, ðÞñáí èÝóç õðÝñ ôïõ Ôæïí ÊÝñé êáé ôïõ Äçìïêñáôéêïý Êüììáôïò óôç âÜóç üôé ïé óõíèÞêåò Þôáí "éäéáßôåñåò". Ç ïõóßá ôïõ åðé÷åéñÞìáôïò Þôáí üôé ï ìüíïò "ñåáëéóôéêüò" ôñüðïò íá öýãåé ï Ìðïõò Þôáí ç øÞöïò ãéá ôïí õðïøÞöéï ðïõ "ìðïñåß íá åêëåãåß". ¹, üðùò èá Ýëåãå ï ÊÜïõôóêé: Ç ÁñéóôåñÜ óôéò ÇÐÁ äåí åßíáé Ýíá áðïôåëåóìáôéêü åñãáëåßï óå êáéñü åêëïãþí: ðñÝðåé íá óõíèçêïëïãÞóåé ìå Ýíá êüììá ðïõ åßíáé õðÝñ ôïõ ðïëÝìïõ êáé õðÝñ ôùí êáðéôáëéóôþí ùò ôï "ìéêñüôåñï êáêü" êáé ìåôÜ íá õéïèåôÞóåé îáíÜ ôçí áíôéðïëéôåõôéêÞ ôçò óôÜóç, ìüëéò ôåëåéþóïõí ïé åêëïãÝò. Ó' áõôü ôï åðé÷åßñçìá ìéá óýã÷ñïíç Ñüæá Ëïýîåìðïõñãê èá áðáíôïýóå åéñùíéêÜ üôé ôï íÝï ìáò óýíèçìá èá Ýðñåðå íá åßíáé: "Ðñïïäåõôéêïß íá ðáëåýåôå ãéá ôá áéôÞìáôÜ óáò ìåôáîý äýï åêëïãéêþí áíáìåôñÞóåùí, áëëÜ üôáí Ýñ÷åôáé ç óôéãìÞ ôùí åêëïãþí íá øçößæåôå åíÜíôéÜ ôïõò". Ï Ôñüôóêé èá Ýëåãå üôé ìéá ÁñéóôåñÜ ðïõ õðïóôçñßæåé üôé åßíáé áðïäåêôü íá åãêáôáëåéöèïýí áñ÷Ýò óå "éäéáßôåñåò" óôéãìÝò üðùò ïé ðüëåìïé, ïé åðáíáóôÜóåéò, áêüìá êáé ïé åêëïãÝò åßíáé óáí Ýíá ôñýðéï áäéÜâñï÷ï. Äåí äïõëåýåé üôáí ôï ÷ñåéÜæåóáé (äçëáäÞ, üôáí âñÝ÷åé), áëëÜ åßíáé ðïëý áðïôåëåóìáôéêü óå êáëü êáéñü. Ç åãêáôÜëåéøç ôïõ áíåîÜñôçôïõ õðïøçößïõ Ñáëö ÍÝéíôåñ õðÝñ ôïõ ÊÝñé Þôáí Üíåõ üñùí óõíèçêïëüãçóç, ìáóêáñåìÝíç ùò óôñáôçãéêÞ. ¸äùóå óôïí ÊÝñé ôç äõíáôüôçôá íá åêöñáóôåß õðÝñ ôïõ ðïëÝìïõ óå êÜèå åõêáéñßá, åíþ ìéá ìåãÜëç ìåñßäá ôçò ÁñéóôåñÜò ôïí äé-

êáéïëïãïýóå. Áíôß íá ÷ñçóéìïðïéÞóåé ôéò åêëïãÝò ãéá íá ÷ôßóåé ôç ìáæéêÞ áíôéðïëéôåõôéêÞ äéÜèåóç ðïõ âãÞêå óôïõò äñüìïõò óôéò 15 ÖëåâÜñç ôïõ 2003, ç ÁñéóôåñÜ óõíèçêïëüãçóå ìðñïóôÜ óôïí ÊÝñé. ÁõôÞ ç êáôáóðáôÜëçóç ìéáò ÷ñõóÞò åõêáéñßáò âïÞèçóå óôçí áðïäéïñãÜíùóç ôùí äõíÜìåþí ìáò. Ôþñá ðïõ ï Ìðïõò Ý÷åé åðáíåêëåãåß èá ðñÝðåé íá ìðáëþóïõìå ðïëëÝò ôñýðåò ãéá íá Ý÷ïõìå Ýíá áäéÜâñï÷ï ðïõ íá áíôÝ÷åé ôç âñï÷Þ. Ðïë Íô' ÁìÜôï Ôï Üñèñï åßíáé áíáäçìïóßåõóç áðü ôï Socialist Worker, åöçìåñßäá ôïõ ISOÇÐÁ, áäåëöÞò ïñãÜíùóçò ôçò ÄÅÁ.

Ìéá åðï÷Þ ôåëåéþíåé óôçí Ðáëáéóôßíç Ôïí ÍïÝìâñéï ôïõ 1974, ï ÃéÜóåñ ÁñáöÜô, ðñüåäñïò ôüôå ôçò ÏñãÜíùóçò ãéá ôçí ÁðåëåõèÝñùóç ôçò Ðáëáéóôßíçò, óçêþèçêå êáé ìßëçóå óôçí áßèïõóá ôçò ÃåíéêÞò ÓõíÝëåõóçò ôïõ ÏÇÅ, áðåõèõíüìåíïò óôá ìÝëç ôçò. Ç öùôïãñáößá ôïõ åíþ ìéëïýóå, ìå ôç ìáíôßëá êáé ôç óôñáôéùôéêÞ óôïëÞ, åß÷å êÜíåé ôï ãýñï ôïõ êüóìïõ êáé åß÷å ãßíåé óýìâïëï ôçò áõôïðåðïßèçóçò, ôçò ìá÷çôéêüôçôáò áëëÜ êáé ôçò åðéôõ÷çìÝíçò Ýùò ôüôå ðïñåßáò ôïõ ðáëáéóôéíéáêïý åèíéêïáðåëåõèåñùôéêïý áãþíá -áðü ôï áíôÜñôéêï óôï ìÝãáñï ôïõ ÏÇÅ, ìðñïóôÜ óôïõò éó÷õñïýò ôïõ êüóìïõ. ÔñéÜíôá ÷ñüíéá ìåôÜ, üôáí ìáèåýôçêå ç åßäçóç ãéá ôçí áóèÝíåéá ôïõ ÁñáöÜô, ç åéêüíá ðïõ ôï CNN ðñüâáëå îáíÜ êáé îáíÜ Þôáí áõôÞ ôïõ ÁñáöÜô êáôáâåâëçìÝíïõ, ãçñáéïý, ìå ðéôæÜìåò êáé õðïâáóôáæüìåíïõ áðü ôïõò ÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ

DA 5 SYNOLIKO(sel 4-66).qxd

10/11/2004

1:47

óùìáôïöýëáêÝò ôïõ, óáí íá Þèåëå Ýôóé íá óõìâïëßóåé ôç äýóêïëç êáôÜóôáóç óôçí ïðïßá âñßóêåôáé ç ÉíôéöÜíôá. ¸íáò åðéðüëáéïò ó÷ïëéáóôÞò èá Ýëåãå üôé ïé äýï öùôïãñáößåò óôç ÷ñïíéêÞ ôïõò äéáäï÷Þ äåß÷íïõí ôçí ðïñåßá ôïõ ðáëáéóôéíéáêïý åèíéêïý áãþíá, ùóôüóï ïé åíôõðþóåéò áðáôïýí. Ôá èñéáìâåõôéêÜ óôïé÷åßá ôçò ðñþôçò, åíþ áíáêëïýóáí ìéá ðôõ÷Þ ôçò ðñáãìáôéêüôçôáò, õðåñôéìïýóáí ôçí ðñáãìáôéêÞ äýíáìç ôùí Ðáëáéóôéíßùí ôüôå, åíþ ç êáôÜðôùóç ðïõ åìöáíßæåôáé óôç äåýôåñç, áí êáé ðÜëé åêöñÜæåé ìéá ðôõ÷Þ ôçò ðñáãìáôéêüôçôáò, õðïôéìÜåé ôçí ðñáãìáôéêÞ äýíáìç ôçò ÉíôéöÜíôá êáé ôùí óõììÜ÷ùí ôçò. Ìéëþíôáò óôç ÃåíéêÞ ÓõíÝëåõóç ôïõ ÏÇÅ ôï 1974, ï ÁñáöÜô åß÷å ðåé: "¹ñèá êñáôþíôáò óôï Ýíá ÷Ýñé Ýíá êëáäß åëéÜò êáé óôï Üëëï ôï üðëï ôïõ áãùíéóôÞ ãéá ôçí åëåõèåñßá. Ìçí áöÞóåôå ôï êëáäß ôçò åëéÜò íá ðÝóåé áðü ôï ÷Ýñé ìïõ". Ì' áõôÝò ôéò öñÜóåéò ï ðñüåäñïò ôçò PLO Ýäùóå ôï êëåéäß ãéá ôçí êáôáíüçóç ôçò ðïëéôéêÞò ôïõ ðïñåßáò êáé, ùò Ýíá âáèìü, ôçò ðïñåßáò ôïõ ðáëáéóôéíéáêïý áãþíá. Ï ÃéáóÝñ ÁñáöÜô Þôáí ï çãÝôçò ðïõ óôá ôÝëç ôçò äåêáåôßáò ôïõ '50 êáé óôç äåêáåôßá ôïõ '60 åîÝöñáóå ôéò áíÜãêåò êáé ôéò åðéèõìßåò ìéáò íÝáò ãåíéÜò Ðáëáéóôéíßùí ðïõ Ýìðáéíáí óôçí ðïëéôéêÞ åêåßíá ôá ÷ñüíéá êáé ðïõ áðÝññéðôáí ôçí ðáëéÜ, õðåýèõíç ãéá ôçí êáôáóôñïöÞ ôïõ 1948 ðáÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ

Page 8

ëáéóôéíéáêÞ çãåóßá ôùí ðñïõ÷üíôùí ôóéöëéêÜäùí, ôùí ìïõöôÞäùí êáé ôçí õðïôáãÞ ôùí ðáëáéóôéíéáêþí óõìöåñüíôùí óôá ðáé÷íßäéá ôùí áñáâéêþí êõâåñíÞóåùí. Õðü ôçí çãåóßá ôïõ, ôï Ðáëáéóôéíéáêü Ýðáõóå íá åßíáé èÝìá åëåçìïóýíçò ðñïò ôïõò ðñüóöõãåò ôïõ ðïëÝìïõ êáé ôçò åèíïêÜèáñóçò ôïõ 1948 êáé ðÞñå ôç ìïñöÞ ôïõ óýã÷ñïíïõ åèíéêïáðåëåõèåñùôéêïý êéíÞìáôïò. Ç óôñáôçãéêÞ ðïõ õéïèÝôçóáí ï ÁñáöÜô êáé ï çãåôéêüò êýêëïò ôçò PLO Þôáí áõôÞ üëùí ôùí åèíéêïáðåëåõèåñùôéêþí êáé áíôéáðïéêéáêþí êéíçìÜôùí åêåßíçò ôçò ðåñéüäïõ, ï óõíäõáóìüò ôïõ Ýíïðëïõ áãþíá êáé ôçò äéðëùìáôßáò, "ôïõ üðëïõ êáé ôïõ êëÜäïõ åëéÜò". Ç ïñìçôéêÞ êáé åíôõðùóéáêÞ åßóïäïò ôùí Ðáëáéóôéíßùí óôçí ðáãêüóìéá óêçíÞ åß÷å íá êÜíåé ìå ôïí Ýíïðëï áãþíá, ìå ôï üôé ôï ðáëáéóôéíéáêü áíôÜñôéêï, ìå ìéá óåéñÜ áðü åíôõðùóéáêÜ ÷ôõðÞìáôá, áðÝäåéîå üôé ïé Ðáëáéóôßíéïé Þôáí áðïöáóéóìÝíïé íá ðïëåìÞóïõí êáé íá ðåèÜíïõí ãéá íá äéêáéùèïýí. ¼ìùò ï áíôßðáëïò, ôï óéùíéóôéêü êñÜôïò-Ýèíïò åðïßêùí ôïõ ÉóñáÞë, Þôáí êÜôé ôï åíôåëþò äéáöïñåôéêü áðü ôç ãáëëéêÞ áðïéêéáêÞ äéïßêçóç óôçí Áëãåñßá ðïõ áíôéìåôþðéæå ôï áëãåñéíü FLN ë.÷., Þ ôï êáèåóôþò áíäñåéêÝëùí ôùí ÇÐÁ ðïõ áíôéìåôþðéæáí ïé Âéåôêüíãê óôï ÂéåôíÜì. Ôï áðïôÝëåóìá Þôáí üôé, Þäç ôï 1974, ôï "üðëï", ç ôáêôéêÞ ôïõ Ýíïðëïõ áãþíá, åß÷å áñ÷ßóåé íá öôÜíåé óå áäéÝîïäï êáé áíáãêáóôéêÜ ôï "êëáäß åëéÜò", ç äéðëùìáôßá, êáôáëÜìâáíå ôçí ðñþôç èÝóç, ìå äåäïìÝíç ôçí ðïëéôéêÞ ëïãéêÞ ôïõ ÁñáöÜô áëëÜ êáé ôçò çãåôéêÞò ïìÜäáò ôçò PLO. Êáèþò ïé Ðáëáéóôßíéïé áðü ìüíïé ôïõò äåí ìðïñïýóáí óôñáôéùôéêÜ íá íéêÞóïõí ôï ÉóñáÞë êáé êáèþò ïé óõììá÷ßåò êïñõöÞò ôçò PLO ìå ôá áñáâéêÜ êáèåóôþôá äåí ïäçãïýóáí ðïõèåíÜ

(ôï 1970 ï âáóéëéÜò ×ïõóåÀí ôçò Éïñäáíßáò êáôÝóöáîå ôïõò Ðáëáéóôßíéïõò áãùíéóôÝò óôïí Ìáýñï ÓåðôÝìâñç, ìå ôç óéùðçñÞ åðéäïêéìáóßá üëùí ôùí áñáâéêþí êõâåñíÞóåùí), ç äéðëùìáôßá óÞìáéíå ãéá ôïõò Ðáëáéóôßíéïõò óõíå÷åßò õðï÷ùñÞóåéò. ¹äç áðü ôï 1974, ç çãåóßá ôçò PLO åãêáôÝëåéøå ôï óôü÷ï ôçò áðåëåõèÝñùóçò üëçò ôçò ÉóôïñéêÞò Ðáëáéóôßíçò ðïõ áñ÷éêÜ åß÷å õéïèåôÞóåé êáé áðïäÝ÷ôçêå ôç ëýóç ôçò äçìéïõñãßáò äýï êñáôþí. Áõôü Þôáí ðïõ áíáêïßíùóå óôç äñáìáôéêÞ ôïõ ïìéëßá óôïí ÏÇÅ ôï 1974 ï ÃéÜóåñ ÁñáöÜô. Ç äéáëëáêôéêüôçôá ôçò PLO äåí âñÞêå êáìßá áíôáðüêñéóç áðü ôçí ðëåõñÜ ôïõ ÉóñáÞë, ãéáôß ôï ðáëáéóôéíéáêü åèíéêü êßíçìá áðïôåëåß "õðáñîéáêÞ áðåéëÞ" ãéá ôï óéùíéóôéêü êñÜôïò, ðïõ åßíáé èåìåëéùìÝíï ðÜíù óôçí åèíïêÜèáñóç ôùí Ðáëáéóôéíßùí êáé óôçí áñðáãÞ ôçò ãçò ôïõò. Áíôßèåôá, ïé ðáëáéóôéíéáêÝò õðï÷ùñÞóåéò ôñïöïäïôïýóáí ôç óéùíéóôéêÞ åðéèåôéêüôçôá êáé áõôÞ ìå ôç óåéñÜ ôçò, åíôåéíüìåíç, ïäçãïýóå óå íÝåò õðï÷ùñÞóåéò. Ôï áðïôÝëåóìá Þôáí íá áñ÷ßóåé íá áíáðôýóóåôáé Ýíá üëï êáé ìåãáëýôåñï ÷Üóìá ìåôáîý ôçò çãåóßáò ôçò PLO êáé ôçò ãñáöåéïêñáôßáò ðïõ äéïãêùíüôáí ãýñù ôçò êáé ôùí áðëþí Ðáëáéóôéíßùí óôá êáôå÷üìåíá åäÜöç êáé óôá óôñáôüðåäá ðñïóöýãùí. Ç ðáëáéóôéíéáêÞ ãñáöåéïêñáôßá, åéäéêÞ ðéá óôç äéáðñáãìÜôåõóç êáé óôï óõìâéâáóìü, óå óõíäõáóìü êáé ìå ôïõò Ðáëáéóôßíéïõò áóôïýò ôçò äéáóðïñÜò, áíÝðôõîå õëéêÜ óõìöÝñïíôá ðïõ ôçí Ýóðñù÷íáí óôçí êáôåýèõíóç ôçò áðüëõôçò óõíèçêïëüãçóçò óôïõò üñïõò ôïõ ÉóñáÞë êáé ôïõ ìåãÜëïõ óõììÜ÷ïõ ôïõ, ôùí ÇÐÁ. ÁõôÞ Þôáí êáé åßíáé ç êïéíùíéêÞ âÜóç ôçò áíáãíþñéóçò ôïõ êñÜôïõò ôïõ ÉóñáÞë áðü ôçí PLO ôï 1988, ôùí óõìöùíéþí ôïõ ¼óëï ôï 1993, ôçò

DA 5 SYNOLIKO(sel 4-66).qxd

10/11/2004

áðïäï÷Þò ôïõ "ïäéêïý ÷Üñôç" ôï 2003 êáé, üðùò öáßíåôáé, ôçò õðïôáãÞò óôï "ó÷Ýäéï Óáñüí" ãéá ôçí "áðï÷þñçóç" áðü ôç ÃÜæá ôþñá. Áðü ôçí Üëëç, ïé áíÜãêåò ôùí áðëþí Ðáëáéóôéíßùí, ðïõ óôï åëÜ÷éóôï äåí êáëýðôïíôáé áðü áõôïýò ôïõò äéðëùìáôéêïýò óõìâéâáóìïýò, ïäÞãçóáí óôçí ðñþôç êáé óôç äåýôåñç ÉíôéöÜíôá, ðïõ êáé ïé äýï îåêßíçóáí êáé óõíå÷ßóôçêáí ðáñÜ ôç èÝëçóç ôçò åðßóçìçò ðáëáéóôéíéáêÞò çãåóßáò. Áõôü ôï äéåõñõíüìåíï ÷Üóìá ìåôáîý ôùí êïéíùíéêÜ áíþôåñùí óôñùìÜôùí êáé ôçò ëáúêÞò âÜóçò ôùí Ðáëáéóôéíßùí ôï ãåöýñùíå ëüãù ôïõ éó÷õñïý ðïëéôéêïý êáé éóôïñéêïý ôïõ êýñïõò ï ÃéÜóåñ ÁñáöÜô, ðïõ áðü ôç ìéá ìåñéÜ åîÝöñáæå ôçí ðáëáéóôéíéáêÞ ãñáöåéïêñáôßá êáé ôá óõìöÝñïíôÜ ôçò (ç õðïãñáöÞ ôïõ âñßóêåôáé óå êáèåìéÜ áðü áõôÝò ôéò õðï÷ùñÞóåéò ðïõ áíáöÝñèçêáí), áëëÜ áðü ôçí Üëëç ôç óõãêñáôïýóå áðü ôçí ðëÞñç óõíèçêïëüãçóç. Áõôüò åßíáé Üëëùóôå êáé ï ëüãïò ðïõ ï ÁñáöÜô óõãêÝíôñùíå êáé óõãêåíôñþíåé ôï ìßóïò ôïõ ÉóñáÞë êáé ôùí ÇÐÁ. Ç åîáöÜíéóç ôïõ ÁñáöÜô óçìáßíåé ðùò äåí èá õðÜñ÷åé êáíÝíáò ðïõ íá ìðïñåß íá ðáßîåé áõôüí ôï ñüëï êáé ôï ÷Üóìá ìåôáîý ôçò ðáëáéóôéíéáêÞò ãñáöåéïêñáôßáò êáé ôùí ëáúêþí ìáæþí èá äéåõñõíèåß. ÈåùñçôéêÜ ç êáôÜóôáóç èá Þôáí éäáíéêÞ ãéá ôçí åðéêñÜôçóç ôçò ÁñéóôåñÜò, áëëÜ ç ðáëáéóôéíéáêÞ ÁñéóôåñÜ, ëüãù

1:47

Page 9

ôçò óôáëéíéêÞò áíôßëçøçò ðåñß óôáäßùí ðïõ åß÷å êáé Ý÷åé óôç óêÝøç ôçò, êáôÝëçîå íá õéïèåôÞóåé ôçí ßäéá áäéÝîïäç ëïãéêÞ ìå ôçí çãåóßá ôçò ÖáôÜ÷ êáé íá ðáñáêïëïõèÞóåé üëç ôçí ðïñåßá óõìâéâáóìïý ðïõ åêåßíç åß÷å. Ôï áðïôÝëåóìá åßíáé üôé óÞìåñá ç ðáëáéóôéíéáêÞ ÁñéóôåñÜ (Ëáúêü ÌÝôùðï, Äçìïêñáôéêü ÌÝôùðï, Ê.Ê. Ðáëáéóôßíçò) åßíáé ðåñéèùñéïðïéçìÝíç êáé üôé óôá ëáúêÜ óôñþìáôá êõñéáñ÷ïýí ïé éóëáìéóôÝò ôçò ×áìÜò êáé ôçò Ôæé÷Üíô. Ôï ðñüâëçìá åßíáé üôé ïé éóëáìéóôÝò, åíþ åêöñÜæïõí ó' Ýíá ðñþôï åðßðåäï ôçí åðéèõìßá ôùí ëáúêþí ìáæþí íá áãùíéóôïýí êáé íá ìç óõíèçêïëïãÞóïõí, áõôü ðïõ ðñïôåßíïõí ùò ðïëéôéêü ðñüãñáììá åßíáé ìéá äåîéÜ åêäï÷Þ (ìå ôçí Ýííïéá ôçò åéóáãùãÞò ôïõ èñçóêåõôéêïý óôïé÷åßïõ, ôçò óôÜóçò ôïõò áðÝíáíôé óôéò ãõíáßêåò ê.ëð.) ôçò êëáóéêÞò ëïãéêÞò ôïõ "üðëïõ êáé ôïõ êëÜäïõ åëéÜò" ðïõ Ýöåñå ôïí ðáëáéóôéíéáêü áãþíá óôï óçìåñéíü áäéÝîïäï. ¸ôóé ôï æÞôçìá ôçò äéáäï÷Þò ôïõ ÁñáöÜô öáßíåôáé åê ðñþôçò üøåùò üôé èá óçìÜíåé ôçí ðÜëç ìåôáîý ðïëéôéêþí åêöñáóôþí ôçò ãñáöåéïêñáôßáò, ðïõ ç ãñáììÞ ôïõò èá åßíáé ç óõíèçêïëüãçóç, êáé ðïëéôéêþí ðñïóùðéêïôÞôùí ðñïåñ÷üìåíùí áðü ôïõò éóëáìéóôÝò Þ õðïóôçñéæüìåíùí áðü áõôïýò, ðïõ èá Ý÷ïõí ëáúêÞ õðïóôÞñéîç áëëÜ äåí èá ìðïñïýí íá ðñïôåßíïõí ôßðïôá äéáöïñåôéêü. Ç êáôÜóôáóç ìïéÜæåé áäéÝîïäç. ¼ìùò ç ÉíôéöÜíôá äåí Ý÷åé åîáíôëÞóåé ôéò äõíáôüôçôÝò ôçò. ¸÷åé óõììÜ÷ïõò, ðéï óßãïõñïõò áð' áõôïýò ðïõ åß÷å ç PLO ôç äåêáåôßá ôïõ '70. ÕðÜñ÷åé ðñþôá áð' üëá ç õðïóôÞñéîç ôïõ äéåèíïýò êéíÞìáôïò, ðïõ åêöñÜæåôáé ì' Ýíáí ôñüðï ðïõ äåí õðÞñ÷å ôï 1970. ÐïôÝ Üëëïôå äåí åß÷áí ãßíåé ðáãêüóìéá -êáé óôéò ÇÐÁ- ô ü ó ï ìáæéêÝò äéáäçëþóåéò õðÝñ ôùí Ðáëáéóôéíßùí üóï áõôÝò ðïõ Ý-

ãéíáí, ëüãïõ ÷Üñç, ôï 2002, ìå ôçí åéóâïëÞ ôïõ Óáñüí óôá ðáëáéóôéíéáêÜ åäÜöç. Ïé áõôáðÜôåò ãéá ôç öýóç êáé ôçí ðïëéôéêÞ ôïõ ÉóñáÞë åßíáé ðáãêüóìéá ðïëý ëéãüôåñåò áð' ü,ôé Þôáí ôüôå. Äåýôåñïí, ç ÉíôéöÜíôá Ý÷åé áíôéêåéìåíéêÜ ùò óýììá÷ï ìéá äýíáìç ðïõ äåí ðñüêåéôáé íá êáôáðíéãåß êáèüëïõ åýêïëá. Ðñüêåéôáé ãéá ôçí éñáêéíÞ áíôßóôáóç, ðïõ Ý÷åé ìåí üëùí ôùí åéäþí ôéò ðïëéôéêÝò áäõíáìßåò, áëëÜ ðïõ Ý÷åé Ýíá âáóéêü ðñïôÝñçìá, üôé äåí åëÝã÷åôáé áðü êáíÝíá áñáâéêü êáèåóôþò. Ôñßôïí, ôá áñáâéêÜ êáèåóôþôá Ý÷ïõí óáðßóåé ôüóï ðïëý, þóôå åßíáé öáíåñü üôé ç åðéññïÞ ôïõò óôéò ëáúêÝò ìÜæåò ôçò ðåñéï÷Þò åßíáé óôï åëÜ÷éóôï. Áõôü áíïßãåé ðåñéèþñéá óýíäåóçò ôçò ÉíôéöÜíôá ìå ôïõò ëáïýò ôçò ðåñéï÷Þò êáé ôïõò áãþíåò åíÜíôéá óôéò Üñ÷ïõóåò ôÜîåéò ôïõò, ðïõ óõíåñãÜæïíôáé îåôóßðùôá ìå ôéò ÇÐÁ êáé ôéò Üëëåò éìðåñéáëéóôéêÝò äõíÜìåéò. ¼ëïé áõôïß ïé ðáñÜãïíôåò åßíáé åöåäñåßåò ôçò ÉíôéöÜíôá. Ìå ôçí áðïìÜêñõíóç ôïõ ÁñáöÜô áðü ôï ðñïóêÞíéï êëåßíåé ìéá ïëüêëçñç åðï÷Þ êáé áíïßãåé ìéá êáéíïýñéá ðåñßïäïò. Ôï ðáëáéóôéíéáêü åèíéêü êßíçìá âñßóêåôáé ó' Ýíá óôáõñïäñüìé. Ìðïñåß íá êéíçèåß óôçí êáôåýèõíóç ôçò óõíèçêïëüãçóçò, êáé Üñá êáé ôçò áðïóýíèåóçò êáé ðåñéèùñéïðïßçóçò, Þ óôçí êáôåýèõíóç ôçò áíáæÞôçóçò ìéáò íÝáò íéêçöüñáò óôñáôçãéêÞò, ðïõ èá áîéïðïéåß üëïõò ôïõò ðáñÜãïíôåò ðïõ áíáöÝñèçêáí ðáñáðÜíù ãéá íá îáíáãßíïõí ïé Ðáëáéóôßíéïé ðñùôïðïñßá ôùí áñáâéêþí ìáæþí óôçí ðÜëç ôïõò åíÜíôéá óôïí éìðåñéáëéóìü. Õðï÷ñÝùóÞ ìáò åßíáé, ùò ìÝñïò ôïõ äéåèíïýò êéíÞìáôïò, íá ñßîïõìå üëï ìáò ôï âÜñïò þóôå íá ðñáãìáôïðïéçèåß ç äåýôåñç äõíáôüôçôá.

ÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ

DA 5 SYNOLIKO(sel 4-66).qxd

10/11/2004

1:47

Page 10

Ôï äéåèíÝò êßíçìá 3 ÷ñüíéá ìåôÜ ôç ÃÝíïâá Ôïõ Áíôþíç ÍôáâáíÝëëïõ "ÊÜèå áðïôåëåóìáôéêü êßíçìá äéáìáñôõñßáò ðåñíÜåé áðü äýï öÜóåéò. Ç ðñþôç åßíáé üôáí îåóðÜåé, üôáí áéöíéäéÜæåé ôïõò áíôéðÜëïõò ôïõ êáé öÝñíåé åíèïõóéáóìü óå üóïõò óõìöùíïýí ìå ôïõò óêïðïýò ôïõ. ¼óï ìåãáëýôåñïò åßíáé ï ÷ñüíïò áðü ôï îÝóðáóìá ôïõ ðñïçãïýìåíïõ ìåãÜëïõ êéíÞìáôïò äéáìáñôõñßáò, ôüóï ìåãáëýôåñïò åßíáé áõôüò o åíèïõóéáóìüò. Êáé ôüôå öáßíåôáé üôé áõôÞ ç ëáìðñÞ óôéãìÞ ôïõ êéíÞìáôïò ìðïñåß íá ôï ïäçãåß áðü íßêç óå íßêç. Áõôü ôï êëßìá êñáôÜåé ôïõò ïðáäïýò ôïõ êéíÞìáôïò åíùìÝíïõò, êáé ôïõò ïäçãåß óôï íá õðïâáèìßæïõí ðáëáéüôåñåò äéáöïñÝò áðüøåùí êáé äéáìÜ÷åò ðÜíù óôá æçôÞìáôá ôáêôéêÞò. ¼ìùò ïé áíôßðáëïé ôïõ êéíÞìáôïò äåí åßíáé äéáôåèåéìÝíïé áðëþò íá ðáñáäïèïýí. Ìüëéò îåðåñíïýí ôá áñ÷éêü óïê, åíéó÷ýïõí ôéò ÜìõíÝò ôïõò, ðáßñíïõí üëá ôá ìÝôñá ãéá íá ìçí áéöíéäéáóôïýí îáíÜ, êáé ðñïóðáèïýí íá êÜìøïõí ôçí ðñïùèçôéêÞ äõíáìéêÞ ôïõ êéíÞìáôïò. Óå áõôü ôï óçìåßï ïé äéáìÜ÷åò ãéá ôçí ôáêôéêÞ õðï÷ñåùôéêÜ áíáäýïíôáé ìÝóá óôï êßíçìá, áêüìá êáé óôïõò êýêëïõò ðïõ Ý÷ïõí êÜèå äéÜèåóç íá îå÷Üóïõí ðáëéÝò óõæçôÞóåéò, óôï üíïìá ôçò óõíáßíåóçò…" [1]

ôï 3ï Åõñùðáúêü Êïéíùíéêü Öüñïõì óôï Ëïíäßíï, ôï êåíôñéêü æÞôçìá Þôáí íá óõæçôçèïýí êáé íá áðáíôçèïýí ðåéóôéêÜ ôá êåíôñéêÜ ðñïâëÞìáôá ôáêôéêÞò ðïõ åìöáíþò ðëÝïí áíôéìåôùðßæåé ôï äéåèíÝò êßíçìá. Áõôü äåí Ýãéíå åöéêôü, êáé ðáñáìÝíåé ùò êáèÞêïí ãéá ôçí åðüìåíç

ÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ

ðåñßïäï ìÝ÷ñé ôï 4ï ESF óôçí ÁèÞíá. ¼ìùò Þäç óôá Ýíôõðá ôùí ìåãÜëùí äéåèíþí ôÜóåùí ôïõ êéíÞìáôïò ç óõæÞôçóç Ý÷åé áíïßîåé. Ç óõæÞôçóç ïöåßëåé íá îåêéíÜ áðü ôç óôáèåñÞ äéáðßóôùóç üôé ôï íÝï äéåèíÝò êßíçìá äåí Ý÷åé çôôçèåß. Óôç ËáôéíéêÞ ÁìåñéêÞ üëåò ïé ÷þñåò (åêôüò ßóùò ôçò ×éëÞò) âñßóêïíôáé óå óõíèÞêåò ðñùôïöáíïýò ðïëéôéêÞò ðüëùóçò êáé áíáâñáóìïý. Óôéò ßäéåò ôéò ÇÐÁ, ïé Üíèñùðïé ðïõ äéáäÞëùóáí öÝôïò åíÜíôéá óôïí ðüëåìï îåðÝñáóáí óå ðïëëÝò çìÝñåò äñÜóçò ôï äåêáðëÜóéï üóùí ðñéí 5 ÷ñüíéá äéáäÞëùíáí óôï ÓéÜôë. Óôï Ëïíäßíï, ôï 3ï ESF äåí Ýöôáóå óå áñéèìïýò ôï Ðáñßóé êáé ðïëý ðåñéóóüôåñï ôç Öëùñåíôßá, áëëÜ óáí ãåãïíüò èá Þôáí áäéáíüçôï ãéá ôéò óõíèÞêåò ðïõ åðéêñáôïýóáí óôçí åõñùðáúêÞ ÁñéóôåñÜ ðñéí ôç ÃÝíïâá. ¸÷ïíôáò üìùò óçìåéþóåé áõôü ôïí ðáñÜãïíôá, ïöåßëïõìå íá ðñï÷ùñÞóïõìå ôç óõæÞôçóç, íá äïýìå ôá æçôÞìáôá ðïõ Ý÷ïõí ðñïêýøåé óå êÜèå ìåãÜëï "Üîïíá" äñÜóçò ôïõ êéíÞìáôïò. Ôï áíôéðïëåìéêü êßíçìá äåí ìðüñåóå íá óôáìáôÞóåé ôçí åðßèåóç ôùí ÇÐÁ óôï ÉñÜê. ÐÝôõ÷å üìùò óçìáíôéêÜ ðïëéôéêÜ áðïôåëÝóìáôá: êáôüñèùóå íá áíáðôýîåé ìéá ìåãÜëç ðïëéôéêÞ ðßåóç ðÜíù óå üëåò ôéò êõâåñíÞóåéò êáé, óå óõíäõáóìü ìå ôçí éñáêéíÞ áíôßóôáóç êáé ôïí çñùéêü áãþíá ôùí Ðáëáéóôéíßùí, íá êñáôÜåé áíïé÷ôÞ ôçí ðñïïðôéêÞ

DA 5 SYNOLIKO(sel 4-66).qxd

10/11/2004

1:47

Page 11

ôçò Þôôáò ôïõ éìðåñéáëéóìïý óôçí Ýöïäü ôïõ óôçí ÁíáôïëÞ. Óôçí Åõñþðç êïñõöáßá óôéãìÞ (ìå êñéôÞñéï ôçí áðïôåëåóìáôéêüôçôá) õðÞñîå ç áíáôñïðÞ ôçò êõâÝñíçóçò ÁèíÜñ óôçí Éóðáíßá êáé ç õðï÷ñÝùóç ôïõ ÈáðáôÝñï íá õðïó÷åèåß üôé èá áðïóýñåé ôïí éóðáíéêü óôñáôü áðü ôá ìÝôùðá ôïõ ÉñÜê. ¼ìùò ç åðéôõ÷ßá áõôÞ ðñïÝêõøå ìÝóá óôéò åéäéêÝò óõíèÞêåò ðïõ äçìéïýñãçóáí ç âïìâéóôéêÞ åðßèåóç óôïõò óôáèìïýò ôçò Ìáäñßôçò êáé ï ðáíéêüò ôïõ ÁèíÜñ, ðïõ åðé÷åßñçóå ðáñáìïíÞ ôùí åêëïãþí íá öïñôþóåé -ðñïöáíþò øåõäüìåíïò- ôïõò åêáôïíôÜäåò íåêñïýò óôçí ÅÔÁ. Óå êáìéÜ Üëëç ÷þñá ôï êßíçìá äåí êáôüñèùóå íá ðñïóåããßóåé áðïôåëåóìáôéêÜ ôï êáèÞêïí ôçò áíáôñïðÞò ôùí êõâåñíÞóåùí ðïõ óôçñßæïõí ôïí ðüëåìï Þ íá ôéò õðï÷ñåþóåé óå ðñáãìáôéêÜ óçìáíôéêÝò ðïëéôéêÝò õðï÷ùñÞóåéò (ð.÷. áðüóõñóç äõíÜìåùí áðü ôï ÉñÜê, êëåßóéìï âÜóåùí ðïõ óôçñßæïõí ôç ìç÷áíÞ ôùí ÇÐÁ ê.ëð.). Ç 15ç ÖëåâÜñç ôïõ 2003 üíôùò åìöÜíéóå óôïõò äñüìïõò ôç "2ç õðåñäýíáìç", üìùò Ýêôïôå äåí êáôïñèþóáìå íá åðáíáëÜâïõìå áõôÞ ôç ìáæéêüôçôá êáé áõôÞ ôçí ïñìÞ óå êáìéÜ ÷þñá êáé ìå ïðïéáäÞðïôå áöïñìÞ. Ðáñ’ üëá áõôÜ, ôï áíôéðïëåìéêü êßíçìá åßíáé óÞìåñá ìéá ðñáãìáôéêüôçôá ðïõ êáìéÜ åõñùðáúêÞ êõâÝñíçóç äåí ôïëìÜ íá õðïôéìÞóåé. ÁõôÞ ç áíÜðôõîç êáé ç óôáèåñÞ ðáñïõóßá ôïõ áíôéðïëåìéêïý êéíÞìáôïò Ý÷åé åê ôùí ðñáãìÜôùí èÝóåé ðïëéôéêÜ åñùôÞìáôá ðñïò áðÜíôçóç: Ðþò óõíäÝïõìå ôçí áíôéðïëåìéêÞ äñÜóç ìå ôçí áíôßóôáóç óôï íåïöéëåëåõèåñéóìü; Óå ðïéá âÜóç ìðïñïýìå íá óõíäåèïýìå ìå ôçí õðáñêôÞ -êõñßùò éóëáìéêÞ- áíôßóôáóç óôç ÌÝóç ÁíáôïëÞ; Ðþò áðáíôÜìå óôçí ðñïïðôéêÞ åìðëïêÞò ôçò ÅÅ, óôéò ðïëéôéêÝò áíÜðôõîçò ôïõ åõñùìéëéôáñéóìïý êáé ôïõ åõñùóôñáôïý; Ôá åñùôÞìáôá áõôÜ ðñïêýðôïõí áðü ôçí áíÜðôõîç ôïõ êéíÞìáôïò, åßíáé áðüäåéîç ôçò ðïëéôéêïðïßçóÞò ôïõ, ùóôüóï ìðïñåß íá ëåéôïõñãÞóïõí "äéáéñåôéêÜ" áöïý -üðùò äéáðéóôþóáìå êáé óôï Ëïíäßíï- ïé áðáíôÞóåéò ìåãÜëùí ôÜóåùí åßíáé áðïêëßíïõóåò. Ç åðáíåêëïãÞ ôïõ Ìðïõò èá ðñïóèÝóåé äõóêïëßåò: èá åðéöÝñåé öáéíüìåíá (ðñïóùñéíÞò) áðïèÜññõíóçò åíüò ôìÞìáôïò áêôéâéóôþí, èá åìöáíßóåé ôïí êßíäõíï íá áíïßîïõí íÝá ìÝôùðá (Óõñßá; ÉñÜí;) êáé èá õðïãñáììßæåé üôé ç ðÜëç åíÜíôéá óôïí ðüëåìï êáé ôïí éìðåñéáëéóìü åßíáé èåìáôïëïãßá áíáôñïðÞò êáé ü÷é äéáðñáãìÜôåõóçò ìå ôéò êõâåñíÞóåéò êáé ôá êáèåóôþôá ôïõò. ÐÝñá áðü ôïí ðüëåìï, óôï ôáîéêü ìÝôùðï, åßíáé ðëÝïí óáöÝò üôé ïé åõñùðáúêÝò êõâåñíÞóåéò (äåîéÝò Þ óïóéáëäçìïêñáôéêÝò) Ý÷ïõí óçìåéþóåé åðéôõ÷ßåò óå âÜñïò ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò, ðñïùèþíôáò ôïí 2ï ãýñï ôùí íåïöéëåëåýèåñùí áíôéìåôáññõèìßóåùí. Óôç Âñåôáíßá ôïõ Ìðëåñ êáé óôç Ãåñìáíßá ôïõ ÓñÝíôåñ, óôçí Éôáëßá ôïõ Ìðåñëïõóêüíé êáé óôç Ãáëëßá ôïõ ÓéñÜê, åßíáé óå åîÝëéîç óïâáñÝò åðéèÝóåéò óôï åéóüäçìá ôùí åñãáôþí, óôéò

åñãáóéáêÝò ó÷Ýóåéò, óôéò óõíôÜîåéò, óôç äçìüóéá õãåßá êáé åêðáßäåõóç, óôçí ðñïóôáóßá ôùí áíÝñãùí ê.ëð. Åßíáé óáöÝò üôé ïé åðéèÝóåéò áõôÝò äåí ðåñíÜíå ìåôÜ áðü ìéá óáñùôéêÞ íßêç ôùí áöåíôéêþí, áíÜëïãç ìå åêåßíç ðïõ ðÝôõ÷å ç ÈÜôóåñ ôóáêßæïíôáò äéáäï÷éêÜ ôéò ìåãÜëåò áðåñãßåò ôùí ôõðïãñÜöùí, ôùí ëéìåíåñãáôþí êáé êõñßùò ôùí áíèñáêùñý÷ùí. Áíôßèåôá, óôç Ãáëëßá åß÷áìå ôç óêëçñÞ áíôßóôáóç ðïõ Ýöôáóå ó÷åäüí óå ãåíéêÞ áðåñãßá ôçí ðåñóéíÞ Üíïéîç, óôçí Éôáëßá Ý÷ïõìå ÷éëéÜäåò ìéêñþí Þ ìåãÜëùí åñãáôéêþí áãþíùí. ÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ

DA 5 SYNOLIKO(sel 4-66).qxd

10/11/2004

1:47

Page 12

Óôç Ãåñìáíßá åß÷áìå ôï êßíçìá ôùí "äéáäçëþóåùí ôçò ÄåõôÝñáò" åíÜíôéá óôçí "ÁôæÝíôá 2010" ôïõ ÓñÝíôåñ, áëëÜ êáé ôçí åðáíåìöÜíéóç ôïõ öáéíïìÝíïõ ôùí "Üãñéùí áðåñãéþí" (áðåñãßá ðñéí Þ ÷ùñßò ôçí áðüöáóç ôïõ óõíäéêÜôïõ) ãéá ðñþôç öïñÜ áðü ôç äåêáåôßá ôïõ '70. Óå üëç ôçí Åõñþðç åßíáé óå åîÝëéîç ìéá êñßóéìç ãéá ôï ìÝëëïí ôïõ êéíÞìáôïò äéåñãáóßá: óå ÷éëéÜäåò åñãáôéêïýò ÷þñïõò, ìÝóá óôá óõíäéêÜôá, åìöáíßæïíôáé äéáäéêáóßåò êáé ïìáäïðïéÞóåéò ïñãÜíùóçò ôçò áíôßóôáóçò áðü ôá êÜôù. Óå áõôÝò ðñùôïóôáôïýí ðáëéüôåñïé áãùíéóôÝò ðïõ "áðåëåõèåñþíåé" ç êñßóç ôùí ñåöïñìéóôéêþí êïììÜôùí, áëëÜ, êõñßùò, íÝïé åñãÜôåò ðïõ äåí Ý÷ïõí "êáåß" áðü ôéò áñíçôéêÝò åìðåéñßåò ðñïçãïýìåíçò Þôôáò. ÁõôÜ ôá "äßêôõá" ðñïöáíþò åìðíÝïíôáé áðü ôï ãåíéêü êëßìá áíôßóôáóçò ðïõ ðñïðáãÜíäéóå ôï íÝï äéåèíÝò êßíçìá, åíþ óå êÜðïéåò ÷þñåò (ð.÷. Éôáëßá) ç ó÷Ýóç åßíáé ðéï ðñáãìáôéêÞ êáé ïñãáíùìÝíç. ¼ìùò ðÜíù óå áõôü ôï êñßóéìï "óôñþìá" áãùíéóôþí ëåéôïõñãïýí äýï êáôçãïñßåò ðéÝóåùí: áö’ åíüò, ç áðïöáóéóôéêüôçôá ôùí êõâåñíÞóåùí íá óôçñßîïõí ôá ìÝôñá ãéá ëïãáñéáóìü ôïõ êåöáëáßïõ, üðùò óôç Ãáëëßá, üðïõ ïé ÓéñÜê-ÑáöáñÝí ðÝñáóáí ôéò áíôéìåôáññõèìßóåéò ðáñÜ ôç óêëçñÞ áíôßóôáóç. Áö’ åôÝñïõ, ç óõìâéâáóôéêÞ (êáé ôåëéêÜ ðñïäïôéêÞ) óôÜóç ôùí ãñáöåéïêñáôéêþí óõíäéêáëéóôéêþí çãåóéþí, üðùò óôç Ãåñìáíßá, üðïõ ðáñÜ ôïõò óõãêëïíéóôéêïýò áðåñãéáêïýò áãþíåò ôá óõíäéêÜôá õðÝêõøáí óôïí åêâéáóìü êáé õðïãñÜöïõí ðëÝïí ðïëõåôÞ "ðáãþìáôá ìéóèþí" ãéá íá áðïöýãïõí (!) ôéò áðïëýóåéò. ÁõôÞ ç áíôéöáôéêÞ åéêüíá äõíáôïôÞôùí êáé

ÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ

óôáóéìüôçôáò, õðï÷ñåþóåùí êáé ðñïêëÞóåùí, êéíäýíùí êáé åõêáéñéþí ðåñéãñÜöåôáé áðü ôñßá óôåëÝ÷ç ôïõ éôáëéêïý êéíÞìáôïò ùò åîÞò: "¼óïí áöïñÜ ôï êßíçìá, ïöåßëïõìå íá ðïýìå êáèáñÜ üôé Ý÷åé ôá üñéÜ ôïõ. Ôï êßíçìá ëåéôïõñãåß óå Ýíá óõìâïëéêü ðåäßï, âáóéóìÝíï óå ìéá çèéêÞ êñéôéêÞ óôçí õðÜñ÷ïõóá ðñáãìáôéêüôçôá, åêöñÜæïíôáò ôïí åáõôü ôïõ óå êÜðïéá ãåãïíüôá, áëëÜ ÷ùñßò íá ìðïñåß íá ìåôáöñáóôåß óå Ýíá êáèçìåñéíü êßíçìá, ÷ùñßò ìç÷áíéóìïýò êïéíùíéêïý ñéæþìáôïò ðïõ èá Þôáí éêáíïß íá ìÜ÷ïíôáé ãéá êáèïñéóìÝíïõò óôü÷ïõò. Ôïõ ëåßðïõí êáèáñïß ðñïóáíáôïëéóìïß êáé ðñüãñáììá ãéá íá äéåêäéêÞóåé íßêåò. ¸ôóé Þôáí óôç ÃÝíïâá, ìåôÜ ôç ÃÝíïâá, óôç Öëùñåíôßá, óôï Ðüñôï ÁëÝãêñå. ÓÞìåñá áõôÞ ç ðñáãìáôéêüôçôá åßíáé ðñïöáíÞò. Ï "ëáüò ôïõ Social Forum" áóöáëþò ðÞñå ìÝñïò óôç ìÜ÷ç ãéá ôï äçìïøÞöéóìá (Ó.ô.Ó.: åíÜíôéá óôï íüìï ôïõ Ìðåñëïõóêüíé ãéá ôéò áðïëýóåéò), üìùò äåí ìðïñïýóå íá ðñïêáëÝóåé ìéá áëõóéäùôÞ áíôßäñáóç, íá åãêáôáóôÞóåé éó÷õñÝò ó÷Ýóåéò ìå ôéò óõíïéêßåò, ôïõò åñãáôéêïýò ÷þñïõò, ðïõ èá ôïõ åðÝôñåðáí íá "ìïëýíåé" ôïí õðüëïéðï ðëçèõóìü… Äåí Ý÷ïõìå ôçí ðáñïõóßá åíüò êéíÞìáôïò áíÜëïãïõ ìå åêåßíï ôïõ '70, êïéíùíéêÜ éó÷õñïý, ñéæùìÝíïõ óôá åñãïóôÜóéá…" [2] Ôï ðñüâëçìá ðïõ Ý÷åé ôåèåß åßíáé ôï ðÝñáóìá ôïõ êéíÞìáôïò áðü ôï óõìâïëéêü óôï ðñáãìáôéêü ðåäßï áíôßóôáóçò. Áõôü éó÷ýåé áðü ôçí åðïìÝíç ôçò ÃÝíïâáò. Ãéá Ýíá äéÜóôçìá, ìå ôéò õðï÷ñåþóåéò ôùí ìåãÜëùí áíôéðïëåìéêþí äéáäçëþóåùí (äéáäï÷éêÝò "çìÝñåò äñÜóçò"…), áõôü åß÷å óõóêïôéóôåß. ¼ìùò óÞìåñá åðáíÝñ÷åôáé êáé óáí áíÜãêç ôïõ áíôéðïëåìéêïý êéíÞìáôïò êáé óáí áíÜãêç ôçò óýíäåóçò ìå ôçí åñãáôéêÞ áíôßóôáóç. Ðùò ìðïñåß íá áðáíôçèåß; Ìéá Üðïøç ðïõ Ýñ÷åôáé áðü ôï ÷þñï ôçò áõôïíïìßáò ðñïôåßíåé áðëþò íá… ìçí áðáíôÞóïõìå: Íá áíáðôõ÷èïýí ôá áõôüíïìá äßêôõá áíôßóôáóçò, íá Ý÷åé ðñïôåñáéüôçôá "ôï êïéíùíéêü êáé ü÷é ôï ðïëéôéêü", íá óôçñé÷ôåß ç óõæÞôçóç óôéò "èåìáôéêÝò" (õãåßá, åêðáßäåõóç, ðüëç ê.ëð.). Ç Üðïøç áõôÞ õðïôßèåôáé üôé ðçãÜæåé áðü ôçí åìðåéñßá ôïõ êéíÞìáôïò êáé êõñßùò ôïõ éôáëéêïý êéíÞìáôïò. Äåí åßíáé Ýôóé: óå êáìßá ÷þñá ôï êßíçìá äåí áêïëïýèçóå áõôÞ ôç äéáäñïìÞ, êáé åéäéêüôåñá óôçí Éôáëßá. "Ïé çìÝñåò ôçò ÃÝíïâáò "ãÝìéóáí" Ýíá ðïëéôéêü êåíü áíôéðïëßôåõóçò ìÝ÷ñé ôüôå. Ôï éôáëéêü êßíçìá Ý÷åé ìéá äéÜóôáóç ìÜëëïí ðïëéôéêÞ ðáñÜ êïéíùíéêÞ. Ç óôñïöÞ ôçò Åðáíßäñõóçò (Ó.ô.Ó.: ðñïò ôá äåîéÜ) óõíáíôÜåé ìéá êÜðïéá óõãêáôÜâáóç áðü ôéò çãåôéêÝò ïìÜäåò ôùí ïñãáíþóåùí êáé ôùí êéíçìÜôùí ðïõ óõíèÝôïõí ôá éôáëéêÜ êïéíùíéêÜ öüñá (üðùò ç ARCI, ïé Liliput, ìÝñïò ôçò Fiom) êáé ðïëý ðåñéóóüôåñï áðü ôìÞìáôá ôçò CGIL… äçìéïõñãåßôáé ç áõôáðÜôç üôé ç ðïëéôéêÞ ðñüôáóç ãéá êõâåñíçôéêÞ óõíåñãáóßá ìå ôçí Êåíôñïá-

DA 5 SYNOLIKO(sel 4-66).qxd

10/11/2004

1:47

Page 13

ñéóôåñÜ èá åßíáé ìéá ôïìÞ ðïõ èá äþóåé ôç äõíáôüôçôá óôá êéíÞìáôá íá îåðåñÜóïõí ôç äõóêïëßá êáé íá ðåôý÷ïõí áðôÜ áðïôåëÝóìáôá".[3] Êáé Ýôóé åßíáé. Ôá äßêôõá áíôßóôáóçò, ãéá íá áíáðôõ÷èïýí ðÝñá áðü Ýíá ðñþôï åðßðåäï ðñùôüãïíçò "êáôáãñáöÞò" êáé ðïëý ðåñéóóüôåñï ãéá íá óõíäåèïýí ìåôáîý ôïõò êáé íá óõíåíþóïõí ôç äñÜóç ôïõò óå ìåãÜëá èÝìáôá üðùò ç ðÜëç åíÜíôéá óôïí ðüëåìï êáé ôï íåïöéëåëåõèåñéóìü, Ý÷ïõí áíÜãêç áðü "ðñüãñáììá" éêáíü íá óôçñßîåé áðôÝò íßêåò, áðü åêôéìÞóåéò ãéá ôéò óôñïöÝò ôçò óõãêõñßáò, áðü ãåíéêÝò éäÝåò ðïõ áðáíôïýí óôéò áíÜëïãåò ôïõ áíôéðÜëïõ, áðü óõóôçìáôéêü êïéíùíéêü ñßæùìá. ¸÷ïõí áíÜãêç áðü ðïëéôéêÞ êáé ïñãáíùôéêÞ Ýêöñáóç, äçëáäÞ áðü ìéá ÁñéóôåñÜ éêáíÞ íá áíáìåôñçèåß ìå ôéò ðñïêëÞóåéò ôçò åðï÷Þò. Äåí åßíáé ôõ÷áßï üôé óå ðïëëÝò ÷þñåò õðÞñîáí óïâáñÝò êáé äéáöïñåôéêÝò ðñïóðÜèåéåò íá áðáíôçèåß áõôü ôï êåíü. Óå äéðëáíÝò óåëßäåò õðÜñ÷åé Ýíá êåßìåíï ôïõ ÓôÜèç ÊïõâåëÜêç ãéá ôéò åêëïãéêÝò ðåñéðÝôåéåò ôçò "ÁñéóôåñÜò ôçò ÁñéóôåñÜò", ôçò óõììá÷ßáò LCR-L.O., óôç Ãáëëßá. Óôç Ãåñìáíßá, ðáñÜëëçëá ìå ôçí áíôßóôáóç óôçí ÁôæÝíôá ÓñÝíôåñ, îåôõëßãåôáé ç ðñïóðÜèåéá ãéá Ýíá íÝï êüììá óôá áñéóôåñÜ ôïõ SPD, ìå ôç óõììåôï÷Þ ðïëëþí óôåëå÷þí ôçò óïóéáëäçìïêñáôßáò áðü ôá óõíäéêÜôá, áêôéâéóôþí ôïõ êéíÞìáôïò, ïñãáíþóåùí ôçò Üêñáò ÁñéóôåñÜò. Óôç Âñåôáíßá, óôï "RESPECT" óõãêåíôñþíïíôáé ôï SWP, ôï ÊÊ Âñåôáíßáò, ï ÃêáëáãïõÝé êáé êÜðïéá óôåëÝ÷ç ôçò áñéóôåñÜò ôùí Åñãáôéêþí, åêðñüóùðïé ôçò ÌÁÂ (ÌïõóïõëìáíéêÞ ¸íùóç Âñåôáíßáò) ðÜíù óå Ýíá óõãêåêñéìÝíï êáé ìÜëëïí ìåôñéïðáèÝò ðñüãñáììá áíôßóôáóçò óôçí êáôñáêýëá ôïõ Ìðëåñ. ÁõôÝò ïé ðñïóðÜèåéåò åß÷áí êáé Ý÷ïõí ùò êïéíü ðáñïíïìáóôÞ ôçí éäÝá üôé äõíÜìåéò ôïõ êéíÞìáôïò, äõíÜìåéò ôçò åðáíáóôáôéêÞò ÁñéóôåñÜò èá ìðïñïýóáí ãéá Ýíá êñßóéìï ðïëéôéêü äéÜóôçìá íá óõíõðÜñîïõí óôï ßäéï êïììáôéêü ìüñöùìá Þ óå ìéá ðñïùèçìÝíç ðïëéôéêÞ óõììá÷ßá ìå äõíÜìåéò ôïõ "ìá÷çôéêïý ñåöïñìéóìïý" ðïõ ðñïÝñ÷ïíôáé åßôå áðü ôç óïóéáëäçìïêñáôßá åßôå áðü ôï ÊÊ. ¼ìùò, ôïí ôåëåõôáßï ÷ñüíï õðÜñ÷åé áñíçôéêÞ åîÝëéîç óå áõôü ôï ðåäßï. Ïé ðéÝóåéò ôçò óõãêõñßáò, ç óôñïöÞ ôïõ êåöáëáßïõ êáé ôïõ éìðåñéáëéóìïý ðñïò üëï êáé ðéï óêëçñÝò ðïëéôéêÝò ëåéôïõñãïýí ðÜíù óå ôìÞìáôá ðïõ ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ôç óôñáôçãéêÞ ôçò ìåôáññýèìéóçò, áëëÜ åß÷áí êáé Ý÷ïõí äéÜèåóç íá áíôéóôáèïýí, ùò áéôßá ìåôáôüðéóçò ðñïò ðéï "ñåáëéóôéêÝò", êïéíïâïõëåõôéêÝò êáé (ôåëéêÜ) äåîéÝò ëýóåéò. Áóöáëþò ôï êïñõöáßï ðáñÜäåéãìá åßíáé ç óôñïöÞ ôçò çãåóßáò Ìðåñôéíüôé óôçí Åðáíßäñõóç ðñïò ôçí ðñïïðôéêÞ êõâÝñíçóçò ôçò ÊåíôñïáñéóôåñÜò õðü ôïí (íåïöéëåëåýèåñï) ÌÜñéï Ðñüíôé. Ôï ßäéï éó÷ýåé ãéá ôçí çãåóßá ôçò Attac (ÊáóóÝí, Óïýæáí Ôæïñôæ ê.ëð.), ðïõ ìåôáôïðéæüìåíç ðñïò ôçí ôáêôéêÞ ôùí "ìåôñéïðáèþí,

ñåáëéóôéêþí èåôéêþí ëýóåùí" êÜíåé ôçí ðáñïõóßá ôçò åðáíáóôáôéêÞò ÁñéóôåñÜò ó÷åäüí áäýíáôç óå ðïëëÝò ïñãáíþóåéò ATTAC. Ìéá Üëëç éäÝá ôçò åðï÷Þò ìåôÜ ôç Öëùñåíôßá ðïõ áðïäåß÷ôçêå ëáèåìÝíç Þôáí ç ðñüâëåøç üôé ôá óïóéáëäçìïêñáôéêÜ êüììáôá ( êáé êÜðïéá áðü ôá åõñùðáúêÜ ÊÊ) èá äïõí ôçí éäåïëïãéêÞ êáé ðïëéôéêÞ êñßóç ðïõ ôá ìáóôßæåé íá ðáßñíåé äéáóôÜóåéò êáôÜññåõóçò, íá öôÜíïõí óôï ôÝëïò ôïõò óáí ìç÷áíéóìïß ÷åéñáãþãçóçò ôùí áõôáðáôþí ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò. Óå êÜðïéåò ÷þñåò (ð.÷. Ãåñìáíßá, ÅëëÜäá), ç óïóéáëäçìïêñáôßá áíôéìåôùðßæåé ðñÜãìáôé ôåñÜóôéåò áðþëåéåò. Óå Üëëåò üìùò (ð.÷. Éóðáíßá, Ãáëëßá, Éôáëßá), ïé óïóéáëäçìïêñÜôåò êáôüñèùóáí ü÷é ìüíï íá áíáêüøïõí ôçí êñßóç ôïõò, áëëÜ êáé íá áíáêÜìøïõí åêëïãéêÜ. Ôï áðïôÝëåóìá åßíáé üôé äåîéÝò Þ ìåôñéïðáèåßò ðôÝñõãåò ìÝóá óôï êßíçìá âñßóêïõí ðëÝïí îáíÜ "óõíïìéëçôÝò" óôï ðïëý ðéï Þðéï ðáé÷íßäé ôïõ êïéíïâïõëåõôéóìïý êáé ôùí èåóìþí, ðáñÜ óôá Üãñéá ÷ùñÜöéá ôçò ðÜëçò ãéá ôçí áëëáãÞ ôùí ôáîéêþí óõó÷åôéóìþí. Ôñßá êáé êÜôé ÷ñüíéá ìåôÜ ôç ÃÝíïâá, ôï íÝï äéåèíÝò êßíçìá ïöåßëåé íá äéáöõëÜîåé ùò êüñç ïöèáëìïý ôçí åíüôçôÜ ôïõ, íá óõíå÷ßóåé íá äßíåé äõíáôÜ ôï ìÞíõìá ôçò áíôßóôáóçò. Ãéá íá óôçñé÷ôåß ôï ðñï÷þñçìÜ ôïõ, ïé ìïñöÝò åíéáßïõ ìåôþðïõ üëùí ôùí äõíÜìåùí ðïõ èÝëïõí ðñáãìáôéêÜ íá óõãêñïõóôïýí ìå ôïí éìðåñéáëéóìü êáé ôï íåïöéëåëåõèåñéóìü èá åßíáé ãéá ìåãÜëï äéÜóôçìá áðáñáßôçôåò. ¼ìùò åîßóïõ áðáñáßôçôç åßíáé ç åíßó÷õóç óôï åóùôåñéêü ôïõ ôùí åðáíáóôáôéêþí ïñãáíþóåùí êáé êïììÜôùí, ôùí äõíÜìåùí ðïõ áíáöÝñïíôáé óôçí åðáíáóôáôéêÞ ìáñîéóôéêÞ ðáñÜäïóç êáé óôñáôåýïíôáé óôçí ðñïïðôéêÞ áíáôñïðÞò ôïõ êáðéôáëéóìïý. Ïñãáíþóåùí êáé êïììÜôùí ðïõ èá ìðïñïýí íá áðïäåéêíýïõí Ýíá ôÝôïéï ðñïóáíáôïëéóìü óôçí ðñÜîç, ïéêïäïìþíôáò óõóôçìáôéêÜ ôï êßíçìá. Ðïõ èá ìðïñïýí íá óôçñßæïõí ôçí åíüôçôá óôç äñÜóç üðïõ áõôÞ åßíáé åöéêôÞ, áëëÜ êáé ôçí áíåîÜñôçôç áðÜíôçóç üðïõ åßíáé áíáãêáßá.

Óçìåéþóåéò: 1. Êñéò ×Üñìáí, «5 ÷ñüíéá ìåôÜ ôï ÓéÜôë. Áõèïñìçôéóìüò, óôñáôçãéêÞ êáé ðïëéôéêÞ». International Socialism Íï 104. 2. G. Malaburba, F. D' Angeli êáé F. Turigliatto, óôåëÝ÷ç ôçò ÊïììïõíéóôéêÞò Åðáíßäñõóçò (ôÜóç Bandiera Rossa 4ç ÄéåèíÞò), óôï "Rifondazzione: Un Debate Sobre los Moviementos Sociales". 3. Flavia D' Angeli, "Ç íÝá óôñïöÞ ôçò ÊïììïõíéóôéêÞò Åðáíßäñõóçò", ìåôáöñáóìÝíï óôï ÓðÜñôáêï Íï 76.

ÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ

DA 5 SYNOLIKO(sel 4-66).qxd

10/11/2004

1:47

Page 14

ÅÉÓÁÃÙÃÇ Ôï êåßìåíï ôïõ ÓôÜèç ÊïõâåëÜêç ðïõ äçìïóéåýïìå åßíáé ôìÞìá ìéáò óåéñÜò áðü ðáñåìâÜóåéò ôïõ, ìå ôéò ïðïßåò ðñïóðÜèçóå íá âãÜëåé ôá âáóéêÜ ðïëéôéêÜ óõìðåñÜóìáôá ó÷åôéêÜ ìå ôçí ðáñÝìâáóç ôçò ÅðáíáóôáôéêÞò ÁñéóôåñÜò (ôùí ïñãáíþóåùí LCR êáé LO) óôçí êåíôñéêÞ ðïëéôéêÞ -êáé åêëïãéêÞ- óêçíÞ óôç Ãáëëßá. Åßíáé ãñáììÝíï ìåôÜ ôéò äçìïôéêÝò êáé ðåñéöåñåéáêÝò åêëïãÝò (ÌÜñôéïò 2003) êáé ðñïóðáèåß íá åîçãÞóåé ôç óçìáíôéêÞ ðôþóç ôçò óõììá÷ßáò LCR LO ìåôáîý ôùí ðñïåäñéêþí åêëïãþí (üðïõ ôï Üèñïéóìá ôùí øÞöùí ðñïò ôéò ôñïôóêéóôéêÝò õðïøçöéüôçôåò ôçò ÁñëÝô ËáãêéãéÝ (LO) êáé ÏëéâéÝ Ìðåæáíóåíü (LCR) îåðÝñáóå ôï 10%) êáé ôùí ðåñéöåñåéáêþí åêëïãþí, üðïõ ï óõíäõáóìüò ôùí 2 åðáíáóôáôéêþí ïñãáíþóåùí óõãêÝíôñùóå ðïëý ìéêñüôåñç åðéññïÞ áðü ôï ðñþôï ãýñï ôùí ðñïåäñéêþí åêëïãþí 2002. Ç ðôþóç áõôÞ åðé÷åéñÞèçêå áñ÷éêÜ íá åñìçíåõôåß áðü ôçí õðáñêôÞ äéáöïñÜ ìåôáîý ôùí Ðñïåäñéêþí êáé ôùí ðåñéöåñåéáêþí åêëïãþí. ¼ìùò ôï áðïôÝëåóìá ôùí öåôéíþí Åõñùåêëïãþí (üðïõ ç óõììá÷ßá LCR LO óõãêÝíôñùóå ëéãüôåñï áðü 3% êáé äåí êáôüñèùóå íá åêëÝîåé åõñùâïõëåõôÞ) ìïéÜæåé íá äéêáéþíåé ôçí ôÜóç ôïõ ÊïõâåëÜêç íá áíáæçôÞóåé ìéá ãåíéêüôåñç åñìçíåßá ôçò ðôþóåéò. Äåí óõìöùíïýìå ìå üëç ôç óõëëïãéóôéêÞ ôïõ ÊïõâåëÜêç. Ôï êåßìåíï ôïõ ìïéÜæåé íá äéáêáôÝ÷åôáé áðü ìéá ðéï áðáéóéüäïîç åêôßìçóç ôùí ðñïïðôéêþí ôïõ íÝïõ äéåèíïýò êéíÞìáôïò áð' üôé åðéâÜëåé ìéá ñåáëéóôéêÞ áíÜëõóç ôçò ðñáãìáôéêüôçôáò. Åðßóçò öáßíåôáé íá ãåíéêåýåé ìéá "ãáëëéêÞ" ïðôéêÞ (ôçò åîÝëéîçò ôïõ êéíÞìáôïò, ôçò ÁñéóôåñÜò, ôçò ÅðáíáóôáôéêÞò ÁñéóôåñÜò) ÷ùñßò íá åíóùìáôþóåé ôçí åìðåéñßá áðü Üëëåò ðåñéï÷Ýò (ð.÷. Ëáô. ÁìåñéêÞ) üðïõ áíáäåéêíýïíôáé äéáöïñåôéêÝò ðñïïðôéêÝò. Äåí èåùñïýìå üôé áðïôåëåß "ãåíéêü ïäçãü, ìéá óõíåêôéêÞ ãåíßêåõóç ôçò åìðåéñßáò ôïõ íÝïõ êéíÞìáôïò óôï äéåèíÝò åðßðåäï. Ðáñ' üëá áõôÜ, ôá óôïé÷åßá ðïõ áíáëýåé Ý÷ïõí óçìáóßá êáé èåùñïýìå üôé åßíáé ÷ñÞóéìá êáé ãéá ôïõò áãùíéóôÝò ôçò ÁñéóôåñÜò óôçí ÅëëÜäá. ÂáóéêÞ ôïõ éÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ

äÝá åßíáé üôé ôï êßíçìá ãéá íá ðñï÷ùñÞóåé ïöåßëåé íá áíôéìåôùðßóåé ôá ðñïâëÞìáôá ôçò ðïëéôéêÞò ðÜëçò (ôï ôÝëïò ôçò "áíôé-ðïëéôéêÞò" ðåñéüäïõ…). ¼ìùò ìðñïóôÜ óå áõôÜ ôá ðñïâëÞìáôá ïýôå ôï íÝï êßíçìá, ïýôå ç ÅðáíáóôáôéêÞ ÁñéóôåñÜ, äñïõí ìüíïé. Ï ÊïõâåëÜêçò èõìßæåé üôé ôá óïóéáëäçìïêñáôéêÜ êüììáôá êáé ôá ÊÊ, ðÝñá áðü ôç éóôïñßá êáé ôçí ðáñÜäïóç, Ý÷ïõí éó÷õñüôåñåò êïéíùíéêÝò ñßæåò áð' üôé ç ÅðáíáóôáôéêÞ ÁñéóôåñÜ. ¸ôóé ôá "êåíÜ" ðïõ äçìéïõñãåß ç õðáñêôÞ éäåïëïãéêÞ, ðïëéôéêÞ êáé ïñãáíùôéêÞ êñßóç ôïõò, äåí åßíáé åýêïëï íá êáëõöèïýí "áõôüìáôá", áðü ìéá Ýêñçîç åêëïãéêÞò áíÜðôõîçò ôçò ÅðáíáóôáôéêÞò ÁñéóôåñÜò, áêüìá êáé áí áõôÞ ç äõíáôüôçôá åìöáíßæåôáé ùò "ðéèáíÞ" ìÝóá óôç óõãêõñßá (üðùò ð.÷. Ýãéíå óôéò ÐñïåäñéêÝò åêëïãÝò óôç Ãáëëßá). ÓôñÝöåé ôçí ðñïóï÷Þ ôïõ óôéò åîåëßîåéò óôï åóùôåñéêü ôïõ ÊÊÃáëëßáò êáé ôç CGT ("ç áðïöáóéóôéêÞ, áí êáé ü÷é ç ìïíáäéêÞ, áñÝíá åíüò óôñáôçãéêïý åðáíáðñïóáíáôïëéóìïý"). Èåùñþ üôé ðñïôåßíåé ìéá ôáêôéêÞ ìå Ýìöáóç óôçí áíÜðôõîç ôçò Ëßãêáò êáé óôï åíéáßï ìÝôùðï ìå ôï ôìÞìá ôùí áãùíéóôþí ôçò (ñåöïñìéóôéêÞò) ÁñéóôåñÜò ðïõ Ý÷ïõí äéÜèåóç íá áíôéóôáèïýí óôïí íåïöéëåëåõèåñéóìü êáé óôïí ðüëåìï. ¸÷åé åíäéáöÝñïí ç êñéôéêÞ ôïõ ÊïõâåëÜêç óôçí ÜðïøÞ ìÝóá óôçí Ëßãêá, ðïõ (ìå åõèýíç ôçò "äåîéÜò" ìåéïøçöéêÞò ôÜóçò, áëëÜ õðü ôçò áíï÷Þ ôçò çãåôéêÞò ðëåéïøçößáò) Ýðáéîå ìå ôçí "áíáóõíèåôéêÞ" ðôÝñõãá ôïõ ÊÊ, ôçí ïðïßá ôïðïèåôåß äåîéüôåñá (!) ôïí ìÝóïõ üñïõ ôùí ìåëþí ôïõ Êüììáôïò. Êáé ðñÜãìáôé, ç ðôÝñõãá áõôÞ âÜæåé ôï æÞôçìá "áíáóýíèåóçò ôçò ÁñéóôåñÜò", áíÝðôõîå äéÜëïãï ìå Ýíá ôìÞìá ôçò Ëßãêáò, ôï Ýêáíå üìùò êõñßùò ãéá íá ìåãåèýíåé ôéò äõíáôüôçôåò äéáëüãïõ ìå ôìÞìáôá ôçò óïóéáëäçìïêñáôßáò… Ôï êåßìåíï ôïõ ÊïõâåëÜêç êáôáëÞãåé óôçí áíáæÞôçóç "ìéáò áñéóôåñÜò éêáíÞò íá ðÜñåé óôá óïâáñÜ ôï êáèÞêïí ôçò áíáôñïðÞò ôçò õðÜñ÷ïõóáò ôÜîçò ðñáãìÜôùí ". Óå Ýíá êáèÞêïí ðïõ, 5 ÷ñüíéá ìåôÜ ôá ÓéÜôë, áðáó÷ïëåß ÷éëéÜäåò êáé ÷éëéÜäåò áãùíéóôÝò ðáãêïóìßùò. Á.Í.

DA 5 SYNOLIKO(sel 4-66).qxd

10/11/2004

1:47

Page 15

¸íáò íÝïò ðïëéôéêüò êýêëïò Ôïõ ÓôÜèç ÊïõâåëÜêç* *Ï ÓôÜèçò ÊïõâåëÜêçò åßíáé óôÝëå÷ïò ôçò LCR, äéáêåêñéìÝíïò ìáñîéóôÞò äéáíïïýìåíïò êáé óõããñáöÝáò óôç Ãáëëßá

ò áñ÷ßóïõìå ìå ìéá ùìÞ äÞëùóç áðü ôçí ïðôéêÞ ãùíßá ôçò "ÁñéóôåñÜò ôçò ÁñéóôåñÜò" êáé éäéáßôåñá ôçò LCR, áí êáé õðÜñ÷åé åèéóìüò óå áðïãïçôåýóåéò ó' áõôÜ ôá æçôÞìáôá: ôá áðïôåëÝóìáôá ôùí ðåñéöåñåéáêþí åêëïãþí Ý÷ïõí ãåííÞóåé ìéá êÜðïéá äõóöïñßá, âáèýôåñç áð' ü,ôé èá ìðïñïýóå íá óêåöôåß êáíåßò êñßíïíôáò áðü ôéò äéêáéïëïãßåò ðïõ áêïýóôçêáí áðü ôá "ðÜíù". ¸÷ïõìå íá êÜíïõìå, Üñáãå, ìå ìéá óôéãìéáßá áíáóôñïöÞ ðïõ ðñïêÜëåóáí óõãêåêñéìÝíåò êáôáóôÜóåéò (ôá ïöÝëç äçëáäÞ ðïõ áðïêüìéóå ç êõâåñíçôéêÞ ÁñéóôåñÜ áðü ìéá øÞöï ôáêôéêÞò ôïõ åêëïãéêïý óþìáôïò ðïõ Þèåëå íá ôéìùñÞóåé ôçí êõâÝñíçóç) Þ áíôßèåôá Ý÷ïõìå ìéá óïâáñÞ êáé áíáðÜíôå÷ç ðñïåéäïðïßçóç; ¹äç Ý÷ïõìå ðñïâÜëåé êÜðïéá åðé÷åéñÞìáôá ðïõ äåß÷íïõí üôé éó÷ýåé ìÜëëïí ôï äåýôåñï. Äåí èá ôá åðáíáëÜâïõìå åäþ, áëëÜ áîßæåé íá åðéóçìáíèåß üôé ç áßóèçóç üôé áõôü (ôï áðïôÝëåóìá) åßíáé ìéá ðñïåéäïðïßçóç ßóùò íá åîçãåß ôç óïâáñüôçôá ìå ôçí ïðïßá óçìáíôéêÝò ìåñßäåò ôçò ñéæïóðáóôéêÞò ÁñéóôåñÜò Ý÷ïõí áíôéìåôùðßóåé áõôÜ ôá áðïôåëÝóìáôá. Äåí ìðïñåß ðáñÜ íá áíáñùôçèåß êáíåßò ãéá ôï áí ôï ðáñÜèõñï

ðïõ Üíïéîå ôïí Áðñßëéï ôïõ 2002, ìåôÜ ôá éóôïñéêÜ ðïóïóôÜ ôïõ ðñþôïõ ãýñïõ ôùí ðñïåäñéêþí åêëïãþí êáé ôç óõíôñéðôéêÞ Þôôá ôçò êõâÝñíçóçò ôçò "ðëçèõíôéêÞò ÁñéóôåñÜò", êëåßíåé, áíïßãïíôáò ôï äñüìï ãéá Üëëç ìßá ðåñßïäï óïóéáëöéëåëåýèåñçò åíáëëáãÞò. Áí áõôü óõìâáßíåé, ç áíÜãêç ãéá ìéá óïâáñÞ óõæÞôçóç óôçí "ÁñéóôåñÜ ôçò ÁñéóôåñÜò" ðïõ íá áöïñÜ ôç óôñáôçãéêÞ êáé ôçí ðïëéôéêÞ ðñïïðôéêÞ åßíáé áðïëýôùò áðáñáßôçôç, ãéáôß, ðáñáäüîùò, ïé ßäéåò ïé åðéôõ÷ßåò ôïõ ðñüóöáôïõ ðáñåëèüíôïò åðÝôñåøáí áõôü íá áðïöåõ÷èåß. Ùò óõíåéóöïñÜ óôç óõæÞôçóç èÝëù íá ðñïôåßíù ôçí áêüëïõèç õðüèåóç, óå ôÝóóåñá óçìåßá: 1. Ç 21ç Áðñéëßïõ ôïõ 2002 óÞìáíå ôï ôÝëïò ìéáò ðåñéüäïõ ðïõ ïé áðáñ÷Ýò ôçò âñßóêïíôáé óôï 1995 êáé ðïõ ìðïñåß íá ÷áñáêôçñéóôåß, áðü ìéá "õðïêåéìåíéêÞ" ïðôéêÞ ãùíßá âáóéóìÝíç óôçí ðïñåßá ôùí áãþíùí êáé ôçí éóïññïðßá äõíÜìåùí, ùò ìßá "áíôé-ðïëéôéêÞ" ðåñßïäïò. 2. Áí êáé ç åéêüíá åßíáé åëáöñÜ ðéï ðïëýðëïêç, ç Üíïäïò -éäéáßôåñá ìå åêëïãéêïýò üñïõò- ôçò Üêñáò ÁñéóôåñÜò óôç äéÜñêåéá áõôÞò ôçò ðåñéüäïõ ÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ

DA 5 SYNOLIKO(sel 4-66).qxd

10/11/2004

1:47

Page 16

ìðïñåß íá èåùñçèåß ùò ìÝñïò ôçò "áíôé-ðïëéôéêÞò" ñéæïóðáóôéêïðïßçóçò äéÜöïñùí ëáúêþí óôñùìÜôùí. 3. Ç êñßóç ðïõ äçìéïõñãÞèçêå áðü ôïí ðñþôï ãýñï ôùí ðñïåäñéêþí åêëïãþí êáé åíôÜèçêå áðü ôïõò áãþíåò ôçò ðñïçãïýìåíçò Üíïéîçò áíïßãåé ìéá äéáöïñåôéêÞ ðåñßïäï, ìå ôçí ðïëéôéêÞ íá âñßóêåôáé îáíÜ óôçí ðñþôç èÝóç. 4. Ôï åêëïãéêü êáôÝâáóìá ôùí LCR-LO óôéò ðåñéöåñåéáêÝò åêëïãÝò Þôáí êáôÜ óõíÝðåéá åêôüò ðåñéüäïõ êáé ç áðïôõ÷ßá ôïõ ïöåéëüôáí óå ìéá ðñïóÝããéóç ðïõ äïýëåõå ôçí ðåñßïäï 1995-2002 áëëÜ ðïõ ôþñá åöáñìïæüôáí óå óõíèÞêåò ðïõ åß÷áí áëëÜîåé. Åî ïõ êáé ç Ýêðëçîç ãéá ôï êáêü áðïôÝëåóìá êáé, ðÜíù áð' üëá, ç äõóêïëßá íá õðÜñîåé ìéá áðÜíôçóç, ðïõ Þäç åß÷å åìöáíéóôåß ùò ðñüâëçìá ðñéí áðü ôéò åêëïãÝò. Ôé åßíáé ìßá "áíôé-ðïëéôéêÞ" ðåñßïäïò; Ç õðüèåóç áõôÞ ìðïñåß íá ãßíåé êáôáíïçôÞ ìüíï áí åîçãÞóïõìå ôé åííïïýìå åäþ ìå ôïõò üñïõò "ðïëéôéêüò" êáé "áíôé-ðïëéôéêüò". Áíôß íá ìðëå÷ôïýìå ìå ôç äéáôýðùóç ôõðéêþí ïñéóìþí, èá ðñïóðáèÞóù íá åîçãÞóù ôá ðñÜãìáôá èÝôïíôÜò ôá óôï éóôïñéêü ôïõò ðëáßóéï. ÃåíéêÜ ìéëþíôáò, óôçí éóôïñßá ôïõ åñãáôéêïý êéíÞìáôïò Ý÷ïõìå "áíôé-ðïëéôéêÝò" ðåñéüäïõò ùò áíôßäñáóç óå ìéá ôñáõìáôéêÞ åìðåéñßá Þ ãåãïíüò, ìå ôÜóåéò (êáé ïñãáíùìÝíá ñåýìáôá) ðïõ óõíåéäçôÜ óôï÷åýïõí íá áðïöýãïõí áõôü ðïõ áðü ôç ÃáëëéêÞ ÅðáíÜóôáóç êáé ìåôÜ êáôáíïïýìå ùò ôçí ðïëéôéêÞ óöáßñá. ÄçëáäÞ Ýíá ðåäßï óýãêñïõóçò, ÷ùñéóìÝíï óôá äýï, üðïõ áõôü ðïõ êñßíåôáé åßíáé üëåò ïé êïéíùíéêÝò ðñáêôéêÝò, äïìçìÝíåò ãýñù áðü ôï êñÜôïò, ôç äýíáìç ôïõ êñÜôïõò êáé üëåò ôéò ðïëéôéêÝò ìïñöÝò ðïõ óõíäÝïíôáé ì' áõôü. ÁõôÞ ç õðï÷þñçóç áðü ôçí ðïëéôéêÞ, Þ ç ðáñÜêáìøç ôçò ðïëéôéêÞò, êáôáëÞãåé óôçí Üñíçóç ïðïéáóäÞðïôå áíôßëçøçò ôçò êáôÜêôçóçò ôçò êñáôéêÞò åîïõóßáò (åßôå ìå åðáíáóôáôéêÞ åßôå ìå ñåöïñìéóôéêÞ Ýííïéá) ùò ðñïûðüèåóç ãéá ôç ìåôáìüñöùóç ôùí êïéíùíéêþí ó÷Ýóåùí óôï óýíïëü ôïõò. Áðü åêåß ðçãÜæïõí, öõóéêÜ, ôá üñéá êáé ïé åóùôåñéêÝò áíôéöÜóåéò ìéáò ôÝôïéáò ðñïóÝããéóçò, ãéáôß äåí ìðïñåß êáíåßò íá åðéëÝîåé åëåýèåñá íá áðïêïðåß áðü ôï ðïëéôéêü ðåäßï. Ìå Üëëá ëüãéá, ç "áíôé-ðïëéôéêÞ" åßíáé åðßóçò ìßá ìïñöÞ ðïëéôéêÞò, áëëÜ ðïõ áñíåßôáé íá óêåöôåß ôçí ðñáêôéêÞ ôçò ì' áõôü ôïí ôñüðï Þ íá äå÷ôåß ôïõò üñïõò ôçò. Åßíáé êáôÜ óõíÝðåéá ìéá ðïëéôéêÞ ðïõ äåí ëÝåé ôï üíïìÜ ôçò êáé ðïõ ãé' áõôüí ôï ëüãï áíáðüöåõêôá êáôáëÞãåé óôçí õðïôáãÞ óôéò åðéêñáôïýóåò ðïëéôéêÝò ìïñöÝò êáé ó÷Ýóåéò. Ãéá íá åíéó÷ýóù áõôü ôï åðé÷åßñçìá, ðåñéãñÜöù ðáñáêÜôù, áêüìá õðü ôç ìïñöÞ ôçò õðüèåóçò, ôÝóóåñéò "áíôé-ðïëéôéêÝò" ðåñéüäïõò áðü ôçí éóôïñßá ôïõ ãáëëéêïý åñãáôéêïý êéíÞìáôïò: ÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ

Á) Ç ðñþôç äéáñêåß áðü ôï 1830 Ýùò ôï 1848 êáé ó' áõôÞ Ý÷ïõìå ôçí åìöÜíéóç åíüò "êïéíùíéêïý êéíÞìáôïò" (ï üñïò ðñïÝñ÷åôáé áðü áõôÞ ôçí ðåñßïäï), ðïõ ðñïêýðôåé ùò áíôßäñáóç åíÜíôéá óôï óöåôåñéóìü ôçò åðáíÜóôáóçò ôïõ Éïõëßïõ 1830 áðü ôçí áóôéêÞ ôÜîç, óå ñÞîç ìå ôéò ãéáêùâßíéêåò êáé åîåãåñóéáêÝò ðïëéôéêÝò ðáñáäüóåéò ðïõ êõñéáñ÷ïýóáí ðñéí óôá ñéæïóðáóôéêÜ ëáúêÜ ñåýìáôá. ÁõôÞ åßíáé ìéá ðåñßïäïò ðïõ ìïéÜæåé ðïëý óýã÷ñïíç, êáèþò óçìáäåýåôáé áðü ôç ãÝííçóç ôïõ óõíåôáéñéóôéêïý óïóéáëéóìïý, ôçò áëëçëïâïÞèåéáò, åñãáôéêþí êéíçìÜôùí áõôïìüñöùóçò êáé ëïãïôå÷íßáò, ôïõ öåìéíéóìïý êáé äéÜöïñùí êïéíïôéêþí ðåéñáìÜôùí -üëá áõôÜ óå ìéá áôìüóöáéñá ãåíéêåõìÝíïõ áíáâñáóìïý êáé áéóéïäïîßáò ðáñüìïéáò ìå ôéò åìðåéñßåò ôïõ åðüìåíïõ áéþíá óôç äåêáåôßá ôïõ '60. Â) Ç äåýôåñç äéáñêåß áðü ôçí Êïììïýíá ôïõ Ðáñéóéïý (1871) Ýùò ôïí Ðñþôï Ðáãêüóìéï Ðüëåìï. Åßíáé ç åðï÷Þ ôïõ åðáíáóôáôéêïý óõíäéêáëéóìïý, ï ïðïßïò áíáðôýóóåôáé, ãéá Üëëç ìéá öïñÜ, åí ìÝñåé ðÜíù óôçí áðüññéøç êáé ôçò Ôñßôçò Äçìïêñáôßáò, ðïõ ÷ôßóôçêå ìåò óôï áßìá ôùí ÊïììïõíÜñùí, êáé ôïõ óïóéáëéóìïý ôùí "åñãáôéêþí êïììÜôùí", ðïõ èåùñïýíôáí üôé åß÷áí äéáöèáñåß áðü ôïí êïéíïâïõëåõôéóìü êáé áðïêïðåß áðü ôéò ðñáãìáôéêüôçôåò ôçò ôáîéêÞò ðÜëçò. Ã) Ç ôñßôç ðåñßïäïò Ýñ÷åôáé áìÝóùò ìåôÜ ôïí ÌÜç ôïõ 1968 êáé óõíå÷ßæåôáé Ýùò ôï 1972-73. ¸÷ïõìå ôï áðüãåéï áõôïý ôïõ åéäéêïý öáéíïìÝíïõ ðïõ åßíáé ãíùóôü ùò "áñéóôåñéóìüò", ôï ïðïßï èá Ýðñåðå íá èåùñÞóïõìå, ãíùñßæïíôáò üôé Ýôóé êéíäõíåýïõìå íá ðáñáíïÞóïõìå ôçí ðñáãìáôéêÞ ôïõ óçìáóßá, ùò Ýíá ñéæéêÜ "áíôé-ðïëéôéêü" êßíçìá. ¸íá êßíçìá "áíôßäñáóçò" ðñþôá áð' üëá äéáìïñöùìÝíï áðü ôçí áíéêáíüôçôá ôçò óïóéáëéóôéêÞò êáé êïììïõíéóôéêÞò ÁñéóôåñÜò üôáí áíôéìåôþðéóáí ôéò ìåãÜëåò ëáúêÝò êéíçôïðïéÞóåéò, êáé éäéáßôåñá áðü ôçí å÷èñüôçôá ôïõ ÊÊÃ áðÝíáíôé óå ðéèáíÝò óõíäÝóåéò ìåôáîý äéáöïñåôéêþí êïéíùíéêþí ôïìÝùí ëüãù ôïõ öüâïõ üôé èá îÝöåõãáí áðü ôïí Ýëåã÷ü ôïõ. ÐáñÜ ôïí ðïëëáðëáóéáóìü ôùí "ëåíéíéóôéêþí" ðñïïðôéêþí, ïé åìðåéñßåò ðïõ Üíèçóáí ó' áõôÞ ôçí ðåñßïäï ìðïñïýí íá ãßíïõí êáôáíïçôÝò ìüíï ùò "áíôé-ðïëéôéêÝò" (üðùò ïñßóáìå ôïí üñï ðéï ðñéí), áí ëÜâïõìå õðüøç ôá éäéáßôåñá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôïõò, ôïí åöÞìåñï ÷áñáêôÞñá ôïõò, ôçí áðïõóßá ïðïéáóäÞðïôå óçìáíôéêÞò ïñãáíùôéêÞò áðïêñõóôÜëëùóçò, ôç âáóéêÞ åðéèõìßá óõíÝ÷éóçò ôïõ êéíÞìáôïò ôïõ ÌÜç óå ìéá ðëçèþñá "ìåñéêþí" ìïñöþí êáé æçôçìÜôùí. Ä) ÔÝëïò, êáé ðéï ðñüóöáôá, Ý÷ïõìå ôçí ðåñßïäï ðïõ Üíïéîå ìå ôï êßíçìá ôïõ Íïåìâñßïõ-Äåêåìâñßïõ 1995, ìå ôçí ïðïßá ôåëåßùóå ìéá ìáêñÜ ðåñßïäïò êÜìøçò êáé Üñ÷éóå ìßá åðáíáêéíçôïðïßçóç äéÜöïñùí ìåñßäùí ôçò êïéíùíßáò. Åäþ ðÜëé, åí ìÝñåé ùò áíôßäñáóç óôçí áðïôõ÷ßá ôçò åìðåéñßáò

DA 5 SYNOLIKO(sel 4-66).qxd

10/11/2004

1:47

Page 17

ôïõ ÌéôåñÜí êáé óôçí ðáñáêìÞ ôïõ ÊÊÃ, üëç ç äéáäéêáóßá äéáìïñöþèçêå ãýñù áðü ôï áßôçìá ãéá ôçí "áõôïíïìßá ôïõ êïéíùíéêïý êéíÞìáôïò", ðïõ óõíåðáãüôáí ìéá áðüññéøç ôùí "ðïëéôéêþí êïììÜôùí", ôçò èåóìéêÞò ÁñéóôåñÜò êáé áêüìá, óå ìåãÜëï âáèìü, ôùí êõñéüôåñùí óõíäéêáëéóôéêþí ïñãáíþóåùí. Äýï ðáñáôçñÞóåéò åßíáé áíáãêáßåò ãéá íá áðïöýãïõìå ïðïéåóäÞðïôå ðáñáíïÞóåéò ëüãù ôçò óõíïðôéêÞò öýóçò áõôÞò ôçò ðáñïõóßáóçò: Ðñþôïí, Ýôóé üðùò åêèÝóáìå ôá ðñÜãìáôá ðáñáðÜíù, ïé ðåñßïäïé èá Ýðñåðå íá ïìáäïðïéçèïýí óå æåõãÜñéá. Áðü ôç ìßá ìåñéÜ áõôÝò ôïõ 18301848 êáé ôïõ 1968-1973, óôç äéÜñêåéá ôùí ïðïßùí, ðáñÜ ôá ôñáýìáôá ôá ïðïßá ðñïçãÞèçêáí, ôï êßíçìá ñéæïóðáóôéêïðïßçóçò áêïëïõèïýóå ìéá áíïäéêÞ ðïñåßá ìå ôçí ßäéá ôïõ ôç äõíáìéêÞ íá ôï ïäçãåß íá èÝóåé ôï æÞôçìá ôçò ðáñÝìâáóçò (óôçí ðïëéôéêÞ, åííïåßôáé) êáé áêüìá êáé áõôü ôçò ðïëéôéêÞò åîïõóßáò. Áðü ôçí Üëëç Ý÷ïõìå ôéò ðåñéüäïõò ôïõ 1880-1914 êáé ôïõ 1995-2002, üôáí ôï êßíçìá ôùí êõñéáñ÷ïýìåíùí ôÜîåùí ðçãÜæåé áðü ìéá óõíôñéðôéêÞ Þôôá, óðÜåé ìå ðñïçãïýìåíåò åìðåéñßåò êáé åìðëÝêåôáé óå ìéá ðéï áìößâïëç ìïñöÞ áíáóõãêñüôçóçò, ðñï÷ùñþíôáò ìå Üíéóïõò ñõèìïýò, ìå áâÝâáéá êáé áëëçëïóõãêñïõüìåíá áðïôåëÝóìáôá. ÐÝñá áð' áõôÞ ôç äéáöïñÜ, åßíáé åíôõðùóéáêü ôï ãåãïíüò üôé êáé óôéò äýï ðåñéðôþóåéò, ðáñÜ ôïí ðëïýôï êáé ôçí Ýíôáóç ôùí åìðåéñéþí ôéò ïðïßåò ãÝííçóáí, üëåò ïé ðåñßïäïé ôåëåéþíïõí ìå ìéá ðôþóç, ìéá âßáéç êáé ÷ùñßò äõíáôüôçôåò áíáóôñïöÞò áíéêáíüôçôá üôáí öôÜíïõí ìðñïò ó' Ýíá ãåãïíüò -êñßóç, ðüëåìï Þ íÝåò ðïëéôéêÝò óõíèÞêåò, ðïõ ãßíïíôáé ç óôéãìÞ ôçò áëÞèåéáò, ç ïðïßá áðïêáëýðôåé ôá åóùôåñéêÜ üñéá ôïõ êéíÞìáôïò. Ôï "êïéíùíéêü êßíçìá" ôçò ìïíáñ÷ßáò ôïõ Éïõëßïõ âïýëéáîå óôç äéÜñêåéá ôçò åðáíÜóôáóçò ôïõ 1848, ìå ôçí ïñéóôéêÞ äéÜëõóç ôïõ "Ìðëïê ôïõ Öåâñïõáñßïõ" óôá ïäïöñÜãìáôá ôïõ Éïõíßïõ. Ìðñïò óôïí Ðñþôï Ðáãêüóìéï Ðüëåìï, ï åðáíáóôáôéêüò óõíäéêáëéóìüò êáôÝëçîå ìáæß ìå ôïí ìåãÜëï áíôßæçëü ôïõ, ôïí êïéíïâïõëåõôéêü óõíäéêáëéóìü, óôçí áãêáëéÜ ôçò ÅèíéêÞò Åíüôçôáò. Ï áñéóôåñéóìüò ðïõ ðñïÝêõøå ìåôÜ ôï 1968 êáôÝëçîå íá ðåñéèùñéïðïéçèåß, íá åîïõäåôåñùèåß êáé åí ìÝñåé íá áðïññïöçèåß áðü ôç äõíáìéêÞ ôïõ Êïéíïý ÐñïãñÜììáôïò ôçò ÁñéóôåñÜò. Ôï êïéíùíéêü êßíçìá ôïõ 1995-2002 óêüíôáøå ðÜíù óôçí áðïôõ÷ßá ôçò "ðëçèõíôéêÞò ÁñéóôåñÜò", ðïõ ïäÞãçóå óôï óåéóìü ôçò 21çò Áðñéëßïõ êáé óå ìéá ðïëéôéêÞ êñßóç ðïõ Üëëáîå âáèýôáôá ôéò óõíôåôáãìÝíåò ôçò êáôÜóôáóçò. "Åêëïãéêüò êéíçìáôéóìüò" Þ íÝá ðïëéôéêÞ äýíáìç; ÌÝóá óå ìéá áíôé-ðïëéôéêÞ äéáäéêáóßá åìöá-

íßæïíôáé äýï ôÜóåéò (äçëáäÞ, óôçí ðñÜîç âëÝðïõìå Ýíáí áóôáèÞ óõíäõáóìü êáé ôùí äýï): ìéá "óêëçñÞ" ôÜóç, ðïõ óõíÞèùò áíôéëáìâÜíåôáé ôç ó÷Ýóç ôùí "êïéíùíéêþí" õðïêåéìÝíùí ìå ôçí ðïëéôéêÞ ùò ìéá ó÷Ýóç ñéæïóðáóôéêÞò, áêüìá êáé áíôáãùíéóôéêÞò åîùôåñéêüôçôáò. ÁõôÞ ïäçãåß óå ìïñöÝò "áäéáöïñßáò", áêüìá êáé "áðï÷Þò", ðïõ óõíÞèùò ÷áñáêôçñßæïõí áíáñ÷éêÜ Þ åëåõèåñéáêÜ ñåýìáôá, áëëÜ äåí ðåñéïñßæïíôáé óå áõôÜ (áíáöÝñïìáé êýñéá óôïí ìðëáíêéóìü Þ, åí ìÝñåé ôïõëÜ÷éóôïí, óôç Lutte Ouvriere). Ç Üëëç, ç ðéï "ðñáãìáôéóôéêÞ" ôÜóç, âëÝðåé ôï "êïéíùíéêü" õðïêåßìåíï íá áóêåß êÜðïéïõ åßäïõò åîùôåñéêÞ ðßåóç óôï ðïëéôéêü ðåäßï, åßôå ùò "ïìÜäá ðßåóçò" (üðùò ç ðßåóç ðïõ áóêåß ç çãåóßá ôïõ ATTAC) Þ ùò êÜðïéï åßäïò íôå öÜêôï óõíåôáéñéóôéêÞò ó÷Ýóçò (ð.÷. ï "êéíçìáôéóìüò" ôýðïõ LCR). Ïé åðéôõ÷ßåò ôçò Üêñáò ÁñéóôåñÜò óôçí ðåñßïäï 1995-2002 åßíáé êáôÜ ôç ãíþìç ìïõ ôï ðñïúüí åíüò óõíäõáóìïý ôùí äýï ôÜÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ

DA 5 SYNOLIKO(sel 4-66).qxd

10/11/2004

1:47

Page 18

óåùí, åêöñáóìÝíùí óôï åêëïãéêü ðåäßï. Áõôü óõíåðáãüôáí ìéá óýãêëéóç. Áðü ôç ìéá ìåñéÜ õðÞñ÷å ç "óêëçñÞ" ôÜóç, ðïõ åîÝöñáæå ìéá ñÞîç ìå ôçí êõâåñíçôéêÞ ÁñéóôåñÜ, áêüìá êáé ìå ôçí åðßóçìç ðïëéôéêÞ êáé ðïõ åíßó÷õå ôçí øÞöï ãéá "áíôéóõóôçìéêÜ" ó÷Þìáôá ôùí ïðïßùí ç ãñáììÞ óôá êïéíùíéêÜ æçôÞìáôá êÝñäéæå áîéïðéóôßá áðü ôçí áðüññéøç ôùí ðïëéôéêþí ðïõ åðß äåêáåôßåò åöáñìüæïõí ïé êõâåñíÞóåéò êáé ôçò ÁñéóôåñÜò êáé ôçò ÄåîéÜò. Åß÷áìå ìéá óýãêëéóç, ëïéðüí, ìåôáîý áõôÞò ôçò ôÜóçò êáé áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ ôçò ðñáãìáôéóôéêÞò åêäï÷Þò, ôçò Üóêçóçò ðßåóçò óôá êüììáôá ôçò ðáñáäïóéáêÞò ÁñéóôåñÜò, Ýôóé þóôå óôç ñçôïñåßá ôïõò êáé ôéò ðïëéôéêÝò ôïõò íá ìåôáôïðéóôïýí ðñïò ôá áñéóôåñÜ. ÁõôÝò ïé äýï ôÜóåéò óõíõðÜñ÷ïõí óôçí êáñäéÜ ôùí äýï âáóéêþí óõíéóôùóþí ôçò Üêñáò ÁñéóôåñÜò, óå äéáöïñåôéêïýò âáèìïýò öõóéêÜ êáé áíÜëïãá ìå ôéò óõíèÞêåò. Ç "óêëçñÞ" åêäï÷Þ ìðïñåß íá öáßíåôáé éó÷õñüôåñç óôï åêëïãéêü áêñïáôÞñéï ôçò L.O. êáé ç "ðñáãìáôéóôéêÞ" ðéï åìöáíÞò óôï áêñïáôÞñéï ôçò LCR, áëëÜ ôßðïôá áð' áõôÜ äåí åßíáé óôáèåñïðïéçìÝíï, êýñéá ãéáôß ôï åðßðåäï áðïêñõóôÜëëùóçò êÜèå åêëïãéêïý áêñïáôçñßïõ åßíáé ðïëý áäýíáìï, éäéáßôåñá ìåôáîý 1995 êáé 2002. Áõôü ðïõ èá Ýðñåðå íá õðïãñáììéóôåß åßíáé ï óõìðëçñùìáôéêüò ÷áñáêôÞñáò ôùí äýï åêäï÷þí, ðïõ óõíáíôéïýíôáé ãéá íá áðïôåëÝóïõí ôçí ßäéá áíôé-ðïëéôéêÞ ôÜóç, ó' Ýíá ðåñéâÜëëïí ðïõ áðü ìßá Ýííïéá åßíáé åõíïúêü êáé ðïõ Ý÷åé äçìéïõñãçèåß áðü ôçí êõâÝñíçóç ôçò "ðëçèõíôéêÞò ÁñéóôåñÜò". Áð' áõôü ðçãÜæåé ï óõìðëçñùìáôéêüò ÷áñáêôÞñáò ôùí äýï óõíéóôùóþí ôçò Üêñáò ÁñéóôåñÜò, ðïõ ìðüñåóáí Ýôóé íá åíóáñêþóïõí ôçí ðåñß-

ïäï (ðáñÜ, êáé áêüìá êáé ëüãù ôùí ìåãÜëùí äéáöïñþí óôçí ðïëéôéêÞ ôïõò êïõëôïýñá), êáèþò ç ëïãéêÞ ðßóù áðü ôç óôñáôçãéêÞ åêëïãéêÞ ôïõò óõììá÷ßá âáóéæüôáí ó' Ýíá åßäïò óõìâßùóçò. Ôï êáèïñéóôéêü óçìåßï üìùò åßíáé ôï åîÞò: ç åêëïãéêÞ Üíïäïò ôçò Üêñáò ÁñéóôåñÜò ìåôáîý 1995 êáé 2002 åßíáé êõñßùò ôï ðñïúüí åíüò åßäïõò "åêëïãéêïý êéíçìáôéóìïý", ðáñÜ êÜðïéáò ëïãéêÞò ðïõ ðñïóðáèåß íá ïéêïäïìÞóåé ìéá íÝá ðïëéôéêÞ äýíáìç, Ýôïéìç íá áíôéêáôáóôÞóåé ë.÷. ôï ÊÊÃ. Óßãïõñá ç áäõíáìßá ôïõ ÊÊÃ äçìéïýñãçóå ôéò äõíáôüôçôåò ìéáò ôÝôïéáò áíüäïõ, ç ïðïßá âáóßæåôáé óôéò ñéæïóðáóôéêÝò ðáñáäüóåéò óçìáíôéêþí ìåñßäùí ôçò ãáëëéêÞò êïéíùíßáò, ðáñáäüóåéò áðü ôéò ïðïßåò ôï ÊÊÃ åß÷å åðùöåëçèåß ãéá ìáêñý ÷ñïíéêü äéÜóôçìá, áí êáé äåí åß÷å ôï áðüëõôï ìïíïðþëéü ôïõò. ÁëëÜ ï âáóéêüò ëüãïò ãéá ôçí åðéôõ÷ßá âñßóêåôáé óôçí éêáíüôçôá ôçò LCR êáé ôçò L.O. íá "ãáíôæùèïýí" ðÜíù ó' áõôü ôï åßäïò ðïëéôéêÞò ñéæïóðáóôéêïðïßçóçò, ç êáèåìéÜ ìå ôï äéêü ôçò ôñüðï, êáé íá äþóïõí ôç äõíáôüôçôá ÝêöñáóÞò ôçò ìå åêëïãéêïýò üñïõò, ìåñéêÜ ìåí áëëÜ óçìáíôéêÜ. Ì' áõôÞ ôçí Ýííïéá, äåí åßíáé êáèüëïõ ôõ÷áßï ôï üôé ç åêëïãéêÞ Üíïäïò ôçò Üêñáò ÁñéóôåñÜò óõíïäåýôçêå áðü ôçí Üíïäï ôçò áðï÷Þò, óå üëùí ôùí åéäþí ôéò åêëïãÝò, êáé üôé ç áýîçóç ôçò óõììåôï÷Þò óõíÝðåóå ìå ôç ìåßùóç óôï ðïóïóôü ôçò. ÖõóéêÜ, èá ìðïñïýóáìå åðßóçò íá ðïýìå üôé ôï "åêëïãéêü êßíçìá" äçìéïõñãåß ìå ôç óåéñÜ ôïõ ôç äõíáôüôçôá -áëëÜ ìüíï ôç äõíáôüôçôá- íá ïéêïäïìçèåß êÜôé ðïëéôéêÜ, ìå ôçí ðñïûðüèåóç âÝâáéá üôé îåðåñíÜåé ôá üñéá ôçò ðñïçãïýìåíçò ðñïóÝããéóçò, êÜôé ðïõ èá óõíåðáãüôáí ôçí áíáôñïðÞ êáèéåñùìÝíùí óõíçèåéþí êáé ðñáêôéêþí. ÌåôÜ ôéò 21 Áðñßëç, áõôü ðïõ ðñéí Þôáí ìßá åðéëïãÞ áíÜìåóá óå Üëëåò ãßíåôáé õðï÷ñåùôéêü. Èá åîåôÜóïõìå ðáñáêÜôù ôïõò ëüãïõò ãé' áõôü. Ôï äéðëü óïê ôùí ðñïåäñéêþí åêëïãþí êáé ôçò Üíïéîçò ôïõ 2003 Ç ìåñéêÞ åðéôõ÷ßá ôùí áðåñãéþí ôïõ Íïåìâñßïõ-Äåêåìâñßïõ ôïõ 1995 åß÷å ãåííÞóåé ôçí ðåðïßèçóç üôé ôï êïéíùíéêü êßíçìá áðü ìüíï ôïõ áñêïýóå ãéá íá óôáìáôÞóåé ôç íåïöéëåëåýèåñç åðßèåóç, åíþ âÝâáéá óôçí ðñáãìáôéêüôçôá ôï ßäéï ôï ó÷Ýäéï ÆéðÝ åöáñìïæüôáí. Åðñüêåéôï ãéá ìéá áõôáðÜôç ðïõ ç Þôôá-Ýêðëçîç ôçò ÄåîéÜò ôï 1997, Ýíá êáèõóôåñçìÝíï áðïôÝëåóìá ôïõ êéíÞìáôïò ôïõ Äåêåìâñßïõ, Ýôåéíå íá åíéó÷ýóåé ðñïóùñéíÜ. Åäþ ÷ñåéÜæåôáé íá åðáíÝëèïõìå ó' Ýíá âáóéêü óçìåßï: ðáñÜ ôçí áðüóôáóç ðïõ êñáôéÝôáé áðü ôï ðïëéôéêü ðåäßï, ôÝôïéåò ðåñßïäïé ðñïûðïèÝôïõí êáé áêüìá åíéó÷ýïõí ìéá óõãêåêñéìÝíç ó÷Ýóç ìå ôçí ðïëéôéêÞ. Ìå Üëëá ëüãéá, ç áíôé-ðïëéôéêÞ åßíáé åðßóçò ðïëéôéêÞ. Ôï üôé äåí ôï áíáãíùñßæåé äåí áëëÜæåé ôï ãåãïíüò üôé âáóßæåôáé óôçí ýðáñîç åíüò ó÷åôéêÜ åõíïúêïý ðëáéóßïõ ðïõ äßíåé ôïõëÜ÷é-

ÄéåèíéóôéêÞ ÁñéóôåñÜ

DA 5 SYNOLIKO(sel 4-66).qxd

10/11/2004