Ambras magazine (3e editie) by De Ambrassade

JEUGDWERKWERKT.BE

ambras MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

editie #Jeugdwerkwerkt

#JEUGDWERKWERKT

← (coverfoto) | Fanfakids (percussiegroep) van Centrum West D’Broej in Molenbeek aan het repeteren voor Zinneke-parade.

JEUGDWERKWERKT.BE

INHOUD

E D I TO

Van moeten en van willen Eva opent de blik

E E N A G E N D A V O O R D E T O E KO M S T

#Jeugdwerkwerkt, vandaag en in de toekomst Waar willen we naartoe?

D E K R AC H T VA N D E ST E M VA N K I N D E R E N E N J O N G E R E N

“Een beleidsmaker moet minder praten” Over meespelen met de grote mensen D E K R AC H T VA N V R I J W I L L I G E RSW E R K

“De jeugdbeweging, da’s de beste referentie” Hoe Hans Bourlon over vrijwilligerswerk denkt D E K R AC H T VA N E X P E R I M E N T

Mijn thuis is waar mijn STELPLAATS staat

Leuven maakt plaats voor experimentele ideeën D E K R AC H T VA N D I V E RSI T E I T

De doeners van diversiteit

Diversiteit in je team: hoe en wanneer? D E K R AC H T VA N K RU ISP U N T E N

Jeugdwerk is wat werkt voor jongeren Finnen leren ons een lesje WAT I S J E U G DW E R K?

48 Wie maakte deze Ambras? Ambras is een uitgave van De Ambrassade. We lichten hierin enkele kwesties, initiatieven, ideeën uit. Over uitdagingen uit het leven van Vlaamse kinderen, jongeren en jeugdorganisaties vandaag. Want De Ambrassade versterkt de kansen en kwaliteit in jeugdwerk, jeugdinformatie en jeugdbeleid. Zo willen we een positieve impact hebben op het leven van kinderen en jongeren. De redactie van deze Ambras bestaat uit Timmy Boutsen, Hans Cools, Fréderique Loones, Ellen De Boeck, Don Pandzou, An Van Lancker, Toon Vanotterdijk, Eva Vereecke, Marian Michielsen, Dorien Verhavert en Sofie Willems.

Wat betekent jeugdwerk voor jou? Laat het ons weten

Foto's door sienverstraeten.com Ontwerp door wilderzicht.be Juni 2018

Wil je inhoud van deze Ambras verspreiden of overnemen? Voor niet-commerciële doelen mag dat. Maar zet De Ambrassade erbij als bron.

Reacties, vragen of feedback? Verantwoordelijke uitgever: Eva Vereecke info@ambrassade.be @Ambrassade @DeAmbrassade www.ambrassade.be www.jeugdwerkwerkt.be Leopoldstraat 25 1000 Brussel 02 551 13 50

Dit magazine is 100% CO2-neutraal gedrukt op gerecycleerd en FSC-gecertificeerd papier.

#JEUGDWERKWERKT

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

oeten m n

… e n

…

va n w

l l i

JEUGDWERKWERKT.BE

Nu voel ik het, wanneer ik een jeugdwerker hoor vertellen hoe hij in elke Stampmediaworkshop vertrekt vanuit het talent in elk kind. Wanneer ik op een studiedag van Formaat en Bazzz jonge moslims hoor vertellen dat ze er voor het eerst ruimte kregen om zichzelf te zijn. Wanneer ik een JES-vrijwilligster hoor vertellen dat ze niet ‘werkt als jeugdwerker’, maar gewoon ‘jeugdwerk is’. Dat dat voor haar een manier van leven is. Nu voel ik het wanneer m’n 7-jarige dochter vraagt: “Moeke, waarom kan school niet meer zijn zoals de Chiro? Daar moet ik niet stilzitten, en leer ik toch ook bij …” Jeugdwerk verbindt mensen in én met de samenleving, zorgt ervoor dat je jezelf verbonden voelt, creëert verbindende mensen. Want je mag er gewoon je ding doen. Je krijgt er ruimte om te experimenteren, zelfs met je kop tegen de muur te lopen. Want je mening doet er écht toe, niet pas wanneer je volwassen bent. Want je hebt echt zelf de verantwoordelijkheid over de zotste ideeën. Want je verlegt er je grenzen, ook die van anderen.

Elk kind en elke jongere mag ‘het’ voelen. Moét dat kunnen voelen. Dus elk kind moét zoveel mogelijk ruimte krijgen om jong te zijn. 6000 lokale jeugdinitiatieven, 3000 professionele jeugdwerkers, 111 Vlaamse jeugdwerkorganisaties bereiken vandaag al 1 miljoen van de 2,3 miljoen kinderen en jongeren in Vlaanderen en Brussel. Jeugdbewegingen, jeugdhuizen, cultuureducatieve organisaties, jeugddiensten en zo veel meer. Organisaties die kinderen en jongeren in al hun levensdomeinen volgen. Maar dat moét nog meer. Beleidsmakers en de samenleving moeten meer investeren in kinderen, jongeren en hun organisaties. En dat kan alleen maar lukken als: →→ jeugdwerkers benoemen wat jeugdwerk nu zo sterk maakt, en dat uitdragen →→ de samenleving jeugdwerk als recht erkent, en dat in praktijk brengt →→ ouders, leerkrachten, politie-agenten, sociaal werkers, journalisten … wat meer jeugdwerker zijn in hun contact met kinderen en jongeren Die krachtige oproepen doen we, op het congres #Jeugdwerkwerkt van 12 juni 2018 en in alles wat volgt. Deze speciale jeugdwerkeditie van Ambras markeert een nieuwe start. Samen kunnen we vanaf nu hetzelfde vertellen over de kracht van het jeugdwerk en het DNA van de jeugdwerker. We beginnen aan een agenda van de toekomst waarbij we als jeugdwerk het beleid en vele andere sectoren oproepen om actief te investeren in àlle kinderen en jongeren. Zodat in 2035 mijn kleinkinderen en al hun klasgenootjes, buurvriendjes en andere leeftijdsgenootjes hét allemaal kunnen voelen: #Jeugdwerkwerkt.

Eva Vereecke directeur De Ambrassade

# Jeu g d werkwer kt

oen ik als 11-jarige met 1000 andere Dilbeekse Chiro- en scoutsleden op ons gemeenschappelijke kampterrein meebrulde met “Kadille, ni van moete maar van wille!”, toen voelde ik het. Toen ik als 18-jarige een maand lang van 6 uur ’s ochtends tot 6 uur ’s avonds op het speelplein stond en honderden ketten zag stralen, toen voelde ik het. Toen we met ons jeugdhuis een festival organiseerden en we dat na enkele jaren uit z’n voegen zagen barsten. Toen we met de jeugdraad alle jeugdorganisaties van Dilbeek uit hun kot lokten. Toen ik als 20-jarige het nieuwe Kadillelied op het podium speelde voor (nog steeds) 1000 Chiroen scoutsmensen. Toen ik als twintiger met 15 nationaliteiten op een bus de Balkan doorkruiste met circus- en straatanimatie. Toen ik als Chiro-personeelslid meewerkte op 100 jaar Scouting in een vol Heizelstadion vol Vlaamse én Waalse scouts. Toen voelde ik het.

EDITO

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

#JEUGDWERKWERKT

#Jeugdwerkwerkt, vandaag en in de toekomst Over de missie, het DNA en de agenda van het jeugdwerk

Er zijn momenten die je nooit zal vergeten. Er zijn geuren, gevoelens en gezichten als herinnering. Jeugdwerk maakt een verschil in het leven van jonge mensen. En heeft impact op hun leven later. Dat zien en horen we elke dag. De Ambrassade stelde het afgelopen jaar in alle hoeken en kanten van het jeugdwerk daarom de vraag: waarom werkt jeugdwerk eigenlijk? We zien en zeggen wel dat we jeugdwerk belangrijk vinden … maar weten we echt waarom #Jeugdwerkwerkt? Waarom jeugdwerk marcheert, effect heeft, rendeert?

JEUGDWERKWERKT.BE

#JEUGDWERKWERKT, VANDAAG EN IN DE TOEKOMST

Moeilijk. Want vraag aan 100 jeugdwerkers en jongeren wat jeugdwerk voor hen betekent en je krijgt 100 verschillende antwoorden. 100 andere termen om te beschrijven, 100 andere verhalen. De helft van alle kinderen en jongeren in Vlaanderen en Brussel komt in aanraking met jeugdwerk of neemt er een actieve rol in op bij meer dan 6000 verschillende jeugdwerkinitiatieven.

Jeugdwerkers kunnen zelf een rol spelen in die ambitie, want bijna de helft van de kinderen en jongeren in Vlaanderen en Brussel neemt deel aan jeugdwerkactiviteiten. Het jeugdwerk is bovendien een van de weinige plaatsen in de samenleving waar jongeren echt jong mogen zijn, waar ze zoveel leren, waar ze kunnen groeien op hun eigen tempo, waar ze vrienden maken ...

Toch zochten we verder, naar de kracht(en) van het jeugdwerk, als basis voor een agenda voor de toekomst. Want het jeugdwerk droomt van een samenleving die kinderen en jongeren actief versterkt: in gezinnen, in onderwijs, in sport, in cultuur, in welzijn ĂŠn in het jeugdwerk.

Jeugdwerk is er niet voor zichzelf, maar wel om kinderen en jongeren te verbinden en te versterken. Jeugdwerk draagt bij aan de ontwikkeling van kinderen en jongeren in onze samenleving. Het jeugdwerk mag daar trots op zijn, en een samenleving moet daar ook echt bewust in investeren. De uitdagingen voor kinderen, jongeren en hun organisaties worden steeds groter. Meer dan ooit is het daarom belangrijk om te strijden voor meer plaatsen waar kinderen en jongeren echt ruimte krijgen. â&#x20AC;&#x192;

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

#JEUGDWERKWERKT

#JEUGDWERKWERKT O M DAT J E U G DW E R K AC T I E F RUIMTE CREËERT VOOR …

MEER RUIMTE OM JONG TE ZIJN!

→→ het recht om te experimenteren, en te leren door

vallen en opstaan: jeugdwerk is een ‘vrijplaats’ waar kinderen en jongeren uit hun ervaringen kunnen leren. In het jeugdwerk krijgen ze ruimte om te proberen en te falen.

JEUGDWERK ALS RECHT VOOR ÀLLE KINDEREN EN JONGEREN

→→ het recht om ten volle te participeren aan de

Jeugdwerk is een recht voor àlle kinderen en jongeren. Want iedereen heeft het recht om zich écht jong te voelen, én om daar zoveel mogelijk ruimte voor te krijgen. Daarom is er méér jeugdwerk nodig en moeten we als samenleving de keuze maken om méér te investeren in kinderen, jongeren en het jeugdwerk.

→→ het recht op vrije tijd, ontspanning en culturele

De missie van het jeugdwerk vindt zijn basis in het Kinderrechtenverdrag. ‘Elk kind mag groeien en ontwikkelen’, zegt artikel 6. ‘Elk kind mag een eigen mening hebben, en daarmee moet rekening gehouden worden’, staat in artikel 12 en 13. En in artikel 31 lees je: ‘Elk kind mag vrije tijd hebben, spelen en deelnemen aan culturele en artistieke activiteiten.’

samenleving: kinderen en jongeren zijn volwaardige burgers van de samenleving. Jeugdwerkverenigingen maken dat mee mogelijk. Van informatie geven over co-creatie tot mee beslissen. en artistieke activiteiten: het jeugdwerk is de plek waar kinderen en jongeren aan heel wat verschillende vormen van vrije tijd kunnen deelnemen. Waar ze cultuur beleven en kunnen maken. →→ het recht om te ontwikkelen en samen op te

groeien: jeugdwerk is een onderdeel van de integrale ontwikkeling van kinderen en jongeren, als pedagogische omgeving. Ook in het jeugdwerk kan je samen groot worden.

Jeugdwerk heeft als missie om actief ruimte te creëren voor vier rechten van kinderen én jongeren. Zo krijgt elk kind en elke jongere meer ruimte om jong te zijn. JEUGDWERK IS EEN RECHT VOOR ÀLLE KINDEREN EN JONGEREN #JEUGDWERKWERKT

En dat kunnen we alleen maar realiseren als: →→ we zelf krachtig kunnen vertellen wat jeugdwerk

nu net zo sterk maakt →→ beleidsmakers veel méér investeren in kinderen,

jongeren en hun organisaties →→ ouders, leerkrachten, politie-agenten, sociaal

werkers, de media … meer jeugdwerker durven zijn

JEUGDWERKWERKT.BE

#JEUGDWERKWERKT, VANDAAG EN IN DE TOEKOMST

#JEUGDWERKWERKT O M DAT J E U G DW E R K E R S …

IEDEREEN JEUGDWERKER! JEUGDWERK ALS EEN MANIER VA N L E V E N, D E N K E N, K IJ K E N … Naast jeugdwerk zijn er nog andere plaatsen voor kinderen en jongeren. Maar voor een aantal van hun rechten zijn we het best geplaatst om ze waar te maken. Dankzij onze methodiek en dankzij wie wij zijn als jeugdwerkers. Of hij nu professional of vrijwilliger is, elke jeugdwerker beschikt over een specifiek DNA, dat enkel te beleven, te leren of te ervaren is in het jeugdwerk. Ja, jeugdwerk is speels, creatief, vuil, rebels, springlevend, gedreven, met een hoek af … Maar jeugdwerk is bovenal een houding: de manier waarop je in de wereld staat en naar de samenleving kijkt. Niet omdat je dat moet, maar omdat je dat wilt. Als iedereen die met kinderen en jongeren contact heeft meer de jeugdwerker in zichzelf bovenhaalt, komt de samenleving die overal kinderen en jongeren versterkt dichterbij. Niet top-down, maar bottom-up. Niet vanuit ongelijkwaardige machtsposities, maar vanuit actief eigenaarschap en kritisch burgerschap.

→→ kinderen en jongeren consequent centraal zetten:

jeugdwerkers vertrekken altijd vanuit de leefwerelden van kinderen en jongeren. Jeugdwerkers bieden kinderen en jongeren een autonome maatschappelijke ruimte, met plaats voor wat ze kunnen en willen, vanuit hun eigen interesses. →→ kinderen en jongeren eigenaarschap geven: de

activiteiten, de ploegvorming, de werking, de processen, de experimenten: ook dat kunnen kinderen en jongeren zelf in handen nemen. Ze zijn evenwaardig aan hun begeleiders, de coördinatoren, de professionals. →→ proces én product belangrijk vinden: samen met

kinderen en jongeren werken jeugdwerkers aan een product. Maar ook de weg naar het resultaat is minstens even waardevol. Cycli van reflectie en actie wisselen elkaar af. In dialoog, uit ervaringen, in groep leer je en zet je stappen vooruit. →→ de kracht van de groep positief inzetten: jeugd-

werk verbindt kinderen en jongeren door samen te werken, te verenigen volgens interesses, in te zetten op ontmoeting, netwerken en gemeenschappen te bouwen. Jeugdwerk zorgt zo voor een gevoel dat je erbij kan horen en voor openheid voor andere meningen of gewoontes. →→ de samenleving mee vormgeven: jeugdwerkers

laten kinderen en jongeren groeien als actieve, betrokken burgers in de samenleving. Samen met kinderen en jongeren nadenken over de buurt of het (lokale) beleid, initiatieven opzetten die mensen dichter bij elkaar brengen …

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

#JEUGDWERKWERKT

DAGIN

D R U K O P D E R E L AT I E T U SS E N OV E R H E I D, M A R K T E N B U R G E R S

MEER DRUK, DUS MEER KRACHT

De relatie met de overheid, de markt, de burgers en haar verenigingen is de laatste jaren sterk gewijzigd: crisisperiodes met bezuinigingen zorgen voor een overheid die hogere eisen stelt qua efficiëntie en harde cijfers en die meer openbare diensten privatiseert.



UITDAGINGEN STUWEN ONZE AGENDA Die samenleving waarin #Jeugdwerkwerkt verandert en stelt uitdagingen. Geen maand gaat voorbij of er verschijnen nieuwe cijfers over kinderen en jongeren in kwetsbare situaties: 1 op 10 is kansarm, 1 op 5 is werkloos, 1 op 10 jongeren stopt te vroeg met school, meer en meer jongeren doen beroep op de voedselbanken of een leefloon …

• A G E N D A V A N D E T O E KO M S T • K R ACH T VA N D E ST E M VA N K I N D E R E N E N J O N G E R E N

Jeugdwerk kan kinderen, jongeren en hun organisaties opnieuw actiever de motor laten zijn in maatschappelijke verandering. Door actief de stem van kinderen en jongeren te versterken, door depolariserende ontmoeting tussen vele jongeren te organiseren, door dialoog tussen jongeren en beleidsmakers op te zetten.

Jeugdwerk kan dat niet alleen oplossen, wel kan het bijdragen en samenwerken om de kansen van kinderen en jongeren te vergroten. Dus wàt het jeugdwerk is en hoè het jeugdwerk zijn werk doet, verandert mee met de grotere complexere uitdagingen.

Durf terug de maatschappelijke politiserende rol expliciet op te nemen, maak plaats voor verschillende meningen en zet dingen in beweging. Je doel is niet je eigen organisatie in stand te houden, maar wel om kinderen en jongeren te versterken. Lees op p. 14 hoe politisering werkt, theoretisch en in praktijk.

JEUGDWERKWERKT.BE

DAGIN

#JEUGDWERKWERKT, VANDAAG EN IN DE TOEKOMST

DAGIN

DRUK OP DE KEUZE VOOR ENGAGEMENT

DRUK OP VRIJE TIJD E N M A ATS C H A P P E L I J K E R U I M T E

Jongeren engageren zich naast hun studies en werk, en hebben interesse in zorg-voor-anderen. Omdat ze dat belangrijk vinden. Maar dat engagement is de laatste decennia sterk veranderd: minder lang bij dezelfde organisatie, meer vrijblijvend, meer in functie van individuele interesses.

Als jonge mens voel je veel druk op je vrije tijd. Je moet voortdurend de ‘juiste’ en meest ‘nuttige’ keuzes maken. Dat leidt tot vrijetijdsstress. Er is weinig tijd voor echte ‘down-time’. Bovendien is er letterlijk weinig ruimte. Plaatsen waar je echt kan spelen, verdwijnen. En er ‘mag’ ook veel minder. Grote mensen zien meer risico’s, willen daarvoor behoeden, maken meer regels en controleren meer.



• A G E N D A V A N D E T O E KO M S T • K R ACH T VA N VRIJWILLIGERSWERK

Het rijke jeugdwerk in Vlaanderen en Brussel hebben we te danken aan honderdduizenden vrijwilligers doorheen de geschiedenis. Het kan niet zonder. Jeugdwerk laat vrijwilligers verder groeien binnen een hedendaags kader.

Zet eigenaarschap van vrijwilligers centraal en bied hen de juiste omkadering. IJver samen voor meer maatschappelijke waardering in de kracht van vrijwilligerswerk. Lees op p. 22 wat ondernemer Hans Bourlon denkt over het rendement van vrijwilligerswerk.



• A G E N D A V A N D E T O E KO M S T • K R ACH T VA N EXPERIMENT

Jeugdwerk wil voor alle kinderen en jongeren fysieke en psychische ruimte creëren waar zij al doende kunnen leren. Als jeugdwerkorganisaties ondersteunen wij kinderen en jongeren bij het organiseren van hun eigen projecten. Elke generatie mag het warm water opnieuw uitvinden.

Durf als jeugdwerk vrije laboruimte te creëren voor en door kinderen en jongeren, waar ze ook mogen falen. Durf op te roepen om de kwaliteit van jeugdwerk te vertrouwen en roep beleidsmakers op om mee te investeren in vrije ruimte voor kinderen en jongeren. Lees op p. 29 hoe STELPLAATS een echte vrijplaats is.

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

DAGIN

#JEUGDWERKWERKT

DAGIN

DRUK OP OUDE MODELLEN IN EEN SUPERDIVERSE SAMENLEVING

D RU K O P D E SA M E N L E V I N G WA A R I N KINDEREN EN JONGEREN OPGROEIEN

Als jonge mens groei je op in een superdiverse samenleving: zo veel achtergronden, opvattingen en individuele behoeften. Moeizaam zoeken we naar een manier om met die veelheid om te gaan, zeker in de steden. Oude modellen en organisatievormen werken niet meer om aansluiting te vinden bij elke groep.

De grote problemen in de wereld worden complexer en zijn steeds meer onderdeel van het leven van kinderen en jongeren. Onze samenleving past haar structuren en beleid niet snel genoeg aan en slaagt er niet in om geïntegreerd jeugdbeleid waar te maken. Een jeugdbeleid dat vertrekt vanuit de leefwerelden van kinderen en jongeren zelf, niet vanuit sectoren en structuren.



• A G E N D A V A N D E T O E KO M S T • K R ACH T VA N DIVERSITEIT

Om jeugdwerkkansen te bieden aan àlle kinderen en jongeren, moet er meer jeugdwerk zijn. Meer verschillende vormen van jeugdwerk, meer ondersteuning voor alle vormen van jeugdwerk en goede samenwerking tussen al deze vormen.

Stimuleer ontmoeting en verbinding tussen verschillende jeugdwerkvormen, haal drempels naar beneden, ondersteun nieuwe vormen van jeugdwerk. Creëer zo gelijkwaardige kansen en meer sociale integratie via het jeugdwerk. Lees op p. 36 hoe twee coördinatoren werken aan een divers medewerkersteam.



• A G E N D A V A N D E T O E KO M S T • K R ACH T VA N KRUISPUNTEN

Het jeugdwerk vertrekt wél vanuit kinderen en jongeren zelf en volgt hen in al hun levensdomeinen: de vrije tijd, de school, de zoektocht naar werk, de veerkracht in moeilijke situaties. Op kruispunten van levensdomeinen kan het jeugdwerk samenwerken en de muren van sectoren doorbreken. Het jeugdwerk maakt zo de complexe leefwerelden van kinderen en jongeren eenvoudiger door bruggen te bouwen met andere sectoren en deze meer door de bril van kinderen en jongeren te leren kijken.

Zet als jeugdwerk in op samenwerking waar nodig, met welzijnswerk, onderwijs, werkgevers, sport en cultuur, en vertrek vanuit kinderen en jongeren. Doe dit vanuit de eigen kracht en specifieke DNA als jeugdwerk. Lees op p. 43 wat je kunt leren van het Finse kruispuntwerken.

DJEF Vlaamse Dienst Speelpleinwerk

JEUGDWERKWERKT.BE

Vrij spelen, echt elkaar leren kennen, samen oplossingen en ideeën vinden … daar gaat het om. Voor kinderen, voor animatoren, voor mij als instructeur.

THEMA

AMBRAS Ã&#x2014; MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

#JEUGDWERKWERKT

ACHT R V K

DE STEM VA N K I N D E R E N EN JONGEREN

Hun recht om ambras te maken Wat is politisering, en waar is het goed voor?

JEUGDWERKWERKT.BE

DE KRACHT VAN DE STEM VAN KINDEREN EN JONGEREN

↑ Meisje met vredesvlag die betoogt tegen gevechtsvliegtuigen in het Jubelpark in Brussel.

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

#JEUGDWERKWERKT

“In mijn dorp was geen jeugdbeweging toen ik jong was. Maar we wilden er wel eentje. Dus nodigden we alle naburige jeugdbewegingen uit, om hun beste bod te vragen voor een nieuwe afdeling. Op onze voorwaarden. Daar kozen we dan eentje uit. En die groep bestaat nog steeds.” Alvast één steen verlegd in een rivier op aarde door Bart Van Bouchaute, docent en onderzoeker van de Arteveldehogeschool. Daarnaast doet hij dat vandaag als politicoloog. Eentje die zich niet bezighoudt met ‘de politiek’, maar met ‘politiek’. Hoe geven we met z’n allen vanuit de verdeeldheid in visies een samenleving vorm? We vroegen hem welke rol het jeugdwerk daarin kan spelen …

“Heel wat organisaties brengen kinderen en jongeren dichter bij ‘de politiek’, bijvoorbeeld in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen, om iets op de politieke agenda te krijgen. Want minderjarigen zijn ‘nog-nietburgers’, en naar hen wordt te weinig geluisterd. Zo leren ze bovendien het politieke spel kennen.” “Maar ‘aan politiek doen’ heeft een bredere betekenis. Dat kan iedereen. Dat is publiek tonen of laten horen wat je denkt. Op verschillende manieren en momenten, en ten aanzien van verschillende ‘beslissers’. Dat kunnen ook ouders, een schooldirectie of een projectontwikkelaar zijn.”

Lauwe door een rechter als ‘geluidsoverlast’ werd veroordeeld, was dat de aanleiding voor een betoging van vele jeugdwerkorganisaties in dat piepkleine dorpje. Ze wilden respect voor het recht op spelen, ze wilden niet de dupe worden van die beslissing. “Een politiserend proces kàn een effect hebben op wetten en regels. Maar het is geen voorwaarde. Politisering hoeft geen impact op beleid te beogen. De mensen en groepen aan de basis van zo’n politiserend moment tonen vooral dat ze gelijk zijn aan anderen, aan om het even wie, en dus mogen zeggen dat ze iets niet oké vinden. ‘Het is niet omdat we patiënten, vrouwen of kinderen zijn, dat we niets te zeggen hebben’, die ingesteldheid.”

MET EEN KLEINE P MET EEN GROTE D

“Het politiserende proces begint bij iemand die zich bewust wordt van iets. Hij stelt in vraag waarom iets is wat het is. Iets dat normaal wordt bevonden, maar niet door hem. Die kiem van politisering zit zelfs al in gesprekken over genderrelaties in een lokale groep, of een babbel over een studiekeuze.” “In een volgende stap komt iemand daarmee naar buiten. Vaak zelfs plots, zonder veel planning. Hij en zijn standpunt worden zichtbaar. De vanzelfsprekende gang van zaken wordt verstoord. Toen het geluid van spelende kinderen op het speelplein in

“Want ruimte voor politisering vereist dat je ècht democratisch denkt. Het democratische basisidee is immers de hypothese dat we pas kunnen bepalen wie het voor het zeggen heeft, als iedereen een stem heeft in die beslissing. Iedereen gelijk, al is niet iedereen hetzelfde: rijk of arm, man of vrouw, opgeleid of niet, gezond of niet, niet hier of hier geboren, plus of min 18. Dat is de essentie van democratie: ondanks de feitelijke ongelijkheden gaan we uit van de gedachte dat iedereen een gelijke stem heeft, dat iedereen even veel te zeggen mag hebben als om het even wie.

JEUGDWERKWERKT.BE

Iedereen moet gehoord worden. Ook als jij een andere visie niet redelijk vindt.”

THEMA

gaat vooral over een democratische opstelling van elke professional en van een organisatie.”

“Een democratische overheid moet politisering mogelijk ma- “Als politiserende jeugdwerker ben je alert en ga je mensen ondersteunen om zélf te politiseren. Je weet hen te beschermen, ken. Een democratie heeft nood aan mensen die dingen in vraag opdat ze niet te hard met hun kop tegen de muur lopen. Je gaat stellen. Beleidsmakers mogen jeugdwerk dus niet louter als een mét hen op zoek naar methodes. Je stelt je deskundigheid ter instrument van een overheid bekijken: ‘centen geven om met de kindjes te spelen’. In een echte democratie moeten ze jeugd- beschikking, maar je gaat niét in hun naam spreken. Het jeugdorganisaties die ruimte geven om kinderen en jongeren te onder- werk is regelmatig ‘de publieke advocaat’ van kinderen en jongeren in debatten. Bijvoorbeeld bij de uitwijzing van een jonge steunen in politisering. asielzoeker. Zoals een vakbond voor werknemers. En dat mag. En die stem van jonge mensen kan verstorend werken. Maar belangenbehartiging is geen politisering.” Verstorend naar de samenleving: begin jaren ’80 vond de scouts dat die iets te zeggen had over kernraketten. Alle leden werden “Jeugdwerkorganisaties mogen zich meer als een beweging zien, niet gewoon als een aanbieder van kwalitatieve voorzieningen. opgeroepen om te gaan betogen met de vredesbeweging. Het kot stond op stelten, maar in een democratie moet dat kunnen. Kom als ledenorganisatie met een gedragen standpunt naar Of verstorend naar het jeugdwerk zelf: waarom zouden zelfor- buiten, al vraagt dat veel energie. Als je met een kleine groep binnen je organisatie denkt dat je het echt wel weet, dat je wel ganisaties niet mogen schudden aan ons beeld en onze definitie anderen kan vertegenwoordigen, dat je slimmer bent door meer van jeugdwerk?” dossierkennis … dan kun je het mis hebben. Al gaat dat sneller en makkelijker, al heb je de beste pedagogische bedoelingen. Onderschat de mensen voor wie je spreekt niet. Ga er niet te HOE MEER POLITISERING? snel van uit dat je een onmondige achterban hebt. Elke persoon “Hoe je als jeugdwerkorganisatie meer ruimte laat voor politise- is wel degelijk in staat iets te zeggen.” ring, dat gaat niet in de eerste plaats om methoden, om geplande actie en strategie, om recepties of een persdossier. Nee, het

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

#JEUGDWERKWERKT

↑ Jongeren van de J100 maken een wijkwandeling en tonen hun Deurne Noord. Wat loopt goed in hun buurt, waar kan het beter en hoe zouden zij mee kunnen werken aan een oplossing?

MYTHES EN REALISATIES

“Ik heb geen onderzoek gedaan naar de evolutie van politiserende jongeren. Maar tegenover de overtuiging dat jongeren minder politiek bezig zijn, zet ik de ‘mythe van de rebelse jeugd’. Want nu eens is dat de jeugd van ’68, dan weer die van de jaren tachtig. We vinden dat de toekomst door jongeren in handen moet worden genomen, en zijn dan teleurgesteld als we minder van hen zien dan we verwachten.” “Misschien wordt politisering wel moeilijker. Sinds de jaren ’90 leven we in een sfeer van de ‘gerealiseerde democratie’: we denken dat alles redelijk goed is geregeld. Alles zit min of meer goed in elkaar: we hebben een vrije markt, huizen, voorzieningen, stemrecht … Politiek moet de structuur alleen nog bestendigen en wat bijsturen. Maar omdat een grote groep vindt dat alles relatief oké is, is het vandaag moeilijker voor de gediscrimineerde kleine groep om naar hen te laten luisteren. Ze worden bekeken als lastige schenenschoppers ...”

JEUGDWERKWERKT.BE

DE KRACHT VAN DE STEM VAN KINDEREN EN JONGEREN

“EEN BELEIDSMAKER MOET MINDER PRATEN EN MEER LUISTEREN” Yasmina Hamdaoui (20) uit Kiel is actief lid van de J100, een initiatief van verschillende Antwerpse jeugdwerkorganisaties om jongeren op een leuke manier rechtstreeks in contact te brengen met politici. Of, eigenlijk, omgekeerd: om politici op een leuke manier te laten luisteren naar jongeren. Want die dialoog is er te weinig, vindt Yasmina.

“Ik ben al sinds mijn 16de animator bij JES, in de wijk Luchtbal. Ook al woon ik op het Kiel, aan de andere kant van de stad, ik heb daar heel bewust voor gekozen. Mensen denken – en beleidsmakers zeggen – dat het daar onveilig is op straat, dat het een achtergestelde wijk is. En ik wilde zien of dat wel waar was. Nu, na vijf jaar vrijwilligerswerk daar, weet ik: het is daar helemaal anders dan wat je erover hoort zeggen. Je kunt niet ontkennen dat er armoede is, dat zeggen de cijfers ook. Maar het is geen getto. De mensen die er wonen en werken, merken niet dat het er onveilig is.” “In ons buurthuis luisteren we naar wat kinderen en jongeren willen, daar is dat vanzelfsprekend. De agenda van de activiteiten en uitstappen stellen we samen met hen op. Met de meisjeswerking kunnen we morgen beslissen om iets te doen, en als er budget voor is, dan doen we dat. Maar zo democratisch leek het mij in de politiek niet te lopen: politici zitten op tv over ons, met elkaar te praten, bijvoorbeeld als het gaat om islambeleving of criminaliteit. Maar nooit met ons. Ze vragen zich niet af hoe ze jongeren beter kunnen begrijpen, en begrepen kunnen worden. Als jongere mag je geen mening hebben, want ‘je weet er nog niet veel van’.”

POLITISERING IN PRAKTIJK

“Bij JES vroegen ze me om eens naar een bijeenkomst van de J100 te komen. Ik wist niet wat het was, maar het sprak me meteen aan. En ik ben teruggekomen, en nu hou ik me er zelfs meer mee bezig dan met mijn vrijwilligerswerk. Oorspronkelijk was het de bedoeling om 100 verschillende jongeren bijeen te krijgen, vandaag zijn dat er al veel meer.”

Ik wil beleidsmakers die ons niet uit elkaar halen maar bij elkaar brengen.

“Wij nodigen politici en belangrijke overheidsmensen uit, zodat zij naar ons komen, en wij niet naar hen moeten gaan. Zij komen naar ons luisteren en onze vragen beantwoorden. Bijvoorbeeld over diversiteit in de media, over hoe we met elkaar kunnen leven in een stad vol diversiteit, over contact met de politie … Daarnaast doen we ook wijkwandelingen met beleidsmakers en jeugdwerkers. Dan stellen jongeren zelf hun buurt voor en kunnen ze tonen waarop zij trots zijn en wat er kan veranderen.”

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

#JEUGDWERKWERKT

↑ Tijdens de wijkwandeling maken de deelnemers kennis met Cinema Rix, het cultuurcentrum in Deurne.

“Een tijdje geleden hadden we zo Kris Peeters op bezoek. Daar kritischer geworden. Vroeger liet ik me niet raken door dingen was ik best trots op. Hij luisterde echt en we hebben hem din- die politici zeiden. Maar nu besef ik dat die uitspraken een groot effect kunnen hebben op mensen. Dus ik wil nu weten: is het gen kunnen duidelijk maken. Zoals dat hij niet over ons moet zeggen dat ‘we goed geïntegreerd zijn’. Want wij zijn hier gebo- wel waar wat ze zeggen? In mijn rechtenstudies kijk ik objectief naar de samenleving, in de J100 doe ik dat subjectief.” ren, wij moeten niet integreren. Hij begreep dat.” “Hopelijk kunnen we vanaf deze zomer ook onze ‘Droomhut’ bouwen en lanceren in Park Spoor Oost. Een idee van ons allemaal samen. Jongeren zullen er, als ze willen, in een boomhut S S S S J T, D E K L E I N E M E N S E N face-to-face met een politicus of beleidsmaker in gesprek moZIJN AAN HET PRATEN gen gaan. Zonder dat er publiek of een camera meekijkt, zonder beïnvloeding.” “Sommigen praten veel te veel, maar luisteren niet. Politici mogen dus meer in gesprek gaan met ons. Niet om campagne te voeren of om indruk te maken met wat ze allemaal gerealiseerd hebben. Niet om stemmen te krijgen. Maar om te weten te koEEN FORMULE DIE WERKT men: wat hebben jullie nodig, wat kan ik voor jullie betekenen? Als er meer geluisterd zou worden, zouden jongeren meer “Dat directe contact met politici, met mensen waarmee je anders niet in gesprek kunt gaan, dat is de kracht van de J100, denk ik. vertrouwen krijgen in de politiek. Vandaag negeren ze de politiek meer. Omdat ze zich gekwetst voelen door wat politici over De Vlaamse Jeugdraad brengt ook wel jongeren samen, maar als hen zeggen, omdat ze ervan overtuigd zijn dat ze voor politici lid moet je om te praten zelf naar politici stappen. Bij ons komen politici naar ons. Wij maken praten over politiek ook leuker. niet belangrijk zijn. Maar dat zou anders moeten, want het gaat in de politiek ook over onze toekomst.” Want vandaag klinken politieke debatten saai. En als je naar het nieuws kijkt, begrijp je heel veel woorden niet. De kloof is groot.” “Binnenkort ga ik voor het eerst stemmen. En de populariteit van een politicus, zijn charmes of zijn praatvaardigheid, die maken voor mij niks uit. Ik weet nog niet voor wie, maar ik zal “Voor de J100 had ik niet het gevoel dat ik mijn stem ergens kon laten horen. Ik dacht dat dat alleen kon als je bij een partij aan- kiezen op basis van de plannen en doelstellingen van een partij. De afstand tussen de mensen en gemeenschappen, die zou ik gesloten bent. Maar nu denk ik dat politiek ook op een andere manier kan werken, en dat politici meer kunnen luisteren naar willen zien verkleinen. Ik wil beleidsmakers die ons niet uit elkaar halen maar bij elkaar brengen.” onafhankelijke groepen zoals de onze. Bovendien ben ik ook

CHARLOTTE KAZOU

Op elke vakantie verschilt elke deelnemer van de andere. Wij proberen Ă¨lk van hen een uitdagende en unieke ervaring te geven, ĂŠlke dag.

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

#JEUGDWERKWERKT

↑ Vrijwilligers van KSA Limburg doen alle voorbereidingen voor het slotevenement Trip Trap, een vierdaagse fietstocht voor 16+’ers en leiding.

JEUGDWERKWERKT.BE

DE KRACHT VAN VRIJWILLIGERS

ACHT R V K

VRIJWILLIGERS

“ Van onze eerste

5 lessen die Hans Bourlon als vrijwilliger leerde

generatie werknemers kwam iedereen uit de jeugdbeweging. De beste referentie.”

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

#JEUGDWERKWERKT

ij was zo’n 10 jaar actief bij Scouts Sint-Margaretha Baardegem, tot zijn 27 ste. Zonder totem, daarvoor stapte hij te laat in. Zonder ambitie om hoofdleider te worden, al is hij nu wel de baas van zo’n 4000 werknemers. Zijn jeugdwerkverleden als vrijwilliger heeft het leven van Hans Bourlon bepaald, en bepaalt zelfs de toekomst van zijn bedrijf Studio 100.

“Ik heb het ondernemerschap niet van thuis uit WAFELENBAK IS ONDERNEMEN meegekregen. Er waren geen ondernemers in de familie. Ik ben grootgebracht tussen de boeken, en heb “De jeugdbeweging is de plek om al die andere bijzondere dinLatijn-Grieks bij de Jezuïeten en daarna wijsbegeerte aan de gen te doen die je op school niet opsteekt. Er zijn niet veel universiteit gestudeerd. Heel theoretisch en abstract, zonder mensen die op hun 18de, als ze de school verlaten, ondernemer ooit een economisch vak zoals boekhouding. Ik vond mezelf worden. Een jeugdbeweging kan een labo zijn waar je vanalles geen bijzonder student. Maar wat ik wel zag, was dat ik open- test en uitzoekt. Of je een trekker bent, of je liever uitvoert in bloeide bij de scouts. Ik ben daar relatief laat mee gestart, op de schaduw.” mijn 16de. Samen dingen op poten zetten, creatief zijn. Van een kamp over toneelstukken en dé quizavond van de regio. “Een wafelenbak is ondernemen. Dat is een pop-uprestaurant op zich, een klein bedrijfje. Je moet je winst kunnen inschatDe baas van de VRT was daar toen ook eens aanwezig, en die sprak me aan: “Jou hebben wij nodig”. Zo ben ik via de jeugd- ten, distributie organiseren, marketing bedenken. Ik herinner me dat we op internationaal kamp gingen, met 100 euro per beweging aan mijn werk geraakt, heel simpel eigenlijk. Ik kon als losse medewerker aan de slag bij de VRT om spelformats te ma- persoon. Daarvan moest alles betaald worden: de trein naar Bretagne, eten ... Hoe haal je meerwaarde uit die 100 euro, welke ken. De eerste presentator waarmee ik samenwerkte, was een jongen van 18 jaar, recht van de audities. Dat was Gert Verhulst. prioriteiten stel je? Daar moesten we toen ook over nadenken.” Zo zijn we begonnen, en uiteindelijk hebben we in 1996 Studio 100 opgericht.” DE BOVENSTE SCHUIF

“De scouts waren een directe aanleiding voor wat mijn latere carrière zou worden, dat durf ik zonder schroom zeggen. Met “In de eerste jaren van Studio 100 besliste ik over de aanwervineen verrassende wending. Wij werkten wel eens samen met de gen. De eerste generatie die hier rondliep, daarvan had iederAkabe-groep in Aalst, en ik herinner me dat ik dacht: “Dàt is een een verleden bij de jeugdbeweging. Dat was voor mij dé iets wat ik later wil doen, de sociale sector.” Maar het is onder- referentie op de CV. Iemand die zich jaren heeft geëngageerd, nemer geworden. Door bepaalde keuzes, op bepaalde momenten. dat zegt iets. Dat die samen met andere mensen iets kan opzetKiezen is zoals een boom met takken: verschillende takken ten, dat die verantwoordelijkheid kan nemen, dat die niet alleen brengen je op verschillende plaatsen. Scouting zat bij mij in ie- aan zichzelf en zijn verloning denkt, maar voor een hoger doel der geval wel in de stam.” kan opkomen.”

JEUGDWERKWERKT.BE

DE KRACHT VAN VRIJWILLIGERS

In een jeugdvereniging vind je een breed palet aan mensen, met iedereen moet je kunnen samenwerken.

↑ Hans Bourlon maakte ruimte vrij in zijn zeer drukke agenda om ons te vertellen over de waarde van jeugdwerk.

“Jeugdwerk mag dan ook niet verloren gaan, en ik heb er ook vertrouwen in dat jeugdbewegingen belangrijk blijven. Sociale netwerken in dorpen lijken te vervagen, maar het verenigingsleven, en zeker de jeugdbeweging, blijft een verbindende rol spelen.”

BEDRIJVEN BOOSTEN ENGAGEMENT

“Bedrijven zijn bezig met sociaal engagement. Ze willen problemen erkennen, en ze mee aanpakken. Dat is iets heel anders dan elk jaar spreadsheets met jaarresultaten bekijken. Bedrijven willen ook anders naar buiten komen, met inzet voor maatschappelijke doelen. Het volstaat niet om Plop- en Maya-koeken te maken met de wettelijk toegelaten hoeveelheid suiker. Wij willen beter doen dan de regels en maken nu zelfs ijsjes zònder suiker.” “We investeren met Studio 100 ook in de start-up Trooper. Een systeem om bij een online aankoop in een webshop iets te doneren aan een vereniging. Dat idee is door jonge mensen zelf bedacht en ontwikkeld, nadat een jeugdlokaal was afgebrand en extra middelen nodig waren. Aanvankelijk met steun van KBC Start It, en nu met onze ondersteuning. Nu zitten 1850 verenigingen, van fanfares tot Rode Kruis-afdelingen, verzameld op dat platform, maar we schatten dat er zo’n 80.000 zijn in België. We gaan dat gericht aanpakken, een groot doel voor ogen houden en nog andere partners betrekken. Als Trooper zijn draai

vindt, willen we daarmee echt het verenigingsleven dynamiseren. Ik wil op het einde van een jaar niet alleen onze cijfers zien, maar ik wil ook kunnen zeggen dat we het verenigingsleven in Vlaanderen echt mee faciliteren en de inzet erkennen.”

BETALEN VOOR VRIJWILLIGERSWERK?

“Ik vind niet dat leiders in jeugdbewegingen betaald moeten worden. Dat idee staat haaks op wat de jeugdbeweging is. In de jeugdploegen bij voetbal krijgen goede spelers soms wel geld. Kleine bedragen, maar wel een stimulans. Maar daarom is een voetbalploeg nog geen jeugdbeweging. Je staat niet in leiding voor het geld.” “In Nederland heb je wel enkele initiatieven waarbij eenzame oudere mensen in contact gebracht worden met jonge mensen, en die worden daarvoor betaald, door de oudere mens. Bijvoorbeeld een oude, gepensioneerde ingenieur gaat regelmatig eens wandelen met een ingenieursstudent. Een app lieert mensen die binding kunnen hebben, over generaties heen. Er was daar veel heisa rond. Tegenstanders vervloekten de economisering van relaties. Voorstanders zeiden: “Moet kunnen, voor de diensten van een crèche voor je baby betaal je toch ook”. En voor die redenering valt wel iets te zeggen: we leven in een vrije markt, als die man hiervoor wil betalen, waarom niet? Veel relaties zijn geëconomiseerd: ook voor huwelijkspartners wordt →

#JEUGDWERKWERKT

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

‘betaald’, ook in niet-Westerse culturen. Maar een regelgevend model daarvoor, dat is niet nodig. Wat ik van de scouts heb gekregen – de ervaring, de leerschool – hééft een economische waarde. Maar we kunnen die waarde niet vastleggen in bedragen.”

De waarde

MEER PROBEREN (OM ANDERS TE KIJKEN)

“In een jeugdvereniging vind je een breed palet aan mensen, met iedereen moet je kunnen samenwerken. Ik was jarenlang een topleidingsduo met iemand die met zijn handen dingen kon maken die ik nooit zou kunnen maken. Wij vulden elkaar aan. Samenwerken met echt iédereen, je leert dat daar.” “Meer diversiteit is daarom dè uitdaging voor het jeugdwerk. Net als voor bedrijven. Wij zoeken daar ook naar: kijken kinderen met een andere achtergrond naar onze programma’s? Komen ze naar Plopsaland? En dan stellen we vast dat de verhoudingen niet kloppen. Maar we willen geen blank eiland worden, met entertainment dat mensen op de straat niet raakt. Dat risico lopen jeugdbewegingen ook. Dus we moeten proberen aansluiting te vinden.” “We begeleiden thuis een Somalische nieuwkomer van 17. Hij heeft zijn plek gevonden in de lokale voetbalploeg. Maar scouting, dat is een vreemde wereld voor hem. Hij lacht zich te pletter als we wandelen of kajakken, zomaar, zonder functioneel doel. Fietsen als onze nationale sport vindt hij hilarisch. De sleutel voor meer diversiteit, dat is door hun ogen kunnen kijken. Niet te concentreren op risico’s en verschillen. Jongens als hem, we hebben die nodig als we onze economische positie willen behouden.” “Het is te eenzijdig om te zeggen dat anderen zich moeten aanpassen. Want onze waarden zijn zo complex. Leg maar eens uit dat Temptation Island wel oké is, maar vrouwenbesnijdenis niet. Dat naakt in kunst kan, maar naakt op je Instagram niet. Er kan veel, maar niet alles. Bovendien zijn onze waarden niet superieur, ze evolueren. K3 had in de jaren ’60 niet gekund. Vrije tijd bestond zelfs enkele decennia geleden amper. We verwachten van bijvoorbeeld jonge nieuwkomers dat ze zomaar kunnen inpikken, maar dat is toch heel moeilijk in een te Vlaamse wereld.”

➊

“ Mijn fundamentele houding als manager van een bedrijf, komt van de scouts: dat je maar op een manier succes kunt hebben, en dat is door mensen in de zon te zetten en tot bloei te laten komen. Kansen laat grijpen, vertrouwen geven. Zelf opzij gaan staan, en uitzoeken waartoe andere mensen in staat zijn. “Hier is een bal. Maak nu ploegen en een veld, en wij komen applaudisseren”, die aanpak. In een sigarenfabriek zijn strakke procedures nodig. Maar in ons bedrijf mag dat anders.”

➋

“Evalueren, ook dat heb ik er geleerd. Want dat was bij ons een belangrijk stap. Het kamp evalueren, bijvoorbeeld. Op de cursussen leerden we dat ook. We gingen daar zelfs te ver in. Maar ik weet nu wel dat dat vandaag een bedrijf doet groeien en beter maakt: we moeten terugkijken en leren uit fouten. En toch mogelijk blijven maken dat er fouten kunnen gemaakt worden. Want als je alle fouten wilt vermijden, doe je niks.”

JEUGDWERKWERKT.BE

DE KRACHT VAN VRIJWILLIGERS

van zijn vrijwilligerswerk

➌

“Jeugdbewegingen tonen je de realiteit. Je leert via de jeugdbeweging de wereld kennen. Ik zie jonge ondernemers met weinig ervaring en een geweldig idee dat hen verblindt. Recht van school, nooit in de jeugdbeweging gezeten, net gestart in een reclamebureau of productiehuis waar iedereen dezelfde bril op heeft. Die reclame of tv willen maken voor mensen die ze niet kennen. Om de Ronde van Vlaanderen te winnen moet je eerst kermiskoersen winnen. Zoals die keer toen iedereen in het dorp zich had geëngageerd om iets te doen voor ‘de eenzame mensen’: we zouden een mooie tafel dekken en voor hen koken. We hadden een uitnodigende brief gemaakt die begon met ‘U bent eenzaam?’ en hadden die in heel wat brievenbussen gestoken. Er is niemand gekomen. Want mensen willen niet eenzaam genoemd worden, weet ik nu. Zo’n dingen leer je in de echte wereld, en vergeet je – omdat het zo gênant was – nooit meer.”

➍

“Je leert voor een plan in te schatten hoeveel je moet betonneren en hoeveel ruimte je moet laten voor improvisatie. Ik herinner me een nachtdropping aan de rand van de Zenne, waarbij we aanwijzingen doorgaven aan de deelnemers via zaklampen. De code ‘ga nu stroomafwaarts tot aan de kapel’ werd gekraakt. Maar tijdens onze slordige voorbereiding waren we vergeten dat de Zenne getijden heeft. En we hebben uren naar hen moeten zoeken.”

➎

Het gevoel van ‘dat hebben wij samen gedaan’, houdt mensen voor altijd bij elkaar, in een cluster rond jou. Mijn scoutsvrienden van toen zijn nu mijn fietsmakkers, en onze jaarlijkse fietsreis beschouwen we nog steeds als een soort ‘kamp’. Het belang van zo’n groepsdynamiek, van ambiance en spirit in een ploeg, ook dat hou ik vandaag voor ogen.”

MICHIEL â&#x20AC;&#x201D; JEUGDBOND VOOR NATUUR EN MILIEU

#JEUGDWERKWERKT

Kinderen laten stilstaan bij de natuur, dat is belangrijk. Ook in het jeugdwerk, want bij ons kan dat op een speelse, warme manier.

JEUGDWERKWERKT.BE

DE KRACHT VAN EXPERIMENT

ACHT R V K

EXPERIMENT

Mijn thuis is waar mijn STELPLAATS staat Leuven maakt plaats voor experimentele ideeÃ«n

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

#JEUGDWERKWERKT

e voelt er work in progress en de do-ityourself-vibe, en dat is de bedoeling. STELPLAATS beweegt. Sinds maart 2018 zijn de oude gebouwen van De Lijn in Leuven een tijdelijke thuis voor jonge doeners en denkers. Hoe werkt dit experimentele initiatief?

↑ Sabine Tonet, medewerker Jeugdruimte van mijnLeuven, toont ons hoe Stelplaats werkt. ↓ Werkplaats van Boucif Custom Bikes waar je custom bikes kan komen kopen samengesteld uit tweedehands fietsen.

JEUGDWERKWERKT.BE

F U C K I T, S O M S

Het opstarten van een open experimenteerruimte, bleek niet vanzelfsprekend. Vele ideeën stroomden binnen. Dat vroeg om keuzes. En om net niét te kiezen. Want open ruimte, flexibel in te vullen, die moest er blijven. Jongeren moeten zelf vorm kunnen geven. Ook heel letterlijk, want aan de bouw van het skateterrein en de repetitieruimtes werkten ze mee. “Een oude loods omtoveren tot een multifunctionele plek voor jongeren, dat hadden we wel onderschat.” zegt Sabine Tonet, medewerker Jeugdruimte van mijnLeuven. “Veiligheidsnormen, afspraken met De Lijn … maar we moesten vooral opboksen tegen een hoop vooroordelen. Wat we nu precies wilden gaan doen en of zo’n open invulling wel zou werken. Na een tijd besloten we gewoon te starten. Fuck it. Als er nog gebreken zouden zijn, so be it. Het zou sowieso een proces worden, voortdurend oplossingen zoeken. En daaruit leren.” Enkele maanden later blijkt dat lef succes op te leveren.

HOMIES EN ROOMIES

De chaotische mix van tijdelijke projecten en vaste bewoners straalt desalniettemin harmonie uit. Boucif van BCB, bijvoorbeeld, last er aan eigen fietsontwerpen. “Vroeger werkte ik thuis aan mijn fietsen, maar de garage werd nogal snel te klein om echt goed te kunnen werken. Hier heb ik meer plaats. Het leukste vind ik dat ik ook meer mensen kan betrekken in het herstellen en pimpen van fietsen.” Naast zijn werkplaats vind je dat van Saté, een gedeeld houtbewerkingsatelier met sociale inslag. Ook het overdekte skatepark van Vzweetje krijgt hier kansen om een community op te bouwen. In de oude kantoren rondom de open hal biedt VLOER 1 vanaf de zomer repetitieruimtes voor jonge muzikanten en kun je bij Scheefdruk leren zeefdrukken.

FOCUS OP NICHES

STELPLAATS mikt vooral op jongeren in ‘niches’ van vrijetijdsbestedingen. Zij vinden moeilijk ruimte

DE KRACHT VAN EXPERIMENT

in het bestaande (culturele) landschap. “Korte steekvlammen worden minder snel gezien: ze missen een netwerk en de juiste ondersteuning, terwijl ze wel vaak nieuwe, innovatieve ideeën aanbrengen. We hebben elkaar dus nodig. Het is niet de bedoeling om deze ruimte ook te gaan ‘uitlenen’ aan gevestigde vormen van jeugdwerk, tenzij voor een experimenteel project. Zoals binnen onze samenwerking met Artforum binnenkort. Maar we willen buiten de lijnen kleuren van wat al bestaat. Geen groepsleidingsbarbecue of zo. Daarvoor hebben jeugdverenigingen ons niet nodig.”

JONGEREN AAN HET ROER

mijnLeuven werkt voor STELPLAATS samen met Onkruid vzw, die met Horst festival naam maakt door kunst, ruimte en muziek samen te brengen in een uniek festival. Vanuit diezelfde creatieve inslag creëert ze nu het kader voor STELPLAATS. De stad faciliteert. De invulling komt van jongeren zelf. Dat betekent ook dat ze zelf plannen maken, prioriteiten stellen, geld zoeken, … Elke twee weken is er een bewonersvergadering om te kijken hoe alle projecten lopen. Voor elk nieuw project wordt een samenwerkingsovereenkomst gemaakt. Op die manier stellen de jongeren hun eigen doelen, en kunnen de ondersteuners vanop een afstand opvolgen.

MEER PLAATS, M E E R PA RT N E RS

Een aantal jongeren kijkt al een stap verder. Ze dromen hardop van een vzw-structuur voor STELPLAATS om nog meer ruimtes voor jongeren open te stellen. Bijvoorbeeld door partners, zoals KU Leuven of STUK te overtuigen om ruimte open te stellen voor jongeren en hun ideeën. “Door dit te ondersteunen, willen we met mijnLeuven ook tonen dat ruimte geven werkt. Nu moeten we hen nog laten ‘samenhokken’ op een eiland, maar de stad herbergt zo veel ruimte.” →

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

#JEUGDWERKWERKT

↑ Vzweetje groepeert de Leuvense skatecommunity in het indoor skatepark in Stelplaats.

JEUGDWERKWERKT.BE

DE KRACHT VAN EXPERIMENT

Ann-Sophie is student aan Sint-Lukas en houdt een tijdelijke expo in STELPLAATS. Dit was helemaal wat ze zocht: een ruimte buiten de school, met de vrijheid om die zelf vorm te geven. Ze voelde zich snel begrepen door de jeugdwerkers.

We zijn op verschillende plekken geweest en we voelden ons zelden welkom. Mensen leken nogal gesloten of legden veel voorwaarden op. Vaak kregen we te horen dat we te jong zijn, of te weinig kwaliteit konden garanderen in ons werk. De meeste jeugdbewegingen bijvoorbeeld vinden, door hun goede banden met de gemeente, makkelijk een ruimte voor hun initiatieven. Terwijl ons dat als jong kunstencollectief niet zo goed lukt. Hier liep het contact echt supervlot en konden we snel praten over wat kan en niet kan.

#JEUGDWERKWERKT

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

De jeugdwerker van een experimenteerplek … →→ is aanspreekbaar. “De jeugdwerkers hebben hier veel

contact met de bezoekers en bewoners. Jongeren moeten hun idee kunnen lossen bij hen.” →→ heeft voelsprieten. “Wie zijn wij om te zeggen wat he-

dendaagse tendensen zijn in kunst, skateboarden of whatever? Jongeren zijn daarin zelf expert. Wij ondersteunen in het uitbouwen van hun ideeën, maar die aanleveren dat kunnen ze heus zelf wel.” →→ kan talent coachen. “Af en toe moet je mensen op hun

bek laten gaan. Je stuurt bij waar je kan, we begeleiden en helpen, maar we nemen het nooit over. Hun project is hun verantwoordelijkheid.” →→ is flexibel en geduldig. “Soms ben je een helpende

hand, en soms moet je wat strenger optreden om een béétje orde in de chaos te bewaken. Ze moeten hun rol zeer flexibel kunnen invullen. En kunnen loslaten,

vol vertrouwen. Zij zorgen voor een heldere, minimale structuur. De chaos daarbinnen is van de jongeren zelf.” →→ wordt enthousiast voor grote uitdagingen die bijna

onmogelijk lijken. “Ik luister, vraag door en probeer me in te leven. Ik slaap er een nachtje over en reageer dan pas. Dat gaat iets trager, maar beter zo dan een te snelle reactie die spanning geeft.” →→ heeft een netwerk. “Als stadsdienst zitten we in een goe-

de positie om de communicatie tussen verschillende stadsdiensten en partners makkelijker te maken. Of om een buffer te vormen voor de jongeren. Ook de stadsdiensten moeten geduld opbrengen voor de projecten die jongeren hier ontwikkelen, en wij verbergen soms de wederzijdse frustratie.” www.stelplaats.be

Dat we een verschil maken, dat zit in zoveel dingen. Van een spelletje spelen of een kind zâ&#x20AC;&#x2122;n veters leren knopen tot een speelbos planten.

HANNE KSA

JEUGDWERKWERKT.BE

AMBRAS Ã&#x2014; MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

ACHT R V K

DIVERSITEIT

Twee directeurs over meer mix in medewerkers

De doeners van diversiteit

#JEUGDWERKWERKT

JEUGDWERKWERKT.BE

DE KRACHT VAN DIVERSITEIT

eer diversiteit in het jeugdwerk, dat is meer dan je aanbod en communicatie herbekijken op maat van ‘nieuwe’ doelgroepen. Vraagt dat ook niet om teams die veel diverser samengesteld zijn, op elke trap van de piramide? Tom Willox van Formaat en Stefaan Vandelacluze van Mooss delen hun gedacht over meer mix in medewerkers.

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

#JEUGDWERKWERKT

TOM van Formaat “Een organisatie vol diversiteit is relevanter in de “Ons aanwervingsbeleid, dat moest mee evolueren. samenleving. Ik vind het dus logisch en noodzake- Want ik wil véél sollicitanten, ik wil een grote poule talenten. Onze vacatures moesten leesbaarder en met lijk dat het jeugdwerk grote inspanningen doet om een diverser bereik te hebben. Een diverse mede- minder academisch taalgebruik. En onze voorwaarden zijn minder strikt: minder focus op diploma’s werkersploeg is een belangrijke manier om dat te en ruimte voor de combinatie met een opleiding. Een bereiken. Dus des te meer achtergronden, waarden en visies in je team, des te beter. Ik heb niet het re- sollicitatiesjabloon voelt te hard als een examenforferentiekader van iemand die heel wat meegemaakt mulier, dus daar kozen we bewust niet voor. Onze vacatures worden verspreid via veel kanalen, in een heeft op straat of een andere religieuze of culturele heel breed netwerk. Wie geselecteerd wordt voor de achtergrond heeft, maar ik zie dat wel als talenten die we nodig hebben om onze missie te realiseren.” eerste ronde, leggen we minder op de rooster met kennisvragen, maar we peilen naar passie en talent “Tien jaar geleden was diversiteit bij ons ‘een pro- om te kunnen communiceren en connecteren.” ject’: ‘Formaat Plus’ ondersteunde met een team van diversiteitsmedewerkers zelforganisaties. Vandaag is “We hebben geen uitgestippelde aanpak om mensen met socio-economische drempels te integreren in diversiteit bij ons heel normaal. Maar projectmatig onze organisatie. Ik geloof in een open attitude van werken kan dus wel de eerste stap zijn. Het begint bij de bereidheid bij iedereen om daarin te groeien, de twee partijen, in afspraken op maat met onze medewerkers. Wat hebben zij nodig om goed te functiom te experimenteren en om finaal je organisatie aan te passen aan je bevindingen. Zo kun je terrei- oneren, bijvoorbeeld als het gaat om opleiding of nen verkennen, kleine projecten opstarten en daar- werkuren? Ik heb een werknemer die de ene week meer kan komen werken dan de andere, omdat hij uit leren.” kinderen in co-ouderschap heeft. Voor mij kan dat “Wij maken nu geen onderscheid meer tussen ‘alloch- prima. Het gaat om het resultaat. We gaan in dialoog met elkaar, en vinden een oplossing.” tone zelforganisaties’ en ‘klassieke jeugdhuizen’, het zijn allemaal werkingen met de jeugdhuismethodiek: ruimte voor ontmoeting, gerund door jongeren zelf. “Aan een grotere diversiteit aan sterk betrokken vrijDoor divers te zijn, zijn we onze identiteit als orga- willigers in onze bestuursorganen, daaraan hebben nisatie niet verloren, integendeel. Die identiteit heeft we nog wel werk. Mensen die daarvoor heel competent zijn, zijn vaak ook al overbevraagd. Maar we zich aangepast aan een nieuwe context. Een aantal zijn wel concreet op zoek naar nieuwe manieren om jaar na de opstart van Formaat Plus gingen we met betrokkenheid en participatie te verzekeren.” eerstelijnsjeugdwerk aan de slag in Antwerpen. Al die evoluties maken samen dat vandaag 20 van onze 55 medewerkers een verleden hebben in migratie.”

JEUGDWERKWERKT.BE

JEUGDBELEID

Hoe we onze medewerkers vinden en houden, daar hebben we bewust aan gesleuteld.

AMBRAS Ã&#x2014; MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

#JEUGDWERKWERKT

JEUGDWERKWERKT.BE

JEUGDBELEID

Op een dag zal onze organisatie de samenleving weerspiegelen. Maar ik forceer dat niet.

STEFAAN van Mooss “Mooss bereikt al best een gevarieerd publiek, door wat we aanbieden en door de plaatsen waar we komen. In scholen werken we met heel veel soorten kinderen en jongeren. En onze initiatieven worden gesmaakt door een publiek dat in jeugdbewegingen niet altijd een uitlaatklep vindt voor zijn artistiek talent. Natuurlijk worden we diverser – er is geen enkele jeugdorganisatie die niét diverser is geworden de voorbije tien jaar – maar we kiezen bewust voor een ongedwongen, natuurlijk groeiproces.”

het tweede, al gaat dat trager. We vertrekken vanuit wat onze aanvragers, deelnemers en medewerkers vragen en kunnen. Op termijn zal het aanbod en het team van onze organisatie veranderen en een weerspiegeling van de maatschappij zijn. Maar niet morgen. En dat is oké.” “Net zoals ik als coördinator oké ben, en niet per definitie moet worden afgeschreven omdat ik een witte, hooggeschoolde veertiger uit de middenklasse ben. Dat betekent immers niet dat ik niet kan nadenken over meer innovatie en meer diversiteit. Dat ik niet weet dat een raad van bestuur die al decennia op dezelfde manier draait in vraag gesteld moet worden. Daag mij maar uit. Zet mij pas opzij als ik de vernieuwing zou opzijzetten.”

“Onze medewerkers passen zich voortdurend aan, vertrekkend vanuit wat deelnemers zelf willen. En dat werkt. Het interesseert hen niet in welke doelgroep iemand zit. Als je een fysieke beperking hebt, maar je wilt dansen, dan zorgen ze ervoor dat jij kan dansen. Werken aan diversiteit is voor ons een middel, geen doel op zich. Een middel om elk kind en “Maar ik neem niet bewust medewerkers aan die elke jongere kansen te geven voor artistieke expres- anders zijn. Ik screen niet op sollicitanten met een sie. En die inspanningen leveren we elke dag. Niet kleurtje of een handicap. Ik zoek mensen met een specifieke opleiding en talent, en vaak zijn die er om de vier jaar bij een nieuwe beleidsnota.” ook niet in alle maten en soorten. Omdat de scholen “Inclusie is belangrijk: niet iedereen moet participe- waaruit ze komen ook niet inzetten op diversiteit. So be it, kan ik niks aan veranderen. Evenmin geloof ren aan alles, maar iedereen moet zich wel overal ik in diversiteitsmedewerkers. Want iedereen moet in het jeugdwerk welkom voelen. Organisaties die diversiteitsmedewerker zijn. Wat ik wel doe: ik zorg zich focussen op een doelgroep, ik durf dat zelfs problematisch te vinden. Is dat niet discrimine- voor complementariteit in mijn team. Een topdanser die niet goed is in Nederlands, geven we opleidingsrend dan? De strijd voor meer diversiteit moet niet gevoerd worden met wie er nog niet in slaagt, maar kansen, zodat hij toch telefoontjes kan doen.” met wie het nog niet wilt. Contexten veranderen, dus organisaties moeten mee veranderen. En ja, dat “Laten we elkaars prestaties ook meer vieren. Elke gaat allemaal snel. Maar dat is geen excuus. De zoek- individuele stap vooruit is geweldig. Laat ons meer content zijn met diversiteit, met de instroom, capatocht, het debat, het proces zijn belangrijker dan het citeiten en mogelijkheden, in plaats van te tobben en statistische resultaat op korte termijn.” te vloeken. Bejubel wat je hebt en beklaag niet wat je “Je kunt kiezen voor een radicaal wit blad om je orga- niet hebt.” nisatie te hertekenen, of voor groei. Wij kiezen voor

Er moeten meer kinderen aan het jeugdwerk deelnemen. Er zijn er nog steeds zo veel die niet weten dat het bestaat.

YOUSRI DE PRETFABRIEK GENT

#JEUGDWERKWERKT

JEUGDWERKWERKT.BE

DE KRACHT VAN KRUISPUNTEN

ACHT R V K

KRUISPUNTEN

Jeugdwerk is wat werkt voor jongeren 7 Finse fundamenten voor jeugdwerk op kruispunten

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

#JEUGDWERKWERKT

ieuwe ideeën, die moet je vooral gaan zoeken achter muurtjes waar je eerder nooit keek. En dus organiseerde De Ambrassade in het voorjaar van 2018 drie trips naar het buitenland. Hoe werkt jeugdwerk in Schotland, Duitsland en Finland? 12 jeugdwerkers van evenveel jeugdwerkorganisaties konden mee, dankzij Europese subsidies van Erasmus+ Youth in Action.

n Finland nam de delegatie van JES, Chiro, Formaat, City Pirates en De Ambrassade deel aan een driedaags congres met honderden Finse jeugdwerkprofessionals. Mohamed Barrie van City Pirates sprak met heel wat Finse jeugdwerkcollega’s, wisselde van gedachten met zijn Vlaamse reisgenoten en maakte een persoonlijke analyse. Welke inspirerende ideeën haalde hij bij thuiskomst uit zijn rugzak? → “Jeugdwerker is in Finland een eerbaar beroep met aanzien. Ook bij politie, het onderwijs en het beleid.” Mohamed Barrie van City Pirates op de Allianssi cruise in Finland.

JEUGDWERKWERKT.BE

In Finland wonen evenveel mensen als in Vlaanderen, maar er zijn dubbel zoveel professionele jeugdwerkers. ‘Jeugdwerker’ is er bovendien een eerbaar beroep met aanzien. Finse jeugdwerkers zijn bovendien opvallend complexloos over kruispuntwerken. Ohjaamo zit als organisatie met één been in het welzijnswerk en met het andere in arbeidstoeleiding, een kruising tussen een JAC en een VDABkantoor. Happi is dan weer een combinatie van een jeugdhuis, een cultuurhuis en een platenlabel met muziekstudio. En ook met het Maunula Community House maakten we kennis: een bib, een podiumzaal, een muziekstudio, een supermarkt, een buurtresto (door jongeren), een opleidingscentrum voor volwassenonderwijs en een jeugdhuis, in één centrum. Het lijkt hen vanzelfsprekend om te ondersteunen op kruispunten van levensdomeinen van kinderen en jongeren. Waarom? En vooral: hoe?

DE KRACHT VAN KRUISPUNTEN

➀

VERTROUWEN ALS BASIS:DE FINSE EIGENHEID?

In Finland staan mensen anders in het leven dan Vlamingen, lijkt me. Finnen geloven in belastingen, bijvoorbeeld. Belastingen zijn er om de samenleving te dienen in belang van jongeren, als langetermijninvestering voor de toekomst van dit land. Fins jeugdwerk wordt dan ook vooral bekostigd door lotto-inkomsten en taks op alcohol. Want, zoals een Finse jeugdwerker zei: “Als je als samenleving nu niet investeert in jongeren, kost de zorg en opvang voor een volwassen burger ons later een miljoen euro per persoon.” De Finse samenleving heeft bovendien vertrouwen in de rechtvaardigheid van de maatschappij. Pragmatisch, maar bezield: als er iets misloopt, zullen mensen ervoor zorgen dat rechtvaardigheid geldt. “Wij zijn hier zelf in het gebouw tot 20u, daarna mogen jongeren hier binnen en buiten wandelen”, zei een medewerkster van Happi. Waarna ik meteen dacht: “Welk Vlaams jeugdhuis of cultuurcentrum zou jongeren zoveel durven vertrouwen?”

➁

STERKTEN IN DE S C H A A L : W A T Z I J N J E K R U I S P U N T E N ?

Ga op zoek naar de sterktes van je eigen organisatie, bijvoorbeeld met een SWOTanalyse. En zoek uit op welke kruispunten jongeren zich bevinden. Om vervolgens te komen tot: op welke kruispunten zet je organisatie zich in? Dat denkwerk is belangrijk om van start te gaan, merkten we in de Finse verhalen. Zo wisten ze wat ze kunnen bijdragen aan een samenwerking en bewaakten ze de eigenheid van de organisatie. Ondanks eventuele druk van de overheid. Enkele voorbeelden: →→ “Het jeugdwerk wordt hier door

politie, crisishulpverleners, ondernemers en werkgevers echt erkend in zijn waarde. Want wij als jeugdwerkers kennen jongeren en weten hoe jongeren reageren”, zei een jeugdwerker me. →→ Jeugdwerkers werken ook tijdens

schooluren met kinderen en jongeren. Ze organiseren sessies rond sociale vaardigheden, muziek, creativiteit, groepsdynamica, ondernemerschap ... Gratis voor scholen, betaald door de lokale overheid. →→ Het jeugdwerk organiseert voor

elke verkiezing in alle scholen ‘schaduwverkiezingen’ voor jongeren. De resultaten worden enkele dagen voor de verkiezingsdag breed bekendgemaakt in alle media. →→ Na een verschrikkelijke schietpartij

in een Finse middelbare school besloot het jeugdwerk om samen met alle actoren een plan op te stellen om toekomstige gevallen te voorkomen. Handelingsplannen werden geïnspireerd door de expertise van elke sector rond de tafel. →

#JEUGDWERKWERKT

AMBRAS × MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

➂

ELK ZIJN ROL I N H E T V E R H A A L : H O E V E R T A A L J E NAAR EEN SAMENWERKING?

➃

JONGEREN EN HUN LOKALE CONTEXT CENTRAAL: HOE BESLIS J E WÀT J E GA AT D O E N?

➄

Taal helpt om elkaar te verstaan. Maar woorden hebben niet altijd dezelfde betekenis voor iedereen die ze gebruikt. Daarom, leerden Finse jeugdwerkers ons, is het belangrijk om voldoende tijd te besteden aan wat alle partners in de samenwerking verstaan onder ‘kruispuntwerken’. Dat moet duidelijk zijn, om latere problemen te vermijden.

“We hebben de hele buurt bevraagd. Alleen door daarnaar te luisteren, kan dit centrum impact hebben.” Zo is Maunula Community House ontstaan, leerden we. Vertrekken vanuit de context van een hele buurt, dat inspireert het Finse kruispuntwerken. Samenwerkingen en projecten die impact beogen op een hele buurt lijken altijd te vertrekken vanuit wensen en noden van een doelgroep.

Professionele jeugdwerkers zijn er niet om zelf een aanbod op te zetten, maar om jongeren te faciliteren zelf een aanbod op te zetten. Jeugdwerkers ondersteunen jonge mensen, opdat ze zelfstandig hun plan kunnen trekken. “Als wij een activiteit zouden organiseren, dan zou niemand komen. Als jongeren dat doen, dan wel”, vertelt een Finse jeugdwerkster ons.

↓ Deelnemers studiebezoek Helsinki. Van links naar rechts: Mohamed Barrie, Tom Willox, Line Ostyn, Eva Vereecke, Katrien Ponsaerts en Ines De Geest.

STERKER MAKEN, N I E T S T U R E N : W A A R H O U J E J E HANDEN AF?

JEUGDWERKWERKT.BE

➅

GOED GERIEF: H O E G E E F J E È C H T K A N S E N ?

Bij Happi kunnen jongeren muziek opnemen in een professionele studio. Indrukwekkend, maar terecht. Al te vaak lijkt het alsof ons jeugdwerk als een soort speeltuin om te ravotten dient, waarin dus weinig wordt geïnvesteerd. In Vlaanderen lijkt het soms dat jeugdwerkers hoogstens jongeren van straat mogen houden met bezigheidstherapie. Maar willen we dat jongeren doorgroeien, dan moeten ze materiaal, ruimtes en verantwoordelijkheden krijgen die hun creatief werk kwalitatief verhogen. Het deed me denken aan podiumkansen die jongeren in Antwerpen krijgen in bijvoorbeeld CC Berchem of de Arenberg. Ze hebben dan een tussenstap nodig, via een jeugdhuis zoals Den Eglantier. Jeugdwerkers zijn er brugfiguren die jongeren de kans geven om hun ideeën uit te werken en er een groot podium mee in te palmen. In de Finse jeugdwerkbenadering is de weg van, bijvoorbeeld, het jeugdhuis naar het cultuurcentrum zo niet ver. Geen drempels over te klimmen. Het doet me dromen van een complex met verschillende kamers, voor verschillende expressievormen, gedeeld door allerlei lokale organisaties in mijn buurt, waaronder de mijne. Maar willen beleidsmakers die investeringen wel doen? En willen al die organisaties dat wel?

DE KRACHT VAN KRUISPUNTEN

➆

NIET VIES VAN ‘ E V I D E N C E - B A S E D WORK’: HOE WEET JE OF JE GOED BEZIG BENT?

Finse jeugdwerkorganisaties baseren hun beleid op tabellen en cijfers van hun eigen onderzoek. Daar is ook meer personeelstijd voor dan bij ons. Maar ook om een andere reden roept deze aanpak bij veel Vlaamse jeugdwerkers allergische reacties op: ‘evidence-based work’ kan een gevaarlijk mechanisme zijn in handen van beleidsmakers die steeds meer de nadruk willen leggen op kwantiteit in plaats van kwaliteit.

We moeten alert en kritisch blijven: een overheid die vraagt om meer samenwerking, doet dat soms ook om geld te kunnen besparen. En halve budgetten ondermijnen de slaagkans van een samenwerkingsproject. De Finse centrumrechtse regering wil hervormingen doorvoeren in de jeugd- en welzijnssector, en jeugdwerkers worstelen er met die onzekerheid. Dat benadrukten ze allemaal. Maar we kunnen analyses maken over wat de overheid al dan niet fout doet … uiteindelijk is voor mij de kernvraag: wat doen wij als middenveld om de samenleving vorm te geven, in functie van kinderen en jongeren? In tegenstelling tot Finland voelen we hier als jeugdwerkers een sfeer van concurrentie tussen de verschillende sectoren die met jongeren werken. Te weinig vertrouwen in elkaars werking of kennis. Terwijl: concurrentie helpt ons niet, samenwerking wel. Jeugdwerk moet zijn eigen kracht kennen, en daarin erkend worden door andere sectoren. Jeugdwerk moet de kracht van andere sectoren kennen. Jeugdwerk moet actief linken leggen en innovatief denken – zelfs leiderschap daarin opnemen – in het belang van kinderen en jongeren.

Jeugdwerk moet actief linken leggen en innovatief denken, in het belang van kinderen en jongeren.

AMBRAS Ã&#x2014; MAGAZINE VOOR JONGE ZAKEN

#JEUGDWERKWERKT

Wat is jeugdwerk? Jeugdwerk is meer dan jeugdbewegingen, speelpleinen of jeugdhuizen. Jeugdwerk is meer dan spelen en ravotten. Jeugdwerk is meer dan alleen een plek waar de beste vriendschappen ontstaan. Jeugdwerk is meer dan je eigen talenten ontdekken. Wat betekent jeugdwerk voor jou?

JEUGDWERKWERKT.BE

WAT IS JEUGDWERK?

Ga naar https://bit.ly/watisjeugdwerk en laat ons weten wat jeugdwerk precies voor jou betekent!

JEUGDWERKWERKT.BE

Ontdek onze nieuwe website! www.ambrassade.be

Verantwoordelijke uitgever: Eva Vereecke, directeur De Ambrassade, Leopoldstraat 25, 1000 Brussel

#JEUGDWERKWERKT