መምህር ኃይሇ ሚካኤሌ መምህር ኃይሇ ሚካኤሌ ከኣባታቸው ከአቶ አስፋው ማሩ ( በስመ ክርስትናቸው ሣህሇ ማርያም) እና ከእናታቸው ከወ/ሮ ተዋበች ካሣ ( በስመ ክርስትናቸው ወሇተ ኢየሱስ) በዴሮው ወል ጠቅሊይ ግዛት በአሁኑ ዯቡብ ወል ሀገረ ስብከት አማራ ሳይንት ውስጥ ምስካበ ቅደሳን ገዲም ሕዲር 12 ቀን 1923 ዓ.ም. ተወሇደ፡፡ በተወሇደ በዏራት ዏመታቸው ጀምረው በገዲሟ ከነበሩት መምህር ፋንታ ከፊዯሇ ሏዋርያ አንሥተው ዲዊት ዯግመው ግብረ ዱቁናውን አጠናቅቀው በሰባት ዏመታቸው ከብጹዕ አቡነ ይስሏቅ ዱቁና ተቀበለ፡፡ ከዚያ ጊዜ አንስተው ገዲሟን በዱቁና እያገሇገለ የቅስናውን ጓዝ ካጠኑ በኋሊ በገዲሙ ከነበሩት መምህር ገብረ ጊዮርጊስ ቅኔ ተቀኙ፡፡ ከዚሁ በማስከተሌም በዚሁ ገዲም ጾመ ዴጓ፣ ምዕራፍ እና የብለያት ትርጓሜን ተምረዋሌ፡፡ ከዚያም በ18 ዏመታቸው በዚያው በምስካበ ቅደሳን ገዲም መንኩሰው አሁንም ቅስና ከአቡነ ይስሏቅ ተቀበለ፡፡ በገዲሚቱም በረዴእነት( እንጨት በመፍሇጥ፤ ውኃ በመቅዲት፤ እርሻ በማረስና በመሳሰሇው) በኋሊም ዯግሞ በገበዝነት ሇሁሇት ዓመታት ያህሌ አገሌግሇዋሌ፡፡ ከዚህ አገሌግልት በኋሊ ግን እዚያው ሳይንት ውስጥ ወዲሚገኘው መሇክዯፈር ኢየሱስ በመሔዴ ከመምህር ገብረ ጻዴቅ ሦስት ዓመት ቅዲሴውን ከነሙለ ጓዙ አጥንተው አስመስክረዋሌ፡፡በ1944 ዓ.ም ዯግሞ ዯሴ ወጥተው ቁምስናውን ከብጹዕ አቡነ ገብርኤሌ ተቀብሇዋሌ፡፡ መምህር ኃይሇ ሚካኤሌ ከዚህ ቆይታቸው በኋሊ በ1947 ዓ.ም. ዯቡብ ጎንዯር እስቴ ወረዲ ውስጥ ወዯሚገኘውና ወሊዳ ሉቃውንት መካነ ጉባዔያት ወዯ ሆነው ጥንታዊው ዯብረ ሃይማኖት መካነ ኢየሱስ ተሻግረው ከስመ ጥሩ የቅኔና የመጻሕፍት ሉቅ መምህር ገብረ ጊዮርጊስ ጉባኤ ገቡ፡፡ ይህን ታሊቅ ጉባኤ ከተቀሊቀለ በኋሊ ቅኔውን አስፋፍተው መጻሕፍቱን ማሔዴ ጀመሩ፡፡ በአምስት ዏመት ቆይታቸውም ሏዱሳትን በሙለ ፤ውዲሴ ማርያምና ቅዲሴ ማርያም ትርጓሜ፣ ፍትሏ ነገሥት፣ባሕረ ሏሳብ፣ ኪዲንና ትምህርተ ኅቡአት ትርጓሜን አጠናቅቀው ተምረዋሌ፡፡ በወቅቱ ንግሥተ ንግሥታት ዘውዱቱ በአንዴ ግሪካዊ መሏንዱስ ያሠሩት የዯብረ ሃይማኖት መካነ ኢየሱስ ሕንጻ ቤተ ክርስቲያን በጣሌያን ከተቃጠሇ በኋሊ ዲግመኛ በንጉሠ ነገሥቱ ቀዲማዊ ዏጼ ኃይሇ ሥሊሴ ትዕዛዝ በታሊቁ አቡነ ሚካኤሌ አስተባባሪነት ተሠርቶ ተጠናቅቆ ስሇነበርና እቦታው ሊይ ተቀምጠው ያሠሩት የነበሩት በዚሁ ቦታ ተምረው ከጣሌያን ወረራ በኋሊ ግብጽ ወርዯው ከተሾሙት አምስቱ ሉቃነ ጳጳሳት አንደ የነበሩት ብጹዕ አቡነ ሚካኤሌ ሉቀ ጳጳስ ዘጎንዯር ሁሌ ጊዜ እንዯሚያዯርጉት መስከረም 21 ቀን ወዯተወሇደባትና ወዯ አዯጉባት ግሸን ማርያም ሉሳሇሙ ሔዯው በዚያው አርፈው ስሇተቀበሩ ሇምርቃቱ የመጡት የኋሊው ፓትርያርክ አቡነ ቴዎፍልስና የትግራዩ ታሊቁ አቡነ ዮሏንስ ነበሩ፡፡ በዚህ ጊዜ የጉባኤውን ታሊቅነትና የመምህሩን ሉቅነት የተመሇከቱት አቡነ ዮሏንስ መምህር ገብረ ጊዮርጊስን አግባብተው ወዯ ትውሌዴ አካባቢያቸው አክሱም እንዱሔደ ሲያዯርጉ መምህር ኃይሇ ሚካኤሌ በዚያው ዓመት በ1952 ዓ.ም. ጉባኤውን ተረክበው ማስተማር ጀመሩ፡፡ እንዯ የኔታ ትውስታ ጉባዔውን ከመረከባቸው አንዴ ዓመት ቀዯም ብል ንጉሠ ነገሥቱ እቦታው ዴረስ በሄሉኮፕተር መጥተው ቤተ ክርስቲያኑንና አብያተ ጉባኤያቱን ጎብኝተዋሌ፡፡ በጊዜው ቅኔና የመጻሕፍት የሚማር ብቻ 400 የሚዯርስ ተማሪ ስሇነበር ተማሪዎቹ ሇንጉሡ ዯበሎቸውን እያነጠፉ ተቀብሇዋቸው ነበር፡፡ ንጉሡ ግን እያስነሱ እያሸከሙ ሳይረገጡት ከመግባታቸውም በሊይ ሲመሇሱ ሇሁለም የሚዲረስ አንሶሊና አቡጀዱ ሌከውሊቸው ነበር፡፡ መምህር ኃይሇ ሚካኤሌ ጉባኤውን ከተረከቡ በኋሊ ሊሇፉት ሃምሳ ዓመታት በዯብረ ሃይማኖት መካነ ኢየሱስ ወንበራቸውን ሳያጥፉ በማስተማር እጂግ ብዙ ሉቃውንትን ሇኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያን አበርክተዋሌ፡፡ ከ90 በሊይ በስም የሚታወቁ ሉቃውንትንም አፍርተዋሌ፡፡ የቀሇም ቀንዴ ይባለ ከነበሩት ከቀዴሞው ሉቀ ጉባኤ አስበ (በኋሊ አቡነ ኤሌያስ ይባለ ከነበሩትና ከአቡነ ዮሴፍ ጋር በመኪና አዯጋ ያረፉት) ጀምሮ አሁንም በሉቃውንት ጉባኤ የሚያገሇግለ በአዱስአበባና ከትግራይ እስከ ሸዋ ዴረስ ባለት ብዙ ጥንታውያን ቦታዎች የሚያገሇግለ ታሊሊቅ ሉቃውንትን አፍርተው አሌፈዋሌ፡፡
መጋቤ ሏዱስ የኔታ ኃይሇሚካኤሌ ከዚህም በሊይ በዯቀ መዛሙርቶቻቸው በትሕትናቸው በሕዝቡም ዘንዴ ጭምር ዯግሞ በምናነኔያቸው፣ በአስታራቂነታቸው፣ በእንግዲ ተቀባይነታቸውና አንዲንዴ ጊዜም በሚዯርጉሊቸው የማዲን ሥጦታወቻቸው በጉሌህ ይታወቃለ፡፡ በየኔታ ጉባኤ ቤት የከሰዓት በኋሊ ጉባኤ ካሇ በዚያ አዴካሚ በሆነው የመጽሏፍ ጉባኤ ቤት ያሇምንም ምግብ ይካሔዴ ነበር፡፡ ሌክ በገዲም ሥርዓት ራሳቸውን መቁነን አስገብተው ከጉባኤና ከማስታረቅ የተረፈውን ጊዜያቸውን ቅደሳት መጻሕፍትን በመመሌከትና በጸልት ተወስነው ከበዓታቸው ሳይወጡ በጽናትና በተጋዴል የኖሩ ታሊቅ አባት ነበሩ፡፡ መምህር ኃይሇ ሚካኤሌ ፍጹም ትሐት ከመሆናቸው የተነሣ ዯቀ መዛሙርቶቻቸው በሙለ በሚባሌበት ዯረጃ አሁንም ዴረስ ምስክርነት የሚሰጥሊቸው ትሐታን ናቸው፡፡ በዚህም በዛፉ ብቻ ሳይሆን በፍሬዎቻቸውም የተመሰከረሊቸው ናቸው፡፡ ከመናኝነታቸው የተነሣም ብዙ ተአምራት ይዯረግሊቸው ነበር፡፡በጉባኤ ቤቱ ሥርዓትና በራሳቸው በግሊቸውም በሚካሔዯው ያሌተቋረጠ ጸልት የተነሣ ከዚያ በሚገኝ መዝገበ ጸበሌ እየተጠመቁና እየጠጡ ከሱስ ነጻ ከመውጣት አንሥቶ አንዯበታቸው ተዘግቶና ጆሯቸው መስማት ተሥኖት ከኖሩ በኋሊ ፈወስ ያገኙ ብዙ ሰዎች አለ፡፡ ከተዯረገሊቸው ገቢረ ተአምራት የተነሣ አሁንም ዴረስ ከየሚኖሩበት አካባቢ ቢያንስ በዓመት አንዴ ጊዜ ወዯ መካነኢየሱስ እየሔደ በዓሌ የሚያከብሩት እጂግ ብዙዎች ናቸው፡፡ መምህር ኃይሇ ሚካኤሌ ከዚህ በሊይ በሕዝቡ ዘንዴ የሚታወቁት ሇላሊ ሽማግላ ያስቸገሩትን የትኛውንም ዓይነት ጠበኞች በማስታረቅ ነው፡፡ የኔታ ዘንዴ መጥቶ ሳይታረቅ የሚሔዴ እስካሁን ዴረስ በታሪክ ታይቶ አይታወቅም፤ ዕርቁም ሁሌ ጊዜ ጸንቶ ይኖራሌ፡፡ የሚያገረሽ እንኳ ሲያጋጥም እንዯገና ጊዜ ወስዯው መክረውና ዘክረው የዯረቀውንም አሇዘበው በፍጹም ዕርቁን ያጸኑታሌ፡፡ በተሇይ በአንዴ ወቅት ታቦት ሠርቆ የተገኘን አንዴ ካህን እርሱን ብቻውን አስተምረው መክረውና ዘክረው ቀኖናም ሰጥተው ካረሙ በኋሊ ከነቤተሰቡ ከሀገራችን ሇቅቆ መውጣት አሇበት የሚሇውን የአንዴ ዯብር ሕዝብ ያስታረቁበት መንገዴ ዴርጊቱን ሇተመሇከቱ ሁለ ሲያስዯንቅ የሚኖር ነው፡፡ ሕዝቡም ከቅዲሴ ውጭ መስቀሊቸውን ሳይሳሇም ከሔዯ የተባረከ አይመስሇውም ነበር፡፡፡ ከዚህ የተነሣ በዯርግ ጊዜ ተገዴድ በበዓሌ ሲያርስ የዋሇ አንዴ ገበሬ ማታ ሊይ በሬዎቹን እንዯፈታ ቀጥታ ያመራው ወዯ መምህር ኃይሇ ሚካኤሌ ነበር፡፡ ገበሬው የኔታ ሰይፈቱኝ ፀሏይ እንዲትጠሌቅ በማሇት በሩጫ እንዯዯረሰ በጊዜው በጉባኤ ቤቱ የነበሩ ዯቀ መዛሙርት ይመሰክራለ፡፡ በሩቅ አዴባራት ያለ ካህናት እርስ በእርስ በቀኖና ሲከራከሩ ወይም ከነፍስ ሌጆቻቸው ጋር በተያያዘ አወዛጋቢ ጉዲይ ሲያጋጥም ሕዝቡ ወይም የካህናት ጉባኤው ሽማግላ ወይም አዴራሽ መርጦ ወዯ የኔታ ይሌካቸዋሌ፤ እነርሱ ሲዯርሱም አቤቱታቸውን ካቀረቡ በኋሊ መጽሏፍ ተገሌጦ ጥቅሶቹ ወይም የቀኖና መጻፍቱ አንቀጾቹ እየተነበቡ በእርሳቸው እየተብራሩ መሌስ ከተሰጣቸው በኋሊ ሇሊካቸው ሕዝብ ወይም ሰበካ ዯብዲቤ ተጽፎ በጉባኤ ቤቱ ማኅተም ከታተመ በኋሊ ይሊካሌ፡፡ በዚህ መንገዴ የአካባቢውን ሕዝብና አብያተ ክርስቲያናት ችግሮች በሙለ በመፍታትና በሰሊማዊና በመንፈሳዊ ሥርዓት ብቻ በመፈጸም ሇሃምሳ ዓመታት ያህሌ ሳይሰሇቹ አገሌግሇዋሌ፡፡ ላሊውና የሚዯነቁበት ዯግሞ መስተንግድው ነበረ፡፡ በነየኔታ ጉባኤ ቤት ከባሇተስፋ የምትሰጠው ገንዘብ ሁለ በሥርዓት አገሌግልት ሊይ ትውሌ ነበር፡፡ በዓመት ውስጥ በሰፊው ተዯግሶ ሲያገሇግለ የዋለና ያዯሩ ሉቃውንት እንግድችና ላልች ምእመናን የሚስተናገደባቸው ሰባት በዓሊት አለ፡፡ እነዚህም የዘመን መሇወጫ፣ የሕዲር ቁስቋም፣ የሌዯት ( ታቦቱም ኢየሱስ ስሇሆነ በዓለም ቦታው ሊይ ብዙ ሕዝብ ከሩቅ ሁለ መጥቶ የሚያከብረው ስሇሆነ)፣ የጥር መርቆሬዎስ ( ሰማዕቱ መርቆሬዎስ ታቦቱ በዴርብ ያሇ ከመሆኑም በሊይ በቦታው በታሊቅ ዴምቀት ከፈረስ ግሌቢያና ከመሳሰለት የሕዝብ ባሕልች ጋር የሚከበረው በጥር ሃያ አምስት ነው)፣ የትንሣኤ፣ በዓሇ ጴጥሮስ ወጳውልስ (በተሇምድ የሏምላ አቦ የሚባሇው)፣ እና የፍሌሰታ ኪዲነ ምሕረት ናቸው፡፡ ከዚህም በሊይ በየወሩ በ29 መጥተው ሇሚያስቀዴሱ ሁለ ዝክሩ በየኔታ ጉባኤ ቤት ይዘከራሌ፡፡ ከዚህ በሊይ በዘወትሩ ጊዜ የኔታ ሕጻን ሌጅ እንኳ ቢሔዴ ሳይስተናገዴ አይመሇስም፡፡ በመገረም ስንጠይቃቸውም መሌሳቸው አንዴ ብቻ ነበር፤ ጌታ ሕጻን ሌጅ መስል ወይም መንገዯኛ ወይም ዯግሞ የተገበና የማይታዘንሇት መስል ቢመጣና ቢመሇስብንስ የሚሌ ነበር፡፡ በረዴነት ከ40 ዏመት በሊይ ያገሇገሎቸው የንታ አባ ኪዲነ ማርያም የሚቀርብ ነገር የሇም ካለ እንኳን የኔታ ሀብታም ነው ዯሃ ሳይለ የሻይ መጠጫ ብሇው ሳይሰጡና አንዴ አቡነ ዘበሰማያት ሳይሰጡ እንዱሁ አሰናብተው አያውቁም፡፡ በአንዴ ወቅት ከፍተኛ የሆነ የሳምባ ምች ታምመው ሆስፒታሌ ያሇ ፈቃዲቸው ገብተው በአግባቡ መናገር
በማይችለበት ሰዓት እንኳ አንዴ መነኩሴ ከጎናቸው አስቀምጠው ሇመጣው ሁለ ሇእያንዲንደ አቡነ ዘበሰማያት እንዱሰጥ በማዴረግ በዚያች ወቅት እንኳ እንዲይቋረጥ ያዯረጉ ፍጹም ተወዲጅ አባት ናቸው፡፡ መጋቤ ሏዱስ የኔታ ኃይሇ ሚካኤሌ በአካባቢው የነበሩትን ዴብቅ ባዕዴ አምሌኮዎች ነቅሇው ያጠፉ፣ ብዙ የላሊ እምነት ተከታዮችን አስተምረው ያጠመቁና በተሇይ ታሊሊቅ ሸሖች ሳይቀር መጥተው ግራ ያጋባቸውን ሲጠይቋቸው ከዚያው ከቁራኑ ጀምረው ያስረደ የነበሩ ብዙዎችንም በስውር ወዯ ክርስትናና ወዯ ምናኔ ከመሩ ጥቂት አባቶች አንደ ነበሩ፡፡ በዚህም ሳይገዯቡ የዯብረ ሃይማኖት መካነ ኢየሱስ ቤተ ክርስቲያን በታዯሰባቸው ሁሇት ጊዜያትም የዏቢይ ኮሞቴው ሰብሳቢ በመሆን ታሊሊቅ ሥራዎችን አሠርተዋሌ፤ ቤተ መዛግብቱንም በዘመናዊ መንገዴ በአዱስ መሌከ አሳንጸዋሌ፡፡ በቅርብ ርቀት ሊይ የምትገኘውንና በጣሌያን ጦርነት ወቅት የጣሌያን ሠራዊት ምሽግ የነበረችውን የመንበረ ፀሏይ ጥንጫ ቅዴሰት ማርያም ቤተ ክርስቲያንን ሙለ በሙለ በማሠራትና ዕቃ ቤትም ጭምር በማሳነጽ፣ የራሷ ገቢ እንዱኖራት በማዴረግ ሇቦታዋ የሚያገሇግለ መነኮሳትና ዱያቆናትን ከራሳቸው እየከፈለ ሲያስገሇግለ ቆይተውም ትንሽ ቀረብ ከሚለት ምእመናን ሌጆችም አስተምረው ካህናትንና ዱያቆናትን በማፍራት ቤተ ክርሲያኗን እንዴትገሇገሌ በማዴረግ ከፍተኛ ኃሊፊነት የተወጡ ምስጉን አባት ነበሩ፡፡ በዯርግ ዘመን የተወረሱትን የአምቦ ጠበሌም ተከራክረው በማስመሰሌ ሰው ቀርቶ እንስሳትም ፈውስና ዯኅነት እንዱያገኙበት አስችሇዋሌ፡፡ የኔታ መጋቤ ሏዱስ ኃይሇሚካኤሌ የታች ቤት ትርጓሜ መሥራች የሆኑት የእነ መምህር ኤስዴሮስና የላልቹም ታሊሊቅ ስመ ጥር ሉቃውንት ያስተማሩበትን፤ በመካከሇኛው ክፍሇ ዘመን በተሇይም በዘመነ መሳፍንት ቅባትና ጸጋ ዯቀ መዛሙርት ብዙ ቦታዎችን ሇማዲረስ ጥረት ባዯረጉበት ወቅት ከጎጃሙ ዱማ ጊዮርጊስ ጋራ የመናፍቃን ትንፋሻቸው እንኳ ያሌዯረሰበት ካሌዕ እስክንዴርያ እየተባሇ የሚጠራውን የመካነ ኢየሱስን ጉባኤ ቤት አሁን በስዊዴን ሀገር ከሚገኙት የቦታው ተማሪዎችአንደ ከሆኑት ከብጹዕ አቡነ ኤሌያስና በግሪክ ሀገር ከምትገኘው የመንፈስ ሌጃቸው ወይዘሮ መሌካሜ በመረዲት ጉባኤ ቤቱንና አዱስ የእንግዲ አዲራሽ አሠርተዋሌ፡፡ በኋሊም በማኅበረ ቅደሳን ውስጥ ያለ ሌጆቻቸውን በማስተባበር የጉባኤ ቤቱን ወሇሌ በሲሚንቶ በማሠራትና ሇጉባኤ ቤቱ አስፈሊጊ የሆኑ ወንበሮች፤ ጠረጴዛ፣ የመጻሕፍት መዯርዯሪያ ሼሌፎች፤ ቁም ሳጥኖችና ላልች አስፈሊጊ ነገሮችንም ያዯራጁና ሇዯቀ ማዛሙርትም መጠሇያ ቤት ያሠሩ ከዚህም በሊይ መምህር ገብረ ጊዮርጊስ ወዯ አክሱም ሲሔደ ባድውን ትተውት የሔደትን ጉባኤ ቤት እንዯገና በመጻሕፍት እንዱሞሊ አዴርገውና ሇተተኪው አዘጋጅተው የሄደ ታሊቅ አባት ናቸው፡፡ መጋቤ ሏዱስ የንታ ኃይሇ ሚካኤሌ ይህን በመሰሇው ተጋዴል ከኖሩ በኋሊ በቅርብ ጊዜ ዯግሞ ቅደሳን በገዲማት ከሚሰጧቸው ተጋዴልዎች አንደ የሆነውን ዯዌ ተቀብሇው እርሱንም እንዯ ጥሩ ዘመዴ በትዕግስት አስተናግዯው ታኅሣሥ 16 2005 ከቀኑ በ10፡00 ሰዓት ዏርፈዋሌ፡፡ ዯቀ መዛሙርቶቻቸውና በቅርብ ርቀት ያለት ሉቃውንት እንኳ መሰባሰብ እስኪችለ ዴረስ ተብል ሇአካባቢው ሕዝብ ሳይነገር በሩቅ ሊለት ብቻ በስሌክ ሲነገር ካመሸ በኋሊ ላሉቱን ከበሮ ያሌተመታበት (ከሕዘቡ ሇመዯበቅ ሲባሌ) ማኅላትና ሰዓታት በዚያው በጉባኤ ቤቱና በእንግዲ ቤቱ ተቁሞ አዯረ፡፡ በ17 ግን ብዙ ሉቃውንት ስሇተሰበሰቡና ሇሕዝቡም ስሇተነገረ ሥጋቸው ወዯ ቤተ ክርስቲያን ገብቶ ሇቁጥር የሚያዲገቱ የዴጓና የአቋቋም መምህራን ከነዯቀ መዛሙርቶቻቸው፣ የቅኔና የመጻሕፍት ትርጓሜ መምህራን ላልች ሉቃውንትም ባለበት ዯስ የሚያሰኝ የአርያም ፍትሏት ተቁሞ ሇእርሳቸው በሚገባ መጠን በወረብና ነፍሳቸው ሙሽራ መሆኗን በሚያሳይ ሁኔታ ሲሸበሸብ፤ ቅኔም እንዯ ወንዝ ተርፎ ሲፈስስ አዴሯሌ፡፡ የቦታው አሇቃና የዴጓ መምህር የሆኑት ምስጉኑ መሌአከ ሃይማኖት የኔታ ሲሳይ አሰፋ በአርያምና አቡን (የዴጓ ቀሇም ነው) አመራረጥና ቅንብራቸው በሉቃውንቱ ዘንዴ ተመስግነውበታሌ፡፡ ከዚያም ታኅሣሥ 18 ቀን ሙለ ፍትሏቱና የቅርብ ከተሞችና የአካባቢው ሕዝብ ሇቅሶ ከቅጽረ ቤተ ክርስቲያኑ ውጭ ባሇው ሰፊ ሜዲ በታሊቅ ሥነ ሥርዓት ሲከናወን ከቆየ በኋሊ ሉቃውንቱ ‹‹ ነዋ ኃይሇ ሚካኤሌ አቡነ፤ ይስአሌ ሇክሙ ምሕረተ፤ ሇእናንተ ምሕረትን ይሇምን ዘንዴ እነሆ አባታች ኃይሇ ሚካኤሌ›› የሚሇውን የመሰናበቻ ወርብ ወርበው አጭር የሕይወት ታሪካቸው ተነብቦ በተመረጡ ሉቃውንት ብቻ ቅኔ ተሰጠ፡፡ ከሊይ በመግቢያው ሊይ ያሇውና ‹‹ ሀገረ ዲዊት ኢየሩሳላም የተባሌሽ የዯብረ ሃይማኖት መካነ ኢየሱስ የየኔታ መቃብር ቅዴስት ነሽ፤ ኃይሇ ሚካኤሌ የተባሇ መሥዋዕት ዛሬ በአንቺ
ተሠዉቷሌና›› የሚሌ መሌእክት ያሇው ጉባኤ ቃና ከቀረቡት ቅኔዎች አንደ ነበር፡፡ ከዚህ በማስከተሌም በጎንዯር ከተማ የአራቱ ጉባኤያተ መጻሕፍት መምህርና የመንበረ መንግሥት መዴኃኔ ዓሇም አስተዲዲሪ በሆኑት ክቡር ሉቀ ሉቃውንት ዕዝራ ሏዱስ ‹‹ አዴኅነኒ እግዚኦ እስመ ኀሌቀ ሔር፤ ዯግ ሰው አሌቋሌና አቤቱ አዴነኝ›› /መዝ 11፤ 1/ በሚሌ ረእስ መነሻነት በዕንባ የታጀበ ሰፊ ትምህርት ተሰጥቷሌ፡፡ ሉቀ ሉቃውንት አሥሩን አንቀጸ ብጹዓን እየዘረዘሩ ሁለም በመምህር ኃይሇ ሚካኤሌ መፈጸማቸውን በሚያውቃቸው፤ በሚወዲቸውና በሚያከብራቸው ሕዝብ ፊት ካስረገጡ በኋሊ በወንጌሌ ብጹዕ ተብሇዋሌና ብፁዕ አባታችን ማሇት ይገባናሌ ብሇዋሌ፡፡ ሉቀ ሉቃውንት ዕዝራ ሏዱስ ሇሌቅሶ ሳይሆን ሇበረከት መምጣታቸውን ነግረው ያስሇቀሰኝ ዕረፍታቸው ሳይሆን ከዚህ በኋሊ በዛራ ሚካኤሌ ቅኔና ሏዱሳት ከሚያስተምሩት አረጋዊና ፍጹም መናኝ አባት ከየኔታ ጥበቡ ታየ በቀር ታሊሊቆቹን አባቶቻችን ማጣችን ነው፤ ስሇዚህም ዯግ ሰው አሌቋሌና ሇቅሶ ሇእኛ ይገባናሌ እያለ በማሌቀሳቸው ሕዝቡን የበሇጠ አስሇቅሰውታሌ፡፡ በመጨረሻም ሥጋቸው ወዯ ቤተ ክርስቲያን ተወስድ ቅዲሴ ተቀዴሶና ሇታሊሊቅ አባቶች በሚዯረገው ትውፊት መሠረት ታቦት ወጥቶ ከታቦቱ በኋሊ ሥጋቸው አብሮ እየዞረ ዐዯት ከተዯረገ በኋሊ የመጨረሻ የማጽናኛ መሌእክቶች በሀገረ ስብከት ሥራ አስኪያጅና በተመረጡ ሉቃውንት ተሰጥቶ ከቀኑ በዘጠኝ ሰዓት ሥርዓተ ቀብራቸው ተፈጽሟሌ፡፡ የሀገረ ስብከቱ ሥራ አስኪያጅ አፈ መምህር ገብረ ሥሊሴ ቆቡንና ሌብሰ ምንኩስናውን ከእኛም ሆነ ከብዙዎች ማግኘት ያቻሊሌ፤ ምናኔና ቅዴስናውን ግን እነ የኔታ ይዘውት ሄዯዋሌ ሲለ በዏውዯ ምሕረቱ ከቆመውና የተሇየ ፍቅር ካሇው ከዚያ ሕዝብ ዕንባ የማያወርዴ አሌነበረም፡፡ በተወሇደ በ82 ዓመታቸው ያረፉትና ከሌጅነታቸው ጀምሮ ከገዲምና ከቤተ ክርስቲያን አገሌግልት ሳይሇዩ ዕዴሜያቸውን ያጠናቀቁት መምህር ኃይሇ ሚካኤሌ በዯብረ ሃይማኖት መካነ ኢየሱስ በኖሩባቸው 58 ዓመታት ውስጥ እኳንስ የትውሌዴ ስፍራቸውን ሉጎበኙ ቀርቶ ተናግረውትም አያውቁም፤ ቅዴስተ ሀገር ኢየሩሳላም ዯርሰውና በዚያው ጠፍተው መንነው ሉቀሩ ሲለ በሚያውቋቸው ሰዎች ተይዘው ከመጡበት ከዚህ መንገዴ በቀርም የትም ሳይጓዙ ኖረዋሌ፡፡ ነገር ግን ዯግሞ ጉባዔያቸውን አስረክበው ወዯ ዋሌዴባ ገብተው ሇመመነን ያሊቸው ሀሳብ አንዴም ቀን ሳይመክን በጉባኤ ቤቶች መዲከምና በዯቀመዛሙርት በየጉባዔ ቤቶች መቀነስ ሲያዝኑና ሲተክዙ የኖሩ አባት ናቸው፡፡ ሆኖም በፈቃዯ እግዚአብሔር ሏዱሳቱን ከርሳቸው ብለያቱን ጎንዯር ከመምህር ፀሏይ የተማሩትን የቀሇም ሌጃቸውን የንታ ሏረገወይን ከሁሇት ዓመት በፊት በወንበራቸው ሊይ ተክተው በማሇፋቸው ሕዝቡም ሆነ ሉቃውንቱ ተጸናንተዋሌ፡፡ በዕሇቱ የነበረው ሕዝብም በሉቀ ሉቃውንት ዕዝራ አሳሳቢነት የተሇመደትን በዓመት ውስጥ የሚካሔደትን ወርኃዊውን በዓሇ እግዚእን ጨምሮ የስምነቱን ታሊሊቅ በዓሊት ዝክሮች ሇማስቀጠሌ፣ ጸልተ ፍትሏታቸውን አሟሌቶ ሇማዘከርና ተተኪውን መምህር የንታ ሏረገ ወይንን ሇመርዲትና ጉባዔ ቤቱን የበሇጠ ሇማጠናከር ኮሚቴ ሰይሞ ሥራ ጀምሯሌ፡፡ የመንፈስና የቀሇም ሌጆቻቸው እንዱሁም ሇአብያተ ጉባዔያት የሚያስቡ ሁለ የዴርሻቸውን እንዯሚወጡ ይጠበቃሌ፡፡ ከበዓታቸው ወጥተው በአስገዲጅ ሁኔታ ወዯ ቤተ ክህነት ሲሔደ እንኳን ከተማውን የማያቋርጡት ይሌቁንም ጫካ ጫካውን ዞረው ይሄደ ከነበሩት ከመኛኑና ከሉቁ ከአስታራቂው ከሇጋሱና ከፈዋሹ አባታችን የንታ ኃይሇ ሚካኤሌ፤ ሉቀ ሉቃውን ዕዝራ ሏዱስ በትምህርቱ እያነቡና ሕዝቡንም እያስሇቀሱ እንዯገሇጹት በእውነት ብጹዕ መባሌ ከሚገባቸው ከብፁእ አባታችን በረከት ያሳትፈን አሜን፡፡