15
Windpark Wieringermeer gaat het bos in Foto: Ad. Littel
Windturbines midden in een bos van ruim 60 jaar oud kennen we niet in Nederland. Volgens veel mensen moet je dat ook niet willen. Toch gaat NUON er vier bouwen in het Robbenoordbos in de Wieringermeerpolder. WindNieuws bezocht de locatie om verslag te doen van dit nieuwe fenomeen. DOOR AD. LITTEL
H
et Rijksinpassingsplan voor Windpark Wieringermeer werd in 2016, na bijna tien jaar overleg en planvorming, definitief. Op dat moment kregen NUON, ECN en een collectief van agrariërs de vereiste vergunningen voor 99 windturbines. Deze vervangen 93 oude turbines in de polder. Hiermee wordt dit windpark ongeveer even groot als het Windpark Dijken van de Noordoostpolder.
Robbenoordbos Ongeveer 200 grote windturbines plaatsen in een grote en op eerste gezicht lege polder lijkt gemakkelijk, maar is dat toch niet. De ambitie voor de Wieringermeer van Rijk en provincie was erg hoog. In eerste plaats waren er de landschappelijke eisen uit de gemeentelijke structuurvisie. Die hebben geleid tot het plaatsingsconcept van lange lijnen, zo ver mogelijk van woonkernen. Vervolgens bleken er hindernissen te zijn
waaraan niemand meteen gedacht had: een zweefvliegterrein, een hogedrukgasleiding, intensief gebruikte ganzenfourageergebieden en militaire radarbeperkingen. Dat is de reden dat de meest noordoostelijke lijn van turbines moest doorlopen tot in het Robbenoordbos in de buurt van Den Oever (zie de kaart op de volgende pagina). Gelukkig bleek dit voor de politiek en de beheerder Staatsbosbeheer geen WINDNIEUWS - NR.2 2018
16
Locaties voor vier windturbines in het Robbenoordbos Kaart: NUON
‘no-go-area’ en is in het MER nuchter maar zorgvuldig uitgezocht of dit mogelijk is. Voor vier van de zes onderzochte opstelplaatsen bleken er geen belemmeringen te zijn. Door deze vier windturbines te plaatsen aan een bouwweg langs de Hoge Kwelvaart wordt de recreatieve infrastructuur van het bos minimaal veranderd en kan onderhoud efficiënt plaatsvinden. De natuurwaarden van
"Door de locatiekeuze van de turbines wordt de recreatieve infrastructuur van het bos minimaal veranderd." bos en bosbewoners worden nauwelijks geschaad. Met vleermuizen en vogels kan rekening worden gehouden, en de stukjes bos die verloren gaan voor de fundamenten en werkplatforms worden gecompenseerd aan de westzijde van het bosgebied. Met een zekere trots presenteren project leider van NUON Ruben Lindenberg en boswachter Maarten Duinker dit verhaal. In het Robbenoordbos krijgen we een demonstratie van het kappen van de bomen op de bouwlocaties van de vier turbines. We zijn getuige van een bijzonder zorgvuldige manier van omzagen en afvoeren van de bomen. Toevallig of niet: Staatsbosbeheer is zelf ook indrukwekkend veel bomen aan het kappen op vele plaatsen in het bos. Het betreft essen die lijden aan de essen WINDNIEUWS - NR.2 2018
takziekte en ook alle overige essen. Op die manier wordt deze bomenziekte door Staatsbosbeheer binnen de perken gehouden. De kapactiviteiten van NUON zijn daardoor nauwelijks extra storend voor de bezoekers van het bos. Wel zullen zij moeten accepteren dat de bouwweg en de bouwlocaties meer dan een jaar lang door hekwerk ontoegankelijk worden gemaakt. NUON heeft veiligheid hoog in het vaandel, maar probeert zo veel mogelijk wandelwegen open te houden.
De houthakkers werken hard, want de klus moet bij het begin van het vogelbroedseizoen (voor april) zijn geklaard. Al voor de winter heeft een bioloog aangegeven welke bomen in de omgeving van het project holten hebben waarin wellicht vogels willen broeden of zoogdieren schuilen. De gaten zijn preventief met PUR-schuim afgedicht. De gekozen locaties hebben nauwelijks invloed op de broedvogels van het bos en op de vogels die hier komen overnachten. Hun vliegbewegingen zijn onderzocht.
17
Voor vleermuizen valt weliswaar weinig verstoring te verwachten door de hoogte van de rotor, maar NUON installeert toch een detectiesysteem met behulp waarvan kan worden besloten tot tijdelijke stilstand op momenten van hoge activiteit van de vleermuizen. Het eerste draaijaar wordt gebruikt om hiervoor een effectieve procedure te ontwikkelen. De planning van het project Windpark Wieringermeer gaat ervan uit, dat als de bouwlocaties in het Robbenoordbos zijn voorbereid, zij kunnen worden opgenomen in het grote project van de voorbereiding van de bouw: het aanbrengen van de fundamenten voor alle turbines in de polder door BAM-Infra. Vanaf dat moment is een fundament in het Robbenoordbos niet anders dan één op een akker elders in de polder.
"Door een goede aanpak van het windbos, kan het taboe dat je zoiets niet moet willen, worden doorbroken."
Na afloop van ons bezoek aan de windlocatie in het Robbenoordbos overheerst het gevoel dat met dit experiment van de bouw van grote windturbines in een echt bos, door de goede aanpak ervan, wellicht het taboe, dat je ‘zoiets niet moet willen’, kan worden doorbroken. Dat sluit mooi aan bij de discussie van de Rijksadviseurs van het landschap uit de WindNieuws nummers 5 en 6 van 2017: met een verantwoorde inpassing is veel mogelijk.
N
uon bereikte in de zomer van 2017 overeenstemming met de agrariërs over overname van hun rechten. Het benodigde financieringsbesluit moet moederbedrijf Vattenfall nog nemen. Maar NUON is sindsdien druk bezig om de bouw van 82 turbines voor te bereiden. Daarnaast komen er voor 17 turbines mogelijkheden op het testveld van ECN. Voor de bestaande windturbines is een saneringsbeleid afgesproken dat afhangt van hun ouderdom. Dubbeldraaien wordt hierbij geaccepteerd.
In de tweede helft van 2017 vonden aanbestedingen plaats: aanleg van wegen en kabels door Van Gelder, de funderingen door BAM-infra en de levering en plaatsing van turbines door Nordex. Gekozen is voor een 3,6 MWturbine met 120 meter ashoogte en 158 meter tiphoogte. Invoeding van de geproduceerde stroom vindt plaats in een nieuw station in Middenmeer. Veel bouwactiviteiten zijn al voorzien in 2018. Het park gaat in 2020 produceren.
WINDNIEUWS - NR.2 2018