7
Windturbines op zee staan vaak in tamelijk extreme weersomstandigheden. Boven water kan het weer flink tekeergaan, kunnen golven tot metershoog worden en is het nu en dan ijzig koud en dan weer warm. Onder water is er echter ook flink wat beweging. Inspectie onder water is daarom erg belangrijk om op de hoogte te blijven van de toestand van de turbine. Voor onderwaterinspecties en eventueel noodzakelijk onderhoud kunnen duikers ingezet worden of robots. Op verschillende plekken vindt onderzoek plaats om de werkzaamheden onder water makkelijker, beter en veiliger te maken. DOOR Mirjam Tielen
Inspectie en onderhoud onder water
WINDNIEUWS - NR.3 2019
8 inspectie van de toren, molenhuis en bladen kunnen uitvoeren. Maar onder water is dat uiteraard een ander verhaal. Draadloze communicatie in zeewater is problematisch, aangezien radio signalen (voor wifi en 4G) daar niet ver dragen. Maar met de communicatie via geluidsgolven (sonar) kan dat probleem verholpen worden. TNO heeft bij andere toepassingen al veel ervaring opgedaan met sonar technologie. Maurits Huisman van TNO vertelt dat er onder water een bijzonder soort drones wordt gebruikt, de Autonomous Underwater Vehicles ofwel AUV’s, die onderling draadloos kunnen communiceren en waarbij je live kunt meekijken wat er onder water te zien is. Via geluidsgolven worden de drones aan gestuurd en kunnen ze zelf ook meet gegevens versturen. Afhankelijk van de omgevingscondities en de bandbreedte van de frequenties varieert het bereik van enkele honderden meters tot enkele kilo meters. Er wordt momenteel gewerkt aan het nog verder autonoom maken van de AUV’s, bijvoorbeeld door ze opdrachten mee te geven, die ze zonder menselijke bemoeienis dan kunnen uitvoeren.
De gebruikte Autonomous Underwater Vehicle met daarachter (ook oranje) het modem dat in het water wordt gehangen voor de datacommunicatie. Bron: TNO
I
nspectie en onderhoud aan wind turbines op zee is op zich al een uitdagende klus. Dat is het nog meer onder water. Om duikers dat werk te laten doen is tijdrovend, moeilijk en dus duur, maar vooral is het risicovol en vraagt het om heel scherpe veiligheids maatregelen. Reden waarom men liever robots of drones inzet om de noodzake lijke werkzaamheden uit te voeren. De tendens is zelfs om überhaupt de inzet van duikers niet meer toe te staan. Wat moet er onder water gemonitord worden? Belangrijk is bijvoorbeeld de inspectie van de ‘scouring bescherming’, ofwel de versteviging van de bodem rond de windturbine. Blijft die voldoende stevig of wordt die langzaamaan weggeslagen? Om dit wegslaan te voorkomen wordt er tijdens de bouw met grote keien een bescherming geplaatst en de park eigenaar moet vervolgens zeker weten dat die bescherming in stand blijft. WINDNIEUWS - NR.3 2019
Andere inspecties onder water zijn bijvoorbeeld de toestand van de paal fundering zelf; zijn er beschadigingen of vindt er veel corrosie of aangroei plaats? Liggen de kabels nog goed begraven? Deze inspecties worden uitgevoerd om een lange levensduur van de wind turbine zeker te stellen. Het inzetten van drones kan het werken onder water veiliger en minder duur maken. Er bestaan al diverse onder water robots, maar die zitten meestal verbonden aan een kabel voor de data communicatie. Dat beperkt de wend baarheid en vraagt bovendien om dure, specialistische schepen voor het uit zetten van die drones.
Autonomous Underwater Vehicles In WindNieuws publiceerden we eerder al over remotely operated vehicles (ROV’s), de drones die op afstand de
Er zou ook meer samenwerking tussen de verschillende systemen moeten komen, zoals het overnemen van taken als een lid van een team van drones uitvalt, of opdat de drones gegevens leveren waarmee ze elkaar onderling kunnen aanvullen. De nieuwe concepten voor AUV’s zijn nog in ontwikkeling en worden op enkele locaties al wel getest.
Inspectie versus onderhoud Het grote voordeel van de AUV’s is dat ze sterk kostenbesparend werken ten opzichte van de ROV’s die inmiddels voor onderwater ontwikkeld waren. Echter, ze zullen voorlopig alleen toe pasbaar zijn voor de inspecties. Ze zijn namelijk met een batterij uitgerust die nog niet voldoende krachtig is om ook onderhoud te kunnen plegen. De ‘gewone’ onderwater robots kun nen daarna, indien nodig, met hun grijparmpjes het onderhoud uitvoeren. Maar de ontwikkelingen gaat door.