Doelen Magazine augustus, september, oktober, november 2016

DE DOELEN

1

NAAM VAN HET ONDERDEEL

LUCAS EN ARTHUR JUSSEN

‘Voor Franse muziek maken we bewust ruimte’

WILLIAM CHRISTIE ‘Het is een misverstand dat ik zelden Bach doe. Ik speel hem juist heel vaak.’

ROTTERDAM PHILHARMONIC GERGIEV FESTIVAL Prokofjev door Valery Gergiev

SHAKESPEARE IN DE DOELEN Jos Groenier brengt The Tempest tot leven

2

NAAM VAN HET ONDERDEEL

DE DOELEN

VOOR DANSLIEFHEBBERS (ÉN DANSHATERS) ‘Adembenemend mooi is de voorstelling Rain van Anne Teresa De Keersmaeker.

Rain is ook een must voor danshaters die voorgoed genezen zullen worden van hun aversie tegen abstracte moderne dans en een must voor dansliefhebbers die hun ogen zullen uitkijken.’

Zo omschreef NRC vlak na de première de voorstelling Rain waarin moderne dans van ROSAS samenvloeit met de pulserende ritmes van Steve Reichs Music for 18 Musicians.

Tijdens deze concertavond bezoekt u voor de pauze een slagwerkconcert in de Doelen en in de pauze steekt u het Schouwburgplein over naar de Rotterdamse Schouwburg voor een bezoek aan Rain van ROSAS. woensdag 30 november 2016 | www.dedoelen.nl

4

DE DOELEN

VOORWOORD

VOORWOORD Beste bezoeker, Ik heb het al vaker gezegd op deze plek. Mijn werk is doorspekt met gelukservaringen, omdat ik enorm kan genieten van muziek en als directeur van de Doelen natuurlijk nogal wat moois voorgeschoteld krijg. Het lukt echter niet altíjd om te genieten in de concertzaal. Ik let op details, kan zenuwachtig worden van kleine dingen die misgaan, zelfs als het publiek er niks van merkt. Maar er zijn van die concerten waarbij alles klopt. Dat je met zijn allen voelt: ja! Wow! Alles waarover ik mij eerder die dag druk maakte, verdwijnt dan compleet naar de achtergrond.

Het valt nooit helemaal te voorspellen welke concerten dat effect hebben. Maar dit nieuwe seizoen is veelbelovend. Tijd om uit te hijgen na ons zinderende jubileumseizoen, dat velen van u met ons meevierden, hebben we niet. We stomen gewoon door. Zo mogen we, amper drie maanden na de Berliner Philharmoniker, opnieuw twee wereldorkesten ontvangen: het Gewandhausorchester Leipzig en het Tokyo Symphony Orchestra. De eerste behoeft geen enkele uitleg, dat is gewoon top of the bill. Het Japanse orkest is minder beroemd, maar brengt de Engelse Jonathan Nott mee, een van de meest gevraagde dirigenten van dit moment. Bovendien voeren ze een interessant programma uit met werk van de Japanse componist Toru Takemitsu, aan wie we dit seizoen een speciale serie gewijd hebben. Ik ben nog nooit in Japan geweest, maar ik houd erg van de verstilde, minimalistische puurheid, die je bijvoorbeeld ook in de Japanse architectuur terugziet. Takemitsu laat zich inspireren door de natuur, wat leidt tot de prachtigste muziek.

INHOUDSOPGAVE INSTRUMENT IN BEELD Gitaar in wording pagina 6

‘Tijd om uit te hijgen na ons zinderende jubileumseizoen, dat velen van u met ons meevierden, hebben we niet.

We stomen gewoon door.’

Waar verheug ik me nog meer op? Op alle ongebruikelijke programma’s die we presenteren: Mike Boddé, die het grappenmaken definitief verruild heeft voor de muziek. Zo losjes als hij piano speelt en improviseert is jaloersmakend. En dan hebben we nog Jan-Willem Rozenboom, de begaafde toetsenist van Guus Meeuwis, die de beroemde Goldberg-variaties van Bach komt spelen en toelichten in de Doelen. Het Latin Society Orchestra, een orkest dat in Rotterdam bleek te bestaan en door onze programmeur werd opgeduikeld. Een reeks prachtige Surinaamse, Turkse en Marokkaanse concerten. Een serie met muziek uit het hoge noorden, De Noordelingen, waaronder een concert waarbij op ijsinstrumenten gespeeld wordt. En laten we het Gergiev Festival niet vergeten. Als u me zenuwachtig ziet wiebelen op mijn stoel, dan weet u hoe het komt. Niks aan de hand, het is gezonde spanning die elk moment kan omslaan in euforie.

Met hartelijke groeten, Gabriël Oostvogel, directeur-voorzitter de Doelen

‘Ravel is geniaal’ Interview met pianobroers Lucas en Arthur Jussen pagina 8

THE TEMPEST Shakespeares meesterwerk komt tot leven pagina 14

DE DOELEN

5

INHOUDSOPGAVE

Kamermuziek vereeuwigt in Rotterdam pagina 17

Column Ralph van Raat pagina 24

ACHTER DE SCHERMEN

ROTTERDAM PHILHARMONIC GERGIEV FESTIVAL pagina 26

Een kijkje achter de schermen met onze huisschilder

William Christie

Exclusief interview op zijn landgoed in Frankrijk pagina 34

pagina 44

EN VERDER Tips om niet te missen | pagina 5 Andere geluiden | pagina 16 Op bezoek bij | pagina 18 Zien & horen: Hart van Rotterdam | pagina 25 Op het podium: Conrad van Alphen | pagina 30 De Doelen wereldwijd | pagina 32 Interview Aziza Brahim | pagina 40 Reacties | pagina 43 Mail & win | pagina 45 Nieuw in Rotterdam | pagina 46 Bijgeboekt | pagina 48 Van Schutter tot sponsor | pagina 50 Genreoverzicht | pagina 53 Concertagenda | pagina 54

Piano’s Piano’sen en vleugels vleugels nieuw & nieuw &gebruikt gebruikt

Revisie && taxatie taxatie Revisie

Piano’s en Piano’s en Piano’s en vleugels vleugels Piano’s en vleugels vleugels nieuw & gebruikt nieuw & nieuw & gebruikt nieuw & gebruikt gebruikt

Revisie taxatie Revisie taxatie Revisie && taxatie Revisie &&taxatie

Piano’s Piano’sen en vleugels vleugels nieuw nieuw&& gebruikt gebruikt

Revisie &&taxatie taxatie Revisie

Piano-&&vleugelverhuur vleugelverhuur Piano-

Stemmen Stemmen && onderhoud onderhoud

Pianovleugelverhuur Pianovleugelverhuur Piano&&vleugelverhuur Piano&& vleugelverhuur

Stemmen && onderhoud Stemmen &&onderhoud Stemmen onderhoud Stemmen onderhoud

Piano-&&vleugelverhuur vleugelverhuur Piano-

Stemmen Stemmen &&onderhoud onderhoud

ancier Lever van Hétofficiële officiële verkoop- en serviceadres van Steinway & Sons in Nederland.

Hét len verkoop- en serviceadres van Steinway & Sons in Nederland. e o D De De De mooiste pianobeleving Nederland mooiste pianobeleving,van sinds 1868

HétHét officiële verkoopen serviceadres serviceadres van Steinway & in Hét officiële verkoopen serviceadres serviceadres Steinway & in Hét officiële verkoopen van van Steinway & Sons Sons in Nederland.

Nederland. officiële verkoopvan Steinway & Sons Sons in Nederland.

Nederland.

Robijnstraat 5, 1812 RBen Alkmaar, T 072-541 44 00, www.steinwaycenter.nl Robijnstraat 5, 1812 RB Alkmaar, T 072-541 44 00, www.steinwaycenter.nl

DE DOELEN

7

TIPS

TIPS om niet te missen

VRIJDAG 28 OKTOBER 2016

DINSDAG 11 OKTOBER 2016

ZONDAG 9 OKTOBER 2016

ZATERDAG 24 SEPTEMBER 2016

Instrumenten van ijs: hoe zal dat klinken?

Sitkovetsky Piano Trio

Relaxte zondagochtend

SIGRID NIERSMAN

Tekstschrijver, eigenaar RedFactor

Jazz Orchestra of the Concertgebouw & Ruben Hein

Kassamedewerker bij de Doelen Een niet te missen tip?

Een moeilijke keuze met zo’n fantastisch, gevarieerd en groot aanbod aan concerten. Elk jaar, ergens in februari, komen onze programmeurs vertellen over de concerten van het nieuwe seizoen. Hierbij weten ze ons altijd weer enthousiast te maken met behulp van geluidsfragmenten, YouTube-filmpjes en opmerkelijke feiten. Dit concert trok meteen mijn aandacht. Instrumenten van ijs, hoe gaat dat in zijn werk en vooral: hoe zal dat klinken? Het roept veel vragen op. Wellicht zullen deze allemaal beantwoord worden met een bezoek aan dit unieke concert!

Kijk voor meer informatie over dit concert op pagina 67 en 68.

PATRICIA JASPERS

Heel mijn leven ervaar ik muziek als emotie. Ik ril, huil, lach of krijg kippenvel.

Mijn eerste concert in de Doelen door het Rotterdams Philharmonisch Orkest is zelfs ietwat beschamend.

Ik kreeg een lachstuip bij het eerste deel van Mahler en kippenvel bij het slot.

Maar sinds ik schrijf voor de Doelen komt er een extra dimensie bij, namelijk die van kennis en verhalen achter muziek. Zo leerde ik onlangs dat 109 jaar geleden kamermuziek opleefde in onze stad. Een goede reden om reikhalzend uit te kijken naar de jonge musici van het Sitkovetsky Piano Trio.

Kijk voor meer informatie over dit concert op pagina 63.

CHARLOTTE WASKOWSKIJ

Marketing & communicatie bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest Ik speel al van kleins af aan viool en vind het dan ook iedere keer weer een feest om de violisten van ons orkest in actie te zien.

In dit zondagochtendconcert speelt concertmeester Marieke Blankestijn het dubbelconcert van Bach met Benjamin Marquise Gilmore. Dit concert stond ook op een cd van Emmy Verhey die ik ooit van mijn ouders kreeg en veel heb geluisterd. Ik vind de muziek van Bach en Mozart ideaal om je zondagochtend rustig mee te beginnen.

En daarna lekker ergens lunchen in de stad!

Kijk voor meer informatie over dit concert op pagina 61.

CAROLE PEETERS Projectmanager bij Das Buro

Een optreden van een bigband is altijd een feestje, bijna onmogelijk om stil te blijven zitten. De energie, passie en het plezier waarmee een bigband op het podium staat werkt voor mij altijd heel aanstekelijk.

Ik kijk dan ook erg uit naar het Jazz Orchestra of the Concertgebouw, wat de beste en meest swingende bigband van Nederland schijnt te zijn. Ik ben erg benieuwd hoe zij samen met Ruben Hein klassiekers uit de jazz- en popmuziek en de nummers van Ruben Hein bewerkt hebben.

Kijk voor meer informatie over dit concert op pagina 58.

8

INSTRUMENT IN BEELD

Alles voor een unieke sound

GITAAR IN WORDING INSTRUMENT IN BEELD

In deze rubriek zetten we een bijzonder instrument in de spotlights.

Deze keer is dat de elektrische gitaar. Beter gezegd: een elektrische gitaar in wording. Want de Nederlandse gitaarvirtuoos Aart Strootman, die zijn instrumenten zelf bouwt, bracht een half af exemplaar mee.

DOOR ELSBETH GRIEVINK | FOTO’S SANNE DONDERS

DE DOELEN

DE DOELEN

9

INSTRUMENT IN BEELD

Onzichtbaar maar wel aanwezig, zelfs in dit half ‘affe’ exemplaar, is een metalen stang in de hals. Deze voorkomt dat de hals gaat krommen.

Soms laat Strootman zijn instrumenten rauw en ongepolijst. Andere keren gaat hij los met sierlijstjes en – ‘maar dan moet het echt een hele vakantiedag lang regenen.’ – stukjes parelmoer.

Uit de tas van Aart Strootman komen twee stukken hout. Een hals (lees: een ongepolijst stuk esdoornhout, met daarop een platte strook ebbenhout waarop de frets moeten komen) en een massieve body (gevlamd essen, door Strootman zorgvuldig uitgezaagd). Snaren, kam, frets, de elementen en de brug worden er allemaal in een later stadium opgezet, waarbij Strootman zich niet laat hinderen door ‘hoe het hoort’. Hij zet zijn kam rustig halverwege de hals van de gitaar en schuift vrolijk met zijn frets als hij denkt dat dat de sound ten goede komt. Het bouwen heeft hij zichzelf aangeleerd, een kwestie van trial and error. En twijfelt hij ergens over? Op fora op internet denken honderden knutselliefhebbers graag met hem mee.

Sinds Aart Strootman zijn eigen gitaren maakt, merkt hij dat hij vrijer en creatiever denkt. ‘Elk instrument kent zijn beperkingen. Door mijn eigen instrumenten te maken, heb ik daar geen last meer van. Ik kan de muziek precies zo laten klinken als ik wil. Steeds een nieuw geluid creëren, dat vind ik te gek.’

De body zaagde Strootman uit met een lintzaag.

Hij probeert er niet aan te denken wat er met zijn carrière gebeurt als hij daarbij een vinger verliest.

‘Ach, dat is maar 1% van het werk,’ relativeert hij.

‘De rest doe ik met de hand. Opschuren, polijsten, lakken.’ Zijn rechterduimnagel, die expres lang wordt gelaten, heeft het wel eens moeten ontberen.

Ooit maakte hij een gitaar met één snaar, speciaal voor een stuk van Philip Glass, waar je maar vijf noten mee kunt spelen. ‘Die ene snaar wordt door een haaks geplaatst element zes keer versterkt. Dat brengt een heel nieuw palet aan boventonen voort, en geeft heel veel kleur.’

Strootman noemt het bouwen van gitaren en andere (soms zelfverzonnen) instrumenten een soort meditatie. ‘Het geeft verdieping aan de muziek.’

Het exemplaar dat hij vandaag bij zich heeft, bouwt hij voor een stuk van Kate Moore, dat hij in november in de Doelen speelt. ‘Het moet een zogenaamde baritongitaar worden, hij moet nog lager klinken dan een basgitaar. Hij krijgt dikkere snaren, die heel lang worden, waardoor je hem verder naar beneden kunt stemmen.’ Wie het resultaat wil zien en hóren, moet op 6 november naar de Doelen komen.

‘Elk instrument kent zijn beperkingen. Door mijn eigen instrumenten te maken, heb ik daar geen last meer van.’

BESTEL KAARTEN

zondag 6 november Jurriaanse Zaal 20.15 uur

AART STROOTMAN Speelt muziek van o.a.

Steve Reich en Bryce Dessner naast eigen composities. www.dedoelen.nl

10

INTERVIEW LUCAS EN ARTHUR JUSSEN

RAVEL IS GENIAAL INTERVIEW

Pianobroers Lucas en Arthur Jussen vieren feest in de Doelen DOOR THIEMO WIND

Lucas en Arthur Jussen draaien al zo lang mee in het professionele muziekleven, dat je bijna zou vergeten dat de pianobroers nog altijd maar 23 en bijna 20 zijn.

Dit seizoen zijn ze te gast in de Doelen met een eigen serie rond Maurice Ravel. Allebei spelen ze een van zijn twee pianoconcerten. Een kamermuziekprogramma brengt de heren samen op het podium.

DE DOELEN

INTERVIEW LUCAS EN ARTHUR JUSSEN

11

© Dirk Kikstra

DE DOELEN

12

INTERVIEW LUCAS EN ARTHUR JUSSEN

Hilversum, een mooie vroeg zomerse dag. Joviaal zwaait Lucas Jussen de voordeur open. ‘Kom verder.’

In de voorkamer, waar bij gewonere gezinnen de zithoek is gevestigd, wordt de ruimte volledig in beslag genomen door twee concertvleugels, die innig tegen elkaar staan. Dit is de broedkamer waar pianobroertjes pianobroers zijn geworden, het stadium ‘veelbelovend’ inmiddels een aardig eind voorbij.

Terwijl jongere broer Arthur naar de keuken vertrekt om koffie te maken, begint Lucas al te vertellen over zijn omzwervingen in de afgelopen vier jaar. Twee jaar studeerde hij in de Verenigde Staten bij de grote Menahem Pressler, en daarna nog eens twee jaar bij Dmitri Bashkirov in Madrid.

Nu is hij weer terug op het ouderlijk nest.

‘Jongens, ik kom eraan hoor’, schalt het vanuit de keuken. ‘Er is iets met het koffieapparaat.’

Lucas: ‘Zitten er wel bonen in?’ Zuchtend: ‘Altijd wat met dat ding. Maar komt er eindelijk koffie uit, dan is die wel heel lekker. Als het niet te drinken is, moet je het zeggen. Dan doen we het gewoon nog een keer.’ De tweede poging slaagt.

DE PIANOCONCERTEN VAN RAVEL

Maurice Ravel schreef twee pianoconcerten en werkte er gelijktijdig aan (1929-1931). De composities kunnen als elkaars tegenhangers worden beschouwd. Ze zijn als dag en nacht, het Pianoconcert in G vrolijk en ongecompliceerd, het Pianoconcert voor de linkerhand eerder duister en mysterieus van aard. Voor het eerstgenoemde werk zocht de componist naar de wereld van Mozart en Saint-Saëns.

Ravel had er als pianist de wereld mee rond willen reizen, maar zijn gezondheid liet het niet toe. Hij droeg het concert op aan Marguerite Long, die onder zijn leiding de wereldpremière gaf. Het zou een lijfstuk van haar worden.

DE DOELEN

Ze zijn graag geziene gasten in de Doelen, de Jussens beseffen het zelf maar al te goed. ‘Neil Wallace komt als hoofd programmering elke keer weer met een nieuw plan, hij is altijd zo enthousiast’, vertelt Lucas. Nu richt het vizier zich dus op Franse kamermuziek en de pianoconcerten van Ravel.

Arthur: ‘Het is niet zo dat we meer van Franse muziek houden dan van ander repertoire, maar we doen het wel heel graag. We maken er bewust ruimte voor. Poulenc, daar zit zoveel in. En dan heb ik het nog niets eens over Ravel en Debussy.

Hun muziek is een schatkamer.’

‘Anders dan bij Beethoven of Chopin ben ik met Ravel of Debussy heel lang bezig voor het ook maar een beetje iets wordt. Bij Ravel kan ik maanden sukkelen: waar ben ik nou eigenlijk mee bezig?

Dat is een worsteling, die muziek is heel kwetsbaar.

Maar als het resultaat eenmaal daar is, dan is het ook intens genieten.’

Lucas: ‘Dat geldt voor mij precies zo. Je moet echt ideeën ontwikkelen over hoe je die muziek wilt spelen.

Het andere concert schreef Ravel voor de linkerhand van de pianist Paul Wittgenstein, die in de Eerste Wereldoorlog zijn rechterarm was kwijtgeraakt. Wittgenstein verstrekte opdrachten aan verschillende componisten. Zo bestaat er ook een ‘linkshandig’ pianoconcert van Prokofjev. In 1937 speelde Wittgenstein het stuk bij het Concertgebouworkest onder leiding van Bruno Walter. Daar bestaat nog een opname van. Te horen is wel dat de solopartij hoog gegrepen is voor de pianist. Tegelijk verzon hij er zelf noten bij, tot ongenoegen van Ravel. ‘Uitvoerende musici moeten geen slaven zijn’, vond Wittgenstein. ‘Musici zíjn slaven’, diende Ravel hem van repliek.

DE DOELEN

13

INTERVIEW LUCAS EN ARTHUR JUSSEN

©D

irk K

ikstra

‘Voor Franse muziek maken we bewust ruimte’

Van de drie grote Franse componisten Debussy, Ravel en Poulenc vind ik Poulenc de leukste, maar Ravel de grootste. Net een stapje hoger. Ik heb de Sonatine veel gespeeld, Arthur Jeux d’eau. Ravel is geniaal.’ Arthur: ‘Hij heeft geen noten op papier gezet die er niet toe doen.’

Nee, de broers hoefden geen lootjes te trekken.

Lucas had het Pianoconcert in G al eens gespeeld en Arthur gaf dit voorjaar met het Nederlands Studenten Orkest tien uitvoeringen van het Pianoconcert voor de linkerhand. Zo diende de verdeling zich als vanzelf aan, naar ieders tevredenheid.

SPOTIFY

Beluister het pianospel van Arthur en Lucas Jussen alvast thuis via de Spotify playlist bij dit magazine. www.dedoelen.nl/spotify

Arthur: ‘Dat Linkerhandconcert is een fantastisch stuk. Elke noot klopt. Naarmate ik het vaker speel, word ik er steeds meer verliefd op. Het is zo knap geschreven. Als je niet beter weet, zou je denken dat er twee handen aan het werk zijn. In elke frase zit melodie én begeleiding. Met de duim kun je veel doen qua klankkleur en interpretatie, ben ik door dit concert gaan ervaren. Ravel heeft volledig van de mogelijkheden gebruik gemaakt. Ik wil niet beweren dat mijn linkerhandtechniek nu honderd keer beter is dan daarvoor, maar het besef wat bepaalde vingers kunnen is wel gegroeid.’

Kom je nooit in de verleiding de rechterhand er even bij te pakken? ‘Mocht het maar. Dan zou het een stuk makkelijker zijn. Er bestaan wel oudere plaatopnamen waarbij ik denk: ja ja, volgens mij

heb je toch stiekem de rechterhand gebruikt in die springerige passages. Als er luisteraars of camera’s in de buurt zijn, zal ik het nooit doen. Juist het feit dat het concert alleen voor links is, maakt het zo speciaal.’

Lucas voelt zich bij het Pianoconcert in G evenzeer als een vis in het water. ‘Van jongs af aan heb ik het willen spelen, vanwege dat schitterende middendeel.

Al waren de andere delen kl*te geweest, dan had ik het nog gewild. Er zit zoveel in. Het is moeilijk om te spelen, een sfeerding met lange solo’s. De noten zijn zo mooi, dat je de neiging hebt jezelf meteen in de eerste twee, drie maten te verliezen. Dat kan het juist niet gebruiken. Je moet bijna in een trance raken. Totdat de fluit erin komt tijdens die triller en je als het ware weer wakker wordt.’

Van beide concerten bestaan historische opnamen.

Marguerite Long was de pianiste die zich als eerste over het Pianoconcert in G ontfermde, het andere concert schreef Ravel speciaal voor de linkerhand van Paul Wittgenstein. De broers vinden het vanzelfsprekend dat ze die uitvoeringen beluisteren.

‘Maar ik kan niet zeggen dat dát juist de opnamen zijn waar ik het meeste uit haal’, zegt Lucas. ‘Meestal heb ik dat met andere uitvoeringen. Vaak komt zoiets toevallig op je pad. Dan hoor je bijvoorbeeld iets op Spotify wat je aanspreekt.’ > lees verder

14

INTERVIEW LUCAS EN ARTHUR JUSSEN

DE DOELEN

© Alek

‘Ravel heeft geen noten op papier gezet die er niet toe doen.’

DE DOELEN

LUCAS EN ARTHUR JUSSEN OP CD

Beethoven, Pianosonates nrs. 5, 13 en 14 Schubert, Impromptus, Polonaises en Fantasie in f 'Jeux’: werken van Poulenc, Fauré en Ravel Mozart, Concerten voor twee piano’s & sonate voor piano vierhandig (Gouden Plaat: meer dan 100.000 verkocht)

15

INTERVIEW LUCAS EN ARTHUR JUSSEN

Arthur: ‘Het niveau van opnamen kan enorm uiteenlopen. Ik ga nooit zomaar af op een grote naam of een historisch feit. Soms spreekt een legendarische pianist je helemaal niet aan. Het is goed alles tot je genomen te hebben, maar uiteindelijk wordt het toch een blend van al die dingen samen met jouw eigen ideeën over een stuk. Ik kan blij verrast worden door opnamen die nu worden gemaakt. De Ravelconcerten door Yuja Wang, dat vind ik best een mooie plaat. Daar haal ik ook mijn inspiratie uit. Of Alicia de Larrocha, ook heel mooi.’

Die wijde blik is typerend voor de muzikale ontwikkeling van de twee broers. Ze waren de kleuterjaren nog maar amper ontgroeid of ze studeerden moderne muziek bij Ton Hartsuiker in Utrecht.

Later bevonden ze zich onder de hoede van meesterpianiste Maria João Pires, bij wie ze zelfs negen maanden in Portugal verbleven. Arthur studeert nu bij Jan Wijn aan het Conservatorium van Amsterdam. En iedereen maar vragen: waar ga jij naartoe?

Amerika, Duitsland? Zeg het maar!

‘Veel mensen denken dat je naar het buitenland moet, naar de grote jongens, om het te kunnen maken. Ik heb het erg naar mijn zin bij Jan. Na elke les ga ik blij naar huis met het gevoel dat er weer iets extra’s in die rugzak zit. Daarom voel ik niet de urgentie verder te zoeken. Een grote naam biedt geen garantie voor succes of wat dan ook. Ik heb de voelsprieten wel uitstaan. Je moet jezelf altijd een stap voor zijn, je blijven vernieuwen op alle mogelijke fronten. Ik ga mijzelf heus niet voor de gek houden. Maar zolang ik stappen maak, volg ik mijn gevoel.’

Ook over hun al dan niet gezamenlijke toekomst praten de broers relaxed. Arthur: ‘In het buitenland schuiven we het duo naar voren, omdat je relatief meer kansen hebt. Er zijn nu eenmaal veel meer goede solopianisten dan pianoduo’s. We zouden gek zijn als we daar geen gebruik van maakten. Dat geven we eerlijk toe. Maar in Nederland draaien we toch al wat langer mee. Hier krijgen we steeds meer kansen om ons solistisch te profileren. We boffen met dat vertrouwen. Het komt zoals het komt. Uiteindelijk spelen we bijna net zoveel alleen als samen.’

‘We spelen bijna net zoveel alleen als samen.’

BESTEL KAARTEN

Maak uw keuze uit deze concerten of bestel het voordelige abonnement ‘En voyage avec Ravel’. U koopt dan in één pakketje de drie Ravelconcerten en uw korting loopt in vergelijking met losse kaarten op tot 30%.

Let op: bij sommige concerten is nog slechts beperkt plaats.

Dit abonnement bestelt u via www.dedoelen.nl/ravel

zaterdag 15 oktober 2016 Grote Zaal 20.15 uur

LUCAS JUSSEN DEFILHARMONIE O.L.V. JAIME MARTÍN

toprang uitverkocht

Kodály Dansen uit Galánta Ravel Pianoconcert in G Rachmaninov Symfonie nr.2

zaterdag 22 april 2017 Grote Zaal 20.15 uur

ARTHUR JUSSEN

Residentie Orkest o.l.v.

Nicholas Collon Dukas L’apprenti sorcier Ravel Pianoconcert voor de linkerhand Stravinsky De vuurvogel (compleet)

vrijdag 17 maart 2017

Jurriaanse Zaal 20.15 uur

LUCAS EN ARTHUR JUSSEN

Barbara Kozelj mezzosopraan | Raúl Suárez viool | Jonathan Roozeman cello

Debussy Nocturne/Scherzo Debussy Sonate voor cello en piano Ravel Sonate voor viool en piano Ravel La valse (versie voor 2 piano’s) Schönberger Maurice chéri Ravel Pianotrio

ARTHUR JUSSEN EN HET ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST

Op 22 en 23 september speelt Arthur Jussen met het Rotterdams Philharmonisch Orkest Mozarts Jeunehomme-concert. Zie de agenda achterin dit magazine voor meer informatie.

16

ONDER DE LOEP

THE TEMPEST JOS GROENIER BRENGT SHAKESPEARES WERK TOT LEVEN ONDER DE LOEP

Het is dit jaar 400 jaar geleden dat William Shakespeare, voor velen de grootste (toneel)schrijver uit de geschiedenis, overleed in Stratford-upon-Avon. Reden voor de Doelen om de handen ineen te slaan met regisseur Jos Groenier om het prachtige, maar raadselachtige meesterwerk The Tempest in muziek en toneelspel tot leven te wekken. In vier theatrale concerten worden alle thema’s en personages van The Tempest onder de loep genomen, steeds met andere muziek en topensembles en op verschillende locaties.

THE TEMPEST IN HET KORT The Tempest (De Storm) is een van Shakespeares laatste werken. The Tempest vertelt, heel kort samengevat, het verhaal van Prospero, de rechtmatige hertog van Milaan. Omdat Prospero zich veel liever bezighoudt met zijn studie magie dan met bestuurszaken, laat hij alle zaken over aan zijn broer Antonio. Deze trekt echter alle macht naar zich toe en verbant Prospero met zijn dochtertje Miranda naar een eiland. Op dit eiland, dat bewoond wordt door luchtgeesten en aardmonsters, zint Prospero op wraak en bekwaamt hij zich in magische zaken. Als hij erachter komt dat zijn broer zijn eiland zal passeren, laat hij een storm losbarsten die zijn broers schip tot zinken brengt waardoor Antonio aan zijn wraaklustige broer is overgeleverd.

THE TEMPEST EN MUZIEK The Tempest heeft alles in zich wat Shakespeares verhalen tot op de dag van vandaag zo geliefd maakt: thema’s als liefde en wraak, exotische locaties en magie. Maar het stuk heeft ook veel muziek in zich. Muziek speelt een grote rol in het leven van de personages Prospero en Ariel en ook indirect zorgde The Tempest voor muziek: de bloemrijke vertelling inspireerde vele componisten tot beeldende toonzettingen.

DE DOELEN

DE DOELEN

17

ONDER DE LOEP

JOS GROENIER OVER THE TEMPEST IN DE DOELEN We hebben The Tempest in vier delen geknipt en verdeeld over het hele seizoen. Het eerste deel gaat over de Liefde, de enorme natuurkracht die vrijkomt en onstuitbaar is. Het tweede deel heeft als focus de oerkracht die Shakespeare Caliban noemt, die al datgene belichaamt wat de mens tegenzit. Het derde deel is uitsluitend muzikaal en belicht vooral de omgeving en couleur locale van het stuk. Het vierde deel gaat over Oberon zélf die de twee natuurkrachten gebruikt als wraakneming op het lot dat hem zo hard heeft getroffen.

Dit vierluik gebruikt de structuur van montagevoorstellingen; we gebruiken muziek, theater, acteurs, ruimte, licht en videobeelden. Het repertoire omvat een keur aan muziekstijlen vanuit de tijd van Shakespeare, tot aan de moderne tijd; bestaande en nieuw gecomponeerde werken.

‘Voor mij is The Tempest vooral een verhaal over de mens in crises; over de grilligheid van het leven, hoe om te gaan met tegenslag en wraakgevoelens. De verliefdheid in het stuk geeft vleugels; die positieve kracht die zó eenzijdig is gericht, dat alles wel goed moet gaan. Als je verslaafd raakt aan die eenzijdig gerichte energie dan slaat het leven als het ware terug en keert het geluk zich tegen je.

Fantasie is dan de enige oplossing om aan je lot te ontsnappen.’

JOS GROENIER

De muziek verklankt naast de tekstfragmenten, grotendeels de emoties van the Tempest, of becommentarieert de scènes. Storm is in alle drie de delen op geheel eigen wijze aanwezig.

‘This Island is full of noises’, schrijft Shakespeare; dat zullen we vooral merken aan het onconventionele ruimte- en lichtgebruik: klank komt overal vandaan.

Topensembles zoals Capella de la Torre, het DoelenEnsemble met Cora Burggraaf en Slagwerk Den Haag uitgebreid met 30 extra slagwerkers zullen dat ‘eiland’ bevolken. Porgy Franssen als Prospero is hoofdpersonage, hij en de twee geliefden Miranda en Ferdinand en het monster Caliban zijn de acteurs die tekstfragmenten door de muziekstukken heen vlechten. Een speciale rol is weggelegd voor Ariel, de verbeelding van de fantasie, die de voorstellingen, gaande het seizoen, op stormachtige wijze aan elkaar verbindt, zodat het publiek het gehele seizoen in de ban is van Stormy Weather.

INTRODUCTIELEZING We starten deze concertreeks met een introductielezing op donderdag 29 september (20.15 uur).

Voor iedereen die meer wil weten over het verhaal van The Tempest belichten we de belangrijkstee thema’s, personages en verhaallijnen. Kaarten voor (een van) de concerten besteld? Dan informeren we u wanneer u zich voor deze gratis inleiding kunt inschrijven.

BESTEL KAARTEN

STORMY WEATHER 400 JAAR SHAKESPEARE VIER CONCERTEN RONDOM THE TEMPEST

vrijdag 7 oktober 2016 Jurriaanse Zaal 20.15 uur ‘If love…’ de dagen van Miranda en Ferdinand Capella de la Torre en Cécile Kempenaers brengen renaissancemuziek (o.a. Gibbons, Arcadelt, Ghizzolo) die u in de sfeer van Shakespeares tijd brengt

vrijdag 17 februari 2017 Jurriaanse Zaal 20.15 uur ‘I cried to dream again…’ de dagen van Caliban en vrienden DoelenEnsemble en Cora Burggraaf brengen de wereldpremière van Caliban’s Song van Elmer Schönberger

zaterdag 3 juni 2017 Laurenskerk 15.00 uur ‘Hell is empty, and all the devils are here…’ de dagen van de matrozen Laurens Collegium Rotterdam brengt muziek van Elgar, Vaughan Williams en Harold Arlen

zaterdag 3 juni 2017 Trompenburg Tuinen 21.00 uur ‘Our revels now are ended…’ de dagen van iedereen Spectaculaire afsluiting van de serie door Slagwerk Den Haag i.s.m. slagwerkstudenten van KC Den Haag en Codarts in de Trompenburg Tuinen in Rotterdam www.dedoelen.nl/shakespeare

JOS GROENIER IS... regisseur en vormgever van toneelstukken, muziek-

OPVALLEND... regisseerde een muziektheaterproductie

theater en (barok)opera’s, coach liedinterpretatie en podiumpresentatie voor zangers en instrumentalisten.

over Jeroen Bosch met Gerrit Komrij en in samenwerking met de Doelen realiseerde hij de scenische muziekvoorstelling over Oswald von Wolkenstein met de countertenor Andreas Scholl en tevens ‘Erasmus, Lof der Zotheid’ met Jordi Savall.

STUDEERDE... onder meer theaterontwerp aan de Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen en post-academisch scenografie aan de Jan van Eyck Academie Maastricht.

REGISSEERDE EN ONTWIERP... decors voor vrijwel alle Nederlandse gezelschappen, was huisregisseur voor Festival Oude Muziek, ontwikkelde diverse multimediaspektakels, waaronder de heropening van het Olympisch Stadion en heeft een internationale carrière in o.a. Noorwegen, Duitsland, Italië, België, Engeland en Indonesië.

WON... diverse prijzen, zoals de Noorse staatsprijs voor de beste regie voor Sezuan (1991), de John Kraaijkamp Musical Award ‘beste ontwerp’ voor Jesus Christ Superstar (2006) en de Cultuurprijs Fentener van Vlissingenfonds voor zijn gehele oeuvre.

18

DE DOELEN

ANDERE GELUIDEN

ANDERE GELUIDEN Tips buiten de muren van de Doelen

Djemaa El Fna PLEIN VAN ETEN EN VERHALEN

Na twee succesvolle edities verandert het Museumpark in Rotterdam van vrijdag 23 t/m zondag 25 september in een gigantisch openluchtrestaurant met een mooi programma geïnspireerd op Marrakech. Tientallen ondernemers koken, bakken en grillen gerechten van over de hele wereld. Er is een schrijverscafé, er zijn workshops en ‘spoken word’-voorstellingen en wederom is muziek met Marokkaanse roots een belangrijk onderdeel van het festival. Ook voor kinderen is er een erg leuk programma. www.djemaaelfnarotterdam.nl

Dag van de Romantische Muziek DE MEEST ROMANTISCHE DAG VAN HET JAAR

Trek hoeden, bloemetjesjurken en linnen pakken uit de kast voor de meest romantische dag van het jaar.

Op zondag 21 augustus tussen 12.00 en 21.00 uur vindt in het Rotterdamse Park bij de Euromast de Dag van de Romantische Muziek plaats, het oudste en grootste klassieke muziekfestival van Rotterdam. In 1986 organiseerde Stichting Buitengoed de eerste Dag van de Romantische Muziek en inmiddels is het uitgegroeid tot een festival dat een icoon is voor Rotterdam. Ook deze dertigste editie wordt traditiegetrouw een dag met heel veel klassieke concerten en lekker eten en drinken.

Rotterdam Uitdagen OPENING CULTUREEL SEIZOEN

www.dagvanderomantischemuziek.nl De start van het culturele seizoen krijgt dit jaar een nieuw jasje: 24 Uur Cultuur gaat in een nieuwe vorm verder als Rotterdam Uitdagen. De datum: zaterdag 10 en zondag 11 september. Het wordt een feestelijk weekend waarbij u op het Schouwburgplein en in het Museumpark in Rotterdam kunt proeven, ruiken, voelen, bekijken en beleven wat er allemaal in Rotterdam te beleven valt op cultureel gebied. www.rotterdamuitdagen.nl

HISTORIE

DE DOELEN

19

DOELENGEHEUGEN Heeft u mooie herinneringen aan strijkkwartetten in de Doelen?

Of aan andere concerten?

Deel dan uw verhaal met ons, via www.doelengeheugen.nl. Hoe klein uw verhaal misschien ook lijkt, voor ons zijn alle bijdragen waardevol, om ook onze historie levend te houden.

Kamermuziek vereeuwigt in Rotterdam DOOR PATRICIA JASPERS

De serie ‘Beroemde Strijkkwartetten’ is niet meer weg te denken uit de Doelen. Iets wat ondenkbaar leek in het Rotterdam van begin twintigste eeuw. De Kamermuziekvereeniging Rotterdam (KMV) zwengelde in 1907 de motor van kamermuziek aan.

In 1907 richtte een groep muziekliefhebbers de Kamermuziekvereeniging op. Ze vonden het treurig dat er in een stad als Rotterdam zo weinig werd gedaan aan kamermuziek.

Met de komst van de vereniging bliezen ze de klassieke muziekwereld nieuw leven in. Werd je lid, dan had je recht op het bijwonen van concerten in de Groote Nutzaal aan het Oppert, nabij de Laurenskerk.

Direct vanaf de start nodigde het gezelschap de meest vooraanstaande en beroemde ensembles uit, zoals Het Parijsche Strijkkwartet, het Quartetto Italiano en het Amadeus Quartet. Dat was niet eenvoudig, want een internationaal ensemble kwam niet voor een concert alleen naar Nederland en zeker niet naar Rotterdam waar geen ‘echte’ concertzaal stond.

Na het bombardement in mei 1940 verplaatsten de concerten zich naar de gehoorzaal in Museum Boijmans Van Beuningen. Maar de echte opmars van kamermuziek vond plaats na de opening van de Doelen in 1966. Van de huiselijke setting in Boijmans, waar zo’n 80 mensen op krakende stoeltjes de ensembles beluisterden, verhuisde de KMV naar de Jurriaanse Zaal (toen nog Kleine Zaal) in de Doelen. Daar was ruimte voor 600 man. De Kralingse gezelligheid in de pauzes bleef, maar nam door de omvang van het publiek andere vormen aan. Zeker na 1977 toen de ‘vereeniging’ werd omgezet in een stichting. Men hoefde niet langer lid te zijn van de besloten club. Elke muziekliefhebber was welkom.

Om het kritische en veeleisende publiek te bedienen, legt de KMV bij de programmering de lat hoog. Ze komen met grote namen, zoals het Guarneri Quartet, Vermeer Quartet, Tokyo String Quartet en het Borodin Quartet. De serie ‘Beroemde Strijkkwartetten’ is geboren. Ook hun jubilea vieren zij groots. In 2007 schreef componist Joey Roukens speciaal voor het honderdjarige bestaan van de KMV het strijkkwartet ‘Earnest en Game’, uitgevoerd door het Rubens Quartet.

Vanaf de oprichting had de vereniging de ambitie om ‘top of the bill’ te worden. In honderd jaar tijd heeft de KMV de stad kamermuziek van wereldklasse gebracht en heeft ze een bijzondere plaats binnen het Doelenpalet verworven.

20

OP BEZOEK BIJ

IN BEELD

OP BEZOEK BIJ In de zaal zitten we vaak in stilte naast elkaar, te geniet van muziek.

Zonder te weten wie diegene is die naast ons zit. Op deze plek vertellen bezoekers van de Doelen hun verhaal.

DOOR ELSBETH GRIEVINK FOTO’S SANNE DONDERS

DE DOELEN

DE DOELEN

21

OP BEZOEK BIJ

‘Het is een feest om erbíj te zijn.’

LOES JONKER EN BERT KOPPENOL (63 EN 73)

22

DE DOELEN

OP BEZOEK BIJ

‘Er valt nog zoveel te ontdekken voor mij.’

SEBASTIAAN WITTEVEEN (23)

DE DOELEN

23

OP BEZOEK BIJ

‘In korte tijd ben ik veel van de Doelen gaan houden.’

KAORI FORNÓS OHNUMA (31)

24

OP BEZOEK BIJ

‘Ik had de kaarten al twee jaar in huis.’

MEVROUW LANGE-RIENECKER (89)

DE DOELEN

DE DOELEN

Loes Jonker en Bert Koppenol

Sebastiaan Witteveen (23, STUDENT ADVERTISING) LUISTERDE TIJDENLANG VOORAL TECHNO, TOT HIJ EEN KEER EEN ALBUM MET RACHMANINOV DOWNLOADDE.

(63 EN 73, BEIDE SCHEIKUNDIGE ‘IN RUSTE’) ZIJN VERSLINGERD AAN ZANG EN OUDE MUZIEK. ZE DUIKEN ER HELEMAAL IN.

Loes: ‘Als meisje speelde ik viool in het schoolorkest. Met dat orkest bezocht ik voor de eerste keer de Doelen, kort na de opening. Daar zag ik de professionals spelen.’ Bert: ‘Bij mij is de liefde voor muziek rond mijn twintigste begonnen. Een huisgenoot speelde piano. Veel Chopin, prachtig. Ik bezocht de Doelen regelmatig. Nadat ik weduwnaar was geworden, besloten Loes en ik samen een serie bij de Doelen te nemen. Na een paar concerten is de vonk tussen ons overgesprongen.’ Loes: ‘Met viool ben ik nooit gestopt, samen met Bert zing ik bovendien in een koor.

Eén keer per week repeteren we in de oude dorpskerk in Schip-

luiden, dat is fantastisch om te doen.’ Bert: ‘Wat er zo leuk is aan zingen? Neem nou die Bachcantates. Als je die partituren voor je neus hebt en ziet hoe prachtig Bach die tekst en die nootjes onder elkaar heeft gezet, dan denk je bij jezelf: wát een vakwerk! Door zelf te zingen, duik je er dieper in. Om nog meer te leren over de achtergrond van de muziek en de teksten, volgen we muziekcursussen.’ Loes: ‘Omdat we zelf zingen, genieten we erg van liedconcerten.

In de serie Nachtegalen zagen we onlangs mezzosopraan Magdalena Kozená en pianiste Mitsuko Uchida samen op het podium. Wat een toppers.’

Kaori Fornós Ohnuma

‘Mijn vader speelde trompet, mijn zusje saxofoon en ik kreeg een drumstel op mijn kamer. Ik was negen en wilde de állerbeste worden. Vrij snel daarna zijn we naar een vrijstaand huis verhuisd, waar we net zoveel lawaai konden maken als we wilden. De meeste van mijn vriendjes speelden voetbal, ik was als enige met muziek bezig. Inmiddels is dat wel anders, hoor. Met vrienden bezoek ik feesten en festivals als Melt, Sziget en Lowlands.

Maar in m’n ontdekkingstocht in klassieke muziek sta ik min of meer alleen. Toch blijf ik het proberen om mensen mee te nemen in dat avontuur, want je wilt het delen. Ik tenminste wel!

Ik kan tien keer hetzelfde stuk horen en nieuwe dingen horen.

Daarover praten vind ik het leukste wat er is. Ik was eens bij het Rotterdams Philharmonisch met een maatje van me, toen we in de pauze werden aangesproken door een man die benieuwd was wat we daar deden. Hij vond ons opvallen in die grijze meute. Na afloop nodigde hij ons uit voor een biertje. Sindsdien hebben we regelmatig contact. Hij weet veel van muziek en is echt een soort gids voor mij. Laatst zijn we samen naar Mahler 10 geweest, wat ik superindrukwekkend vond. Er is nog zoveel te ontdekken voor mij, dat ik soms haast niet weet waar te beginnen.’

Mevrouw LangeRienecker

(31, STUDEERT COMPOSITIE AAN CODARTS) KLEURT MUZIKAAL GEZIEN GRAAG BUITEN DE LIJNTJES.

‘In Barcelona, waar ik tot vier jaar geleden woonde, kwam ik veel en graag in het Palau de la Música Catalana. De ligging, het prachtige modernistische gebouw, de geweldige zalen, de unieke sound: alles vond ik er goed aan. Dit zou ik nog flink gaan missen, toen ik in 2011 Barcelona verliet om in Rotterdam aan Codarts te gaan studeren.

Maar in korte tijd ben ik ook heel veel van de Doelen gaan houden. Ik zag er prachtige uitvoeringen van het werk van Louis Andriessen, Peter-Jan Wagemans en Paul van Brugge,

25

OP BEZOEK BIJ

IS 89 JAAR, MAAR VOOR EEN MOOI CONCERT REIST ZE NOG GERUST VAN VOORBURG NAAR ROTTERDAM

interessante cross over-projecten en openbare repetities waar ik veel van opgestoken heb.

Wat ik vooral geweldig vind aan de Doelen is dat er zoveel kán. Dat merk je aan het enorm gevarieerde programma en tijdens events als The Big Day, waarop honderden studenten van Codarts uit alle disciplines samen het gebouw overnemen.

Op zo’n dag wordt mijn droom om een gezelschap op te richten, waarbij theater, dans, circus en muziek allemaal gemixt wordt, nog sterker.’

‘Ik had de kaarten al twee jaar in huis. Al die tijd heb ik me erop verheugd. Toen was het zover: de Berliner Philharmoniker in de Doelen. Ik ken het orkest goed. Ik heb jaren in Berlijn gewoond en bijna iedere zondagochtend bezocht ik daar het Titania-Palast, waar je de Berliner Philharmoniker voor een habbekrats kon zien repeteren. Toen ik weer naar Nederland verhuisde , zo’n 50 jaar geleden alweer, werd ik kind aan huis bij de Doelen. De Berliner had ik nooit meer gezien. En nu stond ik weer oog in oog met dat geweldige orkest. Het was práchtig en een mooie manier

om stil te staan bij het 50-jarig bestaan van de Doelen. Vlak voor de oorlog uitbrak, ben ik als twaalfjarig meisje nog in de oude Doelen geweest aan de Coolsingel. Na het bombardement was er niets meer van over en duurde het nog jaren voor het nieuwe concertgebouw zou openen, waar ik gelukkig opnieuw gouden tijden heb beleefd. Vlak voor het jubileumconcert stond ik op het Kruisplein, dat in al die jaren zoveel transformaties heeft ondergaan.

Ik keek om mij heen en dacht bij mezelf: wat is Rotterdam ontzettend mooi geworden.’

COLUMN RALPH VAN RAAT

26

DE DOELEN

Ralph van Raat aan het woord COLUMN

Eindelijk is ze er dan, de zon! Behalve flinke kriebels in de neus en ogen door de hooikoorts, leidt dat bij mij ook tot andere heftige kriebels: de voorjaarsopruiming!

Waar anders te beginnen dan weer eens orde te scheppen in de cd-collectie.

Een paar zomerse klanken op de achtergrond van het sorteerproces zijn vanzelfsprekend welkom, dus ik pak snel mijn smartphone en surf naar Spotify om wat zonnige muziek aan te zetten. Het is fantastisch: met mijn draadloze multimediaontvanger maak ik direct verbinding tussen het geluid van mijn telefoon, tablet of computer, en mijn luidsprekers in de woonkamer. En ja hoor, binnen enkele seconden kwetteren prachtige vogels uit zonnig Californië door mijn huis, in muziek omgezet door componist Olivier Messiaen en gespeeld door London Sinfonietta. Op zo'n moment voel je je de gelukkigste mens op aarde.

Na nog even sorteren vind ik daar mijn eerste klassieke muziek-cd: The Best of Debussy and Ravel. Een goedkope dubbel-cd die ik een jaar later zelf had aangeschaft van wat zakgeld, omdat ik las dat Corea zo beïnvloed was door deze componisten. Wat een geweldige muziek bleek dit te zijn: jazz en klassiek in een perfecte mix, en dat al in 1905!

Maar wacht even, dit voelt toch even vreemd. Ik zit stapels stoffige cd’s door te nemen, deels om te kijken of ik ruimte kan besparen. Maar om muziek te beluisteren grijp ik snel naar de smartphone. Hmmm.

Wat zijn ze eigenlijk onhandig, cd’s.

Hee, en daar is mijn eerste zelf gekochte cd met moderne muziek: Complete Piano Works by George Crumb. Ik was inmiddels 14 en snuffelde elk weekend in de inmiddels failliete klassieke muziekwinkel van mijn ouderlijke woonplaats Bussum.

De cover, waarop de pianist over het binnenwerk van de vleugel gebogen staat, vond ik intrigerend, en in het cd-boekje stond dat Crumb beïnvloed was door Debussy. Dit móést ik beluisteren, en ik was overdonderd door alle klanken die uit de vleugel konden komen.

Aha, dit is wel leuk zeg, ik vind opeens de Free Record Shop GRP Digital Fusion 1989 cd! Ik was toen 11 jaar oud; de cd had mijn vader net voor zichzelf gekocht, maar de track van jazzpianist Chick Corea vond ik zo goed dat ik de cd op mijn kamer wilde (en mocht) houden. Het zou de start worden van mijn ontdekkingsreis door de eigentijdse klassieke muziek.

Wat een geweldige muziek bleek dit te zijn: jazz en klassiek in een perfecte mix, en dat al in 1905!

Tja, dat cd-boekje waarin je van alles ontdekt, mis ik wel bij al die online muziek.

Of de mooie persoonlijke herinneringen die ik bij mijn cd’s koester. En het valt me op dat ik al die cd’s plat gedraaid heb: de beschikbaarheid van muziek was minder evident en je had er lang voor gespaard, dus je luisterde dezelfde opnames herhaaldelijk. Daardoor ontdekte je zo veel in die muziek en werd ze steeds mooier.

En dat niet alleen omdat cd-kwaliteit gewoon veel beter is dan de meeste online streaming-kwaliteit... Nu neig ik veel vaker tot online zappen: we horen meer, maar luisteren misschien wel minder.

Na enige tijd zijn mijn cd’s weer geordend, ik heb nu zelfs wat plaats over. Dankzij Spotify hoorde ik een wel érg mooie uitvoering van Messiaens meesterwerk; ik pak opnieuw mijn smartphone, en kan het niet laten deze cd te bestellen. Een wolkje schoof even voor de zon, maar nu schijnt ze weer volop.

RALPH VAN RAAT IN DE DOELEN Dit seizoen is pianist en musicoloog Ralph van Raat onze vaste columnist. Op vrijdag 4 november is hij live te bewonderen. Dan speelt hij zelden gespeelde, buitengewoon virtuoze pianobewerkingen van stukken van Radiohead, gemaakt door de Amerikaanse klassieke pianist Christopher O’Riley. Bestel kaarten via www.dedoelen.nl/ralph

DE DOELEN

ZIEN EN HOREN

ZIEN EN HOREN

50 JAAR GESCHIEDENIS Vers van de pers

Ter ere van het 50-jarig bestaan van de Doelen op 18 mei 2016 publiceerde Kick uitgevers het boek 50 jaar de Doelen, Hart van Rotterdam. In dit boek vindt u de verhalen terug van hen die de Doelen bouwden, foto’s uit de roemruchte geschiedenis van het concertpodium waar bijna iedere wereldster heeft opgetreden, uniek

(historisch) beeldmateriaal, een blik achter de schermen en persoonlijke verhalen van bezoekers en medewerkers.

Het boek Hart van Rotterdam kost â‚Ź 29,95 en is onder meer verkrijgbaar in de Doelen Winkel.

27

28

ROTTERDAM PHILHARMONIC GERGIEV FESTIVAL

DE DOELEN

DE DOELEN

ROTTERDAM PHILHARMONIC GERGIEV FESTIVAL

29

DE SPELER Compositieportret van Sergej Prokofjev

Sergej Prokofjev was schaakvirtuoos, hartenbreker, voetbalpianist en componist van branie en schoonheid.

Maak kennis met de fascinerende hoofdrolspeler van het Rotterdam Philharmonic Gergiev Festival 2016.

DOOR ONNO SCHOONDERWOERD

‘Zijn spel was zeer doortastend en recht door zee.

Doorgaans lanceerde hij een slim opgezette, briljante aanval. Om defensietactieken gaf hij duidelijk niet. […] Was hij niet in de muziek terechtgekomen, dan had hij een mooie carrière als professionele schaker kunnen opbouwen.’

1954. Schaakgrootheid Michail Botvinnik, meervoudig wereldkampioen, looft het spel van de het jaar daarvoor overleden Sergej Prokofjev. Veertig jaar eerder al had de jonge pianist en componist Sergej Sergejevitsj de Cubaan José Raúl Capablanca (kampioen van 1921 tot 1927) verslagen – iets wat weinigen hem nadeden. Ravels koning ging ook onderuit trouwens, toen de twee componisten eens op het bord duelleerden.

MERKWAARDIG ONDEUGEND LINA CODINA

Het is gemakkelijker Prokofjev te bewonderen, dan hem lief te hebben. De relatie tussen Sergej, een goed versierder en van jongs af bewust van zijn uitzonderlijke talent, en zijn vrouw Lina Codina,

een zangeres met een minder glorieuze loopbaan, is turbulent. Vrienden hebben hen gekoppeld. ‘Hij keek mij over zijn schouder aan en glimlachte naar me, en lachte omdat ik er dwaas uitzag’, herinnert Lina zich later. ‘Ik begon ook te lachen […], het was te laat om nog weg te rennen. Ik voelde zijn aantrekkingskracht – hij was lang, slank en had blond, enigszins rossig haar.’

Vladimir Doekelski, de componist die in Amerika als Vernon Duke furore zou maken, beschrijft Prokofjev na een ontmoeting in Parijs als ‘een kruising tussen een Scandinavische minister en een voetballer. Zijn lippen waren ongewoon dik en gaven zijn gezicht een merkwaardig ondeugend uiterlijk, bijna als een jongetje dat op het punt staat een verboden en juist daarom zo verlokkelijke kwajongensstreek uit te halen. Zijn mooie vrouw Lina Ivanovna […] zong goed en was een prima vrouw des huizes en moeder […], wat niet verhinderde dat Sergej ieder moment ruzie zocht en haar zelfs bij de geringste provocatie de kamer uit gooide.’

30

ROTTERDAM PHILHARMONIC GERGIEV FESTIVAL

HET DERDE PIANOCONCERT (1921)

Purper bloempje wordt juichende brand, Het klavier zal met vuur gaan spelen, Dan springen vurige tongen uit de kelen.

Een rivier gesmolten erts uit zijn verband.

Ogenblikken dansen wals. Eeuwen leiden de gavottes.

Toen verrees opeens een oerdier, door vijanden al zwak, Dreigt met zijn hoorns, nadat hij zijn ketenen verbrak.

Maar dan roept een lief geluid van ver, en plots...

‘VOETBALPIANIST’ Krachtige emoties en afstandelijkheid waren in Prokofjev verenigd. Hij choqueerde pers en publiek met zijn excentrieke verschijning, zijn hamerende akkoorden en stormachtige octaafparallellen; hij hield zich ver van de melancholicus Rachmaninov of de dromerijen van Skrjabin. ‘Mijn optredens [met de eerste twee pianoconcerten, red.] brachten mij zeker in beeld als een “echte” componist, met een benijdenswaardige positie tegenover de muzikale hoi polloi’, schreef Prokofjev in het dagboek dat hij ijverig, en met onmiskenbaar besef van een toekomstige publicatie, bijhield. Later zou de befaamde pianist en pedagoog Heinrich Neuhaus zijn pianospel als volgt omschrijven: NIKOLAJ MJASKOVSKI

‘Energie, vertrouwen, een ontembare wil, een stalen ritmiek, een krachtige toon (soms zelfs zo hard dat die in een kleine kamer ondraaglijk werd), een speciale ‘epische kwaliteit’ die ieder idee van oververfijning of intimiteit vermeed (zoals die er ook in zijn muziek niet is), maar toch ook een bewonderenswaardig vermogen om heuse lyriek over te brengen, dichterlijkheid, droefenis, reflectie, een buitengewone menselijke warmte en gevoel voor de natuur. […] Het gemak (het resultaat van zelfvertrouwen!) waarmee hij de meest adembenemende passages te lijf ging was echt verbazingwekkend; hij scheen echt te ‘spelen’, in de literaire, bijna ‘sportachtige’ betekenis van het woord (geen wonder dat zijn vijanden hem de ‘voetbalpianist’ noemden).’

DE DOELEN

Een met schelpjes gebouwd kasteel van kinderen, Het balkon, uit opaal geslepen, magnifiek, Doch dat al doet, brullend spattend, een golf teniet. ’t Orkest deed jij verlangen naar zomers vol zinderen: Prokofjev – ontluiken van jeugd, van muziek!

En op de handtrom der Zon bonkt de onverschrokken Scyth.

– Konstantin Bal'mont (1867-1942) | vertaling OS

David Oistrach, Prokofjevs kompaan, roemde de schijnbare eenvoud van zijn musiceren: ‘Geen enkele overbodige beweging, geen enkele overdreven uiting van emotie, geen effectbejag. De componist leek te zeggen: Ik weiger mijn muziek hoe dan ook te verfraaien. Dit is het. Neem het zoals het is.’

BRANIE EN SCHOONHEID In Prokofjevs Derde Pianoconcert (1921) komen branie en schoonheid bijeen. Ondanks een flinke dosis motorische ritmiek heeft dikwijls de lyriek de overhand: niet alleen in het langzame deel, maar ook al in de mijmerende openingsmelodie en in het neventhema van het eerste deel. Halverwege de finale lijkt zelfs Rachmaninov even om de hoek te kijken.

De dichter Konstantin Balmont, Prokofjevs oudere vriend, vatte de weerbarstigheid van het werk, de mengeling van kinderlijk plezier en barbaarse woestheid samen in een beeldenrijk sonnet (zie kader).

Prokofjevs gevoel voor theater maakt hem ook voor het publiek aantrekkelijk, meent Valery Gergiev. ‘Hij blijft nooit minutenlang hangen bij één onderwerp.

Hij was wat we “kort en bondig” kunnen noemen.

Ik bedoel: als je iets wilt zeggen, doe het dan alsjeblieft vlot. En hij wist hoe je iets vlot moet zeggen.’

Inderdaad bereikt Prokofjev diepgang in minuten, seconden. Zijn studiegenoot Nikolaj Mjaskovski noemde de reeks van twintig pianominiaturen Visions fugitives (Mimoljotnosti of ‘voorbijvliegertjes’, 1915-'17) met recht een ‘psychische inventaris van [Prokofjevs] meest persoonlijke emoties’.

DE DOELEN

31

ROTTERDAM PHILHARMONIC GERGIEV FESTIVAL

ALEXANDER GAVRYLYUK

VALERY GERGIEV

ROEKELOOS Na omzwervingen door Frankrijk en de Verenigde Staten besluit Prokofjev in 1936 zijn carrière in Sovjet-Rusland voort te zetten. Enigszins roekeloos is het wel: hij zet daarmee ook het leven van zijn Spaans-Russische vrouw en hun twee zonen op het spel. Als Lina in 1948 inderdaad op verdenking van spionage wordt gearresteerd, is Prokofjev al bij een tweede vrouw, Mira Mendelssohn, ingetrokken.

Pas jaren na Prokofjevs en Stalins gelijktijdige dood keert Lina uit de kampen terug.

Prokofjev speelt het spel mee en kwijt zich van zijn taak als vooraanstaand Sovjetcomponist met patriottische theaterwerken en filmmuziek als Alexander Nevski (1938) en Ivan de verschrikkelijke (1942-'45). Desondanks worden hem de duimschroeven almaar verder aangedraaid. ‘De muziekcritici’, schrijft het Centraal Comité in ’48, ‘bestempelen ieder nieuw werk van Prokofjev, Sjostakovitsj, Mjaskovski of Sjebalin tot “een nieuwe triomf voor de Sovjetmuziek”. […] Maar de muziekkritiek vertolkt niet langer de mening van het Sovjetvolk.’

beeld. Ik hoor daarin een tweederangs circus, dat staat voor de groteske absurditeit van al die lieden die een enthousiaste rol in het systeem speelden.’

Dat alles lijkt uitgedoofd als Prokofjev in 1952 zijn zevende en laatste symfonie schrijft. Weg is het experimenteerplezier uit de pianoconcerten, weg de duisternis van de Zesde. ‘Het leven wordt beter, vrolijker!’ – die Stalinistische mantra lijkt uit iedere porie van het stuk te wasemen. Maar mede gezien de ongebruikelijke toonsoort cis-klein – doorgaans ingezet voor introspectieve composities als Beethovens Veertiende Strijkkwartet (óók opus 131) – en het verre van bombastische slot lijkt één conclusie echter gerechtvaardigd: ondanks de druk van de niets ontziende censor probeert Prokofjev, zelfs vanuit een verloren positie, ervan te maken wat ervan te maken valt.

BESTEL KAARTEN

8 t/m 11 september

ROTTERDAM PHILHARMONIC GERGIEV FESTIVAL 2016

Prokofjev door Valery Gergiev www.gergievfestival.nl

TWEEDERANGS CIRCUS Tegendraads en eigenzinnig: pianist Alexander Gavrylyuk herkent in Prokofjev zeker geen spreekbuis van het gezag. ‘Vaak bevat zijn muziek een scherp, sarcastisch gevoel voor humor, een zekere spot jegens de Sovjetautoriteiten.

Het Vijfde Pianoconcert is, vind ik, een goed voor-

Ondanks een flinke dosis motorische ritmiek heeft dikwijls de lyriek de overhand.

32

DE DOELEN

OP HET PODIUM

‘Na twee uur zweten heb ik behoefte aan een biertje’

DE DOELEN

33

OP HET PODIUM

CONRAD VAN ALPHEN

Hoe ziet het leven van een internationaal gevierde dirigent eruit? Wat zijn de leuke en minder leuke momenten? Wat doet hij in zijn vrije tijd? Deze keer is Conrad van Alphen (53) aan het woord, oprichter en leider van Sinfonia Rotterdam.

DOOR ELSBETH GRIEVINK | FOTO SANNE DONDERS

OP HET PODIUM

JEUGD

BABY

VRIJE TIJD

RITUEEL

‘Tot mijn zesentwintigste heb ik in Pretoria gewoond. Ik groeide op in een gezin waar altijd muziek klonk. We gingen regelmatig naar orkesten kijken. Ik was totaal gefascineerd door de chemie tussen dirigent en musici en hoe ze samenwerkten. De droom om ook voor een orkest te staan diende zich al heel jong aan.’

‘Mijn werkende leven kent grote contrasten.

Als gastdirigent reis ik de hele wereld over en word ik steevast op een VIP-behandeling getrakteerd. Thuis heb ik mijn kindje om voor te zorgen, Sinfonia Rotterdam. Inmiddels heb ik een gedreven team om mij heen, maar in het begin heb ik élke taak die hoort bij het runnen van een eigen orkest, weleens zelf gedaan. Van de boekhouding tot het flyeren op straat.’

‘Is er niet veel. Ik sta om 6 uur ‘s ochtends op en ben vaak tot ‘s avonds laat bezig. Als ik vrij ben gaan mijn vrouw en ik graag uit eten met vrienden. Ik probeer nu en dan te lezen, een goede film te zien of een potje te squashen om in conditie te blijven.’

‘Vlak voor het concert trek ik me terug om in mijn concentratie te komen. Ik bewaar al mijn energie voor het podium, daar moet ik knallen. Ik ben expressief, hou van kleur en doe álles om het maximale eruit te krijgen.

Na twee uur zweten heb ik ontzettend veel behoefte aan een ijskoud biertje.’

INSTRUMENT ‘Als kind begon ik met viool, later werd ik beroepscontrabassist.

Nu is het orkest mijn instrument. Het is een groot voorrecht dat te mogen bespelen. Je moet de partituur grondig kennen en technisch kundig zijn, maar een warme persoonlijkheid is minstens zo belangrijk.

Ze moeten het voor je willen doen.’

THUIS ‘Ik heb een fijn appartement in de Rotterdamse Leuvehaven met aan twee kanten een geweldig uitzicht. Mijn computer en mijn kast vol partituren staan in de werkkamer, maar het denkwerk doe ik het liefst op het balkon.

GENIETEN ‘Een orkest is een enorm gezellig gebeuren. Musici zijn leuke mensen, zeker tijdens tournees wordt er heel veel plezier gemaakt. Duik je ineens met zijn allen een sambaclub in als je in Brazilië bent. Door dat soort ervaringen word je heel hecht samen.’

HELD ‘Mijn vader, een bijzondere man. Zijn lef, energie, toewijding, gedrevenheid en doorzettingsvermogen heeft veel indruk op mij gemaakt.

Het is het fundament waarop mijn rijkgevulde leven gebouwd is.’

Mozart Requiem Op zaterdag 24 september dirigeert Conrad zijn Sinfonia Rotterdam in Mozarts Requiem. Beluister het Requiem via de Spotify playlist bij dit magazine (dedoelen.nl/spotify).

Voor meer concertinformatie zie de agenda achterin dit magazine (wie er nog bij wil zijn: er is nog slechts beperkt plaats bij dit concert!).

34

DE DOELEN

WERELDMUZIEK

DE DOELEN

wereldwijd Onze programmeurs reizen de wereld rond om zich verder te specialiseren en om de nieuwste muziek en bands te leren kennen. Waar ze al dat moois zoal vinden? U ziet het hier.

EIGHTH BLACKBIRD VERENIGDE STATEN

eighth blackbird in de Doelen: zondag 20 november 2016

SHANTY FESTIVAL NEDERLAND

Hoe Hollands wil je het hebben? Het zingen van zeemansliederen, shanty’s, is een eeuwenoude Nederlandse traditie. Om die niet verloren te laten gaan, is het Shanty Festival opgericht waar diverse koren bekende shanty’s zingen – samen met het publiek.

Shanty Festival in de Doelen: zondag 6 november 2016

BALLAKÉ SISSOKO SENEGAL

Ballaké Sissoko is een befaamd kora-meester uit Mali. Op het dak van zijn huis in de hoofdstad Bamako, onder de sterrenhemel, nam hij met cellist Vincent Ségal het met een Songlines Music Award 2016 bekroonde album Musique de nuit op. Magische, nocturne klanken om bij weg te dromen.

We programmeren dit concert laat in de avond, op locatie in de eeuwenoude Pelgrimvaderskerk voor een mooie, serene sfeer.

Ballaké Sissoko en Vincent Ségal in de Pelgrimvaderskerk: zaterdag 12 november 2016

DE DOELEN

35

WERELDMUZIEK

TERJE ISUNGSET NOORWEGEN

De Noor Terje Isungset is een pionier op het gebied van ijsmuziek: muziek gemaakt op instrumenten van ijs. In 2001 nam hij ’s werelds eerste ijsmuziek-cd op – hij richtte zelfs het platenlabel All Ice Records op – en houdt zijn eigen jaarlijkse ijsmuziekfestival.

Zijn concerten, met videoprojecties en muziek op ijsinstrumenten zijn een lust voor het oor én voor het oog.

TOKYO SYMPHONY ORCHESTRA

Terje Isungset in de Doelen: vrijdag 28 oktober 2016

JAPAN

Sinds de oprichting in 1946 behoort dit orkest tot de absolute wereldtop, hoewel het hier in Nederland niet bij iedereen bekend is. Zonde! In de Doelen speelt het Tokyo Symphony Orchestra het Requiem voor strijkers van landgenoot Toru Takemitsu: muziek die door merg en been gaat.

Tokyo Symphony Orchestra in de Doelen: woensdag 26 oktober 2016

OMER KLEIN TRIO ISRAËL

‘Klein […] laat zien dat hij behoort tot die kleine groep van meesterpianisten’, schreef de Süddeutsche Zeitung over jazzpianist Omer Klein. Hij groeide op in Israël, behaalde successen in alle belangrijke jazzclubs in New York en woont nu in Duitsland. In de jazzy muziek van Klein en zijn trio zijn invloeden uit het Midden-Oosten nooit ver weg.

Omer Klein Trio in de Doelen: vrijdag 25 november 2016

AZIZA BRAHIM WEST-SAHARA

Lees het interview met Aziza Brahim op pagina 40.

Aziza Brahim in de Doelen: vrijdag 7 oktober 2016

SOIRÉE MAROCAINE MAROKKO

De foyer van de Jurriaanse Zaal wordt omgetoverd tot een markt waar de bezoeker kan proeven van regionale hapjes terwijl muzikanten spelen alsof ze op een Berberse bruiloft zijn.

Ondertussen spelen in de concertzaal topartiesten uit Marokko Andalusische muziek, Zuid-Berberse trancemuziek, klassieke Marokkaans-Arabische muziek en opzwepende volksmuziek.

Soirée Marocaine in de Doelen: zaterdag 22 oktober 2016

36

INTERVIEW WILLIAM CHRISTIE

DE DOELEN

INTERVIEW

Zonnekoning en tuinier William Christie ontvangt op zijn landgoed in de Vendée

DE DOELEN

INTERVIEW WILLIAM CHRISTIE

37

38

INTERVIEW WILLIAM CHRISTIE

Met zijn pionierswerk heeft William Christie de Franse barokmuziek wakker gekust. Maar naar de Doelen komt hij met Johann Sebastian Bach. Een late bekering? ‘Het is een misverstand dat ik zelden Bach doe. Ik speel hem juist heel vaak.’

DOOR GUIDO VAN OORSCHOT FOTO'S SANNE DONDERS

William Christie knielt bij een buxushaag. De vermaarde barokmusicus trekt een zorgelijk gezicht.

‘Schimmel’, zegt hij, ‘heel Europa heeft er last van. Wist je dat ze in de historische tuinen van Paleis Het Loo alle buxus al hebben vervangen?’

Dat wordt nog wat, hier in de Franse Vendée, waar Christie in 1986 neerstreek om op topniveau te gaan tuinieren.

Iedereen kent hem als de clavecinist en dirigent die de Franse barokmuziek heeft wakker gekust. Lully, Charpentier, Rameau: pas toen de Amerikaan William Christie verscheen, kregen de componisten kleur op hun wangen. Maar de laatste tijd is hij ook onder tuinliefhebbers een begrip.

In het dorp Thiré ligt namelijk niet zomaar een tuin. Het is de lusthof van een muzikale Zonnekoning. Buxusboompjes staan er in strakke ritmiek.

Taxushagen golven als melodieën.

Een roes van geur en kleur stijgt op uit de bloementuin. Uren kan William Christie (71) hier slenteren, snoeischaar in de hand. Van de pagodetuin naar de kloostertuin, tot de zwanenvijver in de verte.

Maar eigenlijk wilden we praten over Bach. Met diens noten komt Christie op 28 september immers naar de Doelen. Samen met zijn ensemble Les Arts Florissants werpt hij zich op cantates en instrumentale werken.

Dat is opmerkelijk, voor een man die zijn faam toch vooral heeft verworven met Franse barokmuziek. Waarom nu opeens Bach?

William Christie neemt plaats op een bankje en zegt: ‘Het is een misverstand dat ik zelden Bach doe. Ik speel hem juist heel vaak, laatst nog tijdens het Bachfestival in Leipzig.

Ook voor mij opent hij de poorten naar de hemel. Maar ik begrijp waar het vooroordeel vandaan komt. Mijn reputatie in Franse barokmuziek ontneemt het zicht op andere activiteiten.’

BACH EN BRANDEWIJN In zijn Bachprogramma vermoed je de hand van een tuinier. Het ensemble heet Les Arts Florissants (de bloeiende kunsten). De zangers komen uit Christies zomeracademie Le Jardin des Voix (de stemmentuin).

DE DOELEN

DE DOELEN

39

INTERVIEW WILLIAM CHRISTIE

‘Buxusboompjes staan in strakke ritmiek. Taxushagen golven als melodieën.’

In de cantate Weichet nur, betrübte Schatten is sprake van 'Florens Lust' (Flora's verrukkingen). En van de ‘Koffiecantate’ weten we dat hij werd uitgevoerd in een Leipzigs koffiehuis, dat z'n concerten bij mooi weer verplaatste naar de tuin.

‘Het zit veel eenvoudiger’, zegt William Christie. ‘Ik plooi mijn concerten het liefst rond de mensen met wie ik werk. Toevallig ken ik op dit moment drie uitstekende jonge zangers. Dat komt goed uit, want veel barokmuziek werd geschreven voor jeugdige kelen, ook door Bach. Verder profiteer ik in een Triosonate van twee uitstekende barokviolisten. En met de fluitvirtuoos Serge Saitta in ons midden, kon ik de Tweede Orkestsuite met de beroemde Badinerie niet weerstaan.’

Christie kent de speculaties over Bachs karakter. De componist zou een lastpak zijn geweest, een rebel die eeuwig overhoop lag met zijn werkgevers. In zijn recente Bachbiografie schrijft de Britse dirigent John Eliot Gardiner die weerspannigheid toe aan een getraumatiseerde jeugd: moeder vroeg overleden, mishandeling op school. ‘Ik waardeer Gardiner enorm’, zegt Christie, ‘maar met die theorie kan ik niets. Dat Bach twintig kinderen had, dat hij met een fles brandewijn op tafel halfdronken componeerde – wat moet ik met zulke alledaagse feiten? Mij interesseert alleen de vraag waarom Bach onsterfelijk werd. Dat kwam uitsluitend door zijn muziek.’ lees meer >

40

CHRISTIE EN NEDERLAND -

DE DOELEN

INTERVIEW WILLIAM CHRISTIE

WIST U DAT...

Het woord rolt accentloos van William Christies lippen: instuif. Op 1 januari 1973 behoorde hij tot de musici die in het Amsterdamse Concertgebouw het nieuwe jaar inluidden. Christie, een clavecinist van 28 jaar, trad op met het Five Centuries Ensemble, dat oude en nieuwe muziek combineerde. ‘Zulks op werkelijk sublieme wijze’, schreef de Nieuwe Leidsche Courant.

Christie was vanuit Amerika naar Europa gekomen, om militaire dienst in Vietnam te ontlopen. ‘Het was een sleutelmoment in mijn leven. Hier leerde ik oudemuziekpioniers Gustav Leonhardt en de blokfluitist Frans Brüggen.’ Met Les Arts Florissants trad Christie talloze keren in Nederland op.

Vorig jaar november gaf de Volkskrant vijf sterren aan zijn kijk op Händels oratorium Theodora.

‘Christie’, schreef de krant, ‘ontlokte aan zijn equipe veerkracht, stuwing, kleur en hartverwarmende eendracht.’

WILLIAM CHRISTIE, CLAVECINIST EN DIRIGENT 1944

Geboren in Buffalo (New York); studeert aan Harvard en Yale, o.a. bij clavecinist Ralph Kirkpatrick 1971

Vestigt zich in Parijs 1979

Begint het barokensemble Les Arts Florissants

1982-1995

Doceert aan het Parijse Conservatorium

1987

Maakt furore met Lully's opera Atys

1995

Krijgt het Franse staatsburgerschap

2002

ON

DE

R

DE

LO

EP

Richt Le Jardin des Voix op, een tweejaarlijkse academie voor jonge zangers 2007

Zet mede de oudemuziekafdeling op van de Juilliard School in New York

2010

Treedt toe tot de Franse Académie des Beaux-Arts 2013

Sticht het cd-label Les Éditions Arts Florissants

2015

Krijgt een eredoctoraat aan de Academie der Kunsten van de Leidse Universiteit

TIP -

Van 20 t/m 27 augustus stelt William Christie zijn beroemde tuinen open voor publiek tijdens muziekfestival ‘Dans les Jardins de William Christie’.

Voor meer informatie: www.festivalwilliamchristie.vendee.fr

Christie kneedde in Frankrijk talrijke barokdirigenten.

Tot zijn sterleerlingen behoren Marc Minkowski en Christophe Rousset.

Ook de jongste generatie, met talenten als Raphaël Pichon, bouwt op zijn pionierswerk.

DE DOELEN

41

INTERVIEW WILLIAM CHRISTIE

LUITGETOKKEL Behalve in oude klanken grossiert Christie tegenwoordig in nieuwe media. Op de site artsflomedia.com staan gratis partituren, teksten, beeld en geluid. Ook via educatie draagt hij zijn erfenis over. Jonge zangers krijgen kansen via Le Jardin des Voix.

Strijkers en blazers strijden om een stageplek in Arts Flo Juniors. In New York is Christie nauw betrokken bij de oudemuziekafdeling van de Juilliard School of Music. De grootste talenten haalt hij elke zomer naar Thiré, waar ze optreden in het festival Dans les Jardins de William Christie. Dan klinkt luitgetokkel in de kloostertuin, Purcellzang op het terras, nachtmuziek vanaf de vijver. Op YouTube staan de sfeervolste filmpjes.

Het beeld daagt van een kunstenaar die bezorgd is om zijn nalatenschap.

Christie beaamt: ‘Het zou zonde zijn als alles krakend tot stilstand komt wanneer ik vertrek naar happy heaven.’ Bij Les Arts Florissants stoomt hij zijn opvolgers klaar. Huis en tuin in Thiré worden ondergebracht in een stichting. ‘Wat me voor ogen zweeft is een académie waar musici kunnen studeren, repeteren, onderzoek plegen of gewoon rusten.’

HUILEN VAN ONTROERING Als kind droomde Christie al van een tuin. Een kennis van zijn ouders zag hem rond z'n vijfde ruiken aan een roos. ‘Ik schijn vroegwijs te hebben gezegd: exquisite, isn't it?’ Thiré heeft hij vanaf de eerste aanplant zelf bedacht. ‘Ik heb de tuin zo ontworpen dat hij ook aantrekkelijk is in de seizoenen zonder bloemen. Dan zie je de architecturale vormen van hagen, of in figuren gesnoeide bomen.’

Proporties, tijdverloop, vluchtigheid: Christie ziet overeenkomsten tussen tuinen en muziek. ‘Bovendien: sla een willekeurige tragédie lyrique open, en in zo'n barokopera zit altijd een scène die zich afspeelt in een idyllische tuin. Ik heb hier mensen zien huilen van ontroering. Op een dag speelden we airs de cour van de 17de-eeuwse componist Michel Lambert. Voor het eerst, zei een aangedane musicologe, klonken die liederen in een decor dat Lambert voor ogen heeft gehad.’

Maar als tuinier houdt Christie zich aan geen enkel historisch voorbeeld.

‘Laatst kreeg ik bezoek van een deskundige, de hogepriesteres van de Franse tuinkunst. Bij het zien van mijn fantasie over de geometrische tuinen van Versailles slaakte ze een gil. Bent u gek geworden, u lapt alle regels aan uw laars! Ik zei dat ze me geen groter compliment had kunnen geven.’

‘Dat Bach met een fles brandewijn op tafel halfdronken componeerde – wat moet ik met zulke alledaagse feiten?’

BESTEL KAARTEN

woensdag 28 september 2016 Grote Zaal 20.15 uur

LES ARTS FLORISSANTS O.L.V. WILLIAM CHRISTIE

Bach Cantate ‘Weichet nur, betrübte Schatten’ BWV202 Bach Sonate voor 2 fluiten en basso continuo in G BWV1039 Bach Cantate ‘Ich armer Mensch, ich Sündenknecht’ BWV55 Bach Orkestsuite (Ouverture) nr.2 in b BWV1067 Bach Cantate ‘Schweigt stille, plaudert nicht’ ‘Koffiecantate’ BWV211 www.dedoelen.nl

42

INTERVIEW AZIZA BRAHIM

‘MIJN MUZIEK EN MIJN STRIJD ZIJN ONLOSMAKELIJK VERBONDEN’ INTERVIEW

© Guillem Moreno

Aziza Brahim

DE DOELEN

DE DOELEN

43

INTERVIEW AZIZA BRAHIM

Ze speelde eerder dit jaar in de Royal Albert Hall in Londen, kreeg jubelreviews van The Guardian en The Financial Times, verscheen op magazinecovers en stond maandenlang bovenaan de wereldmuziekhitlijsten: Aziza Brahim beleeft gloriedagen. Paradoxaal genoeg kan dat niet gezegd worden van haar landgenoten, de Saharawi, die al bijna 40 jaar in Algerijnse vluchtelingenkampen wonen en voor wie Brahim een vurig ambassadeur is. ‘Mijn muziek en mijn strijd zijn onlosmakelijk verbonden.’

DOOR ELDA DORREN

In haar videoclip Calles de Dajla is een vluchtelingenkampen in Zuid-Algerije te zien: lage stadjes die ondergesneeuwd lijken door zandstormen, gecamoufleerd, wegvallend tegen de onmetelijke woestijn. Aziza Brahim werd geboren in de zinderende, stoffige hitte van zo’n tentenkamp en leerde noch haar vaderland - de sinds 1975 door Marokko bezette Westelijke Sahara - noch haar vader, die daar achterbleef en stierf, ooit kennen.

Brahims muziek is doordrenkt van de pijn en het verdriet van afgesneden zijn, maar ook van hoop op erkenning voor de Saharawi. Aan de telefoon vanuit haar huidige woonplaats Barcelona vertelt zij daarover: ‘Mijn muziek en mijn strijd zijn onlosmakelijk verbonden. Het is de kern van mijn muziek, een groot deel van mijn levenservaring. Alleen al het feit dat ik in het Hassaniya zing (naast Spaans is dit Arabische dialect de officiële taal van de Saharawi, red.) is een politiek statement.’

Als een wrang eerbetoon aan haar nomadische roots leefde Aziza Brahim jarenlang in ballingschap in Cuba en zet zij haar strijd sinds 2000 voort vanuit Spanje. ‘Het meest tragische wat een persoon kan overkomen is afgescheiden worden van je ‘thuis’.

Zeker als er geen hulp komt. Regelmatig zie ik vluchtelingen op televisie en dan beleef ik alles opnieuw. We moeten die mensen echt helpen.

En iedereen heeft het nu over Syrië, maar er zijn zoveel groepen vluchtelingen die vergeten lijken te zijn: niet alleen de Saharawi’s, maar ook mensen uit Sudan, Bangladesh, Mali en Palestina.’

Haar nieuwste cd is getiteld Abbar el Hamada (Dwars door de Hamada).

Hamada verwijst naar de strook rotswoestijn waar Brahims landgenoten noodgedwongen een nederzetting bouwden. ‘Het is een van de meest onbegaanbare en onvruchtbare stukken land ter wereld. Er groeit niks.

Men is er al 40 jaar afhankelijk van humanitaire hulp: zelfs drinkwater wordt geïmporteerd. Als wij Saharawi vloeken, zeggen we: ga toch naar de Hamada - loop naar de hel. Inmiddels leven we al 40 jaar in die rotsachtige ‘hel’, dat vagevuur. Er zijn mensen geboren en gestorven zonder de Hamada ooit te verlaten.’

De Hamada, als eenzame, onherbergzame woestenij, is de ideale plek voor de blues, zegt Brahim. Muzikaal gezien kun je haar muziek dan ook in de categorie desert blues scharen – haar albums voor Glitterbeat zijn niet voor niets geproduceerd door Tamikrest-producer Chris Eckman.

Maar dat zou haar muziek tekort doen. Haar klank is onmiskenbaar Arabisch en Noord-Afrikaans, maar de melodieën zijn vaak westers en doorspekt met Latijns-Amerikaanse en Spaanse invloeden.

LOS MUROS, ROEP OM OPENHEID -

Los Muros (de muren) is een van Brahims meest representatieve songteksten. Het is een aanklacht tegen de langste muur van de wereld, die tussen Marokko en de Westelijke Sahara, maar ook tegen muren in het algemeen. ‘Er worden momenteel zoveel muren gebouwd en over toekomstige muren gesproken.

Maar ook figuurlijke muren kunnen gevaarlijk zijn in het leven: daarmee is het ook een metafoor, een roep om openheid en samenwerking.

En tegen uitsluiting’, aldus Brahim.

Because of the exile caused by the walls I’m expressing my identity In the verses of this song This wall that you’ve erected In a criminal way, With interference and injustice Is designed to segregate.

We saw another shooting star Cross the wall tonight Unnoticed by the guard, Not detected by the radar.

And the walls keep rising still On the land and the sea.

44

DE DOELEN

INTERVIEW AZIZA BRAHIM

‘Als wij Saharawi vloeken, zeggen we: ga toch naar de Hamada - loop naar de hel. Inmiddels leven we al 40 jaar in die rotsachtige ‘hel’, dat vagevuur.’

AZIZA BRAHIM IN DE PERS

‘Ze wordt alleen maar beter en beter gaandeweg haar carrière. Voor haar derde release verschuift haar focus naar West-Afrika. En wat is het een prachtig uitgevoerd en volwassen werk. De geest van protestmuziek is levender dan ooit en was zelden zo betoverend.’

- vijfsterrenrecensie van fRoots Magazine voor Aziza Brahims album Abbar el Hamada ‘De kracht van deze jonge vrouw om beelden op te roepen […] doen denken aan de desolate modulaties en de kracht van Billie Holiday.’

- LES INROCKUPTIBLES

Een van de elementen die haar muziek wel karakteristiek Saharawi maken is de tabal, de trommel waarop zij zichzelf begeleidt. ‘De tabal is het kenmerkende percussie-instrument van onze muziek. Het heeft van nature een laag, diep geluid en het was oorspronkelijk enkel voorbehouden aan vrouwen. In de meest pure vorm wordt de stem alleen begeleid door de tabal en handgeklap. Hij vormt het epicentrum van mijn muziek; de tabal staat in directe verbinding met mijn wortels.’

Voor deze tournee komt Brahim met een Spaans kwartet. ‘De drummer, Aleix Tobias, is een belangrijk musicus in de Iberische folk, maar is ook thuis in de Afrikaanse percussie.

Bassist Guillem Aguilar is tevens de arrangeur van de nieuwe plaat, en gitarist Pep Mendoza komt uit de blues- en jazzhoek.’ Haar vaste Malinese gitarist, die op de cd een belangrijke rol vertolkt, is er helaas niet bij omdat hij in Spanje een tijdelijke verblijfsvergunning heeft en – toepasselijk genoeg voor dit verhaal – niet mag reizen.

Aziza Brahim, die niet alleen politieke songs schrijft maar ook teksten over ‘liefde en alledaagse zaken’, doet het al jaren goed in het wereldmuziekcircuit maar kwam dit jaar in een regelrechte stroomversnelling terecht: ze stond maandenlang bovenaan de World Music Charts, prijkte op de cover van het gerenommeerde Britse magazine Songlines en speelde in prestigieuze concertzalen als de Royal Albert Hall in Londen. Maar Brahim blijft bescheiden. ‘Ik ben trots en dankbaar voor deze erkenning. Het maakt me blij dat de cultuur van mijn land op de cover van een magazine en bovenaan de hitlijsten staat, dat recensenten het werk zien dat mijn team en ik erin hebben gestopt. En het geeft me bovenal voldoening te merken dat de boodschap is aangekomen.’

BESTEL KAARTEN

vrijdag 7 oktober 2016 | Eduard Flipse Zaal 20.30 uur

AZIZA BRAHIM www.dedoelen.nl

SPOTIFY -

Beluister Los Muros op de Spotify playlist van dit magazine. www.dedoelen.nl/spotify

DE DOELEN

45

REACTIES

Had op geen enkele andere plek het @AnanseOrchestra willen lanceren dan bij jullie in @deDoelen!!

@YANNICKHIWAT

Muziek een universele taal! @Montaa010 en Mothers Groovebox voor een uniek publiek in @deDoelen

@MUSICMATTERS

Muziek verbindt en bouwt bruggen, wereldwijd en nu op dit moment @deDoelen in Rotterdam #harmonievannederland

@MAKGUNGOR

Hoe veel muziek betekent voor velen en wat een concert teweeg kan brengen beseffen wij dagelijks dankzij de vele reacties die we per brief, e-mail en social media ontvangen. Kippenvel krijgen we soms bij de ontroerende berichten die u ons stuurt, en vaak zorgen uw reacties ook voor nuttige ingevingen. Dank voor al uw reacties en blijf ze sturen!

REACTIES Prachtig deze avond. Wat een mooie combinatie. Alles paste bij elkaar. De bewerking van de Canto ostinato: ontroerend mooi.

Dank hiervoor.

HANNAH VAN BAARS

Door deze wil ik u gaarne danken voor de uitnodiging voor het Jubileumfeest op 18 mei j.l. Het heeft mij een ander beeld gegeven van de Doelen. Voor mij was het altijd een maandelijks punt voor klassieke concerten, maar nu heb ik ook kennis gemaakt met variaties die ik normaliter niet uitgekozen zou hebben. Heel boeiend en erg interessant om te zien. De ontvangst en verzorging waren heel goed. Kortom: ik heb genoten en had het niet willen missen. Nogmaals dank!

Proficiat, jarige Doelen! In de loop van de afgelopen 50 jaar hebt u uw naam meer dan waar gemaakt! Met plezier bezoek ik al meer dan 35 jaar de concerten van de in jullie Rotterdamse zalen spelende RPhO! Ga zo door...

EDMOND JASPAR

MEVROUW J.A. HEUVELINK

 twitter.com/dedoelen |  facebook.com/dedoelen  communicatie@dedoelen.nl

46

DE DOELEN

ACHTER DE SCHERMEN

Hoewel hij al achttien jaar dag in, dag uit in de Doelen te vinden is, en zo onderhand tot het meubilair hoort, is René in loondienst van Van der Plas & Kabouw Schilderwerken. ‘Collega’s vragen vaak: werk je zonder radio in die Doelen, joh? Hoe hou je het vol! Maar wie heeft er een radio nodig als je af en toe je hoofd maar achter de deur hoeft te steken om het Rotterdamse Philharmonisch Orkest te horen repeteren?’

In alle vroegte komt hij bij de Doelen aan. Hij kleedt zich om in zijn ‘schildershok’, in de kelder van de Doelen, waar de kasten volstaan met materieel: tientallen emmers met ‘Doelenpaars’ (kijk maar eens omhoog als u in de Eduard Flipse Zaal zit), ‘Doelengroen’ (al vijftig jaar de kleur van de buitenkozijnen), maar ook kwasten, rollers, schuifstokken, tape en trapjes.

RENÉ HAAS ACHTER DE SCHERMEN

DOOR ELSBETH GRIEVINK | FOTO SANNE DONDERS

René Haas is al 18 jaar onze huisschilder.

Hij onderhoudt het gebouw als was het de woning van zijn moeder.

Wat er op een dag gebeuren moet, weet René zelf het best ‘Ik signaleer elk kaal plekje, elke wand die wel een extra laagje saus gebruiken kan. Komt er een groot congres aan? Dan zorg ik dat alles er spic en span uitziet. Voor het jubileum zijn we lekker bezig geweest om alles mooi te krijgen.’

Ja, René heeft wel iets met klassieke muziek.

‘Van Strauss tot Rachmaninov.

Komend seizoen ga ik naar het muziekprogramma van Mike Boddé.

Het is altijd grappig om Doelencollega’s tegen te komen bij concerten.

Zonder verfbroek herkennen ze me niet zo snel. Dan is het van: hee, hoi… wie is die vent ook alweer?!’

Is het nog leuk om voor de tachtigste keer dezelfde deur in de verf te zetten? ‘Dit gebouw gaat mij nooit vervelen. Ik stel mezelf dagelijks de vraag: zou ik het zo ook bij mijn moedertje achterlaten? Dat is voor mij de standaard.’

MAIL & WIN

DE DOELEN

47

MAIL & WIN Maak kans op prijzen

ONDER DE STERRENHEMEL

CD MUSIQUE DE NUIT ALSOF JE IN NEW YORK BENT

Pathé Opera 2016/2017 The Metropolitan Opera House in New York is befaamd, maar het is niet voor iedereen weggelegd daar ‘even’ een opera te bezoeken. The next best thing is misschien wel Pathé Opera. Live en in HD vertoont Pathé de beroemde operavoorstellingen van The Metropolitan Opera House. Door de vele close-ups heeft u een prachtig zicht op de musici en solisten. De uitstekende geluidskwaliteit zorgt ervoor dat het lijkt of u er zelf bij bent. Op zaterdag 8 oktober om 18.00 uur opent het seizoen met een nieuwe uitvoering van Wagners Tristan und Isolde, onder leiding van dirigent Sir Simon Rattle.

U kunt erbij zijn, want wij mogen 2 x 2 vrijkaarten weggeven.

Kijk voor meer informatie over de voorstellingen op www.pathe.nl/opera.

KANS MAKEN Mail uw naam en adres o.v.v. de prijs waarop u kans wilt maken naar communicatie@dedoelen.nl Prijswinnaars ontvangen bericht. Over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd.

Op het dak van zijn huis in de Malinese hoofdstad Bamako, onder de sterrenhemel, nam kora-meester Ballaké Sissoko met cellist Vincent Ségal de cd Musique de nuit op. De cd werd bejubeld door recensenten (‘weergaloos mooie muziek’) en dit jaar bekroond met de prestigieuze Songlines Music Award. Uit de recensie op MixedWorldMusic.com: ‘Met zijn dwarrelende noten op de kora schept Sissoko een weldadige rust. Ondersteuning komt van de cello van Segal, die afwisselend statig, swingend en chique klinkt.

De composities van Sissoko en Ségal nodigen uit tot meditatie en roepen bespiegelingen over een vreedzamere en schonere wereld op’. Klinkt goed?

We geven drie exemplaren van deze cd weg.

CONCERTTIP

VANUIT UW LUIE STOEL

De muziek van deze cd live horen? Dat kan op 12 november in de Pelgrimvaderskerk.

Zie pagina 71.

JAARABONNEMENT DIGITAL CONCERT HALL Ons jubileumseizoen werd in juni 2016 afgesloten door de Berliner Philharmoniker onder leiding van Sir Simon Rattle. Kent u de website digitalconcerthall.com van dit orkest? Op deze baanbrekende website bekijkt u live streams van concerten van het orkest en concertopnamen, in de hoogste kwaliteit. Een kleine selectie interviews en opnamen is gratis te zien via www.digitalconcerthall.com, maar wij geven één gelukkige winnaar een jaar lang gratis toegang tot álles wat deze site te bieden heeft.

48

DE DOELEN

DUBBELINTERVIEW

NIEUW in Rotterdam

DAVID FERNÁNDEZ ALONSO

‘De Vijfde van Mahler heeft een heel belangrijke hoornpartij. Die heb ik in mijn hele leven nog maar één keer gespeeld, jaren geleden in het Nationaal Jeugdorkest van Spanje. In september staat de symfonie bij ons op het programma, daar kijk ik enorm naar uit.’

- DAVID FERNÁNDEZ ALONSO

DAVID SPRANGER

DE DOELEN

49

DUBBELINTERVIEW

Het Rotterdams Philharmonisch Orkest groeit en verjongt: de afgelopen maanden benoemde het orkest een flink aantal nieuwe musici. Maak kennis met twee recente aanwinsten: eerste fagottist David Spranger en eerste hoornist David Fernández Alonso.

DOOR BART DIELS | FOTO OSCAR SEIJKENS

‘Ik was heel gelukkig hoor, in Valencia’, benadrukt David Fernández Alonso over de stad waar hij tien jaar lang in het operaorkest speelde. ‘Maar ik miste het grote symfonische repertoire: Mahler, Strauss, Bruckner – voor hoorn is dat schitterende muziek. Ik voelde dat ik aan verandering toe was.’ Het Rotterdams Philharmonisch Orkest is voor hem een wereld van verschil.

‘In een operaorkest mag je de zangers op het podium niet overstemmen, dat staat altijd voorop. Hier kan ik veel expressiever spelen, soms heel zacht, soms echt voluit. Ik kan veel meer van mezelf in mijn spel leggen.’

Fagottist David Spranger, die van Bonn naar Rotterdam kwam, ervaart hetzelfde. ‘Het is echt anders dan wat ik gewend was. Dit orkest heeft meer lef, meer energie. Ik kan hier vrijuit spelen, de grenzen opzoeken zonder dat mijn collega’s me aankijken met een blik van: wat doe je nou? Dat vind ik geweldig.’

HOLLANDSER KAN HET NIET Op het podium mag je in Rotterdam alle ruimte krijgen – op straat werkt dat anders, zag David al snel. ‘De fietsers hebben het hier voor het zeggen: “Wij laten ons door niemand in de weg zitten” – die houding. Ik vind dat wel leuk. Je moet hier voor jezelf opkomen in het verkeer. Een beetje meer dan in Duitsland.’ Dat weerhoudt de beide musici er niet van om op de fiets of te voet de stad te ontdekken.

‘Ik kan hier vrijuit spelen zonder dat mijn collega’s me aankijken met een blik van: wat doe je nou?’

‘Je ziet hier steeds weer nieuwe dingen’, merkt David Spranger op.

‘Rotterdam is altijd in beweging, veel mensen noemen het het Berlijn van Nederland. Dat snap ik wel: die steden hebben zichzelf allebei opnieuw opgebouwd. De Markthal hier is wereldberoemd. Maar ik heb laatst ook Delfshaven ontdekt. Van waar ik woon wandel ik er zo naartoe. Het is midden in de stad, en toch heb je daar het gevoel dat je in een dorp bent.

Ze hebben er zelfs een windmolen – Hollandser kan het niet.’

PRECIES WAAR IK NAAR ZOCHT Ook Davids Spaanse collega heeft al een paar favoriete plekken in de stad gevonden. ‘Als je van de Coolsingel naar de Erasmusbrug loopt, dan heb je links een kleine haven met schepen, leuke cafeetjes en veel groen.

Je steekt het water over en laat alle drukte van de stad achter je. Daar ga ik graag naartoe.’ De weg leert hij al aardig kennen – maar voelt hij zich ook al thuis in Rotterdam? ‘Je moet het de tijd geven’, is zijn eerlijke antwoord. ‘In het begin ken je niemand, je vrienden zijn ver weg: dan ben je wel echt alleen. Maar ik heb me daar geen moment vervelend bij gevoeld.

Ik heb er zelf voor gekozen, het is ook niet de eerste keer dat ik ergens iets nieuws opbouw. Ik leer steeds meer mensen kennen en ik geniet enorm van mijn nieuwe plek hier. Dit is echt precies waar ik naar zocht.’

BESTEL KAARTEN

vrijdag 30 september 2016 Grote Zaal 20.15 uur

ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST Juanjo Mena dirigent

Schubert Vijfde Symfonie Mahler Vijfde Symfonie www.dedoelen.nl

50

DE DOELEN

BIJGEBOEKT

BIJGEBOEKT We stoppen niet met programmeren na het uitkomen van de jaarbrochure. Gedurende het seizoen speuren onze programmeurs naar nog onontdekte pareltjes, buitenkansen, interessante cd-releases en de nieuwste bands.

DE DRIESPRONG vrijdag 23 september 2016

De Driesprong is een multimedia muziektheaterproductie gebaseerd op het gelijknamige, surrealistische verhaal van Belcampo. Het is een toekomstfantasie vol medische abnormaliteiten waarin droom en werkelijkheid door elkaar lopen. Oude filmbeelden, dwaze animaties en muziek die laveert tussen jazz, pop en hedendaags klassiek vertellen het surrealistische (maar akelig actuele) verhaal over de koning die tot een treurig maar rechtvaardig einde komt.

ROLF SANCHEZ & LATIN SOCIETY ORCHESTRA zaterdag 24 september 2016 Het concert van het twaalfkoppige salsa-orkest Latin Society Orchestra krijgt een wel heel bijzondere solist: de Nederlands/Dominicaanse salsaster Rolf Sanchez. De in Miami woonachtige zanger – die in 2011 een derde plaats behaalde bij The X-Factor en dit jaar al twee nummer-1-hits in de Verenigde Staten had – wordt gezien als de beoogde opvolger van wereldster Marc Anthony. Niemand minder dan Sergio George (producer van Marc Anthony, La India, Luis Enrique) tekende voor de productie van Sanchez’ eerste plaat, die dit jaar bij Sony verschijnt.

DE DOELEN

51

BIJGEBOEKT

RICHARD GALLIANO & IVAN PADUART TRIO donderdag 3 november 2016 Wat een buitenkans: vanavond ontmoeten enkele grootmeesters van de Europese jazz elkaar. Accordeonist en bandoneonist Richard Galliano raakte al jong geïnspireerd door grootmeester Astor Piazzolla, die een goede vriend van hem werd. Internationaal brak Galliano door met het album New York Tango. Ivan Paduart is met een oeuvre van ondertussen 28 albums een van de meest productieve jazzmusici uit de Europese jazzscene. Als pianist en componist ontwikkelde hij met zijn fraaie harmonische, romantische composities een eigen stijl. i.s.m. LantarenVenster

OPERACURSUS Wegens groot succes organiseren de Rotterdamse Schouwburg, het Luxor Theater en de Doelen opnieuw de operacursus ‘Opera in de Stad’. De operacursus bestaat uit drie opvoeringen van geliefde en bekende opera’s (Nabucco, Fidelio en Don Giovanni) op drie verschillende podia en drie cursusavonden in de Doelen verzorgd door Gerard Legeland. Kijk voor alle details op www.dedoelen.nl/operacursus

ALLES OP EEN RIJ vrijdag 23 september 2016 Eduard Flipse Zaal 20.30 uur

vrijdag 7 oktober 2016 Eduard Flipse Zaal 20.30 uur

donderdag 3 november 2016 Jurriaanse Zaal 20.15 uur

De Driesprong

Aziza Brahim

zaterdag 24 september 2016 Jurriaanse Foyer 23.00 uur

zondag 9 oktober 2016 Jurriaanse Zaal 14.00 uur

Richard Galliano & Ivan Paduart Trio

Rolf Sanchez & Latin Society Orchestra

Melles Classical Music

vrijdag 30 september 2016 Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Julian Schneemann Group Roundabout

donderdag 6 oktober 2016 Eduard Flipse Zaal 19.30 uur eerste cursusavond operacursus

vrijdag 14 oktober 2016 Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Anna Rune Beste Singer-Songwriter van Nederland 2015

zaterdag 22 oktober 2016 Grote Zaal 20.15 uur Ferhat Göcer

vrijdag 28 oktober 2016 Maija Kauhanen Voorprogramma Terje Isungset – Ice Music

dinsdag 8 november 2016 Grote Zaal 20.00 uur Marinierskapel der Koninklijke Marine en de Tamboers & Pijpers van het Korps Mariniers

zaterdag 22 november 2016 Grote Zaal 20.15 uur Symphonic Echoes of Queen Tribute to Freddie Mercury door Noord Nederlands Orkest

VERWACHT IN DE KOMENDE MAANDEN

vrijdag 9 december 2016 ‘Better Then Ever’, de album release tour van The Ploctones. Met een ware sterbezetting: jazzgitarist Anton Goudsmit, saxofonist Efraïm Trujillo, bassist Jeroen Vierdag en drummer Martijn Vink.

vrijdag 10 februari 2017 BRUUT! swingt enorm, is kleurig en ongepolijst, dansbaar en extra luisterbaar, spannend en feestelijk. Kortom: superjazz.

vrijdag 10 maart 2017 Bow Hammer Connection speelt muziek van o.a. David Lang, John Luther Adams, Brendan Faegre en Sonic Youth

vrijdag 21 april 2017 CaboCubaJazz met Dina Medina mixt de melancholie van de morna en de vrolijke coladeiradans met opzwepende Cubaanse rumba, salsa en een vleugje jazz.

vrijdag 28 april 2017 Artvark Saxophone Quartet en Ntjam Rosie Homelands

52

DE DOELEN STEUNFONDS

DE DOELEN

Van schutter tot sponsor DOOR ELSBETH GRIEVINK | FOTO SANNE DONDERS

De Doelen kan niet zonder de steun vanuit het bedrijfsleven.

Met Tornante Trainingen hebben we een wel heel bijzondere relatie. Voordat ze zich als zakelijk sponsor meldden, steunden oprichters Lia Trum en Wim de Kievit de Doelen ook al privé.

Lia Trum en haar man Wim bezoeken de Doelen al meer dan veertien jaar. Toen in 2012 hard gesneden werd in de budgetten voor cultuur, besloten zij hun favoriete cultuurinstelling te steunen en Schutter te worden. ‘De Doelen voelde als een stukje van onszelf, dat wilden we niet kwijtraken’, vertelt Lia.

‘Wat ons verbindt is participatie.’

Na een paar jaar zagen ze mogelijkheden voor een volgende stap. ‘Wim en ik verzorgen met ons bedrijf Tornante Trainingen taalcursussen voor mensen die nieuw zijn in Rotterdam, zoals vluchtelingen.

We waren op zoek naar manieren om de cultuur van de stad in onze taalcursussen te verweven. Dus hebben we bij de Doelen aangeklopt met de vraag: wat zouden wij financieel en inhoudelijk voor elkaar kunnen betekenen?’ Een vraag die Irma van Lierop, relatiemanager van de Doelen, beantwoordde met een uitnodiging: kom maar praten. Irma: ‘Samen zijn we op zoek gegaan naar wat ons verbindt. We kwamen uit bij participatie. Tornante wil mensen laten participeren in de samenleving en vindt dat cultuur daarbij hoort. Bij de Doelen willen we graag een breed publiek laten participeren in muziek. Daar lag een kans om samen op te trekken.’

Het resultaat? Een taalles in de Doelen.

Deze bestaat uit een rondleiding door de Doelen, waarbij cursisten van Tornante woorden als ‘piano’ en ‘podium’ leren, en daarna met elkaar een concert bezoeken.

Irma: ‘Wij vinden het waardevol om deze Rotterdamse nieuwkomers een welkom gevoel te geven in de Doelen. Het is elke keer weer ontroerend om te zien wat het met mensen doet om hier te zijn. De communicatie is tijdens zo’n rondleiding natuurlijk niet zo makkelijk, maar soms kijkt iemand je aan, van: mag ik even?

En die kruipt dan achter de piano en speelt dan even een waanzinnig stuk uit het blote hoofd.’

‘Het is een groot succes’, vindt ook Lia. ‘Muziek is een universele taal. Voor vluchtelingen, en andere nieuwe Rotterdammers die bij ons cursussen volgen, is het heel prettig om even een taal te spreken die iedereen begrijpt. Tegelijkertijd leren ze onze cultuur en historie beter kennen, dat is enorm waardevol.’

Vraagt u zich ook af wat uw bedrijf voor de Doelen zou kunnen betekenen en vice versa? We nodigen u graag uit voor een gesprek.

Neem contact op met Irma van Lierop, relatiemanager van de Doelen: 010-2177907 / i.vanlierop@dedoelen.nl.

DE DOELEN

53

BEDANKT / COLOFON

Bedankt!

Dankzij de steun van onderstaande begunstigers kan de Doelen een toonaangevend, laagdrempelig en vernieuwend muziekpodium zijn en blijven, met aandacht voor muziekeducatie, jong talent en innovatieve – internationale – programmering van het allerhoogste niveau.

Jaap G. Hoogenhout

De Doelen en Stichting De Doelen Steunfonds bedanken alle Donateurs, Schutters en Patronen voor hun belangeloze bijdrage aan de instandhouding, het onderhoud en de vernieuwing van het gebouw en de programmering van de Doelen. Uw bijdrage maakt het verschil!

Wilt u ook bijdragen? Op www.dedoelen.nl/steunfonds vindt u alle mogelijkheden voor particulieren en bedrijven.

Colofon Dit magazine is een uitgave van de Doelen en verschijnt drie maal per seizoen.

Foto openingspagina’s Rosas © Herman Sorgeloos

Programmering Neil Wallace (hoofd programmering) Frank van Berkel Elda Dorren Miriam Duiker Madelène Roovers Helinth Boks-Keller (Kamermuziekvereeniging)

Oplage 40.000

Redactie en tekst Mira van Baalen, Mathijs Bouwman, Bart Diels, Elda Dorren, Elsbeth Grievink, Patricia Jaspers, Philip Leussink, Guido van Oorschot, Ralph van Raat, Onno Schoonderwoerd, Thiemo Wind Ontwerp Das Buro DTP agenda Philip Leussink, Dorine Verharen Coverfoto Alek

Druk MediaCenter Rotterdam Contact De kassa van de Doelen is uw aanspreekpunt voor alle vragen over concerten, het bestellen van kaarten en het doorgeven van (adres) wijzigingen. De kassa is bereikbaar van maandag t/m zaterdag van 14.00 tot 18.00 uur via 010 2171717 en via e-mail kassa@dedoelen.nl.

Het bezoekadres is Schouwburgplein 50, Rotterdam.

Advertenties Afdeling Marketing en Communicatie de Doelen, Femke Meeuwissen, 010 2171744, f.meeuwissen@dedoelen.nl

Drukfouten en prijswijzigingen voorbehouden.

De Doelen heeft getracht alle rechthebbenden te achterhalen.

Ypma Piano’s is exclusief leverancier van Steinway & Sons piano’s en vleugels in de Doelen

De Woonmall Rotterdam is leverancier van de Red Sofa en Blue Sofa

De Doelen maakt uitsluitend gebruik van FSC-papier

Muziek is emotie

Gebundelde kennis, betere oplossingen.

Je huis (ver)kopen ook In de Doelen komen kwaliteit en emotie samen Bij Kettner ook 35 jaar

De Doelen en Kettner, samen in jubileum, samen in concert

AKD is met tweehonderd advocaten, notarissen en belastingadviseurs actief in een groot aantal rechtsgebieden. Door de combinatie van verregaande specialisatie, ruime ervaring en nauw samenwerken ontvangt u het beste advies voor al uw juridische ĂŠn fiscale vraagstukken. Precies zoals u dat mag verwachten van een adviseur. Met korte lijnen, heldere taal en een efficiĂŤnte aanpak. Zo doen we dat bij AKD.

Kralingse Plaslaan 9, 3062 DA Rotterdam www.kettner.nl 010-4526555

akd.nl

met onder andere reza namavar neos brass ensemble johannette zomer matthias havinga david dramm the amsterdam baroque orchestra liza ferschtman ton koopman hannes minnaar peter jan wagemans continuo-sectie nederlandse bachvereniging harmonie universelle mahan esfahani lucia swarts sette voci peter kooij jos van veldhoven leo van doeselaar bart schneemann brisk

Kijk voor meer info op www.bachfestivaldordrecht.nl

DE DOELEN

55

NAAMGENREOVERZICHT VAN HET ONDERDEEL

Overzicht per genre GROOTS EN SYMFONISCH

MINSTENS 1x LIVE GEHOORD…

di 23 aug 20.15 Rotterdams Philharmonisch Zomeravond met Yannick di 30 aug 20.15 Gewandhausorchester Leipzig do 8 sep 20.15 Gergiev Festival Prokofjev de filmcomponist do 8 sep 23.00 Gergiev Festival Symfonieorkest KC & Codarts vr 9 sep 20.15 Gergiev Festival Orkest v.h. Mariinsky Theater za 10 sep 16.00-17.30 Gergiev Festival Rotterdams Philharmonisch za 10 sep 20.15 Gergiev Festival Rotterdams Philharmonisch wo 21 sep 12.30 Rotterdams Philharmonisch do 22 en vr 23 sep 20.15 Rotterdams Philharmonisch Arthur Jussen: Jeunehomme za 24 sep 20.15 Requiem van Mozart Sinfonia Rotterdam & Laurens Collegium zo 25 sep 14.15 Rotterdams Philharmonisch Arthur Jussen: Jeunehomme vr 30 sep 20.15 Rotterdams Philharmonisch Mahler 5 met Mena za 1 okt 21.00 Rotterdams Philharmonisch Core Classics: Mahler 5 zo 9 okt 11.00 Rotterdams Philharmonisch Nacht- en ochtendmuziek wo 12 okt 12.30 Rotterdams Philharmonisch do 13 en vr 14 okt 20.15 Rotterdams Philharmonisch Mahler 1 met Yannick vr 14 okt 20.30 Residentie Orkest Schubert door Berio za 15 okt 20.15 deFilharmonie Lucas Jussen zo 23 okt 14.15 Rotterdams Philharmonisch Mahler 1 met Yannick wo 26 okt 20.15 Tokyo Symphony Orchestra Brahms, Debussy en Takemitsu vr 28 okt 20.15 Rotterdams Philharmonisch De cello volgens Rob Zuidam ma 14 nov 20.15 Gershwin Gala The New Symphonic Orchestra and Choir vr 18 nov 20.15 Rotterdams Philharmonisch Sacre: over de dood en de liefde za 19 nov 21.00 Rotterdams Philharmonisch Core Classics: Le Sacre zo 20 nov 14.15 Rotterdams Philharmonisch Sacre: over de dood en de liefde di 22 nov 20.15 Symphonic Echoes of Queen do 24 en vr 25 nov 20.15 Rotterdams Philharmonisch De kleuren van Frankrijk

di 30 aug 20.15 Gewandhausorchester Leipzig vr 9 sep 20.15 Orkest v.h. Mariinsky Theater za 24 sep 20.15 Requiem van Mozart vr 30 sep 20.15 Rotterdams Philharmonisch Mahler 5 met Mena za 1 okt 21.00 Rotterdams Philharmonisch Core Classics: Mahler 5 wo 5 okt 20.15 Missa solemnis van Beethoven do 13 en vr 14 okt 20.15 Rotterdams Philharmonisch Mahler 1 met Yannick wo 26 okt 20.15 Tokyo Symphony Orchestra Brahms, Debussy en Takemitsu do 10 nov 20.30 Cappella Amsterdam Kanon Pokajanen van Arvo Pärt vr 18 nov 20.15 en zo 20 nov 14.15 Le Sacre van Stravinsky’s wo 23 nov 20.15 Mahler Chamber Orchestra Mozart met Mitsuko Uchida

KAMERMUZIEK EN -ORKESTEN za 10 sep 14.00-15.30 Gergiev Festival Milstein & Shybayeva wo 28 sep 20.30 Leden van het Rotterdams Philharmonisch zo 2 okt 11.00-12.15 Ferschtman, Morsch & Drake zo 2 okt 12.00 Leden van het Rotterdams Philharmonisch zo 9 okt 14.00 MCMF Chamber Orchestra di 11 okt 20.15 Sitkovetsky Piano Trio zo 23 okt 11.00 Trio Severin von Eckardstein zo 23 okt 20.15-22.30 DoelenKwartet di 8 nov 20.15 Belcea Quartet za 12 nov 19.30 Sinfonia Rotterdam Daria van den Bercken speelt Mozart zo 13 nov 20.15 Calefax & Remy van Kesteren wo 23 nov 20.15 Mahler Chamber Orchestra Mozart met Mitsuko Uchida

PIANORECITALS vr 9 sep 16.00 Gergiev Festival Alexander Toradze vr 28 okt 20.15 Joseph Moog vr 4 nov 20.30 Ralph van Raat Radiohead za 12 nov 11.00-14.15 Codarts Pianomarathon werken van Edvard Grieg vr 25 nov 20.15 Angela Hewitt Bach, Beethoven

OPERA & MUSICAL do 6 en za 8 okt 20.15 Rotterdams Philharmonisch Musical meets Opera

di 11 okt 20.00 (Luxor Theater) Nabucco Opera in de stad

LIEDRECITALS zo 2 okt 11.00-12.15 Ferschtman, Morsch & Drake za 19 nov 11.00-21.00 Dag van het Theatrale Lied 55 jaar Vrienden van het Lied

KOORMUZIEK za 17 sep 20.00 Ars Musica Mendelssohn en Schubert za 24 sep 20.15 Requiem van Mozart Sinfonia Rotterdam & Laurens Collegium wo 5 okt 20.15 Missa solemnis Orkest 18de Eeuw & Cappella Amsterdam za 5 nov 14.00-17.00 Oratorium Jozef Groot samengesteld koor & orkest do 10 nov 20.30 Cappella Amsterdam Kanon Pokajanen van Arvo Pärt di 29 nov 20.15 Don KosakenChor Russland

OUDE MUZIEK AUTHENTIEK wo 28 sep 20.15 Les Arts Florissants o.l.v. William Christie: Bach wo 5 okt 20.15 Missa solemnis Orkest 18de Eeuw & Cappella Amsterdam vr 7 okt 20.15 Capella de la Torre The Tempest - Part I

PUUR VOCAAL | A CAPPELLA do 10 nov 20.30 Cappella Amsterdam Kanon Pokajanen van Arvo Pärt

OP DE GRENS VAN EUROPA EN DAARBUITEN za 24 sep 23.00-04.00 Rolf Sanchez & Latin Society Orchestra met salsa-feest vr 7 okt 20.30 Aziza Brahim (West-Sahara) za 22 okt 20.15 Ferhat Göçer za 22 okt 20.15 Soirée Marocaine vr 28 okt 20.15 Terje Isungset Ice Music vr 28 okt 20.30 Josee Koning Who’s the Bossa? za 12 nov 21.30 Ballaké Sissoko (Mali) & Vincent Ségal (Frankrijk)

RED SOFA EN ANDERE (VER)NIEUWE(NDE) MUZIEK zo 25 sep 14.00-18.00 David Kweksilber start ‘residency‘ en opening Red Sofa zo 2 okt 20.15 DoelenEnsemble & notabu. ensemble neue musik Requiem van Henze do 6 okt 20.30 Goeyvaerts String Trio & zangers Stabat mater van Pärt

ma 10 okt 20.15 Codarts Dans & DoelenEnsemble vr 14 okt 20.30 Residentie Orkest Schubert door Berio zo 23 okt 20.15-22.30 DoelenKwartet vr 28 okt 20.15 De cello volgens Rob Zuidam vr 4 nov 20.30 Ralph van Raat Radiohead zo 6 nov 20.15 Aart Strootman speelt Reich zo 13 nov 20.15 DoelenEnsemble & The Council of Balance zo 20 nov 20.15 eighth blackbird wo 30 nov 19.45 Slagwerkensemble Codarts en ROSAS Steve Reich

ORGELRECITALS zo 9 okt 15.00 Wolfgang Zerer Laurensorgel za 22 okt 13.00 Geert Bierling Doelenorgel zo 13 nov 15.00 Johan Hermans Laurensorgel za 19 nov 13.00 Geert Bierling Doelenorgel

MET DANS ma 10 okt 20.15 Codarts Dans & DoelenEnsemble ma 7 nov 20.15 Albeda Danst! & Aart Strootman wo 30 nov 19.45 Slagwerkensemble Codarts en ROSAS Steve Reich

MASTERCLASS | CURSUS WORKSHOP | CONCOURS za 24 sep 10.00-12.00 Bespeel zelf de gamelan 8+ zo 2 okt 14.00-17.00 Piano Academie studiemiddag interpretatie Bart van de Roer do 6 okt 19.30-21.30 Nabucco Opera in de stad ma 10 okt 18.30-21.00 Beethoven Meezingworkshop wo 12 okt 20.00-21.30 Muziekcursus met Gregor Bak wo 26 okt 19.00-20.00 De symfonie ontrafeld za 29 okt 11.00-13.00 Masterclass piano Joseph Moog za 12 nov 10.00-12.00 De scrapband nieuwe stijl 6+ wo 23 nov 20.00-21.30 Muziekcursus met Gregor Bak

JAZZ za 24 sep 20.15 Jazz Orchestra of the Concertgebouw & Ruben Hein vr 30 sep 20.30 Julian Schneemann Group vr 21 okt 20.30-23.00 Jan van Duikeren’s JvD4 do 3 nov 20.15 Richard Galliano & Ivan Paduart Trio vr 11 nov 20.30 Codarts & Royal Conservatory Bigband Darcy James Argue

vr 18 nov 20.30 Margriet Sjoerdsma vr 25 nov 20.30 Omer Klein Trio (Israël)

FUSION, CROSS-OVER, MUZIEK MET BREDE BLIK za 22 okt 20.30-22.30 Yannicks Grande Ouverture Yannick Hiwat & Zach Brock vr 28 okt 20.15 Terje Isungset Ice Music za 12 nov 21.30 Ballaké Sissoko (Mali) & Vincent Ségal (Frankrijk)

POPULAIR vr 21 okt 20.15 Mike Boddé Mike’s Favo’s zo 6 nov 11.00 Zondagochtendconcert Shanty Festival di 8 nov 20.00 Korpsconcert Marinierskapel zo 13 nov 11.00 Zondagochtendconcert 60 jaar Harbour Jazzband zo 20 nov 11.00 Zondagochtendconcert Van Brel tot Shaffy di 29 nov 20.15 Don KosakenChor Russland

POP vr 14 okt 20.30 Anna Rune Made in Rotterdam di 22 nov 20.15 Symphonic Echoes of Queen za 26 nov 17.45 Songbird Festival zo 27 nov 16.00 Songbird Festival

(MUZIEK)THEATER vr 23 sep 20.30 De Driesprong naar Belcampo vr 7 okt 20.15 Capella de la Torre vr 21 okt 20.15 Mike Boddé piano za 29 okt Nacht van NRC 2016

CONCERTEN VOOR (HEEL) JONG PUBLIEK zo 11 sep 14.15 Peter en de Wolf 4+ zo 11 sep 16.15 Peter en de Wolf 6+ za 24 sep 10.00-12.00 Met gamelan naar een andere wereld 8+ (workshop) zo 9 okt 11.00, 14.00 en 16.00 Niet Drummen 2+ zo 6 nov 14.00 en 16.00 Apenootje 4+ vr 11 nov 19.30-20.30 Onbekend Land 8+ zo 13 nov 14.00-15.00 Tosca 6+ zo 13 nov 14.15 Maximus Musicus 4+ zo 20 nov 14.00 en 16.00 Zachtjes gaan de paardenvoetjes 2+ Ageeth de Haan zo 20 nov 14.00-15.00 Hoge Nood(t) 6+ Wishful Singing

56

DE DOELEN

AUGUSTUS

augustus 2016

di 23 augustus

ZOMERAVOND MET YANNICK

GEWANDHAUSORCHESTER LEIPZIG BACH EN BRUCKNER

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Yannick Nézet-Séguin dirigent | Renaud Capuçon viool | Gautier Capuçon cello

Gewandhausorchester Leipzig Herbert Blomstedt dirigent | Vilde Frang viool

Haydn Ouverture L’isola disabitata | Brahms Dubbel­concert | Sibelius Symfonie nr.2

BESTELLEN www.dedoelen.nl Kassa: 010 2171717 Kassabalie, Schouwburgplein 50, Rotterdam

Sibelius was betoverd door de Italiaanse Riviera, waar hij in 1901 zijn vakantie doorbracht. Deze indrukken kregen een plaats in zijn romantische Tweede Symfonie.

Yannick combineert dit werk met het Dubbelconcert van Brahms, zijn favoriete componist.

dinsdag 23 augustus 2016 Grote Zaal 20.15 uur

DOELENMENU

Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 43 € 39 | € 31 | € 18 € 10

Bestel tegelijk met uw concertkaarten een diner in ons restaurant Dudok in de Doelen voor een complete avond uit.

Gautier Capuçon © Gregory Batardon

Op deze concerten krijgt u 15% korting wanneer u vier of meer concerten in één keer bestelt, of wanneer u al een abonnement op een van de concertseries van de Doelen heeft.

di 30 augustus

Bach Vioolconcert nr.2 in E BWV1042 | Bruckner Symfonie nr.5 Het Gewandhausorchester – volgens het toonaangevende tijdschrift Gramophone een van de beste orkesten ter wereld – bezoekt de Doelen met zijn vorige chefdirigent Herbert Blomstedt, nu eredirigent.

Leipzig dankt zijn reputatie als muziekstad voor een deel aan het Gewandhausorchester, waarvan de geschiedenis maar liefst teruggaat tot de 15de eeuw. In de 19de eeuw verzorgde het orkest vele premières van nu klassieke werken.

Herbert Blomstedt leidde het orkest de 21ste eeuw in, voordat hij het stokje overdroeg aan Riccardo Chailly. Blomstedt en ‘zijn’ musici voeren Bruckner 5 uit en het Noorse vioolwonder Vilde Frang voegt zich bij hen voor Bachs Tweede Viool­concert.

dinsdag 30 augustus 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Michel Khalifa Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 50 € 47 | € 41 | € 29 € 10

DE DOELEN

57

UITGELICHT

MIS HET NIET! -

Enige concert Gewandhausorchester Leipzig in Nederland

di 30 augustus 2016

Gewandhausorchester Leipzig ‘WARE VREUGDE IS EEN SERIEUZE ZAAK.’ Dit motto siert het Gewandhaus en is ook de lijfspreuk van het Gewandhausorchester, dat in 1781 zijn intrek nam in het oorspronkelijke gebouw uit 1498. Een rijke historie draagt dit orkest met zich mee.

58

DE DOELEN

SEPTEMBER

september 2016

do 8 september

vr 9 september

GERGIEV FESTIVAL: PROKOFJEV DE FILMCOMPONIST

LATE NIGHT CONCERT GERGIEV FESTIVAL: ROMEO EN JULIA

GERGIEV FESTIVAL: OORLOGSSONATE I

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Valery Gergiev dirigent | Yulia Matochkina mezzo­ sopraan | Groot Omroepkoor

Symfonieorkest van het Koninklijk Conservatorium en Codarts | Valery Gergiev dirigent

Haydn Sonate nr.57 | Prokofjev (arr. Toradze) Piano­sonate nr.7, In memoriam of Maximilien Schmidhof

Prokofjev Cantate Alexander Nevski | Ivan de Verschrikkelijke

Met de Flipse PrivilegePas (€ 10) krijgt u het gehele seizoen 30% korting op alle concerten met dit logo.

do 8 september

De gloednieuwe geluidsfilm inspireerde Prokofjev rond 1940 tot enkele van zijn beste werken.

Met de legendarische regisseur Sergei Eisenstein werkte hij aan Alexander Nevsky en Ivan de Verschrikkelijke. Sluit je ogen en je ziet de film voor je.

donderdag 8 september 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Ruslandkenner Sjeng Scheijen (entree € 5) Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 64 € 56 | € 44 | € 26 € 10

Prokofjev Romeo en Julia (selectie) Onwaarschijnlijk jong waren ze, Romeo en Julia, en dat geeft het verhaal van hun onmogelijke liefde nóg meer diepte. Shakespeare maakte ze onsterfelijk, Prokofjev gaf ze vleugels in zijn hyper-romantische balletmuziek. In dit nachtconcert leidt Valery Gergiev toptalent van Codarts en het Koninklijk Conservatorium in de mooiste delen uit Romeo en Julia.

donderdag 8 september 2016 Grote Zaal 23.00 uur

Alexander Toradze piano

De Georgische pianist Alexander Toradze, een Prokofjev-veteraan, plaatst de Zevende Sonate centraal.

De wereldpremière werd in 1943 verzorgd door de fameuze Sviatoslav Richter. Na twee van smart en spot doortrokken delen klinkt de finale als een staaltje meedogenloze rock-and-roll.

vrijdag 9 september 2016 Jurriaanse Zaal 16.00 uur Entree € 29 | t/m 26 jaar of cjp € 10

Entree € 29 | t/m 26 jaar of cjp € 10

Alexander Toradze

vr 9 september

GERGIEV FESTIVAL: PROKOFJEV DE SYMFONICUS Orkest van het Mariinsky Theater | Valery Gergiev dirigent | Daniel Lozakovitj viool Prokofjev Symfonie nr.2 | Prokofjev Vioolconcert nr.2 | Prokofjev Symfonie nr.5 In de nadagen van de Tweede Wereldoorlog schreef Prokofjev zijn Vijfde: een heroïsch werk dat een voorschot op de overwinning lijkt te nemen. De Tweede blijft Prokofjevs meest originele, ‘muziek van ijzer en staal’, zoals de componist het zelf treffend verwoordde.

vrijdag 9 september 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Ruslandkenner Sjeng Scheijen (entree € 5) Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

za 10 september

ROTTERDAM UITDAGEN De opening van het culturele seizoen in Rotterdam, tot vorig jaar ‘24 uur cultuur’, gaat dit jaar van start onder de nieuwe formule Rotterdam Uitdagen.

Details volgen, maar houd 10 en 11 september 2016 alvast vrij!

zaterdag 10 september 2016 diverse locaties Vrij entree

za 10 september

za 10 september

GERGIEV FESTIVAL: OORLOGSSONATE II

GERGIEV FESTIVAL: DE PIANOCONCERTEN I

Maria Milstein viool | Hanna Shybayeva piano

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Valery Gergiev dirigent | George Li piano | Alexander Toradze piano

Gabriel Prokofjev Piano Book (selectie) | Sergej Prokofjev Cinq Mélodies | Vioolsonate nr.1

Prokofjev Pianoconcert nr.1 | Prokofjev Pianoconcert nr.2

Maria Milstein en Hanna Shybayeva interpreteren Prokofjevs monumentale Eerste Vioolsonate, voltooid vlak na de Tweede Wereldoorlog.

Het jonge duo zette dit werk ook op cd, met overweldigende bijval: een Edison en liefst vier vijf­ sterrenrecensies.

Als 21-jarige baarde Prokofjev opzien met zijn briljante Eerste Pianoconcert, om de wereld een jaar later versteld te doen staan met zijn vlammende Tweede. De 21-jarige George Li is ‘een openbaring’, volgens de New York Times.

zaterdag 10 september 2016 Jurriaanse Zaal 14.00 uur

zaterdag 10 september 2016 Grote Zaal 16.00 uur

Entree t/m 26 jaar of cjp

Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 29 € 10

© Guido Pijper

€ 58 € 52 | € 42 | € 26 € 10

Maria Milstein © Marco Borggreve

George Li © Christian Steiner

€ 45 € 39 | € 29 | € 13 € 10

DE DOELEN

za 10 september

GERGIEV FESTIVAL: DE PIANOCONCERTEN II Rotterdams Philharmonisch Orkest | Valery Gergiev dirigent | Alexander Gavrylyuk piano | Daniil Trifonov piano Prokofjev Pianoconcert nr.5 | Prokofjev Pianoconcert nr.4 | Prokofjev Pianoconcert nr.3 Trifonov was de grote openbaring van het Gergiev Festival 2013: ‘vol adrenaline … een sensationeel debuut’, aldus Trouw. Diezelfde krant riep Gavrylyuk vorig jaar uit tot ‘de gedroomde Prokofjev-interpreet’ na zijn optreden bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest.

Een ijzersterk slot van dit Prokofjev-festival.

zaterdag 10 september 2016 Grote Zaal 20.15 uur Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

zo 11 september

ROTTERDAM UITDAGEN De opening van het culturele seizoen in Rotterdam, tot vorig jaar ‘24 uur cultuur’, gaat dit jaar van start onder de nieuwe formule Rotterdam Uitdagen.

Details volgen, maar houd 10 en 11 september 2016 alvast vrij!

zaterdag 10 september 2016 diverse locaties Vrij entree

ARS MUSICA MENDELSSOHN EN SCHUBERT Ars Musica Orkest, Ars Musica Concertkoor en Koorschool | Patrick van der Linden dirigent | Carla Leurs viool Mendelssohn Vioolconcert | Hör mein Bitten (Psalm 55) | Da Israel aus Ägypten zog (Psalm 114) | Verleih uns Frieden | Schubert Symfonie (nr.7) nr.8 ‘Unvollendete’

zo 11 september

© Guido Pijper

GERGIEV FESTIVAL: PETER EN DE WOLF (6+)

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Valery Gergiev dirigent Bram van Oers verteller

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Valery Gergiev dirigent | Suzie Templeton animatiefilm

Prokofjev Peter en de wolf

Prokofjev Peter en de wolf

Het misschien wel allerbekendste muzikale sprookje Peter en de Wolf komt tijdens het Gergiev Festival tot leven met orkest en verteller. Acteur Bram van Oers vertelt met veel enthousiasme het verhaal van de stoere Peter en de boze wolf, terwijl de onverschrokken Valery Gergiev dirigeert: de ideale introductie tot klassieke muziek.

Deze uitvoering van Peter en de Wolf gaat gepaard met een Oscar winnende film van Suzie Templeton. Zij maakte een spannende animatie met veel oog voor detail, waarbij het orkest in nauw contact staat met het grote doek.

zondag 11 september 2016 Grote Zaal 14.15 uur Toprang Rang 1 | 2 t/m 26 jaar of cjp

wo 21 september

zo 11 september

GERGIEV FESTIVAL: PETER EN DE WOLF (4+)

Vanaf 13.00 uur voorprogramma (4+)

€ 58 € 52 | € 42 | € 26 € 10

za 17 september

Vanaf 15.00 uur voorprogramma (6+)

zondag 11 september 2016 Grote Zaal 16.15 uur Toprang Rang 1 | 2 t/m 26 jaar of cjp

€ 28 € 25 | € 22 € 10

€ 28 € 25 | € 22 € 10

do 22 september

vr 23 september

LUNCHCONCERT

JUSSEN: JEUNEHOMME

JUSSEN: JEUNEHOMME

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Jukka-Pekka Saraste dirigent

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Jukka-Pekka Saraste dirigent | Arthur Jussen piano

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Jukka-Pekka Saraste dirigent | Arthur Jussen piano

Openbare repetitie.

Beethoven Ouverture Leonore II | Mozart Pianoconcert nr.9 ‘Jeunehomme’ | Brahms Symfonie nr.1

Beethoven Ouverture Leonore II | Mozart Pianoconcert nr.9 ‘Jeunehomme’ | Brahms Symfonie nr.1

Arthur Jussen, hard op weg de wereld te veroveren. ‘Onnavolgbaar verfijnd en gaaf’ noemt Trouw zijn pianospel: een kwaliteit die perfect aansluit bij het even lichtvoetige als diepgravende Jeunehomme-concert.

Een meesterwerk als tegenwicht voor Brahms’ overrompelende Eerste: misschien wel de meest klassieke van alle Romantische symfonieën.

<< zie donderdag 22 september

woensdag 21 september 2016 Grote Zaal 12.30 uur Vrij entree

Ars Musica Orkest brengt Mendelssohn en Schubert samen, én treedt op als begeleider in drie koorwerken van Mendelssohn.

zaterdag 17 september 2016 Grote Zaal 20.00 uur Toprang Rang 1 | 2 | 3

59

SEPTEMBER

€ 40 € 34 | € 26 | € 18

vrijdag 23 september 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Kees Wisse (entree € 4) Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 56 € 49 | € 39 | € 23 € 10

donderdag 22 september 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Kees Wisse (entree € 4) Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

Jukka-Pekka Saraste © Felix Broede

€ 56 € 49 | € 39 | € 23 € 10 Arthur Jussen © Peter van der Heyden

60

DE DOELEN

SEPTEMBER

vr 23 september

DE DRIESPRONG De multimedia muziektheaterproductie De Driesprong is gebaseerd op het gelijknamige surrealistische verhaal van Belcampo.

Een verhaal geschreven in de jaren dertig van de vorige eeuw, over een toekomstfantasie vol abnormaliteiten waarin droom en werkelijkheid door elkaar lopen. Dit surrealistische (en akelig actuele verhaal) vol zwarte humor wordt verteld door middel van zinderende live muziek en filmbeelden die van het doek afspatten.

vrijdag 23 september 2016 Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

za 24 september

FAMILIEWORKSHOP MET GAMELAN NAAR EEN ANDERE WERELD (8+) De klanken van de gamelan nemen je mee naar de kleurrijke warme wereld van Indonesië. Speel en zing mee, en leer je eigen stukje muziek spelen op deze echte Javaanse instrumenten. Samen vormen we dan een heus gamelanorkest.

zaterdag 24 september 2016 Eduard Flipse Zaal 10.00-12.00 uur Entree t/m 26 jaar of CJP

€ 12 € 10

€ 15 € 10

za 24 september

REQUIEM VAN MOZART Laurens Collegium Rotterdam | Sinfonia Rotterdam | Conrad van Alphen dirigent | Álvaro Siviero piano | Bernadeta Astari sopraan | Florieke Beelen mezzosopraan | Stephen Chambers tenor | Milan Siljanov bas Beethoven Pianoconcert nr.1 | Mozart Requiem Mozarts machtige, ontroerende Requiem door een podium vol Rotterdamse talenten: Sinfonia Rotterdam en het Laurens Collegium onder leiding van Conrad van Alphen, bijgestaan door gelauwerde jonge solisten.

zaterdag 24 september 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 inleiding door Philip Ruitenberg Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp * uitverkocht

ROLF SANCHEZ & LATIN SOCIETY ORCHESTRA MET SALSA-FEEST Het concert van het twaalfkoppige salsa-orkest Latin Society Orchestra krijgt een wel heel bijzondere solist: de Nederlands/ Dominicaanse salsa-ster Rolf Sanchez. De in Miami woonachtige zanger – die in 2011 een derde plaats behaalde bij The X-Factor en dit jaar al twee nummer-1-hits in de Verenigde Staten had – wordt gezien als de beoogde opvolger van wereldster Marc Anthony. Niemand minder dan Sergio George (producer van Marc Anthony, La India, Luis Enrique) tekende voor de productie van Sanchez’ eerste plaat, die dit jaar bij Sony verschijnt.

zaterdag 24 september 2016 | Arcadis Zaal | Jurriaanse Foyer | 23.00-04.00 uur Entree (voorverkoop) € 12 Avondkassa € 15 t/m 26 jaar of cjp € 10

JAZZ ORCHESTRA OF THE CONCERTGEBOUW & RUBEN HEIN Jazz Orchestra of the Concertgebouw | Rob Horsting dirigent m.m.v. Ruben Hein Het Jazz Orchestra of the Concert­ gebouw wordt omschreven als de beste en meest swingende bigband van Nederland. Het orkest presenteert een programma rond Ruben Hein. De populaire zanger en pianist zingt zowel pakkende pop- en jazz­songs van eigen hand als covers van Frank Sinatra, allemaal bewerkt voor het JOC.

zaterdag 24 september 2016 Jurriaanse Zaal 20.15 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 22 € 10

€ 35 * € 33 | € 30 | € 27 € 10

© Barbara Mulderink

za 24 september

za 24 september

Ruben Hein

zo 25 september

zo 25 september

DAVID KWEKSILBER ‘ARTIST IN RESIDENCE‘

JUSSEN: JEUNEHOMME

David Kweksilber klarinet en saxofoon | Ludwig Olshansky piano

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Jukka-Pekka Saraste dirigent | Arthur Jussen piano

14.00-15.00 uur: Deel 1 | David Kweksilber ‘Being David Kweksilber’ | Granados Quejas, o la Maja y el Ruiseñor (uit Goyescas) (arr. David Kweksilber) | Gilius van Bergeijk Pan voor basklarinet solo (2001, geschreven voor David Kweksilber) | 15.20-16.00 uur: Deel 2 | Brahms Intermezzo op.119/1; Capriccio op.76/1; Intermezzo op.117/2; Capriccio op.116/3; Intermezzo op.116/4; Capriccio op.76/5; Intermezzo op.118/2; Capriccio op.76/8; Intermezzo op.118/6 | 16.25-17.45 uur: Deel 3 | Schumann Fantasie in C | David Kweksilber Hornhaven: improvisaties op saxofoons en klarinetten | Alban Berg Vier Jugendlieder (1904-1908) (diavoorstelling Binnenwereld Marjanne Kweksilber)

17.30-18.00 uur: Deel 4 Feestelijke opening Red Sofa 16/17 Neil Wallace in gesprek met David Kweksilber en Ludwig Olshansky Maak kennis met onze nieuwe Red Sofa artist-in-residence: klarinettist David Kweksilber!

Hij geeft met zijn vader, pianist Ludwig Olshansky, het startschot voor het Red Sofa-programma.

zondag 25 september 2016 Jurriaanse Zaal 14.00-18.00 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 24 € 10

Beethoven Ouverture Leonore II | Mozart Pianoconcert nr.9 ‘Jeunehomme | Brahms Symfonie nr.1

<< zie donderdag 22 september

zondag 25 september 2016 | Grote Zaal 14.15 uur | Om 13.15 uur inleiding door Kees Wisse (entree € 4) Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 56 € 49 | € 39 | € 23 € 10

© Sanne Donders

Arthur Jussen © Peter van der Heyden

DE DOELEN

61

SEPTEMBER

wo 28 september

vr 30 september

LES ARTS FLORISSANTS O.L.V. WILLIAM CHRISTIE

JULIAN SCHNEEMANN GROUP ‘ROUNDABOUT’

Les Arts Florissants | William Christie dirigent en clavecimbel | Rachel Redmond sopraan | Reinoud Van Mechelen tenor | André Morsch bas

Julian Schneemann piano | Jeroen Batterink drums | Ties Laarakker bas | Antonio Molina gitaar | Natanael Ramos trompet | Bernard van Rossum saxofoon | Joe Qiu fagot | Felix Peijnen­borgh Franse hoorn

Bach Cantate ‘Weichet nur, betrübte Schatten’ BWV202 | Bach Sonate voor 2 fluiten en basso continuo in G BWV1039 | Bach Cantate ‘Ich armer Mensch, ich Sündenknecht’ BWV55 | Bach Orkestsuite (Ouverture) nr.2 in b BWV1067 | Bach Cantate ‘Schweigt stille, plaudert nicht’ - ‘Koffie­ cantate’ BWV211

William Christie en zijn Les Arts Florissants, een vocaal/instrumentaal ensemble gespecialiseerd in het uitvoeren van barokmuziek op authentieke instrumenten, zijn wereld­beroemd. Vanavond stellen ze de grote Bach centraal.

woensdag 28 september 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Philip Ruitenberg Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 39 € 36 | € 32 | € 29 € 10

vrijdag 30 september 2016 Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 15 € 10

Roundabout vertelt één meeslepend verhaal, waarin klassiek, jazz en pop als een kleurrijk mozaïek in elkaar vallen. De briljante musici – klassieke, jazz en pop! – van de Julian Schneemann Group creëren een wonderlijk bereik aan kleuren en texturen.

William Christie © Denis Rouvre

wo 28 september

vr 30 september

DIVERTIMENTO

MAHLER 5 MET MENA

Leden van het Rotterdams Philharmonisch Orkest

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Juanjo Mena dirigent

M. Haydn Divertimento in C | Françaix Strijktrio | Vaughan Williams Six studies in English Folksong | Mozart Adagio voor althobo en strijkers | Mozart Adagio en fuga in c | Françaix Kwartet voor althobo en strijkers

Schubert Symfonie nr.5 | Mahler Symfonie nr.5

De althobo was volgens Hector Berlioz het perfecte instrument om ‘de geheime snaar van tedere herinneringen te laten resoneren.’

In Haydns Divertimento is het instrument juist het zonnetje in huis, bij Françaix resoneren vrolijke herinneringen aan ragtime en music hall.

De Vijfde symfonieën van Schubert en Mahler lijken elkaars tegendeel: de ene lieflijk en transparant, de andere een heroïsche poging om het universum in muziek te vangen.

vrijdag 30 september 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Eveline Nikkels (entree € 4) Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

woensdag 28 september 2016 Jurriaanse Zaal 20.30 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 29 € 10

Juanjo Mena © Sussie Ahlburg

€ 56 € 49 | € 39 | € 23 € 10

EEN PERIODIEKE GIFT AAN HET STEUNFONDS VAN DE DOELEN IS 125% AFTREKBAAR. KIJK OP WWW.DEDOELEN.NL/STEUNFONDS

62

DE DOELEN

OKTOBER

oktober 2016

za 1 oktober

zo 2 oktober

CORE CLASSICS: MAHLER 5 Rotterdams Philharmonisch Orkest | Juanjo Mena dirigent Mahler Symfonie nr.5

DOELENMENU

Bestel tegelijk met uw concertkaarten een diner in ons restaurant Dudok in de Doelen voor een complete avond uit.

Core Classics is er voor iedereen die zich wil laten verrassen door de live ervaring van een topstuk dat je gehoord moet hebben. Je avond begint om 20.00 uur met het voorprogramma waarin de dirigent en orkestleden vooruitblikken op de muziek van na de pauze en vertellen over de geheimen van het stuk én het orkest. Na een pauze verschijnt het orkest op het podium voor de uitvoering van Mahlers Vijfde Symfonie en na afloop van het concert ontmoet je onze musici voor een gezellige borrel.

Om 20.00 uur voorprogramma in de Grote Zaal.

zaterdag 1 oktober 2016 Grote Zaal 20.00 uur Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

zo 2 oktober

zo 2 oktober

PIANO ACADEMIE: STUDIEMIDDAG INTERPRETATIE DOOR BART VAN DE ROER Dit seizoen heeft de Doelen de Piano Academie in het leven geroepen. In drie bijeenkomsten met vooraanstaande experts op dit gebied, ontsluieren we de geheimen van dit geliefde instrument. Pianist Bart van de Roer, bekend van onder meer het Storioni Trio, toont deze middag hoe interpretatie de klank en sfeer van een compositie kan beïnvloeden.

zondag 2 oktober 2016 Jurriaanse Zaal 14.00-17.00 uur Entree

€ 43 € 39 | € 31 | € 18 € 10

€8

REQUIEM VAN HENZE DoelenEnsemble | notabu. ensemble neue musik | Mark-Andreas Schlingen­ siepen dirigent | Maarten van Veen piano | Bassam Mussad trompet Pierre Boulez ntb | Hans Werner Henze Requiem: Neun geistliche Konzerte für Klavier solo, konzertierende Trompete und großes kammerorchester Het DoelenEnsemble was eerder al succesvol met werken voor grote bezettingen van onder anderen Boulez, Berio en Messiaen.

Nu ‘breiden ze uit’ met ensemble notabu voor Henzes Requiem, ‘een wereldlijk multicultureel werk, een daad van naastenliefde’.

zondag 2 oktober 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding op de Red Sofa Entree t/m 26 jaar of cjp © Marco Borggreve

€ 24 € 10

zo 2 oktober

LA DOUCE FRANCE

DIVERTIMENTO

Liza Ferschtman viool | André Morsch bariton | Julius Drake piano

Leden van het Rotterdams Philharmonisch Orkest

Ravel Berceuse sur le nom de Gabriel Fauré | Fauré Berceuse | Fauré l’Horizon chimérique | Debussy Sonate voor viool en piano | Fauré Poème d’un jour | Debussy Beau soir (viool) | Ravel Chanson écossaise | Ravel Pièce en forme de habanera | Saint-Saëns Violons dans le soir Een bijzonder programma met Franse liederen door de Duitse bariton André Morsch en vioolwerken door zijn echtgenote, de Nederlandse violiste Liza Ferschtman.

Na het concert meet & greet met brunch.

zondag 2 oktober 2016 Jurriaanse Zaal 11.00 uur Entree t/m 26 jaar of cjp Brunch

M. Haydn Divertimento in C | Françaix Strijktrio | Vaughan Williams Six studies in English Folksong | Mozart Adagio en fuga in c | Françaix Kwartet voor althobo en strijkers De althobo was volgens Hector Berlioz het perfecte instrument om ‘de geheime snaar van tedere herinneringen te laten resoneren.’

In Haydns Divertimento is het instrument juist het zonnetje in huis, bij Françaix resoneren vrolijke herinneringen aan ragtime en music hall.

zondag 2 oktober 2016 | Museum Boijmans Van Beuningen 12.00 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 29 € 10

€ 20 € 10 € 20

wo 5 oktober

MISSA SOLEMNIS VAN BEETHOVEN Orkest van de Achttiende Eeuw | Cappella Amsterdam | Daniel Reuss dirigent | Carolyn Sampson sopraan | Marianne Beate Kielland alt | Thomas Walker tenor | David WilsonJohnson bas

MEEZINGEN Bezoekers van dit concert krijgen een uitnodiging voor de Beethoven Meezingworkshop op 10 oktober met het Orkest van de Achttiende Eeuw.

Beethoven Missa solemnis Ervaar het goddelijkste werk van Beethoven voor vocale solisten, groot koor en orkest met het Orkest van de Achttiende Eeuw, vier topvocalisten, Cappella Amsterdam en diens bevlogen leider Daniel Reuss. ‘Uit het hart – moge het tot het hart spreken’, schreef Beethoven aan het eind in de partituur van zijn Missa solemnis. De componist legde gedurende vier jaar zijn hart en ziel in de Missa solemnis en het resultaat was grandioos, glorierijk en inspirerend.

woensdag 5 oktober 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Philip Ruitenberg Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 35 € 33 | € 31 | € 28 € 10

Orkest van de Achttiende Eeuw © Annelies van der Vegt

DE DOELEN

63

OKTOBER

do 6 oktober

NABUCCO | OPERACURSUS - OPERA IN DE STAD De cursus Opera in de stad is een initiatief van de Doelen, Luxor Theater en Rotterdamse Schouwburg en bestaat uit drie cursusavonden, elk gevolgd door een bezoek aan een opera. Tijdens deze openingsavond vertelt cursusleider Gerard Legeland over Nabucco van Verdi. Enkele dagen later (dinsdag 11 oktober) bezoekt u deze opera in het Luxor Theater.

Cursusavond donderdag 6 oktober 2016 Eduard Flipse Zaal 19.30-21.30 uur Alleen verkrijgbaar als onderdeel van de Operacursus - Opera in de stad à € 149 Zie voor aanvullende informatie www.dedoelen.nl/operacursus

do 6 oktober

MUSICAL MEETS OPERA Rotterdams Philharmonisch Orkest | Hans Leenders dirigent | Willemijn Verkaik zang | René van Kooten zang | Kelly God sopraan | Marcel Reijans tenor Musical en opera ontmoeten elkaar opnieuw tijdens een unieke avond met de mooiste live muziek. Een sterrencast van topzangers staat op het podium, samen met het voltallige Rotterdams Philharmonisch Orkest. Bekende musicalsongs en fragmenten uit beroemde opera’s komen door de live uitvoering in de concertzaal groots tot leven.

donderdag 6 oktober 2016 Grote Zaal 20.15 uur Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 44 € 39 | € 33 | € 24 € 10

do 6 oktober

vr 7 oktober

STABAT MATER VAN ARVO PÄRT

CAPELLA DE LA TORRE THE TEMPEST - PART I

Goeyvaerts String Trio | Zsuzsi Tóth sopraan | Barnabás Hegyi contratenor | Olivier Berten tenor

Capella de la Torre | Jos Groenier regie

Arvo Pärt Stabat mater | Ivan Moody Simeron Zsuzsi Tóth, Barnabás Hegyi, Olivier Berten en het Goeyvaerts String Trio brengen de intieme, oorspronkelijke versie van Pärts Stabat mater voor drie zangers en drie strijkers ten gehore.

Hun cd-opname uit 2014 werd met een Edison bekroond.

donderdag 6 oktober 2016 | Laurenskerk 20.30 uur | Om 19.30 uur Neil Wallace in gesprek met enkele musici Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 24 € 10

Gibbons The Silver Swan | Arcadelt Il bianco e dolce cigno | Ghizzolo Canto di sirene | Arbeau Belle qui tiens ma vie | Improvisaties en werken van Holborne en Ortiz De Doelen eert de 400ste sterfdag van William Shakespeare met een theatrale concertserie rond zijn toneelstuk The Tempest. Vandaag Part I, met als thema ‘If love…’: de dagen van Miranda en Ferdinand.

vrijdag 7 oktober 2016 Jurriaanse Zaal 20.15 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 24 € 10

Goeyvaerts String Trio

vr 7 oktober

za 8 oktober

zo 9 oktober

AZIZA BRAHIM

MUSICAL MEETS OPERA

Aziza Brahim groeide op in de vluchtingenkampen van de Saharawi op de grens tussen Algerije en de Westelijke Sahara. Inmiddels woont Aziza Brahim al jaren in Spanje en heeft ze een geweldige band opgebouwd met meest Barcelonese artiesten. Naast de Sahara horen we invloeden van flamenco, blues en Cubaanse muziek (Aziza bracht haar tienerjaren in Cuba door). Begin 2014 kwam haar derde album Soutak uit op Glitterbeat Records (van o.a. Dirtmusic, Tamikrest en Samba Touré) en werd een van de best verkopende world-albums van het jaar tot nu toe. Muziekblad Songlines betitelde Soutak als een van de tien beste albums van afgelopen jaar en het album staat op nummer 1 van de jaarlijst van de World Music Charts Europe.

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Hans Leenders dirigent | Willemijn Verkaik zang | René van Kooten zang | Kelly God sopraan | Marcel Reijans tenor

vrijdag 7 oktober 2016 Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 19 € 10

zie 6 oktober

zaterdag 8 oktober 2016 Grote Zaal 20.15 uur Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 44 € 39 | € 33 | € 24 € 10

NACHT- EN OCHTENDMUZIEK

NIET DRUMMEN (2+)

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Marieke Blankestijn muzikale leiding | Benjamin Marquise Gilmore viool

In Niet Drummen genieten ­kinderen van een beeldend rock’n-roll-concert vol trommels, ballen, drumvellen en water. Ze maken een magische ontdekkings­ tocht door een merkwaardig decor en langs verschillende klanken, geluidjes en ritmes. Welke peuter durft daar nog nee tegen te zeggen?

Wagner Siegfried-Idyll Bach Dubbelconcert Mozart Eine kleine Nachtmusik Met een mozartiaanse lichtheid die hij in zijn andere werk maar zelden de ruimte gaf, schreef Richard Wagner de Siegfried-Idyll voor zijn jonge vrouw Cosima. In de vroege uren van haar verjaardag wekte Wagner haar zachtjes met zijn muzikale groet: geen zaliger manier om de dag te beginnen.

Optioneel bij te boeken: Kinderprogramma (4-9 jr): € 3,50 per kind

zondag 9 oktober 2016 Grote Zaal 11.00 uur Willemijn Verkaik © Darren Bell Photography

zo 9 oktober

Toprang Rang 1 | 2 | t/m 26 jaar of cjp

€ 29 € 26 | € 19 € 10

Theater De Spiegel

zondag 9 oktober 2016 | Eduard Flipse Zaal 11.00, 14.00 en 16.00 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 15 € 10

64

UITGELICHT

DE DOELEN

do 6 en za 8 oktober 2016

‘Echt overweldigend.

Kippenvel.’

‘Zo heb ik de Phantom of the Opera nog nooit gehoord.’

Na een succesvolle première in 2015 ontmoeten musical en opera elkaar opnieuw tijdens een unieke avond met de mooiste live muziek. Een sterrencast van topzangers staat op het podium, samen met het voltallige Rotterdams Philharmonisch Orkest.

Bekende musicalsongs en fragmenten uit beroemde opera’s komen door de live uitvoering in de concertzaal groots tot leven.

Dit jaar met wederom een sterrencast: – Musicalster Willemijn Verkaik (zong o.a. in Wicked – the musical en de film Frozen) – Musicalster René van Kooten (zong o.a. in Les Misérables, Hair en Jersey Boys) – Operazangeres Kelly God (zong o.a. in de opera’s Carmen en Der Rosenkavalier) – Operazanger Marcel Reijans (zong o.a. in de opera’s Don Giovanni en Die Zauberflöte)

We verkennen de grenzen tussen musical en opera én gaan eroverheen.

Duetten tussen musicalsterren en operazangers, cross-overs en meer; een avond om niet te missen.

© Hélène van Domburg

Musical meets opera

DE DOELEN

65

OKTOBER

zo 9 oktober

MCMF CHAMBER ORCHESTRA Melles Classical Music Foundation MCMF Chamber Orchestra | Martin Haunhorst dirigent | Doris Lange fluit | Tobias ­Haunhorst piano Gerrit Melles Concertino voor klarinet en orkest op.20 | Gerrit Melles Concertino voor fluit en orkest op.35 | Mozart Pianoconcert nr.18 in Bes KV456 Melles Classical Music Foundation (MCMF) brengt in samenwerking met het MCMF Chamber Orchestra zowel Mozart ten gehore als nieuwe composities van Melles, oogarts én amateurcomponist. Zijn werk kan worden omschreven als achttiende-eeuws klassiek.

zo 9 oktober

WOLFGANG ZERER LAURENSORGEL REGER & BACH Wolfgang Zerer Laurensorgel De vermaarde organist Wolfgang Zerer wordt geroemd om zijn interpretaties van de werken van Bach en Reger. En dat is precies wat hij in de Laurenskerk komt spelen, dus mis zijn recital niet!

Wolfgang Zerer geeft les aan de conservatoria van Hamburg, Groningen en Bazel en concerteert geregeld in Europa, Azië en Amerika.

zondag 9 oktober 2016 Laurenskerk 15.00-16.00 uur Vrij entree (aanvragen van toegangskaart is verplicht)

zondag 9 oktober 2016 | Jurriaanse Zaal 14.00 uur | Ontvangst vanaf 13.30 uur

ma 10 oktober

LANDSCHAPPELIJK SCHOON

NABUCCO

DoelenEnsemble | Codarts Dans | Ton Simons choreografie | Sanja Maier-Hasagic choreografie | Maarten van Veen dirigent

Verdi Nabucco

Cage In a Landscape (Ton Simons choreografie) | Magnus Maier Nieuw werk (Sanja Maier-Hasagic - choreografie) | Takemitsu Landscape nr.1; Towards the sea | Hovhaness Visionary Landscapes | Meriç Artaç The Writer quadraphonic 2013 | Nieuw werk (wereldpremière) Het DoelenEnsemble en de dansafdeling van Codarts stimuleren uw verbeelding: u waant zich in een vredige tuin, op krakende ijsvlaktes, aan zee, in het Verre Oosten en in buitenaardse landschappen.

Entree t/m 26 jaar of cjp

wo 12 oktober

SITKOVETSKY PIANO TRIO

LUNCHCONCERT

Sitkovetsky Piano Trio

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Yannick Nézet-Séguin dirigent

Haydn Pianotrio in C Hob.XV:27 | Saint-Saëns Pianotrio nr.2 in e op.92 | Ravel Pianotrio ‘Je mag van geluk spreken als jeugdige energie, rijpheid en een superieur gevoel voor stijl samengaan, zoals in dit trio’, schreef de Mittelbayerische Zeitung recent over het Sitkovetsky Piano Trio.

Openbare repetitie.

woensdag 12 oktober 2016 Grote Zaal 12.30 uur Vrij entree

dinsdag 11 oktober 2016 Jurriaanse Zaal 20.15 uur Toprang Rang 1 | 2 t/m 26 jaar of cjp

€ 43 € 37 | € 30 € 10

Nabucco is de eerste succesvolle opera van Verdi. Het grote slaven­ koor ‘Va pensiero’ groeide uit tot het alternatieve Italiaanse volkslied, een symbool van de Italiaanse eenheid. De Staatsopera van Tatarstan staat met indrukwekkende decors, groots koor, internationale solisten, live-orkest garant voor een indrukwekkende uitvoering.

dinsdag 11 oktober 2016 Luxor Theater 20.00 uur Alleen verkrijgbaar als onderdeel van de Operacursus - Opera in de stad à € 149 Zie voor aanvullende informatie www.dedoelen.nl/operacursus

€ 24 € 10

wo 12 oktober

MUZIEKCURSUS MET GREGOR BAK Wie blanco naar een concert gaat, luistert anders naar de muziek dan iemand die voorkennis heeft. Daarom organiseert de Doelen een zesdelige cursus (uitsluitend als abonnement verkrijgbaar) waarin u met cursus­leider Gregor Bak door vele jaren muziekgeschiedenis zoeft. Iedere editie is er een boeiende spreker én u kunt de cursusavonden combineren met concertbezoek. www.dedoelen.nl/muziekcursus

woensdag 12 oktober 2016 Eduard Flipse Zaal 20.00 uur © Hans van der Woerd

© Alan Kerr

Staatsopera van Tatarstan

maandag 10 oktober 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding op de Red Sofa

Entree € 40 (incl. borrel na afloop)

di 11 oktober

di 11 oktober

Concerten met dit logo kunt u bezoeken met de Red Sofa Bankpas: 29 concerten met nieuwe muziek voor slechts € 89

66

DE DOELEN

OKTOBER

do 13 oktober

MAHLER 1 MET YANNICK

vr 14 oktober

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Yannick Nézet-Séguin dirigent | Hélène Grimaud piano

donderdag 13 oktober 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Jan-Willem van Ree (entree € 4)

Bartók Pianoconcert nr.3 | Mahler Symfonie nr.1 ‘Titan’

Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

Dromende strijkers worden zacht gewekt door vroege vogels in het hout en een koperen zonsopgang.

Zo begint Mahlers Eerste: de overdonderende dageraad van een oeuvre dat Yannick Nézet-Séguin in al zijn kleurenpracht beheerst.

Inleiding daarop is Bartóks Derde Pianoconcert: muziek die het leven bezingt in tere natuurimpressies en uitgelaten dansritmes, met wereldsoliste Hélène Grimaud als onovertroffen vertolkster.

€ 64 € 56 | € 44 | € 26 € 10

MAHLER 1 MET YANNICK Rotterdams Philharmonisch Orkest | Hélène Grimaud piano Bartók Pianoconcert nr.3 | Mahler Symfonie nr.1 ‘Titan’

<< zie donderdag 13 oktober

vrijdag 14 oktober 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Jan-Willem van Ree (entree € 4) Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 64 € 56 | € 44 | € 26 € 10

vr 14 oktober

ANNA RUNE

De Beste Singer-Songwriter van Nederland 2015 werd gewonnen door Anna Rune. Inmiddels heeft ze opgetreden op Pinkpop, deed ze voorprogramma’s van onder meer Blaudzun en Kensington en vorig jaar stond ze op Songbird in de Doelen. Najaar 2016 verschijn het debuutalbum van deze 22-jarige Vlaamse zangeres, die vanavond optreedt met een gloednieuwe band.

vrijdag 14 oktober 2016 Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 12 € 10

© Hans van der Woerd

© Kelly Alexandre

vr 14 oktober

SCHUBERT DOOR BERIO Residentie Orkest | Christian Karlsen dirigent Vier wereldpremières van compositiestudenten Codarts (Christoph Blum en Amund J. Røe) en Koninklijk Conservatorium (Emil Tan Erten en Leo Svirsky) | Schubert/Berio Rendering (naar Symfonie in D D936a) Het Residentie Orkest is te gast met een programma met gloednieuwe composities van vier jonge componisten van de conservatoria in Den Haag en Rotterdam. Vertrekpunt is Berio’s restauratie van Schuberts schetsen voor een Tiende Symfonie.

vrijdag 14 oktober 2016 | Laurenskerk 20.30 uur | Om 19.30 uur inleiding met musici Entree t/m 26 jaar of cjp

za 15 oktober

DEFILHARMONIE & LUCAS JUSSEN deFilharmonie | Jaime Martín dirigent | Lucas Jussen piano Kodály Dansen uit Galánta | Ravel Pianoconcert in G | Rachmaninov Symfonie nr.2 Ravels kleurrijke Pianoconcert in G vraagt om swing, een jazzy feeling, en dat is niet voor iedere klassiek pianist zo natuurlijk, maar voor Lucas Jussen geen enkel probleem. De zuiderburen van deFilharmonie begeleiden hem.

vr 21 oktober

MIKE’S FAVO’S Mike Boddé legt uit waarom hij houdt van de muziek van componisten als Bach en Chopin. Maar hij laat ook zien waar al dat moois vandaan komt en hoe componisten aan het werk gaan. We horen enkele van zijn favoriete stukken en hij zal aan de piano op een paar van die composities improviseren.

Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 25 € 10 Met de Flipse PrivilegePas (€ 10) krijgt u het gehele seizoen 30% korting op alle concerten met dit logo.

€ 35 * € 33 | € 30 | € 27 € 10

€ 29 € 10

Lucas Jussen © Peter van der Heyden

www.dedoelen.nl Kassa: 010 2171717 Kassabalie, Schouwburgplein 50, Rotterdam

vrijdag 21 oktober 2016 Jurriaanse Zaal 20.15 uur

zaterdag 15 oktober 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Huib Ramaer Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp * uitverkocht

BESTELLEN

© Bram Damman

DE DOELEN

vr 21 oktober

za 22 oktober

JAN VAN DUIKEREN’S JVD4 - DEAR JOHN Het zat er al jaren aan te komen, een samenwerking tussen een van Nederlands beste trompettisten en de tachtigjarige drumlegende John Engels. Sinds hij in 2014 het podium met Engels deelde, begon Jan van Duikeren composities voor hem te schrijven. Deze stukken, aangevuld met composities die Engels zelf graag wilde spelen, vormde de basis voor de prachtige plaat Dear John en een aantal spraakmakende optredens op het Tokyo Jazz Festival.

Van Duikeren – die ook in Jazz Orchestra of the Concertgebouw, New Rotterdam Jazz Orchestra, Candy Dulfer Band en bij Caro Emerald speelt – zegt over dit project: ‘De plaat staat voor alles wat we willen zijn: een knetterhard swingend collectief met alleen maar goede energie.’

vrijdag 21 oktober 2016 Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 19 € 10

FERHAT GÖÇER

Geert Bierling Doelenorgel

Sinds zijn doorbraak in 2005 is Ferhat Göçer een van de meest geliefde artiesten in Turkije. Zijn repertoire is gebaseerd op volksmuziek en klassieke muziek. Met een flinke dosis pop en een scheut nostalgie. Ook in Nederland trekt deze zanger volle zalen met zijn klassiek geschoolde stem, romantische teksten en sympathieke uitstraling.

Clérambault Suite du Deuxième Ton | Lefébure-Wély Cinq Pièces pour Orgue | Widor Symphonie pour orgue nr.4 in f

zaterdag 22 oktober 2016 Grote Zaal 13.00 uur Jan van Duikeren & John Engels © Frank Hanswijk

SOIRÉE MAROCAINE muziekstijlen. De optredens worden gegeven door topartiesten uit Marokko die door een miljoenenpubliek gewaardeerd worden.

Met onder anderen de populaire chaabi-zangeres Nadia Laaroussi en Abderrahim Souiri, een voornaam vertegenwoordiger van de Arabo-Andalusische muziek.

zaterdag 22 oktober 2016 Jurriaanse Zaal en Foyer 20.15 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 24 € 10

za 22 oktober

PARIS DES ORGUES (1)

Dit concert is gewijd aan het orgel van de Église Saint-Sulpice, op een na grootste kerk van Parijs. In 1862 reconstrueerde Aristide CavailléColl het oorspronkelijke orgel van Clicquot. In de 18e eeuw ‘regeerde’ de organistenfamilie Clérambault.

Widor was van 1870 tot 1934 (!) organist van de Saint-Sulpice en Lefébure-Wély was zijn voorganger.

za 22 oktober Waant u zich een avond in Marokko en beleef de muziek van de vele culturen die het land rijk is. De foyer van de Jurriaanse Zaal wordt omgetoverd tot een markt waar de bezoeker kan proeven van regionale hapjes terwijl muzikanten spelen alsof ze op een Berberse bruiloft zijn. In de Jurriaanse Zaal zijn meerdere optredens met Andalusische muziek, Zuid-Berberse trancemuziek, klassieke Marokkaans-Arabische muziek, opzwepende volksmuziek en vele andere

67

OKTOBER

zaterdag 22 oktober 2016 Grote Zaal 20.15 uur Golden Seat € 39 Rang 1 | 2 € 35 | € 29 Een productie van Mystiek Productions

Vrij entree (aanvragen van toegangskaart is verplicht)

© P. Affourtit

Ferhat Göçer

za 22 oktober

zo 23 oktober

YANNICKS GRANDE OUVERTURE Yannick Hiwat viool | Zach Brock viool | diverse gastmusici Tijdens de opening van zijn artistin-residency laat Yannick Hiwat in kleine setting zien wat hij kan.

Als special guest presenteert Hiwat jazzviolist Zach Brock uit New York. ‘Zach vormt een rode draad door mijn samenwerking met de Doelen’, vertelt hij. ‘En hij is natuurlijk van absolute wereldklasse.’

zaterdag 22 oktober 2016 Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Entree t/m 26 jaar of cjp Dit concert wordt mede mogelijk gemaakt door

€ 12 € 10

TRIO ECKARDSTEIN Severin von Eckardstein piano | Franziska Hölscher viool | Lars Wouters van den Oudenweijer klarinet Bartók Contrasten | Prokofjev Cinq Mélodies op.35bis | Berg Vier Stücke für Klarinette und Klavier op.5 | Stravinsky l’Histoire du soldat ‘Eigenzinnige meesterpianist Severin von Eckardstein: van ragfijn tot zinderend’, kopte De Telegraaf. Met de uitmuntende Duitse violiste Franziska Hölscher en de even talentvolle Nederlandse klarinettist Lars Wouters van den Oudenweijer presenteert hij een gevarieerd zondagochtend­ programma.

Na het concert meet & greet met brunch.

zondag 23 oktober 2016 Jurriaanse Zaal 11.00 uur Entree t/m 26 jaar of cjp Brunch

Yannick Hiwat

€ 20 € 10 € 20

68

DE DOELEN

OKTOBER

zo 23 oktober

MAHLER 1 MET YANNICK

Concerten met dit logo kunt u bezoeken met de Red Sofa Bankpas: 29 concerten met nieuwe muziek voor slechts € 89

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Yannick Nézet-Séguin dirigent | Hélène Grimaud piano Bartók Pianoconcert nr.3 | Mahler Symfonie nr.1 ‘Titan’

<< zie donderdag 13 oktober

zondag 23 oktober 2016 | Grote Zaal 14.15 uur | Om 13.15 uur inleiding door Jan-Willem van Ree (entree € 4) Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 64 € 56 | € 44 | € 26 € 10

Op deze concerten krijgt u 15% korting wanneer u vier of meer concerten in één keer bestelt, of wanneer u al een abonnement op een van de concertseries van de Doelen heeft.

zo 23 oktober

DOELENK­WARTET EERSTE UUR - EEN LYRISCH UUR DoelenKwartet | Keren Motseri sopraan | Simone Riksman sopraan | Joe Puglia viool | Emmy Storms viool Manfred Trojahn Lettera amorosa (2007) Het DoelenKwartet start zijn vijf ‘luisteruren’ van dit seizoen met een lyrisch uur. In elke tijd zien we dat kunstenaars geïnspireerd worden door kunstenaars uit andere tijden. Manfred Trojahn laat zich inspireren door dichters die zelf ook weer door een erflijn met elkaar verbonden zijn.

wo 26 oktober

DE SYMFONIE ONTRAFELD Brahms - Symfonie 1 Optimaal voorbereid zijn op een concertbezoek? Een kenner zijn van de symfonie die u live gaat beluisteren in de Doelen en daardoor ultiem kunnen geniet van deze muziek? Bezoek dan de driedelige cursus ‘De symfonie ontrafeld’!

Vanavond staat de Eerste Symfonie van Brahms centraal, gevolgd door het concert van het Tokyo Symphony Orchestra (20.15 uur).

woensdag 26 oktober 2016 Van Cappellen Zaal 19.00 uur Zie voor aanvullende informatie www.dedoelen.nl/DeSymfonieOntrafeld

zondag 23 oktober 2016 Jurriaanse Zaal 20.15 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 25 € 10

© Hans van der Woerd

Louis Haagman

vr 28 oktober

wo 26 oktober

TOKYO SYMPHONY ORCHESTRA Tokyo Symphony Orchestra | Jonathan Nott dirigent Takemitsu Requiem voor strijkers | Debussy La mer | Brahms Symfonie nr.1 In seizoen 2016/17 viert het Tokyo Symphony Orchestra zijn zeventig­ jarig jubileum met een Europese tournee, waarbij het ook Rotterdam aandoet. Het orkest neemt onder meer werk van eigen bodem mee: Toru Takemitsu.

In 2011 maakte de Engelse dirigent Jonathan Nott zijn debuut bij het Tokyo Symphony Orchestra, waarop hem meteen de post van chefdirigent werd aangeboden, die in

2014 aanving. De samenwerking blijkt een wederzijds genoegen: orkest en dirigent verlengden hun contract recentelijk tot seizoen 2025/26.

DE CELLO VOLGENS ROB ZUIDAM

JOSEPH MOOG

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Joshua Weilerstein dirigent | Ivan Monighetti cello | Nicolas Altstaedt cello

Mozart Sonate nr.8 in a KV310 | Beethoven 15 Variaties en fuga in Es op.35 ‘Eroica-variaties’ | Reger Träume am Kamin | Godowsky Symfonische metamorfosen over thema’s van Johann Strauss

De Japanners brengen een afwisse­ lend programma met het Requiem voor strijkers van hun landgenoot Takemitsu, dat Stravinsky bijvoorbeeld diep raakte, en werken van Debussy en Brahms.

Ravel Pavane pour une infante défunte | Dutilleux Celloconcert ‘Tout un monde lointain’ | Rob Zuidam Celloconcert (wereldpremière, opdrachtwerk) | Messiaen L’Ascension

woensdag 26 oktober 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Philip Leussink

Rob Zuidam is wereldwijd een van de meest bewonderde Nederlandse componisten. Een combinatie van ‘verpletterende schoonheid en ongehoorde klankverbeelding’, noemde NRC zijn muziek. In dit programma beleeft Zuidams fonkelnieuwe celloconcert zijn première.

Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 50 € 47 | € 41 | € 29 € 10

i.s.m. Cellobiënnale

vrijdag 28 oktober 2016 Grote Zaal 20.15 uur Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp © N. Ikegami

vr 28 oktober

€ 56 € 49 | € 39 | € 23 € 10

Joseph Moog piano

In september 2015 werd Joseph Moog verkozen tot Gramophone Young Artist of the Year. Het tijdschrift noemde Moogs programma’s ‘moedig, avontuurlijk en fantasierijk’.

Zie ook de masterclass op zaterdag 29 oktober 2016, 11.00 uur.

vrijdag 28 oktober 2016 | Jurriaanse Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Huib Ramaer Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 29 € 10

DE DOELEN

69

UITGELICHT

CHEERS! -

Aquavit is Scandinavische sterke drank op basis van kruiden (met name karwij) die weken tot maanden in houten vaten heeft gerust. Voor het ijsconcert krijgt u van ons een borrel aangeboden. Heeft u de smaak te pakken? Na afloop kunt u meer bestellen aan de bar.

Ice Music vr 28 oktober 2016

MAIJA KAUHANEN -

We zijn er trots op dat de Finse componiste, zangeres en kantele-speelster Maija Kauhanen deze avond compleet maakt: om de juiste sfeer te creëren zal Kauhanen de bezoekers in de foyer ontvangen met haar spectaculaire liederen.

MUZIEK OP INSTRUMENTEN VAN EEUWENOUD IJS

Aan het ijsconcert van Terje Isungset gaat een lange reis vooraf: voordat de ijsmeester en muzikanten in Rotterdam aankomen is Isungset maandenlang bezig. Hij ‘oogst’ het ijs op verschillende plekken in Canada, Rusland en de Noordpool; hij vervoert het naar zijn woonplaats in Noorwegen; dan houwt hij er instrumenten uit zoals xylofoons, trommels en hoorns; en tot slot gaat dit alles in een trailer op reis naar de Doelen. Speciaal voor ons documenteert Isungset zijn vorderingen met foto’s en video’s.

Wij berichten daar vervolgens over op onze social media en de event pagina van het ijsconcert. Volg ons dus de komende maanden!

NOORDERLICHT -

Waant u zich in het hoge noorden: door de lichten in de lange witte Willem Burger Foyer te dempen en er groene filters voor te schuiven creëren we voor bezoekers een sensatie van nevelgroen noorderlicht.

70

vr 28 oktober

vr 28 oktober

TERJE ISUNGSET - ICE MUSIC Terje Isungset ijshoorn en percussie | Maria Skranes zang en elektronica | Anastasia Isachsen videoprojectie | Frida Isungset ijsmeester Een spectaculair concert op instrumenten van ijs. Terje Isungset is al meer dan vijftien jaar een pionier op het gebied van ijsmuziek. Als percussionist werkte hij al eerder met hout, steen en metaal in de natuurlijke vorm, maar sinds 1999 gebruikt de Noor ook eeuwenoud ijs voor zijn muziek. In 2001 nam hij ’s werelds eerste ijsmuziek-cd op – hij richtte zelfs het platenlabel All Ice Records op – en houdt zijn eigen jaarlijkse ijsmuziekfestival.

Terwijl er videoprojecties en opgenomen ijsmuziek worden afgespeeld zorgt een ijsmeester er bij aanvang van het concert voor dat alle instrumenten hun plek vinden op het podium.

DE DOELEN

OKTOBER

Voorafgaand aan het ijsconcert verwelkomt de Finse zangeres Maija Kauhanen het publiek in de foyer met haar spectaculaire liederen.

Kauhanen begeleidt zichzelf op de Finse Saarijärvi kantele (citer), waarmee zij een hele popgroep uit haar vingers tovert.

vrijdag 28 oktober 2016 Willem Burger Zaal 20.15 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 22 € 10

za 29 oktober

JOSEE KONING WHO’S THE BOSSA?

MASTERCLASS PIANO MET JOSEPH MOOG

Met Who’s the Bossa? presenteert zangeres Josee Koning een nieuw Braziliaans project in verrassend kleine bezetting. Behalve composities van Nelson Faria speelt Who’s the Bossa (on)- bekende juweeltjes van Milton Nascimento, Hermeto Pascoal en Moacir Santos. Met onder anderen cellist Daniël Pezzotti (vaste begeleider van Cecilia Bartoli) en gitarist Nelson Faria, die veel grote Braziliaanse artiesten begeleidt.

Een kijkje in de keuken van een topmusicus. Joseph Moog gaat aan het werk met speciaal geselecteerde studenten van Codarts.

Het biedt deze talenten de kans zich nog verder te ontwikkelen, en het biedt u als bezoekers de mogelijkheid dit proces van zeer dichtbij mee te maken.

vrijdag 28 oktober 2016 Eduard Flipse Zaal 20.30 uur

zaterdag 29 oktober 2016 Codarts 11.00-13.00 uur

Entree t/m 26 jaar of cjp

Vrij entree (aanvragen van toegangskaart is verplicht)

€ 19 € 10

Zie ook het concert door Joseph Moog op vrijdag 28 oktober 2016, 20.15 uur.

© Emilie Holba

© Thommy Mardo

za 29 oktober

NACHT VAN NRC 2016 Voor de zevende keer wordt ‘De Nacht van NRC’ gehouden. Een rijke en volle theateravond met interviews, muziek, fotografie, columns, debatten en veel humor.

Alle grote namen van de krant zijn aanwezig.

Kijk voor actuele informatie op nachtvan.nrc.nl

zaterdag 29 oktober 2016 Entree ntb Voorverkoop start in september

DONATEURS BRENGEN DE DOELEN VERDER. KIJK OP WWW.DEDOELEN.NL/STEUNFONDS

DE DOELEN

71

NOVEMBER

november 2016

do 3 november

vr 4 november

RICHARD GALLIANO & IVAN PADUART TRIO

RALPH VAN RAAT - RONDOM RADIOHEAD

gepresenteerd door de Doelen en LantarenVenster

Debussy Images (oublieés) nr.1: Lent (Mélancolique et doux) | Radiohead/O’Riley Exit Music (For a Film) | Radiohead/O’Riley Airbag | Karen Tanaka Techno Etudes nrs.1 & 2 | Debussy Images (oublieés) nr.2: Souvenir du Louvre | Radiohead/O’Riley Let Down | John Adams China Gates | Radiohead/O’Riley No Surprises | Debussy Images (oubliées) nr.3: Quelques aspects de Nous n’irons plus au bois | Radiohead/O’Riley Paranoid Android

Richard Galliano accordeon | Ivan Paduart Trio De Franse accordeonist en bandoneonist Richard Galliano was bevriend met Astor Piazzolla en brak internationaal door met het album ‘New York Tango’. Galliano werkte met solisten als Charlie Haden en Wynton Marsalis.

Pianist Ivan Paduart maakte 29 albums en vormt met Philippe Aerts en Hans van Oosterhout een hecht trio dat al meer dan twintig jaar bestaat.

Vanavond brengen deze vier musici een ‘lyrisch impressionistisch’ jazz-programma.

Ralph van Raat piano

Zelden gespeelde, buitengewoon virtuoze pianobewerkingen van stukken van Radiohead, gemaakt door de Amerikaanse pianist Christopher O’Riley, passen helemaal in de traditie van de romantische en vooral impressionistische pianomuziek.

vrijdag 4 november 2016 Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 19 € 10

i.s.m.

donderdag 3 november 2016 Jurriaanse Zaal 20.15 uur Richard Galliano © Jean-Baptiste Millot

za 5 november

ORATORIUM JOZEF Groot samengesteld koor & orkest | Peter Burger dirigent Jacob Schenk Jozef | Marco den Toom Doelenorgel | André van Vliet piano Marco den Toom Oratorium Jozef Uitvoering van dit grootse oratorium door een samengesteld koor van 400 zangers en zangeressen en orkest, het geheel onder leiding van Peter Burger. Deelnemende koren zijn Interkerkelijk Koor Nieuwpoort-Langerak, Fiducia Ede, Immanuel Katwijk, Adoramus Hazerswoude en projectleden.

zaterdag 5 november 2016 Grote Zaal 14.00-17.00 uur Entree

Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 24 € 10

zo 6 november

ZONDAGOCHTEND­­CONCERT SHANTY FESTIVAL m.m.v. Shantykoor Rotterdam, Shantykoor De Hoeksche Waard en Shantykoor Barend Fox Het zingen van zeemansliederen is een populaire bezigheid. Nederlanders hebben al vele eeuwen een bijzondere band met de zee en samen zingen is aanstekelijk. Toch dreigen de originele shanty’s in de vergetelheid te raken. Daarom organiseert Shantykoor Rotterdam dit Shanty Festival. (Hanson)

© Simon van Boxtel

zo 6 november

zo 6 november

APENOOTJE (4+)

AART STROOTMAN

Leden Rotterdams Philharmonisch | Monique Krüs muziek | Bart Oomen regie | Thijs Maas tekst | Christine de Boer actrice | Sanne Oostervink decor

Aart Strootman gitaar en elektronica

Eva is apetrots op haar dierentuin.

Ze houdt van de dieren en vertroetelt hen enorm; ze pelt zelfs de nootjes voor haar apen. Daardoor zijn de dieren lui en verwend en dat vinden de bezoekers niet leuk.

Aart Strootman behoort tot de inventieve muziekmakers die de hedendaagse muziek voortstuwen.

Tijd voor Aart Strootman op de Red Sofa! Strootman geeft les aan Fontys in Tilburg, componeert voor solisten, ensembles en theaterproducties, speelt in vele ensembles en bouwde zelf diverse instrumenten, zoals een 8-snarige gitaar voor muziek van Steve Reich.

Na afloop kunnen alle kinderen meewerken aan een groot kunstwerk (i.s.m. Villa Zebra).

zondag 6 november 2016 Grote Zaal 11.00 uur

zondag 6 november 2016 Eduard Flipse Zaal 14.00 en 16.00 uur

Entree

Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 14

€ 15 € 10

Werken van o.a. Steve Reich, Bryce Dessner, Kate Moore en Aart Strootman.

zondag 6 november 2016 | Jurriaanse Zaal 20.15 uur | Na afloop Neil Wallace in gesprek met Aart Strootman

€ 26

Entree t/m 26 jaar of cjp

© Barbara Mulderink

€ 24 € 10

72

ma 7 november

ALBEDA DANST! Albeda Dans College | Aart Strootman gitaar en elektronica Werken van o.a. Aart Strootman en Steve Reich i.s.m. docenten/ choreografen van het Albeda Dans College Jonge talenten van het Albeda Dans College, de Rotterdamse MBOopleiding voor allround dansers in de entertainmentindustrie, kunt u aan het werk zien samen met de vernieuwende muziekmaker Aart Strootman.

maandag 7 november 2016 Grote Zaal 20.15 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

DE DOELEN

NOVEMBER

€ 24 € 10

di 8 november

KORPSCONCERT MARINIERSKAPEL Marinierskapel der Koninklijke Marine | majoor Peter Kleine Schaars dirigent | Tamboers en Pijpers van het Korps Mariniers | Belle Pérez zang Vandaag viert het Korps Mariniers haar 351-jarig bestaan met een concert door de Marinierskapel der Koninklijke Marine en de Tamboers & Pijpers van het Korps Mariniers.

Zij brengen een mix van strakke traditie en imposante muziek voor groot symfonisch blaasorkest. Na de pauze een verrassende muzikale show met de Spaans/Vlaamse zangeres Belle Pérez.

dinsdag 8 november 2016 Grote Zaal 20.00 uur

di 8 november

do 10 november

BELCEA QUARTET

KANON POKAJANEN

Webern Langsamer Satz | Brahms Strijkkwartet nr.2 in a op.51 nr.2 | Schubert Strijkkwartet nr.14 in d D810 ‘Der Tod und das Mädchen’

Cappella Amsterdam | Daniel Reuss dirigent Arvo Pärt Kanon pokajanen (selectie)

dinsdag 8 november 2016 Jurriaanse Zaal 20.15 uur

Cappella Amsterdam zingt onder zijn dirigent Daniel Reuss Pärts zelden live te horen cyclus Kanon pokajanen op de tekst van de boete­ canon uit de Russisch-orthodoxe kerk. ‘Het kostte twee jaar om Kanon pokajanen te componeren en de tijd die we ‘samen doorbrachten’ was buitengewoon verrijkend’, aldus Arvo Pärt.

Toprang Rang 1 | 2 t/m 26 jaar of cjp

donderdag 10 november 2016 | Laurenskerk 20.30 uur | Om 19.30 uur Neil Wallace in gesprek met enkele musici

Het veelgeroemde Belcea Quartet, een pakkend concertprogramma met meesterwerken van Webern, Brahms en Schubert en de intieme Jurriaanse Zaal zijn de perfecte ingrediënten voor een memorabele avond.

€ 43 € 37 | € 30 € 10

Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 24 € 10

Entree ntb - verkoop start 1 september

vr 11 november

ONBEKEND LAND (8+) Over het overwinteren van eenzaamheid Het Houten Huis| Inez de Bruijn concept en spel | Radek Fedyk, Martin Franke en Raimund Groß muziek en spel Na een lange reis zet ze met een plof haar koffers op de ijzige bergtop. Het is hier wit en glibberig.

Dit is haar nieuwe thuis, maar alles is hier anders…

vr 11 november

CODARTS & ROYAL CONSERVATORY BIGBAND MET DARCY JAMES ARGUE De Codarts & Royal Conservatory Big Band wordt voor ieder concert geformeerd uit de beste jazzstudenten van Codarts in Rotterdam en het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Deze editie behelst een uniek project met de Canadese componist, pianist en bigbandleider Darcy James Argue.

Een productie van Het Houten Huis en Oorkaan.

vrijdag 11 november 2016 Eduard Flipse Zaal 20.30 uur

vrijdag 11 november 2016 Jurriaanse Zaal 19.30 uur

Entree t/m 26 jaar of cjp

Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 15 € 10

© Evy Ottermans

© Annelies van der Vegt

za 12 november

za 12 november

FAMILIEWORKSHOP (6+) SCRAPBAND NIEUWE STIJL

CODARTS PIANOMARATHON

Dit is een familieworkshop met allerlei (soms ook ongewone) slaginstrumenten. We gaan muziek maken met alles wat binnen handbereik is. Thuis trommel je er vast ook vaak op los, bijvoorbeeld met een pan, een deksel, een fles, met lepels of emmers. Met z’n allen klinkt het nog veel mooier.

Een zeer bekende componist, met een zeer bekend pianoconcert en daarbuiten een groot minder bekend piano-oeuvre. De pianostudenten zullen onder meer de complete lyrische stukken en de sonate ten gehore brengen.

zaterdag 12 november 2016 Eduard Flipse Zaal 10.00-12.00 uur Entree t/m 26 jaar of CJP

Werken van Edvard Grieg

zaterdag 12 november 2016 Jurriaanse Zaal 11.00-14.15 uur Entree € 10

€ 12 € 10

€ 15 € 10

© Barbara Mulderink © Ben Anaman

© Barbara Mulderink

Edvard Grieg

DE DOELEN

za 12 november

za 12 november

SINFONIA ROTTERDAM & DARIA VAN DEN BERCKEN

BALLAKÉ SISSOKO & VINCENT SÉGAL

Sinfonia Rotterdam | Conrad van Alphen dirigent | Daria van den Bercken piano | Mayu en Takehiro Konoe viool / altviool

Ballaké Sissoko kora | Vincent Ségal cello

Haydn Symfonie nr.44 ‘Trauer­ sinfonie’ | Mozart Sinfonia concertante voor viool, altviool en orkest KV364 (deel 1) | Mozart Pianoconcert nr.17 in G KV453

Het album Musique de Nuit van de Malinese kora-meester Ballaké Sissoko en de Franse cellist Vincent Ségal werd als beste cd van het jaar 2015 verkozen door wereldmuziekplatform MixedWorldMusic.com.

‘Een elegante ontmoeting tussen twee klassieke tradities,’ vond West-Afrika-correspondent Bram Posthumus. ‘De wereld klinkt beslist mooier dankzij dit duo.’

Sinfonia Rotterdam nodigde voor dit concert maar liefst drie gasten uit: de jonge (alt)viooltalenten Mayu en Takehiro Konoe en pianiste Daria van den Bercken voeren de solopartijen in werken van Mozart uit. De dirigent licht alle werken vanaf het podium toe en na afloop drinken musici en publiek een drankje in de foyer.

zaterdag 12 november 2016 Jurriaanse Zaal 19.30 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

73

NOVEMBER

Winnaars van de Songlines Music Award 2016!

zaterdag 12 november 2016 Pelgrimvaderskerk 21.30 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

zo 13 november

ZONDAGOCHTEND­CONCERT 60 JAAR HARBOUR JAZZBAND Harbour Jazzband | Machteld Cambridge zang Sinds de Harbour Jazzband in november 1956 in Rotterdam werd opgericht, is een buitengewoon succesvolle weg afgelegd. Zangeres Machteld Cambridge maakt met dit orkest een reis door de geschiedenis van de traditionele jazz, met grote voorbeelden Ella Fitzgerald, Billie Holiday en Sarah Vaughan.

(Hanson)

zondag 13 november 2016 Grote Zaal 11.00 uur

zo 13 november

TOSCA (6+) Sinfonia Rotterdam Conrad van Alphen dirigent | Francis van Broekhuizen sopraan en verteller Tosca is jaloers op haar geliefde Mario. Zou hij verliefd zijn op een ander? Mario heeft een geheim, maar het is niet wat Tosca denkt.

In deze opera speelt Francis van Broekhuizen met veel humor drie hoofdrollen.

zondag 13 november 2016 Wereldmuseum 14.00 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 15 € 10

Entree € 14

€ 19 € 10

€ 28 € 10 © Barbara Mulderink © Claude Gassian

zo 13 november

zo 13 november

MAXIMUS MUSICUS (4+)

REGERS B.A.C.H.

Rotterdams Philharmonisch Orkest

Johan Hermans Laurensorgel

Na meer dan 100 uitvoeringen over de hele wereld, nu voor het eerst te zien en horen in Rotterdam. Hadewych Minis vertelt en zingt het verhaal over Maximus Musicus, die op een dag bij toeval de Grote Zaal van de Doelen binnen trippelt; het begin van een groot avontuur met een muzikaal staartje! Met de prachtige illustraties uit de originele boeken.

zondag 13 november 2016 Grote Zaal 14.15 uur Toprang Rang 1 | 2 t/m 26 jaar of cjp

€ 28 € 25 | € 22 € 10

Reger Phantasie und Fuge über B-A-C-H Het B.A.C.H.-thema is door tal van componisten toegepast in composities. Een van de meest indrukwekkende is de Phantasie und Fuge über B-A-C-H van Max Reger. Johan Hermans, kathedraalorganist en stadsorganist in zijn geboortestad Hasselt (België), vertolkt Regers bekendste orgelwerk en andere composities op het Laurensorgel.

zondag 13 november 2016 Laurenskerk 15.00 uur Vrij entree (aanvragen van toegangskaart is verplicht)

zo 13 november

zo 13 november

DOELENENSEMBLE & STEVE COLEMAN

CALEFAX & REMY VAN KESTEREN: ORPHEUS

DoelenEnsemble | The Council of Balance | Steve Coleman saxofoon

Calefax | Remy van Kesteren harp

Coleman Synovial Joints Jazzgigant Steve Coleman en zijn ensemble steken de Atlantische Oceaan over om met het Doelen­ Ensemble zijn veelkleurige epos Synovial Joints ten gehore te brengen. Mis het niet!

Productie i.s.m. November Music

zondag 13 november 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Inleiding op de Red Sofa om 19.15 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

Steve Coleman

€ 24 € 10

Muziek van Maurice Ravel, Claude Debussy, Benjamin Britten, Remy van Kesteren en Raaf Hekkema De rietblazers van Calefax en harpist Remy van Kesteren brengen een theatraal concert rondom Orpheus en Eurydice, een van de bekendste mythische liefdes­ geschie­denissen uit de wereld­ literatuur.

zondag 13 november 2016 Jurriaanse Zaal 20.15 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 25 € 10

Remy van Kesteren © Peter van der Heyden

74

ma 14 november

GERSHWIN GALA The New Romanian Symphonic Orchestra and Choir | Raymond Janssen dirigent | Janice Dixon sopraan | Derrick Lawrence bariton | Antonii Baryshevskyi piano Gershwin An American in Paris | Gershwin Crazy Girl | Gershwin Rhapsody in blue | Gershwin Porgy and Bess Suite Geniet van de tijdloze Porgy and Bess Suite en van de jazzy Rhapsody in blue, gebracht door The New Romanian Symphonic Orchestra & Choir, met de Amerikaanse solisten Janice Dixon en Derrick Lawrence en de pianovirtuoos Antonii Baryshevskyi.

maandag 14 november 2016 Grote Zaal 20.15 uur Toprang Rang 1 | 2 | 3

DE DOELEN

NOVEMBER

€ 89 € 79 | € 69 | € 59

vr 18 november

vr 18 november

za 19 november

SACRE: OVER DE DOOD EN DE LIEFDE

MARGRIET SJOERDSMA SONGS FROM ODELIEN

DAG VAN HET THEATRALE LIED

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Andrés Orozco-Estrada dirigent | Christianne Stotijn mezzo­sopraan

Na haar bejubelde tribuut aan Eva Cassidy keert topvocaliste Margriet Sjoerdsma terug met Songs from Odelien, een programma vol zelfgeschreven liedjes. De voorstelling kwam tot stand in Odelien, een huisje in het noorden van Noorwegen, ver weg van de stress, drukte en chaos van het moderne leven.

Ter gelegenheid van het 55-jarig bestaan van de Vrienden van het Lied komt de theatrale kant van de liedkunst aan bod. Bij een lustrum­ viering past een uitbundig en feestelijk programma.

Wagner Vorspiel und Liebestod uit Tristan und Isolde | Lieberson Neruda Songs | Stravinsky Le sacre du printemps Stravinsky’s verschroeiende Sacre dwingt met een mensenoffer de terugkeer van de lente af. Mild en zacht schildert Wagners Tristanmuziek de dood als poort naar eeuwige liefde. Die twee uitersten vinden elkaar in de Neruda Songs van Peter Lieberson.

vrijdag 18 november 2016 Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 19 € 10

vrijdag 18 november 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Patrick van Deurzen (entree € 4) Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 56 € 49 | € 39 | € 23 € 10

11.30-12.15 Londen Baroque Theatre Songs door Johannette Zomer: Purcell, Blow en Händel 13.15-14.00 Berlijn Berliner Kabarett | Wenen - Brettl-lieder door Karolina Hartman: Eisler, Weill, Schönberg en Korngold 14.30-16.00 masterclass door Marcel Reijans en Maurice Lammerts van Bueren 16.30-17.15 Amerika Cabaret Songs door Hans Pieter Herman: Bernstein, Bolcom en Heggie 17.15-19.30 pauze met buffet 19.30-20.00 zang door studenten 20.00-21.00 Parijs Café Chantant door Thomas Oliemans: Satie en Groupe des Six www.vvhl.nl

zaterdag 19 november 2016 Jurriaanse Zaal 11.30-21.00 uur © Karen van Gilst

za 19 november

PARIS DES ORGUES (2) Geert Bierling Doelenorgel Daquin Noël suisse (Noël XII) | Daquin Noël en Trio (Noël VII) | Balbastre Trois Pièces pour Orgue | Balbastre La Marche des Marseillois | Vierne Symphonie pour orgue nr.1 in d Pas in de 18de eeuw maakte orgelbouwer Clicquot een instrument dat recht deed aan de grootse Notre-Dame. Het hoofdorgel overleefde de revolutie en gaf klank aan de patriottistische muziek van Balbastre. Een van de bekendste organisten van de Notre-Dame was Louis Vierne, die er speelde van 1900 tot 1937.

zaterdag 19 november 2016 Grote Zaal 13.00 uur Vrij entree (aanvragen van toegangskaart is verplicht)

za 19 november

CORE CLASSICS: DE SACRE Rotterdams Philharmonisch Orkest | Andrés Orozco-Estrada dirigent Stravinsky Le sacre du printemps Core Classics is er voor iedereen die zich wil laten verrassen door de live ervaring van een topstuk dat je gehoord moet hebben. Je avond begint om 20.00 uur met het voorprogramma waarin de dirigent en orkestleden vooruitblikken op de muziek van na de pauze en vertellen over de geheimen van het stuk én het orkest. Na een pauze verschijnt het orkest op het podium voor de uitvoering van Stravinsky's explosieve Le sacre du printemps en na afloop van het concert ontmoet je onze musici voor een gezellige borrel.

ZONDAGOCHTENDCONCERT AMSTERDAM-PARIJS, VAN BREL TOT SHAFFY Thérèse Steinmetz, Philippe Elan en Nico van der Linden Drie artiesten, met een gedeelde passie voor het Franse chanson, samen in één fantastisch programma. Amsterdam-Parijs is een concert waarin ook het Nederlandse poëtische lied aan bod komt.

(Hanson)

zondag 20 november 2016 Grote Zaal 11.00 uur Entree € 14

zo 20 november

SACRE: OVER DE DOOD EN DE LIEFDE Rotterdams Philharmonisch Orkest | Andrés Orozco-Estrada dirigent | Christianne Stotijn mezzosopraan Wagner Vorspiel und Liebestod uit Tristan und Isolde | Lieberson Neruda Songs | Stravinsky Le sacre du printemps

<< zie vrijdag 18 november

zondag 20 november 2016 | Grote Zaal 14.15 uur | Om 13.15 uur inleiding door Patrick van Deurzen (entree € 4) Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 56 € 49 | € 39 | € 23 € 10

zaterdag 19 november 2016 Grote Zaal 20.00 uur Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

© C. Pieterse

zo 20 november

Entree ntb

€ 43 € 39 | € 31 | € 18 € 10 Christianne Stotijn © Marco Borggreve

DE DOELEN

zo 20 november

ZACHTJES GAAN DE PAARDENVOETJES (2+) Ageeth de Haan zang | Wessel Coppes gitaar | Hans Thissen regie | Noëlle Smit decor en vormgeving Meezingen gaat vanzelf tijdens het Sinterklaasconcert van zangeres Ageeth de Haan en gitarist Wessel Coppes. Samen zorgen zij voor een warme voorstelling vol traditionele en zelfgeschreven Sinterklaasliedjes, waarbij je ontspannen kunt wegdromen of uit volle borst kunt meezingen.

zondag 20 november 2016 Eduard Flipse Zaal 14.00 en 16.00 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

75

NOVEMBER

€ 15 € 10

zo 20 november

zo 20 november

HOGE NOOD(T) (6+)

EIGHTH BLACKBIRD: MURDER BALLADES

Wishful Singing | Dagmar Slagmolen regie | Sytze Pruiksma dramaturgie | Dieuweke van Reij decor en kostuums

eighth blackbird | Matthew Duvall slagwerk | Nicholas Photinos cello | Lisa Kaplan piano | Nathalie Joachim fluit | Michael J. Maccaferri klarinet | Yvonne Lam viool en altviool

Hoge Noo(d)t is een magisch muzikaal modderavontuur, waarin de vijf zangeressen van Wishful Singing hun stem sprankelend rauw en schurend schoon laten klinken met muziek van grote meesters als Bach en onbekende parels als Paul Patterson en Jussi Chydenius.

Een productie van Oorkaan.

Neem je instrument mee, want na afloop is er open podium. Ook mag je mee knutselen aan een gezamen­ lijk kunstwerk waar we het hele seizoen aan werken (i.s.m. Villa Zebra).

zondag 20 november 2016 Jurriaanse Zaal 14.00 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

Bryce Dessner Murder Ballades | David Lang Nieuw werk (Europese première) | Ned McGowan Nieuw werk (wereldpremière) De ‘super-musicians’ (Los Angeles Times) van eighth blackbird spelen een wereldpremière van Ned McGowan en werken van Bryce Dessner en David Lang.

Het hedendaagse-muziekensemble eighth blackbird uit Chicago combineert de finesse van een strijkkwartet, de energie van een rockband en de gedurfdheid van een spraakmakend theatergezelschap.

Het sextet speelt onder meer Murder Ballades, Bryce Dessners fascinerende muziek gebaseerd op Amerikaanse volksliedjes over gruwelijke moorden. De van oorsprong Amerikaanse, maar al jarenlang in Nederland woonachtige componist/fluitist Ned McGowan schrijft in opdracht van de Doelen een nieuw werk voor eighth blackbird.

zondag 20 november 2016 | Jurriaanse Zaal 20.15 uur | Na afloop Neil Wallace in gesprek met leden van het ensemble Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 24 € 10

€ 12 € 10

© Barbara Mulderink

di 22 november

wo 23 november

SYMPHONIC ECHOES OF QUEEN DOELENMENU

Bestel tegelijk met uw concertkaarten een diner in ons restaurant Dudok in de Doelen voor een complete avond uit.

Op deze concerten krijgt u 15% korting wanneer u vier of meer concerten in één keer bestelt, of wanneer u al een abonnement op een van de concertseries van de Doelen heeft.

Noord Nederlands Orkest | Dirk Brossé dirigent/arrangementen | Joseph Clark zang | Jennie Lena zang Tribute to Freddie Mercury Het is alweer 25 jaar geleden dat Freddie Mercury, de legendarische popzanger en frontman van de rockgroep Queen, op 45-jarige overleed.

Overal ter wereld worden festivals en concerten ter ere van hem georganiseerd. Voor het Noord Nederlands Orkest dé perfecte gelegenheid om het concert Symphonic Echoes of Queen uit 2009 opnieuw uit te voeren. In opdracht van het orkest maakte componist Dirk Brossé deze spectaculaire symfonische bewerking van de mooiste Queen-hits, zoals Bohemian Rhapsody, We will rock you en Somebody to love. Een daverend succes met lovende recensies.

De songs worden vertolkt door Joseph Clark, wiens zang een verbluffende gelijkenis vertoont met de zang van Freddie Mercury, en Jennie Lena, finaliste The Voice of Holland.

dinsdag 22 november 2016 Grote Zaal 20.15 uur Entree t/m 26 jaar of CJP

€ 35 € 10

MUZIEKCURSUS MET GREGOR BAK Wie blanco naar een concert gaat, luistert anders naar de muziek dan iemand die voorkennis heeft. Daarom organiseert de Doelen een zesdelige cursus (uitsluitend als abonnement verkrijgbaar) waarin u met cursus­leider Gregor Bak door vele jaren muziekgeschiedenis zoeft. Iedere editie is er een boeiende spreker én u kunt de cursusavonden combineren met concertbezoek. www.dedoelen.nl/muziekcursus

woensdag 23 november 2016 Eduard Flipse Zaal 20.00 uur

76

DE DOELEN

NOVEMBER

do 24 november

wo 23 november

DE KLEUREN VAN FRANKRIJK

MAHLER CHAMBER ORCHESTRA MOZART MET MITSUKO UCHIDA Mahler Chamber Orchestra | Mitsuko Uchida piano Mozart Pianoconcert nr.17 in G KV453 | Bartók Divertimento voor strijkers | Mozart Pianoconcert nr.25 in C KV503 Het Mahler Chamber Orchestra verdiept zich gedurende enkele seizoenen in Mozarts pianoconcerten met Mitsuko Uchida, een van de grote Mozart-interpreten van onze tijd. Pluk de vruchten van hun ‘artistic partnership’!

‘Wij komen vanuit de hele wereld bijeen – nomadisch, vrij en met het verlangen iets nieuws te creëren.

Wij willen dat ons publiek zich geïnspireerd, verrijkt, diep geroerd voelt’, aldus het Mahler Chamber Orchestra. En dat is precies wat dit beroemde kamerorkest al bijna twintig jaar doet. Mozart-kenner

Mitsuko Uchida leidt het orkest vanachter het klavier in maar liefst twee pianoconcerten van Mozart.

woensdag 23 november 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Philip Leussink Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 50 € 47 | € 41 | € 29 € 10

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Stanislav Kochanovsky dirigent | Julian Steckel cello Fauré Pelléas et Mélisande | Saint-Saëns Celloconcert nr.1 | Dutilleux Métaboles | Ravel Daphnis et Chloé (Suite nr.2) Weelderig, extatisch, verbluffend: zo omschreef de Edison-jury 2015 Ravels Daphnis et Chloé in de bekroonde uitvoering van het

Rotterdams Philharmonisch Orkest. In een staalkaart van de Franse muziek klinken naast Ravels opwindende balletmuziek drie andere meesterwerken.

donderdag 24 november 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Elmer Schönberger (entree € 4) Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 56 € 49 | € 39 | € 23 € 10

© May Zircus

Julian Steckel © Marco Borggreve

vr 25 november

vr 25 november

DE KLEUREN VAN FRANKRIJK

ANGELA HEWITT BACH & BEETHOVEN

Rotterdams Philharmonisch Orkest | Stanislav Kochanovsky dirigent | Julian Steckel cello

Angela Hewitt piano

Fauré Pelléas et Mélisande | Saint-Saëns Celloconcert nr.1 | Dutilleux Métaboles | Ravel Daphnis et Chloé (Suite nr.2)

<< zie donderdag 24 november

vrijdag 25 november 2016 | Grote Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur inleiding door Elmer Schönberger (entree € 4) Toprang Rang 1 | 2 | 3 t/m 26 jaar of cjp

€ 56 € 49 | € 39 | € 23 € 10

Bach Franse Suite nr.1 in d BWV812 | Beethoven Sonate nr.25 in G op.79 | Bach Franse Suite nr.3 in b BWV814 | Beethoven Sonate nr.13 in Es op.27 nr.1 ‘Quasi una fantasia’ | Bach Franse suite nr.5 in G BWV816 ‘Ik ken geen musicus wiens Bachinterpretaties van een grotere subtiliteit, klankschoonheid, overtuigingskracht of technische beheersing zijn dan die van Hewitt’, schreef BBC Music Magazine.

vrijdag 25 november 2016 | Jurriaanse Zaal 20.15 uur | Om 19.15 uur Neil Wallace in gesprek met Angela Hewitt Entree t/m 26 jaar of cjp

© Bernd Eberle

€ 29 € 10

vr 25 november

za 26 november

OMER KLEIN TRIO

SONGBIRD FESTIVAL

Ras-entertainer Omer Klein behoort tot de jonge generatie Israëlische jazzmusici die in New York studeren, een tijd in Amerika wonen en vervolgens terugkeren naar Europa of Israël. En zo zijn in de bluesy en jazzy composities van Omer Klein regelmatig klanken en sferen uit het Midden-Oosten te horen.

Op 26 en 27 november huisvest de Doelen voor de zesde keer dit een intieme indoor festival. Beide dagen staan in het teken van singersongwriters van diverse pluimage.

Zaterdag een compact programma in drie zalen; zondag een muzikale ontdekkingstocht in zes zalen.

Beide dagen spelen alle artiesten een volledige set. De meesten met band, sommigen in speciale samenstelling.

vrijdag 25 november 2016 Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Entree t/m 26 jaar of cjp

€ 19 € 10

Met onder anderen Jonathan Jeremiah (unplugged), Michael Kiwanuka, Selah Sue (solo), Alex Vargas, Emil Landman, Bent van Looy en Postmen (acoustic).

Kijk op www.songbirdfestival.nl

zaterdag 26 november 2016 | 17.45 uur Entree € 37 Passe-partout € 76 (excl. servicekosten) Voorverkoop uitsluitend via www.ticketmaster.nl Andere (internet-) verkooppunten zijn doorverkopers.

DE DOELEN

UITGELICHT

vr 25 november 2016

JAZZ INTERNATIONAL ROTTERDAM PRESENTS:

Omer Klein Trio De Israëlische pianist Omer Klein wordt wereldwijd beschouwd als een van de meest fascinerende en vernieuwende pianisten van dit moment. In zijn muziek zijn blues en jazz duidelijk te herkennen.

Opvallend zijn de invloeden uit het Midden-Oosten, verwerkt in open en toegankelijke nummers en kenmerkend voor de generatie Israëlische jazzmusici waar Klein toe behoort: denk aan bassisten Avishai Cohen en Omer Avital en trompettist Avishai Cohen. (inderdaad met dezelfde naam, red.)

‘KLEIN SHOWS WITH HIS SPEED, TOUCH, REFINEMENT AND CREATIVITY, THAT HE BELONGS TO THE SMALL GROUP OF MASTER PIANISTS.’ - Süddeutsche Zeitung

‘MORE THAN SIMPLY ONE OF THE YEAR'S BEST RELEASES, FEARLESS FRIDAY IS, WITHOUT A DOUBT, ONE OF THE MOST REWARDING PIANO TRIO RELEASES OF RECENT YEARS.’ - All About Jazz

77

78

DE DOELEN

NOVEMBER

zo 27 november Entree

€ 37

di 29 november

wo 30 november

SONGBIRD FESTIVAL

A RUSSIAN SERENADE

SLAGWERKENSEMBLE CODARTS EN ROSAS

Op 26 en 27 november huisvest de Doelen een intiem indoor festival, in het teken van singersongwriters.

Don KosakenChor Russland Marcel ‘Nikolajevitsj’ Verhoeff dirigent

Rosas | Slagwerkensemble Codarts | Hans Leenders dirigent

In 1992 is het Don KosakenChor Russland – bestaande uit in Rusland woonachtige professionele zangers – opgericht in zijn spirituele bakermat, de Russische Federatie. Na de hernieuwde erkenning van de Kozakken is het koor terug aan de oevers van de Don. Met de gezangen van de Russisch-orthodoxe kerk en met hun Slavische volksliederen symboliseren ze voor miljoenen mensen het oude Rusland.

19.45-20.30 uur | de Doelen Slagwerk­ensemble Codarts o.l.v. Hans Leenders Werken van Steve Reich

<< zie zaterdag 26 november Kijk op www.songbirdfestival.nl voor de meest actuele informatie.

zondag 27 november 2016 diverse zalen 16.00 uur Entree € 45 Passe-partout € 76 (excl. servicekosten) Voorverkoop uitsluitend via www.ticketmaster.nl. Andere (internet-) verkooppunten zijn doorverkopers.

21.00-22.00 uur | Rotterdamse Schouwburg Rosas Rain (op Music for 18 Musicians van Steve Reich)

Reich leverde met zijn minimalistische werken een grote bijdrage aan een vernieuwende danstaal.

Slagwerkensemble Codarts toont vóór de pauze in de Doelen hoe herhaalde ritmische patronen resulteren in veelzijdige muziek.

Na de pauze laten de dansers van Rosas zich in de Schouwburg meeslepen op de pulserende tonen van Reichs muziek.

woensdag 30 november 2016 | Grote Zaal de Doelen| Grote Zaal Rotterdamse Schouwburg, 19.45 uur Entree € 40

dinsdag 29 november 2016 Grote Zaal 20.15 uur Entree rang 1 € 32,50 | rang 2 € 27,50

ROSAS © Herman Sorgeloos

DOELENMENU

Bestel tegelijk met uw concertkaarten een diner in ons restaurant Dudok in de Doelen voor een complete avond uit.

Op deze concerten krijgt u 15% korting wanneer u vier of meer concerten in één keer bestelt, of wanneer u al een abonnement op een van de concertseries van de Doelen heeft.

A tradition of discovery maintained

DE DOELEN

NAAM VAN HET ONDERDEEL

79

WERELDS

WONEN

Kom gezellig woonshoppen in Woonmall Alexandrium waar je veel mondiale collecties van 55 woonwinkels zult vinden. Alles op het gebied van wonen, zitten, slapen, koken, verlichting, vloeren, wanden en accessoires. Ook verrassen wij u met spraakmakende themaâ&#x20AC;&#x2122;s en de laatste trends. Laat u verwennen door onze uitstekende horeca. Woonmall Alexandrium Rotterdam. Thuis in werelds wonen.

woonmallalexandrium.nl | Rotterdam A20 afslag 16 | makkelijk parkeren

80

NAAM VAN HET ONDERDEEL

www.dedoelen.nl

DE DOELEN