INSPIRATIEBUNDEL
2020
GC De Kriekelaar
RUIMTE VOOR JONG VOLK
Sommige kinderen hadden tijdens de lockdown hun huis niet of nauwelijks verlaten. De Kriekelaar zag het als maatschappelijke taak om zijn binnen- en buitenruimte de hele zomer aan te bieden aan kinder- en jongerenorganisaties. Zo konden die hun speelweken op een veilige manier organiseren, volgens de regels van de Ambrassade.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – de hele zomer lang personeelspermanentie
–
Kinderen en jongeren hebben ruimte nodig. Die ontbreekt nog te veel in de stad, zeker toen de speeltuinen op slot gingen tijdens de pandemie.
–
De kinder- en jeugdorganisaties zijn supergoed georganiseerd en hebben een hart voor hun publiek. Ze werken met duidelijke draaiboeken en geëngageerde vrijwilligers.
–
De Kriekelaar werd een safe space doordat die organisaties er exclusief gebruik van konden maken.
–
voortdurend bewaken van ‘de bubbels van 50’
• Samenwerking: Nasci vzw, Huis van het Kind Noord, TransfoCollect, Dada kinderwerking De Kriekelaar, Maks vzw, Ratatouille • Doelgroep: kinder-en jeugdorganisaties op zoek naar een plek voor hun publiek (0-25 jaar)
GC De Kroon
DE REGENBOOG IS EEN GLIMLACH
Maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren werden extra getroffen door de coronamaatregelen. Hun ouders snakten ook naar een weekje ‘zonder kinderen’. De Kroon organiseerde daarom een creatief vakantieaanbod voor hen binnen het actieplan Generatie Veerkracht. Hanneke Paauwe knutselde, bouwde, schilderde, schreef, acteerde en musiceerde met hen, onder de noemer ‘Van boven gezien is de regenboog een reuzenglimlach’.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – extra tijd en aandacht voor inschrijvingen: inschrijvingsdag, info benadrukken (over veiligheidsmaatregelen, privacyverklaring en medische fiches)
–
Met kwetsbare gezinnen communiceer je het best zo persoonlijk mogelijk: via persoonlijk contact, telefoongesprekken, WhatsApp of Messenger.
–
Sommige kinderen wisten niet dat het om een creatieve week zou gaan. Hun ouders konden niet altijd goed inschatten wat zij leuk zouden vinden. Soms bleek het een ontdekking dat hun kind bijvoorbeeld graag theater speelt.
–
De uitstap naar Pairi Daiza was een hoogtepunt. Velen hadden er anders niet de kans toe gekregen.
–
kinderen brengen en halen door telkens dezelfde ouder, met mondmasker en voldoende afstand van anderen
–
12-plussers konden niet deelnemen vanwege de mondmaskerplicht
–
communicatie specifiek naar kwetsbare gezinnen met hulp van partners
–
toonmoment in intieme ouderkring per bubbel en met inschrijvingen
• Samenwerking: OCMW, straathoekwerkers, wijkwerkers, zorgcoördinatoren, Brede School • Doelgroep: kinderen van 6 tot en met 11 jaar uit Brusselse kwetsbare gezinnen
GC De Linde
ZOMER HALTE HAREN
Het jaarlijkse dorpsfeest Halte Haren met openluchtfilmavonden paste niet in het coronaplaatje. Dus herzag De Linde die formule en bracht het een heel weekend lang film, theater en muziek naar de buurten toe. Er was ook een zoektocht, geocaching en route om vanuit andere gemeentes naar Haren te fietsen.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – publiek voldoende spreiden en beperken door concert (3x) en voorstelling (2x) meerdere keren in te plannen
–
Openluchtfilms zijn steevast een succesformule.
–
Communicatie is een uitdaging als er op korte termijn dingen wijzigen, bijvoorbeeld door slecht weer. Facebook is op dat vlak overschat. Aanbellen bij mensen thuis kon niet door COVID-19. Dat verschil was merkbaar.
–
Ook mensen van buiten Haren komen af, al is regen in dat geval een spelbreker.
–
regenplan in het achterhoofd
• Samenwerking: buurtcomités, buurtbewoners en Toogenblik • Doelgroep: Harenaars en mensen uit de ruime regio
GC De Maalbeek
LOCKDRAWWANDELING
De Maalbeek ontpopte zich de hele zomer lang als uitleenpunt voor raamstiften. Etterbekenaren en kunstenaars maakten raamtekeningen in de openbare ruimte. Het resultaat? Een lockdraw-wandeling.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – Etterbekenaren uit de directe omgeving van De Maalbeek konden hun eigen ramen versieren met de stiften. Ook kunstenaars pakten de ramen van enkele openbare gebouwen aan, zoals dat van de bibliotheek, het gemeentehuis en een lagere school.
–
Mensen zitten niet stil.
–
Soms moet je je zicht op het aantal deelnemers kunnen loslaten. Mensen ondernamen de wandeling op eigen initiatief.
–
Dit project, waarin eigen initiatief welkom was, werd warm onthaald. De deelnemers waren fier op hun eigen tekencreaties en stuurden foto’s door van het eindresultaat.
–
Versterkt partnerschap met organisaties uit de buurt. Franstalige partners waren moeilijker te betrekken.
• Samenwerking: Bibliotheek Etterbeek, Cultuurdienst Etterbeek, buurtbewoners, kunstenaars, Lutgardisschool, RHoK Academie
GC De Markten
KARMAGIK
De Markten trok met KarMagiK, een kar vol spel- en educatief materiaal, naar pleintjes en parkjes in de Vijfhoek. Het GC koos voor plekken waar het de laatste jaren nog niet actief was. Plekken waar veel kinderen vertoeven die nog een extra dosis animatie en spelplezier kunnen gebruiken, zoals het Fontainaspark, Ninoofseplein en Jacques Brelsquare.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – corona-logboek met aanwezigheden van de kinderen (de meesten werden niet begeleid en konden geen adres of contactgegevens doorgeven)
–
Klein maar fijn: de impact van kleinschalige initiatieven in en voor de buurt valt niet te onderschatten. Heel wat kinderen van dinsdag waren blij dat KarMagiK op donderdag terugkwam. Voor De Markten was het leerrijk om met de kinderen uit de buurt te praten, knutselen, dromen en ravotten. Die kinderen vinden zelden hun weg naar het reguliere vakantieaanbod.
–
Buitenlucht smaakt naar meer: een goed uitgerust GC is aanlokkelijk om veel activiteiten binnenshuis te organiseren, maar het loont des te meer om naar buiten te gaan. Je kunt een nieuw publiek aanspreken, en kinderen die niet aan het reguliere aanbod deelnemen een fantastische namiddag bezorgen.
–
Uit handen (durven) geven, kansen geven: het programma, de locatiekeuze en de uitvoering werden samen met de animatoren uitgewerkt. Spannend in corona-tijden, maar het zorgde voor een betrokken engagement en programma dat doorheen het jaar wordt verdergezet.
–
elke dinsdag en donderdag van de eerste drie weken van augustus
–
op elke locatie een andere workshop (spelletjesfabriek, straatpoppenkast, circusworkshops, guerillagardening en bellenblaasfabriek)
–
bereik vooral dankzij affiches in circusstijl (een template met daarop per editie de details ingevuld met viltstift) die enkele dagen vooraf werden opgehangen, mondtot-mondreclame (dinsdag én donderdag telkens dezelfde plek), en de kar zelf
• Samenwerking: jongeren uit de animatorenwerking van De Markten • Doelgroep: lagereschoolkinderen die al aanwezig waren op de pleintjes en in de parkjes
GC De Platoo (& De Zeyp)
PLAZEverYwhere Plazey-festival staat al jaren bekend om zijn ongedwongen sfeer, diverse muziek en speelse uitstraling. Dat wilden de organisatoren ook in dit vreemde jaar overbrengen en injecteren in speelstraten, kleine parkjes, op terreinen van een lokale jeugdbeweging of simpelweg deur-aan-deur. Kortom, PLAZEverYwhere. Om de herkenbaarheid te behouden, trokken ze ook enkele zondagen het Elizabethpark in.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – Website met inschrijvingen om wachtrijen aan de ingang te vermijden en lastminutewijzigingen te kunnen doorgeven. Nadeel: minder laagdrempelig. Mensen op de wachtlijst werden gebeld wanneer er plekjes vrijkwamen.
–
Nomadisch werken is logistiek uitdagend en arbeidsintensief. Meerdere sites moeten opgebouwd, beveiligd en aangekleed worden.
–
Werken in openlucht is weersafhankelijk, dus de nood aan flexibiliteit is bijzonder groot.
–
Organisatoren en publiek voelen een morele verantwoordelijkheid. Daar niet aan voorbij gaan of zelfs thematiseren (en dus de schrik proberen te verkleinen), is misschien een aandachtspunt voor de komende tijd. Het gevoel van verantwoordelijkheid is misschien overdraagbaar op andere thema’s? Ecologisch werken, actieve mobiliteit stimuleren, in dialoog treden ... Ook daar hebben de GC een grotere verantwoordelijkheid dan we zelf denken.
–
Vlaggenlinten in plaats van hekkens. Picknicklakens per bubbel in plaats van cirkels, of een reuzenhinkelspel waar je slechts om de twee vakjes mocht plaatsnemen.
–
Miniconcerten bij mensen thuis: onaangekondigd aanbellen en spelen, aan een appartementsblok gaan staan en spelen voor de balkons, enkele dagen op voorhand briefjes gaan posten en mensen uitnodigen om hun deurbel in de gaten te houden. Een bijzondere ervaring voor publiek én artiest. Kwetsbaar en dankbaar tegelijk. Je bereikt nieuw publiek. Tip: geef voldoende uitleg over het initiatief en de organisatie.
GC De Rinck
RADIO 1070
De caravan van Radio 1070 streek afgelopen zomer in vier verschillende Anderlechtse wijken neer: het Jorezplein, Peterbos, de Biestebroeckkaai en het Dapperheidsplein. In dit project van De Rinck en de lokale Cultuurdienst lag de focus op toevallige, intense ontmoetingen met buurtbewoners en passanten. Naast samen radio maken, organiseerden lokale partners ook talloze activiteiten.
• Praktisch: – Concept was flexibel en kon voortdurend schakelen tussen strenge en minder strenge coronamaatregelen. – –
–
Vier weken opbouw en afbraak was intens, maar lukte dankzij hulp van lokale partners. De locaties werden gekozen in functie van de aanwezigheid van lokale partners en de noden van de wijk. Elke wijk was anders, maar overal was randanimatie voor de kinderen erg gegeerd. De twee pleinen zorgden voor aantrekking van passanten. De twee andere plekken (Biestebroekkaai en Peterbos) waren wat meer afgesneden en verdienden dus extra aandacht. Vooral Peterbos werd in de aanloop meer bezocht. Er waren veel contacten met de wijkantenne en er werd veel geflyerd. Toch was het niet makkelijk om alle buurtbewoners mee te krijgen.
• Samenwerking: Cultuurdienst Anderlecht en lokale partners (wijkcomités, lokale dienstencentra zoals Cosmos vzw, jeugdorganisaties zoals Semaphore en D’Broej, Samenlevingsopbouw op elke plek …)
• Doelgroep: buurtbewoners (ook via bezoekjes vooraf en contact met wijkcomités)
3 INZICHTEN –
Intensief, maar geslaagd en duurzaam concept.
–
Vier dagen telkens vier uur per wijk was veel, maar nodig om vertrouwen op te bouwen.
–
Communicatie bleef bewust beperkt om overrompeling te vermijden. Bij een volgende editie is meer communicatie (en bijvoorbeeld een aftermovie) wenselijk.
Suzan de Hoog, jobstudente bij Radio 1070: “Vanaf de eerste avond krijgen we hulp van jongeren en kinderen op het Jorezplein. We hoefden de opbouw of afbraak nooit meer alleen te doen. Zo gaat het een stuk sneller en, belangrijker, het zorgt voor een fijne dynamiek.”
© Norma Prendergast & Blaise Turikumwe
AANPAK
GC De VK
MANCHESTER PLAGE Afgelopen zomer geen verre reizen of exotische stranden, dus bracht de VK de plage naar Molenbeek. Manchester Plage: hét vakantieoord bij uitstek, met lokale (of Belgische) optredens, films, performances en snacks op de binnenkoer van de Manchester. Gezien de meeste festivals en evenementen in het water vielen, besloot de VK de deuren een hele zomer lang open te houden en kleinschalig te programmeren.
© Dieter Hoeven
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – alles werd kort op de bal geprogrammeerd en gecommuniceerd
–
Voor de eerste keer bleef de VK de hele zomer open omdat de verplichte zomersluiting wegviel. Voor herhaling vatbaar, want uitgerekend de zomer is geschikt voor activiteiten als concerten en festivalletjes.
–
De dagelijkse werking en projecten ruimden plaats om met het voltallige team aan 1 project te werken. Bevorderlijk voor de groepsdynamiek binnen het team en met de vaste vrijwilligersploeg. Creativiteit en oplossingsgericht werken kregen de bovenhand. Collega’s en vrijwilligers toonden verrassende competenties die in gewone omstandigheden onzichtbaar bleven.
–
Er zijn nog opportuniteiten: formats die meer participatie toelaten (zoals buurtbewoners zelf laten dj’en met hun smartphone), de programmatie met een grotere groep collega’s doorspreken of nauwer samenwerken met gespecialiseerde partners (bijvoorbeeld voor cinema).
–
programmatie op de koer buiten in plaats van in een concertzaal
–
voor de contacttracing werden de namen van aanwezigen tijdelijk bewaard in een gesloten envelop of konden ze een QR-code scannen
–
Bediening aan tafel (alle tafels genummerd)
–
Altijd gratis, vol = vol (updates via sociale media), vaak plekjes gereserveerd voor buurtbewoners ofspeciale gasten
• Samenwerking: Recyclart, de organisatie waarmee de VK de Manchester Site deelt, programmeerde donderdagen en vrijdagen. De VK vulde de hele zomer de woensdagen en zaterdagen in.
© Dieter Hoeven
GC De Zeyp
VERHALEN UIT JE KOT
Tijdens de lockdown kon de tweemaandelijkse Zeyp-krant niet worden gemaakt, dus bedacht De Zeyp een nieuwe uitgave: ‘Verhalen vanuit je kot’. Van thuis uit belde het team naar bezoekers, buren, collega’s en anderen om te vragen hoe zij de periode beleefden. Hun verhalen werden gebundeld en verspreid.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – Telefonische gesprekken met mensen die daar nood aan hadden, via rondvraag bij partners.
–
Mensen zijn trots en gevleid als ze hun eigen verhaal kunnen doen.
–
Mensen waarderen de een-op-een, persoonlijke aanpak en het feit dat het gemeenschapscentrum naar hén toekomt.
–
Met zeer weinig middelen kun je snel een toffe manier van communiceren opzetten.
–
Uitwerking in een (gratis) Canva-template.
–
Digitale verspreiding via mailings, nieuwsbrief, website, Facebook …
–
Geprint en verdeeld door de bib en het dienstencentrum, door ze toe te voegen aan gereserveerde boekenpakketten en thuisbezorgde maaltijden.
• Samenwerking: Bibliotheek Ganshoren en Lokaal Dienstencentrum De Rotonde • Doelgroep: mensen die nood hadden aan een babbel en aan elkaars verhalen. Heel lokaal.
GC Den Dam
OUDERGEMSE WANDELTOCHTEN Den Dam en de Cultuurdienst stippelden samen met buurtbewoners en -verenigingen de mooiste, meest interessante routes uit in Oudergem. Rond thema’s als erfgoed en de geschiedenis van de gemeente, natuur en diversiteit. Voor kinderen of net voor senioren. Met zoektochten, spelletjes en raadsels.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – Flexibiliteit troef: je wandelt alleen of met je bubbel. Vertrekt wanneer je wilt. Volgt de routes online via een blog of de Coddy-app, of met een fysiek kaartje.
–
Wandelen is begeerd in coronatijden. Het is een van de dingen die de hele periode lang mochten en op een veilige manier konden. Daar speelden de tochten op in.
–
Vooral de papieren kaartjes bleken erg in trek. De applicatie leefde, maar mensen haakten regelmatig af. Dat wordt nog verder onderzocht.
–
Vooral de grotere wandelingen van 6 à 7 km werkten goed. Oudergem blijkt een wandelgrage gemeente.
–
De papieren kaartjes en de blog blijven beschikbaar, zodat de wandeltochten voortbestaan.
–
Elke wijk en zoveel mogelijk plekken komen aan bod. De focus ligt op de groene en rustigere plaatsen in de gemeente, maar ook de drukkere wegen komen aan bod. Daar valt soms veel over te vertellen, zoals over het viaduct.
• Samenwerking: Cultuurdienst Oudergem, Davidsfonds • Doelgroep: alle leeftijden. Er was een peutertocht en samen met het Davidsfonds kwam er een gezinszoektocht, architecturale zoektocht, erfgoedwandeling en een tocht ‘Op stap met de Bourgondiërs’. Jongeren konden zelf wandelroutes maken met de applicatie, via allerlei spel vormen (zoals quizen doevragen).
GC Elzenhof
CAMPING ELZENHOF
De geur van barbecue, wiegen in een hangmat terwijl je kids zich uitleven met een speelkoffer of op het speelkasteel, verse eitjes rapen voor bij je ontbijtmand … Elk weekend van de zomer kon een ander gezin uit de buurt van Elzenhof in alle rust genieten van de luxueuze Camping Elzenhof, achter in de tuin van het GC. Door de verbouwingen van het Elzenhof was de tuin exclusief voor de kampeerders.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – Beurtrol onder medewerkers voor de voorbereiding en opvolging per weekend.
–
Camping Elzenhof was een originele manier om aan gezinnen uit de buurt een staycation te bieden in dit bijzondere jaar.
–
De campingervaring bleek pure verwennerij voor de deelnemende families. Alle deelnemers gaven positieve feedback en waren erg dankbaar.
–
Mits goede werkafspraken waarbij het hele team betrokken was, kon alles probleemloos verlopen.
–
–
Kandidaat-gezinnen moesten een motivatiemailtje sturen. Bijna iedere aanvrager kon komen glampen, er was geen stormloop. Bij de selectie van de kampeerders was diversiteit een criterium. Zo leidde de school De Wimpel bijvoorbeeld een kwetsbaar gezin toe. Twee volledig uitgeruste tenten stonden klaar, inclusief koelkast, kookmateriaal, stoelen, tafels enzovoort.
• Samenwerking: De Wimpel • Doelgroep: ouders met kleine kinderen tot 10 jaar, bij voorkeur Elsenaren of kinderen die in Elsene naar school gaan
GC Essegem
ZOMERSE TAALPRIKKELS
Sommige kinderen horen thuis geen of nauwelijks Nederlands. Tijdens de lockdown belandde die taal soms volledig op de achtergrond. Met ‘Zomerse taalprikkels’ kwamen ze op een positieve manier met het Nederlands in contact. Een hele zomer lang waren er taalateliers, voorleesmomenten en familieactiviteiten in Jette.
AANPAK • Praktisch: – De bibliotheek was telkens de (vertrek)locatie: voor de link met taal, meer herkenbaarheid en de eenvoud van communicatie. Andere locaties waren steeds op wandelafstand. De verplaatsing gebeurde in groep. –
Familieactiviteiten vonden altijd plaats in openlucht, net als de voorleesmomenten bij goed weer. De technische vereisten moesten dus minimaal blijven.
–
Het publiek werd bewust beperkt gehouden. Inschrijvingen waren verplicht.
–
Na de zomer loopt het project door in ‘Jetse taalprikkels’.
• Samenwerking: Bibliotheek Jette, Cultuurdienst Jette, Jetse Brede Scholen • Doelgroep: kinderen uit het Nederlandstalig onderwijs die thuis geen of nauwelijks Nederlands praten en hun gezinnen. De scholen (zorgcoördinatoren, leerkrachten, directeurs) hielpen de gezinnen met de grootste nood om hun gegevens achter te laten in een digitaal formulier. Die contacten kregen de hele zomer lang een wekelijks WhatsApp-bericht met het aanbod van de komende week.
Daarop antwoorden volstond als inschrijving. Dat zorgde voor laagdrempelige toeleiding en directe communicatie met de doelgroep.
3 INZICHTEN –
WhatsApp-communicatie werkt. De doelgroep werd bereikt, en de manier van informeren en inschrijven was effectief. Dit soort toeleiding is wel arbeidsintensief.
–
Kleine momenten en voorstellingen met weinig omkadering zijn evengoed waardevol (kleine voorleessessies, een verteller in het park ...).
–
De vraag voor taalondersteuning is groot. Dit project koppelt de taalstimulansen bewust aan cultuur en leuke momenten.
GC Everna
QUALITYTIME OP DE PELOUSE
Wat als je tijdens de lockdown met je hele gezin vastzit op een klein appartementje zonder tuin of terras? Voor de meest kwetsbare gezinnen was die periode bijzonder zwaar. Everna stelde, geïnspireerd door andere gemeenschapscentra, een tuintje in de buurt ter beschikking. Een hele zomer lang mocht iedereen die er nood aan had gebruik maken van ‘onze pelouse’. Families konden het reserveren voor hun bubbel. Everna voorzag tafels en stoelen, iedereen kon eigen (spel)materiaal meenemen. Tijdens de zomer was er elke vrijdag een gratis activiteit.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – Everna moest erop toezien dat het wel degelijk ging om 1 bubbel en er geen feestjes of andere gezelligheden werden gehouden.
–
De tuin was redelijk vaak leeg. Het bleek niet evident om de doelgroepen te bereiken, hoewel die er wel degelijk zijn. Drempelvrees? Schroom? Mond-tot-mondreclame die niet goed werkte? Everna gaat in de toekomst op zoek naar andere manieren om de buurt en kwetsbare gezinnen meer te betrekken, in samenwerking met partners.
–
Een zomeraanbod op poten zetten is arbeidsintensief en een permanentie organiseren tijdens die maanden niet eenvoudig (veel verlof).
–
Er was vooral vraag naar weekends en avonden, terwijl het aanbod enkel overdag was. Volgende keer dus vooral op die momenten inzetten, met een uitgewerkter aanbod voor kinderen en volwassenen.
–
Heel de zomer moest er personeel aanwezig zijn om de toegang tot het tuintje te verzekeren.
–
Het was een intensief werkje om telkens na de activiteit al het materiaal te ontsmetten.
• Samenwerking: Cultuurdienst Evere • Doelgroep: de meest kwetsbare mensen (kansarme gezinnen, grote gezinnen, alleenstaande ouders, enzovoort), vooral via WhatsApp-berichtjes en Facebook.
GC Het Huys
ZOMERCARROUSEL D’ÉTÉ Van midden juli tot eind augustus organiseerde Het Huys acht ‘zomercarrousels’. Culturele voorstellingen in groene, publieke ruimten waar mensen in cirkels rondom de acts liepen, zoals een carrousel. Er waren telkens vijf performances van ongeveer tien minuten, rond verschillende thema’s.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – Uitdagingen waren het wisselende weer en voldoende afstand bewaren tussen deelnemers.
–
Mensen ontdekten plekken die ze nog niet kenden. De carrousels brachten mensen samen.
–
De keuze voor meerdere plekken in welgekozen wijken zorgde dat uiteenlopende mensen, meer dan anders, konden deelnemen. Het Huys leerde zo ook nieuwe mensen, organisaties en plekken kennen. De start voor nieuwe samenwerkingen.
–
Het is nog steeds moeilijk om mensen in kansarmoede te bereiken en buiten hun eigen buurt te brengen in Ukkel.
–
In verschillende parken in Ukkel (Wolvendael, Keyenbempt Fond’roy, ...) om zoveel mogelijk mensen de kans te geven om eens langs te komen in eigen buurt. Omdat buiten veiliger was, en om mensen nieuwe plekken te laten ontdekken.
–
De carrousels waren soms snel volzet. Organisaties die met kansarme mensen werken (via projecten voor sociale cohesie), kregen voorrang om in te schrijven.
• Samenwerking: Cultuurdienst Ukkel • Doelgroep: mensen uit de buurt, mensen in kansarmoede. Er was ook een carrousel in de Homborch-wijk, specifiek voor de bewoners daar.
GC Kontakt
CORONAID
Coronaid is een voedselbedeling in Sint-Pieters-Woluwe. Enkele keren per week worden er maaltijden met gedoneerde overschotten gemaakt in de keuken van GC Kontakt. Die worden verdeeld per bakfiets naar diegenen die het nodig hebben. Coronaid is opgestart in maart 2020 en loopt nog steeds door.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – Het was een uitdaging om de vrijwilligerswerking in goede banen te leiden, en dan vooral om de balans te vinden tussen te veel (corona) en te weinig (werkdruk) mensen.
–
Er was enorm veel interesse om als vrijwilliger te komen helpen. Mensen hadden door de lockdown de behoefte om samen te komen. Het was fantastisch dat dit via deze manier kon gebeuren.
–
Hoewel Sint-Pieters-Woluwe de stempel van rijke gemeente krijgt, leven er verbazend veel mensen op straat of in armoede.
–
Het is nuttig om als gemeenschapscentrum de straat op te trekken en niet in huis te blijven. Zo bereik je andere doelgroepen die de weg naar het centrum willen vinden.
• Samenwerking: PAJ, Free-Go, vrijwilligers uit de buurt, vluchtelingen en mensen die onder de armoedegrens leven • Doelgroep: daklozen en mensen in armoede, via partners en doordat de Free-Go in huis is gevestigd (voedselbedeling met overschotten). De bedeling gebeurde mobiel om contact met de mensen te onderhouden tijdens de crisis en hen op een veilige manier van voedsel te voorzien.
GC Nekkersdal
TIJDELIJKE BEZETTING GAG
Gag is een tijdelijke bezetting van een leegstaand terrein, waar Nekkersdal samen met lokale verenigingen en buren een hut op bouwde. Door corona viel de opstart van de werking in het water, maar ze schikten zich naar de nieuwe realiteit. Met ups en downs. Kansarme gezinnen vonden tijdens de lockdown en zomermaanden hun weg naar het terrein.
AANPAK • Praktisch: – Opbouw van een houten paviljoen, wat ook betekent: toestemming en verzekeringen regelen, energie aanleggen, beveiligen tegen diefstal … –
Voortdurende afweging: wie krijgt de toegangscode? Wordt het terrein afgesloten of blijft het open? Mag iedereen het naar believen gebruiken? Moet er altijd toezicht zijn of juist integendeel?
–
Van oktober 2019 tot en met maart 2022
–
Leegstaand terrein in de Tivolistraat 14, een terrein dat zich aanbood via Community Land Trust Brussels. Interessant omdat het zich bevindt op de overgang tussen Oud-Laken en de nieuwe Tivoliwijk.
–
Oprichting van nieuwe feitelijke vereniging van buurtbewoners onder de naam Gag
• Samenwerking: buurtbewoners en lokale verenigingen: BRAVVO, L’Interstice, Au Bord De L’Eau
• Doelgroep: tijdens de eerste lockdown lag de focus specifiek op kinderen uit gezinnen met weinig ruimte. Ze werden gecontacteerd en overtuigd om te komen spelen door eerstelijnswerkers van partnerorganisaties. GC Nekkersdal deed de logistiek. Het buurtcollectief zelf komt sinds deze herfst terug samen om activiteiten te plannen.
3 INZICHTEN –
De rol van het GC is om iedereen betrokken te houden en participatief te denken. Loop niet vast op het participatieve, soms kun je ook klassiek programmeren om de boel levend te houden.
–
Wees realistisch met je tijdsinvestering. Een buurtproject en tijdelijke bezetting kost tijd. Als je niet veel tijd hebt, stel je doelstellingen dan bij. Je hoeft geen tweede Allee Du Kaai uit de grond te stampen.
–
Kies een vaste dag voor permanentie, deelnemers hebben daar nood aan. Liever elke woensdag open, dan soms een dinsdag en soms een donderdag.
GC Nohva
NOODTUIN
Al heel snel in de lockdown besliste Nohva om de tuin te delen met iedereen uit de directe omgeving die krap behuisd is en zelf geen buitenruimte heeft. Gezinnen, alleenstaanden, en oudere mensen. Zij konden de tuin voor anderhalf uur boeken met hun bubbel.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – Reservaties gebeurden telefonisch en kwamen in een document.
–
Er was interesse, maar het liep geen storm. Vijf weken lang werd de tuin intensief gebruikt, nadien nog nauwelijks. Twee senioren blijven wel komen voor hun wekelijkse dosis tai chi.
–
Na elk bezoek werden de oppervlaktes ontsmet die de bezoekers mogelijk hadden aangeraakt, zoals de zitbank of de iconische koe.
–
Gezinnen die bang waren om buiten te komen, werden niet bereikt. Daarvoor is intensievere samenwerking nodig met hun vertrouwenspersonen.
–
Bezoekers mochten zelf hun picknick, eigen speelgoed of ander materiaal meenemen. Ze konden ook gebruik maken van het sanitair.
–
Nohva zocht geen media-aandacht maar kreeg die wel. Naast lokale bekendmaking was dat relevant om anderen te inspireren hetzelfde te doen. Het neveneffect? Ook mensen van verder weg wilden komen. Omwille van de geldende coronamaatregelen hield Nohva dat af.
• Samenwerking: partners in huis (Bibliotheek en LDC). Zij waren akkoord om dit toe te laten in de gemeenschappelijke tuin en maakten het initiatief mee bekend. • Doelgroep: buurtbewoners zonder tuin. Via flyers, mails naar de gekende contacten, digitale kanalen en het netwerk van een lokale sociaal werker.
GC Op-Weule
ZOMERSPEELPLEKKEN
In Sint-Lambrechts-Woluwe konden kinderen en hun families het laatste weekend van augustus drie dagen lang op drie pleinen vrij spelen: het Sint-Lambertusplein, de Van Meyel-parking en Andromeda. De pleinen werden afgesloten, bewoners konden zich uitleven met speelgoed en elke plek kreeg op één dag een grotere attractie of spektakel.
AANPAK • Praktisch: – Per locatie werd er een plek gereserveerd om een deel van het materiaal veilig op te bergen. In een nabijgelegen gebouw, of in een camionette. Zo moest het niet telkens heen en weer worden gebracht. Het speelgoed werd wel telkens opgehaald en teruggebracht. –
De organisatoren stonden met elkaar in contact via WhatsApp-groepjes. Zo konden ze elkaar per locatie op de hoogte houden en foto’s delen voor promo.
–
Per locatie: EHBO, ontsmettingsmateriaal, tenten en stoelen in geval van slecht weer, toegang tot elektriciteit, vergunning van de gemeente. Het meeste materiaal kon worden aangevraagd bij de gemeente.
–
De spelen werden regelmatig ontsmet.
–
Muziek trok de aandacht en hield de sfeer levendig. Auteursrechten op muziek geregeld via Unisono.
• Samenwerking: cultuurbeleidscoördinator was de trekker. Ook de Jeugddienst van Sint-Lambrechts-Woluwe en Wolubilis werkten mee.
• Doelgroep: ouders en kinderen uit de buurt. Met de meeste spelen konden ze zich samen uitleven.
3 INZICHTEN –
Leuk concept, maar het zou beter werken als de buurt meer wordt betrokken. Door bewoners op voorhand warm te maken, een voortraject af te leggen, samen te werken met wijkcomités, enzovoort.
–
Een project waarin je samenwerkt met vele partners start je het best lang genoeg op voorhand op. Zeker in een periode waarin mensen afwisselend op vakantie gaan.
–
Veel buurtbewoners waren niet (op tijd) op de hoogte van het initiatief. Diepgaandere communicatie en contacten zijn nodig.
GC Pianofabriek
‘LES FENÊTRES PARLANTES’ IN DE FORTSTRAAT (c) Konitza
Na een lockdown van enkele maanden ontwaakte ook de Fortstraat in Sint-Gillis voorzichtig. De ramen in de straat van GC Pianofabriek werden verfraaid met een regenboog van woorden. De inspiratie kwam van activiteiten die verschillende buren en Pianofabriek hadden georganiseerd tijdens de zomer. Als slotfeest van ‘Les fenêtres parlantes’ was er een miniversie van het straatfeest dat normaal jaarlijks op 1 mei valt.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – ‘Les fenêtres parlantes’ was een samenwerking tussen buren en partners. De partners in de straat organiseerden kidsstages, ateliers, een theaterstuk voor het slotfeest en een lied over het leven in de Fortstraat. Raamtekeningen kleurden het straatbeeld. Buurtbewoners vertelden over een blije gebeurtenis tijdens de lockdown in een videoreeks.
–
Het slotmoment vervulde een grote nood van het publiek: een moment van ontmoeting, ontspanning en opnieuw een podium delen.
–
Mensen zoeken een manier om de lockdown, een bizarre periode die niemand ooit eerder had meegemaakt, een plaats te geven en hun ervaring hierover te delen.
–
Door je aanbod samen zichtbaar te maken (ook letterlijk door de raamtekeningen), creëer je een groter draagvlak. Ook bereik je meer publiek. Dat was heel duidelijk bij het slotevenement.
–
Uitdagingen waren het gelimiteerde publiek handhaven, en de lokale inhouse-iniatieven van Pianofabriek opnieuw een podium geven na een periode van stilte.
• Samenwerking: Ensemble pour 1060, Service Jeunesse van de gemeente Sint-Gillis, Maison des Enfants, Le Codes, Douzerome, Konitza asbl, Park Poétik • Doelgroep: buurtorganisaties en partners, buurtbewoners, publiek Pianofabriek en partners, inhouse-initiatieven Try It Loud
© Konitza
GC Ten Noey
CAMPING JOSÉE
Camping Josée was een nomadisch project afgelopen zomer in Sint-Joost-ten-Node. Op vier verschillende plaatsen werd een werking uitgebouwd gericht op gezinnen, telkens twee weekends. Het programma werd met lokale mensen opgebouwd en was ook lokaal gericht. Het bestond uit een participatief artistiek project, workshops en kleine podiumactiviteiten.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – Uitdagingen waren toelatingen, nutsvoorzieningen, opslag en transport regelen voor vier verschillende plaatsen.
–
Campingconcept geeft veel mogelijkheden tot invulling: nomadisch, zomers, animatie.
–
Nomadisch is aantrekkelijk, want vergroot het bereik aanzienlijk. Maar logistiek is het zwaar.
–
Grote betrokkenheid van lokale mensen in programmaopbouw, in medewerking, in artistieke prestatie.
–
De locaties waren gespreid over Sint-Joost en deels nieuw, deels gekend voor Ten Noey: Sint-Joostplein, SintFranciscuspark, Square Delhaye en de Overvloedstraat.
–
De gemeente zorgde voor stoelen, tafels, tenten en bergruimte per locatie.
• Samenwerking: partners lokaal cultuurbeleid en buurtorganisaties • Doelgroep: mensen uit de buurt
GC Ten Weyngaert FACEBOOK-CONCERTEN VANAF HET BALKON Ten Weyngaert zond elke dag om 19 uur een kort concert uit op zijn Facebook-pagina. Lokale artiesten namen zichzelf op vanuit hun huiskamer, balkon of in de straat. Zodra het weer mocht, organiseerde Ten Weyngaert opnieuw liveconcertjes en een dansperformance.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – Dagelijks van begin april tot eind juni via Facebook.
–
Voor lokale artiesten was dit een valoriserend, dankbaar initiatief. Ze waren blij dat er aan hen werd gedacht.
–
Ten Weyngaert bouwde een netwerk op met de artiesten: zij verwezen telkens naar elkaar door. Meer dan de helft ervan kende het centrum vooraf nog niet.
–
Het GC kan nog verder bouwen op dit artiestennetwerk.
–
Een afsluitende corona-compilatievideo die terugblikt op alle lenteconcertjes.
–
Het was even zoeken naar de juiste techniek om te livestreamen via Facebook.
• Samenwerking: lokale artiesten • Doelgroep: Facebook-fans van Ten Weyngaert en hun netwerk, en de netwerken rond de artiesten
GC Wabo
W’OUT
Door de lockdown zoeken opvallend meer mensen naar groene ruimtes om op adem te komen. WaBo speelt daar al langer op in. W’OUT staat voor allerhande activiteiten in het Zoniënwoud, zoals uitgewerkte wandelingen, speelweken en workshops. Zo maken mensen verbinding met de natuur en komen ze tot rust. Tijdens de lockdown werkte WaBo aan spelkoffers voor gezinnen, een interactief spel en uitgetekende wandelroutes. Zo is er doorlopend een covidveilig en flexibel W’OUT-aanbod beschikbaar op aanvraag.
AANPAK
3 INZICHTEN
• Praktisch: – Het Zoniënwoud op 500 meter van WaBo is een ideale buitenlocatie, zeker in coronatijden. 4400 hectare om afstand te houden van elkaar.
–
Vijf tot zes uur lang het Zoniënwoud beleven, maakt de soms verre verplaatsing met het openbaar vervoer helemaal goed. Een bos is nog iets helemaal anders dan een park(je) in de buurt. Er kwamen verschillende groepen kinderen en jongeren langs, van wie velen nog nooit in een bos waren geweest.
–
Met de W’OUT-activiteiten wordt GC WaBo stilaan een groene halte. WaBo moet in de toekomst nog meer inzetten op een W’OUT-programmatie die toegankelijk is voor alle soorten bubbels. Ook communicatie is een aandachtspunt om de activiteiten op de kaart te zetten.
–
WaBo heeft een eigen tuin en is langs drie verschillende ingangen toegankelijk. Dat maakte dat groepen buiten konden lunchen, elkaar niet kruisten, per groep een toilet hadden en de hele dag buiten konden doorbrengen.
–
Het flexibele aanbod vroeg extra inzet van logistiek personeel: materiaal voorzien in alle koffers, ze klaarzetten en na gebruik ontsmetten, extra toiletten onderhouden … Bijna de hele zomer lang was er op zaterdag én zondag iemand aanwezig (medewerker of conciërge).
–
Op het vlak van communicatie liggen er nog opportuniteiten. Communicatie naar kwetsbare kinderen en jongeren is een langzaam traject. De activiteiten die WaBo tijdens de lockdown specifiek voor gezinnen ontwikkelde, bereikten onvoldoende die doelgroep tijdens de zomer.
• Samenwerking: N22, Sportdienst VGC, Jeugddienst, kunstenaars, D’Broej, GoodPlanet, BILOBA vzw, vzw Zonnebloem ... • Doelgroep: kwetsbare kinderen en jongeren, klassen, volwassenen en gezinnen
HET IN
Nieuwe maatregelen, nieuwe invullingen van gemeenschapsvormend werk. N22 schakelde en experimenteerde, met bijzondere aandacht voor de meest kwetsbare Brusselaar. De ene keer succesvoller dan de andere, maar ook dan leerrijk. De inzichten willen we graag delen. Zodat we ernaar kunnen teruggrijpen, elkaar inspireren en er verder op bouwen voor de komende maanden, misschien zelfs jaren. > Elk gemeenschapscentrum koos slechts één project uit een veel bredere werking. > Deze projecten ontvingen Staycation BXL-subsidies:
1
GC DE KRIEKELAAR Gallaitstraat 86 1030 Schaarbeek 02 245 75 22 dekriekelaar@vgc.be www.dekriekelaar.be 2
GC DE KROON Jean Baptiste Vandendrieschstraat 19 1082 Sint-Agatha-Berchem 02 482 00 10 dekroon@vgc.be www.gcdekroon.be 3
GC DE LINDE Kortenbachstraat 7 1130 Haren 02 242 31 47 delinde@vgc.be www.gcdelinde.be 4
GC DE MAALBEEK Hoornstraat 97 1040 Etterbeek 02 734 84 43 demaalbeek@vgc.be www.demaalbeek.be
5
GC DE MARKTEN Oude Graanmarkt 5 1000 Brussel 02 512 34 25 demarkten@demarkten.be www.demarkten.be 6a
GC DE PLATOO Pantheonlaan 14 6b GC DE PLATOO op Comenius Dapperenstraat 20 1081 Koekelberg 02 412 00 50 deplatoo@vgc.be www.deplatoo.be 7
GC DE RINCK Dapperheidsplein 7 1070 Anderlecht 02 524 32 35 derinck@vgc.be www.derinck.be 8
GC DE VAARTKAPOEN Manchesterstraat 13-15 (tijdelijke locatie wegens verbouwing)
1080 Sint-Jans-Molenbeek 02 413 04 10 devaartkapoen@vgc.be www.vaartkapoen.be
9
GC DE ZEYP Zeypstraat 47 1083 Gansoren 02 422 00 11 onthaal@dezeyp.be www.dezeyp.be 10
GC DEN DAM Waversesteenweg 1741 1160 Oudergem 02 663 89 50 dendam@vgc.be www.gcdendam.be 11
GC ELZENHOF Scepterstraat 41 (tijdelijke locatie wegens verbouwing)
1050 Elsene 02 648 20 30 elzenhof@vgc.be www.gcelzenhof.be 12
GC ESSEGEM Leopold l straat 329 1090 Jette 02 427 80 39 essegem@vgc.be www.essegem.be
13
GC EVERNA Sint-Vincentiusstraat 30 1140 Evere 02 247 03 40 everna@vgc.be www.everna.be 14
GC HET HUYS Egide Van Ophemstraat 46 1180 Ukkel 02 343 46 58 hethuys@vgc.be www.hethuys.be 15
GC KONTAKT Orbanlaan 54 1150 Sint-Pieters-Woluwe 02 762 37 74 kontakt@vgc.be www.gckontakt.be 16
GC NEKKERSDAL Emile Bockstaellaan 107 1020 Laken 02 421 80 60 info@nekkersdal.be www.nekkersdal.be
17
GC NOHVA Peter Benoitplein 22 1120 Neder-Over-Heembeek 02 268 20 82 gcnohva@vgc.be www.nohva.be 18
GC OP-WEULE Sint-Lambertusstraat 91 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe 02 775 92 00 info@opweule.be www.opweule.be 19
GC DE PIANOFABRIEK Fortstraat 35 1060 Sint-Gillis 02 541 01 70 info@pianofabriek.be www.pianofabriek.be
20
GC TEN NOEY Gemeentestraat 25 1210 Sint-Joost-ten-Node 02 217 08 82 tennoey@vgc.be www.tennoey.be
O HEEMBEEK 17
21
GC TEN WEYNGAERT Bondgenotenstraat 54 1190 Vorst 02 340 95 80 tenweyngaert@vgc.be www.tenweyngaert.be
12
9
SIN AGATHA BERCHEM 2
GANSHOREN
www.N22.brussels! Volg ons
EVERE
1
KOEKELBERG MOLENBEEK 8
5
SCHAARBEEK SIN JOOST 20 TEN NODE
BRUSSEL STAD
18 11
19
SINT LAMBRECHTS WOLUWE
4
7
ANDERLECHT
Alle info, cursussen en activiteiten van de 22 gemeenschapscentra?
13
LAKEN
6a 6b
SIN
HAREN
16
JETTE
22
GC WABO Delleurlaan 43 1170 Watermaal-Bosvoorde 02 675 40 10 wabo@vgc.be www.wabo.be
3
15
ETTERBEEK
ELSENE
SINT
SINT 21
10
ELSENE
OUDERGEM
VORST
22 14
UKKEL
OLUWE
WATERMAAL BOSVOORDE