Deerns Groep
www.deerns.nl
Jaarverslag 2010
Gezonde leef- en werkomgeving Bedrijfskritische faciliteiten Duurzaamheid en energie Nieuwe techniek Veiligheid
Grensverleggend groeien
Jaarverslag 2010
Grensverleggend groeien We zien dagelijks nieuwe uitdagingen. Uitdagingen die een beroep doen op onze c reativiteit, technische kennis en ons vermogen om veelal in samenwerking nieuwe mogelijkheden te verkennen en toe te passen. De wereld verandert in hoog tempo en Deerns verandert mee. Dat doen we in de voorhoede van ons vakgebied. Steeds vaker verkennen we ook de grenzen daarvan. Daardoor zijn we in staat om vernieuwende ontwerpen en oplossingen te realiseren. Technische innovaties die nog meer bijdragen aan duurzaamheid en energiebesparing. Nog meer bijdragen aan fijne, v eilige woon- en werkomgevingen. Nog meer bijdragen aan het succes van onze klanten. N ationaal en internationaal. Steeds zijn we op zoek naar een nieuw optimum. Dat is onze uitdaging. In dit jaarverslag laten we u graag zien hoe we daaraan werken. Deerns brengt ideeën tot leven.
2
Deerns jaarverslag 2010
Voorwoord
In 2010 maakte onze firma een geleidelijk herstel mee van de terugslag die wij in 2009 ondervonden als gevolg van de economische crisis. In 2009 daalde onze omzet met bijna 6%, en het bedrijfsresultaat halveerde bijna; in 2010 steeg de omzet weer licht en gingen de financiële resultaten eveneens weer omhoog, hoewel onze rentabiliteit nog niet terugkeerde naar het peil van voor de crisis. Onze grootste markt, de Nederlandse, ontwikkelde zich moeizaam en in het eerste kwartaal lagen de verkopen nog op een te laag peil, afgemeten naar onze productiecapaciteit. Daar stond tegenover dat de prestaties in onze tweede markt, de Duitse, bijzonder goed waren, zowel in onze vestiging Keulen als in Berlijn. Onze activiteiten in de VS, inmiddels enkele jaren geleden gestart, boden hoopgevende vooruitzichten. Toch waren in 2010 nog investeringen nodig om onze marktpositie verder te verstevigen. Het nieuwe kantoor dat wij afgelopen juli in Parijs openden, bleek daarentegen van meet af aan rendabel. Terwijl ons bureau zich geleidelijk herstelde van de moeilijke omstandigheden in 2009, zijn we blijven investeren in getalenteerde medewerkers, in de ontwikkeling van internationale dienstverlening, en in het diversificeren van onze activiteiten in de Nederlandse markt. Wij zullen ons als topspecialist blijven beperken tot onze kernvaardigheden – werktuigbouwkundig, elektrotechnisch, energietechnisch en bouwfysisch advies en ontwerp – maar ons bij de toepassing daarvan niet langer beperken tot de gebouwde omgeving. In 2010 hebben wij eveneens stappen gezet in de ontwikkeling van onze firma, van de Nederlandse onderneming met enkele buitenlandse vestigingen die we nu zijn, naar een werkelijk internationale onderneming, diep geworteld in West-Europa en met een relevante aanwezigheid in voor ons belangrijke andere delen van de wereld.
In verband daarmee hebben we onze mogelijkheden om opdrachtgevers van dienst te zijn verder ontwikkeld, door het combineren van kennis van de lokale markt, begrip van cultuur en mondiale professionele vaardigheden, bijvoorbeeld in het ontwerp van luchthavens, datacentra, cleanrooms en duurzame kantoren. Dit jaar hebben we belangrijke stappen gezet in de verdere verduurzaming van onze bedrijfsactiviteiten, zoals we ook hard hebben gewerkt aan het vergroten van onze ‘duurzaamheidshefboom’; dat hebben we onder meer gedaan door vergroting van de doelmatigheid op energie- en materiaalgebied in een breed spectrum van projecten, variërend van ziekenhuizen tot datacentra en van luchthavens tot kantoorgebouwen. Deze inspanningen resulteerden in een aantal zeer innovatieve projecten: van het extreem milieuvriendelijke TNT-hoofdkantoor (Hoofddorp) en TransPort-gebouw (Schiphol) in Nederland (beide voorzien van het ‘LEED platinum’-certificaat) tot een aantal projecten die eind dit jaar zijn gekandideerd voor de eretitel ‘de Nederlandse Bouwprijs’ (De Hermitage, het ROC Twente en TransPort). Met trots presenteren wij u in dit verslag een u itgebreider beeld van onze activiteiten en resultaten in 2010; we zien ernaar uit u in 2011 te ontmoeten! Jan Karel Mak Algemeen Directeur
Grensverleggend groeien
Inhoudsopgave
Voorwoord
2
Deel 1: Deerns in het kort
5 6 7 8 9
Kerncijfers Profiel Strategie Markten en opdrachtgevers
De vijf thema’s van Deerns Gezonde leef- en werkomgeving Bedrijfskritische faciliteiten Duurzaamheid en energie Nieuwe techniek Veiligheid
Deel 2: Ondernemingsbestuur
10 11 12 13 14 15
Directie Verslag van het stichtingsbestuur Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Personeelsbeleid
17 18 21 22 24
Jaarcijfers
25
Deel 3: Vooruitblik 2011
37
Deel 4: Personalia Management en directie Organigram Lidmaatschappen en maatschappelijke bijdragen
41 42 43 44
Adressen
45
Colofon Tekst en redactie Deerns, Smidswater Vormgeving Smidswater Fotografie Jeroen Dietz, Getty Images, Hollandse Hoogte, iStock Drukwerk Edauw+Johannissen Drukkerij
3
Grensverleggend Deerns jaarverslag 2010 groeien
4
Olivier Severini / Directeur Deerns Frankrijk “Ik heb bewust de overstap gemaakt naar Deerns. Het is een bureau dat fundamenteel goed in elkaar zit, met een mooi gebalanceerd klantportfolio. En nu wil ik mijn bijdrage leveren aan de internationale expansie. Het bureau is natuurlijk al sterk in Nederland en Duitsland, maar nog niet zo bekend in bijvoorbeeld Frankrijk. Er liggen hier veel kansen, bijvoorbeeld als het gaat om expertise op het gebied van duurzaamheid. En juist duurzaamheid zit in het DNA van Deerns. Ik merk dat we hier in Frankrijk worden geaccepteerd, wij werken met lokale mensen en tegelijkertijd zijn we het verlengstuk van een Nederlands bureau. Op die manier brengen we nieuwe ideeën en nieuwe technieken naar deze markt. Maar die technieken hebben zich al bewezen in andere markten. Deerns kiest nu bewust voor internationalisering, dan kun je de beste ingenieurs aan je binden en meegroeien met internationale klanten.”
‘Deerns heeft het p otentieel om Europees te groeien’
Grensverleggend groeien
DEEL 1
Deerns in het kort Kerncijfers Profiel Strategie Markten en opdrachtgevers
5
6
Deerns jaarverslag 2010
Kerncijfers
Deerns Groep (â‚Ź ) Omzet Winst Rentabiliteit totaal vermogen Solvabiliteit Liquiditeit Aantal medewerkers (fte)
2010
2009
2008
45.644.871 2.845.917 14,5% 40,8% 1,56 446
44.785.877 1.231.284 8,0% 32,8% 1,35 432
45.905.458 3.027.711 22,1% 27,4% 1,12 417
Grensverleggend groeien
7
Profiel
De Deerns Groep is een internationale technische advies- en ontwerpfirma die opdrachtgevers helpt een duurzame, comfortabele en veilige verblijfsomgeving te scheppen. Daartoe ontwikkelen wij – vanaf het eerste concept tot en met detailontwerp en realisatiebegeleiding – de technische en technologische infrastructuur van gebouwen en daarmee samenhangende faciliteiten. Deerns ambieert een leidende positie en stelt daartoe zijn brede palet aan vaardigheden, kennis en ervaring ter beschikking aan zijn opdrachtgevers, tezamen met het enthousiasme van onze toegewijde, dienstverlenende, professionele medewerkers en hun stafondersteuning.
service-oriëntatie vast te houden door te werken volgens onze kernwaarden DORIS: Deskundigheid, Ondernemerschap, Reputatiegerichtheid, Integriteit en Samenwerking. We willen graag onze dienstverlening verder verbeteren en onze ingenieursdiensten verder ontwikkelen via praktische innovaties. Wij ‘brengen ideeën tot leven’, het liefste en het beste door het ontwikkelen van geïntegreerde oplossingen voor complexe vraagstukken – in complexe cliëntomgevingen.
Wij koesteren en bevorderen een sfeer van innovatie en professioneel optreden, en met het oog daarop investeren wij consequent in het aantrekken, ontwikkelen, uitdagen en boeien van onze getalenteerde medewerkers. Waar zinvol, maximaliseren wij onze toegevoegde waarde door productieve samenwerking met andere gespecialiseerde dienstverleners die onze ambities en normen delen. Het ontwikkelen en handhaven van langdurige relaties met onze cliënten helpt ons niet alleen kwaliteit te leveren, maar ook hun werkprocessen te begrijpen en daarmee hun technische behoeften te kennen. We streven ernaar onze diep gewortelde
‘Ontwikkelen van geïntegreerde oplossingen voor complexe vraagstukken’
8
Deerns jaarverslag 2010
Strategie
Deerns streeft naar versteviging van zijn positie als vooraanstaand Europees advies- en ingenieursbureau, gespecialiseerd in het ontwerp van gebouwinstallaties en ‘bedrijfskritische’ faciliteiten, en wil daarnaast in bepaalde marktsegmenten een duidelijke mondiale aanwezigheid ontwikkelen. We richten ons op technische installaties, bouwfysica en energie met advies-, ontwerp- en projectmanagementdiensten. Met het oog hierop hebben wij een strategie geformuleerd die is gebaseerd op de volgende drie pijlers: 1. Verder versterken van onze operationele kwaliteit; 2. Differentiëren van onze dienstverlening in onze thuismarkten; 3. Internationale ontwikkeling.
1. Naar operationele excellentie Hoewel velen ons beschouwen als een kwaliteitsbureau, weten wij dat er altijd ruimte is voor verbetering, vooral waar het de doelmatigheid van werkprocessen betreft.
2. Differentiatie dienstenpakket We richten ons op spreiding van ons dienstenpakket, zonder ons echter te begeven in activiteitsgebieden die niet worden gedekt door onze kernvaardigheden. We streven naar diversificatie door: • het aanmoedigen van onze professionele staf om nieuwe activiteiten te ontplooien met gebruikmaking van onze kennis en klantbasis; • het ontwikkelen van nieuwe niche-posities met hoogstaande specialismen; • allianties aan te gaan met andere partijen van topkwaliteit (in het algemeen specialistische dienstverleners zoals wijzelf) teneinde nieuwe activiteiten te ontwikkelen of ons dienstenaanbod te completeren. In 2010 zetten we onze eerste stappen op het terrein van tunnelontwerp, en hebben we onze bouwfysicapraktijk verder ontwikkeld.
3. Internationale ontwikkeling In 2010 hebben we speciale aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: • stroomlijnen van de offerteregistratie- en werkplannings procedures; • verder ontwikkelen van onze interne kennisbeheersystemen (Lucene zoekmachine, videoconferentienetwerk, Deerns Concept Studio, Techniekmentoren, Kenniscentrum Aanbestedingen en Juridische Zaken, Vakdagen (kennis uitwisseling van vakinformatie)); • verbeteren van ons optreden in marktcommunicatie (met name in het Engels). Daarnaast werden de voorbereidingen gestart voor de vervanging van ons managementinformatiesysteem dat nu 10 jaar in gebruik is. Een nieuw systeem zal samen met andere ICT-vernieuwingen (o.a. ons e-mailsysteem) komend jaar worden ingevoerd.
We streven een internationale ontwikkeling van Deerns na langs twee wegen: • door het opbouwen van een prominente positie in Europa, met dienstverlening afkomstig uit ons gehele dienstenpakket; • door het vestigen van mondiale praktijkgroepen voor marktsegmenten die als werkelijk internationaal zijn te karakteriseren. In Europa hebben we met succes een nieuw kantoor geopend in Parijs, terwijl we onze vestiging Barcelona in winterslaap hebben gebracht als gevolg van de economische situatie in Spanje. We hebben daarnaast voorbereidingen getroffen voor het openen van een vestiging in het Verenigd Koninkrijk. Buiten Europa hebben we geïnvesteerd in de ontwikkeling van onze vestiging in Denver. Diverse stappen zijn gezet in de opbouw van onze mondiale datacentrapraktijk; een aantal significante datacentraprojecten werd verworven in diverse delen van de wereld, en in de Verenigde Staten werd ons een beeldbepalend project gegund door Denver International Airport; daarnaast verwierven we een aantal nieuwe luchthavenprojecten in het Midden-Oosten.
Grensverleggend groeien
Markten en opdrachtgevers
Deerns werkt voor een breed spectrum aan opdrachtgevers, particuliere en openbare organisaties, groot en klein. We onderhouden met een groot aantal van hen een langdurige relatie – soms decennia achtereen. Voorbeelden hiervan zijn de luchthaven Schiphol, KPN, het RIVM, Philips, de RGD, vele ziekenhuizen en banken. Deerns biedt advies, ontwerp, aanbestedingshulp en projectmanagement in de volgende breed gedefinieerde marktsegmenten: • Kantoren, commercieel vastgoed, hotels, vrijetijdsvoor zieningen en onderwijsgebouwen (scholen, universiteiten); tot de vele opdrachtgevers in dit segment behoren OVG Projectontwikkeling, de Rijksgebouwendienst, Generali Deutschland Immobilien GmbH/AachenMünchener Versicherung, Bühnen der Stadt Köln, Ahoy Rotterdam, Museum Hermitage Amsterdam, Scheepvaartmuseum Amsterdam, Züblin RE Development Paris. • Luchthavens; waarvoor we zowel algemene installatie technische diensten leveren als zeer gespecialiseerde, zoals landingsbaanverlichting, verkeerstorens, bagage afhandeling, douanefaciliteiten, navigatiesystemen en allerlei beveiligingswerk. Wij werken hier wereldwijd, op dit moment bijvoorbeeld in Abu Dhabi, Koeweit, Egypte, Botswana, Gibraltar, Taiwan en de Nederlandse Antillen. • Ziekenhuizen en andere gezondheidszorgvoorzieningen; ons werk op dit terrein speelt zich goeddeels af in Nederland. Ook hier combineren wij werk in de algemene installatie techniek met hooggespecialiseerde werkzaamheden, bijvoorbeeld inzake de klimatisering, hygiëne en verlichting van operatiekamers, röntgenbunkers, apotheken, medische gassen, enz. Voorbeelden van huidige opdrachten zijn Reinier de Graaf Gasthuis in Delft, Isala Klinieken in Zwolle, Academisch Medisch Centrum Amsterdam, Universitair Medisch Centrum Groningen, Jeroen Bosch Ziekenhuis Den Bosch, Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam, Nederlands Kanker Instituut in Amsterdam, Amphia Ziekenhuis in Breda, Academisch Ziekenhuis Maastricht, Maxima Medisch Centrum in Eindhoven, Sint Franciscus
Gasthuis in Rotterdam en NHC Ziekenhuis op Curaçao. • Bedrijfskritische voorzieningen zoals datacentra, cleanrooms
en onderzoekslaboratoria; hier werken we voor opdracht gevers in de telecommunicatie-, bancaire, farmaceutische en onderzoekssector. Met name in de datacentra trad groei op in 2010, met opdrachten voor bestaande en nieuwe particuliere opdrachtgevers in Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Rusland en de Verenigde Staten, en overheidsopdrachten in Nederland. • Energiebesparing en het ontwerp van duurzame gebouwen; een groot deel van ons werk in de bovengenoemde sectoren was mede gericht op het beperken van de ecologische voetafdruk van de ontwikkeling en het gebruik van vastgoed, en een groeiend aantal opdrachtgevers vraagt ons om LEED- en BREEAM-classificaties voor hun vastgoed te realiseren. In een aantal gevallen ging het hier om zeer uitdagende doelstellingen, zoals LEED-Platinum voor het TransPort-gebouw (Schiphol Real Estate Amsterdam, NL) en het TNT-hoofdkantoor (Hoofddorp, NL), en BREEAMExcellent voor het UPC-kantoor (Leeuwarden, NL).
9
10
THEMA’S
De vijf thema’s van Deerns Techniek moet dienstbaar zijn aan de samenleving. Wij zijn dan ook v oortdurend op zoek naar nog meer kwaliteit in onze duurzame en multidisciplinaire oplossingen. Kwaliteit die ligt in de optimale balans in gebruik, milieu, veiligheid, onderhoud en kosten. De mensen in onze p rojectteams kijken altijd over de grenzen van hun eigen discipline heen. Om samen met de opdrachtgever op zoek te gaan naar dat nieuwe optimum. Daarbij vormen vijf maatschappelijke thema’s de rode draad in ons werk:
Gezonde leef- en werkomgeving Bedrijfskritische faciliteiten Duurzaamheid en energie Nieuwe techniek Veiligheid
De vijf thema’s van Deerns
11
Vlietland Ziekenhuis, Schiedam
Gezonde leef- en werkomgeving ‘In onze gebouwen draait het om mensen. Elke werkplek ontvangt voldoende daglicht. En, belangrijker, het werkklimaat stimuleert onderlinge ontmoetingen en wederzijdse inspiratie’ Een prettig werk- en leefmilieu leidt tot meetbare verbeteringen in het welzijn, de productiviteit en de prestaties van hen die er werken. Een modern binnenmilieu heeft een uitstekend klimaat. Deerns heeft de kennis en programma’s beschikbaar om zo’n milieu te creëren.
12
Deerns jaarvesrlag jaarverslag 2010
Bedrijfskritische faciliteiten ‘Onze datacentra moeten continu voor 100% Âfunctioneren. Tegelijkertijd willen we dat ze passen binnen onze ondernemingsverantwoordelijkheid voor het milieu. Gelukkig valt dat te combineren’ Wanneer de bedrijfsvoering volkomen afhankelijk is van de prestaties van complexe systemen, moet onze opdrachtgever erop kunnen vertrouwen dat deze systemen het niet laten afweten. Met onze uitgebreide kennis van de processen die het functioneren bepalen van cleanrooms, datacentra en operatiekamers, weten we bij Deerns storingen en schade te voorkomen.
De Grensverleggend vijf thema’s van groeien Deerns
13
Ille de la Jatte, Parijs, Frankrijk
Duurzaamheid en energie ‘Een energiezuinig gebouw sprak voor ons voor zich. Onze uitdaging lag een stap verder: een CO2-neutraal gebouw dat zelfs energie opwekt’
Vooruitgang boeken op het vlak van duurzaamheid is simpelweg een maatschappelijke prioriteit. Wij willen duurzame ontwerpen creëren om bij te dragen aan een toekomstbestendige maatschappij, en daarbij tegelijkertijd financiële voordelen voor onze opdrachtgevers leveren. We onderhouden nauwe samenwerkingen met architectenbureaus om in de ontwerpfase tot maximale energetische voordelen te komen.
14
Deerns jaarvesrlag jaarverslag 2010
De Doelen, Rotterdam
Nieuwe techniek ‘Het zijn uitdagende tijden. ‘Onmogelijk’ bestaat niet. We onderzoeken voortdurend hoe innovaties onze bedrijfsprocessen kunnen verbeteren’
Om voortgaande energiebesparingen te realiseren en een duurzame samenleving te bereiken, moeten nieuwe technische mogelijkheden en oplossingen worden ontwikkeld. Deerns loopt daarbij consequent voorop, en levert zijn bijdragen via het ontwikkelen van innovatieve concepten voor technische voorzieningen.
De Grensverleggend vijf thema’s van groeien Deerns
15
Hermitage, Amsterdam
Veiligheid ‘We hebben een beveiligingsoplossing gerealiseerd die goed is geïntegreerd in bedrijfsprocessen en verschillende typen locaties – een oplossing die enorm bijdraagt aan ons totale veiligheidsbeleid’ Betrouwbare veiligheidssystemen garanderen een continu, ononderbroken werkproces. Ze dragen bij aan het voorkomen van brand, criminaliteit, systeemfalen en onderbrekingen in dataverkeer. Deerns heeft de juiste competenties om beveiligingssystemen en -procedures te ontwikkelen die op evenwichtige wijze rekening houden met veiligheidsrisico’s, risicobeheersprocessen, bestaande regelgeving en budgettaire overwegingen.
Grensverleggend Deerns jaarverslag 2010 groeien
16
Paul Stoelinga / Senior adviseur “Nieuwe technieken en inzichten om de energie-efficiëntie drastisch te verbeteren passen we volop toe. Neem het gebruik van industriële restwarmte van 40 tot 50 graden. Voor de industrie is dat te laag voor hergebruik, maar woningen kun je er prima mee verwarmen. Die warmte kost bijna niets, al moet je het cv-systeem wel wat aanpassen. Je hebt een groot oppervlakte nodig voor de warmteafgifte. Ook voor het tapwater moet je een oplossing bedenken. Dynamische ontwerpberekeningen zijn nodig om te zorgen dat de woning ook echt comfortabel wordt. Een andere uitdaging zijn diepe geothermiebronnen van wel 90 graden. Gebruik daarvan is rendabel als je het op grotere schaal kunt toepassen en is ook geschikt voor bestaande bouw. Dus energie bekijken op wijkniveau of op het niveau van een bedrijventerrein. Economisch gezien staan warmtenetten wel op gespannen voet met de afnemende de warmtevraag van woningen. Kortom, er liggen nog genoeg uitdagingen voor ons.”
‘Over 10 jaar zijn energieneutrale wijken rendabel’
Grensverleggend groeien
DEEL 2
Ondernemingsbestuur Directie Verslag van het stichtingsbestuur Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Personeelsbeleid Jaarcijfers
17
18
Deerns jaarverslag 2010
Directie
Geleidelijk herstel In onze grootste markt, de Nederlandse, is het geen gemakkelijk jaar geweest. In het eerste halfjaar hadden we te kampen met een afwachtende markt in het segment Laboratoria en Datacentra, wat leidde tot overcapaciteit in de desbetreffende Adviesgroep. Ook in onze regionale vestiging Noord (Groningen) was sprake van enige onderbezetting. Onze Adviesgroep Vastgoed, Onderwijs & Cultuur daarentegen floreerde ondanks de crisis in het commercieel vastgoed, dankzij onze stevige positie in de markt voor duurzame kantoren, waar we werken voor zowel publieke opdrachtgevers (bijvoorbeeld de Ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken) als voor ondernemingen (bijvoorbeeld OVG Projectontwikkeling en zijn afnemers zoals TNT en UPC). In de Gezondheidszorg was sprake van uitstel of vertraging van een aantal ziekenhuisprojecten ten gevolge van onzekerheid over de financiering, maar tegelijkertijd wisten we een aantal nieuwe opdrachten te verwerven, wat resulteerde in een verdere stijging van ons marktaandeel. De financiële druk op de intramurale zorg leidde echter wel tot intensieve onderhandelingen met enkele grote opdrachtgevers, en de Adviesgroep Gezondheidszorg bleek dientengevolge moeite te hebben met het behalen van een financieel resultaat dat van een marktleiderspositie verwacht mag worden. De Adviesgroep Luchthavens leverde relatief goede resultaten. Met name in het Midden-Oosten werden nieuwe projecten verworven, en de vooruitzichten in deze regio zijn goed, ondanks betalingsproblemen met een enkele grote opdrachtgever. Om in Nederland weer tot een aanvaardbaar resultaatsniveau te komen hebben we de begeleiding van de twaalf Advies- en Expertisegroepen geïntensiveerd, waarbij vier directieleden zich ieder sterker richten op het ondersteunen van drie van deze groepen. Meer operationele aandacht werd gegeven aan sleutelfactoren zoals de doelmatigheid van ontwerpprocessen en acquisitiekwaliteit; ziekteverzuim en ziektepreventie kregen eveneens specifiek aandacht. In 2010 onderging de externe publiciteit in Nederland een grote verbetering, met een nieuw relatiemagazine, de start van een digitale nieuwsbrief voor relaties, en met een vernieuwde Nederlandse website.
In Duitsland waren onze beide vestigingen bijzonder succesvol. Schmidt Reuter (Keulen) slaagde erin om geannuleerde of stilgelegde opdrachten door nieuwe te vervangen zonder productiviteitsverlies. We versterkten hier onze positie in hoogwaardige kantoorgebouwen verder, zetten vervolgstappen in de datacentramarkt, en zagen onze onderzoeks- en ontwikkelings groep zich goed ontwikkelen, met innovatief werk op het terrein van duurzame gebouwen. Onze vestiging Berlijn (P2B) was al even rendabel, niet het minst dankzij het grote project ‘Bikini Berlin’, een ontwikkeling van gemengde functies die tot dusverre positief verloopt. Met deze twee Duitse kantoren beschikken we over een hoogwaardige aanwezigheid in deze grote Europese markt, die als relatief veelbelovend mag worden beschouwd gezien de huidige economische situatie in Duitsland. Specifieke lokale factoren dwingen echter tot voorzichtigheid; ook in 2010 gingen concurrenten failliet, bezwijkend onder opdrachten voor grote projecten (bijvoorbeeld de Europese Centrale Bank in Frankfurt, de nieuwe luchthaven van Berlijn) die op het eerste gezicht aantrekkelijk leken maar werden afgesloten onder onhoudbare contractvoorwaarden. Niettemin bieden onze reputatie en ervaring, zowel in het onderhandelen over en leiden van opdrachten als in een perfecte uitvoering, ons een goede uitgangspositie voor winstgevende groei in Duitsland. Tot de operationele verbeteringen die Schmidt Reuter realiseerde behoorde een sterke verbetering van de eigen website. In de Verenigde Staten is de leiding vervangen, waardoor een vertraging optrad in onze ontwikkeling. Het ontwikkelen van naamsbekendheid en zichtbaarheid in de markt kostte meer tijd dan voorzien. Niettemin verwierven we in 2010 een grote opdracht van Denver International Airport, die niet alleen onze lokale vestiging zal voorzien van een stabiele stroom werk in de komende jaren, maar ook onze geloofwaardigheid bij potentiële overheidsopdrachtgevers aanmerkelijk verhoogt. Ons nieuwe kantoor in Denver, in het ‘Taxi Building’-complex, werd dit najaar officieel geopend; we delen hier een inspirerende werkomgeving met een aantal andere, kleinere, innovatieve, dienstverlenende en creatieve ondernemingen. Buiten de regio Denver zijn we begonnen met het ontwikkelen van een relatienetwerk op het terrein van luchthavens en datacentra, de laatste gericht op de oostkust.
Grensverleggend groeien
19
‘Ons team in Parijs heeft een winstgevend nieuw bedrijfsonderdeel opgezet’ De ontwikkelingen verliepen sneller in Frankrijk, waar we in de zomer van 2010 een kantoor openden. We zijn er van start gegaan met een klein team van ervaren en toegewijde consultants, die vanuit een kleine vestiging in Parijs een winstgevend nieuw bedrijfsonderdeel hebben opgezet. Waar het meeste werk aanvankelijk lag op het terrein van duurzaamheidsadvisering (‘Bâtiments HQE’, haute qualité environnementale), is inmiddels ook activiteit aan het ontstaan in het ontwerp van nieuwe gebouwen. Niet alleen was het kantoor Parijs vanaf het begin goed voorzien van opdrachten, er is ook een comfortabel gevulde portefeuille voor volgend jaar gevormd. Met het oog op de teleurstellende resultaten en slechte vooruitzichten in de Spaanse markt, hebben we ons kantoor aan Barcelona’s Paseo de Graçia volgens plan in winterslaap gebracht. Door enkele kantoorvoorzieningen en managementcapaciteit tegen lage kosten beschikbaar te houden, en door ons relatienetwerk te onderhouden, kunnen we wanneer gewenst op korte termijn onze Spaanse marktactiviteiten nieuw leven inblazen. Hoewel er voor ons kantoor in Dubai (Verenigde Arabische Emiraten) geen plannen zijn als zelfstandig functionerend bedrijfsonderdeel, is het een bijzonder praktisch projectkantoor ter ondersteuning van onze in het Midden-Oosten lopende luchthavenprojecten.
Internationale marktopbouw Dit jaar nam het aantal grensoverschrijdende initiatieven aanmerkelijk toe. Deze ontwikkeling is met name zichtbaar in markten met een sterk internationaal karakter, hetzij doordat ze worden gedomineerd door internationaal opererende opdrachtgevers, hetzij doordat de aard van de projecten betrekkelijk onafhankelijk is van lokale omstandigheden, of doordat het werkterrein zodanig gespecialiseerd is dat een nationale markt van nature te klein van omvang is. Marktsegmenten die aan één van deze karakteristieken voldoen zijn bijvoorbeeld luchthavens, datacentra en cleanrooms. Niet alleen in landen waar Deerns vestigingen heeft, maar ook elders (Oost-Europa, Midden-
osten, Oost-Azië) beginnen cliënten ons te benaderen voor O dit type dienstverlening. In reactie op deze ontwikkelingen zijn plannen ontwikkeld voor de opbouw van ‘International Practices’. Degenen die hieraan leiding gaan geven, zullen verantwoordelijk worden voor het o ntwikkelen en ten uitvoer brengen van een internationale marktontwikkelingsstrategie, voor het waarborgen van de kwaliteit van ons werk en van een korte responstijd van onze teams. Deze ontwikkeling vormt een markante vernieuwing van onze traditionele aanpak waarin de Nederlandse markt centraal stond, en waarin buitenlandse projecten incidentele voorvallen waren en geen strategische trend.
Ontwikkeling van de organisatie De ontwikkeling van ‘International Practices’ is de eerste van twee organisatorische aanpassingen van onze firma aan de ontwikkeling van markten en opdrachtgevers. De andere is een overgang van Deerns als een primair Nederlandse onderneming met enkele buitenlandse vestigingen naar een internationale firma, waarin de Nederlandse werkmaatschappij één van de nationale organisaties is binnen de groep, zij het een relatief grote. Het opbouwen van een internationale marktpositie en -zichtbaarheid, het leveren van gevraagde stafondersteuning aan nieuwe vestigingen en het werven en ontwikkelen van talent op internationaal niveau zijn taken die in toenemende mate de mogelijkheden van het hoofdkantoor van Deerns raadgevende ingenieurs te boven gaan. De tijd is gekomen voor een structuur verbetering en een meer consistente ‘One Firm’-benadering van belangrijke sturende taken zoals financieel budgetteren en rapporteren, het onderhouden van externe betrekkingen, marktondersteuning en communicatie, kennisbeheer, managementontwikkeling en ICT. In 2010 hebben we een begin gemaakt met de organisatie aanpassing waarmee aan deze behoeften tegemoet kan worden gekomen. ‘Deerns raadgevende ingenieurs’ zal zijn centrale positie binnen de Deerns Groep geleidelijk overdragen aan de Deerns Group Holding, en zich geleidelijk ontwikkelen tot
20
Deerns jaarverslag 2010
de Nederlandse werkmaatschappij, naast de Duitse, Franse, Amerikaanse en andere toekomstige nationale organisaties. Hoewel een groot deel van de projecten in elk van deze werkmaatschappijen een typisch nationaal karakter zal blijven houden, zullen projecten in onze ‘International Practices’ een nauwe samenwerking over de grenzen vereisen – bij de marktbewerking, in de vroege uitvoeringsfasen, in kwaliteits beheersing en in innovatie. Het is de bedoeling dat leiders van de ‘International Practices’ deze zaken ontwikkelen in nauwe afstemming met de leiding van de werkmaatschappijen die de zakelijke verantwoordelijkheid nemen voor elk afzonderlijk project en die de projectteammedewerkers zullen leveren.
Risicobeheersing Het belangrijkste risico voor onze bedrijfsvoering is dat van een onderbreking van het werk in één of meer van onze kantoren, ten gevolge van brand, stroomuitval, internetproblemen, falen van ons managementinformatiesysteem, het uitvallen van IT-systemen of grootschalige ziekmeldingen. In 2010 hebben we ons bedrijfsveiligheidsplan geëvalueerd, onze servercapaciteit en reserveopslag versterkt, en een start gemaakt met de voorbereidingen voor de vervanging van ons huidige managementinformatiesysteem in het komende jaar. Met onze Arbodienst hebben we het ziekteverzuim geanalyseerd en met
het management gesproken over vroegtijdige bewustwording, preventie en reïntegratie. Dit jaar is in Nederland opnieuw de gratis griepprik beschikbaar gesteld, waarvoor de interesse van de medewerkers echter mager was. Een tweede operationeel risico is dat van omvangrijke reputatieschade leidend tot grootschalig verlies aan opdrachtgevers. Gedurende het gehele jaar zijn interne kwaliteitsaudits uitgevoerd, in aanvulling op de externe ISO-audits; de laatste leverden alleen positieve resultaten op. Het risico van mismanagement in delen van de onderneming is afgelopen jaar in toenemende mate beheerst door intensivering van de operationele begeleiding door de directie. Drie managers verlieten in 2010 hun positie. Hun taken werden probleemloos ad interim overgenomen. Onze belangrijkste financiële risico’s zijn die van projectclaims, debiteuren en – in mindere mate – valutaschommelingen. Van secundair belang zijn risico’s in het financieel beheer en de administratieve processen. Na het vertrek dit jaar van de financieel manager in Nederland zijn maatregelen genomen ter verbetering van de financiële organisatie en procedures, gericht op reductie van risico’s.
‘Onze reputatie en ervaring biedt ons een goede uitgangs positie voor winstgevende groei’
Grensverleggend groeien
21
Verslag van het stichtingsbestuur
Deerns Groep beschikt nog niet over een formeel als zodanig benoemde Raad van Commissarissen. In plaats daarvan treden tot dusverre de externe bestuursleden van de aandeelhouder, de ‘Stichting Administratiekantoor Deerns Groep BV’ informeel als zodanig op. De term ‘Raad van Commissarissen’ (‘Raad’) wordt hier kortheidshalve gebruikt, mede vooruitlopend op een toekomstige formalisering van deze status.
Management en personeel Tijdens enkele vergaderingen maakte de Raad kennis met lijnmanagers van Deerns in Nederland, om zo een betere indruk te krijgen van de hoedanigheden van deze sleutelpersonen in de Deerns-organisatie. Verder werd onder meer stilgestaan bij de taakverdeling en ontwikkeling van het directieteam.
Samenstelling Stichtingsbestuur De Raad was in 2010 als volgt samengesteld: • ir. P. Smits, voorzitter (lid sind 2007) • drs. T. Rövekamp (lid sinds 1996) • Vacature
Besproken werd dat Tom Rövekamp in 2011 zijn taak zal neerleggen; naar aanleiding daarvan is gesproken over de gewenste toekomstige samenstelling van de Raad.
Functioneren van de onderneming De Raad ontmoette de directie van Deerns raadgevende ingenieurs BV in 2010 zeven maal. Tijdens deze vergaderingen, waarvan er twee werden gevolgd door een gezamenlijke vergadering met de directie van Deerns en diens Raad van Advies, kwamen de volgende onderwerpen aan de orde.
De Raad is van oordeel een goed beeld te hebben van de wijze waarop de onderneming functioneert en wordt geleid. Op grond van dat beeld is de Raad van mening dat de Deerns Groep zich goed ontwikkelt, en dat de directie in 2010 de juiste stappen heeft gezet om de continuïteit van de onderneming voor de langere termijn te waarborgen.
Financiën De jaarcijfers over 2009 werden besproken in aanwezigheid van de accountant (mw. drs. M.A. Westerhout RA van Ernst & Young), waarbij tevens bij de uitkomsten van de accountantscontrole werd stilgestaan. In alle vergaderingen werd aandacht besteed aan de wijze waarop de onderneming zich herstelde van de door de economische crisis in 2009 veroorzaakte neergang. Ook is gesproken over de kwaliteit van de administratieve organisatie en het financieel beheer, de kasstroom- en liquiditeitsbeheersing en het investeringsbeleid.
Strategie Onderwerp van gesprek tijdens diverse vergaderingen waren de internationale ontwikkeling van de onderneming, de daarmee samenhangende wijzigingen in de organisatie, en enkele mogelijke acquisities.
Rijswijk, 12 april 2011 P. Smits, voorzitter T. Rövekamp
22
Deerns jaarverslag 2010
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)
Dat onze activiteiten bijdragen aan een duurzame toekomst voor onze planeet, staat centraal in ons ondernemingsbeleid. Dat blijkt onder andere uit onze rol als medeoprichter van de ‘Dutch Green Building Council’ en van de nieuwe werkgeversvereniging ‘De Groene Zaak’. Dit jaar hebben we onze ‘Interne CO2-multiplier’ geïntroduceerd (zie ook hiernaast): de verhouding tussen de hoeveelheid CO2 die we met onze activiteiten genereren, en de hoeveelheid CO2 die is vermeden als gevolg van onze duurzame en energie-efficiënte ontwerpprojecten (vergeleken met de CO2-belasting van een conventionele, niet-innovatieve ontwerpaanpak van deze projecten). Hoewel deze hefboom uiteraard een ruwe maatstaf is (die momenteel 577 aangeeft), is het een nuttig hulpmiddel voor het meten van onze vooruitgang in de komende jaren. Tot de praktische maatregelen die we in 2010 namen, behoren de volgende: • We zijn in onze Nederlandse kantoren overgestapt op groene energie. • We hebben onze ‘Autoregeling’ aangepast en staan nog slechts auto’s in energieklasse ‘A’ of ‘B’ toe. • We hebben ons aangesloten bij het initiatief van een aantal Nederlandse organisaties om de ontwikkeling van elektrische voertuigen een marktprikkel te geven, en ingetekend voor de aankoop van ten minste tien elektrische auto’s in de komende drie jaar.
• Vanaf het einde van 2010 doen wij met al onze bedrijfsauto’s mee aan de ‘Greendriver Challenge’, een rijstijlcompetitie waarmee wordt beoogd de deelnemers aan te zetten tot brandstofbesparing. De duur van de competitie is drie maanden en de deelnemers krijgen wekelijks een update over de eigen brandstofbesparing inclusief b esparingstips, de CO2-uitstoot en de bedrijfsprestatie. Ook de uitdrukkelijke wijze waarop wij getalenteerde professionals van over de gehele wereld als collega’s verwelkomen, onafhanke lijk van welke persoonlijke achtergrond dan ook, kan worden beschouwd als een aspect van ons maatschappelijk verantwoord ondernemingsbeleid.
‘Vanaf het einde van 2010 doen wij met al onze bedrijfsauto’s mee aan de ‘Greendriver Challenge’’
Grensverleggend groeien
23
De Deerns CO2-voetafdruk Deze voetafdruk is tot stand gekomen aan de hand van het Greenhouse Gas Protocol (GHG-Protocol). Deze standaard voor CO2-meting en -management gaat uit van 3 categorieën: • Scope 1: alle directe uitstoot van broeikasgassen. • Scope 2: indirecte uitstoot van broeikasgassen door de consumptie van ingekochte elektriciteit, warmte of stoom.
• Scope 3: andere indirecte emissies, zoals de winning en productie van ingekochte materialen en brandstoffen, activiteiten gerelateerd aan vervoer in voertuigen die niet in eigendom zijn van of beheerd worden door de rapporterende entiteit, activiteiten gerelateerd aan elektriciteit die niet in Scope 2 vallen.
Berekening CO2-voetafdruk Scope 1
CO2-voetafdruk 2010
Auto (zakelijk) Gasverbruik Waterverbruik Airconditioning Scope 2 Elektriciteit Scope 3 Vliegtuig Overig openbaar vervoer Papier Totaal CO2 Uitstoot per medewerker (fte)
In kg CO2 600.068 65.239 536 10.292
85.543
173.802 9.019 11.824
In 2010 hebben we onder andere op ‘mobiliteit’ successen geboekt. Zo hebben we meer dan 88.000 zakelijke kilometers minder gereden en ruim 20.000 minder vliegkilometers gemaakt in vergelijking met 2009. Het aantal kilometers per openbaar vervoer is daarentegen meer dan verdubbeld. De totale CO2-voetafdruk komt voor 2010 uit op een uitstoot van ruim 956 ton. Hiermee komt het aantal kilogrammen CO2-uitstoot per fte uit op 2.656. CO2-besparing In Deerns-projecten ten opzichte van de Deerns CO2-voetafdruk 2010.
956.322 2.656
Bijdrage in percentages Autokilometers Gas Water Airconditioning Elektriciteit Vliegtuig Overig openbaar vervoer Papier
62,7% 6,8% 0,1% 1,1% 8,9% 18,2% 0,9% 1,2%
Deerns CO2-uitstoot 2010 Deerns multiplier Bij elkaar hebben de duurzame oplossingen in 2010 geresulteerd in een CO2-reductie van 600.000 ton, 577 keer zoveel als de jaarlijkse uitstoot van Deerns.
24
Deerns jaarverslag 2010
Personeelsbeleid
Binnen ons bureau zijn onze medewerkers onze belangrijkste activa. Wij zijn een organisatie van toegewijde professionals, en we zijn ons ervan bewust dat zij een flink deel van hun leven binnen ons bureau doorbrengen. We weten ook dat, willen we onze reputatie als innovatieve adviseurs verder versterken, we in onze medewerkers moeten investeren door: • Een nog meer diverse instroom van talent te verwezenlijken, met gebruikmaking van onze stijgende reputatie van aantrekkelijke werkgever (via het aanbieden van stages en afstudeerprojecten, door werving via werkgeversdagen van technische universiteiten, loopbaanevenementen, het sponsoren van studentenorganisaties en universitaire kraamkamers van ondernemingen, enz.). • Het structureren van professionele ontwikkeling via programma’s voor loopbaanontwikkeling, gebaseerd op meetbare vaardigheden en te verwerven door stapsgewijze training en opleiding. • Te investeren in de ontwikkeling van leiderschapspotentieel: we bieden geavanceerde adviesopleidingen aan geselecteerde toptalenten. • Het ontwerpen van internationale loopbaanontwikkelingspaden. Op die manier kunnen we met meer toptalent nog meer topprojecten verwerken.
‘Wij zijn een organisatie van toegewijde professionals’
Grensverleggend groeien
OVERZICHT
Jaarcijfers
25
26
Deerns jaarverslag 2010
Geconsolideerde balans per 31 december 2010 (voor voorstel winstbestemming)
Activa (â‚Ź )
31-12-2010
31-12-2009
Vaste activa MateriĂŤle vaste activa Overige vaste bedrijfsmiddelen
2.011.282
2.216.114
FinanciĂŤle vaste activa Andere deelnemingen
91.180
289.576
Vlottende activa Onderhanden projecten
2.100.264
1.287.993
Vorderingen Handelsdebiteuren 9.072.338 9.030.466 Vorderingen op participanten en maatschappijen waarin wordt deelgenomen 307.454 37.588 Belastingen en premies sociale verzekeringen 132.223 0 Overige vorderingen en overlopende activa 1.049.959 997.997 10.561.974
10.066.051
Liquide middelen
5.475.347
2.363.088
Totaal
20.240.047
16.222.822
Grensverleggend groeien
27
Passiva 31-12-2010
31-12-2009
Groepsvermogen Eigen vermogen 7.490.131 4.731.283 Aandeel derden 758.994 594.696 8.249.125
5.325.979
Voorzieningen Voor belastingen 144.125 270.000 Overige voorzieningen 200.000 470.000 344.125
740.000
Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen 0 492.826 Schulden aan leveranciers en handelskredieten 1.961.709 1.429.464 Schulden aan participanten en aan maatschappijen waarin wordt deelgenomen 2.695.803 2.695.803 Belastingen en premies sociale verzekeringen 3.457.979 3.056.352 Overige schulden en overlopende passiva 3.531.306 2.482.398 11.646.797
10.156.843
Totaal
16.222.822
(â‚Ź )
20.240.047
28
Deerns jaarverslag 2010
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2010
2010
2009
Netto-omzet 44.832.600 45.029.496 Wijziging in onderhanden projecten 812.271 -243.619 Brutowinst 45.644.871
44.785.877
Kosten van uitbesteed werk 2.832.390 3.676.597 Andere externe kosten 595.025 666.084 Lonen en salarissen 21.825.454 21.347.909 Sociale lasten 3.306.416 3.379.090 Pensioenlasten 1.355.703 1.504.162 Afschrijvingen 823.451 1.214.809 Overige bedrijfskosten 10.534.016 10.794.820 Som der bedrijfskosten 41.272.455 Bedrijfsresultaat 4.372.416
42.583.471 2.202.406
(€ )
Financiële baten en lasten Resultaat vóór belastingen
-79.878 4.292.538
-61.151 2.141.255
Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
-1.182.241 3.110.297
-677.844 1.463.411
Resultaat deelnemingen Resultaat na belastingen
81.127 3.191.424
-58.139 1.405.272
Aandeel derden in resultaat deelnemingen
-345.507
-173.988
Netto groepsresultaat na belastingen
2.845.917
1.231.284
Grensverleggend groeien
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
(€ )
2010
Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat
4.372.416
Aanpassingen voor: Afschrijvingen 887.725 Mutatie voorzieningen -395.875 Mutatie aandeel derden 164.298 Verandering in werkkapitaal: Onderhanden projecten -812.271 Vorderingen -495.923 Kortlopende schulden (exclusief kredietinstellingen) 1.982.780 Kasstroom uit bedrijfsoperaties
674.586 5.703.150
Betaalde interest -79.878 Betaalde belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening -1.182.241 Resultaat deelnemingen 81.127 Aandeel derden in resultaat deelnemingen -345.507 Kasstroom uit operationele activiteiten
-1.526.499 4.176.651
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa -736.935 Desinvesteringen materiële vaste activa 54.042 Afname financiële vaste activa 198.396 Kasstroom uit investeringsactiviteiten
-484.497
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie gestort en opgevraagd kapitaal 0 Mutatie overige reserves 462.931 Dividend ten laste van overige reserves -550.000 Kasstroom uit financieringsactiviteiten Toename geldmiddelen
-87.069 3.605.085
Het verloop van de geldmiddelen is als volgt: Stand per 1 januari Mutatie boekjaar Stand per 31 december
1.870.262 3.605.085 5.475.347
656.148
29
30
Deerns jaarverslag 2010
Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2010
Activa (€ )
Vaste activa Materiële vaste activa Overige vaste bedrijfsmiddelen Stand per 1 januari 2010 Aanschaffingswaarde 9.870.109 Cumulatieve afschrijvingen -7.653.995 Boekwaarde 2.216.114 Mutaties in de boekwaarde Investeringen Aanschaffingswaarde desinvesteringen Afschrijvingen materiële vaste activa Afschrijvingen desinvesteringen Saldo
736.935 -2.913.206 -887.725 2.859.164 -204.832
Stand per 31 december 2010 Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
7.693.838 -5.682.556 2.011.282
31-12-2010
31-12-2009
768 22.308 30.276 37.828 91.180
5.975 22.308 30.276 231.017 289.576
Financiële vaste activa Andere deelnemingen Deelneming Bouw Commissioning Nederland B.V. (50%) Deelneming Yxion Deerns Pharma B.V. (100%) Deelneming Schmidt-Reuter Telematic Consult GmbH (100%) Deelneming Deerns-Naco B.V. (50%)
Grensverleggend groeien
(â‚Ź )
31
31-12-2010
31-12-2009
2.472.838 -372.574 2.100.264
1.516.475 -228.482 1.287.993
Vlottende activa Onderhanden projecten Onderhanden projecten met een positieve waarde Onderhanden projecten met een negatieve waarde Saldo onderhanden projecten van derden
Vorderingen Handelsdebiteuren Handelsdebiteuren 9.909.622 Voorziening dubieuze debiteuren -837.284 9.072.338
9.743.015 -712.549 9.030.466
Vorderingen op participanten en maatschappijen waarin wordt deelgenomen Rekening-courant Deerns-Naco B.V. 237.724 Rekening-courant Bouw Commissioning Nederland B.V. 69.730 307.454
11.408 26.180 37.588
Belastingen en premies sociale verzekeringen Latente belastingverplichtingen 132.223
0
Overige vorderingen en overlopende activa Vooruitbetaalde bedragen 641.366 Overige 408.593 1.049.959
556.218 441.779 997.997
Liquide middelen Kas 11.988 ING Bank N.V. 2.693.056 ABN AMRO Bank N.V. 478.226 Rabobank 114 Diversen banken 2.291.963 5.475.347
19.538 459.702 0 173.930 1.709.918 2.363.088
>>
32
Deerns jaarverslag 2010
Passiva (â‚Ź )
31-12-2010
Aandeel derden Aandeel derden P2B GmbH 128.132 Aandeel derden Schmidt Reuter GmbH 630.862 758.994 Voorzieningen Overige voorzieningen Overige voorzieningen 200.000
31-12-2009 40.650 554.046 594.696
470.000
Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan kredietinstellingen 0
492.826
Schulden aan leveranciers en handelskredieten Crediteuren 1.961.709
1.429.464
Schulden aan participanten en aan maatschappijen waarin wordt deelgenomen Rekening-courant Douwe Aukes Beheer B.V. 1.447.477 Rekening-courant Beheer- en Beleggingsmij Giulia Groenhoven B.V. 1.248.326 2.695.803
1.447.477 1.248.326 2.695.803
Belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting 1.745.982 Loonheffing 693.556 Vennootschapsbelasting 1.018.441 3.457.979
1.722.062 677.367 656.923 3.056.352
Overige schulden en overlopende passiva Reservering vakantiegeld en -dagen 1.696.595 Reservering winstuitkering 1.246.000 Overige schulden 588.711 3.531.306
1.455.034 363.451 663.913 2.482.398
Grensverleggend groeien
33
Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2010
2010
2009
44.832.600
45.029.496
Wijziging in onderhanden projecten Wijziging voorraad onderhanden werk 812.271
-243.619
(€ ) Bedrijfsopbrengsten Netto-omzet
Som der bedrijfskosten Kosten van uitbesteed werk Werk door derden 2.832.390
3.676.597
Andere externe kosten Reis- en verblijfkosten 264.423 Kosten reproducties 239.656 Overige andere externe kosten 90.946 595.025
231.508 237.163 197.413 666.084
Lonen en salarissen Lonen en salarissen 22.281.568 Doorberekende loonkosten -456.114 21.825.454
21.347.909 0 21.347.909
Sociale lasten Sociale lasten 3.306.416
3.379.090
Pensioenlasten Pensioenpremie personeel
1.355.703
1.504.162
Afschrijvingen materiële vaste activa Overige vaste bedrijfsmiddelen 887.725 Boekwinst materiële vaste activa -64.274 823.451
1.233.217 -18.408 1.214.809
Overige bedrijfskosten Overige personeelskosten 2.461.379 Huisvestingskosten 2.226.483 Reis- en verblijfkosten 1.819.186 Kantoorkosten 2.730.189 Algemene kosten 1.296.779 10.534.016
2.257.395 2.269.794 1.900.686 3.048.041 1.318.904 10.794.820 >>
34
Deerns jaarverslag 2010
2010
2009
Overige personeelskosten Ingeleende capaciteit 1.597.712 Overige personeelskosten 863.667 2.461.379
895.119 1.362.276 2.257.395
(â‚Ź )
Accountantshonoraria Controlewerkzaamheden Fiscale adviezen
58.776 86.622 145.398
45.747 48.960 94.707
FinanciĂŤle baten en lasten Rentelasten en soortgelijke kosten -79.878
-61.151
Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Acute vennootschapsbelasting 868.553 Latente vennootschapsbelasting -132.223 Vennootschapsbelasting voorgaande jaren 9.938 Winstbelasting buitenland 435.973 1.182.241
420.000 0 0 257.844 677.844
Resultaat deelnemingen P2B GmbH 79.311 Deerns Naco B.V. 6.811 Schmidt Reuter GmbH 212 Bouw Commissioning Nederland B.V. -5.207 Yxion Deerns Pharma B.V. 0 Deerns Spain SL 0 81.127
-100.390 22.781 0 -3.025 13.308 9.187 -58.139
Aandeel derden in resultaat deelnemingen Aandeel derden P2B GmbH -87.482 Aandeel derden Schmidt-Reuter GmbH -258.025 -345.507
32.360 -206.348 -173.988
Overige informatie Gemiddeld aantal medewerkers Gedurende het jaar 2010 waren gemiddeld 446 medewerkers in dienst op basis van een volledig dienstverband. (2009: 432). Bezoldiging bestuurders Bezoldiging bestuurders
369.366
362.124
Grensverleggend groeien
35
Grensverleggend Deerns jaarverslag 2010 groeien
36
Van meet af aan heb ik alle kansen gehad om door te groeien’ Anke Matijssen / Manager Adviesgroep Luchtvaart “In 2003 heb ik voor Deerns gekozen. Ik heb Lucht- en Ruimtevaarttechniek gestudeerd in Delft. Een studie met een internationale scope. Daar wilde ik ook iets mee in mijn werk. In 2002 studeerde ik af. Niet bepaald het beste jaar om in de luchtvaart iets te willen doen. 9/11 had een enorme impact. Bij Deerns bleek ik mijn ambities goed kwijt te kunnen. Bovendien klikte het. Van meet af aan heb ik alle kansen gehad om door te groeien. Ik heb nu een zeer gevarieerde functie. Ik ben verantwoordelijk voor het resultaat van de adviesgroep Luchthavens, ik coach en begeleid collega’s en houd me bezig met acquisitie. Mijn leukste project? Een compleet nieuwe terminal in Gibraltar. Vlak tegen de grens met Spanje, en daardoor logistiek een enorme uitdaging. Ik heb het van A tot Z gedaan. Dat is fantastisch, dat je zoveel ruimte krijgt.”
Grensverleggend groeien
37
DEEL 3
Vooruitblik 2011
38
Deerns jaarverslag 2010
Vooruitblik 2011
Vooruitblik vanuit de bestaande activiteiten De Deerns Groep als geheel verkeert in prima conditie. We begroten een groepsomzet van € 49.984.000 en een bruto resultaat van € 6.130.000 voor 2011. Een nieuw ondernemingsplan dat de periode 2011 – 2014 bestrijkt, zal begin 2011 het licht zien. Ondanks de problemen van de afgelopen twee jaar in Nederland hebben we vastgehouden aan een voldoende niveau van strategische investeringen in opleiding, innovatie en internationale ontwikkeling. Niet-strategische investeringen daarentegen (vervanging van auto’s, computers e.d.) zijn in Nederland uitgesteld, leidend tot een investeringsachterstand die in het komende jaar moet worden goedgemaakt, tezamen met groepsinvesteringen in een nieuw financieel-administratief systeem. Een verder herstel van de bedrijfsactiviteiten in Nederland wordt verwacht. Beide Duitse vestigingen begroten opnieuw een vruchtbaar jaar met activiteiten op het niveau van 2010 of zelfs daarboven; de opdrachtenportefeuille van Schmidt Reuter is reeds grotendeels gevuld voor 2011 (en in bemoedigende mate ook al voor 2012). Het verwachte groeitempo is bescheiden: Schmidt Reuter worstelt met een tekort aan gekwalificeerd personeel en een relatief bescheiden acquisitiebasis, en P2B heeft te maken met beperkte managementcapaciteit voor het aanpakken van strategische marktontwikkeling. In 2011 zullen we niettemin de mogelijkheden bezien tot verdere versterking van onze aanwezigheid in de Duitse markt. In de Verenigde Staten is een netto nulresultaat begroot; naarmate de omzet begint te stijgen (na een lange looptijd van veel projectvoorstellen) zullen we verder investeren in markt ontwikkeling en in management- en adviescapaciteit teneinde onze positie te versterken – zowel in de regio Denver als aan de oostkust. Afhankelijk van de uitkomsten van uitstaande offertes in de regio rond de federale hoofdstad (datacentra), openen we eventueel een tweede vestiging in de VS. De huidige economische vooruitzichten in de VS zijn over het algemeen niet geweldig; we hebben er echter vertrouwen in dat we een winstgevende nichepositie kunnen creëren die leidt tot gunstige resultaten in
de komende jaren. Gezien ons snelle en evidente succes in Parijs, verwachten we dat Deerns Frankrijk een forse groei kan doormaken in 2011. Er zijn voorzichtige signalen dat de Franse markt voor vastgoedontwikkeling interesse zou kunnen hebben in het introduceren van innovaties gebaseerd op wat in Nederland en Duitsland inmiddels ‘bewezen techniek’ is. Energie- en technische ontwerpconcepten die in de Franse markten geheel nieuw zijn, zijn zonder probleem te inspecteren in gebouwen die in onze thuismarkten al zijn neergezet. Onze Parijse vestiging beschikt reeds over een energie- en duurzaamheidspraktijk van hoog niveau, en de samenwerking met andere Deerns-vestigingen heeft zich al bewezen als een krachtig hulpmiddel in de acquisitie.
Ontwikkeling van nieuwe activiteiten Ter bevordering van een verder herstel in Nederland – waar de groei in enkele traditionele bouwsegmenten de komende jaren beperkt zal zijn – investeren we in de ontwikkeling van nieuwe Product-Markt-Combinaties (PMC’s), waarmee we overigens in 2010 al zijn begonnen. De eerste resultaten lieten zich dit jaar zien in de vorm van nieuwe marktcontacten en eerste aanbiedingen op het gebied van tunnelontwerp (met weliswaar niet zeer talrijke, maar wel potentieel grote projecten in Nederland) en op het gebied van de technische ondersteuning van spoorwegonderhoud (met een klein eerste project gericht op het oplossen van problemen met wisselverwarming). Deze en andere nieuwe initiatieven worden in 2011 voortgezet, waarbij de primaire verantwoordelijkheid zal liggen bij het lijnmanagement en niet meer bij een stafmanager ‘Business Development’. In de Duitse markt zullen vervolgstappen worden gezet in de ontwikkeling van de nieuwe datacentramarkt, naast andere innovatie-initiatieven in zowel Keulen als Berlijn. De vooraanstaande positie van Schmidt Reuter in energiebesparingsadvies zal waar mogelijk worden benut in andere markten. In 2010 hebben we een aanmerkelijk opdrachtvolume ontwikkeld in de datacentrawereld in Rusland. Komend jaar zullen we
Grensverleggend groeien
39
‘De Deerns Groep verkeert in prima conditie’
hier zorgvuldig vervolgstappen zetten in andere potentieel rendabele marktsegmenten (bijvoorbeeld cleanrooms voor nano- en farma-technologie). Nieuwe kansen voor het opzetten van vestigingen zullen worden verkend in het Verenigd Koninkrijk (waar een rechts persoon eind 2010 is gevestigd om klaar te staan voor een grote nieuwe opdrachtgever die mogelijk onze aanwezigheid in Engeland zal eisen), en in Italië (contacten met een installatieadviesbureau in het noorden des lands). Zeer voorlopige eerste contacten met partijen in India (datacentra), Brazilië (luchthavens) en Zuidoost-Azië (duurzaamheid) zullen in 2011 verder worden verkend.
Samenwerkingsverbanden In 2010 hebben we structurele contacten opgezet met het Nederlandse ingenieursbureau Witteveen & Bos, waarmee we een aantal culturele eigenschappen delen en dat een met onze portefeuille sterk complementair activiteitenpakket heeft. Komend jaar zullen we nader onderzoek doen naar de mogelijkheden van structurele samenwerking. Een andere nieuwe strategische partner in Nederland is ‘Projectburo’ in Ede, een kleiner ingenieursbureau dat zich specialiseert in civiele techniek en regionale gebiedsontwikkeling. Onze langjarige samenwerking met Ecofys zal worden voort gezet; hetzelfde geldt voor onze Vlaamse partner Ingenium in Brugge, waarmee we vruchtbaar optrekken in een aantal Belgische projecten. Ons waarschijnlijk oudste samenwerkingsverband is dat met NACO, Netherlands Airport Consultants. Hoewel de formele ‘Deerns Naco BV’ qua vorm was achterhaald en daarom opgeheven, is de samenwerking onveranderd zeer nauw. Met een andere langjarige partner, IF Technology, werd de samenwerking verder geïntensiveerd, zowel in Nederland als daarbuiten. In de Verenigde Staten halen we de banden nauwer aan met Kimley Horn (een vooral civieltechnisch adviesbureau), en we onderhouden een vruchtbare band met RealNewEnergy.
Evenzo werken we uitstekend en nauw samen met onze lokale vertegenwoordigers en projectmanagers van Marecon BV in de Russische markt. Een poging tot het starten in China van een joint-venture met een Nederlands-Chinese onderneming op het terrein van Cleanroomtechnologie leidde helaas niet tot succes; de samenwerking werd medio 2010 ontbonden. Omdat wij ervan overtuigd zijn dat het samenwerken met hoogwaardige, aan ons complementaire ondernemingen een voordeel is voor Deerns en voor onze opdrachtgevers, zijn we bereid te investeren in een stevige relatie met deze bedrijven. Samenwerkingsverbanden zullen daarom ook in 2011 een belangrijk aspect zijn van onze activiteiten.
Grenzeloos Deerns jaarverslag 2010 groeien
40
‘Nieuwe netwerken hebben de ‘Chinese walls’ geslecht’ Aart Fransen (partner) / Technisch directeur Mecanoo “De klassieke manier van samenwerken is behoorlijk aan het veranderen. Steeds minder vaak zien we de klassieke kolom in vaste volgorde optreden. Netwerken en allianties zijn veel belangrijker geworden. Je trekt vaker met elkaar op in prijsvragen, aanbestedingen en andere ‘beauty contests’. Ook internationaal. Met werk, maak je werk. Als je eenmaal ergens een opdracht doet, volgen daar vaak weer andere opdrachten uit. Zo creëer je met elkaar en voor elkaar nieuwe mogelijkheden. Mits je je relaties onderhoudt natuurlijk. Er is dus een andere dynamiek in de markt ontstaan. Dat is eigenlijk langzaam zo gegroeid. Partijen zoeken elkaar veel gemakkelijker op. Je bent steeds op zoek naar het beste team voor een opdracht. Er wordt daardoor ook veel ‘vreemdgegaan’ in onze markt. Zo lang je daar open over bent en er integer mee omgaat, is dat geen probleem. Je bent allebei op zoek naar de beste combinatie voor de kansen die zich voordoen. Dat vraagt om een brede scope.”
Grensverleggend groeien
DEEL 4
Personalia Management en directie Organigram Lidmaatschappen en maatschappelijke bijdragen
41
42
Deerns jaarverslag 2010
Management en directie
Directie
Jan Karel Mak
Sjoerd Hora Siccama
Daan Eijgendaal
Erik Lousberg
Alex Jansen
Marcel Schellekens
Lars Mostert Duitsland, Schmidt Reuter
Barry Weisscher Verenigde Staten
Oliver Severini Frankrijk
Hans Hamer Verenigde Arabische Emiraten
Bart Melis Spanje
Ted van Loosbroek Nijmegen
Luciano dos Santos Amsterdam
Gerard Kluivingh Groningen
Wim Buters Adviesgroep Laboratoria, Industrie en Telecom
Anke Matijssen Adviesgroep Luchthavens
Daan Eijgendaal (ad interim) Expertisegroep Explotatie
David Wesdorp Expertisegroep Onderzoek, Bouwfysica & Energie
Robin Sneeuw (ad interim) FinanciĂŤle administratie
Ids Dijkstra Kennismanagement & ICT
Michiel Cleij Marketing & Communicatie
Landen
Christian Lohoff Duitsland, P2B
Vestigingen in Nederland
Aad Bijl Maastricht
Erik Lousberg (ad interim) Eindhoven
Advies- en expertisegroepen
Jan Willem van Rijen Adviesgroep Gezondheidszorg
Staf
Jeanette Kool Personeel & Organisatie
Daan Eijgendaal (ad interim) Expertisegroep Gebruikersinstallaties
Xavier Crolla Adviesgroep Vastgoed, Onderwijs en Cultuur
Grensverleggend groeien
43
Organigram
Deerns Groep BV
Stichting Administratiekantoor Deerns Groep BV
Deerns NL Directie
P2B GmbH (72%)
Schmidt Reuter I.P&B GmbH (65%)
Deerns Raadgevende Ingenieurs BV 12 Adviesgroepen Stafafdelingen
YD Pharma BV (50%)
Bouw Commissioning NL BV (50%)
Yxion BV (50%)
ZRI BV (50%)
Deerns America LLC
Deerns Espa単a SA
Deerns France SASU (67%)
44
Deerns jaarverslag 2010
Lidmaatschappen en maatschappelijke bijdragen
Deerns is lid van een aantal relevante beroepsorganisaties in Nederland, Duitsland en de Verenigde Staten, zoals NL-Ingenieurs en KIVI NIRIA, Verband Beratender Ingenieure (VBI), Ingenieurkammer-Bau Nordrhein-Westfalen (IK Bau), Verein Deutscher Ingenieure, en American Council of Engineering Companies (ACEC). Tot onze lidmaatschappen van wetenschappelijke en bedrijfstakorganisaties behoren BICSI en The Airport Consultants Council (ACC). Duurzaamheid is in het bijzonder een relevant thema waarbinnen vele organisaties actief zijn. Aan een aantal daarvan neemt Deerns deel om innovaties en beleidsontwikkeling te stimuleren, gericht op een duurzame toekomst. In Nederland is Deerns medeoprichter van de nieuwe werkgeversorganisatie ‘De Groene Zaak’, en – eerder al – van de ‘Dutch Green Building Council’. Deerns is ook lid van de Nederlandse Vereniging van Milieu professionals (VVM). In Duitsland zijn wij lid van de Deutsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bauen (DGNB). In de Verenigde Staten is Deerns lid van de US Green Building Council.
Ook in 2010 is Deerns trouw gebleven aan een aantal maatschappelijke doelen. Wij hebben opnieuw bijdragen geleverd aan verschillende organisaties en evenementen in Nederland, zoals: • Het Prinses Christina Concours, een nationale competitie voor jeugdig muzikaal talent. • De Blindenbibliotheek (Den Haag). • Het team Harry de Ruiter in de vierspanmensport. • De Internationale Koninklijke Holland Beker Roeiwedstrijden op de Bosbaan in Amsterdam. • Het ondernemerscentrum van de Technische Universiteit Delft, ‘Yes!Delft’. • Het ondersteunen van promotieonderzoek.
Voor een compleet overzicht van Deerns lidmaatschappen kunt u terecht op www.deerns.nl.
‘Deerns is medeoprichter van de nieuwe werkgeversorganisatie ‘De Groene Zaak’’
Adressen
Nederland Nijmegen Toernooiveld 300 6525 EC Nijmegen Postbus 31269 6503 CG Nijmegen +31 (0)88 - 374 0230 nijmegen@deerns.nl
Rijswijk Fleminglaan 10 2289 CP Rijswijk Postbus 1211 2280 CE Rijswijk +31 (0)88 - 374 0000 contact@deerns.nl
Frankrijk Parijs 164 bis, Av Charles de Gaulle 92200 Neuilly sur Seine 522 038 710 R.C.S. NANTERRE +33 (0)1 78 14 01 73 group@deerns.fr
Duitsland Maastricht Adelbert van Scharnlaan 170b 6224 JX Maastricht +31 (0)88 - 374 0210 maastricht@deerns.nl Groningen De Deimten 11 9747 AV Groningen Postbus 1540 9701 BM Groningen +31 (0)88 - 374 0200 groningen@deerns.nl Eindhoven Klokgebouw 125 Strijp-S Terrein 5617 AB Eindhoven Postbus 1009 5602 BA Eindhoven +31 (0)88 - 374 0220 eindhoven@deerns.nl Amsterdam Constellation Building Stationsplein N-O 428 1117 CL Schiphol Postbus 75153 1070 AD Amsterdam +31 (0)88 - 374 0240 amsterdam@deerns.nl
Verenigde Staten Köln Graeffstraße 5 50823 Köln +49(0)221 - 574 1201 info@schmidtreuter.de www.schmidtreuter.de Berlin Helmholtzstraße 2-9 10587 Berlin Stubenrauchstr. 16 D-14482 Potsdam +49(0)30 - 3980 1920 office@p2b-berlin.de www.p2b-berlin.de
Rockville 155 Gibbs Street Suite # 552 Rockville, Maryland (20850) 001(202) 340 8209 (mobiel) info@deernsamerica.com www.deernsamerica.com Denver 3455 Ringsby Court Suite 104 Denver, Colorado (80216) +1 (720) 880 1820 +1 (303) 653 4181 (mobiel) info@deernsamerica.com www.deernsamerica.com
Spanje Barcelona Paseo de Gracia 74, 2º-1ª A 08008 Barcelona +34 934 960 459 info@deerns.es www.deerns.es
Verenigde Arabische Emiraten Dubai PO Box 282664 Gold & Diamond Park +971 (0)4 341 80 80 info@deernsme.ae www.deernsme.ae
Deerns Groep Fleminglaan 10 2289 CP Rijswijk Postbus 1211 2280 CE Rijswijk 088 - 374 00 00 www.deerns.nl