vergroot. In 2021 gaan wij ons daarom extra inzetten om reisorganisaties te adviseren over het implementeren van kinderbeschermingsmaatregelen in de heropbouw van de sector na corona en het opwerpen van barrières tegen seksuele kinderuitbuiting. Daarnaast willen wij overheden aanspreken op hun verantwoordelijkheid de bescherming van kinderen ten tijde en in de nasleep van corona prioriteit te geven, om zo met betere bescherming tegen seksueel misbruik en seksuele uitbuiting uit deze crisis te komen.
Foto: Overhandiging rapport 18+ aan burgemeester Oskam van Capelle aan de IJssel, die het namens de VNG in ontvangst neemt
7.3 VERSTERKEN POSITIE JONGEREN IN (JURIDISCHE) PROCEDURES Wat is het probleem? Besluiten die worden genomen in juridische procedures hebben vaak grote impact op kinderen. Ze hebben recht op het laten horen van hun stem en op een kindgerichte procedure die dat op een veilige manier mogelijk maakt. In de praktijk is dit nog onvoldoende geborgd. Voor bepaalde groepen kinderen kent het horen in straf- en vreemdelingrechtelijke procedures onvoldoende waarborgen, waardoor kinderen onvoldoende worden beschermd en hun recht betekenisvol te participeren in het gedrang komt. Overkoepelende criteria voor een kindgerichte werkwijze lijken in verschillende rechtsgebieden onvoldoende te zijn verankerd. Doel We willen bijdragen aan het versterken van mogelijkheden voor kinderen hun stem, ongeacht hun leeftijd, te laten horen in juridische procedures. Om goed te kunnen participeren is het noodzakelijk dat juridische procedures kindgericht zijn. Dit houdt onder andere in dat rekening moet worden gehouden met wat een kind kan en nodig heeft. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat kinderen in civiele procedures al eerder dan vanaf twaalf jaar kunnen worden gehoord en dat zij zelfstandig procedures moeten kunnen starten. Er is een stap nodig naar effectieve participatie in het jeugd- en familierecht. In straf- en vreemdelingrechtelijke procedures willen we dat vanuit een multidisciplinaire benadering wordt gekeken naar het horen van minderjarigen. Voor alle kinderen moet dit op kindgerichte wijze plaatsvin-
34
JAARVERSLAG 2020 - DEFENCE FOR CHILDREN
den, in een systeem waarin zorg en justitie samenwerken. Wat doet Defence for Children om dit te bereiken? We adviseren over kinderrechten via de Kinderrechtenhelpdesk. Daarnaast doen we onderzoek en schrijven we aanbevelingen voor beleid en praktijk over de positie van minderjarige verdachten en slachtoffers in het strafrecht. Er is daarbij bijzondere aandacht voor de individuele beoordeling van kinderen, het waarborgen van kindgericht horen en de bescherming van minderjarige slachtoffers van onder meer mensenhandel gedurende het strafproces. We spreken met jongeren die als slachtoffer of verdachte zijn verhoord in een strafrechtelijke procedure. Ook richten we in het kader van het project FOCUS ons eigen jongerenadviesteam op. In Albanië, Georgië, Kosovo en Oekraïne ondersteunen we de overheid bij het versterken van het jeugdbeschermingssysteem voor kinderen die met het strafrecht in aanraking komen. Wat zijn onze resultaten en wat is de impact? Juridische ondersteuning We ondersteunen kinderen in hun recht op het geven van hun mening in juridische procedures. Pleitbezorging • We schrijven met de Vereniging van Nederlandse Jeugdrechtadvocaten een notitie over het recht van minder jarige verdachten op een gratis advocaat. Die notitie wordt gebruikt in gesprekken met het ministerie. • Ons jurisprudentieonderzoek naar straftoemetingsbeslissingen van rechters in zaken over seksuele uitbuiting van minderjarigen, leidt tot het rapport Bestraffing van seksuele uitbuiting van minderjarigen gewogen. Het rapport wordt gebruikt in gesprekken met het ministerie. Een samenvatting verschijnt in Proces, een vaktijdschrift voor professionals in het strafrecht. • We presenteren in aanwezigheid van VN-expert en leider van het onderzoek Manfred Nowak, de Global Study on Children Deprived of Liberty (zie paragraaf 7.2). Wij gaan tijdens die online-bijeenkomst in gesprek met Nederlandse politici en beleidsmakers. Bij de bijeenkomst zijn ongeveer 85 mensen aanwezig. • Na onze jarenlange pleitbezorging om de rechtspositie van minderjarigen die in verzekering zijn gesteld en in politiecellen verblijven te verbeteren, wordt deze met kleine stapjes kindvriendelijker. Zo is het reprimandegesprek landelijk als pilot uitgerold en mogen minderjarigen die na na 20.00 uur zijn aangehouden, zich de volgende dag melden op het politiebureau met behoud van het recht op een gratis advocaat. Op die manier wordt voorkomen dat zij een nachtje in de cel moeten verblijven. • Voorts laat de minister van Rechtsbescherming over het verblijf van kinderen in een politiecel weten, dat met ketenpartners wordt gewerkt aan een aanpak waarbij rekening wordt gehouden met het advies van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming. Dat betekent dat zoveel mogelijk moet worden voorkomen dat minderjarigen in een politiecel terechtkomen en dat
