Fact.
Neelie Kroes, eurocommissaris:
Sjoerd van Keulen, Holland Financial Centre:
“Je moet rood kunnen geven”
“Nederland's beste wapen is innovatiekracht”
Nr.3 • 2011 Magazine voor de relaties van Deloitte
Herman Wijffels, hoogleraar Duurzaamheid:
“We moeten onze relatie met de natuur herstellen”
Deloitte Golf
Christel Boeljon tijdens de tweede slag op hole 18, de beste slag uit de geschiedenis van het Nederlandse golf.
2
Solheim Cup terug in Europese handen
Christel Boeljon slaat historische slag Deloitte-golfambassadrice Christel Boeljon speelde de
De Solheim Cup is de meest prestigieuze beker in het
hoofdrol tijdens de Solheim Cup 2011, afgelopen
damesgolf wereldwijd: het equivalent van de Ryder Cup
september op de baan van het Ierse KilleenCastle. Zij
voor heren. De Europese dames heroverden de cup, na
maakte een cruciaal winstpunt, dat niet alleen leidde tot
zeven jaar, met nipt voldoende punten (15 tegen 13) op
de overwinning van het Europese team, maar ook een
de Verenigde Staten. Boeljon was de eerste Nederlandse
historisch moment was in de geschiedenis van het
speelster die ooit aan de Solheim Cup mocht deelnemen.
Nederlandse golf: de beste slag ooit!
Meer info: www.solheimcup.com 3
Inhoud
p.8
Coverinterview Herman Wijffels, hoogleraar Duurzaamheid: “We moeten onze relatie met de natuur herstellen.”
p.26
CFO interview
p.30 Diversey implementeert
Interview
Bert Bruggink, CFO
European Principal
Danielle Zandee,
Rabobank: “Veel regels zijn
Company-model
hoogleraar op Nyenrode:
doekje voor het bloeden.”
Businesscase over het
“Duurzaamheid gaat over
stroomlijnen van een
het creëren van een andere
Europese organisatie.
samenleving.”
Fact is het relatiemagazine van Deloitte en wordt via controlled circulation verspreid. Fact verschijnt viermaal per jaar in een oplage van 15.000 exemplaren.
4
p.32
Redactieadres: Deloitte, t.a.v. Walter Wijnhoven, Postbus 2031, 3000 CA Rotterdam, nlbcfact@deloitte.nl
Concept en realisatie: MediaPartners LoyaliteitsCommunicatie Druk en lithografie: HENK Grafimedia Center
1
IJsland 93.5 EPI-score: 315.000 Bevolking: BNP per hoofd bevolking: $ 35.607
+ Duurzame energie en bosbeheer, goede waterkwaliteit
witserland
2
89.1 score: 7,5 miljoen olking: P per ofd bevolking: $ 36.702 Serieuze milieubelastingen en biodiversiteit
p.14
Costa Rica 86.4 EPI-score: 4,4 miljoen Bevolking: BNP per hoofd bevolking: $ 9.636 Bosbeheer, waterecosystemen
+ beschermde gebieden voor o.a. planten en vlinders
Top 10 duurzaamste
p.16 Sjoerd van Keulen
p.19
Dutch & duurzaam
landen
Sjoerd van Keulen, directeur
Zeven duurzame projecten van
Hoe staan de meest
Holland Financial Centre,
Nederlandse bodem.
duurzame landen ter
over initiatieven om de
wereld er economisch voor?
concurrentiepositie van de Nederlandse financiële sector te verbeteren.
p.36
p.38
Solheim Cup weer
Duisenberg school of
p.40
Nederland komt weer
in Europese handen
finance
aan de bal
Deloitte golf-ambassadrice
Kruisbestuiving tussen theorie
Neelie Kroes, eurocommissaris:
Christel Boeljon slaat
en praktijk moet leiden tot
“Je moet rood kunnen geven.”
beste slag in Nederlandse
‘New thinking in finance’.
geschiedenis.
Aan dit nummer werkten mee: Carla Bakkum, Jiri Büller, Marcel Bekedam, Fleur Betlem, Vivianne van Bezeij, Janet Deibert, Matt Gower, Arjan Gras, Paul Groothengel, Janneke Grootings,
Bianca van Hilst, Jan-Tiedo Huese, Schwandt Infographics, Friso Keuris, Daniëlle Levendig, Michiel Mastenbroek, Arie Meijer, Tjitske Nijdam, Vincent Peeters,
Tom Pilzecker, Frank de Smit, Mireille Spapens, Peter Steeman, Nina Verhaaren, Pamela Wilhelmus , Paul van Wijngaarden en Walter Wijnhoven
© 2011 MediaPartners/Deloitte. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en producent.
5
Boven op het nieuws
nieuw
Deloitte Online Business Innovation
Digitalisering en internet hebben het businessmodel veranderd. Klanten eisen beschikbaarheid van producten en diensten op elk gewenst moment. Dat vergt een transformatie van organisatie, processen en systemen. Met geïntegreerde, datagedreven strategieën helpt Deloitte Online Business Innovation u een sterke onlinepositie te realiseren. Of het nu gaat om online business modelling, data-analyse, optimalisering van e-commerceopbrengsten of online data governance. Download de brochure via www.onlineinnovation.nl. Meer informatie: Gideon Mogendorff, gmogendorff@deloitte.nl.
Sociale ambitie heeft de toekomst ”In de toekomst komen er steeds meer ‘sociale ondernemingen’, voorspelde Willemijn Verloop, directeur van War Child, tijdens het derde Deloitte Executive Breakfast – ladies only op 6 oktober. “De veranderende wereld vraagt om nieuwe systemen en ondernemende pioniers met een grote sociale ambitie. Koester daarom ‘unreasonable’ mensen die tegen de stroom in gaan.” Lees meer op www.deloitte.nl/executive.
Ladies Only-netwerk – Join ‘m! Vier keer per jaar organiseren Mireille Kemperman (manager Audit, Deloitte) en Ellen den Mulder (manager Consulting in the Mid Market, Deloitte) samen met ABN AMRO een masterclass voor vrouwelijke dga’s, bestuurders en senior managers. Elke keer op een bijzondere locatie en met een prikkelend thema. Tijdens de eerste masterclass sprak Dick Berlijn van Deloitte over leiderschapsstijlen en Caroline Princen van ABN AMRO over de stappen naar haar huidige positie als lid van de raad van bestuur. Andere thema’s waren neuromarketing en social media. Meer informatie en aanmelden: LinkedIn Group ‘Ladies Only Network’, Mireille Kemperman, mkemperman@deloitte.nl, en Ellen den Mulder, edenmulder@deloitte.nl.
6
Publicaties Deloitte publiceert regelmatig over actuele onderwerpen. Kijk voor actuele uitgaven op onderstaande links. Dutch Oil & Gas Conference 2011 Lees het magazine als follow-up van de conferentie, met interviews met keynote speakers www.deloitte.nl > Branches > Energie & Resources Dutch CFO Survey Driemaandelijkse survey onder CFO’s www.deloitte.nl/cfo Verslagen 2010/2011 • Annual Report
Simon Dyson wint KLM Open 2011
• Sustainability Report • Transparency Report • Annual Review
Ruim 40.000 mensen bezochten Nederlands grootste
• Fair Chance Foundation Review
gewonnen. Op de laatste dag van het toernooi, op
internationale golftoernooi op de Hilversumsche
www.deloitteannualreport.nl
zondag 11 september, klom hij van een gedeelde
Golf Club. Deloitte, medesponsor, organiseerde
vierde plaats naar de nummer 1-positie. De 33-jarige
rondom het KLM Open twaalf verschillende client
‘Reagerend op een nieuwe realiteit’:
Dyson is na Seve Ballesteros en Bernhard Langer de
events voor vele honderden gasten, onder andere op
interviews met Nederlandse top-CFO’s.
derde speler die het KLM Open drie keer heeft
het gebied van Financial Risk Management, Financial
www.deloitte.nl/cfo
gewonnen. Beste Nederlander was Joost Luiten van
Advisory Services, Manufacturing, Real Estate en
Golf Team Holland, dat wordt gesponsord door
Public Sector.
Deloitte. Hij werd gedeeld zesde.
Meer info: www.deloitte-golf.nl.
De Brit Simon Dyson heeft de 92
ste
KLM Open
CFO-interviewbundel 2011
CHRO Survey The challenge of leadership www.deloitte.nl > focus op > CHRO programma Visie op schadeverzekeringen Meer weten over deze studie van Deloitte in
Duurzaam scoort in supermarkt
samenwerking met Aquila? Neem contact op met Leon Veenhuijzen, 088 288 31 41, of mail naar lveenhuijzen@deloitte.nl
Academy Deloitte Academy verzorgt cursussen en
Consumenten geven dit jaar maar liefst 20 procent
onderdeell van
masterclasses over financiële en fiscale
meer geld uit aan duurzame producten in super-
de ‘Bedrijfsvergelijking 2011
onderwerpen.
markten, vergeleken met vorig jaar. Dit percentage
Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel’, door
zou zelfs hoger zijn, als de consument beter bekend
Deloitte Branchegroep Retail.
is met duurzame producten. Een betere zichtbaar-
Download het rapport via www.deloitte.nl >
heid van de producten in het schap zal het succes
branches > consumentenmarkt.
verder vergroten.
Meer informatie: Anneke Sipkens, asipkens@
Meer informatie en het actuele
Dit blijkt uit het Consumentenonderzoek 2011,
deloitte.nl en Paul Op Heij, popheij@deloitte.nl.
cursusaanbod: www.deloitte.nl/academy.
Workshop Duurzaamheidsrapportage volgens GRI-richtlijnen 15 november 2011 – Rotterdam
7
Coverinterview
8
Herman Wijffels
Tekst: Paul Groothengel Fotografie: Jiri Büller
“Vernieuwing begint bij kunstenaars” Volstrekt kansloos, vindt Herman Wijffels het, om de economische en ecologische crisis te bezweren met oude systemen. En dat is wat veel politici doen. De hoogleraar Duurzaamheid in Utrecht ziet vernieuwing bij ondernemers en zijn studenten. Wat is de essentie om te komen tot een duurzame economie? “Het streven naar een duurzame economie komt voort uit de ambitie om te komen tot een volgende fase van maatschappelijke ontwikkeling. Een fase waarin de kwaliteit van zowel relaties tussen mensen onderling, als tussen de mens en de natuur op een hoger niveau komt te liggen. De wereld met z’n zeven miljard mensen, in 2050 maar liefst negen miljard, zie ik als één onderling samenhangend systeem. De enige manier waarop wij tot een duurzamer wereld kunnen komen, en dat is de essentie, is door ons te
>> 9
Coverinterview
>>
realiseren wat de effecten van ons consumptiegedrag
klantzijde is de relatie ook veel ‘duurzamer’ geworden,
zijn voor andere mensen. Dan heb ik het niet alleen
want de klant levert zijn oude tapijt in voor een nieuw,
over de generatie na ons, maar ook over de mensen die
waarna Desso het oude tapijt hergebruikt. Dat is
nu al last hebben van de stijgende waterspiegel – denk
goedkoper dan nieuwe grondstoffen inkopen, en per
aan een aantal eilanden in de Stille Zuidzee – of van de
saldo beter voor het milieu. Het bedrijf is geen fabrikant
toenemende droogte in Afrika.”
of verkoper meer, maar dienstverlener op het gebied van vloerbedekking. Hetzelfde circulaire principe zie je
Hoe kan je dat het beste organiseren?
bij Ahrend. Vroeger een producent van kantoorartike-
“We hebben productieprocessen tot nu toe hoofdzake-
len, nu een leverancier van kantooromgevingen die zijn
lijk lineair georganiseerd, van zand tot klant. De
producten en materialen in toenemende mate inneemt
schakels in de keten zijn losse delen. Je verkoopt een
voor hergebruik. Die verdienstelijking van de economie
product aan een klant en dat is het dan. Daardoor voelt
is de toekomst.”
niemand zich verantwoordelijk voor het product en de daartoe verbruikte grondstoffen. Die lineaire processen
Het initiatief om tot een duurzamer economie te
moeten in mijn ogen transformeren naar circulaire
komen ligt volgens u bij ondernemers.
processen waarbij je zo veel mogelijk van de benodigde
“Inderdaad, vernieuwing op dat punt moet je niet verwachten van de overheid of de politiek. Als je naar de loop van de geschiedenis kijkt, zie je dat nieuwe inzichten periodiek ontstaan. In golven als het ware. De
“Mijn vrouw en ik doen niet mee aan de wegwerpeconomie”
échte vernieuwing begint meestal bij kunstenaars, die zijn in staat om een toekomst te zien die er nog niet is. Waarna anderen dat concretiseren in concepten en weer anderen, ondernemers, er concrete producten en diensten van maken. Overigens hebben we die nieuwe inzichten nu hard nodig. Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw zit de wereld in een situatie van overshoot, waarbij we meer natuurlijke hulpbronnen gebruiken dan de aarde op duurzame wijze kan leveren. Volgens het Wereld Natuur Fonds gaat het inmiddels om 50 procent op jaarbasis. We tasten die hulpbronnen dus in hoog tempo aan. Dat zie je nu al bij vissoorten als
10
grondstoffen niet opsoupeert uit eindige bronnen, maar
tonijn, die al bijna zijn uitgestorven doordat we de
hergebruikt. Dit is een belangrijk onderdeel van
reproductieve voorraad vrijwel geheel hebben wegge-
verduurzaming. De transitie van lineair naar circulair
vangen. Als we op deze lineaire manier doorgaan lopen
produceren komt nu langzaamaan op gang.”
we, in ieder geval in ecologisch opzicht, helemaal vast.”
Kunt u daar een voorbeeld van geven?
Ligt deze onbezonnen gulzigheid ook aan de basis
“Een voorloper op dit gebied is tapijtfabrikant Desso.
van de huidige crisis?
Die is overgestapt naar recyclebaar tapijt. Om dat te
“Natuurlijk. De westerse mens heeft er een gewoonte
kunnen maken, moet je specifieke eisen stellen aan de
van gemaakt om de toekomst te verdisconteren in het
(grond)stoffen die in het product worden gebruikt.
heden. En dat geldt al helemaal voor de financiële
Daardoor is dus de verbinding tussen Desso en zijn
sector. De wereldwijde schuld is nu hoger dan we ooit
toeleveranciers veel intensiever geworden. En aan
kunnen aflossen. We zitten nu in een crisis, en dat ons
Herman Wijffels
met de buitenwereld te maken hebben. Deze naar binnen gekeerde reactie is gebaseerd op angst. Het gaat om mensen die in deze tijden van grote veranderingen hardnekkig willen verdedigen wat ze kennen. Herman Wijffels (69) studeerde
De andere groep bestaat uit mensen die zich goed
economie in Tilburg. Hij was onder
realiseren dat we vastlopen en dat het dus anders moet.
andere voorzitter van de hoofddirectie
Zij maken nieuwe keuzes, ook in hun persoonlijk leven.
van Rabobank Nederland, voorzitter van
Ze veranderen hun voedingspatroon, zetten zonnepa-
de Sociaal-Economische Raad (SER) en
nelen op hun dak, stappen over op een Toyota Prius,
Nederlands bewindvoerder bij de
et cetera. Ze leggen kortom een verbinding met de
Wereldbank in Washington. Daarnaast
grote problemen van nu. Deze groep groeit, en er zitten
legde hij als informateur de basis voor
ook veel ondernemers tussen. Gelukkig ontstaan er
het kabinet-Balkenende IV. Momenteel is
steeds meer initiatieven. Op kleine schaal slaan burgers
hij covoorzitter van Worldconnectors en
samen de hand aan de ploeg, zetten bijvoorbeeld
hoogleraar Duurzaamheid en maat-
duurzame energiecorporaties op. En op grote schaal
schappelijke verandering aan de
zetten multinationals flinke stappen waar het gaat om
Universiteit Utrecht.
duurzaam gedrag. Unilever gaat binnen tien jaar de ecologische voetafdruk van elk product halveren! Dat heeft geweldige effecten, niet alleen binnen Unilever, maar ook voor de toeleveranciers van Unilever: zij moeten mee in die verduurzaming, anders lopen ze de kans deze grote afnemer te verliezen. Concerns als DSM en AkzoNobel zijn ook ver met verduurzaming, ze willen deel zijn van de oplossing, niet van het
huidige financiële systeem uiteindelijk gaat vastlopen, is
probleem.”
een kwestie van tijd. In ecologische zin kunnen er ook beslissende kantelpunten optreden: de verzuring van de
Financiële instellingen kunnen daar nog het
wereldzeeën stijgt dermate dat cruciale processen niet
nodige van leren.
meer werken, de klimaatverandering versnelt drama-
“Zeker, als geheel loopt deze sector achter waar het
tisch, alles is mogelijk. Het enige voordeel van dergelijke
gaat om verduurzaming van activiteiten en van gedrag.
kantelpunten is dat de mensheid dan harder op zoek
Er zijn uitzonderingen die de regel bevestigen – denk
gaat naar duurzame oplossingen, want er is geen
aan Triodos Bank en ASN Bank – maar het grote
andere weg.”
peloton heeft de slag naar werkelijk duurzame projecten nog lang niet gemaakt. Als je een duurzaam huis of
Is er in Nederland voldoende bewustzijn omtrent
kantoorpand wilt bouwen, compleet met warmtewis-
de noodzaak tot verduurzaming?
selaars en zonnepanelen, dan ben je duurder uit. Dan
“In beperkte mate. Het is een dichotome situatie.
daalt de kans dat de bank dat wil financieren. Maar de
Enerzijds hebben we in Nederland een grote groep
bank vergeet daarbij dat een duurzaam gebouw
mensen die met hun rug naar de problemen staan. Zij,
waarschijnlijk veel langer meegaat. De bankier moet
onze politici voorop, zijn druk bezig de crisis te bezwe-
dan een andere risicoafweging maken, een andere
ren. Dat is volstrekt kansloos als je in de oude schema’s
discontovoet voor de toekomst hanteren. In concreto:
blijft denken. Deze groep verlangt terug naar de
langer financieren. Maar ja, dan komen al snel de
verzorgingsstaat van vroeger, en wil zo min mogelijk
aarzelingen.”
>> 11
Coverinterview
om te klankborden over hun ideeën. Fascinerend. Laatst
“Ik voel me veel fitter als vegetariër”
kwam hier nog een duo langs dat praktische duurzaamheidsoplossingen zoekt vanuit de biomimicry, een relatief nieuwe wetenschap die zich inzet om de principes uit de natuur te vertalen naar de manier waarop wij leven. De natuur functioneert immers zonder afval en vervuiling, het is een systeem dat in de afgelopen miljoenen en miljoenen jaren steeds intel-
>>
ligenter is geworden.” Als een bank wil verduurzamen, waar dan te beginnen?
Hoe geeft u uw streven naar een duurzame
“Ik zou zeggen, kijk eerst naar je eigenlijke functie. Dat
wereld vorm in uw eigen leven?
is het dienen van de reële economie. Zorg dat mensen
“Mijn vrouw en ik proberen daar heel bewust mee
kunnen ondernemen, een huis kunnen kopen, en
om te gaan. Zo zijn we beiden al ruim twintig jaar
kunnen sparen. En doe geen al te risicovolle zaken.
vegetariër. Dat was geen enkel probleem, want ik
Daarnaast: financier alleen investeringen die de
merkte al snel dat ik me veel fitter voelde als ik geen
ecologische voetafdruk verlagen. Dan stimuleer je de
vlees at. Verder doen we de ‘normale dingen’: ons huis
overgang van lineair naar circulair denken op een heel
is goed geïsoleerd, we pakken waar mogelijk de trein,
praktische, effectieve manier.”
kopen duurzame kleding en compenseren, als we vliegen, de CO2-uitstoot. En we doen ons uiterste best
In 2009 volgde u Ruud Lubbers op als covoorzitter
niet mee te doen aan de wegwerpeconomie. Als
van Worldconnectors. Wat doet deze denktank?
iedereen dat zou doen, zou dat een geweldige stap
“Het is een gemêleerde club van mensen die zich hard
voorwaarts betekenen.” •
maken voor verduurzaming en die een bijdrage willen leveren aan opinie- en beleidsvorming op het gebied van internationale betrekkingen. Daarbij kijken we naar de proactieve rol die Nederland kan spelen in de verbinding met de rest van de wereld. We organiseren bijeenkomsten, stellen rapporten op waarin we aanbevelingen doen, bijvoorbeeld over de aanpak van de voedselproblematiek. Of er naar ons geluisterd wordt? Gelukkig wel. We vinden, onder andere in politiek Den Haag, een luisterend oor voor onze
Over Worldconnectors
adviezen; onze ideeën worden constructief opgepakt.”
Worldconnectors is een groep van betrokken en deels prominente Nederlanders uit alle sectoren van de samenleving
12
Wat houdt uw studenten, die bij u komen voor
die zich inzet voor een duurzame, rechtvaardige en vreedzame
het vak 'duurzaamheid en maatschappelijke
wereld. Ze verbinden werelden, ideeën en plannen om
verandering', bezig?
Nederlanders te stimuleren ‘meer over de dijken te kijken’. De
“Het is opmerkelijk hoe uitgesproken zij zijn in hun
groep komt samen in de Round Table for People and the Planet.
opinie. Ze stellen: het moet anders en het moet beter
In maart 2011 traden zij naar buiten met vergaande aanbevelin-
met de wereld, en wíj gaan dat doen. Ik kom gelukkig
gen voor duurzame hervorming van de bancaire sector.
enorm veel gemotiveerde, geëngageerde jonge mensen
Worldconnectors is een project van de Nationale Commissie
tegen. Jonge ondernemers komen regelmatig bij me
voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling.
Column
Duurzame groei door innovatie De rode draad in deze Fact en Deloitte’s
Bedrijven die hun kernactiviteiten verbinden met
jaarverslag: Innovating for Sustainable Growth.
duurzame doelstellingen, dragen niet alleen
Deze titel noemt in een adem drie onlosmakelijk
positief bij aan mens en milieu. Zij presteren ook
verbonden onderwerpen: innovatie, duurzaam-
financieel beter, zo blijkt uit recent onderzoek.
heid en groei. Alle drie leidend in hoe wij
Veel van deze bedrijven adviseren wij.
klanten bedienen en hoe we met elkaar de toekomst vormgeven.
Wilt u weten hoe uw business duurzaam kan groeien door innovatie? Bekijk dan eens ons
Duurzaamheid is een mooi woord dat helaas te
Annual Report, Sustainability Report,
pas en te onpas wordt gebruikt. Ook de term
Transparency Report en onze Annual Review.
innovatie is binnen bedrijven en organisaties niet
Of neem contact met ons op.
meer weg te denken. Maar niet iedereen weet concreet invulling te geven aan deze begrippen. En wat schiet je ermee op als je een klant een
Verslagen 2010/2011
innovatieve oplossing adviseert die geld
• Annual Report
bespaart, maar die zorgt voor een grotere
• Sustainability Report
ecologische voetafdruk?
• Transparency Report • Annual Review • Fair Chance Foundation Review
“Met innovatief energiebeheer is veel geld te verdienen”
Meer info: www.deloitteannualreport.nl
Innoveren op een duurzame manier die resulteert in groei, dat is de crux. Daarom hebben we een reeks duurzame en innovatieve proposities ontwikkeld, die onze klanten direct helpen bij het realiseren van blijvende groei. U vindt deze proposities in ons duurzaamheidsverslag en Annual Review. Een voorbeeld is het Building Retrofit-concept, waarmee u direct grip krijgt op het energiebeheer van uw vastgoed. De gemeente Rotterdam maakt hier gebruik van bij het beheer van negen zwembaden. Dit levert een miljoenenbesparing op én een verlaging van de CO2-uitstoot van bijna tweeduizend ton per jaar. Dat is duurzaam,
Cees de Boer is CFO/COO en deputy
innovatief en vooral concreet.
CEO van Deloitte Nederland
13
Infographic
Top tien duurzaamste Zijn de sterkste economieĂŤn ook de meest duurzame? Lang niet altijd, blijkt uit een vergelijking van de Environmental Performance Index 2010 (EPI)* en de omvang van het Bruto Nationaal Product (BNP).
1
IJsland 93.5 EPI-score: 315.000 Bevolking: BNP per hoofd bevolking: $ 35.607
+ Duurzame energie en bosbeheer, goede waterkwaliteit
2
Zwitserland
Costa Rica 86.4 EPI-score: 4,4 miljoen Bevolking: BNP per hoofd bevolking: $ 9.636
89.1 EPI-score: 7,5 miljoen Bevolking: BNP per hoofd bevolking: $ 36.702
Bosbeheer, waterecosystemen,
+ beschermde gebieden voor
+ Serieuze milieubelastingen en biodiversiteit
4
Zweden 86 EPI-score: 9,1 miljoen Bevolking: BNP per hoofd bevolking: $ 33.432
7
78.2 EPI-score: 61,7 miljoen Bevolking: BNP per hoofd bevolking: $ 31.131
+
14
Krachtige wetgeving die luchtkwaliteit bevordert en duidelijk visserijbeheer
5
Noorwegen
81.1 EPI-score: 4,7 miljoen Bevolking: BNP per hoofd bevolking: $ 48.113 Bosbeheer, landbouw en
management
Frankrijk
o.a. planten en vlinders
+ geringe invloed milieu-
+ Bosbeheer en water-
3
vervuiling op gezondheid
Oostenrijk
8
78.1 EPI-score: 8,3 miljoen Bevolking: BNP per hoofd bevolking: $ 34.520
+ Biodiversiteit, bosbeheer, waterkwaliteit rivieren en meren
Mauritius EPI-score: Bevolking: BNP per hoofd bevolking: Biodiversiteit, ge
+ uitstoot schadelij visserijbeheer
Cuba
9
78.1 EPI-score: 11,2 miljoen Bevolking: BNP per hoofd bevolking: $ 8.500
+ BrandstofefficiĂŤnt openbaar
vervoer, ontwikkeling van inheemse medicinale planten
Andere landen
landen
Nederland
47
66.4 EPI-score: 16,3 miljoen Bevolking: BNP per hoofd bevolking: $ 35.789
+ Bosbeheer, milieu-invloed op gezondheid - Voldoen aan doelstellingen klimaatverandering
VS
61
63.5 EPI-score: 301 miljoen Bevolking: BNP per hoofd bevolking: $ 42.672
+ Bosbeheer - Luchtvervuiling
BraziliĂŤ
62
63.4 EPI-score: 190 miljoen Bevolking: BNP per hoofd bevolking: $ 8.745
+ Landbouw (zoals beperking pesticiden) - CO2-uitstoot
6
China
80.6 1,26 miljoen
121
49 EPI-score: 1,3 miljard Bevolking: BNP per hoofd bevolking: $ 4.524
$ 10.254 ringe ke stoffen en
+ Bosbeheer - Luchtvervuiling
Colombia
10
76.8 EPI-score: 43,9 miljoen Bevolking: BNP per hoofd bevolking: $ 7.635
+ Enorme biodiversiteit, sterk verbeterd bosbeheer en ontwikkeling van inheemse medicinale planten
India
123
48.3 EPI-score: 1,1 miljard Bevolking: BNP per hoofd bevolking: $ 2.416
+ Bosbeheer - Luchtvervuiling
* De Environmental Performance Index (EPI) rangschikt 163 landen op duurzaamheid. De index hanteert 25 criteria, zoals luchtkwaliteit, watermanagement, biodiversiteit, de omgang met natuurlijke bronnen en klimaatverandering en landbouwbeleid. De EPI wordt door de Amerikaanse Columbia & Yale universiteiten samengesteld op basis van gegevens van onder meer de Worldbank, het UN Development Programme, de UN Food and Agriculture Organization (FAO) en de UN Framework Convention on Climate Change.
15
Fast Track voor Nederland teerd. Die hebben we teruggebracht tot een top 3 waar
Sjoerd van Keulen is een begrip in de financiële dienstverlening in Nederland. Hij was voorzitter van de raad van bestuur van Fortis Bank Nederland en CEO van de raad van bestuur van SNS REAAL. Sinds 2009 geeft hij leiding aan het Holland Financial Centre (HFC).
wij meteen mee aan de slag zijn gegaan. Zonder de Fast Track was dit absoluut onmogelijk geweest.” Resultaatgedreven “Een van de spannendste innovaties was ‘six weeks to an IPO’, een nieuwe manier om bedrijven te helpen bij een beursnotering, met een minimum aan rompslomp. Bij een beursgang zijn meerdere publieke en private instellingen betrokken, dus wij moesten een format ontwikkelen waar diverse partijen tegelijkertijd aan konden werken. Wij kregen het voor elkaar juristen, bankiers, regelgevers en risicomanagers tegelijkertijd aan hetzelfde voorstel te laten werken. Tegen het einde van de week waren we al bij versie 36, omdat iedereen in realtime bijdragen leverde en er elk uur meer ideeën en verzoeken binnenkwamen.” Veranderende waarneming
Fast Track in actie
“Het programma heeft ervoor gezorgd dat er anders
Het publiek-private samenwerkingsverband HFC lanceert
tegen het HFC wordt aangekeken en heeft ons beter in
initiatieven die de concurrentiepositie van de Nederlandse
staat gesteld andere organisaties te adviseren. HFC houdt
financiële sector verbeteren. “Alles draait hierbij om
zich niet alleen bezig met innovatie met een grote ‘I’”, stelt
nieuwe initiatieven en innovatie. Het ontbrak ons echter
Van Keulen. “Veel ideeën zijn gewoon het resultaat van
aan een model en aan de middelen, totdat wij gebruik
organisaties die beter naar hun stakeholders zijn gaan
gingen maken van het Fast Track-programma van
luisteren.”
Deloitte”, vertelt Van Keulen. “Ik was gelijk enthousiast,
16
want ik wist dat het zou werken als wij maar de juiste
Getting it right
mensen rond de tafel zouden kunnen krijgen. Veel
“Innovatie is hard werken en kan moeilijk door te voeren
professionals in onze sector hebben goede ideeën, maar
zijn in grote organisaties met vaste gedragspatronen. Het
krijgen eenvoudigweg nooit de kans deze te uiten of te
vereist professionele organisatie, sturing, motivatie en
Tekst: Matt Gower
ontwikkelen. Deloitte bood het model én de vaardigheden
rapportage. Met de Fast Track werden de juiste mensen
Fotografie: Marcel
en de ervaring om het toe te passen. Wij zijn begonnen
op het juiste niveau ingeschakeld, en werd gezorgd voor
Bekedam
met 500 ideeën, waarvan er al snel 250 werden geselec-
een zeer professionele aanpak”, aldus Van Keulen.
Holland Financial Centre
Nu is het moment “Nederland en de rest van West-Europa kampen met enorme uitdagingen. Onze markten zijn zo volgroeid en onze loonkosten zo hoog dat wij alleen door innovatie wereldwijd kunnen concurreren. Dit is veruit ons belangrijkste wapen en zal ons het meest waardevolle deel van de markt opleveren. Tijdens ons Fast Track-programma bij het HFC hadden wij groepen van wel vijftig deelnemers, waaronder veel concurrenten van elkaar, die met elkaar samenwerkten voor een hoger doel. Dit zijn interessante lessen die in het hele land kunnen worden toegepast en niet alleen binnen deze sector.” •
Met Fast Track binnen zes maanden meer omzet dankzij innovatie [1] Gezamenlijke aanscherping van bestaande diensten of producten [2] Deloitte Innovation-experts begeleiden medewerkers gedurende drie maanden bij het bedenken en toepassen van deze aanpassingen [3] Driedaagse pressure cooker, waarin bestaande producten of diensten worden aangescherpt door vanuit de markt en verschillende – door Deloitte Innovation ontwikkelde – modellen te kijken naar het businessmodel, de kanalen en de pricing [4] Resultaat: meer omzet uit bestaande producten/diensten in korte tijd
Beursnotering in zes weken Holland Financial Centre (HFC) heeft via het Fast Trackprogramma van Deloitte Consulting en Deloitte Innovation een aantal diensten ontwikkeld. Een daarvan, IPO Roadmap, is klaar voor de markt. Hierbij werken Euronext, de investeringsbanken, (juridische) dienstverleners en toezichthouders samen, door met elkaar een snelle en overzichtelijke procedure af te spreken. Zo wordt de Amsterdamse beurs ook aantrekkelijker voor buitenlandse (met name Aziatische) organisaties die op zoek zijn naar een Europese beursnotering. Waar het proces eerst zo’n vier tot zes maanden duurde kan het nu in zes weken.
Voor meer informatie over het Fast Track-programma: www.deloitte.nl > diensten > innovatie > innovatieaanpak.
17
Column
De duurzaamheid van cloud computing Het principe van cloud computing is eenvou-
Sterker nog, we gáán niet meer op zakenreis.
dig uit te leggen, en daarmee mooi. Waar je
Videoconferencing is net zo makkelijk als
ook bent, je kunt altijd bij je programma’s of
mailen, bellen met beeld is drempelloos.
gegevens omdat je ze ooit aan de cloud
Nooit meer een accountant met een loodgie-
toevertrouwde. Je harde schijf staat niet
terstas. Iedere verplaatsing van massa kost
vastgeklonken aan je computer, nee, je harde schijf staat ergens, en niemand weet waar ergens ligt. Het enige wat je weet is dat je erbij kunt, dankzij die mooie, verglaasde wereld. Dat is wel een voorwaarde, dat je overal verbinding hebt met het netwerk. We praten over Digitopia. De hele wereld is
“Offline is straks geen excuus meer”
bevezeld en daar waar het glas zijn einddoel niet kan bereiken, neemt de satelliet het over. Tegen betaalbare prijzen. Offline kan geen
energie, en dankzij de cloud zullen aanzienlijk
excuus meer zijn.
minder atomen verplaatst worden, en meer bits. Eén ding is zeker: een bit weegt minder
Hoe zit het nu, is cloud computing duurzaam
dan een atoom. Digitopia is een droomomge-
of niet? Vraag het drie mensen en je krijgt
ving die werkelijkheid kan worden. De vraag
drie verschillende antwoorden.
is of de mens er klaar voor is, in hoeverre we het gaan gebruiken. Of we erop vertrouwen,
Het model van cloud computing is niet nieuw.
in beschikbaarheid en in veiligheid. Of we
Met een beetje fantasie kun je zeggen dat
ervan afhankelijk willen zijn, net zoals we nu
een uitzendbureau ook gebaseerd is op een
al volledig afhankelijk zijn van elektriciteit of
cloud-model. Je hebt een uitzendkracht
het netwerk. Maar dat vergeten we soms.
nodig, en het boeit niet waar de kracht op dat moment is, als hij/zij maar heel snel beschikbaar is. Cloud sourcing zou je het kunnen noemen. Elektriciteit? Is ook een cloud-geval. We weten niet waar het vandaan komt, was het een kolenmijn of een stuwmeer? Het maakt niet uit, als het er maar is als we het vragen. Cloud electricity. Joost Steins Bisschop is senior
18
consultant en partner bij
De vraag is nu of het gebruik van de cloud
internetadviesbureau Jungle Minds.
duurzaam is. De hele wereld hangt vol met
Tevens is hij vaste columnist van Het
apparaten en die moeten allemaal gevoed
Financieele Dagblad en auteur van de
worden. Dat kost energie. Daar stelt de cloud
boeken ‘Chatten met je dochter’, ‘Wie
een hoop tegenover. Op zakenreis hoeven we
weet of het waar is’ en ‘De Internet
niets meer dan een licht iPad-je mee te
Score Card 2.0’.
nemen, het scheelt kilo’s in verplaatskosten.
Duurzame Nederlandse projecten
Dutch & duurzaam Nederlanders hebben de naam te pionieren. Als handelsland hebben we wereldwijd onze sporen achtergelaten. Maar ook met maatschappelijk verantwoorde projecten zijn Nederlanders over de hele wereld te vinden. Zeven initiatieven in beeld.
Africa Unsigned Niet de platenmaatschappij bepaalt welke band de studio ingaat, maar de fan. Na het succes van Sellaband is initiatiefnemer Pim Betist gestart met Africa Unsigned, een online platform voor nog onbekende Afrikaanse artiesten en bands. Muziekliefhebbers (‘supporters’) kunnen rechtstreeks een artiest waar ze in geloven, ondersteunen met minimaal $1. Zodra er voldoende is ingezameld, kan de muzikant de studio in en is er budget voor promotie. Zo helpt Africa Unsigned Afrikaanse artiesten om geld te verdienen met hun eigen muziek. De liefhebbers spelen een belangrijke rol bij de doorbraak van de artiest van hun keuze. www.africaunsigned.com
>> 19
Duurzame Nederlandse projecten
The New Motion Het Nederlandse The New Motion doet er alles aan om elektrisch rijden mogelijk te maken. Niet als theoretisch model, maar in de praktijk. Voor iedereen die de overstap (deels) wil maken, regelt The New Motion de elektrische auto, de financiering, subsidies, oplaadpunten, onderhoud en zelfs vervangend vervoer als dat nodig is. www.thenewmotion.com
20
FairPhone Na eerlijke koffie en chocola komen er ook eerlijke telefoons als het aan FairPhone ligt. Een mobiele telefoon waarvan alle onderdelen worden geproduceerd én gebruikt zonder mens of milieu schade toe te brengen. Van batterijen tot simkaarten en hoesjes: het is allemaal ‘fair’. FairPhone doet onderzoek naar schone en duurzame winning van grondstoffen voor mobiele telefoons en oplaadbatterijen en brengt ideeën en ontwerpen bij elkaar voor ’s werelds eerste eerlijke telefoon, die ook nog eens betaalbaar, mooi en innovatief is. FairPhone is een initiatief van onder meer stichting Waag Society, die creatieve technologie ontwikkelt voor maatschappelijke innovatie. www.fairphone.com
21
Beeldverhaal
Studio JUX Het Amsterdamse modelabel JUX timmert hard aan de weg als duurzaam modehuis met een opvallende vrouwen- en mannencollectie en accessoires. JUX gebruikt uitsluitend duurzame materialen voor haar collectie, zoals biologisch katoen, gerecycled polyester, hennep en bamboe. Het gaat JUX niet alleen om de mooie modecreaties, maar ook om het creĂŤren van goede arbeidsomstandigheden in Nepal, waar alle JUX-kleding wordt gemaakt. Modeontwerpster en oprichtster van JUX Jitske Lundgren woont in Nepal om de processen te coĂśrdineren en eerlijke arbeidsomstandigheden te garanderen. www.studiojux.com 22
Duurzame Nederlandse projecten
Join the pipe Join the pipe is het eerste sociale netwerk voor kraanwaterdrinkers – een Amsterdams initiatief - met als droom de langste waterpijpleiding ter wereld te bouwen en zo iedereen, overal van schoon drinkwater te voorzien. Door flessen, karaffen en tappunten in de vorm van stukjes pijpleiding te verkopen zamelen zij geld in voor waterprojecten wereldwijd. Er sterven nog steeds veel te veel mensen door gebrek aan schoon drinkwater terwijl er tegelijkertijd in westerse landen miljarden worden uitgegeven aan flessenwater. www.jointhepipe.org
23
Duurzame Nederlandse projecten
Isyou Elke collectie van Isyou ontstaat in samenwerking met een ontwikkelingsland. De eerste sneakercollectie is gebaseerd op Burkina Faso. De schoen is ontworpen door een Nederlandse designer en een kunstenaar uit Burkina Faso, de fotoshoot is een samenwerking tussen Nederlandse fotografen en een lokale fotograaf aldaar. Tien procent van de verkoopprijs gaat naar deze talenten. De sneakers worden gemaakt met zoveel mogelijk materialen uit het land. www.isyou.com
24
Favela painting Jeroen Koolhaas en Dre Urhahn (artiestennaam Haas&Hahn) zijn beroemd geworden door hun enorme muurschilderingen in de favelas (sloppenwijken) van Rio de Janeiro en São Paolo. Met het Favela Painting Project creëren zij in samenwerking met de lokale bevolking opvallende kunstwerken. Zo zetten Jeroen en Dre kunst in om te inspireren, gezamenlijk mooie dingen te creëren, de strijd aan te gaan met vooroordelen en aandacht te vragen voor de leefomstandigheden van de arme mensen in de Braziliaanse favelas. www.favelapainting.com 25
Interview
26
Bert Bruggink
Interview met Bert Bruggink, CFO van de Rabobank
“Veel regels zijn doekje voor het bloeden” met Basel III. Maar wat er bovenop is gekomen! Het
Bert Bruggink maakt zich steeds meer zorgen over de aanhoudende onzekerheid op de financiële markten. “In het zwartste scenario gaat Frankrijk ten onder.”
depositogarantiesysteem, de bankbelasting, de interventiewetgeving, de Dodd Frank Act, het houdt niet op. De regelgeving is niet alleen heel uitgebreid, maar ook vaak onduidelijk. Ik heb nog niemand gevonden die mij precies kan vertellen wat Dodd Frank is, of die precies weet hoe de bankbelasting wordt berekend. Die stapeling van regels maakt het moeilijker om een level playing field in stand te houden.” Minder kwaliteit Bruggink betwijfelt het bovendien of de diverse eisen
“Een flink deel van mijn tijd wordt momenteel in beslag
die overheden en toezichthouders aan de financiële
genomen door de gebeurtenissen op de financiële
sector stellen zinvol zijn. “Het lijkt er meer op dat veel
markten”, valt Bruggink meteen maar met de deur in
regels zijn bedoeld als een doekje voor het bloeden,
huis. “Niet alleen de afgelopen weken of maanden,
niet ten behoeve van de banken, maar van de instituties
maar eigenlijk al vanaf medio 2007. De consequenties
die de zaak uit de hand hebben laten lopen. Er is niet
van de financiële crisis breiden zich nu als een olievlek
nagedacht over de effectiviteit van de desbetreffende
uit. Er komen krachten samen die leiden tot heel veel
wet- of regelgeving. Een ding is zeker: al die regel-
onzekerheid. Bijvoorbeeld over de economische
geving zal niet zorgen voor een betere kwaliteit van
ontwikkeling, over Europa als entiteit, de euro als munt,
het toezicht en van het functioneren van deze markten
en over het samenwerkingsverband dat in Europa
en instellingen. Ik denk eerder dat het andersom is.
bestaat. Bovendien hebben tal van partijen hun twijfels
Uiteindelijk leidt het ertoe dat de kwaliteit van de
over de besluitvaardigheid van de Europese instituties
dienstverlening aan klanten minder zal worden.”
en Europese politici. Dat bepaalt op dit moment in hoge mate het functioneren van financiële instellingen en
Historische tijden
mijn agenda.”
Bruggink ziet voorlopig geen omslag in die ontwikkeling, maar we beleven wel boeiende tijden, vindt hij.
Regelgeving
“Europa en Amerika zijn niet meer vanzelfsprekend de
Tekst: Arjan Gras
De hoeveelheid regelgeving doet weinig om dat
machtigste economieën ter wereld. Die ontwikkeling is
Fotografie:
functioneren te versoepelen. “Drie jaar geleden hadden
al een tijdje aan de gang, maar is in een formidabele
Corbino
we het vooral over IFRS of Basel II. Nu zitten we alweer
stroomversnelling geraakt. Je moet dat accepteren en
>> 27
Interview
“Ik heb nog niemand gevonden die mij kan vertellen wat de Dodd Frank Act is” >>
proberen de risico’s voor jezelf zo veel mogelijk te
nieuwe oorlog te voorkomen. Daarna hebben we het
beperken. Het zijn historische tijden. In de 25 jaar die ik
aangedurfd om met zijn allen naar één munt te gaan.
bij deze bank rondloop heb ik iets dergelijks in elk geval
Nu zijn we in hoog tempo bezig om al die mooie
nog niet eerder meegemaakt. Het wordt steeds
gedachten over Europa af te breken. Dat is doodzonde.
moeilijker om zaken de juiste kant op te sturen. In een
Er wordt nooit reclame voor gemaakt, maar Europa is
sombere bui is het goed voorstelbaar hoe het mis zou
belangrijk. Het feit dat we nu al een halve eeuw in
kunnen gaan. Er zijn zelfs mensen die zich afvragen wat
vrede leven is een groot goed.” •
er gebeurt als Frankrijk ten onder gaat. Die gaan er kennelijk al van uit dat Spanje en Italië voor de bijl gaan. In het zwartste scenario zou dat inderdaad kunnen gebeuren. Dan hebben we geen euro meer.” Over de Rabobank maakt Bruggink zich minder ongerust. Prof. dr. ir. Bert Bruggink (1963) is
Europese samenwerking
sinds 2004 CFO in de raad van bestuur
Bruggink pleit nadrukkelijk voor nieuw Europees elan.
Rabobank Nederland. Hij startte zijn
“Ik vrees dat de huidige regelgeving zal resulteren in
loopbaan bij de Rabobank in 1986.
een meer nationale focus van banken. Los van de
Bert Bruggink is gehuwd en heeft
positie van de Rabobank zie je dat we bewegen naar
twee kinderen.
nationale consolidatie. Denk aan Griekenland. Ook bij de hulp aan dat land blijft eigenbelang vooropstaan. Je voelt de weerzin om geld naar een ander over te maken. Ik vind dat beangstigend. Dan onderschat je echt hoe belangrijk de wereld voor Nederland is. Met onze open economie zijn we afhankelijk van het buitenland. Europa en de euro hebben Nederland geweldig veel goeds gebracht. De zwakte van de euro heeft de concurrentiepositie van Nederland en Duitsland aanzienlijk versterkt. Daarover hoor je niemand. In plaats daarvan wordt het debat bepaald door nationale sentimenten. Dat vind ik erg jammer. Europa is na de Tweede Wereldoorlog gaan samenwerken om een 28
CFO-interviewbundel
Nieuwe interviewbundel top-CFO’s
Reageren op een nieuwe realiteit De nieuwe Deloitte CFO-interviewbundel is uit. Veertien Nederlandse top-CFO’s vertellen hun verhaal. De titel van de bundel: ‘Reagerend op een nieuwe realiteit’ kaart het thema aan dat in alle verhalen terugkomt: de drastische verandering in het werk van de CFO door de recessie en de strengere eisen van banken en aandeelhouders. U leest hoe collega-CFO’s omgaan met uitdagingen op het gebied van sectorspecifieke regelgeving, integrated reporting en het strategisch inzetten van finance. In het voorgaande artikel op pagina 26 t/m 28 leest u een voorproefje: het interview met Bert Bruggink van Rabobank. Andere CFO’s die aan de bundel meewerkten zijn Simon Henry (Shell), Jean-Marc Huët (Unilever) en Pieter Verboom (Schiphol). Cultuuromslag Wim Eysink, voorzitter van het Deloitte CFO Programma: “Door de situatie op de financiële markten zoeken bedrijven naar alternatieven voor de traditionele financiering door banken. Ook moeten ze anders gaan rapporteren. Dat vergt een transformatie in werkwijze en automatisering. Tegelijkertijd worden hogere eisen gesteld aan de prestaties van financeafdelingen. Sommige CFO’s hebben mensen moeten ontslaan of nieuw talent moeten aantrekken, om een cultuur te bereiken van efficiency, alertheid en het nemen van verantwoordelijkheid. Al met al een pittige uitbreiding van de taken en verantwoordelijkheden van de CFO.” • Meer informatie en bestellen: www.deloitte.nl/cfo, of neem contact op met Wim Eysink, telefoon 088 288 18 99.
29
Europese lappendeken wordt vliegend tapijt De versnipperde Europese organisatie stroomlijnen en beter bestuurbaar krijgen. Daarvoor gebruikt Diversey, wereldspeler op het gebied van professionele reinigingsoplossingen, het European Principal Company-model. Deloitte helpt bij de implementatie. Wat is het European Principal Company (EPC)-
het werk van vijfduizend Diversey-medewerkers,
model?
verdeeld over 22 landen, die allemaal op 3 mei 2012
Patrick Schunck, partner bij Deloitte Consulting:
moeten overgaan op de nieuwe werkwijze.”
“Het doel van EPC is het creëren van een beter
30
gestuurde organisatie met een nadruk op effectievere
Hoe geef je leiding aan zo’n grote operatie?
en efficiëntere bedrijfsprocessen. Die optimalisatie
Patrick: “We hebben als Deloitte ervaring met projecten
maakt de organisatie klantgerichter, slagvaardiger en
op een dergelijke schaal. In het projectteam werken
minder complex. In het geval van Diversey betekent het
collega’s samen van Deloitte uit Nederland, de VS,
dat alle strategische beslissingen straks worden
Duitsland, Zwitserland en Italië. We werken in een
genomen vanuit het nieuwe centrale kantoor in
totaalprogramma met projectplannen waarin staat wat
Nederland. De salesmanager in een land kan niet meer
voor elk aspect van het project – van bedrijfsprocessen,
eigenhandig beslissen voor welke prijs hij goederen aan
ICT, wettelijke, financiële tot menselijke factoren – gereali-
een klant verkoopt. Hij moet binnen de bandbreedte
seerd moet worden. Hoe moet het functioneren binnen
blijven die door het hoofdkantoor is vastgesteld.”
de rest van de organisatie? Hoe bouwen we het binnen de
Moreno Dezio, president van Diversey Europe: “Al
bestaande ERP-software en overige applicaties? Ook het
eerder kreeg het management op Europees niveau een
ontwikkelen van trainingen voor Diversey is maatwerk. En
meer operationele rol. Om die verandering echt tot een
terwijl je aan het bouwen bent, moet het veranderma-
Tekst: Peter
succes te maken moeten processen anders worden
nagement vorm krijgen. Het krijgen van draagvlak is niet
Steeman
ingericht. Voor ons vervult EPC die rol. Je moet binnen
iets wat je vlak voor de implementatie kunt doen. Daarom
Fotografie:
EPC alle processen beschrijven. Het dwingt je na te
is continu gerichte communicatie en duidelijk zichtbare
Tom Pilzecker
denken over hoe alles georganiseerd is. Het verandert
betrokkenheid van de leiding van het bedrijf vanaf het
Patrick Schunck
Moreno Dezio
begin heel belangrijk. Er is een klankbordgroep per land
implementatie kijkt. Zij rapporteren aan de project-
die tweemaandelijks met betrokkenen praat. Zo zijn we
leider, die op zijn beurt verslag uitbrengt aan de
continu aan het schaken op meerdere borden.”
EPC-stuurgroep. Het is een gigantisch groot en complex
Moreno: “Voor mij zijn drie elementen cruciaal in dit
project. De kunst is om het te ontrafelen in deelprojec-
traject. Nemen we de juiste beslissingen ten aanzien
ten die door eigen teams gedreven worden.” •
van de medewerkers? Veel beslissingen worden straks centraal genomen. Daarvoor moeten ruim zeventig
Meer informatie: Patrick Schunck, pschunck@deloitte.nl.
mensen met hun gezinnen verhuizen naar Amsterdam, waar de nieuwe principal company gevestigd zal
In een notendop
worden. De tweede pijler is het changemanagement.
De uitdaging. Klantgerichtheid, operationele en financiële
Hoe zorgen we dat de organisatie het tempo van de
efficiëntie binnen Diversey Europe verder verbeteren. Elk land
veranderingen kan bijhouden? Het ICT-gedeelte is de
heeft zijn eigen management met sales-, marketing- en
derde factor. Zijn onze applicaties op tijd klaar en
customerservice-afdelingen. Het Europese hoofdkantoor heeft
werken ze naar behoren?”
vooral een richtinggevende adviserende rol.
Wat vraagt dit van Diversey?
De oplossing. Het creëren van een meer gestroomlijnde
Moreno: “Ongeveer tweehonderd Diversey-mensen
organisatie met de nadruk op effectievere en efficiëntere
besteden een aanzienlijk deel van hun tijd aan het
bedrijfsprocessen door middel van EPC. Een structuur waarin
EPC-traject. We hebben in elk land een EPC-implemen-
meer centrale, consistentere en snellere strategische besluit-
tatieteam. Per discipline – sales, finance, ict – is iemand
vorming naast gefocuste lokale verkoop, productie en
verantwoordelijk die vanuit zijn expertise naar de
serviceorganisaties de belangrijkste componenten zijn.
31
“Duurzaamheid is een fusie van belangen” Danielle Zandee, hoogleraar Sustainable Organizational Development op Nyenrode Business Universiteit, onderzoekt de relatie tussen duurzaamheid en vernieuwingen in organisaties. “Duurzaamheid gaat over het creëren van een andere samenleving, daar hoort een andere bedrijfsvoering bij.” 32
Interview
Waarin onderscheidt duurzame organisatie-
Op wat voor manier kan de CFO daaraan bijdragen?
ontwikkeling zich van andere vormen van
“Als je het hebt over de hoe-vraag, ben je ook op zoek
verandermanagement?
naar een gemeenschappelijke taal. Ik denk dat een CFO
“Het ligt voor de hand om een verband te leggen tussen
kan helpen bij het aanreiken daarvan. In de vorm van key
de zoektocht naar duurzaamheid en organisatieontwikke-
performance indicators (kpi’s) bijvoorbeeld. Hoe weten
ling. De vragen over duurzaamheid gaan steeds meer over
we dat we het pad opgaan richting duurzaamheid en
de hoe-vraag. Niet zozeer of we de technologie hebben of
waar willen we de aandacht op richten? Die focus is heel
de juiste strategie, maar juist: hoe krijgen we het ingebed
bepalend voor het eindresultaat. De CFO moet daarvoor
in de organisatie? Hoe gaan we dit managen? Hoe gaan
het instrumentarium aanreiken. De vraag is hoe je
we leidinggeven? Hoe creëren we ruimte voor innovatie?
vernieuwing kan inbouwen als een voortdurende motor.
Veel van het gedachtegoed over duurzaamheid zit aan de
De expertise binnen de eigen organisatie mobiliseren en
buitenkant van de organisatie. Hoe willen we duurzaam
een balans vinden tussen de huidige bedrijfsvoering en
zijn in de samenleving? Maar het zit ook binnen de
vernieuwing. Het is een lastige paradox. Je wilt de
organisatie. Als je het hebt over de drie P’s (People, Planet,
bedrijfsvoering veiligstellen op de korte termijn. Tegelijker-
Profit), heb je het over aandacht voor mensen in de
tijd moet je de teugels laten vieren om innovatie en
samenleving, maar ook over de mensen binnen je
vernieuwing een kans te geven. Je kunt niet op een heel
organisatie. Welke processen kunnen daartoe bijdragen?
hiërarchische manier tegen mensen zeggen: wees
Daar hoort ook bij dat je niet alleen naar de belangen van
innovatief. Dat botst. Managers zijn gewend om te
aandeelhouders kijkt, maar naar stakeholders in ruime zin.
zeggen: we staan op punt A en gaan van hier naar punt
Dus ook de natuur en de volgende generatie. Dat heeft
B. Met veel energie gaan ze vervolgens aan de slag. Op
gevolgen voor hoe je als organisatie aan de slag gaat.”
het moment dat ze bij B zijn aanbeland is de wereld alweer veranderd. Dan kunnen ze weer opnieuw
“In veel verandertrajecten is sprake van een blauwdruk,
beginnen. Als je vanuit het management ruimte creëert
een topdownbenadering. Een kleine groep mensen
zodat iedereen op eigen wijze aan de slag kan gaan, is de
bedenkt welke kant we opgaan. Die komen met een goed
controle daarop het volgende vraagstuk. Durf je als
doordacht plan en voeren dat vervolgens uit. We weten al
organisatie toe te staan dat experimenten niet het
heel lang dat die aanpak niet altijd werkt. Binnen het
gewenste resultaat hebben? Kun je het idee loslaten dat
vakgebied van organisatieverandering zijn we op zoek naar
je als top van de organisatie alles moet weten? En hoe ga
manieren om meer mensen binnen een organisatie bij dat
je al die experimenten stroomlijnen zodat iets ontstaat dat
proces te betrekken. Zodat je in kleine stapjes kunt
bijdraagt aan duurzaamheid? Als je lerend aan de slag wil
veranderen. Ruimte kunt geven aan eigen experimenten.
gaan, moet je risico’s durven nemen. Soms is het
Dat komt allemaal in een stroomversnelling door de
misschien te spannend voor een bedrijf. Het past ook niet
duurzaamheidsagenda. Duurzaamheid gaat over het
bij iedere leidinggevende.”
creëren van een andere samenleving, daar hoort een andere bedrijfsvoering bij. Het idee dat we experts hebben
Heeft die in het huidige klimaat niet wat anders aan
die het allemaal van tevoren kunnen uitdenken, is uit de
zijn hoofd?
tijd. Samen met collega Anke van Hal, zij is hoogleraar
“Dat is inderdaad een dilemma. Als het water je tot de
duurzame bouw, geef ik leiding aan een Center for
lippen stijgt ben je geneigd te focussen op de korte
Sustainability op Nyenrode. In de bouwsector zie je
termijn. Toch is dat een valkuil. Het interessante is dat
voorbeelden van bedrijven die samen met gemeente en
bedrijven die bezig zijn met de toekomst, innovatie en de
toekomstige bewoners aan tafel gaan zitten om van elkaar
duurzaamheidsagenda juist de beste overlevingskansen
Tekst: Peter Steeman
te leren hoe je kan opschuiven richting een meer duurzame
hebben. En door dat kortetermijndenken zijn we in de
Fotografie: Friso Keuris
samenleving. Dan praat je over een fusie van belangen.”
huidige situatie terechtgekomen. Je hoeft de krant maar
>> 33
Interview
34
Interview
>>
open te slaan om te lezen dat we tegen grenzen aanlopen.
Zijn er voorbeelden van rigide georganiseerde
Moeten we hervormen of repareren? Repareren blijkt niet
bedrijven die toch duurzaam bezig zijn?
voldoende. De politiek is besluiteloos. Wie stapt er in dat
“Wellicht. De kans is groot dat daar de mensen die vol
vacuüm? Het vernuft van het bedrijfsleven kan daar
passie met duurzaamheid aan de slag zijn gegaan tegen
wellicht een rol in spelen. Een aantal jaren geleden werd er
de grenzen van hun organisatie oplopen. Dan bouw je
wel over duurzaamheid gesproken, maar de vraag repair or
niet de capaciteit op voor vernieuwing. Wel naar buiten
reform werd weinig gesteld. Nu is dit een belangrijk thema,
toe, maar het lerende en het vernieuwende mis je. Het is
ook voor de deelnemers aan het Advanced Management
een interessante vraag. Er valt nog veel te onderzoeken.
Program hier op Nyenrode. Dat zijn allemaal eindverant-
Ik geloof in het medefaciliteren van processen, om van
woordelijken en leidinggevenden. Ik zie ook bij studenten
daaruit kennis te ontwikkelen. Daarbij past actiegericht
dat het leeft onder jonge mensen. Die twee generaties bij
onderzoek zoals dat plaatsvindt in het Center for
elkaar brengen is heel erg leuk. Precies die samenwerking
Sustainability.”
kan voor vernieuwing zorgen.” Ruimte geven om te experimenteren, alle stakehol“Die verschillende perspectieven kan je ook binnen
ders betrekken en tegelijkertijd je kortetermijndoe-
organisaties bij elkaar brengen. Je hebt het vernuft nodig
len niet uit het oog verliezen. Wordt het niet veel te
van mensen die dicht bij het primaire proces zitten. Dat
complex?
levert een diversiteit van perspectieven op die je nodig hebt
“Het ís complex. Er is ook bij organisatieveranderingen
om nieuwe stappen te zetten. Ik begeleid veranderingspro-
vaak de behoefte om zaken te vereenvoudigen, eenduidig
cessen bijvoorbeeld met grote groepssessies. Bij een grote
te zijn. Het is goed om dingen te vereenvoudigen als je
sessie hebben we de ‘whole system in the room’, soms
boodschap daardoor helder wordt, maar dit zijn systeem-
betreft dat een paar honderd mensen. Je gaat dan met
vraagstukken: een organisatie kan zichzelf niet meer los
elkaar het gesprek aan. Daarbij maak ik gebruik van
zien van het grotere geheel. De financiële markten laten
‘appreciative inquiry’, oftewel de waarderende aanpak. Met
nu zien hoe ze met elkaar vervlochten zijn. Je kunt wel
deze methode leg je de nadruk op wat goed gaat binnen
doen of dat niet zo is, maar daarmee los je de problemen
een organisatie. Wat willen we nu echt met elkaar? Wat
niet op.” •
kunnen we goed? Waar ligt onze visie? Waar willen we naartoe? Het is meer dan elkaar motiveren. Je ontwikkelt Danielle Zandee is
verbeeldingskracht en bouwt nieuwe connecties op binnen
behalve hoogleraar
de eigen organisatie. Zulke gesprekken leveren veel energie
Sustainable Organizatio-
op, maar je moet oppassen dat je daarna niet vervalt in het
nal Development ook
oude patroon van een projectteam aangestuurd door
Meer weten?
directeur van het
lijnmanagers. Als je daarna weer de oude weg bewandelt,
• www.duurzamelifestyle.com wil consumenten met een kritische
Advanced Management
dan smoor je het. Dan doe je geen recht aan wat je hebt
blik op de hoogte brengen van producten en diensten voor een
Program van Nyenrode.
wakker gemaakt. Hoe zorg je voor een borging met
duurzame lifestyle.
Zij promoveerde aan de
voldoende vrijheid? Zoeken naar duurzaamheid is een stap
Case Western Reserve
in het onbekende. Je moet een cyclus hebben waarin je
University in Cleveland.
leert van wat je hebt gedaan en op basis daarvan de
Ze heeft verschillende
volgende stap zet. Voor grote bedrijven is het lastiger om
explodeert-wereldwijd.html#more Jan Rotmans, hoogleraar
organisatieveranderings-
met deze nieuwe processen aan de slag te gaan. Kleinere
Duurzaamheid en Transities over de snelle verduurzaming van
trajecten en opleidingen
bedrijven hebben meer wendbaarheid. In het mkb zijn veel
begeleid voor bedrijven
voorbeelden van bedrijven die nieuwe duurzame oplossin-
in Noord-Amerika,
gen bedenken op het gebied van bijvoorbeeld waterzuive-
door Chris Laszlo en Nadya Zhexembayeva.
Zuid-Afrika en Nederland.
ring of afvalverwerking.”
www.greenleaf-publishing.com/embed
• www.clubvan30.nl De Club van 30 is een initiatief van managers en ondernemers die oplossingen bedenken en uitvoeren. • http://janrotmans.blogspot.com/2011/06/duurzaamheid-
de markt. • Embedded sustainability: The Next Big Competitive Advantage,
35
Deloitte
Deloitte Golf Cup
And the winner Het team van Twan Kilkens (partner Deloitte), Peter van der Spek (Robeco), Jeroen van Stigt (Theodoor Gilissen Bankiers N.V.) en Marc Schmitz (CEVA Logistics) is winnaar geworden van de Deloitte Golf Cup 2011.
Van april tot oktober 2011 streden wij met onze klanten om de bokaal, die op 10 oktober aan het winnende team werd uitgereikt door Profgolfer Rolf Muntzreikte op de Goyer Golf & Country Club te Eemnes. Karl-Heinz Lauret, vicepresident Finance bij AveryDennison, speelde samen met Wouter Eenhoorn, director Deloitte. Karl-Heinz Lauret: “De Deloitte Golfcup is een fantastische gelegenheid om nieuwe relaties op te bouwen en van gedachten te wisselen met specialisten van Deloitte en collega's uit andere sectoren. De golfsport is een unieke combinatie van ontspanning en inspanning. Even uit de drukte van kantoor en vergaderzalen, in de rust van de natuur bijpraten, geeft een bijzondere dynamiek. Ik denk dat Deloitte met de sponsoring van golf een belangrijke bijdrage levert aan de populariteit en groei van de sport.” • Meer informatie: www.deloitte-golf.nl
36 36
Golf Cup
is …
37 37
Interview
Kruisbestuiving Duisenberg school of finance en Deloitte
De financiële leiders Met de nadruk op excellence – slechts een op de zeven
De beste finance school van Europa worden. Dat is de ambitie van Duisenberg school of finance, leverancier van hoogwaardig onderwijs én onderzoek binnen de financiële sector.
aanmelders komt door de selectie – en een curriculum dat bol staat van ethiek, duurzaamheid en leiderschap, mag Duisenberg zich anders dan andere noemen. Alle reden voor Deloitte om de samenwerking te zoeken en zich voor drie jaar aan de school te verbinden. Tot wederzijds voordeel, overigens. Kennis delen met de praktijk Duisenberg school of finance, gehuisvest aan de Amsterdamse Zuidas, is opgericht door de financiële sector met het doel toptalenten op te leiden tot de nieuwe financiële
38
Tekst: Vincent Peeters
leiders. Twee motto’s omschrijven het streven van de
Fotografie: Marcel Bekedam
school: ‘Leaders in finance’, oftewel werken met studen-
van morgen ten die de beste in hun vak willen zijn, en ‘New thinking in
studenten bestaat. Bovendien geloven we sterk in het
finance’, doelend op het stimuleren van eigen denken.
streven van Duisenberg om een leidende rol in Europa te
De link met de actualiteit is cruciaal: niet yesterday’s
spelen. Dat willen we graag ondersteunen.”
textbooks, maar today’s research dient als educatieve basis. Kennis delen met de praktijk is dan ook een sterke
Duurzaamheid en innovatie
drijfveer. Dirk Schoenmaker, decaan van Duisenberg
Wat de kwalificatie ‘topopleiding’ betreft: studenten van
school of finance: “Academia en bedrijfsleven beschou-
Duisenberg leren meer dan op andere opleidingen.
wen wij niet als werelden die elkaar bijten, maar elkaar
Schoenmaker: “Wij plaatsen het financevak in een breder
verrijken. We zien een kruisbestuiving, zoals wijlen Wim
kader en introduceren het belang van omgevende thema’s
Duisenberg voor ogen stond. Finance is een praktische
als ethiek en sustainability, die hier als generieke vakken
wetenschap. Weten wat er in het veld speelt, kan een
worden gedoceerd. Dat kan zo zijn vruchten afwerpen.
universiteit juist versterken. De samenwerking met Deloitte
Om een voorbeeld te noemen: zonne-energie biedt tal
biedt de mogelijkheid van elkaars talent en kennis gebruik
van voordelen op lange termijn, maar wordt op de korte
te maken.”
termijn gefinancierd. Hierdoor loopt het vaak spaak. Door innovatieve oplossingen te ontwikkelen kan de finance-
Best-in-class
component bijdragen om duurzame investeringen van de
De activiteiten die Deloitte met Duisenberg school of
grond te krijgen.” Boelen vult aan: “Die nadruk op
finance gaat ontwikkelen, zijn divers. Denk aan het
duurzaamheid en innovatie is trouwens ook onderschei-
gezamenlijk organiseren van seminars. Maar het kan
dend voor Deloitte.”
bijvoorbeeld ook een inhoudelijke publicatie zijn. Mits het maar voldoet aan drie criteria, stelt Jean-Pierre Boelen,
Politiek leiderschap
partner Deloitte en Country Leader van de Financial
Ook politiek leiderschap, volgens Schoenmaker een
Services Industry: “Het moet relevant zijn voor de
onderschatte factor, ontbreekt in deze aanpak niet.
financiële sector, passen binnen het programma van
Wetgeving van de financiële sector wordt immers veel
Duisenberg én passen bij wat Deloitte als firma kan
minder gedreven door recht en economie dan men denkt;
bieden.” Daarnaast wordt er samengewerkt op de fronten
politiek is vaak de hoofdcomponent, en dat is eerder een
van recruitment, positionering, docentschappen en het
zaak van machtsstrijd dan een rationeel proces. En pas als
curriculum van Deloitte’s Financial Services Industry
je weet hoe besluitvorming werkt, kun je haar beïnvloe-
(FSI)-praktijk, en zal Boelen tevens plaatsnemen in de
den. “Dankzij de vakoverstijgende insteek zien Duisen-
board van Duisenberg school.
berg-studenten trends in de sector eerder aankomen en
Waarom is het juist Deloitte dat als eerste grote internatio-
kunnen ze deze plaatsen in een maatschappelijke
nale adviesorganisatie de school ondersteunt? Boelen ziet
context”, beweert hij. Een formule die werkt, gelet op de
veelzeggende overeenkomsten tussen beide organisaties.
investment banks die wereldwijd in de rij staan om
“Best-in-class willen zijn, het is ook de ambitie die
afgestudeerden tegen aantrekkelijke aanvangssalarissen
Financial Services koestert. Samenwerking past dan ook
en dito doorgroeimogelijkheden op de payroll te krijgen.
binnen onze visie om voorloper te zijn in de financiële
“Wij zien dat als een bevestiging vanuit de markt”, aldus
sector, waar op dit moment zo’n 25 procent van onze
een trotse decaan. •
activiteiten plaatsvindt. Het is een geweldige kans om te kunnen investeren in de toekomst van de financiële
Meer informatie: www.dsf.nl, of neem contact op met Jean-Pierre
wereld. Ook sluit onze mondiale oriëntatie aan bij
Boelen, Deloitte Country Leader Financial Services Industry,
Duisenberg school, die voor 70 procent uit internationale
088 288 73 00, jboelen@deloitte.nl
39
Interview
Nederland komt weer Eurocommissaris Neelie Kroes, belast met de Digitale agenda en vicepresident van de Europese Commissie, maant eurocriticasters te stoppen met doemdenken en het afvuren van losse flodders en oneliners in het debat rond de eurocrisis. “Dat draagt niet bij aan oplossingen.” Daags na de presentatie van de miljoenennota, tijdens
Kroes zet dat af tegen de Brusselse bureaucratische
het mede door Deloitte georganiseerde Miljoenenont-
realiteit. Die maakt het moeilijk om snel besluiten te
bijt, uit Kroes haar volledige steun aan het recente plan
nemen en het gierende tempo van de markt te volgen.
van minister-president Rutte voor een aparte ‘supercom-
Wetgeving tot stand brengen in de EU duurt lichtjaren.
missaris’ voor de euro, die EU-landen kan aanpakken die
Natuurlijk moeten de democratische processen gevolgd
zich niet houden aan de Europese begrotingsregels.
worden, maar soms is meer tempo noodzakelijk. En een klimaat waarin ondernemerschap en innovatie kunnen
Je moet rood kunnen geven
floreren. “Daar ligt een verantwoordelijkheid voor de
“Met dit voorstel is Nederland weer aan de bal”,
politiek; door misschien eens niet alle procedures
analyseert Kroes. “Om het Europese economische
volgens het boekje af te lopen.”
bestuur te versterken zijn effectieve sancties nodig. Als je als scheidsrechter geen rode kaarten kunt uitdelen,
Lehman Sisters
houdt het op. Die leemte in het economische bestuur
Kroes onderschrijft het huidige kabinetsbeleid om nu
moeten we tackelen.” Wel benadrukt Kroes dat die
stevig te bezuinigen. Nationaal, maar ook op Europees
extra bevoegdheden om landen op hun vingers te tikken
niveau. Om dat te bereiken is politiek leiderschap nodig
binnen de bestaande spelregels én op korte termijn
dat rekening houdt met volgende generaties, in plaats
moeten worden gevonden. “Een verdragswijziging kost
van te reageren op de (financiële) waan van alledag.
te veel tijd; dat kunnen we ons niet permitteren.”
“Politici moeten hun kleinkinderen recht in de ogen durven kijken.” Meer vrouwelijk leiderschap zou hierin
Tempo van de markt volgen
best eens de sleutel kunnen zijn: “Als Lehman Brothers
Tekenend vond Kroes het bezoek dat zij onlangs bracht
Lehman Sisters had geheten, zou het waarschijnlijk een
aan Silicon Valley. Daar ontmoette zij John Donahoe,
tikkie anders zijn gelopen.”
CEO van eBay, die op haar vraag waar hij over vier jaar
40
denkt te staan met zijn bedrijf in lachen uitbarstte en
Staat Kroes er zelf voor open om als supercommissaris
antwoordde: “Vier jaar? Drie maanden vooruitkijken is
lidstaten met de rode kaart bij de begrotingsles te
al moeilijk.” Of neem de voormalige CEO van Apple,
houden? Ze houdt op die vraag de boot af maar bij
Tekst: Paul van
wijlen Steve Jobs, die haar toevertrouwde dat zijn
even doorvragen (“Wat als Mark u hiervoor zou
Wijngaarden
bedrijf zestig procent van de winst haalt uit producten
benaderen?”), antwoordt ze glimlachend: “Ik heb Mark
Fotografie: ANP
die vier jaar geleden nog niet bestonden.
nog nooit iets geweigerd.” •
Neelie Kroes
aan de bal
Ondernemers aan het Miljoenenontbijt Op 21 september vond in het Haagse theater Diligentia het – inmiddels achtste – Miljoenenontbijt plaats. Ruim 450 ondernemers kwamen vooral af op het optreden van eurocommissaris Neelie Kroes, die haar visie gaf op de financieel-economische positie van Europa en de noodzaak van sterk leiderschap op de weg naar herstel. Jeroen Smit – financieel journalist, hoogleraar Journalistiek in Groningen en presentator van het tv-programma ‘Leiders gezocht’ – leidde de paneldiscussie met Ronald Plasterk (Tweede Kamerlid PvdA), Ab van der Touw (voorzitter raad van bestuur Siemens Nederland) en Ruth Peetoom (partijvoorzitter CDA). De trojka was het met Kroes eens: Nederland heeft Europa’s interne markt hard nodig. Het Miljoenenontbijt is een initiatief van VNO-NCW, ING, Randstad, gemeente Den Haag en Deloitte. Het verslag is te vinden op www.vno-ncwwest.nl/denhaag. De volgende editie vindt plaats op 19 september 2012.
41
Nieuw product
Deloitte Finance Facelift
In drie dagen lekkerder in uw CFO-vel Deloitte Finance Facelift is een nieuwe workshop voor CFO’s en hun managementteam.
De driedaagse workshop helpt u uw operating model anders in te richten, zodat u aan de nieuwe, steeds hogere eisen van aandeelhouders en de eigen organisatie kunt voldoen. Door behoeften vanuit de organisatie, het lastige economische klimaat, strengere rapportageregels en dikwijls geërfde chaos van fusies en overnames, wordt u gedwongen anders te gaan werken. Uw afdeling moet meer leveren dan rapportages: adequate managementinformatie, snelle risicoanalyses en strategisch advies. De financiële functie moet direct bijdragen aan het bedrijfsresultaat, terwijl u daar geen extra middelen voor krijgt. Integendeel, u moet waarschijnlijk flink snijden in de kosten van uw afdeling. Wij helpen u uit deze spagaat. Samen met u en uw managementteam ontleden we de knelpunten in uw financiële bedrijfsvoering en kneden een actieplan, waarmee u aan de slag kunt. Vragen die aan de orde komen, zijn: Hoe goed sluit onze automatisering aan op de bedrijfsprocessen? Waarom zijn analyses zo lastig te maken? Hoe snel kan ik reageren op managementvragen? Welke activiteiten kan ik beter uitbesteden aan een specialist? We vergelijken best practices met uw eigen situatie en kijken wat u kunt verbeteren in uw bedrijfsvoering. Daarnaast is de workshop een goede gelegenheid om uw managementteam bij de verandering te betrekken en zodoende draagvlak te creëren. Want uiteindelijk gaat het niet alleen om een facelift, maar om een mind shift: het besef in uw team en organisatie dat finance het hart van de business is. • Meer informatie: www.deloitte.nl (zoek op ‘finance transformation planning’), of neem contact op met Peter Meijer (Deloitte), telefoon 088 288 3140.
42
Het laatste woord
Duurzaam Zo’n tien jaar geleden begon ik, vanuit mijn
Proactief zijn is hierbij een voorwaarde,
achtergrond als accountant, te publiceren
waarbij wij de cliënt opzoeken en prikkelen.
over duurzaamheid. Naast financiële verslag-
Hoe ziet zijn duurzaamheidsstrategie eruit en
geving was er duurzaamheidsverslaggeving.
hoe veranker je duurzaamheid in je organisa-
Van een integratie tussen de twee was geen
tie? Door de juiste vragen te stellen en
sprake. Hetzelfde gold binnen het bedrijfs-
vervolgens de juiste dienstverlening te bieden
leven: er was een strategie en daarnaast deed
kunnen wij helpen om van duurzaamheid een
men ‘iets’ met duurzaamheid.
geïntegreerd onderdeel van de bedrijfsvoering
Maar de afgelopen jaren is duurzaamheid
te maken.
steeds meer een wezenlijk onderdeel van de bedrijfsstrategie geworden én een essentieel onderdeel van de dienstverlening van Deloitte. Tien jaar geleden had ik niet kunnen bedenken
“Duurzaamheid is niet vrijblijvend”
dat we nu wereldwijd marktleider zijn op het gebied van duurzaamheidsverslaggeving en -assurance. Registeraccountants moeten zich
Het is essentieel dat duurzaamheid niet alleen
realiseren dat duurzaamheid niet meer weg te
in ons DNA terechtkomt, maar ook een
denken is uit het takenpakket. Ook voor
integraal onderdeel vormt van ons standaard
supply chain consultants, bijvoorbeeld,
dienstenpakket. Duurzaamheid is niet
vormen duurzaamheidsgevolgen een integraal
vrijblijvend, niet zomaar een project. Het is
onderdeel van hun advies. En ook fiscalisten
van vitaal belang dat we het met elkaar goed
moeten duurzaamheid als een vast ingrediënt
aanpakken. Hebt u al een strategie ontwik-
in hun portefeuilles hebben opgenomen.
keld om deze uitdagingen aan te gaan en de kansen op te pakken? •
Wij kunnen hierbij voor onze cliënten het verschil maken. Onze belangrijkste bijdrage is hen zich bewust te maken van het belang van duurzaamheid als integraal onderdeel van de strategie. In plaats van die aanvullende activiteit waaraan een welluidende paragraaf wordt gewijd in een glanzende bedrijfsbrochure. En vervolgens bieden wij dan ondersteuning bij de vertaling van die bewustwording in strategie, risicomanagement, doelstellingen, interne en externe administratieve verantwoording en verslaglegging. Onze controle- en advieswerkzaamheden moeten alle aspecten van het onderwerp duurzaamheid Roger Dassen is bestuursvoorzitter
bestrijken, en een belangrijke rol spelen bij het
van Deloitte Nederland
vertalen ervan in concrete acties. 43
Waar zit uw innovatiekracht? Als u wilt dat innovatie langdurig resultaat oplevert, moet u meer doen dan alleen vernieuwen. Deloitte helpt u om uw maximale innovatiekracht te mobiliseren. En deze effectief te gebruiken met een gestructureerde aanpak. Om te komen tot verrassende initiatieven die verder reiken dan u denkt. Want echte innovatie komt uit een onverwachte hoek. Ontdek het op deloitte.nl/innovatie
Š 2011 Deloitte The Netherlands