SEPTEMBER 2014
KWALITATIEVE VERGELIJKING DE INTERNATIONALE CONNECTIVITEIT VAN DE ZUIDELIJKE RANDSTAD IN EEN INTERNATIONAAL PERSPECTIEF
DE ZWARTE HOND | VERENIGING DELTAMETROPOOL
COLOFON PROJECTTEAM De Zwarte Hond
Daan Zandbelt Christopher de Boer
Vereniging Deltametropool
Paul Gerretsen (agent) David Dooghe Mariana Faver
Contact
david.dooghe@deltametropool.nl
Projectpagina
http://deltametropool.nl/nl/internationale_ connectiviteit
Opdrachtgever
Provincie Zuid-Holland
KERNTEAM INTERNATIONALE CONNECTIVITEIT
Frank van den Beuken (Rotterdam) Adriaan van Doorn (IenM) Wouter Metzlar (IenM) Mart Musters (Den Haag) Jacqueline Smit (IenM) Peter Verbon (PZH)
De Zwarte Hond & Vereniging Deltametropool, Kwalitatieve Vergelijking. De internationale connectiviteit van de Zuidelijke Randstad in een internationaal perspectief. September 2014, Rotterdam.
Vereniging Deltametropool is een onafhankelijk netwerk van personen en organisaties dat zich inzet voor de metropolitane ontwikkeling van Nederland en van Nederlandse stedelijke regio’s, in een internationaal perspectief. Het stimuleren van metropolitane ontwikkeling is onze missie. De vereniging brengt als platform relevante personen en organisaties samen rond deze missie. Daarnaast ontwikkelt de vereniging als onderzoekslaboratorium kennis over metropolitane ontwikkeling en past die toe in projecten. Op die manier worden actoren op het metropolitane schaalniveau geholpen om tot een effectievere organisatie en besluitvorming te komen. Vereniging Deltametropool is een algemeen nut beogende instelling (ANBI). Ze verbindt bedrijven en kennisinstellingen aan de publieke organisaties en vormt daarmee een brug tussen onderzoek en praktijk. Daarnaast is de vereniging actief in internationale professionele netwerken en heeft contacten met andere metropolitane gebieden en biedt haar leden daarmee een mogelijkheid gemakkelijker de weg naar internationale fora te vinden. www.deltametropool.nl www.twitter.com/deltametropool
SEPTEMBER 2014
KWALITATIEVE VERGELIJKING DE INTERNATIONALE CONNECTIVITEIT VAN DE ZUIDELIJKE RANDSTAD IN EEN INTERNATIONAAL PERSPECTIEF
DE ZWARTE HOND | VERENIGING DELTAMETROPOOL
INHOUDSOPGAVE INTRODUCTIE
LESSEN
5
LESSEN CONCLUSIES IN BEELD DUBBELSTEDEN OMVANG CONNECTIVITEIT: LUCHT CONNECTIVITEIT: HSL VRACHT ECONOMISCHE SECTOREN BIJLAGEN KOPENHAGEN-MALMÖ ANTWERPEN-BRUSSEL KEULEN-BONN SAN FRANCISCO-OAKLAND BARCELONA GENEVE-LAUSANNE
6 8 10 12 14 16 18 22 24
HAVENSECTOR GREENPORTS NETWORK KENNIS-AS ORGANISATIEVORM STRATEGIEËN PROJECTEN: INVESTEREN PROJECTEN: OPTIMALISEREN PROJECTEN: INTEGREREN
26 28 30 32 34 38 39 43
PARIJS SINGAPORE LIVERPOOL-MANCHESTER LONDEN LILLE ROTTERDAM-DEN HAAG
104 112 118 124 132 138
47 52 60 72 82 90 98
INTRODUCTIE In het Bestuurlijk overleg MIRT 2013 is afgesproken dat Rijk en regio het MIRT onderzoek “Internationale connectiviteit Zuidelijke Randstad” starten. Internationale connectiviteit betreft het gemak waarmee de economische clusters in de Zuidelijke Randstad verbonden zijn met andere economische netwerken in de wereld. Daarbij gaat het om zowel personen, goederen als informatie. Binnen de Zuidelijke Randstad worden de volgende vier economische clusters onderscheiden: Rotterdam World Port, Den Haag Internationale Stad van Vrede en Recht, Greenports Network en de Zuid-Hollandse kennis-as. Het doel van dit MIRT onderzoek is het verkrijgen van zicht op de wenselijkheid en effectiviteit van verbeteringen inzake internationale connectiviteit, zodat oplossingsrichtingen kunnen worden geformuleerd die de economische kracht van de Zuidelijke Randstad versterken. In het kader van het MIRT onderzoek “Internationale connectiviteit Zuidelijke Randstad” wordt een drietal deelonderzoeken uitgevoerd: 1) Onderzoek naar historische trends en ontwikkelingen t.a.v. internationale connectiviteit in de Zuidelijke Randstad 2) Kwantitatieve internationale vergelijking van de Zuidelijke Randstad op het gebied van internationale connectiviteit 3) Kwalitatieve vergelijking van de Zuidelijke Randstad met een aantal vergelijkbare regio’s. Dit cahier beschrijft hiervan de resultaten.
Dit deelonderzoek (3) betreft een internationale kwalitatieve vergelijking van de Zuidelijke Randstad en draagt bij aan het algemene onderzoeksdoel door te beantwoorden welke regio’s waarom interessant zijn in het kader van het onderzoek “Internationale connectiviteit Zuidelijke Randstad”. Om deze vraag te beantwoorden zijn drie stappen doorlopen: Stap 1: Er is een longlist van interessante regio’s opgesteld. Hierbij is gekeken naar de vergelijkbaarheid van deze (deel)regio’s met de Zuidelijke Randstad, aan de hand van basisgegevens omtrent sociale, economische, infrastructurele en ruimtelijke structuren en voor zover bekend specifieke strategieën of instrumenten die worden gehanteerd en in het kader van het onderzoek interessant kunnen zijn. Stap 2: Op basis van beschikbare kennis en gegevens, bij zowel opdracht-nemer als opdrachtgever, is uit de longlist een shortlist van 11 regio’s opgesteld. Deze 11 regio’s zijn verder bestudeerd aan de hand van 4 criteria: mate van economisch succes (internationale concurrentiepositie), connectiviteitsniveau, internationale connectiviteit als factor voor het economisch succes en de mate waarin intelligente, succesvolle of innovatieve strategieën worden toegepast in relatie tot de internationale connectiviteit. Stap 3: Selectie van 3 topregio’s, die het meest interessant zijn in het kader van het overkoepelende MIRT onderzoek. De topregio’s zijn Kopenhagen-Malmö, AntwerpenBrussel en San Fancisco-Oakland. Deze dubbelsteden hebben enerzijds een omvang en economische sectoren of clusters vergelijkbaar met de dubbelstad Rotterdam-Den Haag en anderzijds beschikken ze over een andere invalshoek qua strategie en daarmee ook andere projecten of interventies.
5
Doel en aanpak onderzoek
7
LESSEN
LESSEN De Zuidelijke Randstad heeft een goede uitgangspositie en staat er redelijk goed voor. Er zijn echter punten van verbetering. Vanuit de Adaptieve Agenda heeft de Zuidelijke Randstad wel een langetermijn visie, echter een specifieke mobiliteitsstrategie met een bijhorende set van samenhangende projecten of interventies, is opvallend afwezig, dit in vergelijking met internationale regio’s. Enkele opvallende lessen uit het onderzoek: 1. De bewijsvoering tussen grote investeringen in internationale connectiviteit en GDP is boterzacht. Enerzijds zijn de regionale data vaak onvoldoende om dit hard te maken, anderzijds leiden investeringen lang niet altijd tot het gewenste effect. Dit gezegd zijnde valt desalniettemin op dat de geselecteerde regio’s wel blijven investeren in internationale connectiviteit. 2. Het cluster ‘Internationale Organisaties’ te Den Haag: het valt op dat deze, in contrast tot het internationale cluster te Brussel, ver verwijderd ligt van een HOV-knooppunt. 3. Het voedingscluster: Parijs (het Rungis handelscluster) en Øresund (link met wetenschap) blijken interessante voorbeelden. Is een cargo food link door middel van de TGV denkbaar? 4. Het havencluster: Singapore (à la Rotterdam) en Antwerpen (sluis, getijdendok, groene singel, ijzeren rijn) blijken interessant om verder te onderzoeken. 5. Schiphol is de belangrijkste luchthaven voor de Zuidelijke Randstad en functioneert zeer behoorlijk. De betrouwbaarheid van de (snelle) verbinding met deze luchthaven verdient echter aandacht. 6. Rotterdam-The Hague Airport vormt een mooie aanvulling op Schiphol; vooral voor de particuliere luchtvaart. De verbinding van R-THairport met HOV lijkt minder problematisch dan vaak gesteld. Een eenvoudige verbetering van de verbinding tussen terminal en RandstadRail station kan al veel doen. 7. Context: verwaarloos de directe omgeving niet. Internationale connectiviteit is ook nationale connectiviteit! Het vervolg van deze publicatie toont kaarten en data, waarbij per thema de rood omrande regio’s telkens het best vergelijkbaar zijn met de Zuidelijke Randstad.
Kopenhagen-Malmö
Waarom?
Een dubbelstad van vergelijkbare omvang met een goede regionale organisatie: Öresundskomiteen. In deze regionale samenwerking zijn vertegenwoordigd de steden en provincies rondom de Sont, de zeestraat tussen Denemarken en Zweden. Door samenwerking kan de Öresund-regio genoeg kritische stedelijke massa samenbrengen om zich internationaal te positioneren als een duurzame regio.
Lessen? Een jonge, goed georganiseerde en interessante regio. Internationale connectiviteit wordt hier verbeterd door de Fehmarntunnel voor auto- en treinverkeer tussen Duitsland, Denemarken en Scandinavië.
Antwerpen-Brussel Waarom? Een dubbelstad met vergelijkbare omvang en economische sectoren, gelegen in de verstedelijkte Amsterdam-BrusselsCologne (ABC) Delta. Samen met lokale en regionale publieke partijen wordt er gestreefd om dit metropolitane kerngebied uit te bouwen tot een plek die de concurrentie aankan met andere sterk verstedelijkte gebieden in Europa. De regio heeft een groot internationaal cluster rondom de EU en de NAVO in Brussel en Antwerpen heeft een haven die in Europa meetelt. Kennisclusters zijn op enkele plekken in de regio te vinden, met het zwaartepunt in en om Leuven.
Lessen? Interessante internationale connectiviteitsprojecten: een nieuw getijdendok en open dok in de haven van Antwerpen, de Schuman-Josaphattunnel in Brussel en het Diabolo-project, dat Brussels Airport beter verbindt met zowel de Europese wijk in Brussel als met Antwerpen en Nederland.
Keulen-Bonn Waarom? Een dubbelstad van vergelijkbare omvang, de regio ligt naast het Roergebied en is onderdeel van de grotere verstedelijkte ABCdelta.
Lessen? De regio is stabiel en succesvol, waarschijnlijk erg in samenhang met de positieve ontwikkeling van de Duitse economie als geheel. Er zijn geen opvallende projecten en er spreekt weinig ambitie uit qua internationale connectiviteit. De focus ligt op het goed inpassen van infrastructuur die door de regio heen gaat.
San Francisco-Oakland
Waarom?
Lessen? Interessante analyse en integrale strategie voor de lange
Een dubbelstad van vergelijkbare omvang als onderdeel van
termijn. Door middel van samenwerkingscontracten tussen
een groter geheel. De San Francisco Bay Area heeft - met 7,5
rijks-, regionale en lokale overheden wordt gewerkt aan de
miljoen inwoners - een vergelijkbare omvang als de Randstad. De
ontwikkeling van gebieden rondom de nieuw aan te leggen metro
regio heeft verder enkele vergelijkbare sectoren (kennisclusters,
in de regio.
haven en meer). De Bay Area heeft een specifieke vorm van samenwerking: niet intensiever dan strikt noodzakelijk. De relatief lichte bestuurlijke organisatie heeft een opvallend compacte en duidelijke strategie.
Liverpool-Manchester Waarom? Een dubbelstad van vergelijkbare omvang als onderdeel
Lessen?
van een groter geheel, verstedelijkt Noord-Engeland, met een
Projecten worden geprioriteerd naar hun score op algemene,
ontluikende (boven)regionale samenwerking.
door de regio gestelde doelen, en op een kosten-baten analyse. Deze projecten variëren van een hogesnelheidslijn naar Los Angeles tot eigen rijbanen voor hybride auto’s en carpoolers.
Singapore Waarom? Een stad van vergelijkbare omvang, met grote(re) haven en vliegveld. De stad ontwikkelt en specialiseert zich ook in een aantal nieuwe sectoren.
Lessen? In de nabije toekomst wordt verwacht dat deze twee regio’s sterker gaan samenwerken. Hoe beginnen zij aan hun (boven) regionale samenwerking? Wat worden de ambities, strategie en projecten?
Oost en Centraal Londen Waarom? Een grote metropolitane regio, waarbij een deel (Oost en Centraal Londen) redelijk goed vergelijkbaar is met de
De haven breidt uit op vergelijkbare wijze als Rotterdam
metropoolregio Rotterdam-Den Haag.
(steeds grootschaliger en verder van de stad). Singapore maakt zich minder afhankelijk van de handel over zee en door de lucht,
9
Lessen?
Lessen?
door haar economie te diversificeren. De stad investeert in de
Lichte regionale bestuurlijke organisatie, die slim met haar
ontwikkeling van (Chinees) toerisme en kennisclusters in nano-
32 ‘gemeenten’ omgaat en vooral gericht is op infrastructurele
en bioscience.
interventies, die de interne- en externe samenhang en
Genève-Lausanne
specialisatie(s) moeten vergroten. Met glasheldere bestuurlijke doelen waarvoor publiek rekenschap wordt gegeven.
Waarom? Een tweekernige regio met een internationaal cluster dat bestaat uit de Verenigde Naties, Rode Kruis (Genève), het IOC (Lausanne) en de UEFA (Nyon).
Lessen?
Lille Waarom? Een middelgrote stedelijke regio als onderdeel van de grotere verstedelijkte ABC-delta met een wereldberoemd project ter versterking van haar internationale connectiviteit: Euralille.
Het VN-cluster is matig verbonden met het vliegveld van
Lille Métropole is een samenwerking van 85 (stedelijke en
Genève. Kennelijk is dit niet belangrijk en reist iedereen per taxi
landelijke) gemeenten. Met ongeveer 1 miljoen inwoners is
of auto. De twee kantons hebben verder een raamovereenkomst,
het de vierde grootste agglemeratie in Frankrijk. Enkele
met bijhorende pre-financiering, ondertekend om de as tussen
gemeenteraadsleden per gemeente zetelen in het bestuur van de
beide steden aan te pakken, zowel qua auto- als treinverkeer.
regio Lille Métropole.
Zuid en Centraal Parijs Waarom?
Lessen? Lille heeft de ambitie om zich te committeren aan de mobiliteit van de 21e eeuw door alternatieve reismogelijkheden voor de auto en het OV tot één van haar prioriteiten te maken.
Een grote metropolitane regio, waarbij een deel (Zuid
Naast infrastructuurinvesteringen wordt vooral ingezet op het
en Centraal Parijs) redelijk goed vergelijkbaar is met de
optimaliseren van bestaande infrastructuur en oplossingen zoals
metropoolregio Rotterdam-Den Haag.
carpoolen, autodelen en Park & Ride voorzieningen.
CONCLUSIES IN BEELD
Dubbelstad Vergelijkbare Vergelijkbare
omvang internationale
Vergelijkbare
economische
connectiviteit sectoren
01 Kopenhagen-Malmö 02 Antwerpen-Brussel 03 Köln-Bonn 04 San Francisco-Oakland 05 Barcelona 06 Genève-Lausanne 07 Parijs 08 Singapore 09 Liverpool-Manchester 10 Londen 11 Lille
Sterk vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
Deels vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
Organisatie
Strategie
Projecten
Projecten
internationale regionale
11
connectiviteit connectiviteit
De organisatie, verantwoordelijk voor de strategie en/of projecten, zijn direct verkozen vertegenwoordigers. De organisatie, verantwoordelijk voor de strategie en/of projecten, wordt samengesteld uit een groep direct verkozen vertegenwoordigers. De organisatie, verantwoordelijk voor de strategie en/of projecten, wordt samengesteld uit een groep direct verkozen vertegenwoordigers en private personen.
Specifieke regionale mobiliteitsstrategie Mobiliteit onderdeel van totale regionale strategie
De strategie van de regio vermeldt projecten gericht op het verbeteren van de internationale en/of de regionale connectiviteit.
DUBBELSTEDEN
Kopenhagen-Malmö
Antwerpen-Brussel
Barcelona
Genève-Lausanne
Liverpool-Manchester
Londen
vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
Onvoldoende data beschikbaar.
San Francisco-Oakland
Onvoldoende data beschikbaar.
Parijs
Lille
Singapore
Rotterdam-Den Haag
13
Keulen-Bonn
OMVANG
Kopenhagen Malmö Liverpool Manchester Antwerpen Brussel
Antwerpen Brussel
Köln Inner London Zuid-Holland Outer London Brussels Hoofdstedelijk Gewest totaal totaal Zuid-Holland
Hovedstaden Greater Manchester Prov. Vlaams-Brabant Merseyside
Prov. Vlaams-Brabant
Prov. Antwerpen
Sydsverige Prov. Antwerpen
total
totaal Hoofdstedelijk Gewest Brussels
Zuid-Holland
Zuid-Holland totaal
Köln Bonn Londen
Zuid-Holland
Zuid-Holland
250% 200% 150%
Kopenhagen-Malmö
100% 50%
Kopenhagen Malmö Lille Geneva Barcelona Antwerpen Brussel
Antwerpen-Brussel Köln Bonn Barcelona KopenhagenLonden Malmö Geneva Parijs Cataluna Köln Ile de France Region IemaniqueHovedstaden Inner London Zuid-Holland Zuid-Holland Zuid-Holland Zuid-Holland Sydsverige Outer London totaal totaal Zuid-Holland Zuid-Holland
Hovedstaden Nord - Pas-de-Calais Cataluna Region Iemanique Prov. Vlaams-Brabant Zuid-Holland Zuid-Holland Sydsverige Zuid-Holland Prov. Antwerpen totaal
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Zuid-Holland
totaal Zuid-Holland
250% 200% 150% 100%
Barcelona Antwerpen Brussel
50%
Barcelona Liverpool Manchester Prov. Vlaams-Brabant Prov. Antwerpen Brussels Hoofdstedelijk Gewest totaal
Genève-Lausanne Parijs LondenManchester Antwerpen Brussel Liverpool
Cataluna Greater Manchester Zuid-Holland Merseyside
Ile de France InnerGreater LondonManchester Prov. Vlaams-Brabant Zuid-Holland Outer London Prov. Antwerpen Merseyside totaal Brussels Hoofdstedelijk Gewe total Zuid-Holland totaal Zuid-Holland
total Zuid-Holland
Zuid-Holland
Zuid-Holland
250% 200% 150% 100%
Liverpool-Manchester 50%
Barcelona
Lille
Londen Parijs Lille
Barcelona
KรถlnGeneva Bonn Londen
Kopenhagen Malmรถ Kรถln Inner London Region Iemanique Zuid-Holland Outer London Zuid-Holland totaal Zuid-Holland
Hovedstaden Sydsverige totaal Zuid-Holland
Onvoldoende data beschikbaar.
Kopenhagen Malmรถ
Kรถln B
Hovedstaden Sydsverige totaal Zuid-Holland
San Francisco-Oakland
Keulen-Bonn Parijs Londen Liverpool Manchester
Antwerpen Brussel
Ile de France Inner London Greater Manchester Zuid-Holland Outer London Merseyside totaal total Zuid-Holland Zuid-Holland
Prov. Vlaams-Brabant Prov. Antwerpen
Brussels Hoofdstedelijk Ge totaal Zuid-Holland
r
15
Onvoldoende data beschikbaar.
Antwerpen Brussel
Lon
Prov. Vlaams-Brabant Prov. Antwerpen Brussels Hoofdstedelijk Gewest totaal Zuid-Holland
Singapore
Parijs Parijs Lille
Barcelona vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
IleNord de France - Pas-de-Calais Zuid-Holland Zuid-Holland
250%
dichtheid bevolking in regio
Cataluna Zuid-Holland
200% 150% 100% 50%
dichtheid bevolking in bebouwd gebied
GDP/ hoofd bevolking
Barcelona Cataluna Zuid-Holland
Bron: Eurostat
Lille
bevolking
Legenda
Pa
CONNECTIVITEIT: Vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
17
LUCHT
Databron vluchten: www.openflights.org
CONNECTIVITEIT:
Manchester
Londen Lille
Rotterdam Köln AntwerpenBrussel
Parijs
Genève
Barcelona
Bron: Johomaps 2006-2014
HOGE SNELHEIDSTREIN
19
Kopenhagen-Malmรถ
CONNECTIVITEIT:
Kopenhagen-Malmö KOPENHAGEN MALMÖ
Antwerpen-Brussel ANTWERPEN BRUSSEL
Barcelona BARCELONA
Genève-Lausanne GENÈVE LAUSANNE
Liverpool-Manchester LIVERPOOL MANCHESTER
Londen LONDEN
HOGE SNELHEIDSTREIN
SAN FRANCISCO San Francisco-Oakland OAKLAND
Parijs PARIJS
Singapore SINGAPORE
21
Keulen-Bonn KEULEN BONN
Legenda vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad HSL lijn HSL lijn in planning HSL station
Lille LILLE
Rotterdam ROTTERDAM DEN HAAG
50%
VRACHT: Liverpool Manchester
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Greater Manchester Merseyside
Zuid-Holland (+Schiphol)
Köln Bonn
Antwerpen Brussel
Brussel
Londen Prov. Antwerpen
Hovedstaden Prov. Antwerpen Sydsverige Prov. Vlaams-Brabant Zuid-Holland (+Schiphol) Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Prov. Vlaams-Brabant Brussels Hoofdstedelijk Gewest Zuid-Holland (+Schiphol)
Zuid-Holland
Zuid-Holland (+Schiphol)
Kopenhagen-Malmö
Lille Geneva Kopenhagen Malmö Antwerpen Brussel Barcelona Nord - Pas-de-Calais Hovedstaden Zuid-Holland (+Schiphol) Sydsverige Zuid-Holland (+Schiphol)
Koln Inner London Zuid-Holland Outer London
Antwerpen-Brussel
Barcelona Köln Bonn Geneva Prov. Antwerpen Region lemanique Cataluna Prov. Vlaams-Brabant Zuid-Holland (+Schiphol) Zuid-Holland (+Schiphol)Gewest Brussels Hoofdstedelijk
Cataluna
Kopenhagen Malmö Londen Parijs
Koln Zuid-Holland (+Schiphol) Region lemanique Zuid-Holland (+Schiphol) Zuid-Holland (+Schiphol)
Zuid-Holland (+Schiphol)
Inner London Hovedsta Ile de France Outer London Sydsverig Zuid-Holland Zuid-Holl Zuid-Holland
200% 150% 100%
Barcelona
Antwerpen Brussel
Barcelona Liverpool Manchester Prov. Antwerpen Prov. Vlaams-Brabant Brussels Hoofdstedelijk Gewest Zuid-Holland (+Schiphol)
Cataluna Greater Manchester Zuid-Holland (+Schiphol) Merseyside
50%
Genève-Lausanne
Parijs Antwerpen Brussel Londen Liverpool Manchester Ile de France Inner London Greater Manchester Outer London Merseyside Zuid-Holland (+Schiphol) Zuid-Holland (+Schiphol)
Zuid-Holland (+Schiphol)
Liverpool-Manchester
Londen
Prov. Ant Zuid-Holland Prov. Vla
Brussels H
Zuid-Holl
LUCHT - WEG - WATER Kรถln Bonn Geneva Londen
Kopenhagen Malmรถ Koln Inner London Region lemanique Zuid-Holland Zuid-Holland (+Schiphol) (+Schiphol) Outer London
Hoveds
Sydsver
Zuid-Ho
Zuid-Holland (+Schiphol)
Onvoldoende data beschikbaar.
200% 150% 100%
Keulen-Bonn
50% San Francisco-Oakland
Londen Parijs Liverpool Manchester
Antwerpen Brussel
Inner London Ile de France Greater Manchester
Prov. A
Outer London(+Schiphol) Zuid-Holland Merseyside
Prov. V
Brussel
Zuid-Holland Zuid-Holland(+Schiphol) (+Schiphol)
Zuid-Ho
23
Onvoldoende data beschikbaar.
Singapore
Parijs
vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
Parijs Lille
Vrachtverkeer lucht
Ile de France Nord - Pas-de-Calais Zuid-Holland (+Schiphol) Zuid-Holland (+Schiphol)
Catalun
Zuid-Ho
Vrachtverkeer water
Lille
Barcelona
Bron: Eurostat
Legenda
Vrachtverkeer weg
ECONOMISCHE SECTOREN 1
2
3
4
1
2
3
4
1
2
3
4
2
3
4
Genève-Lausanne
Barcelona 1
3
Antwerpen-Brussel
Kopenhagen-Malmö 1
2
4
Liverpool-Manchester
1
2
3
Londen
4
1
2
3
4
Onvoldoende data beschikbaar.
San Francisco-Oakland
Keulen-Bonn 2
3
4
agricultuur, bosbouw en vissen industrie, inclusief energie bouw distributie, trade, reparatie, transport, accommod., voedsel, diensten informatie en communicatie financiele en verzekeringsactiviteiten vastgoed activiteiten academische, technische, administratie en ondersteunende activiteiten overheid, educatie, gezondheidszorg overige diensten Bron: OECD
25
1
vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
Legenda
Parijs 1
2
3
4
1
Databeschikbaarheid van de regio’s: 2 3
4
Werkgelegenheid
Bruto toegevoegde waarde
Lille
Rotterdam-Den Haag
HAVENSECTOR
Kopenhagen-Malmö
Antwerpen-Brussel
geen zeehaven
Barcelona
Genève-Lausanne
Liverpool-Manchester
Londen
geen zeehaven
Keulen-Bonn
San Francisco-Oakland
27
water binnenstad havengebied vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
Legenda
Singapore
geen zeehaven
Lille
Rotterdam-Den Haag
GREENPORTS NETWORK
Kopenhagen-Malmö
Antwerpen-Brussel
Barcelona
Genève-Lausanne
Liverpool-Manchester
Londen
water binnenstad havengebied landbouwgebied vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
Legenda
Onvoldoende data beschikbaar.
Parijs
Lille
Singapore
Rotterdam-Den Haag
29
Keulen-Bonn
INTERNATIONALE SECTOR &
Kopenhagen-Malmö
Antwerpen-Brussel
Barcelona
Genève-Lausanne
Liverpool-Manchester
Londen
KENNIS-AS water binnenstad bijzonder stedelijk gebied (kennis- en/of internationaal georienteerd cluster) vliegveld vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
San Francisco-Oakland
31
Legenda
Parijs
Lille
Singapore
Rotterdam-Den Haag
ORGANISATIEVORM Öresundskomiteen bestaat uit 12 lidorganisaties met daarin ondermeer lokale gemeenten en regionale bestuursorganen, dit aan beide zijden van de Öresund. Kopenhagen-Malmö
Het Agència Metropolitana de Desenvolupament Urbanístic i d’Infraestructures (Metropolitaan Agentschap voor Stedelijke Ontwikkeling en Infrastructuur) werd gevormd onder leiding van Barcelona’s City Council, in combinatie met de deelname van negen openbare aandeelhouders waaronder de ‘Metropolitan Area of Barcelona’, de haven en het vliegveld van Barcelona, en het ‘Consortium for Barcelona's Free-trade Zone.’
Barcelona
Met een door de private sector geleide raad en leiders die de zes gemeenten Halton, Knowsley, Liverpool, Sefton, St Helens en Wirral representeren, ondersteunt de Liverpool City Region LEP samen met haar 450+ leden de economische groei. --De ‘Greater Manchester Combined Authority’ (GMCA) bestaat uit tien indirect gekozen leden. Elk van deze leden is een rechtstreeks verkozen raadslid uit één van de 10 grootstedelijke gebieden die Greater Manchester vormen.
Liverpool-Manchester
Ruimte Vlaanderen werkt voor en in opdracht van de minister van Ruimtelijke Ordening en de Vlaamse Regering, bereidt regeringsbeslissingen voor en voert het ruimtelijk ordeningsbeleid uit. Antwerpen-Brussel De regio’s van Vaud en Geneve (…) tekenden in 2009 een raamovereenkomst met daarin een prefinanciering voor dringende werkzaamheden. Dit programma heeft in 2010 geresulteerd in een overeenkomst tussen de ‘CFF’ en het ‘l’Office fédéral des transports’ rondom het Genève 2030 programma.
Genève-Lausanne Greater London Authority, The London Assembly, is een verkozen waakhond voor de hoofdstad, die is opgebouwd uit 25 leden. Haar rol is te onderzoeken hoe effectief de burgemeester, het beleid, besluiten en activiteiten zijn. Ze daagt Londen uit en onderzoeken kwesties die het dagelijks leven in London beïnvloeden. Dit ter verbetering van de stad en iedereen die er woont. De burgemeester heeft een belangrijke rol in het besturen van Londen en het uitzetten van plannen en beleid om de stad te verbeteren.
Londen
De vereniging van Bay Area Governements, is een regionaal planbureau met daarin de verschillende lokale overheden uit de San Francisco Bay Area, Californië. Als adviserende organisatie heeft ABAG een beperkte wettelijke bevoegdheid. Het wordt bestuurd door de Algemene Ledenvergadering, die bestaat uit een gekozen ambtenaar (afgevaardigde) uit elke stad of provincie, die lid is van de organisatie.
Keulen-Bonn
San Francisco-Oakland
Paris Métropole bestaat uit vertegenwoordigers van elke gemeenschap in de grotere regio rondom Parijs, die ervoor gekozen hebben om deel te nemen.
De Urban Redevelopment Authority is de nationale stedelijke stedenbouwkundige dienst van Singapore, en een autonome afdeling onder het ministerie van Nationale Ontwikkeling van de regering in Singapore.
Parijs
Singapore
Lille Metropole is een openbare instelling, die bij wet van 31 december 1966 is opgericht, met als doel de nadelen als gevolg van versnippering te overwinnen. De 179 gekozen leden van Lille Metropole worden benoemd in de gemeenteraadsverkiezingen. Ze worden gekozen voor zes jaar.
Rijk en Zuidveugelpartners. Het Samenwerkingsverband Zuidvleugel is een samenwerkingsverband van de gemeenten Den Haag en Rotterdam, de regio’s Holland Rijnland, Drechtsteden, MiddenHolland, Stadsgewest Haaglanden, Stadsregio Rotterdam en de provincie Zuid-Holland.
Lille
Rotterdam-Den Haag
33
Keulen / Bonn eV is een vereniging van de onafhankelijke steden Keulen, Bonn en Leverkusen, evenals de districten Rhein-Sieg-Kreis, Rhein-Erft, RheinKreis Neuss, Oberbergischer cirkel en Rheinisch-Bergische district. Leden in aanvulling op de acht lokale autoriteiten zijn de Kamer van Ambachten van Keulen, de Koophandel en Fabrieken Kamer Bonn / Rhein-Sieg, de Kamer van Koophandel van Keulen, de Keulse wijkspaarbank, Sparkasse Köln Bonn, Sparkasse Leverkusen, de Regionale Vereniging van het Rijnland en de DGB Gewest Keulen-Bonn. Gasten van de Keulse lokale overheid en het district Ahrweiler zijn in de besluitvorming en werkende organen van de vereniging betrokken.
STRATEGIEﾃ起:
Kopenhagen-Malmﾃｶ
Antwerpen-Brussel
Barcelona
Genﾃｨve-Lausanne
Liverpool-Manchester
Londen
INHOUDSTABEL
San Francisco-Oakland
35
Keulen-Bonn
Parijs
Singapore
ADAPTIEVE AGENDA ZUIDELIJKE RANDSTAD 2040
Een uitnodigend perspectief van Rijk en regio voor markt en samenleving
Lille
Rotterdam-Den Haag
STRATEGIEËN: Meer mobiliteit betekent meer kansen. Kopenhagen-Malmö
Via een duurzaam langetermijnbeleid inzake mobiliteit en openbare werken geven we vorm aan de uitdagingen op vlak van bereikbaarheid, veiligheid, toegankelijkheid, duurzaamheid en leefbaarheid. Antwerpen-Brussel
De regio’s van Vaud en Geneve (…) vervolgen de samenwerking rondom de noodzakelijke ontwikkeling van het autosnelwegennet, om zo de knelpunten rond de steden te elimineren. Barcelona
(...) de multimodale vrachten logistieke hub voor het Noordelijke Verenigd Koninkrijk en Ierland / Een effectief vervoersnetwerk is een essentiële katalysator om het potentieel van Greater Manchester te realiseren. Dit omdat het mensen verbindt met plaatsen op een duurzame manier (...)
Liverpool-Manchester
Genève-Lausanne
Londen heeft een transport system van wereldklasse. Daarin investeren ondersteunt de economie en de kwaliteit van leven in de hoofdstad. Londen
AMBITIES
Keulen-Bonn
(...) Plan Bay Area’ (...) gebaseerd op de betrokkenheid van de Metropolitan Transportation Commission (MTC) om individuele projecten te evalueren en er zo voor te zorgen dat geld wordt toegewezen aan de meest rendabele projecten die bijdragen aan een meer duurzame toekomst voor de regio.
San Francisco-Oakland
Paris Métropole probeert gekozen vertegenwoordigers van de metropool hun standpunten over vraagstukken rondom mobiliteit en het verkeer op de schaal van het gehele grootstedelijke gebied en over andere diverse problematiek te laten delen.
We zijn vastbesloten om een van de beste openbaar vervoerssystemen in de wereld te bouwen. Gezien onze beperkte hoeveelheid land, zullen we moeten blijven doorgaan met het beperken van het privé vervoer en het investeren in een meer uitgebreid openbaar vervoerssysteem.
Parijs
Singapore
De ambitie van Lille is om zich te committeren aan de mobiliteit van de 21e eeuw, dit door alternatieve reismogelijkheden voor de auto en het ov tot één van haar prioriteiten te maken.
De Zuidelijke Randstad is een mondiaal concurrerende regio en in 2040 is die positie versterkt en behoort ze nog steeds tot één van de tien economisch krachtigste regio’s in Europa.
Lille
Rotterdam-Den Haag
37
Samen ontwerpen aan ruimtelijke regionale toekomstperspectieven.
PROJECTEN: Fehmarnbelt Tunnel
Kopenhagen-MalmĂś
HSL- station Antwerpen-Centraal
Antwerpen-Brussel
HSL station Sants station
Snelweguitbreiding
Genève-Lausanne
Barcelona Liverpool Superport
Liverpool-Manchester
Crossrail
Londen
INVESTERINGEN ICE station Kรถln Bonn airport
Keulen-Bonn
San Francisco-Oakland Nieuwe metrolijnen
39
Ligne 15 Grand Paris Express
Bay Area Rapid Transport (BART)
Parijs
Singapore Tweede Maasvlakte
Gare Lille Europe
Lille
Rotterdam-Den Haag
PROJECTEN:
Verbinding tot Copenhagen Airport over Oresund brug verbeteren
Kopenhagen-MalmĂś
Albertkanaal optimaliseren
Antwerpen-Brussel Perronverlenging Geneve-Cornavin
Barcelona Verbeteren service Cross City Bus
Liverpool-Manchester
Genève-Lausanne verbeteren prestaties London Tube
Londen
OPTIMALISEREN verbeteren betrouwbaarheid Muni bus
Mobil im Rheinland
Keulen-Bonn
Travel smart
41
Peage Urbain
San Francisco-Oakland
Singapore
Parijs herontwikkeling metrolijn 01
Lille
Randstadrail
Rotterdam-Den Haag
PROJECTEN:
Kopenhagen-Malmö
Antwerpen-Brussel
Barcelona
Genève-Lausanne
Liverpool-Manchester
Londen
OPTIMALISEREN
San Francisco-Oakland
43
Keulen-Bonn
Parijs
Singapore
Lille
Rotterdam-Den Haag
PROJECTEN: M1 metroline Ørestad
Kopenhagen-Malmö
Tunnel Schuman Josaphat
Antwerpen-Brussel
Ronda del Mig expressway
Barcelona
Genève-Lausanne
Stockport centre
Liverpool-Manchester
Londen
INTEGREREN Rheinboulevard
Keulen-Bonn
Integrated Transport Hubs
45
Contracts de dĂŠveloppement territorial
San Francisco-Oakland
Singapore
Parijs Leiden W4
Lille
Rotterdam-Den Haag