Inula helenium nieuwe invasieve exoot?

Inula helenium

Nieuwe invasieve exoot?

Tekst: Maria Kuijf, foto’s: Jaap Graveland

Exoten zijn planten, dieren of andere organismen die door menselijk handelen in een andere biotoop zijn terecht gekomen. Niet altijd weten de exoten zich te handhaven, maar vele soorten wel. We hebben inmiddels talloze exoten in ons midden; Nijlgans, halsbandparkiet, verwilderde tuinplanten, veelkleurig Aziatisch lieveheersbeestje, damherten, te veel om op te noemen. Sommige exoten voelen zich wel heel erg thuis en hebben onvoldoende natuurlijke vijanden, waardoor ze zich ongebreideld kunnen vermeerderen en de oorspronkelijke vegetatie of bewoners verdringen. Dan noemen we ze invasieve exoten. D

Sinds augustus 2016 geldt een Europees verbod (EU-exotenverordening 1143/2014) op bezit, handel, kweek, transport en import van een aantal schadelijke exotische planten en dieren. Deze soorten staan op de Europese Unielijst voor zorgwekkende invasieve uitheemse soorten (de zogenaamde Unielijst). Hier staan onder andere de volgende soorten op; Japanse duizendknoop, reuzenspringbalsemien, reuzenberenklauw, schijnambrosia, Rode Amerikaanse rivierkreeft en muskusrat.

Inula helenium is een exoot die (nog) niet veel aandacht krijgt. Hij staat (nog!) niet op de Unielijst en wordt dus niet bestreden. Jaap Graveland kent de plant goed, want hij had hem ongewenst in zijn tuin waar hij blijft terugkomen uit zaad. Jaap zag vorig jaar deze plant in de buurt van de Kijfhoekse kade. Hij heeft hem eigenhandig verwijderd, door de wortelstokken uit te graven. Dit jaar bleken restanten van de wortelstok toch uitgelopen te zijn en ook had de plant zich het vorig jaar al uitgezaaid. Op de foto’s uit augustus 2021 staat de wortelstok die dit jaar is uitgegraven. Nu maar hopen dat de plant volgend jaar niet terug komt! Jaap meende de plant ook te herkennen aan de westzijde van de surfplas bij Reeuwijk. Hij heeft contact gezocht met de KNNV Gouda om te verifiëren of het bekend is dat de plant daar staat. De vraag is doorgezet naar de KNNV-plantspecialisten.

Hierbij doen we een oproep om groeiplaatsen van Inula helenium te melden, zodat voorkomen kan worden dat een zoveelste soort niet of nauwelijks meer uit te roeien is in de Krimpenerwaard. Dit kan gemeld worden via de beherende instanties (SBB, ZHL, HHSK, gemeente, provincie) en/of waarneming.nl.

Inula helenium, Griekse alant, komt van nature voor in West- en Centraal-Azie. Inula helenium kan twee meter hoog worden en heeft bladrozetten van 150 cm doorsnee. De bladeren zijn 30 bij 80 cm groot. Hij zaait zich gemakkelijk uit. Hij vormt een krachtige knolvormige overjarige wortelstok. Iluna helenium is een composiet. De bloeitijd is van juli tot augustus. De bloemen zijn opvallend groot met een diameter van 6 tot 8 cm. De plant geeft de voorkeur aan vochtige, voedselrijke bodems, die neutraal of licht kalkhoudend zijn. D

De planten bij de Kijfhoekse Kade. Aan het 50 eurocent-muntje naast de wortels is te zien hoe groot de wortelstokken worden, waardoor het moeilijk is om ze geheel te verwijderen.