SUMMERSCHOOL CURANGE-LES-BAINS - 2016
OOGST 3. Cure-all-les-bains • • • • •
Wie: Vincent Put, Sarah Pattyn, Astrid Kranzen, Nymfa Van Hout en Wies Vanstockem Speelzone@Curange ZorgCSA@curange Rustennatuur@Curange Kajak@Curange
Buitenactiviteiten in het groen voor iedereen met de Demer als ‘blauwe draad’ Met Cure-all-les-bains willen de studenten in Curange buitenactiviteiten in het groen aanbieden. Door de ontwikkeling van deze activiteiten willen ze van Curange een voor alle Hasselaars belangrijke en aantrekkelijke publieke ruimte maken. Zo willen ze Curange als groene ruimte in de stadsrand vrijwaren voor de toekomst. De doelgroep die ze willen bereiken is dan ook breed (vandaar ‘Cure-all’), waaronder ook sociaal zwakkeren. Bij de ontwikkeling van de activiteiten vertrekken ze van de identiteit ‘water’. Ze denken aan een speelzone, een zorg-CSA, ontmoetingsplaatsen, natuurontwikkeling met zwemmogelijkheid en kajak op de Demer. Alle voorstellen hebben als doel terug dynamiek in het gebied te brengen. Door deze recreatieve invulling leggen ze ook een link met de dynamiek van het gebied in het verleden (o.a. kanaalzwemmers, de sociale functie abdij,...). Vanwaar deze keuze? Het gebied barst van de mogelijkheden. Het vormt de grootste open ruimte in de Hasseltse stadsrand, met bovendien Herkenrode als culturele trekpleister. Tijdens onze fietstocht vonden we het opvallend dat we weinig mensen tegenkwamen, en dat het gebied maar beperkt gebruikt wordt. De stad Hasselt is eerder met zijn rug naar dit gebied gekeerd, met de eerder ‘lelijke’ ontwikkelingen zoals de gevangenis, het containerpark, de stelplaats van De Lijn tussen het centrum en het gebied. Met als tijdshorizon 2050 is een verdergaande bebouwingsdruk in dit gebied niet ondenkbaar, en kunnen we nog heel wat extra bewoners in woontorens in deze Hasseltse rand verwachten. Die zullen allemaal behoefte hebben aan groen dichtbij. Door dit gebied in te richten voor buitenactiviteiten in het groen willen we het gebruik, de toe-eigening van deze groene ruimte door buurtbewoners en mogelijk zelfs een buurtinitiatief aanmoedigen om zo dit gebied te vrijwaren als groene ruimte voor de toekomst.
DEPARTEMENT OMGEVING
omgevingvlaanderen.be
SUMMERSCHOOL CURANGE-LES-BAINS - 2016 Belangrijk vanuit die invalshoek, vinden we, dat zoveel mogelijk Hasselaars zich betrokken voelen bij het gebied. Om de betrokkenheid en het gebruik te stimuleren, gingen we op zoek naar activiteiten die zoveel mogelijk doelgroepen aanspreken (‘Cure all’) en die de interactie tussen de verschillende doelgroepen bevorderen. De Demervallei en het kanaal, als in het landschap duidelijk zichtbare structuren, zijn de belangrijkste dragers waaraan we onze activiteiten hebben opgehangen. Op die manier leggen we ook de link met het verleden (kanaalzwemmen, gemene weiden in Demervallei,...) en proberen we bezoekers richting Herkenrode te lokken door activiteiten langs de Demer in te richten. Al onze voorstellen draaien rond het stimuleren van activiteiten in kwetsbaar gebied. We willen dan ook de ecologische draagkracht van het gebied niet overschrijden, en daarom bijvoorbeeld het aantal kajaks beperken en bezoekers selectief toeaten aan de visvijvers. Anderzijds gaat het voor een aantal voorstellen om zware investeringen, die we onder meer via crowdfunding en het verkopen van de populieropbrengst bij de aanleg van de visvijver trachten te recupereren. Speelzone@Curange Het bestaande ontoegankelijke privébos tussen de spoorweg en het Prinsenhof willen we inrichten als stadsrandbos met avontuurlijke speelzone. Dit bos is ideaal gelegen vlakbij de Hasseltse stadsrand én Kuringen centrum. Bovendien schermt de spoorwegberm dit gebied af van de storende activiteiten aan de stadsring. Daarnaast is een goede ontsluiting en gedeelde parkeermogelijkheid op bestaande infrastructuur mogelijk. Centraal stellen we het natuurlijk karakter van de speelzone (gebruik van natuurlijke materialen,...) en het spelelement om mensen in contact te brengen met natuur. Voorbeelden zijn een fit-o-meter, een bord dat aangeeft hoe snel kinderen lopen in vergelijking met dieren, een avontuurlijk touwenparcours tussen de kruinen van de bomen, een natuurleerpad,... Op die manier kan het stadsrandbos complementair zijn met het grotere stadsbos ten zuidwesten van Herkenrode (Stevoort, dat ooit deel uitmaakte van het abdijdomein Herkenrode). Ons voorstel is dan om dit stadsrandbos met eerder beperkte natuurwaarde intensiever, als een soort parkbos met activiteiten, vlakbij het stadscentrum te ontwikkelen. Het andere kan dan beschouwd worden als een meer uitgestrekt bos voor wandelaars en stiltezoekers. ZorgCSA@curange Dit gebiedsvoorstel omvat de omvorming van een uitbollend landbouwbedrijf tot CSA (community supported agriculture), gecombineerd met zorgboerderij. Met de oprichting van een CSA, landbouw gedragen door de maatschappij, beperken we een deel van het investeringsrisico van de landbouwer, wat extra investeringen van de landbouwer in biologische landbouw of landschapsbeheer (bv. cultuurhistorisch herstel KLE’s) mee kan ondersteunen. Zo kan een CSA ook een grote rol spelen in het verhogen van de betrokkenheid van deelnemers bij het landschap en de landbouw. DEPARTEMENT OMGEVING
omgevingvlaanderen.be
SUMMERSCHOOL CURANGE-LES-BAINS - 2016 Door de nabijheid van het stadscentrum denken we voldoende geïnteresseerde gezinnen te kunnen vinden en brengen we productie en afzetmarkt een stapje dichter bij elkaar. Daarnaast kan een CSA een actieve rol spelen in lokale gemeenschapsvorming. We willen met dit voorstel nog een stapje verder gaan dan bij een traditionele CSA. Geïnspireerd door de Cisterciënzers, stellen we voor om deze CSA te combineren met een zorgfunctie. De kloosterzusters van Herkenrode willen hun leegstaand gebouw in de toekomst immers enkel ter beschikking stellen voor een zorgfunctie. Dit leegstaande gebouw lijkt een geschikte plaats om mensen met een beperking te huisvesten. Hun dagtaken zouden ze kunnen verbinden met de zorgboerderij. Nog een stapje verder zagen we zelfs mogelijkheden om de gevangenen van de nabijgelegen gevangenis te betrekken, of moestuinen in de gevangenis te realiseren. Ook de bestaande slecht gelokaliseerde moestuintjes in de Demervallei zoudenkunnen worden verplaatst naar deze CSA. Op die manier kan van omgeving tot een echte gemeenschapsplek uitgebouwd worden. De bioboer van Herkenrode, die nu al een belangrijke rol speelt in het gemeenschapsleven rond Herkenrode, is alvast zeer geïnteresseerd in dit voorstel. Rustennatuur@curange Dit gebiedsvoorstel omvat de inkleding en inrichting van het fietspad (rustplekjes, oplaadpunten elektrische fietsen, infoborden...) langs het kanaal, waarbij we het doorgaand verkeer langs de er naast gelegen autoroute ontmoedigen en visueel afschermen door een groene buffer. Voor de inrichting van een ontmoetingsplek kozen we een zone langsheen de kanaalfietsroute, nl. de verlaten opgespoten terreinen van De Vlaamse Waterweg nv. Door de iets hogere ligging kunnen we hier een uitzichtspunt over de Demervallei en Herkenrode creëren, mogelijk zelfs met zicht op het vijverkerngebied aan de overzijde van het kanaal. Eventueel kan dit ook op termijn gekoppeld worden aan een overzetboot voor fietsers en wandelaars naar het vijverkerngebied (zie voorstel ander groepje studenten). Deze plek leek ons dan ook de ideale locatie voor een toegangspoort met een soort landmark voor ‘De Wijers’. Op de beboste percelen (jong, weinig waardevol bos) stellen we deels natuurherstel van de bestaande vijver (inclusief natuureducatie, bv. onder de vorm van een uitkijkplatform, een steiger voor wateronderzoek,…) en de omgeving voor, en anderzijds de aanleg van een zwemvijver (als alternatief voor het populaire ‘illegale zwemmen’ in het nabijgelegen natuurgebied Groene Delle). Met deze vijver willen we ook bezoekers in contact te brengen met de natuur (herstelwerken). Met de natuurwerken willen we o.a. de habitatcondities verbeteren voor verschillende doelsoorten van natuurverbinding 63, in eerste instantie amfibieën en libellen. Op die manier creëren we een ecologische stapsteen tussen de Demer en het vijverkerngebied aan de overzijde van het kanaal.
DEPARTEMENT OMGEVING
omgevingvlaanderen.be
SUMMERSCHOOL CURANGE-LES-BAINS - 2016
Kajak@Curange Dit gebiedsvoorstel omvat een kajakroute op de Demer met als startpunt Hasselt-kanaalkom en als eindpunt het cafĂŠ Tuiltermolen. Momenteel is er geen continue route mogelijk door kunstwerken, maar het wegwerken van deze hindernissen zou meteen ook het wegwerken van vismigratieknelpunten betekenen. Hermeandering van de Demer zou zo niet alleen voor structuurherstel kunnen zorgen maar ook voor verhoging van de belevingswaarde. Langs het traject liggen verschillende cultuurhistorische elementen (Prinsenhof, molen,...), waarvoor een dynamiek voor heropwaardering kan ontstaan. Bedoeling is om ook de Tuiltermolen om te bouwen tot een ontmoetingsplek voor buurtbewoners en bezoekers, waar enkel streekproducten worden aangeboden. Met de kajakroute willen we De Tuiltermolen nieuw leven inblazen en hier op een duurzame en aangename manier bezoekers naartoe brengen.
DEPARTEMENT OMGEVING
omgevingvlaanderen.be