Tiende samenkomst van het lerend ontwikkeling in de lerarenopleiding’
netwerk
‘Integratie
van
duurzame
Datum: Dinsdag 4 september 2012, van 10u00 tot 16u00 Plaats: Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel Verslag: Hilde Van Lancker, Bart Hoes, Jürgen Loones, Ellen Vandeplas, Elke Vanwildemeersch Aanwezig: Marieke Coessens (KaHO Sint-Lieven), Katrien De Maegd (HogeschoolUniversiteit Brussel); Pieter-Jan De Marrez (VVOB); Jan Dessein (Studio Globo); Nele Dillen (Coördinator MOS, Vlaamse overheid); Lutgart Gielen (Karel de Grote-hogeschool); Bart Hoes (NEC de Vroente); Tom Janssen (Provinciale Hogeschool Limburg); Michel Janssens (Xios Hogeschool Limburg); Jürgen Loones (Coördinator EDO, Vlaamse overheid); Veerle Moons (MOS-begeleider SO Provincie Antwerpen); Philippe Plessers (MOS-begeleider Limburg); Thomas Remerie (Arteveldehogeschool); Paul Renders (MOS-begeleider Brussel); Roos Steeman (Kaho St.-Lieven); Mike Stoens (MOS-begeleider SO Provincie OostVlaanderen); Eef Thoen (Arteveldehogeschool); Riet Van De Velde (HOWEST); Isabel Van den Eynde (Karel de Grote-hogeschool); Katrien Van Elsen (Studio Globo); Ingrid Vander Linden (MOS-coördinator, Vlaamse overheid); Hilde Van Lancker (NEC Helix, Vlaamse overheid); Kristof Van Rossem (Hogeschool-Universiteit Brussel); Bieze Van Wassenhoven (Studio Globo); Coroline Van Wijngaarden (Studio Globo); Ellen Vandenplas (Ecocampus, Vlaamse overheid); Karen Vandevyvere (Studio Globo); Steven Vanmol (KaHO SintLieven); Elke Vanwildemeersch (Coördinator NME, Vlaamse overheid); Marjoleine Verbrecht (Djapo) Verontschuldigd: Lisbet Colson (VSKO); Jyoti Degroote (Kleur bekennen); JudithGadeyne (Artesishogeschool); Vanessa Meersdom (KATHO); Miette Plessers (Djapo); Andre Stroobants (Djapo); Sofie Vanderborght (KHLim); Josée Van Steenbergen (Katholieke Hogeschool Kempen)
1. Filosofisch gesprek als methode voor oefeningen of impulsen rond duurzaamheid – Kristof Van Rossem Voor bijkomende informate over het filosofisch gesprek: Zie 01_socratisch gesprek kleine syllabus.pdf 02_filosoferen met jongeren.pdf Korte beschrijving gebruikte methodiek: Sorteeroefening 1. Neem 7 lege kaartjes 2. Schrijf op elk kaartje iets/iemand wat je niet gemakkelijk kan missen + schrijf je naam erbij 3. Zoek een partner 4. Steek, na bespreking met partner, elk kaartje in de doos die hiervoor het meest geschikt is (er zijn 11 dozen met telkens een zin erop geschreven, zie onder) 5. Schrijf voor je dat doet minstens 1 argument waarover jullie beiden het eens waren op de achterkant van dat kaartje + schrijf ook de 2 voornamen erbij 6. Zet de oefening voort tot de kaartjes op zijn Verslag Lerend Netwerk Lerarenopleiding 4 september 2012
Pagina 1
Op de -
11 dozen staat het volgende Wat ik beter niet voor mezelf houd Wat ik beter voor mezelf houd Wat te koop is maar niet te koop zou mogen zijn Wat je niet kan kopen Wat niet te koop is en ook niet te koop mag zijn Wat moet afgeschaft worden Wat duurder zou moeten zijn Wat goedkoper zou moeten zijn Wat niet gedeeld mag worden Wat moet gedeeld worden Wat je niet mag weggooien
Socratisch gesprek In heel de groep bespreek je welke opvatting: - Je je nog herinnert - Goed/helder geformuleerd was - Ook met een eigen ervaring uitgelegd werd - Interessant is om in deze groep verder te onderzoeken De volgende opvatting werd uit de doos “Wat duurder zou moeten zijn” gelicht: De wereld ontdekken/reizen (kan ik niet gemakkelijk missen) → Een vijftal jaar geleden reisde ik naar Senegal voor 2 maand om een school te bouwen. Het is normaal dat deze reis zo duur was want: een vliegtuigticket naar verre bestemming (Senegal) is gewoon duur. Deze stelling werd volgens de methode van het socratisch gesprek verder onderzocht met de groep via de methodiek van de twee cirkels. De groep wordt in tweeën verdeeld en in een binnen- en buitencirkel geplaatst. De begeleider introduceert de vraagstelling en legt de regels uit. De begeleider vraagt de deelnemers uit de binnenste kring om vanuit de principes van het filosofisch gesprek op de opvatting te reageren. De deelnemers uit de buitenste cirkel luisteren en coachen hun partner in de binnenste kring (observeren en dan bespreken met partner) . Dit wordt herhaald als de deelnemers van binnenste en de buitenste cirkel wisselen van plaats. 3 bewegingen die de begeleider maakt: - Uiteenzetting - Kan je dit herhalen? - Ben je hiermee akkoord? - En dan teruggrijpen naar het oorspronkelijke verhaal
Verslag Lerend Netwerk Lerarenopleiding 4 september 2012
Pagina 2
2. werkvergadering voor het verder op punt stellen van een set van EDOcompetenties voor leerkrachten Document ter bespreking: 3_EDO-competenties_we(evevp).docx Aangepaste EDO-competenties na bespreking: 4_EDO-competenties.docx
Algemene opmerkingen - Generiek wordt gesteld dat het best uitgekeken wordt naar „eenzelfde terminologie‟ doorheen het document. Begrippen die gebuikt worden, moeten helder en eenduidig zijn. Indien niet, dan wordt het best een verklaring of interpretatie van het begrip opgenomen. Eventueel woordenlijst toevoegen met verduidelijking van moeilijke termen. - Er moet zeker een inleidende tekst komen bij iedere competentie: wat is de link met EDO? Waarom staat dit hier? - Praktijkvoorbeelden: Ook kunnen de competenties versterkt worden door een krachtige beschrijving aangevuld met een voorbeeld. Voorbeelden zijn belangrijk per competentie om duidelijk te maken hoe je dit in schoolcontext kunt aanpakken. - Relatie leerkracht-leerling-DO: Ook leerlingen worden ondersteunt door de leerkracht om zelf dingen te doen. Het is niet steeds duidelijk of het gaat om de leerkracht die zelf een aantal zaken moet kunnen en de leerkracht die dit moet teweegbrengen bij de leerlingen. Dit onderscheid is niet altijd even duidelijk. Elke leerling maakt ook persoonlijke keuzes. Deze hebben een effect op de samenleving. Belangrijk is dat leerlingen kritische en bewuste keuzes leren maken. Sommige competenties veronderstellen een voorbeeldfunctie bij de leerkracht, mag je dit van de leerkrachten verwachten? Vrijheid van de leerkracht is ook belangrijk. Bovendien: moet een leerkracht een visie hebben hierop? Moet een leerkracht de visie van de school vertalen? Mogen leerkrachten onderling verschillen in visie? - Moet een competentie uniek voor EDO zijn? Staat deze niet reeds bij de basiscompetenties? Halen we de competenties eruit die reeds in de basiscompetenties staan of koppelen we dit aan de basiscompetenties als verfijning van de basiscompetenties? Is EDO niet gewoon een manier om de basiscompetenties in te vullen?
Vervolg op de EDO-competenties: aanpak - Eventueel gebruik document: o om binnen een hogeschool de discussie aan te gaan met collega‟s. o om een leerlijn mee op te stellen. o kan een insteek vormen bij de werkgroep die de basiscompetenties voor leerkrachten aan het herwerken zijn. - Er kan een soort van inspiratieleidraad van gemaakt worden met: o de hogescholen die meegewerkt hebben aan het proces o verwijzing naar of in bijlage De Vlag en de Lading o korte beschrijving/uitleg van de competentie + illustreren met een voorbeeld
Verslag Lerend Netwerk Lerarenopleiding 4 september 2012
Pagina 3
kijkwijzer of interpretatiesleutel bij evaluatie van de competenties (gedragingen waar op te letten) o link met de Basiscompetenties en domeinspecifieke leercompetenties o Best ook in een doordachte, visueel aantrekkelijke lay-out. Zowel lobbying (via BC) als bottom-up is belangrijk. Het is belangrijk hier een coachingstraject aan te koppelen. o
-
Hoe gaan we verder met dit lerend netwerk? - De volgende lerende netwerken kunnen praktijkvoorbeelden aan bod komen die dan naast de competenties gelegd worden bij de nabespreking. Dit kan gekoppeld worden aan een inventarisatie van praktijkvoorbeelden. - Ook de sprekers worden dan gelinkt aan een bepaalde competentie, kunnen een verduidelijking geven van bepaalde competenties, hoe ga je met (een) bepaalde competentie(s) om in de praktijk. 
Interessante info voor de integratie van (E)DO in de lerarenopleiding wordt steeds op de webpagina van Ecocampus geplaatst, net als de presentaties van voorbije samenkomsten. Je mag informatie die je wilt delen met de andere docenten van de lerarenopleiding steeds doormailen naar ellen.vandenplas@lne.vlaanderen.be Dan zorgen wij ervoor dat deze op de website komt.
Verslag Lerend Netwerk Lerarenopleiding 4 september 2012
Pagina 4