lijsterbes maart 2021 by vzw 'de Rand'

GEMEENSCHAPSKRANT

KRAAINEM • JAARGANG 22 • NR 2 - MAART 2021 UITGAVE VAN GC DE LIJSTERBES EN VZW ‘DE RAND’

Edward Brusselaers ‘Wie het voor het zeggen had, deed zijn goesting’

Site Le Chaudron Veel plannen, veel vragen

De Lijsterbes ingeblikt Babbelen in een container

FR • DE • EN

traductions Übersetzungen translations

afgiftekantoor Kraainem 1 P 005212

lijsterbes

I N F O R M AT I E uit de gemeente

Meerjarenplan goedgekeurd De jaarlijkse aanpassing van het meerjarenplan van de gemeente is goedgekeurd door de gemeenteraad. ‘We hebben zoals verwacht door de coronacrisis met een aantal budgetten moeten schuiven’, legt burgemeester Bertrand Waucquez (Kraainem-Unie) uit. ‘Zo zijn er extra kosten gemaakt voor de aankoop van ontsmettings- en beschermingsmateriaal, de steun aan lokale handelaars en noem maar op. De heraanleg van een aantal voetpaden is ook uitgesteld. Dat heeft te maken met het feit dat we eerst zicht moeten krijgen op de planning van Proximus, die binnen afzienbare tijd glasvezelkabels willen leggen in de straten.’ De oppositie heeft vooral moeite met de manier waarop in het meerjarenplan de 1,8 miljoen euro gebudgetteerd staat, die Kraainem ontving door de deal rond de riolering met Riopact. ‘Dat geld mag enkel gebruikt worden voor projecten die met het rioleringsstelsel te maken hebben’, merkt oppositieraadslid Alain Van Herck (Défi+MR+Ind.) op. ‘Nu lijkt het alsof dat budget ook beschikbaar is voor andere projecten.’ Een erg technische kwestie, waar burgemeester Waucquez geen graten in ziet. ‘Het budget toewijzen aan een rioleringsproject kunnen we pas op het moment dat er ook effectief eentje op de planning staat en dat is vooralsnog niet het geval. De oppositie hoeft zich geen zorgen te maken, we zullen dat geld heus niet voor iets anders gebruiken. We zullen over de hele lijn het komende jaar trouwens zeer voorzichtig omgaan met de beschikbare budgetten. Het zal namelijk nog een tijdje duren eer we weten welke impact de coronacrisis zal gehad hebben op onze inkomsten. Maar dat betekent voor alle duidelijkheid niet dat er geen projecten uitgevoerd zullen worden’, besluit Waucquez. (TD)

Klimaatplan voor Kraainem De gemeente Kraainem heeft het nieuwe Burgemeestersconvenant 2030 ondertekend. De gemeente engageert zich daarin om de CO2-uitstoot met 40 % te verminderen tegen 2030. Ook zal ze maatregelen nemen om aangepast te zijn aan de klimaatverandering. ‘We werken nu met de hulp van de provincie Vlaams-Brabant aan een nieuw klimaatplan voor Kraainem’, legt schepen van Klimaat en Ecologische Transitie Marie-France Constant (Kraainem-Unie) uit. ‘In dat plan zal worden bepaald welke stappen we moeten zetten om onze doelstellingen tegen

2030 te bereiken.’ Netbeheerder Fluvius screende intussen de gemeentelijke gebouwen om na te gaan waar er op korte en lange termijn ingrepen moeten gebeuren om ze energiezuiniger te maken. ‘Fluvius laat ons binnenkort weten wat er in welke gebouwen nodig is. Een aantal ingrepen staan al op de planning, bijvoorbeeld voor het gebouw van het PWA. Zodra we een overzicht van alle verdere stappen hebben, bekijken we welke prioriteiten we leggen in functie van de beschikbare budgetten.’ (TD)

Telex Hoe omgaan met water? Kraainem kreeg van de Vlaamse overheid, net als alle andere gemeenten in Vlaanderen, de opdracht om een hemelwater- en droogteplan op te maken. Dat gebeurt in het kader van de Blue Deal, die de droogte in Vlaanderen moet aanpakken. ‘We bekijken hoe we in onze gemeente verstandiger met hemelwater kunnen omgaan. Het gaat dan bijvoorbeeld over manieren om het hemelwater maximaal te kunnen laten infiltreren en maatregelen die de verharding tegengaan’, zegt schepen van Overstromingen Johan Forton (Kraainem-Unie). ‘Op die manier willen we, samen met de Watergroep en de Vlaamse Landmaatschappij, tot oplossingen komen om de overstromingsproblematiek in Noord-Kraainem aan te pakken. We denken bijvoorbeeld aan ondergrondse bekkens en extra buffers. Maar dat is natuurlijk een dure zaak die tijd zal vragen. In afwachting van een duurzame oplossing zijn we gestart met een premie voor inwoners die vaak geconfronteerd worden met wateroverlast. Zij kunnen een subsidie krijgen voor de aankoop van Hydrostop-schotten en dompelpompen.’ In het kader van het rioolcontract dat de gemeente sloot met Riopact wordt ook bekeken in welke straten er de komende jaren werk kan worden gemaakt van een gescheiden rioleringsstelsel. (TD)

• De gemeente wil investeren in een nieuw conferentiesysteem om de gemeenteraden op te nemen. Deze opnames moeten de notulen en het zittingsverslag vervangen. De meerderheid is voor omdat er dan geen misverstanden meer kunnen ontstaan over wat er precies is gezegd. De oppositie vreest misbruik van de beelden. Met dit systeem kan ook de stemming elektronisch verlopen. • Raadslid Cardon de Lichtbuer (PK-KU) heeft een aantal vragen bij het verslag van Audit Vlaanderen over de aanbevelingen voor een optimale organisatiebeheersing. Hoeveel vergaderingen waren er gepland met het managementteam? Werd de burgemeester uitgenodigd? Hoeveel vergaderingen zijn er gepland in 2021? Krijgen de raadsleden feedback? • Cardon de Lichtbuer vraagt ook meer informatie over de vaccinatiecentra voor onze regio en de hulp die de gemeente Kraainem zal moeten bieden voor de werking van deze centra. De gemeente zal bij voorkeur een financiële bijdrage leveren. • Voor de zoveelste keer werd de gevaarlijke situatie aan de kruising van de Wezembeeklaan en de Astridlaan gemeld. Volgens schepen van Mobiliteit Johan Forton (PK-KU) zullen de diensten communiceren over hoe de lichten in werkelijkheid werken. • Ook in de Bommaertslaan is de verkeerssituatie niet ideaal. Volgens raadslid Van Herck (DéFi-MR) is er hier veel sluipverkeer. Volgens schepen Forton (PK-KU) zijn er verschillende discussiepunten. Sommige inwoners willen de huidige situatie behouden, anderen niet. Een ander discussiepunt gaat over eenrichtingsverkeer. De buurtbewoners zullen worden bevraagd om te kijken welke oplossing het beste is.

• Het eventuele afsluiten van de Woluwelaan blijft de gemoederen beroeren. Raadslid Van Herck (DéFi-MR) betreurt dat de meerderheid hier zo licht over gaat. Schepen Forton (PK-KU) zegt dat het afsluiten nog niet vastligt. Er volgen nog verschillende overlegmomenten met de bevolking. • Raadslid Guillaume Von Wintersdorff (PK-KU) vraagt aandacht voor het probleem van het zwerfvuil en vraagt de bevoegde schepen om actie te ondernemen. Schepen de Foestraetsd’Ursel (DéFi-MR) zegt dat afvalcontainers de beste optie zijn en vraagt om nieuwe locaties door te geven. Vooral de Astridlaan is een pijnpunt. • Raadslid De Vleesschouwer (DéFi-MR) klaagt over de communicatie van Cityparking, de nieuwe partner voor het parkeerbeleid. Ze vindt het spijtig dat deze communicatie vooral via de website en een kleine folder is gebeurd. Schepen Constant (PK-KU) geeft toe dat het beter kan, maar vindt dit vooral de verantwoordelijkheid van de partner voor het parkeerbeleid. • Raadslid en voorzitter van de gemeenteraad Luc Timmermans (PK-KU) stelt voor om de binnenste muren van de bruggen over de E40 en de ring te laten beschilderen met streetart en kunstgraffiti. Hij vraagt om hiervoor budget uit te trekken.

Site Le Chaudron

‘Veel plannen, veel vragen’ De site Le Chaudron in de Ferdinand Kinnenstraat in Kraainem is al enkele jaren een voorwerp van discussie in het gemeentebestuur. De hamvraag: wat moet er met de site gebeuren? In het meerjarenplan is besloten om de site niet te verkopen, maar er dringt zich wel een renovatie op.

oor schepen van Openbare Werken en Mobiliteit Johan Forton (Kraainem-Unie) is het zonneklaar: ‘We gaan Le Chaudron niet verkopen. We werken een bestemming uit voor Le Chaudron, voor het zogenaamde ‘leraarslokaal’ – waar nu het PWA is gehuisvest – en voor het vredegerecht; drie gebouwen op één grote site. Het is de bedoeling een kleine renovatie uit voeren voor Le Chaudron zelf. We bekijken of dit kan gebeuren via een huurder die zou instaan voor de renovatie. Sowieso volgt er eerst een studie om de verschillende pistes te evalueren. De open ruimte willen we behouden, want qua mobiliteit is het niet haalbaar om daar een groot nieuw project te ontwikkelen.’

Voormalige burgemeester en voorzitter van de commissie Patrimonium Dorothée Cardon de Lichtbuer (LB) laat weten dat er in de commissievergadering nog geen beslissing is genomen over de definitieve plannen met Le Chaudron. ‘Als voorbereiding op de uitvoering van het meerjarenplan onderzoeken de gemeentediensten verschillende mogelijkheden. Sommige partijen zijn voor de verkoop, andere tegen. Het is nu wachten op de resultaten van de studie. De culturele activiteiten zoals het keramiekatelier en het fotoatelier, die in Le Chaudron plaatsvinden, verhuizen naar het PWA-huis. Dat pand is nog in goede staat. Deze optie was al in de vorige legislatuur goedgekeurd.’

Gemeenteraadsvoorzitter Luc Timmermans (Kraainem-Unie) zegt dat er verschillende mogelijkheden op tafel liggen. ‘Het is niet het moment om de site te verkopen, wat het aanvankelijke plan was. Er zijn verschillende denkpistes: een sociaal project voor mensen met een beperking, een biowinkel of de site behouden en renoveren. Maar dan moet er wel in geïnvesteerd worden. Sowieso is Le Chaudron moeilijk bereikbaar door de hoge parkeerdruk en een drukke verkeersafwikkeling.’ We vroegen ook oppositieschepen Véronique Caprasse (Défi+MR+Ind.) om een reactie in dit dossier, maar ze was niet bereikbaar voor commentaar. Joris Herpol

I N F O R M AT I E

uit de gemeente

oud-nieuw

De Hinnisdaellaan in Stokkel april 1951 (deel 2) FR

Site Le Chaudron Beaucoup de paroles, beaucoup de prises d’opinions, peu de décisions. Cela fait maintenant plusieurs années que le site Le Chaudron, situé dans la Ferdinand Kinnenstraat à Kraainem, fait l’objet de discussions au sein du conseil municipal. La question clé: que doit-on faire du site ? Alors que dans le plan pluriannuel nous indiquions ne pas vouloir vendre le site, une rénovation imminente est nécessaire. Une étude devra ainsi déterminer quelle est la meilleure option pour Le Chaudron.

Nieuws te melden? Zoek je op een speciale manier contact met je leden? Ziet het bestuur van je vereniging er ineens helemaal anders uit? Heb je een speciaal lid in jouw rangen dat weleens aandacht verdient? Blaast jouw vereniging x aantal kaarsjes uit? Of heb je nieuws te melden over je werking? De lijsterbeskrant is steeds op zoek naar boeiende, inspirerende verhalen van verenigingen en mensen uit de gemeente. Neem contact op via silke.castro@derand.be en we bekijken jouw idee.

We keren nog even terug naar het centrum van Stokkel in Sint-Pieters-Woluwe, naast de Kraainemse Hoek van Stokkel (zie lijsterbes van februari 2021). Dit keer werd de oude foto genomen vanaf de in aanleg zijnde Oppemlaan richting het Dumonplein. Links achteraan op de foto zie je het voormalige café Bij den Belge met een redelijk hoge aanbouw. Op het Dumonplein waren de door de gemeente aangeboden kavels redelijk snel ingenomen door huizen met op het gelijkvloers winkelpanden, naast de Grand Bazar de Stockel (nu Club). De Kerkstraat (links en rechts van het café) was destijds een van de belangrijkste wegen, ook voor Kraainem. Het verlengde van de Kerkstraat, de Potaerdenberg (nu Potaardestraat), vormde met de Hertogenlaan de verbinding van Brussel naar Tervuren en Leuven, sinds 1900 al. In 2009 vierde Stokkel 100 jaar tram. Dankzij een hippodroom die in 1907 werd gebouwd en een daaraan toegevoegd ‘vliegplein’ waar luchtshows werden gegeven, werd een eerste sectie met tramlijn 41 geopend op 14 juni 1908. Pas op 15 augustus 1909 werd deze lijn verlengd tot aan het Dumonplein. De tram spoorde toen langs de Stokkellaan, die later gesplitst werd en vanaf dan Madouxlaan en Orbanlaan heette. Ondertussen wordt lijn 39 (toen Treurenberg-Stokkel) ingewijd. Lijn 41 ging van de Naamse Poort tot Stokkel.

Lijn 41 werd op 21 september 1976 afgeschaft. Ondertussen werden de metrowerken gestart en op 31 augustus 1988 bereikt de eerste metro Stokkel. Op die datum wordt ook tramlijn 39 doorgetrokken van het Dumonplein naar de wijk Ban-Eik in Wezembeek-Oppem. Het oude spoorwegtraject van de trein naar Tervuren, dat sinds 1959 buiten gebruik was en intussen een wandelweg was geworden, is opnieuw in gebruik genomen. In 2020 werden alle sporen vanaf Wezembeek-Oppem vernieuwd en reed een vijfledige nieuwe tram proef op de nieuwe sporen. Vanaf januari dit jaar moeten alle sporen op de Hinnisdaellaan heraangelegd en beter geïsoleerd worden om lawaaihinder te voorkomen. De hele zone wordt heringericht. Tot 15 mei zouden de werken voor de MIVB duren, nadien moeten de voetpaden heraangelegd worden, tot 17 september 2021. Op de nieuwe foto wordt het eerste gedeelte van het Dumonplein tot de Oppemlaan afgewerkt. Tekst en nieuwe foto: Luc Maes Bronnen: Een eeuw tram te Stokkel – Wolu Mag.Suppl en de werf van de MIVB aan de Hinnisdaellaan.

MENSEN uit de Vogeltjeswijk

Edward Brusselaers, gemeentemedewerker met pensioen

‘Wie het voor het zeggen had, deed zijn goesting’

De familie Brusselaers woont al veel langer in Kraainem dan dat de Vogeltjeswijk bestaat. Edward Brusselaers heeft de buurt helemaal zien veranderen. De straten en huizen palmden het land waarop zijn voorouders en hijzelf witloof teelden in. ‘Eerst zeg je verdekke, ik moet nog tien jaar werken. Maar daarna gaat het ineens heel snel!’ Edward Brusselaers uit de Vinkenlaan was tot vorig jaar in dienst bij de gemeente Kraainem, maar moest dan met pensioen omdat hij 65 werd. Dat was niet helemaal naar zijn zin, omdat hij zijn werk graag deed, maar de wet is de wet. Door corona werden zijn activiteiten nog eens extra ingeperkt. Gelukkig is er nog de familie, die al generaties lang in Kraainem woont.

Witloof

Edward is zelf vierdegeneratie Kraainemnaar. Samen met zijn vrouw Mia Van Den Steen uit Meerbeke heeft hij drie dochters, een zoon en kleinkinderen. Zijn vader Jozef ‘Jef’ Brusselaers, die nu 89 jaar is en landbouwer was, woont om de hoek in de Alfons Lenaertsstraat. Het langgerekte erf van dat ouderlijke huis loopt parallel met de Vinkenlaan. Edward kan het makkelijk bereiken via zijn eigen tuin. Dat doet hij nog elke dag om met zijn vader een babbel te doen. ‘Tot in de jaren zestig combineerde mijn vader zijn melkronde met de witloofteelt. Eind jaren zestig is hij volledig op witloof overgeschakeld, tot de prijzen begonnen te slabakken en de verstedelijking er een einde aan maakte. In de jaren vijftig en zestig waren er hier vlakbij nog vier boerderijen naast elkaar, vaak ook nog familie. In de Kraaienweg zaten nog twee Brusselaers die ook witloof teelden. Naast die boerderijen liep een weg tot boven, waar nu het speelpleintje is, en daar had je een zavelput waar zavel werd ontgonnen tot ze de put hebben gevuld met de grond van de fundamenten van nieuwe huizen. In die tijd was de autosnelweg er ook nog niet. Alles was landbouwgrond. Die is nu verdwenen.’

Snelweg

Edward heeft nog veel herinneringen aan de witloofteelt, want hij moest natuurlijk meehelpen. ‘In die tijd was je dat gewoon. Van toen we klein waren,

zetten onze ouders ons dikwijls op een dekentje op het veld terwijl zij werkten. Toen we wat ouder waren, moesten we meedoen. Dikwijls tegen mijn zin, maar achteraf gezien was het vaak plezant. Als het witloof geoogst en gekuist moest worden, was daar volk voor nodig. Buren die iets kwamen bijverdienen bijvoorbeeld, en dat was gezellig en sociaal.’ Spelen kon nog gewoon op straat. ‘Er waren weinig auto’s, want iedereen ging met de bus en de tram, die zelfs tot in Waver reed. Er woonden allemaal jonge gezinnen met kinderen van dezelfde leeftijd. Nederlands- en Franstaligen smeten eerst met zand naar elkaar en gingen daarna samen voetballen (lacht).’ Ook de aanleg van de snelweg herinnert Edward zich nog. ‘In Laag-Kraainem werd daarvoor materiaal vervoerd in bakjes die aan kabels hingen. Dat hadden we nog nooit gezien. Maar de snelweg heeft natuurlijk het grondgebied in twee gesneden en bracht veel lawaai met zich mee.’ Over de vliegtuigen werd dan weer nooit geklaagd. ‘Nieuwkomers doen dat soms, maar wij waren dat gewoon. Veel mensen verdienen op de luchthaven hun brood. Maar als je ergens komt waar geen luchthaven en geen autostrade is, dan hoor je natuurlijk het verschil.’

Verfransing

Om zich de bouw van de wijk door de Kleine Landeigendom te herinneren, is Edward – die in 1955 geboren werd – net iets te jong. ‘Ik ken wel verhalen dat de gemeentesecretaris, die ook in verzekeringen deed, daarin zat. Waardoor je maar beter bij hem je verzekeringen nam als je graag voor de koop van zo’n huisje in aanmerking kwam. In de jaren 50 gingen sommigen nogal hun gang met de mensen, hoor. Wie het voor het zeggen had, deed zijn goesting en de rest kon volgen. Zo had de familie Jourdain van het kasteel eigen stoelen in de kerk, en iedereen mocht pas na hen

‘Celui qui avait le mot à dire, faisait comme bon lui semblait’ La famille Brusselaers vit à Kraainem depuis bien plus longtemps que la Vogeltjeswijk n’existe. Edward Brusselaers a vu le quartier se transformer de fond en comble. Les rues et les maisons ont pris possession des terres sur lesquelles lui et ses ancêtres cultivaient la chicorée. Edward se souvient encore de beaucoup de choses du passé. Comme de la culture de la chicorée, à laquelle il a devait participer dès son plus jeune âge. Ou de la construction de l’autoroute, qui divisa le village en deux. Ou de la francisation, transformant son nom Edward en Edouard et celui de son frère Karel en Charles. Ou d’un certain nombre de ‘dirigeants’ locaux qui faisaient comme bon leur semblait et le reste n’avait qu’à suivre. Le fait qu’Edward lui-même soit allé vivre dans le Vogeltjeswijk est entièrement dû à la proximité de la maison de ses parents. Il est aujourd’hui à la retraite, mais fût pendant 45 ans professionnellement responsable du patrimoine de la municipalité de Kraainem. Aujourd’hui, il se consacre entièrement à son père, ses enfants et ses petits-enfants; ainsi qu’à son potager, son chien, ses chèvres, ses poulets et l’âne Fons, que lui et sa femme ont autrefois acheté pour les enfants.

gaan zitten en na hen naar buiten gaan. Van die toestanden wordt mijn vader nog altijd kwaad.’

werken dachten blijkbaar dat het beter was dat hun kinderen naar de Franstalige school gingen.’

Ook met verfransing kreeg Edward al van bij zijn geboorte te maken. Op het gemeentehuis noteerde de ambtenaar ‘Edouard’, en broer Karel werd op zijn paspoort ‘Charles’. ‘Ook mensen uit Vlaanderen, uit het Leuvense of uit Limburg die hier kwamen wonen en

Fons de ezel

Dat Edward zelf in de Vogeltjeswijk ging wonen had dus alles te maken met de nabijheid van zijn ouderlijke huis. Ondertussen stond hij ook 45 jaar lang in voor het patrimonium van de gemeente. ‘Je begint onder aan de ladder met het

onderhoud van de gebouwen. Daarna was ik twintig jaar ploegbaas van de gebouwen, en de laatste twaalf jaar stelplaatsbeheerder om de bestellingen voor de ploegen van de gebouwen, de wegen en de groendienst te doen.’ Vandaag gaat zijn zorg behalve naar zijn vader, zijn kinderen en zijn kleinkinderen naar de moestuin, de hond, de geiten, de kippen en ezel Fons, die hij en zijn vrouw ooit kochten voor de kinderen. Fons is nu 27 jaar oud en heeft net als de andere dieren nog altijd veel bijval van de kinderen uit de buurt die aan de achterkant passeren. Al vindt Edward het buurtleven zonder kleine winkels, volkscafés en mensen die voor hun gevel op straat zitten nu minder joviaal dan vroeger. Michaël Bellon

Mike Kestemont schrijft De witte weduwe

Tweede misdaadroman In 2019 bracht schrijver en academicus Michael (Mike) Kestemont zijn eerste roman, De zwarte koning, uit. Vandaag ligt zijn tweede roman, De witte weduwe, in de boekhandel. Deze misdaadroman kwam uit in volle coronazomer. Daarom heb jij de lancering van zijn boek misschien gemist? Brown en Eco

Mike schrijft misdaadromans met een sterk historische inslag. Zijn debuutroman De zwarte koning ging over de koningskwestie en de zaak van De rechtvaardige rechters. Dit boek werd met de Hercule Poirotdebuutprijs bekroond. In De witte weduwe wordt een inbraak gepleegd in het Antwerpse Diamantmuseum. De lezer duikt terug in de tijd naar onder meer de heilige graal uit de Arthur-legendes, het schip de Mercator, en de Belgische keizerin van Mexico Charlotte. ‘Het historische aspect in de stijl van Dan Brown en Umberto Eco vind ik belangrijk. Ik schrijf het liefst boeken die ik zelf graag zou lezen. Bovendien is het manipuleren van dat historische materiaal erg leuk. Als je 8

onderzoek doet, zou je soms willen dat je een bron kon uitvinden die meteen je stelling bewijst, maar dat mag natuurlijk niet. Tijdens het schrijven mag je wel zaken verzinnen, dat is heel bevrijdend (lacht).’

Casa de papel

Een van de inspiratiebronnen voor De witte weduwe was de Netflix-serie La casa de papel, over een overval op de nationale bank van Spanje. ‘Zo’n heist, het fictiegenre waarin een grote roof centraal staat, is interessant omdat er veel films en series over zijn gemaakt, maar minder boeken. Het tempo van zo’n visueel actiegenre is moeilijk te beschrijven. Meesterdieven die als artiesten hun ‘vak’ beheersen en daar

heel trots op zijn, zijn heel interessant. In La casa de papel heb je ook voortdurend twee perspectieven die elkaar afwisselen: dat van buiten de bank en dat van in de bank. Die verschillende perspectieven op dezelfde zaak wilde ik ook creëren. Hetzelfde doe ik met heden en verleden, omdat men vroeger anders keek naar een aantal zaken dan nu.’

Keizerin Charlotte

Mike doet veel research naar de onderwerpen die zijn boek verrijken. ‘Ik denk dat ik driehonderd pagina’s lees voor elke tien pagina’s die ik schrijf. Zo leer je natuurlijk veel bij. In 2003 zijn voor meer dan 100 miljoen diamanten gestolen uit een Antwerpse kluis. Zo vond de grootste diamantroof ooit in België plaats.

MENSEN

Een diefstal die jaren werd voorbereid en pas twee dagen later is opgemerkt.’ Hij maakt handig gebruik van een aantal intrigerende en soms wat ondergesneeuwde verhalen uit de Belgische geschiedenis, zoals dat van keizerin Charlotte. Zij was de zus van Leopold II, werd keizerin van Mexico en verbleef op het einde van haar leven in Meise. ‘In mijn eerste boek speelde prins-regent Karel een rol, die een grote impact heeft gehad op de Belgische geschiedenis, maar ook Charlotte heeft veel invloed gehad. Het feit dat koning Albert II zich tijdens de Eerste Wereldoorlog heeft teruggetrokken achter de IJzer was haar idee. Het is leuk om dat soort vergeten personages terug boven te halen.’ Komt er nog een derde roman aan met eventueel een andere telg uit het koningshuis? ‘Dat zou kunnen, maar het is eerst even afwachten hoe we corona verteren. Het was geen evidente periode voor schrijvers en lezers, en de pandemie heeft natuurlijk ook de lancering van De witte weduwe verstoord.’ Wie De witte weduwe uitgelezen heeft, wil Kestemont de Netflix-serie Lupin aanraden, ook een verhaal over een intrigerende meesterdief. Michaël Bellon Michael Kestemont, De witte weduwe, Lannoo, Tielt 2020, 352 blz.

Voor het werk spoort Mike Kestemont naar de Universiteit Antwerpen, waar hij professor is aan het departement Letterkunde. Zijn specialiteit is historische literatuur, maar hij werkt als computerlinguïst ook met toepassingen van kunstmatige intelligentie in de geesteswetenschappen. Dat hij op een gegeven moment zelf begon te schrijven na zijn uren, kwam door een project met de Nederlandse schrijver Ronald Giphart. ‘Voor dat project werkten we met een schrijvende computer. Een computer die de schrijver suggesties aanreikte voor zijn werk. Als je met zo’n project bezig bent, moet je achterhalen wat een computer moet kunnen om een roman te schrijven. Daardoor besefte ik dat ik daar zelf nog niet zo veel over had nagedacht. Een bekende uitspraak van de Amerikaanse natuurkundige en Nobelprijswinnaar Richard Feynman luidt dat je niet kan claimen dat je iets begrijpt zolang je het zelf niet kan nabouwen. Die uitspraak heb ik toegepast op de literatuur: als ik daar les over wilde geven, wilde ik het ook zelf kunnen. Het schrijven heeft me veel nieuwe inzichten gegeven over de teksten die ik bestudeer.’

uit Kraainem

Nieuwe reeks: Boekenboom Het lijdt geen twijfel: de pandemie heeft onze vrijetijdsbesteding de afgelopen maanden danig beïnvloed. Lezen blijft een bijzonder zinvolle besteding van de extra vrije tijd die we tegenwoordig creatief moeten zien in te vullen. De uitleengegevens bij de Vlaamse bibliotheken van 2020 toonden bijvoorbeeld dat we nooit meer reisverhalen consumeerden dan toen we noodgedwongen thuis bleven. En dat terwijl, oh ironie, de reisgidsen zelf op de schappen bleven staan. Hoog tijd om het betere boek meer aandacht te geven, zo vond de redactie van de lijsterbes. Vanaf het aprilnummer krijgt de lijsterbes er een gloednieuwe boekenrubriek bij: de boekenboom. Deze rubriek zal worden verzorgd door Eveline Leclercq, de enthousiaste bibliothecaresse van de Nederlandstalige gemeentebibliotheek in Kraainem, en lokale auteur en literatuurwetenschapper Mike Kestemont.

Wat kan je verwachten?

Eerst en vooral plaatsen we de nieuwe aanwinsten van de bibliotheek in de schijnwerpers, in verschillende categorieën. Fictie en non-fictie (voor volwassenen) mogen natuurlijk niet ontbreken, maar ook nieuwigheden op het vlak van jeugdboeken worden besproken. Zowel vertaalde internationale literatuur als auteurs van eigen bodem zullen de revue passeren. Tot slot krijgen ook de minder conventionele aanwinsten de nodige aandacht – want wist je al dat je ook dvd’s en gezelschapsspelen kan uitlenen? Verder besteden we aandacht aan de boekenactualiteit. Ook daar staat heel wat op stapel de komende maanden. Denk maar aan de jeugdboekenmaand in maart (www.jeugdboekenmaand.be), die in het bijzonder op de jongste lezertjes in de gemeente is gericht, maar ook de voorlezende ouders – en grootouders via de tablet? – niet onberoerd zal laten. Tot slot maken we ook graag plaats voor persoonlijke boekentips van enthousiaste lezers uit de gemeente. Heb jij een boekentip die je graag met de lezers wil delen? Een beklijvende roman die je nooit meer heeft losgelaten? Of een jeugdboek dat je op sentimentele wijze wilt aanprijzen? Alles kan. Contacteer ons via info@bibliotheekkraainem.be of loop gewoon even binnen voor een vlotte boekenbabbel in de bibliotheek (Patronaatstraat 17, Kraainem), vanzelfsprekend in volstrekt coronaveilige omstandigheden. Eveline Leclercq en Mike Kestemont 9

C U LT U U R

nieuws uit de Lijsterbes

de Kam en de Lijsterbes ingeblikt

Praten in gezellige babbelbox Gemeenschapscentra de Kam en de Lijsterbes installeren een container in de gemeente die dienst zal doen als babbelbox. Wie wil, kan in de gezellig ingerichte babbelbox met in het midden een afscheiding een praatje komen slaan. ‘Onze gemeenschapscentra zijn nu al een hele tijd dicht, en het kriebelt enorm om nog eens iets te kunnen doen dat helemaal veilig is en voor verbinding zorgt’, valt centrumverantwoordelijke Anne Decuypere van GC de Kam opgetogen met de deur in huis. ‘Ook onze medewerkers zijn blij dat ze weer de handen uit de mouwen kunnen steken. Mijn collega Damienne D’Heygers van GC de Lijsterbes kwam met het idee van een babbelbox, en dat hebben we samen verder uitgewerkt, zodat we nu op een coronaveilige manier mensen met elkaar in contact kunnen brengen. Het project is zelfs meer geworden dan alleen een gelegenheid om met elkaar te babbelen. We hebben er ook een cultureel programma rond gebouwd.’ D’Heygers licht verder toe: ‘Een aantal jaren geleden zag ik in Brussel houten boxen opgesteld staan in de stad, die de mensen die daar passeerden aanzetten tot een een-op-eenbabbel, om zo het isolement en de eenzaamheid te doorbreken. Op dat idee hebben we verder gebouwd. We wilden met de gemeenschapscentra graag nog eens iets doen 10

dat zichtbaar is in de gemeente, en tegelijk een zetje geven aan mensen die nood hebben aan contact. Dat kan nu in onze box, waar gesprekspartners alleen door raam van elkaar worden gescheiden. Dat is toch iets helemaal anders dan een gesprek achter een telefoon- of computerscherm.’

Ingeblikt

De container wordt gezamenlijk gehuurd en staat een week aan de Kam (vanaf 20 maart), en aansluitend in het Kraainem van de Lijsterbes (vanaf 27 maart). Decuypere: ‘Omdat GC de Kam en GC de Lijsterbes ook wat overlappende elementen hebben in hun programma, kozen wij voor de gemeenschappelijke naam ‘de Kam en de Lijsterbes ingeblikt’.’ De week loopt telkens van zaterdag tot vrijdag, dus je zal ook in het weekend, overdag tijdens de week en op enkele avonden terecht kunnen in de babbelbox.’ Die babbelbox is een container, maar natuurlijk geen kille bedoening. Hij heeft een raam en wordt door ieder gemeenschapscentrum op heel eigen wijze

ingericht. Het interieur wordt in twee gedeeld door een groot raam, waardoor er langs beide zijden een coronaveilige ruimte van drie vierkante meter ontstaat. Wie met iemand in gesprek wil gaan, kan langs één van de twee kanten de container binnengaan en zich voor het raam neerzetten tegenover de gesprekspartner aan de andere kant van het glas. Dat kunnen individuen zijn, maar er is ook plaats voor meerdere personen uit dezelfde bubbel. De box zal aangenaam ingericht en warm zijn. En bovenal: het mondmasker mag af. De medewerkers van het gemeenschapscentrum zorgen ervoor dat de box tussen elke praatsessie ontsmet wordt. Decuypere: ‘Zoals voor alles wat we de laatste maanden hebben mogen doen, is er een dik draaiboek gemaakt met alle richtlijnen die ervoor zorgen dat alles veilig kan verlopen.’

Voor iedereen

Het is de bedoeling dat met de babbelbox een heel breed publiek wordt bereikt, ook van mensen die misschien niet meteen vertrouwd zijn met de werking van het gemeenschapscentrum. De Lijsterbes mikt voor de locatie op de parking voor het gemeentehuis van Kraainem. De Kam beschikt sowieso over een mooi decor en plaatst de box op de parking. D’Heygers: De Kam en de Lijsterbes ingeblikt is er voor alle inwoners. De container is herkenbaar aan de banners waarop ook een QR-code staat die je via je smartphone doorverwijst naar de website. Zo hopen we dat we ook voorbijgangers aanspreken die zich afvragen wat die container daar staat te doen.’ Personeel van de Kam en de Lijsterbes is altijd in de buurt, dus als de box vrij is op een moment dat iemand toevallig passeert met een gesprekspartner, dan kunnen ze vragen om er op dat moment meteen gebruik van te maken. Maar in principe zal je op voorhand een tijdslot moeten boeken. Zo’n tijdslot duurt net iets minder dan een uurtje, om ook voldoende tijd te laten voor het ontsmetten. Voor kinderen of speciale sessies kunnen de tijdslots ook wat korter zijn. Decuypere: ‘Een plekje boeken kan via de website, zoals je normaal een ticket voor een voorstelling koopt. Als je zelf een gesprekspartner

I N F O R M AT I E hebt voor aan de andere kant van het raam is het eenvoudig. Maar om het project interessanter te maken, en om mensen die misschien niet meteen een gesprekspartner hebben ook te bedienen, zorgen we voor babbelbuddy’s, en we hebben een eigen programma uitgewerkt waar je aan kan deelnemen. De agenda van dat programma staat ook op de website.’

verenigingen

Rijk programma

De Kam en de Lijsterbes ‘koppelen’ ook individuen of bubbels aan interessante gesprekspartners. D’Heygers: ‘Wij hadden in het oorspronkelijke programma van de Lijsterbes al een workshop met een opruimcoach. Die gaan we nu in de box zetten, zodat mensen er in een een-op-eengesprek vragen aan kunnen stellen. Daarnaast kunnen mensen ook boeken voor een gesprek met een jonge stand-upcomédienne, een coach die gespecialiseerd is in vrouwen en seksualiteit, of een illustrator die een tekening maakt bij een verhaal dat je komt vertellen. Waarschijnlijk organiseren we ook iets volgens het principe van de escaperooms, een podcast met interessante mensen uit Kraainem en kleine theatermomentjes voor kinderen. We gaan ook momenten plannen waarop mensen die door corona niet meer kunnen deelnemen aan Café Combinne of hun lesmomenten NT2, toch een uurtje Nederlands kunnen komen praten.’ Decuypere: ‘Daar voegen wij met de Kam onder meer een vertelnamiddag voor kinderen aan toe. Je kan ook in gesprek gaan met een klanktherapeute die rust brengt in lichaam en geest en er is een initiatie gitaarspelen. Mensen die meer informatie willen over de Kam kunnen ook altijd vragen om met iemand van het personeel te praten, of om al kennis te maken met onze nieuwe stafmedewerker Jeugd en Sport. Ook verenigingen die met leden willen praten, of met mensen van een andere vereniging, kunnen we aan elkaar proberen te koppelen.’ Tot slot kunnen sommige gesprekken die meer mensen aanbelangen ook worden opgenomen om achteraf gestreamd te worden, als de gesprekspartners dat goed vinden. Zo kunnen de tips van de opruimcoach bijvoorbeeld ook worden opgepikt voor wie er in de babbelbox niet bij kon zijn.’

Chiro BAM! splitst haar werking op ‘Voorzichtig werking terug opstarten’ Sinds begin februari mogen de jeugdbewegingen opnieuw hun oudere leden verwelkomen. Er mag wel enkel buiten gespeeld worden in bubbels van maximaal tien leden. Ook Chiro Bam! start voorzichtig haar bredere werking terug op. ‘We hebben een ploeg van zeven leiders die de taken verdelen over een vijftigtal leden’, legt hoofdleider Cédric Demarche uit. ‘We splitsen onze werking op. Zo worden er de ene zondag voor de jongste groep van zo’n twintig leden Chiroactiviteiten georganiseerd. De zondag erna komen de twee oudste groepen aan bod. Zij zijn ook met een twintigtal leden en uiteraard splitsen we hen ook op in kleinere groepen van maximaal tien leden. We spelen vooral buiten en kiezen dan voor bijvoorbeeld baseball of een variant erop. Altijd leuke Chiroactiviteiten waarbij onze leden zich helemaal kunnen uitleven. Want ik kan je verzekeren: er is een hoge nood bij kinderen en jongeren om hun zinnen te verzetten. Ik ben zelf leider bij de Rakwi, dat is de groep van 9- tot 12-jarigen. Die willen niets liever doen dan spelen. Voor de groepen die ouder zijn dan 12 jaar, mogen de leden volgens de laatste richtlijnen één hobby per persoon kiezen. Natuurlijk hopen we dat ze voor de Chiro kiezen’, lacht Demarche. Tot slot vindt de hoofdleider het spijtig dat de Chiro nog niet op volle kracht kan plaatsvinden. ‘Dan zouden we bijvoorbeeld ook onze traditionele frietenbak kunnen organiseren, maar dat gaat nu dus niet door. In november vorig jaar werd ook al ons spaghettifestijn afgelast. Dat is spijtig. We hopen dat we binnenkort terug naar ‘het normale’ kunnen.’ Behalve het feit dat het wettelijk mag, bestaat natuurlijk altijd het risico van besmetting. Toch heeft Chiro BAM! alles goed overwogen. 99% van de leden zitten samen in GBS De Klimboom. Daarom leek het hen belangrijker om de kinderen samen actief bezig te houden. Aangezien ze in de week toch al samen zitten in de school, is er dus weinig ‘externe’ verspreiding, in het geval van een besmetting. (JH)

Michaël Bellon 20-27/03 aan GC de Kam 27/03 - 5/04 gemeentehuis Kraainem meer info: www.dekam.be en www.delijsterbes.be

info: De lokalen van Chiro BAM! liggen aan de Steenweg op Zaventem 4 in Kraainem. Je kan de Chiro ook volgen via Facebook ‘Chiro BAM!’ of www.chirobamkraainem.be.

C U LT U U R terugblik

Online gedichtendag met livestream

Gedichtjes als lichtjes ‘Gedichtjes als lichtjes’. Zo waren er heel wat tijdens de online gedichtendag die GC de Lijsterbes in januari organiseerde. Want al blijft corona ons allerlei beperkingen opleggen, één ding kan het virus ons niet afnemen: de Kraainemse spitsvondigheid om lichtpuntjes te creëren met woorden. We blikken terug met Veerle Colle. Een online gedichtendag via livestream organiseren. Hoe kwam dat idee tot stand? Veerle Colle: ‘Onze centrumverantwoordelijke Damienne zei dat de gedichtendag dit jaar coronaproof, online zou plaatsvinden. Hoe we dat precies zouden invullen, mochten wij bepalen. We wisten dat we camera’s ter beschikking hadden en op het presentatietalent van Kyra Verreydt konden rekenen. Met die informatie zijn we aan de slag gegaan.’

Klimboom. Zo eenvoudig en puur. Ik hou van die kinderlijke spontaniteit. Kinderen schrijven wat er in hen opkomt. Het is wat het is. Het andere gedicht dat een sterke indruk op me maakte, is dat van Toon Hermans. We brachten het helemaal op het einde. Het gaat over een klein gedichtje dat als een lichtje werkt. Dat was de essentie van onze gedichtendag dit jaar. Vanop afstand met gepaste woorden elkaar laten voelen dat we verbonden blijven.’

Kan je het concept even toelichten? Colle: ‘Mensen konden gedichten of video’s waarin gedichten verwerkt werden naar ons sturen. Die werden via livestream voorgelezen of getoond. Kyra Verreydt stond in voor het presentatiewerk en Toon Wauters voor de interactie met het publiek. Een vrij eenvoudig concept. De grootste uitdaging was de technische kant. De vijf dagen die aan de livestream voorafgingen, hebben we dan ook flink geoefend. Die repetities hebben ons geholpen om de dag zelf alles vlot te laten verlopen. De spannendste momenten waren de livegesprekken. Dan wil je niet dat er iets fout gaat.’

Zelf stuurde je een gedicht van je moeder in. Samen met je broer en zussen maakte je een filmpje van een tekst die ze schreef. Waarover gaat het? Colle: ‘De titel is En eeuwig zingt de zee zijn monotone melodie. Wat mij als kind altijd opviel, waren de woorden ‘ebbe, vloed; ebbe, vloed’. Die bleven hangen. De tekst gaat over het houvast dat ze in haar geloof vindt.’

Hoeveel mensen hebben deelgenomen? Colle: ‘We hebben zo’n 25 inzendingen ontvangen. En dan waren er nog gedichtjes en tekeningen die we van de basisschool, GBS De Klimboom, kregen. Het geheel was een mooie, bonte en kleurrijke mix van creaties.’ Welke twee gedichten zijn jou het meest bijgebleven? Colle: ‘Het gedicht Samen eten we bananen. Een inzending van GBS De 12

Een aantal inzendingen gaan over onmacht. Een gevoel dat in deze coronatijden heel herkenbaar is. Waarom is poëzie zo geschikt om ons in moeilijke tijden wat troost te brengen? Colle: ‘Gemis is inderdaad een thema dat in veel gedichten terugkeert. Ook het gedicht Zomereinde aan de Leie van Myriam Van Hee dat Eddy Frans bracht, gaat daarover. Die zin ‘Hoe schilder je afstand?’ is veelzeggend. Hij deed mij alvast stilstaan. Door iets van je af te schrijven, kan je bepaalde gevoelens een plaats geven. Zo werkt poëzie helend. Of wat je schrijft ook bij andere mensen aankomt? Dat is iets heel persoonlijks. Soms raakt een tekst je, soms ook weer

niet. Het moment waarop je poëzie leest of hoort, is bijvoorbeeld heel belangrijk.’ Een ander gedicht dat opvalt, is De spin Sebastiaan van Annie M.G. Schmidt. Waarom is dat gedicht zo’n voltreffer? Colle: ‘Het is een heel bekend gedicht. Velen hebben het op school geleerd. Het is speels en tegelijkertijd wreed. Want de spin Sebastiaan die je in het gedicht steeds beter leert kennen, wordt op het einde weggeveegd en dus vermoord. Het is niet alleen een sterk verhaal, ook ritmisch klopt het helemaal. Het is het soort gedicht dat je heel je leven meedraagt.’ Er werd ook een gedicht aan de Lijsterbes opgedragen: ‘Lijsterbessen’ van Rutger Kopland. ‘De dichtkunst beoefenen is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid constateren dat bijvoorbeeld in de vroege morgen de lijsterbessen duizenden tranen dragen als een tekening uit de kinder-

Toon Hermans Gedichtje Hij schreef een klein gedichtje Het had niet veel om handen Maar het had iets van een lichtje Dat in het donker brandde

Inzending GBS De Klimboom Alexandre, 6B Samen eten we bananen Samen eten we bananen En we gaan slingeren aan lianen Wandelen doe je best samen Samen eten we bananen We gaan samen in de koude sneeuw We zijn samen sterker dan alleen We eten samen bananen Gaan we slingeren aan lianen?

tijd. Zo rood en zo veel.’ Hoe lees jij dat? Colle: ‘Poëzie is zoals een kindertekening. Eerlijk en direct. Daarom: als een kind de lucht geel kleurt, zeg dan niet dat de lucht blauw is. Als de lucht bij het kind geel oproept, dan is dat zo. Dat is een subjectieve beleving. En dat is precies waar het in poëzie om gaat. De rode besjes die in het gedicht de vorm van tranen krijgen.’ Tijdens de livestream konden mensen reageren. Wat vertellen die reacties? Colle: ‘GBS De Klimboom heeft heel wat positieve reacties gekregen. Mensen waren duidelijk onder de indruk van al dat jonge dichterlijke talent. Een kijker liet weten dat hij het gedichtje over de spin Sebastiaan zelf op school geleerd had. Het riep nostalgische gevoelens bij hem op. Het was in ieder geval fijn om te zien dat er interactie was. Als je alle kijkers samentelt, zouden we onze zaal in GC de Lijsterbes gevuld kunnen hebben.’

Is het concept van een online gedichtendag voor herhaling vatbaar? Colle: ‘Als we volgend jaar mogen, zullen we voor een gedichtendag met publiek in de zaal kiezen. Maar met het livestreamconcept willen we graag nog iets doen. Misschien gebruiken we het nog voor een ander thema.’ Zijn er een paar vuistregels die je wil meegeven aan mensen die zich geroepen voelen om zelf gedichten te schrijven? Colle: ‘Zoek het vooral niet te ver. Doe ook niet te veel je best om de tekst te mooi of te gepolijst te maken. Schrijf iets wat van jezelf komt. Laat je hart spreken. Het klinkt eenvoudiger dan het is. Zeker met de overvloed aan input die je vandaag op het internet of sociale media vindt. Precies al die info kan je creativiteit in de weg staan. Ga daarom eens offline. In jezelf schuilt meer inspiratie dan je denkt.’

Gedichtendag 2021 De gedichtendag werd dit jaar een online coronaproof event. Dichters en dichtkunst werden via livestream in de woonkamers van de Kraainemnaars gebracht. De presentatie was in handen van Kyra Verreydt, een actrice van eigen bodem. Wil je het event bekijken? Surf naar YouTube – Gedichtendag Kraainem.

Nathalie Dirix 13

Eén ticket voor de hele rit Wie zich tot voor kort door Brussel en de Vlaamse Rand verplaatste met het openbaar vervoer moest vaak verschillende tickets op zak hebben, afhankelijk van de maatschappij die het vervoer verzorgde. Sinds 1 februari is dat verleden tijd. Met de Brupass XL kan je op alle bussen, treinen, trams en metro’s in Brussel en omgeving. Een aantal gemeenten protesteren intussen wel tegen het schrappen van bussen door De Lijn. Al decennialang zijn gebruikers van het openbaar vervoer en reizigersverenigingen vragende partij; nu is het er eindelijk: het eengemaakte vervoerbewijs waarmee je door heel Brussel en de Vlaamse Rand kunt rijden. Zo’n systeem bestond al lang in Brussel, maar eenmaal buiten het Gewest werkten de vier verschillende maatschappijen (De Lijn, MIVB, TEC en NMBS) grotendeels naast elkaar. Met de introductie van de Brupass XL op 1 februari 2021 is daar nu verandering in gekomen. Een belangrijke stap om verplaatsingen van en naar de hoofdstad te vergemakkelijken.

Hoe werkt het?

Concreet koop je een kaartje voor één rit (3 euro) of tien ritten (20 euro), of 14

een abonnement voor één maand (74 euro) of twaalf maanden (775 euro). Daarmee kun je binnen de afgebakende zone naar believen reizen met de trein of met de voertuigen van De Lijn, de Brusselse MIVB en de Waalse TEC. Enkel om van en naar de luchthaven van Zaventem te gaan, betaal je nog een speciaal tarief. Abonnementen en tickets kun je kopen bij de vier vervoersmaatschappijen, al kun je bij De Lijn voorlopig wel enkel terecht voor een abonnement (online of in de Lijnwinkel). Je kunt de tickets en abonnementen opladen op een MOBIB-kaart, en je valideert ze voor het instappen en bij elke overstap aan de valideertoestellen van MIVB, TEC of De Lijn, of via de verkoopautomaten van de NMBS. Vanaf het tweede kwartaal

van 2022 zouden ook alle ticket- en abonnementsformules digitaal beschikbaar moeten zijn. Wie enkel binnen Brussel reist, kan gebruikmaken van de iets goedkopere Brupass. Heb je zowel een Brupass als een Brupass XL, dan wordt aangeraden om beide niet te combineren op één en dezelfde MOBIB-kaart, zodat je steeds kunt genieten van het voordeligste tarief. Wie nog een ander abonnement heeft, hoeft zich geen zorgen te maken, want naast de Brupass en de Brupass XL blijven de bestaande combi-abonnementen van de NMBS met elk van de drie regionale operatoren apart gewoon bestaan.

I N F O R M AT I E rand-nieuws

One ticket for transport in and around Brussels Until recently, anyone travelling in Brussels and the Vlaamse Rand (Flemish area around Brussels) by public transport often had to have several tickets in their possession, depending on the company providing the transport. However, this became a thing of the past on 1 February. At long last. For decades, public transport users and travellers’ associations have been calling for a single ticket that allows people to travel throughout Brussels and the Rand. And although there are still some questions about how to define the area in which the ticket is valid, from now on you can use the Brupass XL for all bus, trains, tram and metro services in Brussels and the surrounding area. In the meantime, a number of municipalities are protesting against the cancellation of some of De Lijn’s bus services.

Kaas met gaten

De wat grillige vorm van de zone gaf hier en daar al aanleiding tot speculatie over ‘vreemde hiaten’ (Halle, toch een belangrijk vervoersknooppunt, valt er bijvoorbeeld buiten of Humbeek en een deel van Overijse). Reizigers moeten dus goed opletten tot waar hun ticket precies geldig is. Zo behoort Asse niet tot de zone, maar deelgemeente Kobbegem wel, en hetzelfde geldt voor Merchtem en deelgemeente Brussegem. ‘Het geldigheidsgebied van de Brupass XL is zeer concentrisch, ongeveer 11,5 km rond de Grote Markt in Brussel’, zegt De Lijn-woordvoerster Karen Van der Sype daarover. ‘Die zone valt samen met de bestaande zonering. Je kan dus niet echt spreken van hiaten.’

De harmonisering van de routeplanners, lijnen en uurroosters, een ander pijnpunt dat vaak wordt aangehaald, zit blijkbaar niet meteen in de pijplijn. Van der Sype: ‘Vandaag is de routeplanner van De Lijn al multi-operabel. De afstemming van de dienstregelingen tussen de operatoren is een continu proces. Soms moeten er echter keuzes gemaakt worden. Je kan niet met één lijn op drie verschillende plaatsen perfect aansluiting geven.’

Faciliteitengemeenten

De Brupass XL is duidelijk een verbetering voor het openbaar vervoer in de Vlaamse Rand. Moeizamer verloopt het opstellen van het openbaarvervoersplan 2022 in de vervoerregio. Alle vijftien Vlaamse vervoerregio’s moesten zo’n plan indienen. Veertien ervan hebben dat intussen gedaan, alleen in de Vlaamse Rand is er nog onenigheid. Het probleem? In 2019 schafte de Vlaamse overheid het concept van de basismobiliteit af, dat kort samengevat zowat elke burger het recht gaf op kwalitatief openbaar vervoer in de buurt. In de plaats daarvan kwam het idee van de basisbereikbaarheid, dat in meer vervoer voorziet op plekken waar het echt nodig is: op de grote, drukke lijnen in de dichtbevolkte gebieden. De verliezers zijn de meer landelijke gemeenten, die bussen zien verdwijnen. Een aantal

LIJSTERBES is een uitgave van het gemeenschapscentrum de Lijsterbes en vzw ‘de Rand’. De lijsterbes komt tot stand met de steun van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap en de provincie Vlaams-Brabant. REDACTIERAAD Damienne D’heygers, Mike Kestemont, Ann Lemmens, Steven Schoonejans, Linda Teirlinck, Luc Timmermans. VORMGEVING www.heartwork.be FOTOGRAFIE Tine De Wilde DRUK IPM printing nv EINDREDACTIE Silke Castro,

gemeenten uit het Pajottenland tekenden hiertegen protest aan (de vervoerregio Vlaamse Rand is een stuk groter dan de negentien gemeenten rond Brussel, red.), en de faciliteitengemeenten Linkebeek, Drogenbos en Sint-Genesius-Rode sloten zich daarbij aan. Stijn Quaghebeur (N-VA), schepen in Dilbeek en voorzitter van de vervoerregio Vlaamse Rand verdedigt het plan. ‘In het oude systeem reden veel bussen in landelijke gemeenten leeg rond. Nu willen we de middelen concentreren waar de vraag het grootst is. Op zich een logisch principe. De gemeenten Drogenbos, Linkebeek en Rode hebben vooral tegen gestemd uit solidariteit. Zij zijn echter minder tot niet getroffen. Een gemeente als Drogenbos bijvoorbeeld heeft zeer goed openbaar vervoer. Je kan de faciliteitengemeenten ook bezwaarlijk dunbevolkt noemen.’ Ook voor de andere faciliteitengemeenten verandert er weinig. Quaghebeur: ‘Er worden voornamelijk lijnen gebundeld. Doorgaans zijn de negentien randgemeenten beter af. Het tram- en treinnetwerk zijn de ruggengraat van het openbaar vervoer. Het busnet moet hier complementair aan worden. Vroeger was er zelfs wat concurrentie tussen beide systemen. Daarom zijn in het nieuwe plan parallelle lijnen geschrapt.’ Jan Haeverans

Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel, silke.castro@derand.be HOOFDREDACTIE Geert Selleslach, Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel, 02 456 97 98, geert.selleslach@derand.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Jo Van Vaerenbergh , Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel ARCHIEF Je vindt deze editie en het volledige archief van de lijsterbes op www.delijsterbes.be

BEELD uit Kraainem

‘Een van de lokalen van de scouts Sint-Dominicus. Op de achtergrond van de foto zie je een deel van de begroeiing in het park Prinsenput in de sneeuw.’ Tekst en foto: Ludo Jacobs