lijsterbes maart 2022

GEMEENSCHAPSKRANT

KRAAINEM • JAARGANG 23 • NR 2 - MAART 2022 UITGAVE VAN GC DE LIJSTERBES EN VZW ‘DE RAND’

Rani Haverals haalt ons afval op

The Chicken Factory staat 15 jaar in Kraainem

The Good Life, voorstelling over de klimaatcrisis

FR • DE • EN

traductions Übersetzungen translations

© Tine De Wilde

afgiftekantoor Kraainem 1 P 005212

lijsterbes

I N F O R M AT I E uit de gemeente

Lessen voor ouders in GBS De Klimboom

Je wilt je kind helpen met huiswerk, maar de taal vormt een barrière? Of je snapt niet wat de juf bedoelt met die ene opmerking in de agenda? Het komt wel vaker voor, want de meeste ouders van leerlingen van de gemeentelijke basisschool De Klimboom in Kraainem hebben een andere thuistaal dan het Nederlands.

Daarom startte de school met de hulp van vzw ‘de Rand’ met een reeks taallessen voor ouders.

‘Het zijn niet zomaar lessen Nederlands’, vertelt directrice Heidi Mondelaers. ‘Want de schooltaal is iets heel specifieks.

Op school gebruiken we andere begrippen en woorden dan je in het dagelijkse leven gebruikt. Elke school heeft bovendien andere gewoonten en gebruikt andere materialen, en dus ook andere woorden. Zo krijgen onze kleutertjes nieuwsbrieven mee naar huis en hebben onze rapporten een bepaalde structuur.

We hanteren een bepaalde streefwoordenschat, maar dat komt allemaal aan bod in de les, op maat van onze school.’

Tweede lessenreeks al begonnen

Een eerste reeks van tien lessen is intussen achter de rug.

De groep deelnemers was heel divers. De deelnemers spraken thuis geen Nederlands én hadden gemeen dat ze hun kinderen zo goed mogelijk willen helpen op school. De reeks startte in oktober en liep tot december. ‘Het was een succes. De ouders waren enthousiast en de mond-tot-mondreclame aan de schoolpoort deed haar werk. Op het einde van de lessenreeks vroegen ouders zelfs of er een vervolg kwam.’

En dat vervolg is er nu. De nieuwe lessenreeks loopt van 14 februari tot 16 mei, telkens op maandagavond van 19 tot 20.50 uur. ‘De lessen zijn hier op school, in de refter. Het is een plaats die de ouders kennen, dat maakt de drempel lager om te komen’, vult Mondelaers aan.

De lessen zijn heel interactief en worden niet door een schoolleerkracht gegeven, maar door een lesgeefster van het centrum voor volwassenenonderwijs (CVO) Crescendo. Dat gebeurt in nauwe samenspraak met de school en de juffen.

Samen met vzw ‘de Rand’

Vzw ‘de Rand’ en GC de Lijsterbes gingen in op de vraag van de school en de gemeente om de lessenreeks mee te organiseren.

‘Aan het begin van het schooljaar organiseerde de school een 2

© FC

Ouders leren Nederlands

informatiesessie voor de ouders. Daar hebben we meteen gebruik van gemaakt om te flyeren’, vertelt stafmedewerker Toon Wauters van GC de Lijsterbes. ‘Want de ouders worden op dat infomoment allicht al meteen geconfronteerd met die typische schooltaal of andere dingen die ze niet helemaal begrijpen.’

De lessen zijn niet gratis, maar wél goedkoop. Ouders betalen 13 euro voor de hele reeks van tien lessen. Inschrijven voor dit jaar kan niet meer, maar allicht volgt er volgend schooljaar nog een nieuwe reeks. Je kan daarvoor altijd inschrijven via de school. Iedereen is welkom. De lessenreeks start met een groepsgesprek, zo kent de lesgeefster meteen het niveau Nederlands van elke ouder. Ze zorgt ervoor dat iedereen mee kan op zijn of haar niveau.

Bart Claes EN

Back to school for non-native speaker parents As Dutch is not the language spoken at home by most parents whose children attend De Klimboom municipal primary school in Kraainem, the establishment decided to join forces with the non-profit-making ‘de Rand’ association to launch a series of language lessons for parents. ‘They are not just Dutch lessons,’ says Heidi Mondelaers, the head teacher. ‘The language of education is very specific. Concepts and words used in a school environment are not the same as those in everyday life.’ An initial ten-lesson series has now been completed and the new one will cover the period from 14 February to 16 May, every Monday evening from 7 to 8.50 pm. ‘The lessons are held here in the school dining hall.’ Taught by an instructor from the adult education centre (CVO) Crescendo, the highly interactive lessons are not provided for free but they are certainly affordable.

Parents pay €13 for the entire ten-lesson series. Enrolments for this year are no longer accepted, but there will probably be another series next year. Applications to enrol should be made via the school. Everyone is welcome.

Een transparant beleid Het bestuur van Kraainem deelt vanaf nu een tabel met gemeentelijke projecten met zijn inwoners via een nieuwe website. Meerderheidspartijen Kraainem-Unie en Pro Kraainem hebben de projecten die in de gemeente zijn uitgevoerd of nog op til zijn, in een gedetailleerd overzicht gegoten, dat burgers gemakkelijk kunnen raadplegen via het internet. ‘We hebben in het overzicht een balans opgemaakt van wat er halverwege de beleidsperiode gerealiseerd is en van wat er nog op de planning staat. Het resultaat is een dynamische tabel.

We hebben die ook in een afgedrukte versie bezorgd in alle brievenbussen, zodat iedereen op de hoogte is van het bestaan van ons project.

De informatie wordt regelmatig geüpdatet op de website www.kraainemdoingthings.be’, legt schepen voor Communicatie en Participatie Marie-France Constant (Kraainem-Unie) uit.

Een percentage duidt aan hoever een bepaald project gevorderd is. De meerderheidspartijen beloven om later ook het financiële plaatje toe te voegen. ‘Onnodig ingewikkelde verslagen en moeilijk leesbare documenten doen burgers afhaken. Dat willen we met deze tabel en website vermijden.’ (TD) Meer info: www.kraainemdoingthings.be

Nieuwe uitbaters voor C’green C’green, de verpakkingsvrije kruidenierszaak die Céline Archen vier jaar geleden opende in de Astridlaan, heeft een doorstart gemaakt.

Archen sloot haar winkel eind 2021. Sinds half februari is de voedingswinkel weer open, zij het met een iets ander concept. ‘Het overgrote deel van de producten is nog altijd verpakkingsvrij’, vertelt Alain Borremans uit WezembeekOppem, die de winkel samen met zijn dochters Lauranne en Raphaëlle uitbaat. ‘Maar we leggen de nadruk wel wat meer op het lokale en biologische aspect. Er liggen uitsluitend Belgische producten in de winkel. Vers fruit en verse groenten vind je hier niet meer, maar wel meer verschillende wijnen en bieren. We starten ook met nieuwe dingen, zoals aperitiefmanden. De oorspronkelijke basisfilosofie van C’green blijft dus bestaan, maar we geven het een iets andere twist.’ En daar is ook Céline Archen blij mee. ‘Ik moest eind vorig jaar met spijt in het hart om persoonlijke en professionele redenen stoppen’, vertelt ze. ‘Maar het doet me plezier om te zien dat jonge mensen er vol enthousiasme tegenaan gaan om van de doorstart van C’green een succes te maken. Ik hoop dat oude én nieuwe klanten de weg naar de winkel zullen vinden.’ (TD)

Telex • De gemeente zal voortaan kleine ondernemingen en handelszaken die ernstige hinder ondervinden van openbare werken door een beperking van de toegang tot hun zaak vergoeden voor het deel waarvoor het Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO) niet tussenkomt.

• De eerste rapportage van het systeem voor klachten en meldingen werd op de gemeenteraad van januari voorgesteld.

Het systeem monitort constant hoe klachten en meldingen worden afgehandeld. Burgemeester Waucquez (PK-KU) meldt dat het systeem altijd kritisch bekeken zal worden en constant voor verbetering vatbaar is.

• De politiezone WOKRA en het Agentschap Wegen & Verkeer (AWV) adviseren om de afsluiting van de oversteek van de Wezembeeklaan ter hoogte van de Jules Adantstraat om veiligheidsredenen definitief te maken.

Het zal dus niet meer mogelijk zijn om op dit punt de Wezembeeklaan over te steken.

• Volgens raadslid Alain Van Herck (DéFi-MR) wordt het politiereglement op het vlak van het gebruik van tuinmachines niet gerespecteerd. Dergelijke machines mogen niet meer dan 90 decibel produceren. Hij vraagt om de inwoners hierover te sensibiliseren via de gemeentelijke communicatiekanalen. Hij wil ook het politiereglement aanpassen. Omdat er verschillende aanpassingen moeten worden aangebracht, stelt burgemeester Bertrand Waucquez (PK-KU) voor om het dossier te bespreken in de commissie welzijn.

Schepen van Communicatie Marie-France Constant (PK-KU) zal een artikel laten publiceren in het gemeenteblad.

• DéFi-MR maakt zich zorgen over de elektrische laadpalen die in de gemeente geplaatst zullen worden. Volgens de

oppositie is het een bekend probleem dat wagens die volledig opgeladen zijn te lang aan de elektrische laadpaal blijven staan. Burgemeester Waucquez (PK-KU) belooft om proactief op deze problematiek te reageren door de gebruikers ervan bewust te maken en door ‘slimme’ systemen te hanteren die dit kunnen aanpakken.

• Kraainem gaat in de toekomst ANPR-camera’s gebruiken. DéFi-MR is ongerust dat, als er camera’s van Chinese makelij gebruikt zouden worden, ze uitgerust zouden zijn met spionagesoftware.

• De Vierarmentunnel wordt gerenoveerd. Buurtbewoners maken zich ongerust over het lawaai en de omleidingen. Schepen van Mobiliteit Johan Forton (PK-KU) bevestigt deze ongerustheid. Binnenkort zal er een testopstelling in voege treden. Hoelang de werken zullen duren en of er ook ’s nachts gewerkt zal worden, is nog niet geweten.

• Het ruimtelijk uitvoeringsplan zit in een volgende fase. Niets te vroeg volgens raadslid Bruno Vandersteen (DéFi-MR), omdat de eventueel gedupeerden zich aan het groeperen zijn om juridische stappen te ondernemen.

Schepen Johan Forton (PK-KU) deelt mee dat er externe hulp is ingeroepen om het dossier in een definitieve fase te krijgen.

• Raadslid Carel Edwards (PK-KU) vraagt nogmaals informatie over het organogram van de gemeentelijke diensten. Het is belangrijk om te weten wie waar zit en wat doet, welke posten er vacant zijn, enzovoort. Kraainem levert een grote bijdrage aan het vaccinatiecentrum in Zaventem.

PK-KU vindt de balans met de andere gemeenten niet in evenwicht. De gemeente kijkt uit naar externe hulp.

3

MENSEN met een passie

Kippenkraam staat al vijftien jaar in Kraainem

‘Kraainem geeft ons een leuk zondagsgevoel’ Al vijftien jaar verkoopt The Chicken Factory in Kraainem op zondag braadkippen aan de inwoners die er passeren. Wie staat er achter het kippenkraam? De lijsterbes sprak met Werner Jacobs (51), zaakvoerder van The Chicken Factory.

‘Vandaag staan we met onze foodtruck rechtover het warenhuis Brico in de Wezembeeklaan’, vertelt Werner Jacobs (51). ‘Al sinds 2007 hebben we een vaste standplaats in Kraainem. We stonden voordien negen jaar op de parking aan het postkantoor in de Koningin Astridlaan, maar verhuisden dan naar hier.

Het is precies 29 jaar geleden, in 1993, dat ik met het kippenkraam ben begonnen. Dat was niet zo vanzelfsprekend, want ik heb een opleiding tot lasser en dan kok gevolgd in Antwerpen. Ik heb mijn eerste kraam zelf gelast. Daarna ging ik op zoek naar standplaatsen. Ik sta onder andere in Onze-Lieve-Vrouw-Waver, Sint-Katelijne-Waver, Grimbergen en Kraainem. Vroeger stond ik ook in Wemmel naast het warenhuis Carrefour.

Maar daar kom ik al even niet meer.

Zodra ik voldoende personeel heb, zal ik ook terug in Wemmel opstarten. Vrijdag en zaterdag doen we geen locaties aan, dat zijn kuisdagen.’

Niet in de wind staan

Maar op zondag kan je The Chicken Factory dus in Kraainem vinden.

‘We starten om 6 uur ’s ochtends met het inladen en voorbakken, de eerste voorbereidingen starten zelfs al op zaterdag’, vertelt Werner, bij het opstellen kijken we eerst vanwaar de wind komt.

We zetten onze foodtruck op een manier dat we zelf niet in de wind staan.

Als dat niet lukt, moeten we marktzeilen ophangen. We zijn open van 10 tot 14 uur. Vanaf negen uur beginnen we te bakken. Zo zijn we zeker dat de kippen sappig en doorbakken zijn, zonder dat ze 4

te droog zijn. Je mag je kip niet te snel laten bakken, want anders droogt ze uit.

Na al die jaren voel je aan wanneer een braadkip perfect is. We verkopen normaal een paar honderd kippen in Kraainem, maar het is natuurlijk sterk afhankelijk van het weer. Als het slecht weer is of als het sneeuwt, zie je veel minder volk.’

‘Ik werk nog samen met een andere medewerker, vroeger waren er twee, maar het is heel moeilijk om personeel te vinden. Dat merk je overal. Gelukkig komt mijn vriendin Vera helpen als ze kan. Maar ik zoek dus personeel.

De vereiste is wel dat ze tweetalig zijn en bereid zijn om te werken. Dit beroep leer je door het te doen.’

Goed gevoel

Werner komt heel graag naar Kraainem met zijn kippenkraam. ‘Eerst stond ik in Mechelen, maar ik was op zoek naar een standplaats met een parking, die bovendien op wandelafstand goed bereikbaar is. Die vond ik hier in Kraainem rechtover de Brico. Ik heb zelfs de grond die ik huur laten nivelleren. Kraainem gaf me meteen een goed gevoel toen ik hier opstartte. Je ervaart dat met de jaren.

Het is een heel gemoedelijke gemeente.

Om zo kort tegen de grote stad te liggen, gebeurt alles hier nog rustig aan.

De gemoedelijke sfeer geeft me een leuk zondagsgevoel. Onze klanten zijn een perfecte weerspiegeling van de bevolking hier. Jong, oud, Franstalig, Nederlandstalig, internationaal: alle mensen komen hier hun braadkip halen. Tachtig

procent van de bezoekers zijn vaste klanten.’

Gekke bestellingen

Is er veel tijd voor een babbeltje met de klanten? ‘Als het heel druk is, dan kan je natuurlijk geen lange gesprekken aangaan met de klanten, maar mensen praten vaak over de actualiteit en dan komt corona natuurlijk aan bod.

FR

© Tine De Wilde

‘Kraainem nous procure la délicieuse sensation d’un dimanche’ Depuis quinze ans déjà, The Chicken Factory à Kraainem vend des poulets rôtis le dimanche aux passants. Mais qui se cache derrière le stand de poulet? De lijsterbes s’est entretenu avec Werner Jacobs (51 ans), directeur de The Chicken Factory. ‘Depuis 2007, nous occupons un stand permanent à Kraainem. Nous sommes ouverts de 10 à 14 h. À partir de neuf heures, nous mettons la cuisson en route. De cette façon, nous nous assurons que les poulets sont juteux et bien cuits, sans pour autant qu’ils soient secs. Vous ne pouvez pas faire cuire votre poulet trop vite, car il risque de s’assécher. Je cherchais à tout prix un emplacement avec parking et accessible à pied. C’est ici que je l’ai trouvé, à Kraainem en face du Brico. J’ai moimême fait niveler l’emplacement que je loue. J’ai immédiatement été conquis par Kraainem et le sentiment que cette commune me procure. Située à proximité de la grande ville,, la vie est pourtant tranquille ici. Nos clients reflètent parfaitement la population d’ici. Jeunes, âgés, francophones, néerlandophones, internationaux. Quatre-vingt pour cent des visiteurs sont des habitués.’

We krijgen soms de gekste bestellingen: naast ons standaard assortiment van braadkippen, kippenborsten, vleugeltjes, boutjes en gebakken patatjes, vragen klanten soms ook levertjes voor de hond. We hebben ook al een paar keer voor een schooltje in Kraainem konijn gebakken. We bakken ook voor kippenfestijnen, maar ook andere dingen dan de gangbare zijn bespreekbaar. Toen er

nog carnaval was in Kraainem, kregen we zondagochtend mannen aan ons kraam die te veel gedronken hadden, maar toch nog een kip wilden bestellen.

Nu kom je dat veel minder tegen, want door corona zijn de cafés al dicht om middernacht.’

Waardering

‘Maar het beste gevoel dat je hier op

zondag krijgt, is waardering. Mensen zijn vriendelijk en waarderen wat we doen.

Er was een dame die elke week een kip kwam halen. Op een gegeven moment had ze een kapje op haar hoofd. Bleek dat ze ernstig ziek was geworden. Een paar zondagen erna kwam haar echtgenoot. Hij vroeg een halve kip, zijn echtgenote was overleden. Hij overhandigde ons met tranen in de ogen een bedankbrief. Daarin stond ‘Aan de mannen van het kippenkraam, bedankt om een goeie service te verlenen’. Zoiets komt binnen.

Dat briefje is ook blijven hangen.’

Werner woont zelf in Sint-Katelijne-Waver en gaat in zijn vrije tijd graag eens op vakantie. Ook vissen is één van zijn hobby’s. Wat zijn zijn toekomstplannen?

‘Gewoon verder doen zoals we bezig zijn en zelfs nog een beetje groeien, als het kan’, zo besluit de man achter The Chicken Factory.

Joris Herpol 5

Rani Haverals haalt ons afval op

‘Ik doe dagelijks minimaal twintigduizend stappen’ Rani Haverals woonde haar hele jeugd in Kraainem. Vandaag staat ze er mee in voor de afvalophaling door intercommunale Interza. Dankzij haar raken wij ons papier en glas, onze pmd en gft en ons restafval netjes kwijt. Help jij Rani bij haar ronde langs jouw huis?

Rani is een echte Kraainemse. Ze woonde heel haar leven in onze gemeente, tot ze vorig jaar naar Kampenhout verhuisde.

Maar ze komt hier nog regelmatig. Niet alleen om haar ouders en grootouders te bezoeken, ook omwille van haar beroep. Want na een periode als kinderverzorgster ging Rani een nieuwe professionele uitdaging aan. Ze reageerde op een vacature als afvalophaler bij intercommunale Interza, die de gemeenten Zaventem, Kampenhout, Steenokkerzeel, Wezembeek-Oppem en Kraainem bedient.

Daar is ze momenteel de enige vrouw die afval ophaalt.

6

‘Ik wilde graag werk dat me in beweging hield en dat me een zeker vrijheidsgevoel geeft door buiten te zijn. Ik wilde het eens proberen en ik heb er nog geen spijt van gehad.’

Toch lijkt het best een zware job.

Ben je sportief?

Rani Haverals: ‘Ik kan het werk vrij makkelijk aan. Iedereen stelt die vraag, maar eigenlijk doe ik verder niet aan sport. Het klopt wel dat het fysieke werk niet te onderschatten is. Volgens mijn sporthorloge doe ik dagelijks minimaal 20.000 stappen, soms zelfs 23.000. Mijn

kuiten, armen en schouders zijn zeker al steviger geworden.’ (lacht) Hoe houdt Interza zich met afvalbeheer bezig?

Haverals: ‘We halen papier, karton, pmd, restafval en gft aan huis op, en als een van de weinige intercommunales ook nog glas. We leveren en herstellen ook de containers die de mensen daarvoor gebruiken. Daarnaast maken we de openbare vuilbakjes op straat leeg en verwijderen we sluikstort. Bij het opruimen controleren we altijd of we geen adressen of aanwijzingen vinden

MENSEN uit Kraainem

FR

© Tine De Wilde

Rani Haverals se charge de nos déchets Toute son enfance, Rani Haverals a vécu à Kraainem. Aujourd’hui, elle est responsable de la collecte des déchets de la société intercommunale Interza. Grâce à elle, nous nous débarrassons de manière correcte de notre papier et de notre verre, de nos déchets PMD et VGF et de nos déchets résiduels. Aidez-vous Rani lors de son passage devant votre maison? Rani est une vraie femme de Kraainem. Elle y a vécu toute sa vie, jusqu’à ce qu’elle déménage à Kampenhout l’année dernière. Cela ne l’empêche pas de revenir ici régulièrement. Non seulement pour rendre visite à

ses parents et grands-parents, mais aussi en raison de sa profession. Après une période en tant que puéricultrice, Rani a voulu relever un nouveau défi professionnel. Elle a répondu à un poste vacant de collecteur de déchets au sein de l’intercommunale Interza, qui dessert les communes de Zaventem, Kampenhout, Steenokkerzeel, Wezembeek-Oppem et Kraainem. Elle y est actuellement la seule femme à collecter les déchets. ‘Je voulais un travail qui me fasse bouger et qui puisse me procurer un certain sentiment de liberté en étant à l’extérieur.

J’ai voulu faire un essai et je ne l’ai, jusqu’à présent, jamais regretté.’

die ons bij de sluikstorters kunnen brengen. Buurtbewoners kunnen sluikstort trouwens ook bij Interza melden, zodat we dit kunnen opruimen.

Want vuil trekt vuil aan.’

de vrachtwagen waarmee we de chauffeur kunnen laten weten dat hij kan verder rijden. En de chauffeur claxonneert regelmatig om ons te waarschuwen voor aankomende auto’s.’

Hoe verloopt die afvalophaling aan huis?

Haverals: ‘Dat gebeurt gemeente per gemeente en afvalsoort per afvalsoort.

Meestal wordt een gemeente in drie delen verdeeld met een vast parcours, en per deel rijdt een vrachtwagen rond met een chauffeur en twee laders. Ik ben een vaste lader. We rijden ’s ochtends om kwart voor zeven uit vanuit Zaventem. Een ronde kan tot twaalf uur duren, maar ook tot twee of drie uur, naargelang de gemeente.’

Hoe belangrijk is de manier waarop mensen het afval buiten zetten voor jullie?

Haverals: ‘Soms moeten we inderdaad in het donker achter hagen en auto’s gaan zoeken. Maar het belangrijkst is toch dat het afval correct wordt aangeboden. Een restafvalzak knoop je best goed dicht zodat wij hem kunnen optillen bij de knoop. Karton en papier bind je samen met een touw, zodat de wind het papier niet over de straat verspreidt. Het is ook handig als de glascontainers niet te zwaar geladen zijn, want wij moeten ze eerst optillen voor we ze kunnen leegmaken in de vrachtwagen.’

Is het soms niet gevaarlijk of lastig om door het verkeer te laveren?

Haverals: ‘Tussen zeven en half negen is het toch uitkijken. Vooral rondom scholen staan auto’s dan vaak verkeerd geparkeerd, waardoor we niet kunnen passeren. Je hebt natuurlijk ook automobilisten die claxonneren. Mensen lijken niet zoveel geduld meer te hebben.

Ik ben ook al een paar keer bijna van de baan gereden. We moeten dus goed uitkijken.’

Ben je als team goed op elkaar ingespeeld?

Haverals: ‘We werken meestal met vaste ploegen, al lopen de ploegen tegenwoordig door de corona-afwezigen door elkaar. De samenwerking met mijn vaste chauffeur gaat heel goed.

Wij hebben ook een belletje achteraan

‘Wat we ook zien, is dat er vaak verkeerd afval zoals piepschuim in de pmd-zakken zit, waardoor we die zakken jammer genoeg moeten laten staan. Ook zagen we een tijd geleden een papiercontainer die vol pampers zat: dat is natuurlijk niet oké. En niet iedereen houdt zich aan het maximumgewicht voor de restafvalzakken. Maar het gevaarlijkst is het wanneer er scherpe voorwerpen in de zakken zitten. Onlangs heeft een collega daar een serieuze wonde aan overgehouden.

Hij moest naar spoed voor hechtingen.

Over het algemeen doen de mensen het wel goed, hoor. Zo zien we dat het gewicht van de pmd-zakken echt toeneemt sinds er meer plastic in mag.’

Voor sommige huizen zie ik soms wel erg veel afval staan.

Haverals: ‘Dat verwondert me soms ook. Tijdens de feestdagen staan er sowieso meer zakken, maar ook in een gewone week zie je soms tien zakken voor een huis staan, waarbij je je afvraagt wat erin zit. Er zijn ook appartementsgebouwen waar we soms een kwartier bezig zijn voor alles weg is. Het gebeurt regelmatig dat een vrachtwagen voor het einde van de ronde al vol is, waardoor we tussentijds al moeten gaan storten.’

Zijn er nog opvallende verschillen tussen gemeenten of wijken?

Haverals: ‘In Kraainem zijn er weinig verschillen. Alleen langs de kant van Stokkel is het natuurlijk drukker. Tussen de gemeenten zijn er wel verschillen.

Zaventem is redelijk zwaar: alles is daar zo dicht bij elkaar dat je bijna de kans niet krijgt om even op je trapje uit te rusten. Het is continu stappen, zakken optillen en in de vrachtwagen gooien. In Kampenhout zijn er dan weer meer velden en kan je al eens een keer uitblazen. Mensen die goeiedag zeggen en ons bedanken zijn er zeker ook, maar meestal moeten we te snel verder doen om een babbeltje te kunnen slaan.’

Michaël Bellon Voor wie het enthousiasme van Rani aanstekelijk vindt: Interza zoekt nog werknemers, zeker ook chauffeurs. www.interza.be

7

I N F O R M AT I E verenigingen

De Zonderlingen bestaan 30 jaar ‘Wij zijn niet ontmoedigd geraakt’

© TDW

van woensdag 2 t.e.m.

30 maart Jeugdboekenmaand Bibliotheek Kraainem

Ondanks de coronaperikelen blijft het Kraainemse gezelschap De Zonderlingen niet bij de pakken zitten. Zo zijn ze al begonnen aan de repetities voor een Shakespeareparodie, een voorproef op de viering van hun dertigste verjaardag, later dit jaar.

Bezig blijven

Iedereen weet dat het moeilijke tijden zijn voor theatermakers. Maar ondanks alles gaat het goed met de Kraainemse spelersgroep De Zonderlingen, zo vertelt bezieler Hendrik Van Eycken: ‘Corona heeft ook ons programma door elkaar gegooid. Maar we hebben ook het geluk gehad dat we één stuk op tijd on hold hebben kunnen zetten, nog voor we aan de repetities begonnen. We hebben twee stukken die wél al speelklaar waren – maar een week voor de première geannuleerd moesten worden – uiteindelijk toch kunnen spelen in oktober en november vorig jaar. Met dank aan GC de Kam en GC de Lijsterbes.’

Ter gelegenheid van de (online) Gedichtendag 2022 in GC de Lijsterbes waren De Zonderlingen recent nog actief met het maken van filmpjes die in de loop van de winter online verspreid werden.

In februari verzorgden ze ook een kinderproductie in de Kam in Wezembeek-Oppem. ‘Zo hebben we alle spelers tijdens de aanslepende crisis met de verschillende lockdowns toch nog op een of andere manier kunnen inschakelen’, zegt Van Eycken. ‘Door bezig te blijven is er bij ons dus niemand ontmoedigd geraakt door corona. Dat hebben we helaas in sommige andere verenigingen wel zien gebeuren.’

Lachen met Shakespeare

Ook nieuw bewijs van de energie van De Zonderlingen wordt al gauw geleverd, want het gezelschap is alweer begonnen 8

met de repetities voor een nieuw stuk dat in mei 2022 in première zal gaan.

‘Het wordt een enscenering van de Nederlandse versie van het internationaal gelauwerde stuk Shakespeare Compleet.’ Dat stuk heeft als originele titel The Complete Works of William Shakespeare (Abridged) en is een creatie van drie Amerikaanse auteurs.

‘Zij oogsten al jarenlang (sinds de jaren 80) succes met hun sterk ingekorte en parodiërende versies van alle Shakespeareklassiekers. Ze stopten ooit al improviserend – en in een hoog tempo – alle stukken en personages uit het werk van Shakespeare in één voorstelling van anderhalf uur. Voor De Zonderlingen is zo’n grappige voorstelling in een hoog tempo eens iets heel anders, maar het stond al heel lang op ons verlanglijstje. Met de vele verkleedpartijen en chaotische toestanden is het alvast een goede test voor op de viering van de dertigste verjaardag van De Zonderlingen, waar we later nog groots mee zullen uitpakken. Als alles weer mag in de theaters.’

Intussen houden De Zonderlingen ook nog een aantal producties in het repertoire die ze in wisselende bezettingen kunnen spelen: Met de dood voor ogen, over suïcide bij jongeren, het programma met proza en poëzie uit de Eerste Wereldoorlog Wrede Stilte, gemaakt ter gelegenheid van de viering van 100 jaar Groote Oorlog, en Liefde gaat door de maag, één van de allereerste projecten

woensdag van 14 tot 17 uur, zondag van 10 tot 13 uur Doe tijdens de openingsuren van de bibliotheek in Kraainem mee aan activiteiten.

Je kan ook meedoen aan een wedstrijd. gratis info: kraainem.bibliotheek.be of iedereenleest.be

zondag 27 maart Repair Café 14 tot 17 uur – GC de Lijsterbes Laat je spullen repareren, gooi ze niet weg. Zo vechten we tegen de nutteloze overconsumptie.

Iedereen is welkom.

Schrijf ten laatste om 16.30 uur in. gratis info: repaircafe.kraainem@gmail.com of de Facebookpagina Repair Café Kraainem

elke zondag Chiro BAM! van 6 tot 12 jaar 14 tot 17 uur – Chirolokalen, Zaventemseweg 6 info: chirobamkraainem.be

elke maandag Seniorobics 11 tot 12 uur – GC de Lijsterbes info: alinebollen@telenet.be

elke tweede en laatste dinsdag van de maand Wandeltocht Okra Vertrek aan parking Cammeland info: gilbert_theunis@telenet.be of 0486 50 57 24

elke donderdag Resto & Co OCMW-Kraainem 12 tot 14.30 uur – zaal Cammeland info: info@ocmw.kraainem.be

van De Zonderlingen ooit: een reeks theatrale en poëtische interventies met een culinaire inslag, die uitstekend combineren met een kaas-en wijnavond of een meergangendiner. Het belooft een mooi jaar te worden bij De Zonderlingen.

Michaël Bellon

I N F O R M AT I E oud-nieuw

De omgeving en het ontstaan van het Henri Jasparinstituut Kraainem

In de lijsterbeskrant van september 2021 toonden we al foto’s van het Henri Jasparinstituut uit 1929. Dit keer bekijken we het gebouw vanuit een ander perspectief en vertellen we meer over de meisjes die er verbleven tussen 1920 en 1986.

H

et domein Tervuren (het kasteel, domein Ravenstein en de gronden) komt in 1830 in handen van de Belgische staat en wordt ter beschikking gesteld van Leopold I. Die vindt het een te klein jachtgebied en koopt stelselmatig bijkomende percelen op. Zijn opvolger koning Leopold II erft het geheel van eigendommen. In 1900 (als hij 65 jaar oud is) schenkt Leopold II het hele patrimonium aan onroerend goed dat hij in België bezit aan de staat. Zo is de term ‘Koninklijke Schenking’ ontstaan. Hij deed de schenking wel onder enkele belangrijke voorwaarden: de domeinen en gebouwen moesten worden behouden in de staat waarin ze zich bevonden en hun bestemming mocht niet veranderd worden.

Na de Eerste Wereldoorlog van 1914-1918 wordt in 1920 langs de Brusselsesteenweg een eerste kuuroord gebouwd, op de gronden van de Koninklijke Schenking. Een kuuroord ten behoeve van Brusselse kinderen uit lagere sociale klassen uit Brussel en de Rand. Zij komen met de tram via het Vierarmenkruispunt en de Brusselsesteenweg. Het kuuroord krijgt de naam Henri Jasparinstituut.

In 1930 wordt de doelstelling gewijzigd door het Nationaal Werk voor Kinderwelzijn en wordt het kuuroord omgevormd tot een kinderkolonie voor 120 ‘debiele’ meisjes. Debiliteit, zoals men het toen noemde, had verschillende ontstaansredenen. Onvoldoende of onevenwichtige voeding, verzwakking, gebrekkige algemene verzorging, de puberteit en/of herstel na een operatie zijn de meest voorkomende redenen waarom meisjes hier verbleven. Ze kregen een verblijf van drie maanden op voorschrift van de dokter.

Tijdens de oorlog van 1940-1945 konden hier 200 tot 300 kinderen terecht. In 1941 worden Franstalige en Nederlandstalige klassen georganiseerd. Kinderen konden hier blijven tot de leeftijd van 16 jaar. Deze oorspronkelijke activiteiten werden in 1986 stopgezet.

In 2018 begonnen renovatiewerken aan de gebouwen in opdracht van de vennootschap MERIDIA. Vandaag biedt zij hier luxueuze assistentieresidenties voor ouderen aan, onder de naam Residentie Henri Jaspar.

Nieuwe foto: Luc Maes Oude foto: Residentie Henri Jaspar

9

C U LT U U R theater

Kan je nog een goed leven leiden in deze klimaatcrisis?

‘Weten dat je er niet alleen voor staat, dat geeft energie’ ‘Het goede leven’. Het was een begrip dat de oude Griekse filosofen al bezighield. Maar wat betekent de term in onze snel veranderende wereld van vandaag? Sébastien Hendrickx maakte er de Engelstalige voorstelling The Good Life over.

Je hebt niet alleen het stuk geschreven. Je maakt ook je debuut als acteur.

Sébastien Hendrickx: ‘Ik werk al een tijd als dramaturg en kunstcriticus.

De voorbije jaren groeide het verlangen om een eigen voorstelling te maken en te spelen. De ecologische crisis speelt daarin een belangrijke rol. Als je de realiteit daarvan onder ogen probeert te zien, dan heeft dat een serieuze impact op jou als mens. Hoe zal mijn toekomst en die van de mensen die ik graag zie, eruitzien? Wordt onze omgeving met de tijd onleefbaar? Wat is mijn aandeel en verantwoordelijkheid in dit grote verhaal? Het zijn vragen die me bezighouden. Naast mijn engagement in een milieuactiegroep voelde ik de behoefte om als kunstenaar ook met een poëtische respons te komen.’

Van waar de titel The Good Life?

Hendrickx: ‘Kan je nog een goed leven leiden in tijden van ecologische catastrofe? Het personage dat ik speel, worstelt met het ideaalbeeld dat de maatschappij ons voorhoudt. Het goede leven zou je zogezegd in materiële dingen vinden. In rijkdom, bekendheid, succes, verre reizen. Het is een heel 10

onduurzaam idee van geluk. Het lijkt mij duurzamer om een leven te leiden waarin je wijsheid vergaart aan de hand van allerlei levenservaringen die je opdoet.’

Welke betekenis krijgt deze titel in coronatijden waarin we met heel wat beperkingen geconfronteerd worden?

Hendrickx: ‘Omwille van corona roept de titel bij heel wat mensen een grimmige glimlach op. Een goed leven, nu? Ik zie de pandemie als onderdeel van de brede ecologische crisis. Ze is gelinkt aan onze manier van leven. Ik heb het dan over het destructieve gebruik van gronden en de impact daarvan op de biodiversiteit. We behandelen de natuur nog steeds als een mooi decor. Of als een eindeloos depot van grondstoffen en niet als iets waarvan we afhankelijk zijn om te overleven.’

‘Die praktijken hebben niet alleen gevolgen voor onze planeet, maar ook voor ons geestelijk welzijn. Men wil ons laten geloven dat we voortdurend allerlei behoeften moeten invullen.

Daardoor krijgen we de indruk op veel vlakken tekort te schieten. We zijn niet

mooi genoeg, niet rijk genoeg, niet succesvol genoeg ... Ik zie steeds meer mensen om me heen die zich daartegen verzetten en zich loskoppelen van dat schijnleven.’

Tijdens de voorstelling werk je zowel met licht, geluid, tekst als melodieën.

Het zorgt voor een overweldigend effect.

Hendrickx: ‘Het publiek zit in het midden van de zaal. Het hele gebeuren speelt zich 360 graden om hen heen af.

Componist Jürgen De Blonde maakte een quadrofonische geluidscompositie.

zaterdag 2 april Klimaatuitdagingen: lezing en theatervoorstelling LEZING • THEATER

vanaf 19 uur - GC de Lijsterbes 19 uur - Consuminderen: Marlies van Wemmel stelt haar project #Niksnieuwjaar voor, waarin ze een jaar lang niks nieuws koopt.

20 uur - theatervoorstelling: The good life - Sébastien Hendrickx (EN) tickets: 12 euro (kassa), 8 euro (- 26 j) Met een basiskennis Engels kan je de voorstelling goed volgen. En vooraf krijg je een samenvatting van de tekst in het Nederlands.

acteur voor aan te trekken. Tegen mijn verwachtingen in hou ik ervan om het personage dat ik creëerde ook zelf te spelen. Het spannende aan acteren is het samengaan van fictie en realiteit.

Je bent enerzijds een personage en anderzijds gewoon iemand die op een bepaald uur in een theater voor een publiek staat. Zitten daar mensen tussen die je kent, dan moet je vooral in je personage blijven.’

© Tine De Wilde

‘Mijn personage heeft emoties die ik zelf ook voel. Door die enorm uit te vergroten en te delen met een publiek, gebeurt er iets met je. Het heeft een louterend effect. Dat het personage niet volledig in de negativiteit blijft hangen, helpt natuurlijk ook.’

Het geluid komt dus vanuit vier hoeken.

Daardoor krijg je een driedimensionaal effect. Je kan de voorstelling als een schreeuw zien. Er zit heel wat boosheid, zelfspot en wanhoop in mijn personage.

Maar hij maakt in de loop van de voorstelling ook een evolutie door. Hij ontworstelt zich voor een stuk aan de zwaarte en vindt emotionele veerkracht.’

Hoe voelt het om zelf op het podium te staan?

Hendrickx: ‘Het was een bijzondere ervaring. Ik wilde dit verhaal absoluut zelf vertellen, in plaats van er een andere

Loopt de toeschouwer niet het gevaar om zich na de voorstelling wat depressief te voelen?

Hendrickx: ‘De ecologische crisis is geen opbeurend nieuws. Zoveel is zeker.

Toch vind ik het belangrijk dat we de realiteit onder ogen blijven zien. Het is helemaal oké om je in deze tijden af en toe depressief, angstig of triest te voelen. We hoeven mensen niet te genezen van een ecologische depressie.

Zijn de echte zieken vandaag trouwens niet degenen die onverschillig blijven voor de confronterende realiteit?’

Hoe ga jij zelf met al de negatieve berichtgeving om?

Hendrickx: ‘Door een voorstelling te maken. En door me in te zetten als activist. Milieuactivisme heeft mijn leven veranderd. Je bent niet langer alleen maar informatie passief aan het opnemen.

Je doet er iets concreets mee. Het biedt ook de mogelijkheid om je donkere emoties te delen met medeactivisten die vergelijkbare emoties voelen. Weten dat je er niet alleen voor staat, dat geeft energie. Het personage dat ik creëerde gelooft in de waarde van activisme om tot een goed leven te komen.’

Waarom koos je ervoor om een Engelstalige voorstelling rond het thema te maken?

Hendrickx: ‘Mijn personage spreekt Amerikaans-Engels. We kunnen er niet naast dat onze dominante beelden over het goede leven erg geënt zijn op de Amerikaanse cultuur. Nog sterker dan bij ons wordt er een opsplitsing gemaakt tussen winners en losers. Jarenlang was het credo in de Amerikaanse maatschappij: the sky is the limit. Vandaag zien we tot welke destructieve gevolgen die houding geleid heeft. Het is precies daarmee dat het personage worstelt.’

In je voorstelling citeert de stem van een Amerikaanse priester een tekst uit het Oude Testament. Die komt erop neer dat alles zich herhaalt en dat er niets nieuws is onder de zon.

Waarom wilde je die tekst in de voorstelling?

Hendrickx: ‘Ik ben zelf niet gelovig.

Maar die bijbeltekst is prachtige poëzie.

Ze verwoordt hoe alles continu in verandering is en tegelijkertijd hetzelfde blijft. De vier seizoenen wisselen elkaar voortdurend af. Oorlogen volgen op periodes van vrede en omgekeerd.

Er worden continu mensen geboren, terwijl andere mensen sterven.’

‘Tientallen eeuwen had die tekst een eeuwigheidswaarde. Het is pas in onze tijd dat hij wat ouderwets is geworden.

Want we leven in een tijd van natuurhistorische omwentelingen. Er is wel degelijk iets onomkeerbaar veranderd.

Planten- en diersoorten sterven massaal uit. Het klimaat is onvoorspelbaar.

De seizoenen breken uit hun bekende patronen. Het maakt duidelijk dat bepaalde wetmatigheden die vroeger onaantastbaar leken, nu echt verleden tijd zijn.’

Nathalie Dirix

11

I N F O R M AT I E nieuws uit het centrum

woensdag 16 maart Familiescoop Mijn moeder is een gorilla FILM (5+)

14 uur – GC de Lijsterbes Het weesmeisje Jonna droomt van een moeder. Op een dag klopt er een gorilla aan die haar wil adopteren. Het is even wennen, maar de twee hebben het samen onvoorstelbaar goed naar hun zin. Een meer toegewijde moeder kan je je moeilijk indenken. Maar de arm der wet houdt hen in de gaten. tickets: 3 euro info: www.delijsterbes.be

donderdag 17 maart Ciné Café Hoop doet leven FILM

13.30 uur – GC de Lijsterbes Dominique Deruddere (Iedereen beroemd) heeft de eer gekregen om een documentaire te maken over het (muzikale) leven van Will Tura. De film kreeg de toepasselijke naam Hoop doet leven. tickets: film: 2 euro, film + taart: 5 euro info: www.delijsterbes.be

dinsdag 22 maart Lennaert Maes (vzw Wesp) Wij NEDERL ANDS OEFENEN MUZIEK • HUMOR

20 uur – GC de Kam Een muzikale productie voor wie Nederlands leert. tickets: 12 euro (kassa), 7 euro (vvk), 7 euro (abo) • • •

12

donderdag 17 maart Ciné Café Hoop doet leven FILM

Will Tura, de film Ciné Café is een formule waarbij je ook een stukje taart en koffie kan bestellen bij de film die op het programma staat. De film van de maand maart is – net zoals de taart – heel lekker en verteerbaar. Met Hoop doet leven gaan we de muzikale en nostalgische toer op. Hoop doet leven verwijst naar de grote hit van Will Tura, maar is ook de titel van de biografische documentaire die regisseur Dominique Deruddere over Tura maakte. Will Tura is Vlaanderens succesvolste zanger ooit. De meeste mensen weten wel dat zijn echte naam Arthur Blanckaert is, dat hij afkomstig is van Veurne en getrouwd met Jenny.

Maar wist je ook dat hij tegenwoordig in Brussel woont en dat hij in 2020 zijn tachtigste verjaardag vierde? Daar waar Tura zijn privéleven enerzijds grotendeels voor zichzelf heeft gehouden, deelt hij anderzijds zijn muziek en energie al meer dan zestig jaar met zijn fans op Vlaamse podia. Met archiefbeelden, fotomateriaal, concertfragmenten, een filmische stijl en de stem van Jan Decleir, vertelt Deruddere het hele verhaal van de man die ons allemaal deed meezingen met Eenzaam zonder jou, Draai 797204, Arme Joe, en Mooi, ’t leven is mooi! (MB) info: 13.30 uur – GC de Lijsterbes • tickets: film: 2 euro, film + taart: 5 euro

zaterdag 26 maart Compagnie Quand je serai grand-e bOOm FAMILIE (3+)

13.30 uur – GC de Lijsterbes In bOOm maak je mee hoe een kleine stek uitgroeit tot een grote boom. Het leven van de boom ontwikkelt zich voor je ogen, doorheen de verschillende seizoenen en in de verschillende levensstadia. tickets: 10 euro (kassa), 8 euro (vvk), 6 euro (abo) info: www.delijsterbes.be

zaterdag 2 april Klimaatuitdagingen: lezing en theatervoorstelling LEZING • THEATER

vanaf 19 uur - GC de Lijsterbes 19 uur - Consuminderen: Marlies van Wemmel stelt haar project #Niksnieuwjaar voor, waarin ze een jaar lang niks nieuws koopt.

20 uur - theatervoorstelling: The good life - Sébastien Hendrickx (EN) tickets: 12 euro (kassa), 8 euro (- 26 j)

zaterdag 23 april Philippe Raskin Philippe Raskin & friends - Hommage aan Magda Calleeuw MUZIEK

20 uur – GC de Lijsterbes Een pianovirtuoos met een internationale reputatie omringd door een aantal muzikale vrienden op een podium in zijn geboorteplaats Kraainem. Niet te missen, deze jaarlijkse traditie! tickets: 18 euro (kassa), 16 euro (vvk), 14 euro (abo), 12 euro (-26 j., student) info: www.delijsterbes.be

I N F O R M AT I E uit de bib

Boekenboom #9 zaterdag 26 maart Compagnie Quand je serai grand-e bOOm

Maart beloofd een spannende maand te worden voor de jeugd, we gaan op zoek naar ieders helden en schurken tijdens de jeugdboekenmaand!

FAMILIE (3+)

Een boom van een voorstelling Piétrain is een deelgemeente van Jodoigne, en blijkt krek dezelfde gemeente te zijn als Petrem, een deelgemeente van Geldenaken. En net uit dat Brabantse taalgrensgebiedje is het gezelschap La Compagnie Quand je serai Grand(e) afkomstig. Hun twee acteursacrobaten – Maxime Membrive en Anouchka Crahay – komen naar Kraainem met hun mooie, woordloze familievoorstelling bOOm (3+). Daarin zie je hoe een klein stekje uitgroeit tot een grote sterke boom die in zijn lange bomenleven alle seizoenen trotseert. bOOm is een poëtische voorstelling die dans, livemuziek, geluidseffecten en acrobatie samenbrengt. Naast alleskunners Maxime en Anouchka is een derde hoofdrolspeler de boom zelf, een sterk staaltje inventieve decorbouw dat voortdurend verrast door allerlei nieuwe toevoegingen en details. Een hartverwarmende visuele en auditieve ervaring voor alle leeftijden. (MB) info: 13.30 uur – GC de Lijsterbes tickets: 10 euro (kassa), 8 euro (vvk), 6 euro (abo)

Helden redden de wereld, of doen kleine dingen die erg belangrijk blijken, al is het maar voor één persoon.

De schurken zijn hun vijanden: zij doen slechte dingen, ze geven niet om een ander of ze willen hun doel koste wat kost halen, zonder te letten op de gevolgen voor een ander … Wie is de held in elk verhaal? En wie is de schurk? We weten in elk geval dat er zonder hen geen verhalen zijn.

In de bibliotheek kunnen kinderen van 3 tot 15 jaar tijdens de openingsuren van maart (woensdag 2, 9, 16, 23 en 30 maart en zondag 6, 13, 20 en 27 maart) helden en schurken komen ontdekken. Je kan in spanning naar een verhaaltje luisteren bij onze voorlezers. Wie creatief is, kan helden en schurken leren tekenen of net een eigen held of schurk bedenken.

Je kan aan onze knutseltafel zelfs een eigen helden- of schurkenoutfit maken, compleet met masker en cape!

Doorheen de bib kan je ook posters met helden en schurken ontdekken, die met bijbehorende vragen een miniquiz vormen. Daarnaast is er een themastand waar je een boek in het thema uit kan kiezen.

Win een boek zondag 24 april Familiedag Leve de lente FAMILIE (4+)

14 uur – GC de Lijsterbes Lang leve de lente! Kom met de hele familie genieten van toffe workshops, activiteiten en een hapje en drankje. tickets: 10 euro (kassa), 8 euro (vvk), 6 euro (abo) info: www.delijsterbes.be

TICKETS EN INFO GC de Lijsterbes, Lijsterbessenbomenlaan 6, 1950 Kraainem info@delijsterbes.be • Tel. 02 721 28 06 • www.delijsterbes.be

Dit jaar is er ook een wedstrijd tijdens de jeugdboekenmaand: maak een foto van jezelf in de helden- of schurkenoutfit die je in de bib maakte en post die op je sociale media (Facebook of Instagram) met de hashtag ‘#jeugdboekenmaandkraainem’ en tag @bibliotheekkraainem. Op het einde van de maand loten we de winnaar van een boek (aangepast aan de leeftijd)!

Voor de volwassenen is het aanbod deze maand iets minder groot. We verwelkomen De bronzen stad (S.A. Chakraborty), de trilogie De boeken van de Nar (R. Hobb) en Bloed (H. Black) bij de fantasyboeken, en de romans Sloop (A. Enquist) en De familie (N. Krupitsky) in het literaire luik. Onze spannende boeken worden aangevuld met Dertig dagen duisternis (J. Lund Madsen). De e-boekendienst is ook weer uitgebreid met De zusterklokken (L. Mytting), Beklemming (F. Thilliez) en de originele uitgave van Normal People (S. Rooney).

OPENINGSUREN: ma, woe, do en vr van 9 tot 12 uur en van 13 tot 17 uur, di van 13 tot 17 uur.

TICKETS EN INFO GC de Kam, Beekstraat 172, 1970 Wezembeek-Oppem info@dekam.be • Tel. 02 731 43 31 • www.dekam.be OPENINGSUREN: ma tot vr van 9 tot 12 uur en van 13 tot 17 uur. Woensdagvoormiddag is het onthaal gesloten.

In de non-fictieboeken hebben we tot slot een interessante aanwinst: Yaya Na Leki (M. Don Pandzou en L. M. Kandolo).

Een boek dat via een briefwisseling belicht hoe het voelt om als zwarte Belg met Congolese roots in België te leven.

Eveline Leclercq en Mike Kestemont

13

I N F O R M AT I E rand-nieuws

Participatie in de faciliteitengemeenten

Hoe de burger bij het beleid betrekken?

Het is al langer duidelijk dat die ene stembusgang om de zes jaar volstrekt onvoldoende is om te spreken van lokale democratie. Dus de volgende vraag dringt zich op: Hoe organiseren de faciliteitengemeenten in de Rand de inspraak van hun inwoners?

B

urgers kunnen hun opinies aan de lokale bestuurders kenbaar maken via adviesraden of tijdens de decretaal verplichte openbare onderzoeken bij projecten van een zekere omvang. Ze mogen onder bepaalde voorwaarden zelfs het woord voeren tijdens de gemeenteraad of referenda organiseren. Meer recent wordt er geëxperimenteerd met nieuwe vormen van inspraak. Zo overleggen sommige besturen over bepaalde dossiers met gelote groepen van burgers die een afspiegeling zijn van de bevolkingssamenstelling en laat men buurten beslissen over investeringsbudgetten voor hun wijk. Wat gebeurt er op dat vlak in de faciliteitengemeenten? Van Wemmel en Wezembeek-Oppem kregen we een antwoord op deze vraag, van de andere vier gemeenten niet. Het zijn ook de enige twee faciliteitengemeenten met info over participatie op hun website.

Kwaliteit van de beleidsvoering

Volgens Nathalie Debast, woordvoerster van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG), komt het betrekken van burgers bij het lokale beleid niet alleen de lokale democratie ten goede, maar ook de kwaliteit van de beleidsvoering. ‘Steden en gemeenten staan voor grote uitdagingen op het vlak van mobiliteit, klimaat, vergrijzing … Er zit veel expertise bij lokale medewerkers en politici, maar ook de inwoners hebben vaak heel wat visie en goede ideeën.’ Volgens de VVSG doen lokale besturen steeds meer inspanningen om

14

burgers bij het beleid te betrekken en gaan ze hierbij innoverend te werk, zoals werken met gelote burgerpanels voor beleidsadviezen en het ter beschikking stellen van burgerbudgetten. ‘In ons Labo Burgerparticipatie gaan we op zoek naar projecten met een vernieuwende manier van werken om die kennis onder elkaar te delen’, aldus Debast.

Voorstellen en vragen

Wemmel biedt burgers de mogelijkheid om tijdens de gemeenteraad een voorstel of vraag persoonlijk toe te lichten. Het moet door minstens twintig inwoners ingediend worden en ondersteund zijn door honderd anderen ouder dan zestien. De voorwaarde is dat het gaat om een onderwerp van algemeen belang waarvoor de gemeente bevoegd is en het mag niet racistisch of xenofoob van aard zijn. Volgens burgemeester Walter Vansteenkiste werd er nog geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om voorstellen in te dienen. Wel werd er tijdens de vorige legislatuur twee keer gevraagd om het woord te nemen. ‘Één vraag ging over een huwelijk dat het parket weigerde omwille van een vermoeden van schijnhuwelijk. De vraag werd niet ontvankelijk verklaard omdat de gemeenteraad hier niet voor bevoegd is. Het andere verzoek had betrekking op drank voor het publiek tijdens de raadszitting en werd wel ingewilligd.’ In het kader van de opmaak van het mobiliteitsplan organiseert het gemeentebestuur een participatietraject met inspraakmomenten en een bevraging.

Online informeren en raadplegen

Via het online burgerparticipatieplatform idee-wo.be, waarmee WezembeekOppem in januari 2019 samen met CitizenLab van start ging, raadpleegt het gemeentebestuur zijn inwoners regelmatig over bepaalde thema’s. Dat gebeurde tot dusver over onderwerpen zoals mobiliteit, het gemeentelijke logo, fietsboxen en gedeelde fietsen. Daarnaast biedt het platform burgers de

EN

Engaging citizens in policymaking Citizens seeking to make their views known to local politicians may do so through advisory councils or during the public enquiries required by decree for projects of a certain size. They are also entitled to speak during municipal council meetings or organise referendums, subject to certain conditions. New systems for allowing the public a greater say in decision-making have recently been tried out. For example, selected groups of citizens representing the population structure are consulted by some councils in the case of certain issues, while various authorities allow neighbourhoods to decide on investment budgets for their districts.

As for how special-status municipalities fare when it comes to democratic participation, we received an answer to this question from Wemmel and Wezembeek-Oppem but not from the other four municipalities. They are also the only two municipalities enjoying special language status whose websites offer information about the participatory process.

daarnaast geraadpleegd over mobiliteitsprojecten, zoals recent de herinrichting van de knooppunten op de ring oost en andere projecten zoals de plannen voor een nieuw hockeyveld. Binnenkort krijgt de bevolking ook de kans haar mening te geven over wijkprojecten waarvoor de gemeente budgetten ter beschikking stelt.

© Filip Claessens

Valkuilen

mogelijkheid om een idee of voorstel in te sturen.

Het eerste idee dat Wezembeek-Oppem ondertussen ook effectief uitvoerde, was de organisatie van de Garage Sale (garageverkoop). Inwoners worden

LIJSTERBES is een uitgave van het gemeenschapscentrum de Lijsterbes en vzw ‘de Rand’. De lijsterbes komt tot stand met de steun van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap en de provincie Vlaams-Brabant. REDACTIERAAD Damienne D’heygers, Mike Kestemont, Ann Lemmens, Steven Schoonejans, Linda Teirlinck, Luc Timmermans. VORMGEVING www.heartwork.be FOTOGRAFIE Tine De Wilde DRUK Drukkerij Van der Poorten EINDREDACTIE

Ewoud Monbaliu, oprichter van Levuur dat de afgelopen tien jaar heel wat participatieprocessen in de Rand begeleidde, heeft enkele waarschuwingen in petto. ‘Neem je participatie als norm of doe je het voor de vorm? Participatie is immers veel meer dan via digitale tools of gespreksavonden inspraak geven of meningen verzamelen. Organiseer zeker geen participatie als je eigenlijk alleen maar de andere wil overtuigen van je eigen gelijk. Participatie gaat over tijd en ruimte creëren om meningen uit te wisselen en te bouwen aan gedeelde visies, processen waarin burgers engagement opnemen voor lokale vraagstukken. Je creëert geen draagvlak door flashy te communiceren, maar door samen stap per stap een proces te doorlopen. Bestuurders deinzen er soms voor terug, maar het organiseren van het oneens mogen zijn zorgt achteraf voor een legitiemer resultaat.’

Luc Vanheerentals

Silke Castro, Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel, silke.castro@derand.be HOOFDREDACTIE Geert Selleslach, Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel, 02 456 97 98, geert.selleslach@derand.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Jo Van Vaerenbergh , Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel ARCHIEF Je vindt deze editie en het volledige archief van de lijsterbes op www.delijsterbes.be

15

MENSEN dierenplezier

Kristi en Vispa zijn de ratjes van Lilja (4), Matias (7) en Mira (10). Het zijn tamme bruine ratjes, ze behoren tot de soort Rattus norvegicus. ‘Ratten zijn heel slimme dieren. Vispa is de actieve sportrat. Kristi, het grijze, dikke ratje, is rustiger. Haar kun je kunstjes leren. Zo kan ze van het salontafeltje naar de zetel springen. Overdag slapen ze veel, ’s nachts zijn ze heel actief, want ratten zijn nachtdieren. Het is leuk om naar hen te kijken. Als ze eten en als ze zich wassen, geven ze je ook likjes. Het zijn heel lieve huisdieren. Ze zijn heel zacht en je kunt ze knuffelen en ermee spelen.’ Tekst en foto: Tine De Wilde