sjoenke april 2017 by vzw 'de Rand'

LINKEBEEK • JAARGANG 57 • NR 382 • APRIL 2017 UITGAVE VAN GC DE MOELIE EN VZW ‘DE RAND’

Duc De Praslin Vakmanschap in pralines

Wim Thiery Klimaatwetenschapper en jonge vernieuwer

Jan De Smet Ode aan het levenslied en de smartlappen

FR • DE • EN

Traductions Übersetzungen Translations

afgiftekantoor Linkebeek 1 P 006804

sjoenke

Klimaatwetenschapper Wim Thiery uit Linkebeek

Een van de grote jonge vernieuwers

etenschapper Wim Thiery, die samen met zijn gezin net over de grens in Beersel woont, maar in hart en nieren Linkebekenaar blijft, staat op de ‘30 under 30 Europe’-lijst van het gerenommeerde magazine Forbes. Binnen het domein van wetenschap en gezondheidszorg wordt hij aanzien als een van de grote jonge vernieuwers. De pas 30 jaar geworden Thiery, die zich sinds een paar maanden professor aan de Vrije Universiteit Brussel mag noemen, werd bekroond omwille van zijn baanbrekend klimaatonderzoek. ‘Ik doe onderzoek naar de manier waarop water het klimaat heeft beïnvloed en in de toekomst zal beïnvloeden. Dat aspect is nog nooit grondig bekeken, dus op dat vlak is mijn werk vernieuwend’, vertelt Thiery. ‘Mijn focus ligt daarbij op irrigatie, het gebruik van water uit onder meer rivieren en stuwmeren om gewassen beter te laten groeien. Ik ga na wat de gevolgen van minder of meer irrigeren zijn op het klimaat.’ Het wetenschappelijk onderzoek van Thiery is relevant. Zo ontwikkelde hij al een plaatselijk waarschuwingssysteem voor Afrika’s grootste en gevaarlijkste meer, Lake Victoria, waar jaarlijks naar schatting meer dan 3.000 vissers sterven door extreme stormen. ‘Ik heb twee veldonderzoeken uitgevoerd in Afrika. Zo heb ik zowel in Oost-Congo als Rwanda metingen gedaan om te kijken hoe goed mijn klimaatmodellen werken’, legt Thiery uit. ‘Hopelijk kan ik volgend jaar naar het Victoriameer om een weerstation te plaatsen.’ Naar het buitenland gaan, het hoort erbij als je wetenschapper bent. ‘Dat is belangrijk. Niet alleen voor onderzoek ter plaatse, maar ook om te kunnen samenwerken met andere experten. Zo ben ik nog niet zo lang terug van Zwitserland, waar ik aan de slag was bij de universiteit ETH Zürich. Meer dan een jaar heb ik er samen met mijn gezin gewoond. We hebben er een fijne tijd beleefd. Zürich is een familievriendelijke stad, al is het goed dat we terug zijn. De oudste van onze twee kinderen is

Geboren en getogen Linkebekenaar Wim Thiery is door het Amerikaanse tijdschrift Forbes genoemd als een van de grote jonge vernieuwers in Europa. Als klimaatwetenschapper houdt Thiery zich onder meer bezig met de opwarming van de aarde. ‘Het is zeker nog niet te laat om het tij te keren.’

drie jaar en gaat sinds begin dit jaar naar de kleuterschool van Linkebeek.’ Nu Thiery bekendheid heeft vergaard door zijn opname in de Forbes-lijst, wordt hij druk bevraagd over de opwarming van het klimaat. Een doemdenker is Thiery zeker niet, maar de tijd dringt wel. ‘Het is nog niet te laat, maar we moeten nu wel een keuze maken. Niets doen is ook een keuze, maar dan is het mijn taak als wetenschapper om te laten weten dat de aarde tegen het einde van deze eeuw 3 tot 6 graden zal opwarmen. Pas als we de uitstoot van broeikasgassen blijvend verminderen, kan de opwarming beperkt blijven tot anderhalve graad. Het is een probleem dat een wereldwijde oplossing nodig heeft. Alle landen, alle grote economieën moeten samenwerken.’ In Linkebeek is iedereen trots op wat Thiery op jonge leeftijd bereikt heeft, al is hij vooral bekend als oud-hoofdleider van de Chiro. ‘Als lid en als leider heb ik een fantastische tijd gehad bij Chiro Sjoen. Ik heb er heel wat sociale vaardigheden geleerd die me zeker helpen in mijn huidige job. Het organiseren van fuiven, eetfestijnen en kampen heeft me op organisatorisch vlak veel bijgebracht. Bij een jeugdbeweging aansluiten is iets wat ik iedereen kan aanraden.’ Jelle Schepers

I N F O R M AT I E uit de gemeente

Gsm-mast aan station Holleken Spoorwegbeheerder Infrabel heeft bij het gemeentebestuur een bouwvergunning ingediend om een dertig meter hoge gsm-mast te mogen bouwen langs de Perkstraat in de omgeving van het station Holleken. ‘Met de mast kunnen we het digitale communicatienetwerk van de spoorwegen verder uitbouwen. Dat is nodig om de communicatie tussen de treinbestuurder, de seinhuizen en de verkeersleiding te verbeteren’, zegt Frédéric Petit, de woordvoerder van Infrabel. ‘De mast moet er komen om de veiligheid te kunnen waarborgen. We hopen hem in 2018 te kunnen installeren. Momenteel bekijken we met telecomoperatoren Proximus en Telenet of zij ook van de mast gebruik kunnen maken. We zijn verplicht om daarover met hen rond de tafel te zitten. De wetgever wil vermijden dat er te veel masten komen. Voor ons communicatieverkeer hebben we normaal een mast met een hoogte van 20 meter nodig, maar voor de gsm-operatoren ligt dat anders. Onze antenne staat overigens naar het spoor gericht, waardoor de straling beperkt is. We zitten ruim onder de norm. De mast zal ook zorgen voor een beter gsm-bereik aan boord van de trein, al is dat niet de reden voor het plaatsen van de mast.’ Het openbaar onderzoek over de bouwvergunning liep tot eind maart. Verschillende buurtbewoners hebben bezwaar ingediend. Ze vrezen de visuele impact, de elektromagnetische stralen en de mogelijke waardevermindering van hun woningen. Het is aan het gemeentebestuur om al dan niet groen licht te geven. (JS)

Telex • De halfjaarlijkse vergadering van de cultuurraad had plaats op 14 maart met 25 aanwezigen. We kunnen nu al melden dat de volgende quiz plaatsvindt op zaterdag 21 oktober, de eindejaarsreceptie op 10 december. • Na een sabbatjaar staan de Toneelvrienden tijdens het laatste weekend van november opnieuw op de planken. Om de toestand van de kas te verbeteren, komt er in oktober eerst nog een pastafestival. • Het plaatselijke Sint-Ceciliakoor verzorgde op 19 maart een kort aperitiefconcert op het Kunstenfestival van de Orde van de Prince in CC Westrand in Dilbeek. Net voor Pasen was het koor te gast in het woon- en zorgcentrum Sint-Antonius in Sint-Pieters-Leeuw. • De jaarlijkse lenteschoonmaak moet ervoor zorgen dat het zwerfvuil opgeruimd raakt. De deelnemers hadden op zondag 26 maart hun handen vol met deze taak. • De vorige maanden werden de stationsomgeving van Linkebeek en Moensberg onveilig gemaakt door een jongerenbende waarvan de leider een 15-jarige Braziliaanse jongen uit Brussel is. Na een tiental feiten waarbij jonge scholieren werden bedreigd en beroofd kon de politie enkele daders op heterdaad betrappen en de bendeleider identificeren. Eén van de aanrandingen had plaats aan de bushalte aan de Dapperensquare in Linkebeek. • Bij de verdeling van de jaarlijkse subsidies is het opvallend dat de toelage voor de meeste verenigingen erop achteruit gaat. Bij jeugd- en sportverenigingen, waar rekening gehouden wordt met het aantal leden, kunnen de Unités Scoutes et Guides en de voetbal- en hockeyclub rekenen op een toelage tussen 2.000 en 2.500 euro. De Sportieve Vrouwen Linkebeek, die turnsessies organiseren, verhoogden hun ledenaantal aanzienlijk. Hun subsidie verdubbelt van 100 naar 200 euro. • De gemeenteraad keurde de voorwaarden en de openbare aanbesteding voor het leerlingenvervoer voor de volgende drie schooljaren goed. Het gaat om het dagelijkse vervoer en de ritten voor beide scholen naar het zwembad en de sporthal. De kostprijs wordt op 150.000 euro geraamd. • Op de technische dienst neemt Sebastien Michez als deskundige voor openbare werken de plaats in van William Verstreken, die vorig jaar met pensioen ging. De nieuwe gemeenteambtenaar is sinds enige tijd inwoner van Linkebeek. • De collectorwerken voor de sanering van de Verrewinkelbeek in de Kasteeldreef liggen nog steeds stil. Intussen is de firma alvast begonnen met het traject tussen Verrewinkel en de Kasteelstraat. De nieuwe rioleringsbuizen volgen de loop van de beek door een mooi stukje natuur langs de Sint-Elooishoeve en de Roze Molen richting kasteeldomein in Linkebeek. Daar kan de aansluiting gebeuren met de al aangelegde collectorbuizen van 2013. • Begin dit jaar beschikte het OCMW over 46 woongelegenheden. Op de Bremhof (Kleiveld) zijn er 15 sociale woningen, in de Hess-de-Lilez 12 appartementen voor 60-plussers en 10 woningen voor jonge gezinnen. Er werden 9 woningen op de privémarkt gehuurd voor de opvang van hulpbehoevenden of vluchtelingen. Alle woningen zijn bezet. Geïnteresseerden kunnen zich inschrijven op een wachtlijst.

MENSEN een tijd aan de slag

Filip Blondeel van Duc De Praslin

Artisanaal vakmanschap in pralines Langs de Steenweg op Alsemberg in Linkebeek ligt wat verscholen de chocolaterie Duc De Praslin. Al bijna 20 jaar maakt Filip Blondeel hier zijn eigen pralines, met veel passie en liefde voor het vak. ‘De chocoladefabriek staat er sinds 1941’, vertelt Filip Blondeel. ‘Tot midden jaren 70 werd op deze plek chocolade gemaakt door een concurrent van Callebaut. Toen nam mijn voormalige baas de zaak over en begon hij pralines te maken. Eind jaren 90 liep ik hier twee jaar stage. Mijn baas was maître-chocolatier en heeft me de finesses van het vak geleerd. In 2000, toen hij met pensioen ging, heb ik Duc De Praslin gekocht. Die naam verwijst naar de naam van de uitvinder van de praline. Duc De Praslin gaf in de 17e eeuw een geroosterde amandel met gesmolten suiker errond cadeau aan Lodewijk XIII. De praline was geboren.’ ‘Mijn ouders hadden een bakkerij in Schaarbeek. Ik kreeg de liefde voor het vak via hen mee en werd patissierchocolatier. Hun pralines werden geleverd door Duc De Praslin. Zo kwam ik hier terecht. Een stagiair helpt me met de productie en mijn moeder helpt me met de verkoop in de winkel. Die is open op woensdag en donderdag in de namiddag, vrijdag de hele dag en zaterdag in de voormiddag. We leveren ook aan een aantal bakkerijen en confiseurs in het Brusselse.’

Filip Blondeel de Duc De Praslin Savoir-faire artisanal en pralines Le long de la Steenweg op Alsemberg à Linkebeek se trouve la chocolaterie Duc De Praslin, nichée dans un coin discret. Filip Blondeel fabrique des pralines depuis près de 20 ans. ‘La chocolaterie existe depuis 1941. A la fin des années ’90, j’y ai passé deux années de stage. Mon patron était maître-chocolatier et il m’a inculqué les finesses du métier. En 2000, lorsqu’il a pris sa retraite, j’ai acheté Duc De Praslin. Ce nom évoque le nom de l’inventeur de la praline.’ ‘Je fais des pralines tous les jours, et 7 jours sur 7 aux périodes plus intenses, comme Pâques. Un stagiaire m’aide à la production et ma mère me donne un coup de main pour la vente en magasin. Il est ouvert le mercredi et le jeudi après-midi, le vendredi toute la journée et le samedi matin. Mon métier est ma passion. Cela ne me dérange pas de travailler dur.’

Hard werken

‘Ik maak elke dag pralines, in de drukke periodes 7 dagen op 7. Het is hard werken, en voor kleine chocolatiers zijn het geen gemakkelijke tijden. Producten als de onze vind je vooral bij warme bakkers. Maar veel van die warme bakkers verdwijnen. Zo verkleint onze afzetmarkt. De koude bakkers die in de plaats komen, bieden vaak nog wel pralines aan, maar halen ze kant-en-klaar in doosjes bij grote fabrikanten. Daar tegen opboksen heeft geen zin. Geef mij dan maar kleinschalig, maar artisanaal vakmanschap.’

Traditionele pralines

Wie bij Duc De Praslin binnenstapt, op zoek naar speciale pralines met peper- of currysmaak, komt van een kale reis terug. Filip Blondeel weigert mee te doen aan de hype. ‘Hier vind je de traditionele pralines die iedereen kent. Ik werk met de oude en beproefde recepten die mijn voorganger me influisterde. Van pralines met kruidensmaakjes of andere toevoegingen eet je er twee en je bent ze beu. Van mijn pralines kan je blijven eten’, lacht hij. ‘Ons assortiment is zeer uitgebreid. Sommige producten, zoals bepaalde soorten marsepein en chocoladefiguurtjes, kan je hier alleen in bepaalde periodes van het jaar of rond een aantal feestdagen krijgen.

Chocolaterie Duc De Praslin, Steenweg op Alsemberg 173, Linkebeek, 02 356 06 88

De klanten kijken dan uit naar die ‘speciallekes’ en beginnen er weken op voorhand naar te vragen. Dat doet natuurlijk deugd aan het hart van een chocolatier’, zegt Filip.

Met passie

‘Mijn beroep is mijn passie. Daarom stoort het me niet dat ik hard moet werken. Ik geef ook les aan chocolatiers in spe omdat ik er van houd om mijn liefde voor de pralines en voor het vak over te brengen op anderen. Maar jammer genoeg merk ik dat de jonge generatie vaak minder gedreven is. Ze kijken bijvoorbeeld op tegen het feit dat je bepaalde weken van het jaar 7 op 7 moet werken om al je bestellingen de deur uit te krijgen. Tja, als je dat er niet voor over hebt, begin je er beter

I N F O R M AT I E uit de gemeente

Yves Ghequiere dan toch geen burgemeester Yves Ghequiere (LB) wordt dan toch niet de nieuwe burgemeester van Linkebeek. De Franstalige meerderheid had hem begin februari voorgedragen als kandidaatburgemeester nadat bleek dat Damien Thiéry deze legislatuur niet meer benoemd zou kunnen worden. Maar nu weigert Vlaams minister Liesbeth Homans (N-VA) ook om Ghequiere te benoemen. Het zit de minister hoog dat Ghequiere op de gemeenteraad van 6 maart als voorzitter niet ingreep toen drie raadsleden zich in het Frans uitdrukten. Bovendien gaf Ghequiere achteraf tijdens een gesprek met de provinciegouverneur aan geen graten te zien in het gebruik van het Frans tijdens de gemeenteraad. Oppositiepartij Prolink betreurt dat Ghequiere het zo ver heeft laten komen. Ghequiere zelf zegt verrast te zijn dat de minister hem niet benoemt, en denkt dat het om meer draait dan enkel het Frans laten praten tijdens de gemeenteraad. Het is onduidelijk of Ghequiere in beroep zal gaan bij de Raad van State. De nietbenoeming heeft tot gevolg dat Eric De Bruycker (Prolink) als ontslagnemend burgemeester verder in functie blijft. (JS)

Avondmarkt zoekt standhouders Om de avondmarkt op donderdag verder uit te bouwen, is de organisatie op zoek naar standhouders: plaatselijke ambachtslui (bakker, traiteur, tuinder) die milieuvriendelijke en plaatselijke producten willen verkopen. Meer info bij Jacky Lichtenstein: 0478 87 27 37, enjoymybread@gmail.com.

niet aan. Het is natuurlijk niet voor meteen, maar ik vrees dat ik geen goede overnemer meer zal vinden voor mijn zaak. Maar dan is het maar zo. Ik wil nog zo lang mogelijk blijven genieten van de smile waarmee mijn klanten hier buiten gaan als ze een praline hebben geproefd en me zeggen dat ze zin hebben in meer.

Daarvoor doe ik het. Wist je dat chocolade heel gezond is? Pure chocolade bevat bijvoorbeeld flavonoïden, dat is een type van antioxidant die je bloed beter doet stromen en dus goed is tegen hart- en vaatziekten. En het is ook nog eens lekker. Ik ben het levende voorbeeld dat chocolade gezond is.

Ik voel me tiptop en eet tien pralines per dag. Als het er niet meer zijn …’, lacht Filip. Tina Deneyer

I N F O R M AT I E

Holleken & Lismonde

verenigingsnieuws

zondag 23 april Concert Xavier Locus (piano + cello)

elke zondag tot en met 28 mei Tentoonstelling Lismonde en het tapijtwerk

woensdag 12 en 26 april Kantklosatelier Kant-A-Fees

17 uur – Huize Lismonde prijs: 10 euro, 6 euro (kinderen/studenten, leden vzw Huize Lismonde) info: j.lismonde@skynet.be

14 tot 17 uur – Huize Lismonde info: j.lismonde@skynet.be

19.30 uur – GC de Moelie info: kantafees@gmail.com of 02 360 14 91 (na 18 uur)

zondag 30 april Wintermannetje Comité Wintermannetje doorlopend – rond hoeve Holleken gratis info: 0475 83 01 49

donderdag 11 mei tot zondag 14 mei Tentoonstelling Catherine Ickx

woensdag 11 oktober tot zondag 15 oktober Tentoonstelling Tilinne Courcelles

donderdag 27 april Quiltatelier Patchwork en quilten 19.30 uur – GC de Moelie

hoeve Holleken info: info@fermehollekenhoeve.be

zondag 4 juni Wandelen in eigen streek Pepingen (+/- 8 km) Sportieve Vrouwen Linkebeek

woensdag 6 december tot zondag 10 december Tentoonstelling Wilka Van Der Hoeck

14 uur (vertrek aan kerkplein Linkebeek) of 14.30 uur (afspraak aan kerk Pepingen) info: Dit is geen wandeling voor getrainde stappers, maar een gezellige wandeling voor familie en vrienden. Schrijf voor 28 mei in bij Chris Suys (0472 35 37 82 of chris-suys@skynet.be) of Lieve Motté (02 380 85 95 of lievemotte@hotmail.com).

hoeve Holleken info: info@fermehollekenhoeve.be

18 tot 22 uur (vernissage 11 mei) – hoeve Holleken De expo is ook open op 12 mei van 14 tot 18 uur en op 13 en 14 mei van 11 tot 18 uur. gratis info: info@fermehollekenhoeve.be

I N F O R M AT I E uit de gemeente

donderdag 11 mei Inspiratieavond: resultaatgericht communiceren en feedback geven GBS De Schakel

Wie zich inschrijft voor de sessie resultaatgericht communiceren, krijgt via mail een vragenlijst voorgeschoteld. ‘Die vragen dienen om je communicatieprofiel te 6

onvermijdelijk een invloed heeft op het gedrag van anderen. Dankzij onze vragenlijst maken we de sessie meteen een pak interactiever’, aldus Chabert .

Wil je te weten komen wat je communicatiestijl is, en welk gedrag jouw manier van communiceren uitlokt bij anderen? Communicatiecoach Sofie De Pauw geeft een antwoord op je vragen. ‘Op onze inspiratiesessies willen we ouders en mensen uit de school samenbrengen buiten de schooluren, om te spreken over thema’s die een link hebben met onderwijs en opvoeding’, vertelt directeur Erik Chabert. ‘Sofie De Pauw is criminologe van opleiding en al jaren actief als coach op het vlak van communicatie en sociale vaardigheden. Ze heeft ook een dochter die bij ons in het zesde leerjaar zit. Dat maakt haar de geknipte trainer voor onze derde inspiratieavond.’

bepalen volgens de Roos van Leary, een model dat inzicht geeft in de manier waarop mensen met mekaar in interactie gaan. Op de inspiratieavond geeft Sofie De Pauw dan uitleg over de verschillende profielen en het feit dat ons eigen gedrag

GBS De Schakel organiseerde dit schooljaar al sessies over hoogsensitiviteit en veilig internetgebruik. ‘Hierna plannen we nog een inspiratieavond in samenwerking met de GLTT en vzw ‘de Rand’, waar we het zullen hebben over het leren van een nieuwe taal. We merken namelijk dat veel van onze ouders Nederlands willen leren, maar niet altijd de weg vinden naar taallessen’, besluit Chabert. (HW) 20 uur - GBS De Schakel prijs: 4 euro (voorverkoop), 5 euro (kassa) info: 02 380 77 16 (onthaal school) inschrijven: directie@gbsdeschakel.be, bij voorkeur voor 21 april

I N F O R M AT I E zeepkistenrace

Zeepkistenrace op zondag 14 mei

Hoe bouw je een zeepkist? In de sjoenke van maart beschreven we de voorbereidende fase (verzamelen van ideeën en materiaal) om tot een perfecte zeepkist te komen. Deze keer bouwen we verder. Een gevoel voor humor en relativering komt goed van pas bij het lezen van de tekst. Chassis

Laten we beginnen met het chassis. Daar hoort namelijk alles aan te hangen. Het chassis moet resistent maar licht zijn. Hoe zwaarder je chassis, hoe groter de kans dat je veel energie verliest bij het nemen van een bocht tegen hoge snelheid. Carbon is een ideaal materiaal. Wie thuis een TIG-lastoestel heeft, kan ook aluminium overwegen. Bovenop het feit dat het chassis binnen de opgegeven afmetingen moet blijven, zo laag mogelijk moet worden opgesteld en sterk genoeg moet zijn, moet het voldoen aan het principe van Ackermann. Dat betekent dat je een bepaalde geometrie van de stuurinrichting moet respecteren. Er zijn drie variabelen waar je mee kan spelen. De asbreedte, de lengte van de wielbasis – allebei afhankelijk van de lengte van je chassis – en de hoek tussen je stuurarm en wielen. Het doel is dat, onafhankelijk van hoe fel je afdraait, alle denkbeeldige cirkels getrokken door ieder wiel hetzelfde middelpunt hebben. Dat garandeert een minimaal verlies aan wrijving.

Stuurinrichting

We gaan ervan uit dat je al het materiaal gevonden hebt om de stuurinrichting te vervaardigen volgens de regels van de kunst en dat je chassis intussen voldoet aan de hoger vermelde specificaties. Nu voegen we graag deze tip toe wat de stuurinrichting betreft: overweeg een negatievecamberhoek. De bocht aan 90 ° op het parcours is namelijk tricky.

Stuurbekrachtiging

Als je voor stuurbekrachtiging opteert, moet je de bekrachtigingspomp elektrisch aandrijven. Bereken of je batterij hiervoor krachtig genoeg is (= het vermogen van de pomp gedeeld door de spanning van de batterij maal het aantal uur dat je wil racen). Doe er nog een ‘klets’ bovenop om de claxon en andere toeters en bellen te kunnen voorzien van stroom. Remlichten met leds staan mooi en H3-ledkoplampen kan je op de parallelle Chinese autoonderdelenmarkt in Antwerpen halen. We wijken af ... Wat de batterij betreft: AGM- of gelbatterijen zijn beter bestand tegen trillingen, en het zuur kan er minder gemakkelijk uitspatten. Een aanrader dus. Verder moet je de mechanische onderdelen van de stuurinrichting goed smeren. Smeernippels op de asjes en bolgewrichten installeren verricht wonderen. Zorg voor genoeg ATF 3 (slijtvaster en hittebestendiger dan de 2) om het bekrachtigingssysteem te kunnen bijvullen als er zich een lek voordoet. Vergeet niet dat een falend bekrachtigd systeem stroever draait dan een klassieke sturing.

Wielen en remmen

Over naar de wielen. Zorg dat ze goed bevestigd zijn en voorzien van de nodige rollagers. Opspannen doe je met een

momentsleutel. 250Nm en dan een kwartdraaitje terug. Vervolgens klaren moer, borgplaatje en contramoer de klus. We eindigen met het bijstellen van ons remsysteem. ABS hoeft niet, maar wat wel interessant is, is om de schijven te doorboren. Porsche heeft een patent op gaatjes van 4 mm diameter. Die geven de beste verhouding koeling-resistentie. Omdat het gaat om particulier gebruik mag je dus gerust boortjes van 4 mm gebruiken. Opteer voor zachte remblokken. Die slijten sneller, maar voeren de hitte beter af en geven een iets kortere remafstand. Ideaal voor competitief gebruik dus.

zondag 14 mei Zeepkistenrace Cultuurraad Linkebeek en GC de Moelie PROJEC T

vanaf 11 uur – omgeving GC de Moelie inschrijven en reglement: www.demoelie.be

B I J Y VO N N E

terugblikken

Jean Van Uffelen (89) en Julia De Greef (82)

Eenvoud en taarten

Bij Yvonne maken de trappisten niet alleen de tongen los. Ze nodigen je ook uit een duik in het verleden te nemen. Deze keer doen we dat met Julia De Greef en Jean Van Uffelen. Moedige moeders

‘Een beeld dat ik nooit zal vergeten is dat van mijn moeder die elke dag met twee lege emmers naar de pomp van de brug van ‘t Holleken trok. Twee keer per dag, zodat ons gezin voldoende water had. Leidingwater of elektriciteit hadden we thuis niet. Mijn moeder heeft een zwaar leven gekend. Vader raakte op vrij jonge leeftijd verlamd na een beroerte; ze stond er grotendeels alleen voor. Ze heeft moeten knokken om haar vijf kinderen groot te brengen. Ze had een stuk grond waarop ze aardappelen en graan teelde. We hadden ook kippen en een biggetje dat vetgemest werd. Honger hebben we nooit gekend. Ik bewonder mijn moeder nog steeds omdat ze dat voor elkaar gekregen heeft’, zegt Julia. Het verhaal van Julia is herkenbaar voor Jean. ‘Mijn moeder heeft ook geen makkelijk leven gehad’, vertelt Jean. ‘Mijn vader was juwelier, in 1939 werd hij door de Duitse bezetters meegenomen 8

naar nazi-Duitsland. Hij moest als dwangarbeider in een fabriek gaan werken. Van de ene dag op de andere stond moeder er alleen voor met haar drie kinderen. Met twintig Belgische frank per dag moest ze het zien te redden. Ze trok te voet van Linkebeek naar Dworp om een pakje boter bij haar familie te halen. Zij hadden een boerderij. Ik volgde haar met de fiets die ik voor mijn plechtige communie gekregen had. Een rit die ik graag deed, omdat ik van mijn grootvader telkens een boterham met plattekaas kreeg. Als kind heb ik tijdens de oorlog niet echt afgezien. Voor mijn moeder waren het bitterharde tijden. Toch heb ik haar nooit horen klagen.’

De geneeskunde van toen

Leven zonder stromend water, elektriciteit, auto’s en telefoon. Kunnen wij, de naoorlogse generaties, ons dat nog voorstellen? Wat doe je bijvoorbeeld als je dringend een dokter nodig hebt? Zoals op die avond in 1951 toen de

moeder van Jean zich heel erg ziek voelde. ‘Ik ben onmiddellijk op de fiets gesprongen om dokter Han te verwittigen. Hij was de enige dokter in het dorp en woonde in de Hollebeekstraat. Hij heeft meteen zijn jas aangetrokken en is te voet naar ons huis gekomen. Je kan je het haast niet meer voorstellen, maar hij had geen auto. Diezelfde nacht is mijn moeder gestorven. Aan wat ze overleden is, hebben we nooit geweten. Ze was 51 jaar.’ De geneeskunde van toen is niet te vergelijken met de gezondheidszorg die we vandaag kennen, weet ook Julia. ‘Je hoorde vaak dat iemand aan het ‘vuur in de buik’ gestorven was. Eigenlijk wist niemand wat de precieze doodsoorzaak was. Mensen gingen heel zelden naar de dokter. Zelfs bij een bevalling was er meestal geen dokter aanwezig. Kinderen op de wereld zetten gebeurde met de begeleiding van de lokale vroedvrouw. Voor Linkebeek was dat Cécile Wouters, een nicht van mijn moeder. Zij heeft mijn

moeder bijgestaan tijdens vijf bevallingen. Die bevallingen vonden bij ons thuis plaats, op de keukentafel.’

De kermis

Terwijl Yvonne nog een trappist inschenkt, verschuift het onderwerp van ons gesprek naar de jaarlijkse kermis. ‘Hét moment waar we het meest naar uitkeken’, zegt Julia. ‘Elk jaar zorgde mijn moeder voor taart. De tarwe die ze gedorst had, laadde ze in een kruiwagen en daarmee trok ze naar bakker Van Calster in Linkebeek. Daar mocht ze haar taarten in de warme oven bijschuiven als de bakker zijn bakwerk beëindigd had. Tijdens de kermis gingen de mensen op stap. Ze gingen in de vele dorpscafés een geuze, kriek of lambiek drinken. In sommige cafés werd er accordeonmuziek gespeeld en gedanst. De mensen konden hun zorgen even vergeten. Het is tijdens een kermisperiode dat ik Jef, mijn man, heb leren kennen. We zijn elkaar in een café tegengekomen, keken naar elkaar en zijn beginnen te dansen.’ ‘Het enige wat ik me van de kermissen herinner, zijn de confituurtaarten’, zegt Jean. ‘Mijn moeder ging ze bij de zus van haar grootmoeder bakken. Veel meer dan een goed stuk taart eten stelde dat feestvieren niet voor. Zelfs op een feestdag zoals Kerstmis was er geen feestelijk diner, laat staan kerstcadeautjes of champagne. Het enige feestelijke aan Kerstmis was dat we ’s nachts naar de middernachtmis gingen. Weet je wanneer het voor mij echt feest was? Als ik mijn vaders bewerkte ringen naar een steenslijper in Brussel bracht. Dan hield ik halt bij een kraampje in het centrum van de stad waar ze pannenkoeken van kastanjebloem verkochten. Heerlijk smaakten die.’

Relaties voor het leven

Julia en Jean hebben ondertussen allebei hun partner verloren. Als ze over hun overleden partner spreken, doen ze dat met respect en tederheid. Dat ze heel hun leven met dezelfde man of vrouw deelden, is voor hen vanzelfsprekend. ‘Ik was 18 jaar toen ik met Jef trouwde’, zegt Julia. ‘Hij was de zoon van een onderwijzer van Linkebeek en ik het meisje van ’t Holleken. Jef was recht door zee en had een groot rechtvaardigheidsgevoel. Soms kon hij nogal hard overkomen, maar ik slaagde erin om zijn harde kantjes af te ronden. Dat maakte van ons een team.’ Jean leerde zijn vrouw Hilda via zijn ouders kennen. ‘De ouders van Hilda hadden een winkel waar we regelmatig kwamen. Ik kende haar van jongs af, maar het heeft een aantal jaren geduurd vooraleer we echt close werden. Intussen ben ik al meer dan 12 jaar alleen. Ik breng mijn dagen door met mijn andere liefde: het monitoren en voorspellen van het weer. Ik heb 42 jaar bij het KMI gewerkt. Als weerberekenaar, weervoorspeller en ten slotte als inspecteur van de verschillende weerstations. Ik was op 5 minuten op mijn werk. Het woord ‘file’ bestond nog niet. Het leven was stukken eenvoudiger.’ Nathalie Dirix

MENSEN De Muur

Francis Verheylewegen

Veelzijdige autodidactische kunstenaar In mei stelt Francis Verheylewegen zijn werken tentoon op De Muur in de Moelie. Deze autodidact maakt schilderijen, pastel, keramiek en textielsculpturen. Vroeger deed hij aan fotografie en brons gieten. 20 à 30 jaar geleden spitste Francis zich vooral toe op fotografie. ‘Toen was alles nog analoog. Ik moest de foto’s afzonderlijk bewerken, iets wat met Photoshop vandaag veel sneller gaat.’ Zijn foto’s portretteerden mensen en landschappen in zwart-wit. ‘Ik deed vaak mee aan wedstrijden. Dan moest je je foto soms naar de andere kant van de wereld sturen met de post.’ Regelmatig won hij een prijs. Schilderen is iets waar hij vandaag veel mee bezig is. ‘Ik schilderde als kind met de restjes plafond- of muurverf op panelen. Gaandeweg zijn dat doeken en echte verf geworden’, lacht Francis. ‘Al mijn werken zijn surrealistisch. Ik baseer me nooit op dingen die ik zie, maar schilder volledig vanuit mijn verbeelding. Kapotte huizen, bruggen, patronen, noem maar op. Eén ding hebben de schilderijen gemeen: ze bevatten veel kleur.’ Op schilderles ging Francis nooit. Hij leerde zichzelf alles aan. In al zijn kunstvormen is hij autodidact. In de kelder houdt hij zich bezig met keramiek. ‘Ik heb mijn oven zelf gemaakt. Ik sneed een vat van 200 liter door, zorgde voor speciale isolatie en een brander. Zo bereik ik een temperatuur van 1.000 graden.’ Francis ging ook textiel aan zijn beelden toevoegen. ‘Ik maak hoofdjes, handjes en voetjes uit keramiek, en maak er een structuur in textiel rond. Die structuur verhard ik met Powertex. Zo maak ik een beeld.’ Je kan de kunstwerken van Francis bekijken via www.verheylewegen.net/francis. Marijke Pots 9

C U LT U U R muziek

Jan De Smet brengt ode aan het levenslied

‘De basis van de teksten is dezelfde als die van de blues’

Hoe ben je er ooit toe gekomen deze voorstelling te maken? Jan De Smet: ‘Wouter Berlaen kwam op een dag met het idee aandraven. Hij wist dat ik gestopt was met De Nieuwe Snaar en vroeg of ik tijd en zin had om in een aantal projecten te stappen, bijvoorbeeld dat rond de smartlappen, en ik hapte toe. We hebben de termen ‘smartliederen en levenslappen’ heel breed opgevat. Ook de liedjes die een beetje in de marge zaten, moesten aan bod komen. Zo hebben we geweigerd om klassiekers te spelen. Mensen moeten dus geen Zangeres Zonder Naam en Andre Hazes verwachten. Johnny Hoes doen we wel, maar van Ach was ik maar bij moeder thuis gebleven brengen we een tex-mexversie in het Spaans. Met het orkest waarmee we spelen, doen we dat trouwens goed. Ad Cominotto speelt op toetsen, Stoy Stoffelen zien we op drums en Wouter Berlaen bestreelt de bas. Een supergroep.’ Hoe kwam je bij actrice Lien Van de Kelder terecht? De Smet: ‘Daar heb ik zelf voor gezorgd (lacht). Ik heb Lien ontmoet ten tijde van het Klimaatlied van Nic Balthazar. Ik zag haar zingen op het marktpleintje van Duffel. Haar krachtige stem viel me toen op. Ze was geïnteresseerd om mee te doen en ook Pieter-Jan ging snel overstag. Ondertussen is Lien ‘one of the boys’.’

Het aanbod aan levensliederen is groot. Hoe hebben jullie je keuze gemaakt? De Smet: ‘We maakten een longlist die erg gevarieerd bleek. Zo beschouwen we veel dingen als smartlappen. Liedjes van Guido Belcanto behoren tot het genre, maar ook Jan De Wilde (De ballade van een goudvis) en Kamagurka (Marjoleintje) hebben levensliederen geschreven die zich in de marge van het leven afspelen. Ook Heimwee naar huis van Tura brengen we live in een ander arrangement. We willen zo weinig

Semtex. In de loop van de optredens is er een heel verhaal rond hem gegroeid. In de bindteksten maakt het publiek kennis met rare Ronny. Hij was 30 jaar geleden – ten tijde van de opstart van VTM – een zanger die het wilde maken, maar hij raakte op het slechte pad. Daarom moet hij ook om 23 uur terug ‘binnen zijn’. Een pauze inlassen in de voorstelling was dus niet mogelijk. Ronny, een beetje

Het begrip ‘smartlap’ zoals we het tot nu toe kennen, wordt sinds mensenheugenis opgeëist door de Zangeressen Zonder Naam en de André Hazessen van deze wereld. Het genre gaat echter breder en verder. Geruggensteund door een trio muzikanten touren Lien Van de Kelder, Pieter-Jan De Smet en Jan De Smet door Vlaanderen met een eerbetoon aan dit genre. Jan De Smet vertelt er meer over.

‘Irene van De Mens is een smartlap op een bedje van rock-‘n-roll’ mogelijk kopieën brengen van oorspronkelijke opnames. We geven er liever een twist aan. Vorig jaar speelden we een 20-tal shows, en we hadden alle drie zin om er een tweede seizoen aan te breien.’ Pieter-Jan De Smet is naast zangermuzikant ook een soort typetje dat in de voorstelling komt opdagen. De Smet: ‘We zochten voor elk van ons drieën een alter ego, maar bij Lien en mij lukte dat niet. Pieter-Jan werd Ronny

een stille, zielige figuur, is de rode draad geworden van deze show, die trouwens enkel Nederlandstalige songs bevat.’ De term smartlap heeft, ook anno 2017, altijd een negatieve connotatie gekregen. De Smet: ‘Dat is altijd zo geweest, ook al is dat imago de laatste jaren fel verbeterd. Sommige mensen uit de hogere kringen waren zelfs fan. Gerard Reve dweepte met de Zangeres Zonder Naam. De levensliederen zitten echter

donderdag 4 mei Jan De Smet, Lien Van de Kelder, Pieter-Jan De Smet Gedeelde smart, levenslappen en smartliederen MUZIEK

20 uur – GC de Moelie prijs: 16 euro (basis)

Je stond in het Sportpaleis en de Lotto Arena met De Nieuwe Snaar. Is het anders om in de kleinere culturele centra te spelen? De Smet: ‘De muzikale vreugde wordt geleverd door het orkest waarin ik me bevind. Of dat nu in een klein café of op een podium van een groot CC is, het plezier blijft altijd even groot. Als we met onze drive de mensen kunnen begeesteren en als het publiek nadien zijn appreciatie laat voelen, is mijn avond geslaagd. Soms heb ik het gevoel dat we met deze voorstelling een oudere, unserved audience bereiken en dat doet me veel plezier.’

niet in hetzelfde straatje als de polonaiseen schlagerzangers waar alleen ambiance belangrijk is. Die mannen zijn onderling inwisselbaar. Hun liedjes zijn muzikaal en tekstueel erg beperkt. Bij smartlappen is de basis van de teksten dezelfde als die van de blues. Het verdriet wordt bezongen, de ongelukkige liefde. Die liedjes kunnen mensen raken. Er zijn veel teksten die tot dat scala behoren, maar niet tot een smartlap gerekend worden omdat de verkeerde muziek met de tekst gecombineerd wordt. Irene van De Mens (met niemand heeft ooit zo mooi neen tegen mij gezegd), is feitelijk een smartlap op een bedje van rock-’n-roll.’

Wat is jouw favoriete smartlap? De Smet: ‘Ik heb al van kleins af een boon voor Witte rozen van Willy Alberti. Hij brengt een dramatisch verhaal. Al op jonge leeftijd werd ik van dat nummer triest. Ik kon me inleven in het verhaal van een kleine jongen van wie de mama naar het ziekenhuis moest om te bevallen. Het broertje werd geboren, maar zijn moeder stierf in het kraambed. Daardoor bleven de rolluiken naar beneden, en nu had hij ‘geen moesje’ meer. De melodie paste wonderwel bij die tekst. Heel herkenbare en directe emoties. Het nummer kwam eind jaren 50 uit, maar kan me na al die jaren nog altijd raken.’

Welke muzikale plannen heb je nog? De Smet: ‘Na deze reeks shows zullen we met hetzelfde trio een voorstelling maken rond het Franse chanson onder de noemer Salut la copine. Gewoon, omdat het goed klikt tussen ons en we iets kleins willen maken met twee muzikanten en een zangeres. We mikken op matinees en zullen er weinig poeha rond maken. Lien wou graag een volledig Franstalig programma en ik heb een amalgaam van liedjes die onbekend zijn. We gaan de bewandelde paden van het chanson verlaten en kiezen voor wat mooi is. Maar dat is voor na de zomer. Eerst maak ik samen met Jean Blaute een programma rond het weelderige oeuvre van onze gemeenschappelijke mentor Drs. P. Dat gaat eind juli in première op Theater Aan Zee in Oostende. En dan zijn er voor 2018 nog wilde plannen met Abattoir fermé en MANdolinMAN, maar daarover later meer.’ Steven Verhamme

I N F O R M AT I E nieuws uit het centrum

vanaf woensdag 19 april (8 sessies) Op de grond, in de zee en in de lucht (4-6 jaar, 7-9 jaar) TA AL ATELIER

14 tot 16 uur – GC de Moelie Met De Horizon vzw spelen kinderen 8 weken rond een thema in het Nederlands. prijs: 70 euro (voor 8 ateliers), 60 euro (vanaf een tweede kind) info in NL-FR-DE-EN: www.demoelie.be

vrijdag 21 april en vrijdag 19 mei Gamebeek (+13 jaar) JEUGD

19.30 uur – GC de Moelie Gratis. Materiaal dat aanwezig is: console Playstation 4, games, projectie op groot scherm.

PROJEC T

zondag 23 april Tina Maerevoet (8-12 jaar) Deesje FAMILIE

woensdag 19 april Jan De Wilde Dag meneer De Wilde MUZIEK

14.30 uur – GC de Boesdaalhoeve Een dromerige voorstelling gebaseerd op het gelijknamige boek van Joke Van Leeuwen. tickets: 7 euro (basis)

20.30 uur – GC de Boesdaalhoeve tickets: 20 euro (basis)

donderdag 20 april Alice Reijs & Ariane Van Vliet De hondenwei THEATER

vanaf dinsdag 25 april MoelieMatinee

zondag 23 april Repaircafé en gratiferia PROJEC T

14 uur – GC de Moelie Defecte spullen kan je gratis laten herstellen. info: www.repaircafelinkebeek.be

20 uur – GC de Moelie Een tragikomische voorstelling waarin de dames praten met, over en via hun honden. tickets: 15 euro (basis)

TICKETS EN INFO GC de Moelie, Sint-Sebastiaanstraat 14, 1630 Linkebeek info@demoelie.be • Tel. 02 380 77 51 • www.demoelie.be

Gezellige ontmoetingen voor 55+ Eén dinsdag per maand ben je van 14 tot 17 uur welkom voor de MoelieMatinee in de Moelie. Je kan er deelnemen aan leuke activiteiten en gezellig praten met vrienden en kennissen. De Moelie zorgt voor een gevarieerd aanbod en het nodige materiaal, zodat jij je kan ontspannen in een aangename, ongedwongen sfeer. Elke MoelieMatinee verloopt volgens een vast stramien. We starten met een toffe activiteit en sluiten af met een ontmoetingsmoment met taart, koffie of een frisse pint. Op het programma in het voorjaar dinsdag 25 april Kaarten en gezelschapsspelen (scrabble, rummikub, mens-erger-je-niet, Blokkenquiz, qwirkle). Als deze activiteit succes kent, zal de Moelie ze wekelijks organiseren, los van de MoelieMatinee. dinsdag 30 mei Vlaamse kermis (volksspelen en volksdansen), pensen, hamburgers, koffie en/of pintje dinsdag 27 juni kubb en petanque (initiatie en gevorderden), gebak en koffie of een frisse pint

OPENINGSUREN: ma van 13.30 tot 17 uur, di, do en vr van 9 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 17 uur en op wo van 9 tot 13 uur. TICKETS EN INFO GC de Boesdaalhoeve, Toekomstlaan 32 B, 1640 Sint-Genesius- Rode • info@deboesdaalhoeve.be Tel. 02 381 14 51 • www.deboesdaalhoeve.be OPENINGSUREN: ma van 13.30 tot 20 uur (tijdens schoolvakanties tot 17 uur), di, do en vr van 9 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 17 uur, wo van 13.30 tot 17 uur. TICKETS EN INFO GC de Muse, Kuikenstraat 4, 1620 Drogenbos

donderdag 4 mei Jan De Smet, Lien Van de Kelder, Pieter-Jan De Smet Gedeelde smart, levenslappen en smartliederen MUZIEK

20 uur – GC de Moelie Lees het interview op p. 10-11. prijs: 16 euro (basis)

info@demuse.be • Tel. 02 333 05 70 • www.demuse.be OPENINGSUREN: ma, di, do van 9 tot 12.30 uur.

woensdag 10 mei Compagnie Krak (+5 jaar) Viva Victor FAMILIE

14 uur – GBS de Wonderwijzer (Steenweg op Drogenbos 252) Viva Victor is een clownerievoorstelling vol visuele en absurde humor waarin hulp nodig is, rond, op en in een caravan. tickets: 7 euro (basis), 6 euro (leden Gezinsbond)

EETCAFE DE MOELIE OPENINGSUREN: ma van 16.30 tot ..., di, wo en do van 11 tot ..., vrij van 11 tot ..., zo van 11 tot ... , za gesloten.

Meer info over

: www.demoelie.be/nl/taalicoon

Stoemp!-concert, voor het eerst in de Rand

Momma Said So

Sweetsalt

Stoemp! doorbreekt de Brusselse grenzen en slaat voor het eerst zijn tenten op in de Rand, met een optreden van Momma Said So en Sweetsalt in het café van de Moelie. Musiceren op café

Echte Brusselse ‘ketten’ kennen Stoemp! al langer: de kleinschalige caféconcerten in het voor- en najaar zijn een begrip. Art Philippeth van Poppunt: ‘Stoemp! is in 2009 in het leven geroepen omdat er nood was aan een Brussels tussencircuit waarin jonge talenten zouden kunnen doorgroeien. Voor grotere optredens kan je altijd terecht in de gekende concertzalen, maar kleinschalige, kwalitatieve optredens in de vijfhoek bestonden niet. Daarom begonnen we met een reeks café- concerten waarbij er 15 in het voorjaar (april en mei) plaatsvonden en 15 in het najaar, tussen september en november. Het concept is altijd hetzelfde, alleen hebben we onze actieradius groter gemaakt.’ Eerst stak Stoemp! voorzichtig de kleine ring over. ‘We organiseren al een paar jaar concerten in de Brusselse gemeenten buiten de vijfhoek. Zo zijn er dit voorjaar concerten in onder meer Schaarbeek, Jette en Sint-Gillis.’

Bruggen bouwen

Nadat organisator Poppunt eerder al een Stoemp! On Tour in Antwerpen en Gent organiseerde, trekt Stoemp! nu voor het eerst met een concertavond naar de Rand rond Brussel. ‘Dat is voor ons een belangrijke stap. We willen graag linken leggen tussen de Vlaamse Rand en Brussel. Dit concert is daar een voorbeeld van. Maar we doen dat ook op een andere manier. Op de Zennetour, een muziekconcours in Halle, reiken we ieder jaar de Stoemp!-prijs uit. De winnende band krijgt een plaats op onze Stoemp!-concerten’, zegt Art. In Linkebeek komen die twee initiatieven mooi samen: een concert in de Rand, met de winnaar van de Stoemp!-prijs op de affiche. ‘We hebben twee jonge en echt goeie groepen geboekt voor het concert in de Moelie: Sweetsalt, dat de Stoemp!-prijs won en Momma Said So, een Gentse jonge band die het Oost-Vlaamse provinciale concours De Belofte heeft gewonnen.’

De grote doorbraak?

Stoemp! is een evenement van Poppunt. ‘We helpen jonge Vlaamse en Brusselse artiesten door hen volop kansen te geven. We doen dat niet alleen door hen een podium te bieden, maar ook door hen advies te geven: Hoe richt ik een vzw op, waar vind ik een manager, hoe maak ik een opname? En van die jonge talenten zien we er soms doorbreken. Het gebeurde bijvoorbeeld met Bazart: nu onwaarschijnlijk populair in Vlaanderen, maar een paar jaar geleden stonden ze op de affiche van Stoemp!. Het bewijs dat Poppunt nuttig is en Stoemp! een goede springplank. En daar zijn we best trots op.’ Maarten Croes

zaterdag 20 mei Stoemp!-concert Momma Said So en Sweetsalt MUZIEK

21 uur – café de Moelie gratis FR

Concerts Stoemp! pour la première fois dans le Rand Stoemp! passe les frontières de Bruxelles et installe pour la première fois ses tentes dans le Rand, avec un spectacle de Momma Said So et Sweetsalt au café du Moelie. Art Philippeth de Poppunt: ‘Stoemp! a été créé en 2009, parce que le besoin se faisait sentir d’un circuit intermédiaire bruxellois où de jeunes talents pouvaient s’épanouir. Nous voulons leur offrir des opportunités de jouer grâce aux concerts Stoemp! Et nous voyons parfois percer de jeunes talents. C’était le cas avec Bazart, par exemple: à présent, incroyablement populaires en

Flandre, mais il y a quelques années , ils occupaient l’affiche de Stoemp!’ ‘Nous avons programmé deux jeunes groupes vraiment excellents pour le concert au Moelie: Sweetsalt, qui a emporté le prix Stoemp! lors de la Zennetoer (un concours de musique à Halle) et Momma Said So, un jeune orchestre de Gand qui a emporté le concours provincial De Belofte en Flandre orientale.’ Rendez-vous le 20 mai à 21 heures au café du Moelie. 13

I N F O R M AT I E rand-nieuws

Taskforce Onderwijs Vlaamse Rand heeft aanbevelingen klaar

‘Investeer meer in onderwijs’ De Vlaamse Regering moet meer investeren om het capaciteitsprobleem in de scholen in de Rand op te vangen. Leerkrachten moeten meer ondersteund worden om met taalachterstand in de klas om te gaan.

In de Taskforce Onderwijs Vlaamse Rand zetelen experts uit het beleid en de praktijk, zoals de betrokken gemeenten en schoolbesturen, de provincie, vzw ‘de Rand’, pedagogische begeleidingsdiensten, het Agentschap Integratie en Inburgering, het Agentschap Binnenlands Bestuur, het Agentschap voor Infrastructuur in het Onderwijs (Agion) en zo meer. De leden kwamen in 2015 en 2016 enkele keren samen om de problemen te bespreken. In hun eindrapport leggen ze de vinger op de wonde: het capaciteitsprobleem is nijpend en de taalachterstand bij anderstalige leerlingen weegt op de schoolwerking.

voor morgen is. ‘Er werd een haalbaarheidsstudie uitgevoerd, maar voor we een ontwerp kunnen maken en kunnen starten met de bouw van extra lokalen, zijn er subsidies nodig. En daarop is het wachten.’ De Klimboom is geen alleenstaand geval, het aantal scholen met containerklasjes en verouderde gebouwen is niet op één hand te tellen.

Schoolpendel vanuit Brussel

Meer investeren, concludeert de Taskforce. Maar dat is niet genoeg. ‘De Taskforce stelt voor dat de Vlaamse Regering de capaciteitsnoden van de Vlaamse Rand integraal bekijkt, dus samen met de noden van de Nederlandstalige scholen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest’, zegt Jeroen Backs, voorzitter van de Taskforce en diensthoofd van de afdeling strategische beleidsondersteuning van het Vlaamse onderwijsdepartement.

Te weinig plaats

De capaciteitsmonitor 2015 geeft aan dat het aantal leerlingen in de Nederlandstalige basisscholen in de zes faciliteitengemeenten zal groeien van 6.694 leerlingen in 2012-2013 tot 7.068 leerlingen in 2020-2021 (+374 leerlingen). In Wezembeek-Oppem is de grootste groei te verwachten (+206), gevolgd door Wemmel (+110), Drogenbos (+51), Linkebeek (+37) en Sint-Genesius-Rode (+29). In Kraainem zou het aantal leerlingen dalen met 59.

Anders blijft de schoolpendel vanuit Brussel de druk op de Rand opvoeren. Dat voelt ook Annick Tordeur van De Klimboom in Kraainem. ‘Van de 361 kinderen in onze school komen er 142 uit Kraainem zelf, dus minder dan de helft. Nog eens 128 komen uit GrootZaventem. De overige leerlingen komen uit alle hoeken van de Rand en daarbuiten, én uit Brussel.’ Ouders gaan op zoek naar een plaats, maar stoten overal op een tekort. Ook De Klimboom moet elk jaar leerlingen weigeren.

De gemeentelijke basisschool De Klimboom in Kraainem moet het al jaren met acht containerklassen stellen: voor drie kleuterklasjes, vier klassen van de lagere school en een taalklas. Het zou een tijdelijke noodoplossing voor het capaciteitsprobleem moeten zijn, maar de situatie blijft duren. Directrice Annick Tordeur beseft dat een oplossing niet

De aanbevelingen van het eindrapport van de Taskforce liggen nu bij de Vlaamse Regering, die haar beleid erop kan afstellen. Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) zegt dat de regering inspeelt op de vraag naar extra centen om te investeren in capaciteit. In de periode 2016-2018 gaat er 3,2 miljoen euro naar scholen in Sint-Pieters-Leeuw,

3,2 miljoen euro naar Grimbergen, 1,8 miljoen euro naar Meise en telkens een miljoen euro naar Halle, Wemmel en Machelen. ‘Daarnaast gaat er ook 30 miljoen euro naar de Nederlandstalige basisscholen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest’, zegt minister Crevits. ‘Dat helpt de druk op de basisscholen in de Vlaamse Rand te verlichten. In 2018 laten we een nieuwe capaciteitsmonitor maken. Op basis daarvan kunnen we ook na 2018 onderbouwde beslissingen nemen. Als de verwachte capaciteitsdruk in het onderwijs in de Vlaamse Rand zich doorzet, krijgt de regio prioriteit.’

Taalachterstand

De Taskforce boog zich ook over de taalachterstand. Het aandeel anderstaligen neemt systematisch toe in de basisscholen en het secundair onderwijs. Daardoor neemt ook de taalachterstand toe, vooral in gezinnen in armoede en met een beperkter sociaal en cultureel kapitaal. ‘De eerste generatie allochtonen heeft Nederlands niet als thuistaal. Om hun kinderen meer kansen te geven op de arbeidsmarkt, sturen de ouders hen naar het Nederlandstalig onderwijs’, stelt directrice Annick Tordeur vast. ‘Maar de scholen geven Nederlandstalig onderwijs, geen taallessen Nederlands. Om vlot tweetalig te worden, moeten de leerlingen ook cultuur en vrije tijd beleven in het Nederlands.’

at zijn twee belangrijke conclusies van de Taskforce Onderwijs Vlaamse Rand die zich, op vraag van de Vlaamse Regering, boog over de noden van het onderwijs, zoals het plaatstekort, de taalachterstand en het welbevinden.

De Taskforce pleit voor meer ondersteuning van de leerkrachten om met anderstaligen om te gaan in de klas. Zo stelt de Taskforce voor om de taal als wegingscoëfficiënt in te voeren voor de

Armoede aanpakken

De taalachterstand hangt samen met andere maatschappelijke problemen, zoals armoede. Een stad als Vilvoorde, die af te rekenen heeft met grootstedelijke problemen die overgewaaid komen uit Brussel, is niet erkend als centrumstad. Een oud zeer, waardoor Vilvoorde ook niet de middelen van een centrumstad krijgt. Zo krijgen de Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB) niet het bedrag dat een CLB in een centrumstad krijgt. ‘Daarom vraagt de Taskforce dat er verder werk wordt gemaakt van de uitbouw van een welzijnsaanbod in de Vlaamse Rand, tot op het Vlaamse gemiddelde’, zegt Backs. De Vlaamse Regering trekt daarvoor extra geld uit. ‘Er komen drie miljoen euro subsidies voor die gemeenten die af te rekenen hebben met grootstedelijke problematieken vanuit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest’, aldus minister Crevits. Bart Claes

nascholingsmiddelen. Met andere woorden, hoe meer leerlingen thuis geen Nederlands spreken, hoe meer middelen een school krijgt voor de nascholing van haar leerkrachten. Minister Crevits verwijst naar de conceptnota ‘Lerarenopleiding

versterken’ die de Vlaamse Regering in maart 2016 goedkeurde. ‘Taalverwerving Nederlands moet naar een hoger niveau worden getild. We zullen bij de besprekingen over het professionaliseringsbeleid van leerkrachten nagaan welke middelen er beschikbaar zijn.’

SJOENKE is een uitgave van gemeenschapscentrum de Moelie en vzw ‘de Rand’. Sjoenke komt tot stand met de steun van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap en de provincie Vlaams-Brabant. REDACTIERAAD Dirk Craps, Mark De Maeyer, Jozef Motté, Jan Otten, Rik Otten, Anne Van Loey VORMGEVING heartwork.be FOTOGRAFIE Tine De Wilde DRUK IPM printing nv EINDREDACTIE Veerle Weeck, Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel,

‘Heavier investment in education’ The Flemish Government has to invest more resources to deal with school capacity problems in the Rand, while teachers need more support to tackle deficient language skills in the classroom. These are the two major conclusions drawn by the Rand Education Task Force the Flemish Government instructed to review various educational issues, such as the shortage of places, deficits in the language of instruction and well-being in the school environment. The number of students in Dutch-speaking primary schools in the six municipalities with language facilities is set to grow from 6,694 in 2012-2013 to 7,068 in 2020-21 (+374 students), according to the Capacity Data Monitor 2015. The highest rate of increase is expected to be in Wezembeek-Oppem (+206), followed by Wemmel (+110), Drogenbos (+51), Linkebeek (+37) and Sint-Genesius-Rode (+29). However, the number of students in Kraainem is predicted to fall (-59).

veerle.weeck@derand.be HOOFDREDACTIE Geert Selleslach, 02 456 97 98, geert.selleslach@derand.be REDACTIEADRES GC de Moelie, SintSebastiaanstraat 14, 1630 Linkebeek, tel. 02 380 77 51, info@demoelie.be, www.demoelie.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Eddy Frans, Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel FSC-NUMMER:

Beroep: decorateur.

Actief in of lid van: KALM, Sint-Ceciliakoor Linkebeek, triatlonclub Halle.

Ik ben: bijna met pensioen.

In mijn vrije tijd hou ik van: sporten, muziek beluisteren.

T POS 57 19 4 0 08 -

Bijna niemand weet dat ik: graag muurschilderingen maak.

Favoriet plekje: in de bossen.

Boeken- of filmtip: Boek: Hoe word je 100? van William Cortvriendt. Film: The Revenant (2015) van Alejandro González Iñárritu.

Je mag mij altijd wakker maken voor: een loopje of ritje in het Zoniënwoud.

Jean-Marie Dours

Hof ten Bleutesquare 1630 Linkebeek

Geluk is voor mij: een goede gezondheid voor mij, mijn familie en mijn vrienden.

Beste uitvinding ooit:

de AED of de automatische externe defibrillator.