Het epicentrum van de Duitse gemeenschap

Wie Duits leest, kan terecht bij boekhandel Gutenberg. Sabine en Jürgen Hollack hebben al veertig jaar de mooiste producten van de boekdrukkunst in het Duitse taalgebied in de aanbieding. Eerst in het centrum van Brussel en daarna in de Potaardestraat.

Voor wie niet zo bedreven is in onze derde landstaal, is het toch wat frustrerend om voor de mooie etalage en in de grote, gezellige boekhandel Gutenberg te staan. Je nieuwsgierigheid wordt er sowieso gewekt voor de auteurs en titels die je nog niet kent. Boeken die je wel al kende in de Nederlandse versie zien er in de Duitse uitgave dan weer heel fris en anders uit. Of het nu over Hexe Huckla und die total verrückte Sprachmaschine gaat, over kinderbiografieën van Darwin en Pele, over biografieën van Kamala Harris en Xi Jinping, over de bomenbestsellers van Peter Wohlleben of de kanseliersavonturen van Mutti Merkel: Gutenberg heeft het allemaal in huis.

Gutenberg Buchhandlung werd al in 1981 in het centrum van Brussel opgericht door Jürgen Hollack. Hollack had ervaring in het boekenvak en kreeg het idee om in het buitenland een Duitse boekhandel te starten van Karl Buchholz, de Berlijnse boekhandelaar die in de jaren twintig van de vorige eeuw filialen van zijn Duitstalige boekhandel oprichtte in steden als Boekarest, Madrid en Lissabon. Brussel is zeker wat minder exotisch, maar na een reis naar onze hoofdstad met vrienden, dacht Jürgen dat het wel kon lukken. Johannes Gutenberg is uiteraard de Duitse uitvinder van de boekdrukkunst. Hij was net als Hollack afkomstig van Mainz, vandaar de naam.

Filip en Mathilde

De Gutenbergboekhandel in het centrum van Brussel blijft tot 2017 bestaan, daarna smelt hij samen met de winkel in Kraainem. Vanaf 1988 hield Jürgens vrouw Sabine de Brusselse winkel mee open. ‘Ik ben afkomstig van Dresden, en daar woonde ook de tante van Jürgen’, legt ze uit. ‘Zo hebben we elkaar leren kennen.’ Sabine had al in een boekenwinkel gewerkt en Brussel beviel haar, dus ze bleef. Toen Gutenberg een tweede filiaal opende in Kraainem, waar Jürgen en Sabine ook gingen wonen, werden de taken verdeeld. Jürgen bleef in de winkel in Brussel en Sabine nam die in Kraainem voor haar rekening. ‘De openings-

Mensen

werken in Stokkel

Das Epizentrum der deutschen Gemeinschaft

Alle, die Deutsch lesen können, sind in der GutenbergBuchhandlung genau richtig. Sabine und Jürgen Hollack haben schon seit vierzig Jahren die feinsten Erzeugnisse der Buchdruckkunst im deutschsprachigen Raum im Angebot.

Zunächst im Zentrum von Brüssel und danach in der Potaardestraat. Die Gutenberg-Buchhandlung wurde bereits 1981 von Jürgen Hollack im Herzen Brüssels gegründet. Hollack hatte Erfahrung im Buchhandel und bekam die Idee, im Ausland eine belgische Buchhandlung zu eröffnen, von Karl Buchholz, dem dag in Kraainem was op 4 december 1999. Dat weten we nog zo goed omdat het de dag was waarop Filip en Mathilde trouwden. Er waren toen wat moeilijkheden met het vervoer.’

Als enige Duitstalige boekhandel in Brussel en omstreken heeft Gutenberg een ruim klantenbestand. ‘Er wonen ongeveer 20.000 Duitsers in Brussel en de ruime Rand’, roept Jürgen van achter in de boekhandel, waar nog heel wat mooie antiquarische boeken liggen. ‘Als je Antwerpen en de rest van België erbij telt kom je aan 40.000 (cijfers uit 2015 spreken over iets meer dan 39.000 Duitsers en nog eens meer dan 16.000 tot Belg genaturaliseerde Duitsers in België, red.). Dan zijn er ook nog de Zwitsers, de Oostenrijkers, de Luxemburgers … en de vele jonge mensen die hier studeren.’

‘Wezembeek-Oppen vormt samen met Tervuren, Kraainem en Sterrebeek het epicentrum van de Duitse gemeenschap’, weet ook Sabine. ‘Dat heeft natuurlijk te maken met de Duitse school in Wezembeek-Oppem en de Europese scholen in de buurt. Daarom kregen we in het centrum van Brussel ook vaak de vraag waarom we niet hier in Kraainem met onze winkel zaten.

Voor ieder wat wils

Voordien was dit mooie pand in de Potaardestraat een traiteurszaak. Waar vroeger de keuken was, is nu de afdeling kinderboeken, met een speelhoek voor de allerkleinsten. Sabine en Jürgen wonen hier graag. ‘Het is een heel

Berliner Buchhändler, der in den 20er Jahren des vorigen Jahrhunderts Filialen seiner deutschsprachigen Buchhandlung in Städten wie Bukarest, Madrid und Lissabon eröffnete. Brüssel ist sicherlich etwas weniger exotisch, aber nach einer Reise mit Freunden in unsere Hauptstadt dachte Jürgen, dass es funktionieren könnte. Johannes Gutenberg ist natürlich der deutsche Erfinder des Buchdrucks. Wie Hollack stammte er aus Mainz, daher der Name. Ab 1988 trug Jürgens Frau Sabine zum weiteren Betrieb des Brüsseler Geschäft bei. „Ich stamme aus Dresden, wo auch Jürgens Tante lebte,“ erklärt sie. „So haben wir uns kennengelernt.“ aangename buurt. Er zijn nog heel veel buurtwinkels die het goed doen. Daardoor kom ik nu zelf ook niet meer zo vaak in het centrum van Brussel, ook al is het met de metro maar twintig minuten rijden.’ Sabine en Jürgen kennen veel collega’s-handelaars. Het mooie bloemenboeket naast de toonbank blijkt afkomstig van bloemist A la Folie vlakbij. Dat meer mensen tijdens corona lokaal kochten, kan Sabine bevestigen. ‘Wij mogen niet klagen. We moesten alleen dicht in de eerste lockdown, en daarna hebben we de hele tijd verder kunnen werken. De mensen zijn ook blijven komen.’

Er is voor ieder wat wils: boeken over geschiedenis, reisgidsen, kookboeken, poëzie, kunst, filosofie, literatuur … Een tafel die opvalt, is die met de boeken met een Belgische link. Boeken in het Duits over België, of naar het Duits vertaalde boeken van Belgische auteurs. Sommige van die boeken zijn in het Nederlands zelfs niet beschikbaar, zoals 11 Orte in Brüssel die man gesehen haben muss of Mein Ostend van Jochen Schimmang. De andere namen – die van David Van Reybrouck, Lize Spit, Bart Van Loo en Stefan Hertmans – komen wel bekend voor. ‘Duitstaligen maken kennis met deze Belgische boeken via de pers, maar ook via leesgroepen in de buurt’, zegt Sabine.

Wanderungen

Wat opvalt terwijl we hier zijn, is dat Sabine en Jürgen telkens een praatje slaan met de klanten die langskomen. Sabine: ‘We kennen de meeste mensen, dus we hebben veel persoonlijke contacten. Dat kan ook niet anders na meer dan vijfendertig jaar in Brussel en meer dan twintig jaar in Kraainem. We zijn als het ware samen met veel van onze klanten ouder geworden (lacht).’ Heeft de Duitstalige gemeenschap nog andere ontmoetingsplaatsen behalve hier en in de scholen? ‘Er zijn ook de kerkgemeenschappen Sankt Paulus en Emmaus in Sint-Pieters-Woluwe, er is het Goethe Institut, en verschillende Duitse Landesvertretungen (vertegenwoordiging), bijvoorbeeld van Baden-Württemberg, Hessen, Nordrhein-Westfalen in Brussel waar soms ontmoetingsmogelijkheden zijn.’ Maar over het algemeen maakt iedereen gewoon deel uit van de lokale gemeenschap.

Zelf fietsen en wandelen Jürgen en Sabine graag, vooral op zondag. ‘Die beweging is nodig, want om van thuis naar het werk te gaan, moeten we alleen de trap aflopen.’ Om uitstapjes te doen heeft Sabine trouwens nog een goede boekentip. Ze toont ons Bahnwanderland Belgien. 16 Wanderungen mit dem Zug van Markus Kaiser. ‘Met wandelingen in heel België tussen het ene treinstation waar je naartoe reist en het andere van waar je terug naar huis kan rijden. Zo hebben wij veel nieuwe ontdekkingen gedaan.’ Ook zin gekregen om je Duits op te frissen?

Michaël Bellon

woensdag 1, 8 en 15 februari

Kunsteldoos Survival

WORKSHOP

14 tot 16 uur – GC de Lijsterbes, Kraainem tickets: 20 euro of 70 euro voor de 4 lessenreeksen www.delijsterbes.be nieuws uit het centrum

We gaan het bos in en maken onze eigen bosmaaltijd op een zelfgemaakt vuur. We bouwen een kamp en leren werken met een zakmes. Ravotten, vuile kleren en groene knieën zijn verplicht.

donderdag 16 februari Onze Natuur, De Film

FILM

15 uur en 20 uur – GC de Kam, Grote Zaal tickets: 4 euro, filmpas: 15 euro (5 films) •

Een ambitieuze natuurdocumentaire over de natuur in onze achtertuin.

woensdag 22 februari De Lego Film

FILM

15 uur – GC De Kam tickets: 3 euro donderdag 9 februari, 9 maart, 13 april en 4 mei Smart Café

De eerste echte LEGO® film volgt het avontuur van Emmet, een doorsnee, braaf LEGO® mini figuurtje dat na een misverstand als de ‘uitverkorene’ de wereld moet redden.

Leer je smartphone kennen

WORKSHOP

Haal jij alles uit je smartphone? Je kan er natuurlijk meer mee doen dan enkel telefoneren. Bijvoorbeeld e-mailen, surfen, foto’s maken en opslaan, chatten, navigeren … Wil je dit allemaal beter leren kennen? Kom dan naar het Smart Café.

Het is geen cursus, maar een gezellige bijeenkomst. Samen met anderen ontdek je de mogelijkheden van je toestel. Je leert er beter mee werken en wisselt ervaringen uit. Elke maand op een donderdagnamiddag komt er een ander thema aan bod. Op 9 februari is dat ‘Leer je toestel beter kennen’, op 9 maart ‘Googlefoto’s’, op 13 april ‘Whatsapp’ en op 4 mei ‘Op reis met je toestel’. (BC) donderdag 16 februari

Onze Natuur, De Film

FILM

De Kam vertoont in samenwerking met Natuurpunt

Wezembeek-Oppem de film Onze natuur. Dat is een ambitieuze natuurdocumentaire over de natuur in onze achtertuin. De film vertelt verhalen over bekende en onbekende dieren en planten. Het roept verwondering en liefde op voor onze natuur. Matteo Simoni vertelt het verhaal en de muziek is van Dirk Brossé. ‘Ik ben benieuwd naar het resultaat. Ik heb de film nog niet gezien’, zegt Ronald Cools van Natuurpunt Wezembeek-Oppem. ‘De film is twee keer geprogrammeerd op dezelfde dag, zo kunnen we een divers publiek aantrekken.’ (JH) info: 15 uur of 20 uur – grote zaal in GC de Kam prijs: 4 euro (kassa) info: 13.30 tot 16.30 uur • prijs: 5 euro, 1 euro (sociaal tarief) • www.avansa-hallevilvoorde.be • •

Vacature Gemeenschapswerker

GC de Kam en GC de Lijsterbes hebben de boeiende taak om het culturele én het gemeenschapsleven te activeren en te stimuleren. Beide centra zijn, in het kader van het Plan Samenleven, op zoek naar een gemeenschapswerker om de werking van het centrum te versterken en acties rond samenleven mee uit te bouwen.

meer info: www.dekam.be en www.delijsterbes.be

zaterdag 4 maart 30 jaar de Kam

FEEST tickets: 5 euro

18 uur – GC de Kam De Kam wordt 30 jaar en dat willen we samen met jou vieren! Zaterdagavond trekken we met een feestelijke lichtstoet door Wezembeek-Oppem.

zondag 5 maart 30 jaar de Kam

FEEST

13 tot 17 uur - GC de Kam

We toveren de Kam om tot een circus en een kermis. gratis

maandag 20, dinsdag 21 en woensdag 22 februari

Vakantiestage Lego

STAGE

Ook dol op Lego? De kleurrijke bouwblokjes uit Denemarken zijn populairder dan ooit. Ook volwassenen leven zich ermee uit. In Lego Masters op VTM bouwden deelnemers tegen de klok werelden met Lego. Maar in GC de Kam is het aan de kinderen! Tijdens de vakantiestage Lego krijgen kinderen tussen 6 en 12 jaar de leukste opdrachten. Met een stevige voorraad blokjes bouwen ze de mooiste sets. Daarmee maken ze dan een eigen stopmotionfilm.

Op het einde van de stage kijken ze samen naar De Lego Film, een animatiefilm waarin het legofiguurtje Emmet het opneemt tegen Lord Business. De film werd een succes. Hij won de Britse BAFTA Award voor beste animatiefilm en was genomineerd voor de Oscar van beste muziek. Sven De Ridder sprak de stem in van Emmet en Ron Cornet – Dirk uit Thuis – die van Lord Business. (BC) info: van 9 tot 16 uur – GC de Kam prijs: 66 euro (alleen de film: 3 euro) woensdag 1, 8 en 15 maart

Je kan de film ook bekijken zonder de stage te doen. De Lego Film speelt op woensdag 22 februari om 15 uur in GC de Kam.

Kunsteldoos

Striptekenen

WORKSHOP (6-12 J.)

Het worden weer creatieve woensdagen in de gemeenschapscentra de Kam en de Lijsterbes. Kunsteldoos is een vaste waarde geworden: kinderen knutselen, kleuren, tekenen, verven en boetseren op woensdagnamiddag volop. Of trekken de natuur in, want in februari in de Lijsterbes draait alles rond ‘survival’. In de Kam scherpen de jonge kunstenaars hun tekentalent aan.

Kiekeboe, Urbanus of Suske en Wiske: we hebben er allemaal al één opengeslagen of er stapels na elkaar van gelezen. Maar hoe komt zo’n strip tot stand? Hoe begin je aan zo’n stripverhaal? Is het verhaal belangrijker dan de tekeningen? In drie lessen leer je de kneepjes van het vak en ga je naar huis met je eigen unieke stripverhaal. Wie wordt de nieuwe Willy Vandersteen, Merho of Hergé? (BC) info: van 14 tot 16 uur – GC de Kam prijs: 20 euro (drie sessies)

Meer info over : www.dekam.be/nl/taaliconen

TICKETS EN INFO

GC de Kam, Beekstraat 172, 1970 Wezembeek-Oppem info@dekam.be • Tel. 02 731 43 31 • www.dekam.be

OPENINGSUREN: ma tot vr van 9 tot 12 uur en van 13 tot 17 uur. Woensdagvoormiddag is het onthaal gesloten.

TICKETS EN INFO

GC de Lijsterbes, Lijsterbessenbomenlaan 6, 1950 Kraainem info@delijsterbes.be• Tel. 02 721 28 06 • www.delijsterbes.be

OPENINGSUREN: ma, woe, do en vr van 9 tot 12 uur en van 13 tot 17 uur, di van 13 tot 17 uur.