uitgekamd november 2020 by vzw 'de Rand'

GEMEENSCHAPSKRANT

WEZEMBEEK-OPPEM • JAARGANG 21 • NR 8 • NOVEMBER 2020 UITGAVE VAN GC DE KAM EN VZW ‘DE RAND’

Mensen met een object: Frans Janssens

Hoe gaan woonzorgcentra om met corona?

Rugby door de ogen van Daniël Nagels

FR • DE • EN

résumé Übersetzungen summary

afgiftekantoor wezembeek-oppem P 007373

uitgekamd

I N F O R M AT I E uit de gemeente

NAC wordt City Hall Het Nieuw Administratief Centrum (NAC) krijgt de naam City Hall. Dat maakte burgemeester Frédéric Petit eind september bekend toen het hoogste punt van de bouw werd bereikt. Petit bedankte alle medewerkers die betrokken zijn bij het project en in het bijzonder de arbeiders die door COVID-19 en de hittegolf afgelopen zomer onder moeilijke omstandigheden hebben moeten werken. In tegenstelling tot eerdere berichten werd ook meegedeeld dat de gemeentelijke basisschool de Letterbijter niet afgewerkt zal zijn tegen het nieuwe schooljaar in 2021. Als streefdatum wordt nu de herfstvakantie vooropgesteld.

De City Hall zal eind oktober worden opgeleverd; de BIB (bibliotheek) pas half november. De site rond het gemeentelijke plein krijgt de naam Atrium om de ontmoetingsfunctie van dit nieuwe centrum te benadrukken. De cijfers over de werf ogen indrukwekkend. Sinds de start van de werf werd liefst 35.000 m³ grond verwijderd (dat zijn ongeveer 420.000 kruiwagens), 202 funderingspalen werden geheid, 3.200 m³ meter beton gestort, 420 ton wapening aangebracht en ongeveer 300 kolommen en balken gemonteerd. Petit bedankte ten slotte ook de buren van de werf voor hun geduld met de onvermijdelijke hinder die de werken met zich meebrengen. (UM)

OCMW moet integreren in gemeente Audit Vlaanderen beëindigde begin dit jaar een OCMW-organisatieaudit met begeleide zelfevaluatie. De audit ging na of de instrumenten en randvoorwaarden aanwezig zijn om van een ‘beheerste organisatie’ te kunnen spreken. De resultaten ervan werden op de gemeenteraad voorgesteld. De frequentie waarmee de eigen werking wordt geëvalueerd moet nog bepaald worden. Ook de zelfevaluatie van de overige (niet-geauditeerde) thema’s van de ‘Leidraad Organisatiebeheersing’ moet als geïntegreerde organisatie voortgezet worden. De beperkte communicatie tussen gemeente en OCMW verloopt vaak moeizaam. Beide partijen moeten samen een nieuw en gedragen stappenplan opstellen met concrete acties, verantwoordelijken en deadlines om de decretaal verplichte ambtelijke integratie te verwezenlijken. Ook wordt er weinig gebruik gemaakt van rapporten en/of cijfergegevens om de doelstellingen doorheen het jaar inhoudelijk op te volgen en eventueel bij te sturen. De opvolging van openstaande vorderingen gebeurt dan weer niet systematisch.

Het beleidsplanningsproces voor de periode 2020-2025 werd volgens het auditrapport op een degelijke wijze aangepakt en grondig voorbereid. Ook het doelstellingenkader 20202025 omvat voldoende doelstellingen van het nieuwe beleid, de weerkerende dienstverlening en de interne werking. Ten slotte verloopt de financiële jaarplanning op een gestructureerde manier en berust ze op een samenwerking tussen de financiële dienst, de rest van de diensten en het politieke niveau. In een reactie zegt het OCMWmanagementteam dat het duidelijk is dat Wezembeek-Oppem een inhaalbeweging moet maken op het vlak van integratie: ‘Faciliteitengemeenten kunnen ook niet over dezelfde kam geschoren worden als andere lokale besturen in Vlaanderen. Er was hier geen politieke wil om te integreren tot het decretaal verplicht werd om één algemeen directeur te hebben voor beide organisaties en ook de procedures verlopen anders. Bovendien is de OCMW-voorzitter hier geen verplichte schepen en maakt hij zo geen deel uit van het college.’ (UM)

Politie praat met jongeren Onze lokale politiezone Wokra zet haar project ‘schooladoptieplan’ voort. Dit project heeft tot doel om actuele maatschappelijke problemen bespreekbaar te maken. Leerlingen van de laatste graad in het lager onderwijs worden gesensibiliseerd voor bepaalde fenomenen zoals vandalisme, pesten, diefstal, drugs en discriminatie. Ze leren wat groepsdruk is en hoe ze eraan kunnen weerstaan. Lesbrieven met allerlei oefeningen en vragen ondersteunen het schooladoptieplan. ‘Het is ook de bedoeling om contact te leggen met de jongeren’, zegt commissaris Philippe Struelens, de verantwoordelijke voor het project. ‘Te vaak worden ze met politie geconfronteerd in een repressieve context.

Telex

Dat proberen wij te veranderen door met hen in dialoog te gaan en te laten verstaan dat ze ons niet hoeven te vrezen zolang ze de wet niet overtreden. Het meest positieve effect dat ik in de loop der jaren heb mogen ervaren, is het verdwijnen van de drempelvrees bij de jongeren. Vaak kruisen wij hen op straat, soms jaren later, en dan maken ze een praatje met ons. In het Heilig-Hartcollege bezoeken we drie klassen van het zesde leerjaar, in Kraainem in de Klimboom het vijfde en het zesde leerjaar. Elke klas krijgt drie bezoeken van drie lesuren, voorafgegaan door een kennismakingsles.’ Naast het schooladoptieplan trekt Wokra ook naar de scholen met initiatieven zoals fietscontrole, fietsexamen en voetgangersexamen. (UM)

• De gemeenteraad van september vond veertien dagen eerder plaats dan oorspronkelijk gepland. De aanleiding was een fout van de notaris van bouwmaatschappij Van Roey in de verkoopakte van sommige appartementen op de site van het NAC. Een deel van de verkoopsom moest immers terugvloeien naar de gemeente en dat stond niet in de akte vermeld. De fout werd op kosten van Van Roey rechtgezet en de gemeenteraad moest opnieuw zijn

de Sint-Annabasisschool in Duisburg. • Het verkavelingsproject voor 14 woningen in de Zilvervoslaan is nog geen voldongen feit. De gemeente, de omwonenden en de bouwpromotor zijn in volle onderhandeling om tot een aanvaardbaar project te komen. • De promotor van het project in de Rode Beukenlaan voor 6 woningen en 2 appartementsgebouwen heeft het project ingetrokken. Er waren massaal bezwaarschriften ingediend. De

goedkeuring geven. • Midden november starten de werken voor de nieuwe verbindingsweg aan het NAC. Die zal de Louis Marcelisstraat met de Wijngaardlaan verbinden via het park. • In het jaarverslag van de ombudsman voor de luchthaven lezen we dat het aantal klachten ingediend door inwoners uit Vlaams-Brabant daalt. 29 inwoners uit onze gemeente dienden in 2019 samen 144 bezwaren in. In 2018 waren dat er nog 685 door 54 inwoners. • Tijdens de werken aan de geluidsschermen op de ring kwam eind september een 59-jarige arbeider om het leven. Hij werd op de werf omvergereden door een achteruitrijdende vrachtwagen toen hij opmetingen deed. De man was op een paar maanden van zijn pensioen. • Nogal wat inwoners lieten via Facebook weten schade aan hun gazon te hebben door één of ander dier. Sommigen spraken van een das, maar het aantal schadegevallen alsook de spreiding ervan maken deze piste weinig plausibel. De milieuambtenaar van de gemeente denkt eerder in de richting van vossen, die in deze periode op zoek zijn naar engerlingen – larven van kevers. • Begin oktober was er een kleine kelderbrand in een woning in het Berkenhof. De hulpdiensten kwamen massaal ter plaatse en konden de schade beperken. • Anne Sterckmans is de nieuwe directrice van de eerste graad van de middelbare school van het Heilig-Hartcollege in opvolging van Rina Vanderstappen. Sterckmans, ook oppositieraadslid voor WO Plus, was tot nu toe directrice van

promotor zal een nieuw project indienen. • Bouwfirma Van Roey, die door de bouw van het NAC eigenaar is geworden van het ‘kasteeltje’ van het vroegere gemeentehuis, is op zoek naar een kwaliteitsvolle horecazaak voor deze locatie. • Woonzorgcentrum Vuerenveld heeft een nieuwe dementieafdeling geopend. De vorige afdeling was te klein. Daarom werd er naar de derde verdieping verhuisd, met 28 kamers inclusief snoezelruimte, groot terras en een nieuwe knuffelhond. • De cafetaria aan de voetbalterreinen in de Sportpleinlaan wordt nog een bijkomend jaar ter beschikking gesteld van de lokale voetbalclub, in afwachting van de definitieve bestemming van de terreinen. • De digitalisering van de oude stedenbouwkundige dossiers zal 85.000 euro kosten. • De week van de afvalophaler vindt plaats van 23 tot 29 november. Toon jouw waardering voor hun werk door een rood lint aan je afvalzak of container te binden of een tekening voor het raam te hangen. • Volgens de cijfers van de lokale armoedebarometer scoort onze gemeente slechter dan het ijkpunt in 2008. Op basis van 16 verschillende indicatoren (o.a. aantal leefloners, aantal budgetmeters) scoren we een -13. Kraainem scoort een -11, Tervuren een -1. • In de Lange Eikstraat naast de Duitse School heeft een plaatselijke tuinaannemer een imposante houten hut gebouwd. Hij volgde hiervoor een gespecialiseerde cursus in Frankrijk. Op het terrein komt later een bouwproject. (UM) 3

Corona in de woonzorgcentra Tijdens de coronacrisis werd er vaak gesproken over wantoestanden in de woonzorgcentra. Maar is dat beeld terecht? Weten we voldoende over wat er zich in werkelijkheid achter de muren afspeelde? Wij spraken met een paar mensen op het terrein.

Monica Van Den Dorpel & Babs Roex Directie residentie Vuerenveld

Hoe gaan jullie medewerkers en bewoners om met de coronacrisis? Monica: ‘Bij de eerste golf waren het vooral onze medewerkers die ondersteuning en richting nodig hadden. Zij maakten zich meer zorgen dan onze bewoners. Ze werden overspoeld door informatie, zaten met talloze vragen en hadden ook angst om het virus mee naar huis te nemen.’ ‘Vandaag zijn we veel beter voorbereid. We hebben een draaiboek, procedures en actiekaarten. Dat geeft een bepaalde gemoedsrust. Wel merk je dat onze bewoners en hun familieleden onze aandacht nu heel erg nodig hebben. Voor velen wordt de marathon heel zwaar.’ Babs, jij kwam in september aan boord als nieuwe directeur van woonzorgcentrum Vuerenveld. Lijkt me geen evidente opdracht in deze woelige tijden. Babs Roex: ‘Het is een grote verantwoordelijkheid. Je wilt alles in het werk stellen om het virus hier buiten te houden. Tegelijkertijd besef je dat je die strijd niet helemaal in de hand hebt. Ik merk dat heel wat bewoners de maatregelen beu zijn. Toch blijf ik mensen duidelijk maken dat we met zijn allen in hetzelfde schuitje zitten. De storm is nog lang niet voorbij.’ ‘Wat me opvalt, is hoe verschillend mensen op de situatie reageren. Sommigen willen zo snel mogelijk naar buiten om met vrienden iets te gaan drinken. Anderen willen liefst dat de deuren van ons woonzorgcentrum dicht blijven. Ik heb begrip voor beide standpunten. Het is aan ons om een manier te vinden die voor elke bewoner werkt.’ Monica: ‘Communiceren over corona doe je het best op een gepersonaliseerde manier. Een algemene aanpak werkt niet. Voor sommige mensen, denk maar aan mensen met dementie, is het haast onmogelijk om de huidige realiteit te vatten. We hebben weliswaar een algemeen kader van duidelijke regels die bepalen wat mag en niet mag. Maar we beseffen maar al te goed dat bepaalde omstandigheden uitzonderingen kunnen rechtvaardigen. Die flexibiliteit moet kunnen.’

Hoe hebben jullie de voorbije maanden beleefd? Monica Van Den Dorpel: ‘Het was een emotionele periode. Als directie word je verondersteld je sterk te houden. Maar dat neemt niet weg dat het ook voor ons soms overweldigend was. Ik durf best toe te geven dat ik ’s avonds in de auto ook wel eens een traantje heb gelaten.’

Je vertelde daarnet dat de bewoners zich tijdens de lockdown niet al te veel zorgen maakten. Viel de isolatie ze niet zwaar? Monica: ‘De voorbije maanden hebben we heel erg ingezet op animatie. We hebben hier twee superenergieke dames die hun uiterste doen om onze bewoners te vermaken. Mensen hebben ook veel gewandeld. En tijdens de Tour de France werd er heel wat op de hometrainer gefietst.’ Babs: ‘Dat brengt veel leven in de brouwerij. Ik heb hier trouwens al veel menselijke warmte kunnen waarnemen.’ Kan je daar een voorbeeld van geven? Babs: ‘We hebben een nieuwe afdeling voor mensen met dementie. De manier waarop onze medewerkers met de bewoners met dementie omgaan, is indrukwekkend. Het zit hem in details. Zoals de zorgzaamheid waarmee zij de voeten van de bewoners wassen of hun nagels verzorgen. Of de oprechte aandacht die ze hun geven.’ Wat is de voornaamste les die jullie de voorbije maanden geleerd hebben? Babs: ‘Beslissingen nemen we niet voor, maar samen met onze bewoners. ‘Tous ensemble.’ Voor mij is dat meer dan ooit van toepassing.’

MENSEN uit Wezembeek-Oppem

Jullie zijn de eerste golf doorgekomen zonder besmettingen. Hoe verklaar je dat? ‘Je moet natuurlijk een beetje geluk hebben. Maar geluk alleen volstaat niet. Wij hebben van meet af aan onze eigen koers gevaren. In onze instelling zetten we al twintig jaar in op infectiepreventie. Al in januari waren we volop bezig met het aanleggen van een strategische stock beschermingsmateriaal.’ ‘Wat het dragen van mondmaskers betreft, hebben wij niet gewacht op instructies van de overheid. Van bij het begin van de crisis hebben wij onze medewerkers gevraagd een chirurgisch mondmasker te dragen. Vandaag is bij ons de regel: onze medewerkers dragen constant een FFP2-masker. In de gedeelde ruimten dragen onze bewoners een chirurgisch masker. Elkaar beschermen is de norm waarvan we niet afwijken.’

Wat heeft jou tijdens de crisis geraakt? ‘De veerkracht van onze medewerkers. Ook de steun van de familieleden van onze bewoners was bijzonder. Er waren dagen dat mijn inbox volstroomde met steunbetuigingen. En natuurlijk heeft het moment waarop de buren op straat kwamen om voor ons te applaudisseren, indruk gemaakt. Weet je, eigenlijk voelden we er ons wat onwennig bij. We deden dit niet om aandacht te krijgen. Dit is onze job die we al vele jaren met veel toewijding doen.’

Jean-Paul Van Dam

Directeur woonzorgcentrum Onze-Lieve-Vrouw Welke woorden vatten voor jou de voorbije maanden goed samen? Jean-Paul Van Dam: ‘Emotionele rollercoaster. Je navigeert voortdurend tussen ongerustheid en opluchting. Er komt heel wat op je af. Met een adrenalinerush als gevolg. Hoe ga je daar het best mee om? Door je veerkracht op peil te houden en je niet te laten meeslepen door de stortvloed aan emoties. Je wil vooral het hoofd koel houden.’ Tijdens de lockdown werd er in jullie woonzorgcentrum geen bezoek toegelaten. Hoe reageerden jullie bewoners daarop? ‘Toen er geen fysiek bezoek mogelijk was, hebben we naar manieren gezocht om het contact met de naasten te onderhouden. De technologie heeft ons daar ontzettend bij geholpen. Soms leverde het bijzondere taferelen op. Zoals een overgrootmoeder die na de geboorte haar achterkleinkind op het beeldscherm kon zien.’

Wat drijft jou om al meer dan 20 jaar aan het hoofd van een woonzorgcentrum te staan? Het levenseinde als dagelijkse kost lijkt me niet meteen een omgeving waar je vrolijk wordt. ‘Alles hangt af van hoe je naar het leven kijkt. Ik ga uit van de filosofie dat we allemaal passanten zijn. Alles is tijdelijk. Vergeet niet dat de gemiddelde leeftijd hier 89 jaar is. Ons streefdoel bestaat erin om leven aan de dagen van onze bewoners toe te voegen. Dat is iets heel anders dan dagen aan hun leven toevoegen.’ Hoe kijk je naar de toekomst? ‘Op klinisch vlak ben ik optimistisch gestemd. Vandaag is er al een farmaceutisch bedrijf vaccins aan het produceren. De komst van dat vaccin zie ik als een keerpunt. Het gaat onze hele samenleving opnieuw perspectief bieden. En dan is er nog de corona-app Coronalert die ook een stap vooruit is.’ ‘Wat onze sector betreft, vrees ik dat we heel wat tijd nodig gaan hebben om de imagoschade die we opgelopen hebben, te herstellen. De cijfers bewijzen dat de meeste woonzorgcentra de crisis goed beheerst hebben. Toch werden we door het slijk gehaald. Maar dat is geen reden om niet positief naar de toekomst te kijken. Ik zie zo veel talent in onze branche. Het wordt niet voldoende gezegd, maar ook in onze sector zijn er heel wat stille helden. Het is dankzij hun inzet dat we in deze crisis het hoofd boven water kunnen houden. Daarom is het zo belangrijk ook de positieve verhalen te brengen.’ Nathalie Dirix

I N F O R M AT I E verenigingsnieuws

‘Normaal gezien kunnen we op vier speeldagen in totaal zo’n vijfhonderd mensen laten genieten van dit blijspel’, zegt Rita. ‘Nu mogen er omwille van de coronamaatregelen maar ongeveer 50 mensen in de zaal zitten. Dan zouden we de productie al tien keer moeten brengen om hetzelfde aantal mensen te bereiken als bij onze voorstellingen van de vorige jaren. En dat is niet haalbaar. Daarom wordt Taxi Taxi uitgesteld naar november 2021. Hopelijk is de coronacrisis dan definitief achter de rug. We werken in totaal met een twintigtal mensen voor en achter de schermen aan deze productie. Er staan zeven spelers op de planken die indien nodig worden bijgestaan door twee souffleurs. Daarnaast zijn er ook de regisseur, decorbouwers, mensen die meehelpen met de vestiaire ...’

In normale omstandigheden brengt toneelvereniging De Morgenster elk jaar in november een theatervoorstelling. ‘Maar nu wordt de productie met een jaar uitgesteld’, legt voorzitter Rita Van Sever uit. ‘We kozen in deze coronatijden nochtans voor een plezant stuk, Taxi Taxi van Ray Cooney, in een regie van Peter Decoodt uit Hoeilaart. De leden van De Morgenster waren eind juni al met de lezing bezig, maar toen in augustus de repetities zouden beginnen, hebben we alles uitgesteld omwille van de heropflakkering van het virus.’

Geen theatervoorstelling van De Morgenster door coronamaatregelen

Ze staat ook al meer dan veertig jaar op de planken, maar een toneelvoorstelling moeten uitstellen, dat is hoogst uitzonderlijk. ‘Maar we kunnen niet anders. Dit is een noodzaak en de veiligheid van onze leden en de toeschouwers primeert. We gaan nu dus even in onze bubbel wachten en niet meer samenkomen. We houden wel telefonisch en via e-mail contact met de leden. Als alles goed gaat, beginnen we volgend jaar in augustus opnieuw te repeteren.’ (JH)

woensdag 11 november 11.11.11. Jogging Vossem Running Club WO neemt deel. Dit jaar starten we in kleine groepen omwille van de coronamaatregelen. 10.30 uur – Vossem info: 11-11-11-vossem.be

Rita heeft net zoals de andere spelers de toneelmicrobe flink te pakken. Ze speelt volgend najaar in Taxi Taxi een van de twee vrouwen in het leven van een taxichauffeur die een dubbelleven leidt. Hij is namelijk getrouwd met twee vrouwen en komt in de problemen als hij in het ziekenhuis belandt. ‘Wat mijn echtgenoot er zélf van denkt? Hij laat mij maar doen, hij heeft toch niets te zeggen, zo denkt hij toch’, lacht Rita, die haar rol als temperamentvolle vrouw in Taxi Taxi meteen in de praktijk omzet.

Coronaproof vergaderen in de Kam Wie een vergadering of activiteit wil organiseren, kan in de Kam terecht om samen de haalbaarheid te bekijken. Als centrum nemen we alvast alle maatregelen die een ‘veilige’ omgeving garanderen. Zo laten we in een zaal een bepaalde capaciteit toe, rekening houdend met de afstandsregels, is er handgel voorhanden enz. Heb je nog vragen? Neem contact op met het centrum via info@dekam.be of kom even langs tijdens de openingsuren. Met mondmasker uiteraard!

MENSEN

met een object

Frans Janssens

De afscheidsbrief ‘Augusta Antoinetta Joséfina De Koninck, zo heet wijlen mijn vrouw voluit,’ begint Frans Janssens te vertellen, ‘maar iedereen noemde haar José. Ze werd in juli 1938 geboren en was amper vijf toen ze haar vader Kamiel verloor. Hij was verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog, maar hij werd verraden en op 30 september 1943 door de Duitsers gefusilleerd. Zijn laatste wens was een afscheidsbrief schrijven naar zijn vrouw en zes kinderen. De droevige brief bewaarde José zorgvuldig in haar portemonnee.’ ‘Later ben ik samen met José op zoek gegaan naar de precieze plek waar Kamiel gedood werd. Dat was op het binnenplein van de gevangenis van Sint-Gillis. De directeur wees ons de muur aan waartegen de verzetsstrijders geplaatst werden. Waar er nieuwe stenen gemetseld waren, daar hadden de kogels zich in de muur geboord.’ ‘Na de oorlog, in de jaren 1945 tot 1947, kregen de zogenaamde bleekneusjes-kinderen de kans om in pleeggezinnen bij te komen van alle oorlogsontbe-

ringen. José werd samen met haar jongere broer naar Zweden gestuurd, maar niet naar hetzelfde gezin. José belandde bij een kinderloos echtpaar: papa Nils en mama Liesbeth. Na de geplande drie weken keerden ze terug naar België. Maar Josés pleegouders wisten haar moeder te overtuigen om ‘hun kindje’ terug naar hen te sturen. Zo groeide José op in Zweden.’ ‘Op haar achttiende moest ze kiezen welke nationaliteit ze definitief wou. Uit eerbetoon voor haar vader koos ze voor de Belgische nationaliteit. In haar eentje reisde ze terug naar hier om alle paperassen te regelen. Maar bij haar echte familie trof ze geen warm welkom. Na al die jaren afwezigheid was ze voor hen een vreemde geworden. José sprak ook geen Nederlands meer. Mijn moeder ontfermde zich over haar: ‘Ze mag hier eten, een bord meer of minder …’ Zo leerde ik José kennen: een mooie stralende vrouw.’ Slechts drie maanden tijd had ik om haar hart te veroveren, want dan zou ze terugkeren naar Zweden. Met veel

gebaren en weinig woorden is me dat gelukt. José schreef haar pleegouders: ‘Ik heb hier een lieve jongen leren kennen, hij heeft blond haar en blauwe ogen.’ Het prototype van een Zweed, dat moest hen overtuigen. José is gebleven, we zijn getrouwd en kregen samen een zoon, Charles. We hebben er nog over gedacht om naar Zweden te verhuizen, maar ginds zouden we altijd ‘de vreemdelingen’ blijven. En het bedrijf Solvay, waar ik laboratoriummedewerker was, bood zijn werknemers in die periode de kans om hier in Wezembeek-Oppem grond en een huis te kopen.’ ‘Het bedrijf had hier grond gekocht om een labo te starten, maar dat plan ging niet door. Josés pleegouders hebben ons het geld voor het huis cadeau gedaan. Maar helemaal thuis voelde José zich hier niet, ze miste Zweden. Vandaar dat ze in ons huis een eigen plek had waar ze al haar Zweedse souvenirs uitstalde. Toen José ziek werd, zat ze er elke dag in haar zetel, tot ze in 2005 overleed. Sindsdien hebben mijn zoon en ik de plek uit eerbetoon intact gelaten.’ (Karla Stoefs)

MENSEN met een passie

Daniel Nagels, ervaren rugbyman

‘Een boevensport voor gentlemen’ Daniel Nagels zit vijftig jaar in het rugby. Eerst als speler bij de Boitsfort Rugby Club in Watermaal-Bosvoorde, en daarna als coach bij verschillende clubs en bij de nationale jeugdploegen. Met zijn 64 jaar nadert hij zijn pensioen en blikt hij terug op zijn bewogen carrière in een harde maar edele sport.

‘Maar ik had als kind een beetje schrik om te spelen. Tot een aantal van mijn vrienden met rugby begonnen. Dat was toen verzekeringsmaatschappij Royale Belge zich in 1970 op de Vorstlaan installeerde. Werknemers hebben daar toen de club van Bosvoorde gesticht, en ze kwamen in de wijken reclame maken om lid te worden. Ik ben mijn vrienden gevolgd, en plots had ik geen schrik meer om andere spelers te tackelen. Ik veronderstel omdat de benadering van de trainers zo goed was. Ik weeg vandaag nog altijd maar 69 kilo. Ik was dus geen zware speler, maar ik had geen schrik om mensen van 100 kilo te stoppen. Dat hielp me ook om me beter in mijn vel te voelen.’

Kwetsuur

Na zijn jeugdopleiding heeft Nagels tien jaar bij de seniorenploeg van Bosvoorde in de eerste afdeling gespeeld. Eén keer is hij ook geselecteerd geweest voor de beloften van de nationale ploeg die naar 8

de wereldbeker in Madrid gingen. ‘Maar ik mocht niet van mijn grootouders, omdat ik dan een week school zou missen. Ze dachten dat ik later nog wel zou worden opgeroepen, maar dat is nooit meer gebeurd.’ Zijn spelerscarrière kwam ten einde door een fatale kwetsuur. ‘Mijn meniscussen waren al zeven keer geopereerd toen bij een tackle in Visé ook een kruisband, een laterale band en een achillespees afscheurden. ‘Nu is het tijd om te gaan fietsen’, zei de dokter.’ Toch zei Nagels het rugby geen vaarwel. Hij begon te coachen. ‘In het rugby zegt men dat je de sport moet teruggeven wat ze je gegeven heeft.’ En dat is niet de enige uitdrukking die de sportieve kant van het rugby in de verf zet. ‘In het Frans zeggen ze ook c’est un sport de voyous, joué par des gentlemen – een boevensport gespeeld door gentlemen.’ Het tegendeel van voetbal dus, zullen kwatongen beweren. ‘Die instelling is er al vanaf de jeugd. Spelen kan vanaf zes jaar, maar vóór de humaniora is er geen echte competitie. Tot zolang heb je nationale bijeenkomsten waar de jeugdcategorieën van verschillende clubs tegen elkaar spelen. En als een bepaalde ploeg spelers te kort heeft voor een wedstrijd, zal een andere zelfs spelers afstaan. Eén van de basisregels is dat iedereen speelt. Ook zwaarlijvige kinderen die minder snel lopen, hebben hun plaats. Bijvoorbeeld in de scrum, of voor het heffen van de spelers. Daarnaast heb je lichtere jongens die snel lopen of jongens die wat slimmer zijn.’

Met vijftien spelers in vijf blokken op het veld is er voor elk type een functie. ‘Je hebt ook jongens die makkelijker tackelen maar sneller passen en minder verantwoordelijkheid nemen om zelf te scoren, en spelmakers die het vuile werk eerder aan anderen zullen overlaten. Maar bij de jeugd laten we jongens en meisjes met de ene kwaliteit ook oefenen op de andere.’ Daarnaast zijn er nog etiquetteregels. ‘Je mag erin vliegen, maar volgens de regels. En als je scoort, klap je niet in je handen. Je zegt niets tegen de scheidsrechter. Je maakt geen cinema als je op de grond ligt. We voeden de spelers op tot volwassen mensen. Als je de regels kent, en je zou verhuizen naar pakweg Peru en daar bij een rugbyclub gaan, dan zullen de mensen van die club je daar graag aan een job willen helpen, omdat ze weten dat je iemand bent op wie ze kunnen rekenen. Ik heb in mijn ploegen met chirurgen, slagers, sociaal assistenten en ingenieurs van Solvay gespeeld, maar op het veld speelt het geen rol meer wat je achtergrond is.’

aniel Nagels woont graag in Wezembeek-Oppem. ‘We zitten op den buiten maar ook kort bij de metro. En dicht bij de rugbyclubs die ik nog steeds volg, ook al omdat mijn dochter nu bij Boitsfort Rugby Club is beginnen te spelen, in het vrouwencircuit.’ De ouders van Nagels zijn afkomstig van Melkwezer, een dorp van twee straten tussen Sint-Truiden en Tienen. Maar hij werd geboren in Bosvoorde en opgevoed door zijn grootouders in Elsene. Hij sprak thuis Nederlands, op school Frans, en zijn eerste hobby was voetbal.

Nationale ploeg

Als coach bij zijn ‘eigen’ Boitsfort Rugby Club is Nagels verschillende keren kampioen geworden. Die grote club heeft ook een heel goede rugbyschool. ‘Op die manier ben ik dan bondscoach

Daniel Nagels, rugbyman expérimenté ‘Un sport de voyous, joué par des gentlemen’ Depuis cinquante ans, Daniel Nagels est actif au rugby. D’abord en tant que joueur au Boitsfort Rugby Club de WatermaelBoitsfort, ensuite comme entraîneur dans différents clubs et dans les équipes nationales de jeunes. Du haut de ses 64 ans et approchant la retraite, il se replonge dans sa carrière mouvementée consacrée à un sport rude mais noble. Un jour, il fût également sélectionné pour les promesses de l’équipe nationale qui s’était alors rendue à la Coupe du monde de Madrid. ‘Mais mes grandsparents n’ont pas voulu m’y laisser aller, car j’aurais loupé une semaine d’école. Ils pensaient que je serais rappelé plus tard, mais cette occasion ne s’est plus jamais présentée.’ Sa carrière de joueur prit fin à la suite d’une blessure fatale. Malgré cela, Nagels n’a pas dit adieu au rugby. Il a commencé à entraîner. ‘Au rugby, c’est courant de dire qu’il faut rendre au sport ce qu’il vous a donné.’ Et ce n’est pas la seule expression qui souligne le côté sportif du rugby. ‘En français, on dit aussi que c’est un sport de voyous, joué par des gentlemen.’

geworden, ook al omdat ik de twee talen spreek. Ik ben meer dan tien jaar bondscoach geweest van de U16 (de min-zestienjarigen, red.) en de U18. Vaak samen met Denis Duchau die nu zeventig is en nog altijd coacht bij de dames van Bosvoorde. Met de U18 van de nationale ploeg heb ik aan een WK en een EK deelgenomen, en ik ben ook een jaar lang assistent-bondscoach van de senioren geweest.’ Op dit ogenblik gaat het trouwens best goed met het rugby in België. ‘De zes beste landen ter wereld – Engeland,

Wales, Schotland, Ierland, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika – spelen traditioneel het zeslandentoernooi, maar in de afdeling van zes landen daaronder zit België naast toppers als Roemenië, Georgië, Rusland, Spanje en Portugal. Er spelen ook veel spelers bij goede buitenlandse ploegen.’ In België concentreren de clubs zich vooral in Brussel, Waals-Brabant en Henegouwen. De enige Vlaamse ploegen in de eerste afdeling zijn Dendermonde en Oudenaarde. De andere zijn Bosvoorde, Terhulpen, Waterloo, Schaarbeek, Zinnik

en Ottignies. Bij die laatste club heeft Nagels als coach ook een finale van de Beker van België en twee play-off-finales van het Belgisch kampioenschap betwist. De enige rugbyclub uit de Vlaamse Rand in nationale is Pajot, een club die in de derde afdeling speelt. Het laatste wapenfeit van Nagels tot nu toe was het coachen van de rugbyploeg van Anderlecht, waar ook veel Nederlandstalige spelers zitten. ‘Daarmee was ik graag nog naar de eerste afdeling gepromoveerd, maar dat is net niet gelukt.’ Michaël Bellon 9

I N F O R M AT I E nieuws uit het centrum

donderdag 1 oktober t.e.m. zondag 3 januari Roger Jonckheere Kam kiest voor kunst EXPO

Openingsuren cafetaria – café de Kam Met olieverf en acryl creëert Roger Jonckheere prachtige landschappen. gratis

maandag 2 en dinsdag 3 november Vakantiestage (4-6 jaar) Recycle VAK ANTIEA ANBOD FAMILIE

maandag 2 en dinsdag 3 november Vakantiestage (7-10 jaar) Bosbrossers VAK ANTIEA ANBOD JEUGD

9.00 uur – GC de Lijsterbes prijs: 35 euro

woensdag 4 november De Leeuwenkoning FILM • FAMILIE

15 uur – GC de Kam Een visueel verbluffende film met dieren die er levensecht uit zien. tickets: 3 euro

van 9 tot 16 uur – GC de Kam prijs: 35 euro

vrijdag 6, zaterdag 7 en zondag 8 november Zus van – het verhaal van Ismene De Zonderlingen THEATER

In een pakkende monoloog brengt Annelies Buysschaert de Griekse mythologische figuur Ismene tot leven. Ismene was de zus van Antigone, dochter van Oedipus. Antigone was heldhaftig en wereldberoemd, terwijl Ismene nooit iets groots of memorabels heeft gedaan. Daarom schaamde ze zich voor wie ze was. Maar nu, duizenden jaren na haar dood, begint ze te praten. Spelersgroep De Zonderlingen uit Kraainem is niet bang voor een uitdaging. Met reizende poëzieprogramma’s en locatieprojecten reiken ze vanuit de Rand tot in heel Vlaanderen. Met hun repertoire brengen ze zowel klassiekers als eigentijds werk. Na de theaterproductie Gif in 2019 brengen ze voor de tweede keer een tekst van de Nederlandse toneelschrijfster Lot Vekemans. Die kreeg voor de tekst van Zus van in 2005 de Van der Viesprijs, een driejaarlijkse letterkundige prijs voor het beste Nederlandse toneelwerk. (BC) 19.00 uur (zondag) en 20.00 uur (vrijdag en zaterdag) GC de Kam • tickets: 13 euro (kassa), 11 euro (vvk)

woensdag 18 en 25 november, 2 en 9 december KUNSTeldoos Workshops voor kleuters FAMILIE

Het wordt een creatief najaar in gemeenschapscentrum de Kam. Vier woensdagen lang – telkens van 14 tot 16 uur – kunnen kleutertjes van 4 tot 6 jaar zich artistiek uitleven tijdens KUNSTeldoos. Vzw Jonna werkte een speels programma uit en gaat op zoek naar de kunstenaar die in elk kind schuilt. Op woensdag 18 en 25 november maken de kinderen een wereldreis. Op zoek naar mooie kunst, dans en verhalen belanden ze in verre vreemde landen. Canada, Japan, Peru, Afrika … ze komen overal. Op woensdag 2 december mogen de kinderen hun eigen monstertje maken. Groot, klein, dik, smal, rond, plat, vierkant, lelijk, mooi, vuurspuwend of gebakjes etend? Zo ver de fantasie reikt! Op woensdag 9 december ontwerpen de jonge creatievelingen hun eigen kerstversiering van papier, vilt, wol, lijm en karton. (BC) van 14.00 tot 16.00 uur – GC de Kam • prijs: 32 euro voor de vier sessies

vrijdag 6, zaterdag 7 en zondag 8 november De Zonderlingen Zus van THEATER

20 uur (vrijdag en zaterdag) en 19 uur (zondag) – GC de Kam Het verhaal van een antiheldin die altijd in de schaduw heeft geleefd van haar wereldberoemde zus. tickets: 13 euro (kassa), 11 euro (vvk), 9 euro (abo)

donderdag 12 november Warre Borgmans & Katelijne Verbeke K.A.L.M. THEATER

16 en 20 uur – GC de Kam Twee psychologen tonen je in een aantal stappen hoe kalmte je superkracht kan worden. Lees ook het artikel op blz. 12-13. tickets: 20 euro (kassa), 18 euro (vvk), 16 euro (abo)

MENSEN met een mening

Nostalgie Ik ben hier niet geboren en evenmin getogen. Wel opgetogen, want als aangespoelde voel ik mij hier al ruim 35 jaar als een vis in het water. Bij toeval kwam ik hier in het jaar 84 van de vorige eeuw terecht. Ik heb er nog geen spijt van gehad, al blik ik met weemoed terug naar de beginjaren, toen ik neerstreek in wat destijds nog een plattelandsgemeente was. donderdag 19 november Dolor y gloria Spaanse film FILM

‘Meesterwerk!’ Dat was alles wat Humo in de titel van de recensie van Dolor y gloria zette. De Spaanse film van regisseur Pedro Almodóvar – vooral bekend van Hable con ella uit 2002 – is dan ook een echte parel. De film vertelt het verhaal van Salvador Mallo, een regisseur die over zijn hoogtepunt heen is. Creatief zit hij vast en zijn gedachten drijven hem naar zijn jeugd in de jaren 60 in een landelijk dorpje bij Valencia, naar zijn moeder, naar zijn liefde voor film en de leegte die hij nu ervaart. Dolor y gloria is zonder twijfel de meest persoonlijke film die Almodóvar ooit maakte. Gelukkig zit hij zelf professioneel niet zonder inspiratie, zoals het hoofdpersonage. Want dit drama is stilistisch bijzonder knap in beeld gebracht. ‘De intimiteit is in elk frame voelbaar. Zo’n opendeurdag in het hoofd van een artiest, dat maak je niet vaak mee’, schrijft De Morgen. ‘Een verrukkelijk uitziend melodrama’, schrijft De Standaard. Humo: ‘Sommige dialogen behoren tot de mooiste die Almodóvar ooit heeft geschreven.’ En nog een reden om deze film niet te missen: de hoofdrol is voor Antonio Banderas. Hij werd er in Cannes voor bekroond met de prijs voor beste mannelijke hoofdrol. Penélope Cruz speelt de moeder van Salvador Mallo. (BC) 15.00 en 20.00 uur – GC de Kam i.s.m. het Holebifilmfestival tickets: 4 euro

We mogen niet mopperen. We hebben hier zowat alles. Meer dan een groen schaamlapje natuur, belangrijke in- en uitvalswegen, een luchthaven in de achtertuin, genoeg winkels, scholen en sportinfrastructuur, een GC, een jeugdhuis, een geolied OCMW, een wzc, het MCH en alle mogelijke gemeentelijke faciliteiten. Een rijkdom waar we niet meer bij stilstaan. Iets waar ze zich hier niet aan bezondigd hebben. Stilstaan is achteruitgaan, veel erger dan de processie van Echternach. Neen, progressie was en is hier het adagium. Niet te verwarren met adagio, al had ik liever gehad dat ze deze attitude ook ter harte hadden genomen. Naar mijn gevoel ging die expansie iets te snel, waardoor het boerenbuitengevoel in ruil voor al die welvaart stiekem geruisloos wegsmolt. De metamorfose die onze gemeente op een relatief korte periode onderging, is verbazend. De aanleg van de ring en de verlenging van de MIVB-lijn 39 tot Ban-Eik waren belangrijke kantelpunten. Een snelle fysieke verbinding met Brussel was een feit. Ook verpopte de Mechelsesteenweg zich intussen langzaam maar zeker tot een drukke winkelsnelweg. Daarnaast werden heel wat landbouwgronden ingekleurd als bouwgronden die dan werden volgebouwd met villa’s op miniperceeltjes, en piepkleine tuintjes waarin met moeite plaats was en is voor een kinderbad of schommel. Geef nu zelf toe, de historische kern van onze gemeente, de Varkensmarkt, heeft nu toch niet meer dezelfde volkse invulling als weleer. Het weggaan van een aantal handelaars is daar niet vreemd aan. Voor bloembollen, zaden en vijzen moeten we naar de Brico, voor een kip of 100 gram paté naar de Delhaize en voor een bril zijn we aangewezen op Pearle. Een nachtwinkel, een meeneemchinees en een bruine kroeg, waar notoire tooghangers tot voor kort tot diep in de nacht de wereld verbeterden, houden daar nu nog stand als laatste der Mohikanen.

De Varkensmarkt is niet de enige plek waar de ziel zo goed als verdampt is. Her en der waren er nog handelaars die er voor dag en dauw met de nevelkar in een dichte mist vandoor gingen en een gapende lacune achterlieten. Ook de poging om in de schaduw van de Sint-Pieterskerk een marktdag te organiseren, stierf bij gebrek aan animo binnen de kortste keren een stille dood. Intussen werd er ook, alsof het om een kanker ging, geknabbeld aan ons erfgoed. Zo werd de 300 jaar oude hoeve, door Erfgoed Vlaanderen erkend als historisch gebouw, afgebroken om plaats te maken voor nieuwbouw. Ook een deel van het gemeentehuis, de feestzaal, de bibliotheek en de Letterbijter werden samen met de herinneringen van velen onder ons met de grond gelijk gemaakt om plaats te maken voor een nieuw administratief centrum, een bib, een basisschool en zowat 100 woningen. Uiteraard een lovenswaardig project van onze burgervader Petit en zijn ploeg. Een plan met een meerwaarde voor onze gemeente, dat op termijn zeker door de meesten onder ons gesmaakt zal worden. Wat ik bij dit alles wel hoop, is dat we niet dezelfde weg gaan bewandelen als Stokkel. Ooit ook een idyllisch Vlaams boerendorp. Tegenwoordig een plek met de allures van een Franstalige Brusselse wijk. Meer en meer wordt het duidelijk dat we met een sociaal bindweefsel zitten met verkalkingsverschijnselen. De tijd van ‘iedereen kent iedereen’ verdween samen met de dorpschampetter als sneeuw voor de zon. En het zal er niet op verbeteren. In dit smetrijk coronatijdperk wordt het wennen aan het nieuwe normaal. Enkel tijdens intervirumperiodes zullen we elkaar misschien nog een handdruk, knuffel of kusje gunnen. Geen vrolijk vooruitzicht. Je zou voor minder nostalgisch worden. Paul Verdickt

Warre Borgmans en Katelijne Verbeke in K.A.L.M.:

‘Eindelijk weer mogen spelen is ronduit bevrijdend’ Zo kalm als een zalm zijn. Lijkt dat in deze bizarre tijden niet iets voor ons allemaal om na te streven? Warre Borgmans en Katelijne Verbeke spelen twee ‘kalmtedocenten’ die hun publiek net dát beloven.

igenlijk zouden acteurs Warre Borgmans en Katelijne Verbeke een heel andere voorstelling spelen. Maar de coronacrisis vroeg om iets anders. ‘We hadden voor deze periode een heel goed, maar ook uitermate ernstig stuk over de mechanismen achter terrorisme gepland’, legt Warre Borgmans uit.

‘Omdat we vanaf maart toch niet meer mochten spelen, hadden we opeens veel tijd, en dus besloten we om alvast aan die voorstelling te beginnen.’ Maar het stuk voelde niet juist, het was te zwaar op de hand, en daar was het duidelijk niet het gepaste moment voor. ‘Midden in de lockdown, waarin we totaal niet wisten hoe de situatie in het najaar zou

zijn, maakte de ernst van die tekst ons elke dag een beetje depressiever. En als we er zelf al triest van werden, wat zou ons publiek er dan bij voelen?’

Luchtig, maar met inhoud Warre Borgmans legde het dilemma voor aan zijn neef, acteur en auteur Dimitri Leue. Misschien had hij wel

C U LT U U R theater

naartoe kunnen komen met werknemers die graag minder stress zouden ervaren op de werkvloer. Het zou best kunnen dat het publiek er rustig van wordt,’ lacht Warre Borgmans, ‘maar het is wel degelijk een toneelstuk. De cursus is het kader waarbinnen we het verhaal van die twee mensen en hun onderlinge problemen vertellen.’

Kalm in negen stappen

donderdag 12 november Warre Borgmans & Katelijne Verbeke K.A.L.M. THEATER

16 en 20 uur – GC de Kam tickets: 20 euro (kassa), 18 euro (vvk), 16 euro (abo) De avondvoorstelling (20 uur) is inmiddels uitverkocht. De namiddagvoorstelling (16 uur) vindt enkel plaats als er voldoende kaarten verkocht worden.

ergens een ideetje in een lade zitten? ‘Net als iedereen zat ook Dimitri binnen, dus ook hij had tijd’, vertelt Borgmans. Na enkele dagen al kwam Leue met de tekst voor K.A.L.M. op de proppen: een luchtig stuk, mét inhoud, maar vooral ook met een stevige portie humor, op het lijf van beide acteurs geschreven. ‘Zodra we het lazen, waren we in de wolken. We voelden meteen dat het iets voor ons was. Omdat er veel meer lucht door waait, is het ook veel leuker om te spelen, zeker nu.’ De voorstelling is opgebouwd als een minicursus ‘kalm worden’. ‘We hebben al de vraag gekregen of het echt om een les gaat en of bedrijfsleiders er eventueel

De personages zijn psychologen Sonja Verhaeren en Rik Willems. Zij vinden het hun verdomde plicht om de mensheid te kalmeren. Het is hun levensmissie: ze schreven al verschillende bestsellers en schuimen met hun zelf ontwikkelde methode al jaren samen de zalen af. In negen stappen, beloven ze, leren ze hun publiek hoe kalmte een superkracht kan worden. Maar misschien wordt het hoog tijd voor het tweetal om ook eens naar zichzelf te luisteren. ‘De methode is een soort van mindfulness,’ zegt Warre Borgmans, ‘met de nadruk op ‘een soort van’. Mindfulness zelf is natuurlijk iets ernstigs, maar als je op het internet gaat struinen, vind je de ene kalmte- of ontspanningsles na de andere, met of zonder muziek, met of zonder beweging, met bollen die rollen … Je kunt het zo gek niet verzinnen of het bestaat. Wat onze personages doen, is daar een variant op.’

Theaterhonger

Op het ogenblik van het gesprek hebben Borgmans en Verbeke er de eerste voorstellingen al opzitten. ‘Na al die maanden niets mogen doen in het theater, is het bevrijdend om weer te kunnen spelen. Katelijne en ik draaien allebei al een tijdje mee en we hebben nooit eerder zo lang aan één stuk stilgelegen als nu met corona. De honger om te spelen bouwde zich dus stilaan op. Iets vertellen of tonen is nu eenmaal ons ding, de opluchting dat het weer kan en mag is groot.’ Bij het publiek lijkt hetzelfde gevoel te heersen. Je zit netjes in je eigen bubbel, met je mondmasker op en ontsmette

handen op je schoot. Maar je zit er. Eindelijk! ‘Zo’n zaal vol mondmaskers ziet er in het begin wat raar uit, ja, maar intussen zijn we het gewend. Het is zo of niet, hè …’ vertelt Warre Borgmans. ‘Maar we voelen vooral de enorme dankbaarheid van mensen die eindelijk weer iets live kunnen zien. Na de voorstelling zijn er toeschouwers die ons komen vertellen hoe blij ze zijn omdat het maanden geleden is dat ze nog iets van cultuur in het echt hebben gezien.’ In het stuk richten de acteurs zich rechtstreeks tot het publiek. En ook die interactie lijkt heel welkom te zijn. ‘Het is ook geen interactie van de gevaarlijke soort, we leggen niemand op de rooster of zo. Het is nu gewoon extra leuk om de mensen in de ogen te kunnen kijken.’

Anders kan ook

Een glazen bol waarin we de toekomst kunnen zien, heeft helaas niemand. Dus ook hoe het theater er de komende periode uit zal zien, weten we niet. ‘Financieel is het voor velen in de sector al bijzonder zwaar geweest. Zeker voor jonge mensen die nog naam moeten maken, was het soms ronduit desastreus. Aan de andere kant noopt de coronacrisis ons nu wel om onszelf wat heruit te vinden. En dat is niet altijd slecht. Zo heb ik de afgelopen weken een aantal draaidagen gehad voor een nieuwe televisieserie. We repeteerden met maskertjes, alles werd voortdurend ontsmet, we hielden afstand. Pas vlak voor de werkelijke opnames mochten de mondmaskers af. En dat ging: volgens mij zul je aan het resultaat niet kunnen zien dat de opnames in volle coronatijd plaatsvonden’, zegt hij. ‘Er zijn voorstellingen en concerten in openlucht geweest, het ene evenement al geslaagder dan het andere. Optredens kunnen stilaan weer, maar op een andere manier dan vroeger … We zien in elk geval dat we als mens in staat zijn om een draai te geven aan moeilijke omstandigheden. We zullen moeten zien waar het ons allemaal toe leidt.’ Ines Minten 13

Nieuwe projecten Nederlands focussen op de vrije tijd

Meer oefenkansen Nederlands voor kinderen Anderstalige kinderen die ook buiten de schoolmuren Nederlands oefenen, krijgen de taal veel sneller en beter onder de knie. En die kans moeten ze op zo veel mogelijk momenten krijgen. Samen met de gemeentebesturen en andere partners in de zes faciliteitengemeenten wil vzw ‘de Rand’ werk maken van een uitgebreider aanbod om anderstalige kinderen ook in hun vrije tijd Nederlands te laten oefenen.

nderstaligen kansen bieden om Nederlands te oefenen in hun vrije tijd is één van de belangrijkste opdrachten die vzw ‘de Rand’ als organisatie krijgt van de Vlaamse overheid en de provincie Vlaams-Brabant. De voorbije jaren is op dat vlak al een berg werk verzet. Denk maar aan de conversatiegroepen Nederlands, zakwoordenboekjes, taalstages voor kinderen in de gemeenschapscentra en workshops die verenigingen leren hoe ze het best met de talendiversiteit omgaan. Nu ook veel gemeentebesturen er een

prioriteit van maken om hun anderstalige inwoners te helpen met Nederlands leren en oefenen, krijgt het team Taalpromotie van vzw ‘de Rand’ almaar meer vragen om ondersteuning. ‘We merken de laatste jaren dat die nood echt groot is’, bevestigt Bernadette Vriamont, stafmedewerker Taalpromotie bij vzw ‘de Rand’. ‘Gemeenten en lokale organisaties willen allerlei initiatieven ontwikkelen voor hun anderstalige inwoners, maar hebben niet altijd de juiste kennis of genoeg menskracht in huis. Vzw ‘de Rand’ heeft in de loop der jaren op dat

vlak een pak expertise opgebouwd, en dus komen meer en meer gemeenten bij ons aankloppen voor ondersteuning. Maar onze draagkracht was beperkt, omdat ons team maar uit drie mensen bestond.’ Daar komt nu verandering in dankzij projectsubsidies van Vlaams minister van Onderwijs en Vlaamse Rand Ben Weyts (N-VA). ‘Begin mei lanceerde de minister een oproep om taalstimulerende activiteiten voor kinderen te organiseren’, legt Jo Van Vaerenbergh, algemeen directeur van vzw ‘de Rand’ uit. ‘In de Vlaamse Rand werden 10

I N F O R M AT I E rand-nieuws

More Dutch-language practise opportunities for children Joining forces with local authorities and other partners in the six special-status municipalities, ‘de Rand’ (non-profit organisation) is eager to develop a broader range of activities to make it easier for non-Dutch-speaking children to practise Dutch in their free time. Against this background, municipalities with language facilities will be coming under the spotlight over the next two years: one of the new project team members of ‘de Rand’ Language Promotion Team has been assigned to focus exclusively on these entities ‘Our aim in particular is to extend and intensify the range of language courses on offer for children in the six special-status facilities’, explains

projecten goedgekeurd, waaronder ook twee die wij hadden ingediend. Dat geeft ons de mogelijkheid om de komende twee jaar met extra personeel een paar tandjes bij te steken en samen met de gemeenten en andere partners nog meer in te zetten op die oefenkansen Nederlands voor kinderen in hun vrije tijd.’ Eén van de nieuwe projectmedewerkers van het team Taalpromotie focust zich de komende twee jaar uitsluitend op de faciliteitengemeenten. ‘In de zes faciliteitengemeenten willen we onder meer het aanbod aan taalstages voor kinderen uitbreiden en verdiepen. Er komen dus extra stages en we gaan ook samenwerken met nieuwe partners’, legt stafmedewerker Taalpromotie Cindy Van Dijck uit. ‘In de Zandloper in Wemmel zal er bijvoorbeeld in de krokusvakantie een nieuwe stage zijn met Koning Kevin, een organisatie die heel toffe, creatieve dingen doet met kinderen. Hun animatoren krijgen van ons workshops waarin we tonen hoe ze leuke oefenkansen voor kinderen

Cindy Van Dijck, a member of the Language Promotion Team. ‘For example, the Zandloper community centre in Wemmel will be providing a new training course during the spring half-term for Koning Kevin, an organisation involved in doing fun, creative activities with children. Their monitors will be attending our workshops to see how they can include entertaining practice opportunities for children in their programme of activities’. Specific initiatives in this area are already underway in Drogenbos as well. ‘The FeliXart Museum in Drogenbos has been organising successful art and ecology training courses for a number of years now. Our team’s contribution is based on a language stimulation approach in a bid to offer young participants even better opportunities to practice their Dutch while having fun.’

kunnen verwerken in hun programma.’ Ook in Drogenbos zijn er al concrete plannen. ‘In Drogenbos organiseert het FeliXart Museum sinds een aantal jaar met succes stages rond kunst en ecologie’, vertelt Van Dijck. ‘Daar gaan we het aspect van taalstimulering aan toevoegen. Zo krijgen de jonge deelnemers nog betere kansen om al spelend hun Nederlands te oefenen.’ In eerste instantie zal er specifiek rond nieuwe initiatieven in Drogenbos en Wemmel worden gewerkt. Dat heeft zo zijn redenen. ‘In beide gemeenten zie je de laatste jaren een sterke stijging van het aantal jonge inwoners dat een andere moedertaal heeft dan het Nederlands. Daar liggen dus kansen die we zo snel mogelijk willen grijpen’, legt Van Vaerenbergh uit. ‘In zowel Drogenbos als Wemmel hebben we een aantal partners waar we in het verleden al nauw mee samenwerkten. Dat is bijvoorbeeld het geval met KVK Wemmel. Als voetbalclub zien ze veel nieuwe jonge anderstalige leden komen. Via hen kunnen we heel wat kinderen bereiken en samen nieuwe initiatieven ontwikkelen om oefenkansen Nederlands te bieden. Het is uiteraard de bedoeling om in een

UITGEKAMD is een uitgave van het gemeenschapscentrum de Kam en vzw ‘de Rand’. Uitgekamd komt tot stand met de steun van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap en de provincie Vlaams-Brabant. REDACTIERAAD Louis Declerck, Anne Decuypere, Karla Stoefs, Paul Verdickt, Luc De Vogelaere, Jan Walraet, Ulrich Motté VORMGEVING heartwork.be FOTOGRAFIE Tine De Wilde DRUK IPM printing nv EINDREDACTIE Heidi Wauters

latere fase die initiatieven ook toe te passen in de andere faciliteitengemeenten.’ Ook in de 13 andere gemeenten van de Vlaamse Rand zal het team Taalpromotie de komende twee jaar extra ondersteuning bieden. ‘Ook daar is de nood groot’, zegt Van Dijck. ‘Tot nog toe deelden we in die gemeenten vooral de methodieken die we ontwikkelden. Denk maar aan het Babycafé of Café Combinne. En ze konden ook gebruik maken van bijvoorbeeld onze zakwoordenboekjes of speldozen voor anderstaligen die Nederlands leren. Maar nu gaan we daar echt op het terrein kunnen werken. Met taalcoaches bijvoorbeeld, die letterlijk op het sportveld, in het Chirolokaal of op het speelplein animatoren gaan begeleiden en concrete tips en tricks zullen geven. En dat altijd met één doel voor ogen: anderstalige kinderen zo veel mogelijk kansen bieden om onze taal goed onder de knie te krijgen en hen zo extra kansen voor nu én later te geven.’ Tina Deneyer

Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel, heidi.wauters@derand.be HOOFDREDACTIE Geert Selleslach, Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel, 02 456 97 98, geert.selleslach@derand.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Jo Van Vaerenbergh, Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel ARCHIEF Je vindt deze editie en het volledige archief van uitgekamd op www.dekam.be

BEELD uit Wezembeek-Oppem Louis Marcelisstraat - Ze duiken plotseling overal op in het straatbeeld van Wezembeek-Oppem en omstreken. Murals van bomen worden â&#x20AC;&#x2122;s nachts ongemerkt op kale gevels geschilderd. Kunst of vandalisme, mooi of niet, het trekt de aandacht. Wie is deze mysterieuze, nachtelijke gevelartiest? Tekst en foto: Tine De Wilde